Book Title: Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1949 Year 10 Ank 17 to 24 and Year 11 Ank 01 to 16
Author(s): Manilal Mokamchand Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/525934/1
JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 09ma9 - 1949) zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra prabuddha jaina taMtrI: maNilAla mokamacaMda zAha muMbaI: 1 jAnevArI 1949 zanIvAra vArSika lavAjama rUpiyA 4 jayapura koMgresa adhivezana | sarvodaya pradarzana sarvodaya pradarzana khulluM mukatI vakhate kareluM pUjaya tyAM te najIkanA mANase sAtha Ape che; gADuM davamAMthI kADhavA vinobAjInuM pravacana 15 mInA chApAmAM vAMcyuM ane mane thayuM ke sahakAra Ape che ane gADuM bahAra nIkaLe che. keTale sAde prasaMga, bIju kaMI nahi teya A pradarzana jevA khAtara paNa jayapura javuM ane keve avAranavAra banato prasaMga!! jenArane tarata ja sahajoIe. gAmaDAnAM sarvatomukhI vikAsa mATe e pradarzanamAMthI kAranI mahattA khyAlamAM AvI jAya. ghaNuM jANavAnuM maLaze ema lAgyuM. pUjaya vinobAjIe kaDaka Aja sahakArI vRtti utpatti ane vecANamAM kAme lagADAya bhASAmAM chatAM pUrNa satya kahyuM hatuM. ke "ApaNe mahAsabhAvAdI, te gAmaDAnI khetInA nAnA nAnA TukaDA rada thAya, ane kheDUtane svataMtratA AvyA pachI.sevAnI vAta bhUlI gayA chIe, ne sattAnI vecANamAM je taddana najIvI rakama hAtha Ave che tene badale sArA ja paDApaDImAM aTavAI gayA chIe ahIM mane pU. kAkAsAhebe bhAva upaje, Aja sahakAranI vRtti utpatti tathA vecANu bannemAM kaheluM eka vAkaya yAda Ave che. marAThImAM eka zubhASita che. kAme lagADAya te gAmaDAMnI sikala turata ja badalAI jAya, ane "satye parata nahi dhamI" (satya karatAM bIjo dha gAmaDAnuM daLadara bahu ja najIvA vakhata mAM dUra thAya. nathI,) paNa tenuM ApaNe karI nAMkhyuM "satte paratA nahi dharma : ' trIjA vibhAgamAM eka svAvalaMbI gAmaDA mATe zuM zuM (sA. karatAM uMce bIjo koI dharma nathI.) Ama vicArI huM jarUrI che te batAvyuM hatuM e vibhAgamAM atyaMta abhyAsapUrNa jayapura javA upaDaze ane soLamI DIseMbaranA baporanA 1 vAgye nakazAo taiyAra karyA hatA. eka vibhAgamAM mATInAM gharano namUno jayapura pahoMcyo. ane lagabhaga cAra vAgye ja sarvodaya pradarzana batAvAyuM hatuM. saMyukata prAntamAM te babbe mALanA ghara paNa che samIpa pahoMcI gaye. pradarzanamAM dAkhala thatAM paheluM ja borDa mATIthI banyA che tenI chabIo batAvavAmAM AvI hatI. Ave, "mia a diaa datta" "gAmaDAnI gaMdakInA ukela." mATInAM ghara banAvavA mATe hamaNAM hamaNAM "harijanabaMdhuM mAM mane yAda che te pramANe pradarzanamAM avuM A pahelI ja vAra paNa ghaNI mAhitI Ave che. sImenTa ane sTIla batAvavAmAM AvyuM hatuM. mANasa tathA pazunA maLamUtrane navA mATe gharanA ta gAnA prazna tarata nathI ukelAtA melA dalAlI, merInA pANIne tathA kacarAno nikAla karavAnI bahu bhAre suMdara ane bacAva karatA amaladAroe A viSe UMDA utarI mAnataMgIne prathA tathA upayoga batAvyo hato. A prathAthI gaMdakI te dara prazna ukelavo, joIe. zaherano parAMmAM jamInane kALa nathI. . thAya ja che, paNa khetI mATe atizaya uttama evuM senA jevuM zaheramAM sAdhAraNa mANasa je rIte rahe che te paNa taMdurastIdAyaka khAtara maLe che. muMbaInA parAMomAM pANInA nikAlanI e prathA dAkhala nathI. garIba yA kAmadAra rahe che te vyavasthA te taMdurastI hazunAra karavA jevI che, e prathA apanAvavAthI ApaNe parAMne macharanA ja che. zaheranAM pralebhane gAmaDiyAne zaheramAM khecI lAve che. trAsamAMthI jarUra UgarI jaIe. maLa e te khetI mATe kAcuM ane pitAne raNakAra gAmaDiyAne zarU mAM te bhAre khuzakhuza kare che, senuM. ene upayoga karavAne badale Aje ApaNe gAmaDAMnI paNa enI rahevAnI jagA, ene maLato bheLaseLavALA tathA tadana bhAgoLe, pa daro tathA zarIo gaMdI karIe chIe. pradarzanamAM paNa vagarane khorAka chevaTe enI pAse nANAM te vadhavA deto vAra ara, batAvI have vAta evI nathI ja paNa lehI ja cUse che. gAmaDAMmAMthI haSTapuSTa zarIra laIne rIta sUcavI hatI ke jemAM bhaMgInI jarUra ja na paDe ane Avele juvAna thaDa ja varSa pachI pILApa thayele ApaNane maLane sIdho ja khAtara tarIke upayoga thaya. Aje ApaNe tyAM dekhAya che. mATInAM ghara karI zakAya te makAnataMgI te jAya anAjanI eTalI badhI achata che tyAre utpanna vadhAravA khatara maLane khAtara tarIke upaga karatAM ApaNe jarA paNa cUkavuM pradarzanamAM AgaLa vadhIe eTale Ave hiMda sarakAra taraphathI ' na joie. sajAyelo "Arogya vibhAga." e jANIne navAI pAmyo ke hiMdamAM gAmaDAMnI gaMdakInA prazna pachI tarata ja vibhAga Avato ja vibhAga pAvate sothI be maraNa" malariyA tA sauthI vadhu maraNa maleriyA tAvathI thAya che. "sahakArI maMDaLIne." e maMDapamAM aneka judI judI rIte batA , rakatapitta mATe paNa tyAM ghaNuM sAhitya hatuM. rakatapita mAtra vavAmAM AvyuM hatuM ke sahakArI dhoraNe kAma karavAnI keTalI jarUra garIbane ja thAya che ema nathI. sukhI ane zrImantane paNa che, vibhAgamAM dAkhala thatAM ja AMkhe caDe evuM eka moTuM thAya che. paNa zrImanta e roga chupAvI zake che. tyAM khAsa e pisTara hatuM. gADuM kAdavamAM kheMcI gayuM che. kheDUta kale samajAvavAmAM AvatuM hatuM ke rakatapittiyA tarapha prajAe kadI khUba prayatna kare che. baLadane mAre che, puMchaDuM maLe che, tiraskAra na batAvo. ema karavAthI rogI roga chupAvaze ane paNa kaI rIte gADuM kAdavamAMthI bahAra nIkaLatuM ja nathI. paNa pariNAme ene upAya nahi thAya. vaLI ema paNa spaSTa samajA
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 410 prazuddha jaina vatA hatA ke lAkA jeTale mAne che teTalA A rAga cepI nathI. pramANamAM galatakaDha thoDA cepI kharA. bIjA kAi paNa deza karatAM A rAganuM pramANu hiMdamAM AchuM che. hiMdamAM A rAga sauthI vadhu pramANamAM bihAra tathA erisAmAM che, sarakAra A roganA upAya zeAdhavA pAchaLa khUba kharaca kare che. paNa hajI elepathI emAM saphaLa nathI thai. humAM chellI chellI je vA zodhAi che tethI pramANamAM ThIka phAyade thAya che. paNa e davA vAparatAM eka eka dardI pAchaLa be hajAranI davA joie. hiMdamAM raktapittathI pIDAtAmAMthI keTalA ATalI meAMdhI sAravAra lai zakaze ? A rAganA atyaMta saratA upAyo zANye ja chUTake ane te zeAdhI ene baheALA pracAra karavA joie. Ayu veda yA kudaratI upacAra vagara khIjI rIte A rAga mATe evu mane te nathI ja lAgatuM. bAkI A rAganI sAravAra e eTalI mahatvanI che ke pUjya bApujIe racanAtmaka kAyakramanAM eka aMga tarIke enI gaNanA karAvI che. ATaluM batAvyA pachI tarata ja badhA ughogA banAvAyA hatA. ane sarvodaya pradeza'namAM sauthI mahatvanu sthAna te khAdI udyogane ja hoya ne? khAdI udyoga e pU. bApune mana suraja hate. sUrajanI krUratA jema aneka nAnA meTA grahe che. tema khAdI udyoganI krUratA aneka gRhaudyoge gADhavAya che. paNa AjanA yaMtrAnA jamAnAmAM yaMtrAnA rAkSasI utpanna sAme, yaMtranI gajabanAka gati sAme ApaNane vicAra thAya ke gRhmaudyoga kema TakI zakaze? kayAM yatrenI jhaDapa ane kayAM gRhaudyogonI maMda gati! paNa A maMda gati mATe bApue misTara peAlAkane eka kAgaLamAM lakhyuM hatuM "carakhAnI dhImI gatine kAraNe mAre bhrama bhAMge e mATe te mAre ghaNA avatAra levA paDaze. carakhAnI dhImI gati enna mane e pratye khe'canArI vastu che. " hiM'damAM Aje mekArI che, hiMdamAM Aje ALasa che. hiMdamAM Aje naka vastuonI kheMca che. e badhAnA ukela gRhaudyoga mArate ja jaladImAM jaladI Avaze. yaMtrathI utAvaLa thaze paNa keTalI ? yaMtrA keTalA mANusAne kAma ApI zakaze? ane te paN keTalI mUDInAM rAkANu pAchaLa! ane maMtre peAtAnI sAthe keTalAM durguNo mAnavajAtamAM dAkhala karaze? pradeza'na khulluM mUkatAM pUjaya vinobAjIe kahyu ke mIlemAM ke "kArakhAnAMomAM bahu te daza vIsa lAkha maNusene kAma ApI zakAze ane teTalAja lokone khAvAnu maLaze. paNa A nAnA udyogonA AzArA karaDA mANasane kAma tathA kAma pAchaLa khorAka Aparo." khAdIudyoga jotAM tarata ja abhyAsIne samajAya ke emAM rAja rAja pragati thai che. e udyogane svAvalaMbana tak laI javA mATe tathA kAma haLavu' ane zAstrIya thavA mATe paNa khUba navI navI zodho thaI che. ane Aja khadInI jAta teA eTalI badhI sudharI che ke bhAre zAkhIna bahenane paNa khadInI sADI kaMi nahi teya zaikha khAtara, enI vividhatA khAtara, enI kAra ke pAlava khAtara ke kAivAra te enA peta khAtara paNa vasAvavA mana thaI jAya tema che. ane 200/250 nabaranI majalIna kayu' yaMtra taiyAra karI zake tema che ? khAdI udyoga' pachI daLavAnu, khAMDavAnuM, DrAya kAgaLa khUnAvavAnuM, khArAmAMthI sAbu banAvavAnuM, tADa tathA khajurInA rasane geLa tathA khAMDa banAvavAnu, madhamAkhI pALavAnuM, cAmaDAM keLavavAnu tayA mecIkAma (ane A ma:tra muDadAla cAmaDA upara) pazu tAvavAmAM AvyuM hatuM. tA. 1-1-4 lAge che. khAMDavu' eTale DAMgarane (photarA vALA cokhA te DAMgara) DIne ceAkhA taiyAra karavA te. A DAMgara mazInamAM DavAthI enI khArAka tarIkenI eTalI badhI kimmata ghaTI jAya che, e eTalA badhA satva vagaranA thai jAya che ke purU pASaNa meLavavA temA 25thI 30 % vadhAre upayega karavA paDe che. hiMda te Aje bahArathI anAja AyAta kare che. ane te eTaluM adhu AyAta kare che ke tenA nUra pAchaLa ja 26 karoDa rUpiyA kharacavA paDe che. je dezamAM anAjanI ATalI tANu che e dezanI sarakAra zA mATe DAMgarane mazInathI chaDavA de che te samajAtu ja nathI! bicArA kumArappA te A viSe lakhI lakhIne thAkayA paNuM sAMbhaLe kANuM ? Aje ApaNe dekhAve sapheda khAstA jevA cekhA khAie chIe pazu satranI draSTie joSTae te temAM kAM sivAya kazuM ja hetuM nathI. A badhA viSe lakhavAnuM ahiM zakaya nathI. pazu eka khe udyogo viSe te mAre A prasaMge lakhavuM ja joie ema mane tADa tathA majurImAMI banatA gALa tathA khAMDa viSe ApaNe vicArIe, ApaNe tADagALa te-khAdhe che. svAdamAM jANe mesura ane dekhAva paNa keTale sA ane guNumAM pazu uttama. enI khAMDa pazu zeraDInI khAMDa karatA guNamAM caDe. Ama chatAM sarakAra hajI zeraDInI khAMDanA udyogane ja uttejana Ape che. niSedhanA kAryAkrama pachI te sarakAre tADa tathA khajurInA gALakhAMDanA eTalA badhA pracAra karavA joie ke dArUbaMdhI kAraNe AvakamAM je ghaTADA thayA che te A utpannamAMthI sarabhara karI zakAya. paNa game te kAraNe A tarapha paNu sarakAra pUratuM dhyAna nathI ApatI. ane pariNAme seMkaDe ekara jamInamAM khAMDa mATe ja zeraDInuM vAvetara thAya che. jyAre tADa tathA khajurI te| nakAmI jamInamAM ja potAnI meLe thAya che. tADa tathA khajurInA gALa khAMDanA upayoga thavA mAMDe te zeraDI pAchaLa vaparAtI hAre ekara jamIna anAja pAchaLa vAparI zakAya te hiMdanI anAjanI taMgI teTalA pramANumAM dUra thAya. sarakAra ApaNI potAnI sarakAra-AvAM kAryomAM kema pUratuM dhyAna nathI ApatI ema hameza thA kare che, vejITebala dhI kAI rIte yegya nathI. ema badhA ja mAne che chatAM hajI sudhI enA vecANu ke vaparAza upara pratibaMdha to nathI ja AvyA paNu e bheLaseLamAM na vaparAya te mATe temAM raMga nAkhavAnI vAta paNa hajI amalamAM nathI mukAvAi, sarakAranAM keTalAMka pagalAM mATe tathA zithilA mATe te ghaNI ja va2 vicAramAM paDI javAya che, ane manamAM thAya che ke hajI paNu sarakAra zuM evAja pagalAM bharaze ke AmaprajAne bheLe muThThIbhara lekatu ja bhaluM thAya ? pradarzananI vAta lakhatAM lakhatAM huM jarI bIjI vAta upara uttarI gayA. judA judA gRhuudyogonI badhI kriyA tyAM batAvavAmAM AvI hatI. madhamAkhI pALI zakAya ane eka pazumAkhI ke mAkhInA IMDAM mAryA vagara madha meLavI zakAya che ema ceDA va pahelAM kAi kahe te ApaNe mAnIe paNa nahi, pazu have te e najare joi zakAya che. A madha taddana ahiMsaka haiAya che. e khAvAmAM kAi paNa rIte jarAya vAMdhe nathI. ane A jAkhIe evI rIte paLAya che ke sAmAnya rIte mAkhIe jeTaluM madha taiyAra kare tenA karatAM vadhAre madha taiyAra thAya. kAraNa A rItamAM mAkhIne dara vakhate madhapUDA taiyAra karavA pAchaLa vakhata gALavA paDate ja nathI. ekavara je madhapUDA taiyAra thayA. e ja madhapUDA madha mUkavA mATe karI karI vaparAya che. madhapUDAmAM ma taiyAra thai jAya ke mAkhIne izArA karavAmAM Ave che. mAkhIo uDI jAya eTale pUDa mAMthI madha lai levAya che.ane pUDe khAlI pUDo-pAcho mULa jagyAe mUkI detAM mAkhIo karI madha bharavAnuM kAma zarU kare che. mAkhIne paNa mAOsa pALI ane kahyAgarI
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-49 prabuddha jaina -banAvI gRha udyoga uparAMta harijana pravRtti, kasturabA smAraka pravRtti, ge sevA saMdhanI pravRtti, tathA nayI tAlImI saMdhanI pravRtti viSe paNa puSkaLa batAvavAmAM AvyuM hatuM. paNa A badhA viSe vigate jAzuvAne mane vakhata nahote maLe. nayI tAlImI saMdha badhuM zikSaNa udyoga mAraphata Ape che. e saMdha dvArA zikSaNa pAmelAM nAnAM bALakone kAma karatAM joyAM. je bALako ApaNane gharamAM pajavatAM jaNAya che te ja bALake A nayI tAlImane kAraNe kaMIne kaMI utpanna karatAM dIThAM. ane je kaMI karatAM te keTaluM sughaDa ane vyavasthita ! pradarzana jayapuramAM thayuM hatuM, eTale rAjasthAnanA itihAsane dRSTi samakSa khaDuM kare evI rAjasthAnanI aneka vastuo eka vibhAgamAM saMgraha karI hatI. pradarzanamAM nisargopacAranI paddhati paNa batAvI hatI. muMba- ithI zrI raghubhAI zAstrI ane aMgenA ghaNAM yatro tyAM lAvyA hatA. mane e badhAM yaMtro joIne ema thayuM ke raghubhAI kudaratI upacAranI ThekaDI to nathI karatA ne? uralI kAMcanathI eka DokaTara tyAM AvyA hatA. dararAjane khorAka kema taiyAra kare e mATenI rIte dareka gharamAM dAkhala karavA jevI hatI. koI paNa anAjanuM saheja paNuM satva gumAvyA vagara avanavI vAnIo eka ja pAtramAM ane ochAmAM ochA vakhatamAM kema thAya e vastu teo khAsa batAvatA hatA. ApaNe ApaNe barAka evI rIte taiyAra karIe chIe ke temAM ApaNI bahenane khUba vakhata jAya ane chatAM je kaMI khAIe tethI zarIrane pUratuM poSaNa te na ja maLe. maLe mAtra svAda, ane te paNa kRtrima. kayAM bAphelAM zAkabhAjI tathA bIjA khorAkanI miThAza ane svAda ane kayAM marImasAlA tathA telathI bharapura zAkabhAjInAM mIThAza ane svAda !! pradarzana jovA jevuM ja nahi paNa pUrNa abhyAsa mAgI le tevuM hatuM. paNa pradarzanamAM ane AkhA gAMdhInagaramAM je retI hatI teNe badhAMne trAsa pokarAvelo. retI khuMdI khuMdIne mANasa thAkI jAya, ane pachI kazuMya karavAnA hozakaiza na rahe. pANInI te jarAya kheMca na hatI chatAM gAMdhInagaramAM pANI chAMTavAnI vyavasthA ja kema na karAI e samajAtuM nathI. rahI rahIne chelle divase moTare deDatI ane mukhya rastA upara pANI chAMTavu zarU karAveluM. AvAM pradarzana Ama becAra divasa mATe ja rahe e barAbara nathI. je mahAsabhA vakhate ja e bharavuM hoya te mahAsabhAnA adhivezana pahelAM lagabhaga mahine yA ochAmAM ochuM e paMdara divasa pahelAM khulluM mUkavuM joIe. emAM jarAya zaMkA nathI ke gAmaDAMnA vikAsa mATe emAMthI aneka vastu e zIkhavAnI tathA jANavAnI maLe. koMgresa adhivezana pradarzana viSe meM ghaNuM lakhI nAkhyuM. have adhivezana viSe thoDuM lakhuM. gAMdhInagaramAM dAkhala thatAMnI sAthe ja tyAM kazI ja vyavasthA nathI ema darekane jaNAI Ave evI geravyavasthA hatI. Aja sudhInA mahAsabhAnA ItihAsamAM adhivezana pAchaLa ATale bhAre khaye kadI ja nathI thaye. ane chatAM ahiM jeTalI avyavasthA hatI evI avyavasthA kyAM ya na hatI. eka AgevAna bhAI te tyAM ja belI uThelA ke ahIM goTALA sivAya kazuM ja nathI. Ama zAthI thayuM che te koNa kahe? kadAca nAne moMDhe meTI vAta gaNAya, paNa huM te ema kahyuM ke svayaMsevakathI mAMDIne svAgatamaMtrI sudhI ke A bAbatamAM keLavAyA na hatA. kema jANe badhuM pitAnI meLe thaze ema mAnIne badhA kAryakaro cAlatA evuM dekhAtuM. tyAMnI avyavasthA viSe paDitajIe paNa chelle divase khullA adhivezananA maMca uparathI vAta karelI. ane maMtrI hirAlAla zAstrIe paNa e viSe kheda vyakata karela. gAMdhInagarano eTale badhA vistAra karelo ke kayAMya bhAre gIdI na lAge. A kAraNe tyAM gaMdakI paNa pramANamAM ochI jaNAtI. gaMdakI ochI jaNAI e eka phAyadA sivAya Ama atizaya moTo vistAra karavAthI ane teya AvA retALa pradezamAM, ane ThaMDInA divasomAM A vistAra karavAthI te kone thAka ja caDate ane koI paNa mANasa tyAMnA kAryakramamAM pUro bhAga ja laI na zako. cAlavAnuM eTaluM bhAre thaI paDatuM ke mANasa thAkI ja jAya-ane majA to e ke vAhanonI kazI ja sagavaDa na maLe. Ama tyAMnI khAmI batAvI. te sAthe vizeSatA paNa batAvavI ja joIe ne? tyAMnI vyavasthAmAM battInI jarAya khAmI na hatI, pANInI jarAya taMgI nahotI. ane badhA ja maMDapa paNa eTalA moTA hatA, ane lAuDaspIkaro eTalI sArI rIte goThavAyA hatA ke chevaTa sudhI e viSe koIne phariyAda karavApaNuM hatuM ja nahi. hiMda svataMtra thayuM tyAra pachInI mahAsabhAnuM A prathama adhivezana. ke. paTTAbhi sItArAmaiyA enA pramukha hatA. emanA harakhano pAra na hate. ghaNA varase mahAsabhAnA pramukha thayA hatA ne? pramukha te teo hatA paNa viSayavicArINI sabhAmAM teo saradAra tathA paMDitajI pAse nAnerA ja dekhAtA. koMgresanA junA jagI paNa paMDitajI tathA saradAra pAse jANe emanA ziSya jevA lAgatA. ane paMDitajI ane saradAranuM mAna paNa khUba sAcavatA. paMDitajI tathA saradAra te emanI huMpha hatA. A adhivezanamAM keTalAya TharAve evA AvyAM hatA ke jenA uparanI carcA karatAM vAtAvaraNa garama thaI jatuM. saradAra ane paMDitajI nuM heta te A vAtAvaraNa pramukha sAheba zAnta na karI zakta. e garama carcA thayA pachI saradAra yA paMDitajI ja javAba ApI vAtAvaraNa zAnti karatA. A vakhatanI kogresanA eka eka dAva atizaya gauravabharyA ane mahatvanA hatA. TharAvane virodha karanAra ke TharAva upara kAmanI ke nakAmI carcA karanAra bIjo virodhapakSa-samAjavAdI pakSa tathA sAmyavAdI pakSa-A mahAsabhAmAM na hate. chatAMya keTalAka TharAva upara sudhAra mUkatAM keTalAka pratinidhio aMgata AkSepa upara utarI paDatA. paNa AvA badhAne pramukhane bAjue rAkhIne paNa saradAra rekatA. ane pachI jyAre javAba ApavA ubhA thatA tyAre samudAyane pitAnI javAbadArInuM bhAna karAvatA. paMDitajI zuM ke saradAra zuM---bane e eka vAta samudAyanA kAna para ThokI ThokIne samajAvI :-- "kogresa e bejavAbadAra . vyaktionI saMsthA nathI. ane temAMya have jyAre ApaNA hAyamAM rAjanI lagAma AvI che, tyAre te ahIMthI eka paNa zabda javAbadArI samajyA vagara bolAya ja nahIM. ahIM ApaNe badhA bhegA thayA chIe te ApaNI sarakArane Adeza ApavA tathA bhaviSyamAM mahAsabhAe kema vartavuM tene nirNaya karavA. ApaNI sarakAra zAM zAM pagalAM bhare che te tarapha AkhI duniyA mITa mAMDIne beThI che. te e sarakArane paNa Adeza ApavA jyAre ApaNe bhegA thayA chIe tyAre A pleTaphorma uparathI eka paNa nakAme zabada, eka paNa bejavAbadAra zabada na belI zakAya. Ama ghaNI vAra vicAra thAya che pU. bApujI gayA emanI sAthe zuM emanA Adarzo paNa gayA ? A sarakAra emAMnuM kazuM khyAlamAM nahi rAkhe? emane te joie che zastrIkaraNa ane . maMtrIkaraNa. pUjya bApujIne AmAMthI kazuM nahotuM joituM. paNu mahAsabhAnA adhivezanamAM eka eka TharAva e mUkAye jemAM pU. bApujIne sAcI rIte anusaravAnI vAta hoya. pUjaya
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ * tA. 1-1-49 ' 412 ---- bApujI te A vakhate na hatA. paNa kema jANe eTale ja badhA TharAvo emanA Adazane lakSamAM rAkhIne thayA hoya ema thayuM. ane e Thara uparanuM mukhya mukhya netAnuM pravacana te pUjya bApujInA Adezane sAro citAra khaDuM karatuM hatuM. ' - pUjya vinobAjIe pradarzana khulluM mUkatAM mahAsabhAvAdIone cetavyA hatA. paNa "jAhera vartAvanAM dhAraNa"vALA TharAva upara saradAra belyA tyAre te eka keeka mahAsabhAvAdIonA aMtaramAMthI saphAI karatA hoya ema lAgatuM hatuM. koMgresa sevAne bhUlI sattA tarapha lapasI gaI che tenuM saradArane bhAre duHkha hatuM. saradArane haiye kogresanuM, dezanuM keTaluM hita vase che e tyAre ja jaNAtuM. ane pitAnI saMsthA paDatI hatI tenuM keTaluM bhayaMkara duHkha hatuM te paNa jaNAI AvatuM. saradAra kema jANe prAyazcita karavAne Adeza ApI AkhI saMsthAne zuddha thavAnuM na kahetA hoya ema lAgatuM. mahAsabhAnA TharAvanI vigatemAM te huM nahi paDuM. paNa huM eTaluM cokakasa kahuM ke A vakhate mahAsabhAnuM adhivezana eka pAvanakArI parva hatuM. adhivezanamAM ekaThA thayelA sau koIne rAjya karanArI saMsthA tarIkenI javAbadArInuM pUruM bhAna hatuM. ane te sAthe sAthe pU. bApujInAM Adarzone amalI banAvavAnI tamannA dekhAtI hatI. svarAjya maLyA pachI sevAne mAga cUkI badhA sattAnI khecamecamAM paDayA hatA. temane pUjya vinobAjIe pradarzananA pravacanathI cetavavA zarU karyA. eja cetavaNu eja pitAnI khoja jAtanI zuddhi karavAnuM lakSamAM rAkhI badhI kAryavAhI thaI. je ucca Adarzo najara sAme rAkhIne ane je pavitra vAtAvaraNamAM adhivezane TharAva karyA che te TharAnuM pAlana thaze te prajAe-hiMda-bApuno saMdeza barAbara jhIle che ema kahevAze. saradArazrI carcAone javAba ApatAM eka vakhata belelA ke "pUjya gAMdhIjI sAthe rahI rahIne sAcuM bolatA te zIkhI gaye chuM paNa mArI vANI kaDavI rahI. have bIjo janma emanI sAthe rahevAnuM maLe te sAcuM te kharUM ja paNa kaDavuM ne lAge evI rIte bolatAM ya zIkhI laIza." paMDita javAharalAlajInA mAtra hiMda mATenI bhaviSyanI nahiM paNa sArA jagatanI bhaviSyanI ciMtA dekhAtI. teo koI pazu prazna AkhA vizvane najaramAM rAkhyA sivAya vicArI zakatA ja nathI ane tethI ja kadAca Aja pUjya bApujI pachI sArA jagatamAM teo ja pUjAya che. pUjya bApujInA saMdezAna-Adarzone-jagatabharamAM koIpaNa pracAra karatuM hoya te te paMDitajI ja che. hiMdanA mahAamAtya thayA pachI paNa emanI lAgaNIo eTalI ja sateja che jeTalI pahelAM hatI. hajI paNa teo koI paNa aniSTa joI, kyAMya paNa avyavasthA joI ke gerazista joI eTalA ja akaLAya che jeTalA pahelA akaLAtA. teo A ummare je kAma kare che te te koI paNa juvAnane zaramAve tevuM hoya che. sATha varSa vitAvI gayA chatAM hajI paNa teo game tyAre deDavA maMDI paDe che. 18 mInI savAranI vAta che. kaMIka kAma prasaMge temane pUjya vinobAjIne maLavA javuM hatuM. ane pachI pradarzana jovuM hatuM. teo khulI jhIpa kAramAM pradarzana tarapha jatA hatA. mArI najare emanI jhIpa kAra caDI. meM choTAlAlane batAvI. basa cheTuM to daDo jhIpa pAchaLa. pradarzananuM dvAra najIka ja AvyuM hatuM tethI DrAIvare jhIpa saDaka uparathI retImAM levA dhImI pADI hatI. eTale choTu te deDIne paMDitajIne page paDo. paMDitajI jhIpamAM ja beThA hatA. choTue ghuMTaNa dakhyA. paNa AthI paMDichA tarata akaLAyA. emane tarata ja thayuM ke have leke mane gherI vaLaze. A vicAra AvatAM ja jhIpamAMthI kUdI paDayA ane retI khuMdatA khuMdatA pradarzanamAM dAkhala thayA. ane pUjya vinobAjIne maLavA gayA. ahiM mane pUjaya kAkAsAhebe koka pravacanamAM kahelI eka vAta yAda Ave che. emaNe kaheluM ke "vakhata e Avaze ke rAjyanI lagAma jenA hAthamAM haze teo gAmaDAnI jhuMpaDIe Avaze. ane tyAM je racanAtmaka kAma karatuM haze ene pUchaze ke mArga batAve. ! svarAjya te maLyuM, paNa jo tene rAmarAjya karavuM haze te ApaNe badhAe racanAtmaka kAmanuM mahatva vadhune vadhu samajavuM paDaze." AkhA adhivezanamAM paMDitajI ane saradAra tarI AvatA . hatA. teo eTalA badhA virATakAya dekhAtA ke bIjA emanI . pAse vAmana zA dekhAtA. badhe vakhata prajA kema jANe paMDitajI yA saradArane sAMbhaLavA mATe rAha jotI hoya ema lAgatuM. ane emAMthI koIpaNa bele pachI ja prajAne saMtoSa thate. . pramukha sAhebanuM khullA adhivezana vakhatanuM bhASaNa kharacuM lAbuM hatuM, paNa temAM paNa prajAne bahu rasa paDato na hatA. pite sTeTa kenpharansanA paNa pramukha hatA eTale badhA rAjyo have hiMda sAthe joDAI gayA tene emane bhAre AnaMda hato ene khAsa nirdeza emanA pravacanamAM hatuM. uparAMta sarakAra ane koMgresa haLImaLIne kAma kare, koMgresa sarakAranI muMjhavaNa samaje vagere mATe sacana hatuM. ane badhAye karatAM vadhu te e ke have bAkI nI jiMdagI mAtra kAgresanA kAma pAchaLa ja, pUjya bApujInA Adezane pracAra karavA pAchaLa ja gALavAne temaNe dezane kola Apyo hato. sarakAra ane kesa vaccenuM aMtara kApavAnI A vAta hatI. bIjA netAomAM te geviMda vallabha paMta, maulAnA ajhiAda. zrI jagajIvanarAma tathA AcArya kRpalAnInAM pravacane paNa lokonuM bhAre dhyAna kheMcyuM hatuM. A badhAmAM AcArya kRpalAnInuM gAMdhI smAraka nidhi aMgenuM bhASaNa hRdayadrAvaka hatuM. svarAja AvyA pachI, ane pUjya bApujInA dehavilaya pachI keMgresa pitAne mAguM cUkatI hatI enuM vadhArAmAM vadhAre darda emane hatuM. sarakAranAM aneka pagalAM sAme emaNe puNyaprakopa jAhera karyo hato. pU. bApujIne smAraka nidhi viSe bolatAM bolatAM teo pote gadgadita thayA, AMkha azrubhInI thaI ane zrotAvarganI paNa AMkha bhInI karAvI. emanI apIlanI bIjI te je asara thavAnI haze te thaze, 5 bihAranA eka kheDute te tyAMne tyAM ja . pratijJA lIdhI ke mAtra kheDuta bhAIo pAsethI ja huM eka lAkha rUpiyA bhegA karIza. tyAra pachI bIjA paNa kaIka bhAIe traNa mahinAmAM ja 50 hajAra ekaThA karavAnI vAta karI hatI. AcAryuM kRpalAnI e bApunA sAcA bhekhadhArI che. A badhuM lakhyA pachI eka vicAra AvI jAA che. paMDitajI ane saradAra te Aja hiMdanA camakatA tArA che. paNa emanI pachI koNa? bApue te khuNe khuNe lekamAM na prANa pUryo. bApue ja A badhA netAone taiyAra karyo. paNa saradAra ane paMDitajIe kAIne taiyAra karyA. gujarAtamAM saradAre varSo sudhI kAma karyuM, varSo sudhI prAtika samitinA pramukha rahya, aneka kAmo karyo ane dIpAvyAM paNa emanI pAchaLa emanA padane zobhAve e koI taiyAra na karyo? ane hamaNAM ja vicAra Ave che ke taiyAra na karyo ema kahevAya ke taiyAra na thayo ema kahevAya ? A adhivezana pUruM thayA pachI ghaNA loko vicAramAM paDI gayA che ke have AvA adhivezananI jarUra kharI ? huM pote te. mAnuM chuM ke hA jarUra kharI. kAraNa AvA adhivezanathI prajAne ekake eka varga khUba keLavAya che. hA havethI ApaNe Ave kharcA-lakhalUMTa kharca na karIe; adhivezano atyaMta sAdAIthI thAya, gAmaDiyAone khyAlamAM rAkhIne ja thAya. gAmaDuM e ApaNI (anusaMdhAna pRSTha 420 jue.)
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-49 prazuddha jaina jaina darzana paratve gAMdhIjInA keTalAka vicA (samagra gAMdhIsAhityamAM agratama sthAna dharAvatA-tAjetaramAM pragaTa thayelA-'mahAdevabhAinI DAyarI' e nAmanA graMthamAM jaina da'na ane vicArapara'parAne aMge traNa sthaLe chuTI chavAi carcA Ave che. tattvajijJAsu mATe A carcA khAsa upayogI lAgavAthI te graMthamAMthI te te bhAga tAravIne ahiM nIce pragaTa karavAmAM Ave che, AmAM vAchaDA prakaraNane vadhAre jhINavaTathI cavAmAM Avela che. A carcA paNa jijJAAsune khAdhaprada nIvaDaze evI AzA che. Izvara ka ke tva paramAnaMda ) (mahAdevamAinI DAyarI pRSTa 105) "jana nirUpaNu ane sAmAnya vaidika nirUpaNu vacce me viSa nathI joyA, paNa kevaLa dRSTibiMdu ja bheda che. vedane izvara kartA-akartA bane che. jagata khadhu zvaramaya che tethI izvara kartA che, paNa te kartA nathI kema ke te alipta che. tene kamanuM kuLa bhogavavApaNuM nathI. ane je aOmAM ApaNe kama' zabda vAparIe chIe te atha mAM jagata e zvaranuM ka` nathI. gItAnA je zloka te TAMkayA che te A rIte vicAratAM aMdha bese evA che. eTalu yAda rakhavuM: gItA e eka kAvya che. izvara nathI khelatA ke nathI kAMi karato, dazvare arjunane kAMI kahyuM che tevu nathI. izvara ane arjuna vaccenA saMvAda kAlpanika che. aitihAsi kRSNa ane aitihAsika arjuna vacce eve saMvAda thaye hate evu' huM te mAnatA nathI. gItAnI zailImAM kAMi paNa asatya che athavA te ajItu che. ema paNa nathI. evI rIte dhama graMtho lakhavAnA rivAja hatA. ane Aja paNa kAi saMskArI vyakti lakhe tA temAM kAMi doSa gaNAya nahIM. jene kevaLa nyAyanI, kAvyarahita eTalA mATe lUkhI vAta kahI dIdhI ane kahyuM ke jagatakartA evA kASTa zvara nathI. ema kahevAmAM kai doSa nathI, pa janasamAja lUkhA nyAyathI derAto nathI-tene kAvyanI jarUra paDe ja che, tethI jainanA buddhivAdane paNa madirAnI, mUtionI ane evAM aneka sAdhanAnI AvazyakatA jaNAi' je ke kevaLa nyAyadRSTie emAMnuM kAMi nahIM joie.'' * ama huma amara bhaye na mare'ge' ( mahAdevamAinI DAyarI-pRSTha 126 ) Aje sarje 'aba duma amara baye na marege' e gIna. gAyuM. bApu kahe: " A bhajana kADhI nAkhavA jevuM che. amara thavApaNuM zuM che ke amara badhe kahIe? e te AgaLa jaIne kAraNa Ape che ke ththiAva hADayu eTale have TreDa zenA dharIe ? vaLI A dehe mekSa nathI e paNa huM te mananArA chuM. ane e vAta khelavApaNuM hAya nahIM. ApaNe te gAvApaNuM hAya ja nIM. bhakitanAM je pada vhAya e ApaNI bhajanAvalimAM kAma Ave. AmAM teA jananA tarkavAda OM; bhaktirasa nathI. ane ApaNe samAja mATe ninAM bhajana mUkavAM joie." me emanA sArA bhAve TAMkIne bacAva karyAM, tyAre bApu kahe; "e khIjA bhajanAmAM paNa Ave che." A ja rIte bApu kahe; "tayuddhA nihannamam" gAvA viSe paNa mAre purAtana jhadhaDA che ja, dilamAM dIvA kare re dIvA karA e bhajana paNa mane nathI gamatuM, ema emaNe ekavAra kahyuM. jo e na game te 'harine bhajatAM hajI kAinI lAja jatAM nathI * jANI re' emAM te bhakatonAM nAma sivAya ane pahelI lITI sivAya bIjuM kazuM nathI. tyAre bApu kahe, "paNu e AkhI banamALa madhura lAge che." J 413 * jaina darzanamAM rahelA zuddha nyAya' ( mahAdevabhAinI DAyarI pRSTa 150 ) "tArA kAgaLa maLye, sarasa che. janadanamAM zuddha nyAya upara bhAra che. e vartayanI jarA gerasamaja thai che. 'zuddha nyAya' te atha zuddha nIti, zuddha niSNu'ya e thai zake. ane sAmAnya rIte e ja yamAM ApaNe e zabdane samajIe chIe, paNu me' e atha mAM nathI vAparyAM." jainadarzanamAM taka" upara vadhAre bhAra che ema kahevAne mArA Azaya hatA. paNa taka''thI keTalIka vAra . avaLA niNaeNya thAya che ane bhayaMkara pariNAma pedA thAya che. emAM doSa takane nathI hAtA paNa zuddha niSNuya upara AvavAne sAra je je samagrI hevI joIe e haMmezAM hetI nathI, vaLI amuka zabda amuka aztramAM lakhanAra, ke khelanAra vApare e ja atha' vAMcanAra ka sAMbhaLanAra samaje ja evu' nathI hatuM. tethI hRdayane eTale bhakitane, zradhdhAta, anubhavajJAnane AgaLa mUkavAmAM AvyuM che. ta` e kevaLa buddhinA viSaya che. hRdayane je siddha thayu che tene taka' eTale budhdhi na pahoMcI zake, tenI jarAya darakAra na hoya, paNa ethI ulaTu budhdhi dhaNI vAra amuka vastu mAne, paNa te hRdayamAM na utare to e tyAjya thaI paDe che. A meM kahyuM che e spaSTa karavAne sArU tArI meLe tuM aneka dRSTAMtA nipajAvI zakaze. meM je artha'mAM "thAya" zabdane hamaNAM vAparyAM e aya'mAM e kadI sAdhya vastu na hoI zake. nyAya ane niSkAma kama yAga ane sAdhana che. nyAya buddhinA viSaya che, niSkAma krama ceAga hRdayane che, budhdhithI ApaNe niSkAmatAne na paheAMcI zakIe. dayA ane ahiMsA uve tArA prazna upara AvuM. dayA ane ahiMsA bhinna vastu nathI. dayA ahiMsAnI virodhI nathI, ane virodhI hAya te yA nathaze. dayAne ahiMsAnA mUrtarUpe oLakhI zakIe. dayA hIna vItarAgapuSa e prayAga sAva khoTa che. vItarAgapurUSa e dayAne. sAgara hAvA joIe, ane jayAM karADAnI pratye dhyAnI vAta che tyAM te yA sAttvika hovA chatAM paNa rAga rahita nathI, ema kahevuM e kAM te dayAne! aya na samajavApaNu che athavA dayAnA navA artha ApavApaNuM' che. sAmAnya rIte je atha'mAM tulasIdAse 'dayA' zabdane vAparyAM che te ja artha ApaNe karIe chIe. tulasIdAsanA atha' nIcenA duhAmAM sava spaSTa che. dayA dharmako mana hai, pApade bhUta zrabhimAna / " ahIM dayA e kevaLa ahiMsAnA ja athamAM che. ahiMsA e azarIrI AtmAmAM ja sabhave che, paNa AtmA jyAre zarIra dhAraNa kare che tyAre tenAmAM ahiMsA dayArUpe mUrtimaMta thAya che. A dRSTie jotAM vAchaDA upara thayelI kriyA e zuddha ahiMsAnuM mRta' svarUpa hatu. AtmA pote sahana kare e te enA svabhAva ja che. paNa khIjAnI pAse sahana karAvavuM e amasvabhAvathI ulaTI vAta thai. te vAchaDAnI upara mane thatuM du:kha nivAraNa karavAnI kriyA karI hAta tA e ahiMsA nahotI, paNa vAchaDAne thatuM du:kha nivAraNu karavu e ahiMsA hatI. ahiMsAnA peTamAM ja khIjAne thatuM du:kha na sahanakaravApaNu che. emAMthI ja yA chUTa, vIratA pragaTe ane ahiMsAnI sAthe rahelA jeTalA guNo che te badhA ja jovAmAM Ave bIjAne thatu du:kha joyAM karavuM e UMdhA taka che. vaLI jIvanadu:kha karatAM maradu:kha manuSyasvabhAvamAM vadhAre ja che e paNa nirapavAda sAcu nathI. mane lAge che ke ApaNe ja maraNane mahA bhayAnaka vastu karI mUkelI che, jaMgalI gaNAtA lekAmAM eTalA marachunA bhaya nathI TutA, laDAyaka prajAemAM paNa e bhaya AchA ja che. ane pazcimamAM te Aje eve! soMpradAya nIkaLI rahyo che ke je ribhAi rabAine jIvana vyatIta karavA karatAM bharavuM vadhAre pasaMda karaze. maraNutA atizaya bhaya mAnI lIdhe che e maLe teA ajJAnanI athavA te zuSka jJAnanI nizAnI lAge che. ane e mAnyatAthI ahiMsAe ApaNAmAM ane temAMye jaitemAM vakra rUpa dhAraNa karyu"
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 zuddha jaina che. ane tethI kharI ahiMsAnA lagabhaga lopa thayeA che. kredhAvezamAM kuvAmAM paDanArI bahena doraDuM maLye bhale tene khAza le, paNa je game tevI mAnyatAthI paNu IrAdApUrNAMka kUvAmAM paDe che e daraDAnI sahAya maLe te paNa tene tiraskAra karaze, japAnIonI vhArAkirI' e Anu' prasiddha dRSTAMta che. 'hArakarI' jJAnamUlaka che ke ajJAnamUlaka e ahIM prastuta nathI. ahIM te huM eTaluM ja batAvI rahyo chuM ke evA sakhya dAkhalA che ke jemAM mAsA jIvavA karatAM mAtane vadhAre pasaMda kare che, ane pazcimamAM apaMga thayelAM rikhAtAM jAnavarAte dehamukta karavAnA rivAja che, tenI pAchaLa e mAnyatA rahelI che ke pazune maraNanA bhaya eche che, ane amuka hRda uparAMta duHkha paDe te e mRtyu pasaMda karaze. sAcI na DAya e banavAjoga che, tethI pazune manuSyanA jeTalA ja peAtAnA prANa vaDhAleA che, ema samajIne vartavAne ApaNA dharma' che. mAnyatA ' * jo ATale sudhI vAta tane gaLe utarI hoya te samAja dRSTi ke samAjadhama ne bahu vicAravApaNu' nathI rahetu. jyAM lokAnI vRtti ahiMsA bhaNI heAya tyAM vAchaDAnA dAkhalAne durUpayoga thavAnA saMbhava ochA che. jyAM ahiMMsAvRtti nathI tyAM pazuddhi"sA te thayA ja kare che. eTale mArA. jevAnA dAkhalAthI kAMi vadhAre thavAne saMbhava nathI. vADAnA dehanA aMta mArA sivAya zrIjI kAi lAvI ja na zake evI sthiti hAta, te pachInA pariNAmanA pUrNa jJAnanI AvazyakatA. avazya hatI. ahIM teA vAchaDe ane ApaNe badhA jIva dehAMtane rAja sAthe laine ja krIe chIe, eTale emAM bhAremAM bhAre vastu te e ja rahI ke e TreDa thoDA divasa ke mAsa ke varSa' vadhAre lakhAtuM. A badhuM ahIM ajugatuM nathI, kema ke hetu cheka nivAya' che ane vAchaDAnu' ja sukha jovApaNa che, ane tethI ema kahI zakAya ke kadAca kAMya vicAradeSa thayA haze te paNa vAchaDAne sArU kASTa divase nahIM. AvanArUM' evu kai kharAba pariNAma nIpajayu na heAta....... A vicArazreNImAM keTalIka pracalita mAnyatA upara prahAra che emAM saMdeha nathI, paNa huM mAnuM chuM ke ApaNAmAM eTale hiMdu dhama'mAM eTaluM badhuM kAyarpaNa ane eTaluM badhu ALasa AvI gayuM che ke ahiMsAnu sRma ane mULa svarUpa bhUlAI gayu' che, ane e kevaLa kSullaka jIvadayAmAM samAi gai che, jyAre mULarUpe te 'taranI ati pracaMDa bhAvatA che ane e aneka prakAranAM parApakArI kAryAMrUpe UgI nIkaLe che. eka manuSyamAM paNa jo e pUrNa rUpe pragaTe te tenu teja sUyaeNnA karatAM pazu bhAre hAya. Avu Aja karyA che ?" A kAgaLa lakhAvatAM lakhAvatAM tulasIdAsanA duDhAnA pATha viSe ThIka carcA thai, " 'pApamUla' pA me'sAMbhaLyA che, paNu 'dehamUla' paNa meM sAMbhaLyeA che, ane e pATha mane vadhAre sA lAge che." ema bApue kahyuM. enI sAme me kahyu: "dehanuM mUla abhimAna che. e vedAntI vicAranA karatAM dharmanu mUtra yA ane pApa eTale adhama'nu' mUla abhimAna che eTale vicAra ahIM haiAya." mApu kahe; emAM dehamUla abhimAnanA atha ema thAya ke jemA e dharmAMnuM mULa che ema gheDa e abhimAnanu mUla hoi dhyAnA virodhI che. paNa deha AkhA ja kharcI nAkhave e ja zuddha dayA che. e dA ghaTamAM prANa hAya to tyAM sudhI na cheADavI. sevA karatAM athavA karavA jatAM dehanuM visarjana e zuddhatama yA. A vastu anubhavasidhdha che." me kahyuM: " e anubhavasidhdha te che ja, paNa prastuta vAkayamAMthI e atha nathI nIkaLatA. sAmAnya mAsane mATe meM vicAra jarA jhINu* kAMtavA jevA thai paDe, jyAre RdhamanuM mULa abhiyAna che e spaSTa rIte sAmAnya mAsa paNa samajI zake. " . bApu kaheH "nA, tulasImAM evI racanA Ave che, " Akhare ane paTha lakhavA ema yu. ane chevaTe ema kahyuM ke yA dhama`kAmUla OM' ATalA ja. utAre kAgaLane mATe te khasa hatA. tA. 1-1-49 amerikA viSe (prabuddha jainanA gatAMkamAM 'hiMdanI paradezanIti' e mathALA nIcenI zrI jaMTubhAi mahetAnI noMdhamAM amerIkA viSe amuka ullekhA karavAmAM AvyA che te sabaMdhamAM Avele nIcenA putra pragaTa kara vAmAM Ave che. tatrI.) muMbai tA. 18-12-48. prabuddha jaina'nA taMtrIzrI joga ApaNA prabuddha jaina"nA 15-12-48 nA aMkamAM 403 pAne "samayanA pravAhamAM" e zika heThaLanA lekhamAM amerikA sabaMdhamAM kuTu abhiprAya pragaTa thayA che. mArI mAddhiti mujaba A abhiprAya gerasamajaNu athavA te adhurI mAhiti para racAyA che. lekhake potAnu vidhAna nIcenI temaNe mAnI lIdhelI traNu, hakIkatA para racyuM cheH-- (1) cInane sakriya madada karavAne badale have sAmyavAdI sAthe samAdhAna karI levAnI salAha amerikAe ApI che. (2) amerikAnA ra'gabheda habasI prajAjane pratyenA tiraskAra tA hiMdanI aspRsyatA tenI kaTTara TAMce hatI tenA karatAMye ati vizeSa che. (3) kAzmIra paranA AkramaNamAM amerIkana lazkarI nite e ApelA saca have jagADera che. temanI A mAhItione AdhAre lekhaka amerIkAne dAkhera, zeSaka, yudhdhakhAra ane anItimAna deza gaNAve che. lekhakanA khyAla ApaNI paradezanItine anurUpa ke anukuLa tA nathI ja, paNu je hakIkanA temaNe AdhAra lIdhA che te pazu ulaTI rIte samAyelI che. (1) amerIkAe cInane atyAra sudhI keTalI madada karI che tenA AMkaDA lekhaka pAse nathI . parantu eTalu te cesa che ke Ajapayata amerIkAe cAMga-kAi-zekane madada karavA pAchaLa karoDa DAlA kharcyA che. A rIte je madada cAMga mahAzayane maLI che tenA vijayI upayoga thai zakayA nathI e hakIkata che. amerIkAne jo lAge ke cInane apAtI madada akAraya jAya che te te madada ApavAnu baMdha karavAnA tene purA haka che, eTalu ja nahi paNa AvI nAjIka paLe nAhakanA dravya temaja mAnavazakitane kaccaradhANu nIkaLI jatA aTakAvavA mATe samAdhAna karI levAnI salAha cInane apAya te temAM dagAkhArInI bhAvanA to nathI ja, taduparAMta cInane apAyelI A kahevAtI salAha hajju sattAvAra amerIkana sala nathI ane meDama cAMga sAthe amerikana sattAvALA haLuM A savAlanI tamAma bAjue carcI rahyA che te jotAM A savAla sub judice gaNAya. (2) amerIkAmAM hasI sAme je raMgabheda che te yunA ITeDa sTeTasa opha amerIkAnI dhArApecIdvArA pratibaMdhita che ane dakSINa amerikA sivAya uttaranAM rAjyAmAM raMgabhedanI suga jarAye nathI. jyAM che tyAM paNa te sAme jabbara AMdrelanA cAle che. A hakIkata huM mArA jAta anubhava parathI kahI zaku chuM. (3) amerIkana lazkarI niSNAtAe pAkIstAnane kAzmIramAM sAtha ApyA hevAnI vAta eka turkI ja che. hiMdI sarakAre sattAvAra rIte amerIkana sarakAra samakSa A bAbata kadIye virodha noMdhAvye nathI ane mAracA parathI je kai khAre| bhIna sattAvAra rIte AvatA hAya te parathI kAI eka deza viSe kaDavAM veNu uccAravAnuM megya nathI. paradezA sAthenI ApaNI rAjanItinA savAlo nAjuka che ane kAi paNa eka deza yA prajA viSe adhurI mAhItIe AvAM vidhAnA karavAthI ApaNe dUra rahevu joie. caMdulAla za. zAha
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-49 prabuddha jaina samAja bahiSkAra pratibaMdhaka dhArA ( gatAMkathI cAlu ) mAnavI mAtramAM sAmAjika zrRti ati prakhaLa hAine mAnavI samAjamAM vividha prakAranI sasthA nirmANa thavI e taddana svAbhAvika che. koi paNa samAna hetu, Adaza' ke dhyeyanI AsapAsa amuka mAnavIe ekaThA thAya che ane pariNAme cekakasa prakAranI saha~sthAnuM nirmANu thAya che. dareka saMsthA pAchaLa cekakasa dhyeya hoya che ane te saMsthanA sabhyone baMdhanakartA evu e saMsthAnuM baMdhAraNa hoya che. e baMdhAraNa mujaba te sabhye nA jIvananuM athavA te| AcAravyavahAranuM niyamana thAya che. e baMdhAraNa je sabhyane svIkAya na hoya te sabhya te saMsthAthI chuTA thAya che athavA te te saMsthAthI tene chuTA karavAmAM Ave che. dareka saMsthAmAM rasa dhAraNuM praveza mATenI caiJatAne lagatA cesa niyamo hAya che ane te ja pramANe te saMsthAnA mULa tattvathI pratikULa rIte vartanArane petAmAMthI kRita karavAne te sasthAne. aba dhita adhikAra hoya che. jo Ama na hAya te| e saMsthA cAlI na zake ane saMsthAmAM arAjakatA dAkhala thAya. vyAjabI mAge cAlatI ane samAjanI sAdhAraNa pravRtimAM ke pragatimAM khalela na pahoMcADatI dareka saMsthAne rAjya taraphathI rakSa maLe che ane pAtapeAtAnuM kAya yatheccha karavAmAM rAjya saraLatA karI Ape che, tema ja kAi paNa sabhyane khabahiSkAra karavA cegya prasa`ga ubhA thAya te tema karavA devAmAM rAjya temAM i dakhalagIrI karatuM nathI. jo Ama che te muMbai sarakAra taraphathI samAja akriSkAra pratibaMdhaka dhAre zA mATe muinI dhArAsabhAnI majurI mATe raju karavAmAM AvyA che? te dhArA jene lAgu paDe che te jJAtio temaja peTA jJAti tathA sa`pradAye tema ja peTAsa'pradAye upara jaNAvI tevI ja sAmajika saMsthAe che. te sasthAe paNa amuka niyama tema ja mAnyatAo upara racAyalI che. jo anya saMsthAenA sabhyaSkiArane duH cAlu rAkhavAmAM Ave che te pachI A banne prakAranI sasthAo pAsetha A maulika hakka zA mATe jhu MTavI levAmAM Ave che ? upara jaNAvela dhArAnA mULamAM A prazna ja rahelA che. upara jaNAvyuM tema A banne prakAranI saMsthA anya sAmAjika saMsthAo karatAM amuka rIte khAsa karIne judI paDe che. A anne saMsthAonuM sabhyata sAmAnyata: janmathI ja DirmAMzuM thAya che. kai paN vyakti amuka jJAtimAM janmI eTale svataH te vyakti te nrutimAM sabhya banI jAya che, saMpradAyanI b AtamAM pazu sAdhAraNata: Ama ja khare che. jJAti ke saMpradAyamAM praveza karavAne lagatI cagyatA saMbaMdhe janma sivAya khIjA kAI khAsa niyame hetA nathI. A pramANe jJAti ke saMpradAyanuM sabhyatra sAmAnya: janmaprApta haeNya che, e cchaka hAtu nathI. jJAtimAnA Azaya pAtAnA vibhAganI kanyA levaDadevaDa sabadhe cokkaLa prakAranuM niyamana karavA hAya che. A niyama je na svIkAre ane teNe nakkI karelI maryAdAne tADIne cAle tenA te nati sAdhAraNu rIte ahiMSkAra kare che. saMpradAyanu kSetra vyakitae.nI dhAmi'ka mAnyatAenI cokI karavAnuM hoya che. amuka vyakti amuka sapradAyanI che te uparathI ApaNe tenI dhAmi'ka ma nyatA ane temAMthI kulita thatA a ca ranuM anumana karI zakIe chIe. saMpradAye sAdhAraNa rIte kanyAnI levaDadevaDanA praznane spa'tA nathI, paNa dhaNe ThekANe sapradAyA kanyAnI levaDadevaDanu kSetra pAtapotAnA saMpradAya puratuM ja vAnA Aya dharAve che. Avu ja hAya tyAM te sapradAya eka prakAranI jJAtinuM svarUpa ja dhAraNa kare che. maryAdita rAkha have Aje kALa badalAye che. navI keLavaNI, navA 'skAre, navuM vAtAveraNu leAkeAnA AkhA jIvane dharamULathI badalI rahela che. relve tAra tathA Tapale mAjIsa mAsa vacce aMtara teDI nAMkhyA che. saraLa banelA AkAza uDDayane duniyAne jhaDapabhera eka banAvava mAMDI che. meTA zaheramAM aneka prakAranA laikA ekaThA 41 thaine rahevA lAgyA che ane jJAtismAnu 'dhana nirarthaka ane sAmAjika pragatinuM avareAdhaka che ema sau kAine have bhAsavA mAMDayu che. Ama chatAM paNa jJAtinI pakaDa sAmAnya janatA uparathI hajI AchI thaI nathI. madhyama va'nA lekA khAsa karIne nAnA zaheramAM tema ja gAmaDAmAM vasatA lekA jJAtinAM baMdhanA teDI zakatA nathI ane peAtAnI icchA viruddha paNa peAtAnAM hAkarAM hokarIone khetapeAtAnAM vartuLamAM ja ThekANe pADavAnI temane pharaja paDe che. Ama na kare ane bahAra javAnI te hIMmata kare te jJAtibahiSkAranuM zastra tenI sAme ugAmavAmAM Ave che ane tenA tenA kuTuMbane pArivanAnI hADamArIe bhagavavI paDe che. pahelAnA kALamAM kruti jhurti paratve kAi guruvizeSa, kAi adhikAvizeSa haze, paNa mAre Ave kaI guNavizeSa adhikAravazeSa jovAmAM AvatA nathI. vadhu pramANe ve kazA paNa vyavasAyabheda, rahyo nathI. huM eka jJatinA chuM, anya anya jJati che, tenuM mArA mATe ke tenA mATe koi viziSTa kAraNu rahyuM nathI. kuLapara parAthI eMga banatu Avyu che. e kAraNe ja ApaNe te bheda svIkAratA AvyA chIe. Ama hevA chatAM jene kazA pAye nathI evA ucca nIca bhAva jJAti jJAti vacce astitva dharAve che, ane A prakAranuM ucca nIcenuM dhamaMDa mArgusa mANasa vacce judAinI, sAMkaDApaNAnI dIvAlA ubhI kare che, jALavI rAkhe che ane mANasa jAtane ekamekanI najIka AvatI aTakAve che. vaLI bIjo prazna e che ke kanyAnI levaDadevaDa aMge AvA kRtrima niyamananI koi jarUra ka upayogItA che kharI? sAdhAh rIte kanyAnI levaDadevaDa sau krAi eka yA khIccha rIte mAnI lIdhelA petapotAnA vargamAM ja kare che. ema chatAM kAi mAbApa Ava'vartulanI bahAra javA vicAra kar ane potanA satAnane vivAhasaadha e rIte bAMdhe te temAM te kazuM ja khe karatA nathI. tema karavAnI tene purI chuTa hevI joie, paNa Ama karavAnI hiMmata karanAranI sAme nAta AvIne ubhI raDe che, nAtabahAranu zastra ugAme che, ane jo ke meATA zaheramAM AgaLa vadhelA vargomAM A nAtabahu ranA zasranI krAi kIMmata rahI nathI temaja tenI kAi baDaka ke bhIbha have vidyamAna nathI, paNa moTA zaheranA pachAta vargoMmAM tema ja pachAta zaheramAM tema ja gAmaDAMmAM A jJAtiviSkAranuM zastra bhAre asarakAraka hAya che ane bahiSkRta kuTuMbane e zahera ke gAmaDAmAM rahevuM bhAre thai paDe che. gAmaDAne kAi mAbApa potAnI dIkarIne jo khuba bhaNAvaze ane meTI karaze tA tene timAM kai vara maLaze nahi ane jJAti bahAra te petAnI kanyAne varAvI zakAze nahi ema samajIne pe,tAnI dIka rIte te bahu bhaNAvatA nathI tema ja meTI ura sudhI kuMvArI rAkhI zakatA nathI. Ama chatAM kAi khApe AvI DIta karI te pachI e moTI ummaranI dIkarIne kayAM paraNAvavI te viSenI tenI muMjhavaNunA pAra rahetA nathI. jJAti badgAra sArA sArA che.karAe dekhAya te paNa tenI sAthe potAnI dIkarInA vivAha karava tenI hIMmata cAlatI nathI, ane jo evA vivAhu nakkI kare che te gAma Akhane phITakAra tenA upara utarI paDe che. meTA zaheromAM vaLI chekarA chokarIe eka sarakhu zikSaNa pAme che ane moTA thAya che; nAta RtanA koi paNu bhedabhAvane temanA dilamAM kazuM sthAna ja hetu nathI. eka sarakhuM zikSaNu eka sarakhAM vANA ane vicaro pedA kare che. zuddha svataMtra vAtAraNamAM ucharelA ane udAra zikSaNune pAmelA kumAra kumAMrImAne cegya ummare potAtAmAMthI ekamekane lagnasaMbaMdha mATe pasaMda karavA saja AkarSAya che. AvA kurakumarIte kAi paNu nati ke saMpradAyanA vADAmAM zI rIte bAdhI zakAya ? pAte pe tanuM zeAdhI na le te paNa mAbApe anurUpa guNavALA ane zikSaSNu pAmelA sAthe ja peAtAnA saMtAnanA saMbaMdha jovAnuM vicAravuM rahyuM. A bAbatama natA nA khyAlene agrasthAna ApavAmAM Ave te
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 416 prazuddha jaina mAbApanuM kareluM satAnA uthApe che athavA te yeAgya yugale nirmANa thatAM nathI. meTA zaherAmAMthI ane keLavAyalA kuTu bemAMthI paNa nAtajAtanA khyAla ane jJAtiRhiSkAranI bhaDaka, hajI taddana gai nathI. A kAraNe kAM te mALApA herAna thAya che athavA te chekarAe na karavAtu karI bese che. A paristhiti vicAratAM have e samaya AvI lAgye che ke jayAre jJAtienA hAthamAM je bahiSkAranu zastra che te lai levu joie. muMbai sarakAre raju karela navA dhArA pachaLa A Azaya rahelo che. vyakitasvAtaMtrya tema ja sAmAjika svAtaMtrya banne mAnavI samAjanA mULabhUta hakA che e sarvasvIkRta che--sAmAjika svAtaMtryamAM petapeAtAnA hita mATe ane klyANa athe' tapeAtAne anukULa lAge tevI vyakitae maLIne sasthA ubhI kare. tene samAveza thAya che-paNa sAthe sAthe jAhera suleha zAntinI sAcavaNInA hetuthI lekapratinidhitva dharAvatI koi paNu rAjyasattAne jema vyanisvAtaMtrya upara aMkuza mukavAne adhikAra che tevI ja rIte sAmAjika svAtaMtrya upara aMkuro mUkavAnA eTalA ja adhikAra che. A ja kAraNe sarakAra taraphathI avAranavAra eka yA bIjI sasthAne suleharakSAnA kAraNe gerakAdesara jAhera karavAmAM Ave che. prastuta dhArAnA Azaya jJatinI saMsthAne gerakAyadesara jAhera karavAna nathI paNa jevI rIte sapanA meDhAmAMthI jheranI kAyaLI laI levAmAM Ave tema jJAti pAse je bahiSkAranuM khIhAmaNu zastra che ane jene teNe anekavAra durUpayAga karyAM che ane zrImanta ane sattAdhIonA pakSa karIne lAgavaga vinAnA sAdhAraNa kuTukhene je zastranA La vaDe vavinAnA raMjADayA che, te zastra jJAti pAsethI lai levu ane jJAtine e rIte nividha ane pariNAme nibaLa banAvavI e A dhArAnA hetu che. A dhArA jJAtine tatkALa nAbuda karavA nathI mAMgate ane svecchAe je leAkA jJAtine vaLagI rahIne potapotAnA vartuLamAM kanyAnI levaDadevaDa karavA mAMgatA haiAya temate tema karavAmAM kaze| antarAya nathI nAMkhatA, pazu jene e vatu`LamAMthI bahAra nIkaLavuM hoya tene jJAtibaduiSkArasamAjabahiSkAra-nA bhayamAMthI mukti Ape che. A dhArAnA A hetu che, A maryAdA che e sA kaSTae kharekhara samajI levAnI jarUra che. je saMsthAnI lokapayegItA bahu ja kama rahI che, je saMsthA samAjane AgaLa vadhavAmAM madadarUpa thavAne badale eka ADa khIlarUpa ja banI rahI che ema Aja sudhI ApaNA anubhava kahe che te saMsthAnI aNudhaTatI pakaDamAMthI-mAnavI peAtAnI bAjI sAmAjika hrakakA bhegavatA aTakAvI zakAya eNvI jJAtisattAnI cuDamAMthI-prajAjanane mukita ApavI e prajAkIya sarakAranA dharma' che te Ave dhArA raju karIne sarakAra e dharma bajAvI rahI che. ahiM sudhI ApaNe A viSaya mAtra kanyAnI levaDadevaDanA dRSTikANuthI ja racyA che, pazu jJAtie potAnI bahaSkAra sattAnA upayoga mAtra A ja kAraNathI kare che ema nathI. bhInna paNa vyakitasvAta ane avarodha karatA jJAtiniyame hAya che ke jenu ulla'dhana jJAtibahiMSkAramAM pariName che ane AvA sava prakAranA bahiSkAre A dhArAthI niSiddha bane che. alabatta kanyAnI levaDadevaDanu niyamana sarva jJAtieAnA pAyAmAM rahelu che. AvA bahiSkAraniSedha naitine nirmULa karavAnuM, nAbuda karavAnuM paheluM pagathIyu che. jJAtinI bhAvanA ApaNe sAmAz2ika jIvatamAM vALutANA mA vaNuAyalI che ane e rIte jotAM mubai sarakAra sAmAjika krAntinI dizAe eka mahatvanuM pagaluM bharI rahI che. samAja-deza-Aje kai dizAe jaI rahela che te dizAnuM A dhArAmAM ApaNane darzana thAya che. ane je sAmAjika krAntinA, navaracanAnAM aneka svapnAM sevI rahyAM che te dhArAne jarUra AvakAra Aparo evI AzA rAkhavAmAM Ave che. A tA. 1-1-49 che. A dhAre kAi paNa kAma ke samAjanI bahiSkArasattAne gerakAyadesara TharAve che ane e kAma athavA te samAja eTale cekakasa krama athavA to dhAmi`ka mAnyatAne anusaranArI vyakitane samuddha ema samajavu' ane tenI aMdara jJAtio ane peTAjJAtione samAveza thAya che" evu' 'kAma athavA teA samAjanuM lakSaNa khAMdhavAmAM AvyuM che. jema jJAtimAM tema ja saMpradAyamAM paNa kanyAnI levaDadevaDa saMbadhI vADAbaMdhI heAya che. ane sapradAyagata vADAiMdhI A dhArAthI niSiddha ane che ane e kAraNe karavAmAM AvatA kAi paNa vyakitane bahiSkAra gerakAyadesara jAhera karavAmAM Ave che. pazu sAthe sAthe bIjA kAraNe paNa jo kAi vyakitane saMpradAyabahiSkAra karavAmAM Ave te teM paNa A dhArAthI gerakAyadesara Thare che. A dharAnI A bALu khAsa karIne jana samAjanI dRSTie jarA vadhAre samAlecanAnI ApekSA rAkhe che. saMdha bahAra'nI zikSAthI jaina samAja suparicita che. zAstravirodhI mantavye raju karavA mATe saMdhabahAra karyAMnA banAve ApaNI bAjue svetAMbara mUrti'pUjaka temaja sthAnakavAsI samAjamAM avAranavAra banatA AvyA che. AvA bahiSkAranA samayanamAM ema kahevAmAM Ave che ke "amArA sapradAyanI cokkasa dhArmika mAnyatA che. te saMpradAyanA dareka anuyAyIe svIkAravI ja joie. e mAnyatAe jene svIkAya na heAya te amArA saMdhamAMthI svecchAe nIkaLI zake che. ema na karatAM amArA dhArmi ka mAnyatAonI virUddha je kAMi jAhera rIte varte, vicAro raju kare ane pracAra kare tene amArA saMgaphunane surakSita rAkhavA khAtara saMdhamAMthI hiSkRta karavA ja jAie. AvA hiM...Ara vyAjabI che, dhama samata che. kAi paNa dha vire,dhIne dhama' samudayamAM sthAna hoI na zake'', A samayana jeTaluM upara uparathI vyAjakhI dekhAya che teTaluM ja vAstAvika paristhiti ane adyatana vicArAntinI upekSA karanArU che. A sama 'nanI bhUmikA e che ke kAi paNu saMpradAyane dareka anuyAyI te te sa`pradAyanI cekakasa dhAmi'ka mAnyatAo purI samajI svIkArIne te sapradAyamAM dAkhala thayeA che, jyAre saMpradAyanuM sabhyatva sAdhAraNu rIte kevaLa janmaprApta ja hoya che. vaLI Aje je je leAkA petAne amuka saMpradAyanA gaNuAve che te sava` kAine te te sa MpradAyanI dharmika mAnyatAe svIkAya che evI je kalpanA uparanA sama thanamAM rahelI che te pazu vAstavikatAnI visaMvAdI che. AjanI keLavaNIe ane satata badalAtA sAmASika vAtAvaraNe tema ja pazcimanI saMskRti ane sAhityanA saMsage ApaNA vicAramAM, vANumAM, vatanamAM pArivanAneA palaTa pedA karyo che. pariNAme Aje bhAgye ja evA koi suzikSita mAnavI maLaze ke je ema kahevAne taiyAra hAya ke pote game teTaluM jANyuM, joyu ke sAMbhaLyuM hAya te paNa peAtAnA sapradAyanI cesa mAnyatAethI pAte tasubhara dUra gayA nathI. jema vadhAre suzikSita, jema vadhAre vyASaka ane maulika jIvanadaza'ta, jema vadhAre uMDI satyanI upAsanA tema sapradAyagata kALajInI dhArmi ka mAnyatAethI vadhAre antara. Aje jyAre saMpradAyonAM bhavI tALai rahyA che tyAre saMpradAyanI A ke te mAnyatA jaLavAi rahevAnA te prazna ja ubhe| yate| nathI. samAjane-rASTrane. AgaLa vadhavu' hoya te rUDhi ane saMpradAya ane peTA saMpradAyanI eDIemAMthI prajAe mukti meLavye ja chuTakA che. vicArasvAta Mtrya sivAya vicArakrAnti saMbhavatI nathI ane vicArakrAnti vinA samAjakrAnti zakya nathI. A kAraNe samAja ane dhama ne spaza'tA sava' krAi viSaya paratve tapeAtAnA vicAre darzAvavAnI ane te mujaba potapotAnuM jIvana ghaDavAnI dareka vyaktine chuTa hevI joIe ane te kAraNe kAine paNa bahiSkAra karavAnI kei paNa sa'pradAyanA rINAne jarA paNa chuTa hAvI na joie. `ika ke sAmAjika kSetramAM pracalita mAnyatA ke racanA virUddha vicAro pradarzita karanArane daMDa ApavAnA--aTakAyata karavAnAduiSkAra karavAnA-divaseA gayA che ema sau kAie samajI levu joie ane AvI rahI sahI sAMpradAyika sattAnA pazu have anta AvA joie e sAe svIkAravuM joie. kAi paNu saMpra A dhAre eka bAju jema jJAtio ane peTAjJAtione lAgu paDe che tema khIjI bAjue saMpradAya ane peTAsa yAne lAgu paDe
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ - tA. 1-1-49 - prabuddha jaina dAyane nAbuda ke nimULa karane A ghArAne tu ke Azaya nathI paNa vicAra krAntinA pravAhane avarodha karavAnI je sattA bahi- kAsnA zastradvArA bhinna bhinna saMpradAyanA AgevAne dharAve che ane je zastranI dhamakI dvArA aneka svataMtra vicArakonA moDhe teo Duce detA AvyA che te zastra A dhArAthI chInavI levAmAM Ave che, ane AjanuM kALabaLa vicAratAM A yogya thaI rahyuM che ema lAge che. A dhArAnI kalame vAMcatA sau koIne mAlama paDaze ke A dhAro dIrdhadaSTipUrvaka ghaDavAmAM AvyuM che. jema ekAeka vIjaLI paDe ane jenA upara paDe tene ekAeka nAza thAya tevuM kaI A dhArAnuM svarUpa nathI. A dhArA nA pagalA levA IcchanAre pahelAM te A mATe prAntika sarakAranI rajA levI joIze. vaLI prastuta gunhAne eka varSa thayA bAda AvA gunA mATe kAma cAlI zakaze nahi. A gunhAnI tapAsa presIDansI mejIsTreTa ke phasTa kalAsa mejIsTreTa sivAya anya koI hAtha dharI zakaze nahi. A gundA mATe eka hajArathI vadhAre daMDa thaI zakaze nahi. AvA haLA kAyadAthI samAja bahiSkAranI pravRtti upara joIte aMkuza mukAze ema sarakAra AzA rAkhe che ane ema nahi bane te AthI paNa vadhAre cAMpatA upAye levAmAM sarakAra pAchI pAnI nahi kare. evo ApaNane vizvAsa che. samApta. paramAnaMda, eka spaSTIkaraNa:-A pramANe samAjabahiSkAra pratibaMdhaka dhArAnuM samarthana ane e rIte saMdha bahiSkArane vipa joIne keTalAka bhAIo mugdhabhAve prazna kare che ke te pachI muMbaI jaina yuvaka saMdha A ja zastrane pitAnA sabhya sAme kesa upaga kare che ? je koI A lekha pUrI samajapUrvaka vAMcaze tene A prazna tha na joIe. Aje jene ApaNe saMdha tarIke oLakhIe chIe tevA komI che ane muMbaI jaina yuvaka saMghanA svarUpamAM AsamAna jamInane pharaka che. muMbaI jena yuvaka saMghanA cekasa uddeza che, cokakasa baMdhAraNa che, cakakasa zistaniyame che ane pitAnA uddezone pAra pADavA mATe ubhI thayelI parimita saMkhyAnA sabhyonI te eka saMsthA che. saMsthAmAM praveza pAmavA icchanAre pravezapatra upara sahI karavI paDe che. je mujaba saMghanA baMdhAraNa anusAra vartavA ane zistaniyamene pALavAne te baMdhAya che. A rIte dAkhala thanAra sabhyane saMdhanuM baMdhAraNa svIkArya na hoya ane zistaniyamenuM te ullaMdhana karatA hoya teNe saMdhathI chuTA thavuM rahyuM athavA te aMge tene pitAthI chuTA karave rahyo. muMbaI jaina yuvaka saMdha eka krAntikArI saMsthA hoIne tenA mATe baMdhAraNa che ane zistaniyamAnuM anupAlana matyanuM mahattavanI vastuo che. te bannenI upekSA thavA sAthe saMghanuM vyaktitva ane pariNAme saMdhanI upayogItA nAza pAme che. jema rAjakAraNamAM samAjavAdI pakSa, sAmyavAdI pakSa che tevI ja rIte jaina samAjamAM muMbaI jaina yuvaka saMdhanI saMsthAnuM sthAna che ane jema koI paNa vyavasthita saMsthA pitAnA sabhyane amuka saMye,gomAM pitAthI dUra karI zarke che tevI ja bahiSkAra sattA muMbaI jaina yuvaka saMdhanA pAyAmAM rahelI che. paramAnaMdu kalikAlasarvajJa aMtarane havADe, mAnavIe devatva sAdhyuM hatuM guja"rIgirAnA Adi utpAdaka, Adi vaiyAkaraNIya AtmAnAM dIpa prakaTA, mahAtejasvI, siddha, sarva devata. adi purUSane, adi vaDatAne, anAhatanAM nAda bajA, prabhutAnAM aMkura phuTayA hatAM aMgeaMgamAM, itihAsakAronA agrima agresarane, sahadanI saurabha prasarA, ne prakaTa hateA prabhutAne pUrNAvatAra.. karaNa, siddha ne kumArapALa jevA sthaLe, sthaLe saMmelana bhare, jaya he ! mahAprabhu hemAcAryane ! traNa traNa narezanA ItihAsa sAkSIne. vyAkhyAna Ape, kAle race, te sahastra sahastra vandana he prabhAvazALI ziSyonA pratibhAzALI gurUkane, bhakti kaoN, prArthanA kare, . e yogezvara hemacandrAcAryane ! kAtyAyana ane pataMjalithIye, mUrti e sajo, avazeSo saMgraha, siddha haima"nA e susidhdha sRSTAne, uccatara vikai ne! adhyayana ane manana kare, "ogazAstra"nA e ajoDa avadhUtane, akala vega ne vairAgyanI ana, ujave, ulAse, jaina dharmanA e dhuraMdhara punarUdhArakane sAkSAtkatimAne. - abhiSeka, rAdhe, AhAde; kaTi koTi aMjali che, upa.se, AhavA, abhinanda, hala, praphulla, praNa:gAyaka ane sAhityakAro ! e asAdhAraNa aizvaryAne, Aje jaryA che. mahAtmA hemanI, zilpIo ane citrakAre ! camatkArika cakracUDAmaNine, mahArAjA kumArapAlanA ka9pavRkSa temanI, gae gItaDAM hemanAM, sAhitya sarje temanAM virATavibhUti bhagavAna hemacaMdrAcAryane gezvaranAM ye megezvara hemanI, mUta kare chemane; suvarNAkSare Alekhe ' dhyAna dhara antaranAM aNue aNamAMthI mahAgujarAtanI mahattAnA vizvakarmAnA, ke mAtra gujarAta ja nahIM, e yuganA yuga-bhraSTAnuM, madhaniSedha ane ahiMsAnA prakhara pracArakanI, samasta jagata RNI che temanuM. sakala pravRttinI paLepaLane kAja-- siddharAjanA suhRdanI, udAnA ujanI, patthare pattharamAM prANa pUrI pUkAre, e zipI e traNamukata thaze eTaluM ja nahIM, e jagatpANinI kavi ane kevakAranI, e saMkarabhUta hemanAM guNagAna. kinta pAmaze prabhunAnI paramajAta rAbhAvanAnA bhagavAdhArI jogadhara tapasvInI, nathI pAka anya kaI Aja sudhImAM, mAnavImAM devatva saMcAratI. gujarAtanI asmitAnA e ajeya aMgIkArakanI, sArAya bhAratavarSamAM ne Ana, uja, ullAsa, sADI mAse varSathI visarAela virala vibhUtino. jene tema ja janetara vidvAnagaNumAM, abhiSeka, ArAdhe. ahahAde, ekale hAthe ne ekalI buddhie, ha, praphulle praName. e rAjadhAnA sadubedhaka ne AcAryanI, sarvadezIya siddhi sAdhI hoya jeNe. Aje janmatIthi che. dhAmika audAryanA u ma ubedhakanI, trikALa vaMdanA e vizALa navasarjakane ! mahAgujarAtanA mahAna tirdhara mahAbhArata'ne gavAsiSTa'nAM prazasaka, e "vItarAga tetra" "trizakTizalAkA purUSa" jagadaguru. kalikAlasarvajJa, sarvadharma samabhAvanA pahelA payagambaranI, ane "ahaMnnItinA amara Alekhakane ! bhagavAna hemacandrAcAyatI. dhu dhvaMsaka ane satyazodhaka sudevanI, sADAtraNa kroDa eka ne ' jaya kalikAlasarvajJa! 'avanipara avatarela e akSarabrAnI, caccAra zakrepana kartAne ! pRthvI kA vaka e 5ri ba ma nI.. e samartha zAstrArthakArane jaya hindI vistIrNa TIkA racanAra vidayane! durlabhakumAra gAMdhI.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 tA. 1-1-49 keTalAka samAcAra ane noMdha pAlItANAnI jainA zALAo ane nirvAsitono vasavATa sIMdhathI gayA varSe ane hiMdu kuTuMba sIMdha cheDIne kAThiyAvADa tarapha AvyA temane mAM vasAvavA e prazno ukela zodhavAnI javAbadArI navI racAyelI saurASTra sarakAra upara AvI. A samaye keTalAka sIMdhI kuTuMbane pAlItANunI dharmazALAmAM vasAvavA mATe saurASTra sarakAre dhasALAonA saMcAlako sAthe vATAghATa karI ane dIvALI sudhImAM temane anyatra vasAvavAnI goThavaNa karavAmAM Avaze evI spaSTa samajutI upara pAlItANAnI lagabhaga dareka dharmazALAmAMthI amuka jamAM kADhI ApavAmAM AvI ane tyAM keTalAka sIMdhI kuTuMbane vasAvavAmAM AvyA. tyArabAda dIvALI AvI ane gaI. kArtakI punama upara saMkhyAbaMdha yAtrALuo maLyA ane dharmazALAmAM rahevuM utaravAnI puratI jagyA na maLatAM temane paravinAnI hADamArIo jogavavI paDI. A saMbaMdhamAM saurASTra sarakAranuM avAra navAra dhyAna kheMcavAmAM Ave che, paNa prastuta nirvAsita kuTuMbo jANe ke haMmezAne mATe A zALAmAM ghara karIne beThA hoya tema temane tyAMthI khaseDavAnuM ke temanA mATe anya vasatisthAne umAM karavAnuM haju sudhI saurASTra saraoAranA dAna upara AvatuM ja nathI. A bhAre duHkhada che. A kAraNe jaina samAjamAM khuba asaMtoSa phelAI rahyo che. jarUranA vakhate jana dharmazALAmAMthI jagyA DhIne nirvAsi. tee vasAvavAmAM AvyA te pegya ja thayuM che. A dharmazALAo janonA upayoga mATe hoya te paNa saMkaTanA vakhate koI paNa prajAjanone banatI samavaDa karI ApavI e ApaNe paDozIdharma che. paNa sAthe sAthe e dhyAnamAM levAnI jarUra che ke A dharma zALAmAM jana kuTuMbe paNa thAyISaNe vasI zakatA nathI. dharmazALAne jAzaya ja e che ke anya paMdara divasa mATe yAtrA aAvatA yAtrALuone rahevA vagere sagavaDa ApavI. Ane badale tatkALa rAhata ApavAnA hetuthI vasAvavAmAM AvelA nirvAsita ke tyAM eMTI bese ane A saMbUdhamAM jenuM zAsana cAle che. te kazI dAda phariyAda nuM sAMbhaLe e atyanta glAni upajAve tevI bInA che, nirvAsitonA caluM vasavATe janamAM bIje paNa kacavATa pedA karyo che. jainonAM khAnapAnamAM ane nirvAsitenAM khAnapAnamAM bhAre meTuM attara hoya che ane tethI zraddhA ane bhaktima,vathI AvatA yAtra LaonI sAme jene ujanA abhaya gaNe che tevI cIjo vadhu rabAtI hAva e kAraNe zradhdhALu jaMnenI lAgaNI sadA duHkha tI rahe che. pAlItANA jainenuM eka atyanta mahatvanuM tIrthasthAna che. tyAM AvatA yAtrALaenAM dila dhArmika, sArasAne sabaMdhe atyanta ALAM hoya che. teo potAnA ja dharmasthAnakamAM vasatAM kuTuMbane sarva prakAre anya cAra jue ane dilamAM khuba dubhAvA kare e taddana svAbhAvika che. A rIte mahemAna chatAM jANe ke mAlIka banI beThA hoya evA A nirvAsita kaTuMbane jaina dharmazALAmAMthI khaseDIne saurASTra sarakAre anyatra vasavAnI sAvara gAThavaNa karI pavI ghaTe che. khAne arthe koi ema na kahe che lakhanArane nirvAsita kuTuMbo viSe kazI sahAnubhUti ke lAgaNI nathI. temanI bAjanI dazA joine e kAga mAnavI haze ke jenA dilamAM uMDI anukaMpa puratI nahi huMya ! paNa sa the sAthe mazALAono Aje je kriya thaI rahyo che tene paNa anta rAve te eTaluM ja jarUrI che. khA bAbata saurASTra sarakAre gaMbhIrapaNe thAna upara levI ja joIe ane jaina samAjanA dilane je asaMtava karI rahyo che te dUra kare jaie. A praznane lagatA javAbadAra praddhAna e bAbata jatithI hAtha dharaze evA khApaNe AzA rAkhIe. sva, De, prajalAla dharamacaMda meghANI smAraka phaMDa , AjathI lagabhaga be varSa pahelAM De. vajalAla medhANInuM avasAna thayuM. temanA avasAna prasaMge smazAnanI aMdara ja sadgatanuM smaraNa ciraMjIva rahe evI yojanA pAchaLa vAparavAnA hetuthI daMDa karavAmAM AvyuM hatuM ane De. medhANInA mitra ane prazaMsako taraphathI eja prasaMge e phALAmAM Azare rU. 35000 nI rakama ekaThI thaI hatI ane tenI pejanA temaja vyavasthA karavA mATe cha gRhathenI eka samiti nimavAmAM AvI hatI. A phaMDanuM zuM karavuM te sabaMdhI eka pachI eka pejanA vicAravA temaja carcavAmAM AvatI hatI ane kazA paNa nirNaya vinA A . kArya Aja sudhI mulatavI rahyA karatuM hatuM. sadabhAgye tA. 28-11-48 nA roja A phaMDamAM nANAM bharanArAonI eka sabhA ghaTApara khAte bharavAmAM AvI hatI ane ghATakoparamAM paMDita zrI ratnacaMdrajI jaina kanyAzALAnA upAMga rUpe eka bALa maMdira cAle che tene vikasAvavAnI sarave upara jaNAvela rakama e saMsthAne bheTa ApavAno TharAva karavAmAM Avyo hato ane e bALamaMdira sAthe che. vrajalAla dha. medhANInuM nAma joDavAnuM paNa TharAvavAmAM AvyuM hatuM. De. meghANInA jIvananI je vizeSatA hatI duHkhI dardI, pIDita, trasta, dalita viSe apAra karaNa-tene A rUpa evuM koI kArya yojavAmAM AvyuM hatuM ane temAM kArya sAthe De. vrajalAla meghANInuM nAma joDavAmAM AvyuM hota te vadhAre ucita lekhAta. paNa jemanA hAthamAM A kaMDa nI vyavasthAnI mukhya javAba dArI hatI temAM zrImanta hovA chatAM atyanta vyavasAyazIla hatA. temane A bAbata saMbaMdhe nirAMte ekaThA maLIne vicAra karavAnI paNa phurasada nahotI, eTale navI kaI javAbadArI levAnuM te temanA mATe saMbhavita ja nahotuM. AvI paristhitimAM ATalo paNa je nirNaya thayuM che ane eka nAnI sarakhI zikSaNa pravRtti sAthe De. meghANInuM nAma joDavAnuM nakki thayuM che te AvakAradAyaka che. ApaNe AzA rAkhIe ke A je je bALamaMdira cAle che te che emanuM emaja cAle, ane saMsthAne A rakamanI Avaka thAya ane bALamaMdira sAthe che. meghANInuM nAma mAtra joDAyeluM rahe ema na bane, paNa e bALamaMdirane vikasAvavAnI samajutI sAthe A rakama ApavAmAM AvI che te samajutI anusAra A bALamaMdira eka sarvAga saMpU saMsthA bane, je joIne jemane bAlacita nirdoSa svabhAva have evA De. medhANIne ApaNe haMmezA yAda karyA karIe. mAMDala jaina yuvaka saMdhane vArSika samAraMbha " mAMDala khAte tA. 28-11-48 nA roja tyAMnA jaina yuvaka saMdhane vArSika samAraMbha zrI. panAlAla jhaverInA pramukha paNa nIce ujava hatuM, je prasaMge paMDita sukhalAlajI tathA zrI choTAlAla trIkamalAla pArekha hAjara hatA. A prasaMge paMDitajIe vidvatta.pUNuM pravacana karyuM hatuM ane Ajane jaina yuvaka saMdha mAtrA zabdArthathI nahi pagu bhAvArthamAM paNa sAce jaina yuvaka saMgha banI rahe evI AzA vyakata karI hatI ane vizeSamAM jaNAvyuM hatuM ke A saMghe gata varSa daramiyAna dhama, kema ke jJAtinA bhedabhAvathI para rahIne janatAnI muzkelIo haLavI karavA aneka pravRttio hAtha dharI hatI ane pAra pADI hatI. tyAre yuvaka saMgha je rASTrIya sALA calAvI rahyo che temAM banatI madada karavA ekatra thayelA sabhAjanane temaNe anurodha karyo ho. anya vakatAoe samAcita bhASaNe karyA hatAM ane pramukhazrIe samagra prasaMgane ye ... upasaMhAra karyo hato. e prasaMganA anusaMdhAnamAM tyAMne vidyArthIoe AjanA samAja nA saLagatA praznone saMvAda rUpe guMthI AkarSaka re.caka zailImAM tyAMnI janatA samakSa raju karyA hatA. paramAnaMda
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-4 prathA jaina 'saiArASTra tarapha daSTi '--aMgata khulAsa prabuddha janamAM pragaTa thatA lekho ke vAMdhA sAmAnyataH lekhakanI sahI sAthe ja pragaTa thAya che ane te lekha yAnadhamAM raju karavAmAM AvelA vicArAnI mukhya javAbadArI mULa lekhakanI ja rahe che. vaLI prabuddha jananA taMtrI zrI maNuilAla mekamacaMda zaha hAine prabudhdha janamAM je kAMI pragaTa thAya tenI aupacArika (technieal) javAbadArI teA temanI ja gaNAya. ema chatAM paNa prabudhdha jainatuM vAstavika saMcAlana prAraMbhathI huM ja karI rahyo chu tethI prabudhdha janamAM je kAMI pragaTa thAya tenI mukhya javAbadArI te te lakhANanA lekhakAnI hovA chatAM prabuddha jainamAM pragaTa thayela koI paNa viSayanI carcA ke paryAlAcanAne sAmanyataH mArU" anu* medana che ema prabuddha jananA vAMcakA mAne e taddana svAbhAvika che. A ja dRSTie prabuddha jainanA gatAMkamAM saurASTra tarapha dRSTa e mathALA nIce zrI jaTubhAi mahetAnI sahI nIce pragaTa thayelI noMdhamAM karavAmAM AvelI rajuAta ane temAMnAM keTalAMka vidhAnane paNa mArUM anumAna che evI mAnyatA ubhI thavAnA purA sabhava che. Ama lAgavAthI A khunnasa lakhavAnI mane agatya bhAsI che. sAmAnyataH prabuddha jainamAM prathaTa thatu dareka lakhANu mArI AMkha nIcethI pasAra thAya che ane tethI eka yA khIjA kAraNe je lakhANa mane pasaMda na paDe yAyAgya na lAge te kAM te sudharAvavAmAM Ave che athavA te pragaTa karavAmAM AvatuM nathI. paNa gatAMka taiyAra karavAnA samaye mAre acAnaka nAgapura javAnA samaiga ubhA thayA ane lakhavA dhArelI taidhA taiyAra karavA mATe avakAza na rahyo ane jema thADA samaya upara huM bhAvanagara gayA hatA ane prabuddha jainamAM khuTatI lekhasAmagrI purI karavAnI javAbadArI mArA sahakArya kartA zrI jaTubhAI mahetAe mArI vinatithI svIkArI hatI te ja rIte A vakhate paNa khuTatA lakhANunI eka yA bIjI rIte puravaNI karavAnuM kAma zrAM jaTubhAine sAMpIne huM. nAgapura gayo ane gatAMkanI sAmayika noMdhe temaNe lakhI, jemAM upara jaSNuAvelI noMdha saurASTra tarapha dRSTi'ne paNa samAveza thaye. mArI gerahAjarImAM temaNe mArUM ATaluM kAma saMbhALyuM te mATe temane huM rUNI chu. vaLI prastuta noMdhamAMnuM nirUpaNu temanI aMgata manyatA ane mAhItIne purA vaphAdAra rahIne karavAmAM AvyuM che ema paNa mAre jaNAvavuM ja joie. Ama chatAM paNa saurASTranI vartamAna paristhitithI huM paNa marI jAtane ThIka ThIka vArkAra mAnuM chuM, vaLI gheADA samaya pahelAM huM kayiADamAM vIzeka divasa krI AvyA hAIne temaja kAThiyAvADanA pradhAnamaMDaLanI dareka sabhya sAthe mane peAtAne che ke vadhatA paNa sIdhA sAdha hAine mArI mAnyatA ThIka ThIka mAhItInA pAyA upara racAyalI che. ema viSe huM dhArUM chuM. A rIte huM saurASTra je kAMi jANuM chuM ane samaju chuM te dhAraNe vicAratAM zrI jaTubhAinI taidhamAM karavAmAM AvelAM keTalAMka vidhAnA mate vyAjabI lAgyAM nathI. dAkhalA tarIke tee jaNAve che ke keTalAka svataMtra umedavAre pAse kheALA pAtharIne tenI jagyAnAM rAjInAmAM levAM paDayAM hatAM, mate A bhAre atyukti lAge che. keTalAka svataMtra umedavAre e pAtAnI umedavArI pAchI kheMcI lIdhI te pAchaLa avazya AgrahabharI samajAvaTa hatI, paNa tethI vizeSa kazu ja nahatu' Avu mArU' mAnavuM che. gaI cuTaNI daramiyAna kaoNMgresane asatya AcaraNa karavu paDayu che eve zrI jasubhAinA ga'bIra AkSepa che. alabatta lekazAsananA gheAraNe thatI cuMTaNInuM svarUpa ja evu che ke temAM kAi paNa pakSa atyukitanA deSathI dUra rahI zakate nathI. prastuta cu'TaNI daramiyAna *** kaoNMgresanA pakSanA AgevAna e AvI buDhDhA nathI ja karI ema huM na ja kahI zakuM, ema chatAM paNa samagrapaNe vicAratAM kaoNMgresa sAme Ave AkSepa ghaNA vadhAre paDatA che ema bhArA La anubhava kahe che. vaLI saurASTranA pradhAnamaMDaLanI punararacanAnA prazna caya'tAM zrI jaTubhAi jaNAve che ke "saurASTranA keTalAka javA badAra kaoNMgresa AgevAnA ane prathama kakSAnA pradhAnA jevA mANasA zrI DhebarabhAine vaDA pradhAnapadethI khaseDavAne yuktiprayukti karI rahyA hAvAnA vizvAsapAtra samAyArA ane maLI rahyA che. A samAcAza jo sAcA hoya te ApaNe zaramAvuM joIe." aa vidhAnamAM janA pradhAnA upara karavAmAM Avele mAkSepa AvI gata mahItI mujaba kevaLa bInapAyAdAra che ane zrI bAI A samAcA sAcA hAya te' ema jyAre jaNAve che tyAre temane maLelA samA cAre temanI dRSTie paNa purA 'vizvAsapAtra' nathI ema anumAna karavAne sahaja kAraNa maLe che. me anya sa' pradhAneAmAM zrI Dheba rabhAi pratye Aniva canIya vAdArI ane sadbhAvanA joi che. | saurASTranA alaga rAjyataMtrane temaNe muMbai prAnta sAthe turatamAM joDI devAnA potAnI noMdhamAM Agraha karyo che. mArA agata abhiprAya evA che ke jyAre hiMdanA anya prAMtanI punarracanA karavAno prasa'ga Ave ane muMbai prAntathI mahArASTra ane gujarAta banne chuTA paDe tyAre saurASTra gujarAtamAM ja javuM rahyuM. paNa hAla turata saurASTra alaga prAnta tarIke ja cAlu rahe ane peAtAnA vikAkSa sAdhe ane potAnI dhunyAne ukela zodhI le emAM ja saurASTra vizeSa dhyeya rahelu che. samAi sauraSTranI sarakAre 124mba kalama nIce sarakArI taMtranI TIkA karanArA e akhabAranA taMtrInI karelI dharapakaDa sAme zrI jaTubhAie keTalIka sakhata TIkA karI che ane 124A kalamane je sarakAra upayoga kare te sarakArane koMgresanA nAma nIce jIvavAnA kANa adhikAra nathI ema temaNe jaNAvyu che, je bAbate viSe kATa'mAM kAma cAlI 2hyuM hAya tenI megyAyegyatA viSe carcA karavI e vyAjabI nathI, pazu kAi paNa akhabAratatrI game tevAM lakhaNeA lakhe te paNa kAi paNa yogAmAM 124A kalamana koi prajAkIya sarakAra upayega karI zake ja nahiM A mAnyatA mane svIkAyaya nathI. 'grejI rAjya daramiyAna 124 5. kalaba sAme ApaNe vAMdho uThAvatA hatA, kAravyu ke e Mgreja sarakAra potAnI sthapita sattAne jALavavA mATe 12 kalamanA avAranavAra upayAga karatI hatI ane ApaNe e sattAne mULamAMthI nAbuda karavA mAMgatA hatA. Aje ApaNI potAnI sarakArane TakAvI rAkhavAnA ApaNe hetu che ane te kAraNe amuka sayegAmAM 124 kalamanA upayoga paNa jarUrI tema ja vyAjabI hAi zake che. alabatta e kalamanA upayega asAdhAraNa samegAmAM ane apavAdajanaka kIssAomAM ja thavA joie e viSe e khata che ja nahi. temanI vAMdhanI pachInA bhAgamAM jhAlAvADanA keTalAka zaheramAM Aje 144mI kalama lAgu pADavAmAM AvI che te sAme zrI jasubhAi sakhta TIkA kare che ane jaNAve che ke koi hullaDa ke hiMsA phATI nIkaLavAne leza paN yana haiya tyAM A gejharI ane khuba niMdAyalI kalamane uga karI prajAnA zaherI svAtaMtryanA adhikArane chInavI levAnuM pagalu kAMgresI zAsanate zaramAve che ane saurASTranA prAjanaine hITalarazAhI'nI yAda Ape che.' alabatta cha pazu sthaLe 144nI" kalama lAgu pADavI paDe chelR du:khada che, pazu Aje jyAre jyAM tyAM arAjakatAnI AMdhI caDhI AvatI hAya tyAM AjanI sarakAra pAse tatkALa 144 mI kalama sivAya bIjo kAi upAya raheto nathI. cuTaNI
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) 10 prazula jena daramiyAna jhAlAvADamAM khAsa karIne vaDhavANu, dhAMgadhrA tema ja lIMbaDInu vAtAvaraNu atyanta taMga ane kSubdha hatuM ane e paristhiti tyArapachI pUNa cAlu rahI hatI. mAjanI tyAMnI pari sthitinA mane purA khyAla nathI, paNa jenA mAthe sulehazAnti jALavavAnI javAbadArI che te gRhapradhAnane mATe tyAM jema cAle che. tema cAlavA devAmAM Ave te hullaDa ane hiMsA phATI nIkaLavAnA bhaya lAgyA hAya ane tethI ja te vibhAgA upara 144mI kalama lagu pADavAnuM' temaNe megya vicAyu hoya ema anavA sAva che. paNa dhArA ke tyAMnI paristhiti 144mI kalama lAgu pADavA jeTalI taMga na heAya ane ema chatAM puN khavaDA meATA vibhAga upara 144mI kalama lAgu pADavAmAM AvI ane saurASTramAM Aje mAvu kAMika banI rahyuM che mane lAge che eTaluM / mAre paNU kabula karavuM ja joie-te saurASTranA gRhapradhAna vadhAre paDatI sAvadhagIrI, bhaDaka athavA te cintAvyAkuLatA dAkhave che ema vicArIne temanA virAdha karIe paNa zrI jaTubhAi jaguAve che tema ApaNe temane 'bejavAbadAra' to na kahI zakIe, saurASTranA aAjanA gRhapradhAnane hAthe kadi keAI bhUla na ja thAya, te je kAMi kare te barAbara ja hAya evI temanA viSe huM kA AMdhaLI ..zraddhA dharAvate nathI, paNa temane potAnI javAbadArInuM purUM bhAna che ane teo je kAMdhuM kare che te pAchaLa temanI zuddha zreyaniSThA haiya che evA temanA viSe mAre aMgata abhiprAya ane anubhava che. keTalIka bALate hakIkatamAM sAcI hoya che paNa te pAchaLanI bhUmikA viSe matabheda hoya che. dAkhalA tarIke saurASTranI chellI cuMTaNImAM samAjavAdI pakSe harIkAImAM ubhA nahI rahevAnuM nakko yu hatuM ane te mujaba e pakSa cuTaNImAM ubho rahyo nahatA, A hakIkata barAbara che, paNa temAM samAjavAdI pakSe bhAre udAratA dAkhavI hatI mevA zrI. jaTubhAI dAvA kare che. e mArA gaLe utaratA nathI. zrI. jaTubhAi samAjavAdI pakSanA hAine samAjavAdI pakSa saurASTranI cuMTaNImAM kema ubhe na tho sabaMdhamAM temanI pAse vadhAre pramANabhUta mAhItI hAvA sAva che. paNa saurASTramAM samAjavAdI bhAi manasukhalAla lAlanane svargavAsa, e pakSa hajI bhAizrI manasukhalAla lAlana je zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanA keTalAMka varSo sudhI sabhya hatA ane AjathI traNa varSa pahelAM pramANIka matabhedanA kAraNe sa MdhathI chuTA thayA hatA ane je jana zvetAMbara mUtipUjaka kAnpharansanA sthAyI samitinA eka sakriya sabhya hatA. temanA lagabhaga 55 varSanI ummare tA. 29-11-48 ravivAranA rAja nIpajela akALa avasAnanI khabara ApatAM bahu dilagIrI thAya che. sa`ghamAM teo sabhya hatA te daramiyAna temaNe keTalAka samaya sudhI saMghanA vAcanAlaya ane pustakAlayanuM kAma samitinA traMtrI tarIke sabhALyuM hatuM ane kAnpharansanI keLavaNI pracAra samitinu kAma te vananA anta sudhI bahu khaMtapUrvaka karI rahyA hatA. te ati namra ane bhAvanAzALI sajajana hatA ane jaina samAja mATe temanA dilamAM uMDA prema hatA ane te mATe thAya te karI chuTavAnI temanAmAM tamannA hatI. dhanajI sTrITamAM teo eka chApakhAnuM calAvatA hatA jemAMthI te bahu thADA samaya pahelAM ja chuTA thayA hatA. sAduM' ane dhama parAyaNu temanuM jIvana hatu ane sIlanasAra ane premALa temane svabhAva hatA. temanA mitrane temaja sahakAya kartA. ene temanA avasAnathI eka moTI khoTa paDI che, temanA pavitra AtmAne parama zAnti maLe e ja prAthanA ! paramAnada hAya- ema 531.9-9-85 ugatA pakSa che ane keMgresa sAme A vakhatanI cuMTaNImAM navA merace ubhA karanAra meTA bhAge rajavADI ane tAlukadArI vaga tA ane samAjavAdI pakSa koMgresa sAme tAlukadArI vaga sAthe ubhA rahe te tethI tAlukadArI vagane ja vadhAre khaLa ane naitika pratiSTA maLe tema hatu, je samAjavAdI pakSane jarA paNa STa nahetu ane A kAraNe ja samAjavAdI pakSe A cUMTaNImAM kAMgresa sAme ubhe| rahetAM kaoNMgresane TekA ApyA hatA Ave mArA khyAla che. ane zrI vIra daze. jeo paNa sAmAjavAdI pakSanA che. temanI sAthenI vAtacIta uparathI paNa huM Ama ja samajyA chu. bAkI A pakSavAdanA yugamAM koi paNa eka rAjakIya pakSa anya rAjakIya pakSa pratye samajaNapUrvaka udAratA dAkhave e sAdhAraNataH asaMbhavanIya che. anya pakSa viSe sugALavApaNuM. AjanA satra rAjakIya pakSane lAgu paDeluM. bhayAnaka dardI che te A thI koMgresa pazu mukata nathI. na A AkhI carcAnA pariNAme huM kahuM chuM te sAcuM ane jaTubhAIe kahyuM che te badhuM kheDuM ema jaNAvavAnA ke puravAra karavAnA mAre hetu nathI. jayAre dezanA amuka vibhAga sAthe ApaNA dilanuM kAi viziSTa tAdAtmya heAya che ane tyAM banatI avanavI dhaTanAe khApaNA citta upara vividha prakAranA catu AdhAta pratyAdhAta pedA karatI hoya che tyAre taTasthapaNu ApaNA mATe azakaya bane che ane vAstavika paristhitinuM samyakdarzana paNa dulabha bane che. ceAtaranI paristhitine sau kAi pAtapAtAnA cazmAthI nihALe che ane te sabaMdhamAM tAtAne maLatI adhurI ke purI mAhItI uparathI potAnAM ni MyA bAMdhe che. vaLI A bAbatamAM AjanI pakSavAda paNa ekane eka bAju te anyane anya bhAjI jANye ajANye DhaLe che. mArA pakSe mAre eTaluM ja kahevAnu che ke, mArI khata puratI ATalI ceokhavaTa jarUrI che ema samajIne A nedha du:kha sAthe huM ahiM pragaTa karU chuM. AzA rAkhuM chuM ke zrI naTubhAi mane khare.ara samajaze ane purI sabhALapUka lakhAvA chatAM A lakhANamAM ke ThekANe kSati rahI gai haiAya te te mATe mane mitrabhAve daragujara karaze. paramAnada jayapura koMgresa adhavezana ( anusaMdhAna pRSTha 412 nuM cAlu. ) eke eka pravRttinuM ke che ema samajIne thAya. tyAM khullA adhivezanamAM praveza phrI ja na heya. na te khullA adhivezana mATe maMDapa ke evuM kazuM' heya. ane AvI ThaMDInA vakhatamAM te adhivezana na ja bharAvuM joie. A badhA khyAlathI ja gAmaDiyAne keLavavA, tathA kAMgresanA avAja gAmaDA sudhI paheAMcADavA mATe ja tA kaoNMgresanuM adhivezana gAmaDAMomAM bharavA pUjya bApujIe sUcavelu' e pramANe haripurAnuM adhivezana e eka Adarza adhi vezana tu.. kaoNMgrese jeTaluM kharacyuM teTaluM ja nahi paNa tethI vadha re Avaka thai. ane chatAM badhu ja keTaluM sastu ? mane peAtAne te jarAya zako nathI ke AvA adhivezanethI prA keLava ya che. jo ke huM jANuM chuM ke A adhivezana pachI eka evI havA vahetI thai che ke AvAM adhivezananI have jarUra nathI. paNa ApaNe e vAta che.DIe. kAraNu e praznonA niya huM ke tame nathI karavAnA. Ama meM te 15 mIe pura javAne ecita niSNuya karyAM ane jai AvyA pachI hu' pote te jarUra kahI zakuM ke e pAvanakArI parvamAM sAmela thaine huM te pAtrana ja thai Avyo chu ane tyAM AvanAra sA kai AvI ja lAgaNI anubhavatu haze ema huM dhArU' bru. kAntilAla pArekha zo mumbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla meAkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, mu*bai. muNasthAna : sUryakAnta tri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai, 2
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra caMda, na, bI rada prabuddha jene taMtrI: maNilAla mekamacaMda zAha varSa : 10 aMke : 18 muMbaI : 15 jAnevArI 1949 zanIvAra vArSika lavAjama rUpiyA 4 jene zuM hindu nathI? raste cAlatAM kaMI paNa jainane je uparokata prazna pUchavAmAM kare e nyAyI vastu gaNAya, paNa kevaLa ApaNA ja svArthane Ave che te te tarata ja "zuM tyAre ame musalamAna chIe?" vicAra karI hiMdusamAjane cheha de e te ApaNAmAM rahelI ema kahI saheje reSapUrvaka pratikAra karyA sivAya rahetuM ja nathI. e sAMpradAyika saMkIrNatA ja vyakta kare che. vizALa samAjane che batAve che ke janasamAja hiMdusamAja sAthe saMlagna ja nahI paNa denAra kAle dezane paNa che kema nahI de e avizvAsa jyAre kevaLa ekamekarUpe ja vaNAI gayA che. jo ke dhArmika saMpradAyanI vizALa samAja janasamAja mATe dharAvate thaze tyAre ApaNI dRSTie jaina samAje eka prakAranuM viziSTa sthAna prApta karyuM che kevI dazA haze ene huM mAnuM chuM ke samAjanA sUtradhAree ane chellAM thaDA varSothI vastIpatrakamAM paNa enI judI noMdhaNI vicAra nahi karyo hoya. karavAmAM Ave che, e chatAM bIjI badhI ja rIte e hiMdusamA- aMgata svArtha ane mananI saMkucita bhAvanAne aMge ubhe ja ja che. vyavahArIka, sAmAjika, Arthika tathA AcAraviSayaka karele Ave alagatAvAda e pAkistAne vahetA karelA dirASTranA bAbate uparAMta sAMskRtika dRSTie paNa e hiMdusamAjanuM ja sidhdhAMtanI jherI asaranuM ja pariNAma che ane temAMya pAkistAne avibhakata aMga che. haju gaI kAla sudhI ane keTalAka prasaMgamAM meLavelI bAhya siddhi pachI te alagatAvAdathI ja praSTi siddhi prApta aje. paNa anya paMthIo sAthe ene reTI-beTIne vyavahAra paNa thavI zakya che evI uDe uDe baMdhAyelI zradhdhAthI ene ulaTuM calu che. AcAravicAra tathA mAnyatAbhedane kAraNe je thoDuM piSaNa paNa maLatuM rahyuM che. aMgata svArtha ane mananI saMkucita ghaNuM aMtara jaNAya che te paNa zvetAMbara mUrtipUjaka ane bhAvanAnuM alagatAvAda sajana che. emAMthI ja saMpradAyavAda, jAtisthAnakavAsI saMdha vaccenA aMtarathI vadhAre dIsatuM nathI. vAda vi. pragaTayA hatA. paNa pUjya bApujInA Agamana pachI ApaNA eka kuTuMbamAM pitAnI vicArasaraNI eka hoya, mAtAnI vicAra ane buddhimAM je navasarjana thayuM tenA pariNAme vADAbaMdhIo bIjI hoya, putranI trIjI ane patnInI vaLI judI hoya chatAM tUTavA lAgI hatI ane mAnavasamAja eka kauTuMbika bhAvanAne pita ethI e badhA ekaja avibhakata kuTuMbanA aMga maTI jatA nathI; thayA hatA. AvA samaye pAkistAne dhirASTrane je sidhdhAMta vahete kayAreya emane pite ekabIjAthI alipta che e vicAra karyo tenI kAtila asaramAM ApaNe evA sapaDAI rahyA chIe ke Aje suddhAMya AvatuM nathI. tevI ja rIte sAMpradAyika dRSTie ekanI e alagatAvAda prAMtIyavAdanA vasaMvAda vi. navA lebAsa rUpe ApavicArasaraNI eka hoya ane bIjAnI vaLI judI hoya ethI ne AkarSI rahyo che ane jemAM janatAne buddhizALI vaga-khuda e eka ja prajAnA aMge maTI jatA nathI. samAvarNa-rUpa-zarIra- mahAtmAjIne kaTTara anuyAyI hovAne dA karanAra vaga paNa-khuMpI racanA-jIvana jIvavAnI AcAraviSayaka bAbate vicAro-2-19va- e che eTaluM ja nahI paNa e petAnI buddhino upayoga paNuM enA nanI ghareDa arthAt saMskRti jemanI samAna che evI vyaktione samarthana pAchaLa khacI rahyo che. mAnavabuddhi jayAre aMgata samuha eka ja vizALa samAja bane che, jene sAmAnya rIte "hiMdu' lAbhane ja najara samakSa rAkhe che tyAre anyane thatA kaSTane ke nAmAbhidhAnathI khelAvavAmAM Ave che. hAnine e vicAratA nathI. ane ethI e eka ekaMdara rIte vastusthiti Ama hovA chatAM keTalIka agragaNya jana vyakti pitAne ja hAni kare che chatAM e uchada cheDo , nathI. e jIdanA oe thoDA samayathI 'ame jene hiMdu nathI " e sura kADhavA pariNAme bhAratavarSe apAra yAtanAo bhogavI che ane jenI asara mAMDe che. joke enI pAchaLa Azaya hiMdusamAjane lAgu seMkaDo varSo sudhI ye bhulI zakAya ema nathI. chatAM eno bedhapATha paDatA "harijana maMdira praveza" tathA " dharmAdA TrasTaphaMDa" jevA levAne badale ApaNe e bAjue ja dhasI rahyA chIe e paNa kAyadAomAMthI mukti meLavavAne ane e rIte alagatAvAda ubho kALanI eka balihArI ja che. kALo: eka mAla karI cAlI AvelI praNAlikAone TakAvI rAkhavAne haze, paNa jena netAonA dilamAM sUcita kAyadAmAMthI bacI javA sivAprazna e udbhave che ke hiMduothI alaga paDIne kadAca e kAyadA- yane bIjo koI vikalpa nahI hoya ane ethI enA bhAvI pariNamAMthI Aje ApaNe mukti meLavI zakIzuM, paNa kAle sarakAra eka me ka95nA emane nahI uDI hoya ema mAnI laIe te paNuM alaga kema tarIke ApaNane paNa e kAyado lAgu nahi ja pADe vaNa, jAti koma e zuM che. ene vicAra te emaNe kara ja enI zI khAtrI ? bAkI rahI rahIne seMkaDo varSonA gALA bAda kapelA joine hate. te have ApaNe vaNa, kema, jAti viSe vicAra a5 lAbhane khAtara vizALa kuTuMbathI chUTAcheDA levA e to caNA khAtara karI laIe. dhArmika sAhityanI draSTie joIe te jaNAya che ke kalI kADhI ApavA jevI vAta kahevAya. ane temAMya kalI kaDhI mULe mAnava yugalika hatA. tyAre kahate dhama, na hatI jAti ke ApavA chatAMya caNAnI AzA phaLaze ke kema e kANu kahI zake ema na hatuMva. uca nIcanA bhede 5NuM na hatA. mAnavamAtra che? kAyadAnA guNadevuM vicArI agya jaNAya te kAyadAne virodha samAna adhikAra meLavatA. aitihAsika dRSTie paNa evI ja
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 422 tA. 15-1-49 " vastu jaNAya che. tyAre mAnava jaMgalI hatuM ane rakhaDu jIvana jIvate. ToLAbaMdhImAM e rahevA TevAyA na hatA. yuge jatAM e TALAbaMdhImAM rahetAM zIkhyA hatA. evI je aneka judI judI TeLIo baMdhAyelI temane itihAsakAroe Aye, habasI, megeliyana, reDa InDIyana Adi 5-7 jAtio rUpe varNavI che. e badhI jAtio zarIranI racanA, varNa tathA mukhAkRtione aMge eka bIjAthI judI paDatI hatI. AvI asamAnatA mukhyatayA bhAgolika kAraNa tathA AbehavAne aMge nirmANa thaI hatI. A TeLIo mAMhenI AryajAtinA pravAhe bhAratamAM vahevA zarU thayA tyAre ahIMnI mULa jAtiee temanI sAme mAthuM ucakaryuM hatuM, paNa Aryo baLavAna ane vyavasthita hoI ahIMnI mULa jAtione parAbhava thaye. Aryo kadAvara gauravarNanA ane uMcA hatA. ane ahIMnA vatanIo zyAma ane ThIMgaNu hatA, jethI vaNuM eTale raMga uparathI be vibhAge astitvamAM AvyA je Arya ane dasyu nAme oLakhAyA. pAchaLathI badhA eka ja dharmAdhvaja nIce AvI ubhA. Aryo ane dastuonI saMskRti ekameka sAthe vaNAI gaI. ekabIjAnA de ekamekane svIkArya thayA. Ama je navavyavasthA nirmANa thaI temAMthI dhaMdhAdArI vibhAgane nAme cAturvaNya vyavasthA AgaLa AvI. Aryoe jamAvelI prabhutA ane jAherajalAlIthI AkarSAI zaka, hUNa, grIka, pArthIana Adi bIjI paNa aneka A jAtioe bhArata para pagadaMDo jamAvavA prayatna kareluM. paNa emAM e bahudhA saphaLa na thaI zakyA. e pAchaLanI bAya jAtie sabhyatA ane saMskRtimAM pachAta hoI mULa Aryoe temane sveccha-anArya kahI tiraskAryA hatA. AvI rIte saMskAritAnI draSTie Arya ane pleccha evA vibhAge paNa astitvamAM AvyA hatA. sArAMza e ke zarIraracanA, vaNuM, dhaMdhe, deza tathA saMskAritAne aMge jAtio ubhI thaI che, paNa dharmane nAme bhAgye ja evI koI jAti astitvamAM AvI haze, bhinna bhinna paristhiti vacce mArga kADhavAnuM kAma dharmanuM che. paNa jIvananuM ghaDatara te bhaugolika racanA, pradeza, AbohavA ne bAhya paristhiti nirmANa karelA saMyogomAMthI ja thAya che. evA judA judA dhATanA ghaDatara ja bhinna bhinna jAtio banI rahe che. dharma paNa evA saMgenuM ja pariNAma hoya che. ahiMsAtaSapradhAna jainadharma' e bhAratanI AbehavAnuM ja pariNAma che. esTimenA dezamAM jaina dharma na TakI zake, na nIpajI zake. A uparathI samajAze ke jAtine dhama nathI ghaDI zakate. jAti anya vastuo upara AdhAra rAkhe che. ethI jyAre ke ema kahe ke amArI jAti amaka che ene atha' eja thaye ke enI jIta pAchaLa dharmane AdhAra nathI paNa enA bAhyasaMgone che. dhamane nAme koma vaDAtI hAta te muralIma, khrIstI, bauddha ke hiMdudhama pALanArI badhI keme eka eka svAdhIna kema banI raheta. paNa ApaNe joIe chIe ke ekaja dharma pALanArI dezadezanI koma vacce svabhAva, AcAravicAra, pozAka, ve AdimAM samAna jamInanuM aMtara hoya che. Ama jayAre kAmanI racanA pAchaLa dharma' mukhya kAraNa nathI paNa bIjA aneka kAraNo che. evA samAne saMgo jemane lAgu paDe che evA badhA ja vargo-dhameM bhinna hovA chatAMya eka kema banI rahe che ane e dRSTie kahevAtA jano ke kahevAtA hiMdu o eka ja kema che. - kevaLa "hiMdu' zabdanI dRSTie vicAra karIe te hiMdanA rahevAsIo hiMdu ja che. mULe te A dezanuM nAma bhAratavarSa- bhArata ke AryAvata'. enA rahevAsIo khAya ke bhAratIya kahevAya che. paNa I. sa. pUrve 323 mAM mahAna sikaMdare A deza upara caDAI karI tyAre mAga rokIne beThelI vizALa sidhu nadIne grIkoe "InDa nAma ApyuM, jenA uparathI A deza inDIyA ane rahevAsIo "inDIyansa' kahevAvA lAgyA. muslIma AkramaNukAroe sinhane uccAra 'hindu' ke ane A dezane temaNe hiMdustAna nAma ApyuM. joke tyArathI hindu saMjJA pAmyA. tyAre hiMdustAnamAM jaina-bauddha ane veda AryadharmanI traNe mukhya zAkhAe tenA pUrNa rUpamAM vikasI cUkI hatI. samaya jatAM bauddha dhama hiMdamAMthI asta thaya ne jaina dharma kSINa banate rahI bahuja alpa saMkhyAmAM maryAdita banI rahyo. pariNAme hiMduo tarIke mukhyatayA vaidike ja rahyA. ane tethI hiMdu eTale vaidikadharmI e ekAyaeNvAcI zabda lekajIbhe ramate thaye. ane pAchaLathI muslIme-khrIstIo vi. je keme A dezamAM AvI vasI hatI te kome A dezane pitAnA deza mAnI zakI nahI. temaNe pitAnI mAtRbhUmi tarIke pitAnI mAtRbhUmi arabaratAna ke pitAnA mULa vatanane ja najara samakSa rAkhyuM. Aje have jyAre na yuga AvyuM che tyAre e abhraSTratatabhaSTra kemene A dezane pitI deza mAnI 'hiMdI' tarIkenuM abhimAna rAkhavA hiMdI' zabda Apo paDe che. eka dezanetAe thoDA vakhata para ja kaheluM ke have muslIme-khrIstIo-jene vi.e A dezane pitAne mAnI hiMdI tarIke abhimAna levuM joIe.' tyAre mane vicAra Avele ke zuM jene paNa muslIma khrIstIonI jema kaI parAI bhumimAMthI AvelAM che ke temane paNa have hiMdI tarIkenuM abhimAna levAne pATha zIkhavuM paDe che? jeo bahArathI AvyA che ane A dezane pitAne karI zakyA nathI temane mATe "hiMdI' zabdanI janA barAbara haze paNa jene te A dezanA ja vatanI che ane Aya-bhAratIyanI jema hiMduo ja che, aitihAsika paribhASAmAM kahIe te AjanA hiMduo je mULa AryorUpe bahArathI AvelA te te pAchaLathI banelA hiMduo che jyAre jene te asala vatanI he prathama ane sAcA hiMduo ja che. hiMsaka yajJanI bhAvanA : laIne AvelA AryonI sAme ahiMsaka saMskRtivALI je. prajAe mathurAnA medAnamAM sAmane karyo hato te jainaprajA ja haze ema pro. rAdhAkRSNana AdhAra Ape che. dharma ane jAti bhinna vastu che. hiMdI muslImone makkAmAM A yAtrA amaladAra pUche che ke tamAre dharma che ? muslIma javAba de che muslIma, amaladAra pUche che tamArI jAti kaI? javAba maLe che muslIma. amaladAra trADI uThe che ke bevakupha dhamaM musalamAna paNa jAti kaI ? muslIma bAdhAnI peThe ubho rahe che ne. amaladAra jAtinA khAtAmAM hiMdu lakhI javA de che. A rIte hiMdu jAtivAcaka zabda che. ene dharmavAcaka banAvI ApaNe mahAna geTALo ubhe karyo che. ' aMtamAM jaNAvavAnuM je "jaine hiMduo ja che evuM vidhAna karI samAjanA agraNIe thayelI bhUla sudhArI leze. ane pharI spaSTa karaze ke hiMdu eTale vedadharma ja nahI. jeTalAM brAhmaNapaMthIo dina che teTalA ja zramaNa paMthI e paNa hinduo ja che. bAkI hiMduomAM vedadharmIonI saMkhyA atyaMta vadhI javAthI hiMduo tarIke marI javuM e te kezarIyA ke sametazikharamAM jainetara bhakatanI vipula saMkhyA bhANI e tIrthasthAnamAMthI bhAgI nIkaLavA jevuM nAmozIyu" kAma che. eTaluM ja nahi ApaNuM pitAnA astitva mATe paNa khataranAka che. ratilAla maphAbhAI zAha - A pustaka pahoMca . mRdubhASiNe mahiyAraNa . tribhuvanadAsa laheracaMda zAha TrasTa sthApita saMskRti rakSaka sastu sAhityanI prathama zreNInA chaTThA puSpa tarIke A pustaka amane maLyuM che jenA lekha zrI muLajIbhAI pI. zAha che. tenI chuTaka - nakalanI kIMmata rU. 3 che ane A zreNInA cha pustakonA seTanI kIMmata rUA. 10/- che ane evA be seTanI eka sAthe grAhaka thanArane rUA. 18. paDe che. pustaka maLavAnuM ThekANuM:-mahAjana galI, rAvapurA vaDedarA che. - taMtrI.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-1-49 .. prabuddha jaina vicArAyAM cheA AryAvartana jaina dharma-jaina samAja: hiMdu dharma-hiMdu samAja *dira samAja ane hiMdu dhama" ene atha vadika samAja', pradeza paNa have hiMdustAnamAM nathI. A vastu e sUcave che ke ane vaidika dhama' e je hoya te jaina samAja ane jaina nAma e ja rahe che paNa enI arthamaryAdA vadhe ane ghaTe che. 'hiMdu' zabdathI TheTha pUrvamAM AsAma ane uttaramAM himAlaya temaja dharma temAM samAveza pAmI zake nahIM; paNa vastuta: e artha dakSiNamAM kanyAkumArI e badhe pradeza samajAya che, te hiMdustAna che ja nahIM. TUMkI dRSTivALA ane aNasamajI le ke bhale thava kahevAya che. A pradezamAM je RSie ane dhamaM pravartaka thayA, hAramAM kyAreka kayAreka e artha mAnI le ane tethI jana loko temaNe je zAstra lakhyAM ke vicAryA, je tIrtho baMdhAyAM, te badhAne e arthathI bhaDakI pitAne judA kahe, 5NuM te kAMI vAstavika eka zabdamAM kahevAM hoya te hiMdu dharma zabdathI ja kahI zakAya. sthiti nathI. agrasamaja ke bhramathI je dhAraNAo baMdhAya che ke hA, e mATe bIje prAcIna zabda che ane te Arya dharma e za. pracalita thAya che tene AdhAre vastusthitinuM nirUpaNa thaI zake hiMdudhamane anusaranArI seMkaDo jAtio hatI ane che. nahIM. tyAre hiMdu samAja ane hiMdu dharmane khare, ItihAsa- tenA piTA bheda paNa teTalA ja che. te badhA bhale pitAne judAjudA siddha paraMparAprApta ze' artha che e tapAsavuM rahyuM. hiMdu nAmathI oLakhAve tema chatAM te badhA ja mULe eka hiMdu dharmanA ' samAjano artha eTalo ja che ke hiMdu dharmane anusare te hiMdu vartuLamAM Ave che. aMdaro aMdara temanA AcAra ke vicAra game samAja ane hiMdu dharma che ke jenA sthApaka, temaja mULa purUSo teTalA phaMTAtA hoya tema chatAM temanI aMdara eka akhaMDa saMvAdi. A dezamAM-hiMdamAM thayA che, jenA asalI tIrthasthAne Aja tAno sUra che, je sUra temane khrIstI, IralAma ane jarathurastI dezamAM hoya ane jenAM mULa zAstro tema ja pramANabhUta zAstro dhamathI judA kare che. A ja kAraNe jayAre ApaNe hiMdudharma A dezanI jUnI ke pachInA koI paNa sarakRta, prAkRna, drAvIDIyana, kahIe chIe tyAre hiMdustAnamAM ja atyAre lAMbA kALathI rahelA tAmIla Adi bhASAomAM lakhAyAM tema ja vicArAyAM hoya, ane prostI, IralAma ke jaratharatI dhamane judA samajIe chIe. A dezanI aneka jAtio prIstI thaI, musalamAna thaI paNa tenuM mukha te ja kAraNe je dhama' ane ukta bhASa e pavitra tema ja sava'. AryAvartAne tIrtha mAnavA tarapha ke Aya RSio ane zAstrone zreSTha mAnavAnI pharaja paDatI hoya. A dRSTie jotAM vaidika paraM. sakAravA tarapha che ja nahIM. te ja kAraNe badhA hiMdudharmae khrIstI parAnA badhA ja dharmo, temaja avaidika paraMparAnA eTale ke zra* zuM dharma ane islAma dharmathI bhaDake che ane khrIstI dharma tema ja Adi paraMparAonA badhA ja dharmo, jenA pravartaka, tIrtho ane islAma dharma paNa hiMdu dhamane bhaThThala lekhe che. A kAraNathI zAstronA mULa A dezamAM ja che te badhA hiMdudhabaMmAM ja AvI AmanI vacce sapanakuLa jevuM svata: veranuM mAnasa ghaDAyeluM che. jAya che. eTale bauddha ane jaina dharma paNa hiMdu dharmane eka peTA bheda che, jevI rIte vaidika dhama'. A ja kAraNathI jyAre zro. have samAja draSTie vicAra karIe. samAja ane dharmanI AnaMdazaMkara dhruve hiMdu dharmano bALapathI lakhI tyAre vaidika, bauddha maryAdA kayAMthI judI paDe che e eka prazna che. mane lAge che ke je je AcAra ane vicAra mAtra ane jana e traNa dharmo viSe lakhyuM ane pachI hiMdu veda dharma aihika jIvanamAM samAte hoya te badhe sAmAjika vyavahAranI maryAdAmAM e nAmanuM svataMtra pustaka lakhyuM jemAM hiMdu dharmanI eka veda. gaNAvI zakAya, ane je AcAra ke vicAra aihika temaja zAkhAne laI dharma nirUpyuM. temane vicAra A pachI hiMdu bauddha pAralaukika hitanI dRSTie pracalita thayuM hoya ke paLane heya dharma ane hiMdu jaina dha evA be svataMtra pustaka lakhavAne te badhe dhArmika maryAdAmAM Ave joIe. sAmAjika vyavahAramAM hato, je amalamAM AvI zakya nathI. pravajInI e daSTi bahu jaina samAjane vaidika ane baudhdha samAja sAthe hamezAM vicArapUta che. ene jeTale ItihAsane AdhAra che teTalo ja dhamanI nikaTane saMbadha rahyo che; hajI paNa sAva tU nathI. sAmAjika AMtarika bAhya badhI ja vastusthitine paNa AdhAra che. tethI huM kAyadAo ane vArasahaka kaMi na samAjanA judA nathI. jaina A ja artha svIkAruM chuM ane koI paNa khare abhyAsI bhAgye dharmane koI paNa pravartake pitAne anusaranAra samAja mATe ja AthI juduM kaheze. je jaina dharma e vizALa hiMdu dharma kaI paNa jAtanA sAmAjika niyama ghaDyA ja nathI. vyavahAramAM eka zAkhA ke kAMTe ja chete pachI hiMdu saM' (jathI jaina jema bIja paDozIo rahetA ane karatA tema pitAnA anuyAyIo samAja judo che ema mAnavane kaze ja a dhAra rahetA nathI. phAve tema karI le e ja dharmapravartakenI dRSTi hatI. temaNe kayAreka dezanA nAthI te kayAreka zAstranA nAmathI te dhArmika a cAra vicAra pUratuM potAnuM svataMtra dRSTibiMdu kyAreka dhamapravartaka purUSa ke tenA vizeSa guNathI ema aneka sAcavavA ane samajAvavA prayatna karyo che. pAchalI thoDIka rIte eka samAjathI bIjA samAjano bheda oLakhAvavAmAM Ave zatAbdiemAM paMthanI dhamaMdaSTie jana paraMparA mATe keTalAMka che. hiMdu samA ja e vyavahAra dezasApekSa che, jyAre sAmAjika vidha ne sUcavatA graMtho racAle che, paNa vyavahAramAM vaidika, bauddha ke jaina e vyavahAra vastu sApekSa che. hiMdu zabda mULe teno amala kharI rIte che ja nahIM. khAnapAna, lagna, vArasAhaka te siMdhu nadIne sUcaka che. je paradezI le ke zarUAtamAM e badhuM bIjA hiMduethI jenenuM kAMI juduM nathI, ane kaI siMdhunA pradeza sudhI AvyA temaNe tyAM sudhInA ke tenI Asa- saheja bheda batAve che te Agatuka ane pAchaLa che. dharmanI pAsanA lokone paNa hiMdu zabdathI vyavahA. jema * baMga bAbatamAM jayAM sudhI sAmAnya le dharma ane nItidharmane saMbaMdha laDe che ' e vAkayamAM ' baga' ne atha baMgavAsI che temaja che tyAM sudhI badhA ja sarakhA che. jyAMthI sAMpradAdhika AcAra 'hiMdu' eTale amuka pradezanA nivAsIo e artha paNa che. AgaLa vicAra zarU thAya che tyAMthI judApaNuM zarU thAya che, paNa AvuM jatAM dezAMtaramAM eja hiMdu zabda vizALa arthamAM vyavahata thaze. judApaNuM te jana jainamAM kayAM natho ? ane vaidakIya paraMparAmAM musalamAna siMdhuthI AgaLa vadhI zarUAtamAM dariyA kinAre kinAre AvI judAIne kayAM aMta che? tethI mArI dRSTie hiMdu gharmane ane pachI aMdaranA bhAgamAM jema jema vadhato gayo tema tema temaNe vizALa artha samajavA ane samajAvavAno Agraha seva, e hiMdu zabda badhA ja pradeza mATe vAparyo ane AgaLa jatAM ane sAthe sAthe hiMdudharmanA ja eka bhAga lekhe jana dhamane arabI sAhityamAM hiMdu vizALa arthamAM upayoga thAya che. gavo e ja sAce raste che. je jaina dharma hiMdudhama"ne eka AryAvartanI sImA paNa hamezAM ekasarakhI nathI rahI. kayAreka ak mAga che te pachI jaina samAja hiMdu samAjathI jude nathI ja ghAnIstAnamAM paNa Aryo hatA. musalamAnoe e dezano kabaje lIdhe e uparanuM vidhAna pharIthI karavApaNuM rahetuM nathI. ane e deza maslIma thai gayo ane kAlanI ja vAta che ke je pahelAM kyAre bIjA hiMduoe jenene ahiMdu kahyA hoya sidhu uparathI ApaNe hiMdu hovAno dAvo karIe chIe te siMdhune te huM nathI jANute, ane jainAe 5Nu pitAne ahiMdu tarIke
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 424 tA. 15-1-49 - prathama gaNAvyA hoya e vAta paNa, ajJAta che. atyAre muni jinavijayajIno eka aMgata khulAso hiMdusamAja ane hiMdudhamaMthI judA rahevAnI bhAvanA dekhAya che. huM to ekake sthalavratadhArI paNa nathI." te navI ja che ane tenuM mULa keTalAka navA ghaDAtA kAyadAone (muMbaI samAcAramAM eka ja nAmathI bajaina carcA lIdhe pitAnI cAlu rUDhio para trApa paDavAnA bhayamAM raheluM che. e mathALA nIce dara zanivAre keTalAka samayathI eka lekhamALA mAnI laIe ke jenA pitAne judA gaNAvavAne Agraha rAkhe ane cAlyA kare che. A lekhamALAmAM thoDA samaya pahelA muMbaI jaina pitAne aniSTa hoya evA kAyadAnA pheraphArothI bacI jAya te paNa yuvaka saMghanI Aja sudhInI kArakIdI ane vartamAna kAryavAhI viSe lAMbI najare A vastu jenenA pitAnA ja geralAbhamAM che. najIvA lAMbI carcA pragaTa thaI hatI ane temAM muMbaI jaina yuvaka saMgha kAlpanika lAbha mATe temaNe aneka sthAyI lAbhe gumAvavA paDaze viSe aradhA sAcA, beTA temaja citravicitra aneka ullekha karavAmAM ane te evI eka laghumatI thaI jaze ke jene haMmezA eziyALA AvyA hatA. muMbaI jaina yuvaka saMghanI sarva pravRttio prAraMbhathI rahevuM paDaze. have kAMI pararAjyane amala nathI ke je laghumatIne sarvIze jAhera ane suvidita hAIne saMdha taraphathI kaze paNa khulAso paMpALe ane vizeSa adhikAra Ape.. karavAnI jarUra amane bhAsI nathI. e ja carcA daramiyAna eka - huM pite uparanA vicAra dharAvatA hovA chatAM hiMdu mahA lekhaka taraphathI muni jinavijayajI viSe paNa gerasamajutI ubhI kare. sabhAnA sabhyapadanI kaI paNa jene icchA rAkhe agara e ullekha karavAmAM AvyuM hatuM. A gerasamajutI dUra karavAnA tene sabhya bane enI sAva virUddha chuM. enuM kAraNa e hetuthI muni jinavijyajIe AjathI deDheka mAsa pahelA muMbaInA che ke hiMdu mahAsabhAnA mULamAM jAtinI uMcanIca bhAvanA samAcAranA taMtrI upara eka aMgata nivedana lakhI mokalyuM hatuM. ja rAjakAraNanA rUpamAM kAma karI rahI che. hiMdu mahAsabhAne jaya muMbaI samAcAre haju sudhI e pragaTa na karyuM ane tethI temaNe eTale brAhmaNane jayeH ane brAhmaNane jaya eTale varNabheda te nivedana amane uddezIne mekalI ApyuM che je nIce pragaTa karavAmAM ra.. temaja uMcanIca bhAvanAne jaya ane chevaTe brAhmaNane sattAzAhI gurUpadane jaya. A vastu mULe ja zramaNa bhAvanAthI ane jana Ave che. prastuta nivedana eTaluM spaSTa ane saraLe che ke tene bhAvanAthI sAva virUddha che; atyAranI vikasatI mAnavatAno daSTie amArI taraphathI kazI TIkA ke TIppaNanI jarUra lAgatI nathI. taMtrI) - paNa virUddha che. eTale huM jyAre jenone hiMdu mAnavA manAvavAnI zrI prabuddha janana taMtrI joga, vAta karuM chuM tyAre hiMdu mahAsabhA sAthe kaze ja saMbaMdha na muMbaI samAcAranA tA. 20 navembaranA aMkamAM ke "jaina" ' . . rAkhavA paNa kahuM chuM. prasaMge eka vAta yAda Ave che. hiMdu nAmadhArI bhAInuM lakhANa chapAvyuM che te tarapha mArA keTalAka jaina yunIvarsITInI hilacAla zarU thai. ane badhA ja hiMdu dharmIo hiMdu baMdhuoe mAruM dhyAna kheMcyuM che. e jaMna nAmadhArI bhAIe yunIvarsITImAM pratinidhitva dharAve e vicAra AgaLa AvyuM tyAre muMbaInA jaina yuvaka saMghanI pravRttio viSe pitAnI TIkA karatAM, jene, zIkhe ane bauddho koI pAchaLa na rahyA. badhAeja pitAne tenI sAthe mAre paNa zeDo ke saMbaMdha joDI dIdho che ane tethI hiMdu mAnI hiMdu samAjanA eka bhAga lekhe e hilacAlane huM A khulAse karavA icchuM chuM, jethI e jaina bhAInI mAphaka vadhAvI lIdhI. have jyAre jyAre hiMdu dharma ke hiMdu samAjane bIjA paNa emanA jevA brAMta vicAravALA bhAIo bhramamAM na koI paNa jAtanI madada thI koI paNa jAtanA kAyadAne lAbha sarakAra ' rahe. AzA che ke A khulAso Apa pragaTa karI AbhArI karaze. Apaze tyAre saheje ja jeno enA bhAgIdAra thaze. emane pachI ' e "jaina" nAmadhArI bhAIe mArA nAma viSe. goTALAmAMgaNIne jude coke karavAnI jarUra nahIM rahe : " bhareluM lakhANa karyuM che. mathALe te " muni janavijayajI" avuM - telakara kamiTi sAme koIe e vicAra raju karyAnuM nAma lakhyuM che, paraMtu aMdaranAM lakhANamAM jInavijaya nAmanA be mane jhAMkhuM smaraNa che ke jaina samAja draSTie hiMdu samAjathI traNa vAra ullekha Ave che ane hakIkata tapAsavAthI e . judA nathI, paNa dharma dRSTie hiMdu dharmathI teo judA che. je ulalekha mArA viSeja karavAmAM Ave che ema huM mAnuM chuM. mAruM smaraNa sAcuM hoya te prasaMge mAre e kahevuM joIe ke kAraNa ke devadravyanA viSayamAM TaMDulakara kamITI AgaLa mArI je te kathana sAva khoTuM che. jaina dharma bIjA hiMdu dhayA eTale jubAnA thaI hatI ane tethI e aMgenI je vicAraNu e lekhamAM badhe mULa rUpamAM abhinna che. ke ema ja kahevuM joIe ke . kharI karavAmAM AvelI che te mane ja uddezIne che ema samajuM chuM.' rIte jainadharma hiMdudharmathI abhinna che. jaina dharmane mULa AdhAra e bhAIe devadravya aMgenI carcAne ullekha karatAM je AmatatvanI mAnyatA, mokSarUpa aMtima purUSArtha ane tene lakSIne 'rIte emaNe potAnA vicAro raju karyA che te viSe huM gAvalaMbI jIvanacaryA Aja che. A vastu hiMdudharmanI badhI ahiM mArUM kaza maMtavya lakhavA icchatuM nathI. kAraNa ke je zAkhAomAM lagabhaga eka jevI ja che. je kAMI paribhASAne, zailImAM ane je bhASAmAM meM mArA vicAra e kamITI AgaLa vargIkaraNane ane kayAMka kayAMka kapanAno bheda che te te jana jaNAvyA hatA tene moTA bhAge viparyApa rUpe ane vikRta rUpe ja, dharmanA aneka phirakAo vacce paNa kayAM nathI? evA bhedane lIdhe e bhAIe citaryA che. te viSe te ahiM ATalo ja ullekha e dhama bIjA dharmathI sAva bhinna che ema kahevuM e dharmanA basa che. mAre te je khAsa khulAso kare che te e bAbarahasyane na samajavA barAbara che. jyArathI AvI beda daSTi paraM: tane che ke e bhrAMta bhAIe-bhUlathI ho ke pitAnI vikRta mane - paraMparAomAM dAkhala thaI tyArathI keTalIka vikRtio ubhaya pakSe bhAvanAthI ho-mAro ane jaina yuvaka, saMdhane saMbaMdha je rIte raju sAhityamAM dAkhala thaI che. evI vikRtio vAraMvAra samAja sAme karyo che te sarvathA bhrAMta che. alabatta emAM mAruM nAma paNa upadeza dvArA raju thAya che ane samAja gerasamajanI pareDamAM thoDuMka kAraNabhUta rahe che ane tethI mArA viSe evA bhAIone vadhAre ne vadhAre ghasaDAtA jAya che. tethI e nathI samajI zakato bhrama thavAno saMbhava thayA kare che. AthI mArA puratuM A vivedana ke je rAma ane kRSNa vaidika purANu dharmanA mAnya devo che te karavAnI mane jarUra lAgI che. huM mArA jaina paraMparAmAM zA mATe AvyA ane e ja rIte je RSabhadeva e "jaina ' badhune spaSTa rIte kahevA icchuM chuM ke, mArA nAma pAchaLa je "muni " jaina paraMparAnA mAnya che te purANuM sAhityamAM kema nirdezAyelA zabda vaLage che te jana zAstromAM jene nAmanikSepa kahevAmAM che? kayAreka haribhadra ane vAvijayajI jevA A vastu pAmI gayA Ave che te nAmanikSepa pUrato ja samajavAne che arthAta mArUM ane temaNe pitAnA chellA sAhityamAM AvI abheda dharma-raSTine munapaNuM mAtra nAma pUratuM ja che. guNAnI dRSTie temAM kAMI ja spaSTa karI che. tethI dharmanI dRSTie jaina dharma hiMdu dharmathI judo che tattva nathI. e bhAIe je pAMca mahAvrata hovAnI mArAmAM zaMkA e vicAra paNa vajuvinAne che. paMDita sukhalAlajI levI che te viSe huM emane spaSTapaNe navadana karUM ke mArAmAM che
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 625 prabuddha jaina tA. 15-1-49 A kAyado tAja mubai prAga 2. te vo chuM ane vAta che te na pAMca mahAvrate te zuM paraMtu eke dhUla ke dezavratanI paNa chAyA nathI. tema ja avirati samyakatvanI je bhAvanA jana zAstromAM varNavI che tenI paNa kazI chAyA mArAmAM huM anubhavatA nathI eTale je koI bhAI mArA viSe evI kazI bhramaNA sevatA hoya te teo AthI sujJAta thAya ema huM AthI jaNAvuM chuM. 1920 mAM mahAtmAjIe asahakAranI hIlacAla zarU karI hatI tenA eka adanA umedavAra sevaka thavAnI dRSTie meM jana vetAmbara mUrtipUjaka saMpradAyanA sAdhunA bAhya AcAra ane vezane tyAga karyo hato ane huM amadAvAdanA gujarAta vidhApITha sevAmAM joDAyelA hatA ane te ja vakhate meM mArA kahevAtA muni paNAno tyAga vartamAnapatra dvArA jAhera karyo hate. muMbaI samAcAramAM paNa ghaNuM karIne e hakIkata AvI hatI. ane e rIte 1920 thI huM eka sAmAnya jananA sAdA veza mAM rahuM chuM. jana samAjano je varga mArAthI paricita che te mane Aje 25-26 varSathI e ja vezamAM ane e ja rUpamAM joto Avyo che. muMbaI jana yuvaka saMdhanA mukhya kartAe paNa mane eja rIte jovA ane jANatA AvyA che. e bhAIomAMthI koI paNa mane muni tarIke mAnatA nathI ke samajatA nathI. alabatta mArA nAma pAchaLa je "muni' zabdanuM pUchaDuM vaLageluM che tene huM kApI-kapAvI zakyuM nathI ane tethI huM pote eka rUDha thayelA nAma tarIke teno upayoga karato rahyo chuM ane hajI karyA karuM chuM. e pUchaDAne dura karavA mATe meM prAraMbhamAM keTalAka prayoga paNa karyA hatA, paraMtu huM temAM saphaLa na thaI zake ane tethI pachI tevA prayatane paDatA mUkyA hatA. mArI pAchaLa lAgelA e muni zabdane upayoga ane vyavahAra huM mAtra eka upanAma tarIke ja karatuM AvyuM chuM. jema aMgrejImAM mANasanA mukhya nA mane prayoga na karatAM tenI ADaka-'sara' naIma'-no ja upayoga karavAmAM Ave che tema huM 5Nu bhAra A nAmane oDaka-saraneIma-tarIke ja vAparuM chuM. huM AzA rAkhuM ke mArA e "jaina baMdhune A khulAsAthI saMtoSa thaze. te sAthe huM mArA e "jana baMdhune e paNa eka vinaMti karavA IcchuM chuM ke Telakara kamITI AgaLa mArI je jubAnI thaI che temAM meM mArA a5sva5 abhyAsa ane adhyayananA pariNAme mane lAgelA vicAre jaNAvyA che. je e vicAre jana sAhitya ane itihAsanI dRSTie bhUlabharelA hoya ane e viSe e "jaina" bhAI pAse mArI bhUla bhAMge evA zAya ke aitihAsika purAvAo hoya to huM te namrabhAve jANavA ane samajavA IcchuM chuM ane e mATe e "bhAI'nI 5Na sevAmAM besavAno mane adhikAra maLe tema hoya che te ApavA mATe e bhAI anugraha bata ve evI mArI emane khAsa prArthanA che. bAkI jana yuvaka saMdhane huM koI jAtane sabhya nathI ke kAryakara nathI, tethI enI pravRtti ke vicArasaraNi viSe mAre kAMI kahevApaNuM na hoya. chatAM, huM eTaluM te kahevA IcchuM chuM ke je rIte e bAIe jaina samAja AgaLa e saMdhane citaravAno prayAsa karyo che te sUrya sAme dhULa pheMkI pitAnI jAtane hoMziyAra mAnavA jevI vyakitanA kArya jevuM che. jemAM yuvaka saMghanA mukhya kAryakartAo paikI bhAI paramAnaMda kApaDiyA tema ja zrI. maNilAla mahekamacaMda zAha jevA jaina samAjanA sanniI, savaguNI, sevAbhAvI ane samAjahitaipI baMdhuonI jIvanabharanI jAhera pravRtti ane sevAvRttithI vicArazIla jena varga ajANa hoya ane te e nAmadhArI jaina bhAinA AvI rIte raju karelA viparyApta vicArothI mugdha thaI, temane potAnA dharma ane samAjanA mahAna sevaka samajI, temanI vicArasaraNine vadhAvI bese evI bhramaNAo e bhAI na seve te temanA AtmAne lAbhadAyaka thaze. jaina samAjanA siddhAnta pramANe koInA paNa vicArone viparyAta kare tenuM nAma mithyAtva che. eja niravinA muni (eNnaraTI DAyarekaTara, bhAratIya vidyA bavana. muMbaI ) keTalAka samAcAra ane neMdha jJAtibheda nivAraNa dhAre muMbaI prAntanI dhArAsabhAnA sabhya zrI phulacaMdajI esa, DAbhIe taiyAra karela ane muMbaI sarakAra taraphathI tAjetaramAM pragaTa thayela jJAtibheda nivAraNa dhAre' je mULa aMgrejImAM che tene anuvAda nIce mujaba cheH nAtajAtanA bhedane maLatI sarakArI mAnyatA baMdha thAya e prajAnA saMgaThThana mATe Avazyaka che tethI nIce mujabano kAyado karavAmAM Ave che. 1. (1) A kAyadAne 1948 nA "jJAtibheda nivAraNa dhAro' e e nAmathI oLakha. (2) A kAyado AkhA muMbai prAntane lAgu paDaze. (3) A kAyado turata ja amalamAM Avaze. 2. (1) hiMdu zabdanI vyAkhyA hiMdudharma sAthe saMbaMdha dharAvatA ane hiMdu dharmanA anuyAyI hovAno dAvo karatA hiMdu kuTuMbamAM janmela sau koIne 'hiMdu' zabdamAM samAveza thaze ane tevI dareka vyaktine hiMdu tarIke oLakhavAmAM Avaze ane e 'hiMdu'nI vyAkhyAmAM je hiMdIo hiMdI saMsthAnanA zaherI hoya ane jeo khrIstI, yahudI, musalamAna, pArasI ke zIkha na hoya te sarva hiMdIone samAveza thaze. (2) Caste-jJAti zabdanI vyAkhyA. game te sthAnika nAmathI oLakhAtI hoya tevI-brAhmaNa, kSatrIya, vaizya, zudra ane harijananAM sAmAnya vargIkaraNa nIce samA viSTa thatI-badhI jJAtio ane peTA jJAtione caste-jJAtizabdamAM samAveza thaze. (3) Official-2425232 6191 Public-2119 forlots zabdanI vyAkhyA dhArAsabhA tathA kArobArI tathA nyAyakhAtAne lagatA muMbaI sarakAranA vahIvaTI taMtra sAthe saMbaMdha dharAvatI ke tenA niyaMtraNa nIce AvatI kaI paNa bAbata, myunIsIpala vahIvaTa sAthe saMbaMdha dharAvatI ke tenA nimaMtraNuM nIce AvatI kAI 5zu bAbata, ane dhArAsabhAnA kAyadA kAnunathI tema ja sarakArI vaTahukamathI ubhI karavAmAM AvelI, mAnyatAne pAmelI ke pivAyelI saMsthAo sAthe saMbaMdha dharAvatI ke tenA niyaMtraNa nIce AvatI koI paNa bAbata-AmAMnI koI paNa bAbatane official-sarakArI athavA te public-sArvajanika-bAbata gaNavAmAM Avaze ane tevI sarva bAbate temAM samAveza thaze. 3. kaii paNa kAyade, rUDhi, rItarIvAja ke paraMparAmAM AthI game tevuM pratikuLa vidhAna hoya te paNa hiMdu samAja nIce AvatI jJAti, peTA jJAti ke kAmanA sarva bhede sarva sarakArI kAma puratA rada thayelA gaNAze. 4. (1) A kAyadAno amala zarU thayA bAda koI paNa hiMdu koi paNa official ke public-sarakArI ke sArvajanika-kAmakAja maTe pite amuka jJAtine che, peTA jJAtine che ke komana che evI rIte pitAne edLakhAvaze nahi tema ja evI rIte oLakhANa ApavAnI tene pharaja pADavAmAM Avaze nahi. (2) sarakAra taraphathI, myunIla saMsthAo taraphathI temaja vyaktie ke maMDaLo taraphathI koI paNa jJAti ke peTAjJAtinA dhoraNe maLatI nokarIne lagatI jAherAta ke pablIka neTIse koI paNa chApA ke sAmayikemAM pragaTa karavAmAM Avaze nahi temaja koI paNa chApa ke sAmayikanA taMtrIe AvI koI jAherAta ke pablIka neTameMne pragaTa karaze nahi. 5. A dhArAnI cothI kalamamAM sucavAyelI bAbatemAMthI koI paNa bAbatane je kAI zansa bhaMga karaze tene eka mahInAthI neTIsane pragaTa karaze ginavinA pati (eNnI DAyare,
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuNa jenA tA. 15-1-4 vadhAre nahi evI sAdI kedanI athavA te rUA. 1000 thI vadhAre bAbatemAM hiMdu samAjanA kAyadAo ne samAjane lAgu paDe che. nahi. evA daMDanI athavA te banenI zikSA karavAmAM Avaze. te barAbara che paNa jaina dharma hiMdu dharmathI taddana alaga che. 6. sarakArI ke sArvajanika khAtAnA ahevAle, pratyuttara ane tevI koI paNa dhArmika ane tethI koI paNa dhArmika bAbatamAM hiMdu samAjane . (Returns) ane kAyadAo tathA vaTahukamamAM AvI jJAti ke peTA- lAgu paDate kaI paNa kAyado jaina samAjane sarakAre sIdhe sIdhe jJAtionA dhoraNe karavAmAM AvelA koI paNa ullekha jANe ke lAgu pADavuM na joIe. A koI paNa kAyado lAgu pADatA karavAmAM AvyA nathI ema gaNavAmAM Avaze. jaina samAjanI dhArmika lAgaNI tema ja abhiprAyane purepurA A dhArAne uddeza ane hetuo lakSyamAM levA joIe ane keTalAkanA mata mujaba jana samAjanI anumati meLavavI joIe. DeDulakara kamITI samakSa jubAnI rASTranA susaMgaThThana mATe hiMdu samAjamAM rahelA jJAtibhede ApatAM zeTha kasturabhAI lAlabhAie lagabhaga A matalabane dUra karavAne ane jJAtibheda vinAne hiMdu samAja ubho karavAne abhiprAya vyakta karyo hate (3) jaina samAja hiMdu samAjamAM samaya have AvI lAgyA che. A dizAmAM prAthamika pagalA tarIke antargata thayelo eka viziSTa samAja che ane jaina dharma athavA te hiMdu samAjamAM rahelA jJAti ane peTAjJAtinA bhedone sarakAra saMpradAya hiMdu dharmamAM antargata evo eka viziSTa dharma ke taraphathI maLatI mAnyatAne rada karavAnuM jarUrI dhAravAmAM Ave che. saMpradAya che, Avo abhiprAya dharAvanAra hiMdu samAja ke dharmane A hetune vega Avyo ane amalI banAve e A dhArAno lAgu pRADavAmAM AvanAra koI paNa kAyaMdA kAnunane tenA svataMtra guNu deSa upara jarUra samarthana thI virodha karaze, paNa pite hiMdu A bIle jaina samAjamAM bhAre khaLabhaLATa pedA karyo che samAja yA dharmathI tadana alaga che e bhUmikAne kadi AgaLa ane A bIla jaina samAjanI hayAtI nAbuda karavAnA hetuthI ja nahi dhare. zrI DAbhInA bIla mujaba janAne hiMduomAM samAveza ghaDavAmAM Avela che e kaTine roSa keTalAka jene pragaTa thAya che ane tethI pitAne hiMduothI alaga gaNanAra jaine te. karI rahela che. A saMbaMdhamAM keTalIka spaSTatA karavAnI DAbhInA bIlane saMmata karI zake ja nahi paNa AvA alagapaNamAM jarUra che. zrI. DAbhI muMbaInI dhArAsabhAnA koMgresapakSanA eka nahi mAnanAra paNa A bIlanA aucitya tema ja upayogItA viSe sabhya che. A bIla temaNe pitAnI aMgata javAbadArIthI saMdigdacitta hevA saMbhava che. paNa A bIlanI vigatavAra carcAnI, eka khAnagI-nonofficial-bIla tarIke muMbaInI dhArAsabhA jyAMsudhI A bIla muMbaInI dhArAsabhAmAM rItasara raju karavAmAM samakSa raju karyuM che. A saMbaMdhamAM niyama e che ke na Ave tyAM sudhI, khAsa upayogItA lAgatI nathI. A bIlanA dhArAsabhAnA koI paNa sabhyane pitAne jarUra jaNAya tevI pAyAmAM rahela mudo ke jenuM ApaNe upara vivaraNa karyuM tenI koI paNa bAbata viSe bIla dhaDIne dhArAsabhAnA maMtrI upara ekalI carcA karatA be lekha A aMkamAM anyatra pragaTa karavAmAM AvyA che. ApavAne adhikAra che ane e rIte AvelA bIlane lokonI sadagata siMgada abadullA brevI ' jANu mATe sarakAra taraphathI jAherAta ApavAmAM Ave che. haju tA. 4-1-48 nI sAMje nIpajela zrI saiyada abadullA A bIla muMbaInI dhArAsabhAmAM rItasara raju thayuM nathI tema ja brelvInA avasAnanA pariNAme ApaNA deze eka rASTravAdI muslIma A bIlane muMbaInI dhArAsabhAnA koMgresapakSane ke muMbaI sarakAranA pradhAnamaMDaLane kaze Teko maLyo nathI. AvA TekAnA abhAve sAdhAraNuM AgevAna ane zANe patrakAra gumAvela che. dezane AjhAdI prApta rIte ghaNAM bIle pAchA kheMcI levAmAM Ave che athavA te dhArA thayA pahelAM jyAre kAyade Ajhama jhINAnI AgevAnI nIce beslema lIgane koMgresa sAme akhaMDa jherI pracAra cAlatuM hatuM ane koI sabhAmAM raju thatAM uDI jAya che. A rIte AjanI kakSAe prastuta paNa jANItA muslIma AgevAnane mATe koMgresane vaLagI rahevAnuM viSaya para A bIlanI zrI. DAbhInA pitAnA eka aMgata atyanta vikaTa banI rahyuM hatuM tyAre pitAnI kAmanA game teTalAM abhiprAyathI vadhAre kaI kIMmata nathI. tethI A bIlamAM raju pratikuLa baLAne ane meslama lIganAM AkarSaka pralobhaneno pure karavAmAM Avela kAnuna saMbaMdhe pitAne aMgata rIte game teTalo sAmano karIne zrI brevI kAMgresane vaLagI rahyA hatA ane pitAnA vAM virodha hoya te paNa te viSe takALa keAIe jarA paNa AkuLa taMtrIpaNAnI nIce cAlatA bekhe kenIkalamAM rASTravAdanI ane akhaMDa vyAkuLa thavAnI jarUra nathI. prabuddha jainanA vAMcakonI jANu mATe . hiMdusthAnanI hImAyata karatA hatA. teo 1919bhAM be be kenIkalamAM A bIlane anuvAda upara ApavAmAM AvyuM che. jo ke bIlanI joDAyA ane 1824 mAM te patranA taMtro thayA. keTalAka samaya teo mULa kalame bahu aTapaTI hovAthI tema ja A bIlanA pariNAme akhila hiMda mahAsabhA samitimAM hatA ane te daramiyAna teo zuM zuM niSiddha bane che tenI purI spaSTatA nahi hovAthI tene anuvAda - mahAsabhAnI kArobArImAM paNa cuMTAyA hatA. 1930-32 nI karatAM bahu ja muzkelI paDI che ane ema chatAM paNa A anuvAda satyAgrahanI banane laDate daramiyAna teo jelavAsI banyA hatA, saMtoSakAraka nathI ema koine lAge che navAI pAmavA jevuM nathI. temanA bIjA be varSanA lAMbA jelavAsa daramiyAna temanA eka jaina ane hiMdu sAthI hevAnuM mane sadbhAgya prApta thayuM hatuM. te daramiyAna temanA * zrI DAbhInA bIlanA mukhya muddAnA pAyAmAM ApaNI samakSa nikaTa paricayamAM huM AvyuM hatuM. jANItA tatvavivecaka sara A prazna AvIne ubho rahe che ke jana samAja ane jana dhama rAdhAkraSNunanA hiMdI tatvajJAna e nAmanA graMthane pahelo bhAga hiMdu samAja tathA hiMdu dharmathI alaga che ke eka vA uma tathA bIjA bhAgane amuka vibhAga ame sAthe vAMcyuM hatuM. temanAmAM anya yA ubhayamAM antargata che. A saMbaMdhamAM traNa bhinna meM uMDI saMskAritA ane anupama saujanya anubhavyuM hatuM. te bhinna abhipro ApaNI sAme AvIne ubhA rahe che. (1) jaina kevaLa rAjakAraNane ja varelA nahatA. sAhitya, tatvajJAna, samAjasamAja temaja jaina dharma hiMdu samAja temaja hiMdu dharmathI pArasI vijJAna vagere aneka viSamAM temane uDe rasa hato ane sArAane khrIstIo mAphaka taddana alaga che ane tethI A alagapaNane sArA viveka e temano viziSTa guNa ha. hiMdanA patrakAra maMDasvIkAra karIne sarakAre hiMdu dharma ane hiMdu samAjane lAgu LAmAM temanuM ati pratiSThita sthAna hatuM ane 1843 tema ja paDatA kaMI paNa kAyadAmAM rahIdhesIdhA jena dharma ane jaina samAjane 1944 mAM teo akhila hiMda taMtrI pariSadanA pramukha tarIke cuMTAyA lagu pADavo joie nahi. (2) jaina samAja hiMdu samAjamAM hatA. 1946 mAM temane hRdayanI bImArIne sauthI pahelo humalo atagata e eka viziSTa samAja che ane tethI sAmAjika Avyo. tyAra bAda paNa teo bebe krenIkalanA taMtrI tarIke chevaTa
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-1-49 zuddha jana sudhI cAlu rahyA hatA. cAlu jAnyuArI mAsanI 9mI tArIkhe temane je humalo Avye temAMthI te umarI na zakayA ane 58 varSa'nI ummare tee ApaNI vaccethI hume zAne mATe vidAya thayA. saujanya ane zIlanI jemanA jIvanamAM amApa suvAsa bharI hatI evA eka rASTraniSTa lokasevakane gumAvIne ApaNI duniyA savizeSa daridra banI che, temanA pavitra AtmAne zAzvata zAnti maLeA ane temanI vizada tema ja ujjavaLa kArakIrdI ApaNane sA mA dazaka banI e ja prAthanA ! AgAmI gAMdhI saMvari AvatI jAnyuArInI 30 mI tArIkha vizvavanda mahAtmA gAMdhIjInI avasAna tithi che. A prathama avasAna tithi kevI rIte ApaNe ujavavI e saMbadhamAM keMgresanI kArobArI taraphathI nIce mujaba nivedana bahAra pADavAmAM AvyuM che :-~~ " mahAtmA gAMdhInA avasAnane Aje lagabhaga eka varSa' thavA AvyuM che. temanI avasAna tithi-jAnyuArInI 30 mI tArIkhaAkhA deze pU gaMbhIrapaNe 'sarvodaya dina' tarIke ujavavI joie ane gAMdhIjIne ane gAMdhIjIe je Adarzane ApaNane upadeza ApyA hatA ane je AdarzanA pote amalamAM mUkayA hatA te Adarzone khAsa karIne ApaNe te divasa aNu karave joie. A divase khAsa karIne, satya ane ahiMsa dvArA duniyAnAM naranArIne gAMdhIjIe ekatA ane sadbhAvane je mahAna sa Mdeza ApyA hatA te saMdeza upara ApaNe prajAnA mAnasane kendrasya karavuM jAIe, temanA pavitra ane jIvanta smaraNune sele tevI rIte e divasa ApaNe prAthanAparAyaNa banIne pasara karavA joie ane e divasano kAryakramamAM krAMtaNu yajJa ane samAja sevAne paNa samAveza thave jAie. jAhera sabhAA bharAvI joie ane e sabhAmAM A saMdezA vAMcI saMbhaLAvavA joie. peDhI dara peDhI cAlI AvatA svAtaMtrya yudghanA lAMbA tihrAsa daramiyAna hiMdu sukha duHkhanA, Anada viSada, jya parAjayanA aneka cakramAMthI pasAra thai rahyuM hatuM. paNuM rASTrapitAnA bhavya netRtva nIce dareka duHkha ane AktanA pariNAme prajA vadhAre unnata ane zistabaddhu banI hatI ane dareka parAjayamAMthI amA prayatna ane purUSArtha nI preraNA janmI hatI ane e rIte dareka parAjaya uttarAttara AgAmI vijayanI pUrva bhUmikA rUpa banyA hatA. tAjetaranAM varSo kasoTI temaja muzkelIothI bharapura pasAra thaI rahyAM hatAM, paNa te daramiyAna pazu gAMdhIjIne sadeza eka mahAna preraNA ane prAtsAhanarUpa banI rahyo hatA. A varSo daramiyAna prajAnI manekAmanA amuka aMze saphaLatAne pAmI hatI. ane je AjhAdI mATe AgalI peDhIe jhujhI rahI hatI ane parivanAnAM saMkaTo sahI rahI hatI te AjhAdI Apazune prApta thai hatI. paNa AjhAdInI ApaNe ghaNI meTI kIMmata cukavavI paDI hatI. ApaNI mAtRbhUminA aviccheda thaye| hatA ane ane A kamanasIba aMgavicchedanA anusaMdhAnamAM prajA pagala khUnI kheThI hatI. ane je mahAna AdarzonA avalaMbana upara gAMdhIjI ubhA hatA te mahAna AdarzothADA kALane mATe prajAnI najara sAmethI lupta thai gayA hatA, adRSya banI beThA hatA. A gADha adhakAramAM gAMdhIjInA pretsAhaka sadezAe prakazane saMcAra karyAM hatA ane aneka glAnigrasta banelA hatAza mAnavIe temAMthI preraNA ane AzvAsana meLavyA hatA tyAra bAda ApaNI upara sauthI vadhAre kAtila kaTakA paDayA. je hiMdanA namra chatAM duya AtmAnA pratIkarUpa hatA, je premanI mUrti hatA. temanu khuna thayuM. A A rIte jenI prApti mATe hiMda Aja sudhI mathAmaNa karI rahyuM 427 hatu, ane je lAMbA yuddhanA pariNAma rUpa hatuM temAMthI ApaNune kAi navI cetanA maLavAne badale kevaLa du:kha ane jugupsA ja prApta thayAM. gAMdhIjInA pavitra smaraNu pUrNAMka ane temanA mahAna upadeza pratyenA bhakti bhAva pUrvaka deze. A bhayAnaka kaTokaTInA sAmanA karyo ane A kaTokaTI te kharI rIte tA hiMdanA bhAMgI paDelA AtmAnI hatI je kaTArIe hiMdanA mAnasane badhira banAvI dIdhu hatu aMte ApaNA gurUe ApelA mahAna khAdhapAThanu vismaraNa karAvyuM hatuM. jemaNe prajAne AjhAdI prApta karAvI ane navuM jIvana ApyuM temanA avasAnane Aje eka Akhu varSa thavA AvyuM che. A prathama avasAna-savasarIe e mahAna AtmAne ane tenA mahAna, sa'dezane ApaNe namana karIe chIe ane e prANapreraka sadezanA rAha mujaba hiMdanI prajAnI ane mAnavajAtanI sevA cAlu rAkhavAnA amo nizcaya karIe chIe. gAMdhIjInI netAgIrI nIce ahiMsaka upAyA dvArA rASTra mATe rAjakAraNI svAtaMtrya prApta karyAM bAda have ApaNe evu' sAmAjika tema ja Arthika svAtaMtrya prApta karavAnuM che ke jethI jAti ke dharmanA bhedabhAvathI para evI hiMdanI samasta prajAnI pragati sadhAya sAMpaDe. ane sau koine sarakhI taka A kAryo navA prakAranA vidhAyaka purUSAya'nI temaja racanAtmaka bhAvanApUrNAMka mAtubhUminI sevA arthe AtmasamarpaNanI apekSA rAkhe che. hiMdanI prajAe AjhAdI to prApta karI che, paNa te AjhAdInAM kharAM phaLa bhogavavA mATe te prajAjanAe pAtAnI javAbadArI tema ja pharajo yogya prakAre adA karavI joie. ApaNe yAda rAkhavu joie ku lekAnI sevA karavI ane A javAbadArIonuM vahana karavu-e .. ApaNA moTAmAM moTA adhikAra che ane cAlu rahevA joie, ane A javAbadArIonI upekSA karIne je sattA ane adhikAra pAchaLa bhaTake che teo dezanI meATI kusevA kare che. , gAMdhIjInA A te khAsa upadeza hatA ke hiMdanI samagra prajAmAM ekatA ane abhAva keLavavA pAchaLa, vaga bhede tema ja jJAti ke dharmanA kAraNe ubhA thayelA bhedo nAbudda karavA pAchaLa, vavaheNI ane lokazAsana-zAsita samAjaracanA zAntipU'ka ubhI karavA pAchaLa kA kartAee peAtAnI sava zakita vizeSe karIne kendrIbhUta karavI joie. A satrathI paNa vizeSa gAMdhIjIe ApaNune kharA mahatvanA tA e edhapATha ApyA hatA ke kAi paNa bhAge ane harakAi sAgAmAM jIvanane sAthe'ka banAvatAM naitika mUlyane ApaNe AtmasAt karavA joie. e sadezanA prakAzadArA ame AjanI rASTrIya tema Antara raSTrIya muzkelIo ane kaTokaTIbharI paristhitine purI gaMbhIratA pUrvaka eve sAmane karIzuM' ke jenA pariNAme hiMdu vadhAre ne vadhAre AjhAda banaze ane vadhAre ne vadhAre naitika prabhutvane prApta karaze ane je hatu mATe gAMdhIjI jhujhI rahyA hatA te hatu siddha thaze.' AvI rIte khelAvAyalI sabhAomAM A saMdeza vAMcavA ane bIjA kazAM bhANuM! na karatA evA kArAbArIne Adeza che. bAbu rAjendraprasAda paNa gAMdhIjInI savatsarI Ave te pahelAM gAMdhIkALAne chalakAvI devA hiM'danA praznojanAne graha pUrNAMka anurodha karI rahyA che. haju paNa aneka leAkAe gAMdhIphALAmAM kazuM ja bhayuM" nathI e jANItI vAta che. bIjI tA ApaNI truTio ane mevaphAinA kAi pAra nathI; paNa je mahApurUSanA samakAlIna hevuM e paNa kAi mahApUNyanu phaLa lekhAvu joie te. mahApurUSane tA ApaNe evA na banIe ane emanA smAraka phALA mATe je kAMi karavA yogya hAya te karavAmAM pramAda na sevIe. kAinA kahevAnI ke apaNA
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-1-89. ghera AvavAnI rAha na jotAM jeNe jeNe jeTalI rakama A kaLAmAM , peTa ke 681 ApavI ghaTe te jarUra Ape. nahi te kALa jaze ane ApaNuM prabuddha jainanA chellA, aMkamAM, pralayakALanI jhAMkhI e. gAMdhIpUjA kevaLa meDhAnI hatI-dilanI nahAtI' evuM kalaMka ApaNa mathALa nIce pragaTa thayela zrI viThThaladAsa jerAjANIne patra vAMcIne mAthe haMmezAne mATe rahI jaze. prabuddha jananA vAMcakAne zrI viThThaladAsabhAI, ATalI ummare paNa kumArane 300 mATe aMka akalAlI jevA eka nAnA gAmaDAmAM kevuM prANavAna jIvana jIve che eno khyAla Avyo haze ane temanA pratibhAsaMpanna vyaktitva zrI. ravizaMkara mahAzaMkara rAvaLa saMsthApita kumAra mAsika viSe Adara anubhavyuM haze. e patra uparanI noMdha taiyAra karatAM zrI. zrI. bacubhAI rAvatanA taMtrI paNa nIce 300 me daLadAra aMka tAjetaramAM pragaTa thayuM che. A rIte 1924 mAM zarU thayela vIThThaladAsabhAInI adyatana ummara keTalI haze te vize spaSTa mAhItI meLavavAnA hetuthI meM vilepArale temanA bhatrIjA zrI. navala jerAjANI kumAre Aje 25 varSa purA karyA che, A prasaMge enA , AdyasaM. sthApaka zrI. ravizaMkara mahAzaMkara rAvaLa jemaNe keTalAMya varSo sudhI : rahe che temane tyAM TelIphone karyo. TelIphona upara zrI navalabhAinAM. kumAranuM saMcAlana karyuM hatuM ane kumArano uttarottara vikAsa panI indubahena AvyAM ane temaNe javAba Apyo ke "mane barobara khyAla nathI, paNa kAkAne (eTale ke vIThThaladAsabhAIne) 58 sAdhyo hate. ane zrI. bacubhAI rAvata jeo chellAM thoDAMka varSathI varSa thayAM haze." meM jaNAvyuM ke "ema bane nahi, kAkAnI ummara kumArane potAnI sIdhI dekharekha nIce saMbhALI rahyA che te ubha - 65 varSa upara hevI joIe. navalabhAI hoya te temane belAyune samarata gujarAtanA hAdika dhanyavAda ghaTe che, te bane . aMgata mitro hoIne uttarottara jenI kaLA vadhI rahI vone !' navalabhAI TelIphona upara AvyA. meM vIladAsabhAinI umara viSe prazna karyo. temaNe javAba Apyo ke, "kAkAne 68 che tevA kumArane A vipula lekhasAmagrIthI bharelA sundara varSa thayAM che." meM' sAme kahyuM ke "navalabhAI, A te kevI vAta ane sualaMkRta 300 me aMka joIne huM koI viziSTa prakArane ke tamAre tyAM ane AnaMda ane gaurava anubhavuM chuM. kumAranI 25 varSanI vikAsakathA kahe ke kAkAne 58 varSa thayA ' che.'' navalabhAIe turata ahi ApavAne avakAza nathIjo ke huM tene prAraMbhakALathI sAme javAba vALyo ke "paramAnaMdabhAI! emAM temane kema Aja sudhI sAkSI che. A kathA prastuta aMkamAM adhyApaka zrI. Azcarya thayuM? Indra te je jue te kahene ? indune kAkA 58 yazavanta zukale vigatavAra sundara rIte ApI che. mAre to eka ja varSathI vadhAre moTA lAgatA ja nathI. pachI te te tamane ema bAbatanI noMdha levAnI che ane te e ke kumArane janma thaye tyAre ja kahe ne ?" A javAba sAMbhaLIne mane bhAre AnaMda thaze. navalae mAsika hAI skulamAM bhaNatA vidyArthIo saraLatAthI vAMcI zake, bhAInuM sUcana barobara ja hatuM ke vIThThaladAsabhAI che te 68 samajI zake ane uMdubedhana temaja raMjana-ubhaya prApta karI zake e dhAraNuM varSanA, paNa temanI tAkAta tathA akhaMDa pravRtti ane khaDataravIkAravAmAM AvyuM hatuM ane e dhoraNe calAvavAmAM AvatuM hatuM paNa lapaNuM jotAM temanI ummara keAI 58 varSathI vadhAre na mAne. hate keTalAka samayathI e dharaNane atikrama thaI rahyo lAge che. AjanuM ApaNA samAjamAM AvI virala vyaktio bhAgye ja maLe che ke kumAra ugatI ummaranA vidyArthIonI jarUriyAtone tadana visarI jemanA jIvana utsAhane, samAja sevAnI dhagazane, Adarza prAptinI gayuM che ema huM nahi kahuM, paNa enuM dharaNuM vadhAre ne vadhAre ziSTa tamanAne game teTalI vRddha ummara paNa asara karatI nathI. teo sadA ane proDha banatuM gayuM che ane kumAramAM Aje evA aneka lekho evA e vega ughukta hoya che, sadA sevAtatpara hoya che. temanA zarIra upara jarUra yukta hAtha cha, rasathI sala Ave che ke jemAM hAIskUlamAM bhaNatA vidyArthIone rasa paNa na umaranI asara thaI hoya che, paNa temane AtmA sadA jAgRta paDe ane samaja paNa na paDe. A kAMI kumAranA doSa rUpe ke na hoya che, saceta hoya che, sakriya hoya che ane jJAna, karma thA. kuTi rUpe jaNAvatA nathI; mAtra noMdha levA lAyaka hakIkata rUpe ja bhaktinAM sAdhanAmAM sadA pravRtta hoya che. temane jIvana pradIpa sadA jaNAvuM chuM. kumAra pitAnuM nAma ne badale paNa tene ummaranI asara prakAzita hoya che ane temanAmAMthI yuvAne paNa jIvana preraNA te tene pahoce ja ne ? kumAra kaumArAvasthAmAM nathI rahyuM, yuvAna prApta kare che. 68 varSanA hovA chatAM 58 varSanI ummaranA vasthA oLaMgIne praDhiAvasthAmAM pravezI rahyuM hoya ema tenuM svarUpa dekhAtA zrI viThThaladAsabhAI AvI eka vyakita che. Aje teo gAmaDAnA eka khUNe beThA che ane tyAMnA lokone sevA kare che. temane maLIe aTale temanI pAsethI gAmaDAnA lekonI-kalapanAmAM - gujarAtI bhASAmAM Aje kumAra atyanta le kapriya mAsika na Ave evI--garIbAi, ajJAna tathA vyasanaparAyaNatAnI dardabharI che. gujarAtI sAhityamAM sacitra mAsika bIjA aneka che paNa vAte sAMbhaLIe ane ApaNI sAme kevuM moTuM sevAkSetra haju kumAranI najIka Ave evuM eka paNa bIjuM surucipUNuM gujarAtI aNakheDAyaluM paDayuM che tene ApaNane khyAla Ave. gAmaDAnA sacitra mAsika haju jovAmAM AvyuM nathI. citra, sthApatya lokAnA mAnasika temaja zArIrika dAridraya viSe marmasparza saMvedana tema ja anya lalitakaLAne tema ja te te kaLAnA sAja kAne ane temane ugI thavAnI tIvra jhaMkhane, jarAja jarita deha paricaya to ApaNane mAtra kumAra dvArA ja maLe che. paNa apUrva jIvane ullAsa ane akhaMDa sevAparAyaNatA-AvuM kumAranI bIjI vizeSatA tenA zIlanI che. kumAranA lekhe temanuM puNya darzana ane samAgama prApta thave e jIvananI dhanyatA anubhavavA barAbara che. paramAnaMda, juo, citro jue, koI paNa ThekANe kadi paNa kumAre pitA mATe nakkI karelI ucca keTinI nitika bhUmikAnI nAnI sarakhI paNa saMyukata jaina vidyAthIgRha upekSA karI nathI. ATalAM cirAyuSI anya gujarAtI mAsika jaNAvatAM AnaMda thAya che ke A saMsthAnA makAnakuMDamAM bhAgye ja maLaze. temAM paNa jeNe eka sarakhI bharatI ane vikAsa . 190000 bharAI cukayA che ane hAlaturatane mATe niradhAra ja dAkhavyA che ane jenI naitika pratibhA paNa eka sarakhI karela rU. 200000 nA sImAcikti bahu thoDA samayamAM pahoMcI jaLavAI rahI che evuM te A kumAra eka ane addhi tIya ja che. javAze evI AzA rahe che. gujarAtI sAhityanA aneka sAmAyikAmAM kumAranuM sthAna anerUM che prabudha jainane dravyasIMcana kumAra A5NI sAhitya pragatinuM gauravaprada sImAcihna che. AvuM kumAra uttarottara vikAsa pAmatu rahe ane gujarAtane kaLA, kAvya prabudhdha jana pratyenA sabhAvathI prerAIne zrI. nadalAla bhogIane ubedhaka lalita sAhityanI navanavI vAnIe sadA pIrasatuM lAla zAhe rU. 25 ne ceka mekalI Ape che je mATe temane rahe evI kumAsnA saMcAlako vize anta nI zubhecchA ane upakAra mAnavAmAM Ave che. prArthanA che. taMtrI, prabuddha jaina
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-1-49 - prabuddha jaina zrI. khuzAladAsabhAIne sevAga [ tA. 12-1-48 nA roja zrI. khuzAladAsa kuracha pArekhana zrI. kanaiyAlAla mANekalAla munazInA pramukhapaNa nIce hIraka mahotsava ujavAye hatA, je prasaMge temane rUA. 252000 nI thelI tathA prasaMgAnurUpa taiyAra karavAmAM AvelA abhinandana graMtha arpaNa karavAmAM AvyuM hatuM. A graMtha mATe zrI. paramAnaMdabhAie lakhI Apela lekha nIce pragaTa karavAmAM Ave che. - zrI. khuzAladAsa kurajI pArekhanuM nAma mAtra kapoLa kAmamAM ja javAbadArI che; Aje paNa, A saMsthA mATe ATaluM phaMDa bheguM karavAnuM nahi paNa muMbaInA saurASTravAsIomAM tema ja saurASTrataLamAM che. A saMsthAnI ATalI jarUrIAtane pahoMcIvaLavAnuM che. Aje eTaluM badhuM jANItuM che ke temane paricaya ApavAnI bhAgye ja have A navI saMsthA UbhI karavAnI jarUra che ane te mATe Amane jarUra lekhAya. temanI Aja sudhInI anekavidha sevAonI kadararUpe tema ja temane maLavAnuM che ane ke hisAbe be mahinAmAM be lAkha temanA svajane, mitro ane prazaMsako pAsethI theDI thoDI rakama ke pAMca lAkha ekaThA karavAnA che--A ja mAtra temanI citA hoya ekaThI karIne temane eka thelI ApavA mATe AjathI ATheka che ane A ja mAtra temane vyavasAya hoya che. temanA kAryanI mahinA upara zeTha prANalAla devakaraNa nAnajInA pramukhapaNa nIce zarUAta temaNe kapALa kAmanA maryAdita kSetramAM ja zarU karI hatI eka samiti nImavAmAM AvI hatI. A hilacAla zarU karavAmAM ane Aje paNa che ke temanA hAthe aneka sArvajanika saMsthAo AvI tyAre te hilacAlanA projakanI kalpanA bahu bahu te uddabhava pAmI che te paNa kapALa kAma ja mukhyatve karIne temanI eka lAkha rUpIo sudhI pahoMcavAnI hatI. tenA badale te thelImAM lAgavaganuM meTuM kSetra che. kapiLa kAma svabhAvathI udAra che. tene Aje aDhI lAkha jeTalI zAnadAra rakama bharAI cUkI che ane A zrImantA paNa varelI che. te komanA zrImAnemAM sArvajanika rakama bharanAramAM kapALa kemanI bahAranI paNa aneka vyakitae bhAvanA paNa bharelI che. A zrImAnAnA dilane sparzavAnI zrI. che. A hakIkata ja temanI asAdhAraNuM lekapriyatAne kAMIka khyAla khuzAladAsabAjhane kaI addabhuta kaLA sAMpaDI che. A kaLAnA mULamAM ApavA mATe pUratI che. zrI. khuzAladAsabhAI ke I meTA temanI niHsvArtha sevAnichA rahelI che. vaLI sAthe sAthe temanAmAM sattAsthAna upara beThA hatA te ema paNa mAnavAne kAraNe maLatA anupama prAkRtika mAdhayuM bharyuM che. pariNAme teo jyAM jAya tyAM ke AgAmI lAbhanA lebhe ke pitAne thayelA lAbhanA aNasvIkAra sAmAnA dilane hArdika AvakAra prApta kare che, ane pitAnuM dhAryuM tarIke keTalIka vyakitaoe maLIne A rakama kADhI ApI haze. sidhdha karIne pAchI phare che. vaLI jyAre paNa teo koI paNa saMsthA paNa AvuM kazuM paNa khuzAladAsabhAI mATe kahI zakAya tema che ja mATe keInI paNa pAse nANAMnI mAMgaNI kare che tyAre sAmAnI nahi. te pachI evuM te khuzAladAsabhAImAM zuM che ke jene lIdhe paristhiti, vRtti, vaLaNa vagerethI teo pUrA vAkephagAra hoya che teo pitAnI kaLa kamano tema ja anya kAmanA AgevAna ane tethI teo evI kunehathI vate che ke temanA viSe koInA gRharAne, zrImaMtane tema ja sAmAnya sthitinA mANasene dilamAM kaze aNagame te pedA thato ja nathI. khuzAladAsabhAI ATale badhe cAha, Adara, samAna prApta karI zakyA che ? A AvyA che to koI sArA kAma mATe ja AvyA haze ema samajIne svAbhAvika samasyAne ApaNe ahiM theDe eka viccheda karIe. temane sau koI AvakAre che ane temane sAMbhaLIne temanI mAgaNIne zrI. khuzAladAsabhAInuM sevA taraphanuM svAbhAvika valaNa temanA pahoMcI vaLavA sau koI AturatA dAkhave che, kAraNa ke temanI jIvananA prAraMbhakALathI pragaTa thatuM AvyuM che. te muMbaInI je mAgaNI sAmAnI tAkAta ane sahaja vRttinA mApathI haMmezAM keLa beDiMgamAM rahIne bharyA te ja be DiganA teo 1907 mAM apAyelI hoya che. gRhapati thayA. sAthe sAthe kapALa TuDanTasa yuniyana temaNe UbhuM A ja temane sevAga temane satata paribhramaNa karAve che, kayuM, ane 1908 mAM eTale ke 23 varSanI uMmare temaNe pitAnA teo mahinAmAM paMdara divasa kAThiyAvADamAM ja heya. Aje A sahAdhyAyI zrI, jagajIvanadAsa nArAyaNadAsa mahetAnA sahayegapUrvaka saMsthAnuM uddhATana che, AvatI kAle A saMsthAne vArSika mahesava amarelImAM kapALa vidyottejaka phaMDanI ane 1909 mAM kaLa che, pachInA divase amuka saMsthAnuM baMdhAraNa ghaDavA mATe amuka sthaLe beDiMga skUlanI sthApanA karI. eja arasAmAM muMbaImAM temaNe ekaThA thavAnuM che-Ama eka sthaLethI bIjA sthaLe teo satata 1908 mAM "kaLi" mAsika zarU karyuM ane 1909 mAM piLa pharatA ja hoya che. eka divasa tame temane rAjakoTa juo te vasatipatraka taiyAra karyuM. Ama temanI je sevAnI zarUAta bIjA divase bhAvanagara ane trIjA divase pAcho muMbaI teo AvI thai te sevAga-teo gRhasthAzramI thayA, bI. e. elaela, bI, pahoMcyA hoya. ane A badhuM pitAnA kharace ane hisAbe. Aje thayA, koI hAiskUlamAM thoDo samaya zikSaka thayA, pachI koInI sAthe have eraplenane yuga che, aThavADiyAmAM ATha jagyAe bhamI maLIne kamIzana ejanTanuM kAma zarU karyuM, ane samayAntare vImAnA vaLavAnuM che. khuzAladAsabhAI A mATe sadA taiyAra che. temane kadI ejanTa tarIkenuM kAma upADayuM ane temAM ThIka ThIka kamAyA, ema thAka nathI, temane keAI ezaArAma joIto nathI. Aje 64 varSanI chatAM paNuM upara jaNAvyuM te temano sevAyoga-akhaMDapaNe cAlato uMmare paNa temanuM zarIra pUrUM taMdurasta, khaDatala ane bhAMge te rahyo, eTaluM ja nahi paNa uttarouttara vistarate rahyo. 1921 mAM, kAma Ape tevuM che, ane zarIrane paMpALavAmAM teo jarA paNa eTale ke temaNe ka6 varSanI umade temanAM patnI be putra ane eka mAnatA nathI. bIjo koI temane zekha nathI ke rokANa nathI. putro mUkIne gujarI gayAM. tyArabAda ne gRhasthAzrama mAMDavA mATe A ekAta sevAga virala jovA maLe che. aneka sagAMvahAlAMo tema ja mitro taraphathI Agraha hovA chatAM zrI, khuzAladAsabhAI mAtra jAhera saMsthAonA ja preraka ke temaNe te tarapha najara sarakhI paNa na karI. chellAM keTalAMka saMcAlaka che ema nathI. emanAmAM uDI paropakAra budha che. koInuM varSathI te teo pitAnA vImAnA kAmakAjathI tadana phArega thayelA paNa kAma karI chUTavuM, koIne paNa upayogI thavuM e emanI che ane temaNe pitAnuM samagra tuna ane mana, ane jarUra paDe tyAM sAhajika vRtti che. temanA mATe keIpaNa nAnuM kAma nAnuM ke a9pa dhana paNa vividha sevAkAryane ja arpaNa karyuM che. savAranA pahelAM UThe mahatvanuM nathI. koI vidyArthIne kazI paNa agavaDa hoya, kaI tyArathI te rAtre moDA sue tyAM sudhI temane bIjuM kaMI raTaNa hotuM kuTuMbanuM bharaNapoSaNa mUMjhavaNa hoya, kAI mAM hoya ane nathI. temanA hAthe athavA temanI preraNAthI tema ja pejaka zaktithI khuzAladAsabhAInI umegItA hoya, A badhe ThekANe khuzAladAsakeTalIo saMsthAo UbhI thaI che; temanA mAthe paNa keTalIye saMsthAnI bhAI pitAthI thAya te karI chUTavAnA, kAraNa ke anyanAM dukhe
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 43 tA. 15-1-4 taMtrI che, paNa te mAsikane mukhya pradeza potAnI kAmanA prazno carcAvA pUrato maryAdita che. vAyanA temane bahu zAkha nathI. lekhana paNa peAtAnA kAya pradeza pUratuM ja. buddhinA pradeze kheDavAnA temane kai mAhu ke laganI nathI. bhagavAne temane kaGgAgrasta hRdaya ApyuM che ane e ja temanI mATI vibhUti che. jJAnayeAga taraph temanu valaNa nathI; bhaktiyuga tarapha pazu temane jheka nathI. kriyAkAMDanAM temane kAi baMdhana nathI; varSamAM ke ziDhanAM baMdhanothI paNa tee jakaDAyelA nathI. kayega ane e paNa zuddha sAmAjIka, racanAtmaka sevAne mAge- temanA jIvananuM dhruvapada che. temaNe karelI sevAone meTA bhAga kapoLa kAmane phALe jAya che, paNa tethI temanu' mAnasa kAmI che ema kahI nahi zakAya. temanA kA'nI zarUAta kapoLa kAmathI thai; kapALa krame temane jhIlyA ane apanAvyA. temaNe potAnI kAmanA zrImAne dhIme dhIme sAva nika kAryo tarapha vALyA ane pariNAme aneka khInakAmI sa janika sa'sthAodavAkhAnAM, prasRtigRhA, hAiskUle, vyAyAma maMdira vagere-temanI preraNAthI ane AyeAjana-kauzalyathI udbhava pAmyAM, gatimAna thayAM. rAjakAraNathI te te sadAne mATe buddhipUrvaka aLagA ja rahyA che te A temaNe yogya ja kayu che. dareka mANase peAtAnI tAkAtanuM mApa kADhIne peAtAnuM kArya kSetra nakkI karavu joie ane A kAya'kSetra nakkI karyA bAda vyavahArU jIvanamAM tenI maryAdA kharAbara jALavavI joie. te ja mANasa sagIna sevA ApI zake ane peAtAnA jIvanane sArka banAvI zake. khuzAladAsabhAie A rIte peAtAnI maryAdA AMkelI ane che tene vaLagIne cAlyA che, ane te rIte ja temaNe samAjane ATalI meDhI sevA ApI che. Aje aDhI lAkha rUpIA jevaDI moTI rakama khuzAladAsabhAIne apaNu karIne ApI samAja kRSkRtyatA anubhave che ane AvA eka viziSTa kATinA kAryakartAnI cegya kadara kare che. zrI. khuzAladAsabhAI mATe pazu A eka AnaMdanA, abhimAnanA, jIvanadhanyatA anubhavavAnA zubha avasara che. paNa sAthe sAthe temanA pakSa vicArIe te temanA jIvananuM A eka mahatvanuM sImAcihna che. "kAi paNa suna mAnavI AvA prasaMge antaranirIkSaNu taraph ja prerAya, Atmasa'zAdhana tarapha ja vaLe ane AtmazakitanA satAmukhI vikAsane cintavatA thAya. temaNe je zakita sAdhI che, tenI tapazcaryAM vaDe je pratibhA sa pAdana karI che, ane niHsvAtha' samapaNu vaDe je pratiSThA prApta karI che te satranA have vadhAre vyApaka samAjane kema lAbha ApI zakAya e rIte temaNe petAnAM zakti sAMmathyanA UMDANathI vicAra karave ghaTe che. kapeALa kAma ane kAThiyAvADa e temanI sevAnAM mukhya kSetra che. kAThiyAvADa Aje AjhAda banyu che, eka anya che. rAmAM ane rajavADAe, dIvAne ane kArabhArIo visarji'ta thayA che, ApaNA ja sAthIo ane prajAsevA sattAsthAne upara ArUDha thayA che, saurASTranI prajA Aje aneka hADamArIe ane yAtanAeAmAMthI. pasAra thai rahI che. rAjyasattA ane prajA vacce kAma karI zake evA zaktizALI ane prAmANika samAjasevakAnI Aje khUba jarUra che Aja sudhI rAjAe te ane dIvAnAne rIjhavIne paropakAranA kAryomAM zrI. khuzAladAsabhAi jotI anukuLanA sAdhatA AvyA che. AjanI navI paristhitimAM samasta kAphiyAvADanI prajAnI kalyANusAdhanA karavAnI taka zro. khuzAladAsabhAi sAme ubhI che. sattAsthAna upara Aje jema ArUDha thayA che temane khuzAladAsabhAi pratye khUba Adara che. aneka hADamArIo, AktA ane agavaDethI akaLAyelI prajAne sAcI ane saMgIna rAhata pahoMcADavAnA kArya tarapha zrI. khuzAladAsabhAi vaLe ane samasta prajAnA eka nAnA ke meTA bhIDabhaMjaka bane evI A prasage temane mArI prAthanA che. mA bhAvanA pUrvaka zrI khuzAladAsa - bhAine A zubha prasaMge mArA antaranI aMjali Apu chu ane kRtA'tA anubhavuM chuM. pAna Dha zro muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanaMjI sTrITa, muMbaI, suNusthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kalabAdevI rADa, muMbai 2 prazuddha jaina mATe, Ate mATe, temanA dilamAM dadu che, uDI sahAnubhUti che. paropakkArAya urjA trimUratha e sUtra mujaba khuzAladAsabhAinI sava' saMpatti yA vibhUti paramAtha mATe che. potAnA kASTha paricita kuTuMbamAM jhagaDA cAlatA hAya ane khuzAladAsabhASTane khabara paDe te teo tarata ja doDI jAya ane te jhagaDA patAvI Ave tyAre ja temane nIrAMta vaLe. nyAtamAM-jAtamAM kAi jIvana marI gayA che, pAchaLa vidhavA che, e saMtAna che, maranAra te kAMkha mUkI gaye| nathI te AnI cintA khuzAladAsabhAine vaLage. A dAjha A tamA Aja ApaNane kayAM jovA maLe tema che ? je kAmamAM AvuM nararatna pAkela che. te kAmane dhanya che ! te khuzAladAsabhAi samAjasudhAraka paNa che. eka kALe vidhavAvivAhane potAnI kAmamAM majUra karAvavA mATe ThIka ThIka laDelA. temanI kAmanA AgevAnee temanA sAme eka vakhata rUpakAnI darakhAsta paNa pasAra karelI je pAchaLathI pAchI khecI levAmAM AvelI. petAnI kaMmanu' AjanA navA vicArAnA dhoraNe vyavasthita baMdhAraNa karavA mATe paNa temaNe ThIkaThIka jahemata uThAvelI joke A mahenatamAM temane kazI saphaLatA maLI zakI nahetI. paNu mA badhuM temanA jIvanamAM pramANamAM gaurusthAne che. sAdhAraNu rIte temanu vaLaSNu samAdhAnu' che. samAjamAM baMDa uThAvIne paNa amuka vicArane vega Apave evI eka prakhara sudhArakanI mane dazA khuzAladAsabhAIne varelI nathI. sayege vicArIne samAjane jeTalA AgaLa lai jai zakAtA hAya eTalo lai jave, keipaNa prazna upara samAjamAM moTA bhAgalA paDavA na devA ane paDyA hoya te koIpaNu samAdhAnanI bhUmikA zaidhIne sAMdhavA prayatna karavA-sAmAjika bAbata paratve temanu sAdhAraNata: -AvuM vaLaSNu che. khuzAladAsabhAinI bIjI pazu eka vizeSatA dhyAnamAM levA jevI che. ATalI badhI saMsthAnA peAtAne hastaka vahIvaTa cAle, hajAra rUpiyAnI rakama peAtAnA hAthamAMthI pasAra thAya, paNa nAmA. dAmAnI eTalI badhI cokhavaTa ane cokkasAi ke Aja sudhImAM temanA hastakanAM khAtAka sAdhe temanA virodhI kheAne paNa temanI sAme kazu' paNu kahevAnuM' kAraNa temaNe ApyuM` nathI, ke eka pazu pAchanI AMca AvavA dIdhI nathI. ane A adhI temanI vizeSatA pAchaLa sauthI meTI vizeSatA te temanA zIlanI che, temanA pavitra cAritryanI che ane pariNAme temanA svabhavamAM rahelI premamayatAnI che, nikhAlasa prasannatAnI che. ApaNe game teTalA cintAmagna hAie. gamagIna huie, paNa rastAmAM te sAmA maLe ane hasatA meDhe Apane nAmathI khelAve ke turata ja ApaNe ApaNI badhI cittA, duHkha e ghaDI bhUlI jae. emane tamArI pAsethI potAnI jAta mATe kazuM levuM nathI devuM nathI. tame sukhI che? ethI vizeSa temane khIjAMzu joi e ? 'tamane kuzI agavaDa che ? huM tamArA mATe zuM karI zakuM ? ' ema teo sahaja pUchavAnA ane zakaya haze te karI chUTavanA. tame sAdhanasa'panna che evA kAMika temane khyAla Avaze te A kAmamAM tame kAMika na Ape ?' ema naramAzathI tane pUchavAnA ane tamArU mana nahi rRkhe te pachI bIjI vAta zarU karIne hasatA moDhe chUTA paDavAnA, tamane amuka ThekANe lAgavaga che ane tyAM peAtAnI amuka saMsthA mATe upayega che e dhyAnamAM AvyuM te tamane sAthe AvavA te vinati karavAnA, ane tame sAthe gayA te ThIka, na gayA te kAMI nahi. temanu beThA bAMdhAnu zarIra ane kaDhaMgI khAdInI TopI ce temanuM malakatuM mehu, temanI premathI nItaratI AMkhe ane te pAchaLa DAkiyAM karatu janatAnI-peAtAnI kAmanI-sArA samAjanI khAdhi, nyAdhi, ane upAdhi mATe sadA vyathita rahetuM haiyuM. AvA khuzAladAsa bhAine jovA ane jANavA e jIvananI eka dRSTi meLavavA barAbara che. teo kai sAhityapurUSa nathI. potAnA kA' pUtu vakatRtva temane sahaja siddha che, varSothI tee 'kapALa ane kapALa mitra'nA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ va : 10 aka : 19 zrI mu'ai jaina yuvaka sanu pAkSika mukhapatra prabuddha jana taMtrI : maNilAla mekamacaMda zAha muMbaI : 1 phebruArI 1949 magaLavAra zrI muMbai jaina yuvaka saMgha vArSika vRtAnta vikrama savaMta 2004nI pUrNAMGgati sAthe zrI, mubai jaina yuvakasa dha 20 varSa purAM kare che. dezane AjhadI prApta thayA bAda A prathama varSa hatuM. e varSanA prAraMbhamAM jemanI dig cetanA vaDe ApaNu sa` cetanAvanta banyA hatA, ane jemanI deravaNI nIce ApaNe AjhAdI prApta karI hatI ane jemaNe vyathita ane masaragrasta jagane satya ane ahiMsAnA saMdeza ApyA hatA te jagAvadha hAmAM gAMdhIjIne ApaNe gumAvyA hatA. A varSa daramiyAna dezanA aneka a'gaupAMgamAM bhAtabhAtanAM parivartana thayAM hatAM. kAThiyAvADamAMthI junAgaDhanI navAkhI te nAza pamI paNu khIjA' paNa aneka dezI rAjyo svataH visarji`na thayAM ane temAMthI eka suprathita ekama sarajAyuM. kaccha hiMdI saMdhamAM joDAyu, vaDodarA sivAyanAM gujarAtanA sava dezI rAjye muMbaI prAntamAM antagata thayA, vaDAdarAmAM saMpUNuM javAbadAra rAjyataMtra sthapAyuM. dakSiNamAM nijhAmanI ApakhudI ane rajhAkAronA atyAcArAne anta Avyo. kAzmIramAM tAjetaramAM sulehanI sthApanA thai. duniyAnA prajAsaMdhamAM hiMdane supratiSTita sthAna maLyuM. Ama jamA bAju dezabharamAM aneka AvakAradAyaka ghaTanAo banI rahI che. ane vibhakta hiMdu dhIme dhIme erUpatA dhAraNa karI rahyuM che, te khIjI bAjue savavahIvaTana| geravyavasthA, kALAbajAra, rUzvatakhArI, uttarAttara vadhatA jatA bhAvA, nirvAsitAnI atyanta jaTila samasyA, vyApAranI maMdI, avAranavAra AvI paDatI haDatALe ane sAthe sAthe kara vartAvatI kudaratI AphtA ane puratA varasAdanA abhAve mAthe jhajhumatA duSkALa-A sarva viSamatA prajAjIvanane gu'gaLAvI rahela che ane leAkAnI haDamArIomAM pArivanAnA vadhAre karI rahela che. jaina samAja meTA bhAge madhyama varganA khIlA hAine, ane tenA jIvanavyavasAya mukhyatve vyApAra, dalAlI ke nAkarI hAine tenI jIvanasabharavA atyanta vikaTa banI rahI che. AvI viSama paristhitimAM eka varSa pasAra karIne ApaNe khIjA varSomAM praveza karI rahyA chIe. jaina samAjanI dRSTie e mahattvanI ghaTanAe:nI khAsa noMdha levI ghaTe che. zatruMjaya tItha' pahelAM pAlItANA rAjyanI hakumatamAM AvyuM hatuM. A tIrthanI yAtrAe AvatA yAtraLuo upara eka vakhata levAtA muMDakAverAnA badalAmAM jaina samAja taraphathI dara varSa' rUA. 60000] pAlInAA AkArane bharavAmAM AvatA hatA. gata varSa daramiyAna pAlInANu rAjya visarjita thayuM ane saurAdra sarakAranI kumatanI sthApanA thaI. A sarakAre gata varSa daramiyana peAtAne vArasAmAM maLelA A kara haMmezAne mATe mApha karyAM. AvI ja rIte zIrAhI rAjye Abu tIthanI yAtrAe AvatA yAtraLuo pAsethI ugharAvAte kara ke jenI vArSika Avaka rU. ra8. na. mI. 466 vArSika lavAjama rUpiyA 4 4000] jeTalI hatI te paNa sadAne mATe mAfa karyAM. junAgaDhamAM navAkhInA nAza thayA ane have te junAgaDha rAjyanA saurASTra sarakAramAM samAveza thayo. e dhaTanA paNa, gIranAra jainAnu eka ati mahatvanuM tI hoine, atyanta AvakAradAyaka che. zatrujaya temaja gIranAra tItha upara pratyeka rAjyanI manasvI sattAnA je dAra cAlatA hateA ane jenA kAraNe rAjya ane jaina samAja vacce calu ghaNu ane manadu:khanAM nimitto ubhA thayA karatAM hatAM tene sukhada anta Avyo che. prabuddha jaina AvI citravicitra aneka ghaTanAothI bharelA gata va daramiyAna muMbai jaina yuvaka saMdhanI vividha pravRttio abAdhita rIte ekasarakhI cAlatI rahI che. muMbaI jaina yuvaka sadhanu' mukha patra zuddha jaina AgAmI eprIla mAsamAM daza varSa purAM karaze. ATalA lAMbA kALa daramiyAna prabuddha jaina eka sarakhI sevA ApI rahyuM che ane gujarAtI sAhatyanA ziSTa sAmayiAmAM prabuddha jaite prabhutvabhayuM thAna prApta karyu" che. prabuddha jaina peAtAnI viziSTa pratibhAvaDe jaina samAjane temaja vizALa rASTrane sparzItA aneka prazno tema ja dhaTanAo paratve spaSTa, niDara tema ja mama'grAhI mAga daza na karAvI rahela che, ane samAjanA ziSTa vanAM Adara ane premane teNe prApta karyAM che. Ama chatAM paNa tenI Arthika paristhiti prAsAddha nathI. eka bAju grAhaka saMkhyA vadhavAne badale kAMi te kAMSa kamA thai rahI che, bIjI bAjue kha' te vadhate ja jAya che. grAhakonA lavAjama sivAya prabuddha jainane AvakanuM niyamita kai sAdhana nathI. pariNAme A vaSe paryuSaNu daramiyAna yuddha jainane rUA. 100 lagabhaganI paracuraNa rakama bheTa tarIke maLavA chatAM varSa Akhare za. 80 nI khoTa kheMcavI paDI che. prabhu jainane jo ekasarakhu TakAvavu heya te sauMdhanA sabhyae tema ja prabuddha jainanA praza Msakoe prabuddha jainanA grAhaka| vadharavA tarapha tema ja bIjI rIte pa tene Arthika khe jo haLavA karavA tarapha peAtAnu lakSya kendrita kara vAvI khAsa jarUra che. vAcanAlaya-pustakAlaya zrI maNilAla maikamacaMda zAha sArvajanika vAMcanAlaya-pustakAlayane lAbha ThIka pramANamAM levAya che. vAcanAlayamAM dainika patrA, 22 sAptAhika tathA 8 pAkSika ane 30 mAsi kI Ave che. hamezAM 125 lagabhaga bhAie A vAMcanAlayane lAbha le che ane puratI jagyAnA abhAve savArasAMja vAMcanArAe nI bhAre bhIDa rahe che. jagyAnI A saMkaDAzane lIdhe pustakAlayanA vA kAne puratA lAbha ApI zakAtA nathI. vAMcanAlayamAM cAlu rahetI
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 432 bhIDane aMge savAra sAMja pustakAlayanAM pustaka ApI zakAtAM nathI. haMmezAM khapeAranA aDhI kalAka ja pustakA apAtAM hAine ane te vakhata sau kAine mATe kAmadhaMdhAnA hAine pustakA levA AvanAranI saMkhyA pramANamAM kamI rahe che. gayA va daramiyAna graMthapALa-lAbrerIyana-nI agavaDa tevA ja karI che. Ama chatAM chellA keTalAka mAsathI yeAgya graMthapALa maLI javAthI A kAyavyavasthita rIte cAlI rahyuM che. gayA varSo daramiyAna za. 2088-13-0 nAM navAM pustakA kharIdavAmAM AvyAM che. gata varSI daramiyAna vAMcanAlaya-pustakAlayanA saMcAlana pAchaLa rUA. 3463-8-10 nA kha' thayo che. jenI sAme gata varSa dara miyAna rUA. 1000] bheTanA maLyA che. sadha mATe A pravRttinI javAbadArI AjanA madInA vakhatamAM savizeSa cintAnu' kAraNu bane che. vaidyakIya rAhata pravRtti sadha taraphathI muMbaI tema ja parAMomAM vasatA jaina kuTumene vaidyakIya rAhata ApavAnI pravRtti cAle che. A saMbaMdhe 'prabuddha jaina'mAM avAranavAra yAgya jAherAta ApavAmAM Ave che, ema chatAM paNa A pravRttinA lAbha bahu ja ochA kuTuMbo le che. gata varSa daramiyAna A rAhata kAryAM. peTe rUA. 22] apAyA che. AvI ja rIte mAMDhAnI mAvajatanAM sAdhanAne! paNa AsapAsa vasatA lekAne kazA puSNa bhedabhAva sivAya lAbha ApavAmAM Ave che, paryuSaNa vyAkhyAnamALA dara varSa mArka gata varSa daramiyAna tA. 31-8-48 thI tA. 7-9-48 sudhI payu ! vyAkhyAnamALA yejavAmAM AvI hatI. zarUAtanA sAta divasanI vyAkhyAnasabhAe vIThThalabhAI paTela reDa upara AvelA AnaMda bhuvanamAM rAkhavAmAM AvI hatI. chellA divasanI vyAkhyAnasabhA rAkasI thIeTaramAM gAThavavAmAM AvI hatI. A vakhate pahelethI chelle sudhI zrotAonI sakhta bhIDa rahI hatI ane chellA divase ghaNA bhAikhahenane nirAza thaine pAchA javuM paDayuM hatuM. prastuta vyAkhyAnamALAnA aMgamAM tA. 5-9-48 nA roja a`AranA bhAgamAM eka vyAkhyAnasabhA zrI. mahAvIra jaina vidyAlayanI vyAkhyAnazALAmAM yojavAmAM AvI hatI, jemAM mahAsatI ujjavaLakumArIjIe 'vijJAna ane dhama" upara vyAkhyAna ApyuM hatuM. A sabhAmAM paNa zrotAnI bahu sArI hAjarI thai hatI. zarUAtanA che divasa bAda karatAM bAkInI sava sabhAmAM paDita sukhalAlajI pramukhasthAne bIrAjyA hatA. A vyAkhyAnamALA uttare|ttara eTalI badhI leAkapriya banI rahI che ane zrotAenI sakhyA eTalI badhI vadhatI jAya che ke havenI samA kayAM ane krama goThavavI e ApaNA mATe eka prazna thai paDayA che. A vyAkhyAnamALAne aMge kula kha` rU|. 750] te thayeA hatA ane te sAme A nimitte paracuraNu bheTa tarIke rU|. 80.] nI rakama maLI hatI. prazuddha jaina sanmAna samAbhA muMbai jaina yuvaka sabra taraphathI gata varSa daramiyAna traNa sanmAna samArabha geThavavAmAM AvyA hatA. sauthI pahele samArabha jaina samAjanA jANItA vidurana vaye zrRddha paMDita tehucaMda kapuracaMda lAlananuM nahera sanmAna karavA arthe yAjAyA hate je prasaMge zrI kedAranAyajI adhyakSasthAne bIrAjyA hatAM. A samAraMbhamAM jaina samAjanA AgevAna gRhasthAe sArA pramANamAM bhAga lIdho hatA ane paMDita lAlanane sau kAie bahu bhAvabharI aMjali ApI hatI. paMDita lAlane pazu A prasaMge hRdayasparzI pravacana karyu hatuM ane zrI nAthajIe sakhata prasaMgane uddeAdhaka upasa dvAra karyAM hatA. muMbai sarakAra taraphathI je. pI. ane enararI mejIsTreTAnI bahAra paDelI yAdImAM zrI muMbaI jaina yuvaka sadhanA nava tA. 1-2-49 sabhyAne e padathI navAjavAmAM AvyA hatA. muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe A eka gauravaprada prasa'ga gaNAya. A nava sabhyonA sanmAna athe tA. 15-7-48 nA reAja saMdha tarathI eka nAnuM sarakhuM sa Mmelana geThavavAmAM Avyu hatu. saMdhanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAi zAha saurASTra taraphathI hiMdanI leAkapratinidhi sabhAnA sabhya tarIke cuMTAyA e nimitte temanuM sanmAna karavA mATe khulIyana ekasacenjanA hAlamAM kAThiyAvADa prajAma'DaLanA pramukha zrI durlabhajI khetANInA pramukhapaNA nIce eka jAhera saMmelana yojavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge zrI cImanabhAinA bhinnabhinna mitrAe zrI cImanabhAi pratye sadbhAva ane mamatA vyakta karatAM nAnAM moTAM vyAkhyAne karyAM hatAM ane zrI cImanabhAie paNa prasaMgeAcita eka sundara hRdayasparzI Atma nivedana karyuM" hatuM. gAMdhI jayantI tA. 10-10-48 nA renja zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI vyAkhyAnazALAmAM saMdha taraphathI gAMdhI jayantI yeAjavAmAM AvI hatI. khA prasaMge svAmI AnaMde pramukhasthAnaze|bhAvyuM hatuM. ane mahAsatI ujjavaLakumArIe gAMdhIjI upara eka cintana. pUNuM' pravacana vaDe sabhAjAne mugdha karyA hatA. svAmI AnaMde paNa A prasaMge pAtAnA keTalAka anubhavA rajI karyAM hatA. keArA niSpamALA hariphAi "Adhunika samayane anulakSIne jaina dharmo ane samAjanA utkarSa kema thAya che" e viSaya upara sadgata zrI cheTubhAi kArA taraphathI nibaMdha harikAi yeAjavA mATe ane e hara phAImAM sauthI pahelA ane khIjA nikhadhalekhakane anukrame za. 250] ane rU|. 150)nu inAma ApavA mATe sadhane rUA. 400)nI rakama maLI hatI. A yAjanAnA anusadhAnamAM 24 lekhakAe nibadhA mekalI ApyA hatA ane te niSThAnI parIkSAnA pariNAme zrI. padmanAbha jainane rU|. 250] nu ane zrI. ratilAla maphAbhAI zAhane rU. 150tu pAritAvika saMdha taraphathI ApavAmAM AvyuM hatuM. DA. meghANI smAraka DaoN. vrajalAla mezvANI smAraka nimitte sadha pAse rU|. 2300] ekaThA thayA hatA. A smAraka saMbaMdhamAM sastu sAhitya mudrAlaya TrasTanA TrasTI zrI. manu subedAra sAthe vATAghATa karIne sadgata metrANI jevI mAnavatAsparzI vartAe lakhatA hatA tevu vArtA sAhitya pragaTa karavA pAchaLa kharacAya evI samajutI pUrNAMka / , 23006mAM saMdha tarathI bIjA rU|. 200] umerIne kula rUA. 2500] nI rakrama sastu sAhitya mudraNuAlaya TrasTane suprata karavAmAM AvI hatI. TenDulakara kamITI gata varSa daramiyAna muMbai praznantanI sarakAra taraphathI dhAmirkTaka tema ja jAhera saMsthAenA vahIvaTane lagatI aneka bAjue viSe rIpeDeTa' karavA mATe eka samiti ubhI karavAmAM AvI hatI. A samitinA adhyakSasthAne nyAyamUti TenDulakara hAine A samitine TenDulakara kamITInA nAmathI eLakhavAmAM AvI hatI. A kamITI upara satranA pramukhazrI cImanalAla cakubhAI zAha tathA saMdhanA upapramukha zrI. zAntilAla harajIvana zAhune sabhya tarIke sthAna maLyu hatuM. A kamITIe hiMdu madirA ane temAM antaryaMta karavAmAM Avela jaina maMdirAmAM ekaThAM thayela DALane tema ja cAlu kharcane paheAMcI vaLatAM dara varSe "kAla paDatI Avakane devamaMdira sivAya anya sAmAjika kAryomAM zA mATe upayoga thavA na joie-evA prazna upasthita karyAM hatA.ane devadravyanA ekAntika upayeganI rUDhine kai kALathI varelA jaina samAjamAM A prazne bahu moTA kSeAbha ubhe karyo hato. vadhArAnA devadravyanA sAmAjika
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-49 prabuddha jana 422 kAryomAM upayoga thavo joIe evuM spaSTa maMtavya muMbaI jaina kAyadAkAnune pasAra thaI rahyA che jenA pariNAme samAjanA antayuvaka saMdhanA baMdhAraNamAM raheluM che ane muMbaI jaina yuvaka saMgha hA svarUpamAM maulika pheraphAra nipa00 rahyA che. navAM navAM taraphathI A kamITI tarapha mokalavAmAM Avela nivedanamAM tema ja sAmAjika anuzAsane nirmANa karavAmAM muMbaI prAnta mokhare che. pitAnA pratinidhi taraphathI karavAmAM Avela rajuAtamAM A mantavyanuM ekathI vadhAre patnI karavAne pratibaMdha karavAmAM AvyuM che, amuka saceTa samarthana karavAmAM AvyuM hatuM ane prabuddha jainamAM paNa asAdhAraNa saMgomAM lagnavicchedane saMmata karavAmAM Avela che. A praznanI bhinna bhinna vidvAna vicArako dvArA vistArathI samA- aspRzyatAne kAyadA puratI sAmAjika jIvananA sarva aMgomAMthI lecanA karavAmAM AvI hatI. A kAraNe zrI muMbaI jaina yuvaka nAbuda karavAmAM AvI che. jJAtio ane saMpradAyanI bahiSkAra saMdhane jaina samAjanA rUDhicusta samudAya sAthe ThIka ThIka sattA haMmezAne mATe khucavI levAne dhAre muMbaInI dhArAsabhA saMgharSamAM AvavAnuM banyuM hatuM eTaluM ja nahi paNa A prazna sAme AvIne ubhe che. maMdiranI mIlakatanA sAmAjika upayogane paratvenA matabhedanA kAraNe saMdhane amuka upayogI sabhyane gumA- anumata karate ja mAtra nahi paNa pharajiyAta banAvate kAyado vavA paDayA hatA je bAbatanI ahiM khAsa noMdha levI dhaTe che. bahu thoDA samayamAM muMbaInI dhArAsabhA samakSa AvIne uo rahe baMdhAraNamAM pheraphAra evo saMbhava che, majurone ane kheDutone lAbhakartA aneka kAyadAo tA. 11-7-48 nA roja zrI muMbaI jena yuvaka saMdhanI thaI rahyA che. kAmIvAda upara cataraphathI kAtila prahAra thai sAmAnyasabhA belAvavAmAM AvI hatI. A sabhAmAM devadravyane rahyA che. Ama je krAntikArI vicArasaraNI upara zrI muMbai jaina lagatA zistaniyamamAM amuka sudhAro karavAmAM AvyA hatA. saMghane yuvaka saMghanI racanA karavAmAM AvI hatI te vicArasaraNI dareka sabhya rASTrIya mahAsabhAne sabhya hovo joIe e zistani. kAyadAnA anuzAsana dvArA tema ja AcAraparivartana dvArA lokajIvayama rada karavAmAM AvyA hatA tathA saMdhanA adhikArIonI temaja namAM mUrta svarUpa dhAraNa karI rahI che. muMbaI jaina yuvaka saMghane kAryavAhaka samitinI cuMTaNI paratve je vibhAgIya maryAdAo rAkha mana sauthI mahatvanI vastu te rASTranI AjhAdI hatI. e AjhAdI vAmAM AvI hatI te maryAdAone tilAMjali devAmAM AvI hatI. saMpUrNaze hAMsala karyAne Aje deDha varSa thavA AvyuM che eTaluM ja daza varSanA gALe zrI muMbaI jaina yuvaka saMghe pitAnA baMdhAraNamAM nahi paNa duniyAnuM bhAvI ghaDavAmAM hiMda Aje bhAre mahatvane A ati mahatvane sudhAre che ane pitAnA sabhyomAM koNa bhAga bhajavI rahela che. A sarva siddhione joine muMbaI jana sabhya kayA vibhAgano jana che evA bhedabhAvane sadAne mATe dUra yuvaka saMdhane gaurava cintavavAne ane caritArthatA anubhavavAne karavAmAM AvyuM che. saMpUrNa adhikAra che. keTalIka paracuraNa vigato paNa ATalethI saMtoSa mAnya ane kRtakRtyatA cice nahi gata varSa daramiyAna saMghanI kAryavAhaka samitinI 13 cAle. haju pravAsa lAMbe che ane mArgamAM ghaNuM saMkaTasthAno sabhAo maLI hatI. saMdhanA daphatara upara Aje 285 sabhya che. paDelAM che. je samAjamAM savaM kaMI samAna hoya, jemAM koI prabuddha jainanA Aje 444 grAhako che. saMdha mAM gata varSamAM rUA. dalita ke pIDita na hoya, jemAM udyoga ane jIvananirvAha 1781ne kharca thaye che, ane rUA. 1680 nI Avaka thaI che. sau koi mATe sulabha ane saraLa hoya, jemAM nAtajAtanA, jenA pariNAme rU. 900 nI khoTa AvI che. A beTamAM prabuddha saMpradAya ane kAmanA, prAnta prAtanA ane rASTra rASTranA jainanA aMge AvelI rU. 810 nI boTane samAveza thAya che. bhede gauNa banyA hoya-bhulAya hAya--ane eka duniyAnA upasaMhAra ApaNe sau mAnavI evI bhAvanA mUrtAimagna banI rahI hoyasaMghanI gata varSanI kAryavAhIne A saMkSipta itihAsa che. AvI samAjaracanA ubhI karavI e je ApaNo ADaza soya saMdha pitAnA niyata dhoraNa anusAra pitAnuM kArya karI rahela che te ApaNe aneka pUrvagrahathI ane rAgadveSathI, saMkIrNatAthI ane jaina samAjanI sevA sAthe avAra navAra upasthita thatAM ane dhamadhatAthI mukta thavuM paDaze. AvI navaracanA e je muMbaI prazna aMge spaSTa mArgadarzana karAvI rahela che. saMdhanA mAthe jana yuvaka saMdhanuM svapna hoya, e svapnane vAstavika banAvavAmAM rahelI anekavidha javAbadArIo dhyAnamAM letA saMghanI vartamAna muMbaI jena yuvaka saMghane paNa pitAne phALe ApavAnI eSaNA. Arthika paristhiti cintAjanaka gaNAya. A dizAe saMdhanA sabhya hoya te muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhyoe hajuye keTalIye kAyApitAnuM lakSya savizeSa kendrita kare ane saMghanI pravRttio vadhAre palaTa karavI paDaze ane buddhi temaja hRdayane atyanta vizALa ne vadhAre vegavALI banAve evI sarva sabhyone prArthanA karavAmAM banAvavA paDaze. AvuM ane parivartana karavAnuM ApaNuM savane Ave che. baLa maLe, ane kALanI gati sAthe ApaNe paNa agekadama kuca rASTrane AjhAdI prApta thayA bAda deza Akhe jesabhera karatA rahIe evI paramAmAne ApaNI sadA prArthanA ho! AgaLa vadhI rahela che. prAta prAntamAM aneka kAntikArI sAmAjika maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha - bellI saiyada abadulA brevI ucca muslIma kuTuMbanA hatA. bharaDAM nyu hAIskUla che enI) "kAma"ne emaNe ekavAra cha ranamAM emanA pUrvajo barelImAM vaselA, ane ethI emanuM nAma "AuTa' karI hatI. yuvAvasthAmAM amArI aMdherInI 'TIma tara* balavI-brevI " hatuM. eNllInA pitAmaha 1857nA baLavA phathI sAMtAkrajhanI "TIma" sAme ramatA. amArI "rIma"nA kepTana pachI muMbaI AvI vaselA. brevI jyAre traNa varSanA hatA tyAre mArA jyeSTha banyuM vaikuMThabhAI thatA paNa ghellI amArA mukhya emanA pitAnuM avasAna thayeluM. ghI sAmAnya sthitimAM ja 'belara' hatA. krIkeTamAM 6ju sudhI bevIne rasa hato ane meTI ucharelA ane "larazIpa' vagerethI bhaNelA. e svAzrayI hatA. meca jevA pa vakhata maLe jatA. e muMbaino ajumana islAmanI zALAmAM zIkhelA. emanuM brevIne mahArA bhAI vaikuMThabhAI sAthe elphInsTana kaoNlejamAM gujarAtInuM jJAna paNa sAruM hatuM ane jarUra paDe te gujarAtImAM 1907-8mAM oLakhANa thaI. e samaye kolejamAM mahAdevabhAI lakhI paNa zakatA hatA. emane kITano zokha hato; emanI zALA desAI tema ja kaLAnA avakanakAra tarIke je pachIthI jANItA taraphathI e ramatA ane "TIma"nA kepTana thatA, DAbA hAthathI daDA thayA hatA e zrI. kanaiyAlAla vakIla paNa e kolejamAM hatA. e nakhatA ane sArA "elara' ga gutA, nyu hAikulanI (je have cAre vidya:rthIone dhIre dhIre gADha mitrAcArI thaI. kanaiyAlAla vakIla
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 sAthe chellI 1909 nI sAlamAM amArA adherIne jaMgale pahelAM AvyA. Aje cAlIsa varSone e junA, gADha, mIThA saMbaMdha sadA mATe tUTI gayA ! prabhuga jena aMgrejI sAhitya aicchika viSaya tarIke laIne khI. e. pAsa thayA pachI chellI ema. e. thayA jemAM paNa aMgrejI sAhitya emanA viSaya hato, emane lakhavAnA zekha kaoNlejanAM divasathI hate. kAleja cheADayA pachI "TAimsa epha IMDiyA''mAM hindu ane muslIma tahevAro vize emaNe traNa cAra sundara lekhA lakhyA hatA. tevAmAM sara krijhazArDa mahetAe embe kranikala' sthApyuM emAM mhArA pitAnI bhalAmaNuthI e joDAyA. 1916mAM emAM e joDAyA tyArathI 1949nI 9 mI jAnyuArInI sAMja sudhI emAM emaNe kAma karyuM. 33 varSa sudhI eka patranI AvI sevA bhAgye ja kee karI haze ane ApaNA dezamAM te kadAca eve eka ja dAkhaleA haze. ,, e divaseAmAM " kronikala " nA taMtrI hAni mena hatA ane upataMtrI saiyada husena ( hAla jIptamAM ApaNAM dezanA elacI che, te ) hatA. eka vAra haeNni'mena ane " kronikala ''nA DIrekaTare ne matabheda paDayA tyAre AkhA sTAphe rAjInAmuM ApyuM. emAM graeNllI paNa hatA. tyArapachI samAdhAna thayuM ane heAnimena, brellI vagere pAchA krenikala ''mAM AvyA. 1918 nI sAlamAM hAni menane hindustAnamAMthI dezanikAla karyAM tyAre chellI kronikala " nA kAmacalAu taMtrI thayA. paraMtu 1921-22 mAM mADayuka pikathAla nAmanA eka aMgrejane taMtrI tarIke kronikala ' nA mAliko kelvInI upara lai AvyA. A pikathAle islAma dhama' svIkAryAM hatA ane TarkI, khIlAphata vagere pakSo vize lakhe evA tatrI mATe " kronikala " nA kAryakartAnA AgraDa hatA. dhaNA mitrAe te vakhate brevIne rAjInAmuM ApavAnI salAha ApI, paraMtu chellIne " kronikala '' pratye evI niSThA hatI ke emaNe piclanA hAtha nIce kAma karyu. 1925-26 mAM hanimena pAchA hiMda AvyA tyAre paNa chellI taMtrI hatA chatAM Denimenane emanu jAnuM taMtrIpada suprata karyuM. A prakAranI vaphAdArI ane namratA bhAgye ja tevAmAM Ave che. para`tu ekAda vala'mAM ja henimete karI dainikala" cheDayuM ane chellI kronikala"nA taMtrI thayA. atyAra sudhI e sthAna emaNe dIpAvyu, tA. 1-2-49 1935 jAnyuArImAM kalakattAmAM emane hRdayanA daradane pahele AdhAta thayA. subhAgye emAMthI e bacI gayA, paraMtu khIje humalo 1946nA sapTembaramAM thaye ane trIjI vakhata e TakI na zakayA. chellI prathamathI ja rASTravAdI hatA ane 1920-21 nA AMdolana pachI gAMdhIjI pratye AkarSAyA hatA. tejhmA mahAsabhAnA sabhya hatA ane 1930 nI tema ja 1932 nI laDatamAM kedamAM gayA hatA. ekavAra mahAsamAnI kArobArI samitinA teo sabhya paNa hatA ane 1930-31 mAM jyAre mahAsabhAnA pramukhe eka pachI eka kArAcadramAM jatA hatA tyAre mahAsabhAnA pramukha ( Emergency President) tarIke paNa emanI varaNI thai hatI. para'tu e sthAnakhara e Ave te pahelAM mahAsabhA ane sarakAra vacce samavrutI thai ane mahAsabhAnuM saMcAlana baMdha rahyuM. jatA chellI svabhAve zaramALa ane vinIta hatA. emane bahAra paDavAnI, jAhera jIvanamAM AgaLa vadhavAnI dhagaza nahotI. e mugI sevA karavAmAM mAnatA, AthI "kronikala' jevA patranA taMtrI hAvA chatAM RNAM varSo sudhI e patrakAranA maMDaLamAM AgaLa paDatA bhAga letA nahAnA tema ja jAherasabhAomAM paNa khAsa nahotA. paraMtu akhila bhAratanA patrakAronA maMDaLanA emane 1944 mAM pramukha karyAM tyArathI enI pravRttimAM te puSkaLa rasa letA thayA ane enI samitinA kAya mAM khuba parAvAyelA rahetA. hindusthAnanA cAre khuNe enI sabhA mATe jatA, dainika patranA taMtrI tarIke varSo sudhI rAtapALI karyAMnI, kAragrahavAsanI, tema ja patrakAranA maMDaLanA pramukhanA kheAjAnI emanA zarIra para asara thai ane patrakArAmAM jajUdA jUdA abhiprAyA temaja paraspara spardhA ane dveSa chatAM chellI pratye saunI prIti hatI ane saune emanA para vizvAsa hatA. yudhdhanA samayamAM tema ja 1942 nI caLavaLa vakhate sarakAra ane patrakAre vacce tIvra matabheda paDatA ane dhaNuM thatuM, paraMtu brelbI vAra'vAra e banne vacce samAdhAna karAvatA. patrakAranuM svAtaMtrya jALavavA sAthe arAjakatA na thAya, jherI kAmIvAdana vadhe, satyanA pracAra na thAya enI e cIvaTa rAkhatA, amanA satat prayAsane lIdhe hindanA patrA paranA aMkuza haLavA thayeA hateA. patrakAronI svataMtratA mATe e huMmeza mathatA te laDatA. te uparAMta chApAomAM je kAma kare che. evA saba-eDiTara, ripeTa, kempojhITara, pruphrIDarA vagerenI sthiti sudhAravA mATe paNa e tIvra lAgaNI dharAvatA hatA ane emanA ma`DaLanA pramukha hatA, e vAra nyusapeparanA taMtrIonA maMDaLanA pramukha tarIke emanI cuTaNI thaI hatI e vRttavidyAne dhaMdho ke nekarInI dRSTithI nahAtA jotA; dezanI sevAnu e eka kSetra che ane rASTranA punarUddhAranuM zastra che ema mAnatA. sevAvRttithI ja e kAma karatA. patrakAranA kAryamAM aneka proAbhanA hoya che. dhanavAnA ane muDIdAro chApAono kabajo lai potAnA svAtha pUratA enA upayega karavA icche che; kAmIvAda ke pakSApakSIne lIdhe te chApAMone durUpayega thAya che; chApAM te chApAMvALA te vecAtAM levAya, emAM paisA ApIne krAve e lakhAvAya ema ghaNAkharA mAne che, te kSetramAM grevIe petAnu nAma dapa vyu. emaNe kAvAra eka kAma ke pakSane mATe ayegya pagaluM bharyu" nahetu, peAtAnA sidhdhAntA pALavAmAM kadI DagyA nahAtA pariNAme jee emanA mata sAthe saMmata nahAtA e sau paNa emane mATe sanmAna dharAvatA ane emanI salAha pUchatA ane sahAya letA. chelvInI rASTrasevA anekavidha hatI. emAM muslIma rASTravAdI pakSa (Muslim Nationalist Party) sthApavAmAM ane ene sALa karavAmAM emane hAtha hatA. 1915 mAM jyAre mahAsabhA ane muslIma lIga vacce samajutI ane saDakAra hevA joie ema mi, jInhA mAnatA tyAre chellI emanI pAkhe hatA. paraMtu jyArathI 'lIge' jherI kAmIvAda phelAvye tyArathI chellI lIga''nA virodhI thayA. chatAM 1942 ane 1944mAM mahAsabhA ane "lIga" vacce samAdhAna karavAnA rAjAjInA prayAsa tarapha manI sahAnubhUti hatI. pAkIstAnanI mAMgaNInA pakSamAM e na hatA, paraMtu jyAre pAkIstAna karyAM vagara hindanI svataMtratA azakaya hatI evuM rASTranetAone jAyu' tyAre zrevIe paNa pAkIstAnanI yojanA svIkArI, zrelbImAM naitika dRDhatA evI hatI ke emanu' apamAna thatu, emanI para emanI kAmanA lAkA cukatA, chatAM e rASTravAdI musalamAnene mata ApavA jatA ane enI sabhAemAM hAjarI ApatA ane emanuM apamana karanArA sAme hasatA, eka be vAra te e sakhta mAra khAtAM khasI gayA hatA. 1944 thI je jherI vAtAvaraNa ApaNA dezamAM phelAyu. ethI bressIne asahya duHkha thatuM hatu, paraMtu ekavAra paNa e nyAya ne premanA paMthamAMthI DagyA naDeAtA. hindumuslImanuM baira vadhI gayuM hatuM ane hatyAkAMDa zarU hatA e vakhate e rASTravAdI tarIke ke mAnavA tarIke emanu karbI cUkayA naheA. A dRSTie e gAMdhIjInA sAcA anuyAyI hatA. gAMdhIjIte pazu emanA pratye pakSapAta hatA. garImA pratye emane antaranI lAgaNI hatI. emAM bhaNA karavA pUratI AchakalI sahAnubhUti nahAtI ke ADambara ne merAi
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-49 prabuddha jaina 435 ; nahatAM. pitAnI AgaLa paisA nahotA chatAM garIbene puSkaLa sahAya karatA, eTaluM ja nahi paNa emanA hAtha nIcenA mANase sAthe tema ja emanA nekare sAthenI emanI vartaNuMkamAM paNa samAnatAnI emanI A bhAvanA jaNAI AvatI hatI. emanuM saujanya kevaLa aMgrejImAM jene " good manners" (sArI rItabhAta) kahe che e prakAranuM nahotuM, emanA antaranI namratA ane nikhA- lasapaNAnuM e pratibimba hatuM. bALako pratye emane athAga prema hatA ane bALake ne puSkaLa ramADatA. bALakone paNa emanA pratye khuba AkarSaNa hatuM. brelvIe meTI ummare-4ra varSe-lagna karyA hatAM, tyAM sudhI paNa bIjAonAM nAnAM bALakomAM eTale ja rasa letA ane emanI sAthe Ananda karatA. ghaNA hinduo kahetA hatA ke e "hindu jevA musalamAna" che; musalamAna mAnatA ke hinduonA paricaya ane samAgamathI e dhamabraNa jevA thaI gayA che. AmAM aMzamAtra satya nahotuM. alabatta, laDakaNA, asahiSNu, dhamadha musalamAnanuM je citra ghaNAMkharA hinduonA manamAM hoya che evA e nahatA. paraMtu e islAma dharmanA abhyAsI hatA ane dharmanAM je zreSTha to che e emaNe grahaNa karyA hatAM ane jIvanamAM AcaratA hatA. e buddhivAdI hatA eTale karmakAMDamAM mAnatA nahi. paraMtu chellAM thoDAM varSothI emanAmAM UDe UMDe AstiktA, bhaktibhAva janmyAM hatAM. - emanI sAdAI, premALa svabhAva, nirabhimAnatA, paragajuvRtti evAM hatAM ke sau koI emanA pratye AkarSAtA. sau koine potAnA nehathI teo bhIMjI nAMkhatA. emanuM nitya hasatuM vadana pharI jovA nahi maLe e vicArathI akathya dukha thAya che. paraMtu mRtyu AgaLa ApaNe sau mAnavIo sarakhA lAcAra chIe. e te jIvana dhanya karIne gayA che ane emanA mitro ane snehIonA hRdayamAM amara thaI gayA che. 26-1-. gaganavihArI mahetA, sainyamati zrI dazarathalAla jozI zrI dazarathalAla jozI jeo vile pAralemAM varSothI vasatA hatA temanA tA. 25-1-48 maMgaLavAranA roja 18 varSanI ummare nIpajela avasAnathI ApaNuM gujarAtI samAje eka amUlya mAnavarane gumAvyuM che. vile pAralenA teo vatanI hatA eTaluM ja nahi paNa vile pAralenI gujarAtI prajAne jJAnasaMskAra ApavAmAM temaNe bahu meTo phALo ApyuM hatuM. temane tyAM varSothI jJAnanI paraba maMDAi hatI jyAMthI aneka jijJAsu loko pitAnI jJAnatRSA chIpAvatA hatA. teo pitAnuM makAna je "lIbarTI lejanA nAmathI suvikhyAta che temAMnA amuka vibhAgamAM sArvajanika pustakAlaya tathA vAMcanAlaya calAvatA hatA ane pitAnI uttarattara ghasAtI jatI Arthika sthitimAM paNa teo lagabhaga rUA. 300 jeTalA mAsika kharca nIbhAvatA hatA. pustake pAchaLa teo pAgala hatA. temanA hAthamAM paisA Ave te pustaka pAchaLa kharacAI ja joya. pitAnA pustakAlayane satata samRddha karatA rahevuM--e ja jANe temanA jIvanano mukhya vyavasAya hate. je pustakane anyatra patto na lAge te dazaratha lAlabhAinI lAyabrerImAM ghaNuMkharUM maLe ja. abhyAsakone, saMzezodhake ne, vidvAnane, purutake puruM pADavAM-A temanuM cAlu sevAkAya' rahetuM. ApelAM pustako pAchA AvyAM-ne AvyAM tene teo bahu ucATa rAkhatA hatA. A uparAMta teo pite paNa satata abhyAsI hatA. temanA samayane moTo bhAga vAMcana, carcA ane pustakAlaya tathA vAMcanAlayanI vyavasthA pAchaLa jate. temanuM dhara vilepAralene eka cora hate. ahiM aneka vidvAne, samAja sevaka, pracAraka tema ja kAryakartAo ekaThA thatA ane pitatAnA jJAna tathA anubhavanI Apale karatA. evo koI viSaya na roya ke jemAM dazarathabhAIne rasa na hoya. temanuM ghara sau koInA mATe khulluM rahetuM. je kaI jAya tene hArdika AvakAra maLe eTaluM ja nahi paNa cAno kapa pAmyA vinA te bhAgye ja pAcho phare. temanuM saujanya, hArdikatA, mIlanasArapaNuM ane samAjanA zreSanI tIvra jhakhanA aAje anyatra eTalA pramANamAM bhAgye ja anubhavavA maLe tema che. teo sAmAnyataH atyaMta lAgaNIpradhAna hatA. dezamAM banatI avanavI ghaTanAo temanA cittataMtrane sadAya kaMpAyamAna rAkhatI. rASTra rASTranI saMkucita bhAvanA ja AjanA vizvavyApI sarva anarthonuM mULa che ema vAraMvAra teo pokArI uDatA. je jana dhame hindu dharmane ahiM. sAnA parama siddhAntanI bakSIsa ApI che tevA mahAna dharmanA anuyAyIone maMdiramAM hastinA tADayamanoDapi keIe javuM nahi-AvuM zAsana pikAranAra brAhmaNo pratye temanuM komaLa hRdaya reSa anubhavatuM ane AnuM prAyazcita huM pote brAhmaNa hoIne mAre pite ja karavuM joIe ema samajIne payuMSaNanI dareka saMvarie teo upavAsa karatA. AvA saujanyanA sAgarasamAM dazarathabhAInAM patnI lalitAbahenane dazarathabhAIne jANatuM koI na jANe ema bane ja nahi, maLavA AvanAra sau koinuM Atithya karavAnI javAbadArI lalitAbahenanA mAthe rahetI. phakIravRttinA ane vRddhAvasthAnA AkramaNathI ane damanI upAdhithI ja jarita banI rahelA dazarathabhAInA jIvananuM zrI lalitAbahena ananya avalaMbana hatAM. game teTaluM bhAra, agavaDa, ghasAre lalitAbahena hasatA moDhe khamI letA. brohANa chatAM khaDatalapaNAmAM teo kSatriyANI jevA lAge. dazarathabhAinA dilamAM paNa lalitAbahena mATe atyanta Adara ane eka prakArane bhakitabhAva hato. dazarathabhAine ApaNI vaccethI upADI laIne vidhie AvuM eka sumeLabharyuM" yugala khaMDita karyuM che. vIle pArale jevuM eka nAnuM sarakhuM parU ane dazarathabhAI jevI eka sAmAnya kaTinI varSothI nivRtta jIvana gALatI vyakita-vizALa duniyAmAM vIle pAralena ane temAM vasatI AvI eka nAnIzI vyakitanA ze hisAba hoya? paNa e pitAnI nAnI sarakhI duniyAmAM paNa pitAnA sucarita, sevAparAyaNatA tathA jJAnaprasAranI-vAMcana pracAranI-akhaMDa pravRtti vaDe teo keTalI gherI suvAsa mukI gayA che e ApaNe joie chIe tyAre dazarathabhAI eka dhanya jIvana jIvI gayA che ema ApaNane lAgyA vinA rahetuM nathI. jIvananI saphaLatAne AdhAra ApaNI pitAnI pravRtti keTalA moTA mAnavavartuLane sparzI zakI che tenA upara nathI rahelo paNa e pravRttinI bhAta upara-temAMthI pragaTa thatI zreyaniSThA upara-rahela che. A rIte ja dazarathabhAInA jIvananI sArthakatA grahaNa karavI ghaTe che. temanA pavitra AtmAne zAzvata zAnti maLe e ja prArthAnA ! paramAnaMda samAja ahihakAra pratibaMdhaka dhAro - muMbaI sarakAra taraphathI muMbaInI dhArAsabhAmAM raju karavAmAM Avela samAja bahiSkAra pratibaMdhaka dhArA saMbaMdhe thI muMbaI jena yuvaka saMdha taraphathI nIce mujabanuM nivedana muMbaI sarakAra upara mokalI ApavAmAM AvyuM che : " A dhArAnA garbhamAM rahela sidhdhAntane ame saMmata karIe chIe paNuM temAMnI vigato para ane nIcenA muddAo raju karavA rajA laIe chIe. e dhArAnI kalama 2 amAM kama (Community) eTale ekAsa dhamane ke dhArbika mAnyatAne anusarata vage" e mujaba kemanuM lakSaNa bAMdhavAmAM AvyuM che. Ama hovAthI tene e paNa artha thAya ke amuka dharma ke dhArmika mAnyatA svIkAranAra sabhyonuM banela kAI maMDaLa ke saMsthA koI paNa
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. 1-2-49 ane nyAya maLa ke saMsthAmAMthI ja yuvaka sa, mAnya saMgomAM pitAnA koI sabhyane dUra karI zake nahi. jayAM AvA maryAdA AvA gunhAnI phariyAda karanAra mATe eka moTo antarAya maMDaLa ke saMsthAnuM sabhya janmathI ja athavA te rItasaranI ubho karaze kAraNa ke AvI anumati meLavavAmAM ghaNo samaya anumati meLavyA sivAya (involuntary) nakakI karavAmAM AvatuM cAlI jaze ane phariyAdIne kharca thaze ane tenI agavaDa paNa heye tyAM bahiSkAranI manA karavI joIe e asune kabula che.' vadhaze ane jyAre nIcenA darajajAnA adhikArIo mAraphata kAma paNa amuka dharma ke dhArmika mAnyatA svIkAranAra vyaktionA * levAnuM hoya che, tyAre te Ama banavAnuM ja che. amo tethI kalama . banelA evAM aneka maMDaLo ke saMsthAo che ke jenuM sabhyatva kevaLa marajiyAta (voluntary) hoya che ane jene vyavasthita 6 nI peTA kalama (bI)ne kADhI nAMkhavAnI sucanA karIe chIe." ' baMdhAraNa hoya che ane e baMdhAraNa mujaba jenuM kAmakAja cAlatuM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha vArSika sabhA hoya che ane keTalAka kissAomAM te e maMDaLe ke saMsthAo - zrI. muMbaI jaina yuvaka saMdhanI vArSika sabhA tA. 28-1-49 mATI mIlakata dharAvatI hoya che ane A mIlkatane vahIvaTa nakakI karelA kasTa DIDa mujaba cAlatuM hoya che. A baMdhAraNomAM zanivAranA rAja sa dhanA kAyamI maLI hatI. pramukhasthAne saMdhanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI zAha bIrAjyA hatA. tema ja drasTa DIDemAM jyAre jarUra jaNAya tyAre koI paNa sabhyane te maMDaLa ke saMsthAmAMthI kevI rIte dUra karI zakAya tenI jogavAI AgaLanI asAdhAraNa sAmAnya sabhAnI neMdha maMjura thayA bAda, karavAmAM AvI hoya che, ane A prasaMge te sabhyane potAnAM saMdhanA maMtrI taraphathI saMdhane gata varSane vRttAnta, saMdhano tathA zrI bacAvamAM je kahevAnuM hoya te kahevAnI taka ApavAmAM Ave che. ma. e. zAha sArvajanika vAMcanAlaya pustakAlayane Avaka jAvakane hIsAba tathA saravaiyuM ane navA varSanuM aMdAjapatra raju karavAmAM ane nyAyanA vyAjabI rAhe tene dUra karavAnuM jarUrI lAge che ane tyAre ja tene te maMDaLa ke saMsthAmAMthI dUra karavAmAM Ave che. dAkhalA - Avela hatAM je sarvAnumate maMjura karavAmAM AvyA hatA. tyArabAda tarIke amArA pitAnA muMbaI jaina yuvaka saMgha jevI pramukha sAheba taraphathI prasaMgAnurUpa pravacana karavAmAM aAvyuM hatuM saMsthAnA sabhya cekasa dharma ke dhArmika mAnyatAne mAnya je daramiyAna saMdhanI vividha pravRttio ane temAM paNa khAsa rAkhatI vyaktionuM baneluM che. eTale ke e jainonI karIne payuMSaNa vyAkhyAnamALA ane prabuddha jaina viSe temaNe eka saMsthA che paNa te cekasa baMdhAraNapUrvaka pitAno vahIvaTa keTalAka ullekha karyo hato ane sAthe sAthe Aje je prazna keTalAka calAve che ane te saMsthAnuM sabhyatve kevaLa marajiyAta che ane sthaLoe carcAI rahela che te jaina ane hiMdu samAjanA paraspara kyA saMyogamAM kevI rIte koI paNa sabhyane saMdhamAMthI dUra karI saMbaMdha para keTalAka vicAre. raju karyA hatA. sa" zakAya tene lagatA cokkasa niyama hoya che. sarakAra AvAM maMDaLo , tyArabAda saMdhanA pramukhane anyatra rokANu heIne javuM paDayuM ke saMsthAone A bIla lAgu pADavA mAMgatI hoya ema ame " hatuM ane temanA sthAne zrI nAnacaMda zAmajInI nImaNuMka karavAmAM dhAratA nathI. Ama chatAM paNa amane bhaya rahe che ke A bila AvI hatI. sabhAnA kAryakramane anulakSIne zrI ma. e. zAha je kAramAM raju karavAmAM AvyuM che te AkAra mujaba AvAM sArvajanika, vAcanAlaya pustakanA TrasTa mujaba TrasTIo pAMca varSanI . maMDaLane ke saMsthAone paNa lAgu paDe. keTalAMye maMDaLo. ane mudata purI thavAthI nivRtta thatA hAine AgAmI pAMca saMsthAone sosAyaTI, rajIsTrezana ekaTa nAce rajIsTara karavAmAM Avela hoya che. temAMnI keTalIka zikSaNa saMsthAo hoya che. kAma varSa mATe navA pAMca TrasTIonI nImaNukane prazna hAtha dharavAmAM (community) zabdanI vyAkhyA ativyApaka che. jJAti ke peTA Avyo hato ane sarvAnumate nIcenAM pAMca sabhyane TrasTI tarIke jJAtinI bAbatamAM koI paNa vyakti janmanA ja kAraNe amuka - cuMTavAmAM AvyA hatA.. : jJAtinI lekhAya che e rIte e jJAtinuM sabhyatva icchA pUrvakanuM. zrI. cImanalAla cakubhAI zAha , nathI hotuM. evI ja sthiti dhabaMka saMpradAyanI hoya che. A . paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA saMpradAyanuM anuyAyIpaNuM ghaNuM kharUM janmathI nakakI thAya che. e , ratilAla cImanalAla koThArI saMpradAya pitAthI pratikuLa rIte vartanArane bahiSkAra karavAnI sattA jha ramaNikalAla maNilAla zAha dharAve che eTaluM ja nahi paNa e saMpradAyane koI. eka anuyAyI . 5 pravINacaMdra hemacaMda amaracaMda rAjInAmuM Ape athavA to temAM cAlu rahevA na mAMgatA hoya te tyAra bAda saMdhanA adhikArIo tathA kAryavAhaka samitinA paNa tene e rIte chuTo karavAne badale tene rItasara bahiSkAra karavAmAM 15 sabhyanI cUMTaNInuM kAma hAtha dharavAmAM AvatAM nIce mujabanuM Ave che. paNa amuka dharmanA ke dhArmika mAnyatAnA anuyAyIonI ara banelI ane dhArmika athavA te janasevAnA uddezathI sthapAyelI aneka pariNAma AvyuM hatuM. che. jemAM sabave kevaLa marajiyAta hoya che. , navA adhikArIo AvAM maMDaLo ke saMsthAo ghaNI upayogI sevAo bajAvatI * .. zrI cImanalAla cakubhAI zAha - pramukha hAtha che ane ghaNI vakhata meTI meTI mukata 5Na dharAvatI 1 / 55 zAntilAla harajIvana zAha, upapramukha hoya che. AvI saMsthAonA suvyavasthita vahIvaTa te saMsthAnA 5 maNilAla makamacaMda zAha ) . sabhyonI kAryaniSThA ane zistapAlana upara ja AdhAra rAkhe che paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA 6 maMtrIo ane tethI, geravahIvaTa ke zistabhaMganA kAraNe potAnA sabhyane rada dIpacaMda trIbhovanadAsa zAha ) karavAnI sattA je AvI saMsthAo pAsethI laI levAmAM Ave te pravINacaMdra hemacaMda amacaMda koSAdhyakSa te atya- taanathaMkAraka nIvaDavA saMbhava che. ame tethI sucavIe chIe ke A dhArAmAM eka evI peTA kalama umeravI joIe. " '' kAryavAhaka samitinA sabhyo ke jethI je maMDaLa ke saMsthAnuM sabhyatva marajiyAta hoya te zrI tArAcaMda ela kAThArI zrImatI lIlAvatIbahena devIdAsa saMsthAne A dhAro lAgu nahi paDe e mudanI svaSTatA thaI jAya. TI. , za ha zrI ramaNIkalAla maNilAla zAha kalama (1) ba jaNAve che ke prAnika sarakAranI anumati zrImatI jasumatIbahena manubhAI , jayaMtIlAla parIkha maLyA sivAya kaMI paNa keTa' kalama 4 nIce zikSA thaI zake , ramaNalAla sI. zAha evA gunhAnI tapAsa hAtha dharaze nahi. A baMdhana amane bIna . zrI ratilAla sI. keDArI jarUrI lAge che. kevala gAMdhI ane pramANu vinAnI rayAda thavAne ? zrImatI vijyAbahena paramAnaMda saMbhava hoya tyAM AvI maryAdA sAdhAraNa nIte mUkavAmAM Ave che, ke jabhAI mahetA , zrI jayaMtIlAla suMdaralAla koThArI paNa A prakAranA kAyadAnI bAbatamAM evI gAMDI bevapharI bharelI , nA bhAI zAmajI, A caMdulAla, mohanalAla jhaverI phariyAnI AzaMkA karavAnuM koI kAraNa nathI. ulaTa pakSe AvI zrImatI caMdrAbahena tArAcaMda ke hArI , dhIrajalAla dhanajIbhAI beha .. . , kApaDIA
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-49 prabuddha jaina mAnava ane kALa [ kavivara azara pha. khabaradAranA "gAMdhI bApu'mAMthI gAMdhIjInI A pahelI za'vasanA zokajanaka prasa' "mAnava ane kALa" e zifka atyanta prAsAdika kAvyanI keTalIka kaDIo temanI 'malathI ahiM sAbhAra udadhata karavAmAM Ave che. lavadha kALanA itihAsamAM gAMdhIjI eka 'kevuM bhavya sImAcihna hatA tenuM A kAvyamAM ApaNane atyanta udadhake darzana thAya che, paramAnada ] " (muktadhArA Ida) Uge che prabhAta roja bhAta bhAta bharyuM, kALanI anaMtatAne sAgare anaMta dhUme, uThe ' che AkAze enI mehaka mahelAta; bharatI ne eTanAM tyAM mojAM ghUmyAM jAya; AjanA e raMganA taraMgamAM taNAtuM jatuM rAta ke dina tahIM, ghaDI kiMvA paLa nahIM, bhUlakaNuM jaga bhUle kAla kerI vAtaH anaMta e kALane, na mama ko kaLAya; kAla kerI vAta te te kALaguhA viSe paDI, uchaLe paDe ne pAche uchaLI rahe sarva TAme, have te. A uThe na Aja kere nAda; temAM vastunAma nahIM rahe sthira koI: paNa mAre AtmA kema bhUle A anaMtatAmAM kALanI ko paLa jevAM mAnavInA jIvana sau neha kerI vedanAne amRta prasAda ! (1) jAya che vIMTAI temAM svanija khAi. (7) Ave che prabhAta UMDA aMdhArAM bhedIne pUve, sUrajane pUcho, dIThA yuge lAkha keTalA te ? Ave pUThe sUryanI savArI tejadAra; caMdramAne pUcho, joI keTalI amAsa ? prabhAtanI pUThe baLabaLatA bapara Ave, tArAone pUcho, Abhe keTalA e pherA karyA ? pUThe AvI saMdhyA pese rajanIne dAra; pUcho dhUmaketune, ke pAmyA kALabhAsa? kALaratha kerAM evAM kALAM gheLAM cakra ghUme, vAyuone pUcho, avakAzane kai tAga maLe ? tenI nIce jAya badhuM rIsAI bhUMsAI? . dizAone pUche, pUThe kaiTalA che pATa ? vastunI ko chAyA nahIM, mAnavInI mAyA nahIM, mAnavIne lAge badhuM jagata che ene mATe: rahe nahIM kAMI, badhuM jAya tyAM bhulAI. (2) paNa enI raja ye na jaDe. jaga vATa. (8) sRSTinA prAraMbha pUrve jeNe jo aMta tene, sUrya caMdra tArA nija tejathI zabAne bema, prANI kerAM janma pUrve joyuM tenuM mota le dharA zobhAve dai raMga ne sugaMdha; sUryodaya pUrve tene asta paNa je jeNe, me vAdaLe ne dharA vadhAre medha bhare, aMdhArAnI pUrve joI kUTatI tyAM jata; me tire gUMthe vIjane prabaMdha: bharatInI pUrva tenA oTanI ye khoTa dIThI, paMkhIDAMnAM gIte vana upavana jIvatAM rahe, pUrNimAnI pUrve dekhI caMdranI amAsaH amRtazAM vahe kavika che ravapna gItaH sUtI, jenA aMtaramAM amApa anaMtatA che, kaka guNa vizvane A samarpIne jAya badhAM, tenI lIlAne ja cheA vizvano vikAsa. (3) e ja kharI cetananI madI para jIta ! (9) vizvakarmA beThe beThe prakRtinA ghATa ghaDe, ghaDI nathI, paLa nathI, divasa ke mAsa nathI, aNuthI mAMDIne Abhagubaje ghaDAya; varSane ye bhAsa nathI kALa uramAMya; koTi koTi varSothI A koTi koTi tArA jhaLe, anaMta AkAza sAthe anaMta e kALa rahe, te ya e sau khubudazA phUTI lupta thAya; tyAM zI bhUta vartamAna bhAvinI ke chAMya? mATInI pATIe lakhyA akSaro kayAM sudhI Take ? UMDA mahAsAgaramAM badhe pANI paNa rahe, pAMca dasa hajAra zuM varSanI che. AzA ? tema avakAzamAM che kALa kALa kALaH pRthvI para kaika evA khaMDe UThI DUbI gayA, jANanAra jANe kazuM, belanAra bele kahyuM: dAma tenuM ThIkaruM ne nAma tene nAza ! (4). sava jAya bI tyAM gUMthAI e ja jALa ! (10) anaMta A sRSTimAMnA koTi koTi tArAomAM, ghara ne kuTuMba mArUM, gAma ne vatana mAruM, eka tAro ApaNo A sUrya prabhu nAma; riddhi mArI, siddhi mArI, buddhi mArI zreSTha; ane e ja sayaMmAMthI upajyA, aneka graho, mAnavInA mananI e mAyA ne ahaMtA badhI temAM eka ApaNI A pRthvInuM zuM kAma ? mAnavInA deha sAthe banaze ae; kATi koTi prANIo ne koTi koTi mAnavIo, jIvana bhUMsAya, ne bhUMsAya tenI sAthe badhuM, keTi koTi varSothI ke jamyAM mUA sarva: ahIM tahIM rahe kenI lAMbI TUMkI vAdaH janmavuM ne jIvavuM ne marI javuM aMte, temAM ghaDIbhara saMthAra dinane smarAve rUDe, mAnavI zA rAkhI zake chavanane garva ! (5) tyAM te pharI vaLe kALAM aMdhakAranA pAda ! (11). RSi muni saMta gaje, moTerA mahaMte gayA, kALanA asImamAM mahAsAgaramAM Umi ke, gayA pegaMbaro kaika verI divya jJAna; UThI zuM ke samI zuM ?-che te badhuM samAna; vidvAna paMDite gayA, elamAM Abede ' gayA, AkAzanA aMtaramAM tephAne pracaMDa UDI, zAhe zahenazAha gayA choDIne gumAna; ghUmyAM kevI ne gayAM kayAM ?-nA tenuM kA nizAna; kuberanA jevA moTA dha nA dhi 5 ti o gayA, kamaLanI pAMdaDIe bindu nahIM bAjhe kaMI, jJAnI gayA, dayAnI gayA, dAnI gayA temaH tema ke na TakI zake jagatanI pI: daseka hajAra varSa pUrve koNa moTA hatAM, ghaDIbhara yugabhara nAma keka bAjhI raheze, tenAM nAma Aje koI jANe nahIM ema. (6) v N} paNa thaze ane te vismRta ne adITha. (12)
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 438 prabuddha jaina tA. 1-249 rahI che tema UchI lIlI parvate. meM Abhe caDhI bhale kALabhALa kADhe, sAgara e ghUmI pUche prazna ke aneka; vAyuM che. bemataNA khUNe khUNA khoLI vaLe, vAdaLAM che jAya sAthe dUra dUra che; yaMtranA ke cakrataNA ArA goLagoLa phare, tethI teNe kApI zu' ko lAMbI lAMbI vATa ? mAnavInI kalpanA ke bhale badhe UDI vaLe, paNa enI kAyAne che ghaDe kA dhATa. (13) mahela ne minArA bAMdhyA, devonA utArA bAMdhyA, koTi kharyA bAMdhyAM bhavya maMdire surekha; kilA bAMdhyA, koTa bAMdhyAM, bhAre pirAmiDo bAMdhyA, staMbhe ane ratU bAMdhI kotarAvyA lekha; Ave jalapralaya ke sidhumojAM pharI vaLe, bhAre bhUmikaMpe phaTe javAlAmukhI hADa; muriyA ne eTalAMTisa jevAM kayAM che khaDe Aje? pRthvI para paDe sadA prakRtinI dhADa ! (14) kaika mahArAje tUTI paDI bhAMgI bhUke thayAM, paDyAM kaika taNuM DhamalAnI heTha Aje kaI pUchavAne paNa nahIM thAjo jarA, paDayAM che lAcAra jana pAmaranI peTha; nAma ke nizAna nathI rahyAM emAM kaika taNAM rahyAM keka te ce kAle jaze tyAM bhulAI pRthvImAM che paDI kaika mahattAnI ghara evI, dhULaDhaga nIce sava' paDayAM che daTAI. (15) teya mahA eka che je mULa sarva cetananuM, jhabakI rahI che tenI ti Thera Thera; pRthvI kerA paDachAyA UDatA satata rahe, paNa jota jamAve tyAM pAchI lIlAlahera; sajananuM vartula e pharatuM rahe sadAnuM, temAM AtmA nAkhe nija : kataMbane bhAgaH utArUo Ave, bese, jAya pAchAM UtarIne - jagatanuM gADuM cAlyuM jAya vazuM tAga. (16) AkAzamAM caMkhelInA velAo chavAI rahyA, sAMje kaLI phUTI rAte khIle tenAM phUla; AkhI rAta Ave pamarATa tenAM phUla taNe, zveta enI (ta kare lAkho AMkha phUla; prabhAta thatAM e phUla vilAIne kharI jatAM, AvI paDe pAchA kALapaDadA te ThAmaH velAo ne racaMbelInAM phUla Uge ka95nAmAM ane AMkha sAme tene A ye aMjAma ! (17) game tevI kalpanAnA pataMga cagAve Aje, te ya pAme mAnavI na kALanA sumAra; cAhe tevI dorI lAMbI cheDate te jAya paNa pAme na pataMga kAI kALa kere pAra; dorI tUTI jAya ke gulAMTa khAya pataMga ke dorI pUrI thAya te cheDI dUra dUraH kalpanAnI pUThe nahIM dehathI deDAya. kadI, mAnavInI zaktimAM che meTI e kasura. (18) mAnavInI vedanA ne mAnavanAM AMsuone anaMtatAtaNa pithI rAkhe che. hisAba; pApanAM aMdhArAM viSe keTalA tarAvyA tArA, puNyapuSe keTalI che bharI jagachAba mAnavInI sevA kazAM jJAna dAna thakI kIdhI, utAryA kartavya kevAM jIvananAM khyAbaH jagatane khetare vavAyuM te savAyuM Uge, kheTuM nA batAve kadI kALanI kitAba. (18) kALanI anaMtatAnI vATikA anaMta khIle, temAM phUTayA jAya nAnAM meTAM teja phUla; vagaMgA vahetI temAM amRta tyAM nitya sIMce, rapAe reSAe phulo khIlI khAya jhala; mAnavInI nAnI nAnI vATikA dharAe evI khIle raMgaraMga phule Rtu RtumAMya; ene paNa enI rakhagaMgA jaLa sIMce, paNa kayAM e vATikA ne te anaMtatAnI kayAMya. (20) teya mahAcetanane taNakho e mAnavI, te joI e anaMtatA nA vIkhe ni ja ke ja; e ye karI jANe enuM sajana anerUM jage, mUlI rahe enI paNa maMjarInA paMja; cetanane taNakho e bhaDako ye banI jatA, ujALI de Abha-bhale ghaDIbhara eka ! e ye jANe agnibANu pheDavA caDhAvI Abhe | tArA sAme tArA nija jhaLAvI aneka ! (21) hajAra ke be hajAra varSe ke mahAtmA Ave evo nattama janmya bhAratamAM dhanya ? enI vATikA na mAtra vatanamAM khIlI rahI, paNa pRthvInA tamAma dezomAM ananya; pegaMbara je banI Abe zAMti sthApavAne, sthApavAne pAchAM satya ahiMsA ne nehara bhUkhyAne bhejana dAkhyAM, nagnAne vastrothI DhAMkayAM, gulAmene lagADI svataMtratAnI le. (22) batrIza varasa sudhI jenI pUThe deza cAlyo, mAMDayAM jenAM pagalAMmAM pitAnAM hameza; jenA svapna kerAM pAtra pote banI khelyAM temAM, jenA bola jhIlyA gaNI prabhunA sa deza; vicAre vicAra sAMdhyA, uccAre uccAra bAMdhyA, AcAre AcAra anusaryA jevA zanaH evo e mahAtmA nija vATikA je mUkI gaye, tenAM kUmAM na kema bane sau Asa? (23) jagatanA zreya kAje prANu nija A gaye, jenuM jIvyuM paLe paLe hatuM ja. kAja; jeNe kadI svArtha ke na sukhane pitAnAM dIThAM, jene maLyuM ke taNAM hRdayanuM rAja; laDaye je mAnavatAne mATe deze ne videze, jeNe AkhuM jIvana ja jANyuM tapa paThaH - jagatane kAja jaLyA jagatane haiye rahI, teNe nathI kIdhI vRthA maThThItaNI veTha! (24) mAnavanA raMka kare divyatA devanI reDI, mAnavane UMcakI bata buM svagaMdhAra; vaibhavamAM nahIM paNa tapamAM prabhutA dAkhI, ze vizvabaMdhutvamAM vizva ne u ddhAra; maMdiromAM nahIM paNa hRdaye dekhADayA prabhu, maTTamAMthI upajAvyuM svarganuM saMgItaH bApunA amara bela preraze adala saune, kALa para e ja kharI AtmAnI che chata ! (25) .
