Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
-
प्रमेयचन्किा टीका श.७ उ.२ म.५ जीवानां शाश्वताशाश्वतत्वनिरूपणम् ४२१ किं वा आशाश्वताः? भगवानाह- ‘एवं जहा जीवा तहा नेरइया वि, एवं जाव वेमाणिया जाव-सिय सासया, सिय असासया' एवम्-उक्तरीत्या यथा जीवाः कथंचित् शाश्वताः, कथंचित् अशाश्वताः उक्तास्तथा नैरयिका अपि कथंचित् जीवद्रव्यत्वेन शाश्वताः, कथंचित्तु नैरयिकादिपर्यायतया अशाश्वता भवन्ति, एवं तथैव यावत्-भवनपतिमारभ्य वैमानिकान्ता अपि जीवाः स्यात् कदाचित् द्रव्यार्थिकतया शाश्वताः सन्ति, स्यात् कदाचित् पर्यायार्थिकतया अशाश्वताः सन्तीति भावः, । गौतमः सर्व स्वीकुर्वनाह-'सेवं भंते ! सेवं भंते ! त्ति' हे भदन्त ! तदेवं भवदुक्तं सत्यमेव, हे भदन्त ! तदेवं भवदुक्तं सत्यमेवे ति ॥ सू० ५ ॥ इति श्री-विश्वविख्यात-जगद्वल्लभ-प्रसिद्धवाचक-पञ्चदशभाषाकलित-ललित. कलापालापक-प्रविशुद्ध-गद्यपद्यनैकग्रंथनिर्मापक-वादिमानमर्दक-श्रीशाहूच्छत्रपति-कोल्हापुरराज-प्रदत्त "जैनशास्त्राचार्य" पदभूषितकोल्हापुरराजगुरु-बालब्रह्मचारि-जैनशास्त्राचार्य-जैनधर्मदिवाकर-पूज्यश्री-घासीलालबतिविरचितायां "श्रीभगवतीमूत्रस्य" प्रमेयचन्द्रिकाख्यायां व्याख्यायां सप्तमशतकस्य द्वितीयो
देशः समाप्तः ॥७-२॥ क्या नित्य हैं या अनित्य हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं कि- 'एवं जहा जीवा तहा नेरइया वि' हे गौतम ! जिस प्रकार से जीव कथंचित् शाश्वत् और कथंचित् अशाश्वत् प्रकट किये गये हैं, उसी प्रकार से नैरयिक जीव भी कथंचित्-जीवद्रव्य की अपेक्षा से-शाश्वत-अनित्य हैं। "एवं जाव वेमाणिया जाय सिय सासया सिय असासया' इसी तरह से भवनपति से लगाकर वैमानिक तक के जीव द्रव्यार्थिक नय की अपेक्षा से शाश्वत है और पर्यायार्थिक नय की अपेक्षा से अशाश्वत हैं।
उत्त२- "एवं जहा जीवा तहा नेरइया वि गीतम! सामान्य पनी म નારકેના વિષયમાં સમજવું- નારક છે દ્રવ્યની અપેક્ષાએ શાશ્વત છે, અને નૈરયિક આદિ પર્યાયની અપેક્ષાએ તેઓ અશાશ્વત છે.
"एवं जाव वेमाणिया जाव सिय सासया सिय असासया' मे १ प्रमाणे ભવનપતિથી લઈને વૈમાનિક પનતના દ્રવ્યાર્થિક નયની અપેક્ષાએ શાશ્વત છે અને પર્યાયાર્થિક નયની અપેક્ષાએ અશાશ્વત છે.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૫
