Book Title: Savruttik Aagam Sootraani 1 Part 15 Rajprashniya Mool evam Vrutti
Author(s): Anandsagarsuri, Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Vardhaman Jain Agam Mandir Samstha Palitana
Catalog link: https://jainqq.org/explore/035015/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namo nimmaladasaNassa pUjya AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara-gurubhyo namaH bhAga savRttika-Agama-suttANi Agama 13 "rAjapraznIya" mUlaM evaM vRtti: mUla saMzodhaka :- pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjasAheba abhinava-saMkalanakartA :- Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] pUjya zAsanaprabhAvaka AcAryazrI harSasAgarasUrijI kI preraNA se 'vardhamAna jaina Agama maMdira saMsthA' pAlitANA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Isa projekTa ke saMpUrNa-anudAna-dAtA zrI Agama maMdira pAlitANA Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caar rjk kaarks hs h namo namo nimmaladasaNassa savRttika-Agama-suttANi mUla saMzodhaka abhinava saMkalanakartA 353 -pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] prata-prApti aura peja-seTiMga kartA : ke ceramana zrI pravINabhAI zAha, amerikA mudraka : navaprabhAta prinTIMga presa amadAbAda Mo 982559885579825306275 | ~3~ Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strNg bbaag vaag tsk gl Agama L . vAcanA zatAbdI varSa phil kiitaa ys' raaj mhil klaaN nuuN sbb kuhaarraa s' s' s h k kh rr s' hai jaa Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [bhAga-15] zrI rAjapraznIya (upAMga) sUtram - 2 namo namo nimmaladaMsaNassa pUjya zrIAnaMda-kSamA-lalita - suzIla-sudharmasAgara gurubhyo namaH "rAjapraznIya" mUlaM evaM vRtti: [mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH ] [Adya saMpAdakazrI] pUjya AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma. sA. (kiJcit vaiziSThyaM samarpitena saha ) puna: saMkalanakartA muni dIparatnasAgara (M.Com., M.Ed., Ph.D.zrutamaharSi) 28/07/2017, zukravAra, 2073 zrAvaNa zukla 5 'savRttika-Agama-suttANi zreNi bhAga-15 -> zrI AgamoddhAraka-vAcanA- zatAbdI varSa nimitta 'Agama-vRtti - mudraNa- projekTa' ~5~ Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArI-saMrakSaka, jJAnadhanI, Agama-saMzodhaka, tIvra-medhAvI, samAdhimRtyu-prApta, bahumukhIpratibhAdhAraka pajyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasarIzvarajI mahArAja sAheba | .jinhone zuddha-zraddhA, samyak zruta ArAdhanA, yathAkhyAtacAritra ke prati gati aura aMta samaya deha-mamatva ke tyAga ke dvArA kAyotsarga nAmaka : | abhyaMtara-tapa ki mizAla kAyama ki hai aise bahuzruta AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja kA paricaya karAnA mere lie nAmumakina hai, fira bhI / garubhakti baddhi se zraddhAMjalI svarupa eka mAmalI sI jhalaka paisa karane kA yaha prayAsa mAtra hai| .cAritra-grahaNa ke bAda alpa kAlame jo apane gurudeva kI chatrachAyA se dUra ho gaye, to bhI gurudeva ke svarga-gamana ko sirpha karmo kA prabhAva mAnakara apane saMyama ke lakSya prati sthira rahate hue akele jJAna-mArga ki sAdhanA ke patha para cale | paDhAI ke lie hI kitane mahino taka roja ekAsaNA tapa ke sAtha bAraha killomiTara paidala vihAra bhI kiyA | lekina apane maMjhila pe DaTe rahe, aura pariNAma svarupa saMskRta evaM prAkRta bhASA kA, / prAcIna lipio kA, vyAkaraNa-nyAya-sAhitya Adi kA sampUrNa jJAna prApta kiyA | jaina AgamazAstro ke samudra ko bhI pAra kara ge| .eka akelA AdamI bhI kyA nahIM kara zakatA? isa prazna kA uttara hameM isa mahApuruSa ke jIvana aura kavana se mila gayA, jaba ve cala par3e | devarddhigaNI kSamAzramaNa ke sthApita patha para. binA kisI sahAya lie hae sirpha akele hI "jaina-Agama-zAstro" ko dIrghajIvI banAne ke lie aneka hastaprato se zuddha-pATha taiyAra kiye | do vaikalpika Agama, kalpasUtra aura niryaktio ko jor3akara 45 Agama-zAstro ko saMzodhita kara ke saMpAdita kiyA : || phira pAlItANAmeM Agama maMdira banavAkara Arasa-patthara ke Upara ye sabhI Agama-sAhitya ko kaMDArA, sUratameM tAmapatra para bhI aMkita karavAe aura / : "Agama maMjUSA" nAma se mudraNa bhI karavA ke bar3I bar3I peTImeM rakhavA ke gA~va gA~va bheja die | vartamAnakAlame sarva prathamabAra aisA kArya huA | .sirpha mUla Agama ke kArya se hI una ke kadama ruke nahI the, unhoMne Agamo kI vRtti, cUrNi, niyukti, avacUrI, saMskRta-chAyA Adi kA | * bhI saMzodhana-sampAdana kiyA | upayogI viSayo ke lie unhoMne eka lAkha zloka pramANa saMskRta-prAkRta nae graMtho kI racanA bhI kI | kitane hI graMtho : kI prastAvanA bhI likhI | ye samyak-zruta mudrita karavAne ke lie Agamodaya samiti, devacaMda lAlabhAI ityAdi vibhinna saMsthA kI sthApanA bhI kii| | .jJAnamArga ke alAvA sammetazikhara, aMtarIkSajI, kezariyAjI Adi tIrtharakSA kara ke samyaka-darzana-ArAdhanA kA paricaya bhI diyA | raajaaoN| ko pratibodha kara ke aura vAcanAo dvArA apanI pravacana-prabhAvakatA bhI ujAgara karavAI | bAladikSA, devadravya-saMrakSaNa, tithi-prazna ityAdi viSayome | satya-pakSameM aMta taka dRr3ha rahe | jainazAsana ke lie jaba jarurata par3I taba adAlatI kAravAIo kA sAmanA bhI bar3I niDaratA se kiyA thA | . sAgarAnaMdajI ke nAma se mazahUra ho cuke pUjya AnaMdasAgarasUrIzvarajIne apane parivAra svarupa 870 sAdhU-sAdhvIjI bhI zAsana ko bheTa kiye | ...ye the hamAre gurudeva "sAgarajI"... ......muni dIparatnasAgara... . -.. -.. -.. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamaikalakSI, upadhAna-tapa-preraka, cAritra-mArga-rAgI, pravacana-paTu, suparivAra-yukta pUjya gacchAdhipatiAcAryadeva zrI devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba ... paramapUjya AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ke pATa-paraMparAme hue tisare gacchAdhipati the pUjya AcArya zrI devendrasAgarasUrIzvarajI, jo eka / | pUnyavAn AtmA the, dIkSA grahaNa ke bAda alpakAlame hI eka ziSya ke guru bana gaye | fira kyA / ziSyo ki saMkhyA bar3hatI calI, bar3hate hue punya ke * sAtha-sAtha ve Akhira 'gacchAdhipati' pada pe ArUr3ha ho gae | isa mahAtmA kA punya sirpha ziSyoM taka simita nahI thA, ve jahA kahIM bhI 'upadhAna-tapa' kI preraNA karate the, turaMta hI vahAM 'upadhAna' ho jAte the | pravacanapaTutA evaM parSadApanya ke kAraNa una ke upadeza-prApta bahota AtmAone saMyama-mArga kA svIkAra kiyA | khuda bhI saMyamaikalakSI hone ke kAraNa cAritramArga ke rAgI to the hI, sAthasAtha jJAnamArga kA sparza bhI una kA niraMtara rahetA thA | Apa kabhI bhI dupahara ko cale jAie, ve khuda akele yA ziSya-parivAra ke sAtha koI bhI grantha ke adhyayana-adhyApanameM rata dikhAI deNge| ... ye to hamane unake jIvana ke do-tIna pahela dikhAe | eka aura bhI anusaraNIya bAta una ke jIvanameM dekhane ko milI thI- 'ArAdhanA-prema'. kaisI bhI zArIrika sthiti ho, magara unhoMne donoM zAzvatI olIjI, [poSa)dazamI, zukla paMcamI, trikAla devavaMdana, parva yA parvatithi ke devavaMdana Adi : ArAdhanA kabhI nahIM chor3I | AkharI sAlomeM jaba una ko ehasAsa ho gayA kI aba 'aMtima-ArAdhanA' kA avasara najadIka hai, taba una ke muhameM eka hI | raTaNa bArabAra cAlu ho gayA- "arihaMtanuM zaraNa, siddhanuM zaraNa, sAdhunuM zaraNa, kevalI bhagavaMte bhAkhelA dharmanu zaraNa' isI cAra zaraNo ke raTaNa ke sAtha hI ve : | samAdhi-mRtyu-rUpa samyak nidrA ko prApta hue the | aise mahAn sUrivara ko bhAvabarI vaMdanA | ... muni dIparatnasAgara.... ... zrI vardhamAna jaina Agama maMdira saMsthA, pAlitANA ... pUjyapAda AnaMdasAgara-sUrIzvarajI kI bauddhika-pratibhA kA mUrtimaMta svarupa aisI isa saMsthA kI sthApanA vikrama saMvata 1999 me mahA-vada 5 ko hui / pUjya AcArya harSasAgarasUrijI kI preraNA se jina kI tarafa se isa savRttika-Agama-suttANi ke lie saMpUrNa dravya-sahAya kI prApti hui / zilpa-sthApatya, zilotkIrNa Agama aura samavasaraNa sthita nayanaramya 45 caumukha jina-pratimAjI se suzobhita aisA ye 'AgamamaMdira' hai, jo zatrujaya-girirAja ki taleTIme sthita hai | vartamAna 24 jinavara, 20 viharamAna jinavara aura 1 zAzvata milAkara 45 caumukhajI yahA birAjamAna hai | jahAM : |40 samavasaraNa kI racanA meru parvata ke tino kANDa ke varSoM ke anusAra cAra alaga-alaga raMgo ke Arasa-patthara se banA hai, devo dvArA racita samavasaraNa | : ke zAstra varNana-anusAra Agama-maMdira ki samavasaraNa kA sthApatya hai | aisI aneka vizeSatA se yukta ye AgamamaMdira hai| *muni dIparatnasAgara... -.. -.. -.. -.. -.. ~7~ . . Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - .. - .. - .. - .. - .. - .. - .. - .. - .. . ____ 'sAgara-samudAya-ekatA-saMrakSaka, tIrtha-uddhAra-kArya-pravRtta, guNAnurAgI' isa "savRttika-Agama-suttANi' zreNi bhAga 1 se 40 ke saMpUrNa anudAna ke preraNAdAtA pUjya zAsanaprabhAvaka AcArya zrI harSasAgarasUrijI mahArAja sAheba pUjyapAda sva. gacchAdhipati devendrasAgara-sUrIzvarajI ke vinayI ziSya evaM do gacchAdhipatio ke mukhya sahAyaka ke rupame 'sAgara samudAya' ke sucAru saMcAlaka pUjya harSasAgarasUrijI, jina kI preraNA se ye "savRttika-Agama-sattANi" ke mudraNa ke lie saMpUrNa dravyarAzi prApta huI, unakA atyalpa paricaya yahAM kareMge| samudAya-ekatA ke lie sadaiva prayatnazIla rahate hue ye mahAtmA samudAya ke sAdhu-sAdhvIjI kI AvazyakatAokI pUrtI ke lie bhI pravRtta rahete hai, prAcIna-arvAcIna tIrtho ke jIrNoddhAra evaM vikAza ke lie bhI utsAhita rahete hai, jJAna-kSetra achUtA na rahe isIlie anumodanA, anudAna evaM | samaya milane para zAstra-vAMcanameM bhI rUci rakhate hai | samudAya ke jarUratamaMda sAdhvIjI bhagavaMto ke AvAsa kA viSaya ho yA sAdhvIjI ke vihArameM majadUra kA vetana cukAnA ho, aise choTe-choTe kAryoM ke prati bhI una kA lakSya rahetA hai | darzana-zuddhi ke lie jaba unhoMne samagra bhAratavarSa ke 100 sAla taka ke | purAne jinAlayo meM 18 abhiSeka kI preraNA kI, usa vakta lagabhaga sabhI abhiSeka-sAmagrI kI dravya-zuddhi kA qhayAla rakhate hue apanI medhAvI buddhi kA : paricaya diyA thA, sAthame anukaMpA bhAva se pujArI yA vidhi karAnevAle ko yatkiMcit bahumAna pragaTa karate hue kucha dhana-rAzi pradAna karavAI | aise bahuguNa-saMpanna mahAtmA pUjya AcAryazrI harSasAgara-sUrijI ko hama bhAvabharI vaMdanA karate hue isa zrutakArya kA prAraMbha karane jA rahe hai| - muni dIparatnasAgara [kAtrajapUnA, kapaDavaMja, prabhAsapATaNa Adi sthAnome AgamamaMdira ke preraka, karmagraMtha abhyAsu, nispRha mahAtmA pUjyapAda gacchAdhipati AcArya zrI daulatasAgara-sUrIzvarajI mahArAja sAheba (evaM) ajAtazatru, svAdhyAya-rasika, prazAMtamUrtI aura apane guru ke prItipAtra parama pUjya AcArya zrI naMdIvardhanasAgara-sUrijI mahArAja sAheba isa pavitra zruta-kAryame dono sUrivaro kA smaraNa karate hue koTi koTi vaMdanA ke sAtha :-..-..-..-..-..-..-..-..-..-..-..-..-..-.. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlAkA: 43+30 rAjapraznIya (upAMga) sUtrasya viSayAnukrama dIpa-anukramA: 7 mUlAMka: viSaya: pRSThAka: mulAMka: viSaya: pRSThAMka: 01-47 |48-85 238 010 010 036 sUryAbhadeva-prakaraNaM -AmalakalpA nagarI -sUryAbhadevasya vimAna, sabhA, parSadA, bhagavada vaMdana, -divyavimAna vikurvaNA, nRtya -sidhdhAyatana: evaM... ...jinapratimA-adhikAra: pradezirAjan-prakaraNaM -sUryakAntAdevI, zrAvastInagarI -kezikumArasya dharmadezanA, -pradezIrAjJa:...... .....kezikumAra sArdhaM dharma-vArtA -pradezirAjasya samAdhimaraNaM -sUryAbhavimAne utpatti: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sutrAMka // aham // zrImanmalayagiryAcAryavihitavivRttiyutaM zrImadrAjapraznIyamupAGgam // ||AUM nmH|| praNamata bIrajinezvaracaraNayugaM paramapATalacchAyam / adharIkRtanatavAsavamukuTasthitaratnarucicakram // 1 // rAjapraznIyamahaM vivRNomi yathA''gamaM guruniyogAt / tatra ca zaktimazaktiM guravo jAnanti kA cintA ? // 2 // atha kasmAdidamupAGga rAjapraznIyAbhidhAnamiti ?, ucyate, iha pradezinAmA rAjA bhagavataH kezikumArazramaNasya samIpe yAn jIyaviSayAn praznAnakAt,i yAni ca tasmai kezikumArazramaNo gaNabhava vyAkaraNAni vyAkRtavAn , yaca vyAkaraNasamyakapariNatibhAvato ISbodhimAsAtha maraNAnte zubhAnuzayayogataH prathame saudharmanAni nAkaloke vimAnamAdhipatyenAdhitiSThat , yathA ca vimAnAdhipatya-II prAptyanantaraM samyagavadhijJAnAbhogataH zrImadardhamAnasvAminaM bhagavantamAlokya bhaktpatizayaparItacetAH sarvasva sAmagrIsameta ihAvatIya bhagavataH purato dvAtriMzavidhi nATyamanarInRtyat , nartitvA ca yathA''yuSkaM divi mukhamanubhUya tatazcayutvA yatra samAgatya muktipadamavA psyati, tadetatsarvamasminnupAGge'bhidheyaM, paraM sakalavaktavyatAmUlaM rAjapanIya iti-rAjaprazneSu bhavaM rAjapraznIyaM / atha kasyAGgasyedaKImupAGga, ucyate, sUtrakRtAGgasya, kathaM tadupAGgateti cet , ucyate, mUtrakRte jhaGge azItyadhikaM zataM kriyAvAdinAM, caturazIti rakriyAvAdinA, saptapaSTirazAnikAnA, dvAtriMzadainayikAnAM, sarvasakhyayA trINi zatAni tripaSTayadhikAni pAkhaNTikazatAni pratikSipya anukrama REaratini | vRttikArazrI kRt zAztra-prastAvanA ~10~ Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [3] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [1] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH // zrIrAjamazrI malayagirIyA vRttiH // 1 // Jan Eucat svasamayaH sthApyate, uktaM ca nanyadhyayane- "suraMgaDe gaM abhIyasa kiriAvAINaM caturAsII akiriyAbAINaM sattaTTI aNNANiyavAINaM battIsA veNaiyavAINaM tiSTaM tevadvANaM pAsaMDiyasavANaM jiyUhaM kiyA sasamae avijjaI"ti, pradezI ca rAjA pUrvamakriyAvAdimatabhAvitamanA AsIt, akriyAvAdimatameva cAvalannya jIva viSayAn prabhAnakarot kezikumArazramaNatha gaNadhArI sUtrakRtAGgasUcitamakriyAvAdimataprakSepamupajIvya vyAkaraNAni vyAkArpita tato yAnyeva sUtrakRtAGgasUcitAni kaizikumArazramaNena vyAkaraNAni vyAkRtAni tAnyevAtra savistaramuktAnIti sUtrakRtAGgagatavizeSaprakaTanAdidamupAGga sUtrakRtAGgasyeti / etadvaktavyatA ca bhagavatA varddhamAnasvAminA gautamAya sAkSAdabhihitA, tatra yasyAM nagaryo yena prakrameNAbhyadhIyata tadetatsarvamabhivitsuridamAha te kAle NaM te NaM samae NaM AmalakappA nAmaM nayarI hotyA, riddhatthimiyasamiddhA jAva pAsA dIyA darisaNijA abhiruvA paDiruvA (sU0 1) // tIse NaM AmalakappAe nayarIe bahiyA uttarapuratthime disIbhAe aMbasAlavaNe nAmaM ceie hotthA, porANe jAva paDibbe ( sU 2) ' te NaM kAle NaM te NamityAdi ' 'te' iti prAkRtazailIvazAcasminniti draSTavyaM asyAyamartho yasminkAle bhagavAn varddhamAnasvAmI svayaM viharati sma tasminniti, 'Na'miti vAkyAlaGkAre, dRSTavAnyatrApi zabdo vAkyAlaGkArArtho yathA- 'imA NaM puDavI' ityAdAviti, 'kAle' adhikRtAvasarpiNIcaturthavibhAgarUpe, atrApi zabdo vAkyAlaGkRtI, 'te NaM samae NaM samayo'vasara' 1 murute azItaM zataM kriyAvAdinAM caturazItimakipAvAdinAM samaSTimajJAnikAnAM dvAtriMzataM vainayikavAdinAM trayANAM tripaSTayadhikAnAM pAkhaNDikazatAnAM nirmUDa phatvA svasamayaH sthApyate / AmalakalpAnagarI evaM AmrazAlavana caityasya varNanaM For Parts Only ~ 11~ Amalaka lpAvarNanaM mR0 1 AmrAzAla varNanaM mR0 2 // 1 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: cAcI, tathA ca loke vaktAro-nAdyApyetasya vaktavyasya samayo varcate, kimuktaM bhavati ?-nAvApyetasya vaktavyasyAvasaro vartate se iti, tasminniti yasmin samaye bhagavAna sUryAbhadevavaktavyatAmacakathat tasmin samaye AmalakalyA nAma nagarI abhavat , nanvidAnImapi sA nagarI varcate dataH kathamuktamabhavaditi ?, ucyate, vakSyamANavarNakagranthoktavibhUtisamanvitA tadaivAbhavat, na tu vivakSitopAGgavidhAnakAle, tadapi kathamavaseyamiti cet , ucyate, ayaM kAla: avasarpiNI, avasapiNyAM ca pratikSaNaM zubhA bhASA hAnimupagacchanti, etacca supratItaM jinavacanavedinAmato'bhavadityucyamAnaM na virodhamAk / sampatyasyA nagayoM varNakamAhariddhasthimiyasamiddhA jAva pAsAiyA darisaNijjA abhirUvA paDirUvA" iti RddhA-bhavanaiH paurajanaizcAtIva vRddhimupAgatA, 'RSi vRddhA viti vacanAt , stimitA- svacakraparacakrataskaraDamarAdisamutthabhayakallolamAlAvivarjitA, samRdA-dhanadhAnyAdivibhUtiyuktA, tataH padatrayasya vizeSaNasamAsaH, yAvacchabdena 'pamuiyajaNajANavayA' pramuditAH-pramodavantaH pramodahestuvatUnAM tatra sadbhAvAt , lanAnagarIvAstavyalokAH jAnapadA:-janapadabhavAstatra prayojanavazAdAyAtAH santo yatra sA pramuditajanajAnapadA, 'AipaNajaNamaNUmA manuSyajanairAkIrNA, mAkRtatvAtpadavyatyayaH, "halasayasahassasaMkiduvigilaTThapaNNataseusImA" halAnAM zanaiH sahasrazca sahakRSTAvilikhitA vikaSTA-nagaryA. dUravartinI bahitinIti bhAvaH, laSTA manojJA pAI-TekarAlA prAjJAptA, chephapuruSaparikarmineti bhAvaH, setusImA kulyAjalasekyakSetrasImA yasyAH sA halazatasahasrasaskRSTavikRSTalaSTamAzAptasetusImA, 'kukuDasaMDeyagAmapaurA' kuphuTasampAtyA |grAmAH savosu dikSu vidikSu ca pracurA yasyAH sA kukuTasaNDeyagrAmapracurAH, 'gomahisagavelagappabhUyA gAvA-calIvadA mahipA:-anItA gAva:-strIganya eDakA:-urabhrAste prabhUtA yasyAM sA tathA, 'AyAravantaceiyajubaivisiddhasamiciTThabahulA' AkAravanti-mundarAkArANi AmalakalpAnagarI evaM AmazAlavana caityasya varNanaM ~ 12~ Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) -------------- mUlaM [2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata caityAni yuvatInAM ca paNyataruNInAmiti bhAvaH, viziSTAni sanniviSTAni, sannivezapATakA iti bhAvaH, bahulAni-bahUni yasyAM sA zrIrAjapraznI , thA, 'ukoDiyagAyagaMuibhedatakarakhaMDarakavarahiyA' utkoTA-laJcA tayA caranti utkoTikAstagAtrabhedaiH-zarIravinAzakAribhinyibhedaiH AmaLakamalayagirI-ST sa ndhicchedaiH taskaraH khaNDarakSaH-daNDapAzika rahitA, anena tatropadravakAriNAmabhAvamAha, 'kSamA azivAbhAvAt , 'niruvaibA' rAjAdikRto-kAla yA vRttiH padravAbhAvAt , 'subhikSA' bhikSukANAM bhikSAyAH sulabhatvAta, 'visatthasuhAkAsA' vizvasto-nirbhayaH mukhamAvAso lokAnAM 01 // 2 // yasyAM sA tathA, 'aNegakoTikoDuciyAiNNaNivyuttasuhA' anekakoTIbhiH-anekakoTisaGkhyAkaiH kauTumbikairAkIpaNA nirdRttA santuSTajanayogAt zubhA zubhavastUpetatvAt , nataH padatrayasya karmadhArayaH, "naDanajalamalamuTThiyavelaMvagakahagapavakalAsakaAikkhayalaMkhamaMkhatUNailatuMbavINiyaaNegatAlAcarANucariyA" naTA-nATayitAro, nartakA ye nRtyanti, jallA-rAjJaH stotrapAThakAH, mallAH pratItA mauSThikA-mallA eva ye muSTibhiH praharanti, viDambakAH-vidapakAH kathakA:-pratItAH plavakA-ye ullavante nadyAdikaM cA taranti, lAsakA-ye rAsakAn gAyanti, jayazabdaprayoktAro vA bhANDA ityarthaH, AkhyAyikA-ye zubhAzubhamAkhyAnti laGkhyA- mahAvaMzAgra| khelakA maGlA:-citraphalakahastA bhikSukAH, 'tUNaillA' taNAbhidhAnavAdyavizeSacantaH tumbacINikA:-tumbavINAvAdakA, aneke ca ye tAlAcarA:-tAlAdAnena pekSAkAriNaH, etaiH sarvairanucaritA-AsevitA yA sA tathA, "ArAmujjANaagaDatalAgadIhiyavappiNiguNo|vaveyA" ArAmA yatra mAdhavIlatAgRhAdiSu dampatyAdInyAgatya ramante, udyAnAni-puSpAdimadRkSasakulAnyutsavAdI bahujanabhogyAni agaDatti-avaTAH kUpAstaDAkAni-pratItAni dIpikA:-sAriNyaH, vappiNitti-kedArAH, ete guNopapetA-ramyatAdiguNopapetA // 2 // yasyAM sA tathA, 'unviddhaviulagaMbhIrakhAtaphalihA' ucidaM-uNDaM viula-vistIrNa gambhIram-alabdhamadhyaM khAtam uparivistI CANA0000@be AmalakalpAnagarI evaM AmazAlavana caityasya varNanaM ~13~ Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [2] dIpa anukrama [2] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [2] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH varNamadhaH saGkucitaM parikhA ca aya upari ca samakhAtarUpA yasyAM sA tathA, 'cakagayamukhaMDi orohasayagdhijamalakavADa ghaNaduSpavesA' cakrANi - praharaNa vizeSarUpANi gadAH praharaNavizeSAH muSaNDhayo'pyevaMrUpA avarodhaH-matolIdvAreSvantaHprAkAraH sambhAvyate, zataghnyomahArASTrayo mahAzilA vA yAH pAtitAH zatAni puruSANAM nanti yamalAni samasthitadravyarUpANi yAni kapATAni dhanAni ca nizchiOM drANi tairduSpravezA yA sA tathA, 'vaNukuDilavaMkapAgAraparikhittA' dhanukuDilaM- kuTilaM dhanustato'pi vakreNa prAkAreNa parikSiptA yA sA tathA, 'kavisIsayavaTTaraiya saMThiyAvirAyamANA' kapizIrSakettaracitasaMsthitaiH- vartulakRtasaMsthAnaivirAjamAnA - zobhamAnA yA sA tathA, 'aTTAlayacariyadAragopuratoraNaunnayasuvibhattarAyamaggA' aTTAlakAH - prAkAroparibhRtyAzrayavizeSAH carikA - aSTahastapramANo mArgaH | dvArANi bhavanadevakulAdInAM gopurANi prAkAradvArANi toraNAni ca unnatAni-uccAni yasyAM sA tathA suvibhaktA- viviktA rAjamAgI yasyAM sA tathA tataH padadvayasya karmmadhArayaH, 'cheyAyariyaraiyadaDhapha lihaiMdakIlA' chekena - nipuNenAcAryeNa-zilpopAdhyAyena OM racito ho- balavAn pariSaH-argAlA indrakIla- sampAditakapATadvayAdhArabhUtaH pravezamadhyabhAgo yasyAM sA tathA, 'vivaNivaNicchitta1) sipiAiNNanivyasuhA' vipaNInAM vaNikpathAnAM haTTamArgANAM vaNijAMca kSetraM sthAnaM sA vipaNivaNikakSetraM tathA zilpibhiHkumbhakArAdibhinirvRtaiH sukhibhiH zubhaiH svasvakarmakuzalairAkIrNA, prAkRtatvAcca sUtre'nyathA padopanyAsaH, tataH pUrvapadena karmadhArayaH, 'siMghADagatiyaca uccaccarapaNiyApavivizvamuparimaMDiyA' zRGgATaka trikacatuSkacatvaraiH paNitAni - kayANakAni tatpradhAneSu AvageSu | yAni vividhAni vasUni inyANi taizva parimaNDitA, zRGgATakaM trikoNaM sthAnaM, trikaM yatra radhyAtrayaM milati, catuSkaM rathyAcatuSkamIlanAtArka, catvaraM bahurathyApAtasthAnaM, 'surammA' suramyA- atiramyA, 'naravaipaviinnamahivar3apahA ' narapatinA - rAjJA pravikIrNo AmalakalpAnagarI evaM AmrazAlavana caityasya varNanaM For Parts Only ~14~ 930 303030305 nrary org Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: gamanAgamanAbhyAM vyApto mahIpatipayo-rAjamAgoM yasyAM sA tathA, 'aNegavasturagamattakuMjararahapahakarasIyasaMdamAgIAiNNajANajogA' anekairvarataragANAM mattakArANAM sthAnAM ca pahakaraiH sayAtaiH tathA zivikAbhiH syandamAnIbhiryAnayugyazcAkIpaNA-tyAptA yA sA nathA, mAyAgarI AkIrNazabdasya madhyanipAtaH prAkRtatvAt , tatra zivikA:-kUTakAreNAcchAditA jampAnavizeSAH syandamAnikAH puruSapramANA yA dRttiH jampAnavizeSA yAnAni-zakaTAdIni yugyAni-gollaviSayamasiddhAni dvihastapamANAni vedikopazobhitAni jampAnAnyetra, 'vimaulanava-yA mU02 // 3 // naliNasobhiyajalA vimukulai:-vikasitainanalinaiH-kamalaiH zobhitAni jalAni yasyAM sA tayA, 'paMDuravarabhavagapatimahiyA uttANayanayaNa-11 pirachaNijjA' iti sugama, 'pAsAiyA' ityAdi, prAsAdeSa bhavA prAsAdIyA, prAsAdabahulA ityarthaH, ata eva darzanIyA draSTuM yogyA, prAsAdAnAmatiramaNIyatvAt , tathA Abha draSTan pratipratyekamabhimukhamatIva cetAdAritvAt rUpam-AkAro yasyAH sA abhirUpA, etadeva cyAcaSTe-patirUpA, prativiziSTam-asAdhAraNam rUpam-AkAro yasyAH sA pratirUpA // 1 // "tIse Na"mitpAdi, tasyAM Namiti pUrvavat AmalakalpAyAM nagaryA bahiH uttarapaurastye-uttarapUrvArUpe IzANakoNe itpardhaH, digbhAge 'ambasAlavaNa' iti AtraiH zAlecAtipracuratayopalakSitaM yadanaM tadAmrazAlabanaM tadyogAcatyamapi AmrazAlavana, citeH-lepyAdicayanasya bhAvaH kamme vA caitya, janama iha saMjJAzabdatvAt devatApativimbe prasiddhaM, tatastadAzrayabhUtaM yadevatAyA gRhaM tadapyupacArAt caitya, taceha vyantarAyatanaM draSTavyaM,12 na tu bhagavatAmahetAmAyatanaM, 'hotya' ci abhavat , tacca kiMviziSTamityAha-cirAtIte purANe yAvarachandakaraNAt 'sadie kinie // 3 // kAnAe sacchatte sajmae' ityAyaupapAtikagranthaprasiddhavarNakaparigrahaH / evarUpaM ca caityavarNakamuktvA banakhaNDavaktavyatA vaktavyA, sA cai-12 se gaM aMbasAlavaNe cehae egeNaM maiyA vaNasaMDeNaM savao samaMtA saMparikkhine, se NaM vaNasaMTe kiNhAbhAse ityAdi yAvatpAsAiela mar AmalakalpAnagarI evaM AmazAlavana caityasya varNanaM ~15 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [2] dIpa anukrama [2] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [2] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH Education & darisaNijje abhisve paDhiruve ' tatra prasAdIyaM kRSNAvabhAsatvAdinA guNena manaHprasAdahetutvAdarzanIyaM cakSurAnandahetutvAt, abhirUpapratirUpazabdArthaH prAgvat, tata uktaM- 'jAva paDiruve' // 2 // amIvara pAyavapuDha visilAvaTTayavattabvayA uvavAtiyagameNaM neyA ( sU0 3 ) // azokavarapAdapasya pRthivIzilApaTTakasya ca vaktavyatA aupapAtikagranthAnusAreNa jJeyA, sA caivaM- 'tassa NaM vaNasaMDassa bahumajjhadesabhA itya NaM mahaM ege asIgavarapAyatre patte jAva paDibbe, se NaM asogavarapAyace annehiM bahUhiM tilaehiM jAva naMdirukhahiM OM savvao samatA saMparikakhitte, te NaM tilagA jAva nandIrukkhA kusavikusavisuddharuktvamUlA mUlamaMto kaMdamaMto jAva paDiruvA, te NaM tilagA jAva naMdirukukhA annAhi bahUhiM paramalayAhiM nAgalayAhiM asogalayAhiM caMpagalayAhiM cUyalayAhiM vaNalayAhiM vAsaMniyalayAhiM aimuttayalayAhiM kuMdalayAhiM sAmalayAhiM saccato samaMtA saMparikhittA, tAo NaM paumalayAo jAva sAmalayAo nibaM kusumiyAo jAva paDiruvAo, tassa NaM asogavarapAyavassa uvariM bahave aTTamaMgalagA pattA, taMjahA sotthiyaM sirivaccha naMdiyAvata vaddhamANaga bhAsaNa kalasa maccha dapaNA savvarayaNAmayA acchA saNhA laNhA ghaTTA maTTA NIrayA nimmalA niSyaMkA nikaMkaDacchAyA sappabhA samirIyA saujjIyA pAsAdIyA darasaNijjA abhiruvA paDikhvA, tassa NaM asogavarapAyavassa uvariM bahane kiNhacAmarajjhayA nIlacAmarajjhayA lohiyacAmarajjhayA hAlidacAmarajyA sukilacAmarajyA acchA sahA lamhA rUppapaTTA vaharAmayadaMDA jalayAmalagaMdhiyA surammA pAsAiyA darisaNijjA abhirubA paDiruvA, tassa NaM asogabarapAyavarasa uvariM bahave chattAichattA paDAgAipaDAgA ghaMTAjuyalA cAmarajuyalA uppalahatthagA paDamahatyagA kumuyahatthagA galiNahatthagA subhagahatthagA sogaMdhiyahatthagA pauDariyahatthagA azokavRkSasya varNanaM For Park Use Only ~16~ anerary.org Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapraznI prata yA vRttiH // 4 // mahApoMdariyahatyagA sayapattahatyagA sahassapanahatthagA sancarayaNAmayA acchA jAva paDiruvA / tassa NaM asogavarapAyavassa hedA etyAga azokakSa NaM maha ege puDhavisilApaTTae pabatte isikhaMdhAsamahINe vikkhaMbhAyAmasuppamANe kiNhe aMjaNagaghaNakuvalayahaladharakosejasarisa-1 AgAsakesakajjalakakeyaNaiMdanIlaayasikusumappagAse bhigaMjaNabhaMgabheyariTugaguliyagavalAirege bhamaranikuruMbabhUte jaMbUphalaasaNakasama-II |saNavaMdhaNanIlappalapattaNigaramaragayAsAsagaNayaNakIyasivannanidai ghaNe ajhusire svagapaDirUbagadarisaNijje Aryasagatalovame surammakA | sIhAsaNasaMThite muruce munAjAlakhaIyatakamme AiNagarUyavUraNavaNIyatUlaphAse sambarayaNAmae acche jAtra paDirUve iti. asya vyAkhyA -'tamsa Namiti' pUrvavat banakhaNDasya bahumadhyadezabhAge 'atra' etasmin pradeze mahAn eko'shokvrpaadpH| prajJaptastIrthakaragaNadharaiH, sa ca kimbhUta ityAha-'jAva paDirUve' atra yAvacchabdena granthAntaraprasiddhaM vizeSaNajAtaM mucita, taveda-darugNayakandamalabaTTalasaMdhiasiliTTe paNamasiNasiNiddhaaNupucimujAyaNiruvahatonviddhapavarakhaMdhI aNegaNarapavarabhuya- agejjhe kusumabharasamoNamaMtapattalavisAlasAle mahukaribhamaragaNagumugumAiyaNilitaur3eMtasassirIe NANAsauNagaNamihuNasumahurakRSNasuhapalattasahamahure kusavikusavisuddharukhamUle pAsAie darisaNijne abhirUve paDirUve' tatra duramut-pAvalyena gataM kandasyAdhastAt mUlaM gasya sa dUrodgatakandamUlastathA vRttabhAvena pariNata evaM nAma sarvAsu dikSu vidikSu ca zAkhAbhiH prazAkhAbhizca // 4 // amRto yathA vartulaH pratibhAsate iti, tathA laSTAH-manojJAH sandhayaH-zAkhA matA yasya sa laSTasandhistathA azlie:-anyaiH pAdapaiH sahAsasampRkto, vivikta ityarthaH, tato vizeSaNasamAsaH, sa ca padadvayamIlanenAvaseyo, bahUnAM padAnAM vizeSaNasamAsAnabhyupagamAt, tathA dhano-niviDo mamaNaH-komalatvak na karkazasparzaH, snigdhaH-zubhakAntiH, AnupUrvyA-mUlAdiparipATyA suSTu janmadoSarahita (3) azokavRkSasya varNanaM ~17~ Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [3] dIpa anukrama [3] mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH Education [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) - yathA bhavati evaM jAta AnupUrvI sujAtaH, tathA nirupahata-upadehikAyupadravarahita udviddhaH - uccaH pravaraH - pradhAnaH skandho yasya sa OM dhanamasRNastrigdhAnupUrvI sujAtanirupahatodviddhamavaraskandhaH, tathA anekasya narasya manuSasya ye pravarA:-malambA bhujAH- vAhayastairagrAhyaHaparimeyo'nekanaramavarabhujAgrAdyaH, aneka puruSavyAmairapyapratimeyasthaulya ityarthaH, tathA kusumabhareNa - puSpasambhAreNa sam-IpadavanamantyaH patrasamRddhAH 'pattasamiddhati saMghapittalamiti vacanAt vizAlA - vistIrNAH zAlA:- zAkhA yasya sa kusumabharasamaMtranamatpatralavizAlazAlaH, tathA madhukarINAM bhramarANAM ca ye gaNA 'gumagumAyitA' gumagumAyanti sma, kakartRtvAtkarttari ktamatyayo, gumagumeti zabdaM kRtavantaH santa ityartho, nilIyamAnAH - Azrayanta uDDIyamAnAH- tatpratyAsannamAkA paribhramantastaiH sazrIko madhukarIbhramaragaNagumazumAninilIyamAnoDDIyamAnasazrIkaH, tathA nAnAjAtIyAnAM zakunagaNAnAM yAni mithunAni - strIpuMsayugmAni teSAM pramodavazato yAni paraspassumadhurANyata eva karSNamukhAni - karNasukhadAyakAni pralaptAni bhASaNAni, zakunagaNAnAM hi svecchayA krIDatAM pramodaOM bharavazato yAni bhASaNAni tAni pralapsAnIti prasiddhAni tataH 'palatte' tyuktaM teSAM yaH zabdo dhvanistena madhuro nAnAzakunagaNa mithunaOM sumadhurakarNamukhapralaptazabdamadhuraH, tathA kuzA-darbhAdayo vikuzA-valyajAdayAH tarvizuddhaM rahitaM vRkSasya sakalasyAzokapAdapasya, daha mUlaM zAkhAdInAmapi Adimo bhAgo lakSaNayA procyate, yathA zAkhAmUlamidaM prazAkhAmUlamidamityAdi tataH sakalAzokapAdapasatkamUlapratipattaye vRkSagrahaNaM, mUlaM yasya sa kuzavikuzavizuddhavRkSamUlI, yazcaivaMvidhaH sa draSTRNAM cittasantoSAya bhavati, tata AhaprAsAdIyaH- prasAdAya-cittasantIpAya - hitastadutpAdakatvAt prAsAdIya ana eva darzanIyo draSTuM yogyaH kasmAdityAha - 'abhirUpo' OM draSTAraM 2 pratyabhimukhaM na kasyacidvirAgahetU rUpam AkAro yasyAsAvabhirUpaH evaMrUpo'pi kutaH ? ityAha-pratirUpaH- prativiziSTaM E azokavRkSasya varNanaM For Parts Only ~18~ Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) -------------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: azokakSa varNanaM prata 03 zrIrAjamanA sakalajagadasAdhAraNaM rUpaM yasya sa pratirUpaH, 'se gaM asogavarapAyave' ityAdi 'jAva naMdirukvahiM' ityatra yAvacchabdakaraNAta, 'lajamalayagirI- pahiM chattAvahiM sirIsehiM sattavaNNehiM loddhehiM dadhivannehi caMdaNehiM ajjuNehiM nIvahiM karyavehi phaNasehiM dADimehi sAlehaM| yA vRttiH / tabhAlehiM piyAlahiM piyaMgahi rAyarukavehiM naMdIrakakhehi iti parigrahaH, ete ca lvkcchtropgshiriisssptprnnddhipnnelubdhkdhv||5|| candanArjunanIpakadambaphanasadADimatAlatamAlapriyAlapriyaGgarAjavRkSananditRkSAH prAyaH suprasiddhAH, 'teNaM tilagA jAva naMdirukkhA kusa vikuse tyAdi te tilakA yAvatraMdivRkSAH kuzavikuzavizuddhakSamUlAH, atra vyAkhyA pUrvavat, 'mUlabantaH mUlAni prabhUtAni dUrAvagADhAni ca santyeSAmiti mUlacantaH, kanda epAmastIti kandavantaH, yAvacchabdakaraNAt sandhimanto tayAmanto sAlamanto pavAlamanto pattamaMto all puSpharmato phalamaMto vIyamaMto aNupucimujAyaruilabaTTabhAvapariNayA egakhaMdhA aNegasAhappasAhaviDimA aNeganaravAmamuSpasAriyaagijjha-6 ghaNavipulacaTTakhaMdhA acchidapattA aviralapattA abAIpacA aNaINapattA NivvuyajaraDhapaMDupattA nabahariyabhisaMtapattabhAraMdhayAragaMbhIradarisaNijjA uvaniggayanavataruNapattapallavA komalaujjalacalaMtakisalayasakamAlapavAlasobhiyavaraMkaraggasiharA nivaM phasamiyA nidhana mauliyA nicaM lavaiyA niccaM thavaiyA niccaM gulaiyA nicaM gocchiyA niccaM jamaliyA nicaM juyaliyA Ni NamiyA - nicaM paNamiyA nicaM kusumiyamauliyalavaiyathavaiyagulaiyagucchiyajamaliyajuyAlayaviNamiyapaNamiyasuvibhattapiMDimaMjarivarDisayadharA sukavarahiNamayaNasallAgAkoilakorugakabhiMgArakakoMDalakajIvaMjIvakanaMdImukhakavilapiMgalakkhagakAraMDavacakavAkakalahaMsasArasaaNegasauNagaNamihuNaviraiyasobaiyamahurasaraNAiyA surammA supiDiyadariyabhamaramahuyaripahakaraparillavamattachapSayakusumAsavalo| lamahuragumagumaMtagurjunadesabhAgA ambhirapuSphaphalA bAhirapattocchaNNA pattehi ya pupphehi ya ucchannapalicchinnA nirogakA sAra G andiarary.org azokavRkSasya varNanaM ~19~ Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [3] phalA akaMTakA NANAvihagucchagummamaMDavagasohiyA vicittasuhakeupabhUyA vAvipukkhariNidIhiyAsu ya sunivesiyarammajAlagharagA piMDimanIhArimasugaMdhisuhasurabhimaNaharaM ca mahayA gaMdhaddhANaM muMcaMtA muhaseuketubahulA aNegasagaDajANajummAgillithillisIyasaMdamANipaDimoyagA pAsAiyA darisaNijjA abhiruvA paDirUvA' iti parigrahaH, asya vyAkhyA-daha mUlAni supratItAni yAni kandasyAdhaH pasaranti, kandAsteSAM mUlAnAmuparivartinaste api pratItAH, khandhaH-dhuDhaM tvak-challI zAlA:zAkhAH pravAla:-pAllabAraH patrapuSpaphalabIjAni sumasiddhAni, sarvatrAtizayena kacid bhUmni vA matupatyayaH, 'aNupubbasujAyaruci labaTTabhAvapariNayA' iti AnupUrvyA-mUlAdiparipATyA suSTu jAtA AnupUrvIsujAtA rucirAH-snigdhatayA dedIpyamAnacchavimantaH, tathA pattabhAvena pariNatA vRttabhAvapariNatAH, kimuktaM bhavati ?-evaM nAma sarvAsu dikSu vidikSu ca zAkhAbhiH prazAkhAbhizca prasUtA yathA vartulAH saMjAtA iti, AnupUrvIsujAtAca te rucirAzca AnupUrvIsujAtarucirAste ca te vRttabhAvapariNatAzca AnupUrvIsujAtaruciravRttabhAvapariNatAH te tathA, tilakAdayaH pAdapAH pratyekamekaskandhAH, prAkRte cAsya strItvamiti 'egakhaMdhA' iti mUtrapAThaH, tathA anekAbhiH zAkhAbhiH prazAkhAbhitra madhyabhAge viTapo-vistAro yeSAM te tathA, tiryag bAhudvayaM prasAraNapramANo vyAmaH,vyAmIyante-paricchidyante rajjvAdhaneneti vyAmaH,vaha lavaca-1 nAt 'karaNe kaciditi DapratyayaH, anekanaravyAmaH-puruSavyAmaiH suprasAritairagrAhyaH aprameyo ghano-niviDo vipulA-vistIrNo vRkSa:skandho yeSAM te anekanaravyAmasuprasAritAgrAhyaghanavipulavRttaskandhAH, tathA acchidrANi patrANi yeSAM te acchidrapatrAH, kimuktaM bhavati?-2 nateSAM patreSu vAtadopataH kAladopato vA gaDarikAdiritirupajAto yena teSu patreSu chidrANyabhaviSyannityacchidrapatrAH athamA evaM nAmAnyonya zAkhApazAkhAnupravezAtpatrANi patrANAmuparijAtAni yena manAgapyapAntarAlarUpaM chidraM nopalakSyate iti, tathA cAha-'aviralapattA anukrama (3) SAMEairahin JANE azokavRkSasya varNanaM ~20~ Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: azokakSa prata mU03 zrIrAjapraznI / mAlAgirI iti, atra hetau prathamA, tato'yamarthaH-yataH aviralapatrA ato'cchidrapatrAH, aviralapatrA iti kuta ityAha-avAtInapatrA vAtInAni-bAtoyA uttiHkApahatAni, vAtena pAtitAnItyarthaH, na vAtInAni avAtInAni patrANi yeSAM te tathA, kimuktaM bhavati?-na pravalena kharaparupeNa bAtena | teSAM patrANi bhUmau nipAtyante, tato'vAtInapatratvAdaviralapatrA iti acchidrapatrA iti, acchidrapatrA ityatra prathamavyAkhyAnapakSamadhi- // 6 // Rtya hetamAha-'aipattA' na vidyate iti:-gaDarikAdirUpA ye tAnyatItAni atItIni patrANi yeSAM te atItapatrAH, atItipatra lAcAcchidrapatrAH, 'niddhayajaraDhapaMdupattA' iti nirddhatAni-apanItAni jaraThAni pANDapatrANi yebhyaste nirddhatajaraThapANTrapatrAH, kisaktaM bhavati?-yAni vRkSasthAni jaraThAni pANDupatrANi vAtena nirddhaya bhUmau pAtitAni bhUmerapi ca pAyo nirddhaya nirddhayAnyatrApasAritAnIti, 'navahariyabhisaMtapattabhAraMdhayAragaMbhIradarisaNijjA' iti navena-pratyagreNa haritena-nIlena bhAsamAnena snigdhatvena vA dIpyamAnena patrabhAreNa-dalasaJcayena yo jAto'ndhakArastena gambhIrA-alabdhamadhyabhAgAH santo darzanIyA navaharitabhAsamAnapatrabhArAndha kAragambhIradarzanIyAH, tathA upavinimateH nirantaravinirgatariti bhAvaH, navataruNapatrapaTavaistathA komalaiH-manojairujjvalaiH-zuddhaizcalandriHkApakampamAnaiH phizalayaiH-avasthAvizeSopetaH pallavavizeSaistathA sukumAraiH pravAlaiH-palavAraiH zobhitAni varAdvArANi-gharAhu ropetAni agrazikharANi yeSAM te upavinirgatanavataruNapatrapallavakomalojjvalacalatkizalayasukumAlapayAlazobhitavarAgurAgrazikharAH, ihAdurapavAlayoH kAlakRtAvasthAvizeSAdvizeSo bhAvanIyaH, tathA nityaM-sarvakAlaM, paTsvApi RtuSu ityarthaH, 'kusumitAH kusumAni pANi sajAtAnyeSAmiti kusumitAH, tArakAdidarzanAditapratyayaH, 'nicaM mAlaiyA' (mauliyA ) iti nityaM-sarvakAlaM mukulitAni, mukulAni nAma kuDmalAni kalikA ityarthaH, 'nicaM lavaiyA' iti pallavitAH, nityaM 'thavaiyA' iti stabakitAH stavakabhAra HOMEO SAMEnirahini | azokavRkSasya varNanaM ~21~ Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) -------------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: vanta ityarthaH, nityaM 'gulaiyA' iti gulmitAH stavakagulmau gucchavizeSau, nityaM 'gocchitA' gocchavantaH, nityaM 'jamalitA' yamala-15 nAma samAnajAtIyayoryugmaM tat saJjAtameSAmiti yamalitAH, nityaM yugalitA yugalaM-sajAtIyavijAtIyayordvandaM tadeSAM sajAtamiti yugalitAH, tathA nityaM-sarvakAlaM phalabhareNa vinatAH-IpannatAH, tathA nityaM mahatA phalabhareNa prakarSaNAtidUraM natAH praNatAH, tathA nityaM sarvakAlaM suvibhaktaH suvicchittikaH prativiziSTo maJjarIrUpo yo'vataMsakastaddharAstaddhAriNaH, evaM sarvo'pi kusumitatvAdiko dharma ekaikasya vRkSasyoktaH, sAmpataM keSAzcidRkSANAM sakalakusumitatvAdidharmapratipAdanArthamAha-niccaM kusumiyamagaliyetyAdi / kimuktaM bhavati kecitkusumitAyekaikaguNayuktAH kecitsamastakusumitAdiguNayuktA iti, ata eva kusumiyamAlaiyamauliyetyAdipadeSu karmadhArayaH, tathA zukacarhiNamadanazAlikAkokilAkorakakobhavabhiGgArakakoNDalakajIvaMjIvakanandImukhakapilapiGgalAkSakAraNDavacakravAkakalahaMsasArasAkhyAnAmanekeSAM zakunagaNAnAM mithunaiH-strIpuMsayuktaryadvicaritam itastato gamanaM yacca zabdonnatika-unnatazabdaka madhurasvaraM ca nAditaM-laSitaM yeSu te tathA, ata eva suramyAH-suSTu ramaNIyAH, atra zukAH-kIrAH, bahiNo-mayUrAH, madanazAlikAHzArikAH, kokilA:-pikAH, cakravAkakalahaMsasArasAH pratItAH, zeSAstu jIvavizeSA lokato veditavyAH, tathA sampiNDitAHekatra piNDIbhUtAH dRptAH- madonmattatayA darpAdhmAtA bhramaramadhukarINAM pahakarAH-saGghAtAH 'paikara oroha saMghAyA' iti dezInAmamAlAvacanAt yatra te sampiNDitahaptabhramaramadhukarIpahakarAH, tathA parilIyamAnAH-anyata AgatyAzrayanto mattAH SaTpadAH kusumAsavalolA:-kiJjalapAnalampaTA madhuraM gumagumAyamAnA guJjantaka-zabdavizeSaM ca vidadhAnA dezabhAgeSu yeSAM te parilIyamAnamattapada-11 padakusumAsabalolamadhuragumagumAyamAnaguJjaddezabhAgAH, gamakatvAdevamapi samAsaH, tato bhUyaH pUrvapadena vizeSaNasamAsaH, tathA abhyantarANi SAREaratinidi lAudiorary.orm azokavRkSasya varNanaM ~22~ Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [3] dIpa anukrama [3] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH zrIrAjamazrI malayagirI yA vRttiH // 7 // abhyantarabhAgavatIni puSpANi ca phalAni ca puSpaphalAni yeSAM te tathA, 'bAhirapattocchanA iti' vahistaH patraizchannA- vyAptA vahiH patracchannAH, tathA patrai puSpaitha avacchanna paricchannAH - atyantamAcchAditAH, tathA nIrogakAH- rogabarjitA akaNTakakAH kaNTakarahitAH, na teSAM pratyAsannA babbUlAdivRkSAH santIti bhAvaH, tathA svAdUni phalAni yeSAM te svAduphalAH, tathA snigdhAni phalAni yeSAM te snigdhaphalAH, tathA | pratyAsannairnAnAvidhaiH- nAnAprakArairguccheH- vRntAkIprabhRtibhirgulmaiH - navamAlikAdibhirmaNDapakaiH zobhitA nAnAvidhagucchagulmamaNDapakazobhitAH, tathA vicitraiH - nAnAprakAraiH zubhaiH - maNDanabhUtaiH ketubhiH dhvajairvahulA - vyAptA vicitrazubhaketubahulAH, tathA 'vAviSuvariNIdIhiyAsu ya sunivesiyarammajAlagharagA' vApyazcaturasrAkArAstA eva vRttAH puSkariNyaH, yadivA puSkarANi varttante yAsu tAH puSka riNyaH, dIrghikA-RjusAriNyaH, vApISu puSkariNISu dIrghikAsu ca suSThu nivezitAni ramyANi jAlagrahakANi yeSu te vApI puSkariNIdIrghikAsu sunivezitaramyajAlagRhakAH, tathA piMDimA piNDitA satI nirdhArimA-dUraM vinirgacchantI piNDimaniharimA tAM sugandhisugandhiko zubhasurabhibhyo gandhAntarebhyaH sakAzAt manoharA zubhamurabhimanoharA to ca, 'mahayA' iti prAkRtatvAt dvitIyArthe tRtIyA, OM mahatImityarthaH, gandhadyANi yAvadbhirgandhapudgalairgandhatriSaye gandhaprANirupajAyate tAvatI gandhapudgalasaMhatirupacArAt gandhaghANirityucyate, tAM nirantaraM muJcantaH, tathA 'suhaseuke bahulA' iti zubhAH pradhAnA iti setavo mArgA AlavAlapAlyo vA ketavo-dhvajA bahulAbahavo yeSAM te tathA, 'aNegarahasagaDhajANajuggagillithillisiviyadamANiyapaDimoyaNA' iti, rathA dvividhAH - krIDArathAH saGgrAmarathAtha, zakaTAni pratItAni yAnAni - sAmAnyataH zeSANi vAhanAni yumyAni - gollaviSayaprasiddhAni dvihastapramANAni vedikopazobhitAni jampAnAni zivikAH kRTAkAreNAcchAditA jampAnavizeSAH syandamAnikAH puruSapramANajampAnavizeSAH, anekeSAM rathazakaTA Ecation96% azokavRkSasya varNanaM For Par Lise Only ~23~ azokavRkSavaNanaM mR0 3 // 7 // nary org Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka PAdInAM madhye'tivistIrNatvAt pratimocanaM yeSu tasathA, 'pAsAdIyA' ityAdipadacatuSTayaM prAgvat, 'te NaM tilagA' ityAdi pAThasiddha, jAnavaraM 'nAgalayAhi ti nAgA:-dumavizeSAH 'vaNalayAhi ti banA api dumavizeSAH, drumANAM ca latAtvamekazAkhAkAnAM draSTavyaM, ye hi dumA UrdhvagatakazAkhA na tu digvidikramatavahuzArakhAste latA iti prasiddhAH, 'nicca kusumiyAo jAva paDirUvAo' jAtyatra yAvacchandakaraNAta nicaM kusumiyAo nicaM mAlaiyAo nicca lavaDyAo nicaM thavaiyAo ni gucchiyAo| nicaM gummiyAo nicaM jamaliyAo nicca juyaliyAo nicaM viNamiyAo nicaM paNamiyAo muvibhattapaDimaMjari-13 kAvaDiMsagadharIo nicaM kusumiyamAlaiyathavaiyalavaiyagummiyajamAliyajuyaliyagurichayaviNamiyapaNamiyasuvibhattapaDimaMjarivahiMsagadha-19. rIo saMpiDiyadariyabhamaramahuyaripahapharaparileMtamattachappayakusumAsavalolamahuragumagumaitaguMjaMtadesabhAgAo pAsAiyAo darisaNijjAo abhiruvAo paDirUvAo iti' etacca samastaM prAgvad vyAkhyeyaM, tasya Nimiti prAgvana , azokavarapAdapasya upari bahUni aSTAvaSTau maGgalakAni prajJaptAni, tadyathA-svastikaH zrIvRkSo 'naMdiyAvatte' iti nanyAvarttaH, kacid nandAvatta iti pAThaH, tatra nandAvarta iti zabdasaMskAraH, varddhamAnaka-zarAbasampuTaM bhadrAsanaM kalazo matsyayugmaM darpaNaH, etAni cASTAvapi , maGgalakAni sarvaratnamayAni acchAni-AkAzasphaTikavadatIva svacchAni zlakSNAni-zlakSNapudgalaskandhaniSpannAni zlakSNa ( tantu) niSpannapaTavad laNhAni-samRNAni ghuSTitapaTavad 'ghaTThAIti ghRSTAnIva ghRSTAni kharazANayA pASANapratimAvat 'maTThAIti mRSTAnIva maSTAni, sukumArazANayA pASANapratimeva, ata eva nIrajAMsi-svAbhAvikarajorahitatvAta , nirmalAni-AgantukamalAbhAvAt , niSpakAni-kalaGkavikalAni kardamarahitAni vA niSkaGkaTA-niSkavacA nirAvaraNA niruSaghAteti bhAvArthaH chAyA dIptiyeSAM tAni anukrama (3) SAMEmirathindi , azokavRkSasya varNanaM ~24~ Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjamaznI niSkaTacchAyAni 'saprabhANi' svarUpataH prabhAvanti 'samarIcIni' bahivinirgatAkaraNajAlAni, ata eva soyotAni-bahirvyavasthi- azokavRkSamalayagirI- tavastustomaprakAzakarANi 'pAsAiyA' ityAdipadacatuSTayavyAkhyA pUrvavat / 'tassa NamityAdi, tasya 'Na'miti prAgvat , azokavara-19 varNanaM yA vRttiH pAdapasyopari bahavaH kRSNacAmaradhvajAH, cAmarANi ca dhvajAzca cAmaradhvajAH kRSNAzca te cAmaradhvajAca kRSNacAmaradhvajAH, evaM nIla-kA cAmaradhvajAH, lohitacAmaradhvajAH, hAridracAmaradhvajAH, zuklacAmaradhvajAH, ete ca kathambhUtA ityAha-acchA:-sphaTikavadati|nimalAH, lakSNA:-zlakSNapudgalaskandhaniSpannAH, 'rUpapaTTA' iti rUpyo-rUpyamayo baJamayasya daNDasyopari paTTo yeSAM te rUpyapaTTAH |'vaharadaNDA' iti bano-bajaratnamayo daNDo rUpyapaTTamadhyavartI yeSAM te vajadaNDAH, tathA jalajAnAmiva-jalajakusumAnAM padmAdInAmivAmalo gandho yeSAM te jalajAmalagandhakAH ata eva muramyA:-atizayena ramaNIyAH 'pAsAiyA' ityAdi pUrvavat , tassa Namiti mAgvat , azokavarapAdapasyopari bahUni chatrAticchatrANi chatrAt-lokamasiddhAdekasakhyAkAdatizAyIni uvANa uparyadhobhAgena disalyAni trisasyAni vA chatrANi chatrAticchatrANi, tathA bahvadhaH 'paDhAgAipaDAgA' iti patAkAbhyo lokaprasiddhAbhyo'tizA-12 yinyaH patAkAH patAkAtipatAkAH bahUni teSveva chatrAnicchavAdiSu ghaNTAyugalAni cAmarayugalAni, tathA tatra tatra padeze utpalahastakAHutpalAkhyA jalajakusumasaGghAtavizeSAH, evaM pamahastakAH kumudahastakAH nalinahastakAH mubhagahastakA saugandhikahastakAH puNDarIka-12 hastakA mahApuNDarIkahastakAH zatapatrahastakAH sahasrapatrahastakAH subhagahastakAH, utpalaM-gardabhakaM pana-mUryavikAzi paDUja mukuda-kairavaM 6 nalinam-ISadraktaM padma subhagaM-padmavizeSaH saugandhika- kalhAraM puNDarIka-zvetAmbujaM tadevAtivizAlaM mahApuNDarIkaM zatapatrasahasrapatre patrasayAvizeSAvacchinnI padmavizeSau, ete ca trAticchatrAdayaH sarve'pi sarvaratnamayAH-sarvAtmanA ratnamayAH 'acchA saNhA' U azokavRkSasya varNanaM ~25 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: ityAdi vizeSaNajAtaM pUrvavat , 'tassa NamityAdi, tasya 'NAmiti prAgvat azokavarapAdapasyAdhastAta, 'etya Namiti azokavarapAdapasya yadadho atra 'Namiti pUrvavat eko mahAn pRthvIzilApaTTakaH prajJaptaH, kathambhUta ityAha-'isikhaMgho samallINe ityAdi, iha skandhaH sthuDamityucyate, tasyAzokavarapAdapasya yat sthuDaM tat ISad-manAk samyag lInastadAsanna ityarthaH, 'vikkhambhAyAmamuSpamANe iti, viSkambhenAyAmena ca zobhanam --aucityAnativati pramANaM yasya sa viSkambhAyAmasupramANaH, kRSNaH, kRSNatvameva nirUpayati-'aMjaNaghaNakuvalayahalaharakosejjasariso' aJjanako-vanaspativizeSaH ghano-meghaH kuvalaya-nIlotpalaM haladharakauzeyaM-baladevavastre taiH sadRzA-samAnavarNaH, 'AgAsakesakajjalakakeyaNaiMdanIlaayasikusumapagAse AkAzaM dhUlImeghAdivirahitaM, kezAHzirasiz2AH, kajalaM-atItaM, karketanendranIlau maNivizeSau atasIkusumaM prasiddhameteSAmiva prakAzo-dIptiryasya sa tathA, 'bhiMgajagabhaMgabheyariduganIlaguliyagavalAirege' iti bhRGgaH-caturindriyaH pakSivizeSaH aJjanaM sauvIrAJjanaM tasya bhaGgena-vicchittyA | bhedaH-chedo'JjanabhaGgabhedo riSThako-ratnavizeSaH nIlaguTikAH-pratItAH, gavalaM mAhirSa zRGgaM tebhyo'pi kRSNatvenAtireko yasya sa tathA, 'bhamaranikurampabhUe' iti atra bhUtazabda auSamyavAcI, yathA'yaM lATadezaH suralokabhUtaH, suralokopama ityarthaH, tato'yamarthaH-bhramaranikurumbopamaH, 'jaMbUphalaasaNakusumabaMdhaNanIluppalapattanikaramaragayaAsAsaganayaNakIyAsivanne' jambUphalAni pratItAni, asanakusumabandhana-asanapuSpavRntaM nIlotpalapatranikaro marakatamaNiH pratItaH, AsAsako-bIyakAbhidhAno vRkSaH, nayanakIko netramadhyatArAH, asi kharaM teSAmiva vaNoM yasya sa tathA, snigdho na tu rUkSaH ghano niviDI na tu koSThaka iva madhyazupiraH 'ajjusire' iti zlakSNazupirarahitaH, 'rUvagapaDirUvagadarisaNije' iti rUpakANAM yAni tatra sankAntAni (pratirUpakANi) Santaratindane azokavRkSasya varNanaM ~26~ Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) -------------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sanA // 9 // zrIrAjapanI pratibimbAni taiH darzanIyo rUpakamatirUpakadarzanIyaH, 'AdarzatalopamaH Adarzo-darpaNastasya talaM tena samatayopamA yasya sa Adarzatalo- cetarAjAmalayagirI- pamaH, muSTha manAMsi ramayatIti suramyaH 'kRr3hahula miti vacanAt kartari yapratyayaH, 'siMhAsaNasaMThie' iti siMhAsanasyeva saMsthitaM- diparyuSAyA vRttiH| saMsthAnaM yasya sa siMhAsanasaMsthitaH, ata eva surUpaH-zobhanaM rUpam-AkAro yasya sa surUpaH, itaba surUpo yata Aha-'muttAjAlakhaiyatakamme' muktAjAlAni-muktAphalasamUhAH khacitAni antakarmasu-prAntapadezeSu yasya sa muktAjAlakhacitAntakarmA, 'AiNagarUya-1 mU04 bUranavanIyatUlaphAse' AjinakaM carmamayaM balaM rUtaM pratItaM ghUro-vanaspativizeSaH navanItaM-mrakSaNaM tUlaM arkatUlaM teSAmiva komala-1 tayA spartho yasya sa AjinakarUtacUranavanItatUlasparzaH, 'salvarayaNAmae' ityAdivizeSaNakadambakaM prAgvat // seo rAyA dhAriNI devI. sAmI samosaDhe, parisA niggayA, jAva rAyA pajjuvAsada (sU04) __'seo rAyA dhAriNI devI jAva samosaraNaM samatta'miti tasyA AmalakalyAyo nagaryA veto nAma rAjA, tasya samastAntaHjApuramadhAnA bhAryA sakalaguNadhAriNI dhAriNInAmA devI, 'jAva samosaraNaM samatta miti yAvacchandakaraNAdrAjavarNako devIvarNaka samavasaraNaM caupapAtikAnusAreNa tAyadvaktavyaM yAvatsamavasaraNaM samApta tacaiva-tattha NaM AmalakappAe nayarIe seo nAma rAjA jAhotthA, mahayAhimavaMtamahaMtamalayamaMdaramahiMdasAre aJcatavisuddharAyakulavaMsappamue niraMtaraM rAyalakakhaNavirAiyaMgamage bahujaNabahumANapUiekA sabbaguNasamiddhe khattie muie mudAbhisinemAupiumujAe daya(ba)patte sImaMkare sImaMdhare khemakare khemaMdharemaNusside jaNavayapiyA jaNavayapAle jaNavayapurohie seukare keukare narapavare purisavare purisasIhe purisavagye purisaAsIvise purisavarapoMDarIe purisavaragaMdhahalvI ar3e dine vise vicchinnavipulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAinne bahudhaNabahujAyarUbarajae AogapaogasaMpauce vicchaDDiya MEnamala Searn zveta nAmaka rAjJa: varNanaM ~27~ Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka 4 paurabhattapANe bahudAsIdAsagomahisagabelappabhue pahipunarjatakosakoTThAgArAuhayare bahudubbalapaccAmitte ohayakaMTayaM maliyakaMTayaM / uddhiyakaMTayaM appaDikaTayaM ohayasattuM niyasattuM maliyasattuM udviyasattuM nijiyasattuM parAiyasattuM vavagayadubhikkhadosamAribhayaviSpamukaM khema sirva subhikartA pasaMtaviDamaraM raja pasAsemANe viharai / tassaNa seyorapaNo dhAriNInAma devI hotyA, sukumAlapANi-16 pAyA ahINapaDipuNNapaMciMdiyasarIrA lakSaNavaMjaNaguNokveyA mANummANapamANaparipuNNamujAyasavvaMgasudaraMgA sasisomAgArakatapi yadasaNA surUvA karayalaparimiyapasatyativalivaliyamajjhA kuMDalullihiyA vINa ]gaMDalehA komuiyarayaNiyaravimalapaDipuNNasomajAyaNA siMgArAgAracArukhesA saMgayagayahasiyamaNiyaciTriyavilAsalaliyasalAvaniuNajuttocayArakusalA muMdaracaNajaghaNavayaNakara caraNaNayaNalAyaNNavilAsakaliyA seeNa raNNA saddhiM aNurattA avirattA iTTe sahapharise rasarUvagaMdhe paMcavihe mANussae kAmabhoge. pacaNubhavamANA viharai' epa rAjadevIvarNakA, asya vyAkhyA 'mahayAhimavaMteti' mahAhimavAn haimavatasya kSetrasyocarataH sImAkArI varSadharaparvataH malayaH parvatavizeSaH supratIto mandaro merurmahendraH-zakrAdiko devarAjastadvat sAraH pradhAno mahAhimavantamahAmalayamandara-1 mahendrasAraH, tathA atyantavizuddha rAjakulavaMze pramUto'tyantavizuddharAjakulavaMzapramUtaH, tathA 'nirantaraM rAyalakakhaNavirAiyaMgamaMge' iti | nirantaram-apalakSaNavyavadhAnAbhAvena rAjalakSaNaiH-rAjyabhUcakarlakSaNavirAjitAni aGgamaGgAni-aGgamatyaGgAni yasya sa nirantararAjalakSaNavirAjitAGgamaGgaH, tathA bahubhirjanaH bahumAnena-antaraGgaprItyA pUjito bahujanabahumAnapUjitaH, kasmAdityAha-'savvaguNasa-1 siddhe' saH zauryopazamAdibhirguNaiH samRddhaH sphItaH sarvaguNasamRddhaH tato bahujanabahumAnapUjito,guNavatsu prAyaH sarveSAmapi bahumAnasambhavAt , tathA 'khattiye' iti kSatrasyApatyaM kSatriyaH 'kSatrAdiya' iti iyapatyayaH, anena navamASTamAdinandavat rAjakulapramUto'pi na hIna-| anukrama SED dhAriNI nAmaka rAjya: varNanaM ~28~ Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata zrIrAjapazI jAtIyaH, kintu uttamajAtIya ityAveditaM, tathA 'muditaH sarvakAlaM harpavAn , pratyanIkopadravAsambhavAt , tadasambhavazca pratyanIkAnA- cetarAjAmaLayagirI- mevAbhAvAt , tathA cAha-'muddhAbhisice' prAyaH sarvairapi pratyantarAjaH pratApamasahamAna nyathA'smAkaM gatiriti paribhAvya mUrddhabhiH- diparyupAyA dRciHmastakairabhiSikta:-pUjito mUrdhAbhiSiktaH, tathA mAtRpitRbhyAM sujAto mAtRpitRsujAtaH, anena samastagarbhAdhAnaprabhRtisambhAvidoSavikala sanA ityAveditaH, tathA dayA(dravya prAptaH svabhAvataH zuddhajIvadravyatvAt , tathA sevAgatAnAmapUrvApUrvanRpANAM sImAM maryAdA karoti yathA evaM vrti||10|| tavyamevaM neti sImaGkaraH, tathA pUrvapuruSaparamparAyAtA svadezapravarttamAnAM sImAM-maryAdAM dhArayati pAlayati na tu vilumpatIti sImandharaH, tathA kSemaM vazavattinAM upadravAbhAvaM karoti lemaGkaraH caurAdisaMhArAt tathA tat dhArayati ArakSakaniyojanAt kSemandharaH, ata eva | manuSyendraH, tathA janapadasya piteva janapadapitA, kathaM pitevetyata Aha-'janapadapAla: janapadaM pAlayatIti janapadapAlaH, tato bhavati janapadasya piteva, tathA janapadasya zAntikAritayA purohita ica janapadapurohitaH, tathA setuH-mArgastaM karotIti setukaraH, mArga-12 dezaka iti bhAvaH, ketuH-cihna tatkarotIti ketukaraH, adbhutasaMvidhAnakArIti bhAvaH, tathA nareSu manuSyeSu madhye pravaro-narapavaraH, sa ca sAmAnyamanuSyApekSayApi syAdata Aha-'purisavare' puruSeSu-puruSAbhimAneSu madhye varaH-pradhAna uttamapauruSopetatvAditi puruSavaraH, yataH puruSaH siMha ivApatimallatayA puruSasiMhaH, tathA puruSo vyAghra iva zUratayA puruSavyAghraH, puruSa AsIviSa iva dopavinA|zanazIlatayA puruSAsIviSaH puruSaH varapuNDarIkamivottamatayA bhuvanasarovarabhUSakatvAt puruSavarapuNDarIkaH, puruSaH varagandhahastIva parAnasaha- | mAnAn pratIti puruSavaragandhahastI tato bhavati puruSavaraH, tathA ADhayaH samRddho dImaH zarIratvacA dedIpyamAnatvAt dRpso vA haptAri-| PmAnamardanazIlatvAt ata eva vitto-jagatyatIto, yaduktamADhya iti tadeva sAstiramupadarzayati-'vicchiNNetyAdi, vistIrNAni SAREmiratanimIUM aurary.au ~29~ Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka 4 vistAravanti vipulAni-abhUtAni bhavanAni gRhANi zayanAni AsanAni ca pratItAni yAnAni-rathAdIni bAhanAni-azvAdIna / etairAkINoM vyApto yukto vistIrNavipulabhavanazayanAsanayAnavAhanAkIrNaH, tathA bahudhanaM bahujAtarUpaM suvarNa rajataM ca-rUpyaM yasya sa bahudhanabahujAtarUparajataH, tathA AyogaprayogasampayuktaH-AvAhanavisarjanakuzalaH, tathA vicchaditaM- tathAvidhaviziSTopakArAkAritayA visRSTamukuriTakAdiSu pracuraM bhaktapAnaM yasmin rAjyamanuzAsati sa viccharditapracurabhaktapAnaH, anena puNyAdhikatayA na tasmin / rAjyamanuzAsati durbhikSamabhUditi kathitaM, tathA bahUnAM dAsInAM dAsAnAM gAM-balIvAnAM mahiSANAM mAM-strIgavAnAM eDakAnAM ca prabhuH bahudAsIdAsagomahipagavelagaprabhuH, tataH svArthikamatyayavidhAnAt prabhukaH, tathA paripUrNAni bhRtAni yantrakozakoSThAgArANi yantragRhANi kozagRhANi bhANDAgArANi koSThayahANi dhAnyAnA koSThAgArANi gRhANi iti bhAvaH, AyudhagRhANi ca yasya sa patipUrNayantrakozakoSThAmArAyudhagRhaH, tathA balaM zArIrika mAnasikaM ca yasyAsti sabalavAn , durbalapatyayamitro, durbalAnAmakAraNavatsala iti bhAvaH, evaMbhUtaH san rAjya prazAsana viharati avatiSThate iti yogaH, kathambhUtaM rAjyamityAha-apahatakaNTaka, iha dezopadravakAriNazcaraTAH kaNTakAH te apahatA avakAzAnAsAdanena sthagitA yasmin tat apahatakaNTakaM, tathA malitAH-upadravaM kurvANA mAna-17 glAnimApAditAH kaNTakA yatra tanmalitakaNTaka, tathA uddhatAH svadezatyAjanena jIvitatyAjanena vA kaNTakA yatra tat uddhRtakaNTaka, tathA na vidyate pratimallaH kaNTako yatra tadapratimallakaNTaka, tathA 'ohayasattu iti pratyanIkAH rAjAnaH zatrabaste apahatAH svAvakAzamalabhamAnIkatA yatra tat apahatazatru tathA nihatAH-raNAGgaNe pAtitAH zatrabo yatra tanihatazatru, tathA malitA:-tagatasainyatrAsApAdanato mAna-1 glAnimApAditAH zatraco yatra tat malitazatra, tathA svAtantryayAvanena svadezacyAvanena jIvitacyAvanena vA uddhatAH zatracA yatra tat / anukrama REaratunintawla ~30~ Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [8] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [4] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH // 11 // zrIrAjamazrI uddhatazatru, etadeva vizeSaNadvayena vyAcaSTe - nirjitazatru, parAjitazatru, tathA vyapagataM durbhikSaM doSo mArica yatra tat vyapagatadurbhikSadoSamalayagirI- OM mAri, tathA bhayena svadezotthena paracakrakRtena vA vipramuktaM, ata eva kSemaM nirupadravaM zivaM zAntaM subhikSaM zobhanA - zubhA bhikSA darzaninAM yA vRttiH dInAnAthAdInAM ca yatra tat subhikSaM, tathA prazAntAni DimbAni vighnA DamarANi - rAjakumArAdikRtadhikRtavidvarA yatra tatprazAntaDimbaDamaraM / devIvarNakaM 'sukumAlapANipAyA' iti sukumArau pANI pAdau ca yasyAH sA sukumArapANipAdA, tathA ahInAni anyUnAni svarUpataH pratipUrNAni lakSaNataH paJcApIndriyANi yasmin tathAvidhaM zarIraM yasyAH sA ahInapratipUrNapaJcendriyazarIrA, tathA lakSaNAni svastikacakrAOM dIni vyaJjanAni-mapItilakAdIni guNAH- saubhAgyAdayastairupapetA lakSaNavyaJjanaguNopetA, upa apa ita itizabdatrayasthAne 'pRSodarAdaya' ityapAkArasya lope upapetA iti draSTavyaM, 'mANummANapamANapaDipuNNasujAyasavvaMgasuMdaraMgI' iti tatra mAnaM jaladroNapramANatA, kathamiti cet, ucyate, jalasyAtibhRte kuNDe puruSe striyAM vA nivezitAyAM yajjalaM nissarati tayAde droNapramANaM bhavati tadA puruSaH strI vA mAnaprApta ucyate, tathA unmAnaM arddhabhArapramANatA, sA caivaM-tulAyAmAropitaH puruSaH strI vA yadyarddhabhAraM tulati tadA sa unmAnaprApto'bhidhIyate, pramANaM svAlenASTottarazatocchrayitA, tato mAnonmAnapramANaiH pratipUrNAni - anyUnAni sujAtAni - janmadoSarahitAni sarvANi aGgAni ziraHprabhRtIni yAni taiH sundarAGgI mAnonmAnapramANapratipUrNasujAtasarvAGgasundarAGgI, tathA | zazivatsomAkAram araudrAkAraM kAntaM kamanIyaM miyaM draSTRNAmAnandotpAdakaM darzanaM rUpaM yasyAH sA zazisomAkArakAntabhiyadarzanA, ata eva surUpA, tathA karatalaparimito- muSTigrAdyaH prazastalakSaNopetastrivalIko balitrayopeto rekhAtrayopeto baliko - balavAn madhyo| madhyabhAgI yasyAH sA karatalaparimitaprazastatrivalIkavalikamadhyA, tathA kuNDalAbhyAM ullikhitA ghRSTA gaNDalekhA-kapolaviracitamRga Jan Education i For Pale Only ~31~ cetarAjAdiparyupA sanA sU0 4 // 11 // nary org Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka 4 madAdirekhA yasyAH sA kuNDalollikhitagaNDalekhA, 'komuIyarayaNiyaravimalapaDipuNNasomavayaNA' kaumudI-kArtikIpaurNamAsI tasyAM | rajanikara:-caMdramAstadvadvimalaM-nirmalaM pratipUrNam-anyUnAtiriktamAnaM saumyam-araudrAkAraM vadanaM yasyAH sA tathA, zuGgArasya-rasavizeSasyAgAramivAgAraM, athavA zRGgAro-maNDanabhUSaNATopastatpradhAna AkAra:-AkRtiryasyAH sA tathA, cAru vepo nepathyaM yasyAH sA tathA, tataH karmadhArayaH, zRGgArAgAracAruvepA, tathA saGgatA ye gatahasitabhaNitaceSTitavilAsalalitasalApanipuNayuktopacArakuzalA, tatra saGgantaM nAsaGgataM gataM yadaguptatayA tadgRhasyaivAntargamana na tu bahiH svecchAcAritayA saGgataM hasitaM yatkapolavikAzamAtra 15 mUcitaM na tvaTTahAsAdi hasiyaM kapolakahakahiya' miti vacanAt , saGgataM bhaNitaM yatsamAgate prayojane narmabhANitiparihAreNa vivakSitArthamAtrapratipAdanaM saGgataM ceSTitaM yatkucajaghanAdyavayavAcchAdanaparatayopavezanazayanotthAnAdi saGganto vilAsaH svakulAcityena zRGgArAdikaraNaM, tathA sundarai stanajaghanavadanakaracaraNanayanalAvaNyavilAsaiH kalitA, atra vilAsaH sthAnAsanagamanAdirUpaceSTAvizeSaH, uktaM ca "sthAnAsanagamanAnA, hastabhUnetrakarmaNAM caiva / utpayate vizeSo yaH zliSTo'sau vilAsaH syAta // 1 // anye tvAH-vilAso netrajo vikAraH, tathA cokta-" hAvo mukhavikAraH syAta , bhAvazcittasamudbhavaH / bilAso netrajo jJeyo, vibhramo bhruusmudbhvH||1||"te NaM kAleNaM te NaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva ca utIsabuddhavayaNAisesasaMpate paNatIsasacavayaNAtisesasaMpatte AgAsagaeNaM cakkeNaM AgAsagateNaM chatteNaM AgAsagayAhiM seyacAmarAhiM AgAsaphAlihamaeNaM sapAyapITeNa sIhAsaNeNa purato dhammajjhaeNaM pagaDhijamANeNaM caudasahi samaNasAhassIhiM chattIsAe ajjiyAsAhassIhiM saddhiM samparicuDe pucvANupuci caramANe gAmANugAma duijjamANe suI suheNaM viharamANe jeNeva AmalakappA nayarI jeNeca vaNasaMDe jeNeva anukrama SaMEaration Sam ~32~ Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata zrIrAjapanI asogavarapAyave jeNeva puDhavisilApa? teNeva uvAgacchada, 2 tA ahApaDirUvaM uggahaM umpiNDicA asogavarapAyavassa ahe cetarAjAmalayagirI- pudavisilApaTTagaMsi puratyAbhimuhe saMpaliaMnisane saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati" / idaM sugama, navaraM 'jAva | diparyupAyA vRttiH / cocIsAe' ityatra yAvacchabdakaraNAt 'Aiphare titvagare' ityAdikaH samasto'pi auSapAtikagranthaprasiddho bhagavadvarNako vAcyaH, sa sanA cAtigarIyAniti na likhyate, kevalamaupapAtikagranthAdavaseyaH, 'cottIsAe buddhabayaNAtisesasaMpane ' caturviMzad buddhAnAM bhagavatA-IN 12 // mahatAM vacanapramukhAH 'sarvasvabhASAnugataM vacanaM dharmAvabodhakararamityAdinA uktasvarUpA ye atizeSA-atizayAstAna prAptazcatukhiMzakAbuddhavacanAtizepasampAptaH, iha vacanAtizeSasyopAdAnamatyantopakAritayA prAdhAnyakhyApanArtham , anyathA dehavaimalyAdayaste pazyante, tathA ( cAha)-dehaM vimalamugandhaM AmayapasseyavajjiyaM arayaM / ruhiraM gokkhIrAbhaM nivisaM paMDuraM maMsa // 1 // mityAdi, 'paNatI|sAe savayaNAtisesasaMpatte paJcatriMzat ye satyavacanasyAtizeSA-atizayAstAn sampAptaH paJcatriMzadvacanAtizeSasammAptaH, te cAmI satyavacanAtizeSAH-saMskAravattvaM 1 udAttatvaM 2 upacAropetatvaM 3 gambhIrazabdatvaM 4 anunAditvaM 5 dakSiNatvaM 6 upanIta rAgatvaM 7 mahArthatvaM 8 avyAhatapaurvAparyatvaM 9 ziSTatvaM 10 asandigdhatvaM 11 apahRtAnyottaratvaM 12 hRdayagrAhitvaM 13 dezakAlavAyutatvaM 14 tattvAnurUpatvaM 15 aprakIrNaprasUtatvaM 16 anyonyagRhItatvaM 17 abhijAtatvaM 18 atisnigdhamadhuratvaM 19 aparamame-| vidhitvaM 20 arthadharmAbhyAsAnapetatvaM 21 udAratvaM 22 paranindAtmotkarSavipramuktatvaM 23 upagatazlAghatvaM 24 anapanItalaM 25 utpAditAvicchinnakautUhalatvaM 26 adbhutatvaM 27 anativilambitvaM 28 vibhramavikSepaphilikizcitAdiviyuktatvaM 29 anekajAti-| // 12 // saMzrayAvicitratvaM 30 AhitavizeSatvaM 31 sAkAratvaM 32 sattvaparigRhItatvaM 33 aparikheditatvaM 34 avyuccheditvaM 35 ceti, tirthakarasya 35 vacanAtizayA: ~33~ Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka 4 tatra saMskAravattvaM saMskRtAdilakSaNayuktatvaM, udAttatvaM uccaidRttitA upacAropetatvam-agrAmyatA, gambhIrazabdatvaM meghasyeva, anunAditA pratiracopetatvaM, dakSiNatvaM saralatA, upanItarAgatvaM-utpAditA zrotRjane svaviSayavahumAnatA, ete sapta zabdApekSA atizayAH, ata urdU tvarthAzrayAH, tatra mahArthatvaM-paripuSTArthAbhidhAyitA, avyAhatapaurvAparyatvaM-pUrvAparavAkyAvirodhaH, ziSTatvaM vaktaH ziSTatvamUcanAta , asandigdhatvaM parisphuTArthapratipAdanAt , apadrutAnyocaratvaM-paradUSaNAviSayatA, hRdayagrAhitvaM-durgamasyApyarthasya parahRdaye mavezakaraNaM, dezakAlAvyatItatvaM prastAvocitatA, tattvAnurUpatvaM-vivakSitavastusvarUpAnusAritA, apakIrNamastatva-sambandhAdhikAraparimitatA, anyo'nyamagRhItatvaM-padAnAM gAkyAnAM vA parasparasApekSatA, abhijAtatva-yathAvivakSitArthAbhidhAnazIlatA, atisnigdha madhuratvaM yubhukSitasya ghRtaguhAdivatparamasukhakAritA, aparamarmavedhitvaM paramarmAnughaTTanazIlatA, arthadharmAbhyAsAnapetatva-arthadharmaprati-16 abaddhatA, udAravaM-ativiziSTagumphaguNayuktatA atucchArthapratipAdakatA vA, paranindAtmotkarSaviprayuktatvaM pratItaM, upagatazlAghavaM-18 uktaguNayogataH prAptazlAghatA, anupanItatvaM kArakakAlavacanaliGgAdivyatyayarUpavacanadoSApetatA, utpAditAvirichannakutUhalatvaMzrotRNAM svaviSaye utpAditaM-janitamavicchinnaM kautUhalaM-kautukaM yena tasathA tadbhAvastattvaM, zrotRSu svaviSayAdbhutavismayakAriteti bhAvaH, adrutatvamanativilambitvaM ca pranItaM, vibhramavilepakilikiJcitAdiviyuktatvamiti-vibhramo-vaktardhAntamanaskatA vikSepI-vaktarecAbhidheyArtha pratyanAsaktatA kilikizcitaM roSabhayalobhAdibhAvAnAM yugapadasakRtkaraNaM AdizabdAnmanodoSAntaraparigrahaH taiviMyuktaM yattattathA / tadbhAvastattvaM, anekajAtisaMzrayAdvicitratvaM-sarvabhASAnuyAyitayA citrarUpatA, AhitavizeSatvaM-zreSapuruSavacanApekSayA ziSyeSUtpAditamativizeSatA, sAkAratvaM-vicchinnapadavAkyatA, sattvaparigRhItatvam-ojasvitA, aparikheditvam-anAyAsasambavAt , avyavaccheditvaM anukrama 3933 SAMEaintina tirthakarasya 35 vacanAtizayA ~34~ Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH // 13 // vivakSitArthasamyasiddhiM yAvadavicchinnavacanaprameyateti / AgAsaphAliyAmaeNa' AkAzasphaTika-yadAkAzavat atisvaccha sphaTika rAjAdiparyatanmayena 'dhammajjhaeNaM'ti dharmacakravartitvamucakena ketunA mahendradhvajenetyarthaH, tathA 'punvANupuci caramANe' iti pUrvAnupUrvyA krameNetyarthaH caran sazcaran , etadevAha-'gAmANugAma dUijjamANe' iti grAmazcAnugrAmazca-vivakSitagrAmAdanantaraM grAmo grAmAnugrAma, tat dravangacchan , ekasmAdanantaraM grAmamanullAyan ityarthaH, anenApatibaddhavihAritA khyApitA, tatrApyautsukyAbhAvamAha-suhasuheNaM m04 viharamANe' sukhasukhena-zarIrakhedAbhAvena saMyamavAghAviraheNa ca grAmAdiSu viharana-avatiSThamAno 'jeNeveti pAkRtatvAtsaptamyarthe / tRtIyA yasminneva deze AmalakalpA nagarI yasminneva ca pradeze vanakhaNDo yasminneva deze so'nantaroktasvarUpaH zilApaTTakaH 'teNAmeveti| tasminneva deze upAgacchati, upAgatya ca pRthivIzilApaTTake pUrvAbhimukhaH, tIrthakRto hi bhagavantaH sadA samavasaraNe pRthivIzilA-- paTTake vA dezanAya pUrvAbhimukhA avatiSThante saMparyaDUniSaNNAH, saMyamena tapasA cAtmAnaM bhAvayan viharana aaste|| tataH parSanigamo vAcyaH, sa cavaM 'tae NaM AmalakappAnayarIe siMghADagatiyacaukacaccaracaummuhamahApahesu bahujaNo aNNamaNNaM evamAikakhada evaM bhAsei evaM paNNaveI evaM parUveDa-evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre jAva AgAsagaeNaM chatteNaM jAva saMjameNaM tapasA appANaM| bhAvamANe viharati, taM mahAphalaM khalu devANuppiyANaM tahArUvANaM arahatANaM nAmagoyassavi savaNayAe kimaMga puNa abhigamaNavaMdaNanasaNapaTipucchaNapajjuvAsaNayAe, seyaM khalu egassavi Ayariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe, kimaMga puNa viulassa // 13 // assa gahaNayAe ?, taM gacchAmo NaM devANupiyA! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmI NamaMsAmo sakAremo sammANemo kallANaM maMgalaM devayaM iyaM pajjuvAsemo, eyaM taM ihabhave parabhave ya hiyAe (muhAe khamAe nissesAe) ANugAmiyattAe bhavissai, tae NaM AmalakappAe. ~35 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka 4 nayarIe vahave uggA bhogA' ityAdyaupapAtikagranthoktaM sarvamavasAtavyaM yAvat samagrA'pi rAjaprabhRtikA pariSatparyupAsInA avatiSThate // te NaM kAle NaM te NaM samae NaM sUriyA deve sohamme kappe mUriyAbhe vimANe sabhAe suhammAe sUriyAbhAMsa siMhAsaNaMsi cauhiM sAmANiyasAhassIhiM cauhiM aggamAhasIhiM saparivArAhi tihiM parisAhi satcahi aNiyAhi sanahi aNiyAhivaIhi solasahiM AyarakakhadevasAhasIhiM annehi ya bAhi~ sUriyAbhavimANavAsIhi vemANiehiM devehiM devIhi ya saddhiM saMparibuDe mahayA''hayanahagIyavAiyatatItalatAlatuDiyaghaNamuiMgapaDuppavAdiyaravaNaM divvAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharati,imaM ca NaM kevalakappaM jaMbuddI dIvaM viulaNaM ohiNA AbhoemANe 2 pAsati / 'te NaM kAle NamityAdi, te iti bhAkRtazailIvazAttasminniti draSTavyaM, yasminkAle bhagavAn barddhamAnasvAmI sAkSAdviharati tasmi-16 kAle 'te NaM samae Nati tasmin samaye yasminnavasare bhagavAnAmrazAlabane caitye dezanAM kRtvoparatastasminnavasare iti bhAvaH, mayobho nAmnA devo, nAmazabdo hAvyayarUpo'pyasti, tato vibhaktilopaH, tato saudhaukhye kalpe yatsUryAbhanAmakaM vimAnaM tasmin yA sabhA sudhAbhidhA tasyAM yatsUryAbhAbhidhAnaM siMhAsanaM tatropaviSTaH sanniti gamyate, 'carahiM sAmANiyasAhassIhiM' iti samAyune tivibhavAdI bhavAH sAmAnikAH, adhyAtmAditvAdikaNa, vimAnAdhipatimUryAbhadevasadRzadyutivibhavAdikA devA ityarthaH, te ca mAtRpitRgurUpAdhyAyamahattaravatsUryAbhadevasya pUjanIyAH, kevalavimAnAdhipatitvahInA iti sUryAbhaM devaM svAminaM pratipannAH, teSAM sahasrANi sAmA anukrama 3.GOOD REaratinidina com sUryAbhadevasya varNanaM ~36~ Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [4] dIpa anukrama [5] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [5] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH // 14 // nikasahasrANi taizratubhiH, prAkRtatvAcca sUtre sakArasya dIrghatvaM strItvaM ca ' catasRbhiragramahipIbhiH iha kRtAbhiSekA devI mahiSItyucyate, sA ca svaparivArabhUtAnAM sarvAsAmapi devInAmagre ityagrAH, agrAtha vA mahiSyatha agramahiSyastAbhizratasRbhiH, kathambhUtAbhirityAha- 'saparivArAbhiH parivAraH saha yAsAM tAH saparivArAstAbhiH, parivAracaikaikasyA devyAH sahasraM 2 devInAM tathA tisRbhiH parSadbhiH tisro hi OM vimAnAdhipateH sarvasyApi parSadaH, tadyathA-abhyantarA madhyA bAhyA ca tatra yA vayasyamaNDalIkasthAnIyA paramamitrasaMhatisadRzI sA abhyantaraparSat, tayA sahAparyAlocitaM svalpamapi prayojanaM na vidadhAti, abhyantaraparSadA saha paryAlocitaM yasyai nivedyate yathedamasmAkaM paryAlocitaM sammatamAgataM yuSmAkamapIdaM sampataM kiMvA neti sA madhyamA, yasyAH punarabhyantaraparSadA saha paryAlocitaM madhyamayA ca saha TIkRtaM yasyai karaNAyaiva nirUpyate yathedaM kriyatAmiti sA bAhyA, tathA 'sattarhi aNiehiM' iti anIkAni - sainyAni, tAni ca sapta, tadyathA-hayAnIkaM gajAnIkaM rathAnIkaM padAtyanIkaM upamAnIkaM gandharvAnIkaM nAvyAnIkaM tatrAyAni paJcAnIkAni saGgrAmAya kalpyante, gandharvanAyyAnakei punarupabhogAya, taiH saptAbhiranIkaiH, anIkAni svasvAdhipativyatirekeNa na samyak prayojane samAgate satyupakalpyante tataH saptAnIkAdhipatayo'pi tasya veditavyAH, tathA cAha- 'sattahiM aNiyAhivaIhiM,' tathA 'poDazabhirAtmarakSadevasahasrai riti vimAnAdhipateH sUryAbhasya devasyAtmAnaM rakSayantItyAtmarakSAH, 'karmaNo'Ni' tyaN pratyayaH, te ca zirastrANakalpAH, OM yathA hi zirakhANaM zirasyAviddhaM prANarakSakaM bhavati tathA te'pyAtmarakSakA gRhItadhanurdaNDAdimaraharaNAH samantataH pRSThataH pArzvato'gratazrAvasthAyinI vimAnAdhipateH sUryAbhasya devasya prANarakSakAH, devAnAmapAyAbhAvAt teSAM tathAgrahaNapurassaramavasthAnaM nirarthakamiti cet, na, sthitimAtraparipAlanahetutvAt prakarSahetutvAcca tathA hi te samantataH sarvAsu dikSu gRhItamaharaNA UrddhasthitA avati zanAH zrIrAjazrI malayagirIyA vRttiH sUryAbhadevasya varNanaM For Penal Use Only ~37~ sUryAbheNa vIradarzanaM mR0 5 // 14 // nary or Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [5] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sutrAMka svanAyakazarIrarakSaNaparAyaNAH svanAyakaikaniSaNNadRSTayaH pareSAmasahamAnAnAM kSobhamApAdayanto janayanti svanAyakasya parAM prItimiti, ete ca niyatasaGkhyAkAH mUryAbhasya devasya paridhArabhUtA devA uktAH, ye tu tasmin sUryAbhe vimAne paurajanapadasthAnIyA ye tvAbhi| yogyAH-dAsakalpAste'tibhUyAMsaH AsthAnamaNDalyAmapi cAniyattasaGkhyAkA iti teSAM sAmAnyata upAdAnamAha-'annehiM yahUhi mUriyAbhavimANavAsIhiM devehiM devIhi ya saddhiM saMparibuDe' etaiH sAmAnikaprabhRtibhiH sArddha saMparitRtaH-samyagnAyakaikacittArAdhanaparatayA pariztaH, 'mahayA''haye tyAdi, mahatA raveNeti yogaH 'AyA' iti AkhyAnakAtibaddhAnIti vRddhAH, athavA ahatAni-avyAhatAni, akSatAnIti | bhAvaH, nATyagItavAditAni ca tantrI-vINA talA-hastatAlAH kaMsikA tuTitAni-zeSatUryANi, tathA ghano-dhanasahazo dhvanisAdharmyatvAta yo mRdagI-maIla: paTunA-dakSapurupeNa pravAditaH, tata eteSAM padAnAM dvandaH, teSAM yo vastena, divyAn-divi bhavAn atipradhAnAnityarthaH, 'bhogabhogAI' iti bhogArhA ye bhogAH-zabdAdayastAn , mUtre napuMsakatA pAkRtatvAt , prAkRte hi liGgavyabhicAraH, yadAha pANiniH svaprAkRtalakSaNe-liGga vyabhicAryapI ti, bhuJjAno 'viharati Aste, na kevalamAste kiMtvima-pratyakSatayA upalabhyamAna 'kebalakalyA IpadaparisamApta kevalaM kevalajJAnaM kevalakalpaM, paripUrNatayA kevalasadRzamiti bhAvaH, jamcA ratnamayyA uttarakuruvA|sinyA upalakSito dvIpo jambUdvIpastaM jambUdrIpAbhidhAnaM dIpaM 'vipulena' vistIrNanAvadhinA, tasya hi mUryAbhasya devasyAvadhiradhaH prathamAM pRthivIM yAvattiryak asaGkhyeyAn dvIpasamudrAniti bhavati vistIrNastenAbhogayan-paribhAvayan pazyati, anena satyapyavadhI yadi taM jJeyaviSayamAbhoga na karoti tadA na kizcidapi tena jAnAti pazyati vetyAveditaM // tastha samaNaM bhagavaM mahAvIra jaMbUddIve bhArahe vAse AmalakappAe nayarIe bahiyA aMbasAlavaNe cehae anukrama REmiration sUryAbhadevasya varNanaM ~38~ Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [5] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: AO | maryAbheNa zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH vIradarzanaM prata // 15 // ahApaDiruvaM uMggaha umgimihattA saMjamaNaM tavasA appANaM bhAvamANaM pAsati, pAsittA hatacittamANadie Nadie pIimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae vikasiyavarakamalaNayaNe payaliyavarakaDagatuDiyakeuramauDakuMDalahAravirAyaMtaraiyavacche pAlaMbapalaMbamANagholaMtabhUmaNadhare sasaMbhamaM turiyacavalaM suravare (jAva)[sIhAsaNAo abbhuDhei 2 cA pAyapIDhAo paJcoruhati, 2 cA egasADiyaM uttarAsaMgaM kareti, 2tA satnaTThapayAI titthayarAbhimuhe aNugacchati, 2 nA bAma jANuM aMceti, 2 nA dAhiNaM jANuM dharaNitalaMsi Nihahu tikhuno muddhANaM dharaNitalaMsi Nivesei, NivesittA IsiM pacunnamai, IsiM pabhunnamaittA karatalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvanaM matthae aMjaliM kaDDa evaM vayAsI-Namo'tthu NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM AdigarANaM titthagarANaM sayaMsaMbuddhANaM purisottamANaM purisasIhANaM purisavarapuMDarIyANaM purisavaragaMdhahatthINaM loguttamANaM loganAhANaM logahiANaM logapaIvANaM logapajjoyagarANaM abhayadayANaM cakhudayANaM maggadayANaM jIvadayANaM saraNayANa bohidayANaM dhammayANaM dhammadesayANaM dhammanAyagANaM dhammasArahINaM dhammavaracAuraMtacakkavaTThINaM appaDihayavaranANadasaNadharANaM viyadRcchaumANaM jiNANaM jAvayANaM tiSaNANaM tArayANa buddhANaM bohayANaM muttANaM moyagANaM samvannUrNa savvadarasINaM sivamayalamaruyamaNaMtamalsayamavAcAhamapuNarAvanaM siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpacANaM, namo'sthu Na samaNassa bhagavao Santauratoni n bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanaM ~39~ Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [5] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: mahAvIrassa jAva saMpAviukAmassa, vaMdAmi Na bhagavantaM tatthagayaM iha gate ] pAsa me bhagavaM tattha gate ihagataMtikaDu vaMdati NamaMsati vaMdittA NamaMsittA sIhAsaNavaragae punvAbhimuhaM snnnnisnnnne| (sU05)taeNaM tassa suriyAbhassa ime etArUve abhatthite ciMtite maNogate saMkappe samupajjitthA 'tatra tasminvipulenAvadhinA jambUdvIpaviSaye darzane pravartamAne sati 'zramaNa zrAmyati-tapasyati nAnAvidhamiti zramaNaH, bhagaHsamagraizcaryAdilakSaNaH, ukta ca-"aizvaryasya samagrasya, rUpasya yazasaH zriyaH / dharmasyAtha prayatnasya, paNNAM bhaga itIGgAnA // 1 // " bhago'syAstIti bhagavAna bhagavantaM 'mUra vIra vikrAntI' vIrayati-pAyAn prati vikrAmati smeti vIraH mahAMzcAsau bIraca mahA-| kAvIrastaM, jambUdvIpe bhArate varSe AmalakalpAyAM nagayA~ bahirAmrazAlabane caitye azokavarapAdapasyAdhaH pRthivIzilApaTTake samparyaGka niSaNNaM zramaNagaNasamRddhisaMparita pratirUpamavagrahaM gRhItvA saMyamena tapasA AtmAnaM bhAvayantaM pazyati, dRSTA ca-'hadvatuTThamANadie' iti, dRSTatuSTo'tIvatuSTa iti bhAvaH, athavA hRSTo nAma vismayamApanno, yathA-aho bhagavAnAste iti, tuSTaH santoSaM kRtavAn, yathA-bhavyamabhUt yanmayA bhagavAnAlokitaH, toSavazAdeva cittamAnanditaM-sphItIbhUtaM 'Tu nadi samRddhAviti vacanAt , yasya sa cittAnanditaH, sukhAdidarzanAtyAkSiko niSThAntasya paranipAtaH, makAraH prAkRtatvAdalAkSaNikastataH padatrayasya padadvaya 2 mIlane karmadhArayaH, 'pIimaNe, iti' prItimanasi yasyAsauM prItimanAH, bhagavati bahumAnaparAyaNa iti bhAvaH, tataH kameNa bahumAnotkarSavazAt 'paramasomaNassiera iti zobhanaM mano yasya sa sumanAstasya bhAvaH saumanasyaM paramaM ca tatsaumanasyaM ca paramasaumanasyaM tatsaJjAtamasyeti paramasaumana marary.orm bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanaM ~ 40~ Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka zrIrAjapanI sthitaH, etadeva vyaktIkurvannAha-'harisavasavisappamANahiyae harSavazena visarpata-vistArayAyi hRdayaM yasya sa harSavazavisarpaddha- vIravandamalayagirI- dayaH, harSavazAdeva 'viyasiyavarakamalanaeNe vikasite varakamalabat nayane yasya sa tathA, harSavazAdeva zarIroddharSeNa 'payaliyavarakaDa- nAya jigayA vRttiHgatuDiyakeuramauDakuMDale ti pracalitAni barANi kaTakAnikalAcikAbharaNAni truTitAni-bAhurakSakAH keurANi-bAhAbharaNa- miSA vizeSarUpANi mukuTo-maulibhUSaNaM kuNDale karNAbharaNe yasya sa pracalitavarakaTakatruTitakeyUramukuTakuNDalaH, tathA hAreNa virAjamAnena racita-zobhitaM vakSo yasya sa hAravirAjamAnaracivavakSAH, tataH pUrvapadena karmadhArayaH samAsaH, tathA pralambateka iti malambA-padakastaM pralambamAna-AbharaNavizeSa gholanti ca bhUpaNAni dharantIti pralambapralambamAnagholabhUSaNadharaH, mUtra Daca pralambamAnapadasya vizeSyAtparato nipAtaH prAkRtatvAt , harSavaMzAdeva 'sasaMbhama saMbhrama iha vivakSitakriyAyA bahumAnapUrvikA pravRttiH saha sambhramo yasya bandanasya namanasya vA tatsasambhrama, kriyAvizeSaNametat , tvarita-zIghra capalaM-sambhramavazAdeva vyAkulaM yathA bhavatyevaM suravaro-devavaro yAvatkaraNAt 'sIhAsaNAo abbhuTei abbhudvittA pAyapIDhAo paccoruhati 2 cA pAuyAo omuyaha omuyaittA titthayarAbhimuhe sattaTupayAI aNugacchai aNugacchittA vAmaM jANuM aMcei [ utpATayati ] dAhiNaM jANuM dharaNitalAMsa | nihahu tikhutto muddhANaM dharaNitalaMsi nimei nimittA (nivesei 2 tA ) IsiM paccunnamai paccunnamittA kaDiyatuDiyarthabhiyabhuyAo sAharai sAharittA karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kadu evaM vayAsI namo'tthu NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM jAva ThANaM saMpattANaM, namo'tthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa Adigarassa titthayarassa jAya saMpAviukAmassa, baMdAmi Na bhagavaMtaM tatva O // 16 // gayaM iha gae' iti parigrahaH, pazyati mAM sa bhagavAn tatra gata iha gatamiti kRtvA vandate-stauti namaspati-kAyena manasA ca dIpa anukrama [6] bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanaM ~ 41~ Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka kA vandityA namasyitvA ca bhUyaH siMhAsanavaraM gato gatvA ca pUrvAbhimukhaM sanniSaNNaH / / 'taeNaM tasse tyAdi. 