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-49 saMvata 2004 ne Avaka jAvakane hisAba tathA sarayuM. prabuddha jaina 1870 10 0 lavAjamanA 111 0 0' bheTanA 850 0 0 saMyukata bheTanA aradhA hIssAnA 494 0 0 yuvaka saMghanA sabhya pAsethI, prabuddha jainanA lavAjamanA 3425 10 0 812 3 3 bATanA 822 14 6 pagAra, bhArDa, lAITa, 400 4 3 pisTa kharca 571 12 6 kAgaLa khaca 43. 2 0 paracuraNuM kharca 2399 12 0 chapAmaNI kharca 4237 13 3 4237 13 3 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha Avaka jAvakano hisAba 1313 0 0 2004 nAM sabhya lavAjamanA 44 0 0 2003 nAM sabhya lavAjamanA 127 0 0 bheTanA 213 2 0 vyAjanA 8rara 14 6 pagAra, bhADuM, lAITa 56 6 9 pisTa kharca 364 2 0 paracuraNa kharca 39 1 0 sTezanarI kharca 2 13 0 chapAmaNI kharca 494 0 0 lavAjama prabuddha jananuM saMdhanA sabhya pAsethI 1697 2 0 82 3 3 boTanA - - - 1779 5 3 1779 5 3 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha saMvata 2004 nI sAlanuM saravaiyuM 1100 0 0 viAkANa , rIjharva phaMDa janarala phaMDa gayA varasanA bAkI cAlu sAlamAM saMdhanI AvakajAvakane ghaTADe che 1 11. 5733 --82 3 3 '5% TakAnA bekhe myunIsIpA lITI DIbeMcara rUA. 5000)nI pheIsa yunA . . 6 78 5 (9 5 TakAnAM dhI InDIyana hayumapAi5 ku. lI. nAM DIbeMcara rUA. 4000) nI pheIsa kyunA 4246 6 * 56 50 14 8 che prabuddha janamAM Avaka jAvakane ghaTADe -- * * 4838 11 5 166 11, 0 264 12 9 3176 2 6 4 0 0. 491 5 3 zrI mAvajata khAtuM * * , vyAkhyAnamALA khAtuM A pustaka prakAzane khAtuM , upalaka khAtuM ... ,, ma me, zAha sArvajanika vAM. pu. khAtuM vaidhakIya sahata khAtu ... - alpAhAra khAtuM ... ... zIvajI catrabhuja zAhanuM khAtuM... , premacaMda velajI mahetAnuM khAtuM... che, chaganalAla dhanajIbhAInuM khAtuM... maNilAla mekamacaMda zahanuM khAtuM , 2005 nA sabhya lavAjamanuM khAtuM - sUryakAnta prInTIMga presanuM khAtuM beMkamAM temaja hAtha upara hAtha upara rokaDA ... 12 ba . dhI beMka opha InDIA lI. nA cAlu khAtAmAM . .. 154 8 22 0 5 9 ke 228 1 ts - 50 138 320 0 0 0 0. 0 0 zrI prabuddha jaina pepara khAte kema .. bhAI zAntIlAla ThAkarasI zeThane khAte .. zrI dhIrajalAla dhanajIbhAI zAhane khAte... 12277 3 11 12277 4 11 amoe upaluM saravaiyuM, copaDAo, rasI vAucara ane beMka pAsabuka sAthe tapasyuM che. eca. pI, bhANInI kA ane AthI rIporTa ApIe chIe ke amArI mAnyatA mujaba ane amane ApavAmAM Avela 20sTaDa ekAunTanTasa enDa eDITasa" khabara ane khulAsA pramANe ane cepaDAmAM batAvela che te pramANe barobare mAluma paDayuM che. muMbaI, tA. 14-1-9
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-24 saMvata 2004nI sAlana zrI e. mo. zAha sArvajanika vAM-pu.no Avaka jAvakano hisAbatathA saravaiyuM. HOTEL 1033 14 0 vyAjanA * 58 6 6 daMDanA 28 10 0 pAsabukanA 100 0 0 0 bheTamAM , 437 0 6 pepara lavAjama kharcanA 2244 0 1 pagAra kharcanA, 323 13 6 paracuraNuM kharcanA 60 0 0 lAITa kharcanA 388 10 8 makAna bhADAnA kharcanA 2121 14 6 - 1341 10 4 Avaka karatAM kharcane vadhAre 3453 810 3463 8 10 zrI ma. e. zAha sArvajanika vAMcanAlaya pustakAlayanuM saMvata 2004 nI sAlanuM saravaiyuM. zrI ma. zAha sArva. vAM. pustakAlaya khAte jamA 26326 1 3 , pustaka khAte jamA ... ... ... 2144 9 0 , DipojhITa khAte jaze ... * 346 0 8 0 , kuratI lAIbrerI DipojhITa khAte jamA ... 80 0 0 ka pustaka vadhArA DipojhITa khAte jamA . cha 0 0 - 32 018 2 3 4 TakAnA dhI rAvalagAma syugara phAma li.nA DibeMcara rU. 10000)nI pheIsa velyunA ... 4 TakAnA dhI bekhe TIma nevIgezana ku. lI. nA DibecaranA rUA. 10000 nI pheisa velyune .. ... ... . 10000 0 0 5 TakAnA dhI bee ImyuvamenTa TrasTa lena rUA. 3000 nI pheIsa velyunA. .. 365 0 0 dhI kAmANI meTala varkasa lI. nA DibeMcara rUA. 5000 nI pheIsa velyunA . . 5000 0 0 28615 0 0 zrI muMbaI jana yuvaka saMva khAte... 491 2 3 , ravizaMkara yu. bhaTTanA khAte * * 103 10 8 beMkamAM tathA hAthamAM rekaDa dhI benka opha inDiyAnA cAlu khAtAmAM ... 1885 13 6 amoe upaluM saravaiyuM, copaDAo, rasIde, vAucaro ane dhI senTrala beMka opha InDiyAnA cAlu khAtAmAM 374 7 3 beMka pAsabuka sAthe tapasyuM che ane AthI riporTa ApIe rokaDa bAkI hAtha para .. ... ... 1 7 9 chIe ke amArI mAnyatA mujaba ane amane ApavAmAM AvelA khabara ane khulAsA pramANe ane cepaDAmAM batAvela che te cAlu sAlanI nukazAnI...rUA. 1341 10 4 pramANe barAbara mAluma paDayuM che, bAdaH-gaI sAlane naphe .... , 785 ja 6 eca. pI. kuMbhANInI ku. Avaka karatA kharcane vadhAre ... ... 546 5 10 - rajIsTarDa ekAunTasa enDa oDiTasa. muMbaI, tA. 13-1-48, 32 18 2 3 prabudha janamAM pragaTa thatA lekha viSe spaSTatA prabuddhajanamAM je kAMI lekha pragaTa thAya che te lekhakanA jainanA saMcAlake ne ke saMghanI kAryavAhaka samitine sarvathA ke nAmanidezapUrvaka ja thAya che ane te te lekhamAM raju karavAmAM aMzataH mAnya ja che evuM koI ekAnta anumAna keie tAravavuM AvelA vicAronI sIdhI javAbadArI te te lekhakanI ja hoya che. yogya nathI. dAkhalA tarIke tA. 15-1-48 nA prabuddha jainanA AvA lekho be prakAranA hoya che (1) je lekhemAM darzAvelA aMkamAM jaina samAja ane hiMdu samAjanAM paraspara saMbaMdhanI vicAro prabuddha jainanA saMcAlakone sarvathA abhipreta hoya che carcA karatA be lekha AjanA e saLagatA prazna paratuM cekapa ke, ane (ra) prabuddha jenamAM, saMcAlakone lAge che tyAre, avA- dRSTikoNa prabuddha jainanA vAMcakone yathA svarUpe samajavA maLe e ranavAra evA paNa lekho pragaTa karavAmAM Ave che ke je lekhano hetuthI ja pragaTa karavAmAM AvyA che, jyAre A prazna paratve viSaya AjanA samAjanAM koI ne koI carcAspada praznanI eka saMdhanI kAryavAhaka samitinA sabhya eka yA bIjI bAjue ekathA bIjI bAju raju karatA hoya che. AvA praznanI bhinna mata nathI. kAryavAhaka samitinA aMgata valaNa viSe. koI paNa binne bAjue prabuddha jainA vAMcakenA purA lAmAM Ave e vakhate gerasamajutI na thAya ane prabuddha nI cAlu nIti viSe hetuthI AvI carcA AvakAradAyaka lekhavA mAM Ave che ane tethI paNa savizeSa spaSTatA thAya e hetuthI ATale khulAse pragaTa A che raNe svIkAravAmAM Avela lekhamAM darzAvelA vicAro prabuddha karavAnI jarUra bhAratI che. taMtro, prabuddha jaina zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe tatrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mohakamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. - mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 5, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2 -
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jena yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra 2jI. na. bI 4ra66 prabuddha jaina taMtrI: maNilAla mAkamacaMda zAha I ! varSa : 10 vArSika lavAjama aMka : 20 : muMbaI: 15 phebruArI 1949 maMgaLavAra rUpiyA 4. gAMdhIvAda nahIM paNa gAMdhI sAdhanA zrI kAkAsAhebanuM bhASaNa sarakAramaMDaLanA Azraya taLe tA. 22-12-18 nA roja hatuM. Aja kAla ghaNA vAdanI vAdAvAda cAle che mATe A vAde e vastunuM mUlya badalAyuM ane have, nAmarUpa kAyama rahyA chatAM, zuM kahevA mAMge che, darekanuM svarUpa kevuM che e jANI levA mATe e ghAtakI kAma karI na zake. tame vAdagyAkhyAnamALA goThavI che e sAruM karyuM che. e vyA e vAta meM eTalA mATe vistArathI kahI che ke gAMdhImata khyAnamALAno prAraMbha mAtra "gAMdhIvAdathI kara e tamArI icchA viSe keTalIka pracalina gerasamaja dUra thavAnI mane khAsa jarUra lAge huM samajI zakuM chuM. kharuM jotAM bAkInA badhA vAdanuM nirUpaNa che. loko mAne che ke gAMdhImata mUDIvAdane Teko Ape che, khAnagI thayA pachI ja ziromaNi ke merUmaNi tarIke tamAre 'gAMdhIvAdane le milkatane rakSaNa ApavA mAMge che, samAja sattAvAda ke sAmyavAda jete hate. kema ke gAMdhIvAdamAM lagabhaga badhA vAno samanvaya che.. sAthe ene virodha che. lokenI A mAnyatA sAcI nathI. apari. Ama chatAM paNa jo samaya daSTi ja prAraMbhamAM meLavI zakyA grahane Agraha rAkhanAra gAMdhImata mUDIvAdane athavA khAnagI te bAkInA badhA vAdanuM telana karavAnuM sahela paDe. darekanuM sthAna saMpattinI ka95nA vare hoI ja na zake. Aje dezamAM-ane kayAM ane keTaluM che e pahelethI ja thAnamAM AvI jAya che. eTale moTe bhAge duniyAmAM-khAnagI mAlamattAnI vyavasthA athavA saMsthA gAMdhIvAdathI tame prAraMbha karyo e paNa cheTuM nathI. sarvasamanvayakArI damUla thayelI che. tethI gAMdhImata ene svIkAra karIne emAM gAMdhIvAda eTale vyApaka che ke ene eka vyAkhyAnamAM spaSTra karAya pitAnuM meLavaNa umeravA mAMge che. nahIM. ATha dasa vyAkhyAne dvArA enI bhUmikA mAMDa bAMdhI zakAya. - je ApaNA dezamAM rAjayavyavasthA ane samAjavyavasthA paNu eTale vakhata ApaNI pAse che nahIM, tethI mahatvanA be cAra' samAjasattAvAdI-socialistic-hAta te gAMdhIjI eno paNa muddAo jANI laI ApaNe saMtoSa mAnIzuM. svIkAra karI, emAM pitAnuM meLavaNuM umerI detI ane pachI 'gAMdhIvAda' e zabda kema pracalita thatuM jAya che e samajAtuM e vATe pitAnuM dhAreluM phaLa meLavata. teo samAjasattAvAda | nathI. gAMdhIjI pite haMmezA kahetA ke gAMdhIvAda jevI vastu che ja teDavAno prayatna na karata paNa ene ahiMsAne dIkSA ApI emAM nahIM. ame paNa dara vakhate bhArapUrvaka kahIe chIe ke gAMdhIjInA ja adbhuta palaTo karI nAkhI ane jo hiMdustAnamAM sAmyavAda vicArane ane kAryakramane " gAMdhIvAda " nuM nAma na ja apAya. sthapAye hota te enI sAme paNa jehAda na pikAratAM ene svIjoIe. te " gAMdhI-mata' kahe, " gAMdhIjInI jIvanadRSTi ' kahe, kAra karI ene satya ne ahiMsAnI dIkSA ASata gAMdhIjInI gAMdhIjInA vicAro e kaI vAda nathI, paNa tamAma vAdomAM sukhethI sAdhanazudhi tame svIkAra, savaMkalyANakArI jIvanadRSTithI duniyA karI zakAya evuM eka khamIra athavA "lIvana' (leaven ) che. tarapha jotA thA, pachI game te vAda tame calAve teAye vAMdhA - e khamIra jyAM pahoMcyuM tyAM te te vAdanuM bAhya svarUpa kAyama nathI. emAMthI zubha ja nIkaLavAnuM. Gandhism e kAI ism rahyA chatAM aMdarathI e AkhI cIja badalAI jAya che. dUdhamAM te nathI ja ane chatAM ene kaI ism mAne te te Socialism ke thoDuMka dahiM umero ane ene kAre mUkI do te savAra sudhImAM dUdha Communism jevI Arthika ism te che ja nahIM. Buddhism dudha tarIke maTI jaI dahi bane che. magaphaLInuM ke seyA bInanuM ke Jiainism jevI vizALa, vyApaka ane sArvabhauma dhArmika ism dUdha taiyAra karo ane emAM meLavaNu nAkhe te enuM paNuM daddhi nI hAramAM ene besADI zake. gAMdhIjIe Ajane duniyAnI banI jAya che. ane chatAM ApaNe oLakhI zakIe chIe ke A Arthika mUMjhavaNanuM mahattva oLakhyuM che. Arthika savAlane A seyA bananuM che ane A magaphaLInuM che. jene ukela AbAda rIte sUcavyuM che. samAjamAM arthazucitA (Arthika leke gAMdhIvAda kahe che e kharuM jotAM eka khamIra che, meLavaNu che ke sAMpattika bAbatamAM samAjane niSpApa karavAno Agraha) aNuvAne ane e rIte ja ene samajavuM joIe. al 41214 Socialism % Communism Ral 40 bajI rIte kahuM te khAMDa e pite koi pakavAnuM nathI. e vadhAre che. ane chatAM gAMdhImata e arthapradhAna mata nathI. e mata phakata svAda che. je je pakavAnamAM ene umerIe tene tenuM jIvananA tamAma pAsAono vicAra kare che ane jIvananAM sthAyI svarUpa kAyama rAkhI e pitAne svAda arpaNa kare che, vizeSa sanAtana mUlyane svIkAra karI jIvanasamastane kRtArtha kare che. pauSTika banAve che, ane enA sArAM tatva TakAvavAmAM madada kare adaita sidhdhAntanA AdhasaMrathApaka zrI gauDapAdAcArye eka che. A rIte kahI zakuM ke gAMdhIvAda e koI vAda" nathI paNa ThekANe kahyuM che ke bAkI badhA dazane (tatvajJAnanA vAda) bhale vAdene 'svAda" che. aMdara aMdara laDayA kare. amArA adaita sidhdhAntane koInI sAthe athavA pArasamaNi le. enI AgaLa laDhAnI ke gajavelanI jhagaDe nathI. ame badhAne svIkAra karI darekane enuM sthAna charI mUke, bhAle mUkI ke talavAra. pArasamarthino spa" thatAveMta , ApI daIe chIe. adaMta sidhdhAntanA vAtAvaraNamAM bAkI badhAM leDhAnuM sonuM thaI jAya che. AkAra bhale ene e ja rahe paNa have " dazane pitAne ThekANe zebhI nIkaLe che. gAMdhI sidhAntanuM paNa
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 442 prabhuSa jena tA. 15-2-49 emaja che. gAMdhI sidhdhAntanA vAtAvaraNamAM, enI asara taLe, bAkInA badhA sidhdhAnta evA te mulAyama thaI jAya che ke te koine kheMcI ke kaThI zakatA nathI. eka vAra yaravaDA jelamAM gAMdhIjI sAthe huM ekale ja hate. evI takano lAbha laI huM gAMdhIjIne aneka tAtvika savAla puchata ane kAlpanika paristhitio rajU karI, ene ukela emanI pAsethI mAMgato. eka divase emaNe kaMIka akaLAine kahyuM ke "dareka paristhitine ukela mArI Dhabe ja thavA joIe ema kayAM che ? satya ane ahiMsAne sAkSAtkAra tane mArI pAsethI bhale thayo hoya, paNa je kSaNe te ene svIkAra karyo, te kSaNe e vastu tArI thaI. have tArI meLe dareka paristhitine ukela tuM zodhI zake che. mArA abhiprAya sAthe ene meLa besa joIe evuM ke nathI. tArA anubhava dvArA ahiMsA je vakhate je svarUpa pakaDe te ja tAre mATe sAcuM che. ahiMsA aneka rIte pragaTI zake che. eTalA mATe dara vakhate mAro cUkAdo mAMgavAnI Teva khoTI che." emane kahyuM "Apa kahe che te huM jANuM chuM. mane te mAnya che. daravakhate apanA ja cukAdA pramANe huM cAlI zakate paNa nathI. huM prazna pUchuM chuM te ahiMsAnuM svarUpa vadhAre sArI rIte samajI levA mATe. dAkhalA tarIke kaLAnI vyAkhyA sAMbhaLIne koI mANasa kaLAtmaka vRtti keLavI zakatA nathI, paNa kei zreSTha kalAkevida pAsethI aneka vastuonI suMdaratA carcAne ja dhIre dhIre e kalArasikatA keLavI zake che ane asaMkhya dAkhalAo dvArAja e kalAnuM hArda pakaDI zake che. evI ja rIte ApanI AgaLa aneka prasaMgo rajU karI ApanI ahiMsAvRtti kaI rIte kAma kare che e jANavA huM mAnuM chuM. mArI AgaLa pratyakSa savAla Avaze tyAre te mane sUjhe tevI ja rIte huM cAlavAno. dara vakhate Apane pUchavA AvI zakavAnA nathI. ane Apane sujhe tenA karatAM mane juduM paNa sujhI zake ane kadAca te ja mane vadhAre saMtoSa ApI zake." tethI huM kahuM chuM ke gAMdhImatane ugama bhale gAMdhIjI pAsethI thaye heya paNa gAMdhIjI e kAMI gAMdhImatanI aMtima maryAdA nathI. Gandhiji is not the last word on Gandhism, gAMdhIjInA abhiprAya, emanI pravRttio ane emanA nirNaya ApaNA mATe preraNAdAyI jarUra che, paNa e badhAM baMdhana tarIke na ja gaNAya. gAMdhIjI janma ane saMskAre hiMdu hatA. khristI, musalamAna vagere jAtajAtanA lokonA saMparkamAM AvI e mATe sarvadharmasamabhAvano siddhAnta tAravI kADhayo ane badhA dharmone AdarapUrvaka svIkAra karyo. ane tethI khristIo kahe che ke "gAMdhIjIne ame khriratI gaNIe chIe." jano ane baudhdhA kahe che ke "e ja. sAcA jaina ane bauddha che." khilAphatanA divasomAM musalamAna kahetA ke "gAMdhIjI ja sAcA musalamAna che.' ane chatAM gAMdhImatane raMga ane enI paribhASA emaNe hiMdu dharmamAMthI ja lIdhI che enI nA na paDAya. paNa eTalA parathI gAMdhI siddhAnta e kAMI hiMdu dharmanI sudhArelI ane vidhA. relI AvRtti nathI. eka vAra gAMdhIjIe mane pUchayuM ke "AzramamAM ghaNA musalamAne heta te prArthanAnuM svarUpa kevuM che te ?" meM kahyuM ke " ApaNe gItA sAthe kurAnane paNa prArthanAmAM sthAna Apata." gAMdhIjIe kahyuM " ema nathI. ApaNe gItAne ThekANe kurAna calAvyuM heta. ApaNe mana badhA ja dharmagraMtho sarakhA. atyAre AzramamAM hiMduo vadhAre che eTale ApaNe mukhyatve gItA vAMcIe chIe, paNa Azrama kAMi hiMdu dharmane Azrama nathI. e te, game te dharmane laIne cAlI zake. satya, ahiMsA Adi vrata - e ja mukhya vastu che, game te dharmamAM e bheLavI zakAya. gAMdhImatanA pAyAmAM mukhya vastu che. AtmAnI pradhAnatA. mANasanuM jIvana e Aje zarIra ane AtmAne kapheDe saMsAra che. AmAM zarIramAM rahIne, zarIra vATe pitAno sAkSAtkAra karavA mAge che ane zarIra AtmAne kAraNe TakatuM hovA chatAM AtmAne inakAra karI ene nIce kheMcavA mAge che. AvI sthitimAM zarIradharma ane AtmAne dharma e banne vacce virodha oLakhI AtmAne pradhAnapada ApavuM ane zarIrane sAdhanA dvArA kAbUmAM ANI ene AtmAne vazavartI banAvavuM eja gAMdhIjInI sAdhanAnuM mukhya svarUpa che. ane e sAdhanA kevaLa vyakita pUratI ke vyakitanA mokSa mATe nahIM paNa vyakita sAthe samaSTi eTale ke samAja mATe paNa kalpelI che. zarIra AtmAne baMdhanamAM nAkhanAruM pAMjaruM paNa che ane e AtmAne pitAnI sAdhanA sAdhavA mATenuM sAdhana paNa che. zarIrane jo pitAnI Dhabe javA daIe te e Indriya tRpti tarapha deDavAnuM ane aMte vinAza hArI levAnuM. vAsanAnuptinA mRgajaLa sAthe svArtha, hiMsA, asatya, kapaTa, saMkucitatA ane ciraMtana asatiSa AvavAnA ja. A DeSa vadhI paDavAthI ja mANasa mANusano drola kare che, bIjAnI svataMtratA chInavI sAmrAjya calAve che, pote edI banI bIjAnI mahenatane geralAbha le che ane aNusamaju pachAta ke bhoLI prajAne nicave che. have dabAyelA leke haMmezane mATe dabAyelA rahI zakavAnA ja nathI. teo jyAre jAgRta thAya che tyAre jUnA anyAye yAda karIne viphare che ane pachI AjanA gulAme AvatI kAle jAlI banI jAya che. A cAMDALacakra eka vAra cAlatuM thayuM eTale mANasa jAtane vinAza karyA vagara bhavAnuM nathI. buddha bhagavAne je kahyuM hatuM ke verathI vera zamatA nathI, averathI ja zame che, tene upara rASTra rASTra vaccenA jhagaDAmAM kema kare e te gAMdhIjIe ja batAvyuM. vera sAme thavA jaIe to pite jhera keLavI hiMsA karavI joIe ane avera keLavIe te sAmA thavAnuM choDI daI anyAya sahana karavA jeTalA Dhabbe thavuM joie. yezu khriste kahyuM na hatuM ke "je koI tAruM paraNu chInavI le te ene Dagalo Apaje-je kaI tane kheMcIne eka gAu ghasaDIne laI jAya te enI sAthe rAjIkhuzIthI be gAu * jaje-kaI jamaNuM gAla para tamAce mAre te DAbe gAla paNa enI AgaLa dharaje. ? paNu ATalAthI jIvananA savAlane ukela nathI AvatuM.' vera paNa na sevAya ane anyAya paNa sahana na karAya e rastA gAMdhIjIe zodhI kADho. gAMdhIjIe kahyuM ke "je tane koI jamaNA gAla para tamAce mAre te enI AgaLa DAbe gAla paNa dharaje.', ane umeryuM ke banne gAla para tamAcA maLyA chatAM pitAnI sAcI vAta choDIza nahIM. zarIrane bhale khamavuM paDe paNa AmAnuM apamAna sahana na karAya. sAme mANasa zarIrane pIDIne dabAvavA mAMge che. ApaNe ene batAvIe ke pIDavAnI enI zakti karatAM ApaNI khamavAnI zakti ApaNe vadhAravA taiyAra chIe. pariNAme ApaNuM jIta thAya che ane sAmA mANasanI , nahIM paNa enI duSTatAnI hAra thAya che. ane ApaNe enuM kazuM mAThuM na kareluM hovAthI enI sAthe dastI bAMdhatAM kazI ja agavaDa AvatI nathI. Ama vaimanasya ane vinAzane badale bane caDhe che. A thaI gAMdhIvAdanI laDAyaka bAju. bIjI bAju racanAtmaka che. emAM dareka samAje pitAnI nyAyanichA vadhAravA mATe jarUrI evuM vAtAvaraNa ubhuM karavAnuM rahe che, samAjamAM ghara karIne beThelA de dura karavA, anyAya karavAnI pravRtti dhoI kADhavI, ALasa, ekAMgitA ane saMkucitapaNuM dUra karavuM, kauzalya, svAzraya ane paraspara sevA ane sahakAra vadhAravA-e hetu racanAtmaka kAryakrama pAchaLa raheluM hoya che. racanAtmaka kAryakrama
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-2-49 prabuddha jaina 443 A vastu javI ja nathI thato. A eTale sAmAjika, sadgaNo vadhAravAnI pravRtti, rASTranirmANanI yojanA, , athavA saMjIvanI vidyA, e vATe ja satyayuganI sthApanA thai zake satyayugamAM vyaktine adhikAra vadhAratAM pahelAM ane, vyakitasvAtaMtrayanuM rakSaNa karatAM pahelAM vyaktinI zuddhi karavAnI hoya che. vyaktizuddhine ane vyakti svAtaMtrayane AdhAre samAjahita ane samAjanI samRddhi sAdhavAnI hoya che. .. AjakAla asamAnatA sAme jyAM tyAM jehAda pikAravAmAM Ave che. asamAnatA burI vastu che. enI jaDamAM anyAya heya che. e vastu javI ja joIe. paNa enA badalAmAM samAnatA sthApIne gAMdhIvAdane saMtoSa nathI thatuM. asamAnatA je saMgharSanI athavA yuddhanI bhUmi gaNAya te samAnatA bajArU saMbaMdhavALI bhUmikA che? ane ApaNane joIe che kauTuMbika bhUmivALI ekatA, jyAM asamAnatA ke nahIM ane samAnatA mATe roja uThIne jhagaDe hAya nahIM. * mANasa majazekhane, saMpatti ane adhikArane lAbhameha choDI de tyAre ja e svataMtra thaI zake che. kharI svataMtratA AmAnI che. ene ThekANe zarAba pIvAnI svataMtratA, bIjAne nAcavavAnI svataMtratA, nIcavIne meLaveluM dhana potAnuM karIne rAkhavAnI svataMtratA, bIjAne bhUkhe mArI pate potAnI jAtane nukasAna thAya tyAM sudhI bhoga bhagava* vAnI svataMtratA meLavavA pAchaLa AjanI duniyA doDe che. ane evI svataMtratA teDI nAkhavA mATe samAjavAda ane sAmyavAda game tevA hiMsAnAM sAdhano vAparavAnI bhalAmaNa kare che. A AkhA cAMDALacakramAMthI-vicious circlemAMthI-mAnavajAtine ugAravA mATe raste gAMdhIjI batAve che ke, jema bhUkha karatAM vadhAre na khavAya te jarUrI karatA vadhAre dhana bhegavAya nahIM-saMdharAya nahIM-e niyama samAje pALa joIe. Ane ja teo asteya ane aparigraha kahe che, A bemAM samAjavAda ane sAmAnyavAdanA Adarzo samAI jAya che. jAhera, jIvananI zuddhatA kAyama kahe ane e bhAMgI na paDe eTalA mATe emaNe satyane Agraha rAjakIya kSetramAM paNa dAkhala karyo. mANasamAsa vaccenI baMdhutA kAyama rahe eTalA mATe vyakti- gata tema ja sAmAjika, dhArmika temaja rAjakIya kSetramAM temaNe kaDakapaNe ahiMsA nuM vyAkaraNa calAvyuM. | svaroja maLayuM na hatuM tyAM sudhI temaNe satya ane ahiMsA e be upara ja bhAra mUka, svarAja maLyA pachI Arthika jIvanamAM dAkhala thayele saDe dUra karavA mATe emaNe aparigrahane eTale ke jarUrI karatAM vadhu dhana pitAnuM na banAvavA tarapha samAjane vALavAno prayatna karyo. Ane ja teo "TrIzipane siddhAnta kahetA. dhanI mANasa dhanane pitAnuM na gaNe, dhana bhagavAnanuM eTale ke samAjanuM hAI kamAnAra mANasa potAne eno vahIvaTadAra athavA " TrasTI maNe eTale enuM jIvana arthazuci thavAnuM. potAnI jarUrIyAto mANasa hada karatAM vadhArI de che te bhAI bhAMDunI corI karI kahevAya. eTale e sAmAjika gune te che te uparAnta bhogavilAsa ane ezaArAma vadhAravAthI mANasa pitAnI zArIrika, bauddhika, hArdika ane Atmika zakti khei bese che, badhI rIte kSINa thAya che. bega bhegavavAnI enI zakti paNa nabaLI paDe che. dhana meLavavAnI ane samAja sevA karavAnI yogyatA paNa naSTa thAya che A thayo mANasane pitA pratyene gune. " pitA pratye gune na karavuM hoya te mANase dareka vastumAM saMyama pALavuM joIe. e saMyama mATe RSimunioe eka suMdara nAma ApyuM che brahmacarya'. A zabdanI nirogitA, suMdaratA ane bhavyatA lake. khei beThA che ane ene bahu sAMkaDo artha kare che. upara batAvelA badhA saddaguNa tyAre ja keLavAya jyAre mANasa zramazAThaya karavAnuM choDI de. zramazAThaya eTale kAmacerI jene gAma- DAnA loko hADakAnI harAmI kahe che. tamAma pApanuM mULa e ja che, ane nabaLAInuM paNa e ja mULa che. e deya jAya te bhANasa saheje nirbhaya thai jAke, ane ene ene svAbhAvika dharma saheje sujhe. mANasa je che te ne te ja rahevA mAMge te enA eka savAlo ukela Ave nahIM. samAjaracanA mANasa game tema pherave, saMpattinI vaheMcaNI Ada" rIte kare, sArA sArA kAyadAo banAve ane dharmopadezakonIme, tame jyAM sudhI mANase pitAne svabhAva pheravyo nathI ane ucca jIvana pasaMda karyuM nathI tyAM sudhI mANasa duHkhI ne duHkhI ja rahevAno che. jUnA saMtAe samAjane TALI daI ekAMtasevana karavAnA raste akhatyAra karyo. jIvananI viSamatAthI akaLAI teo jIvanavimukha thayAM. ane ekAMtamAM ekAMtanI-zUnyatAnI-upAsanA karavA lAgyA. gAMdhIjIe joyuM ke A rastA kheTo che eTaluM ja nahIM, paNa enI pAchaLa svArtha ane nAstikatA che. ApaNA bhAIe, ApaNA sAthIo ane paDozIo e paNa ApaNe ja chIe, emanA de te ApaNuM de che. emane uddhAra thayA vagara ApaNe uddhAra azakaya che. ApaNI sAdhanAmAM tamAma mANasajAtane bheLavyA vagara Tu nathI. e emaNe joyuM ane pitAnI sAdhanA calAvI. "mAro dharma te mAre che ja paNa mArA pADozIo je pALe che te dhama paNa mAre ja che. ene paNuM mAre svIkAra kare joie." A jAtanI jIvanathApI vizvAtmajya buddhinA AdhAre gAMdhIjIe pitAnI sAdhanA keLavI ane teja emaNe duniyA AgaLa rajU karI, ene amuka vAda na ja kahI zakAya. gAMdhIjIe saMpUrNa jIvanane svIkAra karyo ane e vizvajIvana nA uddhAranI sArvabhauma sAdhano khIlavI. ene vAda' na kahetAM gAMdhI sAdhanA kaho athavA saMjIvanI sAdhanA kaho. AnI AgaLa badhA vAde ekAMgI, phIkA ane adUradRSTi dekhAya che. A gAMdhI sAdhanA AkhI dunidhAe kAMI nahIM te hajAro varSa sAdhavAnI raheze. tema thAya to ja mAnavajAta AgaLa vinAza TaLaze. kAkA kAlelakara "nA, nA, e dIvo olavA nathI ! e avAja saMbhaLAte baMdha thayo nathI !?? gAMdhIjInI puNya saMvatsarinI sAMje hiMdatA mahAamAtya paMDita javAharalAla naherUe eNla inDIA reDIo uparathI je pravacana kareluM tene anuvAda nIce ApavAmAM Ave che. e pravacana TukuM chatAM atyanta arthagaMbhIra che, gAMdhIjInA viyegathI vyathita vyAkula AtmAnI e bhavya uddaghoSaNA che, temAM gAMdhIjIe deza samakSa raju karelA AdarzanuM punaH pratipAdana ane samarthana che. gAMdhIjI viSe javAharalAlane bolatA sAMbhaLavA e jIvananI ghanyatA anubhavavA barobara che. paramAnaMda, "eka varSa pahelAM tamane saMbaMdhIne meM jaNAvyuM hatuM ke ApaNA jIvanane Aja sudhI ajavALI rahele dI ekAeka olavAI gayo che ane ApaNI AsapAsa aMdhakAra pharI vaLyuM che. tyAra bAda mAthe AvI paDelI javAbadArIone be vahana karatAM karatAM ApaNe eka varSa purU karyuM che ane Aje e kamanasIba varSane ane eja: samaye huM tamArI samakSa upasthita thayela chuM ane jaNAvuM chuM ke nA, nA, e dI elavA nathI kAraNa ke pahelAM ene jeTaluM prakAza hatA te karatAM paNa vadhAre pramANamAM Aje ene prakAza ApaNe anubhavI rahyA chIe ane ApaNuM parama pitAne ene e avAja--eno e saMdeza-Aje ApaNe sAMbhaLI rahyA chIe. ane ema chatAM paNa ghaNI vAra rAgadeSa ane pUrvagrahothI jakaDAyelA ApaNAmAMnA aneka A prakAra sAme AMkha baMdha kare che ane e saMdeza ne saMbhaLAya e rIte pitAnA kAna ADA hAtha mUke che. Aje ApaNe ApaNI AMkha,
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 444 prabuddha jaina tA. 15-2-49 kAna ane hRdayanAM dvAra khulelAM mUkIe ane khAsa karIne teo thAya; paNa A mATe prajAjIvananI bIjI aneka bAjuonuM ekIkaraNa kayA Adarza upara ubhA hatA ane ApaNI pAse zenI apekSA karavuM joize ane aneka dezIya saM5ka ume karavo joIze ema rAkhatA hatA tene ApaNe vicAra karIe ! "yune 'nA saMsthApakene lAgyuM ane tethI yunene samAntara evI - Aje A sAMjanA samaye AkhA hiMdamAM-zaheramAM, ane eka bIjI AntararASTrIya saMsthA ubhI karavAmAM AvI che jene gAmaDAomAM ApaNAmAMnA ghaNA kharAe gAMdhIjIne saMdeze pharI TuMkANamAM "yuneska'nA nAmathI oLakhavAmAM Ave che ane jenuM - pharIne sAMbhaLe che ane e prakAzanA AdhAre kArya karavAnI ApaNe vistRta nAma United Nations' Educational Scientific, pratijJA lIdhI che. AjanI yAdalita ane chinnabhinna banI Cultural Organisation saMyukta rASTronI zikSaNa-vijJAnarahelI duniyAne A saMdezanI jeTalI jarUra che teTalI jarUra kadi saMskRti-viSayaka saMsthA che. A saMsthA uttarottara vikAsa pAmatI kaI kALe nahotI. A duniyAe hiMsA ane vairavidha vaDe pitAnI jAya che ane tenI zAkhA prazAkhAo phuTatI jAya che ane te samasyAne ukela zodhavAno pharI pharIne prayatna karyo che ane pharI saMsthAmAM cAlu aneka adhikArIo niyukata karavAmAM Ave che. pharIne teNe niSphaLatA prApta karI che ane bhayaMkara Aphatane notarI che. ' A saMrathAne eka evA mukhya adhikArInI jarUra paDI ke je ApaNA pitAnA anubhava uparathI bedhapATha levAne samaya sa sthAmAM kAma karatA ane navA joDAtA adhikArIone pitapaAvI lAge che. A badhapATha e che ke ApaNI jAtane jokhamAvyA tAnA kAryapradeza ane pitatAnI pharaja ane hakakone puro sivAya ApaNe naitika mUlyanI koI kALe upekSA karI zakIe tema che ja . khyAla ApatA rahe ane sAthe sAthe yuneskonI vividha pravRttionuM nahi ane kalahakaMkAsa ane premasara vaDe nahi, paNa suleha zAntibharyA niyamana kare tema ja ekIkaraNa sAdhe. A adhikArInuM Chief mArgo, sahakAra ane AjhAdI tathA satyanI nisvArtha upAsanA vaDe ja of Staff-training Division nAma nakakI karavAmAM AvyuM. ApaNe hiMdanAM te ja duniyAnAM duHkhe cheDe lAvI zakIe tema che ane tenA mATe arajIo mAMgavAmAM AvI ane tenA umedaane tethI hiMdanA badhA lekemAM ApaNe ekatA ane sabhAvanI vArane bIrUTa (sIriAnuM yukhya zahera) khAte yuneskonI kAryavAsthApanA karavI joIza ane vargabheda ane janma, jAti ke saMpradAya haka samitinA sabhya athavA te pasaMdagI karanAra maMDaLa samakSa upara nirmANa thayelA bhedane nAbuda karavAno ApaNe prayatna kare amuka samaya pahelAM ' inTaravyu' mATe lAvavAmAM AvelA. deza joize. jemAM ApaNuM buruM icchatA hoya temanA pratye paNa ApaNe dezathI AvelA aneka umedavAromAMthI A viziSTa kAryAdhikAra maitrIne hAtha laMbAvavo joize ane temanA saddabhAvane jIta mATe che. bUlacaMdajIne pasaMda karavAmAM AvyA. De. bUlajoize. duniyAnI prajAne ApaNe jaNAvIe chIe ke tamArA caMdajI keTalAka samaya pahelAM banArasa hiMdu yunIvarsITImAM adhyApaka mAMnA keInI sAthe amAre kaze paNa jhagaDo nathI. A duniyAnA hatA, tyArabAda doDheka varSa aMdherImAM zarU karavAmAM AvelI medhavajI badhA le ke AjhAdI ane sukhasvAdhya surakSita karavAnA mathurAdAsa kelejanA prInsIpAla hatA ane thoDA samayathI teo bhaMgIratha kAryamAM ame tamAro maitrIbharyo sahakAra mAMgIe chIe. madhyavartI sarakAranA inpharmezana ane broDakAsTIMga khAtAmAM viziSTa koIne paNa ame lAbha uThAvavA mAMgatA nathI tema ja adhikAra bhogavatA hatA. upara jaNAvela navA kAryamAM joDAvA keinA upara rAjya karavAnI amane svapna paNa eSaNa nathI. mATe teo tA. 28 mI zanivAre rAtre perIsa javA mATe muMbaI amArI pitAnI AjhAdI surakSita rahe eTalI ja amArI apekSA AvelA. temane zubha vidAya ApavA mATe, tA. 29-1-48 zanivAre che ane tenI koI paNa bhege ane amArI sava' tAkAta vaDe sAMje saMdhanA kAryAlayamAM jAyalI vArSika sabhA zarU karavA pahelAM, rakSA karavI ane amAre paramadhame samajIe chIe. Aje zrI. cImanalAla cakubhAI zAhanA pramukhapaNa nIce eka snehasaMmelana amAre avAja tamane kamajora lAgatuM haze, paNa e avAja je yojavAmAM AveluM. A saMmelanamAM saMdhanA sabhyo uparAMta saMdeza raju kare che te koI kamajora saMdeza nathI. tenA garbhamAM muni jinavijayajI, paMDita sukhalAlajI, zrI jagannAthajI satyanuM baLa raheluM che ane tene vijaya sunizcita che. A jana, zrI. nAthurAma premI vagere keTalAka graha paNa hAjara hatA. vicAra ane pratijJApUrvaka ApaNe ApaNA dhamapitA ke je prAraMbhamAM zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDIAe che. bUlacaMdajInuM ApaNane choDI gayela che ane ema chatAM je ApaNI sAthe sanmAna karatAM teo kevA mahatvanA adhikAra upara niyukata thaIne jANe ke ApaNI vacce ja ATalA gADhapaNe vasI rahelA che te perIsa jAya che tene thoDeka khyAla ApyuM ane De. bhUlacaMdajI ApaNA pyAre bApune ApaNe vandana karIe! ApaNe temane zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhya hoIne saMdhanA mATe paNa ane hiMdane jenI sevAnI Aje ApaNe pratijJA laI rahyA chIe A gauravane avasara che ema jaNAvI kAzImAM jaina saMskRti saMzodhana maMDaLanA pramukha tarIke temaNe jaina samAjanI Aje te hiMdane zobhAvIe, ane tenAM vArasa ane saMtAna hovAnI sudhImAM keTalI sevA bajAvI che tenI keTalIka vigate raju karI. "pAtratA siddha karIe. ! jaya hiMda ! ! " tyAra bAda paMDita sukhalAlajI, muni jinavijayajI, zrI. jagannanAtha anuvAdaka paramAnaMda jaina ane chevaTe sabhAnA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI zAhe De. A . saMgha samAcAra bUlacaMdajIne zubha vidAya ApatAM prasaMge cita vivecane karyA ane De. bUlacaMdajI jaina samAjanI eka kevI viziSTa vyakita che tenuM potapotAnA 3. bhUlacaMdajIne bhAvabharI vidAya jAtaanubhavanA dAkhalAo vaDe samAjanene darzana karAvyuM. tyAra bIjA vizvavigrahanA anta bAda A duniyAmAM AvA ja bAda puSpahArathI sanmAnita thayelA che. bhUlacaMdajIe A suMdara bIje vizvavigraha ubhe thavA na pAme, rASTra rASTranA jhagaDA Antara avasara javA mATe zrI. muMbaI jaina yuvaka saMghanA kAryavAhakone 200374 Y'246.13 yang united nations' organisa- upakAra mAnya, pitAne prApta thayelA navA adhikArane kAyaMpradeza tion-saMyukta rASTranI saMsthA-jene TuMkANamAM "yuna' nA nAmathI samajAvyuM, jaina saMskRti saMzAdhana maMDaLanI perIsamAM eka zAkhA zALakhavAmAM Ave che-e saMsthA ubhI karavAmAM Avela che. A ubhI karavAne pitAne manoratha jAhera karyo ane jaina dharma ane yunAmAM sAdhAraNa rIte mAtra AntararASTrIya rAjakAraNI prazno carcAya jana samAjane je Adarza che te ja Adarza yuneskone che evI che ane te saMbaMdhamAM agatyanA nirNaya levAmAM Ave che, paNu du- mAnyatA ane zraddhApUrvaka pitAne A navA kAryamAM pite joDAya yAmAM kharI suleha, zAnti, ane samAdhAnI sthApavI hoya te mAtra che ema temaNe jaNAvyuM. vaLI deza choDIne lAMbA vasavATa rajakAraNI samasyAonI saMbhALa levAthI e hetu sidhdha naTi mATe ATale dUra sahakuTuMba vasavAne nirNaya karatAM pote je e eka cakhA jAhera karyo ane mAnyatAmAna je A
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-2-49 muMjhavaNa anubhavI hatI ane hiMdusthAnamAM ja madhyastha sarakAranA kaLavaNI khAtAmAM eka mahatvane hAddo peAtAne maLavAnI pAkI saMbhAvanAe A muMjhavaNamAM aa vadhAre karyAM hatA e khakhata raju karIne AntararASTrIya sasthAnI AvI mahatvanI javAbadArI soMpavA mATe deza dezanA aneka umedavArAmAMthI eka hiMdIne ja pasaMda karavAmAM Avela che tyAre dezanA gaurava khAtara paNa A javAbadArI svIkAravI ja joIe evA khyalathI prerAine perIsa javAna pAte niya karyo che ema temaNe jAvyuM. tyAre bAda DA. bUlaMdajIe aMgrejI bhASAmAM mahAvIra caritra taiyAra kayu" che e bAbatanI sabhAjanane jANa thatAM te prakAzanane khaca' ApavAnI zrI dulabhajI khetANIe icchA pragaTa karI ane tenA gujarAtI anuvAda taiyAra thatAM pragaTa karavAnA kAryamAM rU|. 500 nI rakama ApavAnuM zrI maNilAla meAkamacaMda zAha taraphathI jAhera karavAmAM AvyuM ane chevaTe sava' koinI zubhecchApU'ka Do. bulaca'dajIne vidAya ApavAmAM AvI ane sabhA visarjita tha kA vAhaka samitimAM umerAyalA sabhya tathA peTA samitionI nimaNuMka tA. 8-2-49 maMgaLavAranA rAja zrI muMbai jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samitinI sabhA maLI hatI je prasaMge sa`dhanA baMdhAraNa mujaba kAryavAhaka samitimAM nIcenA sabhyo sarvAnumate umeravAmAM AvyA hatA. gi wr zrI caMcaLabahena TI. jI. zAhu cunIlAla kAmadAra vallabhadAsa kulaca'da mahetA kAntilAla naththubhAi pArekha kAntilAla umedacaMda bareDIA 23 ,, zrI. maNilAla mekamacaMda zAha sAvajanika vAMcanAlaya pustakAlaya samitimAM pAMca TrasTIe adhikAranI rUie sabhya ane che jemanAM nAma gatAMkamAM jAhera karavAmAM AvyAM che ane te uparAMta te samitimAM nIcenA sabhyonI nimaNuMka karavAmAM AvI che. zrI dhIrajalAla dhanajIbhAi zAha. ramalAla sI. zAha, dIpa' trIbhovanadAsa zAha. jayaMtIlAla suMdaralAla kArI maMtrI dr r .. vaidyakIya rAddhata samiti nIcenA AvI che. zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDI ramaNikalAla maNuilAla zAha ,, jasumatIbahena manubhAi kApaDI .. 253 2. 71] prabuddha jaina ratilAla cImanalAla kArImaMtrI sadhanA sabhyAne vijJapti sabhyAnI nakkI karavAmAM cAluM varSanAM lavAjama sadhanA aneka sabhyane bharavAnAM haju bAkI che. te e sabhyAne petapeAtAnAM lavAjama sadhanA kAryAlayamAM mekalI ApavA athavA te bharI javA vinaMti karavAmAM Ave che. sadhA kalAka nAdurasta takhiyatanA kAraNe hAla lavAjama vasula karavA AvI zake tema nathI ane sadhanA ane prabuddha jainanA khate paheAMcI vaLavAmAM nANAMnI kheMca rahe che te saMdhanA sabhyane peAtapAtAnAM lavAjama satvara bharI javA ane e rIte amArI javAbadArInA bhAra haLavA karavA prAthanA che. prabuddha jainane Arthika sIMcana prabuddha jainanA sauMcAlana kAya mAM nIcenI rakame madada rUpe maLI che jene AbhAra svIkAra karavAmAM Ave che. 50] zrI amIcaMda khemacaMda zAha (temanA putra zrI zAntilAlanA lagnaprasaMge,) nAthurAma premI maMtrIe, muMbaI jaina yuvaka sudha . 445 DAbhInuM khIla ane jaine zrI, kulasiM'hajI DAbhInA khIle jaina samAja ane hiMdu samAjanA paraspara saMbaMdha paratve jaina samAjamAM tIvra vivAda ane carcA upasthita karela che. A praznanI vividha bAju prabuddha jainanA vAMcakAnA lakSamAM Ave e hetuthI tA. 15-1-49 nA aMkamAM be lekho pragaTa karavAmAM AvyA hatA ane e ja hetuthI tA. 23-1-49 nA rAja zrI me thebhaNa dharmIsthAnakamAM sthAnakavAsI jainenI-zrI phulasa hajI DAbhInA khIla aMge vicAraNA karavA mATe maLelI sabhAmAM prazruMkhasthAnethI zrI cImanalAla cakubhAI zAhe viveyana karyu hatu jene sakSipta sAra jena prakAzanA tA. 7-2-49nA a'kamAMthI ahiM sAbhAra uSkRta karavAmAM Ave che: jJAti bheda dura karanArU' bIla-Caste Distinction Removal Bill je muMbai dhArAsabhAmAM zrI phulasiMhajI khI. Da.bI taraphathI raju thayuM che te aMge carcA thAya e icchavA yogya che, parantu carcA karatA uzkerAi javu te yegya nathI. bIla raju karavA aMgenI zuM praNAlikA che te ApaNe sauthI pahelAM vicArIe. dhArAsabhAnA kAi paNa sabhya bIla raju karI zake che. koMgresa pakSanA kAi pazu sabhya kAi paNa bIla raju kare te rajI karatAM pahelAM temane kaoNMgresa pakSanI samati levI paDatI nathI. te ja mujaba A khIla kaoNMgresa pakSanA eka sabhya zrI DAbhI taraphathI rajI thayuM che e kharU, parantu tene kAMgresa pakSane TakA che ema mAnavu bhUlabhareluM che. bIla raju thayA bAda kAMgresa pakSa te para carcA kare che ane te khIlane TekA ApavA ke kema te niSNu ya kare che. A khIla-jJAtibheda dura karanArU'khIla-kaoNMgresa pakSa pAse hajI sudhI AvyuM nathI ema koMgresa pakSanA maMtrIne pUchatAM mate jANavA maLyu che; eTale A bIlane sarakAranA ke kaoNMgresa pakSane TekA che-ema vikalpa karI tenA para caNutara karavuM athavA te temanI TIkA karavI e vyAjakhI nathI. ATalI prAsagika carcA pachI have prastuta khIlanI vigatamAM utarIe. dhArAsabhAne sabhya dhArAzAstrI na hAya ane khIla dhaDe te keTaluM apUNu ane aspaSTa hAya tene A khIla eka Akhehuba namunA che. khIla dhaDavuM e dhArAzAstrI mATe paNu muzkelIbharyu che; e teA kAyadA ghaDavAmAM niSNAta hoya te ja khIla paDI zake ane tethI ja sarakAra taraphathI raju thatAM khIla kAyadAnA niSNuta ghaDavaiyA pAse ja ghaDAya che. jJAtibheda dUra karanArU khIla zrI DAbhIe dhaDayuM che tene uddeza zuM che te zrI DAbhI pAte jANatA haze ke kema te eka prazna che. prastuta khIlanA uddeza te pete samajatA hoya te paNa te uddeza khIlamAM barAbara spaSTa thate nathI. zrI DAbhIne A khIla rajI karavAnA uddeza e hevA jAie ke je je kAmamAM jJAtie -peTAjJAtio-hAya te A khIlathI dUra karavI ; parantu bIlamAM hindu zabdanI je vyAkhyA karavAmAM AvI che tethI ghaNI gerasamaja utpanna thAya tema che. prastuta khIla krAne lAgu paDe te nakkI karavA khIlamAM eka vyAkhyA ApavAmAM AvI che; tenA uddeza evA lAge che ke amuka dhamanA anuyAyIne te khIla lAgu paDaze. tema kahevAmAM musalamAna, yAhudI, pArasI, khrIstI ane zIkhAne bAda rAkhavAmAM AvyA che ane te sivAya hindu dharmoMmAM janmelA ane hindanI khIjI badhI vastIne A khIla lAgu paDaze ema kahevAnA Azaya che. A ehu'dI vyAkhyA che, kemake tene uddeza hiMndu dharmomAM jaina dharmanA samAveza karavAnA hoya tema lAge che A barAbara nathI. jaina dhama' saMskRti, siddhAnta ane paraMparAnI dRSTie hindu dhamathI taddana svataMtra ane purANA dhama che ane tethI tene hindu dhama'mAM samAveza karavA e yagya nathI; eTale A khIla jaitAne lAgu pADavu hAya / jenAne spaSTa ullekha prastuta khIlamAM karavA jarUrI che. jyAM hiMdamAM pravatatA kAi dharma ke dharmAMnA anuyAyIono ullekha karavAmAM Ave tyAM anya dharmAMnI peThe jaina dharma ane tenA anuyAyIonA spaSTa ullekh karavA eTaluM ja jetAne kahevAnuM che. AmAM kAcha
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 446 a. 15-2-9 ApaNe atyAra sudhI rASTravAda ja apanAvyuM che. ApaNe pArasIenI jema jude matAdhikAra mAgela nathI. ApaNe ApaNe rASTravAda cAlu rAkhIe ane jyAM gerasamaja ubhI thatI hoya tyAM jarA paNu AvezamAM AvyA vinA sarakAra pAse vyAjabI dalIle vaDe ApaNI sthiti spaSTa karIe. A mArge ApaNe cAlIe temAM ja jenenI mahattA ane unnati che. alagatAvAda nathI tema amuka kAyadAo jene lAgu na pADavA ema kahevAne paNa uddeza nathI, paNa kALAntare jana dharma ke jainanuM nAmanizAna bhUMsAI na jAya eTaluM ja jovAne uddeza che. hiMdu dharmamAM rahelI jJAtio ane peTAjJAnio dura thAya tenI sAthe janamAM rahelI jJAtio ane peTAjJAtie dura thAya tenI sAthe jene sahamata che, paraMtu jayAM dharmacaka vyAkhyA karavAmAM Ave tyAM jana dhamane svataMtra ane 25STa ullekha thavo joie e jananI mAMgaNI che. hindu dharma eTale vaidika dharma e sarvasAmAnya mAnyatA che. Arya saMskRtimAM hindu, jaina ane bauddha dharmanI saMskRtine samAveza thaI jAya che. paraMtu hindu dharmamAM anya koIne samAveza thato nathI. ATalI spaSTatA pachI sau koIne lAgaze ke dhArmika draSTie hindu dharma ane jaina dharma ane svataMtra ane alaga dharmo che. ' jJAti vidAraka bIla aMge ATalI carcA pachI jenee keTalIka mahatvanI bAbate samajavAnI jarUra rahe che. koI paNa bIla krAntikArI hoya ke ApaNuM rUDha thayelA vicArone anukuLa na hoya eTale AvezamAM AvI jaI game te dalIla karavI e jene mATe vyAjabI nathI. dAkhalA tarIke harijana maMdira praveza dhAre Abe athavA devadravya saMbaMdhI carcA upasthita thaI tyAre jaine e rajuAta karI ke prastuta dhArA jenene lAgu pADavA na joIe. A dalIla vyAjabI nathI ane AvI dalIla karIne jaine ke paNa dhArAmAMthI chaTakI zake e zakya nathI. jainAe e bhUlavuM na joie ke sAmAjika, Arthika ane kAyadAnI dRSTie jene hinduothI alaga na ja paDI zake; e dRSTie te jene hindu samAjanuM eka ane avibhAjya aMga che. dAkhalA tarIke sarakAra hinduone lAgu paDe agara hinduone lAbha maLe tevI koI saMsthA sthApe agara sakhAvata kare te tene lAbha zuM jene nathI levAnA ? huM mAnuM chuM ke jene tene cekasa lAbha uThAvaze. atyAre je hindu dharmazALAo che agara te hindu dhArmika saMsthAo che tene lAbha jene nathI uThAvatA ? uThAvI ja rahela che; te pachI jene hinduethI alaga che ema kema kahevAya ? AvI saMsthAone jeno lAbha uThAve che, eTaluM ja nahI paraMtu jene paNa sArvajanika saMsthAo ubhI kare che athavA sAvaM. janika saMsthAone madada kare che ane ema ja hovuM joIe. eTale ja janoe potAnuM sthAna spaSTa karavuM jarUrI che.. jyAM dhamanI vyAkhyA Ave agara dhAMsUcaka bAbata hoya tyAM hindu dharma ane jaina dharma taddana judA ane svataMtra che, paraMtu sAmAjika bAbatomAM jaine hinduothI alaga nathI. ApaNe sarakArane ATaluM ja kahevAnuM rahe che. dAkhalA tarIke lagnanI prathAmAM pheraphAra karanAra ke putrIone vArasAhaka ApanAra kAyade ghaDAya che te hinduone lAgu paDe tema janone paNa lAgu paDe te sAme janone vAMdho na hoI zake. dareka sAmAjIka kAyado kAI samAjane lAgu karo ke nahi te tenA guNadoSa upara AdhAra che. dhama sAthe tene koI saMbaMdha nathI. hinduone lAgu pADavAnA kAyadA viSe paNa keTalAka hinduone virodha rahe che tema teja kAyadAo jainene lAgu paDe tyAre paNa keTalAMkano virodha raheze, paraMtu tethI ame jena chIe ane jaina dharma hindu dharmathI svataMtra che mATe amuka kAyado jainene lAgu na pADI zakAya e dalIda vajuda vinAnI che. AzA che ke ATalI vigatavAra spaSTatA pachI jaina kharI vastu samajaze ane koI paNa vastu ApaNA rUDha vicArone na rUcatI hoya teTalA mATe jaine alagavAda ubhe nahI kare, eTaluM ja nahI paraMtu alagavAdanA vicArane anumodana paNa nahI Ape. - ( e ja prasaMge e sabhA zarU thavA pahelAM paM. munizrI punamacaMdajI ane munizrI DuMgarazI svAmIe paNa Aja prazna upara keTaluMka vivecana karyuM hatuM temAMne upayogI bhAga "jaina prakAza " mAMthA' udhUta karIne nIce ApavAmAM Ave che ane have pachI paNa A viSayane sparzatA lekhe tema ja carcApatro prabuddha jainamAM . pragaTa karavAmAM Avaze. . taMtrI) bIlamAM hindu zabdanI je vyAkhyA karavAmAM AvI che temAM IsAI, pArasI, yahudI, musalamAna ane zIkha sivAya hindu dharmamAM janmelA ane hindu dharma pALanArA badhA hinduone samAveza karavAmAM Avela che; A mujaba janone paNa hindu dharmamAM samAveza karavAmAM Avela che te yogya nathI; jaina dhama e hindu dharmanuM aMga nathI, paraMtu taddana svataMtra ane pUrANa dharma che, te ghaNI rIte puravAra thaI zake tema che. sauthI pratham hindu dharmamAM cha dazane batAvavAmAM AvyA che; temAM jaina ane bauddha darazanane samAveza thato nathI; e ja batAve che ke jaina ane bauddha dharmo hindu dharmathI saMskRti, paraMparA ane praNAlikAnI dRSTie tadana svataMtra dharma che. vartamAne hindu zabda je arthamAM pracalita che tene artha vaidika dha thAya che. eTale e artha mujaba hindu dharmamAM jaina dharmanA samAveza na thaI zake, hindu zabdano artha Arya saMskRti thatuM hoya te te Arya saMskRtimAM jene samAveza thAya; Arya saMskRti e hindu, jaina ane bauddha dharmanA triveNI saMgamathI banelI saMskRti che; eTale uparokta bIlamAM hindu zabdane badale Aye, zabda vAparavAmAM AvyuM hota te jainane temAM samAveza thaI zakata. hindu, jaina ane bauddha dharmo AtmA-paramAtmAnA svarUpa saMbaMdhamAM mukhyatve judA paDe che. paramAtmAne kartA tarIke hindu dhama mAne che, jyAre jaina ane bauddha dharma tema mAnatA nathI. jaina dharma bhagavAna RSabhadevanA samayathI astitva dharAve che ane .. e rIte jaina dharma purANo dharma che. hindu dharmanI saMskRti brAhmaNa ke vaidika saMskRti nAme oLakhAya che, jyAre jana ane bauddha dharmanI saMskRti zramaNa saMrakRti nAme oLakhAya che. Ama aneka rIte jaina dharma e hindu dharmathI taddana svataMtra ane purANuM dhama' tarIke puravAra thaI zake tema che. jaina zabda jJAti vAcaka zabda paNa nathI; jemAM vANiyA, brAhmaNa, rajaputa, vagere aneka jJAtinA anuyAyIo che. jaina dharmamAM thaI gayela mAdhava muni e brAhmaNa, hatA ane temaNe jaina dharmanI vRddhi athe' sArI jahemata uThAvI hatI; jAya ke mana paNa jaina sAdhu thAya che. jaina dharmamAM brAhmaNa, kSatrIya, vaizya, zudra ane harijana suddhAM thaI gayA che. A rIte jainazabda e jJAtivAcaka - zabda nathI. jaina zabdamAM jJAtibheda ke saMkucitatAne sthAna paNa nathI. paraMtu tenA anuyAyIoe jaina dharmane saMkucita banAvI dIdhe che. jana dharmanAM pALanArAoe pararapara dhamanA dharaNe vyavahAra rAkhe nahI ane vyAvahArika bAbata mAM jJAtinA ane ucanIcanA bhedabhAva cAlu rAkhyo; tenA pariNAme jaina dharma saMkucita banI gaye che. paraMtu atyAre samaya AvI gayuM che ke jaina dharma ane jaina saMskRtine ApaNI TakAvI rAkhavI haze te jJAtibhedanI divAlo ApaNe jamInadosta karavI paDaze ane parasparanA matabheda bhUlI jaine saMgaThThIta banavuM paDaze. saMgaThThIta banIne ja jaina samAja uparAuparI AvatA AkramaNano sAmano karI zakaze.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-2-49 prabuddha jaina kenTakIne dInabaMdhu na hi kalyANakRt kazcid hurgatiM tAta gacchati / amerikAmAM prasidhdha thatA "dhI seTaraDe ivanIMga pesTa" nAmanA sAmAyikamAM pragaTa thayelA lekha uparathI tirdharanA taMtrI zrI gaTulAla gopIbhAI dhue taiyAra karelo nIce lekha tirdharamAM be hatAthI pragaTa thayo hato te prabuddha jainanA vAMcake mATe ahiM AbhAra udhUta karavAmAM Ave che. AvI ja zradhdhAthI dayA ane paropakAranAM jIvanabhara kAryo karanAra vyakitaonAM jaina samAjanA itihAsamAMthI chuTAchavAyAM, dRSTAnta jarUra maLe tema che, paNa AjanA jaina samAjamAM AvI zradhdhA ane A prakAranI samAjasevAnI avirata tapasva lupta thaI hoya ema lAge che. Aje te koI paNa abhipreta sAmAjika kArya viSe eka ja prakAranA khyAlanI ane rUDhinI jaDa jaina samAjanA mAnasamAM beThelI jovAmAM Ave che. saMsthAnI sthApanA, meTuM bhaMDoLa, tenA vyAjamAMthI saMsthAnuM saMcAlana, bAlIzAna makAne ane game teTaluM bhaMDoLa hoya te paNa phaMDa mATe cAlu bhikSA, saMsthA ane tenA aMgaupAMga sAthe nAma joDavAne lagatA cAlu vyApAra ane uchANI- AjanI jaina saMsthAonuM ane saMcAlakone mAnasanuM svarUpa che. dilanuM darda, antaranI karUNA ane AmAnAM ullAsamAMthI ubhI thatI sevAvRtti ane sevA pravRtti kevI hoya che te kenTInA dInabaMdhu jena vegela ane tenI patnI mAga virAiTanI nIcenI puruSa chavanathAmAMthI ApaNane jovA jANavA maLe che. paramAnaMda yunAITeDa sTeTasanA pUrva bhAgamAM kenTI nAmanuM eka sthAna temane maLI gayuM. A bahuja subhAgI saMga banI gayuM kAraNa che temAM pAsanA pradezamAM dhI gelilayana caDhaH rAma' temanI pAse mUDImAM mAtra vIsa Dolaja hatA. A pradezanA nAmanuM eka bALakanuM graha che. A graha amerikAmAM eka agatyanI kuTuMbomAM, zALAomAM agara khullA medAnamAM upAsanA tathA prArthanA ane upadezanuM kArya karate phAjala paDatA samayamAM jona a asAmAnya saMsthA che. koI devaLa ke rAjya taraphathI ke jaMgalanAM lAkaDAM kApate, tene barAbara ghaTIlA banAvate ane ema khAnagI rIte ekaThA karAyelA phaMDanI ene madada nathI. enA saMcA karIne pitAnA nAnakaDA gharane barAbara sArUM chApare teNe banAvyuM lakoe loko pAse kadI eka paisAnI paNa Tela nAMkhI nathI. ane eka vadhArAne oraDe paNa bAMdhyuM. dharmopadezaka tarIkenA e gRha mAtra paramAtmA uparanI avicaLa UMDI zradhdhAnA pAyA zikSaNa uparAnta vegele dAkatarI vidyAnuM paNa DuM ghaNuM zikSaNa upara sthApita thayuM che. vIsa varSanA eka dharmopadezaka ane lIdhuM hatuM. tethI parvatanA A pradezanA vatanIone aneka samaye tenI patnInA daDha nizcaya ane paropakArI tathA janasevAnI vRttine e sAro madadagAra thaI zakaze ane e lokone vizvAsa pariNAme A gRha uddabhavyuM che. "vaNamAgyA" ane tyajAyelAM meLavI zakaze. rakhaDatAM nirAdhAra bALakonI saMbhALa ane uchera mATe A graha che. A kAmanA badalAmAM tene kAMI vetana ke pasA maLatA na hatA. Aja jena vegela ane tenI patnI mArga verAITa dasa ma nathI * izvarapIthe e kAma karye jatA hatA. tenA parvatavAsIo tene paMdara varSa sudhInAM sukhI taMdurasta AnaMdI pAMsaTha bALakanAM mAtA khorAka, prathamanA thaDA varSa sudhI, pUro pADatA hatA. kaI jAte pitA banyAM che. A badhAM bALako mATe AvatI kAlanA kherAkanuM Avate baTATAne ke ghera daLelA ghauMnA leTane kathaLe mUkI jatuM. zuM thaze tenI A saMcAlakone kAMI khabara na hoya evI sthiti dhara AgaLa pati patnIe eka bagIce banAvyA hatA, emanI traNa varSanI dIkarI gleDIsa A khullA Arogya pradezamAM sArI taMdurasta anekavAra utpanna thavA chatAM A gRha cAle che. A graha jevA thaI ane pAsenA ilIIsa prAMtamAMnA keTalAka mitre temane mATe AvanArA jyAre pUche che ke AnuM kharca zI rIte-zAmAMthI-nabhe DAM kapaDAM vakhato vakhata mokalatA. pitAnA lagabhaga udhADa jevA che tyAre gela eTaleja javAba Ape che ke "koI agamya rIte pharatA pADozIone vegela A kapaDAmAMthI DAM Apate hate. bhagavAna A nabhAve che." janane lAgyuM ke A lekanAM AdhyAtmika jIvana unnata karavAnA A gRhamAMnAM keTalAMka bALake khUna karavA mATe janmaTIpa kAryamAM pote madadagAra thatA hatA. teja arasAmAM tenA makAnathI pAmelAM bhAlApanAM saMtAna che, e parvatanA pradezamAM anekavAra TaMTA, pacIsa mAIla dUranA pradezamAM kAMIka sTaMTe thaye ane baMdUko ekabakheDA thAya che temAM mAryA gayelAM strI purUSenAM mAbApa viheNAM bIjA pratye calAvavAmAM AvI. A mArAmArIne pariNAme A keTalAMka bALake che, pitAnAM mAbApu gAMDAM hovAne lIdhe nirAdhAra daMpatInA AkhA bhaviSyanA jIvane navuM svarUpa prApta karyuM". banelAM keTalAMka bALake che. evAM gAMDAM mAbApanAM saMtAnone bIjA pitAnI dIkarInuM ziyaLa bhraSTa thavAthI krodhAyamAna thayelA kaI bALAzramo saMdharatA nathI. keTakInI adAlate taraphathI keTalAMka eka mANase eka yuvAnane goLIthI vIMdhI nAkhe. kamanasIbe kharA rakhaDatAM nirAdhAra bALako A gRhamAM mokalavAmAM AvyAM che. jAhera gunegArane badale eka nirdoSa mANasa mAryo gayo. khare gunegAra prajAnA karanA paisAmAMthI sarakArI tIjorImAMthI eka pAI paNa A . pAdarI vegela pAse AvyuM ane e yuvatIthI thayelA pitAnA putra bALakonA kharca mATe gela letA nathI. A gRhane kaI saMsthA lagna karyA sivAya janmelA) ne tenA gRhamAM Azaro ApavAnI na banAvatAM mAtra eka gRha-kuTuMba ghara-jevuM rAkhavAne gelane vinaMti karI. eNe sAMbhaLyuM hatuM ke e bALakane mArI nAkhavAna khAsa Agraha che. jyAre jyAre kaMI navuM bALaka A gRhamAM irAdAthI te yuvatI bALakanI saMbhALa letI na hatI. vegela ane lAvavAmAM Ave che, tyAre vegela mAthuM dhUNAve che, gRhanI e mANasa mAile sudhI parvatanA pradezamAM cAlatA gayA, e khUba gIradI tarapha dhyAna dore che ane e badhAne rAjanuM bAInA ghara pAse AvyA tyAre pAchale raste jhADImAM chupAtA khAvAnuM pUrU pADavAnA ati muzkela kAmanI vigata rajU chupAtA AgaLa vadhyA. sumAgye yuvatIne pitA dharamAM na hatA kare che, paraMtu chevaTe, dareka vakhata, e nirAdhAra bALakane Azraya pelA mANasane joI yuvatIe khUba dhamAM AvI jaI gALe ApI khAvApIvAnI, kapaDAM ane zikSaNanI vyavasthA kare che. dIdhI. eka gaMdI pathArImAM bagaDeluM dUdha bharelI sIsI pAse patnIne vegela kahe che " Ane ApaNe na rAkhIe te e bicArA paDelI evI sthitimAM bALaka paDayuM hatuM. jone jyAre tene lA bALakanI zI vale thAya?" nirAdhAra anAtha bALakanuM hasatuM vadana javAnI mAgaNI karI tyAre bahu khurIthI teNe bALaka tene jaI patnI paNa bALakane gRhamAM svIkArI le che. sepI dIdhuM. jena e adhabhUkhyA bALakane ghera lAvyo. AgaLa zikAgonI " bAibala" saMsthAmAMthI zikSaNa laI parvatanA jatAM bALakanuM je gRha thayuM tenuM A paheluM bALaka hatuM. A pradezanA kuTuMbamAM khristI dharmanA kAI paMtha ke vADAne A pachI gharabAra vinAnAM, nirAdhAra ane vaNamAMgyAM khyAla rAkhyA sivAya pracAra ane sadupayoga karavAnA puNya bALake eka pachI eka A gRhamAM mokalavAmAM AvyA. e kAma mATe A patipatnI AvyAM tyAre gRha. sthApavAne temane pitA pitAnAM traNa bALake--be pAMca ane sAtavarSanAM-laI saheja paNa khyAla na hatA. sadbhAgye sApha karelI A traNa ekara AvyuM. chokarAnI mA gharane Aga lagADI koI sAthe bhAga jamIna ane kebina jevuM nAnuM makAna mAsika dasa DolarathI bhADe ke gaI hatI. vAgelanI patnIe e traNa bALakone Azaro Apyo.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ (c) 44 zuddha jaina eka bApe gAMDapaNanA AvezamAM potAnI patnInuM khUna karyuM. ane pachI jAte ApadhAta karyAM. mAtApitAvihoNuAM ke bALakAne tene pitAnA gAMDapaNane kAraNe, kAI bALazrame AzareA mApyA nahi. A paraMgajI daMpatIe emane Azraya ApyA. jaMgalamAMthI lAkaDAM kApI lAvI potAnA dharane vaLI eka navA eraDA jAMne umeryAM. emanA kuTuMbamAM have sAta mAsa thayAM. eka vakhate e pradezanA nirjana bhAgamAM pAMca varSanuM eka bALaka lagabhaga nivastra jevu, hukArane ApelA khArAkamAMthI vINI khAtu jovAmAM mALyu. koi apariNIta bALAe peAtAnA A bALakane rajhaLatuM mUkayuM hatuM. te sthaLanI adAlatanA nyAyadhIzane A bALakanuM zuM karavu te sajhayu nahi. chevaTe vegelanA gRhamAM tene mokalI ApyuM. A bALakanA AvyA pachI e dayALu parApakArI dapatIe kenTakInA pradezanAM nirAdhAra anAtha bALakAne AzareA ApI temane ucheravAnA kAya te peAtAnu jIvanakArya gaNavAnA nizcaya karyAM. jAtanA jonane te khAtarI hatI ke teNe je A kAya. mAthe lIdhu hatu te RzvarI preraNAnusAra hatuM. paraMtu e kAmane pahoMcI vaLavA mATe tenI pAse kAMI Arthi ka sAdhana na hatuM. potAnA nAnA dharanI najIkamAM sADatrIsa ekara jeTalI chUTI jamIna hatI. jamInanA mAlika pAse teNe e vecAtI mAMgI. mAlika jamInanI kiM'maMta harAvI nakkI karI tyAre teNe eka DaoNlara mAlikane ApyA. ane kahyuM ke ' mArI pAse atyAre ATalI ja mUDI che, paNa 'cha mAsamAM huM tamArI jamInanI kiMmata pUrI bharI daiza. pUrA paisA na bharI dauM te me jeTalA paisA bharyA hoya te jAya ane tame jamIna pAchI meLavI zako.' ' A pramANe vyavasthA karI jamIna meLavI. jaMgalanAM jhADa kApI jone navuM makAna bAMdhavAnuM zarU karyu. cha mAsamAM e divasa bAkI hatA tyAre mAlikanA chayAsI Delara devA hatA ane e nALuAM kayAMthI ane krama meLavavAM tenAM kAMI sUjha paDatI na hatI. jona kahe che. " te divase huM mArA khaccara para besIne je zaheramAMthI amArI TapAla AvatI hatI tyAM gaye. Akhe raste me prAthanA karyAM karI, TapAla AphisamAM mArA nAmanA eka kAgaLa AvIne paDayA. jemsa, Dabalyu. brAuare ( mIzIgana gAmathI ) ekasesa Dalarane ceka A kAgaLamAM bIDayeA hateA. A mAsane hu nAme paNa oLakhatA na hatA. A pachI mArU kAma bhagavAna upara zraddhA rAkhI AgaLa dhapAvye javAnA me' dRDha nizcaya karyAM.'' tA. 15-2-49 1 peAtAnA khaccarane eka nAnA gADA sAthe joDI kAdava khUMdate e AgaLa zahera tarapha cAlye. traNa mAlane atare tene eka kheDUte hAMka mArI " me'traNa Thukara hamaNAM ja mAM.. che. tamArA gRhanAM bALakAne khArAka mATe emAMnu eka mAre ApavuM che." theADe dUra gayA pachI eka bAie DAM bharelA eka TApalA ane baTATAne kAcaLe jonane ApyuM. zaheranI najIka pahoMcyA tyAre te sthaLanA devaLanI pAsenA rahevAsIe gaye aThavADIe bhegAM karelAM nANAMne vIsa DelaranA ceka tenA hAyamAM mUkayA. jone ghera AvIne kahyuM, 9 bhagavAna ApaNane pratyakSa madada karI rahyA che enA AthI vadhAre majabuta pUrAvA bIjo kaceA hAi zake ?" 1939nA julAInI 13mI tArIkhe brukasa bAibala zALAnI eka bAi-josakAIna zAkhyuMnIyara--mA gRhanA kA'mAM joDAi. A vakhate te gRhamAM bAra bALakI hatAM. potAnA A gRhanA saMcAlana ane vyavasthAnI bAbatamAM jonanA vicAra bIjI. AvI sasthAo karatAM jUdA ja prakAranA hatA, gRhanA nibhAva mATe kAi sa cAlake koI pAse nANAMnI madada mAMgavI nahi, je bALaka emAM dAkhala thAya te,kuTu'bIjana tarIke gaNAya ane aDhAra varSanuM thAya tyAM sukI tene Azraya uchera tathA zikSaNa maLe, ane kAi paNa bALakane bahAra dattaka tarIke ApavuM nahi e jonane soMkalpa hatA. . A gRhanA najIkanAM kAi sthaLe zALA nahAvAthI jonanI patnI ane josaphAina zAkhyuMnIyara je bALako zALAmAM javAnI uMmaranAM hatAM temane zikSaNa ApavAnuM kAma karatAM hatAM. jena jagalanAM jhADa kApI AjubAjunI jamIna sApha karavAnuM kAma karatA hatA. paraMtu e samaya daramiyAna ghaNI vakhata e daMpatIne zaMkA thatI hatI ke A je bhAre sAhasa temaNe Ayu" che te -AgaLa kavI rIte nibhAvAze. eka skravAre te evuM banyuM ke temane khabara paDI ke have mAtra eka TaMka jeTaluM ja khAvAnuM rahyuM hatuM. gRhanAM bALakAne peAtAnI pAse khelAvI jone kahyuM " juo, huM Aje bahAra jAu chuM. AvuM te daramiyAna tame .. bhagavAnanI prAthanA karo ke AvatI kAlanA khAvAne mATe kAMi vyavasthA kare" kAma khIjAM dasa bALako Azraya mATe mAgaNI karI rahyA hatAM eTale jone paDeAzIonI pAse theDI madadanI mAMgaNI karI. makAnamAM eka jamavAnA ane suvAnA oraDAnI khAsa jarUra hatI. A mATe majUrane je rojI ApavI paDe te mATenA jonanA ceka thoDA samaya pUratA zIkAravAnuM che meTA zrImata vepArIoe kabUla kayu. jyAre jonane ene mATe paisA maLI rahe tyAre e pAchA vepArIone bharI de evI geDavaNu karavAmAM AvI. e varSe jone chara000 phITa imAratI lAkaDuM kApyu ane, 32000 rITa lAkaDuM pelA paisA cUkavavA mATe vecI dIdhuM. bAkInuM lAkaDu eNe makAnanA dharelA vadhArA mATe pUratuM hatuM. jonanI sAthe dhama zikSaNa kAlejamAM bhaNatA sadgAdhyAyIo jee mIzigana ane ilinoisa paragaNAmAM pAdarInuM kAma karatA hatA temanA devaLamAM AvanAra opurUSo taraphathI ane kenTakanAM keTalAMka mANasA, taraphathI theDA nANAM jonane bheTa maLyA. pahelAM varSanI Akhare A daMpatInA gRhamAM khAvIsa bALako hatAM ane keTalAMye hajI Azraya mAgI rahyAM hatAM. bIjA keTalAka evA banAva banyA ke jevI jAnanI dRDha mAnyatA thaI ke uMDI ane sAcI zraddhA hAya te game tevAM bhAre saMkaTane sAmaneA karI zakAya che. emanA gRnI pAse 200 ekara jamInanuM khetara hajAra DeAlare tenA mAlike vecavA kADhyuM. ' paNa ATalAM khAM nANAM kADhavAnu jona mATe te azakaya hatuM-ate hacha tA medInAM ane bIjA bila cUkavavAnAM bAkI hatAM. bhagavAna phAina kai rIte jarUra madada karaze ja evI zraddhAthI jene pelA khetaranA mAlikanI pAse evI darakhAsta baju karI ke, pete tajavIja karIne paisA meLave teTalA divasa A vecavAnu mulatavI rAkhavu, the DA divasa pachI senTa luMnI eka khAi misisa hUMDa jenu nAma paNa jone kadI sAMbhaLyuM na hatuM --je mRtyu pAmI tI-peAtAnI milakatamAMthI eka hajAra DeAkSara A gRhane akSIsa ApavAnuM' lakhatI. gai. hatI. vadhumAgelI kaMda nahiM pelI A akSIsa kharI rIte te e khetaranI kiMmata karatAM paNa vadhAre ki matanI nivaDI, kAraNa ke jone e khetaramAMnA jhADa kApIne te imAratI lAkaDAM vecIne traNa huMjAra DaoNlara upajAvyA. bIjI eka makAna bAMdhavA jeTaluM imAratI lAkaDuM' tene maLI rahyuM. ane pachI e khetara vecI nAMkhI bIjI jamIna kharIdI `A navI jemInanI kiMmata atyAre cAra hajAra Dolara gaNAya che. A pachI e daMpatInA gRhanI hakIkata dezamAM ThekANe ThekANe phelAtI' gai. jona jyAre 1 jyAre khAsa aArthika muzkelImAM AvI paDe tyAre ja tene aNuciMtavI madada maLI rahetI. kAi vakhata nANAMnA rUpamAM, kei vakhata majurI agara makAnanI dekharekha rAjanAra ijaneranA rUpamAM, kAi . .vakhata anAja, zAkabhAjI ke phaLanA TopalAnA rUpamAM, paraMtu jone - pAte kadI paNa kAi pAse eka pAInA paNu dAnanI mAgaNI karI na hatI. apUrNa yu. gaTTulAla gA. zrI muMbai jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzakaH zrI. maNilAla mAkamacada zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraGgasthAna : sUrya'kAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai, 2
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jena yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra ra. na. bI 4ra66. prabuddha jaina taMtrI: maNilAla makamacaMda zAha varSa : 10 make : 1 muMbaI: 1 mArca 1949 maMgaLavAra vArSika lavAjama rUpiyA 4 3 alI amArI mahatvAkakSAM naka vijJAne upajAvelA upara saradAra vallabha- ja Adarza grAma vidyApITha : vallabha vidyAnagara mAtra gujarAtamAM ja nahi paNa hindabharamAM ajoDa gaNAya evA grAmajIvananI mahAna pragazALA samAM saMskAra-kendra vadalabha vidyAnagarane zilAropaNa vidhi tAjetaramAM, rASTrapitAnA sarakAra-vArasa 5. neharUe karyo tyAre e saMsthAnA eka agraNI sarjaka ane puraNa zrI bhAilAlabhAI paTele vaDA pradhAnanuM svAgata karatuM je pravacana kareluM emAM vidyAnagarane jhINavaTabharyo paricaya maLato hovAthI ahiM nIce pragaTa karavAmAM Ave che. vallabha vidyAnagaranA AMgaNe ApanuM svAgata karatAM huM udyoganuM vikendrIkaraNa AnaMda ane gaurava anubhavuM chuM. amArA pramukha saradAra vallabha- A amArI pravRttio che. ApaNu purANa grAmajIvananAM badhAja bhAI paTela rAjakAya te aMge bIje kaze gUMthAyA hovAthI Aje zubha lakSaNo AjanA yugamAM pharIthI pragaTAvavAM evI amArI mahatvAkakSAM ApanuM svAgata karavAnuM sadabhAgya mane prApta thayuM che. che. Adhunika vijJAne upajAvelA sAdhanane upayoga karIne grAmadezanA garIba kheDUtanI unnati karavA upara saradAra vallabha- jIvanane uMcu lAvavA ame yatna karIzuM. Adhunika sukha sagavaDanAM bhAi paTele anekavAra bhAra mUkyo che. Aje Apa je juo cho te badhAM sAdhane jevAM ke, davAkhAnAM, vyAyAmazALAo, rastAo, jAhera badhIya amArI pravRttionI preraNA emanI A aMtarecchAmAMthI ja bagIcAo, ramatagamatanAM medAne ne vizrAnsisthAne paNa ahIMnA amane maLI che. ApaNuM rASTra jIvananI sarvAgINa punardhaTanA karavAnI rahevAsIone ApavAnI ame AzA sevIe chIe. grAmodyogane kaI paNa janAmAM gAmaDAMne Arthika sAmAjika ane saMskArika vadhAre kAryakSama banAvavA mATe, sastI ane pUratI vIjaLIzakti vikAsa sAdhI zake evI grAmodhdhAranI yojanA te avazya hovI pUrI pADavAnI, tema ja ene aMge jarUrI yaMtra banAvIne lokone joIe. vallabha vidyAnagara eka Adarza gAma bane ane A carotara pUrAM pADavAnI amArI umeda che. Ama karavAmAM udyoganuM vikendrIpradezamAM sAmedhdhArane sparzatA aneka praznane ukela karatI eka karaNa karavAnI ja amArI nema che. ame mAnIe chIe ke ethI mahAna prayogazALA bane evI amArI AkAMkSA che. jaththAbaMdha utpAdana karatI AjanI vaijJAnika padhdhationAM aniSTa caretara grAmoddhAra sahakArI maMDaLI limiTeDanI sthApanA e pariNAme paNa nivArI zakAze. amArUM A dizAmAM prAraMnmanuM kArya che. e maMDaLadvArA ame cArUtara vidyAmaMDaLa gAmaDAMnI punaHracanA karavA icchIe chIe. A pradezanAM gAmaDAMne A hetu siddha karavAnA amArA prayatnanA prArambhamAM ja veTara varkasa, DeIneja, IlekaTrIsITI vagerene lAbha maLe evI amane lAgyuM ke nagaramAM prathame kakSAnI keLavaNI saMsthAo paNa yojanAo ame hAtha dharIe chIe. cha eka gAmomAM te ame hovI joIe. bA maMDaLa dvArA cAlatI vaijJAnika ane ijanerI amArI A yojanAone amalamAM mukavI paNa zarU karI che. A kAlejo amane amArI A pravRttiomAM khUba upayogI thaI paDaze. gAmaDAnI mApaNI thaI gaI che. janAnA nakazA ane aDasaTTA eTaluM ja nahi. paNa ApaNA yuvAno ane yuvatIone paNa e taiyAra thaI rahyA che. sarakAranI maMjurInI ja rAha jovAya che. ghaNI sundara rIte tAlIma ApI emanA bhAvi vikAsamAM mahattvano jarUriyAtomAM svAvalaMbana phALo Apaze. cArUtara vidhAmaMDaLa ahIMnI keLavaNInI saMsthAo nagaramAM IMTa ane cunAnA amArA pitAnA ja bhaThThA che. saMbhALe che. A maMDaLane hetu prAthamika, mAdhyamika temaja ucca bAMdhakAma mATe joItAM IMTa cune ame temAMthI ja upajAvI laie zikSaNanI sagavaDa ApavAno temaja keLavaNInAM badhAM kSetramAM chIe, lAkaDAM vaheravAnuM kArakhAnuM paNa ahIM che. ekaThAM, bArIbAraNuM, auSadhIzAstra ane yaMtravidyAmAM paNa zikSaNanI tema saMze dhananI temaja dareka jAtanuM pharnIcara paNa ame ahIM ja banAvI laIe pUratI sagavaDe ApavAno che. chIe. mijAgarAM, sTopasa, AMkaDIo, khetIvADInAM ojAro-A vAlmaya ane vijJAna huM badhuM paNa ame amArA kArakhAnAmAM ane phAunDrImAM banAvI laie be varSa jeTalA TuMkA samayamAM paNa lAkha rUpiyAnuM jemAM chIe. A pradezanA kheDUtone jenI bahu jarUra che te sImenTanA naLa ' ' kharca thayuM che evI aneka upayogI pravRttio ame zarU karI paNa nagaranI rImenTapAIpa phekaTarImAM taiyAra karI temane pUrA pADIe zakyA chIe 1947 nA junathI zarU thayelA viThThalabhAI paTela chIe. vIsa ekara jamInamAM pANI ApI zakAya eTalA naLa mahAvidyAlayamAM vijJAna ane vADamayanA ema. e. ane ema. ekaja divasamAM amArA kArakhAnAmAM taiyAra thAya che. vadhu anAja esa. sI. sudhInA vargo zarU thayA che. Aje emAM 700 vidyArthI ugADavAnI pravRttine jhaDapI banAvI zakAya eTalA mATe ame eka abhyAsa kare che. sIvIla, mIkenIkala ane ilekaTrIkala enAyanavIna jAtanA khAtarano prayoga paNa karI rahyA chIe. e khAtara rIMganuM zikSaNa ApavAne 1838 nA junathI zarU kareluM biralA khUba sastu ane sarasa bane te mATe prayoga karIe chIe. keTa vizvakarmA mahAvidyAlaya DIgrI temaja DIplomAnA abhyAsakramanuM lIka jagupta davAo ane bIjA auSadhe paNa ame utpanna karI zikSaNa Ape che. Aje ijanerI kolejanA prathama varSamAM 200 ' rahyA chIe. * vidhArthIo abhyAsa kare che. enuM makAna 1500 vidyArthIone
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 450 prabuddha jaina tA. 1-3-49 -- -- samAveza karavAnuM dayAnamAM rAkhIne ja bAMdhavAmAM AvyuM che. zrI ghanazyAmadAsajI biralAe tathA biralA ejyukezana TrasTa, A vizvakarmA mahAvidyAlayanA makAna mATe temaja tenI sAdhanasAmagrI mATe pacIsa lAkha rUpiyA kharyA che tene mATe ame temanA AbhArI chIe. kAmasI koleja, komarsa koleja temaja meDIkala koleja paNa ahIM A sthApavAne ame vicAra karyo che. amArI ja pADozamAM saradArazrInI doravaNIthI cAlatI kRSigaMvidhA bhavananI saMsthA eka khetIvAhInI keleja calAve che ane prANIyogazAstra tema ja vanavijJAnanAM mahAvidyAlaya keDA ja samayamAM zarU karavAnI AzA rAkhe che. Adarza grAmavidyApITha Ama ANaMda ghaNI ja varita gatie mahatvanuM keLavaNInuM dhAma banatuM jAya che. Aje amArA mahAvidyAlayanA dhaNuMkharA adhyApako ane vidyArthIo ahIM ja vasavATa kare che. saradAra valabhabhAI paTela, leDa ane leDI mAunTabeTana ane sujJa keLavaNIkAnA AzIrvAdathI amAruM maMDaLa eka zikSaNa ApatuM vasati gRhayukta vidyApITha sthApavA mAMge che. takSazilA ane nAlaMdAnAM vidyApIThanAM A jamAnAne anukuLa saMgIna ane udAtta dharaNe para e vidyApIThanI racanA ame karIzuM. vaLI ekasapharDa ane kembrIjanI vidyApIThenA adyatanuM aMgamAMthI paNa AjanA yugane anukuLa ane svataMtra bhAratanA AtmAne puSya evA zAne paNa A vidyApIThanA ghaDataramAM ame svIkArIzuM. vallabhavidyAnagaranuM A vidyApITha sahakAra ane svAzrayanA siddhAMta para racAyeluM eka Adarza grAmavidyApITha banaze. amArI A saMsthAone mULa hetu te grAma-jIvanane saMskRta karavAne, ane hajI e gAmaDAmAM jIvaMta che evA bhAratIya saMskAra ane praNAlIone punarUddhAra karavAne che. bIjI rIte kahIe to zAMtipriya, saMtuSTa ane samRddha hindanI grAmasaMskRtinuM pUjya bApujInuM sukha, amArA namra prayAsethI, sAkSAtkAra karavAne ame prayatna karIe chIe. vidyApIThanuM nagara AdarzanI siddhi mATenA amArA A prayAsamAM A pradezanA leke dilanA umaLakAthI sahakAra Ape che, enuM ekaja javalaMta udAharaNuM A che, emanI AjIvikAnuM eka mAtra sAdhana gaNAya evI emanI jamInamAMthI 6 00 ekara jeTalI jamIna meLo manathI emaNe amane ApI dIdhI che. A sthaLanI pasaMdagI karavAnA kAraNune ahIM nirdeza kare 5 dhArIe chIe. sva. vIThThalabhAI paTela ane saradAra vallabhabhAI paTelanI janmabhUmi karamasada devAthI A pravRttio mATe ame temanI caraNarajathI pavitra thayelI A bhUmine amArA kAryakSetra tarIke pasaMda karI che. A sthaLe vallabha vidyAnagara nAmanA adhatana grAmanI racanA karavAnI che, ane e nagara vidyApIThanuM nagara banI rahe evI amArI nema che. kemake te dvArA ja amArA A badhA AdarzanI siddhi prApta karavAnI AzA ame sevIe chIe. ame to mAnIe chIe ke samasta saMsAramAM vyApI rahelI arAjakatAne TALavAne sauthI uttama ane eka mAtra upAya pUjya mahAtmAjIe nideze racanAtmaka kAryakrama che. ahIM A ja dIna. ajJAna, bhalabheLA grAmajanone tema ja kAryakaronI ugatI peDhIne khAsa racanAtmaka kAryakramanA lAbha kema meLavI zakAya che te ame zIkhavIzuM. ektAnI pratiSThA mATe AvI rIte vallabhavidyAnagara vidyAnuM dhAma bane, zubha ane nirdoSa jIvana jIvatAM zIkhave evuM udAta gnikSaNanuM kendra bane, vizvavasalyanI bhAvanAthI e prANita thaI uThe ne enI saurabha samasta vizvamAM prasare e divase jovAne ame ukaThA rAkhIe chIe. ane amane te AzA che ja ke valabhavidyAnagara A mahad kArya karIne, ApaNuM bhArata varSamAM pravartamAna paraspara virodhI vicArasaraNIomAMthI parama ekatAnI pratiSThA karaze. ApanA varada rahe AvA nagaranuM zilAropaNa thavAnuM che e amArUM moTuM subhAgya che. mArA sahayogIo ane vallabha vidyAnagaranAM anya kAryakarAvatI huM Apane punaH umaLakAbharyo AvakAra ApuM chuM ane vallabha vidyAnagaranuM zilAropaNa karavAne vinaMti karUM chuM. keTalAka samAcAra ane nedha ahiMsaka jainenuM kartavya che. rAjendraprasAde "jaina jagata', dvArA jaina samAjane tA. 24-1-49 nA roja nIce mujaba saMdeza Apyo che - jaina dharme saMsArane ahiMsAnI dIkSA ApI che. ahiMsAne jaina dharme tyAM sudhI pahoMcADI ke manuSyane jIvanamAM kaTa pataMga sudhInI rakSA karavAnI teNe AjJA ApI, eTaluM ja nahi paNa kaTANune paNa bacAvavAno Adeza ApyA. vanaspatimAM paNa jIvana che tethI tenI hiMsAnI paNa ghaNuM aMzamAM manA karI kaI bIjA dharmamAM ahiMsAnI maryAdA ATale sudhInI ka9pavAmAM AvI nathI. Aje saMsArane ahiMsAnI AvazyakatA tIvrapaNe pratIta thaI rahI che, kAraNa ke teNe hiMsAnA nagna tAMDavane najare nihALyuM che ane Aje lekene Dara lAgavA mAMDe che ke jo vaLI pharIthI yudhdha phATI nIkaLyuM te te sarvanAza ja thavAne, kAraNa ke hiMsAnAM sAdhano Aje eTalA badhA pramANamAM vadhI rahyAM che ane eTalA ugra banI rahyAM che ke yudhdhamAM koi jIte yA hAre e bAbata Aje eTalA mahAvanI rahI nathI jeTaluM mahatva koI kaI paNa deza yA jAtinA leka kevaLa asahAya banI bese eTaluM ja nahI paNa jIvananI sAmAnya jarUriyAtethI paNa vaMcita thaI jAya evA anivArya pariNAmanuM lekhavAmAM Ave che. Ama hevAthI e atyanta Avazyaka banyuM che ke je bhAvanA ane bhaya Aje hiMsA athavA yuddha saMbadhaMmAM sevAI rahela che teno lAbha uThAvIne ahiMsAnI vRtti jAgRta karavAmAM Ave ane je kAraNothI yuddha upasthita thAya che te kAraNe dUra karavAmAM Ave. jeo ahiMsAne mama samajyA che teo A aMdhakAramAMthI koIne koI rasto kADhI zake che. Ama havAthI jenuM Aje manuSya mAtra prati sarvathI mahAna kartavya e che ke teo A bAbata upara dhyAna Ape ane koI raste zedhI kADhe. Aje kITANuo ane kITa pataMgonI rakSA karatAM manuSyanI rakSA adhika mahatva dharAve che, ane ApaNI e ja apekSA che ke teo A prakAranI saMkucita vartuLamAMthI nIkaLIne manuSyane bacAvavAnA ane sukhI banAvavAnA kAryamAM pitAnI zakti vApare." hiMdu samAja mAM pite antargata che ke tethI alaga che e ane evA anya mAmulI vicAra vamaLamAM ghumarIo khAte jaina samAja pitAnI A viziSTa javAbadArI samaje te kevuM sAruM ? jaina samAjane Aje pitAnuM astitva TakAvavAnI cintA paDI ane Ama thaze ke tema thaze te pitAnuM astitva nAbuda thaI jaze evo tenA dilamAM bhaya paDe che. je ahiMsAnI bhAvanA ane AdarzanuM nirjIva khakhuM pitAne vArasAmAM maLela che tene Ajane jaina samAja, sajIva banAve, kriyamANu banAve, pitAnA vyaktigata temaja sAmAjika jIvanane ahiMsAnA sAcA raMgathI raMge te tenuM astitva sadA surakSita che eTaluM ja nahi paNa AjanI vyathA vyAkula banelI jana'tAne tenA astitvanI aNamelI upayogItAM che. je prANavAna che, AdezaparAyaNa che tene kadi keI inakAra karI zakela nathI, karI zake tema nathI. bAbu rAjendraprasAdanA uparanA saMdezane jana samAja antaramAM utAre, sAcI ahiMsAne sAkSAtkAra pote kare ane jagatane karAve e ja prArthanA !'
