Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
२५८
भगवती सूत्रे
छाया - किंसंस्थितः ः खलु भदन्त ! लोकः प्रज्ञप्तः ? गौतम ! सुप्रतिष्ठकसंस्थितः लोकः प्रज्ञप्तः, अधोविस्तीर्णः, यावत् - उपरि ऊर्ध्वं मृदङ्गाकार संस्थितः, तस्मिंश्च खलु शाश्वत् लोके अधः विस्तीर्णे यावत् उपरि ऊर्ध्वं मृदङ्गा कारसंस्थितः लोकसंस्थानवक्तव्यता
'किंसंठिए णं भंते ! लोए पण्णत्ते ?' इत्यादि ।
सूत्रार्थ - (किंसंठिए णं भंते ! लोए पण्णत्ते) हे भदन्त ! लोकका संस्थान आकार कैसा कहा गया है ? (गोयमा) हे गौतम ! (सुपट्टगसंठिए लोगपण हेट्ठा विधिन्ने जाव उप्पि उड्ढं मुहंगागारसंठिए) लोकका आकार जिसके ऊपर कलश स्थापित किया है ऐसे अधोमुखवाले शराव-दीपक के समान है । नीचे दीपक रख दिया जावे और उसके ऊपर कलश रख दिया जावे तो इस स्थिति में जो आकार बनता है ठीक ऐसा ही आकार इस लोकका है। इसी बातको 'हेट्ठा वित्थिन्ने जाव उपि उड्ढ मुइंगागारसंठिए इस सुत्रांश द्वारा प्रकट किया गया है कि यह लोक यावत् नीचे में विस्तीर्ण हो जाया है और ऊपर में उर्ध्वमुखवाले मृग के जैसा हो गया है । (तंसिच णं सासयंसि लोगंसि हेट्ठा विस्थिनास जाव उपि उडूढं मुइंगागारसंठियंसि ) इस प्रकार शाश्वत इस अधोविस्तीर्णतावाले तथा ऊपर में उर्ध्वमुखवाले मृद्गके आकार जैसे લાસ સ્થાન વકતવ્યતા—
किंसंठिए णं भंते ! लोए पण्णत्ते ? ' प्रत्याहि
6
सूत्रार्थ - ( किंसंठिएणं भंते ! लोए पण्णत्ते ' ? हे महन्त ! सेाउनु संस्थान (आहार) ठेवुं ४धुं छे? (गोयमा ! ) डे गौतम! ( सुपट्टगसंठिए लोग पण्णत्ते tar for जाव उप उड़द मुइंगागारसंठिए ) नेना उपर उणेश भूभ्यो होय એવાં ઊંધા પાડેલા શકેારાના જેવા લાકના આકાર છે. એટલે કે નીચે શકારાને ઊંઘું પાડીને રાખવામાં આવે અને તેના ઉપર કળશને ગાઠવવામાં આવે તે જેવા આકાર અને છે, એવાજ આકાર આ લેાકના છે. એજ વાતની વધુ સ્પષ્ટતા આ સૂત્રાંશ દ્વારા ४श्वामां भावी छे. ( हेड्ट्ठा वित्थिन्ने जात्र उपिं उड़द मुइंगागारसंठिए ) मा ४ નીચેના ભાગમાં વિસ્તી છે, વચ્ચેથી સંકીણુ (સંકુચિત છે અને ઉપરના लागभां उर्ध्वभुमवाजा भृहंगना नेवा मारवाणी छे. ( तंसि च णं सासयंसि लोगंसि ट्ठा वित्थिन्नंसि जाव उपि उड्ढं मुइंगागारसंठियांस) मा अारना નીચેથી વિસ્તી અને ઉપરથી ઉઘ્ન મુખવાળા મૃદંગના જેવા આકારવાળા આ શાશ્વત
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : પ