________________
प्रमेrद्योतिका टीका प्र. ३.९ जीवोत्पत्तिविषयनिरूपणम्
१०५
उपसंहरन्नाह - 'से तेणद्वेणं' इत्यादि, 'सेरोपद्वेग गोयमा ! एवं बुच्चर' सत्तेनार्थेन तेन कारणेन गौतम ! एव मुच्यते- 'तं चैव जात्र सिय सासया सिय असासया' यत् स्यात् - कदाचित् रत्नप्रभा शाश्वतीस्या दशावती इति । ' एवं जाव आहे सत्तम।' एवं रत्नप्रभार्यां यथा शाश्वतत्वमशाश्वतत्वमुभयमपि द्रव्यपर्यायभेदेन कथितं तथैव शर्करामभाव आरभ्याधः सप्तमी पृथिवी पर्यन्तं शाश्वतत्वमशाश्वतस्वमुभयमपि व्यवस्थापनीयम् अलापमकारथ सर्वत्र स्वयमे बोहनीय इति ॥
'द्रव्यं पर्यायवियुतं पर्यायाः द्रव्यवर्जिता ।
क कदा केन किं रूपा:-दृष्टा मानेन केन वा ॥१॥
अर्थात्-पर्याय रहित द्रव्य और द्रव्य रहित पर्याय क्या कहीं कभी किसी ने किसी प्रमाण से देखे हैं क्या ? ॥ उपसंहार करते हैं'से तेणट्टेणं गोयमा ! एवं वुच्चद्द' इस कारण हे गौतम! मैंने ऐसा कहा है कि 'तं चैव जाव लिय असासया' रत्नप्रभा पृथिवी कथंचित् शारदत है और एक कथंचित् अशाश्वत है 'एवं' जाव अहे सत्तमा ' जिस प्रकार से नेघ विविक्षा को लेकर रत्नप्रभा पृथिवी को शाश्वत और अशाश्वत कहा गया है इसी प्रकार से शर्करापभा से लेकर सातवीं पृथिवी तक की पृथिवियों को भी शाश्वत और अशाश्वत नय विवक्षा के अनुसार कर लेना चाहिये इस सम्बन्ध में आलाप प्रकार स्वयं ही उद्भ भावित कर लेना चाहिये
'द्रव्यं' पर्यायवियुत, पर्याया. द्रव्यवर्जिताः
क्व कदा केन कि रूपा, द्रष्टा मानेन केन वा ॥
અર્થાત્ પર્યાય રહિત દ્રવ્ય અને દ્રવ્ય રહિત પર્યાય કાંઇ પણ કેઇએ કયારેય પણ કે ઈ પણ પ્રમાણથી દેખ્યા છે ? ।। ૧ ।।
१ ॥
हुवे या स्थनने। उपस हार ४२त सूत्र हे छे 'से वेणट्टेणं गोयमा एवं बुच्चइ' या अणुथी हे गौतम ! हुं वु डुछु 'त' चेत्र जात्र सिय अस्वास्चया' २त्नप्रभा पृथ्वीति शाश्वत छे अने उचित अशाश्वत छे, ' एवं जाव अहे सत्तमा' | ने अमाना नयनी विवक्षा तो स्वीर अरीने રત્નપ્રભા પૃથ્વીને શ શ્વેત અશાશ્વત કહેવામાં આવેલ છે, એજ પ્રમાણે શરાપ્રભા પૃથ્વીથી લઈને સાતમી પૃથ્વીપન્નની સઘળી પીયાને પણ શાશ્વત અને અશાશ્વત નયવિવક્ષા પ્રમાણે કહેવી જોઇએ. આ સબંધમાં તેના માલાપકાના પ્રકાર સ્વયં મનાવીને સમજી લેવા જોઈએ,
जो० १४