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-3-49 prabuddha jenA 451 jJAtimaMDaLane kartavyapradeza: eka kAntikArI vicAraNA thoDA divasa pahelAM huM kAkAsAheba kAlelarane maLavA gayo hatuM tyAre keTalIka carcAnA anusaMdhAnamAM muMbaImAM keTalAMka varSothI kArya karI rahela bhATIyA strImaMDaLane anulakSIne temaNe lakhelI eka nedha mane vAMcavA ApI. Aje jyAre eka bAju pitAtAnI ke mane, vagere ane saMpradAyane saMgaphrita karavAne ane kema saMsthAnA hitane surakSita karavA prayatna jesabhera cAlI rahyo che ane bIjI bAjue kamenA ane saMpradAyanA bhedo bane teTalI varAthI virAjita karIne hiMdane eka, akhaMDa ane bInakAmI rASTra banAvavAnuM adelana josabhera phelAI rahyuM che ane avanavA kAyadAkAnuna janmAvI rahela che tyAre dezanuM bhAvI kaI dizA tarapha gati karI rahela che tenuM jANe ke kAMI sUcana-mArgadazana- ApI rahela hoya evI e noMdha nIce mujaba che - * dastAnamAM na tana magana 07 vAta che. ghaNI satpavRttio jJAti saMrayA mAraphate thAya, emAM yugadharmane droha nA thAya, saMkucitatA ane svArtha na Ave, eTalA mATe vakhate vakhata jJAtio mAraphate thatI pravRtti pAchaLano hetu A Ne tapAsa joIe. ApaNA samAjamAM purUSa karatAM strIo mATe strI jAtanI sevA mATe-khI saMsthA hoya emAM kazuM ajugatuM nathI. purUSenI saMsthA phakta purUSanI ja sevAne vicAra kare che te niMdya che. strIonI saMrathA strIonI ja sevA kare te Aja sthitimAM e vAMdhAbhareluM nathI, jo ke emAM paNa strIo sAthe bALakone te levA ja joIe. dAkhalA tarIke bhATIyA strI maMDaLa kevaLa bhATIyA strIonI ja sevA kare e barAbara nathI. Aje e maMDaLa bIjI hiMdu jJAtinI strIo mATe thoDuM ghaNuM karavA taiyAra che e kharuM, paNa sevA phakta hiMdu strIonI ja thAya e barAbara nathI lAgatuM. hiMdustAnanA bAgalA paDayA pachI ApaNe eTale te bedha levo ja joIe ke hiMdustAnamAM vasatA hiMdu, musalamAna, khristI, pArasI vagere tamAma jAtionI strIonI sevA, kazA bhedabhAva vagara, karavAnI mananI taiyArI have ApaNe rAkhavI joI e bhATIvA strI maMDaLanuM bhaNIvApaNuM eTaluM ja hovuM joIe ke paisA bhegA karavAnuM kAma bhATIvA kAma nI aMdara thAya ane sevA karanArA niHsvArtha seka ane sevikAo paNa moTe bhAge bhATIyA ke mamAMthI pasaMda karavA mAM Ave. paNa sevA karavAnI che tamAma mANuna jAtanI, sevA mATe pAtra zodhavAmAM pitAnAM ane parAmAM ane bheda na hovo joie. keTalAka varasa pahelAM komI saMsthAone ane kamI kahene huM kahetA hatA ke hiMdu zAstra pramANe tamArI AvakamAMthI 20 TakA paisA te kema bahAranA lokonA ane khAsa karIne harijananAM hitamAM kharcAvavA ja joIe. Aje mane 20 TakAthI sateja nahi thAya. ApaNe jAtajAtanA bheda ja maTADavA mAMgIe chIe. reTI beTI vyavahAranA nyAta paranAM be dhana have kADhI nAkhavA jAie. samAjahitene vicAra karanArA ane samAja upara jhajhumatA saMkaTane pAra janArA lokonuM kartavya che ke yugadhama zuM mAMge che te lokone teo vagare saMkoce sApha sApha kahI de. . bhATIyA strImaMDaLe potAne mATe kesarIyAne Adarza rAkhe che. ApaNe mAnatA hatA ke rajapUta yuganA kesarIyAnA AdarzanA divase jUnA thayA, paNa paMjAba ane baMgALanI pAkistAnI pravRttie ApaNane batAvI dIdhu che ke Aje paNa rAjapUta DhabanA kesarIyA bahenone karavA paDayA che. paNa ApaNe AzA rAkhIe ke kema vikhavAdanuM A gAMDapaNa lAMbA vakhata sudhI nahiM ke, ane Take te paNa strIo para atyAcAra karavA jeTalI amAnuSI hada sudhI nahi jAya. ' paNa kesarIyA dhama vyApaka che. tenuM pAlana hamezA karavAnuM hoya che. potAne talamAtra ravAthuM jyAM nathI, ane jyAM kIrtinI "chupI vAsanA paNa nathI, evI sevA kesarIyA dhamamAM AvI jAya , che. jyAM anyAya thato hoya, dIna ane anAtha leke haDadhUta thatAM hoya tyAM samAjanI sAme thaine paNa, dInanA rakSathe doDavuM, emanuM uparANuM levuM, ane evA loko svamAnabhera bhathuM uMcuM karI zake evI vyavasthA samAjanI sthApana karavI e mukhya kesarIyA dhame che. pitAnanI sevA karavI e te aMte vyApaka svArtha ja che. je pAyA gaNAyA che temane potAnAM banAvavA mATe jehamata uThAvIe tyAre je kesarIyA raMga ane kesarIyA Adarza dIpI uThe che." pUrNatA eTale kevI sthiti " dharmodayadhanubhavanI smaraNayAtrA" e mathALAthI kAkA sAheba kAlelakara 'saMskRti' mAsikamAM eka lekhamALA pragaTa karI rahyA che. A lekhamALAmAM jene ApaNe paraMparAthI dharmanA nAme oLakhIe chIe e dharmanA temanA upara boLapaNathI kevA saMskAra paDatA gayA ane e rIte temanAmAM dhArmikatAne-dharmavRttine kevI rIte vikAsa thato gaye ane kramazaH itihAsa teo ApI rahyA che. A lekhamALAnA 21 mA lekhamAM teo "pUrNatA' eTale kevI sthiti e sanAtana praznanI carcA karatAM eka maulika vicArasaNi pragaTa kare che ane pUrNatA saMbaMdhamAM eka navI ja daSTri raju kare che. tatvacintaka jijJAsuone upayogI evI e vicAraNA nAce mujaba cheH "Ama lAMbe cAlavA pachI eka bhAre kantikArI parivartana mArI zradhdhAmAM ja thavA lAgyuM. pahelAM ka95nA hatI ka pUtA e eka nizcita sthiti che. e sthitie pahevA pachI parivartana karavApaNuM rahe nahi. amuka keTie pahocyAM eTale gaMgA nAhyA. have karavApaNuM ke tha zuM bAkI kazuM na hoya. phakata hevApaNuM ApaNe bhAge AvI javAnuM. e ka91nAne ekAeka dhakakA pahA. sthira pUrNatAne ane mRta pUrNatA te nahi hoya ? evI zaMkA manamAM uddabhavI. e zaMkAe jIvanamAM kevA kevA pheraphAra karyA te have pachI jovAnuM che. - sAdhanA je gati hoya te siddhi e sthiti hovI joe ene khyAla vicArakSetramAM eTale te daDha hatuM ke pUrva sudhI pahoMcyA pachI kevI sthiratA ja anubhavavAnI hoya che ema lagya karatuM hatuM. aAjane ane jema mauna athavA niravatA sthapAya che tema ja prathAne anna je zAnti sthapAya che te niSkriya hevI joIe ema lAgatuM. AgaLa jatA manamAM zaMkA uThI ke zAnti ane kRtimAM pachI bheda che? dhvanine ane je virAma Ave che e zuM kevaLa zithilatA ja che? eka jaNe sukhanI vyAkhyA karI che ke duHkha bheLavyA pachI duHkhane na thavAthI je Alasya anubhavAya che te ja sukha-suhya du:hAtam thAya tyAre zuM pUrNatAM e paNa eka jAtanuM Alasya ja che ? sAdhanAmAM je prakriyA hoya che te karavI paDe che. enI pAchaLa eka jAtanI bAdhyatA che. sidhdhi pachI prakriyA rahe che, paNa bAdhyatA nIkaLI jAya che, paNe kevaLa Anada tarIka, svAtmAnubhava tarIke, paripUrNatAnI suvAsa tarIke prakriyA te cAlavAnI ja. leDhAne geLA jyAre garama karAya che. tyAre e kAMi deDavA nathI mAMDa. che tyAM ne tyAM ja rahe che. paNa enI aMdaranA eke eka paramANuM nAcavA mAMDe che, pUNutAmAM bAhya daSTie nikriyatA * * *
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-3-49 bhale dekhAya ane mAntarika dRSTie kazuM baMdhana bhale na rahe, paNa dhAre cAle che ane je mahAna gue ApaNane AjhAdI meLavI emAM AtmAnubhUti jAgRta rahe che, eTaluM ja nahi paNa te vadhu ApI che te guNone, AjhAdIne je daDhamUla banAvavI hoya te, mAna paNa hoya che. khIlavavA joIe. jyAre ApaNe kaMI bhIMta caNIe chIe tyAre eka IDha. barmA ane malAyA jevA ApaNA paDezanA dezomAM je upara bIjI iMTa besADI daIe chIe, chellI IMTa bese nahi tyAM banAvo banI rahyA che te ApaNe mATe khAsa cetavaNI rU5 lekhAvA sudhI e bhIMta apUrNa ja hoya che. apUNutA ochI karatAM joIe. sAmyavAdanuM AkarSaNa e mAkarsanA siddhAMtanI aMdara karatAM ApaNe pUrNatA tarapha jaIe chIe. have jyAre kalI rahelI guNavattAne lIdhe nathI, paraMtu ApaNI samAja yavathAnI khIlIne phula thAya che tyAre emAM koI paNa kSaNe ane mULabhUta khAmIo che jene lIdhe loke sAmyavAda tarapha AkarSAya koI paNa tabakke apUrNatA hotI ja nathI. kaDI paNa che. garIbAI ane bhUkha e jaMgalI ghelachAnA uchera mATenI saMpUrNa che, adhakhIlyuM phula paNa saMpUrNa che, ane pUrNa vikasita phaLadrupa bhUmi che. bhaya aMdarathI AvI rahelo che. je ApaNe samAja phula paNa saMpUrNa che. evI ja rIte A vizvamAM badhe pUrNatA ragiI hoya, je ApaNo juvAna vaga nirmAlya hAya, je samAjabharelI che. e pUrNatAne ja vikAsa thato jAya che. apUtA vyavasthAmAM apakAryo ane anyAye rahelA hoya ane temAM sudhAro jANe kyAMya hatI ja nahi A che sarvezvaranI lIlA; jyAM thobhavA karavAmAM Ave nahi, je ApaNe badIo tarapha AMkho mIMcAmaNAM karIe ane evI badIo meTA mANasamAM che mATe te calAvI paNuM che evI pUrNatA ane jyAM asvastha thavApaNuM che evI - laie, jo ApaNe lekazAhI ! saMrakSaNa karavA mATe nabaLA apUrNatA jJAnI purUSanA jagatamAM hatI ja nathI. jyAM sudhI apUrNatanuM bhAna che, pUrNatAne sAkSAtkAra thaye heie, te jananA nirAzAthI gherAI jAya ane navA siddhAntomAM bacAva zodhavA lalacAve te mATe ApaNe phariyAda karI zakIe nahi. nathI, tyAM sudhI mANasane mATe sAdhana che. e sAdhanA kayAre purI thaI jarI mAlanI sAmAnanI taMgI, medhavArI, naphAkhorI aTakAche ke thAya che e te kahevAya yahi. parizrama karyo ane upabhoga kaye enI khabara ja na paDe evuM parivartana thaI gayA pachI mANa vavAmAM sarakArane maLatI niSphaLatA, phugAvAne aMkuzamAM lAva, sane eka samAdhAna maLe che ke have ApaNe unnatinA pravAhamAM e badhAthI janatAmAM asaMtoSa vadhe che ane sattAnA baMdha DhIlA paDe che. ApaNe aMdhAdhuMdhI tarapha ghasaDAI jaIe te tenuM kAraNa paDayA chIe, surakSita chIe. have utAvaLa ke zithilatA banene e nahi hoya ke ApaNe ghasaDAvA icchatA hatA, paraMtu ApaNI sthAna nathI. nabaLAI ane niSkitAne lIdhe ja ApaNe dhasaDAizu. rasto kaThaNa sAdhanAnI A dazA je kAcI hoya te khataranAka che, kemake emAM utAvaLa ane zithilatA vArApharatI AvavAnAM ja. yathAkrame che, khaDabacaDe che ane uMcANuM paDe che. beTA mAyAvI dekhAvo UbhA karavAnI ke A mIMcIne khATAM vacana ApyA karavAnI paripakava dazAmAM jayAre lIlAnI bhUmikA keLavAya che tyAre ochAmAM kazI jarUra nathI. paNa ApaNe samajI levuM joIe ke A ochA prayane vadhumAM vadhu pragati thAya che. ane chatAM Antarika vakhata khoTI AzA e bAMdhI besavAno ke nabaLAI batAvavAne samAdhAnanA kAraNe e pragatinuM vadhAre paDatuM bAna prasannatAne nathI. ApaNe majabUta ane hiMmatavAna thavAnI jarUra che. sAmyavAda - naSTa karatuM nathI." upara AkramaNa karavAne ekala mAga janatAmAM thAka ane hadapAranA mA vicAraNAnI carcA karavAno mAro adhikAra nathI, pUNa. nirAzA dUra karavAnuM che, kAraNa ke enA upara ja sAmyavAda ucharI tArUDha kalapanA karatAM A tadana judA prakAranI kalpanA che. A rahyo che. te sAthe jya ke pakSapAta vinA kALAM bajAra ane naphAkheka95-ne thathArtha rIte samajIe ane ApaNA pitAnA dharmanuM rIne dAbI daIne samAjanA nitika hitenuM saMrakSaNa karavuM joIe. bhava sAthe tene meLa meLavIe-eja hetu A avataraNa paramAnaMda pAchaLa rahele che, jene ane hiMduo Aje ApaNe kayAM chIe? ane kyAM jai rahyA chIe? keTalAka samayathI, jaina samAjanA hiMdu samAja sAthe kyA Do. sarvapallI rAdhAkRSNana AjanA yuganA eka bahumAnya prakArane saMbaMdha che te prazna jana satAja mAM khuba a vezapUrvaka dRSTA che. AjathI lagabhaga aDhI mAsa pahelAM ukala yunIvarsITInA carcAI rahyo hate; paNa muMbaInI dhArAsabhA samakSa raju karavAmAM padavIdAna samAraMbha prasaMge pravacana karatAM paNa dezanI vartamAna AveluM zrI phulasiMhajI DAbhInuM "jJAtibheda vidAraka bIla' 5 chuM paristhiti para temaNe eka bahu darda bharyuM vivecana karyuM hatuM. khecI levAtAM A prazna viSe. garamI hAla ochI thaI che ane emAMne nIceno bhAga ApaNu adyatana naitika hAsanuM Abehuba jaina samAjane meTo bhAga rAhata anubhavI rahyo che. Ama chatAM varNana kare che: paNa A prazna te ubhe ja che ane hiMdu samAjane lAgu paDatA lAkhe nirvAsitone phera vasAvavAnuM tathA ThekANe pADavAnuM kaI paNa navA kAyadA kAnuna prasaMge A prazna jaina samAja samakSa ane hidanAM badhAM dezI rAjane hiMdanA rAjakIya cogaThAmAM goThavI AvIne ubhA rahevAno che ane tethI A bAbatane paratve spaSTatA devAnuM, e gaMjAvara kAma chellA paMdara mAsamAM ApaNa netAonI thavAnI AvazyakatA te che ja, A prazna uparanAM mArAM mantavya nIce mujaba che. samakSa AvI paDyuM hatuM. sAmAjika ane Arthika kaya praznonA ukelamAM temane evAM yuvAno ane yuvatIonI sahAyanI jarUra paDe hiMdu ane jainanA paraspara saMbaMdha ke alagapaNa saMbaMdhamAM che ke jeomAM utsAha hoya, kAya" mATenI utsukatA hoya ane A pramANenAM bhinna bhinna abhiprAye raju karavAmAM AvyAM che. saMpUrNa buddhi kuzaLatA hoya. Aje e netAo kaDavA zabdomAM koinA abhiprAya pramANe hiMdu samAja ane hiMdu dharma ubhavathI phariyAda karI rahyA che ke eka cheDAthI bIjA cheDA sudhI meTA jana samAja ane jaina dharma taddana alaga che. anyanA abhiprAya pramANamAM lAMcanI badI pesI gaI che, rAjyavahIvaTI kAryakSamatAnuM mujaba hiMdu samAjamAM jaina samAja antargata che, paNa hiMdu dhoraNa UtarI javA pAmyuM che ane vahIvaTI kAmAM dhArAsabhya dharmathI jaina dharma kevaLa alaga ane svataMtra che. vaLI bIjA dakhala karI rahyA che. sarakArI nokarImAM eka umedavAranI ekatA keTalAka evo abhiprAya dharAve che ke hiMdu e kevaLa jAtisUcaka upara dhyAna apAtuM nathI, paNa khAnagI ke pakSIya hitanI dRSTie nAma che ane e jAtinI peTA jAti tarIke jana samAja che nimaNuka thAya che e paddhati tarapha paNa teo tiraskAra vyakata paNa hiMdu dharma evI kaI vastu ja nathI. eka be ThekANe meM karI rahyA che. ApaNI AjhAdI ja jANe unmatta ane viSamadhA- ema paNa vAMcyuM che ke hiMdamAM sthAyIpaNe rahe te hiMdu ane e raNuM banI gaI lAge che. ApaNuM vijaye ApaNI niSphaLatA karatAM te rIte hiMdu zabdamAM hiMdu musalamAna pArasI vagere sau koine pa vadhu nirbaLatAne khullI karI che. ApaNe deza Aje seTInI samAveza thAya che. jene te A rIte hiMdumAM avI ja
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-3-49 prabuddha jaina 453 jAya che. mArA abhiprAya mujaba hiMdu samAja eka AcAra vicAra vyavahAra atyanta bhinna hoIne AvA saMbaMdhe kaMI vizALa samAja che jenA peTA vibhAgamAM ja samAjane samAveza kALe paNa saMmata thaI na zake evI mAnyatA pravarte che. bIjI - thAya che, ane hiMdudhameM eka vizALa dharma' che jemAM eka dhama.. bAjue hiMdanA dhaNu vibhAga mAM ane sthiticusta gaNutA pravAha yA te saMpradAya jaina dharma yA te jaina saMpradAyanA nAme vargomAM paNa Aje vaiSNava, svAmInArAyaNa ane jenA e oLakhAya che. A mArA mantavyanAM kAraNo nIce mujaba che, kaI kALathI kanyAnI levaDadevaDa cAlyA ja kare che ane temAM | musalamAnonuM hiMdamAM Agamana ane hiMda uparanuM AkramaNa koIne kazI paNa asvAbhAvikatA lAgatI nathI. AnuM kAraNa e che I. sa. 1000 AsapAsa zarU thayuM ane teo siMdha ane vAya ke pratyekanA dharma yA te saMpradAyanuM bAhya kalevara ekamekathI bhinna dhya prAntanI bAjuethI sidhu nadIne oLaMgIne hiMdamAM AvyA. hovA chatAM dhArmika valaNa ane saMskArane pAyo eka ja che. te vakhatanA hiMdane tenA vAyagya dizAnA anya pradezathI judI A vastusthiti paNa ApaNane janone hi duomAM sarva prakAre pADatI siMdhu nadIne hiMdanI sarakaMda lekhavAmAM AvI ane siMdhu samAviSTa lekhavA mATe puratI che. nadInI A bAju vasatA sarva lokone Agantuka musalamAne hiMdu keTalAeka vicArake ema raju kare che ke hiMdu samAjathI tarIke oLakhavA lAgyA ane pariNAme siMdhunI A bAju vasatA te ApaNe koI paNa rIte alaga gaNAi zakIe tema che ja nahi lokonI sarva saMskRti hiMdu saMskRtinA nAme ane e lokone kAraNa ke ApaNA ane temanA sava' rIta rIvAja, sama jaracanA ane rUDhi paraMparA eka sarakhA ja che, paNa dhama' tarIke ApaNe samuccaya dhamAM hiMdu dharmanA nAme oLakhAvA lAgyA. ane tada alama ane svataMtra chIe, kAraNa ke ApaNA deva judA, ApaNe paNa ApaNI jAta, saMskRti ane dharmane hiMdu zAbdathI ApaNu gurU judA, ApaNe dhArmika vAra jude. A vicAra oLakhAvavAnuM svIkArI lIdhuM. hiMda bAju musalamAnonuM Agamana zarU thayA pahelAM hiMdu zabdane kadi. paNa prayAga ke pracAra karyo saNu AkarSaka lAge tevI che, paNa te buddhisaMgata nathI. pahelAM sAMbhaLavA ke jANavAmAM AvyuM nathI. te pahelAM " Arya' e te duniyAmAM e kaMI paNa samudAya nathI ke je samAja tarIke amuka vizALa samAjanAce lekha te hoya ema chatAM e peTAsamA eka zabda hatA ke je nAme ApaNe ApaNI jAta, saMskRti jana dhama e*vizALa samAjathI bhinna cheSa, khrIstI samAja, musalatema ja dhama'ne oLakhAvatA hatA. paNa Aya' zabdane paNa pAcho ethI junA itihAsa che ane e saba pe evI mAnyatA pravarte mAna samAja, yahudI samAja, 5 sI samAja ane je A duniyAmAM aneka samAje vidyamAna che. AvA koI paNa samAja che ke keTalAya kALa pahelAM Aryo paNa eja dizAethI hiMdamAM AvelA jyAre hiMda ta'nA leko anAya kaTimAM lekhAtA hatA. nIce Avate koI paNa peTA samAja te te samAjanA viziSTa dharmane paNa A zabdane ItihAsa ke aici-anaucityanI carcA ahi anuyAyI na hoya ema kadi jevA ke jAvAmAM AvyuM nathI. A te eka rIte vadavyAdhAta jevuM ja lAge che. kAM te saMpUrNa alagaaprastuta heine temAM paDavAnI jarUra nathI. ApaNe upara jaNAvyuM paNuM svIkAravuM rahyuM athavA te saMpUrNa taddAmya svIkAravuM rahyuM. te mujaba musalamAne pitAthI aneka rIte judA paDatA evA hiMdavAsI janasamudAyane, tenI saMskRti tema ja dharmane hiMdu zabdathI ardhadagdha alaga5NAne ke tAdrAmyane duniyAnA anya koI samAja , mAMthI samayane maLI zakatuM ja nathI. oLakhavA mAMDayA ane ApaNe jene hiMduo sau koI e oLakha vaLI hiMdu dharmanA peTALamAM bIjA paNa aneka saMpradAye che kazA paNa bhedabhAva vinA svIkAratA AvyA. A e.LakhamAM brAhmaNa abrAhmaNa, vaidikane avaidikane, jana jainetarane bheda ke tAravaNI ke jenA deva judA, gurU judA, ane dhArmika hathavahAra judA che kadi paNa cintavavAmAM AvI nahotI ke AgaLa dharavAmAM AvI ema chatAM paNa e badhA hiMdu vaTavRkSanI vaDavAio tarIke svIkAnahotI. jene potAnA samAjane, tema ja potAnA dharmane 'hiMdunA rAyalA che. te pachI jaina dhame AvI judAI AgaLa dharavAnI sAmAnya nAma nAce ja oLakhAvavAnuM AjasudhI svIkAratA AvyA jarUra zuM che? che. AnA samarthanamAM, Aja praznane ApaNe bIjI rIte vicArIzuM hiMdu dharma eTale vaidika dhama' e maryAdita vyAkhyAmAMthI A te ApaNane vizeSa prakAza paDaze. AkhA vizvama pedA thaI rahyo che. alabatta hiMdudhama'ne A maryAdita koI paNa hiMdu pitAne dharma choDIne musalamAna ke prIstI arthamAM anekavAra upayoga thayo che, paNa uparanA samagra vivecana thAya che tyAre ApaNe sAmAnya rIte ema bolIe chIe ke te uparathI mAluma paDayuM haze ke hiMdu dharmanI A maryAdita vyAkhyA hiMdu maTIne musalamAna ke khrIstI thaye. evI ja rIte keAI barAbara nathI, satya pratiSThita nathI, itihAsa-anu mata nathI. bauddha, musalamAna ke khIstI hiMdu dharma aMgIkAra karaze te ApaNe e ja liMgAyata che, kabIra ane evA anya saMta saMpradAyo che ke je paribhASA viparIta kramamAM vAparIzu. jaina samAjane itihAsa paNa vaidika nathI. vaLI hiMdudhamamAM be pravAhe te kaMi kALathI eka sAthe AvA dhamaparivartananA aneka dAkhalAothI bhare che. AvuM vahetA AvyA che, (1) brAhmaNu saMskRtine pravAha ane (2) jyAre jyAre banyuM che tyAre tyAre dharmakathAomAM ke itihAsane dhe mAM zramaNa saMskRtinA pravAha, hiMdudharmamAM zramaNa saMskRtino samAveza evI rIte kadi paNa ulalekha karavA mAM AvyuM jovAmAM Avato nathI ke thatuM nathI ema hatuM e hiMdudharmane pAyAmAMthI aMgaviccheda karavA amuka vyaktio hiMdu maTIne jana thaI ke jaina maTIne hiMdu thaI. barAbara che, * haMmezA AvI ghaTanAe e ja rIte varNavAyalI mAluma paDaze ke vaLI A prazna eka bIjI rIte paNa tapAsa ghaTe che. amuka brAhmaNoe ke vaiSNave A petAne dhama choDIne jaina dharma * jaina dharmane aMgata AcAra vyavahAra jude che e ApaNe kabula aMgIkAra karyo athavA te amuka jenoe pitAne dharma choDIne karIe te paNu ApaNA jenenA jIvanamAM jene ApaNe jenetara svAmI nArAyaNa dhama svIkAryo. A ema spaSTa paNe sUcave che ke gaNIe e hiMdu dharmavyavahAra Tale badhe vyApaka che te ApaNA jaina dharma, vaiSNava dharma, svAmInArAyagu dhama, brAhmaNa dharma e khyAla bahAra jAya che. ApaNAM lagno kevaLa vaidika vidhithI thAya sava'ne pitAnA peTALamAM samAvate. eka sarvasAmAnya dhama ho che. makAnane pAye nAMkhavo hoya, vAtuM karavuM hoya te brAhmaNane ja joIe ane te anya kAI nahi paNa hiMdu dharma ja che ema belAvavAmAM Ave che ane vaidika vidhine Azraya levAmAM ApaNe svIkAravuM rahyuM. Ave che. gaNapatine ISTa devatA tarIke aneka jaine svIkAre pitAnA dharmane vaLagI rahevuM ane kanyAnI levaDadevaDanA che. aMbAjInI mAnyatA aneka sthaLe pracalita che. ApaNI saMbadho viSe paNa anya dhamaethI aLagA rahevuM e pratyeka viziSTa sava raheNIkaraNImAM dharmane khyAla ane dhArmika lekhAte dharmanA anuyAyIonI jANItI khAsiyata che eka bAju hiMdu ane AcAravyavahAra eTalo badhe vANItANA mAphaka vyApaka che ke amuka bIjI bAju musalamAna, pArasI ke khrIstI samAja vacce laga- sAmAjika ke sAMsArika ane amuka dhArmika-eve koI bheda saMbaMdhanI ka9panA Aje paNa sthiticusta vagane asahya lAge che ane pADavAnuM zakya ja nathI. A rIte paDyu aApaNe hiMdutvathI gaDhapaNe A dharmo ekamekathI eTalA badhA alaga che ke ekamekanA rItarIvAja raMgAyelA chIe.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 454 prabhu jenI tA. 1-3-49 AkarI ja naLIne samAna sAthe kALA A badhu dhyAnamAM letAM ApaNe hiMdu chIe-sAmAjika banI tenI javAbadArImAMthI zikhe kAI mukta rahI zake tema tema ja dhArmika rIte-ema kahevAmAM ane svIkAravAmAM ApaNuM che ja nahi. ane Aje paNa zikho kaI dizAmAM jai jainatvane aMzamAtra inakAra thato nathI ane ApaNe ja chIe rahyA che tenI kone khabara che ? kemIvAdanuM pAgalapaNuM tethI ja ApaNe musalamAna, pArasI, ke khIratI ke yahudI nathI zikhanA mAnasane gADhapaNe gherI raheluM che ane anarthanA mArge paNa hiMdu chIe e ApaNe bebara samajI levuM ghaTe che. zione derI rahela che. jenAne Aja sudhIne itihAsa judo ja tAvika rIte tema ja itihAsane dRSTie Aja satya che. che. temaNe rASTravAdane Aja sudhI eka sarakho sAtha Ape che ane ane je ke ApaNumAM ghara karI beDalI sAMpradAyika saMkIrNatA AjhadI hAMsala karavAmAM bahu moTo phALo Ape che. hiMdu samAja yA te ahaMtA ApaNane dhamanI bAbatamAM alaga lekhAvavA sAthenuM tAdAmya jALavIne ja jainAe potAnA saMpradAyane utkarSa sAdhya che. zuM Ajane jaina samAja pUrva para parA cheDIne anya tafa Aje jesabhera ghasaDI rahela che ane kaImAM paNa mAge' javA icche che ane zikha sAthe kevaLa pAgalapaNAmAM antargata gaNAvA sAme nakAra pokArI uThe che, ema chatAM paNa hiMdu samAja ane dhana sAthe ekarUpatA ane tAdAmyane sAMpradAyika ghamaMDamAM harIphAI karavA Icche che ? jene jenA che svIkAravAmAM ja ApaNuM aihika zreya raheluM che ane hiMdu dharmathI ane zikha zikha che ane zikhAnA mArge je kadi cAlI zake alaga lekhAvAnI ghelachA dvArA ApaNe anekavidha azreyane tema che ja nahi ane temAM temanuM kada zreya paNa vanuM nathI. alaganetarI rahyA chIe. Aje hiMdu seneTeriyama, hiMdu dharmazALA, paNAne utejana ApanAra aMgreja sarakAra nAmazeSa banI che. ane hiMdu davAkhAnuM, hiMdu zALA, hiMdu koleja, hiMdu ziSyavRtti, hiMdu ladhumatI vaga banIne lAbha uThAvavAnA divase paNa have gayA che, je chAtrAlaya, hiMdu yunIvarsITIne lAbha janane kazA paNa bhedabhAva vinA samAjane pitAnuM astitva surakSita rAkhavuM hoya teNe vizALa samAjanI zILI chatrachAyA zodhavI ja rahI. maLI rahela che. janAne alagatAvAda anya vargomAM eka evI vRtti Aje jaina samAjanA dilamAM eka evI dahezata peThI che uttejI rahela che ke je jene potAne hiMduthI alaga gaNe che-ane ke ApaNe ApaNI jAtanI-ApaNA samudAyanI-saMbhALa nahi, e barobara samajI levuM ghaTe che ke samAjanI daSTie ame eka laIe, ApaNA dhArmika AcAra vicAra upara kAyadA kAnunanAM chIe ane dhamanI dRSTie ame judA chIe AvI jhIvaTavALI AkramaNa Ave che teno sAmano nahi karIe te ApaNuM astitva vicAraNA kadi koI samajavAnuM nathI ke svIkAravAnuM nathI-te bhuMsAI jaze, ApaNuM nAmanizAna sApha thaI jaze, ApaNane koI temane hiMduo mATe nirmANa karavAmAM AvelI kAI paNa sa sthA ke oLakhaze paNa nahi. pArasI kema ATalI nAnI che tema chatAM sagavaDane lAbha zA mATe maLavA joie ? e vRttine vAstavika tene potAnA astitvane-TakI rahevAnI-AvI koI dahezata lAgatI svarUpe maLe te jane vinA ka raNa keTaluM badhuM gumAve tene koI nathI. te jana samAjane A zuM thayuM che ke AvA bhayathI te khyAla kare che kharuM ? - dhrujayA ja kare 8 ? varastusthiti ame jaina hiMduethI alaga chIe e kevaLa zaherI ema che ke ApaNuM mAM mAnyatA che ane e mAnyatA aMge sarakAre pitAnA vabharanA prabaLa ghaTI gayuM che; vakhatanA badalAvA sAthe ApaNA vahIvaTa daramiyAna svIkArelI ane amalamAM mukelI-divide and jIvanane - vicAra AcAra tema ja vyavahArane - badalavAnI rule-avagaNIne tene ane rAjya kara-e bhedaka - tinAM tAkAta ApaNe gumAvI beThA chIe; nanika sara nathI ApaNe vaMcita saMskAmAthI kadAca ubhI thaI nahi hoya te paNa baLa mAna che paNa thaI rahyA chIe ane vArasAmAM maLeluM dhAka ojasa lupta te pAmatI ja rahI che. gAmaDA gAmamAM jana hi dune kAI bheda thavA lAgyuM che. pariNAme bahAranA cegaThA upara ane paugalika nathI. badhA vANIyAnA athavA te za hakAranA nAme oLakhAya che. sAdhanasaMpattinA jora upara ApaNe jIvavAne, TakavA prayatna sevI uparanI mAnyatAne cAlu jora ApavAmAM Ave te e alagapaNanuM rahyA chIe. A cogaThAne koI paNa bAjuethI jarA paNa AMca che. gAmaDA mAM pasaravanuM ane pariNAme maDAnA leke ApaNane Ave che ke ApaNe dhrujI uThI e chIe, rakhene ApaNe lupta eka judA varga tarIke oLakhatA thavAnA ane lekhavA. Ameya thara jaizu e dahezatanA kAraNe ApaNe ke I paNa sudhAro, te zAhukAra tarIke ApaNe ThIka ThIka aLakhAmaNApaNuM pheraphAra, ke malika pazvinane AvakArI ke apanAvI zakatA nathI. - upAjita karyuM che. jaina tarIke judA lakhAvA jatAM ApaNI ane ame juda, amAre dha' jude, amane, amArAM maMdirone, pratyenuM A aLakhAmaNa paNuM vadhavAnuM che, ghaTavAnuM nathI ane amArI saMsthAone keAI aDazo nahi-AvI alagatA upara hadu samAjanI huMpha ApaNuM gumAvavAnA chIe. ApaNe dIyuSyanI -sadAkALa jIvavAnI-adA bAdhIe chIe. je eka evI dalIla karavAmAM Ave che ke jo zikha alaga samAjamAM sa ca dhArmikatA che, uMcA naitika mUlya che, bhavya paNane ja kare che te jene zA mATe evo dave AgaLa na purUSArtha che te samAjanuM vyaktita kadi lupta thaI zakatuM ja nathI. dhare? zikhe vastutaH hiMduo ja che ane hiMdu gaNAvA ja joIe. ane sAthe sAthe je vizALa samAjane te peTa samAja hoya che paNa aMgreja sarakAre zikhene lasakaramAM khuba upayoga hovAthI ane te vizALa samAja upara bAvo prANavAna peTA samAjanuM sadA bhedanItine sarva prakAre anukuLa hevAthI tamane judA tAravavA maDyA, prabhutva ja vase che. jaina samAje pitAne dhanya lekha joie ke temane kha sa ka ApavA mAMDayA. temanAmAM alagapaNanI bhAvanAne pitAmAM eka evuM viziSTa prakAranuM dhArmika caitanya athavA te khuba uttejanA ApI ane pariNAme je zikha eka saMkA pahelAM rozanI vArasAmAM utarI AvelI che ke je jayAM sudhI prajajavahiMdu samAjanA aMgabhUta lekhAtA hatA teo chellAM keTalAMka varSothI lita haze tyAM sudhI te samAja sadA purUSArthagAmI rahevAne che ane eka judI laghumatI kema tarIke svIkAravA lAgyA. e sAthe sAthe tene evA eka vizALa hiMdu samAja ane dhamanI otha zikhone AvI rIte keTalAka lAbha thaye haze, paNa e zikhAno che ke jene lIdhe te Aja sudhI jIvanta rahyo che ane AgAmI kALamAM Aja sudhIne ItihAsa koI paNa rIte zebhaspada nathI. aMgrejone paMjAbamAM sthirapratiSTa thavAmAM zikhAe ja madada karI hatI; jIvana rahevAne che. pArasI samAja, zikha samAja kadi koI kALe jyAre hiMdane svataMtra ane svAdhIna banAvavAnI ghaTamALa zarU thaI paNa lupta thaze, paNa hiMdu mahAsAgaranA peTAsAgara je jaina tyAre e zikha komanA age pAnee musalamAno ane koMgresa samAja sadA surakSita che. A rIte ApaNe hiMdu samAjane ane sAthe TheTha sudhI sodo karavAnI vRtti dAkhavI hatI ane kAyade AjhamI dhamane oLakhIe, ApaNI AMkha upara AvelA paDaLane dara jhINA TheTha sudhI zikha sa. jAtajAtanI ramata ramatA rahyA hatA. karIe ane ApaNA cirakALanAM svajana ane sAthIne haMmezAnA AjhAdI prApta thayA bAda paMjAbamAM je kAMI darUNa ghaTanA svajana ane sAthI tarIke svIkArIe ! paramAnaMda
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ ****** -***** tA. 1-3-49 prabuddha jaina phrenTakIneA dInamadhu (gatAMkathI cAlu) bALakAnI saMkhyA jema jema vadhatI gai tema tema temane zikSaNa ApavA uparAnta, sIvavAnuM, sAMdhavAnuM, rAMdhavAnuM ane bIjI badhI rItanI dekharekha rAkhavAnuM kAma mAtra e ja strIone ahu bhAre paDavA mAMDayuM. dheDA vakhatamAM eka grejayueTa khAI A saMsthAmAM zikSaNanA kAya' mATe sevaka tarIke joDAi. A varSanI zarUAtamAM pAMsaTha bALakI e gRhamAM rahetAM hatAM. temanA badhA ja kharcane paheoMcI vaLavAnuM taddana azakaya jaNAyuM. tema chatAM kAi paNa dAkhala thavA icchatA navA bALakane na chUTake nA kahevI paDe te rAtre jonane uMdha nahAtI AvatI. saune khAtarI hatI ke Arthika muzkelIne kAraNe jonane nA kahevI paDI hatI, paraMtu mADu vahelu e bALakane gRhamAM dAkhala karyAM sivAya jonane ja pa vaLavAnA nathI. gayA varSe eka bhAi eka TekasImAM besI gRha AgaLa AvI. tenA sAthe eka ThAThamATha karelI zithila cAritravALI jaNAtI eka yuvatI hatI ane be nAnAM bALako hatAM. A e bALakAne gRhamAM mUkavAnI icchA pelI bAIe darzAvI. jote paisAnI saMkaDAmaNanA vAMdhA raju karyo. e bALakAnA pitA vize pUchaparacha karatAM jaNAyuM ke e khaLakA pariNIta mAtAnAM saMtAna KP mane pitAne kAMI patto na hatA. bAe jyAre khuba lAcArI batAvI vatana karI, zakarAMne rAkhavAmAM na Ave te te tathA chekarAM bhUkhe marI jaze, ane, petAne kAma maLaze Tale chekarAMne pAchAM teDI jaze evI khAtarI ApI tyAre thoDA samaya mATe bALakAne "khavAnuM jone kabula karyuM". A adhI vATAdhATomAM eTalA badhA vakhata vItI gayA ke e khAIethI rtre pAchA javAnuM banI zake tema rahyuM nahi kAraNa ke tamane te pachI Trena maLe tema na hatu. eTale e rAtre banne bAena gRhamA ja suvAnA gaThavaNu karavAmAM AvI, savAramAM sahu uThayAM tyAre khabara paDI ke ane bAIe gRhamAMthI saMkhyAadha lugaDAM uThAvIne rAteArAta cAlI gai hatI ! pelisanI tapAsamAM e bAAnA eka anItinA akhADAmAMthI patto lAgyA. kArTa pelAM be bALakAnI mezane mATe gRhane saparata karI. zarUAtayA ja jone evI prathA rAkhI hatI ke je bALaka tenA gRhamAM Azraya Te va agara . mekalavAmAM Ave temanA kATa mAraphate kAyadesara vAlI tarIke kabajo laine te khALakAne gRhamAM rAkhavA, A prathA rAkhavAnu kAraNa e hatuM ke kAmacalAu muzkelI agara viSama sajogone kAraNe kAi bALakAnI soMpaNI karI potAnI javAbadArImAMthI chaTakI javAnI rIta kAi mAbApa mukhatyAra na kare, ane te uparAMta durAcArI mAtApitAne temanAM bALakA jherI kaluSita vAtASaraNamAM pAchAM soMpavAnI sthiti upasthita na thAya. A gRhamAM je bALA vase che tenI rItabhAta, svabhAva ane cAritryamAM A daMpatIe je ghaNA moTA pheraphAra karI nAkhyA te atyaMta AzcayakAraka dhaTanA che. A bALakomAMnAM meTA bhAnAM AvyAM tyAre gudAM lugaDA, zarIre jU ane mAyAmAM jU LAM hatAM ane jyAre emane navaDAvA mAMDayAM tyAre tephrAna ane dhamAla macAvatAM, Dukkarane ApelA khArAkamAMthI vINI khAnAra je bALA, A gRhamAM AvI tI taNe zarUAtamAM kAryakarA upara pattharo pheMkyA hatA ane anI pAse kAi AvatuM tyAre saMtAI jatI, have traNa varSa pachI jona thoDA kalAka mATe gRhanI bahAra jAya che tyAre e raDI raDIne thAkIne UdhI jAya che. gRhamAM e bALA atyAre sauthI vadhAre caMcaLa ane vhAlasAi chekarI che. gRhamAM je pRthya ane pApaka tathA sAdA kheArA bALakAne khAvA ApavAmAM Ave che te sAme zarUAtamAM chokarAM khaDa uDAvatAM. na 415 emane te svAdadAra paNa vAsI ane nukasAnakAraka kheAka khAvAnI Teva paDelI hatI. paNa chevaTe have badhAM ja bALako AA kherAkanI kiMmata samaje che ane te hAMse hAMse khAya che. zarUAtamAM gALA ane apazabdo te emane vAye vAge khelavAnI Teva hatI e Teva ane khIDI pIvAnI Teva cheDAvatAM ghaNI muzkelI paDelI. paraMtu have e Teva badhAM ja bALakA bhUlI gayAM che. mAnavI prema ane mAyAnuM vAtAvaraNuM ApyuM gRhamAM A daMpatIe sarajAvyu che. meTAM chokarAM na:nAM bALakonI mAtA jevI snehabharI sabhALa rAkhe che. A ALAe lagabhaga base gItA ane bhajatA sa'gra karelA che ane jyAre A nirdoSa bALakoe bhajanetA madhura avAje gAya che tyAre kenTakInA vatana enI AMkhamAM bhaktibhAva ane premanAM azra ubharAya che. mA badhAM bALako thoDA ja vakhata upara sAyalAM, tiraskRta, nirAdhAra, vaNamAMgyAM,' rakhaDatAM bALako hatAM ai yAda AvatAM Azraya' thAya chaeN. atyAre A saMsthAnuM vahIvaTI kha* mAsika che hrAra DAlatuM che. AmAMthI mAtra 285 DaoNlara jeTalI rakama niyamita maLye jAya che. "bAkInA nANAM kayAMthI lAvavAM. agara kayAMthI Avaze e te ame jANatA nathI, paNa game te rIte e Ave te che ja, agAuthI kheMcane aMdAja karavA e AvA gRhamAM saMbhavita nathI. darahine keTaluM kha' thaze, makAnane vadhAre cAlu rakhAze ke kema, vadhAre bALakA Avaze ke kema, gRha mATe zAnI zAnI jarUra paDaze e badhAne kAi rItanA cAkasa aMdAja ame karI zakatA nathI' e pramANe jona kahe che, paraMtu kenTakIne je pesTamena pAsenA zaheramAMthI TapAla ane pAle lAve che te dararAja AturatAthI vATa jovAya che, dararAjanI bakSIsa-game eTalI nAnAmAM nAnI rakama agara cIja-khAsa copaDAmAM kALajIpUrvaka nAMdhavAmAM Ave che. amerikAnA dUra dUranA paragaNAmAMthI ane najIkanAM sthaLe mAMthI eka DaoNlara jeTalI rakama pazu saMkhyAbaMdha madhyama ane garIba strI purUSa tAthI A gRhane bheTa ApavAmAM AvelI A noMdhamAM jovAmAM Ave che. jona ate tenI patnIe temane kSIsa maLelAM nANAMmAMthI kadi peAtAnA pagAra tarIke kAMi paNa 26ma lIdhI nathI, temane sahAyakartA sevAne darekane mAtra khAsa jarUriyAtanI cIjo kharIdavA mATe mAsika dasa DaeNlara ApavAmAM Ave che. dareka sevakane dara varSe eka mAnatA ArAmanI rajA ApavAmAM Ave che. A rajAmAM musAphrI tathA bIjA khaca peTe darekane cAlIsa Delara ApavAmAM Ave che. AmAMnAM kaTalAMka pAte jyAM gayAM hoya tyAM mitra ane sabadhAe pAsethI gRha mATe bakSisa ekaThI karI peAtAne ApelA cAlIsa Dolara pAchA bharI devA uparAMta khIjAM keTalAMka nANAM ekaThAM karI lAve che. A sevakA bahAra jAya che tyAre gRhamAMthI ekAda be bALakane petAnI sAthe letAM jAya che jethI petAne aNugamA na Ave. gRhamAM rAjanuM sakhata kAma ane bhUja pagAra duvAM chatAM A gRhamAM sevaka thavA mATe sakhyAadha arajIe jonane maLe che. kaeNnTakanAM A nirAdhAra rakhaDatAM bhALakA pratyenI jonanI aMtaranI lAgaNInuM mULa enu peAtAnu nAnapaNunuM jIvana je rIte vItyu temAMthI jaDI Ave che. jonanI cha varSanI uMmara thai tyAre tenA pitA mRtyu pAmyuM, khIjA nAnA bhAibhAMDu'nI sAthe jona potAnI mA pAse ucharyo. AjubAjunAM aThThAvIsa kuTuMbeAnA nikaTanA sahavAsamAM jona bALapaNamAM AvyA hatA. e badhAM kuTu kheAnAM bALakA pratye ene atarane prema upajyeA hateA. jonanI mAtAe pAtAnAM bALako moTAM samajaNuAM thai kAmadhaMdhe lAgyA pachI pharIthI lagna karyu. e varSoM upara e bAi tathA tenA patie vRddhAvasthAmAM jonA gRrumAM
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 456 sevAkAya mAM peAtAne samaya vItAvavAnI dhRcchA darzAvI. jote tene khuzIthI tyAM khelAvI. raseDAnI vyavasthA ane rAMdhavAnuM kAya` e vRddhAe peAtAne mAthe lai lIdhu . gRhanuM pratyeka ba Laka tene dAdImA kahe che. tene pati gRhanI samIpanAM zAkabhAjInA bagIcAnI dekharekha rAkhe che. A bagIcAmAM judI judI jAtanI batrIsa zAkabhAjI ugaDavAmAM Ave che. A pradezanAM vatananA ghaNA meTa bhAga jonanA gRRs pratye sahAnubhUti dharAve che, chatAM patavAsIe|mAMnA keTalAka zaMka zIla che. kAMi paNa vetana ke syA sivAya Avu gRha calAvavAmAM kAI Nu jIvana vyatIta kare e tenA dhyAnamAM utaratuM nathI. chellA griDa daramiyAna keTalAka leAkAe gR mATenAM navAM adhatAM kAna upara svastika cItarI jona ana tenA sahAyaka nAjhIe che pravu manAvavAne prayatna karyo hato. tyArapachI evI evA phelavA mAMDI ke bALakone A gRhamAM sAmyasAdanu zikSaN ApavAmAM Ave che. vacamAM te evI sthiti thai gai hatI ke mAre lAla pAyAmA suvavA nukhavAnI paNa mane bIka lAgatI hatI!" ema jona ramujamAM kahe che. A gRhane keTalAka dhadhAdArIo maphata sevA Ape che. dhebI kapaDAM maphata dhue che, darkaro mata sAravAra kare che. ane eka dAtara te petAnI sevA uparAMta daramAsa pacAsa DaeNlara bakSIsa tarIke chellAM keTalAMka varSoMyA ApyA kare che. A gRnA kAryothI eka dAkatara ane eka vakIla eTalA khuza thAya che ke temaNe vu' vIla karyu che ke pote ane petAnI patnInu jo akasmAta mRtyu thAya te temanA saMtAnone A gRhamAM ucheravAM. A saMsthAmAnA je bALakane AgaLa katarI abhyAsa karavA hoya tevu saghaLuM kharca ApavAnuM mA dAkatare mAthe lIdhu che, A gRhamAM je jovA Ave che te sAmAnya rIte eka ja jAtanA prazno pUchaeN che "A bALakA meTAM thaze tyAre tame emanI zI vyavasthA karavI dhArI che? " jona badhAMne eka ja jAtane mATe zI vyavasthA javALa Ape che. " tArAM peAtAnA bALako tame dhArI che? ka zuddha jaina bALakAnA pUrva'saskAra ane uchera bahu utaratA prakAranA hevAyA te bhavAmAM svAbhAvika rIte bIjA sAmanya bALA karatAM pachAta jaNAya che. e kAraNane lIdhe ja amanA zikSaNlR mATe gRhamAM ja khAsa vyavasthA karavAnI jarUra paDe che. paraMtu A gRhanAM caMcaLa, AnaMdI capaLa, bALake jotAM kAine paNa ema jarUra lAge ke cegya paristhiti ane vAtAvaraNu utpanna karI, pUrepUrI taka ApavAmAM Ave te vaMzapara parAnA saMskAra upara vAtavaraNa jarUra vijaya meLavI zake. ahIMnA eka bALakanA bApa mUnI hate tathA tene mATe phAMsIe caDe, ane dAde 6cha khUnane mATe janmaTIpa bhegavI rahyo che. tema chatAM te bALaka kAma vepArI ke benkanA menejaranA bALaka jevu ja cAlAka ane buddhimAna che. jona kahe che 'mArI yendranA mujaba dhu sa ge pAMga cAle te A khUnanA chokarA khenkara ke vepArInA dhyeAkarA jeTaleA ja AgaLa zikSaNa laine taiyAra thavAne che.' kenTakInA sTeTamAthI potAnA cAja'mAM soMpAyelAM chatrAlaye nAM bALakane A gRhamAM ucheravA mATe mAgaNI karavAmAM AvI che. paraMtu je bALaka uchera mATe bIjI koi saMsthAmAM paisA ApIne vyavasthA thai zakatI hoya temane A gRhamAM jona levAnI nA pADe che. zrImaMta mAtApatAe petAnAM bALakone theDAM varSo mATe gRhamAM utkraravA devAnI ane temanA kharcanI sarva vyasthA karavAnI icchA jaNAvI che, paNa A jAtanI mAgaNInA jone svIkAra karyAM nathI, keTalAka zrImaMta saMtAnavihAM mAtapitAe A gRhamAthI bALakane dattaka levAnI mAgaNI karI che. paNa jona tamane evA javAba Ape che ke tamArU petAnuM baLaka hoya te tame kAine tene dattaka ApI de? A tA bALakAnu dhara che. A saMsthA nathI." e vakhate eka ati zrImaMta strI sudara pezAka ane puSkaLa dhareAM zarIre ladI A saMsthA jo! AvI ramatAM hatAM temanI samakSa kAya kartAne te bAie kahyu bicArA mAbApa vagaranAM bALako mATe tamana jarUra dayA upajatI haze, " ramatAM bALakamAMthI eka AvIne khelyuM " mAbApa ? ahIM vinAnuM nathI. (samApta) bAkI jI re ! ('yuyu' nAmanA eka cItA kavi " kAlpa uparathI jenI pAse kai bhAtu tane baLakA A * ATha varSanuM ja Laka sAgaLa eka paNa bALaka mAbApa gaTTulAla geA. dhruva, laDAimAM veThe pakaDayAM jI re! 4 nAjara dekhIne Dese khUNe bharANA, cho barADA pADatA jI re ! AMsuDAM paDatI sakSAmu karatI lAvyane DozIna DAcaDayAM nAMkhe. 7 2 5 veza, lAgyane mesula mue tArA kA bAyaDe ? jI re. kADhayane gAbhA, kADhavane ThAmaDAM kAine vaMThe me"meM jI re ! huM nathI bhAI ThAmaDAM, nathI mAre gAbhA jIvate nathI veThavALA jI re ! Dagumagu thAtI DAMsalI huM chu kaye tA dauM' raeNTale TIpI jI re ! cha prakAzaka: zrI, maNilAla meAkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNusthAna : sUryaOkAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, mubai 2 Qie A greDamAM agara satta varSanI uparanI kAi paNa mALA cAya che, tyA-thI tene sIdhaNa ane gharakAmanI tAlIma ApavAnuM zarU thAya che ane janma meTI umara tha jAnanI mAtA temane rasoDAmAM rAdhavAnA kAmamAM levA mAMDe che, chekAmane suthArI kAma, bhAgakAma ane meTAM chokarAne Dhorauchera ane DerInu teya deNuM rahyuM DAzInA meTAmA~ menamAM, nAnA kapA kArakhAne cha re! vacalA maryAM che. dariyAmAM DukhI, me bhAMkhaDiyAM bharatAM jI re ! 1 DeAse| thayeA vAye kamare vAMkA, gharavakharI vaize. khAdhI cha re! DerImAM dA'DA duHkhanA gaNutA, Ave kayAre kALa jamaDA cha re! 2 ochAmAM purUM meghajI rUThayA, dIkALA khetare dIvA jI re ! vAta te aMka ja jANe rAjanA mahesulIA chuTayA jI re ] 3 kheDA kAkanA ke koInA jIvana dhana AyakayAM jI re ! rAMkana kAkanAM zrI muMbai jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka tA. 1-3 49 kAma zIkhavavamAM Ave che. paraMtu 6pa chekarAmAMthI je buddhimana ane lAyaka jaNAya tene kAlejanuM ucca zikSaNu ApavAnI yojanA che. ' e bhAre sAhasa che, paNa bhagavAna ene mAga mane jarUra sujhaDaze evI mArI zraddA che," ema jona kahe che. sUyita) khIje di cAlI lazkaramAM DezI, sIpAina reTalA zekavA jI re ! reTalA zekatI, AMsuMDA lUchatI. mAtranI vATaDI jotI cha re! Ta jhurI jhurI se dhare mA~ te, DeAzI TANI berekamAM, cha re / bhUkhanA dUte bharakhyA bALAne kathAnA teAye deNu rahyuM bAkI. jI re ! Ta garIbanA khace gurUjI AvyA kATIyAM gAme dIvA jI re ! garIbanI duniyA thaI purI--paNa akSara deNuM rahyuM bhAi ! bUkI cha re! 10 kALye bhUmAze, leSNuAMnA akSara lIlAM jI re ! dIkarA suta| medAnamAM, khIjA deNe devANAM jI re 11 sadgata vrajalAla dha. medhANI DezInA
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jena yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra rajI. na. bI kara66 prabuddha jaina taMtrI: maNilAla mokamacaMda zAha varSa : 10 aMka : 22 muMbaI : 15 mArca 1949 maMgaLavAra vArSika lavAjama rUpiyA 4 amerikAnA eka dharmasthAnakano anubhava zrI vADIlAla DagalI mubaI yunIvarsITInI bI. e. nI parIkSA pasAra karIne ameukA gayA che ane tyAM Diplomatic Services mATenI tAlIma le che, te sArAM kAme race che tema ja nAnAM nATako paNa lakhe che. temanAM racelAM be nATake mahAvIra jaina vidyAlayanA vidyArthIoe bhajavelAM ane lokapriyatAne varelAM. tyAM javA bAda temaNe prabudhdha jananA vAcane lakSyamAM rAkhIne mArI upara eka paNa lakhe che jemAM tyAMnA amuka carca-dharmasthAnakane temane thayelA anubhava raju karyo che. A pramANe sAM temane rojabaroja thatA aneka navA anubhavomAMthI tAravIne prabuddha ne mATe teo avAranavAra kAMi ne kAMI lakhI mokalavAnI AzA Ape che. taMtro]. mu. zrI paramAnaMdabhAI amerikana krAMtine muktinuM tatvajJAna denAra 'Rights of Men* huM ahIM " AMtararASTrIya rAjakAraNu" ne abhyAsa karavA nA lekhaka thomasa peIna vekara hatA ane jyAre badhA netAo Avyo chuM. eTale saheje mArI pAsethI duniyAnA rAjakAraNa para kArAvAsamAM hatA tyAre baMgALanA dukALa vakhate rAhatanuM kA noMdha A5 mAMge. AMtararASTrIya rAjakAraNanA ghaNA prazno mArA ' karanAra zrI. harasa elekajhAMDara paNuM aMgreja kare che te mane manamAM ubharAya che; paNa pU. paMDitajI thI sukhalAlajI jene ghaNI yAda AvyuM. temanI hindanI AjhAdInI mAMgaNInI vakIlAta karatuM vAra "pratyakSa jJAna' kahe che te viSe huM prabuddha-jana"mAM avAranavAra tathA gAMdhIjI jApAnanA mitra nathI e pazcima pAse puravAra karatuM lakhate rahIza. amerikAnI sAmAjika ane dhArmika pravRtti meM pustaka "India since Cripps " rasapUrvaka vAMcyuM hatuM. jAte joi ke anubhavI hoya te viSe lakhuM e vadhu ucita thaze Aje dezadezamAM " kekasa" nI saMsthAo che. raziyA sAthe ame ema huM mAnuM chuM. Aje amerikAne dhArmika saMsthAone rikAnA badhI bAbatomAM taMga saMbaMdhe che; AmAM mAtra apavAda paricaya ApavA prayatna karIza. kakasa che. raziyAmAM paNa yuddhanI khAnAkharAbI dUra karavA raziyana ' jayAre huM amerikA AvatA hatA tyAre mArI sAthe sTIma. sarakArane A AMtararASTrIya-bhAIcArAne dUte sahAya kare che. ramAM eka juvAna khristI pAdarI hatA. AzcaryanI vAta hatI ke 'mArA makAna mAlika zrI. rasela ragensane kakara che. temanI mArA samAjavAdI daSTikoNathI ane temanA pramANika dhArmika vicArasaraNI tadana uddAma ane racanAtmaka che. ApaNe uddAma vicAradRSTikoNathI, maMdira ane dhArmika saMsthAonA kArya vize ame saraNI ghaNI vAra joIe chIe paNa te racanAtmaka nathI hotI, baMne sahamata hatA. temaNe amerikA vize eka TIkA karelI che eTale thoDI vAra bAda anivArya rIte te vicArasaraNI AgaLa "amerikAnI dharmasaMsthAo vepArInI peDhIe banI gaI che." jAya che. temane vepAramAM ghaNI sArI Avaka maLe tema hatuM, chatAM mArA mananuM vaLaNu paNa evuM ja hatuM. paNa amerikAne mAre temaNe A kArya mAtra sevAdRSTithI svIkAryuM che. AthI ja amArA sauthI prathama anubhava AthI judA ja prakArane hate. makAnamAM eka prakAranI sahiSNutA che; judA judA dezanI vyaktie rahe che ane zrI jeragensana e Agraha rAkhe che ke judA judA bhAI prabhAte tathA meM yunivarsITInI bAjunA makAnamAM eka dezanI vyaktione dharamAM bhADuAta tarIke rAkhavI. temaNe kahyuM ke rUma lIdhI. rAtanA ATha vAge makAna mAlika amane maLavA tathA "mArA saMtAnonA hRdayanI vizALatA vagara kharca AvA sahavAsathA oLakhANu karavA AvyA. thoDI vAtacIta karyA bAda temaNe kahyuM ke keLavAya che." ane temanA be nAnAM saMtAno "dilhI, gAMdhI, tame AvatI kAle savAre mArA ghera hindanA bALakone madada karavA kalakatta, be be, hiTalara, osTriyA, viyenA" vagere nAmo sArI mATe yojAyelA cAha pANInA meLAvaDAmAM Avazene ?' "hindanA rIte uccAre che ane zahera duniyAnA nakazAmAM jovA prayatna bALako mATe ?" meM pUchayuM. kare che. hA. amArA "Dajha' (Friends')nI saMsthAnA Azraya mAro sabhAgye prathama paricaya pazu vekaranA devaLa sAthe nIce ame duniyAbharanA sadhana vinAnA deza mATe kapaDAM, khorAka tha. 24 mI okaTobara 1945 nA roja sAna phrAMsiskAmAM tathA davAdArUnI madada mATe pravRtti calAvIe chIe. huM e duniyAnA badhA deze ekaThA thayA ane vizvane . haMmezAne mATe saMsthAmAM kArya karU chuM. huM daravarSe hindanA bALakane madada karavAnA yudhdhamAMthI ugAravA " saMyukta rASTra saMdha' nI sthApanA karI. te hetuthI snehasaMmelana yajuM chuM. jogAnujoge tame e niyata diva yunAITeDa nezansa egenIjhezana-yu-ena-e-nAme prakhyAta che. A sanA AgalA divase ja rahevA AvyA." yu-ena-e-nI trIjI saMvatsarI gayA varSanI 24 mI okaTobare je IMglAMDamAM 'kakara' Queker saMpradAya tarIke oLakhAya ghaNA kharA dezee ujavI. amerikAnI sAmAjika saMsthAoe A che tenuM amerikana nAma "Dajha' che. "kevekara' loko koI vidhini- divasa pUratA utsAhathI ujavyuM. haMmezA zAMtinuM kArya karatA dhamAM bahu mAnatA nathI. mAtra mAnavajIvananI niHsvArtha bhAve kakaranA devaLe e divasa cIna ane hindanA nAgarikone sevA karavI e emanuM lakSya che. vyakitasvAtaMtrya mATe tathA be yu. ena. e. pura bAlavAM nimaMtraNa ApI ujavyuM. mane vizvayudhdhanA juvALa sAme "kakara' ekaniSThAthI jhujhayA hatA. devaLamAM javAne kadI utsAha AvyuM nathI. hamezA samAjanI za kai 1, saMdha prakhyAta TAbara -
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 458 prabuddha jaina tA. 15-3 -4 A jaDatA ane pratyAdhAtanA pratinidhi tarIke devaLe uchaLyA che. mArA che. meM AnuM kAraNuM mArA makAnamAlikanA patnI zrImatI merI pratibhAzALI habasI sAthI mitra zrI. chama kalAke mane yu. ena. ragensanane pUchayuM ke " strIone samaya kema maLe che?" temaNe esa. para belavA nimaMtraNa ApyuM ane devaLamAM AvIne besavAnuM javAba Apyo ke :kahyuM tyAre huM jarA acakAze. vANI svAtaMtrya ke mukata vicAra "samAnatA eTale mAtra dezanA baMdhAraNamAM strI ane purUSa vinimaya devaLAthI haMmezA dUra rahe che e bhaya meM raju karyo. jIme sarakhA che ema lakhavuM te pUratuM nathI. mArA pati mane nekara hasIne javAba dIdho ke "eka amerikana habaratI jayAre tamane apAvI zake teTaluM kamAtA nathI. (amerikAmAM nekara lakSAdhipati ja nimaMtraNa Ape che tyAre tamAre e bhaya rAkhavAnI jarUra nathI." meLavI zake. ahIMnuM jIvana ane pagAra dhoraNa eTaluM UMcuM che vaLI cInanA pratinidhi tarIke zrImatI. lerensa ho belavAnA che ke nekara rAkhave e sAmAnya mANasane mATe zakaya nathI.) mAre eTale tamane temano paricaya thaze." meM nimaMtraNuM svIkArI lIdhuM sAmAjika jIvanamAM bhAga le e khorAka khAvA jeTaluM ja jarUrI ane Aje huM tenA mATe jarAye dilagIra nathI. tyAM na gaye heta che. huM rAMdhI nAkhuM te mArA pati vAsaNa sApha karI nAkhe. ame che. huM rodhI nAkhuM to mArA pati vAsaNa sApha karI nA te huM hRdayanI udAratA, dhArmika saMsthAonuM sAmAjika pragatigAmI baMne kAma vaheMcI laIe chIe. amerikAmAM badhAja A pramANe vaLaNu ane sauthI vadhu e sabhAnA pramukha zrImatI gre pIasaMtanI AkarSaka ane anukaraNIya rItabhAta jovA-jANavAnuM gumAvata. tyAre mane samajAyuM ke zrImatI. 2. pIarsana amArI * sabhAnA pramukha tarIke kema AvI zakyA hatA. sabhAgRha nAnuM hatuM. mane sauthI vadhu eka cIja gamI. vADIlAla DagalInAM vandana vAtAvaraNa zAMta ane gaMbhIra hatuM chatAM mukata kAvya ke Tucake sarI paData. sabhA zarU thaI eTale tadana zAMti. jamaNI bAju bhAgIrathI De. phe. tathA DAbI bAju huM beTho. A baMne jagyA khAsa karIne A chellA zaradusavano rajAmAM ame mahAbaLezvara gayAM hatAM. pAdarIo mATe hoya che. mane e vastu tyAM barAbara asara karI pazcima dhATanuM sahuthI UMcuM A zikhara hajI cheka gAmaDA jevuM gaI ke Pulpit--maMca-pa2 pAdarI ja ubho rahI vyAkhyAna ApI che eTale keTalIka rote grAmajIvanane je anubhava tyAM thAya che te zake tyAM Aje eka cInI sArI tathA hindI vidhArthI belI bIjA havAkhAvAnA sthaLe para bhAgyeja thAya che. mahAbaLezvaramAM zake che. jJAnane kAI maryAdA nathI, e kaI gaNI gAMThI sapheda ke dara maMgaLavAre gujarI bharAya che. mahArASTramAM maMgaLavAranuM kaMIka bhagavA vastra paheratI vyakitaone IjAro nathI. amerikana devaLAe vizeSa mahatva hoya evuM jaNAya che. eka maMgaLavAranI rahayAre huM pitAne pradeza vicAra ApanAranI bAbatamAM atyaMta vizALa karyo che. gujarImAM pharavA nIkaLI tyAre gAmaDAnAM le nAM praphulla moDAM joI amerikana devaLamAM UbhA rahI huM AMtararASTriya rAjakAraNa para bolate muMbaInA mANasenA nisteja herA najara AgaLa tarI AvyA ane hatA tyAre mArA manamAM hasavuM AvatuM hatuM ane eka Aje UDI jAtajAtanA vicAre magajamAMthI pasAra thayA. helI havArathI, vedanA thAya che ke "2000 varSa pUrve phalANo rAjA thaI gayA hatA." cAre taraphanAM gAmaDAmAMthI ToLAbaMdha lo ke potAnA khetaramAM zAka vagere vArasI ane jIvanazanya vAta ApaNI dhArmika saMsthAomAM bhAjI, phaLaphula, vAMsa, kAmaLA vagere vastuo mAthA para laI haju mAtra cAlatI ja nathI, paNa pUjAya che. doDatA parvatane DhALa caDhatA dekhAtA hatA. bajAramAM AvI teo pitAnI cIjone banatI utAvaLe vecIne ghara upayogI Aje amerikana devaLe sAmAjika savAla carcAnA corA . kharIdI karavA maMDI jatA hatA. temAM mukhya, anAja, hAthavaNATanAM (Forum) banyA che. eka devaLe gayA ekaTobaramAM "lagna ane , kapaDAM, ane nhAnI hAnI videzI cIjo teo letA hatA. jAtIya saMbaMdha" para sAta vAkhyAnI vyAkhyAnamALA zeThavI ekaja havAramAM teo dasabAra mAIla cAlI nAMkhavAnuM ramata jevuM hatI. AmAM jANItA DokaTaro, samAjazAstrIo, keLavaNI gaNatA hatA. kAre tathA mAnasazAstrIoe bhAga lIdho hato. bIjA eka bajAramAM eka dukAnamAM bahu sarasa lIlI tAjI magadevaLe "bekArI ane samAjavAra" para arthazAstrIonI phaLI vecAtI hatI. vecanAra juvAna bAinuM moDuM jANe paricita symposium-carcA sabhA-goThavI hatI. trIjA devaLe "tamArI , lAgatuM hatuM. tenA caherA para gAmaDAnuM bheLapaNa hetuM, taMdurastI" para carcA karavAnI jAherAta karI hatI. kensara, kSaya zaheranI glAni hatI. phuTapAtha para pATalIo goThavI banAvelI roga, apaMga bALakone sAjA cAlatA karavAnI caLavaLa, vagere dukAna pAse e eka lAkaDAnA khokhA upara beThI hatI. tenI pAse pravRttiomAM devaLo sakriya bhAga le che. AmAM huM e nathI jaI meM thoDI lIlI magaphaLI mAMgI-te mArA svAmuM joI hasI bhUlI jatA ke keTalIka rAjakIya bAbatamAM devaLoe atyaMta ane jANe pahelAM maLelI hoya tema belI, "le hena A tamArI pratyAdhAtI vaLaNa akhatyAra kareluM. Ama chatAM A rAjakIya pratyA magaphaLI." zuddha gujarAtI zabdo sAMbhaLI mane lAgyuM ja ke te ghatane bAju para mUkIe te eTaluM te kabula karavuM ja joIe muMbAI rahI AvI haze. meM ene pUchyuM- te muMbAI joyuM che?" . ke A saMsthAo sAmAjika unnati mATe sakriya vicAre raju kare uttaramAM te garvathI belI dasa varasa rahI chuM.' pachI meM enuM che. A nAnI sunI sevA nathI. nAma pUchayuM eTale nisAso mUkI belI ke "nAma te mArUM eka bIjI vAta. dhaNu devaLe keTalIka vastu ke vicAro sAthe bhAgIrathI che." enI dukAnanI eka tuTelI pATalIne khUNe huM beThI sahamata na hoya chatAM e viSayanA niSNAtane bolAvI e viSaya eTale e bahu rAjI thaI ane mArI najIka AvI. ane belI ATaluM para mukta carcA te kare ja che. amerikAmAM sAmAnya rIte e pUcho cho tyAre badhuM ja kahyuM. "bahu nhAnapaNamAM mArAM lagna thayAM niyama che ke vakatAnA vyAkhyAna bAda vIsathI trIsa miniTa acUka ane lagna pachI pAMca varasamAM mAM ane bApa baMne marI gayAM eTale . praznottarI mATe rAkhavAmAM Ave che. A daramiyAna zrotA tathA mAmA mAmIne ghera rahevA lAgI. cauda varasanI uMmare mAmAe mane vakatA carcA kare che. sAmAnya rIte devaLanI sabhAomAM 40-50 sAsare vaLAvI. bhAre vara muMbaImAM hoTelamAM nokarI karatA hatA te mArA thI vadhu vyakitao hAjara hoya che. tethI carcA karavI sugama paDe karatAM umare sArI peThe meTA hatA. amArI vacce lagabhaga dasabAra che. strIo mAtra zobhAnA gAMThiyAnI jema sabhAomAM AvIne varSano phera haze. bhUlezvaramAM eka hAnI oraDImAM meM mAruM ghara mAMDayuM. besI rahe che ema nathI hotuM. teo paNa carcAmAM sakriya bhAga mAro vara gujarAtI hoTelamAM kAma karato hato eTale gujarAtI le che ane keTalIka vAra te sabhAmAM bahumatI strIonI heya lattAmAM ame rahyAM. huM gAmaDAnI chokarI te zaheramAM AvIne
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-3-49 prabuddha jaina 459 gabharAI gaI ane roja svAMja paDe ne mane raDavuM Ave. hoTelanA ekadama jamIna upara besI gaI ane be hAtha ghUMTaNa para TekavIne, kAmamAMthI paravArI mAro vara pAMDu lagabhaga rAtre bAra vAge ghera Ave hathelIothI lamaNuM pakaDIne belI" arere bahena ! tamane zuM eTale huM madharAta sudhI ekalI besI rahyuM ane koIvAra beThI beThI kahuM ? mAre vara bicAro bahuM mAMda paDayo che. enA junA kharAba udhI jAuM. jAta jAtanI rIte huM mArA varanI sevA karuM paNa rogathI AkhuM zarIra saDI gayuM che, te mArI zakayane ahiM lAvyA te kaI rIte mArA para khuzI ja nA thAya. aMte cha mahInAM che ane A dukAna pAchaLanI oraDImAM ame traNe jaNa rahIe pachI meM mAmAne kAgaLa lakhyuM ke mane pAchI gAmaDe belAvI chIe. muMbAInA dAkataro kahe che ke A roga nahi maTe. joIe " le. mArA kAgaLanA javAbamAM be mahInA pachI mAmAe eka kArDa have dezI davA karIe chIe. bahena kahe, have tamArI sAthe huM lakhIne jaNAvyuM ke 'gAmamAM A varase dukALa che, mATe hAla tuM mubAI kevI rIte AvuM ? eka te mAre dukAna saMbhALavAnI ane vaLI muMbAI ja rahe. pahara sAre varasAda paDe te Avaje.' muMbAImAM dhaNInI cAkarI karavAnI" ATaluM belI teNe pAlavathI AMsu lUchyAM. mane keTaluM ekaluM lAge che te mAmAne zI rIte rahamajAya? mane bhAgIrathI jevI satI e hiMdustAnane khUNe khAMcare mAbApa sAMbharyA ane raDavuM AvyuM. jema tema karI huM divase keTalIye paDI haze! ane te mAtra garIbavargamAM ja nahi, dhanika vItAvavA lAgI. Aste Aste huM paNa zaherI jIvanamAM palaTAvA ane madhyamavargamAM temaja zikSita ane keLavAyelI strIomAM paNa lAgI. ADerI pADezInA kahevAthI mArI jANamAM AvyuM ke mAro Aje aneka satIo hayAta che. jyAM sudhI purUSa mAnasa svAtha pati koI kharAba bAinI jALamAM pAMceka varasathI phasAyele che. nahi thAya tyAM sudhI, gharasaMsAra sukhI karavA mATe, strIne satI nAnapaNathI ja huM TekavALI hatI eTale meM vicAra karyo ke AvA thayA vagara A dezamAM cAlavAnuM ja nathI. kaliyugamAM satIo ' dhaNI sAthe rahevuM mane nahi pAlave, eTale je thoDA ghaNA paisA nathI thatI e vAta khoTI lAge che. kadAca kalikALa puza thayo haze, bhegA thAya te huM mAre gAma cAlI jAuM. tethI meM zAka vecavAne kemake have te gAMdhIyugane AraMbha thaI cukyo che. kALanuM cakra game dhaMdhe zarU karyo. roja zAkanI TopalI laI huM dUra pArasI lokonA tema phare, paraMtu bhArata varSamAM satIonI khoTa kadApi nahi paDe. lattAmAM vecavA jatI hatI, kemake e loko dayALu hoya che ane becAra e nizcita che ke hiMdu purUSa kALAnta paNa badalAze nahi. paisA mATe garIba mANasa sAthe rakajhaka karatAM nathI. vaLI vAre tahevAre (tirdharamAMthI udbhUta) saudAminI mahetA junAM kapaDAM mIThAI evuM evuM paNa e loko Ape che. paNa mAruM svargastha sarojinI nAyaDu nasIba be DagalAM AgaLa. huM paisA bhegA karIne rAkhyuM ane mAre - rASTrIya mahAsabhAe kevaLa baMdhAraNIya hIlacAlana mAga vara jora julamathI mArI pAsethI lai le, nA ApuM te mAravA choDIne gAMdhIjInA netRtva nIce dezane svataMtra banAvavAnI sIdhA Ave. vaLI adhurAmAM pure te dArU pItAM zIkhe, eTale mArA paisAnI pagalAnI-asahakAra, satyAgraha ke savinaya kAnunabhaMganI-laDatanAM ene vadhAre jarUra paDI. A naraka jevA muMbaimAMthI huM kama chUTIza A dezamAM jyArathI maMDANa mAMDayAM tyArathI eka sarakho sAthe ema mane roja thatuM hatuM. ema karatAM muMbaI AvyuM nava varasa ApanAra ane AjhAdI prApta thayA bAda yu. pI. nA gavarnarapadane thaI gayAM. aMte mArA varane kharAba roga mane lAgu paDaze. eka zobhAvanAra zrImatI sarojinI nAyaDunA mArca mAsanI bIjI divasa eka mArA zAkanI gharAka dayALu pArasI bAIne jaIne meM tArIkhanI rAtre nIpajela avasAnathI A deza zokagrasta banyo mArA roganI badhI vAta kahI. bIje divase mane e hepITalamAM che ane gAMdhIjI pAchaLa temanA eka vaphAdAra sAthIne paNa laI gaI. lagabhaga dasa mahInA huM hospITalamAM rahI ane roga ApaNe gumAvIe chIe evI lAgaNIe ApaNuM tadana maTI gaye. kaMI koI vAra mAre pADIzIo mane heppITalamAM | sarvanA dilamAM bhAre glAni pedA karI che. jovA AvatA hatA. temanA kahevAthI meM jANyuM hatuM ke mArA vare sajinIne janma 1879 nA phebruArI mAsanI 13mI bIjI vAra lagna kayu" che, hospITalamAMthI chUTIne huM sIdhI pilI tArIkhe thayo hato. temanA pitA De. aranAtha caTTopAdhyAya eka bhalI pArasaNane ghera gaI. eNe mane mAre gAma javA jeTalA gADI- moTA zikSaNazAstrI temaja vijJAnavettAM hatA ane nijhAmanA keLabhADAnA paisA ApyA ane vadhArAmAM dasa rUpiyAnI noTa mArA varNapradhAna hatA. agharanAtha asAdhAraNa buddhizALI purUSa hatA. hAthamAM mU?.. teo aneka bhASAo jANatA ane temanuM ghara aneka garIba muMbaI choDIne huM relagADImAM beThI tyAre mane ema thayuM ke tavaMgara, vidvAna abhaNa, kavio ane kaLAkArone darabAra hatA. arere bhagavAna! teM mane chokarAMye nA ApyAM ! nasIba kuTelAM. AvA pitAnA khoLAmAM ucharelI sarojinIe nAnapaNathI ja bIju zuM ? gAma pahoMcIne jANyuM ke mAmAM varasa divasa para kele pitAnI asAdhAraNa buddhiprabhAne anubhava karAvavA mAMDa rAmAM marI gayA ane mAmA bicArAM AMdhaLAM thayAM hatAM, have hatuM. bAra varSanI ummare teo meTrIka thayelAM. sauthI paheluM kAvya enA para huM bhArarUpa thaIne paDuM kema ? pachI eka maMgaLavAre huM temaNe agiyAra varSanI umare raceluM. 13mAM varSothI te kAvyane jhare mahAbaLezvaranI gujarImAM anAja levA AvI. mAruM gAma ahIMthI temanAmAM vegapUrvaka vahevA lAgyuM. temanI asAdhAraNa buddhi dasa mAIla dUra che. bajAramAM AvI ane A dUkAna kADhavAne mane pratibhAthI AkarSAyalA nijhAme temane paradeza abhyAsa karavA mATe sArI vicAra AvyA ane pAMca varasathI magaphaLI, caNA, talanA lADu ziSyavRtti ApI ane 15 mAM varSe teo IMglAMDa gayAM. IMglAMDamAM - evuM badhuM vecIne gujarAna calAvuM chuM." abhyAsa sAthe kAvyasarjana te vipula pramANamAM cAlatuM ja rahyuM. meM bhAgIrathIne pUchayuM, "tuM mArI sAthe muMbaI AvIza ? IMglAMDanuM yunIvarsITInuM jIvana temane mAphaka na AvyuM ane te ekadama hAthane laTake karIne belI-"nA re bAI! muMbAIne hAtha 1898 mAM teo nabaLI tabiyate hiMda khAte pAchA pharyA. tyAra bAda joyA. have te A mArI dukAna bhalI ne huM bhalI." meM ene dhaNuM temaNe pasaMdagIpUrvaka nijhAmanAM DokaTara zrI goviMda rAjulu nAyaDu hamajAvyuM ke mAre ghera ene kaMI duHkha nahIM paDe, kAmane paNa 'jhAjhe sAthe lagna karyuM. paNa gRhajIvananA cAra khuNAmAM gaMdhAI rahevAne be nahi rahe, paNa e ekanI be nA thai. koNa jANe kema mane che teo sarajAvA na hatAM temanI sAhitya pravRtti te bhAgIrathI bahu gamI gaI hatI, ane tethI ene mArI sAthe muMbaI laI vadhatI ja jatI hatI. sadgata gopAlakRSNa gokhalenA puNya paricaya javAnI icchA huM rokI zakatI nhotI. eTale mahAbaLezvara choDavAne temane rAjakAraNa tarapha AkarSA. sauthI pahelAM 1915 nI Agale divase huM pharI pAchI bajAramAM bhAgIrathInI dukAne gaI. | muMbaInI koMgresamAM teo dekhAyAM. 1916 mAM lakhanau khAte ane pUchayuM-"kema te muMbaI AvavAne ze vicAra karyo te bharAyalI koMgresamAM hiMdu musalamAna ekatAnuM khata nakakI karavAmAM ja saraLa jI. eTale mAnA, bhAi lai
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 AvyuM hatuM. A khatanA ghaDataramAM temaNe agrabhAga lIdhA hatA. pachI te teeA kAMgresanA rAjakAraNamAM vadhAre ne vadhAre bhAga letA gayAM, ane strIpratinidhimaMDaLanA agraNI tarIke tema ja tyArabAda inDIyana homarUma lIganA pratinidhi tarIke teo IMglAMDa gayAM, ane tyAM kriMda saMbaMdhe temaNe khuba pracArakAya karyu. 1924 mAM sAutha AphrIkana inDIyana nezanala kaoNMgresanA pramukha tarIke te sAutha AphrIkA gayA ane 1925 mAM kAnapura khAte bharAyalI - rASTrIya hAsabhAnA teo pramukha thayA, 1928 mAM teo amerikA gayA ane tyAMnA lokAne hiMdanI sAcI paristhitithI vAkepha karyAM, 1930mAM dhArAsaNAnA mIThAnA satyAgrahanI temanI AgevAnI lIdhI ane jelavAsa svIkAryAM. 1920 nI AkharamAM maLelI geALamejI pariSadamAM te strI varganA pratinidhi tarIke iMglAMDa gayA. pachI pAche. jelavAsa, vaLI mukti, satata kAya parAyaNatA, 1942nI laData ane kArAvAsa, 1945mAM tabiyata lathaDavAnA kAraNe mukti, 1947mAM dezane AjhAdInI prApti ane temanI yu. pI. nA gavana'ranA sthAna mATe pasaMdagI. jIvananA anta sudhI lathaDatI tabiyate paNa sare jinI nAyaDu A adhikAra upara rahyAM ane tyAMnI janatAnI temaNe athAga prIti sa padana karI, mA' mAsanI bIjI tArIkhanI rAtre temanA upara ekAeka hRdaya regano humalo Avyo ane jota jotAmAM temane jIvanapradIpa elavAye. AvI eka sarakhI jenI ujjavaLa jIvanakArakIdI' hatI temAM sareojinI nAyaDunuM rAjakAraNI AgevAnomAM agrasthAna che ja, paNa hiMMdanA srIsamAjamAM te temanI sAthe vyakitatvanA prabhutvamAM sarakhAvI zakAya evI anya kAi, bhAratavarSanA adyatana kALamAM, jovAmAM AvatI nathI. prakRtithI kAvyakaLAne varelAM ane sAhitya sevA arthe sarjAyelAM ane e ja kSetramAM jeNe amuka nAmanA ugatI umma rathI prApta karI hatI tevAM sarejinIe kAvya, kaLA, sAhityanAM sava' pralAbhane bAjue mUkIne dezanA rAjakAraNane potAnI zakitao samapaNu karI hatI ane gAMdhIjImAM samAi jane ucca kaeNTinuM.. Atmavilopana gata samakSa raju karyu hatuM. hiMdanI AjhadI nirmANunnatihAsamAM--gAMdhIjInI jIvanakathA mAM--temanuM sthAna nizcaLa raheze. temaja temanu nAma amara raheze. hi'danI pArlAmenTamAM temane bhAre bhavya aMjali ApatAM paMDita javAharalAla naherUe jaNAvyuM hatu ke ''hiMda bhaviSyamAM aneka mahApuSe tema ja strIe pedA karaze e viSe mane zaka nathI, paNa sarojInInI bIjI AvRtti hiMdu pedA karaze ke karI zakaze e viSe mane sa de che. eka meDhA prAntanA sarasubA tarIke teNe bhAre kuzaLatApUrvaka ane bhAre saphaLatApUrvaka kAmagIrI ApI hatI. ane enA putra teahiM ja ApaNane jovA maLe tema che ke e prAntanA mukhya pradhAna temaja anya pradhAnethI mAMDI) bhinna bhinna vargo, samAjo ane dhArmi ka sa'pradAye| tema ja maLura ane khetaramAM khetI karatAM kheDuta sudhI sau kA tenI taraph AkarSAyA hatA ane sau keIe tenA hRdayamAM sthAna prApta karyuM" hatu. gavanara tarIke ane rAjyanA eka mukhya adhikArI tarIke teNe dhaNI mATI saphaLatA prApta karI hatI. paNa ahiM huM tenA viSe Aje kheAlI rahyo che te tenA gavana ra DAvAnA kAraNe nathI, kAraNa ke sAdhAraNu rIte gava hAya che te karatAM te ghaNI meATI aMkita hatI, te jete kALu hatI tenA pUrNa paricaya ApavAnu mArA mATe zakaya nathI, kAraNa ke te ApaNAmAMnI eka hatI, ApaNane je rASTrIya vArase maLyo che tenI te a MgabhUta hatI, ane jemane te sAthe AjhAdInI laData daramiyAna varSo sudhI joDAyalA rahevAnuM sadbhAgya prApta thayuM hatuM, jemaNe tenI sAthe kAma karyu hatu ane AnaMda vAda paNa karyAM hatA evA amArAmAMnI te eka hatI te eka apUrva' gejasvItAthI bharelI vyakti hatI; kudarate tenI upara aneka bakSIsA varasAvI hatI ane tene lIdhe te eka ane ajoDa vibhUti hatI. zuddha jaina tA. 15-3-49 temAM paNa teNe purA tana manathI jhaMpalAvyu` hatu` ane pAtAne Akhe AtmA emAM parAvI dIdhe| hatA. pachI teNe kAgaLa ane lama vaDe bahu kavitAo lakhI naheAtI, paNa tenuM AkhuM jIvana ja gAna ate gItamaya khanI gayu' hatuM. jevI rIte ApaNA rASTrapitAe ApaNI rASTrIya laDatamAM naitika bhavyatA ane mahattAnuM sIMcana kayu" hatuM tevI ja rIte teNe ApaNI rASTrIya laDatane kaLA ane kAvya vaDe suaMkita karI hatI. teNe ApaNane eka evA sudRDha ajeya antastatvane paricaya karAvyA hatA ke je game tevI Akta ke kaTokaTInA bahAdUrIpUrNAMka sAmaneA karatu hatu. eTaluM ja nahiM paNa e sAmane haLavA dilanA hatA, dareka kaTAkaTanI Die tenA meDhAmAMthI gAna nIkaLatuM hatuM. ane tenI mukhamudrA upara smita vilasatu hatuM. tenA samagra jIvana upara najara phelAvatAM mAluma paDe che ke te keTalI vividha zaktione bhaDAra hatI, kevI apUrva' prANumayatA bhareluM te jIvana hatuM, te jIvana kAi sAduM - sAdhAraNa jIvana nahetu paNa ApaNA jIvananA sAMskArika temaja rAjakAraNI aneka zAne sparzatuM cetanAnA dhaMdhathI dhasamasatuM jIvana hatuM ane e joine bhAre Azraya anubhavAya che. jene tene sparza thatA tene te potAmAM rahelI AgathI prajjavalita karatI. te kharekhara ja eka agninI javALA hatI ane ema chatAM paNa zItaLa jaLane vahana karatI, du:khI ane dalitane ThaMDaka ane zAnti ApatI ane rAjakAraNanI garamIne prazAnta karatI ane temAM sAdhAraNa preratI subhagasalinnA saritA hatI. . teNe eka kavi tarIke jIvananI zarUAta karI hatI ane pAchaLanAM varSomAM jyAre te rASTrIya laDatamAM kheMcAtI cAlI tyAre Aje ApaNane lAge che ke eka bhavya AtmA ApaNI vaccethI uDI gayeA che, alepa thayA che. dezamAM chelle chelle je kAMi banatuM rahyuM hatuM. tethI tenI jevA kAi paNu lAgaNIpradhAna AtmAne pArAvAra vedanA thayA vinA na ja rahe ane teNe paNa evIja vedanA anubhavI hatI paNa e vedanAmAM teNe eka evA lAvaNyanuM daCna karAvyuM hatuM ke A pazu tenA mATe eka lIlAja che emaja ApaNune lAge ane e rIte ApaNI laDatane haMmezA uMcI ane vadhAre uMcI bhUmikA upara te lai jatI ane bhaviSyamAM koi paNa, kadApi ApI na zake evI eka viziSTa bhAta ApaNI laDatane teNe ApI hatI. AjhAdI svanaH iSTa vastu che paNa ApaNe khIjI kai vastunI prApti mATe--ApaNA leAkAne kalyANamaya jIvana sAMpaDe te mATe- AjhAdInI apekSA karIe chIe. ane jemAM kaLA nathI, rasamayatA nathI, naitikatA nathI evu kAi kalyANamaya jIvana ApaNe pI zakIe kharA ? A tA sivAya kalyANamaya jIvana hoi ja na zake. e vina'nuM jIvana kSaNuchavI ja heAvAnuM ane te kevaLa nirasa ane kaThAratAthI bhareluM heApAnu. sarejinIe ApaNane hiMdane tema ja hiMdu bahAranA kAne evI eka mAnavecita draSTi ApI hatI ke je dRSTi ekameka pratye sahAnubhUtithI bharelI hatI ane antaranI uSmAthI pulakita hatI. hiMdanI sarva dezIya--sAMskArika tema ja bhaugelika-ekatA mATe kAi paNa mAnavI karatAM tene dhaNA vadhAre Agraha hatA. jyAre sAMkaDA vargo ane vibhAgemAM purAyalA jevI ApaNI sthiti thAya che. tyAre yAda rAkhavu dhaTe che ke vicAra ke AcAranI sakI tamAMthI kadi mahAnubhAvatA janma pAmatI nathI. kei paNa rASTra mATe, samAja mATe ke vyakita mATe sAcI mahAnubhAvatA vizALa dana, vizALa vicAraNA ane mAnavalakSI jIvanasAdhanAmAMthI ja prapta thAya che. pazcime pedA karelI aneka mahAna vastu teNe hiMda samakSa raju karI hatI ane hiMMdanI sa`skArasamRdhdhinI vizeSatA pazcima samakSa raju karI hatI ane banne vacce samanvayanI budhdhi ane bhAvanAne vega ApyA hatA. e virala vyakita-zakita samRdhdha ane jenI kIMmata AMkI na zakAya evI mahAna vibhUti-Aje
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jay prazuddha jaina tA. 15-3-49 ApaNI vacce nathI ane ApaNe zokanI lAgaNI anubhavIe chIe ane ema chatA e lAgaNI kevaLa zAkanI nathI. jo A ghaTanAne ApaNe bIjI rIte vicArIe te hiMde A jagatamAM virala gaNAya evI aneka vibhUtie pedA karI che ke jeNe ApaNane preraNA ApI che. ane bhaviSyamAM paNa ApaNane preraNA ApyA karaze A rIte vicAratAM ApaNe prameda ane gauravanI lAgaNIo paNa anubhavIe chIe." dezanI AjhAdInA pratIka samA paMDita javAharalAla naherUe AvI jene mali ApI che tevA sarojinI nAyaDune ApaNA vandana hai! ! tenuM prANAdAyI smaraNa ApaNane sadA purUSAtha' ane sevAnA bhAge' sudRDha kare. ! ! pumAnada keTalAka samAcAra ane noMdha 'bhAgIrathI' A aMkamAM anyaya prazna karavAmAM AvelI A vArtA zrI. saudAminIbahena mahetAnI lakhelI che ane the!DA samaya pahelAM jayAti UramAM pragaTa thayelI ahi' uSkRta karavAmAM AvI che. A vArtA vAstavika ghaTanA uparathI lakhavAmAM AvI che. ane tethI A vArtA pragaTa karatAM sadgata vrajalAla dharamacaMda medhANI yAda Ava che, je samAjanA nIcalA dharamAMthI AvI aneka nAnI moTI ghaTanAe vINI lAvatA ane tene petAnI madhura karUNApradhAna zailImAM guMthatA ane e prakAranI emanI vArtAenA avAranavAra prakAzanane lIdhe prabudhdha jaina sadA navapavallavita rahetu. prabudhdha jainane paDelI e khATa jyAM sudhI evA lekhaka na maLe tyAM sudhI A rIte ja puravAnI rahI. gayA e akamAM kenTakInA dInabaMdhunI adbhuta jIvanakathA pragaTa karavAmAM AvI hatI. A aMkamAM pragaTa karavAmAM AvelI bhAgIrathI samAjajIvananI eka bIjI ja bAjI raju kare che. jemanI kathAo dhamakathAnA graMthaeNmAM zabdArUDha thai che. evI satIe tA gaNIgAMThI che. paNa e satIe jemanI pratIkarUpa che evI aneka satIe kALe kALe ane sthaLe sthaLe A dezamAM tema ja anyatra pAkatI AvI che ane satya, zIla ane karUNAnI vedI upara peAtAnA saravanuM balidAna ApatI rahI che. bhAgye ja temanA jIvanakArUNyane kAIe zabdomAM guthyu che. bhAgyeja temane kAie oLakhI che, ema chatAM paNu vAM apragaTa balidAne upara ja samAjanI naitika ane AdhyAtmika pratibhA jaLavAtI AvI che ane samAjanA prANa TakatA rahyA che. vaLI prastuta vArtA pArasI kAmanA vAdamAM rahelI uDI mAnavatAnI kAmaLa lAgaNIe bahu sundara rIte vyakta kare che ane ApaNA hiMdu samAjamAM vyApaka banelI niSThuratA-hRdayazUnyata!ADakatarI rIte ApaNA dhyAna upara lAve che. ApaNI AMkheAmAMthI dayA esaratI jAya che, ApaNu' hRdaya kaThora banavAmAM ja sArthakatA anubhave che. 'emAM huM zuM karI zakuM ? evA samAdhAna sAthe kAI paNa du:khI, trasta, vyAdhigrasta, kSudhAtura ke tRSAtura sAme ApaNe AMkha ADA kAna karIe chIe ane calu vyavasAyamAM nimagna rahevAmAM ja ApaNe Rtikata'vyatA anubhavIe chIe ! gAMdhIjInA khunIne phAMsInI zikSA ! gAMdhIjInAM khunI nathurAma gaDasene phrAMsInI zikSA karamAva vAmAM AvI che. e te suvidita samAcAra che. A mahInAnI 23 mI tArIkhe te zikSA sAme karavAmAM AvelI apIlanI sunAvaNI thavAnI che. gADasene jyArathI kAMsInI zikSA karamAvavAmAM AvI che tyArathI A zikSAnA' kharekhara amala karavAmAM Avaze ke kema ane gAMdhIjInA khunone phrAMsI devAmAM Ave te megya kahevAya ke kema e banne prazno cetarapha mitrama'DAmAM khuba carcAi rahyAM che. dehAnta daMDanI zikSAnI yAgyAyeAgyatA saMbaMdhamAM AjanI sudharelI duniyAmAM matabheda che. eka mata eve che ke mANasane mAtane bhaya sauthI moTA che ane e bhaya ja mANusane khunanI hada sudhI paheAMcatA aTakAvavAmAM bahu agatyanA kALA Ape che. vaLI khunI mANasa mATe samAjamAM chuTA thaine pharavAnI 4) 461 koi paNa taka ubhI rahevA devI e samAjasvAsthyane jokhamAvavA barAbara che. khIjI bAjue ema kahevAmAM Ave che ke khunanA tAna upara caDhele mANasa meAtanA bhayathI khuna karate aTakI jaze ema mAnavuM vadhArA paDatuM che ane dina padinanA anubhavanuM vidhI che. khunIne paNa sudharavAnI taka ApavAmAM AvatAM sArU pariAma AvavAnI eTalI ja zakayatA che. phAMsI e eka rIte khunanI sAme khu jevu che. eka vyaktigata che, bIjI sAmAjika che. Ama hovAthI devAnta daMDanI zikSAthI kAi paN sAmAjika pragati sadhAtI nathI. vaLI kAi paNa khuna pAchaLa haMmezAM narI duSTatA ja rahelI che. ema mAnavuM vyAjI nathI. kSaNika Aveza, gerasamajutI, mAnasika bhramaNA, sAmA pakSanI aNudhaTatI uttejanA, be pakSa vacce kai kALathI cAlatI dveSamUlaka paraMparA-AvAM aneka kAraNe ghaNAM kharAM khuna pAchA hAya che. khunIne ekAeka nAbuda karavAthI khunI vRtti nAbuda thatI nathI. khunIne paraheja karIne paNa jIvate rAkhavAmAM Ave ane tene sudharavAnI taka ApavAmAM Ave tA te dhaNI vakhata sudhare che ane tenI samA upara bahu AvakAradAyaka asara paDe che. AvA khyAlethI keTalAka surelA dezomAM dehAntadaMDanI zikSA karavAnI kAyadAthI manA karavAmAM AvI che. gAMdhIjIne ApaNe je rIte samajatA AvyA chIe te rIte vicAratAM dehAnta daMDa sabaMdhe gAMdhIjIne paNa Ave! ja abhiprAya hAvA jAIe ema mAnavAne ApaNe prerAie chIe. A prazna upara gAMdhIjIe kAra padma ThekANe spaSTa vidhAna karyu DrAya te dhyanamAM nathI, paNa upara mujabanI sarvasAdhAraNa mAnyatAne a Mge ane jo gAMdhIjI jIvatA hoya ane emanuM calatu hAya teA petAnA khuInI paNa A rIte kAyadAsaranI hiMsA thAna de evu sarva kAinuM eka sarakhuM kalpanAsavedana hevAnA kAraNe nathurAma geDasene karavAmAM AvelI phrAMsInI zikSA AjIvana kArAvAsamAM palaTAvavI joie ema ApaNu sate lage che. sabhava che ke AropI uparatA khunane ArApa puravAra thaye dehAnta daMDathI anya prakAranI zikSA karamAvavAnA vikalpa mULa kAma calAvanAra nyAyAdhIzanA adhi kAranI bahArane huMya. evI ja rIte saMbhava che ke apIlanA cuko ApanAra nyAya.dhIzanA hAtha paNa kAyadAthI budhApalA hAya. paNa chevaTe hiMdI sarakAra athavA te tenA pratinidhi nAmadAra gavarnara janarala zrI. rAjage pAlAcAya je gAMdhIjIne Apakhtu sarva karatAM vadhAre samaje che te A khAkhatamAM prajAnI lAgaNIne mAna ApI nathurAma gADasene phrAMsIe caDate aTakAvaze ane peAtAnA duSTa kRtya saMbadhe antamu kha ana vAnI tene taka Apaze evI ApaNe jarUra cyAzA rAkhIe. pratijJA pUrNa thavA dala dhanyavAda AjathI savA be mahInA pahelAM khImAvara khAte jaina zvetAMbhara sthAnakavAsI kAnpharansanI akhila hiMda mahAsamitinI beThaka maLI hatI te vakhate muMba" khAte eka zrAvikAzrama zarU karavAnI agatya upara bahu bhara mUkavAmAM AvyA. te ane ene mATe joitAM nANAM jaldithI ekaThA karavA ja joie. evA ekaThA thayelA sabhyane a grahu dhyAnamAM laine zrI caMcaLabahena TI. jI. zAha ane zrI lIlAvatI bahena cunIlAla kAmadAre A kAryo mATe khIyAvarathI ja upaDavAnI ane rU. 5000nu ekaThA na thAya tyAM sudhI muMbaI pAchA nahiM karavAnI pratijJA jAhera karI hatI. A kAyane sAtha ApavAnA hetuthI zrI. TI. jI. zAhe pazu A kuMDamAM eka lAkha rUpIA ekaThA na thAya tyAM sudhI dudha nahi levAnI pratijJA jAhera karI hatI. jaNAvatAM AnaMda thAya che ke e banne bahene e zrI. TI. jI. zAhu sAthe sthaLe sthaLe pravAsa karIne e mahinAnI dUra rU. 60000 upara ekaThA karyAM che ane bhU-te bahene sukharUpa muMbai pAchA pharyAM che. AvI pratijJA levA mATe banne baheneAne dhanyavAda ghaTe che. ane e pratijJA ATalI jahiMdathI purI thavA badala ane bahenene jaina samAjanAM abhina"dana che. sAthe sAthe zrI TI. jI. zAhanI pratijJA paNa sapara vahelI purI thAya ema ApaNe AzA sevIe ane prAthanA karIe.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 462 - tA. 15-3-49 - --- - - -- zrI javalabahena pharIthI upavAsa upara . kezarIyAjI tIya saMbaMdhamAM zrI javalabahena tA. 18-2-49 thI pAchA upavAsa upara utaryA che. A patra pragaTa thAya che tyAre temaNe 25 upavAsa pUro karyA haze. AjathI dazeka mahinA pahelAM 42 divasanA upavAsa bAda zrI tejasiMha koThArI jeo vetAMbara mUrtipUjaka jaina che tema kezarI AjInA bhaMDArI athavA to vahI"TakrartA tarIke nimaNuMka thatAM pitAnI pratijJA purI thAya che ema samajIne zrI jAphAbahene pAra kayu hatuM. tA. 25-11-48 nA roja tyAMnI sarakAra taraphathI amuka navI jAherAta karavAmAM AvI che. A jAherAta tA. 22-5-48 nI jAherAta ke jenA pariNAme , temaNe pAraNuM karyuM hatuM te AgaLanI jAherAtane bhaMga kare che e mAnyatA upara ane kezarIA tIrthane Akho vahIvaTa vetAMbara mUnimUjaka samAjane sapo joie evA Agraha upara teNe A navA upavAsa zarU karyA che. A samAcAra sAMbhaLIne duHkha thAya che ane AvA bhISaNa mArge javA pahelAM kezarIAinI samagra paristhitine vadhAre zANapaNa pUrvaka zrI javalabahene vicAra karavA joIne ema kahevAnuM mana thAya che. pahelAM te Aje tyAM have rANunuM rAjya nathI, paNa pUjana / pratinidhitvadhArIo rAjaya vahIvaTa calAve che. tethI Aje yAM ye ... sama dhAmI- dhaNI vadhAre zakyatA che ane e samAdha | me ane javAbadAra vyakitae dArA zodhAvI jarUrI che, ane te mATe pega bhUmikA racAvI atyanta avazyaka che. A bhUmikA zvenAMbara ane digaMbaro vacce samajutI thAya te ja ubhI thaI zake tema che. varSothI digaMbara ane zvetAMbaro kezarIAine pUjatA AvyA che ane tyAMnA vahITa viSe e banne pakSo vacce jhagaDo paNa varSothI cAle che. A paristhitimAM e tIrtha dhAma vetAMbaranuM ja che ane ene kula vahIvaTa tAMbarene ja saMpa joIe evI mAMgaNI zrI. ja vala bahenanI dRSTie ta6na. egya haze te paNa evI mAMgaNI vyavahArU nathI ane tethI evI mAMgaNI upara anazana zarU karavuM e eka prakAranA durAgraha upara caNatara karavA jevuM che. jyAM sudhI zvetAMbara samAja ane digaMbara samAjanA AgevAne ekamata nahi thAya tyAM sudhI tyAMnI sarakAra AgaLa cAlI zake ema nathI. vaLI zrI javala behana mAnatA hoya ema kezarI, ane prazna kevaLa sAdo sAdo nathI ane je jenuM hoya te tane ApI devuM evo saraLa nathI. tyAM trIjo pakSa paMDayAono che ane temanA paNa tyAM varSonA sthApita haka che. ane e sthApita chatAM jaine samAjanI daSTie taddana geravyAjabI dekhAtA hakake sAme jai rasamAje laData calAvavAnI che. jaina samAja jyAM sudhI pitAnuM ghara muM nahi kare tyAM sudhI bIjA pAse pitAnI vyAjabI bAbata zI rIne maMjura karAvI zakaze ? eka bAju e amuka prazna upara ApaNI ja eka bahena AmaraNA anazane laIne beThI che tyAre temanA abhipayanuM samarthana karavAne badale temane anukuLa na hoya evuM mantavya raju karatAM bahu duHkha thAya che, paNa jyAre temanA anazane A praznane punaH jIvate karyo che tyAre prastuta paristhiti aMge je kAMI paNa lAge te spaSTapaNe raju karavAne dhama thaI paDe che. jaina samAjane kRtajJAtAdharma gayA varSe zatruMjaya tIrtha upara jaina samAjane bhAre paDato 3. 60000 ne vASaka kara tatkALa navanirmita saurASTra sarakAre mApha karyo tyAre jaina samAja AnaMdapulakita banyA hatA ane A zubha pagalAnI kadara tarIke jaina samAje kAMIka karavuM joIe e vicAra ane bhavanA sau koInA dilamAM ramI rahI hatI. e arasAmAM prabudhdha jana | eka nedha dvArA. rU. 600 00 ne vArSika kara bharavA nimitte zeTha ANaMdajI kalpaNujI taraphathI ekaThA karavAmAM Avela Azare bara lakha rUpIA kaI paNa janakalyANuka rI janAmAM rokavA tema ja vAparavA mATe saurASTra sarakArane arpaNa karavo joIe evI eka sUcana karavAmAM AvI hatI. A sUcanAne svIkAra karavAne badale zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA pramukha zeTha kasturabhAI lAlabhAIe keTalAka samaya pahelAM muMbaImAM vasatA jaina zvetAMbara mUrtipUjaka vibhAganA keTalAka AgevAnone ekaThA karIne evo vicAra raju karyo hato ke amadAvAda, muMbaI tema ja anya sthaLeAethI cha thI ATha lAkha rUpIA ekaThA karavI ane e rakama upara jaNAvela zubha kAryanI kadara tarIke saurASTra sarakArane apaMgu karavI. A vAtane paNa traNa cAra mahInA thaI gayA ane e daramiyAna, ApaNane jANavA maLe che tema, gIranAra tIrthane lagatI badhI vivAdAspada bAbatenuM paNa sauraSTra sarakAra sAthe A paNuM samAdhAna thaI gayuM che. Ama chatAM paNa pilI ekaThI karavA dhArelI rakamanuM zuM thayuM te viSe jaina samAjane kazI paNa mAhItI ApavAmAM AvI nathI. saMbhava che ke ekaThI karavA dhArelI rakama meLavavI Aje bahu muzkela lAgatI hoya. ema hoya to upara jaNAvela bAra lAkhanI rakama je alaga ja paDelI hevI joIe tene A sadupayoga karavAnuM zA mATe vicAravAmAM na Ave ? A bAbata saMbaMdhe jaina samAje koI ne koI vakhatasara karavAnI khAsa jarUra che. je lAkhe rUpIA khacatAM zakya nahatuM te Aje saurASTranI aNadhArI rAjayakrAnti ane saurASTra sarakAranI sahAnubhUti dvArA zakaya banyuM che ane zatruMjaya temaja gIranAra agya sattA pIDanathI sadAne mATe vimukata banyA che ane e bane tIrthone jaina sama ja dhAre te rIte vikasAvI zake evI saraLatA ane sugamatAM prApta thaI che. A badhI lAbhaprApti sAme jaina samAja kadararUpe kazuM ja nahi kare to jaina samAjanA mAthe naguNApaNAnuM kalaMka rahI jaze. navI sacitra TapAlanI TIkITa hiMdI sarakAra taraphathI tAjetaramAM judA judA daranI navI - TapAla TIkITa bahAra pADavAmAM Avela che. A TIkITamAM hiMdanI zilpavibhUti sUcavatA sthApatya ane mUrtinAM daLe chApavAmAM AvyA che ane Aja sudhI aMgreja zahenazAhanA meDhAM jovA TevAyelI ApaNI AMkho A navI TIkITa joIne koI jude ja AnaMda ane tAjagI anubhave ane "ApaNe have AjhAda chIe e vAstavikatAnuM ApaNane punaH hRdayaMgama bhAna thAya che, je zi9SanA namunAo pasaMda karavAmAM AvyA che tenA aucitya saMbaMdhe bemata che ja nahi paNa jayAre TapAla TIkITa taiyAra karavAmAM hiMdI sarakAre ane te nIce kAma karatA TapAlakhAtAo A navI duSTa svIkArI che tyAre A paNe AzA rAkhIe ke hiMdamAM zilpa ane sthApatyanA namunAonI aDhaLaka samRdhdhi che ane e samRdhdhimAM jaina sama jane 5 nAnAsune phALo nathI to jemane hathamAM AvAM daLe pasaMda karavAnuM kAma hoya teo je sthApatyanA vividha namunAone paNa vegya thAna Ape. zatru jaya gIranAra, Abu, tAraMgA, rANakapura, pAvApurI, zramaNabelaguDA ane evAM aneka sthaLe benamuna sthApatyathI bharelAM che. tevI ja rIte bAhubalIjI, amIjharA pArzvanAtha, saMkhezvara pArzvanAtha ane evI aneka jaina mUrtio paNa mUrtavidhAnanA sundara namunAo tarIke jANItI che. A sarvene paNa A TIkITa nirmANa karavAmAM upaye.ga karavA ghaTe che. hiMdI sarakArane A bAbata dhyAnamAM levA AgrapUka vijJapti che. "paramAnaMda. sAbhAra svIkAra zrI * NilAla me kamacaMda zAha sArvajanika vAMcanAlaya pustakAlayamAM nIce mujaba rakama bheTa maLI che. 101 eka zubhecchaka mitra 50 zrI. amIcaMda khemacaMda zAha 501 zrI. dIpacaMda lakSmIcaMda saMghavI 35 zrI. vallabhadAsa phulacaMda maMtrIo, muMbaI jana yuvaka saMddha, ,
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-3-4 prabuddha jaina 463 - - hiMdanA mahAamAtya gheDA samaya pahelAM hiMdanA mahAamAtya paMDita javAharalAla "svAtaMtraya prApta thayuM tenA udayanI sAthe ja avyavasthA ubhI naherU upara temanAM bahena zrImatI kRSNa haThIsIMgane eka sundara thaI ane jANe ke sarva vAtAvaraNa ghelacha ane rUdhirastrAvamaya banI lekha pragaTa thayo hato. te lekhamAM hiMdane AjhAdI maLI ane gayuM. eka ja rAtamAM javAhare ane bIjAoe sevelA tamAma paMDita javAharalAla naherU hiMdI saMdhanA mahAamAtya banyA te svapno bhAMgIne bhUko thaI gayAM. jyAM juo tyAM mRtyu ane nAza pahelAnAM ane AjanA javAharalAlamAM zuM pheraphAro thayA che tenuM dekhAvA lAgyAM. pitAnI salAmatInI kazIja paravA karyA vinA zrImatI ; kRSNae eka bhavya rekhAcitra raju karyuM hatuM, javAhare ekalA, hathiyAra vinA jyAM leke unmatta banI jaIne eka ane e rekhAcitra kazI paNuM atizayekitathI mukta hatuM e bIjAne katala karI rahyA hatA tyAM temanI vacce jhukAvyuM. zauyanI tenI vizeSatA hatI. gaI paMdaramI ogasTa ke jyAre hiMda bAbatamAM te javAharanI barobarI karI zake evuM bhAgye ja koI AkhuM pitAne prApta thayela AjhAdI ujavI rahyuM hatuM te divase haze, kemake teNe bIka e zabda kadI jANyuM nathI. tenA aMgapaMDita javAharalAlanA nivAsasthAne vahelI savArathI abhinandana, rakSakA tenI AsapAsa rahetA paNa pitAne je kadI nathI gamatA ane zubhecchAonA TelIphona upara TelIphena AvavA lAgyA tenA evA A aMgarakSake paNa tenI hIlacAla upara kaze kAbu rAkhI ullekhapUrvaka prastuta rekhAcitranI zarUAta thAya che ane dina- zakatA nahIM. pitAnA mitro ane kuTuMbIjanenI vadhAre kALajI pratidina pitA upara vadhatA jate hiMdI rAjakAraNa ane Antara- rAkhavAnI dalIle paNa javAhara sAMbhaLatA nahIM. jo evI dalIla rASTrIya javAbadArIone beje javAhara kema vahI zakaze ane e teNe sAMbhaLI hota te je javAharane huM jANuM chuM te te na heta. bejA nIce Akhare javAhara chuMdAI to nahi jAyane evI cintA kAraNake tene janasamUddha bahuja gamate ane temanI sAthe sIdhe ane becenI vayakata karavAmAM AvI che. AjhAdI prApta thavA pahelAM saMpaka kapAI jAya e javAhara kadI joI ke kalpI zake paNa nahIM.. javAhara kevA hatA tenuM nirUpaNa karatAM zrImatI kRSNa jaNAve che ke - rAjyaparivartanano eka samaye je kadI koie kaho nahoto 1dara 1nI sAlathI jIvana te zAnti ane prasannatAthI dUra te hiMdane prApta thayo. ane AkhA dezanI punaracanA karavA mATe dUra vItI rahyuM hatuM. jela javAne eka hamezAne krama thaI paDaze - besI zakavAne badale javAharane bhAMgelA TukaDAo ekaThA karavA mATe hate. vaLI svajananA mAthe lAMbI mudatanA viyoganI Aphata cAlu - besI javAne vakhata AvyuM. saMkaTa pachI saMkaTa AvI paDatAM ja ghaTanA mAphaka AvyA ja karatI hatI. jemAM pAchaLa rahelAo mATe hatAM, paNa javAhara samayasUcakatA gumAvyA sivAya te badhAne e kaseTInA divase hatA ane ApaNAM lokone paNa ghaNuM apa sAmane karavA lAgyA, jo ke te badhI vakhate temanuM hRdaya ATaluM mAna sahana karavA paDatAM hatAM. keTalAeka zarIra ane manathI A badhu kaSTa ane julama dekhIne lohIlehANa banI jatuM hatuM. badhuM sahI zake ema nahetA ane tethI A bhAra (ce bhAMgIne eka pachI eka vItI jatI rAte javAhara pitAne oraDAmAM bhUka thaI gayA hatA. keTalAeka kaTutAthI bharapUra ane nirAza thaI Ama tema AMTA mAryA karatA ane paravaza banatA, du:khI thatA jatA gayA hatA, paNa javAharane temAMnuM kazuM ja nahotuM. te te pitAnAM hatA. te duHkha e hatuM ke A lekenA hRdayamAM je ghara karIne UMDo pesI svapno ane Adarza daDhatAthI vaLagI rahyA hatA ane game tevA rahele tiraskAra che te pite nirmULa karI zakatA nathI ane jyAre pratikuLa sago vacce paNa pitAnA utsAhane TakAvI rahyA hatA. A saMkaTa pUrU thayuM tyAre cAre bAjuethI TIkAonA dhedha eTalA te divasomAM tene gharanI ane bahAranI ciMtAo bezaka badhA tUTI paDayA ke jenAthI bIjuM koI paNa mAnavI hatAza thaI aneka hatI ane te ciMtAo te pite rahI zake tenA jAya. paNa javAhara ema hatAza thAya tevA nahotA. UlaTu, A karatAM ghaNI vadhAre paDatI hatI. tene kriko cahero jAtanI pitAnI uparanI thatI TIkAe tenA AtmabaLane kacaDI hamezAM thAkelo ane kaMTALele dekhAtA hatA, tenI tAkAta osaratI nAkhavAne badale tenA utarI gayelA utsAhane vadhu baLadAyI banAdekhAtI hatI, paNa tenI AMkho camakAra jarAya dhaTaye nahotA. vavA lAgI. tenA nizcaye sudaDha ane navuM svarUpa levA lAgyA. te zarIra ane manathI game teTalA thAkelA hoya te paNa darekane ute tene saMpAyelA kAmane AgaLa dhapAvI rAkhavAnI AzA vadhu ne vadhu jana ane utsAha ApavAmAM hamezAM taiyAra rahetA ane jene jene camakavA lAgI. karUNa banAve ane tenI uparanA aMgata AkSepa kharA utsAhanI jarUra jaNAtI tene tene e preraNAmaya smita hamezAM tene bIjuM kAMI utsAha preranAruM nivaDe te karatAM vadhAre preraNAdAyI maLI rahetuM. tenuM prazAMta gaurava keTalIeka vakhata ogaLI jaIne banyA ane kalaha zamAvavAmAM vadhAre sahAyarUpa banyA. paraMtu mananI gussAnuM svarUpa pakaDI letuM, kemake tenI dhIraja khUTatI, paNa duHkha ciMtAone mahinA sudhI e bhAra enA pilAdI zarIrane vahelAM ka bimArI vakhate koI paNa strI jeTalI sahiSNu banI zake tenA khakhaDAvI nAkhavA ane lagabha mAMgIne bhUke karI nAkhavA samartha : karatAM vadhAre sahiSNu te banI zaktA. nAnAM bALakane te khUba ja banyo ane tenI asarathI te pahelAMnI jevA hajI sudhI banI cAhatA ane tenA badalAmAM teo hamezAM tene pUjatAM. tene ghoDA zakayA nathI." ane kutarAo pratye ghaNAja prema hatA ane temane potAnA priya tyAra bAda paMDita javAharalAlanI dana carcA nIce mujaba pazu tarIke pALavAne pUra zekha hatA. ane game teTalA kAmanA varNavavAmAM AvI che :bajA taLe te dabAyelA hoya te paNa theDIeka kSaNa bALako sAthe ramI levA jeTaluM ane pitAnA pALelAM jAnavaro sAthe gela karI javAharane kAmane eTale badhe be dabAvI rahyo che ke tene levA jeTalo samaya kADhI te ArAma meLavI letA." ghaDIbhara paNa vizrAMti zedhI maLatI nathI. pitAnAM sAme ati - 1947 nA ogasTanI paMdaramI tArIkhe deza AjhAda thayo ane agatyanI je je bAbato AvI paDe che temAMthI potAnuM mana haLavuM hiMdI rASTranI rAjadhurAnI mukhya javAbadArI paMDita javAharalAla ane mukta karavA mATe tene manoraMjana jevuM kazuM ja meLavavAnuM naherUe svIkArI ane taratamAMja paMjAbane hatyAkAMDa zarU thaye rahetuM nathI. savAramAM vahelI prabhAte UThatA veMtaja pitAnI sevAane lAkha kuTuMbonI eka athavA bIjI bAjue-duniyAe kadi ranI kasarata karI levAnI che tenI jUnI Teva che te teNe hajI kAyama nahi joyelI ke jANelI evI-nAsabhAga zarU thaI. e dArUNa dhaTanA rAkhI che kharI. e kasarata vinA te AkhA divasa daramyAna je ane tenI paMDita javAharalAla upara thayelI asarane varNavatAM zrama tene uThAvavAno hoya che te te uDAvI ja zake nahIM. e pachI zrImatI kRSNa jaNAve che ke - nAhIdhoIne ane vastrasajja thaIne te savArane nAte levA nIce ane kapALavAne kAya tema navAba
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ -464 'tA. 15-3-49 Ave che. A nAsto bIjA khorAkanA samayanI jema utAvaLe ja tenA mana upara kaMIka evuM satata rahyA karatuM ke je tene mUMjha. karI levAnuM hoya che. keTalIeka vakhata te AkhA divasamAM bIje vatA bojAne bhAgye ja bhUlavA detuM. ciMtAtura mitro ane sagAMvakoI samaya ApI nahIM zakAvAne kAraNe A savAranA nAstA vakha- hAlAMo mAMDa temane pitAnA gharanI tema ja zarIranI AsapAsa teja lekene mulAkAte apAya che. AvA mulAkAtIomAMthI keTalA- aMgarakSake rAkhavAnuM samajAvI zakyA. keTalIye carcA pachI teNe ekane pitAnuM kAma bhAgye ja khAsa agatyanuM hoya che. tethI jo e svIkAryuM kharuM, paraMtu tenAthI tenI lAgaNI ghaNI ja dubhAI teo dhAre to DA divasa rAha joI zake tema hoya che. paNa teone hatI, kemake tenA svabhAvamAM bIkane kazuM sthAna na hatuM. javAharanI ciMtA sarakhI hotI nathI. teo tene mAtra pitAne ja taddauparAMta pite je lokonI sAthe eka banyA hatA temanI vicAra karatA hoya che, ane tethI javAhara nirAMte besIne khAI ane pitAnI vacce tene divAla caNavA devI nahatI....... paraMtu zaktA paNa nathI. tema karyA sivAya chUTako nahote ane te rIte vaDA pradhAna ane barAbara sADA na vAge te ophisamAM jaladI jaladI pahoMcI pitAnA ja leko vacceno saMbaMdha kapAI gaye. have loko temanuM jAya che ane be vAge athavA tethI paNa meDA jaladI jaladI darzana karavA mATe baMgalAmAM dAkhala thaI zakatA nahi. jamI levA mATe pAchA Ave che; vaLI pAchI ophisa, sAta, sADa sAta ke ATha vAge pAcho pharavAnuM. ane jue to divAnakhAnAmAM paraMtu mahinAo pachI javAharamAM have thoDA thoDA pheraphAra ke beThakanA oraDAmAM lokonuM rAha jotuM eka maMDaLa beThuM ja che; dekhAvA lagyA che. baMDakhora tarIke samAdhAnIne bhAga jeNe kadi kaI mAtra mitro ja, jyAre bIjAo vaLI pAchA koIne koI kAma jANe nahote te have hiMdanA vaDApradhAna banyA hovAthI, vadhAre mATe. eka kSagunI paNa vizrAMti vinA sADA nava ane dasanI vacce vizALa dRSTie jotAM zIkhyA che ke mANase potAnA vicAronI jamavAne samaya thAya tyAM sudhI te temanI sAthe besI jAya che. maryAdA bAMdhavI joIe ane bhUtakALamAM je sidhdhAMtone pate cUstapaNe ghaNI vakhata te te eTalA badhA thAkI jAya che ke AMkho khullI vaLagI rahetA tenI bAMdhachoDane avakAza hovo joie. ghaNAe najIkanA rAkhavAnuM paNa temane mATe muzkela banI jAya che. sAmAnya rIte mitro tenI A rItabhAta samajavAmAM niSphaLa nIvaDayA che, chatAMye jamyA pachI paNa mulAkAta to hoya ja che ane te madhyarAtri sudhI javAhara hajI lokomAM tevAne tevA ja priya pAtra rahyA che, cAlu rahe che, pachI mana ane zarIranA thAkathI namI gayelI te "javAharanI AsapAsa temanA asaMkhya prazaMsake ekaThA maLelA jyAre pitAnA oraDAmAM jAya che tyAre moTe bhAge sui javA mATe hoya che, paNa Aje kadAca hiMdamAM te taddana ekalAja hoya nahIM paraMtu cheka savAranA prAraMbha sudhI koI agatyanA kAgaLo upara tema lAgyA vinA rahetuM nathI. ApaNe joIe te tenA namI kAma karavA mATe ane A rIte avirata divasa pachI divasa ane gayelA khabhAomAM utsAhabhaMga dekhAya che, ane e nirAzA mAsa pachI mAsa cAlyA jAya che. keTalAka mitre pUche che ke, te dAdara upara caDatA hoya che tyAre athavA to pitAnA oraDAmAM "AvI rIte te kema calAvI rAkhI zakatA haze ?" mane paNa ekalA beThA hoya che tyAre spaSTa dekhAI Ave che ane tenI eja navAI lAge che." AMkhanuM nUra vAI gayeluM jaNAyA vinA rahetuM nathI. A 1948 nI 30 mI jAnyuArIe ApaNe bApujIne gumAvyA. oraDAmAM te hidanA vaDApradhAna tarIke nahi, athavA konI A kheTa ApaNu karatAM paNa javAharalAlajI mATe ghaNI vadhAre pUjya maniM tarIke paNa nahi, paraMtu ATalI samRdhdhi vacce te duHsahya hatI. A ghaTanAe temanA upara je gaMbhIra asara nIpa tadana thAkelA ane tadana ekalA hoya tevA dekhAya che. koie jAvI che te nIcenA zabdomAM bahu sacoTa rIte varNavavAmAM tene mATe eka vakhata ema kaheluM ke, "je mATImAMthI duniyAnA Avela che - kevaLa vIra purUSa pAke che tevI mATImAMthI nahi paNa je mATImAMthI - amara zahIdo pAke che temAMthI A purUSa pAkela che. ane 30 mI jAnyuArI ane bApunI hatyAno divasa Avyo. * dharmazAstranI AmanyAne lepa karyA sivAya jo bhaviSyavANI uccArI hiMde te pitA che, paraMtu javAhare te potAnuM sarvasva gumAvyuM zakAtI hoya to huM ema ja kahuM ke javAhara paNa kharekhara Izu hoya ema lAgyuM. A karUNa prasaMga pachI kaI prahArathI mUDha khrIstano mAphaka potAnA lekenI khAtara dhrusa upara khIlA ThokanAramAM banelA hoya evA javAhara Ama tema svapnAvasthAmAM ja pharatA hoya deSAropaNa karavAnI vRtti suddhAM potAnAmAM janmavA na de evI tevA lAgatA hatA. ane pote kayAM jAya che, zuM kare che tenI eka ajoDa vizeSa che. " paNa tene khabara paDatI nahotI. pote zuM khAdhuM ke jyAre sUtA saMyojaka : paramAnaMda. tenuM paNa tene bhAna rahyuM nahotuM. keTalIye rAta sudhI tene uMgha paNa AvI nahotI ane te AMkhamAM avirata zoka ane nirAzA * prastuta lekhanA agatyanA bhAgenA anuvAda mATe huM mArA mitra zrI, jaNAI AvatAM hatAM. eka vakhata te ame dhAreluM ke have te matarAma . paMDayAne trANI chuM. paramAnaMda ATalA badhA bhArathI dabAI gayelA hovAthI je bhAra tenI upara lAdavAmAM Avyo hato te bhAra have te vahI zakaze nahi. paNa e zrIyuta motIcaMda giradharalAla kApaDIA amArI bhUla hatI. AzA ane nizcaya pAchA AvavA lAgyAM hatAM, sanmAna samAraMbha paNa javAhara sAva badalAI gayA hatA, te vadhu kaDaka banavA lAgyA zrIyuta motIcaMda giradharalAla kApaDIAnI hatA. pote smita karI zake che e vAta te jANe bhulAI gaI anekavidha sevAnA satkArathe abhinandapatra ane hatI ane eka daDha, sthApita cahero laIne te Ama tema kya thelI arpaNa karavAno samAraMbha tA. ra0-3-1949 ne karatA hatA. ravivAre savAre nava vAge suMdarabAi helamAM yoja"kaI sAmAjika meLAvaDAmAM temane jayAre vAto karavAnA vAmAM AvyuM che. zrI maNilAla bAlAbhAi nANAvaTI prasaMge ubhA thatA tyAre lagabhaga vAraMvAra te zUnyamanasaka banI A samAraMbhanuM pramukhasthAna leze. jatA ane tenuM smita parANe lAveluM ane uSmA vagaranuM rahetuM. zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe tatrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mokamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI, 2
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jena yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra prabuddha jaina taMtrI: maNilAla mekamacaMda zAha varSa : 10 aMka : 23 muMbaI: 1 eprIla 1949 zukravAra vArSika lavAjama rUpiyA 4. jainadharmano prANa ['saMskRti ' mAM pragaTa thayela paMDita sukhalAlajIne A lekha tavajijJAsuone pAgya cintanasAmagrI maLe e hetuthI ahi sAbhAra udhUta karavAmAM Ave che. saMbhava che ke manuta lekha mitAkSarI paribhASAmAM lakhAyale hAIne ane aneka tAvika khAbanA eka nAnAsarakhA lekhamAM samAveza karavAmAM AvelA heIne prathamavAMcane sAmAnya vAMcakane samagra atha grahaNa karavAmAM muzkelI paDe. AvA vAMcakane A lekha pharIpharIne vAMcavAnI ane jarUra jaNAye maigya jANukAra pAsethI lekhamAM calA mudAmAnA tAvika ravarUpane samajI levAnI bhalAmaNa karavAmAM Ave che, A lekhamAM prakhara pAMDitya ane sarvagrAhI dadina sundara sumeLa raheluM che tethI prastuta lekhane mananapUrvaka vAMcavA vinaMti che, paramAnada ) brAhmaNa ane zramaNa-paraMparAo balidAna thanAra niraparAdha pazupakSInI pratye spaSTa rIte AtmasAmyanA Aje janadharmanA nAmathI je AcAravicAra eALakhAya che abhAvanI arthAt AtmavaiSamyanI daSTi che. AthI UlaTuM, upara te bhagavAna pArzvanAthanA samayamAM khAsa karIne mahAvIranA samayamAM kahelI traNe vAtamAM zamaNudharmanuM sAmya A rIte che: zramaNudharma nimmaTha dharma-nigraMndha dharmanA nAmathI oLakhAtA hatA. paraMtu samAjamAM koI paNa varNanA, janmasidhdha zreSThatvane na mAnatAM e zamaNudharma paNa kahevAya che. phera hoya te te eTale ja ke guNakarma pramANe zreSThatva ke kaniSThava mAne che, ethI e samAjaekamAtra jaina dhamaja zramaNadharma' nathI, zramaNadharmanI bIjI paNa racanA tathA dharmAdhikAramAM janmasiddha varNabhedane Adara na karatAM aneka zAkhAo bhUtakALamAM hatI ane Aja paNa bauddha Adi guNakarmAnA AdhAre ja sAmAjika vyavasthA kare che. AthI ja enI keTalIka zAkhAo vatI che. nigraMthadharma athavA jainadharmamAM daSTimAM saguNI zUdra paNa durguNI brAhmaNa Adi karatAM zreSTa che, zramadharmanAM sAmAnya lakSaNo hovA chatAM AcAravicAranI vizeSatAo ane dhArmika kSetramAM yogyatAnA AdhAre dareka varNanAM purUSa ke strI keTalIka evI che ke tene bamaNudharmanI anya zAkhAethI judI ekasarakhAM ucca padanAM adhikArI che. zramaNudharmanuM aMtima sAdhya pADe che. brAhmaNadharmanI peThe abhyadaya nahi paNa niHzreyasa che. niHzreyasane bhAratIya prAcIna saMskRtine paTa vividharaMgI che. emAM artha e ke aihika, pAralaukika, nAnAvidha sau lAbhone tyAga siddha aneka dharmaparaMparAonA raMga bhaLyA che. emAM mukhyatve dhyAnamAM karanArI evI sthiti, jemAM pUNuM sAmya pragaTa thAya che ane koI AvatI be dhamaparaMparAo che: (1) brAhmaNa ane (2) zramaNa. keIthI ochuM yogya ke adhika cogya rahevA pAmatuM nathI. jIvajagata A be paraMparAonA paivaparya ane sthAna Adi vivAdAspada prazno pratye zramaNudharmanI dRSTi pUrNa AtmasAmyanI che, jemAM kevaLa na uThAvatAM, kevaLa evA muddAonI carcA karIzuM, je sarvasaMmata pazupakSI Adi athavA kITapataMgAdi jaMtunA ja samAveza thato nathI jevA che ane jemanAthI zramaNadharmanI mUla bittine oLakhavAnuM paNa vanaspati jevA atizudra vargane paNa samAveza thAya che. ane e dvArA nigraMtha athavA jainadharmane samajavAnuM saraLa emAM koI paNa dehadhArIne kaI paNa nimittathI karavAmAM AvatA thaI jAya che. vadha Atmavadha jevo ja manAya che ane vadhumAtrane adhama'ne vaiSamyadRSTi ane sAmyaSTi hetu mAne che. brAhmaNa ane zramaNa paraMparAonI vacce nAnAmoTA aneka brAhANuparaMparA mULamAM 'hmananI AsapAsa zarU thai ane muddAonI bAbatamAM maulika aMtara che, paNa e aMtarane saMkSepamAM vikasI, jyAre, zramaNa paraMparA "ghama'-sAmya, rAma ane zramanI darzAvavuM hoya te eTaluM ja kahevuM pUratuM che ke brAhANu-vaidika- ' AsapAsa zarU thaI ane phUlIphAlI, "brahma" nA aneka arthomAMthI paraMparA vaiSamya upara pratiSThita che. jyAre zramaNa paraMparA sAmya prAcIna be artha ahIM dayAnamAM levA jevA che: 1 ratuti, prArthanA, upara pratiSThita che. A vaiSamya ane sAmya mukhyatve traNa bAba- ane 2 yajJayAgAdi karma, vaidika maMtra ane suto dvArA je nAnAtemAM dekhAya che: 1 samAjaviSayaka, 2 sAdhyaviSayaka vidha stutio ane prArthanAo karavAmAM Ave che te " brahmana ' ane 3 prANIjagata pratyenI daSTiviyanuM. samAjaSiyaka kahevAya che. A rIte vaidikamaMtrane viniyoga karanAra yajJayAgAdikakama vaiSamyane artha e ke samAja racanAmAM tathA dharmAdhikA- paNa "brahmana' kahevAya che. vaidika maMtra ane sutene pATha karanAra ramAM vaNanuM janmasiddha zreSThala ne mukhyatva ane Itara purohitavarga ane yajJayAgAdi karanAra purohitavarga ja brAhmaNa vaNenuM brAhmaNanI sarakhAmaNImAM kaniSTha gauNuva. brAhmaNudharmane che. vaidika maMtra dvArA karavAmAM AvatI stuti-prArthanA ane asalI sAdhya che abhyadaya, je ahika samRddhi, rAjaya ane yajJayAgAdi karmanI atipratiSThAnI sAthe sAthe purohitavarganuM putrapazu Adi nAnAvidha lAbhamAM tathA indrapada, svargIya sukha samAjamAM temaja tatkAlIna dharmamAM evuM prAdhAnya sthira thayuM Adi nAnAvidha pAralaukika nA lAbhamAM samAyela che. abhyayanuM je vaDe e brAhmaNavagara pote pitAne janmathI ja zreSTha mAnavA sAdhana mukhyatve yagdhama arthAta nAnAvidha yajJa che. A dharmamAM lAgyo ane samAjamAM paNa ghaNuMkharUM e mAnyatA sthira thaI, pazupakSI AdinuM balidAna anivArya manAyuM che ane kahevAmAM jenA AdhAre varNabhedanI mAnyatA rUDha thaI ane kahevAmAM AvyuM AvyuM che ke vedavihita hiMsA dhamane ja hetu che. A vidhAnamAM ke samAjapurUSanuM mukha brAhmaNa che ane itara varNa anya
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 prazudhdha jena aMga che. AthI UlaTu zramaNadhama ema mAnatA-manAva hatA ke ardhA ja sAmAjika strIpurUSa satkama ane dhama`padanAM ekasarakhAM adhikArI che. je prayatnapUrvaka yeAgyatA meLave che te vaNu' ane liMganA bheda sivAya ja gurUpadanAM adhikArI banI zake che, A sAmAjika temaja dhArmika samatAnI mAnyatA je rIte brAhmaNadhamanI mAnyatAthI bilakula virUddha hatI, e ja rIte khanenI sAdhyaviSayaka mAnyatA paNa paraspara virUdhdha rahI. zramadharma aihika yA pAralaukika abhyudayane sathA heya mAnIne niHzreyasane ja ekamAtra upAdeya mAnavA tarapha pravRtta hatA, ane ethI e sAdhyanI peThe sAdhanagata sAmya upara paNa eTale ja bhAra mUkavA lAgyA. ni:zreyasanAM sAdhatemAM mukhya che ahiMsA. kAi pazu prANInI kAi paNa prakArathI hiMsA na karavI e ja ni:zreyasanu mukhya sAdhana che, jenAmAM anya sau sAdhanene samAveza thai jAya che. A sAdhanagata sAmyadraSTi hiMsApradhAna yajJayAgAdi kamanI dRSTithI bilakula virUdhdha che. A rIte brAhmaNa ane zramaNadhA vaiSamya ane sAmyamUlaka ATale viredha che ke jethI baMne dharmAMnI vacce Dagale ne pagale athaDAmaNane avakAza che, ane ehujArA varasanA chatihAsamAM lipibaddha thayela che. A purANA virAdha brAhmaNukALamAM paNa hatA ane buddhamahAvIranA samayamAM tathA e pachI paNa hatA. A car'tana virAdhanA pravAhane ja mahAbhASyakAra, patajalie peAtAnI vANImAM vyakta karyAM che. vaiyAkaraNa pANinie sUtramAM sAzvata virAdhane nirde'za karyo che. pataMjali 'zAzvata' janmasiddha viradhavALAM agni-nakula, gebyadya jevAM 'ddonAM udAharaNa ApatI vakhate sAthe sAthe brAhmaNu-zramaNanu paNa udAharaNa Ape che. e vAta te barAbara che ke hajAra yatna karavA chatAM sApa-neLiyAnA ane gAya-vAdhana virAdha nimULa na thaI zake. paraMtu prayatna karavAthI brAhmaNu ane zramaNanA viredha nirmULa thavA sabhavita che ane pratidrusamAM kaMika udAharaNA evAM maLe paNa che ke jemAM brAhmaNu ane zramaNanI vacce kAi paNa jAtanAM virodha ke vaimanasya dekhavA maLatAM nathI. paraMtu pata Mjalinu brAhmaNa zramaNanA zAzvatavarAdha aMgenuM kathana vyakitaparatvenu nahiM paNu vaga paratvenu che. keTalIka vyakti evI hAi zake, je A virodhathI para thaI che athavA thai zake, paraMtu sA brAhmaNavaga' athavA sAre| zramaNavarga' mUlagata vidhathI para nathI e pataMjalinu tAtpaya che, zAzvata' zabdane atha avicala nahiM pazu prAvAhika eTalo ja che. pata'li pachI sakA bAda jaina AcAya hemacaMdre paNa brAhmANu-zramaNanuM udAharaNa ApIne pata'jalinA anubhavanI yathA'tA para mahera lagAvI che. Aje A samAjavAdI yugamAM paNa ApaNe e nathI kahI zakatA ke brahmaNuM ane zramaNa e e va vacce vire.dhanAM khIja nimULa thayAM che. A AkhA ya virodhanuM mULa te upara sUcavelI vaiSamya ane sAmyanI dRSTi vaccenuM pUrva pazcima jeTalu aMtara e che. anenI ekameka para asara ane samanvaya brAhmaNu ane zramaNaparaMparA ekabIjAnA prabhAvathI bilakula aspaSTa nathI. nAnImeTI aneka vAtamAM ekanA prabhAva bIjA para vattIochI mAtrAmAM paDelA jovAmAM Ave che. udA zramaNadhama nI sAmyaSTimUlaka ahiMsAbhAvanAneA brAhmaNu paraMparA upara kramazaH eTale prabhAva paDayA che ke jethI yajJanI hiMsAnuM samatha na kevaLa purANI zAstrIya carcAnA viSaya pUratuM rahyuM che, vyavahAramAM yajJanI hiMsA lupta jevI thai gai che. ahiMsA ane 'sUryamUti rataH' e sidhdhAMtane pUro Agraha rAkhanAra sAMkhya, cega, aupaniSada, avadhUta, sAvata Adi je parAMparAe brAhmaNupara parAnA prANabhUta pure! hrata-tathA veviSayaka prAmANyanA ane brAhmaNlRvaganA gurU-padanA AtyaMtika viredha karyAM nathI, te para parAe kramaza: tA. 1-4-49 brAhmaNadhamanA sarvAMsagrAhaka kSetramAM eka athavA khIjA rUpe maLI gai che. ethI ulaTuM jaina, bauddha Adi je paraparAe vaidika prAmANya ane brAhmaNavaSNunA gurUpadanI virUddha AtyaMtika Agraha rAkhyA te paraparAe agara jo ke 'mezAMne mATe brAhmaNudhama thI alaga ja rahI che, tema mAM emanAM zAstra ane nivRttidhama upara brAhmaNaparaMparAnI lokasa'grAhaka vRttinI eka athavA bIjA rUpe asara jarUra paDI che. zramapara dharAnA mULa pravaka zramadharmanA mULa pravartta ke kANukeLu hatA, te kayAM kayAM ane kayAre thayA ene yathAtha' ane pUrA itihrAsa anu.ta che, paNa ApaNe upalabdha sAhityanA AdhAre eTaluM te| niHza'ka kahI zakIe chIe ke nAbhiputra RSabha tathA Adi vidvAna kapila e sAmyadhama'nA purANuA ane prabaLa samatha kA hatA. emane itihAsa adhakAragrasta hovA chatAM pArANika para parAomAMthI emanu nAma lupta thayuM nathI. enuM kAraNa A ja che. brAhmaNupurANu graMthamAM RSabhane ugra tapasvIrUpe ullekha che. kharA, paNu emanI pUrI pratiSThA te kevaLa jainaparaMparAmAM ja che, jyAre pilanA RSi tarIke nirdeza jaina kathAsAhityamAM che te paNa emanI pUrNa' pratiSThA te sAMkhyaparaMparAmAM tathA sAMkhyamUlaka purANugraMthamAM che. RSabha ane kapila Adi dvArA je AtmaumyabhAvanAnI ane tanmUlaka ahiMsAdhamanI pratiSThA jAmI hatI, te bhAvanA ane dhamanI peSaka aneka zAkhA-prazAkhA hatI, jemAMthI kAi bAhya tapa upara, te| kAi dhyAna upara, teA kaSTa mAtra cittazuddhi athavA asagatA upara adhika bhAra detI hatI, paNa sAmya athavA samatA saunuM samAna dhyeya hatAM, zramaNadhama'nI je paraMparAmAM saumyusiMhamUlaka ahiMsAne siddha karavA mATe aparigraha upara adhika bhAra dIdhe ane emAMthI amAra gRdra, gAMTha athavA parigrahadhananA tyAga upara adhika bhAra dIdhA ane kahyuM ke jyAM sudhI kuTuMba ane parigrahanAM baMdhana haiAya tyAM sudhI kadI pUNu' huMsA athavA pUN` sAmya siddha thai na zake, te zAkhA nitra nya nAmathI prasiddha thai. enA prathama pravattaka neminAtha tathA pArzvanAtha ja hoya ema lAge che. rAgadveSanA vijaya mATe jainadhama nA Agraha ahiMsAnI bhAvanAnI sAthe sAthe tapa ane tyAganI bhAvanA anivAyarUpe nigrantha dhama'mAM gUMthAi te gai ja hatI, paraMtu sAdhakAnA manamAM e prazna utpanna thayA ke-tha tapa ane bAhya tyAga upara adhika bhAra devAthI Atmazudhdhi ane sAmya pUrNarUpe sidhdha thAya evA sabhava che kharA ? enA uttaramAMthI A vicara phalita thaye ke rAgadveSa Adi malina vRttie upara vijaya meLavavA e ja mukhya sAdhya che. A sAdhyanI sidhdhi je a'isA, je tapa ke tyAgathI na thai zake te ahiMsA, te tapa, te tyAga bhalene kevAM ye haiA AdhyAtmika dRSTithI anupayogI che. A vicAranA pravattaka 'jina' kahevAvA lAgyA. AvA jina aneka thayA che. saccaka, budhdha, gaiAzAlaka ane mahAvIra~e sau pe|tapeAtAnI paraparAmAM jinarUpe prasiddha che. paraMtu Aje jinakathita jainadhama kahevAthI mukhyatve mahAvIranA dhama'nA ja edha thAya che, je rAgadveSanA vijaya upara ja mukhyatve bhAra de che. dha vikAsane itihAsa kahe che ke dhama'nI uttarAttara udaya pAmatI navI navI avasthAemAM te te dharmanI purANI aviredhI avasthAenA samAveza avazya thatA rahe che. jainadhama' nigrantha dhama' paNa che ane zramadharma' paNu che te aa kAraNe. zramaNadhamanI sAmyadRSTi have ApaNe joie ke zramadhamanI prAgubhUta sAmbhabhAvanAnu` jainaparaMparAmAM zuM sthAna che. jaina zratarUpe prasidhdha dvAdazAMgI
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 467 - tA. 1-4-49 ----- athavA caturdazapUrvamAM "rAmacanuM sthAna prathama che je AcArAMga sUtra kahevAya che. janadharmanA aMtima tIrthaMkara mahAvIranA AcAravicAranuM sIdhuM ane spaSTa pratibiMba mukhyatve e ja sUtramAM dekhavA maLe che. emAM je kAMI kahevAyuM che te badhAmAM sAmya-samatA athavA sama upara ja pUro bhAra devAya che. "sArA " e prAkRta athavA mAgadhI zabdano saMbaMdha sAmya-samatA athavA sama sAthe che. sAmyadaSTimUlaka ane sAmya daSTipeSaka je je AcAravicAra hoya te badhA sAmAphaya-sAmAyika-rUpe jainaparaMparAmAM sthAna pAme che. jema brAhmaNa paraMparAmAM saMdhyA eka Avazyaka kama che, e ja rIte jenaparaMparAmAM paNa gRhastha ane tyAgI saune mATe Avazyaka kamaM darzAvyAM che, jemAM mukhya sAmApha4 che. je sAmAIya na hoya te bIjuM koI Avazyaka sAthuMka na nIvaDe. gRhastha temaja tyAgI pitapatAnA adhikAronusAra jyAre jyAre dhArmika jIvanano svIkAra kare che tyAre tyAre te "rama ! sAmA" evI pratijJA kare che. ene athuM e che ke "he bhagavana ! samatA athavA samabhAvane svIkAra karuM chu." A samatAnuM vizeSa spaSTIkaraNa pachInA bIjA ja padamAM karavAmAM AvyuM che. emAM kahyuM che ke huM sAvadhayoga arthAt pApavyApArane yathAzakti tyAga karuM chuM. sAmArUAnI AvI pratiSThA hovAne kAraNe sAtamI sadInA suprasidhdha vidvAna jinabhadragaNI kSamAzamaNe enI upara vizeSAvazyaka bhASya nAmane ati vistRta graMtha lakhIne batAvyuM che ke dharmanAM aMgabhUta zraddhA, jJAna ane cAra e traNe ya sAmAya che. . sAcI vIratA vize jainadhama, gItA ane gAMdhIjI - sAMkhya, yoga ane bhAgavata jevI anya paraMparAmAM pUrvakALathI sAmyadRSTinI je pratiSThA hatI, ene AdhAra laine bhagavadgItAkAre gItAnI racanA karI che. ApaNane gItAmAM ThekaThekANe samadaza, sAmya, samatA, jevA zabdadvArA sAmyadRSTinuM ja samarthana maLe che enuM kAraNa A che. gItA ane AcArAMganI sAmyabhAvanA mULamAM eka ja che, tema chatAM e paraMparAbhedathI, anyonya bhAvanAonI sAthe maLIne, bhinna thaI gaI che. arjunane sAmyabhAvanAnA prabaLa AveganA samaye paNa zaikSyajIvana svIkAratAM gItA roke che ane hiMsaka zastrayuddhane Adeza kare che, jyAre AcArAMgasUtra anunane e Adeza na karatAM ema ja kahe ke jo tuM sAce kSatriyavIra hoya te sAmpaSTa lAdhyA pachI hiMsaka zastrayuddha na karI zake balake bhaiyajIvanapUrvaka AdhyAtmika zatrunI sAthe yuddhadvArA ja sAcuM kSatriyatva siddha karI zake. A kathanano dhotaka bharatabAhubalinI kathA jainasAhityamAM prasiddha che, jemAM kahevAyuM che ke sahodara bharatadvArA ugra prahAra pAmyA pachI bAhubalie jyAM pratikAra mATe hAtha uThAvyuM. tyAM ja samabhAvanI vRtti pragaTa thaI. e vRttinA AvegamAM bAhubalie bhaiyajIvanane svIkAra karyo paNu pratiprahAra karIne na te bharata sAme badalo lIdho ke na enI pAsethI pitAne nyAyocita rAjyabhAga levAno vicAra karyo. gAMdhIjIe gItA ane AcArAMga AdimAM pratipAdita sAmyabhAvane potAnA jIvanamAM yathArtharUpe vikasita karyo ane enA bala upara kahyuM ke mAnavasaMhAraka yuddha te cheDe ja paNa sAmya athavA cittazudidhanA bala upara ja anyAyanA pratikArano mArga paNa grahaNa kare. purANA zaikSyajIvanane Ave arthavikAsa gAMdhIjIe samAjamAM pratiSThita karyo che. sAmyadRSTi ane anekAntavAda janasamAjane sAmaSTi upara eTale badhe bhAra che ke eNe sAmaSTine ja brAhmaNuparaMparAmAM labdhapratiSTha bahA kahIne sAmyadraSTipeSaka sAcA AcAravicArane "brahmacarya'-gharamAM kahyuM che, jema baudhdhaparaMparAe maitrIAdi bhAvanAone ghaNavijJAna kahyo che. eTaluM ja nahi paNa dhammapada ane zAMtiparvanI peThe jainagraMthamAM paNa samatva dhAraNa karanAra zramaNane ja brAhRANu kahIne zramaNa ane brAhma vaccenuM aMtara miTAvavAno prayatna karyo che. sAmyadRSTi jaina paraMparAmAM mukhyatve be prakAre vyakta thaI che : - (1) AcAramAM, (2) vicAramAM. jainadharmanA bAhya-AmpanarathulasUkSma badhA AcAra sAmyadRSTimUlaka ahiMsAnA kendranI AsapAsa ja nirmita thAya che. je AcAradhArA ahiMsAnI rakSA ane puSTi na thAya evA koI paNa AcArane jaina paraMparA mAnya rAkhatI nathI. jo ke sau dhArmika paraMparAoe ahiMsAtattva upara ochovatto bhAra dIdhe che, tema chatAM janaparaMparAe e tattva upara jeTalA bAra mUke che ane ene jeTaluM vyApaka banAvyuM che, eTale bAra ane eTalI vyApakatA bIjI dharmaparaMparAomAM dekhavA maLatI nathI. manuSya, pazu, pakSI, kITa, pataMga ane vanaspati ja nahi balake pAyiMva, jalIya Adi sUkSmAtisUkSma jaMtuo suddhAMnI hiM sAthI AtmaupamyanI bhAvanAdhArA nivRtta thavA mATe kahevAmAM AvyuM che. * vicAramAM sAmyadRSTine bhAvanA upara je bhAra devAya che, temAMthI anekAntadRSTi athavA vibhajyavAdane janma thayo che. kevaLa pitAnI dRSTi athavA vicArasaNIne ja pUrNa athavA aMtima satya mAnIne enI upara Agraha rAkhavo e sAmyadRSTinuM ghAtaka che. ethI kahevAmAM AvyuM che ke bIjAonI * dRSTine paNa eTalo ja Adara kare jeTalo pitAnI dRSTine. A sAmyadraSTi anekAntavAda bhUjhikA che. A bhUmikA mAMthI ja bhASApradhAna svAda ane vicArapradhAna nayavAdano kramazaH vikAsa thayo che. ema nahi ke anyonya paraMparAmAM anekAntaSTanuM sthAna ja nathI. mImAMsaka ane kapiladazana uparAMta nyAyadarzanamAM paNa anekAntavAdanuM sthAne che. buddhabhagavAnanA vibhajyavAda ane madhyamamAga paNa anekAntadRSTinAM ja phaLa che, te ye jainaparaMparAe jema ahiMsA upara atyadhika bhAra mUke che tema ja eNe anekAntadaSTi upara paNa atyadhika bhAra mUkyo che. ethI jaina paraMparAmAM AcAra athavA vicArane koI paNa viSaya evuM nathI, jenI upara anekAntadaSTi lAgu pADavAmAM AvI na hoya athavA je ane kAntadRSTinI maryAdAthI bahAra hoya, khAne ja lIdhe anyAnya paraMparAonA vidvAnoe anekAntaSTine mAnavA chatAM enI upara svataMtra sAhitya racyuM nahi, jyAre jainaparaMparAnA vidvAnoe e dRSTinA tathA enA aMgabhUta syAdvAda, nayavAda AdinuM bedhaka ane samarthaka vipula svataMtra sAhitya nirmANa karyuM. ahiMsA hiMsAthI nivRtta thavuM e ja ahiMsA che. A vicAra tyAM sudhI samajamAM AvI zakatA nathI, jyAM sudhI e batAvavAmAM na Ave ke hiMsA nI thAya che ane hiMsA kANu ane zA kAraNe kare che ane enuM pariNAma zuM che ? A praznane spaSTa samajAvavAnI dRSTimAMthI mukhyatve cAra vidyAo jaina paraMparAmAM phalita thaI cheH (1) AtmavidyA, (2) karmavidA, (3) caritravidyA, ane (4) vidhA. A rIte anekAntachidvArA mukhyatve dhruvidyA ane pramANuvidhAnuM nirmANa ane piSaNa thayuM che. A prakAre ahiMsA, anekAnta ane tatvamUlaka vidyAo ja jainadharmane prANu che, jenI upara AgaLa saMkSepamAM vicAra karIzuM. (apUrNa) - paMDita sukhalAlajI. saMdhanA sabhyone vinaMti saMdhanA meTA bhAganA sonA cAlu varSanA lavAjame haju sudhI Avela nathI te je sabhyonA lavAjama bAkI hoya temane saMdhanA kAryAlayamAM pitAnA lavAjama vinA vilaMbe mokalI ApavA vinaMti karavAmAM Ave che. maMtrIo, muMbaI jena yuvaka saMgha. ' + brAhamaNavaga26. * uttarAdhyayana) 25. -
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 468 prabuddha jenA tA. 1-4 49 keTalAka samAcAra ane nedha Arthika madada pahoMcADavAnuM che. AvI madada jayAM tyAM jema tema duSkALagrasta gujarAta ane saurASTra mokalavAthI kazI paNa saMgIna rAhata pahoMcADI zakAze nahIM. kaccha, kAThiyAvADa ane gujarAtanA duSkALagrasta vibhAgone rAhata pahoMcAgujarAtanA tema ja saurASTranA keTalAka vibhAge Aje ati DavA mATe jarUrI nANu bhegA karavA mATe zeTha karaturabhAI lAlabhAInA viSama duSkALanA paMjAmAM sapaDAyela che. A vakhatanA duSkALanuM svarUpa pramukhapaNa nIce eka javAbadAra samiti ubhI karavAmAM AvI che - bhAre vicitra che. kAraNa ke pahelAnA kALamAM sAdhAraNa rIte dezanA ane A samiti cetarapha nANuM ekaThAM karavAnuM kArya karI rahela che. je vibhAgomAM duSkALa na hoya tenA avalaMbana vaDe dukALagrasta 4 $AthI zuM Arthika madada ApavA icchanAra vyakitae A samitine savara vibhAgene ghaNI rAhata pahoMcADI zakAtI hatI, paNa AjanA vakhate nANuM pahoMcatA karavA e atyaMta jarUrI che. AvI asAdhAraNa jayAM duSkALa nathI tyAM paNa anAja, pANI ke dhAsacArAnI evI vipattinA A prasaMge koI pitAnuM dila na re, kaI chata te che ja nahi. taMgI e te AjanI paristhitinuM "amAre paNa kayAM ochI agavaDa che? amArA dhaMdhA khalAsa sarvavyApaka lakSaNa banyuM che. Ama chatAM paNa Aje hiMdustAnamAM thaI gayA che, have kazI kamANI rahI nathI, ahiM paNa sarvatra lekazAsita taMtra che ane e taMtranA sutradhAra-pachI te kAla savAre kaI Aphata nahi Ave ?" AvAM bahAnAM zodhI vicAmadhyastha sarakAra haya, muMbaI prAntanI ke saurASTranI sarakAra hAya-sI rIne adyatana kartavyamathI koI dUra bhAgavAno vicAra na kare. keI A saMbaMdhamAM eTalA ja cintAtura che ane duSkALa pIDita Aje hajAra kuTuMbe kema TakavuM ane jIvavuM e muMjavaNa ane prajAne bane teTalI rAhata pahoMcADavA avirata zrama ane tatparatA guMgaLAmaNamAM divasa rAta pasAra karI rahyA che. keTalAya kuTuMba dAkhavI rahyA che. AnA pariNAme duniyAnA koI paNa khuNethI divasanA eka ja vAra khAIne jIvavAne prayatna karI rahyA che ane anAja te lAvI zakAze ane anAjanA abhAve loko bhukhamarAnA bhAga nahi bane eTalI AzA ane zradhdhA sau koI sevI rahyuM maravAnA vAMke jIvI rahyA che. keTalAya sthaLe pANI kyAMthI ane kema pedA karavuM e samasyAne koI ukela ja sujhatuM nathI ane - che. paNa keTalAka vibhAgamAM pravartatI pANInI taMgI A5Nu sarvane atyanta cintAvyAkuLa banAve tevI che. je kuvAmAM pANI thoDuM anna hovA chatAM pANI vinA kema jIvAze e cintA ja tyAM vasatA lekInuM prANazoSaNa karI rahela che. jAnavare te Aje jyAM tyAM thoDuM paNa hatuM tenAM taLIyAM dekhAvA lAgyAM che. amuka pradezamAM paNuM ane dhAsacArAnA abhAve ThIka ThIka pramANamAM marI rahyA bIlakula pANI ja nathI. tyAM pANI kema pahoMcADavuM e eka moTo prazna che. najIkanA pradezamAM pANI hoya te te te vibhAganI prajAne che. meTA zaheramAM ane muMbaI jevA jhAkajhamALa nagaramAM vasatA mAMDa mAMDa pahoMce teTaluM ja hoya che. Aje pAtALa phoDIne pANI ane dhaMdhe ane mojamajAnA cakaDoLamAM sadA cakaraDI pharatA ke pitapatAnI pravRttiomAM eTalA badhA mazagula rahe che ke temane kADhavA tarapha sarakAranuM laya kendrita thai rahyuM che, paNa A prayatna dezanA bIjA ja bhAgamAM vasatA pitAnA bhAIbhAMDuonI A dhAryA mujaba saphaLa thatuM nathI ane pANI nIkaLe tyAM mIThuM pIvA lAyaka pANI ja nIkaLe che ema hotuM nathI. sauthI moTI muMjhavaNa karUNatama durdazAnI sAcI kalpanA AvavI muzkela che. savAre chApAmAM duSkALanI kaI kAI kAramI kathA vAMce che, ghaDi be ghaDi subdha bane ghAsacArAnA abhAvanI che ane pariNAme saurASTranuM pazudhana mara che ane sAMjanA nATAraMbhamAM pAcho te badhu bhulI jAya che. yudhdha bhukha banI beThuM che ane gujarAtamAM paNa keTalAka vibhAgamAM pariNAmI saMpatti ane bhogavilAse tene nizreSTa, kalpanAzUnya paNa AvI ja hRdayadrAvaka sthiti pravarta' che. banAvela che, ane mAnavI mAnavI pratyenI svAbhAvika sahAnubhUtinA A Aphata eka rIte Abha phATayA jevI che. ane ema vaheNane sukavI nAMkhyuM che. paNa A nizreSThatA, ka95nA jaDatA, chatAM paNa sarakAra ane prajAjane ekamekane pure sAtha Ape hRdayazUnyatAmAMthI ApaNe jo uMcA nahi AvIe to temAMthI ane rAhatakArya vyavasthita rIte javAmAM Ave te lokone ghaNI savaMte mukhI vinAza ja pariNamavAne che. Ama samaja ApaNuM - rAhata pahoMcADI zakAya tema che ane pazuone paNa ThIka ThIka dilamAM mAnavatAnI madadanI punaH pratiSThA karIe, dhanavyAhathI saMkhyAmAM bacAvI zakAya ema che. mukata banIe, ApaNuM bhAibhAMDunI Aphata, hADamArI, viTaMbaNAne A dizAe muMbaI tema ja saurASTranI sarakAra yathAzakita haLavI banAvavA pAchaLa ApaNAthI thAya ne karI chuTIe, yathAmati kArya karI rahela che. prajAsevake paNa cotarapha goThavAI gAMdhIjInuM kevaLa nAmaraTaNa cheDIne teo je Adarza mATe jItyA rahyA che ane rAhatajanAo vicArI tema ja amalamAM mukI ane je mATe temaNe prANuM gumAvyA te AdarzanI sAcA dilathI rahyA che. muMbaImAM vasatA ApaNe prajAjano A prasaMge zuM karI upAsanA karIe, ane dukALadalita prajAjanonA sAcA bhIDabhaMjaka zakIe ? ApaNe AjanI paristhitimAM anAja ke vastra mokalI banIe ! . thakIe tema che ja nahi kAraNa ke te baMne vastuo sarakAranA zrI motIcaMda gIradharalAla kApaDIA sanmAna samAraMbha niyaMtraNa nIce che. eka vakhata e hato ke dareka gharamAM annane tA. 20-3-48 ravivAranA roja muMbaI khAte suMdarAbAI kAMIne kAMI saMgraha hoya ja ane vadhArAnAM vastro paNuM saMgharAyelAM hoya ja. hAlamAM zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA Azraye ubhI karavAmAM Avela ghAsacArAnI heraphera paNa sarakArI taMtrane AdhIna che tethI e dizAe sanmAna samiti taraphathI zrI motIcaMda gIradharalAla kApaDIAne paNa vyaktigata koithI bahu thaI zake evuM nathI. duSkALapIDita sanmAna samAraMbha yojavAmAM AvyuM. A samAraMbhanA pramukhasthAna pradezomAM sthAnika sarakAranI madada ane sAthathI raseDa khAlI zakAya mATe sara maNilAla bAlAbhAInANAvaTInI pasaMdagI karavAmAM AvI tema ja Arthika muMjhavaNuthI gherAyelA kuTuMbone ghera ghera maphata hatI. sanmAna sabhAmAM jaina samAjanA aneka AgevAna gRharo anAja pahoMcADI zakAya, athavA rezane rAhata ApI zakAya. A UparAMta jainetara paNa keTalIeka agragaNya vyakitao zrI matIkArya sAdhAraNa rIte sthaLa sthaLane sthAnika kAryakartAoe karavuM caMdabhAI pratyeno pitAne Adara vyakta karavA mATe upasthita thaI hatI ja rahyuM, ema chatAM AvA kAyane jemane anubhava hoya tevA ane sabhAmAM zrotAjane-bhAIo tathA bahene paNa bahu meTI saMkhyAmAM muMbaImAM vasatA bhAIbahene muMbaI choDIne potapotAnAM paricita hAjara thayA hatA. prAraMbhamAM kanyAo taraphathI prArthanAgIta gavAyA pradezamAM traNa cAra mahInA mATe jaIne vase te teo jarUra bahu bAda samAna samitinA maMtrI zrI vinAyaka kuMvarajI zAhe A upayogI sevA ApI zake tema che. prasaMga upara AvelA saMkhyAbaMdha saMdezAomAMthI tAravIne keTalAka | muMbaInA sAmAnya prajAjane mATe sauthI saraLa mArga te agatyanA saMdezAo vAMcI saMbhaLAvyA hatA. tyAra bAda sanmAna sami thI marI, viTa thI AraTaNa ane je mATe
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddha jaina tA. 1-4-49 tinA ma MtrI zrI caMdulAla vadha mAna zAhe prastuta thelI samarpa`Nu samAraMbhanI yeAjanA kayAre ane kavI rIte ubhI thai tenA itihAsa samA samakSa raju karyAM ane A samayeAcita kAya mAM temanI samitine aneka dizAethI je hArdika sahakAra maLyA hatA tenI vigate kahI saMbha LAvI. pachI zrI. amRtalAla kALIdAse zrI, meAtIcaMdabhAI sAthenA paricayanAM keTalAMka peAtAnA smaraNA raju karyA ane temanI Aja sudhI anekavidha pravRttie ane ujjaLa kArakIdInA saMkSepamAM khyAla Apyo. ane temanA anumedanamAM muMbai prAntanI dhArAsabhAnA pramukha zrI kuMdanamalajI zrIreAdI, muMbainA zarIph jokIma AlvA zrI zreyAMsaprasAda jaina, zrI. lIlAvatIbahena devIdAsa zrI ravajI sojapAla, zrI peApaTalAla rAmacaMda zAha, zrI meAtI. lala vIracaMda, zrI lIlAvatI bahena munazI tathA zrI gautamalAla zAha, A bhAi bahene e prasa Mgacita vivecanA karyAM ane zrI metIcaMdabhAIne bhAvabharI aMjalI ApI, tyAra bAda prastuta prasaMganA anusaMdhAnamAM taiyAra karavAmAM AveluM. mAnapatra zrI, kakalabhAi bhudaradAsa vakIle vAMcI saMbhaLAvyuM. ane pachI sabhAnA pramukha sAhekhe prasaMge cita aMjali ApatAM zrI. meAtIcaMdabhAie karelI vividha prakAranI sAhitya sevA ane jaina zvetAMbara mUrtipUjaka konpharansa ane zrI mahAvIra jaina vidhAlaya. A e saMsthAonA ghaDataramAM ane Aja sudhInA itihAsamAM zrI motIcaMdabhAie ApelA asAdhAraNa kALAnA ane dAkhavelA AtmabhAganA vigatavAra ullekha karyAM ane tyAra bAda zrI. meAtIcaMdabhAine puSpadvAra paherAvavA sAthe za. 70000nI thelI ane mAnapatra apaNa karavAmAM AvyuM. A prasage jaina temaja jainetara aneka sasthA taraphathI paNa zrI. meAtIcaMdabhAine julahAra paherAvavAmAM AvyA. A sa` mATe zrI meAtIcaMdabhAIe sau kAnA antaHkaraNathI upakAra mAnye, rU. 70000 nI thelImAM patA taraphathI rU!. 5000 umerIne e rIte kula rakama rU. 75000Aaa sAhityaprakAzanAthe upayega karavAnI maryAdA sUcavIne zrI mahAvIra jainavidyAlayane e rakama paNa karI, ane pAtAmAM je kAMi che te badhuM AcArya' zrI vijyavallaba sUri ane peAtAnA svastha kAkA zrI kuMvarajI ANujInI satta preraNAone AbhArI che ema jaNAvyuM ane have pachInu avazeSa AyuSya mukhyatve karIne lekhanapravRttimAM pote gALavA icche che ema jAhera karyu, tyAra bAda zrI caMdulAla vardhamAna zAhe pramukha, mahemAne, thelImAM paisA bharanArA ane zrotAo-saukAine punaH punaH AbhAra mAnyo ane vandemAtaramanA mAna sAthe sabhA visarjana thaI. zrI metIcaMdabhAIne Aje sItera varSa thayA che, temaNe Aja sudhImAM aneka kSetramAM anekavidha sevAo ApI che paNa jaina zvetAMbara mUrtipUjaka vibhAgane temaNe je ekadhArI sevA ApI che te kharekhara ajoDa che, te vibhAgamAM temanI joDamAM bese tevA jo sevaka maLave muzkela che. temanA karatAM vadhAre vidvAna, budhdhizALI ke pratibhAsa'panna vyakti maLaze . paNa je kAMi kAryanI javAbadArI lIdhI tenI pAchaLa athAga zrama, adamya utsAha, mAnaapamAna viSe samabhAva, sadA AzAvAda, ane divasa rAtanI cintA--AvA kAkartA jaina samAjamAM tA maLave muzkela che paNa anya samAjamAM paNa bahu virala jovAmAM Ave che, ane samAja daza TakA AgaLa vadhe che te samAjanI vidvAna vyakitanI pratibhAthI ku dhanavAva vyaktinI udArAthI, paNa tevuM TakA AgaLa vadhe che AvA eka prAkAranA bhekhadhArI-upara jaNAvyA tevA guNAthI yukata kAryakA~nA tapathI. AvI vyakitanI kadara karanAra jaina samAje peAtAnI zelAmAM ja vadhAro karyAM che. zrI meAtIcaMdabhAinI chellI mAMdagIe temane peAtAnA A dha dhAdArI vyavasAyathI tema ja cAlu jAhera pravRttiothI mukata karyA che. Aje sahajapaNe temanAthI thai zake evu' eka ja kAya' che (30 469 ane te lekhanakAya; e lekhanakAya' pAchaLa temanA dilamAM samAjanA koya ane utkaSaeNnI apratidvaita jhaMkhanA rahelI che. mAre paNa temanu zarIra zithila paDayuM' che, paNa temanI koyakAganA eTalI ja baLavAna che. ane mahAvIra jaina vidyAlayanI citA te jIvananA. anta sudhI chuTe tema che ja nahi. temanu avaziSTa jIvana surUSa banyuM rahe, temanuM svAsthya akhaMDita jaLavAI rahe ane temanI lekhinI dvArA dvicAra ane zuddha bhAvanAnI suvAsa cetarao khuba phelAtI rahe. evI, A eka viziSTha prasaMge, ApaNA sanA antaranI prAthanA hA ! mAMsAhAratyAganI naitika bhUmikA 1931 nI sAlanI AkharamAM jyAre mahAtmA gAMdhIjI gALamejI pariSadamAM bhAga levA mATe laMDana gayelA tyAre tyAMnI annAhAra maDI samakSa temaNe je vyAkhyAna ApeluM te harijana baMdhunA tA. 27-2-49 nA aMkamAM pragaTa thayu' che. e bhASaNamAM mAMsAhAra virUdhdha annAhAra (eTale ke nirAmiSa AhAra) saMbaMdhamAM je vicAre raju karavAmAM AvyA che e dhyAnamAM levA jevA che. sAdhAraNa rIte mAMsAhAra virUdhdhamAM evI dalIlo karavAmAM Ave che ke mAMsAhArathI zarIramAM keTalAka ge pedA thAya che, mAnavInA zarIrabaMdhAraNune mAMsAhAra pratikuLa che, annAhArathI taMdurastI vadhAre sArI rahe che, mANusa prakRtithI annAhArI ja che, annAhAra vadhAre baLaprada che, annAhArathI zarIranuM vadhAre sArU ghaDatara thAya che tyAdi. gAMdhIjI kahe che ke annAhAranA samarthanamAM AvI lIle lAMkhe vakhata TakI zakatI nathI ane AvI samajaNu upara annAhArI banelA krAi paNa mANasa e samajaNune khoTI pADe evI aNadhArI paristhiti ubhI thatAM mAMsA hAra tarapha khecAi javAnA che. annAhAra upara TakI rahevA mATe annAhArI samakSa zudhdha naitika bhUmikA hovI joIe ane gAMdhIjI jaNAve che te mujaba anAdArInA dilamAM evI samajaNu pArka pAse rUDha thayelI hAvI joie anAvara AtmAnA dhaDatara mATe che, zarIranA dhaDatara mATe nahi.mANusa zarIra karatAM vizeSa che. mANasanI aMdara je AtmA rahelA che tenI ApaNane levAdevA che. tethI annAhArIo pAse eka naitika bhUmikA hAvI joie ke mANasa janmathI mAMsAhArI pazu nathI. te te! dharatImAMthI je kuLamULa upaje che temanA vaDe chavanAra prANI che." AgaLa vadhatAM gAMdhIjI jaNAve che ke mArA khannAhAranI bhUmikA zArIrika nathI paNa naitika che. kASTa mane kahe ke tuM mAMsanA ukALA ke maTana nahi le te marI jaiza, te huM maravAnuM pasaMda kar." gAMdhIjInI A sRSTinuM vivaraNa karatAM ApaNe nA ka jeo peAtAne kaTTara annAhArI lekhIe chIe temanI paNa A prazna saMbaMdhamAM AvI ja draSTi che ke kema tenu prathakaraNa karavA tarapha mana doDe che. je rIte jaina dhamazAstrAmAM nirAmiSa AhA ratuM vidhAna karavAmAM Avyu' che te rIte jotAM te ApaNI paNu gAMdhIjIsadaza ja dRSTi hAvI joie ema ApaNune lAgyA vinA na ja rahe paNa vAstavika paristhitinuM bArIka avalAkana ema jaNAve che ke AjanA jainAnI nirAmiSadvAra vRtti pAchaLa kAi u`DI budhdhi ke sudRDha naitika bhUmikA rahelI che ja nahi; AjanA jaine kavaLa para'paravRttie ja nirAmiSaAhArI che eTale nirAmiSAhArI kuTuMbamAM janma hovAnA kAraNe eka prakAranA cAlu adhyAsathI nirAmiSAhArane vaLagI rahelA che. ane ema hovAnA kAraNe ja nAnI meTI mAMdagInA TANe ke cAlu zArIrika nabaLAI dura karavAnA hetuthI vaidyakIya baDhAnA nIce kazA paNa sa`kAca vinA kADa lIvara oila, lIvara ekasTrekaTa, hemoglobIna vagere prANIjanya padArthoM letA haiAya che. evA pazu jAne huM jANu chu ke je rAtrIbhojana karatA nathI, baTeTA ke anya kaMdamULa khAtA
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 470 prabuddha jaina tA. 1-4-49 nathI paNa lIvara eka TrekaTa banAvavAne udyoga calAve che, bhagavAna mahAvIre prarUpela ahiMsAdharmamAM dezakALa apekSita carabI vecavAno dhaMdho karatA hoya che. rezamI kApaDane te aneka navAM tatvenI puravaNI karIne temaNe tene punaH jIvanta aneka jene vyApAra kare ja che. A carcA karIne AjanA jainene dharma banAvyA hatA. brahmacarya upara. temane paNa eTalo ja utArI pADavAne mAre hetu nathI. kAraNa ke A Ajane sarva Agraha hatuM ane jANe ke aparigraha eTale ke gAMdhIvAda e rIte sAmAnya pravAha che ane e sarvasAmAnya pravAhathI koI paNa aparigrahanA sidhdhAntane jagatu samakSa temaNe raju karyo hate. sidhdhAnta khAtara judA tarIne cAlavAnI tAkAta jaina samAjamAM carakhe, khAdI, grAmodyoga e badhI pravRttio pAchaLa bIjA paNa heta te te te samAje kaI judI ja bhAta pADI heta paNa je aneka hetuo haze paNa ahiMsA ane sarvodayanI bhAvanA e bAbata paratve jaina samAja potAne nirapavAda vizudhdha mAne che badhAmAM saLaMga sutrarUpe sadA vidyamAna hatI. ghora tapa ane lAMbA te ja bAbata paratve tenuM vizudhdhi-vizeSatAnuM abhimAna keTaluM upavAsanA kAraNe bhagavAna mahAvIra "dIrghatapasvI' tarIke oLakhItA piluM che e jainasAmAje barAbara samajI levuM ghaTe che ane hatA. AvA-kevaLa AtmasAdhanAnI daSTie karavAmAM AvatA ' eTalA ja mATe jaina samAjanI ahiMsAvRttine dAve Aje artha lAMbA lAMbA upavAsanuM samarthana kadAca gAMdhItatvajJAnamAMthI nahi zUnya lAge che ane te dvArA tenI svapara vaMcanA ja pivAya che. maLe paNa eka yA bIjA prakAranA sAmAjika nimitte lAMbA, lAMbA jaina vicArasaraNI ane gAMdhIjI upavAsa karyAnI aneka ghaTanAo gAMdhIjInA jIvanamAM bharelI hatI ane khAnapAnane tema ja raheNIkaraNInA asAdhAraNa saMyama gAMdhIjInA janma vaiSNava kuTuMbamAM thayo hato ane temanA gAMdhIjInI jIvanacaryAmAM vyApaka rIte jovAmAM Avato hato dilamAM sarva dharmo viSe apUrva samabhAva hato chatAM paNa temanA ane e rIte gAMdhIjI AjanA yuganA eka mahAna tapasvI cAlu jIvanavyavahAramAM, temanI jIvanacaryAmAM, temanA dhArmika " hatA ema kahevAmAM leza mAtra ayukita thatI nathI. A cintanamAM hiMdutvanI jaDa sauthI vadhAre uMDI hatI. gItA temane sarvathI paNa vizeSa gAMdhIjIne salaMdharmasamabhAva e bhagavAna sauthI vadhAre priya dharmagraMtha hite: rAmanAma viSe temane aTala mahAvIranA anekAntavAdanuM ja kAcita rUpAntara hatuM. sauthI chelle zradhdhA hatI; temanA kA9pAnaka svarAjayane paNa teo rAmarAjayathI muddo saMsAratyAgane. saMsAratyAga upara bhagavAna mahAvIre AtmasAoLakhAvatA hatA. tulasI, suradAsa, mIrA Adi saMtakavionA pade dhananA AkharI ane ananya sAdhana tarIke khuba ja bhAra mukyo temane khubaja gamatA hatA. AmAM paNa temanI vicArasaraNanuM je hato. ane te paNa yauvanakALamAM saMsAratyAga karyo hato ane gya vizleSaNa karavAmAM Ave te mAluma paDe tema che ke te AjathI atyanta vikaTa e zramaNImArga svIkAryo hato. gAMdhIjIe A 2500 varSa pahelAM bhagavAna mahAvIre tatkAlIna hiMdu dharmane ane prakAranA saMsAratyAgane Avazyaka lekhe nathI ane pote paNa jIvasamAjane je navI dRSTi ane vicAra paraMparAne saMskAra Apyo nanA anta sudhI gRhasthAzramI rahyA hatA. Ama chatAM paNa pitAnAM hatuM ane e rIte hiMdudhama'ne punarUdhdhAra karyo hate e ja patnI sAthe keTalAMye varSothI zudhdha brahmacaryane saMbaMdha temaNe keLavyuM navI daSTi ane vicAra paraMparA gAMdhIjImAM kAma karI rahI hatI hate, pitAnuM sarvasva arpaNa karIne aparigrahavatane temaNe ane hiMdudharmane navo saMskAra ApavAmAM baLavAna preraNA AcarI batAvyuM hatuM. khAnapAna koI paNa sAdhu karatAM ApI rahI hatI. . paNa vadhAre maryAdita hatA. temaNe bAhyatyAganA sthAne bhagavAna mahAvIranI vicArasaraSTrinA mukhya aMze A hatA. anAsakita yuganI pratiSThA karI hatI. ane saMsArI vedanI apauruSeyatAne ane sarvazreSTha prAmANyane asvIkAra. vaNuM rahevA chatAM saMsArathI para evuM lokottara ane paramArthapUNa kevaLa vyavasthAmAM ucca nIcane ane temAM paNa brAhmaNavaNuM sarvakoSTha IzvaraparAyaNa jIvana jIvI batAvyuM hatuM. A rIte ApaNe vicAhovAno InakAra, strIne saMnyAsagrahaNanI adhikArINI banAvIne rIe te je vicArasaraNi upara sthira thaIne bhagavAna mahAvIre purUSa sAthenI tenI samAnatAne svIkAra, kriyAkAMDa viSe udAsInatA, tatkAlIna samAja ane dhamane navuM jIvanasaMskAra ApyuM hatuM cAritryazudhdhinuM prAdhAnya sarva bhUtamatra viSe maitrI, e ja vicArasaraNane jANe ke gAMdhIjImAM punaHjanma thaye na heyaahiMsA, brahmacarya ane aparigraha upara khUba bhAra, Atmazuddhi bhAvArthamAM tema ja amuka rIte zabdAkAramAM paNa-tema gAMdhIjIe ane jIvana sAdhanAmAM tapanuM-upavAsanuM mahatvabhayu" sthAna, dharmasaMzodhananI dizAe-samAjanA saMskaraNanI dizAme-je kAMI anekAnta prarUpaNa, AtmasAdhanAnA antima upAya tarIke mahAna kAma karyuM che e jana daSTi ane jaina vicAraparaMparAnuM ja saMsAratyAga. A ja badhAM tatve dezakALa mujaba ucita pheraphAro punarAvartana hatuM ema lAgyA vinA rahetuM nathI. tethI sAMpradAyika sAthe meTA bhAge gAMdhItattvajJAnamAM ApaNane Abehuba jevA nAma ane paribhASAthI manane alaga karIne vicAravAmAM Ave te maLe che. gAMdhIjIe koI paNa sthaLe koI paNa lakhANu ke upa- ane hiMdutvane gAMdhIjImAM ke pradhAna aMza hatuM ema dezamAM vedapratiSThA viSe je pracalita mAnyatA pravarte che, tenuM pUchavAmAM Ave te tene eka ja uttara hoI zake ke gAMdhIjI kadi paNa samarthana karyuM nahotuM. varNavyavasthAnuM vyavasAya bheda hiMdu hAine pradhAnataH brAhmaNa nahotA, vaiSNava nahetA paNuM tarIke temaNe kadi kadi samarthana karyuM haze, paNa te pAchaLa rahelA ArapAra jaina hatA. jaina samAja A rIte gAMdhIjIne oLakhe ucca nIcanA bhedabhAvane temaNe haMmezAM virodha karyo hate. ane svIkAre ane temaNe prarUpelAM jIvanatane pitAnA jIvanamAM -jAtinI samAnatAne temaNe svathA svIkAra karyo hate utAre te jaina samAja je Aje kevaLa nibaLa nirmAlya ane eTaluM ja nahi paNa rASTranI AkhI laDatamAM bahenone sAmela karavAnI, arthaparipUjaka banIbeThelo dekhAya che te keTale prANavAna samAja agrabhAga ApavAnI temaNe ja pahela karI hatI. koI paNa prakAranA bane ane Aje je navanirmANa cAlI rahyuM che temAM keTalo badhe kriyAkAMDa ke pracalita mUrtipUjA saMbaMdhe teo haMmezA udAsIna ja mahatvano phALo ApI zake.? rahyA hatA. cAritryazuddhi, jIvanazudhdhi e ja temanA savA bhagavA vastro ane lokasevA upadezane pAye hato. mAnavajAta mATe temanA dilamAM apratima prema tAjetaramAM kAkAsAheba kAlelakare lakheluM bApUkI jhAMkiyA" hatuM. A ja bhAvanAmAMthI hiMdu musalamAna ekatA ane aspRzyatA e nAmanuM eka nAnuM sarakhuM pustaka mArA vAMcavAmAM AvyuM. nivAraNane lagatI temanI sarva pravRttio janma pAmI hatI. A pustakamAM gAMdhIjI sAthenA kAkAsAhebanA samAgamanA keTalAMka ahiMsApracAra e te temanA jIvananuM pradhAnakAryuM hatuM ane smaraNone saMgraha karavAmAM Avye che ane e Akhe saMgraha bhAre
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-4-49, prabuddha jaina 471 rocaka tema ja uddabodhaka che. gAMdhIjI sAthenA prasaMge ane kAkA- che. pitAnI sAMpradAyika oLakha ApavAnI dizAe amuka vezanI sAhebanuM nirUpaNa kauzalya-A eka 'senuM ane sugaMdha jevo game teTalI upayogItA hoya paNa AmajanatA sAthe tAdAsya keLasuga dise che. e saMgrahamAMthI svAmI satyadeva sAthenA gAMdhIjInA vavAmAM A veza ghaNI vakhata eka mahAna akhtarAyanI garaja sAre che eka prasaMge mArUM khAsa dhyAna kheMcyuM. e prasaMga nIce mujaba che- ane sevA karavA jatAM pitAnI pUjA pratiSThA karAvavAnA pralobhanamAM AzramanI zarUAtanA divasonI A vAta che. e divasamAM sarakI javAnuM jokhama AvA sAMpradAyika sAdhuvezanA vaLagADamAM amAro satyAgraha Azrama amadAvAdanI pAse kocaraba (gAma) mAM raheluM che. Ama ghaNA lokone jAta anubhava bele che. ApaNA hatuM. tyAM svAmI satyadeva AvyA. huM temane 1811-12 mAM AmerA dezamAM eka bAju sAMpradAyika mahatava ane bIjI bAju sAMpradAyi(hImAlaya)mAM maLI cukI hatuM. te vakhate teo amerikAthI navA che ahaMkAra bharelA che. AvA dezamAM je vyakita jeTalI sAMpradAyika navA AvyA hatA. tyAra pachIthI ja temaNe dezanI AjhAdI mATe saraMjAmathI dUra teTalI tenI A majanatAnA sAcA sevaka banavAnI saMnyAsa grahaNa karyo hate. yogyatA vadhAre-A eka sAmAnya niyama svIkArIne cAlIe te temAM ochuM jokhama ane vadhAre sahIsalAmatI rahelI che ema teo AzramamAM AvyA te pahelAM teo aneka graMtha lakhI ApaNe kahI zakIe. cukyA hatA. "satyadeva parivrAjaka' e temanuM prasidhdha nAma hatuM. AzramamAM AvyA bAda sAMjanI prArthanA pachI ame temanI pAsethI zrI mAMDala jaina yuvaka saMdhanI duSkALa rAhuta pravRtti tulasIkRta rAmAyaNa sAMbhaLavA lAgyA hatA. hiMdI pratye temane anu- zrI mAMDala jaina yuvaka saMdha mAMDala ane AsapAsanA rAga joIne bApujIe hiMdI pracAra mATe temane madrAsa mekalyA.. pradezamAM kazA paNa nAtajAta ke dharmanA bhedabhAva sivAya duSkALamadrAsanuM hiMdI pracAranuM paheluM pustaka temaNe lakhyuM hatuM. rAhatanuM stutya kArya karI rahela che. mAMDala taLamAM Arthika taMgI amAro Azrama kocarabanA bhADutI baMgalAmAM hatA tyAMthI sAba bhAgavatA kuTuMbane saMdha taraphathI rezananAM nANAM cukavavAne ramatInA kinArA upara AvelI amArI potAnI jamIna upara laI prabaMdha karavAmAM AvyuM che. e uparAMta paracuraNa jasviAtanI AvavAmAM AvyuM hatuM. tyAM paNa eka vAra satyadevajI AvyA. cIjo kharIdavA mATe AvA kuTuMbanI dareka vyakitane mAthAdezanI AjhAdI mATe bApujI kAma karI rahyA hatA. e joIne satya dITha dara aThavADIe ATha AnA ApavAmAM Ave che. A mATe devajI khuba prasanna thayA. teo AzramanA mahemAna hatA. ame muMbaImAM vasatA mAMDalavAsIo taraphathI daramAse rU. 500 mekaamArI zakita mujaba temanI sevA karatA hatA. emanA mATe khAvA lavAne prabaMdha karavAmAM AvyuM che. vaLI A ja kArya mATe mAMDala pIvAne khAsa vizeSa prabaMdha karavo paDato hato. emane saMtuSTa mahAjana taraphathI paNa amuka rakama ApavAnuM TharAvavAmAM AvyuM rAkhavAmAM ja ame parama saMtoSa anubhavatA. che. ane te e rIte ke dara varSe gAmamAM jamaNavAra karavAmAM eka divasa satyadevajI bApujI pAse AvIne kahevA lAgyA ke AvatA hatA. A jamaNavArA A varSa mATe baMdha karavAmAM Avela che ane je rakamanA vyAjamAMthI A jamaNuvAre karavAmAM AvatA huM ApanA AzramamAM dAkhala thavA IcchuM chuM. AzramavAsI hatA te rakamanuM vyAja rU. 2000 thI rU. 2500 thavA jAya banIne huM rahIza. bApue kahyuM bahu sArI vAta che. Azrama te Apa jevAne mATe ja che, paraMtu AzramavAsI banatAM Apane che je uparanA rAhatakAryamAM kharacavAne mahAjana taraphathI TharAva A bhagavA kapaDAMno tyAga karavo paDaze." A sAMbhaLatAMveta satya karavAmAM AvyuM che. A AkhA phALAne vahIvaTa mAMDala jaina devajIne sakhta AghAta lAge. khuba krodhAviSTa thayA paNa bApujI yuvaka saMdha ane mAMDala mahAjananA pratinidhio sAthe maLIne sAme te pitAnuM durvAsA svarUpa pragaTa karI zake tema hatuM ja nahi. kare che. A uparAMta dUranAM gAmaDAMomAMthI mAMDala AvatA leke teo kahevA lAgyA ke "e kema banI zake? saMnyAsI chuM. mATe rastA upara pa goThavavAnuM ane vIraDAe khodAvavAnuM bApue kahyuM ke "huM saMnyAsa choDavAnuM nathI kahete. mArI vAta kAma paNa saMdhanA kAryavAhako karI rahyA che. eka nAnI sarakhI barobara samajo" * saMsthA AvI sarvasAmAnya AphatanA vakhate potAnA kAmI thA sAMpradAyika vyaktitvane visarI jaI ne sArvajanika sevAnA pharIthI bApue temane zAntithI samajAvyuM " ApaNA dezamAM ane rAhata pahoMcADavAnA kAryamAM paDe e jeTaluM AkarSaka bhagavA kapaDAM dekhAtAvaMta le ke bhakita ane sevA karavA mAMDe che. che teTaluM ja AvakAradAyaka bane che. AvA vizALa dhoraNe kArya have ApaNuM kAma sevA karAvavAnuM nathI, sevA karavAnuM hovuM karavA mATe mAMDala jaina yuvaka saMdhane dhanyavAda ghaTe che. joIe. lokonI jevI sevA ApaNe karavA mAMgIe chIe tevI paramAnaMda sevAne, A kapaDAnA kAraNe, ApanI pAsethI leke svIkAra nahi kare. ulaTuM ApanI sevA karavA mATe teo deDAdeDa karI mUkavAnA abhinaMdana tethI je vastu ApaNuM sevAsaMkepamAM antarAyarUpa banatI hoya amadAvAdanA jaina yuvaka saMghanA mukhya kAryakartA bAi tene ApaNe zA mATe vaLagI rahIe ? saMnyAsa te mAnasika vastu vinodacaMda je. zAha amadAvAda myunIsIpAlITInI gaI cuMTaNImAM che, saMka9panI vastu che. bAhya poSAka sAthe ene zuM saMbaMdha che? zAhapura vorDa taraphathI cuMTAI AvyA te mATe tathA myunIsIpAlIbhagavA choDavAthI saMnyAsa thADe chuTI jAya che ? AvatI kAle TIe kensesa pakSanA vahIpa tarIke cuTayA te mATe amadAvAda dhAre ke ApaNe gAmaDAmAM gayA ane tyAMnA pAyakhAnAM sApha karavA batrIsI jainabaMdhu maMDaLa taraphathI temane satkAra samAraMbha tA. lAgyA te bhagavA ka5DAvALA tamane AvuM kAma kaI karavA nahi de." ra7-3-49 ravIvAranA roja amadAvAda khAte yojavAmAM AvyuM satyadevajInI samajamAM vAta te AvI gaI, paNa temane hate. e satkAra samAraMbhamAM amAre pUNa sAtha purAvIe chIe gamI nahi. mArI pAse AvIne tene kahevA lAgyA ke " A te ane bhAi vinodacaMda zAhane ame abhinaMdana ApIe chIe. mArAthI nahi banI zake. saMkalpapUrvaka je kapaDAM meM grahaNa karyA che sudharAImAM teo nAgarIka tarIkenI pharaja pure purI bajAvaze evI te huM choDI na ja zakuM." AzA zrI muMbaI jena yuvaka saMgha rAkhe che ane zrI rasIkalAla sAdhu sanyAsInA vezane vaLagI rahIne athavA te dharmAcAryanI mANekalAla zAha tathA zrI kamaLAbahena ratanacaMda sutarIAne paNa vezabhUSA sAthe je koI vyakita lokasevA sAdhavAno manoratha sevatI myunIsIpAlITImAM cuMTAvA mATe ame abhinaMdana ApIe chIe. hoya teNe gAMdhIjInA uparanA ugAre khAsa dhyAnamAM levA jevAM taMtrI '
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 472 kazuddha jaina mAtRtvanA jharA (eka satya ghaTanA) saurASTranA pravezadvAra samA viramagAmanI uttaramAM lagabhaga 15 mAIlanA aMtare AveluM mAMDala e eka itihAsaprasiddha sthaLa che. jyAM eka nahi paNa saurASTra, gujarAta, khArApATa, vaDhIyAra ane cuvALa ema pAMca pAMca pradezanA sImADAo bhegA thAya che. gujarAtane baLado purA pADanAra si'dhanA tharapArakara jIllAnA mAladhArIone javA AvavAnA mArga para Avelu hAi, gaLe bAMdhelI ghaMTaDIone mIThuM| raNakAra ApatA vRSabhaTTa do, e e' karatAM gheTAbakarAnA 2LAM te kAi vAra dharavakharIthI ladAyelA uMTanA kAlA sAthe se'kaDe kuTu khe| tyAMthI pasAra thAya che, tyAre mAMDala emanu eka rAtanuM vizrAmasthAna bane che. 10-15 varSa pahelAM paDelA eka kAramA duSkALa aMge vaDhIyAra ane tharanA pradezamAMthI AvA hajAre kuTu suDalAmAM gharavakharI bharI rAjI meLavavA gujarAtamAM utaratA hatA. e badhA mAMDala mahAjane taraphathI apAtuM sadAvrata lai 2-3 divasanI khAdhAkhArAkI meLavI letA ane AgaLa kAmadhaMdho zodhavA nIkaLI paDatA, comAsu zarU thatAM e badhA kAphalA pAchA pharatA hatA tyAre ekavAra eka 13-14 varSanA gAMDA chekara chuTA paDI pAchaLa rahI gaye ane krUratA karatA mAMDalamAM AvI caDayA. paNa jevA te gAMDA hatA tevA muMgA paNa hatA. ethI na kazuM e khele, na kAi pAse mAge, ke na kASThanI sAme tAke. hAya tyAM ja kalAkonAkalAka ubhA rahe. gAMDA te ghaNA hrAya che. khIjAonA karatAM AnAmAM AMtarika preraNAnI paNa mATI khAmI hatI ethI na ene lugaDAM paheratAM khAvaDe, na daeNzuddhi rAkhatA AvaDe. jAjarU pezAba paNa eja sthitimAM kare ne lugaDAM bagADe, pANI levAnuM te e zIkhyA ja nahotA. chatAM AvyA tyAre lugaDAM jo ke ladharavadhara hatA paNa tAjo ja mAbApathI chuTA paDelA hAI khAsa melA naheAte, paNa ekAda divasa pachI te| e gaMdakIne avatAra ja AnI gayA. na jhADA-pezAbanuM bhAna na pANI levAnuM jJAna, ethI zarIra ne lugaDAM badhA viSTAthI kharaDAI gayA ane ethI enA AkhA zarIre mAkhIo aNuaNuvA lAgI. 2-3 divasamAM te mAthu' paNukATI jAya evI dUga dha cegama uDavA lAgI hatI jethI tyAMthI pasAra thatA leke nAke hAtha dai jhaTapaTa AgaLa nIkaLI jatA, enI sAme jovAnI paNa sau kAine dhRNA thatI. chatAM bALako te kaSTaka navu' hAya eTale bhegA thAya ja. e kayAreka TALe maLatA ane peAtAnI khAlasulabha bhASAmAM enI ThekaDI uDAvatA hAya ema heAkArA karatAM. AjubAjunA leke paNa mehu maraDI A balA have gAmamAMthI kai rIte jAya enI vAta karavA kAivAra pAMca dazanA jIyamAM bhegA jatA. kASTa tagaDI mukavAne, kAi roTale na ApavAne te kASTha vaLI mAnavatAvihANo kaDaka mA levAnA UpAya sucavatA. paNa kAineya jIvatA naka mAMthI che|DavavAnI A bALaka pratye lAgaNI nahAtI uThatI. Ama eka e divasa pasAra thayA bAda eka bAi rastethI nIkaLI. chekarA tyAre hAkArA karatA hatA ane meTerAo ene tagaDI mukavA chekarAone uzkeratA hatA. aTakacALI vAnarajAtamAMthI koi ene patharA mAre, kAi ene gALeA Ape, kASTa DarAve te kAi enI sAme cALA kare. chokaro tA kAI samAdhistha yogInI adAthI niprakApaja hatA, bhAie TeALAmAMthI A badhuM dRzya joyu. ekala dokala yudha kareA, nAnI umara, jIvatA nakanI yAtanA ane uparathI lokAnuM khAvuM vana joi ene AtmA kaLakaLI uThayeA. tA. 1-4-49 enAmAM rahelA rAma jAgRta thai gayuM. eneya dvaitanA dhAvaNu pAnArI koka mA te| haze ja te? enA viyege jhuratI kASTa ajAN mAne mana tA e enA lADakavAyA ja hazene ? enI janetA peTajaNyAnI A dazA jue te ? mArA ja putra hAya ane enI A dazA jovAne mAre avasara Ave te ?" hRdayamAM utI AvI lAgaNIothI enuM haiyuM bhInuM banyu ane enAmAM rahelA mAtRtvanA asIma premajharaNAM ekIsAthe kuMTI nIkaLyAM, bhInI AMkhe 'mArA dikarA'kahI e enI pAse gai; premavatsala mAtAe peAtAnA ja peTajaNyA haiAya ema enA lugaDAM utAryAM ane pANI lAvI navaDAvyA. cokakhAM lugaDA paherAvI pachI e viSTAbharyAM vo dhavA jalAzaye gai. pachIthI jeNe A vAta sAMbhaLI te badhAya kakaLATa karavA lAgI gayA. patie rADa Apave zarU karyAM, erAM niMdA karavA lAgyA ane nAnAmeTA sahu enI ThekaDI uDADavA lAgyA. kAraNa ke A dhaTanA eka divasa mATe nahAtI paNa e rAjanA kAryakrama banI gai hatI. chatAM jenA dilamAM amara mAtRtvane akhUTa jhare vahI rahyo che. ene kANu rokI zake? jene dInahIna azuci nArAyaNunI sevA karavAnI lata lAgI che ene enA tapamAMthI kANu bhaMga karI zake? peAtAnA katavyaya para jene aMdarathI akhuTa zradhdhA ubharAi rahI che. ene kANu caLAvI zake ? jema jema dalIle, nidA, DhAMsI ke ra'jADa vadhatA cAlyA tema tema enI sAdhanA vadhune vadhu tejasvI banI jhaLahuLavA lAgI. pazu lekAe tema ja enA Aptajanee teA gAMDA pAchaLa ene paNa gAMDIbanelI ja mAnI lIdhI. jenA hRdayamAM AtmIyatA mAnavatA prakAzI uThI che ene kANu samajI zake ? janatA e ucca mAtmAnI jayeAtinA darzana karavA jeTalI sajAga naheAtI temaja e pavitra A bhAnI mahekatI suMgadha jhIlavA jeTalu enI pAse nAka paN nahetu. chatAM bhavya AtmAnI sugadha avyaktapaNe paNa peAtAnu` kAma te kaye ja jAya che. dilAvara bAinA dilAvara haiyAnI vAte! dhImedhIme AmajanatAmAM carcAnA viSaya thaI paDayA ane ema vadhatAM vadhatAM dUradUranA gAmaDAe sudhI paNa e prasarI gai. enA AdhAre eka divasa bALakanI sagI janetA janmadAtA-bALakane levA AvI paheAMcI. gAma AkhAne vAta karavAnuM sAdhana maLyuM paNa kharjIe te hRdaya ThalavavAnuM sAdhana jhumAtu hAi khe azrubiMdu pADayA. paNa enI sagI janetAnA sukhamAM eNe peAtAnuM duHkha egALI nAkhyuM ane bALakane mAtAne havAle karyAM. e divase eNe je kRtA'tA anubhavI evI subhaga paLa kAi virala AtmAne ja sAMpaDe che. dunIyAnI gaDamAMjamAM du:khI banelA mAnavahRdayane AzvA sana-sukha ane ArAma ApanAre mAtRtvane amara vArasA jemaNe TakAvI rAkhyA che evI mAtA e ja hiMdanI sAcI devIe che. e madiramAM nahi paNa ApaNI AjubAjunI jIvaMta dunIyAmAM Aje paNa maLI Ave che, enI maryAdA kASTha dharma ke kAmU puratI ja nathI pazu e game tyAM ane game tyAre nArIhRdayamAM pragaTI uThe che. puNyAtmA ena rahemata e atyaMta garIbAimAMthI sukhI banelA kheAjA (muslIma) patinI dharma patnI hatI. patinA avasAna thayA bAda e peAtAne vatana rahevA gai che jyAM haju paNa e jIve che. mANusa te| ThIka, kutarAMbilADAnI paNa putrathIye adhika sevA karanArI bahena rahemata jyAre jyAre leAkAnI jIbhe caDe che tyAre enI vatsalatAnI AvI aneka nAnImoTI vAta karI karI gavAya che. ratilAla maphAbhAi zAha dhanajI sTrITa, muMbai, zrI muMbai jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzakaH zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 mudraNusthAna : sU kAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbaI 2
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra prabuddha jaina taMtrI: maNilAla kimacaMda zAha varSa : 10 aMke : 24 muMbaI: 15 eprIla 1949 zukravAra vArSika lavAjama rUpiyA 4, jaina dharmano prANu (gatAMkathI cAlu) AtmavidyA ane utkAtivAda mAno vAstavika bheda mAnIne paNa e saumAM tAtvikarUpe samAna- pratyeka AtmA, cAhe e pRthvIgata, jalagata athavA vanaspa- tAne svIkAra karIne ahiMsAnuM udhana kare che, jyAre adaMtatigata hoya, athavA kITa, pataMga, pazupakSI rUpe hoya, athavA paraMparA jIvAtmAonA pArasparika bhedane ja mithyA mAnIne mAnavarUpe hoya, te sau tArvika dRSTithI ekasarakhA che. A jaina emAM tArakarUpe pUNe abheda mAnI enA AdhAre ahiM. AtmavidyAno sAra che. samAnatAnA A saiddhAgnika vicArane amalamAM sanuM uddabodhana kare che. ataparaMparA anusAra bhinnamUka-ene yathAsaMbhava jIvanavyavahAranA pratyeka kSetramAM utAravAno bina ni ane jinabina gativALA jemAM dekhAI jAgarUka prayatna karavo e ahiMsA che. A mavidyA kahe che ke je AvatA bhedanuM mULa adhiSThAne eka zuddha akhaMDa brahma che, jyAre jIvanavyavahAramAM sAmyano anubhava na thAya to AtmasAmyane siddIna jaina jevI daitavAdI paraMparAo anusAra pratyeka jIvAtmA tavarUpe kere vAda mAtra che. samAnatAnA sidhdhAnane amalI banAvavA mATe svataMtra ane zuddha brahma che. eka paraMparA anusAra akhaMDa eka ja AcarAMgasUtranA adhyayanamAM kahevAmAM AvyuM che ke jema tame brahmamAMthI nAnA jIvasRSTi thaI che, jyAre bIjI paraMparAo anupitAnA duHkhane anuMbhA kare che temaja paraduHkhano anubhava kare. sAra judAM judAM svataMtra ane samAna aneka zuddha brahama ja aneka arthAt anvanA duHkhanuM AmIya du:kharUpe saMvedana na thAya te jIva che. daMtamUlaka samAnatAnA siddhAntamAMthI ja adaMtamUlaka kayo ahiMsA siddha thavAno saMbhava nathI. siddhAnta kramazaH vikAsa pAmyA hoya ema jaNAya che, paraMtu jema AtmasamAnatAne tArika vicAramAMthI ahiMsAnA ahiMsAno AcAra ane AdhyAtmika ukrAntivAda adaitavAdamAM paNa AcAranuM samarthana karavAmAM AvyuM che tema e ja vicAramAMthI daitavAdanA vicAra anusAra ja ghaTAvavAmAM AvyAM che. vAda koI paNa jainaparaMparAmAM A AdhyAtmika maMtavya paNa phalita thayuM che ke che, paNa ahiMsAnI dRSTithI mahatvanI vAta eka ja che ke anya chavagata zArIrika, mAnasika Adi vaiSamya keTaluM ya bhalene kema na jenI sAthe samAnatA athavA abhedanuM vAstavika saMvedana thavuM hoya, paNa AgaMtuka che,-kamaMmUlaka che, vAstavika nathI. AthI e ja ahiMsAnI bhAvanAne uddagama che. kSamAM kSudra avasthAmAM paDele vanaspatijIva paNa kyAreka mAnava- kama vidyA ane baMdhanakSa kaTimAM AvI zake che ane mAnavATine jIva paNa kSudratama jyAre tAvata: sau chavAmA samAna che, to pachI emanAmAM vAnaspatika avasthAmAM jaI zake che. eTaluM ja nahi balake vAnaspa- paraspara vaiSamya zA mATe, ane eka ja jIvAtmAmAM kAhabhedathI vaiSamya tika chava vikAsa dvArA manuSyanI peThe kyAreka sarvathA baMdhana zA mATe? -A praznanA uttaramAMthI ja kavidhAne janma thayo che. mukta thaI zake che. uMcanIca gati athavA penino temaja jevAM kamaM, evI avasthA,-A jaina mAnyatA vaiSamyane khulAso sarvathA mukitane AdhAra eka mAtra kame che. jevAM to karI de che ja, paNa sAthe sAthe e paNa kahe che ke sAruM ke bUrUM . kama) je vA saMskAra athavA jevI vAsanA evI ja karma karavA ane na karavA bAbata jIva paNa svataMtra che. jevo e cAhe AtmAnI avasthA, paNa tAtvikarUpe sau AtmAonuM svarUpa sarvathA . eve sat ke asata purUSAya karI zake che ane e ja pitAnA eka jevuM che, je naSkarmo avasthAmAM pUrNarUpe pragaTa thAya che. vartamAna ane bhAvinA nirmAtA che. karmavAda kahe che ke vartamAnanuM A ja AtmasAmyamUlaka utkrAMtivAda che. nirmANa bhUtanA AdhAre ane bhaviSyanuM nirmANa vartamAnanA AdhAre sAMkhya, ga, bauddha Adi daitavAdI ahiMsA samarthaka paraMparA thAya che. traNe kAlanI pArasparikasaMgati kavAda upara ja avalaMbita ene bI19trIjI bAbatamAM janaparaMparA sAthe kAMIka matabheda haze, che. A ja punarjanamanA vicArane AdhAra che. paNa ahiMsApradhAna AcAra tathA ukrAntivAdanA viSayamAM sAnI pUrNa ajJAna ane rASa ja asalamAM kama che. pitAnAM pAraekamatI che, AtmAdvaitavAdI aupaniSadaparaMparA, ahiMsAnuM samarthana kAMnI vAratavika pratIti na hovI e ajJAna-athavA jainapara samAnatAnA siddhAnta upara nahi, paNa aEtanA siddhAnta upara kare parA anusAra darzanamoha che. ene sAMkhya baudhdha Adi che. e kahe che ke tatvathI te jevAM tame evI ja bIjA sA anya paraMparAmAM avadhA kahI che. ajJAnajanita ISTAjIve zuddha brahma-eka brA-rUpa che. jIvone je pArasparika bheda niSTanI kalpanAone kAraNe je je vRttio athavA je je vikAra dekhAya che te vAstavika nathI, avidAmUlaka che. AthI anya ne utpana thAya che e ja saMkSepamAM rAgadeSa kahevAya che. jo ke rAgadveSa pitAnAthI abina ja samajavA joie ane anyanAM duHkhane hiMsAnA preraka che, tema chatAM mULa tapAsIe te saunI jaDa pitAnuM duHkha samajIne hiMsathI nivRtta thavuM joIe. ajJAna, darzanamoha athavA avidyA e ja che. AthI hiMsAnuM. daitavAdI jaina Adi paraMparA che ane atavAdI paraMparA- dara asala mULa ajJAna ja che. A bAbatamAM AtmavAdI sau paraenI vacce pharaka eTalo ja che ke pahelI paraMparAo pratyeka jIvA- parAo ekamata che.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 474 zuddha jena upara je kramanu svarUpa batAvyu' che te jaina paribhASAmAM bhAvakama che ane te Atmagata 'kAravizeSa che. A bhAvakrama AtmAnI AjubAju sadA vartamAna evA sUkSmAtisama bhautika paramANuone AkarSe che ane emane viziSTa rUpa Ape che. viziSTa rUpa pAmelA A bhautika paramANuone puMja e ja dravyakama athavA kA-zarIra kahevAya che, je janmAntaramAM jIvanI sAthe jAya che ane sthUla zarIranA nirmANanI bhUmikA bane che. uparauparathI jotAM mAlUma paDe che ke dravyakamanA vicAra jaina paraMparAnI kama'vidyAmAM che, paNu anya paraparAnI ka-vidyAmAM te nathI, paraMtu bArIkIya jonAra jANI zake che ke vastuta: evuM nathI, sAMkhya, yoga, vedAnta Adi para parAomAM janmajanmAntaragAmI samaya liMga zarIranuM vadhyuMna che. e zarIra ataHkaraNa, abhimAna, manadi prAkRta ke mAyika tattvanuM baneluM manAyu' che, je vAstavamAM jainapara parAsamata bhautika kAmhaNa zarIranAM ja sthAne che. sUkSma yA kAmaNu zarIranI mULa kalpanA eka ja che. zvetara heya tA enA vanaprakAramAM ane nyUnA dhika vistAramAM temaja vargIkaraNamAM che, je hajArA varSothI judA judA vicAra-ciMtana karanArI para paramAM hevu svAbhAvika che. A rIte ApaNe joIe chIe te khAtmavAdI sau paraparAmAM punaHjanmanA kAraNarUpathI kama tattvanA svIkAra che ane janmajanmAntaragAmI bhautika zarIrarUpa dravyakatA paNa svIkAra che. nyAyavaizeSika paraMparA jemAM evA sukSma zarIrano kai khAsa svIkAra nathI, teNe pa janmajanmAntaragAmI aNurUpa manane svIkAra karIne dravyakama nA vicArane apanAvyuM che. tA. 15-449 uparanA sakSipta vargu nathI e spaSTapaNe sUcita thAya che ke jainapara parAsa'mata musvarUpa 'dhamekSanA tattvaciMtakAnI kalpanAnuM anubhavamUlaka prathama rUpa che. sAMkhyayogasa`mata AtmasvarUpa e tattvaciMtakonI kalpanAnI khIjI bhUmikA che. advaitavAdasa"mata AtmasvarUpa sAMkhyayoganI bahuviSayaka kalpanAnA ekatvarUpe parimArjana mAtra che, jyAre nyAyavaizeSikasa'mata aMtmasvarUpa jaina ane sAMkhyayeAganI kalpanAnuM mizraNa mAtra che. bauddhasaMmata AtmasvarUpa jainakalpanAnuM ja taka zAdhita rUpa che. citravidyA punaHjanma ane kanI mAnyatA pachI jyAre mekSanI kalpa-nA paNa tattvaciM'tanamAM sthira thai tyArathI AjasudhInI baMdhanamekSavAdI bhAratIya tattvaciMtakAnI AtmasvarUpatriyaka mAnyatAe kevI kevI che ane emanAmAM vikAsakramanI dRSTithI jaina maMtavyanA svarUpanuM zuM sthAna che. ene samajavA mATe saMkSepamAM baMdhamekSavAdI mukhya mukhya sau paraparAonAM 'tavyo atre ApavAmAM Ave che. (1) janapara'parA anusAra AtmA pratyeka zarIramAM jude jude che. te svayaM zubhAzubha kama'ta kartA ane kamanA kula-sukhaduHkhAdi-nA bhakatA che. te janmAntara samaye zrIjA sthAne jAya che ane sthUla deha anusAra sakAcavistAra dhAraNa kare che. e ja mukti pAme che ane muktikALamAM sAMsArika sukhaduHkha, jJAnajJAna Adi zubhAzubha kama' Adi bhAvAthI sarvathA chUTI jAya che. (2) sAMkhyayoga paraparAnI anusAra AtmA bhinnabhinna che, paNa te phUTastha temaja vyApaka hAvAthI na tA kamatA kartA, bhetA, janmAntaragAmI ke gatizIla che, ke na to muktibhAgI che. e para parA anusAra te prAkRta buddhi yA antaHkaraNa ja krama'nu kartA, bhekatA, janmAntaragAmI, sAvistArazIla, jJAna-ajJAna Adi bhAvene Azraya ane mukitakAlamAM e bhAveAthI ti che. sAMkhyayoga para parA antaHkaraNanA dhameAkSane ja upacArathI purUSanA mAnI le che. (3) nyAyavaizeSika paraMparA anusAra AtmA vividha che. e, sAMkhyayeganI jema, phUTastha ane vyApaka manAyeA che, tema chatAM e, jainaparaparAnI jema, vAstavikarUpe kartA, je katA, bahu ane mukata paNa manAya che. (4) advaitavAdI vedAnta anusAra AtmA vAstavamAM vividha nahiM, paNa eka ja che. e, sAMkhyayoganI jema, krUTastha ane vyApaka che. ethI ja e vAstavamAM na te! bahu che, na tA mukta. enAmAM antaHkaraNanA dhamekSa ja upacArathI manAyA che; (5) baudhdhamata anusAra AtmA yA citta vividha che; e ja katA, bhADatA, khadha ane nirvANane Azraya che. e na phUTastha che, na te vyApaka che; e kevaLa jJAnakSaNupara parArUpa che ane dehanAM hRdaya indriye jevAM aneka kendromAM eka sAthe athavA kramathI nimitta pramANe utpanna ane naSTa thate rahe che. AtmA ane kamanA svarUpane jANyA pachI ja e jANI zakAya che ke AdhyAtmika utkrAntimAM cAritranu zu sthAna che. me kSatattvaciMtakA anusAra cAritrane uddeza AtmAne kamathI mukata karavAnA ja che. cAritradrArA kapathI mukita mAnI letAM pazu. A prazna rahe che ke svabhAvathI zudhdha evA AtmAnI sAthe pahelavahelA karmonA saMbaMdha kayAre ane zA mATe thayeA athavA to evA sabaMdha kANuM karyuM. A rIte e paNa prazna uThe ja che ke svabhAvathI zudhdha evA khAtmatattvanI sAthe. jo kASTa ne kAi rIte kama'nA sabaMdha thayelA mAnI levAmAM Ave te pachI cAritrArA mukita sidhdha thayA pachI paNa pAche| krama'sabaMdha zA mATe nahi thAya. A be praznonA uttara AdhyAtmika sau citakAe lagabhaga ekasarakhA ja ApyA che. sAMkhyayeAga hA ke vedAnta-nyA vaizeSika hA ke bauddha haiA, A badhAM ja danAnI jema jainadaza nanu paNa e ja matavya che ke kama' ane AtmAnA sabaMdha anAdi che, kemake esabaMdhanI Adi kSaNu jJAnasImAnI bahAra che. saue ema mAnyu che ke AtmAnI sAthe kama-avidyA ke mAyAne sabaMdha prArUpe anAdi che, tema chatAM vyaktirUpe e saMbadha Adi che. kemake ApaNA saunA evA anubhava che ke ajJAna ane rAgadveSathI ja kamavAsanAnI utpatti jIvanamAM thatI rahe che. sava thA kama chUTI jatAM AtmAnu je pUrNa zuddha rUpa pragaTa thAya che emAM karI kamA~ ke vAsanA zA mATe utpanna thatI nathI ene khulAsa taka vAdI AdhyAtmika ciMtakAe e rIte karyAM che ke AtmA svabhAvata: zuddhipakSapAtI che. zuddhidvArA cetanA Adi svAbhAvika guNAne pUrNa vikAsa thayA pachI ajJAna yA rAgadveSa jevA deAya jaDamAMthI ja chedai jAya che arthAt e prayatnapUrvaka zuddhine prApta evA AtmatattvamAM peAtAnuM sthAna meLavavA mATe sarvathA nikhaLa khanI jAya che. cAritranuM kAya jIvanagata vaiSamyanAM kAraNeAne dUra karavAnu che, je prayatnane jainaparibhASAmAM savara' kahe che. 'savara' e ja yogazAstranI paribhASAmAM 'cittavRttinirodha' kahevAya che. vaiSamyanA mULa kAraNu ajJAnanuM nivAraNu AtmAnI samyak pratItithI thAya che ane rAgadveSa jevA kalezanuM nivAraNu mAdhyasthyanI sidhdhithI thAya che. AthI antara cAritramAM be ja khALatA mukhya cheH (1) AtmajJAnavivekakhyAti, (2) mAdhyastha athavA rAgadveSa Adi kalezAnA jaya. dhyAna, vrata, niyama, tapa Aphri je je upAya Antara cAritranA peSaka hAya che te ja bAhya cAritrarUpe sAdhakane mATe upAya manAyA che. AdhyAtmika jIvananI utkrAnti antara cAritranA vikAsakrama upara avalaMbita che. A vikAsakramanuM, guNasthAnarUpe, jainapara parAmAM atya ta vizada ane vistRta. vaNuna che. AdhyAtmika utkrAntikramanA jijJAsugmAne mATe yogazAstraprasidhdha madhumatI Adi bhUmikAonuM, bauddhazAstraprasiddha seAtApanna Adi bhUmikAnu, yogavAsiSThaprasidhdha ajJAna ane jJAna bhUmikAonuM, Achavaka paraMparAprasidhdha mAMdAdi bhUmikAe nu' ane jainapara parA prasidhdha guNusthAnAnuM tathA yogadRSTi ( anusadhAna pRSTa 484 juo. )
