Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
भगवतीसूत्रे 'जीवा भंते ! कामा, अजीवा भंते ! कामा ?' हे भदन्त ! कामाः किं जीवाः ? अथवा कामाः किम् अजीवाः स्युः ? हे गौतम ! कामाः जीवशरीररूपापेक्षया जीवाः अपि स्युः, अथ च कामाः शब्दापेक्षया चित्रशालभञ्जिकारूपापेक्षया च अजीवा अपि स्युः । गौतमः पृच्छति-'जीवाणं भंते ! कामा, अजीवाणं कामा ?' हे भदन्त ! जीवानां कामा भवन्ति ? अथवा अजीवानां कामा भवन्ति ? भगवानाह-'गोयमा ! जीवाणं कामा, णो अजीवाण कामा' हे गौतम ! जीवानामेव कामा भवन्ति, कामहेतुत्वात्, नो अजीवानां कामा : जीव के शरीर के विषयभूत होते हैं तब ये अचित्त माने जाते हैं क्योंकि असंज्ञी जीवका शरीर पौद्गलिक होने के कारण अचित्त है! अब गौतम पूछते हैं कि 'जीवा भंते ! कामा, अजीवा भंते कामा' हे भदन्त ! काम क्या जीवरूप हैं या काम अजीवरूप हैं ? उत्तरमें प्रभु कहते हैं, हे गौतम ! जीव शरीररूपकी अपेक्षा कामजीव भी हैं और शब्दकी अपेक्षा तथा चित्रशालभञ्जिका के रूपको अपेक्षा काम अजीव भी हैं । प्रभु से अब गौतमस्वामी ऐसा पूछते हैं कि 'जीवा णं भंते ! कामा, अजीवाणं कामा' हे भदन्त ! कामजीवोंके होते हैं या अजीवोंके होते हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं 'गोयमा' हे गौतम ! 'जीवा णं कामा, णो अजीवाणं कामा' जीवोंके ही काम होते हैं, अजीवोंके काम नहीं होते हैं । क्योंकि काम जीवोंमें ही कामके हेतु होते हैं अजीवोंमें नहीं क्योंकि उनमें कामकी असंभ જીવના શરીરના વિષયભૂત થાય છે, ત્યારે તેમને અચિત્ત માનવામાં આવે છે. કારણ કે અસંજ્ઞી જીવનું શરીર પૌૠલિક હોવાને કારણે અચિત્ત હોય છે હવે ગૌતમ સ્વામી श्रीले प्रश्न पूछे छे ' जीवाणं भंते ! कामा, अजीवा कामा ' महन्त ! म જીવરૂપ છે કે અજીવરૂપ છે ?
ઉત્તર-હે ગૌતમ ! છેવના શરીર રૂપની અપેક્ષાએ કામ જીવરૂપ પણ છે, અને શબ્દની અપેક્ષાએ તથા ચિત્રશાલભંજિકાન પૂતળી રૂપની અપેક્ષાએ કામ અછવરૂપ પણ છે
गौतम स्वामी या प्रश्न पूछे छे 'जीवाणं भंते ! कामा, अजीवाणं कामा' હે ભદન્ત ! જેમાં કામ હોય છે, કે અજીવોમાં કામ હોય છે ?
उत्तर-' गोयमा । गौतम ! ' जीवाणं कामा णो अजीवाणं कामा । જીવોમાં જ કામનો સદ્દભાવ હોય છે, અજીવોમાં કામને સદૂભાવ હેતે નથી કારણ કે
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૫