'tato' nipadanAnantaraM 'tsy| sUryAbhadevasya ayametadrUpaH saGkalpaH samudapadyata, kathambhUta ityAha-' manogataH' manasi gato-vyavasthito, nAdyApi vacasA prakAzitaDAsvarUpa iti bhAvaH, punaH kathambhUta ityAha-AdhyAtmikaH AtmanyadhyadhyAtma tatra bhava AdhyAtmikaH, AtmaviSaya iti bhAvaH, saGkalpazca dvidhA bhavati-kazcid dhyAnAtmakaH aparazcintAtmakaH, tatrAyaM cintAtmaka iti pratipAdanArthamAha-cintitaH cintA saJjAtAsyeti cintitaH, cintAtmaka iti bhAvaH, so'pi kazcidabhilASAtmako bhavati kazcidanyathA, tatrAyamabhilASAtmakaH, tathA cAhaprArthitaM prArthanaM prArtho NijantatvAt alpatyayaH, pArthaH saJjAto'syeti prArthitaH, abhilASAtmaka iti bhAvaH, kiMsvarUpa ityAha evaM (seyaM ) (me) khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jaMbUddIve dIve bhArahe vAme AmalakappANayarIe bahiyA aMbasAlavaNe ceie ahApaDirUvaM uggahaM umgiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati, taM mahAphalaM khalu tahArUvANaM bhagavaMtANaM NAmagoyassavi savaNayAe kimaMga puNa ahigamaNavaMdaNaNamaMsaNapaDipucchaNapajjuvAsaNayAe ?, egassavi Ayariyasta dhammiyasya suvayaNassa savaNayAe ?, kimaMga puNa viulassa aTThassa gahaNayAe ?,taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi NamaMsAmi sakAremi sammANemi kallANaM maMgalaM cetiyaM devayaM pajjuvAsAmi, eyaM me peccA hiyAe suhAe samAe NissesAe ANu1 baMdiU~ namaMsiDe sakAreuM sammANeuM (vRttiH) 2 pajjuvAsiGa ( niH) anukrama SAREaratani bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanaM ~ 42~ Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: varivandanajiga prata zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH // 17 // miSA sutrAMka gAmiyattAe bhavissatittikahu evaM saMpehei, evaM saMpehitA Abhioge deve sadAveda 2 nA evaM vayAsI (sU06) -evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre jaMbUddIve dIve bhArahe vAse AmalakappAe nayarIe pahiyA aMbasAlavaNe ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhitA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharada 'seyaM khalu ' ityAdi, zreyaH 'khalu ' nizcitaM 'me' mama zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM vandituM kAyena manasA ca paNantuM satkArayituM kusumAJjalimocanena pUjayituM sanmAnayitum ucitapatipattibhirArAdhayituM kalyANaM kalyANakAritvAt maGgalaM duritopazamakAritvAt daivataM devaM trailokyAdhipatitvAt caityaM suprazastamanohetutvAt paryupAsituM sevitum ' itikRtvA ' itihetoH 'evaM' yathA vakSyamANaM tathA 'sampekSate / buddhayA paribhAvayati, saMprekSya ca AbhiyogikAn-Abhimukhyena yojanaM abhiyogaH--preSyakarmasu vyApAryamANatvaM abhiyogena jIvantItyAbhiyogikAH 'vetanAderjIvantIti ikaNmatyayaH, AbhiyogikAH khakarmakarAstAn zabdApayati-12 AkArayati zabdApayitvA ca teSAM sammukhamevamavAdIt-evaM khalu devAnAM priyAH ityAdi sugama, navaraM devAnAM miyAHjavaH prAjJAH, taM gacchaha NaM tume devANuppiyA ! jaMbUddIvaM dIvaM bhArahaM vAsaM AmalakappaM NayariM aMbasAlavaNaM ceiyaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhuno AyAhiNapayAhiNaM kareha karanA baMdaha NamaMsaha vaMditA NamaMsittA sAI sAI nAmagoyAI sAheha sAhittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa (savvao samaMtA) joyaNaparimaMDalaM jaMkiMci anukrama // 17 // SAMEnirahindi bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanaM ~ 43~ Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) -------------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka taNaM vA panaM vA kaTuM vA sakkaraM vA asuI acokkhaM vA pUi dubhigaMdha sarva AhuNiya AhuNiya egate eDeha eDetA NaccodagaMNAimaTTiyaM paviralapapphusiyaM rayareNuviNAsaNaM divyaM surabhigaMdhodayavAsaM vasaha vAsittA NihayarayaM NaharayaM bhaTTharayaM uvasaMtarayaM pasaMtarayaM kareha karittA jalathalayabhAsurappabhUyassa biMTaTThAissa dasaddhavaNNassa kusumassa jANussehapamANaminaM ohiM vAsaM vAsaha vAsittA kAlAgurupavarakuMdurukaturukadhUvamadhamaghaMtagaMdhujhyAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUtaM divyaM suravarAbhigamaNajogaM kareha kArabaha karitA ya kAravenA ya khippAmeva (mama ) eyamANaniyaM paJcappiNNaha (sU07) 'taM gacchaha NamityAdi, yasmAdevaM bhagavAna viharan vartate tat-tasmAddevAnAM priyA ! yUyaM gacchata jambUdvIpaM 2 tatrApi bhArata varSa / tatrApyAmalakalpAM nagarI tatrApyAmrazAlavanaM caityaM zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM trikRtva:-trIn cArAn AdakSiNapradakSiNaM kuruta, AdakSiNAda -dakSiNahastAdArabhya madakSiNaH parito bhrAmyato dakSiNa AdakSiNapradakSiNastaM kuruta, kRtvA ca vandadhvaM namasyata, banditvA namasyitvAca 'sAI sAIti' svAni ra AtmIyAni 2 nAmagotrANi, gotram-anvarthastena yuktAni nAmAni nAmagotrANi, rAjadantAdidarzanAnAmazabdasya pUrvanipAtaH, sAdhayata kathayata, kathayitvA ca zramaNasya bhagavato mahAvIrasya sarvataH-sAsu dikSu samantataH sarvAsu vidikSa yojanaparimaNDalaM-parimANDalyena yojanapramANaM yat kSetra tatra yat 'tRNaM' kilizcAdi kASThaM vA kASThazakalaM vA patraM vA nimbA'zvatyAdipatrajAtaM kacavaraM vA-zlakSNatRNadhUlyAdipuJjarUpaM, kathambhUtamityAha-'azuci' azucisamanvitamacokSam-apavitraM pUyitaM-kuthitamata eva durabhi anukrama SAREaratim a bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanaM ~44 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) -------------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata zrIrAjapraznIgandhaM tatsaMvartakavAtavikurvaNenAhatyAhatya ekAnte-yojanaparimaNDalAtkSetrAdavIyasi deze 'eDayata' apanayata eDayitvA ca nAtyudaka AbhiyomalayagirI- nApyatimRttikaM yathA bhavati evaM surabhigandhodakavarSa varSata, kathambhUtamityAha-divyaM pradhAnaM surabhigandhopetatvAt , punaH katha- gikasya bIyA vRttiH zambhUtamityAha-'paviralapaphusiyAmiti prakarSaNa yAbadreNavaH sthagitA bhavanti tAvanmAtreNotkarSeNeti bhAvaH, sparzanAni praspRSTAni pravi- rAntike dharalAni dhanabhAve kardamasambhavAt aspRSTAni-prakarSavanti sparzanAni mandasparzanasambhave reNusthaganAsambhavAt yasminvaye tatpravirala- gamanam praspRSTaM, ata eva 'rayareNuviNAsaNaM' zlakSNatarA reNupudgalA rajaH ta eva sthUlA reNavaH, rajAMsi ca reNavazca rajoreNavasteSAM vinAzanaM, kAevambhUtaM ca surabhigandhodaka varSa varSiyA yojanaparimaNDalaM kSetraM nihatarajaH kuruteti yogaH, nihataM rajo bhUya utthAnAsambhavAt yatra tannihatarajaH, tatra nihattatvaM rajasaH kSaNamAtramutthAnAbhAvenApi sambhavati tata Aha naSTarajaH-naSTa sarvathA'dRzyIbhUtaM rajo yatra tannaSTarajaH, tathA bhraSTuM-bAtodbhUtatayA yojanamAtrAt kSetrAta dUrataH palAyitaM rajo yasmAttad bhraSTarajaH, etadeva ekAthiMkadvayena prakaTayati-upazAntarajaH prazAntarajaH kuruta, kRtvA ca kusumasya jAtAbekavacanaM kusumajAtasya jAnUtsedhapramANamAtramoghena-sAmAnyena sarvatra yojanaparimaNDale kSetra varSa vapata, kiMviziSTasya kusumasyetyAha-'jalathalayabhAsurappabhUyassa' jalajaM ca sthalajaM ca jalasthalajaM jalajaM panAdi sthala vicakilAdi bhAsvara-dIpyamAnaM prabhU-atipracura, tataH karmadhArayaH, bhAsvaraM ca tatpabhUtaM ca bhAsvaraprabhUtaM jalajasthalajaM ca tat bhAsvaraprabhUtaM ca jalajasthalajabhAsvaramabhUtaM tasya, punaH kathambhUtaspetyAha-'viMTaTThAissa' vRntena adhovartinAtiSThatItyevaMzIlaM vRntasthAyi tasya vRntasthAyinaH, vRntamadhobhAge upari patrANItyevaM sthAnazIlasyetyarthaH, 'dasaddhavanassa' dazAnAma? pazca dazArdai varNA yasya tad dazArddhavarNaM tasya pazcavarNasyeti bhAvaH, itthambhUtasya ca kusumajAtasya varSa varNitvA tataH yojanapari REairatomindian ForNEPAVASUNDH | bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya Abhiyogika-devAnAm AgamanaM ~45~ Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) -------------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka maNDalaM kSetraM divyaM-pradhAna muravarAbhigamanayogyaM kuruta, kathambhUtaM sat kRtvA suravarAbhigamanayogyaM kurutetyata Aha-'kAlAgurupavarakuMda rukaturukadhUvamaghamaghatagaMdhuddhayAbhirAmaM kAlAguru prasiddhaH pravara:-pradhAnaH kundurukaH cIDA turuka-silhaka kAlAguruca pravarakunduruka-10 kArukI ca kAlAgurumavarakundurucaturukAH teSAM dhUpasya yo maghamaghAyamAno gandhaH uddhRtaH-itastato viprasatastenAbhirAma-ramaNIya kAlAgurupavarakundurukaturukadhUpamaghamaghAyamAnagandhodbhUtAbhirAmaM tathA zobhano gandho yeSAM te sugandhAste ca ne varagandhAkSa baasaaH| sugandhavaragandhAsteSAM gandhaH so'syAstIti sugandhavaragandhika 'ato'nekasvarAditi' ikapratyayaH, ata eva gandhavaniMbhUtaM, saurabhyAtizayAt gandhaguTikAkAramiti bhAvaH, na kevalaM svayaM kuruta kintvanyairapi kArayata, kRtvA ca kArayitvA ca eto mamAptiko kSiprameva-zIghrameva pratyarpayata, yathoktakAryasampAdanena saphalAM kRtvA nivedayata // tae Na te AbhiyogiyA devA sUriyAbheNaM deveNaM evaM bunA samANA haTTatuTU jAva hiyayA karayalapariggahiyaM (dasanaha) sirasAvatnaM matthae aMjaliM kaDu evaM devo tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNaMti, evaM devo tahani ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNetA uttarapuracchimaM disibhAgaM avakamaMti, uttarapuracchimaM disibhAgaM avakamittA veubbiyasamugdhAeNaM samohaNaMti 2 tA saMkhejAI joyaNAI daMDa nissaranti, taMjahA-rayaNANaM vayarANaM beruliyANaM lohiyakUkhANaM masAragallANaM haMsagabhANaM puggalANaM sogaMdhiyANaM joirasANaM aMjaNapulagANaM aMjaNANaM rayaNANaM jAyarUvANaM aMkANaM phalihANaM riTThANaM ahAbAyare puggale anukrama bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya Abhiyogika-devAnAm AgamanaM ~46~ Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) -------------- mUlaM [8] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata yA vRttiH zrIrAjapraznI parisAIti ahAnA ahAsahume puggale pariyAyaMti tA doccapi veubviyasamugdhAeNaM samohaNaMti malayagirI- 2 tA uttaraubbiyAI ruvAI viubbati 2 cA tAe ukkiTThAe ( pasatthAe ) turiyAe cavalAe caMDAe jayaNAe sigyAe uddhyAe divAe devagaie tiriyamasaMkhejANaM dIvasamudANaM majhaM majjheNaM vIIvayamANe 2 jeNeva jaMbuddIve 2 jeNeva bhArahe vAse jeNeva AmalakappA NayarI jeNeva aMbasAlavaNe cetie jeNeca samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchitA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikrakhuno AyAhiNapayAhiNaM kareMti 2 cA vaMdati namasaMti vaidittA namaMsinA evaM vadAsi-amhe NaM bhaMte ! sUriyAbhassa devassa AbhiyogA devA devANappiyANaM baMdAmo NamaMsAmo sakAremo sammANemo kallANaM magalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsAmo (sU08) 'tae NamityAdi, tato Namiti pUrvavat te AbhiyogikA devAH sUryAbhena devena evamuktAH santo 'hata? jAva zAhiyayA' iti, atra yAvacchandakaraNAt 'tucittamANaMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA harisavasavisapamANahiyayA' iti / draSTavyaM, 'karayalapariggahiyAmityAdi, dvayohastayoranyo'nyAntaritAlikayoH sampuTarUpatayA yadekara mIlanaM sA aJjalistAM || karatalAbhyAM parigRhItA-niSpAditA karatalaparigRhItA to daza nakhA yasyAM ephaikasmin haste nakhapaJcakasambhavAt dazanakhA kAto tathA AvartanamAvartaH zirasyAyoM yasyAH sA zirasyAvartA 'kaNThekAla urasilome tyAdivat aluk samAsaH, tAm , "17 JMERurationaa Ganasurary.com bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya Abhiyogika-devAnAm AgamanaM ~47~ Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [8] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka ata evAha-mastake kRtvA vinayena vacanaM sUryAbhasya devasya pratizRNvanti-abhyupagacchanti, kathambhUtena vinayenetyAha-evaM devo tahatti ANAe' iti he deva ! 'evaM' yathaiva yUyamAdizata tathaivAjJayA bhavadAdezena kurma ityevaMrUpeNa, devo ityatraukAra AmatraNe prAkRtalakSaNavazAt , yathA 'ajjo' ityatra, pratizrutya vacanaM 'uttarapuracchima uttarapUrva digbhAgaM, IzAnakoNamityarthaH, tasyA tyantaprazastatvAt , apakAmanti gacchanti, apakramya ca vaikriyasamudghAtena-vaikriyakaraNAya prayatnavizeSeNa samohananti-samabahakAnyante samavahatA bhavantItyarthaH, samavahatAthAtmapadezAn dUrato vikSipanti, tathA cAha-'saMkhejANi joyaNANi daMDaM nissaranti' daNDa bhaiva daNDaH-Uodha AyataH zarIrabAhalyo jIvapradezasamUhastaM zarIrAdahiH sakhyeyAni yojanAni yAvannisajanti-niSkAzayanti, | nisRjya tathAvidhAn pudgalAnAdadate, etadeva darzayati, tadyathA-ratnAnAM karketanAdInAM 1 batrANAM 2 baryANAM 3 lohitAkSANAM 4 masAragallANaM 5 haMsagarbhANAM 6 pudgalAnAM 7 sugandhikAnAM 8 jyotIrasAnAM 9 aJjanapulakAnAM 10 aJjanAnAM 11 rajatAnAM 12 jAtarUpANAM 13 aDunanA 14 sphaTikAnAM 15 riSTAnAM 16 yogyAn yathAvAdarAn-asArAn pudgalAn parizAtayanti yathAmUkSmAna -sArAn pugalAn paryAdadate payodAya cikIrpitarUpanirmANArtha dvitIyamapi vAraM vaikriyasamudghAtena samavahanyante, samavahatya ca yathoktAnAM ratnAdInAmayogyAn yathAvAdarAna pugalAna paribhAtayanti yathAmUkSmAnAdadate AdAya ca IpsitAni uttaravaikriyANi vikurvanti, nanu / ratnAdInAM pAyogyAH pudgalA audArikA uttaravaikriyarUpayogyAzca pudgalA grAhyA vaikriyAstataH kathamevaM yuktamiti ?, ucyate, iha ratnAdigrahaNaM sAratAmAtrapratipAdanArtha, tato ratnAdInAmiveti draSTavyamiti na kazcidoSaH, athavA audArikA api taiH gRhItAH santo bakriyatayA pariNamante, pudgalAnAM tattatsAmagrIvazAt (tathA) tathApariNamanasvabhAvatvAdato'pi na kazcidopaH, tata evamusarakriyANi | anukrama SAHEBucatun bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya Abhiyogika-devAnAm AgamanaM ~48~ Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) -------------- mUlaM [8] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: Abhiyo|gikAgamaH prata cIna matiH zrIrAjamanI rUpANi kRtvA tayA devajanaprasiddhayA utkRSTayA prazastavihAyogatinAmodayAt prazastayA zIghasaJcaraNAt 'tvaritayA tvarA malayagirI- saJjAtA asyA iti tvaritA tayA pradezAntarakramaNavatI capalA tayA krodhAviSTasyeva zramAsaMvedanAt caNDeva caNDA tayA nirantaraM yA vRttiHzIghratvaguNayogAt zIghrA tayA zIghrayA paramotkRSTavegapariNAmopetA javanA tayA vAtodbhUtasya digantavyApino rajasa iva yA gatiH sA udUnA tayA divyayA-divi devaloke bhavA divyA tayA devagatyA tiryagasaGkhyeyAnA dvIpasamudrANAM madhyaMmadhyena, madhyenetyarthaH, // 20 // gRhagRheNa madhyaMmadhyena padaMpadena surkhasukhenetyAdayaH zabdAzcirantanavyAkaraNeSu susAdhavaH pratipAditA iti nAyamapaprayogaH, aba- patanto'vapatantaH, samAgacchanta iti bhAvaH, pUrvAn pUrvAn dvIpasamudrAn vyatikrAmanto vyatikrAmantaH, ullaGghayanta ityayaH, zeSa sugama yAvat devAi samaNe bhagavaM mahAvIre devA evaM vadAsI-porANameyaM devA !jIyameyaM devA! kiJcameyaM devA ! karaNijameyaM devA! AinameyaM devA! abhaNaNNAyameyaM devA! jaNNaM bhavaNavaivANamaMtarajoisiyavemANiyA devA arahate bhagavate baMdati namasaMti badinA namaMsitA tao sAI sAI NAmagoyAI sAdhiti taM porANameyaM devA! jAva ambhaNuNNAyameyaM devA ! // (sU09) 'devAi samaNe syAdi, devAdiyogAt devAdi zramaNo bhagavAna mahAvIrastAna devAnevamavAdIta-purANeSu bhavaM paurANametatkarma sabhI devAH !, cirantanairapi devaiH kRtamidaM cirantanAn tIrthaGkarAn pratIti tAtparyArthaH, jItametad-vandanAdikaM tIrthakudyo bho devA ! 1 itaH pAka abhaNuNNAyameyamiti vRttiH / [8] // 20 // SANERahimahinil bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya Abhiyogika-devAnAm AgamanaM ~ 49~ Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) -------------- mUlaM [1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: yato'bhyanujJAtametat sarvairapi tIrthanirbho devAstataH kartavyametad yuSmAdRzA bho devAH!, etadeva vyAcaSTe-karaNIyametad bho devAH AcIrNametat kalpabhUtametad bho devAH, kiM tadityAha-'janna'mityAdi, yat 'Namiti pUrvavat bhavanapativyantarajyotiSkavaimAnikA devA arhato bhagavato vandante namasyanti, vanditvA namasyitvA ca pazcAtsvAni 2-AtmIyAni 2 nAmagotrANi kathayanti, tato yuSmAkaMmapi / bho devAH ! paurANametat yAvadAcIrNametaditi / / tae NaM te AbhiogiyA devA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vuttA samANA haTTa jAba hiyayA samaNaM bhagavaM vadati NamaMsaMti baMditA NamaMsittA uttarapurathicchimaM disIbhAgaM abakkamaMti avakamittA deubdhiyasamagyAeNaM samohaNaMti 2ttA saMkhejjAI joyaNAI daMDaM nissaraMti, taMjahA-rayaNANaM jAba ridvANaM ahAbAyare poggale parisAu~ti ahAbAyare 2 nA doccapi beubbiyasamugdhAeNaM samohaNaMti 2 cA saMvaTTavAe viubbati, se jahAnAmae bhaiyadArae siyA taruNe jugavaM balavaM appAryake [thirasaMghayaNe ] thiraggahatthe paDipuNNapANipAyapiTuMtaroru [saMghAya] pariNae ghananiciyavaTTabaliya (baliyavaTTa) khaMdhe cammelugaduSaNamuTThiyasamAhayagane urassabalasamannAgae talajamalajuyala [phalihanibha] bAhU laMghaNapavaNajaiNapamahaNasamatthe chee dakkhe paTe kusale mehAvI NiuNasippovagae egaM mahaM daMDasaMpucchaNiM vA salAgAhattharga vA veNusalAiyaM vA gahAya rAyaMgaNaM vA rAyatepuraM vA devakulaM vA sabhaM vA parva vA ArAmaM vA ujjANaM vA aturiyama Saintairatiniu bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya Abhiyogika-devAnAm AgamanaM ~50~ Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [10] dIpa anukrama [10] mUlaM [10] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH zrIrAjamazrI malayagirIyA vRttiH // 21 // [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) - Ja Eucation D cavalamasaMbhaMte niraMtaraM suniuNaM savvato samaMtA saMpamajjejjA, evAmeva te'vi sariyAbhassa devassa AbhiogiyA devA saMvaTTavAe viubvaMti, saMvaTTavAe 2 tA samaNassa bhagavao mahAvIrassa savvato samaMtA joyaNaparimaNDalaM jaM kiMci taNaM vA pattaM vA taheba savvaM AhuNiya 2 egaMte eDeMti egaMte 2 tA khippAmeva uvasamaMti, khippA 2 nA docaMpi veubviyasamugdhAeNaM samohaNaMti, docaMpi 2 nA abhavaddalae viuvvaMti abbhaH 2 tA se jahANAmae bhaigadArae siyA taruNe jAva sippovagae egaM mahaM dagavAragaM vAdagathAlagaM vA dugakalasagaM vA dagakuMbhagaM vA ArAmaM vA jAva parva vA aturiya jAva savvato samaMtA AvarisejjA, evAmeva te'vi sUriyAbhassa devassa AbhiyogiyA devA abhavaddalae viuvvaMti ambha0 2 nAkhippAmeva payaNutaNAyanti 2 yittA khippAmeva vijjuyAti 2 cA samaNassa bhagavao mahAvIrassa savvao samatA joyaNaparimaMDalaM NaJcodagaM NAtimaTTiyaM taM paviralapapphusiyaM rayareNuviNAsaNaM divvaM surabhigaMdhoda (vAsa) vAsaMti vAsetA hiyarayaM NaTurayaM bhaTThara uvasaMtarayaM pasaMtarayaM kareMti, 2 nA khippAmeva uvasAmati 2 tA taccapi veubviyasamugdhAeNaM samohati 2 nA pupphavaddalae vijayaMti se jahANAmae mAlAgAradArae siyA taruNe jAva sippovagae evaM mahaM pupphapaDalagaM vA pupphacaMgeriyaM vA pupphachajiyaM vA gahAya rAyaMgaNaM vA jAva savvato samaMtA kayaggAhagAhiyakarayalapanbhaTTavippamukkeNaM dasavaneNaM kusu bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanArthe samArjanAdiH For Parts Only ~51~ sUryAbhAgamanAyaH saMmArjanAdi sU0 10 // 21 // norary or Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [10] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAka meNaM muktapupphapuMjovayArakalitaM karejA, evAmeva te mariyAbhassa devassa AbhiogiyA devA pupphabaddalae viubaMti 2 tA khippAmeva payaNutaNAyanti khippA 2 nA jAva joyaNaparimaNDalaM jalathalayabhAsurappabhUyassa TiTThAissa dasaddhavanakusumassa jANussehapamANamettiM ohivAsaM vAsaMti vAsittA kAlAgurupavarakuMdurukkaturukadhUvamaghamaghaMtagaMdhuyAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavadvibhUnaM divvaM suravarAbhigamaNajogaM karaMti kArayati karenA ya kAravenA ya khippAmeva uvasAmati 2 nA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti teNeva uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikakhutto jAva vaMdittA namaMsittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAto aMbasAlavaNAto ceiyAo paDinikakhamaMti paDinikakhamittA tAe ukkidvAe jAva vIivayamANe 2 jeNeva sohamme kappe jeNeva sariyAbhe vimANe jeNeva sabhA mahammA jeNeva suriyAbhe deve teNeva uvAgacchaMti 2 nA sUriyAnaM devaM karayalapariggahiyaM sirasAvanaM matthae aMjaliM kaTu jaeNaM vijaeNaM baddhAti 2 nA tamANattiyaM paJcappiNaMti // (mU010) 'tae NamityAdi / sugama, yAvat ' se jahAnAmae bhaiyadArae siyA' ityAdi, sa vakSyamANaguNo yathAnAmako'nirdiSTanAmakaH kavikkidAraka:-bhUti karoti bhUtikaH-karmakaraH tasya dArako bhUtikadArakaH syAt , kiMviziSTa ityAha-taruNaH pravarddhamAnavayAH| (nanu dArakaH vardhamAnavayA) eva bhavati tataH kimanena vizeSaNena !, na, AsannamRtyoH pravarddhamAnavayastvAbhAvAt , na dyAsana anukrama [10] bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanArthe samArjanAdiH ~52~ Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [10] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka zrIrAjapraznI mRtyuH pravardhamAnavayA bhavati, na ca tasya viziSTasAmarthyasambhavaH, AsanamRtyutvAdeva, viziSTasAmarthyapratipAdanArtha Arambhasta- mayobhAgamamalayagirI- to'rthavadvizeSaNaM, anye tu vyAcakSate-iha yadyaM viziSTavarNAdiguNopetamabhinavaM ca tattaruNamiti loke prasiddha, yathA taruNamidamazvastha- nAya saMmAyA dRttiH patramiti, tataH sa bhRtikadArakastaruNa iti, kimuktaM bhavati ? abhinavo viziSTavAdiguNopetazceti, balaM-sAmarthya tad yasyAstIti mInajanAdi balavAna , tathA yuga muSamaduppamAdikAlaH sa svena rUpeNa yasyAsti na doSaduSTaH sa yugavAn , kimuktaM bhavati ? kAlopadravo'pikA // 22 // sAmarthyavighnahetuH sa cAsya nAstIti pratipattyarthametadvizeSaNaM, yuvA-yauvanasthA, yuvAvasthAyAM hi balAtizaya ityetadupAdAnaM, 'appAyake' iti alpazabdo'bhAvavAcI, alpaH-sarvathA avidyamAna AtaGko-svarAdiryasya so'lpAtakaH sthiro'grahasto yasya | sa sthirAgrahastaH, 'dahapANipAyapiTutarorupariNae' iti dRDhAni--atiniviDacayApannAni pANipAdapRSTAntarorUNi pariNatAni yasya sa dRDhapANipAdapRSThAntarorupariNataH, sukhAdidarzanAt pAkSikaH ktAntasya paranipAtaH, tathA dhanam atizayena nicitI-niviDatara-16 jAcayamApanau palitAviva balitau vRttau skandhau yasya sa ghananicitavalitavRttaskandhaH, 'cammedragaghaNamudriyasamAhayagatte' iti cayana ghaNena muSTikayA ca-muSTayA samAhatya 2 ye nicitIkRtagAtrAste cameSTakaghaNamuSTikasamAhatanicitagAtrAstepAmiva gAtraM yasya sa carmeSTakadrughaNamuSTikasamAhatanicitagAtrAH, 'urassabalasamaNNAgae ' iti urasi bhavaM urasyaM tacca taddhalaM ca urasyabalaM tatsamanvAgataH-samanuprAtaH urasyabalasamanvAgataH AntarotsAhavIryayukta iti bhAvaH, 'talajamalayugalabAha ' talau-sAlakSI tayoryamalayugala-O samazreNIkaM yugalaM talayamalayugalaM tadvadatisaralau pIvarau ca bAhU yasya sa talayamalayugalabAhu: 'lNghnnpvnnjinnpmddnnsmtthe| iti lar3ane-atikramaNe playane-manAk pRthutaravikramavati gamane javane--atizIghragatI pramardane kaThinasyApi vastunazUrNanakaraNe anukrama [10] // 22 Prep REaratunintamaana bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanArthe samArjanAdiH ~53~ Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [10] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAka kA samarthaH lahunaplavanajavanapramaInasamarthaH, kacit 'laMghaNapavaNajaiNavAyAmaNasamatthe' iti pAThaH, tatra vyAyAmane-pyAyAmakaraNe iti vyAkhyeyaM, cheko-dAsaptatikalApaNDito, dakSaH-kAryANAmavilambitakArI praSTho vAgmI kuzala:- samyakriyAparijJAnavAn medhAvI parasparAvyAhataH-pUrvAparAnusandhAnadakSaH, ata eva 'nipuNasippovagae' iti niSuNaH yathA bhavati evaM zilpaM kriyAsu kauzala upagataH-prApto nipuNazilpopagataH eka mahAntaM zilAkAhastakaM-saritpAdizalAkAsamudAyaM saritparNAdizalAkAmayIM sammArjanImityarthaH, vAzando vikalpAryo, 'daMDasaMpucchaNi vA' iti daNDayuktA sampucchanI sanmArjanI daNDasampurachanI tAM vA 'veNusilAgigaM 6 vA' iti veNuH-vaMzastasya zalAkA veNuzalAkAstAbhinitA veNuzalAkikI-veNuzalAkAmayI sammAnI to vA gRhItvA rAjAGgaNaM rAjAntaHpuraM vA devakulaM vA ' sabhA vA santo bhAntyasyAmiti sabhA-grAmapradhAnAnAM nagarapadhAnAnAM yathAsukhamavasthAnaheturmaNDapikA tAMcA 'prapA vA pAnIyazAlA 'ArAmaM veti' AgatyAgatya bhogapuruSA varataruNIbhiH saha yatra ramante- krIDanti sa ArAmo nagarAnAtidUvatI krIDAzrayaH tarukhaNTaH taM 'ujjANaM yati ' UrdU vilambitAni prayojanAbhAvAt yAnAni yatra tadudyAna-nagarAkAtmatyAsannavI yAnavAhanakITAgRhAdyAzrayastarukhaNDaH, tathA atvaritamacapalamasambhrAntaM, tvarAyAM cApalye sambhrame vA samyakacavarA pagamAsambhavAt, nirantaraM na vapAntarAlamocanena, sunipuNaM zakSNasyApyacokSasyApasAraNena, sarvataH--sarvAsu dikSu vidikSa samantataH-sAmastyena sampamArjayet , 'evamevetyAdi, sugama yAvat 'khippAmeva paccuvasamaMtI'tyAdi, ekAnte tRNakASTAyapasanIya limameva-zIghrameva pratyupazAmyanti pratyekaM te AbhiyogikA devAH upazAmyanti / saMvartakavAyuvikurvaNNAbhiva-15 jante, saMvartakavAtavikurvaNamupasaMharantIti bhAvaH, tato 'docaMpi beubviyasamugghAeNaM samohaNati , saMvartakavAtavikurvaNArtha anukrama [10] SAREaatanSHA Rainrary.org bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanArthe samArjanAdiH ~54~ Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [10] dIpa anukrama [10] mUlaM [10] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri -praNItA vRttiH zrIrAjamazrI malayagirIyA vRttiH // 23 // Education [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) hi yadvelAdvayamapi vaikiyasamudghAtena samavahananaM tatkilaikaM idaM tvabhravAlakavikurvaNArthI dvitIyamata uktaM dvitIyamapi vAraM vaikriyasamudghAtena samavahanyante (nanti), samavahatya cAnbhravAlakAni vikurvanti, vAH pAnIyaM tasya dalAni vArdalAni tAnyeva vArdalakAni meghA ityarthaH, apo vibhratIti abhrANi meghAH, abhrANi santyasminniti 'abhrAdibhya' iti matvarthIyo'pratyayaH, AkAzamityarthaH, andhe vArdalakAni anbhravAlakAni tAni trikurvanti, AkAze meghAni vikurvantItyarthaH, 'se jahAnAmae bhaigadArage siyA' ityAdi pUrvavat 'niuNasippovagae evaM mahamityAdi, sa yathAnAmako bhUtikadAraka evaM mahAntaM 'dakavArakaM vA' mRttikAmayabhAjanavizeSaM dagakuMbhagaM vA ti dakagharTa, dakasthAlakaM vA- kaMsAdimayamudakamRrta bhAjanaM dakakalasaM vA udakabhRtaM bhRGgAraM 'AvarisijjA ' iti AvarSet A-samantAtsiJcet, 'khippAmeva pataNataNAyaMti' anukaraNavacanametat prakarSeNa stanitaM kurvantItyarthaH, 'pavijjuyAiti 'tti prakarSeNa vidyutaM viddhati, 'puSphabadalae vijacvaMti puSpavRSTiyogyAni vArdalikAni puSpavAdalikAni puSpavarSAkAn meghAn vikurvantIti bhAvaH, ' egaM mahaM pupphachajjiyaM vA ekAM mahatIM chAyate - upari sthagyate iti chAyA chAdyaiva chAyikA puSpairbhUtA chAdhikA puSpachAyikA tAM vA paTalakAni pratItAni, 'kayannAhagAhayakarayalapavbhaTTavi(pa) mukeNaM' ti iha maithunasaMrambhe yat yuvateH kezeSu grahaNaM OM sa kacagrahastena gRhItaM kacagrahagRhItaM tathA karatalAdvi(pra) muktaM satmabhraSTaM karatalamabhraSTavi (ma) muktaM, mAkRtatvAtpadavyatyayastato vizeSaNasamAsaH, tena, zeSaM sugamaM yAvat 'jaeNaM vijaeNaM vaddhAveti' jayena vijayena varddhApayanti, jayatu devetyevaM varddhApayantItyarthaH, tatra jayaHparairanabhibhUyamAnatA pratApavRddhizva vijayastu pareSAmasahamAnAnAmabhibhavotpAdaH, varddhApayitvA ca tAM pUrvoktAmAjJaptiko pratyarpayanti, AdiSTakAryasampAdanena nivedayantItyarthaH // OM SMI bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanArthe samArjanAdiH For Parts Only ~55~ sUryAbhAgamanAya saMbhA ...rjanAdi sU0 10 // 23 // Torary org Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [11] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAka [11] tae NaM se sariyAbhe deve tersi AbhiyogiyANaM devANaM aMtie eyama8 soccA nisamma haTThatuTTha jAva hiyae pAyattANiyAhivaI devaM saddAveti saddAvettA evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! sUriyAbhe vimANe sabhAe suhammAe meghogharasiyagaMbhIramahurasadaM joyaNaparimaMDalaM susaraghaMTa tikUkhutto ullAlemANe 2 mahayA 2 saddeNaM ugghosemANe 2 evaM vayAsI-ANaveti NaM bho mUriyA deve gacchati NaM bho sUriyAbhe deve jaMbUddIve dIve bhArahe vAse AmalakappAe NayarIe aMbasAlavaNe cetite samaNaM bhagavaM mahAvIraM abhivaMdae, tumbhe'viNaM bho devANuppiyA ! sabbir3Ie jAva NAtiyaravaNaM NiyagaparivAla saddhiM saMparivuDA sAti 2 jANavimANAI durUDhA samANA akAlaparihINaM ceva mUriyAbhassa devassa aMtiyaM pAubbhavaha / (mU011) 'tae NamityAdi, tato 'Namiti' pUrvavat sa sUryAbho devasteSAM 'AbhiyogANIti A-samantAdAbhimukhyena yujyante-gheNyakarmasu vyApAryante ityAbhiyogyA AbhiyogikA ityarthaH, teSAmAbhiyogyAnAM devAnAmantike samIpe enam-anantaroktamarthaM zrutvA zravaNaviSayaM kRtvA zravaNAnantaraM ca nizamya-paribhAvya ' haTTatuTThajAvAhiyae ' iti yAvacchabdakaraNAt ' haTTatuTThacittamANadie pIimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae' iti draSTavyaM, padAtyanIkAdhipatiM devaM zabdayati, zabdayitvA evamavAdIta-kSiprameva bho devAnAM priya ! sabhAyAM sudharmAyAM sudharmAbhidhAnAyAM meghogharasiyagaMbhIramahurasada' miti meghAnAmodhA-sAto meghaughastasya rasitaM-15 garjitaM tadgambhIro madhurazca zabdo yasyAH sA meghaudharasitagambhIramadhurazabdA tAM 'joyaNaparimaMDalaM' ti yojana-yojanapramANaM : anukrama [11] MEarati bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe gamanAya udghoSaNA ~56~ Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama [11] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [11] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH zrIrAjamanI malayagirI - yA vRttiH // 24 // parimaNDalaM guNapradhAno'yaM nirdezaH pArimaNDalyaM yasyAH sA yojanaparimaNDalA tAM susvarAM-sukharAbhighAnAM ghaNTAmuhAlayan 2tADayan tADayannityarthaH mahatA 2 zabdena udghoSayan udghoSaNAM kurvvan evaM vadati- AjJApayati bhoH sUryAbhI devo gacchati bhoH sUryAbho devo jambUdvIpaM bhArataM varSa AmalakalpAM nagarImAtra zAlavanaM caityaM yathA ( tatra ) zramaNaM bhagavaM mahAvIraM vandituM, tat tasmAt, 'tubhe'vei Namiti yUyamApa 'Namiti pUrvavad devAnAM miyAH pUrvavad sarvadarthA parivArAdikayA sarvadyutyAyathAzaktivisphAritena samastena zarIratejasA sarvavalena samastena hastyAdisainyena sarvasamudAyena - svasvAbhiyogyAdisamastaparivAreNa, sarvAdareNa samastayAvacchaktitulanena sarvavibhUtyA sarvayA abhyantarakriyakaraNAdivAdyaratnAdisampadA sarvAvabhUSayAyAvacchaktisphArodAra zRGgArakaraNena 'savvasaMbhrameNati' sarvotkRSTena saMbhramena, sarvotkRSTasambhramo nAmeha svanAyaka viSaya bahumAnakhyApanaparA svanAyakopadiSTakAryasampAdanAya yAvacchaktitvaritatvaritA pravRttiH, 'savvapuSpavatthagaMdhamalAlaMkAreNaM' atra gandhAvAsAH mAlyAni puSpadAmAni alaGkArA- AbharaNavizeSAH, tataH samAhAro dvandvastataH sarvazabdena saha vizeSaNasamAsaH, 'savvadivyatuDiyasadda saMninAraNamiti sarvANi ca tAni divyatruTitAni ca sarvadivyatruTitAni teSAM zabdAH sarvadivyatruTitazabdAH teSAmekatra mIlanena yaH saGgatena nitarAM nAdo mahAn ghoSaH sarvatruTitadivyazabdasanninAdastena, iha alpeSvapi sarvazabdo dRSTo yathA 'anena sarve pItaM ghRta'miti, tata Aha-'mahatA iDIe' ityAdi mahatyA yAvacchaktitulitayA RddhayAparivArAdikayA, evaM 'mahatA juIe' ityAdyapi bhAvanIyaM, tathA mahatAM sphUrttimatAM varANAM pradhAnAnAM tuDatAnAM AtodyAnAM yamakasamakam - ekakAlaM paTubhiH puruSaiH pravAditAnAM yo ravastena etadeva vizeSeNAcaSTe-' saMkhapaNavapaTahamerijhallarakharamuhihuDakamurakha bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe gamanAya udghoSaNA For Penal Use Only ~ 57~ | senApati ghoSaNA sU0 11 // 24 // yor Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama [11] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) - mUlaM [11] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH muiMgaduMdubhinimghosanAitaratreNa zaGkaH-pratItaH paNavo bhANDAnAM, paDahaH pratItaH bherI-DhakA zaharI-carmAvanaddhA vistIrNA valayAkArA kharamuhI-kAhalA huDakA-pratItA mahApramANo mardalo murajaH sa eva laghurmRdaGgo dundubhiH - bheryAkArA saGkaTamukhI eteSAM dvandvastAsAM nighoSo mahAn dhvAno nAditaM ca ghaNTAyAmiva vAdanottarakAlabhAvI satatadhvanistallakSaNo yo svastena, 'niyagaparivAra saddhi saMparivuDA' iti nijaka:- AtmIyaH AtmIyo yaH parivArastena sArddhaM tatra sahabhAvaH parivArarItimantareNApi sambhavati tata Aha- 'saMparivuDA' samyak parivArarItyA parivRtAH samparivRtAH, 'akAlaparihINaM ceve 'ti parihAniH parihInaM kAlasya parihInaM kAlavilamba iti bhAvaH na vidyate kAlaparihInaM yatra prAdurbhavane tadakAlaparihInaM, kriyAvizeSaNametat, 'aMtie pAubbhavaha' antike-samIpe prAdurbhavata, samAgacchateti bhAvaH / / ' tae NaM se pAyattANiyAhivatI deva sUriyAbheNaM deveNaM evaM vRtte samANe haTTatuTThajAvahiyae evaM devA ! tahatti ANAe viNaNaM vayaNaM paDisuNeti, paDi 2 nA jeNeva sUriyAbhe vimANe jeNeva sabhA summA va meghogharasiyagaMbhIramahurasaddA joyaNaparimaMDalA susarA ghaMTA teNeva uvAgacchati 2 nAtaM meghogharasitagaMbhIramaharasahaM joyaNaparimaMDalaM susaraM ghaMTaM tikhutto ullAleti / tae NaM tIse meghIgharasitagaMbhIramaharasadAte joyaNaparimaMDalAte susarAta ghaMTAe tikakhutto ullAliyAe samANIe se sUriyA vimANe pAsAyavimANaNikakhuDAvaDiyasaDaghaMTA paDisuyAmayasahassasaMkule jAe yAvi hotthA / tae NaM te sUriyAbhavimANavAsiNaM bahUNaM vaimANiyANaM devANa ya devINa ya egaMtaraipamananiJcappamattavisayasuhamucchi 5 bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe gamanAya udghoSaNA For Parts Use Only ~58~ Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [12] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [12] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri -praNItA vRttiH zrIrAjamazrI malayagirIyA vRttiH / / 25 / / ratn yA susaraghaMTAravavijalabola (turiyacavala) paDicohaNe kae samANa ghosaNako uhalAdinnakannaegaggacittauvauttamANasANaM se pAyattANIyAhivaI deve taMsi ghaMTAravaMsi NisaMtapasaMtaMmi mahayA mahayA saMdaNaM ugghosemANe ughosemANe evaM vadAsI-haMta suNaMtu bhavaMto sUriyAbhavimANavAsiNo bahave vaimANiyA devA yadevIo ya! sUriyAbhavimANavaraNo vayaNaM hiyasuhatthaM ANavaNiyaM bho ! sUriyAbhe deve gacchada NaM bhI sUriyA deve jaMbUdIvaM 2 bhArahaM vAsaM AmalakappaM nayarIM aMvasAlavaNaM cedayaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM abhivaMdae, taM tumbhe'vi devAppiyA ! saviDIe akAlaparihINA caiva sUriyAbhassa devassa aMtiyaM pAumbhavaha // ( sU0 12 ) 'tae NaM se' ityAdi 'jAva paDimumittA' iti, atra yAvacchandakaraNAt 'karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvataM matthae aMjali kaTTu evaM devA / tahatti ANAe viNaNaM vayaNaM paDimuNeiti draSTavyaM tikkhutto ullAle 'ti trikRtvaH- trIna vArAna ullAlayati tADayati, tato 'Na' miti vAkyAlaGkanare tasyAM meghaugharasitagambhIramadhura zabdAyAM yojanaparimaNDalAyAM sukharAbhidhAnAyAM ghaNTAyAM trikRtvastADitAyAM satyAM yat sUryAbhavimAnaM (tatra) tatprAsAdaniSkuTeSu ca ye ApatitAH zabdAHzabdavargaNApudgalAstebhyaH samucchalitAni yAni ghaNTAmatizrutAzatasahasrANi - ghaNTAmatizabdalakSANi taiH saGkalamapi jAtamabhUt, kimuktaM bhavati ?-ghaNTAyAM mahatA prayatnena tADitAyAM ye vinirgatAH zabdapudgalAstatpratighAtavazataH sarvAsu dikSu vidikSu ca divyAnubhAvataH samucchalitaiH pratizabdaiH sakalamapi vimAnamekayojanalakSamAnamapi vadhiritamajAyata iti / etena dvAdazabhyo yojanebhyaH samAgataH zabdaH zrotragrAvo bhavati, na parataH, tataH kathamekatra tADitAyAM ghaNTAyAM sarvatra tacchabdazrutirupajAyate / iti yacoyate bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe gamanAya udghoSaNA For Parts Only ~59~ sUryAbharimAne udgho paNA mU0 12 / / 25 / / arog Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [12]] tadapAkRtamavaseyaM, sarvatra divyAnubhAvataH tayArUpapatizabdocchalane yathoktadoSAsambhavAt / 'tae NamityAdi, tato 'Namiti pUrvavat teSAM sUryAbhadevavimAnavAsino bahUnAM vaimAnikadevAnAM devInAM ca ekAntena sarvAtmanA ratau-ramaNe prasaktA ekAntaratipramaktA ata eva / / nityaM sarvakAlaM pramattA nityapramattAH, kasmAditi cedata Aha-'bisayamuhamucchiyAtti' viSayasukheSu mUJchitA-adhyupapannA viSayasukhamU-- JchitA adhyupapannAstato nityapramattAH, tataH padatrayasya padadvayamIlanena vizeSaNasamAsaH, teSAM 'susaraghaMTAravaviulabolaturiyacacalapaDivohaNe' iti susvarAbhidhAnAyA ghaNTAyA ravasya yaH sarvAsu dikSu vidikSu ca pratizabdocchalanena vipulaH-sakalavimAnavyApitayA vistINoM bola:-kolAhalastana tvaritaM-zIghraM capalaM-AkulaM pratibodhane kRte sati 'ghosaNakouhalAdinnakana egaggacitauvauttamANasANamiti ' kIDag nAma ghoSaNaM bhaviSyatItyevaM ghoSaNe kutUhalena dattI kaNoM yaiste ghoSaNakutUhaladattakAH , tathA ekAgraM-ghoSaNAzravaNakaviSayaM cittaM yeSAM te ekAgracittAH, ekAgracittatve'pi kadAcidanupayogaH syAdata Aha upayuktamAnasAH, tataH pUrvapadena vizeSaNasamAsastepA, padAtyanIkAdhipatirdevastasmin ghaNTArave 'nisaMtapasaMtasIti nitarAM zAnto nizAntaH atyantamandIbhUtastataH prakarSaNa sarvAtmanA zAntaH prazAntaH, tatazchinnamarUda ityAdAvica vizeSaNasamAsastasmin mahatA 2 zabdena udghoSayannevamavAdIt 'hanta muNaMtu ' ityAdi, hanteti harSe, uktaM ca-'hanta harSe'nukampAyAmityAdi, harSazca svAminA''diSTatvAt zrImanmahAvIrapAdavandanArthaM ca prasthAnasamArambhAt , zRNvantu bhavanto bahavaH sUryAbhavimAnavAsino vaimAnikadevA devyaca, sUryAbhavimAnapatervacanaM hitasukhArtha hitArthaM sukhArthaM cetyarthaH, tatra hitaM janmAntare'pi kalyANAbaI tathAvidhakuzalaM, sukhaM tasmin bhave nirupadravatA, AjJApayati bho devAnAM priyAH! sUryAbho devo yathA gacchati bhoH ! sUryAbho devo! 'jambUdvIpaM dvIpamityAdi tadeva yAvadantike prAdurbhavata // anukrama [12] SAREatindsiellind indiararyau bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe gamanAya udghoSaNA ~60~ Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [13-14] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapanI malayagirIyA vRttiHhA // 26 // divAnAM mU bhAntike prAdurbhAvaH sUtrAMka [13-14] dIpa SHRSCOM tae NaM te sariyAbhavimANayAsiNo bahave bemANiyA devA devIo ya pAyatnANiyAhivaissa devassa aMtie eyamaDhe socA Nisamma haTThatuTTha jAvahiyayA appegajhyA vaMdaNavattiyAe appegaiyA pUyaNavattiyAe appegaDyA sakAravAniyAe evaM saMmANavattiyAe kouhalavattiyAe appe asuyAI suNissAmo suyAI aTThAI heUI pasiNAI kAraNAI vAgaraNAI pucchissAmo, appegaiyA sUriyAbhassa devassa vayaNamaNuyattamANA appegatiyA annamannamaNuyattamANA appegaiyA jiNabhatnirAgeNaM appegaiyA dhammoti appegaiyA jIyameyaMti kahu sabbir3Ie jAva akAlaparihINA ceva sUriyAbhassa devassa aMtiya paaumbhvNti| (suu013)|tennN se sari yAbhe deve te sariyAbhavimANavAsiNo vahave mANiyA devA yadevIo ya akAlaparihINA ceva aMtiyaM pAubhavamANe pAsati pAsittA hatuTu jAva hiyae AmiogiyaM devaM saddAvati Abhiau02 sahAvinA evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! aNagasaMbhasayasaniviTuM lIlaTThiyasAlabhaMjiyAgaM IhAmiyausabhaturaganaramagaravihagavAlagakiMnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatnicinaM khaMbhuggayavaravairavezyAparigayAbhirAmaM vijAharajamalajuyalajaMtajunaMpiva aJcIsahassamAliNIyaM rUvagasahassakaliyaM bhisamANaM cakUkhulloyaNalesaM muhaphAsaM sassirIyarUvaM ghaMTAvalicaliyamaharamaNaharasaraM muha kaMtaM darisaNija NiuNociyamisimisiMtamaNirayaNaghaMTiyAjAlaparikakhinaM joyaNasayasahassavicchiNNaM divvaM gamaNasajaM siggha divyayAnakAraNaM mU014 anukrama [13-14] // 26 // I m urary.org bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe gamanAya devAnAm prAdurbhAva: ~61~ Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [13-14] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [13-14] dIpa anukrama [13-14] gamaNaM NAma divvaM jANaM ( jANavimANaM ) viuvAhi, viuvittA khippAmeva eyamANattiyaM paccappiNAhi ( sU014) 'tae NaM te' ityAdi, tataste sUryAbhavimAnavAsino bahavo vaimAnikA devA devyazca padAtyanIkAdhipaterdevasya samIpe enam-anantaroktamarthaM zrutvA 'Nisamma haTu tuTu jAba hiyayA' iti yAvatkaraNAt 'hatacittamANaMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA irisavasavisappamANahiyayA' iti parigrahaH, 'appegaiyA baMdaNavattiyAe' iti apiH sambhAvanAyAmekakA:-kaMcana vandanamatyayaM candanam-abhivAdana prazastakAyavAgamanaHpravRttirUpaM tatpratyayaM tat mayA bhagavataH zrImanmahAvIrasya karttavyami-10 tyevaMnimittam , apyekakAH pUjanapratyayaM pUjana-gandhamAlyAdibhiH samabhyarcanaM apyekakAH satkArapratyayaM satkAraH-stutyAdiguNonatikaraNaM apyekakAH sanmAno mAnasaH prItivizeSaH, apyekakAH kutUhalajinabhaktirAgeNa-kutUhalena-kautukena kIdRzo bhagavAn sarvajJaH sarvadazI zrImanmahAvIra ityevarUpeNa yo jine bhagavati varddhamAnasvAmini bhaktirAgo-bhaktipUrvako'nurAgastena apyake mUryAbhasya vacanam-AjJAmanuvartamAnAH apyekakAH azrutAni pUrvamanAkaNitAni svargamokSaprasAdhakAni vAsi zrIpyAma itibuddhayA adhyekakAH zrutAni-pUrvamAkArNatAni yAni zantiAni jAtAni tAni idAnIM niHzAntiAni kariSyAma iti buddhayA apyekakA jItametat-kalpa eSa itikRtvA, 'sanviDDIe' ityAdi prAgvat / ta eNaM se Abhiogie deve sUriyAbheNaM deveNaM evaM butne samANe haTe jAva hiyae karayalaparimgahiyaM jAba REnatani Soniarary.orm bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe gamanAya devAnAm prAdurbhAva: ~62~ Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata zrIrAjapanI malayagirIyA vRttiH sUtrAMka // 27 // [15] paDimuNei jAva paDisuNettA uttarapuracchimaM disIbhAgaM avakkamati avakaminA veuviyasamugdhAraNaM samohaNai 1divyayAna2nA saMkhejAI joyaNAIjAva ahAbAyare poggale 2 tA ahAsuhame poggale pariyAei 2 nA docaMpi beubdhiya kAraNaM samagpAraNaM samohaNinA aNegakhaMbhasapasanniviTuM jAva divvaM jANavimANaM viubdhi pavana yAci hotthA / mU014 tae NaM se Abhiogie deve tasma divvassa jANavimANassa tidisi tao tisovANapaDirUvae viuvvati, taMjahA-puracchimeNaM dAhiNeNaM uttaraNaM, tesiM visovANapaDiruvagANaM ime eyAruve vaNNAvAse paNNate, jahA-baharAmaza NimmA riTThAmayA patidvANA veruliyAmayA khaMbhA suvaNNaruppamayA phalagA lohitakasamaiyAo sUio vayarAmayA saMdhI NANAmaNimayA avalaMbaNA avalaMbaNabAhAo ya pAsAdIyA jAva paDiruvA / tesi NaM tisovANapaDirUvagANaM purao toraNe viubvati, toraNA [tesi NaM] NANAmaNimaesa thaMbhesa urvaniviTThasaMniviTThavivihamunaMtarovaciyA vivihatArArUvovaciyA [IhAmiyausabhaturagaNaramagaravihagavAlagakiMnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhanicinA saMbhuggaya(vara)vAiravejhyAparigatAbhirAmA vijAharajamalajuyalajaMtajunAviva accIsahassamAliNIyAruvagasahassakaliyA bhisamANA bhibhisamANA cakhukalloyaNalesA suhaphAsA sassirIyaruvA pAsAiyA ] jAva paDirUvA // 27 // 'tae NamityAdi 'aNegakhaMbhasayasannividuHmiti anekeSu stambhazateSu sanniviSTaM, 'lIlaTThiyasAlibhaMjiyAgAmiti lIlayA anukrama [15] JMEauratondal atra zirSaka-sthAne mUla saMpAdane sUtra-krama viSayaka skhalanA dRzyate-sU0 15 sthAne sU0 14 iti mudritaM sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~63~ Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [15] mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri -praNItA vRttiH Ja Eratur [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) sthitA lIlAsthitAH, anena tAsAM putalikAnAM saubhAgyamAvedayati, lIlAsthitAH zAlabhaJjikAH - putalikA yatra tattathA 'IhAmiyausabhaturaganaramagaravihagavAlagakuMjararuru sarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittamiti IhAmRgA- hakA vyAlAH-svApadabhujaGgA IhAmRgaRSabhaturaganaramagaravihagavyAlakinnararurusarabha camara kuJjaravanalatApadmalatAnAM bhaktyA vicchiyA citram - Alekho yatra tacathA, tathA stambhogatayA stambhoparivartinyA vajraratnamayyA vaidikayA parigataM sat yadabhirAmaM tatstambhogatavajavedikAparigatAbhirAmaM, 'vijjAharajamalajugalajaMtajucaMpitra' iti vidyAdharayoryad yamalayugalaM samazreNIkaM dvandvaM vidyAdharayamalayugalaM taca tad yantraM casaJcariSNupuruSapratimAdyarUpaM tena yuktaM tadeva tathA AviSAM kiraNAnAM sahasrairmAlinIyaM paricAraNIyaM arciH sahasramAlinIyaM tathA rUpakasahasrakalitaM, 'bhisamANaMti dIpyamAnaM 'bhimbhisamAnam' atizayena dedIpyamAnaM, 'cakkhuddhoraNalesaMti cakSuH kartR lokane lisatIya-darzanIyatvAtizayAt lipyatIva yatra tattathA, 'suhaphAsaMti zubhaH komala sparzo yasya tattathA, sazrIkAni - OM sazobhAkAni rUpANi-rUpakANi yatra tat sazrIkarUpaM, 'ghaNTAvalicaliyamahuramaNaharasara' miti ghaNTAvale:- ghaNTApaGketavazena cali tAyA:- kampitAyAH madhuraH - zrotramiyo manoharI - manonirvRtikaraH svaro yatra tattathA calitazabdasya vizeSyAtparanipAtaH prAkRtasvAt, 'zubhaM yathoditavastulakSaNopetatvAt 'kAntaM kamanIyaM, ata eva darzanIyaM, tathA 'niuNociyamisimisitamaNirayaNaghaMTiyAjAlaparikhitta miti nipuNakriyamucitAni khacitAni 'misimisiMta' ni dedIpyamAnAni maNiratnAni yatra tattathA tena, kathaMbhUtena ? ghaNTikAjAlena -kSudravaNTikAsamUhena pari:- sAmastyena kSiptaM vyAptaM yattattathA, yojanazatasahasravistIrNa yojanalakSavistAraM 'divyaM pradhAnaM 'gamanasajjaM ' gamanapravaNaM zIghragamananAmadheyaM 'jANavimANaM yAnarUpaM vAhanarUpaM vimAnaM yAnavimAnaM, zeSaM bhAgvat / sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM For Penal Use Only ~64~ Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [15] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [15 pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri -praNItA vRttiH kAraNaM sU0 14 // 28 // 'tassa Na'mityAdi, tassa Namiti pUrvavat divyasya yAnavimAnasya' tidisi' iti tisro dizaH samAhRtAtridik tasmin OM divyayAnatridizi, tatra 'tisovANapaTirUpae ' iti trINi ekaikasyAM dizi ekaikasya bhAvAt trisopAnapratirUpakANi prativiziSTaM rUpaM yeSAM tAni pratirUpakANi trayANAM sopAnAnAM samAhArakhisopAnaM trisopAnAni ca tAni pratirUpakANi ceti vizeSaNasamAsaH, vizeSaNaOMOM syAtra paranipAtaH prAkRtatvAt / 'tesi NamityAdi teSAM ca trisopAnapratirUpakANAmayametadrUpo vakSyamANasvarUpo 'varNAvAso varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA--' vajramayA' vajaratnamayA 'nemI' nemibhUmikA tatra Urddha nirgacchantaH pradezAH riSTharatnamayAni pratiSThAnAniniSThAnAni trisopAnamUlamadezAH vaiDUryamayAH stambhAH suvarNarUpyamayAni phalakAni trisopAnAGga-bhUtAni, lohitAkSamayyaH sUcaya:| phalakadvayasambandhavighaTanA bhAvahetupAdukAsthAnIyAH 'vajramayA' vajraratnapUritAH ' sandhayaH ' phalakadvayApAntarAlapradezAH nAnAmaNiOM mayAni avalabhyante iti abalamvanAni-avataratAmuttaratAM cAlambanahetubhUtA avalamvanavAhAto vinirgatAH kecidavayavAH, 'atralamvaNavAhAo yatti avalambanavAhAzca nAnAmaNimayyaH, avalamvanavAhA nAma ubhayoH pArzvayoravalambanAzrayabhUtA bhittayaH, 'pAsAOM iyAo' ityAdi padacatuSTayaM prAgvat / 'tesi Na'mityAdi teSAM 'Namiti vAkyAlaGkAre trisopAnapratirUpakANAM purataH pratyekaM toraNaM prajJataM teSAM ca toraNAnAmayametadrUpo varNAvAso- varNakanivezaH prajJaptaH, tathathA toraNA nAnAmaNimayA ityAdi, kaciOM devaM pATha:- ' tesi NaM tisovANapaDirUvagANaM purato toraNe vijabbara toraNA nANAmaNimayA' ityAdi, maNayaH- candrakAntAdyAH, vividhamaNimayAni toraNAni nAnAmaNimayeSu stambheSu upaniviSTAni sAmIpyena sthitAni tAni ca kadAcicalAni athavA apapatitAni vA''zaGkyerana tata Aha-samyak nizcalatayA apadaparihAreNa ca niviSTAni, tato vizeSaNasamAsaH, upaniviSTasanniviSTAni, zrIrAjayazrI malayagirI yA vRttiH Eauran For Parts Only atra zirSaka-sthAne mUla saMpAdane sUtra krama viSayaka skhalanA dRzyate sU0 15 sthAne sU0 14 iti mudritaM sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~65~ ||| 36 || Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [15]] vividhamattarI (rArUbI) baciyAI' iti vividhA-vividhavicchittikalitA muktA-muktAphalAni 'antareti antarAzabdo'gRhItavIpso'pi sAmarthyAdIpsAM gamayati, antarA 2 rUpopacitAni yAvatA yatra tAni tathA, 'vivihatArovaciyAI' vividhastArArUpaiH-tArikArupairupacitAni, toraNeSu hizobhArthaM tArikA nivadhyante iti pratItaM loke'pIti vividhatArArUpopacitAni 'jAva paDirUvA' iti yAvatkara-1 koNAt 'IhAmigausamaturaganaramagaravihagavAlagakinararurusarabhacamarakuMjaravaNala yapaumalayabhatticittA khaMbhunagayavairavekSyAparigayAbhirAmA vijAharajamalajugalajaMtajuttAviva evaM nAma stambhadvayasaniviSTAni toraNAni vyavasthitAni yathA vidyAdharayamalayugalayantrayuktAnIva pratibhAsate iti, 'acIsahassamAlaNIyA rUvagasahassakaliyA misiyANA bhibhisamANA cakUpalIyaNalesA suhphaasaa| sassirIyarUvA pAsAiyA darisaNijjA abhiruvA' iti parigrahaH, kacidetatsAkSAllikhitamapi dRzyate / tesi NaM tAraNANaM uppiM aTThamaMgalagA paNNatA, taMjahA-sAtthiyasirivacchaNaMdiyAvattavaddhamANagabhaddAsaNakalasamacchadappaNA (jAva pddiruuvaa)| tasiM ca NaM tAraNANaM uppi bahaMva kiNhacAmarajjhae jAva mukkilacAmarajjhae acche maNha ruppapaTTe vairAmayadaMDe jalayAmalagaMdhie suramme pAsAdIe darisaNijje abhiruve paDiruve viubvati / tesi gaMtAraNANaM uppiM bahave chanAticcha ne ghaMTAjugala par3AgAipaDAge uppalahatthae kumudaNaliNamubhagasogaMdhiyapoMDarIyamahApADarIyasatapattasahassapatnahatthae savvararaNAmae acche jAva paDirUce viuvvati / tae NaM se Abhiogie deve tassa divvassa jANavimANasma aMto bahumamaramaNijjaM bhUmibhAgaM viubbati / anukrama [15] 100 . 00ACK urary.orm sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~66~ Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sutrAka // 29 // [15] zrIrAjapraznI _ 'tesiM toraNANaM uppimityAdi sugama, navaraM jAva paDirUvA' iti yAvacchabdakaraNAt 'ghaTTA maTThA nIrayA nimmalA nipakA divyayAnamalayagirI-nikaMkaDacchAyA samirIyA saujjoyA pAsAiyA darisaNijjA abhirUvA ' iti draSTavyaM / tesi NamityAdi, teSAM toraNAnAmupari bahavaH kAraNaM yA vRttiH kRSNacAmarayuktA dhvajAH kRSNacAmaradhvajAH, evaM bahavo nIlacAmaradhvajAH, lohitacAmaradhvajAH, haritacAmaradhvajAH, zuklacAmaradhvajAH, m014 ..16kathambhUtA ete sarve'pItyata Aha-acchA-AkAzasphaTikavadatinirmalAH lakSNA:-kSNapudgalaskandhanimApitAH 'ruppapaTTA' iti | rUpyo-rUpyarayo batramayasya daNDasyopari paTTo yeSAM te rUpvapaTTAH 'varadaMDA' iti bano-catraratnamayo daNDo rUpyapaTTamadhyavattI| yeSAM te vadaNDAH, tathA jalajAnAmiya-jalajakusumAnAM padmAdInAmivAmalo na tu kudravyagandhasAmmazro yo gandhaH sa jalajAmalagandhaH13 sa vidyate yeSAM te jalajAmalagandhikAH, ata eva suramyAH 'prAsAdIpA' ityAdivizeSaNacatuSTayaM prAgvat / 'tesi NamityAdi, teSAM toraNAnAmupari bahUni chapAticchatrANi-chatrAn-lokapasiddhAt ekasaGkhyAkAt atizAyIni utrANi upavedhobhAvena dvisa-1 iNyAkAni nisaGkhyAkAni vA chavAticchavANi, bAyapatAkAbhyo lokamasiddhAbhyo'tizAyinyo dIrghatvena vistAreNa ca patAkA:|| |patAkAtipatAkAH, bahuni ghaNTAyugalAni, bahUni cAmarayugalAni, bahava utpalahastAH-utpalAkhyajalajakusumasamUhavizeSAH, evaM bahavaH || padmahastakAH nalinahastakAH subhagahastakAH saugandhikahastakAH zatapatrahastakAH sahasrapatrahastakAH, padmAdivibhAgacyAkhyAnaM mAgvat, ete c| praticchayAdayaH sarve'pi ratnamayA arachA-AkAzasphaTikavadatinirmalA yAvatkaraNAt 'sahA laNhA ghaTA maTThA nIrayA nimmalA niSakA nirNakaDacchAyA sappabhA samirIyA saujjoyA pAsAIyA darisaNijjA abhirUvA' iti prigrhH| 'tassa NamityAdi, tarasa miti pUrvavat divyasya yAnavimAnasya antaH-madhye bahusamaH san ramaNIyo bahuramaNIyo bhUmibhAgaH prajJAH, kiMviziSTa ? ityAha anukrama [15] SANEmirathindRIAL atra zirSaka-sthAne mUla saMpAdane sUtra-krama viSayaka skhalanA dRzyate-sU0 15 sthAne sU0 14 iti mudritaM sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~67~ Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [15] mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH Eucatur [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) - se jahANAmae AliMgapukhare ti vA muiMgapukkhare iyA saratale i vA karatale i vA caMdramaMDale i vA sUramaMDale i vA AsamaMDale i vA urambhacamme i vA ( basahacamme i vA ) varAhacamme i vA sIhacamme i vA varaghacamme i vA migacamme ivA (chagalacamme ivA) dIviyacamme i vA aNegasaMkukIlagasahassavitae NANAvihapaMcavannehiM maNIhiM uvasobhite AvaDapaJcAvaDaseDhipaseDhisotthiya (sovatthiya) pUsamANaga (vaddhamANaga) macchaMDagamagaraMDagajArAmArAphullA va liva paumapattasAgarataraMga basaMtalaya umalayabhatticinehiM sacchApahi sappamehiM samarI iehiM saujjoehiM NANAvihapaMcavaSNehiM maNIhiM uvasobhiehiM taMjahA - kiNhehiM lihihiM hAlahiM sukillehiM, tattha NaM je te kivhA maNI tesiNaM maNINaM ime etArUve vaSNAvAse paNNatte, se jahAnAmae jImUtae i vA aMjaNe i vA khaMjaNe i vA kajjale i vA gavale i vA galaguliyA vA bhamare i vA bhamarAvaliyA i vA bhramarapataMgasAre ti vA jaMbUphale ti vA adAriTThe i vAparate i vA gae i vA gayakalame i vA kiNhasappe i vA kiNhakesare i vA AgAsathiggale vA kinhAso vA kivekaNavIre i vA kiNhabaMdhujIve i vA bhave eyArUve siyA ?, No iNaTThe samaTThe, (ovam samaNAuso !) te NaM kiNhA maNI itto iTThatarAe caiva kaMtatarAe caiva maNAmatarAe caiva maNuNNatarAe ceva vaNNeNaM paNNattA / tattha NaM je te nIlA maNI tesi NaM maNINaM ime eyArUve vaNNAvAse paNNatte, sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM For Parts Only ~68~ nary or Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: divyavAna zrIrAjapanIkA malayagirIyA dRtiH kAraNaM prata mu014 sUtrAMka [15]] se jahAnAmae bhiMga i vA bhiMgapane ivA suei vA suyapicche ivA cAse i vA cAsapicche ivA NIlI i vA NIlIbhede i vA pIlIguliyA i vA sAmA i vA uccante i vA vaNarAtI i vA haladharavasaNe i vA moraggIvA i vA ayasikusume i vA bANakusume i vA aMjaNakesiyAkusume i vA nIluppale i vA NIlAsoge i vA NIlabaMdhujIve i vA NIlakaNavIre i vA, bhaveyAruve siyA ?, No iNaTe samatu, te NaM NIlA maNI eto idrutarAe ceva jAva vaNNeNaM paNNatA / tattha NaM je te lohiyagA maNI tesiNaM maNINaM imeyArUce vaNNAvAse paNNane,se jahANAmae urabharuhira i vA sasaruhira i vA nararuhire i vA varAharuhire davA (mahimaruhire ivA) bAliMdagove i vA bAladivAkare i vA saMjhambharAgei vA guMjaddharAge i vA jAmuaNakusuma i vA kiMmuyakusume i vA pAliyAyakusume i vA jAihiMgulae ti vA silappavAle ti vA pavAlaaMkure i vA lohiyakasamaNI i vA laksAramage ti vA kimirAgakaMvale ti vA cINapiTTharAsI ti vA ranuppala i vA ranAsAge ti vA ratnakaNavIra ti vA ratnabaMdhujIve ti vA, bhaveyAruve siyA ?, No iNaTe sama8, te NaM lohiyA maNI itto iTThatarAe ceva jAva vaNNeNaM paM0 / tattha NaM je te hAlihA maNI tesiNaM maNINaM imeyArUve vaNNAvAme paNNane- se jahANAmae caMpe ti vA caMpachallI ti vA (caMpagabhee ivA) halliddA i vA halihAbhede ti vA halihaguliyA ti vA hariyAliyA anukrama [15] atra zirSaka-sthAne mUla saMpAdane sUtra-krama viSayaka skhalanA dRzyate-sU0 15 sthAne sU0 14 iti mudritaM sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~69~ Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [15]] vA hariyAlabhede ti vA hariyAlaguliyA ti vA ciure i vA ciuraMgarAMta ti vA varakaNage ivA varakaNaganighase i vA [ suvaNNasippAe ti vA ] varapurisavasaNe ti vA allakIkusume ti vA caMpAkusume i vA kuhaMDiyAkusume i vA taDavaDAkusume i vA ghoseDiyAkusume i vA muvaSNakusume i vA suhiraNNakumume ti vA koraMTavaramalladAme ti vA bIyo ( yakusume) davA pIyAsoge ti vA pIyakaNavIre ti vA pIyabaMdhujIve ti vA, bhaveyArUve siyA ?, No iNaTe samatu, te NaM hAliddA maNI eno idrutarAe ceva jAva vaNNeNaM pnnnnnaa| tattha Ne je te sukillA maNI tesiNaM maNIrNa imeyArUve vaNNAvAse paNNane / se jahAnAmae aMke ti vA saMkheti vA caMde ti vA kuMde ti vA daMte ivA (kumudodakadayarayadahiyaNagoksIrapura ) haMsAvalI ivA koMcAvalI ti vA hArAvalI ti vA caMdAvalIti vA sAratiyaghalAhae ti vA dhaMtadhoyaruppapaTTe ivA sAlipiTTharAsI ti vA kuMdapuppharAsI ti vA kumudarAsI ti vA mukkacchivADI ti yA pihuNamijiyA ti vA bhise ti vA muNAliyA ti vA gayadaMte ti vA lavaMgadalae ti vA paoNDariyadalae ti vA seyAsoge ti vA seyakaNavIre ti vA seyabandhujIve ti vA, bhaMvayArUve siyA ?, No iNaDhe sama8, te NaM mukillA maNI eno iTutarAe ceva jAva banneNaM pnnnnttaa| 'se jahAnAmae' ityAdi, tat-sakalalokaprasiddha 'yatheti dRSTAntopadarzane 'nAmeti ziSyAmantraNe, 'e' iti vAkyAlaGkAre, MCHOO. COM anukrama [15] REscammad murary.om sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~70~ Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata 15 sUtrAMka [15] dIpa zrIrAjapanI AliMgapukakhare i veti AliGgo-murajanAmA vAdyavizeSaH tasya puSkaraM-carmapuTaM tatkilAtyantasamamiti tenopamA kriyate, iti- divyayAnamalayagirIzabdAH sarve'pi svasvopamAbhUtavastuparisamAptiyotakAH, vAzabdAH samupaye, mRdaGgane lokamatIto mardalastasya puSkaraM mRdaGgApuSkara karaNam yA vRttiH paripUrNa pAnIyena bhRtaM taDAkaM sarastasya talam-uparitano bhAgaH sarastalaM, karatalaM pratIta, candramaNDala sUryamaNDalaM ca yadyapi tattva vRttyA uttAnIkRtArddhakapitthAkAraM pIThapAsAdApekSayA vRttAlekhamiti tadto dRzyamAno bhAgo na samatAlastathApi pratibhAsate samatala 31 // iti tadupAdAnaM, AdarzamaNDala suprasiddha, 'urambhacamme i. vetyAdi, atra sarvatrApi 'aNegasaMkukIlagasahassavitate / iti vizeSaNa yogaH, urabhraH-uraNaH, vRSabhavarAhasiMhavyAghracchagalAH pratItAH dvIpI-citrakaH, eteSAM pratyekaM carma anekaiH zaGkhamamANaiH kIlakakasahasraH, mahadbhiAha kIlakaistADhitaM prAyo madhye kSAmaM bhavati, tathArUphtADAsambhavAt ataH zaGkhagrahaNaM, 'citataM ' vitatIkRtaM tADitamiti / bhAvaH, yathA'tyantaM bahusamaM bhavati tathA tasyApi yAnavimAnasyAntarvahusamo bhUmibhAgaH, punaH kathambhUta ityAha-'NANAvihapaMcavannehiM| maNITiM ubasobhite ' nAnAvidhA:-jAtibhedAnAnAprakArA ye paJcavarNA maNayastairupazobhitaH, kathambhUtairityAha-'AvaDe' ityAdi, Ava dIni maNInAM lakSaNAni, tatrAvaH pratItaH ephasyAvarcasya pratyabhimukha AvataH pratyAvartaH zregiH-tathAvidhavindujA paGkikAstasyAzca zreNeryA ca nirgatA anyA zreNiH sA prazreNiH svastikaH pratItaH sauvastikapuSpamANavI lakSaNavizeSI lokaatmtyetspii| barddhamAnaka-zarAvasampuTaM matsyakANDakamapharakANDake pratIte 'jAramAreti' lakSaNavizeSA samyammaNilakSagavedino lokAdeditavyo puSpAvalipanapatrasAgarataraGgavAsantIlatApadmalatAH supratItAH tAsAM bhaktyA-vicchittyA citram-Alekho yeSu te aavtprtyaav-1831|| zreNiprazreNisvastikasIvastikapuSpamANavavarddhamAnakamatsyANDakamakarANDakajAramArapuSpAvalipamapatrasAgaranAGgavAsantIlatApamalatAbha anukrama [15] REaratinidiaband Jiangsurary.com sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~71~ Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [15]] kticitrAstaH, kimuktaM bhavati ?-AvAdilakSaNopetaiH, tathA sacchAyaH satI zobhanA chAyA-nirmalasvarUpA yeSAM te sacchAyA:, tathA satI-zobhanA prabhA-kAntiryeSAM ne satprabhAH taiH, 'samarIiehi ' iti samarIcikaiH bahiAnirgatakiraNajAlasahitaiH sodyotaiHbahirvyavasthitapratyAsannavastustomaprakAzakarodyotasahitaiH evambhUtairnAnAjAtIyaiH paJcavaNamaNibhirupazobhitaH, tAneva paJcavarNAnAha jahA-kaNhehiM' ityAdi sugama, 'natva NamityAdi, 'tatra' teSAM pazcavarNAnAM maNInAM madhye'Namiti vAkyAlaGkamare, ye te kRSNA maNayaH, te kRSNamaNaya ityeva siddhe ye iti vacanaM bhASAkamArtha, teSAM 'Namiti pUrvavat , ayam-anantaramuddizyamAna etadrupaH-anantarameva vakSyamANasvarUpo varNAvAso-varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-'se jahAnAmae' ityAdi, sa yathA nAma 'jImata ' iti jImatobalAhakaH, sa ceha pATyArambhasamaye jalabhRto veditavyaH, tasyaiva prAyo'tikAlimasambhavAt , itizabda upamAbhUtavastunAmaparisamAmiyotakaH, vAzabda upamAnAntarApekSayA samuccaye, evaM sarvatra, aJjana-sauvIrAjanaM ratnavizeSo vA, khaJjanaM dIpamallikAmalaH, kajjalaM-dIpazikhApatitaM, maSI-tadeva kajjalaM tAmrabhAjanAdipu sAmagrIvizeSeNa gholitaM masIgulikA gholitakajjalaguTikA, kacita masI iti vA masIguliyA' iti na dRzyate, 'gavalaM' mAhiSaM zRGgaM tadapi coparitanatyambhAgApasAreNa draSTavyaM, tatraiva viziSTasya hai| kAkAlinaH sambhavAta , tathA tasyaiva mAhipazaGganiviDatarasAranivartitA guTikA gavalaguTikA bhramara:-pratItaH bhramarAvalI- bhramara-13 patiH bhramarapataGgasAraH-bhramarapakSAntargato viziSTakAlimopacitapradezaH, jambUphalaM pratIta, AriSThakaH-komalaH kAkaH, parapuSTaHkokilaH, gajI gajakalabhazca pratItaH, kRSNasarpaH-kRSNavarNasarpajAtivizeSaH, kRSNakesara:-kRSNabakulA AkAzathiggalaM' zaradi| meghavinirmuktamAkAzakhaNDaM, naddhi kRSNamatIva pratibhAtIti tadupAdAnaM, kRSNAzokakRSNakaNavIrakRSNabandhujIvAH azokakaNavaribandhu anukrama [15] SNEaratini M asurary.orm sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~72~ Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [15] zrIrAjapanI jIvavRkSabhedAH, azokAdayo hi pazcavarNA bhavanti tataH zeSavarNavyudAsAtha kRSNagrahaNaM, etAvatyukte tvarAvAniva ziSyaH pRcchati- dinyayAnamalayagirI- bhave eyArUve ' iti bhavet maNInAM kRSNo varNaH 'etadrUpo' jImRtAdirUpaH, mUrigaha-'nAyamarthaH smrthH| nAyamartha upapatrI karaNam yA vRttiH yaduta-evambhUtaH kRSNo varNo maNInAmiti, yadyevaM tarhi kimarthaM jImUtAdInAM dRSTAntatvenopAdAnamata Aha-aupamyam-upamAmAtrametat uditaM he zramaNa AyuSman !, yAvatA punaste kRSNA maNaya 'ito' jImUtAderiSTanarakA eva-kRSNena varNena abhIpsitatarakA eva, // 32 // tatra kizcidakAntamapi keSAzcidiSTatamaM bhavati tato'kAntatAvyavacchittyarthamAha-'kAntatarakA eva' atisnigdhamanohArikAlimopacitatayA jImUtAdeH kamanIyatarakAH, ata eva manojJatarakA eva-manasA jJAyate-anukUlatayA svapravRttiviSayIkriyate iti manojamano'nukalaM tataH prakarSavivakSAyAM taraNatyayaH, tatra manojJataramapi kiJcinmadhyama bhaveta , tataH sarvotkarSapratipAdanArthamAha-'mana Apa-101 tarakA eca ' draSTuNAM manAMsi Amuvanti-AtmavazatA nayantIti manApAstataH prakarSavivakSAyAM tarapatyayaH, pAkRtatvAcca pakArasya / makAre maNAmasarA iti bhavati / tathA 'tatya NamityAdi, tatra teSAM maNInAM madhye ye te nIlA maNayasteSAmayametadrUpI varNAvAso varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-' se jahAnAmae' ityAdi sa yathA nAma bhRGga:-kITavizeSaH pakSyala: 'bhRGgapatraM' tasyaiva bhRGgAbhibhadhAnasya kITavizeSasya pakSmaH, zuka:-kIraH, zukapiccha zukasya patraM, cApaH-pakSivizeSaH, 'cApapicchaM' cApapakSaH, nIlI pratItA, nIlIbhedo-nIlIcchedaH, nIlIgulikA-gulikAdravyaguTikA, zyAmAko-dhAnyavizeSaH, 'uccaMtago' dantarAgaH, vanarAjI pratItA, / | haladharo-baladevasnasya vasanaM haladharavasanaM, tacca kila nIlaM bhavati sadaiva tathAsvabhAvatayA, haladharasya nIlavasaparidhAnAt , kAmayUragrIvApArApatagrIvAatasIkusumabANavRkSakusumAni pratItAni, ita Urdai kacit 'iMdanIle i vA mahAnIle i vA maragate / anukrama [15] SAMEaratinidda AMAnmurary au sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~73~ Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [15]] ivA' iti dRzyate tatrendranIlamahAnIlamarakatA ratnavizeSAH pratItAH, aJjanakezikA-vanaspativizeSastasya kusumamajjanakesikAkusuma, nIlotpala-kuvalayaM, nIlAzokakaNavIranIlabandhujIvAazokAdivRkSavizeSAH, 'bhaveyArUce' ityAdi prAmkhad vyAkhyeyaM / tathA 'tatya NamityAdi, 'tatra teSAM maNInAM madhye ye te lohitA maNayasteSAmayametadrUpo varNAvAsaH prAtaH, tadyathA 'se nahAnAmae '10 ityAdi, tadyathA nAma zazakarudhiraM urabhraH-UraNastasya rudhira, barAhaH-zUkarastasya rudhiraM, manuSyarudhiraM mahiSarudhiraM ca pratItaM, etAni hi kila zeSarudhirebhyo lohitavarNotkaTAni bhavanti tata eteSAmupAdAnaM, bAlendragopakaH-sadyojAtendragopakaH sa hi pravRddhaH | sannIpatpANDuro rakto bhavati tato vAlagrahaNaM, indragopaka:-prathamaprATkAlabhAvI kITavizeSaH, bAladivAkara:-prathamamudgacchan mUryaH, sandhyAbhrarAgo-varSAsu sandhyAsamayabhAvI abhrarAgaH, guJjA-lokapratItA tasyAdeM rAgo guJjArddharAgaH, guJjAyA hi arddhamatiraktaM bhavati | arddhaM cAtikRSNamiti gujArddhagrahaNaM, japAkusumakisukakusumapArijAtakusumajAtyahigulA lokaprasiddhAH, zilAprabAla-bAlanAmA ratnavizeSaH pravAlAkura:-tasyaiva ratnavizeSasya pravAlasyAGkaraH, sa hi tatpathamodgatatvenAtyantarakto bhavati tatastadupAdAnaM, lohitAkSamaNi ma ratnavizeSaH, lAkSArasakRmirAgaraktakambalacInapiSTarAziraktotpalaraktAzokakaNavIraraktabandhujIvAH pratItAH, 'bhaveyAve' ityAdi pAmbat / 'tattha NamityAdi, 'tatra / teSAM maNInAM madhye ye haridrA maNayasteSAmetadrUpo varNAvAsaH prajJaptaH, tadyathA se jahAnAmae' ityAdi , sa yathAnAma campakaH sAmAnyataH suvarNacampako vRkSaH, campakacchallI-suvarNacampakatvaka, campakabhedaH-10 suvarNacampakacchedaH, haridrA pratItA, haridrAbhedo-haridrAcchedaH, haridrAguTikA-haridrAsAranivartitA guTikA, haritAlikA-pRthivIcikArarUpA pratItA haritAlikAbhedo-haritAlikAcchedaH, haritAlikAguTikA-haritAlikAsAranivartitA gulikA, cikuro-rAgadravyavizeSaH, anukrama [15] a urainrary.om sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~74~ Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [15] zrIgajapatIcikurAGgarAgaH cikurasaMyoganimito vakhAdI rAgaH, varakanakasya jAtyasuvarNasya yaH kapapaTTake nidharSaH sa varakanakanigharSaH barapura-divyayAnabAlamagirI16po-bAsudevastasya vasanaM varapuruSavasanaM, taca kila pItameva bhavatIti tadupAdAnaM, allukIkusumaM lokatAnaseya, campakakusuma-suvarNa- karaNama yA vRttiHcampakapuSpaM kUSmANDIkusuma-puSpaphalIkusumaM, koraNTakaH-puSpajAtivizeSaH tasya dAma koraNTakadAma taTavaDA-AulI tasyAH kusumaM || tavaDAkusumaM, ghozAtakIkusumaM suvarNayUthikAkusumaM ca pratItaM, muhiraNyakA-vanaspativizeSastasyAH kusumaM suhiraNyakAkusuma, biiyko23||shkssaa pratItaH tasya kumumaM vIyakakumumaM, pItAzokapItakaNavIrapatibandhunIvAH pratItAH, 'bhaveyArUve / tyAdi prAgvat / 'tattha Nami' hatyAdi, 'tatra' teSAM maNInAM madhye ye zukA maNayasteSAmayametadrUpo varNAvAsaH prajJaptaH, tayathA se jahAnAmae ' ityAdi, | sa yathAnAma ' aGkage' ratnavizeSaH, zacandra (datakunda ) kumudrodakoda karajodadhidhanagokSIrapUrakocAvalihArAvali sAvalibalAkAvalayaH pratItAH, candrAvalI-tahAgAdipu jalamadhyaprativimbitacandrapatiH, 'sAraiyavalAhage iti vA' zAradika:-zaratkAlabhAvI balAhako meghaH, 'dhantadhoyaruppapaTTe iveti' dhmAtaH-agnisamparkaNa nirmalIkRto dhAtA-bhUtikharaNThitahastasaMtajenena atinizitIkRto yo rupyapaTTI rajatapatrakaM sa dhyAtadhautarupyapahaH, anye tu vyAcakSate-dhmAtena-agnisaMyogena yo cautaH-zodhito rUpyapaTTaH sa dhmAtadhItarUpyapaTTA, zAlipiSTarAzi:-zAlilodapuJjaH, kundapuSparAziH kumudAziva pratItaH, 'sukachevADiyA ive' ti chevADinAmaballAdiphalikA sA ca kaciddezavizeSe zuSkA satI atIva zuklA bhavati tatastadupAdAna, 'pehuNamijiyA iveti' pehuNa-mayUrapicchaM tanmadhyavartinI pehuNamiJjikA sA cAtizukleti tadupanyAsaH, visaM 'pAnIkandaH, mRNAlaM 'padmatantu gjdntlynggndlpunnddriikdlshvetaasho-16|| 33 // kavetakaNavIra zvetabandhujIvAH prItAH, 'bhaveyArUve siyA' ityAdi prAgvat / tadevamukta varNasvarUpaM, sampati gandhasvarUpaM pratipAdanArthamAha anukrama [15] janataram.org sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~75 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka tasiNaM maNINaM imeyArUve gaMdhe paNNana, se jahAnAmae koTThapuDANa vA tagarapuDANa vA elApuDANa vA coyapuDANa vA caMpApuDANa yA damaNApuDANa vA kuMkumapuDANa vA caMdaNapuDANa vA usIrapuDANa vA maruApuDANa vA jAtipuDANa vA jUhiyApuDANa vA malliyApuDANa vA hANamalliyApuDANa vA ketagipuDANa vA pAilipuDANa vA NomAliyApuDANa vA agurupuDANa vA lavaMgapuDANa vA kapparapuDANa vA vAsapuDANa vA aNudAyasi vA obhijjamANANa vA koTTijamANANa vA bhaMjijamANANa vA ukkirijamANANa vA vikkirijamANANa vA paribhujamANANa vA paribhAijamANANa vA bhaMDAo vA bhaI sAharijjamANANa vA orAlA maNuNNA maNaharA ghANamaNanibyutikarA sabbato samaMtA gaMdhA abhinismayaMti, bhaveyArave, siNa?,No iNaTTha samaDhe, te NaM maNI eno iTThatarAe ceva gaMdheNaM pnnnaa| 'tesi NamityAdi, teSAM maNInAmayametadrUpo gandhaH prajJaptaH, tadyathA-' se jahAnAmae ' ityAdi, prAkRtatvAt 'se' iti bahuvacanArthaH pratipattavyaH, te yathA nAma gandhA abhinirgacchantIti sambandhaH, koSThaM-gandhadravyaM tasya puTAH koSThapuTAstevA, vAzabdAH sarvatrApi samuccaye, iha ekasya puTasya prAyo na tAhazo gandha AyAti, vyasyAlpatvAta , tato bahuvacanaM, tagaramapi gandhadravyaM, elAH pratItAH, coyaM-gandhadravyaM campakadamanakakuGkamacandanozIramarukajAtIyUthikAmallikAnAnamallikAketakIpATalInavamAlikA'gurulabaGgakusumavAsakarpUrANi pratItAnei, navarasuzIraM-vIraNImUlaM snAnamallikA-sAnayogyo mallikAvizeSaH, eteSAM puTAnAma anukrama [15] K amurary.orm sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~76~ Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [15] zrIrAjapraznInuvAte-AghAyakavivakSitapuruSANAmanukUle vAte vAti sati udbhidyamAnAnAmudghATyamAnAnAM vAzabdaH sarvatrApi samuccaye 'ku-divyayAnamalayagirI-hijjamANANa vA ' iti iha puTaiH parimitAni yAni koSTAdIni gandhadravyANi tAnyapi parimeye parimANopacArAt koSThapuTAdInItyu- karaNam yA vRttiHcyante teSAM kuTyamAnAnAm-udUkhale khudyamAnAnAM 'bhajijamANANa cA' iti zlakSNakhaNDIkriyamANAnA etaca vizeSaNadvayaM koSThAdidravyA zANApavaseyaM, teSAmeva prAyaH kuTTanazlakSNakhaNDIkaraNasambhavAt , na tu yUthikAdInA, 'ukkirijamANANa vA' iti kSarikAdibhiH koSTAdipaTAnAM 24 koSThAdidravyANAM vA utkIryamANAnAM 'vikirijamANANa vA' iti vikIryamANAnAmitastato viprakIryamANAnAM paribhujjamANANa vA' paribhogAya upayujyamAnAnA, kacit 'paribhAijjamANANa vA ' iti pAThastatra paribhAijamANAnA-pAcavattibhyo manAg dIya-12 mAnAnAM, 'bhaMDAo bhaMDe sAharijamANANa vA' iti bhANDAt-sthAnAdekasmAdanyad bhAI-bhAjanAntaraM saMdviyamANAnAM udArA:sphArAste cAmanojJA api syarata Aha-manojJA-mano'nukUlAH tacca manojatvaM kuta ityAha-manoharAH mano haranti-AtmavazaM nayantIti * manoharAH, itastato viprakIryamANena manoharatvaM, kutaH? ityAra-ghrANamanonivikarAH, evaMbhUtAH sarvataH sarvAsu dikSu samantataHsAmastyena gandhA abhinissaranti, jighratAmabhimukhaM nissaranti, kacit ' abhinissavantIti ' pAThaH, tatrApi sa eghArtho navaramabhitaH / savantIti zabdasaMskAraH, evamukte ziSyaH pRcchati- bhaveyAruve siyA' syAdetat yathA bhaved etadrUpasteSAM maNInAM gandhaH ?, mUrirAha-'no iNaDhe samaDhe ' ityAdi prAgvat / ||34 // tesi NaM maNINaM imeyArUce phAse paNNace, se jahAnAmae AiNeti vA rUe ti vA bUre i vA NavaNI anukrama [15] 2000 sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~77~ Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [15]] pai vA haMsagazmatRliyA i vA sirIsakusumanicaye i vA cAlakusamapattarAsI tivA, bhaveyArUve miyA?, No iNadvai sama?, te NaM maNI eno idrutarAe ceva jAva phAseNaM pannattA // nesi NamityAdi, teSAM 'Namiti prAgvanmaNInAmayametadrUpaH sparzaH prajJaptaH, tadyathA-' se jahAnAmae ' ityAdi, tadyathAajinaka-carmamayaM vastraM rutaM pratItaM yUro-vanaspativizeSaH navanItaM-mrakSaNaM haMsagarbhatUlIzirISakusumanicayAzca pratItAH, 'bAlakumudapakatarAsI iva' iti bAlAni acirakAlajAtAni yAni kumudapatrANi teSAM rAzirvAlakumudapatrarAziH, kacida'bAlakumumapatrarAziH' iti pAThaH, 'bhave eyArace' ityAdi prAgvat / ! tae NaM se Abhiyogie deve tassa divassa jANavimANasya bahUmajhadasabhAge ettha NaM mahaM picchAdharamaDavaM viubbai aNegakhaMbhasayasaMniviTTha abhuggayasukaravaravaiyAtoraNavararaiyasAlabhaMjiyAgaM sumiliTThavibhiTThalaTThamaMThiyapamatthaMvaruliyavimalakhaMbhaM NANAmaNi [ kaNagarayaNa ] saciyaujalabahunmamamasuvibhasaMdesabhAie IhAmiyausamaturaganaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjarayaNalayapaumalayabhatticita kaMcaNamaNirayaNathUbhiyAgaM NANAvihapaMcavaNNaghaMTApaDAgaparimaMDiyaggamiharaM cavalaM marItikavayaM vijimmuyaMta lAulloiyamahiyaM gomIsa [ sarama ] ratnacaMdaNadaharadinnapaMcaMgulitalaM uvaciyacaMdaNakalasaM caMdaNaghaDasukayatAraNapaDiduvAradesabhAgaM AsattosattaviulavaTTavagyAriyamalladAmakalAvaM paMcavaSNasarasasurabhi JanEaration R sthani sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~78~ Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH // 35 // divyayAna karaNam sU015 prata sUtrAMka [15] mukapuSphapuMjovayArakaliyaM kAlAgurupavarakuMdarUkaturukadhUvamaghamaghaMtagaMDuDuyAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUtaM divyaM tuDiyasahasaMpaNAiyaM accharagaNasaMghavikiNNaM pAsAdayaM darisaNijjaM jAba paDirUSaM / tassa NaM picchAgharamaMDavassa pahusamaramaNigjabhUmibhAgaM viubbati jAva maNINaM phAso / tasmaNaM pecchAdharamaMDavassa ullAyaM viuccati paumalayabhanici jAva paDirUvaM / tasmaNaMbahusamaramaNigjasma bhUmibhAgassa bahumajjhadasabhAe eltha NaM mahaM ega baddarAmayaM akakhADagaM viuccati / tassa NaM akasADhayasa vahamajhadesabhAge ettha NaM mahegaM maNipeDhiyaM viubvati aTThajoyaNAI AyAmavikrakhaMbheNaM canAri jAyaNAI bAhalleNaM sarve maNimayaM acche saha jAva paDikavaM / tIse NaM maNipaDhiyAe uvari ettha NaM mahegaM siMhAsaNaM viuccada, tassa NaM sIhAsaNassa imeyArUve vaSNAbAme paNNane-tabaNijjamayA cakalA rayayAmayA sIhA sovaNNiyA pAyA NANAmaNimayAI pAyasImagAI jaMbUNayamayAI ganAI vairAmayA saMdhI NANAmaNimaye vo, se NaM sIhAsaNe ihAmiyausamaturaganaramagaravihagavAlagakiMnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittaM [sa]sArasArovaciyamaNirayaNapAyavIDe accharagami umasaragaNavatayakusaMtalimbakesarapaJcatthuyAbhirAme suviradayarayanANe uvaciyakhomadugullapaTTapaDicchAyaNe rasuasaMcue suramme AINagarUyabUraNavaNIyatUlaphAse maue pAsAie 4 / anukrama [15] sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~79~ Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka 'tae NamityAdi, tataH sa Abhiyogiko devastasya divyasya yAnavimAnasya bahumadhyadezabhAge atra mahatprekSAgRhamaNDapaM vikuti, kathambhUtamityAha-anekastambhazatasaniviSTaM tathA adhugatA-atyutkaTA sukRtA-muSTa niSpAditA varavedikAni toraNAni bararacitAH zAlabhaJjikAdha yA tadabhyudgatasukRtavaravedikAtoraNavararacitazAlabhaJjikArka, tathA muzliTA viziSTA lasaMsthitAH manojJa-|| saMsthAnAH prazastAH prazastavAstulakSaNopetA vaiyavimalastambhA-caiyaratnamayA vimalAH stambhA yatra tat suzliSTaviziSlaSTasaMsthitaprazastavaDyavimalastambha, tathA nAnA maNayaH khacitA yatra bhUmibhAge sa nAnAmaNikhacitaH mukhAdidarzanAt ktAntasya pAkSikaH paranipAtaH nANAmaNikhacita ujjvalo bahusamA atyantasamaH muvibhakto bhUmibhAgo yatra tat nAnAmaNikhacitojvalabahasamasuvibhaktabhUmibhAgaM, tathA ihAmRgA kAH RSabhaturaganaramagaravihagAH pratItAH byAlA:-svApadabhujagAH kiMnarA-vyantaravizeSAH ruraco mRgAH sarabhAH-ATavyA mahAkAyAH pazavaH caparA-ATacyA gAvaH kuJjarA-dantinaH vanalatA-azokAdilatAH pAlatAH pavinyaH etAsAM bhaktyA-vicchittyA |citram-Alekho yatra tadihAmRgaRSabhaturaganaramakaravihagavyAlakinnararurusarabhacamarakuJjaravanalatApamalatAbhakticitraM, tathA stambhogatayA-stambhoparivartinyA bancaratnamayyA vedikayA parigataM sad yadabhirAmaM tat stambhogatavanavedikAparigatAbhirAmaM, 'vijAharajamalajugalajantajuttaM piba aJcIsahassamAliNIya miti vidyA dharantIti vidyAdharA-viziSTavidyAzaktimantaH teSAM yamalayugalAni-samAnazIlAni dvandAni teSAM yantrANi-prapazcavizeSAstairyuktamiva arciSAM-maNiratnaprabhAjvAlAnAM sahasramAlanIyaM-paricA-2 raNIya, kimuktaM bhavati ?