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-4-49 prabuddha jaina 475 ' gumAstAone prazna jaina samAja eTale moTA bhAge zeTha ane gumAratAone samudAya ane temAM zeThanI saMkhyA gaNIgAMDI ane gumAratAonI saMkhyA ghaNI ja mI, A daSTie gumAstAone prazna jaina samAjanA dhaNA moTA bhAgane sparzatA prazna hAine vaDedarA khAte tA. 10-4-49 nA roja varAyela gujarAta --kAThiyAvADa gumAvatA pariSadanA bIjA adhivezanamAM zrI. zAntilAla 9, zAhe pramukhayAnethI kApalA vyAkhyAnane agatyano bhAga ahiM pragaTa karavo ucita dhAryo che. Aje ApaNe eka saMkrAMtikALamAMthI pasAra thaI rahyA chIe. lAgI. prAMtika svarAjanuM Agamana nizcita banyuM, ane gumAstAjUnI samAjavyavasthAnAM mUlyAMkane badalAI rahyAM che. navA navA enA praznamAM rasa letA kAryakaroe pitAnuM saMgaThana jamAvavA zarUprazno ubhA thaI rahyA che. gumAstAno prazna paNa A navI AvI Ata karI. muMbaImAM pahelI gumAstA pariSada sane 1937mAM muMbaInA rahelI samAjaracanAmAMthI ja uddabhavela prazna che. mAdhavabAgamAM zrI jamanAlAla baLajanA pramukhapaNA heThaLa maLI. eka jamAno hato, jyAre mAtra jIvanabhara ja nahi paNa peDhI zrI 0 gulajhArIlAla naMdA jevA zramajIvI varganA jUnA sevakanA hAthe dara peDhI zeTha ane gumAstA yA munImanA saMbadhe cAlu rahetA. tenuM uddhATana thayuM. pahelavahelI vyavasthita gumAstAdhavRttinuM maMgaLAja jUnA ane anubhavI mahetAjI, munima ke gumAstAnuM sthAna peDhInA caraNu muMbaImAM e rIte thayuM. bhAgIdAra ke zeThanA Aptajano karatAM paNa vadhu mahatvanuM gaNAtuM. e samaye prAMtika svarAja heThaLanI dhArAsabhAmAM koMgresane ghaNI vAra samagra vahIvaTa mahetAjInI IcchA mujaba paNa cAlato, bahumati prApta thaI hatI ane prAMtamAM koMgresa sarakAra rAjya karI yuvAna zeThIAe vRddha mahetAjIne vaDIla samAna gaNatA. e jamA rahI hatI. muMbaInI kaMgresa sarakAra ane koMgresa dhArAsabhA pakSamAM nAmAM kaMika yuvAne potAnuM jIvana eka sAmAnya gumAstA tarIke saMkhyAbaMdha sabhya evA hatA ke jeo gumAstAnI paristhitithI zarU karI dhIre dhIre sArA vepArI paNa banatA. ethI e jamAnAmAM mAhitagAra hatA. zeTha ane gumAstA vaccenA saMbaMdhamAM saMgharSanuM tatva nahivata A saMyogomAM, pahelA gumAstAdhAre sapTembara sane 1939mAM hatuM. zeThIAe sArA ane khAnadAna gumAstA nI zodhamAM rahetA pasAra thaze. koMgresa sarakAree rAjInAmAM ApavAnuM nakakI karyuM. - ane gumAstAgIrI e hINupatanuM nahi paNa mAnanuM sthAna gaNAtuM. muMbaI sarakAre e rIte rAjInAmuM ApatAM pahelAM pahelA gumAstA paraMtu pahelA mahAyuddha pachI duniyAbharamAM thayuM. tema ApaNe dhAre pasAra karAvyuM. tene amala karavAnuM kAma salAhakAronA taMtranA tyAM paNa purANI arthavyavasthA tathA samAjavyavasthAmAM parivartana mAthe AvyuM. svAbhAvika rIte ja teone e mAM jhAjhe rasa na hovAthI, zarU thayuM. zeTha ane gumAstA vaccenA saMbaMdhamAMthI aMgata ane te kAyadAne joIe teTale sArI rIte amala na . Ama chatAM lAgaNInA tatve vidAya lIdhI ane mAtra Arthika saMbadhe ja A kAyadAe pahelI ja vAra aThavADika rajA hajAre gumAstAone, joradAra banatA gayA. pariNAme gumAstAvagane pitAnI paristhiti meLavI ApI; tema ja tenA kAmanA aniyaMtrita kalAka para pahelI ja sAlavA lAgI. eka jamAnAmAM savAranA cha thI rAtanA bAra sudhI vAra niyaMtraNa mukAyuM. alabatta, e niyaMtraNa heThaLa nakakI thayelA kAma karatA gumAstA ema mAnIne saMtoSa lete, ke mArA zeTha paNa kAmanA kalAko paNa vadhu te hatA ja, paraMtu kaMI ja na hatuM tene e ja rIte kAma karIne AgaLa AvyA che ane mAre paNa sthAne e kAMI khoTuM na hatuM. AgaLa AvavuM hoya te ema karyuM ja chuTake. paraMtu jema jema jyAre koI eka vagarane sparzatA kAyadA kAnUna dhaDAya che tyAre sAmAjika parivartana zarU thayuM tema tema e rIte gumAstAomAMthI tene lAbha uThAvavA mATe te varganAM saMgaThane jarUrI banI jAya zeThIA banavAnI saMbhAvanA kamI thatI gaI. zeThIAo zeThI- che. AthI 1937 mAM jenAM maMgaLAcaraNa thayAM hatAM te gumAstA'Ao ja rahe ane gumAsta gumAstA ja rahe evI paristhiti pravRtti vega pakaDatI gaI. amadAvAda, pUnA, selApura jevAM zahesajAtI gaI. tene pariNAme baMne vaccenA saMbaMdhenI nikaTatA remAM ekabIjAthI alaga paNu, nAnAM moTAM gumAstAmaMDaLo tathA aMgatapaNuM ochA thatAM gayAM. baMne pakSa potAnA phAyadA-gera- sthapAvA lAgyAM. dhaMdhAvAra, bujAravAra maMDaLa hatAM temAM prANa phAyadAnI dRSTie jovA lAgyA. pahelA mahAyuddha pachInI Arthika purAyA ane prAMtabharanA gumAstAmAM pahelI ja vAra pitAnAM sAmu maMdImAM gumAstA vagI hAlata vadhu ne vadhu kharAba thatI gaI. dAyika ane vaga tarIkenAM hitene vicAra karatAM thayA. Ama chatAM gAmaDAMmAMthI zaheramAM AvI nokarImAM dAkhala thatA gumAste be cAra saurASTra ane anya dezI rAjyamAM te enI kAMI ja asara vaSe', AraDI vasAvavAnI je AzA pahelAM rAkhato te A navI thai na hatI, Arthika paristhitimAM dUra ne dUra dhakelAvA lAgI; pariNAme tenA gumAstAonA praznonI vicAraNA karatI veLA tenI be bAju jIvanamAM ane kAmamAM rasa ocho thavA lAgyA. potAnI sthiti che e vAta ApaNe na bhUlIe. eka bAju che sarakAra ane kAyasudhAravA mATe saMgaThita thavAnI bhAvanA janmavA pAmI. dezanA dhao dvArA gumAstAonuM hita sAdhavAnI; ane bIjI bAju che, anya zramajIvI baLe, khAsa karIne moTAM kArakhAnAmAM kAma karatA e badhAne lAbha levA tathA gumAstAonI paristhiti sudhAravA kAmadArone saMgaThita thaI pitAnuM jIvana dhoraNa sudhAravAnA prayatna mATenAM saMgaThananI. karatA gumAstAvarga jevA ane pitAnAM saMgaThana paNa hovAM joIe sarakAra pitAnuM kArya karyuM jAya che. jema jema lokamata jAgRta e bhAvanA janmavA pAmI. thAya che, jema jema nUtana vicArasaraNI daDha thatI jAya che, tema jyAM gumAstAonI sauthI moTI saMkhyA che evA muMbaI tema, sarakAra e navI paristhitine anurUpa kAyado ghaDe che yA zaheramAM pahelavahelAM gumAstApravRttinA maMDANa thayAM. IsTa inDIA, cAlu hastI dharAvatA kAyadAmAM pheraphAra kare che. koI paNuM sAcI mULajI jeThA kApaDa mArkeTa, davA bajAra vagere vividha bajAromAM prajAkIya sarakAra mATe e anivArya che. pahelI vAra muMbaI kAma karatA gumAstAoe pitApitAnAM maMDaLo racyAM. alabatta sarakArane gumAstAkAyade tathA tAjetaramAM temAM sudhArA-vadhArA karI tenI zarUAta parasparane paricaya, davAkhAnAM ke bhejanAlaya calA- vadhu vyApaka banAvelo tathA dhaNA meTA vistAromAM lAgu karavAmAM vavA jevI pravRttithI thaye; paraMtu gumAstAoe pitAnI paristhiti Avele Ajane kAyado e uparanA nidAnane sAcuM TharAve che. sudhAravA saMgaThita thavuM joIe e vicAraNA enA mULamAM ghara karI Ajane kAyade saMpUrNa che yA temAM kAMI ja sudhArAne ava rahI hatI. tyAra bAda dezamAM rAjakIya parivartananI ghaDIo gaNAvA kAza nathI ema te kaI nahi kahe. sau saunI pitAnI
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 476 kazuddha jenA 'tA. 15-4-49 dRSTie temAM kaMI ne kaMI khoDakhAMpaNu dekhAvAnI ja; paraMtu kaI paNa kAyadAne TUMkI ke svArthI dRSTie vicAra na ja karAya. eka samagra citra tarIke ja tene nirakhavA joIe. je paristhiti muMbaImAM che te amadAvAdamAM na hoya; ane amadAvAdamAM hoya te surata ke vaDodarAmAM na hoya; ane surata vaDodarAmAM hoya te bhAvanagara ke jAmanagaramAM na hoya. AthI dareka sthaLanA, bhAio potAnI ja dRSTie tenA guNadoSa tapAsavA bese te A kAyade paNa khUbaja apUrNa thA agya lAge; paraMtu koI paNa kAyadAne e dRSTie joI na ja zakAya, e kAyade AjanI paristhitimAM mULabhUta sudhAraNa lAve che ke nahi te ja dRSTie tene jovuM joIe. A navA kAyadA sAme vyApArI vargamAM ThIka ThIka uhApela che. e paNuM huM jANuM chuM. vIsa, pacIsa ke pacAsa hajAranI vasatinAM zahere, jyAM aThavADika rajA jevuM kAMI na hatuM tyAM e dAkhala thayuM che e vAta tyAMnA vyApArIone haju gaLe utaratI nathI. rajAnA ja kAraNe dhaMdhe ochA zreye hoya ema jANyuM nathI. lekene pitAnI jarUrIAtanI je cIje joIe che te kyAreya paNa vakhata meLavIne kharIdavAnA ja che. rAtanA nava ke daza sudhI besIe te ja teo Avaze e kalpanA khoTI nIvaDI che. je muMbaI-amadAvAda jevA zaheremAM banyuM te bIje paNa banaze ja, dhIre dhIre vyApArI * varga tethI TevAI jaze tyAre tene paNa lAgaze ke gumAstA kAyadAo tene paNa gulAmI ane vaitarAmAMthI rAhatuM ApI che. pisTaophase ApaNe niyata samaye ja jaIe chIe kAraNa ke te vinA bIje samaye jaIzuM te kAma nahi thAya, te ja rIte ApaNu badhA dhaMdhAone niyata samaya goThavavAno che. e goThavavAmAM sau koInuM hita che. sAthosAtha kaI paNu kAyade e paNa AkharI zabda nathI ja. anu bhave temAM sudhArA vadhArA jarUra thaI zakaze. A ne gumAstAdhArA prAMtabharanA mukhya mukhya zahera ane kacchaene lAgu paDato hoI, svAbhAvika rIte ja e badhe sthaLe gumAstA saMgaThanonI jarUra ubhI thaI che. kAraNa kAyado game te hoya chatAM tene lAbha lenArUM saMgaThana na hoya te mAtra kAyadAthI jhAjhI pragati thatI nathI. ethI ja evAM sthAnika saMgaThano tathA e saunA pratinidhi samAna AvI pariSade tathA temAMthI janmatA prAMtavyApI saMgaThananI jarUra anivArya banI che. A pariSada evA saMgaThana maMgalAcaraNa kare evI mArI bhAvanA che. huM kAmadAromAM kAma karuM chuM, emanA mATenA kAyadAone me abhyAsa karyo che, eTaluM ja nahi paNa ApaNA prAMtanI sarakAre kAmadAro mATe racelA kaMIka kAyadAonA ghaDataramAM paNa meM rasa lIdho che. kAmadAronA praznone audyogika adAlate laI jaI laDavAne pariNAme tathA temanI keTalIye saMrayAo sAthe joDAyela hovAne kAraNe kAmadAronA praznanI ThIka ThIka samaja dharAvavAno huM dAve karUM chuM. enA AdhAre tathA sarakhAmaNIe huM kahI zakuM tema chuM ke kAmadAronAM saMgaThane karatAM gumAstAonAM saMgaThananuM kAma vadhu muzkela che. sAmAnya rIte kArakhAnAmAM majUranI moTI saMkhyA eka ja mAlikanA hAtha nIce hoya che ane temanAM sukhaduHkha ekasarakhAM hoya che, jyAre beMka ke vImAkaMpanIonI meTI ekrisa bAda karIe te gumAstAo eka ja peDhImAM meTI saMkhyAmAM hotA nathI ane zeTha sAthe temane saMpaka vadhu najIka hoya che. vaLI, majUranuM A utpAdana bhale judA judA prakAranuM hoya, paNa chevaTe temane saMbaMdha sAMcAo sAthe ja hoya che, jethI temanA kAmane prakAra chevaTe eka ja tarehane hoya che, jyAre gumAstAonA kAmanA prakAra temanA zeThanA dhaMdhA pramANe badalAtA rahe che. ahIM huM gumAstA' zabda bahoLA arthamAM vAparuM chuM. je nokarIyAta varga kArakhAnAmAM kAma karatuM nathI, ane tethI tene aMgenA kAyadAnuM jene rakSaNa nathI maLatuM tevA badhA ja vargane emAM samAveza thAya che. emAM vartamAnapatranA upataMtrIo ane saMvAdavAhako AvI jAya che, beMkanA kArakune AvI jAya che, , goDAunamAM kAma karatA abhaNu majAro AvI jAya che, nAmuM lakhatA sAcA arthanA gumAstAmAM AvI jAya che, vALa kApavAnI dukAnanA, kArIgare paNa AvI jAya che, ane dharakAma ane rAI karanArA paNa AvI jAya che. A vizALa nekarIAta vargane mATe kAyadAnuM rakSaNa meLavavuM . e dhaNuM muzkela che. gharakAma karanAra nokara, raseIo, khAnagI meTara hAMkanAra, liphaTa calAvanAra evA ekaladokala nekarane mATe, kAyade ghaDI zakAya ema hoya te paNa eno amala e muzkela .. che ke e kAyado na ghaDave emAM ja DahApaNa dekhAya che. kAmadAromAM te laDAyaka zakita paNa ThIka ThIka hoya che tethI teo pitAnA prazno jarUra paDaye haDatALa * Azraya laine paNa ukelI zake che. gumAstA evA vargamAMthI Ave che jenI sahana karavAnI yA saMgharSa vakhate TakavAnI zakita audyogika kAmadArane pramANamAM ochI che. tenuM jIvanadhoraNa audyogika kAmadAro karatAM ucuM hoya che. kAmadAranA kuTuMbamAM uMmaralAyaka strIpuruSe lagabhaga badhAM ja koIne koI kAma karatA tathA kamAtA hoya che, jyAre gumArastAvarganA kuTuMbamAM eka kamAnArA para 5-7 mANase sudhInA nibhAvane je heya che. uparAMta tenuM jIvanadharaNa paNa kAmadAra ' karatAM vadhu kharcALa che. AthI kAmadAre potAnA praznonA nikAla tathA ukela mATe je AkharI upA-haDatALa sudhInA-laI zake tema che te upAya gumAstA vagaM bhAgye ja ajamAvI zake tema he che. AthI gumAstAonA praznone ukela mukhyatve temanAM saMgaThana, samuhazakita tathA lekamatanI keLavaNI upara ja rahela che. te | gumAstAvaganI TakavAnI zakita kAmadAro karatAM ochI che chatAM gumAstAvaga sAmAnya rIte budhdhivAdI che. pitAnA prazna samajI " zake tema che. pitAnA phAyadAgeraphAyadAne te vicAra karI zake tema che. AthI temanA saMgaThananuM kAma muzkela na hovuM joIe. petAne phAyado te sahelAIthI samajI zakato heI, aviAM saMgaThanamAM joDAvA tene samajAvI zakAya tema che. kAmanA kalAke, aThavADika rajA tathA kAmanI paristhiti e gumAstAonA prazno che, ane tene ukelavAno prayatna gumAstAdhArAe dvArA thaI rahyo paNa che, paraMtu te uparAMta paNa bIjA keTalAka aga' yanA prazno che ane te dizAmAM hajI sudhI thavuM joIe eTaluM ' thatuM nahi hoI, tenA para jora devAnI jarUra che. sauthI pahelo prazna che jIvanavetanano. Aje kaMIka sthaLe gumA ! stAo eTalA ochA vetanamAM nokarI karatA hoya che ke tenuM pitAnuM paNa temAMthI mAMDamAMDa pUrU. karI zake, te pachI vRdhdha mAbApa, nAnAM bhAIbahena, bALake, panI vagere hoya tenuM zuM ? gumAstAvanA kuTuMbanA jIvananirvAhanA AMkaDA maLatA nathI. enA mAlika muMbaI jevAM meTAM zaheromAM tema ja nAnA gAmaDAmAM paNa hoya che. temanI badhAnI Arthika sthiti judI judI hoya che ane gumAstAnI saMgaThanazakita dareka jagyAe sarakhI nathI hotI; tethI tene mATe ochAmAM ocho pagAra TharAve e , muzkela thaI paDe che. chatAM A mATe kAMIka rakama TharAvavI jarUrI lAge che. ' ' e ja rIte Aje kArakhAnAne majure te vadhatI jatI " medhavArIne badale meLavI zake che ane jyAM saMgaThana zakya che tyAM beMka vageremAM moMdhavArI meLavI zakAya che, paNa bIje ThekANe gumAstAvane meghavArInA upAya tarIke vadhArAnuM vetana meLavavuM, muzkela che. gumAstAo sAdhAraNa rIte madhyama vargamAMthI Ave che, tethI temanuM jIvanadhoraNa majuravagaM karatAM uMcuM hoya che. medhavA. rInI bhIMsa temane bIjA karatAM vadhAre lAge che. temanuM jIvana . dhoraNa maMjura karatAM 80 TakA vadhAre hoya che e vAta te Aje . aMdAlate e paNa svIkArI che, tethI te majurane ochAmAM ochA pagAra rU. 3 hoya te gumAstAne ochAmAM ocho pagAra re . na
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazuddha jaina tA. 15-4-49 5] nI AsapAsa hovA ja joie ane tene aMgrejI bhASAnuM jJAna che ke nahi e prazna emAM AvavA na joIe. moMdhavArInI asara madhyamavargane sauthI vadhu thaI che e vAta muMbai vidyApIThanA Arthi ka vibhAge karelA sazodhanamAM sAbita thai che. chatAM enA upAya moMdhavArI bhaththu e majUranAM gumAstAne maLatu nathI. Providunt FundnI yeAjanAnI gumAstA vargane sauthI vadhu jarUra rahe che; chatAM ene mATe yojanA taiyAra karavI . ane tene amalamAM mUkavI emAM ghaNI vyavahArika muzkelI che. khAna ukela muzkela haze paNuM azakaya nathI. paNa e viSayanA abhyAsa karI, badhI bAju tapAsI, yejanA dhaDavA mATe kAIka abhyAsIenI samitinI jarUra che. paraMtu, A uparAMta pazu gumAstAsa'gaDhane e dhaNuM ghaNu karavAnuM che. saMgaThananA hetu mAtra zeThiyAo sAme laDavAnA ja na hAI zake, tema ja mAtra thoDA dhuNA Arthika lAbho meLavavA pUrate ja tene paryApta na banAvI zakAya. gumAstAnA samagra kauTuMbika jIvanamAM sukha, zAnti ane AbadI lai AvAM e ja pravRttinA hetu hai zake. A mATe jarUra lAge tyAM pravR'tta, hilacAla, laData vagere badhuM kare, paraMtu pAtAnAM saMgaThana dvArA paNa ghaNuM karI zake. jemake davAkhAnAnI vyavasthA, gumAratA enAM baLakonA zikSaNunI vyavathA, sAmUhika paya TanedArA AnaMdameAda, avale kana tathA sAmAnya jJAnanI vadhAre vagere prazno gumAratA sa'gaThane e hAtha dharavA joie. gumAratA bhAiomAM AjanI duniyA tathA tenA praznonuM tathA ApaNA dezanA praznonuM jJAna phelAvavAnuM kAma paNa AvAM sa MganAe hAtha dharavu joie, e mATe karatI lAyabrerI, vAMcanAlaye vagere calAvI zakAya. temanA zArIrika vikAsa tathA AreAgyarakSA arthe vyAyAmazALAo calAvI zakAya. gumAstAnAM -bALakA mATe kAMi te kAMI~ hastakaLA kArIgarInAM kAmA zedhIne temane rokA celAM rAkhavAnuM tathA te dvArA temanI TUMkI AvakamAM kAMika umeza karAvI ApavAnuM kAma paNa AvAM sagAne hAtha dharI zake. sArAMza e ke AvAM sa`ganA pAchaLanI dRSTi mAtra ekAMgI ane zeThIcya e ke mAlikA sAmenI laDatanI ja na DaeNAya, paN e dRSTi, gumAstAnA samagra kauTuMbika jIvanamAM sukha, zAMti ane samRdhdhi AvanI hevI joie. ApaNAM gumAstA-saMgaThane A dizAe prargAna kare teja tenI sAcI upayAgitA siddha thaze. - gumAstA peAtAnA sagaThana pratye vaphAdAra rahe e paNa bahu ja jarUrI che. maDaLanI phI e eka prakAranA vImAnA primiyama jevI che. enAthI maLatA rakSaNa ane kAyadAnA khyAla tA jyAre saMkaTa AvI paDe tyAre ja Ave. e prIte meAjazekhanI vastu ke mAthe AvI paDelI mata gaNavAmAM bhAre bhUla thAya che. ene tA bhaviSyanA sukhane khAtarane jarUrI bhega gaNIne sahue pUratI rakamamAM niyamita rIte bharavI joie. te ja gumAstAsa`gaThana gvasthita rIte cAlI zakaze. Aje mubaimAM je gumAstadhAre amalamAM AvyA che temAMthI utpanna thatI nAnImoTI takalIfAnA nivAraNa mATe temAM pheraphAra karavAnI mAgaNIne sUra kAka ThekANe sAMbhaLAya che, mAre mata eve che ke mULa tattvanI dRSTie emAM kAMija pheraphAra karavA jarUra nathI. paNa kAika dhaMdhAnI dRSTie athavA khAsa paristhitine a ge temAMthI chUTachATa ApavAnI jarUra paDe te tene prasage sarakAra gumAstAonu' dRSTibiMdu sAMbhaLIne pachI ja pagalAM leze ema hu AzA rAkhuM chuM. gumAstA bhAie, ApanA rAja-ba-rAjanA praznonI carcAmAM huM ahIM UtaravA nathI mAgatA. e praznonI carcA Apa karIne te age yAgya TharAva tame sau karaze ja. paNa ApaNA deza ane samAjane sparzatA keTalAka prazno jenI sAthe Apane saMbaMdha che te huM ApanI pAse rajU karavA kacchuM chuM. (1) Moral Depression. naitika adhaHpatana) (2) 1piscontent. (vyApaka asaOASa) (3) Polities. (rAjakAraNa) M 477 Aje AkhA samAjamAM nItinAM dhArA nIcAM paDayAM che. lAMcarUzavata, kALAM bajAra, nAkhorInI phariyAda ati sAmAnya thai paDI che. ane sau kAi eka-bIjAnI phariyAda kare che, paNa peAtAne doSa kAi jotu' nathI. sAmAnya janatA amaladArAne tathA vyApArIone deSa de che. vyApArIe kAyadA ane pelIsane dekha de che. A sthitimAMthI chUTavA mATe AkhA samAje prayatna karavAnA jarUra che. A prayatno aMgata rIte dareka vyakita karI zake che. vyApArIonA deSamAM gumAstAe lokhathI ke bIkathI, svAththI bhAgIdAra thAya che. kara chupAvavA, nAkhArI karavI ane kALAM bajAra calAvavA e kAI vyApArI ekalA peAtAnA kAnI badada vinA karI zakatA nathI. eTale aMze gumAstAvaga paNa emAM saDelAyelA che. bhArI tamane saune vinaMtI che ke cehu Arthika jokhama kheDIne, zeThanI nAmarajI mAthe vahe|rIte ane nekarI gumAvavI paDe te te paNa veThIne tamArAmAMthI caiDAka bAie taiyAra thAya ke kA pazu soMgamAM AvAM samAvirodhI kAryomAM tee mahda nahi kare, te teoe samAjanI meATI sevA karI gaNAze. ne A aniSTanu pramANu tenA pariNAme dhaTaraze. sau kAi ema mAne che ke A dASA dUra karavAnI pharaja phakta sarakAranI che te vyakita tarIke ApaNI peAtAnI kAMi krUraja nathI. sarakAra te kAyadA ane polIsanI madadathI thAya teTaluM kare, paNa samAjamAM nAtinAM dhAraNA sthApavAnu kAma sarakArathI kAyadA ke polIsanI madadathI naMdu banI zake; e te jyAM akRtinI atizayatA thAya ane te pakaDI sAbita karI zakAya evA rUpamAM maLI Ave tyAM kAMika karI zakaze. paNa nIti ane samAjasvAsthyanI sthApanA karavAnuM kAma samAjanA eka eka vicAravAna mANasane mAthe che, ane te pharaja adA karavA tamArAmAMthI ghaNA bakhammA taiyAra thaze ema huM AzA rAkhuM chuM. ApaNA dezanI AjanI gAyika sthitimAM muzkelIono pAra nathI. anna-vastra, ghara jevI sAmAnya jarUrIAte maLavI muzkela thai paDI che, enA lAbha uThAvIne eka va ApaNA dezamAM aMdhAdhUMdhI phelAvI ahIMnI ugatI rAjya saMsthAne muzkelImAM mUkavA prayatna karI rahyo che; lekazAhIne nAme, garIba te kacaDAyelA vargana nAme, dezanI AjanI paristhitinA rAjakIya lAbha uThAvavA rAjanA pUrvaka prayatnA cAle che. emanA pracArakAya nu svarUpa samajIne tame enA bhoga na thaI paDA ane dezanI AjhAdInA pUro phAyado uThAvI dezane AvyuAda banAvavAmAM tame so tamArA phALo Ape ema hu icchuM chuM. Aje eka sAmAnya phariyAda e che ke nekaravarga paiAtAnA haka mAge che, jyAre pharaja bajAvavAmAM bedarakAra banatA jAya che. A phariyAda kharI hoya te te dUra karavI e ApaNI pharaja che. je mANusa peAtAnI pharaja pUrI adA kare che te ja ka bhogavavAne vAjabI dAvA karI zake. ema na karanAra tenA zeThanI tema ja samAjanI kusevA kare che. eTale jema ApaNe kalAka echA mAgIe athavA aThavADika rajA mAgIe tema kAmanA kalAko daramiyana pUrI vaphAdArIthI, vakhata bagADayA sivAya ane ApaNI sarva zakti kharacIne je nekarImAM heie te bajAvavI e paNa ApaNA dhama che. e dha'mAM ApaNe saue jAgRta ane prayatnazIla rahevAnI jarUra che. Ama, ApaNI samakSa paDelA praznonI ApaNe vicAraNA karI. have enA ukela mATe kAme lAgIe. mane AzA che ke A pariSada Aje gumAstA varga samakSa paDelA praznone sarvAMgI dRSTie vicAra karaze. mAtra petAnA ja hitane najara sAme rAkhIne nahi, pazu dezanI AjanI samagra paristhatino khyAla rAkhIne, dezanA AjanA saMkrAMtikALamAM ApaNe kayAM ane kavI rAte gehavAi zakIe tema chIe e dRSTie vicAra karI cegya niNaeNye leze tathA je niSNuye levAya te kAgaLa paraja na rahe paNa tene amalamAM mUkavAnA dRDha nizcaya sahita levAze tathA A pariSada te maTe jarUrI taMtra ubhuM karIne ja vikherAze evI AzA rAkhuM chuM. jaya hiMda
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 478 tA. 15-4-49 bhagavAna mahAvIrano saMdeza ahiMsA, aparigraha, anekAta . [ tA. 11-4-49 nA roja aMdherI khAte hasarAja morArajI pablIka hAIskulamAM mahAvIra jyantI prasaMge mahAsatI ujajavalakumArajIe ApelA , vyAkhyAnanI zrI, ratnA sAhityane karI ApelI saMkSipta noMdha ahiM sAbhAra pragaTa karavAmAM Ave che. - : , taMtrI]. . AjathI aDhI hajAra varSa pahelAM bhagavAna mahAvIrane A paNa AjathI 500 varSa pahelAM mALA banAvIne rahetA hatA, bhAratabhUmimAM avatAra thayA hatA. emane janma bIhAramAM thayo Aje paNa pakSIo te ja rIte rahe che. emAM kazu paNa hata ane dharmapracAra paNa emaNe bIhAramAM ja karyo hate. emanAM parivartana thayuM hoya ema mAluma paDatuM nathI. paNa A ja samakAlIna bhagavAna budhdha paNa eka mahAna dharmapracAraka hatA. bAbata manuSyane lAgu paDatI nathI. enI prajJAne te teo paNa bIdvAramAM ja vicaryA hatA, AjanA jamAnAnA mahAna uttarottara vikAsa thato rahyo che. paNa A bAbata yAda rAkhavAnI purUSa mahAtmA gAMdhIjIe paNa pitAnA satyAgrahanI zarUAta bIhA- jarUra che ke je A prastAmAM ahiMsAne sAtha na hoya to te rathI ja karI hatI. A rIte A traNe ya mahApurUSoe pitAnA prajJA tAraka banavAne badale ghAtaka bane che. Aje vijJAnanA baLa kAryonI zarUAta bIhAramAM ja karelI hoIne bahAranI eka pavitra para mAnavIe aNuba zedhI kADhaye che, paNa tenI sAthe ahiMsA bhUmi tarIke gaNanA karavAmAM Ave che. joDAyelI rahI nathI tethI AjanI prajJA tArakane badale ghAtaka banI rAjA sidhdhAtha bhagavAna mahAvIranA pitA hatA ane mahA- beThI che. ' rAjA ceTaka temanA mAmA hatA, jene tatkAlIna gaNarAjya AjanA yuropanI gelerI prajAe zuM karyuM che? pitAnI upara khUba prabhAva paDatuM hatuM. bhagavAne 30 varSanI umare prajJAnA baLathI temaNe bIjA dezone kaMgALa banAvyA che ane mAtra ghara choDIne saMnyAsa grahaNa karyo hato. e samayamAM brahmaNa, kSatrIya, pitAnA svArthanI puravaNI karI che. aMgrejoe A ja rIte bhAratane vaizya ane zUddhanI dazA dhaNI ja kharAba hatI. brAhmaNa lAlupa banI cUkyuM che. A rIte temanI prajJA te vRddhi pAmI, paNa tenI sAthe gayA hatA. kSatrIya yupriya ane vilAsI banI gayA hatA. vaizya ahiMsA vadhI nahi, tethI tenuM kharAba pariNAma AvyuM che. svArthI banI gayA hatA ane zudronI te dazA ja koI vicitra prajJAnI sAthe ahiMsAnI vRddhi atyaMta Avazyaka che. tethI ja bhagavAna banI gaI hatI. temane te pazuothI paNa halakA gaNavAmAM AvatA mahAvIre jyAre sADAbAra varSa pachI pitAnuM maunavrata choDayuM tyAre hitA, AvI viSama rithatine sudhAravA mATe bhagavAna mahAvIre sauthI prathama temaNe A pramANe kahyuM. "mA haNo'- kAine mAre nahi." saMnyAsa grahaNa karyo ane duniyAne azAntithI mukta karavAne jo tame koIne mAraze to tamAre paNa maravuM paDaze. tame koine upAya teo zodhavA lAgyA. temaNe sADAbAra varSa mauna tapazcaryA cheda karazo te tamAre paNuM chedAvuM paDaze. tame koIne dubhavaze te karI, ane tyAra bAda temane je jJAna prApta thayuM tene upadeza tamAre paNa dubhAvuM paDaze. ' karatAM karatAM temaNe ahiMsA, aparigraha ane anekAntane sa deza sArI bhagavAna budhe paNa A ja satya kahyuM che. ' Alamane saMbhaLAvyuM. na hi vereNa verANi, samanti gha kadAcana / purANamAM eka kathA Ave che. ekavAra deva, dAnava avereNa samanti dha, eso dhammo snaatno|| ane mAnavee maLIne brahmAjIne prasanna karavA mATe tapazcaryA verathI verane kadI aMta AvI zakato nathI. AjanA karI. brahmAjI samAdhistha hatA, keTalAka divasa bAda brahmAjIe jamAnAnA mahApurUSa ane hiMdanA rASTrapitAe paNa A ja kahyuM AMkha kholI te sAme dene joyA. emane dekhatAMveMta che ke "tamane mAravAvALAne je tame mAraze to tene hitaiSI tamane brahAjIe da' zabdanuM uccAraNa karyuM ane pAchA tarata ja sama mAravAne Avaze. tethI tamArUM maraNa paNa nizcita che. Ama jo dhistha thaI gayA. deve samajyA ke ApaNe vilArI chIe, bhegI tamAre maravAnuM ja che te AvI rIte maravA karatAM bahetara che ke chIe ethI brahmAjIe "da" zabdathI damana karavAne upadeza karyo che. tame koine paNa mAryA sivAya maravA mATe taiyAra rahe." A rIte tyAra bAda dAna AvyA temane joIne paNa brahmAjIe 'da' zabdane bhagavAna mahAvIre pacIsa varSa pahelAM je saMbhaLAvyuM hatuM te ja uccAra karyo ane pachI AMkho baMdha karI dIdhI. dAna krUra hoya Apane gAMdhIjIe batAvyuM che. che ethI teo ema samajyA ke brahmAjIe 6' zabdathA dayane prANI mAtra sukhane cAhe che, duHkha koIne paNa gamatuM nathI, upadeza karyo che. tyAra bAda mAnave jyAre sAme AvyA tyAre paNa koI paNa Apatti Ave che to manuSya bhagavAnanuM nAma yAda karavA brahmAjIe 'da' zabda saMbhaLAvyuM. mAnavoe vicAryuM ke ApaNe mAMDe che. Ane artha e che ke ApaNane duHkha gamatuM nathI paNa je kRpaNa chIe tethI brahmAjIe ApaNane dAnane upadeza dIdhe sukha ApaNane joIe chIe e kSaNika hovuM na joIe. je che, A kathAmAM jevI rIte brahmAjIe traNa '6' kahIne sukha bIjAne duHkha ApIne ApaNune maLe te sukha paNa Apadareka zAMtino mArga batAvyuM tevI rIte bhagavAna mahAvIre paNa zune joItuM nathI. kAraNa ke AvuM sukha sukha banI zakatuM nathI. asvastha duniyAne zAMtine mANa* raju karatA traNa "a" (ahiMsA, jo sau koI bIjAne duHkha ApIne sukha meLavavA prayatna kare. aparigraha ane anekAnta) batAvyA che. mRtyulokane svarga banAvavuM te pariNAme koI sukhI thaI zakatuM nathI. sau koI duHkha ja hoya athavA te A jagatamAM zAzvata zAnti prApta karavI hoya te vadhAre che. jo ApaNe anya du:khI karIne sukha meLavavA mAgIe , A traNa sidhdhAMtenA amala vaDe ja e zakaya che ema bhagavAna chIe te bIje ApaNane duHkhI karI sukha meLavavA prayatna mahAvIre jaNAvyuM che, kare che. pariNAme du:kha ja vadhe che, sukha vadhatuM nathI. tethI, bIjA prANIonI apekSAe manuSyamAM prajJAnI viziSTatA zAzvata sukhane mAga" bhagavAne sADAbAra varSa sudhI jaMgalamAM rahelI che. A viziSTatA bIjA prANIomAM hotI nathI. pitAnA rahIne ane anArya dezamAM paribhramaNa karIne zodhI kADhaye ane jJAnamAM uttarottara vRddhi karavI enuM nAma prajJA che. mANasa pitAne temane je upAya maLe tene upadeza detAM detAM temaNe jaNAvyuM ke jJAnamAM vRddhi karI zake che jyAre bIjA prANIo ema karI zakatA. sAcuM sukha ahiMsAmAM che, sau sAthe prema karavAmAM che." enuM nathI. AjathI 500 varSa pahelAM hAthIo je rIte samudAyamAM mULa, sutra temaNe A pramANe kahyuM che ane jIvavA de" eka rahetA ane pharatA hatA te ja rIte Aje paNa rahe che, pakSIo tarapha che ane jIvADo'-I vAta bhagavAne ApaNI sAme rAkhI
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-4-49 ane bIjI tarapha lIvo navA nIranaY nI vAta paNa saMbhaLAvI dIdhI. eka jIva bIjA jIvanI Apatti sivAya jIvI | zakatuM nathI. je ahiMsA ja sAce mAga hoya te eka jIvanuM jIvana jyAM bIjAnA jIvanane ApattirUpa bane che tyAM ahiMsA kayAM rahI-e prazna lokonA dilamAM uThe te svabhAvika che. A praznane eka aMgrejI lekhake pitAnI bhASAmAM A rIte raju karyo che. Living is Killing jIvavuM eTale mAravuM, A praznanA uttaramAM ApaNA tatvaciMtakoe kahyuM che ke jIvavuM eTale mAravuM e eka satya hakIkata che paNa e kAMI mAnavIne dhama nathI, mAnavIno dhama te e che ke ochAmAM ochI hiMsA karavI ane adhikamAM adhika ahiMsAnuM pAlana karavuM. ane A kevI rIte karavuM te bAbatane teNe vicAra karavo joIe. A tatvane lAyamAM rAkhIne aMgrejI bhASAmAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke "Killing the least is living the best." ochAmAM ochI hIMsA karatAM karatAM ahiMsAnuM adhikAdhika pAlana karavuM e ja jIvanane sarvottama dharma che. e ja bAbata bhagavAne sADAbAra varSa lAMbu mauna khelavAnA samaye karI hatI. " mA dRLo, mA DhaLo." A ja bAbatane vedamAM paNa "mA biMsthAt sarva bhUtAnAM kahIne batAvavAmAM AvI che. manuSyanA hRdayamAM zubha ane azubha ema be prakAranI bhAvanA rahelI che. enA dilamAM eka bAjue prema, kSama, vAtsalaya, saMtoSa ane dayALatA hoya che to bIjA khuNAmAM kAma, krodha, ahaMkAra, lobha vagere vAsanAo rahelI hoya che. jyAM sudhI e vAsanAo upara saMmaya dhAraNa karavAmAM na Ave tyAM sudhI ahiMsAnuM pAlana thaI zakatuM nathI. Aje vizvanA mahAna yuddhanA mULamAM lobha rahe che. enI upara saMyama sthapAtA nathI tethI yuddha thAya che. tethI bhagavAne upadeza dIdhuM ke jo tamAre ahiMsAne potAnA jIvanamAM utAravI hoya to saMyama tathA tapanuM pAlana karo. ahiMsAnA e be paNa che, jenA vinA ahiMsA cAlI zakatI nathI. saMyamanI matalaba bhagavAM ke sapheda vastro paheravA e nathI. potAnI vAsanA upara damana karavuM e saMyama che. ahiMsAnA ArAdhake vAsanAenuM damana karavuM ja joIze. ahiMsAne bIje AdhAra tapa che. upavAsa ke vrata karavuM e ja mAtra tapa nathI paNa pitAnA svAcaMne tyAga kare e ja kharo tapa che. dhAro ke eka vepArI che, je bhAre nItimAna che ane sAdAIthI rahe che, vyApAramAM anIti karavAnuM ene pasaMda nathI. eNe bIjA vepArI sAthe eka cIjano meTa seda karyo. sedo karavA sAthe ja e cIjanI kIMmata pAMcagaNI vadhI gaI. have mAla vecavAvALo vadhI gayelA bhAve mAla kharIda karIne puro pADe to pote pAyamAla thaI jAya. A saMjogamAM pelo nItimAna vepArI vicAre che ke mAruM kartavya zuM che ? je mULa kharIdele bhAve e mAla levAne Agraha rAkhe che tene ghaNo ja lAbha thAya evuM che, paNa tene aMtaraAtmA tene jaNAve che ke jo huM Ama karUM te sAme vepArI tadana pAyamAla thaI jAya che. tethI mAla vecanArane bolAvIne A nItimAna vepArI kahe che ke ApaNI vacce thaele sodo huM rada karuM chuM.' AvI bhAvanA e ja kharI ahiMsA che. potAnA lebha upara vijaya prApta kare enuM nAma saMyama che ane svArthane tyAga kare enuM nAma tapa che. jyAM sudhI ApaNAmAM A prakArane saMyama ane tapa na Ave tyAM sudhI ApaNI ahiMsA apUNuM ja rahevAnI. bhagavAna mahAvIranA A ahiMsAtavane ApaNuM rASTrapitA gAMdhIjIe paNa apanAvyuM hatuM. ane apanAvyuM hatuM eTaluM ja nahi paNa pitAnA jIvanamAM tANAvANAnI mAphaka meLavI dIdhuM hoya e . ApaNane anubhava karAvyo hato. keTalAka leke ema kahe che ke mahAtmAjInI ahiMsA mAnavIsamAja puratI ja maryAdita hatI; paNa ema kahevuM yaMgya nathI. emanA jIvanamAM keTalAye prasaMgo maLe che, jene vicAra karatAM spaSTa pratIti thAya che ke emanI ahiMsA mAtra mAnavasamAja puratI maryAdita nahotI paNa enAthI AgaLa vadhIne moTe bhAge supa sudhI paNa pahoMcatI hatI. emanA jIvanano eka prasaMga ApaNe joIe. mahAtmAjI yaravaDA jelamAM hatA. e vakhate kAkAsAheba paNa temanI sAthe hatA. saradAra vallabhabhAI paNa e ja jelamAM hatA, paNa temane judA eAraDAmAM rAkhavAmAM AvyA hatA. eka dIvasa saradAre jela suparInTeDa dvArA mahAtmAjI upara eka cIThThI lakhIne mekalI. e cIThThImAM lakhyuM hatuM ke mArI pAse puNI thaI rahI che te ApanI pAse hoya te mekalaze. mahAtmAjI pAse puNIo nahotI, ethI temaNe kAkAsAhebane kahyuM ke "mArI pAse puNI nathI tethI tame tamArI puNao saradArane mATe Apo." kAkAsAhebe javAba Ape ke "mane puNIo banAvatA AvaDatI nathI te mArI puNIe khalAsa thAya tyAre huM pAcho kyAMthI lAvIza ? mArI pAse eTalI vadhAre puNIo nathI ke huM saradArane ApI zakuM." mahAbhAjIe kahyuM ke "tame e bAbata ciMtA na kara, huM tamane puNIo banAvatAM zIkhavIza. hamaNAM te tamArI puNIe saradArane mokalI Ape." kAkAsAhebe pitAnI puNIe me kalI ApI ane navI puNIo banAvavI zarU karI. e dIvase varasAdanA hatA. pIMjaNa rU pIMjavAmAM barAbara kAma ApatI nahotI, mahAtmAjI e kahyuM ke pIMjaNunI tAMta upara je be cAra lIMbaDAnA pAMdaDA ghasaze te te barAbara kAma Apaze. kAkAsAheba uThayA. sAme ja lImaDAnuM jhADa hatuM, tyAM turata ja teo gayA ane pacIsa trIsa pAMdaDAnI eka DALakhI teDIne laI AvyA. mAmAe jyAre A joyu' tyAre kAkAsAhebane kahyuM ke "tamane te be cAra pAMdaDAnI jarUra hatI ema chatAM paNa tame AkhI DALI zA mATe teDI lAvyA che ATalA badhA pAMdaDA teDIne tame lImaDAne gune karyo che." eka bIjo prasaMga joie. kAkAsAhebe mahAtmAjI mATe kuca karIne eka lImaDAnuM dAtaNa taiyAra karyuM ane ApyuM. gAMdhIjIe dAtaNuM karyuM ane e ja dAtaNa kAkAsAhebane pAchuM ApatAM kahyuM ke "A dAtaNane uparane ku kApI nAMkhIne AvatI kAle e ja dAtaNa pAchuM mane Apaje." kAkAsAhebe kahyuM ke "Apa ema kema kahe che ? lImaDAnAM jhADa te khApaNe tyAM aneka che." mahAtmAjIe jaNAvyuM ke "jyAM sudhI A dAtaNa cAle tyAM sudhI ene upayoga na karIe to e jhADane ApaNe gune karIe chIe." A uparathI Apa barAbara samajI zake tema cho ke mahAmAjInI ahiMsA mAnavasamAja puratI maryAdita nahAtI paNuM temAM suma jIne paNa vicAra rahelo hate. vAlakezvara upara jyAre ekavAra gAMdhIjIne maLavAnuM banyuM hatuM tyAre temane meM kahyuM hatuM ke gItAmAM to zrIkRSNa yudhdhanuM vidhAna karyuM che te pachI ahiMsA viSe zuM samajavuM ?" mahAbhAjIe javAba Apyo ke "gItAnA aMtamAM ahiMsAnuM ja vidhAna karavAmAM AvyuM che, hiMsAthI je siddhi thAya che te upara uparanI hoya che, dekhAvanI hoya che, paNa sAcI siddhi te ahiMsAthI ja prApta thaI zake che." AjathI pacIse varSa pahelAM lAgavAna mahAvIre je vAta kahI hatI e Aje paNa eTalI ja upayogI che. bIjI vAta bhagavAna mahAvIre aparigrahanI karI che. ahiMsA ne satya te paryAyavAcI zabda che athavA te eka ja sikakAnI be bAju che. parigraha jayAre vadhe che tyAre hiMsAthI ja vadhe che. keTalAka leka ema kahe che ke "jo ame nyAya ane pramANi katAthI paisA ekaThA karatA hoie te emAM kheTuM zuM che ?" paNa teo jANatA nathI ke bhagavAne te sApha sApha kahyuM che ke parigrahasaMgraha rAkhe e ja pApa che. parigraha nyAyathI karyo hoya ke nItithI karyo hoya te paNa pAparUpa ja che. pApanuM mULa ja parigraha che. '' '' ''17
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 0 zuddha jaina zu pAse bAibalamAM eka draSTAMta Ave che ke bhagavAna eka dhanavAna yuvaka AvyA ane meAye ke mane kalyANunA mAga batAve.' kaMzue jaNAvyuM ke tuM IzvaranI Atu pAlana kara' yutrake pUchyu' 'zvaranI AjJA zuM che?' zue jaNuAvyuM ke 'tuM tArA pADezIe sAthe sahAnubhUtibharyo vyavahAra pAcara, sau sAthe prema kara.' yuvake kahyuM ke 'e te hu karI rahyo chuM.' tyAre zue kahyuM ke tu' tArI AkhI dolata garImAne aNu karI de' e sAMbhaLIne yuvaka tyAMthI cAlI nIkaLyo, dhanavAneAne A bAbata zI rIte ce ? e gaye| tyAre zue peAtAnA ziSyAne upadeza detAM jaNAvyu' ke 'sAyanA kANAmAMthI uMTanu nIkaLI javuM" kadAca zakya ane, paNa dhanavAnene svarga' prApta thayu te te khIlakula zakya nathI." bhagavAne paNa e ja vAta kahI che ke jyAM sudhI mAsa parigraha, zIla rahe che tyAM sudhI te dhanu yathAya pAlana karI zakatA nathI. AjanA yudhdhanA mULamAM paNa eja parigraha rahelA che, e ja sa MgrahavRtti rahelI che. A ja kAraNathI ahiMsAnI sAthe bhagavAne aparigrahanA upadeza dIdhe hate. ahIMA e samajI levu' jarUrI che ke jevI rIte soMpa ttinA parigraha tyAjaya che tevI rIte sAMpradAyikatAne parigraha pazu aneka anAthI bharele hai|ne tyAjaya che. AjakAla ApaNAM dezamAM A kAmI sAMpradAyikatAe keTaluM bhayaMkara nukazAna karyu che tenAthI kANu aNu che ? e ja sAMpradAyikatAe ApaNA rASTrapitAne ApaNI vaccethI jhuMTavI lIdhA che. A rIte peAtAnA mata (jene kadAca paNa eka prakAranuM pApa che ema ApaNe samajavuM joie. AvI ja rIte ApaNe tyAM rASTrIyatAnA pazu eka prakAranA parigraha pedA thayA che. A parigrahane vaLagADa sukharelA kahevAtA lekAmAM ja vizeSa jovAmAM Ave che. rASTrIyatA kadI kAI aMtima adaza hoi zake ja nahi. vizvA dhruttva e ja ApaNu satranA aMtima ane khAkhara Adaza' have joie, bhagavAna mahAvIre je trIjI bAbata kahI te anekAntate lagatI che. AnuM bIjuM nAma syAdavAda paNa che. dareka mahApurUSamAM petAtAnI eka viziSTa dRSTi hoya che. bhagavAna buddhamAM madhyama manI dRSTi hatI. za'karAcAryamAM advaitava nI daSTi che, bhagavAna mahAvIre jagatane anekAnta dRSTinI bheTa dharI hatI. Ane atha e che ke eka ja vAtane bhinna bhinna rIte samajanArA koi ke che mAse heAya che. eka ja vAtane eka pUrNa dazA' purUSa peAtAnI rIte jANe che te e ja bAbatanI apUNu purUSo bhinna bhinna rUpAM jue che. e AdhA. sahya nue che paNa judI judI rIte tu che. samajanA mATe bhagavAna mahAvIre ApaNane anekAnta dRSTi ApI che. ane A ja khAtane bIjI rIte jaNAvavI hAya te huM kahuM chuM te ja sAcuM che ema niha paNa huM kahu chu te paNu sAcu che ane e ja bAbatane anya kAi mArAthI anya prakAre jaNAve che te paNa sAcI hoi zake che." AvI je vicArasaraNI tenuM nAma anekAntadRSTi kahevAya. A ja vicArasaraNIne AjanI paribhASAmAM sadhama*-samabhAvanA nAme eALakhavAmAM Ave che. Rneka dharmAMne petAmAM meLavI levA enuM ma anekAnta che, ane saune ja mahAmAcho sadhama' samabhAvanA nAme oLakhAvela che. anekAnta eTale aneka dhama koi paNa dharma'nuM khaMDana karavu te peAtAnA dhamanuM khaMDana karavA kharekhara che. tethI suna manuSya keSTa paNa dhatu khaDana karI zakata nathI. kAi paNa sata pUrNa hoya ke apUrNa heya-tenu khaMDana na karavu ane temAM rahela satyAMzane grahaNa karavA tenuM nAma anekAnta che, tenuM nAma sadhasAbava che. A rIte bagavana mahAvIre ahiMsA, aparigraha ane anekantane kreza: azAnti, asayama ane avicArIpaNAne dUra karavA mATe je amara sadeza dIdhe che tane ApaNu sava jo jIvanamAM utArIe tA mAyasamAjane uddhAra thayA vinA rahe ja nahi. tA. 15-4 kara keTalAka samAcAra ane noMdha jaina daza varSa pUrAM kare che prabudhdha prastuta aMkanA prakAzana sAthe prabhudhdha jaina daza varSa' purAM kare che. A dA varSanA gALA daramiyAna prabuddha jaine kavI. te keTalI sevA karI che tene nyAya teALavAnuM kA' je samAjane urdUzIne A pravRtti calAvavAmAM Ave che te samAjanuM che, Ama chatAM paNa kAmI nAmAbhidhAna dharAvatuM eka sAmayika patra zuddha taTasthatApUrvaka ane sauMdayasAdhanAne pUraka ane te rIte peAtAnA samAjamAM samaye samaye upasthita thatAM prazno paratve kaeNvuM samyaga mAdarzana karAvI zake che tenu prabhuddha jane eka sundara dRSTAnta purU pADayu che. ema kahevAmAM kaMi atizayatAnA AreApa nahi kare evI AzA rAkhavAmAM Ave che. A kAya' sAthe prabudhdha ane potAnA vAMcakAne dezabharanI satata badalAtI paristhitine cAlu paricaya ApyA che. ane aneka sugama-duga'ma pradezamAM pravAsa karAkhyo che. A rIte Aje pragaTa thatA aneka sAmayikamAM prabuddha jaine viziSTa sthAna prApta karyu" che. A samaviSama kALamAM prabuddha jane potAnI pratibhA AdikALathI eka Aja sudhImAM sarakhI jALavI rAkhI che ane yathAzakti satyanI upAsanA karatu rahyuM che. prabuddha jainate jaina samAje Aja sudhI sAre| sahakAra ApyA che. ane janetare e paNa prabuddha jana pratye sArA sadbhAva dAkhavyA che. A prabudhdha jana AgAmI kathI bIjA dazakAmAM praveza karaze. saMbhava che ke aAja sudhI prazudhdha jainanuM mukhya saMcAlana jenA hAthamAM hatu temAM kAMika pheraphAra thAya, e sa`bhavita pheraphAranI asara prabudhdha jaina upara amuka aMze paDayA vinA teA nahi ja rahe. Ama chatAM paNa nakAmI bhAvanA, niDara nirUpaNa, satyApAsanAnI satata cintA ane cIvaTa, samagra zreyanI pAramArthika dRSTi-A je prabhudhdha jainanA viziSTa aMza che te zA purI sAvadhatApUrvaka jaLavAze. ane e jALavI zakAze tyAM sudhI ja prabudhdha jaina calu rAkhavAmAM Avaze. je Adaza'ne keMdramAM rAkhIne prabhudhdha jaina mAja sudhI saMcAlita karavAmAM Avyu che te Ada zathI vyuta thatAM prabudhdha jananA prakArAnanA kazA ja tha nahiM rahe. pramudhdha jananI badalAtI paristhitimAM prabudhdha jainanA vAMcakA ane praza sakA pahelAM jeTale ja sAtha ane sahakAra Apaze e AzA ane apekSA ahiM vyakata karavAmAM Ave te te asthAne nahi lekhAya. taMtro, prazuddha jaina saMyukata jaina vidyAthI gRha jaNavatAM AnaMda thAya che ke sayukata jaina vidyArthI gRDhatA phALA rU. 193000 jeTalA thayA che ane AgAmI mAsa daramiyAna jo A rIte be lAkha rUpIA purA bharAya na jAya te amuka snehIee zrI maNibhAine te rakama purI karI Apavanu vacana Apyu' che. A rIte A makAnakaDamAM mULa dhArA mujabba e lAkha rUpIA purA bharAi gayA che ema mAnIne have ApaNe prastuta saMsthAnA be mukhya agAnA vicAra karI zakIe chIe, "saMsthAnuM baMdhAraNa ghaDavA mATe nImAyelI samitinu kArya purU thavA Avyu' che ane A rIte alpa samayamAM taiyAra thanAra dhArajunA kharaDA mATe anumati meLavavAathe theDA samayamAM dAtAonI salA khelAvavAmAM AvanAra che. navA. makAna mATe plAna taiyAra che ane te mATe kharIdrAyalI jamIna upara keTalAka samayathI vAvetara karanArane khAlI karAvavAnI agavaDa AvI na heAMta te Aje te kAranuMya makAnanuM khAta muhUta thai cukayu' hAta ane caNatarakAma paNa hAtha dharavAmAM Avyu hai|ta. A vAvetara karanAra sAthenA jhagaDA paraspara samajAvaTathI patAvavA aneka prayatno karavAmAM AvyA ane temAM Akhare
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhuU jena tA. 15-4-49 niSphaLatA maLatAM tenA nIkAla kATa mArata karAvavAnI tajavIja cAle che ane e khAkhataneA nIkAla AvatAveMta makAnanuM khAtamuhuta karavAmAM AvanAra che. A krUDamAM bharAyela kula rakamamAMthI rU. 1,50,000 vasula thayA che. bAkInA dAtAone potapotAnI rakama saravara kalI ApavA saMsthAnA TrasTIonI vinaMti che. zrI, sidhdharAja DhaDhDhAne abhinaMdana tAjetaramAM ubhu` karavAmAM Avela rAjasthAna yunIyananA pradhAnamaMDaLamAM zrI. sidhdharAja DhaDhDhAnI nImaNuka karavAmAM AvI che ane temane vyApAra, udyoga tathA Aragya khAtAna soMpaNI karavAmAM AvI che. hiMdamAM Aja sudhImAM racAyelA yunIyanAmAM A yunIyana sauthI vadhAre meTu' che jenA mukhya pradhAna zrI hIrAlAla zI che. bhAi sidhdharAja jaina zvetAMbara mUrtipUjaka vibhAganA jANItA AgevAna jayapura nivAsI zrI. gulAbaccha TTAnA putra thAya. tee ema. e.nI upAdhi dharAve che. keTalAMka varSa pahelAM te kalakattAmAM cekhara eka inDIyana kAmasanA maMtrI tarIke kAma karatA hatA ane tyAMthI nIkaLatA ' taNu jana ' nAganA hiMdI gAsi kanA eka saMcAlaka hatA. 1942 nI laData daramiyAna temaNe keTalAka samaya jelavAsa bhegavye. jelamAMthI chuTayA bAda teo jayapuramAM sthira thayA ane 'lAkavANI' nAmanA dainika patranuM saMpAdana temaNe zarU karyu. jayapura kaoNMgresanI svAgata samitinA tee eka sahamaMtrI hatA. Aje temane rAjasthAnI pradhAnamaMDaLamAM sthAna maLe che. AvA eka sAthI kA kartAne AvuM mahattvanuM sthAna maLavA badala ane A rIte prajAnI sevA karavAnI AvI sundara tak maLavA badala bhAi siddharAjane jaina samAjanA dhanyavAda ghaTe che. samAja tema ja rASTranI anekavidha sevAdArA sidhdha karelI yogyatA temane AvA mahatvanAM adhikArazikhara upara pratiti karI rahI che. temanA hAthe bhaviSyamAM dezanI aneka sevAe niSpanna thAya ane je samAjanA tee eka agabhUta vyakita che te samAjanI ze.bhA ane gauravamAM teo vadhArA kare evI ApaNA prAthanA che. antaranI jJAtibahiSkAra pratima dhaka dhAro tAjetaramAM muMbainI dhArAsabhAe jJAtibaSkiAra tema ja samAjaahiSkArane gerakAyadesara TharAvatA kAyado pasAra karyAM che. A kAyadAnA mULa kharaDAmAM rahelI e truTio sabaMdhe muLa jana yuvaka saMgha taraphathI mubai sarakAranuM khAsa dhyAna kheMcavAmAM AvyuM hatu, eka te Commnity eTale jJAti athavA te samAjanuM lakSaNu evI rIte bhUAMdhavAmAM AvyuM hatu ke jenA pariNAme je kamI saMstha'tu... sabhyatva kevaLa aicchika dhoraNa upara racAyalu hAya tevI kamI saMsthAenA paNa A Community/kaMma-zabdanI vyAkhyAmAM samAveza thai jAya che evA keTalAekane abhi prAva thatA hate. A lakSaNu A pramANe hatuM. kAi paNa cekasa dharma', ke dhArmika mAnyatA dharAvanAra vyaktinuM maMDaLa tene (Commonity)-kema-tarIke ALakhavuM ane temAM jJAtie ane peTAjJAtiainA samAveza thAya che ema samajavu," AmAM sudhAre karIne prastuta zabdanu lakSaNa nIce mujaba sudhAravAmAM AvyuM che. "janma, dharmAntara ke cekasa mi ka kriyAnA kAraNe amuka vyaktie amuka dhamanI athavA te amuka dhArmika mAnyatA dharAvatI gaNuAya-A dhAraNa upara paraspara saMkaLAyalI vyakitanu ma'DaLa eTale Community ema samajavuM ane AnI aMdara jJAtio ane peTAjJAtione samAveza thayelo lekhavA." A sudhArA vaDe upara jaNAvelI A zakAnuM nivAraNa karavAmAM AvyuM che. 481 kATa'mAM dAkhala karavA mATe prAntika sarakAranI paravAnagI a vazyaka hatI. AvI paranAnagI meLavavAmAM samaya jAya ane kharca paNa thAya. A kalamane sudhArIne AvI bAbatamAM prAntika sarakAranI athavA te A sabaMdhamAM pata muMbaimAM polIsa kamIzanara ane anyatra DIsTrIkaTa menIsTreTanA sthAnathI nIcena hAya evA re kAI sarakArI adhikArIne mukha sarakAra sattA Ape tevI paravAnagInI apekSA raheze. A rIte AvA gunhA mATe sarakArI kArTImAM kAma calAvavAnuM kA vadhAre saraLa banAvavAmAM AvyuM che. have te sarakAra viSe samAja sudhArakAnI eTalI ja apekSA rahe che ke A kAyadAne sarakAra kaDakapaNe amala karatI rahe, ane chA kAyadA nIce je kaMi rAhata mAMge tene tatkALa rAhata maLe ke jethI samAjahiSkAranI ghaTanA bhUtakALanI hakIkata khetI Aya ane sAmajika AcAra vicAra temaja vyavasAramAM petAtAnA vicAra pramANe cAlavAmAM kAi paNa samAja ke rUti tathI jarA paNa avarodha karavAmAM na Ave. A te kevA viSayeMsa ? muMbai samAcAramAM eka jainanI sahIthI keTalAka samayathI dhaNuM kharU dara zanivAre jaina carcA' e gathALAthI eka lekhama LA cAle che. ane e lekhamALAmAM jaina samAjane sparzatI aneka bAbate viSe bhAtabhAtanI carcA Ave che, keTalAeka samaya pahelAM zrI su baI jaina yu ka saMdha saMbaMdhe be traNlR kAmAM tarehatarehanI carcA karavAmAM AvI hatI ane temAM ApaNI kalpamAM paNu na ve tevAM keTalAMka vidhAne karavAmAM AvyA tA vizeSataH e carcAmAM jANItA jainAcAya vidhavallama surine suDAvavAmAM AvyA hatA ane muMbai jaina yuvaka saMdha, ai yAya zrI nI preraNa:thI jag pAmyo hate, emanI doravaNI nIceja Aja sudhI kAma karI rahela ane Aje paNa je kAMi thai rahyuM che te pa chaLa tema / ja preraNA, doravaNI ane prabhu pravahe che-bAvA bhAvenA te lekhomAM sIdhAM temaja A DakatarAM sUcanA bharelA hatA, jyAre vAstavikatA to e che ke muMbaI jana yuvaka sadhA nirmANu, temaja Aja sudhInI koi paNa kAryavAhIta zrI. vingyuvallabha sUrI sAthe kazo paNa saMbaMdha che nahi ke hatA paNa nahi. mAre paNu jo temanI sAthe cekhavaTa karavAmAM Ave te sabata che ke mubaI jaina yuvaka sadharI ane temanI adyatana cArAmAM aAsamAna jamIna jeTale tA vAta mAluma paDe, hamaNu mA~ e jana carcAnA lekhake eka bIjI bhAkhataneevuM rUpa ApyuM che ke jethI leAkA ema mAnavA lage ke mu Mbaine sthAnakavAsI jaina saMdha anya phIrakA ethI judA paDIne ema kahevA mAMge che ke ame ja hiMdue chIe ane AvI doravaNI temane mubaI jaina yuvaka saMdhanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI zAha ApI rahyA che ane muMbAI je yuvaka sa dhanu paNu A ja maMtavya che. prathama te mujaba jaina yu ka sa dhe Avu kazu paNa mantavya petAnA abiprAya tarIke eka yA bIjI jue nahera karyuM nathI. bIjI zrI. cImanalAla cakubhAI zAhe potAnA prastuta vyAkhyAnamAM spaSTa karyu che ke jenA sAmAjika, Arthika tema ja kauTubika hakaka ane pharajonuM niyamana karatA hiMdu kAra dAnI dRSTie hiMduethI alaga nathI, paNa dha dRSTie hiMduethI tA alaga che ane jaina dharma eka alaga ane ravataMtra dha che. ane muLanA sthAnakasI sadhane paNa mAja abhiprAya che. A AkhI carcA zrI Da InAM -tibheda vidAraka khIlanA aMge ubhI thai tutI. A bIlamAM hiMdu zabdanI evI vyakhyA karI hatI ke temAM teno samAveza thaI jAya ane pArasI, musalamAna, khrIstI, yahudI ane zikhate A khIla lagu na paDe. A bIlanA haeNtu (caMdu mAM gAtI vyakitaonai potapotAnI peTAkAma, samAja ke jJAtine jAhera rIte ullekha ke upayoga karatA bIjo vadhe! mULa kharaDA- sAme e hatA ke te mujaba AvA jJAti ke samAja bahiSkAranA gunhAnI phariyAda koi pazu sarakArI
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 482 zuddha jaina aTakavavAnA thatA. A bIlane jana samAjanA bhinna bhinna vibhAganA dhRSNA meTA bhage e rIte vidha karyAM hatAM ke hiMdu zabdamAM jainanA samAveza kei paNa rIte thavA na joie, A e rIte thai zake tema hatuM. eka te| A dhArA evI rIte sudhAravA ke jethI hiMduomAM antagata thatA jAne nahiM paNa hiMduone temaja tethI~ alaga evI jana krAmane lAgu paDe. AvI mAMgaNI tA. 23-1-49 nA 2ja muMbaI khAte medhacha theAbhaNa dhAnakamAM zrI cImanalAla cakubhAi zAhanA pramukhasthAne maLelI samasta sthA nakavAsI jaitAnI sabhAe karI hatI. te sabhAe karele TharAva nIce mujaba hate. muMbai dhArAsabhAmAM satibheda dUra karanArU bIla naM. 85 AvI rahela che te para vicAra karatAM AjanI sthAnakavAsI jainI maLelI sabhA TharAve che ke A khIla dhaNu' aspaSTa huIne tene cekasa artha tAravave! muzkela che. tema chatAM te khIla je rIte rajI thayu che te uparathI te bIlane eka uddeza musalamAna, pArasI, sAi, yahudI ane zikhA sivAyanI hiMdamAM vasatI badhI prajAne hiMdu zabdanI vyAkhyAmAM gaNI levAnA heAya ema lAge che. jaina zabda jJAti ke kAmasUcax nahiM pazu dha`sUcaka che. jaina dharma hiMdu vaidika dhama'thI saMskRti, itihAsa ane paraMparAnI dRSTie judA ane svataMtra che. tethI kAi dhamavAcaka zabdanI vyAkhyA anya dharmanA anuyAyIene judA pADIne karavAmAM Ave tyAre jaina zabdane spaSTa ullekha karavA yeAgya che ane hiMdu zabdanI vyAkhyAmAM temane samAvI devA e vyAjabI nathI ema A sabhA mAne che. tethI uparASThata bIla mAne lAgu pADavu hoya te 'jaina'tA spaSTa ullekha karavAnI A sabhA sarakArane vinaMti kare che.' Ama karavAthI hiMduethI alagapaNuM ravIkRta thayuM ja gAya ane janAe paNa peAtAnA peTAvibhAga ke peTAjJAtinA ullekha na karave eTalu jaMnene mATe dhanakartA bane, khIjI rIta e hatI ke DAbhInu" khIla bIjI musalamAna, pArasI vagere kAmeAnI mAphaka jainene paNa lAgu na paDe evI mAMgaNI karavI. AvI mAMgaNI jana sAMjanA anya sa' visagAe karI hatI. paNa A banne prakAranI mAMgaNI pAchaLa sarje kAine hetu tA eka ja hatA ke jaine hiMduAthI dharmAMnI bAbatamAM alaga gaNAvA ja joie. vastusthiti A mujaba spaSTa hovA chatAM muMbainA sthAnakavAsI saMgha dhArmika mAnyatAthI vimukha khanelA muMbaI jaina yuvaka saMdhanA pramukha zro cImanalAla cakubhAI zAhanI dAravaNI nIce' ame jaine hiMdu chIe' ema jAvIne anya samasta jaina samAjathI judA paDe che ane jaina samAjanA alaga astitva upara jANe ke kuThAradhAta karI rahela che. Ave vastuviparyAsa uparanI lekhamALAmAM karavAmAM AvyA che. amuka abhiprAya abhipreta che ke nahiM e khAAta gauNusthAne rAkhIne Ave samaSNupUrNAMkane ke samaja viuANe je vastuviparyAsa muMbaI samAcAra jevA javAbadAra chApAmAM thai rahelo che tenI spaSTatA karavI ja joie ane vAstavika hakIkata zuM che e bAbata yathAsvarUpe jAhera janatA samakSa raju thavI ja joie e hetuthI A noMdha lakhavAmAM AvI che. ahiM sAthe sAthe muMbai samAcAranA adhipatine ATalI vijJapti karavAmAM Ave te asthAne nahi gaNAya ke jaina samAja viSe temane je kAMi vicAra pragaTa karavA ke karAvavA hAya te jarUra kare paNu mA viSayanA lakhanArA purI javAbadArIthI ane satya hakIkatanA pAyA upara lakhe ke jethI koi paNa prakAranI gerasamajutI phelAvA na pAme ane samAjanuM zreya je sAdhavAnA sau kAi patrakAranA hetu have joie te samAjanA sArvatrika zreyane kadAca vega maLI na zake te paNa hAni teAna ja thavA pAme. eka kAmI sasthAnuM svecchAe visarjana ane rASTrane samarpaNa pazcima phInArA upara mubaithI najIka Avela sAsavaNemAM chellAM 30 varSathI vaizyavidyAzrama nAmanI eka zikSaNusasthA cAlatI tA. 15-4-49 hatI. A saMsthA kAMkaNustha vaizya samAjanI vidyArthIenA lAbha mATe ubhI karavAmAM AvI hatI. jANItA rASTrasevaka AcAya DharavaNu e saMsthAnA mukhya saMcAlaka ane AtmArUpa hatA. A saMsthA keLavaNInA kSetramAM bahu sArU kAma karI rahI hatI. A saMsthAnA saMcAlako samaya' rASTravAdI hAine amuka kAmanA ja lAbhAthe' ubhI karavAmAM AvelI A saMsthAne eka rASTrIya zikSaNunI saMsthAmAM palaTAvavAnA niNuM'ya upara AvyA ane gayA mArca mAsanI chaThThI tArIkhe temanA taraphathI A saMsthAnAM makAna ane bha DALa mubai sarakArane apaNu karavAmAM AvyA, A ApaNuvidhinA prasaMge patapradhAna zrI, bALAsAheba khera hAjara thayA hatA ane A saMsthAnA pAyAnI keLava NInA strI zikSako taiyAra karavAM mATe upayoga karava mAM Avaze ane A sasthAne gAMdhI vidyAlaya'nA nAmathI . eLakhavAmAM Avaze ema jAhera karavAmAM AvyuM hatu. eka kAmanA lAmAthe ubhI karavAmAM AvelI sasthAne te kAma taraphathI rASTrIya zikSaNanA kAya mATe bheTa karavAmAM Ave e jeTaluM ratusa teTaluM AvakAradAyaka hAine te kAmanA AgevAnA ane sasthA saMcAlakone Avu praza'sanIya ane anukaraNyagya pagaluM bharavA mATe zrI khera sAhebe hArdika dhanyavAda ApyA ane jaNAvyuM ke ''hiMdamAM Aje je navI samAjana racanAnuM nirmANu thai rahyuM che temAM je saMsthAe sapUNu arthAMmAM rASTrIya na heAya tevI saMsthA mATe khIlakula AvakAza nahi hAya" A Azramane aupacArika rIte apaNu karatAM AcAya' zrI DhavaNe jaNAvyu` ke ''ApaNA pUjya bApujInA avasAnathI ApaNane bahu kaDavA khAdhapATha maLye che ane tethI A kemI saMsthA ApaNI rASTrIya sarakArane suprata karavAnA amAe niNa ya karyAM che. A bheTanI rUpIA AnA pAchamAM kIMmata AMkI zakAya nahiM. AvI bheTa pahelI vahelI ja hAine tenI kIMmata ghaNI meTI lekhavI joie. je saMsthA mArI AkhI jIMdagInA parizramanuM phaLa che te sasthAne bhega ApavAnI huM eTalA mATe pahela karU chu ke A dRSTAntanuM khIccha kAmI saMsthAe anukaraNa karavA prerAya. A saMsthA jo ke nAmamAM kamI hatI . ema chatAM. paNa svarUpamAM rASTrIya hatI ane AgalI sarakAra sAthe teNe kaTokaTInI laDAi calAvI hatI. AjanI sarakAramAM ApaNuM svataMtra vyakitatva ApaNe hAmI devA tatpara chIe e hakIkata ja ApaNI sarakAra svarUpamAM kharekhara keTalI badhI rASTrIya che ene eka bhAre sabaLa purAve che.' AvA anukaraNIya samapaNu kA' sAthe jaina sa`sthAnA sacAlaMkAnuM mAnasa sarakhAvatAM saheje glAni tema ja viSAda thayA vinA rahetA nathI. Aje jyAre kAma kAmanA bheda teDI ApaNA sa` hiMdI chIe e bhAvanA prabaLapaNe leAka mAnasamAM khIlI rahI che tyAre jaina samAjanA eka vibhA ganI zikSaNa saMsthA anya vibhAganA vidhArthIone svIkAravA taiyAra nathI. AAma karavAmAM ghaNI vAra . ba dhAraNu anukuLa hAvA chatAM paNa rUDha mAnasa ane paraMparA samayocita pheraphAra karavA sAme abhedya divAla ubhI kare che. the|DA samaya pahelAM sa Myukata jaina vidhArthIgRThamAM theDu'ka pramANu jainetara vidhArthIonuM navI saMsthAmAM dAkhala karavAnI saMcAlA taraphathI namra bhAve sUcanA karavAmAM AvelI A sUcanAnA svIkAra teA na thaye, eTalu' ja hu paNu e sAme hAjara rahelA bhAIonA dilamAM pragaTelA roSa joIne bhAre glAni anubhavI ane manamAM prazna thayA ke haju paNa mArUM te mArU ane temAM anya kAine mATe kaze| avakAza heAi naja zake' e mane dazAthI zu' eka tasu paNa ApaNe AMgaLa cAlyA nathI ? " svecchAe AgaLa cAlavuM, cAlu rUDhi tevI, navA dAkhalA khesADave, navanirmANu pAmatA samAjanA AgevAna banavuM, sUtradhAra banavu purUSA' jana samAjanA nasIbamAM dekhAtA ja nathI. paramAnada,
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-4-49 prazuddha jaina madhyama varganA jeneAnI bekArI ane tenA upAyA Aje ApaNA jaina samAja sAme je prazno uThI rahyA che temAM madhyama varganA jatAnI ekArI e ApaNe mana eka bhAre ciMtAnA viSaya che. vyApArI kAma tarIke samAjamAM ApaNuM viziSTha sthAna hatuM. ApaNA hAthamAM vyApAra hateA, mebheA hateA, pratiSThA hatI ane ThIka ThIka saMpati paNa hatI. paNa chellA gheADA varSothI ApaNe e sthAna gumAvI rahyA chIe, 'vANIyAne dIkare bhukhe na mare' e kahevata paNa Aje juThI paDatI jAya che. vaijJAnika yuga, vizvayudhdhe ubhI karelI viSama paristhiti, bhISaNu mAMdhavArI ane vyApAra niyaMtraNa uparAMta pravataMtA bhISaNlR dUSkALane aMge Aje ApaNA madhyama varga' je chellA ceDA varSoMthI nIcAvAi rahyo hatA te Aje ni:sahAya nirAdhAra dazA lAcArIpUrNAMka yuge meDhe sahI rahyo che, keTalAka bhAga jo ke hajI e jhaMjhAvAta sAme TakI rahevA havAtiyAM mArI rahyo che. paNa e kayAMsudhI Takaze e kahevu muzkela che. eka bAju A sthiti hovA chatAM bIjI bAju sthitisa - panna varga paNa astitva dharAve che e ApaNA pakSe eka prakAranA saMteSanI vAta che. paNa bahudhA e varga hajI junI paraMparAne vaLagI rahI je. relamachela vahAve che ethI samAjanuM khIjuM' citra DhakAi jAya che te eka prakAranI evI chApa uThe che ke dharmanA nAme evI relamachela uDAvavAthI ja puNyasacaya thAya ane enA pratApe ja samAja sukhI ane eka kALe AvA kAryaM AvakAradAyaka hatA, yeAgya paNa hatA paNa jyAre Aje paristhitie palaTA khAdhA che tyAre samAjanA sutradhArAe samaya ane sayege vicArI sArdhAma' vAsalyanI dhama'bhAvanAne navu rUpa Apavu ghaTe che. mitravaga` pAse A praznanI carcA thayA bAda chellA thoDA divase!mAM eka pachI eka AnaMdadAyaka samAcAra sAMpaDatA rahyA che ke samAjanA sutradhAranu have A prazna hAtha dharavA tarapha lakSa gayu' che, ane bahu ja najIkanA divaseAmAM amalI kAya zarU karavA jevI yojanAe paNa dhaDAi rahI che. keTalIka agragaNya saMsthAo-maDaLeA khate jIthAe AnI zarUAta paNa karI dIdhI che. vArasAgata sAmi ka vAtsalyanI dhama bhAvanAae vivekapUrva' je samayAnukuLa pheraphAra svIkArI lIdhe che e AvakAradAyaka stutya pagalu che. Ama haiAvA chatAMye je bhayasthAne! emAM rahelA che tenA paNa ApaNe vicAra karI levA jarUrI che ke jethI lAba karavA jatAM hAni na sAMpaDe. samAjanI viSama paristhitine haLavI karavA je yAjana e dhaDAi rahI che temaja amalI banI che temAM dAnane pravAtuM chUTa mukavA e sivAya khIjI kAi paNuM yeAjanA sAMbhaLavAmAM nathI AvI. rAkaDa rakama, anAja, vastra, rezana ke evI ja khIjI kAI paNa jarUrI sAmagrI duSkALanA samaya paMtha"ta pragaTa-apragaTa paheoMcADavI e ja mukhya vastu raheze ema samAya che. mArI alpa budhdhi anusAra mane ema lAge che ke A TukI yeAjanA tAtkAlika praznanA ukela lAvavAmAM suMdara phALA Apaze paNa ethI samAjanI sAcI samasyA hala nahI thAya. ethI jo A prasaMge ja enA kAyamI ukela lAvavAnA mAga kheLIkADhavAmAM Ave tA ja samAja ubho thaI zakaze ane e prati sAdhavA jevA sakhaLa thai karI TaTTAra thai zakaze. bAkI A TuMkI yojanAthI je keTalAka doSa ubhA thavAnA purA sabhava che e tarapha dUlakSya karavu ApaNane na pAlave. je kevaLa nirAdhAra che, je hAthapaga calAvI zake ema nathI evA theDA gRho ke vidhavA uparAMta kAi ekaladokala ekAra kuTu'khete bAda karatAM, viSNuputra kadI hAtha lAMkheA karate nathI, 483 ane kadI karyAM paNa nathI. bhukhyA peTe eNe suvAnuM pasaMda karyuM. che paNa khAnadAnI cheADI nathI. khAnadAnInA khapparamAM eka DAbhAi rahyo che chatAM eNe vaTa cheADayA nathI. raLanAra e eka che, khAnAra za che, chatAM eNe majurIne halakI mAnI che. emAM ene zarama chaeN. AkhA divasa kAma kheMcavA chatAM Ivagane e kAma kheALa vAmAM zake che, nathI e dInatA yAya, nathI rADA pADate ane chatAMya nathI TaeNka khAte. paNa Aje evI lAcAra paristhitie pahecyA che ke e have potAnI Teka jALavI zake ema nathI. gupta dAna e svIkArI le evI purI zakayatA che. pariNAma e Avaze ke enI tejarivatA hAze, vaTa khAze ane pachI paDayA pachI zatuM vinivAsa: jema aneka nabaLAI ane dugu NAne e nAtaraze, jeNe eka vAra hAtha lAMkhe karyo e pachI hAtha lAMkhA karatAM zIkhI javAnA. ALasa, sAhasane abhAva, nisteja paNuM, dInatA, khuzAmata te ahezAna nIce AvI javAnI lAcArIthI upajatA aneka doSa ene pharI uThavAmAM moTA aMtarAye ubhA karaze. jo samAjanA ThIka ThIka eve moTA vaga jo A paristhitine kAraNe nisteja ane nivIya banI jaze te pariNAme samAjane ja meTA dhakA lAgaze. AnA upAya vicAratAM mane ema samajAya che ke jo ApaNe nIcenI paddhati ajamAvIe te ApaNe emane nisteja banatA aTakAvI zakIe. (1) anna, vastra ke ka paNa rakama emI ApavAmAM Ave te rAhata tarIke nahI, dAna tarIke nahI paNa bheTarUpe yA mitrane karelI samrAya rUpe ja hAvI joie. (2) e phaga mAMDIvALavAnI gaNatrI haiAvA chatAM uchInI rakama rUpe ja ApavI joie. vagara mAMgye e jyAre parata kare tyAre pAchI levAnI zarata sAthe. (3) palaTAyelA cegone kAraNe vyApAranA kSetre badha thavAthI temaja huthamAMthI cAlyA javAthI vahelAmeoNDA udyoga tarapha vaLye sivAya ApaNo chUTako ja nathI, ethI AjathI ja Udyaga tarapha javAnI preraNA-salAha ane uttejana ApI kheDI zarama cheADAvavI e ApaNI pharaja che. ethI tAtkAlika evA udyogo ubhuM karI evAone emAM niyukta karavA joie, ane e rIte emane haMmezanuM pANu meLavatA karavA joie. (4) kAMtaNu, bharata, gUthaNu ke silAi jevA kAme karanAra yA zIkhanAra bannene e mAraphata sArU vetana maLavu joIe. rAhatanA balamAM kAMIka kAma teA levu ja joie. (5) evA kAmeAmAM jo e pravINa thaze te sAiDa bIjhanesa tarIke paNa e haMmezanI puravaNI meLavI zakaze AvuM kAma karAvIne (6) strIo mATe te kalAka be kalAka ja vetanarUpe rAhata ApavI joie. (7) vizeSa nahI te ekAda kalAka pazu hAtha paga halAvyA vinA kevaLa beThakhAyu jIvana jIvavA rAhata na meLavatrA samAvavA joie. (8) duSkALa samaya paryaMta jIvA rAhatakaDamAMthI kAmanA badalAmAM apekSita rakama evaDI trevaDI ApavI joie. (9) A tathA AvA prakAranI yeAjanA ubhI karavI ghaTe. 10) pariNAme samAja jo khoTI zarama mukI pramANika dhaMdhAudyoga tarapha vaLaze te ja A samazyA hala thaze, uparAMta samAja paNa tejasvI-vIya vAna ane sabaLa banI potAnA paga para ubhA rahevA jeTalo samaya banaze. ritalAla maphAbhAi zAha
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 484 prazula jena ( anurAdhAna pRSTa 474 nuM cAlu. ) mAnu tulanAtmaka zrRdhyayana bahu rasaprada temaja upayogI che, jenuM vaNaeNna ahIM zakya nathI, jijJAsu anyatra prasiddha lekhethI jANI zakaze. huM ahIM e cauda guNurathAnenu vaNa'na na karatAM, sakSepamAM traNa bhUmikAonA ja paricaya ApuM chuM, jemAM gurusthAne samAveza thaI jAya che, pahelI bhUmikA che bahirAbha, jemAM AtmajJAna yA vivekakhyAtinA uddaya ja nathI thatA. bIjI bhUmikA antarAma che, jemAM AtmajJAnane udaya te thAya che, paNa rAgadveSa Adi kaleza ma thaI ne pazu petAnA prabhAva' dekhADatA rahe che. trIjI bhUmikA che paramAtha emAM rAgadveSanA pUchyuM uccheda thama te vItarAgatva pragaTa thAya che. vidyA kASThanI lokavidyAmAM lokanA svarUpanuM varSoMna che. jIvacetana ane ajIva acetana athavA jaDa A che tattvanA sahacAra e ja loka che. cetana-acetana ane tattva na te| drArA kadI pedA thayAM che, na teA kadI nAza pAme che, tema chatAM svabhAvathI pariNAmAntara pAmyAM kare che. sAraLamAM cenananI upara adhika prabhAva pADavAvALu dravya ekamAtra jaDa paramANu-puMjapuddagala che, je nAnArUpe cetananA sabaMdhamAM Ave che ane enI zakitaone maryAdita paNa kare che. cetana tattvanI sAjika ane maulika kSati evI che, je megya dizA pAmIne kayAre ne kAre te jaDa dravyanA prabhAvathI te mukta paNa karI de che. jaDa ane cetanA pArasparika prabhAvanuM kSetra e ja leka che ane e prabhAvathI chuTakArA meLavave e ja lekAnna che. janapura'parAnI lekSetraviSayaka kalpanA sAMkhyayega, purANu ane nodhdha Adi paraparAenI kalpanA sAthe aneka maze maLatI che, jainaparaparA nyAyavaizeSikanI peThe paramANuvAdI che, sAMkhya ceoNMganI peThe prakRtivAdI nathI, tApi jainapara parAsa'mata paramANunuM svarUpa sAMkhyapara parAsaMmata prakRtinA svarUpanI sAthe jevuM maLatuM Ave che evu nyAyavaizeSikasamata paramANusvarUpa sAthe maLatuM AvatuM nathI, kemake jaina''mata paramANu sAMkhyasamaMta prakRtinI peThe pari NAmI che, nyAyavaizeSikasamata paramANunI peThe phUTastha nathI. ane lIdhe, jema ekaja sAMkhyasamata prakRti pRthvI-jala-teja-vAyu Adi aneka bhautika sRSTie'nu' upAdAna bane che, temaja nasa Mmata para mANu pRthvI, jala, teja di nAnArUpe parizruta thAya che. jainaparaMparA nyAyavazeSikanI peThe e nathI mAnatI ke pAdhi, lIya Adi bhautika paramANu mULamAM ja sadAnAM binajAtIya che. A sivAya bIjo paNa eka krUra dhyAnamAM levA jevA che. te e ke jainasa'mata paramANu vaizeSikasamata pamaNunI sarakhAmaNImAM eTalA badhe sUkSma che ke chevaTe te sAMkhvasa Mmata prakRti jeve ja avyakata nI jAya che. jainapara parAnA anaMta paramANuvAda prAcIna sAMkhyasamata purUSabahuvAnurUpa prakRtibahutvavAdathI vegaLe nathI. jainatu ane thar tA. 15-4-49 karto sahI nathI, paNa jaina ane cegazAstranI kalpanAmAM Rtura che. te e ke yogazastrasamaMta, Izvara sadA mukta havAne kAraNe anya purUSethI bhinna kaeNTinA che, jyAre jainaza asa'mata izvara eve nathI. jainazAstra kahe che ke prayatnasAdhya hevAne kAraNe harakAi yogya sAdhaka izvaratva pAme che ane badhA ja mukta samAnabhAve izvararUpe upasya che. zrutavidyA te pramANavidyA purANA ane petAnA samaya sudhInA jANItA evA anya vicArakAnA vicArone tathA peAtAnA svAnubhavamUlaka vicArIne satyalakSI sa'caDa e ja vidyAnuM dhyeya e che ke satyasparzI kAi paNa vicAra ke vicArasaraNInI avagaNunA ke upekSA na thAya. A kAraNe jainapara MparAnI zrutavidha navI navI vidya enA vikAse vikasita thatI rahI che. Ane ja lIdhe zrutavidhAmAM sagrahanayarUpe jyAM prathama sAMkhyasa'mata sadvaita levAmAM Avyu tyAM brahma dvaitanA vicAravikAsa pachI saMgraha rUpe brahma dvaitavicAre pazu sthAna prApta karyu che. A rIte jyAM RjIsUtranayarUpe prAcIna bauddha kSacuikavAda saMgrahita thayA che tyAM bhAgaLanA gaDhAyAnI vikAsa, pachI brusratranayarUpe vaibhASika, sautrAntika, vijJAnavAda ane zUnyavAda e cAra zAkhAone saMgraha thaye che. ! anekAntadRSTinA kArya pradeza eTale badhe vyApaka che ke emAM mAnavajIvananI tiAvaha evI badhI ja laukika-leAkeAttara vidya tapeAtAnu cegya sthAna prApta karI le che. jaina vidyAmAM lokAttara vidyA uparAMta laukika vidyaee paNa sthAna meLavyuM che te ene ja lIdhe. pramANavidyAmAM pratyakSa, anumiti Adi jJAnanA sau prakArevu, enAM sAdhanAnuM tathA enAM baLAbaLanuM vistRta vaSNuna Ave che. emAM paNa anekAntadRSTinA evA upayAga karavAmAM AvyA che ke jethI kAi paNa tattvaci MtakanA thayA vicAranI avagaNunA ke upekSA thatI nathI, UlaTuM jJAna ane enAM sAdhanethI sabaMdha rAkhanArA sau jJAta vicArAnA yathAvat viniyoga karavAmAM AvyA che. dhanAM prANa ane zarIra ahI sudhInuM vadhyuna jainaparaMparAnAM prANabhuta ahiM`sA ane anekAnta--emanI sAthe saMbaMdha rAkhe che, prANa Takave asa Mbhavita che, temaja dharma prANunI sthiti paNa 'bhavita jainapara pAnu dha zarIra sadharacanA, sAhitya, tItha madira Adi dharmasthAna, zilpasthApatya, upAsanAvidhi, graMthasaMgrAddhaka bhaMDAra Adi anekarUpe vidhamAna che. jo ke bhAratIya sAMskRtika vArasAnA vikala adhyayunanI dRSTithI jaina dharmanAM upara sucavelA aMgenuM tAttvika ane aitihAsika vaNuna Avazyaka te rasaprada che, te paNa prastuta lekhanI maryAdAthI e bahAra che. ethI jijJAsuo anya sAdhaneThArA peAtAnI jijJAsA tRpta kare. paMDita sukhalAlajI samApta jema dha janapara parA sAMkhyayeAga, mImAMsaka Adi para parAonI peThe lekane prava rUpe anAdi ane anaMta ja mAne che. e paurANika ke vaizeSika matanI jema ene sRSTa hAra nathI mAnatI. AthI ja janapara parAmAM ko~ sahartArUpe izvara jevI svataMtra vyakitane kASTa sthAna ja nathI. jaisidhAnta kahe che ke pratyeka jIva pAtapeAtAnI sRSTine pote ja karyAM che. e anusAra tAki dRSTie pratyeka jIvamAM dharabhAva che, je muktinA sAye pragaTa thAya che. jene zvarabhAva pragaTa thayuM che te sAdhAraNa lokA mATe upAsya bane che. yogazAasamata zvara paNa mAtra upAsya che, * purAta-ttva' varSa 1, pR. 99. zrI suI jaina yuvaka saMdha mATe tatrI mudraka prakAzaka: zrI, maNilAla meAkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI mudraNusthAna : `kAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai, 2 che. zarIra vinA zarIra vinA sadhadvArA vaidyakIya rAhatanA pramadha zrI muMbai jaina yuvaka saMdha taraphathI muMbai tema ja parAMomAM lasatA kAI paNa jaina bhAI ke bahenane jarUrI vaidhakIya rAhata ApavAno praznadha keTalAya samayathI karavAmAM Avyo che. A rAha tamAM davA, injekazana, DAkaTaranA khIlA, hospITalano khaca' tema ja dardIne mAMdagI daramiyAna jarUrI Arthika madada AvI aneka bAba tene samAveza thAya che. A yAjanAne lAbha levA vaidyakIya rAha. tanI apekSA dharAvatA muMbai tema ja parAMomAM vasatA 'sau koI jana baMdhuo tema ja bahenane AgrahapUrNAMka vinati karavAmAM Ave che. ratIlAla cImanalAla koThArI maMtrI, vaidyakIya rAhata samiti, sTrITa, muMbaI.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ To muMbaI jena yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra rajI. na. bI 4266 prabuhA jaina taMtrI: maNilAla mekamacaMda zAha 1 11 aMka : muMbaI : 1 me 1949 ravivAra - vArSika lavAjama thiI 4 tenI vyavasthA karelIomAM pharatA. soe jatA mujaba karo kAyadA ane 25 kuza * ema manAya che ke rAjayavahIvaTa calAvavA mATe kAyadAnI " avazyakatA che ja, ane te vinA samAjanI vyavasthA jALavavI. jarUra che. rAjyanI prajAne corI karatI athavA ke ine ijA ke ane rAjyavahIvaTa calAva zuM kharekhara muzkela che ? nukazAna karatI aTakAvavA mATe, vyavasthA jALavavA ane karaverA ApaNe eTaluM kabUlIe chIe ke karaverAnI rAjyane jarUra ekaThA karavA mATe kAyadAnI jarUra che, ema dhaNA mANUse mAne che. che; paraMtu karaverA aMge koI sidhdhAMta ke niyama khare ke nahi ? bhArI mAnyatA mujaba karaverA evA joIe ke je zrImaMta mANaprAgaitihAsika kALamAM kAyadAnuM astitva nahotuM; kAraNa ke soe ja bharavAnA hoya ane ochAmAM ochI muzIbate meLavI tyAre mANase chUTAchavAyA rahetA ane nAnI TeLIomAM pharatA. zakAtA hoya. tyAre samAja nahote, ane tenI vyavasthA jevuM paNa nahotuM. ethI kAyadAo nahotA. ToLIo mATe paNa khAsa kAnUna jevuM nahotuM. paraMtu ApaNe joIe chIe tema A dheraNa sacavAtuM nathI. . Aje te madhyama ane garIba vaga' upara paNa ThIka ThIka karabhAraNa . dareka ToLImAM eka agresara hatA, ane agresaranI sUcanA mujaba TALInA loko vartana karatA. vadhI gayuM che. 'sela-Tekasa' vecANa-ve e tenuM dRSTAMta che. enI ugharAvavAnI rIta paNa eTalI kaDhaMgI che, ke lokone trAsa paDe che. che paraMtu jyAre A ToLIo amuka sthaLe sthira thaine vasavATa anAja-kApaDa vagere paranA aMkuze paNa ApaNane e ja ' karavA lAgI tyAre samAjanI prAthamika bhUmikA racAI. vyaktinI trAsa ApI rahyuM che. mInA ane vepArIonA godAmomAM Aje che svataMtratA upara samAjanA hita mATe aMkuza mUkAyA. namULI puSkaLa. kApaDa khaDakAyuM hovAnI hakIkta ApaNane maLe che, - vyaktionA rakSaNa mATe kAyadAo racAyA. paraMtu e ka thI che ane chatAM kApaDa para aMkuza pravarte che. ; saMkhyAmAM alpa ane samajavAmAM saraLa hatA. gumAstAne rAhata maLavI joie, e ApaNe kabUlavuM * pachI te zahere vasyAM ane rAjyanI racanA thaI. enI vyavasthA joIe. ane tethI te mATe kAyade paNa hovo joIe. paraMtu mATe vadhu kAyadA racAyA. gunhA vadhatA gayA tema aMkuza 5zu vadhatA gumAstAdhArAmAM Aje je keTalIka navI kalamo umerAI che, enuM gayA. kAyadA, peTA kAyadA, niyama, upaniyama badhuM racAtuM gayuM. pAlana karavAnuM ane e aMge keTalIka noMdha rAkhavAnuM bahu muzkela kAyadAbhaMga mATe sajAo nakkI thaI. sujAnA paNa amuka prakAre banI gayuM che. 1. nakkI thayA. pachI gunhAnA navA prakAro banatA gayA, ane e mATe | gumAstA gharanA mANasa je gaNAya. e ja zeThanA saMpanavA kAyadA thatA gayA. samAjavyavasthA jALavavA ane rAjyavahIvaTa kamAM AvatA hoya che, pagAra badala zeTha sepe te kAma ene calAvavA Aje ApaNe tyAM sivila prosIjara', kriminala karavAnuM hoya che. tema ja ghaNI vAra saMpAyA vinA pitAnI budhdhi sIjara', "pInala keDa ane evA bIjA saMkhyAbaMdha kAyadAnAM vaDe paNa ene kAma karavAnuM hoya che. eka zeThane tyAM sAmAnyataH pustake AvI paDayAM che. be, pAMca ke pacIsa gumAstA hoya che. ghaNIvAra zeTha gumAstA - chellA vizvayuddha daramiyAna A paNe tyAM yuddhanA saMcAlanane vacce mitra je paNa saMbaMdha hoya che. emanI vacce kAyadAthI . bAdhaka nIvaDe evA aneka kAryo aTakAvavA mATe, jIvananI jarU- bahu aMkuza niyama ane peTA niyama sAthe lAdavA, e zeTha ane rIte prajAne ThIka hirasAmAM maLI zake te mATe ane pachI te gumAste bannene muzkelIbharI sthitimAM mUke che. * dareka cIja mATe, enA saMgraha mATe, kharIda mATe, vecANa jema keTalAka zeTha gumAstA pAse gajA uparAMta kAma le che, AyAta ane nikAsa mATe, vepAra ane utpAdana mATe ema ane khUba vaitaruM karAve che, ema keTalIka sAsue pitAnI vahuo sa kaDInI saMkhyAmAM kAyadAo AvI paDayo. Aje bhAgye ja koI pAse ane keTalAka purUSe pitAnI strIo pAse gujAuparAMta kAma * vastu ke " evI haze, jenA upara kAyadAthI aMkuza mUkAye karAve che, kaI dhArAsabhya e aMge paNa bhaviSyamAM kAyadAne kharaDo lAve, te have navAI jevuM raheze nahi.. Aja sudhI ApaNI kAyadAne IcchatA haMtA, AvakAratA hatA . eka e siddhAMta che ke je rAjyamAM kAyadAe ochA, e ane mAnatA hatA. have ethI kaMTALI gayA chIe, ene dhikkAratA rAjya vadhu sAruM. jema bane tema ocho kAyadAthI rAjya. thavuM joIe. . paNa gayA chIe, ene jANe ajANe eno bhaMga paNa karIe baha kAyadAthI kAM te manuSyanuM. jIvana yaMtravatuM banI jaze, ane kAM te e chIe. A badhA navA kAyadAmAM koI ekane paNa bhaMga na karyo ! e ene bhaMga karavA mAMDaze. hoya evo mANasa dha muzkela thaI paDaze. - bilakula kAyadA vinA ja samAjanuM taMtra cAlI zake, te * tyAre prazna e UThe che ke zuM A badhA kAyadAnI kharekhara ene Adarza taMtra kahevAya, ane evA taMtranI apekSA rAkhavA
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ che , te prabuddha jaina * ta. 1-5 -49 ' jevI che. evuM taMtra vaheluM sthapAya evI ApaNe AzA rAkhIe. cerI, anIti; luccAI, lAMcarUzvata, chetarapIMDI vagere cheADatA paraMtu atyAre te kAyadA ane aMkuze je moTI saMkhyAmAM Apa ' nathI; jene pariNAme garIbanuM zeSaNa vadhatuM jAya che. e zeSaNa Nane jakaDI rahyA che, tenAM baMdhane kaMIka DhIlA thAya te ye sArUM. * aTakAvavA mATe sarakAra kAyadA ane aMkuza na lAde, to kare Ama chatAM ATalA badhA kAyadAo ane aMkuza lAdavAmAM paNa zuM? . sarakAra kheDuM kare che, evuM paNa nathI. keTalAka kAyadAe te che ke zeSaNa kAyadAthI paNa aTakatuM nathI. kAraNa ke vepAprajAnA anaitika vatanathI ja Ave che, ane sarakArane te aTakA- ' rIo pena kena prakAre" kAyadAne bhaMga karavA chatAM AbAda chaTakI vavA aMkazA mukavA paDe che. eTale kAyadAnA vadhArAnI javAbadArI jAya che. enuM kAraNu amaladArI che ane lAMcarUzvata che. amane . sarakAra karatAM prajA upara vadhu che. je prajA ane khAsa karIne ladAre lAMcarUzvata bhe che, ene ApaNe niMdIe chIe; paNa vepArIo lAbhane DIne, nItine mAge' cAlavAnuM pasaMda kare, ApaNA agata lAbhane mATe ApaNe ja emane lAMca ApatA te A kAyadAnuM prajana ja na rahe. gAMdhIjInA AgrahathI sarakAre hoIe chIe. eka vakhata kApaDa parane aMkuza sadaMtara uThAvI lIdhe, ane audyogika sivAyanA vistAramAMthI anAjane aMkuza paNa uThAvI lIdho. eTale kAyadA ane aMkuzethI A paNe kharekhara ja kaMTALyA enuM pariNAma ApaNe joyuM ke bhAva AsmAne pahoMcyA; sara- hoIe te ene dUra karavA mATe nItine ja roTalo khAvAnuM zI. kArane pharI aMkuza mUkavA paDayA. karavuM joIe. prajAnuM naitika dheraNa UMcuM AvyA vinA , Aje ApaNe eka bAjuthI vadhatA jatA kAyadA ane aMkuze TaLe nahi, eTaluM dareke samajI levuM joIe. akuza sAme bUmarANa macAvIe chIe, ane bIjI bAjuthI jaTubhAI pAka-aphaghAna jhadhaDAnuM mULa vartamAna rAjakAraNa aphaghAnIstAnanI sarahada upara Avela siMdhu nadInI pazcimamAM laIne pitAnA hitane pracAra karI rahyA che. pariNAme kaI kaI AvelA pAkistAnanA amuka pradeza mATe cha-sAta aThavADiyAthI sthaLe nAnI athaDAmaNa thayAnA hevAlo paNa maLyA che. eka jhagaDA ubhA thayela che. pAkistAna sarakAra vAyavya sarahada prAntanA pAkistAna-aphaghAnIstAna vaccenA A jhaghaDAnuM pariNAma zuM sATha lAkha paThANane pitAnA vaphAdAra prajAjana tarIke gaNAve che, avaze, e kahevuM atyAre muzkela che. ane temanA saMbaMdhamAM kaMI paNa kahevAno aphadhAna sarakAranA dAvAne rASTrasamUhamAM svataMtra hiMda nakAre che; kAraNa ke temanA kahevA mujaba e pradezanA paThANane . atyAre laMDanamAM briTananI ANa nIcenAM rASTranA vaDA pradhaHsvecchAe ane lekazAhI rIte pAkistAna sAthe rahevAnuM kabUla nenI eka agatyana) pariSada maLI rahI che, ane temAM e dareka rASTra paraspara temaja braTana sAthe kai jAtane saMbaMdha rAkhe e bIjI bAju aphadhAna sarakAra kahe che ke A pANe aphadhA- viSe maMtraNA thaI rahI che. A maMtraNAmAM bhAga levA mATe hiMdanA nIstAnanA paThaNathI kaI rIte judA nathI; teo varSothI sAthe vaDA pradhAna paMDita javAharalAla paNa laMDana gaya che, ane briTananA ja rahetA AvyA che. temane Atma nirNayano adhikAra have joie, vaDA pradhAna mI. eTalInA 10, DAu tiga sTrITa khAtenA nava sarathAne ane temanI icchA mujaba pAkistAna ane aphaghAnIstAna vaccenI thatI carcAmAM bhAga laI rahyA che ' navI sarahada nakkI thavI joIe. keneDa, osTreliyA, nyujhIlenDa, dakSigu adika vagere rASTra aphaghAnIstAnanI A ma gaNI Aje navI ubhI thaelI te briTiza rASTrasamUha sAthe ghaNA vakhatathI joDAyelAM che ja; nathI. A pradezane pAtAmAM samAvI devAnI aphaghAnistAnanI AkAMkSA eTale te rASTro mATe Aje kAI no prazna ubhe thatA nathI. varSo jUnI che. emanI pAse kaI baMdara na hoine eil AMkha sIna ane patita navAM rASTra tarIke tAjetaramAM ubhA keTalAMka varSothI karAMcI para jaI beThI che. paThANa bALakane karAMcI thayAM che, ane te eTalAM nabaLAM rAkhyuM che ke eNe keIpaNa temanuM kudaratI baMdara hovAnuM ane pustubhASa belatI prajAnA eka rIte briTiza rASTrakamUha sAthe joDAyelA rahevuM joIe. Aje alaga saMskAra hovAnuM ekAda dazakAthI zALAmAM zIkhattuM Ave mukhya prazna hiMdane ja che. e eka sabaLa rASTra che, ane briTana che. 1942 mAM jyAre sara TrenDa' krikhya hiMda Avela tyAre sAthe che. varSonI laData ane Atmabega pachI eNe pitAnI sarahada prAnta saMbaMdhamAM aphaghAna khyAlone lakSamAM rAkhavA temane AjhAdI hAMsala karI che. eTale pitAnI svataMtratA kharA svarUpamAM aphadhAna sarakAre jaNAvyuM hatuM. hiMdanA bhAgalA pachI paNa jaLavAI rahe e rIte ja e rASTrakamUDa sAthe joDAI zake. aphaghAnIstAnanA e vakhatana karAMcInA elacI saradAra najIbullA eTale muddA e rahe che ke prajAsattAka hiMda pitA ! sa pUruM khAna ane kAyadeAjhama jhI zu vacce A sa baMdhamAM keTalIka maMtra svataMtra dazAne thAye 25 jALavI rAkhIne rASTramamUhamAM kaI NAe 1947 nA Disembara bhArata mAM thaI hatI sAmela thaI zake. A muddA upara ja Aje tyAM carcA kendrita hiMdanA bhAgalA paDayA te pahelAM khAna abdula gaphArUkha nI saradArI nIce paThANIstAna mATenI je caLavaLa sarahada prAno . briTana temaja samUhanAM bIjAM rASTra ema Icche che ke zarU thaI hatI, tene aphaghAnIstAna Aje svIkAra kare che, paraMtu hiMda rASTra sAthe joDAeluM rahe te sArUM. hiMda paNa ema ja ene hetu sarahadanA paThaNenA svataMtra jyane badale ene aphadhAnI- icche che. kAraNa ke AjanI duniyAmAM kaMI rASTra ekaluM--aTuluM stAna sAthe bheLavI devAne che. rahI zake nahi, eNe pitAnAM rASTrama meLavI ja levA joie. Aje aphadhAnIstAnanI sarahada uparanA paThANAne pAkistAna amerikA saMpUrNa rIte mUDIvAdI paddhati para cAlatuM rAjya sarakAra virUdhdha uzkeravAmAM Ave che, te ja rIte pAkIstAnanI che. bIjI bAju raziyA sAjavAdano Adarzane vareluM che. te chatAM hadamAM aphaghAnIstAna virUddhano pracAra cAlI rahyo che. ekabIjA te bInalokazAhI paddhati para cAle che eTaluM ja nahi paNa enA pakSanA moTA amaladAro paNa jAte A pradezanI mulAkAte mAmadazana taLe hiMdanA mAnavAdIo hiMsA ane bhAMgaphoDa vaDe
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1549 hiMdanA navA leAkazAhI tuM trane uthalAvI pADa virata prayA ye ja jAya che. A sthitimAM soviyeTa raziyA sAthe hiMdanA mitrA cArInA saMbaMdha sabhavI zakatA nathI. trIjI khAjuka eziyAnAM bIjo rAjyA, jApAna, rAna, akadhAnIstAna bahAdeza, pAkIstAna, lakI, milAyA, vADIneziyA vagere kA te niba La che, athavA vigraha-AMtavicahumAM sAvAelAM che. A paristhitimAM briTana jetI sAthe hi AjasudhI sALAeluM hatu ane jenA zahIdI raMga have jhAMkhA paDatAM jAya che, temaja je samAjavAda tarapha dhImI paNa phreMca karatuM jAya che, tenI sAthe hidanA sa MbaMdha vadhu lAbhadAyaka ane cengyu che. paraMtu A saMbaMdha saMpUrNa mAnamaryo hevA joie ema hiMda mAne che, ane evA sakhadha kai rIte sthApI zakAya, enA -ukela mATe laDanamAM maMtraNA cAlI rahI che. ema jANavA maLe che ke je abhUtapUrva badhAraNIya praznane ukelavA. A rAjapurUSa mathI rahyuM che, te aMge keTaluM ke nirAkaraNa thai cUkayuM che. evA niNa ya thayAnuM jANavA maLe che ke rASTrasamahunA deza sAthenA mukta sahakAranA pratIka tarIke rAjAne svIkAra karavAmAM Avaze, paraMtu ethI hiMdanA prajAsattAka tarIkenA darajjAne kI AMca Avaze nahi, kAraNa ke hide rAjA pratye kai prakAranI rAjyanIti dharAvavAnu raheze nahi. A saMbaMdhamAM eka jAheranAmuM ghaDI kADhavAmAM Avyu che; ane A lekha pragaTa thayA pahelAM rASTrasamruddhanAM rASTronI sayukata sAthe e bahAra paDI gayu haze. sahI A take eka muddo e vicAravAnI jarUra che ke, rASTrasamu hamAM je rASTro sAmela thAya che, temanI vacce khullA dilanA sumeLanI jarUra che. pAkistAna paNa rASTrasamUhanuM sabhya bane che, ane tethI hAla hiMda pratye tenI je viredhI kahI zakAya evI zAMti pravarte che, temAM eNe sudhArA karavA joie. khIjuM dakSiNa phrikA paNuM rASTrasamUhanuM sabhya bane che tyAMnI malAna sarakAra ra gaDhaSanA jherathI hiMdIo para je trAsa ane julma gujArI rahI che che, tethI teNe tatkALa aTakavu joIe. jo Ama nahe ane te rASTrasamUhanAM rASTro vaccenI mitratA kevaLa takalAdI nIvaDaze. rAsamUhanAM rAjyo vacce sAcI mitratA sthApavA mATe briTane pAkistAna ane malAna sarakArane peAtAnI lAgavaga vAparIne samajAvavI rahI. jagubhAi kalezane TALajo nAsikathI eka. bhAi lakhe cheH aDhiyAnA jaina upAzrayamAM jene yulakAe ma. gAMdhIjInA phoTA mUkelA hatA. paNa hAlamAM ahIM AvelA rAmavijayajInA pakSanAM mutizrInI salAha anusAra te phoTA ahIMnA dhama custa . vANiyAoe kADhI nAkhyA che. have te rI lagADavA cAgya che ke ayAgya, tenI salAha Apaze.' vana upAzrayamAM kAi mahApurUSanA kAMTA TAMgAmAM kai khATu nathI.1 TAMgela phoTA kADhI nakhAvavAmAM kevaLa saMkucitapaNu dekhAya che. gAMdhIjI dhama custa hato ja; ane jo vANiyAe dhama custa kharekhara hAya . tA teo temanA pheTA kADhI nAkhe nahi. eTale vANiyAe kAMtA -dhama musta nathI, athavA te sAdhuthI Dare che. to sAdhunA gayA pachI kadAca e ja vANiyAo phATA karI mUkavAnI hA pADe. paratu pharIthI te te kATA na khaseDavAnuM vacana Ape te ja e mUkajo. phATe mUkavAnI bAbatamAM kaleza tA na ja karajo. AvI bAbatamAM gharSaNa thAya e icchanIya nathI. svarAja yuganuM sAhitya rAjakoTa khAte saurASTra saMzodhana sabhAnA Azrame tA. 18 mIne huM rAja koneATa sAlamAM maLelI sabhAmAM varA yuganuM sAhitya" e viSaca para gujarAtanA prakhara vivecaka ane sAhityakAra zrI kAkAsAhekha kAlelaka eka mananIya pravacana karyuM hatuM, je atre raju karavAmAM Ave che. A pradezamAM zAlIvAhenatu rAjya hatuM, paraMtu have tA talavAhananuM rAjya cale che. moTaramAM tela khUTayuM eTale mAre thebhavu paDelu ! svarAjya maLyuM na hatuM tyAM sudhI sAhityakArane hu kahetA chu svAtaMtrya prApti mATe sAhityanuM sarjana karI. paraMtu AjhAdI - have ApaNe hAtha karI che; eTale huM have sAhityakArane vizALa kSetre mAM javAnI temanI kaja yAda karAvu chu. je rIte himAlaya mAMthI goMgA pragaTe che tyAre nAnI sAMkaDI dhArAmAM vahe che paraMtu. pachIthI hagdAra' AgaLa sapATa medAnamAM AvatAM vizALa paTa para patharAIne dhIra gaMbhIra banI cAle che; tema sAhityakAroe pa - karavu joie. svarAja maLyuM. tyAre eve vakhate maLyu che ke AkhI duniyA eka mujhavaNamAM paDI che, bhaviSyanI tene ciMtA che. A sthitimAM samasta jagata ApaNI tarapha AdaranI najare jue che. Ave vakhate hiMde potAnu sthAna duniyAmAM levAnu che. Aje sAhityakAre zu karavu' joIe ? ApaNe ekAeka sAMkaDI zerImAMthI bhAra nIkaLAne khullA medAnamAM AvyA chIe, tyAre ApaNe ApaNI najara vyApaka karIna vAnI che. sAhitya dvArA mAnavajAtinI sevA keTalI karI zakIe chIe ! te jovatu che. AvI sthitimAM sAhityakAro jakhatAi jAya te navAI nahi. koi mane pUche che, sAhityakArene svarAja meLavavAmAM kALA keTale? huM kahuM chuM ke mAtra navalakathAkArane ja sAhityakAra zuM kAma gaNe che ? ghaNI utAvaLa vacce dainika vartamAnapatramAM samAcArA lakhI nAMkhe te paNa sAhityakAra che. dainikanA agrale lakhanArA 6 agrejImAMthI samAcAra anuvAda karanArAo paNa sAhityakArA che; kAraNa ke temanu lakheluM lAkhA mAsa vAMce che, eTale temanu, samAja vacce sthAna che prephesarA ke tattvaci tA paNa e rIte sAhityakArA che, jo tame e rIte nahi vicAra tA sAhityakAra eka sAMkaDu vatula ubhuM karI ApaNe duniyAnI jALamAM na kasAie ane pU. gAMdhIjIe Apela preraNAthI navu' sAhitya ApI zakIe evI zakita keLa vIe. du:khanI vAta e che ke, Aja sau kAi sevAnA saravALA kADhe che. ApaNe ApaNA dezane kema eLakhI zakIe ane tene kema unnata banAvavA enA vicAra-ciMtana-karanAra sahityakAra che. jyAre e zakita keLavazu tyAre hiMdanA prANane pahoMcI zakIzuM. eka amerikana tatvaciMtakane me kahyuM hatuM ke hiMdanA lAkAte Reverence for life svAbhAvika che. paNa Respect for Personality svAbhAvika nathI ApaNA jIvadayA ane prANIo pratyene Adara eTale dara kAma kare che ke kahevAnI vAta nahi. jIvananI anubhUti upara ApaNA vicArA rahevA joIe. vyakita mATenA Adarza vyakitanA vikAsa mATenA Adaza-ApaNe keLavI na zakIe te vikAsasaskRti phaLa ApavAnI nathI. AjanI pachAta kAmonI sthiti tapAsIe. temanA vikAsanA vicAra karIe. huM. ahIM jyAre jyAre Avu chu tyAre tyAre pachAta kAmAnA abhyAsI zrI. bhagavAnalAla mAMkaDane maLavA haMmezAM icchu chu. kAraNa ke teoe mane eka nAnI pustikA bheTa dharela che. jemAM pachAta vargo mATenA abhyAsa bhegA karelA hatA - AvA pachAta varga mATe saune Adara nahi hAya paNa mane tatrI e teA che
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-49 mata baLa para ApaNe vicAra karIe te temanA mata vinA keTalAka samAcAra ane nAtha - koI pakSa rAjyasattA para AvI zake tema nathI. ' - e pachAta komAmAM rahelAM caitanyane ApaNe pichANavuM saurASTramAM AvakaverA joIe, emanI sAdIsIdhI kAlI bhASAmAM paDela sAhitya ApaNe saurASTra sarakAre navA aMdAjapatramAM dAkhala karelA AvakaverA - ekaThuM karavuM joIe, temanA bhAvone Adara kare joIe. sAme saurASTranA keTalAka vepArIomAM bhAre uhApoha macI rahyo che. '' , hiMdamAM paradezI rAjaya hatuM tyAre dezanA ghaNA bhaNelA le ke aneka zaheromAM vepArIonI sabhAo maLe che, ane temAM Avaka e ema kahetA ke mAtra aMgrejI bhASAne uttejana Ape, te vAdhaNanuM verA sAme TharAvo ane bhASaNo thAya che. vepArIoe dilhI sudhI dUdha che, emAMthI amane baLa maLaze. paraMtu svarAja AvyA pachI pitAne virodha pahoMcADayo che, ane AvakaverAne rada karAvavA mATe hiMdamAM eka ja rASTrabhASA rahe ema hiMdanA hAlanA keTalAka moTA jaMga mAMDayo che. - loko kahe che, temane prAMtika bhASAonI jarUra jaNAtI nathI. AjasudhI saurASTranAM rajavADAMonI mukhya Avaka mahesulI - jemane mana bhASAnuM mahatva mAtra nokarI meLavavA mATenuM, kerIara Avaka hatI. AkarI mahesula bharIne saurASTranA kisAne kaMgAla ' mATenuM hoya temanI vAta judI che, paNa bhASAnI, sevAnI jemane banI gayA hatA, temAM te saurASTra sarakAre ghaTADe ja karo paDI che temanI sAthe mAre nisbata che. joIe, emAM be mata hoI zake nahi. rajavADAMnI bIjI * rASTrabhASAthI ApaNe keLavAyelA lokone ecIta karI Avaka jamAtanI hatI. vepArIo ja mAta bharatA hatA, paNa ja zakIzu. paNa tethI ghera ghera ane gAmaDe gAmaDe ApaNe nahi. ane te e mAla upara ja caDatI hatI, ane Ama janatAne te pahoMcI zakIe. tene beja veThavAne hA, saurASTranuM ekama thayuM, eTale A AMtarika che. pachAta varganI bhASAmAM caitanya reDIne ApaNe tene mahAna jagAte rahI ja zake nahi. rajavADAnI trIjI meTI Avaka IjArAbanAvIe. jema nadI samudramAM jAya che tema nAnI moTI bolIo enI hatI, jethI prajAne dhaNuM kanaDagata ubhI thatI, methI ane prAMtIya bhASAmAM bhaLI jAya ane prAMtIya bhASA rASTrabhASAmAM bhaLI kharAba vastu kharIdavI paDatI ane vepAra rUMdhAi jato. e sAme jivI joIe. paNa lokone jAgRta karavAnuM kAma te prAMtIya Aja sudhI prajAe meTo pokAra pADe che. eTale prajAkIya - bhASAthI ja banI zakaze. pachAta komanI bhASAmAM paNa kAvya - sarakAra ijArA upara have jIvI zake nahi. sarakAre Avaka mATe ke - - sAhitya-racAya te ApaNe temanAmAM jAgRti lAvI zakIzuM gya raste levo ja joIe, ane te AvakaverAne hate. saurASTranA ke, te saMskArI leke kSINavAyuM che jyAre pachAta lekamAM vAya che. vepArIo upara rajavADAzAhInA jamAnAmAM kaI jAtane karavero ! ApaNe A saMskAritA ane vIryanuM milana karavAnuM che. svarA nahetA. eTale temaNe je kara bharavo ja joIe. rAjyavahIvaTa jyayugamAM caitanya jAgRta karIne game te prAtamAM jaIne ApaNe mATe sarakAre karaverA nAkhavA ja joIe; ane te zrImaMtoe veThavA . lekahedaya jAgRta karI. temane ApaNI sAthe lAvavA prayatna karavAne ja joIe. temaNe AjasudhI rajavADAM sAthe maLI jaine, aneka rahe che. hiMdustAnI ane pachAta komanI bhASAnuM ApaNe barAbara gorakhadhaMdhA karyA che; lAgavaga ke lAMcarUzvatathI menepelIo meLavI " | ' milana karAvIe. aDhaLaka kamANI karI che; IjArAo rAkhI prajAne cUsI che ane trAsa vartAvyo che; kALAMbajAro ane saMgharAkhorI karI che; niraMkuza . ' ' Aje AkhI duniyA eka thAya tevA vicAra ApaNe carcAvA saTTAo karyA che ane kAyadAnI gerahAjarImAM majuranuM zeSaNa joie. navayuvaka je sAhityanuM sarjana karavA mAge che te jUnA karI dhamadhokAra kArakhAnAMo calAvyAM che. Ama chatAM temaNe Aja savAlo tarapha dRSTi na kare; te vyApaka daSTi, vyApaka prazno ane sudhI e kaI khAsa kara bharyo nathI. ane Aje jayAre taddana .vyApaka abhyAsathI AgaLa vadhe. haLa Avakavere AvyuM che tyAre hohA karI mUkI che. saurASTranA ' Aje jIvanamAM dareka pAsAnuM darzana karavuM jarUrI che. pitAnA vepArIo svArtha sivAya bIjuM kaMI jovA ja nathI mAgatA zuM ? . jamAnAnuM sarva jJAna jemane hatuM tevA jarmana kavi geTe hatA. vepArIo janatAne nAme AvakaverA virodha karI rahyA che; TAgera paNa tevA ja hatA. sara rAdhAkriznana paNa tevI ja bhUmikA paNa janatAne te A verA sAthe kazI nisabata ja nathI. saurASTranI para kArya karI rahyA che. Aje nAnAmAM nAnI bhUmikAthI zarU karI ' AmajanatAnI kamANI AvakaverAnA dhAraNa karatAM ghaNI nIcI che. * UMcAmAM UMcA vikAsane mArge pahoMcavAnI nema hovI joie. sAmAnya vepArIne paNa A vere sparza karavAnuM nathI. muThThIbhara nAnAmAM nAnI bhAvanA vALA caitanyathI UMcAmAM UI cA vikAsanA zrImaMtoe ja A vero bharavAnuM raheze. zikhare pahoMcavAnI jararU che. zabda rahasya sudhI jAya ane bheLI A verAnuM dheraNu muMbaInA AvakaverA karatAM haLavuM che, ane : - sAdI bhASAmAM te mUkI zakAya e saMtonI khUbI hatI. A muMbaInI rakama karatAM vadhu rakama para ja te levAnAra che. Aje . sokreTisanA jamAnAmAM zabdonI jALa mAraphata vitA siddha nahi te kAle saurASTra muMbaI sAthe joDAI jaze, tyAre teone karanAra serIsTa hatA. temanA vyAkhyAne sAMbhaLyA pachI sekreTisa avikavere nahi bharavo paDe ? . temane traNa vAkayamAM temaNe je kAMI karavuM hoya te kahI saMbhaLAvatA - vadhu mAM saurASTranA vaDApradhAne hamaNu jAhera karyuM che ke A ApaNA dezanA upanaSado ane aneka kaThaNa abhyAsa mAgatA verAne upaga garIba prajAnI rAhata mATe ja karavAnuM che. je Ama graMthenuM tAtparya ApaNA dezanA saMte sAdI sarala bhASAmAM rajU hoya te AvakaverA nAkhavA mATe sakkarane vadhu ce. ane upadA ; karatA AvyA che, A ja rIte Aje tenI bhAvanA, tenI' kAraNa maLyuM che ema kahI zakAya. ' vANI, saMtanI zailInI jarUra che. saurASTranA vepArIo samajI lya ke AjanuM saurASTranuM - navI bhASA, navI zailI dvArA ApaNe tamAma duniyAnI sevA pradhAnamaMDaLa samAjavAdI nathI. emanA dilamAM zrImati pratye paNa - karavAnI che. duniyAnA tamAma banAvenA ApaNe sAkSI thaIe ane sahAnubhUti che. zrImaMte e sahAnubhUtino durUpayoga na kare, ane - ApaNA prema, saMyama ane zuddhatAnA saMdezAo jagatane pahoMcADIe. sarakArane tenI pharajo bajAvavAmAM madada kare, emAM temanuM potAnuM sAhityakAroe pitAnI ucca bhUmikA para rahIne e mArge AgaLa nuM ja hita che, ema samaje, jo teo ATalI samaja ane ne AgaLa jaIne jagatanA vikAsamaya sAhityamAM petAne phALe dIrdhadaSTi nahi rAkhe, te teo potAne ja hAthe pitAnI mUDIne ' Apavo joIe. [, nAza notaraze.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. 1-5-49 mahArASTra ane muMbai bhASAvAra prAntaracanA ma TenI mahAraSTrIya AgevAnAnI caLavA dina para dina vadhu. josa pakaDatI jAya che. mahAra nI janatA jo peAtAnA alaga. prAnta racavAna icchatI ja haze te tenI ADe phAi AvavAnuM nathI. A saMbaMdhamAM koMgresanA variSTha AgevA 5. naherU, saradAra paTela ane De paTTa bhInI, koMgresaniyana sami tie potAnA raju karelA helamAM bhASAvAra prAntaracanAnI mAga zreNIne avagaNI nathI. paraMtu jarUrIAta pramANe eka pachI eka prAntanI punarracanA karavAnuM svIka yu paNa che. sAthe sAthe temaNe mubai viSe paNa spaSTatA karI che ke muMbaine eka svataMtra prAnta banavA joie. ane mahArASTramAM sAmela karI zakAya nahi. * magajana mahArASTrIya AgevAnA muMbaIne mahArASTra sAthe ghasaDI javAM mAge che, e jAhera vAta che. paraMtu kaoNMgresanA aMta mAnanIya, labdhapratiSThA ane vira AgevAnAna sahitano spaSTa abhiprAya pachI e ja moMgresanA zaMkararAva deva jevAM javAbadAra AgeyAna paNa potAnI jIda na cheDe, ane AvA mAnya netAonA ceAkakasa atiprAya sAme lokamata keLavavAnuM cAlu rAkhe e eka duHkhada ghaTanA che. koMgresanI mahArASTra prAntika samitie tenI tAjetaramAM punAmAM maLelI beThake 'muMbai vinAnuM mahArASTra amane khapatuM nathI' ema jAherAta karatA eka TharAva bahumatIe pasAra karyo che. A beThakamAM paNa zrI. za kararAya deve pete hAjarI ApI hatI. kadAca zistanI dRSTie e jAtanI pravRtti karavAne te hakakadAra hai ya, tA paNa koMgresanI praNAlikA ane nItinI dRSTie te emanuM pagaluMye.gya nathI ja. te A pracArathI zrI. deve viramavu ja joIe. muMbai prAntika samitinA pramukha zrI. sadekhA pATila A prazna paratve AjasudhI mauna sevatA AvyA hatA; paraMtu kaoNMgresanA variSTha neta nA spaSTa abhiprAya pachI emaNe muMbaine alagarAkhavA sabaMdhamAM je peAtAnA mata pradarzita karyo che, te abhina'6. ane pAtra che; kAmIvAda kayAre jo eka bAju jyAre AAna dadAyaka samAcAra maLe che ke hindanA -muralImAnI eka AgevAna sasthA jamIyata-udde-ulamAe te tAje . taramAM maLelA vArSika adhivezanamAM eka TharAva karIne te sastha tu rAjakIya-svarUpa sa kelI lIdhuM che, eTaluM ja nahi paNa hindanA muslImAne nAgarI lIpItA paNu abhyAsa karavAne apIla karI che, tyAre bIjI bAjuthI hiMdanI kAmIvAdI saMsthA hiMdu mahAsabhAne sakrIya banAvavA tenA AgevAnA prayAsa karI rahyA che. e eka du:khada ghaTanA che.. kAmIvAde (haMdanA TukaDA karyAM, hiMdu, musalamAMna ane zikha vacce vaimanasya ubhuM karI hAranI katala sarajI, ane ante, hindanA tAraNuhAra rASTrapitAnu bhUta paNa karAvyuM, e . kAsIvAda karI ALasa maraDIne kheThA thAya, tA hindunI dazA kevI thAya, enA khyAla Avave paNa muzkela che. maM A dezamAM hiMdu mahAsabhA' jevI saMsthAnI koi vakhata jarUra hatI nahi, ane Aje paNa che nahi, mahAtmAjInA bhUta pachI enA AgevAnA A saMsthAne saMkelI levAnI vAta karatA hatA, ane keTalAka temAMthI rAjInAmu ApI chuTA thayAnI jAherAta paNa karatA hatA, te rASTrapitAnAM khUnanA gunhA sAthe saDAvAi javAnA bhayane kAraNe karatA hatA, ke kevaLa janatA ane sarakArane chetaravAne karatA hatA, e samajI zakAtu nathI paraMtu "e hadI capalaTAnI nizAnI te nahAtI ja. ema Aje sabhAne sakrIya anAma vavAnA temanA prayAsathI jANI zakAya che. hiMdu mahAsabhAne puna maMtta karavAnI ja krAi nathI. muslImAnu pAkistAne alaga racAi gayu che, ane hiMdamAtha "muslIma lIga sakelAi gai che. hiMdustAnamAM hiMdue bahumatImAM che ja ane rAjakIya pakSa tarIke kAThi sasthAnI AvazyakatA have rahetI nathI. hiMdustAna have Anamaja hakhI rajya banavA mAge che, ane jeNe prajAnI pAyamAlI sarajI, evA kAmavAdane naSTa karavA mAge che; tyAre ene sahakAra ApavAne badale e hiMdu samA kAmIvAdanA pracAra karavAnI dAnata rAkhatI haze, te e kAI kALe pAra paDavAnI nathI. aMte jo te hiMdamAM hiMdu rAjya ke hiMdu' pAdazAhata sthApavA icchatI haze. khInamajahabI prajAtaMtrane cAhanArI hihatI prajA e calAvI leze nahi. huMdu sabhAnA AgevAnA itihAsanA AdhapATha yAre leze ? jelasudhAraNA gAMdhIjI, mAphrikAthI hiMda AvyA pachI temaNe paradezI zAsana sAme laDavA mATe satyAgranuM je zastra ugAmyuM, tene pariNAme zikSita varSoMnA saMkhyAbaMdha AgevAna ane yuvAnane jelanivAsanI taka maLI. te pahelAM jela janArAmAM mukhyatve kAdArI gunha karanArAo hatA gunhAne lIdhe temanuM mAthuM nIcuM ja name rahetu; ane tethI jelanA sattAvALAo taraphathI temanI sAthe je jAtanuM vatana calAvavAmAM Avatu te teo muMge meDhe sahana karatA AvyA. paraMtu satyAgrahanI caLavaLanA navA Aga tu dezAMbhimAna ga' ane svamAnanI lAgaNI sAthe jelamAM AvatA hoine jela sattAvALAenA anuSI vartAva sAme temaNe avAja uThAva zarU karyu. eTaluM ja nahi paNa upalAva nA buddhijIvI temaNe keTalIka cekakasa sagavaDenI mAgaNI paNa karelI A mAga NI hAMsala karavA jatAM ane jelasattAvALAonA apamAna janaka ane amAnuSI vaMtana sAme virodha uThAvavA jatAM temane keTalIka jelasajA paNa bhogavavI paDI hatI, jemAM daDakheDI, guNIkapaDAM, ekAMtavAsa, phaTakAnI sajA vagere mukhyatve hatAM. sika kRtya athavA tene lagatA kAvatrAMomAM saDevAyelA keTalAka rAjadvArI kedIoe te jelasattAvALAnA geravyAjakhI ane gerakAnunI vartAva sAme virodha tarIke bhUkhahaDatALane kaparo mAga paNa lIdhA ane zrI. jatInadAsa jevA navajuvAne jelasudhAraNA mATe pAtAnA jIvananuM balidAna paNa ApI dIdhu. A badhI laDatone pariNAme jelanA niyamAmAM nahivata sudhArA thayA, ane tene lAbha tyAra pachInA keTalAka rAjadvArI kadIone maLavA lAgyA. paraMtu keAjadArI gunhAnA saMba dhamAM kai sudhArA thaye nahi, eTaluM ja nahi paNa keTalAke uddAmavAdI, rAjadvArI kedIe jenA upara hiMdanI zAhIvAdI sarakArane khUba roSa hatA, emanA paranA julama teA cAlu ja rahyo vaLI jelakAyadAnA pustaka 'jela menyuala'mAM teA ka.pazu pheraphAra thaye nahi. pazu phAra prajAkIya sarakAra astitvamAM AvyA pachI judA judA prAntAmAM jelasudhAraNAne prazna hAtha dharavAmAM Avyo che; ane te mujaba mukhaka ane saurASTramAM keTalAka prazasanIya sudhArA thavA pAmyA che. tAjetaramAM saurASTra sarakAre jAhera karela sudhArAmAM--bhAjanamAM chAza ApavI, kAma mATe vetana ApavuM, cakakI pIsAvavAnuM budha karavuM, vAra tahevAre temanAM bha kapaDAM paheravA devA, maryAdita cA-bIDInA upayoga karavA devA, upAhAragRhanA lAbha, reDiya, pustakA, udyoganu zikSaNa ane strIdIne perola para cheADI vikAsaMgrahamAM rahevAnI sagavaDa-e mukhya pheraphAra che, je AvakAradAyake hAvA uparAMta sarakAra mATe abhinadanane pAtra paNa che. 19 gunhegArAmAMnA keTalAka kevaLa sa jogane vaza thaine gunhA kare che. temAM vahema, kheATI, samajaNu, ajJAnatA, mujhavaNa, izkerATa vagere kAraNo mukhyatve hAya che. tevAone sajA thayA pachI pathA paNa thatA hAya che. ane jo teo jelanA amAnuSI va
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazuddha jaina kAraNe rIDhA gunhegAra banI na jAya, te karI' e mAge' 'caDe paNa nahi. tevAone jo gunhegAra mAnasavALA bhayaMkara kadI sAthe. rAkhavAmAM na Ave teA, te karIne sArA zaherI khanI zake che. keTalAka kedIe gunhegAra mAnasanAM jAya che, gunhegArI temane vArasAmAM maLelI heya che, athavA temanu mAnasa vikRta DAya che. kuzaLa mAnasazAstrI temAMnA keTalAkane jarUra sudhArI zake. khIjA keTalAka AjanA bahu phelAelA anaitika vAtAvaraNanA bhaga khatI jAya che. pramANikatA rAkhyuM paise maLatA nathI, sau kALAM bajAre, cerI, luccAi vagere karIne ja paise meLave che, evA anubhava thavAthI AvA mANase| gunhA taraph vaLe che, jyAM sudhI zrI paramAnadabhAgye saurASTra TrasTa taraphathI the|DA samayamAM pragaTa thanAra mAsikanA ta`trIpadanI javAbadArI svIkArelI hAine tA. 15-4-49 nA rAja maLelI zrI muMbai jaina yuvaka sadhanI kArya vAhaka samiti samakSa, 'pramudhdha jaina'nA sa cAlananI javAbadArIne prazna upasthita thayA hatA ane te sabaMdhamAM keTalIka carcA karyAM bAda nIce mujaba TharAva karavAmAM AvyA hatAH saMdhanI kAryavAhaka samitine TharAva 'prabuddha jaina'nuM bhAvI saMcAlana zrI. paramAnabhAi peAtAnA jIvanadhyeyane vadhAre anukuLa evI pravRttimAM havethI joDAya che eTale prabuddha jainanA saMcAlana bhAramAMthI teo mukata thavA mhe che. varSAM sudhI zrI paramAnaMdabhAIe gauravapUva ka 'prabuddhajana'nu' saMcAlana karyu che ane jaina ane jainetara samAjamAM pratiSThA meLavI che. vizeSa vyApaka kSetramAM jatA temane bAMdhI rAkhavA yogya nathI eTale sakheda A sabhA temane 'prabuddha jaina'nA saMcAlana bhAramAMthI mukata kare che, paNa 'prabuddhajana'te temanI dAravaNI ane mAga daza na maLatAM ja raheze. 'prabuddhajaina' dvArA jaina jainetara samAjanI satyaniSThApUrvaka temaNe apUrva* * sevA karI che. tenI A sabhA mAnasahita nep le che ane zrI paramAnadabhAine temanI navI pravRttimAM saphaLatA icche che. prabuddha jaina'nuM saMcAlana have pachIthI zrI jaTubhAI mahetAne suprata karavAmAM Ave che ane tee saMdhanA dhyeya ane praNAlikAne lakSamAM rAkhI tenu saMcAlana karaze." maMtrIe, sukhai jaina yuvaka sadha zrI paramAnaMdabhAinuM nivedana . sa. 1938 mAM zrI muMbai jaina yuvaka sadhanA baMdhAraNanI navaracanA tha je sadha mAtra skvetAMbara mUrti pUjaka vibhAganA sabhya puratA maryAdita hateA. tenuM kSetra samasta jaina samAja sudhI vistRta karavAmAM AvyuM. saMghe rASTra, samAja, dhama' ane sa'pradAya paratve ekkasa vicAranIti nirNIta karI ane e svIkAre te ja bhAi yA bahena sadhamAM joDAi zake evo prabaMdha svIkAravAmAM AvyA, sadhamAM bahune e paNa sakriya bhAga levA mAMDaye|. sa`dha tarI sArvajanika vAMcanAlaya tathA pustakAlaya zarU karavAmAM AvyuM. tyAra bAda saMdhanI kAryavAhaka samitie sadhanu' eka mAsika mukhapatra zarU karavAne niNa ya karyAM, sadhanA maMtrI zrI. rmANulAla mAkamacaMda zAhe zarU karavA dhArela mukhapatranA taMtrInI javAbadArI svIkArI, ane te mukhapatranA saMcAlananI javAbadArI mArA mAthA upara AvI ane 1939 nA me mAsanI pahelI tArIkhe dhrabuddha jainanA pahelA aka pragaTa thaye. te ghaTanAne Aje daza varSa thavA AvyAM che. e daza varSa sudhI mArA murabbI mitra zrI maNibhAinA sAthI ane madada nIza tarIke prabhu jana me... sabhALyu che. e daza varSa daramiyAna kai kai banAva banI gayA che. e ja gALA daramiyAna khIju vizvayuddha zarU thayuM ane purU' thayuM. e ja mudata daramiyAna 1942 nI tA. 1-5-49 Aje samAjamAM cArebAju phelAelI anIti dUra nahi thAya tyAM sudhI AvA gunhA banavAnA. AvA kedIone jo jelamAM sArUM zikSaNu ApatramAM Ave, te teo sArA mArga jarUra vaLI zake. kevaLa kAyadA-kAnUnathI jelasudhAraNA thai javAnI nathI. pahelAM tA AjanA kaDaka svabhAvanA sattAzokhI jelarI, tevA ja emane sTapha ane gunhegAra vargomAMthI ja utarI AvelA cekIdAra sIpAione badalavAnI athavA sudhAravAnI jarUra che." mAphyusane mANasa sunnArI zakaze; kevaLa kAyadAo ja nadghi, eTale jekA paNa zikSakanI peThe bhaNelA, saMskArI, nItimAna ane 'cAvamAMthI utarI AvelA joie. eTale jelasudhAraNA mATe kAyadAe uparAMta A jAtanA krantikArI pheraphAronI paNa pUratI AvazyakatA rahe che ja jaTubhAi mahetA 'kareMge yA mare'ge'nuM svAtaMtrya yudhdha AvyuM ane gayu. ane tenI pAchaLa rASTrane paradezI rAjyasattAthI mukita maLI ane dezamAM ravAdhIna prajAtaMtranI sthApanA thai. e ja arasAmAM dezanA bhAgalA thayA, kAmI dAvAnaLe ApaNA dezane veravikhera karI nAMkhyA, ane vizvavaMdya mahAtmA gAMdhIjIne ApaNe sadAne mATe gumaLyA. Aje jyAre mArA zire rahelI 'prabudhdha jaina'nA cAlu sa'cAlananI javAbadArIthI huM mukita mAgu chu" tyAre A badhI ghaTanAe ane banAvA eka bhavya citrapaTa mAphka mArI najara sAme khaDA thAya che. ane rASTranA AdikALathI Aja sudhInA jIvanamAM ATalA badhA mahattva ane nAsika bhavyatAthI bharelA bIjo evA dazakA kadAca zaidhye na jaDe ema lAge che. AvA apUrva varSaHzakA daramiyAna jenI meM akhaMDa niSThApUrNAMka upAsanA karI che, te 'prabuddha jaina'nA saMcAlananI javAbadArIthI mukata thatAM citta uDI glAni anubhave che. paNa je anukuLa ghaTanA ane vizALa kAya'kSetranu huM kai kALathI svapna sevatA hatA te adhayuM" svAbhAvika rIte sAme AvIne ubhuM rahetAM 'prabhudhdha jaita'nI javAbadArIthI chuTA thavA sivAya mArA mATe bIjo koi vikalpa skrutA nathI ema lAgavAthI mAre A pagalu' bharavu' paDayuM' che. 'prabudhdha jaina'te ananyamamatvathI me sIcyu che, ucheTuM che, ane tenu' dhaDatara 'kayu` che, prabudhdha jaina'nA Aja sudhInA saMca lanathI jaina samAjanI ke vizALa samAjanI thI ane keTalI sevA thaI zakI che tene nirNaya ApavAnA adhikAra mArA nathI, paNa 'prabhudhdha jaine' mArA mATe teA eka zikSakanI ja garaja sArI che. te mArA mATe amuka aMzamAM AtmasAkSAtkAranuM nimitta banela che. tenI uSAsana dvArA zanaiH zanaiH pedA thayelA avizvAsane lIdhe ja saurASTra TrasTa taraphathI thoDA samayamAM pragaTa karavA dhArela eka navI bhaktanA mAsikanI javAbadArI levAnI huM hIMmata dharI zakayo chuM. 'prabhu' jaina'nA pratyeka aMkanA prakAzanane me` mArA jIvananA eka magaLakha samAna lekhyuM che. mArA cAlu jIvananI Adhi, vyAdhi ke upAdhi, kSudra jainanA sa pAdana dvArA maLatA nirdoSa AnaMdanA kAraNe huMmezA haLavI banI che. UMDI nirAzAnA prasaMgeAe paNa prabudhdha jaina dvarA me'prANadAyI uSmA ane cetanA RnubhavI che. AvA 'pramuddha jaina'nA Aja sudhInA nirmANu pAchaLa ce sa prakArane Adaza, bhAvanA, ane vicArasaraNI rahelI che. 'prabuddhajane' jaina samAjane paNa "prasaMge prasaMge samagra rASTranA parama kalyANune lakSamAM rAkhIne spaSTa ane saceSTa mArgadarzana karAvyuM che ane dharmAMdha 'vivekanI samyagadraSTi ApavA yathAzakita prayatna karyo che. vANIsayamane jarA paNu kSati na paheAMce te viSe zakaya teTalI sabhALa rAkhavAmAM AvI che. AvuM jenuM dhaDatara che,
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ viziSTa ane sapAdakIya sAMdha - ane AvI jenI para parA che tenAM saMcAlava nI javAbadArI mArI - Ama zrI. paramAna ja - mitra zrI jaTubhAi mahetAne sarva taraphathI soMpavAmAM AvI che. bhAno sahakAra temanA ta ane saMdha pratyenI niSThAne vaza thaIne temaNe te javAbadArI bahu nivRtti chatAM paNa mane maLI - saMkocapUrvaka svIkArI che. teo prabuddha emanuM saMcAlana purI karaze tamayatAthI ane prabuddha jananuM vayakitatva purI raheze ema mAnu ke ane tethI prabhuddha jamAnA A jAgRtiparA jALavaze evI che. AzA rAkhuM chuM, "prabuddha jemanA karI saMcAlanamAM je je mitro Aja sudhI mane madada, sAthe ane, saha dhAraNane jALavI rAkhavAmAM AkAra ApI rahyA che teo teTalI ja madada sAtha ane sahakAra tu sALa thayA ema che. te loko temane o patA rahe evI mArI vyakitagata AgrahabharI vinaMtI che che. te pAdare Ave ane jAya prabuddha to sadA phAlatuM ane pulaMtuM. rA rahe, jana temaja janetara samAjanI sacI sevA karatuM rahe ane mane mujhavaNa eka bAbato vika satyanI upasatAthI kadi paNa vicalita na thAya evI mArA anta- - tatI rahe che ane te che - ' paramAnaMda, mAruM aMgata vicAronI parI 1 tamArA vicAro para samAna prabuda jana nA saMpAdanakAyathI zrI. paramAnaMdabhAI nivRtta thatAM, javAdanI lAMbA vakhata aba ja yuvaka sAthe prabuddha jaina" nA saMpAdananI je javAbadArI zrI. paramAnaMda ke. kApaDiA, sara che ane samAjavAdI ne soMpI che, teno svIkAra karatAM huM AnaMda ane lebhatI mizrita ' ' , " - pakSa sAthe mArA dIpa kALasaro lAgaNI anubhavI rahyo chuM.. ghaniSTa saMbaMdha paNa che. jyAre prabuddha jaina" jenuM mukhapatra che, e muMbaI - jaina yuvaka saMdhanI nIti koMgresane anusaravAnI che. jo ke koMgresanI ni prabuddha jenI eka viziSTa prakAranuM patra che. temAM pragaTa thatA ane samAjavAdI pakSane huM eka bIjAnAM harIpha nahi paNa pUraka - lekhonI bAbatamAM enuM dhe raNa ThIka aMze UMcuM rahyuM che. enA pakSo gaNuM chuM. tethI "prabuddha jaina'nI cAMlu nItine AMca na Ave ki lekhaka vAta e ane navuM vagere vicAra ane ciMtana praratA rahyAM che. - evI rIte tenuM saMcAlana karavAno prayAsa mAre karavAnuM che, ane te vikAsa kare che. enI bhASA hamezAM saceTa ane saMyamI rahI che. zrI. paramAnA bhAI. jevA dhIragaMbhIra vicArake ene UcherIne Aja tema huM karIza. Ama chatAM rAjakIya praznonI samocanomAM " kaI veLA udabhavAdanI chApa ke samAjavAdanI asara saMdhanA sabhyo - sudhI paLa poSI moTuM karyuM che. have enI e mahattAne , * ke anya vAcakone jaNAya che. teo tene udAratApUrvaka nibhAvI che jALavI rAkhavI e mArA mATe muzkela che , nahi bane, leze, evI huM temane vinati karUM chuM. : e vicAre mane saheja kSebha thAya che. paraMtu AvA ucca kakSAnA rAta chejo ke sAmayikanuM saMpAdanakAya mane seMpavAmAM Ave che, e mane kAryA , mArI-dhaMdhAkIya upa2AMtanI vividha jAhera pravRttionA be karavAI eka moTI taka maLe che, e rIte A kSemanuM huM samA. chatAM je A navI javAbadArI meM svIkArI che, emAM gujarAtane [, SdhonI zodhuM chuMalabata ene e ja kakSAe nibhAvavA mATe mAre lekhakava" mane sahAyabhUta thAya, to mAre jo jarUra haLave banI dIka dhaNI mahenata karavI paDaze; paraMtu e mahenate mArA mATe abhyAsanuM ane tethI prabuddha jaina" mATe lekhakamitrenAM sahakAranI apekSA hatI paNa eka kSetra UbhuM karaze ane e rIte mane lAbhadAyaka paNa rAkhuM chuM. jaTubhAI mahetA A sarva dharma pariSada karI eka muzkelI mane e lAge che ke huM sAro anuvAdaka nathI; . mi ane tethI parabhASAnA lekho Adi sAhityane egya bhASAmAM anu - hiMdI tatvajJAna pracAra samiti jenuM mukhya kAryAla ane .. dAvAda che tenA azreya nAce, muMbaI khAte marInaDrAIva bAjIrA che. tema vAdadhArA je lAbha zrI. paramAnaMdabhAI, prabuddha jaina' nA vAcakone ubhA karavAmAM Avela vizALa maMDapamAM tA 23-44 zanivArathI ja che. ApI zakatA hatA, te kadAca huM nahi ApI zakuM. huM sAdhAraNa - tA. 27-4-49 sudhI sarva dhaMmara pariSadanuM bIjuM adhivezana para rIte vicAraparapaka lekhe ja lakhuM chuM. Ama chatAM eTalA puratA bharavAmAM AvyuM hatuM. e adhivezananI svAgata samitinA pramukha sahakAra to huM zrI. paramAnaMdabhAine meLavI zakIza, evI mane zrI kanaiyAlAla mANekalAla munazI hatA. e pariSadanuM uddaghATana ninA Aza che, ane tethI enI UNapa prabuddha jaina'nA vAcakone -- jaNAze nahi. kAna : madhyavatI sarakAranA eka saMcAlaka mAnyavara sara'ryAmAprasAda mukaraNa - . chae karyuM hatuM. A pariSadanI pAMca divasanI pAMca beThakamAM darekA rila jevI che. medhANI, prabuddha jaina', mATe samAjanA nIcalA beThaka mATe bhinna bhinna pramukhe nImavAmAM AvyA hatA. pahelA kathAnA mAnavIonI satyaghaTanAone vArtAnA svarUpamAM ApatA hatA, ne divase suprasidhdha tatvavettA sara sarvapallI rAdhAkRSya pariSadanuM che karI che. emanA avasAnathI badha paDelI TUMkI vArtA lakhavAne mane pramukhasthAna zobhAvyuM hatuM. bAkInA divase e anukrame bAbu kSiti rahI ThI, mahAvarA-hAine banata sudhI dara mahIne ekAda vAMrtA ApI mehana sena, zrI kuMdanamala phIdIA, zrI kedAranAthajI ane zrI vika che ke e khoTa pUrI karavA prayAsa karIza. - - - - : , devendranAtha sena pramukhasthAne barAjyA hatA. svAgatasamitinA che. prabuddhA jena nuM kSetra-dhaNuM vizALa che. enI sAthe jana' pramukha zrI. munazInuM 'yuTayAna aMgrejI bhASAmAM lakhAyeluM hatuM ke te zabda joDAyelA hovA chatAM, emAM mukhyatve sAmAjika ane rAjakIya A bhASaNa sundara, sArI ane saMkSepamAM jarUrI mudA raju karatA jo dara viSaye carcAya che. AvuM vizALa kSetra temane vadhu anukULa thaI heine tene saLage anuvAda A te dhanA anusaMdhAnamAM ApI para pIthI sAMbhave che. mAruM kAryakSetra sAmAnya rIte rAjakIya svarUpanuM vAmAM Avela che. sara rAdhAkRSNana to a grejImAM ja bese che. jo joDAIne dhArmika kSetranA sa paka'mAM huM rahI zakatuM nathI. ane tethI teo ekadhArA pravAhe che mInITe khelA hatA temane sAMbhaLavA dhAma prazno viSe bahu lakhatA nathI. eTale mA, paramAnadamAI e jIvananA hAvI hatI. nANAgonA dhodha jethI vahetA temanI vANI kSetra puratA mane sahAyabhUta thaze evI paNa me temanI pAsethI hatI. Aje dareka dhaba' sAme be AkSepa karavAmAM Ave che. (1)dhame kima AzA rAkhI che. ja ka vijJAnanA virodhI che, dharmazAstramAM evI keTalIye vAto bharI chejo
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddha jaina AjanA vijJAne khATI pADI che. dhamane AdhAra zraddhA che; vijJA nanA pAyA satya che. (2) dha', vyakitagata mekSanA ja vicAra prere che ane samAjanA hitAhita viSe. upekSabuddhi pekhe che. A rIte dhama samAjavirodhI sa'sthA che. sara rAdhAkRSNanA kahevA mujaba jo AjanA dharmoMe jIvavu ane TakavuM hoya te e dharmoe potapeAtAnA svarUpamAM evu parivata na karavu joie ke A ane AkSepe karavAnuM leza paNu kAraNa na rahe. sara rAdhAkRSNanA bhaSaNanA sAra AvatA aMkamAM ApavAmAM Avaze. pariSadanA adhivezananA anya pramukhAnAM vyAkhyAne hiMdImAM hatA ane eTalAM ja mananIya hatAM. A pariSadamAM dharmanA kSetramAM agrasthAna dharAvatI khIMcha aneka vyakitaoe hAjarI ApI hatI ane bhAga lIdheA hateA. AmAMnA moTA bhAge hi~'du hatA. pariSadanA pAMca divasanA adhivezana daramiyAna aneka vyAkhyAtAoe potapotAnA vicAro raju karyAM hatA. vyAkhyAttAo mATe kAi cokakasa viSaye nakkI karavAmAM AvyA nahAtA, pariNAme vyAkhyAtAone phAve tevu uDDayana karavAnI chuTa hatI. tA. 1-5-4 munazI zA mATe agrejImAM khele ? kAryakrama zA mATe aMgrejImAM chapAya ? A praznone ApaNI pAse kAi uttara nathI. bhinna bhinna dharmonA vyakitagata svarUpanI lekane jAjI thAya ane leAkAmAM potAthI anya dhamaviSe samabhAvanI budhdhi pedA thAya e A pariSadanA hetu hata, dareka vyAkhyAtAe A banne bAbate dhyAnamAM rAkhIne pAtapotAnuM vakatavya yathApramANa raju karavu joitu hatu. paNa kamanasIbe dhaNA vakatAe A hakIkata ane hetu bhulI jatA hatA ane A sa dhana pariSada jANe ke kevaLa hiMdu pariSada ja hAya e rIte ja. evA jhanuna ane junAMNI mAnasapurvaka potAnA vicAra raju karatA hatA te jANe ke peAtAnA sAMpradAyika mantavya raju karavA mATe ja khelavA ubhA thayA che evuM vaLaNu dAkhavatA hatA. pariNAme dhaNA vakatavyanu' svarUpa prAgatika ane vizALatA tarapha laI javAne badale kevaLa pratyAdhAtI ane sAMpradAyika sakINa tAthI bharelu' dekhAi AvatuM hatuM. A rIte-Aje jyAre ApaNe navA samAjanI racanA karI rahyA chIe ane samAjajIvanana sava kSetranuM saMzAdhana karI rahyA chIe tyAre AvI pariSade ane A AkAramAM maLe, vakatAe ane vyAkhyAnaviSayanI cAsa dhAraNasara pasaMdagI karavAmAM na Ave te AvI pariSada ApaNune AgekUcakadamamAM lAbhakArI nIvaDe ke kema e prazna vicAravA jeva ane che. eTaluM kharU' ke eka vakhata evA hatA ke dareka dharmanA AcAryo ane AgevAne pAtaputAnA kuMDaLAmAM ja karatA, anya dhama'nA AgevAne ke AcAya sAthe kaze saMparka rAkhatAM nahAtA eTalu' ja nahi paNa temanI pratye spardhA ane vidveSabuddhithI jotA hatA. te paristhiti sAthe sarakhAvatAM Aje A rIte sadhama'nA AcAryAM ane AgevAnA eka ja byAsapITha upara ekaThA thAya, haLe maLe, vicArAnI theADI dhaNI Apale kare, ane ekamekane zAnti ane sahiSNutApUrvaka sAMbhaLe e jarUra AvakAradAyaka che. paNa sAthe sAthe e paNa dhyAnamAM rAkhavuM jarUrI che ke AvA sthaLe je koi Ave che ane agrabhAga le che te peAtAnuM gANuM gAvA AvatA nathI, pazu anya sa'nI sAthe sAcA dilanA samanvaya sAdhavA Ave che.. khI hiMdu AgevAnoe e khAsa dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che ke A meLe hiMdu dharmanA pracAra mATe yejavAmAM nathI AvatA. tethI peAtAnI atyadhika bahumatI ane prabhutvanI vAstavikatA kAine leza mAtra khuMce nahi evI namratA, zrutA ane sapramANatA teNe dAkhavavI joie. kajenA pariNAme anya sapradAya ke dhama nA lekane ApaNI sava dhama samabhAvanI sAcI niSThAnI pratIti thAya, ane A kAyamAM teo paNa purA sAtha ane sahakAra ApavA sadA prerAtA rahe. A saMsthAnI kAya vAhImAM aMgrejI bhASAne vadhAre paData upayAga bahu khuce tevA hatA. je anya bhASAmAM na khAlI zake tenA mATe te aMgrejI sivAya khIjo kahyuM vikalpa nathI, paNa pariSada sAthe ThuMmezAM saMgItane kAyakrama rAtrInA samaye joDAyalA ja rahetAM hatA ane temAM te sau koi rasapUrNAMka bhAga letA hatA. zAntilAla zAha, mAstara vasanta, devendravijaya Adi gAyakAne zrotAmaDaLI mugdhabhAve sAMbhaLatI hatI, dharamadAsakAkAnI karatALe paNa lokone khuba vineda karAyeA hatA. A pariSada anya pariSadA karatAM aneka rIte vilakSaNlR hatI. sAdhAraNa rIte sthAnika AgevAnAnA dilamAM amuka pariSada bharavAnA maLavAna vicAra pedA thAya che ane temAMthI eka yA khIjI pari16 janma pAme che. A pariSada amadAvAdanI samitinI preraNA ane tenA mukhya kAya kartA zrI. zAntilAla DI, mahetA ane DA. hariprasAdanA prayAsamAMthI ubhI thai; mubai khAte yatizrI hemayajI, yatizrI rAjacaMdrajI, paDita vijrava'kara, zrI kAntilAla izvaralAla, vagere sajjanezme sAthe puravyeA. munazI svA gatapramukha banyA ane pariSada bharavAmAM AvI. A pariSadamAM muMbainI janatAne joie teTale sAtha nahetA dekhAtAM ane pariSadamAM hAjarI pramANamAM bahu ochI hatI tenuM kAraNa A hatu. dareka pariSadanA eka pramukha hoya che. A pariSadanA pAMca pramukha hatA. dareka pariSadamAM eka yA khIjI rIte paNu cuTAyelA pratinivie Ave che ane sacejita AkAramAM kAma kare che. A pariSadamAM bhAga lenArA vyAkhyAtAo niyaMtrita mahemAna hatA. anya pariSadane viSayavicariNI samiti hoya che je TharAvA dhaDe che ane mukhya adhivezana te TharAve pasAra kare che. A pariSadamAM AvI koi viSayaviyarI samiti nInavAmAM AvI naheAtI. pariSadanA khIje divase keTalAeka agene eka sthaLe ekaThA thayA hatA ane keTalIka carcA pariNAme eka sasamata jAherA ghaDavAmAM AvI hatI je te ja divase aMgrejI tathA hiMdImAM mukhya adhivezanamAM vAMcI sabhaLAvavAmAM AvI hatI. AvI aneka vilakSaNutAthI bharelI pariSada AvI ane gai ane sava' dhama' samabhAvanu eka mIThuM dela vahetuM mUkI gai. pariSadanI je kAMi sAkatA gaNavI heAya te A ate ATalI ja lekhI zakAya. pAnaMda svAgatapramukha munazInu' pravacana A pariSada bahu cagya vakhate bharavAmAM AvI che. dhanA "nAme ubhI karavAmAM AvelI kaTAkaTIbharI paristhitimAMthI hiMda hajI hamaNAM ja pAra utaryu che. madhyayugamAM banatu hatu tema keTalAka samayathI dhArmika bhAvanA ane lAgaNIonA rAjakAraNI hetusara lAbha uThAvAtA ApaNe joyela che, ApaNe hu bhayAnaka kALamAMthI pasAra thayA chIe. aMdhakAra yugamAM pazu jenI kalpanA thai zakatI nathI evA pAzavI hatyAkAMDA ApaNe nihALyA che. temaja mAnavajAtanA itihAsamAM kadi nahiM noMdhAela ane niSThuratAmAM zikArI pazuone paNa TapI jAya tevA atyAcAra ane ApadAe ApaNe anubhavela che. je dhane jIvatA rAkhave hAya te ApaNe dhamane sattAvAdI rAjakAraNathI alaga rAkhavA joie. A medhapATha ApaNe bahu kaDavA anubhavathI zikhyA chIe. ane jo A pariSada A muddA upara purate bhAra mUkI zake te A pariSadanuM astitva sAthe thayu lekhAze. mane kahevAnI rajA Apazo ke bhinna bhinna dharmanI mAnya tAe ca'vA mATe ke te sabaMdhamAM niNaeNya karavA mATe jarUrI vyAsapIThe purI pADavAnA hetuthI A pariSada bharavAmAM AvI jema jaNAvavAmAM Avyu che te mujaLa dhamanA pAyAnA tAnI purI samajaNapUrvaka ApA dezane nathI. mULa
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1-5-49 che, kaMika karo ane prajAno puraskAra karavo e A viSano hetu che. vicita thavAne lIdhe duHkha ane vadhAre duHkha laDAIo ane vadhAre AzA rAkhuM chuM ke AjanI duniyA ke je mAnavI jIvana viSenA to bhayAnaka laDAIe. e ja bhAvIdaza na ApaNI sAme AvIne ubhuM jaDavAdI nirUpaNanI asara nIce vinAza tarapha dhasI rahI chete rahe che. to A che duniyA mATe ati agatyanI evI be bAbatane A pariSada yojI bhinna bhinna dharmonA zAstrane huM kaI khAtA nathI, athavA hArdika anumodana Apo. to je dhamamAM huM mAnuM chuM te dharmanAM paNuM huM puro jANakArI ki. 1. Aje jyAre ApaNe naitika ane bhautika avanati tarapha nathI. paNa huM aTiluM jANuM chuM ke mArI mAM. A pratItinI uMDI ! de dhasaDAI rahyA chIe ane mAnavajIvanane bAvarI rahela saramukha- beThelI che je dhamane vinAzamAMthI ugAravuM hoya to tene kriyAkAMDamAM .tyArI sattAnA niyaMtraNa nIce jyAre naitika mUlya ekadama osarI ane atIndriya-Adhidaivika-bhAbatethI mukata kara joIe rahyAM che tyAre mAnavajAtane bacavAnuM koI sAdhana hoya te te ane khAtmasAkSAtkAra mATe teNe eka prANavAna zakita samAne - dharma ja che. te ja ve. mAnavInA paramAtmA sAthenA saMbaMdha banavuM joIe. jyAM sudhI bhAro' paraleka kema sudhare evI ka upara pura bhAra mUkIne mAnavInA vyaktitvanI pratibhAne rakSI ke ravAthI vicArasaraNI sAthe dharmanuM tAdAo che raheluM ja che. je netika vayavasthAnA abhAve mANasa hevAna banyA che, baTuke jayAM sudhI brahmabhojana, nadIstAna ane arthavinAne kriyA 'vijJAne baMkSelI sAmudAyika hatyA karavAnI tAkAtane lIdhe hevAna karatAM vaga'nAM athavA te AvatA bhavanAM sukha meLavavAno paravAne Ape - paNa vadhAre kaniSTha, vadhAre bhayaMkara banyA che te naitika vayavasthAnI che evI mAnyatAo ca 9SA kare che tyAM sudhI Ama banavuM zake ki dhama vaDe ja pune pratiSThA thaI zake tema che. te nathI. gAMdhIjIe kahyuM hatuM ke " huM koI Adhidaivika zaki 2. dhamAsa sthApake ke temanA anuyAyI enI aMdara nAta, dharAvatA nathI ane evI koI zaktionI mane apekSA nathI ke ne ke mAnyatAonA kAraNe game teTalo taphAvata heya ema chatAM , ane AjanI duniomAM teo sauthI vadhAre izvaraparAyaNI che ApaNe badhA dharmonu kAda eka che. kAraNa ke te hArda" te mAnacita mahApurUSa hatA. A sarva medAe ane baMdhano vaTAvIne pUNatA ke jenuM bIjuM nAma huM samajuM chuM e mujaba dhama eka e mAga che ke je A SO izvara che te prApta karavA sudhInA mAnavInA dIlamAM evA manorathamAM vaDe jema jema ahiM ane hamaNAM kSaNe kSaNe A duniyAmAM je yudadhe raheluM che. A ja satyane saMta egasTaIne, "jyAM sudhI .. karavA paDe che te sarva yudhdhomAM je jema mAnavI te dhamane anusare che kiI tArA mAM virAma prApta na thAya tyAM sudhI amAruM dila che tema tema tene AtmasvarU 5,ii prApti thatI jAya che, petAnI becena rahevAnuM che. A sundara zabdomAM vyakata karyuM che. jAtanI-pitAnA mULatatvanI tene jANe thatI jAya che. zrI ze ke che to ApaNe bahu kaparA kALamAMthI pasAra thaI rahyA chIe. jaMgalamAM nivRttivAsa svIkArIne AtmasAkSAtkAra sAdhavAnuM ke raDI , yaMtrapUjAe saMdIonA darzanane lupta karI nAMkhyuM che, eTalA deTase tapa ane vataniyamo vaDe svarga prApta karavAnuM aju tane, nahAvuM che kAza varSa daramiyAna jaDavRdane upAsya devatA gaNutI pAzcAtya vicAra kahyuM. teNe te tene jyAM yudhdhanA -za' kuMkAtA hoya ane badhI ja pharI saraNIe izvara mAM ene netika vyavasthAmAM rahelI mANasanI zraddhAne bAjue bANone varasAda varasate hoya te sarvanI vacce maMtmanA kerI nAza karyo che. vahema ane paraMparAnA baMdhanothI mukata banelo thavAnuM kahyuM hatuM. "tRSNAne jItIne yudhdha kara" e kAMI svarganI Adhunika baudhika vikAsa dhamanI sava bAjuethI dUra ane dUra apsarAo prApta karavA mATe kahevAmAM AvyuM nahatuM che te dharma karI che. gati karI rahela che. junavANI dhArmika mAnyatAo ke je koine te sarjanAtmaka jIvanavidyA zikhavavI joIe, paripUrNa tAtA saMtanI bhaka ja koi prakAranI Adhidaivika atIndriya tattAne svIkAratI hatI tenuM vadhatA jatA bhAna sAthe jene anubhava thAya che te paramAnada prApta karI mAnavasamAja uparanuM ravAmitva osaratuM jAya che. Adhidaivika karavAnI kaLA zikhavavI joIe. 1 1 vikAsa atindriya tatvanI mAnyatA upara racAyale purANe naitika prabaMdha jagatanA sarva dharmo A eka bAbatanI sAkSI pure che vizISya vizINuM thaI rahyo che. ApaNI zaherI ane audyogika saMku- ' mAnavajIvananuM niyamana karatI evI eka sanAtana naitika varayA hi. patie ekI dIdhI kayo rAkSasanI mAphaka jIvananA sarva pradeza upara ' che ane A vyavasthAnAM tamAM koI paNa yuganI pharatI tIna nI patone samAvI paMjo phelAvyuM che, ane AMdazaviheNu vyavasA- jarUriyAte ke truTionA kAraNe kaze paNa pharaka paDato nathI, samato sika penamAM janatAnuM badhuM pAna kendrita karyuM che. saMskRti. jaDavAda- yurope hajI satya samajavAnuM bAkI che. yura nA pradhAna banI che ane zaherI audyogIkaraNanA prazno tene jarita A5Nune eTaluM ja zikhavyuM che ke jamAne jamAne [ jA karI rahela che. dhamanI gatizIla ane racanAtmaka tAkAtanI sAmA- " jatI te mujaba tema ja pharatI jatI sAmAjika parikI ki Ajika pragati arthe gayA ane upayogItA' che e bAbatane sthiti mujaba nItinAM dhoraNe badalAya che. devo ete hI vira Apo inakAra karIe chIe. nItiniyama mAtra dareka yuga sAthe ja nahi paNa peDhI dara peDhI badalI ja rIte AvA inakAramAMthI pariNamatA zraddhAnA abhAve naitika lAtA jAya che, paNa A uparachale khyAla che. ApaNA pUrvajoe mitheno nAza karyo che. temAMthI saMvedanazUnyatA janma pAmI che, ane zodhI kADhayuM che ke sarvasparzI ane acala svarUpI dharma e je P je vaheNa mAMthI mAnavI kaMI kALathI preraNA ane baLa prApta kare te hato naitika vyavasthAne pAme che. A dharmanA anusaraNanA pariNAme zikSaka dina ta vaheNa sukAtuM cAlyuM che. ApaNA mAM vaijJAnika zakti ane mAnavI jIvana eka evI atima sAdhanAne-purUSArthanA-viSayanI tApI AvaDatane khuba vikAsa thayela che. pazu vartamAnakALamAM je bane che ke jene pUrNatA, AtmasAkSAtakAra, mekSa, ke vedha, ahaMta paNa E merI janatA vyApI Andolana umAM thAya che ane phAsIsTa AvA bhinna bhinna nAmathI oLakhavAmAM Ave che. saMkSepathI tenI Saa vA ke sAmyavadanA AkAramAM jene ApaNe paricaya karI rahyA ne vai muA thA e suvidita vAkayamAM A ja bhAva thakatA chiIe te bAlanA dhArmika dRSTinAM abhAve sAmane karavAmAM karavAmAM AvyuM che, pataMjali A ja dharmane vadhAre spaSTa zabdomAM ApaNe asamartha nivaDIe chIe. ApaNAmAMnA. je keTalAeka ? A varNave che. jyAre tuM' krodha, TheSa ane matsarathI mukata thaIza tyAre tane SEAniyAne Akramita karI rahela pAzcAtya vicAra AcAranA vegamAM premanI prApti thaze. jyAre teno mane, vANI ane kAmanI ekatA prApta dhasaDAi rahyA che, teo sattA ane viSayavilAsanI kadi tRpta na karIe tyAre suva mAM tane saphaLatA maLaze. jyAre tuM lobhathI mukata na thAya evI vasatAone tapta karavA pachaLa ghelA emAM che. pariName thaIza pAre tane dhanasa: paMkti prApta thaze. jyAre mAnasika tema ja viliyA ayakta karyuM ane asavA banyo che. dhAmi utAthI zArIrika zaktinA apaSanA upara kAbu meLavavAmAM Avaro tamAM e dIrtha ya rasa ane madazaviheNa thavA vyavasAya para khita e che ke nuM A satya kAma ane zaherI *. ja ane matsayA karI nA mi yuro. mAre palA khela
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazuddha jaina tyAre sarjaka zakita tane sidhdha thaze. jyAre parigrahabudhdhithI tu mukata thaIza tyAre, tane... AtmasAkSAtkAra thaze; A kAMi naitika sUtrA, kahevata ke kevaLa DahApaNunI vAta nathI. A te sava' dharmAMte lAgu paDatA naitika kAraNukAya nA siddhAntanI bhinna bhinna bAjue che. A siddhAnta gurUtvAkaSa NunA sidhdhAnta jeTalA ja anivAya - aparihAya --che. - izvaraprAptinI eSaNA e badhA dharmoMmAM bIju eka samAna tattva che. je kevaLa svasthitithI saMtuSTa che ane jene kAi vadhAre 'uMcA jIvana ke unnata kakSAnI kalpanA nathI tevA manuSyanA anu bhavane A viSaya nathI. pazu jeesA vikasatA satya, ziva ane sundaranA samanvayathI bharelA jIvananI AkAMkSA seve che, jemane sva'nI prApti karavI che temane zvara prAptinI satata jhaMkhanA antima dhyeya samIpa lai jAya che. mArAmAM ja tArU mana kendrastha karI mArAmAM je tArI icchA samAvI de! tema karatAM ja tArA mArAmAM sadA vAsa thaze. A viSe koi saMzaya che ja nahi." A ja bhagavAna zrIkRSNanA saMdeza che ane A saMdezA dareka dezanA payaga'kharAe, santAe ane sAdhujane e jagatane ApyA che. santa emasTAine kahyuM che tema ja "tArI mAlIkanA AnaMdamAM tuM lIna thai jA." paNa izvaraparAyaNu banavu eTale vyavahAravimukha banavu ema nathI. krI karIne zrIkRSNe arjunane upadeza ApyA che ke " manmanA bata, mArU smaraNu kara ane yudhdha kara.' paNa temaNe kardi saMsArathI bhAgI chuTavAnA upadeza ApyA nathI. mULa aMgrejI: zrI. ka. mA. munazI anuvAdaka : khAnada tA. 1-5 499 gava-khaMDana eka Tu'kI vArtA ] [ jaTubhAI mahetA vahelI savAre zaheranI prajA pathArI cheDe. te pahelAM temanA kAnamAM vatamAnapatranA pheriyAnA khula' avAje pravezI cUkayA hatAH 'madharAtathI zarU thaelI relve haDatAla ' ane sUrya' ugatAM pahelAM ravezamAM ubhA rahIne dAtaNa karatA nagarajane sariyAma mAga parathI pasAra thatAM relve kAmadArAnAM saradhaso nihALI rahyA. dhArmika ghaTaNA, athaDAmaNe ane yudhdhathI ApaNA dezane itihAsa avAranavAra kalakita thaye che ema chatAM paNa hiMda mukhyatve karIne eka izvaraparAyaNa deza che. A paraparA kAi paNa vakhata karatAM A vakhate vadhAre sajIva, vadhAre kriyamANa thavAnI jarUra che, ke jyAre ApaNe eka mahAna, sthAyI prajAsattAka rAjya -ta MtranuM nirmANa karavAnA purUSa sevI rahyA chIe, jANItA cInI tattvajJa tai suMgatA pavitra sidhdhAnta, kai paNa mAnavI anya mAnavInI dhamA~ khAtara kada'nA na kare, kAraNa ke svaga prAptinA aneka mArgo che. A sidhdhAnta jyAre prarUpAyA te vakhata jeTale ja Aje paNa . pavitra ane sAce che ane tenI upayegItA Aje sauthI vadhAre che, je mArAmAM satra jue che mane satra nihALe che." A kA uparalI ane anubhava viheNI vizALatAnA upadeza nathI. AnI pAchaLa . te eka evA kriyAzIla bhavya sa'vedananI preraNA rahelI che ke je save. na samastamAnavajAta eka suvyavasthita samaSTi hoya evI vizALatAnAM mAnavI manane anubhava karAve che. A gAMdhIjInI ahi'sA che, 'zu khrIstanA prema che,bhagavAna buddhanI karUNA che. peAtAnI jAtanu zvarane samarpaNu karIne ane tenu sAdhana banIne - izvaraparAyaNatA sidhdha karavAnA Adarza eka evI tAkAta Ape che, eka evI zakita pedA kare che-ke je jAti, rASTra ke bhUgALanA bhedabhAvathI para evA mANusa mANasane joDe che, je tene jIvananI kSudratA mAMthI uce lai jAya che, tenA vyakitatvane khIlave che, tene izvararUpa banAve che. A ja bhAvanA, Aja manekamanA eka evI bhUmikA che ke jyAM sarva dharmAM ekaThA thai zake che. A dhyeyanA nAma upara je kAya karavAnI. sava dhamermAMnI pratijJA che te kAyane pUratuM, pADavA mATe hu Apa save'ne AvakAra Apu chu . badhAM saradhase| Ajhada medAna'mAM ekaThA maLIne tenu' eka jaMgI saradhasa racAI gayuM. A saradhasanI saradArI yuvAna kAmadAranetA ane relve kAmadAra yuniyananA mahAmaMtrI birAdara ratAsiMga lIdhI hatI. zaheranA vepArIe temanI dukAne jai rahyA hatA tyAre A jaMgI saradhasa zaheranA mukhya rAjamArgo para pharI rahyuM hatuM. saradhasanA kAmadAronA hAthamAM lAla vAvaDhAe pharakI rahyA hatA. 'jagatanA majadUrA eka thAva', 'mUDIvAdanA nAza he' evAM satre meTa avAje [jI rahyAM hatAM. saradhasane mekhare 'huyeADe ane dAtaraDuM aMkita thaele lAla vAvaTA pakaDIne ratanasiMga makakama pagale cAlI rahyo hatA. enI AMkha camakatI hatI. vALelI bAMyamAMthI enA sudRDha bAhu enA khaLatuM pradarzana karAvatA hatA. khAkhI caDDI ane pANI ca'pala vacce enA paganI pIDIe tenI saradArIne zAbhAvatI hatI. vikharAelA vALa chatAM enAM jhulphAM enA caherAne era zeAbhA ApI rahyA hatA. enI rAtI- khanelI. AMkheAmAMthI jagatabharanA mUDIvAda sAmenA repa TapI rahyo hatA. ratanasiMga eka kuzaLa relve DrAivara hatA. nAnapaNumAM lAkaDIne gheADe karI zerImAM e gava sahita ghUmatA, kizAra vaye gADuM hAMkatA hatA; ane yuvAnI chuTatAM te teNe relveenjIna doDAvavAnuM zarU karI dIdhuM hatuM.. utArU TrenonAM enjInA hAMkavAnA ene bhAre zAkha hate. khAsa karIne jo gADI meDI hAya, teA jhaDapI vadhArIne vakhatane mekaapa karavAmAM ene bahu na AvatA. gADImAMnA se'kaDA utArUe enA para khuza thatA haze, ema mAnI e gava lete. ane enA gava asthAne paNa nahe te. gADInI jhaDapa parathI utArUo samajavAne TevAi gayA hatA ke enjInanu' sukAna ratanasiMganA hAthamAM chevuM joie. phAsTa DrAikara' tarIke loko ene oLakhatA thai gayA hatA. samudratIY patharAelA eka suMdara zaheramAM enu nivAsasthAna eka nIcA ane gadA vistAramAM AveluM hatuM. majurAne e latto hatA ane temAM eka bhAga relve majurA mATe alaga karavAmAM byA hatA, tyAM ratanasiMga, enI patnI rAdhAbAI ane pAMca vanA khALaka raNajIta sAthe rahetA hatA. lattAnI . gakI te - bismAra hAlata chatAM rAdhAbAi dhara ane AMgaNu sApha rAkhatI, ane che|DanA ceDA kuMDAM gADhavI bagIyAnA AnaMda meLavatI. AMga AnA eka ceArasa patthara para besIne nAnA raNajIta pADezanAM ThekarAM bhegAM karIne za'kha, chIpa ane pAMcIkAthI ramate. ratanasaMganuM nAnuM kuTuMba sukhI hatuM. sittera rUpIAnA pagAramAMthI garIbImAM ucharelu evu kuTuMba mejathI rahI zakatu ane medhavArI bhaththAnA maLatA cAlIza rUpIkhA vagaravapa rAyA paDI rahI mUDI ubhI karatA hatA. sAgarakAMThAnA ThaMDA vAtAvaraNathI e dhaNI vAra Trenane upADIne khAra kalAkamAM raNakAMThAnA eka 'kazana para lai jate. A sthaLanI AsapAsa eka nAnu gAma vaselu hatuM, tyAM rAdhAbAinu piyera hatu. Tue
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ na karo ' . ' E lagna pahelAM paNa te zoDIo laine A gAma sudhI Avate, hoya emAM AvA mavALa mANasa za doravaNI ApI zake ? ene ? - ane tyAM divasa gALA, bIjI gADI laIne te zaheranA nivAsa kare chuMdo karavA mAM AvyuM ane mArIne hodo ratanasiMgane se patha mAM sthAne evI jatA. A che . A kAmadone e mAnIte hatAM, kAmadArone enA caMda A nAnA gAmamAM ja rAdhAbAInAribhAI raNamalana tene vizvAsa hato. ane e bhAre mahenatuM cAlAka ane aDaMga teM che paricaya thayo. hoM. raNamala sTezana para pAyAnA sAMdhA pheravavAnuM pachI te eNe kAmadAra khelattAomAM pharavAnuM zarU karI hari kAma karatA hatA. ratanasiMganI yAtane ja e hatuM, ane tethI DayuTI^para hoya tyAre paNa sTezane sTezane majurI aAgevAnone kAra ratanasiMga jyAre tyAM potAnI DyUTI' pUrI karI, ejanane choDato, baoNlAvI sUcanAo ApatA, patrikAo ApatA ane saMgaThThananA sika tyAre raNamalane ghera jaI khATalA para besI, hAtha meTuM joI, hevAla mAgatAM, tayA janAo pazu samajAvato. che pachI ja gAmamAM ja rAdhAbAI sAthenA lagna pachI te tene ghaNIvAra e ghera Avato ja nahi. Avate tyAre. jhaTapaTI kAyamI utAro ja ahI rahetA , jamI laine cAlyo jato. rAdhAbAine raheja kaMTALo Avyo. raNamAM ka vi ratanasiMga pate dareka rIte sukhI hate. rAdhAbAI svabhAve chatane lADa karavAnI paNa ene purasada maLatI nahi. raNajItI zAnta ane kArI hatI. A zaheramAM rahevA chatAM karakasara upara ene khUba pyAra hatA. e mATe thaze tyAre mAre netA A karI jAgRtI, raNajata dharNo ane taMdurasta zarIrane hate. vaLI duzamano para jIta meLavaze evAM svapna e sevatA hatA, 5 te hasamukhe hovAthI pADezamAM aicaMe tenA para ' khUba pyAra tethI ja enuM nAma eNe raNajIta rAkhyuM hatuM. A karatAM. rAdhAbAIne tene ekane eka putra AMkhanI kIkI samAna . laMDatALa najIka AvI rahI hatI. rAdhAbAIe ene hatA ane ratanasiMga to ene lADa laDAvavAmAM bAkI rAkhatA nahi. kadAca tephAne thaze. goLIbAra paNa thAya. raNujItane A ratanasiMga cAre paDI bhaNyA hatA. vakhata pasAra karavA te. 4. a "mAM ahIM rAkha nathI. enI tabIyata paNa hamaNAM chApu ane pustaka paNuM vAMcato. lAgaNIpradhAna hovAthI te potAnA rahetI nathI. tame hA paDe, te huM mArA bhAIne tyAM jAuM vArI bIjA sAthIonAM duHkhI, jIvanane joI duHkhI thate ane temanAM ' ratanasiMge hA pADI. ghara sAme jovAnI ene purasada nivAravA zuM karavuM e hameza vicArate, paraMtu ene ukela . nahetI. e ciMtAmukata thavA IcchatA ja hatA, eTale eNe rAdhA enI buddhimAM AvatA nahiM; ' bAInI mAgaNI svIkAra karyo ane haDatALa zarU thatAM na pahelA EAraka , to eka divasa enA raheThANa para eka javAna vivAthI pAnI ane bALakane raNamalane tyAM mUkI Avyo. rAdhAbAine kahyuM AvI caDyo. sAthe eka vidyArthinI paNa hatI. temanAM hAthamAM raNajItanI raNajItanI saMbhALa rAkhaje ane davA barAbara karaje, huM hama ceDAM chApAM ane pustako hatAM. teo ratanasiMgane maLyA. enA nahi AvI zakuM. be divasa bAda haDatALa zarU tharo paNu lAMbI; AzAne ramADayeTa mUDIvAdI sarakAra majurenuM zeSazu kaI rIte karI nahi cAle. saMgaThThana evuM majabUta che ke sarakAra aThavADiyAmAM rahI che. e rAdhAbAine samajAvyuM ane ratanasiMgane vAMcavA mATe ratanasiMgane vAMcavA mATe hAMphI jaze. vijaya ApaNe ja che ? raNajItanA hAthamAM rikITanuM cheDI pustikAo ane chApAM ApatA gayA. pakITa mUkI, ene cUmI laine e cAlato thayo. : ratanasiMge te jema jema pustaka vAMcate gaye, tema tema tanuM manI potAnA nAnA kuTuMba parathI uThIne sAthI mArAnI ' , paMdara divasathI haDatALa cAlI rahI hatI: kAmadAra, aDagakI mArA ja avadazA para cATavA lAgyuM. mArA samAjane ja e kaTaba gaNavA hatA; netAonI dharapakaDa thaI rahI hatI. lAThImAra goLIbAra vigere kI thI lAgyA. maju rAnA du:khane ukela paNa ene jaDI gaye, ' cAlI rahyAM hatAM. rehaveyavahAra sadaMtara baMdha hato. leke muzakelImAM A che majurAno duHkhA ene sAmyavAdamAM ja. jemAM makAI gayA hatA. sarakAra pazu ciMtAtura hatI , ane Soda nahi koI reka nahi koI rAya, " nahi . za Saka ke nahi zeSata. sarakAranuM pracAraka ya cAlu ja hatuM. majurone sarakAre koI pa evA samAjanAM svapna ene AbaMvAlamAM eNe majuramAM karI. samajAvI rahI hatI. jo ke bhAre muzkelImAM mUkAI gayA che. bhUkhamarA sAlodamAM pracAranuM ane saMgaThananuM kAma zarU karI dIdhuM. thoDA zarU thayA che. haDatALa cAlu rAkhavI e dezadroha, che. . vakhatamAM to e kAmadAre me AgevAna: je banI gaye. . . thaDa kAmadAre pIgaLyA. emane emanI vaphAdArI lAbha ApavAnAM vacane apAyAM. vyavahAra cAlu karavA mATe ceDA chekAmadAra netAoe kahyuM ke relve kAmadAroe haDatALa para uta- kAmadAree hAma bhIDI. . . . che ke karavuM joIe, netAono A saMdeze ratanasiMgane pahoMcADavAmAM ratanasiMgane khabara maLI gayA hatA ke haDatALa toDavA mATe ratanasiMge netAone Adeza UThAvI lIdhe, paNa rAdhAbAIne ' sarakAra paiDA kALapaNa meLavI zakI che; paNa, e to ye sAmo hatALa nI vAta na gamI. teNe kahyuM ke "haDatALathI badhe yavaMhAra : - karavuM ja joIe. enA kAryakSetramAM jo Trena praveza karI zake tema to mAradhAdhara baro. anAjanI khe'thI le ke muzkelImAM mukAze. sarakA" . to ene kalaMka ja lAge ne! eNe nizcaya karyo ke jene zaheramAM rane samajAvavAno prayAsa karo, pazu haDatALa rahevA dyo." te ja nahi AvI zake. jorI mA paNa rAdhAbIna koNe mAnavAnuM hatuM? AvI nabaLI dalIla raNakAMThAnA ja'kazanathI Trena pravAsIone laIne nIkaLI cukI hatI, AkhI lAIna para lazkarI sanikenA paherA, lAgI gayA che ratanasiMganA nizcayane halAvI zakI nahi. eNe to jAmbara pracAra hatA. e Dakhe polIse goThavAI gayA hatA. ejInamAM aneka AdarI dIdhe. komadAralaro sabhAe bharAvA mAMDI: patrikAo vaheMgAnA para paNuM: saTezane paNa polIsa paherA nIce hato cavA lAgI ; se pAMkArA lAgyAM : haDatALa / haDatALaT | "majurI letAomAM paNu pAke baMdebasta hatuM. A pachI merAnAM mata levAyA. saue kahyu haDatALa haDatALa! - Trena nIkaLI cukI hatI bIkaNa mAnavIo e Trenane mAthe zika setAe samajIne ja badhuM karatA haze. sarakora te mUDIvAdI che. jokhama samajI emAM pravAsa karavA taiyAra nahotA, paNa keTalAka A haDatALa vinA namatuM nahi Ape che dhanalebhI vepArIo, parIkSA ApavA zaheramAM AvatA vidyAthIo nA ratanasiMgane have pANI pIvAnI ye purasada nahetI. kAmadAra ene sAravAra mATe AvatA bimAra mANase A gADImAM beThA hatA ke yuniyananA marI jarA DhIlo poco adamI hatA. hatALa calAvavI uparAMti emAM saMjogavazAta dhAbA ane raNajIta paNa hatAM.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha ? tA. 1-5 49 ' raNujItane gAmaDAnI havA mAkaka, na AvI. enI tabIyata mATe sarakAre vicAravuM paDayuM hatuM. eNe ja ' sarakArane namAvI. hatI. raNakoThe garamI sapta pAtI hatI. nALAnA " hatI. ene vijayane garva ane AnaMda kema na hoya ! prakhara tApamAM bALaka zekAI rahyo hato. rAdhAbAe ratanasiMgane Trena uthalI paDayAne traNa divasa thayA hatA. traNa divasamAM ja tAra karAvyuM, paNa e ghera jatA ja nahotuM eTale tAre ene : ' eNe vijayane pitAnA paga pAse namate je. hajajAra kAmadA'jA nahi.. evAmAM Trena cAlu thavAnI vAta rAdhAbAIe sAMbhaLI. rAmeM ene. AbhAra mAnya kAmadAra netAoe ene ' abhinaMdana A TrenamAM ja zaheramAM javAno - rAdhAbAIe nirNaya karyo. raNamale , na pAThathI.' ; ' . ghaNI nA pADI, paNuM rAdhAbAI ekanI beM thaI nahi. raNuchatane rAdhAbAIne vijayanA samAcAra ApavA e ghara tarapha AvavA vihelI take zaheramAM laI javeja joIe. tAva vadhatA jatA hatA, nIkaLe. paNa ene yAda AvyuM ke rAdhAbAMI te piyera gaI che. ane tApa vadhu ne vadhu ugra paDatA hatA. daDha nizcaya karI rAdhAbAI mArgamAM ene paDethI maLyuM. eNe khabara ApyA : "rAdhAbAI - raNajItane laIne TrenamAM beThI.' te traNa divasathI ghera AvI gayAM che ' . ' ' rananasiMga enI pharajamAM masta hato. enA athAga prayatna haDatALa chatAM e kema ghera AvI gayAM, ene vicAra eNe - haDatALa sakhta cAlatI hatI ane vijaya najIka AvI rahyo hato.' karyo nahi. enA magajamAM harSane unmAda hate. vijayanI ghelachA A daramiyAna Trena deDAvavAnA khabara jANI e vyAkuLa banI gaye. hatI. rAdhAbaine vijayane saMdezo kahevA ane raNajItane peTa bharIne ramADavA e utAvaLe pagale ghara tarapha cAlyA.. - dezadrohI kALagA ane mUDIvAdI sarakAra para ene cIDa caDI. eNe AMgaNumAM ja corasa patthara para rAdhAbAIne beThelI eNe makakama nirNaya karI lIdha: Trenane aTakAvavI ja joIe ! : joI harSane AvezamAM eNe bUma mArI: "dha ! ApaNo vijaya che. pahelI Trena ghasamasatI AvI rahI hatI. zahera najIka aAvI thaya!" enuM mAnasa aMdarathI pokArI rahyuM : "mAre vijaya thaye! mAre vijaya !" rahyuM hatuM. pravAsIonI paNa zradhdhA vaghatI jatI hatI. zaheramAM . rAdhAbAIe kaze uttara na ApavAthI ratanasiMga jarA khacajaIne tarata karavAnA kAmane krama teo vicArI rahyA hatA. rAdhA: bAI- raNajItane khoLAmAM suvADI ciMtatura nayane bArI bahAranA kAya. rAdhAbAI sAme eNe joyuM, te ene cahero phikake paDI e te. enAM kapaDAM melAM hatAM. enA vALa vikharAelI hatI. khetaramAM dRSTi pheMkI rahI hatI. a ri nimAM rAdhAbAine eNe kadI joI nahatI. | zahera dasa-bAra mAIla dUra hatuM. pravAsIo zahera praveza bIjI ja kSaNe ene ghara yAda AvyuM. raNajIta yAda AvyA.. | mATe Atura banI gayA hatA. chelle sTezana paNa pasAra thaI gayuM saMjogone khyAla AvyA. sabhya banatAM eNe pUchayuM : hatuM. niviMdane zaheramAM pahoMcavAnI AzA dRDha banI gaI. tuM te raNakAMThe gaI hatI ! ahIM kayAMthI ? raNajIta kyAM che ?' che. paraMtu Trene AgaLa cAlavA nirmAI nahotI. ene AgaLa javAba na ApatAM rAdhAbAI nAcI AMkha DhALI gaI. na AvavA devAne ratanasiMgane daDha nizcaya hate. nadIne pUla ratanasiMga jhaDapathI gharamAM gaye. raNujIne tyAM nahotA. gharanuM vAtA avitAM ja eka jambara dhaDAko thaye, "kacaDaDa bhUsa' karatuM ena varaNa gamagIna hatuM. | mATA avAja sAthe nadInI retImAM khUcI gayuM. bA pATA parathI e bahAra AvyuM. javAba na ApavA mATe rAdhAbAI upara " UtarI gayA. saMkhyAbaMdha pravAsIo ghavAyA. DAIvara ane be ene bhAre krodha vyApI gaye. eNe trADa mArIH "raNujIta kayAM che ?' mANase ejInanI AgamAM saLagI gayA ! * paDozI AvI ubhe hatuM. eNe kahyuM "Trena uthalI paDI, - rAdhAbAI bacI gaI hatI. hAthanI koNI ane AMgaLAM enI dhAka chokarAnA manamAM pisI gaI hatI ane tAva te hatA ja, - cholAyAM hatAM. mAthAmAM phuTa thaI hatI. raNajItane paNa mAthAmAM vAgyuM tApamAM ene laine page cAlIne rAdhA ghera AvI, eTale vadhu tAva hatuM. sAmAnane haDaselI, raNajItane laine DabAnI bArImAMthI e caDayA. ane kAle to e cAlyA gayA ! bahAra nIkaLI. - ratanasiMganuM mAthuM bhamI gayuM. e jamIna para besI gayo. zahera dUra nahatuM. paNa tApa sakhata paDatA hatA. sADIne vijayano unmAda zamI gaye. ene samajAyuM nahi, ke ene vijaya 19 11 maci para pATI maLyA. potAnA mAyA maLe ke parAjaya! eNe pAmara banI jamIna sAthe mAthuM paTakyuM. ' | ane koNa paranuM lehI lUchI nAkhI, raNuchatane khabhe nAkhI, e jAge tyAre rAdhAbAI enuM mAthuM kheLAMmAM rAkhI baDA zihera bhaNI cAlavA lAgI. : raNajItane tAva vadhatA jatA hatA. sAravAra vinA jaMgalamAM hatI. vAtAvaraNamAM ane enA mAnasamAM nirAzA ane nirbaLatA rekAI zakAya nahi. eNe zaheramAM pahoMcavuM ja joIe. tApane chAI rahyAM hatAM; uthalI paDelI Trena, kacaDAI gayelAM lehInIgaLatA pravAsIo ane rAdha bAIne khAlI peLe-enI AMkha sAme e gaNakAryA vinA, zaherane najIka lAvavA eNe bhAgamAM kA5 mAMDa. dazya khaDuM thayuM eNe AMkha mIMcI lIdhI ! A Trena uthalI paDayA pachI, tephAno paNa vadhatAM gayAM hatAM.. - samAcAra majura hiMsAne mAge' vaLI cUkyA hatA. jhaDapI vijaya mATe ratana. mubaI jaina yuvaka saMghanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI :si ga khUba kAma karI rahyo hato. rAta ke divasa vacce eNe kera zAhe sarvadharma pariSadane trIjA divasanI beThakamAM "dhama ane | gaNyo nahoto. sarakArane e parAjita karavA mathato hate. jIvana" e viSaya para mananIya vyAkhyAna ApyuM hatuM. 1 . ane chevaTe sarakAra parAjita thaI. eNe samAdhAna mATe yuvaka saMdhanI kArya samitinA sabhya zrImatI caMcaLabena kAmadAra netAo sAthe saMdezA calAvyA. kAmadAronI keTalIka mAga- TI. zAhe sthA. jaina zrAvikAzrama phaMDa mATe ekaThI karavA dhArelI NIo svIkArAI. kAmadArane liMta vijaya noMdhAyo. rakama pUrI karI che. "e vijayane garva ane AnaMda sauthI vadhu ratanasiMganA saMdhanI kArya samitinA sabhya zrI. cunIlAla kAmadAra muMbaI | mukha para dekhAtuM hatuM. eNe ja kAmadAronuM saMgaThThana karyuM hatuM. bhADuta saMdhanI kAryasamitinA sabhya tarIke cUMTAyA che. A - eNe ja haDatALane saphaLa doravaNI ApI hatI. eNe ja Trena saMdhanI kArya samitinA sabhya zrI. jaTubhAI mahetA muMbaI uthalAvavAmAM mukhya bhAga bhajavyuM hatuM. ene ja pratApe samAdhAna bhADuta saMdhanA sAmAnya maMtrI tarIke cUMTAyA che.' 1 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbai. A mudraNasthAna: sUryakAnta pri. presa, 51, kAlabAdevI-roDa, muMbaI. 2 che, :
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ varSa ka : 11 : zrI mubaI jaina yuvaka sadhanu' pAkSika mukhapatra prabudhdha jena taMtrI: maNilAla mAkamacaMda zAha muMbaI : 15 me 1949 ravivAra keATI vaMdana hai, gurUdevane ! Aje sa'skArasvAmI gurUdeva ravIndranAtha TAgeranI 89 mI janmajayantInA punita dine ATha varSa pahelAMnuM e mane ramya dRzya, jIvananI e subhAgI paLe, yAda AvI jAya che, jyAre bhAratanA saskAradhAma zAntiniketanamAM ceDA kala ke gALavA ane e mahinAM darzana karI pAvana thavA, kalakattAthI nIkaLIne huM zAntiniketana Aye| hatA, ane e maharSi'nAM caraNuthI pAvana thaelI bhUmi para be-traNa divasa sudhI karyAM hatA. kavivara TAgAranI kama'bhUmi zAntiniketananuM vAtAvaraNu kevaLa ramya nathI, pavitra paNa che. prakRtinA sAnidhyamAM AnaMdano anubhava te thaya, paraMtu ahIM te yAntinA parama zrAntine paNu anubhava thaye.. kevaLa sukuM gAmaDu nahi, kevaLa zaheranA dhamadhamatA bagIce nahiM, paNa phaLajhulathI zebhatu', sAdAithI ApatuM, madhura zAntithI manane haratu', sarasvatInA prabhAvathI dIpatu N e sthaLa | maneArama ane parama AhlAdaka jaNAyuM. ullAsapUrNa citte meM AvA zAntiniketanamAM praveza karyAM. sAMja namatI hatI, vRkSa para pakSIo madhura ravathI jANe kavivaranAM gIta gAtAM hatAM, kumArI medAnamAM khelanA hatA, kanyAo dvi'cakA khatI hatI. vRkSo ane latAe, prAcIna RSienA AzrameAnI yAda Ape tevI kuTIra ane latAmaDAnI "vacce thaIne mAga karatA sva. ravIndranAtha TAgAra hu atithigRhe pahoMcyA, sUrya Athamate hatA ane pazcimanA savAda sadhAyA. sanerI AkAzamAMthI tejanAM kiraNa vRkSarAjI vaccethI mA' karIne zAntiniketananI ramya bhUmi para AchA prakAza pAtharatAM hatAM.. vibhAzrutI janmajayantInA AjanA subhaga divase A. badhu' dRSTi sAme khaDu* thAya che. te vakhate pUrva ane pazcima vacce sumeLa sAdhatI mahaSi'nI e bhavya vidyApIThanI chAyAmAM mArA AtmA kRtakRyatA anubhavI rahyo hate. nAnagRhamAM snAna karI hu' bhejanazALAmAM gayeA. kha'gALI, paMjAbI, gujarAtI, mahArASTrI, aMgreja, amerikana, cInI, jApAnI vidyAthI o ane vidyArthinIe vacce me' bheAjana lIdhu. pachI atithigRhanA AMgaNAmAM eka Asana para virAma letAM, maLavA AvelA 'gujarAtI vidyArthIo sAthe thoDI vAtacIta karI. dUranA dezamAM vatananA mAnavI maLe ane baMdhubhAva jAge, ema aneka deza ane prAntanA vidyAthI o ane adhyApake vacce gujarAtI vidyArthI Ane hu temane gujarAtI adhu lAgyA. mArA atithisatkAra ... karavAmAM ane mArI sAthe dIdha' kALa sudhI vAtA karavAmAM temaNe AnaMda lIdhe, 28: na. mI 4266 vArSika lavAjama rUpiyA 4 vRkSanI ghaTA nIce, mATIthI lIMpIne raMga pUrelA Asana para caTAi pAtharI, prakRtinA kheLAmAM je madhura nidrA te rAtre meM mANI hatI, tenu' sukhada smaraNu Aje paNa bhUlAtuM nathI. vRkSanAM pAMdaDAM vaccethI DAkiyAM karatA caMdra, tenAM zItaLa ane zveta kiraNA mArAM badha pepacAM para ramADI rahyo haze, evI kalpanA sAthe me' nidrAne prAraMbha karelA, te vahelI savAre dhImeA madhura 'TArava mane jagADI gaye, tyAre ene ata AvyA. vahelA huM prAthanA mATe taiyAra thayA. prAthanAmAM sAmAnya rIte me' kadI khAsa rasa lIdhe nathI. prA'nAnuM khAsa mahattva me' AMkayu nathI. para Mtu kANu jANe kema, zAntiniketananI e savAre, uSA hajI khIlI nahAtI tyAre, prAthanAsthaLe pahoMcI gayA. te divase prAthanA sAMbhaLavA huM adhIra banyA haoNH. gurUdevanAM daza nanI utsukatA paNa hatI. vidyAthI e AvI gayA, ane sudara rIte goThavAi gayA. kanyAo AvI gai, ane niyata sthAne geThavAi gai. adhyApaka AvyA ane ThIka lAgyuM tyAM ubhA rahI gayA. haeNo dhIra gaMbhIra pagale gurU deva AvyA. eka dhImA jayanAda thayA, ane nIrava zAntimAM madhura taMtuvAdyo raNakI UThAM. prAthanA zarU tha. purUSa ane prakRtinA pahADI ane kAmaLa svaro vacce (0 prArthInA sAMbhaLI huM mugdha banyA. temAM gIta hatuM, saMgIta hatuM, sara hatA, tAla hatA, sAthe mAdhu hatu, ane sAtheAsAthe bhavyatA' pazu hatI. hiMdI sa'gItamAM ajaba DekSana hatuM. baMgALI sa'gItamAM lAlitya hatuM. zabdomAM bhAvanA hatI, atha' paNa hatA. trIseka miniTa huM maMtramugdha banIne prAthanA sAMbhaLI rahyo; temAM lIna thai gaye. pachI gurUdevane dhIme, gabhIra svara sabhaLAye. nIrava zAntimAM enA pratidveSa saMbhaLAyA. gurUdeve TuMka pravacana karyu, ane sau namaskAra karIne vikharAyA. huM vhelavA nIkaLyA. cAre bAju thAuM theDe aMtare nAnI meATI kuTira, vacce vacce vidyArthIone rahevAnA Azrame, ane adhyApakAnA nivAsaMlaye; prakRtinA kheALAmAM vRkSeA taLe cAlatA abhyAsavargo; kalama ane pIchI laine prakRtinI zebhAne pakaDavA nIkaLI gaelA kalAkAre; jANe satyayuganA ke maharSi Azrama ! me* joyu, kizora ane kumAreza mATenu pathabhavana ane yuvAne-yuvatIo mATenu' zikSAbhavana; saMskRti jhIlanArU' vidyAbhavana,
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 prazuddha jaina ane kaLA pAMgaratu' kaLAbhavana; kalAbhavananA zikSAgurU hatA nada bAbu bhAratanA samatha` kalAkAra zrI naMdalAla khejha; citrA sAthe citrakAranA jIvanamAM pazu raMgapuraNI karatA. haripurA mahAsabhAnA adhivezanamAM temanI kaLA me' prathama joelI. ahIM temanI pIMchIe upajAvelA adbhuta raraMgA dhArI dhArIne me joyA. saMgItabhavanamAM sitAranA svara sAthe madhura kaMThamAMthI vahetAM gItA sumeLa sAdhatA sabhaLAyA. nRtyazALAmAM tAlabaddha thanaganATa joyA, sthaLe sthaLe vidyArthIo kaLAne hastagata karava! prayAsa karI rahyA hatA. hiMdIbhavanamAM rASTrabhASAne abhyAsa cAlate hate. ane samRddha graMthAlayavALA cInabhavanamAM paDeAzI cInanA jIvana ane kavana jhIlAtAM hatAM. zAntiniketanathI ceDe dUra hatu. zrImavana, tyAM grAmavikAsanA kAya*krama amalamAM mUkAte. grAmajane sAthe vidyArthIe ekarUpatA sAdhI temanA jIvanamAM, dhaMdhAmAM rasa letA ane temate vikAsane mAge' dorI jatA. kRSi, vaNATa vagerenA navIna prayAge tyAM thatA. zrIbhavanamAM eka zilpabhavana hatu, tyAM kArIgarA udyAgane vikasAtratA. bhASA, itihAsa, saMskRti, vijJAna, jJAna ane kaLA ahIM gujatAM hatAM. adhyApako vidyArthIonA mitra hatA. kumArA ane kanyAe bhAIhena hatAM. gurUdevanI chAyAmAM pavitratA ane zItaLatA prasarelI hatI. vaLI sAMje gujarAtI kumAra ane kanyAe AvI maLyA, ane vArtAlApa zarU thaye. mukhya praznomAM hajI tAje te te rAjakoTanA satyAgraha, DAkAra dharmendrasiMhanI ajaba vADhe, vIrAvALAnI damananIti, ane gAMdhIjInA upavAsa hatA. A sthAnamAM rAjakAraNane praveza bahu alpa hatA; chatAM zAntiniketananA kaLAkArAne, sa'gItakArAne, nRtyakArAne, mArI pAsethI rAjakAraNu jANavAnI te divase icchA thaI. paNa mAre kaI ApavAnuM nahetuM. huM te kaiM levA AvyA hatA. A apUrva vAtAvaraNamAM mArUM" mana rAjakAraNathI dUra te dUra bhAgatuM hatuM. ahIM teA devI sarasvatInI chAyA hatI. jJAnane prakAza hatA. gurUdevanuM teja hatuM. e tejane jhIlavA hu' 'AvyA hatA. maharSi' ravibhAkhue A suMdara vAtAvaraNamAM pAMca bALakothI zALAnI zarUAta karelI. pachI te tyAM sekaDA vidyArthIe prAMtaprAMtathI, deza-dezathI AvIne jJAna ekaThuM karavA lAgyA ane gurUdeva jJAnanI lahANI karavA lAgyA. zAntiniketanamAM gurUdevanAM gIte gu MjavA lAgyA. gurUdevanI kaLAbhAvanA prasaravA lAgI. gurUdeve AMtarrASTrIya svarUpanI A vidhApITha 'vizvabhAratI'mAM prabhu pU. ahIMthI gurUdevanI gItAMjalI pragaTI ane vizvamAM phelAI. ahIM gurUdeve ci'tana karyu ane eno prakAza jagatane maLyA. emanI kavitA, emanI kathAe, emanuM saMgIta, emanAM nATayA, emanI kalA ahIM pAMgaryA ane enI suvAsa jagatamAM prasarI rahI. gurUdeve emanu jIvana dhanya karyu" ane emanAthI bhAratavaSa dhanya banyA. gAMdhIjIe eka kSetramAM eka rIte ane TAgere bIjA kSetramAM khIjI rIte bhavya purUSA' karyAM ane jagatane navu' daza'na karAvyuM. dInabadhu saMta enDrusa ahIM rahetA. Aje te nathI. gAMdhIjI paNa ahI rahyA hatA. teo pazu nathI. gurUdeva tA emanA pahelAM cAlyA gayA che; paNa e sau sa tenI mIThI suvAsa Aje paNa pavitra dhAmamAM vidyAbhyAsa karI rahelA kumAra-kumArIone preraNA ApI rahe che. gurUdeva gayA che, paNa emanA jJAna-si~dhu ahIM ThalavatA gayA che. kavi gayA che, ane kavitA mUkatA gayA che. emanAthI bhArata ujaLuM banyuM che. 2 tA. 15-5-4 varSo pahelAM zrIkRSNu, mahAvIra ane buddha bhagavAne A dezane pAvana karyAM hatA. emanA jJAnasa skAra A deze jhIlyA hatA. pachI tA varSoM vItyAM. yuddo AvyAM ane gayAM. bhISNu dhI phelAi. deza gulAmImAM jakaDAye. prajAnuM cetana haNAyuM. paNa dezane krI prakAza Apanara, bhISaNu AMdhInA naza karanAra, parama zAntinA bedha karanAra e mahAranA bhAratane maLyA : gAMdhI ane TAgAra. e parama purUSa gurUdeva TAgAranI Aje 89 mI janmajayantI che. A zubha divasanI ujjavaLa prabhAte huM temanA amara AtmAne koTI koTI vaMdana karUM chuM. ravivAra, 8 mI me, jaTubhAi mahetA sarva dharma pariSadamAM sara sava pallItu. pravacana dharmanA uddeza mAnavI|| manane dvidhAbhAva dUra karIne ekara gI bhAva ubhA karavAne hAi zake. izvaranuM, eTale aMtaramAM uDe rahelA AtmatattvanuM, saMzodhana karavu e ja sAce mahAna dhama che. A sace dhama' ApaNA jIvanane navu' svarUpa ApIne ApaNuA vyakti tvane palaTAvI zake. lekA dhama'tuM A sAcuM svarUpa ane uddeza samajI zake, te duniyAmAM a,jakAla cAlI rahelA dhAmika jhagaDA ane dhArmika spardhA dUra thai jAya, dharmAMnA atha karavAmAM ubhI thaelI gerasama jItIne kAraNe ja meTA bhAganI dhamaka spardhA ubhI thai che. vasatA sAce artha samajAya te A spardhA dUra thai zake. duniyAmAM Aje eka mahattvanI hakIkata e che ke jhaDapI vAhanavyavahAra dvArA duniyAnA leAkA paraspara nakka AvyA che. pariNAme eka bIjA dharmAM ane saMskRtie eka bIjAnI najIka Avela che. have prazna e che ke ApaNe dhArmika spardhA cAlu rAkhavI che ke kAipaNa prakAranI samajutIne AdhAre dhArmi ka matabhedya dUra karavA che ? hakIkatamAM A dhArmi ka matabhedo eTalA vadhI paDayA che ane tenuM AcaraNu eTaluM badhuM vikRta banI gayuM che ke seAviyeTa raziyA jevA dezee dhamanA satara tyAga karyAM che. amerikA paNu vaijJAnika mAnavatAnA dhoraNe AgaLa vadhI rahyuM che. hiMdamAM ApaNe zrInasAMpradAyika rAjyanI sthApanA karI che. bIjA zabdomAM kahIe tA ApaNe dhamathI dUra rahyA chIe. A paristhiti dharmanA samAjaviradhI AcaraNane AbhArI che. A paristhiti dura karavA mATe dhamane sAce a samajIne badhA dharmanA mULanaveza aMge mULabhuta samajUtI sAdhavI joie. dhanA uddeza anaMta satyanA bheda pAmavAnA che. jIvanana duHkhAnA vicAra karatAM ApaNe dvidhAbhAva anubhavIe chIe. sAcA khe TAne niSNu ya karavAnI mAnavInI zakitane kAraNe tenA hRdayamAM mathana UbhuM thAya che. mAnavI jyAM sudhI mAnavI raheze tyAM sudhI A mathana cAlu raheva tu ja. paraMtu A paristhiti vacce pazu mAsika zAnti ane AMtarika prakAza dhama dvArA maLI zake. jo dhama A ka pAra pADI zake te ja tenuM sa suM AcaraNa thayuM kahevAya. duniyAmAM dharmAMnI AvazyakatA che, duniyAnA mahAna purUSa zrIkRSNa, rAmAnuja, zaeN'kara, khrista Adi sauedhanuM AcaraNu kayu" hatu. e samaye dhAmika spardhA nahAvAthI dharmanI sahAya vaDe teoe sAmAjika unnatinAM kAryo pAra pADayAM hatAM. Aje pazu e ja rIte dharmanuM AcaraNa thai zake che. dhamane jIvana sAthe meLa joie.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-5-49 samAcAra ane noMdha zrI gaNapatinI zahAdata malAyA para briTiza sarakAranuM saMpUrNa varcasva heIne -- rilvara ane kAratuso rAkhavAnA gunhA mATe malAyAnI sarakAre gaNapatinA A khUnanI javAbadArI mahad aMze briTiza sarakAranI malAyAnA * majadUra saMghanA sthApaka ane agraNI evA zrI. esa. che, emAM koI zaka nathI. * Ara. gaNapati nAmanA 24 varSanI umaranA hiMdIne phAMsI ApI che. hiMde jemAM briTana agraNI che evA rASTrasaMdhamAM bhaLavAnuM. ' sva. gaNapati majuranetA hatA. malAyAnA majuranA hita nakakI karyuM che. eka bAju hiMda rASTra saMghanA sabhya tarIke khAtara temanuM saMgaThana karatA hatA. e sivAya malAyAnI sarakArane raSTra sudhanA bIjA rAjya sAthe maitrI rAkhe, tyAre e rAjya enA viSe kahevAnuM kaMI nahotuM. enI pAsethI kevaLa eka rikavara hiMdanI avagaNanA karIne dakSiNa AphrikAmAM hiMdIo para amAnuSI ane ceDA kAratuso maLI AvyA hatA, e sivAya ene ke trAsa vartAve athavA malAyAmAM navajavAna hiMdIne jIva kheMcI le guhe malAyAnI sarakAra batAvI zakI nathI. e maitrI kaI jAtanI? * gaNapatinuM nivedana kahe che ke e sAmyavAdI nahote. briTananI ramata bevaDI rahI che. gharamaNe majuronI sa hiMsA ane bhAMgaDamAM ene zradhdhA nahotI. e keTalAka kAra che, lekazAhI ane samAjavAda taraphI valaNa che, jyAre bahAranI samayathI bimAra hatA, ane jaMgalamAM rahetA hatA. tyAMthI e zahe duniyAmAM zAhIvAdanuM ughADuM svarUpa che, majurenu zASaNa che, trAsa, remAM polIsane potAnI rivara soMpavA ja AvatA hatA. A atyAcAra ane julema che. gapatinI zahAdata briTananA A beraMgI 'nivedana 25STa kare che ke gaNapatine koI gunho ja nahoto. svarUpane khulluM kare che. enAthI hiMda cetIne cAle eTaluM icchIe. sarakAra sAme keI kAvatru pakaDAyuM nahatuM, ane kaI kAvatrAmAM sAdhana ane sAdhya gaNapatinI sAmelagIrI hoya ema paNa sarakAra batAvI zakI nathI. hiMdanA sAmyavAdIonuM sAdhya daya-jo zudhdha samAjavAda ja A badhuM darzAve che ke gaNapati nirdoSa hatuM. paraMtu e majuranuM hoya, te ene virodha karavAnuM mUDIvAdIe sivAya ke,STane kAraNa saMgaThana karatuM hatuM, e sarakArane pasaMda nahotuM; eTale hathiyAra na hoya. paraMtu sAmyavAdIonuM sAdhya emanI potAnI najare game rAkhavAnA gunhAne nAme enA para sajA ThokI besADavAmAM AvI. tevuM zuddha hoya, te paNa, sAmyavAdI nahi evA dareka hiMdIne ane e sajA paNa kaMi sAmAnya sajA nahatI. phAMsInI sajA ! sAmyavAdIenA sAdhyanI zudhdhatA mATe pUrepUrI zaMkA che. 24 varSanA dudhamala navajavAna hiMdIne phAMsInI sajA! malAyAnI hiMdane sAmyavAdI pakSa je rIte seviyeTa raziyAne potAnI pita sarakAranI dRSTie gaNapati paradezI hate. hiMdanA vatanI hatA. bhUmi gaNe che ane enA ja hitamAM potAnuM hita mAnI enI ja cAle eTale malAyAnI sarakAranI pharaja hatI ke eNe gaNapati sAme hiMda aMdha banIne cAle che, e vastu batAve che ke sAmyavAdIone hiMdamAM sarakArane athavA malAyAmAM rahetA hiMdI elacIne phariyAda karavI svataMtra samAjavAdI rAjya sthapAya e ja kevaLa sAtha nathI, joItI hatI. paNa eNe ema kayu* nahi. paraMtu hiMda para raziyAnuM taMtra ThekI besADavAnI ati bUrI enI ulaTuM hiMdI elacIe enI phAMsInI sajA rada karavA malA- nema che, ema spaSTa jaNAya che. yAnI sarakArane anekavAra vinati karI. hiMdanAM paradeza khAtAnA vaLI sAmyavAdI pakSa samAjavAdanA siddhAMtane pracAra karavAmAM nAyaba pradhAna De. kesakare paNa gaNapatinI sajAne amala mokUpha ane janatAmAM tene vizvAsa besADavAmAM je samaya ane zakita rakhAvavA ghaNA prayAsa karyA. malAthI para jenuM pUrepUrI vaca sva che, khace' che, tenAthI anekagaNI samayazakita te vartamAna sarakArane te briTiza sarakArane paNa hiMdI saMgha yAdI mekalI. paraMtu enuM hiMsA ane bhAMgaphoDadvArA uthalAvI pADIne hiMda para pitAnI sattA 'kaMI pariNAma Ave e pahelAM te gaNupatinI sajAno tvarita parANe lAdavAmAM gALe che, e batAvI Ape che ke pitAnA dayeyane amala karI nAkhavAmAM AvyuM. ene phAMsI devAmAM AvI. pAra pADavA mATe lokazAhI mAga ene pasaMda nathI. ene artha uparanI hakIkate tapAsatAM koIpaNu mAnavI kahI zake ema e thaze ke je jAtanuM taMtra hiMdamAM ene joie che, te taMtra che ke gaNapatine sajA nathI thaI; enuM khUna ja thayuM che. lekazAhI nathI, ane tethI enuM dhyeya kaluSita che. ' ane A banAva e divasa daramiyAna bane che ke jyAre vaLI A sAdhyane pahoMcI vaLavAnAM enAM sAdhane paNa eTalAM hiMdanA vaDA pradhAna paM. naherU laMDanamAM briTananI sarakAra sAthe ja kaluSita che, hathiyAre meLavavAM ane ekaThAM karavAM, bhAMgapheDa maitrInI gAMTha bAMdhI rahyA hatA ! karavI, polIsa tema ja harIpha pakSanA mAsenAM khUna karavAM, majura ke strIonAM saraghase para goLIbAra karavA paDe e sthiti ubhI kaI baSi e nathI ke jeNe jagatanI upekSA karI, karavI ane game te rIte arAjakatA ubhI karI, sarakArane uthalAvI vyakitagata udhdhAranI vAta AgaLa dharI hoya. samagra jagatanA pADavA prayAsa kara, A badhAM temanAM sAdhyane pahoMcavAnAM punarutthAnanuM ja emanuM dayeya rahyuM che. sAdhana che. naTarAjanI mUrti mAnavInI A kArya pUratI akhaMDa preraNA thoDA divasa pahelAM muMbaImAM strIonAM eka saraghasane jevI che. AMtarika pravRttimAM magna rahI, bAhya pravRttionI e sekreTarIeTa para mokalavAmAM AvyuM hatuM, ane temanI ane upekSA nathI karatA. e jalamAM kamala jevA rahe che. ApaNe paNa strI-palIsanI vacce athaDAmaNa ubhI karavAmAM AvI hatI. naTarAjanI mAphaka kAryarata rahevuM joIe. jIvananuM lakSya e ja tAjetaramAM muMbaImAM ja DilAla reDa para rAtrine vakhate. manAi heI zake. chatAM eka saraghasane laI javAmAM AvyuM ane polIsa para humalo je dhama" A badhuM karaze, mAnavIne jIvananI kalA zIkhaDA- karavAmAM AvyuM. pachI pelIse vaLate goLIbAra karyo. kalakattAmAM vaze ane jagatanAM baMdhane tADaze e dhama* vaijJAnika che; sAmAjIka te A jAtanA tophAna teo avAranavAra kare che, paNa muMbaImAM che, enAthI ja AmAnuM sAmrAjya sthApI zakAze. A pariSada ye temaNe e ja rItanI ghamAla zarU karI dIdhI che. sAcA dharmanA hArdane zodhavA phaLIbhuta thaze, te saMtapta jagatanA cInanA sAmyavAdIe cInanI mUDIvAdI cAMga-kAI-kanI ne ApaNuM vyagra citta thALe paDaze. sarakAra sAme laDI rahyA che. ApaNe cInanA sAmyavAdIone dhikakA
