________________
प्रमेयधोतिका टीका प्र.३ उ.२ सू.१७ नारकजीवोत्पातनिरूपणम् २२५ कुर्यात् तदा ते सर्वे नारका नरकाद् नोवृत्ता भवेयुरितिभावः । 'जाव अहे सत्तमाए' यावदधः सप्तम्बाम्, एवं रत्नपभावदेव शर्करामभा बालकामभा, पसपमा धूमप्रभाः तमप्रभा तसस्तापमा पृथिवीष्वपि यदि प्रतिसमयमसंख्याता नारका अपहृता भवेयुस्तदा असंख्यातोल्सपिण्यवसर्पिणी कालेनापि नारकाणां ततो निःसारणं न संभवतीवि ज्ञातव्यमिति ॥
सम्पति नारक्षाणां शरीरपरिमाणपतिपादनार्थमाह-'इमीसे णं भंते ! इत्यादि, 'इसीसे णं भंते एतस्यां खलु भदन्त ! 'रयणप्पभाए पुढवीए' रत्न पमायां पृथिव्याम् 'नेरइयाण के हालिया सरीरोगाहणा पन्नत्ता' नरयिकाणां कियन्महतीशरीरावगाहना अज्ञमा-कथिति प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि होगा-वर्तमान में भी ऐसा होना नहीं है- परन्तु ऐसा जो कहा गया है वह उनकी असलयात संख्या को पुष्ट करने के लिये ही कहा गया हे 'जाव अहे स्वत्तमाए' रत्नमया के नारकों की तरह ही शर्कराप्रभा वालुकाप्रभा, पङ्कमला, अमममा, समाप्रभा, और समस्तराभा पृधिवियों में से भी शदि प्रत्येक समय में असंख्यात उत्सर्पिणी काल और असंख्यात अवसर्पिणी काल भी समाप्त हो जावे-पर वे जीव वहां से कभी भी पूरे नहीं निकाले जा सकते हैं । ___ अथ नारकजीवों के शरीर का परिमाण प्रतिपादन करते हैं'इमीसे णं मंत!' हे भदन्त ! इस 'रयणप्पभाए पुढवीए' रत्नप्रभा पृथिवी में 'रइयाणं के माहालिमा सरीरोगहणा पन्नत्ता' नरयिक जीवों को शरीरवगाहना कितनी बड़ी कही गई है ? उत्तर में प्रभु कहते हैंનથી. પરંતુ આ જે કથન કરેલ છે, તે તેઓની અસંખ્યાત સંખ્યાને પુષ્ટ ४२१। भाटे ४ ४स छे. 'जाब अहेसत्तमाए'
રત્નપ્રભા પૃથ્વીના નારકના કથન પ્રમાણે જ શર્કરા પ્રભા, વાલુકાપ્રભા, પંકપ્રભા, ધૂમપ્રભા, તમ પ્રભા અને તમસ્તમપ્રભા પૃથ્વીમાં પણ જે પ્રત્યેક સમયમાં અસંખ્યાત અસંખ્યાત નારક જીવોને બહાર કહાડવામાં આવે તો તેવી રીતે બહાર કહાડતાં કહાડતાં ભલે અસંખ્યાત ઉત્સર્પિણીકાળ અને અસંખ્યાત અવસર્પિણી કાળ પણ સમાપ્ત થઈ જાય પરંતુ તે છે ત્યાંથી કયારેય પણ પૂરા બહાર કહાડી શકાતા નથી.
હવે નારક જીના શરીરનાં પરિમાણુ પ્રમાણુનું પ્રતિપાદન કરવામાં भाव छे. 'इमीसे ण भते 18 लगवन् मा २९नमा पृथ्वीमा 'नेरइयाणं के महालिया सरीरोगाहणा पण्णत्ता' समपन् नायि: ७वाना शरीशनी અવગાહના કેટલી મોટી કહેલ છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ ગૌતમસ્વામીને
जो० २९