-evaM nAma atyadbhutairmaNiratnaprabhAjAlerAkalitamiva bhAti yathA nUnamidaM na svAbhAvikaM, kintu viziSTavidyAzaktimatpuruSaprapazcaprabhAvitAmiti, 'rUvagasahassakalitaM bhisimANaM bhibhisamANaM cakakhulloyaNalesaM muhaphAsa sassi-R anukrama [15] PROO 054 sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~80 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka zrIrAjamaznI rIyarUvAmiti mAgvat, kacidetana dRzyate, 'kazvaNamaNirayaNathUbhiyAga miti kAJcanaM ca maNayazca ratnAni ca kAzcanamaNira-divyayAnamalayagirI- nAni teSAM tanmayI stUpikA-zikharaM yasya tattathA nAnAvidhAbhiH-nAnAprakArAbhiH paJcavarNAbhirghaNTAbhiH patAkAbhizca pari sAmastyena karaNam yA vRttiH maNDitamagraM zikharaM yasya tannAnAvidhapazcavarNaghaNTApatAkAparimaNDitAgrazikhara, capalaM-caJcalaM cikacikIyamAnatvAt marIcikavacaM-ki raNajAlaparikSepaM vinirmuzcat ' lAulloiyamahiyAmiti lAiyaM nAma-yadbhUmergomayAdinopalepanaM ulloiyaM-kuDyAnAM mAlasya ca setti|| 36 // " kAdibhiH sampRSTIkaraNaM lAulloiyAbhyAmiva mahitaM pUjitaM lAuloiyamahiyaM, tathA gozINa-gozIrSanAmakacandanena dardareNa bahalena capeTAkAreNa vA dattAH pazcAGgulayastalA-hastakA yatra taddozIrSaraktacandanadadaradattapazcAGgAlitalaM, tathA upacitA-nivezitAH candanakalazA-maGgalakalazA yatra tadupacitacandanakalaza, 'caMdaNaghaDasukayatoraNapaDiduvAradesabhAgamiti' candanaghadaiH- candanakalazaiH sukRtAni-suSTha kRtAni zobhitAnIti tAtparyArthaH, yAni toraNAni tAni candanaghaTasukRtAni tAni toraNAni prati dvAradezabhAga-dvAradeza-13 bhAge yatra tat candanaghaTasukRtatoraNapratidvAradezabhArga, tathA 'AsattosattavipulabaTTavagdhAriyamalladAmakalAca 'miti -avAha adhobhUmI lagna ityarthaH, utsataM-UrcasaktaM ullocatale upari sambaddha ityarthaH vipulo-vistIrNaH vRtto-vaculaH bagghAriya iti-prala-16 lambito mAlpadAmakalApaH puSpamAlAsamUho yatra tadAsakotsatavipulavRttamalambitamAlyadAmakalApaM, tathA paJcavarNena sarasena-sacchA-12 yena surabhiNA muktena-kSisena puSpapuJjalakSaNenopacAreNa-pUjayA kalitaM paJcavarNasarasasurabhimuktapuSpapujopacArakalitaM, 'kAlAguruSava | |36 jArakundurukkaturukadhUvamaghamaghatagandhuddhayAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTibhUya' miti prAgvata, tathA apsarogaNAnAM saDyaH-samudAyastena | samyag-ramaNIyatayA vikaNi-vyAptamapsarogaNasaGghavikIrNaM, tathA divyAnAM truTitAnAm AtodyAnAM-veNuvINAmRdaGgAdInAM ye 5 anukrama [15] sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~81~ Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [15]] zabdAstaiH sampaNAditaM samyak-zrotramanohAritayA prakarSeNa nAdi-zabdavada divyatruTitazabdasammaNAditaM, 'acche jAva paTirUvAmiti yAvacchabdakaraNAt 'acchaM sahaM ghaTuM maTuM nIrayaM nimmalaM niSpakaM nikaMkaDacchArya sappa samiriyaM saujjoyaM pAsAiyaM darisaNija Abhi-| rUvaM paDirUva' miti draSTavyaM, etacca prAgvavyAkhyeyaM / ' tassa Nami tyAdi, tasya 'Namiti prAgvat prekSAgRhamaNDapasyAntaH-madhye bahusamaramaNIya bhUmibhAga vikurvanti, tadyathA--AliMgapuSkaramiti ve tyAdi, tadeva tAvadvaktavyaM yAvanmaNisparzamUtraparyantaH, tathA cAha-'jAbamaNINaM phAso' iti / 'tassa NamityAdi, tasya Namiti pUrvavat prekSAgRhamaNDapasya ullokam -uparibhAgaM vikurvanti padmalatAbhakticitra jAva paDirUvAmi' ti, yAvacchabdakaraNAt 'acchaM savha'mityAdivizeSaNakadambakaparigrahaH / tassa Nami' tyAdi, tasya-bahusamakaramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge atra 'Na 'miti pUrvavat ekaM mahAntaM vaz2amayamakSapATa vikurvanti, tasya cAkSapATakasya bahu madhyadezabhAge tatraikA mahatIM maNipIThikA vikunti, aSTau yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni bAhulyena-uccaistveneti bhAvaH, kathaMbhUtAM tAM vikurvantItyata Aha sarvamaNimayIM' sarvAtmanA maNimayIM yAvatkaraNAdacchAmityAdivizeSaNasamUhaparigrahaH, tasyAzca maNipIThikAyA uparyatra mahadekaM siMhAsanaM vikurvanti, tasya ca siMhAsanasyAyametadpo varNAvAsaH prajJaptaH, tadyathA tapanIyamayAH cakalA rajatamayAH siMhAstarupazobhitaM siMhAsanamucyate, sauvarNikAH muvarNamayAH pAdAH nAnAmaNimayAni pAdazIrSakANi-pAdAnAmuparitanA avayavavizeSAH, jambUnadapayAni gAtrANi vajamayA-vajaratnApUritAH sandhayo-gAtrANAM sandhimelAH nAnAmaNimayaM vezcaM-tajjAtaH se NaM sIhAsaNa ityAdi tat siMhAsanamIhAmRgaRSabhaturaganaramapharavyAlakakinnararurusarabhacamaravanalatApamalatAbhakticitra '[saM sArasArobaciyamaNirayaNapAyapIDha'miti [saMsArasAraiH-pradhAnaiH maNiratnairupacitena pAdapIThena saha yattattathA, prAkRtatvAcca padopanyAsavya anukrama [15] sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~82~ Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [15] zrIrAjapraznItyayaH 'accharayamaumamUraganavatayakusantalimbakesarapaJcatthuyAbhirAme iti' astarakam-AcchAdakaM mRdu yasya masUrakasya tada-divyayAnamalayagirI- starakamRdu, vizeSaNasya paranipAtaH prAkRtatvAt , navA tvak yeSAM te navatvacaH kuzAntAH-darbhaparyantA navatvacazca te kuzAntAca navatva- vimAnayA vRttiHkuzAntA:-pratyagratvagdarbhaparyantarUpANi limbAni-komalAni namanazIlAni ca kesarANi madhye yasya mamUrakasya tat navatvaku karaNam zAntalimbaphezaram AstarakamRdunA mamUrakeNa navatvakuzAntalimbaphesareNa pratyavastRtam-AcchAditaM sat yadabhirAmaM tattathA, vizeSaNapUrvAparanipAto yAdRcchikaH prAkRtatvAt , 'AINagaruabUranavaNIyatUlaphAse ' iti pUrvavat , tathA 'suciraiyarayattANe tathA suSTu viracitaM suviracitaM rajakhANamupari yasya tatsuviracitarajastrANaM, "uvaciyakhomiyadugulapaTTapahicchayaNamiti, upacitaM-parikarmita yatkSAmaM dukUlaM kArpAsikaM vastraM paricchAdanaM rajakhANasyopari dvitIyamAcchAdanaM yasya tattathA, tata upari 'rattaMsuyasaMdhuDe' iti raktAMzukena-atiramaNIyena raktena vastreNa saMvRtam-AcchAditamata eva suramyaM, 'pAsAie darisaNije abhikhye paDirUle ' iti prAgvat / / tassa gaM siMhAsaNassa uvari ettha NaM mahegaM vijayasa viubaMti, saMkhaMka( saMkha)kuMdagaraya amayamahiyaphaNaguMjasaMnigAsaM sabarayaNAmayaM acchaM sahaM pAsAdIyaM darimaNi abhiruvaM paDirUvaM / tassaNaM sIhAsaNassa uvAra vijayadUsassa ya bahumajjhademabhAge eltha NaM (mahaM egaM) payarAmayaM aMkusa viucaMti, tassiM ca NaM vayarAmayaMsi aMkusaMsi kuMbhikke muttAdAmaM viurvati / se NaM kuMbhikke muttAdAme annahiM cauhi addhakuMbhikahiM munAdAmahiM tadaddhaJcanapamANehi savao samatA saMparikhice / te NaM dAmA tavaNija NORE anukrama [15] sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~83~ Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [15]] laMbasagA suvaNNapayaragamaMDiyaggA NANAmANirayaNavivihahArahArauvasobhiyasamudAyA IsiM aNNamaNNamasapanA vAehiM pubbAvaradAhiNunarAgaehiM maMdAya maMdAya eijjamANANi 2 palaMghamANANi 2 pejaMja[pajjhaMjha] mANANi 2 urAleNa maNuneNaM maNahareNaM kaNNamaNaNijbutikaraNaM saddeNaM te paese savao samaMtA ApUremANA sirIe atIva 2 upasobhemANA ciTuMti / tae NaM se Abhiogie deve tassa siMhAsaNassa abaruttareNa uttareNaM uttaraparacchimeNaM ettha NaM sariAbhassa devassa cauNDaM sAmANiyasAhassINaM cattAri bhaddAsaNasAhassIo viuvA, tassa NaM sIhAsaNassa puracchimeNaM estha NaM sUriyAbhasta devasma cauNDai aggamahisINaM saparivArANaM catnAri bhaddArANasAhassIo viucvai, tassa NaM sIhAsaNassa dAhiNapuracchimaNaM estha Na sariyAbhassa devassa abhiMtaraparisAe aTThaNhe devasAhassINaM aTTha bhaddAmaNasAhasmIo viubai, evaM dAhiNaNaM majjhimaparisAe isaNhaM devasAhassINaM dasa bhaddAsaNasAhasIo viubati dAhiNapaJcasthimeNaM bAhiraparisAe bArasahaM devasAhassINaM bArasa bhaddAsaNasAhassIo viuvyati paJcatthimaNa sanaNhaM aNiyAhivatINaM sana bhaddAsaNe viuvati, tassa NaM sIhAsaNassa caudisi esthaNa mariyAbhassa devassa solasaNhaM AyarakkhadevasAhassINaM solasa bhaddAsaNasAhassIo viutvati, taMjahA-puracchimeNaM canAri mAhassIo dAhiNaNaM catvAri mAhassIo paJcasthime NaM catnAri sAhassIo uttareNaM anukrama [15] Santaratinid sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~84 ~ Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH // 38 // divyayAnavimAnakaraNam prata sutrAMka 015 [15] canAri sAhassIo / tassa divasa jANavimANassa imeyArUce vaNNAvAse paNNane, se jahAnAmae airuggayassa vA hemaMtiyavAliyamUriyassa vA khayariMgAlANa vA ratiM pajaliyANa vA jAvAkusumavaNassa vA kiMsayavaNassa vA pAriyAyavaNassa vA savvato samaMtA saMkusumiyassa, bhaveyArUce siyA ?, No iNaTe samaTe, tassa NaM divvassa jANavimANassa eto iTratarAe ceva jAva vaNNaNaM paNNane, gaMdho ya / phAso ya jahA maNINaM / tae NaM se AbhiAgie deve divaM jANavimANaM viubbai 2 nA jeNeva muriyAbhe deve teNeva uvAgacchada 2 tA sUriyAbhaM devaM karayalapariggahiyaM jAva paJcappiNaMti // (sa015) 'tassa NamityAdi, tasya siMhAsanasyoparyulloke 'atra' asmin sthAne mahadekaM vijayaduSya-vastravizeSaH, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkRta-vijayadRSyaM vakhavizeSa ' iti, taM cikurvanti-svazaktyA niSpAdayanti, kathambhUtamityAha- 'zakundadakarajo'mRtamathitaphenapuJjasannikAzaM' zaGkaH pratItaH, kundeti-kundakumurma dakarajaH-udakakaNAH amRtasya kSIrodadhijalasya mathitasya yaH phenapuJjo-DiNDIrotkaraH tatsannikAza-tatsamamabha, punaH kathambhUtamityAha-'sabarayaNAmaya' sarvAtmanA ratnamayaM 'acchaM sahaM pAsAiyami'-IN tyAdivizeSaNajAla prAgvat / tassa NamityAdi, tasya siMhAsanasyopari tasya vijayaduSyasya bahumadhyadezabhAge'tra mahAntamekaM vajramayaM-vajraratnamayamaGkuzam-aGkuzAkAraM muktAdAmAvalambanAzrayaM vikurvanti, tasmiMzca batramaye'huze mahadekaM kumbhAgraM-magadhadezaprasiddhaM kumbhaparimANaM muktAdAma vikurvanti / 'se NamityAdi, tatkumbhAgraM muktAdAma anyaizcaturbhiH kumbhAgaH-kumbhaparimANairmuktAdAma anukrama [15] // 38 // SMEauratant sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~85 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [15]] kAbhistadoccatvapramANamAtraiH sarvataH sarvAsu dikSu samantataH-sAmastyena samparikSiptaM vyAptaM / ' te NaM dAmA' ityAdi, tAni pazcApi| dAmAni tavaNijjalaMbUsagA (gamgA?)' tapanIyamayA lambsamA -AbharaNavizeSarUpA (pAH suvarNapratarakAH suvarNapatrANi|| taH maNDita-zobhitaM agraM-agrabhAgo yeSAM tAni tathA a) prabhAge yeSAM pralambamAnAnAM tAni tathA, 'nAnAmaNiratnaiH nAnAmaNiratnamayavividhaiH-vicitrahArairarddhahAraizcopazobhitaH-sAmastyenopazobhitaH samudAyo yeSAM tAni tathA, tathA Ipat-manAka anyo'nya-parasparaM asaMprAptAni-asaMlagnAni pUrvAparadakSiNottarAgataiH (vAtaiH) mandAya mandAya iti-manda mandaM 'ejjamAnAni kampamAnAni 'bhUzAbhINyAvicchede dviH pAktamavAderityavicchede dirvacanaM yathA pacanti pacantItyatra, evamuttaratrApi, IpatkampanavazAdeva prakarSata itastatI manAk calanena lambamAnAni 2 tataH parasparaM samparkavazataH 'pejamANA pejaMjamANA' iti zabdAyamAnAni 2|| udAreNa sphAreNa zabdeneti yogaH, sa ca sphArazabdo manApratikUlo'pi bhavati tata Aha-'manojJena ' mano'nukUlena, taJca mano'nukUlatvaM lezato syAdata Aha-'manohareNa ' manAMsi zrotaNAM harati-ekAntenAtmavazaM nayatIti manoharo 'lihAderAkRtigaNavAdaca pratyayaH / tena, tadapi manoharatvaM kuta ityAha-'karNamanonitikaraNa 'nimittakAraNahetupu sarvAsAM vibhaktInAM pAyo darzana miti vacanAt hetau tRtIyA, tato'yamarthaH pratizrotu karNayormanasazca ninikaraH-sukhotpAdakastato manoharastenetyambhUtena zabdena tAn pratyAsa-- bAna madezAn sarvato-dikSu samantato-vidikSu ApUrayanti 2, zatrantasya syAdAvidaM rUpaM, ata eva zriyA-zobhayA atIvopazobhamAnAni / 2 tiSThanti / 'tae NamityAdi, tataH sa Abhiyogiko devastasya siMhAsanasyAparottareNa, vAyavye koNe ityarthaH,uttareNa-uttarasyA uttarapurazarichameNa IzAnyAM 'atra' etAmu timaSu dikSu sUryAbhasya devasya caturNAM sAmAnikasahasrANAM yogyAni catvAri bhadrAsanasahasrANi viku anukrama [15] Santaratani sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~86~ Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [15] zrIrAjapanI kAti, pUrvasyAM catasRNAmagramahiSINAM saparivArANAM catvAri bhadrAsanasahasrANi dakSiNapUrvasyAmabhyantaraparSado'STAnAM devasahasrANo yogyAni divyayAnamalayagirI- aSTau bhadrAsanasahasrANi dakSiNasyAM madhyamaparSado dazAnA devasahasrANAM yogyAni daza bhadrAsanasahasrANi, dakSiNAparasyA nairRtakoNa ityarthaH, yA vatiH bAhyaparSado dvAdazAnAM devasahasrANAM dvAdaza bhadrAsanasahasrANi pazcimAyAM saptAnAmanIkAdhipatInAM sapta bhadrAsanAni vikurvati / tadanantaraM karaNaya tasya siMhAsanasya catasaSu dikSu atra sAmAnikAdidevabhadrAsanAnAM pRSThataH sUryAbhasya devasya sambandhinA poDazAnAmAtmarakSaphadevasahasrANAM // 39 // yogyAni poTaza bhadrAsanasahasrANi vikurvati, tadyathA-catvAri bhadrAsanasahasrANi pUrvasyAM catvAri dakSiNatacatvAri pazcimAyAM catvAri mU015 uttarataH sarvasayayA saptAdhikAni catuHpaJcAzatsahasrANi 54007 bhadrAsanAnAM vikurvati / 'tassa Ne divasetyAdi, tasya 'Namiti pUrvavat divyasya yAnavimAnasyAyam-anantaraM vakSyamANasvarUpo varNAvAso-varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-'se jahAnAmae' ityAdi, sa yathAnAma acirodgatasya-kSaNamAtramudgatasya ' haimantikasya' zizirakAlabhAvino pAlamUryasya sa atyantamArakto bhavati dIpyamAna-1 zvetyupAdAnaM, vAzabdAH sarve'pi samuccaye, khAdirAGgArANi vA 'ratti'miti saptamyarthe dvitIyA prAkRtatvAt yathA-'uya viNayabhattille aremasisire dahe gae mUre kaso ratti muddhe pANiyasaddhA sauNayANami tyatra, tato'yamarthaH-rAtrI prajvalitAnAM japAkusumacanasya vA kiMzukavanasya vA pArijAtavanasya vA sarvataH-sarvAsu dikSu samantataH-sAmastyena 'sasumitasya' samyaka kusumitasya, atrAntare ziSyaH pRcchati yAhagapa eteSAM varNAH bhaveyArUce siyA' iti syAt-kazcid bhavedetadrUpastasya divyasya yAnavimAnasya varNaH / nirAha-'no iNaTe samaTe, tassa NaM divbassa jANavimANassa etto igutarAe ceva kaMtatarAge ceva maNunatarAge ceva maNAmatarAge ceva vaNNe paNNate' iti pAgvat vyAkhyeyam, 'gaMdho phAso jahA maNINamiti gandhaH sparzaH yathA mAg maNInAmuktastathA anukrama [15] SAMEarathina I mranorm sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~87~ Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [15]] vaktavyaH, sa cai-'tassa NaM dibassa jANavimANassa ime eyArUce gaMdhe paNNace, jahA-se jahAnAmae kodrapuDANa vA tagarapuDANa vA' ityAdi / 'tae NaM se Abhiogie deve' ityAdi, yAvatkaraNAt 'karayalapariggahiyaM dasanaha sirasAvattaM matyae aMjali kadu japaNaM vijaeNaM baddhAve baddhAvinA eyamANattiyamiti draSTavyam // tae NaM se sariAbhe deva Abhiogassa devassa aMtie eyamaDheM socA nisamma haTTha jAva hiyae divaM jiNiMdAbhigamaNajogga uttaraveubbiyaruvaM viucvati 2 tA cauhiM aggamahisIhiM saparivArAhi dAhi aNIehi, taMjahA-gaMdhabvaNIeNa ya NaDANIpaNa ya saddhiM saMparicuDe taM divvaM jANavimANaM aNupayAhiNIkaramANe 2 puracchimilleNaM tisomANapaDiruvaeNaM durUhati duruhinA jeNeva siMhAsaNe teNeba uvAgacchada 2 tA sIhAsaNavaragae puratthAbhimuhe saNNisaNNe / tae NaM tassa mUriAbhassa devassa canAri sAmANiyasAhassIo taM divvaM jANavimANaM aNupayAhiNIkaramANA uttarillaNaM tisovANapaDirUvaeNaM duruhati duruhinA panayaM 2 puSaNatthehiM bhaddAsaNehiM NisIyaMti, avasesA devA ya devIo ya taM divvaM jANavimANaM jAva dAhiNilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM durUhati 2 nA paneyaM 2 puravaNatthehi bhadAsaNehiM nisIyati / tae NaM tassa sariyAbhassa devassa taM divaM jANavimANaM duruDhassa samANassa aTThaTThamaMgalagA purato ahANupubIe saMpatthitA, taMjahA-sotthiyasirivaccha jAva dppnnaa| anukrama [15] REnatinal | bhagavanta-vandanArthe sUryAbhadevasya gamanaM ~88~ Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjamaznI sUyAbha malayagirI nirgamaH prata sutrAMka yA dRciH m016 // 40 // tayaNataraM ca NaM puNNakalasabhiMgAra divyA ya chattapaDAgA sacAmarA dasaNaratiyA AloyadarisaNijjA vAu yavijayavejayaMtIpaDAgA UsiyA gagaNatalamaNulihaMtI purato ahANupubbIe saMpatthiyA / tayaNaMtaraM caNe veruliyabhisaMtavimaladaMDaM palaMbakoraMTamalladAmovasobhitaM caMdamaMDalanibhaM samussiyaM vimalamAyavanaM pavarasIhAsaNaM ca maNirayaNabhatticittaM sapAyapIDhaM sapAuyAjoyasamAuttaM bahukiMkarAmarapariggAhiyaM purato ahANupubIe saMpatthiyaM / tayANaMtaraM ca NaM vairAmayavaTThalaTThasaMThiyasusiliTThaparighaTThamaTThasupatiTThie visiTe aNegavarapaMcavaNNakuDabhIsahassussie [ parimaMDiyAbhirAme ] vAuduyavijayavejayaMtIpaDAgacchattAticchanakalite tuMge gagaNatalamaNulihatasihare joaNasahassamUsie mahatimahAlae mahiMdajjhae purato ahANupubbIe saMpatthie / tayANaMtaraM ca NaM surUvaNevatthaparikacchiyA musajjA savAlaMkArabhUsiyA mahayA bhaDhacaDagahapahagareNaM paMcaaNIyAhivaINo purato ahANapabIe sNptthiyaa| [ tayANataraM ca NaM bahave AbhiAMgiyA devA devIo ya sarahiM 2 rUvehiM sAhiM 2 visesehiM saehi 2 viMdohi sapAhi~ 2 NejjAehiM saehiM 2 Nevatyahi purato ahANupubIe saMpatthiyA ] tayANaMtaraM ca NaM sUriyAbhavimANavAsiNo bahave vemANiyA devA ya devIo ya saviDIe jAva ruverNa suriyA devaM purato pAsato ya maggato ya samaNugacchati // suu016|| anukrama [16] all 40 // | bhagavanta-vandanArthe sUryAbhadevasya gamanaM ~89~ Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata 'tae NaM se mUriyAbhe deve' ityAdi, divyaM-pradhAna jinendrasya-bhagavato varddhamAnasvAmino'bhigamanAya-abhimukhaM gamanAya kA yogyam-ucitaM jinendrAbhigamanayogyamuttaravaikriya rUpaM vikuti, vikucitvA catasAbhiragramahiSImiH saparivArAbhibhyAmanIkAbhyAM, tadyathA-gandharvAnIkena nAvyAnIkena ca, sAI, tatra sahabhAvaH svasvAmibhAvamantareNApi dRSTo, yathA samAnaguNavibhavayoyomitrayoH, ataH svasvAmibhAvaprakaTanArthamAha-'saMparibuDe / samyagArAdhakabhAvaM bibhrANaiH parivRtaH-samparidvataH tat divyaM yAnAbamAnamanupradIkSaNI-15 kurvan-pUrvatoraNAnukUlyena pradakSiNIkurvan pUrveNa toraNenAnupavizati-svasiMhAsanAnukala pavizati, pravizan pUrveNa 'trisopAnaprati-15 rUpakeNa prativiziSTarUpeNa trisopAnena tad yAnavimAnaM 'duruhai'tti Arohati, Aruba ca 'jeNeveti yasminneva deze tasya maNipIThikAyA upari siMhAsanaM tatropAgacchati, upAgatya ca siMhAsanavaragataH san pUrvAbhimukhaH 'saniSaNNaH samyaka-sakalasevakajanacamatkArakAriNyA upavezanasthityopaviSTaH / 'tae NamityAdi, tatastasya sUryAbhasya devasya catvAri sAmAnikadevasahasrANi tad divyaM yAnavimAnamanupradakSiNIkurvanti, uttareNa trisopAnapratirUpakeNArohanti, 'pulvaNatthehi' ityAdi, atra saptamyarthe tRtIyA, pUrvaanyasteSu bhadrAsaneSu niSIdanti, avazeSAH-abhyantaraparSadAdayo devA devyazca dakSiNena trisopAnapratirUpakeNArohanti, Aruhya ca sveSu bhadrAsaneSu niSIdanti / 'tae NamityAdi, tatastasya sUryAbhasya devasya tad divyaM yAnavimAnamArUDhasya purato'STASTamaGgalakAni yathAnupUrvyA-vakSyamANapAThanameNetyarthaH, sampasthitAni, tadyathA-' sotthiyasirivacche tyAdi, pUrva svastikaH tadanantaraM zrIvatsa-1 stadanantaraM pUrNakalazabhRGgAradivyAtapatrapatAkAH sacAmarAH, kathambhUtAH? ityAha 'darzanaratikA' darzane-avalokane ratiryAsu tA darzanaratikAH,iha darzanaratikamapi kiJcidAlokadarzanIyaM na bhavatyamaGgalatvAt yathA garbhavatI yuvatiH, ata Aha-Aloke-bahiH prasthAnasamayabhAvini , anukrama [16] Tam uraryorg | bhagavanta-vandanArthe sUryAbhadevasya gamanaM ~90~ Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [16] zrIrAjapraznI darzanIyA draSTuM yogyA maGgalyatvAt , anye tvAH-Aloke darzanIyA na punaratyuccA AlokadarzanIyA, tathA vAtoddhutA vijayamUcikA yAMbhamalayagirI- jayantIti vijayavaijayantI ca utsRtA-UcIkRtA gaganatalam ambaratalamanulikhantI-abhilayantI 'purato' yathAnupUA samma- nirgamaH yA vRttiHsthitA / 'tayanaMtaraM ca NamityAdi, tadanantaraM 'beruliyabhisaMtavimaladaMDa miti 'vaiDyoM ' baiDUryaratnamayo bhisaMto dIpyamAno vimalo.... nirmalo daNDo yasya tattathA 'palaMbakoraMTamalladAmovasohiya'miti, pralambate iti pralambi tena-pralambamAnena koraNTamAlyadAmnA-koraNTa sU016 // 71 " puSpamAlayopazobhitaM pralambakoraNTamAlyadAmopazobhitaM candramaNDalanibhaM dIplyA zobhayA vartulatayA candramaNDalAkAraM samutsRtaM samyagUdhvIMkRtaM vimalamAtapatra tathA pravaraM siMhAsanaM maNiratnaiH bhaktyA-vicchittyA citraM yat tanmaNiratnabhakticitraM, saha pAdapIThaM yasya tatsapAdapIThaM, tathA 'sapAuyAjogasamAjutta'miti, pAdukAyogaH-pAdukAdvitayaM tasya samAyojanaM samAyuktaM saha pAdukAyogasamAyuktaM | yasya tattathA 'bahukiGkarAmarapariggAhiyamiti bahubhiH kiGkaraiH-kiGkarakalpairamaraiH parigRhItaM 'purato' yathAnupUrdA sampasthitaM / tadanantaraM 'vairAmayavaTTalasaMThiyasusiliTuparighaTumadrumupaidie'tti, vanamayo-vajraratnamayaH tathA vRttaM vartulaM laTuM-manoja saMsthitaM -saMsthAna-20 mAkAro yasya sa vRttalaSTasaMsthitaH tathA muzlipa:--suzleSApanAvayavo masaNa ityarthaH paripuSTa iva parighRSTaH kharazAnayA pASANaprati-| |mAvat mRSTa iva mRSTaH sukumArazANayA pASANapratimeva supratiSThito na tu tiryakapatitatayA vakraH tata eteSAM padAnAM padadvayamIlanena karmadhArayaH, ata evaM zeSadhvajebhyo viziSTaH-atizAyI, tathA anekAni anekasaGkhyAkAni barANi-pradhAnAni paJcavaNNAni kuDabhIsahasrANi utsRtAni yatra so'nekavarapazcavarNakuDabhIsahasrotsRtaH, tAntasya paranipAto sukhAdidarzanAt , vAtodbhUtavijayavaijayantIpatAkArachanAticchatrakalitaH, tuGgaH-atyucco yojanasahasrapramANocchyatvAt ,tathA gaganatalam-ambaratalamanulikhat zikharam-agrabhAgona anukrama [16] SAREarathindiHand bhagavanta-vandanArthe sUryAbhadevasya gamanaM ~91~ Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata E yasya sa tathA yojanasahasramutsRtaH ata eva 'mahaimahAlae' iti, atizayena mahAna mahendradhvajaH 'purato' yathAnupUrvyA saMpasthitaH / tadanantaraM ' surUvanevatthaparikacchiyA' iti, surUpa nepathyaM parikakSitaM-parigRhItaM yastai tathA, tathA muSTu atizayena sajjAH-paripUrNAH svasAmagrIsamAyuktatayA praguNIbhUtAH-sAlaGkAravibhUSitAH 'mahatA bhaDacaDagarapahakareNIti mahatA-atizayena bhaTacaTakarapahakareNacaTakarapradhAnabhaTasamUdana pazcAnIkAni pazcAnIkAdhipatayaH 'purato' yathA'nupUA sampasthitAH / tadanantaraM ca mUryAbhavimAnavAsino [2 bahavo vaimAnikA devA devyazca sarvA yAvatkaraNAta 'savvajuIe sabavalaNamityAdi parigrahaH, sUryAbhaM devaM purataH pArzvato mArgataH -pRSThataH samanugacchati / / tae NaM se sUriyAbhe deve teNaM paMcANIyaparikhitteNaM baharAmayavaTTalaTThasaMThieNa jAva joyaNasahassamUsieNaM mahatimahAlateNaM mahiMdajjhaeNaM purato kaDijamANeNaM cauhi sAmANiyasahassehi jAva solasahiM AyarakakhadevasAhassIhi annehi ya bahahiM sUriyAbhavimANavAsIhiM cemANiehiM devahiM devIhi ya saddhiM saMparikhur3e savir3ie jAva raveNaM sodhammassa kappassa majhamajheNaM taM divyaM deviIi dirca devajuti divaM devANubhAvaM uvadaMsemANe 2 paDijAgaremANe 2 jeNeva sohammakappassa unarille NijANamagge teNeva uvAgacchati, 2 joyaNasayasAhassitahiM viggahahiM ovayamANe vItIcayamANe tAe ukkiTThAe jAya tiriyamasaMkhijjANaM dIvasamuddANaM majhamajheNaM vIivayamANe 2 jeNeva naMdIsaravaradIce jeNeba dAhiNapuracchimille ratikarapabbate anukrama [16] REaratinidio sUryAbhadevasya bhagavat mahAvIra pArzve AgamanaM ~92~ Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjamaznI malayagirI yA ciH vIrapArthAgamanama prata sUtrAMka // 42 // [17-19] dIpa teNeva uvAgacchati 2 nAtaM divaM deviIi jAva divaM devANubhAvaM paDisAharemANe 2 paDisaMkhevamANe 2 jeNeva jaMbuddIve 2 jeNeva bhArahe vAse jeNeva AmalakappA nayarI jeNeva aMbasAlavaNe ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchada 2 nA samaNaM bhagavaM mahAvIraM teNaM diveNaM jANavimANeNaM tikhuno AyAhiNaM payAhiNaM kre| 2tA samaNassa bhagavato mahAvIrassa uttarapuracchime disibhAge taM divvaM jANavimANaM IsiM cauraMgulamasaMpattraM dharaNitalaMsi Thavei ThavinA cauhi aggamAhisIhi saparivArAhiM dohi aNIyAhiM taMjahA gaMdhavANieNa ya NaTTANieNa yasaddhiM saMparibuDe tAo divAo jANavimANAo puracchimilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhati / tae NaM tassa sariyAbhassa devassa catvAri sAmANiyasAhassIo tAo divAo jANavimANAo uttarilleNaM tisovANapaDiruvaeNaM paJcoruhati, avasesA devA ya devIo ya tAo divAo jANavimANAo dAhiNilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paJcoruhaMti / tae NaM se sariyAbhe deve cauhi amgamahisIhiM jAva solasarhi AyarakkhadevasAhassIhi aNNehi ya bahUhiM sariyAbhavimANavAsIhi bemANiehiM devahiM devIhi ya saddhiM saMparikhuDhe sabiDIe jAva NAiyaraveNaM jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchati 2ttA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhuno AyAhiNapayAhiNaM kareti 2nA vaMdati namasati vaMdittA namaMsitA evaM vayAsI-ahaM NaM bhaMte ! mariyA deve devANuppiyANaM baMdAmi anukrama [17-19] SAREauratonude sUryAbhadevasya bhagavat mahAvIra pArzve AgamanaM ~93~ Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- ------------------------- mala [17-19] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [17-19] dIpa anukrama [17-19] NamaMsAmi jAva pajjuvAsAmi (sU017) sariyAbhAti samaNe bhagavaM mahAvIre sUriyAbhaM devaM evaM vayAsIporANamayaM sariyAmA ! jIyameyaM sUriyAmA ! kiccameyaM sariyAmA ! karaNijamayaM sUriyAmA ! AiNNameyaM sUriyAmA! abbhaNuNNAyameyaM mUriyAmA ! je NaM bhavaNavaivANamaMtarajoisavemANiyA devA arahate bhagavate vaMdati namasaMti bandittA namaMsittA tao pacchA mAI sAI nAmagotAI sAhiti. ne pArANameyaM sariyAmA ! jAva abhaNunAyameyaM sUriyAmA ! (sU018) tae NaM se sUriyA deve samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM bune samANe haTTha jAva samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati vaidittA namaMminA gaccAmaNNe NAtidUre musmasamANe NamaMsamANa abhimuhe viNaeNaM paMjaliuDe pajjuvAsati // (sU0 19 // ) 'tapaNAmityAdi tataH sa mUryAbho devaH tena paJcAnIkaparikSiptena yathoktavizeSaNaviziSTena mahendradhvajena purataH prakRSyamANena caturbhiH sAmAnikasahazcatasRbhiH saparivArAbhiragramahiSI bhistisRbhiH parSadbhiH saptAbhiranIkAdhipatibhiH pAdazabhirAtmarakSadevasaharI ranyaizca bahubhiH sUryAbhavimAnavAsibhirvaimAnirdevairdevI bhizca sArddha samparivRtaH sarvadA sarvadyutyA yAvatkaraNAt-'savvavaleNaM sacakAsamudaeNaM savAdaraNaM sabavibhUsAe savavibhUie savasaMbhameNaM savapuSphavasthagaMdhamallAlaMkAreNaM sabadivatuDiyasahasanninAeNaM mahayA iDDIe mahayA juie mahayA baleNaM mahayA samudaeNaM mahayA vastuDiyajamagasamayapaddhappabAiyaraveNaM saMkhapaNavaSaDahabherijhallarikharamahihAikamarayamaI-1 KillgaduMdubhinigghosanAiyaraveNa' miti parigRyate, saudharmasya kalpasya madhyena tAM dinyA devadi divyA devadyuti divyAM devAnubhUti 'lAle REnatanded sUryAbhadeva-kRt bhagavat mahAvIrasya paryupAsanA ~94~ Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------------------------------- mala [17-19] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [17-19] dIpa anukrama [17-19] zrIrAjabhaznI mANe 2 'iti upalAlayan 2 lIlayA upabhuJjAna iti bhAvaH, yenaiva saudharmasya kalasyottarAho nirmANamArgo-nirgamanamArgastenaiva sUryAbhapayumalayagirI-pAnopAgacchati, 'tAe ukiDAe' ityAdi pUrvavadyAvat divyayA devagatyA yojanazatasahasrakaiH-yojanalakSamamANavigraha:-krama- pAsanA yA vRttiH rakhapatan-adhastAdavataran vyatibrajazca-gacchaMca tiryag asaGkhyeyAnA dvIpasamadrANAM madhyaMmadhyena 'jeNevani nandIzvaro dvIpaH yasmina pradeze yasminneva ca pradeze tasminnandIzvare dvIpe dakSiNapUrva:-AgneyakoNavI ratikaranAmA parvatastasminnupAgacchati, upAgatya ca taaN017||43|| divyA devadi yAvada divya devAnubhAvaM zanaiH 2 pratisaMharan 2 etadeva paryAyeNa vyAcaSTe-patisahipana 2 yasmin pradeze jambUdvIpo nAma 18-19 dvIpaH tatra ca jammUdvIpe yasmin pradeze bhAratavarSa tasmiMzca bhAratavarSe yasmin pradeze AmalakalpA nagarI tasyAzcA''malakalpAyA nagaryA bahi-15 yasminmadeze AmrazAlavana caitya tasmiMzca caitye yasmin pradeze zramaNo bhagavAn mahAvIraH / teNe ti tatropAgacchati, sarvatra tRtIyA saptamyarthe dravyA prAkRtatvAt , upAgamya ca zramaNaM bhagavantaM mahAvIra tena prAguktasvarUpeNa divyena yAnavimAnena saha trikRtvaH-trIna | vArAn AdakSiNapradakSiNIkaroti, AdakSiNapadakSiNIkRtya ca zramaNasya bhagavato mahAvIrasyApekSayA ya uttarapUrvo digbhAgastamapakrAmati-gacchati apakramya ca tad divyaM yAnavimAnamISad etadeva prakaTayati-caturaguglaM, caturbhiraDaglarityarthaH asampAptaM sat.. dharaNItale sthApayati sthApayitvA catamabhiragramahipIbhiH saparivArAbhiH dvAbhyAmanIkAbhyAM tayathA-gandharvAnIphena nATayAnIkena ca sAI samparitRtastasmAd divyAt yAnAvimAnAt pUrvaNa trisopAnapratirUpakeNa pratyavatarati, catvAri sAmAnikadevasahasrANyuttareNa, zeSA dakSiNena / 'tae Nami' tyAdi, 'baMdAmi namasAmi jAva pajjuvAsAmI'tyatra yAvacchandakaraNAt 'sakAremi sammANemi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsemi' iti parigrahaH, tataH 'mUriyAbhAI' ityAdi, mUriyAbhAt Adi:-mukhyaH paryupAsakatayA yasya sa SMEaratinidi FaPranaamvam ucom sUryAbhadeva-kRt bhagavat mahAvIrasya paryupAsanA ~95 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [17-19] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: FO prata sUtrAMka [17-19 dIpa anukrama [17-19] ryAbhAdiH zramaNo bhagavAn mahAvIrasta mUryAbhaM devamevamavAdIta 'porANameyamityAdi prAmbat , 'naJcAsanne' ityAdi, nAtyAsannaHnAtinikaTo'vagrahaparihArAta nAtyAsane vA sthAne vartamAna iti gamyam 'nAire' iti naM-naivAtidUra:-ativiprakRSTo'naucityaparihArAt nAnidUre vA 'susmasamAge' iti bhagavadcanAni zrotumicchan -- abhimuhe' iti abhi-bhagavantaM lakSyIkRtya mukhamasyeti abhimukhI, bhagavataH sammukha ityarthaH, vinayena hetunA 'paMjaliuDe' iti prakRSTaH-pradhAno lalATataTaghaTinatvena aJjaliH-hastanyAsavizeSaH kRto yena sa prAJjalikRtaH, sukhAdidarzanAt tAntasya paranipAtaH, payupAste sevate / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sariyAbhasma devassa tIse ya mahatimahAliyAe parisAe jAva parimA jAmeva disi pAumbhUyA tAmeva disi paDigayA (sU020) tae NaM se sariyAbhe deve samaNassa bhagayo mahAvIrassa aMtie dhamma sAMcA nisamma haTratudra jAba hayAhiyae uThAe uaiti uTrinA samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdada NamaMsada vaMdittA namaMsinA evaM bayAsI-ahannaM bhaMte ! mariyAme deve kiM bhavasiddhie abhavasiddhate ? sammadidI micchadidI? parinasaMsArite aNaMtasaMsArie ? sulabhabohie dulabhavohie ? ArAhate virAhate? carime acarime ?. sariyAbhAi samaNe bhagavaM mahAdhIre sariyAbhaM devaM evaM vadAsI-sariyAmA! tuma NaM bhavasiddhie No abhavasiddhita jAva carime No acarime (sU021) tae NaM se sUriyAbhe deve samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM butte samANe haTTatuTTha cittamANadie paramasomaNasse samaNaM bhagarva mahAvIraM vaMdati SaintaintinEAna Bludioamera sUryAbhadeva-kRt bhagavat mahAvIrasya paryupAsanA ~96~ Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM 20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata | parSatpati zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH sUtrAMka [20-23] // 44 // 020 ArAdhakAdipraznAH mU021 namaMmati 2 evaM vadAsI-tumbha NaM bhaMta ! sarva jANaha savyaM pAsaha (mabao jANaha samvI pAsaha) sarva kAlaM jANaha sarva kAlaM pAsaha savva bhAva jANaha save bhAve pAsaha jANaMti Na devANuppiyA mama purvi vA pacchA vA mameyaruvaM divaM davir3i divaM devajuI divaM devANubhAgaM laddhaM pattaM abhisamaSNAgayaMti, taM icchAmi NaM devANupiyANaM bhaniputvagaM gAyamAtiyANaM samaNANaM niggaMthANaM divaM davir3i didhvaM devajuiMdivaM devANubhAvaM divaM banImatibaddhaM naTTavihi uvadaMsittae (sU0 22) tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mUriyAbhaNaM devaNaM evaM buna samANa mUriyAbhasma devassa eyamadraM No ADhAti No pariyANati tusiNIe maMcidvati / tae NaM se mUriyAbhe deva mamaNaM bhagavaM mahAvIraM docapi evaM yayAsI-tubbheNaM bhaMte ! ma jANaha jAva udasittae tikA mamaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhuno AyAhiNapayAhiNaM kareda 2 baMdati namamati 2 nA uttarapuracchimaM dimIbhAgaM atikkamati 2 nAvauviyasamugghAeNaM samohaNati 2 cA maMkhijAI joyaNAI daMDaM nissarati 2 nA ahAbAyara0 2 ahAsahume02 doccapi viubviyasamugghAeNaM jAva bahusamaramaNi bhUmibhArga viubyati, se jahAnAmae AliMgapukkhare i vA jAva maNINaM phAso, tasma NaM bahusamaramANijjasma bhUmibhAgassa bahumajhadasabhAge picchAgharamaMDavaM viuvati, aNegakhaMbhamayasaniviTuM yaNNatA bahusamaramaNijabhUmibhAgaM viuvada ullAyaM akkhADagaM ca maNipeDhiyaM ca viuvati, tIse NaM maNi dIpa anukrama [20-23] nATayavidhi | praznaH mU022 nATyadarza m. 23 // 44 // sUryAbhadeva-kRt bhagavat mahAvIrasya paryupAsanA evaM nRtya-pradarzanaM ~97~ Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] paDhiyAe ubari sIhAsaNaM saparivAraM jAva dAmA ciTThati / tae NaM sa mUriyAbhe deve samaNasma bhagavato mahAvIrassa AlAe paNAmaM kareti 2 nA aNujANau me bhagavaMtikaDu sIhAsaNavaragae titthayarAbhimuhe maNNisaNe / tae NaM se sariyAme deva tappaDamayAe NANAmaNikaNagarayaNavimalamaharihaniuNovaciyamisimisiMtaviratiyamahAbharaNakaDagatuDiyavarabhUmaNujalaM pIvaraM palaM dAhiNaM bhuyaM pamAreti / tao NaM sarisayANaM sarittayANaM maricayANaM sarisalAvaNNarUvajovanaguNovavezaNaM egAbharaNavamaNagahiyaNijoANaM duhatIsaMvaliyaggaNiyatthANaM AviddhatilayAmelANaM piNiddhagevijakaMcuyANaM uppIliyacittapaTTapariyaramapheNakAvanaraiyasaMgayapalaMbavatthaMtacittacillalaganiyaMsaNANaM egAvalikaMTharaiyamo - tavacchaparihatthabhUmaNANaM aTThamayaM NaTTasajjANaM devakumArANaM Nigacchati / tayANataraM ca NaM NANAmaNi jAva pIvaraM palaMcaM vAma bhuyaM pahariti, tabhI NaM sarimayANa sarittayANa saribatINaM sarimalAvaNNaruvajovaNaguNopaveyANaM egAbharaNavamaNagahiyani joyANaM duhatomavelliyagganiyatthINaM AviddhatilayAmelANaM piNaddhagaMdajakaMcutINaM NANAmaNirayaNabhUgaNavirAiyaMgamaMgANaM caMdANaNANaM caMdaddhasamanilADANaM caMdAhiyasomadasaNANaM unakA iva ujovemANINaM bhiMgArAgAracAruvemANaM hasiyabhaNiyaciTThiyavilAsamalaliyamalAvaniuNajuttIvadhArakumalANa gahiyAujANaM aTThamayaM nahasajANaM devakumAriyANaM Niggacchai / tae NaM Santaratmisha andiarare.org bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~98~ Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) --- ------- ------------- mUla 20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: nATyadarza prata nam sUtrAMka zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH // 45 // [20-23] dIpa anukrama [20-23] se mariyAme deva aTThasayaM saMkhANaM viubati aTThasaraM saMkhavAyANaM viubai aTThasayaM siMgANaM viubai aTThayasaM siMgavAyANaM viuvai aTThasayaM saMkhiyANaM viuvai aTThasayaM saMkhiyavAyANaM viubada aTThasayaM kharamuhINaM viubai aTThasayaM saramuhivAiyANaM viubai aTThamayaM peyANaM viubati aTThasayaM peyAvAyagANaM aTrasayaM pIrapIriyaNaM viubai evamAiyAI egaNapaNNaM AujjavihANAI viubara 2 nA tae Na te bahave devakumArA ya devakumArAo ya saddAveti, nae NaM te vahaye devakumArA ya devakumArIyo ya sariyAbheNaM devaNaM saddAviNa mamANA haTTa jAva jeNeva sariyAme deve teNeva uvAgacchanti teNeca 2 nA sariyA devaM karayalaparigahiyaM jAva baddhAvinA evaM vayAsI-saMdisaMtu NaM devANuppiyA ! jaM amhahi kAyacaM, tae NaM se sariyAme deva te pahale devakumArA ya devakamArIo ya evaM vAsI-gacchaha NaM tume devANuppiyA! samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhuno AyAhiNapayAhiNaM kareha karinA baMdaha namasaha vaMditA namaMsittA goyamAizaNaM samaNANaM niggaMthANaM taM divaM deviDiM divaM devajurti divaM divANubhAvaM divaM pattIsaiparcha NaTTavihi upadaMsaha uvadasittA khippAmeva eyamANaniyaM paJcappiNaha / tae NaM te bahave devakumArA devakumAriyo ya sUriyAbhaNaM deveNaM evaM vuttA samANA haTThajAva karayala jAva paDisuNaMti 2 jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre taNeva uvAgacchaMti 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM jAva namasittA jeNeva goyamAdiyA samaNA niggaMthA teNeva alig5 // bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~99~ Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- ------------------------- malaM [20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] uvAgacchaMti, tae NaM te bahave devakumArA devakumAriyo ya samAmeva samosaraNaM karati, samA 2ttA samAmeva paMtio baMdhaMti, samAmeva paMtiI baMdhitA samAmeva paMtio namasaMti samAmeva 2 sittA samAmeva paMtIzrI avaNamaMni 2 nA samAmeva unnamaMti 2 evaM sahitAmeva onamaMti evaM sahitAmeva unnamaMti sahiyAmeva uNNaminA thimiyAmeva oNamaMti thimiyAmeva unnamanti saMgayAmeva onamaMti saMgayAmeva unnamaMni 2 nA samAmeva pasarati 2 nA samAmeva AujjavihANAI geNhati samAmeva pavAeMsu pagAisa paNaciMsu, kiMta?, ureNa maMdai sireNa tAraM kaMTheNa vitAraM tivihaM tisamayareyagaraiyaM guMjAvakakuharovagUDha ra tiThANakaraNasuddhaM makuharaguMjaMtavaMsatatItalatAlalayagahasusaMpauna mahuraM samaM salaliyaM maNoharaM miuribhiyapayasaMcAraM muraDa suNai varacAruruvaM divaMNaTTasajja geyaM pagIyA vihotthA, kiMte ?, uddhamaMtANaM saMkhANaM siMgANaM saMkhiyANaM kharamahINaM peyANaM parapiriyANaM AhaMmaMtANaM paNavANaM paDahANaM apphAlijamANANaM bhaMbhANaM horaMbhANaM [vINANaM viyadhI(paMcI)]] tAlijaMtANaM bherINaM jhallarINaM duMduhINaM AlivaMtANaM [murayANaM] muiMgANaM nandImuIgANaM unAlijaMtANaM AliMgANaM kuMTuMbANaM gomUhINaM mahalANaM mucchitANaM vINANaM vipaMcINaM vallakINaM kuTTijaMtANaM mahaMtINaM kacchabhINaM cinavINANaM sArijaMtANaM baddhIsANaM sughosANaM NadighosANaM phuTTijaMtINaM bhAmarINaM chanbhAmarINaM parivAyaNINaM chippaMtIgaM tRNANaM tUMbavINANaM Saintairatondon kA bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~100~ Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) --------- ------------------------- mala 20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAmamanI malayagirI nam yA vRttiH prata sUtrAMka [20-23] // 46 // dIpa anukrama [20-23] AmoDijaMtANaM AmotANaM kuMbhANaM naulANaM acchijaMtINaM muguMdANaM huDukkINaM vicikkINaM bAijjatANaM 1 nATyadarzakaraDANaM DiMDimANaM kiNiyANaM kaDaMbANaM vAijjatANaM daddaragANaM daddarigANaM kutubANaM kalamiyANaM mahuyANaM AvaDijjaMtANaM talANa tAlANaM kaMsatAlANaM ghaTTijaMtANaM riMgirisiyANa laniyANaM maga * mU023 riyANaM susumAriyANaM phUmijaMtANaM vaMsANaM velaNaM vAlINaM parillINaM baddhagANaM, tae NaM me dive gIe dive naTTe dive vAie evaM abhue siMgAre urAle maNune maNahare gIte maNahara naDhe maNahara vAtie uppijalabhUta kahakahabhUte divaM devaramaNe pavaneyAvi hotthA, nae NaM te bahava devakumArA ya devakumArIo ya samaNama bhagavI mahAvIrassa sotthiyasirivacchaNaM diyAvattavaddhamANagabhaddAsaNakalasamacchadappaNama gallabhatticittaM NAmaM divaM navidhi uvadaMsati (ma. 23) ___ tataH zramaNo bhagavAna mahAvIraH mUryAbhasya devasya zvetasya rAjJo dhAraNIpramukhAnAM ca devInAM tasyAca ' mahaimahAlitAe / iti atizayena mahatyA 'isiparisAe / iti RSayaH-trikAladarzaninasteSAM parSat tasyAH, avadhyAdijinaparSada ityarthaH, munipapadoyathoktAnuSTAnAnuSTAyisAdhuparSadaH 'jatiparisAe / iti yatante uttaraguNeSu vizeSata iti yatayo vicitradravyAdyabhigrahAdyupetAH sAdhavasteSAM papado yatiparSadaH, 'ciduparisAe' iti vidvatpariSadaH-anekavijJAnaparSado devaparSadaH ikSvAkuparSadaH kSatriyaparSadaH kauravyaparSadaH a kathambhUtAyA ityAha-'aNegasayAe ' iti anekAni puruSANAM zatAni saGkhyayA yasyAM sA anekazatA tasyAH 'aNegavaMdAe' iti kAanekAni vRndAni yasyAH sA tathA tasyAH, 'aNegasayabaMdaparicArAe' iti anekazatAni anekazatasalyAni vRndAni parivAro. M anurary.orm bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~101~ Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) --------- ------------------------- malaM 20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka 20-23] dIpa anukrama [20-23] yasyAH sA tathA tasyAH, 'mahatimahAliyAe parisAe / atizayena mahatyA parSadaH 'ohavale' iti oghena-prabAheNa balaM yasya, natu kathayato balahAnirupajAyate iti bhAvaH, 'evaM jahA upavAie tahA bhANiyabamiti, evaM yathA aupapAtike granthe tathA vaktavyaM, taccavaM-'aibale mahAvale aparimiyabalabIriyateyamAhappakaMtijutte sAradanavathaNiyamahuragaMbhIrakuMcanigyosaduMdubhissare urevitthaDAe kaMThebaviyAe siresamAvanAe agaralAe amammaNAe phuDavisayamahuragaMbhIragAhigAe sabbakkharasanivAiyAe girAe sabbabhAsANugAmiNIe savvasaMsayavimoyaNIe apuNaruttAe sarassaIe joyaNanIhAriNA sareNaM addhamAgahAe bhAsAe bhAsai, arihAdhamma parikahei, taMjahA-asthi loe asthi aloe asthi jIve asthi ajIvetyAdi, tAvat yAvat tae NaM sA mahaimahAliyA maNussaparisA samaNassa bhAbhagavato mahAvIrarasa aMtie dhamma socA nisamma hatuvA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei karitA baMdai / | namasai 2 tA evaM bayAsI-suyakkhAe NaM bhaMte ! niggaMthe pAvayaNe, nasthi NaM kaI samaNe mAhaNe vA erisaM dhammamA | ikkhittae, evaM vadattA jAmva disi pAubbhUtA tAmeva disi paDigayA / tae NaM see rAyA samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie dhammaM socA nisamma hadvantucittamANadie jAva harisavasavisappamANahiyae samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdara namasai vaMdittA namaMsittA pasiNAI pucchai pucchittA aTThAI pariyAei pariyAinA uTThAe uTTei udvittA samarNa bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai 2 evaM bayAsI-suyakvAe NaM bhaMte ! niggaMthe pAvayaNe jAba erisaM dhammamAikvittae, evaM vaittA hatthiM durUhai durUhittA samaNassa bhagavato| mahAvIrassa aMtiyAno aMbasAlavaNAo cehavAo paDinikakhAi paDinikvAmittA jAmeca disi pAumra tAmeva disi paDigate" hAiti, irda ca prAyaH sakalamapi sugamaM navaraM yAmeva dizamavalanya, kimuktaM bhavati ?-yato dizaH sakAzAt prAdurbhUtaH-samavasaraNe : Santaratana Ema bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~102 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- ------------------------- malaM [20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] zrIrAjapacI samAgatastAmeva dizaM pratigataH / sampati sUryAbhI devo dharmadezanAzravaNato jAtaprabhUtatarasaMsAravirAgaH svaviSayaM bhavyatvAdikaM pipR- nATyadarzamAyamirI-cchiSuryatkaroti tadAha-'tae NamityAdi, 'bhavAsaddhie' iti vaiH siddhiryasyAsI bhavasiddhiko, bhavya ityarthaH, tadviparIto'mavAsiyA vRttiH/ddhikaH, abhavya ityarthaH, bhanyo'pi kazciAnmadhyASTibhavAti kazcitsamyagRSTistata AtmanaH samyagRSTitvanizcayAya pRcchati-samyaga-10 // 17 // STiko mithyAdRSTikaH, samyagraSTirapi kazcitparimitasaMsAro bhavati kazcidaparimitasaMsAraH, upazamazreNizira prAptAnAmapi keSAzci- 12 dinantasaMsArabhAvAda, ataH pRcchati-parIttasaMsAriko'nantasaMsArikaH ?, parIttaH-parimitaH sa cAso saMsArazca parInasaMsAra: so'syA stIti parIttasaMsArikA, 'ato'nekasvarAdikapratyayaH, evamanaMtazcAsau saMsAradhAnantasaMsAraH so'syAstIti anantasaMsArikaH, parIttasaMsAriko'pi kazrita sulabhavodhiko bhavati yathA zAlibhadrAdikA, kazcidurlabhayodhiko yathA purohitaputrajIvaH, tataH pRcchati sulabhA bodhiH-bhavAntare jinadharmaprAptiryasyAsau sulabhayodhikA, evaM durlabhavodhikaH, sulabhavodhiko'pi kazcidrodhi labdhvA virAdhayati tataH pRcchati-ArAdhayati-samyaka pAlayati bodhimityArAdhakaH, tadviparIto virAdhakaH, ArAdhako'pi kavitadbhavamokSagAmI na bhavati tataH pRcchati-caramo'caramo vA, caramo'nantarabhAvI bhavo yasyAsau caramaH * abhrAdibhya" iti matvarthIyo'pratyayastAviparIto'caramaH, evamukte mUryAbhAdiH zramaNo bhagavAn mahAvIrastaM mUryAbha devamevamavAdIta-bhoH mUryAbha ! tvaM bhavasiddhiko nAbhavasiddhikaH, yAvatkaraNAt 'sammaddiTThI no micchAdiTThI parittasaMsArie no aNaMtasaMsArie mullamabohie no dullabhabohie ArAhae no virAhae' iti parigrahaH / / ' tubbhe NaM bhaMte ! ' tumbhe iti yUyaM Namiti vAkyAlaGkAre bhadanta ! sarva kevalavedasA jAnItha sarva kevaladAnena pazyatha, anena dravyaparigrahaH, tatra sarvazabdo dezakAsnye'pi vartate yathA asya sarva HTaasaram.org bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~103~ Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------------------------- mala 20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] syApi grAmasyAyamadhipatiriti sacarAcaravipayajJAnadarzanapratipAdanArthamAha-savvato jANaha sacao pAsaha ' sarvataH--sarvatra dikSu Urdhvamadho loke'loke ceti bhAvaH, jAnIya pazyatha ca, anena kSetraparigrahaH, tatra sarvadravyasarvakSetraviSayaM vArttamAnikamAtramapi jJAnaM darzanaM vA sambhAvyeta tataH sakalakAlaviSayajJAnadarzanapatipAdanArthamAha-sarvakAlam atItamanAgataM vartamAnaM ca jAnIya pazyatha, etena kAlaparigrahaH, tatra kazcit sarvavyasarvakSetrasarvakAlaviSayamapi jJAnaM sarvaparyAyaviSayaM na sambhAvayet yathA mImAMsakAdiH ata Aha-sarvAn bhAvAn-paryAyAn pratidravyamAtmIyAn parakIyAMzca kevalavedasA jAnIya kevaladarzanena pazyatha, atha bhAvA darzanaviSayA na bhavanti tataH kathamukta-sabbe bhAve pAsaha / iti?, naiSa doSaH, utkalitarUpatayA hi te bhAvA darzanaviSayA na bhavanti, anukalitarUpatayA tu te bhavantyeva, tathA coktam-" nirvizeSa vizeSANAM, graho darzanamucyate,"iti, tato 'jANati NamitipUrvavata devAnAM / priyAH pUrvamapi anantaramupadaryamAnanATyavidheH pazcAdapi ca upadaya'mAnanAvyavidheH, uttarakAlaM mama etadrUpAM divyA devadi divyAM davadyutiM / divyaM devAnubhAvaM labdhaM (labdha) dezAntaragatamapi kizcidbhavati tata Aha prApta, prAptamapi kizcidantarAyavazAdanAtmavazaM bhavati tata AhaabhisamanvAgataM, tata 'icchAmi NamityAdi, icchAmiNamitipUrvavat devAnAM priyANAM purato bhaktipUrvaka bahumAnapurassaraM gautamAdInAM zramaNAnAM nirgranthAnAM divyAM devarddhi divyAM devadyutiM divyaM devAnubhAvamupadarzayituM dvAtriMzadvidhaM-dvAtriMzatyakAraM nATyAvadha nATyavidhAnakAmupadarzayitumiti / 'tae NamityAdi, tataH zramaNo bhagavAna mahAvIraH sUryAbheNa devena evamuktaH san mUryAbhasya devasyainam-bana-11 antaroditamarthaM nAdriyate-na tadarthakaraNAyAdaraparo bhavati, nApi parijAnAti anumanyate, svato vItarAgatvAt gautamAdInAM ca nATya-15 vidheH svAdhyAyAdivighAtakAritvAt , kevalaM tUSNIko'vatiSThate, evaM dvitIyamapi vAraM, tRtIyamapi vAramuktaH san bhagavAnevamavatiSThati / REnaind REATMENTam.org bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~ 104~ Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM 20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka 20-23] dIpa anukrama [20-23] zrIrAjamaznI/ tae NamityAdi, tataH pAriNAmikyA budhdhyA tattvamavagamya maunameva bhagavata ucitaM na punaH kimapi vakta, kevalaM mayA bhaktirAtmIyo- nATyadarzamalayagirI- padarzanIyeti pramodAtizayato jAtapulakaH san sUryAbho devaH zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM vandate stauti namasyati-kAyena banditvA namasthitvA nam yA vRttiHca 'uttarapuracchimaM disIbhAgamityAdi sugama, navaraM bahusamabhUmivarNanaprekSAgRhamaNDapavarNanamANipIThikAsiMhAsanataduparyulocAkuzamuktA 023 dAmavarNanAni ca prAgvad bhAvanIyAni / 'tae NamityAdi, tataH sUryAbho devastIrthaGkarasya bhagavataH Aloke praNAma karoti, kRtvA // 48 // cAnujAnAtu bhagavAn mAmityanujJApanAM kRtvA siMhAsanavaragataH san tIrthakarAbhimukhaH snnissnnnnH| 'tae NamityAdi, tataH mUryAbho devaH 'tatpathamatayA' tasya-nATayavidheH prathamatAyAM dakSiNa bhuja prasArayati, kathambhUtamityAha-'nAnAmaNikaNagarayaNavimalamahArihaniSaNI-15 zaciyamisimisaMtaviraiyamahAbharaNakaDagatuDiyavarabhUsaNujjala' iti nAnAvidhAni maNikanakaratnAni yeSu tAni nAnApaNikana-1 karatnAni, maNayo nAnAvidhAzcandrakAntAdayaH kanakAni nAnAvidhAni nAnAvarNatayA ratnAni nAnAvidhAni karkatanAdIni, tathA vimalAni-nirmalAni tathA mahAntamupabhoktAramahanti yadivA maham-utsavaM kSaNamahantIti mahArhANi tathA nipuNaM-nipuNabuddhiganya yayA bhavati evaM ' oviyA / iti parikamitAni 'misimisaMtAtta' dIpyamAnAni viracitAni mahAbharaNAni yAni kaTakAnikalAcikAbharaNAni tuTitAni-bAhurakSakA anyAni va yAni varabhUSaNAni tairujjvalaM-bhAsvaraM tathA pIcaraM sthUlaM pralamva-dIrthe / tae NamityAdi, tataH tasmAd dakSiNabhujAt aSTazatam-aSTAdhika zataM devakumArANAM nirgacchati, kathambhUtAnAmityAha-sadRzAnA, // 48 // samAnAkArANAmityarthaH, tatrAkAreNa kasyaci(vi)ta sadRzo'pi varNataH sadRzo na bhavati tataH sadRgvarNatvAtipAdanArthamAha- saricayANa'miti, sadRzI sahag varNatvak yeSAM te tathA, sahakatvagapi kazcit vayasA visadRzaH sambhAvyeta tata Aha-sarivyayANaM' FET Saintamatund r a Audioraryou bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~105 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM 20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] sahaka-samAna vayo yeSAM te tathA teSAM 'sarisalAvaNNarUbajovaNaguNovaveyANa miti sadRzena lAvaNyena lavaNinA atisubhagayA| zarIrakAntyati bhAvaH, rUpeNa-AkRtyA yauvanena yauvanikayA guNaiH-dakSatvapriyaMvadatvAdibhirupapetAH sadRzalAvaNyarUpayavinaguNopapetAstapA, 'egAbharaNavasanagahiyanijogANamiti ekA-samAnaH AbharaNavasanAdi:-AbharaNavasanalakSaNo gRhIto niryoga:-upakaraNamAnATayopakaraNaM yaiste tathA teSAM, 'duhao saMvelliyamganiyatthANaM ti dvidhAto-yoH pArzvayoH saMvellitAni-saMvRttAni bhagrANi yasya tada dvidhAtaHsaMvellitAgraM nyastai sAmarthyAduttarIyaM yaiste tathA teSAM, tathA 'uppIliyacittapaTTapariyarasapheNagAvattaraiyasaMgayapalaMbavatvaMtacittacillalaganiyaMsaNANa miti, utpIDitaH atyantAvaddhazcitrapaTTo-vicitravarNapaTTarUpaH parikaro yeste tathA yasminnAvarttane phenavini mo bhavati sa saphenakAvarta ucyate tataH saphenakAvartena racitA saGgatA-nATyavidhAvupapannAH pralambA vastrAntA yasya nivasanasya tattathA tat citraM citravarNaM cillalaga dedIpyamAnaM nivasana-paridhAnaM yeSAM te tathA, tataH pUrvapadena vizeSaNasamAsastepA, 'egA-3 balikaMTharaiyasobhaMtavacchaparihatyabhUsaNANa' miti, ekAvaliyo kaNThe racitA tayA zobhamAnaM vakSo yeSAM te tathA, parihatvazabdo dezyaH paripUrNavAcakA, paTihasthAni-pUrNAni bhUpaNAni yeSAM te tathA, tataH pUrvapadena karmadhArayasteSA, naTTasajjANa' nRtye sajjA:guNIbhUtA nRtyasajjAsteSAM / tadanantaraM ca yathoktavizeSaNaviziSTaM vAmaM bhuja prasArayati, tasmAd-vAmabhujAt aSTazataM devakumArikANAM vinirgacchati, kathambhUtamityAha-'sassiyANa sarittayANaM sarivvayANa sarisalAvaNNarUvajovaNaguNovaveyANaM egAbharaNavasaNagahiyanijoINaM duhatosaMvelliyagganiyatvINamiti pUrvavat 'AviddhatilayAmelANaM' Abiddhastilaka Amelava-zekharako yakAbhistA AviddhatilakAmelAstAsAM 'piNaddhagevejjakaJcukANa'miti, pinaddhaM graiveyaka-grIvAbharaNaM kaJcukazca yakAbhistAstathA tAsA murary orm bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~106~ Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) (13) ----------------------------------- mala 20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka 20-23] dIpa anukrama [20-23] zrIrAjamaznI nAnAmaNikagArayaNabhUsaNavirAiyaMgamaMgINa miti, nAnAvidhAni maNikanakaratnAni yeSu bhUSaNeSu nAni nAnAmaNikanakaratnAni | nATyavidhiH malayagirI nAmaNikanakaratnabhUparNavirAjitAnyaGgamaGgAni-aGgapratyaGgAni yAsa tAstathA tAsAM, 'caMdANagANaM candaddhasapanihAlANaM candAyA vRttiH hiyasomadaMsagANaM ukkA iva ujjovemANINamiti sugama 'siGgArAgAracAravesANaM hasiyabhaNiyaciTThiyavilAsasalAliyasaMlApaNiuNa juttovayArakusalANaM mahiyAujANaM naTTasajjANamiti pUrvavat / 'tae NaM se bhUriyAme deve' ityAdi, tataH (sa) maryAbho devo'STazataM zaGkhAnAM | sAvikarvati, aSTazataM zavavAdakAnAma 1, aSTazataM zRGgANAmaSTazataM zRGgavAdakAnAM 2 aSTazata zahikAnAM aSTazataM zaDikAvAdakAnAM2, hasvaH zaGkho jAtyantarAtmakaH zaDikA, tasyA hi svaro manAk kSNio bhavati, na tu zavadatigambhIraH, tathA azAM varamukhInAM -kAhalAnAM asataM kharamukhIvAdakAnAm 3, aSTazataM peyAnA, pepA nAma mahatI kAhalA, aSTazataM peyavAdakAnAM 4, aSTazataM pIripIrikANAM-kolika-19 puTavanaddhamukhavAdyavizeSarUpANAmaSTazataM pIripIrivAdakanAM 5 aSTazataM paNavAnA, paNavo-bhANDaparaho laghupaTaho vA azataM pagavavAdakAnAM DA6 aSTazataM panhAnAM aSTazataM paTahavAdakAnAM 7 aSTazataM bhambhAnAM bhambhA-hakA aSTazata bhanbhAvAdakAnAM 8 aza horambhANA, horambhA-mahADha kA azata horambhAvAdakAnAM 9 aSTazataM bherINAM-DhakAkRtivAdhavizavarUpANAmaSTazataM bherIvAdakAnA 10 azanaM| kAjhallarINAM jhArInAma-cauvanaddhA vistIrNavalayAkArA azataM jhallarIvAdakAnAM 11 azataM dundubhInAmaSTazataM dundubhivAdakAnAM dundubhirbhayAkArA saGkaTamukhI devAtoyavizeSaH 12 aSTazataM murujAnAM mahApramAgo mardalo murujaH aSTazataM murujavAdakAnAM |13 aSTazataM mRdaGgAnAM laghumadalo mudaGgo'STazataM mRdaGgavAdakAnAM 14 aSTazataM nandImRdaGgAnAM nandImRdaGgo nAma ekataH // 49 // saGkIrNo'nyatra vistRto murajavizeSaH, aSTazataM nandImRdaGgavAdakAnAM 15 aSTazatamAliGgAnAM AliGgo-murajavAyavizeSa evASTaza For P OW aaurary.org bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~107~ Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM 20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] tamAliGgavAdakAnAM 16 aSTazataM kustumbAnA kustumbaH-cAvanaddhapuTo vAdyavizeSaH aSTazataM kustumbavAdakAnAM 17 aSTazataM gomukhInAM, momukhI lokato'vaseyA, aSTazataM gomukhIvAdakAnAM 18 aSTazataM maIlAnA, maIlA-ubhayataH samaH, aSTazavaM mardalavAdakAnA 19 aSTazata vipazcInAM. vipazcI-tritantrI vINA, aSTazataM vipaJcIvAdakAnAM 20, azataM ballakInA, ballakI-sAmAnyato vINA, aSTazataM vallakIvAdakAnAM 21 aSTazataM bhrAmarINAmaSTazataM bhrAmarIvAdakAnAM 22 aSTazataM SaDbhrAmarINAmaSTazataM ibhrAmarIvAdakAnAM 23 aSTazataM parivAdinInAM parivAdinI-saptatantrI vINA aSTazataM parivAdinIvAdakAnAM 24 aSTazata vavIsAnAmaSTazataM vavIsAvAdakAnAM 25 aSTazataM sughoSANAmaSTazataM sughoSAvAdakAnAM 26 aSTazataM nandighoSANAmaSTazataM nandIghopavAdakAnAM 27 aSTazataM mahatInAM, mahatI-zatatantrikA vINA aSTazataM mahatIvAdakAnA 28 aSTazataM kacchabhInAmaSTazata kanchabhIvAdakAnAM 29 aSTazataM citravINAnAM aSTazataM citravINAvAdakAnAM 30 aSTazatamAmodAnAmaSTazataM AmodavAdakAnAM 31 aSTazataM jhaJjhAnAmazataM jhaJjhAvAdakAnAM 32 aSTazataM nakulAnAM aSTazataM nakulavAdakAnAM 33 aSTazataM tUNAnAmaSTazataM tUNAvAdakAnAM / 34 aSTazataM tumbavINAnAM tumbayuktA vINA yA tumbavINA adhakalyaprasiddhA aSTazataM tumbavINAvAdakAnAM 35 aSTazataM mukundAnAM mukundo-murujavAyavizeSo yo'tilInaM prAyo bAdyate aSTazataM mukundavAdakAnAM 36 aSTazataM huDukAnAmaSTazataM huDakAvAdakAnAM huDukA matItA 37, aSTazanaM civi[vici] kInAmaSTazataM civi[vici] kIvAdakAnAM 38, aSTazataM kasTInArASTazataM kasTIvAdakAnAM, karaTI pratItA |39 aSTazataM DiNDimAnAmaSTazataM DiNDimavAdakAnA, madhamaprastAvanAstabakaH paNavavizeSaH DiNDimaH40, aSTazataM kiNitAnAmaSTazana kiNitacAdakAnAM 41 aSTazataM kaTavAnAmazataM kaDavAvAdakAnA, kaDavA-karaTikA 42, azataM dardarakANAmahazataM dardavAdakAnA, daIrakaH ~108~ Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM 20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] zrIrAjapraznI pratItaH 43, aSTazataM dardarikANAmaSTazataM dardarikAvAdakAnA laghudaIrako dardarikA 44 aSTazataM kustumbarANAmaSTazataM kustumbara- nAvyavidhi malayagirI cAdakAnAM 45 aSTazataM kalazikAnAmaSTazataM kalazikAvAdakAnAM 46, aSTazataM kalazAnAmaSTazataM kalazacAdakAnAM 47, aSTazataM yA vRttiH | tAlAnAmaSTazataM tAlavAdakAnAM 48, aSTazataM kAMsyatAlAnAmaSTazataM kAMsyatAlavAdakAnA 49, aSTazata riMgisikAnAmaSTazataM riMgisi kAvAdakAnAM 50, aSTazatamaGgArikANAmaSTazatamaGgarikAbAdakAnAM 51, aSTazataM zizumArikANAmayataM zizumArikAbAdakAnAM 52, | aSTazataM vaMzAnAmaSTazataM vaMzavAdakAnAM 53 aSTazata bAlInAmaSTazataM bAlIvAdakAnAM, vAlI-tUNavizeSaH, sa hi mukhe dattvA vAyate 54, aSTazataM veNUnAmaSTazataM vaNavAdakAnAM 55, aSTazataM parilInAmaSTazataM parilIvAdakAnAM 56, aSTazataM baddhakAnAmaSTazataM baddhakavAdakAnA, baddhakastUNavizeSaH 57, avyAkhyAtAstu bhedA lokataH pratyetavyAH, evamAdIni bahanyAtodyAni AtoyavAdakAMzca vikurvati, sarvasatya yA tu mUlabhedApekSayA''toyabhedA ekonapazcAzat , zeSAstu bhedA etedhevAntarbhavanti, yathA vaMzAtodyavidhAne bAlIveNuparilIvanagA hAiti / evamAiyAI eguNapaNNaM AtojjavihANAI viuccai iti, vikucitvA ca tAn svayaMvikurvitAn devakumArAn devakumAri kAca zabdayati, te ca zabditA hRSTatuSTAnanditacittAH sUryAbhasamIpamAgacchanti, Agatya ca karatalaparigRhItaM dazanakhaM zirasAva ca mastake'JjaliM kRtvA jayena vijayena vardhApayitvA evamavAdiSuH-sandizantu devAnAM piyA yadasmAbhiH karttavyaM, tataH sa suuryaabho| devastAn bahUna devakumArAn devakumArikAzca evamavAdIt gacchata yUyaM devAnAM piyAH zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM vikRtva AdakSi // 50 // pradakSiNaM kuruta kRtvA ca vandadhvaM namasyata vanditvA namasthitvA gautamAdInAM zramaNAnAM nirgrandhAnAM tAM devajanaprasiddhAM divyAM devadi , divyA devadyutiM divyaM devAnubhAvaM divyaM dvAtriMzadvidhaM nATayavidhimupadarzayata, upadarya caitAmAjJaptiko kSiprameva prtyrpyt| 'tae Nami'-al JAMEmiratinatil Mandiarary.orm bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~109~ Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ----------------------------------- malaM [20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] tyAdi, tataste bahavo devakumArA devakumArikAzca sUryAbhena devena evamuktAH santo hRSTA yAvatlatizRNvanti, abhyupagacchantItyarthaH, patizrutya ca yatra zramaNo bhagavAnmahAvIrastatropAgacchati upAgatya ca zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM trikRtya AdakSiNapradakSiNIkurvanti katvA ca bandante namasyanti vanditvA namasyitvA ca yasminpadeze gautamAdayaH zramaNAstatra samakAlameva-ekakAlameva samavasaranti. milantItyarthaH, samavasatya ca samakameva-ekakAlameva avanamanti-adho nIcA bhavanti, avanamya ca samakameva unnamanti, Urdhvamavati ente iti bhAvaH, tadanantaraM caivaM kameNa sahita saGgantaM stimitaM cAvanamanamunnamanaM ca vAcyama , amISAM ca sahitAdInAM bhedaH samyasAkozalopetanATayopAdhyAyAdevAgantavyaH, tataH stimitaM samakamunnamya samakameva prasaranti, prasRtya ca samakameva yathAyogamAtodyavidhAnAni gRhNanti, gRhItvA ca samakameva pravAditavantaH samakameva pragItavantaH samakameva pranartitavantaH, 'kinte' ityAdi, kizca te devakumArA devakumArikAba evaM pragItA apyabhavanniti yogaH, kathamityAha-'ureNa maMda'miti, sarvatra saptamyarthe tRtIyA, urasi mandaM yathA bhavati evaM pragItAH, 'zireNa tAraM kaNThena vitAra miti zirasi kaNThe ca tAraM atizayena yathAvallakSaNopetaM, kimuktaM bhavati ?-urasi prathamato gItamutkSipyate utkSepakAle ca gItaM mandaM bhavati, AdimiumArabhaMtA' iti vacanAt , anyathA gItaguNakSateH, tata uktaM ' urasi manda'miti, tato gAyatAM mUrdhAnamabhinnana svara uccastaro bhavati, sthAnakaM ca dvitIyaM tRtIyaM vA samadhirohati, tataH zirasi tAramityuktaM, zirasazca pratinivRttaH san svaraH kaNThe ghulati ghulaMcAtimadhuro bhavati tataH kaNThe vitAramityuktaM tivitisamayareyAraiyamiti, 'guMjAvakakuharovagU' guJjanaM guJjA guJjApadhAnAni yAni abakrANi-zabdamArgApratikUlAni kuharANi teSUpagUDhaM guJjAvakuharopagUDhaM, kimuktaM bhavati ?-teSAM devakumArANAM devakumArikANAM ca tasmin prekSAgRhamaNDape gAyatA gItaM teSu prekSAgRhamaNDapasa bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~110~ Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sU0 23 sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] zrIrAjapraznI tevanyeSu ca kuharepu khAnurUpANi pratizabdasahasrANyutthApayavartate iti, 'rattamiti rakta iha yat geyarAmAnuraktena gItaM gIyate tat nATyavidhiH maLayagirI- raktamiti tadvidA prasiddhaM, 'tiTThANakaraNasudhdha miti trINi sthAnAni-ura:prabhRtIni teSu karaNena kriyayA zuddhaM tristhAnakaraNazuddhaM, yA vRttiH tadyathA-ura-zuddhaM kaNThazuddhaM zirovizuddha ca, tatra yadi urasi svaraH svabhUmikAnusAreNa vizAlo bhavati tata urovizuddhaM sa eva / yadi kaNThe vartito bhavati asphuTitazca tataH kaNThavizuddhaM yadi punaH ziraH prAptaH san sAnunAsiko bhavati tataH zirovizuddha, yadi vA ||51||kaayt urakaNThazirobhiH zleSmaNA avyAkulitairvizuddhagIyate tata urAkaNThazirovizuddhatvAnvisthAnakaraNavizuddhaM, tathA sakuharo guJjana yo vaMzo ye ca tantrItalatAlalayagrahAsteSu muSTha-atizayena sampayuktaM sakuharagujadaMzatantrItalatAlalayagrahasusampayuktaM, kimuktaM bhavati?-sakahare vaMze guJjati tandhyAM ca vAghamAnAyAM yadaMzatantrIsvareNAvirudaM tat sakuharagujadaMzatantrIsusanmayuktaM, tathA parasparahatahastatalasvarAnuvati yat tat talasusampayuktaM, yat murajakaMzikAdInAmAtodyAnAmAhatAnAM yo dhvaniH pAdotkSepo yaca nRtyatA nartikApAdotlepastena samaM tat tAlasusampayuktaM, tathA zRGgamayo dArumayo dantamayo vA yojulikozikastenAhatAyAstanyAH svarama kAro layastamanusaran geyalayasusampayuktaM, tathA yaH prathamaM vaMzatantryAdibhiH svaro gRhItastanamArgAnusAri grahamusammayuktaM, tathA P'mahura ti madhurasvareNa gIyamAnaM, madhuraM kokilArutavat , tathA 'samamiti talavaMzasvarAdisamanugataM samaM 'salaliya'ti yatsvara gholanAprakAreNa lalatIva tat saha lalitena lalanena varcate iti salalitaM, yadi vA iti yat oSendriyasya zabdasparzanamatIva sUkSmamutpAdayati sukumAramiva ca pratibhAsate tatsalalitamiti, ata eva manoharaM, punaH kathambhUtamityAha-'mauribhitapadasaJcAraM tatra mRdurmudunA- // 51 // svareNa yukto na niSTureNa tathA yatra svaro'kSareSu gholanAsvaravizepeSu ca sazcaran raGgavIca pratibhAsate(sa)padasazcAro rimita ucyate, mRduri NER I nsuranorm bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~111~ Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) (13) --------- ------------------------- mala 20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] OCTC9DHARMERSERY bhitaH padeSu geyanivaddheSu saMcAro yatra geye tanmaduribhitapadasaJcAraM, tathA 'surai ' iti zobhanA ratiyasmin zrotAM tataH surati tathA zobhanA natirnAmo'vasAno yasmin tat sunati tathA varaM pradhAnaM cAra-viziSTacaGgimopetaM rUpaM-svarUpaM yasya tadaracArurUpaM divyaMpradhAnaM nRttasaja geyaM pragItA apyabhavana , 'ki te' ityAdi, kizca te devakumArA devakumArikAdha pragItavantaH prativantazca 'uddhayaMtANaM saMkhANamityAdi, atra sarvatrApi paThI saptamparthe, tato'yamoM-yathAyogamuyAyamAnAdiSu zAdiSa, iha zazRGgazaTikA-10 kharamuhIpeyA paripirikANAM vAdanamuddhyAnamiti prasiddha, praNavapaTahAnAmAmoTanaM maMbhAhorambhANAmAskAlanaM bherIjhallarIdundubhInAM tADanaM murajamRdaGgannandImRdaGgAnAmAlapanaM AliGgakustumbagomukhImadalAnAmuttAlanaM vINAvipazcIvalakInAM macchenaM bhrAmarISaDbhrAmarIparivAdanInAM spandanaM bavAsA (badIsA) sughopAnandiyoSANAM sAraNaM mahatIkacchapIcitravINAnAM kuTTanaM AmodajhaJjhAnakulAnAmAmoTanaM tunvatUNavINAnAM sparzanaM mukundahuDakAvicikIkaDavAnAM mUrchanaM karaTADiDimakiNikakaDavAnAM vAdanaM dardaradadarikAkustunvakalasikAmahukAnAputtADanaM talatAlakaMsatAlAnAmAtAina riGgiAsikAlatikAmakarikAzizumArikAgA ghAna vaMzaveNuvAlIpiralIpiralIvadhagAnA phukanamata uktaM 'uddhamaMtANaM saMkhANa mityAdi, 'tae NaM se dive gIe' ityAdi, yata evaM pragItavanta ityAdi, tato Namiti pUrvavat tadivyaM gotaM divyaM vAditaM divyaM nRttamabhavaditiyogaH, divyaM nAma pradhAna, 'evamabhue gIe ityAdi, 'agbhue gIe abhue vAie anbhue naTTe' adbhutaM-AzcaryakAri 'siMgAre vAie siMgAre naTTe' siMgAraM-zRGgAra zRGgArarasopetatvAt , athavA zRGgAraM nAmAlaGkRtamucyate, tatra yadanyAnyavizeSakaraNenAlaGkRtamiva gItaM vAdanaM nRnaM vA tat zRGgArAmiti, 'urAle gIe urAle cAie urAle na? ' udAraM-sphAraM paripUrNaguNopetatvAt , natu kacidapi hInaM, 'maNuNNe gIe maNuNe vAie maNune naTTe' manoz2a-mano'nukUla REnatandana bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~112~ Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) -------------------------------- mala 20-23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka 20-23] dIpa anukrama [20-23] zrIrAjamaznIdaSTaNAM zrotRNAM ca manonivRtikaramiti bhAvaH, tacca manonitikaratvaM sAmAnyato'pi syAt ataH prakarSavizeSapratipAdanArthamAha- nAvyavidhiH malayagirI- maNahara ' iti, 'maNahare gIe maNahare vAie maNahare naTTe' mano harati-AtmavazaM nayati tadvidAmapyaticamatkArakAritayeti manoharam , yA vRttiH patadevAha -'upinjalabhUte / upijalam-AkulakaM utpiJjalabhUte Akulake bhUte, kimuktaM bhavati ?--mahardikadevAnAmadhyatizAyitayA mU023 paramakSobhotpAdakatvena sakaladevAsuramanujasamUhacicAkSepakArIti, 'kahakahabhUte ' iti kahakahetyanukaraNaM, kahakahati bhUta-prApta kaha-13 kahabhUtaM, kimuktaM bhavati?