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 15-5 4 rate nathI; kAraNa ke teo eka khullI laDAI laDI rahyA che. jayAre hiMdanA sAmyavAdIo chUpAM kAvatrAM, bhAMgapheDa ane khUnane bhAge jaI rahyA che. temanI potAnI mAnyatA pramANe paNa je temanuM sAdhya zudhdha hoya, te temanuM sAdhana paNa zudhdha hevuM joIe; ane khAsa karIne hiMdamAM jyAM lekhana, milana ane vANIsvAtaMtrya ThIka aMze pravarte che tyAM kaI paNa pakSe sAdhananI zuddhi jALavavI ja joIe. tene badale je kaI pakSa azuddha sAdhana vaDe tenuM sAdhya siddha karavAnA prayatna kare, te tenuM sAdhya zudhdha hovAne tene dAne kaI rIte TakI zake nahi. rIDhA sAmyavAdIone | gaLe te A vAta utaravAnI nathI, paraMtu khAsa karIne yuvake, yuvatIo ane vidyAthIe, jeo jANeajANe sAmyavAdI pakSane Teko ApI rahyA che, teo ATalI vastu vicAre ane samaje te sArUM. vaDodaronuM vilInIkaraNa ' vaDedarAnA mahArAjA sara pratApasiMharAva haju te thoDA mAsa pahelAM prajAne javAbadAra rAjataMtra ApavAmAM paNu ThIkaThIka AnAkAnI karatA hatA, ane tenuM vacana ApyA pachI temAMthI chaTakI javAnI peravI karatA hatA, teo ane saradAra vallabhabhAinI kunehane pariNAme prajAne rAjataMtra soMpavAmAM kabUla to thayA eTaluM ja nahi paNa temanuM AkhuM taMtra che. jIvarAja mahetAne soMpyA bAda ceDA ja vakhatamAM vaDodarAnA vilInIkaraNa mATe taiyAra thayA, e AvatAM paribaLone pArakhavAnI emanI dIrdhadaSTi batAve che. me mAsanI pahelI tArIkhathI vaDedarAnuM dezI rAjya tarIkenuM astitva baMdha paDayuM che. ane te hiMdI saMdha nIce sIdhuM muMbaI prAnta sAthe joDAI gayuM che. gujarAtI bhASA bolatI prajAne pradeza gujarAta 1947 nAM ogasTanI paMdaramI tArIkha pahelAM briTiza hakumata taLenuM gujarAta, vaDedarAnuM dezI rAjaya, kacchanuM dezI rAjaya, gujarAtanAM nAnAM meTAM chuTA chavAyAM dezI rAja ane kAThiyAvADanAM nAnAM moTAM chuTA chavAyAM dezI rAjayamAM vaheMcAyeluM hatuM. hiMda AjhAda thayA pachI saurASTranuM ekama racAyuM ane kAThiyAvADanA 202 rAjyanAM TukaDAo adrazya thayA pachI gujarAtanAM rAjasthAne muMbaI prAnta sAthe joDAI gayAM. Ama chatAM vaDodarAnuM eka rAjaya jene pradeza chuTA chavAyA hatA, te gujarAtathI judu' rahyuM hatuM. paNa have tenuM vilInIkaraNa thatAM muMbaI prAntamAM gujarAtanuM ekama thayuM. have guja rAtI bhASA bolatI prajAnA traNa purA samUha rahyA che. muMbai prAntamAMnuM gujarAta, saurASTra ane kaccha. - muMbaI prAnta je Aja sudhI muMbaI ilAkA tarIke oLakhAto hato, tene aMgreja rAjakartAo e vicitra rIte vahIvaTI pradeza banAveluM hatuM. temAM gujarAtI, marAThI, kAnaDI, sIdhI vagere vividha bhASAonA samUhono samAveza karavAmAM AvyuM hatuM. vaLI bhaugolika rIte paNa enI sarahade bhAre vicitra hatI. eTale temAMthI prathama siMdha prAnta chUTo thaI svataMtra prAnta bane. have vahele maDe mahArASTra, gujarAta ane karNATaka judA prAnta thavAnA; ane tyAre saMbhava che tema muMbaInagarI ane tenAM parAMne eka svataMtra prAta banaze. A daramiyAna saurASTra ane kacacha paNa muMbaI prAnta sAthe bhaLI ja gayAM haze, emAM koI zaka nathI; ane tethI jyAre gujarAta muMbaIthI juduM paDaze tyAre te gujarAtI bhASA bolatI prajAne eka ane akhaMDa samUha haze. A rIte vaDedarAnuM muMbaI sAthenuM joDANa ApaNane mahAgujarAtanI racanA tarapha niHzaMka rIte dorI jAya che. avetana raMgabhUmi ' dha dhAdArI nATakanI duniyA pratyene gujarAtanA ziSya samudAyane meha have e nATakanI duniyAnI TuMkI dRSTi, temanAmAM kalA ane abhyAsane abhAva ane prajAnI halakI vRttine uttejavAnI rItabhAtathI esara joya che e eka zubhacihna che. jo ke sinemA philmane pracAra paNa dhaMdhAdArI nATakane phaTake mArI jAya che; paraMtu sinemA philmo paNa have to ziSTasamudAya mATe manoraMjanane badale trAsarUpa banI gaI che. jema nATakomAM dhUmadhaDAkA ane hAsyarasane nAme azlilatA pravezI cUkI che, tema philmomAM paNa marajanane nAme halakI vRttine uttejanArAM dRSya ane gIto tathA abhinaye sArA mANasone akArAM lAge che. muMbaI prAntanuM sensara be ane sarakAra janatAnI nIti para bhAre asara karanArI philma pratye khAsa lakSa ApatAM hoya ema lAgatuM nathI. naDatara zahanAI anekhIDakI jevAM halakI mane vRttine uzkeranAro citre muMbaInI thiyeTaromAM kema cAlI zake? A saMjogomAM gujarAtanA zikSita ane ziSTa varganA kalAkAro avetana raMgabhUmi mAraphata janatA samakSa pragatizIla ane dhyeyalakSI nATa ane nRtyanATikAo laIne hAjara thAya che, e ApaNI nATayakaLAnA punarUddhAranI AzA ApI jAya che. AI. ena. TI. nA TuMkA nAmathI oLakhAtI saMsthA, inDIyana nezanala thIyeTara taraphathI have AvAM nATake bhajavavAnI pharI zarUAta thaI cUkI che; ane teNe hamaNAM ja mAdhavabAgamAM * narasa" nAmanI suMdara nRtya nATikA bhajavI batAvI che, A uparAMta e saMsthA taraphathI eka marAThI nATaka paNa tAjetaramAM raju thavAnuM che. A ja rIte amadAvAdanI elIsabrija Arogya samiti taraphathI cAlatA raMgamaMDaLe mAdhavabAganA raMgamaMdiramAM "sAthe zuM bAMdhI javAnA ?" "zaheranA zvAsa " ane "meMgherA mahemAna e traNuM na Take raju karyA che. A pahelAM sAmyavAda pracAraka maMDaLI tarIke jANItI thayelI saMsthA "pIpalsa thIyeTara' paNa A dizAmAM ThIka pragati sAdhelI ane jo teNe rAjakAraNa pakSApakSImAM jhaMpalAvyuM ane huM to eka uttama kakSAnI rASTrIya kalAsaMsthA e banI zakI hota. pIpalasa thAyeTaranA gujarAtI vibhAgamAMthI keTalAka kaLAkAre sAmyavAdI enA varcasvathI kaMTALI jaine A saMsthAmAMthI judA paDayA che, ane temaNe eka navI rASTrIya saMsthA sthApI bhAMgavADI thiyeTaramAM nATako bhajavIne ThIka rakama duSkALa rAhata phaMDamAM ApI che. zanAkrujhanA keTalAka kaLAkAre duSkALanA citrane raju karatI nATikA 'veraNa vAdaLI' have bhajavavAnA che. Ama eka pachI eka kaLAnA zekha sAthe rASTrIya bhAvanAvALA yuvAno ane yuvatIoe bhAta pADe evAM nATaka raju karIne ziSTasamAjane cokakhuM manera jana pUruM pADayuM che. nATake ane philmo mane raMjana pUruM pADavA uparAMta jANI keLavaNI mATe paNa ghaNuM asarakAraka sAdhana gaNya che. AvAM citra raju karanAra dhaMdhAdArI kaLAkAra tarIke zrI. zAntArAma ane pRthvIrAja kapUra jANItA che. zrI. zAntArAme kALIdAsanI zaku talAne paDadA upara saphaLa rIte raju karyA pachI, cInanA yuddhakSetra para sevA apavA gaelA che. keTanIsanI amara kahANI' raju karI dezanI sArI sevA bajAvI hatI. have te e "apanA deza citra mArata kALAMbajAranA bhayaMkara chatAM ApaNI vacce pAMgaratA duSaNa sAme pracAra raju karyo che. pRthvIrAja kapUra dhaMdhAdArI nATaka pravRtti calAvatAM chatAM navI bhAtanAM nATako prajA samakSa raju karIne prajAkeLavaNImAM mahAna phALe ApI rahyAM che. dezanA bhAgalA sAme virodha neMdhAvatuM'
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAkanI '', eka ke . tA. 15-5-49 prabuddha jaina 17 - - emanuM nATaka "didhAra' ene namUne che. vadhumAM zrI. pRthvIrAja eka rASTrapremI kaLAkAra hoine rASTrIya phaMDaphALAomAM temane naTakonI mATI upajane avAranavAra ApatA rahyA che. chelle dakSiNa hindanI kokilA zrI zubhalakSmIe "mIsI phi9ma mAraphana hindane sAtvika bhakitarasa pIrasyo che ane zuddha saMgItanI lahANuM paNa kaLAzekhInone ApI che. hamaNAM temaNe mahAlakSmI para saMgItanA eka jalasA mAraphata meLavelI rUA. savA lAkhanI bheTa gAMdhI smAraka phaMDamAM ApIne dezanI sArI sevA bajAvI che. Ama dezanA zikSita ane rASTrapremI kalAkAroe nATakasinemAnI vaNasatI jatI paristhitimAM svaccha kalA ane dhyeyalakSI' varatuo pIrasIne hAlanAM nATaka-sinemAthI trAselI duniyAne joine kherAka pUre pADayo che. ApaNe lAMbA vakhatathI paradezI sattA sAthe laDI rahyA hatA. emAMthI nivRtta thatAM komI hulaDe, taMgInI paristhiti, haidarAbAda ane kAmiranA prazno vageremAM saMDovAyA hatA. eTale sAMskArika . 'pravRttio pratye ApaNe bahu lakSa ApI zakayA nahotA. have dezane navavidhAnamAM AvI sAMskArika pravRttio mahatvano bhAga bhajavI zake ema hAIne ziSTa ane zikSita strI-purUSoe samAjanI A jarUrI pravRtti yogya mArge cAle, e pratye lakSa ApavuM jarUranuM che. vyApArI nIti ane pratiSThA godharAthI samAcAra maLe che ke paMcamahAla jIllAnA eka jANItA mIla mAlIka ane vepArI sAme ludhiyANAnA julA mejIsTreTe ThagAI aMgenA kADhela voraMTa uparathI sthAnika polIse tenI dharapakaDa karI che. ema jANavA maLe che ke teNe ludhiyANAnA eka vepArIne karela sodA mujaba mokalelA magaphaLInA telamAM 65 TakA jeTale hAITa eIlano bhaMga karyAthI tenA para ThagAino Aropa mUkAya che. hiMda eka dhArmika vRttivALe deza hovAnuM abhimAna ApaNe ghaNA vakhatathI rAkhatA AvyA chIe, paraMtu dharmanuM paheluM pagathiyuM nati ApaNe kevI jALavIe chIe, te ApaNI jAtane ja pUchI jovAnuM rahyuM. IMgaThaMDa, amerikA, jamanI vagere pazcimanA deze A paNI sAthe ghaNA varSathI vyApArI saMbaMdhathI joDAelA che, ane tyAMnA vyApArIo ane vepArI kaMpanIone ApaNane sAro paricaya che. ApaNe kabUla karavuM paDaze ke A dezanI vyApArI nIti ane pratiSThA Aja sudhI uMcA prakAranI rahI che. je namUne batAvI mAla vee hoya, te mujabanA ja mAla Apa, mAlapuratI pUrI pramANikatA jALavavI, nakakI karelI zaratene vaLagI rahevuM, nImelA ejanTa sivAya kaMIne bArebAra mAla na mokala, vagere vyApArInIti e le ke lagabhaga jALavatA AvyA che. yuddha daramiyAna teNe ejanTo ane vyApArIone kaMTrola bhAve mAla Ape che, ane yuddha aMge sAdhanane abhAve jayAM jyAM mAlanI jAtamAM phera karavo paDe che, te paNa temaNe spaSTa rIte jAhera karela che. " bIjI bAjuthI ApaNA dezI vepArIoe - mAlanI jAtamAM vAraMvAra pheraphAra karyo che, yuddha daramiyAna uparathI rakama ApanArane ja mAla ApyuM che, ane tenI vaheMcaNInuM taMtra vAparanArAone badale vecanAra vepArIonA ja hitamAM rahe evuM goThavyuM che. gAMdhIjIne janma ApanAra dezanA prajAjana tarIke abhimAna lenAra mANasa Ama nItine neve mUkI zake, e duHkhadAyaka bInA che. godharAnA uparokata vepArI para Aropa je sAce kare te e banAva AkhA dezanI vepArI pratiSThAne bhAre hAnIkAraka che. nakakI karela mAlane badale halake mAla Ape e vyApArI nAtinuM ulaMghana che, ane phojadArI guno bane che; paraMtu gyAsatelamAMthI jenI banAvaTa thAya che evA jherI vahAITa eIlanuM khAvAnA telamAM mizraNa karavuM e te uparAMtamAM samAjadrohI ane amAnuSI kRtya che. AvuM kRtya hiMdanA vepArInI pratiSThA para bhayaMkara kalaMka samAna che. paSaka tavALe khorAka Aje maLato nathI. mayama vargane paNa vejITebala dhI upara nabhavuM paDe che. ane garIbane te tela e ja sarvasva che. roTalI para copaDavAmAM, zAka vadhAravAmAM ke maracAnA bhukA sAthe meLavavAmAM e telane ja upayoga kare che. A tela paNa jo ene cokakhuM na maLI zake, te eNe kaI rIte chatra na TakAvavuM e eka prazna thaI paDe che. * kathApArI apramANikata e ApaNA dezanA vepArIomAM bahu vadhI gaI che. kALAMbajArathI mAla le ane veca, mAlamAM dago kare, jIvana jarUrIyAtanI cIjane saMgraha kare, kArakhAnAMo mAM kAma karatA majure mATe jarUrI sagavaDa na ApavI, kArakune, gumAstAone ochA pagAra ApI temanI pAsethI vadhu kAma levuM, vepArI kAme vahelAM athavA gerakAyade patAvavA sarakArI khAtAMnA, relavenA, gedI, aMkuza khAtAnA amaladArane lAMca ApavI, A badhuM ApaNe vepArI varga karI rahyo che. ane vepArImAM ApaNI. tarapha mukhyatve vaNi che ane jene che. AvAM kAryo karavA. chatAM zuM kevaLa sAmAyika-pratikramaNa karavAthI ke devadarzana karavAthI ApaNe jaina tarIke ApaNI jAtane oLakhAvI zakIzuM ? kara bharavAmAM ApaNe AnAkAnI karIe chIe. ApaNI potAnI sarakAra chatAM ApaNI e vRtti haju sudharI nathI. jyAre pazcimanA deze. mAM maraphaDa-lUMTa-cerI-khUnanA phojadArI gunhAnuM pramANa ApaNu karatAM vadhu hovA chatAM, tyAM vyApArI pramANikatA ane sAmAnya nItinuM ghaNuM uMcuM raNa pravarte che, e uparathI ApaNe dhaDe levo joIe. laMDanathI hamaNAM ja pAchA pharelA mArA eka mitre mane kahyuMH chApAMne pheriye kaI jagyAe chApAM reDhAM mUkIne cAlyA gaye haiya, te daramiyAna koI paNa mANasa temAMthI chApAM laI zake che, ane tenI kiMmatanA paisA tyAM ja mUkI che che. pAchA pharelo pheriyA e gaNA vinA ja khIsAmAM mUkI dhe che. tene khAtrI hoya che ke jeTalAM chApAM tenI gerahAjarI daramiyAna gayAM haze, teTalI rakama tyAM mUkAI gaI haze. hiMde eka AjhAda deza tarIke potAnI vyApArI nIti, aMgata pramANikatA ane zista keLavavAM paDaze. hiMdanuM naitika dhoraNa je vadhu vakhata saMcuM raheze. te ApaNuM pUjaya rASTrapita ne ApaNe vaphAdAra nathI rahyA, ema gaNAze. kenI javAbadArI? , ArAhathI maLelA samAcAra mujaba patnI ane bALakone bhUkhe TaLavaLatAM joI hatAza banelA, zahAbAda jillAnA guDI gAmanA sItArAma nAmanA koMgresa kAryakare jhADa sAthe deraDuM bAMdhI, gaLe phAMso nAkhI TIMgAIne ApaghAta karyo che. samAcAra coMkAvanArA ane du:khadAyaka che. dezamAM madhyama varganI sthiti atyaMta kaDI che. meghavArI vadhatI jAya che, ene pahoMcI vaLavA enI pAse kaMI sAdhana nathI; ekale hAthe eNe AkhA kuTuMbanuM piSaNa karavAnuM hoya che. bhIkha e bhAgI zako nathI. pitAnI pIDA koIne kahI zakato nathI, madhyama varganA mAnavI tarIke amuka rIte teNe jIvavuM paDe che. e rIte jIvavAne tenI pAse jeDatI Avaka hotI nathI. thaI zake te karaja kare che. na thaI zake te bhUkhyA rahe che. paNa strI-bALakone e bhUkhyAM ' kema rAkhI zake ? chevaTe e sItArAmane mArge jAya che.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 paraMtu AthI kai pIDAtA anta nathI vadhArA thAya che. kAraNa ke strI-bALako anAtha bane vicAra e karatA nathI. duHkha enAthI joi zakAtu duHkhamAMthI chuTavA e ApadhAtanA mAga' lye che. mA jaina AvatA. pIDAmAM che, paNa ene nathI, eTale AvA banAve. dezamAM avAranavAra bane che.' sabhava che ke AvI rahelI madInA divaseAmAM madhyamavarganI akaLAmaNu vadhe, A sthitimAM madhyamavarga te rAhata ApavA sarakAre ane samAjasevakaiAe vahelI take vicArI levuM ghaTe, A kissAmAM ApadhAta karanAra eka koMgresa kAya kara che. dezasevAnI pharaja bajAvatAM AvA keTalA ce kAryakaro bekAra anyA che. keTalAye pe AkarI gumAvI ApattimAM divasA kADhe che. teme petAnA AtmabheganI kiMmata na mAge, te zuM sarakAranI e pharaja nathI, ke dezanI AjhAdInA yajJamAM jeNe AhUtI ApI che, evA kAi mAnavI dhaMdhA nakarI vinAnA bhUkhe maratA na rahe e mATe kaMi prabaMdha karavA joe, ? jeNe dezakhAtara, dezanA karADA garImA khAtara, svaya' garIkhI svIkArI, enA kuTuMbane roTI ApavAnI javAbadArI prajAkIya sarakAranI nahiM ? jUnA kalezanAM samAdhAna sthAnakavAsI jaina samAjanA be agragaNya sAdhue pU. zrI. gaNezIlAlajI ane 5. muni zrI. dhAsIlalajI vacce meLa nahateA. temanA gurU sa. pU. zrI. javAharalAlajI mahArAje zistanA kAraNe zrI. bAsIlAlajI sAme pagalAM lIdhelAM. zrI. javAharalAlajI kALadhama' pAmyA pachI zrI gaNezIlAlajIne temanA saMpradAya taraphathI Acaya' padavI ApavAmAM AvI. bIjI bAjuthI zrI. bAsIlAlajIne paNa temanA anuyAyIee AcAya pachIthI vibhUSita karyAM. Ama banne AcAryAMnA anuyAyIo vacce pazu kalezanAM bIja |pAyAM. matabhedanuM kAraNa nahivat hatuM'. banne sAdhuo vaccenA ane * temanA anuyAyIo vaccenA khaTarAgathI bannenI pratiSThAne hAnI paheAMcatI hatI, paraMtu kaMi namatu ApavA taiyAra nahAtA. ghaNI vATAdhATA cAlI ane niSphaLatAmAM pariNamI. chelle samAcAra maLyA mujaba zrI. dhAsIlAlajIe namatu ApyuM che ane kSamAyAcanA karI che. e rIte junA kalezane anya AvyuM che. sAdhuAne nAme temanA anuyAyIo vacce paNa vinAkAraNu kalezanAM kevAM bIja ApAya che, tene A prakaraNa eka namUnA che. Ama chatAM ATalAM varSe A praznanuM je sukhada samAdhAna thayuM che, te paraspara matabheda TaLyA che, e samAcAra AnadadAyaka che. namIne paNa kalezane DhALavA mATenuM pagaluM bharavA mATe pa muni zrI dhasIlAlajI abhinaMdanane pAtra Thare che. saurASTramAM Avela vIMchIyAnA sthAnakavAsI jaina saMdha ane zrI. kAnajI murtinA anuyAyIo vacce sadhanI milkata aMge jasadaNanI adAlatamAM eka mudde cAlI rahyo hateA. eka ja gAmanA jUnA snehIe ane sagAMvahAlAMo dhamane nAme . ekabIjA sAme bhaDAI gayA hatA. kAnajI muninA anuyAyI maMDaLa pAchaLa temanA aneka zrImaMta ane lAgavaga dharAvatA ziSyavRnuM sArU pIThabaLa hatuM. vIMchIyA saMdhanA AgevAne pAchaLa rAjakeTane sadha ane asmila hinda sthA. jaina kanpharansane Arthika tema ja sakrIya TekA hatA. eTale mukadde lakhAyA karatA hatA. chevaTe banne pakSe samajyA che, ane temanI vacce samAMdhAna thayu che. A samAdhAna vIMchIyAnA kaleza pUratuM ja na hAya, paraMtu sthA. jaina samAja ane kAnajI muninA saMpradAya vaccenI athaDAmaNu * mezane mATe DhaLe, evu icchIe. sthAnakavAsI jaina samAjamAM sAdhu ane temanA anuyusIe vaccenA keTalAka sAmAnya matabhedo dUra thAya, ane samAjamAM ekatA ubhI thAya te mATe thoDA vakhatathI sthA. kAnpharansa prayAsa karI rahela che. A mATe samAnya banI zake evI eka samAcArI eTale sAdhuenA AcAranA sAmAnya niyama ghaDI kADhavAmAM AvyA che, jene ghaNe sthaLethI sAro AvakAra maLyuM che; tA. 15-5-4 ane samAja ekatAne paMthe paLI rahyo che. A ekatA kSaNika utsAha pUratI na heAya ane kAyamanI ane ema icchIe. zrI. gaNezIlAlajI ane dhAsIlAlajI vaccenA dIdha kALane matabheda zamyA ane temanI vacce je samAdhAna thayuM, te aikayanI yeAjanAne ThIka a Mze sahAyarUpa thai paDaze. vaLI sthA. jaina 'kAnpharansanu adhivezana TuMka samayamAM madrAsa mukAme maLanAra che, te pUrve A A samAdhAna ane anya ceAjanA sukhada samAcAra kahevAya. adhivezana have samAjanI unnati mATe kASTha racanAtmaka yojanAo zAntipUrvaka vicArI zakaze, evI AzA badhAya che. jaya somanAtha ! saurASTrane baMdarakAMThe AveluM se|manAthabhagavAnate nAme prasiddhi pAmeluM aitihAsika sthaLa prabhAsapATaNa junAgaDha rAjyanA mahAlanu mukhya mathaka hatuM. have jUnAgaDha rAjya saurASTranA ekamamAM bhaLI jaI alaga rAjya tarIke vilIna thayu che tyAre vahIvaTI anukULatAne kAraNe saurASTranA mahesulI khAtAMnA pradhAna zrI, sAmaLadAsa gAMdhIe prabhAsapATaNa mahAlatI mahAla tarIkenI hastI mITAvI denArA eka TUMkama kADhaye che. A kama sAme prabhAsapATaNanI prajAe potAnA sakhta virodha noMdhAbyA che, ane pATaNune mahAla cAlu rAkhIne tyAMnA aitihAsika sthaLanA rakSaNu mATe ane kAmI tophAna jAgI na paDe eTalA mATe tyAM mejIsTreTa, pelIsa vagere rahevAM joie evI mAgaNI karI che. vadhumAM pATa NunI prajAe evI dalIla karI che ke pATaNa se|manAthanA maMdira - mATe prasiddhi pAmelu' aitihAsika sthaLa che, ane ArajhI hakUmatanA mAjI saranazIna ane saurASTranA hAlanA mahesulI pradhAna zrI, sAmaLadAsa gAMdhIe nAkhIne hAMkI kADhI junAgaDhane mukata karavAnI phreMca 'jaya seAmanAtha' nA sUtrathI zarU karI hatI. duH khanI vAta e che ke saurASTranAM 202 rajavADAM vilIna thayA pachI paNa Aje haju judAM judAM zahera ane gAmanI prajAnA dilamAM ekamanI bhAvanA ugI nathI; ane sau peAtAnA zahera ane gAmanI ane te mAraphata potAnA aMgata hitanI dRSTie vicAra kare che. pATaNanI khAkhatamAM kai Avu' ja dekhAya che. jUnAgaDhanI ArajhI hakUmata e kAi dhArmika pheja nahetI; ane zrI. sAmaLadAsa gAMdhIe 'jaya semanAtha' te uccAra kare, te ke dhAma'ka ke kAsImAvI nahuMto karyAM. vaLI zrI. sAmaLadAse 'jaya sAmanaya' nA uccAra karyo eTale ja navAkhIne nAza thaye, evuM jo pATaNanI prajA mAnatI haiAya te te bhUlAvAmAM ja paDelI che. jeNe sAraDha para hiMdI saMdhanA dhvaja krUra kAvyA e ArajhI hakUmatanA sainikoe kadI 'jaya sAmanAtha' nA nAda nahetA karyAM, vaLI natrAkhInA nAzamAM pATaNanI prajAne phALA keTalA hatA, e prazna kAi pUche, te pATaNanI prajA ene javAba gava pUrNAMka nahi ApI zake, e nivivAda che. pATaNu aitihAsika sthaLa che, mATe te mahAlanuM mathaka banavu joie, athavA tyAM mahAlakArI hovA joie, e dalIlane ze a' che ? zuM pADhaNunI mahattA mahAlakArIthI che, ane semanAthanA aitihAsika yAtrAdhAmathI nahiM ? zuM... haradvAra ane rAmezvara ke dvArikA koi mahAlanAM mathaka nathI, eTale enu mahattva kaMi ochu che ? navAbInA nAza pachI paNuM zuM hajI sAmanAtha mahAdeva bhayamAM che? ane bahumatI hiMduenA bhayathI DarI jaIne saurASTranA dvArA muslImA pAkistAnamAM cAlyA gayA pachI paNa zuM pATaNavAsIone kayAMya nahi ne pATaNamAM kamI tekAnane bhaya lAge che, ane mATe pATaNane mahAlanu mathaka banA vIne tyAM mejIsTreTa ane peAlIsa rAkhavAnI mAgaNI kare che ? saurASTranI prajA AjhAda thayA pachI paNa hajI peAlIsarakSaNa nIce ja jIvavA mAge che ? pATaNanI prajA A saMkucita maneAdazA tyAgIne sArAnI prajA ane eTaluM icchavA sivAya have kai vadhAre ene kahevApaNu nathI. jabhAi
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-5-49 prazudhdha jaina kAyadA ane leAka keLavaNI koi paNa rAjyakartA pachI te. Apakhudda taMtravAhaka hoya, ke prajAnA cuTAelA pratinidhi hAya-prAnA sahakAra vinA kevaLa kAyadA ane akuzethI rAjavahIvaTa saphaLa rIte calAvI zakaze nahi. prajAmAM keTalAka samUhugata ke vyakitagata durguNe hAya che. sAmAjika badI ane kurivAjo haiAya che. anIti ane anAcAranI Teva haiya che. A badhuM dUra karavAnuM jarUrI heAya che. keTaluka tatkALika dUra karavAnuM jarUrI heAya che, paraMtu te mAtra kalamanA baLevaTakamathI dhArAsabhAnI sa`matithI kAyadAnA baLe sadaMtara dUra karI zakAya nahi. kAyadAnI nIkathI gunhA karanArA chUpI rIte ane vadhu sAvacetIpUrNAMka gunhA kare che. e rIte e gunhAya. mukata banatA nathI. gunhA pAchaLa saMjoga, 2, vRtti ane ajJAna kAma karatAM hoya che. e saMjoga na palaTe, Teva na sudhare, nRpitta aMkuzamAM lAvavAmAM na Ave ane ajJAna dUra na thAya tyAM sudhI game tevA kaDaka kAyado hovA chatAM gunhAe banavAnA ja, kALAMbajAra aTakAvavA sarakAre dhA kAyadA karyAM, paNa RtuyunI leAbhavRtti nAza pAme nahi tyAM sudhI kALAMbajArane nAza kema thAya ? peAtAnI Arthika sthiti na sudhare ane samAjamAM mAnavaMtu sthAna prApta na thAya, tyAM sudhI vezyA ati krama De ? vicAr vaMta ane dRDha nizcayI na heAya, te kAyadA mAtrathI dArU pIvAnuM kema cheDI zake ? ene mATe mANasanA saMjoga badalavA joie, Teva ane vRttie sudharavA keLavaNI ApavI joie ane ttana spIne ajJa nane kahevuM joie. kALAM bhujA, zarAkha, jugAra, vezyAgIrI, apramANikatA e dhAM samAjajIvananAM laka che. e kala`ka javAM ja joie. samULagAM javAM ja joie. paraMtu kevaLa kAyadAnA game tevA kaDaka amalathI e nahi jAya. ene mATe ghaNu karavu jarUrI che. zarAkhI zarAkhIe vacce vase che. jugArI jugArIo vacce rahe che. vezyAe atimAna jagata vacce rahe che. temanu vAtAvaraNa evuM hoya che, je enA du te peSe che. eTale emane prathama te e vAtAvaraNamAMthI khaseDI levAM joie. A du'NAnuM' khIntu' kAraNu soga che. mANasa du:kha ane ciMtA nivAravA zarAba pIe che. evA mANuseAnAM du:kha ane ciMtAnuM nivAraNa samAjasevA ane sarakAra karI zake. khIjA mAMnavatA dhaMdhAne abhAve matyusa jugArI ane che lAMbe gALe e Teva rUpe pariName che, mAnava'te mage phrI kamA vALe mAga emane mATe saraLa banAvI zakAya, te ja e jugAra cheDe. samAjanI kurUDhIo vezyA manAve che. sa'joga nirdoSa abaLAone patanane mAge' lai jAya che. garIbI ane nItinA zikSaNunA abhAva ene e mAge' derI jAya che. pachI te ete mATe pAchA pharavAnuM sthAna hetu nathI. samAja ene apanAvavA taiyAra nathI hotA; eTale eNe tyAM ja, e ja dazAmAM jIvana purU karavAnuM hAya. che. ucca nItimAna, aDaga ane dhIra evA samajasevakAnu' saMgata khULa, sarakAranA sa'pUrNa' sahakArathI A kala kane samAjajIvananA deha parathI bhuMsI zake che, ra A badhA duguNene bhUMsavA mATe, ane navA utpanna na thAya te mATe ghaNuM karavAnI jarUra che. bALakone bAlyAvasthAmAM zALAmAM A durguNA sAme napharata pedA thavI joie. pustako, vatamAnapatro, pesTa, nATako ane sInemA mAraphata A dugu NeAnA geraphAyadAthI nAnAM meTAM saune vAk rAkhavAM joie. jabbara pracArakAya ene mATe jarUrI che. A durguNAne dugu NI pote durguNu tarIke pIchANutA . hAya che; ethI e zaramAtA pazu Aya che, ane e ziSNu samAjamAM ucuM mAthuM' laine karI zakate nathI. peAtAnA durgu^Nune jAherAta na maLI jAya, enI e kALajI rAkhatA hAya che. mAtra kAie 19 sudhAravAne prayatna na karyAM heAya evA tenA saMjoge, peAtAnI nibaLatAne lIdhe pete na sudhArI zake evI Teva ane petAnA dugu Nane anurUpa maLI gaela mitravRMda ane vAtAvaraNa; A badhAM kAraNane lIdhe e sudharI zakate nathI. ene sudhAravA mATe prakhara kAkartAone prabaLa purUSArtha joie. dArUbaMdhInA kAyadAthI dArUnA daitya A dezamAMthI javAneA nathI, khAnagI bhaThThIo cAlatI hoya che, ane temAM banatA dArU karaverAthI mukata hAne sastA sAMpaDe che. vaLI te chupI rIte meLavavAne hovAthI tenAM kALAM bajArI paNa thAya che. pelIsa, amaladAre sau lAMcarUzvatane AdhIna hoya che. Ama zrIkhA kAyadane avagaNI zake che. majurA sAptAhika rAne divase zaherathI dUra jaine khUma pIe che. akarAMtIAnI peThe ATha divasanu eka divase pI lye che. pachI mebhAna bane che ane mANusa maTI pazu thAya che. kAyadA mAtrathI A Teva sudharI zakatI nathI. dArUthI thatA vinAzane darzAvanArAM vedhaka ane saceSTa nATako ane filme dArU pInArA leAkAne avAranavAra batAvavA joie. samAjasevAe dArU pInArAnA ` sa`parkamAM rahIne pAtAnA zudhdha cAritryanI chApa emanA para pADavI joie. dhIraja rAkhIne lAMbA vakhata sudhI emanI vacce kAma karavu joie. jyAM sudhI kAyadesara cAlatAM jugArakhAnAM jevAM saTTAnA bArA ate dheDAnI zaratA nAbuda na thAya, tyAM sudhI bhrugaranI vRtti kema dUra thai zake ? jemanI pAse saTTAnI peDhI calAvavA jeTalI zakita nathI, tee khUNe khAMcare ke hu emAM jai jugAra khele che. evAone pramANika dhe lagADavAnuM kAma sarakAranuM che, AvuM ja che. vezyAgIrInuM, sAmAjika rUDhIe palaTayA vinA, samAjanu' naitika vAtAvaraNa uMcuM AvyA vinA, ane kAi paNa garIba mANasa paraNIne kuTuMbanuM kharca nIbhAvI zake evI Arthika dhaTanA ubhI thayA vinA A kalaMka bhUMsAya ema nathI. ghaNIvAra pariNin puSa halakI se khatathI A raste caDI jAya che, ane jAtIya dadanA bhega bane che, rega nivAraNa mATe tabIba pAse jatAM ane saca thAya che. AvA purUSo temanI nirdoSa patnIone paNa AvA bhayakara rAganA zikAra banAvI dye che. kAi samaju mANasa kadAca peAtAnI te na sapaDAvavAnI kALajI rAkhe che. tyAre te te vadhu anItimAM sapaDAya che, ane pati-patnI vaccenA sumeLa bagaDe che. A dugu Nune dUra karavA kAyadA yegya upAya nathI. kAyadAthI vezyAgIrI adha karavA jatAM eNu samAja vacce prasare ane AkhA samAjane bhraSTa kare e mATe kAi kAyadA ke sudhArA kAragata nIvaDI zakaze nahi. krAntikArI pheraphAra vinA samA jaMtu e kala`ka dhAvAi zakaze nahi, tyakatAone lagnavicchedanI chUTa, vidhavAte punaHla'gnanI chUTa, bekAra ane jarUrIyAtavALI strIte rAjya taraphathI nekarI-dhaMdhe maLavAnI jogavAi, kanyA mATe krUrajIyAta ane maphata prAthamika zikSaNlR vagere sagavaDesarakAre karavI tee. kALAM bajAra, apramANikatA vagere durguNA pratye samAjamAM haju joie teTalI nakrUrata nathI. jema zarAkhI, jugArI ke vezyA ziSTa samAjamAM baLatAM AMcakA khAya che, tema kALAM bAra ane apramANikatA karanAra verI ke lAMcarUzvata lenara nAkarIyAta sAme evI nakta keLavAvI joie, ke jethI ziSya samAjamAM karavu temane bhAre thai paDe, karaverA na ApavA Avaka chupAvavI, kheTA cepaDA rAkhavA, mAlamAM seLabheLa karavI, e badhuM jANe sAmAnya banI gayuM che, jo samAjanA prAmANika mANase enI sAme jhu Mbeza nahi upADe, te sarakAra ekalI ene pahoMcI zakavAnI nathI. eTale sarakAra hAlatAM cAlatAM kAyadAthI prajAne sudhAravAmA prayatna karavAne badale sArA mANasA ane samAjasevA sAthe sahakAra sAdhI A durguNA dura karavAne jo prayatna karaze teA ja kaIMka aze saphaLa thaze. jaTubhAI
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ lA, 15-5-49 - | | mAnavajIvana mahAvrata che. [zrI. kizoralAla mazarUvALAnA gurU sAdhucarita zrI. kedAranAthajI jeo tatvaciMtaka ane vidvAnomAM "nAthajI" nA TuMkA nAmathI suparicita che, temaNe saurASTranAM keTalAMka sthaLamAM ApelAM pravacane samAjasevakoe vicAravA yogya hoIne ahIM ApavAmAM Ave che.] bhAvanagaramAM pANImAM taratAM AvaDe che tene pANImAM AnaMda thAya che: jema savAra ane sAMja thAya che, jema nadImAM pANIne te ja pANImAM taratAM na AvaDanAra mare che. Teva nathI hotI, e pravAha akhkhalita vahe che, tema mAnavInuM jIvana paNa khAsa dhakakA kAma kaThaNa lAge che. paNa jIvana eka mahAvrata che ema mAnIne mAryA vinA vahananI mAphaka cAlyuM jAya che, ane eka divasa vitAvavA prayAsa karIzuM te mAnIe chIe eTaluM kahIne te nahi lAge. vyaktinuM mRtyu AvIne ubhuM rahe che; tyAre evI kaI vastu prApta satya AcaravAnI theDI aDacaNa chatAM prayAsa karatAM dhIme dhIme karavAnI che ke jethI mRtyune vakhate ApaNane AzvAsana maLe? AtmavizvAsa AvI jaze ane pachI te e svabhAva banI jaze. dareka mANasa potAnA gata jIvananuM avalokana kare, tenA para vicAra e rIte mAnavatA paNa svabhAva banI jaze. kare~keIna cAlIsa varSa gayAM haze-ene ema lAgaze ke badhAM rAjakoTamAM svapnavatuM cAlyA gayAM ane cAlelAM jaze, ApaNAthI rokAze nahi. dezabhakita sivAya manuSyanuM jIvana vyartha che. mane manoraMjana jIvana evuM gALavuM joIe ke ene ane zAka ne thAya. mATe nathI. granthavAcana puNya mATe nathI, sArI vastu jIvanamAM jJAna, zIla, cAritraya, sa yama, viveka Adi mAnavatAnA guNo che. utAravA, upabhaga nahi paNa jJAna anusAra kamanI jarUra che, prApta karyo haze te jIvananA antakALe du:kha nahi thAya. te kitAbamAMthI nahi maLe. vAMcI, vicArIne jIvanamAM etipreta sukhamAM je mANasa viveka ane saMyama jALavI zake te jJAnI. karavAthI prApta thAya che. e ja rIte duHkhamAM udvigna na banatAM pitAnuM kartavya zAnti, dharma, deza, samAja ane Izvarane ekabIjAthI alaga dhIraja ane prasannatAthI kare te paNa jJAnI che. gaNaze nahi. zraddhA ane tarkanA roDa upara nahi, paNa anubhave pratIti karAvelA mArga upara kadama uThAve. te kAMI sahelAIthI nathI jIvana sukha ane duHkha bannethI mizrita che. mAtra sukhI ke AvI jatuM. tene mATe mananI zuddhi, sthiratA ane daDhatA jarUranAM mAtra dukhI jIvane saMbhavita nathI. tethI vivekI mANasa beka sama. yamAM cittane sthira rAkhI kartavya kare che. che. AnAM puraka to che? tyAga ane dhAraNAzakti. nitikSA sau keI kahe che ke jIvana sukhane mATe che. huM kahuM chuM ke , vinA prakAza nathI ane te vinA pragati ke jAgRti nathI. mATe prajAmAM purUSArthanI prabaLa bhAvanA jagADe. IndriyanuM sukha kSaNika hA, che. paNa kharI vAta e che ke sukha zuM, enI ja samajaNa paDatI nathI. che. buddhinuM sukha ucca che, paNa jene parama zreya kaDIe te mAnasika sukhanI bhAvanA dvArA sAmAjika vizvAsa utpanna thatAM huM haju e nathI samajyA ke mAnavajIvana eka prakArane sukha mATe che. huM te mAnuM chuM, mAnavajIvana kartavya mATe che. te prajAnuM khamIra keLavAze. Aje vaiyakitaka vaibhava zudra lekhA joie. dravya hoya ke sukhacenamAM vitAvavAnI vastu nathI. mAnavajIvana te mahAta che, jJAna, te sarvanuM hovuM joIe. evuM sAmudAyika dhyeya ane bhAva e bata jIvanabharanuM che. jagADe. tame Aja divasa sudhI rAjAonI kadamaesI karI, ane bALaka banIne pakaDe che, paNa ekavAra dAjhayA pachI nahi pakaDe. rAjAo e sUrya ane caMdra sudhI potAnI paraMparA sthApavAnI mUrkhAI je duHkha ApanAra vastu che ene tyAgavI enuM nAma viveka. A viveka anubhavathI Ave che. pachI e viveka mujaba cAla: karI. paNa pavana jemAM temaNe pUTha pheravI. chatAM haju keTalAka temane vAnI zakita joIe. e zakitanuM nAma sAdhanA athavA saMyama.. tyAgavIra kahI biradAve che, me TAmeTAM varSAsane bAMdhI Ape che, te meTA zonA ? temane ATalI riyAsata zAne mATe joIe? mAnavazarAbI paNa kaheze ke zarAba kharAba che, e mAre choDa kalyANanI bhAvanAthI raMgAyA vinA temanA tyAganI dAMDI pITavI e te che; paNa koI mitra maLI jAya, ke pIThA pAsethI nIkaLAya, te daMbha che, ane te haju kAThiyAvADamAM jovAmAM Ave che. mana rahetuM nathI. enAmAM saMyamanI zakita nathI.. mana mArUM che, BgresanI pratiSThA tuTatI jAya che. tenI kamANI dhULamAM maLapaNa e mArA kAbumAM na hoya te mArUM zAnuM ? vAno samaya AvI jAya che. judI judI dizAethI AkramaNa ' Ama viveka hoya, paNa saMyama na hoya, te nakAmuM che. thaI rahyA che, tenuM kAraNa tapAsavuM jarUrI che. tenuM mukhya kAraNa ema ne ema cAle te dhIme dhIme viveka paNa baMdha thaI jAya. e jaNAya che ke tapa karI lIdhA pachI phaLanI AkAMkSA na rAkhavI . paNa jene A mahAvrata pUruM karI kaMIka kamAvuM che, tene te viveka joIe tene badale Aje phaLa prApta karavA hariphAI cAlI rahI che. ane saMyama joIe ja, saMyama te rokavA mATe che. A uparAMta paDApaDI thaI rahI che. mahAtmAjIe AMkele mAnavadharma mahamakadvazakti paNa jarUrI che. jema saMyama jarUrI che tema preraka - jInA dehavilaya sAthe nAza pAmate heya, evAM cine kSitijamAM baLa paNa jarUrI che. tenuM nAma purUSArtha, dekhAya che. prakAzane yuga mahAtmA sAthe gaye, ane jema koI jIvananuM A mahAvrata pUrNa karavuM hoya, te vivekanA samaye vivekI thavuM joIe.. saMyama ane prerakabaLa jene huM yugapurUSa eka hajAra varSe Ave ane navA prakAza Ape, tema purUSArtha ApaNe have pachInAM eka hajAra varSa sudhI aMdhArAmAM gothAM kahuM chuM, te joIe. kaye vakhate kathA baLanI jarUra che, te paNa khatAM rahyAM. samajavuM joIe. * mAnavadharma upagamAM nathI. te tyAga ane sevAnI siddhimAM " DokaTara pAse davA ghaNI heya, paNa kyI ApavI te khabara rahyo che. A dhama te rASTrama che. tene vyavasAya phulane ane na hoya te kiMmatI davA daradIne mArI nAkhe; tema mAnavatA prApta : attarane dhaMdhA jevuM che. tethI lenAra ane vecanAra bane sugaMdhI karavAnuM mahAvrata karavA sAvadhAna jJAna nI jarUra che. bane che. tenI pAse javAmAM mAnavakalyANa che. zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mokamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 51, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ varSa : 11 ka. 3 zrI mukhaI jaina yuvaka sadhanu pAkSika mukhapatra prabudhdha jana taMtrI : maNilAla mAkamacaMda zAha mu.khaI : 1 juna 1949 budhavAra hiMsAnI eka ADakatarI pratiSThA [araviMda kAryAlaya taraphathI zrI araviMdanA jIvanadaza natuM. anuzIlana karatu` ' dakSiNA ' nAmanu' eka traimAsika zrI. sundaranA tatrIpaNA nIce keTalAka samayathI pragaTa karavAmAM Ave che. A traimAsikamAM yoganiSThu zrI aravindanA tattvajJAnanu ane temanA vicAranu nirUpaNa karatA lekhA meTA bhAge pragaTa karavAmAM Ave che. 1948 navebara mAsanA 'dakSiNA' mAM zrI. aMbAlAla purANInA ' ahiM sA' upara eka lAMkhA lekha pragaTa thayo che. gujarAtamAM zrI. A khAlAla purANIne sau kAi jANe che. te zrI. aravindanA AdhaziSyAmAMnA eka che. zrI. aravindanA teo ati nikaTavartI anuyAyI hAIne jaina paribhASAmAM varNavIe te temane zrI avindanA eka pramukha gaNudhara tarIke ApaNe eLakhI zakIe. 'ahiMsA uparanA prastuta lekha praznottaranA AkAramAM che ane lekhanA mathALA uparathI sahaja anumAna evuM thAya ke koi hiMsAvAdI praznakAranI cAnu ahiMsAvAdI uttaradAtAnA hAthe samAdhAna karavAtA A lekhamAM prayatna karavAmAM AvyA haze. paNa tene badale prastuta lekhamAM praznakAra ahiMsAvAdI che ane te praznakAranA addhi'sAsama' vidhAnA keTalA pAyAvinAnA che ane A jagatanA saMcAlana ane vikAsamAM hi'sAnu keTalu sthAna, kALe ane AvazyakatA che te samajAvavAne uttaradAtAnA vezamAM zrI. aMbAlAla purANInA prayatna che, ane e kAraNe e lekha hiMsA a`isAnA dhAraNe sAmAjika praznonA vicAra karanAra kAinuM paNa khAsa dhyAna kheMce tevA, che. upara jaNAvyu' te mujaba zrI. 'khAlAla purANInA AkhA lekha aDhi'sAnI avagaNunA kare che ane hiM'sAne navI pratiSThA Ape che. anAdi kALathI A sa'sAramAM hiMsAnI pratiSThA thatI AvI che ane ja bAbatanu samarthana karavAmAM zrI. 'khAlAla purANI kAMi navI vAna raju karatA nathI; paNa prazna tA e thAya che ke je sadA samA ta ane pratiSThita che te hiMsAnI AvI vakIlAta karavAnI Aje kai jarUra hatI kharI? AvI rIte tA asatyanA, abrahmaya dA dAnanA ane parigrahana lAbha gaNAvI zakAya ane duniyAnA vikAsamAM te pratyeka vikRtie Apele phALA pazu sundara zabdomAM varNavI zakAya. kAraNa ke naitika dheAraNe lekhAtI A vikRtie mAnavInI prakRtimAM rahelI vArasAgata vastu che. ane sat asatAne sArA kharAbanA sa e ja sa'sAranA saMkramaNune pAyeA che. Ama hAvA chatAM paNu kASTa tattvavivecakane asatyanAM, abrahmacaryanAM, adattAdAnanAM ke parigrahanAM guNugAna gAvAnI hajI jarUra bhAsI nathI. te| pachI hiMsAnI AvI kavitA racavA pAchaLa zrI aMbAlAla purANIne mana zu' prayeAjana haze ? hakIkata ema che ke AkhA lekha pAchaLa cokakasa prakAranuM gAMdhIvirodhI mAnasa pragaTa thatu' jovAmAM Ave che ane gAMdhIvAdI ahiMsAnA khyAle keTalA vajudavenAnA ane vizvanirmAMNune lagatI sAcI samajaNathI keTalA vacita che e raju karavAnA zrI abAlAla purANInA prayatna hoya ema lAge che. A lekhanI yAgye samAAAcanA karavA meM paDita sukha lAlajIne vinaMti karo. tenA javAbamAM temaNe eka sundara samAlecanA lakhI mAkalI. A samAlecanAnuM hArda -jyAM sudhI zrI. bAlAla purANInA mULa lekhanA sAra prabhudhdha jainanA vAMcakAnA jANuvAmAM na Ave tyAM sudhI-vAMcako yathA prakAre grahaNa karI nahi zake ema lAgyuM. tethI mULa lekhanA sAra taiyAra karavA vicAra karyAM. paNa praznottaranA AkAramAM lakhAyalA e lekhanA sAra tAravavAnu` kA` atyanta dudhaTa lAgyuM. vaLI game teTale susa'kalita sAra paNu zrI. aMbAlAla purANInA samagra mantavyane sapUrNa paNe rajI karI zakaze ke kema e viSe zaMkA anubhavI. pariNAme mULa lekha jevA che tevA dhaNA lAMkheA haiAvA chatAM paNu ahiM pragaTa karavAtA niNaeNya karavAmAM AvyeA che. a lekha dvArA hiMsA temaja ahiMsAne lagatA bhinna bhinna dRSTibinduzmA vAMcakAnA dhyAnamAM Avaze ane A paNa ahiM'sAnA viSaya paratve eka prakAranI vicArakeLavaNI tA che ja, paMDita sukhalAlajInI samAlAcanA jagyAnA abhAve A aMkamAM ApavAne badale AvatA aMkamAM pragaTa karavAmAM Avaze. dakSiNAmAM pragaTa thaela zrI aMbAlAla purANIne ahiM*sA uparanA lekha nIce mujaba cheH- paramAnada] svAbhAvika gaNuAya--ane hiM'danA hAthamAM khIjA kAI dezanA karatAM e zastra saphaLa thavAnI AzA ane zakrayatA paNa ghaNI vadhAre che. paraMtu hiMdamAM paNa tame joyu haze ke enA prayogA ane saphaLatA ane keTalAM maryAdita hatAM. ane enAM kAraNeA huM dhArU' ke suvidita che. prazna : ahiMsAne! rAjakIya nIti tarIke svIkAra karIne de AMtarrASTrIya rAjakAraNumAM ane mAnava saMskRtinI pragatimAM peAtAnA khAsa phALA noMdhAvyA gaNAya. ane kAMi nahi te e advitIya phALAne kAraNe hiMdane jagatanI traNa mahAna prajAonI hAramAM sthAna maLavu' joie ema tamane nathI lAgatuM ? . 20" na. khI 4266 uttara : e sivAya paNa bIjA dhaNAM kAraNene laIne huM' dhArUM' chu ke hiMMda kadAca vadhAre UMcA sthAnanu' adhikArI che. ane ahiM'sAnA svIkArathI jagatanA praznonA rAmakhANu plAja maLI gayA che evuM mane nathI lAgatu,--joke hiMda jevI niHzastra (hatI te) ane niba'La (hatI te) prajA, jenI sa`skRtimAM dhArmi`katA ane zAMtipriyatA AgaLa paDatAM lakSaNe che te enA svIkAra kare e eka rIte vArSika lavAjama rUpiyA 4 prazna : hiMde ahiMsAnI nItine svIkAra karyA e hakIkata ja hiMdanI prajA khIjI prajA karatAM AdhyAtmika vikAsamAM vadhAre AgaLa vadhelI che ema puravAra nathI karatI ? ane rAjakIya praznAnA ukela mATe ahiMsA eka sapUrNa' ane ameSa hathiyAra nathI ? uttara : A praznanI vicAraNAmAM dhaNA hiMdIe judAMjudAM - dRSTibiMduone khIcaDe karI nAkhe che ane pariNAme vicAraNAmAM
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-49 avyavasthA ane aspaSTatA lAve che. ahiMsAnAM judAMjudAM svarUpe che: vyaktigata AMtara vikAsanA sAdhana tarIke enuM svarUpa eka che, sAmAjika ane rAjakIya-sAmudAyika anyAyanA IlAja tarIke enuM svarUpa juduM ja paDe che, naitika zakita tarIke tene vicAra thaI zake che, te keTalIka vAra yuddhanA pratispardhI ilAja tarIke paNa ene vicAra thate jovAmAM Ave che. prazna : paraMtu, kharuM jotAM ahiMsA ane satya banene eka bIjAthI chuTA nahi pADI zakAya. je mANasa satyane upAsaka haze tene ahiMsAnuM pAlana karavuM ja paDaze, ane tene mATe te saheluM paNa haze. ane hiMsAnI jarUra ja nahi paDe, kAraNa ke satyamAM rahelI svaya bhU zakti upara ja te nirbhara rahI zakaze. Ama jotAM jaNAze ke satya ane ahiMsA e be eka ja sikakAnI be bAjuo che. Aje jagatane ahiMsA je satyanuM ja bIjuM nAma che tenI ghaNI ja jarUra che. huM dhAruM chuM ke jagate hiMsAne anubhava dharAIne lIdhe che: uttaraH mANase atyAra sudhInA itihAsa daramiyAna aneka prakAranA ilAje ajamAvyA che, atyAra sudhI ekalI hiMsA ja teNe ajamAvI che evuM nathI. eTale ahiMsA taddana navI vastu nathI. vaLI, tame jene hiMsA kahe che tenAthI jagatane kAMI ja lAbha thayo nathI ema puravAra karavuM muzkela che. tamArA kahevAne bhAvArtha e che ke ahiMsA e ja jIvananuM maulika, AkharI, ekamAtra satya che. e pramANe hoya te ApaNe "satya eTale zuM?' e prazna pahelAM vicAravuM joIe prazna : jIvana mAtra pavitra che, divya che. prANImAtramAM eka ja AtmA vase che e mahAsatrane sAcA hRdayathI jIvanamAM utAravAno prayatna karanAra pratyeka mANasa Akhare ahiMsAne svIkAra karyA vinA bhAgye rahI zake. ahiMsA eTale koIne ya manasA vAcA karmaNA nukasAna na karavuM-nukasAna karavAno vicAra paNa na karote. ane te anyane khAtara, athavA te pitAne je satya lAgatuM hoya tene khAtara pitAne bhega ApI devo, sahana karavAne taiyAra rahevuM jarUra hoya tyAM duHkhane ane mane paNa AmaMtraNa ApavuM ane e satrane jIvananA UMcAmAM UMcA niyama tarIke pALavuM enuM nAma ahiMsA. AvI ahiMsA nibaMLanuM nahi paNa samarthamAM samartha mAnavanuM hathiyAra che. uttara : sarvamAM vyApela je AtmA che te te koIne mArate nathI, tema koIthI marate nathI, kAraNa ke te zastrathI chedA nathI. eTale hiMsAthI AtmA te nAza pAmatA nathI. vaLI, zarIrane vinAza na karavA upara eTale badhe bhAra mUkatAM ApaNe e paNa dhyAnamAM rAkhavuM joIe ke zarIra karatAM vadhAre mUlyavAna vastuo mAnava jIvanamAM hoI zake che, jemane mATe zarIrane bhega ApatAM mANasa acakAtA nathI. eTale zarIranI hiMsAne eTaluM badhuM mahattva ApavuM e paNa eka lekhe atizayekita bhareluM lAge che. praznaH A te tame mithyAvAdI jevI dalIla kare che. jIvananA eka mahAna niyama tarIke hiMsA karatAM ahiMsA vadhAre ucca che e viSe tamane zaMkA che ? uttara : nA, paNa prazna e che ke hiMsA kone kahevAya? ane ene AraMbha kayAMthI thAya che ? praznaH koI paNa prANIne koI paNa hetuthI prerAIne nukasAna karavAnI ke du:khI karavAnI sabhAna vRtti ke icchA enuM nAma hiMsA. vaLI hiMsA jevI sAdI sIdhI bAbata samajavA mATe zuM tamAre bhASyanI madada joIe che? chellAM cha sAta varSa AkhuM jagata zuM karI rahyuM che te tarapha najara karaze te tamane vagara prayane samajAI jaze ke hiMsA zI vastu che ! uttaraH huM samajuM chuM tyAM sudhI tame ahiMsAne parama iSTa gaNo cho ane e mAnyatAne pariNAme vyavahAramAM paNa ahiMsAnA saMpUrNa pAlananI AzA rAkhe che ane himAyata kare che. atyAra ranA mAnavajIvanamAM-te iSTa che ke nahi e prazna bAjue rAkhatAM evI ahiMsA mane zakaya ja lAgatI nathI. praznaH tamane kharekhara ema lAge che ? uttara : hA, kharekhara, ane khAtarIpUrvaka, kAraNa ke ahiMsAnA pAlanamAM muzkelI e che ke koIne koI rUpamAM anyanA jIvanane pitAmAM samAvyA vinA jIvana TakI zake tema nathI. eTale tamArA daSTibiMduthI te jIvavuM e ja ahiMsAnuM kArya Thare, kharuM ke nahi ? prazna : alabatta, ahiMsAne eTale dUra kheMcavAnI vAta huM karatuM nathI. paraMtu banI zake tyAM sudhI mANase hiMsAno tyAga karIne, ahiMsAne vadhAre ucca AdhyAtmika mArga tarIke svIkAravI joIe, ema mAruM kahevAnuM che. saMpUrNa ahiMsAnuM pAlana mANasa karI zakatA nathI e kharuM jotAM mANasanI nirbaLatA che. ethI hiMsA sakAraNa kevI rIte Thare ? uttara: prakRti tarapha jarA najara karo, tyAM virATa vizva prakRtimAM nItianItinAM dhoraNo nathI. tyAM moTI mAchalIo nAnI mAchalI one khAya che. emane e preraNA kANu Ape che? ane vAdyamAM rahIne bakarAne koNa mAre che e viSe vicAra karyo che? tamane nathI lAgatuM ke tame jene hiMsA kahe che tene jIvananA baMdhAraNamAM ja sthAna che ? praznaH tame te artha vagaranuM bole che ! mANasa kAMi mAchaluM ke vAdha nathI. UlaTuM pazumAMthI mANasane judo pADanAra guNa ahiMsA che ema kahI zakAya. uttara : huM ema kahevA jatA hatA ke lobha ane mahecchAne saMtoSavA khAtara tema Adazane mATe, yA te siddhAMta ke dharmane khAtara vyavasthita yuddha karavAnI zakita saghaLI prANIsRSTimAM ekalA mANasamAM ja che. eTale vyavasthita yudhdha karavAnA guNu vaDe mAgusa anya prANIothI judA paDe che ema paNa kahI zakAya! paNuM mULa muddA para AvatAM, vAghanuM udAharaNa ApIne mANasa ane vAgha sarakhA che ema te huM kahevA nathI ja bhAga, mArUM kahevAnuM ema che ke tame jene hiMsA kaho cho tene kudaratamAM agatyanuM sthAna raheluM jaNAya che ane ApaNe jovAnuM e che ke e svAbhAvika vRttine mANasanA jIvanamAM kevuM ane keTaluM sthAna hevuM joIe. praznaH jIvanane TakAvI rAkhavuM' e jIvanane prathama niyama che e te huM svIkAruM chuM. ane jIvavAne mATe hiMsA Avazyaka hoya te mANasanI mANasAI ochAmAM ochI hiMsA karIne pitAnuM jIvana TakAvavAmAM rahelI che. uttara : zuddha AdarzanI dRSTie ochI ke vadhAre hiMsAmAM kazo phera paDaze nahi. ochAmAM ochI hiMsA' kAMI hiMsA echI maTI javAnI hatI ? mANasa khAya che tyAre kaIne kaI svarUpamAM te jIvananuM ja bhakSaNa kare che. eTale tamArI mAnyatA pramANe e mANasa paNa AhiMsAnuM pAlana karI zakaze nahi, prazna : emAM paNa anya jInI hiMsA na karavI paDe evo khorAka teNe levuM joIe. uttara : vanaspatine be rAka paNa jIvanane ja khorAka thaye ne? prazna: paNa emAM jIvana ochuM vikAsa pAmeluM hoya che eTale emAM hiMsA ochI rahelI che. uttaraH vanaspatinAM ane bIjI vanavALI vastuonAM patikAryo ApaNane pratyakSa dekhAtAM nathI tethI kAMI ema kahI zakAya
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-49 kharuM ke emanI hiMsA thatAM emane e.chI lAgaNI ke ochuM duHkha thAya che ? ane emAM ochI hiMsA zI rIte thAya che? a darzanI dRSTie te hiMsA thaI ja ne ? tame je prakArane ahiMsAne Adaza' kalpe che te jIvananuM aMtima satya ke AkharI vAratavikatA che ema mane lAgatuM nathI. kAraNa ke jIvananA pitAnA baMdhAraNamAM ja kAMIka evuM che ke tame jene hiMsA kahe che tenA vinA atyAre te te TakI zake tema nathI. prazna: te zuM tame ema kahevA mAge che ke sarva zivasvarUpa, - dayAsAgara premasvarUpa karUNa maya prabhue mAnavane mATe krUratA ane hiMsA nirmANa karyA che ? ' uttara : Izvare amuka prakAranuM nirmANa karyuM che evuM meM kahyuM ja nathI. tamAre mana, ahiMsA e jIvananuM UMcAmAM UMcuM ane AkharI satya che. huM te tamane eTaluM ja batAvavA mAguM chuM ke jIvana jevuM che tevuM tame jene hiMsA gaNo cho tenA para paNa pratiSThita che. izvara zivasvarUpa, dayAsAgara ane karUNAmaya, che "--e " viSe te umerI zakAya ke e badhA mAnavane pasaMda AvatA guNomAM ja ApaNe sarvazaktimAna anaMta izvarane maryAdita nahi karI zakIe. prazna : to, tame zuM prabhune zivasvarUpa, premasvarUpa ane karUNAmaya nathI mAnatA? uttara : huM mAnuM chuM, paraMtu prabhu eTale te mahAna, eTale te asIma che ke ApaNA manane paraspara virodhI lAge evA guNa enAmAM eka vakhate Azraya laI zake che ema mane lAge che. dAkhalA tarIke, sRSTinA sarjaka tarIke te brahmA che, paSaka ane dhAraka tarIke viSNu che, te rudra tarIke vinAzaka paNa te ja che. tAMtrikonA mata pramANe aghiA parA zaktimAM bhagavatI durgA che, jaga jananI che te ja kAlI paNa che. gItAmAM lekakSaya karanAra kAla huM chuM ema kaheluM che te A ja satya darzAve che. eTale bIjA dharmo ke dazananuM game te hoya paNa ApaNA hiMdanAM daza"nee ane dharmoe te prabhunA A vinAzaka svarUpane paNa divya tarIke svIkAra karyo che, praznaH prabhunA vinAzaka svarUpane svIkAra kare ene artha . zuM e thAya che ke mANase e tenuM anusaraNa karavuM joIe ? bhANue te prabhunA zubha guNavALA svarUpane ja anusaravuM joIe, kharuM ke nahi? uttaraH e pramANe karavAthI mANasane prabhunA samagra svarUpanuM jJAna nahi thAya, mAthusane pasaMda hoya evA guNovALA svarUpane ja te jANI zakazevaLI, huM ema nathI kahetA ke mANasa e rudra svarUpanuM anukaraNa ke anusaraNa karavuM joIe. te ema kahevA mAMguM chuM ke rudravarUpanuM jIvanamAM zuM sthAna che te jANuvuM joIe ane enuM jIvanamAM koi paNa sthAna hoya te tene samajavA, ane tenI sAthe samAdha ne karavA prayatna karavo joIe. prabhunA pratyeka svarUpanI aMdara jIvanamAM kArya karI rahela evuM kAMI ne kAMI satya heya che ema huM mAnuM chuM. praznaH mRtyu ane vinAzanA prabhune mANasa kevI rIte cAhI zake? - uttaraH satyane nirNaya ApaNu mananI pasaMdagI nApasaMdagI ' 5ra hamezAM karI zakAya kharo ? mane lAge che ke prabhunA zivasvarUpanI samaja tenA rUdrasvarUpanI samaja vinA adhUrI ja rahevAnI. prazna: tame kahe che tema hiMsAne svIkAra karavAthI kAMI " mAnava jAtinA koyaDo ukela AvatuM nathI. hiMsA karavAthI UlaTI hiMsA ja vadhe che. paraMtuM ahiMsA, zekasapIyara dayA viSe kahe che tema, bevaDI AzIrvAda samAna che. enuM AcaraNa kare che tene te AzIrvAda samAna che ane jenA pratye te AcarAya che tenuM paNa te kahevANu karatI hovAthI tene paNa AzIrvAdarUpa che. 'uttara : mAnava jAtinA praznonA ukela viSe te sAmAnya sidhdhAMta tarIke ApaNe kahI zakIe ke kalaha, visaMvAda ane judAI karatAM ekatA, saMvAda, sahakAra vagere vadhAre ucca prakAranI zakitao che. ApaNe te atyAre AkharI Adarza tarIke ahiM. sAnA mUlyo ane samagra jIvananA ukela tarIke ene vicAra karatA hatA. mAnava jIvananA keyaDAonA ukela tarIke ApaNe ene vicAra karyo ja na hatuM. paraMtu eTaluM te joI zakaze ke mANasanA jIvanamAMthI kalahanA tatvane, eTale ke hiMsAne ekadama ane pUrepUrI dUra karI devI zakaya nathI. vayavahArU dRSTie vicAratAM paNa ApaNane jaNAze ke vyakti pAse saMpUrNa ahiMsAnA pAlananI AzA rAkhavI eTale sAmAnya mANasa zahIda banI jAya evI AzA rAkhavA barAbara che. ane AkhI prajA evI zahIdI Acare evI AzA rAkhavI e te mane lAge che ke ghaNuM vadhAre paDatuM che. prazna : badhA ja mANase ahiMsAnuM pAlana kare to mANasa jAtanA badhA jhagaDAonuM nirAkaraNa lAvavAne e sArAmAM sAro IlAja nathI ? uttara : e ja che ne! badhAne ahiMsAnuM pAlana karatA kevI rIte karavA? eka mAre bahu ja sAdI buddhivALe mitra hamezAM kahetA ke hiMdamAM cAlIsa karoDa rUpiyA ekaThA karavA e sahelAmAM saheluM che kAraNa ke ekaeka jaNa eka rUpiyo Ape te 40 karoDa thaI jAya ! " paraMtu tame pote tamAre draSTibiMdu badalyuM te tamArI dhyAnamAM paNa nathI ema mane lAge che. atyAra sudhI eka adhyAmika satya tarIke ahiMsAne svIkAra karavA viSe tame kahetA hatA. have tame jIvananA praznonA ukela tarIke enI himAyata kare che. vaLI badhA ja ene svIkAra kare te praznonA ukela Ave ema paNa mAno cho eTale tamArI najara bAhya saphaLatA tarapha ane kAMIka bAMdhachoDa karavA tarapha raheze ema paNa mane lAge che. prazna : tame jIvanane samagra rUpe vicAre te pachI bAhya ane AMtara vacce tame taphAvata karI zakaze kharA? eTale aMdaranA jIvananI AdhyAtmika sAdhanA tarIke ane sAmAjika ane rAjakIya praznonA saphaLa ilAja tarIke, ema baMne rIte ahiMsA upayogI na thaI zake? uttaraH emAM to ghaNe phera paDI jAya ! ahiMsAne AdhyAtmika unnatinA eka sAdhana tarIke vAparavI e eka vastu che ane bAhya pariNAme lAvavA mATenAM eka ilAja tarIke vAparavI e judI ja bAbata che. AdhyAtmika unnatine mATe ahiMsAnuM AcaraNa karanAra mANasa eka evI cetanAvarathAne pahoMcavA mAge che jemAM sarva prakAranA preraka ane uttejaka kAraNonI vacce paNa pote zAMta ane ahiMsAmaya rahI zake. enI dRSTie aMtaranI ahiMsAvALI sthiti jALavI e ja mukhya dhyeya che. aMtaranI ahiMsAmaya sthitine jarA paNa bhaMga na thAya e ene mana ati Avazyaka che. ahiM. sAnA pAlanathI koI bAhya pariNAmo Ave che ke nahi e bAbata ene mana gauNa hoya che. paraMtu sAmAjika ke rAjakIya anyAyane dUra karanAra ahiMsAne prayoga karIne bAhya pariNAmo mATe AzA rAkhe che ane temane mATe ja mukhya kArya kare che. prazna: jo ahiMsA e uMcAmAM uMcuM satya hoya te bAhya jIvanamAM paNa ene paga saphaLa thavuM joie. eTalA mATe ja
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 prabuddha jaina tA. 1-6-49 e hAniyA riAmAM thayelA huM dhAruM chuM ke mahAtmA gAMdhI jevA ahiMsAnA mahAna payagaMbara ahiMsA para racAyelA navIna samAjanuM saMgaThana karavA mATe prayatna karatA hatA. uttara jIvananuM uMcAmAM uMcuM satya ahiMsA che evuM puravAra ' karavAnuM rahe che. ahiMsAmAM kAMIka satya raheluM che ane je mANa- sene emAM rahelA satyane sAkSAtkAra kare hoya temane mATe te zakaya che e te nirvivAda che. paraMtu mAnava prakRtimAM samaLuM rUpAMtara thAya nahi tyAM sudhI badhA mANasomAM eno sAkSAtkAra zakaya nathI ane mAnava prakRtimAM evo pheraphAra karavuM hoya te kAMI paNa bahAranA upAthI-saMsthAo vaDe ke baMdhAraNu vaDe ke kAryakrama vaDe lAvI zakAya tema nathI. ene mATe mANasanA aMta- ramAM jAgRti AvavI joIe. e adhikAra prApta na thayuM hoya tyAM sudhI ahiMsAne sAkSAtkAra zakaya nathI. prazna : paraMtu hiMsAthI te hiMsI ja ciMrajIvI nathI banatI ? mANase hiMsAne tyAga karaze tyAre ja jagatamAM zAMti ane suleha sthApana thaI zakaze. uttara : prAcIna A praznane judI rIte vicAratA, joke ahiMsAnA IlAjathI e loko suparicita hatA. emaNe mANasanI aMdara rahela AtmarakSA mATe laDavAnI vRttine svIkAra karyo ane sAmAjika jIvanamAM koI ucca Adaza ane dheraNa TakAvavA mATe tathA sAthe sAthe vyakitane vikAsa sAdhavA mATe paNa tene upara - karyo. hiMdamAM kSatriyane dharma, jApAnamAM sAmurAIne Adarza, yurepanA madhya yugamAM nAITsane Adarza kAMIka aMze e ja dizAmAM thayelA prayatna hatA. hiMdamAM dharmanuM rakSaNa karavuM e kSatriyanI pharaja hatI. kSatriya julamagAra banI zake nahi kAraNa ke ene dharma ja nibaM LanuM rakSaNa karavuM, julamamAM pisAyelA hoya temane mukata karavA, naSTanI sAme thavuM. keTalIka vAra amuka aniSTa vaDe jIvanArA mANasone vinAza karyA vinA samAjanuM te aniSTa dura thaI zakatuM nathI te evA mANasane vinAza kare e paNa kSatriyanI pharaja hatI. A rIte ApaNane jaNAze ke prAcIna kALamAM vaiddhAne dharma mANasanI pragatine rokI nahi eTaluM ja nahi paraMtu tenI pragati karavAmAM madada karatA hatA. praznaH paraMtu eTalA uparathI ahiMsAne Adarza ocho mahAna kare che kharA ? kAraNa ke kSatriyane Adarza dharma yudhdha bhale he paNa emAM hiMsA te Ave ja ne ? vaLI, ahiMsA ja jIvanane rakSaka niyama che. kuTuMba, samAja ane prajA vagerene vikAsa ahiM. sAne AbhArI che e tame kabUla karaze. uttaraH e te sAcuM che ja ke sahakArya, suleha ane saMvAda mAnavajIvananAM piSaka, vikAsamAM madada karanArAM ta che, paraMtu sahakArya vagere yuddhamAM paNa madada karanArAM hoI zake che. mANasanA AjanA jIvanamAM saMgharSane, kalahane ane yudhdhane sthAna ja nathI yA te ene laIne mANasane atyAra sudhI nukasAna ja thayuM che ema mAnavuM e paNa barAbara lAgatuM nathI. prazna : paNa tamane nathI lAgatuM ke saMdharSane ane tenA sauthI vadhAre tIvra yuddhane laine, eTale ke hiMsAthI mAnavanuM patana, tenI avanati thai che? uttara : yuddhone laIne mAnavanI hamezAM adhogati ja thaI che kharI? e prazna kharuM jotAM ApaNe vicAravAnuM che. mane lAge che ke evI avanati hamezAM thaI che ema sAbita karavuM muzkela che. prazna : A be vizvayuddhomAM mANase kyAM kyAM hatAM ane hiMsAtmaka kAma karyA che ane ene pariNAme mANasonI keTalI avanati thai che tene tamane khayAla hoya ema lAgatuM nathI. anijIka julAke nahi uttaraH apUrva Apattio ane henAra mANasa jAtinA upara vadhatI gaI che e sAcuM che. paraMtu e yudhdhoe mANasomAM udAttatA ane sAdazapriyatA paNa jAgrata nathI karI ema nathI. yuddhoe Adezane mATe maratAM paNa mAsane zikhavADayuM che. praznaH 5Nu pitAno duzamanane nukasAna karyA vinA jAte maratAM zIkhavuM e keTaluM vadhAre udAtta, ane keTaluM vadhAre mahAna che ? uttaraH mahAna Isu khrista e satyane zIkhavyuM che. kamanasIbe mANasajAte enA anusaraNa karatAM ene bhaMga ja vadhAre karyo che. praH ahiMsAne eka dhArmika mAnyatA banAvavAne badale mahAtmA gAMdhIjIe ene jIvanane sakriya niyama banAvyuM tema khite ya ta te vadhAre sAru pariNAma Avata. uttara: mane lAge che ke e bAbatamAM isu khristanuM jJAna vadhAre saMgIna hatuM. kAraNa ke dharmanA eka maMtavya tarIke paNa ahiMsAnuM anusaraNa keTaluM ochuM thayuM che ? koI paNa prakAranI AdhyAmika vRttivALA mANasane jyAre ahiMsAnuM pAlana karIne du:kha sahana karavAnuM Ave che tyAre enI prANamaya sattA sahana karavAne pariNAme baLavAna thAya che, paraMtu enI samasta azuddha prakRtimAM zuddhi AvI jatI nathI, jyAre enA prANumAM pUratuM sAmartha ekatrita thAya che tyAre julama karanAranI ke aniSTanI, sAme thaIne e tene vinAza karyA vinA raheto nathI. musalamAna dharmanA AraMbhamAM enA upara julama thaye jene eNe ahiMsApUrvaka sAmano karyo. paNa Akhare julamagAre sAme laDIne temane harAvyA ane hiMsAno Azraya lIdhe. remamAM khristI dharmanuM paNa e ja pramANe banyuM. ane IMglAMDamAM myuriTane saMpradAya paNa emanuM ja udAharaNu gaNAya. jyAre remana lokoe khristIo upara julamo karyA tyAre temaNe zAMtipUrvaka e badhA sahana karyA. pariNAme khristI leka samartha banyA ane sattA emanA hAthamAM AvI. ane jyAre khristI lokonA hAthamAM sattA AvI tyAre khristI dharma pramANe ahiMsAnuM AcaraNa karavAne badale jeo khristI na hatA temanA para temaNe besumAra julama gujAryA che ane khUbI te e che ke e rIte pe.te hiMsA karatA hatA tyAre paNa ema mAnatA hatA ke jemanA para pite julama gujAratA hatA temane mATe e lAbhadAyaka hatuM ! prazna: hiMsAmAM ApaNe bIjAne duHkha sahana karAvIe chIe, ahiMsAmAM ApaNe jAtanA para duHkha vahorI laIe chIe. udAharaNa tarIke upavAsa e ahiMsAnI eka paddhati che. ene pariNAme mANasanI zuddhi thAya che. ane upavAsathI ghaNI vakhata virodhInA hatyano palaTe paNa thaI jAya che. uttara : ghaNuM kharUM mANase bhUlI jAya che ke hiMsA kevaLa zArIrika nathI hotI. keTalAka prakAranI kahevAtI ahiMsA ghaNI vAra hiMsAne ja eka prakAra hoya che. ApaNe tyAM zarIra para cAkunA dhA karIne paisA bhegA karanAra bhikhArIo hoya che. temane bAtala karatAM keTalIka vAra ApaNa jAhera praznonA ukela mATe upavAsa karanArAe evA ja bIjAo ' upara agya dabANa karanAra hoya che. jenA virUddha evA upavAsa karavAmAM Ave che tenA para hiMsaka gaNAya evuM dabANa thAya che. ane e mANasa namatuM Ape che te enA mananI ke hRdayanI khAtarI ke palaTo thaye heya che tethI nahi paraMtu vyavahAru muzkelIone laIne, yA to upavAsa karanAranA maraNanI javAbadArInAM pariNAmonA bhayane laIne. A jAtanuM dabANa eka prakAranI mAnasika hiMsA ja che. ane ahiMsAthI hRdayane palaTa thAya che e dAve paNa keTalo atizakitavALe che te paNa e uparathI ApaNane spaSTa thAya che. vaLI, paraspara virodhI hetuo mATe upavAsa karanArA nIkaLe che e je batAve che ke upavAsa karavA e kAMI sAcA hovAne purA
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-49 nathI, e te! phkata bhUkhyA rahevA zakitane ja mAtra purAvA gaNI zakAya. prazuddha jaina praznaH ahiMsAtmaka pratirodha karavAthI mANasane sAcA hRdayapalaTA thai zake ema zuM tame nathI mAnatA? uttaraH jyAM aMgata saMbaMdha hAya tyAM evA hRdayapalaTA zaya che. u. ta. eka kuTuMbanAM mAsamAM, amuka samAja ke saMpradAyanA anuyAyIomAM jyAM evekAi aMtarane sabaMdha na hoya tyAM addhi'sAne laine hRdayapalaTA thavA joie evA niyama nathI, kAi julmI sattA satyAgrahane ke niHzastra pratikArane pariNAme namatuM Ape enA atha eTalo ja ke e pramANe karavuM ene jarUrI lAge che. ema kare-namatu Ape-tethI enA vicAratA ke hRdayanA palaTo thaye ema mAnavuM kharAbara nathI. vaLI e pramANe satyAgraha pratye pratikAya' karavA mATe paNa virodhImAM amuka prakAranI hRdayanI kumAzanI jarUra che. vidhI taddana asaskRta haiAya, AphrikAnA keTalAka leAkAnI peThe jagalI ane krUra hAya, yA te hiTalaranI peThe vikRta manedazAnA hoya te evAnI sAme ahiMsA bilakula asara karatI nathI. prazna : Adaza' ahiMsA annArU heya te paNu eka mAdaza tarIke eneA svIkAra karIne mANusae jIvanamAM enI vadhAre te vadhAre najIka javAne prayatna karavA joie ? uttara : jarUra. evA prayatna karI zakAya ane karavA joie. zakA e che ke e prayatnane te keTale aMze jIvanamAM apanAvI zakaze. udAharaNa tarIke, kAMi nahiM te keTalAka nAjhIonA vinAza vagara nAjhI manedazAne dUra karavI asaMbhavita lAge che. prazna : peAtAnA upara duHkha vaheHravAthI, ahi'sA vaDe e lekAnAM mana ane hRdaya jItI zakAya nahi ? evA kevaLa hRdaya vagaranA mANaso hei zake ema mAnavA mArU mana nA pADe che uttara : tame paristhiti kharAkhara samajyAM nathI lAgatA. jamanImAM te thoDA nAjhI lAMke saghaLI sattA peAtAne hAtha karI ehA. eTale jamana prajA emanA viSa kare e savAla te jANe hatA ja nahi pachI te! e loko jagata para petAnI sattA ane vicArasaraNI pAtanA vyavasthita lazkaranI madadathI sthApana karavA mATe bahAra paDayA. emanI buddhinA ke hRdayanA palaTAnA savAla ja karyA hatA ! UlaTA e lAkA bIjAnA hRdayane ane buddhanA palaTA karavA nIkaLyA hatA!! tame kahe che tema evA leke hRdaya vagaranA nathI hAtA, paraMtu evA dhaNA ye che. jemanAM hRdaya eka jIvana pUratAM suSupta rahI zake che. prazna : paraMtu ahiMsAtmaka rIte ene vire karavAtA sa'teASa te satyAgrahI prApta karI zake che. uttara : evA saMtoSa ke te ahiMsAnuM AMtarika ane AdhyAtmika pariNAma gaNAya, ethI kAMi nAjhIvAda sAme saphaLatA AchI maLI zake ? prazna : huM te| ema dhA' chuM ke jo se'kaDA mANasA ahiMsaka rIte marI gayA hota te hiTalaranuM hRdaya paNa badalAi jAta. uttaraH enI khAtarI nathI. ene te krUratAmAM eka prakaratA AnaMda maLatA hatA. lAkhAMnI saMkhyAmAM eNe nirdoSa mANasane mArI naMkhAvyA ane emAMnA badhA ya ene virodha karyAM vinA maraNane zaraNuM thayA hatA. paNa enA hRdayanA palaTA thayA na hatA. ane maraNane ahiMsaka rIte nAtarIne pazu mAsa hiMsAnA vyApAranuM paNa ekasarakhuM udAharaNa pUrU pADe che e vAta bhUlI javAya che vaLI tame dhAratA haze! ke a`isA te vinAza kare ja nahi paraMtu jyAre ahiM'sA saphaLa thAya che tyAre te paNa julamIne nAza ja kare che !! 'a 25 praznaH e kevI rIte bane ? uttaraH je mANasa trAsa julama ane anyAyanI sAme sAcA manathI ahiMsA jALave che tenI AMtara titikSAne laine AjubAjunI vizvaprakRtimAM enA anyAyane badale lenArI zakitae sakriya te che ene hiMsA karIne dhaNu kharU' te zAMta thAya che. praznaH A bAbata mArAthI barAbara samajAtI nathI. uttaraH jIvanamAM ghaNI vAra ApaNe A siddhAMtanA purAvA rUpe ghaTanA banatI joie chIe, ahiMsAtmaka pratikAra karanAra kAMI ja nathI karatA paraMtu enI AjubAjunA mANasenI prakRti hiMsAtmaka pratikAra ja dhaNu kharUM kare che. puNamAM vaziSTha RSinI kAmadhenunI vAtAnA prAcIna udAharaNa rUpa che. sahastrArjuna rAjAe jyAre vaziSThanI pAse camatkArI zaktivALI kAmadhenu joi tyAre eNe maraji yAta ke jiyAta rIte te meLavavAnA nizcaya karyAM, vaziSTha RSi tA ahiMsA pALanAra hoi emaNe kAmadhenu ApavAnI nA kahI jyAre khaLajabarIthI kAmadhenune levA prayatna thayA tyAre kAmadhenue vaziSThane peAtAnuM rakSaNa karavAne, athavA teA potAnuM kSaNa karavAne chUTa ApavAne kahyuM. vizaSThe tene jaNAvyu` ke pete te baLa vAparI zake tema nathI, paraMtu kAmadhenu petAnu rakSaNu karavA mAgatI hoya te karI zake, pachI kAmadhenue potAnI aMdarathI lazkare UbhAM karyAM ane temaNe rAjAte harAvyA. matalaba ke ahiMsAnu` pAlana karanAra potAnI ahiMsAne baLe hiMMsA utpanna karI zake e virAdhAbhAsa zakya che. ane emAM eka vadhArAnI muzkelI e paNa che ke potAnI ahiM sAthe pariNAme vinAza karanAra zaktione sakriya karanAra vyaktine e zakti para pachIthI krANu rahetA nathI. eTale vinAza thavA joie te karatAM ghaNA vadhAre paNa thAya e zakaya che. prazna : khIjA mANase 'sA karaze e vicArathI ahiM sAnu` AcaraNa kevI rIte aTakAvI zakAya? uttara : ahiMsAne tyAga karavAnuM huM tamane kahetA nathI. atyare mAsa sudha' vagara calAvI laI zake evI sthitimAM nathI ane vizvaprakRtine potAnAM keTalAMka kAmane mATe e vastunI jarUra rahelI che. alabatta, thoDA mANase enA prayAga karIne peAtAnI AdhyAtmika unnati karI zake che. praznaH te tame svIkArI che kharA ke jyAre mAjhusa pUratI pragati karaze tyAre ahiMsAnA Adaza ne te prApta karaze ? uttara : mANasa peAtAnA kAyaDAonA ane jhagaDAenA ukela mATe vadhAre zAMtibharI rIte zeHdhI kADhaze evI AzA ApaNe badhA rAkhIe chIe. paraMtu evI sthiti Ave te pahelAM je mANasee saMskArikatAnI vadhAre ucca kakSA sAdhI haze temaNe pazu vyavasthita baLane sAmane karavA mATe pUratI zakita taiyAra rAkhavI paDaze, - jema vata mAna jagatane najhIonA bhayanI sAme karavuM paDayuM, ema nahi thAya te| samasta mAnavajAtanI pragatine hAni pahoMcaze. prazna : e te pAchu enuM e ja cakakara thayuM' ! huM te mAnuM chuM ke hiM MsAne aTakAvavAnI ekamAtra upAya ene sadAne mATe tyAga ja karI de| ane badhAM ja jokhame| vaheArIne ahiM sAnu aAcaraNa karavu' e ja che. tamane e barAbara nathI lAgatuM ? uttara : atyAre te tame kaheA che tema thavAne saMbhava dekhAte nathI. laDAInAM vinAzaka pariNAmA pUrepUrAM jANyAM chatAM khIjuM vizvayudhdha aTakayu nahi e hakIkata ja batAvI Ape che ke ahiMsAne saphaLa thavAne hajI ghaNI vAra che. praznaH para`tu potAnA praznonA ukela mATe hiMsAnI hAnikAraka rIta karatAM ahiM'sAne mAga vadhAre sArA che, athavA kharUM jotAM ekamAtra mAga che eTaluM paNa mANasane samajAvI na zakAya ?
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 prabhu jaina uttara: ahIM ApaNI paNa bhUla thAya che. ApaNe 'hiMsA'nuM nAma vAparIe chIe te mAtra ahiMsAnA ApaNA pakSapAtane AbhArI che. kAraNa ke prANImAtramAM rahelI AtmarakSAnI vRtti ane pravRttine, satya ane nyAya ke sidhdhAMtane khAtara svIkArAyelAM dhama yudhdhane, julamI sattAnA virAdhane, tathA khIja paNa evI pravRtti jemAM anyane prarAdApUrNAMka duHkha devAnA khyAla pazu hai|tA nathI te badhAne ssiMsA 'tuM hINuM nAma ApIe chIe. vaLI ApaNe e paNa bhUlI jaie chIe ke laDavA janAra mANusa khIjAne mAravA nIkaLye che teTaluM' e pazu sAcuM' che ke e pote bharavAne paNa nIkaLyA che. praznaH paNa ahiMsA vinA bhANasanA jIvananA prazno kevI rIte Ukalaze ? uttaraH atyAra sudhI te| mANusa peAtAnuM gADuM gabaDAvatA AvyuM che. temAM ahiM sAthe eka vadhArA karI zakaze. vaLI, jyAre mANasane lalacAve evuM vacana Ape| ane kaheA ke badhA sAmAjika, Arthika, rAjakIya, rASTrIya, AMtararASTrIya-badhA ja muzkelIbharyo prazno ahiMsAthI UkelavAnA che tyAre bhANusA jarUra anumati Apaze ane ahiMsAnA svIkAra karavA kabUla karaze. paraMtu e kAMi ahiM'sAnA guNunI ke enI zaktinI emane khAtarI thai heAya che, ke emAM zradhdhA kheDI huMya che tethI nahi paNa emane jenI jarUra che te karI ApavAnuM vacana ahiMsA Ape che tethI. eTale ghaNAkharA lAkA te jIvananA muzkelIbharyA praznonA ukela mATe joDAvAnA, ahiMsAne khAtara nahiM. jemAM pete sAcA hRdayathI mAnatA nathI hatA evA sidhdhAMtane anusaravAnI teo mAtra jAherAta kare che. pariNAme ahiMsAnA evA anuyAyIemAM 'bha ane aprAmANikatA vadhAre hAvAnI ane jyAre seTI Ave tyAre evA leka ahiMsAne abharAI para caDAve evu paNa ane prazna : paNa tamane nathI lAgatu ke ahiMsAnu cehu chu, jeTaluM thai zake teTalu pAlana, bhale niSphaLa jAya te paNu, mANusa jAtanI pragatimAM te peAtAne kALA jarUra Ape che. kAraNa ke jagatamAM atyAre je pazukhaLa jovAmAM Ave che tene ThekANe ahiMsA naitika athavA te AdhyAtmika baLa pragaTAve che. uttaraH ema tA kAI paNa kalyANakAraka pravRtti niSphaLa jatI ja nathI evuM AzvAsana gItA ApaNane Ape che, eTale evuM svalpa AcaraNa paNa aMte lAbhadAyaka nIvaDe che. paNa ahiMsAtmaka na hoya evAM sava` baLene 'pazubaLa' tu' nAma Apavu' huM cAgya nathI dhArate. mANasanA itihAsamAM dhaNA saMrdhAmAM ane vinAzakAraka yuddhomAM paNa dhaNuA UMcA Ada pazu pragaTayA che ane bhUta banyA che. e badhAne 'pAzava' kahI nahi zakAya. tame mApha karaze, paNa kri'sAnA bhakatAmAM ghaNI vAra peAtAnI zreSThatAnA khyAla ajANye paNa hAjara hAya che evu' mane jaNAyuM che. pAte satyane zodhavu che. evI jijJAsAne badale ahiM sAnA mAnasika svIkAra sAthe jANe te peAtAne prApta thai gayuM hoya evI khAtarI ane AtmasaMteSI maneAvRtti teo dhAraNa kare che. huM mAnu` chuM ke aiMsA mAtra naitika baLa pedA kare che, AdhyAtmika nahi. prazna H tame naitika ane AdhyAtmika baLamAM bheda gaNA che ? utara hiMdamAM te e bheda ApaNI sa'skRtti jeTale prAcIna che. ahi~'sAnI zakitane tame e atha mAM AdhyAtmika' kahI zake! ke Akhare jIvananI badhIja zakitao, naitika tema ja AdhyAtmika 'AtmA'mAMthI Ave che. alakhatta, naitika baLa ... mANusAtanI pragatimAM jarUra sahAya karI zake ane kare che. tA. 1-6-49 paraMtu tame nItine UMcAmAM UMcA ane AkharI dhAraNa tarIke, Adaza' ke lakSya tarIke svIkAraze te nIti e ja adhyAbhika che ema tame mAnaze, pariNAma e Avaze ke evA Adaza mAnavane tenI atyAranI mAnavatAmAM bAMdhI rAkhaze, tene atyAranI enI budhdhizakitamAM, vicAromAM, AdarzomAM ane nItinAM ceraNAmAM maryAdita karaze. prazna : Akhare mAnavajIvananuM niyamana nIti vaDe thavu na zekhae ? uttaraH e viSaya eTale ke mAnavajIvananuM AkharI niyAmaka dheAraNa zuM hAvuM joIe te ApaNA atyAranA ahiMsAnA muddAthI dhaNuM dUra hAI emAM atyAre vistArapUrvaka utarI zakAya tema nathI. paraMtu eTalu' kahI zakAya ke hiMdunI saMskRti nItinI upace gitA ane enI maryAdA bannethI paricita che. eTale upaniSadamAM sArA narasAnA krU'thI para thavu ene UMcAmAM UMcI AdhyAtmika avasthA mAnavAmAM AvatI hatI. mukata thayele AtmA evaM ha bAva na tapati kimahaM sAdhu nAkavam / kimahaM pApaM akaravam evI ciMtA nathI karatA ke kayu sAdhu ka` me kayu" nathI, kayuM pApa me kayu che.? praznaH paraMtu ahi'sAnuM AcaraNu karavAmAM nItimAna mANusa ane AdhyAtmika mANasa e emAM zo phera hAi zake ? uttara : AvA bhedo ApaNe sUkSma manathI samajavAnA hoya che, ene mATe bahAranAM dheAraNe, nizAnIe ke kaDaka vyAkhyA ApavI muzkela hAya che. nItipradhAna mANasa ghaNu kharUM. AcArane kAI vyavahArU niyama, keAi vidhiniSedha nakkI karavA Atura hAya che. evA niyamane kaeN vratane e pAtAnI AgaLa dhAra tarIke rAkhIne zakaya teTaluM tenuM anusaraNa karavA prayatna kare che paraMtu AdhyAtmika vyakita kaiAi niyamanuM anusarazu kare che tyAre paNa temAM rahelA AMtara satyane khAtara tema kahe che, tenA bAhya svarUpane khAtara nahi. prazna : paraMtu ethI zAphera paDe te mArA samajavAmAM nathI vatu. uttaraH eka udAharaNuM ApIzaH tamane yAda haze ke zrI rAmakRSNu paramahaM sane potAnI sAdhanA karatAM jaNAyuM ke pAtAnI aMdara brAhmaNapaNAne ane tenI zreSThatAne sa MskAra rahelA che. e saMskA rane nirmULa karavA mATe tee aspRstha gaNAtA lekenI vastImAM jatA ane emanAM jhUMpaDAMmAM ane zeromAM vAsIdu vALatA. A kAya' emane mATe emanI sAdhanAnuM eka aMga hatuM. tarjIvanane mATe Avazyaka hatuM. parantu temaNe e kAya| pe tAnA jIvananA eka rAjide niyama banAvyA na hatA.. e kAya'nI AMtar AvazyakatA dUra thaI jatAM te baMdha paDI aTakI gayuM'. hiMdane AdhyAtmika mAga e prakAranA che. -a'bAlAla purANI zrI. bhAratIya jaina tA. 3 7, 4 thI jUne maLanAra che. samAcAra svayaMsevaka pariSatu cethu adhivezana khAnadezamAM mAleva zirapura 'mukAme muMbai jaina yuvaka saMdhanA upa-pramukha zrI, zAntilAla ha. zAhu hiMdI rASTrIya TreDa yuniyana kaoNMgresanA khajAnacI tarIke cuMTAyA che. mu. jai, yu, sadhanA maMtrI zrI, paramAnabhAI kApaDiyAnA taMtrI pade 'janmabhUmi' patra tarathI yugaddana nAmanuM mAsika pragaTa thanAra che.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-49 hoine teo amaka zarate meLavI sAmyavAdI sarakArane svIkAra keTalAka samAcAra ane neMdha - karI leze, evuM anumAna atyAre karI zakAya che. sAthosAtha. vadhu pUrvanA perIsanuM patana najIkanA paDozI tarIke hindu paNa A prazna vicAravAno rahe che. pUrvanA perIsa tarIke paMkAtuM, duniyAnuM cothA naMbaranuM ane cIna, agnieziyA, malAyA, brahmadeza vagere najIkanA pradezamAM je eziyAnuM sauthI moTuM zahera zAMghAI Akhare cInI sAmyavAdI sAmyavAdI hIlacAla jora pakaDatI jAya che, ane hiMdanA sAmyavAdaLonA kabajA nIce AvI paDayuM che. zAMghAinA patanathI rASTravAdI dIo je mArIne pATha bhajavI rahyA che, e badhuM lakSamAM cInanA AgevAna cAMga-kA-zekanI rahI sahI pratiSThA dhULamAM laIne, sAmyavAdIo sAthenI athaDAmaNane TALavA tema ja bhAvI maLI gaI che, ane sAmyavAdI AgevAna mAo-se-tuMganI yaza- vizvayuddhamAMthI dUra rahevA mATe khUba vicAra karIne pitAnuM valaNa kalagImAM eka vadhu pIchuM umerAyuM che. ' nakkI karavAnuM rahe che. rASTra samamAM joDAyA chatAM paNa kevaLa temanI A banAvathI cAMga-kAI-zeka eka dayApAtra mAnavI banI pAchaLa hide ghasaDAvAnuM nathI, tema temanA para AdhAra rAkhI jAya che. prathama te te tenA purogAmI AgevAna De. sana-yAta- besI rahevAnuM nathIparaMtu svataMtra rIte vicAra karavAno rahe che. senanI ati ujajavaLa ane saphaLa kArakIrdI AgaLa ghaNo jhAMkho sAmyavAdI bhayamAMthI bacavA mATe dezanuM AMtarika saMgaThana, dekhAya che. phAsIsTa , japAna taraphI enI valaNathI uddAma suvyavasthA, dezanI kaMgAliyatanI nabudI ane dezanAM rASTravAdI cInI janatAmAM enA pratye virodha pedA thA. pahele pagale ja baLa sAtheno sumeLa jarUrI jaNAya che. A sthiti ubhI karavA cInI sAmyavAdIoe ene pakaDIne keI ajJAta sthaLe pUrI dIdhe. mATe prathama dezamAM je komavAdI ane hiMsAvAdI to rahelAM pachI enI caMcaLa ane bAhoza patnI mAdAma cAMge vacce paDIne che, tene sApha karIne AMtarika saMgaThana ubhuM karavuM jarUrI che. ene choDAvyA, ane jApAna sAme hathiyAra ugAmavAnI zarata suvyavasthA mATe dezamAMthI naphAkhorI, kALAM bajAra ane lAMcarUzvatane svIkArIne e chUTa. pachI cIna-jApAnanI lAMbI laDAI zarU thaI, kaDaka hAthe dabI devA joize. pitAnI Arthika dazA sudhAravA mATe jemAM ane khAsa saphaLatA na maLI. bIjA vizvayuddhamAM bhAgIdAra dezanAM kaMgALa sAmyavAda tarapha mITa mAMDIne beThAM che, temane upadeza banavAthI ene be kaMIka ocho thayo, ane briTana-phrAMsa-ame dvArA nahi paraMtu temanI Arthika dazA sudhArIne sAmyavAdanI nAgarikA ane raziyAnA phAsIsTa musalInI ane nojhI hiTalara uparanA cUDamAMthI temane bacAvI levA joize; ane samAjavAdIo tathA - vijayamAM ene paNa bhAga maLyo, ane amerikAnA aNuoMbathI bIjA je kaI pragatizIla to rASTrane tenI kaTokaTImAM sahAya parAjita thaela jApAne cIna pAse paNa parAjaya svIkAryo jApAna thavA tatpara hoya, temanI sAthe sumeLa sAdhavuM joie. jo Ama sAthenuM yuddha Ama pUruM thatAM sAmyavAdIo sAthe AMtaviMda karavAmAM Ave to pArakI madada vinA hiMda koI paNa Aphatane saphaLa graha zarU thayuM ane tene re jabaraja pIchehaTha karavI sAmane karI zakaze. . paDI. mAdAma cAMgakAI-zekane madadanI yAcanA karavA mATe dezane duzamana amerikA deDavuM paDayuM, paraMtu emAM tene saphaLatA na maLI. eka upara jaNAvyuM tema dezamAM haju paNa je kemavAdI- to pachI eka zahera cAMganA hAthamAMthI mAe-se-tuMganA lazkaranA rahyAM hoya te dezanAM moTAmAM moTA duzmana hoIne tene nAbuda karavAM senApatI yu-tehanA hAthamAM AvI paDavA mAMDayA, ane anta jarUrI che. eka bAju jyAre hiMda bInasAMpradAyika rAjya banavA cInanuM mahAna baMdara zAMghAI 5NuM sAmyavAdI daLe ne kabajAmAM mAge che tyAre A uMcA Adazane chinnabhinna karavA keTalAka pratyAAvI paDayuM. ghAtI to komavAdane saMgaThita karavA mathI rahyAM che, ane temaNe tenuM cAMganI pratiSThA ATalethI ja khatma nathI thaI; paraMtu khulluM svarUpe pragaTa karyuM che. jenA anuyAyIoe rASTrapitAnuM " zAMghAIne TakAvavA mATe sakhta sAmane ApavAnI ane tyAMthI yuddhane khUna karyuM te rASTrIya svayaMsevaka saMgha (Ara. esa. esa.) nuM je jhoka ApI sAmyavAdI cIna para pratiAkramaNa karIne vijaya meLa- navuM baMdhAraNa jAhera thayuM che, e kaI rIte vizvAsa ubhuM karI vavAnI enI juThI gulabAMgo, bIlakula sAmane ApyA sivAya zake evuM nathI. jo vyAyAmapravRtti mATe saMdha calAve teNe zAMghAImAMthI karelI pIchehaTha ane jatAM jatAM rASTravAdI lazkare jarUrI hoya, te e vyAyAmapravRtti ekalA hiMduono ja zA mATe ? zAMghAimAM potAnA ja dezabaMdhuonI milakata para calAvelI luMTa, musalamAna, khrIstI, pArasI vagere komo hidane avibhAjapa bhAga e badhuM tenI pratiSThAne khatma kare che. hoIne e kemanAM bALake hiMduonI sAthe potAne zarIravikAsa hidanA sAmyavAdIonI rASTradrohI nIti, bhAMgaphoDa ane hiMsAnA sAdhe e rASTra mATe jarUrI nathI ? baMdhAraNamAM jaNAvyA mujaba azuddha sAdhanane upayoga, bInalekazAhI sTAlInavAdanuM baMdha , saghane cha varSa sudhI pravRtta sabhya' ja kendrIya kAryakArI maMDaLane umedavAra tarIke lAyaka gaNAze. eno artha e ja thaye ke saMdha anukaraNa vagere kAraNe ApaNe tyAM sAmyavAdIo pratye napharata ubhI enI junI ghareDa mujaba ja kAma karavA mAge che, ane navAM thaI che; paraMtu cInanAM sAmyavAdIonuM citra judI jAtanuM che. tane kaza avAja emAM rahevAnuM nathI. A badhuM jotAM saMdha cInI sAmyavAdIo rASTravAdI paNa che. cInI majure ane kisA saMpUrNa kAmIvAdI saMsthA hatI tevI ja banI rahe che, ane tethI nanI mukita mATe teo mUDIvAdI amerikAnA varcasva nIce, ene pharI kAyadesara banAvavAmAM pUratuM jokhama raheluM che. yuddhakhe 2 banela cAMga-kAI-zekanI sarakAra sAme khullA yuddhamAM bIjI bAjuthI hiMdu mahAsabhA have pharIne saLavaLIne beThI utaryo cheeTaluM ja nahi paNa je je mulake temaNe jItyA che, na thavA mAge che. te haju hiMdu rASTrane tene sidhdhAMta ke tenuM rAjakIya temAM vasatI prajAne emaNe pUrato saMtoSa paNa ApyA che. temanA svarUpe paDatuM mUkavA mAgatI nathI; eTaluM ja nahi paNa e ja kemIvijayanuM A paNa eka khAsa kAraNa che. chellA samAcAra maLe - vAdI nItie enuM saMgaThana pharI majabUta karavA mAge che. hiMdu che te mujaba temaNe zAMdhAImAM paNa kAyado ane vyavasthA sthApI kAma hiMdanI bahumatI kAma che, ane tethI ene rAjakIya dIdhAM che; ane dezI-videzI prajAjanone abhayadAna ApyuM che. hakakanI jALavaNI mATe koI judA saMgaThananI kazI jarUra nathI. teo jema yudhdhanipuNa che, tema vyavasthAnipuNa paNa che; ane rASTrapitAnI hatyA bAda je AgevAne hiMdusabhAmAMthI rAjInAmAM ! vahIvaTI kAryamAM ApaNe tyAM muMbaImAM ja tAlIma pAmelA sAmya- A pavAnI ane hiMdusabhAnI agatya na hoIne tene vikherI nAMkhavAdI vahIvaTakartAne temaNe zAMdhAine vahIvaTa soMpyuM che. vAnI vAta karatA hatA, te hiMdusabhAne punaHjIvita karavAne karyuM zAMghAInI jItathI cInanI sAmyavAdI sarakAra eka gaNanApAtra navuM kAraNa maLyuM che. ? sattA bane che, ane tethI tenI sAthe kayA prakArane saMbaMdha rAkhave, hiMdusabhAnI A pravRttinA pratyAghAtarUpe muslIma lIga paNa te mATe briTana ane amerikAnI sarakAra gaMbhIra vicAraNA karI have rAjakAraNamAM pharI praveza karavA mAge che. ela inDIyA muslIma rahela' che. briTana-amerikAne prazAnta sAgaramAM sthApita hita rahelAM lIganA pramukha mahamada ismAile madrAsathI lIga anuyAyIone
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-4 - ekama kamI nImavA mA pAThavelA paripatra anusAra temane rAjakIya pravRttio zarU karavA nIti-anItinuM trAjavuM Adeza ApavAmAM AvyA che. eTale rASTrapitAnA kiMmatI dehanAbalidAnane pariNAme dezamAM je kemI vaimanasya TharI javA lAgyuM ApaNA dezanI saMskRti viSe ghaNIvAra ApaNe garvapUrvaka hatu, tene have pharI prajajavalita karavuM che! komavAda e dezane vAta karIe chIe, paraMtu ghaNIvAra "saMrakRtine bahu cekakasa duzmana che, ane sarakAre tema ja samaju prajAe have e duzmanane khyAla ApaNAmAMnA keTalAkane hotA nathI. A paNa dezane ItisaMpUrNa vinAza kare ja joize. hAsa ghaNo jUne che; ane jUnA kALamAM jayAre pRthvI uparanA ekatA pariSada IMgleMDa, amerikA vagere AjanA sudharelA gaNatA dezamAM jaMgalI * A komavAdanI nAbudI IcchatA muMbaInA phrIDama grupa taraphathI jIvana chavAI rahyuM hatuM tyAre ApaNo deza sudharela hatuM. e vakhate gaI tA. 27-28 mIe sara kAvasajI jahAMgIra hAlamAM vaDI roma ane grIsa paNa sudharelA pradeza hatA, ane bhAratanI peThe dhArAsabhAnA pramukha zrI. jI. vI mAvalaMkaranA pramukhapade ekatA rAma ane grIsane itihAsa paNa jUtA hate. rema, grIsa ane pariSadanuM adhivezana meLavyuM hatuM. pariSadanA uddeze khUba ja jarUrI bhAratanA leka e samaye sudharelA hatA ane temanAmAM keTalAka ane AjanI pharI saLavaLatI komavAdI vRttione TAMkaNe upayogI ucca guNo ane sulakSaNo hatAM. A ucca guNo ane sulakSaNothI hatA emAM be mata nathI; paraMtu pracArane abhAve tema ja tenuM te te dezanI saMskRti banelI hatI. kAmakAja lagabhaga aMgrejI bhASAmAM calAvavAne kAraNe tema ja mAM - bhAratanI A jUnI saMskRtimAM mukhya traNa bAbatene samAviSaya para suMdara prakAza pADI zake tevA vakatAe na meLavI zakavAthI veza thatoH nIti, dhArmikatA ane AdhyAtmikatA. bAhya vayavaA pariSada joIe tevI saphaLa thaI zakI nahi. vaLI ekatAne pracAra je vargamAM karavAnI jarUra che, te vaga te sadaMtara gerahAjara hAramAM satya, prAmANikatA, vinaya, viveka, ane samAje svIkArela hate; e rIte paNa pariSadanI niSphaLatI hatI. vyavahAra e nIti; nirmaLa jIvana, bhakita, pUja, saMyama, tapa, satya, Ama chatAM pariSadanA uddeze, enI pAchaLa rahelI uddAta ahiMsA Adi vratanuM pAlana e dhArmikatA; ane tyAga vairAgyanA bhAvanA ane pasAra thaelA TharAve teSakAraka hatA ja, TharAno sAra bhAge jJAna-darzananI ArAdhanA karI AtmAnA sAkSAtakArane prayAsa e hatuM ke dhArmika taTasthatAne sidhdhAMta para racAela hiMdI e AdhyAtmikatA, saMdhanA bInasAMpradAyika rAjyanA ghaDataramAM sahAya ApavI; rAjakIya vaLI A traNe guNo- kramazaH hatA. nIti vinA dhArmikatA svarUpanI komI saMsthAo , baMdha karavI ane AvI saMsthAone saMbhave nahi, ane dhArmikatA vinA AdhyAtmikatA saMbhave nahi sarakAre gerakAyade jAhera karavI; AkhA deza mATe sarvasAmAnya bhASA evI mAnyatA hatI. AdhyAtmika manuSya dhArmika hovo ja joIe, tarIke hiMdustAnIne jhaDapI pracAra karo ane tene saMpUrNa rIte aMgrejI bhASAnuM sthAna ApavuM; kemI saMsthAone saMkelI levI Ama manAtuM hatuM. eTale nIti e dhArmika ke AdhyAtmika pragatinuM tema ja prAMtIyatAne dUra karI kendrane majabUta banAvavuM. paheluM sapanuM hatuM. tethI nItihIna mANasane samAjamAM kaI paripade A hetunA TharAva pasAra te karyA, paraMtu e hetune sthAna ja nahatuM." bara lAvavA mATe eka kAyamI saMsthA ubhI karavI joItI hatI; je ahiMsAdi pAMca vatanuM rathulapaNe pAlana e nItine ja eka komavAdane lokonA hRdayamAMthI nAbUda karavA sAmayika, patrikA ke prakAra gaNAtA. Aje A pAMca tramAM ApaNane mahAna dhArmipustikAo pragaTa kare, nATaka ane gItanRtya dvArA lekone keLave katA dekhAya che, te e samaye kevaLa nItiniyame hatA. dhArmikatA ane dareka vargane saMparka sAdhI kemIvAdI lAgaNIone bhasmIbhUta te enA sUkSma dRSTie thatA pAlanamAM hatI. karavA prayatna kare. aparigrahIne athavA parigrahanA parimANamAM je mAne che - AzA rAkhIe ke krIDama grupa ane bIjI jAhera saMsthAo A kAma upADI lya. tene cerI ke asatyane Azraya levAnI jarUra ja paDatI nathI. zrI. prabodha dozIne abhinaMdana parigrahanI lAlasAvALAne corI karavI paDe che; corI karatAM, jenuM jana tatvajJa ane vicAraka paMDita becaradAsa dezI yeSTha cArAya che ane je duHkha thAya che eTalI hiMsA paNa te kare che, putra bhAI prabaMdha AjathI be varSa pahelAM "inDo-Aryana bhASA ane e chUpAvavA asatyane Azaro paNa levo paDe che. Ama zAstra' nI tAlIma levA laMDana gayA hatA. tyAM temaNe laMDana vidhApI. parigrahalAlasAmAMthI aneka de janme che. ThanA ajoDa bhASAzAstrI che. TarnaranA hAtha nIce e tAlIma pUrI jamAne jema AgaLa vadhato jAya che, tema parigrahakarI te viSayanA pI. eca. DI. nI padavI prApta karI che. lAlasA paNa vadhatI jatI hoya ema jaNAya che; ane A chellA 'ApaNuM prAntamAM AvI padavIvALA bhASAzAstrIo ghaNuM " vizvayuddha daramiyAna ane te pachI parigrahalAlasA eTalI hade vadhI virala che. jaina samAjamAM A bhAI sauthI prathama pI. eca. DI. thaeluM che. gaI che ke ApaNe natianIti viSe bahu vicAra paNa karatA nathI; ane - bhAI prabodha bI. e. mAM prathama vargamAM pAsa thayA hatA. - dhanaprApti para ja badhuM lakSa kendrita karIe chIe. chellA dazakAmAM dhana ema. e. mAM paNa emanI kArakIdI eTalI ja jhaLakatI hatI. vepArIoe kALAM bajAra karavAmAM, amaladAroe ane sAmAnya sarateo saMskRta, ardhamAgadhI vagere bhASAnA niSNuta che. kArI, relve ke 'lakhAtAMnA nekaroe lAMca rUzvata levAmAM ane * parizramapUrvaka ATaluM jJAna saMpAdana karavA mATe A yuvaka sattAdhArIomAMnA keTalAke gerakAyadesara mAge dhana ekaThuM karavAmAM abhinaMdanane pAtra che. amArI umeda che ke teo jana saMskRti pAchA vaLI joyuM nathI. A kAmamAM temaNe kadI nIti anItino uparAMta svataMtra bhAratanI ghaDAtI saMskRtinA abhyadaya vicAra sarakhe paNa karyo nathI; eTaluM ja nahi paNa AvuM juThTha kAma mATe pitAne gya phALe apaze. karavAmAM zarama rahelI che, ema mAnavAne badale e kAmamAM garva - Aja sudhI ApaNA yuvAne e dhana kamAvA mATe tabIbI, anubhavyuM che. keTalAka te pite kevI cAturIpUrvaka kALAMbajAra kare | kAyade, sthApatya, vANijya vagerene abhyAsa karyo che. Aje have che athavA lAMcarUzvata le che, enuM varNana mitravargamAM abhimAna dezanA navanirmANa mATe AvA bhASAzAstrIo, vijJa nIo, rAja napUrvaka karatAM thAkatA ja nathI. anAti Ama chellI hade kAraNavettAo, arthaza strIo, kalAkAre, yAtrika niSNAto vagerenI jarUra che. AzA rAkhIe ke hiMdanA vidhAthIo dhanaprAptine gauNa rAkhI, dezahitamAM upayogI thAya evuM ucca zikSaNa saMpAdana AthI AgaLa cAlIne ke jo sAcI doravaNI ApavAnuM karavAno prayatane karaze. - jaTubhAI mahetA jenuM kartavya che evA keTalAMka rAjasthAnI ekamanA pradhAne tema ja " vicAraka pahelAM eka laMDana vidhA pahoMcI che.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ :: : :: tA. 1-6-49 prAntanA AgevAnoe paNa pitAnI daSTi svArtha tarapha rAkhIne tene khulAM pADe; ane ema karavA jatAM je kaMI Apatti AvI anatine mAge prasthAna karyuM che tyAre dezanA Agevanene ciMtA paDe, tene hasate mukhe svIkAra kare. thAya che ke AmAMthI have kaI rIte umeravuM. ApaNu variSTha AgevA bIjuM, Aje jyAM tyAM paisAnI bahu moTI kiMmata AMkanamAM nItinI uMcI bhAvanA ane DahApaNu sAbuta che ane A va mAM Ave che. jyAM tyAM paisAdArane AgevAnI apAya che, ane paristhiti pratye AMkha mIcAmaNAM temaNe karyo nathI, paraMtu jAhera vidvAno paNa emanI khuzAmata karatA hoya che. jo dezane sudhAre rIte A anIti ane sattA tema ja dhananI lAlasAne temaNe hoya te lekAe paisAne badale vidyA ane sevAne ja mahattva dhikArI kADhI che. tAjetaramAM saradArazrIe iMderamAM jAhera kAryakartA ApavuM joIe eTaluM ja nahi paNa samAjamAM sevake ane vidvAene lAlabattI batAvatAM kahyuM hatuM ke jo tame svArthamAM paDI tenuM bahumAna karavuM joIe, ane anItimAna zrImatinuM sthAna jaze, te je hAtha lAgyuM che e khei besaze ane dezane vinAza samAjamAMthI dUra khaseDavuM joIe. netaraze. rASTrapramukha De. paTTAbhI e eka saMdezAmAM kahyuM hatuM ke judI judI saMsthAomAM khuba ja nIcalA dhoraNanA jhadhaDAe trIjuM, ApaNA patrakAre je dhAre te kALAM bajAra ane batAvI Ape che ke kegresamAM paNa keTalo saDo peThe che. dahera- lAMca rUzvatathI pakaDAtA vepArIo ane . amaladArone chupAvavAne danamAM maLelI gesanI mahAsagihinI khAnagI beThakamAM paNa A badale temane khullA paDe, ane A anItine sakhta rIte vakhAMDI sthitinI vicAraNA karavAmAM AvI hatI. A badhuM duHkhadAyaka che; kADhatA he. ane jo e paristhiti nahi sudhare te ApaNe kayAM jaIne UbhA ema jyAre anItine sakhta sAmane karavAmAM Avaze tyAre rahIzuM e kahI zakatuM nathI. ja dezanA AgevAna netAonI ciMtA dUra thaze ane bhAratanI je Ama chatAM ApaNe eka ja nirAza thavAnuM kAraNa nathI. saMskRti mATe ApaNe kheTa garva laI rahyA chIe, tene badale eka te yuddhamAM hiMsaka vAtAvaraNamAM mANasAI paNa lupta thaI jAya, sAce garva laI zakIzuM. tyAM nItinuM che. raNa nIcu utare, emAM bahu navAI nathI, vaLI mahAtmAjInAM sAthI che. suzIlA nambara jeo hAla amerikA ekAeka sanatAne palaTa thatAM keTalAMka prAnta ane rAjasthA- che, temaNe hiMdamAM phelAtI lAMca rUzvatanI badI aMge je patra nAmAM evA mAgusenA hAthamAM rAjyadhurA AvI gaI ke jemanA zrI. kizoralAlabhAI mazavALAne lakhele, ane zrI. kizoramATe e daSTie bahu vicAravAne avakAza maLe nahi. A rIte lAlabhAIe te aMge nedha lakhelI te banne A viSavane anuucca kakSAnA amaladAra, jAhera kAryakare ane vepArI varga pUre rUpa hAine A nIce pragaTa karuM chuM. jaTubhAI mahetA svArtha sAdhya che; jethI lokonA manamAM nirAzA UgI gaI che. A nIti Ama chatAM A dezanA saMrakAra je rIte ghaDAyA che e rIte nyAya ane nItinuM punaHsthApana thavAnuM ja che. navAInI chatAM sAcI vAta 1849 nI sAlanA jAnyuArI mAsanI 9mI tArIkhanAM che ke keTalAka garIba tema ja nAnA mANasamAM hajIe notinI mANasomAM hajIe notinI "harijana" nA aMkamAM bephAma banelI lAMcarUzavatanI badI e lekha bhAvanA bharI paDI che ane AvA svArthamaya vAtAvaraNamAM paNa te vAMcI mane ghaNI becenI thaI. bIjA' sAdhana mAraphate paNa mane anItinA devathI para rahyA che. ekAda mahinA pahelAM muMbaImAM evA hevAla maLyA che. e badhuM jANI mArA manamAM je vicArabanele eka banAva ghaNe sUcaka che. bahAragAmathI kharIdI mATe paraMparA jAgI te "harijana" nA vAMcakone jaNAvavAnI mane icchA AveluM eka vepArI je TekasImAM te pharatA hatA temAM tenuM eka thaI che. sauthI pahelAM mane lAge che ke caparAsIo ne zirastedAre baMDala bhUlI gaye. pilIsa cekIe jaIne teNe pharIyAda ke kArakUnemAM lAMcarUza vatanuM jora vadhyAnI hakIkatathI jeTalI becenI karI ke te TekasImAM hajAranI noTonuM baMDala bhUlI gayA che. thAya che tenAthI vadhAre e badI vadhAre UMDI UtaryAnI hakIkatane paraMtu TekasIne naMbara tene yAda naheAte, eTale polIsane paNa lIdhe thAya che. caparAsIo lAMca le te mATe kaMIkeya kAraNa hoya; zuM karavuM te sujatuM nahotuM. evAmAM te ja polIsa cokIe kemake emane je pagAra maLe che temAM sArI rIte jIvavAnI vAta te noTonuM te baMDala sepavA mATe te ja TekasIvALe tyAM AvyuM, AdhI rahI, teo jIvI ja na zake. AthI e lokone AvakanAM ane badhI mA teNe tyAM saMpI dIdhI, eTaluM ja nahi paNa teNe bIjAM sAdhana game tyAMthI ubhAM karavAM paDe che eTale lAMcarUzvatanI vepArI pAsethI badalAmAM maLatuM inAma svIkAravAne paNa InkAra karyo ! badI jaDamULathI kADhavI hoya te ApaNe enAM mULa kAraNo tapAsavAM joIe. taMtranI cheka nIcenI pAyarIe karI karanArane nahIM e ja bIjo dAkhala : aThavADiyA pahelAM hajArenI jevuM ja vetana maLe che. paNa navAInI vAta evI che ke taMtrane rakamanA berara'nA be ceko eka mANusane jaDatAM, teNe tenA , mathALe beThelA mANase paNa amane jhAjhuM kazuM maLatuM nathI evI mAlIkane dhavAne mATe te ceko vartamAnapatranI kacerImAM saMpI phariyAda kare che ! je leDakAne UMcAmAM UMcA pagAre maLe che temAMnA kariyAda kare che je kAne UMcAma dIdhA, kazA paNa badalAnI AzA vinA ! keTalAkane meDhe meM sAMbhaLyuM ke amArA pagAramAMthI amArUM mAMDa AvA nAnA bhAse, sAmAnya mANase, garIba mANase pUruM thAya che, tyAre mane dhaNI navAI thaI. AnuM kAraNa evuM che haju paNa A dezamAM ja vase che, jeo nItinI kiMmata bhAre ke e loke bIjA dezenA emanA jevA darajajAnA loko sAthe uMcI AMkatA hoya che. ane teo ja A nirAzAnA aMdhakAramAM pitAnI sarakhAmaNI kare che; paNa te mulakamAM mAthAdITha Avaka | AzAnuM kiraNa che. hiMdanI mAthAdIka Avaka karatAM bamaNI ke tethI ye vadhAre hoya che ane chatAM A le ke evI AmadAnIvALA mulakanA sarakArI AjanA viSama saMgemAM A nAnA mANase makakama rahIne nokaronA jevI jiMdagI gALavA icche che, temanA jevI ja nItine jALavI rAkhaze te A deza para pharI vaLelAM anItinAM AgatAsvAgatAnI rIta akhatyAra kare che, temanA jevI kokaTela vAdaLa keIka divase jarUra vikharAI jaze. pATio Ape che ane e bIjuM ghaNuM calAve che. A loko AvA prAmANika mANasethI ja dezane uddhAra che. temanuM dhaNuM bUmarANa macAvI zake che ane pitAnI khume asarakAraka kartavya ethI paNa AgaLa e che ke teo jyAM jyAM anyAya, thAya e rIte pADI zake che eTale temane pagAramAM vadhAre maLaanati, aprAmAmikatA, lAMcarUzvata ke kALAMbajAra jue tyAM tyAM vAna saMbhava rahe che. paNa taMtramAM cheka nIcalI pAyarIe karI te
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ '' prabuddha jaina tA. 1-6-49 karanArane kaMI vicAra karatuM nathI; game tema paNa mathALenA nAka- bIjA lakSaNo e mANasAInAM lakSaNa che, emAM ja mANasAI ronA pagAramAM kApa mU karavAnI vAta koIne sujhatI nathI. uMcA pagAro che. apramANikapaNuM, dagAbAjI, svArthIpaNuM e mANasAIthI maLatA hovA chatAM pitAne maLatI saMdhione lAbha laI ughaDI utaratI sthiti che. sadaguNanuM AcaraNa e ja tenI sArthakatA che; lAMca levAne badale lAMca jevuM ja bIjuM svIkAravAmAM jarAye sakAca duniyAmAM AgaLa vadhavAnI kavaLa tarakIba athavA upayAgA sAdhana na rAkhanArA uMcA amaladAro jevAnA maLe che. mane bAtamI maLI nathI, ane sadaguNanI keLavaNIne buddhinI pratibhA ke samAdhAna Ape, che ke rokaDa nANAMnI ne evI udhADI lAMca lenArA amaladAro paNa evI Arthika ke sAmAjika sthiti sAthe kazuM snAnasUtaka nathI, che. sarakArI taMtranI badhI kakSAomAM javAbadArInA bhAna vagaranA vaDI adAlatane nyAyAdhIza pIdhela hoya ane lAMca khAtA hoya lo ke hoya che eTale pramANikapaNuM athavA saccAI ane javAba ema bane. enA garIba caparAzImAM evA durguNa na hoya ema bane. dArI temaja bharoso e be guNa ApaNe nahi keLavI zakIe te duniyAdArInA DahApaNuvALA loko upara uparathI pelA nyAyAdhIzane ApaNe Akhare kayAM jaIne aTakIzuM tenI huM kalpanA karI zakatI tenA durgAnI jANa chatAM mAna Ape paNa pramANika caparAzI nathI. mane lAge che ke nIcenA lokone uMcA caDAvavA ane uparanA ane zirastedAra aMtaramAM evI zAMti ne svamAnanI lAgaNI lokone nIcA utAravA e sivAya bIjo raste duniyAmAM have rahyo anubhavatA hoya ke jenI pelA nyAyAdhIzane te jhAMkhI sarakhI nahIM nathI. ApaNe utpAdana vadhAravuM joIe e vAta bezaka sAcI che heya. pitAnA hAtha nIcenA e pramANika karenA karatAM pote UtapaNu daramiyAna ApaNe saue taMgI sarakhI rIte ane svecchAthI rate che evI lAgaNI e nyAyAdhIzane hameza raheze, temanI AgaLa veThatAM zIkhavuM joIe. e mAga bApue batAvyuM che. e ja te hameza patane uNa ne AtmavizvAsa vinAne mAnaze ane temane mAga che, e mAge nahi jaIe te sAmyavAdanA bAvalo haze te temane dUra karavAno prayatna karyA vinA paNa raheze amalamAM ApaNane saune sarakhI rIte taMgI veThavAnI pharaja nahi. gAMdhIjInI vadhAre paDatI sAramAyusAithI DarI jaIne ja kemI paDaze. ane sAmyavAdanI sthApanA ane tene amala eTale . mAnasavALA hiMdue temanuM khUna nathI karyuM" ke ? moTI hiMsaka uthalapAthala. lAMcarUzavatanI badI, garIbI ane taMtrane mathALethI athavA samAja upalA darajajAnA lokadhUdhavAte asaMtoSa e badhAM maLIne hiMsaka krAMtine ugavAne ne mAMthI tika sudhAraNAnI zarUAta na thAya tyAM sudhI tenuM kArya kAlavAne khAtara purU pADe che ane tethI bApunI philasUphIno the bhI rahevuM joIe athavA thebhI rahe che ema mAnavAmAM mATI jIvanamAM pratyakSa amala karI batAvavAne ApaNu AgevAne kaMI gaphalata rahelI che. ghaNI vAra evI hilacAla taLiyethI, nIcalA nahIM kare te hiMdane cInane raste jatAM duniyAnI koI zakita darajjAnA lekamAMthI zarU thAya che, pachI AkhA samAjane vyApI aTakAvI nahi zake. vicAranI sAme baLajabarI kAma nathI AvatI. vaLe che ane kaMIka aMze sAcesAca aMtaranI UlaTathI upalA vicAronI sAme ethI caDatA vicAro ja saphaLapaNe laData Apo darajajAnA lo jemAM paNa hRdayanuM parivartana AmajanatAnI evI zake. jIvanamAM pratyakSa sudhAro karavAthI ja vicAranI sAme sudhAraNAnI hilacAlane anusarIne zarU thAya che. samAjamAM ApaNe laDI zakAya. ane ema bApue ApaNane je ApyuM che tethI darajajo game te heya taye natine UMcA dheNe akhatyAra karavadhAre sAruM kaMI maLe evuM che kharUM ? bApue hiMdamAM je kaI vAno ApaNo sone ceo dhama che. ki, dha, mazarUvALA purUSArtha karI batAvyuM te pachI te sAmyavAdane puramAM taNAI vardhA, 29-3-49 ("harijanabaMdhu" mAMthI) jAya enAthI vadhAre karUNa ghaTanA bIjI kaI ane chatAM dharamULa ApaNe javAbadAra chIe. mAMthI kaMIka karI paristhitimAM jhaTa palaTI nahi lAvIe te e seraThanA lokoe svAtaMtra meLavavA saMgrAma karyo. junAgaDhanI banyA vinA rahevAnuM nathI. ApaNe manane manAvI hAthapaga joDI prajAe batAvelI kiMmatane kAraNe ja rAjAoe gAdIe choDavAnuM besI na jaIe ane ema na kahIe ke hiMdane sAmyavAdathI kazuM vicAryuM. A hiMmata je tame lokee na batAvI hota, te rAjAe bIvAnuM nathI. jevuM cAle che tevuM ja cAlyA karavAnuM hoya te na jAta. bIjA rAjAe navAba jevI hAlata thaze, ema jANI sAmyavAdanuM jokhama hidane mAthe khacita AvavAnuM che mAnI gayA. ema samajavuM. junAgaDhanA saMgrAmane bApue AzirvAda ApelA, kAraNa ke bAlTImera, amerikA emane le ke dubaLa rahI maravA karatAM julmane sAmane kare, te 11-3-58 suzIlA nayyara vadhu pasaMda hatuM. seMdhaH ApaNe tyAMnI paristhitinI uparanI rajuAtamAM dezamAM atyAre je kAma thAya che, temAM bApunuM pUnya che. have . cetavaNI rUpe be zabdo mAre umeravA joIe ema mane' ApaNI hakumata AvI che. pahelAM karatAM ApaNI javAbadArI vadhu ra lAge che. sarakArI nokara pachI paTAvALA zuM ke kArakuna zuM ane che. rAjAe gayA, have je depa hoya, te ApaNA che. tene jarUriyAtathI ocho pagAra maLatuM hoya te zuM, ke pUrate lokone anna na maLe, pANI na maLe, harijane ke nirvAsitonI pagAra na maLatA hoya te zuM, temAMnA koIne e khyAla na have je sthiti atyAre che, te badhA mATe ApaNe javAbadAra chIe. joIe ke huM lAMca lauM ke bakSisa svIkAre emAM kazuM khoTuM paradezI sattA cAlI gaI, paNa svarAjayanA phAyadA ApaNane haju nathI ne e vAtane bacAva hoI zake che. A eka bhAre bhrAmaka dalIla cAkhavA maLela nathI. bApune Adarza rAmarAjya-dhama rAjaya-ne hatA che ane emAMthI AgaLa vadhIne mANasa potAnI dayA khAvA mAMDe je rAjayamAM koI garIba nahi, kaMI duHkhI nahi, koI julmagAra che ne Akhare bhraSTa thAya che. jIvananuM Aje che tenA karatAM vadhAre nahi, AnuM nAma rAmarAjya. paNa bApunI ka95nA karatAM ApaNuM sArUM dhoraNa hevuM joie e vAta sau koIe svIkArI che. paNa aMtara ghaNuM che. je dezamAM anAthAzrame nathI, polIsa cekI jIvananuM raNa nIcuM hoya tene artha e nathI ke e mANa- nathI, nyAyanI adAlata nathI, te utama rAjya gaNAya. AvA sAInuM nahiM paNa tethI utaratA darajajAnuM jIvana che. pramANikapaNuM thA utaratA rajAnuM jIvana che. pramANUikapaNuM samAjanI bApunI ka95nA hatI. ane ucca cAritraya temaja sAthe anivAryapaNe saMkaLAyelAM [ zAhapura (soraTha)mAM zrI nAthajInA pravacanamAMthI] " zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzakaH zrI. maNilAla makamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ kana karI lIdho . zakadAra, jAna zrI muMbaI jena yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra rajI. na. bI karada prabuddha na taMtrI: maNilAla makamacaMda zAha varSa : 11 muMbaI: 15 juna 1949 budhavAra vArSika lavAjama rUpiyA 4 hiMsAnI eka ADakatarI pratiSThA [ upareta zirSaka taLe zrI. purANIne lekha "prabuddha jaina' nA gayA aMkamAM ame pragaTa karyo hatA, tenA uttarapajJa tarIke e lekha uparanI 5. sukhalAlajInI TIkA javAbarUpe ahIM pragaTa karIe chIe,-taMtro] zrIyuta aMbAlAla purANIne dakSiNA varSa-4, aMka bIjAmAM vadhAre uhApoha mAgatA ahiMsA jevA kALajunA sUkSma tattva viSe "ahiMsA" e mathALA nIce eka vistRta lekha prasiddha thayela che. je kAMI lakha yu heya te sAdhAraNa, tuccha ke upekSApAtra hoI na A Akho lekha praznottara rUpamAM che. keTalAka praznottara te evA zake e vicAre e lekhane huM anekavAra sAMbhaLI gayA ane te che ke jenuM vicAramAM najIvuM mahattva che, chatAM vicAraNIya kahI upara yathAzakti svataMtra temaja taTasthapaNe manana paNa karyuM. paraMtu zakAya evA mahattvanA praznottaro paNa ghaNA che. jo ke e prazno- duHkha sAthe kahevuM paDe che ke zrIyuta purANInI ahiMsA viSenI nare viSe vistArathI carcA karavI iSTa che; paNa mULe e praznottare ja carcA ghaNe sthaLe vicAra, tA ane satyathI vegaLI che. keTalIka vAra vita che ane tenI vigatavAra carcA karavA jatAM ati vistAra ema lAge che ke A satyalakSI tattvamImAMsA nahIM, paNa eka thayA sivAya rahe nahIM. vaLI, carcAmAM praznottare lekhakanI pUrvagraha prerita pIMjaNa ane zabdarachaLa mAtra che. vaLI, AkhA bhASAmAM rajU karyA hoya to ja vAMcanArane baMne bAjune kAMika lekhane jheka ema sUcavate lAge che ke teo ahiMsAnI taTastha khyAla AvI zake ane te upara potAne vicAra bAMdhI zake; A ane mULagAmI carcAne nimitte mAtra gAMdhIjInI paddhatinI sAme badhuM karavA jatAM je ati vistAra thAya tene maryAdita kadanuM kei kAMI ne kAMI kahevA beThA che. paNa sAmayika patra eka ja aMkamAM bhAgye ja chApI zake ane zrI purANI ahiMsAtatvane nathI mAnatA ema te khaMDazaH chapAtAM sAmAnya vAMcanArane vicArapravAha paNa khaMDita je nathI ja, emaNe ahiMsAnI upayogitA ravIkArI che ane ahiMsAnI banI javAne bhaya che. tethI prastuta carcAmAM zrIyuta purANInA vyAkhyA paNa karI che. chatAM temanI praznottarImAM madhya sthAne khAsa muddAone sparzI vicAra kare ucita che. jANe gAMdhIjI ja na hoya tema gAMdhIjImAM udaya pAmelI ane vikazrI purANI gujarAtI che ane suzikSita paNa che. mULe te selI ahiMsAno vicAra Ave che temaja temanI ahiMsaka paddhatine vyAyAmaniSNAta tarIke ghaNAne jANItA hatA, paNa aneka varSo thayAM prazna Ave che tyAre zrI purANI mAtra mananuM gasulabha samatalapaNuM teo zrI araviMdanI sAdhanAne varelA che, ane pAMDacerI, zrI je nathI gumAvatA, paNa teo je pUNAganI dizAnA pravAsI araviMda AzramamAM rahe che. aneka varSo pachI teo 1947 mAM che ane je pUrNAganI mahattA zrI araviMdanA tathA zrI mAtAjInA gujarAtamAM pahelavahelA AvelA. huM pahelAM ke pachI temane kadI dhruva maMtra jevA prasanna ane gaMbhIra lekhemAM pratipAdita thaI che maLyuM nathI. paNa prathama te temanA lakhANa dvArA ane pachI tene ja anyAya kare che. jayAre huM pharIpharIne dakSiNanA prathama keTalAka mitro dvArA temane viSe pakSapaNe kAMIka jANavA pAmyo chuM. varSanA prathama aMkamAM prasidhdha thayelA zrI mAtAjIne "vizvasaMvAdanI meM sauthI pahelAM zrI araviMdanA pUrNa kAganuM temaNe gujarAtImAM sthApanA ane zrI araviMdanA " amAre Adaza" temaja "rUpAMtara karela bhASAMtara sAMbhaLyuM tyAre ja je ke e huM bhASAntarathI paritRpta navuM prasthAna e lekha vAMcuM chuM temaja prathama varSanA bIjA aMkamAM na hatA chatAM evA gaMbhIra ane du2 tatvaciMtanane gujarAtImAM prasiddha thayela zrI araviMdane "Adarzo" e lekha vAMcuM chuM tyAre e utAravAnA temanA sAhasathA temanA pratye AkarSA hatA. temane aMte vyakitaonI vizALa draSTi ane dareka pakSane vAjabI rIta pratyakSa jANanAra evA vizvasta temaja sahRdaya vidvAna mitra dvArA taLavAnI temaja koI paNa pakSane anyAya na thAya tevI rIte carcA jyAre meM temanI dhaumanasulabha capaLatA ane kamakasulabha kArya karavAnI samatela vRtti pratye UMDA AdarathI mastaka namI paDe che. zIlatA viSe sAMbhaLyuM tyAre temanA pratye mArUM AkarSaNa era e ja sAthe jyAre huM zrI purANInA ahiMsA viSenA dRSTikoNane vadhyuM. zrI araviMda jevA gIndranA samIpamAM lAMbe vakhata satata sarakhAvuM chuM tyAre mane taddana cekhecembu ema lAge che ke rahevAnI ane sAdhanAmAM bhAgIdAra banavAnI taka e paNa Akartha : purANI pitAnA gurU zrI araviMda ane zrI mAtAjInA vicAra ane NanuM jevuM tevuM nimitta nathI. dhyeyane ja jokhamAvI rahyA che. Adarza nAmanAM lekhamAM zrI zrI suMdaram te mArA thoDAghaNA paricita che ja. temanI araviMde kahyuM che te pitAne viSe keTaluM lAgu paDe che e zrI zaktio viSe mAre prathamathI ja ati Adara rahyo che. eTale temanA purANI aMtarmukha thaI vicArI jue te teo bhAgye ja satyane ta trIpade saMpAdita thatA dakSiNAnA lekho, avAranavAra vAMcavA anyAya karaze. zrI araviMda kahe che :- "e pracAraka pelA pUla prerAuM chuM. chelle jyAre ahiMsA viSene vistRta lekha vAMcyo tyAre vyavahArU mANasanI Tineja che. pelA Adarza ke bhAvanAne te huM aneka rIte vicAramAM paDI gaye. sAco svAmI nathI hotA, paNa tene gulAma hoya che. keI . ke. gIndranI paricaryAmAM rahenAra ane yogasAdhanAmAM bhAga bIjAnI pakaDamAM te AvI gayela hoya che e bhAvanA tene dhake. lera prauDha vyakitane hAthe sadA vikAsa pAmatA ane uttarotara latI hoya che. enI icchAzakita te bhAvanAne Adhina thaI
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 prabudhdha jena gayelI DAya che. e bhAvanAne sAce prakAza tene maLele nathI hArtA" (pR. 99). A sthaLe huM dareka jIjJAsune upara sUcavelA lekhe! krI karI samajapUrvaka vAMcI javA bhalAmaNa karU chuM. jee e lekhe vAMcI zrI purANInI ahiM'sA viSenI carcA vAMcaze tene mArUM kathana vAdavALuM che ke nahIM tenI khAtrI thayA vinA nahIM rahe. kAI eka bhAi je zrI aviAzramamAM rahetA haze ane pachI amadAvAda jaIne potAnA kAmamAM paDayA haze, temane sa'medhI zrI purANIe pAte ja eka lAMkheA patra lakhela che, je kharI rIte eka susa'baddha lekha che. e patra prathama varSanA trIjA aMkamAM 'krama' ane kama'yuga' e mathALA nIce chapAyelA che. zrI purANInA A patra ane temane ahiMsA viSenA draSTikANu baMne sarakhavuM chuM tyAre mArI samajamAM ja e nathI Avatu' ke te amadAvAdavALA peAtAnA paricita sAdhaka mitrane je salAha gabhIrapaNe ApI rahyA che te ja salAhane vyApaka rIte ApameLe jIvanamAM UtAranAra gAMdhIjInA ahiMsaka yAgane te zA mATe avagaNatA haze ? zrI purANI spaSTa lakhe che "je kAma lIdhuM hoya, yA teA prakRtinI yeAjanAmAM je ApaNe karavAnu... AvyuM hoya, ane jenA pratye ApaNA 'tarAmAM virodha ke pratiredha karatA na haiAya te te kAma karavAmAM ApaNI AdhyAtmika pragatine kASTha jAtanA khAtra AvatA nathI e vAta dhaNA leke samajatA nathI." (pR. 158), A sthaLe huM atyaMMta vinamrabhAve zrI purANIne pUchavA icchu chuM ke tame kayeAma mATe je vidhAna karyu che. te vidhAnane vadhAre vyApaka rUpamAM ane svayaMbhU skrUtithI gadhIjIe amalamAM mUkayu ane tenI duniyAnA badhA ja bhAgAmAM ochevatte 'zai UMDI asara thaI, zu' e ja gAMdhIjInA kamayoganI khAmI che ? zrI purANIno dRSTie ema haivAneA saMbhava che ke zrI araviMdanI AdhyAtmikatA gAMdhIjInI AdhyAtmikatA karatAM ghaNIja unnata che, enI sarakhAmaNImAM gAMdhIjInI AdhyAtmikatA hoya tA e bahu sAdhAraNa kArTinI che. temanI A mAnyatA hoya te te sAme mAre kazu Mja kahevAnu' nathI, hu' je kahevA icchuM chu' te te eTalu ja che ke gAMdhIjImAM prakaTelu nUra, pachI ene nAma Adhya bhika Ape ke vyAvahArika, paNa te nUra, ane teNe sthApelA mArgA zrI araviMdanA pUrNa yAganI dizAteja siddha karatA hAya tevA ane zrI mAtAjInA vizvasavAdane mUta' karatA hoya tevA che. A badhu' AkhI duniyAnA UMDAmAM UMDA vicArakAne te| dIvA jevu dekhAya che. zuM mArA jevAe e badhA taTastha ane sUkSma vicA rakA karatAM zrI purANInuM dRSTibindu vadhAre taTastha ane sAragrAhI samajavuM? mana nAM pADe che. AATalI prastAvanA pachI purANIe cacela muddAemAMthI theDAka tAravI mArI peAtAnI bhASAmAM ahIM rajU karI tenI samIkSA karavA huM dhArU' chuM. te muddA A rahyA. (1) zuddha Adaza temaja vyavahAranI dRSTie ahiM sA viSe vicAra, (2) AdhyAtmika satya lekhe tema ja jIvane payegI satya lekhe ahiMsAnA vicAra, (3) AtmarakSA temaja dharma, nyAyanI sthApanA jevA sArA hetu mATe prAcInAe zastrayuddhanA mArga svIkArele tenI te ja mATe vaparAtI ahiMsaka pati sAthe sarakhAmaNI. hetu tA. 15-6-49 alpa hiM'sA paNa kharI rIte hiMsAja che. zuddha Adaza'nI dRSTie echI ke vattI, nAnI ke meTI hi'sAmAM phera paDato ja nathI. tethI teo kahe che ke zuddha- Adaza'nI dRSTie ahiMsA zakaya ja nathI, tyAra bAda te vyavahArU rIte ahiMsAnI zayAzayatA viSe vicAra karatAM pratipAdana kare che ke vyavahArU dRSTie paNa atyAre ahiMsA zakaya nathI. teonI dalIla e che ke jo eka mAsa paNa sa'pU ahiMsA AcarI zakatA nathI te AkhI prajA ke AkhA samAja pAse ahiMsAnA pAlananI AzA rAkhavI e te AkhA samAja pAsethI zahIdI AcaravAnI AzA rAkhavA kharAbara che, ke je dI zakya nathI. pahelA muddAmAM zudhdha dAnI dRSTie ahiMsa no azakayatA batAvatAM purANInI dalIla e che ke jIvana jIvavu hAya te khIjAnuM jIvana pAtAmAM samAvyA sivAya te chavAtu ja nathI. nIyo nIvaya makSaLyuM ke mATuM mAchaluM nAnA mAchalAne gaLe e kahevata chatranA siddhAMta ja rajU kare che. khAvApIvA esavA AdimAM thatI ochAmAM ochI hi'sA ke zAkAhAra jevA tadana sAdA khArAkamAM thatI ta zrIpurANInI vicArapaddhatinA moTAmAM moTA ane tarata ja najare caDhe e doSa e che ke tee gAMdhIjInI ahiMsaka kA patinI apUrNatA ane avyavahAratA batAvavAnI eka mAtra temathI ja vicAra karavA beThA che. tethI teo zuddha Adaza ane vyavahArU dRSTi evA e vikalpe| mAtra khaMDana-dRSTie UbhA kare che. mAtra khaMDana-dRSTithI UbhA karavAmAM AvatA vikalpa, taka ane AnazAstramAM zuSkavAda ke adhavAda tarIke jANItA che. kAraNa ke evA vikalpe| UbhA karI yena kena prakAre sAmA pakSanuM khaMDana karavuM emAM khullI rIte sa ii avagaNunA DrAya che. purANI peAtAnI AkhI carcA daramyAna zukavAda ke dhama vAdana bhega banyA che. te khaMDana-dRSTinA ekapakSI vastumAM peAtAnA gurU zrI. araviMdanu vidhAna ja bhUlI jAya che. zrI araviMde peteja kahyuM che. ke pUrNa Adaza hamezA asidhdha ja rahe che. chatAM enI preraNA ja vyavahArU amalamAM prANadAyI nIvaDe che ane vyavahAramAM uttarettara mANusane AgaLa vadhAre che. gAMdhIjI pazu a
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-6-49 / viSamadRSTimUlaka vyavahAra te hriIMsA ane saMmardaSTimUlaka vyavahAra te ahiM'sA, 1 vastu samAnya che. koIpaNa prANInAM dekhAtA nAza na thatA hoya tyAre paNa hiMsA sabhave ane dhaNIvAra dekhIte nAza thatA hoya chatAM temAM 'sA na paNa hoya. AvI vastusthiti hevA chatAM mAtra prANIvadha ke jIvanAzane ja DhiMsAmAnI jIvana jIvavAmAM ahiMsAnI zakyatA batAvavI e te daivI prakRtine agara te tarapha prayANa karavAno inkAra karavA barAbara che. prabuddha jaina bIjA muddAnA sa`baMdhamAM AdhyAtmika satya tarIke ahiMsAnuM je mUlyAMkana purANIe kayu" che te sAcu che. te kahe .che ke "Adhyatmika unnatine mATe ahiMsAnuM AcaraNa karanAra mANusa eka evI cetanAvasthAne paheAMcavA mAge che jemAM sa` prakAranA preraka ane uttejaka kAraNenI vacce paNa pote zAMta ane ahiM`sAmaya rahI zake. enI dRSTie a MtaranI ahiMsAvALI sthiti jALavavI eja mukhya dhyeya che. aMtara ahiMsAmaya sthitinA jarA paNa bhaMga na thAya e ene mana ati Avazyaka che. arhu'sAnA pAlanathI kAi bAhya pariNAmeA Ave che ke nahIM e khAbata ene mana gauNu hAya che.'? ` Adhyatmika satya lekhe gAMdhIjImAM ahiMsA siddha thaI hatI ke nahIM tenI sakhItI aneka prasaMge maLIcUkI che, ane temanA game tevA viredhIe paNa e vAta svIkArI che ke gAMdhIjI praznalamAM prabala uttejaka soMge vacce paN akSAbhya rahI zakatA. eTale je vicAra karavAnA rahe che te te eTale ja ke teve cANusa ahiMsAnA bAhya pariNAmanI darakAra rAkhe ke nahI ? huM' dhArU chu. kai paNu samajaMdAra e svIkAryAM vinA nahIM rahe ke jenA jIvanamAM svayaM bhUpaNe ja ahiM'sA udayapAnI hAya ane jeNe eja AdhyAtmika baLane AdhAre sAmAjika jIvanamAM krAMti kare evI paddhatie akhatyAra karI hoya teve mAjIsa bahuAranA pariNAmethI taTastha rahI zake ja nahIM. URtu teve mANasa. sanata jAgarUka hAvAthI peAtAnI paddhati keTale aMze krAya sAdhaka thAya che ane keTale aMze nathI thatI, tyAM ene kayAre enA prayAganI rItamAM pheraphAra karavAnI jarUra che- ityAdi viSe vadhAre kALajI vALA hAya che.. tema chatAM e taTastha eTalAja athamAM hoya che ke dhArela pariNAma AvavAthI ke na AvavAthI te potAnuM samattva leza paNa gumAvatA nathI, AdhyAtmika cetanAnI ucca bhUmithI te saheje 'paNa nIce utaratA nathI. kharI rIte te AdhyAtmika a'isA. siddha thai che ke nahIM tenI kasoTIja jIvananA judA judA kSetramAM tenAM prayega uparathI ane temAM kadI hAra na mAnavAnI vRtti uparathIja thAya che. ApaNA jevA sAdhAraNa mANasa jo ahiM sAnA khAdya pariNAmamAM pratye mukhya dRSTi dharAve te tethI eTaluM ja siddha thAya che ke ApaNA jevAe jI a'tamukha thai vAstavika rIte aDiMsA sAdhavAnI rahe che. kaseATImAM dekhAtI niSphaLatA e kAM sadguNNA vikasAvavAnI aye gyatAnuM chelluM prama Nupatra nathI, paNa e te e dizAmAM vadhAre sAvadhAna thavAnI eka sUcanA mAtra che, je vastu eka vyaki1mAM AdhyAtmika satya lekhe ochevatte a'ze siddha thaI hoya te sAmuhika jIvanamAM pragaTa thayA sivAya rahI zake ja nahIM. phera eTale che ke sAmuhika jIvanamAM enu' prakaTIkaraNa pramAgumAM ma'dagatie dekhA de che. trIjA muddAmAM purANInA bhAra e vastu para che ke AtmarakSA ke dharma rakSA jevA hetue sara prAcInakALathI kSatriye| zastra vAparatA AvyA che ane tethI zaahiMsAnI paddhati e ja gIta kathita Aya bhAga' che. enA sthAnamAM azastrapratikAra ke ahiMsAmUlaka patinA upayAga karavA e Aya kSatriyatvanI bhAvanA nAza karavA jevu che. purANInI A mAnyatA mULeja mithyA pUrvAgraha upara baMdhAyelI che. krama" aMte kama yAga' nAmaka peAtAnA ja lekhamAM purANI potAnA mitrane saedhIne kahe che ke gItAnA yega jyAM pUro thAya che tyAMthI ja zrI araviMdanA navIna yoganI zarUAta thAya che. Ane atha' e thaye| ke gItAkAranAM samaya sudhImAM Aya. mAnase ane Aya' prajAe je pragati karI hatI te chevaTanI na hatI. tethI ja eka A` purUSa evA prakaTayA ke jeNe peAtAnA pUrvajoe prAra bhela mAgamAM ghaNI meTI phALa bharI, jo yAganI khAkhaMtamAM A vastu sArI hAya te kSatriyanI bhAvanAnI bAbatamAM e vAta zAte visAravI joIe? Aya kSatriyatvanI bhAvanAne gItAe pratipAdala siddhAMta mULe te eTalA ja ke AtmarakSA ke sAmAjika sadguNI ke anya prakAranA nyAya mATe tejasvI ane samajadAra mANusee jAnane jokhame paNa badhu' ja karI chUTavuM'. jyAM. lagI zUrA dhamavIrone zastrane mA` jANItA hatA. tyAM lagI teoe te AcaryAM. have khIjA kAi purUSamAM A kSatriyatvanI bhAvanA anyarUpe prakaTa na ja thaI zake athavA na ja thavI joie evu te kAMi gItAe kahyu nathI. gAMdhIjIe te Aya kSatriyatvanI bhAvanAne ja eka naveA AkAra ApyA che. emaNe zauya, ni yatA vagere badhA ja kSatriyayeAgya sadguNNAne vikasAvavA upara vadhAremAM vadhAre bhAra ApI pAtAnA jIvana dvArA e batAvI Apyu che ke janmathI kSatriya na lekhAtA evA mAnavI paNa kSatriya-madhanya thaI zake che. ane te paNa zastra uThAvyA vinA ke vadhInuM gaLuM kApyA vinA. eTale purANInI ja bhASAmAM kahevu hAya tA ema kahI zakAya ke gItAe pratipAdela zastradhArInu" kSatriyatva pUchyu. thayuM ane gAMdhIjInuM ahiM saka kSatriyatva nave rUpe avataryuM. Aya prajAmAM kAMi paNa Ava jevI vizeSatA hoya te te gAMdhIjIe siddha karI batAvI che. eTale A bAbatamAM purANIe 'kSatriyadhama nA nAzathI DaraMvAnI jarUra nathI. AmAM nitya phUTastha hAi huNyA hrAtA nathI ane deha tA vinazvaraja che e gItAnA kathananA Azraya laI purANIe tene bhAre durUpayoga karyo che. teo kahe che " hiMsAthI AtmA te nAza pAmatA nathI.. zarIranI hiM'sAne eTalu badhu mahattva Apavu e paNa eka lekhe atizayekti bhareluM lAge che. " ... gItAnu' e ma Mtavya tAttvika rUpe khATuM nathI. paNa tene upayega kayA hetusara, kAM ane kevI rIte karave eja prazna che. purANInuM kathana vAcakramAM ahiMsAvRttine uttejavA karatAM Rsi'sAvRttine vadhAre utteje evu che. sAdhAraNa rIte manuSya mAtramAM hiMsAnA khIjAtA bhAga levAne sa'skAra jeTale prabaLa hoya che teTale khIjAM mATe ghasAvAnA saskAra prabaLa nathI heAte. eTale purANInuM vidhAna vAMcanAra sAmAnya mANasa emaja, mAnavA prerAya ke AtmA to haNAtA nathI ane deDa tA ApaNe na mArIe teAye mA~ vinA rahevAnA nathI. tethI jyAre ApaNI pravRttithI bIjAnA deha nAza pAme ke dhasAya tyAre temAM ApaNe kazuM navuM UmeratA nathI. AvI samajaNa chevaTe krUratAmAMja pariNAma pAme. gItAnuM uta kathana eja athamAM sAcu che ke ucca dhyeya sAdhavA ke sArUM' kAma karavAmAM bharaNuthI na DaravuM, deharakhuM na thavu', game teTalu dhasAvu paDe teA ye peAtAnI jAtane ghasIte paNa vyakti temaja samAjane UMce UThAvavAmAM pAchI pAnI na karavI. gAMdhIjIe gItAnA e atha jIvanamAM jIvI batAvyeA che, te tene ja maLe. atyAra lagI nahIM kheDAyelA evA rAjakIya, sAmAjika vagere aneka kSetremAM paNa temaNe navI * ahiMsaka 'paddhatinuM daza na karAvyu' che.. gAMdhIjIe jIvI khatAvela ane saute kSemakara thAya evA gItAnA savaLA atha'---ADI kALajUnA rUDhigata thanA Azraya levAmAM purANIne zuM navuM rahasya batAvavAnu che eja samajamAM Utaratu nathI. purANI peAtAnA lekhamAM eka sthaLe kahe che ke nAjhIvAdane nAza karavA hoya te keTalAka nAjhIone mAryAM vinA te na bane. A rathaLe ke purANIne ema pUchI zake ke mUDI dI amerikA
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 15-6-49 sthAnakavAsI konpharansane ekatA mATeno stutya prayAsa matabheda anAdi kALathI manuSyamAM, rahele che, ane anaMta A pejanA mujaba eka ja AcAryanI nIce eka zramaNakALa sudhI rahevAno che. manuSyamAM jo buddhi che, ane buddhivaDe je saMdha ane eka zrAvaka saMdha banAvavAmAM Avaze, temAM cAtumosa, - te vicArI zake che, te manuSyamAM matabheda hoya, e tadana svAbhAvika * saMvatsarI, pratikramaNa, vyAkhyAnavAcana, vagere mATe cekakasa niyamanuM | che. paraMtu kevaLa virodhAthe, moTAI athe ke kaleza vadhAravA mATe pAlana karavAnuM rahe che. sAdhueAnA ane zrAvakanA maMDaLo vagere ", matabheda ubhuM karavAmAM Ave, te eka mahAna duSaNa che. vikherI nAkhavAmAM Avaze. AzA rAkhIe ke konpharansanA pramukha na jana dharmanA mULabhUta siddhAMte eka hovA chatAM keTalAka zrI. kadanamala kidiyAnI AgevAnI nIce A yojanA - AcAryoe vicArabhedane kAraNe judA judA saMpradAye ramyA, tyAM saphaLa bane. '. sudhI te ThIka; paNa pachI to matamatAMtara eTalA badhA vadhI gayA Ama chatAM eka duHkhada ghaTanAne ullekha karavo Avazyaka ke kevaLa virodhAthe" ke moTAI athe keTalAka sAdhuoe e keka che. ekatA mATenI AvI suMdara ane jyAre amalamAM AvI. saMpradAyane Aje judA judA saMdha-saMghADAmAM vaheMcI nAkhyA che. rahI che tyAre keTalAMka pratyAghAtI to ekatAnA mArgamAM vikta sthAnakavAsI saMpradAyamAM paNa evA vADAo paDI gayA che. nAkhavAnA prayAso kare che. AmAMnuM eka amadAvAdanuM "sthAnakavAsI keI prakAranA matabheda vinA paNa judA cokA racavAmAM AvyA che. jaina" nAmanuM pAkSika patra che. e patra ema jaNAve che ke AvI sAdhuone zrAvakoe sahakAra ApIne vADAbaMdhI racavAmAM madada karI ' ekatA zakaya nathI. A vidhAna vadhu paDatuM che. vaLI koI eka che. pariNAme sthAnakavAsI saMpradAyanA sAdhuo ane zrAvakAmAM saMpradAyanA vADAonI nAbudI zakya bane ke na bane, paraMtu e paraspara gharSaNa : @aa rahyuM che. mATe prayAsa te avazya karavA ja joIe, ane je kaMI evA | zvetAMbara mUrtipUjaka tema ja digabara saMpradAya paNa prayAsa karatuM hoya, tene sahakAra Ape ja joIe. A patrane .. A dUSaNathI 5ra nathI. emAM ye evI ja vADAbaMdhI racAI ekatAmAM paNa bhaya dekhAya che, ane ekatA sAme ene visaMvAdI gaI che. paraMtu sthAnakavAsI konpharansanA agraNIo have jAgyA che; sUra e kADhI rahyuM che. A patranA tA. 26-5-48 nA aMkamAM ane saMghanI ekatA pharI racavA mATe teo kriyAzIla banyA che, muni halane pragaTa thaelo lekha kevaLa ekatA virodhI ja che. e AvakAradAyaka samAcAra che. lAuDaspIkaramAM vyAkhyAne ApavAM ane rAtre prArthanAo karavI, - ekatAnuM vAtAvaraNa sarjavA mATe temaNe eka tAtkAlika e sAme roSa darzAvI teo jaNAve che ke jyAM sudhI A de amalamAM mUkAya enI yojanA ghaDI kADhI che; ane temAM saMpradA dUra nahi thAya, tyAM sudhI ekatA nahi thAya. eno artha e thaye yanA dhaNAkharA AgevAna sAdhuo ane zrAvakenI saMmati paNa ke ekatA mATe pragativAda hAnIkartA che! maLI cUkI che, - vadhumAM sthAyI yojanA rUpe "eka samAcArI" eTale sAdhujIva vaLI teo e lekhamAM jaNAve che ke sAdhuvargamAM nanA, eka sarakhA AcAronI eka niyamAvalI paNa ghaDI kADhavAmAM mAthuM mAravAno zrAvakavargane adhikAra nathI ! paraMtu kharI vAta te * AvI che; ane e niyamAvalI 5ra AgevAna sAdhuo ane zrAva e che ke sAdhuonA vADAo ane kaleza kaMkAsa zrAvaka varganA konI saMmati levAI rahI che.. TekAthI ja TakI rahyA che. zrAvakoe sAdhuvargamAM rahelAM dUSaNa paNa dUra karavA vacce paDavuM ja joIe. e enuM kartavya che. sAmyavAdane ucheda karavA mAge te zuM teNe keTalAka sAmyavAdI A patranA A ja aMkamAM jaina muni choTAlAlajI paNa eka 'one ThAra karavA ? e ja rIte sAmyavAdI raziyA mUDIvAdane mULo - accheda karavA Icche te zuM teNe keTalAka samartha mUDIvAdIone mAravA ? lekha lakhatAM jaNAve che, ke "sthAnakavAsI samAjanA pitAne mAnela - AgevAna netA-kAryakarone samagra sthAnakavAsI samAjamAM-eka gurUje A vastu purANIne karavA jevI dekhAya te pachI nAjhIvAdIonA eka AcArya-karavAne sane thaze che!" A muni ekatAnI vAtane nAzanI gaI gujarI vAta bhUlI jaI atyAre mUDIvAda ane sAmyavAda vacce je saMdharSa cAlI rahyo che tenA ilAja lekhe temaNe mUDI "sane thaye che ema kahe e keTaluM vicitra che ? teo ema mAne vAdIo ane sAmyavAdIenA paraspara nAzane saMhAraka mArga ja che ke "jo eka ja gurU ke eka ja AcArvAnI paddhati dAkhala thAya, sucava joi hatuM. kemake temanA mane koI paNa siddhAMtanI te ziSyAdi mATenAM prayatna banatAM sudhI koI na kare" ane tethI - sthApanA tenA keTalAka virodhIonA nAza vinA zakya ja nathI. sAdhu saMkhyA ghaTI javAne temane bhaya lAge che! ane mATe ja teo ekatAne virodha karI rahyA che. eTale purANInI gaNatarI pramANe jagatanA saMvAdI taMtra mATe sudepasaMda nyAya ja mahattva che ema kahyuM". ema dekhAya che ke sAMpradAyika vADAo ja TuMkI dRSTinAM 1 purANInA lekhane mukhya jhoka hiMsaka vRttinI anivAryatA sAMpradAyika chApAMone nabhAvatA hoya che, ane je vADAo tUTI tema ja tenA lAbha sucavI virodhIo sAme zastra ugAma paDe, to AvAM chApAMo paNa baMdha thaI jAya. eTale teo vAnI vRttine uttejana ApavAnuM che. tethI ja teo ahiMsAnA pitAnA astitvane khAtara ja ekatAne virodha karatAM hoya che. amalathI siddha thayelA lAbhane kAMte dhyAnamAM ja nathI letA ane A prasa ge sAMpradAyika vRttapatro viSe paNa theDuM kahevuM jarUrI kAMte tene haLavAmAM haLavI rIte rajU kare che. tethI UlaTuM che. saMpradAya-saMpradAye, vADAe vADA ane sAdhu-saMdhue judAM judAM chApa kADhavAne roga ApaNA samAjamAM ThIka phAlyo che, parasparanI - ahiMsAnA amala daramyAna eka yA bIje kAraNe aniSTa jammu mahattA UbhI karavA mATe paisAnuM pANI karAya che, ane rAgadveSa hoya agara te koie ahiMsAnA AcaraNamAM daMbha se hoya pathAya che. A roga have dUra thavuM joIe. e bIjI bAjune vadhAremAM vadhAre asarakAraka rIte rajU kare che. rajuAtanI AvI vikRta manodazA vakhate purANI eka sAduM satya thaDA divasa pahelAM AgrAthI pragaTa thatA "zvetAMbara jaina' "bhUlI jAya che ke khetarane koipaNa pAka cAra yA ghAsa vinA nAmanA eka patrane chelle pAne bALaka pAse na mUkI zakAya evI ekaluM anAja pedA karI zake nahIM. huM aMtamAM purANIne eTaluM dhRNAjanaka bhASAmAM lakhAelI zakitanI geLiyAnI eka jAhera - vinavIza ke temane prabhunA rUdrarUpanI ke lekakSayakArI kALarUpanI paNa khabara chapAelI meM joI hatI. je AvI jAherakhabaronI upaja | - upAsanA karavI hoya te te mATe bhAga jAhera kAryakSetramAM AvI vinA chopAM ne TakI zakatAM hoya, te e baMdha karI devAM sArAM che. : pitAnI mAnyatA ajamAvavI eja che, nahIM ke pAchaLa rahI pari- dhamane nAme samAjamAM kusaMskAra phelAvavAnuM kArya vartamAnapatra ke NAmazunya buddhibheda utpanna karo. te. paM; sukhalAlajI sAmayike kare, te samAje calAvI na ja levuM joIe. ja, ke
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-6-49 prabuddha jaina keTalAka samAcAra ane noMdha DAMganI bhASA DAMga pradeza suratanI pAse AvelA Avana mAlane lAMkhe ane aThThAvIsa mAla paheALA UMDI khINAva je pradeza che, ane 1941 nI sAlanI gaNatrI pramANe enI janasaMkhyA 43498 mULa vatanIonI che, jemAM 14134 bhIla, 9932 kaNabI, 644ra kAkaNI ane 5706 vAralIone samAveza thAya che. A pradezamAM thaIne 'bikA, pUrNAM, kAprI ane jhIrA e cAra nadIo gujarAta tarapha vahe che. gayA mAsanI Akhare mubai sarakAre eka yAdI bahAra pADIne jAhera karyu ke 'DAMga jillAnI sarakArI bhASA marAThI raheze.' eTale prAthamika zALAomAM marAThI zIkhavavAmAM Ave, mAdhyamika zALAomAM dareka viSA marAThI dvArA zIkhavavAmAM Ave, ane 'kacerInAM kAmakAja, arajI vagere marAThImAM ja thAya. A yAdImAM sarakAre jazu.vyuM che ke * vaDA pradhAna tema ja mahesUla khAtAnA pradhAne jillAnI sarahada paranAM gAmaDAM sahIta keTalAMya gAmaDAMnI mulAkAta lIdhI hatI, temaja keTalAMye grAmajano sAthe peAtAnI mulAkAta daramiyAna vAtacIta karI hatI. grAmajaneAnI vAtacIta temaja peAtAnA avalokana bAda teo evA niNaeNya para AvyA hatA ke DAMganA leka je bhASA. khele che tenu mULa mukhyatve marAThI che. ema chatAM. mAnanIya pradhAnane maluma paDayuM hatuM ke pazcima sarahada paranA grAmajanenI elI para gujarAtI bhASAnI ghaNI asara paDelI che.' A prakAranI sarakArI yAdIthI Aje gujarAtabharamAM moTA khaLabhaLATa pedA thayA che; kAraNa ke DAMga pradezanI bhASAnuM mULa gujarAtI hovAnuM ghaNAkharA gujarAtIe mAnatA hAya ema lAge che. jyAM jyAM e bhASAnI sarahado aDakatI hoya che, tyAM tyAM sAmAnya rIte mizra bhASA khelAtI haiAya che. AvI mizra bhASAnuM mULa emAMthI kai bhASAnuM che, te jANavuM hAya, teA e bhASAmAM vaparAtA zabdonA mULa dhAtuo, zabdaracanA, vAsracanA, uccAra ane vyAkaraNa tapAsavAM joie. kevaLa zabdo parathI ja bhASAnu mULa maLI zake nahi. A uparathI eTaluM kahI zakAya ke mu`baInA pradhAne e DAMga pradezanA keTalAka lekA sAthe karelI vAtacIta uparathI ja te marAThI DAvAne je niSNuya bAMdhI lIdhe che, te zuddhabuddhinA hovA chatAM utAviLaye| te che ja, eTaluM kahyA vinA cAlI zakatuM nathI. bhASAnA niNa ya karavAnuM kAma rAjapurUSanuM nahi, paraMtu bhASAzAstrIonuM che, temAM ye jayAre ApaNe tyAM bhASAvAMra prAnta racanAne prazna ATale ugra manI rahyo che, tyAre bhASAnA niNaeNyanI asara prAntaracanA para sheje ja paDe, e svAbhAvika che. A sthitimAM pradhAne e potAne abhiprAya tarata jAhera karavA joitA nahAtA.. gujarAtI prajAnA udgApeha sAme muMbanA gRhasacItra zrI mArArajIbhAie karelI jAherAta baLatAmAM dhI hAme evI che. temaNe kahyuM ke 'DAMganA praznanA vaTALa Aje game tema cAle, paNa A te mArI jAtatapAsane viSaya che. huM marAThI bhASA samajuM chuM, tema ja gujarAtI bhASA jANu chu. meM je niNaeNya ApyA che, te javAbadArIpUrvaka Apela che. A sabaMdhe mAre uDI carcA karavI nathI ke kAi sAhityakAra sAthe vivAda karavAnA nathI.' zrI morArajIbhAinA A kathanamAM peAtAnA jJAna ane zakitanuM mithyAbhimAna dekhAi Ava che. tee bhASa zAstrI tA nathI ja, puchyuM. marAThInA abhyAsI, ye nathI, eTale temanI jAta. tapAsa kASTa jAtane nirNaya Ape te vajanadAra gaNAya nahiM. vaLI huM kAI sAhityakAra sAthe carcA karavAno nA pADavI, e paNa barAbara nathI. bhASAne niSNuya karavAnuM kAma rAjadvArI purUSanu ni. paNa . 35 bhASAzAstrIonuM che.. ane tethI niSpakSa bhASAzAstrIonI tapAsasamiti je kaMi niSNuya Ape, te sarakAre mAnya rAkhave joie. A badhAM pachI eka vAta ApaNe samajI levI joie, ke DAMganI bhASA marAThI gaNAya, ke e pradeza mahArASTramAM samAya, tethI khIjA gujarAtIone kazu nukazAna thavAtuM nathI. janatAnAM duHkhadaridrayanuM nivAraNa bhASAnA prazna para avalaMbatu nathI. sarakAra kahe che tema DAMganI prajA ajJAna, garIba ane pachAta che; eTale DAMganI prajA pratye jene sahAnubhUti hAya tee prajAnA ajJAna, garIbI ane pachAta dazAne dUra karavAmAM lAgI jAya e vadhu jarUranuM che. gujarAta ke mahArASTra DAMgapradezane pAtAmAM bheLavI ne samRddha nahi khate, paraMtu e pachAta prajAne AgaLa lAvavAnI enI javAbadArI vadhaze; eTaluM. eNe samajI levu joize. pragatizIla prastAve bhArata jaina mahAma'DaLanA jAmatera adhivezanamAM pasATa thaelA harAvA jaina sapradAye te ekatA prati dorI javAne ghaDAelA hrAya ema te spaSTapaNe dekhAya che ja; paraMtu emAMnA keTalAka praratAvA mahadaMze pragatizIla paNa che, e jANIne AnaMda thAya che. A TharAveA dareka jaina saMsthAe temaja vyaktio mATe mAga daza ka che. dhAmi`ka sasthAe jema jema vadhune vadhu sAMpradAyika banatI gai, tema tema buddhizALI, sevAbhAvI, rASTravAdI jatA ane khAsa karIne tenA juvAna varga' jenI pAsethI samAjasevAnI meTI AzA rAkhI zakAya, te dhama''sthAe sAthe saMpaka cheDatA gayA. jo AvA cegya kAyakarenI sevA samAjane khatI hAya tA teNe vahelI take sAMpradAyikatAne dezavaTA devAnI jarUruM che, jyAM sAMpradAyikatA haze tyAM pragatizIlatA pravazavAnI nathI. jAmanera. adhivezananA TharAveAmAMthI meM A nIce kazI TIkATippaNu vinA ahIM utAryAM che. e eTalA spaSTa che ke ene TIkA TippaNuMnI jarUra paNa nathI. (1) "jaina samAjamAM A samaye aneka zikSaNa-saMsthAe jUno tema ja Adhunika padhdhatithI zikSaNa-pracAranuM kAma karI rahI che. AmAMnI keTalIya saMsthAenAM nAma ane kAma sAmpradAyi katAthI bharelAM che. vartamAna vAtAvaraNa ane pavitra jaina saMskR tinI akhaMDatAnI dRSTithI sasthAomAM sAmpradAyika bhAvAnu N poSaNa kare evA vicArA rahe, e cegya nathI; ke nukasAna. kAraka che. tethI te te saMsthAonA saMcAlaka ane sthApako pratye nivedana che ke potapAtAnI saMsthAomAMthI sAMpradAyika nAmene dUra karI de ane kAIpaNa saMpradAyanA vidyArthIne dAkhala thavAnA avasara de. sAthe sAthe mahAma MDala, AjanI rASTrIya paristhitinuM ava,lokana karatAM, e jarUra samaje che. kaeN, evAM zahera ke jyAM keTalIya jAtanI sarakArI ane bInasarakArI zikSaNu-saMsthAe hAya ane sekaDe| jaina vidyArthIo rahevA vagerenI muzkelI anubhavatA hoya, tyAM suMdara chAtrAlayo sthApana karavAmAM Ave. AvAM chAtrAlayAmAM asAmpradAyika vAtAvaraNa ane pArasparika sadbhAvane pracAra karavAmAM Ave," (2) jaina dhamanA vizvavyApaka rUpa ane jIvamAtranA hitanI bhAvanAne dhyAnamAM rAkhatAM A bhArata jaina mahAmaDala sarakAre svIkArela harijana-maMdira-pravezanA vidhAnanuM svAgata kare che, ane jaina samAjane preraNA kare che ke jaina maMdiza ane sthAnaka vagerene manuSyamAtrane mATe zuddhipUrvaka savinaya upAsanA mATe khullAM jAhera karI ghe." jaina samAjane zu? banArasakAMThA grAmya vepArI maLe RgurAhata dhArA ane zAhukAradhArAthI dhIradhAra karanAra vargane ghaNI muzkelI paDatI hAita ane A dhArAmAM jana bhAaiAta meTA vaDevAela Depta,
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuNa jene - tA. 15-6-49 jana agresara tema ja saMsthAone virAdhanA karAve nedhAvavA jaina sAdhunA je tyAga ane saMyamane ApaNuM mastaka name che, vinati bahAra pADI che. A ane te mATe jainetaramAM ApaNe abhimAnapUrvaka rahIe chIe, gAmaDAmAM kheDUtavargane dhIradhAra karanAra vepArIeAe e sAdhunAM uparanAM parAkramathI ApaNe te kevaLa zaramAvAnuM ja rahe ghaNA varSathI kheDUtanI garIbI ane kaMgAliyatamAM vadhAre che, ke ke khulAso thaI zake evuM che je sAdhuo eka sAmAnya karyo che. eka bAju sarakArI karaverA ane veTha, ane bIjI keTInA mANasanI peThe kajIyAnuM meM kALuM karI na zake, ane aha-bAju zAhukAranuM zeSazu e benI bhIMsamAM kheDUta kacaDAI gayo sAnA jhaMDAne bagalamAM rAkhIne AvAM tophAnamAM sAmela thaI zake, che. Aje jyAre kheDUtone temAMthI ugAravA prajAkIya ' sarakAre emane sAdhuta kema kahI zakAya ane vaMdana paNa kema karI zakAya ? RNarAhata ane zAhukAra dhAre pasAra karyo che, tyAre garIba kheDU jainetare bahudhA sthAnakavAsI ke mUrtipUjaka saMpradAyanA sAdhue tanA hitakArI evA kAyadAone vepArIoe mAna ApavuM joIe; vacce bheda joI zakatA nathI. AvA prasaMgathI te samagra jaina tene badale gAmaDAMnA vepArIo potAnA naryA svArtha khAtara ane saMghane ja lAMchanA lAge che, ane ApaNI saunI pratiSThAne kalaMka zeSaNakhorI cAlu rAkhavA mATe A kApade temane muzkelIbharyo che ema kahIne tene virodha karavA nIkaLe, e ayogya, aNachAjatuM. bese che. eTale AvAM dUSaNothI bharelA kahevAtA sAdhuone hAtha ane anyAyI pagalu che. dhIradhAra eTale ALasu paDayA rahIne, jhAlIne upAzrayanI bahAra mUkI AvavAnuM koipaNa jenanuM kartavya mUDIne, jore abhaNa prajAnuM zoSaNa karavuM. A dhaMdhe karavAthI che; ane e kartavaya dhamapremI sAhasika vyaktie bajAvavuM ja rahyuM. yahudI prajA jagatabharane tiraskAra pAmI. karAne musalamAne mATe keTalAMka tattA sudhArAne pAtra hotAM nathI; eTale ene sudhAravAnI A dhaMdhAne tyAjaya gaNe che; tyAre ja A dhadha kare, e ja paMcAtamAM na paDatAM ene samAje bahiSkAra ja karavuM joIe. zaramAvanAruM che. gAmaDAnI prajAnI saralatA, ajJAna ane aNu * paNa duHkhanI vAta e che ke AvA sAdhuone kaMkAsa-zUrA AvaDatane gAmaDAnA dhIradhAra karanAra vepArIoe bhUtakALamAM gRhasthIonuM paNa pIThabaLa maLI rahetuM hoya che. gRhasthIe e puSkaLa geralAbha UThAvyA che. have temaNe samajIne A zoSaNa sAdhuone bagADe che, ane AkhA jana samAjanI AbarU ghaTADe cheDavuM joIe. tene badale sarakArano virodha karavA nIkaLe, e che. teo potAnI jAtane dhamapremI mAnatA hoya che, paraMtu kharUM kevaLa zaramajanaka che.' jotAM teo adharmapremI ja hoya che. eTale evA laDavaiyAone e badhAM pachI paNa pote jaina che, eTalA mATe A gera- ' paNa samAjanA sArA mANase e ThIka karavA joIe. vyAjabI ane svArthI caLavaLamAM teo jaina agresara ane - sAdhuo jene "vasudhaiva kuTuMbaka" gaNavAnuM hoya, temane vaLI saMsthAonI paNa sahAya mAge te te vadhu zaramajanaka che. A A mAro upAzraya ane A mArA zrAvake evuM mamatva na hovuM * pavRttimAM te janatvanuM ja apamAna che; eTale temanI A behudI joIe. eka ja saMpradAyanA sAdhuo e saMpradAyanA koipaNa upamAgaNIne koIpaNa jana agresara ke saMsthA vaza nahi thAya evI zrayamAM utarI zake; eTaluM ja nahi paNa e saMpradAyanA sAdhunA AzA rAkhIe. vaLI A vepArIo A dha che ane te mATenI tyAM AgamananI saMbhAvanA na hoya, to koI paNa saMpradAyanA sAdhu caLavaLa cAlu rAkhIne jana samAjanI pratiSThAne hAnI lagADatA emAM utarI zake. yuvAnoe AvI jogavAI karavA mATe megya aTake te sArUM. jJAtibahiSkAra pratibaMdhaka dhAro amalamAM na AvyA prayAsa karavA joIe. - hota te AvA svArthI vepArIone sAmAjika bahiSkAra karavAnuM ha . sAdhuo pratyenAM mAnasanmAna, aneka kAraNasara samAjanA sucavata. ane Arthika bahiSkAra te thaI ja zake. prAmANika zikSita vargamAMthI te ghaTatAM jAya che ja; paNu AvA prasa gAthI vepArIo ane anya janatAe AvA zASaka ane samAja sAdhuo potA pratyenAM rUDhicusta vaganA mANasenA ane anuyAyIzatruo sAthene vyApArI saMbaMdha te baMdha karI ja devA joIe. enAM paNa mAna sanmAna ghaTADI rahyA che. A yugamAM samAja mAM deza Aje rAjakIya tema je Arthika mujhavaNamAMthI pasAra sAMpradAyika AgevAnonuM sthAne utaratuM jAya che, ane tenuM sthAna thaI rahyo che, e vakhate AvI behudI ane svArthI caLavaLa ubhI rASTrIya AgevAne letA jAya che, ane jo * sAMpradAyika AgevAno karanArA dezane muzkelImAM mUkI rahyA che. khAnagI mUDIne meha . A yugane eALakhIne temanA vicAra, valaNa. ane , nItirItimAM jate karI dezanI AbAdImAM ja potAnA prAntanI, zaheranI, pheraphAra nahi kare. ane temanA anuyAyIone paNa dhRNA ane gAmanI, kuTuMbanI ane jAtanI AbAdI rahelI che, ema have roSa upaje evuM vartana calAvyA karaze, to tama: ki svataMtra hindanA prajAjane e samajavuM joIe. keDInI paNa rahevAnI nathI, enI teo noMdha lya.. jaTubhAI DahelAnA upAzrayane mAmalo samagra jaina : samAjane nIcuM jovaDAvanArI eka kathA amadAvAdanAM vartamAnapatro kahI jAya che. bI, amadAvAdamAM [ lekhaka: zrI. vimala zAha ema. e. tathA zrI. saralA zu huM DoravADAnI poLamAM AvelA DahelAnA upAzrayamAM tenA esa, rasI, prakAzake; gujarAta vidyAsabhA bhadra, amadAvAda : kri' mata 2. jA pRSTha 292] vihIvaTadAronI IcchA virUddha utarelA muni zrI. surendravijya - amadAvAdanI gujarAta vidyAsabhAnA aMgabhUta zro. surinA pakSanA mANasee dhAMdhala macAvyA aMgenI temaja dhAka bhoLAbhAI jesaMgabhAI vidhAbhavana taraphathI gheDA samaya pahelAM dhamakI ApatI jAsAciThThIo lakhyAnI phariyAda kALupura polIsa "bhuvelanI tapAsa" e nAmanuM pustaka, pragaTa karavAmAM AvyuM che. - daphatare noMdhAvavAmAM AvI che. tyArabAda khabara maLe che ke zrI. A pustaka jyAre pahelI vAra mArI najara caDhyuM tyAre 'bhula' . bhAnuvijaya surijI ane surendravijaya surajInA ziSyamAM upAzra- zuM haze tenuM mane kautuka thayeluM. bhuvela evuM koI choDa ke velAnuM yanI aMdara patthara pheMkI, mArAmArI karyAnI hakIkata bahAra AvI nAma te nahi hoya ne e mane taka Avela. bhuvela evuM kaMI che, eTaluM ja nahi paNa A aMge I. pI. keDa kalama 377 eka gAmaDAnuM nAma che e mane kadi khyAla sarakhe paNa ane 323 mujaba zrI. bhAnuvijaya surijInA ziSya sudhacandra- nahote, pustakamAM praveza karatAM bhuvela eka gAmaDAnuM nAma che ane vijayajI sAme zAha zAntilAla hIrAlAle polIsamAM phariyAda paNa enI tapAsa karIne ahevAla lakhanAra eka grejyueTa daMpatI che noMdhAvI che; jene pariNAme sAdhu enAM nivedane polIse lIdhAM che. enuM mane turata bhAna thayuM. A lekhakemAMnA eka zrI vimala zAla 'uparanI hakIkatenI vigatamAM utaravAnuM amane jarUrI lAgatuM ema. e. che ane bIjA bahena zrI saralA zAha bI. esa. sI. nathI. kharekhara kevA prakAranuM tephAna thayuM che, ane kayA pakSane nI upAdhi dharAve che. abhyAsa puro karyA bAda A baMne patideSa che, e jANavuM paNa jarUrI nathI. paNa eTaluM ja jANavuM patnI muMbaInI "dhI, InDIyana sosAyaTI opha egrIkalacarala basa che, ke jaina upAzrayamAM sAdhue vacce kaMika tophAna thayuM che, kemIkasa" jenA mukhya sutradhAra sara maNilAla bAlAbhAI mAmale polIsamAM pahoMce che, ane tyAMthI adAlate paNa jAya, temaja amadAvAdanA akhabAromAM A samAcAra mATAM mathALAM * A pustakano anuvAda thaI rahyo che ane dhI. inDIyana sosAyaTI , epha. ethIka tharala InAmIkasa e nAmanI muMbaInA rasathI tethI sAthe pragaTa thayA che. dhADA vakhatamAM pragaTa thanAra che. bhuvelanI tapAsa
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-6-49 : prabuddha jaina - - nANAvaTI che te saMsthAnA saMparkamAM Ave che ane te khetI heine khetIvADIne lagatI aneka vigate-jamIna, pAka, pANI, saMsthAnA Azraya nIce vaDedarA rAjyanA bhAdaraNa peTA-hAlamAM khAtara, bI, khetInAM ojAra, anAja utpAdana, zAkabhAjI ane ! khaMbhAtanI bahu najIkamAM AvelA bhuvela gAmanI tapAsanuM kArya phaLauchera, Dhora, tema ja jamInanI vaheMcaNI, khAtedAre, kheDute, ' ' teo hAtha dhare che. 1070 mANasonI vastInuM A gAma che. gaNetIyA, mahesula, jakAta, vagere aneka bAbatono samAveza , prastuta tapAsakAryanI zarUAta teo 1946 nI me mAsanI 15 karavAmAM AvyuM che. khetI uparAMtanA bIjA dhaMdhA vyavasAyanuM mI tArIkhathI kare che. prAraMbhanA traNa mahInA AkhA kAryane cothA prakaraNamAM vivecana karavAmAM AvyuM che. sahakArI pravRttine khyAla meLavavA pAchaLa ane jarUrI mAhItIpatro taiyAra karavAmAM uttarottara vikAsa ane AjanI paristhitinuM nirUpaNa pAMcamA teo gALe che. 17 mI ogasTe bhuvela gAmanI vigatavAra mAhItI prakaraNamAM karavAmAM AvyuM che. Avaka kharca, Arthika vargIkaraNa, meLavavAnuM kAma teo zarU kare che, ane 1947 nA eprIlanI devuM, uMdhAvAra tathA jJAtivAra Arthika sthiti, laDAinI asara Akhara sudhImAM A kAma teo purUM kare che. A saMzodhananA vagere gAmanI Arthika bAjunI chaThThA prakaraNamAM paryAcanA karapariNAme "bhuvelanI tapAsa" e nAmanuM pustaka ApaNane prApta thAya vAmAM AvI che. dAkatarI tapAsane ahevAla, lokonI nabaLI , che ane temAM A yuvAna daMpatInI sAdhanAnuM ApaNane mIThuM darzana tandurastI, gAmamAM cAlatA roga, ane vyApaka asvacchatAne : thAya che. lagatI vigato sAtamA prakaraNamAM ApavAmAM AvI che. Aje bhaNatA yuvaka yuvatIo kolejanA abhyAsa mATe che. sAmAjika ane dhArmika jIvana e mathALA nIcenuM prakaraNa sAdhAraNa rIte zaheramAM Ave che ane pachI zaherI jIvanane lagabhaga se pAnAM reke che ane temAM jJAtijIvana, AntarajJAtIya temane moha lAge che jethI teo chuTI zakatA nathI. ane dhaMdhe, vyavahAra, rUDhinAM baMdhana, jJAtipaMca, jJAtinA rIvAjo, tahevAra strInokarI, udyoga ke koI paNa svataMtra vyavasAya zedhIne teo onuM jIvana, saMyukta kuTuMbaracanA, aspRzyatAnI badI, dhArmika zaheramAM ja rahevAnuM pasaMda kare che, ane badale A navapariNIta' saMsthAo, lokagIta vagere aneka bAbatonI jhINavaTabharI carcA yugala abhyAsa puro thavAnI sAthe gAmaDAnA saMzodhana pAchaLa karavAmAM AvI che. navamA prakaraNamAM A gAma upara zAsana kheMcAya che, svIkAreluM kArya asAdhAraNa khaMta, UMsA ane zrama calAvatuM sarakArI taMtra kevuM che tene khyAla ApavAmAM AvyuM vaDe purUM kare che. eTaluM ja nahi paNa bhuvelanuM saMzodhana karavA jatA che ane temAM grAmapaMcAyata zuM bhAga bhajave che tenI paNa carcA teo Akhare bhuvela bAjunI jamIna kharIdIne sthAI bhulavAsI jevA karavAmAM AvI che ane dezamAM prakaraNamAM gAmanI punarghaTanAnI dRSTie bane che ane gAmaDAnA jIvana sAthe takAdArapaNuM sAdhe che AvA purUSArtha zuM zuM zakapa che ane zuM karavuM ghaTe che te praznanI lekhakoe mATe ubhaya daMpatIne gujarAtanI prajAnA kharekhara dhanyavAda ghaTe che. carcA karI che. AkhuM pustaka aneka upayogI mAhItIthI gAMdhIjInI asara nIce ApaNA keLavAyalA vargamAMnA bhareluM che, ane kuzaLa vaijJAnikanI mAphaka ja jhINavaTathI keTalAkanuM gAmaDAo tarapha ThIka ThIka dayAna kheMcAyuM che. keTalAka temaNe vigate meLavI che. ane tAravI che, eTaluM ja nahi paNa prajAsevako gAmaDAmAM sthira thaine beThA che. ane grAmodhdhAranuM dareka vigatane temaNe je vivecaka buddhithI khulAse ApavA prayatna kArya kare che. A viSayane lagatA lakhe che paNa AjanA sAmA- karyo che te joine koine paNa Azcarya thayA vinA rahe tema nathI. vikamAM jovAmAM Ave che ane chuTAchavAyAM pustaka paNa temaNe judI judI vigatonI tAravaNI karatA 57 koThAo ApyA A viSayane lagatAM pragaTa thayelAM najare paDe che. dAkhalA che ane jarUrI nakazAo tathA 15 pheTAbleka ApyA che. tarIke zrI narahari parIkhanI doravaNI nIce taiyAra karavA mAM gAmaDAnI tapAsa kema karAya tene eka sundara namuno temaNe purA alI "zerathA gAmanI tapAsa' gujarAta vidyApITha taraphathI pragaTa pADe che. A eka saMzodhanakAryane lIdhe eja dhAraNa upara karavAmAM Avela che. vaLI che. kumArapAnA mArgadarzana heThaLa thayela bIjA gAmaDAMonA saMzodhananuM kArya bahu saheluM banyuM che. AvuM mAtara tAlukAnI tapAsa' ne ahevAla pragaTa thayuM che, jemAM kAryamAM sarakArI taMtranA sahakAra vinA ane sAthe sAthe te te gAmamAM kevaLa Arthika praznane lakSamAM rAkhavAmAM AvyuM che. pra. sI. vasatA lekanA purA sAtha vinA zakya ja nathI. vaDodarA ena. vakIle "elapADa tAlukAnI tapAsa e nAmane nibaMdha rAjayanA sarakArI amaladAroe A kAya'mAM A daMpatItaiyAra karela che. "zrI. ravizaMkara mahArAjakRta gra maracanA' ane yugalane pure sahakAra ApyuM hatuM ane e sahakAranA vizvAsa zrI ramaNalAla desAI kRta 'grAmannati " temaja zrI babalabhAI kRta ' upara ja temaNe gAyakavADI rAjyamAM AveluM bhuvela gAma pasaMda mArUM gAmaDuM ' A traNe pustake noMdhapAtra che. paNa eka karyuM hatuM. lokone sAtha ane vizvAsa meLavavAmAM zarU AtamAM gAmaDuM nakakI karIne tyAM lagabhaga varSa rahIne tyAMnA jIvananI sarva temane kevI muzkelI paDI paNa dhIme dhIme e kArya kema saraLa bAjuonuM ATaluM vigatavAra, ATalA uMDANathI ane bane thatuM gayuM tene khyAla ApatAM pustakanA lekhaka jaNAve che ke teTalI zAstrIya rIte je koie saMzodhana karyuM hoya sarakArI madada meLavI ame amAruM kArya karatAM hatAM, ane vyavasthita AkAramAM koIe raju karyuM hoya te e dizAe tethI zarU AtamAM amAre lokonA avizva sane mukAbalo karavo bhUlanI tapAsa' e sauthI pahelo ane aneka rIte mAgadazaka paDate, sarakArI amaladAra pAsethI te kaI vastunA pimAM levAya prayAsa che. ja nahi evI mAnyatAnA kAraNe amane jarUriyAtanI vastuo AkhI tapAsa daza prakaraNamAM vaheMcAyelI che. pahelA prakara- meLavavAmAM paNa muzkelI paDatI. vastu hoya te paNa nA pADe evA NamAM AvI tapAsanI zI agatya che, bhuvelanI ja pasaMdagI zA banAva banatA. mAhitImAM paNa avizvAsa amane naDatuM hatuM.' mATe karavAmAM AvI, e tapAsa karatAM zAM zAM anubhavo thayA ane mAhitI ekaThI karavA pAchaLa amAro zo hetu che te temane samajAtuM e tapAsa mATe kevI kAryapaddhati grahaNa karavAmAM AvI tenuM nahotuM. pharI pharIne samajAvavAno prayatna chatAMye ame emane sundara vivaraNa karavAmAM AvyuM che. bIjA prakaraNamAM bhuvelanI samajAvavAmAM bahu saphaLa naTi thayelAM. mAhitI bhegI karIne amArUM bhaugelika paristhiti, tene lagatI aitihAsika mAhItI, gAmaDAnuM mahesula te nahi vadhArI de e zaMkA dhAne thatI paNa dhIme dhIme varNana, rastAo, vAhanavyavahAra, vastI, dhaMdherejamAra, lekanI e zaMkAne ame dUra karI zakayA tathA amArA kAryanI jarUriyAta - khAsiyate, tyAMnI zikSaNa saMsthA vagere bAbatanI mAhItI samajAvavAmAM ame bahu saphaLa nahi thayA, chatAM enAthI temanuM ApavAmAM AvI che. trIjA prakAragumAM gAmane mukhya udyoga kazuM buruM te nahi thAya e vizvAsa ame ubhe karI zakyA.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 prazuddha jaina "tamAre je pUchyu haiAya te pUche" e jAtanu vAtAvaraNu AkhAye gAmamAM thoDAka vakhatamAM ja ubhuM thai zakyuM ane amArA savAlenA javAba theDIka gammata sAthe amane maLavA lAgyA. " devu che ?' ema pUchIe tyAre ama nhAya ? kahetAM devAnI rakama jaNAve, " kuTuMbamAM chekarAM keTalAM che ? ' pUchyuM tyAre kahe " sAheba, e te kAMi gaNavA kheDA chIe !" khArAkanI vigate pUchyA jatAM javAba maLatA; te have sarakAra khAvAnuM purU karavAnI che?" hekarA chekarI paraNelAM che ke nahi e pUchyuM tyAre kahe; " ATalAM khete pAvatA jo, sAheba !' Ama gammata' sAthe amArA badhA savAlAnA javAba amane maLavA lAgyA. vaLI karyAM A sazodhananuM kAya karavA Avelu. zaheravAsI daMpatI yugala ane kayAM A gAmaDAnA bhinna rItabhAtavALA lakA ? A visaMvAdane vaNu vatAM teo jaNAve che ke " grAmajIvanane pahelavahelA ja paricaya hovAthI amArI zaherI rItabhAta hAsyAspada banavAnA Dara tA amane hatA ja, udhADe mAthe pharavu, savAra sAMjha pharavA javuM; zAkabhAjI vadhAre pramANamAM khAvA vagere emanA jIvanathI judI tarI AvatI khInAenI te puratI majAka uDAvatA. amArI mukha najIvI vAta pazu emanI vAtacItamAM mahatvanA muddo banI jatI. prAra'bhamAM banne vacce AvI asama bhUmikA hovA chatAM lekhaka yugala- AkhI prajAnA pU - vizvAsa ane sahakAra meLavI zake che ane eka varSanI lAMkhI sAdhanA dvArA bhuvelanA hArdane prApta kare che. A kAMi sAdhAraNa sidhdhi na kahevAya. tA. 15-6 AkhI tapAsanA sArarUpapunaHnAnA prakaraNamAM temanA samagra anubhava ane avalokananI temaNe tAravaNI karI che. grAmasudhA .. raNAnA praznane teo traNa vibhAgamAM vaheMcI nAMkhe che, (ka) Arthika unnati (kha) sAmAjika unnati (ga) sarakArI taMtranI sudhAraNA. Arthika unnati sAdhavA mATe traNa prakAranA upAye te sucave che. (1) jamInanuM utpanna vadhAravuM (2) AvakanAM anya sAdhane vadhAravAM (3) mInajarUrI kharca ghaTADavA. ane bhuvelanI vyakitagata paristhiti lakSyamAM rAkhIne A traNe upAyo paratve te keTalIka vyavahArU bhalAmaNI kare che. sAmAjika unnatinuM kAya paNa teo traNa vibhAgamAM vahece che (1) taMdurastI ane svacchatA (2) mAnasika Arogya (3) sAmudAyika jIvana. ane A traNe vibhAgA aMge paNa teo keTalIka upayogI bhalAmaNA kare che. sarakArI taMtranI sudhAraNA e mukhya sudhArAnI apekSA rAkhe che. (1) 'cAyatanI sudhAraNA (2) leAkeAnI phariyAdo nikAla sahelAithI, jhaDapathI tathA eche khace thaya e kakSAe taMtrane pahoMcADavuM. A banne prakAranI sudhAraNAnI padma temaNe vigatavAra carcA karI che. chevaTe A grAmapunadhaTanAnuM kAya karaze. kANu ? e maulika prazna upara te Ave che, A sabadhamAM teo jaNAve che ke (1) grAmasudhAraNAnA pAyA laoNkA te che ane leAkAnI taiyArI mATe nIcenI traNa sarathAne sArI rIte vikasAvavI joie. (ka) sahakArI ma'DI (kha) paMcA yata ane (ga) nizALa. (2) grAmasudhAraNAnI sarakAre cokakasa ceAjanA karavI joIe ane e yeAjanA amuka vakhatamAM pAra * pADavAnA niNaeNya levAvA joIe. (3) trIjI agatyanuM pathiyuM ane kadAca AkhI vyavasthAnuM sauthI mahatvanu pagathiyu` le| / ane sarakArane sAMkaLatAM tAlukAmAMDaLe che. AgaLa upara gAmanI sthAnika sasthAne ullekha karavAmAM AvyA che, paNa grAme dhAranA kA'mAM ekalI e sasthA puratI nIvaDavAnI nathI. e mATe te vIsapaccIsa gAmavALA eka tAlukAnu saMgaThana ja karavu joie. A tapAsa karavA mATe temaNe kevI kAya paddhati akhatyAra karI tenuM vivaraNu karatAM te jaNAve che ke " mAhitI ekaThI karavA mATe amArI pAse khe sAdhane hatAM (1) sarakArI patrakA (2) lokA sAthenI vAtacita. beu sAdhatemAMthI eka paNa sAdhana upara Dare vizvAsa mukI zakAya tema nahotuM. sarakArI patrakA talATIe tayAra karavAnAM hoya che, A patra! talATI kevI rIte taiyAra kare che e gAmaDAmAM rahetA eka eka mANusa sArI rIte jANe che. cAre kheDhAM kheDAM badhAM patrakA taiyAra thAya che. tethI tenI saccAi viSe keTaleA vizvAsa mUkI zakAya e samajI zakAya tevuM che,....sarakArI patrakamAMthI meLavelI vigatAnI saccAinI khAtrI lakAne puchIne karatA. paraMtu leAkA pAsethI meLavelI vigata pazu huMmezAM vizvAsapU na nIkaLatI. jamInanI bAbatamAM te emanI pAsethI maLelI vigate moTe bhAge vizvAsapAtra hatI. paraMtu temanI ummara, temane khArAka, temanI jamInanI upaja vagere aMge temaNe ApelI vigato mATe khUba kALajI levI paDatI. Ane lagatI muzkelIenA teDa, teo jaNAve che te mujaba, ane teTalI vadhu mANasAne pUchIne ja kADhatA ane e rIte vadhumAM vadhu cekasAI meLavavAne prayatna karanA. uparAMta banI zake temAM te peAtAnA nirIkSaNa upara ja badhI vigate mATe sauthI vadhAre AdhAra rAkhatAM. Ama sarakArI patrakA, lekA sAthenI vAtacita ane temanu peAtAnu nirIkSaNu-A traNe cIMjo samanvaya karIne prastuta tAsamAM raju ka.AmAM AvelAM aneka anumA ane niyA temaNe tAravyAM che. A tapAsa daramiyAna eka niyama temaNe zarUAtathI ghaDI rAkhyA hanA. ane te e ke lokAnI sagavaDa pramANe ja kAma karavuM. tethI gAmane cAre ke potAnA mukAme leAkAne khelAvavAne badale A ane patipatnIe lokAnA ghera javAtu ja rAkhyuM hatuM ane e rIteja badhI mAhItI ekaThI karI hatI. AvI rIte tapAsanA niSkuOyAne vyathita rIte tAravatu punaghaTanAnuM prakaraNa purU' thAya che. A AkhuM kAryAM, sara ma NulAla jaNAve che te mukha, zrI. vimala zAhu ane zrI. saralAbahena zAhe zAstrIya padhdhatithI karyu" che. ane kAi paNa prakAranI lAgaNIothI kaeN pUva grahothI te dorAyA nathI. temaNe khAlI AkAzaDDayana karyu" nathI. temanA paga bhuvelanI nakkara pRthvI upara che ane jIvelane dhyAnamAM rAkhIne ja temaNe vyavahArU sUcanA karI che. A Akhu' pAyAnu kAma che ane e pAyAnu kAma A Ne jyAM sudhI sAMgeApAMga pAra nahi utArIe tyAM sudhI gAmaDAna grAmavAsI janatAnA prazno vAstavika svarUpe ApaNe kadi sajI nahi zakIe ane e nahi bane tyAM sudhI e prajAnA udhdhAranI AzA AkAzakusumavata ja rahevAnI che. AvA pAyAnA kAmamAM peAtAnI jAta ane jIvanane joDI denAra ziSTa da MpatIne grAmebAranA puraskartA tarIke mAtra gurAtanA ja nahi paNa hiMdanI prazna ! aneka abhinandana dhaTe che. ApaNe AzA rAkhIe ke A dizAe temanA hAthe hajI ghaNuM khAdANa kAma thAya ane temanA kA' tara aneka sevAbhAvI yuvaka-yuvatIe AkarSAya ane hiMdanI grAma janatAnI sarvAMgiNI unnatinuM virATa kAya' temanI jevA aneka kAryakaro dvArA satvara sadhAya paramAnaMda zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzakaH zrI. maNilAla meAkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, suba, mudrasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai 2
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' "zrI muMbaI jena yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra rajI. na. bI kara66 prabhujI nA - taMtrI: maNilAla ekamacaMda zAha varSa : 11. aMka : 5 , muMbaI:- 1 julAI 1949 zukravAra vArSika lavAjama rUpiyA 4. 1 nA nAnA zArIrika zrama nI sthiti, 1 madhyama vargane mAnavI, * ApaNA dezamAM majura, kheDUto, harijane ane pachAta majura vagara 'kemanA mANasone samAveza "nIcalA vaga'mAM thAya che, ane mAne che, paNa enA hAthamAM te utpAdana, vAhanavyavahAra, teo sAmAnya rIte garIba gaNAya che. A varganA mANaso vijaLI, vagere aneka jokhamI cIjonI cAvI che. vepAra, udyoga, | temanI garIbIne kAraNe, ajJAnane kAraNe tema ja sAmAjika anyA- sarakArI taMtra ane prajAnuM samagra jIvana enA sahakAra vinA * yanA bhoga banavAthI keLavaNI-zikSaNa-laI zakatA nathI. AthI pAMgaLuM banI jAya ema che. e varga have te jAgRta thaye . temane kevaLa zArIrika zrama upara ja. nabhavAnuM rahyuM che. che, ane teNe pitAnAM majabUta saMgaThane ubhAM karI potAnA hitanA - A varSanI sthiti : kAyadAo karAvyA che, ane yudhdhakALa daramiyAna pitAnI AyiMkA ' lAMbA samayathI kaMgALa hatI. teo atyaMta du:khI dazA sthiti ThIka sudhArI lIdhI che. bhegavatA hatA. khAvA mATe lukho, suko tema ja apUrate khorAka, harijana phATayAM tUTayAM melAM vastra ane bInatandurasta vAtAvaraNa vacce ane pachAta koma mATe sudhArake, sevAbhAvIo ane sarakAra saDelAM jhUMpaDAmAM nivAsasthAna-e sivAya jIvana jIvavAnI koI ThIka prayAsa kare che. enA zikSaNa mATe, sAmAjika dazAnI sudhAraNA - sagavaDatA temane nahotI. sattAne julma, samAjane bhaya ane mATe ane Arthika unnati mATe ThIka prayAso thayA che. A varga ajJAnamAMthI janmatA vaheme vacce teo pIDAtA hatA, ane te majurI para nabhanAra hoine majUravargane maLelA lAbha paraMtu temane paNa maLyA che. " ' chellAM pacIseka varSathI dezanA AgevAnuM lakSa temanA tarapha prajAnA nIcalA varganA A mAnavIo sAmAnyataH sAduM kheMcAyuM che. temanI kaMgAliyata dUra karavAM mATe ThIka ThIka prayAsa jIvana jIve che. dareka kuTuMbanA strI-purUSa ane sagIra vayanAM , bALake paNa theDI jhAjhI rejI meLavatA hoya che. laDAInA karavAmAM AvyA che. temanI dazA aMge khUba kahevAmAM AvyuM che, samaya daramiyAna temanI Arthika sthitimAM thoDe aMze sudhAre paNa khUba lakhavAmAM AvyuM che, khUba Adeza karavAmAM AvyA che, thayuM che, ane temanuM jIvanadhoraNa jarA uMcuM thayuM che. ekaMdare khUba pracAra thayuM che, ane pariNAme videzI sarakArane paNa A A vage chellAM dasa varSamAM ThIka Arthika pragati sAdhI che. vaLI varga pratye lakSa ApavuM paDayuM che. temanI satata jAgRti ane saMgaThanane kAraNe temanI Arthika pragati majura-kisAnonAM saMgaThane , vedhavAne paNa saMbhava che. 'Aje ApaNe tyAM racAyA che. temane doravaNI A panAra. * . upalA varga ' AgevAno che. enI AgevAnI levA rAjakIya pakSe paDApaDI ' ApaNA dezamAM bIjo jAgRta ane saMgaThita vagara te "upale kare che. ene saMtoSavA-zAnta karavA-sarakAra paNa vicAre che. vage' che, jemAM rAjA-mahArAjAe, jamInadAro ane udyoga kAraNa enI pAse saMgaThana che; haDatALanuM zastra che; ane te vaDe patione samAveza thAya che. A vage' yuddha daramiyAna pitAnI teo pitAnA pagAravadhArA mATe, kAmanA kalAkonA dhaTADA mATe, sthiti ghaNI uMcI kakSAe samRdhdha banAvI lIdhI che. nadImAM 'jIvana jarUriyAtanI sagavaDa mATe, moMghavArI bhaththAM ane benasa gheDApUra Ave, ane pANInI sapATI ekadama vadhI jAya, ema , , mATe, pitAnA hitanA kAyadAo mATe vepArIo, udyogapatio tathA yudhdhakALamAM temanI daulatanI sapATI eka ja uchALe ekadama uMcI sarakArane Agraha karI zake che, je pratye keIthI durlakSa karI. AvI gaI che. temAMnA lakhapati Aje karoDapati banyA che, ane zakatuM nathI. * * karoDapati Aje azvapati banyA che. AjhAdInA Agamana vakhate | kheDuta varganI saMkhyA je rajavADI vargane sApha thaI javAne bhaya pedA thayela hatA, teo sauthI moTI che; ane saMkhyAbaLa e nAnI sunI vastu pitAnI khAnagI milakatane TakAvI zakyA che, ane cAlu Avaka nathI. vaLI AjanI anAjanI taMgInA jamAnAmAM utpAdana kara tarIke meTAM sAliyANAM paNa meLavI zakAya che. jamInadAranI jamInadArI nAra ane dezane jIvADanAra e varga che. enuM bhAna sarakArane che, TakI rahI che, ane te vaLatara vinA chinuvAI javAne temane bhaya dUra ane ene pitAne paNa e bhAna thayuM che. e vargane avagaNa- thayo che. udyogapatie sarakArane dezanuM utpAdana vadhAravAnI AzA - 'vAnuM sarakAra tema ja prajA mATe jokhamarUpa che. sArvatrika matAdhi- ApIne petAnI mUDI ane naphA paranuM karabhAraNu dhaTADAvI zakyA kAranA dhe raNe cUMTaNIo thaze tyAre emanI pasaMdagInA mANaso che, ane mUDInI salAmati mATe nirbhaya banyA che. dezanI Arthika dhArAsabhAmAM jaI zakaze. emanA mata mATe. rAjadhArI pakSanA sthiti sudhAravAmAM upalogane sahakAra sarakArane jarUrI jaNAye AgevAnI apIla karaze, ane emaNe saue kheDUtonAM hita hoIne, upalAvargane ThIka rAhata maLI che; ane pitAnI sthiti vicAravAM paDaze. - haju paNa uMcI sapATI para laI javA mATe teo sadA jAgRta.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 prabuddha jaina dhArAsabhAo tathA emanI lAgavaga che, temanAM saMgaThanA phAlatAM jAya che, ane pradhAnAnA daravAjA sudhI emanA avAja ane pahoMcI zai che. paraMtu A vAvADAmAM 'nIcalo' madhyamavaga' chinnabhinna banI gayA che. upalA ' madhyamava' eTale meTA vepArIo, makAnamAlIkA, amaladAro vageree yuddha daramiyAna peAtAnI sthiti saddhara anAvI lIdhI che, eTale bhAvi ma'dI sAme emaNe pALa bAMdhI lIdhI che; jethI e vaga Aje citA mukta che. karoDapati banavAnI "phaLIbhUta thAya ema nathI; chatAM temanAM dUdha-cokhA akhaMDa rahyA che. nIcalA" madhyama varga temanI AzA have bhAga-bhUMgalA ane eTale nAnA vepArIo, nAnA dukAnadAra, sAmAnya kamizana ejanTa ane dalAle, pheriyAe, epIsa kArakunA, gumAstA, sarakArI nakara, zikSA vagere-enI sthiti Aje khUba ja kaphADI khUnI gai che. yudhdhanA kAi lAbha ene maLyA nathI; ulaTu yudhdhajanya moMdhavArImAM e misAi gayA che. jenI pAse mUDI hatI te cavAi gai che, mUDI na heAtI te karajavAna banyA che, ane karajavAna hatA te kaMgALa banI gayA che, athavA majura varga sAthe sAmela thai gayA che. dhI khAtA hatA, te vejITebala khAtA thayA che, ane vejITekhala khAtA hatA te tela khAtA ke bhukhu` khAtA thaI gayA che. keTalAka zaheranu kheMca' upADavAne azakata banavAthI gAmaDAmAM cAlyA gayA che. eka joDa ujaLAM kapaDAM karI pharIne paheratA heAya che. strI paranA dAgInA adRzya thai gayA che. TrAma-basanA eka AnA khacavAnu bhAre paDatAM, page cAlatA thai yA che. sattvahIna khArAkathI zarIrA nibaLa banyA che. dUdhanA abhAve bALakA mhAnA pyAlAthI rAThavI lye che. phI bharavAnI azAMkatane kAraNe kizArA abhyAsa cheDe che; tabIbI sAravAra ane darzAnA kharce na paravaDavAthI mAMdagImAM sabaDe che; strI-purUSo sattvahIna khanI gayAM che. zArIrika ni`LatA chatAM hada uparAMta kAmanA khAjo dhasaDe che ane enImiyA', kamaLA, tAva, dama, kSaya vagere rAgAthI jhaDapAya che. jIvanamAM rasa tA kayAMthI rahe ! nirAzA ane vedanAmAM sakhaDIne jIvana pUrU' thavAnI rAha joyA kare che ! Ama chatAM ujaLAM kapaDAM teNe paheravAM paDe che, vahevAra prasaMge khecAane paNa khacaka karavu paDe che. strIne piyera ane bALakAne mAsALa mekalIne, ekalA DhasaraDA karavA paDe che. gRhajIvana chinnabhinna thaI jAya che, bhavi AzA ane dhIraja khUTe te AtmahatyA paNa karI bese che. vi lakhatA nathI huM A che nIcalA madhyama varganI sthiti ! . enI Avaka dina para dina ghaTatI gai che, te khaca' vadhatuM gayuM che. eka raLanAra che, ane aneka khAnAra che. bahAra sudhaDa dekhAvuM paDe che, dharamAM ardhanagna ravu' paDe che. mukha prasanna dekhAya che, aMtara raDatuM hoya che. laDAi adha thaye enA aMtaramAM pragaTeleAM AzAnA dIvaDA Aje holavAi gayA che. AjhAdI AvI tyAre mANelI ullAsa a je AsarI gayA che. e lAMkhe| hAtha karI zakatA nathI. kAne peAtAnu dada "kahI zakuMtA nathI, peAtAnA tAraNahAra deva ene dekhate nathI. enI kaMgAliyatanAM vahu ne jAhera maMca uparathI kAi karatuM nathI. enAM duHkhadardInI kavitA kASTa kavi lakhatA nathI. sarakAra ke saMsthA ene hAtha pakaDatI nathI. enuM kAi saMgaThana nathI. enu kAi patra nathI. ene kaMi avAja nathI. bhayakara aTavImAM e ekalA bhamate, hAya che. tekAnI sAgaranAM uchaLatAM me e vacce sapaDa elI ekAkI heDI peThe, evu bhAgya jhelAM khatuM hoya che. tA. 1-7 49 enI kaMgAliyata mATe kASTa javAbadAra thatuM nathI ! peAtAnA hita mATe kAnI sAme laDavu' enI ene khabara nathI, koI rAjakIya pakSa ene doravaNI ApatA nathI. sarakAra ene kadI pUchatI nathI, chatAM e sarakArane vAdAra rahe che. dezane nAme e vaga ja laDayA che, eNe dezane nAme zALA-kaoNlejo cheADI hatI, haDatALA pADI hatI, lAThIe jhIlI hatI ane jelajAtrA karI hatI. dezane nAme mA-bApa ane strI-bALakA tajyAM hatAM, dhaMdhA-nekarI gumAvyAM hatAM. AjhAdInI laData e ja vaga laDayA hatA, ane AjhAdI AvI tyAre e ja varga' kaMgAliyatamAM sarI paDayAM che. Ama chatAM e rASTravAdI gayA nathI. dezadrohI banyA nathI. sarakAra ane netAo pratyenI vaphAdArI eNe choDI nathI. peAtAnI avadazA mATe kAine e doSa detA nathI. peAtAnAM bhAga para ja badhA dASa ThAlavIne e besI rahe che. enA tAraNahAra kANu ? AvA che Aje dezanA nIcalA madhyamavaga', enAM du:khanuM nivAraNa kAi karI zake ema haya, te eka samajI zrImate che, ane bIjI sarakAra che. zrImate e ja madhyamavarganA chatAM uMcI pAyarInA enA joDIdArA che. upale OM nIcalA-ate te te ekaja madhyama varga che. teo jo potAnA varga' sAthe sahakAra nahi sAdhe, peAtAnA vaganA uddhAra nahiM kare, teA upale| vaga-jamInadAro ane udyogapationA varga-potAnA hitane mATe temane paNa khAi jaze. zrImaMta vagane paNa jo TakavuM. hAya te| rAhata ApIne, sahakAra ApIne, nIcalA madhyama vargane TakAvI rAkhe vaSNumAgI sahAya teNe pAtAnA nabaLA aMgane karavI joIe. bIjI pharaja sarakAranI che. je sarakArane sattA para lAvavA teNe AtmabhAga Apela che, te sarakAre vagate bacAvI levA joie. phugAve tUTavA joie, bhAva ghaTavA joie, meAMdhavArI ane tagI javI joie, zikSaN ane takhIkhI sAravAra sastAM ke mata maLavAM joie, ane madhyamavargane asara karanArA karaverA javA joie. A badhuM sarakAra ja karI zake; dezanA AgevAne sarakAra pAse karAvI zake. sarakAranI lAcArI sarakAra ke AgevAne A mATe nathI vicAratA evu' te nathI ja, paraMtu kAM te tee sthApita * hitavALA udyogapatio ke - amaladArAthI avaLe mArge dorAI jAya chaeN, athavA paristhitine ukela temane sUjhatA nathI. khIjI bAju eka tarapha majura-kisAna ane khIjI taraph udyogapatiejamInadArenAM sagAne, mAgaNI ane dhamakIe temane parezAna karI rahI che. game tema paNa nIcalA madhyama varga mATe kAi asarakAraka upAya levAte nathI. ane tethI e vaga divase divase kaMgALa banatA jAya che, basa te jAya che ane majuravaga mAM haLave haLave bhaLatA jai na za pAmatA jAya che A sthitinA nivAraNa mATe enI pAse eka ja upAya che--peAtAnu sagaThana eNe peAtAnA AgevAne pAtAmAMthI jaze.dhI kADhavA paDaze. peAtAne pokAra ghere vadhu verA banAvavA paDaze. peAtAnA uddAranI pAtAnI yeAjanA pAte ja ghaDI kADhIne sarakAra pAse raju karavI joize. asahya karaverA sAme pete ja avAja kADhavA joze. upalA ane nIcalA varganA mAnavIonI peThe madhyama varganA mAnavIe paNa dareke dareka vyakitae-bIna kei upara AdhAra rAkhyA vinA, peAtAnuM sa'gaThana karI levu joie. vina zane mAge dhasaDAi jatA aTakavAne e sivAya khIjo mAga nathI. jagubhAi mahetA
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ - tA. 1-7-49 prabuddha jaina vINelAM phUlo [keTalAMka sAmayike ane akhabAramAM keTalAMka sarasa lakhANe pragaTa thayAM hoya che, je jaMgalanAM kulenI peThe bahudhA aNasupyAM rahI jAya che. khAvAM virAelAM kalAne ekaThAM karIne paiNo ke hArI gurathI kei eka mALI strI-purane arpaNa karI " eka sAruM kAma' kare che, tema evAM sArAM lakhANane ekaThAM karI prabuddha na'nA vAcako samakSa paravAnuM paNa eka sAruM kAma che, ema mAnIe chIe, AvAM lakhANe "vIlo kala' e zirSaka ' taLe "prabuddha jana'mAM lagabhaga dara ake 2ju thayAM karaze. - taMtrI]. meM' kahevA IchayuM ke "sArA mANase te garIba mAM ja e divasemAM huM dharmapracArArthe IMglAMDamAM hatA. tene ATha hoya che... paNa kAMIka vicArIne aTakI gaye. varSa thaI gayAM. e divasonI DAyarInuM A eka pAnuM che. AjanI AgaMtuka belyoH "huM saMgItakAra chuM. Aja kAla vAyaralesa bhASA ane bhAva-beu badalAI gayAM che, paraMtu e divasanuM lakheluM (reDiye) thaI gayA che. saMgItanI kadara nathI." lakhANu te e divasanI saMpatti che. Aje emAM parivartana mane mArI dasa miniTane khyAla hatA tethI kahyuM: "sAcuM kema karuM? keTalAka divasathI sAMjanI pUjAmAM roja viddha AvyA karatuM teNe pUchayuM: "huM mAruM nAma-ThAma Apane lakhI ApuM ?" hatuM. Aja te meM nizcaya karyo hato ke pUjAne samaye kaI bIjuM ' meM kAgaLa dharatAM kahyuM: "ghaNI khuzIthI." kAya nahi karuM,-pujAno AraMbha barAbara cha vAgye karIza. AgaMtuka lakhyuM . .. .." pachI kahyuM: "juo, cha vAgavAmAM dasa miniTa bAkI hatI. keIe AvIne kahyuM mAre pAMca mAIla javuM che. huM ahIM najIkamAM ja ke makAna "eka AdamI AvyA che, bauddha dharmanI bAbatamAM kAMIka jANavA bhADe rAkhI levA kozIza karUM chuM. cAhe che.' huM dvidhAmAM paDI gayuM. zuM Aje pUju barAbara samaye mUgo rahyo. dasa miniTa thaI gaI hatI.. nahi thaI zake ? " AvanAra mANasa dUrathI Avyo haze." ema vicArIne meM dara miniTamAM ene patAvavAnuM dhAryuM'. je mahAzaya ' Agatuke pUchayuM: "Apane tyAM organa nathI ? huM vAjuM mulAkAte AvanArane sAthe laIne AvyA hatA te " A gRhastha sarasa bajAvI jANuM chuM." pite mI. Arthara. Ara. rAyalI " ane AgaMtukanI oLakhANa karAvIne cAlyA gayA. meM mArI daza miniTane khyAla karIne "Apa jyAre iccho tyAre mane bolAvI zake che. huM garIba mApelA-taLelA zabdomAM ja ene besavAnuM kahyuM. te besatAM ja mANasa chuM." bolyAH "dhanavAna nathI. ApanI sabhAne sabhAsada thavA icchuM meM kahyuM: " ApanI icchA thAya tyAre Avajo." chuM. lavAjama zuM che?" te u. bAraNA sudhI gayo. vaLI pAcho pharyoH "Apa meM kahyuM: "mane barAbara yAda nathI. ApanI IcchA hoya . 2 - mane kAMI madada karI zakaze ? mAre pAMca mAIla page cAlatAM te puchAvIne Apane jaNAvuM. bIjuM kAMI ?" javuM paDaze." eNe kahevA mAMDayuM " huM saMgItajJa chuM. meM' badhA dharmonuM paisA rAkhavA e bhikSunA niyamanI viruddha che. " meM pUrI adhayayana karyuM che. IsAI mata eka DhoMga (laMbaga) che. mane kSamA namratAthI kahyuM: " mArI pAse paisA nathI." karajo. eka vAra Apane tyAM buddhanI pratimA meM joI hatI. keTalI saccAI temAM hatI! - AgaMtuke ekavAra mArI tarapha joyuM ane te bahAra cAlyA gaye. ' meM pUchyuM " Ape bauddha dharmanA saMbaMdhamAM kayA kayA pustako pUjA karavAnI utAvaLamAM aMdha banI gayuM hatuM. pUjA vAMcyA che ? " karavA beTho tyAre jANe kaI kahI rahyuM hatuM: meM eka sAdhAraNa pustaka vAMcyuM che. ane "ensAI- "are, sAcI pUjAne avasara te te gumAvI dIdhe ! have kapIDiyA briTAnikA'mAM paNa vAMcyuM che. huM ApanI pAsethI zuM pUjA karavA beThe che? e mANasa bauddha dharmanuM adhyayana pustaka levA icchuM chuM." * karavA nahotA AvyuM. e AvyuM hatuM tArI pAsethI kAMI sahAya je apane ahIMthI pustaka kharIdavuM hoya te koI paNa levA. vijaLInA dIvAnA prakAzamAM, baLatI saghaDInI pAse pustakethI samaye kharIdI zako cho. je pustakAlayamAMthI vAMcavA jevuM hoya gherAyele tane joIne teNe dhAryuM haze ke jenI bahAra Aga te ravivAranA divase ja pustakAdhyakSa pAsethI maLI zakaze." baLI rahI che tenA dilamAM paNa kAMIka Aga haze. tene zI khabara " pustakAlayamAMthI ja levA icchuM chuM. Aje maLI zake ke tAruM dila bilakula ThaDu che; ane tuM pUjA karavAnI dhUnamAM te ravivAre pAchuM pahoMcADIza." aMdha banI gayA che ! te IMglAMDanA 30 lAkha beremAM eka " Aje te pustakAdhyakSa nathI eTale pustaka maLI zake te ! tane kAMI 'puNya kamAvavAne avasara ApavAne te Avyo tema nathI. ravivAre Ave te maLI zake. " ha, parantu tane te pUjAnI ja dhUna vaLagI hatI ! " , " - ema jaNAtuM hatuM ke AgaMtuka mANasa kAMIka kahevA icchatA nIce utarIne meM joyuM. te cAlyA gayA hatA. have pUjA hato paNa kahI zakato nahoto. te be." Apa mane mArAM karIne paNa zuM ! kapaDAM mATe mApha karajo. meM yogya kapaDAM paheryA nathI. mArA bUTa AnaMda kauzalyAyana tUTelA che, A ovarakeTa bahu ja' nAce sudhI..." meM tene vacamAM rokIne kahyuM: "mAsanAM kapaDAM e mukhya sevakanI agniparIkSA cIja nathI. mANasa ja mukhya che, mArAM A kapaDAM paNa kayAM ' eka premALa patnIe petAnA patine kahyuM: "tame te emanI sArAM che ? * : : sathe agAu varasa sudhI garInI sevAnuM kAma karyu che. pachI AgaMtuka be : "mane AzA nathI ke huM kaI vAra jelamAM paNa sAthe rahyA che. have teo sarakAramAM pradhAna thayA che, amIra-dhanavA thaI zakuM...je ke huM garIba chuM, te paNa huM eTale tamane bhUlI jAya ema bane nahi. tame jarUra che tamArA . eka sAro mANasa chuM" , ' ' pradhA mitra pAse jaIne sevAkArya karavA mATe sAtha mAge." .
