________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.२ पू.२५ तिर्यग्योनिस्वरूपनिरूपणम् ३८१ यतिर्यग्योनिका,एकेन्द्रियतिरश्वा कियन्तो भेदा इतिपश्ना, उत्तरयति-'एगिदियतिरिक्खजोणिया पंचविहा पन्नता' एकेन्द्रियतियग्योलिकाः पञ्चविधा:पश्चमकारकाः प्रज्ञप्ता:-कथिता इति । पञ्चभेदान् दर्शयति-तं जहा' तद्यथा'पुढवीकाइयएगिदियतिरिक्खनोणिया' पृथिवीकायिकेन्द्रियतिर्यग्योनिका 'जाव वणस्तइकाइय एगिदिय तिरिक्व मोणिया' याबद्वनस्पति कायिकैकेन्द्रियतियग्योनिकाः, यावत्पदेन अफायिकैकेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः, तेजस्कायिकैकेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः, वायुकायिकैकेन्द्रियतिर्यगयोनिकाश्चेति संग्रही भवति, तथा च पृथिव्यप्तेजोवायुवनस्पतिकायिकभेदात् एकेन्द्रियनियंग्योनिकाः पञ्चमका रका भवन्तीति । तत्र प्रथमोपात पृथिविकायिकानां भेदं ज्ञातुं प्रश्नयनाइ-'से किं त' इत्यादि, 'से कि तं' पुढवीकाइय एगिदिय तिरिक्खजोगिया' अथ के ते पृथिवीकायिकैकेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः। पृथिवीकायिकैकेन्द्रिपतियग्योनिक जीवानां कियन्तो भेदा इतिप्रश्नः, उत्तरयति-'पुढवीकाइय एगिदिय तिरिक्खजो. णिया दुविहा पन्नता' पृथिवीकायिकैकेन्द्रियतिर्यग्योनिका जीवाः द्विविधाःभदन्त ! एगेन्द्रिय लियश्च कितने प्रकार के होते है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं'एगिदियति पंचविहा पन्नत्ता' हे गौतम ! एकन्द्रिय तिर्यश्च पांच प्रकार के होते हैं 'तंजहा' जैसे 'पुढवीकाइयाए०' पृथिवी कायिक एकेन्द्रिय तिर्यच 'जाव वणस्सइकाइयएगि०' यावत् जनस्पतिकायिक एकेन्द्रिय तियञ्च यहां यावत्पद से 'अपकायिक, तेजस्कायिक, वायुकायिक' इन एकेन्द्रिय तिर्यञ्चों का ग्रहण हुआ है लेकितं पुढचीकाश्य एगिदिय०' हे भदन्त ! पृथिवी कायिक एकेन्द्रिय तिर्यक् योनिक कितने प्रकार के होते है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-'पुढवीकाक्ष्य एगिदित्तिक दुविधा पण्णता' हे गौतम !
'से किं त एगिदिय तिरिवख' में लगन् मे द्रियाणा तिय योनिक જીવે કેટલા પ્રકારના હોય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને કહે છે है 'एगिदियति. पचविहा पण्णत्ता' हे गौतम ! मेद्रियाणा तिय ययानि ७. पाय प्रा२न डाय छे, 'त' जहा' ते प्रभारी छे. 'पुढवीकाइय एगि'.' पृथ्वीयि४ मेद्रियात तिय य 'जाव वणस्सइ काइय एगि.' यावत् વનસ્પતિ કાયિક એક ઈન્દ્રિયવાળા તિર્યચ, અહિયાં યાવત્પદથી “અષ્કાયિક, તેજસ્કાયિક, અને વાયુકાયિા, આ એક ઈદ્રિયવાળા તિર્યંચ જ શહણ ४२॥4॥ 'से कि त पुढवीकाइयएगि दिय.' 8 मापन् पृथ्वी थि: 2 ઈદ્રિયવાળા તિર્યનિક છે કેટલા પ્રકારના હોય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં प्रभुश्री ४९ छ 'पुढवीकाइय एगि दिय ति. दुविहा पण्णत्ता' 8 गौतम ।