-nirantaraM tattadvizeSadarzanataH samucchalitapramodabharaparavazasakaladikacakavAlabattiprekSakajanakRtamazasAvacanabolakolAhalavyAkulIbhUtamiti, ata eva divyaM devaramaNamapi devAnAmapi ramaNaM-krIDanaM pravRttamabhUt / 'tae Na te bahave devakumArA ya' ityAdi, tataste bahavo devakumArA devakumArikAzca zramaNasya bhagavato mahAvIrasya purato gItamAdizramaNAnAM svastikazrIvatsananyAvarttavarddhamAnakabhadrAsanakalazamatsyadarpaNarUpANAmaSTAnAM mahanlakAnAM bhaktyA-vicchittyA citram-AlekhanamAkArAbhidhAnaM vA yasmin sa svastikazrIvatsanandyAvarttavarddhamAnakabhadrAsanakalazamatsyadarpaNamaGgalabhakticitraH, evaM sarvatrApi vyutpattimAtraM yathAyogaM paribhAvanIyaM, sampagbhAvanA tu kartuM na zakyate, yato'mISAM nATyavidhInAM samyak svarUpapratipAdana DIpUrvAntargate nATyavidhiprAbhRte, taccedAnI vyavacchinnamiti prathamaM divyaM nATyavidhimupadarzayati, tae NaM te bahave devakumArA ya devakumArIo ya samameva samosaraNaM kareMti 2 tA te ceva // 52 / / bhANiya jAba dive devaramaNe parvatayAvi hotthA, tae NaM te bahave devakumArA ya devakumArIo ya SainEnatandh lidunmurary.orm bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~113~ Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) (13) ----------------------------------- mala 24-25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka ra4-ra dIpa anukrama [24-25] samaNassa bhagavao mahAvIrassa AvaDapaJcAvaDaseDhigaseDisosthiyasovasthipUsamANagamacchaMDamagaraMDajAgamArAphullAbalipa umapatnasAgarataraMgavasatalatApaumalayabhanicitraM NAma divaM NaTTavihiM ubadasati / evaM ca ekvekiyAe NaTTavihIe samosaraNAdIyA esA vanavayA jAva dive devaramaNe pavanevi yAvi hotthA / tae NaM te bahave devakumArA devakumAriyAo ya samaNassa bhagavato mahAvIrassa IhAmiha usamaturaganaramagaravihagavAlagakiMnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhanicittaM NAmaM divaM NaDhavihi uvadaMsaMti 3 / egato vakaM duhao vakaM [ egato khuha duhao khuhaM ] ego cakkavAlaM duhI cakavAlaM cakkaddacakkavAlaM 4 NAmaM divaM NaTTavihiM upadasati caMdAvalipavibhani ca valiyAvalipavibhAni ca haMsAyalipavibhattiM ca sarAvalipavibhAniM ca egAvalipavibhattiM ca tArAvalipavibhanniM ca munAvalipavibhani ca kaNagAvalipavibhattiM ca rayaNAvalipavibhani ca NAma divaM NaTTavihaM upadasati 5 caMduggamaNapavibhatriM sUruggamaNapavibhatiM ca uggamaNaggamaNapavibhanniM ca NAmaM divaM NaTTavihaM ubadaMseti 6 caMdAgamaNapavibhanniM ca sUrAgamaNapavibhattiM ca AgamaNAgamaNapavibhani ca NAmaM divaM gaTTavihaM uvadaMsaMti 7 caMdAvaraNapavibhanniM ca sarAvaraNapavibhattiM ca NAmaM divaM NaTTavihaM ubadasati 8 caMdatyamaNapavibhanniM ca sUrasthamaNapavibhanniM ca atthamaNa'sthamaNapavibhani nAma divaM NavihaM upadaMsaMti 9 caMdamaMDalapavibhani ca sUramaM bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~114~ Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [24-25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: nATyavidhiH zrIrAjamaznI malayagirIyA vRttiH m024 prata sUtrAMka [24-25] dIpa DalapavibhanniM ca nAgamaMDalapavibhattiM ca jakkhamaMDalapavibhaniM ca bhUtamaMDalapavibhaniM ca [rakvasa mahoraga. gaMdhava maMDalapavibhani ca ] maMDalapavibhanniM NAmaM divaM gaTTavihaM ubadasati 10 usamalaliyavakataM sIhalaliyayataM hayavilaMbiyaM gayavilaMbiyaM mattahayavilasiya mattagayavilasiyaM duyavilaMpiyaM NAma divaM NaTTavihiM uvadaMsaMti 11 sAgarapavibhani ca nAgarapavibhattiM ca sAgaranAgarapavibhani ca NAmaM divaM Naviha uvadaMsaMti 12 gaMdApavibhanniM ca caMpApavibhani ca nandAcaMpApavibhattiM ca NAma divaM Naviha013macchaMDApadhibhaniM ca mayaraMDApavibhani ca jArApavibhanniM ca mArApavibhanniM ca macchaMDAmayaraMDAjArAmArApavibharti ca NAma divaMNavihiM ubadasati 14 kattikakArapavibhanniM ca sanikhakArapavibhatiM ca ganigakArapavibhaniM ca pattidhakArapavibhatiM ca uttiTakArapavibhattiM ca kakArasakAragakAraghakAraDakArapavibhani ca NAmaM divaM paTTavihaM uvadaMseti 15 evaM cakAravaggovi 16 TakAravaggovi 17 takAravaggovi 18 pakAravaggovi 19 asoyapallavapavibhatiM ca aMbapallavapavibhani ca jaMbapallavapavibhattiM ca kosaMcapallavapavibhaniM ca pallava 2 pavibhani ca NAmaM divaM gaTTavihaM uvadaMsati 20paumalayApavibhani ca jAva sAmalayApavibhatiM ca layAlayApavibhAnaM ca NAma divaM gaTTavihaM ubaIseMti 21 duyaNAmaM gaDhavihaM uvadaMsaMti 22 vilaMbiyaM NAmaM paTTavihi 23 duravilaMbiyaM NAma NaTTavihi 24 aMciyaM 25 ribhiyaM 26 aMciyari anukrama [24-25]] // 53 // bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~115~ Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [24-25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [24-25] bhiyaM 27 ArabhaI 28 bhasolaM 29 ArabhaDabhasolaM 30 uppayanivayapavarta saMkuciyaM pasAriyaM rayA (kheya)radayabhaMtasaMbhaMtaNAmaM divaM NaTTavihiM upadaMseti / tae NaM te pahave devakumArA ya devakumArIyAo ya samAmeva samosaraNaM karati jApa dilve devaramaNe pavane yAvi hotthA tae NaM te bahave devakumArA tha devakumArIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa babhavaca riyaNibaddhaM ca (devalAyacariyanibaddhaM ca) cavaNacariyaNipaddhaM ca saMharaNacariyanivaddhaM ca jammaNacariyanibaddhaM ca abhise acariyanibaddhaM ca pAlabhAbacarizanibaddha sa jovaNacariyanibaddhaM ca kAmabhogacariyanibaddhaM ca nikSamaNacariyanivaddhaM ca tavacaraNacariyaniSaddhaM ca (NANuppAracariyanivaddhaM ca )titthaparattaNacariyaniSparinivANacariyanivaddhaM ca carimacariyanivaddhaM ca NAmaM divaM NaTTavihi uvadaMseMti 32 // tae NaM te yahaM devakumArA va devakumArIyAyo ya cauvihaM vAinaM vApaMti, taMjahA-tataM vitataM ghaNaM yumiraM, tae Na te vahaye devakumArA ya devakumArIo ya cauvihaM gayaM gAyaMti, taMjahA-ukkhinaM pAyana bhaMdAya roiyAvasANaM ca / 'tae Na te bahave devakumArA ya devakumAriyAo ya cauvihaM NaTTavihiM upadaMsanti, taMjahAaMciyaM ribhira ArabhaI bhasolaM ca, tae NaM te baho devakumArA ya devakumAriyAo ya caubiha abhiNayaM apiNati, jahA-diTuMtiyaM pADitiyaM sAmantIvaNivAzyaM aMtAmajhAvasANiyaM, nae NaM te dIpa anukrama [24-25] JMEarathiEAR. bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~116~ Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [24-25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjamaznI malayagirIyA vRttiH nATyopasaMhAra svasthAnagatizca prata sUtrAMka [24-25] // 54 // ma025 dIpa bahava devakumArA ya devakumAriyAo ya goyamAdiyANaM samaNANaM niggaMthANaM divaM devihi divaM devajurti divaM devANubhAgaM divaM patnIsahabaddhaM nADayaM ubadasittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tisutto AyAhiNapayAhaNaM karei 2 nA vaMdati namasati vaMdittA namaMsittA jeNeva sUriyAme deve teNeva uvAgacchanti teNeva ubAgacchitA sariyAbhaM devaM karayalapariggahiyaM sirasAvanaM matthae aMjaliM kaTTa jaeNaM vijaeNaM baddhAvati 2 nA evamANaniyaM paJcappiNati (sa.24) tae NaM se sUriyA deve taM divaM devihiM divaM deva juI divaM devANubhAvaM paDisAharada paDisAharetA saNeNaM jAte ege egabhae tae NaM se sariyAbhe deva samaNaM bhagavaM mahAvIra tikkhunI AyAhiNapayAhiNaM karei baMdati NamaMsati vaMditA NamasinA nigaparivAlasaddhiM saMparibuDe tameva divaM jANavimANaM durUhati durUhinA jAmeya disiM pAudabhUyA tAmeva disi paDigayA // (sU.25) tato dvitIyaM nATyavidhimupadarzayitukAmA bhUyo'pi pAguruprakAreNa samakaM samavasaraNAdikaM kurvanti, tathA cAha-'tae NaM te vahave devakumArA ya devakumArIo ya samakameva samosaraNaM karoti' ityAdi pAguktaM tadeva tAyadvaktavyaM yAvat 'dive devaramaNe pabatte yAci hotthA' iti / 'tae NamityAdi, tataste bahavo devakumArA devakumArikAca zramaNasya bhagavato mahAvIrasya purato gautamAdInAM zramaNAnAM AvartamatyAvartazreNiprazreNisvastikapuSpamANavakavarddhamAnakamatsyANDakamakarANDakajAramArapuSpAvalipanapatrasAgarataravAsantIlatApadmalatApakticitraM nAma dvitIyaM nATyavidhimupadarzayanti / tadanantaraM tRtIyaM nATyavidhimupadarzayituM bhUyastathaiva samavasaraNAdikaM anukrama [24-25] // 54 // JASTI aauraryorg bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~117~ Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [24-25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [24-25] dIpa kurvanti, evaM samavasaraNAdikaraNavidhirekaikasminnAvyavidhI pratyeka 2 tAvadvaktavyo yAvaddevaramaNe pavatte yAvi hotthA iti tata IhAmRgaRpabhaturaganaramakaravihagalyAlakinnararurusarabhacamarakuJjaravanalatApamalatAbhakticitraM nAma tRtIya divyaM nATyavidhimupadarzayanti 3.2 tadanantaraM bhUyo'pi samavasaraNAdividhikaraNAnantaramekato carka-ekatazcakravAlaM dvidhAtazcakravAlaM cakArddha cakavAla nAma caturtha divyaM nATyavidhimupadarzayanti 4, tadanantaramuktavidhipurassaraM candrAvalipavibhakti mUryAvalipavibhakti valayAvalipavibhakti haMsAvalipavibhAkti ekAvalipavibhakti tArAbalipavibhAkti muktAvalipavibhakti kanakAcalipavibhakti ratnAvalipavibhaktyabhinayAtmakamAvalipavibhakti nAma paJcamaM nATyavidhimupadarzayanti 5 tadanantaramuktakrameNa candrodmapravibhaktisUryogamapravibhaktiyuktamudgamanodgamanapavibhaktiM nAma paThaM nATayavidhimupadarzayanti 6 tata uktaprakAreNa candrAgamanapavibhaktisUryAgamanapavibhaktiyuktamAgamanapavibhaktinAma saptamaM nATyavidhimupadarzayanti 7, tadanantaramuktakrameNa candrAvaraNapravibhaktimUryAvaraNa vibhaktiyuktamAvaraNAvaraNAvibhaktinAmakamaSTamaM nATyavidhi 8 tata uktakramaNaiva candrAstamayanapavibhaktisUryAstamayanapavibhaktiyuktamastamayanapavibhaktinAmakaM navamaM nATayavidhi 9 tata uktamakAreNa candramaNDalapavibhaktimUryamaNDalapavibhaktinAgamaNDalapavibhaktiyakSamaNDalapavibhaktibhUtamaNDalapavibhaktiyuktaM maNDalapavibhaktinAmaka dazamaM divyaM / nATyavidhi 10 tadanantaraM uktakameNa RSabhamaNDalapavibhaktisiMhamaNDalapavibhaktihayavilambitamajavilambitahapavilasitagajavilasita mattahayavilasitamattagajavilasitamattahayavilaMbitamattagajabilAMvitaM vilaMbitAbhinayaM drutavilamvitaM nAma ekAdazaM nATyavidhi 11 tadanaOMAntaraM sAgaramavibhaktinAgarapavibhaktiabhinayAtmakaM sAgaranAgarapavibhaktinAma dvAdarza nATyavidhi 12 tato nandApavibhakticampApavi bhaktacAtmakaM nandAcampApavibhaktinAma trayodazaM nATyavidhi 13 tato matsyANDakamavibhaktimakarANDakamavibhaktijAramavibhaktimArapa anukrama [24-25] SAREairatna bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~118~ Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ----------------------------------- mala 24-25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [24-25] RRC dIpa zrIrAjamaznI vibhaktiyuktaM matsyANDakamakarANDakajAramArapavibhaktinAma caturdazaM nATyavidhi 14 tadanantaraM kameNa ka iti) kakArapavibhaktiH, kha sUryAbhakarta malayagirI- iti khakArapravi0 ga iti gakAramaya iti ghakAraNa Ga iti ukArapravibhaktirityevaM kramabhAvikakArAdipavibhaktiabhinayAtmaka dvAtriMzadviSaM yA dRciHkakArakhakAragakAracakAraDakArapavibhaktinAmaka paJcadazaM divyaM nATyavidhi 15 evaM cakArachakArajakArajhakAraakAramavibhaktinAmakaM kA nRtyaM // 55 // poDazaM divyaM nATayavidhi 16 TakAraThakAraDakAraDhakAraNakArapavibhaktinAmakaM saptadazaM divyaM nATyAvadhi 17 takArathakAradakAradhakAranakArapravibhaktinAmaka aSTAdarza nATyavidhi 18 pakAraphakArabakArabhakAramakArapavibhaktinAmakamekonaviMzatitamaM divyaM nATyavidhi | 015 19tato'zokapallavapravibhaktyAmrapallavapravibhaktijambUpallavapravibhaktikozambapallavapravibhaktyabhinayAtmaka pallucapavibhaktinAmakaM viMzatitama divyaM nATyavidhi 20 tadanantaraM padmalatApavibhaktinAgalatApavibhaktiazokalatApravibhakticampakalatApavibhakticUtalatApavibhaktibanalatApavibhaktivAsantIlatApavibhaktikundalatApavibhaktiatimuktakalatApAvabhaktizyAmalatApavibhaktiabhinayAtmakaM latApavibhaktinAmakamekaviMzatitamaM divyaM nATyavidhi 21 tadanantaraM taM nAma dvAviMzatitamaM nATyavidhi 22 tato vilambitaM nAma trayoviMzatitama 23 drutavilamvitaM nAma caturviMzatitama 24 azcitaM nAma paJcaviMzatitamaM 25 ribhitaM nAma paDriMzatitamaM 26 azcitaribhitanAma saptaviMzatitamaM 27 ArabhaTa nAma aSTAviMzatitama 28 bhasolaM nAma ekonatriMzati(ta)ma 29 ArabhadabhasolaM nAma triMzattama 3010 tadanantaramutpAtanipAtaprasaktaM sahucitaprasAritarevakaracitaM bhrAntasambhrAnta nAma ekatriMzattamaM divyaM nATyavidhimupadarzayanti 31 tadanantaraM ca zramaNasya bhagavato mahAvIrasya caramapUrvamanuSyabhavacaramacyavanacaramagarbhasaMharaNacaramabharatakSetrAvasarpiNItIrthakarajanmAbhiSeka- // 55 // caramabAlabhAvacaramayauvanacaramakAmabhogacaramaniSkramaNacaramatapazcaraNacaramajJAnotpAdacaramatIrthapravarttanacaramaparinirvANanivadaM caramanibaddhaM anukrama [24-25]] GEO SAMEmirathind bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~119~ Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - mUlaM ----------------------------------------------------------------------------------- mUlaM [-] Agama (13) pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [24-25] nAma dvAtriMzattamaM divyaM nATyavidhimupadarzayanti 32 / tadanantaraM vahavo devakumArA devakumArikAzca nATyavidhiparisamAptimaGgalabhUtaM / caturvidha vAditraM vAdayanti, tadyathA-vataM-mRdaGgapaTahAdi vitata-cINAdi ghana-kaMsikAdi sudhira-zakAhalAdi, tadanantaraM caturvidha gItaM gAyanti, tadyathA-ukSiptaM prathamataH samArabhyamANaM pAdAntaM pAdavRddha vRddhAdicaturbhAgarUpapAdabaddhamitibhAvaH, 'mandAya ' miti madhyabhAge mUrchanAdiguNopetatayA mandaM mandaM gholanAtmaka rocitAvasAnamiti-rocitaM yathoktalakSaNopetatayA bhAvitaM satyApitAmitiyAvat avasAnaM yasya tadrocitAvasAnaM / 'tae NAmityAdi, tatazcaturvidhaM nartanavidhimupadarzayanti, tadyathA-'azcita'mityAdi, 'tae / 'mityAdi, tatacaturvidhamAbhinayamAbhanayanti, tathathA-dAntikaM prAtyantika sAmAnyato vinipAta lokamadhyAvasAnikamiti, ete nanaviSayo'bhinaya viSayazca nATayakuzalebhyo veditavyAH 'tae NaM te bahane devakumArA devakumArIo' ityAdi upasaMhArasUtraM sugama, navaraM 'egabhUe' iti ekabhUtaH anekIbhUyaikatvaM prApta ityarthaH, 'niyagapariyAla saddhiM saMparibuDe / iti, nijakaparivAreNa sArdai privRtH| bhaMteti bhayavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati 2 evaM payAsI-mUriyAbhasma NaM bhaMte ! devassa esA divA devir3I divA devajuttI dive devANubhAve kahiM gate kahiM aNupaviTThe ?, go. ! sarIraM gate sarIraM aNupaviTTha, se keNa?NaM bhaMte ! evaM buccai ?-sarIraM gate sarIraM aNupaviTThe ?, go0 se jahAnAmae kUDAgArasAlA siyA duhato lilA duhato guttA guttaduvArA NivAyA NivAyagaMbhIrA,tIse NaM kUDAgArasAlAte adUrasAmaMte dIpa anukrama [24-25]] Saintairatani bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~120 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: kaTAkArazA: prata satrAka // 56 // [26] dIpa anukrama zrIrAjapraznI ittha NaM mahaMge jaNasamUhe ciTThati, tae NaM se jaNasamUha egaM mahaM abhavaddalagaM vA yAsavahalagaM vA mahAmalayagirI pAyaM vA ijamANaM pAsati 2 tA taM kUDAgArasAlaM aMto aNupapisinA NaM ciTThai, se teNa?NaM go- salAdRSTAntaH yA vRttiH pamA! evaM buccati-sarIraM aNupavitu (sU. 26) kriyasaMha raNe bhadantetyAmantraNapurassaraM bhagavAn gautamaH zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM vandate namasyati vanditvA namasthitvA 'evaM ' vakSyamANaprakAreNAvAdIta , pustakAntare vidaM vAcanAntaraM dRzyate, 'teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavI mahAvIrassa jite aMte- 026 vAsI' ityAdi, asya vyAkhyA tasmin kAle tasmin samaye aMzabdo vAkyAlaGkArAya:, zramaNasya bhagavato mahAvIrasya 'jyeSTha iti prathamo'ntevAsI-ziSyaH, anena padadvayena tasya sakalasaGghAdhipatitvamAvedayati, indrabhUtiriti mAtApitRkRtaM nAmadheyaM nAmetiprAkR-. tatvAta vibhaktipariNAmena nAmnati draSTavyaM, evamanyatrApi yathAyogaM bhAvanIyam, antevAsI ca kila vivakSAyAM zrAvako'pi syAdatastadAzaGkAvyavacchedArthamAha-'anagAraH na vidyate agAraM-gRhamasyetyanagAraH, ayaM ca vigItagotro'pi sambhAvyetAta Aha-gautamo gotreNa gautamAyagotrasamanvita ityarthaH, ayaM ca tatkAlocitadehaparimANApekSayA nyUnAdhikadeho'pi spAdata Aha-saptotsedhaH-saptahastapramANazarIrocchAyaH, ayaM cetthambhUto lakSaNahIno'pi zaGkandhetAtastadAzaGkApanodArthamAha-'samacauraMsasaMThANasaMdie' iti, samAH-zarIra lakSaNazAstroktapramANAvisaMvAdinyazcatasro'sayo yasya tat samacaturasra astrayastviha caturdigvibhAgopalakSitAH zarIrAvayavA draSTacyAH, anye / / 56 / / kAtyAhuH-samA-anyUnAdhikAzcatasro'pyasrayo yatra tat samacaturakhaM taJca tat saMsthAnaM ca, saMsthAnam-AkAraH taca, vAmadakSiNajAnyo [26] Santairatna unmurary.au | gautamasvAmina: varNana ~121 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata satrAMka [26] dIpa anukrama rantaraM Asanasya lalAToparibhAgasya cAntaraM vAmaskandhasya dakSiNajAnunazcAntarAmati, apare vAhuH-vistArotsedhayoH samatvAta samacaturasraM taca tatsaMsthAnaM ca 2, saMsthAnam-AkArastena saMsthito-vyavasthito yaH sa tathA 'jAva uThAe uddei' iti yAvatkaraNAta vajarisahasaMghayaNe kaNagapulaganighasapamhagore uggatave dittatave tattatave mahAtave urAle ghore ghoraguNe ghoratabassI ghoravaMbhacera-1 vAsI ucchnasarIre saMvittavipulateyalese caudasapucI caunANovagae savakkharasannivAI samaNassa bhagavatI mahAvIrassa adarasAmante ujANU ahosire jhANakoTThovagae saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai, tae NaM se bhagavaM goyame jAyasar3e jAyasaMsae jAyakouhalle japannasar3e upanasaMsae utpannakouhale saMjAyasaDhe saMjAyasaMsae saMjAyakouhalle samuppaNNasar3e samuppaNNasaMsae samuppaSNakouhAle / uDAe uDei ' iti draSTavyaM, tatra nArAcamubhayato markaTayandhaH RSabhastadupari veSTanapaTTaH kAlikA asthitrayasyApi bhedakamasthi evaMrUpaM saMhananaM yasya sa tathA, tathA kanakasya-suvarNasya yaH pulako-lavastasya yo nikapaH kapapake rekhArUpastathA padmagrahaNena padmakasarANyucyante avayave samudAyopacArAt yathA devadattasya hastAgrarUpo'vayavo'pi devadattaH, tathA ca devadattasya hastAgraM spRSTA loko vadati-spRSTo mayA devadatta iti, kanakapulakanikapavat padmavacca yo gauraH sa kanakapulakanikaSapanagauraH, athavA kanakasya yaH pulako-vatve sati bindustasya nikaSo varNataH sadRzaH kanakapulakanikaSaH, tathA padmavat-paakesaravat yo gauraH sa padmagauraH, tataH padadvayasya karmadhArayasamAsaH, ayaM ca viziSTacaraNarahito'pi zaGkayeta tata Aha-'uggatave' iti, ugram-adhRSyaM tapaH-anazanAdi yasya sa tathA, yadanyena prAkRtena puMsA na zakyate cintayitumapi manasA tadvidhena tapasA yukta ityarthaH, tathA dI jAjvalyamAnadahana iva karmavanagahanadahanasamarthatayA jvalitaM tapo-dharmadhyAnAdi yasya sa tathA, 'tattatave' iti taptaM tapo yena sa taptatapAH, evaM (26) 960 SAREatini I murary on | gautamasvAmina: varNanaM ~122~ Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata satrAMka [26] dIpa anukrama zrIrAjapraznI hi tena tapastaptaM yena sarvANyapi azubhAni karmANi bhasmasAt kRtAnIti 'mahAtave ' iti mahAn-prazastamAzaMsAdoSarahitatvAt tapo bhagavadgItamamalayagirI- yasya sa mahAtapAH, tathA 'urAle' iti, udAra:-pradhAnaH athavA urAlo-bhISmaH uprAdiviziSTatapaHkaraNataH pArthasthAnAmalpasattvA- varNanaM nAmatibhayAnaka iti bhAvaH, tathA ghoro-nipuNaH parIpahendriyAdiripugaNavinAzanamadhikRtya nirdaya itiyAvat , tathA ghorA anyairduranu | 25 carA guNA mUlaguNAdayo yasya sa ghoraguNaH, tathA ghoraistapobhistapasvI ghoratapasvI, 'ghorabaMbhacerakhAsI' iti ghoraM-dAruNamalpa- mU026 sattvaduranucaratvAt brahmacaryaM yat tatra vastuM zIlaM yasya sa tayA, 'ucchur3asarIre' iti ucchUDham ujnitamivojnitaM saMskAraparityAgAt zarIraM yena sa ucchvazarIraH, 'saMkhittaviulateulese' iti saGkSimA-zarIrAntargatatvena -hasvatAM gatA vipulA-vistIrNA anekayojanapramANakSetrAzritavastudahanasamarthatvAt tejolezyA-viziSTatapojanyalabdhivizeSaprabhavA tejojvAlA yasya sa tathA, 'caudasaputrI' iti caturdaza pUrvANi vidyante yasya tenaiva teSAM racitatvAt asau caturdazapUrvI, anena tasya zrutakevalitAmAha, sa cAvapijJAnAdivikalopi syAdata aah-'cunaannovge| matizrutAvadhimanaHparyAyajJAnacatuSTayasamanvitaH, uktavizeSaNadvayayukto'pi kazcinna samagrazrutaviSayavyApijJAno bhavati caturdazapUrvavidAmapi SaTsthAnapatitatvena zravaNAdata Aha-'sarvAkSarasannipAtI' akSarANAM sannipAtAH-saMyogAH akSarasannipAtAH sarve ca te akSarasannipAtAzca sarvAkSarasannipAtAste yasya jJeyAH sa tathA, kimuktaM bhavati ?-yaa| kAcit jagati padAnupUrvI vAkyAnupUrvI vA saMbhavati tAH sarvA api jAnAtIti, evaMguNaviziSTho bhagavAn vinayarAziriSa sAkSA ditikRtvA zipyAcAratvAcca zramaNasya bhagavato mahAvIrasyAdUrasAmante viharatIti yogaH, tatra dUraM-viprakRSTaM sAmantaM-sannikRSTa tatpra- // 57 // hatiSedhAdadUrasAmantaM tato nAtidUre nAtinikaTe ityarthaH, kiMviziSTaH san tatra viharatItyata Aha-' urdujANa ahosire Urdhva [26] | gautamasvAmina: varNanaM ~123~ Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata satrAMka [26] jAnunI yasyAsAvU jAnuH, adhaHzirA nordai tiryagvA vikSiptadRSTiH kintu niyatabhUbhAganiyamitadRSTirityarthaH, 'jhANakodovagae iti dhyAna-dharmadhyAnaM zukladhyAnaM ca tadeva koSThaH-kuzUlo dhyAnakoSThastamupagato dhyAnakoSThopagato, yathA hi koSTake dhAnya prakSiptamaviprasRtaM bhavati evaM bhagavAnapi dhyAnato'vipakIrNendriyAntaHkaraNavRtcirityarthaH, 'saMyamena' paJcAzravanirodhAdilakSaNena tapasAanazanAdinA cazabdo'tra samuccayArthoM lumo draSTacyA, saMyamatapograhaNamanayoH pradhAnamokSAGgatAkhyApanArthaM, prAdhAnyaM saMyamasya navakarmA-12 nupAdAnahetutvena tapasazca purANakarmanirjarAhetutvena, tathAhi- abhinavakarmAnupAdAnAt purANakarmakSapaNAca jAyate sakalakarmakSayalakSaNo mokSastato bhavati saMyamatapasormokSaM prati prAdhAnyamiti 'appANaM bhAvamANe viharati / iti, AtmAnaM vAsayan tiSThati / 'tae Na' mityAdi, tato dhyAnakoSThopagataviharaNAdanantaraM 'Na'miti vAkyAlaGkAre sa bhagavAn gautamo 'jaatsdd'e| ityAdi, jAta-- zraddhAdivizeSaNaviziSTaH san uttiSThatIti yogaH, tatra jAtA-pravRttA zraddhA-icchA vakSyamANArthatatvAvagarma prati yasyAsI jAtazraddhaHtathA jAtaH saMzayo yasya sa jAtasaMzayaH, saMzayo nAma anavadhAritArthaM jJAnaM, sa caiva-itthaM nAmAsya divyA devaddhivistRtA abhavat / idAnI sA ka gateti, tathA 'jAyakutUhale ' iti jAtaM kutUhalaM yasya sa jAtakutUhala:, jAtautsukya ityarthaH, tathA kathamamumartha bhaga vAn prarUpayiSyati iti, tathA 'uppnnsdd'e| utpannA pAgabhUtA satI bhUtA zraddhA yasyAsI utpannazraddhaH, aba jAtazraddha ityetadevAstu hAkimarthamutpannazraddha iti, pravRttazraddhavenavotpannazraddhatvasya labdhatvAt , na hi anutpannA zraddhA pravartate iti, atrocyate, hetutvapradarzanArtha, tathAhi-kathaM patnazraddhaH 1, ucyate, yata utpannazraddhaH, iti hetutvadarzanaM copapanna, tasya kAvyAlaGkagaratvAt yathA 'pravRttadIpAmapravRttabhAskarAM, prakAzacandrAM bubudhe vibhAvarI'mityatra, atra hi yadyapi prattadIpAditvAdevApravRttabhAskaratvamupagataM tathApyapattabhAskaratvaM dIpa anukrama (26) Saintaintinue LEJanuary | gautamasvAmina: varNanaM ~124~ Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata satrAka [26] dIpa anukrama zrIrAjapraznI pravRttadIpatvAdehetutayopanyastamiti samyak, 'uppannasar3e uppannasaMsaye ' iti prAgvat , tathA 'saMjAyasaTTe' ityAdi padaSaTkaM prAgvat , bhagavadgItamamalayagirI-kAnavaramiha saMzabdaH prakarSAdivacano veditavyaH, 'udyAe uTTei 'tti utthAnamutthA-urddha varttanaM tayA uttiSThati, iha 'uDei / ityukte varNana yA vRttiH kriyArambhamAtramapi pratIyeta yathA baktamuttiSThate tatastadvayavacchedArthamutthAyetyuktaM utthayA utthAya jeNevetyAdi yasmin digbhAge zramaNo bhagavAn mahAvIro vartate 'teNeveti tasminneva digbhAge upAgacchati, upAgatya ca zramaNaM prikRtva: trivArAn AdakSiNa- 025 pradakSiNIkaroti, AdakSiNapradakSiNIkRtya ca vandate namasyati banditvA namasthitvA evamavAdIt / 'mariyAbhassa NaM bhaMte! ' ityAdi, khiNge| iti ka gataH ?, tatra gamanamantarapravezAbhAve'pi dRSTaM yathA bhittau gato dhRliriti, eSo'pi divyAnubhAvo yadyevaM kacitmatyAsanne pradeze gataH syAcato dRzyeta na cAso dRzyate, tato bhUyaH pRcchati-'kahiM aNupaviDhe / iti kAnupaviSTaH ? kAntalIna iti |bhAvaH / bhagavAnAha-gautama ! zarIraM gataH zarIramanupaviSTaH punaH pRcchati-'sekeNaDeNa ' mityAdi, atha phenArthena-kena hetunA bhadanta ! evamucyate-zarIraM gataH zarIramanupaviSTaH?, bhagavAnAha-gautama ! 'se jahAnAmae ' ityAdi, kUTasyeva-parvatazikharasyevAkAro yasyAH sA kUTAkArA, yasyA upari AcchAdanaM zikharAkAraM sA kuTAkAreti bhAvaH, kuTAkArA cAsau zAlA ca kUTAkArazAlA, yadivA kaTAkAreNa zikharAkRtyopalakSitA zAlA kuTAkArazAlA syAta, 'duhato littA' iti vahirantaba gomayAdinA liptA guptA-bahimprAkArA-1 tA guptadvArA dvArasthaganAt yadivA guptA guptadvArA keSAJcit dvArANAM sthagitatvAta kepAzcicAsthagitatvAditi nivAtA-bAyorapave-ar zAta kila mahada gRhaM nivAta pAyo na bhavati tata Aha-nivAtagambhIrA-nivAtA satI gambhIrA nivAtagambhIrA, nidAtA satI vizAlA / / 58 / / ityarthaH , tatastasyAH kUTAkArazAlAyA adUrasAmante-nAtidUre nikaTe vA pradeze mahAn eko'nyataro janasamUhastiSTati, sa ca eka (26) d ontionary.com gautamasvAmina: varNanaM ~125 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata satrAMka [26] kA mahat abhrarUpaM vAIla abhravAIlaM, dhArAbhipAtarahita sambhAvyavarSa bAdalamityarthaH, varSapradhAnaM vAdalakaM varSavAdalakaM varSa kurvantaM bAdalakara mahApAta vA ejamANa' miti AyAnta-AgacchantaM pazyati, dRSTvA ca taM 'kUDAgArasAlaM' dvitIyA SaSThyarthe tasyAH kuTAkArazAlAyA antaraM tato'nupravizya tiSThati, evaM mUryAbhasyApi devasya sA tathA vizAlA divyA devadhidivyA devadyutidivyo devAnubhAvaH zarIramanupraviSTaH 'se-eNadveNa pityAdi, anena prakAreNa gautama ! evamucyate--' mUriyAbhasse ' tyAdi, bhUyo gautamaH pRcchati kahiM NaM bhaMte ! sariyAbhassa devassa sariyAbhe NAmaM vimANe pannane ?, goyamA ! jaMbuddIve dIve maMdarassa pavayassa dAhiNeNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijAto bhUmibhAgAto uDuM caMdimamariyagahagaNaNakkhanatArAruvANaM bahUI jAyaNAI bahUI joyaNasayAI bahUI joyaNasahassAI bahUI joyaNasayasahassAI bahuIo joyaNakoDIo bahuIo joyaNasayasahassakoDIo ur3a dUraM bItIvaittA estha NaM sohamme kappe nAma kappe pannane pAINapaDINa Ayate udINadAhiNavicchiSNe addhacaMdasaMThANasaMThite accimAlibhAsarAsivapaNAbhe asaMkhe jAo jAyaNakoDAkoDIo AyAmavikakhaMbheNaM asaMkhe jAo joyaNakoDAkoDIo pari kheveNaM ittha NaM sohammANaM devANaM banIsaM vimANAvAsasayasaharasAI bhavatIti makkhAyaM, te NaM vimANA savarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, tasiNaM vimANANaM bahumajjhadesabhAe paMca vaDiMsayA paM0 taMjahA1 asogavaDiMsate 2 sattavanabADiMsate 3 caMpakavaDiMsate 4 cUyagavaDiMsate 5 mAjhe sohammavaDisae, te NaM dIpa anukrama %tagrPE-34 (26) 109009040NOR CONC SANEnirahini sUryAbhavimAnasya varNanaM ~126~ Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [27] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: mUryAbhavi zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH mAnavarNanaM prata 027 satrAka [27] dIpa anukrama vaDiMsagA savarayaNAmayA acchA jAva paDiruvA, tassa NaM sohammavaLisagassa mahAvimANassa puracchimeNaM tiriyamasaMkhejjAI joyaNasayasahassAI vIIvainA ettha NaM sUriyAbhassa devasma sUriyA nAma vimANa pannane, addhaterasa joyaNasayasahassAI AyAmavikakhaMbheNaM guNayAlIsaM ca sayasahassAI bAvanaM ca sahassAI addha ya aDayAle joyaNasate parikkheveNaM, se NaM egaNaM pAgAreNaM sabao samaMtA saMparikhite, se NaM pAgAre tini joyaNasayAI uI uccatteNaM mUle ega joyaNasayaM vikkhaMbheNaM majhe pannAsaM joyaNAI vikakhaMbheNaM uppiM paNavIsaM jAyaNAI vikUkhaMbheNaM mRle vicchinne majjhe saMkhine uppiM taNue gopucchasaMThANasaMThie sabakaNagAmae acche jAva paDirUve, seNaM pAgAre NANA mANa] vihapaMcavannehiM kavisIsAhi uvasobhite, taMjahA-kiNhehi nIlahi~ lohitehiM hAliddehiM sukillehiM kavisIsaehi, te NaM kavisIsagA egaM joyaNaM AyAmeNaM addhajoyaNaM vikhaMbheNaM desUNaM joyaNaM uI uccatteNaM sabamaNi(rayaNA)mayA acchA jAva paDirUvA, sariyAbhassa NaM vimANassa egamegAe bAhAe dArasahassaM 2 bhavatIti makkhAyaM, te NaM dArA paMcajoyaNasayAI uI uccatteNaM aDrAijAI joyaNasayAI vikrakhaMbheNaM tAvaiyaM ceva paveseNaM seyA varakaNagathUmiyAgA IhAmiyausamaturagaNaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhanicittA khaMbhuggayavaravayaraveiyA parigayAbhirAmA vijAharajamalajuyalajaMtajunaMpiva accIsahassamA [27] SanEauratonRNA S unmarary.org sUryAbhavimAnasya varNanaM ~127~ Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [27] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sutrAMka [27] liNIyA rUvagasahassakaliyA bhisamANA bhibhisamANA calloyaNalesA suhaphAsA sasirIyarUvA yanno dArANaM tesiM hoi, taMjahA-baharAmayA NimmA riTThAmayA paiTThANA beruliyamayA sUikhaMbhA jAyarUcIbaciyapavarapaMcavannamaNirayaNakoTTimatalA haMsagambhamayA elayA gomejamayA iMdakIlA lohiyakakhamatIto dAraceDIo joIrasamayA uttaraMgA lohiyakakhamaIo sUIo vayarAmayA saMdhI nANAmaNimayA samuggayA vayarAmayA amgalA aggalapAsAyA rayayAmayAo AvatnaNapeDhiyAo aMkuttarapAsagA niraMtariyaSaNakavADA bhinIsa ceva bhinigulitA chappannA tiNi hoti gomANasiyA taiyA jANAmaNirayaNavAlaruvagalIlaTThiasAlabhaMjiyAgA bayarAmayA kuDDA rayayAmayA ussehA savatavaNijjabhayA ulloyA NANAmaNirayaNajAlapaMjaramaNivaMsagalohiyakkhapaDivaMsagarayayabhomA aMkAmayA pakkhA pakkhabAhAo joirasAmayA vaMsA vaMsakaveDayAo rayaNAmayAo paTTiyAo jAyarUvamaIo ohADaNIo vairAmaIo uvaripucchaNAo sabaseyarayayAmayAcchAyaNe aMkAmayA kaNagaDatavaNijathUbhiyAgA seyA saMkhatalavimalanimmaladadhiSaNagokhIrapheNarayayaNigarappagAsA tilagarayaNaddhacaMdacittA nANAmaNidAmAlaMkiyA aMto bahiM ca saNhA tavaNijjavAluyApatthaDA suhaphAsA sassirIyaruvA pAsAIyA darimaNijjA abhirUvA paDirUvA (sUtra 27) dIpa anukrama [27] REaratanimal sUryAbhavimAnasya varNanaM ~128~ Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [27] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sutrAMka [27] dIpa anukrama zrIrAjapanI kasUryAbhasya devasya sUryAbha vimAnaM pravataM ?, bhagavAnAha-gautama ! asmin jambUdvIpe yo mandara parvataratasya dakSiNato'syA ratnaprabhAyAH mayAbhAvamalayagirI- pRthivyA bahusamaramaNIyAt bhUmibhAgAdUI candrasUryagrahagaNanakSatratArArupANAmapi purato bahUni yojanAni bahUni yojanazatAni tato buddhayA | mAnavarNana yA vRttiH bahubahutaroSTavanena bahUni yojanasahasrApyevameva bahUni yojanazatasahasrANi evameva ca vIryojanakoTIrevameva ca bahIryojanakoTIkoTIrUddha | daramuralutya atra-sArddharAjupramANe pradeze saudharmo nAma kalpaH prajJataH, sa ca prAcInApAcInAyataH, pUrvAparAyataH ityarthaH, udagdakSiNa m027 // 60 // | vistIrNaH, arddhacandra saMsthAna saMsthito, dvau hi saudharmezAnadevalokI samuditI paripUrNacandramaNDala saMsthAnasaMsthitI, tayozca merodakSiNavatI yA sAdharmakalpa uttaravartI IzAnakalpaH tato bhavati saudharmakalpaH candrasaMsthAnasasthitaH, 'acimAlI' iti acISi-kiraNAni teSAM mAlA| cirmAlA sA azyAstIti adhirmAlI kiraNamAlAsaGghala ityarthaH, asatyeyayojanakoTIkoTI: 'AyAmavivakhaMbheNaM' ti AyAmazca viSkambhavAyAmaviSkambhaM samAhAro dvandaratena, AyAmena ca viSkambhena cetyarthaH, asadsyeyA yojanakoTIkoTyaH 'pari kheveNaM' paridhinA 'sabarayaNAmae' iti sarvAtmanA sanamayaH 'jAva paDirUce' iti yAvatkaraNAt ' acche saNhe ghar3e mahe / ityAdi vizeSaNakadambakaparigrahaH, 'tastha Na' mityAdi, tatra saudhammeM kalpe dvAtriMzat vimAnazatasahasrANi bhavanti ilyAkhyAtaM mayA / zepezca tIrthakRtiH // ' te gaM vimANe ' tyAdi, tAni vimAnAni sUtre puMstvaM prAkRtatvAt savaratnamayAni-sAmastyena ratnamayAni 19' achAne' AkAzasphaTikavadatinirmalAni atrApi yAvatkaraNAt ' sahA laNhA ghaTTA maTThA nIrayA' ityAdi vizeSaNajAtaM draSTavyaM, tatha pAgevAnekazI vyAkhyAtaM ' tesiNa' mityAdi, teSAM vimAnAnAM yAmadhyadezabhAge trayodazaprastaTe sarvatrApi vimAnAvataM // 6 // sakAnAM: svasvakalpacaramaprastaTavartitvAt paJcAvaMtasakA:-pazca vimAnAvataMsakAH prajJatAH, tadyathA-azokAvataMsakaH-azokAvataMsakanAmA, [27] TRAIN REaratindiRana Swam sUryAbhavimAnasya varNanaM ~129~ Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [27] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: : . prata sutrAMka 44 [27] : + dIpa anukrama saca pUrvasyAM dizi, tato dakSiNasyAM saptaparNAvataMsakaH pazcimAyAM campakAvataMsakaH uttarasyAM cUtAvataMsakaH madhye saudharmAvartasakA te ca pazcApi vimAnAvataMsakAH sarvaratnamayA ' acchA jAva paDirUvA' iti yAvatkaraNAdatrApi sahA laNhA ghaTTA maTTA' ityAdi vizepaNajAtamavagantavyam , asya ca saudharmAvataMsakasya pUrvasyAM dizi tiryaka asaGyeyAni yojanazatasahasrANi vyatibajya-atikramyAtra sUryAbhasya devasya mUryAbhaM nAma vimAnaM prajJaptaM, ardai trayodarza yeSAM tAni arddhatrayodazAni, sAni dvAdazetyarthaH, yojanazatasahasrAvyAyAyaviSkambhena, ekonacatvAriMzat yojanazatasahasrANi dvipaJcAzatsahasrANi aSTau ca yojanazatAni apRcatvAriMzadadhikAni / 3952848 kizcidvizeSAdhikAni parikSepeNa' paridhinA, idaM ca parikSepaparimANaM 'vivakhaMbhavaggadahaguNakaraNI vahassa parirao hoi' iti karaNavazAt svayamAnetavyaM, sugamatvAt / ' se NaM egaNa' mityAdi, nadimAnamekena prAkAreNa sarvataH-sarvAsu dikSu samaantataH-sAmastyena parikSitaM // ' se NaM pAgAre' ityAdi, sa prAkAraH trINi yojanazatAni Urdhvamuccastvena mUle eka yojanazataM niSka bhaNa madhyabhAge paJcAzat , mUlAdArabhya madhyabhAgaM yAvat yojane yojane yojanatribhAgasya viSkambhatakhuTitatvAt , upari-mastake paJcaviMzatiyojanAni viSkambheNa, madhyabhAgAdArabhyoparitanamastakaM yAvat yojane yojane yojanaSaDAgasya viSkambhato hIyamAnatayA labhyamAnatvAt , ata eva mUle vistINoM madhye saMkSiptaH, paJcAzato yojanAnAM truTitatvAt , upari tanukaH paJcaviMzatiyojanamAtravistArAtmakatvAt , ata eva gopucchasaMsthAnasaMsthitaH, 'sabarayaNAmae acche ityAdi vizeSaNajAtaM prAgvat , ' se NaM pAgAre / ityAdi, sa prAkAro'NANAvihapaMcavannehi / iti nAnAvidhAni ca tAni paJcavarNAni ca nAnAvidhapaJcavarNAni taiH, nAnAvidhatvaM ca . paJcavarNApekSayA draSTavyaM kRSNAdivarNatAratamyApekSayA vA, pazcavarNatvameva prakaTayati- 'kaNhehiM' ityAdi, 'te NaM kavisIsagA. G G [27] 9 VA HO 8 SAMEarathina sUryAbhavimAnasya varNanaM ~130 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [27] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapraznI mAlayagirI yA vRttiH prata satrAMka [27] dIpa anukrama ityadi, tAni kApazIrSakANi pratyeka yojanamekamAyAmato-dairgheNArddha yojanaM viSkambheNa dezonayojanamuccastvena 'sabarayaNAmayA' mUryAbhaviityAdi vizeSaNajAtaM prAgvat / 'mUriyAbhassa Na' mityAdi, ekaikasyAM bAhAyAM dvArasahasamiti sarvasalyayA catvAri dvArasahasrANi, mAnadvAratAni ca dvArANi pratyekaM paJcayojanazatAnyU? uccastvena arddhatRtIyAni yojanazatAni viSkambhataH 'tAvaiyaM ceve' ti arddhatRtIyAnyeva mA varNana yojanazatAni pravezataH 'seyA' ityAdi, tAni ca dvArANi sarvANyupari zvetAni-zvetavarNopetAni bAhulyenAratnamayatvAt 'varakaNagadhUbhiyAgA' iti barakanakA-barakanakamayI stUpikA-zikharaM yeSAM tAni tathA, 'IhAmigausabhaturagamaramagaravihagavAlaga mU027 kinnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhanicittA khaMbhuggayavaravayaraveiyAparigayAbhirAmA vijAharajamalajuyalajaMtajuttAciva accIsahassamAliNIyA rUvagasahassakaliyA bhisamANA bhinbhisamANA cakkhulloyaNalesA suhaphAsA sassirIyarUvA' iti vize-12 paNajAtaM yAnavimAnabadbhAvanIyaM, 'banno dArANaM tesi hoi / iti teSAM dvArANAM varNaH-svarUpa vyAvarNanamayaM bhavati, tameva kathayati taMjahe tyAdi, tadyathA-'badarAmayA NimmA' iti nemA nAma dvArANAM bhUmibhAgArdai nikAmantaH pradezAste sarve catramayA banna-19 ratnamayAH, vanazabdasya dIrghatvaM prAkRtatvAt , evamanyatrApi draSTavyaM, 'ridvAmayA paiTrANA' riSTamayA-riSTaratnamayAni pratiSThAnAni-10 mUlapAdAH 'veruliyamayA khaMbhA' iti vaiDUryaratnamayAH stambhAH' jAyasvovaciyapavarapaMcavanna[cara]maNirayaNakuTTimatalA ' jAtarUpeNasuvarNena upacitaiH-yuktaH pravaraiH-prathAnaH pazcavargamaNibhiH candrakAntAdibhiH ratnaiH-karketanAdibhiH kuhimatalaM-baddhabhUmitalaM yeSAM te tathA 'haMsaganbhamayA palubA ' haMsagarbhapayA-rasaga khyaratnamayA elukA--dehalyaH 'gomejamayA iMdakIlA' iti gomejakaratnamayA // 61 // indrakIsAH, ' lohiyakravamaIo' lohitAkSaratnamayyaH ' ceDhAo' iti dvArazAkhA 'joirasamayA uttaraMgA' iti dvArasyopari / [27] REscalin marary.au sUryAbhavimAnasya varNanaM ~131~ Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [27] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sutrAMka [27] dIpa anukrama hatiyagvyavasthitamuttaraGga tAni jyotIrasamayAni -jyotIrasAkhyaratnAtmakAni 'lohiyakkhamaIo' lohitAzamayyo lohitAkSara nAdhikAH sUcaya:-phalakadvayasambandhavighaTanAbhAvahetuH pAdukAsthAnIyAH 'vairAmayA saMdhI' bajamayAH sandhayaH sandhimelAH phalakAnA, kimuktaM bhavati ?-bajaratnapUritAH phalakAnAM sandhayaH, 'nANAmaNimayA samuggayA' iti samudgakA iva samudgakA:- zUcikAgRhANi tAni nAnAmaNimayAni 'vayarAmayA aggalA aggalapAsAyA' argalAH-pratItAH argalAmAsAdA yatrArgalA niyamyante, Aha ca jIvAbhigamamalaTIkAkAra:- argalApAsAdo yatrArgalA niyamyante iti" ete ye api bajaratnamayyau 'syayAmayAo AvattaNapeDhiyAo iti AvartanapIThikA nAma yatrendrakIlako bhavati, uktaJca vijayadvAracintAyAM jIvAbhigamamUlaTIkAkAraNa- "AvartanapIThikA kAyabendrakIlako bhavatIti ' aMkuttarapAsagA' iti aGka-aGkaratnapayA uttarapArthA yeSAM dvArANAM tAni anattarapArthakANa 'nira tariyaSaNakavADA' iti nirgatA antarikA-lamvantararUpA yeSAM te nirantArakA ata eva ghanA nirantarikA dhanAH kapATA yeSAM dvArANAM , tAni nirantarikadhanakapATAni 'bhittisu ceva bhittiguliyA chappannA timi hoMti' iti teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pAzcayoH bhittiSu-16 bhittigatAH bhittigulikA-pIThakasthAnIyAH tisraH SaTpaJcAzatpramANA bhavanti 'gomANasiyA (sajA) taiyA' iti gomanasyaH zayyA 'taiyA' iti tAvanmAtrAH SaTpaJcAzattrikasaGkhyAkA ityayaH 'NANAmaNisya NavAlarUvagalIlaTThiyasAlabhaMjiyAgA' iti idaM / dAravizeSaNameva, nAnAmagiratnAni-nAnAmANiratnamayAni vyAlarUpakANi lIlAsthitazAlabhajikAca-lIlAsthitaputtalikA yeSu tAni tathA ' cayarAmayA kUDA rayayAmayA ussehA' iti kUDo-mADabhAga ucchyaH -zikharaM, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkRt-'kUDo mADa-6 bhAga ucchyaH zikhara ' miti, navaramatra zikharANi teSAmeva mADabhAgAnAM sambandhIni veditavyAni, dvArazikharANAmuktatvAt vakSya [27] 0.30 REmiratna Primaryam sUryAbhavimAnasya varNanaM ~132~ Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [27] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sutrAMka [27] dIpa anukrama |mANatvAcca, ' savatavaNijamayA ulloyA ' ullokA-uparibhAgAH sarvatapanIyamayA:-sarvAtmanA tapanIyarUpasuvarNavizeSamayAH 'nANAzrIrAjapraznI maNirayaNajAlapaMjaramaNivaMsagalohiyavakhapaDivaMsagarayayabhomA' iti maNayo-maNimayA vaMzA yeSu tAni maNimayavaMzakAni lohitA ryAbhavimalayagirI khyAni-lohitArakhyamayAH prativaMzA yeSu tAni lohitArakhyapativaMzakAni rajatA-rajatamayI bhUmiyeSAM tAni rajatabhUmAni prAkRta-al yA vRttiH -mAnadAra varNana tyAtsamAsAntaH maNivaMzakAni lohitAkhyaprativaMzakAni rajatabhUmAni nAnAmaNiratnAni nAnAmaNiratnamayAni jaalpnyjraanni|| 62 // gavAkSAparaparyAyANi yeSu tAni tathA, padAnAmananvayopanipAtaH prAkRtatvAn , ' aMkAmayA pakkhA pavakhavAr3Ao' iti aGko-ratna mU027 vizeSastanmayAH pakSAstadekadezabhUtAH pakSabAhavo'pi tadekadezabhUtA evAGamayyaH, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkRta-"aDupayAH pakSAstadekadezabhUnA evaM pakSavAhavo'pi draSTavyA" iti, 'joIrasAmayA vaisA basakavelukA ya' iti jyotIrasaM nAma ratnaM tanmayA paMcAH-mahAntaH pRSTavaMzA 'baMsakavelayA ya' iti mahatAM pRSThavaMzAnAmubhayatastiryak sthApyamAnA vaMzAH kavelukAni pratItAni 'syayAmaIo paTTiAo' iti rajatamayyaH pahikA vaMzAnAmapari kambAsthAnIyAH 'jAyarUpamaIo ohADIyo jAtarUpaM-suvarNavizeSastanmayyaH 'ohATaNIo' avaghATinyaH AcchAdanahetukamboparisthApyamAnamahApramANIkalicasthAnIyAH 'vayarAmaIo uvariMka puchaNAo' iti batramayyo-bajaratnAmikA avaghATanInAmupari puchanyo-niviDatarAcchAdanahetuzcakSaNataratRNavizeSasthAnIyAH, uktaM ca jIvAbhigamamUlaTIkAkAreNa-"ohATaNAgrahaNaM mahata kSulukaM ca puJchanA iti" 'sabaseyarayayAmayAcchAyaNe' iti sarvazvataMtra rajatamayaM puJchanInAmupari kabelukAnAmadha AcchAdanaM 'amayakaNagakUDatavaNijjathUbhiyAgA' amayAni bAhulyenAratna- // 2 // mayAni pakSazvAlAdInAmaratnAtmakatvAt kanakAni-kanakamayAni kUTAni-mahAnti zikharANi yeSAM tAni kanakanTAni tapa-- [27] Aluminary.org sUryAbhavimAnasya varNanaM ~133~ Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [27] dIpa anukrama [27] mUlaM [27] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri -praNItA vRttiH Ja Eratur 30.80% [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRttiH) - nIyAni tapanIyastUpikAni, tataH padatrayasyApi karmmadhArayaH, etena yat prAk sAmAnyena utkSiptaM 'seyAvara kaNagadhUbhiyAgA' iti tadeva prapaJcato bhAvitamiti, sampati tadeva zvetatvamupasaMhAravyAjena bhUya upadarzayati seyA zvetAni zvetatvamevopamayA draDhayati'saMkhatala vimala nimmadadhighaNagokhIra pheNaratyaya nigarapagAsA' iti vigataM malaM vimalaM yat zaGkhatalaM- zaGkhasyoparitano bhAgo yatha nirmalo dadhidhanaH- ghanIbhUtaM dadhi gokSIrapheno rajatanikaratha tadvat prakAza: pratibhAso yeSAM tAni tathA 'tilagarayaNaddhacaMdacittA OM iti tilakaratnAni puNDravizeSAstairarddhacandraizca citrANi - nAnArUpANi tilakaratnArddhacandra citrANi kacit saGgatalavimalanimmaladahighaNagokhIra pheNarayayaniyarappagAsaddhacaMdacittAI' iti pAThaH, tatra pUrvavat pRthak pRthak vyutpattiM kRtvA pazcAt padadvayasya 2 karmadhArayaH, 'nANAmaNidAmAlaMkiyA' iti nAnAmaNayo-nAnAmaNimayAni dAmAni - mAlAstairalaGkRtAni nAnAmaNidAmAlaGkRtAni antahi lakSNAni-lakSNapuGgalaskandhanirmApitAni 'tavaNijjavAluyApatthaDA ' iti tapanIyA:- tapanIyamayyo yA vAlukAH sikatAOM stAsAM prastaraH- mastaro yeSu tAni tathA 'suhaphAsA iti sukhaH sukhahetuH sparzo yeSu tAni mukhasparzAni sazrIkarUpANi prAsAdIyAnItyAdi prAgvat / timi NaM dArANaM ubhao pAse duhao nisIhiyAe solasa 2 caMdaNakala saparivADIo pannatAo, te NaM caMdraNakalesA varakamalapaTTANA surabhivaravAripaDipuNNA caMdanakayacaccAgA AviddhakaMTheguNA paumrapalapihANA savarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA mahayA 2 iMdakuMbhasamANA pattA samaNAuso, tasi NaM dArANaM ubhao pAse duhao pisIhizae solama 2 NAgadaMtaparivADIo pannatAo, te NaM NAgadaMtA sUryAbhavimAnasya varNanaM For Parts Only ~ 134~ 30008060 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [28] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapanI malayagirI-16 yA vRttiH // 63 // mUryAbhavimAnabaravarNanaM prata satrAka sU027 (28) dIpa anukrama munAjAlaMtarusiyahemajAlagavakhajAlakhikhiNI(ghaMTA)jAlaparikhittA ajhuggayA abhiNisiTThA tiriyamasaMpaggahiyA ahepannagaddharuvA pannagaddhasaMThANasaMThiyA samavayarAmayA acchA jAva paDirUvA mahayA mahayA gayadatamamANA pannanA sayaNAuso!, tesu NaM NAgataema bahave kiNhasunavavavagdhAritamalladAmakalAyA gIlalohita hAlihasukkilasuttavavagdhAritamalladAmakalAvA, te NaM dAmA tavaNijjalaMbUsagA suvannakSayaramaMDiyagA jAva kannamaNaNibbucikaraNaM saddeNaM te padese sabao samaMtA AparemANA 2 sirIe aIva 2 upasobhemANA ciTThati / tesiNaM NAgadaMtANaM ubari annAo solasa solasa nAgadaMtaparivADIo paM0. te NaM NAgadaMtA taM ceva jAva mahatA 2 gayadaMtasamANA pannanA samaNAuso.. tesu NaM NAgadaMtaesa bahave rayAmayA sikkagA pannatA, tesu NaM rayayAmaesa sikAe vahaye beruliyAmaIno dhUvaghaDIo paM0, tAo NaM dhUvaghaDIo kAlAgurupavarakuMdurukkaturukadhUvamaghamadhaMtagaMdhuddhayAbhirAmAo sugaMdhavaragaMdhiyAto gaMdhavaTTiyAo orAleNaM maNuNNeNaM maNahareNaM ghANamaNaNibbuikareNaM gaMdheNaM te padese sabao samaMtA jAva ciTThati / tesi NaM dArANaM ubho pAse duhao NisIhiyAe solasa solama sAlabhajiyAparivADIo pannattAo, tAoNa sAlabhaMjiyAolIlaTThiyAo supaiTThiyAo suzralaMkiyAo NANAviharAgavasaNAo NANAmallapiNaddhAo muTThigijjhasumajjhAo AmelagajamalajuyalabaTTiyaabhunnayapINara [28] mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 28 sthAne sU0 27 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~135 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [28] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [28] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH Eaton T iyasaThiyapIvarapaoharAo ranAvaMgAo asiyakesIo miuvisayapasatyalakkhaNasaMvelliggasirayAo IsaM asogavarapAyavasamuTThiyAo vAmahatthaggahiyaggasAlAo IsiM addhacchikaDakkhaciTThieNaM lamANIo viva cakkhulloyaNalesehiM annamannaM khejjamANio (vi) puDhavipariNAmAo sAsayabhAvamuvagayAo candrANaNAo caMdavilAsiNIo caMdaddhasamaNiDAlAo caMdAhiyasomadaMsaNAo ukkA (viva uccIvemANAo ) vijjudhaNAmariyasUradippaMtateyaahiyayarasannikAsAo siMgArAgAracAruvesAo pAmA 0 darasi0 (paDi0 abhi0) ciTThati (sUtram 27 ) 6 teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayorekaikanapodhakabhAvena 'duhato' iti dvighAto dvikArAyAM naiSevikyAM nepedhikIniSIdanasthAnaM, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkRta -"nepedhikI niSIdanasthAna" miti, pratyekaM SoDaza 2 [ kalaza paripATayaH prajJaptAH te ca candanakalazA ' varakamalapaDDANA ' iti varaM pradhAnaM yatkamalaM tat pratiSThAnam - AdhAro yeSAM te varakamalapratiSThAnAH tathA surabhivaravAripratipUrNAJcandanakRtacarcAkAH - candanakRtoparAmAH AviddhakaNTheguNA iti AviddhaH - AropitaH kaNThe guNo-raktamUtrarUpo yeSAM te AviddhakaNTheguNAH, kaNThekAlavat saptamyA aluk, 'paDamuppalavihANA' iti padmamutpalaM ca yathAyogaM pidhAnaM yeSAM te padmotpalavidhAnAH 'saharayaNAmayA acchA sahA lamhA ' ityAdi yAvat 'paDirUvagA' iti vizeSaNakadambakaM mAgvat 'mahayA' iti atizayena mahAntaH kumbhAnAmindra indrakumbho rAjadantAdidarzanAdindrazabdasya pUrvanipAtaH mahA~zcAsau indrakumbhazca tasya samAnA mahendrakumbhasamAnAH- mahAkalazapramANAH prajJaptA he zramaNa ! he AyuSman For Pasta Use Only mUla- saMpAdane atra sUtra - kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 28 sthAne sU0 27 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~136~ bray or Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [28] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: mAnadvAra prata satrAka (28) dIpa anukrama zrIrAjamanI tasiNaM dArANa' miti teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayorekaikanaSedhikIbhAvena yA dvidhA naiSedhikI tasyAM pratyekaM poDaza SoDaza sUryAbhAvamALayagirI- nAgadantaparipATayaH prAptAH, nAgadantA-aGkuTakAH, te ca nAgadantA 'muttAjAlaMtarusiyahemajAlagavakkhajAlakhikhiNi(ghaMTA)jAlayA vRttiHparikhittA' iti muktAjAlAnAmantareSu yAni utsatAni-lambamAnAni hemajAlAni-suvarNamayadAmasamUhA yAni ca gayAkSajAlAni-- varNanaM gavAkSAkRtiratnavizeSamAlAsamUhA yAni ca kiGkiNIghaTAjAlAni-kSudraghaNTAsamUhAstaiH parikSiptAH-sarvato vyAptAH 'abbhu | / / 54 gayA' iti abhimukhamudgatAH agrimabhAge manAka unnatA iti bhAvaH 'abhinisiddA' iti abhimukha-cahi gAbhimukhaM nispRSTA- mU027 nirgatA abhinispRSTAH 'tiriyasusaMpariggahiyA ' iti tiryak bhittipadezaH suSTu-atizayena samyak manAgapyacalanena parigRhItAH susamparigRhItAH, 'apanagaddharuvA' iti adhaH-adhastanaM yat pannagasya sarpasyAH tasyeva rUpam AkAro yeSAM te adha:pannagAdharUpAH / / adhaHpannagArddhavadatisaralA dIpAMzcati bhAvaH, etadeva vyAcaSTe- panagAIsaMsthAnasaMsthitA: adhApakagA saMsthAnAH 'samavayarAmayA sarvAtmanA vanamayA 'acchA saNhA' ityArabhya 'jAva paDirUvA' iti vizeSaNajAtaM prAgvat , 'mahayA' iti atizayena mahAnto| gajadantasamAnA-gajadantAkArAH prajJaptA he zramaNa! he AyuSman !! 'tesugaMNAgadaMtaemu bahave kipsutabaddhA' teSu nAgadantakeSu bahavaH kRSNamUtrabaddhA 'vagyAriya' iti avalambitA mAlyadAyakalApA:-puSpamAlAsamUhA bahavo nIlasUtrAvalambitamAlyadAmakalApA evaM lohitahAri zuklasUtrabaddhA api vaacyaaH| teNaM dAmA' ityAdi, tAni dAmAni tavaNijjalaMcUsagA' iti tapanIyaH-tapanIyamayo lambUsago-dAmnAmagrimabhAge maNDanavizepo yepA tAni tathA, jAba laMbUsakAni, 'subannapayaragamaDiyA' iti pArthataH sAmastyena suvarNapratareNa-suvarNapatrakema maNDitAni suvaNaprataramANDitAni 'nANAbihamaNirayaNavivihahArauvasohiyasamudayA' iti nAnArUpANAM maNInAM ratnAnAM ca [28] SED REaratinid mUla-saMpAdane aba zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 27 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~137 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [28] mUlaM [28] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri -praNItA vRttiH Education i [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) OM vividhA vicitravarNA hArA-aSTAdazasarikA arddhahArA-navasarikAstairupazobhitaH samudAyo yeSAM tAni tathA 'jAba sirIe aIba 2 uvasobhaimANA ciTThati' iti atra yAvatkaraNAdevaM paripUrNaH pATho draSTavyaH 'IsimapNoSNama saMpattA puvAvaradAhiNuttarAgaehiM bAe hiM maMdArya maMdAyaM eijjamANA paijjamANA patramANA pajhaMjhamANA orAleNa maNuSNeNaM maNaharaNaM kaNNamaNanithbuikareNaM sadeNaM te pae se sahao samatA ApUremANA 2 sirIe aIba 2 ubasobhaimANA ciTThati etatha mAMgeva yAnavimAnavarNane vyAkhyAtamiti na bhUyo OM vyAkhyAyate / ' tesi NaM NAgadaMtANamityAdi, teSAM nAgadantAnAmupari pratyekamanyAH SoDaza SoDaza nAgadantaparipATayaH maGgaptAH teca nAgadantA yAvatkaraNAt 'muttAjAlaM taru siyahemajAlagavavava jAla khi khiNighaMTAjAlaparikhittA' ityAdi prAguktaM sarve draSTavyaM yAvat gajadantasamAnAH prajJaptA he bhramaNa ! he AyuSman !' tesu NaM NAgadaMtaesu' / ityAdi, teSu nAgadantakeSu bahUni rajatamayAni sikkAni prajJaptAni teSu vararajatamayeSu sikakeSu bahavo baho vairyamayyo vairatnAtmikA dhUpaghaTikA: ' kAlAgurupavarakuMdurukaturukka dhUvamaghamardhate tyAdi prAgvat navaraM 'ghANamaNanibbu kareNa miti ghrANendriyamanonirvRtikareNa / 'tesi Na' mityAdi, teSAM dvArANAM OM pratyekamubhayoH pArzvayorekaikanaSedhikIbhAvena dvidhAto-dviprakArAyAM naiSedhikyAM SoDaza poDaza zAlabhaJjikApa ripATayaH prajJaptAH, tAtha zAlabhaJjikA lIlayA-lalitAGganivezarUpayA sthitA lIlAsthitAH, 'supaiTTiyAo' iti sumanojJatayA pratiSThitAH supratiSThitAH 'alaMkiyAo' suSThu atizayena ramaNIyatayA alaGkRtAH svalaGkRtAH ' NANAviharAgavasaNAo ' iti nAnAvidhonAnAprakAro rAgo yeSAM tAni nAnAvidharAgANi tAni vasanAni vakhANi yAsAM tAstathA 'nAnAmahapinaddhAo' iti nAnArUpANi mAlyAni puSpANi pinaddhAni - AviddhAni yAsAM tA nAnAmAtyapinaddhAH kAntasya paranipAtaH sukhAdidarzanAt, sUryAbhavimAnasya varNanaM For Pale Onl ~138~ Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [28] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: 151 prata satrAMka // 65 // (28) dIpa anukrama zrIrAjapraznI muTThigijjhasumajjhAo' ita muSTiyA suSTu-zobhanaM madhya-pagabhAgo yAsA tAstathA, 'AmelagajamalajugalavATTayaambhunnayapI- mUryAbhavimaLayagirI-NiraiyasaMThiyapIvarapaoharAo' pInaM-pIcaraM racitaM saMsthitaM-saMsthAnaM yakAbhyAM to pInaracitasaMsthAnau Amelaka:-ApIDa: mAnadvArayA vRttiH zekharaka ityarthaH tasya yamalayugalaM-samazreNikaM yayugalaM tadvat vartitau-baddhakhabhAvAbupacivakaThinabhAvAviti bhAvaH abhyunato varNana pInaracitasaMsthAnau ca payodharau yAsAMtAstathA, 'rattAvaMgAo' iti rakto'pAGgo-nayanopAntarUpo yAsA tAstathA, 'asiyakesio' iti asitAH-kRSNAH kezA yAsAM tA asitakezyaH, etadeva savizeSamAcaSTe-'miubisayapasasthalakkhaNasaMvelliyaggasirayAo' sU0 27 madavA-komalA vizadA-nirmalAH prazastAni-zobhanAni asphuTitAgratvamabhRtIni lakSaNAni yeSAM te prazastalakSaNAH 'saMvelita saMvRtamA yeSAM te saMvellitAyAH zirojAH-kezA yAsAM tA mRduvizadaprazastalakSaNasaMvellittAgrazirojAH, 'IsiM asomavarapAyavasamuTThiyAo' || ISat manAk azokavarapAdape samupasthitA:-AzritA IpadazokavarapAdapasamupasthitAstathA 'vAmahatthaggahiyaggasAlAo' vAmahastena gRhItamaya zAlAyAH-zAkhAyAH arthAdazokapAdapasya yakAbhistA vAmahastagRhItAprazAlA: 'IsiM addhacchikaDakkhaciTThieNaM lUsamANIo viveti Ipana-manAk ardai-tiryak valitamakSi yeSu kaTAkSarUpeSu ceSTitesu tamuSNantya ica surajanAnAM manAMsi cakkhulloyaNalesehiM ya annamannaM khijjamANIo viva 'anyo'nyaM parasparaM cakSuSAM lokanena-Alokanena ye lezAH-saMzleSastaiH khidyamAnA ica, kimuddhaM bhavati ?-evaMnAmAnasti(maryanvalitAkSikaTAkSaH parasparamavalokamAnA avatiSThanti yathA nUnaM parasparaM saubhAgyAsahanatastiryagvalitAkSikaTAkSaH parasparaM khidyanti ibeti, 'puDhavipariNAmAo' iti pRthivIpariNAmarUpAH zAzvatabhAvamupagatA vimAnavatA 'caMdANaNAo' iti candra ivAnanaM-mukhaM yAsa tAstathA 'caMdavilAsiNIo' iti candravat manoharaM vilasantItyevaMzIlAca [28] mUla-saMpAdane aba zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 27 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~139~ Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: satrAMka [29] dIpa anukrama [29] dravilAsinyaH 'caMdaddhasamaniDAlAo' iti candrArddhasamam-aSTamIcandrasamAna lalATa yAsA tAstathA 'caMdAhiyasomadasaNAo iti candrAdapi adhikaM somaM subhagakAntimat darzanam -AkAro yAsa tAstathA ulkA ica udyotamAnAH 'vijjughaNamaricisUradippaM tateyaahiyayarasannikAsAto' iti vidyuto ye ghanA-bahalatarA marIcayastebhyo yacca mUryasya dIpyamAnaM dIpta-nejastasmAdapi adhikataraH sannikAzaH-prakAzo yAsA tAstathA, 'siMgArAgAracAruvesAo pAsAiyAo darisaNijjAo pahirUvAo abhiruvAo ciTThati ' iti prAgvat // tesiNaM dArANaM ubhao pAse duhao NisIhiyAe solasa solasa jAlakar3agaparivADIo pannanA, te NaM jAlakaDagA sabarayaNAmayA acchA jAba paDirUvA / tesiNaM dArANaM ubhao pAse duhAo nisIhiyAe solasa solasa ghaMTAparivADIo pannattA, tAsi NaM ghaMTArNa imeyArUve pannAvAse pannane, taMjaDA-jaMbUNayAmaIo ghaMTAo vayarAmayAo lAlAo NANAmaNimayA ghaMTApAsA tavaNijAmaiyAo saMkhalAo syayAmayAo rajjUto, tAo NaM ghaMTAo ohassarAo mehassarAo sIhassarAo duMduhissarAo kuMcassarAo 'NaMdissarAo dighosAo maMjussarAo maMjughosAo sussarAo mussarANigyosAo urAlaNaM maNuneNaM maNahareNaM kannamaNanivvuikareNaM sadeNaM ve padese sabao samaMtA AparemANIo 2 jAva ciTThati // tesiNaM dArANaM ubhao pAse dahazro NisIhiyAe solasa solasa vaNamAlAparivADIo pannatAo, REscands sUryAbhavimAnasya varNanaM ~140 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapraznI / malayanirI yA vRttiH mUryAbhavimAnadvAra prata varNana satrAka mU027 [29] dIpa anukrama [29] tAo NaM vaNamAlAo NANAmaNimayadumalayakisalayapallavasamAulAo chappayaparibhujjamANA sohaMtasassirIyAo paasaaiiyaao4| tesi NaM dArANaM ubhao pAse duhao NisIhiyAe solasa 2 pagaMThagA pannanA, te NaM pagaMThagA aDAijjAI joyaNasayAI AyAmavikhaMbheNaM paNavIsaM joyaNasayaM pAhalleNaM savavayarAmayA acchA jAva pddiruuvaa| tesiNaM pagaMThagANaM upari patteyaM 2 pAsAyaba.sagA pannatA, te NaM pAsAyabasagA aDAijAI joyaNasayAI uI uccaneNaM paNavIsa joyaNasaya vikvaMbheNaM abhuggayamUsiapahasiyA iva vivihamaNirayaNabhannicittA vAu yavijayavejayaMta paDAgacha nAichattakaliyA tuMgA gaMgaNatalamaNulihatasiharA jAlaMtarayaNapaMjarummiliyava maNikaNagathUbhiyAgA viyasiyasayavanapoMDarIyA tilagarayaNaddha caMdacittA NANAmaNidAmAlaM kiyA aMto bahiM ca sahA tavANijjavAluyApatthaDA suhaphAsA sassirIyaruvA pAsAdIyA darisaNijjA jAva dAmA uri pagaMThagANaM jhayA chatnAichanA / tesi NaM dArAMNaM ubhao pAse solasa solasa toraNA pannatA, NANAmaNimayA NANAmaNimaesa khaMbhesu uvaNipiTThasanniviTThA jAca paumahatthagA, tesiNaM toraNANaM purao do do sAlabhaMjiyAo pannatAo, jahA heTThA taheva tesi Na toraNANaM purao nAgadaMtA pananA jahA heTThA jAva dAmA, tesiNaM toraNANaM purao do do hayasaMghADA gayasaMghADA narasaMghADA kinnarasaMghADA kiMpurisasaMghADA mahoragasaMghADA gaMdhavasaMghADA usabhasaMghADA REaratamil mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 27 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~141~ Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUtrAMka [29] dIpa anukrama [29] sabarayaNAmayA acchA jAva paDiruvA, evaM vIhI paMtIo mihunnaaii| tesiNaM toraNANaM puraodo do paumalayAo jAva sAmalayAo NicaM kusumiyAo satvarayaNAmayA acchA jAva pddiruvaao| tesiNaM toraNANaM purao do do akhaya (disA) sovatthiyA pannanA, sabarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, tesiNaM toraNANaM purao do do caMdaNakalasA panattA, te NaM caMdaNakalasA varakamalapaiTThANA tadeva / tesi NaM toraNANaM purato do do bhiMgArA pannatA, te NaM bhiMgArA varakamalapaiTThANA jAva mahayA mattagayamuhAkitisamANA pannatA samaNAuso! / tesiNaM toraNANaM purao do do AyaMsA pannanA, tesiNaM AyaMsANaM imeyArUce banAvAse pannane, taMjahA-tavaNijjamayA pagaMThagA beruliyamayA surayA varAmayA docAraMgA NANAmaNimayA maMDalA aNugghasitanimmalAte chAyAte samaNubaddhA caMdamaMDalapaDiNikAsA mahayA addhakAyasamANA pannatA samaNAumo ! / tesi NaM toraNANaM purao do do varanAbhathAlA paM0 acchaticchaDiyasAlitaMdulaNahasaMdiTThapaDipunnA iva ciTThati sabajaMbUNayamayA jAva paDirUbA mahayA mahayA rahacakavAlasamANA paM0 samaNAuso ! / tesi NaM toraNANaM purao do do pAtIo, tAo NaM pAIo acchIdagaparihatthAoM NANAmaNipaMcavannassa phalahariyagassa bahupaDipunnAo viva ciTuMti savarayaNAmaIo acchA jAva paDiruvAo mahayA mahayA gokaliMjaracakkasamANIo pannatAo smnnaauso!| 12 sUryAbhavimAnasya varNanaM ~142~ Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH sUryAbhavimAnavarNanaM prata mU028 satrAMka // 67 // [29] dIpa anukrama [29] tetiNaM toraNANaM purao do do supaiTThA pannattA NANAvihabhaMDaviraiyA iva ciTuMti savarayaNAmayA acchA jAva paDiruvA / tesiNaM toraNANaM purao do do maNaguliyAo pannattAo, tAmiNa maNaguliyAsu bahave suvannarUppamayA phalagA pannattA, tesu NaM suvannarUppamaesu phalagesu bahave vayarAmayA nAgadaMtayA pannattA, tesu NaM vayarAmaesu NAgardataesu bahace vayarAmayA sikkagA pannanA, tesu NaM vayarAmaesa sikkagesa kiNhasutnasikagavacchitA NIlasuttasikkagavacchiyA lohiyasutnasikagavacchiyA hAlihasutnasikkagavacchiyA sukkilasuttasikkagavacchiyA bahave vAyakaragA pannanA save veruliyamayA acchA jAba paDirUvA / tesiNaM toraNANaM purao do do cittA rayaNakaraMDagA paM0 se jahANAmae ranno cAuraMtacakkavaTTissa cine rayaNakaraMDae veruliyamaNiphalihapaDalapaJcoyaDe sAte pahAte te patese sabato samaMtA obhAsati ujjoveti tavati bhAsati evameva tevi cittA rayaNakaraMDagA sAte pabhAte te paese sabo samaMtA obhAsaMti ujjoveti tavaMti pagAsaMti, temi Na toraNANaM purao do do hayakaMThA gayakaMThA narakaMThA kinnarakaMThA kiMparisakaMThA mahoragakaMThA gaMdhavakaMThagA usabhakaMThA sababayarAmayA acchA jAva paDiruvA, tesu NaM hayakaMThaesu jAva usabhakaMThaesu do do puSphacaMgerIo (mallacaMgerIo) cunnacaMgerIo (gaMdhacaMgerIo)vatthacaMgerIo AbharaNacaMgerIo siddhatthacaMgerIo lomahatthacaMgerIo pannanAo savarayaNAmayAo acchAo REaratind mUla-saMpAdane aba zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 28 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~143~ Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUtrAMka [29] dIpa anukrama [29] jAva paDiruvAo, tAsu NaM puSphacaMgerIAsu jAva lomahatthacaMgerIsa do do puSphapaDagAI jAva lomahatthapaDalagAI sabarayaNAmayAI acchAI jAva paDirUvAi / tesiNaM toraNANaM purao do do sIhAsaNA pannattA, tesiNaM sIhAsaNANaM vannao jAva dAmA, tesi NaM toraNANaM purao do do ruppamayA chatnA pannattA, teNaM chattA veruliyavimaladaMDA jaMbUNayakanniyA vairasaMdhI munAjAlaparigayA aTThasahassavarakaMcaNasalAgA daharamalayasugaMdhI sabouyasurabhI sIyalacchAyA maMgalabhatticittA cNdaagaarovmaa| tesiNaM toraNANaM purao do do cAmarAo pannanAo, tAo NaM cAmarAo (caMdappabhaveruliyavaranAnAmaNirayaNakhaciyacinadaNDAo) NANAmaNikaNagarayaNavimalamaharihatavaNijjujalavicinadaMDAo valliyAo saMkhakakuMdadagarayaamayamahiyephaNapuMjasannigAsAto suhamarayayadIhavAlAto sabarayaNAmayAo acchAo jAva pddiruvaao| tesi NaM toraNANaM purao do do tellasamagmA koTrasamuggA patnasamuggA coyagasa0 tagarasa0 elAsa. hariyAlasahiMgulayasa0 maNosilAsa0 aMjaNa sabarayaNAmayA acchA jAca paDiruvA // suu028|| 'tasi Na' mityAdi teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayorekaikanaSedhikIbhAvena yA dvidhA naiSedhikI tasyAM SoDaza poDaza jAlakaTakAH prajJaptAH, jAlakaTako jAlakakIrNo ramyasaMsthAnaH pradezavizeSaH, te ca jAlakaTakAH 'sabarayaNAmayA acchA sahA jAva paDirUbA' iti prAgvat / 'tesiNa' mityAdi, teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pAyordidhAto naidhikyA SoDaza ghaNTAparipATyaH prajJaptAH, tAsAM Brainrary.org mUla-saMpAdane aba zirSaka-sthAne evaM sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 28 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~144~ Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [29] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) - mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH Jain Education zrIrAjamazrI // 68 // ca ghaNTAnAmayametadrUpo varNAvAso-varNakanivezaH majJaptaH, tadyathA-jambUnadamayyo ghaNTA vajramayyo lAlAH nAnAmaNimayA ghaNTApAvaH malayagirI- OM tapanIyamayyaH zRGgalA yAmu tA avalambitAstiSThanti rajatamayyo rajjavaH 'tAo NaM ghaNTAo' ityAdi, tAtha ghaNTA oghena- pravAheNa yA vRttiH svaro yAsAM tA oghasvarA meghasyevAtidIrghaH svaro yAsAM tA meghasvarAH haMsasyeva madhuraH svaro yAsAM tA haMsasvarAH, evaM krauJcaOM svarAH siMhasyeva ca prabhUtadezavyApI svaro yAsAM tAH siMhasvarAH evaM dundubhisvarA dvAdazavidhatUryasaGkAto nandiH nandisvarAH nandivat ghoSo-hAdo yAsAM tA nandighoSAH maJjuH priyaH svaro yAsAM tA majUsvarA, evaM maJjUghoSAH, kiM bahunA ?, susvarAH susvaraghoSAH, 'urAleNa' mityAdi mAgvat || 'tesi Na'mityAdi teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayoH dvidhAto naiSedhikyAM SoDaza 2 vanamAlAparipATyaH prajJaptAH tAva vanamAlA nAnAdrumANAM nAnAlatAnAM ca yAni kizalayAni ye ca palavAstaiH samAkulAH sammizrAH chappayaparibhujjamANA sobhantasassirIyA' iti SaTpadaiH paribhujyamAnAH satyaH zobhamAnAH SaTpadaparibhujyamAnazobhamAnAH ata eva sazrIkAH 'pAsAIyA' ityAdi padacatuSTayaM prAgvat // 'tesi NaM dArANa' mityAdi, teSAM dvArANAM OM pratyekamubhayoH pArzvayorekaikanaipedhi kI bhAvena yA dvidhA naiSetrikI tasyAM SoDaza 2 prakaNDakAH prajJaptAH kaNThako nAma pIThavizeSaH, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkAra:- 'prakaNThau pIThavizeSA'viti, te ca prakaNDakAH pratyekamarddhatRtIyAni yojanazatAnyAyAmaviSkambhAbhyAM paJcaviMzaM paJcaviMzatyadhikaM yojanazataM 'bAhalyena' piNDabhAvena 'savavayarAmayA' iti sarvAtmanA te prakaNDakAH vajramayAvaJcaratnamayA, 'acchA saNhA ' ityAdi vizeSaNajAtaM mAgvat, ' tesi NaM pagaMThagANa' mityAdi, teSAM prakaNThakAnAM upari pratyekaM / / 68 / / pratyekaM-iha eka prati pratyekamityAbhimukhye varttamAnaH pratizabdaH samasyate, tato bIpsAvivakSAyAM dvirvacanaM, mAsAdAvataMsakAH prajJaptAH, For Parts Only mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 28 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM sUryAbhAvamAnavarNanaM m0 28 ~ 145~ caror Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUtrAMka [29] dIpa anukrama [29] pAsAdAvataMsakA nAmamAsAdavizeSAH, uktaM ca jIvAmigamamUlaTIkA-"prAsAdAvataMsako-pAsAdavizeSA'viti, te caprAsAdAvatakAsakA ardhatRtIyAni yojanazatAni Urdhvam uccaistvena paJcaviMzaM yojanazataM viSkambhena, 'abhumNayamUsiyapahasiyAviva' abhyudgatA-Amimukhyena sarvato vinirgatA utsRtAH-prabalatayA sarvAsu dikSupasRtA yA prabhA tayA sitA iva-baddhA iva tiSThantIti gamyate, anyathA kathamiva te abhyudgatA nirAlambAH tiSThantIti bhAvaH, 'vivihamaNirayaNabhatticittA' vividhA-anekamakArA ye maNayaH-candrakAntAdayo yAni ca ratnAni-karketanAdIni teSAM bhaktibhiH-vicchittivizeSazcitrA-nAnArUpAH Acaryavanto vA nAnAvidhamANiratnabhakticitrAH, 'vAuddhayavijayavejayaMtIpadAgachatAichattakaliyA' vAtotA-bAyukampitA vijayaH-abhyudayastatsUcikA vaijayantyabhidhAnA yAH patAkA athavA vijayA 1 iti baijayantInA pArthakaNikA ucyante tatpadhAnA vaijayantyo vijayavaijayantyaH, patAkAstA eva vijayavarjitA chatrAtilabANi-uparyapari sthitAnyAtapatrANi taiH kalitA vAtodbhUtavijayavaijayantIpatAkAchatrAticchAkalitAH, tuGgA-uccA uccaistvenArddhatRtIyayojanazatapramANaOMtvAt ata eva 'gaganatalamaNulihatasiharA' iti gaganatalaM-ambaratalam anulikhanti-abhilayanti zikharANi yeSAM te tathA, jAlAni jAlakAni tAni ca bhavanabhittiSu loke pratItAni, tadantareSu viziSTazobhAnimittaM ratnAni yeSu te jAlAntararatnAH, sUtre cAtra vibhatilopaHprAkRtatvAt , tathA paJjarAt unmIlitA iva-bahiSkRtA iva paJjaronmIlitA iva, yathA kila kimapi vastu pajarAta-vaMzAdimayAacchAdanavizeSAt bahiSkRtamatyantamavinaSTacchAyatvAt zobhate evaM te'pi mAsAdAvataMsakA iti bhAvaH, tathA maNikanakAni-mANikanakamayyaH stUpikA:-zikharANi yeSAM te maNikanakastUpikAH, tathA vikasitAni yAni zatapatrANi puNDarIkANi ca dvArAdau pratikRtitvena sthitAni tilakaratnAni-bhittyAdiSu puNDravizeSA arddhacandrAzca dvArAdiSu taizcitrAH-tathA nAnArUpA AzcaryabhUtA vA vikasitazatapatrapuNDarIkatilaka sUryAbhavimAnasya varNanaM ~146~ Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata satrAMka // 69 / / [29] dIpa anukrama [29] mIrAjapanI ratnArddhacandracitrAH, tathA nAnA-anekarUpANi yAni maNidAmAni-maNimayapuSpamAlAstairalaGkRtAni-zobhitAni nAnAmaNidAmAlaGka- mUryAbhakimaLayagirI- tAni tathA antarvadizca zlakSNA-masRNAH, tathA tapanIyaM-suvarNavizepastanmayyA vAlukAyAH mastaTA prastAro yeSu te tapanIyavAlukAmastaTAH mAnavarNana yA vRttiH | 'muhaphAsA sassirIyaruvA pAsAIyA' ityAdi prAgvaceSAM ca prAsAdAvataMsakAnAmantabhUmivarNanamupayullokavarNanaM siMhAsanavarNanamupari vijayadRSyavarNanaM vajrAGkuzavarNanaM muktAdAmavarNanaM ca yathA prAk yAnavimAne bhAvitaM tathA bhAvanIyo tasi NamityAdi,teSAM dvArANAM pratyeka- sU0 28 mubhayoH pArthayorekaikanaSedhikIbhAvena yA dvidhA naiSedhikI tasyAM pAdeza SoDaza toraNAni prajJaptAni, tAni ca toraNAni nAnAmaNimayAnItyAdi toraNavarNanaM yAnavimAnamiva niravazeSa bhAvanIyaM, 'vesiNaM toraNANaM purao' ityAdi, teSAM toraNAnAM purataH pratyeka dezAlabhakSike, zAlabhatikAvarNanaM pAvat, 'tasiNa' mityAdi, teSAM toraNAnAM purato dvau dvau nAgadantako prAptauM, teSAM ca nAgadanta-IS kAnAM varNanaM yathA'dhastAdanantaramuktaM tathA vaktavyaM, navaramatropari nAgadantakA na vaktavyA abhAvAt , 'tesi NamityAdi teSAM toraNAnAM purato dvau dvau hayasaDanaTI, saGghATazabdo yugmavAcI yathA sAdhusaGaTa ityatra, tato deve hayayugme ityarthaH, evaM gajanarakinnarakiMpuruSamahoragagandharvapabhasaGgATA api vAcyAH, ete ca kayambhUtAH? ityAha- 'sabarayaNAmayA acchA sahA' ityAdi pAvat , yathA cAmIpAsa hayAdInAmaSTAnAM saGgATA uktAstathA paGkhayo'pi vIthayo'pi mithunakAni ca vAcyAni, tatra saGghATAH-samAnaliGganyugmarUpA puSpAvakIrNakAzca ekadigvyavasthitAH zreNiH-paGkirubhayoH pArzvayorekaikazreNibhAvena yat zreNidarya sA vIthiH strIpuruSayugmaM mithunaka 'tesi NAmityAdi, teSAM toraNAnAM purato ve de padmalate yAvatkaraNAt de dve nAgalate dve de azokalane de dve campakalate dve de cUtalate dve / vAsantIlate dve dve kundalate dve dve atimuktalate iti parigRhyate, ve ve zyAmalate, tAzca kathambhUtA ityAha--'NicaM kusumiyAo' ityAdi aturary.org mUla-saMpAdane aba zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 28 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~147~ Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUtrAMka [29] yAvatkaraNAt 'niccaM mauliyAo niccaM lavaiyAo nicaM thavaiyAo nicca gucchiyAo niccaM jamAlayAo nicaM juyaliyAo niccha / vinamiyAo niccaM paNamiyAo nicaM muvibhattapiNDamaJjarivaDiMsagadharAo niccaM kusumiyamauliyalavaiyathavaiyagulaiyagocchiyaviNamiyapaNamiyasuvibhattapaDimaJjarivarDisagadharIo' iti parigRhyate, asya vyAkhyAnaM mAgvat , punaH kathambhUtA ityAha-'satvarayaNAmayA jAva paDirUvA' iti, atrApi yAvatkaraNAt 'acchA saNhA' ityAdivizeSaNasamUhaparigrahaH, sa ca mAmbadbhAvanIyaH, 'tesi NAmityAdi, teSAM tora NAnAM pustaH pratyeka dvau dvau diksaubastiko-dimokSako te ca sarve jAmbUnadamayAH, kacitpAThaH 'savvarayaNAmayA acchA' ityAdi, prAgvat 'tosa DaNamityAdi dvau dvau candanakalazau prajJaptI,varNakaH candanakalazAnAM 'varakamalapaiTANA' ityAdirUpaH sarvaHprAktano baktavyaH, 'tesi NamityAdi dvau dvau bhRGgArau, teSAmapi kalazAnAmiva varNako vaktavyo, navaraM paryante 'mahayAmattagayamahAmuhAgiisamANA pannattA samaNAuso!' iti vaktavyaM / kAmattagayamahAmuhAgiisamANA' iti mano yo gajastasya mahat-ativizAlaM yat mukhaM tasyAkRtiH-AkArastatsamAnA:-tatsadRzAH prajJatAH, 'tasi NamityAdi teSAM toraNAnAM purato dvau dvAvAdarzako prajJaptI, teSAM cAdarzakAnAmayametadrUpo varNAvAso-varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-tapanIyamayAH prakaNThakA:-pIThavizeSAH, anmayAni-aGkaratnamayAni maMDalAni yatra pratiSivasambhUtiH 'aNogdhasiyanimmalAe iti avagharSaNamavagharSitaM bhAve tamatyayaH tasya nirmalatA--avadharSitanirmalatA bhUtyAdinA nirmArjanamityarthaH avadharSitasyAbhAvo|'navadharpitA tena nirmalA anavadharSitanirmalA anavadharSitanirmalayA chAyayA samanubaddhA yuktAH 'candamaNDalapaDinikAsA'| iti candramaNDalasadRzAH 'mahayA mahayA' atizayena mahAntokAyasamAnAH kAyA pramANAH prajJaptA he zramaNa he AyuSman ! tesi NamityAdi teSAM toraNAnAM purato ve ve vajranAbhe-bajramayo nAbhiryayoste vajranAbhe sthAle prajJapne tAni ca sthAlAni tiSThanti, dIpa anukrama [29] REaranMina sUryAbhavimAnasya varNanaM ~148~ Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata satrAka [29] dIpa anukrama [29] zrIrAjamanI acchatticchaDiyataMdulanahasaMdaTThapaDipunA iva ciTThati' 'acchA' nirmalAH zuddhAH sphaTikavat tricchaTitAH-trIn vArAn chaditAH ata eva sUryAbhavimaLayagirI- nakhasandaSTAH nakhA:-nakhikAH sandaSTA muzalAdibhiH chaTitA yeSAM te tathA sukhAdidarzanAt tAntasya paranipAtaH acchai khicchaTitaiH mAnavarNanaM vRttiH zAlitaNDulairnavasandaSTaiH paripUrNAH, pRthvIpariNAmarUpANi tAni tathA kevalamevamAkArANItyupamA, tathA cAha-'sabajambUNayamayA' mU028 // 70 // sarvAtmanA jambUnadamayAni 'acchA sahA' ityAdi prAgvat 'mahayA mahayA' iti atizayena mahAnti rathacakrasamAnAni prajJaptAni he zramaNa! REE AyuSman ! 