________________
प्रमेयोतिका टीका प्र. ३ . ११ सप्तापि पृथ्वीनां परस्परापेक्षया बाहल्यम् १४९ बालुकाप्रभाया विस्तारापेक्षया नो तुल्या, किन्तु विशेषहीना संख्येयगुणहीना । ' एवं तच्चा चउत्थी पंचमी छट्ठी' एवं तृतीय चतुर्थी पञ्चमी षष्ठी, अयं भाव:हे भदन्त ! तृतीया बालकाममापृथिवी चतुर्थी पङ्कप्रभा माश्रित्य बाहल्येन किं तुल्या विशेषाधिका संख्येयगुणाधिका वा तथा विस्तारेण तुल्या विशेषगुणहीना संख्येयगुणहीनावेति प्रश्नः, भगवानाह - हे गौतम ! इयं तृतीया वालुकाममा पृथिवी चतुर्थी पङ्कममामाश्रित्य बाहल्येन न तुलया किन्तु विशेषाधिका न तु संख्येयगुणाधिका बालुकाममा तृतीया पृथिवी बाहल्येनाष्टाविंशति सहस्रोत्तरलक्षयोजनममाणा भवति, पङ्कपमा चतुर्थी पृथिवी तु विंशति सहस्त्रोत्तरलक्षयोजनममाणा भवति अतो न तुलया किन्तु विशेषाधिका, न संख्येयगुणाधिकेति । हे भदन्त ! चतुर्थी प्रमापृथिवी पञ्चमीं धूमप्रभा पृथिवीमाश्रित्य बाहल्येन कि तुल्या विशेषाधिका संख्येयगुणाधिका वा तथा विस्तारेण तुल्या विशेषगुणहीना वा ? हे गौतम! इयं चतुर्थी पङ्कममा पञ्चमीं धूमममा माश्रित्य बाहल्येन न तुल्या किन्तु विशेषाधिका न संख्येयगुणाधिका । चतुर्थपृथिव्याः विशतिसहस्रो त्तरलक्षयोजन मानत्वात् पञ्चम्यास्तु अष्टादशसहस्रो तरलक्षयोजनमानत्वाद तथा विस्तारेण पञ्चमी पृथिव्यपेक्षयाऽपि चतुर्थी पङ्कमभा न तुल्या किन्तु विशेषहीना की मोटाई एक लाख अठाईस हजार योजन की है इसलिये मोटाई की अपेक्षा शर्करा प्रभा में बालुका प्रभा की अपेक्षा विशेषाधिकता ही आती है संख्यात गुणाधिकता या तुल्यता नहीं आती है । तथा-विस्तार की अपेक्षा भी शर्करा प्रभा वालुका प्रभा की अपेक्षा तुल्य या संख्यात गुण अधिक नहीं है किन्तु विशेष गुणाधिक ही है । 'एवं लच्चा चन्थी, पंचमी छट्ठी ' इसी तरह चतुर्थी की अपेक्षा तृतीय पंचमी की अपेक्षा चतुर्थी छठ की अपेक्षा पंचमा, और सातवीं की अपेक्षा छठी पृथिवी विशेषाधिक हैं । तुल्य या संख्यात गुगांधिक नहीं हैं। इन पृथिवियों की मोटाई इस प्रकार से हैं
પ્રભા પૃથ્વી કરતા વિશેષાધિક પણુ,જ આવે છે. સંખ્યાત ગુણુ અધિક પણું અથવા તુષ્ટપણું', આવતું નથી. તથા વિસ્તારની અપેક્ષાથી પણ શરાપ્રભા પૃથ્વી વાલુકાપ્રભા પૃથ્વી કરતાં તુલ્ય અથવા સંખ્યાતગુણુ અધિક નથી. પરંતુ विशेष गुणाधिक ' छे. 'एव' तच्चा, चउत्थी पंचमी छुट्टी' मे४ प्रभाषे ચેાથી પૃથ્વી કરતાં ત્રીજી, પાંચમી પૃથ્વી કરતા ચેથી છટ્ઠી પૃથ્વી કરતાં પાંચમી અને સાતમી પૃથ્વી કરતાં છઠ્ઠી પૃથ્વી વિશેષધિક જ છે. તુલ્ય અથવા સખ્યાત શુષુ ષિક નથી. આ પૃથ્વીચેની પહેળાઈ આ પ્રમાણે છે,