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 prabhuSpa jena patie zAMtithI patnInI vAta sAMbhaLI lIdhI. pachI gabhIratAthI uttara dIdhA. : 'tArI vAta sAcI che, paNa me' e prayAsa karI joye te temAM huM saphaLa nathI thayeA. ' 'te zuM ApaNe chellAM keTalAMye varasa sudhI sevAmaya jIvana gALyuM' che tene ApaNI sarakArane have kAMi khapa ja nathI rahyo?? premALa patnInI sAme karka vizAdapUrNa nayanathI pati joi ja rahyo. tenA aMtaramAM UMDu duHkha hatuM. chatAM pUNu zAMtithI peAtAnI vhAlasAjI patnIne samajAvavA mAMDayuM: ' jo, tArI vAta sAcI che. paNa ApaNe kAneye vAMka kADhavAnA nathI. ApaNe svecchAthI 'Aja paryata sevAnA mArgamAM jIvana tIta karyu" che. have manane kaluSita karIne zA sArU vikRta karavuM ? vaLI, ApaNe karyAM kAnA kahevAthI A sevAnuM jIvana svIkAryuM hatuM ? te je Aje pradhAneA thayA che teoe paNa kayAM vacana tamArI sevAnI zaktineye ame upayAga karazuM ? khapa ja nathI rahyo temAM prajA ke sarakArane mate nathI lAgatA, mate te ema lAge che ke ApaNI ja hAvI joie. nahiMtara, svaccha, saraLa niLa jIvana varase sudhI gALyA pachI ApaNI A sthiti hAya ? ' ApeluM hatu` ke ApaNA kAne kezapaNa daoNSa kAMika kSati patnIe gaMbhIratAthI patinI vAta sAMbhaLI. ceoDIvAra athapU' mauna rAkhyuM. chevaTe patinI sAme joine te khelyA vagara jANe rahIja nathI zakatI evA manebhAva sAthe khelI uThIH * paNa have tA hada thAya che. dhaiya te paNa sImA te hevI ja joie ne ? ApaNe saraLa jIvana vyatIta karIe chIe tenu' bhautika jIvanamAM kaU ja mUlyAMkana nahi hoya ? dharamAM have me ja divasa cAle eTaluM' anAja che. bALakanI zALAnI zrI paNa nathI bharI zakAi. dUdha te zAkabhAjI te kyAranAMye khAvAnAM badha karavAM paDayAM che. hajue kaiTalIka kaseTIe caDhavu che? tamArI jANu bahAra jame. pIethI mArA junA ghareNA magAvIne vecI nakhAvyA, tenA paisA paNa purA thai gayA. have karyAM sudhI rAhu joIzu' ? kAMtIe chIe temAMthI ye purU nathI thatuM. have karazuM zuM? e khyAlathI huM satata mujhAuM chuM.' khelatAM khelatAM patinI sAme ekI najare joi rahelI patnInI AMkhamAMthI AMsunI dhArA cAlI. sADInA cheDAvaDe AMsu lUchIne e khelIH ane mArA manamAM je vyathA che. te kAi paNa rIte hAra pAmyAnI ke nAsIpAsa thayAnI nathI. ApaNe garIba banIne rahevAnA saMkalpa karyAM che tene jIvanabhara dRDhatApUrvaka avasya vaLagI rahIzuM' e nizcita vAta che. mane meAjazekha, ghareNAM ke mATara nathI jotI. paNa ApaNe mATe ve nirvAhanAM pazu sAMsAM paDavA mAMDayA che. e karUSNakathA kAnI pAse jane kahIzu ? ApaNA pradhAna mitrane A kathA kahI sabhaLAvIzuM' ke amane mAtra nirvARspUtu' te kAMika kAma maLe tevI theADI vyavasthA kare..' patnInA veNa sAMbhaLIne ane tenAM premALa cakSumAMthI vahI rahelAM AMsu joine pati Rika asvastha banI gayA. patine sUjha na paDI ke teNe zuM karavu? te taddana mUka banI gayA. rAtrInA aMdhArapacheDAmAM teNe peAtAnA jIvanane ja pUNu' zAMtithI sameTI lIdhuM ...... * uttara hiMdanA eka suprasiddha hiMdI dainika 'bhArata'nA tA. 6ThThI me' 49nA 'kamAM A banAva viSe eka khUNe mAtra TuMkA samA cAra chapAyAH zAhAbAda ke gudI gAMva me' sevAkAya kara rahe the vahu zrI. sItArAmane AtmahatyA karake apanA jIvana samApta kiyA hai. . prazna'dhu 'mAMgI. pu. tA. 1-7-49 keTalAka samAcAra ane noMdha satyameva jayate kAi paNa bhAvanAzALI hiMdInA manamAM AnaMda, gava ane javAbadArIne khyAla utpanna kare evu' sUtra satyameva nayate hiMdI saMdhanA mudrAlekha tarIke hiMdanI baMdhAraNu sabhAe mAnya karyu che. mudrAlekha tarIkenI A pasa'dagI eTalI te sarasa che, ke enA mATe mArA manamAM dhaNuM, vizeSaNe geDhavAyA pachI, e badhAMne mATe ' sarasa * e zabda ja mane sapUrNa ane cegya lagyA che. hiMdI prajAnA mudrAlekha tarIke A sivAyanuM' bIjuM kAi paNa sUtra nirasa ja lAgata. * satyameva jayate 'e te! hiMdanI saskRti sAthe varSothI jaDa.ele Adaza che. hiMdanA payagaMbaro buddha ane mahAvIrane e saMdeze' che. bhAratanA mahAtmA rAma ane kRSNanA e Adeza che. rAjA yudhiSThira ane harizcandre bhAratanA pratidruAsane e vaDe zAbhaLye che. chelle ApaNA rASTrapitAe ApaNane Apeleza e gurUmaMtra che, satya e sahaja bhAva che. satya kudaratI che. satya suMdara che, asatya vikRta bhAva che. asatya akudaratI che. asatya kadrupa che. asatya khelavAne-karavAne khAsa kAraNuM na hai|ya tyAM sudhI mANusa satya ja mele che-satya ja Acare che. kAraNa ke satya saraLa che. satya AtmA sAthe jaDAeluM che. asatya te goThavavu' paDe che. svAhAya tyAM ja mANasa asatya vade che ane Acare che. e samaje che ke asatya khATu' che. zAsa asatyane 'asatya' ja kahe che. ane eTaluM te satya khele che. satyameva jayate ' nuM purANaprasiddha sUtra khAdaza tarIke yeAjAyA pachI ApaNI javAbadArI khUba vadhI jAya che. satya e Adhunika hindanuM have pathadarzaka banavuM joie. rAjakAraNamAM pazu have te satyane ja apanAvavu joie. rAjakAraNa e melI vastu che ema je kahevAya che. e khyAla have hiMdanA satra pakSanA rAjadvArIoe badalavA joize. satyanI ja sAdhanA e have ApaNu dhyeya banavuM joze. 'satyameva jayate" e zabdo kaLa zeAbhArUpa na banI jAya, e ApaNe jovatu che je rASTradhvajanI pratiSThA mATe hajjArA vIrAe AtmabhAga Apela che, te rASTra dhvajatA sastA upayega jema Aje thai rahyo che, tema 'satyameva jayate'nA sUtranu na banI jAya, e mATe ApaNe sAvacetI rAkhavI paDaze. ' satyameva jayate'nuM sUtra apanAvyA pachI ApaNI sarakAranA aMgabhUta e-pradhAne e, amaladArAe, AgevAne e have satyane mAge ja cAlavAnI pratijJA levI joie. prajAe paNa e ja mage prayANu karavatu che, je muMjhavanArU ane zaramA vanArU' satya dezabharamAM cemera phelAeluM che, te dUra thavu ja joIe, e thaze tyAre ja A navA mudrAlekhanI sA katA bano, 'satyameva jayate' e bhAvi prajAnuM nizAna bane, e mATe AjathI ja ApaNA pradhAne sattAnA mada cheDe, AgevAnI sattAnA mAha cheDe, amaladArA ravAya cheDe, vepArIe apramANuikatA cheDe ane samasta prazna satyanuM avalaane cheDe. tAphAnA aTakavA bee AjhAdI prApta thayA pachI ApaNe traNa-cAra jha jhAvAtamAMthI pasAra thai gayA. paMjAbamAM kAmI dAvAnaLa ugrasvarUpe kATI nItyA. ane rASTrapitAnA mahAmUlA jIvananA akSidAnathI e zamme, junAgaDha saurASTramAM pAkistAnane pagadaMDe jama.vavA kazIza karI, ane prajAe navAbIne ukheDI nAkhI, haidarAbAdamAM kAsIma rajhavIe ulkApAta macAvyA, ane peAlIsapagalAM vaDe hiMdI sadhe e
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-7-49 prabuddha ulkApAtane zamAvI dIdhA. kAzmiramAM pAkIstAna sacAlita tavee kAna ubhuM" kayu", ane yunAnI daramiyAnagIrIthI e prazna lavAdIne soMpatAM, teAna viramyuM. AvA meTA jhaMjhAvAtamAMthI Ama ApaNe sukheduHkha pasAra thaI gayA. paraMtu A tenA rAjakIya svarUpanAM hatAM, ane saMkrAntikALe kAipaNa sthaLe svAbhAvika rIte itihAsanA krama mujaba janme e prakAranAM hatAM. maraNa pAmatI sattAnA chellA pachADA jevA ane chellI vaheMcaNInA vamaLa jevA e hatA. enI ugratA Aje have maMda paDI gaI che. have Aje A aitihAsika krama mujabanAM tAnA zamI gayAM che tyAre kevaLa avicAraNIya rIte keTalAMka cekasa tattvA hiMsaka tAnanA mAge' vaLI rahyAM che. emAM mukhyatve sAmyavAda ane kAmIvAda bhAga bhajavatA hAya che. chellA keTalAka mahInAthI sAmyavAdI haidarAbAda ane baMgALamAM meTAM tAkAne cALI rahyA che, jemAM pelIsa thANA para humalA karavA, grAmya prajAne trAsa ApavA, kaoNMgresI AgevAnIne ghAyala karavA ke Ara karavA, A badhuM sAmAnya che. ba MgALanI jelemAM paNa meATAM hiMsaka tephAA thai gayAM. A taphAnamAM haMmezAM khanatuM Avyu' che, tema sAmyavAdI AgevAne pAchaLa rahI dorIsa'cAra karI keTalAka abudha prajAjane ane majurIne uzkerIne AgaLa kare che, jee lAThImAra ke gALI* khAranA bhAga banI dhayala thAya che, athavA mRtyune zaraNa thAya che. Ama karavAmAM sAmyavAdIonA be mukhya hetuo che. eka, majura vargImAM ane garIba vargamAM sarakArane vagevIne tenA pratye rUSa pedA karavA; ane khIjI, sarakArI taMtra na sabhALI zake tevI avyavasthA ane arAjakatA UbhI karavI; ane evA soMgamAM rAjakIya sattA hastagata karavI. AnI sAme sarakAra damananItitu' zastra ugAme che; ane e rIte sAmyavAdInA hetu bara Ave che. kAraNa ke ethI sarakAra prajAmAM ALakhAmaNI ja bane che. sAmyavAdIe cejita telphAnene zamAvavAM hoya teA evA hiMsaka pratikAra kAragata nIvaDaze nahu. meghavArIthI pIDAtA majurAnesa'teSavA emanI Arthika ane sAmAjika sthiti sudharavAnI jarUra pratye sarakAre lakSa Apavu joie. harIpha majura maMDaLe ubhAM karAvIte sarakAra A tene nIvArI nahi zake. samyavAdIone jelamAM nAkhIne paNa sarakAra A kaTokaTI eLaMgI nahiM zake, paraMtu samyavAdIe jene hathiyAra banAve che, e vagate thiyAra banatA aTakAvavA e vaga'nI sthiti sarakAre sudhAravI paDaze. jugAvA ane medhavArI aTakAvavAM paDaze, tagIne teADavI paDaze, ane AmajanatAne asara karanArA karaverA nAbUda karavA paDaze. khIjA' tAkAta kAmatrAdamAMthI utpanna thatAM ramakhANA che. humAM saurASTramAM bAMTavA ane cInaLamAM evA tekAnA thai gayA. tAjetaramAM AkAlAmAM bhayaMkara ramakhANu thaI gayuM. si Mdha ane paMjAbathI AvelA nirAte potAnAM duHkhA mATe muslImAne ane sarakArane deSita gaNe che, ane vAtavAtamAM uzkerA4 jai tekAte karI bese che. pAkIstAnane svIkAra, e AjhAdI mATe kaoNMgrese cUkaveluM mUlya che, ane dezanA hitanI dRSTie krAMgrese e pagalu bhayuM hatu-paraMtu pAkIstAnanI bhAvanAne janma kremIvAdamAMthI ja thayA che, eTale nirAzritAnAM du:kho mATe sauthI vadhu javAbadAra kAmIvAda ja che. paraMtu peAtAnAM duHkhete nivAravA mATe nirAzritA e ja kAmIvAdane Azraya lye che, tyAre temAM ajJAnatA ane uzkerATa ja mukhya bhAga bhajave che. pAkIstAnamAMthI meTI saMkhyAmAM AvelA nirAzritone asala sthitimAM tAtkALika mUkI devAnuM kAma dhaNu kazu che, ane chatAM sarakAra te mATe banatuM karI rahI che, jaina 43 e mATe nirAzrita e sarakAranA AbhAra mAnavA joie. paraMtu ema karavAne badale teo tatkAnA dvArA sarakArane vadhu muzkelImAM mUkIne pAtAnAM duHkhA pratyenI sarakAranI tema ja prajAnI sahAnubhUti gumAvI rahyA che. A sAmyavAda ane kAmavAdamAMthI nIpajatAM tekAnA vyavasthita thavA mAgatI sarakAranA mAga mAM avarepa ubhA kare che, ane azAnti dvArA dezanI zAntimAM bhAre khalela pahoMcADe che. A paristhitimAM sAmAnya prajAjAe taTastha rahIne mAmale joyA karave, athavA emAM sakrIya ke niSkraya rasa leve e kAI rIte yogya nathI. sAmAnya prajAjananI paNa e pharaja che ke AvAM taphAne jAtAM hoya enI jo temane khabara heya te| temaNe sarakArate tenI bAtamI ApavI joie; AvI pravRttione jAhera rIte vakhADI kADhavI joie; majura ane nirAzritane sAcI sthiti samajAvI joie; ane sarakArane e taphAne dAbI devAmAM pUrA sAtha ane sahakAra ApavA joie. * jaTubhAI samAcAra muMbai jaina yuvaka sadhanA upapramukha zrI zAntilAla ha. zAhu muMbai sAmAnya matadAra vibhAgamAMthI madhyastha baMdhAraNu sabhAnA sabhya tarIke bInaharIpha cUMTAi AvyA che, muMbaInI elphInsTana kAlejanA gujarAtInA adhyApaka pre. bipinacaMdra jhaverI ema. e. sva. sAkSara zrI. ramaNabhAi nIlakaThuM upara 900 pAnAne nibadha lakhI pI. eca. DI. thayA che. ko. jaTubhaI mahetAe mu'ba'nI vaDA ilAkedAra mejIraTreTa samakSa potAnA taraphathI zarU thanAra 'mAsika 'navayuga'nA taMtrI, mudraka ane prakAzaka tarIkenuM Dekalerezana noMdhAvyuM che. svIkAra jAgRti' mAsika-Nika jJAtinuM mukhapatra taMtrI: zrI tArAcaMda dANI, 63, chIpIcAla, muMbaI 2. 'vizvAhAraka zrI, mahAvIra' bhAga 1-2 lekhaka: zrI maphatalAla saMdhavI; prakAzakaH sarakRtirakSaka sastu sAhitya kAryAlaya, vaDedarA, baheAta gai, theDI rahI' bhAga 1-2 lekhaka: zrI motIcaMdabhAI kApaDiyA prakAzakaH upara mujaba. 'rasoodha ' : sayAjaka: devazI DuMgarazI memAyA prakAzaka : ka. 4. e, prakAza kAryAlaya, muMbai, 9. vidyArthinI jaina skolaraziya muMbai yunivarsi`TinI enDrUsa agara teA esa. aesa. sI. parIkSAmAM savathI vizeSa guNa prApta karanAra ane kaeNlejamAM AgaLa abhyAsa karavAnI kabulAta ApanAra zvetAMbara mUrti pUjaka jaina nirdhAgina " zrImatI lIlAvatI bALAbhAi meDanalAla jhaverI jaina skAla zipa " ApavAmAM Avaze. arajI patraka zrI mahAvIra jaina dyiAlayanI govALIA TeMka reDa, muMbai 26 nI erIsethI maLaze. arajI patraka 5 mI julAi 1949 sudhI svIkAravAmAM Avaze. sadhadrArA vaidyakIya rAhatanA praznadha zrImubai jaina yuvaka sadha taraphathI muMbaI tema ja parAMomAM vasatA kAi paNa jaina bhAI ke bahenane jarUrI vaidyakIya rAhata ApavAno prazna dha keTalAye samayathI karavAmAM Avyo che. A rAhatamAM davA, iMjekazana, DAkaTaranA khIle, heAspITalanA khaca tema ja dardIne mAMdagI daramiyAna jarUrI Arthika madada-AvI aneka bAbatenA samAveza thAya che. A yojanAnA lAbha levA vaidyakIya rAhatanI apekSA dharAvatA muMbai tema ja parAMomAM vasatA sau kASTha jaina baMdhue tema ja bahetene agra pUrvaka vinati karavAmAM Ave che. tIlAla cImanalAla kAThAro maMtrI, vaidyakIya rAhata samiti.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-7-49 pA5 pikAre tyAre vaNika mahAjananI vADImAM nAtanI sabhA maLI hatI. moTe eTalI maTakama hatI ke ratilAlane pitAnuM lagna jhaDapathI karI bhAge umaralAyaka gRhastha sabhAmAM hAjara hatA. thoDA juvAne paNa levAno niradhAra karavuM paDaze. tapAsa karatAM bAjunA zaherane anA - hatA. strIonI sadaMtara gerahAjarI hatI. thAzramamAMthI eka vaNika kanyA e zeAdhI zako. samA vaNikajJAtinI hatI. gAmanA eka juvAne nAta-jAtanI AzramanA saMcAlako suMdara gAMdhInI pratiSThAthI paricita hatA ja. khAtrI vinA pAsenA zaheranA anAthAzramanI eka kanyA sAthe lagna vaLI ratilAla 5Na cAra-pAMce aMgrejI bhaNele, tandurasta, saMskArI karavAnA gunho karyo hato. A gunhA badala tene nAtabahAra mUka- ane kamAu hatuM. AthI vizeSa AzramavALAone zuM joIe ? . vAne TharAva karavA nagarazeThe A sabhA bolAvI hatI. dezamAM gAMdhI- eTale temaNe to tarata ja anAthabALA vijayAnAM lagna AzramamAM yugane prakAza phelA hatA, chatAM madhya saurASTranA A gAmamAM ja ratilAla sAthe karI ApyAM. madhyayuga pravartatuM hatuM, ane tethI nAtanI sabhAmAM hAjarI puSpAne saMtoSa thayo. vijayA thoDuM bhaNelI ane sadguNI ApavAne adhikAra haju strIoe meLavyo nahoto. juvAna vargane chokarI hatI. puSpAne bhAbhI gamI gaI. bhAbhIne naNaMda gamI gaI. sau rAjakIya sabhAo ane saraghasamAM hatA teTale rasa jJAtinI sabhA- AnaMdathI divase gujAravA lAgyAM. emAM naheAte; eTale becAra apavAda sivAya koI juvAna A paNa A nAnA kuTuMbane AnaMda lAMbA divaso sudhI Taka sabhAmAM hAjara nahote. nahi. nagarazeTha vIrapALanI trIjIvAranI patnI ekAeka hRdaya baMdha ApI ratilAla bAvIsa varSane juvAna hatuM. te eka bAju paDavAthI avasAna pAmI, ane vanapraveza karI cUkelA vIrapALa ekale, aTule ciMtAtura cahere beThe hate. nagarazeThanI dhAke enAM zeThane niHsaMtAna choDI cAlI gaI. zeTha khAdhepIdhe sukhI eTale che keI sagAMvahAlAM, enI madadamAM rahI zakayAM nahotAM. . vRddhAvasthA tene lAgI nahatI. saMtAna nahotuM, ane dhana ghaNuM hatuM, - ardhA kalAkamAM te AkhI vADI sabhAjanathI cikAra bharAI lagnanI lAlasA jAgRta thatAM eNe cAre tarapha najara doDAvavA mAMDI. gaI; paNa nagarazeTha haju AvyA na hatA, eTale temanI rAha jovAtI ThekANe ThekANe gora mahArAja sAthe kaheNa mokalAvyAM. sagAMsaMbaMdhIo hatI. mahAzivarAtrInA tahevArane kAraNe bajAro baMdha heIne sau ane dukAnanA gumAstaone paNa teNe e kAme lagADI dIdhA. koI phurasada laIne AvyA hatA. ratilAla ane tenI anAthAzrama paNa jamAne sudharatuM ja hatuM, ane paisA kharcavA chatAM paNu vALI strI vijayA e bane carcAnA mukhya pAtro hatAM. nagarazeThanI kuMvArI kanyA meLavavAnuM pauDha vaye muzkela banatuM jatuM hatuM. rAha jotA sabhAjano alakamalakanI vAtenA taDAkA mArI rahyA hatA. evAmAM enI najara ratilAlanI bena puSpA para paDI. zeThe gora mahArAjane ratilAla pAse mokalyA; paraMtu gora madhya saurASTranA 35-40 hajAranI vasatIvALA A gAmamAM niSphaLa thaIne pAchA pharyA. nANunI lAlaca sAthe pharI mokalavA; suMdara gAMdhInI nAnI dukAna prakhyAta hatI. suMdara gAMdhInI pramA chatAM ye niSphaLa thayA. chelle kahevarAvyuM: "be varasathI anAthAzramanI ' - NikatAnI suvAsa gAma AkhAmAM prasarelI hatI ja, paraMtu enA nAta-jAta vinAnI chokarIne paraNIne beThA che, te udAra mana rAkhI avasAna pachI enA putra ratilAle paNa e ja praNAlikA jALavI nabhAvI lIdhuM che, paNa have zarama nahi rahe. puruSanuM vevizALa rAkhI gAmanA mANasone prema saMpAdana karyo hate. zeTha sAthe nahi kare, te nAta-bahAra mUkAvuM paDaze ? paraMtu A - ratilAlanI mA suMdaragAMdhInA avasAna pahelAM be-traNa dhamakInI 5NuM ratilAla upara koI asara na thaI. varSe gujarI gaI hatI. Ama paMdara varSanI nAnI umaramAM pitAnuM apamAna thaeluM mAnI zeTha ratIlAla upara badale . mAtA-pitAnuM chatra gumAvavA chatAM ratilAla nirAza thaye nahi, levA taiyAra thayA. mahAzivarAtrInI rajAnA divase ratilAlane nAtaane abhyAsa choDI pitAnI paMkAelI dukAna saMbhALavA e bahAra mUkavA mATe emaNe nAtanI sabhA bela vI. besI gayAM hatA. - enA nAnA kuTuMbamAM enAthI pAMca varSa nAnI bena puSpA sabhAmAM janamedanI ubharAI gayA pachI, be gRhastho uThayA sivAya bIjuM kaI nahetuM. gharanA AgalA bhAgamAM ja kAna ane vIrapALa zeThane belAvI lAvyA. Ine ratilAla ghara ane dhaMdhe banne ekale hAthe saMbhALI zakatA. zeThanA pramukhasthAne sabhAnuM kAmakAja zarU thayuM. paranAtanI hatA. nAnI puSpAne e gharakAmamAM madada karatA ane pramANikatAthI, kanyA sAthe lagna karavAne ratilAla upara Aropa raju thaye. paSaNa pUratuM kamAtA paNa hatA. ratilAle bacAva karyoH 'kanyA ApaNI jJAtinI ja che. AzramanA - Ama ne Ama pAMceka varSa vItI gayAM. have puSpAe rajIsTaramAM enI noMdha che." abhyAra che DI gharanuM badhuM saMbhALI lIdhuM hatuM. ratilAla enuM nagarazeThe eka gRhastha sAme joyuM. gRhastha dhImuM hasyA ane vevizALa karavA vicArI rahyo hato, paraMtu bhAine ekale cheDI chelyA: "AzramanAM chokarAMne vaLI nAta jAta kevI ? bALakonI lagna karavA puSA nA pADatI, ane bhAine mATe kanyAnI zedha karatI. nAtajAna AzramanAM rajIsTaramAM beTI lakhAya che, e te sau vevizALanuM kAma lAgavaga vagaranA ekalA mANasa mATe jANe ja che; kema bolatA nathI bhanubhAI ?" keTaluM muzkela che, te e sthitimAM mUkAyA vinA jANavuM azakaya tarata ja bhanubhAIe kahyuM: "bALaka meTI umare sArA ThekANe che. gharanI bahAra nizALa sivAya kadI jeNe kayAMya paga paNa paDe, eTalA mATe te - bALakane mUkavAmAM AvanAra kheTI nAta ja mU nAte e puSpAthI kaMI vevizALanAM kAma eAchAM ja thaI lakhAve che ane AzramavALAe jANa che. chatAM ema lakhe ja che. zake ? ane mAtA-pitA vinAnA eka garIba yuvAnane ghera beThAM bAkI A chokarI mATe bhAge halakI nAtanAM ja hoya che. " koNa kanyA ApavA Ave ! sagAMvahAlAmAM koI AgaLa AvIne kAma rajIsTara sivAya bIjo koI purA ratilAla pAse nahe, ukelI Ape evuM hatuM nahi; ane hatuM, tene darakAra hatI nahi. eTale e muMge rahyo. thoDIvAre nagarazeThe ubhA thaIne agAuthI bhAInAM lagna thayAM pahelAM pitAnuM vevizALa karavAnI puchapAe ghaDI kADhele jJAtibahiSkArane TharAva vAM, ane pUchyuM : " kema te sApha nA ja pADI dIdhI hatI; ane enA nirNayamAM e badhA saMmata che ke ?" aTalA mATe tA - bALakane mUkavAmAM AvanAra zake ? ane laI lIvazALanAM kAma ochAM ja thaI
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. A para (ka, tA. 1-7-49 prabuddha jaina ' : "hA. hA. nA avAje vace "saMmata nathI " ema. jarUra paDe che. Ama te nAtanI mane kaMI paDI nathI; paNa A kaheto eka juvAna AgaLa Ave. zeThanI AMkha lAla anI. puSpAnuM vevizALa karavAnuM have muzkela banI gayuM che. jJAtibahAra tame koNa che ? kayAMnA che ?' emaNe ghAMTe kADhI pUchayuM. mUkAyA pachI have ene hAtha. jhAlanAra naMtimAMthI kaI nIkaLaze "huM tamArI jAtane chuM. A gAmane ja vatanI chuM.' ' ' nahi. bIjI nAtane, paNa evAM ja baMdhane naDe che, ' ' : AgaLa AvatAM juvAne kahyuM. " jhaveracaMda zAhane oLakhe ne? . "te IcchuM' ke puSpa mATe jJAtimAMthI ja koI baLavAene dikarA huM sureza." - : khera yuvAna nIkaLe te vadhu sArUM. anya jJAtinA evA keTalAka enI makakama cAla ane svastha gaMbhIra bhASA, tarapha sau juvAna mitro sAthe huM saMparkamAM chuM eTale jarUra tapAsa karIza. | mITa mAMDI joI rahyA. ene aTakAvavAnI keIe hiMmata paNa jJAtimAMthI ja koI hiMmata kare; te A rUDhIpUjakanA killAmAM karI nahi. ' . ' ' ' . . je gAbaDuM pADI zakIe. ' surI kahyuM. ' huM tapAsa karatA rahiza, ' ' sabhA vacce AvI eNe kahyuM: ratilAlanuM vevizALa thayuM ane tame paNa tapAsa karatA raheje. himata choDaze nahi.' | tyAre koIe vAMdhe lIdhe nahi. lagna vakhate paNa koine vAMdho - surezanA patramAM anekavidha sAmAjika bAbatenI carcA - 1 nahe. have Aje be varSe A savAla kayAMthI ugI nIkaLe, " AvyA karatI. sureza potAnA lekhamAM jJAtisaMsthA sAme jabara : e huM jANavA mAguM chuM ' ' , ' , " , , prahAra karate. jJAtinAM baMdhane teDavA yuvAnone AhAne karate., . e jarA aTakA. uttara na maLe eTale eNe kahyuM: enA lekhethI samAjamAM bhAre khaLabhaLATa macI ja. juvAnanA : bIjI vAta e ke kanyA parajJAtinI che, ema- puravAra karavAnI vicAra keLavAtA jatA hatA. junA vicAravALAe akaLAtA javAbadArI TharAva mukanAranI che. enA purAvA ahI hAjara jatA hatA. thavA joIe." koI mANase surezanA putra mATe eka carcApatra mokalyuM. nagarazeThe pAghaDI ThIka karIne kahyuM: 'purAvA raju karavAnuM kAma emAM surezane uddezIne ja lakhyuM hatuM : "krAntinI vAta karavI che amArUM nathI. A kAMI kAyadAnI adAlata nathI. ahIM te nAtane sahelI che, paNa pagaluM bharavuM muzkela che. bIjAne upadeza Ape game ema thAya. belo bhAIe ! A TharAva sAme koIne che, te jAte ja kaMI karI batAve ne !' tame paranAtanI ke jJAti : vadhe che ?" ' . ' che bahAra mUkAelI kanyA sAthe lagna kare, te sAcA kahuM !" nA, nA." nA avAjo vacce virodhanA be-cAra sureze A ' carcApatra potAnA patramAM agrasthAne chapyuM, avAjo dabAI gayA; ane ratilAlane jJAtibahiSkAranI ane nedha lakhI : "vakhata Avye tame joI zakaze.' sajA karI sabhA vikharAI gaI. ' , . . . A daramiyAna ratilAla ane sureza vaccenI maitrI gADha : nAtanI sabhAmAM hiMmatathI belanAra jhaveracaMda zAhane putra banatI jatI hatI. ratilAla paNuM ghaNI vakhata AzramamAM gALa. 'sureza be mahinAthI muMbaI cheDI ahIM AvyuM hatuM. vatananI sureza ane puruSa paNa ekabIjuthI paricita thatAM jatAM hatAM.' sevAnA ene keDa hatAM. ema. e.nI parIkSA pahelA vargamAM pasAra pRpAnA guNe surezanA manamAM vasI gaI hatA. ' karyA bAda ene kolejamAM prophesara tarIke joDAvA nimaMtraNa maLyuM puSpA mATe sureza potAnA mitro sAthe patravyavahAra calAvI hatuM; paraMtu e padavI mehane ane kamANIne cheDI, e pitAne rahyo hate; paraMtu emAM tene saphaLatA maLI nahi. ratilAla have - gA mA Avyo hato. gAma bahAra harijanavAsanI vacce teNe mane akaLAyA hatA; ane surezanI samajAvaTa chatAM e svastha thaI. | - sarakho Azrama ubho karyo hate. - ' ' zakate nahote. - gujarAtanI daSTie eNe potAnA gAmanA makAnamAM eka - bIjI bAjuthI vIrapALa zeThe ratilAlane dhaMdhAmAM paNa nAnuM chApakhAnuM ubhuM karyuM hatuM. be kArIgaro teNe rokI lIdhA che keTalIka kanaDagatA ubhI karI hatI. pitAnI lAgavaga ane, hatA, ane be harijana chokarAe.ne te kArIgara tarIke taiyAra zrImaMtAIne jore ratilAlane . e aneka rIte pajavatA hatA... karatA hatA. gAmanA * vepArIo taraphathI sahakAra maLavAnI tene . puSpanAM vevizALa mATe tene avAranavAra bahAragAma javuM prathamathI ja AzA nahotI; eTale te ahIM rahIne muMbaInA ja 5DatuM, ane dukAna baMdha rahetI. ene paNa lAbha laIne zeTha enI manuM chApakAma karI detA. AthI te gAmanA loko sAthe gharSaNamAM ' pratiSThA toDavAno prayAsa karatA. ' AvatAM DaratA nahi. 'nAtanI sabhAnA banAva pachI tarata eNe eka nAnuM sAptA* * .. ratilAlanI ciMtAnI bhAgIdAra enI pa*I vijayA paNa hatI. ' hika patra zarU karI dIdhuM emAM teNe aspRzyatA nivAraNa, khadInI e samajatI ke pitAne kAraNe ja A kuTuMba muzkelImAM AvI ' himAyata ane racanAtmaka pravRtti khIlavavAne pracAra zaMrU karyo. paDa paDayuM che. paraMtu sagAM-snehI ke lAgavaga vagaranI abaLA manamAM bIjI bAjuthI sAmAjika rUDhIo sAme paNa baMDa pokAryuMnAtanA ja muMjhedane besI rahetI. " . * ' , , AgevAnone paNa cImakI apI. , eka vAra ratilAla bahAragAma gayo hato, tyAre sureza ene ' ratilAla have surezane mitra banI gayuM hatuM, ane tenA ghera Ave. eNe vijayAne kahyuM: ' Ama ratilAla avAranavAra A Azrame ja Avate thayo hato. koI vAra vijayA ane puSpA paNa bahAragAma jAya che, tethI dhaMdhAne nukazAna thatuM haze. je dukAna , Azrame jatAM, ane sau sAthe pharavA nIkeLatAM. . . - - 'khullI rAkhavI hoya to huM AzramamAMthI ekAda bhAIne ekaluM.', . - sureza kahetA: A nAtajAta have javA beThI che. jJAti-saMsthA ' e bhAI to harijana hazene ?' vijayAe pUchayuM. ane kahyuM: ''; ImArata have jINuM thaI gaI che, saDI gaI che, e saDelI saMsthA "ethI te sthiti vadhu bagaDaze, ane thoDAM gharAko bAkI rahyAM che, sAthe saMbaMdha rAkhavAno vicAra cheDI devuM joie.' e paNa cAlyAM jaze. dukAnanI ciMtA tame na kare, surezabhAI ! . e te huM samajuM chuM, surezabhAI !" ratilAle kahyuM : e te thaI raheze. paNuM puSpAbena mATe kaMI kare, te emanI * paNa jayAM sudhI jJAtio astitvamAM che, tyAM sudhI enI citA TaLe.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu jena tA. 1-7-49 e mATe huM ThIka prayatna karI cUkaye chuM; paNa dhAryA mujaba ' sureza, ratilAla ane AzramanA bIjA vaNika mitre paNa mane saphaLatA maLI nathI.' sureze nirAza thaIne kahyuM. "mArU cAle sabhAmAM AvyA hatA, ane sauthI AgaLa. nagarazeThanI sAme ja te huM ratibhAIne kazI ciMtA karavI na dauM" beThA hatA. sabhAmAM zAnti hatI; paNa banne pakSe garamI jaNAtI vAre Ama tema joi vijayAe kahyuM, "surezabhAI, hatI. vAtAvaraNa dhuMdhavAeluM hatuM. tame dhAro te A badhI ciMtAne tarata anna AvI jAya nagarazeThe ubhA thaI TharAva vAMcyoH "jJAtibahAra thaelA 'ema che." ratilAlanA kuTuMba sAthe lagna saMbaMdha karavA mATe surezacaMdra tathA huM' ? kaI rIte ? usukaSTie sureze pUchayuM. tenA kuTuMbane nAtabahAra mUkavAmAM Ave che.' nagarazeTha TharAva vAMcI rahe te pahelAM juvAnoe pAkAre karyA, surezabhAI ! tame....tame... puSpAbena sAthe lagna na "nAmaMjAra' nAmaMjUra karI zake ?" vijayAe kahI dIdhuM. ' dhImethI sureza ubhe thayela ane zAnta gaMbhIra mudrAthI teNe - sureza camakaze. puSpA sAthe potAnAM lagnane vicAra suddhAM besavAnuM zarU karyuM: kadI tene Avyo nahote. ene te divasanuM carcApatra yAda : prathama mArA juvAna mitrane mAre kahevAnuM che ke huM pote AvyuM. ene pote lakhele uttara paNa yAda AvyuM. e ja jJAtimAM rahevAne icchA ja nathI. eTale huM nAtamAM heuM', ke carcApatra lekhakane bIjo patra paNu gai kAle ja AvyuM hatuM, nAtabahAra haiuM enI koI ciMtA nathI. mATe tamAre e bAbatamAM ane temAM enA IjananI yAda ApavAmAM AvI hatI. surezanA virodha na kara. jJAtibahAra rahevAmAM huM gaurava samajuM chuM.' manamAM vicAra AvyuM : "hA. e patrane javAba puSpA sAthe lagna thoDIvAra rahI, nagarazeTha sAme joI teNe kahyuM : " je karIne ja ApI zakAya. puSpA jevI premALa, sarakArI ane buddhine ' lagna meM svataMtrapaNe ane svecchAe karyuM che, tenI javAbadArI zALI chokarI bIje kyAM zodhavA javI;' nizcaya karatAM eNe mArI ekalAnI che. ane tethI mArA kuTuMbane tame nAtabahAra karI vijyAne pUchayuM: zaktA nathI. ema chatAM tame e TharAva karaze, te huM mArA puSpAne pUchayuM che ke?' ' kuTuMbIone tamArI sAme adAlate javAnI salAha ApIza." enuM dila jANIne ja tamane pUchyuM che? - junavANIomAM ceDe ghaMghATa thayuM. "nAtabahAra ! nAta ane ratibhAI ?" bahAra ! nA thaDA avAja AvyA. sAme yuvAnoe "nAmaMjUra ! e paNa khuzI che." nAmaMjUra !' nA pikAra karyA. saune zAnta karI sureze kahyuM. " paraMtu ahIMthI eka TharAva raju karavA mAguM chuM, ke vAta cAlatI hatI, tyAM ratilAla AvI pahoMcyA, tenA tame saue bhAI ratilAlane nAtabahAra mUkavAnuM je pagaluM bhareluM mukha para niSphaLatAnI chApa hatI. nirAza vadane e jamIna para che te AjanI sabhAe rada karavuM.' besI paDayo. e nahi bane !', thoDA avAja saMbhaLAyA. sureze te sAMje tyAM ja bhojana lIdhuM. vijayAe ratilAlane enAM kAraNe tame jAze, tyAre tame ja mArA TharAvane vAta karI. ratilAle utsAhamAM AvI gaye. gharanuM gamagIna vAtA- Take Apaze. Aje DI camakAvanArI hakIkate huM tamArI varaNa dUra thaI gayuM. AnaMda ullAsa prasarI rahyAM. samakSa raju karavA mAguM chuM.' kahIne sureze nagarazeTha sAme sureze enA patramAM carcApatra chApyuM, ane javAba paNa vedhaka daSTi pheMkI. zeTha camakavA. "lakhe. " (akhAtrIjanI sAMje AzramamAM padhAraze. tamArI icchA bhAI ratilAle je bahena sAthe lagna kareluM, enI nAta mujaba thaI raheze.' viSe tamane adeza hato, kharuM ne ? huM tamArI pAse dastAvejI gAmamAM hAhAkAra thaI gayA. surezanAM sagAMvahAlAM para dabANa, purAvA laIne Avye chuM, ane te uparathI kahI zakuM chuM ke e , lAvavAmAM AvyuM. bhaya dekhADavAmAM AvyAH ene paNa nAtabahAra * bahena A vAtanI ja dIkarI che. enA pitA ahIM ja tamArI mUkAze,' enA pitAne muMbaI tAra karavAmAM AvyA.. : sAme beThelA che. belo nagarazeTha! purAvAo joIe che ?' kahIne - sureze enA pitAne vigatavAra patra lakhI, enI saMmati sureze thelImAMthI eka moTuM kavara kADhayuM. meLavI lIdhI, ane virodhIonA virodha chatAM . mitro, jIvA ThakaMi javAba ApI zakayA nahi. sattaravarSa pahelAnA ane harijananA samudAya vacce akhAtrIjanI 1 sAMje puSpa sAthe banAva tenI AMkha sAme khaDe thayA. pitAnA pApane DhAMkavA pitAnA lagna karyo. bALa saMtAnane eNe anAthAzramamAM me kahyuM hatuM. e rAta yAda vIrapALa zeTha te saLagI ja uThayA. ene AzA hatI ke AvI. kanyAnI mAtAe anAthAzramanA maMtrIne lakhI ApeluM ratilAla thAkIne paNa pitAne zaraNe Avaze. eNe pharIthI ekavAra nivedana temanA aneka praya:sA chatAM rada thaI zakayuM nahotuM, enA gora mAraphata kahevarAvyuM hatuM ke te haju paNa samaje te zeThanI paNa temane khyAla AvyuM. e saphALA ubhA thayA. chuTI gayelI lAgavagathI pharI nAtamAM laI leze. paraMtu ratilAle namatuM kAchaDIne hAthamAM pakaDI, kheMcAelA khesane nIce paDavA daIne, e ApyuM nahi. vaDAne pAchale bAraNethI ravAnA thaI gayA ! akhAtrIjane vaLate divase nAtanA e ja vaMDAmAM nAtanI. takavitake, carcA ane ghoMghATa sAthe sabhA vikharAI gaI. sabhA maLI, surezane ane tenA AkhA kuTuMbane nAtabahAra mUkavAne cha-sAta divasa sudhI zeTha gharabahAra nIkaLatA keInA nirNaya karavA mATe. Aje paNa vaDe cikAra bharAI gayu hatuM. jovAmAM AvyA nahi. paraMtu AThame divase mubaI - amadAvAdanA paraMtu juvAne sArI saMkhyAmAM sabhAmAM hAjara thayA hatA. dasa-bAra chApAmAM samAcAra pragaTa thaI rahyA chokarIe paNa pahelI ja vAra nAtanI sabhAmAM AvI hatI. zrI vIrapALa zeTha dhaMdhAnA vikAsAthe yuropa jaI rahyA che.' nagarazeTha AvyA, ane A badhuM joine dhuMvApuvA thaI rahyA. * "avinAza' zrI muMbaI jena yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna: sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2 e - kAna ,
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra rajIna. bI kara66 prabhudA jaina - taMtrI: maNilAla kimacaMda zAha varSa : 11 vArSika lavAjama muMbaI : 15 julAI 1949 zukravAra rUpiyA 4. "bhagavAna mahAvIrano ja dharma vizvarakSA karI zakaze", [ dara khAte zrI mahAvIra jayaMti prasAdane kAkAsAheba kAlelakare Apela pravacanane sAravAra mananIya che ahIM pragaTa karavAmAM Ave che. tattrI ] jyAre jayAre huM bhagavata mahAvIra ke temanA jana-dhamanI te ja le che. ahiMsAdhama banIne zeSaNadvArA hiMsA karavI prazaMsA karUM chuM tyAre leke mane pUche che ke tame te brAhANa e bhagavaMta mahAvIranA Adarza anuyAyIne kadI zobhatu tathI.. che, ane jana-dharmanI prazaMsA kema karo cho ? huM phakata teone AvA dhanika leke jaNAve che ke khUba kamAo ane pachI eTale ja upadeza ApuM chuM ke-mahAvIramAM AritaktAnI parA dAna ApIne dhama paNuM kare. paraMtu A padhdhati bhUlabharelI che. kASTA hatI. veda ema kahe che ke-vedane je na mAne te nAstika, dAna te aparigrahI banavAne, meha choDavAne raste zikhavADe che. pA. mane khAtrI thai che ke veda to graMtha che; zAstra nahIM. koI : paranI lamI vizeSa lUMTIne thoDuM dAna karavAthI hetu saratA nathI. paNa praznamAM huM zAstrane pramANabhUta mAnuM chuM, maMthane nahIM. paraMtu have garIbene bhagavAna jAgrata thayuM che. have te mAnyatAnA prazna karatAM paNa Acarane saMvAlA mahattvanuM che. huM koIne paNa dhanika nahi thavA de. buddhimAna aMgreja leke cetI te evI vyAkhyA karUM chuM, ke je kaI pitAmAM vizvAsa rAkhe gayA ane teNe potAnuM zira salAmata rAkhyuM. have mUDIvAdIone ane AtmapreraNA pramANe kArya kare te Astika ane na kare vAre cA Ave che. teoe pate salAmata rahevuM hoya te zeSa%ArA thatI hiMsAne tyAga karyo ja chUTako che. dareka mAnave huM bhagavAna mahAvIrane parama Astika mAnuM chuM. zrI mahAvIre ema mAnavuM joIe ke saunA kayANamAM mAruM kalyANa che ane phakata mAnavajAti mATe nahIM, paraMtu samasta prANIgaNanA vikAsa mAnava samAja eka che. mATe ahiMsAno pracAra karyo ane tene AraMbha paNa kramazna karyo. huM tamane dhana nahi kamAvAnI vAta nathI karate, paNa hRdaya pitAnI jAtathI zarU karI, kuTuMba, jJAti, samAja, rASTra ne pachI parivartana karavAnuM kahuM chuM. amerikA, cIna, IMglAMDa, bhArata vigerenA . samasta vizva para tenI chAyA paDI. temanA hRdayamAM prANIgaNanA kalyANanI kAmanA sadaiva javalaMta hatI, ane tethI ja vizvakalyANane leke mArA bhAIo che ema samajAya te kadI vizvayuddha thAya kharuM? rAha svIkArI zakayA. jaina samAja saMbaMdhI Azcarya te mane e vAtanuM thAya che, | ke anekAMtadaSTivALA A samAjamAM ATalA badhA vikhavAda kema? - bhagavata mahAvIra evA jamAnAmAM janmyA hatA ke jayAre samatAbhAva te bhagavaMta mahAvIranA dharmanuM mULayuM che. je bhedamAnavI mAnavInA lehIne tarasyo hato. bhagavate ahiMsAne je paMtha-vADA bhulAI jaze to bhagavAnane dharma jorazorathI prasArI ucca Adarza janatA samakSa rAkhyo te phakta yugane mATe ja nahi, zakAze. kSamAdaSTi rAkhIne duniyAne jotAM zIkhe. kSamA, saMyama, para tu yuga-yugane mATe ja hato. teo bhaviSyakALanA draSTA hatA, tapa ane satya e ahiMsAnA pAyA che, tene vagara ahiMsaka ane tethI ja jANI zakyA hatA ke hajAro varSo sudhI ahiMsAnI nahIM thAya. zI asara thazeane khAtrIpUrvaka kahI zakuM ke temanA ahiM sAnA sidhdhAMtathI ja vizvanuM kalyANa tathA zAMti sadhAze. zrama karyA vagara ApaNe ahiMsaka nahI rahI zakIe. jIvana . temaNe pracAra karyo ke-ahiMsA te mAnava-svabhAvamAM vaNAyelI saMbaMdhI jeTalA AraMbhe-samAraMbhe che, te badhA karavA joIe. che. ahiMsAne siddha karevAne mATe sAce rasto tapazcaryAne che ane paraMtu temAM bIjAnA zeSaNa para ApaNe nabhazuM te te hiMsA ! je teoe svIkAryo hate. kahevAze. ahiMsAnI sAdhanA dhaNI ja kaThina che. eka tarapha pagalika - dareka dharmA-parU kAe ahiMsA ane tapane pradhAna pada bhAva kheMcatANa kare che te bIjI bAju AmA saceta bane che. zarIra pahelAM pitAne vicAra kare che, ane Ama ukaSane ApyuM che. manane jItavuM, vAsanAne tyAga kare, lema, kAma krodhAdi zatruo para vijaya kare che te tapa che. bhagavata mahAvIra vicAra kare che. bIjAnuM hIta haiye dharavAthI A dhArmika zraddhALu banI jAya che. jANutA hatA ke manuSya a9pajJa tema ja zakitamAna che, eTale temaNe ahiMsA tathA tapane mATe sIDI banAvI. te bhUkha lAge tyAre khAvuM te te svAbhAvika che, paraMtu pitAne mATe vyavahAradhAma darzAvyuM. paraMtu ApaNe mULa vastune bhUkha lAge tyAre bIjo kaI bhUkhe te nathI rahI jate ne, te bAjue mUkI, gauNa varatu pakaDI lIdhI. bhagavaMta mahAvIranA vicAravuM tenuM nAma dharma. jaDa ane cetana vacce je saMbaMdha anuyAyI Aje * beMka belensa " vadhAravA mATe rakata reDI rahyA harahameza cazyA kare che, temAM Adamana vijayI banAvavA tenuM ' che. amerikAmAM " ke sa" sauthI dayALu ane zradhdhALu kahevAya nAma tapa-tyAga ane ahiMsA samajavI. che, paraMtu A abharI vAta e che ke amerikAmAM sauthI dhanvAna jaina dharmamAM sparzIpa ke varNabheda nathI. A kalaMka te hindu
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 . prabuddha jenI tA. 15-7 49 pratimaya gaNAya che. herAna karI muke che sevAnI saurabha prasarAvatuM marelInuM mAnasa-cikitsAlaya pUjaya kasturabAnA maMgala haste zarU thayela bharelI sTezana mATe ke tenI sAravAra vagere mATe tenA kuTuMbIone rahevAnI sAmenuM kasturabA sevAzrama 18 varSathI aneka vidha pravRttiothI sagavaDa nathI. ahIM AvA magajanA mANasa sAthe tenA kuTuMbIne - madhamadhI rahyuM che. trIzanI asahakAranI laData samaye bahenanI tAlIma rahevAnuM Arogya bhuvana che. ane te kharekhara A saMsthAnI mATe zarU thayeluM kendra rAnIparaja kanyA vidyAlaya, vaNATazALA, viziSTatA che. Arogya bhuvana, davAkhAnuM ane mAnasa-cikitsAlaya jevAM sevA- Arogya bhuvanamAM rahevAnI sagavaDa uparAMta vAsaNo, anAja kAryAnuM kendra thaI paDayuM che. mATe sAdhana, gAdalAM, pala'ga tema ja bIjI jarUrI vastuo mATe suprasidhdha pITITa kuTuMbanA saumyamuti zrI mI Dubahena pITITa vyavasthA che. A badhI pravRttionA AtmA che. zrI kalyANabhAI tenA prANu zrImaMta ke garIba bannene ahIM anukULa sagavaDa maLe che che. De.. IzvaralAla desAI tathA De. ThAkorabhAI rANA e sevA- ane kharcamAM paMNu sAdhAraNa sthitinA mANasa mATe ghaNI rAhata kAryanA mukhya kArya kare che. ApavAmAM Ave che. - pUjya kasturabAne A sevAzrama mATe bhAre AkarSaNa hatuM. marelImAM AsapAsanA ane muMbaI ilAkAnA rogIe bAnA maMgaLa AzIrvAdathI e dina pratidina vikasI rahyuM che. Ave che. rUmanA abhAve jeone rahevAnI sagavaDa maLI zakatI [ ' pUjya bApu, saradAra paTela, ane zrI bhUlAbhAI desAI jevA nathI tevA ekA-gADIo vageremAM Ave che. TrITamenTa laIne ApaNA rASTravidhAyakenA A saMsthAne AzIrvAda maLyA che. tenI jaNa to rogIo zAMta thaI cAlyA jAya che. ' ' marAlI AzramanuM vAtAvaraNa evuM manoramya che, AzramanI , A varSe vaDodarA sarakAranA mAnanIya vaDA pradhAna che. jIvarAja havAmAM evI tAjagI che, AzramanA pANImAM evI zaMkita che mahetAe A AzramanI mulAkAta laI pitAne saMteSa vyakata karI dardIche ane zrI mIbahena pITITanI mIThAza evI mahekI rahI che ke ene rahevAnI muzkelInI agavaDatA joi rU. 15000) hospITalanA - raDatA dardIo ane parezAna thatA tenA saMbaMdhIo zAMti pAmIne bAMdhakAma mATe, rU. 15000) hArapITala ane davAkhAnA mATe tathA ' - jAya che ane aneka premabharI lAgaNI anubhavatA jAya che. rU. 15000 AzramanI bIjI pravRttio mATe maMjura karyA che. te - " zrI mIDubahena mAne che ke pUjya kasturabA ne A saMsthAne sivAya bIjA dAtAoe rUmanI AvazyakatA je! . 250 00] evA hArdike AzIrvAda maLyA che ke AzramanI badhI nivAsanA bAMdhakAma mATe AkhA che. nivAsenuM badhikAma zarU thayI pravRttio caMdranI kaLAnI jema vRddhi pAmatI jAya che. bImArI che gayuM che. Azramane, hajI nivAsa mATe tathA adyatana sAdhane mATe badhI duHkhadAyaka gaNuAya che. TAIpheIDa ane kSaya jevAM darda, paisAnI khAsa jarUra che. bimAra ane tenA saMbaMdhIone herAna karI muke che paNa mAna AvA janatAupayogI kendrasthAnane to sarakAre vIjaLIsika asthiratA-gAMDapaNanI bimArI te bannene mATe atyaMta ghara-adhatana sAdhano ane nivAsagRhe mATe jarUrI madada hRdayadrAvaka hoya che. saMbaMdhIo ane mitre uparAMta pADozIo ane raste janAranA hRdayane paNa halAvI mUke che. ApavI joIe. hiMda bharamAM mAnasika cikitsA mATe sArAM evAM hospITale mAnasika asthiratAthI pIDAtA rogIonA vAlIne A - che, rAMcI-pUnA vagere temAM suprasidhdha gaNAya che, paNa melInuM AzramanI mAhiti ghaNI upayogI thaI paDaze te uddezathI prerAIne A cikitsAlaya gujarAtanuM gaurava gaNAya che. A lekha lakhavAmAM AvyuM che. . A AzramamAM chelalI zodhakhoLe mujabanI iMgleMDa ane mArA thaDA vasavATa daramyAna paNa strI purU-juvAnane 8dana amerikAmAM thatI insulIna zeka, ilekaTrIka kanavalasana therApI sAjA sArA thatAM meM joyA cheH temaja ilekaTro-narakesIsa vagere apAya che. ' ' A saMsthAnA mukhya saMcAlaka zrI mIDubahena pITITa-zrI kasturabA eTalA mATe nahi ke tyAM adyatana sAdhane che ane sevA sevAzrama-marolI (navasArI-bI. bI. sI. AI) ne lakhavAthI bhAvI DokaTare che ke asthira magajanA dadIo mATe judA judA saMrathAnI vizeSa mAhItI maLI zakaze. to prAge mATe sAdhana che. marelImAM hajI adhatana sAdhune AvI rahyAM che. bIjA prage, mATe jagyA nathI paNa atyaMta sevAbhAvI - nivAsagRhonI saMkhyA ochI hovAthI pahelethI rajA DokaTaronI kALajIbharI saMbhALa uparAMta khAsa vizeSatA e che ke : meLavIne javuM hitakAraka che. asthira magajanA dardI mATe tenA kuTuMbIjanene sAthe rahevAnI dAnavIrene A atyaMta upayogI saMsthAne pitAnA dAnanA sagavaDa A AzramamAM che evI bIjI koI jagyAe nathI. jharaNAmAMthI kula-pAMkhaDI ApavA lekhakanI abhyarthanA che. - bIjI hospITalamAM dardIne mukyA pachI dardI viSe, tenI - phulacaMda haricaMda dozI mAvajata mATe ke dadIne thatI asara mATe ke dahIMnA kherAka saMdhadvArA vaidhakIya rAhatane prabaMdha dharmamAM che. jenee A vAtathI dUra rahevuM joIe, ane zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI muMbaI tema ja parAMomAM bhagavAna mahAvIrano dhama" paNa te ja kahe che, ' vasatA koI paNa jana bhAI ke bahenane jarUrI vaidyakIya rAhata AjanI paristhitine vicAra karIe te dareka rASTra yuddhathI ApavAno prabaMdha keTalAye samayathI karavAmAM AvyA che A rAtamAM dUra rahevAne prayAsa kare che, chatAM yuddhasAmagrI vipakSa pramANamAM davA, Ijekazana, DAkaTarone khIle, hospITalane khaca tema ja taiyAra kare che, te AjanI mAnavatAne yuddha-dAvAnaLathI bacAvavAne dardIne mAMdagI daramiyAna jarUrI Arthika madada-AvI aneka bAbaeka mAtra upAya bhagavaMta mahAvIranI ahiMsAne ja che. tene samAveza thAya che. pejanAno lAbha levA vaidhakIya rAhatanI : - - A supayanane vizeSa bhAra bhagavaMta mahAvIranA sAcA apekSA dharAvatA muMbaI temaja parAMomAM vasatA sau koI jaina anuyAyIo para che. ane mane khAtrI che ke jaina, samAja bhaga baMdhuo tema ja bahenane AgrahapUrvaka vinaMti karavAmAM Ave che. vaMta mahAvIranA dharmane mAnavatAne dhama', vizvabaMdhutvane Adarza ratIlAla cImanalAla keTarI batAvI vizvaka9yANa karavAne zaktimAna thaze. ' maMtrI, vaidyakIya rAhata samiti.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA15-7-49 prabuddha jaina keTalAka samAcAra ane naidha varSonAM vadhAmaNAM lagna mATenuM vartuLa mahAgujarAtanAM duSkALasaMtapta mAnavIo ane pazuonAM muMbaInA keTalAka usAhI juvAnoe hamaNAM saurASTra jaina zuSka jIvanamAM prANa pUravA, ThIka ThIka rAha jovarAvyA pachI, medha- eka saMdhanI sthApanA karIne, saurASTranA dazAzrImALI tathA vizArAjAnuM Agamana thaI gayuM che; ane sau koInAM udvigna dilamAM - zrImALI jainenI ekatA mATe pravRtti zarU karI che. temane hetu - zAntie praveza karyo che. mahAgujarAta A duSkALamAM pazudhana sArI mukhyatve dazA-vizAmAM atala thaI zake te mATe ekatA rIte gumAvyuM che, ane etI tathA dUdhanI utpatti upara tenI asara karavAne che. temanI pravRttione AraMbha te teoe ThIka utsAhathI paDavAnI che. Ama chatAM A duSkALamAM manuSyanI khuvArI nathI karyo che. thaI, ane ravizaMkara mahArAja, saMtabAlajI, indulAla yAjJika vagere gayA ravivAre temaNe muMbaimAM dazAvizA jainonI eka jAhera sevAbhAvI kAryakaronI jahematathI ApaNe duSkALane pAra utArI, sabhA zrI. cImanalAla cakubhAI zAhanA pramukhasthAne bharI hatI, jemAM varSonAM vadhAmaNuM karavA bhAgyazALI thayA chIe. zrI. paramAnaMda kApaDIyA, zrI. cunIlAla kAmadAra, zrImatI lIlAvatIsAmAnya rIte unALAnI garamI pachI jyAre comAsuM bese bena kAmadAra, zrI. khImacaMda vorA, ane zrI. TI. jI. zAhe che tyAre vAtAvaraNa ThaMDuM bane che, ane mANase tema ja pazuone pravacana karyA hatAM. AnaMda thAya che. paraMtu A sAla te ApaNe bhayaMkara duSkALamAMthI mArI potAnI dRSTie ekatAnuM kahevAtuM A kArya bahu pasAra thayA chIe tyAre varSAnuM Agamana vadhu harSa pedA kare che. mahatvanuM nathI. Aje jyAre gAMdhIyuganA vAtAvaraNamAMthI deza saurASTra ane gujarAtanA lagabhaga badhA bhAgamAMthI varasAdanA samAcAro pasAra thaI rahyo che tyAre jJAtionI mahattA tUTatI jAya che; ane AvI gayA che, ane muMbaImAM paNa enA svabhAva mujaba varSoe jJAtibahiSkAra pratibaMdhaka kAyado pasAra thayA pachI te lagnAdi relamachela macAvI dIdhI che. vyavahAramAM koIne kazI rUkAvaTa thavAnuM kAraNa nathI. jJAti saMsthAna ene kaze khAsa upaga have rahyo nathI, ane e tUTI jAya che varSARtumAM sAmAnya rIte dhaMdhAdArI vagarane ThIka nivRtti heya che. A nivRttine uga je janasevAnI pravRttiomAM tathA emAM rASTranuM hita paNa che. pitAnA mAnasika, bauddhika ane Atmika vikAsa arthe karavAmAM Ave, Ama chatAM sAmAnya mANasa hiMmata ke anyanA sahakAranI to svapanuM kalyANa thaI zake. jIdagI kevaLa peTa bharavA mATe nathI. abhAve kaI pragatizIla pagaluM bharI na zake ema hoya tevA mATe kAgaDA-kutarAM paNa pitAnuM peTa te bhare ja che. eTale je mAnavI AvI saMsthAnI jarUrIyAta che. ane teTale aMze A saMsthAnA || pitAne vikAsa sAdhe nahi ke pArakAMnI sevA kare nahi, to enAmAM uddabhavane meM A sabhAmAM AvakAra ApyuM hatuM. paraMtu jainenI ne pazumAM zuM phera? jene sadbhAgya taMdurasta mana, zarIra, buddhi ekatA sAdhavA sAthe dazA vizA jaina ane vaiznavAdi hiMduo ane samajaNa prApta thayAM che, te teno upayoga parArthe na kare vacce je lagnavyavahAra hAla saurASTramAM pravarte che te cAlu rahevo | ane kevaLa bhAyAtRSNAmAM ja DUbI rahe, te enuM jIvana eLe joIe tema ja saurASTra sAthe gujarAtanA jenene paNa sAmela , gayuM gaNAya. kuTuMbanuM poSaNa karavuM e ApaNI pharaja che kharI, karavA joIe evuM je dRSTibiMdu meM te sabhAmAM raju kareluM. te | paraMtu kuTuMbanAM dareka jaNane pitAnAM sArA narasAM karmo hoya ja che; na bhUlavA huM A saMsthAnA kAryakarone vinaMti karUM chuM. ane te pramANe tene maLI rahe che, mANasa te mAtra nimitta ja zrI. paramAnaMdabhAIe paNa pitAnA vyAkhyAnamAM A jAtanI che. AthI samaju mANase je kaMi nivRtti maLI zake ekatA sAme lAlabattI dharIne jaNAvyuM hatuM ke ApaNe ekatAnI . hazepati kare che. A rIte sau koi cAturmAsane vAta karIe chIe tyAre ApaNuM aMtaranA uMDANamAM koI navuM sadura kare ema IcchIe. vartuLa ke na vADe ApaNe racavA mAgatA nathI athavA racAI jate nathI e tapAsI jovuM joIe.' vaLI jainomAMnA keTalAka sAdhu sAdhvIo cAturmAsamAM eka ja sthAne sthira hoya che, tethI pitAne hiMdu samAjathI svataMtra hovAne je pracAra karI rahyA che jamAM temanuM cAturmAsa hoya tyAM cAra mAsanA lAMbA gALAmAM teo temAM paNa saMkucitapaNuM hovAnuM temaNe darzAvyuM hatuM. zrI. cunIlAla ghaNuM lokakalyANa karI zake. je gAma ke zaheramAM temane vAsa hoya kAmadAra ane lIlAvatIbene paNa jhaDapathI AgaLa dhapatA A yugamAM te gAma ke zaheranAM strI-purUSamAM je doSa hoya, je kaMI sthAnika AMtajAtIya ane AMtapratIya lagna thavA lAgyAM che tyAre dazAkaleza kaMkAsa hoya, tema dInadu:khIonI je kaMI musIbate - hoya te TALavAno prayAsa kare; ane gAma-zaheranuM vAtAvaraNa zuddha vizAnI ekatAnI pravRtti ghaNI moDI hovAnuM jaNAvyuM hatuM. :: ane taMdurasta bane te mATe ghaTatuM kare. ApaNA sAdhusaMtone Ama chatAM haju leke nAta ke gheLa cheDIne lagna vyavahAra sAmAnya mAnavI para je kaMI prabhAva paDe che, athavA mAnavIne je karavAnI hiMmata karatA na hoIne A nAnuM gAtuM pagaluM paNa kaMI zraddhA ane mAne sAdhu saMte para rahyAM che, tene upayoga karIne meTuM hovAnuM ane te mATe paNa ghaNA prayAsa jarUrI hovAnuM zrI. saMdhu saMto janatAne ThIka doravaNI ApI zake. khImacaMdabhAi vorAe jaNAvyuM hatuM. zrI. TI. jI. zAhe juvAnane vyasananA gulAma na banavA apIla karI hatI. kaTaloka sAdhu AmA patAnApaNe amuka jAtanA dI rahelA pramukha sthAnethI pravacana karatAM zrI. cImanabhAIe jaNAvyuM | hoya che, jene pariNAme sAdhu sAdhumAM tema ja temanA anuyAyI ke lagna mATe vyaktine pUrI svataMtratA hovI joIe ane temAM vargamAM deva. kaleza vagere vyApI gayAM che. AvA sAdhuo zAnta nAtajAtanA kazA bheda vacce AvavA na joIe. Ama chatAM A | citte AtmanirIkSaNa karIne pitAnA ja deze jo TALaze, to e nAnakaDo prayAsa pratye temaNe sahakArane hAtha laMbAvyuM hatuM. temaNe samAja para mATe upakAra karyo che ema gaNIzu. kAraNa ke temanA kalezanI asara janatA upara pazu thAya che. A saMsthAnA saMcAlakoe pitAnA vicArothI kaMIka aMze virUddha athavA uddAma vicAro dharAvanArA vakatAone nimaMtraNa ApIne A rIta manuSya cAturmAsa daramiyAna kaMI kArya karaze, te eka prakAranI udAratA darzAvI hatI, te mATe teo dhanyavAdane pAtra , temanuM jIvana sArthaka thayuM gaNAze. che. vicAronI vividhatAthI sabha janone paNa ThI rasa paDayo hate..
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 15-7 49 A saMsthAnA sthApakanuM dayeya kadAca junavANI ane rUDhI- tattvaciMtaka ane saMskAravidhAyaka sara sarvapallI rAdhAkRSNacusta vagane krAntikArI jaNAya evo saMbhava che; chatAM Aje nanI nImaNuMka jarA Azcarya utpanna kare evI che. jyAMnuM rAja parivartananA je yugamAM ApaNe jIvIe chIe temAM A pravRtti 'kAraNa khUba ja aTIghuMTIvALuM che, ane jyAM judA prakAranuM krAntikArI te nahi, paNa sudhAraka paNa gaNI zakAya evI nathI. arthakAraNa pravartI rahyuM che, tyAM sara, rAdhAkRSNana jevA saraLa ane AMtajAtIya ane AMtapratIya lagnane yuga have AvI pahoMcyA che. dharmAbhimukha mAnavInI nimaNuMka na samajAya evI vicitra jaNAya che. bIjuM lagnane prazna haju paNa mAbApane ja prazna rahe, raziyA jevA kaTTara sAmyavAdI ane nAritaka dezamAM sarvodaya e koI rIte yogya nathI. pitAnA jIvanasAthInI pasaMdagIne ane dharmabhAvanAne paricaya ApavA A nimaNuka karavAmAM AvI . adhikAra yuvaka yuvatIone potAne ja che. mAbApe salAha, sahAya hoya ema mAnavuM vadhu paDatuM che. paraMtu raziyA sAthe gharSaNamAM ane sahakAra ApI zake. utaravuM na paDe, eTalA mATe bInarAjadArI vyaktinI pasaMdagI Ajano yuvaka ke yuvatI nAtajAtamAM mAne che kharA ? karavAmAM AvI hoya, ema mAnavuM vadhAre paDatuM nathI. nAtajAtanAM baMdhanathI koI phAyade Aje rahyo nathI; ane hoya raziyAnI rAjanIti ane arthanIti apanAvavA jevI na te paNa koI yuvaka ke yuvatI ene svIkAravA taiyAra paNa nathI. hoya, te paNa abhyAsa karavA jevI to che ja; ane e daSTie je saMsthA racAI rahI che, te lagabhaga murabbIonI saMsthA che. tyanA elacI pada mATe koI rAjanaitika ane arthazAstrInI nimaAvI saMsthA yuvaka-yuvatIona-avivAhita yuvaka-yuvatIonIhevI Nuka thaI heta, te kadAca vadhu ugI nIvaData, joIe. murabbIoe e parathI hAtha uThAvI levuM joIe. sara rAdhAkRSNane yuneskonI AgevAnI laine hiMdanI saMskApachI teo pote zuM icche che ene khyAla ApaNane AvI zakaze. ritAne jagatane sAro paricaya karAvyo che. enA jevA tatvaciMtakane lagnamAM samAna bhASA, samAna AcAra vicAra ane samAna raziyA mokalIne ApaNe tema ja jagate paNa bhAre kiMmatI lAbha raheNIkaraNI hoya te sagavaDabharyuM thaI paDe. ethI vizeSa keLavaNI, gumAvyuM che. saMskAra ane rasanI samAnatA hovI jarUrI che. A sivAya koI Ama chatAM sara rAdhAkRSNana raziyAnI dharmavidhI prajAne vADe ke baMdhana jarUrI nathI, ISTa paNa nathI. dhamane kaMIka mahimA samajAvavAmAM phaLibhuta thAya, te paNa hiMdI vizvAsa besato nathI. sAthe temanI mAraphata eka mahAna kArya karyuM gaNAze. jo ke ema dezanI jANItI komavAdI saMsthA rASTrIya svayaMsevaka saMgha bane, te e camatkAra ja thaze. (Ara. esa. esa.) parano pratibaMdha uThAvI laine hiMdI saMghe chelle eTalI AzA rAkhIe ke teo ApaNuthI dUra chatAM tenA netA gurUjI golavalakara ane bIjA saMdhIone jelamukata ApaNane temanA lekho ane saMdezAo dvArA tattvajJAna ane karyA che. A ja rIte muMbaI sarakAre pratibaMdha uThAvI lIdho che, saMskRtinA paricayamAM rAkhyA karaze. ane bIjA prAMte paNa pratibaMdha uThAvI leze. patrakAranuM svamAna ' sarakAre A pagaluM khUba vicArIne ja bharyuM haze, emAM akhila bhArata prinTarsa lI. nA marAThI dainika "navabhArata'nA zaMkA nathI. e pagaluM bharatAM pahelAM saMdhanuM navuM baMdhAraNa taMtrIpadethI chUTA thatA zrI. bI. Ara. dhuraMdhare muMbaInA patrakAro tapAsavAmAM AvyuM hatuM, ane sarasaMdhasaMcAlake hiMdI saMdhanA samakSa je hakIkata raju karI che, te khAsa vicAraNA mAgI lya che. triraMgIdhvaja pratyenI potAnI vaphAdArI jAhera karI che, e vAtanI A samAraMbhanA vyAkhyAnamAM temaNe 'navabhArata'nA taMtrIpadanuM paNa neMdha levAmAM AvI che. : rAjInAmuM ApavAnAM kAraNe raju karatAM jaNAvyuM hatuM ke akhila paraMtu A saMsthAne bhUtakALa je tapAsIe te jaNAze ke bhArata kInTarsa lI. nA menejIMga DirekaTara zrI DAhyAbhAI paTela e haDahaDatI kemI saMsthA che, ane hiMdu rAjya sthApavAnA enA taraphathI emanA adhipati tarIkenA kAryamAM satata dakhalagIrI rahyAM manoratha che. e manoratha badalAyA hovAnI koI khAtrI haju sudhI karatI hatI eTaluM ja nahi paNa temanA adhikAra para tarApa paDatI ApaNane thaI nathI. tema ja saMdhanI pravRttio Aja sudhI je bhedI hatI. patra mATe upataMtrIonI bharatI karavA bAbata temaja patramAM ane gupta rIte cAlI che e jotAM game te theya ane kAryakrama amuka bAbate prasidhdha karavA-na karavA bAbata teo para dabANuM jAhera karavAmAM Ave te chatAM gupta rIte e ka bhAga raykhatyAra karavAmAM AvatuM hatuM. vaLI jemane marAThI bhASAnuM jJAna nathI karaze te Aje kahI zakAya ema nathI. hiMdI saMghe jAhera karyuM che evA madrAsI patrakAra zrI. gopAlasvAmIne marAThI patranA che tema je te bInamajahabI rAjaya banavA mAgatuM hoya te kemI- mukhyamaMtrI tarIke mUkI devAmAM AvyA hatA. A badhuM eka vezavALI kaI paNa saMsthAnuM astitva tene mATe jokhamI gaNavuM patrakAranA adhikArone lepa karanArU ane tenA svamAnane bhaMga joIe. saradhasaMcAlake hiMdI saMghane Apela vacanamAM saMdhanI karanAruM hoIne zrI. dhuraMdhara navabhAratanA taMtrIpadethI chUTA thayA che, AjasudhInI nIti jotAM vizvAsa besavo muzkela che. saMgItakArane tenI pasaMdagIne ja rAga gAvA devAmAM Ave saMdhanA AgevAna ane svayaMsevane jelamukta karavA bAba- te ja te khIlI zake. kaLAkArane tenA citramAM yogya lAge te ja tamAM amAre kaMI kahevApaNuM nathI. temane potAnI mAnyatA pharI raMge pUravA devAmAM Ave te ja citra zobhI zake. kaLAkAra che tapAsavAnI ane pheraphAra karavAnI taka ApavAmAM paNa vAMdho nathI. citrakArane bAMdhI zakAya nahi, tema taMtrIne paNuM bAMdhI zakAya nahi, paraMtu AvI kamI saMsthAnuM punajIvana thavA devuM joItuM nahotuM. Ama chatAM keTalAye taMtrIone peTa khAtara mAlIkAe nakkI saMgha paranA pratibaMdha uThAvI laIne sarakAre eka moTuM jokhama kheDayuM karelA eka cokaThAmAM goThavAI javu paDe che. pitAnA aMgata che. ApaNe icchIe ke sarakAra jAgRta rahe, ane dagAne bhoga vicArane baLapUrvaka dabAvIne mAlIkanA vicArane jora zorathI raju karavAnuM tene pharamAna thAya che, ane teNe upADavuM paDe che. A philasupha elacI kharekhara duHkhada ghaTanA che. rAjakAraNa ane arthakAraNamAM bhautika paddhati anusAra pragati * evI ja bIjI du:khada ghaTanA sInemAnA plebeka peThe 5 chI karI rahela raziyAmAM hiMdanA elacI tarIke jANItA philasuka, rahIne lakhanArA lekhakanI heya che. keTalAMka patromAM taMtrI tarIke na bane.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-7-49 prabuddha jaina kazuM jJAna ke anubhava jene nathI evA mAlIkanuM pitAnuM athavA dekhAdekhIthI cAlatI A duniyAmAM zrImate pitAnA vaibhavanuM , tenA keI sagA ke mitranuM nAma goThavI devAmAM Ave che, jyAre pradarzana karI garIbonI kanyAone kuMvArI rAkhavAnuM pApa karyo jaze -- kharekhara patranuM taMtrIpada saMbhALanAra vyakitao bIjI ja hoya che.. kyAM sudhI ? ] AvA putaLAMtaMtrIonI ANa nIce zaktizALI mANasone kAma , , karavAnuM avI paDe che tyAre enI vedanAne vAcA hotI nathI; chatAM baMgALamAM komI ramakhANone lIdhe nirAdhAra banelI chokarIo kayAreka kyAreka e vedanA hRdayanA tArane halAvI jAya che. pAMjarAmAM have pazcima baMgALanA anAthAzramamAM paraNavA lAyaka vaye pahoMcI purAela siMhanI peThe enI kalama keda bane che. te che, sAmAjika niyamo ane rUDhI rivAjone kAraNe temane mATe A patrakAranuM svamAna AmAM haNAya che. enI zaktione emAM anukuLa vara zodhavAnuM kAma muzkela banatAM te mATe jIllA mejIhAsa thAya che. enI pragati rUMdhAya che. enI kalama thotharAya che. sTreTane anukuLa vara zodhavAne vinati karavAmAM AvI che, ane ane e sAcA patrakAra banI zakatA nathI. enuM khIsuM bharAI kanyAonI chabIo paNa prasiddha karavAmAM AvI che. zake che, paNa enuM teja asta pAme che, eno kArakIrdI ane [ ane chatAM komavAdI mAnasa ane junavANI rivAje ApaNe pratiSThA dhULamAM maLI jAya che. tyAM TakI raheze kayAM sudhI ?] patrakAranA svamAnane ugArI levA mATe zrI. dhuraMdhara dhanyavAdane. pAtra banyA che. jaTubhAI rUpiyA pacIsa hajAranI kiMmatanI phATI tUTI karansI noTathI - kayAM sudhI ? bharela eka kothaLA khaMbhAta pAsenI relave lAina upara koI mUkI gavAnuM mAluma thayuM che. neTa lAMbe samaya saMgharAI rahelI hevAne kAraNe udhAi khAI gaI hatI, ema jaNa yuM che "mArAM pagalAM kharAba che, tema kahI mArA para roja julama [ sAmyavAdanA mukhamAM homAI javAnI paLa AvI rahI che . gujAravAmAM Avate ane mArA patine pharI paraNAvavAnI taiyArI chatAM AvI saMgrahanI bhUkha raheze kayAM sudhI ?' thatI hatI, jethI meM A pagaluM vAyu" chebhAvanagaranI hospITalamAM AkhA zarIre baLI gaela eka yuvatIe maraNa veLAnuM bhaNataranI bhUkha dezanAM bALake mAM keTalI tIvra jAgI che, AkharI nivedana karatAM polIsane A pramANe jaNAvyuM hatuM. A te batAvanAra be prasaMge gayA saptAhamAM prasiddha thayA che. pahelo, yuvatI zarIra para gyAsatela chAMTI, kaDI cAMpI baLatI baLatI prasaMga kahe che ke AsAmanA gavarnara zrI. zrI prakAza pAse eka zerImAM nIkaLI hatI ane eka kalAmAM paDatuM mUkavA jatI hatI, kumaLI vayanI bALAe kahyuM ke tene zALAe javA mATe ja 14 lakAe tene aTakAvI sarakArI davAkhAne mekalI hatI. uparanuM mAIla cAlavuM paDe che. A muzkelI chatAM te pitAnuM bhaNatara cAlu nivedana ApyA bAda tenuM avasAna thayuM hatuM. rAkhavA mAge che. [ A banAvanA mULamAM junavANI mAnasa, ajJAna, vahema bIjA prasaMgamAM presa TrasTane khabarapatrI jaNAve che ke ane svArtha rahelAM che, patinuM bAyalApaNuM nidAne pAtra che. sagAM punAnA chApAMnA pheriyAomAMthI trIjA bhAganA chokarAo pitAnuM . ane pADozI banI bedarakArI TIkAne pAtra che, khAjhAda hiMdamAM, kAma pUrNa karIne Akho divasa zALAmAM abhyAsa kare che. teo AvuM badhuM banyA karaze kayAM sudhI ?] chApAMnI pherImAMthI potAnuM kharca pedA karI abhyAsa cAlu rAkhe che. [ AvAM bALakonA zikSaNa pratye samAja, sarakAra ane muMbaImAM navIvADImAM AvelA zyAma bhuvanamAM pitAnA vidyApITha bedarakAra raheze jyAM sudhI ? ] mApa sAthe rahetI kumArI umilA naTavaralAla nAmanI 22 zrI mahAvIra jaina vidyAlaya varSanI umaranI yuvatIe cothe majathI paDatuM mUkI ApaghAta zrI motIcaMda giradharalAla kApaDIAnuM zrI mahAvIra jaina . karyo hato. AnA kAraNumAM . jANavAmAM Avyu che ke je yuvaka vidhAlayanA maMtrI tarIkenuM tabIyatane kAraNe rAjInAmuM sakheda sAthe enA vivAha joDAyA hatA, e ene pasaMda nahotuM. A svIkAratA A saMsthAnI vyavasthApaka samitie nIce mujaba yuvaka Aje tene jovA AvavAne heine te Ave te pahelAM TharAva pasAra karela che.' kanyAe ApaghAta karyo. " "zrI motIcaMda giradharalAla kApaDIAe zrI mahAvIra jana. [ umaralAyaka kanyAnI marajI virUddha vivADa janAra vaDilo vidhAlayanI rathApanA karavAmAM ane zarUAtathI Aja sudhI tana mana A mATe javAbadAra che, gAyanI peThe dIkarIne paNa game tyAM darI ane dhanathI akhalita zreSTa kimatI sevA ApI ane dIrdhadaSTithI javAnuM mAbApe cAlu rAkhaze kayAM sudhI ?] keLavaNInA kAryane vikasAvyuM che. temanI kuzaLa kAryavyavasthA ane vahIvaTa saMcAlananI noMdha letAM Aja roja maLela vyavasthApaka samAcAra kahI jAya che ke cAretaranI pATIdAra komamAM samiti khuba garva ane AnaMda anubhave che. zrI motIcaM. sauthI vadhu kulIna' gaNAtA eka kuTuMbanA nabIrAnI jAna se jItrAthI dabhAie A saMsthAne sAmAnya svarUpathI zarU karI ciranaDiyAda khAte AvI hatI. A lagnamAM varara jAne rUA. 60 hajAra smaraNIya ane zikSaNanA kSetramAM advitIya banAvavAmAM je paherAmaNI ApavAmAM AvI hatI, jyAre 100 telA sonuM phALo Ape che tenI noMdha zabdomAM laI zakAya tema nathI. maMtrI varane mArAmAM ApavAmAM AvyuM hatuM. kanyAnA zarIra para pitAe tarIke chUTA thavA chatAM temane saMbaMdha saMsthA sAthe TraSTI tarIke je ronuM caDAvyuM hatuM, te te jUduM. tema ja vyavasthApaka samitinA sabhya tarIke cAlu rAkhavAnI IcchA mAtra deDha divasa saikAelI A thoDAka mANasanI jAnane je temaNe rAjInAmA patramAM darzAvela che, te zrI metIcaMdabhAIne ' ane mahemAnane hA-pANI, seDalemana pAvAne konTrAkaTa ja A saMsthA pratine apratima prema darzAve che. temanI sevAo paMdara rUpIvAmAM apAyuM hatuM. bIjo keTalo kharca karyo haze, vyavasthApaka samitine dIrdhakALa payaMta maLatI rahe tevI paramAtmA te. ka95nI A uparathI karI zakAze. pratye prArthanA che. "
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ para prabudhdha jaina madhyama varganA AnavI [ lekhAMka : bIjo ] [ :prabuddha jaina' nA gayA aMkamAM madhyama varganA mAnavInI Arthika paristhiti Alekhate eka lekha meM raju karyAM hatA. paraMtu A paristhitinA ukela mATe zu karavu joie enuM vistArathI vivecana sthaLasakAyane kAraNe huM karI zakayA nahAtA. tethI A lekhamAM madhyama varganI Arthika paristhiti sudhAravA mATenA keTalAka upAyeA meM raju karyAM che, A upAyAthI madhyama varganI sthiti arekhara sudharI zake ke kema, te viSe matabheda hevA. saMbhava che; paraMtu e ja kharA upAyA che, ema hu' makakamapaNuM mAnu chuM, ane tethI te upAye me ahIM raju karyAM che. A upAya! yAgya athavA pUratA na hAya ema koine lAgatuM. haya, te potAne yAgya lAgatA ane pUratA heAya evA upAye jo darzAvaze, teA te * prabhuddha jaina' mAM pragaTa karavAmAM Avaze. madhyama varganI sthiti eTalI te kharAba hade paheAMcI che ke have e viSe mauna sevI zakAya ema nathI. A sabaMdhamAM jene je kaMi sujhe ke vyAjakhI lAge, teNe te kahevu' joie. Avu kAi pazu lakhANa muddAsara ane ziSTa rIte raju kareluM haze, te tene 'prabudhdha jaina'mAM sthAna maLaze.] chellA vizvayudhdha pahelAM madhyamava'nI kamANI satASakAraka hatI; ane tenI pAse (kaDa athavA makAna, setu, dAgInA, vepAranI cIjo vagere svarUpamAM ThIka gaNI zakAya eTalI khacata hatI. Aje e atyaMta lagabhaga khalAsa thai gai che, ane dhaNA kissAomAM madhyama varganA mAnavI karajamAM sapaDAi gayeA che. yudhdha pahelAM madhyama varga peAtAnI AvakamAMthI petAnu gujarAna sArI rIte karIne thADI bacata paNa karI zakatA hatA, ane e bacatamAM nhAne eve vadhAre thayAM ja karate hatA. Aje have bacatanI vAta rahI nathI; e cheDA bhegA karavAnI ja upAdhI rahI che, athavA karajanA AMkaDA vadhe nahiM enI ja ci'tA rahI che. karakasarathI rahevA chatAM madhyama varga peAtAnI upajamAMthI Aje pUrU karI zakatA nathI. rezanIganu' anAja ane kApaDa, makAnabhADuM, chA pANI, tela, kaThALa, bALako mATenuM dUdha, kAvAra AvatuM zAka, bALakAnI phI ane davA-dAkataranuM bila eTalu ja kha'tAM te rakama tenI upaja karatAM vadhI jAya che. dhI-dUdha, meAjazAkha, vahevAra-pravAsa, vagere te eNe cheDayAM ja che. ane chatAM kheMcanA AMkaDA upajanI maryAdAmAM rahI zakatA nathI. kAraNa ke jIvana-- jarUrIyAtanI cIjo pazu atizaya moMdhI che, ane tenA pramANumAM tenI upaja vadhI nathI. piraNAme karajanA AMkaDA dina para dina vadhatA jAya che. tA. 15-7-4 madhyama varganI khIjI eka muzkelI e che ke anicchAe pazu teNe upalA vaga jevu... keTaluMka kha' rAkhavu paDe che, sArAM svaccha kapaDAM paheravAM, sAbuthI nahAvu' dhevu', bALakAne sArI keLavaNI ApavI, mAMdagImAM taNAine paNa davA-dAkataranuM kheMca` karavuM, mahemAneAnI AgataH svAgatA karavI, lagnAdi prasaMgamAM dharaNa mujabanuM kheMca' karavu'vagere paristhiti mujaba, saskAra mujaba, krUraja tarIke athavA dekhAdekhIthI temaNe karavAnuM rahe che. khIjI bAju majura varga sastA khera kamAM ane kATayAMtUTayAM kapaDAmAM calAvI lye che. aMgaveMbarI sastI kheAlIomAM rahevAne te TevAI gayA che, temanuM keLavaNI ke takhIkhI kha` nahivat hAya che. vaLI teo pagAra uparAMta meghavArI bhaththA enasa vagere paNa meLave che. medhavArI vadhatI jAya tema temanuM bhaththuM vadhatu jAya. vaLI kuTu'banAM nAnAM-meTAM badhAM ja temanA gajA pramANe kamANI karatAM haiAya che. jyAre madhyama varganA kuTubanuM badhu khAdhe mAjo- eka ja vyaktie upADavAnA heAya che. A rIte pazu enI sthiti mannura vaga' karatAM vadhu kharAba bane e svAbhAvika che. vaLI madhyama vargonA mAsa vadhu paDate zrama veThane paNa TevAyelA hatA nathI. enA jIvanadhoraNute e suM uttarI zakate nathI; ane jyAre na chUTake te utAravu paDe che, tyAre enA zarIra upara enI asara acUka thAya che. madhyama varga A rIte Arthika ane zArIrika sthitimAM dina para dina sAte ja jAya che; ane jo te sudhAraNA mATe upAye levAmAM na Ave te enA meTA bhAga nIcaJA vargomAM bhaLate jAya evA bhaya rahe che. madhyama vastu' jIvanadhoraNa eTaluM nIcuM utarI gayuM che, ke have ene karakasara karavA kahevu', ke 'kha' ghaTADavA kahevuM, ge nakAmu che. cAlu paristhitimAM enu khaca have kAi rIte ghaTI zake e sthitimAM che ja nahi. madhyama varga e bhaNelA ane samajI va che. pAtAnI sthitinA ene khyAla che; dezanI Arthika paristhitine paNa e jANukAra che. eTale A paristhitimAM peAtAnA hitane mATe je kAMi pagalAM bharavAnAM hAya, te e bharI cUkayA ja hAya, e mATe A vagate zIkhAmaNa ApavI e phAgaTa che. madhyama varganI A sthitinA ukela mATe sauthI asarakAraka pagalu` medhavArI teDavAnu heI zake. A kAya sarakAra sivAya khIju` kANu karI zake? ema mAnavAmAM Ave che ke ApaNe anAja paradezathI medhe bhAve kharIdIe chIe, eTale panAjanI moMghavArI tUTI zakavAnI nathI. amUka aze e kha' che. paNa evu' anAja te dhauM ane cekhA che. bIjI anAja kaeNma methyu che? tela kema moMghuM che? hAka kema moMdhu che ? maracu' kema methyu che ? Ane mATe ApaNuM vAhanavyavAra khAtuM ane puravaThA khAtu javAbadAra che. haju eka prAntamAMthI bIjA prAntamAM anAja () herapheranA pratibaMdha ubhA che. zA mATe ubhA che, e samatu nathI. paNa sarakArane amaladArA salAha Ape che, ke e pratiMbo jarUrI che. te zA mATe evI salAha ApyA kare che, e pa samajAtu nathI ! eka prAntamAM eka anAjanI taMgI che; khInna prAntamAM e ja anAjanI baheALapa che; chatAM pratibaMdhane kAraNe athavA vahanavyavahAranI muzkelIne kAraNe heraphera thai zakatI nathI. ana janI heraphera mATe ApaNI relve khAsa jogavAI karI zake, te mATe vemanA upara ka!bu meLavI zake, ane nikAsa pratibaMdha haLavA karI zake, te anAja jarUra sastu thai zake, ema lAge che, anAja te ThIka, pazu kApaDa te sarakArane paradezathI moMdhI kiMmate magAvavuM paDatuM nathA. eka bAju rIlemAM puSkaLa kADa ke thayu che. ane vepArIA tenI mUDI rUMdhAI gayAnI phariyada kare chaeN, tyAre bIjI bAju reziMganA kASTha para sarakAra UMcA bhAve Ape che ane tenA upara paNa 20 TakA jeTale mATe nakA
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-7-49 prabuddha jaina Ape che. A badhe bhAra kharIda karanAra madhyamavarga upara paDe che. sthitine sudhAravA je majurA pitAnAM saMgaThana racIne haDatALa - sarakAra A bhAva ane tenI uparanA naphAmAM ghaTADo kare athavA vagere dvArA sarakAra para dabANa lAve che, te madhyama varga paNa kApaDanuM rezanIMga dUra karI bhAvene tenI kudaratI cAlu sapATI para pitAnA jIvananirvAha mATe pitAnAM khAsa saMgaThane kema na race ? AvavA ghe, te madhyama vargane tene lAbha maLI zake. ' ' madhyama vargane mATe bIjo upAya te racanAtmaka pravRtti che. Aje kApaDane aMkaza kaDhI nAkhavAthI kApaDa kALAM bajAramAM vadhI gaelA kharcanA pramANune pahecI vaLavA teNe pitAnI dhakelAI javAne bhaya dekhAto nathI; kAraNa ke lokone have kApaDanI Avaka vadhI zake te vadhAravA prayatna karavo joIe. dAkhalA tarIke kheMca jaNAtI nathI, tema bhAva ghaTavAnA saMbhavathI le ke bIna- vadhArAnA samaya mATe cAlu uparAMta bIjuM kaMI kAma karavuM tema ja jarUrI kApaDa kharIdavAnA nathI. Aje te lekanI kharIdazakita kuTuMbanAM bIjA sabhyae paNa mukhya mANasa upara bhArarUpa na thatAM paNa nabaLI paDI che ane maMdInA bhayathI paise kharcAtAM Dare che. kaMI anukULa kAmakAja zedhI levuM. madhyama varganI strIone baporanA eTale je sarakAra kApaDa paranA aMkuzo kADhI nAkhe, te kApaDanI samaye ThIka navarAza rahe che, tene temaNe upayoga karavo joIe. badhe meMdhavArI ghaTavA saMbhava che. nokarI karI pramANika kamANI karavAmAM kazI zarama nathI; e te gauravane aMkuza mUka hoya te te ghI ane dUdha upara mUke jarUrI viSaya che. bhaNelI strI, putrI ke putravadhu zikSikA, nasa ke kArakuna tarIke che. ghI-dUdha bane prajAnAM zarIrane poSaka evI mukhya cIjo che. nokarImAM joDAI zake che. pArasI, khrIstI, eMgleInDiyana bALako mATe te e jIvana che. chatAM vartamAna ke bhAvI nAgarikone vagere strIo meTAM zaheramAM nokarI kare che. have te marAThI, ghI-dudha maLI zakatAM nathI. eTale ghI ane dudha para aMkuza paMjAbI vagere strIo paNa muMbaI ane punA jevA zaheromAM : mUkavAnuM vadhu jarUrI che. nokarIe lAgavA mAMDI che, te gujarAtI strIoe saMkoca rAkhakuza ghaTADavA sarakAra icche che, ane amuka upAyo paNa vAnuM kazuM kAraNa nathI. vaLI nekarI sivAya saMgIta, bharataguMthaNa, che, chatAM phugAvo ghaTato nathI. eTale A upAye sAcA nathI, citrakaLA ane keTalAka gRhaudyoga mAraphata paNa strIo ghera beThAM evI je sarakAranI khAtrI thaI gaI hoya te sarakAre amaladAre sAruM kamAI zake. meTI umaranAM bALake paNa zALA sivAyanA ke mUDIvAdI udyogapatienI salAha anusAra na vartatAM pitAnI samaye athavA rajAnA divasee gRhaupayogI cIjonuM vecANa karI buddhi para vizvAsa rAkhI bIjA upAya zodhavA joIe. e ja rIte DuM kamAI zake. A rIte madhyama varganA kuTuMbanA mANasoe " jIvana-jarUrIyAtanI cIjo paranA karaverA, vecANa vere, TapAlanA dharanI kamANI vadhArI A Arthika kaTokaTIne pahoMcI vaLavAmAM AkarA dara jene be je madhyama varga sahana karI zake ema nathI, gharanA mukhya mANasane madada karavI joIe. te tAtkAlika ochA karI, jayAM nANAMnI relamachela macI rahI che, muMbaI jevA zaheramAM makAnanI ta'gIne kAraNe tema ja kegya te varga pAsethI ja vadhu karaverA vasula karavAmAM Ave e jarUrI che. vyavasthAne abhAve zALA-kolejomAM zikSaNa levA mAgatA seMkaDe madhyama varga bALakonI keLavaNI temaja tabIbI sAravAra vidyArthIo chAtrAlayo ke hoTelamAM sthAna meLavI zakatA nathI. ane davAnAM kharcathI paNa tebA pokArI gayo che jene prAthamika AmAM keTalA ye hoziyAra, sajajana ane bhAvanAzALI vidyAthIo zALAmAM abhyAsa karatAM hoya evAM traNa- cAra bALake hoya tene paNa hoya che. je madhyama varganA kuTuMbe AvA vidyArthIonI phI, pustake, neTabuke, kAgaLa, zAhI, pensIla, ane vAhananuM kharca sajajanatAnI khAtrI meLavI temane Azraya Ape, te potAnI AvakamAM maLIne muMbaI jevAM zaheramAM rU. 60 thI 80 mAsika kharca thoDo vadhAro karI zake, ane sArA vidyArthIone zikSaNanI taka thAya che, ane nAnA zaheramAM . 40 thI 50 thAya che. madhyama paNa purI pADI zake. vargane mAnavI je ceDu bhaNelo che, ane potAnAM bALakene thoDI - A te ceDA mArgo batAvyA che. bIjA vadhu mArgo paNa keLavaNI ApavA icche che, te A be kaI rIte sahana karI . zeAdhI zakAya. strIe ke bALakethI nokarI-dhaMdhe thaI zake nahi e zake? keLavaNIne nAme cAlato vepAra aTako ja joIe.. khyAlane have dUra karavo joIe. '. ane kelejanI keLavaNI athavA saMgIta, citrakaLA bIjuM, vyAjabI dare dareka cIja maLI zake, e mATe | vagerenuM zikSaNune te zrImaMta vaganA ijArA jevA banI gayA sahakArI ma DaLoe ubhI karI zakAya. AthI vadhu nahi te daseka che. jene zikSaNanI paDI nathI evA zrImaMtanAM saMtAne vidyArthI TakA kharca ghaTI zake. tabIbI kharca ghaTADavA mATe sahakArI dhoraNa TekA avasthAmAM suTa-bUTa paherI mahAle che, chAsa re sinemAgRho ane upara latA puratuM davAkhAnuM calAvI zakAya. 14 lA 34] mAmAnuM elA resTorAMnI mulAkAta le che ane meTara ke TekarIomAM rakhaDe che, - have e samaya AvI lAge che ke jyAre madhyama varganA jayAre zikSaNanI jene sAcI bhUkha che evAM mUdhyama varganAM saMtAno mANasoe zrImatanI dekhAdekhIthI thatAM bhAre vyavahArika kharco para | ' uMcI keLavaNI mATe kharca karI zakavAnA abhAve bhaNatara choDI aMkuza mUkI devuM joie. lagnAdi prasaMgamAM amuka kharca karavuM ja 'daI nokarI-dhaMdhAmAM joDAI jAya che ! joie, vara pakSa ke kanyA pakSane amuka ghareNAM-kapaDAM ApavAM ja . A rIte jotAM madhyama varganI sthiti- je kaI sudhArI joie, e badhA rIta rIvAjone baMdha karIne sAdAIthI ja prasaMge zake ema hoya, te te sarakAra che; ane have jayAre sarakAra patAvI levA joIe. , 'prajAnI ja che, tyAre enI pAsethI rAhatanI AzA rAkhavI e ' madhyama varganI strIomAM haju keTaluMka ajJAna temaja vadhAre paDatuM nathI. . . ' kheTA khyAle pravarte che. teo keTalAka vyavahArika prasaMgoe ane A badhI muMjhavaNa ane muzkelIe sarakAra samakSa patinI pAchaLa lAgIne kheTAM kharca karAve che, ane temAM moTAI .. raju karavA, tenA ukela mATe mAgaNI karavA, ane jarUra paDe te samaje che. ane purUSe dabANane vaza thaI evAM kharca bhogavI , dabANa karavA, madhyama vage pitAno saMgaThana ubhAM karavAM joIe. jenI 9 che. vaLI keTalIka strIo patinI sthitino khyAla vinA athavA | pAse amoda vaibhava che evA udyogapati ane mUDIdAre khyAlathI paNa pitAnA zekhane poSavA bInajarUrI kharca kare che paNa jo vadhu vaibha meLavavA pitAnAM saMgaThana mAraphata prayAsa ke karAve che, koI paNa purUSe pitAnI sthitine sAce khyAla kare che, ane sarakAra upara aneka rIte dabANa ke lAve che, majura kuTuMbanI dareka vyakitane ApI devuM joie. kuTuMbane aMdhArAmAM vargane satevA sarakAra haMmezAM vicAratI hoya che, chatAM potAnI rAkhavuM nahiM. tema ja sthiti jAvA chatAM vadhu kharca karatI vyakita
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 eAne aTakAvavI. ethI dharanAM mANasAne thADIvAra duHkha paraMtu bhAvI muzkelIne e rIte ja eLagI zakAze. zuddha jaina thaze; madhyama vargane mATe A racanAtmaka mAga kaTokaTInA samaya pUratA darzAvyA che. paraMtu je paristhitimAMthI ApaNe Aje pasAra thaIe chIe ane je bhAvI 'dI ApaNI sAme jhajhUmI rahI dekhAya che, tene oLaMgavA AgaLa kahyuM tema sarakAra taraphathI prayAsa thavA joraze; ane te mATe madhyamavarga peAtAnAM saMgaThane ubhAM karavAnuM jarUrI che ja. madhyama vanI muzkelIone khyAla sarakArane che ja, ane te nivAravA sarakAra prayatnazIla paNa che ja. paraMtu game te kAraNe A prayatenu kazuM pariNAma hAla tarata dekhI zakAtuM nathI. utpAdana vadhavAthI mAlanI taMgI dUra thAya ane medhavArI dhaDhe, mATe sarakAra utpAdana vadhAravA mathe che. paraMtu utpAdana vadhAravA udyogapatione uttejana ApavA sarakAra temane karaverAmAM rAhata Ape, ane tenA khAjo madhyamavaga' upara paDe, tA madhyama vaga kai rIte ugarI zake ? e ja rIte kheDUtane uttejana ApavA jamInadArA pAsethI jamInane kabajo sarakAra laqha lye, paraMtu temane ApavAnuM karADe rUpiyAnu vaLatara kheDUtAnI mahesulamAMthI ja vasula karavAnuM hAya tA kheDuta kai rIte sukhI thAya? eTale sara kAra evA mArgo yoje che ke jenI pAchaLa zuddhabuddhi hAvA chatAM dhAyu" pariNAma tatkALa AvI zakatu nathI. hiMdu paranA briTiza rAjakartAonI mUDIvAda taraphI nItine kAraNe kheDuta, majura ane madhyamavarga pAsethI dhana khecAIne muThThIbhara muDIvAdIonA kabajAmAM ekaThuM thayuM che. gatayudhdhe muDI 'vAdIone eka vadhu taka ApIne madhyamavagate nIcevI lIdhe che, Aje paNa hiMdamAM mUDIvAda saThita ane makkama ubhA che; ane prajAkIya sarakAra ene kaDaka hAthe dAkhI nahi ghe tyAM sudhI e enu zASaNa ADI che. eNma nathI. majurI have sahita ane jAgRta banyA hAi emanu zASaNa karavu mUDIvAdIone bhAre paDI jAya ema che, eTale temaNe have madhyamavaga'tu' zeSaNa vadhu vegathI cAlu kayu" che. A zANu sIdhuM nahi paNa ADakata che, eTale petAnA thai rahelA zoSaNane madhyamavagate tarata khyAla AvI zake ema nathI. madhyama varga' jo jAgRta ane saMgaThita bane te A zoSaNa aTakAvavA pagalAM laI zake, te sarakArane binati karI peAtAnI Arthika avadazA aTakAvI zake. nAnA vepArIo, zAle!, kArakuna, gumAstA, kSikA, sau sAthe maLIte Aje prasarI rahelI Arthika asamAnatA sAme peAtAne avAja uThAve, kheDUta- majura paNa mUDIvAdI zeSagunA bhAga anelA che. meM sau jo sAthe maLIne prayatna kare, teA sau zAnA bhega banatA aTakI jAya ane peAtAnI Arthika svataMtratA hAMsala kare. anAja tema ja mAtranuM utpAdana vadhe, e madhyama varganA hitamAM hAine, utpAdana vadhAravAnA sarakAranA prayatnemAM sAtha ApavAnI paNa madhyama varganI pharaja che. kheDutA vadhu bhAva upaje e dRSTi cheADIne, dezane jarUrI heya evA anAjanuM utpAdana kare, majuro mana daine trA sAthe meLa sAdhe ane madhyamavarga anAja ane mAlanA duvyaya aTakAve e dhaNu jarUranu` che, eTale AvAM saMgAtA peAtAnA hita mATe ubhuM karI madhyamavarga potAnA hakakA meLave tema ja samaju nAgarika tarIke sarakAra pratyenI peAtAnI pharaja paNa bajAve. tA. 14-7-49 mUDIne kAraNe mUDIvAdIeAnuM baLa keTalAka laNuM mATu' ke che, te keTalAka majuranu baLa mehu ka che. paraMtu kharU jotAM jAgRta madhyamavaganuM baLa dhaNuM moTuM che; kAraNa ke matane upayoga karatA hAya evA meTAmAM meTA samudAya madhyamAgane che. Aje sarakAramAM beThelA haiddedAra enA ja pratinidhie che; ane dareka cUMTaNI vakhate madhyama varganA pratinidhie ja cUMTAne sarakAramAM Ave che. eTale dhArAsabhAonI cUMTaNI vakhate te madhyama va peAtAnA sAcA pratinidhione ja sarakAramAM mekale ane temanI pAsethI potAnA hitanA kAyadAo ane yAjanAe meLavI zake te temanI sthiti sudharavAne pUrA avakAza che. Aje te madhyama varga' mATe peAtAnu soMgAna ane upara darzAvela racanAtmaka kAryo jarUratu che. madhyama varganA mAnavIe e banne mence peAtAnI AgekUca zarU karI dhe e jarUranuM che. jaTubhAI bhAlapradezamAM dharatInAM amI dholerA baMdarathI mAla dUra ane dha dhukAthI paMdara la 'tare Avela lagabhaga 3000 nI vastIvALA gAma saDI pAdanana pAdaramAM chellA eka vADIAthI eka avanave prayoga zarU thayuM che. zeTha zrI maphatalAla gagalabhAInA putra zrI navinacaMdrabhAIe muMbainI ijanerI peDhI mesasa' lAsana ane TayubredArA amerIkAnI suvikhyAta saMsthA jIeja'. i. phelIMga saplAi kaMpanInI AnAvaTanuM 1500 hAla mAstara holanu (meTara para caDhAvela) mekbAla meTara yunITa je dararojanA 400 chuTa uDANamAM zAra pADI zake che te rUA. rA lAkhathI kharIda karI muMbAi sarakArane vaparAza mATe ApyuM che-A mazIna dararojanA 50 gelana peTralathI chellA 4 divasathI bhaDIAda mukAme 650 phruTa uMDANamAM khArIMga karI zakayuM che. A mazIna calAvavA amerIkana ijanera DrIlara mI. breDaphIlDanuM niSNAta nirikSaNlR bRhu moTA pagArathI meLavavAmAM AvyuM che. temanI nIce ApaNA dezanA traNa cAra ane vadhu ijanerA berIMgakAmanI tAlIma lai rahyA che. ane pAMca divasane a`te 650 phITanI uMDAimAM roTarI DIla utArI zakayA che. bhaDIAda khAtetA smA merIMga prayAga zvetAM jAya che ke nIcethI nIkaLatI jamIna sUkI, pILAzapaDatI kSAravALI che. A jagyAe khArIMma karavAnI pasadagI mI. breDaphIlDanI ja 900 puDhe pANInA pravAsa che. ane ema manAya che ke maLavA joie. pANItA pravAha keTale uDe?-mITho ke kharA te zrRkhata sArA brustarazaHstrI ke taLapadA anubhavI enI A bAbatamAM salAha sucanA hai:ya te avazya nirAzAne sthAna nahiM ja rahe ane maheta jarUra bara Ave. trALu nAjI pokAratI bhAlanI prajAnI dharatImAnA pANInI tRSA chIpAve te zeTha navInacaMdrabhAjInI lAgaNItha kharcAyela moTI rakamathI maLeA A sAdhana, niSNuAtanA prapti vigere te tyAM ja che. nirikSakane jAya che ke thyApaNe tyAM sadA sahakAra, vicAra, ane vyavasyanI khAmIthI jahitane zAsavu paDayuM che. jAhera janatA A prayAgamAM rasa lye ane sahakAra ape' e ja AzA, zrI muMbai jaina yuvaka saMdha mATe ta trI mudraka prakAzakaH zrI. maNilAla meAkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, subhAi, mudraNusthAna : sUma kAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai ra naM. ra,
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra rajI. nI bI kara66 prabuddha jenA taMtrI: maNilAla mokamacaMda zAha varSa : 11 aMka : 7 muMbaI : 1 ogasTa 1947 somavAra - vArSika lavAjama rUpiyA 4 - - kemavAdanuM umUlana anivArya banyuM che. hiMdu ane muslIma-bane judI koma che; paNa judI budhdhie dezanI A ekatAmAM chidra pADayuM, ane divase divase e prajA nathI. muslIme cInamAM che, irAnamAM che, raziyAmAM che. paNa chidra moTuM thaI chevaTe bhAgalAmAM pariNamyuM. cInanA muslIme cInA che; irAnanA muslIme irAnI che, raziyAnA eka bAju jema muslIma lIganA rAjakAraNe kemIvAdano muslImo raziyana che. ema hiMdanA muslIme hIMdI hoI zake. hiMdu agni saLagate rAkhe, tema bIjI bAju hiMdu mahAsabhAnA -ane muslIma eka hiMdI prajA che. hiMdu kema che. muslIma kema pratyAdhAtI rAjakAraNe hiMduomAM komavAdanAM navAM bIja ropavAM che. kema tarIke banne judA che. prajA tarIke banne eka che. zarU karyA. pAkIstAnanA sajana pachI muslIma lIganuM rAjakAraNa Ama chatAM eka sattAlupa mAnavIe muslImene bharamAvyA hiMdamAM addazya banatuM jAya che tyAre hiMdu sabhA enA komavAdI ke tame judI prajA cho. ane tethI tamAruM rAjya juduM hovuM svarUpane vikasAvavA mAge che. dezanuM A kevaLa durbhAgya che. joIe, e mAnavInI AgevAnI nIce judA rAjyanI mAgaNI sAmyavAdanA AvI rahelA bhaya sAme ane samAjavAdanI UbhI thaI, te mATe saMdelana thayAM ane chevaTe temane juduM pragati sAme rUkAvaTa karavA kogresane Ara. esa. esa. rAjya-pAkIstAna-maLyuM. (rASTrIya svayaMsevaka saMgha) upagI nIvaDaze evI kahevAtI mAnyatAne ane pAkIstAna maLyA chatAM muslIme judI prajA thaI zaktA kAraNe sarakAre Ara. esa. esa. upara pratibaMdha uThAvI laIne nathI. juduM rAjya thavA chatAM ye teo judI prajA banI zake nahi." saMdhanA phesIsTa AgevAna gurU gALavelakarane baMdhanamukata karyA che; muslIme hiMdIo hatA, che ane rahevAnA. judI prajAnI temanI ane goLavalakare saMdha hadI sarakArane vaphAdAra raheze evuM vacana bhramaNa koI divasa bhAMgavAnI che, itihAsamAM evA prasaMge ubhA ApyuM che. chatAM ghaNu mANasene zrI. geLavalakaranA zabda upara thaze, jyAre judI prajAnA sidhdhAMta khATA karavAnA che. zraddhA besatI nathI, ane pharI kemavada mAthuM uMcakaze evo bhaya paraMtu Aje te judI prajAnI A bhramaNAe dezanA TUkaDA temane rahyA kare che. . karAvyA che, ane kema koma vacce TheSanI divAle racI dIdhI che. hiMdI saMdhanuM dhyeya bInamajahabI rAjayanuM che, ema jAhera lAkhonAM lehI chaMTAyAM che ane lAkhkho kuTuMbo chinnabhinna thaI karavAmAM AvyuM che. ane sarakAra majahabI mAnyatAone vahIvaTamAM gayAM che. eka samayanA paDezIo Aje judA dezanA vatanIo sthAna ApatI nathI, paraMtu jene bhUtakALa Aja sudhI kevaLa banI gayA che. IcchAe ke anicchAe judA judA rAjyanI komavAdI ja rahyo che, te saMsthAne punarjIvana ApavAmAM ApaNe vaphAdArI ene svIkAravI paDI che. DahApaNa karyuM che ke kema te te bhaviSya ja kaheze. paraMtu, zAhamuslIme hiMdamAM Akramaka rAjyanA sainiko ane vahIvaTadAre budina gherIne vAraMvAra mAphI ApIne pRthvIrAja cauDANe dilanI tarIke avyA hatA, ane bAdazAha akabUnA jamAnAthI teo udAratA darzAvatAM zuM hAMsala karyuM, te te ItihAsanAM pAnAM spaSTa lagabhaga hIMdI banI gayA hatA. hiMdustAna temanuM vatana banyuM rIte bolI jAya che. hatuM ane teo hiMdI tarIke hiMdamAM sthira thayA hatA. alabata hiMdamAM je bInamajahabI rAjya sthApavuM hoya te te prajAnA rAjya karanAra komanA hovAthI temanAmAM sattAnuM ghena rahyA karatuM. sahakAra vinA nahi sthapAI zake. koma ane dharmane nAme koI paraMtu megalAInA patana pachI te teo khUba ja namra banI gayA jAtanI rAjakIya pravRtti calAvavI joIe nahi ane sarakAre te hatA. vaLI a grejI rAjya tenA zarU AtanA divasomAM hiMduo cAlavA devI joIe nahi. vaLI komavAdanAM bIja jyAM hoya tyAMthI pratye vadhu lAgaNI batAvI hatI, ane tethI zikSaNa, vyApAra ane tene nAza ja kare joie, nAnAmAM nAnA svarUpe kayAMya paNuM.' sarakArI nokarInA kSetramAM hiMduo AgaLa AvI gayA hatA, jyAre komavAdanuM astittva rahevA devuM joIe nahi. muslIma pachAta rahI gayA. tio paNa kemanAM svarUpa che. jyAre jyAre ApaNe . A sthiti pArakhIne pahelA muslIma Age hAna sara saiyada jJAtine nAme vicAravA maLIe chIe tyAre raheje ja ApaNe ahamade muslIma mATe zikSaNanuM kSetra khulluM kayu', aligaDha rASTranuM hita cUkI jaIe chIe, ane saMkucita vartuLamAM ApaNe vidyApIThanI sthApanA karI, ane sarakArI nokarIomAM muslImenI saMkaDAI jaIe chIe. rASTravAdane je phAlavA de hoya, te tenA " nimaNuka. mATe pravAse karyA. mULamAMthI komavAda ane jJAtivAdanAM jaMtuone prathama nAza kare che Ama chatAM tyAre hiMdu muslIma vacce sAre bhAIcAro jarUrI che. Aje jJAtine nAme A dezamAM keTalI ye sasthAo hatA, ane khIlAphatanI caLavaLa vakhate te hiMdu muslIma saMbaMdho nAnAM nAnAM kuMDALAM racIne beThI che. jJAtine nAme AvI saMsthAo ghaNA ja sudharI gayA hatA. paraMtu mahamadaalI, jhINunI bagaDelI nibhAvavAmAM tene nabhAvanArAe abhimAna dhe che. je jJAtimAM moTA
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-8-49 zrImata che, te jJAtie pitAnA garIba jJAtibaMdhuo mATe zALAo, chAtrAlaye, hospITalo, seneTerIyama, nivAsAlaya, Azrama vagere calAvI, potAnI jJAtinI rahI sahI garIbIne dUra karI, AkhI jJAtinuM hita ane pragati karavA prayatna kare che; paraMtu je jJAtimAM kaI ja zrImaMta nathI, e jJAtinuM hita kevI rIte sadhAze, tene vicAra teo karatA nathI. teo evI dalIla kare che, ke - A "mArI jJAtinuM ame saMbhALIe, to rASTranI eTalI javAbadArI ochI thAya che. jJAti paNa rASTranuM aMge ja che, ane amArI jJAtimAM paNa ghaNuM rASTravAdIo pAkayA che, jemaNe dezane mATe meTA atmabhAga ApyA che. paraMtu Ama thavAthI AgaLa vadhelI ane samRddha jJAtio AgaLa vadhe che ane pAchaLa rahelI ane garIba jJAtio vadhu pAchaLa paDe che, rASTravAdamAM bhaugolika draSTie javAbadArI levAnuM vicArI zakAya, jJAtinI draSTie nahi ja. jJAtinA vADAthI rASTranuM hita thaI zakaze nahi. ahita ja thaze. ' jJAti saMsthAonI upayogitA lagna puratI che, jJAti e lagnanuM vartuLa che. ane A jAtanAM vatuLanI upayogitA have kazI rahI nathI.. lagna. mATenAM vatu jema jema nAnAM banatAM gayAM, tema ApaNI dRSTi saMkucita banatI gaI, sArA chokarA chokarIo mATe yogya pAtro meLavavAnI muMjhavaNa paNa vadhatI gaI ane sevAnuM tathA dAnanuM kSetra huM ane TuMku banatuM rahyuM. Aje e sthitie vAta AvI pahoMcI che ke koI sArvajanika saMsthAne mATe nANAMnI taMgI che, jyAre jJAti saMsthAo ke tethI ye nAnAM vatuLA mATe nANAM joIe teTalAM maLI zake che. jJAti saMsthAnI koI jarUrIyAta Aje rahI nathI. Aje rASTrahitanI draSTie paNa jJAtisaMsthA nAza ja mAge che, lagnane prazna havyakitagata prazna hoIne ene kaI baMdhanathI bAMdhavAnI jarUra nathI. bIjI bAju kemI dhoraNe paNa je zALAo, chAtrAlaya, ko, dharmazALAo cAle che, te paNa baMdha thavAM joIe. hiMdu snAnagRha ke hiMdu hAIskUlamAM hiMdupaNA jevuM zuM che ? jyAM nahAvuM che ke bhaNavuM che, tyAM hiMdu zuM ane muslIma zuM? ramata. gamatanI kalabamAM koI hiMdu ramata ke muslIma ramata hotI nathI, te evI kalabo komI dhoraNe zA mATe joIe ? chAtrAlaya, hoTala bhejanAlaya vageremAM bhajananA prakArane kAraNe hiMdu-muslIma-pArasI-khrIstInA bheda rAkhavAnuM kadAca jarUrI jaNAya. paraMtu e mATe e rIte kamI dhoraNa na rAkhatAM nirAmiSAhArI (vejITerIyana) ane AmiSAhArI (navejITerIyana) evA bheda rAkhI zakAya. ane je kaI muslIma, pArasI ke khrIstI cUsta vanaspatyAhArI heya, te te vanaspatyAhArI hiMdu sAthe eka chAtrAlaya- ke hoTalamAM jarUra rahI zake. emAM vadhe ho na joIe. kema ane jJAtine nAme AvI che je saMsthAo cAle che, te jema nAza thavAne egya che, tema dhamane nAme paNa devamaMdire ane pUjAsthAna sivAya zALA, chAtrAlaye, davAkhAnAo, nivAsalaya vagere na hovAM joIe. jo jJatinI jarUra nathI, te jJAtine nAme maMDaLo paNa jarUranAM nathI, ane evI rIte kAmane nAme hiMdu svayaMsevaka daLa ke muralIma svayaMsevaka daLa, hiMdu vyAyAma zALA ke muslIma vyAyAma zALA, enAM kaI daLa, zALA ke maMDaLo jarUrano nathI. komavAdane jo jaDamULamAMthI ukheDI nAkha hoya te AvI saMsthAone have aMta lAva ja joie. dharma e aMgata prazna che. AMtarika mAnyatAne prazna che. . dharma e saMskAra che. ane e saMskAra khIlavA khIlAvavA mATe, AdhyAtmika, naitika ane rASTrIya jIvanane uMcuM lAvavA mATe, hiMduonAM, muslImenAM pArasIonAM ke jenAM maMDaLe hoI zake; dharmasthAne, pUjAsthAne ane prArthanAsthAne alaga hoI zake. paraMtu enA mULamAM sarvadharma samabhAva te have ja joize, nahitara saMskArane nAme saMgaThita thatAM dhArmika maMDaLo dhamadhatAne vaza banIne vaLI keTalAMka kukarmo karI nAkhaze e bhaya rahyA kare che, jainane hiMdumAM samAveza karavA-na karavAne-prazna hamaNAM bahu ja carcAI rahyA che. jaina dharma hiMdu dharmathI ThIka aMze alaga hevA chatAM, jana samAja e hiMdu samAjathI alaga nathI. sAmAjIka saMsthA tarIke jaina e hiMdu che. Ama chatAM jaina tatvajJAna e hiMdu zAstramAM samAI zakatuM nathI, ane tethI sAmAjIka rIte jaina hiMdu hovA chatAM jaina eka svataMtra philasuphI che. enI paNa nA kahI zakAya ema nathI. jaina e koI koma athavA jJAti nathI. keTalAka saMkucita vicAranA mANasoe jainenAM lagna mATenAM paNa vastuLA banAvI daIne ene kema jevI banAvI dIdhI che. paraMtu evI koI racanA jaina philasuphIne mAnya nathI. jaina ke tenA peTA vibhAgone nAme AvA vADAo na joie. jaina philasuphI ke dharmane je mAne che, te jaine che, ane te philasuphI ke dharmanA abhyAsa, vikAsa ane pracAra mATe jaina saMdha jevI saMsthA hoI zake che. A rIte jaina sAdhusaMsthA, zrAvaka saMsthA konpharansa ke yuvaka so hoI zake che, jenuM kArya jana saMskRtine ane ane jana philasuphIne pracAra karavAnuM hoI zake. sAmAjika kAryo mATe jananAM vatuLo bAMdhavAnuM nahi. jaina sAmAjika sevA ane rAhatanAM kAryo karI zake che, paraMtu ene lAbha jaine purato maryAdita na rAkhatAM sArvajanika rahevuM joIe, muMbaI jaina yuvaka saMgha sArvajanika sevA mATenI eka saMsthA che. enuM pustakAlaya, vAcanAlaya, mukhapatra ane vyAkhyAnamALA Adi sArvajanika hitane mATe ja che. eTale tethI te rASTrahitane anukuLa rahI zake che. enA dhyeyane e vaphAdAra rahe tyAM sudhI e kAmI nahi paNa eka rASTrIya saMsthA ja che. Ama chatAM tenA keTalAka sabhyone jaina zabdanI bhaDaka lAgavA mAMDI che; ane te saMsthA sAthe kevaLa jaina zabda joDAela hovAne lIdhe bInamajahabI rAjayanA siddhAMta sAthe sahamata hoie te jaina yuvaka saMghamAM rahI na zakAya, evA vicAra AvavA lAgyA che. paraMtu mAruM mAnavuM che ke kaI kevaLa pitAnI jAtane jaina kahevaDAvavAthI kamI banI jatuM nathI. mANase pitAnI AdhyAtmika unnatine arthe koI ne kaI tattvajJAna svIkAravuM ja paDaze. rASTrIyatA eka nIti che, tattvajJAna nathI. dezanI rAjakIya, sAmAjika ane Arthika unnati mATe ApaNe rASTrIyatA apanAvavI paDaze; paraMtu mANasane pitAne AdhyAtmika unnati mATe te dhamanI ja jarUra paDaze. e sarvasAmAnya dharma ane sarvasAmAnya tattvajJAna astitvamAM na hoIne je dharmamAM mANasane janma thaye heya. athavA je ghama para mANasane zraddhA beThI hoya, tenuM mArgadarzana teNe svIkAravAnuM hoya che. A dRSTie jaina yuvaka saMghanuM astitva rASTravirodhI nathI. ane tethI temAM sAmela rahetAM ApaNe rASTravimukha ke komI mAnasanA banI jaIzu, e bhaya sevavAnuM kaMI kAraNa nathI. Ama chatAM jana zabdanI ja je bhaDaka hoya, te jaina yuvaka saMdhanA hetuo je rASTravAdI ja che, te cAlu rAkhIne jaina zabdane paDatA mUkI eja saMsthAnuM sArvajanika saMsthAmAM parivartana thaI zake che. Ama karavAthI mULa svarUpamAM kaze pheraphAra thato nathI; *
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-8-49 vINelAM phUlo [keTalAMka sAmAyike ane akhabAromAM keTalAMka sarasa lakhANe pragaTa thayAM heAya che, je jaMgalanAM kulonI peThe bahudhA aNusuyAM rahI jAya che. AnAM virAelAM phulone ekaThA karIne veNa re hArarUpe guDathI koI eka mALI strI-purUSane arpaNa karI " eka sArU kAma kare che, tema evAM sArAM lakhANone ekaThAM karI prabuddha jana' nA vAMcake samakSa dharavAnuM paNa "eka sArUM kAma' che, ema mAnIe chIe. AvAM lakhANe "vINelAM pha' e zirSaka taLe " prabuddha jaina mAM avAranavAra raju thayAM karaze. ' ? taMtrI) meM gAyane cunI dANa Apa zarU karyo. ekAda mahInAmAM gAya taMdurasta thatI cAlI. dudha vadhyuM. ane be vakhata te baMne TaMka maLI dudha lagabhaga aDhIzera maLavA lAgyuM. varSo varSa kAnAne pagAra vadhAro maLe, strI bALake paNa kamAya, gAyanA dujhANAnI Avaka thaI, Ama badhuM maLIne kAnAnI mAsika kamANI rU. 80 sudhI pahoMcI. mArA hastakanA grAmaudyoga kendramAM hAthachaDanA cokhAnuM kAma cAlatuM hatuM jemAM lagabhaga 50 thI 60 mANaso kAma karatA. emanI pAsethI kAma levAnI AvaData kAnAmAM hatI. ' ene je Avaka thatI temAMthI e bacata karI mArI pAse paisA jame rAkhe ema huM samajAvI zakaze. krame krame pAMca varSane aMte. e rakama rUA. 400 sudhI pahoMcI. enI jJAtimAM ATalI rakama ke inI pAse nahotI eTale kAne ene samAjamAM zrImaMta dhAvatA 5 , 35 5 gaNAvA lAgyA, vajarezvarI gAmathI garama pANInA jharA lagabhaga eka mAIla dUra che. e sthAna akalelI gAmaDAno eka bhAga che. tAnasA nAmanI nadI ene pAdara AvelI che. A nadImAM bAre mAsa pANI rahe che. A sthAna ramaNIya che. AjubAju nAnA moTA pahADa, pAse ja vahetI nadI ane garama pANInA jharA uparAMta gherA jaMgalanI ramaNIyatA mArI tabIyatane tyAMnI havA anukuLa thatI cAlI. eTale svabhAvika rIte e sthAne sagavaDatAthI rahI zakAya te kevuM sArUM! evI IcchA thatAM saMjogavasAta thoDI jamIna vecAtI laI tyAM mArA raheNuka mATe jhuMpaDI bAMdhavA TharAvyuM malahAra keLI kAne 1942 nA varSamAM jhupaDuM bAMdhavuM zarU karyuM tyAre rakhevALa tarIke kAnA nAmane mANasa maLI gayuM. enI strI ane traNa bALake pitAnuM jhuMpaDuM bAMdhI rahevA kabula thayA. e vakhate purUSane mAsIka . 8. ane strIne mAsIka rU. 5 sukA pagAra TharAvyuM. ane ene traNa bALakone e bhaNAvavA mATe mane sepe evI belI karI. - kAne jAtane mahAra koLI. A koma AdIvAsI gaNAya che. enA vaDIle khetI karatA. kAne nokarIe caDhayo tyAre bekAra hato. bIjA TaMke zuM khAvuM e prazna hate. gAmaDAnA lokonI hAlata kevI che enAthI gAmaloke purA mAhItagAra hoya , che. kAnAnI chellI keTInI AmadAnIthI gAmaDAne dukAnadAra vAkepha hate eTale ene bhIDa vakhate kaMi udhAra na Ape. paraMtu kAne - kAme lAge eTale ene vahevAra pAcho baMdhAte cAlyo. tAtkAlika enuM kuTuMba roTalA bheguM thayuM. enA bALakoe bhaNavAnuM zarU karyuM paNa e TakayA nahi. bhaNatara khAsa na meLavyuM. bALaka thoDA meTA thatAM nAnAM moTAM kAma karI kAMIka kamAtA thayAM. kAnA pAse eka gAya hatI te vIyANI eTale meM pUchayuM, dudha keTaluM Ape ? te kahe ke pAzera deDha pAzera. ATalA ochA dudhanuM kAraNa dhaNIne khAvAnA sAsAM tyAM Dhorane kayAMthI khavaDAve. gAyane chokarA sAthe jaMgalamAM caravA mokale ane tyAM je cAre meLave te ja. ghera khIle baMdhAya pachI dANe ke ghAsa na maLe. petAnA vaDIlenI mAphaka khetI karavA enI IcchA thaI. have te enI Arthika sthiti sArI hatI, eka vakhatanuM bhukhyuM kuTuMba pitAnI jAta mahenatathI baMne raMka sukhane jeTalo khAI nIrAMte rahevA lAgyuM. . pAsenA ja gAmamAM pAMca ekara jamIna gaNAte kheDavA rAkhI. jarUrI sAdhane haLa, baLade vigere eNe meLavyA. bIje varSe traNa ekara jamIna vadhu meLavI bhAtanI khetI zarU karI. enAmAM khetInI AvaData hatI. e AvaData ane bALakane maLI. dezamAM ! dhAnyanA bhAva sArA upajatA e kAraNe kAnAnI kamANI vadhI. Aje e sukhI kuTuMba tAnasA nadIne kinAre pitAnuM jhuMpaDuM bAMdhI khetI karI AnaMdamAM rahe che. - " grAmodyoga patrikA'mAMthI. - viThaladAsa jerAjANI - e kema bhulAya ? hiMdu vidhavA eTale anAtha abaLA. eka evI ja bahenanI dayAjanaka sthitine lAbha tenA jeThe anucita saMbaMdhakAre lIdhe. gabha prakaTa thaye eTale tene pitAne tyAM pahoMcADavAmAM AvI. mA-bApa sahudaya hatAM, mamatA ubharAI, ane putrIne temaNe Azraya Ape. garbhapAta mATe prayatna paNa karavAmAM AvyuM; paNa dardavathI vAta lokomAM phelAI gaI ane polIsane pahere besI gaye. pUre divase kanyAno janma tha. . . " nyAtanI paMcAyata beThI. enA bApane nyAta bahAra mUkavAne nizcaya thayuM. teNe bahu e kahyuM ke emAM tene koI doSa nathI.' balake upakAra che ke be chAnI rakSA karavAmAM AvI. nyAta bahAra te jeNe pApa karyuM hoya tene mukave joIe, paMce bApane kahyuM : ke tamAro vAMka e bAIne tamAre tyAM rAkhavA puratuM che. tene tame rAkho nahi. pitA bhIru hatA. samAjane choDavA te taiyAra nahote. lAcAra thaIne te eka divasa putrIne laIne bahAragAma gaye ane tene vecI AvyA . paNa jaina zabda sAmela hovAthI A saMsthA kemI gaNAI javAno * je bhaya keImAM rahelo che. te dUra thaI jaze. A dezane rAjakIya AjhAdI prApta thaI che; paNa haju sAmAjika ane Arthika parataMtratA rahI che. e dUra karavA mATe ApaNe mathavAnuM che. AvI bInakemI, rASTravAdI, sAmAjika saMsthAnA Azraye A yeyane pahoMcI vaLavAmAM ApaNe jarUra kALe ApI zakIe. ' ApaNuM mULa dhyeya te hAla komavAdanuM umUlana karavAnuM hovuM joIe. kemIvAda nAnAmAM nAnA svarUpamAM jyAM maLe tyAMthI nAza pAme joIe. muMbaI jaina yuvaka saMdhanuM baMdhAraNa, sabhyapada, - kadarabhUta itihAsa ane vartamAna pravRtti jotAM, komavAdanA nAza mATe * e ghaNuM karI zake. enuM najIkanuM yeya je komavAdanA nAzanuM , haze, ane e mATe jo e yogya pravRtti utsAhapUrvaka hAtha dharaze, te rASTravyAnanA kAryamAM eNe moTo phALo Apya gaNAze. , jaTubhAI mahetA samAjanA yogya virda thaene chAtravRttio ApIne temanI Arthika muzkelIo dUra karI samAjane keLavaNI ApanArI eka saMsthA taraphathI keTalAka guDhathe eka zrImaMtane tyAM gayA. zeThajIe
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 58 ' - prabhu jena tA. 1-8-49 AdarapUrvaka AgaMtukanuM atithya kayuM; parantu kuMDamAM nANAM saMpa zI rIte thAya e saMbadhI haLavI carcA karavAmAM AvI hatI bharavAnI vAta nIkaLatAM temaNe sahAya karavAnI nA kahI. zeThajIe ane e prasaMge judA judA vaktAoe pitApitAno anubhava . ke kahyuM: ". Apane prayatna prazaMsanIya che, paraMtu hAlamAM mArI Arthika varNavyuM hatuM. AmAM lakhanaunA zrIyuta ajitaprasAda, jeo " sthiti evI nathI ke jethI huM sadAya tarIke kAMi ApI zakuM." * jaina gejheTa' nAmaka aMgrejI mAsikanA taMtrI che. temaNe pitAne thaDA mahinA pachI e zeThanAM mAtuzrIne svargavAsa thayo. eka prasaMga varNavyo te sau koIe jANavA jevuM che I ahI mRtyubhojananI bhAre taiyArIo thavA lAgI. keIe kahyuM ke A ApIe chIe. teoe jaNAvyuM hatuM ke:rIte mRtyu bhe jananI pAchaLa rUpiyA kema uDADo che, te zeThe bra. zItalaprasAdajInI kRpAthI mAre tyAM eka gharaderAsara javAba Apyo ke, " ApanuM kahevuM ThIka che, paNa nyAtanI sevA che. emAMnI mUrti digabara che. eka divasa eka vetAMbara sajajana karavAne bIje kayo mArga che? A dhana nyAtane khAvApIvAmAM AvyA ane mArA dIkarAne pUchavA lAgyA ke-vetAMbara maMdira kAma nahi lAge to teno bIjo zo upayoga che ? nyAtanAM bhANa keTaluM dUra che. emane be kalAka pachI te gADIe pahoMcavuM sane khavaDAvavAne moke pharI kayAre maLavAno che?" hatuM. emane nIyama hato ke pUjA karyA vagara jamavuM nahIM. e ane zeThe e, bhajana pAchaLa 15-20 hajAra rUpiyA kharcA! asaMbhava hatuM ke tyAMthI traNa mAIla cAlIne zvetAMbara maMdIre jAya ane pUjA karIne, bhajana karIne gADIe pahoMce. upara A ahIMsAnuM zikSaNa ApanArA eka gukuLane vArSika utsava vAta sAMbhaLI huM nIce AvyuM. kahyuM "atyAre mArI pAse hatA. gurUkuLano pratApa darzAvavA mATe pramukhanuM saraghasa hAthI para meTara nathI. amAre tyAMnA gharaderAsaramAM tamArI paraMparA pramANe kADhavAnI jarUra hatI. hAthIne lAvavAmAM Avyo. hAthIne zaNagArIne caMdana-kesaranA abhuSaNo banAvIne pUjA karI zake che. teo tenI uparanI aMbADImAM pramukha ane svAgatAdhyakSane besADavAmAM acaMbAmAM paDI gayA ane bolyA "zuM, tame ema karavA deze ?" AvyA. saraghasa zarU thavAnuM hatuM eTalAmAM koIe kahyuM ke mane kazo ja vAMdho na hato. teo upara AvyA. meM paNa madada prAraMbhamAM je hAthI cIsa nAMkhe che te maMgaLaprada bane che. eTale karI. teo pUjA karIne, cAlyA gayA meM pharIthI abhiSeka karIne mahAvatane kahevAmAM AvyuM ke aMkuze mArIne hAthInI cIsa muti'ne dIgaMbara banAvI dIdhI. keTalAka dIgabara bhAIo gusse paDAvavAmAM Ave ! thayA, paNa temanuM samAdhAna thaI gayuM, badhI vAta te bhAvanAnI che. hAthI haThIle hatA. aMkuza mAravAmAM AvyA chatAM pahelIvAra ApaNe IcchIe te kSaNamAM A ja kSaNe ApaNe eka thaI zakIe." " te cUpa ja rahyo, bIjIvAra paNa cUpa rahyo, paNa trIjIvAra aMkuza eTale jorathI mAravAmAM AvyuM ke cIsa pADI gaye. A prasaMganA saMbaMdhamAM kazuM kahevAnI jarUra janatA usuka ane utsAhita hatI. maMgala davanI kAnamAM nathI. vAta eTalI ja che ke eka vakhata ApaNe paDatAMnI sAthe saraghasa "bhagavAna mahAvIranI jaya'ne pikAra sAthe jana saMghamAM ekatAnI jarUTyiAtane sAcA dilathI svIkAra . AgaLa vadhI rahyuM. . " karIe te pachI ene saphaLa banAvavA eka nahIM hajAra | meM joyuM ke hAthI hajI sIskAryA karatuM hatuM, AMsunI dhArA rastA che. ame te AvI ekatAnI jarUra bahu ja 25STa rIte AMkhamAMthI ane lehInI dhArA mastaka parathI vahI rahI hatI.. svIkArIe chIe. AvI ekatA vagara ApaNe saMdha nirjIva --jana jagata. kalevara je satvahIna banI javAne. AmAMthI ugaravAne eka * ekatAne mAga mAtra mAga AkhAya jana saghanI ekatA ja che. ane e ekatA , gayA eprIla mAsamAM jAmanara mukAme bhArata jana mahAmaMDaLanuM saMpradAyika ke kriyAkAMDanI kaTTaratAne vegaLI mUkavAthI ja sidhdha thaI adhivezana bharAyuM te avasare tA. 10-4-69nA roja jainasaMdhamAM zake ema che. ' rAjakAraNanI karUNutA dhArAsabhAmAM nImaNuke zrI. yusupha maheraalI bInaharIpha cUMTAI AvyA che. ane bI. * vaDedarA, kahApura temaja gujarAta ane mahArASTranAM je dezI purUSottama trIkamadAsa vadhu mate meLavIne cUMTAI AvyA che, te rAjyane muMbaI prAnta sAthe joDI devAmAM Avela che, tenA pratinidhi ApaNI yAdadAstanI tAjI bInA che. Ama chatAM 6 5-67 jeTalI ene muMbaInI dhArAsabhAmAM dAkhala karavA mATe cUMTaNIo karavAne moTI saMkhyA kevaLa nImaNukathI ja dhArAsabhAmAM levAI jAya, badale sarakAre gavarnara janarala temanI nimaNuka kare e nirNaya e kaI rIte megya kahI zakAya nahi. karyo che. A nimaNuko 1 lI ogasTe jAhera thanAra che, ane ema kahevAmAM Ave che ke cUMTaNI mATe A rAjyamAM A lekha pragaTa thatAM sudhImAM te jAhera paNa thaI cUkI haze. matadAronAM lisTa taiyAra nathI; ane e taiyArI karatAM mahInAe - muMbaI dhArAsabhAmAM thanArI AvI nImaNuke theDIghaNI nahi, vItI javA saMbhava che. vaLI cUMTaNI mATe anukULa vAtAvaraNa paNa lagabhaga 65-67 nI saMkhyAmAM che. dhArAsabhAmAM haMmezAM nathI, eTale nImaNukAno mArga akhatyAra karavAmAM AvyuM che. cUMTAelA pratinidhio ja bese; ane e ja lekazAhI rIta che. hA kAvyamaya ziyAta e rIte amalamAM rahI che. A dalIla keTale aMze vyAjabI che, te vicArIe. A eTale sarakAra Aje je nImaNuka karI rahI che, e kevaLa bIna dezI rAjyamAM je sauthI meNAM vaDedarA ane kolhApura che, tyAM lokazAhI pagaluM che; ane lekazAhIne varelI kahevAtI prajAkIya ' te dhArAsabhAo hatI ja; ane tyAM matadAra patrako paNa taiyAra ja sarakAra Avu bInalekazAhI pagalu bhe, e kevaLa rAjakAraNanI che. te mujaba tAjetaramAM te te rAjyanI dhArAsabhAonI cUTakirUNatA che. NIo paNa thanAra hatI ja. eTale moTA bhAganI beThako mATe A dhArAsabhAnI vidhipuraHsaranI cUMTaNI thayA pachI koIpaNa matadAronA lIsTane prazna ja udbhavatA nathI. vakhate ekapaNa beThaka ke kAraNe khAlI paDe, tyAre paNa te jagyA bAkI je nAnAM rAjya rahyAM, jemAMthI thoDI saMkhyAmAM - cUMTaNIthI ja pUravAno rivAja che; ane tene anusarIne jAhera sabhya levAnA che, tenA matapatrake tAtkALika taiyAra karAvavAnuM thayela cuMTaNI kAryakrama mujaba muMbaI dhArAsabhAmAM tAjetaramAM ja muzkela nathI. e pradezamAM moTAM zahero na hoIne, kArakune ane '' SIR TdhA ,
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-8-49 : prabuddha jaina zikSakonI madadathI mAmalatadAre be-traNa mAsamAM matapatra taiyAra koMgresa sarakAranA rAjakAraNanI sauthI moTI karuNatA e rANI "karAvI zake. 3IdAlene prazna che. hiMdustAna jene mATe petAnuM mAthuM uMcuM rAkhI zake evI | mata e prajAne mahatavane adhikAra che, ane te bhegavavAnI AsAmanA pahADI pradezanI A krAntikArI nArIe briTiza zAhIvAtaka paNa temane ApavI ja joIe. Ama chatAM matapatrake taiyAra karavAnuM sarakArane muzkela lAgyuM hoya te paNa jyAM matapatraka danI sAme pitAnuM mAthuM ucukyuM hatuM, ane A kIsAna nArIe * AsAmanI prajAnI saradArI laIne briTiza sarakArane evo sakhta taiyAra che te vaDodarA ane kalahApuranI prajAne cUMTaNI adhikAra sAmano karyo hato ke paradezI sarakAre enI dharapakaDa karIne ApI ja zakAya che. chatAM A adhikAra kema chInavI levAya che, sane 1933 mAM janmabhara dezanikAlanI sajA karI hatI. te samajI zakAtuM nathI. Aje soLa varSanAM baMdhana pachI sarakAre ene tAjetaramAM : vaLI Aje gujarAta ke mahArASTramAM cUMTaNI mATe vAta mukita ApI che. vaDA pradhAna paMDita nahephae A bahAdUra nArIne varaNa kaI rIte pratikuLa nathI. Aje kayAMya kemIjhagaDA che nahi, rUA. 500/- aMgata bheTa tarIke mekalAgyA che, jyAre AsAmanI tema bIjI koI avyavasthA paNa che nahi. gujarAtamAMthI gujarAta sarakAre tene mAsika 75/- rUpiyAnI chavAI bAMdhI ApI che. ane mahArASTramAMthI mahArASTrISanenI ja cUMTaNI thavAnI che, eTale dezane khAtara jeNe bhega ApyA che evA vIra strI-purUSe ahIM te gujarAta-mahArASTrane kaI bhASAkIya prazna paNa naDatA nathI. mATe madrAsa sarakAre AvA vIrone jamIna tathA sArI chavAI ' ane Ama chatAM ATalI badhI beThake nImaNukethI ja ApIne temanA kAmanI thoDI kadara karavAne stutya prayAsa karyo che. purAya e jeTaluM vicitra che, teTaluM ja lokazAhI taMtra mATe karUNa zrImatI mArgAreTa kajhInsa nAmanI eka yuropI bAnu jeNe hiMdanA paNuM che.' svAtaMtrya saMgrAmamAM bhAga laIne ATha mAsanI jela bhogavI hatI, . vadhumAM samAcAra prApta thAya che ke A rAjyomAMthI muMba tene madrAsa sarakAre purarakAra tarIke . 5000 nI rakama bheTa dharI che. inA pradhAnemAM paNa be sabhyane pradhAna tarIke levAmAM AvanAra che. jeo dhArAsabhAmAM cUMTAIne AvyA na hoya, temane pradhAne ' jyAre bIjI bAjuthI AsAmanI krAntikArI nArI jeNe briTiza sarakArane hAthe asaMkhya jume sahana karyA tarIke laI levAmAM te rAjakAraNanI saMpUrNa karUNatA sivAya bIjuM, che, ane seLa-seLa varSa sudhI potAnA jIvanane ati kIMmatI samaya : kaMi nathI. ' jelamAM gALIne atyuttama bhAga Ape che. tene kevaLa A nImaNuka sAme. muMbai, gujarAta ane mahArASTranA dezI 75/-rUpIyAnI mAmulI chavAIthI sanmAnavAmAM Avela che. rAjyamAMthI virodhanA sUre pragaTayA che. vaDodarAmAM prajAe meTuM AjanA vaDA pradhAna ane e vakhatanA dezanA lADIlA yuvAna delana paNa zarU karyuM hatuMparaMtu prajAne sAMbhaLavA ke dAda paM. javAharalAla A rANI gyIdAlonA bhAre prazaMsaka hatA. temaNe devAne badale prajAkIya sarakAre lAThI cAja ane dharapakaDane Azare bAra-tera varSa pahelAM A bahAdura nArI viSe eka meTe lekha lakhatAM tene jagatanI mahAna krAntikArI nArI tarIke bIradAvI hatI. lIdhe che; temAM lokazAhIne daMbha purepuro khulle paDI gayuM che. sane 1936 mAM tene mukata karAvavA mATe koMgresanI haripurAnI. gujarAtanI prajAne pokAra beThakamAM TharAva pasAra karavAmAM AvyuM hatuM; . ane chatAM 1937mAM - DAMga pradezanI bhASAnA sarakArI nirNaya sAme gujarAtanI AsAmamAM koMgresa sattA para AvyA chatAM tenI mukita thaI zakI prajAe je pikAra uThAvyA che, te muMbaInAM akhabAroe bhale nahi. paMDita naherUnI AgevAnI nIce hiMdamAM vacagALAnI sarakAra : dabAvyuM hoya, chatAM e pikAra je te nahote, e te amadAvAda racAI, tyAre paNa ene chuTakAro thayo nahi. je AjhAdI mATe ane suratanAM chApAM jeo vAMcatA haze, tene khabara haze. muMbaI ane eNe kIMmatI bhego ApyA hatA, te AjhAdI 1947nA ogasTanI gujarAtanI aneka saMsthAoe sabhAo bharIne tema ja TharAva karIne paMdaramIe prApta thaI, tyAre paNa ene chuTakAro thaI pitAne je viregha darzAvyA che, te sAme muMbaI sarakAre bIlakula lakSa zo nahi. Aje jyAre enI sajAnI 16 varSanI mudata ApyuM nathI, eTaluM ja nahi paNa je prajAnI vatI pete siMhAsana para purI thavA AvI che, ane hiMdamAM briTiza sarakAra cAlu hota te purI thavA AvI che, ane dimAM . eNe paNa ene chuTakAro karyo hota, e samaye rANI gIrAne beThA che, te ja prajAne avagaNavAmAM potAnI sattA teo makakama hiMdanI ane AsAmanI koMgresa sarakAre mukta karela che. A rIte bheLavI rahyA che, evuM zrI. merArajIbhAI mAnI rahyA hoya ane AsAmane ke garIba mAnavI paNa svAtaMtryanI A ema rekhAya che. DAMga sabaMdhamAM muMbaI sarakArane paM. eIkAranAthajI pAraNanAM nAma para chAvara karI zake eTalI mAmUlI 2kama vageree je abhyAsaMpUrNa prazno pUchayA che, tene javAba sarakAre AsAmanI kaMgresa sarakAre enA udaranirvAha mATe maMjura karI che ! Apa joIto hato; paNa tema karavAne badale mauna ja sevyuM che. mAthuM ApavA je taiyAra hatI, tene zuM udara mATe sarakAre gujarAtanI prajAnI mAgaNI paNa keTalI sadI ane nyAyI che ?' A bheTa ApIne AjhAdInI A rIte kadara karI che ? : te kahe che ke DAMga pradezanI bhASAne nirNaya karavAnuM kAma bhASA A banAva kogresI rAjakAraNanI, karUNatA nathI te bIjuM zAstrIonI niSpakSa samitine sarakAra sepe. paNa sarakAra koInuM che? - jaTubhAI mahetA sAMbhaLavAne badale potAnI sattA para mustAka rahevA mAge che; saMdhadvArA vidyakIya rAhatane prabaMdha eTale prajAnI ATalI nyAyI mAgaNI paNa e svIkAravA taiyAra thI muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI muMbaI tema ja parAMomAM | nathI, e duHkhanI vAta che. vasatA koI paNa jana bhAI ke bahenane jarUrI vaidyakIya rAhata - muMbaI sarakAranA A nirNaya sAme jeo pukAra uThAve che, ApavAne prabaMdha keTalA samayathI karavAmAM Avyo che A rAhatamAM ' teo sarakAranA virodhIo ke sAmyavAdIo nathI. emAMnA ghaNA- davA, ijekazana, DekaTaranA bIlo, hospITala kharca tema ja kharA custa koMgresIo ane kogresabhakata ja che; ane chatAM temanI - dardIne mAMdagI daramiyAna jarUrI Arthika madada AvI aneka bAbaavagaNanA karIne koMgresa sarakAra potAnA ja anuyAyIonI tene samAveza thAya che. AjanAno lAbha levA vaidyakIya rAhatanI ' avagaNanA kare che, ane kuhADe potAnA ja paga para mAre che. apekSA dharAvatA muMbaI temaja parAMomAM vasatA sau koI jana | nyAya te bAjue rahyo, sarakAra musadIgIrInuM DahApaNu paNa batAvI. baMdhuo tema ja bahenane AvapUrvaka vinaMti karavAmAM Ave che. '' zaktI nathI, e rAjakAraNanI moTI karUNatA che. " ratIlAla cImanalAla kekArI rANI vIdAle maMtrI, vaidhakIya rAhata samiti.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAcAra ane noMdha zuddha jaina gAMdhIbhakatAnA viveka mAravADanA sIyANA gAmamAM sthAnika kAgresa samitinA upakrame gAMdhIjInI mUrtinI sthApanAnA eka mahAtsava karavAmAM AvyAnA ane jaitAmAM dhAmika anuSThananA prasaMge uchAmaNI karIne paisA ApavAmAM Ave che te rIte gAMdhIbhUtine hAra paherAvavA, AratI utAravA, gula la caDAvavA vagere mATe paisA khelavAmAM AvyAnA samAcAra bhAvanagarathI nIkaLatA 'jaina' sAptAhikamAM pragaTa thayA che. A utsavamAM jA tema ja janetA e paNa bhAga lIdhA hAvatu jANavA maLe che. jinaM bhagavAnanI mUrtinI pUjAddhimAM dhI khelavAnI je prathA cAlI Ave che, te sAme paNa keTalAka vicAraka jaine virAdha che; eve prasaMge AvI kRtrimatA ane bha sAme jee sadAya virodha karatA tevA gAMdhIjInI ja smRti upara AvA saMskArA thAya, te kai rIte yogya nathI. ema karavAmAM gAMdhIbhakatAe khuda gAMdhIjI pratye ja viveka darzAvyA che, ema kahI zakAya. vIratA jo uMcA prakAranA sadguNa che, te vIrapUjA A dezamAM rahevAnI che ja. ane vIranI pUjA thAya emAM khATu' nathI. paraMtu pUjAnI sthULa dRSTie ane mi', devAnI pUjAnI rIte AvA vIra purUSAnI pUjA karavAmAM Ave e cegya nathI. emanI pujA eTale emanA guNAne yAda karavA ane tene jIvanamAM utA ravA prayatna karavA. gAMdhIjI atyaMta dhama premI ane izvaramAM ananya zraddhA rAkhanArA hatA, chatAM temaNe IzvaranI sthULa pUjA karI nathI evA gAMdhIjInI mUrtinI sthULapUjA karavAmAM vivekabhraSTatA ja rahelI che. gAMdhIjI pratyenA anurAga ane dhama dhelachAnA pariNAme emanA kAi bhakata bhAna bhUlIne temanI smRtinI A rIte sthApanA pUjAdi kare, te tene aTakAvavAnI kAMgresa samitinI pharaja haMtI; tene badale samitinI chAyAmAM ja. A prasaMga banyA che, e vadhu du:khada che. kAI paNa vicAravaMta mANuse khukha sAvacetI rAkhIne AvA prasa`gene rokavA joie, jenA pratye ApaNe bhakitabhAva dharAvIe teja vyakitanA vicAre vidhdha jyAre ApaNe AcaraNa karIe tyAre ApaNe enA bhakata tarIke nAlAyaka TharIe chIe. zrImad rAjacaMdranA prasa'gamAM paNa Avu' ja aneluM. teo matabhedane kAraNe racAtA vaDA--sa"pradAyAnA sakhta virodhI hatA. ane navA vADA sthApavAnA pagalAMne hamezA vakhADI kADhatA, tyAre emanA avasAna bAda emanA ja anuyAyIo vADA bAMdhIne besI gayA hatA ! sthAnakavAsI sapradAyanA keTalAka jaDa kriyAkAMDA sAme AdhyAtmikatAnI ahAleka pukAranAra zrI. kAnajI muni jyAre pete ja bhakitane nAme navI jAtanA kriyAkAMDamAM phasAI gayA tyAre e kevu' vicitra lAge che ! sa'sAranA tyAga karI, vairAgya laine, nirmAMhI dazAmAM vicaratA mahAvIranA bhakatA tarIke e ja prabhunI muDha ane AbhUSaNethI alakArita mUrtine ApaNe vaMdIe-pUjIe chIe tyAre paNa zu eTaluM ja vicitra nathI lAgatuM ! prabhunI mUti' e jo vairAgyane mAge AgaLa vadhavAnuM lakhana hoya, te e smRti" vairAgya dAnI hAvI joie ke sarAga dazAnI ? A praznane javAba sau kAi potAnA manane ja Ape. --jaTTabhAi tA. 198 49 bhAratanI zarama [ TukI vArtA ] keTalAka vakhata thayAM zaheramAM eka buDhDho bhikhAraNu ahIMtahI" ghUmatI leAkAnI najare paDatI hatI. te eTalI vRddhA ane kurUpa hatI ke . jonArane saheje ja tenA para ghRNuA pedA thatI. DAkaNunA sUti'ma'ta svarUpa jevA bhayAnaka tene dekhAva hatA. hADapi'jara para cAmaDI ceoMTADI tene kASTa yaMtrathI hatu" karatu kayu heAya evI bihAmaNI te lAgatI hatI. kapALa nIcenA uMDA khADAmAM tagata. gatA enA DALA joi bALakA DarIne tenAthI dUra nAsatAM hatAM. phUTayAM tUTyAM gaMdA kapaDAmAM vi'TaLAelA e ardhanagna deha para jaMgalI ghAsanI mAka uDatA tela vinAnA vALa te strI hovAnI sAkSI pUratA hatA. rAtrinA adhakAramAM te sUtI hAya tyAre halanacalana karatA tenA kALA hAthapaga te sapa`hAvAno bhrama pedA karatA. enI cAre tarapha mAkhI khaNuaNutI paNa sthitaprajJanI mAphaka A kAi vastu tene sparzatI naheAtI. sasAramAM rahevA chatAM kSitijanI pelI pAranI duniyAnI najIka te vasatI haiAya ema jaNAtuM hatuM. na te| jIvananA mAdhu te eka chAMTA paNa tenI najIka AvavA icchatA; na te mRtyu tenI bheDha levA AkarSAtu'! te tA jIvana ane mRtyu anethI tiraskArAelI hatI. jagatanA mAnavIe tene dekhatAM ja dhRAthI mhAM mayakeDI peAtAne mAge' cAlyA jatA; chatAM je sabhyatA ane saMskRti A dezamAM sarvatra prasarI rahI che. te A durgaMdhathI zu alipta rahI zakavAnI hatI ? paNa e vicArane praveza karavA mATe buddhinuM nAnu` zu` kA ye mAnavIe kayAM khullu rAkhyu hAya che ? te paNa vasuMdharA haMmezAM bahuranA che. e ja jagamAMthI kAi vyakita evI nIkaLI Ave che sahu koi karatAM vibhinna prakAranI haiAya che. apavAda rUpa hoya che. evA apavAda hatA vizvanAtha ! nya eka vakhata teNe ghera AvI pAtAnI patnIne kahyuM " sutrA ! hai' ene dekhI che ? " kAne ? " " eja, rastAnA pelA khuNA pAse muThThI bhikhAraNuM paDI rahe che. tene. .. hAM, dekhI teA che, kema ? " sudhA khelI. " tane enA para dayA nathI AvatI ? * dayA kema na Ave? kANu jANe kema bhagavAna bicArIne chuTaka e nathI karate haiM marI jAya te chuTe du:khamAMthI !'' sudhAe kahyuM. " maravuM kAMi mANusanA hAthanI vAta che ? ka " te tA ThIka che. bicArI Aja enI vAta kema sUjhI ? '' lAcAra che. hAM, paNa tamane vizvanAthe kAMi uttara na ApyA. theADIka paLe te cUpa ja rahyo. paNa tenI cUpakIdIe sudhAnu` kutUhala vadhArI mUkayuM. teNe zrI pUchyuM, "kema kAMi thayuM che ? tame Aja enI vAta kema kADhI ? " " kAMI nahi, jha " kahA te kharA. " " amastA ja pUchatA hatA, ke tane enA para dayA Ave che ke narahuM ? " " dayA. te Ave, paNu thAya zuM ? " sudhAe kahyuM. " zu thAya ? badhAM kAyara che ! " vizvanAthanA mhopara glAnInI rekhA pragaTI uThI. * kAyara ? "
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-8-49 prazuddha jaina khIjuM zuM ? mAnavajAta keTalI ApamatalakhI che ! pIDitA Ama rIkhAtAM hAya te sahu khetapeAtAnI matalabamAM masta hAya ! kharekhara, dayA ke karUSNAnuM nAma letAM paNa ApaNune zarama. AvavI joie ! '" tr " paNa che zu? kaika khAle tA kharA. x sudhAe bhArapUrNAMka kahyuM. " e vRddhAnI hAlata ApaNI sabhyatA, ApaNA saMskAra ane ApaNA dhamanA pAkaLapaNAne Dhola pITI rahI che !' karADA mAnavIothI vaselA ApaNA A dezamAM AvI dArUNyu hAlata veThatAM mAnavIonuM astitva hAya e ApaNI zarama nathI te khIju zu che ? sudhA ! '' vizvanAtha leAvAte haiye khelyuM. " emAM kASTha zu kare ?" kAi zuM kare? e praznanA uttara vizvanAtha pAse naheAte. hatA, te AvA anucita samaye te kahevA taiyAra nahAtA. bIje divase sAMje jyAre te eseithI pAhe karyo tyAre sIdhe dhara na AvatAM bajAramAM gaye. tene vicAra Avye ke sudhAte game tevuM Aje kaiMka ghera laI jAuM. zu kharIdu? ekadama yAda AvyuM ke sudhA varSothI kAnanA eriMga levAnI icchA karatI hatI. paNa samayAbhAva ke dhanAbhAvane kAraNe e vAta bhUlai jatI hatI. ghaNI dukAne pharI sudhAne game tevI eriMganI joDI teNe kharIdI. ghera Avye tyAre rasAi banAvIne sudhA patinA AgamananI rAha khetI kheThI hatI. vizvanAthane jotAM ja te khelI "Aja kema ATalA badhA meDA ?" " jarAka kAma vadhAre hatuM. te' jamI na lIdhuM ? " " kavuM vagavicAyu" khele che ! " sudhA saheja sAthe khelI. smita " are hA, hu' bhUlIja gayo ke tuM mArI pahelAM jamatI nathI. sudhA, eka vAta kahu. ?! " hA, kaheAne, " "Aje ApaNe sAtheja jamIe. " sudhAnA haiyAmAM harSanI saritA vahevA lAgI. te hasatI hasatI khelI. " Aja ApaNe me ekalA ja chIe. pRcchA thAya te karI lae; kAle tA ... vizvanAtha vacceja .meklyA, " kAla te bahu dura che, sudhA !" kAla bahu dUra che ke najIka che tenI carcA karatAM karatAM ba'nee jamavAnuM zarU karyu. Aje baMne khUba prasannacitta hatAM. vAta karatAM karatAM sahasA vizvanAtha khelI UMDayA, " are sudhA, tAre mATe eka sarasa cIja lAgye chuM. sudhA-" zu lAvyA che. ' ' tuja kahete, zu lAvyeA hAIza ? " "nA, mane khabara na paDe. tameja kaheA. " * tuM kahe te kharI, bhale, kheTu paDe. " " kahu' ? ( jarA vicAra karIne ) eriga lAvyA che ? " vizvanAthe Ana dita thai kahyuM, "vAha / te barAbara zaidhI kADhayuM. " 46 khara' kaheA che ? " ' hrI~, ' " dekhADIne tyAre, ' vizvanAthe jamatAM jamatAM uThI DAkhA hAtha keTanA gajavAmAM nAkhI makhamalanI DabbI kADhI. mukhmI jotAM ja. sudhAe te jhuTavI lIdhI. caLakatAM majhAAM, chellI phezananAM eriMga joi: 1 te eTalI gaMdhI khuza thaI gai ke. jANe svaya" prasannatAnI devIja sAme AvIne ubhI hAya, te eTalI uThI. " tame keTalA sarasa che ? '' " kharU kahe che ? " DA, phrI. R' vizvanAtha eka dI' zvAsa kheMcI khelyuM keH cAle, jInda gImAM eka sArU kAma teA thayuM ke bIjAne ' sarasa ' lAgyA." sudhA arisAmAM eriMga paherelu DaeNAM jotAM jotAM jarA lADathI kheAlI, "jAo, me' tamane kadI kharAba kIdhA che ? " rAta paDI, suvAne samaya thaye. sudhA hAthamAM dUdhanA vATakA laI zayanagRhamAM gaI te vizvanAtha ekAgra citte kezna patrikA vAMSI rahyo che. sudhA prasannavadane bAjunI khurazI para beThI. vizvanAtha kSajIbhara bhAvabhInI AMkhe tenI sAme joI rahyo ane khelyuM, * sudhA, eka vAta kahevAnI che. ' zuM ? " nIce bahAra eka eraDI che. tene ApaNe kAMi upayega nathI karatAM, kema ?" 'hA, paNa enu' zuM kAma che?" " vicAra Ave che ke pelI vRddAne emAM......... " kANu ? pelI bhikhAraNu DesIne ? " sudhAnA svaccha cahera para duga'chAnI nizAnI tarI vaLI. ' hrI, '' "kavI khehudI vAta kare che ? e DAkaNu jevIte ApaNA dharamAM rakhAya ? e na tI zake ? " na banI zake ? ' " tyAre e kAMi saMbhavita che ? " * jarA vicAra kara sudhA, e asaMbhavita kema che ? te paNa ApaNA parama pitA prabhunuM saMtAna che. ApaNu' bhAMDarU che. ApaNe sukhI chIe. tenu duHkha haLavuM karavAmAM madada karIzuM te| prabhu ApaNA para prasanna raheze. AvAM hRdayavidAraka drasyuM| dekhIne ApaNe emane ema rahIe, 'kAMi na karIe, e ApaNe mATe zaramanI vAta nathI zuM ? " " zarama te vidhAtAnI che ke teNe AvAM vidhAno pedA karyAM, ka vizvanAtha ema hArI jAya tevA nabaLA nahotA. te khelyuM), " evAM vidhAne eNe ApaNI parIkSA mATe banAvyAM che. ApaNe ene madada na karIe te ApaNe mAnavatAnI parIkSAmAM niSphaLa nIvaDIe, sudhA ! " " paNa ene kaiMka ApIne madada kare. huM kAM nA pADuM chuM." mAtra ApI chuTavAthI manuSya pratyenAM prema darzAvI zakAya t che ? sudhA! huM icchuM* chuM ke ene ApaNe ghera lAvIne rAkhIe ane tenI sevA karIe. ' " jagatamAM evA te| duHkhI bahu che. kaeNAnI sevA karaze! ane keAnI nahi kare? >> " sudhA, AmAM te chuTI javAnI bhAvanA che. sevA mATe kAI maryAdA he|tI nathI. je jeTalI karI zake teTalI te kare. " sudhAne A vAta koi rIte gaLe utaratI nahatI. te patine dAna ApatAM aTakAvatI naheAtI. kaika sAdhu munione eNe bhaktibharyAM haiye vaheArAyu' che. kaMi sanyAsIone bhAjana karAvyAM che. pAsapaDezamAM A daMpatIe anekane upakRta karyAM" che. temanAM sneha, saujanya ane sahRdayatAnI leAka mukatakaMThe praza sA kare che, pazu A bhikhAraNane gharamAM rAkhavI ?....sudhAnu` mana kA rIte mAnatuM nathI, patinI lAgaNI pete samaje che. ane dubhavatAM tene dukha thAya che. te muDha banI patinI sAme joI rahe che.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-8-49 --- sudhane asahAya sthitimAM joi pharI vizvanAthe kahyuM, "tArI acakAya che ?" tenuM nAka dudhathI bharAI jAya che. badhA vicArane IcchA na hoya te mAre durAgraha nathI.' hAMkI kADhI kAyaMnI jaladI samApti karavA te ijekazananI sIrIMja patinuM mahe prabhAtanA caMdra jevuM kikaka paDeluM joI sudhA kADhe che evAmAM vijaLIne camakAro thAya che. vijaLInI e bolI, " huM ene lAvavAnI nA nathI kahetI, paNa ADasIpaDozI camakamAM trilecana dhAravA karatAM koI juduM ja dRSya jue che. zuM kaheze ? . eka bAra tera varSanI bAlikA vRddhAmAM ekAkAra thavA mAgatI heya tema tene lapeTIne paDI che. ekAda paLa paNa nathI vItatI vizvanAtha praphula haiye bolyA, "je kArya pavitra che, tene tyAM ke ane dhIme pagarava kane paDe che ane jotajotAmAM eka para TIkA paNa sukhadAyI hoya che.' - sudhA sahaja hasIne rahI gaI. vizvanAthane meM mAgyuM maLI sazakata yuvAna najIka AvIne ubhelo dekhAya che. gayuM. te bolI UThyA, " sudhA, tuM trilocana belI uThaye "koNa che tame ?' khare ja amRtane kuMbha che ! tuM keTalI suMdara che !' "ane tame ?" - sudhA mAthuM halAvI samita belI, "svathI ! pitAnuM dhAryuM kSaNabhara te baMne cUpa rahe che. trilocane pitAnA gajavAmAMthI thayuM eTale rAjI rAjI!" Teca kADhI navI yuvAnanA moM para prakAza pheMkI joI lIdhuM ke vRddha bhikhAraNa eka hatI, tene jonAra aneka hatAM. koI koI sajajana manuSya che, ane pachI pitAnA AvavAne uddeza vinAsaMkoce jaNAvyo. vizvanAthe paNa potAnA AgamananuM kAraNa ene joI mahe maraDIne cAlatuM thatuM, kei vidhinI kuratA para kahI pUchayuM, "te pachI mArI kema nahi ?" zA5 varSodhatuM te kaMI lukhI dayA khAI cAlavA mAMDatuM. bhAratanA " have mAravI vyartha che." prArabdhavAdI saMtAnane prArabdhane doSa deve svAbhAvika che. eTale moTA bhAganA loko "bicArInA nasIba' kahI cAlatA thatAM. ene jonArAomAM vizvanAtha eka virala vyakita hatI. bIjo hato che kemake te ekalI nathI. tenI pAse eka chokarI che, paNa eka trilocana nAmano yuvAna DekaTara. buddIne dekhI te dhRNAthI moM tame dhAre te baMnene laI jaI zako cho." nahi, baMnenuM pAlana karavuM mAre mATe saMbhavita nathI." nahote maraDo, paNa kSaNabhara tenI pAse ubhe rahetA, vicAra karate ke " bhAratamAtAnA deha para A eka gumaDuM che. enuM oparezana ane huM paNuM e baMnene mArI zakatA nathI." 'karI nAkhavuM joIe. paNa te kare keNa AvI rIte jIvatAM pachI baMnee tyAMthI AgaLa cAlavA mAMDayuM. dUra sudhI sAthe rahevuM e pApa che ! motathI paNa bhuMDuM ! paNa mota na Ave tenuM sAthe cAlavA, paNa muMgA ja, myunisipala batInA prakAza najIka zuM?' trilecana kadI kadI te vRddhAnAM du:khathI pIDate nahi eTalo AvyA tyAre baMnee ekabIjAnI sAme joyuM ane hasyA. pitAnA tarkonI viphaLatAthI duHkhI thatuM. kaI kaI vakhata UMdragna trilocana belyA, "eka vakhata mArA manamAM uThe che." thaI belI UThata "basa! eNe maravuM ja joIe ! enA jIvavAthI zI huM jANuM chuM." vizvanAtha be. lAbha ze ? paNa A tarka jALathI kAMI enA jIvana-maraNanI samasyAne ukela zeDo AvavAnuM hatuM ? tenuM mana vAraMvAra kahetuM "je mAge ApaNe vicAryo hato te barAbara nahote." trilocana saMtoSa pAmI bebhe, bezaka, e bhulabharelo hato. ke "buTTIe marI javuM joIe. paNa mAre kevI rIte ? dhanaghera AkAzamAM vijaLI camake ema acAnaka tenA - ekane huM mArI zakato hato paNa bIjIne dekhI mArA prANu kaMpI taka gherA magajamAM eka vIcAra skUrI nIkaLe. "vRddhAne mArI nAMkhI UThayA ! A dharatI para AvI jajarita ane kamabhAgya vyakitao huM ene duHkhamukata karIza ! mRtyumAM enI mukita che ! ene mRtyunuM kAMI ochI haze ! e badhAMyane thoDA mArI nAMkhI zakAya che ?" dAna huM daIza ! je ene jeTalIne TukaDe ApI chavADe che te "ThIka che, trile cana, huM paNa vicAra karuM chuM ke e badhAMne enA para atyAcAra kare che." basa! A taka jALamAM brica koI dharamAM 'Do rAkhI zakAya che ?" nirNaya karI lIdho ke eka rAtre cupakidIthI e jarjarita vRddhAne tyAre kharI vAta to e che ke vyakitaothI AvI mArI nAMkhI huM ene dArUNa duHkhamAMthI choDAvIza ! paNa mAravI samasyAno ukela nahi Ave. enA sAmudAyika ukela mATe te kevI rIte ? gaLuM dabAvuM te buma pADI UThe te ? baMduka choDuM navI Dhabe ane navI rIte prayatna kare paDaze.' ane avAjathI AjubAjunA AvI caDe to ?" taravAra, charI, mane paNa ema ja lAge che. trilocana cappa ane chevaTe zeviMganI kheDa sudhInA vicAra AvI gayA. ane baMnee tyAMthI chuTA paDI potapotAnA mArge cAlavA koI upAya sahisalAmata na jaNa. "mekiyA.hA, mAphiyAnuM mAMDayuM. ijekazanaja ThIka raheze " trilocanAnuM mana prasanna banI gayuM, te mULa lekhaka zrI viSNu anuvAdakaH lIlAvatI kAmadAra mana sAthe ja belI UThe, "vAha manuSyanI budhdhi keTalI tejasvI che !' AgAmI paryuSaNa vyAkhyAnamALA bIjI ja sumasAma rAtre jarUrI sAdhano lai teNe cAlavA zrI muMbaI jana yuvaka saMghanA Azraya nIce tA. 20-8-49 mAMDayuM. manamAM AnaMda hatuM. Aje pate eka mAnavIne zanivAra thI tA. 28-8-49 ravivAra sudhI payuMghaNuM vyAkhyAna narka samA du:khamAMthI mukata karaze e vicAre tenA pagamAM jora hatuM. mALAne prabaMdha karavAmAM AvyA che. zarUAtanA sAta divasanI utAvaLe pagale cAle che. rastA para ghera aMdhakAra che. hatyAnA ane chellA divasanI vyAkhyAnasabhAo vIThThalabhAI paTela roDa upara vicAre pagamAM ma datA Ave che. "chI, zuM huM pApa karavA jAuM Avela AnaMdabhuvanamAM savAranA 8 thI 10 sudhI goThavavAmAM chuM? zA mATe chAne mAne jAuM chuM ke A te kAyaratA che" ema Avela che. tA. 27--49 nI sabhA savAranA 8-45 thI 11 kahI manane samAdhAna karAve che. buddIne jotAM ja tenI chAtI sudhI kavIsa roDa upara Avela rokasI sInemAmAM goThavavAmAM dhaDakavA lAge che. hAtha kaMpavA mAMDe che. vaLI manane vizvAsa Ave AvI che. A vyAkhyAnamALAne vigatavAra kAryakrama AvanA che ke pote saMsAranuM eka mahAna kArya karI rahyo che ne zA mATe aMkamAM jAhera karavAmAM Avaze. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, mudraNasthAna: sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI ma thaI jata yuvaka saMdha pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina taMtrI : maNilAla mAkamacaMda zAha muMbaI : 15 ogasTa 1949 sAmavAra jIvana hai saMgrAma jIvanamAM jIvana pUranArI jo kAi sajIvanI hoya, te te A nIvana vimAma' nuM sUtra mane lAgyu che. e sUtranu pAna karavAthI, emAthI preraNA pIvAthI game tevA duHkhI ane nirA kAmaya jIvanamAM sukha ane AzAne saMcAra thai jAya che. jIvana e koi kAmaLa sukhazayyA nathI, paraMtu eka bhAre moTA sagrAma che, aMte e sagrAma laDavAmAM paNa Anada che, ema mAnanAra jIvanane kharekhara jIvI jAya che ane jItI paNa jAya che. ekavAra somAnya jIvana ravi sAmAnya rIte mAnavI traNa prakAranAM jIvana jIve che. emAM pahelA prakAra te "ekalA sAmAnya jIvana che. mAMsa sAmAnya rIte potAnuM jIvana jIve che. dhe nAkarI kare che, strIo dharatu kAmakAja kare che. bALakA abhyAsa kare che. sau khAya che, pIe che, vahevAra namAve che. ane ema kAinu dhyAna na kheMcAya e rIte jINI vI nAkhe che. jIMdagI AvI paDI che, mATe jIvI nAkhavI joie, mATe jIvI nAkhe che. jIvavA mATe khAvu joie ane khAvA mATe dhadho nAkarI karavI joie. A sivAya jIvananuM kAi mahata, ene samajAyuM nathI. ane enA jIvatamAM ullAsa nathI. ciMtA paNa nathI. sukha nathI ane dukha paNa nathI. dhana maLe che tyAre te AnaMda pAme che. dhata gumAve tyAre e du:khI thAya che. sagavaDa maLye sukha pAme che, agavaDa maLyuM du:kha pAme che. lagna prasaMge harakhAi rahe che. mRtyu praMsage rapa rahe che. Avu badhu sAmAnya rIte anyA ja kare che. enA jIvana upara koi prasaMganI asara paDatI nathI. jIvanamAM kai dhyeya. hAvAnuM ene samajAyu nathI. koi siddhi meLavavAnI ene IcchA nathI. kAi jAtanI ene tAlAvelI nathI. jugAra jIvana e jIpe jAya che. Akhu jIvana nakArAtmaka che. kAMi navu vicAravuM, navuM karavuM. ene gamatu nathI. koi sArU gaNAya evuM kAma e karatA nathI; narasuM gaNuAya evu paNa e karatA nathI. etA taraka krAinuM dhyAna khecAtu nathI jo AvA jIvanamAM ene asateSa nathI; tema khAsa asateSa vhAya evuM paNa nathI. koi nAnakaDA sarovaramAM bharelA pANI jevu ekavAra, riyara enuM jIvanuM che. na bI. eNe joyu' nathI ane duHkhInI ene paravA nathI. siddhi eNe vicAra hoya te karoDapati ke a-pati thavAnI ane sukhanAM sAdhatA bhe karavAnI. te enA jevA ja dhanika ane zekhIna mANasA sAthe vaibhavanI hirApta kare che. paNa jJAna ke guNunI hariphAi te karI zakatA nathI. peAtAnA dhananu ene abhimAna hoya che ane emAM e masta rahe che; eTale jagatanA khIjA pyAlA ane DeAtA nathI e peAte evA bhramamAM DrAya che ke e jaMgI mANI rahyo che. paraMtu jIvana' mANuvAnI kaLAthI e saMpUrNa anAta che.e kapaDAMnA pArakhu che. philmanA pArakhu che. meTAnA pArakhu paraMtu kharI parakha ene che nahi. zAmAM vadhu mAja che. eTaluM e pArakhI zake che. zAmAM vadhu gujju che, kaLA che, sarasatA che. e pArakhI zakatA nathI. : sukhamAM e AsAnIthI jIvI jAya che; paNa du:kha AvI paDe te muMjhAi jAya che. duHkha sAme, rAga sAme, muzkelI sAme paLavAra paNa TakI zakavAnI enI zakita nathI, hiMmata paNa nathI na du:khI kALA bharatuM jIvana jIvananA trIjo prakAra du:khI kaTALAbharelA jIvananAda che. Ave mANasa kAMte garIba hAya che, athavA khaca jeTalu kamAi zakatA nathI. enI Arthika hAlata sadA taMga rahe che. kAvAra e ekAra hAya che, te kAvAra bimAra hoya, che. kauTuMbika ArkatAthI e vAraMvAra gherAi jAya che. ene che. gImAM vaitara' ja karavAnuM haiya che. duHkhadardI sahana karavAnAM hoya che. 'dhananI bimArImAMthI janmelI vividha prakAranI bimArIomAM e sapaDAelA hAya che. dhanavAnanI ene jyAM paNa thAya che. paitAnI pAse dhana nathI, mATe ja e dhanavAne ne nidatA hoya che. paraMtu ethI ye ane nirAMta maLatI nathI. enI icchAnI kadI tRpti thatI nathI, ane tethI jIvana para ane kaTALA AvI jAya che. jIvanane e hArI bese che. namAluM' jIvana melu' jIvana, namAluM che. jIvana kAinuM ekadhA sara sukhI jatuM ja nathI. kAivAra te dukha muzkelI viTa'baNA AvI jAya che. kaleza kaMkAsa ke bimArI te paisAdArane tyAM pravezI jAya sukhazALiyA mAMzusa chAtI che jAya che. svabhAva mukhI moTu jIvana vanamAM jo prakAra sukhI me jIlA jIvananA che. enI Arthika sthiti sArI che. pAse mATI mUDI che. athavA cAlu seTI Avaka che. e dharmavAkAdhI kare che. athavA khAi pIte maja pUNe che kAM to ene pApamAM kamAvAnI tAlAvelI che. athavA tenI Arthi sthiti patrathI tA evAoe te yAre apadhAta emaNe samajavuM joie ke karavAne ane sUjhatuM nathI. dukha e emane ja maLI gaI che athavA che. paNa e badhA potAnI AgatA enA du.khatA koi Aro nathI. karavA paDe che ja vAte khIlavavAnI je takA ane eNe upayoga karI levA
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ E praNe jenA tA. 15-8 49 ba, joie. jIvane keLavavA mATe che. keLavIne jIvavA mATe che. guNa ApaNuM dayeya zuM, kalpa zuM, e te vicAratA ja nathI. ane viMdyA meLavavA ane vikasAvavA mATe che. . 1. svArthamAM eTalA te DubI gayA chIe ke tyAga ane Atmabhoga . vaLI, jIvana pArako mATe paNa che. jaMgatamAM ApaNe ekalA. " to 'mazakarI jevI vastu banI gaI che. nathI rahetA. bIjAo paNa rahe che. teo paNa ApaNA jevA jIvanane ame tadana bhUlAI gayela che. parArtha to ThIka, paNa chemanuSya che. jIvanane jo jIvI jANavuM hoya to sukhI zrImatie ApaNA pitAnA hita mATe ApaNe pragatizIla thaI zakatA nathI. AmajanatA sAthe paNa saMparka rAkhavuM joIe. jIvanane je jyAM tyAM muzkelIo gAyA karIe chIe. jIvanamAM jANe rasa ja che. ucca banAvavuM hoya ane kharI majA mANavI hoya to garIba rahyo nathI. kaLAnI vAte vevalApaNuM gaNavA lAgyuM che. sAhityanI - chatAM guNavAna, vidvAna ane bhAvanAzALI mANaso sAthe paricaya vAta nakAmI lAge che. dayeyaprApti arthe laDavAnuM have visarAI vadhAra-joIe. gayuM che. anati ane anyAya sAme AMkhamIMcAmaNA karIe A pachI temane anubhava thaze ke sAce AnaMda dhanamAM nathI, chIe. laDAvAnuM zaurya" jANe zamI gayuM che. ' , , AnaMdane temane khyAla badalAze. meLavavAmAM nahi, paNa tyAgamAM AjhAdI pahelAM ApaNI je tAkAta the AnaMda che te samajAze. sAcuM jIvana jIvatAM temane AvaDI AjhAdI maLyA pachI gumAI gaI dekhAya che. sattA para 'jaze. pachI duHkha temane DArI zakaze nahi ane muzIbate pIDI beThelA mANasanI niMdA karIe chIe, paraMtu emanA zakaze nahi. muzIbatene te AvakAratA thaI jaze. jIvana e doSa emane batAvatA nathI, ke enI sAme laDatA nathI. rAjakIya ha saMgrAma che. eno ene khyAla Avaze ane e saMgrAmamAM ja e AjhAdI AvI che, paNa sAmAjika AjhAdI kayAM AvI che ? ke bharata banI jaze. samAja te enA e ja junA mArge cAlyo jAya che, ene ke jIvanathI kaMTALelA paDakAratA nathI ? ApaNA zire rAjakIya laDatane be hatA, 1, ". jIvanamAM kaMTALavA jevuM kazuM ja nathI. duHkha ane muzkelI tyAre paNa harijananA uddhAra mATe sanAtanIo sAme ApaNe laDatA che. ene sAmane karavAmAM paNa majhA che. jIvana jIvavA mATe che, hatA. bALadIkSA sAme jhajhumatA hatA, devadravya mATe mATI hilacAla maravA mATe nahi, jIvanane artha che, ane tethI jIvana sArthaka . karatA hatA; vidhavA vivAha mATe junA vicAvALAo sAme ki karI zakAya che. ' AthaDatA hatA, pretabhejana sAme pIkeTIMga karatA hatA, ane : :- dhana nathI to zuM thayuM ? meLavavA prayatna karavo joIe. ane Adarzasiddha mATe gharanA mANaso sAme, kuTuMbIo sAme, upavAsa - na maLe to ye zuM? dhana e jIdagInuM dhyeya nathI. nirdhanatAthI paNa karatA hatA. ' DeravAnuM ke zaramAvAnuM nathI. dhana nathI enAmAM guNa haze, jJAna haze, Aje e joza narama paDyA che, eTaluM ja nahi paNa sarakAra haze, te e abhimAnathI jIvI zakaze. mAthuM unnata ApaNI aMgata unnati mATe paNa ApaNe kaMI karatA nathI. rAkhIne rahI zakaze. duHkha mANasanI kasoTI karavA Ave che. enI Aje te nAnI sarakhI paNa athaDAmathI ApaNe karIe chIe. sAme jhajhUmIne vijaya meLavo ane kasATI pAra utare. himAlayanAM yuvaka saMsthAo jANe adRSya thaI gaI che. sAhitya ane kaLAnI zikhare eLagavAmAM zuM phAyado che? emAMthI dhana ke vidhA kaMI pravRttio paNa AthamI gaI che. koI sarakArika pravRttimAM ApaNuM maLatAM nathI. emAM to baraphamAM khovAI javAya che. paNa e khovAI mana catuM nathI. sukhazILApaNuM ane dhanalAlasA ApaNAmAM ghara javAmAM majhA che. e evuM sAhasa che, jemAM mANasa pAra karI gaela che. . utare te ye AnaMda che, ane jIvana pUruM kare che ke AnaMda che. - ApaNA ugatA vidyArthIonI paNa e ja dazA che. ema duHkhe sAme, potAnI ke pArakI muzkelIo sAme, viTaMbaNAo khudIrAma bojhano krAntikArI jusso te ogaLI ja gayo che. sAme laDavAmAM meM AnaMda che. rogathI pIDAtA, rImAtA, citkAra zALAnA sattAvALAo, jJAtijano ke mAbApe sAme paNa jeo karatAM, vedanA bhogavatA mANase ApaNe joyA che. paraMtu roga paDakAra pheMkatA, teo Aje je kaMI ane paDakAra pheMkatA, teo Aje je kaMi anyAya mAthe AvI paDe, sAmeM hiMmatathI jhUjhatA, svasthatA jALavI rAkhatA ane bIjA temane sAmane karatA nathI. sAhasikatA to jANe kayAM thI ene paNuM AzvAsana detA mANase paNa maLI Ave che. ene dekhAtI ja nathI. " sahu cale chatAM jaMga, byugalo vAge " e ! dukha nathI, AnaMda che. jIvana saMgrAma khelavAne AnaMda che, ane narmadanI garjanA temanA kAnamAM pahoMcatI nathI. sArAM kapaDAM ' tethI e AnaMdamAM ja magna rahI zake che. paheravAM, zALAmAM bhaNavuM, nATaka sInemA jovA ane suMvALI vAte rasa osarI gayo che ! karavI, e sivAya koI viSaya temane sparzatA nathI. temanI che. koNa jANe kema chellA keTalAka samayathI ApaNA hindIonA preraNAmUrti samI vivekAnaMda, gAMdhIjI ke TAgoranuM jANe kaI sthAna jIvanamAMthI rasa osarI. game che ! laDAI pahelAM maMdI hatI eTale emanA manamAM rahyuM nathI. Aphata vaherI levAne badale AphatathI 6 maMdIthI muMjhAtAM hatA. pachI laDAInI dhamAla AvI, eTale e teo nAsatA phare che. emanAmAM paNa vRddha jevI nirAMta ane ; dhamAlamAM ja DubI gayA. have maMdInuM moju lAgyuM che eTale suMvALapa pesI gaI che. enI ja ciMtAmAM paDI gayA chIe. agAu utsavamAM ghelA banI ApaNe je lAMbA vakhata sudhI A rIte jIvyA karazuM, nAcatA hatA. have te e sabhyatAvihoNuM gaNAvA lAgyuM che. ane dhyeyasiddhi mATe laDavAnA ApaNA Adarza mArga para pAchA paradezI rAjyanI gulAmI taLe hatA, tyAre e gulAmI kADhavA laDatA : nahi AvIe te hAthamAM AvelI AjhAdI kAMte gumAI jaze ! hatA. have gulAmI gaI ane AjhAdI AvI, paNa Ajha dIne athavA nirarthaka banI jaze. AjhAdI pachI je AnaMda, rasa, raMga ApaNu jIvanane aDe nahi. agAu te dezane khAtara jela pravRtti, vega vagere AvAM joIe, te nahi Ave te, aAjhAdIne javAnI, lAThIo jhIlavAnI, khAdI paheravAnI, sAdAI rAkhavAnI koI lobha ApaNe uThAvI zakavAnA nathI.' - ApaNe hIlacola karatA hatA. have te kAMI karavAnuM ja nathI, ApaNe game te sthitimAM che. ie, lIvara saMgrAma e sutra ema mAnI niSkriya banI gayA chIe ke svArthamAM DubI gayA chIe. na visarAvu joIe. Strernal Vigilence is the price dhanalAlasA eTalI vadhI gaI che ke vepAramAMthI ADe mArge jaMkamAvA of Liberty; "satata jAgRti e AjhAdInI kiMmata che' e lAgyA chIe, athavA sattAnI paDApaDI karI rahyA chIe paNuM sutra na bhUlAvuM joIe. . . jaTubhAi mahetA
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ vI NelAM phU lA pADe pADA laDe ane bhagI yuni. nIthI glAsavelana mAM cI ane tenA upara kesa thayA che. e hakIkatanI mane khabara paDI eTale tu e aMge kharI hakIkata jANavA te gAme gayA. kaMsArA anubhava pramANe bhagI. AvI cerI na kare. bhaMgInI jAta edI kharI, eNe kAma na karyuM. hAya te manAya, khAvAnI vastu ke paheravAnI vastu. cerI hAya ! te manAya. paisAnI cerI karavAnA kissA bhaMgImAM bhAgye bane. eTalI ene hiM'mata nahiM. temAM be sutela jevI cIjano e cerI na ja kare. ene dharamAM sTela khoLavA nathI heAtA, ke be traNa phAnasa saLagAvavAnAM nathI hetAM jethI ghAsatela vagara ane bhAre muzkelI paDatI hAya ane te e. "cAravAnI hiMmata kare, mahuDI gAme gaye. bhAi AvyA che. ema jANatAM bhagIvAsamAM badhI bhAkhahena bhegAM thaI gayAM. mALAne huM jAuM eTale thoDI gammata karAvavAnA, eTale mane jotAM emane te geALanu magArDa maLyAtA AnaMda thaI jateA. meM e badhAM sAthe sAmAnya vAta karI lIdhA pachI raNachoDane kahyuM. ' mAre tArI sAthe ceDI khAnagI vAta karavI che. e raguMche ke i javAba Ape te pahelAM enI vahu gagA melI uThI bhAI ! khAnagI amAre kazuM' nathI. AkhuM phaLiyu jANe che ke ame cAra nathI. tame paNa amane ALakhA che. ' e ' evI dhAvA kare ema tame mAtA kharA ?? 90 huM enI nikhAlasa vAtta sAMbhaLI hasyA, khelyuM: " mAnatA nathI mATe tA tapAsa karavA Avyo chu. khoTI rIte e saDAvAye hoya te badhI vAta jANI late kaeNsa vakhate ene cheDAvavA prayatna karI zakAya ne ?' o raNacheADa khelyA. ' e vAtamAM tame bhAi mAthuM nA mAro!. je thAya te mAre veThavu paDaze, ' huM paNa zI vAta che te te kahIza ke nahi ? ' tenAthI vacce khelyA : ' yeA te bhAi, hu' kahuM. Akhu gAma e vAta jANe che. kA tu", ajANyu nathI. paDe pADA laDe ane vacce jhaDAnA khADA kADhe eve! raNacheDane AmAM ghATa thayA che...' rUpa e AgaLa khele te pahelAM enI vahu suraja khelI UThIH tamAre kazuM kahIne zuM kAma che? lugaDAMmAM badhA nAmAM che. pazu ethI nagu thavu kAine game che? je kahe e duzmana. ' atithidevA eka snehIe khuza AnaMdanA patra lakhelo temAMthI parA utAryA che. 'surajabA (emanAM patnI) mAMdI sAjA DhasaraDA kare che tevA te bIntu' kAi nA kare. e mAsathI bhAnu (dIkarI) ApaNe che. maNilAla( jamAi-bhAnunA pati) ane temanA nAnA bhAI nagInabhA paNa ApaNe ghera haMme che; bhAnu suvAvaDanA khATale che. kAma paNa bahu rahe. surajabAnu zarIra mULe nabaLuM che, chatAM savAra vahelAM pAMca vAgatAMthI rAtre moDA sudhI kAmamAM e racyApacyAM che. gayA zanivAre te mAMdA jevAM thaI gayelAM. me kahyuM a kAle Da|. pAThakane batAvIne davA lAvajo paNa kAle ja sTImara AvI temAM caMdubhAinAM AvatI sAthe khIjA pAMca jeTalA temanA mitranuM laMgara laine ghera AvyA bicArAM surajabAne mAMdAM thaye kema pAlave? pAMcamAMnA traNa mitrA cAlyA jatAM e jaNA teA hajI sudhI che....(vatana thI pAMca divasa pachI kanu Avye eTale vasati thai gai che, ame dharanA 8 jaNa, bhAnu', tenA 3 bhANAe, maNilAla, nagInabhAI ane mahumate ane kAma karanAra bicArA sarajamAM ekalAM ! mane te temanI kharekhara ghaNI dayA Ave che. paNuM huM zuM karU? gharamAM ke rase DAmAM kAyama mATe jyAre jyAre avakAza hAya tyAre huM madada chuM ja--karavI paDe che. te pramANe gharanAM bIjA badhAM paNuM kare ta surajabAne kaTale bhAra ochA yAya ? paNa khIjAte Akrama samavAya ? " A eka perAnA lakhANamAMthI keTalAM citrA UTheche.? ApaNA dhamAM A nAkaraDInuM sthAna bhAgave che. gharanAM svajanane ane mahemAnAne enI mAMdagImAM pazu takarI letAM yA. Avata nathI. UlaTuM sanAtana ka samajI tenI sevA letAM sa kAca, te nathI. A patralekhaka jevA pati kadAca A badhu samaje te mUMgA khate teTalI patnIne madada karI chUTe che, pazu khIjAte kAmamAM madada karavAnuM kahI zakatA nathI ! kAraNa ke ApaNI A gRhasthAmAM ema karavA jatAM Upa Ave che. dIkarI ceAthA bALakanI mAtA thAya che, chatAM suvAvaDa khATale mAtApitAne tyAM DhaLavAne haka samaje che. ane eka zaheramAM ja khate ( sasarA ane jamAi ) rahe eTale mAbApa dIkarI ghera khelAvavAne viveka karIne paNa kAma vadhAratAM hAya. laie ke dIkarI pAse bIjI strI mAsa na hoya mAbApa pAse e jAya, paraMtu jamAI ane ene lAjamAM jamIte khAjo echA na karI zake ? Latven sUrajanuM na gaNukAratAM nAthA khelyuM. duzmana emAM zAnA ? kei kAne vAta pazu na karAya ? june bhAi, sudharaImAM cuTAvI karatA hoya ane nA AvI zake enI A takarAra che. sudharainA ....pramukha che. emanI sAme UbhelA ne hArI gayelA... 2.bhAte memanI upara jhera. jyArathI dhAsatelanI tANu che tyArathI AkhuM gAma jANe che ke pramukhane ghera sudharamAMthI dhAsatela jAya che. pramukha thayA eTale emane ghera dhAsatela javA lAgyuM... bhAine adekhAi eTale raNache|Da DakhkhA mAthe laIne rAte mUkavA jatA hatA ane emaNe pakaDAvyA, pramukhane kharAba karavA mATe, pramukhe kahyuM ke mArU nAma na devuM. kahevuM ke huM cArI karIne mAre ghera lei jatA hatA. tene je daMDa thaze te emaNe bhAgavI levAnuM kahyuM che. sajA thaze te teTalA mahinAnA pagAra e ApI deze. evA mANasanI AbarU jAya te karatAM raNacheDe gutI mAthe karI na karUNatA TaLe -emAM khAvuM kazuM nathI naUima ] [ paTIdAra e ane mahemAne e paNa vivekyuddha kheda hoya tema A muzkelI joyA chatAM paDayA rahe te emane zuM kahevuM sAthe ghara jevA sadhahAya paNa e dharamAM kAma paDayuM hoya chatAM mahemAnI parANe karavavI e sthiti pachI tarata khIje vyavasthA karavI joIe ke nika ane jo mahemAna thanAra e na samaje te yajamA sAthe kahe ke, ApanuM A ghara che, paraMtu kAma prakaranAra kA eTale jAte karavAnuM che, agara A vakhate khIjhe vyavasthA badalAya tAja badalAya che tema gRhasthAinAM rUDha lakSaga
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. kazuMja jene tA. 15- 9 samAcAra-oMdha ' ' rahyA che tyAre svataMtra hiMdanI bhUmi paranuM govAnuM Ta5kuM potAnI * * -- sattA nIce TakAvI rAkhavAnA piTugala sarakAranA prayAse chellA paMdaramI ogasTa maraNapachADA jevA lAge che. | ki . 'bhAratanI. svAtaMtrya prAptine. be varSa pUrAM thaI cUkyAM che, paMdaramI ogasTa sAthe sva. mahAdevabhAI desAInuM paNa C ane paMdaramI ogasTane maMgaLadina ApaNA utsavadinamAM eka smaraNa thaI Ave che. narasiMha ane mIrAMne zrI. kRSNa pratye jevI kI smaraNIya umero karI zake che. AjhAdI pachInAM be varSamAM ApaNe bhakita hatI, tevI ja bhakitathI temaNe 'ApaNu deva mahomAM zI siddhi meLavI ane zI meLavavI bAkI rahI, e te pachI gAMdhIjInI ArAdhanA karI hatI. have te deva ane tene bhakata banne vicArI laIzuM. paraMtu eka vAta te satya che ke basse varSa vidAya thayA che, tyAre e devanA cI dhelA bhAga para prasthAna di junI paradezI sattAnI ghUsarI nIcethI ApaNe chUTayA chIe, ane karavAne ApaNe vadhu tatpara banavuM joIe. ' , ' ! Bo. have saMpUNa garva sahita jagatanA cokamAM AjhAda prajA tarIke svAtaMtryaprAptinA ApaNA saMgrAmamAM khudIrAma bojhathI - ucuM mAthuM rAkhI pharI zakIe chIe. gulAma prajAne chate paise mAMDIne hemu kalANI sudhInA je jJAti ane ajJAta zahIdee ponI che samRddhi nathI ane chate itihAse gaurava nathI. game te sthitimAM jIdagIne bhoga ApIne Apane ujaLA rAkhyA che ane ApaNuM paNa ApaNe Aje svataMtra chIe, e eka ja vicAra gauravava che. gaurava vadhAryuM che, te zahIdone-je AjhAdI mATe teo laDayA kara AjhAdInAM be varSanI siddhionuM varNana karatAM ApaNA vaDa! paNa te jovA AvyA nahi, temane-aMtaranI aMjali ApI di pradhAna paMDita naherUe eka patrakAra pariSadamAM keTalIka cekhavaTo ApaNe kRtArtha thaie. karI che. dAkhalA tarIke ekAda varSathI thandanA sAmyavAdI pakSe chuTA mukelA vidrohanA bhUtane barAbara zIzImAM utArI devAmAM madhyamavarganA mAnavIne i Avyo che evI sattAvAra khAtarI hindanA vaDA pradhAnane mukhethI svataMtra hiMdanA pahelA hiMdI gavarnara janarala zrI. rAjagopAEo sAMbhaLI ApaNe rAhatanI lAgaNI anubhavIe chIe. evI ja lAcArIe gayA aThavADiyAmAM muMbaInI mulAkAta laIne nivasita ki rIte rASTrIya svayaMsevaka saMdha paranA pratika che uThAvI lIdhA chatAM mATenA ulAsanagaranI ane bhAratIya vidyA bhavananA makAnanI ya sarakAra. enA para AMdhaLo vizvAsa mUkatI nathI ane enI pravR uddaghATana kriyA karI tathA aMdherInI pablIka skUla, sarakArI dUdhakendra, mi ttio para barAbara najara rAkhe che, e nivedana paNa ApaNane siddhArtha keleja vagere saMsthAonI mulAkAta lai, je keTalAMka preraka hata AzvAsana ApanAruM che. udhoganA rASTrIyakara bAbata pazu je pravacano ApyAM che, te manana karavA gya che. A pravacanane ivacAraNIya dhImAM pagalAM sarakAra bharI rahela che e paNa egya ja sArabhAga dainika patromAM pragaTa thaI gayuM hovAthI ahIM tenuM mAge che. ApaNA amaladArI ta para haju ApaNe pUre punarUccAraNa karavuM jarUrI nathI, paraMtu chelle divase patrakAra pariSavizvAsa mUkI zaktA nathI e samaye udyoga para aMgata kabaje damAM madathama varganA mANunI AjanI muzkelIo saMbaMdhamAM je () khaseDI laine rASTrIyakaraNa karIne chevaTe te amaladArI tane agatyanI bhalAmaNo karI che, te khAsa vicAravA jevI che. madhyama sepa, e pagaluM saheja utAvaLIyuM gaNAya. eTale A bAbatamAM varga Aje sauthI vadhu muzkelImAM mUkAle hoIne temanI sthitinuM varNana karatA tathA tenA uNa viSe sucana karatA be lekho A - sarakArI valaNe ApaNane yogya jaNAyA vagara raheze nahi. agAu meM "prabuddha jaina " mAM pragaTa karyA che, tenI pUti rUpe . paraMtu nAgarika svAtaMtrayanA damana sAme Aje je prajAmata jANe rAjAjIe madhyama varganA mAnavIne uddezIne zIkhAmaNa - ukaLI rahyo che, te saMbaMdhamAM paMDitajIe vadhu cokhavaTa karI hota, ApI hoya tema kahyuM hatuM ke madhyama varga have dhaMdhA te ukaMLatA prajAmatane ThIka sAMtvana maLI raheta. Aje sthaLe sthaLe karIne meha ane bheda tyajIne jemAM sArI kamANI maLe B. 144 mI kalama nIce sabhA-saraghasa baMdhI pravarte che. vaLI jAhera evA kAmamAM lAgI javuM joIe. Aje kAmadAra varganI sthiti ja salAmatI kAyadAno paNa puSkaLa durUpayoga thaI rahyo che, ane ThIka sugharI hovAnuM jaNAya che, ane madhyama varga paNa kArakhAnAmAM sAmyavAdI ke komavAdI khataranAka tatvane aMkuzamAM lAvavAnA kAma karate thaI jaze, te temanuM hita thaze. e kAma paNa hetuthI ghaDAelA A kAyadAne upayoga sthAnika sarakAra ke sattA- ne pramANika kAma ja che, ane tethI temaNe e kAma karatAM acakAvuM - vALAonI temanA vahIvaTa saMbaMdhamAM TIkA karanArA ke temanI joIe nahi. ' mi AMkhamAM kheMcanArA samAjavAdI uddAmavAdI ke koMgresI kAryakaro bIjuM, emaNe vidyArthIone kuTuMbanA dhaMdhAmAM rasa levA tema ja vartamAnapatra sAme thaI rahyo che, te saMbadhamAM 5 Dita nahere kA vepArI ke kArIgarano dIkaro bhale zALA ane kolejamAM bhaNe, - zuM maMtavya dharAve che e jANavuM jarUrI thaI paData. paraMtu tyAM dhaMdhAdArI zikSaNa bilakula maLatuM nathI; temaja tene 2 ke paMDitajIe A nivedanamAM nathI jaNAvI evI temanI kaMI anubhava maLato nathI; eTale tevA vidyArthio abhyAsa pUro ! - haidarAbAda rAjayanI azAnti TALavAnI ane saradAra paTele rAjasthAnI karI nokarI zodhavA nIkaLI paDe che. paraMtu kuTuMbanA dhaMdhAmAM teo TukaDAone sAMdhIne tyAMnA Apakhuda taMtrane sApha karavAnI siddhi rasa bhe, te kuTuMbane madada paNa karI zake ane abhyAsa pUro karI kharekhara aitivAsika banAvo gaNAya, eTale tenuM paNa ApaNe visma svataMtra dhaMdhe karI zake. kiraNa karI zakatA nathI. trIjuM emaNe saMtatiniyamana viSe kahyuM. hiMdI vasatInI saMkhyA hato Aje paMdaramI ogasTe hiMdamAnuM phrenca saMsthAna caMdranagara ghaNI vadhI gaI che, ane dezanuM utpAdana ene pahoMcI vaLI zakatuM ke svataMtra bhArata sAthe joDAI jaIne svataMtra bhAratanA citramAM eka nathI. eTale madhyamavarga mATe nahi, paraMtu dezanA badhA loko mATe EAna raMga pUraze. A ja rIte bAkInA phrenca saMsthAne paNa saMtati niyamana e eka rASTrIya hitanuM kArya che. dezanAM bALako - have hiMda sAthe joDAI jaze. thoDAM paNa sabaLa haze, te ja dezanI unnati thaze. garIbIne : A vakhate gAvA para zAsana karI rahela peTugalanI saraka- kAraNe, piSaNanA abhAve ApaNI saMtati khUba ja nabaLI rahI che. kAranI aveLarAMDAI yAda Ave che. sAmrAjayazAhI jyAre duniyAmAMthI AvI nabaLI saMtati pitAnuM, kuTuMbanuM ke dezanuM hita karI zakatI - javA beThI che ane briTana, amerIkA ane phrAnsa jevAM jUnAM nathI, eTaluM ja nahiM paNa dezanA utpAdana para moTI asara kare ( meTAM sAmrAjyavAdI deze pitAnAM saMsthAno paranI pakaDa DhIlI mUkI che. eTale saMtati niyamananI rAjAjInI salAha vAratavika che ja. '". karI karI rahayA che tema ka rIne mArA
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ jika hiTa zanivAra rASTrIya adhavAra ravIndranAtha TAgora karI zako cho kI mubaI mAM yuvaka sapanA A zreya nIca tA. 22 zanivArathI tA. ra 4 ravivAra banI A paryuM paNa tyAkhyAnamALA yojavAmAM AvI che. zarUAtanA sAta divasa ane IlelA navame divasatA rahIema dho cheA divasa hamezA viThThalabhAI paTela pA upara AvelA AnaMdabhuvanamAM savAranA -30 vAgye dayAkhyAnasabhA mAM ( ra thaze ane judA judA viSaya upara hamezAM banne vyAkhyAna ApavAmAM Avaze ane tA. ra7 zanivAranA A ja A rAjanI vyAkhyAnasabhA lemIMgTana roDa upara Avela rasI thIeTaramAM savAranA 8-45 vAge zarU karavAmAM Avaze A vyAkhyAnamALAne kAyakrama nIce mujaba nakakI karavAmAM AvyuM che. vyAkhyAtA vyAkhyAnaviSaya zrI morArajI desAI ' dharmanuM hArda kAkubhAI dharmanA nAme adharma ka, esa. esa. dezavi mahamada payagaMbare revanDa ja prakAza niro sara jesomavAra caMdrazaMkara prANazaMkara zukala syAdavAda ane tene ka vIThThaladAsa jerAjANI grAmajanatA 23-8-ra mAMgaLavAra , ema. ema. ke. zehAba dharma, IslAmanI dRSTie ja Do. hariprasAda desAI sauMdaryanAM darzana zrI purUSottama gAviMda lADa aparigraha ziSa nAmale purnaracanA ane bALaka - manubhAI vaidya sAmAjika zikSaNa - , umAzaMkara joSI ravIndranAtha TAgora paramAnaMda kuMvarajI kApaDIyA siddhacakra : A che 5 kedAranAthajI Ajane dhamakI paMDita sukhalAlajI mahAvIrathI maLela maMgaLa vArasA zrI kAkAsAheba kAlelakara SONG 288-49 ravivAra . De. era, jahAMgIra tArAparavALA mAnavatAnI mukita jarathostanI daSTie , zrI rAmanArAyaNa vizvanAtha pAThaka kAvyanI bhavyatA na ti, rAja A vyAkhyAnasabhAo upara jaNAvela sthaLa ane samaye prajJAcakSu paMDita sukhalAlajInA adhyakSapaNA nIce niyamita rIte zarU thaze. jana jainetara sarve bhAibahenone vakhatasara hAjara rahevA ane vyAkhyAno cAlatA dariyAnI hoya te daramiyAna yogya zista ane purI zakti jALavavA vinaMtI karavAmAM Ave che. .. Teko che ke tAraka A vyAkhyAnakramamAM kAraNavazAta pheraphAra thavAne puro saMbhava che, je bAbatanI achiyAya za ka tA thI ta: jAherAMta vyAkhyAnasabhAodaramiyAna vakhatovakhata karavAmAM Avaze. 25 sArA bahAra utAravAmAM AvatA buTa-caMpala corAI javAnA banAvo banatA hovAthI. paramAna daphavarajI kApaDIA chIe . . te dara laI javA kAgaLa ke kapaDAMnI thelI sAthe lAvavA amArI vinati che. dIpacaMda trIbhe maMtrIo, muMbaI nA yuvaka sArI 10 M para sataMti niyamananA mArgo saMbaMdhamAM Aje judAjudA che, e ja eka sAro upAya che. jo ke A mArga dareka sAmAnayoga che. vicArako vacce khUba ja matabheda pravarte che. thoDA vakhata pahelAM mAnavI mATe sahele to nathI ja; chatAM te ja e anusaravAyo che. che . meM enI sudharAinI beThakamAM saMtati niyamana mATe kAmadAra vargane bInakharcALa, nirbhaya ane AtmAnI unnati karanAre mAMga che. A che. vijJAnika sAdhano ane tenuM jJAna ApavAnI bhalAmaNa viSe rasaprada muzkela chatAM yogya A ja bhAga heIne e mArge ja cAlavA gacAM nIkaLI hatI. paraMtu kharuM jotAM A vaijJAnika kahevAtAM sAdhano mANase prayAsa kare joIe. ane prayAsathI A mAga sahelI sapUNa athavA e rIte asarakAraka nIvaDyAM nathI. vaLI A banI jAya che. khAte sAdhanA mAdhAM, hAIne maMyama ke kAmadAra vargane paravaDe tevAM nathI. eTale rAjAjIe madhyama vargane saMtati niyamane mAro cImanI uparAMta te aMge koI sarakArI kakasa vyavasthAnA abhAve salAha ApI tema tenA upAya vize paNa jo gAMdhIjInA vicAro jAherakhabarIyA ane lebhAgu vaida dAkatare tema ja bIjA dhaMdhAdArIo anusAra vartavAnI le ke ne salAha ApI hota to ThIka yAta prajAnuM ro paNa kare che, chatare che, ane tenA upayogathI phAyadAne bhava kezAna paNa kare che. jatubhAi samAcAra | B paraMtu A sAdhanA, upaga sAme eka lAlabattI | muMbaI jaina yuvaka saMdhanA eka agatyanA mAthA ane yunonA nI Eii dharavAmAM Ave che ke AthI kadAca saMtatiniyamana te thaI zakaze, sAmAjIka ane zikSaNa-saMskAra viSayaka saMsthA yujarata tAlImAM A - para tu mAyosAtha mANasa sayama paNa gumAvI beso, ane tethI vibhAganA vaDA che bulacaMdajI jananI AMtararASTrIya vijJAna saMsthAnI 29 ravivAra . sAnika kahevAtAM sAdhana marIte asarakAraka zika sAdhatA Sii, potAnA zarIra mAnasika ane mAtAnA patanane mAMga karavA tarapha vaLI karavAmAM AvI . bukana ko lIlI
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 - 5 kazuSa jene tA. 15-8-49 . . !:.. 'hiMsAnI eka ADakatarI pratiSThA e ja paMthe A mathALA nIce tA. 1-6-49nA prabudhdha jemAM zrI. . jaya paramAnaMda bhAinI pravezika nedha sAthe dakSiNanA gayA varSanA banelI ghaTanAne AdhAre ] [ TuMkI vArtA ke navembara mAsanA aMkamAM pragaTa thayela zrI. aMbAlAla purANIne A ahiMsA ziSake lekha punaH pragaTa karavAmAM AvyAM hatA ane tyAra - [ aneka kuLavadhu muzIbatamAM je pathe jAya che, e ja pichInA prabuddha janamAM paMDita sukhalAlajIe lakhelI upara paMtha ramAe lIdhe. emAM eNe khAnadAnI joI. ratilAla jevA vika jaNAvela lekhanI samAlayanA pragaTa karavAmAM AvI hatI. e patideve sAme baLavo karavAmAM kharI khAnadAnI che, ema A che hira samAlocanAnA pratyuttara rUpe eka lAMbe lekha amane kULavaMdhue samajaze kayAre?] ' ' | zrI aMbAlAla purANI taraphathI maLe che. e lekhamAM mukhyatve zarada pUrNimAnI rAtrIe zazIkiraNamAMthI zItalatA saratI Eii karIne potAnA AgaLanA lekhamAM karelA sarva vidhAnane zrI. hatI. zIta anila maMdamaMda laharIo ekalo hato. padharamAMthI | aravindanuM saMpUrNa samarthana che e darzAvavA mATe zrI. ceDA jalabiMduo varasI rahyAM hatAM. sarvatra zItalatAnuM sAmrAjya aravindanA keTalAka lekhamAMthI temaNe saMkhyAbaMdha avataraNe prasarI rahyuM hatuM. e ApyAM che. e ja lekhamAM AgaLa jatAM gAMdhIjI sAthenA pitAnA paraMtu ramA ja eka kamanasIba nArI hatI ke jenuM hRdaya Rii saMbadha, temanA viSe pitAne Adara ane ema chatAM chellA AganI pracaMDa javALA vacce saLagI rahyuM hatuM, jenAM nayanemAMthI thI 30-31 varSathI temanI sAthenA pitAne -tAtvika matabheda--AvI agnikiraNa varasI rahyAM hatAM, enA aMgamAM analadAha vyAkhyA karI keTalIka bAbate temaNe cacI che. ane samaSTijIvananA hatA. kudaratanI zItalatA tene sparzI zakI nahotI. 0i praznonA ukela tarIke ahiMsA kAmagAra nIvaDI nathI, chellI vasaMtane utsava sAthe tene lagnotsava ujavAyo hate. kadi nIvaDavAnI nathI, e pitAnA sudaDha mantavyane temaNe vasaMtanA navapallavita kusuma jevA harSonmatta hRdaya sAthe teNe Eaa AgaLa dharyuM che. ane ahiMsAnA mArgathI gAMdhIjInA patigRhamAM praveza karyo hato. paraMtu prakRtinI pAnakhara sAthe tenuM ki anuyAyIo ane AjanA rAjakAraNanA sutradhAra tathA jIvana paNa rasahIna banI gayuM hatuM. gira sattAdhIzone dUra dUra javAnI kevI pharaja paDI rahI che e bAbata cha mAsamAM ramAnI AzA ane ullAsa AthamI gayAM. A tarapha temaNe aMgulinirdeza karyo che. emanA lAMbA lekhane prabuddha praphulla kaumAra jIvana lagnane prathama pagale ja karamAI gayuM. janamAM avakAza ApIne e praznanI carcA laMbAvavAnI amArI mAe prabhutAne badale dAnavatAnA paMthamAM pagalAM mAMDayAM hatAM. ' icchA nahi hovAthI temanA lekhane ATale TuMka sAra ApIne amo, saMteSa cintavIe chIe. lagna pachInI e pahelI ja rAtrI hatI, e ja rAtrie teNe lagna jIvananAM badhAM sukha mANI lIdhAM. e ja rAtrie tenA samAcAra jIvanamAM agninI pahelI cinagArI mUkAI. jalagAMvamAM vyAkhyAnamALA te rAtre ramAne pata ratilAla sInemA joI bAra vAgye nI che. A varSa jaLagAMvamAM kaI sAdhu munirAjanuM cAturmAsa nI na hovAthI payuMSaNuM parvamAM vyAkhyAnamALA goThavavAmAM Avela che, ghera AvyuM, tyAre tenI rAha jotI ramA eka pustaka vAMcI rahI hatI. jenuM uddaghATana zrI. kundanamala phiradIyAnA haste thaze. vyAkhyAne - ratilAlathI ramAne A bhayaMkara aparAdha sahI zakAya A mATe jana darzananA ucca keTInA vidvAnane nimaMtraNa apAyuM che, nahi. navaparaNitA patnI sAthenAM prathama milana.samaye ratilAlanA che jemAM pU. indracandrajI. zAstrI, paM. darabArIlAlajI satyabhakata, zrI. mukhamAthA gALA varasalA ! 3. jagadIzacaMdrajI jaina, 5. mahendrakumArajI nyAyAcAya', paM. kRSNa - oho ! jANe meTA paMDitanI dIkarI ! mane AvatA dekhI caMdrajI, 5. rozanalAlajI vigere vidvAnoe nimaMtraNane svIkAra sanmAna karavAne badale thothAmAM meTuM ghAlI besI rahI che! mane mArI mAe khoTuM nahotuM kahyuM ke mehanalAla mahetAnI chokarIomAM che. saMyukta jaina vidyAthI huM abhimAna ochuM nathI !' ( gaI tA. 16-7-4ne zanivAre sAMje saMyukata jaina hI vidyAthIgaDhanA vidyAthIonI sabhA zrIyuta cImanalAla cakubhAI ramAe A badhuM zAnta citto sahI lIdhuM. eka paNa KzAhanA pramukhapade maLI hatI, ane temAM cAlu varSa mATe nIce . zabdane uccAra teNe karyo nahi; eka paLamAM AkhI paristhitinuM A ja kAryavAhake cUMTavAmAM AvyA hatA. mApa teNe kADhI lIdhuM. ratilAlanI mUrkhatA ane tenA para tenI mAnad gRhapati: zrI. somacaMda zAha mAnI zIkhAmaNanI asarathI pitAnA bhAvI jIvananuM satyAnAza che2. sAmAnyamaMtrI : zrI. camanalAla gosalIA thatuM teNe ka9pI lIdhuM. . . zrI jayaMtilAla zAha paraMtu ramAnuM mauna ratilAlane vadhAre khUTyuM. tenAM maunamAM - A 3. pustakAlaya maMtrI : zrI. bharatakumAra cAlIsa hajAra tene gumAna dekhAyuM. tenI gaMbhIratAmAM tene tiraskAra bhAsyuM. te i 4, davAkhAnA maMtrI : zrI. vADIlAla zAha vadhAre ugra banyA ane ramAnA gAla para eka tamAce lagAvI zrI mahAvIra jaina vidyAlaya dIdhe. vi matIcaMda giradharalAla kApaDIA, bI. e., elaela. ke bI. silisiTaranA maMtrI tarIkenA rAjInAmAne temanI tabIyatane A rIte ratilAla ane temanA jIvananAM maMDANa zarU nA kAraNe svIkAra thatAM khAlI paDela jagyAe vyavasthApaka samitie thayAM. mAtRbhakata ratilAle mehanalAla mahetAnI karIne pAMsarI - zrI hirAlAla maMchAcaMda zAha, bI. e., elaela. bI. solisiTaranI karavAnA prayAso zarU karyA. jamanAbAI putranI "vAratA" nIhALI nimaNuka sarvAnumate karela che. khuzI thayAM. ' , " zrI kalabhAI bhudaradAsa vakIlanuM koSAdhyakSa tarIkenuM rAjInAmuM jamanAbAInAM DahApaNu ane vyavahArika kunehanAM AkhA pitA tabIyatane kAraNe svIkAratAM vyavasthApaka samitie zrI pravINacaMdra ke gAmamAM vakhANa thatAM. lagna, sImaMta ke maraNuM prasaMge sau jamanAhemacaMda amaracaMdanI sarvAnumate nimaNuka karela che. bAinI salAha levA doDI AvatA. . A , . . R. In Sri 's '
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ ht = .. che. ane eTalAmAM tilAla Akhyo. midhA te bAra govA , ga gAtha. manAlA raMgAyA cheA to thaI paDaze. jo, payaga sudhI koi ko. rika rivAja mArA kapAzraye sAmAjika parimaNAM. dAkatarane jhaTa bolAvI lAva mAne tAva caDhe che. A ke te karavA mAM tArAbabhojananI jIvanaparyaMtanI khadhI, paNuM jamanAbAI dayAnI devI hoya ema amIbahenane lAgyuM A navA pagalA mAM upavAsa, e badhuM temanAM sAmAnya jIvana sAthe pyAluM bharI te potAne ghera gayA. rIte vAgI gayA hatAhaju gaye varase ja temaNe varasItapa karI nATakano praveza badale tema jamanAbAI palaTayAM. temanA bAra viramapremI na lo birUda prApta karyuM hatuM. mukha uya banyuM. 'elI ramalI, zaramANI nahi te lakSmIne karavA mAM abhimAnI che, e abhiprAya lagna pahelAM ja kahevA gaI ? " - A jamanAbAIe bAMdhI lIdho hato ane ratilAlanA magajamAM te eka sAvavAmAM jamanAbAi saphaLa thayAM hatAM. abhimAna utAravuM e I 'tyAre tene khabara kyAMthI, paDI? koI bahAnAno dukhAriyA jAtanA sII ane ratilAlanuM jIvana dhyeya thaI paDayuM hatuM. garIbaDI thaI jAza, ne amArI AbarU gumAvazojI jamanAbAI o ha ! A sADI paherI kone rUpa dekhADavA nIkaLyAM ? raseDAmAM AvyA. A phATelI sADI Aja kema paherI che je to Apane dhera to cItharA vIzI maTI thaI te bhUlI gaI ?' tAro mATe AvavAnuM che, tene dekhADavA, ke ame tene potAnA dila jamanAbAInA zabdaprahArathI ramAnA aMtaramAM ghA lAgyo; kapaDe rAkhIe chIe ? uTha, ubhI thA, pilI rezamI sadImAM ane acakAtI te belIH "Aja te.. le. rasoI pUrI thaI ke ! jA, pathArImAM suI jA ! tArA mAmA hA hA meDhe kAMI belI to tArI vAta tuM jANuje re - Us kahIne ? ratilAlano janma divasa che? joyAM A vahu ! zaramane ' ramAne sAme AvyuM tyAre ramAM pathArImAM satI thatI che to na cho e che mehana mahetAnuM kuTuMba bezarama amathuM nathI kahevAtuM ? ramAne dubaMla deha ane phIkakuM mukha joIne teNe badhI Tapano kadI gira ApaNI vAtamAM mArA bApane zA mATe vacce, lAve che ?" lIdhI ramAne puchatAM te teNe kAMI paNa vAta na karI ratilAlanI Eche ka na ka bhA mATe khAnada na kharIne ? tene kaMI kahevAya ?' puchatAM teNe javAba na dIdhe. eTale teNe rUma IMdirA pitAne tyAM mokalavAnI jamanAbAi pAse mAMgaNI karI che te "jI hA zeTha! ramAne tAva utaryo huM tamane kAgaLa lakhAvIza. eTale AvIne teDI jAje. A sthitimAM to kema mokalI zakAya ja karI kaI nahi bhAI !'' kahetAM jamanAbAie AMkhamAMthI be ramAne nAme takavitarka karato potAne ghera gaye vo dina kisa AsuM pANI mAtRbhakata ratilAla jamanAbAInAM AMsu joI ne kAkA mArI mAnA kALajA bALanArI DAkaNa" kahetA te ramA upara pAcho praveza badalyA ane hamezano krama cAlu thayo. A kAra dharo, pAse paDelI dAtaNanI lIlI chaDI tenA vAMsA para sabasaba - "tArA mAmAne te zuM kahyuM ' ke mAravA mAMDayuM. ramAe eka paNa zabdo uccAra na karyo, paraMtu kaMI nahi. karI mAra sahana na thavAthI tenI AMkhamAMthI AMsunI dhAra vahevA lAgI. ApaNA gharanI vAta. teNe kayAMthI jANI che, kevI raheze kare che, rAM- belate te pharI dha ane ramAnI meM kaMI kahyuM nathI." kavi ke upara jorathI pATu mAyuM. ramA pachaDATa khAI nIce paDI, ane juThuM bole che kema? mAryA vinA sAcuM nahi khele che mAravuM hoya teTaluM mArI lyo. kasAIne be gAya mAga paramAnA khezadhdha aMga para chellI lAta mArI ratilAla ghara eka ja jhATake khalAsa thAya che. zIdane mane rIlI varIAvIne. * mAro cho? lyo A dIvAsaLI saLagAvI vona eTale A 'S ST bIje dise ramAne tAva Avyo. dararojanA gRhakalezathI rajanI vedanAmAMthI chuTuM" kahI ramAe vezabhakidhA rAnI mInI kAra baLa paDatuM cAlyuM hatuM. sAdhAraNa tAva te tenA cUlA parathI dIvAsaLInI peTI laI ratilAla ha rA thAya pa rImA darare ja rahyA karate, paraMtu Aje mArane pariNAme tAva ratilAla paNa AvezamAM AvI gayA tega pIso vidyA-raNadIpa sosaDI hatI. tAva chatAM pathArImAM suvAnuM ramAnA bhAgyamAM eka bAju pheMkI ane peTImAMthI saLa kADhI sIdhI sADInA cheDA para mUkI. hAmArI karI che ramo vahI jamanAbAine vinayabharyo svara saMbhaLAye; sADI bhaDabhaDATa saLagavA lAgI ramAM Akho mIcI nahotI A hIsAbenane eka vATakI dudha Apaje ne? bIDI, bhItane aDhelI dRDhatAthI ubhI rahI. agni saLagyodara ratilAlane Aveza AgaLa gaye. te gabharAI gayo. tenAthI sArI te mA AvyA hatA jamatAbaine paDozI dhama bahu vakhaNAto. paDAi gai ! te deDiyo ane mAnI sADI kheMcI lIdhI tema lakSmIbena soDAmAM paga mUkatAM camakayAM teNe mane pahelI tenA hAtha dAjhayA. A badhuM jANe stana pe e pAcudA sAte . pahalA banI gayu che jamAnA sinanA mAnI enI mATe levA ja manA bhAine