'tesi NamityAdi teSAM toraNAnAM purato dve dve 'pAIo' iti pAyo prazate, tAzca pAyaH 'sakchodagapaDihasthAo' savAla iti svacchapAnIyaparipUrNAH 'nANAvihassa phalahariyassa bahupaDipunAbive ' ti atra SaSThI tRtIyArthe 'bahu paDiputreti caikavacanA mAkRtatvAta, nAnAvidhaiH phalaharitaharitaphalairbahu-prabhUtaM pratipUrNA iva tiSThanti na khalu tAni phalAni kiM tu tathArUpAH zAzvatabhAvamupAgatAH pRthvIpariNAmAstataH upamAnamiti, 'sabarayaNAmaIo' ityAdi prAgvat, 'mahaye ti atizayena mahatyo gokaliJjagacakrasamAnAH prajJaptAH he zramaNa he AyuSman !, ' tasi NamityAdi teSAM toraNAnoM purato dvau sumatiSThako-AdhArAvazeSI prajJaptI, te ca supratiSThakAH susauSadhipratipUrNA nAnAvidhaiH paJcavarNaiH prasAdhanabhANDaizca bahuparipUrNA iva tiSThanti, upamAbhAvanA mAgvat , 'savarayaNAmaio' ityAdi tathaiva, 'tesi Na' mityAdi teSAM toraNAnAM purato de de manogulikA nAma pIThikA, uktaM na jIvAbhigamamUlaTIkAyAM-"manogulikA nAma pIThike"ti, tAca manogulikAH sarvAtmanA vaiDUryamayyo 'acchA' ityAdi mAgvata / tAsu NaM maNoguliyAsu vahave' ityAdi tAsu manogulikAsu suvarNamayAni rUpyamayAni ca phalakAni prAptAni, teSu suvarNarUpyamayeSu phalakeSu bahavo vajamayA nAgadantakAH-aGkaTakAH [sibakeSu] teSu ca nAgadantakeSu bahUni rajatamayAni sikkakAni prajJaptAni, teSu ca SAMEnirahinel mUla-saMpAdane aba zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 28 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~149~ Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [29] mUlaM [ 29 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri -praNItA vRttiH Educat [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRttiH) rajatamayeSu bahavo vAtakarakA--jalazUnyAH karakA maGgatAH, tadyathA- 'kiNhasutte 'tyAdi gavacchaM-AcchAdanaM gavacchA saJjAtA eSviti gavacchikAH (tAH) kRSNasUtra:-kRSNasUtramayairgavacchikai (tai) riti gamyate, sikakeSu gavacchitAH kRSNamUtrasikagagavacchitA evaM nIlamUtrasikagagavacchitA ityAdyapi bhAvanIyaM, te ca vAtakarakAH sarvAtmanA vairyamayA 'acchA' ityAdi prAgvat / 'tesi Na' mityAdi, teSAM toraNAnAM purato dvau dvau citroM- AzvaryabhUtau ratnakaraNDako prazatau 'se jahAnAmae' ityAdi, sa yathA nAma rAjJazcaturantacakravarttinaH caturSu pUrvAparadakSiNottararUpeSu anteSu pRthivIparyanteSu cakreNa vardhituM zIlaM yasya tasyaiva citraH-- AzcaryabhUto nAnAmaNimayatvena nAnAvarNo vA 'veruliyanANAmaNiphaliyapaDalapacoyaDe' iti bAhulyena baiDUryamaNimayaH 'phalihapaDalapaccoyaDe' iti sphaTikapaTalAvacchAditaH 'sAe pabhAe' ityAdi sa yathA rAjJazvaturantacakravarttinaH pratyAsanbhAn pradezAn sarvataH sarvAsu dikSu samantataH- sAmastyena avabhAsayati etadeva paryAyatrayeNa vyAcaSTe udyotayati tApayati prabhAsayati 'evamevetyAdi sugamaM 'tesi NaM toraNANa' mityAdi, teSAM toraNAnAM purato dvA dvau hayakaNDamamANau ratnavizeSau evaM gajanarakinnarakiMpuruSamahoragagandharvavRSabhakaNThA api vAcyAH, uktaM ca jIvAbhigamamalaTIkAkAreNa-"hayakaNThI- hayakaNThapramANau ratnavizeSau evaM sarve'pi kaNThA vAcyA" iti, tathA cAha- 'sabarayaNAmayA' iti, sarve ratnamayA - ratnavizeSarUpA 'acchA' ityAdi mAmvat / 'tesi Na' mityAdi teSAM toraNAnAM purato dvau dvau puSpacaGgeyauM prajJate evaM mAlyacUrNagandhavastrAbharaNa siddhArthakalo mahastakacaGgaryo'pi vaktavyAH, etAzca sarvA api sarvAtmanA ratnamayA 'acchA' ityAdi prAgvat, evaM puSpAdInAmaSTAnAM paTalakAnyapi dvidvisaGkhyAkAni vAcyAni, 'tesi NaM toraNANa' mityAdi, teSAM toraNAnAM puratI dve dve siMhAsane prajJapte, teSAM ca siMhAsanAnAM varNakaH prAgukto niravazeSo vaktavyaH, 'tesi Na'mityAdi teSAM tora sUryAbhavimAnasya varNanaM For Parts Only ~ 150~ org Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata yA vRttiH satrAka [29] dIpa anukrama [29] zrIrAjamaznI jaNAnAM purato ve dve chatre rUpyamaye prajJapte, tAni ca chatrANi vaiDUryaratnamayavimaladaNDAni jAmbUnadakarNikAni vajasandhIni-bana- sUryAbhavimaLayagirI- ratnApUritadaNDazalAkAsandhIni muktAjAlaparigatAni aSTau sahasrANi-aSTasahasrasavyA varakAzcanazalAkA-varakAJcanamayyaH zalAkA mAnavarNana yeSu tAni, tathA 'daddaramalayasugaMdhisabouyasurabhisIyalachAyA' iti daIra:-cIvarASanaI-kuNDikAdibhAjanamukhaM tena gAlitAstatra pakA vA ye malaya iti-malayodbhavaM zrIkhaNDaM tatsambadhinaH sugandhA ye gandhavAsAstadvat sarveSu RtuSu surabhiH zItalA cA028 chAyA yeSAM tAni tathA, 'maMgalabhatticicA' aSTAnAM svastikAdInAM maGgalAnAM bhaktyA-vicchittyA citram-Alekho yeSA tAni / tathA 'caMdAgArodhamA' candrAkAraH candrAkRtiH sA upamA yeSAM tAni tathA, candramaNDalavat vRttAnIti bhAvaH, 'tesi Na' mityAdi, teSAM toraNAnA purato de dve cAmare prajJale, tAni ca cAmarANi 'caMdappabhaveruliyavayaranANAmaNirayaNakhacitacittadaMTAo' iti candraprabhaHcandrakAnto vajraM vaiDUrya ca pratItaM candraprabhavajravaiDUryANi zeSANi ca nAnAmaNiratnAni khacitAni yeSu te tathA evaMrUpAvitrA-nAnA-15 kArA daNDA yeSAM cAmarANAM tAni tathA, 'suhumarayayadIhavAlAo' iti mUkSmA rajatamayA dIrghA vAlA yeSAM tAni tathA, 'zaMkhakakuMzAdadagarayaamayamahiyapheNapuMjasannikAsAo' iti 'zaGkha pratItaH aGko-ratnavizeSaH 'kuMde ti kundapuSpaM dakaraja-udakakaNAH amRtama-4 thitapheNapukha:-kSIrodajalamathanasamutthaH phenapuJjasteSAmiva sannikAzaH-prabhA yeSAM tAni tathA, 'acchA' ityAdi prAmbat |'tesi / toraNANa' mityAdi, teSAM toraNAnAM purato dvau dvau tailasamudgako sugandhitailAdhAravizeSI, uktaM ca jIvAbhigamamUlaTIkAkAreNa-17 "tailasamudko sugandhitailAdhArau" evaM koSThAdisamudgakA api vAcyAH, atra saGgrahaNigAthA-tille koTTa samugge patte coe ya tagara elA // 71 // y| hariyAle hiMgulae maNosilA aMjaNasamuggA ||1||'sbrynnaamyaa' iti ete sarve'pi sarvAtmanA ratnamayA 'acchA ityAdi prAgvat / SUREmiratul n a HTMasturare.org mUla-saMpAdane aba zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 28 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~151~ Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [30] dIpa anukrama [30] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRttiH) mUlaM [30] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri -praNItA vRttiH Jan Education sUriyA NaM vimANe egamege dAre aTThasayaM cakkajjhamANaM aTThasayaM migajjhayANaM garuDajjhAyANaM chattajjhayANaM picchajjhAyANaM sauNijjhAyANaM sIhajjhayANaM usabhajjhAyANaM aTThasaya seyANaM cauvisANANaM nAgavarakeUNaM evameva sapuvAvareNaM sUriyA vimANe egamege dAre asIyaM kausaharUsaM bhavatIti makkhAyaM, sUriyA vimANe puSNA paNNATThi bhomA pannattA, tasi NaM bhomANaM bhUmibhAgA ulloyA ya bhANiyA, tesi NaM bhomANaM ca bahumajjhade sabhAge paMttayaM patteyaM sIhAsaNe, sIhAmaNavannato saparivAro, avasesesa bhomesu patteyaM patteyaM bhaddAsaNA pannattA / tesi NaM dArANaM uttamAgArA solasavihahiM rayaNehiM uvasobhiyA, taMjahArayaNehiM jAva riTThehiM, tesi NaM dArANaM uppiM aTThaTThamaMgalagA sajhayA jAva chattAtichattA, evameva sapuvAvareNaM sariyAbhe vimANe cattAri dArasahassA bhavatItimakhAyaM, amAMgavaNe sattivaNe caMpavaNe cUthagavaNe, sUriyAbhassa vimANassa cauddisiM paMca joyaNasayAI atrAhAe canAri vaNasaMDA pannattA, taMjahA- puracchimeNaM asogavaNe dAhiNeNaM satavannavaNe paJcatthimaNaM caMpagavaNe uttareNaM cUyagavaNe, te NaM vaNakhaMDA sAiregAI addhaterasa joyaNasayasahassA AyAmeNaM paMca joyaNasayAI vikakhaMbheNaM patte patte pAgAraparikhittA kiNhA kiNhAbhAsA vaNakhaMDavannao // sU0 29 // ' sUriyA NaM vimANe egamege dAre aTThasayaM cakkajjhayANa ' mityAdi, tasmina sUryAbhe vimAne ekaikasmina dvAre For Penal Use Only mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 30 sthAne sU0 29 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~152~ Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [30] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka mU029 [30] dIpa anukrama bhaurAjapanI aSTAdhika prataM cakadhvajAnA-cakralekharUpacilopetAnAM vajAnAmevaM mRgagaruDaruddhachatrapicchazakunisiMhaSabhacaturdantahastidhvajAnA- sUryAbhavipalayagirImapi pratyekamaSTazatamaSTazataM vaktavyaM 'evameva sapubbAvareNa' evameva-anenaiva prakAreNa sapUrvApareNa saha pUrveH aparazca vartate iti mAnavarNana yA vRttiH sapUrvAparaM saGkhyAnaM tena sUryAbhe vimAne ekaikasmin dvAre azItamazIta-azItyadhikaM 2 ketusahasraM bhavatItyAkhyAtaM mayA anyaizca tIrthakRddhiH, 'tasi Na' mityAdi, teSAM dvArANAM saMbandhIni pratyekaM paJcaSaSTiH2 bhaumAni-viziSTAni sthAnAni prajJaptAni, teSAM ca bhUmAnA hai // 72 // bhUmibhAgA ullokAtra yAnavimAnavadvaktavyAH, teSAM ca bhaumAnAM vahumadhyadezabhAge yAni trayastriMzattamAni bhaumAni teSAM bahumadhyadezabhAge / pratyekaM pratyekaM sUryAbhadevayomyaM siMhAsanaM teSAM ca siMhAsanAnAM varNako'parottarottarapUrvAdiSu sAmAnikAdidevayogyAni / bhadrAsanAni ca krameNa yAnavimAnavadvaktavyAni zeSeSu ca bhAmeSu pratyekamekakaM siMhAsana parivArarahitaM / 'tasi Na'mityAdi, teSAM dvArANAM uttamA AkArA-uparitanA AkArA uttaraMgAdirUpAH kacit 'uvarimAgArA' ityeva pAThaH, SoDazavidhai ratnairupazobhitAstadyathA-'rayaNehiM jAva riTehi iti ratnaiH-sAmAnyataH karketanAdibhiryAvatkaraNAt bajaH 2 vaiDUH 3 lohitAkSaH 4 masAragallaiH 5 haMsagauMH 6 pulakaiH 7 saugandhikaiH 8 jyotIrasaH 9 aGgaiH10 aJjanaH 11 rajataiH 12 aJjanapulakaiH 13 jAtarUpaiH 14 sphaTikairiti parigrahaH 15 ghoDazai riSThaiH 16 'tesi NamityAdi, teSAM dvArANAM pratyekamupari aSTau ? aSTau svastikAdIni maGgalakAni ityAdi yAnavimAnatoraNavattAvadvAcyaM yAvad bahavaH sahasrapatrahastakA iti, ata UrdU keSucita pustakAntarekhevaM pAThaH 'evameva sapuSAvareNaM mUriyAbhe vimANe cacAri dArasahassA bhavatIti makkhAyAmiti sugamaM 'sUriyAbhassa Na mityAdi sUryAbhasya vimAnasya caturdiza-catasro dizaH samAhRtAzcaturdika tasmin caturdizi catasRSu dikSu paJca pazca yojanazatAni [30] // 72 // REsammela N umurary.org mUla-saMpAdane aba zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 30 sthAne sU0 29 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~153~ Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) / -------------- mUlaM [30] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [30] dIpa anukrama POR-kA 'avAhAe' iti bAdhanaM bAdhA AkramaNamityarthaH na cAdhA avAghA-anAkramaNaM tasyAmavAdhAyAM kRtveti gamyate, apAntarAla muktoti bhAvaH, catvAro vanakhaNDAH prajAtAH, anekajAtIyAnAmuttamAnAM mahIruhANAM samUho banakhaNDaH, uktazca jIvAbhigamA~ -'aNegajAIhiM uttamehiM rukkhehi vaNasaMDe' iti, 'tadyathetyAdinA tAneva vanakhaNDAn nAmato digbhedatazca darzayati, azokakSapradhAna vanamazokavanamevaM saptaparNavana campakavanaM cUtavanamapi bhAvanIya, 'puracchimeNa 'mityAdi pAThasiddhaM, atra | saMgradaNigAthA-'puNa asogavaNaM dAhiNato hoi sattivapNavarNa / avareNaM caMpakavaNaM cUyavarNa uttare pAse // 1 // teNa'-15 mityAdi, te ca vanakhaNDAH sAtirekAni aprayodazAni-sA ni dvAdaza yojanazatasahasrANi (AyAmataH) pazcayojana-11 zatAni viSkambhataH pratyekaM 2 pAkAraparikSitAH, punaH kathaMbhUtAste banakhaNDA ? ityAha-'kiNhA kiNhobhAsA jAva jApaDimoyaNA sarammA' iti yAvatkaraNAdevaM paripUrNaH pAThaH mUcito-nIlA nIlobhAsA hariyA hariyobhAsA sIyA sIyobhAsA niDA nidobhAsA vivA ticobhAsA kiNhA kiNharachAyA nIlA nIlacchAyA hariyA hariyacchAyA sIyA sIyacchAyA niddhArA niddhacchAyA ghaNakaDiyakoDarachAyA rammA mahAmeha nikuruvabhUyA, te NaM pAyavA mUlamaMtro kaMdamaMto khaMdhamaMto tayamaMto pavAlamato pattamaMto puSpharmato bIyamaMto phalako aNuyutsunAyaruilavaTTapariNayA egabaMdhA aNegasAhapasAhaviDimA aNeganarayAmappasAriyaagejmaghaNavipulabaTTakhaMgho acchidapattA aviralapattA avAiNapacA aNIiyapattA niddhayajaraDapaMDupacA navahariyabhisaMtapattabhAraMdhayAragaMbhIradarisaNijjA vaNiggayavarataruNapattapallavakomalaujjalacalaMta kisalayakumumapabAlapallavaMkurammasiharA nicca kusumiyA nicaM mAliyA nicaM lava iyA nice thavaiyA nicaM gulaiyA nicaM gocchiyA nicca jamaliyA nicaM juyaliyA nica viNamiyA niccaM [30] SAREnatanimal sUryAbhavimAnasya varNanaM ~154~ Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) ------------- mUlaM [] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUra mAnavarNana prata sUtrAMka [30] mu030 dIpa anukrama zrIrAjapanA | paNamiyA nicaM kusumiyamauliyalayaiyathavaiyagulaiyagocchiyajapaliyajuvaliyaviNamiyapaNamiyamuvibhattapaDimaMjariyaDaMsayadharA mu- malayagirI yavarahiNamayaNasalAgAkoilakorakabhiMgArakakoTala novaMjIvakanaMdImukhakavijalapiMgalakaravagakAraMDacakavAgakalaIsasArasaaNegasayA dRciH ugamihuNaviyariyasahaiyamahurasaranAiyasapiDiyadariyabhamaramahuyaripahakaraparileta chppykusumaasblolmhurgumgumNtguNjaitdesbhaa||73|| gA abhinara pupphaphalavAhirapattocchannA puttehi ya dupphehi ya uvacchannapalischannA nIrogakA mauphAsA akaMTagA NANA 1. vihagucchagummamaMTanagovasahiyA vicittamuharabhUyA vAvipukkharaNidIhiyAsu ya suniyesiyarammajAlagharagA piDimanIhArimasu gadhimRsurabhimaNaharaM ca gedhadaNi muyaMtA muhakeU re ubahulA aNegasagaTarahajANajungagillithillisIyasaMdamANIpaDimoyaNA murammA YI iti' asya vyAkhyA-iha pAyo kSANAM madhyame cayasi vartamAnAni patrANi kRSNAni bhavanti tatastathogAta banakhaNDA api MY kRSNAH, na copacAramAtrAtte kRSNA iti vyapadizyante kintu tathA pratibhAsanAta , tathA cAha-kRSNAvabhAsA yAvati bhAge | kRSNAvabhAsapANi santi tAvati bhAge te vanakhaNDAH kRSNA avabhAsante, tataH kRSNo'vabhAso yeSAM te kRSNAvabhAsA iti, tathA haritasvamatikrAntAni kRSNatvamasamAptAni patrANi nIlAni tadyogAdvanakhaNDA api nIlA, na caitadupacAramAtreNocyate kintu tathAvabhAsAta , tathA cAha nIlAvabhAsAH, samAsaH prAgvat , yauvane tAnyeva patrANi kisalayatva raktavaM cAtikrAntAni Ipat haritAlAbhAni pAni santi haritAnIni vyapadizyante, tatastayogAt banakhaNDA api haritA, na caitadupavAramAtrAducyate, kintu tathApratibhAsAda , nayA cAha-haritAvabhAsAH, tathA bAlyAdatikrAntAni vRkSANAM patrANi zItAni bhavanti tatastadyogAdanakhaNDA api zItA ityuktAH, na ca na te guNatastathA kintu tathaiva, tathA cAha-zItAvabhAsAH, adhobhAgavartinAM vaimAnika [30] // 73 // SAMERatanim50 Baitaram.or sUryAbhavimAnasya varNanaM ~155~ Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [30] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [30] dIpa anukrama devAnAM devInAM tadyogazItavAtasaMsparzataH te zItA vanakhaNTA avabhAra.nte iti, tathA ete kRSNanIlaharitavarNA yathA svasmin X svarUpe atyakte snigdhA bhayante tIvAzca tataH tayogAt vanakhaNDA api snigdhAH tIvAzca ityuktAH, na caitadupacAramA kintu | tathAvabhAso'pyasti sata ukta-snigdhAvabhAsAstItrAvabhAsA iti, ihAvabhAso bhrAnto'pi bhavati yathA marumarIcikAmu jalAvabhAsastato nAvabhAsamAtropadarzanena yathAvasthita vastusvarUpaM varNitaM bhavati kintu tathAsvarUpapratipAdanena, tataH kRSNa tvAdInAM tathAsvarUpapratipAdanArthamanuvAdapurarasara vizeSaNAntaramAha-'kiNhA kiNhacchAyA' ityAdi, kRSNA banakhaNDAH, All kuna ityAha-kRSNachAyA: 'nimittakAraNahetaSu sarvAsAM vibhaktInAM prAyo darzana miti vacanAt hetau prathamA, tato'yamartha:0 yasmAt kRNNA chAyA-AkAraH savisaMvAditayA teSAM tasmAt kRSNAH, etaduktaM bhavati-sarvAvisaMvAditayA tatra kRSNa AkAra | upalabhyate, na ca bhrAntAvabhAsasaMpAditasacAkaH sarvAvisaMvAdI bhavati, tatastasvakRpayA te kRSNA na bhrAntAvabhAsamAtravyavasthApitA iti, evaM nIlA nIlacchAyA ityAdyapi bhAvanIya, navaraM zItA: zItacchAyA ityatra chAyAzabda AtapapratipakSavastuvAcI draSTavyaH, 'dhana kahitaDiyacchAyA' iti iha zarIrasya madhyabhAge kaTistato'nyasyApi madhyabhAgaH kaTiriva kaTirityucyate, kaTi| staTamiva kaTitaTa panA-ayo'pazAkhAmazAkhAnupradezato niviDA karitaTe-madhyabhAge chAyA yeSAM te tathA, madhyabhAge niviDatararachAyA ityarthaH, ata eva ramyo-ramaNIyaH tathA mahAn jalabhArAvanatama dRTkAlabhAvI yo meghanikurumbo-meghasamUhastaM bhUtA-guNaiH prAptA mahAmeghaniku raMbabhUtA, mahA yakRndopamA ityrthH| te NaM pAyavA' ityAdi, azokavarapAdapaparivArabhUtamAguktatilakAdivRkSavarNanavat paribhAvanIya, navaraM 'suyacarahiNamayaNasalAgA' ityAdi vizeSaNamatropamayA bhAvanIya, 'aNegasagaDharahajANe [30] 4 mararyana sUryAbhavimAnasya varNanaM ~156~ Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [31-32] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: -- -- -- - - - --- -- -- --- -- -- --- - zrIrAjapanI malayagirI yA vRttiH sUryAbhavika mAnavarNana prata // 74 // sUtrAMka [31-32] tyAdi tadAkArabhAvataH // (mu.30)|| . tersi NaM vaNasaMDANaM aMto bahusamaramaNijjA bhUmibhAgA, se jahA nAmae AliMgapukkhareti vA jAva NANAvihapaMcavaNNehiM maNIhi ya haNehi ya uyasAbhiyA, tesiM gaM gaMdho phAsI pheyabdhI jahakama, tesiNaM bhate! taNANa ya maNINa ya puvAvaradAhiNuttarAtehiM vAtehi maMdANaM pAyANaM veiyANa kaMpiyANaM cAliyANaM phaMdiyANaM ghaTiyANaM khobhiyANaM udIridANa kerisae sahe bhavati?, goMyamA! se jahA nAmae sIyAe vA saMdamANIe kA raharasa vA sacchattarasa sajjhayassa sadhaMTarasa sapaDAgarasa satoraNavarassa sanaMdighosassa sakhikhiNihemajAlaparikhittassa hemavayacittatiNisakaNagaNijjuttadAruyAyarasa saMpinacakamaMDala dhurAgarasa kAlAyasasukaraNe milakammarasa AipyaraturagasusaMpatatassa kusalaNaraccheyasArahisusaMpagahiyarasa sarasayapattIsatoNaparimaMDiyassa sakekavAvayaMsagassa sacAvasarapaharaNA varaNabhariyajujhasajjassa rAyaMgaNasi vA rAyateuraMsi vA rammaMsi vA maNikuhimatalaMsi abhikkhaNaM abhighahijjamANarasa vA niyahijjamANassa vA orAlamaNoSNA kapaNamaNanivvuikarA sadA savvao samatA abhiNissarvati, bhaveyArUve siyA !, No iNadesasamajhe, se jahANAmae veyAlIyavINAe uttaramaMdAmucchiyAe aMke supaiTiyAe kusalanaranArisusaMpariggahiyAte caMdaNakoNapariyaTTiyAe pumvarattAvarakAlasamayasi maMdAya maMdAya veDyAe pavezyAe cAli 3 dIpa anukrama [31-32] / / 74 // Santantinue amurary.au mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 31-32 sthAne sU0 30 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~157~ Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [31-32] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [31-32] dIpa yAe ghaTTiyAe khobhiyAe udIriyAe orAlA maNuNNA maNaharA kaNNamaNanivvuikarA sadA savao samaMtA abhinissarvati, bhaveyArUve siyA?, No iNaTTe samadde se jahAnAmae kinnarANa vA kiMpurisANa vA mahoragANa vA gaMdhavANa vA bhaddasAlavaNagayANe vA naMdaNavaNagayANaM vA somaNasavaNagayANaM vA paMDagavaNagayANaM vA himavaMtagacchaMgayamalayamaMdaragiriguhAsamannAgayANa vA egI sanihiyANa samAgayANaM sakrisannANaM samubaviTTANaM pamuiyapachIliyANaM gIyaraigaMdhavyahasiyamaNANa gajje pAjaM katthaM geya payabaI pAyabaI ukkhittAyapayattAya maMdAya roiyAvasANaM sattasarasamannAgayaM chadosavippamuka ekArasAlaMkAra aguNovaveya guMtavaisakuharovagUr3ha rattaM tidvANakaraNasurja saMkularaguMtavaMsatatItalatAlalayagahasusaMpauttaM mahure samaM sulaliyamaNohare mauyaribhiyapayasaMcAraM suti varacAruruvaM divya gardai sajja geye pagIyANa, bhaveyArave siyA, haMtA siyA // (sU031) tesiNaM vaNasaMDANaM tattha tattha tahiM dese dese bahao khaDAkhuDiyAto vAdhIyAo pukkhariNIo dIhiyAo guMjAliyAo sarapaMtiAo klipatiyAo acchAo sahAo rayayAmayakUlAo samatIrAto rayarAmayapAsANAto tavaNijjatalAo sudhaSNamumbharayayavAluyAo beruliyamaNiphA-. liyapaDalapacoyaDAo suoyArasu uttArAo NANAmaNisubahAo caukoNAo aNupurAsujAtargabhIrasIyalajalAo saMnna pattabhisamuNAlAo bahuuppalakumuyanaliNasubhagasogaMdhiyapokharIyasaya anukrama [31-32] SAREarattinintamanand sUryAbhavimAnasya varNanaM ~158~ Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [31-32] pa anukrama [31-32] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) - mUlaM [31-32] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH zrIrAjamazrI malayagirIyA vRttiH // 75 // vattasahassapattakesaraphullovaciyAo chappayaparibhujjamANakamalAo acchavimalasalilapuraNAo apeiyAo AsavoyagAo appegaiyAo khoroyagAo appegaiyAo ghaoyagAo appegaiyAo khIroyagAo appegaAo khAroyagAo appegatiyAto uyagaraseNa paNNattAo pAsAdIyAo darisaNijAo abhivAo paDirUvAo tAsi NaM bAbINaM jAva bilapatIrNa patteyaM 2 cauddi fear tisopANapaDirUvagA paNNattA, tesi NaM tisopANapaDirUvagANaM vannao, toraNANaM jhayA chattAchantAya yadA tAsu NaM khuDDAkhuDiyAsu vAvIsu jAva vilapatiyAsu tattha 2 dese bahave upAyapadamA niyaipavvayayagA jagar3apathvayA dAruijapavayagA dagamaMDavA dagaNAlagA dgamaMcagA usaDDA khuDakhuDDagA aMdolagA pavakhaMdolagA sabarayaNAmayAH acchA jAba paDivA, tesu NaM uppAyapasu jAva pasaMdolaesu bahuI haMsAsaNAI kocAsaNAI garulAsaNAI uSNayA saNAI paNayAsAI dIhAsaNAI pavakhAsaNAI bhaddAsaNAI usabhAsaNAI sIhAsaNAI paumAsaNAI disAsovathiyAI saharayaNAmAI acchAI jAva paDikhvAi~, tesu NaM vaNasaMdesu tattha tattha tahiM tahiM dese dese bahave AliyagharagA mAliyagharagA kapaligharagA layAgharagA acchaNagharagA picchaNagharagA maMDaNagharagA pasAhaNagharagA gambhagharagA mohanagharagA sAlagharagA jAlagharagA cittadharagA kusumagharagA gaMgharagA AsagharagA sadarayaNAmayA acchA jAva paDikhvA, tesu NaM Aliyagharagesu jAva gaMdhava For Parts Only mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 31 32 sthAne sU0 30 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 159~ 400-450 459) **0** 449) 2300 459) 400083 sUryA bhavi mAnavarNana sU0 20 // 75 // rary or Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [31-32] dIpa anukrama [31-32] mUlaM [31-32] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH Jan Eucator -*00046972490454200-449) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) - sUryAbhavimAnasya varNanaM tahiM 2 ghara huI haMsAsaNa jAba disAsobatthiAsaNAI saharayaNAmayAI jAva paDiruvAI | tesu NaM vaNasaMdesu tattha tattha dese 2 tahi 2 bahave jAtimaMDavagA jUhiyamaMDavagA navamAliyamaMDavagA vAsaMtimaMDavagA sUramalliyamaMDavagA dahivAsuyamaMDavagA taMbolimaMDavagA muddiyAmaMDavagA NAgalayAmaMDavagA atimuttalayAmaMDavagA ApphovagAmAluyAmaMDavagA acchA saharayaNAmayA jAya paDirUvAo, tesu NaM jAlimaMDavasu jAva mAlUyA maMDabaesa bahave puDhavisilApahagA haMsAsaNasaMThiyA tara disAsobatyAsaNamaMThiyA aNNe ya bahave maMsalaghuvisiddhaThANasaMThiyA puDhavisilApagA paNNattA samaNAo !, AInarupavaraNavaNIyatUlaphAsA sadarayaNAmayA acchA jAva paDi rUvA, tattha NaM yahave vaimANiyA devA ya devIo ya AsayaMti sayaMti citi nisIyaMti tuyahaMti hasaMti ramaMti lalati kIlaMti kiti moheMti purA porANANaM suciSNANa supaDikaMtANa subhANa kaDANa kammANa kala. NANa kallANaM phalavivAyagaM pacaNugbhavamANA viharaMti (sU0 32 ) 'tesi NaM caNasaMDANa' mityAdi teSAM vanakhaDAnA:- madhye bahusamaramaNIyA bhUmibhAgAH prajJaptAH teSAM ca bhUmibhAgAnAM ' se jahA nAmae 'AliMgaputrakhare i vA ' ityAdi varNanaM prAguktaM tAvadvAcyaM yAvanmaNInAM sparzo, navaramatra tRNAnyapi vaktavyAni tAni caivaM- 'nANAvihapaMcavaSNAhi maNIhi ya taNehi ya ubasobhiyA, taMjahA- kiNhehi ya nIlehi ya jAva sukile, tattha NaM je te kavhA taNA ya maNI ya taisi NaM athameyAkhye vannAvAse pana tte se jahAnAmae jImRte vA' ityAdi / samprati For Pale Only ~ 160~ 131 jrayog Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [31-32] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUryAbhavi: mAnavarNana prata sUtrAMka [31-32] dIpa zrIgajananI teSAM maNInAM tRNAnAM ca bAteritAnAM zabdaravarUpapratipAdanArthamAha-'tesi NaM bhaMte ! taNANa ya maNINa ya' ityAdi, malayagirI- teSAM Namiti pUrvavat bhadanta !-paramakalyANayogin tRNAnAM pUpiradakSiNottaragataitirmandAyati-manda mandaM ejitAnAM kampiyA vRttiH tAnAM vyejitAnAM-vizeSataH kampitAnAM, etadeva paryAyazabdena cyAca kampitAnAM cAlitAnAM-itastato manAk vikSiptAnA, etadeva paryAyeNa vyAcaTTe-spanditAnA, tathA ghaTTitAnAM-paraspara saMgharSayuktAnAM, kathaM ghaTTitA ityAha-kSobhitAnA, svasthAnAJcAlanamapi kuta ityAha-udIritA nAra-mAvasyena preritAnA, kIrazaH zandaH prApta ?, bhagavAnAha-'goyame ' syAdi, gautama ! sa yathAnAmakaH zipikAyA yA syandamAnikAyA cA sthasya vA. tatra sibiyA jampAnavizeSarUpA uparicchAditA koSThAkArA, tathA dIrtho jampAnavizeSaH puruSasvapramANAvakAzadA yA syandamAnikA, anayozca zabdaH puruSotpATitayoH kSudrahemaghaTikAdica-|| lanavanato theditavyaH, sthazveha saMgrAmasyA pratyeyo'gresa navizeSaNAnAma yathAsaMbhavAt , tasya ca phalakavedikA yasmin kAle ye || puruSAstadapekSayA ta tipramANA'ra seyA, tasya ca rathasya vizeSaNAnyabhine-'sachattassa' ityAdi, sacchatrasya sadhvajasya jA saghaNTAkasya-ubhayapAvilambimApramANaghATopetasya sa.patAkaraya saha toraNavara-pradhAnatoraNaM yasya sasatoraNavarastasya, saha nandIghoSI-dvAdaza tUryaninAdo yasya sa sanandighoSastasya, tathA saha kiGkiNyA-kSudraghaNTA yeSAmiti sakiGkiNIkAni, hemajAlAni-yAni hemamayadAmasamUhArataH sarvAsa dinu paryanteSu-bahimmadeSu parikSimo-dhyAptastasya, tathA hemavata-himavatparvatabhAbi | citra-vicitramanohArivizeSopetaM tinizatara saMbandhi kanaka viritaM dAru-kASThaM yasya sa haimavata citratainizakanakaniyuktadArukatasya, sUtre ca dvitIyaH kakAraH svAthikaH pUrvasya ca dIrghavaM prAkRtatvAt , tathA muSThu-atizayena samyak pinaddha anukrama [31-32] Telucturary.org mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 31-32 sthAne sU0 30 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~161~ Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [31-32] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [31-32] dIpa baddhamarakamaNDala dhRva yasya sa susapinakArakamaMDaladhUHkaratasya, tathA kAlAyasena-lohena muSTha-atizayena kRtaM neme:-bAhyaparidheryantrasya ca-arakopariphalakacakravAlasya karma yasmin sa kAlAyasakRtanemiyantrakarmA tasya, tathA AkIrNA-guNaiAptA ye varA-pradhAnAsturagAste suratu-atizayena samyaka prayuktA-yomitA yasmin sa AkIrNavaraturagamusaMprayuktaH tasya, prAkRtatvAta bahuvrIhAvapi ktAntasya paranipAtaH, tathA sArathikarmaNi ye kuzalA narAsteSAM madhye atizayena Deko-dakSaH sArathistena muSThasamyak parigRhItasya, tathA 'sarasayabattIsatoNaparimaMDiyassa' iti zarANAM zataM pratyeka yeSu tAni zaracatAni tAni ca tAni dvAtriMzat tUNAni taimaNDitaH zarazatadvAtriMzataNamaSTitaH, kirakaM bhavati !-evaM nAma tAni dvAtriMzat zarazatabhRtAni tUNAni sthasya sarvataH paryanteSvavala zcitAni yathA tAni saMgrAmAyopakalpitasyAtIva maNDanAya bhavantIti, tathA kapTakA-kavacaM saha kaNTako yasya sa sakaNTaka: sakaGkaTo'vataMsA-zekharo yasya sa sakaGkaTAvataMsastasya, tathA saha cApaM yeSAM te sacApA ye zarA yAni ca kuntamalimusaNDiprabhRtIni nAnAprakArANi praharaNAni yAni ca kavacakATakapramukhAni AvaraNAni taibhRta:-paripUrNaH, tathA yodhAnAM yuddha tanimittaM sathA-praguNIbhUto yaH sa yopayuddha sajjaratataH pUrvapadena saha vizeSaNasamAsaH tasya, itthaMbhUtasya rAjAGgaNe vA 8| antaHpure vA ramye vA maNikuhimatale-maNibaddhabhUmitale abhIkSaNamabhIkSNaM kuTimatalapadeze vA 'abhighahijjamANasse ti abhi khacyamAnasya vegena gacchato ye udArA manojJA karNamanonivRtikarAH sarvataH samantAt jIvAbhigamamUlaTIkAyAmapi 'uppiyaM zvAsayuktamiti, tathA ut-pAvalyena atitAlamasthAnatAlaM vA ucAla, ilakSaNasvaraMNa kAkasvaraM, sAnunAsikaM anunAsikAvinirgatasvarAnugatamiti bhAvA, tathA aguNIvaveya 'miti aSTabhirguNaruainamaSTaguNopetaM, te cASTAvamI guNA: pUrNa raktamalaskRta anukrama [31-32] 4 sUryAbhavimAnasya varNanaM ~162~ Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [31-32] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [31-32] zrIrAjapraznI vyaktamavighuSTaM madhuraM samaM salalitaM ca, tathA coktam-" puNaM rattaM ca alaMkiyaM ca yattaM taheva avighuDhe / mahuraM samaM salaliyaM aTTha ||sUryAbhari. malayagirI gugA hoti geyassa // 1 // " tatra yat svarakalAbhiH paripUrNa gIyate tatpUrNa, geyarAgAnuraktena yat gIyate tat raktaM, anyo'nyasvarivizeSakaraNena yadalaGkRtamiva gIyate tadalatkRta, akSarasvarasphuTakaraNato vyakta, visvara krozatIva vighuSTa na tathA avighuSTa, madhurasvareNa gIyamAnaM madhurai kokilArutavat , tAlacaMzasvarAdisamanugata samaM, tathA yat svaragholanAprakAreNa lasatIca tat saha lali mU030 // 7 // tena-lalanena vartata iti salalita, yadiyA yat trindriyasya zabdasya sparzanamatIva sUkSmamutpAdayati sukumAramiva ca pavibhAsate tat salalitaM / idAnImateSAmevASTAnAM madhye kiyato guNAn anyacca pratipipAdayiSuridamAha-rattaM tihANakaraNa muddha' tat CLII 'kuharaguMjata satatItalatAlalayagAsusapa mahuraM sama salAliyaM maNoharaM majyaribhiyapayasaMcAra suraI sunarti varacArurUvaM divaM naTTe sajja geyaM pagIyANamiti yathA mAka nATyavidhau vyAkhyAtaM tathA bhAvanIyaM 'jArisae sadde havai' pragItAnAM-gAtumArabdhavatA yAdRzaH zabdo'timanoharo bhavati-syAta-kathaMcidbhayedetadrupasteSAM tRNAnAM maNInAM ca zabda: 1, evamukte bhagavAnAi-gautama! syAdevaMbhUtaH zabdaH / / / 031) 'tesi NaM vaNasaMDANa mityAdi, veSAM 'Na mini vAzyAladvAre vanakhA TAnAM madhye tatra tatra deze 'tatra to titasyaiva dezasya tatra tatra ekadeze 'bahUI' iti yahathaH 'khuDAkhur3iyAo' iti zuSTikAlikA laghavo laghavI ityarthaH, vApyazcaturasrAH pukkhariNyo vRttAkArA athavA puSkarANi vidyate yAsu tAH purakariSyo dIpikA-RSayo nayaH vakrA nadho gumAlikAH, bahUni kevalakevalAni puSpArakIrNakAni sarAMsi ekapatayA vyavasthitAni sarasparitaH salalitAstA bahaLyaH sarapaG // 7 // dIpa anukrama [31-32] REmiratani Homurary.au mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 31-32 sthAne sU0 30 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~163~ Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [31-32] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [31-32] dIpa ktayaH tathA yeSu sarAsu paGtayA vyavasthiteSu kUpodakaM praNAlikayA saMcarati sA sarampatiH tA bahanyaH sarAsara patayaH, tathA vilAnIva vilAni-kUpAsteSAM paGktayo bilapaGktayaH, etAca sarvA api kathaMbhUtA ityAi-acchA:-sphaTikavaddahirnirmalapadezAH zlakSNA:-dalakSNapudgalaniSpAditabahimmadezAH lakSNadalaniSpannaphTavat , tathA rajatamayaM-rUpyamayaM kUla yAsA tA rajatamayakUlA:, tathA samaM na gAbhAvAt viSamaM tIraM-tIravartijalApUritaM sthAnaM yAsa tAH sapatIrAH, tathA vanapayAH pASANA yAsAM tA vanamayapApANAH, tathA tapanIya-hemavizeSa: tapanIyamayaM tale yAsAM vAstapanIyatalA, tathA "suvaSNasujajharayayavAluyAu' iti suvarNa-pIsakAnti hema mumbha-rUpyavizeSaH rajataM-pratItaM tanmayA bAlukA yAsu tAH suvarNamumbha rajatavAlukAH, 'veruliyamaNiphalihapaDalapaccoyaDAo' iti vaiDUryamaNimayAni sphaTikapaTalamayAni ca pratyavataTAall ni-taTasamIpavartinaH atyunnatapradezA yAsAM tA vaiDUryamaNisphaTikapaTalapatyavataTAH, 'suoyArasuuttArAu' iti | mukhenAvatAro-jalamadhye pravezanaM yAsu tAH mukhAvatArA! tathA mukhena uttAro-jalamadhyAhahinirgamanaM yAsu tAH mukho*AtArAstataH pUrvapadena vizeSaNasamAsaH, 'nAnAmaNititthasubahAu' iti nAnAmaNibhiA-nAnAprakArairmaNibhistIrthAni | mubaddhAni yAsAM nA nAnAmaNitIrthasubaddhAH, atra bahuvrIhAvapi tAntasya paranipAtaH mukhAdidarzanAd prAkRta zailIvazAvA |'caukoNAu' iti catvAraH koNA yAsAM tAzcatumkoNA, etacca vizeSaNaM vApI: kUpAMca prati draSTavyaM, teSAmeva catu koNatvasaMbhavAt na zeSANAM, tathA AnupUrpaNa-krameNa nIcaistarAbhAvarUpeNa suSTu-atizayena yo jAtavamA kedAro jala- sthAnaM tatra gambhIra-alabdhastA zItala jalaM yAmu vA AnupUrvyamunAtayamagambhIrazItalajalA, 'saMchannapattabhisamuNA anukrama [31-32] SANEmirathindi sUryAbhavimAnasya varNanaM ~164~ Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [31-32] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [31-32] dIpa zrIrAjapraznI lAu' iti saMchannAni-jalenAntaritAni patravisamRNAlAni yAsu tAH saMlannapatravisamRNAlAH, iha bisamRNAlasAhacaryAt FTNa malayagirIyA vRttiH patrANi paminIpatrANi draSTavyAni, visAni-kandAH mRNAlAni-pAnAlA, tathA bahubhirutpalakumudanalinasubhagasaugandhikapuNDarIkazatapatrasahasrapatraiH kesaraiH-kesaramadhAnaH phullI-vikasitairupacitA bahUtpalakumudanalinasubhagasaugandhikapuNDarIkazatapa mu030 // 78 // 18 prasahasrapatrakesaraphallopacitAH, tathA SaTpadaiH bhramaraiH paribhujyamAnakamalA:, tathA acchena-svarUpataH sphaTikavat zuddhena | vimalena-Agantukamalarahitena salilena pUrNA acchavimalasalilapUrNAH, tathA paDihatyA-atirekitA atiprabhUtA ityarthaH 'paDihatyamudramAya atiriyayaM jANamAuNNa' miti vacanAva, udAharaNaM cAtra-'ghaNapadihatyaM gapaNaM sarAi navasalilabaddha-17) mAyAI / aireiyaM maha uNa ciMtAe maNa tahaM virahe // 1 // iti, bhramanto matsyakacchapA yatra tAH parihatyabhramanamatsyakacchapAH, IA tathA anekaiH zakunimithunakaiH pravicaritA-itastato gamanena sarvato vyAptAH anekazakunimithunakAvicaritAstataH pUrvapadena vizeSaNasamAsaH, etA vApyAdayaH sarassara-paktiparyantAH 'pratyekaM pratyeka prati pratyekamatrAbhimukhye pratizabdastato vIpsAvivakSAyAM pazcAtmatyekazabdasya dvivacanamiti, padmavaravedikayA parikSiptAH, pratyekaM pratyeka vanakhaNDaparikSiptAH, 'appegaiyAu ityAdi, apiDhiArtha vADhamekakA:-kAzcana vApyAdaya Asavamiva-candrahAsAdiparamAsavamiva udakaM yAsAMtA AsavodakA, apyekakA vAruNasya-vAruNasamudrasyeva udakaM yAsAMtA bAruNodakAH, apyekakA kSIramiva udakaM yAsAM tAH kSIrodakAH, apyekakA ghRtamiva udakaM yAsAM tA ghRtodakAH, apyekakAH kSoda iva-ikSurasa itra udakaM yAsAM vAH kSododakAra, apyekakA svAbhAvikena udakarasena bhavatAH, 'pAsAiyA' ityAdi vizeSaNacatuSTayaM prAgvacha / 'tAsi Na' mityAdi, tAsAM kSullikAnAM vApInAM yAvadvi // 7 // anukrama [31-32] mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 31-32 sthAne sU0 30 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~165 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya"-: ------------- mUlaM [31-32] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [31-32] dIpa | lapaGktonAmiti yAvatzabdAda puSkariNyAdiparigrahA, pratyekaM catudIza catvAri ekaikasyAM dizi ekaikasya bhAvAt trisopAnapratirUpakANi-pativiziSTarUpANi trisopAnAni, trayANAM sopAnAnAM samAhAra khisopAnaM, tAni manaptAni, teSAM ca trisopAnapratirUpakANAmaya-vakSyamANaH etadrupaH-anantaraM vakSyamANasvarUpo varNakanivezaH prajJaptastadyathA bajraratnamayA vaMgA ityAdi prAmat / 'tesiNaM teSAM trisopAnapatirUpakANAM pratyeka toraNAni prajJaptAni, toraNavarNakastu niravazeSo yAnavimAnabadbhAvanIyo yAradara bahavaH sahasrapatrahastakA iti, 'tAsi Na 'mityAdi, tAsAM kSullikAkSullikAnAM yAvad vilapatInAM, atrApi yAvacchabdAt puSkariNyAdiparigrahaH, tatra tatra deze tasyaiva dezasya tatra tatra ekadeze bahaba utpAtaparyaMtA yatrAgatya bahavaH sUryAbhavimAnavAsino vaimAnikA devA devyaca vicitrakrIDAnimittaM vaikriyazarIramAracayati, niyaipacayA' iti niyatyA-nayatyena vyavasthitAH parvatA niyatiparvatAH, kacita 'niyayapaJcayA' iti pAThaH, tatra niyatA:-sadA bhogyatvenAvasthitAH parvatA niyataparvatAH, yatra sUryAbhavimAnavAsino vaimAnikA devA devyatha bhavadhAraNIyenaiva vaikriyazarIreNa sadA ramamANA avatiSThante iti bhAvaH, 'jagaIpacayA' iti jagatIparvatakAH parvatavizeSAH, dAruparvatakA-dArunirmApitA iva parvatakAH, 'dagamaMDavA' iti dakamaNDapA:-sphATikA: maMDapAH, ukta ca jIvAbhigamamUlarTIkAyAM-"dagamaNDapA:-sphAThikA maNDapA" iti, evaM dakamaJcakAH dakamAlakA dakapAsAdAH, ete ca dakamaNDapAdayaH kecit 'usaDDA' iti utsRtA uccA ityarthaH, kecit 'khuDDA khuDDa'tti kSullukAH kSullakA iti, tathA andolakAH pakSyandolakAca, iha yatrAgatya manuSyA AtmAnamandolayati te'ndolakA iti loke prasiddhAH, yatra tu pakSiNa AgatyAtmAnabhandolayati te pakSyandolakAH, tatra andolakAH pakSyandolakAzca teSu vanakhaNTeSu tatra 2 pradeze deva anukrama [31-32] SAREmirathinindTHI ITIIMorary.org sUryAbhavimAnasya varNanaM ~166~ Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [31-32] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapraznI yA vRttiH sUryAbhavimAnavarNana prata sUtrAMka [31-32] // 79 // krIDAyogyA bahavaH santi, ete ca utpAtaparvatAdayaH kathaMbhUtA ? ityAha-'sarvaratnamayAH ' sarvAtmanA ratnamayAH, acchA sahA | ityAdi vizeSaNakadambakaM prAgvat / tesuNa mityAdi, teSu utpAtaparvateSu yAvatpakSyandolakeSu, yAvatkaraNAnniyatiparvatakAdipariprahaH, bahUni iMsAsanAdIni AsanAni, tatra yeSAmAsanAnAmadho bhAge IsA vyavasthitA yathA siMhAsane siMhAH tAni iMsAsanAni, evaM krozcAsanAni garuDAsanAni ca bhAvanIyAni, unnavAsanAni-cAsanAni pragatAsanAni-nimnAsanAni dIrghA-|| sanAni-zayyArUpANi bhadrAsanAni yeSAmadho bhAge pIThikAvandhaH pakSyAsanAni yeSAmadho bhAge nAnAsvarUpAH pakSiNaH, evaM maka- | rAsanAni siMhAsanAni ca bhAvanIyAni, padmAsanAni-padmAkArANi AsanAni, 'disAsovatthiyAsaNANi' yeSAmadho bhAge dik-1 sauvastikA AlikhitAH santi, atra yathAkramapAsanAnAM saMgrahaNigAthA-'ise koMce garuDe uNNaya rapae ya dIha bhadeya / pakse | mayare paume sIha disAsosyi vArasame // 1 // iti,tAni sarvAgyapi kathaMbhUtAnItyata Aha-'sabaravaNAmayAI tyAdi pAgvat / Til'tesi Na 'mityAdi, teSu vanakhaNDeSu madhye tatra 2 pradeze tasyaiva dezatya tatra tatra ekadeze baddani 'AligRhakANi' Ali:-vanaC spativizeSaH tanmayAni gRhakANi AligRhakANi, mAlirapi vanaspativizeSaH tanmayAni gRhakANi mAligRhakANi, kadalI-1 II gRhakANi latAgRhakANi ca pratItAni, 'acchaNagharakANi' iti avasthAnagRhakANi yeSu yadA tadA vA Agatya sukhA sikayA avatiSThanti, mekSaNakagRhakANi yatrAgatya prekSaNakAni vidadhati nirIkSante ca, majanakagRhakANi yatrAgatya svecchayA II majanaka kurvanti, 'prasAdhanagRhakANi' yatrAgatya svaM paraM ca maNDayanti 'garbhagRhakANi' garbhagRhAkArANi 'mohaNagharA-IAL sAinti mohana-maithunasevA 'ramiyaM mohaNarayAI' iti nAmamAlAvacanAt tatpadhAnAni gRhakANi mohanagRhakANi, vAsabhava dIpa anukrama [31-32] // 79 // mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 31-32 sthAne sU0 30 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~167~ Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [31-32] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [31-32] dIpa * nAnIti bhAvaH, zAlAgRhakANi-paTTazAlAmadhAnAni, jAlagRhakANi-gavAkSayuktAni gRhakANi, kumumagRhakANi-kusupara karo pacitAni gRhakANi, citragRhakANi-citrapradhAnAni gRhakANi gandharvagRhakANi-gItanRtyayogyAni gRhakANi AdarzagRhakANi-AdarzamayAnIva gRhakANi, etAni ca kathaMbhUtAnItyata Aha-savarayaNAmayA' ityAdi vizeSaNakadambakaM pAgvat / 'tesi Na' mityAdi, teSu AligRha keSu yAbadAdarzagRhakeSu, atra yAvatzabdAt mAligRhakAdiparigrahA, 'bahUni haMsAsanAni' ityAdi mAgvat / 'tesi Na 'mityAdi, teSu vanakhaNDeSu tatra tatra deze tasyaiva dezasya tatra tatra ekadeze bahavo jAtimaNDapakA yUthikAmaNDapakA mallikAmaNDapakA navamAlikAmaNDapakA vAsaMtImaNDapakA dadhivAsukAmaNDapakAH, dadhivAsukA-vanaspativize| pastanmayA maNDapakA dadhidhAmukAmaNDapakAH, sUrullirapi banaspativizeSaH tanmayA maNDapakAH2, tAmbUlI-nAgavallI tanmayA |X maNDapakAstAMbUlImaNDapakAH, nAgo-mavizeSaH, sa eva latA nAgalatA, iha yasya tiryak tathAvidhA zAkhA prazAkhA cA na prama tA sA latetyabhidhIyate nAgalatAmayAmaNDapakA nAgalavAmaNDapakAH, atimuktamaNDapakA:, 'apphoyA' iti vanaspati vizeSastanmayA 2 maNDapakA aphoyAmaNDapakAH, mAlukA-ekAsthikaphalA vRkSavizeSAstadyuktA maNDapakA mAlukAmaNDapakAH, ete ca kathaMbhUtA ityA- ha-'sabarayaNAmayA' ityAdi praagvt| 'tesi Na 'mityAdi, teSu jAtimaNDapakeSu yAvanmAlukApaNDapakeSu jAvazabdAt yUthikAmaNDapakAdiparigrahaH, bahavaH zilApaTTakAH prajJaptAstadyathA-apyekakA haMsAsanavat saMsthitA iMsAsanasaMsthitA yAvada-18 pyekakA diksauvastikAsanasaMsthitAH, yAvatkaraNAt 'appegaDyA haMsAsaNasaMThiyA appegaiyA garuDAsaNasaMThiyA appegaiyA uNayAsaNasaMThiyA appegaiyA paNayAsaNasaM diyA appegaiyA dIhAsaNasaMThiyA apegaiyA bhaddAsaNasaiThiyA appegaiyA anukrama [31-32] REnications S uniorary.orm sUryAbhavimAnasya varNanaM ~168~ Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [31-32] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjamaNI sAyagirAyA dRttiH / prata sUtrAMka [31-32] // 8 // dIpa parakhA appa AyasAsaNasaThiyA appegaiyA usabhAsagasaiThiyA apegaiyA sihAsaNasaMThiyA appegaiyA paumAsaNasaMThiyA sUryAbha iti parigrahaH, anye ca bahavaH zilApaTTakA yAni viziSTacinhAni viziSTanAmAni ca barANi-pradhAnAni zayanAni mAnavaNana | AsanAni ca tadvat saMsthitA varazayanAsanaviziSTasaMsthAnasaMsthitAH, kacit 'mAMsalasughaTTabisihasaMThANasaMThiyA' iti | pAThA, tavAnye ca bahavaH zilApaTTakAH mAMsalAH akaThinA ityarthaH sRSTA atizayena mahaNA itibhAvaH viziSTasaMsthAnasaMsthitAzceti, 'AINagarUyacUranavaNIpatRlaphAsamauyA sabarayaNAmayA acchA jAva pahirUvA' iti, prAgvat , tatra teSu utpAdaparvatAdigataiMsAsanAdiSu yAvannAnArUpasaMsthAnasaMsthitapRthvIzilApaTTakeSu Namiti pUrvavat bahavaH sUryAbhavimAnabAsino devA devyazca yathAsukhamAsate zerate-dIrghakAyaprasAraNena vartante na tu nidrAM kurvati, teSAM devayonikatvena nidraayaa| abhAvAt , tiSThanti-UrdhvasthAnena vartante niSIdanti-upavizati tuyaTuMti-varavartanaM kurvanti, vAmapArbata: parAtya dakSiNapAnAvatiSThanti dakSiNapArvato vA parAtya vAmapAneti bhAvaH, ramante-ratimAvaghnanti lalanti-manaIpsitaM yathA bhavati tathA vartana iti bhAvaH, kroDanti-yathAsukhamitastato gamanavinodena gItanRtyAdivinodena vA tiSThanti mohanti-paithunasevA kurvanti ityevaM 'purAporANANa' mityAdi purA-pUrva prAgbhave iti bhAvaH kRtAnAM karmaNAmiti yogaH, ata eva paurANAnAM mucIrNAnA-mucaritAnAM, iha sucaritajanitaM karmApi kArya kAraNopacArAt mucaritaM, tato'yaM bhAvArtha:-viziSTatathAvidhadharmAnuSThAnaviSayApramAdakaraNakSAntyAdisucaritajanitAnAmiti, tathA suparAkAntAnAM, atrApi kArya kAraNopacArAt suparAkrAntijanitAni suparAkrAntAni ityuktaM, kimuktaM bhavati -sakalasavamaitrIsatyabhASaNaparadravyAnapahArasuzIlAdirUpasupa anukrama [31-32] // 8 // mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 31-32 sthAne sU0 30 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~169~ Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [31-32] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [31-32] dIpa rAkramajanitAnAmiti, ata eva zubhAnAM zubhaphalAnAM, iha kiMzcidazubhaphalapapi iMdriyamativiparyAsAt zubhaphalaM pratibhAsate tatastAvikazubhatvavipatyarthamasyaiva paryAyazabdamAha-kalyANAnAM, taccayA tathAvidhaviziSTaphaladAyinAM, athavA kalyANAnAM anapizamakAriNAM kalyANarUpaM phalavipAka 'paJcaNubbhavamANA' pratyekamanubhavanto viharanti-Asate / / (muu032)|| tesi NaM vaNasaMDANaM bahamajjhadesabhAe patteyaMra pAsAyavaDaMsagA paNNatA, te NaM pAsAyavaDeMsagA paMcajoyaNasayAI uDU uccatteNaM aDAijAI joyaNasayAI vikkhaMbheNaM ambhuggayamUsiyapahasiyA iva taheva bahusamaramaNijjabhUmibhAgo ulloo sIhAsaNaM saparivAraM, tattha NaM cattAri devA mahiDDiyA jAva paliomadvitIyA parivasati, taMjahA-asoe sattapaNe caMpae cuue| sUriyAbhassANaM devavimANassa aMto bahusamaramaNijje bhUmibhAge paNNatte, saMjahA-vaNasaMDavihaNe jAva bahave bemANiyA devA devIo ya AsayaMti jAva viharaMti, tassa gaM bahusamaramaNijjassa bhUmibhAgassa bahumajjhadese ettha gaM mahege ucagAriyAlayaNe paNNate, ega joyaNasayasahassaM AyAmavikkhaMbheNaM tiNi jIya sayasahassAI solasa sahassAI doNi ya sattAvIsaM joyaNasae tinni ya kose aTThAvIsaM ca dhaNusayaM terasa ya aMgulAI agulaM ca kiMcivisesUrNa parikkheveNaM, joyaNacAhaleNaM, sapajaMbUNayAmae acche jAva paDirUve // (suu033)|| 'tesiNa' mityAdi, veSAM vanakhaNDAnAM bahumadhyadezabhAge pratyeka pratyeka prAsAdAvataMsakA iti, avataMsaka iva-ze anukrama [31-32] REaratining sUryAbhavimAnasya varNanaM ~170~ Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [33] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sakavaupari prata sutrAMka [33] zrIrAjapanI kharaka ivAvataMsakA pAsAdAnApavartasaka iva prAsAdAvataMsakaH prAsAdavizeSa iti bhAvaH, te ca prAsAdAvataMsakAH paJca pAsAdAvata malayagirI-A yA vRttiH | yojanazatAnyUrvamuccaistvena arddhatRtIyAni yojanazatAni viSkambhataH, teSAM ca 'abhuggayamUsiyapahasiyAviva' ityAdivizeSaNajAtaM prAgvat , bhUmivarNanaM ullokavarNanaM saparivAraM ca bhAgyam , 'tatya Na' mityAdi, tatra-teSu vanakhaNDeSu pratyekame kAlayanava // 8 // kai kadigbhAvena catvAro devA maharddhikA yAvatkaraNAt 'maha jaiyA mahAdalA mahAmukkhA mahANubhAvA' iti parigrahaH, palyo pamasthitikAH parivasanti, tayathA-' asoe' ityAdi, azokavane azokaH saptaparNavane saptaparNaH caMpakavane caMpakacatavane || cUtaH' 'te Na' mityAdi, te azokAdayo devAH svakIyasya banakhaNDasya svakIyasya prAsAdAvataMsakasya, sUce bahuvacanaM pAkRtatvAt, prAkRte hi vacanavyatyayo'pi bhavatIti, svasvakIyAnAM sAmAnikadevAnAM svAsA svAsAmagramahipINAM saparivArANAM svAsAM svAsAM pariSadAM sveSAM ratheSAmanIkAnAM svaipAM sveSAmanIkAdhipatInAM sveSAM svepAmAtmarakSANAM 'Ahevaccha porevarca' ityAdi bhAgyada, 'sUriyAbhassa Na' mityAdi, sUryAbhasya vimAnasyAntaH-madhyabhAge bahusamaramaNIyo lA bhUmibhAgaH prAptaH, tasya se jahAnAmae AliMgapukkharei vA' ityAdi yAnavimAna iva varNane tAvadAraya yAvanmaNInAM || sparzaH, tasya bahusamaramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge aba mumahat ekaM upakArikAlayanaM prApta, vimAnAdhipatisatkaprAsAdAvataMsakAdIna apakaroti-upaSTanAtyupakArikA, vimAnAdhipatisatkapAsAdAvataMsakAdInAM pIThikA, anyatra siyApakAopakAriketi prasiddhA, uktaM ca "gRhasthAnaM smRtaM rAjJAmupakAryopakArike"ti, upakA rikAlayanamiva upakArikAlayana, vata eka yojanazatasahasramAyAmaviSkambhAbhyAM proNi yojanazatasahasrANi poDaza sahasrANi dve yojanabhate saptaviMzatyadhika aSTA 1600-00-400-1404 dIpa anukrama [33] **400-4600- ~171~ Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya"-: -------------- mUlaM [33] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sutrAMka [33] dIpa anukrama vizaM dhanuHzarta trayodaza aGgalAnyAGgalaM parikSepataH, idaM ca parikSepapramANaM jabUdvIpaparikSepamamANavat kssetrsmaasttiikaataa| paribhAvanIyam // se NaM egAe paumavaravejhyAe egeNa ya vaNasaMDeNa ya sabato samaMtA saMparikhite, sANaM paumavarave. iyA aDajoyaNaM uI uccatteNaM paMcadhaNusayAI vikkhaMbheNaM udhakAriyaleNasamA parikkheveNaM, tIse NaM paumavaraveiyAe imeyArUve vaNNAvAse papaNatte, taMjahA-vayarAmayA NimmA rihAmayA patiDhANA beruliyAmayA khaMbhA suvaNNaruppamayA phalagA lohiyakkhamaio maIo nANAmaNimayA kaDevarA NANAmaNimayA kaDevarasaMghADagA NANAmaNimayA rUvA NANAmaNimayA rUvasaMghADamA aMkAmayA pakkhavAhAo joirasAmayA baMsA baMsakavelugA raiyAmaio pahiyAo jAtarUvamaI ohADaNI vairAmayA uvaripucchaNI sArayaNAmaI acchAyaNe, sANaM paumavaravejhyA egamegeNaM hemajAleNaM gavakkhajAleNaM vikhiNIjAleNaM dhaMdAjAleNa muttAjAleNaM maNijAleNaM kaNagajAleNaM rayaNajAleNaM paumajAleNaM savato samaMtA saMparikkhittA, te NaM dAmA tavaNi jalaMbUsagA jAva ciTThati / tIse NaM paumavaravejhyAe tatthara dese 2 tahiM 2 pahave hayasaMghADA jAva usabhasaMghADA sabarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA pAsAdIyA 4 jAva vIhIto patIto mihaNANi lyaao| sekeNadveNaM bhate! evaM bupati-paumavaraveDyA 21, goyamA ! paramavaravejhyA Na tattha 2 dese 2 tahiM 2 veiyAsu beiyAbAhAmu ya veiyaphalatesu ya [33] ~172~ Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) --------- mUlaM [34] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjamaznI malayagirI yA vRttiH // 82 // pannavaravedikAya. prata satrAMka mU.34 [34] veDyapuDataresu ya khaMbhesu khaMbhavAhAsu khaMbhasIsesu khaMbhapuTaMtaresu suyIsu suyImukhesu maIphalaema maIpuTataresu pakkhesu pakvavAhAsu pakkhaperaitesu pakkhapuDataresu bahuyAI uppalAI paumAI kumuyAI NaliNAti subhagAI sogaMdhiyAI puMDarIyAI mahApuMDarIyANi sayavattAI sahassavattAIsabarayaNAmayAI acchAI paDirUvAI mahayA vAsikayachattasamANAI paNNattAI samaNAuso!, se eeNaM aTThaNaM goyamA! evaM bubaha-paumavaraveDyA 21 paumavaraveiyA NaM bhaMte ! kiM sAsayA01,goyamA! siya sAsayA siya asAsayA, se keNadveNaM bhaMte ! evaM bubai-siya sAsayA siya asAsayA ?, goyamA! dabayAe sAsayA vannapajavehiM gaMdhapajavehiM rasapajavehiM phAsapajavehiM asAsayA, se teNaTTeNaM goyamA! evaM khuvati-siya sAsayA siya asaasyaa| paumavaravejhyANaM bhaMte ! kAlao kevacirai hoi?, goyamA! Na kayAdhiNAsi Na kayAvi Natthi na kayAvi na bhavissai, bhupiM ca havai ya bhavissaiya, dhuvA NiiyA sAsavA akkhapA ahayA avaDiyA NiccA paumavaravezyA / se Na vaNasaMDe deNAI do joyaNAI cakavAlavikkhaM bheNaM uvayAriyAleNasame parikkheveNaM, vaNasaMDavaNato bhANitayo jAva viharati / tassa rNa uvayAriyAleNassa caudisiM cattAri tisovANapaDirUvagA paNattA vaNNa o, toraNA jhayA chattAicchatA, tassa NaM uvayAriyAlayaNassa uvari bahasamaramaNijje bhUmibhAge papaNane jAya maNINaM phaaso|| (mU034) dIpa anukrama [34] // 2 // SAREaratunind For P OW ~173~ Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [34] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: -400 0 sUtrAMka [34] dIpa anukrama [34] taca ekayA pacavarayedikayA ekena vanakhaNDena sarvataH-sarvAsu dikSu samantataH-sAmastyena samyag parikSipta 'sANaM paumavaraveiyA' ityAdi, sA padmavaravedikA arddha yojanamUrdhvamuccaistvena paJca dhanuHzatAni viSkambhataH parikSepeNa 'upakArikA| layanasamAnA' upakArikAlayanaparikSepaparimANA prazatA, 'tIse ' mityAdi, tasyAH-panavarayedikAyA ayametadrUpo 'varNAvAso' varNaH-ilAghA yathAvasthitasvarUpakIrtanaM tasyAvAso-nivAso granthapaddhatirUpo varNAvAso, varNakaniveza ityarthaH, prajJato mayA zeSatIrthakaraizya, tadyathetyAdinA tameva darzayati, iha sUtrapustakeSvanyathA'tidezabahula: pATho dRzyate tato mA bhUnmatisaMmoha iti vineyajanAnugrahAya pATha upadayate-'vayarAmayA NimmA riTThAmayA paiTThANA yeruliyAmayA khaMbhA suvannaruppamayA phalayA lohiyakkhamaIo mUI o bairAmayA saMdhI nAnAmaNimayA kaDevarA NANAmaNimayA kalebarasaMghADA nAnAmaNimayA rUvA nAnAmaNimayA rUbasaMghADA aMkAmayA pakkhA aMkAmayA pakkhabAhAo joIrasAmayA basA sakavellayA raIyAmaio paTTiyAo || jAyasavamaI ohADaNI vayarAmai uvaripuMTaNI saharayaNAmae acchAyaNe etat sarvaM dvAravat bhAvanIya, navaraM kalebarANimanuSyazarIrANi kalevarasaMghATA-manuSyazarIrayugmAni rUpANi-rUpakANi rUpasaMghATA-rUpakayugmAni, 'sANa paumavarayeiyA tattharadese egamegegaM hemajAleNaM egamegeNaM gavakkhajAleNaM egamegeNaM ghaMTAjAleNaM egamegeNaM khikhiNIjAleNaM egamegeNa muttA jAleNaM egamegeNaM kaNagajAleNaM egamegeNaM maNinAleNaM egamegeNaM syayajAleNaM egamegeNaM sacarayaNajAleNaM egamegeNaM paumajAleNaM // sabato samaMtA saMparikhittA, te NaM jAlA tavaNijjalaMbUsamA subannapayaramaMDiyA nAnAmaNirayaNayivihahAraddhahAraubasobhiyasa| muddhayarUvA isimanamanamapattA puvAvaradAhiNuttarAgarahi vAehiM maMdArya maMdAyameijjamANA paijjamANA palaMghamANA2 pa jhamA 500-1000%20%20%200-400 RTAIN ~174~ Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [34] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [34] dIpa anukrama [34] zrIrAjamanINA patramANA orAleNaM maNuneNa maNahareNa kaNNamaNaNibur3akareNaM saddeNaM te padese saJcato samaMtA ApUremANA sirIe ubasome pannavarapedi malayagirI *mANA ciTThati, tIse paupavarapeiyAe tasthara dese vahira hayasaMghADA narasaMghATA kiMnarasaMghADA kiMpurisasaMghADA mahoragasaMghADA || yA vRttiH gaMdhavasaMghADA usabhasaMghAdA savarayaNAmayA acchA jAva paDirUbA, evaM paMtIovi bIhImovi bhihuNAI, tIse NaM paumavaraveiyAe tatthara dese tAhira bahuyAo paumalayAo NAgalayAo asogalayAo caMpagalayAo vaNakayAo vAsaMtiyalayAo aimutta-12034 // 83 // galayAmao kuMdalayAo sAmalayAbho nicca kusumiyAo nica mAliyAo nicaM labaiyAo nicce thavaiyAo NicaM gulaiyAo nica gocchiyAo NiccaM jamaliyAo nicaM juliyAo nizca viNamiyAo nicca paNamiyAmo nica suvibhattapaDimaMjarivaDaMsagadharIo nicaM kusumiyamauliyalabaiyathavaiyagulaiyagocchiyajamaliyajuyaliyaviNamiyapaNamiyamuvibhattapaDimaMjarivaDiMsagadharIo sabarayaNAmaIo acchA jAva paDirUvAo' iti, asya vyAkhyA-'sA' evaM svarUpA 'Na' miti vAkyAlAre pAvaravedikA tatrara pradeze ekaikena hemajAlena-sarvAtmanA hemamayena lambamAnena dAmasamUhena ekaikaina gavAkSajAlena-gavAkSAkRtiratnavizeSadAmasamUhena ekaikena kiGkiNIjAlena, kiGkiNyA-kSudraghaNTikAH, ekaikena ghaNTAjAlena-kiGkiNyapekSayA kiMcinmailyo ghaNTA ghaNTAH, tathA ekaikena muktAjAlena-muktAphalamayena dAmasamUhena ekaikana paNijAlena-maNimayena dAmasamUhena ekaikena kanakajAlena-kanakA-potarUpaH suvarNavizeSaH tanmayena dAmasamUhena evamekaikena ratnajAlena ekaikena padmajAlena sarvaratnamayapadyAtmakena dAmasamUhena sarvataH sarvAsu dikSu samantata:-sarvAsu vidikSu parikSiptA-cyAptA, etAni ca dAmasamUharUpANi / / 83 // hemajAlAdIni jAlAni lambamAnAni yeditavyAni, tathA cAhate NaM jAlA' ityAdi, tAni sUtre puMstvaniIzaH pAkRta ~175 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) --------------- mUlaM [34] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUtrAMka [34] dIpa anukrama [34] svAt, prAkRte hi liGgamaniyata, Namiti vAkyAlaGkAre, hemajAlAdIni jAlAni, kacit dAmA iti pAThaH, tatra tAvan hemajAlAdirUpA dAmAna iti, 'tavaNijjalaMbUsagA' ityAdi hayasaMghATAdisUtraM lanAsUtraM ca prAgvat / sammati padmavarathedikAzabdapravRttinimitta jijJAsuH pRcchati-se keNadveNaM bhaMte !' ityAdi, sezabdo'yazabdArtha, kenArthana-dena kAraNena bhadanta ! evamucyate-padmavaravedikA payavaravediketi, kimuktaM bhavati ?-padyacaravediketyevaMrUpasya zabdasya tatra pravRttI kiM nimittamiti, evamukte bhagavAnAha-gautama ! padmavarayedikAyAM tatra tatra ekadeze tasyaiva dezasya tatra tatra ekadeze vedikAsu-upavezanayogyamaccAraNarUpAsu vedikAbAhAmu-dhedikApAryeSu 'veiyapuDaMtaresu' iti dve vedike vedikApuTaM teSAmantarANi-apAntarAlAni tAni vedikApu| TAntarANi veSu, tathA stambheSu sAmAnyataH stambhavAhAsu-stambhapArzvaSu 'khaMbhasIsesu' iti stambhazISu 'stambhapuraMta- AM &| resa' iti dvau stambhau stambhapuSTa teSAmantarANi stambhapuTAntarANi teSu, sUcIpu-phalakasaMbandhavighaTanAbhAvahetupAdukAsthA-1 nIyAsu tAsAmuparItitAtparyArthaH, 'sUImuhesu' iti yatra pradeze zUcI phalakaM bhivA madhye pravizati tatpatyAsanno deza: mU cImukha teSu, tathA sUcIphalakeSu sUcIbhiH saMbandhino ye phalakapradezAste'pyupacArAt sUciphalakAni teSu sUcInAmadhauparivarca*mAneSu, tathA 'muIpuTataresu' iti dve sUcyau sUcIpuTaM tadantareSu, pakSAH pakSavAhA vaidikaikadeza vizeSAsteSu, bahUni utpalAni gardabhakAni padyAni-sUryavikAsIni kumudAni-candravikAsIni nalinAni-padraraktAni pAni mubhagAni-panavizeSarUpANi saugandhikAni-phalhArANi puNDarIkANi-sitAmbujAni tAnyeva mahAnti mahApuNDarIkANi zatapatrANi-patrazatakalitAni sahasrapatrANi-patrasahasropetAni, zatapatrasahasrapatre ca padmavizeSau patrasaMkhyAvizeSAca, pRthagupAne, etAni sarvaratnamayAni ~ 176~ Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [34] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sutrAMka [34] zrIrAjapraznI 'acchA' ityAdi vizeSaNajAna mAgnata, 'mahayA vAsikachattasamANAI' iti mahAnti-mahApramANAni vApikANi-varSA- pannavaravAdamalayagirI kAle pAnIyarakSArtha yAni kRtAni vArSikANi tAni ca tAni chatrANi ca tatsamAnAni prAptAni he zramaNa ! he AyuSman !, kAya. yA dRttiH Mil'se eeNamaTeNa' mityAdi, tadetena ardhana-anvarthana gautama! evamucyate-padmavaravediketi, teSu teSu yathoktarUpeSu pradezeSu yyo||84|| tarUpANi panAni pAvaravedikAzabdasya pravRttinimittamiti bhAvaH, vyutpattizcaivaM-padmavarA-padmapradhAnA vedikA padmavaravediketi / bha014 'paumavaraveiyA NaM bhaMte ! kiM sAsayA' ityAdi, padmavaravedikA 'Na' miti pUrvavat kiM zAzvatI utAzAzvatI, AvantatayA sUtre nirdezaH prAkRtatvAt kiM nityA utAnityetibhAvaH, bhagavAnAha-gautama! syAt zAzvatI svAdazAzvatI, kathaMcinnityA kaAII yazcidanityA ityarthaH, syArachando nipAtaH kathaMcidityetadarthavAcI, 'se keNaSTeNa' mityAdi praznamUtraM gugarma, bhagavAnAha-gautama! | aura dravyArthatayA-dravyAstikanayamatena zAzvatI, dravyAstikanayo hi dravyameva tAcikamabhimanyate na paryAyAna, dravyaM cAnvayi pariAII NAmitvAt anvayitvAca sakalakAlabhAtIti bhavati dravyArthatayA zAzvatI, varNaparyAyasvacadanyasamutpadyamAnavarNa vizeSarUpaiH, evaM al gandhaparyAyaH rasaparyAyaiH sparzaparyAyaH upalakSaNa metat tattadanyapurlavicaTanIcaTanaizca azAzvatI, kimuktaM bhavati-pa- yayAritakanayamatena paryAyaprAdhAnyavicakSAyAmazAzvanI, paryAyANAM pratikSaNabhAvitayA kiyatkAlabhAvitayA vinAzitvAn, se eeNadveNa ' mityAdhupasaMhAravAkyaM sugamai, iha dravyAstikanayavAdI svamatapratiSThApanArthamevamAha-nAtyannAsata utpAdo All nApi sato nAza nAsato vidyate bhAvo, nAbhAvo vidyate sataH' iti vacanAda, yau tu dRzyete pativastu utpAdavinAzI matadAvirbhAvatirobhAvamAtra, yathA sarpasya utphaNatvaviphaNatve, tasmAsarva vastu nityamiti, evaM ca tanmAcintAyAM saMzayaH dIpa anukrama [34] -- ~177~ Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [34] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUtrAMka [34] dIpa anukrama [34] kiM ghaTAdivat dravyArthatayA zAzvatI uta sakalakAlamekarUpeti, tataH saMzayApanodAtha bhagavantaM bhUyaH pRcchati-pau-|| mavaraveiyA Na' mityAdi, padmavaravedikA prAvana bhadanta ! kAlataH kiyaciraM-kiyantaM kAlaM yAvadbhavati 1, evarUpA hi ki yanta kAlamavatiSThati iti !, bhagavAnAha-gautama ! na kadAcinnAsIt sarvadaivAsIditi bhAvaH anAditvAt , tathA na kadAcinna | bhavati, sarvadeva vartamAnakAlacintAyAM bhavatIti bhAvaH sadaiva bhAvAt , tathA na kadAcinna bhaviSyati, kiMtu bhaviSyacintAyAM | sarvadeva bhaviSyatIti patipattavya, aparyavasitatvAta , tadevaM kAlatrayacintAyAM nAstisvapratiSedha vidhAya sampatyastitvaM prati-|| pAdayati-'bhuvi ca' ityAdi, abhUzca bhavati ca bhaviSyati ceti, evaM trikAlAvasthAyitvAt dhuvA mervAdivat dhruvatvAdeva sadaiva svasvarUpaniyatA niyatatvAdeva ca zAzvatI-zazvadravanasvabhAvA zAzvatatvAdeva ca satataM gaGgAsindhupavAhapravRttAvapi pauNDIka hada ivAnekapudgala vicaTane'pi tAvanmAtrAnyapudgalocaTanasaMbhavAdakSayA, na vidyate kSayo-yathoktasvarUpAkAraparibhraMzo yasyAH sA | akSayA, akSayatvAdeva avyayA-adhyayazabdavAcyA manAgapi svarUpacalanasya jAnucidapyabhAvAt , avyayatvAdeva sadaiva svastrapramANe'vasthitA, mAnuSottarAbahiH samudravat , evaM svapramANe sadAvasthAnena cintyamAnA nityA dharmAstikAyAdivat , 'se Na mityAdi, sA 'Na' miti vAkyAlaGkAre pAvaravedikA ekena vanakhaNDena sarvataH samantAt parikSiptA, sa ca Baa banakhaNDo dezone dve yojane cakravAla viSkambhataH upakArikAlayanaparikSepaparimANo, banakhaNDavarNakaH 'kiNhe kiNhobhAse ityAdirUpaH samasto'pi prAgvat yAvadviharanti, 'tassa Na' mityAdi, tasya-upakArikAlayanasya 'caudisaM'ti caturdizicatasRSu dikSu ekaikasyAM dizi ekaikabhAvena catvAri trisopAnamatirUpakANi-prativiziSTarUpakANi trisopAnAni prasasAni, ~178~ Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) --------- mUlaM [34] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: pAsAdAvarta zrIrAjamaznI malayagirI- yA dRciH // 85 // prata sUtrAMka [34] trisopAnavarNako yAnavimAnavata vaktavyaH, teSAM ca trisopAnapatirUpakANAMpurataH pratyekamekaika toraNaM, toraNavarNako'pi tathaiva, 'tassa Na' mityAdi, tasya upakArikAlayanasya 'bahusamaramaNije bhUmibhAge' ityAdinA bhUmibhAgavarNanaka yAnavimAnavaNakavacAvavAcyaM yAvanmaNInAM sprshH|| (sUtra 34) tassa NaM bahasamaramaNijassa bhUmibhAgassa bahamajjhadesabhAe estha NaM mahege pAsAyavaDeMsae pagNate, se NaM pAsAyaDiMsate paMca joyaNasayAI uDDe uccatteNaM aDAijAI joyaNasayAI vikkhaMbheNaM abbhuggayamUsiya vaNNato bhUmibhAgo ulloo sIhAsaNaM saparivAra bhANiyacaM, abhaMgalagA jhavA chattAicchattA, se NaM mUlapAsAthavaDeMsage aNNehiM carahiM pAsAyavarDesahitayaDu cattappamANamettehiM savato samaMtA saMparikhittA, te NaM pAsAyava.sagA abAijjAI joyaNasayAI uI uccatteNaM paNavIsaM joyaNasayaM vikvaMbheNaM jAva vapaNao, teNaM pAsAyava DiMsayA aNNehiM cauhiM pAsAyavaDisaehitamadhubattappamANamelehi savao samaMtA saMparikhittA, te NaM pAsAyavasayA paNavIsaM joyaNasapaM urdU urucateNaM bAvaDhi joyaNAI aDajoyaNaM ca vikkhaMbheNaM anuggayamUsiva vapaNao bhUmibhAge ulloo sohAsaNaM saparivAra bhANiyavaM, aTThamaMgalagA jhayA chattAticchatA, te gaM pAsAyava.sagA agNehi cauhi pAsAyavaDasaehiM tadaDuccattapamANamettehiM sabato samaMtA saMparikhittA, te NaM pAsAyavaDeMsagA cAvahi joyaNAI aDajoyaNaM ca urdU uccatteNaM ekatIsa joyaNAI kosaM ca vikkhaMbheNaM vaNNao ulloo dIpa anukrama [34] // 8 // Jalandiarare.org ~179~ Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) -------------- mUlaM [35] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata satrAMka [35] dIpa anukrama [35]] sIhAsaNaM saparivAra pAsAyauvariM aTTamaMgalagA jhayA chattAtichattA / / (suu035)|| tasya ca bahusamaramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge atra mahAneko mUlapAsAdAvataMsakaH prajJaptaH, sa ca paJca | yojanazatAnyU_muccaistvena arddhatRtIyAni yojanazatAni viSkambhataH 'abhuggayamUsiyapahasiyAvivetyAdi tasya varNanaM madhyebhUmibhAgavarNanamulokavarNana dvArabahiHsthitamAsAdavadbhAvanIyaM, tasya ca mUlapAsAdAvataMsakasya pahamadhye dezabhAge'tra mahatI ekA maNipoThikA majJaptA, aSTau yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM cakhAri yojanAni bAhalyataH sarvAtyanA maNimayI acchA ityAdi vizeSaNakadambakaM prAgvat / 'tIse Na 'mityAdi, tasyAzca maNipIThikAyA upari mahadeke siMhAsana prajJapta, IC tasya siMhAsanasya varNana, parivArabhUtAni zeSANi bhadrAsanAni prAgvadvaktavyAni, 'se Na' mityAdi, sa mUlapAsAdAvata- 11 sako'nyaizcaturbhiH mAsAdAvataMsakaistadoccalapramANaH sarvataH samantataH parikSiptaH, tadobasvapramANameva darzayati-advaitatIyAni yojanazatAnyUrdhvamuccai stvena, pazcaviMzaM yojanazataM viSkambhena, teSAmapi 'abhuggayamUsiyapadasiyAviSe' tyAdi svarUpavarNanaM madhyabhUmibhAgavarNana mullokavarNanaM ca mAmbat, teSAM ca prAsAdAvataMsakAnAM bahumadhyadezabhAge pratyeka 2 siMhAsana prajAta | veSAM ca siMhAsanAnAM varNanaM pAmbat, navaramatra zeSANi parivArabhUtAni bhadrAsanAni vaktavyAni, 'te NaM pAsAyavaDeMsayA ityAdi, te prAsAdAvataMsakA anyaizcaturbhiH prAsAdAvataMsakaiH 'tayaddhaccattapamANamettehiM teSAM mUlapAsAdAvataMsakaparivArabhUtAnAM prAsAdAvataMsakAnAM yadaI taduccatvapamANamAtrai-mUlapAsAdAvataMsakApekSayA caturbhAgamAtrapramANaH sarvataH samantAtsaMparisitAH, tadarboccatvapamANameva darzayati-te Na' mityAdi, te prAsAdAvataMsakAH paMcaviMza yojanazatamUrdhvamuccaistvena dvApaSTiyo ~180 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) -------------- mUlaM [35] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: mATAta sakavarNanam zrIrAjapanI yA vRttiH // 86 // prata 035 satrAMka [35] janAni ayojanaM ca viSkambhataH, teSAmapi / ambhuggayamUsiyapahasiyAvive 'tyAdi svarUpavarNanaM madhyabhAge | bhUmivarNanamullokavarNana siMhAsanavarNanaM ca sarva prAgvat , kevalamatrApi siMhAsana saparivAraM vaktavyaM, 'te Na' mityAdi, te | ca prAsAdAvataMsakA anyaizcaturbhiH prAsAdAvataMsakaistadarboccatvamamANe:-anantaroktaprAsAdAcataMsakArboccatvapramANairmUlamAsAdAvataMsakApekSayA(aSTa)bhAgamamANaiH sarvataH samantAt saMparikSiptAH, tadoccatvapramANameva darzayati-'te Na' mityAdi, te ca prAsAdAvataMsakA dvApaSTiyojanAni arghayojanaM ca Urdhvamuccaistvena ekatriMzataM yojanAni kroza ca viSkambhataH, epAmapi 'annaggayamUsie 'tyAdi svarUpavarNanaM madhyabhAge bhUmivarNanaM jallokavarNana siMhAsanavarNanaM ca parivArarahitaM prAmbat , 'te Na' mityAdi, te'pi prAsAdAvataMsakA anyaizcaturbhiH prAsAdAvataMsakaistadoccasapramANaiH-anantaroktamAsAdAvartasakA - catvapramANairmUlapAsAdAvataMsakApekSayA poTazabhAgapramANaiH sarvataH samaMtAt saMparikSiptAH, tadarthoccatvamamANameva darzayati-ekatriMzayojanAni kronaM ca Urdhvamuccaistvena paJcadaza yojanAni arddhatRtIyAMzcaiva krozAn viSkambhatA, eteSAmapi svarUpAdivarNanamanantaroktaM, 'te Na' mityAdi, te'pi ca prAsAdAvataMsakA anyaizcaturbhiH prAsAdAvataMsakaistadardoccakhapramANaiH-anantaroktapAsAdAvataMsakArboccatvapramANaH sarvataH samantAt saMparikSitAH, tadoccatvapramANameva darzayati-paMcadaza yojanAni addhattIyAMzca krozAn Urdhvamuccaistvena dezonAnpaSTau yojanAni viSkambhena, eSAmeva svarUpacyAvarNanaM bhUmibhAgavarNanaM ullokavarNana siMhAsanavarNanaM ca parivAravarjitaM pAmbat // (sU035) tassa NaM mUla pAsAyavasayarasa uttarapuracchimeNaM ettha Na sabhA suhammA paNNatA, ega jAyaNasarya dIpa anukrama [35] // 86 // ~181~ Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUtrAMka [36] dIpa anukrama AyAmeNaM paNNAsaM joyaNAI vivakhaMbheNa vAyattari joyaNAI urdU uccatteNaM ape,gakhaMbhasayasaMnividA abhuggaya sukayava yaravejhyAtoraNavararajhyasAlibhaMjiyA jAva accharagaNasaMdhavippakiNNA pAsAdIyA 4, sabhAe Na suhammAe tidisiM tao dArA paNNattA, taMjahA-purasthimeNaM dAhiNeNaM uttareNaM, te Na dArA solasa joyaNAI uI uccatteNaM aTTa joyaNAI vikkhaMbheNaM tAvatiya ceva paveseNaM seyA varakagabhiyAgA jAva caNamAlAo, tesiNaM dArANaM uri aha maMgalagA jhayA chattAichattA, tesi NaM dArANa purao patteyaM 2 muhamaMDavA paNNatA, te NaM muhamaMDavA ega joyaNasayaM AyAmeNaM paNNAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM sAiregAI solasa joyaNAI uI uccatteNaM vaNao sabhAe sariso,tesi NaM muhamaMDavANaM tidisi tato dArA paNattA, taMjahA-purasthimeNaM dAhijeNaM uttareNaM, te NaM dArA solasa joyaNAI uI surUca teNaM aTTha joyaNAI vikkhaMbheNaM tAvaiyaM ceva paveseNaM seyA varakaNagabhiyAgA jAva vnnmaalaao| tesi NaM muhamaMDavANaM bhUmibhAgA unloyA, tesi NaM muhamaMDavANaM upari ahamaMgalagA jhayA chtaaichttaa|tesi NaM muhamaMDavANaM purato patteyaM 2pecchAgharamaMDave papaNate, muhamaMDavabattaNyA jAva dArA bhUmibhAgA ulloyA / tesiNaM yahasamaramaNijANaM bhUmibhAgANaM bahamanadesabhAe patteyaM 2 baharAmae avakhADae paSNate, tesi NaM vayarAmayANaM akkhADagANaM bahumajjhadesabhAge patteyaM2 maNipeDhiyA paSNatA, tAo NaM maNipeDhiyAto aTTa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM cattAri jo [36] ~182~ Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAmamakI malayagirI yA vRttiH li maNDapastupa patimAce va khendradhvaja jinasakayI prata satrAMka // 87 // 1 sU0 36 [36] dIpa anukrama yaNAI cAhalleNaM sabamaNimaIo acchAo jAca paDirUvAo, tAsi NaM maNipeTiyANa upari patteyaM 2sIhAsaNe paNata, sIhAsaNavaNNao saparivAro, tesi NaM pecchAgharamaMDavANa uvari aTThAmaMgalagA jhayA chattAtichattA, tesi NaM pecchAgharamaMDavANaM purao patteyaM 2 maNipeDhiyAo paNattAo, tAo gaM maNipeDiyAto solasa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM aTTha joyaNAI vAharUleNa sAmaNimaio acchAo paDirUvAo, tesiNaM uvari pattayaM 2 dhUme paNatte, te NaM dhRbhA solasa joyaNAI AyAmavikhaMbheNaM sAiregAI solasa jopaNAI uDe uccatteNaM, seyA saMkhaMkakuMdadagarayaamayamahiyapheNapujasaMnigAsA savarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, tesija dhUbhANaM uvariM ahamaMgalagA jhayA chattAtichattA, tesiNaM thUbhANaM caudisi patteyaM 2 maNipediyAtI paNNattAo, tAoNaM maNipeDhiyAto ahajoSaNAI AyAmavikvaMbheNaM cattAri joyaNAI bAhalleNaM sabamaNimaIo acchAo jAva paDirUcAto, tesi NaM maNipeDhiyANaM uriM cattAri jiNapaDimAto jigussehapamANamettAo saMpaliyaMkanisanAo dhUbhAbhimuhIo sanikhittAo ciTThati, taMjahA-usabhA 1 bajamANA 2 caMdANaNA 3 vAriseNA4, tesi Na dhUbhANaM purato patteyaM 2 maNiperiyAto paNNattAo, tAo Na maNipeDhiyAto solasa joSaNAI AyAmavikkhaMbheNaM aTTha joyaNAI bAhallega sAmaNimaIo jAva paDirUvAto, tAsiNaM maNipeDhiyANaM uvari patteyaM 2 ceiyarukkhe papaNatte, te Na ceiyarukkhA ajoyaNAI uI [36] // 87 // SNEairatSHJI audiaram.org ~183 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUtrAMka [36] dIpa anukrama uccatteNaM aTTha joyaNAI ujvehaNaM do joyaNAI khaMdhA addhajoyaNa vikkhabhegaM chajoyaNAI viDimA bahumAdesabhAe aTTha joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM sAiregAI aDha joyaNAI savaggeNaM paNNatA, tesiNaM ceiyarukkhANaM imeyArUve vaNNAvAse paNate, taMjaho-cayarAmayA mUlA rayayamupaiDiyA suviDimA rihAmayaviulA kaMdA veruliyA ruilA khaMdhA sujAyavarajAyarUvapaDhamagA visAlasAlA nANAmaNimayarayaNavivihasAhappasAha kaliyapanatavaNijjapattabiMTA jaMbaNayarattamauyasukamAlapavAlasobhiyA varakuraggasiharA vicittamaNirayaNasurabhikusumaphalabhareNanamiyasAlA ahiya maNanayaNaNivuikarA amayarasasamarasaphalA sacchAyA sappabhA sassirIyA sajjoyA pAsAIyA 4, tesi Na ceiyarukkhANaM uri aTTamaMgalagA jhayA chattAichattA, tesi Na cehayarukkhANaM purato patteyaM 2 maNipeDhiyAo pagNatAo, tAo NaM maNipeDiyAo aTTa joyaNAI AyAmavikvaMbheNaM cattAri joyaNAI bAhalleNa sabamaNimaIo acchAo jAva paDirUvAo, tAsi NaM maNipeDhiyANaM uvari patteyaM 2 mahiMdajjhayA paNNatA, te NaM mahiMdajjhayA sahi jIyaNAI urdU uccatteNaM joyaNa uvaheNa joyaNaM vikvaMbheNa vairAmayA vadalahasusiliTraparighaTTamasupatihiyA visiTTA aNegavarapecavaNNakuDabhisahassaparimaMDiyAbhirAmA vAuchuyavijayavejapatIpaDAgA chattAikachattakalithA tuMgA gayaNalalamabhilaMghamANasiharA pAsAdIyA 4, aTTamaMgalagA jhayA chattAtichattA, tesi NaM [36] ~184~ Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) --------------- mUlaM [36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjamanAlA malayagirIyA vRttiH manDapaspata // 88 // jinasakyo prata sUtrAMka [36] mahiMdajyANa purato patteyaM 2 naMdA pukkhariNIo paNNatAo, tAo NaM pukkhariNIo ega joyapAsayaM AyAmeNaM pakSaNAsaM joyaNAI vikkhaMbheNa dasa joyaNAI uce heNaM acchAo jAva vaNNao egaiyAo udagaraseNaM paNNattAo, patteyaM 2 paumavaraveiyAparikhittAo patteyaM 2 vaNasaMDaparikhittAo, tAsi Na NaMdANaM pukkhariNINaM tidisiM tisovANapaDirUvagA paNNattA, tisovANapaDirUvagANaM vaNao, toraNA jhayA chttaatichttaa| sabhAe gaM muhammAe adhyAlIsaM maNIguliyAsAhassIo paNNatAo, saMjahA-purachimeNaM solasasAhassIo pacacchimeNa solasasAhassIo dAhiNeNaM aTThasAhassIo uttareNaM ahasAhassIo, tAsu NaM maNoguliyAsu bahave suvaSNarUppamayA phalagA paNNatA, tesu Na suvannarupamaesu phalagesu bahave vairAmayA NAgardatA paNNatA, tesu NaM vairAmaesu NAgardataema kiNha sutnavasvagdhAriyamalladAmakalAvA ciTThati, sabhAe NaM suhammAe aDayAlIsaM gomANasiyAsAhassIo pannatAo, jaha maNoguliyA jAva NAgadaMtagA, tesu NaM NAgadataesu bahave rathayAmayA sikagA paSNatA, tesu Na rayayAmaemu sikagema bahave veruliyAmaio dhUvaghaDiyAo papaNattAo, tAo NaM dhUvaghaDiyAo kAlAgurupavarajAvaciTThati, sabhAe Na muhammAe aMtA bahusamaramaNijje bhUmibhAge paNNatte jAva maNIhi uvasobhie maNiphAso ya usloyao tha, tassaNaM bahusamaramaNijassa bhabhibhAgasta yahamajAdesabhAe ettha Ne mahegA maNipeDhiyA paNacA solasa jIyaNAI AyAmavi dIpa anukrama [36] // 88 // SAREatinia ~185 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUtrAMka [36] dIpa anukrama kkhaMbheNaM aGka joSaNAI bAhalleNaM saghamaNimayI jAva paDirUvA, tIse Na maNipeDhiyAe uri etya Na mANathae ceiyakhaMme papaNatte, sardi joyaNAI u uccaceNaM joyaNa ubeheNaM joyaNaM vikkhaMbheNa aDayAlIsaM asie aDyAlIsaM saikoDIe aDayAlIsaM saiviggahie sesaM jahA mahiMdamayassa, mANavagassa Na ceiyakhabhassa uvari vArasa joyaNAI ogAhetA hehAvi porasa joyaNAI bajjecA majjhe battIsAe joyaNesu ettha NaM bahave subaSNaruppamayA phalagA paNNatA, tesu NaM suvaNNaruppAmaesu phalaesu vahaye vairAmayA NAgadaMtA paNattA, tesu NaM vairAmaesu nAgardatesu bahave rayathAmayA sikagA paNattA, tesu NaM rathayAmaesa sikkaesu bahave baharAmayA golavarasamuggayA paNNatA, tesu NaM vayarAmaesa golavAsamuggaesu bahave jiNasakahAtI saMnikhicAo ciTThati / tAto NaM sUriyAbhassa devassa annesiM ca bahaNaM devANa ya devINa ya aJcaNijAo jAya pajjuvAsaNijAto mANavagassa ceiyakhaMbhassa uvari aDha maMgalagA jhavA chattAicchatA // (sU036) 'tassa Na 'mityAdi, tasya mUlapAsAdAvataMsakasya 'uttarapuracchimeNaM 'ti uttarapUrvasyAmIzAnakoNe ityarthaH atra sabhA sudharmA prajJaptA, sudharmA nAma viziSTarachanda kopetA, sA eka yojanazatamAyAmataH pazcAzat yojanAni viSkambhataH dvAsaptatiyojanAni Urdhva mustyena, kathaMbhUtA sA ? ityAha-'aNege 'tyAdi, anekastambhavatasanniviSTA 'anbhuggayasukayavayaravei yAtoraNavararaiyasAlibhaMjiyAsusiliTTavisihalasaMThiyapasatyaveruliyavimalakhaMbhA' iti, abhyu [36] murary.org ~186~ Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) --------------- mUlaM [36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: maNDapastUpa patimAcaitya kSendradhvaja jinasakI prata satrAMka [36] dIpa anukrama [36] nA-atiramaNIyatayA draSTuNAM pratyabhimukhaM ut-pAyalyena sthitA sakateva sukRtA nipuNazilpiracitetibhAvA, abhyudgatA cAsau zrIrAjapraznI malayagirI- sukRtA ca abhyudgatamukatA banavedikA-dvAramuNDikopari vajraratnamayA vedikA toraNaM ca abhyudganamukRtaM yatra sA tathA, varAbhi:yA vRttiH | pradhAnAbhiH racitAbhiH ravidAbhirvA zAlibhaJjikAbhiH muzliSTAH-saMbaddhA viziSTa-pradhAna lAha-manojJa saMsthita-saMsthAnaM yeSAM ve viziSTalaSTasaMsthitAH prazastA:-prazaMsAspadIbhUtA vaiDUyastambhA-vaiDUryaratnamayAH stammA yasyAM sA sathA, vararacitazAlabhalikA- // 89 // suzliSTaviziSTalaSTasaMsthitaprazastavaiDUryastambhAstataH pUrvapadena karmadhArayaH samAsaH, tathA nAnAmaNikanakaratnAni khacitAni yatra | sa nAnAmaNikanakaratnakhacitaH, ktAntasya paranipAtaH sukhAdidarzanAta, nAnAmaNikanakaratnakhacita ujjvalo-nirmalo bahu samaH-atyantasamaH muvibhakto nicito-nivido ramaNIyazca bhUmibhAgo yasyAM sA nAnAmaNikanakakhacitaratnojjvalabahasamasu* vibhakta (nicitta) bhUmibhAgA, 'ihAmiyausamaturaganaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjaravaNa layapaumalayabhatticitA khaMbhungayavaraveiyAbhirAmA vijJAharajamalajugalajaMtajuttAvica acIsahassayAliNIyA rUvagasahassakaliyA bhisimINA bhibhisamINA cakkhulloyaNalesA suhaphAsA sassirIyarUvA kaMcaNamaNirayaNabhiyAgA nAnAvihapaMcavaNNaghaMTApaDAgaparimaMDiyaggasiharA dhavalA marIikavarSa viNimmuyaMtI lAulloiyamahiyA gosIsasarasasurabhirattacaMdaNadaharadinnapaMcagulitalA upaciyacaMdaNakalasabaMdaNaghaTasukayatoraNapaDiduvAradesabhAgA Asattosattaviula vAvagyAriyamacchadAmakalAvA paMcavaNNasarasasurabhimukkapuppharpunIvayArakaliyA kAlAgurupavarakuMdurukaturukadhUvaDajjhatamaghamatagaMdhuddhayAbhirAmA sugaMdhavaragaMdhiyA gaMdhavahibhUyA accharagaNasaMghasaMvikiNNA divatuDiyasahasaMpaNAdiyA savarayaNAmayA acchA jAva parikhyA iti mAgvat / 'sabhAe Na' mityAdi, sabhAyAzca sudharmAyAkhidizi // 89 // ~187~ Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUtrAMka [36] dIpa anukrama timadhu dikSu ekaikasyAM dizi ekaikadvArabhAvena trINi dvArANi prajAtAni, tadyathA-eka pUrvasyA ke dakSiNasyAmekamuttarasyA, tAni ca dvArANi pratyekaM poTaza 2 yojanAnyUrdhvamuccaistvena aSTau yojanAni viSkambhata: 'tAvaiyaM ceveti tAvantyevASTau yoganAnItibhAvaH pravezena, 'seyA varakaNagathUbhiyA' ityAdi prAguktadvAravarNanaM tadeva tAvadvaktavyaM yAvadanamAlA iti, teSAM ca dvArANAM | purataH pratyekaM 2 mukhamaNDapaH prajJaptaH, te ca mukhamaNDapA eka yojanazatamAyAmataH pazcAzat yojanAni viSkambhataH sAtirekANi poDaza yojanAni Urdhvamuccairatvena, eteSAmapi 'aNegakhaMbhasayasaMniviTThA' ityAdi varNanaM sudharmasabhAyA iva niravazeSa draSTavyaM, veSAM ca mukhamaNDapAnAM purataH pratyekaM 2 prekSAgRhamaNDapaH prajJaptaH, te ca prekSAgRhamaNDapA AyAmaviSkambhoccaistvaiH prAgvat tAvadvAcyaM yAvanmaNInAM sparza, teSAM ca bahuramaNIyAnAM bhUmibhAgAnAM bahumadhyadezabhAge pratyekaM 2 bajamayo'kSapATakaH prajJaptaH, teSAM ca baJamayAnAmakSapATakAnAM bahumadhyadezabhAge pratyekaM 2 maNipIThikA aSTa yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni cAilyena-piNDabhAvena sarvAtmanA maNimayA: 'acchAo' ityAdi vizeSaNajAtaM prAgiva / tAsAM ca maNipIThikAnAmupari pratyeka siMhAsanaM pakSapta, teSAM ca siMhAsanAnAM varNanaM parivArazca prAmbadvaktavyaH, teSAM ca prekSAgRhamADapAnAmupari aSTAvaSTau maGgalakAni bahavaH kRSNacAmaradhvajA ityAdi prAgvata, teSAM prekSAgRhamaNDapAnAM purataH pratyeka 2 maNipIThikA pakSaptA, tAtha maNipIThikAH pratyeka | poDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAmaSTau yojanAni vAhalyena sarvAtmanA maNimayAH 'acchA' ityAdi vizeSaNakadambakaM prAgvata , tAsAM ca maNipIThikAnAmupari pratyekaM 2 caityastRpaH prajJaptaH, te ca caityastUpAH SoDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM sAtirekANi poTaza yojanAnyUrdhvamuccastvena saMkhake 'tyAdi tavarNanaM muga, teSAM ca caityastUpAnAmuparyaSTAvaSTau svastikAdIni [36] ~188~ Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: maNDapastupa malayanirA prata satrAMka [36] dIpa anukrama [36] zrIrAjamaNI mAlakAni 'jAba sahassapacahatthayA' iti- yAvatkaraNA 'tesiM ceiyamANaM uppi bahave kiNhacAmarajjhayA jAca sukillacA- LAS pratimAcaitya marajjhayA acchA saNhA rupapaTTavAiradaMDA jamalajAmalagaMdhI surUvA pAsAiyA jAva paDirUvA, vesiM ceiyadhUbhANaM uNi pAye | yA vRttiH kSendradhvaja chattAicchattA paDhAyA ghaMTAjugalA uppalahatyagA jAva sayasahassapattahatthagA sabarayaNAmayA jAva paDikhvA' iti, etacca samastaM jinasakayI // 9 // mAgvat / 'tesiNa' mityAdi, teSAM caityastupAnAM pratyekaM 2'caudisi 'ti caturdizi-catarapu dikSu ekaikasyAMni | dizi ekaikamaNipIThikAbhAvena catasro maNipIThikAH prajJaptAH aSTau yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni ||*036 vAhalyena sarvAtmanA maNimayA acchA ityAdi pAvata, tAsAM ca maNipIThikAnAmupari ekaikamatimAbhAvena catasro ||| jinamatimA jinotsedhapramANamAtrA:, jinotsedha utkarpataH pazca dhanuzatAni jaghanyataH sapta hastAH, iha tu pazca dhanuHzatAni saMbhAvyante, 'paliyaMkasaMnisannAu'iti paryaGkAsanasanniSaNNAH, stUpAbhimukhyaH saMnikSiptAH, tathA jagatsthitisvAbhA vyena sabhyagnivezitAstiSThanti, tadyathA-RSabhA barddhamAnA candrAnanA vAriSeNA