________________
प्रमेययोतिका टीका प्र. ३ उं. ३ . २६ पक्षीणां लेश्यादिनिरूपणम्
ઉં
भवन्ति काययोगिनो वा भवन्तीति प्रश्नः, भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम! 'तिविहा वि' त्रिविधा अपि भवन्ति, ते पक्षिणो मनोयोगिनोऽपि भवन्ति वचोयोगिनोऽपि भवन्ति तथा काययोगिनोऽपि भवन्ती युक्त रम् | उपयोगद्वारे प्रश्नमाह - 'ते गं' इत्यादि, 'ते णं भंते ! जीवा' ते खल भदव ! पक्षिणो जीवाः 'किं सागारोत्रउत्ता अनागारोवउत्ता' कि साकारोपयुक्ता अनाकारोपयुक्ता वा भवन्तीति प्रश्नः, भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम | 'सागारो उत्तावि अनागारोवता वि' साकारोपयुक्ता अपि भवन्ति ते पक्षिणो जीवास्तथा अनाकारोपयुक्ता अपि भवन्तीति । उत्पादद्वारे आह- 'ते ते ! जीवा' ते खलु भदन्त । पक्षिमो जीवाः 'कओ उबवज्जैति' कुतः - कस्मारस्थानादागत्य अत्र-पक्षियोनी समुद्यन्ते, 'किं नेरइएहिंतो उबवज्जंति' किं नैरहे भदन्त ! वे जीव पक्षी क्या मनयोगी होते हैं ? या वचन योगी होते हैं ? या काययोगी होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं - 'गोयमा ! तिविहा fa' हे गौतम! ये तीनों योगवाले होते हैं । मनोयोग वाले भी होते हैं वचन योग वाले भी होते हैं और काययोग वाले भी होते हैं' 'ते णं भंते ! जीवा किं सागारोउसा अनागारोवउत्ता' हे भदन्त ! वे जीव क्या साकारोपयोग वाले होते हैं या अनाकारोपयोग वाले होते हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं' 'जोवना ! सागारोयउत्तावि अनागारोवत्ता वि' हे गौतम ! वे जीव साकारोपयोग वाले भी होते हैं और अनाकारोपयोग वाले भी होते हैं । 'तेणं भंते ! जीवा कओ उववज्र्ज्जति' ये भदन्त ! किल योनि में से आकर के यहां जीव पक्षिरूप से उत्पन्न होते हैं ? 'किं नेररहितो व ० ' क्या नैरयिकों में से
તે જીવા-પક્ષિયે શુ મનેાચેગવાળા હાય છે ? કે ચનચેગવાળા હાય છે? અથવા કાયચેાગવાળા હાય છે ? આા પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌત્તમસ્વામીને गोमा ! तिविहा वि' हे गौतम! तेथे। वो प्रहारना योजवाला હાય છે. અર્થાત્ મનાયેાગવાળા પણ ડાય છે, વચનચેાગવાળા પણુ હાય છે. અને કાયયેાગવાળા પણુ હાય છે ફરીથી. ગૌતમસ્વામી પૂછેછે કે તે બૅ भते जीवा किं सागरोत्ता अनागारोवउत्ता' से लगवन् । ते भव। शु સાકાર પચેગ વાળા ડાય છે ? કે નાકારાયેગવાળા હોય છે, તે ન भते जीवा कओ वज्जंति' हे भगवन् ! ते व योनिभांधी भावाने अडियां पक्षि पप्याथी उत्पन्न याय है ? 'कि' नेरइएहि ं तो उववजति' शु નૈરિયકામાંથી આવીને તે જીવે પક્ષિ પણાથી ઉત્પન્ન થાય છે ? અથવા