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-8-49 murakha !'. ratilAlane gharanA khuNAmAM lAvI jamanAbAI * bhaDabhaDATa aMgni saLagya ane tenAthI cIsa paDAI gaI. | Thapako devA lAgyAM. 'namAlA, karavA gaye ne purU na karI zako?'. mAthAnA vALa saLagI gayA. cAmaDImAM: kALI baLatarA thApI. Eii ratilAla nIcuM joI- sAMbhaLI rahyo.. - " " - jamanAbAI saphALA jAgI uThyAM ane osarI tarapha deDayAM. E : 'jamanAbAI raDAmAM gaI "ramAM vahu keTaluMka dAjhayAM che? ramA bheya para paDI hatI. tene deha agninI javALAmAM saLagI rahyo To ye A veselAIna paDe. rasoI karatAM cheDe saMkerIne cAlIe." hatuM. pAse javAnI tenI kiMmata cAlI nahi. pite eDha banusa teNe ramAnI dhIraja khuTI. ghaNI vakhata sudhI teNe muMge meDha ramA para phekaye. becAra ge daDAM mAthe nAMkhyA, ane agni khUjhA. - dukha sahana karyuM hatuM. have teNe jIvananI paravA cheDI hatI. haju A daramyAna ratilAla te ghara patho hate. jamanAbAIe tene - tene veza zAnta paDaye nahote te belI; ' 'uThADo. ratilAla ramAna bezuddha ane beDoLa deha joIne dhrujI uThyA. - rasoI zonI, ne cheDe zAne? zuM bALaka chuM, te phesalA jamanAbAIe eka be pADozIone jagADayAM. Akho pADoza che.? tamArI ja zIkhAmaNathI tamArA dikare divAsaLI mukI, e jAgI uThe. ramAnA dagdha dehane meTaramAM nAMkhI hospITalamAM A huM nathI jANatI ?' laI javAmAM AvyuM. dira jamanAbAIe jANyuM ke vAta hAthamAMthI gaI che. - savAre cha vAgye ramA zuddhimAM AvI. zudhdhimAM AvatAM - meM ratune caDAvyA hoya te mArI se sAmAyika jAya ! huM tIvra vedanA jaNAvA lAgI. jamanAbAI pAse ja beThA hatAM. - kAMI jANatI nathI. ne ratu te nAdAna che. ramAne jema jema vadhAre zudhdhimAM AvatI gaI tema tema nAdAna e ke bAyaDIne saLagAvI de !" vedanA vadhatI gaI. jamanAbAIe joyuM to ramAnI eka AMkha " vahu, baTuM bolazemAM. saLagAve te te ThAravA zAne jAya ? nakAmI thaI gaI hatI. bIjI AMkhane paNa IjA thaI hatI. - tenA ye hAtha dAjhayAM che!' ' AkhA zarIre phallA uThayA hatA. che'Taka...", bAraNAM para avAja AvyuM. pADozImAMthI eke narsa dura jatAM jamanAbAIe ramAnA kAnamAM kahyuM, "tArA di jaI polIsane khabara ApI hatI. bApanI khAnadAnI nibhAvaje !' phira bharamAM vahu. je bele te vicArIne bolajo. pilIsanA dika mANasa AvI pahoMcaze. raghunuM nAma lIdhuM, te ratu maratAM tamArI ramAe javAba na Apyo. polIse AvI kephIyata lIdhI. caDI bhAMgaze. ratu, jelamAM jaze, te tamAre bhUkhe maravuM paDaze.' jamanAbAIe "akasmAta' meMghAvyo. polIse sthaLanI tapAsa karI karI polIse AvI kephiyata lIdhI. jamanAbAInI sucanA mAne 'ApaghAtano prayAsa che. ramAe jubAnI na ApI. ni cagya lAgI hatI. polIse akasmAta' |Le. jamanAbAIne thoDuM cha mahine 2mA pathArImAMthI beThI thaI. tene caherI vikRta huM kharca paNa thayuM. thaI gayo hato, tenA deha para dAhanI nizAnIo spaSTa dekhAtI i ATheka divasa gharamAM zAMti rahI; ratilAla tabIyatanuM bahAnuM hatI. aneka strIoe je pathe duHkha nivAraNa mAga che kADhI meDI para suI rahetA. che, e ja paMthe-hindu strIo mATenA eka ja paMthe-javAnI ramAe - jamanAbAI ghaNe khare vakhata upAzraye ja gALatAM. ramA niSphaLa kezISa karI. vika vicAramUDha dazAmAM jIvatI. hospITalamAMthI ramAne adAlatanA pIMjarAmAM laI javAmAM A ATheka divasa vityA bAda ramAe jamanAbAine kahyuM. AvI. dayALu nyAyamUtie tene "ApadhAtanA prayAsanA gunhA hA mAruM mana muMjhAeluM rahe che. thoDA di' piara javA do.' badala bane teTalI ochI-mAtra cha mAsanI kedanI sajA pharamAvI. te have tamane zuM duHkha che? kaI TuMkAra ya nathI kahetuM. zrI "avinAza ritanI tabIyata ThIka nathI.' have mAruM zarIra kahyuM nathI karatuM, gharanuM kAmakAja karavAnI | samAcAra 5 morAmAM zakita nathI. AkhuM aMga tUTI paDe che." muM. jana yu. saMdhanA upapramukha zrI. zAMtilAla ha. zAha "tuM lakhezarInI dIkarI, te tArAthI kAmakAja kema thAya ? hiMdanI baMdhAraNa sabhAnA sabhya tarIke cUMTAvA badala temane abhiA tuM jAya te ahIM rasei koNa karaze? jatI jIMdagImAM huM mArUM naMdana ApavAne eka samAraMbha zrI. maNilAla mokacaMda zAha ane E dharamayAna nahi mUkuM.' zrI. cImanalAla pI. zAha taraphathI sI. sI. AI.mAM yojavAmAM che. pharI pAchA enA e divasa; mAra ane meNAM-bhUkhamaro AvyA hatA.. ane bhajurI-trAsa ane julma. saMdhanI kArobArInA sabhya zrI. cunIlAla kAmadAra muMbaI bAranA TakorA thayA. ramA haLavethI pathArImAMthI bhADuta saMdhanA sahamaMtrI tarIke cuMTAyA che. di ubhI thaI. tenuM aMga dubala banI gayuM hatuM. ane uMDI muMbaInA batrIsI jaina AgevAno ane kAryakaronuM eka saMmelana gaI hatI. sikakAnagaramAM maLyuM hatuM, jemAM mukhya mahemAna tarIke saMdhanI bAjunI pathArImAM ratilAla ghasaghasATa uMghI rahyo hate. kArobArInA sabhya zrI. jaTubhAI mahetAe zani-vevizALa-lagna tenA tarapha mitra, dRSTi pheMkI. ramA bAraNuM ughADI osarImAM AvI. vagere viSaya para pitAnA vicAro raju karyA hatA, tathA vividha osarImAM te eka peTI para besI gaI. rAtri zAnta hatI. carcAspada praznonA javAba ApyAM hatA. A hita AsapAsa sau koI nidrA laI rahyA hatA. | muMbaI sarakAranA gejheTamAM prasiddha thaelA eka bIla parathI A eka uDe nizvAsa nAkhI te saphALI beThI thaI. "harIkena' . ema lAge che ke prAntabharanA jAhera dhArmika ane sakhAvatI TrasTanA mA nuM DhAkaNuM udhADI gyAsatelathI sADI bhIMjavI, ane dAMta vaDe haTha vahIvaTa mATe TenDalakara samitinI bhalAmaNa anusAra eka cerITI dabAvI dIvAsaLI mukI . - - - - , kamiznaranI nImaNuka karavAmAM Avaze. . . , , ' ' - ' zrI muMbaI jena yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45=47 dhanajI sTrITa, muMbaI. " mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADamuMbaI. 2.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jena yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra " rajI naM. bI kara prabuddha jaina taMtrI: maNilAla makamacaMda zAha varSa : 11 muMbaI : 1 sapTembara 1949 gurUvAra vArSika lavAjama rUpiyA 4' dezano nAza notarI rahelA sarakArI karmacArIo A huM haLave hale nathI lakhI rahyo. mAre A na lakhavuM pachI mAtra eka ja vicArasaraNI bAkI rahI ane te saMskRtinA paDayuM hota te sAruM hatuM. paraMtu dezanA tamAma bhAgamAMthI mArI kSetramAM purANA hiMdutva ke islAmanA punarUtthAnanI ane Arthika pAse vAraMvAra AvatI phariyAde saMbaMdhamAM tamane sIdhI rIte kahevA tathA sAmAjika kSetramAM paraMparAthI cAlI AvatI padhdhatiomAM ' sivAya bIjuM kaMI mAga dekhAto nathI. ApaNI svataMtratAnuM bahu pheraphAra karyA sivAya "audyogika pragati ane dhIre dhIre trIju varSa thayuM che. svataMtratAnI prAptithI koI eka vargane khAsa sAmAjika utkaSa' nI. briTiza saMsthAone Adarza tarIke svIlAbha thayo hoya te e tamAre vaga che ema kahevuM khoTuM nathI. kAravAmAM AvI. meTA bhAganA paradezI amaladAroe nivRtti lIdhI, keTalAka muslima amaladAre pAkIstAna cAlyA gayA, videzamAM elacI khAtAMo eTale A vicArasaraNIne hiMdamAM briTizae sthApita karelI khUlyAM, tathA ghaNAM navAM khAtAMo zarU thayAM. A ane AvAM paddhati ane temane paricita padhdhati e baMne vacce jhAjhe pharaka kAraNethI tamArAmAM keTalAka jeo haju nekarImAM nIcale darajaje rahyo nahIM. sthULapaNe ema kahI zakAya ke briTiza sarakAra ja cAlu rahyA hatA te jhaDapathI agatyanAM sthAna para ane ucI pAyarIe rahI, ane tethI netAone ane tamAre sAthe kAma karavuM zakya caDI gayA ane vadhu moTA pagAra meLavatA thayA. thayuM. ane Ama je eka mahAna gaMbhIra keyaDe khanata e vAta tamAre mATe ane navI sarakArane mATe saraLa banI. - svataMtratA pachI tamArI Arthika sthitimAM avazya sudhAre ' thaye cheaMgrejone sthAne je sAva navA prakAranI sarakAra AvI A sagavaDano barAbara kadara thaI hota te dezanA bhAgalA te sarakArI nokarInI padhdhatimAM dharamULathI pheraphAra karI nAkhI zakata. paDavAthI ane emAMthI janmelI mahAna hijaratathI navA koyaDAo : e sarakAre tamArA moTA bhAgane nokarImAM cAlu rAkhyA hatA te chatAM, A zAMtibharyo sattAphera prajAne ghaNo lAbhadAyI banI zakata. paNa tamArA upara uMcI agatyanI jagyAo para navI nItione gorI cAmaDInA je prabhAvane kAraNe tamArAmAMnA sauthI jUnAne amala karavA ane nUtana hiMda sarjavA taddana navA mANase mUkI paNa gorA binaanubhavI juvAna amaladAra pAse hInapaNuM anubhazakI hota. je te carakhA saMdhanI daSTivALI sarakAra hAna te teNe vavuM paDatuM e to cAlyuM ja gayuM. tame have tamArA pitAnA pagAra ane sagavaDamAM bhAre kApa mUkyA heta. mANase sAthe, pitAnA mANasenI vacce, kAma karo cho. tame jANe che ke tamane 'karazAhI' nA, tiraskArabharyA darajajo ane mobhAne paDado je tamane eka bAjuthI, nAmathI oLakhAvavAmAM AvatA hatA. "saDelA', 'jaDasu, johukamI, tamArA uparIothI ane bIjI bAjuthI tamArA hAtha nIcenA 'apragatizIla', 'hetA he-karavAvALA', 'tumAkhI, 'techaDA', 'lekanI karo ane tamAre AdhIna janatAthI alaga pADate e paNa khasI mAgaNIo pratye AMdhaLA' AvAM tIkhAM vizeSaNane tamArI sAme gayo che. e vakhate ke tame InDiyana sivila sarvanTasa kahevAtAM jo kogresanA netAo (jemAM keTalAka hAlanAM vividha pradhAnamaMDaLanA ke tamArA meTA uparIo na hatA, InDiyana (hindI), na hatA pradhAne paNa gaNAvI zakAya) upayoga karatA. vahevArU draSTie svataMtra sivila (vinayI), ane prajA tarapha sarvanTasa (sevaka) peThe vatatA hiMda eTale nokarazAhInA amalamAMthI mukita e artha hate. nahI. tame badhA have inDiyana (hindI) che ane tamane sivila sAce ja, e kahevuM khoTuM nathI ke koMgresane tarUNa varga (vanayI ) banavAne ane prajAnA savenTa (sevaka) banavAne meko maLe che. AvA dharamULanA pheraphAranI AzA rAkhI rahyo hato, ane Aje paraMtu mane kahetAM dilagIrI thAya che ke judIjudI sarakAranA koMgresa pratyenA temanA ane janatAne asaMtoSanAM kAraNe paikI pradhAne bhale tamArA kAbelapaNAthI, sevAbhAvathI ane vartaNUkathI eka e paNa che ke pIDha netAoe e pramANe nahIM karatAM saMtuSTa hoya paNa tamAre viSene prajAmata ethI UlaTo ja che; jUnI prathA lagabhaga jemanI tema cAlu rAkhavAnuM pasaMda karyuM. eTaluM ja nahIM, evI ye phariyAda che ke janatA taraphanI tamArI sattAnAM sUtra hAthamAM lIdhA pachI, netAoe gAMbhI ane javAbadArInI daSTie vicAra karyo, ane jUnI prathA lagabhaga jemanI vartaNUka jUnA rAjyataMtra taLe hatI e karatAMye vadhu asaMtoSatema cAlu rAkhavAno nirNaya karyo. je saMjogomAM sattAnI pheraba kAraka che. tamAruM khAtu vadhu techaDuM, vadhu saDeluM, ochuM kuzaLa, vadhu DhIla karanAruM, hiMsAnI ane sagapaNanI lAgavaga taLe vadhu dalI thaI hatI temAM kadAca A vastu -anivArya haze. AvanArU' banyuM che ane prajAne Ajane tamArA vahIsTa 1947 kAMgresanA meTerAoe Arthika ane sAmajika kSetramAM pahelAM tamAre hAthe ja je vahIvaTa thate e karatAMya vadhu trAsadAyaka krAMtikAraka evI gAMdhIjInI ke tenA harIpha mArkasanI vicArasa- lAge che. raNamAMthI ekene pUrA hRdayathI kadI ravIkAra karyo naDe te. e kAraNe paNa kadAca A paraMparA cAlu rAkhavAnuM zakaya thayuM hoya. briTaza rAjakALamAMye nakara pramANika naheta', 'patu dezI
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 prabuddha jaina tA. 1-9 49, rAjya vaLI moTA pramANamAM lAMca rUzavata mATe nAmIcAM hatAM; eTale phera hatA ke teo ceDAmAM rAjI thatAM. dezI rajavADAmAM eka kAma jeTalA AnAthI saratuM tene mATe briTiza hiMdamAM eTalA rUpiyA ApavA paDatA. joDAyelAM rajavADAMmAMthI mArI pAse kevA ahevAla Ave che tenI tamane khabara che ? temAM jaNAvavAmAM Ave che ke temanA vahIvaTamAM tamArA praveza sAthe lAMca rUzavatane dara paNa caDI gayuM che. e mAnavA taiyAra chuM ke AmAMnI keTalIka phariyAda atizayoktibharelI haze. kAyadAnI adAlatamAM ghaNI sAbita na thaI zake evI haze. paNa mAre tamane kahevuM joIe ke mane je phariyAdo maLe che te janatA taraphathI ja AvatI, keTalAka sarakArI nokaree paNa karelI che. dAkhalA tarIke relave ane rezananI dukAnamAM je yukitao, lAMca, rUzavata ane apramANikatA cAle che te ane te ja khAtAomAM kAma karatAM mANase taraphathI kahevAmAM AvI che. * A rIte tamane huM sAmAnyapaNe saMbadhuM chuM ethI tamArI gerasamaja na thavA devA vinaMtI karuM chuM. mAre kahevAno artha e nathI ke tamArAmAM kaI ja pramANika nathI ke svAtaMtrya prApti pachI jemaNe tanatoDa vaitaruM karyuM che evA amaladAre paNa tamArAmAM nathI, ke badhAM ja khAtAomAM AvI badI che. hakIkatamAM tamArA mAMno moTo bhAga e haze ke jemaNe kadI anItinA dhanane paze paNa nahIM karyo hoya. paraMtu AvI bAbatomAM jema dasathI vIsa tophAnI mANase paNa pAMcaso zAMta mANasonI sabhA vikherI zake che tema dasa TakA jeTalA karo tamArI pratiSThA para kalaMka lagADavAne pUratA che. meM ahIM sAmAnya citra ane chA5 varNavI che ane tethI jeo prAmANika sevake che temaNe paNa Ane gaMbhIra vicAra karavAnI jarUra che. A vastu kyAM jaIne aTakaze te tame dhAro cho? tame sarakAra ane prajAnI vacamAM ubhA cho. tamArA uparathI ja sarakAra rUrI che ke narasI enI tulane thAya che. ane tamArA dvArA ja sarakAra niSphaLa ke saphaLa thAya che prajAne mAnavAne adhikAra che ke sarakAra tamArA para purUM niyaMtraNa rAkhe che ane tethI tamAre vahIvaTa asaMtoSakAraka hoya che teo vAjabI rIte tamArI khAmIo mATe sarakArane doSa daI zake che. sarakAra para koMgresano kAbu manAya che eTale tamArAmAM je je lAMcarUzavata vagere duSaNo heya te kaMgresane mAthe svAbhAvika rIte eDhADavAmAM Ave che. alabata tame kahI zake ane te paNa vAjabI rIte ke khuda mahAsabhAvAdIomAM saDe che ane ame ekalA gunegAra nathI. e yAda rAkhajo ke jyAre lAgavA mATe badhA masAlo taiyAra hoya che tyAre Aga lagADavAne eka nAnA taNuo pUte thaI paDe che. mArI tamane vinati che ke tame tamArA jIvana ane AcAramAM bhagavAnane vasAve. aihika samRddhi vadhAravAnI tamArI IcchAmAM tame tamArA ghara ane e phasamAMthI bhagavAnane vidAya ApI che ane mAnyuM che ke saMkaTa ane vRdhdhAvasthAmAM bhagavAna karatAM dhana e vadhu sAro mitra che. paraMtu A tamArI mAnyatA khATI che ane tamAro ane samagra dezane nAza notaraze. prabhu tamane prajAnA vadhu sAcA ane sArA sevako banavAnuM DahApaNa ane zakita Ape. harijana'mAMthI. kizoralAla mazarUvALA. saMyukata jaina vidyArthI gRha | ucca abhyAsa arthe muMbaI AvatA koI paNa phirakAnA jaina vidyArthI mATe khullI hoya evI A eka ja saMsthAne ubhava zrI. maNilAla makamacaMda zAha ane sva jaina philasuphavADilAla motIlAla zAhanA prayatnathI ane temanI bhAgIdArImAM cAlatI peDhI me. bI. maNilAla enDa kuM. nA Arthika sahakArathI sane 1819 mAM thaye hatA. te samayamAM to ThIka, paNa Aje e phirakA-saMpradAyanA bhedabhAva vinA koI paNa jaina vidyArthIo mATe chAtrAlaya tarIke AvI bIjI koI saMsthA hiMdustAnanA koI paNa bhAgamAM nathI. zarUAtathI ja vidhAthI'one rahevAnI sagavaDa A saMsthAne prIsesa sTrITa upara Avela pIrabhAI bilDIMgamAM karavAmAM Avela che. atyAranA saMjogamAM A jagyA nAnI hovAthI, ane dara varSe dhaNA usAhI vivAthI ene nirAza karavA paDatA hovAthI sane 1847 nA ogasTa mAsamAM tenA TrasTIoe navA makAna mATe rUA. be lAkhanuM phaMDa ekatra karavAno saMkalpa karyo ane vRddha vaya tema ja nabaLo tabIyata chatAM zrI. maNibhAIe temaja bIjA TrasTIo ane zubhecchakoe avirata zrama laine Aje rUA. be lAkha purA karyA che, je paikI Azare rUA. 1 lAkha 55 hajAra jeTalI rakama vasula thaI gayela che. gaI tA. 6 ThThI ogasTanA roja maLelI dAtAonI sabhAe baMdhAraNa samitie raju kareluM saMsthAnuM baMdhAraNa pasAra karIne te rajIsTara karAvavAnI ane bIjI kAyadesaranI vidhio karavA mATe draraTIone sepyuM che. saMsthA mATe rUA. 70 hajAranI kiMmate dAdaramAM raTezana sAme 1800 vAra jamIna kharIda karavAmAM AvI che. paraMtu AjanA saMjogomAM jamIna ane makAna mATenuM kula kharca Asare rA, traNa lAkha thavA saMbhava che. A rIte saMsthA mATe haju rUA. eka lAkha meLavavAnA rahe che, je rakama jaina samAjanA zikSaNa premI ane vizALa dilanA gRhastha pUrI karI Apaze, evI TrasTIo AzA seve che. Aje chAtrAlayamAM jagyA maLavAne abhAve seMkaDe vidhAthIone ahIM tahIM bhaTakI nirAza thavuM paDe che. zikSaNa saMsthAo mATe bhAge muMbaImAM ja kendrita thaelI che, jyAre raheThANanI bhAre muzkelI paNa muMbaImAM ja che. eTale ghaTatI rakama jeTalI vahelI maLe, ane makAna jeTaluM vaheluM taiyAra thAya, teTalI vidhAthIone vahelI sagavaDa ApI zakAya. A vastu lakSamAM laIne dAtAo gya rame sAmethI mekalAvIne zrI. maNibhAI ane bIjA TrasTIbaMdhu ane ciMtAmukata karaze evI AzA rAkhIe. svIkAra yugadarzanaH mAsika. taMtrI : zrI. paramAnaMda ke. kApaDIbA prakAzaka: janmabhUmi prakAzana maMdira, muMbaI. jJAnodaya : hiMdI mAsika, bhAratIya jJAnapITha kAzI, durgIkuMDa reDa, banArasa. te paNa emAM te jo koMgresa nahIM sudhare te samaya pAkaze tyAre sarakAranAM sthAna parathI tene haThI javuM paDaze ane e rIte zikSA bhogavavI paDaze. paraMtu AjanI nItibhraSTatA ane lAMca rUzavatanI badInAM pariNAme mAtra koMgresa sarakArane kADhavAthI baMdha nahI thAya. enAM pariNAma tamAre ye bhegavavAM paDavAnAM che. bIjA gAMdhI pAkIne prajAne ahiMsaka virodhane mArga dare nahIM te ardhajAgrata mAnavatA julamano javAba eka ja rIte Ape che ane e phrAnsanI krAMtinI punarAvRtti karIne. aDaghe Dajhana phrAMsa bhegAM karIe enAthIye ApaNe deza mATe che. ApaNuM Ate (cIna sivAya) bIjA koI dezanI Aphata karatAMye vadhu moTI nIvaDaze. 1946-47mAM ApaNe e Aphatane anubhava karyo che. A banAvo pharIvAra bane ema tame icche che? : tame je na sudhare te prajA sukhI na thaI zake, ane lakhI prajA jyAre damana asahya thaI paDaze tyAre tamane choDaze nahIM.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-9-49 ' vINe lAM phUlo , * ahiMsaka daSTi " te upayogamAM levAya tevI tAlIma , ApavI joIe athavA tenI eka kAryakara bhAie mahArAjazrIne pUchyuM ke sAdhu o loka saMkhyA pharI vadhe nahi te mATe nara ane mAdAne jude jude sthaLe kalayANane upadeza Ape che. e lokakalyANamAM samAI jatA mArA rAkhavA mATenAM sAdhane ubhA karavA joIe. ' - A prazno che. ' ' . ' A mATe temaNe pATaNanA zvAnagRhane dAkhale ApatAM jaNa- 1 Aje maccharano trAsa asahya thaI gayuM che. temAMthI bacavA vyuM ke jyAre sarakAre kUtarAMne mArI nAkhavAne hukama karyo tyAre teno nAza karavAne spaSTa Adeza Ape che ke e bAbatanI. mahAjane eka rasto kADhaye. nara ane mAdA mATe jude jude nI je bekALajI rAkhe che tene badale vadhu kALajI rAkhatA thAya, pariNAme rAkhavAnI vyavasthA ubhI karI ane ema karI navI prajA aTakAmaccharano upadrava ocho thAya ane meleriyAnI bhayaMkara bImArImAMthI vavAno prayoga karyo. jo ke AmAM brahmacarya paLavavAnI hiMsA, janatA bacI jAya. * te che chatAMya A vacalo bhAga ja gya kahI zakAya. jo ke Aje * bIjo prazna khetIvADIne nukazAna karatAM prANIone che. khetI " A e bAbatanuM lakSa koIne rahyuM nathI. ApaNI ahiMsA haMmezAM . ApaNA dezanA prANaprazna che, vaLI Aje te koI paNa himAe >> galela hi sA dekhAya tyAre ja jAge che. utpanna vadhAravAnI khAsa jarUra che, je A utpanna vadhAravuM hoya trIjI vAta pleganA udaranI che --sAce ahiMsaka pitAnI te e prANIone nAza kema na karavo ? ' * jAtane homavAmAM ja dhama mAne che. pahelAM te te na thAya tevA : - trIjo prazna eka gAmamAM plega cAlatuM hoya, uMdara khUba ja prayatna karatA hoya che. pleganI janetA gaMdakI che. eTale pahe- vadhI gayA hoya te te vakhate sAdhu varga uMdara mAravAne spaSTa lethI ja te tarapha dhyAna apAvuM joIe. ahiMsaka mANasa uMdarane ! Adeza kema na Ape ? mAravAnI vAta nahi kare tema tyAMthI bhAgaze paNa nahi, pote matano " mahArAjazrIe praznonA uttara ApatAM jaNAvyuM ke sAdhuo paravA karyA sivAya pleganA dadIo vacce ghUmaze. temanI sAravAra lokakalyANane upadeza Ape che. e lokakalyANa ekalA mAnava karaze ane kadAca gAma khAlI karavuM paDe to temAM madada karaze. Ama dehanuM ja nahi paNa prANI mAtranuM kalyANa. emAM ekane mAravAnI chatAMya baLa'kAre bIjAne ahiMsA pALavAnuM te nahi kahe. kathana ane bIjAne jIvADavAnI vAta na hoya. hA ! eTaluM kharuM ke mANasa mAtrathI mANasa ahiMsaka nathI banI jatA. te AtmAne guNa che. e vikasita prANI che eTale tenI sagavaDe ane sAdhanasAmagrI eTale jJAnapUrvakanI samajaNathI ja te AvI zake. ahiMsAnuM vidhAna vyaktinI bhUmikA joIne vivekabuddhithI tarapha vadhu dayAne kudaratI rIte ja apAya, paNa ethI te enI javAbadArI vadhAre vadhI jAya che. tenI buddhino upayoga bIjAnA gaLIne karI zakAya. kayara thatA mANasane sAmane karavAnuM kahI | vikAsa mATe heya; nAza mATe nA hoya. jagata Aje hiMsA tarapha zakAya paNa. ekAMgI hiMsAnuM vidhAna te na ja karI zakAya. eka | te dhapI ja rahyuM che. mANasajAtanA sukha mATe avanavAM sAdhana vakhata lAbha dekhAtA kAryamAM paNa hiMsAnuM vidhAna karyA pachI janatAne zadhAya che te vakhate e badhAne ahiMsA tarapha laI javA temAMthI pAchI vALavI muzkela che pachI te dhImedhIme te vyaktine mATe koIpaNa varga, vyakita ke saMsthA vivekapUrNa ahiMsAnI saMskAra banI rahe che. --- cekasa dRSTi dharAvatI hovI joize. bhAratanI saMskRti hamezAM vivAtsalya" " jIve jIvasya rakSaNa" nI rahI che. ' ( patranuM "sTAnDarDa? maMcchara nAzanA prayatnathI tenI nItine saMpUrNa nAza thaI - mitranA AgrahathI eka, sAptAhikanA saMpAdaka thaye. saMsthAnA * zakaze kharo ? Aje DI. DI. TI. ne paga moTA pramANamAM maMtrI sAthe vetana, patranI, nIti vagere saMbaMdhI badhI vAte nAkI thAya che chatAM tenA upadravathI saMpUrNa bacI zakAyAnuM jANumAM thaI gaI. pahelAMno saMpAdaka ke je tene mitra hato, teNe kahyuM nathI. A AkhuM jagata sabhara che seyI aNI jeTalI jagyA je svataMtratApUrvaka, saMsthAnI nItine dhyAnamAM rAkhIne, vyaktivAdathIkhAlI nathI. temAM kudarata eTale kamano mahAniyama AgaLa dUra rahIne huM patranuM saMpAdana karI rahyo chuM, tevI ja rIte tamAre mAnavI zuM karI zakavAne? eka jIvAtane nAza thaze ke prayAsa paNa karavAnuM che.' ghAtarUpe bIjI asaMkhya jAte ubhI thavAnI. kriyAnI sAme prati che tene paNa evuM ja saMpAdanakAya' joItuM hatuM, eTale te . " kriyA paDI ja che. Ane mATe sarasa upAya te e che ke jIvAta prasanna thaI gaye. kAma barAbara cAlavA lAgyuM. be mAsa sudhI utpanna na thAya tevI sAvacetI prathamathI ja rAkhavI. tenAthI, te vAta karavAne paNa samaya na Avyo. bacavAnAM sAdhano vAparavAM, ane roganI sAme TakI rahevAnI zakita * eka divasa acAnaka caparAsIe tene eka patra Apyo. te . ane mane baLa keLavavuM. jeTalI mahenata, nANAM ane samaya jIvA- vAMcatAM ja saMpAdakane jANe vIjaLIno AMcake lAgyuM. temAM lakhyuM " tane nAza karavAmAM kharcAya che tenAthI e huM jIvAta utpanna na hatuM. je aMkamAM amuka saMsthA saMbaMdhamAM avizvAsa hovAnA thAya tenI sAvacetImAM vaparAya te A prazna ghaNe sahelo bana : samAcAra prakAzita thayA che, te je satya nahi hoya, to tenI saMpUrNa | ' ' ', javAbadArI tamArA para raheze. patranuM "sTenDa " pahelAMnA jevuM | - " , tamAre bIjo prazna khetIvADIne nukazAna karatAM prANIone nathI rahyuM ane rAjanItinI jUnI vAte ja prasidhdha thAya che. tame . che. Aje eka varga tene nAza karavAmAM mAne che, bIje vaga rAjInAmuM ApI de ? ' bacAvavAmAM mAne che ane trIjo bahu moTo varga che te chIcharI ' te keTalIkavAra te jemane tema besI rahyo, paraMtu tenA . dayA batAve che, potAnA khetaramAMthI hAMke che pariNAme bIjAnA mananuM samAdhAna thaI zakayuM nahi. maMtrI te covIsa kalAkanI | pAkane nukazAna kare che; pite mAratuM nathI paNa koI mAratuM hoya neTIsa ApIne bahAragAma cAlyA gayA. ' ' emAM nArAja nathI thatuM. A, traNe bAbate saMzodhana mAge che. ''. pachI paMdara divase hisAba thaye chevaTe mAluma paDI AvyuM ne mAre kahevAthI kAma pUruM thatuM nathI. tevuM kahetAMnI sAthe ja ke je saMsthAnAM samAcAra chApavAmAM AvyA hatA. tenA pramukhanI ! khetIvADIne nukazAna na thAya tevA prayatno paNa zarU karI devA patnI maMtrInI patnInI bahena athavA bahenapaNI hatI. " joIe. kAM e prANIone pALavAM joIe ane zakaya hoya ' jAya. 8 jaina jagata'
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabutha jena tA. 1-9-49 paryuSaNa vyAkhyAnamALA A vakhatanI payuMSaNa vyAkhyAnamALAne kAryakrama tA. sAMbhaLe ane jhIle-A varatusthiti Aje jayAre vizALa banelAM 20-8-48 zanIvArathI tA. 28-8-48 ravivAra sudhI ema nava mana pAchI sAMkaDI thatAM hoya ane rASTrIyatA ane antararASTrIdivasane goThavavAmAM AvyuM hatuM. tA. ra7-8-49 nA divasanIyatAnI bhAvanAnuM sthAna kemI temaja prAntIya saMkIrNatA laI sAMvatsarika parvane lagatI vyAkhyAnasabhA rokasI' thIeTaramAM rAkha- rahela che e tarapha anubhava thaI rahyo hoya tyAre savizeSa vAmAM AvI hatI. bAkInI sabhAo viThThalabhAI paTela reDa upara prazaMsA mAMgI le che. ane jenuM bahya nAmabhidhAna kamI che evA Avela AnaMdabhuvanamAM javAmAM AvI hatI. prajJAcakSu paMDita muMbaI jaina yuvaka saMdhane mATe paNa A ghaTanA echI pratiSTApada sukhalAlajIe nave divasanI sabhAonuM adhyakSasthAna zobhAvyuM nathI. A vyAkhyAnamALAmAM cAra mahArASTrIya baMdhue vyAkhyAna hatuM. vyAkhyAnamALAno kAryakrama prabudhdha jainanA gayA aMkamAM pragaTa javAmAM AvyA hatA. jaina darzananA aMgamAM cAra vyAkhyAne karavAmAM AvyuM che temAM trIjA divase zrI, vIThThaladAsa jerANInuM rAkhavAmAM AvyA hatAM. zrI. caMdrazaMkara prANazaMkara zukalanuM svAdvAda vyAkhyAna rAkhavAmAM AvyuM hatuM tenA badale zrI. ravizaMkara mahe.. ane tene vyavahArU upaga, zrI. purUSottama maMgerA lADanuM rAjanuM vyAkhyAna yojavAmAM AvyuM hatuM. A sivAya pragaTa kare aparigraha, zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDIAnuM siddhacakra ane vAmAM Avela kAryakramamAM kazo mahatvano pheraphAra karavAmAM AvyuM paMDIta sukhalAlanuM bhagavAna mahAvIrane maMgaLa vArasa, kAkA nahe. haMmezanI sabhA niyamita rIte savAranA 8 vAge zarU thatI " sAheba kAlelakare sarvodaya e viSaya upara vyAkhyAna ApyuM hatI ane 11 vAgyA lagabhaga purI karavAmAM AvatI hatI. niyata hatuM. A vyAkhyAnamALAne aneka vidvAne, samAjasevaka tema ja krama mujaba haMmezAM be vyAkhyAna thatAM hatAM. sabhAjane vyavasthA kAryakartAone bahu sAro sAtha che paNa temAMya te paMDIta sukhajALavavAmAM puro sAtha ApatA hatA, ane apekSita zistane sau lAlajI ane kAkAsAheba kAlelakara A vyAkhyAnamALAnI koI mAnya rAkhatA hatA. AnaMdabhavananI vyAkhyAnazALA zrotA- preraNuM mUrtio che. A pravRttinI saphaLatA ane uttarottara vadhatI ethI bharacaka bharAyelI rahetI. keTalIka vAra jagyAnA abhAve jatI lokapriyatAmAM temane ghaNuM maTe phALe che. saMvatsarine aneka bhAIbahenane pAchA javuM paDatuM hatuM. rokasI thIeTaramAM | lagatI resI thIeTaranI virATa sabhAmAM jANItA saMgItazAstrI yojavAmAM AvelI sabhAmAM paNa vyavasthA temaja zAnti adbhuta zrI. mAdhubhAI tathA adhyApaka umedabhAi maNiyAre sundara rIte jaLavAI rahyAM hatAM. e sabhAmAM lagabhaga 1500 bhAI bahena pade madhura kaMThathI gAI saMbhaLAvyA hatA, temane paNa A nee bhAga lIdhe hato. AkhuM thIeTara khIcakhIca bharAyeluM hatuM. savistara nedhamAM ullekha kare ja joIe. A vyAkhyAnamALAmAM aMdara temaja bahAranA bhAgamAM dhavanIvardhaka yaMtranI vyavasthita jaina bhAIo temaja bahene te sArA pramANamAM bhAga le ja che paNa geThivaNa karavAmAM AvI hatI. bahAranA bhAgamAM paNa ThIka saMkhyAmAM jainetara zrotAonI saMkhyA paNa uttarottara vadhatI ja jAya zrotAjane ekaThA thayA hatA. rokasI thIeTara kazuM mUlya lIdhAM che. ane jANe ke bAra mahInAnuM bhAtuM bAMdhI levAnuM hoya evA sivAya vAparavA devA mATe mesasa kapuracaMda kaMpanIne zrI. utsAha ane AturatAthI gRha, gRhiNIo, vidyAthIo, vidyArthI muMbaI jaina yuvaka saMgha atyanta RNI gaNAya. gaye varSe temaNe nIone pravAha A sabhAo tarapha vahetA jovA mAM Ave che. pitAnA thIeTarane e ja rIte upayoga karavA dIdho hato. A pariNAme AjanI vyavasthA sAMkaDI paDe che ane A vyAkhyAnamALA varSe paNa eTalA ja sadabhAva ane umaLakAthI temaNe potAnuM koI vadhAre vizALa sthaLamAM goThavAya te AthI paNa ghaNI vadhAre thIeTara vAparavA devAnI saMmati ApI hatI. A meTI sabhAmAM saMkhyAmAM A savadezIya, sarvaspazI" ane sannitine cintavatA vyavasthA jALavavAnI javAbadArI, zrI. 2. sthA. jaina yuvaka maMDaLa ane tarUpatA vyAkhyAne leke lAbha le evI IcchA aneka tathA zrI. jhAlAvADa jaina sthAnakavAsI svayaMsevaka maMDaLa A be ' dizAethI vyakata thaI rahI che. AvatA varSanI vyAkhyAnamALAmAM svayaMsevaka maMDaLAe mAthe lIdhI hatI ane te kArya temaNe saphaLatA * A icchAne amalI svarUpa ApavA mATe je kAMi zakaya haze te pUrvaka pAra pADayuM hatuM. bAkInA ATha divasanI vyavasthA zrI. vicAravAmAM Avaze ane jo purato Arthika Teko maLI raheze te jhAlAvADa jaina sthAnakavAsI svayaM sevaka maMDaLe jALavI hatI. ane A vyAkhyAnamALA vadhAre vistRta AkAramAM raju karavAmAM Avaze. te kArya pAchaLa temaNe purI jahemata uThAvI hatI. A mATe maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha bane svayaMsevaka maMDaLane zrI. muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI - AbhAra mAnavAmAM Ave che. hevAla mokalaze nahi A samayanI vyAkhyAnamALAmAM muMbaI prAntanA gRhasaciva keTalIka saMsthAe ke kitao taraphathI prabudhdha jamAM zrI morArajI desAI, zrI. ravizaMkara mahArAja, zrI esa. esa. pragaTa karavA mATe saMsthAonA hevAla ane evA bIjA samAcAra dezanavI, revaranDa ja prekSa, ema. ema. ke. zehAba, zrI. amane maLyA kare che. A saMbaMdhamAM khulAse karavo jarUrI che ke purUSottama maMgeza lADa, zrI zeSa nAmale-ATalAM vyAkhyAtAo te prabudhdha jaina' vartamAnapatra nathI, paraMtu vicArapatra che; eTale emAM sauthI pahelI ja vAra vyAkhyAna ApavA mATe AvyA hatA. ghATa AvA hevAle ane samAcArane pragaTa karavA mATe sthAna ApavuM koparanI gurUkuLa hAIskUlanA prinsIpAla zrI. manubhAi vaidya temaja muzkela che, jenA para kaMI vicAro raju karI zakAya evA koI zrI. rAmanArAyaNa pAThaka paNa lAMbA gALe upasthita thayA hatA. A prasaMge hAya, te te amArI jANa mATe mekalavAmAM Avaze, te * vakhatanI vyAkhyAna zreNimAM vaividhya paNa apUrva hatuM. eka tene ame saharSa svIkAra karIzuM ane te upara nedha paNa pragaTa karIzuM. muslIma prInsIpAla hajarata mahaMmada payaMgabara upara bele, bIjA eka khrIstI sAdhu izukhriIsta upara vyAkhyAna Ape, vaLI bIjA prabudha jana mATe koIpaNa lekhaka ke vicAraka jo emanA eka muslIma zikSaka dhama islAmanI dRSTie' e viSaya upara to vicAro muMbaI jana yuvaka saMdhanI nItine anurUpa eTale sudha raka anya eka pArasI vidvAna "mAnavatAnI mukita jarathostanI dRSTie, ane pragatizIla haze te amane jarUra mokalI zakaze. evA lekhone e viSaya para saMkocapaNe potAnA vicAro raju kare ane zrotA- ame avikArIe chIe, ane te mokalavA dareka pragatizIla - samudaya purA sadbhAva, jijJAsA ane prasannatApUrvaka A badhuM lekhakane hArdika nimaMtraNa ApIe chIe, jaiva temaja mananI vya pAThaka paNa pInsIpAlana mATe A eka pInsIpAla mAM vaividhya ane upasthita
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. tA. 1-9-49 prabuddha jaina dArUbaMdhI - samAcAra-noMdha paraMtu jo gerakAyade dArU gALavAnuM cAlu rahe ane amaladArI . meTI AvakanA lobhamAM taNAIne hiMda para sattA bhAgavatI ' ta lAMcaruzvata laI AMkha ADA kAna kare, te A 50 karoDa briTiza sarakAre dArUnA deyane A dezamAM niraMkuza mahAlavA ane jAhera nahi ane khAnagI rIte ja kharcA majura tema ja garIba kuTuMbane satyAnAza sajAvA dIdho hato. dArU janatAnI keDane teDI nAMkhaze. A A dArUbaMdhIne keyaDe ke te sAme lokamAnasa keLavavA mATe pU. mahAtmAjIe dArUnA pIThA upara ukelavAnuM muzkela hoIne ja paMDita naherU e je sUcanA karI che, te | , cekIe besADavAne kAryakrama hAtha dharyo hato, ane temAM ye bane ? lakSamAM laI muMbaI sarakAre pAchAM pagalAM bharavAnA DarathI pitAnI tyAM sudhI e kAma teo bahenane ja sepatA; kAraNa ke dArUnA vAtane pakaDI rAkhavI na joIe, paraMtu dArUbaMdhIne sakhta rIte sevanathI duSTa banI gaelA grAhako tema ja kalAne hRdayapalaTo amala thAya, amaladArI tatva lAMcarUzvatamAM Dube nahi, ane 10, mAtaravaaMkita nArIvarganA prema ane prabhAva sivAya temane zakya karoDa rUpiyAne be garIba ke madhyama varga para paDe nahi e . lAgatA nahotA. rIte ja pitAne kAryakrama amalamAM lAvavo joIze. - have Aje jyAre A dezamAMthI paradezI sattAe vidAya lIdhI. viyAvRttinI nAbUdI che, ane dezanuM taMtra koMgresI AgevAnoe saMbhALyuM che tyAre dArU . dArUthI jarAya ocho na utare evo vezyAvRttine dhadho paNa baMdhIne kAyade amalamAM lAvavAnI temanI prathama pharaja haiine muMbaI ane madrAsa sarakAre yuddha pahelAM hedA svIkArIne zarU karelA dArUnA , A dezane bhAre kalaMkarUpa che. koI paNa zaherane vezyAvADa e te zaheranI AbarU sAme eka paDakArarUpa hakIkata che, ane sarakAre A pratibaMdhanA kAyadAne pharI sajIvana karyo che; ane muMbaImAM krame krame kalaMkane paNa bhUMsavA have kaTIbadhdha thavuM paDe ema che. A bAba- | karIne 1850 nI sAlamAM saMpUrNa dArUbaMdhI amalamAM AvI tamAM hiMdI sarakAra karatAM pAkIstAnanI sarakAra vahelI jAgI che, jAya, evI pejanA karavA mAM AvI che. ' ane teNe vezyAone vikAsagrahamAM rahevAnI, udyogadhadhe caDAvavAnI. dArUnAM aniSTa pariNAme sAme muMbaI sarakAra jeTalI jAgRta ane tema na thAya tyAM sudhI mAsika daramA ApIne, mukhyatve che, tethI leza paNa ochA jAgRta dezanA lADIlA vaDA pradhAne karIne karAMcImAMthI, vezyAgIrI nAbuda karavAnuM kAma hAtha paMDita javAharalAla nathI; chatAM Aje jyAre AkhA dezanuM paMra lIdhuM che. muMbaI jevA raLiyAmaNuM ane prathama darajajAnA " ArSika taMtra khaLabhaLI uThayuM che, evA saMjogomAM dArUbaMdhInA gaNAtA zaheramAM Aje te bhadra mANasanA vasavATanI vacce ja kAryakramane dhIme dhIme amalamAM lAvavAnI je dUra dezIbharI salAha - AvAM asaMkhya anItinAM dhAme paDelAM che; ane AmAM sauthI , ApI che, te pratye muMbaI sarakAre karelI avagaNanA UDe vicAra kharAba latto senTrala sTezananA rAjamArgo para ja goThavAI gayA che, mAgI dhe che. e jeTaluM duHkhapUrNa teTaluM ja dhRNApUNuM paNa che. muMbaI zaherane saMbaMdhamAM be mahatvanI bAbata vicAra karavA jevI tenA mukhya sTezana ane grAMTaroDa tathA tAradevanA lattA sAthe che. pahelI vAta to e che ke ApaNI prajAkIya sarakAra jeDatA A rAjamArga sabhya strIpurUSane oLaMgavA mATe jeTalo haju paNa junA amaladArI varga mAraphata ja A kArya dhRNAspada bane che, teTale zaramajanaka sTezanethI zaheramAM praveza hAtha para le che. A amaladArI vargamAM haju tenA vartana, karatA mANase, mATe bane che. A saMbaMdhamAM haju sarakAra taraphathI saMbaMdhamAM kaze palaTo Avyo nathI, ane prAMtamAM samAjavirodhI kaI , asarakAraka pagalo kama levAyo nathI, e eka prazna che. . tathA nItivirodhI kAma cAlI rahyAM che. lAMcarUzvatanI badI paNa dArUbaMdhInI peThe jema vezyAvRttinI nAbudI agatyane sAmAevI ja kAlI rahI che. A sthitimAM dArUbaMdhI AvA cAritrahIna jIke prazna che tema sarakAranI sAthe zaheranI sAmAjIka saMsthAo amaladArane kamAvAnuM sAdhana thaI nahi paDe ne, e jovAnuM rahe ane jAhera sevakAnI paNa emAM javAbadArI che, kAraNa ke emanA ! che. bIjI bAjuthI sthaLe sthaLe gerakAyade dArU gALavAnI bhaThThIo sahakAra vinA sarakAra A praznane hala karI zakaze nahi. chUpI rIte cAlI rahI che, eTale bhaya rahe che ke sarakAra dArUnI Aje koI prazna kevaLa bhAvanAnI dRSTithI ukelI zakAze . Avakane jatI karaze chatAM dArUnA kelAvAne aTakAvI zakaze nahi. nahi. enI pAchaLa Arthika praznane paNa ukela ja joIze.. Aje ja pragaTa thaelA samAcAra kahI jAya che ke muMbaI patitAone kevaLa upadezathI ke kevaLa sattAnI lAkaDIthI ugArI, zaheramAM, bANagaMgA upara rahetA AI. sI. esa. amaladAre nahi zakAya. kAM te temane gRhajIvanamAM parovavA mATe sAmAjika ane dArUbaMdhI khAtAnA DepyuTI kamiznaranA nivAsasthAnanI taddana saMsthAoe krAntikArI prayAso yojavA joIe; athavA temanI najIkanA sthaLe dArU gALavAnI bhaThTho pakaDAI che. eTale jo amala- , AthiMka sthiti sudhAravA emane mATenAM khAsa vikAsagRha sthApavA dArI taMtra gerakAyade dArU taiyAra thatA, vecAto ane vaparAte joIe. aTakAvI nahi zake te niSphaLatAnuM kalaMka te muMbainA pAkIstAna sarakAre patitAone dara mA bAMdhI ApavAne bhAvanAzALI pradhAnone zire ja ceTavAnuM che. bIjuM paMDita karelo nirNaya bhAvanAnI daSTie ThIka che, paraMtu AthiMka daSTie e naherane jene bhaya che te dezanA Arthika taMtrane dArUbaM. lAMbo samaya nibhAvo muzkela che. khare mAge temane gRhaudyogomAM dhIthI muzkela banAvI devAnuM che. dArUbaMdhInA kAryakramathI sAmela karI daIne prathama te svAzrayI banAvavAnuM che, A svAzrayamAMthI muMbaI sarakAra daza karoDa rUpIAnI Avaka gumAvaze, ane te * AtmaznaddhA ane pratiSThA pragaTaze ane pachI teo koI gharamAM - ubhI karavA mATe prAntanI janetA upara meTo kare AvI paDaze.' - besavAne lAyaka thaze. eTale sarakAre prathama te evA gRhaudyoge, eTale dArUDIAnI sudhAraNA mATe AjanI bhayaMkara Arthika bhIMsamAM saMbaMdhamAM vicAra karavo paDaze. sapaDAI rahelA madhyama vargane karabhArathI ghaNuM sahana karavAnuM raheze. jo ke AbakArI pradhAna zrI. pATila sAheba jaNAve che ke gAMdhIjIne mAga ardasa karoDanI sAme dArUthI thatuM pInArAonuM 50 kare gRha udyoga e gAMdhIjIne mAge che. nAnA nAnA udyoga mAraphata | kharca baMdha thaze. . A vAne AzvAsana A5 tArI dekhAya che; prajane ravAzrayI ane Arthika rIte saddhara banAvavAne emane kAryakrama,
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 prazuddha jaina amalamAM mUphIne sarakAra A patitAonA uddhAra karI zakaze, dezanA utpAdanamAM sAre kALe ApI zakaze ane gAMdhIjInA sarvodayanA mAge' jai zakaze. zmA eka ja kAyathI trividha kAryakrakha pAra paDI zakaze. " ApaNe joi zakayA chIe ke meTA udyogAmAM kAM te udyogapatigmAne majura ne AdhAre ja Takavu paDe che, kAM te majurone ze:STranA bhAga thavu paDe che, majura ane udyogapatinAM hitA paraspara virUddha hAine jemAMthI vargavigraha sarjAya che, paraMtu jo sarakAra eka bAjuthI meTA udyoganu rASTrIyakaraNa kare ane bIjI bAjuthI gRhaudyoga| mAraphata dezanA madhyama tathA garIba vargone svAzrayI banAve, teA ja A dezanI Arthika samasyAne cegya ula AvI zakaze, reTIyA, zALa, dhANI vagere teA gAMdhIjIe gRRsuyoganA pratika rUpe ja rajI karyAM hatA. paraMtu e sivAya paNa bIjA seMkaDe udyoge che. ke je dharamAM calAvI zakAya evAM nAnAM vIjaLIka baLathI ke e vinA paNu cAlatAM yatra mAraphata amalamAM AvI zake. jApAnanu dRSTAMta A bAbatamAM jApAna dRSTAMtarUpa che. ApaNe tyAM puSkaLa kAce mAla 'eve taiyAra thAya che ke jene kharIdIne jApAnI prajA gRhaudyoga mAraphata seMkaDa cIjo ApaNA dezamAM pAchI mokale che. ApaNane jo A cIjo pesAi zake, te e yatrA ahI gAThavIne ahIM ja cIjo banAvI tenu vecANa karavAthI kharIdanArane sastuM bhave ApI zakAya ane paradezI hariphAi sAme TakI zakAya. Aje te gAmaDAMomAM paNa vIjaLIka baLa prApta thai zake che, ane ceDA ja baLanA upayeAmathI AvAM nAnAM yaMtro calAvI zakAya che. - tAjetaramAM dilhImAM jApAnamAM banatA guhuudyoganA mAlanuM eka pradarzana bharAyu. hatu', jemAM sarakAra taraphathI jApAna gaelA zrI. camanalAle chase| cIjonA namUnA raju karyA hatA. temaNe kahyuM hatu ke ApaNe tyAMnAM nirAzritAnA praznone pahoMcI vaLavA A gRhaudyoge eka asarakAraka upAya che. yuddhanA aMte samasta eziyAmAMthI jApAna AvelA cha0 lAkha nirAzritene prazna gRha udyogAthI. ja ukelAi gaye che, ane Aje tyAM eka paNa nirAzrita sTezana para ke raste rakhaDatA dekhAtA nathI. hiMda paNa Aje gRhaudyoganAM jApAnI yatre ahIM vasAvIne ke zakaya hAya te| ahIM banAvIne pAkIstAnathI AvelA nirvAsita, madhyama varganA mAnavIe garIA tema ja vezyAone kAma ApI temanA akaLa Arthika praznane ukelI zake. sAbIta karI zako ? khabara maLyA che ke gai tA. 30 julAinA roja ela inDiyA reDiyAnA dilhI mathakathI rAtre dasa vAgye 5. udayazaMkara bhaTTe lakhele zavijaya' nATaka raju karavAmAM AvyA hatA. A nATakamAM nIcenA tihAsa mUkavAmAM Avye hateA; cAya' kAlaka eka jaina sAdhu che. emanI bahena sarasvatIne, ke gupta aparAdhanA kAraNe, avantInA rAjA gabhasene kadamAM pUrI. bahenanA A apamAnathI uzkerAine AcAya' kalake uttarAthanA zakava'zI rAjAne avatI para hallA karavA mATe uzkeryAM ane laDAi karAvIne avantInA rAjAnA parAjya karAvyA. A rIte eka jaita sAdhue sau pahelAM bhAratavaSa upara paradezI zAsananA zrIgaNeza * ma*DAyA ! ' tA. 1-9-4 rAi jaine zakAne avantI para hallo karavA lai Ave, e paNa itihAse kadI na vaNu veleA prasaMga che. AvA prasaMga raju karatAM pahelAM lekhake sAcA itihAsane barAbara ukheLavA joIe. tema ja reDiye| DirekaTare paNa ahiMsAnA dhvaja nIce vicaranAra sAdhu sAme hiMsA, meAha ane krodhanA mahAna durrA ArApanAra lekhaka pArothI pUrI khAtro meLavavI joie. A kissAmAM lekhakanuM apUrNa` jJAna ane reDiye| DIrekaTaranI bedarakArI dekhAi Ave che. jo ATalu` ja hAya, te A banAva temane mATe ThapakAne pAtra te che. paraMtu jo lekhake irAdApUrNAMkanu asatya raju karyu. hAya, te te eka mahAna ane akSamya aparAdha khate che; ane te saMbaMdhamAM sattAvALAee lekhakane A hakIkata pUrAvAe sAthe sAbIta karI ApavA kahevuM joie, ane te tema karavAmAM niSphaLa jAya te e ja reDiyA sTezana parathI marI sAthenI eNe jAherAta karavI joie. AvI gabhIra khAtene bejavAbadAra rIte AgaLa vadhatI aTakAvavI joIe. hAddAno inkAra nATakanI vArtArUpe raju thaele uparAMkata itihAsa hajI sudhI sAmAnya rIte jANavAmAM AvyuM nathI. sAdhu thayA pachI jaina AcAra pramANe kuTu'ba sAthene sabaMdha paripUrNa thAya che. eTale kAlakAcaye A rIte sAMsArika jhagaDAmAM praveza karyAM hAya ema mAnI zakAtu nathI. vaLI jaina sAdhu ATalI hade ske yukataprAntInI dhArAsabhAnA pramukha baLu purUSAttamadAsa TaMDane potAnA putrane maLatA eka ucca hAddAne inkAra karIne eka anu karaNIya pagalu bharyu che. temanA putranI A ucca heddA mATe rItasara nImAelA pasaMdagI paMce 'pasadagI karI hatI, paraMtu peAte keMgresanA pAgevAna ane dhArAsabhAnA pramukha hAvane kAraNe emanA putrane ucca heddo maLyA evu kahevAne kAne kAraNa na maLe te khAtara e haddo na svIkAravAnI emaNe emanA putrane salAha ApI ane putre e mAnya karI huMddAnA inkAra karyAM. A take ApaNune pU. gAMdhIjInu' smaraNa thai Ave che. dezamAM peAtAnuM ananya sthAna heAvAthI emane paDayA khela kApaNu mANusa upADI lye, e sthiti hAvA chatAM emanA kASTha putra mATe sIdhI ke ADakatarI ke!i bhalAmaNa emaNe kadI kASThane karI naheAtI. Aje nAnA meTA sattAsthAna para birAjatA emanA ja anu yAsIe peAtAnI lAgavagane upayega potAnAM sagAM-snehIe ane mitrA mATe karI rahyA che, emane mATe TaMDana bApune dAkhale vicAravA jevA che. 31-8-49 jaTubhAI sa'skArakendro sthApe ( zrI. ravizaMkara mahArAje sayukata jaina vidyAthI gRhamAM Apela pravacananA sArabhAga.) vidyAthIe e majabUta, ni'sanI, sAcA ane premALa vu' joie. samAna vicAra dharAvatA vidyAthI ee...saMskAra kendra kADhI dezanI kharcAi jatI mUDImAM vadhAre karavA joie. deza Aje Arthika dRSTie nahi, paNa cAritryanI dRSTie paNa * garIba thatA jAya che: cA izvanI mUDI e uttama mUDI che. te haze tA ja duniyA ApaNI destI karaze. dezamAM cAre bAju lAMca, rUkSya, chetarapIMDI, dreSa, irSyA vadhI paDayAM che. leAkAne kadAca pavitra nahi karI zakAya, paNa bALako ane vidyArthI - ene pavitra karI zakAze. ghaDAtA vidyAthI A cetIne ma`DaLa sthApe ane pratijJApUrvaka jIve te dezane uddhAra thaze. jyAre hADInI sAme pavana vAya che, tyAre saDhane vAMkA aMdhe che, ane trAMsI rIte hAMkIne jAya che. kuzaLa nAvika kinAre paheAMsI reMTIyAnI sAme sakhata pavana vAya che. sarakAra maMDaLA sthapAya te sIdhI rIte naeNDi, te trAsI rIte paNa sAmanA karI zakaze. hiTalara jevAe laDAi pahelAM dezanA vidyAthI onu maDaLa racyuM hatu, je ni`sanI hatu, ane game tyAre game te kAma karavA taiyAra rahetu. ApaNe paNa pavitra, sadAcArI ane majabUta vidyAthI enuM maMDaLa sthApIne dezane bacAvI zakIzu.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-9-49 prazuddha jaina AtmaparIkSaNa pRthakkaraNa dvArA sadhAtI ( paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna . saurASTranA vaDA sakSipta noMdhanIce ApavAmAM Ave che. ) ka Ama karavAthI che. meM A zu karyu? hajAra varSAM thayAM mANasa A jagatamAM janmIne aneka pravR ttie Acare che. ene sukha game che ane te meLavavA mATe zakaya eTalI badhI pravRttio kare che paNa AthI enA hAthamAM sukha nathI AvatuM. e te dUra ne dUra bhAge che. ATalI ATalI mathAmaNeA chatAM sukha kema nahiM maLatu hoya ? evA prazna mANusanA manamAM uThe che. e pakSa ane kArI khAya che. peAte vicArazISa prANI che. eTale vicAravA lAge che, AnuM karavAthI sukhanI prApti na thAya teA jAta pratye praznonI paraMparA potAnI jAta sAthe vAtA karatA thai jAya kayu te e sAcu ke khe...? sAcu te enuM pariNAma krama na Ave? ane Ama vicAratAM ene lAge che ke eNe je kAMi kayu" e kadAca khoTu haze. paNa ATaluM' vicAravAnI zakita Ave emAM te enI cALIsa pacAsa varSanI uMmara vahI jAya che, e cALIse varSa eNe te badhAMne joine pravRtio karyAM karI che ane e pachI ene lAge che ke e pravRttie sAcI na hatI. e tA vacagALAnA kAya-krama rUpe hatI. tyAre ene vicAra thAya che ke e pote zu che ane pahelAM zuM haze? mANasa janme che ane mare che teA e janma pahelAM ane mRtyu pachI zu? ane janma pahelAMnI temaja mRtyu. pachInI sthitine sAMkaLI lete kazAka kAryakrama hAvA joIe ema ene lAge che. ane Ama vicAratAM vicAratAM ja ene navI navI khajue dekhAvA lAge che. peAtAne kAkA mAmA OM sabaMdhIe je premathI cAhe che e prema enA mRtyu pachI nahivat khanI javAne che ema lAge tyAre thAya ke te pachI mAre evu kazuka zA mATe na karavuM ke je mArA A vana ane parajIvanane eka svarUpe sAMkaLI le. Ama A vicAranI sthiti jyAre bhANusamAM Ave chejene ApaNe jijJAsA kahIzu tyAre ApaNe samajavuM ke mANasanA dhAma'ka jIvananI e pU. bhUmikA che. Ama eka prakAranI enAmAM jAgRti Ave che. e abhyAsa Adare che. mANasanI saMskRtine itihAsa jUe che. mAsa janamyA--janmatAnI sAthe ja enAmAM riphAinI bhAvanA AvI-e bhAvanA sAthe AtmarakSaNa ane saysAi sArU zakita keLavavA lAgyuM. abhyAsa karavA lAgyA, zarIrane Arogya khAtara nahi paNa sAmAne harAvavA keLavavA lAgyA. paNa e pachI mArI saMskRti AgaLa vadhI. huM samajaNA thaye!. mArAmAM gRhasthAzramanA bhAve dAkhala thayA. gRhastha thayA. kamANInI bhAvanA AvI, ane ema mArA jIvananuM vatu la chIcharU maTIne thayu. ane ramakaDu maTIne vizALa thayuM'. paNa Ama te AgaLa cAlyAM ja karyuM. mArAmAM navI navI vRttie dAkhala thai ema mArI icchAe ane apekSAe paNu vadhavA mAMDI ane tyAre ja prazna thayo ke sAce ja jiMda- ' gInI zarUAta ane aMta Aja che? aMta enA javAba 'hA' mAM AvyA tyAre eka prakAranI manamAM vedanA thai ane pachI pAchA vicAre caDhI javAya che. huM kANu ? kaye mage jAuM ? mAra bALapaNa sAcu ? juvAnI sAcI ke vAdhakaya, ke kazuM ja sAcuM nahi? Ama prazna para parathI mANusa kadIka akaLApa uThe che-zu mRtyu ja sAcuM? mRtyu pachI mArU zu' ane AvI aka LAmaNamAM kadika eka kSaNa mATe camakAre AvI jAya che, je mArU' nathI, je mArUM' rahevAnuM nathI, e sarU ATalI deoDadhAma kAM? ane enA dilamAM pele camakAra AvI jAya che ke Ama kAraNa zuM ? Ama rIte thai zake? e enA 77 AdhyAtmika pragati pradhAna zrI. raMgarAya Dhamare ApelA mananIya vyAkhyAnanI na ha|I zake. AnI pAchaLa, huM je kAMi karUM chuM tenI pAchaLa kAika tatva evu hAvu joie ke je janma, jarA ane mRtyune sAMkaLI letu hAvuM joie. basa A camakAro ene zikhavI jAya ke Adi anAdine sAMdhe, janmojanmane sAMkaLe evA kAkrama ja sAce kArya krama hAi zake. Ama A jJAna mANasanA potAnA dilamAMthI ja uDI Ave che. te A jJAna pachI e te lAkaDIne vaccethI pakaDIne enA cheDAone cheDI nahi de. nadInA e kAMThAo tyajIne kevaLa paTa upara dhyAna nahi Ape; ane A kaLavavA e saMyama sAdhaze, jI vanamAM thoDIka maryAdae satkAraze. ane Ama Abha sujhathI ja e peAtAnA sukAnane gADhavaze A sthiti pachI rAta divasanA ete prayatna sAcI vastu tarapha raheze. e hamezAM jAgRta raheze ke rakhene huM kAMi khurU' tA nathI AcaratA! Ama A sAvadha avasthA Ave pachI e enA kAyakramane bIjI rIte gaDhave che. samaya jatAM vaLI jo e kAyakrama adhurA lAge te navA dhaDe che. ane Ama kAryakramanI paraMparAmAMthI e ghaDato jAya che. * A sthiti bAda e sAdhaka bane che. vRkSa vagara khIja nathI ane bIja vagara vRkSa nathI. janma pahelAMnI sthiti ane mRtyu pachInI sthiti Ama vicAratAM mANusa khadhuM navuM vAMce che, khIjAne pUche che. ane ATalAthI paNu jyAre ene sateASa nathI thatA tyAre e kAkanu zaraNu zeAdhe che. kAka sidhdha purUSanAM caraNa seve che. e sidhdha purUSa te dhamagurU che. e gurU pachI vyakitane cakAsI jue che, ke kevaLa jIjJAsA ane kutuDaLathI te e nathI Avyo ne ? ane e cakAsaNI pachI mANusane jo zradhdhALu jue te e gurU ene pATha Ape che. ane kahe che atyAra sudhI je kAMi karyu" enu pRthakakaraNa kara. Ama A AtmaparIkSaNa pachI, pRthakakaraNa pachI mANasane lAge che, ke pahelAM me' je kayu' e khATu' karyuM' ane A khe!Dhu karyAMnI bhAvanAmAMthI pAte doSa karyAM che evI bhAvanA tenAmAM jAge che. emAMthI enAmAM dainyanI bhAvanA Ave che, Ama A aparAdhIpaNAnI vRtti enAmAM jAge che. e pachI e dAsya svIkAre che. paNa vaLI AgaLa jatAM ene jJAna meLavavAmAM dAsya adhurU lAge che ane purUSAtha nI jarUra lAge che, ane kramayogI ke bhakitayegI tarIke e purUSAya Adare che. ane A pravRtti bAda jyAre A jagatanA aNu tarIke paNa je vastu mahAna vibhUtimAM che e tatva peAtAnAM paNa che evA ene sAkSa hAra cAya che tyAre ene sASa thAya che. A sAkSAtkAra pachInA etI tamAma pravRttie dhAmika' svarUpa dhAraNa kare che. ane tyAre ene mAnavInI pharajo dhyeya paratve, sabaMdha paratve ke sukha vagerenu dhamaMDa ogaLI jAya che. ene eka judu ja darzana thAya che--AvuM citra mAnavIe pAtAnI jAta sAthe vAta karatAM joyu.--ane ema ja dharmI pravRtti zarU thaI. ApaNA dezamAM te| Avu... daza na karAvanAra vibhUti AvatI ja rahI che. ApaNA dezamAM evu'kazuMka tatva che je ApaNI pAMca hajAra varSa jUnI 'skRtine jAgRta ane jIvaMta rAkhe che. AjanA yugamAM zikhavanAra vibhuti--mahAtmAgAMdhIjI che jee ApaNane A AbhaparIkSaNunA maMtra ApI gayA che ane chatrana sAdhanAne sAce mArga' Atmacaritra vaDe dAkhavI gayA che.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuNa jena tA. 1-9-49 * che. harijana maMdira praveza muMbaInI dhArAsabhAmAM harijana maMdira praveza dhAre pasAra mUrtipUjaka jainemAM keTaleka nacha khaLabhaLATa khaLabhATa ubhe thavA thayA, e pahelAM sanAtanI hiMduomAM je uhApoha macI gayu pAmyA che. jo ke AmajanatAne Aje AvA sAMpradAyika praznomAM khAsa, hatA, te atyAre zamate jAya che tyAre have janomAM zarU thaele rasa nathI; paraMtu AmajanatA haMmezA zrImaMta ane taka pAgalAnA na uhApoha kaika vicitra tema ja kasamayane che. pAchaLa ja dhasaDAtI AvI che, ane tethI temane bhalAmaNa karavAnI .. gAMdhIjIe hiMdustAnanA rAjakAraNamAM paga mUkyo tyArathI ja rahe che ke temaNe A gerahayAjabI pracArano bhoga banavuM nahi, harijanane prazna emaNe upADa ane aspRzyatA nivAraNa mATe jaina hiMdu hoya ke na hoya, paNa eka vAta sAcI che ke meTI jhuMbeza zarU karI. harijana e mANasa je mANasa hovA jaine ane hiMduonA dharma ane saMskAra vacce ghaNuM sAmya che. chatAM ene sparza karatAM mANasa abhaDAya e bhAvanA varSothI rUDha hiMdu dharma jaina dharmanI peThe AtmAnA astitvamAM, punarjanmamAM thaI gaelI hoIne ApaNune coMkAvanArI nahotI lAgatI; paraMtu ane mokSamAM mAne che. jene ane hi duonA rItarivAja ane jyAre gAMdhIjIe e praznanI chaNAvaTa zarU karI tyAre ApaNI saMskAra samAna che. eTaluM ja nahi paNa jana vaNika ane vaiznava A jUThI bhAvanA mATe ApaNe zaramIMdA banyA, ane dareka samaju mANase pitAne deza pArakhIne enuM prAyazcita karI lIdhuM. vaNika vacce lagnavyavahAra paNa che. janma, lagna ane mRtyu Ama chatAM sanAtanI varga ThIka samaya sudhI choDAya rahyo. veLAnI vidhio paNa ekasarakhI che. banne dharmo jagatanA sauthI gAMdhIjInuM mukhya kArya te svarAjaprAptinuM ja hatuM, ane chatAM UMDA adhyAtmavAda upara racAelA che. eTale jenone hiMduothI harijane aspRzya rahe e sthitimAM svarAjanI emane mane kaI alaga paDavAnuM kaI ja kAraNa nathI. kiMmata nahotI, eTale svarAja prAptimAM vinarUpa banavAne bhaya hiMdu zabdano artha 'hiMdu dharmanA anuyAyIe', eve TuMka hovA chatAM sanAtanI vagane roSa vahorI laine paNa emaNe hari ke saMkucita karavAnI jarUra nathI. muslImenA Agamana pahelAM janAnA uddhAranA kAryane mahatvanuM gamyuM. A eka meTuM sAhasa siMdhu nadInI A bAjue je leke rahetA hatA teo hatuM, ane ethI svarAjayAtrAnI kucamAM bhAre vina paDyuM hatuM; hiMdu tarIke oLakhAyo. eTale temAM heje ja jainene samAveza ema chatAM satyane mAga mahAmAjI cUkyA nahi. AnA pariNAme thaI ? thaI gaye. hiMdu ane Arya e lagabhaga paryAyavAcaka jevA Ajano sarakArane sattAnAM sutra grahaNa karyA pachI harijanane zabda che ane hiMduone mulaka te hiMdustAna athavA te pahelAMne saikAothI thaI rahelA anyAyane nivAraNa karavAnuM kAma hAthamAM Aryone mulaka te AryAvata, bharata cakravatInA nAmathI e * levuM paDayuM che. bhArata athavA bhAratavarSanA nAmathI oLakhAte, ane zrI. rASabhasAmAnya rIte janatAnA TekA vinA janatAnA hitanA kAya- devanA putra bharata cakravatI'ne ApaNe jaina gaNIe chIe. eTale ' dAe koI sarakAra lAdavA mAge, te temAM saphaLatA maLI zakatI A deza je hiMduone teja jaine chevastutaH hiMdu ane nathI, paraMtu gAMdhIjIe varSonI jahemata ane tapazcaryA pachI jaina vacce cekakasa dhArmika mAnyatAo sivAya bIjo ke! lokamAnasamAM je palaTe A che, tene pariNAme sarakAranA A pharaka nathI. 5galAMne janatAne Take maLI rahyo che. A TekAnA AdhAre vaLI ApaNe jaina hovA chatAM dazAzrImALI, vIsA zrImALI, sarakAra harijana maMdira praveza dhArAne amalamAM mUkI rAkI che. esavALa, poravADa vagere vaNika komanA saMtAna tarIke ApaNe , paraMtu duHkhanI vAta e che ke jayAre A dhArA sAmene. lagnAdi ane badhI ja sAmAjika vahevAra calAve che ; ane sanAtanI hiMduonA reSa narama paDe che tyAre zikSita gaNAtI ApaNI badhI kriyAo hiMdu brAhmaNone hAthe brAhmaNuzAstra vaDe jaina kAmamAM A dhArA sAme virodha ubho karavAnA prayAsa thaI ja thAya che; te eTale sudhI ke ApaNA deva maMdira mAM paNa ApaNe rahyA che. Ama sIdhI rIte te A dhArA sAme koI virodha TakI , brAhamaNa pujArIe rAkhatA AvyA chIe. Ama chatAM zake evuM nathI, paraMtu mUrtipUjaka saMpradAyanA keTalAka ja A ApaNe hiMdu nathI, ema kahevuM e atArkika che, dhArAnA amalamAMthI jaina maMdirane bAkAta rAkhavA "ame jaine ane vadhu vicitra ane pAmaratAsucaka te e che ke harijana hiMdu nathI. e sutrane pracAra karavA lAgI gayA che, emaNe evI maMdira praveza dhArAnA amalamAMthI jaina maMdirane bAkAta rAkhavA dalIle raju karI ke pArasI, khrIstI ke zIkhanI peThe jaine paNa mATe jane hiMdu nathI' ema kahevA lAgIe e che. jenA alaga kema che, ane tene hiMdu dharmamAM samAveza thaI zake nahi; dharma harikezI ane metArA muni jevA harijanone sAdhu tarIke ane tethI harijana maMdira praveza dhAre jaina maMdirone lAgu paDI apanAvI zake, evI vizALatAne saMkucita banAvI ApaNe ApaNuM zake nahi, pUrvAcAryone paNa cheha daI rahyA chIe. eka bAju jaina dharma - kharuM jotAM A dalIla TakI zake tevI nahotI. kAraNa ke mAnavadharma hovAnI vAta karIe ane bIjI bAju devapUjA arthe ke atyAra sudhInA badhA ja kAyadAM je hiMdu samAjane mATe ghaDavAmAM svaccha thaIne devAlayamAM pravezatA mAnavane, e saikAo AvyA che te badhA jana samAjane lAgu pADavAmAM AvyA ja che, pahelAM hiMduothI tyajAelo hovAne kAraNe, aTakAvIe, te jenI ane tenI sAme ja e kadI virodha pakAryo nahota; eTaluM ja dhama mAnavadharma nahi gaNAya, paNa kahevAtA dharmanA IjArAne nahIM paNa jene hiMduthI judA che evuM kadI keIe kahyuM nahotuM. eka vADe kahevAze. Aje te kAyadAnI lAkaDIe ApaNe haMkAvuM kevaLa thoDA mAsa pahelAM jayAre muMbaI dhArAsabhAmAM zrI. phulasiMhajI ja rahyuM paraMtu jo hiMdu na hoya te paNa harijana mAnave DAbhInuM bila raju thanAra hatuM, tyAre ja keTalAka jaina agraNIoe mATe te enAM maMdiro khullAM hovAM ja joIe. Izvarane maMdiramAM jaine hiMdu nathI" e sara kADhavAnuM zarU karyuM hatuM. pUrIne pavitra rAkhavA prayatna kevaLa hAsya pada . Izvara pavitra paraMtu have sarakAre eka yAdI bahAra pADIne jenone hiMdu che ane mATe ja e Izvara che. keI apavitra mAnava ene emAM samAveza thAya che, ane harijana maMdira praveza dhAre jaina apavitra na karI zake. enA spaze te apavitra pavitra ja bane. maMdirone paNa lAgu paDe che, evI spaSTatA karI dIdhI che. AthI jaTubhAi mahetA zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jena yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra ra4 . bI kara69 prabuNa jenA taMtrI: maNilAla makamacaMda zAha varSa : 11 aMke : 10 muMbaI : 15 sapTembara 1949 gurUvAra vArSika lavAjama rUpiyA 4 "jaina saMskRtine ApaNuM ja bhAIbahene nukasAna pahoMcADe che." [ tA. 30 mI sapTembaranA roja amadAvAdanA jaina kavaitAbara marti pUjaka saMdha taraphathI, jana dharmanI sevA karavA mATe, zeTha zrI karaturabha(InuM' . ' samAna karavAmAM AveluM; tyAre zeTha zrI karaturabhAI e je pratyutara Ape, temAMthI upayogI bhAga nIce ApavAmAM Ape che. ' -taMtrI ] : "mArA pratye tame je mamatA batAvI che te huM mArUM ahe- sahelA hatA; vakhata evo hato ke baLatuM ghara kRSNArpaNa kare. paNa bhAgya mAnuM chuM. tIrthanI sevA karavAmAM mArA kartavya sivAya vizeSa mane cintA e hatI ke darabArazrI kADhI nAkhe ane pachI saurASTra meM karyuM nathI. jaina saMskRtine huM upAsaka chuM. tene mATe mane sarakAra mAge te zuM karavuM ? mAre baMdara samiti aMge 1948mAM anahada mAna ane abhimAna che ane temAM mArAthI je phALe rAja keTa javAnuM thayuM. tyAM saurASTra sarakAranA vaDApradhAna vagere ApI zakAya te ApavA haMmezAM tatpara chuM. maLyA, paNa meM A vAta karI ja nahi. bIje divase vaDA pradhAna - " zraddhA ane dharmanI dRSTie te ApaNAM tIrtho mahAna zrI DhebarabhAIe mane cA pIvA belAve : gayo ane cA che ja, paNa zi95nI dRSTie paNa A tIrtho duniyAmAM ajoDa pIdhA pachI bahAra nIkaLate hato te vakhate zrI DhebarabhAIe pote ja mane kahyuM ke ApaNe sATha hajAro nikAla karI nAkhe che. meM che. meM' hiMdustAnamAM tema ja paradezamAM sAro pravAsa kheDaye che; kahyuM ke paMdara divasa pachI sATha hajAra bharavAnI mudata Ave che. ApaNAM dezanI tema ja paradezanI bhavya ImArata joI che, paNa che ane te bharavAnA thaze te muzkelI UbhI thaze, mATe jhaTa nikAla : temAM kyAMya ApaNA AbunA ke rANakapuranAM maMdiranI barAbarI lAve. zrI. DhebarabhAIe kahyuM ke, tame bharazo nahi. ane eka karI zake tevI koi imArate mArI najare paDI nathI. tethI ApaNuM mahinAmAM ja sATha hajAra bharavAnI mAphI ApavAno nirNaya karI dharmanA pratikarUpe ApaNuM tIrtho suvyavasthita rAkhavAno ApaNA " dIdhe. emAM ApaNe saurASTra sarakArane jeTalo AbhAra mAnIe saune dharma che. ' eTale e che che. sATha hajAra mApha karavAmAM temaNe mAtra viveka " kamanasIbe chellAM sAta dasakA evA gayA ke jemAM eka buddhi ja vAparI che. ApaNe dabANa karyuM nathI. nahi te bIjA tIrtho aMge jina kema ane tenA netAone bhAre zrI giranArajInA samAdhAna mATe paNa mane vAraMvAra kahevAmAM : hAlAkI veThavI paDI che. mArA bALapaNamAM mArA pitAzrI tathA manasukhabhAI zeTha A tIrtho aMge kevI vyathA bhogavatA, tene AvatuM. eka vAra huM dilhI saradArazrI vallabhabhAI pAse gayele." meM temane vAta paNa karelI nahi. saradArazrIe pote ja mane kahyuM mane pUrepUre khyAla che. ke, kasturabhAI, giranArajI aMge kaMi hoya te mane kahejo. pachI.. " zrI zatruMjyanAM maMdiranI AjubAjunI dIvAla paDI gaI. temanI daramiyAnagIrIthI ja badhuM samAdhAna thaI javA pAmyuM. hoya te varSonAM varSo jatAM, paNa ApaNe samarAvI zakatA nahi. kuMDamAM kAdava bharAI gayA hoya te paNa te kuMDa gALI zakatA nahi. : "tAra gAjImAM digabara ane tArI vacce jhagaDe A ja pramANe giranArajInA tIrthamAM eka pratimAjIne eka gekha- 1 hate. mIDa sAheba eDaminisTreTara hatA te vakhate sane 1928mAM lAmAMthI bIjA gokhalAmAM besADavA hoya te tyAMnI navAbI sarakAra digaMbara sAthe samAdhana karyuM. cAra derI hatI temAMthI be derI ApaNane tema karavA detI nahi." zvetAMbaranI ane be derI digaMbaranI ema karAvI digaMbaro sAthe nakakI karyuM. A valaNa AcArya zrI nemisUrijIne pasaMda paDayuM zatruMjaya tIrtha aMgenI takarAra bAbata, tA. 8-3-47 nahi, kamanasIbe e samAdhAna karyuM nahi, kemake bukhe derIo nA roja. darabArazrI sAthe samAdhAna karIne te pachI rastA sudharA vacce je dIvAla karavAnI hatI temAM digaMbaroe virodha uThA. vavAnuM kArya zarU karyuM hatuM. te vakhate jamIna aMgeno nikAla paNa . - te dAvo sane 1945 sudhI cAle ane 1945 mAM vaDedarA sara. karI lIdho hato ane pAsenA khetaranI jagyA kharIdI lIdhI hatI. sATha - kAre e bAbatamAM ApaNI tarapheNamAM cukAdo Ape. ApaNI hajAra rUpiyA saurASTra sarakAre mArR karyo e bAbatamAM meM ghaNuM kAyama mAgaNI taddana nyAyI hatI eTale cukAda tarapheNamAM AvyuM. kayu* che ema dhaNAe kahyuM, paNa e sAcuM nathI. kArya pAkatuM " zaurIpurajI tIrtha, je AgrAnI najadIkamAM Azare 14 mAIla - AveluM mATe te thaI gayuM. - dara AveluM che, tyAM paNa digaMbare ane zvetAMbare vacce jhaghaDo hato.' - "saurASTra sarakAra AvatAM pahelAM sATha hajAra bAbata che. te aMge gharameLe nikAla karavA atizaya prayatna kare paDaze. ghaNI karavAnuM mane dhaNu sAdhuo ' tathA zrAvakaeN taraphathI sacavAyuM hatuM. muzkelI pachI nikAla thaI zake, paNa kamanasIbe pAchaLathI " mane paNa tene khyAla hatA, paNa huM avasara jotA hatA. sArA digaMbaro pharI gayA. e kesa hAIkeTamAM jatAM sane 1846mAM tene sAthIonI icchA dhaNI hatI, paNa temane mArAmAM eTalAM vizvAsa cukAdo AvyA ane pahelAM meM je nikAla karyo hato te mujaba che ke temaNe kaI divasa mArA upara dabANa karyuM nathI. temane huM mArI cukAdo AvyA. makSIjI tIrthamAM paNa evI ja takarAra hatI. vedanA jaNAvI zakuM tema nahotuM. darabArazrI pAse ATha hajAra kaDhAvavA mane gAliyaranA mahArAjAne maLavAnuM sUcavAyuM. huM temane maLe nahi, kamanasIla AcArya zrI navI digaMbaro sAra thI sacavAyuM che: digaMbare ra sa pahelAM meM ja
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 15-- ane kahyuM ke, tame eka kamizana nIma. e kamizana je cukAdo konpharansanA be TharAvo Ape te banne kabUla kare. e mujaba kamizana nimAyuM ane nikAla AvI gayo. kuMbhAriyAjI tIrthane aMge dAMtAnA darabAra [akhila hiMda jaina zvetAMbara. kenpharansa samitinI beThaka zrIne jene tarapha ghaNo vasavase te mATe keTa karavA detA nahatAM, tA. 8-9 sapTembara 1949 nA roja zrI meghajI sejapALanA paNa pachI teM rAjya badalAyu. muMbaI sarakArane arajI karatAM para pramukhapade muMbaImAM maLI hatI. A beThakamAM ATheka jeTalA TharA vAnagI maLI gaI che ane koTanuM kAma paNa zarU thaI gayuM che. pasAra karavAmAM AvyA hatA temAMthI sau prathamanA be nIce " aMtarIkSamAM digabara ane vetAMbara vacce taka ApavAmAM AvyA che. - rAra hatI, paNa tene ApaNA lAbhamAM cukAdo AvI gayuM che, '. "sametazikharajI tIrthane pahADa sane 1923 mAM ApaNe dhI bombe pablika TrasTa ekaTa (1949) lIdhe, paNa takarAra cAlu hatI. pahelAM digaMbara sAthe, pachI A muMbaInI dhArAsabhAnI punAnI AgAmI beThakamAM dhI pablika TrasTa ekaTa nAmanuM bila lAvIne dhArmika tathA sakhAvatI TrasTanAM [, rAja sAthe ane pachI bihAra-sarakAra sAthe. ame jaine pagalAM joyAM ane hatAM tema ApaNI rIte besADI dIdhAM ane e takarAra uddeze Cypresne siddhAMtanA nAme badalavA tathA * pheraphAra karavA nAmadAra sarakAre je prabaMdha karyo che, tenAthI sakhAvatanA mULamAM ghA thaze, patI gaI. bihAra sarakAre jagalane kabajo levAnI kAyade karelo. ane jAhera sakhAvata upara meTa phUTake paDaze, kAraNa ke dAtAonA pahADa uparanA jaMgalane te kabaje le ne vahIvaTa kare che te pahADa pitAnA uze bara Avaze ke nahi evI jAtane bhaya utpanna thaze ane u52 krUra prANI vagerene mAre te viSe nakakI thaI gayuM. kabaje sakhAvata karatA acakAze, ane janatAnA hitane bahu ja nuDasana ApaNo raheze ne koI prANIne pahADa upara mAravAmAM Avaze nahi. thaze ema akhila hiMda jaina zvetAMbara konpharansa samitinI A - "AbujI tIrthanA jirNoddhAra mATe jarUrI Arasa dAMtAnA sabhA mAne che ane nAmadAra sarakArane dhArmika tathA sakhAvatI pahADa upara aMbAjInA maMdira pAse cAra mAIla upara maLI sTe. mATenAM dAnone khataranAka nIvaDe enA sadhaLA prabadhAne e AvyuM. dAMtAnA darabArane ghaNuM kahyuM paNa levAnI rajA ApI bilamAMthI kADhI nAkhavA vinaMti kare che. vaLI devadravya Adi nahi. pachI te rAjya gayuM ane na vahIvaTa AvatA te ThekANethI dhAmika TrasTonI milakata bIjA koI paNa uddeza mATe keel || arisa kADhI lAvavAnI ApaNane paravAnagI maLI gaI che. kadI na vApare evuM janadharmanuM pharamAna che ane te saMbaMdhI A uparathI Apa joI zakazo ke Aje ApaNuM eka zAstrIya purAvAo tapAsa samiti samakSa rajU karAyA hatA chatAM paNa tIrtha rahyuM nathI ke jene aMge koI paNa dAvA ke takarAra jaina dhArmika TrasTane paNa kAyadAmAMthI bAkAta rAkhyA nathI tethI, cAlu hoya, e meTA sadbhAgyanI vAta che, paNa ApaNAM tIrthomAM ukata bilane tenA hAlanA svarUpamAM saMkhta virodha kare che. te je jAtanuM samArakAma karAvavuM joIe, je jAtanI maMdiranI bAMdhaNI uparAMta cerITI kamizanaranI nimaNuMka karI tene jAhera TrasTanA hovI joIe, te ApaNe visarI gayA chIe eTaluM ja nahi paNa hisAba, vahIvaTa vagere tapAsavAnI tathA TrasTIonI javAbadArI jaina saMskRtine ane jaina zi95ne Aje moTAmAM moTuM nukasAna aMge nirNaya karavAnI chevizALa sattAo ApavA TharAvyuM che kaI karI rahyuM hoya to te ApaNA ajJAna jana bhAIo ane tenAthI TrasTIone yogya nyAya na maLe e saMbhava che ane bahene che. koI paNa maMdira samarAvavAnuM hoya te temAM suMdaramAM TrasTIo phakta cerITI kamizanaranA ejanTa ke emane suMdara jajUnuM lAkaDA upara kareluM citrakAma hoya te tene saMbhALIne hukama uThAvanArA nekara jevA thaI jAya che. te uparAMta cerITI kami. samarAvI levAne badale te lAkaDakAma pheMkI daI tyAM ArasanAM pATiyAM nara tathA DepyuTI cerITI kamizanara athavA sarakAre nImelA amala| lagAvI maMdira bhavya banAvavAnI peTI mAnyatA A5NAmAM phelAi dAro palisanI mAphaka sarca karatA hoya tema game tyAre TrasTIone che. eka bIjI khoTI ane aNasamaju prayA cAlu thaI che, ane pahelethI khabara ApyA vinA TrasTanI ophisamAM chemakAna mAM jaI te maMdiramAM paTo citarAvavAnI. te paTomAM kaI jAtanI kArIgarI zake evI kalamathI lakhatovakhata gharSaNa thavAno saMbhava rahe che to hotI nathI, eTaluM ja nahi paNa eTalA beraMgI hoya che ke ane TrasTIone svamAnabhaMga thAya ema mAne che. AvI jAtanI . ApaNAM maMdironI saumyatAne te bhAre hAni pahoMcADI rahyA che. te sattAothI TrasTane vahIvaTa karavA koI svamAnapriya sArA zakhsa jAhera mata keLavI taddana baMdha karAvavuM joIe.' TrasTI tarIke kAma karavA AgaLa Avaze na4i ema mAne che. " ApaNane saheje samajAze ke ApaNAmAMnA ghaNAM bhAio vaLI phUTI tarIke cerITI kamizanarane namavAthI sadAne mATe TrasTane tema ja bahenoe jena hevAne dA karatAM hovA chatAM ApaNI jana vahIvaTa TrasTa anusAra nimAnArA TrasTIonA hAthamAMthI laI levA saMskRti zAmAM rahelI che, tene temaNe ghaNe thoDo vicAra kare che. Ave che ane cerITI kamizanara geravahIvaTa paNa kare che. paNa tene - sAmAyika-pratikramaNa kare, upavAsa, ekAsaNA kare : jainamaMdire sAme dAvo mAMDI zakAya nahi evI kalamethI e A bi-jave dazana-pUjAe jAya eTale bhAvika jaina. A kriyA e jarUrI che, badAra thaI jaze ema mAne che. paNa mArI namra mAnyatA pramANe tenAthI jaina saMskRti TakAvI . hAlanA kAyadAmAM karavA dhArelA AvA pherapha rAthI janatA ' . zakAze nahi. jenA hitanI. khAtara A kAyade karavAnA uddeza che te janatAnuM jana saMskRti TakAvavA sArU ApaNAM tIrtha ane maMdire hita thavAne badale dhaNuM ja ahita thaze ane sakhAvatI bhAvanA che! naSTa thaze ema A sabhA mAne che. tethI temAM meM.gya sudhArA karavA zuddha jaina zi95ne anusarIne thAya tene mATe sAvacetI rAkhavI nAmadAra sarakArane AgrahapUrvaka vinaMti kare che, joIe. uparAMta ApaNuM bhaMDAromAM je alabhya amUlya pustaka paDelAM che, tene UMDe ane talasparzI abhyAsa mAtra janAnI hada ane jeno nahiM, paNa jenenaranI dRSTie paNa tha joIe. ema karavAthI jana tatvajJAnanuM sthAna anerUM thaze, ane gujarAtanA sAhitya, - AjanI akhila hiMda jaina zvetAMbara kenpharansa samitinA * vepAravANijya ane rAjayane mATe jainAe je kAMi bhUtakALamAM sabhA jAhera kare che ke jaina tema ja hiMduo Arya jAtinA hoI kahyuM che tenuM bhAna thatAM saheje jaina dharma pratye paNa lokone jAti tarIke judA nathI, paraMtu hiMdu dharma vaidika che ane jana AdarabhAva u5ne thaze. A bAbatamAM huM ghaNA vakhatathI vicAra dhama alAdaka che; vaLI hi 6 thama thAzuM sa kRtina anusAra je anusare che. kayAre jana dhama zramaNa saMskRtine je be nadI |. karUM chuM ane nirNaya para Avyo chuM ke ApaNe evI pejanA karavI joie ke jethI A bhaMDArAne upayoga vyavasthita rIte 'skRti tarIke purAvavide e matabheda vinA svIkArelI che. tethI ane Aja karatA vadhu chUTathI thAya." . jaina hiMdu dharma ekabIjAthI judA che. azva paravAnanuM sthAna e paNa sa tarIke judA nI dhamAM kAlA . je be
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ karo tA15-9-4 - prata jana. T his taraphathI bahAra pADavAmAM Avaze ema vAra ramAM alaga yunivarsiTI * * * " gujarAta mATenI yunivarsiTI ha, gujarAta yunivarsiTI mATe sarakAre mAnanIya zrI gaNeza ke gujarAta yunivarsiTI sAthe pharajIyAta joDAvAnuM hoya te muMbaI A - vAdeva mAvalaMkaranA pramukhapade nImelI samitine ahevAla : yunivarsiTI sAthe atyAre je joDANa che te zuM beTuM che? ANaMda - prasiddha thaI gayA che. vaLI tAjetaramAM A aMgenuM bila paNa kendra yunivarsiTI mATe saMpUrNa rIte taiyAra che e tene dAvo che. tenI : muMbaI sarakAra taraphathI bahAra pADavAmAM AvyuM che je pUnA khAte vaDedarA pAchaLa na rahI javuM joIe e mATe zrI munarIe khUba ja na maLI rahelI mubaI dhArAsabhAmAM raju karavAmAM Avaze ema dhAra utAvaLa karI tyAM yunivarsiTInI sthApanA paNa karI dIdhI che, ane - , vAmAM Ave che. A ahevAla aMge chellA keTalAka divasathI saurASTramAM alaga yunivarsiTI na thAya e mATe gujarAte pracAra : gujaraoNtamAM sArA pramANamAM jAgRti AvI che, ane tenI chaNvaTa kare paDe che. , eka yA bIjA draSTibiMduthI thaI rahI che. - gujarAta mATe eka svataMtra vidyApITha, hevI atyAra sudhI muMbaI prAMtamAM mAtra eka muMbaI yunivarsiTI , joIe evI gAMdhIjI tema ja De. AnaMdazaMkara dhruvenI kalpanA ja hatI. gujarAta, mahArASTra ane pUnA-muMbaI prAMtanA traNe prAMta hatI. sAhitya pariSada ane gujarAta vidyAsabhAe A mATe jevaDA pradezamAMnI kolejo muMbaI yunivarsiTI sAthe saMkaLAyelI : AMdolana paNa jagAvyuM. muMbaI yunivarsiTInuM vikendrIkaraNa kare hatI, paratuM keLavaNInuM pramANa vadhatAM, sthaLe sthaLe kolejo sthapAtI vAnI bhAvanA majabUta thaI, gujarAta yunivarsiTImAM te kendrita | gaI. muMbaI yunivarsiTInI javAbadArI paNa vadhatI gaI. judA judA thaI; paNa have jANe ke pAchuM vikendrIkaraNa para saunuM lakSa ' viSayonA abhyAsanI mAMgane pahoMcI vaLavAnuM paNa muMbaI yuniva TayuM. che. siTI mATe muzkela thatuM gayuM. paradezI sarakAre potAnuM rAjya calAvavA, mATe ja A yunivarsiTIe sthApI hoya ema spaSTa rIte jaNAvA A kheMcAkheMca pAchaLa, zAMta citte vicAra karIe te sattAnI . - lAgyuM. e arasAmAM gAMdhIjI gujarAtamAM AvyA, ane 1821mAM AkAMkSA mukhya kAma kare che; dareka kendranA saMcAlakone amadAvAdanI zehamAM dabAI javAno bhaya rahe che. je gujarAta yunivarsiTI sAthe : - gujarAta vidyApIThanI sthApanA karI. gAMdhIjInI dRSTie muMbaI yunivarsi joDAvAnuM nakakI thAya te svataMtra vyakitatva zI rIte rahe? AthI ! TIdArA apAtuM zikSaNa ApaNuM parataMtra paristhitine TakAvanAruM hatuM + ' , eTale gujarAta vidyApIThaThArA gujarAtI bhASA dvArA gujarAta tathA takSazilAne Adarza ane epharDa tathA kembrIja yunivarsiTInA hiMdanI saMskRtinAM abhyAsa mATe temaNe eka na pravega zarU . baMdhAraNane AgaLa karI keTalAMka pitAne anukULa maMtavya , " , " karyo. AjhAdInI khumArI, majUrInu" mAhAtamya ane svabhASAnuM gaurava, ' rajU kare che. ahevAlamAM paNa spaSTa jaNAvyuM che ke, joDANa . "e, navA prayogadvArA siddha karavAnI temanI nema hatI. " pachI pAMca varSamAM je koI kolejane na ruce te te dUra thaI zake . e ja arasAmAM muMbaI sarakAre nImela seDalara kamizanano " chepaNa temAM. bhaya e lAge che ke, pAMca varSa pachI nIkaLI che ' ahevAla bahAra paDayo: e ahevAlamAM eka sacana hatu' ke' 3 kaLI zakaze ke kema ? paddhattinI yunivarsiTIo hovI jarUrI che. 1924mAM A bhalA paraMtu prazna e che ke, dareka kendra gujarAta samagra maNa para vicAraNA karavA setalavADa saMmati nimAI. e samitie " gujarAtanI dRSTie vicAra kema nathI karatuM ? gujarAtane ApaNe eka 1 . spaSTa deravaNI ApI ke, sthAnika saMskRti, sAhitya, ItihAsa ane akhaMDa rAkhavuM che, ke tenI zakitaone chinnabhinna ane rItarivAje vicAratAM gujarAta, mahArASTra, karNATaka ane karavI che? gujarAta pAse khUba sAdhane che; saMpatti che. e - siMdha mATe vibhAgIya yunivarsiTIenI jarUra che. ' pracAra jarUra thAya che; paNa e sAdhano ane saMpatti, kayAM ane A vicArane dhIme dhIme vega maLate gaye. ane mahArASTra, keTalAM che? kendra kendra meDIkala keleja; ejIniyarIMga koleja karNATaka ane gujarAtamAM yunivarsiTInI sthApanA mATe sami. phArmasI koleja, egrIkalcara koleja, vagere jaladI sajaI zakAvAnI tio paNa nimAI. atyAre punA yunivarsiTI sthapAI cUkI che; ' che ? te suratane ke saurASTrane vidhAthI kayA kendramAM jaI abhyAsa mA karNATakamAM sthapAze ane gujarAtane prazna eraNa upara che. karaze ? ene badale tAtkAlika jayAM je che teno pUrepUro vikAsa ' ' gujarAta yunivarsiTInI sthApanA mATenI je bhalAmaNe thAya; ene vikasAvavA 5 chaLa gujarAta badhI zakitao khace e . prasiddha thaI che, temAM bAra sabhyomAMthI sAta sabhyoe pitApitAnI ISTa che ke sthaLe sthaLe nAnA nAnA kUbAo kare che? AnI sAme, AgavI neMdha mUkI che. A noMdha uparathI keTalAka ema kahe che jagAnA abhAvanI dalIla che ja; paraMtu TekanIkala koleja eka rAtamAM - ke A laghumatine ahevAla che, keTalAka vadhumatine kahe che, ane alAuddInanA dIvAnI zakitathI nathI sarjAi javAnI 1 upara kahI tevI . - mULa praznane eka bAju mUkI daI, praznanA keTalAka niSNAte nAnI adyatana koleja sthaLe sthaLe hoya e ISTa che, te paNa gujarAtI !' nAnI gauNa bAbata para carcAmAM UtarI paDela che.' rAta pAse atyAre e zakita paNa nathI. vaLI bIjI rIte paNa : gujarAta yunivarsiTI sthapAvI joIe. e bAbatamAM haju be vicAra karavAno che. judA judA viSayenA niSNAto ApaNI pAse - mata na paNa kayAM sthapAvI joIe; rathapAya te zikSaNanuM keTalA? eTale cAlyA AvatA sAmAnya rivAja mujaba AvA * * * * mAdhyame kayuM ane yunivarsiTInI hakumata, keTalI e vicAre e niSNAto mATe A paNe prAMta bahAra najara nAkhavAnI AzA + keLavaNIkArone eka bIjA prakAre vicAratA karyA che. vicAre niSNAta pAchaLanA kharcane paNa gujarAte vicAra kare jarUrI che che e AvakAradAyaka vRddha che, paNa vicAraNA pachIthI je sthiti atyAre dareka viSayanA eka ke be niSNAtane rokI vidhAthIo nI ' 'UbhI thaI che te dukhada che. keTalAka kahe che ke amadAvAdamAM gujarAta taiyAra karavAmAM Ave te kAle gujarAtamAMthI joitA niSNute maLI. ... yunivarsITI zA mATe? vaMDAdarA e mATe egya sthaLa che. keI ema raheze. Ama navI TekanIkala kolejonI sthApanAne prazna ane niSNAMto * dalIla kare che ke jo gujarAtanI dareka kolejane gurjarAta yunivasaTI vidvAnone rokavAne bajo ekI sAthe gujarAta sahI zakaze ? ke pachI sAthe joDAvAnuM pharajIyAta thaze te muMbaI yunivarsiTI mATe je bhaya "kanyAne bhAra keDa para ema e be vidyAthIe upara ja Ubhe thaye hata-vistRta javAbadArIne-te UbhAM thaze; mATe amadA paDavAne hoya te judI vAta che. eTale takALa pUratuM vAdamAM raheThANa sa thenI zikSaNa ApatI yunivarsiTI bhale sthapAya; te muMbaI. sarakAre kAyadAdvArA gujarAta yunivarsiTI, sAthe * paNa ANaMda, surata, vaDodarA ane saurASTrane bhale pataMpitAnI alaga badhI kelenuM joDANa karI devuM joIe; vaDedamAM paNa temAMthI yunivarsiTI maLe surata taraphathI evo avAja saMbhaLAya che ke jo mukata na rahI zake. e dvArA samagra gujarAtane eka taMtue sAMkaLI : : mAM DI. 'rIpAvI
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra " praNa jaina tA. 15-9-09 zakAze. pAMca ke daza varSa pachI bhale je kolejonA kendrane svataMtra - maMdira praveza kAyade ane jene yunivarsiTI joItI hoya te svataMtra kendra mAge. tyAre gujarAtanI paristhiti zikSaNanI daSTie taddana navIna ja vicAraNA mAgatI haze. "harijana maMdira praveza kAyade jaina samAjane lAgu paDavo . . Avo bIje mUMjhavatA prazna che bhASAne. zrI dAdAsAheba joIe nahi,' evI dalIla jaina samAjanA eka pakSa taraphathI mAvalaMkare raste kADhayo che, paNa e raste adhUra che, badhAne khuza avAranavAra thayA kare che. A dalIlanA samarthanamAM zAstronA karavA mATene che. vidyAthI snAtaka (grejyueTa) ke anusnAtaka thAya AdhAra TAMkavAmAM Ave che; ane chevaTe kaMI nahi teya, jene hiMdu nathI evI dalIla AgaLa dharavAmAM Ave che. bhASA, saMskAra, tyAMsudhI zikSaNanuM vAhana gujarAtI, ane tyArapachI vadhu rItarivAja--kaI rIte jene hiMduothI alaga che, tenuM cokakasa ucca abhyAsa mATe rASTrabhASA. A madhyama mAga che; paNa zrI vidhAna bhAgye ja karAya che. amAre dhama svataMtra che; jainatva ane mAvalaMkara jevA spaSTa vicAracaraNa dharAvatI vyakitae pitAne hiMdutva bhinna bhinna phaTAo che; jaina zAstromAM aspRzyane aspRzya spaSTa vicAra raju kare joIto hato. pite zuM mAne che ? kadAca gaNavAmAM AvyA che, AvI vAhiyAta vAte ane tenuM samarthona A vicAra temane spaSTa paNa hoya, paraMtu pite mahArASTranA che. ' mATe kadAca koI doSAropaNa na kare e dRSTie temaNe gujarAtI keTalIka vAra samaju ane zANI vyakitao pAsethI sAMbhaLavA mAdhyamanI vicAraNA kema na karI hoya, eya vicAravA jevuM che ? maLe che. jJAti saMsthAno lopa karanAra ane zudrone paNa gujarAta mATenI yunivarsiTI mAgavAthI prAMtiyatAnuM je deSAropaNa bIjA traNa varNonI jeTaluM ja mahattva ApanAra jaina thAya che, te rASTrabhASAnA zikSaNane madhyama tarIke svIkAravAthI dUra dharmanA siddhAMtane jANe ke jene samajyA ja nathI e dekhAva karI mukAya che. muMbaI sarakAre A aMge gaI sAla kAyado thAya che. vinIta sudhI gujarAtI pharajiyAta hevuM joIe, pachI kolejanuM zikSaNa rASTrabhASAmAM apAvuM joIe. gujarAta hiMdanuM karyA pachI, jaina samAjanA eka pakSe sarakAra pAse pitAnA vAMdhAo rajU karelA, tene eka sarakArI yAdI dvArA sarakAra taraphathI javAba eka aMga che e ApaNe zikSaNanA mAdhyamane vicAra karatAM kAM bhUlI jaIe ? aMgrejI bhASAe vizALa hiMdanA prAMtene ekabI ApavAmAM AvyA che. nIce Apela e yAdIno tarajUme rajU karAyelA e vAMdhAo keTalA pAMgaLA che te batAve che - jAnI vadhu najIka ApyA che e anubhavanI vAta che; te mAtra gujarAtI bhASAnA vAhanathI taiyAra thayela vidyAthI, bIjA prAMtane I rIte - "muMbaI sarakAranA 1847nA "harijana maMdira praveza - pitAnI viziSTa zakitao batAvI zakaze? Ane artha e kAyadAmAM ane tyAra pachI 1948 mAM sudhArela e ja kAyadAmAM nathI ke gujarAtI bhASAne ucca keLavaNImAM sthAna na hoya. enuM sthAna hiMduomAM ja jainone samAveza karela hevAthI te sAme keTalAka mahattvanuM rahevuM joIe. paNa TekanIkala viSane abhyAsa te rASTrabhASA jainee muMbaI sarakAra samakSa pitAnuM virodhanuM dRSTibiMdu raju dvArAja tha joIe. gujarAta pAse vijJAnanI--paribhASA nathI; becAra kareluM. A virodhanA mukhya muddAo A pramANe che: varSamAM taiyAra thavAnI zakyatA paNa nathI. vaLI vijJAna : 1, khristI zIkha, ane pArasI dharmanI jema jaina dhama paNa paribhASA rASTrabhASA je haze te ja rahevAnI che. sara sI. vI. eka taddana svataMtra dharma che, ramaNa jevA vaijJAnike athavA kahe ke bIjA prAMtanA niSNAte "2. jene kAyadAnI maryAdAmAM gaNavAnI sarakAranI sau prathama pitapotAnAM viSaye gujarAtImAM zIkhavI zakavAnA nathI; ane dhAre IcchA nahotI; paraMtu pAchaLathI jainenuM lakSa khepyA vagara eka ke gujarAtImAM vidyArthIo taiyAra thayA to tenI duniyA gujarAta sudhArA dvArA temane hiMdumAM samAveza karavAmAM AvyuM che. pUratI ja rahevAnI; kAraNake tenuM vicAravAnuM mAdhyama gujarAtI ja ' " 3. kAyadAnI dRSTie, jainone "hiMdu' gaNavAmAM AvyA hoya haze. pitAnI zakita bIjA prAMta pAse batAvavAnI ethI ochI evI A pahelI ja hakIkata che. zakyatA raheze. eTale vicArenI AMtaraprAMtIya Apale mATe saMskRtinA 4. harijane mATe maMdira pravezanI kAyadAkArA je jogavAI vinimaya mATe paNa rASTrabhASA ja zikSaNanA mAdhyama tarIke jarUrI che; nahi te gujarAta sAva saMkucita manovRttivALuM thaye jaze; ane karavAmAM AvI che, te jaina dharmanA siddhAMtonI viruddha che. prAMtiyatAnA je deze haju gujarAtamAM pagaraNa nathI mAMDayAM tenAM "muMbaI sarakAre A vAMdhAo para jhINavaTapUrvaka vicAraNA pagaraNa maMDAze. karI che, ane je vAMdhAo uThAvavAmAM AvyA che, temAM kaMi tathya ' ' nA yunivarsiTInI sthApanA mATe jayAre samiti nimAi nathI ema tene jaNAyuM che. - tyAre mahArASTramAM khUba asaMtoSa hatA; keLavaNIkAre aMdara "khristI athavA pArasI dhamane eka svataMtra dharma tarIke * aMdara spardhA ane pRhA karI rahyA hatA, paraMtu aNIne prasaMge teo svIkAravAmAM AvyuM che e rIte, atyAra sudhImAM kadI hiMdu eka thaI gayA ane virodhane samAvI punA yunivarsiTInI mAgaNIne dharmathI alaga ema jaina dharmane svIkAravAmAM AvyA nathI. Teko Apyo. gujarAta paNa, evA ja A prasaMge parasparane mAtra rItarivAjonI keTalIka jhINI vigate sivAya, sAmAnyataH : virodha samAvI ekatra na thaI zake ? amane bIka che ke atyAranA hiMdu kAyade ja jainene lAgu pADavAmAM AvyA che, 1873 mAM vidhI vAtAvaraNamAM gujarAtanI asmitAne piSaka gujarAta yuni- muMbaI hAIkeTe paNa ema ja TharAvyuM hatuM ke, amArI jANa vasiTI na pazu sthapAya; kAraNake A virodhanA mULa khUba UMDA , mujaba atyAra sudhI A muMbaI zaheramAM ke prAMtamAM jaina samaA che; namratApUrvaka kahIe ke, rAjakAraNathI raMgAyelA che. janI koI paNa vyakitane hiMdu kAyade ja lAgu pADavAmAM AvyuM mAnanIya zrI dAdAsAheba mAvalaMkarane vinaMti che ke, che." hiMdu samAjanA lAbhAthe ke vikAsa mATe je je kAyadAo - pitAnI bIjI pravRttio-dezane upakAraka haze te paNa thoDA vakhata ghaDavAmAM AvyA che, te te kAyadAe koI paNa prakAranA apavAda mATe eka rAkhI, dIrghadraSTi vAparI, gujarAtanI pratiya manavRttine sivAya janone paNa lAgu pADavAmAM AvyA che. ke nahi, paNa rASTrIya ekatAne piSaka, evI che. AnaMdazaMkara dhruva ane " mULa kAyade athavA tenA uparanA sudhArA upara vicAraNA - gAMdhIjIe kalpelI gujarAta yunivarsiTInA sarjana ane utkarSane karavAne mATe jaina samAjane pUrato samaya ApavAmAM AvyuM nathI, | pUre vega Ape; tene kayAMyathI khaMDita thavA na de. e dalIlamAM jarA paNa vajUda nathI. noMdhavA jeddI hakIkata e che dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha ke, dhArAsabhAmAMnAM eka paNa jaina sabhya A sAme jarA sarakho --- --
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-9-49 prazuddha jaina samAcAra-noMdha zeTha zrI kasturabhAI para paNa samayanI asara tA. 30-8-49 nA rAja amadAvAdanA jaina vetAMbara mUrtipUjaka saMdha taraphathI amadAvAdanA eka agraNI nAgarika roTha zrI kasturabhAine abhinadana ApavA mATe nagarazeThanA vaDAmAM eka meLAvaDA thayA hatA, tyAre temane apAyelA mAnapatranA pratyuttaramAM teoe samayane anurUpa je javAba ApyA te vata mAnapAmAM vAMcI kSaNabhara bhrama thayA ke, A vAtanya zeTha zrI kasturabhAinu che ke khIjAtu haju gai kAle ja TenDulakara kamiTI samakSa zeThe purUSAttamadAsa ThAkuradAsa pachI temane devadravya sa`khadhInA vicArA rajU karatAM sAMbhaLelA. tyAre thayeluM ke kuzaLa vyApArI ane vyavahAra kuzaLa gaNAtA zeTha zrI karaturabhAi upara kALanI kaMi paNa asara nahi thatI hAya zuM ? yugane te nahi eALakhI zakatA hAya zuM? pazu temanuM . A vakatavya vAMcI te bhrama dura thayA, ane lAgyuM' ke kALanI asarathI e mukata nathI ja rahI zakayA. AnuM kAraNa paNa che. atyAra sudhI-haju gaI kAla sudhI temanuM kAya kSetra temanA hisae vicArIe te atisa'kucita hatuM. jAhera jIvana temane mATe nahAtu' ema kahIe te| cAle. ATheka varSa upara relasanA kuMDa aMge gAMdhIjI tathA mahAdevabhAte temaNe UDatA javAkha paNa * Apele, A badhAnu jANe ke prAyazcitta karavAnuM Aya tema, gaye varSe` ane cAlu varSa' paNu gujarAta duSkALa nivAraNa samitinuM pramukhapada svIkArI, gujarAtanI temaNe ekaniSThAthI je sevA karI che te bhUlI zakAya tema nathI.. 1928 mAM ativRSTi prasaMge saradAre karelI sevAne te yAda ApI jAya che. A kao bajAvyA pachI ja, . jaina samAjamAM che; yuganI sAthe kaSTa rIte te rahI zake; zAthI te pAchaLa che, vagere vicAravAnI temane kadAca taka maLI hAya ! teo kahe che: " ApaNune saheje samajAze ke AApaNAmAMnA ghaNAM bhAibahenAe jaina hAvAnA dAvA karatAM ApaNI jaina saMskRti zAmAM rahelI che, tene ze! thoDe| vicAra karelA che. sAmAyika, pratikramaNu kare, .upavAsa, ekAsaNA kare; jaina maMdira daza napUjAe jAya eTale bhAvi jaina, A kriyA jarUrI che, paNa mArI mAnyatA pramANe tenAthI jaina saMskRti TakAvI zakAze nahi, " virodha uThAvyA nathI. mukha4 dhArAsabhAmAM A bila rajU thayA pachI pAchaLathI A bilamAM jaitAne samAveza karavAmAM Avye che temAM paNa satya nathI. jaina zAstroe niSedha karyAM hoya te rIte kAyadAnA Azraya kSa' harijanA maMdiramAM pUjA karaze; athavA niSedhAtmaka cIjo sAthe madiramAM praveza karaze, athavA prANIonu balidAna devAnI temane taka maLaze, AvI dardIlAmAM paNa vajUda nathI. kAyadAmAM mukhya jogavAi ATalI ja che ke, 'du samAjanI athavA hiMdu samAjanA eka vibhAganI kAi paNa vyakita je rIte ane jeTalI hada sudhI mA~diranA lAbha lai zake, teTalA lAbha harijana pazu laI zake. je pratikanI pUjA karavAnI paNa manAi haiya tA, potAne mAtra pUjA karavAne ja nahiM paNa, peAtAnIja rIte pUjA karavAnA, athavA te madhamAMsa jevI niSedhAtmaka vastue lai jai maMdirA apavitra karavAnA athavA prANIonu alidAna ApavAnA peAtAne hakaka che, evA dAvA karavAnuM koi paNu harijana mATe akSaya che. "jaina dharma'nA siddhAMtA. jJAtione manya karatAM nathI, ane aspRzyatAne TekA ApatA nathI, ane kadAca ema hoya tepaNuM dhaDAtA adhAraNamAM je jAtanI jogavAi karavAmAM AvI che. e dRSTie, jo ke te hajI vadhu. spaSTa thai zakayA hota; pazu temanI e 'imata nathI cAlI. sAmAyika, pratikramaNa vagere kriyAo pAchaLa dharamULanA pheraphAro jarUrI che; ane upavAsa ekAsaNI pAchaLa rahelI adhazraddhA dUra karavI jarUrI che. vagere khAkhatA, teoe kahI haiAta te jaina samAja mATe samayasaranI gaNAta. vadhumAM temaNe jaina saMskRti ane jaina zilpane ajJAna jaita bhAibahenAne hAthe je nukasAna thai rahyuM che, tenA nirdeza karI, maMdirane bhavya banAvavAnI kheATI rIta ane kArIMgarI ke kaLA vagaranA paTA banAvavAnI prathA para TakAra karI che. temaNe A prathA adha thAya e mATe jAhera mata keLavavAnI paNa himAyata karI che. rANakapuranA madiranA, prAcIna zilpasthApatyane kharAkhara * RtukSakSI, je zrama lai zeTha zrI kasturabhAie tenA jirNoddhAra karAbyA che e vicAratAM temaNe jaina samAjane A cegya salAha ApI che; paraMtu tenI sAthe ja temane yAda ApavAnI jarUra che. ke jatAnI nagarI amadAvAdamAM jatAnI ja A AgavI sapatti kevI hAlatamAM nAza pAmI rahI che tenA ane tene eka sthaLe saMgrahI rAkhavAnA teozrIe kadI vicAra karyAM che? jo karyAM hAya te AvakAradAyaka lekhAze. ahIM e sUcanA asthAne nahi gaNAya ke, A 'naSTa pAmatI sapattine teo amadAvAdamAM ja eka sthaLe ekatrita karI tenA jirNoddhAra kare. bIjI eka vAta A sthaLe kahevI ucita che. madirAMnI sAcavaNIne mATe je sUcanA temaNe karI, tenI sAthe navAM maMdiro thatAM have aTakAvavA jarUrI che; raMgakheragI paTA jevI ja navAM madirAnI durdazA che, e tarapha paNa jaina samAjanuM temaNe dhyAna deyu hata te? game tema, eka vAta cekakasa che. kALanI asarathI zai zrI mukata nathI rahI zakayA. yuge temanAM mAMethI uparAkata vANI uccarAvI. che, e, paNa zubha zukana che. bAkI jyAre mAnapatra samaye temanI, temanA dharmAnurAgIpA viSe, tIthaeNnA jhadhaDAnA samAdhAnamAM kuzaLatA darzAvavA mATe saskArI vyakitao paNa khuzAmatanAM vAkaye vAparI rahI hatI tyAre temaNe sAk zabdomAM jaina samAja keTalIka mahattvanI bAbatamAM lakSa devu... te khadala amArAM abhinadana che; vadhu abhinaMdana tA eTalA mATe paNu, ke je sthaLethI svataMtra vicAro vyakata karavA prAcIna zAstromAM je kAMdha Avu DeAya teAya jana samAja jevA saMskArI samAje evI mAnyatAne mATe Agraha rAkhave te. vyAjamI paNa nathI. peAtAnAM zAstromAM aspRzyatAne TekA nahiM hovAM chatAM bIjA hiMduonI jema jaine paNu aspRzyatAne dura karI zakayA nathI, ema sarakArane jAyAthI, kAyadAnI dRSTie jAne paNa umerI levAnuM sarakAra mATe jarUrI hatu. A kAyadAthI hira. jane mATe maMdira khullA mUkavAnAM sarakAranA pagalAMne jaitemAMnA sudhAraka tattve AvakAyu che, ane sarakArane e mATe prazasI paNa che. sudhArela kAyade lagabhaga eka varSathI amalamAM che, ane tenA amalanI jarA paNa kharAba aMsara nathI thaI enI noMdha letA sarakArane AnaMda thAya che.' A yAdI eTalI spaSTa che ke tenA para kASTa naidhanI paNa jarUra rahetI nathI. jaina samAje potAnA samAjane ja nahi paNa peAtAnI sa'skRtine-je saskRti hiMdamAMnI prAcIna traNa mukhya saMskRtimAMnI eka che tene TakAvI hAya to, sa`kucita maneAdazA darzAvatA virAdhA karavAne badale e saMskRti kai rIte vadhu prasare te mATe samayane anukULa pagalAM bharavAM. joze. dhIrajalAla dhanajIbhAI zAhu
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-9-49, ' mATe zrI paramAna da kuMvarajI kApaDiyAne saMdhabahAra mUkavA mATe karAve bhAI jyantInA dehAntane UMDo AghAta lAge, gayA payu ghaNu raju karo hato, e ja sthaLethI, e ja paththaranA corasA upara pava daramiyAna temane haga lAgu paDe ane tA. 10-9-48 '* GbhA rahIne purANapremI vyakitaone te samayane avAja ne roja temaNe putra pAchaLa A duniyAmAMthI haMmezane mATe vidAya lIdhI. zrI. nathubhAI pArekha custa gAMdhIbhakata hatA. teo vAstavika rIte duSkALa rAhatanuM temaNe je jhaDapathI kArya karyuM gRhasthAzramI hatA, vizALa kuTuMbanA zirachatra hatA, ema chatAM * che, kuzaLatAthI saMcAlana karyuM che. e mATe ja teo abhinaMdananA paNa temanuM jIvana sarva prakAre eka sAdhupurUSane zobhe tevuM hatuM. adhikArI che-ekalA jaina samAjanAM ja nahi; ekalA duSkALa pIDita AjhAdInA raMge teo khUba raMgAyelA hatA; sAmAjika tema ja pradezanA paNa nahi; paNa ekeeka gujarAtInA. mAnapatramAM jene dhArmiMka bAbatamAM temanA vicAro atyanta udAra hatA; koI paNa , ulekha vadhAre bhArapUrvaka nathI thayo tenA tarapha A prasaMge aMgUlI jUnavANI ke saMkucitatAne temanA vicAra ke vartanamAM sthAna na hatuM. nirdeza kare, jarUrI lAge che. dhIrajalAla dha, zAha ' asatya, daMbha, pAkhaMDa sAme temanA dilamAM bhAre dhRNA hatI sAhitya| zrI jayatI pArekha rasikatAthI temanuM jIvana saMdA praphulla ane samRddha rahetuM. anivaM. , , keTalAka divasa pahelAM sAkSaramatI jelamAM keTalAka sAmyavAdI canIya prema temanI prakRtine eka lAkSaNika guNavizeSa hatuM dIo ane sattAdhIzo vacce athaDAmaNa thavAnA pariNAme ane tenI suvAsa ce tarapha khUba phelAyelI hatI. teo koI netA zuTIMganA kAraNe bhAI' jyantI pArekha ane jamanAdAsa medI nAmanA ke AgevAna kahetA. guNanI pUjA karavI ane guNadhArakanI be sAmyavAdI kAryakaronAM avasAna thayAM. pragaTa thayelA samAcAra , upAsanA karavI ane jyAM jeTalA thaI zakAya teTalA upamujaba yaravaDA jelamAM laI javAnA hukamanA amalane A kedI yogI thavuM e ja temanA dilanI tamannA hatI. 63 varSanI ummare oe baLajabarIthI sAmano karyo ane temAMthI upara jaNAvelI teo vidAya thayA-te AkhI jiMdagI daramiyAna teo caDatI paDatInI - athaDAmaNa UbhI thaI. kedamAM hovA chatAM A sAmano A bhAtabhAtanI krama paraMparAmAMthI pasAra thayA. zarUAtanA jIvanamAM kedIoe kema karyo haze tene khulAso kare muzkela che. keTalAkanuM keTalAMka varSo temaNe raMgunamAM gALelAM, pachI jIvanane moTo bhAga evuM anumAna che ke, bhUgarbhamAM kArya karatA sAmyavAdI pakSanA temaNe kalIkaTa (malabAra)mAM pasAra karyo pachI vaLI thoDAMka varSa amadAvAda harijana AzramamAM (pahelAnAM satyAgraha AzramamAM) - adhatana netA zrI radine A prakAranA AdezanuM A pari!" guma hovuM joIe. A temaNe vyatIta karyA. pAchaLanAM keTalAMka varSathI temane putra-parivAra anumAna barAbara hoya ke na hoya, sAruM kamAvA lAgyA ane teo sahakuTuMba muMbaImAM AvIne vasyA. AvA be bhAvanAzALI yuvAna kAryakaronAM jIvanane Avo karUNa teo Arthika saMkaDAmaNamAM hatA tyAre tema ja Aje teo Arthika " anta Ave e ghaTanAM kharekhara duHkhada che. jayantI pArekhe vidyAthI 'kALanAM ghaNAM varSo satyAgraha AzramamAM gAMdhIjInI chatra - mekaLAzanA kAraNe sukhI jIvana gALI rahyA hatA tyAre bane kakSA daramiyAna teo enA e ja hatA. e ne e ja sAdAI namratA FchAyA nIce gALelAM.. 1930nI dAMDIkuca mATe gAMdhIjIe nakakI premabhAva, samatva, janakalyANanI eSaNA, pitAthI thaI zake te karelI TukaDImAM mAI jaMyatI pArekha eka sanika hatA. 30-32 nI satyAgrahanI laData pachI tenA mananuM valaNa badalAyuM ane karI chUTavAnI tamannA, satata urvamukhatA, A guNo vaDe temanuM samasta jIvana judA ja prakAranI ujjavaLatAthI zobhI rahyuM 'gAMdhIvAdamAMthI teNe sAmyavAdamAM praveza karyo ane sAmyavAdanI dIkSA hatuM. dezanA aneka ajANyA khUNe nAnA moTA pradIpe AsapAsanA Sii lIdhI. tyArathI Aja sudhI bhAI jayantIe e pakSanI ja akhaMDa nAnA sarakhA pradezane pitAnI zInaLa yuti vaDe ajavALatAM reekadhArI upAsanA karI ane chevaTe e ja dizAe kArya karatAM " ajavALatAM aMdaranuM tela khUTatAM potAnI veta saMkelI le che jelavAsa bhogavatAM pitAne deha gumAvyuM. tenI ummara 37 varSanI ane mIThuM smaraNa mUkI jAya che. zrI nathubhAI pArekha paNa - 6 hatI. tenAmAM dezasevAnI dhagaza tema ja kAryazakita asA jagatanA eka nAnA sarakhA khUNAne ajavALatA eka pradIpa samAna ke dhAraNa prakAranI hatI. paNa Aje ApaNuM kamanasIba che ke hatA; AtmasaurabhathI suvAsita banAvatA eka puchapa samAna na dezanA yuvako bhinna bhinna rAjakAraNI pakSamAM vaheMcAI gayA che ' hatA. te dIvo olavAye; te pupa kharI paDayuM; te khUNe e teja ane temAM paNa sAmyavAdI pakSe to AjanA koMgresI rAjyavahIvaTa ane suvAsathI sadAne mATe vaMcita banyo. paramAnaMda sAme jANe ke jehAda pikArI che ane pariNAme aneka sAmyavAdI kAryakaro pratiSThita rAjyasattAnI athaDAmaNamAM Ave che. jeo kAla . - asatya priya kema? " sudhI AjhAdInI laDatamAM ApaNuM sAthI ane sahakAryakartA hatA be bahena hatI, sAthe haratI; sAthe pharatI. temAMnI eka temAMnA keTalAka Aje A pakSamAM dAkhala thayA che, ane tarapha bahu ja cAlAka hatI. lAga maLe sagI bahenane paNa thApa ApatAM azAti, asahIsalAmatI, anvasthA, arAjakatA phelAvavI ane acakAya nahi ! jo ke bannenAM vartana ane AcaraNe bhinna dika jyAM tyAM bhAMgapheDanI ghaTanAo UbhI karavI ane pratiSThita rAjyasattAne hatAM, chatAM paNa pelI bahena cAlAka bahena para vizvAsa rAkhatI baLajarIthI yenakena prakArethI ukheDI nAkhavI e ja Aje jenuM ane tenI sAthe ja karatI. te bahenonAM nAma hatAM : satya' / dayeya ane kAryakrama banI rahela che tevA sAmyavAdI pakSanI AMdhaLI . ane "asatya." eka divase banne bahene nadIe nAhavA gaI, ( vaphAdArInA pariNAme Aje ApaNe aneka zakitazALI yuvAne gumAvI 5 rahyA chIe. bhaI yaMtI pArekhane bhoga pAchuM AvI AMdhaLI kapaDA kADhI kinAre mUkyA ane AnaMdathI nAhavA lAgI. vaphAdArImAMthI ja pariNamyuM che. AvI duHkhada ghaTanAne kone deva tevAmAM dhIme rahIne asatya ekadama nadImAMthI bahAra nIkaLI * gaI ane satyanAM kapaDAM paherI cAlavA mAMDayuM. de tenI sujha paDatI nathI. AvI kaThekANanI zahIdIne vadhAvatAM paNu mana pAchuM paDe che. A jotAMnI sAthe ja satye nadImAMthI ghAMTA pADayA : | zrI. nathubhAI pArekhanuM duHkhada avasAna "rahevA de.. rahevA de, mArAM kapaDAM." paNa asatye gaNukAyuM nahi. upara jaNAvela bhAI jyantanA kamanasIba dehAntamAMthI chevaTe thAkIne satyane sahAra nIkaLavuM paDyuM ane asatyanAM kapaDAM " bIjI eka karUNAjanaka ghaTanA niSpanna thavA pAmI che je jaNA- paheravAM paDayAM. tyArathI asatya, satyanAM kapaDAmAM-satyanA DoLamAM vatAM bahu dilagIrI thAya che. temanA pitAzrI nathubhAI nemidAsa pharatuM hovAthI priya lAge che, ane te ja divasathI saMjogavazAtu. - pArekha jeo muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhya hatA eTaluM ja satyanA zarIra upara asatyanA vAdhA caDhI gayA hovAthI satya nahi paNa saMghanI sarva pravRtiomAM khUba rasa letA hatA ane sAruM hovA chatAM paNa apriya lAge che. - aneka prasaMgoe Arthika madada ApyA ja karatA hatA temane ( eka phrenca daMtakathA uparathI ) vinoda
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ ta. 15-9-49 prabhuddha jaina bahumatI nirNayanI dhanamaryAdA--eka muMbai khAte tA,8-9-49 gurUvAranA roja zrI. jene zvetAMbara mUrti pUjaka krAnpharansanI sthAyI samiti taraphathI bharavAmAM AvelI jaMtAnI jAhera sabhAmAM raju karavAmAM AvelA khe pablIka TrasTa ekaTa' ne lagatA TharAvanA aMgamAM mate udde zIne aMgata ullekha karatAM jANItA jaina AgevAna seAlIsITara zrI. cInubhAI lAlabhAI zeThe evI matalabanu nivedana karyu hatuM. ke, zrI. paramAnaMdabhAI Ama to bahumatI niSNuyu sau kAne baMdhanakartA hAA tee ama jaNAve che ane bIjI bAjue kAnpharansanI sthAyI samiti ke jenA teo eka sabhya che te samitie bahumatIthI karelA TharAvA virUddha pAtAne phAve tema khAle che, lakhe che tema ja sarakAre nImelI ta Asamiti samakSa e niNyanI virUddha manamAnI jubAnI Ape che. peAtAne phAve tyAre bahumati ni`yane tee AgaLa dhare che ane peAtAne phAve tyAre bahumatI nirNAyane Thokare mAre che. AvA mANase kAM te bahumatI viSNu'yane svIkArave joie athavA to e sa`stha mAMthI bahAra nIkaLI javuM joie. tyAdi. A atyaMtyaMta aNudhaTatA AkSepanA e ja sabhAmAM mAre khulAsA karavA joitA hatA, pazu e vakhate devadravyanA upayAga saMbadhe mArA cokakasa vicArAnA kAraNe sA jane mArI upara atyanta rASAviSTa hatA ane mane zAntithI sAMbhaLavA ke samajavAnI sthitimAM nahotA ane tethI te prasa'ge mauna dhAraNa karavuM mane UMcata lAgyuM hatuM. paNa A bAbatamAM mArA viSe kazI gerasamajutI phelAvA na pAme te mATe tema ja kAi paNa saMsthAnI sabhAmA raju thayelA cokakasa vivAdArapada prazna upara bahumatIthI kAI TharAva karavAmAM Ave ane ApaNe te TharAvatA vare,dha karyAM heAya tevAM sa'yegamAM te TharAva paratve ApaNane kevu ane kaiTaluM' adhana prApta thAya che e sAmAnya jAherajIvananA aMgamAM eka bahu mahattvanA prazna heAIne te viSe spaSTIkaraNa karavAnI mate khAsa jarUra bhAse che. varSAthI eka yA bIjA prakAranA jAherajIvana sAthe huM saMkaLA yalA hyuM. jAherajIvananI nIti ane zistanA anupAlana mATe anya kAine hAya tethI mane vadhAre Agraha che ane A nI.ta ane zistanu' meM Aja sudhI ekasarakhu anupAlana karyuM che ema huM mAnu chu. tA pachI upara jaNAvela AkSepa satya che ke nahi ane e jo satya hoya te te saMbadhI mAre zu khulAsA che? mAre kabUla karavuM joie ke kAnpharansanI sthAyI samitieha rajanamadira praveza dhArA sabaMdhI cokkasa harAva karyAM hatA ane me' tenA virAdha karyAM hatA. tyArabAda kaoNnpharansa. tarI Aja prazna upara eka nivedana bahAra pADavAmAM AvyuM hatuM. me te nivedananI prabuddha janamAM kaDaka samAlocanA karI hatI. A uparAMta kAnpharansanI sthAyI samitie TenDulakara kamiTinI praznAvali sabaMdhamAM cokakasa prakAranuM valaNa niA ta karyu hatu ane te mujaba tenA pratinidhie TenDulakara samiti samakSa jubAnI ApI hatI. jyAre me temanAthI ghaNA aMzemAM pratikuLa jubAnI ApI hatI ane mane lAge che| A banne kissAomAM mArU vatana taddana yegya ane ucita hatu. Avu karazu e che amuka sasthAnA ApaNe sabhya hAie, e sasthA amuka khAkhatamAM amuka prakAranA bahumatIthI TharAva kare je ApaNane samata na hoya eTalA kAraNasara ApaNe pAtAnAM vicAra badalI nAMkhavA joie ane bahumatIthI pasAra karavAmAM Avela TharA vanA vicArane sava thA svIkArI levA joie, AvI mAnyatA kAi dharAvatu hAya to te bilakula kharAbara nathI. bahumatIthI pasAra aMgata khulAsA thayela TharAva sabaMdhe ApaNA virAdha hoya tyAM ApaNI pharaja eTalI ja rahe che ke e sa'sthA taraphathI e TharAvanA je kAMi amala karavAmAM Ave temAM ApaNe kaze| antarAya UbhA na karIe ane bIjI badhI khabatamAM e sasthAne ane teTalA sAtha ApIe ane saMsthAnA hitamAM e TharAva badalAvA ja joie ema ApaNane lAgatu hoya to e sa'sthAnA sabhyAne peAtAnA vicAra tarapha vALavA mATe ane teTaleA prayatna karIe. paNa kASTa bahumatIthI rmAiNata thayelA TharAva sabaMdhe ema kahI na ja zakAya ke evA TharAva thavA sAthe ApaNA vicarasvAta`tryano sadAra anta Ave che ane ApaNane vyakitagata rIte tavirodhI vicAra dharAvavAnA ke pragaTa karavAnA hakka ja rahetA nathI jyAre jyAre kei paNu agatyanA muddA upara kaMi paNa jAhera saMsthAmAM cokkasa prakAranA niNaeNya levAmAM Ave che tyAre tyAre je kAi vyakitane prastuta ni ya sa Mmata hotA nathI te vyakti janatAnA abhiprAyane potA tarapha vALavA mATe tema ja e sa'rathAne peAtAnA abhiprAya pheravavAnI pharaja paDe evu dabANu UbhuM karavA mATe potAnA vicAro bhASaNA ke lekhA dvArA pragaTa kare che. jAheravanane A cAlu ane suparicita krama che ane vicAraravAtatryanA atha paNa A ja che. Ama na hoya te! sasthAnA vahIvaTamAM eka prakAranI sthitijaDatA UbhI thAya samaye samaye jarUrI pheraphAro karavAnI zakayatA atyanta kamI thAya, ane laghumIne vicArasvAtaMtrya jevuM kazuM rahe ja nahi. alaotta koi paNa "sthAnA cekasa ni yano virodha karanAre UMcata vANIsayama dAkhavavA joie ane e svasthAnI pratiSThAnI nukasAna thAya evIrIte potAnA vicAro raju karata ja joie. paNa pote jenA sabhya hAya evI krAi jAhera saMsthAe jyAre evA niNaya lIdhA che ke je niSNu'ya e sasthAnA agata hitanI tema ja e sasthA sAthe sabaMdha dharAvatA samAjanA vyApaka hitanI virUddha che ema jyAre ApaNane lAge tyAre tenA pragaTapaNe virodha karavA e ApaNe viziSTa dhama' bane che. A dhAraNane anusarIne kAnpharansanA mArI dRSTie dekhAtA ayeAgya rAvane ke nivedanAnA me... prasaMge prasage virodha karyAM che, ane e ridha raju karatAM kAnpharansanI pratiSThAne jarA pazu hAni na pahAMce evI me' 'sa'bhALa lIdhI che. AnA anuSagamAM khIcha pazu spaSTatA karavAnI rahe che ane te e ke jyAre cokakasa mAnyatA ke abhiprAya dharAvanAra vyakitae ja amuka saMsthAnA sabhya thai zake evA e saMsthAnAM baMdhAraNamAM spaSTa ullekha hoya tyAre te sa MsthAnA sabhyate baMdhAranirdiSTa mAnyatAo * abhiprAyA virUddha jAheramAM kaze paNa pracAra karavAne hakaka rahetA nathI. dAkhalA tarIke muMbai jaina yuvaka saMdha. paNu Avu kazu paNa baMdhana jaina, zve. mUti. kAnpharansanA baMdhAraNamAM rAkhavAmAM Avyu nathI ane e. UMcata ja che. kAraNa ke jaina ve. mU samAjanA bhinna bhinna vicArapakSe ekatra thAya ane bhAga le e AzayanA pAyA upara ja kenpharansanuM Akhu badhAraNa racAyalu' che. vaLI keTalAka ThekANe-Party Discipline-pakSazistanA nAma nIce sasthAnA sabhyo upara amuka baMdhano nAMkhavAmAM Ave che ke jenA pariNAme e pakSanI khAnagI sabhAmAM dareka sabhyane potAnA vicAro pragaTa karavAnI pUrI chUTa hAya che paNa e sabhAmAM cokakasa (naNuya levAyA bAda e pakSanA sabhyAne kAi vizALa samudAya ke jyAM aneka pakSeA ekatra thaine cokakasa niSNu letA hoya tyAM potAnA pakSe svIkArelA niyathI virodhI kazuM paNa kheAlavAnA adhikAra rahetA nathI. paNa Ave
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuNa jenI tA. 15-9-49 jena-hindu prazna ane harijana maMdira praveza dhAro jyArathI muMbaI sarakAra taraphathI harijana maMdira praveza dhAre temane jaina maMdiramAM praveza karavAne koI hakaka hoI zake nahi. A 'hiMduo sAthe te samAjamAM aMtargata evA jainene lAgu pADavAmAM mantavya prastuta dhArAnA uddezane yathArtha rIte nahi samajavA barAbara ne AvyA che tyArathI jana samAjanA keTalAka AgevAno te kAyadAne che tathA jaina dharmanA hArda"ne inkAravA barAbara che. A kAyadAne be rIte virodha karI rahyA che: Azaya je koI vyakita je saMpradAyanA anuyAyI hoya tene te saMpradAyanA maMdiramAM praveza karavAne hakaka ApavAno nathI, paNa je (1) ame hiMduo nathI eTale hiMduone lAgu paDatA maMdiramAM te saMpradAyathI itara varganA hiMduone pravezavA devAmAM kAyado amane jainone lAgu pADave joIe nahi. ' AvatA hoya te te maMdiramAM kaI paNuM vyakitane te harijana hovAnA (2) koI harijana jaina nathI eTale ke I paNa harijanane kAraNe pravezavAnI aTakAyata thaI na zake, e prakAra che. jaina jaina maMdiramAM praveza karavAne kAyadAthI hakaka maLavuM joIe nahi. maMdiramAM hamezAM anya saMpradAyanA lokone AvakAramAM Ave che ane ghaNI vakhata te. vividha prakAranA pralobhane dvArA AkarSavAmAM emAMthI ApaNe pahelI dalIlane prathama vicAra karIe. jaina Ave che. AvA jeno kayA moDhe harijanane jaina maMdiramAM AvatAM " eka svataMtra samAja ane svataMtra dhama che ke hiMdu samAja ane aTakAvI zake che? jaina maMdira sau koIne mATe khulluM chedhamamAM aMtargata thatA samAja ane dhamara che? A bAba abhaMgadvAra che-AvI kalpanA jaina maMdiranI bhAvanAnA pAyAmAM tane aitihAsika draSTie vicAra karIzuM te mAlUma paDaze ke rahelI che. UMcAnIcAne bheda jaina dharmane koI kALe mAnya nathI. musalamAne hiMdustAnanI vAyavya dizAethI siMdhu nadI oLaMgIne Ama chatAM kaMI kALathI rUDha banelI harijana saMbaMdhI suga janane hiMdustAnamAM AvyA tyAre siMdhu nadInI A bAjue vasatI A vAstavikatA svIkAravA detI nathI. A sugane nirmULa karavI praja, tenI saMskRti, tene dhama, tenA AcAravicArane-sarva e harijanane lagatA badhA kAyadAne mukhya Azaya che. hamaNAM koine "hiMdu' nAmathI oLakhavA lAgyA ane A rIte AvatA hamaNuM svAmInArAyaNa saMpradAyanA AgevAne AvI ja be dalIla janasamudAyane siMdhu nadInI A bAju vasatA loko musalamAne, AgaLa dharIne harijana maMdira pravezane virodha karI rahyA che, ane yavana athavA te svecachanA nAmathI oLakhavA lAgyA. 'hiMdu' sarakArI korTamAM laDI rahyA che. judaH 5NAnI bhAvanA zabdanI A u5tti saMve mAnya ane suvidita che. ane e mAM. jemAM keTalAya samayathI keLavAvAnA kAraNe ame hiMdu brAhmaNa, baiddha, jaina, vaiSNava ane anya sarva samAja ane nathI ema jaine kahe che te svIkArI zakAya tevuM na hovA chatAM saMpradAyano samAveza sUcita che, tyAra pachI te hiMdustAnamAM musala- samajI zakAya tevuM che. svAmInArAyaNa saMpradAyanA anuyAyI paNa mAne khuba saMkhyAmAM AvyA, pArasIo AvyA, aMgrejo AvyA ane jyAre ame hiMdu nathI paNa sasaMgI chIe e dAve raju kare hiMdustAnanAM mahAsAgaramAM sau koI samAyA. paNa hiMdu zabdanI vyApti che tyAre harijana viSenI ghaNI ApaNuM dila mAM keTalI UMDe sudhI musalamAne AvyA pahelAM hiMdamAM vasatI jAti ane dharma ane ghara karI beThI che ene kAMika khyAla Ave che. A dhRNA, suma, tenI AjasudhInI anuvaMza puratI simita rahI. A rIte aNagamAne jayAMsudhI sArvatrika viccheda nahi thAya tyAMsudhI ame hindu nathI ema je jaine kahe che te aitihAsika draSTie mAnavI samAnatAnI vAta ane asAMpradAyika rAjayabaMdhAraNa sAcuM nathI eTaluM ja nahi paNa pitAnA dhama, saMskRti ane hovAnuM abhimAna kevaLa kAunika ja rahevAnuM che. navabhAratanI mULa paraMparAne Ama kahenArA jene yathAsvarUpe samajatA nathI prajAe dharmanA nAme cAlatA A adha mane koI paNa upAya ema ja ApaNe kahevuM rahyuM. nAza karyo ja chuTake che. temanI bIjI dalIla e che ke harijanomAMthI kaI jaina nathI eTale tAjetaramAM muMbaI sarakAre jaina-he'dunA prazna saMbaMdhe je spaSTatA karI che te AvakAradAyaka che. Ane lagatAM sarakArI kaI pakSazita kenpharansanA baMdhAraNamAM astitva dharAvatA nathI nivedanamAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke jevI rIte khristI dharma ke ane AjanI kakSAe evo koI paNa pheraphAra karavA jatAM pArasI dhama' hiMdu dharmathI judA paDe che tevI rIte jaina dharmane konpharansa akhila hiMdanI savapakSIya saMsthA maTIne vaLa eka hiMdu dharmathI kada paNa alaga kalpavAmAM AvyuM nathI. hiMdu pakSI saMsthA banI javuM paDe. pariNAmeM konpharansanI vyApakatA ati kAyado eka sarakhI rIte jene hiMduo ja hoya e rIte lAgu - pADavAmAM AvyuM che, dhArAsabhAnA koI jana sabhya A kAyadAne maryAdita banI jAya. virodha karyo nathI, harijane petAnA gaMdavADathI jana maMdirane bahumatInirNaya ane vyakita svAtaMtryanA paraspara saMbaM. apavitra karaze evI mAnyatA pAyAvinAnI che, je sabhyatA ane dhanA viSayamAM A khyAle sarvasvIkRta che ane tene yathAzakti maryAdA anya pravezakane baMdhanakartA hoya te ja sabhyatA ane anusaravAne mAro prayatna rahyo che. zrI. cInubhAI jevA maryAdA praveza IcchA harijanane baMdhanakartA rahevI ja joI e. anubhavI AgevAna jAherajIvananA A niyamothI ajJAna hoya vaLI jaina dharma jJAtibheda ke aspRzyatAne mAnya karatA nathI. AvA ema kaMI mAne ja nahi, ane tethI upara jaNAvela prasaMge kAraNosara keTalIka dizAethI harijanamaMdira praveza dvArA sAme mane uddezIne temaNe karelA AkSepa atyanta anucita hatA jaino taraphathI karavAmAM AvatA virodhane kazuM paNuM vajata A paema mane lAge che. mArA jAherajIvanamAM paraspara virodha hovAno je AbhAsa zrI. cInubhAIe Ubho karyo che e ATalA , vAnI sarakArane jarUra bhAsatI nathI. A spaSTatA mATe muMbaI khulAsothI dUra thaze evI huM AzA rAkhuM chuM.' sarakArane abhinandana ghaTe che. zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mokamacaMda zAha, 5-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 51, kAlabAdevI reDa, muMbaI, 2
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadha -'11 : 11 zrI muMbaI jaina yuvaka sadhanu pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina taMtrI: maNilAla mAkamacaMda zAha muMbaI : 1 akaTembara 1949 zanIvAra dharmanuM hAda [ paryuM paNa vyAkhyAnamALamAM prathama divase, mu*bai sarakAranA gRhakhAtAnA pradhAna mAnanIya zrI.mArArajI desAie pravacana kareluM', tenI noMdha bhAi zrI DagalIe te vakhate lIdhelI. tenA uparathI e vyAkhyAnanA sArabhAga taiyAra karI nIce AjanAM zubha divaseAmAM vyAkhyAnamALA gAThavavA rivAja varSothI cAlyA Ave che, ene anusarIne ATha divasa sudhI paryuSaNa vyAkhyAnamALA dvArA zrotAe dhamatu hArda samajatA thAya che. A pA~mAM vyAkhyAna ApavAnA adhikAra dhama gurUne che. temanI pAsethI ApaNe dharmAMpadeza grahaNa karavA joie. je dhama`tu sAcuM svarUpa-rahasya samajAve te dhama gurU, sAcA jIvana mATe emane khAdha grahaNa karavo joie. hu' dharmo viSe kheAlavAne yogya nathI. huM dhama' viSe hu je kAMi jANu chuM temAMthI tamane sama jAvavA prayatna karIza; Apane ayeAgya lAge te! kSamA karazeA. have huM je kAMi vicAro raju karU te dharmane nAme che ema rakhe samajatAM; temAM rahelI vAstavikatA samajI tene hRdayamAM utArajo.. huM je kAMI jANuM kahu. te amalamAM mukuMja chuM ema bhArapUka huM kahI zakatA nathI, paNa ApaNe saue A vastune dhama' samajI jIvanamAM utAravA prayatnazIla thavu joie. sau prathama ApaNu jIvana satya para racAyalu hAvu joie. satyanI gaMbhIra tAtvika carcAmAM na utaratAM vAstavika satyane ApaNe samajIe ane oLakhIe. gAMdhIjIe je kAMi temanA jIvanamAM sAtha'ka karyu tenI samAja upara khuba asara thai; vyakita upara paNa asara thaI. emanI saya pivAnI dhagaza; emAM ja emanAM jIvananuM sukha raheluM che. teo kahe che ke, je ApaNane sAcuM lAge tene tarata amala karavA, AcaraNamAM mUkavu. bhUle karI hoya te tene sudhAravA prayatna kara. jo ApaNe satyane eLakhatAM zIkhIe te ja ma'mAM sAcI zraddhA rAkhI zakIe. jagatamAM Aje dhama'mAM mAnanArAonI saMkhyA ghaNI che; dhama' pratye azraddhAnI najare jonArA-nAstikAnI saMkhyA alpa che. paraMtu sAcI rIte joie te| e nAstika ja dhamanuM hArda pAmI zakayA che, ane miSThA dhAma katAne DhAMga karI rahyA che; jene lai samAjamAM saDeA pedA thayA che. dhamanu hAda zu che e kahevuM muzkela che, paNa hRdayanI saraLatAthI samajavuM saheluM che, mANasanI jI MdagIne AdhAra jema tenA hRdaya upara hoya che. tema dhamanI hastInA AdhAra dhama`pAlana upara che. ApaNe dhamane pAmIe chIe, nidrAmAM jaIe ema kadI nahi kahI zakAya. 20: na. khI 4266 saikAothI jagatamAM dharmane nAme jhadhaDAe cAle che; lohInI nadI vahe che, e badhu zuM batAve che? dhane ApaNe A jhaghaDAnuM kAraNa banAvyu che, ethI ApaNe eka bIjA laDI rahyA chIe. ApaNe kadI dhanu' hA` samajavAnI kozIza karI nathI. vArSika lavAjama rUpiyA 4 dharmanuM hAI' e viSaya upara ApaSAmAM AvyA che, 'tra-- jyAM sudhI e viSenI ApaNI samaja pAkI na thAya, AcaraNamAM mUkavAnI zakayatA na dekhAya tyAM sudhI ApaNe adhamIja chIe, dharmanA sAdanuM samajaNapUrvaka AcaraNa karI vanamAM sUphIe evI samaja ApaNAmAM Ave tyAreja dhama samajyA kahevAIe. dhama' eTale dareka mANusa mANasAithI jIve te sAcA mANasa tarIke jIvI zakAya e mATe dha`dvArA zakita pedA thAya che. A ja darekano dhama jagatamAM Aje ApaNe mANasAinI vAtA karIe chIe, paNa keTale aMze e mANasAine jIvanamAM utArI ? ApaNe sau kAI ne salAha ApavA doDI jazuM'. paraMtu ApaNe ja tenAthI dura bhAgatA pharIe chIe tenu zuM ? eTalA mATe ja kahI zakAya ke ApaNAmAM mANasAinA abhAva che. mANu.. sAi hAta tA bhAi-bha I vacce jhadhaDA na thAta. mANasAi e ja sAcAM dhama' che. enAthI ja dhamanuM hrada samajAze. dhama' samajanAre sarva tyAganI bhAvanA keLavavI joize. jaina' dhama mAM ahiMsA paramo dhama e mukhya siddhAMta che, pazu tene kANu anusare che? ahiMsAnI parIkSA sukSma rIte karI jojo. satyapAlana vinA ahiMsA azakaya che. satya ane ahiMsA e dharmAMnAM me pagathiyAM che. temAMthI ekane nakakI kara* vAnA samaya Ave tyAre ahiMsAne khadale satyapAlana ja svIkArajo. kemake satyapAlanamAM ahiMsA saMkaLAyelI che. sAcI mahenata-zramamAM pApa nathI, paraMtu paisA mATe satya chADavuM, dagA devA, khATAM kAryAM karavAM ethI - satyane nAza thAya che. temAMthI kharAba sa`skArA janme che. dhama'pAlana satya pAlana sivAya azakaya che, vanamAM mUkavA mahenata kare to saheluM che, nahitara reNuM che. satyapAlananI mahenata karatA bhUleA thaze te paNa enI mAchI meLavI zakIe chIe; mAphI maLe paNa A prayAsa mAtrathI zakti vadhe che--prayatna zuddha ane sAcA hovA joie. ethI ApaNe dharmInuM hArda samajI zakIzuM. satyanArAyaNanI pUjA mULa satyane eLakhavA mATenI che; satyanuM hArda samajIne AcaraNamAM mUkavAnu che. pazu ApaNe te ethI viparita vIe chIe. AApaNe pUjA karavAnA Azaya kaMika madada maLe. AtA TaLe e mATe che, eTale pUjA te ApaNA svArtha pUratI hAi asatya banI jAya che. ApaNe te dhama pAlana karavu' che. satyanu satata pAlana karavAM mATe, enI pAchaLa javA mATe, sauthI vizeSa dhyAnamAM e rAkhavAnuM che ke, satyanAM AcaraNamAM huM kadApi DagIza kri. temanaddhi thAya te
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 tA. 1-1 149 satyanuM AcaraNa muzkela che. satya ane dUSane saMbaMdha nathI. para che. khAlI paMDItAI karavAthI gharmanuM hArda nahi samajI zakAya. dezamAMthI gusse ane temAMthI hiMsA pedA thAya che. Izvarane vastu meLavavA mATe bhUlano bacAva na karatAM te kabulavI joie. oLakhavA mATe satya ane asatya ane rastAo che. tame game satyaniSThA keLavavA mATe kamajorI kabUlI, bacAva karIye e kSamya te raste jaze te paNa Izvara maLazeja. izvarane koIpaNa svarUpe nathI. satya AcaravuM joIe, jIva ApIne paNa satyanuM pAlana bhajavAthI darzana thaze. paraMtu sAcA raste cAlavuM hoya to satyanuM karavuM joIe. te ja dhamapAlana kayu" kahevAze. nahi to dhana sevana karavuM joIe. bannenuM mizraNa paNa saMbhavita nathI. satya nAza thaze. Apatti kALe ja dharmanI kasoTI che. dharma Apatti jIvana jIvavuM saheluM che. tame je mAge te maLaze. krodha ane kALe Take te ja te khare dhama. gAMdhIjIe daiSa ane kinnAkhorI akrodha bannenI zakyatA che. paraMtu dharmanuM hArda samajanAre bhUlI jaI jIdagIbhara satya na choDavAnI pratijJA lIdhI. e pratijJA zAMtinI upAsanA karavI joize. temanuM samarpaNa che, satya jIvana che. mRtyu vaLAe paNa tenuM hiMdustAnanI saMskRtimAM eka vastu khuba mahatvanI che. temaNe pAlana karyuM. prAcIna jamAnAmAM jyAre lekhanazakita keLavAI nahotI, tyAre sau dhamanI vAta ka"thI dhama banI javAtuM nathI. keAI mukhapAThathI Adarzo samajatA; paraMtu jema jema leke tethI gharmamaya jIvana jIvavAnI zakita meLavI zakAtI nathI. keLavAyA tema tema dAnata kUDI thaI. asatyanuM AcaraNa thavA satyane oLakhavAmAM ja sAcI zakitane paricaya thavane che. lAgyuM. tyArathI ApaNI saMskRtinAM mULamAM saDe rahI gaye. A dharmanuM mULa samajIne tenuM sevana karIe, jhaghaDAmAM na paDIe, bhUmi jIvaMta che. temAMthI ApaNe evA vRkSo vikasAvavAnAM che je kemake laDAI-TaMTAomAM asatyanI jarUra paDe che, satyanI nahi, pote taDake veThIne jagatane zILI chAMya Ape. tene barAbara pALI dhamamAM aspRzyatAne sthAna nathI. jaina dharma saMpUrNapaNe pALa poSIne maTuM kare ane bIjAne zAMti Ape.. hoya, Acaravo hoya te ahiMsA pALo. jAti nimULa kare, jaine hiMdu nathI e bhUlI jAva jaina dharma ane nAta jAtanAM Aje te IzvaramAM zradhdhA rAkhanAra Darapoka hoya che, tethI vADAone koI saMbaMdha nathI. tame jaina maMdiramAM javAthI pavitra dhamathI Darapeka bane che. dharmanI zraddhAne sAcI puravAra karavA Dara thaI zakatA te sau ke A pavitra thavA tyAM jaI zake. maMdirane choDavo jarUrI che. satyane aMza meLavavA mATe mahenata karavI ja pavitra karavA jatAM che te javAnI koI AvazyakatA nathI; joIe. asatya choDI satyane sAce dharma mAnI AcaraNa karavuM tethI dharmapAlana thavAnuM nathI. satyane kasoTIe caDAvosadIonAM joIe. dareka dharma aDaga rahetAM zIkhave che. jemAM matabheda nathI. saMskAra bhUla karAve te bhUlI kabUlAta karIne satyaniSThA keLave dharmanuM hArda samajavuM hoya te e satya samajavI para-AcaravI te ja hiMdanuM bhAvi ujjavaLa che. mahAgujarAta sAdhu saMgha . dainika vartamAnapatra vAMcanAra saune khyAla haze ke gayA julA- bhajavyuM che. bhagavAna mahAvIra bAda paNa e saMskRtine pravADa inI 23 tArIkhe naDiyAdamAM saMtarAmanA maMdiranI aMdara gujarAtanA vahI rahyo che. bhinna bhinna dharma ane saMpradAyanuM eka sAdhu saMmelana maLI siddhasena divAkara, kumArapALanA vakhatanA hemacaMdrasRrizvarajI, gayuM. te saMmelanamAM cAturmAsane lIdhe ApaNA jaina sAdhue jaI vastupALa ane tejapALanA samayanA vijyasena surizvara, akabaranA zakayA na hatA. e saMmelanane ApaNuM jaina sAdhue pUNyavijaya, samayanA hIrA vijaya surizvara, vi. mahAna jana sAdhuoe temaja muni nyAyavijaya temaja muni saMtabAle sahAnubhUti ane dharmaprANa kAzAhe AryAvartanA jIvanaghaDatara ane caNutaramAM sahakAra saMdeze Apela. cAturmAsa na hota te A pUjya mahAna phALo Ape che. munivare tyAM hAjara rahyA hota. paraMtu anya jaina sAdhuo hAjara rahayA hatA ke nahi te zaMkA hatI. A sAdhu saMdha bAbata sapTembaranA vijayasena surIzvarajIe te vidhavAnA lagnane uttejana ApyuM gayA akhaMDaAnaMdamAM gujarAtanA lekasevaka che. sumaMta che. ane e vidhavAnI kukSIe te vastupALa ane tejapALa je che mahetAe pitAne suMdara ane viziSTha abhiprAya darzAvyuM che. nararatna pAkyA. rANA pratApane madada karanAra paNa ApaNA jaina vAMcakone temaja ApaNuM jaina sAdhuone e lekha vAMcavAnI mArI bhAmAzA ja hatA ne ? gujarAtane duSkALamAMthI ugAranAra ane jainenI hArdika bhalAmaNa che. kItine muslIma bAdazAha AMgaLa vadhAranAra haDALAne kheme dedaatre te mAre lakhavAne hetu e che ke A sAdhusaMdhane rANI jaina hatuM ke bIjo kreI ! A rIte ApaNuM caturvidha ApaNA jaina sAdhuo kaI rIte saphaLa banAvI zake te dRSTie saMghee jaina dharmanA rakSaNanI sAthe rASTradharmanuM rakSaNa karyuM che ahiM vicAravAnuM che, ApaNu jana zAstronukata te ApaNI sAdhu teoe kadI rAdhamane judo mAnyA ja nathI. saMsthAna-zramaNa saMskRtine saMskArapravAha anAdi kALathI cAlya paraMtu saMge palaTAyA ane ApaNo jana dharma kSINa thatA Ave che. A avasarpiNI kALane cha ArAnA zarUAtanA traue ca. karoDonI saMkhyA dharAvate jaina dharma Aje paMdara lAkhanA ArAthI-bhagavAna RSabhadevathI ApaNI zramaNa saMskRtine prAraMbha seMkaDo vADA-jJAtibheda, gheLemAM vaheMcAI gayuM che. Aje te ApaNA thayo che. ItihAsa sAkSI pUre che ke bhagavAna RSabhadeve asi, jaina sAdhuo mATe kharo kataMbadhama bajAvavAno samaya AvI pahoMmasi ane kRSi e traNa prakAranA dharmanI sthApanA karI, anArya myo che. munizrI saMtabAla je kArya karI rahyA che tene apanAvavAnI prajAne Aya" banAvI ajJAnano aMdhakAra dUra karI jJAna sUryane ApaNu dareka jana sAdhuonI pharaja che. pradIpta karyo. jaMgalI prajAnI saMskAritAnI jAta pragaTAvI. ane AryAvartamAM kRSidharmanI sthApanA karI. A rIte Aja ApaNu jena sAdhuo upAzraya ane maMdiranA bhagavAna RSabhadeve Arya saMskRtinI Adi karI tethI ApaNe mohamAM paDI gayA che. ziSyonA pralobhane temanA hRdayamAM hasI temane AdinAtha kahIe chIe. bhagavAna RSabhadeve sthApelI zrama gayA che. sAMpradAyikatAnuM viSadhena saunI AMkhamAM taravarI rahyuM che, saMskRti bhagavAna mahAvIra sudhI saMvardhana pAmatI gaI. e vakhatanA hiMduo ane jene judA che-ke bhegA che evA vivAdAspada prazno itihAsamAM paNa ApaNI jaina zramaNa saMskRtie rASTra, samAja ubhA karI samAja ane dhamamAM kalaha-kaMkAsa ane viSano bIja ane dharmanA anekavidha praznomAM dhaNeja agatyane racanabhaka bhAga vAvI rahyA che.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-10-49 prabuddha jaina , - CCC pe tAnA dharmanuM ke pharajanuM sAcuM bhAna nathI, e zramaNonA prayatna temane karavA paDaze. zrAvake para mITa mAMDavI nakAmI che. pravAhamAM Ajane zrAvaka vaga ghasaDAI rahayA che. cetarapha patana, Ajane jana zrImata aparigrahanA Adezane mAnato nathI. te te aMdhakAra, nirAzAnuM vAtAvaraNa chavAI rahyuM che. A samaye saMkrAtikA- parigrahadvArA ja puNyarAzi maLaze tema mAnI beThA che. madhyamavarga LanA A samaye ApaNI zI pharaja che? kharekhara anya dharmanA sAdhue te jIvananA tANAvANAmAM savArathI sAMja sudhI be pAsA sarakhA jAgRta thayA che tyAre ApaNe te haju ghoravuM che. sthA. jaina karavAmAM paravAI gayuM che. garIba varganI te zI vAta ? mATe kenpharanse mahAprayane saMpradAyanA bhedabhAvane nAbuda karavA saMdha aya AjanA yuge te ApaNA jana sAdhuoe ja janatAne gya prakAza yojanA raju karI tyAre keTalAka sAdhue te dUdhamAMthI porA kADhavA ApavAnuM che. ApaNA samAjamAM ane dharmamAM Aje ucca maMDayA. kharekhara A ze.canIya bInA che, nIcanI bhAvanA prasarI gaI che. jJAtinA bhedabhAvanI divAle khaDI che. bhinnabhinna saMpradAyamAM alagatApaNuM ane nirAlApaNuM Apa jaina sAdhuo je bIjAne saMpa saMgaThThanane uddeza bhAse che. A badhAne eka tAMtaNe bAMdhavAnA che. sAmAApe che temaNe pote e upadezane acaramAM utArI dekhADavA jika kSetramAM te ghaNuM ja karavAnuM bAkI che. keLavaNI mATe joIe. jaina samAjanA Aje aneka saLagatA prazno che. dhAre te dhAre te ApaNA jaina sAdhue ghaNuM ja karI zake tema che. ApaNA sAdhu samAja te praznonuM nirAkaraNa karI zake tema che ane sAdhvIo hene mATe kaMIka karI zake. strIomAM je jAgRti AkhA samAjanI zudhdhi karI samAjamAM navaparivartanano vAyu joIe te haju sudhI AvI nathI. cAra divAla vacce ApaNI prasarAvI zake te che. naDiya damAM maLelA sAdhusaMdhe je uddeze nakakI bahene rahI gaI che. A rIte ApaNe jaina zramaNa vaga' vicAre karyA che te uddezIne ApaNA AjanA jaina zramaNae AcaraNamAM te ghaNuM kahI zake tema che. hetupUrvakanI racanAtmaka pravRtti mATe mUkI janatAnA hRdayamAM utAravA jaze. ApaNu sAdhuoe ApaNu zramaNavarge khAsa ekatra thavAnI jarUra che. A rIte sarva upAzraye ane maMdiranI maryAdA tajI devI paDaze. AmajanatAnI dhamanuM pratinidhitva dharAvatA e sAdhu saMdhamAM ApaNu jana sAdhuo vacce AvI yugadharma'ne bedha ApI nUtana yugadazananI dUdha, kSetra kALa joI saMmilita thAya ane AryAvartAmAM sarvadharma jhAMkhI karAvavI paDaze. potAnA zuddha cAritraya saMyamI vizuddha samabhAvanuM snehamaya vAtAvaraNa pragaTa kare te sAceja jaina dharmanI jIvanadvArA janatAmAM ApaNuM naitika dhoraNa uMcu lAvavAnA bhagIratha kIti' vadhAre. bacubhAi pI. dezI "bahumatInA nirNayanI baMdhanamaryAdA (prabuddha jananA chelA aMkamAM uparanA mathALAnu zrI, paramAna bhAInu' eka nivedana pragaTa karavAmAM AvyuM hatuM. tenA uttara 25 zrI. cInubhAI lAla mAi zeThane zra, paramAnadabAine sAdhIne lakhAya che eka patra prabuddha jainamAM prakAzanAthe amane mAne che te tathA zrI. paramAnaMdabhAIne te sa badhe khulAse nIce pragaTa karavAmAM Ave che ane havethI A carcA baMdha karavAmAM Ave che. tazrI) ' muMbaI tA. 17 sapTembara 1948 mAtra be ja mArga hatA, kAM to te TharAvanuM pAlana karavuM athavA bhAIzrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA, muMbaI te akhilahiMda ane sthAyI samitimAMthI rAjInAmu ApI te vi. akhilahiMda jena ve. konpharansa samitinI tA. 8-8-48 TharAva virUddha Apane yogya lAge tevA pracAra karaze. A prakAranuM nA roja maLelI sabhAmAM meM Apane udezIne je nivedana karyuM nivedana karavAmAM meM ApanA upara atyaMta aNaghaTatA AkSepa" hatuM te aMge tA. 16-8-48 nA muMbaI samAcAramAM Ape je karyA evuM Ape ApanA majakura javAbamAM jaNAvyuM che te javAba Apyo che te vAMcatA mAre mATe ApanA manamAM je vyAjabI nathI. gerasamaja utpanna thaI che te dUra karavAnA AzayathI A patra Apa sArI rIte jANatA haze ke eka vakhata samAjavAdIo Apane lakhu chuM. koMgresanI mahAsamitimAM temaja kArobArI samitimAM hatA. jyAre mArA majakura nivedanamAM sthAyI samitinA TharAnI virUddha teone ema lAgyuM ke mahAsamiti ane kArobArIe karela TharAvo Apa phAve tema bole che tema mahuM kahyuM na jatuM. ke virUddha temaNe pracAra karavo joIe tyAre teo temAMthI rAjInAmuM mAnuM chuM ke koI paNa saMsthAnA sabhya te saMsthAe pasAra karelA ApI chUTA thayA tyAra pachI ja teoe pracAra zarU karyo TharAve- virUddha, te saMsthAnA sabhya tarIke cAlu rahyA hatAM, jAhera pracAra kare te yogya nathI. chatAM devadravya aMge Ape karela bhASaNo vyakitasvAtaMtramAM jeTaluM A5 mAne che teTaluM ja huM ane lakhANane ullekha meM mArA majakura nivedanamAM karyo na hato. mAnuM chuM paraMtu tene artha e nathI ke koI saMsthAnA sabhya te meM te eTaluM ja jaNAvyuM hatuM ke sthAyI samitinA sabhya tarIke saMsthAnA sabhya tarIke cAlu rahI te saMsthAe pasAra karela TharAva virUddha pracAra karI zake. sabhya tarIke chUTA thayA bAda A calu rahI Ape teDulakara samiti samakSa je jubAnI ApI te pracAra jarUra te karI zake. mArI A mAnyatAmAM Apa sahamata ApavA pahelAM ' a paM te (kenpharansanI) samitinA sabhya tarIke na thatA ho to temAM ApaNI vacce pramANika matabheda che paraMtu rAjInAmuM ApavuM joItuM hatuM. te AkSepa tarIke paNa yogya nathI. ApanA majakura javAbamAM Apa eTaluM te svIkAro che ke saMsthA taraphathI TharAvano je kAMi amala karavAmAM Ave tenI konpharansanA calu baMdhAraNanI kalama 16 je nIce pramANe virUddha vicAra dharAvanAra sabhya kaze aMtarAya ubhuM na karavuM joie. che te pratye huM ApanuM dhyAna kheMcuM chuM. - Ama chatAM Ape teDulakara samiti samakSa devadravya aMge je ja "16. zistabhaMgaH--je kAI akhilahiMda jana che. kanphajubAnI ApI che te mArI namra mAnyatA pramANe, te TharAvanA ama- ransa samitino athavA sthAyI samitine sabhya kenpharansanAM hitanI lamAM aMtarAya ubhuM karavA jevuM hatuM. virUddha vate che ke pravRtti kare che ema mAnavAne sthAyI samitine Apa te akhila hiMda samitinA sabhya hovA uparAMta kAraNa maLaze te vyakitane sthAyI samiti tevA sabhya tarIke kenpharansanI sthAyI ( kArobArI ) samitinA sabhya paNa hatA rada karI zakaze" eTale te samitie devadravya aMge je jubAnI Tehulakara A baMdhAraNa anusAra sthAyI samitinA sabhya cAlu samiti "kSa ApavAno TharAva karyo te saMbaMdhamAM Apane mATe rahI A5 te samitinA TharAva virUddha vartavAmAM pravRtti
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 karavAmAM vyAjakhI hatAM ke nahi te nakkI karavAnuM huM ApanI upara che' chuM. Apa jevA khullA dilanA gRhastha upara atyaMta aNudhaTatA AkSepa' me* karyAM nathI temaja tema karavAnA mAre jarAye irAdo na hatA. hu' je pramANikapaNe mAnuM chuM te me mArA majakura nivedanamAM jaNAvyu hatuM. ApanA vyaktisvAtrya upara AdhAta karavAnA athavA ApanA vicAre Apa niDaratApUrva ka jAhera karA temAM vikSepa nAMkhavAne! mAre Azaya na hate. Ama chatAM ApanI lAgaNI dukhAi hoya te te badala huM dilagIra chuM. prabhuma jena jAhera janatAmAM kAMi gerasama ja nA thAya te mATe huM A patranI nakala muMbaI samAcAra upara prakaDha karavA mATe mekalI Apu chuM. jo Apa ApanA majakura javAba khIjA keAI patramAM pragaTa karavA meAkalA te te sAthe mArA A patra prakaTa karavA mekalazo tevI huM AzA rAkhuM chuM. li. Apane sahRdayI cInubhAi lAlabhAi zeTha zrI. paramAnadabhAineA khulAsA muMbaI khAte tA. 8-9-49 nA rAja maLelI akhila hiMda jaina zve. mU, kAnpharansanA sabhyo temaja anya nima...trita gRhasthAnI sabhAnuM vAtAvaraNa prAraMbhathI ja atyanta AvezapUrNa hAine te sabhAmAM kANu zu' khelyu' hatu. tene vigatavAra ane spaSTa khyAla rahevA khelanAra tema ja sAMbhaLanAra ubhayane mATe muzkela hatuM. mArA nivedanamAM mArA khyAla me' rajI karyAM te temAM sabhava che thoDIka smaraNakSati tha hrAya ane teTalA ja saMbhava che zrI. cInubhAi paratve paNa temaNe raju karelA peAtAnA khyAlamAM smaraNuti thavAnA. Ama nI paNabheda haeNvA chatAM uparanA patra uparathI eka samAna mantavya tarI Ave che ane te e che ke jaina zve. mU.kA ransanI sthAyI samitie TenDulakara kamITInI praznAvali saMbaMdhe cAkakasa prakAranu' valaNu temaja abhiprAyA nakkI karyAM bAda mAre kAM ta e valaNa ane abhiprAyA svIkArIne mona sevavu jotu hatu. athavA te| sthAyI samitimAMthI rAjInAmu ApavuM joitu hatu. kayAM che, AjhAda evA e divaseA hatA, jyAre A dezanA navajavAna dezane khAtara phanA thavAne thanaganI rahyo hate. ' bhaviSyatu zu'' ene vicAra sarakhA karyAM vinA e abhyAsa cheDIne AjhAdInA jaMgamAM jhaMpalAvatA hatA, athavA zaheranu mAchaluM jIvana cheAMDI dai, jADI khAdInI Tu'kI potaDI paherIne e palAMThI vALI gAmaDAmAM besI jatA hatA. vaDIleDI salAhanI avagaNanA karI, e ' AtmAne avAja sAMbhaLI dezane khAtara phakIrI lai cAlI nIkaLatA hatA; athavA vahelI savAre prabhAtapherImAM nIkaLI, tArAM vAge nagArAM have meAtanAM che, cetI lene briTiza sarakAra !' e gIta khUmArI pUrNAMka gAtA hatA ane sAMjanI sabhAmAM 'inkalAba jhIndAbAda' nAM sUtreAgava`pUrNAMka uccArI peAlIsAnI lAThI sAmI chAtIe jhIlatA hatA. tA. 1-10 49 evA abhiprAya temaNe raju karyAM hatA. A abhiprAyanA vizeSa samarthanamAM uparanA patramAM kaoNMgresamAM antagata samAjavAdI pakSanA teo dAkhalA TAMke che. evA e divase hatA, jyAre ane teTaluM sahana karavAmAM ApaNe majA mAnatA hatA. tyAga ane AtmabhAgamAM AnaMda mAnatA hatA. ApaNe veThelI yAtanAomAM gava' samAelA dekhAtA hatA. vyaktivAdane bhUlI jaIne samaSTimAM ja samAI javuM e gaurava gaNAtuM hatuM. AbAlavRddha saunA jIvanamAM jIsse pragaTI ApanA pratyuttararUpe jaNAvavAnu ke kAnphransanI akhila hiMda samiti je 250 sabhyonI banelI che temAMnA muMbaImAM vasatA 110 sabhyAnI sthAyI samItI banelI che. ane tethI kAi paNa saMsthAnI kArobArI samiti sAdhAraNa rIte zuM padara ka vIza sabhyAnI haiAya te khyAla mujaba kenpharansI AvI sthAyI samitine kArobArI kahI na ja zakAya. TenDulakara kamITI samakSa huM kAnpharansanA pratinidhi tarIke upasthita thaye nahAtA tema ja mArI jubAnI raju karatA konpharansanA nAme me' kazuM kahyu' nahetu` ke kAnsaransane AkSeparUpa kAi paNa vidhAna meM kayu" nahatuM, A uparAMta mubaI jaina yuvaka sadhanA eka agragaNya sabhya tarIke huM... eka judA vicArapakSa dharAvu chuM e paNa sa suvidita hatuM. vaLI TenDulakara kamITI samakSa meM mArA vicAra| rajI karIne kaoNnpharansanA kAryomAM jarA paNa aMtarAya nAMkhyA hatA ema je cInubhAI kahe che te jarA paNu yunika nathI. samAjavAda pakSa koMgresanI aMdara krute te daramiyAna te pakSanA AgevAne kregresanA TharAvAnI TIkA temaja sAyanA nahetA karatA e khyAla khIlakula khoTA che. teo pratyeka prasaMge peAtAnA mantavyo ane virAdha raju kaye ja jatA hatA. pazu ema chatAM kaoNMgresanI pratiSThA ane AmanyA teme jyAM sudhI koMgresanI aMdara hatA tyAM sudhI temane baMdhanakartA hatA te maryAdA te jALavatA hatA, jyAre temane kaoNMgresathI taddana , ane svataMtra judA ja pakSa ubhe karavAnI jarUra jaNAi tyAre temaNe kAMgresane tyAga karavAnuM ucita dhAyu hatu. A ja pramANe kenpharansanI sthAyI samitinA eka yA khIjA TharAva sAme jyAre jyAre mane virezva karavAnI jarUra lAgI tyAre tyAre meM vidha karyAM che ema chatAM paNu kAnpharansanI aMgata pratiSThAne jarA paNa nukasAna thAya evuM Aja sudhImAM meM kadi paN kASTha vidhAna AcaraNa karyu" nathI. uparanA patranA pratyuttara rUpe AvI vizeSa kazuM paNa kahevAnI mane jarUra lAgatI nathI. paramAnaMda prajAnI khumArI ? uThelA dekhAtA hatA. duHkhanAM gANAM gAvAnuM ApaNane rUtu nahAvuM. jIvanamAM kaMi avanavuM athA viziSTa karI nAkhavAnI tyAre tAlAvelI lAgatI hatI. bhAratanAM sro-purUSa jANe kama yAgI ja banI rahyAM hatAM. ane Aje? je AjhAdIne mATe ApaNe jenA madhura svapnamAM ApaNe rAyatA hatA, jene nA karavAne tatpara anyA hatA, te AjhadI AvI, tyAre ApaNI maneAdazA Aje kevI che ? nAnI nAnI muzIbata thI ApaNe kaMTALI jaie chIe, thoDI eka muzkelIene kAraNe kagArALa karIe chIe. ApaNA eka vakhatanA mAnya AgevAtAne paNa vAtavAtamAM ni'dI nAkhIe chIe; ane gulAmI jANe sArI vastu na hoya, enA briTiza tatranAM pazu koivAra vakhANu karavA lAgI jaie chIe, jANe haju ye gulAmanA gulAma ja heie. briTiza amalamAM hatI tethI vadhu muzkelI che Aje ApaNI sAme khaDI thai che, e vAta sAcI che, paraMtu eka jhA dInuM pariNAma nathI. Aje paNa jo briTiza amala cAlu heta te| A muzkelI na ja AvI heta, ema mAnavAne kaMi kAraNu nathI. gulAmI gaI che, ane paradezI sattAnI dhUMsarI ApaNI kAMdha parathI khasI gai che, ethI vadhAre jhaMkhatA hatA. khAtara sasva
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-10-49 sukhada vAta khIjI kaI hAya zake ? ApaNe Aja sudhI eka gulAma dezanA prajAjanA hatA, ane jagatamAM ApaNe 'su' mAthu rAkhI pharI zakatA nahetA. tene badale Aje ApaNe svataMtra prajA chIe, enI khumArI ApaNA vadana para--ApaNI AMkhemAM kema dekhAtI nathI ? khIjI AjhAda prajAnI peThe hasate cahere muzkelIone sAmane karavAnI khumArI kAM na rAkhIe ? zuddha jaina tyAganA sthAne Aje svAtha' caDI beThe che. samaSTimAM samAI javAne badale ApaNI vyakitanA potAnA hitanI ja pravRttimAM ApaNe paDI gayA chIe. AjanI sthitimAMthI kaI rIte aMgata lAbha sAdhI levA, enI ja vetaraNu karI rahyA chIe. ApaNI svAtha parAyaNatAthI ApaNe dezanI pratiSThAne keTalI halakI pADI rahyA chIe, enI ciMtA ja jANe karatA nathI ! sattA, vaibhava, dhanalAlasA, prasididhame, emAM rAMcI paDayA chIe, kai ApaNe mATe zuM dhAraze enA vicAra paNa karatA nathI. kAmnI TIkA sAme jADI cAmaDI banAvI niMbhara banI gayA chIe. zu A che ApaNI AjhAda prajAnI khumArI ? e divasamAM ApaNI rAjakIya pragati sAthe sAmajika pragati sAdhavA paNa ApaNe prayatna karatA hatA; ane rAjakIya pravRttinA rekANane kAraNe sAmAjika pragatinI dizAmAM bahu AgaLa vadhI zakAtuM nahetu, enuM ApaNe haiye du:kha rahyA karatu. Ama chatAM aspRzyatA nivAraNa, kAmI bhedabhAvane bhUlI javA, sAmAjika aniSTA sAme laDI levuM, e badhuM ApaNe karI rahyA hatA. yuvaka sa'melane bharatA hatA ane sAmAjika rUDhIo sAme baMDa pokA ratA hatA. kAInI zeDamAM taNAyA vinA ApaNA vicAre jAhera karatA hatA ane vaDalAne roSa vaherI laine paNa ete amalamAM mUkavAnA prayatna karatA hatA. Aje rAjakIya AjhAdI prApta thayA pachI, ApaNe jANe niSkriya khanI gayA chIe. sAmAjika pragatinuM kAma have zarU karavuM joie, ene badale sAmAjika rUDhIAne jANe svIkArI rahyA chIe. haeNzanu navasarjana karavAnA samaya AAvI lAgye chaeN, tyAre ene vicAra sarakhe| pazu karatA nathI; eTalu ja nahi paNa prajAkIya sarakAra sAmAjika sudhAraNA mATe jyAre kAyadA ghaDavA mAge che tyAre enuM samarthana karavAne badale viredha karavA lAgI gayA chIe, hiMdu-muralIma ekatAnI vA karanArA ApaNe Aje hiMdu-jaina jIda hevanI jhuMbeza calavI rahyA chIe ! je alagatAvade dezanA bhAgalA karI, lAkhkhA mAnavIonAM jIvanane barabAda ka', kAi alagatAva dane zaraNe ApaNe jaI rahyA chIe. 'islama bhayamAM che.' evA eka juThA nAda pracalIta thayeA hateA, ene maLatA have jaina dhama bhayamAM che' evA vicitra nAda gajavavA zarU karyAM che, ane ApaNA yuvAne paNa e pUramAM taNAvA lAgyA che. aemanI AMkhamAM paNa dhama jhanUne vAsA karyAM che. AjhAdInuM zuM A pariNAma che? prajAnI A te khumArI che, ke khuvArI ja che ? evA Ajhada saMtAne jagatanA sarvazreSTha mahApurUSa gAMdhIjInA ApaNe chIe ane enA Adarzone mArge cAlavuM e ApaNu katavya hoya te ApaNe haju dhaNu karavAnuM bAkI rahe che, jagatanA samUhataMtrI rASTrapitAnI bhAvanA hatI, te ApaNe pUrNa karavAnI che. eziyAnI AgevAnI levA jeTalA sama haju ApaNe khA nathI. Aya'ka kaTokaTImAMthI ApaNA dezane ApaNe ugAravAne rahe che, sAmAjika krAnti dvArA samAjaparivatana karavAtuM rahe che. e badhAM mATe ApaNe ApyA che evI dhaNA vadhu bhegA ApaNe ApavA paDaze. prAnta prAnta vaccenI divAle teADavI paDaze ane uMca nIcanA bhede bhUlavA paDaze. sa'kucita nAta-jAta-dhamanA vADAone teDavA paDaze, vyakitane jAtane bhUlavI paDaze. AjhAdInA yajJathI vadhu me yajJa AraMbhavA paDaze. A badhuM zuM ApaNe rAtala cahere karI zakIzuM ? ke kevaLa sarakAra para badhe khejo nAkhI daizuM ? krAnti sarakArAthI sajI zakAtI nathI. krAnti te prajA ja sarje che. evI krAnti sarajavA mATe te dimAgamAM khumArI joie. AjhAdI mATe jAgRta thai hatI ethI ce baLavattara tamannA joie. azakayane paNa zakaya karavAnI tAlAvelI jokhaMe, ane e haze te ja nUtana hiMdatuM sarjana thai zakaze, bhAratane yuvAna e karaze? kayAre karaze? jaTubhAI mahetA ee pablIka TrasTa ekaTa mukhai jaina yuvaka saMdha taraphathI muMbai sarakArane meAkalavAmAM AveluM nivedana zrI. su'bai jaina yuvaka saMdha tAjetaramAM muMbainI dhArAsabhAmAM rajI karavAmAM AvelA khembe pablIka TrasTa ekaTanuM sAmAnyataH anumAdana kare che ane te pAchaLa rahelA-dhArmika tema ja janasevAlakSI (Charitable) TrasTa upara sarakArI dekharekha rAkhavAnA ane tenuM megya niyamana karavAnA-hetune AvakAre che. A sAthe sAthe, TrasTIone vAraMvAra cerITI kamIzanara pAse Avavu' paDe athavA te cerITI kamIzanaranA jANe ke tee ejanTa hAya evI TrasTIenI du:sthiti thAya e hada sudhInI upara jaNAvela dekharekha ke niyamana na heAvAM joIe evA amArA abhiprAya che. Akhare te TrasTIone TrasTanA vahIvaTa mATe eTalA mATe nimavAmAM Ave che ke temanI yegyatAmAM tevI nimaNu ka karanArAone vizvAsa hAya che. ane tethI te TrasTIo para sAmAnya dekharekha ane niyaMtraNa bhale rAkhavAmAM Ave, paNa TrasTane vahIvaTa karavAnI pUrI sattA tema ja javAbadArI teA temane hastagata ja rahevI joIe. jo TrasTIenA kAya ane vahIvaTa para vadhAre paDatu sarakArI niyaMtraNa mUkavAmAM Avaze te javAbadAra mANase TrasTI tarIkenI kuro svIkAratA jarUra AnAkAnI karavAnA. A saMbaMdhamAM TrasTI TrasTIo vacce A pramANe bheda karavA oieH ( 1 ) je vaMzapara parAthI TrasTInA sthAna para AvatA hoya ane jemane dhaNu kharUM e sthAna uparathI khaseDI zakAya tema na hAya ane TrasTanA lAbha meLavanAra vaga' (beneficiaries) mAMthI banelA ma`DaLa ke saMsthAne java khadAra na hAya evA TrasTIe, ane (2) jee cokakasa samayane gALe cUMTAtA hrAya ane TrasTanA lAbha lenAra vaga mAMthI ubhuM karavAmAM Avela maMDaLa OM sa MsthAne javAbadAra heAya ane jemane temanI AgaLa samaye samaye hiMsakhA raju karavA paDatA hoya ane sAmayika cUMTaNI mATe upasthita thavuM paDatuM hAya evA TrasTIe, je TrasTA cekakasa kha'dhAraNu pramANe cAlatA hai|ya ane jene nizcita sabhyo athavA teA vaga lAbha letA hArya ane je sabaMdhamAM e sabhya ke varSAM avAranavAra maLatA hAya ane TrasTanI vartamAna paristhitinI tathA TrasTIenA kAmakAjanI dekharekha rAkhatA heya evA TrasTenI sakhyA dhaNI meATI che, lAbha lenAra varga'mAMthI ubhI karavAmAM Avela saMsthA ke maMDaLane TrasTIo javAbadAra hAya evA TrasTA saMbadhamAM cerITI kami zanare TrasTanA sabhyenA athavA te| jyAM cokakasa maryAdA khAMdhI zakAya eNvA TrasTanA lAbha lenAra varganA abhiprAyAne cerITI-kamizanare bane teTaluM vadhAre vajana ApavuM joie eve amara| abhiprAya che, kAraNa ke Akhare te TrasTanA lAbha lenAra ma`DaLa ke vaga ja peAtAnA hitane sauthI vadhAre samaje che ane tethI temanA abhiprAyAne cerITI kamizanara bane teTalu vadhAre vajana Ape e atyaMta ucita che. tethI jyAM TrasTane lAbha lenAra vaga' sunizcita heya tyAM te varganA abhiprAyane ane tyAM sudhI svIkAravAne cerITI
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 prabuddha jaina tA. 1-10-09 kamizanarane Adeza Apate niyama A dhArAmAM dAkhala karavA ame sarakArane AgrahapUrvaka vinaMti karIe chIe. Ama karavAthI, sarakAra taraphathI TrasTa para A dhArA vaDe bahu kaDaka niyamana karavAmAM Avaze evI jAhera janatAmAM ubhI thayelI bhItinuM ghaNe aMze nivAraNa thaze. A dhArAnuM bahu vigatathI nirIkSaNa karavAne amAre hetu nathI, paNa upara jaNAvela abhiprAya anusAra A dhArAmAM pheraphAra karavA silekaTa kamITIne ame Agraha karIe chIe. AnA anusaMdhAnamAM amane nedha letAM AnaMda thAya che ke sarakAre Dulakara kamimiTInI keTalIka uge bhalAmaNono svIkAra karyo nathI ane e kamiTImAM keTalAka sabhyoe AkhI kamiTInA abhiprAyathI judA paDIne je noMdha karI hatI temAM rahelI keTalIka bhalAmaNone pUratuM vajana ApyuM che, ame A dhArAnI eka be kalame tampha khAsa dhyAna kheMcavA mAgIe chIe. A dhArAnI 33mI kalama niyamabahAranA gerakAyadesara athavA te ayogya khaca saMbaMdhamAM, jAhera TrasTane jenA para hakaka lAgato hoya evI milakata ke nANuM pAchuM meLavavAmAM gaphalatI karI hoya ke niSphaLatA meLavI hoya te saMbaMdhamAM, athavA te TrasTanI milakata ke nANAne durvyaya thayo hoya ke temAM nukazAnI AvI hoya te saMbaMdhamAM-AvI koI paNa bAbata saMbaMdhamAM khabara ApavAnI, ane TrasTIonI athavA te koI paNa vyakitanI geravartaNuka, tenI hastakanAM nANune durapayoga athavA te vizvAsabhaMganA kAraNe upara jaNAvela agya kharca durvyaya ke nukazAnI nipaja che ke kema te jaNAvavAnI oDITarane pharaja pADe che. A niyama eDITarane mAthe ghaNI moTI javAbadArI nAkhe che ane tenI ceSatA athavA te kAryakSetranI bahAra hoya tenI sattAe tene Ape che. TrasTane niyamanI virUdhdha koI paNa TrasTIe kharca karyo hoya athavA te jemAMthI TrasTane nukazAna thayuM hoya evA TrasTIonA ke:I kAya ke gaphalatIne lagatI bAbata ja eDITaranA kAryakSetramAM gaNAvI joIe. ane Avo khaca ke nukazAnI. TrasTIone vizvAsaghAta ke koi geravartaNuMkanA kAraNe thaI che ke kema e nakakI karavAnuM kAma cerITI kamizanaranuM kahevuM joie. kharca sAthe niyamabahAranA, gerakAyadesara athavA te ayogya (irregular, illegal or improper) A prakAranA vizeSaNo joDavAmAM aAvyA che temAM amaryAdita aspaSTatA rahelI che. eDITaranA rIporTa uparathI tapAsa karIne TrasTIone upara jaNAvela nukazAnI ke kharca bharapAI karavAnI 37 thI 40 sudhInI kalama cerITI kamizanarane sattA Ape che. AvI rIte nukazAnI ke ayogya kharca bharapAI karavAno hukama karavAnI cerITIkamizanarane sattA ApavAmAM Ave tenI ame sakhta virUddha chIe. A kakSAe amane jaNAvavAnI jarUra lAge che ke koI paNa saMgomAM cerITIkamIzanarane nyAyAdhIzanI sattA ApavAmAM Ave temAM amArI saMmati nathI. amArA abhiprAya mujaba cerITI kamIzanara TrasTanA sAmAnya vahIvaTanI dekharekha rAkhavA mATe nimAcele kevaLa eka vahIvaTI adhikArI (executive and administrative officer) hovA joIe ane TrasTa DIDa mujaba amuka TrasTane vahIvaTa barAbara cAle che e saMbadhe pitAne puratuM samAdhAna maLe e hetuthI koI paNa mAhItI meLavavAne tene adhikAra hovA joIe. jyAre koI paNa raTana amuka rIte droha thaI rahyo che athavA to tenA vahIvaTamAM akSamya bedarakArI ke gaphalatI dAkhavavAmAM AvI che ema tene mAluma paDe tyAre teNe egya pagalAM levA mATe koTa'ne Azraya levo joIe. . kalamanI peTA kalamo ane khAsa karIne peTA kalama 1 nIcenI peTAkalama 'sI' bahu vyApaka bAbatone sparze che. A peTAkalama 'sI' mujaba je hetu mATe amuka TrasTa ubhu karavAmAM AvyuM hoya te hetunA badale bIjA hetu mATe athavA te te hetu uparAMta bIjA hetu mATe jAhera hitane anulakSIne e drasTanI Avaka ke mIlakata vaparAvo joIe evI bhalAmaNuM karavAnI ja cerITIkamIzanarane sattA ApavAmAM Ave te tenA pariNAme jAhera sakhAvatenA vahetA pravAhane ghaNo dhakake lAgavA saMbhava che. upara jaNAvela kalamanI peTA kalama 1 nI peTA kalama "e" ane "bI" ne ame saMmata thaIe chIe ane peTA kalama sI' rada karavAmAM Ave ema ame IcchIe chIe. A ja kalamamAM eka evI peTA kalama umeravAnI ame sucanA karIe chIe ke A kalama anusAra cukAdo ApatA sarakArI adAlatoe dAtAo athavA te sakhAvata karanArAonI icchAone bane tyAM sudhI mAna ApavAnuM valaNa akhatyAra karavuM joIe ane jyAre paNa mULa hetuomAM pheraphAra karavAnI jarUra lAge tyAre mULa hetuonI bane teTalA samIpanA hetuo sudhI TrasTanI mIlakata tema ja Avakane upaga sImita karavAno khyAla rAkhavo joIe. AjanA nyAyavahIvaTane lagatI vastusthiti prakAranI che ane dAtAo ke sakhAtrata karanArAonI IchAonI avagaNanA karavAne sarakArane irAde che evI vyakti jAhera janatAnA dila mAM ubhI thavA na pAme e dayAnamAM rAkhavuM sara kAra mATe DahApaNabhareluM che. e paNa koI ajANyuM nathI ke "sIpre'ne siddhAnta lAgu paDatAM mULa hetuthI jeTaluM dUra jaI zakAya teTale sudhI javAnuM AjanI adAlatenuM vaLaNuM jovAmAM Ave che ane koI kaI vAra mULa hetuthI taddana ja bina prakAranA hetu pAchaLa TrasTanAM nANAM ke Avakane upaye ga karavAne adAlata Adeza ApatI AvI che. Ama chatAM paNa datA ke sakhAvata karavAnI icchAne mAna ApavAne niyama sAmAna , nyataH dhyAnamAM rAkhavAmAM Ave che. Ajane A prakAranA kAyadA tathA nyAyane lagatI vastusthitimAM pheraphAra karavAmAM Ave che ISTa nathI. uparanI kalamamAM antargata thatI peTA kalama bI" mAM vadhArAnAM nANAnA upaganuM vidhAna karavAmAM AvyuM che. tene anulakSIne jemAM jene devadravya tarIke oLakhavAmAM Ave che tenI sAthe A peTAkalama saMbaMdha dharAve che. keTalAeka jenee A saMbaMdhamAM e vAMdho uThAvyuM che ke A devadravyano upayoga mAtra maMdira athavA te mUrti sivAya anya koI kArya pAchaLa thaI na zake. amArA abhiprAya mujaba devadravyane janakalyANanA kAryamAM kadi upayoga thaI na ja zake evuM kaI baMdhana jana dharmamAM che ja nahi. AthI pratikuLa vicAranA samarthanamAM dharmazAstronA je ullekhe raju karavAmAM Ave che te ullekhano amArA abhiprAya mujaba eTale ja artha nIkaLe che ke devadravyanA koI paNa vyakita durupayoga karI na zake athavA to temAMthI eka paNa pAI pitAnA aMgata upaga mATe vAparI na zake. paNa ame daDhatApUrvaka jaNAvIe chIe ke jAhera janatAnA bhalA mATe e dravyano upayoga jarUra thaI zake che. AjanI sAmAnyataH rUDha mAnyatA anya prakAranI che e ame jANIe chIe, paNa e rUDha mAnyatAmAM have pheraphAra thavAnI jarUra che e amAre sudaDha abhiprAya che. ame kabula karIe chIe ke A devadravyane prathama upaga maMdiramAM tema ja mUrtinI vyAjabI jarUriyAta pAchaLa thavo joIe, paNa A bAjanI jarUra vAta karatAM Aje keTalAMka maMdire mAM ghaNI vadhAre Avaka thatI jovAmAM Ave che; vaLI keTalAka ThekANe devadravyane durvyaya thato A dhArAnI pa3mI kalama jene "saprene sidhdhAnta kahevAmAM Ave che tene AjanA TrasTo upara lAgu pADavAne lagatI che. A
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazuddha jaina tA. 1-10-49 mAluma paDe che; taduparAMnta keTalAMka maMdire dhaNI mATI muDI dharAve che ane e muDI vyAjavRdhdhi nimitte judI judI thApaNAmAM rAkavAmAM Ave che. ane dhama ke samAjanA hitamAM tene bIjo kaze upayega thate jovAmAM AvatA nathI. A vadhArAnI milkatatathA AvakanA upayAganuM kSetra vistAravA saMbaMdhamAM amArA namra - paNa makakama abhiprAya che. jaina samAjanA sukhasvArathyanI abhivRdhdhi, dhArmika abhyudaya, jJAnapracara, jaina sAhityanu zAdhana tathA prakAzana-AvAM aneka prazasya kArTUna prathama pasa'dagI apAvI joie ane jarUra jaNAye devadravyanA bahujanasamAjanA kalyANa pAchaLa paNa upayega thavA joie. devadravyanA upayoga sabaMdhe A dharaNu svIkArAvuM joie ane AvA prazna adAlata samakSa upasthita thatAM ane tene lagate cukAdo ApatAM kArTa A dhAraNu lakSamAM rAkhavu joie evA amArA anurAdha che, ke bRhad muMbai puratI A dhArA nIce karavAnI arajI sITI sIdhIsa kATa'ne karavI ema jaNAvavAmAM AvyuM che. A sITI sIvIla kreTa' pratye amane leza mAtra anAdarabudhdhi nathI, ema chatAM paNa je mebhA, pratiSThA ane vizvAsa kai : kALathI leAkAnA dilamAM hAIkArTa' saMpAdana karyAM che te mebhe, pratiThyA. ane vizvAsa jyAM sudhI sITI sIvIla kAra prApta na kare tyAM sudhI upara jaNAvela arajIo svIkaravAnI hrakeTa te ja sattA ApavI iSTa che ema ame AgrahapUrNAMka raju karIe chIe. prastuta dhAra mAM esesarInI nimaNUka karavAne lagata prazna dhane ame AvakArIe chIe ane tenA pure lAbha leze. ema ame AzA rAkhIe chIe. saMdhanA sabhyAne vijJapti - 'dhanuva dIvALIe pUraka thatuM hei hullu je sabhyAnA lavAjamA bAkI che temate AthI vinakhila che. khetanA lavAjama sadhanA kAryAlayamAM mokalI ApavA athavA te mAzusa levA Ave te turata ApavA vinati karavAmAM Ave che. je sabhyAnAM lavAjama dIvALI sudhImAM nahiM Ave te sabhyo dIvALI bAda saMdhanA sabhya tarIke Ape!Apa rada thayelA gaNAze e baMdhAraNanI kalama tarapha paNa dareka sabhyanuM AthI lakSa deravAmAM Ave che. maMtrIe, muMbai jaina cuvaka sadha samAcAra-noMdha gAMdhIjIne mAge cAle gAMdhI jayantI nimite gAMdhI saptAha reMTiyAkhA zanI dezI tithithI zarU thai cAlI rahyuM che, ane khIjI ekaTembaranI khristI tArIkhe e pUrU thaze. pU. gAMdhIjInA janmadinaMnA A utsavane ApaNe emanI hayAtIthI ujavatA AvyA chIe. e vakhate emaNe A utsava sAthe peAtAnuM nAma joDavA nA pADIne khadI saptAha nAma ApeluM; ane ApaNe A saptAhamAM gAMdhIjInA guNagAna gAvA sAthe khAdIpracAranuM mukhya kArya hAtha dharatA. 'sutarane tAMtaNe svarAja'e emane vijayamaMtra hate. paraMtu khadI ke grAmaudyogA svarAja mATe jeTalA Avazyaka hatAM, tethI vadhu Avazyaka ApaNane yudhdha samayamAM jaNAyA hatA. vaLI Aje DaoNlara ane pAunDanA navA saMbadhathI ApaNe DAlara vistAranA mAlanI Ayate| dhaTADavI paDavAnI che, ane teTale aMze dezanA udyoga para AdhAra rAkhavAnA che. jo ke ApaNA dezanA udyoga pUNa paNe vikasita nathI; ane tethI tenA pUraka rUpe ApaNe grAmodhogane ja pasaMdagI ApavI rahI. AjanI kaTokaTImAMthI ugaravA mATe ApaNe A rIte gAMdhIjInA khAdInAM aya zAstrane ja apanAvavu rahyu . gAMdhIjInu avasAna je 'sajogomAM thayu' te jotAM ApaNu mukhya katavya Aje kAmavAdanA nAzanu hevu joie. ApaNA dezamAM 15 mI. AgasTa pachI je khAnAkharAbI racAi gai che, te jotAM te kAmavAdane sadaMtara nAza karavAnI pratijJAM ApaNe levI joie. Ama chatAM hajI ApaNe e mAge. khAsa karIne AgaLa vadhyA nathI; ema . sAk dile kabUlavu joie; ane ApaNA hRdayane kAi agamya khUNe, paNa jo kAmavAda eka yA * khIjAM svarUpe hayAta hAya tA AMtanirIkSaNlRdrArA ane zAdhI kADhI enA sattpara nAza karavA joIe. kAmavAdanA bheAga khanelA lAkhkhA nirAzrite ApaNA dezamAM AvyA pachI, temanAM du:kheA joi sAMbhaLIne kaeNTalAka mAjIsAmAM muslIme pratyenA dUSa vacceo che, ane teo vadhu ugra kemIvAdI khatI gayA che. paraM'tu e kevaLa aNusamajanuM pariNAma che. jema muslImAne hu the lAkhkhA (nardoSa 'idune sahana karavu paDayu che, tema hiMduone hAthe ThIka saMkhyAnA muslImene paNa sahana karavuM paDayu' che. eTaluM sAcu` che, ke pAkistAnamAM majahabI rAjya hAine tyAM hiMduonI sthiti vadhu. kharAba che; jyAre hiMdamAM khInamajahabI rAya hAIne ahIMnA muslImAnI sthiti vadhu sArI che. paraM'tu. e kAraNe rASe bharAIne ApaNe vadhu kAmIvAdI banatA N jaIe, e te krApta rIte IcchanIya nathI. je aNugamatI paristhiti sarjAi che, enI pAchaLa te kAmavAdanA rAkSasa ja che; ane tethI e rAkSa sane bahelAvavAne badale hazuvAthI ja paristhiti sudharI zake ema che. kAmavAdanA nAzamAM ja ApaNe ApaNA kALe ApIne rASTrapitAnA adhULa rahelA kAyane pUra" karavu joie; ane e rIte emanu' RNu ApaNe cUkavavAnu' che. jevu' kAmavAnuM tevu ja prAntavAda ane soMpradAyavAdanu che. muslIme e petAnI judI kAma ane judI saMskRtinA khATA khyAla nIce alagatAvAdane nAme jema pAkistAna ubhuM karyu"; tema judA prAnta, judA sapradAya ane teTale a Mze judI saMskRtinA khyAle! ApaNA manamAM baMdhAyA jAya, te ApaNe jarUra alagatAvAdane mAge' ane teTale aze pAkistAnI siddhAMtane maLe caDI jaie, evA bhaya rahe che. ane tethI ApaNe sAvadha rahevAnI jarUra che. * gAMdhIjInuM khIjuM adhurU" kAya te darajanAne apanAvI uMcanIcanA bhedo dUra karavAnuM che. aspRzyatAnA ApaNe eTale aMze nAza karyo che, ke emane spaza' karatAM vaTalAI javAnI je bhramaNA hatI, te teA have kANu samajI mANusanA manamAM `rahI nathI. paraMtu haju te ma'diramAM praveza kare, te sAme ApaNA mAMnA keTalAkane virAdha rahelA che. izvara teA sadA patitapAvana che eTale enA ` sa`saga thI patita pAvana thaI jAya; kaMi prazna apavitra na ja thAya. ATalI sAdI vAta ApaNA nA vicA ranA bhAibahunAne gaLe kema nathI utaratI, e ja samajAtu nathI. sarakAre kareluM kAyadAthI aspRzyatAnA nAza thaI javAne nathI, leAkA ja samajIne jyAre harijanane mANusa tarI apanAvaze tyAre ja aspRzyatAnu bhUta A dezamAMthI vidAya leze eTale sanAtanI hiM'du ane jaine mAnavatAnI draSTie vicAra karI hijatAne izvaranI samIpa lAve, ane temanA saMskAra sudhAravA temane taka Ape. Aje dezabharamAM gAMdhI saptAha nimitte jyAre harijana i sthaLe thaLe ujavAi rahyo che tyAre eka duHkhapUrNa ghaTanA mAM sAme khaDI thai jAya che. rijateAnI mAthi hAlata sudhAra mATe temanA pagAramAM vadhArA karavAnI mAgaNI sAthe bhAvanagara jANItA kAryakartA zrI. AtmArAma bhaTTa AmaraNAMta upavAsa utaryAM che. zrI. 'bhArAma bahu junA cUsta kAMgresI kA kartA khUba nikhAlasa ane pramANika sajjana che; ane saurASTra sara ranA vAdAra prajAjana che. sAthe sAthe temA eka vastu dvAya
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 kha. tA. 1-10-49 bhe, te tene anna sudhI pakaDI rAkhe evA makakama che, eTale paNuM mAjhA mUkI gayA ane bajAramAMthI ardha ratala khAMDa meLavavI temanA upavAsa kharekhara ciMtA upajAvanArA che. vaLI : chellA samAcAra paNa muzkela banI gaI! mujaba emanI tabIyata bagaDI rahI che, ane lehInI ulaTIe ApaNA dezanAM udyogapatio ane mUDIvADIene te have paNa thAya che. eTale gAMdhI saptAhanA divase mAM kevaLa harijana' kahevA jevuM zuM rahyuM che ? baMgabhaMgathI zarU thaelI svadezInI saMparkathI ke harijananAM saraghaso maMdiramAM laI javAthI harijanuM hilacAlane pUrato geralAbha temaNe uThAvyuM hatuM. pachI laDAithI ' kalyANa thaI javAnuM nathI, paraMtu emanI durdazAnA mukhya kAraNurUpa " ubhI thayelI paristhitimAM temaNe karoDone naphe bAMdhI lIdhe. . emanI a rthika sthiti sudhAravAmAM ja emanuM kalyANa thavAnuM sthiti sudhArAlAmAM ja emanuM kalyANuM thavAnuM janatAe A badhuM muMge mAMe sahana karI lIdhuM. have teo - che, ema samajIe. bhAI amArAmanI cakakasa mAgaNI che ane AjhAdI pachI paNa AjhAdIne geralAbha levA taiyAra thayA che. ApaNI pAse pUratI mAhitI nathI. paraMtu harijanonI Arthika mUDInI haDatALa dvArA sarakArane satAve che. paradezI mUDIne dezamAM dazA jotAM emanA pagAra vadhAravAnI mAMgaNI kairIte aye 5 te nathI patharIne temAMthI ye lAbha meLavavAnuM dhAre che. utpAdana vadhAravAne ja, saurASTra sarakAra jo gAMdhIjIne pitAnA rAhabara tarIke svIkAratI' nAme sarakAra pAsethI potAnA hitanA kAryo karAvI jAya che hoya te Aje saurASTramAM amaladAranA moTA pagAre, meTA , ane temanI A cAlAkIne chupAvavA mATe pracAranAM sAdhana amaladAranI kSaNI meTI saMkhyA, temaja : pradhAna ane temanA jemAM lagabhaga badhAM ja meTAM akhabAronI mAlIkI paNuM temaNe maMtrIonA havAI jahAjonA vAraMvAranA pravAsa ane peTrolanA meLavI lIdhI che. temanA A rASTradrohanuM pariNAma temaNe bahu dhumADAmAM ghaTADo karIne paNa harijananA pagAra vadhAravA jarUrI kharAba rIte bhegavavuM paDavAnuM che, ene khyAla paNa karavAnI che, ema kahevuM vadhAre paDatuM nathI. temane Aje phurasada nathI. paraMtu kALa temane kALiyo karI ja " gAMdhI jyantI nimite dhATakoparamAM harijana dina ujavavAmAM javAne che; eTale temane udezIne bahu kahevAnuM rahetuM nathI. Avyo, ane harijanonuM eka saraghasa tyAMnA sthAnakavAsI janA - paraMtu je kahevAnuM che, te te ApaNA dezano nAnA meTA - upAzrayamAM laI javAmAM AvyuM; ane tyAM birAjatAM mahAsatI zrI. bI. vepArIone, jeo Akhare to madhyama varganA ja mAnavIo che, ujajavalakumArIjIe temanuM svAgata karI, harijanene apanAvavA ane chatAM madhyamavargane ja cUsavAnuM kArya karI rahyA che. temanI draSTi jainane upadeza Apyo,- A samAcAra AnaMdajanaka che, tema - kevaLa aMgata ja thaI paDI che, ane pitAne aMgata lAbha thAya evAM ja tyAMnA saMdhanA AgevAna zrI. cImanalAla pi. zAha mATe abhinaM : kAryo teo karatA hoya che, tyAre dezanI janatAne potAnAM e danIya paNa che. paraMtu mahAsatIjI zrI. ujajavalakumArajI mahA kAryothI keTaluM sahana karavuM paDaze, ene vicAra teo karatA nathI. tmA gAMdhIjInAM prazaMsaka tema ja pragatizIla vicAranAM che; ane pUrI eka dasakAnI tejI pachI kevaLa cAra-cha mAsanI maMdI AvI zra. cImanabhAI paNa koMgresI AgevAna che; eTale A banAva tyAre temaNe kAgAroLa karI mUkI hatI; ane chatAM jyAre DAlara: leza paNa Azcaryajanaka nathI. vaLI sthAnakavAsI upAzraya te kevaLa rUpiyAno saMbaMdha badale, athavA khAMDanI taMgI varatAI, tyAre sabhAgRha hoya che. temAM koI deva ke tirthaMkaranI mUrti hatI nathI; janatAnA bhAge paNa ene geralAbha UThAvavAnuM teo cUkayA nahi. eTale jUnA vicAranA sthA. jainoe A sAme vAMdho lIdhe na hoya A loko sarakAranuM kAma khUba ja muzkela banAvI de che, ane e paNa svAbhAvika che. paraMtu jemAM sAcI pragatizIlatA ane vaLI pAchA sarakAranI niMdA karavAmAM paNa sAmela thaI jAya che. gAMdhIjI pratye anurAga te tyAre ja gaNAya ke jyAre harijanane teo ja sarakAranA hAtha nabaLA kare che, ane pachI sarakArane jaina maMdiromAM vinAvidha dAkhala thavA devAmAM Ave; ane nabaLI hovA mATe doSAropaNa kare che. A valaNa temane mATe chAjatuM temano kAyadesarane maMdira praveza aTakAvavAnA uddezathI teo jene nathI. teo mUDIvAdane pagale cAlavA kozIza kare che ane temA 2 Tradro- hiMdu nathI". e navA sUtrane ane navA delanane cheDI daI. prabhu * mahAvIranA sAcA, mAnavadharmane apanAve.. humAM sAmela bane che; paraMtu samAjavAda hiMdamAM ja nahi, paNa ' gAMdhI jayantI hiMdu muslImonA saraghasethI ke harijana jagatabharamAM pUra vege AvI rahyo che; ane je te samayasara - sAthe saMparka sAdhyAthI ja yogya rIte ujavI kahI zakAya nahi; : - cetaze nahi, te mUDIvAdanA nArA sAthe temane nAza paNa sarajAI * paraMtu gAMdhIjInA mArge cAlyAthI ja sAcI rIte ujavI gaNAze jaze, eTale teo yAda rAkhe. eTaluM sau lakSamAM rAkhe. ? -e pUjArI che - vepArIone rASTradroha ApaNA dezanA nAmeTA vepArIoe 30-32 nI laData e pUjArI che, vakhate haDatALa vagere dvArA dezahitanAM kAryomAM ThIka sAtha Ape, mAnavatAnI, mAta nI te bAda karIe te dezasevAnA yajJamAM temane khAte jamA bAju e vinAzaka che, khUba nabaLI che, 4ra nI krAnti vakhate te temaNe pAchale bAra kalA ke jIvanane nahi paraMtu jaDa rUDhIone ; NethI vepAra karavAmAM kazI kacAsa rAkhI nathI. ane tyAra pachI e vidroha karAvavA nathI mAMgate, cAhe che saMdhi; te temaNe saMgrahakherI ane kALAM bajAra mAraphata janatAne anna , krAMti cAhe che, paraMtu sudhAraNa puratI. vastrAdi jIvana jarUrIyAtanI bAbatamAM kRtrima taMgI ubhI karIne e ka95nAmAM uDavA nathI mAMgate zakya teTalI cUsavAmAM bAkI rAkhela nathI. A. sthitinuM jANe A paNa kAryane yathArtha rU5mAM mukavA mAMge che. punarAvartana thatuM hoya ema Dolara-rUpiyAnA daramAM thaelA pheraphArane e nAza Icche che, kAraNe temaNe amerikana-jApAna cIjonA bhAve khUba uMce caDAvI jIvana ane gatine nahi paNa strI ane paraMparAne; dIdhA che. ATalethI basa na thatuM hoya ema davA jevI bimAre ne anivArya thaI paDelI cIjomAM te temaNe asmAna sadhI mA e mRtyune bheTavA taiyAra che. . caDAvI dIdhA che; eTaluM ja nahi paNa keTalIka khUba agatyanI jIvana ne bhAra rU5 mAnI enAthI chUTakAro pAmavA mATe nahi davAo te bajAramAMthI adrazya ja thai gaI che. khAMDI vaheMcaNImAM paraMtu sidhdhAMta, satya ane yuvAnInI AkAMkSAone sajIvana rAkhavA. thaI gaelI kevaLa a95chalI avyavasthAne kAraNe khAMDanA bhAve - naTavaralAla zAha jaTubhAI ___
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-10-49 prazuddha jaina jaina kAma ane prAcInatA-mAha 'jaina kakha e hiMdu kAmatuM ja eka avibhakata aMga che,' evI spaSTa sarakArI jAherAta pachI kaI paNa ThekANethI khAsa AMkhe caDe evA pratyAdhAta UDhayA nathI e batAve che ke chelle chelle paNa DAhI jaina kAme dUradarzitA batAvI samayane anukULa thavA jeTaluM DahApaNu batAvyu che. jo ke ethI kene asASa nathI yA krAi virAdha pradarzita karavA icchatu nathI ema te nathI ja, chatAM je ugra virenuM vAtAvaraNa jamAvavA prayatne thayelA e dRSTie batAvelI zAMti praza'sApAtra che ja. je prazna para have paDado paDe che e prazna ukheLavA nyAyasaMgata nathI eTale e prazna bAjue rAkhI jaina dhama'nI prAcInatA siddha karavAnA prayatnamAMthI vaidika paDitA sAthe pragaTelI cinagArI have vahelAmAM vahelI take bujhAvI nAkhavI e vicAravAnI ApaNI pharaja bane che. ApaNe vicAravuM joie ke dhama game teTale prAcIna heAya ethI tenA kAmanI sAthe zA sabaMdha? AjanA kAi paNa vaiSNava Nika jaina dhama' svIkAre ethI enI kAma badalAi jAya kharI ? dhama badalavAthI kAma ke rASTra badalAya che e AAjanuM nUtana tattvajJAna che, je buddhimAM UtarI zake ema nathI, kArake enAM kaDavAM pariNAmenA ApaNune anubhava thai cUkayA che. jaina dharma' vaidika dharma karatAM prAcIna siddha thaI zake te paNa kAmane kazI ja asara thai zake ema nathI, kAraNu ke kAma e saMskRtinuM pariNAma che, je jagatanA utpattikALathI vahetI AvI che. dhama' e te arvAcIna vastu che. da'nazAstra ane vijJAna bannene A mAnyatAne TekA che. jana mane itihAsa paNa A ja vAta kare che. 41 kADhAnakeATI sAgara|pama jeTalA kALa sudhI yugalika saMskRti pravata'tI hatI tyAre dharmanuM astitva nahetu, dhamatA kevaLa eka kaeNTAnATI sAgaropama kALa jeTalI ja vayamaryAdA bahu bahu te batAvI zake. jo ke pAchaLathI udbhavelA khame' saMskRti para asara karI che temaja saMskRtioe paNa dharmInA dhaDataramAM agatyane bhAga bhajavyA che. ane ethI keTalIka vAra dhama' ane saskRti ekAyavAcI zabdarUpe paNu vaparAya ; chatAM dhama' ane saMskRti banne bhinna bhinna vastue maTI jatI nathI. dhama' mukhyatve zAstra, deva, mAnyatA tema ja viziSTa kriyAkAMDane viSaya che, jyAre saMskRti sthAna, saMcaLa, paristhiti tema ja AmehavA uparAMta anya samAjonA sahavAsa ane sadha mAMthI UpajatI AtmarakSaNu ke parAjayanI vRttimAMthI dhaDAyelI viziSTa jIvanapaddhati che. khAnapAna, bhASA, lipi, poSAka, rItarivAja, svabhAva, Teva ane amuka Dha.Le DhaLelI jIvananI dhareDa e paNa enuM pariNAma che. joke koi viziSTa saMskRtinA nAnAmeTA avAMtara bheTTA paDI zake che paNa ethI mULa saMskRtinA hAda'ne vAMdhe AvatA nathI. Ama samAna saMskRti dharAvatI prajAne samuha kema bane che. jyAre samAna dharma dharAvatI TALI sapradAya ane che. kAma ane dhama' Ama bina hevAne kAraNe ja bauddha dharma svIkAryAM chatAM hiMdu bahAranI prajAe potAnI prAcIna prakRti tajI nathI. te ke hiMdamAM muslImoe arakha-bhAratIya saMskRtinA khIcaDe UbhA karyAM che chatAM cInI muslImee cInI saMskRti choDI nathI; ethI UlaTu tu stAne dhama' jALavyo che paNa sa'skRti phagAvI dIdhI che. A dRSTibiMduthI vicAratAM ApaNe jaine tathA vaiAinI saMskRti eka ja che; jo ke dhamanI bAbatamAM ApaNe dha viziSTa sthAna dharAvatA vaidika zramaNa dhama' che, ane hiMdudhA atha' vaidika-brAhmaNu dhama' thatA hAya tA ApaNane ene virAdha karavAnA sapUNu haka che; paNa huM mAnuM chuM ke sarakAre hindu ' zabda Aya' zabdanA rUpAMtara rUpe vAparyAM haze. Ama chatAMya keTalAya paDitAne sarakAranI A nIti pasa' paDI nathI; emane du:kha paNa thayuM haze, paNa emaNe vicAravuM joie ke jyAMsudhI ApaNe hiMdue te! ThIka paNa jyAM hADAADa vaidika ja banI rahyA chIe tyAMsudhI ApaNuM dRSTibiMdu ApaNe sara kArane gaLe kevI rIte utarAvI zakIe ? varSI vyavasthA, spRsyAYsvatA, uccanIcatA, vaidika lagnavidhi, brahmaNAnI upayeAgatA, devane zRMgArI banAvavA jevuM adhavaiSNavI anukaraNa tema ja pratiSThAdi muddata' samaye vaidika Dhabe karavAmAM AvatI DAmahavanAdi jevI kriyAo-ApaNe keTalAM hADe|hADa vaidika banI rahyA chIe enA draDha purAve| raju kare che. "jaina svataMtra kAma che te pachI adAdara roTIbheTIne vyavahAra karavAne madhye temanI drASTae paradharmI gaNAtA hiMdu dhamanI kAmA sAthene sadha zA mATe cheDI zakatA nathI,'' ene javAba ApaNe ApI zakayA nathI; ApI zakAya ema paNa nathI. ethI jyAMsudhI ApaNe zIkhAnI jema svataMtra saMskRti nirmANa karavA AMtarasudhAraNA na karI zakIe tyAM sudhI ApaNe svataMtra jaina kAma DAvAnA dAveA na ja karI zakIe. ethI sarakArI jAherAta ApaNune nAlezIbharyAM parAjaya ApatI nathI paNa ApaNane navasudhAraNA mATe jAgRta thavAnI cImakI Ape che. ethI ApaNe jaina dharmanI prAcInatA dvArA svataMtra kema UbhI karavAne badale AMtarasudhArA dvArAja e sidhdhi saraLa rIte prApta karI zakIe tema chIe. bAkI tyAMsudhI dhamanI prAcInatA, sava zreSThatA ke paurUSayatA siddha karavAthI dharmanI mahattA vadhI zake ema nathI; dhama'nI mahattA te kevaLa ApaNA AcaraNa dvArA ja sidhdha karI zakAya, kAraNake dhUma'tu sthAna-cokakasa dha graMthamAM nathI paNa mAnavahRdayamAM rahelu che. jaina tema ja vaidika banne paMDitAe samajavuM joie ke prAcInatAnA meha e rAga che. 70 varSanA DAsAnI apekSAe natu' taMdurasta buccuM' ja priya lAge che, kAM to UchaLatI yuvAnI mohaka lAge che. gADuM meTaranA prapitAmaha heAvA chatAM koi enI sAme jotu nathI; jyAre arvAcIna meTara pAchaLa jagata gAMDuM banI dADe iM, junAnI apekSAe nUtana dhama` AvakAradAyaka ane che. satya kacaDAya che ane gaMdakI khabhe mAre che tyAre ja satya avatarita thAya che. jeTalu jUnu vadhAre teTalu e saDelu hAvAne sabhava vizeSa. eka dhama vikRta ane che tyAre ja sudhArArUpe navA dha' pragaTI Ave che. ethI prAcInatAnA meha e peAtAnA ja dhama'nI vageAvaNI karAvavA jeve upahAsa thaI paDe che. muddAno savAla e che ke vAyudhdha karatAM jIvananI zudhdhi e ja dhama'nI zreSThatAnA sudara javAba che. 3 eka vAta e paNa vicAravAnI che ke prAcInatA zAthI priya lAge che ? gauravavRdhdhi mATe ? te te vaidika dharma para ahiM sA ane tyAganI, samatA ane samAnatAnI jabbara chApa pADI mahAna sudhAraka dhama'tu' birUda meLavavA mATe jaina dhamane zuM krama gaurava prApta thAya ema che ? ethI UlaTu, jainadhama te prAcIna manAvavAthI vedadhamanI sAthe AvelI aspRzyatA, vaNu bheda ane yajJa hiMsA jevI padhdhati sudhArArUpe manAi jainadharmanI maulikatAne dhe!i nAkhatI nathI ? dhamatu gaurava ane tenA tattvonI maulikatA banne para AthI jabbara prahAra paDatA nathI ?