iti, 'tesi Na' mityAdi, teSAM caityastUpAnAM + purataH pratyekaM 2 maNipIThikAH prajJAtAH, tAva maNipIThikAH SoDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAmaSTau yojanAni bAilyataH hai'sabamaNimaio' ityAdi mAgvata, sAsAM ca maNipIThikAnAmupari pratyekaM 2 caityakSA aSTau yojanAnyUrdhvamuccastvenAIyo janamadhena-uNDatvena dve yojane uccaspena skandhaH sa evAdha yojanaM viSkambhatayA bahamadhyadezabhAge viDimA-UrdhvaM vinirgatA | zAkhA sA Urdhvamucastvena SaD yojanAni aTo yojanAni viSkambhena sarvAgreNa sAtirekeNASTau yojanAni prazaptAsteSAM ca pA // 9 // caityakSANAmayametadrUpo varNAvAsaH prajJaptastadyayA-bairAmayamUlA syayasuSaiTThiyaviDimA' bajANi-vajramayAni mUlAni yeSAM Auditurary.com ~189~ Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUtrAMka [36] dIpa anukrama CI te vajramayamUlA rajate supratiSThitA viDimA-bahumadhyadezabhAge Urca vinirgatA zAkhA yeSAM te rajatasumatiSThitaviDimAstataH pUrvapadena karmadhArayaH samAsA, 'ridvApayakaMde veruliyAlakhaMdhe' riSThamayo-riSTharatnamayaH kando yeSAM te riSThamayakandAH, tathA | vaiDUryaratnamayo ruciraH skandho yeSAM te tathA, tataH pUrvapadena karmadhArayaH, 'sujAyavarajAyarUbapaDhamagavisAlasAlA' sujAta-mUladravyazuddhaM vara-pradhAna yat jAtarUpaM tadAsmakAH prathamakA-mUlabhUtA vizAlAH zAkhA yeSAM te sujAtavarajAtarUpaprathamakavizAlazAlA: 'nAnAmaNirayaNavivihasAhappasAhaberuliyapattatavaNijapattaviMTA' iti nAnAmaNiratnAtmikA vividhAH zAkhAH prazAkhA yeSAM te tathA bairyANi-baDUyamayAni patrANi yeSAM te tathA tapanIyamayAni paravannAni yeSAM te tathA, tataH pUrvavat padadvayaramIlanena 10 karmadhArayaH, 'jaMpUNayarattamajyasukumAlapavAlapallavavaraMkuradharA' jAmbUnadA-jAmbUnadasuvarNavizeSamayA raktA-raktavarNA mudavaH manojJAH sukumArA:-sukumAraspaH pavAlA-ISadunmIlitapatrabhAvAH pallavA:-saMjAtaparipUrNaprathamapatrabhAvarUpA varAGkarA-prathamamu-II mA dbhidyamAnA aGkArAstAna dharantIti jAmbUnadaraktamadusukumArapavAlapallavAkaradharAH 'vicittamaNirayaNasurabhikusumaphalabhare-1x NanamiyasAlA' iti vicitramaNiratnamayAni yAni surabhIni kusumAni phalAni ca teSAM bhareNa namitAH zAlA:-zAkhA yeSAM te tathA, tathA satI-zobhanA chAyA yeSAM te sacchAyAH, satI-zobhanA prabhA-kAntiyeSAM te satyabhAH, ata eva sazrIkAH, tathA saha udyotena vartante maNiratnAnAmudyotabhAvAt sodyotA, adhika nayanamanonitikarA amRtarasasamarasAni phalAni yeSAM te tathA, 'pAsAIyA' ityAdivizeSaNacatuSTayaM prAgvam / ete ca caityakSA anyairvahubhistilakalavakacchatraupagazirISasaptaparNadadhiparNaludhakadhavalacandananIpakuTajapanasatAlatamAlapriyAlamiyaGgapArApatarAjAnandi sarvataH samantAt saMpariliptAH, te ca tilakA [36] REaratinine Ajunasaram.org ~190~ Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata vIrAjabhanI maLayagirIyA ciH // 91 // satrAMka [36] dIpa anukrama [36] yAvanandirakSA mUlamantA kandamanta ityAdi sarvamazokapAdapavarNanAyAmiva tAvadvaktavyaM yAvat paripUrNa latAvarNana, 'tasi - maNDapastUpa mityAdi, teSAM paityakSANAmupari aSTAvaSTau maGgalakAni bahavaH kRSNacAmaradhvajA ityAdi caityastUpa iva tAvadvaktavyaM yAvadvAhavA matimAcatya sahasrapatrahastakAH sarvaratnamayA yAvat pratirUpakA iti, 'tesi Na' mityAdi, teSAM ca caityakSANAM purataH pratyeka maNipIThikA prAptAH, tAzca maNipIThikA aSTau yojanAnyAyAmaviSkammAbhyAM catvAri yojanAni cAhalyataH 'sabarayaNAmaIo' ityAdi || jinasakyo mAgvat, tAsAM ca maNipIThikAnAmupari pratyeka mahendradhvajAH majJaptA, teca mahendradhvajAH paSTiyojanAnya'rdhvamuccaistyena arddhakoza-aIgavyUtamadveSena-aNDatyena arddhakroza viSkambhataH 'baharAmayavalasaMThiyamusiliTThaparighaTTamahasupaiDiyA' iti vajramayA-catraratnamayA tathA rI-vartula lamra-manoI saMsthita-saMsthAnaM yeSAM te vRttasahasaMsthitAstathA muzliSThA yayA bhavanti evaM TM | parighRSTA iva kharazANayA pASANapratimeva suzlieparipRSTAH mRSTAH mukumArazANayA pASANapratimAvat supatiSThitA manAgapi calanAsaMbhavAt , tato vizeSaNasamAsaH, 'aNegavarapaMcavannakuDabhIsahassaparimaMDiyAbhirAmA vAudhdhUyavijayavejayaMtIpaDAgA chattAicchattakaliyA tuMgA gaganatalamabhilaMghamANasiharA pAsAIyA jAvapaDirUvA' iti prAgvat , 'tesi Na' mityAdi, teSAM mahendravajAnAmupari aSTAvaSTau mAlakAni bahavaH kRSNacAmaradhvajA ityAdi toraNavat sarvaM vaktavya, teSAM ca mahendradhvajAnAM purataH pratyeka nandAbhidhAnA puSkariNI prAptA, eka yojanazatamAyAmataH pazcAzat yojanAni viSkambhata dvAsaptatiyojanAnyadedhena-upadona, tAsAM ca nandApuSkariNInAM achAo sahAo zyayAmayakUlAo' ityAdi varNanaM mAmbat , tAzca nandApuSkariNyaH pratyekaM 2 padmayaravedikayA pratyekaM 2 banakhaNDena parikSiptAH, tAsAM ca nandA // 9 // 9-1104 REaratinidiRI ~191~ Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUtrAMka [36] dIpa anukrama puSkariNInAM pratyekaM tridizi trisopAnapratirUpakatoraNavarNanaM mAgiva / 'sabhAe NaM suhammAe' ityAdi, sabhAyAM sudha. AyAmaSTacatvAriMzanmanogulikAsahasrANi-pIThikAsahasrANi majJaptAni, tadyathA-pUrvasyAM dizi SoDaza manogulikAsahasrANi, poDaza sahasrANi pUrvataH poDaza sahasrANi pazcimAyAmaSTau sahasrANi dakSiNato'STau sahasrANi uttarataH, teSvapi phalakanAgadantakamAlyadAmavarNanaM prAgvat, sikkagavarNana dhUpaghaTikAvarNana dvAravat / 'sabhAe NaM suhammAe' ityAdi, sabhAyAM sudharmAyA~ aSTAcavAriMzat gomAnasikA:-zayyArUpasyAnavizeSAsteSAM sahasrANi prajAtAni, tadyathA-ghoDaza sahasrANi pUrvata: SoDaza meM sahasrANi padhimAyAmaSTau sahasrANi dakSiNato'STau sahasrANi uttarataH, sAsvapi phalakavarNana nAgadantavarNanaM sikagavarNanaM dhUpaVil ghaTikAvarNanaM ca dvAravata , 'sabhAe NaM suhammAe' ityAdinA bhUmibhAgavarNanaM 'sabhAe NaM suhammAe ' ityAdinA | all ullokavarNanaM ca prAmbat , 'tassa Na' mityAdi, tasya bahusamaramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge'tra mahatI ekA maNipIThikA * prajJaptA, poDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM aSTau yojanAni bAhalyataH sarvaratnamayI ityAdi pAvat , nasyAca maNipIThikAyA | Cupari mahAneko mANavakanAmA caityastambhaH prajJaptaH, paSTiyojanAnyUrdhvamucaistvena yojanamuddedhena yojanaM viSkambheNa aSTAcatvAriM zadasrika aDayAlIsaikoDIe aDayAlIsaiviggahie' ityAdi sampradAyagamya, 'vaharAmayavalaThThasaMThie' ityAdi mahendradhva javat varNanaM niravazeSa tAvadvaktavyaM yAvat 'sahassapattahatthagA sabarayaNAmayA jAva paDirUvA' iti, tasya ca mANavakasya caityaTII stambhasya upari bAdaza yojanAni avagAdya, uparitanabhAgAta dAdaza yojanAni varjayitveti bhAvaH, adhastAdapi dvAdaza yo-| janAni varjayitvA madhye padizati yojaneSu 'vahaye suvaNaruppAmayA phalakA' ityAdi phalakavarNanaM nAgadantavarNanaM sikakavarNanaM ca [36] ~192~ Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) --------------- mUlaM [36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: mANavakastabhadavazayanI yavarNanam yA vRttiH prata satrAka [36] zrIrAjamaznI prAgvat , teSu ca rajatamayeSu sikkeSu bahavo vajramayA golavRttAH samudkAH prajJaptAH, teSu ca vajamayeSu samudkeSu bahUni jinasak- malayagirI-hd cIni sanikSiptAni niSThanti, yAni sUryAbhasya devasya anyeSAM ca bahUnAM vaimAnikAnAM devAnAM devInAM ca arcanIyAni candanaH ghamdanIyAni stutyAdinA pUjanIyAni puSpAdinA mAnanIyAni bahumAnataH satkaraNIyAni vakhAdinA kalyANa maGgale devataM caityamitiyudadhA paryupAsanIyAni, 'tassa Na ceiyakhabhassa ucari bahave aTTamaMgalagA' ityAdi pAgvat // (sU036) tassa mANacagassa ceiyakhabhassa puracchimeNaM etya NaM mahegA maNipeDiyA paNNatA, aTTha joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM cattAri joaNAI pAhalleNa sahamaNimaI acchA jAva paDirUvA, tIse Na maNipeDhiyAe uvari ettha NaM mahege sIhAsaNa0vaNNato saparivAro, tassa NaM mANavagassa ceiyakhaMbhassa paJcathimeNaM etva Na mahegA maNipeDhiyA paNNattA aTTa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM cattAri joyaNAI bAhalleNa sabamaNimaI acchA jAva paDirUvA, tIse NaM maNipeDhiyAe ucariM etya NaM mahege devasayaNijje paNNate, tassa meM devasayaNijjarasa imeyArave vapaNAthAse paNNace, taMjahA--NANAmaNimayA paDipAyA soyanniyA pAyA jANAmaNimayAI pAyasIsagAI jaMbUNayAmayAI gattagAI NANAmaNimae vicce rayayAmayA tUlI tavaNijamayA gaMDovahANayA lohiyakkhamayA pibboyaNA, seNaM sayaNijje ubho binyoyaNaM duhato upaNate majjhe NayagaMbhIre sAliMgaNavAhie gaMgApulinavAluyAuddAlasAlisae suviraiyarayattANe uvaciyakhomadugullapaTTapaDicchAyaNe rasuyasaMvue suramme AINagarUyabUraNa dIpa anukrama [36] // 12 // II4iluncierammaru ~193~ Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [37] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sutrAMka [37] dIpa anukrama vaNoyatUla phAse mute| (suu037)|| 'tassa Na' mityAdi, tasya mANavakasya caityastambhasya pUrvasyAM dizi atra mahatyekA maNipITikA pajhaptA, sA ca aSTau yojanAnpAyAmaviSkambhAbhyAM catvAti yojanAni bAhalyena 'sahamaNimayA' ityAdi prAgvat / tasyAzca maNipIThikAyA * upari aba mahadekaM devazayanIya prajJa, tasya ca devazayanIyasya ayametadpo varNAvAso-varNakaniveza: prajJaptaH, tadyathA-nAnAmaNi mayA pratipAdA-mUlapAdAnAM prati viziSTopaTTambhakaraNAya pAdA pratipAdAH, sauvarNikAH suvarNamayAH pAdAH-mUlapAdA, nAnAmaNimayAni pAdazIrSakANi jAmbUnadamayAni gAtrANi-IpAdIni vajramayA-bajaratnApUritAH sandhayaH 'nAnAmaNimaye vicce' iti nAnAmaNimayaM nyUna-viziSTavAnaM rajatamayI tUlI lohitAkSamayAni 'bibboyaNA' iti upadhAnakAni, Aha ca jIvAbhiga* mamUlaTIkAkArA-'vigyoyaNA-upadhAnakAnyucyanA' iti, tapanIyamayyo gaNDopadhAnikAH, 'se NaM devasayaNijje' ityAdi, taddevazayanIyaM sAliGganavanika-saha AliGganavA-zarIrapramANenopadhAnena yat tattathA, 'ubhao bibboyaNe' iti ubhayata:ubhau-ziro'nnapAdAntAvAzritya vibboyaNe-upadhAnaM yatra tat ubhayato bibboyaNaM 'duhato unnate' iti ubhayata unnata 'majjheNayagaMbhIre' madhye nataM ca tat nimnatvAt gambhIraM ca-mahacAnatagambhIra gaGgApulinavAlukAyA abadAlo-vidalanaM pAdAdi nyAse adhogamana miti bhAvaH tena 'sAlisae' iti sadRzaka gaGgApulinavAlukAvadAnasazaka, dRzyate cAyaM prakAro isatUlyACI diviti, tathA 'uyaviya' iti vizi parikarmitaM zoma-kAsikaM dukUla-vastraM tadeva paTTA uyaviyakSaumadakUlapaTTaH sa praticchadana-AcchAdanaM yasya tattathA ' AINagarUyabUranavaNIyatUlaphAse' iti prAgvat , 'rattaMsuyasaMvue' iti raktAMzuke [37] ARERIEatinnar ~194~ Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) --------------- mUlaM [38] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zulkamahenda vaja coppA prata alavarNanam 038 satrAMka [38] zrIrAjamanIna saMdRtaM raktAMkasaMvataM ata evaM suramya 'pAsAiya' ityAdipadacatuSTayaM mAgvat // (muu037)|| malayagirI tassa Na devasayaNijjassa uttarapuracchimeNaM mahegA maNipeDhiyA paNNattA, aTTha joyaNAI AyAmayA vRttiH vikkhaMbheNaM cattAri joaNAI bAhalleNaM sabamaNimayI jAva paDirUvA, tIse Na maNipeDhiyAe uvari // 93 // pattha Na mahege khuTTae mahiMdajjhae papaNatte, sardi joyaNAI urdU uccatteNaM joyaNaM vikkhaMbheNaM yArAmayA bahalaDhasaMThipasusiliTThajAvapaDirUvA, uvari adRhamaMgalagA jhayA chattAticchatsA, tassa khudAgamahidamayassa pazcasthimeNaM ettha NaM sUriyAbhassa devassa cAppAle nAma paharaNakose pannatte sadavArAmae acche jAva paDirUve, tastha NaM sariyAbhassa devassa phaliharayaNakhaggagayAdhaNuppamuhA bahave paharaNarayaNA saMnikhittA ciTThati, ujjalA nisiyA sutikkhadhArA pAsAdIyA 4 / sabhAe NaM suhammAe uvariM aTThamaMgalagA jhayA chattAticchattA / / (sU038) 'tassa Na' mityAdi, tasya devazayanIyasya uttarapUrvasyAM dizi atra mahatyekA maNipIThikA prajJaptA, sA cATI yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni bAhalyataH 'sabamaNimayI' ityAdi pAmbat , tasyAca maNipIThikAyA upari bhraSTako mahendradhvajaH mamaH, tasya pramANe varNakazca mahendradhvajayadvaktavyaM, 'tassa Na' mityAdi tasya kSullakamahendradhvajasya pazcimAyApatra sUryAbhasya devasya mahAnekA coppAlo nAma paharaNakoza:-paharaNasthAnaM prajJaptaM, kiviziSTa ? ityAha-"sadabaharAmae acche jAvapaDiruve' iti mAgvat, 'tattha Na ' mityAdi, tatra coppAlakAbhidhAne paharaNakoze bahUni parivaratnakhar3agadA dIpa anukrama [38] ~195 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [38] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata satrAMka [38] dIpa anukrama [38] dhanu pramukhAdIni praharaNaratnAni sanikSiptAni tiSThanti, kathaMbhUtAnItyata Aha-sujanalAni-nirmalAni nizitAni-atitejitAni ata eva tIkSNadhArANi prAsAdIyAnItyAdi prAgvata , tasyAzca sabhAyAH sudharmAyA upari bahUnyaSTAvaSToM maGgalakAnItyAdi sarva pAgvadvaktavyam // (sU038) sabhAe NaM suhammAe uttarapuracchimeNaM ettha NaM mahege sihAyataNe papaNate, ega joyaNasayaM AyA. meNaM pannAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM dhAvattari joyaNAI uDDhe uccatteNaM sabhAgameNaM jAva gomANasiyAo bhUmibhAgA ulloyA taheva, tassa NaM sihAyataNassa bahumajjhadesabhAe ettha NaM mahegA maNipeDiyA paNNattA, solasa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM aTTha joyaNAI bAhalleNaM, tIse NaM maNipeDhiyAe upari ettha NaM mahege devachadae paNNate,.solasa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM sAiregAI solasa joyaNAI uDU uccatteNaM sabvarayaNAmae jAba paDirUve, etya NaM aTThasayaM jiNapaDimANaM jiNussehappa mANamittANaM saMnikhittaM saMciti, tAsi NaM jiNapaDimANaM imeyArave vaNNAvAse paNNatte, taMjahAtavaNijamayA hatthatalapAyatalA aMkAmayAI nakkhAI aMtolohiyakvapaDisegAI kaNagAmaIo jaMghAo kaNagAmayA jANU kaNagAmayA Uru kaNagAmaIo gAyalaTThIo tavaNijamayAo nAbhIo rihAmaio romarAio tavaNijjamayA cucUyA tavaNijjamayA sirivacchA silappavAlamayA oDhA phAliyAmayA detA tavaNijjamaIo jIhAo tavaNijjamayA tAluyA kaNagAmaIo nAsigAo aMto | sidhdhAyatana (jinAlaya] evaM zAzvata-jina pratimAyA: varNanaM ~196~ Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [39] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjamaznI ke malapagirI yAti: varNanam 1 prata satrAMka // 96 // [39] dIpa anukrama [39] lohiyakkhapaDisegAo aMkAmayANi acchINi aMtolohiyapakhapaDisegANi ridvAmaIo tArAo siddhAyatana rihAmayANi acchipattANi riTAmaIo bhamuhAo kagagAmayA katholA kaNagAmayA savaNA kaNagA jinapratimA maIo NihAlapahiyAtA baharAmaIo sIsaghaDIo tavaNijamaIo kesaMtakesabhUmIo ridvAmayA sU039 upari mukhayA, tAsi me jiNapaDimANaM piTTato patteyaM 2 chattadhAragapaDimAo paNNatAo, tAo NaM chattadhAragapaDimAo himara yayakuMdeMduSpagAsAI sakoreMTamalladAmAI dhathalAI AyavattAI salIla dhAremANIo 2 ciTThati, tAsi NaM jiNapaDimANaM ubhao pAse patteyaM 2 cAmaradhArapaDimAo paNNatAo, tAbho NaM cAmaradhArapaDimAto nAnAmaNikaNagarayaNavimalamahariha jAca salIla dhAremANIo 2 ciTThati, tAsiNaM jiNapaDimANaM purato do do nAgapaDimAto bhUyapaDimAto jakkhapaDimAo kuMDadhArapaDimAo savarayaNAmaIo acchAo jAva ciTuMti, tAsi NaM jiNapaDimANa purato aTThasaya ghaMTANaM ahasaya kalasANaM aTThasayaM bhiMgArANaM evaM AyasANaM thAlANaM pAINaM supaidvANaM maNIguliyANaM vAyakaragANaM cittagarArNa rayaNakaraMDagArNa hayakaThANaM jAya usamakaMThANaM puSpharcagerINa jAva lomahatthacaMgerINaM puSphapaDalagANaM tellasamuggANaM jAva aMjaNasamuggANaM ahasayaM dhUvakaducchuyANaM saMnikhi ciTThati, sihAyataNassaNaM uvariMaTTamaMgalagA jhayA chttaaticchttaa|| (m.30|| 1 // 94 // 'sabhAe Na' mityAdi, sabhAyAH sudharmAyAH 'uttarapuracchimeNa ' miti uttarapUrvasyAM dizi mahadekaM siddhAyatanaM / N aturary.org sidhdhAyatana (jinAlaya evaM zAzvata-jina pratimAyA: varNanaM ~197 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [39] dIpa anukrama [39] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [39] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH prajJaptama, eka yojanazatamAyAmataH paJcAzat viSkambhatA dvAsaptatiryojanAnyUrdhvamUccaistvenetyAdi sarva sudharmAvit vaktavyaM yAvat gomAnasIvaktavyatA, tathA cAha - ' sabhAgamaeNa jAva gomANasiyAo' iti, kimuktaM bhavati ? - yathA sudharmAyAH sabhAyAH pUrvadakSiNottaravarttIni trINi dvArANi teSAM ca vdArANAM purato mukhamaNDapAH teSAM ca mukhamaNDapAnAM purataH prekSAgRhamaNDapAH teSAM prekSAgRha maNDapAnAM puratacaityastUpAH samatimAH teSAM ca caityastUpAnAM purataH caityavRkSAH teSAM ca caityavRkSANAM purato mahendradhvajAH teSAmapi purato nandApuSkariNyastadanantaraM gulikA gomAnasyathoktAH tathA'trApi sarvamanenaiva krameNa niravazeSaM vaktavyaM, ullokavarNanaM bhUmibhAgavarNanaM ca mAgvat, tassa Na' mityAdi, tasya siddhAyatanasyAntarvahumadhyadeza bhAge'tra mahatyekA maNipIThikA majhatA, sA SoDaza yojanAmyAyAmaviSkambhAbhyAmaSTau yojanAni bAhalyataH 'saGghamaNimayI ' tyAdi mAstu / ' tIse NamityAdi, tasyAzca maNipITikAyA upari atra mahAneko devacchandakaH prajJaptaH, sa ca SoDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM sAvirekANi SoDaza yojanAnyUrdhvamucaistvena 'savarayaNAmae' ityAdi prAgvat, tatra ca devacchandake 'aSTazataM' aSTAdhikaM zataM jina pratimAnAM jinotsedhapramANamAtrANAM, pazcadhanuHzatapramANAnAmiti bhAvaH, sannikSiptaM tiSThati / 'tAsi NaM jiNapaDimANa'mityAdi, tAsAM janapratimAnAmayametadrUpo 'varNAvAso' varNakanivezaH prajJataH, tapanIyamayAni hastatalapAdatalAni aGkaratnamayA antaH- madhye lohitAkSaratnama tisekA nakhAH kanakamayA jaGghAH kanakamayAni jAni kanakamayA UravaH kanakamathyo gAtrayaSTayaH tapanIyamayA nAbhayo rimayyo romarAjayaH tapanIyamayAH cucukAH- stanAgrabhAgAH tapanIyamayAH zrIvRkSAH zilAmabAlamayAvidrumamayA oSThAH sphaTikamayA dantAH tapanIyamayA jih| tapanIyamayAni tAlukAni kanakamayyo nAsikAH antarlohitAkSama sidhdhAyatana [ jinAlaya) evaM zAzvata- jina pratimAyAH varNanaM For Palata Use Only ~ 198~ nerary.org Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [39] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata satrAMka [39] dIpa anukrama zrIrAjapraznI tisekAH aGkamayAnyakSINi antarlohitAkSapratirekAni riSTharatnamayAni akSipatrANi riSTharatnamayyo dhruvaH kanakamayAH kapolAH sahAyatana malayagirI kanakamayAH zravaNAH kanakamayyo lalATapaTTikAH vanamayyaH zIrSaghaTikAH tapanIyamayyaH kezAntakezabhUmayaH, kezantibhUmayaH kezabhU- yA dRciH jinapratimA mayazceti bhAvaH, riSThamayA upari mUrddhamA:-kezAH, tAsAM jinapratimAnAM pRSThata ekaikA utradhAramanimA himarajata hundenduprakAza * varNana // 95 // sakoreNTamAlyA vidhavalayAtapatraM gRhItvA salIlaM dharantI tiSThati, tathA tAsAM jinapratimAnAM pratyekamubhayoH pAryayodvavecA- 039 maradhArapatime mAse, ve ca 'caMdappabhavayaraveruliyanAnAmaNirayaNakhaciyacittadaMDAo' iti candraprabhA-candrakAnto IY va vaiDUryaM ca pratItaM candramabhavajauharyANi zeSANi ca nAnAmaNiratnAni khacitAni yeSu daNDeSu te tathA, evaMrUpAvitrA-nAnAprakArA | | daNDA yeSAM tAni tathA, sUbe khItvaM prAkRtasvAta, 'suhamarayayadIhavAlAu' iti sUkSmA rajatamayA dIrghA pAlA yeSAM tAni tathA 'saMkhakakuMdadagarayaamayamahiyapheNapuMjasannikAsAo dhavalAo' iti pratItaM, cAmarANi gRhItvA salIla vIjayantyastiSThanti, tAca 'sabarayaNAmaIo acchAo' ityAdi bhAgvat , 'tAsi Na' mityAdi, tAsAM jinapratimAnAM purato ve ve nAgamatime ve de yakSapatime dve ve bhUtapratime dve ve kuNDadhArapratime sannikSipte tiSThataH, tasmiMzca devacchandake tAsAM | jinamatimAnAM purataH aSTazataM ghaNTAnAmaSTazataM candanakalazAnAmaSTazataM maGgalakalazAnomaSTazataM bhRkArANAmahazatamAdarzAnAmaSTazata | sthAlAnAmaSTazataM pAtrINAmaSTazata mumatiSThAnAmaSTazataM manogulikAnAM-pIThikAvizeSANAmahazataM bAtakarakANAmaSTazataM citrANAM ratnakaraNDakANAmaSTazataM hayakaNThAnAmaSTazataM gajakaSThAnAM aSTazataM narakaNThAnAmaSTazataM kinnarakaNThAnAmaSTazataM kiMpuruSakaNThAnAmaSTazataM mahoragakaNThAnAmaSTazanaM kRpabhakaNThAnAmaSTazataM puSpacaGgerINAmaSTazataM mAlyacauMrINAM, mukulAni puSpANi athitAni mAlyAni, | // 95 // [39] SHARERatininthly miuaryou sidhdhAyatana (jinAlaya evaM zAzvata-jina pratimAyA: varNanaM ~199~ Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [39] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [39] dIpa anukrama aSTazataM cUrNaca rINAmaSTazataM gandhacaGgaroNAmaSTazataM vastracaGgerINAmaSTazatamAbharaNacaGgerINAmaSTazataM siddhArthacorINAmaSTazata lomahastacaGgerINAM, aSTazataM lomahastakAnAM, lomahastakaM ca mayUrapucchapuaniphA, aSTazataM puSpapaTalakAnAmevaM mAlyacUrNagandhavastrAbharaNasidArthakalomahastakapaTalakAnAmapi pratpekaM 2 aSTazataM vaktavyaM, aSTazataM siMhAsanAnAmaSTazataM chatrANAmaSTazataM cAmarANAmaSTayataM tela| samudrakAnAmaSTazata koSThasamudra kAnAmahazataM patrasamudgakAnAmaSTazataM coyakasamudgakAnAmaSTazataM tagarasamudgakAnAmazatamelAsamu dgakAnAmaSTazataM haritAlasamudgakAnAmaSTazataM hilakasamudgakAnAmaSTazataM manaHzilAsamudgakAnAmazatamaanasamudgakAnAM sa|Nyipi amRni tailAdIni paramasurabhigandhopetAni, aSThazataM dhvajAnAm , atra saGgrahaNigAthA-"caMdaNaphalasA bhiMgAramA ya AyasayA ya thAlA y| pAtII supaiTTA maNagulikA vAyakaragA y||1|| cicA rayaNakaraMDA hayagayanarakaMThagA ya cNgerii| paDhalagasIhAsaNachatta cAmarA samuggaka nayA ya // 2 // aSTazavaM dhUpakaDucchukAnAM saMnikSitaM tiSThati, tasya ca sihAyatanasya upari aSTAyaSTau maGgalakAni dhvajacchanAticchatrAdIni tu pAgyat // (muu039)|| tassaNaM siddhAyataNassa uttarapuracchimeNaM etya Na mahegA uvavAyasabhA pagNatA, jahA sabhAe suhammAe taheva jAva maNipeDiyA aTThajoyaNAI devasapaNija taheva sathaNijjavaNNao aTTamaMgalagA jhayA chttaatipchttaa| tIse Na uvavAyasabhAe uttarapuracchimeNaM esthaNaM mahege harae paNNate ega joyaNasayaM AyAmeNaM paNNAsa joyaNAI vikkhaMbheNaM dasa joyaNAI uddeNaM taheca, tassa NaM harayassa uttarapurachime Na ettha NaM mahegA abhisegasabhA paNNattA, muhammAgamaeNaM jAva gomANasiyAo maNipeThiyA [39] sidhdhAyatana (jinAlaya) evaM zAzvata-jina pratimAyA: varNanaM ~200~ Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) --------------- mUlaM [39] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: upapAtAdi sabhAvarNanam zrIrAjamaznI malayagirAyA dRttiH // 14 // mU040 prata sUtrAMka [40] dIpa sohAsaNaM saparivAra jAva dAmA ciTThati, tattha NaM sUriyAbhassa devassa bahuabhiseyabhaMDa saMnikhitte ciTai, aTThamaMgalagA taheva, tIse NaM abhisegasabhAe uttarapuracchimeNaM eratha NaM alaMkAriyasabhA paSNatA, jahA sabhA sudhammA maNipeDiyA aTTa joyaNAI sIhAsaNaM saparivAraM, tattha NaM mUriyAbhasta devassa subahaalaMkAriyoM saMnikhite ciTTati, sesaM taheca, tIse Na alaMkAriyasabhAe uttarapuracchimeNaM etya NaM mahegA yavasAyasabhA paNNattA,jahA uvavAyasabhA jAya sIhAsaNaM saparivAra maNipediyA amaMgalagA0, tattha NaM sUriyAbhassa devassa ettha NaM mahege potthayarayaNe sannikhise ciTTA, tassa NaM potyayarayaNassa imeyArUve vaNNAvAse paNNane, taMjahA-rayaNAmayAi pattagAI rihAmaiyo kaMbiAo tavaNijamae dore nANAmaNimae gaMThI veruliyamae lippAsaNe rihAmae chaMdaNe tavaNijamaI saMkalA ridvAmaI masI baharAmaI lehaNI rihAmayAI akkharAI dhammie satthe, vavasAyasabhAe NaM upari amaMgalagA, tIse gaM vavasAyasabhAe uttarapurachimeNaM ettha Na naMdApukkhariNI paNNattA harayasarisA, tIse NaM NadAe pukkharaNIe uttarapuracchimeNaM mahege balipIDhe paNale saharayaNAmae acchejAva paDirUve // (m040)|| tasya ca siddhAyatanasya uttarapUrvasyAmatra mahatyekA upapAtasabhA prajJaptA, tasyAzca sudharmAgamena svarUpavarNanapUrvAdidvArayavarNanamukhamaNDapaprekSAgRhamaNDapAdivarNanAdiprakArarUpeNa tAvadvaktavyaM yAvadullokavarNanaM, tasyAzca bahusamaramaNIyabhUmibhAgasya anukrama [40] BAN|96 // REaratanimal anditurary.com ~ 201~ Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) --------------- mUlaM [40] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [40] dIpa anukrama [40] bahumadhyadezabhAge'tra mahatyekA maNipIThikA prajJaptA, sA cASTau yojanAnyAyApaviSkambhAbhyAM cakhAri yojanAni vAhalyena 'sabamaNimayI' ityAdi pAvata , tasyAzca maNipIThikAyA upari amahadeka devazayanIya prazata, tasya svarUpaM yathA sudharmAyA~ sabhAyAM devazayanIyasya, tasyA apyupapAtasabhAyA upari aSTASTamaGgalakAdIni pAgvat / 'tAse Na' mityAdi, tasyA upapAtasabhAyA uttarapUrvasyAM dizi mahAneko hudaH prajJaptaH, sa caikaM yojanazatamAyApataH pazcAzat yojanAni viSkambhato OMdaza yojanAnyudvedhena 'acche rapayAmayakUle' ityAdi nandApuSkariNyA iva varNanaM niravazeSa vaktavya, 'se Na' mityAdi, sa hada ekayA pAvaravedikayA ekena ca vanakhaNDena sarvataH samantAt saMparikSiptaH, padmavaravedikAvarNanaM vanakhaNDavarNanaM ca prAgvat , sasya idasya tridizi-nisaSu vizu pisopAnapatirUpakANi prajJaptAni, teSAM ca trisopAnatirUpakANAM toraNAnAM ca varNanaM prAgvat , tasya ca hAsya uttarapUrvasyAM dizi atra mahatyekA abhiSekasabhA prajJaptA, sA ca sudharmasabhAvat pramANasvarUpadvAratrayamukhamaNDapAdiprakAreNa tAyadvaktavyA yAvad gomAnasIvaktavyatA, tadanantaraM nathaiva ullokavarNanaM bhUmibhAgavarNanaM MIca tAvat thAvanmaNInAM rUpaH, tasyA abhipekasabhAyA bahusamaramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge mahatyekA maNipIThikA || | prajJaptA, sA'nyaSTau yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni vAilyataH 'sabarayaNAmayI' ityAdi prAgvata, tasyA maNipIThikAyA upari atra mahadeke siMhAsana, siMhAsanavarNakaH prAgvat , navaramatra parivArabhUtAni bhadrAsanAni ca vaktavyAni, kA tasmiMzca siMhAsane sUryAbhasya devasya subahu abhiSekabhANDam-abhiSekayogya upaskAraH sannikSiptaH tiSThati, 'tIse NaM a-10 bhiseyasabhAe amaMgalakA' ityAdi prAgvat , tasyAzca abhiSekasabhAyA uttarapUrvasyAM dizi atra mahatyekA alaGkAra REaratana Rajamuraryorg ~202~ Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) --------------- mUlaM [40] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: jinasa dhyAdInA pUjA prata katavyatA. // sU041 sUtrAMka [40] zrIrAjapraznI | sabhA prajJaptA, sA cAbhiSekasabhAvat pramANasvarUpadvAratrayamukhamaNDapaprekSAgRhamaNDapAdivarNanaprakAreNa tAvadakacyA yAvad paricAra- malayagirI- siMhAsanaM, tatra sUryAbhasya devasya alaGkArika-alaGkArayogya bhASDaM saMnikSiptamasti, zeSa bhAgvat / tasyAzca alaGkArasamAyA yA dRciH uttarapUrvasyAM dizi atra mahatyekA vyavasAyasabhA prajJaptA, sA ca abhiSekasabhAvat prmaannsvruupdvaartrymukhmnnddpaadivrnnnm||97|| kAreNa tovadvaktavyA yAvat siMhAsana saparivAra, satra mahadekaM pustakaratnaM sannikSiptamasti, tasya ca pustakaratnasya ayameta drapo 'varNAvAso' varNakanivezaH prAptaH, riSThamayyau-riSTharatnamayyau kambike pRSThake iti bhAvaH, ratnamayo davarako yatra patrANi protAni santi, nAnAmaNimayo granthiH davarakasyAdau yena patrANi na nirgacchanti, aGkaratnamayAni patrANi, nAnAmaNimayaM livyAsanaM, mapIbhAjanamityarthaH, tapanIyamayI zRGkhalA mapIbhAjanasatkA, riSTharatnamayaM uparitanaM tasya chAdana, sAriSTamayI-riSTharatnamayI mayI, vajramayI lekhanI, riSThamayAnyakSarANi, dhArmika lekhya, kacit-'dhammie satthe' iti pAThaH, tatra dhArmika zAstramiti vyAkhyeya, tasyAca upapAvasabhAyA uttarapUrvasyAM dini mahadekaM valipIThaM prajJata, tacASTau yojanAni AyAmaviSkambhataH catvAri yojanAni vAhalyataH sarvaratnamayaM 'accha' mityAdi prAgvat / tasya ca balipIThasya uttarapUrvasyAM dizi atra mahatyekA nandApuSkariNI prajJaptA, sA ca hRdapramANA, hRdasyeva ca tasyA api trisopAnavarNanaM toraNavarNanaM ca prAgvat (mU. 40) // tadevaM yatra yAhArUpaM ca sUryAbhasya devasya vimAnaM vatra tAhana copavaNita, sampati sUryAbho deva utpanna: san yadakarot yathA ca tasyA'bhiSeko'bhavat tadupadarzapati teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sUriyAbhe deve ahuNovavaSNamittae ceva samANe paMcavihAe pajattIe dIpa anukrama [40] // 17 // REatinitititel amuraryorg ~203~ Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [41-42] dIpa anukrama [41-42]] pajjattIbhAvaM gacchA, taMjahA-AhArapajattIe sarIrapajjattIe iMdiyapajjattIe ANapANapajjattIe bhAsAmaNapajjattIe, tae NaM tassa sUriyAbhassa devarasa paMcavihAe pajjattIe pajattIbhAvaM gapassa samANassa imeyArUve abhatthie citie patthie maNogae saMkappe samupajjitthA-kiM me purvikaraNi? ki me pacchA karaNija? kiM me puri seya? ki me pacchA seyaM ? kiM me puvipi pacchAvi hiyAe suhAe khamAe NissesAe ANugAmiyattAe bhavissai,tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa sAmANiyaparisovavanagA devA sUriyAbhassa devassa imeyArUvamanbhatthiyaM jAva samuppannaM samabhijANittA jeNeva sUriyAbhe deve teNeva uvAgacchaMti, sUriyAbhaM devaM karayalapariggahiyaM sirasAvat matthae aMjaliM kahu jaeNaM vijaeNaM vajAvinti vaDhAvittA evaM vayAsI-evaM khalu devANupiyANa mUriyAbhe vimANe siddhAyata si jiNapaDimANaM jiNussehapamANamittANaM aTThasayaM saMnikhitaM ciTThati, sabhAe Na suhammAe mANavae cehae khaMbhe baharAmaesu golabahasamuggaesa bahao jiNasakahAo saMnikhittAo ciTThati, tAo NaM devANuppiyANaM aNNesiM ca bahuNaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya aJcaNi jAo jAva pajjuvAsaNijjAo, taM eyaM NaM devANuppiyANaM purvi karaNijaM, te eyaM Na devANuppiyANaM pacchA karaNijjataM eyaM NaM devANuppiyANaM puri seyaM ta eyaNa devANuppiyANaM pacchA seyaM te eyaM NaM devANuppiyANaM puiipa pacchAvi hiyAe suhAe khamAe nissesAe ANugAmiyattAe bhavissati // (suu041)| Ben Hu Ben Ben Ben Shan Ben Yu Ben Zi An ng4 REnatindia IANTwinmurary.org ~204~ Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [40] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjamaznI malayagirI sUryAbhasyAbhiSeka 42 yA vRttiH prata sUtrAMka [41-42] // 98 // dIpa taeNaM se sariyAbhe deve tesi sAmANiyaparisovavannagANaM devANaM aMtie eyamaI socA nisamma hatuTTha jAva hayahiyae sayaNijAo anbhuTTeti sayaNijAo abbhuDhettA uvavAyasabhAo puracchimilleNaM dAreNaM niggacchA, jeNeva harae teNeva ubAgacchati, uvAgacchittA haraya aNupayAhiNIkaremANe0 karemANe puracchimilleNaM toraNeNaM aNupavisai aNupavisittA puracchibhilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM pacoruhai pacoruhitA jalAdhagAhaM jalamajjaNaM karei 2 jalakihuM karei 2 jalAbhiseyaM kareiraAyate cokkhe paramasuIbhUe harayAo paccottaraha 2 jeNeva abhiseyasabhA teNeva uvAgacchati teNeva uvAgacchitA abhiseyasabhaM aNupayAhiNIkaramAkaremANe purarichamilleNaM dAreNaM aNupacisai 2 jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgachaharasIhAsaNavaragae purasthAbhimuhe sannisanne / tae Ne sariyAbhassa devassa sAmANiyaparisovavatrAgA devA Abhiogie deve saddAti sadAyittA evaM vayAsI-khippAmeva bho ! devANuppiyA ! sUriyAbhassa devassa mahatthaM mahagdhaM mahariha ciulaM iMdAbhiseyaM uSahaveha, tae NaM te AmiogiA devA sAmANiyaparisocavannehiM devehiM evaM buttA samANA haTThA jAba hiyayA karayalapariggahiyaM sirasAvataM matthae aMjali kaha evaM devo! tahatti ANAe viNaeNaM bayaNaM paDisuNaMti,paDimuNittA uttarapuracchimaMdisIbhArga avakamaMti,uttarapuracchimaM disIbhArga avakamittA beuviyasamugdhAraNa samohaNaMti samohaNitA saMkhejAI joyaNAI jAva dozcapi beuviyasamugdhAraNa anukrama [41-42]] thaa||98|| REautam F wJanmarary.orm sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM ~205~ Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [41-42] dIpa anukrama [41-42]] samohaNittA ahasahassaM socaniyANe kalasANaM 1 aTThasahassaM ruppamayANaM kalasANaM 2 avasahassaM maNimayANaM kalasANaM 3 aTThasahassaM suvagNaruppamayANaM kalasANaM 4 aTThasahassaM suvannamaNimayANaM kalasANaM 5 aTThasahassaM ruppamaNimayANaM kalasANaM 6 aTTasahassaM suvagNaruppamaNimayANaM kalasANa ahasahassaM bhomijANa kalasANaM 8, evaM bhigArANaM AyaMsANaM thAlINa pAINaM supativANaM rayaNakaraMDagANaM puSpacaMgerINaM jAva lomahatthacaMgerIgaM pupphapaDalagAgaM jAva lomahatvapaDalagANa chattANaM cAmarANaM tellasamuggANaM jAva aMjaNasamuggANaM aTThasahassaM dhUvakaDucchuyANa viudhvaMti,viuvittA te sAbhAvie ya veuvie ya kalase ya jAva kaTucchue ya giNhaMti gihitA sariyAbhAo vimANAo paDinikkhamaMti paDinikkhamico tAe ukiTAe cabalAe jAva tiriyamasaMkhejANaMjAva vItivayamANe vItivayamANe jeNeva khIrodayasamuhe teNeva uvAgacchati uvAgarichattA khIroyagaM giNhaMti jAI tatthuppalAI tAI geNhaMti jAvasayasahassapattAI giNhaMti 2 jeNeva pukkharodae samudde teNeya uvAgacchati uvAgacchittA pukkharodayaM geNhaMti giNhitA jAI tatdhuppa lAI sayasahassapattAI tAI jAva giNhati gihitA jeNeva samayakhete jeNeca bharaheravayAI vAsAI jeNeva mAgahavaradAmaphbhAsAI titthAI teNeva uvAgacchati teva uvAgacchittA titthAdagaM ge geNhettA titthamahithaM gehati 2 jeSeva gaMgAsiMdhurattArattavaIo mahAnaIo teNeva uvAgacchati 2 salilodagaM gehati salilodagaM geNhittA ubhaokUlamahiye geNhati sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM ~206~ Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUryAbhasyA zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH IN bhiSeka mU042 // 99 // prata sUtrAMka [41-42] dIpa mahiyaM geNhittA jeNeva cullahimavaMtasiharIvAsaharapacayA teNeba uvAAgacchaMti teNeva uvAgacchittA dagaM geNhati sadatuyare sadapupphe sadagaMdhe saghamalle sadosahisisthae givha ti girihattA jeNeva paumapuMDarIyadahe teNeva uvAgacchati uvAgacchittA dahodagaM gehaMti geNhitA jAI tastha uppalAI jAva sayasahassapattAI tAI geyahaM ti garihattA jeNeva hemavayaeravayAI bAsAI jeNeva rohiyarohiyaMsAsuvaNNakUlarUpapakUlAo mahANaIo tegeva ubAgacchaMti, salilodagaM gehaMti 2 umaokUlamahiyaM giNhaMti2 jeNeva sahAyativiyaDAvatipariyAgA bahaveyapadhyA teNeva uvAgacchanti ubAgarichattA sapatupare taheva jeNeva mahAhimavaMtaruppivAsaharapacayA teNeva uvAgacchati taheba jeNeva mahApaumamahApuMDarIyadahA teNeSa uvAgacchaMti uvAgacchicA dahodagaM givhaMti taheva jeNeva hariyAsarammagavAsAiM jeNeva harikaMtanArikatAo mahANaIo teNeva uvAgacchati taheva jeNeva gaMdhAvaibhAla. vaMtapariyAyA vaDveya padyayA tegeva taddeva jeNeva NisaDhaNIlavaMtavAsadharapAyA taheva jeNeba tigicchikesariddahAo teNeva uvAgacchati uvAgacchittA taheva jeNeva mahAvidehe vAse jeNeva sItAsItAdAo mahANadIo teNeva taheva jeNeva savayazavadivijayA jeNeya sadamAgahavaradAmapabhAsAI titthAI teNeva uvAgacchaMti te geva uvAgacchittA titvodagaM gepahaMti NihattA sAMtaraNaIo jeNeva sAvakhArapazyA te geva uvAgacchaMti santuyare taheva jegeva maMdare padate jeba bhaddasAlavage anukrama [41-42]] // 19 // JmEdunshumal sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM ~207~ Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [41-42] dIpa anukrama [41-42]] teNeva uvAgacchati sAtuyare sayapupphe sadamalle sabosahi siddhathae ya geNhati gemihattA jeNeva NaMdaNavaNe teNeva uvAgacchati uvAganchittA saktayare jAva samosahisiDathae ya sarasagosIsacaMdaNaM gipahaMti gipihattA jeNeva somaNasavaNe teNeva uvAgacchaMti santuyare jAva sabosahi siddhatthae ya sarasagosIsacaMdaNaM ca divaM ca sumaNadAma daddaramalayasugaMdhie ya gaMdhe giNhaMti giNihattA egato milAyati 2tA tAe ukkiTThAe jAva jeNeva sohamme kappe je geva sUriyAbhe vimANe jeNeya abhiseyasabhA je geva sUriyAbhe deve tegeva uvAgacchati ucAgarichanA bhUriyA devaM karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaha jaeNaM vijaeNaM vaDAviti vaDhAvittA taM mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM iMdAbhiseya uvaTThati / taraNa taM sUriyAbhaM devaM cattAri sAmANiyasAhassIo aggamahisIo saparivArAto tinni parisAo satta aNiyAhivaiNo jAva annevi yahave sariyAbhavimANavAsiNo devA ca devIo ya tehiM sAbhAviehi ya veuviehi ya varakamalapaidANehi ya surabhicaravAripaDipunnehiM caMdaNakayacaciehi AviDa kaMTheguNehi paumuppalapihANehiM sukumAlakomalakarayalapariggahiehiM aTThasahasseNaM sovanniyANaM kalasANa jAva asahasseNaM bhomijANaM kalasANa sambodaehiM sabamahipAhiM sabbatUparehiM jAva sabbosahisiddhatthapahiya saviDDhIe jAvaM vAieNaM mahayA 2 iMdAbhipteeNaM abhisiMcaMti, tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa mahayAra iMdAbhisee vaddamANe appe sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM ~208~ Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [ 41-42] dIpa anukrama [ 41-42] mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH zrIrAjamanI ! malayagirI yA vRttiH // 100 // Ja Eratur [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) gatiyA devA sUriyA vimANaM naJcoyagaM nAtimahiyaM paviralaphusiyara yareNuviNAsaNaM divvaM surabhigaMdhodgaM vAsaM vAsaMti,appegatiyA devA hyarayaM nahara bhaTTarayaM uvasaMtarayaM pasaMtarayaM kareMti, appegatiyA devA sUriyA vimAgaM AsiyasaMmajiobalittaM suhasaMmaratthaMtarAvaNavI hiyaM kareMti, appegatiyA devA sUriyA vimANaM maMcAimaMcakaliyaM kareMti, apyegaiyA devA sUriyAbhaM vimANaM NANAviha rAgosiyaM jhapaDAgAipaDAgamaMDiyaM kareMti appegatiyA devA sUriyAbhaM vimANaM lAuloiyamahiyaM gosIsasarasarattacaMdNadaddara diSNa paM caMgulita kareMti appegatiyA devA sUriyA vimANa uvaciyacaMdaNakalasaM caMdaNaghaDa sukayatoraNapaDiduvA radesabhAgaM kareMti, appegatiyA devA sUriyA vimANa Asatosattavilaya bagghAriyamahRdAmakalAvaM kareMti appegatiyA devA sUriyA vimA paMcavaNNasurabhimukapupphapuMjovayArakaliyaM kareMti, appegatiyA devA sUriyA kAlAgurupavarakuMdurukaturukadhUvamaghamardhata gaMdhudhdhUyAbhirAmaM kareMti, adhpe maiyA devA sUriyA vimANaM sugaMdhagaMdhiyaM gaMdhavaddibhUtaM kareMti appegatiyA devA hiraNNavAsaM vAsaMti suvacNavAsaM vAsaMti rayayavAsaM vAsaMti va ira bAsaM0 puSpavAsaM0 phalavAsaM0 mallavAsaM0 gaMdhavAsaM cuNNavAsaM0 AbhaNavAsaM vAsaMti adhyagatiyA devA hiraNNavihiM bhAMti evaM suvannavihi bhAeMti rayaNa vihiM puSphavihi phala vihiM mallavihiM cuNNavihiM vatthavivihiM0, tattha apetiyA devA AbharaNavihi bhAeMti, adhye gatiyA cauddihaM vAitaM vAiMti-tataM sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM For Penal Use Only ~209~ 2469) 480434Q9) *0* Q** G* Q** - sUryAbhasyA bhiSekaH sU0 42 | 100 // yor Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [ 41-42] dIpa anukrama [ 41-42] mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH Ja Eucation [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) vitataM gharNa jhusaraM, appegajhyA devA caDavvihaM geyaM gAyaMti, taM0- ukvittAyaM pAyattAyaM maMdArya rohatAvasANaM,appegatiyA devA duyaM nadRvihiM ubasiMti appegatiyA vilaMbiyaNahavihiM uvadaMti appegatiyA devA dutavilaMbiyaM vihi uvadaseMti, evaM appegatiyA aMciyaM navirhi ubadati appegatiyA devA ArabharDa bhasolaM ArabhaDabhasolaM uppayanicayapamattaM sakuciyapasAriyaM riyAriyaM bhaMta saMbhaMtaNAmaM divaM vihiM uvadaMsaMti appegatiyA devA cauddihaM abhiNayaM abhiNayaMti, taMjahA- ditiyaM pADaMtiyaM sAmaMtovaNivAiyaM loga aMtomajjhAvasANiyaM, appegatiyA devA bukkAraiti appegatiyA devApIrNeti appegatiyas vAseMti appegatiyA hakkAreMti appegatiyA virNati taDaveMti appegaiyA vagrgati apphohaeNti appegatiyA apphorDeti vaggati appe0tivaI chidaMti appegatiyA hayahesiyaM kareMti, appegatiyA hatthagulagulAiya kareMti, appegatiyA rahaghaNaghaNAiyaM kareMti, appegatiyA hayahesiya hatthigulagulAirahaghaNaghaNAiyaM kareM ti appegatiyA ucchati appegatiyA paccholeti appegatiyA uktiTThiyaM kareMtia0 uccholeti paccholetiu0 appegatiyA tinnivi, appegatiyA uvAyaMti appegatiyA uvavAyeti appegatiyA parivayaMti appegaiyA tinnivi, appegaiyA sIhanAyaMti appegatiyA daddarayaM kareMti appegatiyA bhUmicaveDa dalayaMti appe0 tinnivei appegatiyA gajjati appegatiyA bijjuyAyaMti agA vAsa vAsaMti appegatiyA tinnivi kareMti appegatiyA jalaMti appegatiyA tavaMti sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM For Pasta Lise Only ~210~ 40) nirary org Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [41-42] dIpa anukrama [ 41-42] mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH zrIrAjamazrI malayagirIyA vRttiH // 101 // Ja Eratur 270 [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) appegatiyA patati appegatiyA tinnivi, appegatiyA hakkAraeNti apegatiyA dhukAreMti appegatiyA dhakkAreMti, appegatiyA sAI 2 nAmAI sAhote apegatiyA catArivi appegaiyA devA devasazivAyaM kareMti, appegatiyA devujjoyaM kareMti, appegaiyA devakaliyaM kareMti appegaiyA devA kahakahAM kareMti, apegatiyA devA duhaduhagaM karati appegatiyA celukUkhevaM kareMti, appegaiyA devasani vAyaM deoyaM devakaliyaM devakahakahagaM devaduduhagaM celukvevaM kareMti, apyegatiyA uppalahatthagayA jAva samasahassapacahatthagayA appegatiyA kalasahatthagayA jAva dhUbakacchuyahatthagayA haTTa tuTTha jAva hiyA sadato samatA AhAvaMti paridhAvati / tae NaM taM sUriyAbhaM devaM cattAri sAmANiyasAhasIo jAva solasa AyarakkhadevasAhassIo aNNe ya bahave suriyA bharAyahANivatthavA devA ya devIo ya mahayA mahayA iMdAbhisegeNaM abhisiMcati abhisiMcittA pateyaM 2 karayalapariggahiyaM sirasAvataM matthae aMjali ka evaM kyAsI jaya 2 naMdA jaya 2 bhaddA jaya jaya naMdA bhaI te ajiyaM jiNAhi jiyaM ca pAlehi jiyamajjhe basAhi iMdo hava devANaM caMdI iva tArANaM camaro iva asurANaM dharaNI iva nAgANaM bharaho iba maNuyANaM bahaI palio mAI bahuI sAgarovamAI bahUI paviovamasAgarovamAI caunhaM sAmANiyasAhassINaM jAva AyarakkhadevasAhassINaM suriyAbhassa vimANasa annesi ca bahUNaM sUriyAbhavimANavAsINaM devANa ya devINa ya AhebacaM jAva mahayA 2 kAre sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM For Peralta Use Only ~ 211~ sUryAbhasyA bhiSekaH sU0 42 | 101 // andorary.org Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [ 41-42] dIpa anukrama [ 41-42] mUlaM [ 41-42] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri -praNItA vRttiH Eucation t [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mANe pAlemANe viharAhittika jayagsa parjati / tae NaM se sUriyAbhe deve mahayA 2 iMdAbhi segeNaM abhisitte samANe abhiseyasabhAo puracchimilleNaM dAreNaM niggacchati niragacchattA jeNeva alaMkAriyasabhA teNeva uvAgacchati uvAgacchitA alaMkAriyasa aNuppayAhiNIkaremANe 2 alaMkAriyasa puracchimilleNaM dAreNaM aNupavisati 2 jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgacchati sIhAsaNavaragate puratyAbhimudde sannisanne / tae NaM tassa sariyAbhassa devassa sAmANiyaparisovavannagA alaMkAriyabhavati, tae NaM se sUriyAbhe deve tappaDhamayAe pahalamAlAe surabhIe gaMdhakAsAie gAyAI heti hittA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM gAyAI aNuliMpati aNurlipittA nAsAnIsAsavAyavo cakkhuharaM vannapharisajutaM hayalAlApelavAtiregaM dhavalaM kaNagasvaciyantakammaM AgAsa phAliyasamakSaM divaM devadrAjuyalaM niyaMseti niyaMsettA hAraM piNaDetira abahAraM piNaDehara gAvaliM paNa tiramuttAvaliM piNaDe ti 2ttA rayaNAvaliM piNaDei 2 tA evaM aMgavAI keyUrAI kaDagAI tuDiyAI kaDisutagaM dasamuddANaMtarga vikacchasuttamaM muraviM pAlaMbaM kuMDalAI 2cUDAmaNi mauDa piNaDhei 2 gaMdhimaveDimapUrima saMghAimeNaM cavviNaM malleNaM kapparukaipiva appANaM alaMkiyavibhUsiyaM karei 2 daddaramalayasugaMdhagaMdhipAhiM gAyAI bhukhaMDe divvaM ca sumaNadAbhaM piNaDei // ( sU0 42 ) // 'te kAle teNaM samaraNa' mityAdi, tasmin kAle tasmin samaye sUryAbho devaH sUryAme vimAne upapAtasabhAyAM sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM For Panal Prsata Use Only ~ 212~ 46 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [41-42] zrIrAjamaznI devazayanIye devadyAnsare prathamato'mulAsaMkhyeyabhAgamAtrayA'vagAhanayA samutpannaH 'tae Na' mityAdi sugama, navaraM iha | sUryAbhasyAmalayagirI| bhASAmanaHparyAptyoH samAptikAlAntarasya prAyaH zeSaparyAptisamAptikAlAntarApekSayA stokatvAdekatyena vivakSaNamiti 'paMcavihAe bhiSeka yA vRttiH pajjattIe pajattIbhAvaM gacchAi' ityukta 'tae ' mityAdi, tatastasya mUryAbhasya devasya pazcavidhayA paryAptyA pryaaptbhaav|| 102 // | mupagatasya sato'yametadUpaH saMkalpaH samudapadyata-'ambhatthie' ityAdi padavyAkhyAnaM pUrvavat , ki 'me' mama pUrva karaNIyaM kiM me pazcAtkaraNIya? kiMme pUrva kA zreyaH kiM me pazcAt karnu zreyaH 1,tathA ki me pUrvamapi ca pazcAdapi ca hitAya bhAvapadhAno'yaM nirdezo hitatvAya-pariNAmasundaratAyai sukhAya-zarmaNe kSamAya-ayamapi bhAvapradhAno nirdeza saMgatatvAya niAzreyasAyanizritakalpANAya .nugAmikatAyai-paramparazubhAnubandhasukhAya bhaviSyatIti, iha prAktano granyaH prAyo'pUrvo bhUyAnapi ca pustakeSu vAcanAbhedastato mA'bhUt ziSyANAM sammoha iti kApi sugamo'pi yathAvasthitavAcanAkramamadarzanArthaM likhitaH, ita | U tu prAyaH sugamaH mAgaNyAkhyAtasvarUpazca na ca yAcanAbhedo'pyativAdara iti svayaM paribhAvanIpo, viSamapadavyAkhyA tu vidhAsyate iti / 'tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa sAmANiyaparisovavannagA devA imameyArUva' mityAdi 'A* yaMte' iti navAnAmapi zrotasAM zuddhodakamakSAlanena AcAnto-gRhItAcamanacokSaH svalpasyApi zakitamalasyApanayanAt ata eva paramazucibhUto, 'mahatthaM mahagdha maharihaM viulaM iMdAbhileya miti, mahAn artho-maNikanakaratnAdika upayujyamAno yasmin sa mahAthaH te, tathA mahAn arghaH-pUjA yatra sa mahAghaH taM, maham-utsavamadatIti mahArhastaM, vipulaM-vistIrNa |zakrAbhiSekavat indrAbhiSekamupasthApayata 'aTThasahassaM sAvaNiyANa kalasANaM viuvaMtI' tyAdi, atra bhUyAn vAcanA dIpa anukrama [41-42]] sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM ~213~ Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [ 41-42] dIpa anukrama [ 41-42] mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH *Ben * Ben Zhong Fei 0Jiu Ming Zhong Education International [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) bheda iti yathAvastivAcanApradarzanAya likhyate, aSTasahasraM - aSTTAdhikaM sahasraM sauvarNikAnAM kalazAnAM 1 aSTasahasraM rUpyamayAnAM 2 sahasraM maNimayAnAM 3 aTTasahasraM suvarNamaNimayAnAM 4 aSTasahasraM suvarNarUpyamayAnAM 5 aSTasahasraM rUpyamaNimayAnAM 6 aSTasahasraM suvarNamaNimayAnAM 7 aSTasahasraM bhaumeyAnAM kalazAnAM 8 aSTasahasra bhRGgArANAmevamAdarzasthAlapAtrIsupratiSThitavAta karaka citraratnakaraNDaka puSpacaGgerI yAvallomahara taka paTala ka siMhAsanacchatracAmarasamudrakadhvajadhUpaka chukAnAM pratyeka 2 masahasraM 2 vikurvati vi kuvitvA 'tAe uTTAe' ityAdi vyAkhyAtArthe, 'sahatuvarA' ityAdi, sarvAn tUvarAna - kapAyAn sarvANi puSpANi sarvAn gandhAn gandhavAsAdIna sarvANi mAlyAni granyitAdibhedabhinnAni sarvoSadhIna siddhArthakAn sarvapakAna gRhanti, idaivaM kramaHpUrva kSIrasamudre upAgacchanti tatrodakamutpalAdIni ca gRhNanti tataH puSkarode samudre tatrApi tathaiva tato manuSyakSetre bharatairAvatavarSeSu mAgadhAdiSu tIrtheSu tIrthodakaM tIrthamRttikAM ca gRhNanti, tato gaGgAsindhuraktAraktavatISu nadISu salilodaka - nadyudakamubhayatamRtikAM ca gRhNanti tataH kSullahimavat zikha riSu sarvatUvara sarvapuSpa sarvamAnya sarvoSa ghisiddhArthakAn, tatraiva pauNDarIkadeSu dovAdI ca tAni tato hemavataraNyavatavarSeSu rohitA rAhitAMzAsuvarNakUlArUpyakUlAsu mahAnadISu salilodakamubhayataramRttikAM, tadanantaraM zabdApAtivikaTApA tivRttacaitAdayeSu sarvatUvarAdIna, tato mahAhimava pivarSadhara parvateSu sarvatvarAdIna, tato mahApapuNDarAka pradeSu pradodakAdIni, tadanantaraM harivarSairabhyavarSeSu irisalilAharikAntAnarakAntAnArIkAntAsu mahAnadISu salilodakamubhayatamRttikAM ca tato gandhApAtimAlyavatparyAyavRttavaivADhayeSu tvarAdIn, tato niSadhanI lavadvarSadhara parvateSu sarvatUvarAdIna, tadanantaraM tadgateSu timicchive sarimahAdeSu idodakA sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM For Parts Only ~ 214~ *46 looth 40-46056 wor Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: makayagirIyA vRttiH // 103 // prata sUtrAMka [41-42] dIni, tataH pUrvavidehAparavideheSu sItAsInodAnadISu salilodakamubhayataTamRttikAM ca, tataH sarveSu cakravartivijetavyeSu sUryAbhasyA bhiSeka mAgadhAdiSu tISu vIrthodakaM tIrthamRttiko ca, tadanantaraM dakSarakAraparvateSu sarvatUbarAdIna, tataH sarvAmu antaranadISu | AT: salilodaka mubhayataTamRttikA ca, tadanantaraM mandaraparvate bhadrakAlarane tUvarAdIn , to nandanayane tUbarAdIn sarasaM ca gauzIrSacandana, tadanantaraM saumanasayane saIdUbarAdIna sarasaM ca gozopacandanaM divyaM ca sumanodAma gRhNanti, sataH pA karane tUbarapuSpagandhamAlyasarasagozIpacandanadivya manodAmAni, 'daharamalae sugaMdhie ya gaMdhe gihati' iti daIra:-cIvarAvanaI kuSTikAdibhAjanamukhaM tena gAlitaM tatra ekavA yaha mala yojavatakA prasiddhatvAt palapaNa-zrIkhaNDa reSu sAna sugandhikAn-18 paramagandhopetAn gandhAna gRhati, 'AsiyasaMmajiocali suisarabhaTTaratyaMtarAvaNavIdiya kareha' iti Asikam-udakarachaTakena sanmAnita-saMbhAvyamAnakacavarazodhanena upalizamiva gomayAdinA upaliptaM tathA siphAni jalenAta eva zucIni-pavitrANi maSTAni kacarApanayanena rathyAntarANi ApaNavIdhaya ica-hamArgA ivApaNavIthayo-rathyAvizeSA yasmin tattathA kurvanti, 'appegaiyA deza hirapaNavihiM bhAeMti' apyekakA:-kecana devA dirapyavidhi-hiraNyarUpaM maGgalabhUtaM | prakAra bhAjayanti-rizrApayanti, zeSadevebhyo dadatIti bhAvaH, evaM suvarNaratnapuSpaphalamAlpagandhayUbharaNavidhibhAjanamapi || bhAvanIyam / 'uppAyaniyaye tyAdi, utpAtapUrvo nipAto yasmin sa utpAta nipAtara, evaM nipAtolpAtaM saMkucitapasAritaM T'riyAriya' miti gamanAgamana bhrAntasaMbhrAntanAma ArabhaTabhasolaM divyaM nATyavidhimupadarzayati, appekakA devA 'vukAreti' ghukAzabda kurvanti, 'pINati' pInayanti--pInamAtmAnaM kurvanti sthUlA bhavatItyarthaH, 'lAsaMti lAsayanti lAsyarUpaM nRtya IRCT103 / / dIpa anukrama [41-42]] Lunctionary sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM ~215~ Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [ 41-42] dIpa anukrama [ 41-42] mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH 0* * *(Zhong :Ben Xin [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) - kurvanti, 'ti' ti tANDavayanti tANDavarUpaM nRtyaM kurvanti, 'tumhAreti' bukkAraM kurvanti 'alphorDati ' AsphoTayanti, bhUmyAdikamiti gamyate, 'ucchalaMti' ci ucchalayanti 'pocchati' mocchalayanti 'uvayaMti' tti avapatanti 'uppayaMti'ti utpatanti 'parivayaMti 'ci paripatanti tiryak nipatantItyarthaH 'jalaMti'tti jvAlAmAlAkulA bhavanti 'taviti' ti taptA bhavanti prataptA bhavanti 'zukkAreMti'tti mahatA zabdena dhUtkurvanti 'devokaliyaM kareti tti devAnAM vAtasyaivotkalikA devIkalikA tAM kurvanti, 'devaka hakahaM kareti tti prAkRtAnAM devAnAM pramodabharavazataH svecchAvacanairvolakolAhalo devakaha kaha kastaM kurvanti 'duduhakaM kareMti' duduhaka mityanukaraNametat / 'tappaDhamayAe pamhalAe sukumAlAe surabhIe gaMdhakAsAiyAe gAyA hai' iti vatprathamatayA tasyAmalaGkArasabhAryA prathamatayA pakSmalA ca sA sukumArA ca pakSmalasukumArA tathA surabhyA gandhakApAyikyA surabhigandhakapAyadravyaparikarmitayA laghuzATikayA gAtrANi rukSayaMti, 'nAsAnIsAsavAyavojjha' miti nAsi-, kAnizvAsavAta vAhyamanena tadalakSaNatAmAha, 'cakkhuhara' miti cakSurharati-AtmavazaM nayati viziSTarUpAtizayakalitakhAt iti cakSurdaraM 'vaNNapharisajutta' miti varNena sparzena cAtizayeneti gavyate yuktaM varNasparzayuktaM, 'hayalAlApelavAirega' miti halAlA azvalAlA tasyA api pelavamatirekeNa hayAlApelavAtirekaM 'nAma nAmnaikArtha samAso bahula 'miti samAsaH, ativiziSTa mRdutva laghukhaguNopetamiti bhAvaH, dhavalaM zvetaM tathA kanakena khacitAni vicchuritAni antakarmANi-aJcalayonalakSaNAni yasya tat kanakakhacitAntakarma AkAzasphaTikaM nAmAtisvacchaH sphaTikavizeSastatsamamabhaM divyaM devadRSyayugalaM 'niyaMte ' paridhate paridhAya hArAdInyAbharaNAni pinahyani, tatra dvAra:- aSTAdazasa rikaH arddhahAro-navasarikaH ekAvalI-vicitramaNikA sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM For Penal Use On ~216~ 3-46) 4800-46) 080-409) 4368400 Windbrary.org Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: maLayagirI prata sUtrAMka [41-42 dIpa zrIrAjamaznI All muktAvalI-muktAphalamayI ratnAvalI-ratnamayamaNikAtmikA pAlambA-tapanIyamayo vicitramaNiratnabhakticitra AtmanaH pramANena | patana supramANa AbharaNavizeSaH,kaTakAni--kalAcikAbharaNAni truTitAni-bAhurakSikAHagadAni-bAhAbharaNavizeSAmdazamudrikAnantaka vAcana yA dRciH hastAGgulisavandhi mudrikAdazaka kuNDa le--karNAbharaNe 'cUDAmaNi'miti cUDAmaNi ma sakalapArthivaratnasarvasAro devendramanuSye- mU043 ndramUrddhakRtanivAsI niHzeSAmaGgalAzAntirogapramukhadopApahArakArI pravaralakSaNopetaH paramayaGgalabhUta AbharaNavizeSaH 'cittarayaNa- jinapratimA saMkaDaM mauDamiti' citrANi-nAnAprakArANi yAni ratnAni taiH saMkaTa citraratnasaGkaraH prabhUtaratnanicayopeta iti bhAvaH, saM 'divaM pUjAdi sU044 sumaNadAma ti puSpamAlA, 'gaMthime tyAdi, granthima-granthanaM granthastena nirvRttaM granthimaM 'bhAvAdiyaH pratyayaH' yatsUtrAdinA grandhyate tadandhimamiti bhAvaH, pUrimaM yat ayitaM sat veSTayane, tathA puSpalambUsako gaNDaka ityarthaH, pUrimaM yena vaMzazalAkAmayaM pArAdi pUryate, saMghAtimaM yat parasparato nAlasaMdhAtena saMghAtyate // (muu041|| 42 // ) tae NaM se sUriyAbhe deve kesAlaMkAreNaM mallAlaMkAreNa AbharaNAlaMkAreNa vasthAlaMkAreNaM caubiheNa alaMkAreNa alaMkiyavibhUsie samANe paDipuNNAlaMkAre sIhAsaNAo ambhuTTeti 2 alaMkAriyasabhAo puracchibhilleNaM dAreNaM paDiNikkhamaharattA jeNeva vavasAyasabhA teNeva uvAgacchati yavasAyasameM aNupayAhiNIkaremANe 2 puracchimilleNaM dAreNaM aNupavisati, jeNeva sIhAsaNavarae jAya sannisanne / tae NaM tassa sUriyAbharasa devassa sAmANiyaparisovavannagA devA potthayarayaNaM uvagati, tate NaM se sUriyAbhe deve potyayarayaNaM giNhati 2 potthayarayaNaM muyai 2 potthayarayaNaM vihAhei2 anukrama [41-42]] REmiratanimals ~217~ Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] potthayaracaNaM vAeti potthayarayaNaM vAettA dhammiyaM vavasAyaM giNhati giNihattA potthayarayaNaM paDinikkhivai sIhAsaNAto ambhuDheti anbhuTetA vavasAyasabhAto puracchimilleNaM dAreNaM paDinikukhamaharasA jeNeva naMdA pukkharaNI teova uvAgacchati uvAgacchittA gaMdApukkharANa puracchimilleNaM toraNe,NaM puracchimillaNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhai pacoruhittA hatthapAdaM pakkhAleti pakkhAlittA AyaMte cokse paramasuibhae egaM mahaM seyaM zyayAmayaM vimalaM salilapuNNaM mattagayamuhAgitikuMbhasamANaM bhiMgAre pageNhati 2 jAI tattha uppalAI jAva satasahassapattAItAI geNhati 2 gaMdAto pukkhariNIto pacoruhati pacoruhittA jeneva sihAyataNe teva pahAretha gamaNAe // (suu043)|| tae NaM taM muriyAbhaM devaM cattAri ya sAmANiyasAhassIo jAva solasa AyarakkhadevasAhassIo anne tha yahave sUriyAbha jAva devIo ya appegatiyA devA uppalahatthagayA jAvasayasahassapattahatthagayA sariyAbha deva piTTato 2 samaNugacchati / tae NaM taM sUriyAbha devaM bahave AbhiogiyA devA ya devIo ya apegatiyA kalasahatthagayA jAva appegatiyA dhUvakaTucchayahatthagatA haha.. tujAya sUriyA devaM pito samaNugacchati / tae NaM se sUriyAbhe deve caDAha sAmANiyasAhassIhiMjAva amehi ya bahUhi ya sUriyAbha jAva devehi ya devIhi ya saviM saMparikhure saciTTIe jAva NAtiyaraveNaM jeNeva sihAyataNe teNeva uvAgacchati 2 sihAyataNaM purathimilleNaM dAreNaM SAREastatinintennational ~218~ Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: Ja zrIrAjaprazna malayagirIyA vRtti staka ratna vAcana mU043 jinamatimA | pUjAdi prata sUtrAMka [43-44] // 105 // sU044 aNupavisati aNupavisittA jeNeva devacchaMdae jepeva jiNapaDimAo teNeva uvAgamachati2 jigapaDimANaM Aloe paNAmaM kareti 2 lomahatvagaM gimhati 2 jiNapaDimANaM lomahastharaNaM pamajaha pamajittA jiNapaDimAo surabhiNAgaMdhodaeNaM vhAiNha NittA saraseNaM gosIsacadaNeNaM gAyAI aNuliMpai aNuliMpaittA surabhigaMdhakAsAieNaM gAyAIlaheti hittAjiNapaDimANe ahayAI deva. dUsajUyalAI niyasei niyaMsittA puSphAruhaNaM mallAhahaNaM gaMdhAruhaNaM cuNNAruharNa vatArahaNaM vatthAruharNa AbharaNArahaNa karei karitA AsattosattaviulayahavagyAriyamalladAmakalAvaM karei malladAmakalAvaM karetA kayaragahagahiyakarayalapanbhaviSpamukega dasavaneNaM kusumeNa mukapuSphapuMjobayArakaliyaM kareti karitA jiNapaDimANa purato acchehiM sarahehiM rayayAmaehiM accharasAtadulehiM aTThava maMgale Alihai, taMjahA-sosthiya jAva dappaNaM, tayANaMtaraM ca Na caMdappabharayaNavaharaveruliyavimaladaMDa kaMcaNamagirayaNabhatticittaM kAlAgurupavarakuMdurukaturukAdhUvamaghamaghaMtagaMdhuttamANuviddhaM ca dhUvahi viNimmuyaMta veruliyamaya kaTucchuyaM paggahiya payatteNaM dhUvaM dAUNa ji gavarANaM aTThasayavisujhagandhajuttehiM atyaguttehi apuNaruttehiM mahAvittehi saMdhuNai 2 sattaha payAI pacIsakai 2 cA vAma jANu aMbei 2 ttA dAhiNaM jANuM dharaNitalaMsi nihaTu tikkhutto muDANaM dharaNitalaMsi nivADei 2 tA IsiM paJcuNNamai 2 karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali ka evaM vayAsI-namotthuNaM arahatANaM jAva dIpa anukrama [43-44] 105 // Saintairatinind murary.org zAzvata jina-pratimAyA: pUjana ~219~ Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ----------------------------- mala [43-44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: saMpattANaM, badai namasai 2ttAjeNeva devacchaMdae jeNeva sihAyataNassa bahumajjhadesabhAe teNeva uvAgacchai 2ttA lomahatthaga parAmusai 2 sihAyataNassa bahumajhadesabhAga lomahatthega pama jati, divAe dagadhArAe abhukkhei, saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM paMcaMgulitalaM maMDalagaM Alihai 2 kayaggAhagahiye jAvapuMjovayArakaliyaM karei karettA dhUvaM dala yai,jeNeva sihAyataNassa dAhiNille dAre tedeva uvAgacchatiralomahattharga parAmusaharatA dAraceDIoya sAlabhaMjiyAoya cAlarUvae yalomahatthara ga pama jahara ttA divAe dagadhArAe anbhukkhei 2 sarasegaM gosIsacaMdaNaM cacae dalayaha dalahattA puSphAmahaNaM ma. hA jAva AbharaNArahaNa karei karettA Asattosatta jAva ghUvaM dalayaharatA jeNeva dAhiNille dAre muhamaMtve jedhoSa dAhiNillassa muhamaMDavassa bahumajjhadesabhAe teNeva uvAgakachaha 2ttA lomahasthagaM parAmusaharasA bahumajnadesabhAgaM lobhahatyeNaM pamajai 2ttA divAe dagadhArAe abbhukheda 2 saraseNa gosIsacaMdaNaM paMcaMgulitalaM maMDalagaM Alihai 2 kayaggAhagahiya jAya dhUvaM dalayAttA jeya dAhiNilassa muhamaMDavassa pacasthimile dAre teNeva uvAgacchadaratA lomahatvagaM parAmusai 2sA dAraceDIo ya sAlibhaMjiyAo ya bAlarUvae ya lomahatyeNa pamahattA divAe dagadhArAe sarasegaM gosIsacaMdaNa caJcae dalayai 2 puSphAruhaNa jAva AbharaNAmahaNaM kareha 2 AsattosattA kayagAhaggahiyaM0 dhUvaM dalayai 2ttA jeNeva dAhiNillamuhamaMDavassa uttarilA REaratinind A morary.orm zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~220~ Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapaznI mAyAgarIyA vRttiH pustaka ratna prata sUtrAMka [43-44] vAcana AN043 jinapratimA pUjAdi // 16 // sU044 dIpa anukrama [43-44] khaMbhapatI teNeva vAgacchaha 2ttA lomahattha parAmusahatA thaMbhe ya sAlibhaMjiyAoM ya vAlarUvae ya lomahatthaeNaM pama0 jahA ceva paJcasthimissa dArassa jAva dhUrva dalapaha 2 ttA jeNe,va dAhiNiyarasa muhamaMtvassa purathimille dAre teNeva uvAgacchada 2ttA lomahattharga parAmusati dAraceDIo taM ceva sarva jeNeva dAhiNillassa muhamaMDavassa dAhiNile dAre teNeva uvaagmch| 2ttA dAraceDIo yataM ceva sa jeNe,va dAhiNille pecchAgharamaMDave jeNeva dAhiNilassa pecchAdharamaDavassa bahumajjhadesabhAge jeNeva vairAmae akkhADae jeNeva maNipediyA jeNeva sIhAsaNe teva . uvAgacchai 2ttA lomahatvagaM parAmusai 2ttA akkhADagaM ca maNipeDiyaM ca sIhAsaNaM ca lomahasthaeNaM pamajjai 2ttA divvAe dagadhArAe saraseNaM gosIsacaMdaNaM cacae dalayA, pupphAhaNaM AsattosattajAva dhUva daleittA jeNeva dAhiNillassa pecchAgharamaMDavassa pacasthimiLe dAre uttarile dAre te va je ceya purathimille dAre taM ceva, dAhiNe dAre taM ceca, jeNeva dAhiNile ceiyathUbhe teNeva uvA- . gacchai 2ttA thUbhaM ca maNipeDhiya ca0 divAe dagadhArAe anu0 saraseNa gosIsa bacae dalei 2 pupphAru0Asato0 jAvadhUvaM dalei,jeNeva pacasthimilA maNipe diyA jeNe,vapacasthimilA jiNapaDimA taM ceva, jeNeva uttariyA jiNapaDimA taMceva saca, jeNeva purathimilA maNipeDhiyA jeNeva puratthimillA jiNapaDimA teNeva uvAgacchaha 2 taM ceca, dAhiNilyA maNipediyA dAhiNilA jiNapaDimA taM // 106 // KO Saintairatinid | zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~221~ Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] ceva, jeNeva dAhiNilla ceyarukakhe teNeva uvAgacha 2taM ceva, jeNeva mahiMdajmae jeNeva dAhiNillA kharaNa teNeva uvagacchati lomahatthagaM parAmusati toraNe va tisovANapaDirUvae sAlibhaMjiyAo ya cAlarUvae ya lomahatthaeNa pamajai divAe dagadhArAe saraseNaM gosIsacadaNeNaM. puSphAruhaNaM Asattosatta dhUvaM dalayati, siddhAyayaNa aNupayAhiNIkaremANe jeNeva uttarillA aMdApukakharaNI teNeva uvAgacchati 2 taM ceva, jeNeba uttarile ceiyarukakhe teNeca uvAgacchati, jeNeva uttarile cehayathUbhe taheca, jeNeva paccathimillA pediyA jeNeva paccasthimiThA jiNapaDimA ta ceva,uttarile peruchAgharamaMDave teNeva uvAgacchati 2 tA jA ceva dAhiNilabattavyayA sA ceva savvA purathimile dAre,dAhiNillA khaMbhapaMtI taM ceva sarva, jeNeva uttarille muhamaMDave jeNeva uttarichassa muhamaMDavassa bahumaNjhadesabhAe ta ceva savaM, paJcathimille dAre teNeva0 uttarille dAre dAhiNilA khaMbhapaMtI sesaMta ceva savya,jeNeva sihAyataNassa uttarille dAre ta ceva, jeNeva sihAyataNassa purathimille dAre teNeva uvAgacchaha rattA taM ceva, jeNeva purathimile muhamaMDave jeNeva purasthimissa muhamaDavassa bahumajjhadesabhAe teNeva uvAgacchA 2ttA taM ceva, purasthimissa muhamaMDavassa dAhiNille dAre paJcasthimiSThA khaMbhapaMtI uttarille dAre te ceva, purathimille dAre taM ceva, jeNeva purathimille pecchAgharamaMDave,eva thUbhe jiNapaDimAo cehayasvakhA mahiMdaNyA gaMdA puSakhariNI ta ceva jAya dhRvaM dalaharatA jeNeva SAREauratonia | zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~222~ Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH zrIrAjamanI malayagirIyA vRttiH // 107 // // [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) - sabhA muhammAteva uvAgacchati 2 tAsa suhamma puratthimilleNaM dAreNaM aNupavisaha 2 tAjecha mANavara ceiyakhaMbhe jeNeva vairAmae golavahasamugge teNeva uvAgacchadda uvAgacchattA lomahatya parAmusahara baharAmae golavaddasamuggae lomahatyeNaM pajai 2 baharAmae golabahasamuggae vihADeha 2 jiNasagahAo lomahatyeNaM pamajjai 2ttA surabhiNA gaMdhodapaNaM pakkhAle pakkhAlitA aggehiM barehiM gadhehi ya mallehi ya aceha dhUvaM dalayai 2 sA jiNasakahAA vaharAmaesa golavahasamuggaesu paDinakeet mANavarga ceiyakhabhaM lomahatvapUrNa pamajjar3a dihAe dagadhArAe saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM cacae dalaha, puSkArahaNaM jAva dhUvaM dalayai, jeNeva sIhAsaNe taM ceva, jeNeva devasayaNijje taM veva, jeNeva khuDDAgamahiMdajjhae taM caiva jegeva paharaNakose coppAlae teNeva uvAgaccha 2 cA lomahatthagaM parAmusa 2 sA paharaNakosaM coppAlaM lomahatvapUrNa pamajjai 2ttA divAe dagadhArAe saraseNaM gosIsacaMdaNaM caccA dalei puSkAruNaM Asatosata jAva dhUvaM dalayai, jemeva sabhAe muhammAe bahumajjhadesabhAe jeNeva maNipeDhiyA jeNeva devasayaNijje teNeva uvAgacchada tA lomahatvagaM parAmusadda devasayaNijjaM ca maNipeDhiyaM ca lomahatvaeNaM pamajjaI, jAba ghUvaM dalayai 2 tA jeNeva uva vAsabhA dAhiNile dAre taheva abhiseyasabhAsarisaM jAva puratthimillA gaMdA pukkhariNI jeNeva harae teNeva uvAgacchai 2 ttA toraNe ya tisobANe ya sAlibhaMjiyAo ya vAlarUvae ya taheva, jeNeva zAzvata jina - pratimAyAH pUjanaM For Penal Use On ~ 223~ 14544 pustaka ratna' vAcana sU0 43 jinamavimA pUjAdi sU0 44 107 // janayar Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ----------------------------- mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] abhiseyasabhA teva ubAgacchai 2 sA taheva sohAsaNaM ca maNipeDhiyaM ca sesaM taheva AyayaNasarisaM jAva purathimillA gaMdA pukkhariNI jeNeva alaMkAriyasabhA teNeva uvAgacchai 2ttA jahA abhiseyasamA taheva sarva, jeNeca vavasAyasabhAtegeva uvAgacchaha 2 zA taheva lomahasthaya parAmusati potyayarayaNaM lomahatthaeNaM pamajjai pamajjittA dikhAe dagadhArAe aggehi varehi ya gaMdhehi mallehi ya aveti 2 sA maNipeTiyaM sIhAsaNaM ca sesaM taM ceba, purasthimilA naMdA pukravariNI jeNeva harae tegeva uvAgacchada 2 tA toraNe ya tisovANe ya sAlibhaMjiyAo ya bAlarUvae ya taheva / jeNeva balipIDhaM teNeva uvAgacchatA palivisajjaNaM karei, Abhiogie deve sahAvei sadAyittA evaM vayAsIkhipAmeva bho devANuppiyA ! sUriyAbhe vimANe siMghADaesu tiemu cauksu cacaresu caumuhesu mahA. pahesu pAgAresu ahAlaesu cariyAsu dAresu gopuresu toraNemu ArAmesu ujjANesu vaNesu vaNarAIsu kANaNesu vaNasaMdesu acaNiyaM kareha adhaNiyaM karetA ebamANattiyaM khippAmeva paccappiNahatae Na te AbhiogiyA devA mUribhAmeNa deveNaM evaM dhuttA samANA jAva paDisuDiNittA mUriyAbhe vimANe siMghADaesutiesucaukkaesucacaresu caummuhesu mahApahesu pAgAresu aTTAlaesu cariyAsu dAresu gopuresu toraNesu ArAmesu ujjAsu vaNesu vaNarAtIsukANaNesu vaNasaMsu accaNiya karei 2ttA jeNeva sUriyA deve jAca paracappiNaMti, tate NaM se sUriyAbhe deve jeNeva naMdA pukkhariNI teNeva uvAgacchA. Auditurary.com | zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~224~ Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH zrIrAjamazrI malayagirI - yA hitaH // 108 // Ja Eucator [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) 2 naMdAkkhariNi puratthimilleNa tisomANapaDiyaeNaM paccoruhati 2 nA hatthapAe pakkhAleha 2 tANaMdAo kkhariNIo paccutaraha jeNeva sabhA sudhammA teNeva pahArittha gamaNAe / tae NaM se sUriyA deve cauhiM sAmANiyasAhassIhiM jAva solasahiM AyarakkhadevasAhassIhiM anehi ya bahahiM sUriyAbhavamANavAsI hi vaimANiehi devIhiM devIhi ya saddhiM saMparibuDe sahiDIe jAva nAiyaraveNaM jedheva sabhA muhammA tejeva uvAgacchar3a sabhaM sudhammaM purathimilleNaM dAreNaM aNupavisati 2 aNuvisittA va sIhAsa teva uvAgacchai 2 cA sIhAsaNavaragae puratyAbhimuhe saNNisaNe // ( sU0 44 ) // 'jeva vavasAyasabhA' iti vyavasAyasabhA nAma vyavasAyanibandhanabhUtA sabhA, kSetrAderapi kamedayAdinimittatvAt, uktaM ca- "udayavakhaya khaovasamovasamA jaM ca kammuNo bhaNiyA / davaM khetaM kAlaM bhAvaM ca bhava ca saMpappe // 1 // " ti, 'pottharayaNaM sui' iti utsatre sthAna vizeSe vA uttame iti draSTavyaM, 'vihAre' iti udghATayati, 'dhammiyaM vavasAyaM vavasaI' iti dhArmika dharmAnugataM vyavasAya vyavasyati, karttumabhilaSanIti bhAvaH / ' accharasAtaMdulehi ' accho raso yeSu te accharasAH, pratyAsannavastupativimvAdhArabhUtA ivAtinirmalA ityarthaH, accharasAtha te vandulAtha taH, divyatandulariti bhAvaH, ' puSkapuMjIvayArakaliyaM karitA 'caMdappa bhavairaveru liyavimaladaMDa ' miti candramabhavavairyamayo bimalo daNDo yasya sa tathA taM kAJcanamaNiratnabhakticitraM kAlAgurupavarakuMduruturukasatkena dhUpena uttamagandhinA'nuviddhA kAlAnurupavara kuMduru zAzvata jina - pratimAyAH pUjanaM For Parts Only ~225~ pustaka ratna vAcana sU0 43 jinamatimA pUjAdi sU0 44 // 108 // Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH 1049-401494494d [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) katurukadhUpagandhocamAnuviddhA prAkRtatvAt padavyatyayaH dhUpavattiM vinirmuJcantaM vaiDyamayaM dhUpakacchuyaM pragRhya prayatnato dhUpaM davA jinavarebhyaH, sUtre SaSThI prAkRtatvAt saptASTAni padAni pazcAdapasRtya dazAGgulimaJjaliM mastake racayitvA prayatnato 'aTThasavidhatte 'ti vizuddho-nirmalo lakSaNadoSarahita iti bhAvaH yo granthaH zabdasaMdarbhastena yuktAni, aSTazataM ca tAni vizuddha granyayuktAni ca taiH arthayuktaH - arthasArairapunaruktairmahAvRttaiH, tathAvidhadevalabdhiprabhAva eSaH, saMstauti saMstutya vAma 'jAnuM aJcati ityAdinA vidhinA praNAmaM kurvan praNipAtadaNDakaM paThati, tadyathA-'namo'tyu NamarihaMtANa' mityAdi, namo'stu 'Na' miti vAkyAlaGkAre devAdibhyo'tizayapUjAmaIntItyarhantastebhyaH sUtre SaSThI 'chaTTIvibhatIra bhannai caDatyo iti prAkRtalakSaNavazAt, te cAnto nAmAdirUpA api santi tato bhAvAtyatipatyarthamAha-' bhagavadbhayaH bhagaH samatraizvaryAdilakSaNaH sa eSAmastIti bhagavantastebhyaH, Adi:-dharmasya prathamA prahRtistatkaraNazIlAH AdikarAstebhyaH tIryate saMsArasamudro'neneti tInaM tatkaraNazIlAstIrthakarAH tebhyaH, svayam-aparopadezena samyag varaMboMdhimAptyA buddhA-midhyAtvanidrApagamasaMbodhana svayaMsaMbuddhAstebhyaH, tathA puruSANAmuttamAH puruSottamAH, bhagavanto hi saMsAramapyAvasantaH sadA parArthavyasanina upasarjanIkRtasvAryA ucita kriyAvanto'dInabhAvAH kRtajJatApatayo 'nupahatacittA devaguruba humAnina iti bhavanti puruSottamAstebhyaH, aur puruSAH siMhA iva karmagajAn prati puruSasiMhAstebhyaH, tathA puruSavarapuNDarIkANIva saMsArajalAsaGgAdinA karma lAbhAto vA puruSeSu varapuNDarIkANi tebhyaH, tathA puruSavaragandhaistina iva paracakradurbhikSamA riprabhRtikSudgaja nirAkaraNeneti puruSa"varagandhahastinastebhyaH, "vacA koko bhavyasasthalIkaH tasya sakalakalyANakanibandhanatayA bhavyatvabhASenottamA lokocamA Education Internation zAzvata jina - pratimAyAH pUjanaM For Pale Only ~226~ Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: pustaka ratna vAcanaM 043 prata sUtrAMka [43-44] jinapratimA pUjAdi su044 dIpa zrIrAmaprabhI svebhyaH, tayA lokasya nAthA-yogakSemato lokanAthAstebhyaH, tatra yogo cIbhAdhAnInedapoSaNakaraNa kSemaM ca tattadupadravAya- mAyagirI bhAvApAdana, tathA lokasya-pANilokasya pazcAstikAyAtmakasya vA ditA-hitopadezena samyamarUpaNayA vA lokahitAsveyA dRttiH bhyaH, tathA lokasya-dezanAyogyasya pradIpA dezanAMzubhiryayAvasthitavastubhakAzakA lokAdIpAstebhyaH, tathA lokasya-utkRSTamate vyasaJcalokasya prayotana bhayotakatvaviziSTa jJAnazaktistaskaraNazIlA lokapradyotakarAH, tathA ca bhavanti bhagavatprasAdAtatkSaNameva bhagavanto gaNabhRto viziSTajJAnasaMpatsamanvitA yazAd dvAdazcAGgamAracayantIti, tebhyaH, tathA abharya-viziSTamAtmanaH | svAsthya, niHzreyasadharmabhUmikAnibandhanabhUtA paramA dhRtirini bhAvaH, tataH abhayaM dadatItyabhayadAste yaH, sUtre ca kA pratyayaH svArthika pAkRtalakSaNavazAya evamanyatrApi, tathA cakSuriva cakSuH-viziSTa Atmadharma: tatvAvabodhanibandhanaH zraddhAsvabhAvaH, zraddhAvihInasyAcakSupmata iva rUpaM tatvadarzanAyogAta, tad dadatIti cakSusteibhyaH, tathA mArgo-viziSTaguNasthAnAvAptimaguNaH Kaa svarasavAdI kSayopazamavizeSarataM dadatIti mArgadAH, tathA zaraNa-saMsArakAntAragatAnApatipayala rAgAdipIDitAnAM samAzyA sanasthAnakalpa tattvacintArUpamadhyavasAnaM tahadatIti zaraNadAstebhyaH, tathA bodhiH-jinapraNIta prAptistattvArthazradAnalakSaNasamyagdarzanarUpA tAM dadatIti bodhidAratebhyaH, tathA dharma-cAriyarUpaM dadatIti dharmadAstebhyA, kathaM dharmadA ? ityAha-dharma | dizantIti dharmadezakAstebhyaH, tathA dharmasya nAyakA:-svAminastadazIkaraNabhAvAt tatphalaparibhogAca dharmanAyakAH tebhyaH, dharmasya sAsthaya iva samyak pravartana yogena dhamasAratha yastebhyA, tathA dharma eva vara-madhAnaM caturanta hetutvAva caturanta cakramita caturantacakaM tena pacituM zIlaM yeSAM te tathA tebhyaH, tathA apratihate-apratirakhalite kSAyikatvAt ghare-padhAne jJAnadarzane dharantIti anukrama [43-44] / 109 // SAMEnirahindi | zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~227~ Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH Jin Eucator -4800-449)-4000 490 44) 40043-40 [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) atitavarajJAnadarzanagharAstebhyaH, tathA chAdayantIti chadma-ghAtikarmacatuSTayaM vyAvRttam apagataM chadma yebhyaste vyAvRcchayAnastebhyaH, tathA rAgadveSakapAyendriyaparISahopasargaghAtikarmazatrUn svayaM jitavanto'nyatha jApayantIti jinAH jApakAstebhyo jinebhyo jApakebhyaH, tathA bhavArNavaM svayaM tIrNavanto'nyAMzca tArayantIti tIrNAsvArakAstebhyaH, tathA kevalavedasA avagatatattvA buddhA anyatha bodhayantIti vodhakAstebhyaH, muktAH kRtakRtyA niSThitArthA iti bhAvastebhyo'nyAMzca mocayantIti mocakAstebhyaH sarvajJebhyaH sarvadarzibhyaH zivaM sarvopadravarahitatvAt acalaM svAbhAvikaprAyogikaca lanakriyA'pohAt arujaM zarIramanasorabhAvenAdhivyAdhyasambhavAt anantaM kevalAtmanA'nantatvAda akSayaM vinAzakAraNAbhAvAt avyAbAdhaM kenApi vAdhayitumazakyamamUrttatvAt na punarAvRttiryasmAt tadapunarAvRtti sidhyanti-niSThitArthaM bhavantyasyAmiti siddhi: - lokAntakSetra lakSaNA seva gamyamAnatvAdgatiH siddhigatireva nAmadheyaM yasya tat siddhigatinAmadheyaM tiSThatyasmin iti sthAnaM-vyavahArataH siddhikSetraM nizcayato yathAvasthitaM svasvarUpaM sthAnasthAninorabhedopacArAt tat siddhigatinAmadheyaM sthAnaM tatsaMmAptebhyaH, evaM praNipAtadaNDakaM paThitvA tato 'baMdara narmasada ' ivi vandate tAH pratimAcaityavandanavidhinA prasiddhena, namaskaroti pazcAtpraNidhAnAdiyogenetyeke, anye tvabhidadhati - viratimatAmeva prasiddhazcaityavandanavidhiranyeSAM tathA'bhyupagamapurassarakAyanyutsargAsiddheriti vandate sAmAnyena namaskaroti Azaya vRddherabhyutthAnanamaskAreNeti, tatvamatra bhagavantaH paramarSayaH kevalino vidanti, ata UrdhvaM sUtraM sugamaM kevalaM bhUyAn vidhiviSayo vAcanAbheda iti yathAvasthitavAcanAmadarzanArthaM vidhimAtramupadazyate tadanantaraM lomahasvakena devacchandakaM pramArjayati pAnIyadhArayA abhyukSati, abhimukhaM siJcatItyarthaH, tadanantaraM gozIrSacandanena paJcAGgulitalaM dadAti tataH puSpAro zAzvata jina - pratimAyAH pUjanaM For Penal Use Only ~228~ Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjamanI maLayagirIyA dRti pustaka ratna vAcana 043 jinamatimA prata sUtrAMka [43-44] pUjAdi // 11 // sU044 dIpa daNAdi dhUpadahanaM ca karoti, tadanantaraM siddhAyatanabahumadhyadezabhAge udakathArAbhyukSaNacandanapazcAlitalapradAnapuSpapuopacA- radhUpadAnAdi karoti, sattA sidAyatanadakSiNadvAre samAgatya lomahastakaM gRhIlA tena dvArazAkhe zAlibhatrikAvyAlarUpANi ca pramArjayati,tata udakadhArayA'bhyukSaNa gIzIrSacandanacarcApuSpAcArohaNa dhUpadAna karoti / tato dakSiNadvAreNa nirgatya dAkSiNAtpasya mukhamaNDapasya bahumadhyadezabhAge lomahastakena mAryodakadhArAbhyukSaNaM candanapaJcAMgulitalamadAnapuSpapuzopacAradhUpadAnAdi karoti, kRtvA pazcimadvAre samAgasya pUrvavat dvArAcaM nikAM karoti kRtvA ca tasyaiva dAkSiNAtyasya mukhamaNDapasyottarasyAM stambhapaGkau samAgatya pUrvavattadanikAM vidhatte, iha yasyAM dizi siddhAyatanAdidvAraM tatretarasya mukhamaNDapasya stambhapatiH, tatastasyaiva dAkSiNAtyasya mukhamaNDapasya pUrvadvAre samAgaspa tatpUnAM karoti, kRtvA tasya dAkSiNAtyasya mukhamaNDapasya dakSiNadvAre samAgatya pUrvavatpUjA | vidhAya tena dvAreNa vinirgatya prekSAgRhamaNDapasya bahumadhyadezabhAge samAgatyAkSapATakaM maNipIThikA siMhAsanaM ca lomahastakena pramA-1 | yodakadhArayA'bhyukSya candanacarcApuSpapUjAdhUpadAnAni kRtvA tasyava prekSAmaNDapasya krameNa pazcimottarapUrvadakSiNadvArANAmarca nikAM kRtvA dakSiNadvAreNa vinirgatya caityastUpaM maNipITikAM ca lomahastakena pramAryodakadhArayA'bhyukSya sarasena gozIrSacandanakena paJcAMgulitalaM davA puSpAdhArohaNaM ca vidhAya dhUpaM dadAti, tato yatra pAvAlyA maNipITikA tatrAgacchati, tatrAgatyAloke praNAmaM karoti; kRtvA lomahastakena pramArjanaM surabhigandhodakena snAnaM sarasena gozIrSacandanena gAtrAnulepanaM devadUSyayugalaparidhAnaM puSpAcArohaNaM purataH puSpapuJopacAraM dhUpadAnaM purato divyatandulairaSTa| maGgalakAlekhanamaSTotarazataH stuti praNipAtadaNDakapATaM ca kRtvA vandate namaspati, tata evameva krameNa uttarapUrvadakSiNapratimA- anukrama [43-44] 110 // SAREnatanimal IPN imranmarg | zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~229~ Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] nAmapyanikAM kRtvA dakSiNadvAreNa vinirgalya dakSiNasyAM dizi yatra caityakRtaH tatra samAgasya caityakSasya dvAravadanikAM karoti, tato mahendradhvajasya tato patra dAkSiNAtyA nandA puSkariNI tatra samAgacchati, samAgatya toraNatrisopAnapratirUpakagavazAlabhakSikAvyAlakarUpANAM lomahastakena pramArjanaM jaladhArayA'bhyukSaNaM candanacarcA puSpAcArohaNaM dhUpadAnaM ca kRtvA | siddhAyatanamamupadakSiNIkRtyosarasyAM nandApuSkariNyAM samAgatya pUrvavattasyA anikAM karoti, tata uttarAhe mahendradhvaje tadanantaramuttarAhe caityavRkSe tata uttarAhe caityastUpe tataH pazcimottarapUrvadakSiNajinapratimAnAM pUrvavat pUjAM vidhAyottarAhe | prekSAgRhamaNDape sapAgacchati, tatra dAkSiNAtyaprekSAgRhamaNDapabata sarvA vaktavyatA vaktavyA,tato dakSiNastambhapaMktyA vinirgasyottarAde / / mukhamaNDape samAgacchati, tatrApi dAkSiNAtyamukhamaMDapacat sarva pazcimottarapUrvadvArakrameNa kRtvA dakSiNastambhapatayA vinirgatya siddhAyatanasyocaradvAre samAgatya pUrvavadarca nikAM kRtvA pUrvadvAreNa samAgacchati, tatrAnikA pUrvavat kRtvA pUrvasya mukhamaNDapasya dakSiNadvAre pazcimastambhapaMtyottarapUrvadvAreSu kameNoktarUpAM pUjAM vidhAya pUrvadvAreNa vinirgatya pUrvapekSAgRhamaNDape samAgalya pUrvavat dvAramadhyabhAgadakSiNadvArapazmistambhapattayottarapUrvadvAreSu pUrvavadarcanikAM karoti, tataH pUrvaprakAreNaiva krameNa caityastUpajinapratimAcaityakSamahendradhvajanaMdApuSkariNInAM, ataH sabhAyAM sudharmAyAM pUrvadvAreNa mavizati, pravizya yatraiva maNipIThikA tatrA''gacchati, Aloke ca jinamatipAnAM praNAma karoti, kRtvA yatra mANakacetyastambho yatra vajramayA golavRttAH samundrakAH tatrAgatya samudrakAn gRhAti, gRhItvA vighATayati vighATaya ca lomahastakaM parAmRzya tena mAjyoMdakadhArayA abhyukSya gozIrSacandanenAnulimpati, tatA pradhAnairgadhamAlyairacayati dhUpaM dahati, vadanantaraM bhUyo'pi baJamayeSu golamRttasamudreSu pratinikSipati, pratinikSipya SAREauratonintamational | zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~230 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [43-44] 044 dIpa tAn bajamayAna golavRttasamudkAn svasthAne pratinikSipati, teSu puSpagandhamAlyavasvAbharaNAni cAropayatti, tato lomahastakena zrIrAjapanI ANI pustaka ratna malayagirI mANakacaityastambhaM pramAryodakadhArayA'bhyukSaNacandanacarcApuSpAcAropaNaM dhUpadAnaM ca karoti, kRtvA ca siMhAsanapradeze samAgatyA bAcana maNipIThikAyA: siMhAsanasya ca lomahastakena pramArjanAdirUpAM pUrvavadanikAM karoti, kRtvA yatra maNipIThikA yatra ca devayA vRttiH 043 zayanIyaM tatropAgatya maNipIThikAyA devazayanIyasya ca dvAravadanikAM karoti, tana uktamakAreNaiva kSullakendradhvaje pUnAM karoti, jinamatimA tato yatra coppAlako nAma praharaNakozastatra. samAgatya le maistakena parivaratnapramukhANi paharaNaratnAni pramArjayati, pUjAdi pramAryodakadhArayA'bhyukSaNaM caMdanacarcA puSpAdhAropaNaM dhUpadAnaM ca karoti, tata sabhAyAH mudharmAyA bahumadhyadezabhAge'canikAMva | pUrvavat karoti, kRtvA sudharmAyAH sabhAyA dakSiNadvAre samAgatya tasya anikA pUrvavata kurute, tato dadigadvAreNa || vinirgacchati, ita urca yathaiva siddhAyatanAniSkAmato dakSiNadvArAdikA dakSiNanandApuSkariNIparyavasAnA punarapi pravi zataH uttaranandApuSkariNyAdikA uttaradvArAntA tato dvitIyadvArA niSkAmataH pUrvadvArAdikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnA arcanikA vaktavyatA saiva sudharmAyAM sabhAyAmapyanyUnAtiriktA vaktavyA, tataH pUrvanandApuSkariNyA arcanikAM kRtvA upapAtasabhA pUrvadvAreNa pravizati, pravizya ca maNipIThikAyA devazayanIyasya tadanantaraM bahumadhyadezabhAge prAvadanikAM vidadhAti, tato dakSiNadvAre samAgasya tasyArca nikAM kurute, ata UrvamatrApi siddhAyatanavat dakSiNadvArAdikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnAs cainikA vaktavyA, tataH pUrvamandApuSkariNIto'pakramya ide samAgatya pUrvavat toraNArca nikAM karoti, kRtvApUrvadvAreNAbhiSekajAsabhA pravizati; mavizya paNipIThikAyAH siMhAsanasyAbhiSekamANDasya bahumadhyadezabhAgasya ca krameNa pUrvavadanikAM karoti, 51 111 // anukrama [43-44] XLGIRamera | zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~231~ Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] tato'trApi siddhAyatanavat dakSiNadvArAdikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnA'rcanikA vaktavyA, tataH pUrvanandApuSkariNIta: pUrvadvAreNAlaGkArikasabhAM pravizvati, pravizya maNipIThikAyAH siMhAsanasya bahumadhyadezabhAgasya ca krameNa pUrvavadarcanikAM karoti, tatrApi krameNa siddhAyatanavat dakSiNadvArA''dikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnA'canikA vaktavyA, tataH pUrvanandApuSkariNItaH pUrvadvAreNa vyavasAyasabhAM pravizati, pravizya pustapharatnaM lomahastakena pramRjyodakadhArayA abhyukSya candanena carcayitvA varagandhamAlyairarcayitvA puSpAdhAropaNaM dhUpadAnaM ca karoti, tadanantaraM maNipIThikAyAH siMhAsanasya bahumadhyadezabhAgasya ca krameNa | 2 | pUrvavadarca nikAM karoti, tadanantaramatrApi siddhAyatanavata dakSiNadvArAdikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnA anikA vaktavyA, tataH | pUrvanandApuSkariNIto calipIThe samAgatya tasya bahumadhyadezabhAgavat arcanikAM karoti, kRtvA cAbhiyogikadevAn zabdApayati, zabdApayitvA evamavAdIda-khippAmeve tyAdi sugama yAvat'tamANattiyaM paccappiNaMti'navaraM zuGgATaka-zRGgATakA''kRtipathayuktaM trikoNaM sthAnaM trikaM yatra radhyAtrayaM milati,catuSka-catuSpayayuktaM,catvaraM-bahurathyApAtasthAnaM,caturmukhaM yasmAzcatasuSvapi dikSupanyAno nissaranti,mahApatho:-rAjapathaHzeSaH sAmAnya panthAH paMthAHprAkArammatItaH,aTTAlakAra-mAkArasthopari bhRtyAzrayavizepAH,carikA-aSTahastapramANo nagarapAkArAntarAlamArgaH dvArANi-prAsAdAdInAM gopurANi-mAkAradvArANi toraNAni-dvArAdisambadhAni Aramante yatra mAdhavIlatAgRhAdiSu dampalyAvityasAcArAmaH,puSpAdimayakSasaMkulamutsabAdI pAjanopabhogyamuthAnaM, sAmA- Y nyavRkSacandanagarAsanaM kAnanaM, nagaraviprakRSTaM vanam, ekA'nekajAtIyottamakSasamUhoM banakhaNDaH, ekajAtIyottamAsamUho vanarAjI, 'tae Na' mityAdi,tataH sUryAbhadevo calipIThe balivisarjanaM karoti, kRtvA cottarapUrvAnandApuSkariNImanupradakSiNIkurvan | zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~232~ Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [43-44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjamazno maLayAgarIyA vRttiH // 112 // sUryAbhasya sasAmA nikAdi prata sUtrAMka [43-44] samopadezana sU045 dIpa anukrama [43-44] pUrvatoraNenAnumavizati,anumavisya ca hastI pAdau pakSAlayati prakSAlya nandApuSkariNyAH pratyavatIrya sAmAnikAdiparivArasahita sarvA yAvad dundubhinirdhopanAditaraSeNa sUryAbhavimAne madhyamadhyena samAgacchan yatra sudharmA sabhA tatrAgatya tAM pUrvadAreNa pavizati, pravizya maNipIThikAyA apari siMhAsane pUrvAbhimukho niSIdati // (mu044)|| taeNaM tassa sUriyAbhassa devassa avaruttareNaM uttarapuracchimeNaM disibhAeNaM cattAriya sAmANiyasAhassIo causu bhaddAsaNasAhassIsunisIyaMti,tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa purathimilleNaM cattAriaggamahisIo causu bhaddAsaNesu nisIyaMti,taeNaM tassa sUriyAbhassa devassa dAhiNapurasthimeNaM abhitariyaparisAe aTTa devasAhassIo aTThasubhaddAsaNasAhassIma nisIyaMti,tae Ne tassa mUriyAbhassa devassa dAhiNeNaM majijhamAe parisAe dasa devasAhassIo dasasu bhaddAsaNasAhassIma nisIyaMti,taeka tassa sUriyAmarasa devassa dAhiNapacatthimeNaM vAhiriyAeparisAe vArasa devasAhassIto bArasasubhadAsaNasAhassIsunisIyaMti, tae NaM tarasa sUriyAbharasa devassa pacasthimeNaM sattaaNiyAhivANo sattahiM bhAsaNehi NisIyaMti, tae Na tassa sariyAbhassa devassa cahisiM solasa AyarakkhadevasAhassIo solasahiM mahAsaNasAhassIhi NisIyati,taMjahA-purathimilleNaM cattAri sAhassIo dAhiNeNaM cattAri sAhassIo paJcatthimeNaM cattAri sAhassIo uttareNaM cattAri sAhassIo, te NaM AyarakkhA sanmajayasavammiyakavayA uppIliyasarAsaNapahiyA piNanagevijA bahabhAvi REscalinod I. N aramrary.org ~233~ Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [45] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata satrAMka [45] dIpa anukrama ravimalavaraciMdhapahAgahiyAuhapaharaNA tiNayANi tisaMghiyAI vayarAmayAI koDINi dhaNUI pagijA paDiyAiyakaMDakalAvA NIlapANiNo pItapANiNo rattapANiNo cAvapANiNo cArUpANiNo dhammapANiNo daMDapANiNo khaggapANiNo pAsapANiNo nIlapIyarattacAyacArucammadaMDakhaggapAsadharA AyarakkhA rakkhovagayA guttA guttapAliyA juttA juttapAliyA patteyaM 2 samayao viNayao kiMkarabhUyA ciTThati // (suu045)|| tataH mAgupadarzitasiMhAsanakrameNa sAmAnikAdaya upavizanti, 'te Na AyakhA' ityAdi, te AtmarakSAH sanna| dabaddhavarmitakavayA utpIDitazarAsanapaTTikA pinaddhauveyA-praiveyakAbharaNAH ASiddhavimalavaracilapaTTA gRhItA''yudhamaharaNA-17 khinatAni AdimadhyAvasAneSu namanabhAvAt trisandhIni AdimadhyAvasAneSu saMdhibhAvAt yatramayakoTIni dhapi abhigRhya 'pariyAiyakaMDakalAvA' iti pattikANDakalApA vicitrakANDakalApayogAt, ke'pi 'nIlapANiNo' iti nIla: kANDakalApa iti gamyate pANI yeSAM te nIlapANayaH, evaM pItapANayo raktapANayaH cApaM pANI yeSAM te cApapANayaH cAru:praharaNavizeSa: pANI yeSAM te cArupANayaH carma aMguSThAMgulyorAcchAdanarUpaM yeSAM te carmapANayA, evaM daNDapANayaH khaGgapANayaH pAzapANayaH, etadeva vyAcaSTe-yathAyogaM nIlapItaraktacApacArucarmadaDakhApAzadharA AtmarakSA rakSAmupagacchati sadekacittatayA tatparAyaNA vartante iti rakSopagA: guptA na svAmibhedakAriNaH,tathA guptA-parAbhavezyA pAki:-seturyeSAM te guptapAlikA,tathA yuktAH-sevakaguNopetatayA ucitAstathA yuktA:-parasparasaMbaddhA natu bRhadantarA pAlirveSAM ve yuktapAlikA, samayata:-AcArataH [45] SARERainintenmarana weredturary.org ~234~ Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [45] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata zrIrAjapraznI malayagirIyA ciH // 113 // sutrAMka [45] dIpa anukrama AcAreNetyarthaH cina yatazca kiMkarabhUtA iva tiSThati, na khalu ve kiMkarAH, kintu te'pi mAnyAH, veSAmapi pRthagAsananipAtanAt / kevala te tadAnIM nijAcAraparipAlanato vinItatvena ca tayAbhUtA iva tiSThaMti, tata uktaM kiMkarabhUtA iveti, 'tehiM cAhiM kasUryAbhasya sthitiH sAmANiyasAhassIhi, ityAdi mugarma, yAvat 'diccAI bhogabhomAI muMjamANe viharavi' iti // (sU045) sUriyAbhassa NaM bhaMte! devassa kevaiyaM kAlaM ThitI paNNattA ?, goyamA ! cattAri palio pUrvabhavapramaH kaikayI vamAI ThitI paNNatA, sUriyAbhassa NaM bhaMte ! devassa sAmANiyaparisovavaNNagANaM devANaM kevaiyaM l sugavana kAlaM ThitI paNNacA?, goyamA! cattAri paliovamAI ThitI paNNatA, mahiddIe mahajuttIe padeziva0 mahabbale mahAyase mahAsokkhe mahANubhAge sUriyAbhe deve, aho NaM bhaMte ! sUriyAbhe deve mahiDDhIe . 46-8 jAva mahANubhAge / / (suu046)|| sUriyAbheNaM bhaMte ! deve NaM sA divA devihadI sA divA devajuI se dive devANubhAge kipaNA laddhe kiNNA patte kiNNA abhisamannAgae? purabhave ke AsI kinAmae vA'ko vA guttaNa kayaraMsi cA gAmaMsi vAjAva sannivesaMsi vA? kiMvA dayA kiMvA bhocA kiMvA kicA kiMvA samAyarittA kassa vA tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie egamavi AriyaM dhammiyaM suvayaNaM sucAnisammojaNNa sUriyAmeNaM deveNaM sA divA deviDadI jAva devANubhAge laDe pane abhisamannAgae ||(suu047)|| goyamAI ! samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyamaM AmaMtecA evaM vayAsI-evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve doye bhArahe vAse keyaiahe 113 // [45] ~235~ Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [46-48] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [46-48] dIpa nAme jaNavae hotthA, rithimiyasamiddhe, tattha NaM keiyaahe jaNavae sepaviyA NAma nagarI hotthA, riDasthimiyasamihA jAva pddiruuvaa| tIse Na seyaviyAe nagarIe bahiyA uttarapurathime disIbhAge ettha NaM migavaNe NAma ujANe hotyA, ramme naMdaNavaNapagAse sadouyaphalasami-De sabhamurabhisIyalAe chAyAe savao ceva samaNucaDhe pAsAdIe jAva paDirUve, tattha Na seyaviyAe Nagaroe paesI NAma rAyA hotthA, mahayAhimavaMta jAva viharaha adhammie adhammiTTe adhammakkhAI adhammANue adhammapaloI adhammapajaNaNe adhammasIlasamuyAre adhammeNa ceva vitti kappemANe haNachiMdarbhidApavattae cane rude khudde lohiyapANI sAhastIe ukaMcaNavaMcaNamAyAniyaDikUDakavaDasAyisaMpaogavAhale nissIle nivae nigguNe nimmere nippacakkhANaposahovavAse yahaNaM dupayaca uppayamiyapasupakSIsirisavANa ghAyae vahAe uccheNayAe adhammakeU samuTThie, gurUNaM No anbhuTeti No viNayaM paJjai, samaNa0 sayassavi ya rNa jaNavayassa No sammaM karabharavitti pavane // (s048)| 'sUriyAbhassa bhaMte ! devassa kevaiyaM kAla' mityAdi sugama // (muu046)||'gaamsi yeti asate yuddhayAdIn guNAn yadivA gamyaH zAkhapasiddhAnAmaSTAdazAnAM karANAmiti grAmastasmin 'nagarasi ve' tina viyate karo yasmin tanagara tasmin nigama:-abhUtataravaNigvargAvAsaH rAjAdhiSThAna nagaraM rAjadhAnI pAMbhupAkAranivarTa kheTe cAlakaprAkAraSTitaM kI ardhagavyUtatRtIyAntImAntararahitaM maiDapaM, 'paNasi ve' ti paTTana-jalasthalanirgamamavezaH, uktaM - anukrama [46-48] ~236~ Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [46-48] pa anukrama [46-48] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [ 46-48 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH zrIrAjamanI malayagirI yA hitaH // 114 // "paTTanaM zakaTairgamyaM, ghoTakena bhireva ca / naubhireva tu yad gamyaM, pacanaM tatpracakSate // 1 // " droNamukhaM jalanirgamapravezaM, pattanamityarthaH, Akaro-hiraNyAkarAdi AzramaH- tApasAvasathopalakSita AzrayavizeSaH saMbAdho-yAtrAsamAgataprabhUtajananidezaH sannivezaH tathAvidhamAkRtalokanivAsaH 'kiM vA dave' syAdi, dattvA azanAdi bhuktvA antamAntAdi kRtvA tapaHzubhadhyAnAdi samAcarya pratyupekSApramArjanAdi ( // sU0 47 // ) 'kezyaaDe jaNavara hotthA' kekayInAmArddha- ardhamAtramAtyati gamyate sa hi paripUrNo janapadaH kevalamarddhamAryamarddha cAnArthamAryeNa ceha prayojanamityurddhamityuktaM, janapada AsIt, 'souphalasamiddhe ramme naMdaNavanappakAse ityAdi, sarvartukaiH sarvartubhAvibhiH puSpaiH phalaizva samRddhimat, evaM ramyaM ramaNIyaM nandanavanapratimaM zubhasurabhizItalayA chAyayA sarvataH samanubaddhaM 'pAsAIe' ityAdi padacatuSTayaM pUrvavat / 'mahayA himavaMte ' tyAdi rAjavarNanaM mAmbat, dhammie iti dharmeNa carati dhArmiko na dhArmikaH adhArmikaH, tatra sAmAnyato'pyadhArmikaH syAdata Aha- adharmiSTaH- atizayenAdharmavAn ata evAdharmeNa khyAtiryasyA sAvadharmakhyAti : 'adhammANue ' iti adharmamanugacchati adharmAnugataH tathA adharmameva pralokate - paribhAvayatItyevaMzI lo'dharmamalokI 'adhammappajaNaNe iti a prakarSaNa janayati utpAdayati lokAnAmapItyadharmaprajananaH adharmazIla samudAcArona dharmAt kimapi bhavati tasyaivAbhAvAdityevamadharmeNaiva dvArA sarvajantUnAM yApanAM kalpayan 'haNachiMdarbhidApavattae ' jahi chiMddhi bhiddhi' ityevaM pravarttakota eva lohitapANiH - mArayitvA hastayorapyaprakSAlanAt ata eva pApaH pApakarmakAritvAt caNDaH atasopAvezAt raudro nistuMzakarmakAritvAt sAhasikaH paralokabhayAbhAvAt 'ucaNacaNa atra sUryAbhadevasya prakaraNaM parisamAptaH For Personal & Pre Only ~ 237~ 440) 4800 4000004-100 sUryAbhasya sthitiH pUrvabhavamazraH kaikayI mRgavana padeziva0 sU. 46-8 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [46-48] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [46-48] dIpa mAyAniyaDikaDakavaDasAisaMpaogabahule' iti Urca kaMcanamutkaMcana-hInaguNasya guNotkarSapratipAdana vaicaa-ptaarnn| mAyA-paravaMcanabuddhiH nikRti-bakavRtyA galakarcakAnAmivAvasthAnaM kUTam-anekeSAM mRgAdInAM grahaNAya nAnAvidhaprayogakaraNaM kapaTa-nepadhyabhASAviparyayakaraNaM ebhirutkaJcanAdibhiH sahAtizcayena yA saMpayogo-yogastena bahulA, athavA sAtisaMprayogo nAma yA sAtizayena dravyeNa kastUrikAdinA aparasya saMprayogA, uktaM ca sUtrakRtAGgacUrNikRtA-"so hoi sAijogo daI ja chuhiya annadave / dosaguNA cayaNemu ya atyavisaMvAyaNaM kuNai // 1 // " iti, tatsaMpayoge bahulA, apare vyAkhyAnayanti-utkaMcana nAma utkocA, nikRtiH-vaJcanapacchAdanakarma sAti:-vizrambhaH, etatsaMprayogabahulA, zeSaM tathaiva, nizIlo-brahmacaryapariNAmAbhAvAt nirvato-hiMsAdiviratyabhAvAt nirguNA-kSAntyAdiguNAbhAvAt nirmaryAdA-parastrIparihArAdimaryAdAvilopitvAt niSpatyAkhyAnapoSadhopavAsa:-patyAkhyAnapariNAmaparvadivasopavAsapariNAmAbhAvAt, pahanA vipadacatuSpada- 11 mRgapazupakSisarisRpAnAMdhAtAya-vinAzAya baghAya-tAhanAya ucchAdanAya-nirmUlAbhAvIkaraNAya adharmarUpaH keturiva-grahavizeSa iva samutthitaH, na ca gurUNAM-pitrAdInAmAgacchatAnAmabhyuttiSThati-abhimukhamRrSa tiSThati, na ca vinayaM prayukte, nApi zramaNaghAlaNabhikSukANAmabhyuttiSThati, na ca vinayaM prayukte, nApi svakasyApi-AtmIyasyApi janapadasyApi sampakarabharahari prayayati // (suu048)|| tassa NaM paesissa ranno sUriyakatA nAma devI hotthA,sukumAlapaNipANipAyA dhAriNIvapaNao, paesiNA ranA sAha aNurattA avirattA iDhe sadde rUve jAva viharai ||(suu0 49) // tassa NaM anukrama [46-48] atha 'pradezIrAjana' prakaraNaM Arabhyate ~238~ Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [49-50] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjamaznI malayagirIyA dRttiH prata sUtrAMka [49-50] mUryakAntA rAjIva suryakAnta - kumArava0 9 citrasA rathiva0 049 50-51 dIpa anukrama [49-50]] paesissa raNNI jeTTe putte sariyakatAe devIe attae sUriyakate nAma kumAre hotthA, sukumAlapANipAe jAva paDisave / se NaM sUriyakate kumAre juvarAyAvi hotthA, paesissa rannI raja ca rahUM ca palaM ca vAhaNaM ca kosaM ca koDAgAraM ca aMteuraM ca jaNavayaM ca sayameva pahacuvekkhamANe 2 viharada ||(suu050)|| 'tassa paesissa rano sUrIkatA nAma devI hotthA,sakumAlapANipAyA ityAdi devIvarNanaM prAgvat / pradezinA rAjJA sArddhamanuraktA aviraktA- kazcidvipriya karaNe'pi virAgAbhAvAt / kumAravarNanaM 'sukumAlapANipAe' ityAdi jAva 'sundare' iti, atra yAvatkaraNAta 'ahINapaMciMdiyasarIre lavakhaNavaMjaNaguNovavee mANummANapamANaparipuraNamujAyasavaMgasundaraMge sasisomAkAre kaMte piyada risaNe surUve' iti draSTavyaM, etacca devIvarNakavat svayaM paribhAvanIyaM, sa ca sUryakAnto nAma kumAro yuvagajA abhUt, pradezino rAjJo rAjya-rASTrAdisamudAyAtmakaM rASTra ca-janapadaM ca balaM ca-hastyAdinyaM vAina ca-vegasarAdika koze ca-bhANDAgAra koSThAgAraM ca-dhAnyagRI puraM ca-nagaramantaHpuraM ca-avarodhaM cAtmanaiva-svayameva samutprekSamANo vyApArayan // (mU0 49-50) / tassa NaM paesissa ranno jeTTe bhAuyavayaMsae citte NAma sArahI hotthA aDhe jAva bahujaNassa aparibhUe sAmadaMDabheya uvappayANaasthasatthaIhAmaivisArae utpattiyAe gheNatiyAe kammayAe pAriNAmiyAe cAunihAe cuDIe uvavee, paesissa raNo bahuma kamnesu ya kAraNesu ya kubesu // 15 // Amanataram.org ~239~ Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [51] dIpa anukrama [51] mUlaM [ 59 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH araton Da Zhong Ying * Ben * Zhong [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) - 4-10 ya maMte ya gujjhesu ya rahastesu ya vavahAresu ya nicchaesa va ApucchaNije meDhI pamANaM AhAre AlaMbaNaM cakkhU meDhibhUe pamANabhUe AhArabhUe AlaMbaNabhUe sadaTThAmasavabhUmiyAmu laDapacae vidiNNavicAre rajadhurAcitae Adi hotthA // ( sU0 51 / / 'cile nAma sArahI hotyA aDDe ditta ' iti Aya:- samRddho dosaH kAntimAna: kviH pratIto yAvatkaraNAt * vijalabhavaNasayaNAsaNa jANavAhaNAiNe bahudAsIdAsagomahisagavelagappabhUte bahudhaNa bahujAyarUpasyara vicchaTTiyapaurabhattapANe ' iti parigrahaH asya vyAkhyA rAjavarNakavat paribhAvanIyA, 'bahujaNassa aparibhUe ' rAjamAnyakhAt svaya ca jAtyakSatriyatvAt, 'sAmameyadaMDa uvappayANa atyasatthaI hAma visArae iti, sAmabhedadaNDopamadAnalakSaNAnAM nItInAmarthazAstrasya arthopAyacyutpAdanagranthasya IdA - vimarzastatpradhAnA matirIhAmatistayA vizArado- vicakSaNaH sAmabhedadaNDopapradAnArthazAstrehAmativizAradaH utpattikyA adRSTAzru tAnanubhUta viSayAkasmAdbhavanazIlayA vainayikyA vinayalabhyazAstrArthasaMskArajanyayA karmajayA - kRSivANijyAdikarmabhyaH samabhAvayA pAriNAmikyA prAyovayo vipAka janyayA evaMrUpayA caturvidhayA buddhacA upapetaH pradezino rAjJo bahuSu kAryeSu karttavyeSu kAraNeSu karttavyopAyeSu kuTumbeSu svakIyaparakIyeSu viSayabhUteSu mantreSu - rAjyAdicintAsapeSu gujheSu vahirjanAprakAzanIyeSu rahasyeSu teSyevA padakSINeSu nizrayeSu nizrIyaMte iti nizcayA:- avazyakaraNIyAH karttavyavizepAsteSu vyavahAreSu AvAhana visarjanAdirUpeSu ApRcchanIyaH sakRt pRcchanIyaH pratimacchanIyaH asakRt pRcchanIyaH, kimiti?, yato'sau 'meDhI' iti meDhI-khalakamadhyavartisthUNA yasyAM niryAmatA gopaMktirdhAnyaM grAhayati sadd yamAlambya sakalaM mantrimaNDalaM For Parts Only ~ 240 ~ 45988069-4499 480% 459) *047409)-- Mansaray or Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [51] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata satrAMka [51] dIpa anukrama mAnacitrasva mIrAjapraznI mantraNIyAn arthAn dhAnyamiva vivecayati samedi,vayA pramANa-pratyakSAdi vadan yastaSTAnAmanAmanyabhicAritvena tatraiva mantri jivazAhagAMpravRttinivRttibhAvAt sa pramANaH,AdhAra Adheyasyeva sarvakAryeSu lokAnAmupakAritvAt,tayA Alambana rajjcAdi tahat Apa-10 makhya girI tApAce gamana yA vRtti dgAdinistArakatvAt Alambana,tathA cakSuH-locanaM tahallokasya yo vividhakAryeSu pravRttinivRttiviSayadarzakaH sa cakSuH,etadeva mA052 prapaJcapati-'medibhUe' ityAdi, atra bhUtazabda aupamyArtha:, medisaTaza ityarthaH, 'sabvaTThANasavvabhUmiyAsu lakhapacae' iti, sarveSu sthAneSu-kAryeSu saMdhivigrahAdiSu sarvAsu bhUmikAma-mantryamAtyAdisthAnarUpAnu labdhA-upalabdhaH pratyayA-pratItiH * avisaMvAdavacanatA yasya sa tathA, 'viiNNavicAro' iti vitIrNo-rAzA'nujAto vicAra:-avakAzo yasya vizvasanIyatvAt | sa vitIrNavicAraH sarvakAryAdiSviti prakRtaM, kiMbahunA ?-rAjyadhurAcintakavApi-rAjyanirvAhakazvApyabhavat ||(mu051) | teNe kAleNaM teNaM samaeNaM kuNAlA nAma jaNavae hotthA, riDasthimiyasamiddhe, tattha NaM kuNAlAe jaNavae sAvatthI nAma nayarI hotyA riDasthimiyasamiDhA jAva paDirUvA / tIse NaM sAvatthIe NagarIe pahiyA uttaraparadhime disIbhAe kohae nAmaMcehae hotyA, porANe jAva pAsAdIe 4,tattha NaM sAvatthIe nayarIe paesissa rano aMtevAsI jiyasanta nAma rAyA hotthA,mahayAhimavaMta jAba viharai / tae NaM se paesI rAyA annayA phayAi mahatthaM mahagdhaM maharihaM viule rApAriha pAhuI sajAveda, sajjAvittA cittaM sArahi sadAveda sahAvitA evaM SayAsI-ccha Ne cittA ! tuma sAvatviM nagari jiyasattussa rapaNo imai mahatthaM jAva pAhuDaM uvaNehi, jAI tatya rAyaka [51] ~241~ Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [52] dIpa anukrama [52] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [ 52] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH 9049004004002 4500 409) *0*#4 khANi ya rAyakiJcANi ya rAyanItIo ya rAyavavahArA ya tAI jiyasattuNA si sayameva packhamANe viharAhittika visajjie / tae NaM se citte sArahI parasiNA raNNA evaM butte samANe haTTa jAva paDisuNettA taM mahatthaM jAva pAhuDe geNhara, esissa raNo jAva paDiNikkhama 2 tA seyaviyaM nagariM majjhamajjheNaM jegeva sae gihe teNeva uvAgacchati uvAgacchitA taM mahatthaM jAva pAhuDe Thavei, koTuMbiyapurise sa dAve 2tA evaM bayAsI khippAmeva bho ! devANuppiyA ! sacchantaM jAba cAuraghaMTaM AsarahaM juttAmeva uagveha jAva pcsspinnh| tae NaM te koDuMbiyapurisA taheba paDiNittA khippAmeva sacchattaM jAvajuda cAuraTaM AsarahaM juttAmeva uvaventi, tamANattiyaM pacappiNaMti, tara NaM se citte sArahI koDuMbiyapurisANa aMtie eyamaTThe jAva hiyae pahAe kayabalikamme kayakouyamaMgalapAyacchite sannaddhavammiyakavae uppo lipasarAsaNapaTTie piNiDagevijje baddhaAviddhavimalavaraciMdha gahiyA upaharaNe taM mahatthaM jAya pAhuDaM geNhai 2 jeNeva cAughaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai 2 cAuraghaM AsarahaM durUheti, bahuhiM purisehi sannaddha jAva gahiyAuhapaharaNehiM saddhiM saMparibuDe sakoriMTamalladAmeNa chate gharejamANeNa2 mahayA bhaDacaDagararahapahakaraviMdaparikkhite sAo gihAo Nicha seyaviyaM nagari majjhamazeNaM Niggaccha 2 tA muhehiM vAsehi pAyarAsehiM nAivikiTThehiM For Pernal Paise Only ~ 242~ Maryo Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [52] dIpa anukrama [52] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [52] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH zrIrAjamazrI malayagirIyA vRttiH // 117 // 4Q.9) 49009446 aMtarA vAsehiM vasamANe 2 keiyaaDassa jaNavayassa majjhamajjhaNaM jeNeva kuNAlAjaNavae jepheva sAvatthI nayarI teNeva uvAgacchai 2 tA sAvatthIe nayarIe majasaMmajjheNaM aNupavisaha, jeNeva jisasa raNNo gihe jeNeva bAhiriyA uvadvANasAlA teNeva uvAgacchai 2 tA turae niminhahara tA rahaM veti 2ttA rahAo pacoruhai, taM mahatthaM jAva pAhuDe givhai 2 sA jegeva arbhitariyA jANasAlA jeNeva jiyasattU rAyA teNeva uvAgacchai 2 tA jiyasatuM rAyaM karayalaparigahiye jAvaka jaNaM vijaeNaM vaDhAve 2 sA taM mahatthaM jAva pAhuDe ubajei / tae Na se jiyasattU rAyA cittassa sArahissa taM mahatthaM jAva pAhuDaM paDicchara 2 cittaM sArahiM sakArei 2 sammANetira paDivi sajjei rAyamaggamogADhaM ca se AvAsa dlyh| tae NaM se cite sArahI visajjite samANe jiyasassa rat aMtiyAo paDinikkhamai 2 ttA jeNeva bAhiriyA uvadvANasAlA jeNeva cAugghaMTe Asarahe teva uvAgaccha 2 tA cAuraghaMTaM AsarahaM durUhai, sAvatthiM nagariM majjhamajjheNaM jeNeva rAyamaggamogAde AvAse teva uvAgaccha 2 tA turae niminhaha 2 tA rahaM vei2 rahAo pacoruhara, pahAe kayaSalikamme kayako maMgalapAyacchite suDappA vesAI maMgalAI basthAI pavara parihite appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIre jimiyanuttarAgae'vi ya NaM samAge puDhAvaraNhakAlasamayaMsi gaMdhadehi ya NADagehi vanacijamA 2 ubagAijamANe 2 uvalAlijjamANe 2 iTThe sahapharisarasarUvagaMdhe paMcavihe mANu For Parts Only ~ 243~ 404013 46-48048-409) 62005 449) citrasya jitazatrupAzva gamarna su0 52 // 117 // yor Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ----------------- mUlaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [52] dIpa anukrama ssae kAmabhIe paccaNubhavamANe viharai // (suu052)|| 'paesissa raNNo aMtevAsI ti ante-samIpe basatItyevaMzIlo'ntevAsI-ziSyaH, aMtevApsIya samyagAzAvidhAyI iti bhAvaH / 'sannahabaddhavammiyakavae' iti kavaca-tanutrANaM varma-lohamayakattalakAdirUpaM saMjAtamasyeti barmitaM, sannaI zarIrAropaNAt baddhaM gADhantarabandhanena bandhanAt vammitaM kavacaM yena sa sannaddhabaddhavammitakavacA, 'uppIliyasarAsaNapaTTie' ini utpIDitA-gADhIkRnA zarA asyante-kSipyante asminniti zAsana-ipudhistasya paTTikA piNaddhA yena sa utpIDinaza| rAsanapaTTikA 'piNaDagevejavimalavaraciMdhapaTTe' iti pinarddha vaiyaka-grIvA''bharaNa vimalavaracihnapaTTA yena sa pina- / dheyakavimalayaracinhapaTTaH 'gahiyAuhapaharaNe' iti Ayudhyate'nenetyAyudha-kheTakAdi paharaNam-asikuntAdi gRhItAva nvAyudhAni praharaNAni ca yena sa gRhItAyudhamaharaNaH / / (suu052)|| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAsAvacijje kesI nAma kumArasamaNe jAtisaMpaNye kula saMpaNNe balasaMpaNNe rUvasaMpaNe viNayasaMpaNNe nANasaMpaNNe dasaNasaMpanne carinasaMpapaNe lajjAsaMpaNNa lAghavasaMpaNNe lajjAlAghavasaMpanne oyaMsI teyaMsI varcasI jasaMsI jiyakohe jiyamANe jiyamAe jiyalohe jiyaNi jitidie jiyaparIsahe jIviyAsamaraNabhayaviSpamuke vayappahANe guNappahANe karaNappahANe caraNappahANe niggahappahANe ajavaSpahANe mahavappahANe lAghavappahANe khaMtippahANe musippahANe vijaSpahANe maMtappahANe baMbhapahANe nayappahANe niyamappahANe saccappahANe soyappahANe nANappahANe Hua Ben Zi Di Zuo Ting Quan Bu Ben Zi Bian Ting Fa Ting Zheng [12] pArzvanAthasya ziSya-zrI kezikamAra-zramaNasya paricayaM ~244~ Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [53] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [53] aurAjamosA makhyagirI dasaNappahANe carittappahANe caudasapudI cauNANovagae paMcahi aNagArasaehi sahiM saMparikhuDe varNanam yA vRttiH puvANupurvi caramANe gAmANugAma dUijjamANe suiMsuheNaM viharamANe jeNeva sAyasthI nayarI jeNeva 8053 // 118 // kohae ceie teNeva uvAgacchada 2 tA sAvatthIe nayarIe bahiyA koTTae ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggiAhaha uggimihattA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai // (suu053)|| 'kesInAma kumArasamaNe mAisaMpanne' ityAdi, jAtisaMpannaH-uttamamAtRpakSayukta iti pratipattavyama, anyathA mAtRpitRpakSasaMpannatvaM puruSamAtrasyApIti nAsyotkarSaH kazcidukto bhavati, utkarSAbhidhAnArtha cAsya vizeSaNakalApopAdAnaM cikIrSitamiti, / evaM kulasaMpanno'pi navaraM kulaM-pitRpakSaH bala-sahanana vizeSasamutyaH prANaH rUpam-anupama zarIrasaundarya vinayAdIni pratItAni, navaraM lAparva-dravyato'lpopadhitvaM bhAvato gauravatrayatyAgaH 'lajjA' manovAkAyasaMyamaH 'oyaMsI 'si ojo-mAnaso'vaSTa- | mbhastadAna ojasvI teja:-zarIramabhA tabAna tejasvI 'vo' vacanaM saubhAgyAyupetaM yasyAsti sa vacasvI athavA barca:-tejaH prabhAva ityartharatadvAn varcasvI yazasvI-khyAtimAn , iha ca vizeSaNacatuSTaye'pyanusvAraH prAkRtalAt, jitakrodha ityAdi tu vizeSaNasaptakaM pratIta,navaraM krodhAdijaya udayamAptakrodhAdiviphalIkaraNato'vaseyaH,tathA jIvitasya-ANadhAraNasya AzA-vAJchA maraNAdya tAbhyAM viSamukto jIvitAzAmaraNabhayavipramuktA, tadubhayopekSaka ityarthaH, tathA tapasA pradhAnaH-uttamaH zeSamunijanApekSayA tapo vA pradhAnaM yasya sa sapaHpradhAna, evaM guNapradhAna navaraM guNAH-saMyamaguNAH, etena ca vizeSaNadvayena tapaHsaMyamau pUrva- // 118 // baddhAbhinavayoH karmaNonijaMgAnupAdAnahetU mokSasAdhane mumukSUNAmupAdeyo pradarzitI,guNaprAdhAnyaprapaJcanArthamevAha-'karaNappahANe' dIpa anukrama [13] IYA- H arary.org pArzvanAthasya ziSya-zrI kezikamAra-zramaNasya paricaya ~245 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [53] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [53] dIpa anukrama [13] iti yAvat 'carittappahANe' iti,karaNaM-piNDavizuddhayAdi,uktazca-"piMDavisohI samiI bhAvaNa paDimA ya Idiyaniroho / / paDilehaNa guttIo abhiggahA ceva karaNaM tu||1||" caraNa-mahAvratAdi,uktazca-'vaya samaNadhamma saMjama gheyAvacaM ca bhguttiio| NANAitiyaM taba kohanigagahAI caraNameyaM // 1 // nigrahaH-anAcArapravRtteniSedhanaM / nizcayA-tatvAnAM nirNayaH vihitAnuSThAne pvavazyamabhyupagamo vA Arjava-mAyAnigraho lAparva-kriyAmu dakSatvaM zAnti:-krodhanigrahaH gupti:-manogupyAdikA mukti:TI nirlobhatA vidyA prAptyAdidevatA'dhiSThitA varNAnupUrvyaH mantrA-hariNegameSyAdidevatAdhiSThitAH athavA sasAdhanA vidyA sAdha- 17 All narahitA mantrA, brahmacarya-bastinirodhaH sarvameva vA kuzalAnuSThAna veda-Agamo laukikalokotarikakumAvanikabhedabhinnaH | nayA-naigamAdayaH sapta pratyeka zatavidhA; niyamA-vicitrA abhigrahavizeSAH satya-bhUtahitaM vacaH zaucaM-dravyato nirlepatA bhAvato'navadyasamAcAratA jJAna-patyAdi darzana-samyatvaM cAritraM-vahAM sadanuSThAna, yacceda caraNakaraNagrahaNe'pi ArjavAdigrahaNaM vat ArjavAdInAM prAdhAnyakhyApanArtha, nanu jitakrodhatvAdonAmArjavAdInAM ca kA prativizeSaH 1, ucyate; jitakrodhAdivizeSaNeSu tadudayaviphalIkaraNa mArdavapradhAnAdiSu udayanirodhaH, athavA yata eva jitkrodhaadi| ata evaM kSamAdipradhAna ityevaM hetuhetumadbhAvAd vizeSA, tathA jJAnasampanna ityAdI jJAnAdimacamAtramukta jJAnapradhAna ityAdau tadvatAM madhye tasya prAdhAnyamityevamanyaprApyapaunaruktyaM bhAvanIya, tathA 'orAle' iti udAra:-sphArAkAraH 'ghore ghoraguNe ghoratavassI ghorabaMbhaceravAsI occhUDhasarIre sakhittaviulateulese cauddasaputrI caunANovagae' iti pUrvavat , 'paMcahi aNagArasahi' ityAdika vAcyaM // (mu053)| Majanuram.org pArzvanAthasya ziSya-zrI kezikamAra-zramaNasya paricayaM ~246~ Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [14] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapraznI malayagirIyA vRtiH // 119 // citrasya dharmamApti sU054 prata sUtrAMka [14] tae NaM sAvatthIe nayarIe siMghADagatiyacaukkacacaracaumuhamahApahapahesu mahayA jaNasadei vA jaNacUhei vA jaNakalakalei vA jaNabolei vA jaNaummIi vA jaNaukaliyAi vA jaNasannivAeDavA jAva parisA pajjuvAsaha / tae NaM tassa sArahissa taM mahAjaNasaIca jaNakalakalaM ca suNettA ya pAsettA ya imeyAve ajjhathie jAva samuppajisthA,kipaNaM ajja jAva sAvatthIe NayarIe iMdamahei vA khaMdamahei vA kadamahei cA madamaheivAnAgamahei vA bhUyamahei vA jakkhamahei vA dhUbhamahei vA ceiyamahei vA rukkhamahei vA girimahei vA darimaheha vA agaDamahei vA naImahei vA saramahei vA sAgaramahei vA je NaM ime bahave uggA bhogA rAinA ikkhAgA khattiyA NAyA koravA jAva inbhA inbhaputtA pahAyA kayapalikammA jahovavAie jAva appegatiyA hayagayA jAva appegatiyA gayagayA pAyacAravihAreNaM mahayAra caMdAvaMdarahiM niggakachati,evaM saMpeheira kaMcUhajapurisa saddAveda sahAvittA evaM vayAsIkiNNaM devANuppiyA! aja sAvatthIe nagarIe iMdamahei vA jAvasAgaramahei vA jeNaM ime bahave uggA bhogANigacchati ,tae NaM se kaMcuIpurise kesissa kumArasamaNassa AgamaNagahiyaviNicchae cittaM sArahiM karayalaparingahiyaM jAva vaDhAvettA evaM vayAsI-No khalu devANuppiyA ! aja sAvatthIe jayarIe iMdamahei vA jAva sAgaramahei vAjeNaM ime vahave jAva viMdArSidaehi niggacchati,evaM khalu bhI devANuppiyA! pAsAvacijje kesInAma kumArasamaNe jAisampanne jAva dUijjamANe ihamAgae dIpa anukrama [54] // 219 // (NCEBrary.orm | citra-sArathiH, tasya dharma-prApti: ~247~ Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [14] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [14] dIpa anukrama [54] jAva viharai, teNa ajja sAvatthIe nayarIe bahave uggA jAva inbhA inbhaputtA appegatiyA vaMdaNavattiyAe jAva mahayA vaMdAvaMdagAha Nigacchai,tae Na se citte sArahI kaMcuipurisassa atie eyama socA nisamma hatu jAya hiyae kauTuMbiyapurise sadAveda sadAvittA evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! cAugghaMTe AsarahaM juttAmeva uvaTTaveha jAva sacchattaM uvaTThati, taeNaM se citte sArahI hAe kayavalikamme kayakouyamaMgalapAyacchitte zuhappAvesAI maMgalAI vatthAI pavara parihite appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIre jeNeca cAugghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchaha uvAgacchicA cAugghaMTe AsarahaM duruhaizttA sakoriMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM mahayA bhaDacaDagareNa viMdaparikhitte sAvatthInagarIe majjhamajjheNaM niggacchai 2ttA jeNeva kohae ceie jeNeva kesIkumArasamaNe teNeva uvAgacchai 2ttA kesikumArasamaNassa adUrasAmaMte turae NigiNhaha rahaM Thavei ya, ThavittA paccokahati 2 cA jeNeva kesIkumArasamaNe teva uvAgacchada 2ttA kesikumArasamaNaM tikakhutto AyAhiNaM payAhiNa karei karitA vaMdaha namasai 2ttA NaccAsaNNe NAtidare sussasamANe NamaMsamANe abhimuhe paMjaliuDe viNaeNaM pAjuvAsai / tae NaM se kesIkumArasamaNe cittassa sArahissa tIse mahatimahAliyAe mahaccaparisAe cAujjAmaM dhamma parikahei,taM0-sabAo pANAivAyAo veramaNaM sabAo musAvAyAo beramaNaM saghAo adiSNAdANAo veramaNaM sacAo bahiDAdANAo vermnnN| Santaratinididi citra-sArathiH, tasya dharma-prApti: ~248~ Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [54] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjamaznI malayagirI yA dRtiH citrasva dharmamAptiH mU054 prata // 120 // sUtrAMka [54] dIpa anukrama [54] tae NaM sA mahatimahAla yA mahacaparisA kesissa kumArasamaNassa aMtie dhammai socA nisamma jAmeva disi pAubhUyA tAmeva disiM paDigayA, tae Na se citte sArahI kesIssa kumArasamaNassa aMtie dharma socA nisamma haTTa jAvahiyae uhAe udeha 2ttA kesi kumArasamaNaM tikakhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2baMdaha namasairattA evaM vayAsI-saddahAmiNa bhaMte ! ni gartha pAvayaNaM pattiyAmi gaMbhaMte ! niggaMdha pAvayaNaM roemiNa bhaMte ! nigaM pAvayaNaM andhuDhemi NaM bhaMte !nirgathaM pAvayaNaM evameya nirgathe pAvayaNaM tahameya bhaite! avitahameya bhaMte!0,asaMdiddhameyaM sacceNaM esa aDhe japaNaM tumbhe vadahattikA vadaha namasahara ttA evaM vayAsI-jahA NaM devANuppiyANa aMtie yahave ungA bhogA jAva inbhAinbhaputtA cicA hiraNNaM cicA suvaNaM evaM dhaNaM dhana balaM vAhaNaM kosaM koDAgAraM pura aMteura ciyA viulaMdhaNakaNagarayaNamaNimottiyasaMkhasilappavAlasaMtasArasAvaejjaM vicchatA vigovadattA dANaM dAiyANaM paribhAittA mujhe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pazyati,No khalu ahaMtA saMcAemi cicA hiraNaM taM ceva jAva pavaittae, ahaNNaM devANuppiyANaM aMtie paMcANavAya sattasikkhAvazyaM duvAlasavihaM gihidharma paDivajjittae,ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi,tae NaM se citte sArahI kesIkumArasamaNassa atie paMcANuvatiyaM jAva gihidharma uvasaMpajjittANaM viharati, tae NaM se citte sArahI kesikumArasamaNaM vedai namasai 2ttA jeNeva cAugdhaMTe Asarahe teNeva pahArettha gamaNAe // 120 // citra-sArathiH, tasya dharma-prApti: ~249~ Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [ 54 ] dIpa anukrama [ 54 ] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [ 54 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH 'vAuggharTa AsarahaM duruhai 2 jAmeva disiM pAune tAmeva disiM paDigae | ( sU054 ) // ' mahayA jaNasaddei vA ' iti mahAn janazabdaH parasparAlApAdirUpaH ikAro vAkyAlaGkArArthaH vAzabdaH padAntarApekSayA samuccayArthaH, janavyUho-janasamudAyaH, 'janaboleha vA' iti bola:- avyaktavarNo dhvaniH, 'janakalakalei vA' kalakalaH sa evopalabhyamAnavacanavibhAgaH 'jaNaummIda vA' ummi-saMbAdhaH ' jaNaukaliyAi vA' laghutarasamudAya: 'jaNasannivAe iyA' sannipAta:- aparAparasthAnebhyo janAnAmekatra mIlanaM, 'jAba parisA pajjuvAsai' iti yAvatkaraNAt 'bahujaNo annamannassa evamAikkhar3a evaM bhAsada evaM pannave evaM khalu devAnuppiyA ! pAsAvacijje kesInAeM kumArasamage jAi saMpaNNe jAva gAmAzugAmai duijjamANe ihamA gae iha saMpatte iha samosaDhe iheba sAvatthIe nayarIe koTThae neie ahApaDirUvaM uggahaM ummihitA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharar3a, taM mahaSphalaM khalu devA0tahArUvANaM samaNANaM nAmagoyassavi savaNayAe' ityAdi prAguktasamastaparigrahaH, 'iMdamahe vA' ityAdi, indramahaH-indrotsavaH indraH zakraH skandaH kArtikeyaH rudraH pratItaH mando - baladeva: zivo-devatAvizeSaH vaizramaNo yakSarAda nAgo-bhavanapativizeSaH yakSo bhUtazca vyantaravizeSau stUpaH -- caityastUpadhatyaM pratimA vRkSadarigirI abaTanadIsaraH sAgarAH pratItAH, 'bahave uggA uggaputtA bhogA jAvalecchaiputtA' iti, ugrAH AdidevAvasthApitA vaMzajAtAH ugraputrAH ta eva kumArAdyavasthAH, evaM bhogAH - AdidevenaivAvasthApitaguruvaMzajAtA rAjanyAH- bhagavadvayasyavaMzajAH | yAvatkaraNAt 'khasiyA mAhaNA bhaDA johA mallaI mallahaputtA lecchaI 2 puttA' iti parigrahaH, tatra kSatriyA:- sAmAnyarAjakulInA bhaTAH-zauryavantaH yodhAH- tebhyo viziSTatarAH, mallakino lecchakinazca rAjavizeSAH, yathA ceTakarAjasya zrUyante aSTAdaza gaNa citra - sArathi:, tasya dharma-prAptiH For Parts Use Only ~250~ Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) -------------- mUlaM [14] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [54] zrIrAjamaznI kA | rAjA nava mallakino nava lecchakinaH, 'anne ya bahave rAIsare' tyAdi, rAjAno-maNDalikA IzvarA-yuvarAjAnastalavarA:- . citrasya makavagirI dharmamApti thA vRttiH parituSTanarapatipradattapaTTabandhavibhUSitA rAjasthAnIyAH mADambikA:-citramaNDapAdhipAH kuTumbikA:-katiSayakuTumbasvAmino'va lagakAH ibhyA-mahAdhaninaH zreSThina:--zrIdevatAdhyAsitasauvarNapaTTavibhUSitottamAgAH senApatayo-nRpatinirupitAzcaturaGga sainy||121|| nAyakAH sArthavAhA-sArthanAyakA prabhRtigRhaNA mantrimahAmantrigaNakadauvArikapoThamardAdiparigrahaH, tatra mantriNA pratItAH mahAmantriNo-mantrimaNDalabhadhAnAH istisAdhanoparikA itiddhAH gaNakA--gaNitajJA bhANDAgArikA iti vRddhAra jyotiSikA ityapare dauvArikA:-patIhArA rAjadvArikA vA pITamardA:-AsthAne AsannamatyAsannaseSakA bayasyA iti | bhAvaH 'jAva avaratalamiva phoDemANA' iti yAvatkaraNAt 'appegatiyA' baMdaNavattiyaM apegaiyA pUaNavattiya evaM sakAravaciyaM sammANavattiyaM kouhalavattiya amuyAI muNissAmo muyAI nissaMkiyAI karissAmA muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavaissAmo paMcANuvayAI satta sikkhAvayAI duvAlasavida gihidhamma paDivajjissAmo, appegaiyA jiNabhatirA-41 NeNaM appegaiyA jIyameyaMtikaTu pahAyA kayabalikammA kayakouyamaMgalapAyacchittA sirasAkaMThemAlAkaDA AviMddhamaNimuvaSNA All kappiyahAradahAranisarayapAlabapalabamANakaDisuttayasobhAbharaNA vattha pavara parihiyA caMdaNolitagAyasarIrA apegazyA hayagayA | 1 appegaiyA gayagayA appegaiyA rahagayA appegaiyA sivikAgayA appega0 saMkmANiyAgayA appegaiyA pAyaryAvahAracAriNI | parisabamgarAya parikkhitA maiyA ukviDisIhanAiyA bolakalakalaraSeNa samuddaskbhUyaM pitra karamANA aMbaratalaMpica phoDemANA' iti parigrahaH, etacca prAya: sugama, navaraM guNavatAnAmapi nirantaramabhyasyamAnatayA zikSAtratatvena vicakSaNAt ' satta sikkhA- // 12 // kAmapAkara dIpa anukrama [54] SAREarathinimals citra-sArathiH, tasya dharma-prApti: ~251~ Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [ 54 ] dIpa anukrama [ 54 ] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [ 54 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH 'vayAI' zyuktaM, snAtAH kRtasnAnAH anantaraM kRtaM balikarma - svagRhadevatAbhyo yaiste kRtabalikarmANaH, tathA kRtAni kautukamaGga* chAnyeva prAyazvicAni duHsvapnAdivighAtArthaM yaiste kRtakautukamaGgalaprAyazcittAH, tatra kautukAni -madhItilakAdIni maGgalAnisiddhArthakadadhyakSavadurvAdIni tathA zirasi kaNThe ca kRtA-yAlA nyaiste, prAkRtasvAtpadanyatyayo vibhaktiSyatpapazceti 'zissA* kaNThepAla kRtAH, tathA bhAviddhAni - parihitAni maNisuvarNAni yaiste tathA kalpito- vinyasto hAraH-aSTAdazasa rikobharddha. hAro-navasarika visarikaM pratItameva yaiste tathA, tathA pralambodhana ke lambamAnI yeSAM te tathA kaTisUtre anyAnyapi sukRtazobhAnyAbharaNAni yeSAM te kaTisUtrakRtazobhAbharaNAH, tataH padatrayasyApi padadvayamIlanena karmadhArayA, candanAvaliptAni gAtrANi yatra tattathAvidhaM zarIraM yeSAM te candanAvaliptagAtravarIrAH, 'purisavaggurAparivittA' iti, puruSANAM vAgureva vAgurA-parika * rastayA parikSiptAH-vyAptAH, 'mahayA' iti mahatA utkRSTica-AnandamahAdhvaniH siMhanAdazva-siMhasyeva nAdaH bolatha-varNavyaktivarjito dhvaniH, kalakalaca - vyaktavacanaH sa eva etallakSaNo yo ravastena samudraravabhUtamiva samudramahAghoSamAptamiSa zrAvasta nagarImiti gamyate, kurvANAH ambaratalamiva-AkAzatalamiva sphoTayantaH, 'ega disAe ' iti, ekayA dizA pUrvottaralakSaNayA ekAbhimukhA eka bhagavantaM prati abhimukhAH, cAuraghaMTaM vi catasro ghaNTA avalambamAnA yasmin sa tathA, azvamadhAno ratho'zvarathaH taM yuktameva azvAdibhiriti gamyate, zeSaM prAgU vyAkhyAtAyeM, 'jaha jIvA bajjhantI' syAdirUpA dharmakathA aupapAtika granthAdavaseyA, lezatastu bhAgeva darzitA, 'sahahAmI' tyAdi, zradadhe astItyevaM pratipadye nagrenthe pravacana - jainazAsanam, evaM pattiyAmi iti pratyayaM karomyatretibhAvaH rocayAmi-karaNaruciviSayIkaromi cikIrSA citra - sArathi:, tasya dharma-prAptiH For Parts Only ~252~ 5 taka 44 449) Janurary org Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [54] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: aurAjapanI malayagirI- yA vRtiH // 12 // sUtrAMka [54] dIpa anukrama [54] citrazramamIti tAtparyAthaH, kimuktaM bhavati ?-abhyutiSThAmi, abhyupagacchAmItyarthaH, evametat yadbhavadbhiH pratipAdita tat tathaiva bhadanta ! kaNopAsaka tathaivaitad bhadanta ! yAthAtmyavRtyA vastu astithametat bhadanta !, satyamityarthaH, asaMdigdhametat bhadanta !, samyak tathyametaditi | varNanam | bhAvaH, 'icchiyaparicchiyameya bhaite !' iti, iSTam-abhilaSitaM pratISTam-Abhimukhyena samyak mavipannametat yathA yUrya padaya, 055 'cicA hiraNNa' mityAdi, hiraNyam-aghaTitaM suvarNa dhanaM-rUpyAdi dhAnyabalavAhanakozakoSThAgArapurAntaHpurANi | vyAkhyAtAni pratItAni ca, 'cicA viula dhaNe tyAdi, dhana-rupyAdi kanakaratnamaNimauktikazaGkhAH pravItAH zilApavAla- viduma sat--vidyamAna sAra--madhAnaM yat svApateya--dravya 'vicchardayitvA' bhAvataH parityajya 'vigovahattA' prakaTIkRtya, tadanantaraM dAna-dInAnAdhAdibhyaH paribhAvya putrAdiSu vibhajya // (muu055)|| tae NaM se citte sArahI samaNovAsae jAe ahigayajIvAjIve ucalahapuNNapAve AsavasaMvaranijjarakiriyAhigaraNavaMdhamokkhakusale asahijje devAsuraNAgasuvaNNajakkharakkhasakinnara kiMpurisagarulagaMdhadamahoragAIhiM devagaNehiM niggaMthAo pAvayaNAo aNahakamaNijje, niggaye pAvaNe Nissakie NikaMkhie Nivitigicche laDaDhe gahiyaDe pucchiyaDe viNicchiyaDe abhigayaDhe aDimiMjapemmANurAgarate, ayamAuso! ninAye pAvayaNe aDhe ayaM paramaTe sese aNaDe, Usiyaphalihe avaMguganuvAre ciyattaMteuragharappavese cAuddasamuddipuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posaha samma aNupAlemAge samaNe NigaMthe phAsuesaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM pIDhaphalagasejjAsaMdhAreNaM vatdhapaDigga | // 122 // | citra-sArathiH, tasya zrAvaktva ~253 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: sUtrAMka dIpa anukrama [55] hakaMvalapAyapuMchapaNaM osahabhaisajjeNaM paDilAbhemANe 2 ghahahiM sIlavvayaguNaveramaNapaccakkhANaposahovavAsehi ya appANaM bhAvemANe jAI tattha rAyakajjANi ya jAca rAyavavahArANi pa tAI ji. yasattaNA raNNA sarji sayameva paccuve vakhamANe 2 vihrh|| (suu055)|| 'abhigayajIvAjIve' iti, abhigau-samyaga vijJAsI jIvAjIvI yena sa tathA, upalabdhe-yathAvasthitasvasvarUpeNa vijJAte puNyapApe yena sa upalabdhapuNyapApaH, AzravANAM-prANAtipAtAdInAM saMvarasya-mANAtipAtAdipratyAkhyAnarUpasya nirjarAyA:-karmaNAM dezato nirjaraNasya kriyANA-yAri bayAdInAmadhikaraNAnAM-khagAdInAM bandhasya-karmapudgalajIvapadezAnyo'nyAnuga marUpasya mokSasya-satminA karmApagamarUpasya kuzala:-samyak parijJAtA mAdhavasaMvaranirjarAkriyAdhikaraNabandhamokSakuzala: 'asaheko ti avidyamAnasAhAyya:, kutIthikameritaH samyaktvAvicalanaM prati na parasAhAyyamapekSate iti bhAvaH, tathA | cAha-'devAsuramAgajaksvarakkhasakinnara kiMpurisagarulagaMdhavamahoragAieAha devagaNehiM niggaMthAo pAvayaNAo aNaikkamaNijje' sugama, navaraM garuDA:-suvarNakumArAH, evaM caitat yato nigrandhe prAvacane 'nissaMkiye 'niHsaMzayaH 'nikaMkhiye' darzanAntarAkAGkArahitaH 'niditigicche phala prati niHzaH 'laDaTe' arthazravaNata: 'gahiaTTe' avadhAraNata: 'pucchiya?' |saMzaye sati 'ahigayaTTe 'samyaguttarazravaNato vimalabodhAta, 'viNicchiyahe' padArthApalambhAt 'ahimiMjapemmANurA-114 garatte' asthIni prasiddhAni tAni ca mimA ca-tanmadhyavartI majA asthimiAnaH te premANurAgeNa-sarvajJapravacanapItilakSaNakusummAdirAgeNa raktA iva raktA yasya sa tathA, kenollekhenetyata Aha-'ayamAuso ! niggathe pAvayaNe aTThe paramahe FaPaumaan unconm | citra-sArathiH, tasya zrAvaktva ~254~ Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) -------------- mUlaM [55] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka zrIrAjapraznI malayagirI- yA ciH [55] // 123 // dIpa anukrama [55] sese aNaDe' iti 'Auso' iti AyuSman !,etaca sAmarthyAtputrAdezamantraNaM, zeSamiti-dhanadhAnyaputradArarAjyakumavacanAdi, Usiyaphalihe' iti ucchritaM sphATikamiva sphATikam-antaHkaraNa yasya sa tathA, maunIndrabhavacanAvAcyA parituSTamanA citrazrama jANopAsaka ityarthaH, epA vRddhavyAkhyA, apare svAhuH--uciThUna:--argalAsthAnAdapanIya UrbokRto na tirazconA, kapATapathAbhAgAdapanIva varNanam ityarthaH, utsato vA apagataH parighA-argalA gRhabAre yasyAsau ucchritaparigha utsUnapariyo vA, audAryAvirekato'ti| yadAnadAyityena bhikSukapravezArthamanargalitagRhadvAra ityarthaH, 'avaMguyavAre' aprAkRtadvAra: bhikSukamavezArtha kapATAnAmapi pazcA| skaraNAta, zraddhAnAM tu bhAvanAvAkyameva--sampagUdarzanalAme sati na kasmAJcit pAkhanDikAditi zobhanamArgaparigraheNa udyA- 1G | TisazirAstinoti bhAvaH, 'ciyattaMteuragharapavese "ghiyatte 'ti nApItikara antApuragRhe pravezA-ziSTajanapravezanaM yasya sa tathA, anenAnIrSyAlutyamasyoktama, athavA ciyattA-prItikaro lokAnAmantaHpure gRhe vA pravezo yasyAtidhArmikatayA sarva| trAnAzanIyatvAt sa tathA, 'cAudasamudipuNNamAsiNIsu paDipunnaM posaha samma aNupAlemANe ' iti, caturdazyAmaSTabhyAmuSTimityavamAvAsyAM porNamAsyAM ca matipUrNam-ahorAtraM yAvat poSadham--AhArAdipoSa, samyak anupAlayana, poTaphalage'ti pIDhama-AsanaM phalakam--avaSTambhA 'sijA' vasatiH zayanaM vA yatra prasAritapAdaiH supyate saMstArako laghutaraH 'vatthapaDiggahakaMbalapAyapuMchaNeNaM ti vastraM pratIta patata bhaktaM pAnaM vA gRhNAtIti patadgrahaH lihAditvAdacnatyaya:-pAtraM pAdamo chanaka--rajIharaNa auSadhaM pratItaM bheSaja--padhyaM 'ahApariggahehiM tavokammoha appANa bhAvemANe viharai sugarma, kacitpATha:--' bahUdi sIlacayaguNaveramaNaposahovavAsehiM apANaM bhAvemANe viharai' iti, tatra zIlavatAni-sthUlamANAti // 12 // | citra-sArathiH, tasya zrAvaktvaM ~255~ Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) --------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [55] dIpa anukrama PN pAtaviramaNAdIni guNavatAni-digvatAdIni pauSadhopavAsA:-caturdazyAdiparvatithyupavAsAdistairAtmAnaM bhAvayan viharati Aste / / (muu055)|| tae NaM se jiyasarAyA aNNayA kayAi mahatthaM jAva pAhuI sajjei 2 cA citta sArahiM sadAvei sadAyittA evaM vayAsI-gachAhi NaM tumaM cicA ! seyaviyaM nagari paesissa ranmo imaM mahatthaM jAva pAhaDaM uvaNehi, mama pAumgaM ca NaM jahAbhaNiya avitahamasaMdiI vayaNaM vinavehitika visajjie / tae NaM se citte sArahI jiyasattuNA ranA visajjie samANe taM mahatthaM jAva giNhA jAva jiyasattussa raNI aMtiyAA paDinikkhamai 2ttA sAvatthonagarIramajhamajjheNaM niggarachaha 2 jeNeva rAyamagamogADhe AvAse teNeva uvAgacchati 2 nAtaM mahatthaM jAva Thavai, pahAe jAva sarIre sakoraMTa0 mahayA. pAyacAravihAreNa mahayA purisavaggurAparikkhite, rAyamagamogADhAo AvAsAo nigacchada 2ttA sAvatthInagarIe majhamajjheNaM nimgacchati 2ttA jeNeva koTara cehae jeNeva kesIkumArasamaNe teNeva uvAgacchati 2 kesikumArasamaNassa antie dhammaM socA jAva haTTa uhAe jAva evaM cayAsI-evaM khalu ahaM bhaMte ! jiyasatuNA ranA paesissa ranno imai mahatthaM jAva uvaNehittikahu visajie, taM gacchAmi NaM ahaM bhaMte ! seyaviyaM nagariM, pAsAdIyA NaM bhaMte ! seyaviyA NagarI, evaM darisaNijjA NaM bhaMte ! seyaviyA NagarI,abhirUvA Na bhaMte ! seyaviyA nagarI, [55]] For Paws ~256~ Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------ mUlaM [56-61] (13) zrIrAjamaznI malayagirIyA vRttiH AvavAmbyA gamanAya vijJaptiH // 124 // prata sUtrAMka [56-61] paDirUvA NaM bhaMte ! setaviyA nagarI, samosaraha NaM bhaMte ! tumbhe seyaviya nagari, tae NaM se kesIkumArasamaNe citteNaM sArahiNA evaM cune samANe cittassa sArahissa eyamaTTha NI ADhAi No parijANAi tusiNIe saMciTTai, tae NaM se citte sArahI kesIkumArasamaNaM doccapi tacaMpi evaM vayAsI. evaM khalu ahaM bhaMte ! jiyasattaNA ranA paesissa raNNo imaM mahatthaM jAva visajie taM ceva jAva samosaraha NaM bhaMte ! tumbhe seyaviyaM nagariM, tae NaM kesIkumArasamaNe cineNa sArahiNA dApi takacaMpi evaM butte samANe cittaM sArahiM evaM vayAsI-cittA! se jahAnAmae ghaNasaM siyA kiNhe kiNhobhAse jAva paDi save, se gRNaM cittA ! se vaNasaM bahaNa dupayacappayamiyapamupakkhIsirIsivANaM abhigamaNijje 1, haMtA abhigamaNijje, taMsi ca NaM cittA vaNasaMDasi bahave bhilaMgA nAma pAvasauNA parivati, jeNaM tesi bahUNaM dupayacauppayamiyapasupakSIsirIsivANa ThiyANaM ceva maMsasoNiya AhA rati,se guNaM cittA! se vaNasaMDe tesiNaM bahaNaM dupaya jAba sirisivANaM abhigamaNijje, No ti0,kamhA NaM ?, bhaMte ! sovasagge,evAmeva cittA ! tubhaMpi seviyAe gayarIe esInAma rAyA parivasai ahammie jAva No sammaM karabharavitti pavattahataM kaha NaM ahaM cittA! seyaviyAe nagarIe samosarissAmi ?,tae NaM se citte sArahI kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-kiNa bhaMte ! tumbha paesiNA rahA kAya !, asthi NaM bhaMte ! seyaviyAe nagarIe anne dIpa anukrama [56-61] // 12 // andiararam pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: ~257~ Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [56-61] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [56-61] dIpa anukrama [56-61] yahave IsaratalavarajAya satyavAhapabhiiyo je NaM devANuppiyaM baMdissaMti namaMsissaMti jAva pajjuvAsissati viula asaNaM pANaM khAimaM sAima paDilAbhissaMti, paDihArieNa pIDhaphalagasejjAsaMthAreNaM uvanimaMtissaMti, tae NaM se kesIkumArasamaNe cittaM sArahiM evaM vayAsI-aviyAi cittA! samosarissAmo // (sU056) / tae NaM se citte sArahI kesikumArasamaNa caMdara namasaha 2 kesissa kumArasamaNassa aMtiyAo koTThayAo ceiyAo paDiNikkhamaha2 jeNeva sAvatthI NagarI jeNeva rAyamaggamogA AvAse teNeva uvaagmch| 2cA kauTuMbiyapurise sahAveha saddAvittA evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! cAugghaMTe AsarahaM juttAmeva uvaDhayeha jahAseyaviyAe nagarIe nigamachA taheva jAva vasamANe 2 kuNAlAjaNavayassa majjhamajjheNaM jeNeva keiyaaDhe jeNeva seyaviyA nagarI jeNeva miyavaNe ujjANe leNeva uvAgacchai 2 ujjANapAlae sadAveda 2ttA evaM vayA, sI-jayA Na devANuppiyA! pAsAvadhijje kesInAma kumArasamaNe pudANupurvi caramANe gAmANugAmaM dU. ijjamANe ihamAgacchijjA tayA pAM tujhe devANuppiyA! kesikumArasamaNaM baMdijjAha namaMsijjAha vaMdittA namaMsittA ahApaDiruvaM jaggahaM aNujANejjAha paDihArieNaM pIdaphalaga jAva uvanimaMtijjAha, eyamANattiyaM khippAmeva pacappiNejjAha, tae NaM te ujjANapAlagA citteNaM sArahiNA evaM vuttA samANA hahatuha jAca hiyayA karayalaparingahiyaM jAva evaM vayAsI-tahatti, ANAe viNaeNaM Milimjuniorary.org ~258~ Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [56-61] dIpa anukrama [56-61] mUlaM [56-61] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH zrIrAjamanI malayagirIyA vRttiH / / 125 / / / [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) Education in vayaNaM paDisugaMti // ( sU0 57 ) // tae NaM citte sArahI jeNeva seyaviyA NagarI teNeva uvAgaccha 2 tA seyaviyaM nagaraM manmanjheNaM aNupavisaha 2 ttA jeNeSa parasiksa' raNNo gihe jeNeva bAhiriyA uvadvANasAlA teNeva uvAgacchai 2 cA turae NigiNhaha 2 rahaM ThaveI 2 tA rahAo pacorUha 2 ttA taM mahatthe jAva gehai 2 jeNeva parasI rAyA teNeva uvAgaccha 2 tA parasi rAya karayala jAba tataM mahatthaM jAya uNe / tara NaM se paesI rAyA cittassa sArahissa taM mahatyaM jAva paDiccha 2 tA citaM mArahiM sakAreha 2 tA sammANeha 2 pddivisjjeh| tara NaM se vitte sArahI parasiNA raNNA visajjie samANe haTTa jAva hiyae parasissa rano aMtimrA paDinikkhamai 2 tA jeNeva cAughaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai2 cAugghaMTaM AsarahaM duruhai 2 ttA seyavidhaM nagari mamajjheNaM jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai 2 tA turara Nigimhai 2 rahaM Thame 2 rahAo pacoruha 2 hAe jAva uppi pAsAvavaragae phuTTamANehiM muiMgamattharahiM battIsa SaDaehiM nAhaM varuNasaMpatterhi uvaNacijjamANe 2 uvagAhajjamANe 2 uvalAlijjamANe 2 iMThe sahapharisa jAva viha // ( 0 58 ) / tae rNa kesI kumArasamaNe aNNayA kayAi pADihAriyaM pIDhaphalaga sejjA saMcAraNaM paccapiNai 2 sAvatthIo nagarIo koTThagAo veiyAo paDimiksa 2 paMcahi aNagAra sAhi jAva biharamANe jeNeva keyaacche jaNavara jeNeva seyabiyA nagarI jeva miyavaNe ujjANe to For Parts Only ~259~ udyAnapAkebhyaH sUcanA ke zikumArAgamarna sU0 57 58 | / / 125 / / jrary org Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [56-61] dIpa anukrama [56-61] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [56-61] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri -praNItA vRttiH Education Intentional uvAgacchai 2 tA ahApaDivaM uga ugiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati / tara seyaviyAe nagarIe / saghADaga mahayA jaNasadeha vA0 parisA NimAccha, tara pAM te ujjApAlagA hamIse kahAe laTThA samANA haTTa jAvahiyayA jeNeva kesIkumArasamaNe teNeva uvAgacchanti 2 tA kesi kumArasamaNaM vaMdati narmasaMti 2 ttA ahApaDirUvaM uggahaM aNujANaMti pADihArieNaM jAva saMdhAraeNaM uvanimaMtaMti NAmaM goyaM pucchati 2 tA odhAraiti 2 ttA egataM avakamaMti annamannaM evaM vayAsI jassa NaM devANuppitA ! citte sArahI daMsaNaM kakhai daMsaNaM patthe daMsaNaM pIche daMsaNaM abhilasaha jassa NaM NAmagoyassavi savaNayAe haTTa jAva hiyae bhavati se NaM esa kesIkumArasamaNe puvANupurvi caramANe gAmANugAmaM dRijjamANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva seyaviyAe nagarIe bahiyA miyavaNe ujjANe ahApaDirUvaM jAva viharai, taM gacchAmI NaM devAppiyA ! cittassa sArahissa eyama piyaM nivedamA piyaM se bhavau, aNNamaNNassa aMtie eyamaTTha paDisurNeti 2 jeNeva seyavidhA nagarI je meva cittassa sArahissa gihe jeNeva cittasArahI teNeya uvAgacchati 2 tA ci sArahiM karayala jAva baDhAyeMti 2 tA evaM vayAsI jassa paNaM devANupiyA ! daMsaNaM kakhati jAba abhilasaMti jassa NaM NAmagoyassavi savaNayAe haTThajAva bhavaha se pAM ayaM kesI kumArasama puvANupurti caramANe samosaDhe jAva viharai / tara NaM se citte sArahI tesi For Parent ~260~ org Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [56-61] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [56-61] // 126 // dIpa anukrama [56-61] zrIrAjapraznI malayagirI| umANapAlagANaM aMtira egaI socyA Nisamma hadUta? jAva AsaNAo ambhuti pAyapIDhAo paccorahara vidharmayayA vRttiH 2cA pADayAo omuyai racA egasADiyaM uttarAsaMga karei, aMjalimauliyanahatthe kesikumArasamaNAbhimuhe varNa sattaTTha payAI aNugacchaha 2ttA karayalapariggahiyaM sirasAva matthae aMjali kahu evaM vayAsI-namotthu Na a-IAN059: rahaMtANaM jAba saMpattANaM, namo'tthu NaM kesiyasa kumArasamaNassa mama dhammAyariyassa dhammovadesagassa baMdAmi | A bhagavaMtaM tatthagayaM ihagae pAsau me sika badai namasai, te ujANapAlae viuleNaM yatthagaMdhamalAlaMkAreNaM * sakArei sammANei viulaM jIviyArihaM pIidANa dalayai 2 cA paDivisajjei 2 koDuMbiyapurise sahAvei 3 evaM | vayAsI-khippAmeva bho ! devANuppiyA cAuTa Asaraha juttAmeva uvaTThaveha jAva paracappiNaha / tae Na te ko viyapurisA jAva khippAmeva sarachattaM sajjhaya jAba ucaDhavittA tamANattiya pacappiNaMti, tae NaM se citte | sArahI koTuMbiyapurisANaM aMtie eyama sAracA nisamma hatuTTha jAvahiyae pahAe kayavalikambhe jAva sarIre jeNeva cAugghaMTe jAva duruhicA sakoraMTa0 mahayA bhaDacaDagareNaM taM ceva jAva pajjuvAsai dhammakahAe jAya // (sU059) / tapaNaM se citte sArahI kesista kumArasamaNasta aMtie dhamma socyA nisamma hahatuDhe uhAe taheva evaM vayAsI-evaM khala bhaMte ! amhaM paesI rAyA adhammie jAva sayassaviNaM jaNavayassa no sammaM karabharavittiM pavasei, taM jai NaM devANuppiyA! paesissa raNNo dhammamAikkhejjA bahuguNataraM khalu hojjA parasissa rapaNo tesiM ca bahaNaM dupayacauppayamiyapamupakkhosirIsavANaM, // 12 // ~261 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [56-61] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [56-61] dIpa anukrama [56-61] tesiM ca bahUrNa samaNamAhaNabhikkhuyANaM, taM jai NaM devANuppiyA ! paesissa bahuguNataraM hojA sayassavi ya NaM jaNavayassa / / (suu060)|| tae Na kesIkumArasamaNe cittaM sArahiM evaM vayAsIevaM khalu carhi ThANehiM cittA jIvA kevalipannattaM dhammaM no labhejA savaNayAe, taM0-ArAmagayaM vA ujANagaya vA samaNaM vA mAhaNaM vA No abhigacchA No vaMdara No NamaMsaha No sakArera No sammANe No kAlANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjubAsei no aTThAI heUI pasigAI kAraNAI vAgaraNAI pucchaha, eeNaM ThANaM cittA! jIvA kevalipannattaM dhamma no labhaMti savaNayAe 1 uvassayagayaM samaNaM vA taM ceva jAva eteNavi ThANaM cittA! jIvA kevalipannattaM dhammaM no labhanti savaNayAe 2 goyarangagayaM samaNaM vA mAhaNaM vA jAva no pajjuvAsaha, No viuleNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDi. lAbhai0 No aDhAI jAva pucchaha, eeNaM ThANaM cittA ! kevalipannattaM no labhaha savaNathAe jatthaviNaM samaNa vA mAhaNeNa yA sahiM abhisamAgacchada tathavi NaM hatyeNa vA battheNa vA chatteNa vA appANaM AvarinA ciTThai, no aTThAI jAva pucchaha, eeNavi ThANeNaM cicA! jIve kevalipannataM dhamma No labhaha savaNayAe 4, eehiM ca NaM cittA! cauhiM ThANehiM jIve golabhai kevalipannattaM dhamma sabaNayAe / cAurhi ThANehiM cittA! jIve kevalipannattaM dhamma labhai savaNayAe, taM0-ArAmagayaM vA ujjANagayaM vA samaNaM vA mAharNa vA vaMdai namasai jAva pajjuvAsaha aTThAI jAva pucchara, eeNavi ~262~ Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [56-61] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [56-61] vIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH // 127 // pradezibIdhAya zrAvasaratyAgamana vijJaptiH mU060 dharmasya lAbhAlAbhakAraNAni dIpa jAva labhaisavaNayAe, evaM svassayagaya goyaraggagayaM samaNa vA jAva pajjavAsaha viuleNaM jAva paDilAbhei aTThAI jAva pucchaha, paeNavi0, jatthavi yaNaM samaNeNa vA abhisamAgacchai tatthavi yaNaM No hatyeNa vA jAva AvarettANaM cida, eeNavi ThANeNaM cittA ! jIve kevalipanna dhamma labhai sava. NayAe, tujyAM ca NaM cittA! paesI rAyA ArAmagayaM vA taM caiva sarva bhANiya AillaeNaM gamArNa jAva appANaM AvarettA ciitaM kaI cittA! paesisTa rano dhammamAikkhissAmo?,tae NaM se citte sArahI kesikumArasaruNaM evaM payAsI-evaM khalu bhaMte ! aNNayA kayAI kaMboehi cattAri AsA uvaNayaM uvaNIyA te mae paesissa rapaNo annayA ceva uvaNIyA, eeNaM khalu bhate! kAraNa ahaM paersi rAyaM devANuppiyANaM aMtie hamAgessAmo, taM mA NaM devANuppiyA ! tumbhe paesissa rano dhammamAikkhamANA gilAejAha, agilAe NaM maMte! tumbhe paesissa raNNo dhammamAikkhejAha, chadeNaM bhaMte ! tumme paesissa rapaNI dhammamAikvejAha, tae NaM se kesIkumArasamaNe cittaM sArahiM evaM bayAsI-aviyAI cittA ! jANissAmo / tae NaM se citte sArahI kersi kumArasamaNa vaMdai namaMsaha 2 jeNeca cAugghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai 2ttA cAuraghaTa Asarahe duruhada jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disi paDigae // (suu061)|| 'jeNeca kesIkumArasamaNe teNeva uvAgacchittA kesIkumArasamaNa paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchai, taMjahA- sacittAnAM anukrama [56-61] 127 // ~263 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [56-61] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [56-61] dIpa anukrama [56-61] dravyAnAM puSpatAmyUlAdInAM 'biusaraNayAe 'iti vyavasaraNema vyutsarjanena, acittAnAM dravyANAm-alaGkAravastrA-18 dInAmavyavasaraNena-avyutsargaNa, kacit 'viusaraNayAe' iti pAThaH, tatra acittAnAM dravyANAM-chatrAdInAM putsajenena parihAreNa, uktaM ca--' avaNei paMca kahANi rAyavaraciMdhabhUyANi / chattaM khaggI vANaha mauI taha cAmarAo ya // 2 // ' iti, *ekA zArikA yasmin tattathA tacca va uttarAsaMgakaraNa ca-uttarIyasya nyAsavizeSarUpa tena, casparza-darzane 'aMjalipagga heNa hastamoTanena, manasa ekatrIkaraNena-ekatvavidhAnena, 'pADihArieNa pIDhaphalagasajjAsaMthArageNa nimaMtehiti' prAti hArikeNa--punaH samarpaNIyena / 'aviyAI cittA ! jANissAmo' iti 'aciyAI' iti api ca citte paribhASayAmo 'laggA' bhAiti bhAvaH, kacitpAThaH 'AviyAI cittA ! samosarissAmo' iti, natra api ca-etadapi ca pagbhiAvya samavasariSyAmo ke vartamAnayogena, 'phuTamANehi muiMgamathaehi ti sphuTadbhiratirabhasAsphAlanAta mardala mukhapuTaiH dvAtrividhaiH dvAtriMzatpAtranibaddha| nATakairvarataruNayuktarupanRtyamAnaH tadabhinayapurassaraM nartanAt upagIyamAnaH tadguNAnAM gAnA / 'dasaNaM kakheda ityAdi, kA kati prArthayate spR.te abhilapati ctvaaro'pyekaarthaaH| 'cauhi ThAgehi' iti ArAmAdigataM zramaNAdikaM nAbhigacchanItyAdika prayama kAraNa, upAzrayagataM nAbhigacchatItyAdi dvitIya, prAvihArikeNa pIThaphalakAdinA nAmantrayatItyAdi tRtIya, gocaragataM nAzanAdinA pratilAbhayavItyAdi caturtha, pataireva caturbhiH syAnaiH kevalipakSaptaM dharma labhate zravaNatayA-zravaNeneti bhAvA, 'atyaviyaNa 'mityAdi, yatrApi zramaNaH-sAdhuH mAhana:-paramagItArthaH zrAvako'bhyAgacchani tatrApi hastena vastrAzcalena chatreNa vA''tmAnamAvRtya na tiSThati idaM prathama kAraNa, evaM zeSANyapi kAraNAni pratyekamevaM bhAvanIyAni, tujhaM ca NaM citA ! SERatanA A amurary.orm ~264~ Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [56-61] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata zrIrAjamaznI malayagirI sUtrAMka yA vRttiH [56-61] // 12 // dIpa anukrama [56-61] paesI rAyA ArAmagayaM vA taM va sarva bhANiyo' 'bhAilagamaeNaM 'ti prathamagamakena, tathavA-yuSmAkaM pradezI rAjA he citra ! abakhebnaM ArAmAdigataM na vandate, yatrApi ca zramaNo'bhyAgacchati tatrApi hastAdinA''tmAnamAvRtya tiSThati, 'taM kahane cittA! | * kininaH mIpegamanaMca ityAdi sugama // (suu056-57-58-59-60-61)|| 012 tae NaM se citte sArahI kalaM pAuppabhAyAe rayaNIe phulluppalakamalakomallummiliyami ahApaMDure pabhAe kayaniyamAvassae sahassarassimi diNayare teyasA jalaMte sAo gihAo Niggakachaha 2 nA jeNeva paesissa rano gihe jeNeva paesI rAyA teNeva uvAgacchai 2 tA paersi rAyaM karayala jAva tikaTujaeNaM vijaeNaM vahAvei,rattA evaM kyAsI-evaM khalu devANuppiyANaM kaMboehiM cattAri AsA uvaNayaM uvaNIyA teya mae devANuppiyANaM aNNayA ceva viNaiyA taM eha NaM sAmI ! te bhAse ciTTha pAsaha, tara NaM se paesI rAyA cittaM sArahi evaM vayAso-gacchAhi Na tuma cittA tehiM ceva cAhiM AtehiM Asaraha juttAmeva uvaTThavehi 2ttA jAva pathappiNAhitae NaM se citte sArahI paesiNA rannA evaM butte samANe hatuTTa jAva hiyae ubaTTavei 2ttA eyamANattiyaM pcppinnh| tara NaM se paesI rAyA cittassa sArahissa aMtie eyamahU~ socA Nisamma hatuha jAya appamahagghAbharaNAlaM kiyasarIre sAo gihAo niggacchai 2ttA jeNAmeva cAuraghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai 2 cAugghaTa AsarahaM duruhaha, seyaviyAe nagarIe majjhamajheNaM Niggacchada,tae NaM se citte A1 128 // SARERatinine IMLunaram.org ~265~ Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [62-64] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [62-64] dIpa anukrama [62-64] sArahIta raha gAI joyaNAI umbhAmei, tae NaM se paesI rAyA uNheNa yatahAe ya rahavAeNaM parikilaMte samANe cittaM sArahi evaM vayAsI-cittA ! parikilaMte me sarIre parAvattehi rahe, tae NaM se citte sArahI rahe parAvate, jeNeva miyavaNe ujAle teNeva uvAgachaha, paesiM rAya evaM vayAsI-esa NaM sAmI! miyavaNe ujANe etya NaM AsANaM samaM kilAma samma pavINemo, tae NaM se paesI rAyA cittaM sArahiM evaM vadAsI-evaM hou cittA,tae Na se citte sArahI jeNeva miyavaNe ujANe jeNeva kesissa kumArasamaNassa adarasAmaMte teNeva uvAgacchada 2turae NigiNhei 2rahaM Thavei 2ttA rahAo paJcokahai 2ttA turae moetirattA paesi rAya evaM vayAsI-ehaNa sAmI! AsANaM saMmaM kilAma pavINe,mo, tae NaM se paesI rAyA rahAo paJcokahai, citteNa sArahiNA saddhi AsANaM samaM kilAma samma pavINemANe pAsai jattha kesIkumArasamaNe mahaimahAliyAe mahAparisAe majhagaye mahayA 2 saddeNaM dhammamAikkhamANaM, pAsaittA imeyAsave ajjhathie jAva samuppajitthA-jaDDA khalu bho jaI pajjuvAsaMti muMDA khalu bho muMDaM pajjuvAsaMti mdA khalu bho mRda pAjuvAsaMti apaMDiyA khallu bho! apaMDiyaM pajjavAsaMti niviNNANA khala bho| nivigANaM pajjuvAsaMti, se kesa NaM esa purise jar3e mudde mUDhe apaMDie niviNANe sirIe hirIe uvagae uttappasarIre, esa NaM purise kimAhAramAhArei ? ki pariNAmei ? kiM khAi kiM piyA ki kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~266~ Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya"-: ------------- mUlaM [62-64] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapraznI malayagirI yA pRttiH / / 129 // Adho'vabhyannajIvi praznaH ciINntitoktiH prata sUtrAMka [62-64] dalai kiM payalchai jaNNaM emahAliyAe maNussaparisAe majhagae mahayA 2 sadeNaM vuyAe ?, evaM saMpehei 2 sA cittaM sArahiM evaM bayAsI-cittA! jaDA khalu bho ! jaI pajjuvAsaMti jAva buyAi, sAevi ya NaM ujANabhUmIe no saMcAemi samma 1kAmaM pabiyarittae / tae NaM se cise sArahI paesIrAya evaM vayAsI-esa NaM sAmI ! pAsAvaJcile kesInAma kumArasamaNe jAhasaMpaNo jAva cau.. nANovagae Ahohie aNNAjIbI tae NaM se paesI rAyA cittaM sArahiM evaM bayAsI-Ahohiya Na vadAsi cittA! aNNajIviyat NaM vadAsi cittA, haMtA ! sAmI ! AhohiaNNaM vayAmi0, abhigamaNile gaM cittA ! ahaM esa purise 1, haMtA ! sAmI ! abhigamaNije, abhigacchAmo NaM cittA ! amhe eyaM purisaM?, haMtA sAmo ! abhigacchAmo // (sU062) // tae NaM se paesI rAyA cireNa sArahiNA sahiM jeNeva kesIkumArasama teNeva uvAgacchai 2 tA kesIssa kumArasamaNassa adarasAmase ThicA evaM bayAsI-tumbhe NaM bhaMte! AhohiyA aNNajIviyA,taeNa kesI kumArasamaNe paesi rAyaM evaM vadAsI-paesI se jahANAmae aMkavANiyAi vA saMkhavANiyAi vA daMtavANiyAI vA suMka bhasikAmA No samma paMtha pucchai.evAmeva paesI tumbhevi viNayaM bhaMseukAmo mo samma puruchasi, se zRNaM tava paesI mamaM pAsittA ayameyAruve ajjhathie jAya samu. ppajisthA-jaDDA khalu bho ! jar3e pajjuvAsaMti, jAya paviyarittapa, se gUNaM parasI aDhe samatthe 1, dIpa anukrama [62-64] / 129 // REmirathini T amurary.om kesikamAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~267~ Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [62-64] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [62-64] dIpa anukrama [62-64] haMtA ! asthi // (suu063)|te NaM se paesI rAyA kesi kumArasamaNaM evaM vadAsI-se keNaheNaM bhaMte ! tujasaM nANe vA dasaNe vA jeNaM tujhe mama eyArUvaM ajjhatthiyaM jAva saMkappa samuppaNaM jANaha pAsaha, tara NaM se kesIkumArasamaNe paesi rAyaM evaM vayAsI-evaM khalu paesI amhaM samaNANaM niggaMdhANaM paMcavihe nANe paNAtte, taMjahA-AbhiNiyohiyaNANe muyanANe ohiNANe maNapajavaNANe kevalaNANe, se kiM taM AbhiNicohiyanANe?, AbhiNiyohiyanANe caDhavihe paNatte, saMjahA-uggahI IhA avAe dhAraNA / se kiM taM uggahe!, umgahe duvihe papaNate. jahA naMdIe jAva se taM dhAraNA, se taM AbhiNiyohiyaNANe / se kiM taM suyanANe 1, suyanANe dubihe paNatte, taMjahA-aMgapaviDheca aMgayAhiraMca, sarva bhANiya jAva didvivaao| ohiNANaM bhavapAiyaM khaovasamiyaM jahA gaMdIe / maNapajjavanAge duvihe paNNate, taMjahA-ujjumaI pa viulamaI ya, taheva kevalanANaM sarva bhANiyA, tattha NaM je se AbhiNiyohiyanA se NaM mamaM asthi, tattha NaM je se suyaNANe se'viya marma asthi, tattha NaM je se ohiNANe sevi ya marma atthi, tattha NaM je se maNapajjavanANe se'viya marma atthi, tastha paMje se kevalanANe se NaM mama natthi, se NaM arihaMtANa bhagavaMtANaM, ieNaM paesI ahaM tava cauviheNaM chaumattheNaM NANaM imepArUvaM ajjhasthiya jAva samuppaNNaM jANAmi pAsAmi / / (suu064)|| For P OW kesikamAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~268~ Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [62-64] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: catunikA prata sUtrAMka [62-64] *-16 dIpa anukrama [62-64] zrIrAjamaznI 'AsANaM samaM kilAma sammamavaNe,mo' iti, azvAnAM sama-zramaM khedaM klamaM-glAni samyak apanayAmA- jAnAni, malayagirI|| sphoTayAmaH 'jaDA khalu jaDa' mityAdi, jaDamUDhaapaNDita nivijJAnazabdA ekAthikA maurUyaMbhakarSapratipAdanArtha coktAH | yA vRttiH sirie hirie uvagae uttappasarIre' iti zriyA-zobhayA hiyA-lajjayA upagato-yuktaH, paramapariSadAdizobhayA gupt||130|| zarIraceSTAkatayA copalammAna, uttaptazarIro-dedIpyamAnazarIraH, atraiva kAraNaM vimRzati-eSa kimAhArayati-kimAhAra * gRhAti 1, na khalu kadanabhakSaNe evarUpAyA: zarIrakAntarupapattiH, kaNDatyAdisadbhAvano vicchAyatvaprasaktaH, tayA ki pariNA mayati-kIdRzo'sya gRhItAhArapariNAmo ?, na khalu zobhanAhArAbhyavahAre'pi mandAgnitve yathArUpA kAntirbhavati, etadeva savizeSamAcaSTe-'ki sAi ki piyai !, tathA ki daNyati-dadAti, etadeva vyAcaSTe-kiM prayacchati !, yenaitAvAn lokA paryupAste, etadevAha-'jannaM esa emahAliyAe mANusaparisAe mahayAra saddeNa yUyA' iti bane, yasmiMzcet, ceSTamAne 'sAe biyANamityAdi svakIyAyAmapi udyAnabhUmau na saMcAego-na zaknumaH samyak-prakAzaM svecchayA pravicarita, evaM saMprekSate-svavetasi paribhAvayati, saMprekSya citraM sArathimevamavAdI-'cittA' ityAdi, 'adhovahie' iti adho'vadhikA-paramAvadheradhova* paryavadhiyuktaH, 'annajIvie' iti anena jIvita-prANadhAraNaM ysyaasaavnjiivitH| 'se jahAnAmae' ityAdi, te yathA nAma iti vAkyAlaGkAre 'akavaNijo' aGkaratnavaNijaH zaGkhavaNijo maNivaNijo vA zulka-rAjadeyaM bhAga bhraMzayitukAmAH zaGkAto na samyag pandhAnaM pRcchanti, 'evameva tuma' mityAdi, dAntika yojanA sugamA / 'uggahe' tyAdi, tatrAvivakSivAzeSavizeSasya sAmAnya rUpasyAniddezyasya rUpAderavagrahaNamavagrahaH tadarthagatAsadbhUtasadbhUtavizeSAlocanamIhA prakrAntArthavizeSani * // 130.1 Randiturary.orm kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~269~ Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [62-64] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [62-64] zyo'pAyaH avagatArthavizeSadhAraNa dhAraNA, 'se ki ta umgahe' ityAdi, yayA nandI zAnamarUpaNA kRtA tathA'trApi paripUrNA | kartavyA, granthagauravabhayAca na likhyate, kevala saTTIvAvalokanIyA, tasyAM samapaJcamasmAbhirabhidhAnAt // (sU062-63-64018 taeNaM se paesIrAyA kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-ahaNaM bhaMte! iha uvavisAmi, paesI! esAe ujANabhUmIe tumaMsi ceva jANae, tae NaM se paesI rAyA citteNaM sArahiNA sarikesissa kumArasamaNassa adUrasAmaMte uvavisaha, kesikumArasamaNaM evaM vadAsI-tunbhe NaM bhaMte ! samaNANaM NiggathANaM esA sapaNA esA padaNNA esA diTThI esA ruI esa heU esa uvaese esa saMkappe esA tulA esa mANe esa pamANe esa samosaraNe jahA aNNo jIvo apaNa sarIraMNo taM jIvo tasarIraM, tae Na kesI kumArasamaNe paersi rAya evaM vayAsI-paesI! amhaM samaNANaM NigaMdhANaM esA saNNA jAya esa samosaraNe jahA aNNo jIvo aNNaM sarIraMNo taM jIvo jo taM sarIraM,tae NaM se paesI rAyA kesi kumArasamaNa evaM bayAsI-jati NaM bhaMte ! tumbhaM samaNANaM NigaMthANaM esA saNNA jAva samosaraNe jahA aNNo jIvo aNNa sarIraMNotaM jIvotaM sarIraM, evaM khalu mama ajae hotyA, iheva jaMbUdIve dIve seyaviyAe NagarIe adhammie jAvasagassaviya gaMjaNavayassa nI samma karabharavitti pavatteti, se.NaM tumbhaM vattavyAe subaha pAvaM kamma kalikalasaM samajiNittA kAlamAse kAlaM kicA aNNayaresu narapasu raiyattAe uvvssye| / tassa NaM ajagassa NaM ahaM Nattue hotthA iTTe kaMte dIpa anukrama [62-64] Hindurary.orm kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~270~ Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [65-66] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: AryakA nAgamaprazna: prata sUtrAMka [65-66] zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH // 132 // dIpa anukrama [65-66] pie maNuSaNe theje vesAsie saMmae bahumae aNumae rayaNakaraMDagasamANe jIviussavie hiyayaNaMdijaNaNe uparapupphapiva dulajhe savaNayAe, kimaMga puNa pAsaNayAe !,taM jati NaM se ajjae mamaM AgaMtuM vaejjA-evaM khalu nanUyA! ahaM tava ajjara hotthA, iheva seyaviyAe nayarIe adhammie jAya no sammaM karabharavitti pavattemi, tae NaM ahaM subAhaM pAvaM kamma kalikalusaM samanjiNittA naraesu uvadhapaNe ta mA NaM nattuyA ! tumaMpi bhavAhi adhammie jAva no sammaM karabharavitti pavattehi, mANaM tumaMpi evaM ceva subAhuM pAvakammaM jAva uvavajjihisi, taM jar3a NaM se ajjae mamaM AgaMtu vaejjA to NaM ahaM sahajjA pattiejjA roejjA jahA anno jIvo anna sarIraM NotaM jIvo taM sarIraM, jamhA NaM se ajae bhamaM AgaMtu no evaM vayAsI tamhA supaiDiyA mama painnA samaNAuso ! jahA tajjIvo taM sarIraM / tara NaM kesI kumArasamaNe parasiM rAyaM evaM vadAsI-asthi NaM paesI! tava sUriyakatA NAmaM devI ,haMtA asthi, jahaNaM tuma paesI taM sUriyakaMtaM devi pahAyaM kayavalikammaM kayakouyamaMgalapAyacchitaM sadAlaMkAravibhUsiyaM keNai puriseNa pahAeNaM jAva sahAlaMkArabhRsipaNaM saddhi iDhe sarapharisarasarUvagaMdhe paMcavihe mANussate kAmabhoge pazcaNubhavamANi pAsijjasi tassa NaM tuma paesI! purisassa ke DaMDaM nivattejjAsi ,ahaNaM bhaMte ! taM purisaM hatyacchiSaNagaM vA sUlApagaM yA sUlabhinnaga vA pAyachinnaga cA egAhacaM kUDAha jIviyAo vavarovaejjA, ahaNaM paesI se Aliancinrary on kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~271 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [65-66] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [65-66]] dIpa anukrama [65-66] Jiang Zhong Jiang Lu Shu Zi Zi Bian Zhong Fa Zai Zai Yan . purise tuma evaM vadejjA-mA tAva me sAmI ! muhattagaM hatthacchiNNagaM vA jAva jIviyAo vavarIvehi jAva tAvA mittaNAiNiyagasapaNasaMbaMdhiparijaNaM evaM vayAmi-evaM khalu devANuppiyA! pAbAI kammAI samAyaretA imeyArUve AvaI pAvijjAmi, taM mA NaM devANuppiyA ! tumbheSi keDa pAvAI kammAI samAyarau, mA NaM se'vi evaM ceva AvaI pAvijjihii jahA NaM ahaM, tassa NaM tamaM paesI! purisassa khaNamavi eyama paDisujjAsi, No tiNaDe samajhe, jamhA NaM bhaMte ! a. varAhINa se purise, ecAmeva paesI! tavavi ajjae hotthA iheva seyaviyAe NaparIe adhammie jAva No samma karabharavitti pavattei, se NaM amha vattAyAe subahuM jAva uvavanno, tassa NaM ajjagassa tuma Nattue hotthA iTTe kaMte jAya pAsaNayAe, se NaM icchai mANusaM loga hayamAgakichattae, No ceva NaM saMcAeti hadamAgacchittae, cauhi ThANehiM paesI ahaNovavaSNae narapasu meraie icchei mANusaM loga hadamAgacchittae no cevaNaM saMcAei ahaNovavannae narae neraie, se Na tattha mahambhUyaM veyaNaM vedemANe icchejA mANussaM loga haNo cevaNaM saMcAei01,ahaNIvavannae narae neraie nayarapAlehiM bhUjjo 2,samahi dvijjamANe icchamANusaM loga hahamAgacchittae no cevaNaM saMcApaDa 2 ahaNocavannae naraesu neraipa nirayaveyaNijjasi kammasi akaravINasi aveiyaMsi anijjinasi icchA mANusa loga0 no ceSa NaM saMcAei 3, evaM paraie nirayAjyasi kammaMsi akUkhINaMsi aveiyaMsi malini kesikamAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~272 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [65-66] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapraznI kA maLayagirIyA vRttiH ApiMDA nAgamaNamA 069 prata sUtrAMka [65-66] aNijjinasi icchaha mANusaM loga0 no ceva NaM saMcAei hadamAgacchittae 4, ehiM cauhi ThApehi paesI ahaNIvavanne naraesu neraie icchai mANusa loga0 No ceva NaM saMcApai0, taM sarahAhi NaM paesI ! jahA anno jIvo annaM sarIraM no taM jIvo ta sriirN1|| (suu065)||te NaM se paesI rAyA kesi kumArasamaNa evaM vadAsI-asthi NaM bhaMte! esA paNNA uvamA, imeNa puNa kArapeNa no uvAgarachaha, evaM khalu bhaMte ! mama ajjiyA hotthA iheva seyaviyAe nagarIe dhammiyA jAva vitti kappemANI samaNovAsiyA abhigayajIvA0 saho vaNNao jAva appANaM bhAvemANI viharaha, sANaM tujne vattabayAe subaha punovacaya samajiNicA kAlamAse kAlaM kicA aNNayaresu devaloesu devattAe uvavaNNA, tIse NaM agjiyAe ahaM nattue hotthA iDhe kaMte jAva pAsaNayAe, taM jai Na sA ajjiyA mama AgataM evaM vaejjA-evaM khalu nattuyA ! ahaM tava ajjiyA hotyA, iheva seyaviyAe naparIra ghammiyA jAva vitti kappemANI samaNIvAsiyA jAba viharAmi / tae NaM ahaM subahuM puSaNoyacayaM samajjiNittA jAva devaloema uvavaNNA, taM tumaMpi NattuyA ! bhavAhi dhammie jAva viharAhi, tae NaM tumaMpi eyaM ceva subaha puNNovacayaM samajAva uvavajjihisitaM jahaNaM ajjiyA mama AgaMtuM evaM vaejjA to NaM ahaM sadahejjA pattiejjA roijA jahA apaNo jIco aNNaM sarIraM No ta jIvo taM sarIraM, jamhA sA ajjiyA mamaM AgaMtuMNo evaM vadAsI, tamhA dIpa anukrama [65-66] 132 // REaratunal murary org kesikamAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~273~ Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [65-66] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [65-66] dIpa anukrama [65-66] supaiDiyA me paipaNA jahA taM jIvo ta sarIraM no anno jIvo anna sarIraM / tae Na kesIkumArasamaNe paesIrAyaM evaM vayAsI-jati Na tumaM paesI! hAya kayavalikama kayakouyamaMgalapAyakichattaM ullapaDasADagaM bhiMgArakaDacchayahatthagayaM devakulamaNupavisamANaM kei ya purise baccadharaMsi ThicA evaM vadejA-ha(e hatAva sAmI! iha muhattagaM Asayaha vA ciTThaha vA nisIyaha vA tuyaha vA, tassa NaM tuma paesIpurisassa khaNamavi eyama paDisuNijjAsi, No ti0, kamhANe?, bhaMte ! asui 2 sAmaMto,evAmeva paesI! tavavi ajjiyA hotthA iheva seyaviyAe Naparoe dhanmiyA jAva viharati, sANaM amhaM vattaghayAe subahuMjAva uvavannA, tIse NaM ajiyAe tuma Nanae hotthA iTTa0 kimaMga puNa pAsaNayAe 1, sA NaM icchaha mANusaM loga havamAgacchittae, No ceva NaM saMcAei havamAgacchittae, cAhiM ThANehi paesI ahaNovavanne deve devalopamu isajA mANusaM logaM No cevaNe saMcAei. ahuNovavapaNe deve devaloesu divvehiM kAmabhogehiM muchie giDe gaDhie ajamovavaNe se NaM mANase bhogeno ADhAti no parijANAti, seNaM icchijja mANusaM no ceva NaM saMcAeti 1, ahuNovavaNNae deve devaloesu divehi kAmabhogehiM muchie jAva ajjhovavaNNe, tassa NaM mANusse pemme vocchinae bhavati divve pimme saMkete bhavati, se Na icchejjA mANusa0 No ceva NaM saMcAei 2, ahuNovavapaNe deve dinvehi kAmabhogehi mucchie jAva ajjhovavaNe, kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~274~ Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [65-66] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [65-66] zrIrAjapanI tassa NaM evaM bhavai-iyANi gaccha muhattaM gacche jAva iha appAuyA NarA kAladhammuNA saMjuttA devanArakAmalayagirI bhavaMti, se NaM icchejjA mANussaM0 No ceva NaM saMcAei 3, ahaNovavage deve dibvehiM jAva ajho- nAgamazaMkAyA vRttiH cavaNe, tassa mANussae urAle duggaMdhe paDikUle paDilome bhavai, udapi yaNaM cattAri paMca joyaNa vyudAsaH // 133 // sapAiM asubhe mANussae gaMdhe abhisamAgacchada, se NaM inche jA mANusaMNo ceva paM saMcAijA 4, ioehiM ThANehi paesI ! ahaNocavaNe deve devaloesu iccheja mANusaM logaM havamAgarichattae No ceva NaM saMcAei hanbamAgacchittae, taM saddahAhi gaM tumaM paesI ! jahA anno jIvo anna sarIraM no taM. jIvo taM sriirN2||(suu066)|| 'tujhaNaM bhaMte samaNANaM NiggaMthANaM esA sapaNA' ityAdi, saMjJAna-saMjJA samyagjJAnamityarthaH, epA ca patizAnizrayarUpo'bhyupagamaH eSA-dRSTiH darzanaM svatacamiti bhAvaH, eSA ruciH- paramazraddhAnugato'bhipAya:, epa hetu: samastAyA api || darzanavaktavyatAyA, enanmUlaM yuSmaddarzana miti bhAvaH, papa sadaiva bhavatAM tAtviko'dhyavasAyaH, eSA tulA yathA tulAyAM tolitaM | samyaginyavadhAryate tayA'nenApyabhyupagamenAGgIkRtena ca yadvicAryamANaM saMgatimupaiti tat samyamityavadhAryate na zeSapiti, tuleba* YI tulA tayA, evametanmAnamityapi bhAvanIya, navaraM mAna-prasvAdi, 'pasappamANe iti etat pramANa, yathA pramANe pratyakSAyavisaM vAdi evameSo'pyabhyupagamo'visaMvAdIti bhAvaH, 'esa samosaraNe' iti, etat samavasaraNaM-bahUnAmekA mIlanaM, sarveSAmapi tatvAnAmasminnabhyupagame saMlulanamiti bhAvaH / 'iTe kaMte pie' ityAdi, iSTaH icchAviSayatvAt kAntaH kamanIyatamatvAt dIpa anukrama [65-66] kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~275~ Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [65-66] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [65-66]] dIpa anukrama [65-66] priyaH premanibandhanatvAt manojJo manasA samyagupAdeyatayA jJAtatvAt manasA abhyate-gamyate iti mano'maH sthairyaguNayogAt sthairyo vizvAsako vizvAsasthAna saMmataH kAryakaraNena bahumato bahutpena analpatayA mato bahumataH kAryavighAtasya pazcAdapi mato vaha(anupanaH ratnakaraNDasamAno, ratnakaraNDakAyadekAntenopAdeya iti bhAvaH jIviussavira' iti jIvitasyotsava iva | 0 jAvitotsavaH sa eva joyinotsavikaH,hRdayanandijananA, udumbarapuSpaM jhalabhyaM bhavati tatastenopamAna, 'sUlAiyaM vA' ityAdi zUlAyAmaziyena gataM zUlAnirga,etadeva byAcaSTe-zUlAyAM bhinnaH zUlAbhinnaH sa eva zUlAbhijJakastaM, tathA 'pagAhacca miti | ekaM ghAtaM, ekana yAneneti bhAvaH, 'kRDAhaca' mini kUTAghAta, kUpatitasya mRgare va ghAteneti bhAvaH / 'carhi ThANehi' ityAdi, tatra mumahadbhUtanarakodanAyedanamekaM kAraNaM dvitIya paramAdhArmika kathanaM tRtIya narakavedanIyakakSiyata udvijanaM caturtha naraka yuSmAkSarata udvija / 'cAha ThANehi ahugovavagara deve ityAdi sugamaM navaraM 'cattAri paMca vA joaNasae asubhe gaMdhe havai ' iti iha yadyapi navabhyo yojanebhyaH parato gandhapudgalA na ghANendriyagrahaNayogyA bhavanti, pudgalAnAM mandapariNAmabhAvAt ghrANendriyasya ca tayAvizatyabhAvAt , tathApi te atyutkagaMdhapariNAmA iti nabasu yojaneSu madhye anyAn pudgalAn utkaTagandhapariNAmena pariNapapati, te'pi Urca gacchantaH parato'nyAna te'pya-yAniti calAri paJca vA yojanazatAni yAvan gandhA, kevalamUrdhvamUdha mandapariNAmo gheditavyA, tatra yadA manuSyalo ke bahUni gomRtakakalevarAdoni | tadA pazca yojanazatAni yAvat gandhaH zeSakAlaM calAri tata uktaM catvAri pazceti // (muu065-66)|| tara NaM se parasI rAyA kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-asthi NaM bhaMte ! esa papagAuvamA, imeNaM Auditurary.com kesikamAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~276~ Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [67-74] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH zrIrAjamazrI malayagirIyA vRttiH / / 134 / / / puNa me kAraNa No uvAgacchati, evaM khalu bhaMte! ahaM annayA kayAI bAhiriyAe uvANasAlAra apegagaNaNAyaka daMDaNAyagaI saratalavara mAviyako TuMbiyainbhaseseNAvai satyavAhamaMtimahAmaMtigaNagadovAriyaamacaceDapI Dhamaddana garanigamadyasaMdhivAlehiM saddhiM saMparibuDe viharAmi / tae NaM guttiyA sakhaM salohaM sagevecaM avauNa (vAuDa) baMdhaNabaDaM coraM urNeti tae NaM ahaM taM pu. risaM jIvaMtaM caiva aDakuMbhIra pakkhivAvemi aumaeNaM pihANaeNaM pihAvemi aeNa ya taueNa ya AyAvemiyAha purisehi rakkhAvemi, tara ahaM aNNyA kayAI jeNAmeva sA aDakuMbhI tenAmeva vAgacchAmi uvAgacchitA taM aDakuMbhIM uggalacchAvemi uggalacchA vittAtaM purisaM sayameva pAsAmi jo cevaNaM tI akuMbhIe kei chideha yA vivareha vA aMtarei vA rAI vA jao NaM se jove aMtohito yAja bhaMte tIse aDakuMbhIe hojA kei chiDDe vA jAvarAI yA jao NaM se jIve aMtohito pahiyA Niggae. to NaM ahaM sahejjA parielA roekA jahA ano jIvo annaM sarIraM no taM jIvo taM sarIraM, jamhANaM bhaMte!tIse aDakuMbhIe Natthi kei chiDDe vA jAva niggara, tamhA supatiTTiyA me pannA jahA saMjIvo taM sarIraM no anno jIvo annaM sarIra / tae NaM kesI kumArasamaNe parasiM rAyaM evaM bayAsI-paemI ! se jahA nAmae kUDAgArasAlA siyA duhaolitA guttA guttaduvArA zivAya - gaMbhIrA, ahaNaM kei purise bheriM ca daMDaM ca gahAya kUDAgArasAlAe aMtI 2 aNuSpavisaha 2 tA kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA For Pale Only ~277~ 40*40-495% 4948-4944249 40 acchidrejI vagateH zaMkA taduttaraM ca sU0 67 / / / 134 / / jonary or Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [67-74] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] tIse kaDAgArasAlAe samvato samatA ghaNaniciyaniraMtaraNipichaDAI duvAravayaNAI pihei, tIse kUDAgArasAlAe bahamajAdesabhAe ThicA taM bheri daMDaeNaM mahayA 2 saNaM tAlejA, se paesI! se saheNaM aMtohito pahiyA niggacchaDa haMtA jiggacchA, asthi NaM paesI! tIse kUDAgArasAlAe kei chir3e vA jAvarAI vA jINaM se sahe aMtohito bahiyA Niggae, no tiNaDhe samajhe, evAmeva paesI! jIvevi appaDihayagaI puDhavi bhiccA silaM bhecA pabvayaM micA aMtohito pahiyA Nigacchada, taMsadahAhi NaM tuma paesI! aNNo jIvo taM vazatae NaM paesI rAyA kesikumArasamaNa evaM vadAsI-asthi NaM bhaMte ! esa paNNAuvamA imeNa puNa kAraNaM No uvAgakachaha, evaM khalu bhaMte! ahaM anayA kayAi bAhiriyAe uvaTThANasAlAe jAva viharAmi, tae NaM mamaNagaraguttiyA sasakvaM jAva uvaNaM ti, tae NaM ahaM (ta) purisaM jIviyAo vavarovemi jIviyAo vavarovettA ayokuMbhIe pakvivAmi 2 tA aumaeNaM pihAvemi jAva pacahapahiM purisehi rakkhAyemi, tae NaM ahaM annayA kayAI jeNeva sA kabhI teNeva uvAgacchai 2ttAtaM aubhi uggalacchAmi 2ttA ta aukuMbhI kimikuMbhipiva pAsAmiNo ceva NaM tIse aukuMbhIe kei chiTTei vA jAvarAI vA jatANaM te jIvA pahiyAhito aNupavidvA, jati NaM tIse aukuMbhIe hoja ke chiDei vA jAba aNupavidvA teNaM ahaM saddahejA jahA ano jIvo taM ceca, jamhA NaM tIse aukuMbhIe nasthi koi chiDeDa vA jAya 4. masomamera kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~278~ Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [67-74] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapanI malayagirIyA vRttiH taruNaddhayo zakti bhede upakaraHONa zaktiH prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] aNupaviTA tamhA supatihiA me paSNA jahA taM jIvo taM sarIraM taM ceva / tae Na kesIkumArasamaNe paesI rAyaM evaM vayAsI-asthi NaM tume paesI! kayAi ae dhaMtapubve thA dhamAviyaputve vAhatA asthi, se zRNaM paesI ! ae dhaMte samANe sabve agaNipariNae bhavati !, haMtA bhavati, asthi NaM paesI tassa ayassa kei chiDeha vA jeNaM se joI bahiyAhiMto aMto aNupaviDhe !, no iNamahe sama, evAmeva paesI! jIvo'vi appaDihayagaI puDhavi bhiccA silaM bhicA bahiyAhito aNupavisai, taM sarahAhi gaM tumaM paesI! taheva 4 // (suu067)|te NaM paesI rAyA kesIkumArasamaNaM evaM vayAsI-asthi gaM bhaMte ! esa paNNA uvamA imeNa puNa me kAraNaM no uvAgAchaha, asthi Na maMte! se jahAnAmae keI purise taruNe jAva sippovagae pabhU paMcakaMDagaM nisirittae ?, haMtA pabhU !, jati NamaMte ! mocceva purise cAle jAva maMdavinAye pabhU hojA paMcakaMDaga nisirittae, to Na ahaM sahejA 3 jahA anno jIvo taM ceva, jamhA NaM bhaite ! sa ceva se purise jAva maMdavinANe No pabhU paMcakaMDaya nisirittae tamhA supaiTThiyA me paNNA jahA taM jIvotaM cev| tae Na kesIkumArasamaNe paesi gaevaM bayAsI-se jahAnAmae kei purise taruNe jAva sippovagae NavaeNaM dhaNuNA naviyAe jIvAe navaeNaM isuNA pabhU paMcakaMDagaM nisirittae?, hatA, pabhU, so ceva NaM purise taruNe jAva niuNasippobagate korilieNaM dhaNuNA korilliyAe jIvAe korillieNaM usuNA pabhU paMcakaMDaga nisi Saintaintinian M ainrary.orm kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~279~ Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] mUlaM [ - ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH -- Jan Euration mUlaM 4040400 40 40 rita ?, No tiNamaTTe sama, kamhA NaM, bhaMte! tassa purisassa apajatAI uvagaraNAI havaMti, evAmeva paesI ! so ceva purise vAle jAya maMdavinnANe apajattovagaraNe, No pabhU paMcakaMDayaM nisistie, taM sadahAhi NaM tumaM paesI / jahA ano jIvo taM ceva 5 // (sU0 68 // tae NaM paesI rAyA kesIkumArasamaNaM evaM vayAsI asthi NaM bhaMte! esa paNNAuvamA imeNa puNa kAraNaM no vAgaccha, bhaMte! se jahA nAmae kei purise taruNe jAva sippovagate pabhU evaM mahaM ayabhAra vA tayabhAragaM vA sIsagabhAragaM vA parivahittae?, haMtA pabhU, so ceva NaM bhaMte! purise june jarAjajariyadehe siDhilavalitayAviNaTThagate daMDapariggahiyaggahatthe paviralaparisaDiyadaMtaseDI Aure kisa pivAsie dubale kilaMte no pabhU evaM mahaM ayabhAra vA jAva parivahittae, jati NaM bhaMte! sacce purise june jarAjajariyadehe jAva parikilale pabhU evaM mahaM ayabhAraM vA jAva parihie to NaM sahajA 3 taheva, jabhhA NaM bhaMte! se cetra purise junne jAva kilate nopana e mahaM ayabhAraM vA jAva parivahittae tamhA supatiTTitA me paNA taba tae NaM kesIkumArasama esi rAya evaM vayAsI se jahANAmae kei purise taruNe jAba sippovagae NaviyAe vihaMgiyAe yahi sikahiM Nava ehiM pacchayapiMDa ehiM paTTa evaM mahaM ayabhAraM jAva parivahittae ? haMtA pabhU, paesI se caiva NaM purise taruNe jAva sippobagae juniyAe dubbaliyAe puNakkhaiyAe bihaMgiyAe For Praise Only kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~280~ Zhong Yang O Lei Cui Piao $ Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [67-74] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAmapraznI malayagirIyA vRtti bhAravahanezaktibhede upa karaNabhedaH // 136 // prata sUtrAMka [67-74] juNNaehi dugyalaehiM ghuNakkhaiehi siDhilatayApiNaDaehi sikarahiM juSaNaehiM dubbaliehi ghuNakha. iehi pacchipiMDaehiM pabhU ega maha ayabhAra vA jAva parivahitae, No tiNa, kamhA NaM, bhaMte! tassa purisassa junAI uvagaraNAI bhavati, paesI! se ceva se purise junne jAva kilate juttobagara) to pabhU ega mahaM ayabhAra vA jAvaparivahitae, taM sarahAhi NaM tuma paesI ! jahA ano jIvo annaM sarIraM 6 // (suu069)|te Na se paesI kesikumArasamaNaM evaM bayAsI-asthi Na mate ! jAva no ubAgacchada, evaM khalu bhaMte ! jAba viharAmi. tae NaM mama jagaraguttiyA cora uvaNaMti, tae NaM ahaM taM purisaM jIvaMtagaM ceva tale mi taletA chavicya akabamANe jIviyAo vavarovemi 2ttA mayaM tulemi No ceva NaM tassa purisassa jIvaMtassa vA tuliyassa vA muyassa vA tuliyassa [Nasthi] kei ANatte vA nANatte vA omana vA tucchatte vA guruyatte vA lAyase vA, jati NaM bhaMte ! tassa purisassa jIvaMtassa vA tuliyassa muyassa vA tuliyassa kei annatte vA jAva lahayatte yA to NaM ahaM sahejA taM ceva, jamhANaM bhaMte! tassa purisassa jIyaMtassa vA tuliyassa muyassa vA tu. liyarasa nasthi kei annatte vA lahayatte vA tamhA supatiTThiyA me pannA jahA taM jIvo taM ceva / tae NaM kesIkumArasamaNe paesi rAya evaM vayAsI-asthi NaM paesI ! tume kayAi vatthI dhaMtaputve vA dhamAviyapubve vA!, haMtA asthi, asthi NaM paesI! tassa vatthissa puNNassa vA tuliyassa apuSaNassa dIpa anukrama [67-74] antarai M unarayog kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~281~ Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [67-74] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] vA tuliyassa kei aNatte vA jAva lahuyatte vA?, No tiNaDhe samajhe, evAmeva paesI! jIvassa agurulaghuyattaM paDucca jovaMtassa vA tuliyassa muyassa vA tuliyassa nasthi kei ANate vA jAva lahuyatte vA, taM sahahAhi NaM tuma paesI!taM ceva 71(ma.70) tae NaM paesI rAyA kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-asthi NaM bhaMte ! esA jAva no uvAgacchai. evaM khalu bhaMte ! ahaM annayA jAva coraM uva. pheti, tae NaM ahaM taM purisaM savvato samaMtA samabhiloemi, no ceva NaM tattha jIvaM pAsAmi, tae NaM ahaM taM purisa dahA phAliyaM karemi 2ttA sabbato samaMtA samabhiloemi, no ceva NaM tatva jIvaM pAsAmi, evaM tihA cauhA saMkheja phAliyaM karemiNo ceva NaM tattha jIvaM pAsAmi, jahaNaM bhaMte! ahaMtaM purisaM duhA vA tihA vA cauhA vA saMkhejahA vA phAliyaMmi vA jIva pAsaMto to NaM ahaM sahejA no taM ceva, jamhA NaM bhaMte ! ahaM taMsi duhA vA tihA vA cauhA vA saMkhijahA vA phAliyaMmi vA jIvaM na pAsAmi tamhA supatiTThiyA me paNNA- jahA ta jIvo ta sarIraM taM ceva / tae NaM kesikumArasamaNe paersi rAyaM evaM kyA se-mUhatarAe gaM tumaM paesI ! sAo tucchatarAo, keNaM bhate! tucchatarAe !, paesI! se jahANAmae keI purise vaNalthI vaNovajIvI vaNagavesaNayAe joI ca joibhAyaNaM ca gahAya kaTThANaM aDavi aNupavitA, tae NaM te purisA tIte agAmiyAe jAva kiMcidesaM aNuppattA samANA egaM purisaM evaM vayAsI-amhe NaM devANu SHREILLEGunintentration PRIMastaram.org | kesikamAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~282~ Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUla [67-74] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjaprazno malayagirIyA vRttiH jIvanamRtayo tulAvA va sti: chededarzane ca prata *jyotiH sUtrAMka na.70-2 [67-74] ppiyA! kahANaM aDavi pavisAmo, etto NaM tuma joibhAyaNAo joI gahAya amhaM asaNaM sAhejAsi, aha taM joibhAyaNe joI vijjhavejA eto gaM tuma kaTThAo joiM gahAya amhaM asaNaM sAhejjAsittikaTa kaTThANaM aDavi aNupavihA, tae NaM se purise tao muhattantarassa tesi purisANaM asaNaM sAhemittika jeNeva jotibhAyaNe teNeva uvAgacchada joibhAyaNe joI vijjhAyameva pAsati, tae NaM se purise jeNeva se kaDe teNeva uvAgacchada uvAgacchittA taM kaTTai savao samaMtA samabhiloeti no cevaNaM tasya joI pAsati, tae NaM se purise pariyaraM baMdhai pharamuM giNhA taM ka dahA phAliyaM karei sabyato samaMtA samabhiloei No ceva NaM tasya joI pAsai, evaM jAva saMkhejaphAliyaM karei savato samaMtA samabhiloei no ceva NaM tasya joI pAsaha, tae NaM se purise taisi kahaMsi duhAphAlie vA jAva saMkhejaphAlie vA joI apAsamANe saMte taMte parisaMte nizvipaNe samANe parasuM pagate ebei 2 pariyaraM muyai 2 evaM vayAsI-aho! mae tesiM purisANaM asaNe no sAhiettika ohayamaNasaMkappe citAsogasAgarasaMpabihe karayalapAlasthamuhe ahajmANocagae mUmigayadihie jhiyAi, tae Na te purisA kaTThAI chideti 2tto jeNeva se purise teNeva uSAgaItiztI se perisa ohayamaNasaMkappa jAva jhiyAyamANaM pAsati 2ttA evaM bayAsI-kimmai tuma devANupiyA! ohayamaNasaMkappe jAva sidhAyasi,ptae NaM se purise evaM payAsI-tusse meM dIpa anukrama [67-74] // 137 // SARELatini L asaram.org kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~283~ Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [67-74] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] devANuppiyA! kahANaM aDavi aNupavisamANA mamaM evaM vayAsI-amhe NaM devANuppiyA ! kaTThANaM aDavi jAva paviTThA, tae NaM ahaM tatto muhurtatarassa tujhaM asaNaM sAhamittikaha jeNeva joI jAva jhiyAmi, tae NaM tesi purisANaM ege purise chede dakkhe pattaDhe jAva uvaesalahe te purise evaM vayAsI-gacchaha NaM tujhe devANuppiyA ! pahAyA kayabalikammA jAva habvamAgaccheha jANaM ahaM asaNaM sAhemitikA pariyaraM baMdhai 2 parasuM giNhai 2ttA saraM karei sareNa arANa mahei joI pArei 2 joI saMdhukkheDa tesiM purisANaM asarga sAi, tae Na te purisA pahAyA kayavalikammA jAva pAyacchittA jeNeva se purise teNava uvAgacchaMti, tae NaM se purise tesi purisANaMhAsaNayaragayANaM taM viula asaNaM pANaM khAimaM sAima uvaNe, tae NaM te purisA ta viulaM asaNaM 4 AsAemANA vIsAemANA jAvaviharati, jimiyabhuttatarAgayA biya samANA AyaMtA cokkhA paramasuibhUyA taM purisaM evaM vayAsI-aho NaM tuma devANuppiyA ! jaDDe mUTe apaDie NiviSNANe aNuvaesaladdhe je NaM tuma icchasi kAMsi duhAphAliyaMsi vA joti pAsittae, se eeNaNaM paesI! evaM bubaha mUDhatarAe NaM tumaM paesI! tAo tucchatarAo 8 // (sU071 ) // tae NaM paesI rAyA kesikumArasamaNaM evaM bayAsI-juttae NaM bhaMte ! tumbhaM iyacheyANaM dakkhANaM cuhANaM kusalANaM mahAmaINa viNIvANaM vipaNANapattANa uvaesalaDANaM ahaM imIsAe mahAliyAe mahavaparisAe majjhe Taurasurare.org kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~284~ Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) Thaha prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] mUlaM [67-74] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH zrIrAjamazrI malayagirI yA vRttiH // 138 // Education i [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) 446 ucca ehi Ausehi Auttie udyAvayAhi uNAhi usinae evaM nirbhachaNAhi nicchoDA0i, tara NaM kesIkumArasamaye pasi rAyaM evaM vayAsI-jANAsi NaM tumaM parasI / kati parisAo paNNatAo, bhaMte jANAni caMttAri parisAo paSNatA, tajahA khatiyaparisA gAhAiparasA mANaparisA isiparisA, jANAsi NaM tumaM paesI raayaa| eyAsi ca uNha parisArNa kassa kA daMDaNI paNA, haMtA ! jANAmi je NaM khatiyaparisAe avarajha se NaM hatthacchiSaNaevA pAyacchie. bA. sIsacchiNNae vA salAie vA egAhace kUTAhace jIviyAo vavarovijar3a, jeNa gAhAyahaparisAe avarajjhai se NaM taraNa vA veDheNa vA palAleNa vA veDittA agaNikAevaM zAmila, jeNaM mAhaNaparisAe avarajjhai se NaM aNihAhiM akatAhiM jAva amaNAmAhi hi uvAlabhittA kuMDiyAlaMchaNae vA suNagahaNae vA kIrai nivvisae vA ANavijaha, je NaM isiparisarr avarajjhai se NaM NAiaNiTThAhiM jAva NAiamaNAmAhiM varamUhi upAlambhai, evaM ca tAva parasI ! tumaM jANAsi tahAvi NaM tumaM mamaM vAma vAmeNaM daMDa deNaM paDikUlaM paTikUleNaM paDilomaM paDilomegaM vivazvAsa vivadyAseNaM vaTTasi. tara NaM parasI rAyA kesi kumArasamaNa evaM va yAsI evaM khalu ahaM devANuppiehiM paDhamilluegaM caiva vAgaraNaM saMlate tara NaM mamaM imeyAsve athie jAva saMkappe samupajitthA, jahA jahA NaM eyassa purisassa vAmaM vAmeNa jAva vivacAsaM kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA For Parts Only ~285~ 69-4404 yayA payevU tathA da vyavahAroca sU. 72 / / / 138 / / narr Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [67-74 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH Jain Education vivacAseNaM vahissAmi tahA tahA NaM ahaM nANaM ca nANovalaMbhaM ca karaNaM ca karaNovalaM ca daMsaNaM ca daMsaNovalaMbhaM ca jIvaM ca jIvovalaMbhaM ca uvalabhissAmi, taM eeNaM ahaM kAraNaM devApiyANaM vAmaM vAmeNaM jAva vivacAsaM vivacAseNaM vahira, tara NaM kesIkumArasama parasIrAya evaM vayAsI-jANAsi gaM tumaM parasI kaha vabahAragA paNNattA ?, haMtA jANAmi, cattAri vavahAragA paNNattA-deha nAmege No saNNaveha sannavei nAmege no deha ege devi sannave vi ege jo de No Nave, jANAsi NaM tumaM parasI / eesiM caunhaM purisANaM ke bavahArI ke avavahArI ?, haMtA jANAmi, tattha NaM je se purise dei No saNNavei se NaM purise vavahArI. tattha je se purise No dei saNNaveha se NaM purise bavahAro, tattha NaM je se purIse devi sa vedavi se purise vabahArI, tattha NaM je se purise No dei No sannaha se NaM avavahArI, evAmeva tumapi vavahAro, No cevaNaM tumaM parasI avavahArI (sU0 72) tae NaM paesI rAyA kelikumArasamaNa evaM vayAsI tujhe NaM bhaMte! iyacheyA dakkhA jAva ubaesalaDhA samatthA Na bhaMte! mamaM karayalaMsi vA AmalayaM jovaM sarorAo abhinivahittANaM ubabhittara, teNaM kAleNaM teNaM samaraNaM para sissa raNNo adUrasAmaMte vAupAe saMbutte, taNavaNa sahakAe eyaha veyaha calai phaMdai ghara udIraha taM taM bhAvaM parima, ta Na kesI kumArasamane parasitayaM evaM vayAsI- pAsasi Na tumaM pa sIrAyA ! evaM taNavaNa kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA For Pernal Use Only ~286~ nary org Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUla [67-74] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAmapanI malayagirIyA vRttiH vAyuvajjIvA zanam - stikunthusa prata sUtrAMka [67-74] // 119 // ma.73-4 dIpa anukrama [67-74] ssaI eyaMta jAva taM taM bhAvaM pariNamaMtaM !, haMtA pAsAmi, jANAsi NaM tuma paesI! evaM taNavaNassahakArya kiM devo cAlei asuro thA cAlaNAgo vA kinnaro vA cAleDa kiMpuriso vA cAleha mahoragI yA cAlei gaMdhaco vA cAlei ?, haMsA jANAmi, NA devo cAlei jAva No gaMdhayo cAlei bAuyAe cAlei, pAsasiNaM tuma pesii| etassa vAukAyassa sarUvissa sakAmassa sarAgassa samohassa saveyassa salesassa sasarIrassa rUvaM ?,No tiNadve0, jai gaM tuma paesIrAyA! eyassa vAukAyassa sarUvissa jAva sasarIrassa rUvaM na pAsasi taM kaha NaM paesI! taba karayalaMsi vA Amalaga jIvaM uvadaMsissAmi , evaM khalu paesI! dasaTANAI chaumasthe maNusse sababhAveNaM na jANai na pAsai, taMjahA-dhammatthikArya 1 adhammasvikArya 2 AgAsasvikArya 3 jIva asaroravadaM 4 paramANapogagala 5 saI 6 gaMdha 7 vAyaM 8 arya jiNe bhavissai vA No bhavissai 9 ayaM sabadukkhANaM aMtaM karessA vA no vA 10, patANi ceva uppannanANadasaNadhara arahA jiNe kevalI sababhAveNaM jANA pAsaha, taM-dhammatdhikArya jAva no vA karissai,taM sadahAhi me tuma paesI! jahA ano jIvo se ceva 9 // (suu073)|| taeNaM se paesIrAyA kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-se nUrNa bhNte| hathissa kuMthussa ya same ceva jIve ,haMtA paesI! hathissa ya kuMthussa ya same ceva jIve, se guNaM bhaMte hatthIu kuthu appakammatarAe ceva appakiriyatarAe ceva appAsavatarAe ceva evaM AhAranIhAraussAsa 139 // kesikumAra zramaNaM sArdha pradezI rAjJasya dharma-carcA ~287~ Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [67-74] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] nIsAsaDIe mahajuiappatarAe ceva, evaM ca kuMthuohatthA mahAkammatarAe ceSa mahAkiriya jAva?,hatA paesI! hatthIo kuMdhU appakammatarAe ceva kuMthuo vA hatthImahAkamatarAe ceva taM ceva, kamhANe bhaMte! hathissa ya kuthussa ya same ceva jIve ,paesI! se jahA NAmae kUDAgArasAlA siyA jAva gaMbhIrA ahaNa ke purise joI va dIvaM bagahAya taM kUDAgArasAlaM aMto 2 aNupavisai tIse kaDAgArasAlAe sapto samaMtA ghaNanicipaniraMtarANi Ni chiDDAI duvAravayaNAI pihetiratIse kUDAgArasAlAe yahamajjhadesabhAe taM paIvaM palIvejA, tara NaM se paIve taM kUDAgArasAlaM aMtoraobhAsaha ujjovei tavati pabhAsei, No ceva NaM bAhi, ahaNaM se purise te paIca ijaraeNaM pihejA, tae se parDave se DarayaM aMto obhAsei, No ceva NaM iDaragasta bAhi No ceva NaM kUragArasAlAe bAra evaM kilijeNaM gaMDamANiyAe pacchiDieNaM ADhateNaM ahAteNaM patthaeNaM ahapathaeNaM aTTamAiyAe cAumbhADyAe solasiyAe chattIsiyAe causa TThiyAe dIvarcaparaNaM tae NaM se padIye dIvacaMpagasa aMto obhAsati4, no ceva paM dIvacaMpagassa yAhi, nI ceva NaM ca usaTTiyAe bAhi. No cevaNaM kUDAgArasAlaM No ceva NaM kUDAgArasAlAe bAhi, evAmeva parasI! jIvavi jaM jArisarya padakammaniyaI boMdi Nivattei taM asaMkhejehiM jIvapadesehi sacittaM karei khuDDiyaM vA mahAliyaM vA, taM sahAhi NaM tuma paesI! jahA apaNo jIvo taM ceva NaM / (suu074)| S itaram.org kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~288~ Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [67-74] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] zrIrAjapanI 'asthi NaM bhaMte ! esa pannAuvamA' asti bhadanna ! prajJAno-buddhivizeSAdupamA, 'apagagaNanAyage 'syAdi, kezipradezimalayagirIyA vRttiH gaNanAyakA:-prakRtimahattarAH daNDanAyakA:-nantrapAlA rAjezvaranalabaramAimbika kauTumbikebhyazreSThisenApatisArthavAhamantri- vAdaH mahAntrigaNakadauvArikAH pAguktArUpAH apAtyA-rAjyAdhiSThAyakAH ceTA:-pAdalikAH pIThama-mAgukA ngr-mgr||140|| vAsiprakRtayaH nigamA:-kAraNikAH datA-anyeSAM gatvA ganAdezanivedakAH saMdhipAlA-rAjyamandhirakSakA: 'nagaraguttiyA' || iti nagararakSAkAriNaH 'sasakvaM' ini mamAthi sahoda-salodraM 'sageveja' grIvAnibaddhakiMcilobhramityarthaH, ' avA uDa ' apAvRbandhanabaddhaM cauramiti / 'bheri daMDa ceti merI-hakA daNDo baadndssttH| 'vAma vAmeNa' mityAdi, vAma mAyAmena evaM daMra deNetyAyapi bhAvanIya / 'deDa nAmege no sannabaha iti dadAti-dAnaM prayacchati na saMjJApayati-na samya- 17 gAlApena manoSayani, caturbhaGgo pAThasiddhA, 'evAmeva paesi! tumaMpi vavahArI' iti yadyapi tvaM na sampagAlApena mAM | saMtoSayasi tathApi mama viSaye bhaktivahamAnaM ca kurvana AyapuruSa iva vyavahAryava nAgyavahAgI, etAvatA ca 'mUDhatarAe tuma IT paesI! tao kaTTahArayAo' ityanena bacasA yat kAluSyamApAditaM tadapanItaM paramaM ca saMtoSa prApita iti / 'haMtA Mi paesI hathissa ! kuMthussaya same ceva jIve' iti pradezAnAM tulyatvAt , kevalaM saMkocavikocadharmatvAt kundhuzarIre saM-1 | kucito bhavati, hastizarIre vistunaH uktaza-"Asaja kaMdhudeha tattiyamico gayaMmi gymitto| na ya saMjujjai jobo saMkoyavikoyahohi |atr na mayumane joyaH pakoca vikocadoparAbhyAmiti, nayostasya mvabhAvanayA'pAgapAta , tathA cAra pradIdRSTAnto vakSyate, athavA 'kammatarAe ceve' tyAdi, 'kamme' ApuSkalakSaNaM kriyA-kAyikyAdi AzrayaH-mANAti 140 // SAREaratinine kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~289~ Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] mUlaM [67-74 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH Jan Education in [bhAga - 15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 (mUlaM + vRttiH) - Ben Xue Zhong An An Zhong Li Zhong Zhong pAtAdiH AhAranIhArocchrAsa nivAsAdi yaH isvipa goli nAma yatra gobhaktaM mahiSyate, pacchikATikAmA AkA skulavArddhakulavA magadhadezana sidvA dhAnyamAnavizevAH, deza e rasamAnavizeSAH, dIpacammako- dIpasthaganakaM, 'evAmetretyAdi nigama, "jaha dono padar3a ghare pIvitaM gharaM pagA / apanavAre taM taM evaM jovo sadehAI // 1 // " iti // ( 0 67-68-69-70-7172-73-74 ) // taeNa paesI rAyA kesi kumArasama evaM babAsI evaM khalu bhaMte! mana ajagAsa esa sannA jAna samosaraNe jahA tajIbo taM sarIraM no anno jIva anaM sarIraM tayAtaraM caNaM mana piugo'vi esa tayAnaMtaraM mamavi esA saggA jAva sosara, taM no khalu ahaM bahupurisa paraMparA kulani ssiyaM diTThi chaMdessAmi, taraNaM kesIkumArasa naye pahAsa rAye evaM vavAsI mANaM tuma parasI pacchAtAvie bhavenAsi jahA va se purise avahAra e, ke NaM bhaMte! se avahArara?, parasI ! se jahANAmara keI purisA atthatthI atthagavesI atthA atyarkakhiyA atyapivAsiyA atthagavesagavAe viu paNiya DamAyAe subahaM bhatapANavatthavarga gahAva evaM mahe akAmiyaM dvijAvAyaM dIhama aDavi aNupaviTThA, taraNaM te purisA tose akAmiyA aDavIra kaMci detaM appattA samANA egamahaM ayA kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA For Para Use Only ~290~ 1-40)-09-18) 09546) 400 409040 Antrary org Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [75-80] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [75-80] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: bIrAjamanA - ayojJAta malayagirI garaM pAsaMti, aeNaM sahato samatA AipaNaM vicchiSNa sacchaDa uvacchaDaM phuDa gADha avagADha pAsaMti yA vRttiH 2ttAhatuTTa jAvahiyayA annamannaM sahAti 2 tA evaM vayAsI-esa NaM devANuppiyA! ayabhane 142 // iTTe kaMte jAca maNAme, te seyaM khalu devANuppiyA! amha ayabhArae caMdhittaettikahu annamannassa eyama? parisuNetira ayabhAra baMdhati ra ahANupuTIe saMpatthiyA, tae NaM te purisA akAmiyAe jAva aDavIe kiMci desaM aNupattA samANA ega mahaM tauAgaraM pAsaMti, taueNa AiNNaM taMceva jAca sahAyatA evaM vayAsI-esaNaM devANuppiyA! tajyabhaMDe jAva maNAme, appeNaM ceya taueNaM subaI ae bhati, taM seyaM khalu devANuppiyA! ayabhArae chaDDecA tajyabhArae paMdhiesika amarasa aMtie eyamaTTha paDimuNeti 2cA ayabhAra chau~ti 2ttA tajyabhAraM baMdhati, tastha NaM ege puArase jo saMcAei ayabhAraM chattae tauyabhAra paMdhittae, tae NaM te purisA te purisaM evaM vyAsI-esaNaM devANuppiyA! tauyabhaMDe jAva subahuM ae labbhati, taM chaDehi NaM devANuppiyA! ayabhAragaM, upabhAragaM baMdhAhi, tae NaM se purise evaM vadAsI-dUrAhaTe me devANuppiyA ! ae cirAhane meM devANu piyA! ae aigADhabaMdhaNaya me devANuppiyA! ae asiliTThabaMdhaNabaddha devANuppiyA! aepaNiyabaMdhaNabahe devANuppiyA! ae, No saMcAemi agrabhAragaNDettA tauyabhAragaM M // 141 // baMdhitae |le Na te purisA taM purisaM jAhe jo saMcAyati bahahiM AghavaNAhi ya pannavaNAhi ya dIpa anukrama [75-80] kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~291 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ------------- mUlaM [75-80] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [75-80] Adhavizae vA paNavirue vA tayA ahANupubIe saMpatthiyA, evaM taMbAgaraM ruppAgara suvannAgaraM rayaNAgara vairAgara, lae NaM te purisA jeNeva sayA jaNavayA jeNeva sAI 2 nagarAI teNeva uvAgacchanti 2ttA vayaravikaNayaM karatitA subahRdAsIdAsagomahisagavelagaM giNhaMti 2ttA adrutalamusiyathaDasage kArAvati pahAyA kayayalikammA uppi pAsAyavaragayA phuhamANehiM muiMgamasthaehi battIsaivaha ehiM mArapahi varataruNIsaMpauttehiM uvaNacijamANA uvalAlijjamANA iDhe sahapharisa jAba viharati / lae NaM se purise ayabhAreNa je.va sae nagare teNeva uvAgacchada ayabhAreNaM gahAya ayavidhiNaNa kareti 2 tAsasi appamollaMsi nihiyaMsi jhINaparivae te purise chappiM pAsAyavaragae jAva viharamANe pAsati 2ttA evaM dhayAsI-aho NaM ahaM adhanno apunnI akayastho akayala varuNo hirisirivajie hINapuSaNacAudase duraMtapaMtalavakhaNe, jati NaM ahaM mitANa yA NAINa vA niyagANa vA surNatao to ahaMpi evaM ceva uppi pAsAyavaragae jAva viharaMto se teNa?Na paesI evaM bukhAi-mA NaM tuma paesI pacchANutAbie bhavijAsi, jahA va se purise ayabhArie 11 // (sU075) / / estha NaM se paesI rAgA saMyuddhe kesikumArasamaNaM vaMdara jAya evaM bayAsI-No khalu bhaMte ! ahaM pacchANutAbie bhavissAmi jahA va se pUrise ayabhArie, taM icchAmi devANuppiyANaM aMtie kevalipattaM dhamma nisAmitapa, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA dIpa anukrama [75-80] kesikamAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~292~ Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [75-80] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjapraznI malayagirI yA vRtiH dharmasvIkAvinayazva sU.76-7 // 142 // prata sUtrAMka [75-80] paDivaidha0, dhammakahA jahA cittassa, taheva gihivamma paDivAjA2ttA jeNeva seyaviyA nagarI teNeca pahArettha gamaNAe // (suu076)||trnn kesI kumArasamaNe paersi rAya evaM vayAsI. jANAsi tuma paesI! kaha AyariyA patratA, haitA jANAmi, tao AyariA paNa tA, taMjahAkalAyarie sippAyarie dhammAyarie, jANAsiNaM tuma paesI tesa tihaM AyariyANaM kassa kA viNayapaDivattI pajiyavA?, hatA jANAmi, kalAyariyasa sippAyariyassa uvalevarNa samaujaNaM vA karejA purao puSpANi vA AgajA majAvejA maDAvejjA bhoyAvinA vA viulaM jIvitArihaM pIidANa dalae lA puttANatti vitiM kapejA, jye| dhamnAyariyaM pAlijA tatthava vaMdekhA NamaMtajA sakArajA sammAnA kalAgaM maMgalaM devarva ceye pajuvAsenA phAsuesa. NijjeNaM asaNapANakhAimasAimegaM paDilAbhelA pADihAriraNaM poTakalAmijAsaMthAraeNaM uva. nimaMtejA, evaM ca tAva tuma paesI! evaM jANAsi tahAvituma ma vAma vAme gaMjAva bahittA mama eyamaI akkhAmittA jeNeva sevaviyA nagarI tegeva pahAretya gamagAe, tara NaM se paesI rAyA kesi kumArasamagaM evaM vadAsI-evaM khalumaMte! mama eyArU ajhasthira jAva samuppajijasthAevaM khalu ahaM devANupiyANaM vAma vAmegaM jAva vahieta se khaju me kara pApamApAra rayaNIe jAva tevasA jalase mere parivAla sahi saMparibuDApta devA guthie vaMditA namesitae eta dIpa anukrama [75-80] Inn142 // Enginrary.om | kesikumAra zramaNaM pArve pradezI rAjasya dharma-svikAram ~293~ Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [75-80] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [75-80] bhujo 2 samma viNaeNaM khAmittaettika jAmeva disi pAuna bhUte tAmeva disi paDigara // tae NaM se paesIrAyA kalaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva teyasA jalate hanu: jAva hiyae jaheva kRNie taheva niggacchada aMteurapariyAla sahi saMparikhuDhe paMcaviheNaM abhigameNaM vaMdaha namasaha eyama bhujjI2 samma viNaeNaM khAmeha (sU077)taraNa kesI kumArasamaNe paesissa rapaNo sUriyakaMtappamuhANaM devINaM tIse ya mahatimahAliyAe mahavaparisAe jAva dhamma parikahei / tae NaM se paesIrAyA dhamma socA nisamma udvAe uti ra kesi kumArasamaNaM vaMdaha narmasai 2ttA jeNeva seyaviyA~ nagarI te geva pahAretya gmgaae| taraNa kesI kumArasamaNe parasirAyaM evaM vadAsI-mA gaM tuma paesI! purvi ramaNijje bhavittA pacchA aramaNi je bhavilAsi, jahA se vaNasaMDe i vA NasAlA i vA ikkhuvAie ivA khalavADae ivA, kahaNaM bhaMte!, vaga saMDe pattie puphie phalie hariyagarerijamANe sirIe atIva upasobhemANe 2 ciTThai tathA gaM vagare rama. Nijje bhavati,jayA Na vaNasaMDeno patie no puphie no phalie no hariyagarirelamAyaNo sirIe aIva 2 uvasobhemANe ciTTai tayA NaM junne jhaDe parisaDiyapaMdupatte sukarukkhe iva milAyamANe ciTThai tayA tathA Na caNe No ramaNijje bhavati, jayA NaM NasAlAvi gijai vAijaha nacijaha hasijAi ramijjai tayA NaM NasAlA ramaNijA bhavA, jayA NaM nasAlA No gijA jAya No ramijai dIpa anukrama [75-80] SINEmiratinicaa ~294~ Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [75-80] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: zrIrAjamanIsa malayagirIyA vRttiH DAkSAmaNA dAnopadezaH sU.77-78 // 143 // prata sUtrAMka [75-80] tayA NaM NasAlA aramANijA bhavati, jayA NaM ivakhuvA he zikAi bhii sijjai pijai dijjai tayANaM paravAne ramaNije bhavai, jayANa ivakhuvAhe jo chipajai jAva tayA ikaravAye aramaNije bhavAha, jayA NaM khalavAne upahubhai uDDuijjai mala ija i muNijjai khajjai pijjA dijjai tayANa salavAra ramaNije bhavati, jayA gaMdala vADemo ucchuubhai jAca aramaNiNje bhavati, se seNaDhaNa parasIeca buimANa tumaM paesI! puddhiramaNirAje bhavittA pacchA aramaNijje bhavijjAsi jahA raNasaMcA , tae NaM paesI kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-jo vastu bhaMte ! ahaM puci ramagiraje madirAparachA aramaNije bhavirasAmi, jahAvarunei vAjAya halavAivA, ahaMNa seya. viyAna garIpamuva bAI satta gAmasahassAI cattAri bhAge karissAmi, ega bhAga balavAhaNassa dalaissAmi, ega bhAgaM kuTThAgAre hubhirasAmi, ega bhAga aMteurarasa dalAirasAmi, egeNa bhAgeNa mahatimA halayaM hAgArasAlaM karirasAmi, tathaNaM yaha hi purisehi disabhaimataveyajehiM vila asaNaH uvakarUhAtAbaraNa samayamAhaNabhivaruyANa paMthiyapahiyANaM paribhAemANe 2 yahUhi sIlacyaguNavayaberamaNapAla pANaposahovavAsarasa jAva biharirasAmiArika jAmeva disi pAumbhUe tAmeva disi pahigae / / (s078)|| tae NaM se paesI rAyA kallaM jAva teyasA jalate seyaviyApAmokkhAI satta gAmasaharasAI yatAribhAe kIrai, egaM bhAgaM balavAhaNarasa dalAi jAva kUDAgArasAla karei, Xue Zi An Ting Zhong Jiang Lu Fa Ting Tou Chan dIpa anukrama [75-80] 143 // . ~295 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [75-80] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [75-80] dIpa tastha Na bahahiM purisehi jAva udhara sattA bahaNa samaNa jova paribhAemANe viharai ||(suu0 79) / tae Na se parasIrAyA samaNovAsae abhigayajIvAjIve0 viharai, jappabhiI ca NaM paesIrAyA samaNobAsae jAe tappabhiI ca Na rajaM ca rahUM ca balaM ca vAhaNaM ca kosaM ca koDhAgAraM ca puraM ca aMte. jaraM ca jaNavayaM ca aNAdAyamA yAvi viharati / tae NaM tIse sUriyakatAe devIe imeyArUve ajjhathie phAya samuppajitthA-UppabhiI ca NaM paesI rAyA samANocAsae jAe sappamidaM ca NaM raca rahU~ jAva aMteuraM ca mamaMjaNavayaM ca aNAdAyamA biharaha, tai seyaM khalu me paersi rAya keNathi satthapaoeNa vA aggipaoeNa vA maMtappaogeNavA visappaogeNa vA uddavettA sU. riyata kumAraM rajje ThavittA sayameva rajjasiri kAremANIe pAlemANIe viharittaettikaha evaM sapeheda saMhitA sariyakaMtaM kumAraM sahAvei saddAvittA evaM vayAsI-jappabhiI caNaM paesI rAyA samaNovAsae jAe tappabhiI caNaM rajjaM ca jAva aMteuraM ca NaM jaNavayaM ca mANassae ya kAmabhoge aNAdAyamANe biharaha, tai seyaM khalu tava puttA ! paesi rAya keNai sasthappayogeNa vA jAva udavittA sayameva rajasiriM kAremANe pAlemANe viharittae / tae NaM sUriyakaMte kumAre sariyakatAe devIe evaM yutte samANe sUriyakatAe devIe eyamahU~ jo ADhAi no pariyANAi tusiNIe saMcii, tae NaM tIse sariyakatAe devIe imeyArUve ajamathie jAva samuppajitthA mA NaM sUriyakaMte imAre pae. anukrama [75-80] ~2964 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [75-80 ] dIpa anukrama [75-80] mUlaM [75-80 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH zrIrAjaprazno malayagirIyA vRttiH // 144 // [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) (340500 sissa ranno imaM rahassabheyaM karissahattika upaesissa raNNo chidANi ya madhmANi ya rahasvANi ya vivarANi ya aMtarANi ya paDijAgaramANI2 vihrh| tae NaM sUriyakaMtA devI annayA kayAda esissa raNNo aMtaraM jANa asaNaM jAva khAimaM savavatthagaMdhamallAlaMkAraM visappajogaM paraMja, esissa raNNo vhAyarasa jAva pAyacchittassa suhAsaNavaragayassa taM visasaMjutaM asaNaM vatthaM jAva alaMkAraM nisirei ghAtai / tae NaM tassa paesissa ragNo taM visasaMjutaM asaNaM 4 AhAremANassa sarIragaMmi veNA pAunbhUyA ujjalA vipulA pagADhA kakasA kaDudA caMDA tivA dukkhA duggA dura hiyAsA pittajaraparigayasarIre dAhavakaMti yAvi viharai || (sU080 ) | 'kalaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva teyasA jalate' iti, atra yAvatkaraNAt kavalakopammiliyaMmi ahApaMDure pabhAe racAsoga kiMmupalAsapura phagujarAgasarise kalAganaligi bohara uhi mi sUre sahassarassimmi diNayare iti parigrahaH asyAyamarthaH kalpamiti kAbhAtAyAM rajanyAM phullotpala kamala komalonmIlite phullaM vikasitaM taca tat utpalaM taba kamala-dariNavizeSaH phulolakamalau tayoH komalam - akaThoramunmIlitaM yathAsaMkhyaM dalAnAM ca nayanayodha yasmin tatayA tasmin atha rajanIvibhAvAntaraM pANDure-zuke prabhAte, 'rattAsoge'tyAdi, raktAzokasya prakAzaH sa ca kiMzukaM ca-pAcapuSpaM zukamukhaM ca guA - phalavizeSo raktakRSNastadarthaM ca vAni teSAM sahaze - AraktayA samAne 'kamalAgaranaliNi For Pale Only ~297~ dAnAya rAjyabhAgaH vivadAna mU. 79-80 // 144 // Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ----------- mUlaM [75-80] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [75-80] dIpa saDayohae' iti kamalAkarA:-idAsteSu nalinokhaNTAsteSAM bokke 'utthite' udayamApte ' sUrie' Aditye | sahasrarazmI 'dinakare' divasakaraNazIle tejasA jvalite / 'rerijamANe' iti haritatayA dedIpyamAne 'mA | tume purva ramaNijje bhavittA pacchA aramaNijje bhavijAsi' ityAdenyatyAyaM bhAvArthaH-pUrvamanyeSAM dAtrA bhUtvA sammati jainadharmapatipakyA tepAmadAtrA na bhavitavyamasmAkamatarAyasya jinadharmApabhrAnanasya ca prsktH| 'yaNA pAunbhayA ujjalA' ityAdi, ujjvalA duHkharUpatayA nirmalA mukhalezenApyakalaGkiteti bhAvaH vipulA-vistIrNA sakalabharIrakhyApanAta pragAdA-prakarSaNa mamapradezivyApitayA samavagAhA, karkaza ina karkazA, kimukai bhavati ?-yathA karkazapASANasaMgharSaH zarIrasya khaNTAni ghoTayati evamAtmapadezAn troTayaMto yA vedanopajAyate sA kazA, tathA kadukA pittaprakopaparikalitasya roDaNyArikadravyamiyopabhujyamAnamatizayenAmItijaniketi bhAvaH, paruSA manaso'nova sakSavajanikA, niSTharA-aprapatI kAratayA durbhadA'ta eva caNDA-rudrA totrA-atizcApinI dukhA-duHkharUpA durladhyA pitadharaparigatazarore vyutkAntyA cApi-dAhotpapayA cApi viharati-tiSThati // (muu074-75-76-77-78-79-80)|| taeNaM se paesI rAyA sUrIyakaMtAra devIe attANaM saMpalarka jANittA sUriyakatAe devIe magasAvi appadassamANe jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchaha 2ttA posahasAla pamajA2ttA ucArapAsavagabhUmi paDileheDa 2ttA dambhasaMthArage saMtharei 2ttA dambhasaMdhAragaM durUhaha 2ttA puratyAbhimuhe saMpaliyakanisanne karapalapariggahiyaM sirasAvattaM aMjali mattharattika evaM vayAsI-namo'tyu anukrama [75-80] REatinimill ~298~ Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [81-82] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: I zrIrAjapanI malaya girI-2 yA dRciH ArAdhanA hamatijJa prata 081-2 sUtrAMka // 145 // [81-82] meM arahatANa jAva saMpattANa / namo'tthu Na kesissa kumArasamaNassa mama dhammovadesagassa dhammAyaripassa, vadAmi gaM bhagavaMta tattha mayaM iha gae, pAsa me bhagavaM tattha gae iha gatikA baMdara mamaMsaha, puripi Na bhae kesirasa kumArasamaNassa aMtie thUlapANAhavAe pacavAvAe jAva pariggahe, taM iyANipi NaM tasadeva bhAvato aMtie sataM pANAivAyaM pacakkhAmi jAva pariggahaM sarva kohaM jAva michAdasaNasAlaM, akaraNijaM joya paJcakavAmi, sau asaNe caubviha pi AhAraM jAva jIvAe pathakkhAmi, japi ya me sarIraM i9 jAva phusaMtutti eyapi ya NaM carimehiM UsAsanissAsehiM vosirAmi. tika AloiyapaDikate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sUriyAme vimANe uvavApasabhAe jAva vaNNo / tae NaM se sUriyAme deve ahaNovavannae ceva samANe paMcavihAe pajjattIe pajatibhAvaM gacchati, saM0-AhArapajattIe sarIrapajattIe iMdipapajjatIe AgapajjanIe bhAsamaNapajanIe,taM evaM khalu bho! sariyAbheNaM deveNaM sA dilA devir3I 3vvA devajulI dive devANubhAye laDhe patte abhisamajhAgae // (suu081)|| mUriyAbhassa gaM bhaMte ! deva. ssa kevatiyaM kAlaM ThitI paNNatA, goyamA! cavAri paliovamAI ThitI paNastA,se Na sUriyAme deve tAo logAo AukvaeNaM bhavakkhaeNaM ThiDakvaeNaM atara cahanA kahiM gamihiti kahiM uvabacihiti, gothamA ! mahAvidehe vAse jANi imANi kulANi bhavati, taM0-aDhAI disAI ghiu dIpa anukrama [81-82] murary.com pradezI rAjJasya AgAmi bhavA: evaM mokSa-prApti: ~299~ Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [81-82] dIpa anukrama [81-82] [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [81-82] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH lAI vicchipaNavibhavaNasayaNAsaNajagavAhaNAraM bahudhaNabahujAtarUvarayayAI AogapaobicchayA bhasapANAI bahUdAsI dAsagomahisagavela gappabhUyAeM bahujaNassa aparibhUtAeM, tattha kAyare kulesa puttatAe phvAissara / tae NaM taMsi dAragaMsi bhagayaMsi veva samAsi ammApaNaM bamme DhA pahaNNA bhavissara / tae NaM tassa dArayassa navahaM mAsANaM bahuparipurNa amANa rAhaMdiyANaM vitikaMtANaM sukumAlapANipAyaM ahINa va DipuNNapaM ci diya sarIraM lakkhaNavaMjaNaguNovadheyaM mANummANapamANapaDipunnajAyasavaMgasuMdaraMga sasisomAkAraM karta piyadasaNaM suruvaM dArayaM pyaahisi| tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro paDhame divase ThitivayaM karehiMti tatiyadivase caMdasUradaMsaNigaM karissaMti chaTTe divase jAgariyaM jAgarissaMti ekArasame divase kI saMpatte bArasAhe divase Nivise asura jAyakammakaraNe cok saMmajiobali viDalaM asaNavANakhAimasAimaM ubakkhaDAverasaMti 2 mittaNAiNiyamasayaNasaMbaMdhi parijaNaM AmaMtettA tamo pacchA pahAyA kapavalikammA jAva alaMkiyA bhoyaNamaMDasi suhAsaNavaragayA te miNA jAya parijageNa sadi biDalaM asaNaM 4 AsAemANA bisAemANA paribhuMjemANA paribhApamANA evaM caiva NaM viharissaMti, jimiyabhutarAgayAvi ya NaM samANA AyaMtA bokkhA paramasurabhUyA taM mittaNAr3a jAya parijagaM vijaleNaM vatthagaMbhramaralAlaMkAreNaM sakAressaMti sammANi pradezI rAjasya AgAmi bhavAH evaM mokSa-prAptiH For Penal Use Only ~300~ 40-40 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUlaM [81-82] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: aurAjamanI malayamirI vAcita pratijJa janmAdi. prata sUtrAMka [81-82] // 146 // saMti 2 tA tasseva mitta jAva parijaNassa purato evaM vahassaMti-jamhA Na devANuppiyA! imaMsi dAragaMsi gambhagayaMsi ceva samANasi dhamme daDhA paiNNA jAyA taM hoU NaM amhaM eyassa dArayassa dahapahapaNe NAmeNaM / tae NaM tassa DhapaivaNassa dAragassa ammApivaro nAmadheja karissaMti-daDhapaipaNo ya 2,tae NaM tassa ammApiyarI aNupuSeNaM ThitivaDiyaM ca caMdasUriyadarisaNaM ca dhammajAgariyaM ca nAmadhijakaraNaM ca pajemaNagaM ca paDivaDAvaNagaM ca pacaMkamaNagaM ca kanavehaNaM ca saMbaccharapaDilehaNagaM ca cUlovaNayaM ca anANi ya bahUNi gambhAhANajammaNAiyAI mahayA iDIsakArasamudaeNaM karissaMti // (suu082)|| saMpaliyakasannisakne' iti padmAsanasaniviSTaH 'sarva koha 'mityAdi krodhamAnamAyAlobhA pratItAH prema-abhiSyaMgamAtra depA-amotimAtraH abhyAkhyAnam-asadoSArAparNa paizUnya-pizunakamme parivAdA-vikIrNAparadopakayA aratiratI dharmAdhammati mAyAmupA-veSAntarakaraNato lokatrimatAragaM mithyAdarzana-mithyAle tat zaspamiA mithyAdarzanazalyaM / 'aDAI' ityAdi, 'AjogapaogasaMpauttAI' iti, Ayogasya-arthalAbhasya prayogA AyAH saMprayuktA-vyApAritA yestAni AyogaprapogasapayuktAni 'vicchaDDiyapaurabhattapANAI' iti vicchahite-tyakte bahumanabahabhojanadAnenAviziSTocchiSTasaMbhavAt saMjAtaviccha vA-nAnAvidhabhaktike bhaktapAne yeSAM sAni tathA, bahudAsodAsa momahipAlakAH prabhUtA yeSAM vAni tayA / 'paDhame divase ThiipaDiya kareMti' iti sthitI-kulamA dAyAM pasinA-anvA yA prakriyA putra dIpa anukrama [81-82] 146 // pradezI rAjJasya AgAmi bhavA: evaM mokSa-prApti: ~301~ Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRtti:) ----------------- mUlaM [81-82] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [81-82] janmotsavasambandhino sA sthitipatitA nAM, tRtIye divase candrasUryadarzanotsarva, paThe divase jAgarikAM-rAtrimAgaraNarUpAM 'nipate asuijammakammakaraNe' iti nirvate-atikrAnte azuconA-jAtikamA karaNe AsAemANA' hAta mA paribhojayati AsvAdayaMtI 'vIsAemANA' vividhakhAdyAdi svAdayaMtI 'paribhAemANA' iti paribhAjayantI-anyos-|| nyamapi yacchantau mAtApitarAviti prakramaH, 'jimitI' bhuktavantau bhuttuttare'ti bhuktAttarakAla 'Agata ti AgatI upavezanasthAne iti gamyate, 'AyantA' iti AcAntau zuddhodakayogena caukSI lesiyAyapanayanena ana eva paramadhiKI bhUtau / 'tae tassa dRDhapaNNassa ammApiyaro ANuputreNaM ThiipaDiya mityAyuktamanuktaM ca saMkSepata upadarzayati, sugarma | FII cet , navaraM prajemana-bhaktagrahaNa pracaGkramaNa-padAbhyAM gamanaM pajapaNaga' miti jalane' kagNavehaNaga' karNavedhana 'baccharapaDi- el lehaNaga' saMvatsarapatilekhanaM prathamaH saMvatsaro'bhUdityevaM saMvatsaralekhanapUrva mahotsavakaragaM 'cUlovagayaNa' cUDopanayana muNDane anANi ya bahUNi' ityAdi, anyAni ca bahUni garbhAdhAnajanmAdoni 'kautukAni' utsava vizeSarUpANi 'mahayA iDDIsakArasamudaeNaM' ti mahatyA RddhacA mahatA satkAreNa-pUjayA mahatA samudayena janAnAmiti // (suu081-82)|| tae NaM daDhapatipaNe dArae paMcadhAIpazikkhatte khIradhAIe majjaNadhAIe maMDaNaghAIe aMkadhAIe kilAvaNadhAIe, annAhi ya yahUhiM cilAiyAhiM vAmaNiyAhiM vaDabhiyAhiM badharAhiM bahusiyAhi johiyAhiM paNNaviyAhiM IsiNiyAhi vAruNiyAhiM lAsiyAhiM lAusiyAhi damilIhiM siMhalIhi AravIhiM pAladIhiM pakaNIhiM pahalIhiM muraMDIhiM pArasohiM gANAdesIvidesa dIpa anukrama [81-82] ILANI pradezI rAjJasya AgAmi bhavA: evaM mokSa-prApti: ~302~ Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [83] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: bhIrAjapanI malayagirIyA vRttiH | prata sUtrAMka [83]] // 14 // parimaMDiyAhiM sadesaNevatthagahiyabesAhiM iMgiyAcatigapatthiyaciyANAhiM niuNakusalAhiM kalAzikSavigIyAhi ceDiyAcakavAlataruNivaMdaparivAla parikhur3e varisagharakaMcuimahayaravaMdaparivivale ha. ieNAdi sthAo hatyaM sAharijjamANe ukhana cijamANe 2 aMgaNaM aMga paribhujamANe ugi jemAme2 uka mU.83 lAlijjamANe 2 avatAsi.2 paricubijamAge 2 rammesu maNikohimatalesa paraMgamANe2 girikadaramahoNe viva caMpagabarapAyave Ni DAghAyaMsi suhaMsuheNaM parivahissai / tANaM taM dRDhapatiyaNa dAragaM ammApiyaro sAtiregaahavAsajAyagaM jANittA sobhaNasi tihikaraNaNakvattA::si pahAyaM phayavalikammaM kayakouamaMgalapAyacchittaM sadAlaMkAravibhUsiya karetA mahayA shoskaar| samudaeNaM kalAyariyasla uvaNehiti / tae NaM se kalAyarie taM daDhapatiNNaM dAra lehAiyAo gaNi. yappahANAo sauNaruyapajavasANAo yAvattari kalAo sunao atyao pasikkhAvehi ya sehAvehi ya, taM-lehaM gaNipaM rUpaM naI goyaM vAiyaM saragayaM pukkharagayaM samatAlaM jUrya jaNavayaM pAsarga ahAvayaM pArekA dagamahiyaM annavihi pANavihiM vatthavihiM vilevaNavihiM sayaNavihiM aja paheliyaM mAgahiya NihAiyaM gAhaM gIiyaM silogaM hiraNNajurti suvapaNajuti AbharaNavihiM tarUNIpaDikamma isthilakkhaNaM purisalakkhaNaM hayalakkhaNaM gayalakkhaNaM kukkuDalakSaNaM chattalakSaNaM cakaTakavaNaM devalakSaNaM asilakSaNaM maNilakSaNaM kAmaNilakSaNaM vatthuvilaM pAgaramANaM khaMdhavAraM mANavAraM V147 // dIpa anukrama [83] Saintaintinml pradezI rAjJasya AgAmi bhavA: evaM mokSa-prApti: ~303~ Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [83] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [83] dIpa anukrama [83] pavicAra daha paDibUha cakamUhaM garulaghUhaM sagaDabUhaM juI niyuI juddhajulaM advijuI mudvijura bAhujuddha rupAju sisthaM charupavArya dhaNuveyaM hiraNNapAgaM suvaNNapAga maNipAga dhAupAga suttakheI vaTTakher3a NAliyAkhe patto kAhagaccheja sajjIvanijI sauNaruyamiti / tae Na se kalAyarie taM daDapaipaNa dAragaM lehAiyAo gaNiyappahANAo sauNaruyapajavasANAo yAvatari kalAo muttao ya adhao ya gaMdhI ya karaNabho ya sikkhAvettA sehAvettA ammApiUNa uvaNehiti / tae NaM tassa davapASaNassa dAragassa ammApiyarotaM kalApariyaM viuleNaM asaNapANakhAimasAimeNa batvagaMdhamahAsaMkAreNaM sakArissati sammANissaMti 2 viulaM jIviyArihaM pItIdANaM dalaissaMti viulaM jIviyArihaM0 dalaisA paDivisajehiMti // (suu083)|| 'khIradhAIpa' ityAdi, dhIradhAJyA-stanadAyinyA maNDanadhAnyA-maNDapiThyA majanavAvyA-snApikayA krIdanadhAnyA-krIDAkAriNyA aGkadhAjyA-utsaGgadhAriNyA 'annAhi ya bahUrhi' ityAdi, kubjikAbhiH-vakramajhyAbhiH lAsikAmilasikAdhi milAbhiH siMhalIbhiH puliMdrIbhiH pakaNIbhiH bahalIbhiH muraNDIbhiH zabarobhiH pArasobhiH evaMbhUtAbhina nAdezaH-nAnAdezobhirnAnAvidhAnAryapradezotpannAbhiH 'videsaparimaMDiyAhi ' iti videzA-tadIpadezApekSayA panijhajanmadezastasya paripaNDikAbhiH ijita-nayanAdiceSTAvizeSaH cinita-pareNa svahadi sthApitaM pApitaM ca-abhila- | | pitaM ca vijAnate yAsnAstathA tAbhiH, svadeze yat nepathya-paridhAnAdiracanA tad gRhIto veSo yakAbhistAstathA tAbhiH, ni pradezI rAjJasya AgAmi bhavA: evaM mokSa-prApti: ~304~ Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [83] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: dRDhapratijJA dikSAdi . prata sUtrAMka [83]] puNAnAM madhye yA atizayena kuzalAstA nipuNakuzalAstAbhiH, ata eva vinItAbhiH, 'ceDiyAcakkavAle ti ceTikAcakravAbAlayagirI- II lenAtha svadevasaMbhavena varSedharANAM-vadinakAyogeNa napuMsakInAnAmantaHpuramahalakAnAM kacukinAm-annApurapayojananivedayA vRttiH | kAnAM pratihArANAM vA pahattarakANAM ca-antaHpurakAryacintakAnAM vRndena parikSiptaH, tathA istAd hasta-istAntaraM saMhiyamANaH akAdaI paribhojyabhAnaH parigIyamAnastathAvidhayAlocitagItavizeSaH upalAlyapAnaH koDAdilAla nayA uvagUhijjamANe H148 // iti AThiGgyamAnaH 'avayAsejjamANe ' iti AliGganavizeSeNa 'pariya dijjamANe' iti stUyamAnaH 'paricaM. vijjamANe' iti paricumbyamAnaH 'girikaMdaramallIge iva caMpagavarapAyave' iti girikandarAyAM lona itra campaka| pAdapa mukhamukhena parivadiSyate, 'arthata' iti vyAkhyAnataH karaNata:-prayogataH 'sehAvehai ' sedhayiSyati-niSAdayiSyati zikSApayiSyati-abhyAsa kArayiSyati / / (suu083)|| tae NaM se datapatipaNe dArae ummukabAlabhAve viNNAyapariNayamite jovaNagamaNupatte yAvatarikalApaMDie advArasavihadesippagArabhAsAvisArae NavaMgamuttapaDiyohae gIparaI gadhANahakusale siMgArAgAracAruvese saMgayagayahasiyabhaNiyaciTTiyabilAsasalAvaniuNajutoSayArakusale haya johI gayajohI bAhujohI bAhuppamadI alaM bhogasamatthe sAhasIra vidyAlacArIyAvibhavissaha / tae NaM taM daDhapaiNNaM dAragaM ammApiyaro ummukabAlamA jAba viyAlacariM ca viyANittA vijalehiM annabhogehi ya pANabhogahi ya leNabhogehi ya vatthabhogehi ya sapaNabhogehi ya dIpa anukrama [83] 148 // Sunauranorm pradezI rAjJasya AgAmi bhavA: evaM mokSa-prApti: ~305~ Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [84-85] dIpa anukrama [84-85] mUlaM [ 84-85] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRttiH Education [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra - 2 ( mUlaM + vRtti:) 14440_149) *#06# 444045 uvanimaMtirhiti / tae NaM dRDhapaNe dArae toha biulehiM anabhoehi jAba sayaNa bhogehiM No sajjihati No gijjhihiti No mucchihiti No ajjhovavajjihiti se jahA NAmae pajamuppaleti vA paDameha vA jAya sayasahassapaveti vA paMke jAte jale saMbur3e govalippara paMkaraeNaM novalippara jalaraeNaM, evAmeva dRDhapaNNevi dArae kAmehiM jAte bhogehiM saMvar3ie govalippihiti mittaNAiNiyagasayaNasaMbaMdhiparijaNeNaM, se NaM tathArUvANaM therANaM aMtie kevalaM bohi vujisahita kevala mu~De bhavittA agArAo aNagAriyaM paraissati se NaM aNagAre bhavissa ri yAsamie jAva suyayAsaNo iva teyasA jalate / tassa NaM bhagavato aNuttareNaM NANaM evaM daMsaNeNaM carineNaM AlaeNaM vihAreNaM ajjaveNaM maddaveNaM lAghaveNaM khantIe gusIe muttIe aNuttareNaM sabasaMjamatavasucariyaphala NivANamaggeNa appANaM bhAvemANassa anaMte aNuttaraM kasiNe paDipuor frrAvaraNe NivAghAe kevalavaranANadaMsaNe samupajihiti / tae NaM se bhagavaM arahA jithe ke. valI bhavissara sadevamaNuyAsurasta logassa pariyAgaM jANahiti saM0-Agati gati Thiti cavaNaM vayaM tarka kaDaM maNomANasiyaM khaiyaM bhuttaM paDiseviyaM AvIkammaM rahokammaM arahA araharasabhAgI taM taM maNavayakAyajoge vahamANANaM sabaloe savvajIvANaM savvabhAve jANamANe pAsamANe bihariser | tara rNa daDhapanne kevalI eyArUveNaM vihAreNaM biharamANe bahUI vAsAI kevali pradezI rAjasya AgAmi bhavAH evaM mokSa prAptiH For Penal Use Only ~ 306~ 3-45*5-16)*$4010844140-449) *920*40 www.andra.org Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [84-85] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13], upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: mUtrasya zrIrAjapanI palaya girIyA vRttiH urasaMhAra 285 prata sUtrAMka [84-85] dIpa anukrama [84-85] pariyAgaM pAuNittA appaNo AusesaM AbhoettA bar3hAI bhattAI pazcakravAissai 2 cA bahAI bhacAI aNasaNAe cheissai 2 cA jassahAe kIrai NaggabhAve kesalocabaMbhaceravAse aNhANagaM adatavarNa aNuvahANagaM bhUmisejAo phalahasejAo paragharapaveso laDAvalaDAI mANAvamANAI paresi hIlaNAmI disaNAo garahaNA uccAvayA virUvA bAvIsaM parosahovasaggA gAmakaMTagA ahiyAsijjate tamahU~ ArAhei 2ttA carimehiM ussAsanissAse hiM sijjhihiti mucihiti parini bAhiti sa dukkhANamaMtaM karehiti // (sU084) // sevaM bhaMte ! seve bhaMte ! ni bhagavai goyame samarNa bhagavaM mahAvIra badai namasai vaMdittA namaMsittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati / Namo jiNANaM jiyabhayANaM / Namo suyadevayAe bhagavatIe / Namo SaNNattIe bhgviie| Namo bhagavao arahao pAsassa passe supasse passavaNA Namo 9 / rAyappaseNIyaM sammaH // (sU. 85) // graMthAgraM sUtra 2100 / navaMgasuttapatiyohie' iti de zrotra he nayane dve nAsike ekA jihvA ekA va eka mana ini suptAnIca pAlyAdamyaktacetanAni panibodhinAni-yauvanena vyaktacetanAni kRtAni yasya sa tayA, vyapadArabhASpe 'sottAI nava suttAI' ityAdi, 'bhaTThArasavihadesIppayArabhAsAvisArae' aSTAdazavidhAyA-aSTAdazabhedAyA dezIma kArAyA-dezIvarUpAyA bhASAyA vizArado-vicakSaNaH, tathA gItaravi tathA gandharva gIte nATadhe ca kuzalA hayena yudhyate iti hayayodhI evaM gajayodho rathayo 149 // SAREarating 4 murary.com pradezI rAjJasya AgAmi bhavA: evaM mokSa-prApti: ~307~ Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) [bhAga-15] "rAjapraznIya" - upAMga sUtra-2 (mUlaM+vRttiH ) ------------- mUla [84-85] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [13] upAMgasUtra- [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNItA vRtti: prata sUtrAMka [84-85]] zrI pAhuyodhI tathA pAhubhyAM prasavanAtIti bAhupamahI sAhasikatvAt vikAle caratoti pikAlacArI 'sAsaMjamatavasunAriyaphalanivANamaggeNa ' ti sarvasayapaH sarvagAnAM manovAkAyAnAM saMyama tasya suvaritasya ca pArzasAdidoSarahitasya sapaso yatphala-nirvANaM tanmArgaNa, kimuktaM bhavati -sarvasaMpamena sucaritena ca tapasA, nirmANapraNamanayonirmANaphalasvarUpApabhArtha, 'maNomANasiyati manasi bhavaM mAnasikaM taca kadAcidvacasApi prakaTitaM bhavani nata ucyate-manasi vyavasthitaM, khayaM ti kSapitaM bhayaM nItamiti bhAvaH, 'paDiseviyaM 'ti pratisevitaM syAt syAdi adhAkarma-bhUmau nikhAtaM rahakarmasAsthAnakRtaM paresiMhIlaNAo' iti hIlanAni sadbhUtahInotpazyAdhughaTanAni nindanAni-parokSe jugupsA AtApanAni khisanAni 'biga muMDa te ityAdi vAkyAni sarjanAni amulyA nisepapurassaraM nirbhartsanAni tAdanAni kshaadipaataa| |mu084-85)|| itimalae giriviracitA rAjapraznoyopAtikA smrthitaa| pratyakSaraM gaNanato, grandhapAna vinicitam / saptatriMzacchatAnyatra, zlokAnAM sarvasaMkhyayA // 1 // 3700 / dIpa anukrama [84-85] iti zrImanmalayagiryAcAryavaryavihitavRttiyutaM zrIrAjapraznIyAkhyaM dvitIyamupAGga samAptam N rAjapraznIya upAMgasUtra-2 mUlaM evaM vRtti: parisamAptA: mUla saMzodhakaH sampAdakazca pUjya AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba | kiMcit vaiziSTya samarpitena saha puna: saMkalanakartA muni dIparatnasAgarajI M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] ~308~ Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulapRSTha 314 586 498 392 594 494 338 592 552 savRttika-Agama-suttANi bhAga 1 se 40 meM kahAM kyA milegA? | bhAga | isa bhAgame samAviSTa Agama ke nAma aura Agama-krama 01 | Agama 01 AcAra mUlaM evaM vRtti bhAga-1 zrutaskndha -1, adhyayana-1,2 02 | | Agama 01 AcAra mUlaM evaM vRtti, bhAga-2 zrutaskndha -1, adhyayana- 3 se 9, zrutaskandha- 2 03 | Agama 02 sUtrakRta mUlaM evaM vRtti, bhAga-1 zrutaskndha -1, adhyayana- 1 se 13 04 | Agama 02 sUtrakRta mUlaM evaM vRtti, bhAga-2 zrutaskndha -1, adhyayana 14 se 16, zrutaskandha-2 | 05 | Agama 03 sthAna mUlaM evaM vatti, bhAga-1 sthAna-1 se 4 06 | Agama 03 sthAna mUlaM evaM vRtti, bhAga-2 sthAna- 5 se 10 saMpUrNa 07 | | Agama 04 samavAya mUlaM evaM vRtti. 08 | | Agama 05 bhagavatI mUlaM evaM vRtti, bhAga-1 zataka-1 se 6 09 | Agama 05 bhagavatI mUlaM evaM vRtti, bhAga-2 zataka-7 se 11 10 | Agama 05 bhagavatI mUlaM evaM vRtti, bhAga-3 zataka- 12 se 20 11 | Agama 05 bhagavatI mUlaM evaM vRtti, bhAga-4 zataka- 21 se 41 saMpUrNa | 12 | Agama 06 jJAtAdharmakathA mUlaM evaM vRtti. | 13 | Agama-7,8,9,10upAsakadazA, aMtakRtadazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa mUlaM evaM vRtti. | 14 | Agama-11,12, vipAka, uvavAI mUlaM evaM vRtti. | 15 | Agama 13 rAjapraznIya mUlaM evaM vatti. | 16 | Agama94 jIvAjIvAbhigama bhAga-1 mulaM evaM vRtti. [pratipatti-3-atargata) sUtra-1 se 138 | 17 | AgamA4 jIvAjIvAbhigama bhAga-2 mUlaM evaM vRtti. [pratipatti-3-atargata] sUtra- 139 se pratipattI-10 saMpUrNa | 18 | Agama 15 prajJApanA bhAga-1 mulaM evaM vRtti. pada-1 se 5 | 19 | Agama 15 prajJApanA bhAga-2 mulaM evaM vRtti. pada-6 se 22 | 20 | Agama 15 prajJApanA bhAga-3 malaM evaM vatti. pada- 23 se 36 saMpUrNa | 21 | Agama 16 sUryaprajJapti mUlaM evaM vRtti. 514 384 522 538 384 314 480 488 426 514 610 ~309~ Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 kulapRSTha 614 376 426 344 312 330 466 442 savRttika-Agama-suttANi bhAga 1 se 40 meM kahAM kyA milegA? bhAga isa bhAgame samAviSTa Agama ke nAma aura Agama-krama Agama 17 candraprajJapti mUlaM evaM vRtti. Agama18 jaMbUdvipaprajJapti bhAga-1 mUlaM evaM vRtti. vakSaskAra- 1 evaM 2. Agama18 jaMbUdvipaprajJapti bhAga-2 mUlaM evaM vRtti. vakSaskAra- 3 evaM 4. | Agama18 jaMbUdavipaprajJapti bhAga-3 mUlaM evaM vRtti. vakSaskAra-5 se . | Agama 19-32 nirayAvalikA, kalpavataMsikA, puSpikA, pRSpacUlikA, vRSNidazA, catuHzaraNa, AturaparatyAkhyAna, mahApratyAkhyAna, bhaktaparijJA, taMdalavaicArika, saMstAraka, gacchAcAra, gaNividayA, devendrastava mulaM evaM chAyA 27 | Agama 33 thI 39 maraNasamAdhi malaM evaM chAyA, nizItha, bRhatkalpa, vyavahAra, dazAzrutaskaMdha, jItakalpa/paMcakalpa, mahAnizItha mUlaM eva 28 | Agama 40 Avazyaka mUlaM evaM vatti, bhAga-1, niryakti-1 se 521 29 | Agama 40 Avazyaka mUlaM evaM vRtti, bhAga-2, niyukti- 522 se 951 Agama 40 Avazyaka mUlaM evaM vRtti, bhAga-3 niyukti- 952 se 1273 apUrNa, [adhyayana- 1 se 4 apUrNa) Agama 40 Avazyaka mUlaM evaM vRtti, bhAga-4 niyukti- 1273 apUrNa se 1623, [adhyayana- 4 apUrNa se 6 saMpUrNa] Agama 41/1 oghaniyukti mUlaM evaM vRtti. Agama 41/2 piMDaniyukti mUlaM evaM vRtti. | Agama 42 dazavaikAlika mUlaM evaM vRtti. | Agama 43 uttarAdhyana mUlaM evaM vRtti, bhAga-1, adhyayana- 1 se 5 36 | Agama 43 uttarAdhyana mUlaM evaM vRtti, bhAga-2, adhyayana- 6 se 21 37 Agama 43 uttarAdhyana mUlaM evaM vRtti, bhAga-3, adhyayana- 22 se 36 38 Agama 44 nandisUtra mUlaM evaM vRtti. Agama 45 anuyogadvAra mUlaM evaM vRtti. kalpa[bArasA]sUtra... catuHzaraNa, tandulavaicArika, gacchAcAra mUlaM evaM vRtti. 464 426 472 376 590 22 482 466 528 39 560 394 ~310~ Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loohaa k k k tl jl nuuN sbs daa haal | baas nhs rs nuuN khaas mhaa kaal grl kr . Agama vAcanA zatAbdI varSA 3 t k hn jis kr kee s s rs vrk rsaas' k rn daa daa ~ 311 ~ Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ajama Aja TOTH Agama namo namo nimmaladaMsaNassa savRttika- Agama- suttANi mUla saMzodhaka STISTR Ayama SISTE abhinava saMkalanakartA ~ 312~ rAjama Agama CHRIS Agama STOTIE Sur Ama pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya BATSEIT Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja * Agama [M.Com., M.Ed., Ph.D. zrutamaharSi ] prata- prApti aura peja seTiMga kartA : ke ceramana zrI pravINabhAI zAha, amerikA mudraka : navaprabhAta prinTIMga presa amadAbAda Mo 9825598855 / 9825306275 Tate Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Isa projekTa ke saMpUrNa-anudAna-dAtA OFILE OFF OF zrI Agama maMdira pAlitANA TOOFHOHITE ~313~ Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama Agama Agama Agama AmAjamA mUla sazAdhaka pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjasAheba AgamaAjama Agama ANama Agama Agama Agama Agama 13 "rAjapraznIya" mUlaM evaM vRtti: Ajama Ajama abhinava-saMkalanakartA AjamA ___ Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] Agama Ajama Agama Agama Agama [M.Com., M. AjamA Agama Ajama ~314~