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 pathArIe paDayA paDayA bhUtakALanuM gauravagAtA muTThAnI khAje dezane ke duniyAne jarUra nathI-jarUra che. Aje duniyAnA gahana praznone krAyaDe| ukelavA mathatA ane vizvavigrahamAM ghUmI viSaya sidhdhi meLavI ApatA tAjagIbharyAM yuvatAnI. pitA game teTalA buDhDho hAya chatAM enA mRtadehane mAnapUrNAMka jalAvI devAmAM ja enI bhakita samAyelI che, nahiM ke Akhe mahelle badamAMthI gadhai UThe tyAMlagI enA muDadAne sAcavI rAkhavAmAM. Aje jyAre dareka dharmAMtu navasa MzAdhana thai rahyuM che ane dhama mAtra vacce saLaMga sUtrarUpe vahetA parama satyane samajavAnI vRtti jagatamAM vadhI rahI che tyAre madhya yugane yAda ApatA AvA dhama'kalaheA Aje khesarA lAge che. muDadAne sajAvavAthI ke kAyAkalpa jevA prayogothI DacakA khAtA DaisAne DhasaraDA karavA jevA jIvatA rAkhavAthI e janatAmAM navaprANu nahiM OM'kI' zake; UlaTA enA beja ApaNe DhasaraDavAnA raheze, Aje tA e tAjagIbharyAM navabALakarUpe pUnarjanma pAme emAM ja ApaNu "jagatanuM hita samAyelu che. ratilAla maphAbhAi zAha zrI. dhaiya bALA pArekhane zubha vidAya eka vidyArthinI tarIke ema. e. sudhInI atyanta ujjavaLa kArakIrdi pUrI karIne bhAvanagaranI zAmaLadAsa keAlejamAM jee chellA e varSathI eka adhyApikA tarIke kAma karatAM hatAM ane a'zAstra jevA gahuna viSayamAM bI. e. tathA ema. e. nA vidyAthI one tAlIma ApatAM hatAM tevAM bahena zrI, dhaiya'baLA pArekha viziSTa abhyAsa mATe tA. 31-8-49 nA rAja amerikA prazuya jena saMghanI pravRttione maLeluM Arthika sIMcana 2003 zrI. caMdulAla mAhanalAla jhaverI 10] . nathubhAi nemIdAsa pArekha 100,, bhALAbhAi jesi gabhAi 100,, 10] , bebse TUlsa saplAIiMga kuM. 5] lIla dhara pAsu 5] ,, medhajI hIrajI zrI, mukharjI jaina yuvaka saMdha tarI cAlati vidhidha pravRttione paryuSaNa daramiyAna maLelI Arthika madadanI yAdI nIce ApavAmAM Ave che ane A rIte madada ApanAra bhAi-bahenanA AbhAra mAnavAmAM Ave che, ma`trIe, muththaI jaina yuvaka sadha zrI. maNilAla mAkamacaMda zAha sAjanika vAcanAlaya-pustakAlaya tathA prabudhdha jainane saMyukata bheTa 201]zrI, sArAbhAi pepaTalAlanA smaraNArthe 20] * nathubhAI temIdAsa pArekha. 200] ,, cImanalAla. pI. zAha 10deg + cImanalAla vadha'mAna 100],, lakhamasI ghelAbhAI '100],, vIraca'da pAnAcaMdanI kAM, 10 oY ,, vallabhadAsa kulaca'da mahetA. 17] >> kAMtilAla bhAgIlAlanI ku. 5zu nAnacaMdabhAi zAmajI 22 "2 jamakubhAi bhavAnajI rajaNu magulAla lAlabhAi 51] ka 5 gAMgajI jIvarAja 5} ., 3) rasikalAla mAhanalAla jhaverI 5] zrI. ke. ke. saMdhavI pazu eka sadagRhastha taraphathI. rajI zrI ramaNalAla pI. zAhu zrI muMbaI jaina yuvaka tA. 1-10-4 jai rahyAM hatAM temane zubha vidAya icchavA mATe tA. 30-8--49 nA rAja jaina ve. mU. kAnsanA kAryAlayamAM zrI maNilAla mekamacaMda zAha tathA zrI. vallabhadAsa phulacaMda mahetA tarathI zrI. hIrAlAla machAca'da zAhanA pramukhapaNA nIce eka sanmAna samAraMbha ceAjavAmAM AvyA hatA. A prasaMge mahena dhaiya - bALAne hAjara rahelA vaDI te prazaMsake| tathA mitro taraphathI mRtyu bhAvabharI a-jali ApavAmAM AvI hatI ane teneA bahena dhaiyabALAe eka pratibhApUrNa uttara ApyA hateA. khIjI aneka bAbate nA ullekha karavA sAthe temaNe jaNAvyuM hatuM ke, athazAstramAM nipuNatA dharAvanAra ApaNA dezamAM Aje aneka vyakita che, paNa temAMnA ghaNA kharA a zAstranI upAsanA cheDIne kAMtA sarakArI viziSTa adhikArI| tarapha athavA tA dhaMdhA udyoga tarapha khecAi jAya che ane azAstranA cAlu zeSana pAchaLa javAne kai vicAra karatu nathI. pariNAme AvA abhyAsIe ane sazaidhakAnI kAi paraparA ApaNe tyAM UbhI thatI nathI. amerikAmAM karavA dhArela abhyAsa pUrA karIne ahIM hu pAchI AvuM tyAre ahIMnA mArA petAnA aMgata saMyoge kevA haze te te Aja kahI zakAya tema nathI, paNa huM ane bArA je mitrA mArI sAthe abhyAsAthe amerikA AvI rahyA che temanA dilamAM meM jaNAvI tevI aya zAstrInA jIvanabharanA abhyAsInI paraparA UbhI karavAnA maneratha che. ahIM pAchA AvIne kAi paNa sarakArI adhikAra zodhavAne badale A dizAe kAma karavAnI hu' abhilASA dharAvu chu'. AvA udAta Azaya ane manerathapUrvaka viziSTa abhyAsAthe amerikA jatAM bahena peAtAnI dhAraNA mujabanuM kAya' siddha karIne ahIM sattara pAchA kare ane temanI kalpanA mujabanu' kAya' temane ahIM AvyA bAda maLI rahe ema ApaNe jarUra icchIe ane prAthanA karIe. pAna da 50] pI. ratIlAlanI ku. 23 pazu DI. 50] De. 50] zrI. 25] . 25 ka sImanalAla zropha amIcaMda zAha, surata premacaMda velajI mahetA govidaLa bhAga malatI ku. khuzAladAsa dAmajInI kuAM. vyAkhyAnamALA 503 maNIlAla hIrAlAla zAha. 5deg] mAMdhI bahena hIrAlAla 2 zrI hImatalAla ke. maNIAra 13 hIMmatalAla ema-zAha 25] ;, 25] ;, maNIlAla, cImanalAla 1deg 3, dIpacaMda kaeNsarImanna 1 lAlabhAi kevaLadAsa ,, 23 mAvajata 20] zrI caMdanabahena Da.hyAbhAi, 23,, ramaNalAla lAlamAI 23 ka pAsubhAi khIpasI kurIyA. 25],, maNIbahena zIvalAnna 25],, prabhAvI bahena nAthAlAla parIkha 2] ; jhaverI bana nathubhAi pArekha 25] # vallabhajI hIrajI 25], cunilAla kalyANuD kAmadAra 172 6 10] >> 1] 6. zrI. 5] 5 885 ** "3 meAhanalAla ratanacaMda pArekha sva.DAhAbhAI la la da pATaNavALA aravIMda capakalAla kAMtilAla jhaveracaMda gAMdhI lAlacaMda nAgaradAsa sadhane bheTa 11] bahenee thelImAM ekaThA karelA, 10. zrI dIcaMda enDa kuAM, taraphathI badhAkhAtAmAM pacIza pIza 13 1] saMdha mATe ta MtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla meAkamacaMda zAha, 4547 dhanajI sTrITa, subaI mudrasthAna sUrya kAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai 2
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mukhaI jaina yuvaka sadhanu pAkSika mukhapatra . prabudhdha jaina tatrI : maNilAla mAkamacaMda zAha muMbaI : 15 kaTAmbara 1949 zanIvAra sarvodaya [ paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM kAkAsAheba kAlelakare ApeluM vyAkhyAna saMgrAhaka : zrI, bhegIlAla DagalI ] tema ja jaina dhama'nA pustakA joie. khrIstIma joIe, temAM paNa vyakitagata meAkSanI dRSTi upayegI che. vyavahAramAM, utkaSa mATe upayegI nathI. e dRSTite vicAra karIe. satya ane mAnavatA keLavA. prathama sthAna satyane Ape. sAmAnyataH mAnavatA satya vagara TakI na zake. duniyAnuM Aje cAlatuM taMtra A darzIne vacce jhAle caDayuM che. ApasamAM avizvAsanI dRSTi cAlI na zake. nAnI vyavaDhArU khAkhatAMmAM pazu vizvAsa vinA cAlavAnuM nathI. vizvAsanI taiyArI heya tA ja ke satyapriya vyavahAra cAlI zakaze. te vagara pApa-puNya saMbhavita nathI. upaniSad' kahe che ke, A prajAnuM sAmAjIka jIvana che, ema samajAya che. tethI mULa pratiSThA badhI satya upara avalaMbe che. je samAja kSINu thAya che, alpa thAya che, khIjA upara avizvAsa rAkhe che, vivekanI najare jotA nathI e vadhu nAza pAme che. aMgrejo hiMdamAM AvyAM, temaNe ApaNane mukita mATe vacanA ApyA ane tene teDayA. pharI pAchA ethI meTA vacane ApyA te paNa pALyA nahi. jethI lekAmAM tee . pratye napharata pedA thai. luccAI e temane viSaya thayA. tenI pAchaLa rAjanIti che kharI. atyAre te teo nAsI gayA che. paraMtu temanAM kharAba cAritryanA vArase ApaNane ApI gayA che. je ekIA pratye ApaNe vahemanI draSTithI joE rahya chIe. emAM malinatAnA bhAva che. tenI sau zuddhi kare; tema ja tenI samAjamAM zudhdhi karavI joe. : 11 gAMdhIjIe pete paNa navA zabdo taiyAra karyo hatAH satyAgraha, sarvAdaya ane anAsikata. A zabdonA te nirmAtA che, janma dAtA che. teo dakSiNa AphrikAthI AvyA tyAre satyAgrahane AphrikAe satyAgraha ane sarvodaya zabdanu e vastunuM manana karavuM joIe. sarvodayanI nAda ane zabda agatyane che. eka nahiM paraMtu udbhavasthAna vyutpati A badhA vaga nA hRdaya evI vRtti te sarvodaya, eTale sa` kalyANunI bhAvanA, e samajavA mATe ApaNe iMtihAsa tapAsaveA paDaze, sarvAM daya kalyANakArI che. jenAmAM e bhAvanA na hAya. te mahAna na thai zake. samajapUrvaka AcaraNa nahi thAyate| e jokhamakAraka che. tenAthI aniSTa pedA thAya mATe e dUra karavA sarvodayanI utpattine itihAsa tapAsave jarUrI che. A siddhAMta janmadanAra raskIna hatA. jagatanI praznae tenAM Unto the Last pustakano virodha karyo, paraMtu eNe kahyuM ke meM pustaka karatAM bIjI sadRSTa copaDI lakhI ja nathI, ane tenAM zabdo pete pheravI nahi zake. evA enA Agraha hatA. gAMdhIjIe te pustakanI kalpanAnA sAra kADhaye, pazcimanAM dezanI vicAra kalpanA A bAbatamAM zu che. sauMdayanI bhAvanA vadhAremAM vadhAre kALa payata paheAMcavAnA mAnavInA Adaza hAI zake. gAMdhIjI kahe che ke nAstikatA e pApa che. temAM sudhArA karIzuM e tA ApaNI nALA che. tyAre nyAya e nyAyanuM svarUpa nahi rahe. vadhAre leAkAtu yuddha thatu. hAya tyAM theDA khesI rahI na zake. e dRSTi dUra karavI paDaze, kApaNu jAtanI apavAdanI kheranA rAkhyA sIvAya badhAnuM hita thAya, badhAno udaya thAya, utkaSa vadhe ane sAmAjIka Adarza jaLavAya e ja dhama kalyANukArI che. sarveyane jALavavA mATe kAi paNa jAtane adhama, duSkRtye ke charyAM karavI na joie. sastya vastu samajavI joIe. pApIadhama-durAcArI ke vyabhIcArI pratye roSa na dekhADIe. tete sudhAravA prayatna karIe. amete ahiMsaka banAvIe. sa' graha e savAyanA sAdhA che. te sarvAdayane Adaza' che. Aje jIvanuM sA' karavAnI dRSTie-parekSa rIte A leAkanAM dhama karatAM paralokanAM dhamamAM vadhu mArge che. paraMtu temAM virodha na hei zake. mRtyu pachInuM jIvana mATu' che. jema rAtrInA aMdhakAre sukhane prakAzanAM prabhAte uThIe chIe e rIte mRtyunAM adhakAra pachI bhAvI prakAzamaya jIvana heAyuM ja. sAritryane prakAza jarUrI che. ApaNe mRtyuthI vibhakata nathI. A lAka ane paralekamAM pharaka nathI. mAlgusa regI DhAya, kAnI hAya, ThaMvahArU hAya tene A lokanI cIntA karavI dharTa. paralekanI cIntA karavI na ghaTa. paramAtha karavA e mekSI dRSTie nahi-AtmAnAM utkaSa dvArA mAnavatAne utkaSa' che e dRSTie vicArA, upaniSad, gItA, dhammapada, 2. na. bI 4266 * vArSika lavAjama rUpiyA 4 vepArIne mana grAhaka lucce che ane zrAddhakane mana vepArI luTavA beThA che. ekabIjA pratye AvA bhAve ApaNu mAM pedA thayA che. sAmAnI nindA karavI evI ApaNI * vRtti thai gaI che. badhAne ApaNe sArAM kahIe te duja ne 'ethI taka maLe che. kharAba kahe te sArAne lAMchana lAge che. paraMtu sArAne sArA ane kharAbane kharAkSa ema kahIe te kaNu sarU ane kharAba ? evI rIte jhagaDavAnI dujane te taka maLe che. sajjatA badhA sArA ema kahevuM e paNa satyanA droha che. ApaNe zakA ane nirAzA vacce ukela lAvavA prayatna karIe chIe, sadguNane pIchAnatA nathI. sauMdayanA Adaza' hAya te ja sArA kahI zakAya. AmAM eka apavAda che. e gAMdhIjInAM vakhatathI cAlyA Ave che. pAnAnAMthI halakI Atane vagAvavAne Are pa che ema kahI dAbI daie chIe. dhyAnamAM rAkhavu. joie ke asatyanuM AcaraNa na karavu joe, ekakhIjA upara Aropa na karavA joie. sadAcAranA artha badhAnu hita sArI rIte jaLa . vAya evA DeAvA joie. e mATe prayatna karavA joie. temAM zradhdhA keLavavI joie, Aje duniyAne ahiMsA upara vizvAsa nathI racA, leAnI hiMsA mATe taiyArI che, paraMtu evA halakA purUSAthathI vinAza thaze.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu jenA tA. 15-10-49 sana : karIe. De vizvane taiyAra | ". sacArIo e raste dorAze te temane purUSArtha osarI jaze. sapadroha, nahi karIe. varNa, vaMza jAti. vi. nA khyAlo dUra karIzuM. zura cAlyuM jaze. bUrAnI sAthe bhale paNa mare che, hiMmatavAna Aje vargo vadhI paDayA che. pahelAM caturajIta hatI. - . paNa mare che. hiMsAne mAga sarvavinAza notare che. AkhI duniyAnI . brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudra evI varNavyavasthA hatI. Aje najara hiMdanI ahiMsAnI rAjanIti upara karI che. hiMdanI ahiMsAmAM te aneka nAta-jo vadhI paDI che. jaina ane baudha dharmamAM rAjakIya purUSane vizvAsa beThe che. sAthosAtha anubhavIo-DAhyAo caturavargone sthAna che ja nahi. chatAM ApaNe savarNo aspRzyatA ane prajA tenuM mUlyAMkana karatI thaI che. phakta ahiMsAnI vAtethI nivAraNa karI zakayA nathI. ApaNe ApaNI jAtane prathama sarvAgI . sarvodayanI bhAvanA nahi kahevAya. sarvodayanI dRSTi rAkhavI hoya vikAsa sAdhIzuM te ja duniyAne vikAsa karI zakIzuM. savarNonAM te phUDakapaTa ane chAne prapaMca- vyavahAra baMdha kare. bIjAne halakA kAryomAM hamezAM dabAyelAM-kacaDAyelAM harIjane udhAra chetaravAnI vAta che te asabhya che-satya, ahiMsAne jIvanamAM karIzuM, tyAre ja sarvodayanI taiyArI karI gaNAze. tene amala - AcaraNamAM utArIe. asatya ane hiMsAkhorIne vaLagI rahezuM te karavA racanAtmaka kAryakrama karIe, khAdI saMsthAne mahatva ApIe. | AvatA trIza varSamAM ja AjhAdI gumAvI dezuM. e dvArA daridranArAyaNanI sevA karI zakIzuM. mAnavI mAtranuM bAhya * tyAra pachInI sAdhanA che te asteya ' ane aparigraha, ane AMtarika zuddhikaraNa karavuM, gAmaDAne sudhAravA e rIte || jarUra karatAM vadhu saMgraha kare e parigraha. pUrve racanAtmaka pravRtti karavAnI che. sarvodaya sevA saMghanI AvI pravRti che. ":" anAjanI hADamArI na hatI. atyAre ApaNe bIjAo upara A dharma*( ja bhAvanA mAtra nathI, A badhA pAsA upara gAMdhI'.. AdhAra rakha paDe che. atyAre vadhu anna taiyAra kare. ApaNI jInAM sauMdaryane vikAsa karIe. emanAM Adeza ane vicArane mahenata upara ja che. saMgraha karIzuM te ApaNe sarvodayanI bhAva. apanAvIe. e vicAra sarvodaya samAjanI pravRttine AgaLa nAmAM AgaLa vadhavAnA nathI. ApaNI jarUrIyAta jeTaluM taiyAra laI jaze. - karIe. pahelAMnA jamAnAnAM hiMdamAM potAnI prajA pUratuM ja nahi hiMdabharamAM ja nahi paraMtu AphrikA videzamAM ApaNA bhAIo paraMtu paradezane 5NuM purU thaI rahe eTaluM anna utpanna thatuM. na meLavavA mATe gayA che. temaNe tyAMnI paristhiti sAthe maLI Aje ApaNe svadezIne droha karyo che. anna mATe paradeza upara javuM joIe. teone dhama che ke, tyAMnI bhASA, le ke, jAti alaga AdhAra rAkhavo paDe che. tenI khuzAmata karavI paDe che. te je che chatAM teoe bhAIcArAthI jIvavuM joIe. A rIte sau koI : Ape che temAM calAvI levuM paDe che. mANasa bhUkha karatAM vate te sarvodayanI sidhdhi vaDe vizvane taiyAra karI zakIe. keIna vadhu khAya che te khAudharo che. te svargamAMthI utarI narakamAM jAya che. * herAne na karIe. abhane keLavaNI ApIe, e dvArA pita prayatnathI meLaveluM jarUra jeTaluM khAvuM. vadhu ana pedA karavuM. e * sevA karIe. hide AvA pracAraka ane sevakenI meTI saMkhyA vastu azoke samajAvI hatI. saMgraha ocho kara. kharcamAM karakasara nirmANa karavAnI che. haju karavAnuM ghaNuM bAkI che. kAya, karavI, ethI asteya ane aparigrahanuM pAlana karyuM" kahevAya. apari.' manuM pAlana karyuM kahevAya. aperi- dAe aspRzyatAnivAraNamAM thoDI madada karI che. Aje Adi* grahanuM pAlana karavuM joIe. te ja sarvodaya jALavI zakAya. vAsIonI sevA karavAnI jarUra che. te leke ajJAna che. jIvasatya-ahiMsA, asteya ane aparigraha e cAreyanI ApaNane namAM hArelA che. pachAta che. tene herAna karyAnuM pApa ApaNane jarUra che. have brahyacarya viSe kahu. gItAjImAM 16mA adhyAyamAM naDavAnuM che. ahiM bhegA thanArA ghaNA Ave che, za tithI sAMbhaLe che. brahmacaryanA 26 guNo varNavyA che. jo pavitra bhAve rAkhIe, juvAne ghaNu AdivAsIonI vAta kare che, paraMtu temanI sevA : zuddha thaIe, te ja mekSa meLavI zakIzuM. samAjamAM kAmavikAra I rAkeza * samAjamAM kAmavikAra mATe jIvana ApavA taiyAra thAva, temane saMskAra ApavA kaTibadhdha vinAnA.. satyaniSThAnAM saMbaMdhe uttama rIte jaLavAvI joIe. bane, tethI dharma ane puNyanI mUDI kamAze. A prazna yuvAne satyanAM be pAsAM che, brahmacarya ane satyaniSThA Avazyaka che. upara choDuM chuM. AdivAsIo pAse khetI paNa nathI. jaMgalanI sarvodayanI aMdara uMcanIcanA bhAvane sthAna na hoya-bhAIo khaMDemAM ajJAna rIte vase che. temanI sevA karavA muMbaIthI vacce bheda na hoya. ' hajI eka paNa taiyAra thaye nahi. sevA karavAnI vAte ghaNI meTI harijanane aspRzya na rAkhIe. gAMdhIjIe ApaNane meTI kare che. temane keLavavAnI Aje AvazyakatA che, taiyAra thAva. - Do or die ne sidhdhAMta Ape. dhanavAna mANasa sArI saMsthAmAM jayAM jayAM ApaNA ke paradezamAM sArthavaza banI rahyA supAtradAna ApI pitAnuM kartavya bajAve. azradhdhA ane avizvAsanuM che tyAM teo gaurava vadhAre. sadayane samajIne cAlIzuM te ja vAtAvaraNa jAmyuM che. keI kALe ApaNane anyamAM vizvAsa besatA samAjanI sevA karI zakIzuM. e mATe hide bhega ApavA paDaze. nathI. avizvAsa nAstikatAM che. ethI samAja upara bUrI asara AdazanI preraNAne vaphAdAra rahevuM paDaze. jIvanamAM parivartana thAya che. ApaNe nibhaya rahIne sarvodayanI sthApanA karIe. tenuM karavuM paDaze. garIbone madada karIe tene mATe taiyAra thaIe, ane pAlana karIe. kAyara banyA chIe tene badale vIra banIe. sarvodayanI bhAvanA keLavIe, e ja abhyarthanA. paristhiti [paryuSaNa vyAkhyAna mALAmAM zrI ravizaMkara mahArAje ApeluM vyAkhyAna saMgrAhakaH zrI. bhogIlAla DagalI). jJAna badhI rIte phAyado ke nathI karatuM nukasAna paNa kare che, oDa jAtino mANasa bhagata che. te te pApa nahi karavuM evuM atijJAne nukasAnakartA che. jIvanamAM ghaNIvAra ADe Ave che. zAstra zIkhe che. ene copaDI vAMcavAnuM te yAda ja nathI. 'cArane atyAcAra thaI jAya che. jJAnamAM paNa evuM ja che. eka divasa ame tene ghera gayA. tenuM ghara nAnuM kubA " saMskArI purUSe jJAna pAme che. te phakata " cepaDImAMnuM nahi. ena jevaDuM paNa suMdara ane svaccha hatuM. bheza bAMdhavAnI jagyA jJAna te kriyA karatAM karatAM sididha pAme che. ene e jJAna vyavasthita hatI. tenI bAyaDI juo te. kubaja jevI lAge, najare anubhavathI prApta thAya che. kriyA " karatAM jeTaluM jJAna maLe, te dIThI game nahi, tevI te paNa eDane tenA upara prema anahada - tenuM mApa che. eTalAM jJAnamAM ja saMtoSa mAnavo joIe. . hatuM. tenI bAyaDIne eka paga bhAMgela hatuM. teNe tene bAMdhe | jaina munI satabALane sau koI oLakhe che. teo cAtura- besADIne jAtrA karAvI hatI. tene pustakanuM jJAna na hatuM. te te mAsamAM gAmaDAmAM AcAranI kriyAo karAve che. eka gAmamAM jIvanazAstra jANato hato. teNe gharasaMsAra calAvyuM. bannee bhegA
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja hA tA. 15-10-49 maLIne jIvavuM, ekabIjAnI aMdara meLa meLavI le, e dharma - vI Ne lAM le che. enuM pariNAma zAMti ane saMtoSa che. A ja kharo dharma che. tenI A vidhi che. thoDuM acaraNamAM utArIe eTale nAnuM vRkSa . jaina dharmamAM aspRzyatA ? moTuM thAya. ema ene jJAnavRkSanAM phaLa maLatAM rahe che, e pote adhama jyAre dharmAnuM rUpa laIne kare che tyAre pitAnI | * vAvelAM jhADanAM pote ja phaLa khAya che. hastI TakAvavA mATe te game te hade jatAM acako khAte : nathI. aspRzyatAnA je avazeSe haju bAkI rahyA che te Ane * . jJAnavRkSanuM phaLa khAI te suMdara rIte jIve che. duniyAnI tAjo dAkhalo pUro pADe che. eTale ja svAmInArAyaNa ane jene A tAlIma pAyAnI keLavaNI che. enI chApa Arya saMskRtimAM paDelI che. jevA saMpradAyanA rUDhipUjaka mANaso ame hiMdu nathI, ema kahetA AnI aMdara dhama sivAya bIjI vastu nathI. enI pAse saMskRtinuM jovAmAM Ave che. jJAna na hatuM. eka ja vAtane te dharma samajato hato. sadaguNa zIkhe aMgrejoe pitAnA amala daramyAna hiMdu samAjanA karAya hato. enI. nAnapaNanI tAlIma hatI, ke jene prema karyo tenAM eTalA kakaDA karI tene chinnabhinna karavAnA prayAsamAM kazI kacAza vinA jIvavAno adhikAra nathI. A sIvAya dharmanI bIjI vyAkhyA rAkhI nahIM. dareka kema yA vargamAM temanA hAthA bane evA mANaso | nathI. dharma bhASAmAM nathI Avate, vicAramAMthI Ave che. mahenata maLI rahyA. jenone hiMduthI judA pADavAno peMtaro e bAjIne karIne khAvuM joIe, paNa ApaNe te khaTale paDIne jIvIe ja eka bhAga hato. chIe. hRdayamAMthI je bhAva, udgAra nIkaLe te ja dharma kahevAya. jUnA vakhatamAM vaidika' athavA brAhmaNa saMpradAya, ane jaina - e kAMI bhASAmAM dekhAtA nathI. ApaNA samAja mAM Aje mAtA saMpradAya e bheda ; paNa "hiMdu ane jaina' e bheda jANu bALakane A rIte keLavatI nathI. paNa dhamanI meTI moTI vAte vAmAM nathI. vaidika, jaio, behaM, brAhma, AryasamAja vagere sahu ' zIkhave che. ApaNuM dharmanuM jJAna udhe ghaDe pANI bharavA eka vizALa hiMdu dharmanI zAkhAo hatI. | jainamAM Aje paNa lagna prasaMge brAhmaNa gora kriyA karAve che. vaLI jena ane vaiSNava vaNikanA lagna te lagabhaga haju .. Aje ApaNI pAse sAhitya ane sagavaDa vadhI gaI che. hamaNAM sudhI thatAM, ema sAMbhaLyuM che. te baMdha paDayAnuM kAraNa e tenasaravaiya kADhe. je samayano sadaupayoga dhamanI draSTie 'e kahevAya che ke je tene tyAM vaNikatara mANasa paNa rAMdha; ane jALavIzuM nahi te ApaNI sthiti ujaLI nathI. ApaNuM kamaLa- vaiSNava vaNikane jAtibhedanI AvI zithilatA khape nahI. A paNuM jatuM rahezemANasa narasIMhanuM rUpa dhAraNa karaze. ApaNe hakIkata jo sAcI hoya, te te jainene hindu samAjanI bahAra dharmanI bhAvanAne vicAra karIzuM. A rIte vicAreluM jJAna paNa TharAvavAmAM madadarUpa to nathI ja. * nukasAna karanArI cIja che. jJAna vadhu vadhe temAM paNa nukazAna che. jana saMpradAyamAM jude jude vakhate brAhmaNa, kSatriya, vaizya, . jema vadhu zakita vicAra utpanna kare che ne upayoga vinAnI thaI zaka saha dAkhala thayelA che, e citihAsika hakIkata che. jene jAya che. tethI tene "vikAra thAya che. tevI ja rIte jJAna - vadhI saMpradAyamAM teo ne temanA vaMzajo brAhmaNa, jaina, kSatriya jaina, jAya te vikAra utpanna thAya che. maLeluM jJAna upayogamAM vaizya jana, ane zudra jaina eve nAme oLakhAtA nathI. mANasa: na Ave te nukazAna karanAruM che. jJAna ghara pUchatuM Avaze. gatavuM maLa game te jAtine hoya, paNa jaina saMpradAyamAM praveza karyA * nahi paDe. ApaNe mahenatanI kiMmata jIbhe karIe chIe, paNa pachI te jaina e nAme ja oLakhAya che. dAkhalA tarIke ] AcAramAM mukatAnI nathI. AcArya zrI siddhasena divAkara mULa brAhmaNa hatA. AcArya zrI hemacaMdra mULa vaNika hatA, rAjA kumArapALa mULa kSatriya hatA ane zarIrazrama dharma raste laI janAre che. e kharo dhama sAdhu harikezI baLa mULa harijana hatA. chatAM teo jaina, tarIke : che. jenAthI zrama thaI sake te tema kare, bAkInA parigraha che oLakhAyA. Ama jainomAM mahemAhe jAtibheda paLAte jANumAM kare. bhASaNane A jamAne nathI. ciMtana karo. zarIrabaLa vadhAre. nathI. uttarAdhyayanasUtramAM harijana muni harikezI baLano prasaMga. nathI budidhane upayoga kare. janamyA, e samAjane, jagatane, bajArUpa Ave che, tyAM kahyuM che. karmathI brAhmaNa thavAya che, kamathI Ave che to thavA nathI jamyA, A jAtanuM ciMtana kare. ApaNe je kriyA kSatriya thavAya che, vaizya karmathI thaMvAya che, ne zuddha paNa karmathI ki avAya ? karava nI che tene raste karo. jIvanamAM kArvarya padhdhatinA rastA , vAya che. - pADe. enI kiMmata karatA thAva. AvA jIvananI kiMmata nathI, te paisAmAM che. bhASaNamAM che ema ApaNe mAnIe chIe prabhAcaMdrAcAryane racelo "prameya klala mAtaMDa' nAmane, jene paraMtu kharI kiMmata cAritryanI che. ApaNe ApaNI saMskRtinI. tatvajJAnane, mATe graMtha che, temAM jAtivAdanI, carcA laMbANathI ApI cAriyanI zreSThatA pAchI meLavavI hoya te tenuM mUlyAMkana karavuM che, ane jamavA nati mAnavAnA virodha kayA che. temAM lekhaka kahe paDaze. dharmanuM zrama vinA TakavuM muzkela che, paraMtu ApaNe te che: "amuka mANue brahmAnA zarIramAMthI janma lIdho che eTalA zrema karatAM zaramAIe chIe. zrama zIkhyA vinA ApaNI, mATe te brAhmaNa gaNAya, ema kahevuM paNa gya nathI; kemake ema che. ApaNA dezanI garIbAI nahi TaLe. te kAMI paisAthI TaLavAnI badhA ja vaNe brahmAnA zarIramAMthI utpanna thayA che, eTale te badhAne * nathI. pApa jAgatA AtmAne chetarIne paTAve che. zramajIvI bAhmaNa kahevA vAre Ave. brahmAnA mukhamAMthI janmele te brAhmaNa . * banavuM hoya te kharca ochuM kare. karakasara karatAM zIkhe. jarUrIyA bIjo nahI, e bheda paNa pADI na zakAya kemake badhI ja prajAo ! tenuM pramANa ochuM karo. A badhA rastA dhamamAM javAnA che. brahmAmAMthI utpanna thayelI che. eka ja jhADa para pAkelA kaLamAM * ApaNe dhamanI Aje je vAte sAMbhaLIe chIe e te AnAthI mULa, madhya ne zAkhAmAMthI phaLa e bheda nathI. pADavAmAM Avato. ' AgaLanI vAta che. che. vaLI devadatta vagere brAhamaNa jAtinA che, ema emane jotAMveta parakhAtuM nathI....brAhmaNano AkRtimAM paNa kazI vizeSatA hatI * jo ATaluM prAthamika jJAna tame meLavaze. te ja dhama karI nathI, kemake enI'jevI AkRti abrahmamAM paNa havane saMbhava che. | zakazo. AgaLa vadhI zakaze. tame sadAcAra ane pavitratAnuM mUlya AMtA zIkho e ja mArI chellI vinaMti che. hiMdustAna] ' zrI caMdrazaMkara zukala r
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabutha jaina tA. 15-1 -49 vidyArthIonuM a temaja bhaviSyano nAgarika mArI zabda nizIya cUrNazAstramAM vidyArthIo ane rAjakAraNa vidyArthIonuM mukhya kartavya vidyAbhyAsanuM che. vidyAbhyAsa 'uparAMta zarIrasvAthya keLavIne temaja bhaviSyano nAgarika mATenI upayogI tAlIma laI dezasevA tathA potAnA ane pitAnA kuTuMbanA gujarAta ane sukhasagavaDanAM sAdhane prApta karavA mATe jarUrI tAlIma meLavavAne samaya te vidya nyAsa daramiyAnane samaya che. jJAnaprAspi ane jIvanaparyata jJAnapipAsA TakAvI rAkhavAne tathA jIvanamAM upAyegI saguNo keLavavAne e meM.gya samaya che. dezamAM cAlatAM rAjadvArI adalathI samaju ane uMmaralAyaka vidyArthIvarga alipta na ja rahI zake. evI AzA rAkhavI e paNa agya che. eTaluM ja nahi paraMtu dezanAM rAjavahIvaTane, tenA guNadoSane, dezanetAonA kAryane paddhatisara abhyAsa karI pitAne 0 Sta mATe bhaviSyanA jAherajIvanane mArga nakakI karavAno paNa e samaya che. paraMtu vidyAbhyAsa daramiyAna koIpaNu rAjadvArI pakSa sAthe pratyakSa sakriya kAryamAM joDAvAnuM emanuM kAma nathI--emanI kAcI aparipakava buddhizakitane kAraNe zAna, niSpakSI ane taTastha abhyAsamAM khalela paDavAne kAraNe, ane anubhavanI khAmI tathA Avezane vaza thaI bhUla karI besavAne ghaNo saMbhava hovAne kAraNe vidyAthIoe rAjadvArI hIlacAlamAM taTasthavRti keLavivAnI khAsa jarUra che, e eka mata pravarte che. - A prakAranI salAha ghaNA varSothI vidhArthIone ApavAmAM AvelI che. tema chatAM dezanI parAdhInatAnA samayamAM e ja vidyArthIone rAjadvArI caLavaLamAM sakriya kAryamAM joDavAmAM AvyA hatA. asaMkhya vidyArthIone vidyAbhyAsa choDAvI, pracAra, satyAgraha, saradhase, sabhAo vagere mATe upayegamAM levAyA hatA. te samaye dezamAM be ja pakSe hatA-rAja karanAra paradezI sattA ane keMgresa. rAjakaranAra paradezI prajA hovAthI dezanI parAdhInatA ane parataMtratA dUra karavA mATe je kAMI upAya laI zakAya te levAnuM yegya gaNavAmAM AvyuM hatuM. cheka nhAnA nhAnA bALakone vAnara- sevA". nAma ApI rAjakIya caLavaLamAM upayogamAM levAnuM paNa te vakhate yogya gaNavAmAM AvyuM hatuM. * have dezane svAdhInatA prApta thayA pachI e jAtanI caLavaLa ', baMdha paDI che. eTale vidyArthIo mATenI dRSTi badalAI che. atyAre koMgresapakSanI sattA cAle che. rAjakArabhAra temane hAtha che. paraMtu e rAjakArabhArathI asaMtuSTa banelA keTalAka bIjA pakSe che, teo rAjavyavasthA ane rAjakArabhAra calAvanArA pratye virodha darzAvavA mATe aneka prakAranI caLavaLa kare che. e caLavaLamAM keTalAka vidyArthIo paNa joDAya che. khAsa karIne baMgALamAM e sthiti moTA pramANamAM pravarte che. je paddhati paradezI rAjasattA dUra karavA mATe akhatyAra karavAmAM AvatI hatI te ja paddhati uparAMta hiMsaka pravRttine paNa Azraya levAmAM Ave che. ane temAM paNa vidyArthIo joDAya che. AvI sthiti pravarte che eTale koMgresapakSanA ane jemanA hAthamAM dezane kArabhAra che teo vidyArthIone rAjadvArI, hilacAlamAMthI alaga thaI javAne upadeza ApavA lAgyA che. rAjadvArI caLavaLamAM pite je vidyArthI vargane chUTathI upayoga karyo te ja kegresanA AgevAne atyAre vidyArthIo koMgresa sattAnA virodhI pakSa sAthe joDAvAne kAraNe emane rAjaThArI caLavaLamAMthI alaga thavAne upadeza ApI rahyA che, e vicitra nathI? pitAnA pakSanI rAjadArI caLavaLamAM joDAvAnuM yogya ane virodhI pakSamAM joDAvAnuM agya ema mAnavuM barA'bara gaNAya ? ' amArA namra mata mujaba kolejamAM bhaNatA vicArazIla yuvaka-yuvatIone rAjadvArI hilacAlamAMthI taddana alipta rahevAnI AzA rAkhavI e vyartha che. vidyArthIe pite vicArapUrvaka amUka prakAranI hilacAlamAM joDAya e bahu svAbhAvika che. khare ' kharuM jarUranuM te e che ke gAMdhIjIe batAvelA mArga-kevaLa jaina-hindu viSe asala hakIkata evI che ke ghaNA prAcIna kALa upara A dezanA badhA "hindu' kahevAtA, sindhatA uccAraNa uparathI hindu zabda nizItha cUrNAzAstramAM AvyuM che, jenI racanA lagabhaga sAtamAM vikrama sakAmAM thaI che. tenI pahelAM paNa e zabda hate. nizIthacUrNamAM Aya kAlakanI ghaTanAnA prasaMgamAM Aya" kAlaka pArasaphula' (phArasanI pachIne nikaTane IrAna pradeza) mAM gayelA che, tyAre teo "sAhi' ne (pArasakulanA rAjAne) kahe che ke "hinduka deza calo' Ama kAlakAcArye A dezane hinduka deza kahyo. vAcaka A hinduka deza" upara vicAra kare. 'hinduka' sAthe 'de' zabda mUkAye che e upara najara kare. * "Aya ke "bhAratIyanA sthAne hindu zabda AvyuM che. vaidika, bauddhau, jene badhA hindu kahevAtA. hinduone dhama te hindu dharma kahevAya e dekhItuM che. Aya dharmanA arthamAM hindu dharma hato. enI traNa zAkhAo vaidaka dhama, bauddha dharma ane jaina dhamaAyaranI jagyA hindu zabda lIdhelI hovAthI e traNe dharmo hindu dharma che. e traNemAM mULa maMtavya eka sarakhAM che; Arya saMskRtInI jhalaka paNa eka sarakhI che. paraMtu vakhata jatAM vaidika dhamadhALAonI saMkhyA bahu moTI hovAne lIdhe hindu zabdane vyavahAra e vizALa varga sAthe vizALa banavAthI e varganI vizALa saMkhyA hovAthI) hindu nAmathI e varga vadhu jANIne thavAne lIdhe 'hindudhama" zabda kevaLa vaidakadhama mATe kevaLa gerasamaja ane bhratithI va5rAvA mAMDayo. atyAre paNa hindu saMskRti dharAvatA evA aneka vargo vidyamAna che, jeo vedamAM mAnatA hovAthI pitAne vaidika dhamAM kaheravatA nathI, paNa hindudhama te barAbara. mAne che, kahevarAve che. paNa terApathI je koI vAM, dAkhalA tarIke, jana zabdane laI paDe ane pitAne bApIke mA ii le ethI zvetAMbaro ke digaMbara e zabda sAthe chuTAcheDA kare nahi ja, te pramANe game te kAraNe kevaLa vaidika dhamane ja bhramamUlaka hindu dharma TharAvI devAmAM AvyAthI bauddha dhama ke jainadhana" hindu dharma maTI jaI zakatA nathI eTale vaidika dhama e mAnyatAo beTI che, e jAtane AbhAsa tha e brAntimUlaka che, jema koInA "nAsti'ka kahevAthI ke I nAstika thaI jatA nathI, te kaMI vaidikadharmI na hovAne kAraNe hindudhama maTI jaI zakato nathI. ghaNu lAMbAkALathI jaina ane vaidika dhamavALA hinduo tANAvANAnI jema para para maLatA bhaLatA rahetA AvyA che, e dIvA jevuM spaSTa che. eTale, sarakAranA navA navA ghaDAtA kAyadAothI DarI jaI jeno hindu kema ke hindu nAmathI chuTA thaI javA koziza kare te vAjabI nathI, ane chuTA thavAmAM ke gaNavAmAM emane geralAbha sivAya kaze lAbha natha. "bhAvasAra" vagere je maghusI jana dhama pALe che te jainadharmIe pitAne hindu ne kahevarAve te zuM kahevarAve? te lokone lagnAdi samagra vyavahAra vaidika dharmavALA hinduo sAthe che; have jo teo pitAne hinduthI chUTA kare ane jaina vANiyAe paNa emane potAnI aMdara bheLave nahi te emanI zI dazA thAya ? chelle hindu dharmane atha vaidika dhama karo khoTo chatAM tema karavAmAM AvatuM hoya teye jene pete kema tarIke hindu che tevA ne te rahI zake che. ane ema rahevuM e ja DahApaNubharyuM ane hitAvaha che. ke jena' -muni nyAyavijayajI, pATaNa. ahiMsaka mAge' rAjadArI caLavaLa cAlatI hoya temAM ja vidyAthIMo bhAga le- hiMsakamAga ane hiMsakamAge caLavaLa calAvatA pakSane sarvathA tyAga kare e upadeza vidyArthIone Apa joie. ahiMsaka mAge kArya karatA koMgresa virodhI pakSamAM sakriya bhAga letAM vidyArthIone rokavAno prayatna niSphaLa javAnA che. ema amAruM mAnavuM che, e prayatna ke. paNa nathI ( tidha2') gaTubhAI dhru
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-10-49 prazuddha jaina samAcAra pratiSThA para kuThArAghAta .sAMbhaLIne kApaNu mANusanA hRdayamAM urdUga ubhe thAya eve banAva pATaNune AMgaNe khanI gayuM che. jaina samudAyamAM sthaLe sthaLe carcA cAlI rahI che. duHkha, raSa, tiraskAra pragaTa thaI rahyAM che. sArA ye samAjamAM sanasanATI phelAi gai che. paccIsa varSanI vayanA, dekhAvamAM suMdara, lAMkhA vaLavALA ane chaTAdAra vAcA' dharAvatA eka jaina sAdhu, jenuM nAma devendrasAgara haivAnu jANavAmAM AvyuM che, tene vIsa varSanI ucca kAmanI eka yuvatI sAthenA premakissA prakAzamAM AvI gayeA che, eTaluM ja nahi para Mtu pATaNanA khetaromAM pharavA gaelA e yuvAnoe temane madhyAhne juvAranA mAla vacce premaceSTA karatAM pakaDI pADayAnI hakIkata jAhera thai cUkI che. vartamAnapatrA ATalA samAyArA kahI jAya che. ghaNAkharA vata mAnapatrAmAM pragaTa thai che. uparAMta eka aThavADikamAM A banAva jhINImeTI vigate che; A badhu jotAM A banAva banyuM ja che, kAi aMtarAya naDate nathI. vartamAnapatrAmAM Ane lagatI vigatAmeTAM sathaLAM nIce rajI karAi gai che, ane A sAdhue potAnI vAY=chaTAthI aneka yuvatIene AkarSIne temanI sAthe snehasaMbaMdha bAMdhyAnI vigate temAM jAhera thai gai che. sAdhu sAthe eka paMDita paNa A pApakA'mAM sAmela hovAnu prasidhdha ca cUkayuM che, paDite te tarata ja pobArA gaNyA. 'paraMtu sAdhunI unnaTatapAsa levAi, jemAM temaNe gunhA kabUla karyAM che; ane have te temaNe paNa pATaNamAMthI cAlatI pakaDI che. A hakIkata pATaNunA ja sAthe pragaTa thaye ema mAnavAmAM trevIsamA tirthaMkara zrI. pArzvanAthanA mahAmatA hatA. hAlatu cethuM ane pAMcamu vrata eka ja samAi gayAM hatAM. zrI. mahAvIranA samayamAM e banne judAM pADavAmAM AvyAM. ene hetu brahmayaya'nI agata karavAne haze ema manAya che, A pAMca mahAvratamAM ceAthA brahAcayanA trata sivAyanA vrate1mAM nAnI meDhI kSatie sAdhuemAM dekhAyAM karI che, ane chatAM zrAvakavaze ane bahAranA samAje e nibhAvI lIdhI che, paraMtu brahmacaya'nuM khaMDana na nibhAvI zakAya evuM gaNAyu che, ahiMsA ane satyanuM mahattva game teTalu vadhAre hAvA chatAM enuM kha'Dana karavAthI samAjamAM kASTa dhaNuA utpanna nathI thatI. ene bhUla gaNIne sudharavAnI taka ApI zakAya che. paraMtu brahmA' vratanuM khaMDana je samAjanA koIpaNa mAnavIne samAjamAM halakA pADe,-te jo sAdhu jaina sAdhu kare, kSaNabhara paNa nIbhAvI na zakAya ema leke mAne che. te te brahmacaya'nuM khaMDana e sAmAnya bhUla nathI. enA pAlana mATe racavAmAM AvelI navavADanA aneka vakhatanA khaMDana ate Teva pachI ja sadhu e mAge` jAya. ' eTale brahmacarya'nu' khAna e mahAna doSa che; ane Ave deSa bilakula calAvI na levAya. samayamAM cAra vratamAM tene spaSTa A deSa ekAeka AvatA nathI. lAMbA kALanA mAnasika patana pachI, krame krame mANasa e mArge AgaLa vadhe che, tA zevate rahe che, prayatA karatA rahe che, prasaMgA ubhA karatA rahe che, ceAjanAe goThavatA jAya che, ane lAMkhe vakhate emAM saphaLa thAya che. A rIte AgaLa vadhele mAnavI e mArgethI tatkALa pAcho krI zakatA nathI, ke prAyazcitta mAraphata sudharI zakato nathI; A mAge' janArA mANasa samAjamAM niMdApAtra thaI paDe, te pachI mAnasika, vAcika ane kAyika brahmacaya'nI navakATIe rere. noMdha pratijJA lenAra jaina sAdhu sAme janatAnA rASa, dveSa ane tiraskAra pedA thAya emAM navAi nathI, khAsa karIne je peAtAnA veza ane pratijJAthI sajjana heAvAnI khAtrI ApI rahe che, te jayAre duja na heAvAtu sAbIta thAya, tyAre tenA pratye lokonAM rASa ane tiraskAra vadhI jAya emAM zI navAi? sAmAnya rIte dRSa aneka mANusAmAM hAya che, paraMtu jyAre mANusa sajjana ke saMta huvAnA darbha kare che, ane pAchaLathI te dujana ke duSTa hAvAnu' jAhera thAya che, tyAre lokonA rAja tenA pratye khUba vadhI jAya che. AvuM e pariNAma Ave che ke lokAnuM sAdhue pratyenuM mAna divase divase dhaTatu jAya che ane te te dhama pratyenAsapradAya pratyenA vireSamAM pariName che. jyAM AvA ja mANasA dharma'nu' pratika gaNAtA hoya tyAM dhama (na'dAya ane lokAmAM nAstikatA udbhave e taddana svAbhAvika che. ApaNAmAMnA junA vicAranA mANuse| jee keTalAka pragatizIla sAdhuonI--la uDaspIkarane upayega, pustaka prakAzana, saMsthAonuM saMcAlana, rAtriprAthanA, vagere pravRttio sAme virAdha ja karatA haiAya che, tee AvA abrahmacaryanA moTA doSa sAme harapha paNa uccAratA nathI ! kadAca tee ema mAne che ke AvI vAta prasidhdha thavAthI ApaNA dhama' ni'dAze, athavA anyadharmIomAM ApaNA dhamanI pratiSThA ghaTaze. AvI AvI mAnyatAthI tee AvI bAbatamAM cUpakIdI seve che, hakIkatane DhAMkavAne paNa prayAsa kare che, te kAvAra kAyadAnI . cuMgAlamAM phasAtA sane bacAvavAne paNa prayatna kare che. AthI teo dharmanI rakSA karI hAya ema mAne che; paraMtu kharI rIte AvA doSane chUpAvIne teo dASane uttejana Ape che, ane dhamanI pratiSThA bacAvavAne badale dhama para kuThAradhAta kare che. Ane badale temanuM e kabje hAvu joie ke brahmacarya'nI bAbatamAM sAdhuone leza paNa zithilAcAra temaNe calAvI levA joie nahi, brahmacaya'nI eka vADa paNu tuTe, te temanI sAme kaDaka hAthe kAma levu joIe, ane jarUra paDe tyAM emanA jAhera rIte bahiSkAra paNa karavA joIe. emAM dhamanI pratiSTha dhaTatI nathI, paNa vadhe che. humAM ja samAcAra AvyA che ke pujA taraphanA cAra-pAMca sthAnakava sI saoNMpradAyanA sAdhuone vratabhaMgane kAraNe sAdhuveza paDAvI levAnAM Avye che, jyAM jyAM AvA deSa jaNAya tyAM tyAM hiMmatabharyA pagalAM levAM jarUrI che; . janatA sAdhu pAse mAga''na mAge che, sanmAge' javAnI preraNA mAge che, ane AdhyAtmika unnati mATe emanI sahAya mAge che. jo saemAM ja AvA gaMbhIra dekhe rahelA hAya, tA tee janatAne zuM mAgadaza na, preraNA ke sahAya ApI zakavAnA hatA? mArpaNAmAM dhaNAe nirakSara athavA zradhdhALu bhAibahena che, jee sAdhuo pAsethI dhama" meLavavAnI bhAzA rAkhI rahayA che. jo sAdhuvaga'mAM ja Ave bhaya'kara saDe haze, kaleza haze, ziSya @Abha haze, pratiSThAmeAha haze, vAsana doSa haze, te tee AvA nirakSara ane zradhdhALu bhAi baheneAne zu' 'dhama'. paLAvI zakavAnA che? eTale AvA sAdhuAnA gabhIra deSe calAvI levAne badale ematI sAme kaDaka hAthe kAma levuM jarUrI che. yuvaka vaMganI e kruja che, ane temaNe e khajAvavI ja joie. uparakata kissAmAM pATaNanA saMghe ane khAsa karIne yuvAtAe sAcI vigate meLavIne, badhA ja purAvA ekaThA karIne e vezadhArI sAdhunA veza te utArI ja levA joie, eTaluM ja nahi paraMtu te emane rAjyanI adAlatamAM doSita TharAvI zakAya evA
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 temanA gunhA .heya tA emane adAlatane AMgaNe dhasaDatAM ye na ja acakAvu joie. Ave mANasa jaina sAdhu che, e bhUlI javu' joie. e te jainatvane lAMchana lagADanAra, jaina dhamane potAnA kRtyathI halakA pADanAra dharmAMgAra che, ema mAnIne sakhta - hAthe kAma levu' joie. gazuddha jaina sAthe sAthe e pazu samajavu joie ke sAdhuene jo kAi khagADanAra hoya te te ApaNe ja chIe. ApaNe emane nAnA meTA doSa karatA joi rahIe chIe, AcArabhaMga karatA nidghALu rahIe chIe, vratabhaga sAme AMkhamIcAmaNA karatA rahIe chIe, eTalu ja nahi paNa emanAM khATAM kAmeAmAM jANye ajANye madada paNa karatA hAie chIe. te ApaNI A udAratAne kAraNe sAdhue paNa ApaNA vyAvahArika deSa, vyApArika aprAmANikatA, naitika adhaHpatana vagere sAme mauna seve che, eTalu ja nahi paNa ApaNAmAMnA keTalAka AvA dASanA bhAga banelA chIe ema jANavA chatAM ApaNane kai kahetA nathI! Ama paraspara ApaNe ekakhIjAne nIce utAratA jaIe chIe, ApaNe ApaNA dhama' bhUlyA chIe, eTale sAdhuone ka'' kahevAne adhika kAra gumAvye che; ane e ja rIte sAdhue temane dhama bhUlyA che, eTale temaNe ApaNane kai kahevAne adhikAra gumAvyeA che, A rIte ApaNuM gADuM cAyA kare te ApaNe ane ApaNA dhama patananI 'DI khAMImAM dhakelAtA jaie. ene kANu khacAvI zake ? zubhaste panthAH hindanA lADIlA netA, vaDA pradhAna ane eziyA-AphrikAnI AzAnA sitArA samA paDita naherU amerikA ja paheoMcyA che, ane rAjadArI maMtraNAmAM guMthAi gayA che. khanatA khanA parathI jANI zakAya che ke pa MDita naherUnI amerikAmAM dhaNI sArI pratiSThA che, eTaluM ja nahi paNa tyAMnA rAjadvArI vartuLamAM emanA viSe bahu sAro abhiprAya che. amerikAnAM vatamAnapatrAe paMDitajInI amerikAnI mulAkAtanI pUratI noMdha lIdhI che. Ama te amerikA. eka mUDIvAdI deza che. tyAMnA dhanADhaye jagatabharamAM zASabhutaMtra calAvI rahayA che. tyAMnA rAjadvArIo yudhdhakhArImAM mAne che. chatAM e dezanu sthAna Aje jagatamAM bahu me che. chellA vizvayudhdha pachI khe dezanu' sthAna sauthI AgaLa AvyuM che-amerikA ane raziyA," bannenI rAjanIti jAdA prakAranI che. eka mUDIvAdI racanA para ma`DAyela che, khIjo samAjavAdI racana! para. eTale . jagatanA dareka deze A banne dezo sAthene peAtAneA saMbadha nakakI karI leve! jarUratA che. paMDita naherUnI mulAkAta amerikA sAthe rAjadvArI sa pa vadhAravA mATe che. uparAMta hide amerikA sAthe khIjA keTalAka agatyanA prata vicArI levA rahe che. khAsa karIne hinda mATe leAna meLavavAne prazna, DaoNlara-TalIganA navA bhAvathI amerikA--hinda vaccenI AyAta-nikAsanA prazna, kAzmIrane prazna, sAmyavAdI cInanI 'sarakAranA svIkArane prazna, vagere mahattvanA praznonI carcA thaze. A dareka bAbatamAM hindanI pratiSThA jaLavAya ane yogya mArga nIkaLe, e ja rIte zrI. naherU prabaMdha karaze, evI ApaNe zradhdhA rAkhIe, ane temanA prayatnomAM saphaLatA icchIe, kAMgrese sAhasa kheDayu che. tA. 15-10-4 sadha( Ara. esa. esa. )nA sabhya mATe khullu' mUkayuM che, e bAbata khudda kAMgresIomAM paNa bhAre matabheda pravartI rahyo che. je kAi kaoNMgresanuM dhyeya svIkAre ane harIkrAArI saMsthA sabhya na hoya te kAMgresamAM joDAi zake, e kharU che; ane Ara. esa. esa, kAmI chatAM rAjakIya saMsthA nathI e paNa kharUM che; ema chatAM e sasthAmAM gaLAbUDa kAmavAda ane kAmavAdI jhanUna bhayu che, enA peAtAneA nirALuM| dhvaja ane nirALAM sUtra che, ane enA Agevana sabhyo rASTrapitAnA khUnanA kAvatrAmAM saDAvAyA hatA, e badhu jotAM e saMsthA para Ama utAvaLA vizvAsa mUkavA e jokhamabharelu che. kevaLa aMdhAraNanA pheraphArathI ke sasthAne khInarAjakIya jAhera karavAthI enA dhaDataramAM phera paDI jatA nathI. vaLI Ara. esa. esa. nA AgevAne e hajI sudhI, koMgresaparastInI kAi khAtrI dezane karAvI ApI nathI, eTalu' ja nahi paNa enI alaga ane cekakasa vyakitatva dharAvatI saMsthA ane enuM saMgaThana yata che, e sthitimAM kaoNMgrese ene mATe potAnA daravAjA khullA mUkIne eka meTu sAhasa kheDayuM che. koMgresa kArobArIe kAMgresanuM sabhyapada rASTrIya svayaM sevaka hiMdumahAsabhAnA sabhya kAMgresamAM joDAi zakate nathI; ane Ara. esa. esa. e 'idu mahAsabhAnA hetuone pAra pADanArI eka svayaMsevaka senA jevI saMsthA tarIke Aja sudhI rahI che, tyAre enA e sa MsthA sAthenA saMbaMdhe sAva bhuMsAyA pahelAM ene kaoNMgre samAM praveza ApavAnuM pagalu' bhAre jokhamarUpa che, evA paNa bhaya darzAvAi rahyo che. saMdha dhRNA vakhatathI chUpI hilacAleAmAM mane che, ane tenI aDhiMsA upara kadI kazI zradhdhA hatI ja nahi. kaoNMgresa"AM ene sAmela karatAM kadAca koMgresa 52 enu' vaCsva jAmI khese ane koMgresanu' svarUpa je Aja sudhI khInakAmI rahyuM che, ene nUkasAna paheAMce; A badhu' vicAratAM kaoNMgresanuM A pagaluM utAvaLiyuM teA lAge che ja, khIjI bAju Aje hiMdamAM rahelA muslIme| jemanI kamI rAjakIya sasthAnu huMve ahIM astittva nathI ane jee jANye ajANye lIganA pracAramAM sAi. gayA hatA, teo jyAre koMgresa taraph vaLI rahyA che tyAre saMdha jevI kAmI sasthAnA sabhyAne kaoNMgresamAM sAmela karavAnu kaeNgrisanu' pagaluM A hiMdI muslImAne camakAvI denArU' nIvaDe, te navAi nahi, eka vakhatanI vizudhdha kAMgresamAM Aje ghaNA svArthI ane pratyAdhAtI tattvo pravezI cUkayAM che, jene pariNAme keMgresa ThIka aMze nabaLI banI che, temAM A cUsta kAmavAdI, hiM'sAvAdI ane jhanUnI tattvA bhaLaze te koMgresa majabuta banavAne badale vadhu nakhaLI banaze, evI ciMtA asthAne nathI. AzA rAkhIe ke kArobArI samiti A bAbata akhila hiM'da kaoNMgresa samitinA svataMtra abhiprAya mAgaze, athavA A prazna krI ekavAra paDita naherUnI hAjarImAM vicArAze. keTalAka Age. vAne ema kahe che ke ame A badhu jANIe chIe. ane sAvadha rahevAnA chIe; paraMtu nirogI zarIramAM eka vakhata kSayanA jaMtue dAkhala thai gayA pachI, sAvadha rahevAya to paNa, zarIrane TakAvI rAkhavA chatAM, ene niraMgI te| nahi ja banAvI zakAya. sAcI vAta e che ke AvA akhatarA karIne ujAgarA karavA karatAM prayamathI ja sAvadha rahIne ceAkasAipUrvaka pagaluM bharIe, e vadhu sArUM' che. jagubhAi
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-10-49 A vedanAgrasta duniyAne pokAra, che. saMyukta rASTronI zaikSaNika, vaijJAnika, ane sAMskRtika saMsthA nathI. ApaNe dhAratA hatAM. ke AgaLanA prajAsaMdha karatAM A ke jene "yuneska' nA TuMkA nAmathI oLakhavAmAM Ave che te saMsthA saMyukta rASTranI saMsthA judA prakAranI haze ane AjhAda rASTranuM kare - tuM tA. 20-8- 4 nA roja perIsa khAte caithuM saMmelana zarU' eka kuTuMba athavA te sauhArdabharyu maMDaLa ubhuM karavAmAM madadarUpa thaze. - thayuM hatuM. A saMmelanamAM bhinna bhinna dezanA 300 pratinidhie paNa evuM kazuM ja jovAmAM AvatuM nathI. saMyukata rASTranI | - hAjara rahyA hatA. A saMmelananA prAraMbhamAM hiMdanA pratinidhi agraNI saMsthAmAM zradhdhA hovAne dAvo karavA chatAM ApaNe ApaNe. tA. che. sarvapallI rAdhAkRSNane pravacana karatAM jaNAvyuM ke rASTra rASTra ne ja vicAra karIe chIe ane sahIsalAmatI paratve ApaNA vacce sarva jaMgalI rIte tyAga karavAne ane mAnavajAtanA itihAsane lazkarI baLa upara ja AdhAra rAkhIe chIe. eka duniyAno navesarathI zarU kAmane AjanI vedanAgrata duniyA pikAra. janma thaI cukyo che ema kalpI levuM e eka mahAna vibhrama che. " karI rahI che. A pikAra sAMbhaLavAne ApaNe yuneskanAM nAme haju te "eka duniyAnA sAcA khyAlanuM yogya rIte garbhadhAraNa - deza dezanA agragaNya netAone zuM lAvI na zakIe? ekameka paNa nathI thayuM. vAtAvaraNamAM gamagInI. phelAI rahI che; yuddhanA sAme cIDAvAnuM, krodha karavAnuM, roSe bharAvAnuM. zuM ApaNe baMdha eALAe duniyA upara phelAi rahyA che, jarmanImAM, osTrIAmAM, . ' karI na zakIe? ane rAjakAraNI jhagaDAo ane duniyAnI judI jApAnamAM dareka bAju maDAgAMTha-sthagita paristhiti-ubhI thayelI judI rAjadhAnIomAMthI cAlI rahelA dUraspazISa malaka pracAra-- jovAmAM Ave che. laMDana TAImsanA TokIonA saMdezavAhake haju " : to ApaNe zuM aTakAvI na zakIe? ane suleha zAntinI sthA- gaI kAle ja jaNAvyuM che ke "sAmyavAdIone sevIyeTa yunIyana ' 5nA athe ekatra thaI na zakIe? mAthA upara yuddhanI taravAra satata uzkerI rahela che, jyAre pratyAdhAtIone yunAiTeDa sTeTasanA meTI. laTakayA ja karatI hoya e rIte sAmasAmI lazkarI chAvaNIo gaTha- lAgavaga dharAvatA vayApArI vastu khuba Teke ApI rahyA che, janavAI gaI hoya e prakAranuM jIvana ApaNe koI paNa rIte nabhAvI zakI. rala mekartharanI doravaNI. nIce jApAnIjha prajAnuM saMgaThThana, e tema che ja nahi. be pUrvamAMthI, be yurepamAMthI, ane mena ane pharIthI ubhuM karavAnA amerikAnA meTA vyApArakendronA prayatna | * sTelIna-Ama duniyAnA aDadhA eka Dajhana AgevAne rAjakAraNI kaI paNa dezane kabaje karavAne lagatA itihAsamAM eka navuM . lAbhe hAMsala karavA mATe nahi paNa Aje je gerasamajutInuM gheruM rasaprada prakaraNu nirmANa kare che." A kathana saMpUrNa za satya che ' dhummasa A5NI. cotarapha vITaLAI rahyuM che ane ApaNI dRSTine ema huM jarA paNa sucavavA mAMgatA nathI, paNa AjanI duni-' ' AvarI rahyuM che te dhummasa vidAravA mATe ane Aje ekameka yAnA be moTA vargo vacce ubhI thayelI becenabharI paristhiti:.! vacce pUrvagrahonI je divAle abhedya ga mAphaka ubhI thai rahI che je ApaNuM sarva prayatnone vaMdhya banAve che ane jenA che, te divAle jamInadosta karavA mATe ekaThAM thAya e zuM taddana . pratyAdhAta duniyAnA dareka vibhAgane sparzI rahyA che, tevI viSama , azakaya ane asaMbhava che? AvA milanamAM jAkhame ghaNAM meTa paristhitinuM A prakAranA udgAro dvArA ApaNane darzana thAya. ApaNI rahelAM che. paNa temAMthI kapAtA pariNAme paNa ethI vadhAre mahAna tarapha jyAM jyAM najara doDAvIe chIe, tyAM tyAM je vigraha ' nIvaDavAno saMbhava che. cheTalA vizvayudhdha pahelAM AvI sabhAo goThava' kevaLa anivArya levAI rahyo che. tevA AgAmI vigrahane mATe che | vAmAM AvatI hatI, te Aje sulehazAMtinA mAganA zepa karavA cAlI rahelI . nyUharacanA mATe potapotAnuM sthAna ApaNumAM sau ' | mATe avI sabhAe zuM jI zakAya tema che ja nahi? zAntinuM kAI jANe ke nakakI karI rahela ' hoya ema ja ApaNane bhAse che. '' ke dayeya sidhdha karavuM e zakayatAnI bahAranI koI vastu nathI ane ' yuneskonA ApaNe sabhya vigrahanuM kArUkSa, bevakuphI ane | ApaNe je kRtanizcaya hoie te ApaNI tAkAtanI paNa bahArane - arthazUnyatA para eka sarakhI pratIti dharAvIe chIe. A dunikoI viSaya nathI. pRthvI-samudra ane AkAzanuM yuddhakSetra upara 'yAnA mAnavIone bhaya khaMkherI nAMkhavAnuM kahevAno ane dhArmika mAnyatA vahI rahelI lekanA lehInI nadIo upara racAyelI sulehazAnta tA ke sAMskRtika vArasAmAM game teTalI bhinnatA hoya ema chatAM. mATe nahi paNa mAnavatAnA manamAM, dilamAM ane antaHkaraNamAM paNa sarva koi manuSya-navuM DahApaNuM, navI sahiSNutA dAkhavI zake che - jenAM mULa rahelAM che evA sabhya ane zreyanI sAdhanA mATe ' mATe AvI pratItine tAjI karavAne ApaNe dharma che, Aje ApaNI : - ApaNe zuM prayatnazIla banI na zakIe? . vacce je koI tatte bhedabhAva utpanna karI rahela che. te, tane, A "ApaNI A saMsthA vidvAna, vaijJAnike, ane zikSaNe- . manuSyanA AtmAnI kAithI paNa jItI na zakAya evI ekatAgAmI " zAstrIonI banelI che. jeo duniyAmAM svAstha phelAvanAra che, zakitamattA vidArI zake che, AvI A paiNI zraddhA che. jyAre kaMI paNa 'deSa matsaranI pUjA karanArA nathI, jeo sulehazAntinA upAsaka eka pakSa eka yA bIjI bAbatamAM namatuM Ape che, tyAre tene " che, AkrarSaNane mArge doravAvALA nathI. mAnavI jIvanI kaTokaTInI bhAvI yudhdhanI pUrva taiyArIne anulakSIne nakakI karavAmAM AvI vacce ane rAgadeSanAM tumula dhaSaNe vacce ApaNe prajJanuM ' AvelI ekakasa prakAranI cAlane DhAMkavAne eka pagalAM tarIke . 'gAMbhIya' ane buddhinuM samadhAraNa dAkhavavuM joIe. je duniyAmAM lekhavAmAM Ave che. laDAIne kharekhara ISTa lekhatA hoya evA , bezarama, bevakuphI khadabadI rahI che ane cokakasa vicArasaraNI Aje gaNyAgAMThayA mANase che, ane ema chatAM paNa laDAInI. ja. sAthe saMkaLAyeluM ghAtakIpaNuM naThorapaNe vyApI rahyuM che, te taiyArI karI rahela paDayaMtramAM ApaNe sau phasAi paDelA chIe - duniyAmAM ApaNe mAnavatA ane zANapaNane pakSe ubhA rahevuM evuM ApaNane bhAna thAya che. sALamI zatAbdimAM kethelIkasa ane TesTaMTasa vacce hato ethI leza mAtra e nahi. eve "helAM vizvayuddha bAda, daza varSa ane vijaya prApi bAda' sAmyavAdIo ane asAmyavAdIo vacce vahema' ane 'cAra varSanA pariNAme ApaNI aneka zubha kalpanAe ane A tiraskAra pravartI rahyo che. je bhaviSya AjanA vartamAnanI kAMkSAo pAyAvinAnI bhramaNA ane brAnti mAphaka eka pachI eka sAme kAM karI rahyuM che. e bhaviSyane ApaNe je kharekhara ' alopa thavA mAMDI che. ApaNane AzA hatI ke laDAI daramiyAna sAmano kare hoya to sarva pUrvagrahathI mukata thaIne ApaNe navA je ekatA uddabhava pAmI hatI te cAlu raheze ane varga varga prakArano abhigama dhAraNuM karavuM paDaze........... sAmyavAdIo ane, vaccenA bhedone uzkela Avaze. paNa AvuM kazuM nipajavA pAmyuM. asAmyavAdIo-bane A duniyAmAM eka sAthe rahI zake tema
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 102 prazuddha jaina jaina vAnAne muMbaiH jaina yuvaka saMdhanA aMdhAraNa pramANe tenI kA vAhaka samitinI cUMTaNI dara varSe dIvALI khada thAya che, tema A varSe paNa dIvALI bAda taratamAM thaze. e mATe matrIe sAmAnya sabhA elAvaze. saMdhanA kAi paNa sabhya A sabhAmAM hAjarI ApI zake che, ane kArya vArtAka samitimAM cuMTAi zake che. muMbai jaina yuvaka saMdha eka pragatizIla saMsthA che. jInavANI tattvA sAme eNe bhUtakALamAM meTI laData ApIte teno pratizIlatA sAkhIta karI che. mubaSTamAM ja nahi, paraMtu gujarAta ane saurASTramAM jaina yuvAne ne temanI sAmAjIka pravRttimAM A sasthAe ThIka k ApI che. khALa dIkSA ane devadravyanA upayoga saMbaMdhamAM enAM AMdolanA khUba prakhyAtI pAmyAM hatAM. jaina yuvaka sa'nu' viziSTa chatAM spaSTa dhyeya che. ene anu sarIne enu badhAraNa ghaDAyu' che. ene anulakSIne sa'sthA Aje varSAthI kAma karI rahI che. sarathAnI Aje mukhya pravRttie cAra jAtanI rahI che, janatAne ziSTa sAhityanuM vAMcana pUrU pADavA mATe eka pustakAlaya ane vAcanAlaya calAvavAmAM Ave che; pragatizIla vicArAnA pracAra arthe 'prabudhdhajaina' nAmanuM pAkSika patra pragaTa karAya che; paryuSaNanA divase daramiyAna lokone dareka kSetranA abhyA che ema tAjetaramAM ja sTelIne jaNAvyuM che. A banne vAda ekamekane anukuLa thaine raheze te bannenA vyavahArU svarUpamAM samaye,cita pheraphArA ane guvinimaya thaze. bhinna bhinna vicAra-sarImAMthI ubhA thatA madhyeAmAMthI ane virAdha vRttimAMthI ApaNe uMce AvavuM joie ane eka ghATIlI nahi paNa eka dilavALa--pazrimanA Arthika anyAyAthI ane pUrvanA rAjakIya anyAyAthI mukata anelI--duniyAnuM je mahattara mUlya che. te mulyane ApaNe pArakhatA thavuM joie. kAyadAkAnunane mAna ApavAnA aMgrejI svabhAvanu, amerikAnA lokeAnA AjhAdIpremanu', raziAmAM je jAtibheda vinAnA mAtRbhAva ane samaSTiniSThA jovAmAM Ave che te bhAtRbhAva tathA samaSTi niAtu vadhAre vyApaka anukaraNa karavAmAM Ave te duniyAnI AjanI paristhitimAM ekadama sudhAre thavA mAMDe. ApaNe jANe ke kASTha viSam grahanI dazAmAM phasAyalA hAIe evA kachu kALamAMthI pasAra thaI rahayA chIe, vigraha athavA te zAntine prazna ApaNA sanA mAthA upara jhajhumI rahayAM che. zAntine sthira ane sudRDha karI nahi zakIe te vigraha ApaNu savA grAsa karavAne sAme ubhe ja che.' zrI. sa`pallI rAdhAkRSNananA A uddagAre. ApaNuM sata uddeza banAvI rahelI vyathA raju kare che ane te jaNAve che tema duniyAnA cha AgevAtA thA mATe ? mAtra Trumena ane TelIna ja duniyAmAM sthAyI suleha zAnti sthApavAnA dRDha nizcayapUrvaka maLe te AjanI vizvavyApI muMjhavaNunA ukaeNla Ave. paNa uttara dhruva ane dakSiNa dhruva jeTale antare ubhelA A khe mahAnubhAve te kANu ekaThA kare ane kadAca kALasayege ekaThuM thAya te paNa pratyeka potapotAnA mananI gAMTho cheDIne ja maLaze enI zI khAtrI? Ama na bane tyAM sudhI duniyAnI samasyA jaTilatara banatI javAnI che. te AgAmI vizvayudhdha ApA mAthA upara jhajhumatu" rahevAnu che. pAnada tA. 15-10-49 sIenA vicArAne lAbha maLe te hetuthI dara varSe vyAkhyAnamALA yeAjavAmAM Ave che; ane jyAre jyAre jaina jagatamAM vivAdAspada ane agatyanA prazno upasthita thAya che tyAre tyAre sadhI potAnuM maMtavya TharAve dvArA vyakata karIne pragatizIla jIvAnIne mA'da'na Ape che.. saMdhatI hAlanI kAryavAhaka samitimAM jana tathA anya kSetramAM kAma karatA jANItA kAryakarA, vicArakA, lekhakA, abhyAsIe ane sevaka evA bhAI baheneA che. te uparAMkata pravRttie calAvI rahyA che. paraMtu lagabhaga A ja kArya kare| A samitimAM dara vaSe' cUMTAyA kare che. sadhamAM navA lehIne umeza nathI thate, e vastu saune khUce che. sau navu' leAhI icche che. ene AvakAravA kAryavAhako taiyAra paNa che. chatAM jyAre navA jIvAne saMdhanI pravRttimAM rasa na ja hyuM, te saheje ja jUnA kAryokarAne emanI cAlu pravRtti calAvavI rahI. saMdha Aje upara darzAvyA mujabanI je pravRtti calAvI rahela che, ethI sadhane saMteSa nathI. kaika vadhu karavuM joie, kaika navu' karavuM joie, samAjamAM kai khaLabhaLATa thAya ane laikA kaMI navuM vicAratA thAya, jIne! cIThThA badale ane navA rAhe akhatyAra karAya, evu kaika karavu jokhae-ema saune lAge che, ane tethI saMdhamAM na, vicArazIla, kAzIkSa, pragatizIla yuvAne rasa hyuM, nAM sUcanA kare, ane pravRttinI dhurA potAnA hAthamAM lye, ema atyAranA sabhyo icchI rahyA che. eTaluM ja nahi, paNa sa Mdhane vadhu kriyAzIla banAvavA mATe emanA hAthamAM saMdhanI dhurA soMpavA paNu te taiyara che. emane mATe mAga karI ApavAnI emanI tatparatA paNa che. paraMtu e te| tyAre ja thAya, ke jyAre jaina samAjanA yuvako jemanI pAse navA vicAre hAya, navI yAjanAe haeNAya, navA kAya kramA hoya ane sAthe kriyAzakita hAya, te sadhanI pravRttimAM rasa letA thAya, sadhanA sabhyA na hoya te sabhyo thai jAya ane sa'dhanI maLanArI : vArSika sabhAmAM hAjarI ApI sadhanA kAya mAM sAmela thAya. dezanI vadhu jarUrI rAjakIya pravRttine kAraNe jana jIvAnA chellAM keTalAMka varSa thI sAmAjika kSetramAM vadhu rasa lai zakayA nathI. paraMtu have rAjakIya AjhAdI avyA bAda, sAjanuM navasarja'na karavatu rahe che. samAjane AgaLa lAvavAnu` kA` bAkI rahe che te have karavAnu che. jaina samAjamAM je pragatirodhaka kriyA-prakriyA hAya, kaisIvAdI mAnasa heya, rASTraviraeNdhI rUDhIe ke pravRtti hoya, tenI sAme laDIne rASTranA eka sabaLa aMga ttarIke jaina samAjane zuddha ane baLavAna banAvavAnu kAma jaina juvAne nuM che. temanA dhaMdhAdArI ka kauTu'bika je kaMi javAbadArI hoya tenI sAtheAsAtha suthaivakuTu baka'nI dRSTie deza ane duniyAnuM je kaMi hina thai zake te mATe pravRtta thavAnI, zakaya teTalAM samaya ane zakita khaDadhAnI jIvanAnI pharaja che. teo temanI A pharaja pratye durlakSa na bane, ane jaina yuvaka sadha mAratA temanu ucca prakAranuM dhyeya siddha kare, te mATe jaina yuvAnone jaina yuvaka saMdhamAM jeDAi javAne * ijana ApavAmAM Ave che, jaina yuvAna e svIkAraze ane A kAya kSetramAM sAmela thai peAtAne dvirase jarUra Apaze evI jaTubhAi mahetA AzA che. zrI muMbai jaina yuvaka sadha mATe taMtrI mudraka prakAzakaH zrI. maliAla mekamacaMda zAha, 45-87 dhanajI sTrITa, muMbai mudraNusthAna : sUrya'kAnta pri. presa, 451, kalabAdevI rADa, muMbai, 2
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ vRSa - 11 zraka : 13 zrI mubaI jaina yuvaka sabanuM pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina taMtrI: maNilAla mAkamacaMdra zAha muMbaI : 1 navembara 1949 magaLavAra mema bhegarsa ekaTa ane jaina sAdhusamudAya zrI mu`khaI jaina yuvaka sadha taraphathI sukhai sarakAra upara mAkalavAmAM AveluM nivedana 29 na'. mI 4ra66 " muMbaI prAntamAM bhIkhArIne bhIkha mAgatAM aTakAvavA, temane ane temanA Azritane ekaThA karavA, kaeNLavavA ane kAmadhaMdhe caDAvavA, ate bhikSukagunehugAreAne aTakamAM levA, temanI upara kAma calAvavu' ane temane zikSA karavI e 'eme khegasa e geTa gAmanA bharI lo . chevo. dhArAmAM mikSAnu je lakSaNuM ApavAmAM Avyu che te uparathI spaSTa thAya che ke je mANusAe bhIkhane eka dhadhA tarIke svIkArela che ane e hetuthI jAtajAtanI yutie karIne samAja pAsethI paisA paDAve che temane lagu pADavA mATe ja A kAyado ghaDavAmAM AvyA che. e dhArAnI zrIjI kalame paNa e ja hetune dhyAnamAM rAkhIne bhIkhanI pravRttinI *aTakAyata kaeNma thAya, bhIkha mAganArAone zuM ane kevI rIte zikSA karavI ane bhIkSukAnu jIvana kaI rIte sudhare e badhI bAbatAne anulakSIne ghaDavAmAM AvI che. muMba! sarakAra taraphathI 1947mAM khabhe begasa ekaTa nAmanA eka kAyado karavAmAM AvyA che. temAMthI mukita meLavavA icchanAra vage' zuM karavuM joIe te saMbadhe muMbai sarakAra tarathI eka jAherAta bahAra pADavAmAM AvI che. jaina sAdhu-sAdhvIe|nA AcAra niyame dhyAnamAM letAM A kAyadAmAMthI jaina sAdhu-sAdhvIone mukita maLavI ja joe. ema chatAM te mATe muMbaI sarakAre tAjetaramAM pragaTa karelI jAherAta jaita sAdhu-sAdhvIe puratI khIlakula vyavahArU nathI ane te mATe te mULa kAyadAmAM ja cokakasa prakAranA pheraphAranI jarUra che e bAbata taraph muMbai sarakAranuM lakSya kheM'catu... eka nivedana zrI muMba jaina yuvaka sadha taraphathI mokalavAmAM AvyuM che. A nivedana nIce mujaba cheH A uparathI e spaSTa thAya che ke jemaNe AtmasAdhanAnA hetuthI saMsAranA tyAga karyAM che ane jemane zA parimaDha hatA nathI ane jee peAtA viSe bhakitabhAva dAkhavatA ane Adara dharAvatA loko pAsethI anna, vastra jevI jIvananI atyanta jarUranI vastuo meLavIne jIvananirvAha kare che. tevA yAgIene A kAyado lAgu pADavAne; Azaya hai|i zake nahiM ane lAgu paN paDI zake nahi. jaina sAdhue ke jemAM sAdhvIe antagata thAya che teo dravyane spaza' sarakhA karatA nathI ane pote upADI zake ethI vadhAre vastuone papara sevatA nathI. tee udhADA page eka sthaLethI bIjA sthaLe vihAra karatA heAya che ane koi paNa vAhananA kiMda upayoga karatA natho. temanA upAsa pAsethI te haMmezano AhAra meLave che. ene mATe AgaLayo kARtu paNa nima traNa svIkAravAmAM AvatuM nathI. khArAka vaheAravA sa'badhe temane aneka niyame saMbhALavA paDe che, jyAM bhIkSA mATe jAya tyAM je kAMkha vadhArAnuM anna haiAya temAMthI kAmanu heAya teTaluM ja te svIkAre che, vaLI te kASThane kazI paDyuM agavaDarUpa batA nathI. jaina sAdhu mikSA mAgavA jAya tyAM bAraNuM baMdha hAya tA udhaDavatA nathI ke kAi paNa sthaLamAM dAkhala thavA mATe ghaMTaDI hAya te te vagADatA nathI, dvAra khullAM haiAya te ja praveza vArSika lavAjama rUpiyA 4. kare che ane temanI sAme je kAMi dharavAmAM Ave temAMthI joIta AhAra vahere che.. keTalA loko bhakitabhAvane vaza thaine temanA AgamananI rAha jotA haiAya che ane sAdhu petAne tyAM AhAra vaheAravA mATe Ave tA potAnI jAtane bhAgyazALI ane sanmAnita lekhe che. A dhArAnA niyama khIjAnI kalama pahelInI peTA kalama *khI' (Sec 2, Sub-clause B. of clause 1) mAM bhIkhanuM lakSagu ApatAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke 'mikSA mAgavA ke meLavavA mATe kASTha pazu khanagI raheThANumAM praveza karavA tene paNa bhikSa pravRtti tarIke lekhamAM Avaze." bhikSAnA je bhinna minta lakSaNA ApavAmAM AvyA che temAM A ja eka evu lakSagna che je kadAca jaina sAdhuene lAgu paDI zake, te A dhArAmAM jemate bhikSukA lekhavAmAM AvyA che temAM A lakSaNlR nIce jana sAdhuonA saMbhavataH samAveza thaI zake. bhikSukAne lagatAM je lakSaNA bAMdhavAmAM AvyAM che temAM jaina sAdhuonA paNlR samAveza karavAnA A dhArAnA hetu che ke kema e zaMkApaDatu' che. svAbhAvika rIte jaitemAM A saMbaMdhe ugra lAgaNI pravarte che ane jo A kAyade jevA che te ja AkAramAM amalamAM Ave te jaina mene bhikSukatI kATimAM mukavAmAM Ave ane pariNAme bhikSA mAgavA ke meLavavA mATe teo kAi pazu khAnagI dharamAM praveza karI zake nahi. teo potAne niThuM khIjI kai rIte karI zake tema che ja nahi, kAraNa ke temanA mATe khArAka taiyAra karI zakAya nahi ke rAMdhI zakAya ni tema ja temanA mATe amuka khArAka taiyAra karavAmAM AvyA che ke rAMdhavAmAM AvyA che ema temane khabara paDe te te khArAka temane khape nahi. A uparathI e. spaSTa che ke jaina sAdhuonI bhikSA pravRttine A dhArA - nIce jene bhikSA gaNutrAmAM Ave che te bhikSAno samAna kakSAnI lekhavAmAM na Ave eve A dhArAmAM cekakasa prabaMdha thavuM joie. bhikSAnAM je lakSaNA ApavAmAM AvyA che . tenA apavAdaeN paNa e kalama sAthe joDavAmAM bhAvyA che. A pado kalama 1 nI peTA kalama 4' (subclause (e) of clause(2) nA apa
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 prabuddha jaina tA. 1-11-09 vAde che ke AkhI kalama (1) nAM apavAda che e vivAdAspada AthI ame mAMgaNI karIe chIe ke je navo niyama rUla (3) che. sAmAnya najare te apavAde AkhI peTA kalama (1) nA ja () sarakAra taraphathI jAhera karavAmAM Avyo che te rada kare ane hoya ema lAge che. A apavAdomAM je bIjo apavAda che te niyama 2 nI kalama (1) nA apavAda tarIke sarakAre evI jAhera mujaba kAyadAe saMmata karelA hetu mATe dravya, ana ke bheTerAta karavI ke jaina sAdhuo ke sAdhvIo aMgata jarUriyAtanI mAMgavA ke meLavavAmAM Ave tevI bhikSAne gunhAhita bhikSAmAM mAne mAga ka maLava ta bAbatane kAyadAthI pramANita hetumAM lekhavAmAM AvatI nathI. je A samajaNa khabara hoya te samAveza karavAmAM Ave che ane te prakAranI bhikSAvRttine gunhAkAyadAthI e jAhera thavuM joIe ke jena sAdhuo pitAnI jarUri. hita bhikSA tarIke levAmAM nahi Ave athavA te niyama 2 kalama yAtanI cIjo mAMge che meLave tene kAyadAe saMmata karelA hetu nIce 1 peTAkalama 'ba' mAM dhArmiMka kAraNosara jemaNe saMsAra tyAga mukIne gunhAhitapaNuthI mukata karavI joIe. je A samajaNa kevA hoya evI vyakitae sivAya' eTalA zabdo umeravA ane : e rIte e peTAkalamane sudhAravI. A bemAMthI game te sudhAro barAbara na hoya te kalama 1 nI peTA kalama bI" ne sudhArIne temAM svIkAravAthI dhAryo hetu bara Avaze. nIcenA zabdo umeravA joie. "sivAya e vyakitao ke jemaNe maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha dhArmika mAnyatAthI prerAIne saMsArano tyAga karyo che" A vargamAM muMbaimAM maLelA jainenI sabhAe karela TharAva jaina sAdhuo uparAMta bIjA saMsAratyAgIone paNa jarUra .. samAveza thaze. A sAme ema kahevAmAM Avaze ke A chuTane mubaI khAte tA. 23-10-29 ravivAranA roja zrI amRtalAla kALIdAsanA pramukhapaNa nIce maLelI samasta jainonI jAhera durUpayoga thavA saMbhava che paNa tenA javAbamAM ema jaNAvavAnuM sabhAmAM nIce mujaba TharAva karavAmAM AvyuM hatuM. che ke je kAMI durUpayoga thaze e upekSA karI zakAya evA alpa bhIkSA pratibaMdhaka kAyadAne mukhya uddeza mANasane pramAdI, pramANunaH haze. kAraNa ke A chuTa te bhikSAnA hetusara koI paNa nirUdyamI ane samAja upara bejA rUpa thatAM aTakAvavAne khAnagI gharamAM praveza karavA puratI maryAdita rahevAnI che "tathA bhIkha mAMgavAno dhaMdhe laI beThA hoya teo durvyasanI thAya ane, emAM bhIkhanA anya koi prakArano samAveza kara che tethI temane sudhAravAnuM che. vAno nathI..' je koI paNa amuka vyakita bhIkha mAgavAnA ' ' AtmakalyANa arthe jemaNe saMsAra tyAga karyo che tevI vyakita, hetuthI koInA gharamAM dAkhala thAya ane teNe sAdhu saMnyAsIne ene dekhItI rIte A kAyado lAgu na paDe ema spaSTa che. dekhAva dhAraNa karyo hoya paNa vastutaH e kaI tyAgI na hoya . A kAyadAnA niyamomAM pheraphAra karavA muMbaI sarakAra taraphathI te tene kADhI mukI zakAya che ane A DhoMga karanArA mANase hamaNAM eka sudhAro karavAnI kalama 3-ba bahAra pADI che jethI bahu moTA pramANamAM nIkaLI Ave evo saMbhava nathI ane tene tyAgI vyakitaoe paNa oLakhapatra rAkhI saMsthAomAM pitAnA upadrava ke agavaDa bahu najIvI hevA saMbhava che. vastutaH A nAmaThAma neMdhAvavA paDaze. dhArAne mukhya hetu dhaMdhAdArI bhikSuke ke je A dezamAM hajAronI bhIkha mAgavA dhaMdhe laI beThA hoya tevA mANasethI saMkhyAmAM jyAM tyAM bhaTakatA hoya che temane sudhAravAnuM che ane te tyAgIone judA pADavAnuM koI musibata nathI. tyAgIe, bhIkhArIe hetu pAra paDe te sarakAre eka moTI siddhi prApta karI lekhAze. peThe samAjane koI upadrava karatA nathI eTaluM ja nahiM paNa temanuM . A kAyadAnA anusaMdhAnamAM pragaTa karavAmAM Avela bega samAjamAM samAna che tethI temane bhIkhArI gaNavAM apamAna resamAM rUla (3) (b)nA nAme je umero karavAno muMbaI sarakAre barAbara che. pitAno irAdo jAhera karyo che tene Azaya jemaNe dhArmika kAraNo jaina sAdhu sAdhvIe nA AcAra suvidita che, temane AvA sara A saMsArano tyAga karyo che tevI vyakitaone A kAyadAnA herAnagati kAyadAmAM mUkavA e sarvathA anucita che. tethI pradezathI mukita ApavAnuM hoya ema lAge che. paNa A sudhArA jainanI A jAhera samAM muMbaI sarakArane AgrahapUrvaka vijJapti - vaDe dhAryo hetu bara Avaze nahi. eka te jaina sAdhuo kaI paNa kare che ke A kalama 3-bI ne na sudhAre na ja kare A prakArane pahelAMthI nakakI karelA kAryakrama sivAya AkhA hiMdamAM paNa eka niyama umerI sAmAnya rIte jAhera karavuM ke eka sthaLethI bIjA sthaLe paribhramaNa karatA hoya che. evI koI sarvathA aparigrahI. ane tyAgIe tathA sAdhuo ahiAra-pANI paNa saMsthA nathI ke je temanA AvA vihAranI yAdI rAkhI zake Adi jarUrIAte meLave che te pramANita uddeza che. " ane temanA AvyA gayAnI sthaLe sthaLe jIllA mejIsTreTane : : : jena jIvAne " khabara ApI zake. bIjuM, AkhA hindustAnamAM sthaLe sthaLe vicaratA muMbaI jaina yuvaka saMghanI navA varSanI kArobArI ane * jaina sAdhuonuM rajIsTara rAkhavAnI javAbadArI le evI paNa koI ha deda. ja. cUTaNAM ekAda mAsa mAM karavAmAM aAvaze. muMbai saMsthA majuda nathI. trIjuM jaina sAdhuothI pitAnAM oLakhapatra jaina yuvaka saMdha e ke La sudhAraka nahi, paraMtu krAntikAraka sAmAnya sAthe rAkhavAnuM ke polIsa adhikArIonI hAlatAM cAlatAM thatI jika saMsthA tarIke rahI che, ane rahevA mAge che. eTale pragatitapAsane AdhIna thavAnuM banI zakaze nahi. zIla vicArasaraNI dharAvatA jaina juvAne A saMsthAmAM joDAIne ene jaina sAdhuonA vrataniyama ane AcAravicAranI AvI pari. navuM lehI ApI enI krAntikArakatAne jALavI rAkhe e jarUranuM che. sthiti hovAthI amo namrabhAve muMbaI sarakAranA dhyAna upara lAvavA jaina samAja haju khuba pheraphAro mAgI rahyuM che. haju mAMgIe chIe ke je bega ekaTane mukhya Azaya barobara najara bALadIkSA, devadravya, aspRzyatA, komavAda vagere praznonA nikAla sAme rAkhavAmAM Ave te A kAyadAnA amalamAMthI jaina sAdhuone AvI gayuM nathI ane tyAM sudhI jana yuvaka saMdhanuM kAya" bAkAta rAkhavAnI vAta eTalI nAnI ane najIvI che ke sarakArane ema adhurU rahyuM che. A kArya pUruM karavA mATe vicAraka, kAryazIla karavAmAM kazI paNa muzkelI naDavI na joIe. Ama karavAthI jaina ane sevAbhAvI juvAne saMdhamAM moTI saMkhyAmAM joDAya e sAdhuo kAraNa vagaranI aNaghaTatI takalIphamAMthI bacI jaze ane jene jarUranuM che. samAjanA dilamAM ubhI thayelI kaDavAza dUra thaze. jaina sAdhuonI . muMbaI jana yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samitinA eka sabhya tarIke jaina juvAnane mArI apIla che ke teo have AgaLa upara varNavI te prakAranI bhikSAvRttinA kAraNe kadi koI paNa AvIne temanuM kArya saMbhALI lya; ane yuvaka saMdhanI dareka dizAethI agavaDa, upadrava ke jAhera janatAne thatA koI paNa pravRttine Age baDhAvavAmAM teo sAtha ane sahakAra Ape. prakAranA nukasAnanI phariyAda jANavAmAM ke sAMbhaLavAmAM AvI nathI. is , '' ' ke ' ke ' . ja TubhAI mahetA
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ hA raka * tA. 1-11-49 : prabuddha jenA 1 1 ' bAladIkSAvirodhI saMmelana, jayapura . keTalAMka saMsmaraNe 1 , svAgatAyakSa hatA. emaNe e sthAna : uparathI je vyAkhyAna | . jaina samAja zvetAMbara maliMpUjaka, sthAnakavAsI ane diga- ' ApyuM hatuM te bhAre jezIluM hatuM ane te pAchaLa temanA dila nI bara ema traNa phIkAo nA meTA bhAge vaheMcAyelo che evI ApaNI vyagratA, vyAkuLatA tema ja A anarthane koI paNa rIte dUra | sAmAnya samaja che, paNa na samAjane eTale ja mahatvane karavAnI bhAre tamane jovAmAM AvatI hatI. pramukhasthAnethI | vibhAga terA paMthIone che. muMbaI, gujarAta ke saurASTra bAju. paMDita sukhalo laIe eka vidvattApU ane mamarazI' vyAkhyAna A saMpradAyanA anuyAyIonI saMkhyA bahu alpa che. paNa mAra- ApyuM hatuM je AvatA aMkamAM pragaTa karavAmAM Avaze. saMme . vADamAM A saMpradAyanuM khuba prabhutva varte che. kalakattAmAM terApa- lanamAM 500 thI 700 bhAI bahenanI hAjarI hatI. saMmela. thIo sArI saMkhyAmAM vase che. A vargamAM dhanika loke bahu namAM traNa prastAva pasAra thayA hatA, je nIce mujaba hatA : meTA pramANamAM che. terApaMthIonI kula saMkhyA deDhathI be lAkhanI prastAva 1 - AsapAsa AMkavAmAM Ave che. temane sAdhusamAja sugrathita ane . A saMmelananA heta mujaba bALaka eTale ke 18 varSathI susaMgadrita che ane badhA sAdhu sAdhvIe temanA mukhya AcArya zrI. ochI umaranA chokarA chokarIone a-janama sanyAsa dIkSA devAnI ! tulasIrAmajInI AmanyAmAM rahe che. A terApaMthI vibhagA mAM AjakAla je prathA bhAratanI janatAnA keTalAka samUhamAM pracalita che te kevaLa : bAladIkSA ApavAnI pravRti bahu moTA pramANamAM cAlI rahI che, buddhi ane sAmayikatAnI virUdhdha che eTaluM ja nahi paraMtu vyakita ApaNI bAjue eTale ke gujarAta kAThilAvADamAM A anarthe ane samAjanA maulika adhikAronI ghAtaka paNa che. tethI, A na eka vakhata bahu jora pakaDayuM hatuM ane te sAme jena yuvake saMmelana A prathAne anucita mAne che ane tene virodha kare che. | taraphathI jabaradasta delane uThAvavA mAM AvyuM hatuM. e A samelana bhAratanI janatAne jaNAve che ke te A prathAne bane : adalananAM pariNAme vaDedarA, rAjyamAM bAladIkSA pratibaMdhaka kAyade teTalI jaladIthI nAbuda kare. karavAmAM AvyuM hatuM ane bALadIkSAnI pravRtti lagabhaga aTakI - prastAva 2 * * gaI hatI. Aje kaI kaI jagyAe chupI bALadIkSA apAtI haze A samelana ravivAra tA. 16 okaTobara 1948 ne dine paNu Aje ApaNe tyAM bALadIkSAne koI gaMbhIra prazna ubho hoya jayapuramAM jaina zvetAmbara terApanthI saMpradAyanA AcArya mahodaya 'ema ApaNane lAgatuM nathI. mAravADa bAjue terApathI vibhA dvArA keTalAka apukhta ummaranA bAlaka-bAlikAone - devAmAM . gamAM bALadIkSAnI pravRtti bahu jozabhera cAlI rahI che ane saMkhyA AvanAra bAladIkSAne anucita mAne che tathA tene virodha kare : baMdha karA chokarIone Aja kAla dIkSA ApavAmAM Ave che. che. ane AcArya mahodayane jaNAve che ke A prakAranI ApaNI bAie sAdhAraNa rIte chokarAone bhagADIne sAdhu e aparipakava dIkSA na Ape. ' ' , chupI rIte muMDI nAkhatA hatA. chokarIone bALadIkSA apAyAnA A prastAva 3 . . . . ' kIsA javalleja banatA. mAravADa bAjue terApaMthIomAM praya A saMmelana meSabhArata dhArAsabhAmAM prastuta bALadIkSA lita banelI bALadIkSAne prakAra jude che. tyAM je koIne vire dhI bIlanuM saMpUrNa rIte samarthana kare che, ane A samelanane bALadIkSA ApavAmAM Ave che te chupI rIte nahi paNa jAhera rIte, draDha vizvAsa che ke, samagra dezane jAyata ane zikSita janamata bArthaka tema ja tenA mAbApa ke vAlInI purI saMmati laIne, saMdha bAladIkSAne virodha kare che. tethI samelana" dezanI kendrIya tathA : samudAya samakSa dIkSA ApavAmAM Ave che ane AvAM bALadIkSi prAMtIya sarakArane prArthanA kare che ke teo A prathAne dUra karavA temAM chokarAo karatAM chokarIonI saMkhyA ghaNI vadhAre jovAmAM Ave che. AnuM kAraNuM e che ke terApathI saMpradAyane AjakAla mATe jaladIthI Avazyaka pagalAM bhare. . . . . savaMtra bhAre vyavasthita rIte ane jemabhera pracAra cAle che; mAra * saMmelananA bIje divase zaheranA khullA bhAgamAM eka jAhera vADI prajA pramANamAM bahu ajJAna ane aMdhazraddhALu che; e. sabhA rAkhavAmAM AvI hatI. e sabhAmAM cArathI pAMca hajAra bhAI bAju chokarIone saMsAramAM ThekANe pADavAne savAla anyatra karatAM bahenoe hAjarI ApI hatI. A sabhAmAM mane thoDuMka prasaMge cita. vadhAre vikaTa che. eka chokarInuM lagna eTale sAdhAraNa rIte paMdarathI bolavAnuM sadbhAgya prApta thayuM hatuM. ane e paru bhAMgI tuTI hiMdImAM.. vIza hajArano kharca aMdAjavAmAM Ave che. AnI sAme kuMTuMbanI hiMdImAM bolavAne A mAro pahelo ja prayAsa hatuM. mArI pachI muni : eka be chokarIo dIkSita bane te eTalI Arthika javAbadArI - jinavijyajIe lagabhaga deDhathI poNA be kalAka sudhI akhaMDa ochI ane vadhArAmAM AvI rIte pitAnuM bALaka dhamane samarpita dhArAe eka bhavya pravayana kyu hatuM ane pote ja eka vakhatanA | karavAmAM pitAnuM tema ja pitAnA bALakanuM bhAre kalyANa thaI rahyuM bAladIkSita heIne tema ja AjanA sAdhusamAjano pitAne nikaTa | che evI mAnyatA paNa A prakAranI bALadIkSAne vega ApavAmAM paricaya hoI. temanuM pravacana aneka jAta anubhavanI vAtothI bhara mahatvano bhAga bhajave che. dakSiNa didustAnamAM devadAsIo bane pura, ane rasapUrNa ane bhAre preraNudAyI hatuM. sau kaii zrotA. | vavAnI prathA gaI kAla sudhI pracalita hatI tenI amuka aMze A ane temane . ekasarakhI- zAntithI mugdhabhAve saMbhALI rahyA hatA. | bIjI AvRti che. tA. 16-10-48 nA roja jayapura khAte eka A saMmelana upara kalakattAthI khAsa AvelA jANItA kAryakartA | bhavya dIkSA mahesava thavAne hatuM ane temAM keTalAka chokarA zrI bhaMvaramala siMdhIe temaja anya kAryakartAoe paNa A chokarIone eka sAthe dIkSA ApavAmAM AvanAra hatI. te sAme prasaMge asarakAraka havAkhyAna ApyuM hatuM. bIje divase thanAra. | majabuta virodha dAkhavavAnA hetuthI jayapuramAM vasatA jena yuvAne be dIkSA mahesUtra upara jayapuramAM dasathI paMdara hajAra mANaso AvyA, prastuta ba LadIkSAvidhI samelananI yojanA karI hatI. A hatA. keTalAe vidvAnone tema ja jANItA mANasane terApaMthI, saMmelananA pramukhasthAne paMDita sukhalAlajInI varaNI karavAmAM samAja taraphathI khAsa belAvavAmAM AvyA hatA. A kAraNe zahe.. AvI hatI. prastuta saMmelananA pejanA AgrahathI muni, ranA vAtAvaraNamAM bhAre garamI ane uzkerATa hatA. A badhA jinavijayajI tema ja huM paNa e saMmelanamAM hAjara rahevA sAme AvuM bALadIkSA vire dhI saMmelana yojavA mATe jayapu, bhAgyazALI thayA hatA. terApaMthI samAjanA eka jANItA ranA yuvaka kAryakartAone temaNe dAkhavelI hIMmata ane niDaratAne AgevAna zrI mAna sahanalAlajI dugaDa A saMmelananA aMge kharekhara dhanyavAda- dhaTe che. A saMmelana upara dezanA .
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 pramukha jaita AjanA dharma [ paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM sAdhucarita zro. kedAranAthajIe karelA pravacanane sAra zrI.bhAga.lala DagalInA sa`grahamAMthI ] mAnava jAtanA itihAsa jue. ApaNA peDhI dara peDhIthI utarI AvatA saMskAra taraph dRSTipata karI. tenA mULa sidhdhAMta. tapa.se., temAM tame ahiMsA, sapta, aparigra ane asteya upara vadhu bhAra mUkAele joi zakaze. te jamAnAmAM tenI jarUriyAta hatI, ane Aje nathI ema na samajaze. A vratane samajIne AcaraNamAM mUkavAnu' Aje jarUrI - che. e pramANe vatI zuM te ApaNI unnati thaze. te| je je bhAi bhAjI vaccenI vairavRtti ane ApasamAM je zatrubhAva phelAelAM che, te nahi hAya. Ave vairabhAva AvI adhama lAgaNI te pazu-pakSIomAM paNa nathI; jyAre ucca koTInA ane saskArI gaNuAtA ApaNe eka bIjAmAM avizvAsanI dRSTie ja joie chIe, hu' je viSaya upara kheAlu, te Apane ce ke na ce; paraMtu tenuM tAtpaya' te jANavAnI jarUra che, AjakAla manera janatA viSaya prazaMsanIya bane che, paraMtu manAra'jana athe mane kai eTalAM N AvaDatuM nathI. huM vidvAna nathI, vadhu bhaNelA pazu nathI. paraMtu enu' mane duHkha nathI. jo bhaNavu, tA sArUM' bhaNavuM evI mArI samaja che, paraMtu lokA tA kevaLa vidyAbhyAsane ja bhaNutara gaNe che. A mAnyatA galata che. kemake vadhu bhaNelA paNa temaNe meLavelA jJAnane AcaramAM utArI zakatA nathI. je pustakAmAMthI meLavelu. jJAna anubhavamAM utAravA prayatna karatA nathI, te jJAnI chatAM anAnI che. adhyayana karIne temAMthI satya tAravI AcaraNamAM nathI jararI che. ApaNe kai rIte jIvIe; te ApaNI, mAnava samAjanI ane dha'nI unnati thAya, enA vicAra ApaNe karavAtAM che. ApaNe dhaNuMkharU' ApaNI jAta pratyenA AgaLa vadhIe te samAja pratyenI pharajane dhama' jANatA nathI; ane paralokanA dhamanI-mRtyu bAda devalokanA dhama' jANuvAnI-apekSA rAkhIe chIe. e dhama jANavAnI jijJAsA keLavIe chIe. paraMtu jo paralekanI kalpanA karyAthI dhama' samajI zakAtA hAya, te| huM tene dharmAM nahi kahu', ApaNA jIvanamAM, dareka kAryamAM, vyavahAramAM dhama'nI jarUra che. jenA upayAga karyAthI pariNAma atyAre maLe, e kharA dhama' kahI zakAya-jene laIne ApaNu` bhaluM thAya-ApaNI -unnati thAya. chIe, tenu ApaNe je kAlpanika dhama' samajatA AvyA mAre mana mahattva che ja nahi, aneka AgevAna netAee zubhecchA ane sahAnubhUtinA saMdezAo pADaeNvyA hatA jemAMnA keTalAka A aMkamAM anyatra pragaTa karavAmAM ApyA che. A vakhate jayapura javAnuM trIza vanA gALe banyu ate tyAMnA aneka kAkartAe te rAjakAraNI AgevAne ne temaja dhruva' paricata mitrane maLatAM ane trIza varSanA gALe mahAna parivatana pAmelA jayapuranuM dana karatAM mane bahu ja AnaMda thayuM. khAsa karIne je jaina zvetAMbara mUrti pUjaka kAnpharansanA pitA samAna lekhAya che te vavRdhdha surabbI zrI, gulAbacaMdujI TTAnAM lAMbA kALe darzana karI .jIvananI me dhanyatA anubhavI. temanI Aje 83 varSanI ummara che chatAM pramANamAM ThIka ThIka sazakata ane jAgRta che. temanA putra zrI. siddharAja DhaDhDhA Aje tyAMnA pradhAnamaDaLamAM vyApAra ane udyoga khAtAnA pradhAna che, te paNa junA mitra ane jANItA kA karyAM. temane maLIte paNa mArUM hRdaya AnaMda ullasita banyuM A TukI smaraNu noMdhamAM eka vigata na umerU" tA. A nAMdhe kharekhara adhurI gaNAya ane te e che ke upara jaNAvela terApa`thI samAjanA dIkSAsamAraMbhamAM anumedana karI ApavA mATe eka vakhatanA jaina yuvaka samAjanA netA ane bALadIkSAnA kaTTara virodhI zrI dhIrajalAla AkarazI zAhane AvelA jANIne mane bhAre du:kha thayuM. teo jayapura jatAM TrenamAM mArI sAthe ja hatA paNa temanA jayapura AvavanA A prayajanathI mane temaNe ajANu rAkhele, pazu pachInA divase daramiyAna, prastuta dIkSA samAraMbhane kANu kANu mahAzayAe peAtAnI hAjarI vaDe zAbhAnyeA hateA temanI zubha nAmAvalimAM smRtidhAraka dhIrajalAla zatAvadhAnI'nuM nAma me' vAMcyuM ane mane bhAre Azraya' temaja duHkha thayu. eka vakhatanA sAthI ka: kartA ane kaTTara sudhArakane. Ama Aje bIje cheDe ubhelA joine kAi ne pazu. AdhAta lAge te svAbhAvika che. pAnAda tA. 1-11-49 Aje kALA bhAra ane lAMcarUzvatanI badI Thera Thera jaoNie chIe, eka saikA evA hUMte, ke ekabIjA dyutaprItathI cIja vastunI Apa-le karatAM. duSkALamAM nirAdhArA mATe sadAvrato khelavA zrImate peAtAnI dolata ce.chAvara karI detA. Aje mUDIpatio samAja te-garIkhe te cUsavAnu kAma karI rahyA che. kALAMbajAra ane lAMcarUvaMtathI aMdhAdhu dhI phelAi gai che. ceDa rAja upara kALAM bajAra ane lAMcarUzvata nAbUda karavA meM eka prayatna karele. meM evI yeAjanA karI ke havethI huM anIti nahiM karUM' evI sau lekhita pratijJA kare. A phema'mAM sahI karAvavA mATe jyAre huM samAjanA AgevAna gaNAtA mUDIpatio pAse jatA, tyAre tee emAM sahI karavA khuzI naheAtA. A eka tAve che ke teo A niSTane nAbuda karavA IcchatA nathI. leka dhama sthAne jaIne dhama' viSe dhaNu zravaSNu kare che, pazu ke'4 atharaNumAM mUkatA nathI. ethI AjanI paristhiti utpanna thai che. evI ApaNu adha:patana thayu chaeN, avizvAsanI najare jovAnI vRtti pedA thai che. huM cAhuM chu ke ApaNe satya tAraNuM kaDhI supathe dArA e, asatyanu na karI satyamaya jagata sajI'me. khAnAjInane pavitra zudra-karIe. temA kule saDA ane aniSTane dUra karIe; aMte tema karanArAne banate sAtha ApIe. mane eka vAta bahu khaTake che. AjakAla badhA rAjapurUSo prajAnA hitane nAme meTI meTI yejanAe dhaDe che, paraMtu kevaLa yojanAothI ja prajAnuM bhaluM thanAra nathI. jyAM sudhI dezane khU khUNe bhUkhyAMe anna vinA TaLavaLatAM haze, nAgae kapaDAM vinA rajhaLatAM haze, bimAre davA vinA taraphaDiyAM maratAM haze tyAM sudhI AvI yejanAe ApaNuM kazuM bhaluM karI zakaze nahi. garIkhe kai rIte divaso gujAre che? ApaNe kahIe chIe ke teone kAma karavuM nathI. ALasunI jena besI rahevu che. para Mtu kharI rIte joie te temanI zakita-kAya karavAnI temanI dhagA-garIbAie harI lIdhI che, peTa bharavA maTe pUratu anna maLe te ja jIvana sateSI bane, baccAM mATe dUdha nI sagavaDa nathI, tyAre ApaNe dhama'nI vAta karIe te zAMkhapanI ? e badhI vAte cheDI date kAma karavAnI zakita pedA karIe. ApaNu koMgALa bhAkhaheneAnI paristhiti sudhAravA banatA prayatna karIe. e ja vyavahAra dhama' che. e ja atisukhadAyaka che. dhama te vyavAr alaga nathI. jyAre bannene sAthe samajavA prayatna karIzuM, tyAre ja unnati thaze. ApaNe abhiprAya evA thai gayA che ke je saMnyAsa grapaNa kare te ja mahAtrane paLe, pazu hu' te samajI' chuM ke te nI vadhu jarUra gRhaMsthIone che. bhAgusa jo satya AcaraNlR kare, "prANa jAya paNa vacana na jAya' e Teka pALe, te Aje kAyadA
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-11-49 prathA jema bhIkhama dhInA kAyadA aMgenI kAryavAhI [bhIkhAdhI kAyade je rIte jaina sAdhu sAdhvIone lAgu paDe che, tethI jaina samAjamAM bhAre khaLabhaLATa utpanna thayA che. gaMbhIra ane vicAraka vaga paNuM gsanI anubhavI rahyo che. A kAyadaeN sana 194.nA eprilanI 7mI tArIkhe muMbai sarakAre nikhadha rUpe pragaTa karyAM tyArathI AMja sudhImAM jaina samAja taraphathI je kai kAryavAhI thai che, tenI eka noMdha zrI dhIrajalAla TaMkarazI zAhe: jALavI rAkhI che. A kAyavAhImAM zrI. dhIrajalAlabhAe pete paNa khUba rasa lIdhe che. temanI pAsethI je vigatavAra naidhi ame prApta. karI zakayA chIe, te jaina janatA ane saMsthAe!nI jANu mATe A nIce pragaTa pragaTa karIe chIe. taMtrI. ] 1. bhikhArIone trAsa dUra karavAnA hetuthI 1945 nA eprilanI 7mI tArIkhe mukha! sarakAre bilanA kharaDA prasiddha karyAM.. temAM 12 mI me 1945 sudhImAM leAne peAtAnA abhiprAya tathA vAMdhA rajI karavAnI muddata ApavAmAM AvI. 2. ena. sara zAntidAsa AzakaraNanI te vakhatanA sarakAranA sAhukAra mI. cArlsa briskrAnI punA mukAme mulAkAta, cArlsa brisTonI A zvasana ke A kAyadAmAMthI jaina sAdhue temaja khIjA dharma'nA sAdhuo tathA brAhmaNA jee dAnabhikSA dharadhaNInI icchAthI meLave tene A kAyadAmAMthI bAkAta rAkhavAmAM Avaze' tenA aMgenA nivedananI patramAM prasiddhi jaina prakAzanA tA. 9-9-45 nA aMkamAM te nivedana pAyu che. 3. tA. 11-8-45 nA TAimsa ekTa inDiyAmAM cAhasa khrisTAnA upayu ta Azvasana saMbaMdhamAM spaSTatA karavAmAM AvI ke prastuta nibha-dhamAM bhikSAthI nirvAMDa calAvanAra koI paNa varga' ke saMpradAyanA sAdhuonA apavAda thatA nathI; paraMtu temAMnI eka kalama kharekharA tyAgIone rakSaNa ApavA mATe ceAAelI che, ke jo gharadhaNI phariyAda karaze teA ja tevA prakAranA mikSukane peAlIsa pakaDI zakaze. 4, A uparathI zrI. bhulAbhAi desAi, zrI. ka. mA. munazI, mI. dhuraMdhara, mI kAnugA, dattarI enDa kuAM. vagerenI kAyadesara salAha levAmAM AvI. temaNe evA sudhArA baDI ApyA ke je dAkhala karavAthI kAyadAnA mULabhUta hetu paNa jaLavAyuM ane jaina sAdhu sAdhvIe tathA sAcA tyAgIone e kAyadAmAMthI. apavAda paNa thai zake. paikA kamAnAra bahudhA cerI karatA haiAya che. anItinu kamAvu e paNa eka jAtanI cArI ja che. zramamAM-majurI karavAmAM corI nathI. kema ke svAzrayamAM asteya che. mahenata karatAM vadhu meLavavAnI apekSA rAkhavI e cerI che, jenAmAM dhArmi ka . vRtti che, tenA rjIvanamAM parigrahane sthAna nahAya. jarUrIAtene paNa maryAdA hAya, asteya ane aparigra e unnatinA mArga che. kito e pApa che. vadhu paisA levAnA leba na rAkhavA. vyava hAramAM satyaniSThA keLavavAnI jarUra che. 9.0.19 10. sane 1947 nA sapTembaramAM muMbai dhArAsabhAnI beThaka maLanAra hatI, temAM A bila raju thanAra hAvAthI, e arasAmAM keTalAka jainA sAthe punA jane ame dhArAsabhAnA keTa lAka sabhyAnI mulAkAta lai, temane AkhI paristhiti samajAvI, 11, 1947 nA akaTe,kharanI 3jIe ame merAjjI desAinI mulAkAta laIne badhI vigatA temanI pAse raju karI. paLIte ApaNe dhama'nI ke paralekanI ane kArTanI AvazyakatA vadhI paDI che, ane jenuM khApaNe vRthA gaurava karIe chIe, tenI jarUra na paDe. kharekhara te ApaNI manodazA adalAi gai che, e ja zaramajanaka ghaTanA che. kAyadA e te mAnava dhama thI viparIta cAlanArAo mATe che. kAyadA bhale suMdara hAya, ane calAvanArA bhale paDatA hAya. paNa jo mAnavI dhamanI rIte cAle, satya khele ane ahiMsAnu` satata pAlana kare, teA e kAyadAnI zI jarUra? ~~ vAtA karIe e phAgaTa che. paMcamahAvrata sanyAsI mATe nahiM, paNa gRhasthAzramI mATe yeAjAyA che. tenuM pAlana karazeA te sukhI thaze, dareka pratye sadbhAva ane satana dAkhave. e ja sAce mAnavaSama che. enI Are jarUra che. dravyalAbhanI vRtti e pApa che. ApaNune paisA kamAvAnuM vyasana lAgyuM che; jethI kALAM khajAranI kamANI sArI lAge che. paraMtu evuM nANu' meLavanArA sukhI thatA nathI. kharI rIte dhanathI sukha maLatuM nathI. dharmamaya jIvana gALanArI ja sAcu' sukha meLavI zake che. brahmacaya pAlana e paNa mAnavadhanu' eka aMga che. prajAnirmANu karavAmAM kudaratane ApaNe AdhIna chIe evA ApaNe bacAva karIe chIe, pazupakSIo potAnAM baccAM svAvalakhI bane tyAM sudhI brahmacarya pALe che. e rIte ApaNAM bALako umaralAyaka. na thAya tyAM sudhI brahmacaya'pAlanane ApaNe dhama' samajavA joie. ApaNAM bALakAne manuSya banAvavAnu ApaNu katavya che. tenAmAM susa'kAre reDavA e mAbApanI pharaja che. agrAyaya 5. sarakAre A sudhArA lakSamAM lIdhA sivAya sane 1946 nA phebrukhArInI 20 mI tArikhe 1945 nA membe ekaTa na. 23" tarIke kAyadAnuM svarUpa Apyu. 6. judI judI saMsthAo taraphathI vizeSa darzAvatA memAre nDame nIce mujaba meAkalAyAH tA. 18-7-45 zrI, jaina zve. terApa'thI mahAsabhA, kalakattA, tA. 13-9-45 ve. su, kAnphraransa, mubai. tA. 15-9-45 samagra jatAnI lAlabAgamAM zrI, mANekalAla cunIlAlanA pramukhapade maLelI jAhera sabhA, tA. 24-9-45 tre. sthA. jaina kaoNnpharansa, muMbai, ane diga Mbara tIya rakSaka kamiTI, mukhai. 7 1945 nA phebruArImAM mubai mukAme jaina A aMge saradAra zrI. vallabhabhAi paTelanI mulAMkAta lIdhI. 8. tyArabAda the|DA samaye mubai sarakAranA gRhamaMtrI zrI. meArArajI desAinI jana AgevAnIe mulAkAta lIdhI. AgevAna e 9. 1946 nA jUna mahInAmAM punA mukAme mukha' sara kAranA vaDA pradhAna zrI. khera' sAhebanI mulakAta terAthI jaina AgevAna e lIdhI. kharAba kAma nahi karavAnI ApaNe pratijJA karIe. bhUla thAya te prAyazcita karIe. e ja AjanA yugadhama che. khudhdhinA adhikArIe ATale vicAra AcaraNumAM mUkI zakatA nathI. * budhdhinA upayega mAnavajAtanI sudhAraNA mATe karavA joie. ApaNuM jIvana, ApaNI kAya praNAlikA Aje nATaka jevI khatI gai che, ethI duniyAne chetarI zakazA, pazu AtmA nahi chetarAya. TuMkamAM-kharA dhAvicAra kare. sAcI majhile cAle, jIvanane svaccha banAve. zudhdhi kareA. svAvalakhI khane. bIjAnI mahenata para jIvavAne vyatha` prayana cheDI dyo. vastranI khabatamAM pazu svavalakhI te| ane kapaDAM jAte ja taiyAra karI. ApaNuM jIvatuM dhama maya banavekezanamaya nahi paramezvara saune sAce dhama' samajavAnI sajbudhdhi Ape.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ * tA. 1- 11-49 , samAcAra-noMdha zataM lIva vAraH javAhara ane amerikA gaI tArikha 31 mIe saradAra zrI. vallabhabhAI paTele ' paMDita javAharalAla naherUnI amerikAnI mulAkAta, temane 75 mAM varSamAM praveza karyo,, e temanI janmajayantIne prasaMge maLeluM sabhya mAna ane temaNe sthaLe sthaLe ApelAM mArgadarzaka A noMdhanA AraMbhamAM temane abhivAdana karatAM atyaMta AnaMda vyAkhyAnethI "prabuddha jena'nA vAcaka mitro paricita che ja, thAya che. devI bhAratInAM be cakSuo samA kiMmatI ApaNuM eTale e saMbaMdhamAM piSTapeSaNa karavuM anucita che. paraMtu dezanAyake saradAra ane javAharanA hAthamAM hiMda surakSita che. ApaNA mATe e sukheda vastu che ke ApaNA vaDA pradhAne - deza para pharIvaLatA aneka vAvAjhoDAM vacce A be sukAnIo amerikAnI mulAkAta daramiyAna ApaNA dezanuM gaurava atyaMta bhAratanI nakAne sthira rAta vahana karAvavA mathI rahyA che, A vadhAyuM che. vaLI temaNe ApaNA rASTrapitAnA mahAmulA siddhAMtana ati kaThina kAryamAM ApaNe temane ApaNe saMpUrNa sahakAra yuddhatrasta jagata pAse raju karIne yuddhakhora dezane gya doravaNI - ApavAnI pratijJA saradArazrInI janmajayantInA zubha dine laIe ApavA prayAsa karyo che. amerikAe paMDitajIne apUrva mA ane emane mArga saraLa banAvIe. dezane vartamAna ane bhAvi ApyuM che, te nikhAlasa hoya, ane te pAchaLa koI kAma kADhI viTaMbanAomAMthI ugAravA mATe saradArazrIne prabhu dIrdhAyu bakSe levAnI. amerikAnI dAnata na hoya te sArUM, ema icchIe. vaLI evI prArthanA saha vaMdana karIe. amerikA nahi kapatuM hoya evI taTasthatA khAsa karIne raziyA sU nI dIvALI saMbaMdhamAM paMDitajIe jALavIne amerikAnI koI melI murAda hoya, - prabuddha jainanA mitra ane vAcakone nUtana varSanA abhinaMdana te tene dhULa cATatI karI che, e ApaNI khuzanasIbI che. pAThavatAM AnaMda thAya che. Arthika taMgIthI traselI janatA ane apamAnapatro maMdIthI gabhaMrAelA vyApArIo A varSanI dIvALIne leza paNa " bhikSA pratibaMdhaka dhArAmAM jaina sAdhuone apavAda rUpa AnaMdathI ujavI zakayo nathI. temAM meM khoDanI gIthI te leAkA banAvavAnI muMbaI sarakAranI zubhecchA chatAM temaNe je eALakhaeTalA muMjhAI gayA hatA, ke temane mana upara dIvALInA hozakoza patro rAkhavAne vicitra mAga kADhaye che, te mATe sarakAranA ucca dekhAtA nahotA. dezanI da vALI samAM eka sarvottama tahevArane ' pade beThelA ApaNu mahAnubhAve ne zuM kahevuM, eja sujhatuM nathI, - baMgaDI mUkanAra dezadrohI kALA bajArIAone te zuM kahevuM e ja ApaNI purANI saMskRtinuM jAhera bhASaNamAM samarthana karanArA sajhatuM nathI. ekaMdara dIvALI sanI gaI hovA chatAM varSa evuM ApaNu pradhAne tyAgIenA tyAga ane bhikhArIone bhega sUnu ne jAya, evI AzA rAkhIe. vacce pharaka na pADI zake, te temanA hiMdI5Nu mATe kevaLa kheda ja darzAvI zakAya che. oLakhapatre rUpI apamAnapatra sAme jaina 12. bIje divase dhArAsabhAmAM bilanI rajuAta karatAM janatA taraphathI vireAdhanA je sara pragaTa thayA che, tenuM vivecana zrI. merArajIbhAIe temanA bhASaNamAM spaSTatA karI ke A bila ahIM karavA jarUra nathI. ApaNe have te prabhune prAthaeNnA karavI ucca prakAranA tyAgI jIvana gALanArA sAdhuone lAgu pADavAne sAdhuone lAgu pADavAnA rahI ke "sabuke sanamati de bhagavAna !' amAro hetu nathI; ane AvA lokone polIsa herAna na kare te mATe khAsa sucanAo ApIzuM. kALA bajA ne ayadAna! . 13. jANItA jaina dhArAsabhya zrI. paTalAla rAmacaMdra zAhe kALAM bajAranuM chUpuM nANuM bahAra kaDhAvavA ane te upara dhArAsabhAmAM-agamenI zAkhA sAthe A dhArAnI asaMgatIo sAme karanI vasulAta levA sarakAre kALA bajArIAene je abhayadAna joradAra pravacana karyuM. '' ApyuM che, tenI kALA bajArIoe noMdha lIdhI hoya, ema 14, peTA kAyadA ghaDAtI vakhate A bilamAM megya sudhArA lAgatuM nathI. ulaTuM kALa, bajAra karanArane phAMsIne badale kulathI vadhAvavAnI vAta sAMbhaLI temaNe sarakAranI nibaLatA pichAnI che, karavAnI gRhamaMtrIe khAtrI ApI. - ane pitAnA cAlu mAge' e ja rIte vadhu hiMmatapUrvaka AgaLa ''ra 15. 1949 nA sapTembaranI 16mIe muMbaI sarakAre vadhavAnI preraNA meLavI che. sarakAranuM A tIra zaithuM banIne pAchuM TIphIkezana pragaTa karI oLakhapatra rAkhavA aMge sUcita Avaze. e bhaya atyAre te sevAI rahyo che. sudhAre prasidhdha karyo. 16. A oLakhapatranI padhdhati sAme dezabharamAM jaina kesa pharI vicAre '' samAjamAM virodha pragaTa thaye. Ara. esa. esa. jevI dhamadha, phAsisTa ane prakhara 17, 1849 nA akaTobaranI 27mI e, jenA traNe phira komavAdI saMsthAne koMgresamAM sthAna ApavAne gesa kArobArIne kAnI kenpharansa taraphathI zrI. nemanAthajInA derAsaramAM zeTha amRtalAla nirNaya khAsa AvakArapAtra gaNyA nathI. pragatizIla pakSee kALIdAsanA pramukhapade muMbaInA jainanI jAherasabhA maLI, teNe te A nirNayane vakhoDI kADho ja che; paraMtu keTalAka prAntonI pracaMDa virodhane TharAva karyo. koMgresa kamITIoe paNa A nirNaya sAme virodhanA sura kADhavA che. sAmyavAdIonAM kAnAne dabAvI devA mATe koMgresane komavA- 18. dhI yaMgamensa jaina sesAyaTI taraphathI tA. 24-10-49ne dIenuM zaraNuM zodhavuM paDe e te bakaruM kADhatAM UMTa pesADavA reja eka nivedana muMbaI sarakArane mokalAyuM. jevuM che. kAMgresa AgevAne A praznane pharI ekavAra vicArI le, . 19. muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI eka virAdha-nivedana e khAsa jarUranuM che. khAsa karIne paMDita javAharala lanA punarAgatA. 26-10-49ne roja maLelI kAryavAhaka samitinI beThake pasAra mane bAda kAMgresa A praznane pharI vadhu gaMbhIra dRSTithI vicAra" karI' muMbaI sarakArane mokalI ApyuM. kare; eTaluM ja nahi paNa judI judI prAtika samitio tathA ' '20hiMdanA saMkhyAbaMdha zaheromAMthI jaina saMghee muMbaI akhila hiMda mahAsabhA samitinA abhiprAya paNa A viSe sarakAra para virodhanA ta ra mokalI ApyA. mAge te khUba mahattvanuM che. kare; a83 jabhAi,
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-11-49 bAladIkSA virodhI saMmelana upara maLelA keTalAka saMdezAo . A saMmelana upara De. rAjendraprasAda, De, padAmisItArAmasyA, zrI jayaprakAza nArAyaNa, zrI kizoralAla mazarUvALA, zrI kRNadAsa nAnuM [vardhA, kAkAsAheba kAlelakara, zrI haribhAI upAdhyAya, zrI kumAra jaina, svAmI bhavAnIdayALa saMnyAsI, paMDita darabArIlAlajI, zrI kanaiyAlAla mANe. lAla munazI, rAste zrI kalyANasiMha [bhavAnI], munirAjazrI vidyAvijyajI, De. bhagavAnadAsa [kAzI, zrI jayanArAyaNa vyAsa, zrI mugaTavihArI varmA, (sapA- . . daka hiMdUtAna, nathI dIkaDI, zrI cImanalAla cakumAI zAha, zrImatI lIlAvatI munazI, zrI zAMtilAla harajIvana zAha, zrI parAMjape, zrI umiyA mahetA zrI ena. ema. jozI, zrI zrIrAma bAjathI, zrI ugrasenajI jena, svAmI sahajAnaMda sarasvatI, meM dalasukha mAlavaNIkhA, zrI cAMdaraNu zAradA, zrI rAmagopAla zAstrI, zrI vijayasiMha nahAra, zrI vivAna viraha, zrI aMbAlAla bAMThiyA, munizrI manaharalAlajI jaina, zrI balabhadra jana [saMpAdaka jana sadaza AjhA], zrI hanumAnaprasAda padAra (saMpAdaka kayANa) zrI nAthurAma premI, zrI kamalAkamArI gheSa, zrI indracaMdra' zArasI ema, e. mI kamalanayana banaja, zrI jhAkIra - | husena, prInsIpAla mahAdevalAla epha vagere aneka viziSTa vyakitao taraphathI sahamata tathA sahAnubhUtinA saMdezAo AvyA hatA. jemAMnA keTalAka nIce che pragaTa karavAmAM AvaeN che- Do. rAjendra prasAda. (adhyakSa, bhAratIya vidhAna pariSada, navI dilhI) davala ja che. mane pUro vizvAsa che ke samAja ane sarakAra bane : ' dIkSAne mATe e Avazyaka che ke jene dIkSA devAmAM Ave dIkSA devAnI prathAnI virUdhdha jarUra kaMIne kaii kAryavAhI karaze. * te dIkSane artha ane mama samajI zake. jo tenAmAM A yogyatA zrI jayaprakAza nArAyaNa (mahAmaMtrI, samAjavAdI pakSa) " na hoya te dIkSane anartha thaI jAya che. aNasamaju bALakanI dIkSA e te dIkSA ja nathI. tenAthI bALakane ke samAjane koI paNa lAbha huM ahiM terApanyanA AcAryazrIne maLyA. bAladIkSAnA saMbaM dhamAM ahiM vivAda cAlI rahyo che. te mATe meM A prazna para acAthatuM nathI. AjanA jamAnAmAM AvI keTalIye burAIe vizeSa karIna saMbhave che. A maTe A prathAne doSane dUra karavA maMtrI sAthe vAta karI ane temanA vicAra dhyAnathI sAMbhaLyA. mane ke anyanta Avazyaka che. ane jo e dUra na karI zakAya te A AzA che ke mArA mantavya para AcAryazrI avazya dhyAna Apaze. mAruM ? mantavya saMkSepamAM e che ke je vyakita pukhta uMmaranI na hoya prathAne nAza karavAno prayAsa samAjane mATe jarUrI ane hitakara che ema huM mAnuM chuM ane tethI tamArI pravRttine huM saphaLatA ane jene jJAna nathI tene dIkSAnI adhikArI na samajavI joIe. " cAhuM chuM. sAdhujIvana grahaNa karavuM. e eTale mahatvane nizcaya che ke je yogya uMmara pachI ja laI zakAya che. yogya uMmara sAdhAraNa rIte 1-10-48 18 varSanI mAnavAmAM Ave che. huM AzA rAkhuM chuM ke AcAryazrI Do. paTTAbhisItArAmaiyA ('adhyakSa. a. bhA. koMgresa samiti. ) mArA mantavya para vicAra karaze ane vaMrtamAna prathAne sudhAraze, : jaina dharmane ApaNe jeTaluM vadhAre abhyAsa karIe chIe eTale ApaNane vadhAre anubhava thAya che ke gAMdhIjIe satyAgrahanA :- 2-10-49AdazanI preraNA jaina darzanamAMthI ja lIdhI che. temaNe te mAtra zrI. kiroralAla mazarUvALA. (bajAjavADI, vardhA.) tene navuM svarUpa ApyuM che ane vartamAna paristhitine anurUpa 25 varSa sudhI bALaka brahmacaryanuM pAlana kare, saMyamI tamaya banAvI che. A rIte bhAratanI svataMtratAne AdhAra kevaLa satya ' jIvana vitAve ane khUba zArIrika parizrama karI zarIrane eDajasvI ane ahiMsA jene uddagama jaina darzanamAMthI thayo che, tenA para ja banAve che te eka budhdhimAM utarI zake tevI vAta che. athavA te che. jaina sAdhuo ane santane A bAbata gaurava hovuM jAIe. kaI mahAna AcAryanI vidyApIThamAM A rIte bALakane rAkhavAne vaLI temaNe svayaM vicAravuM joIe ke pitAnA purANA darzana prabaMdha thaI zakato hoya te e eka mahAna lAbhanI, vAta che. ane rivAjone AjanI paristhiti je adhikAMze Arthika ane paraMtu je jAtanI bAladIkSA atyAre apAya che e sAcA arthamAM sAmAjika che tene anukULa banAvavI joie. A sAmAjika dhamaMyukta prathA nathI. e IcchavAyogya che ke mAtA-pitAo ane Arthika nirmANanA vakhate dezanA dareka bALakane adhika zramanI pitAnA bALakone A rIte choDI na de. A prathA rekavA mATe AvazyakatA che jenA vaDe teo potAnA purUSatva athavA strItvane na 3ra1. avejI. bhAvane kAnana karavAmAM koI doSa nathI. ' ' ' prApta karI A jIvanta saMsAranI vacamAM pitAnA nAgarikatAnA . 8-1-49. kartavyanuM pAlana karI:zake, nahi ke pitAnA amUlya jIvanane A saMsArathI dUra kAI kAhepanika jagatanuM manana karavAmAM vitAve. zrI. haribhAi upAdhyAya. (haDuMDI) . gRhastha thayA pachI ja dIkSA grahaNa karavAmAM Ave te sAdhutva eka - jJAna ane vikAsanA dareka mArgo vyakita mAtrane mATe khUllA suMdara saMsthA che. prAcIna yugamAM nakakI karavAmAM AvelA cAra rahevA joIe. dIkSAnI bAhya vidhi AdhyAtmika jJAna athavA anu. Azrama para dhyAna devuM ane tene gAMdhIjInI jema samanvaya bhavamAM amuka pramANuthI vadhAre sahAyaka nathI thaI zakatI. e manuMkaro e bahu ja jarUrI che. kAraNa ke teo paNa vivAhanA pahelA bdhanA paripakava jJAna, satta zuddhi, Atmika guNonA vikAsanI brahmacArI hatA ane vivAha bAda pitAnI patnInI sAthe rahevA sAthe saMbaMdha rAkhe che. sAdhAraNa rIte bAladIkSAnI prathA anumAna chatAM paNa vAnaprastha hatA. tathA saMsAra ane saMsAranA kAryonI dana ApavA yogya nathI. vizeSa avasthAmAM bALaka dIkSAne yogya vacce paNa sanyAsI hatA. manAya che, paraMtu asAdhAraNa bALaka kaI paNa sAmAjika athavA ja kahevAnuM e che ke 10-12 varSanI umaranA bALako jene rAjakIya vidhi-vidhAnanI paravA karyA vinA pitAnA lakSya athavA pitAnI koI svataMtra icchA ke nirNaya nathI hotA tene saMsArathI preraNA anusAra cAle che. A adamya preraNA ja ene dIkSAne - virakata banAvavAnI jUnI prathAne have protsAhana ApavuM joIe adhikArI banAve che. tethI mAro hetu e che ke bAladIkSAne eka nahi. egya samaya pahelAM dIkSA ApavI e bhUla che, tethI e prathAnA rUpamAM na te protsAhana ApavuM joIe ke na samarthanaM. jarUrI che ke sanyAsa lIdhA pahelAM vyakita gRhastha jIvana bhegavI paNa kAyadAnI apekSAe lokamata-jAgRti e ene sA" ane cUkI hoya. A saMbaMdhI eka Avazyaka kAnUna banAvavA mATe sthAyI upAya che. kAnUna jAgrata lekamatanI svIkRti purato ja mAtra janamatane A dizAmAM saMpUrNa rIte majabUta banAvavAnI jarUra che joIe ane te ja tenI upayogitA che... . ' che. samAjane bacAvavAne mArga" janamata ane vyaktigata AtmAne ke' , : ::: , . . . 10-10-19,
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-11-49 zrI kanaiyAlAla mANekalAla munazI. (navI dilhI.) - prinsipAla mahAdevalAla zropha (pilAnI keleja) eka bALakane sAdhu banavAnI preraNA ApavI jema samAja * bAladIkSAnA saMbaMdhamAM mArI sammati mAgavAmAM AvI che. mATe aparAdha che tema e Izvara prati paNa pApa che. eka vika- mane Azcarya thAya che ke e je A bAbatamAM paNa be matabheda sita thatA manuSyane jIvananA mahAna sukhe vaMcita kara e che, ane A prathA samAjamAM pracalita che. samaju mAthu jyAre sauthI mahAna anaitikatA che. * 'AnuM samarthana kare che, tyAre vadhAre asesa thAya che. 10-10-49. - nAnA bALakone sadAne mATe akarmaya banAvI devA ane De. bhagavAnadAsa. (kAzI.) * dhArmika gurU ke mahApurUSa banAvI pUjavA e A parivartanazIla * Ape bAladIkSAne rokavA mATe rAjasthAna sarakAra ane yugamAM kutuhala jevuM lAge che. sarvamAnya manovaijJAnika draSTikoNathI "bhAratIya nai vidhAna sabhA ne vinaMtI karavI joie. tenI bAladIkSAne koI paNa prakAre samarthana maLI zake nahi. je prANIno sAthe sAthe Ape svayaM potAnA samAjamAM paNa A prakAre banelA mAnasika vikAsa "sAdhutva jevA kaThina vyavasthAne samajavA sAdhuonI virUdhdha jana-adelana jagADavuM joIe. yegya nathI ke tenA para "sAdhu vezanuM AbhUSaNa caDAvavuM e sAMcA sAdhutvane kalaMkita karavA jevuM che. 8-10-48, bAladIkSAnA samarthanamAM kahevAya che ke je prakAre bALakane zrI. jayanArAyaNa vyAsa. (adhyakSa rAjapUtAnA prAntIya kogresa) prAraMbhathI cagya jJAna ApIne "sUnAgarika banAvAya che. te ja prakAre bAladIkSA virodhI saMmelanamAM mArI pAsethI sadeze tenAmAM "sAdhutva' nI pravRtti paNa jAgrata karI zakAya che. varSanA mAMge che. mAre mATe to bAladIkSA ane meTI ummaranAnI dIkSA zikSaNanA anubhava pachI huM kahI zakuM chuM ke pratyeka bALaka sAruM bane sarakhI che. vAstavamAM dharmanA nAme Aje jeTalo adharma zikSaNa meLavyA pachI paNa sunArika nathI banate, te e kevI thAya che tenuM kAraNa dhArmika sAMpradAyikatA ja che. jenA nAzanI rIte saMbhavI zake ke samAjanuM harakoI bALaka bAladIkSA lIdhA sAthe dareka prakAranI dIkSAone anta AvI zake che. pachI sara saMdhu thaI zake? ane sAdhu ane junAgarikamAM aMtara ' samAjane atyAre evA tyAgIonI jarUra che ke je vyApaka keTaluM che? eka vAra "sAdhu" mArga apanAvyuM ke pachI tene mATe bIjA sAmAjika ane Arthika bhedabhAva nAza kare, sAMpradAyika bebha ne badhA mArga baMdha thaI jAya che. ane jo e sAdhunI maryAdAthI dUra kare ane samAjane mATe viSamaya pratIta thatI badhI cuta thAya te te samAjane mATe kalaMkanI bAbata banI rahe. che. vyavasthAone naSTa kare. - vartamAna "sAdhu samAjane huM sAmAjika racanAmAM viSa 8-10-49, samAna ghAtaka mAnuM chuM. jo ApaNe ApaNuM dharmanI rakSA karavA mAMgatA hoie ane ApaNI prAcIna saMskRti athavA "sAdhu urmilA mahetA. (adhyakSa a. bhA. A. saMmelana.) nAmane Adara karavA mAMgatA heie te A viSane vadhatA ApaNe vAstavamAM A eka AnaMdanI bAbata che ke jayapuramAM eka bAla ja rokavuM joie. dIkSAvidhI saMmelana yejavAmAM AvyuM che ane . adhika khuzI te e vAtanI che ke Ane saMgaThutakartAoe akhila bhAratIya huM bAladIkSA virodhI AMdolanane AvakAruM chuM ane saMyerUpa ApyuM che. A sAmAjika kurIti kevaLa eka deza ke eka jakone A kAryane mATe dhanyavAda ApuM chuM. je samAjamAM saMpradAyamAM ja nathI paNa tene pracAra te sArAe hindu samA keTalAka aNasamajuM loke A satyane sIdhI rI! nahi svIkAre te jamAM che. e sAMbhaLIne meTuM duHkha thAya che ke nAnA nAnA ' ApaNe kAnUnanI madadathI A sAmAjika kuprathAne "satiprathAnA jema naSTa karavI paDaze. bALako jene jIvana ane dharma zuM che tene khyAla paNa nathI temane temanA mAtA-pitA ke abhimAvake dvArA dhanane kheTa zIgadAsa jAna vardhA khyAla ApavAmAM Ave che. ane sauthI meTo AnaMda e che ke , * bALakone e pawva umare dIkSA ApavI te dhArmika nahi saMmelanamAM dareka prakAranA sarakArI mANase-strI ane purUSa-pUrA sAtha Ape che. mane AzA che ke koIne koI spaSTa kAryakrama paNa adhAtmaka lekhAvuM joIe. je koInA dilamAM vairAgya jAgRta pariSadamAM nakakI karavAmAM Avaze ane tenI asara sArAe thAya te ApaNe tene adhyAtma mArgamAMthI rokIzuM nahi paNa dezamAM paDaze. tene vairAgya kharekhara sthAyI svarUpane che ke nahi tenI pAkI tA. 10-10-49, parIkSA ApaNe karavI joie ane tene vairAgya uDA dilane zrI. jAkirahusena. (vAIsa censelara. muslima yunivarsiTI) mAluma paDe te paNa dIkSA devAnI koI jarUra che ja nahi. dIkSA mane AnaMda che ke Apa sarve eka upayogI sAmAjika lenAranI eka vizeSa vezane kAraNe samAja mAM pratiSThA vadhe che ane kAryamAM saMlagna che. mAruM mAnavuM che ke apukhta umaranA tenA pariNAme je paripakava vairAgya na hoya te dIkSA lenAranuM bALakonA vikAsakALamAM temane koI vizeSa kAryamAM pravRtta thatA patana thAya che. Ama hovAthI dIkSA lIdhA vinA ane vezana temAM bAdhArUpa na thavuM joIe. tenI sAthe sAthe temane taka badalo karyA sivAya, niyama ane vratanuM pAlana karavuM e adhyAApavI joIe ke jethI teo dezamAM ucca koTinA cAritryavAna nAgarika banI zake. ' tmika dRSTie vadhAre zreyaskara che. AvA bALakonI dIkSA samAje 8-10-49. virodha kare joie. zrI muMbaI jana yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzakaH zrI. maNalAla makamacaMda zAha, 45-87 dhanajI TrITa, muMbaI. sa. mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 4pa1, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAIba karI daIne 17 , zrI subaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra 2jI nI 4ra66 ! prabuddha jaina taMtrI: maNilAla mekamacaMda zAha * II varSa : 11 *khaka. : 14 IL muMbaI : 15 navembara 1947 maMgaLavAra vArSika lavAjama ( rUpiyA 4 ' - ' huM yuga pradhAna houM to - ' . [rASTranA ane khAsa karIne jela samAjanA jANItA vicAraka ane sidhaha ta i:ka thI. bhImajIbhAI ha. sudI lanA lekhe hamaNAM najare caDatA ' nathI. paraMtu varSe palAM temaNe lakhe lekha eka mitranI phAI,mathI maLI AvyA che, te "budha ja ' nA va.cA mATe ahIM prasidhdha karIe chIe.' ", sAmAnya mAna .e Aje ! pena kena prakA? '' 1 11 ke la 42 1 kaThI karI rahyAM che, tamo tathA evA mAnavI ene "moTA' banAvI denArA nAnA mANasane samajavA jevo A lekha bahu upayegI thaI paDaze. taMtrI]. ke huM yugaSadhana hauM te zuM karuM? mArI gyatA, zakita "hADakAnA mALakhA " gaDhavI pitAnAM jUnA siMhAsana samAre, ane saMya vicArI mArI pharaja bajA, ba nA, e pazna e ekakasa. bIjo eka ke sIdhe javAba na hoya. huM jo yugapradhAna houM te mAre eTalI taiyArI. te pahele.. sU.'na koI pUche ke AkAzamAM .. pRdaya mA pachI zuM ka thI ja karI rAkhavI joIe. e karatAM kaMI ochI kasoTI tha ya che . - karaze? te te 5zu ema ja kahe ke Akhe ye divasa aMdhakAra huM samajuM ke eka aMze huM dubaLa chuM athavA te sAmA ' sAme jhujhIza, aDe AvatAM vAdaLane vikherIza ane mAro samaya pakSanAM puSpa have paravAryA che, pUrI thaze tyAre koIne kaMi pharIyAda karyA vinA prasannamukhe astA paNa huM yugapradhAna houM e mAnyatA athavA kAmanA ja delavALI ' cala 32 tA: 5.8. che. evA purUSe janme che tenA karatAM emane virodhIo-pratikULa . rAmane kaI pUche ke dhAre ke AryAvartAmAM karIvAra tamAre saMge ja ghaDI kaDhADe che ema kahevuM vadhAre ucita lAge che. | janma levo paDe te tame zuM kare? te te paNa ema ja kahe ke, upasargonA uparAuparI prakAra, patharanI jema paDI rahelI zakita , rAmarAjya sthApavA yathAzakita prayatna karuM ane samaya pUro thAya che ene bahAra AvyuM che ane sAmAnya prANIpaNAmAMthI dedhidevanI ' tyAre gRhajIvanana nimaM daza mUkI cAlI ke kaLa. * addabhuta mata dho che. kharo pratApa e prakAre che. e prakAre ne.' a aa pratA javAbamAM kharuM jotAM te sAmA pakSane ja , , pratApe ja bhagavAna mahAvIre ane budha, rana ane kRSNa, kroI ane mahamada amara thaI gayA. , vadhu cAravAnuM tathA karavAnuM hova, sUrya udaya joyA pachI ghutaDe e kayA zI rIte saMtAI javuM e tamaNe jAte nakakI karI levAnuM yugapradhAna purUSa paNa e ja mULa purUSanA pegAma relave he.ya. rAma . prAdu na thAya te rANAe sAthe maLIne rAma- ' ' che. pahelAM te te akAre 1 thaI paDe che. aMdhazradhdhALuo tene kaI rIte muMjhave e rAkSasee ja vicArI levAnuM hoya. nAratakanA nAmathI oLakhe che. rUDhIbhakate tene baLavAkhera tarike : jAhera kare che. sattAnA sutradhAra tene chuMdI nAkhavA taiyAra thAya sIdhe raste, muMge mahaDha kAma ja karyuM javuM che tene che, eTaeTaluM chatAM jo te zAMti, dhIraja ane vivekabudhdhithI te mATe muMjha - wtuM ke, bhAgye ja hoya che ane kadAca mArgamAM pitAne na saMdeza suNavate ja rahe, pAchuM vALIne jovAne badale, viddha Ave te patthara sAthe apha te pANIne vega jema daivI | najara sAme paDela kSetra upara AgaLa dhapate rahe te jIvatAM nAstika - saMgIta saje che tema vidhi paNa evA karmavIronA aMtaramAM gaNAele, samAjathI tiraskArAela, sthApita sattAthI dubhAyele e ja chupAyelI zaktine vikasAvavAmAM ja saha:thaka thAya. purUSa yugapradhAna tarIke paMkAya. jIvatAjIvaMna yugapradhAna tarike oLa' sAcI muMjhavaNa sAmA pakSanI che. prakAza ane pragati sAme khAvuM e dInatA che, jIvatA jene ALakhe nahIM ane oLakhe jemane hADavera che temanI vayathA te kadAca ApaNe samajI paNa. te elavAyA pachI je. purU' muddala aMkAya e ja enI zakita, A na zakIe. dIvAnI jhALathI jarA dAjhe. sula agni baLata- ane rAnI ka nA karI zake, pa, A 'I' rIra, kerosIna tela chAMTI ba La mAre Aje ja 'cama pradhAna' a ii javuM toya te ' "baLA maranAra-nakhathI mAMDI zAkhA sudhI eka sarakhe dAha mAre mana e bahuM moTI vAta nathI. ToLAMne ' rUce evI anubhavanAranA duHkhanI kalpanA karavI jaIe te ApaNe anyA- be cAra va. zAstranA cheDA zloko sAthe jorazorathI. lalakAravA, ya ja karIe. . mAMDuM, puMjIpatione rIjhavI mArA pakSamAM bheLavI lauM, ThekaThekANe che. huM je yuga dhana heuM', te, jemanI sattAnA siMhAsana pUjA-graMbhAvanAo ane upadhAnanI vidhiothI dizAone guMgaLAvuM, ' '' saDIne paDI javAnI aNI upara AvI pahoMcyA hoya temane ane bAdazAhI varaDA tathA sAmaiyAmAM rahelI prabhAvanAM puravAra karI | AkhA aMge asAdhAraNa dAha thAya, ekI sAthe se vIMchI DaMkhatA' AvuM te konI magadUra che ke mane "yugapradhAna" tarike mAnavAnI - heya eTalI vedanA thAya ane mArA lehIthI temanI vedanA zamatI nA pADe? bIjuM kaMI vadhu na bane te ekAda gAmanA saMdhanI heya te teo "ahiMsA paramo dharma:" athavA narakAranA maMtra sacI-jUThI sammati sAthe mArA nAma sAthe yugapradhAna paDhatAM paDha , bhAra kR9kAsa ane pramAvanA sAthe mAra devanuM, kasAinA pada joDI dauM te, mArA hAtha ke huM bAMdhavA DuM ja koI jeTalI rAtathI ja balidAna le ane mArA jevA bIjA se DenA AvavAnuM hatuM ? "mana" e mAre' mata mRtyu pachInuM
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ IF YTI jabe/ m s +he Visnka jo prakAra kaI ja che - / / /kA ja che. . 'prabuddha jaina tA. 15-11-9 - - bAladIkSA dhara dhara jhaghaDAnA kANurUpa baladIkSA prakaraNa e thaDA varSe sAmAnya bALakonI svataMtra draSTi khuba vinA kevaLa mAbApanI pahelAM gujarAtamAM jaina samAjane eka ghughavAte prazna thaI paDaye anumatithI evA bALakone dIkSita karI devAmAM thama hatuM ke jenA pariNAme vaDodarA Adi vibhAge mAM balidIkSA ane enI pAchaLa je koI Arthika ke vyavahArika hetu samAye virodhaka kAyadAo ghaDAyA hatA. heya che te te adhakhaMmAM ja khape che. ' AvA kAyadAnA hisAbe che ke bIjA koI paNa kAraNene dIkSA e jIvana-TyuDa badalanArI eka viziSTha bhAvanA che, aMge he paNa gujarAtamAM hAla 25 prazna zAMta thaI gaye lAge - jenA pratikarUpe bAhya viSa ke nirdhArita Acaravaca re enI .. che, paNa bIjI bAju janatAmAM vyApele A ' rega haju zamya sAthe saMkaLAya e eka judI vAta che, bAkI dIkSA pAchaLano hetu nathI. eka jagyAe e zamya lAge che te bIjI jagyAe vaLI kaI agamya ane bhavya dAta siddhi arthenI adamya prema ja che. e bamaNA jorathI bhabhukI uThe che.. evI preraNA vitA vagagya upajatuM nathI ane evA vairAgya vinA hAlamAM terApaMthIomAM A roge ugra rUpa dhAraNa karyuM hoya tyAga paNa TakatuM nathI. tyAga na Take re vairAgya vinA" e niSkatema jayapuramAM hamaNAM ja 15 thI 20 hajAra mAsanI hAjarImAM lAnaMdanI amara vANImAM gaMbhIra rahasya samAyeluM che. bALadIkSAne jAhera kAryakrama meTA pAyA para usa rUpe ujavAI - eve vairAgya traNa prakArane rahyAM che. jJAnagarbhita, du:khagaye. ATalA moTA pAyA para kamaLA bALakone ane temAMya garbhita ane asamita, (1) jJAnabhaMta vairAgya ucca : khAsa karIne kumArikAone dIkSita karavAne A nahera samAraMbha prakAranA ane aMdarathI kulA jharA je svayaM pravAhita hoya che. hoI tenA pratyAdhAta rUpe e ja samaye bALadIkSA vidhI saMe. jyAre (2) du:khamAbhaMta vairAgya madhyama prakAra ane bALa 'lana : 5Nu tyAMja bharAI gayuM. Ama A ane eka navI ugra kADhayA mujaba kuTatI saravANI jevA che. gALa caDhe e saravANI carcA ane virodhanuM kAraNa janmAvyuM che. A . baMdha paDyu thaI jAya. (3) asara garbhita vamama kaSTa kADhIne jayaprakAza nArAyaNa jevI eka samartha vyakitae te A heya che, jo ke, enI ugratA keIvAra dhedhamAra varasAdane kAraNe bAbatamAM khuda tera paMthIonA eka mAtra AcArya tulasIrAmajI - umaratA pravAha jevI jaNAya che paNa e pravAha varasAda baMdha sAthe paNa khullA dile carcA karI hatI ke mahArAja sAhebanuM paDatAM ja dhIre dhIre adrazya thaI jAya che, tema e vairAnuM paNa draSTibiMdu zuM che e jANavA maLyuM nathI; paNa jayaprakAzajIe kSANika nIvaDe che. dikSAvidhI saMmelana para je sa deza pAThavyuM che emAMthI eTaluM jJAnasUyaMne prakAza thatAM ja mehadhakAra adrazya thaI jAya tema te tAravI zakAya che ke mahArAja zrI pitAnuM draSTibiMda jayaprakA. eka jAgRta mAnI sidhinuM darzana thatAM AMtarapreraNu upAdAna mujaba zajIne gaLe utAravI zakayA nathI tema ja bIjA paNa je saMdezAo khaLabhaLI uThe che. bhagavAna pratyakSa hatA tyAra Ama dezanI mahAna vyaktie tathA vicarakA taraphathI prApta thayA che e tapaH teja ane cAritra suvAsa hajAra suSuptAtmAe ne DhaDhaLI paNa e ja vAtanuM samarthana kare che ke AvI prayA ajamA beThA karatI, emanI AMtara zubha vRtio upara uThI AvatI yuga mATe khataranAka che. - ane ethI e emanA zaraNe jaI ucca dhyeya prApta kara mA mathatA. - dIkSA e. pUrvajanmanA saMskArI AtmAnI eka prakAranI aja nathI e jJAnati , nathI ta: teja ke nathI cAtra suvAsa chatAM ApaNe e Sa bhajavatAM ichIye chIe. - aMtaramAMthI uDatI hAlAka che jeno e pratikAra karI zakato nathI. ethI jJAnaga'bhaMte ke duHkhagarbhita vaira nA abhAvamAM vAtAvaraNanI keI asAdhAraNa bALaka paNuM sAmAjIka temaja rAjakiya vidhi vidhAnanI paravA karyA vinA pitA tuM lakSya athavA adamya asara utpanna karI. paNa jyAM sudhImAM e avega u5rI na jAya preraNunusAra dIkSA levAne adhikA2 bane che te paNa A ja kAraNe bAkI ( anusaMdhAna pRSTa 118 ju e). padavIdAbU che. ane tene AdhAra mArI nirbhayatA, niSThA tema ja pratimA upara che. eTaluM chatAM mane kahevAmAM Ave ke "evI vila banI vAte ahI nahIM cAle. judA khAnA rahevA de. Aja ne Aja tAre yugapradhAna banavuM paDaze. yugavabhAvanAnI svayaMvara sabhAmAMthI bIkaNanI jema chaTakI javAnI vAte zuM kare che?" te huM paNa dhanurdhara D jema viSAdayoga paDato mUkI sabhAmAM * javAte yAra thauM. paNa enuM pariNAma e Ave ke jeTalI jeTalI jarIpurANI saMrathae. niHsava banelI vidhio ane - ADaMbarI paraMparAo, hAthamAM varamALa laI, sAme AvI ubhI rahe ke tarata ja e maya vitAe sAme joI zaramathI zIra na cuM namAvuM" ane "kaI yugapradhAna purUSa A saMdara dekha ta DANa thI na lebhAza" ema kahI dau. ' yugapradhAnatAnI varamALA paheranAramAM vIrava te jarUra hoya. ' paNa tenAmAM teDavAnI nihutA ane sajadhAnI kaLAne paNa sahacAra have joIe. eka hAthe je te niHsana saMsthAone jamInadosta karava ma pAchuM vALIne na jue tema samArelI bhUmikA upara punardhaTanAnI mahelAta ubhI karavAmAM pramANabaddhatAne viveka na bhUle. saMhAra ane racanA*laheniza bhajavAtI lIlAne e anadhara na karI zake. - bhUtakALe AvA ghaNA ghaNA yugapradhAnane amaratA ApI che paNa vIsamI sadI yugapradhAna pAse june kai kai mArga darzake nahI. thaI zake. samrATa ke sAmatenI sahAyathI je yugapradhAnatA dIpatI ane AjanI tene AjanA prajAkIya AtmavikAsamAM kAMI sthAna nathI. jAgR1 janatAne saI cakravartI enA zire maNIrUpa je svIkAre ane prajArUpI rAjAnA vikAsamAM je sahAyaka thAya tene ja yugadha pitAnA yugapradhAna tarIke rasIka re. - sArAMza ke, huM pazu yugaprabhAvanAne e ja saMkalpa vizva karavA prayana karyuM. kevaLa zAstrIya draSTie ja nahIM 5. AmavikAsanI draSTi e saMsthAone jIvavAne haka che, e sUtra upara punardhaTanAnA pAvA caNuM. prAsAda pUre thAya ke na thAya e yugapradhAne jovAnuM na he: adhurUM rahevuM e kArya jo satya ane Avazyaka haze te kaI eka samaye te purUM thavuM ja joIe evI zraddhA rAkhI vismRtinI zILI chAMyAmAM kyAMi chupAya jauM. 'suzIla |
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-11-49 prabuddha jaina 113 paMDita sukhalAlajInuM pravacana ( tA. 18-10-49 nA roja pura mukAme maLelA bAladIkSA virodhI a'melanamAM adhyakSa sthAnethI paMDita sukhalAlajIe ApelA hiMdI vyAkhyAna zrI kAntilAla baoNDIAe karI Apela gujarAtI anuvAda ahi sAghanta pragaTa karavAmAM Ave che. A pravacana bAladIkSAnA praznanI etihAsika daSTie sundara samAlocanA che, ane ApaNI vicAraNA mATe navuM vicAradraSTibinuM puruM pADe che, paMDitanI A draSTino ane gahana pAMDityane ApaNane A pravacanamAM sundara paricaya thAya che, jaina samAja AkhuM pravacana vAMce, vicAra, pacAve ane rUDha vicAragraMthiothI mukata bane e zasa AkAMkSApUrvaka A pravacana raju karavAmAM Ave che, ApaNa vicAraNA mATe sArA pragaTa karavAne "ti jaina samAja A rAzina para ja A pravA * AbhAra mAnavA manAvavAnI je prathA hamaNAM pracalita che " ApalemAMthI A caturAzrama saMsthAnA vicAra tathA AcAra jamyA emAM vakhata barabAda na karatAM huM mukhya kAmanI tarapha ja mAruM ane nizcita thayA. ane badhAnuM dayAna khe cuM chuM. mArI parimita zakti ane maryAdita paristhitine dhyAnamAM rAkhIne meM mArA jIvanamAM eka caturAzrama ane santa saMskRtinuM mULa sAmAnya dhyeya rAkhyuM che ane te e ke kaI pazu unnata athavA gRhasthAzrama keMdrita saMsthAne jeo jIvananuM mukhya aMga atibhavya satyavRttimAM huM bhAga na laI zake ane tenuM samajatA hatA teo saMnyAsane virodha te zuM paNa anAdara nimitta na thaI zake te kAMI nahIM pazu mAre koI paNa azubha sudhdhAM karatA hatA. A viSayamAM bhila gRhyasUtra ane zAMkara digvijaya jovA joIe. A saMsthAnA samarthanane ItihAsa yA heya pravRttimAM te bhAga na ja le. A mudrAlekha jIvanamAM zatapatha brahmaNa, mahAbhArata ane pUrvapakSa rUpathI mAMDIne nyAyaapanAvavA huM pUrI koziza karuM chuM tyAre tame saheje pUchI zako ke rUDhicuta ke kAnI dRSTie bAla-dIkSane virodha je heva bhASya sudhImAM ApaNe joIe chIe. bIjI bAju saMnyAsa- kendrita | pravRtimAM gavAya temAM bhAga levA huM kaI rIte Avyo chuM? mArA saMsthAnA pakSapAtIe saMnyAsa upara eTalo badho bhAra mUkatA. hatA ke jANe sArAye samAjanuM jIvana sarvasva ja e na hoya? AgaLa jaNAvelA vicAramAMthI tamane A praznane javAba maLI raheze. brAhmaNa loke veda ane vedAzrita karmakAMDanA AzayathI jIvana bAladIkSA upara vyApaka daSTi vyatIta karatA hatA je gRharathAzramanI pradhAnatA, guNavattA ane bAladIkSAnA virodhanA vakSane huM vyApaka dRSTithI vicAruM chuM. te gitA upara bhAra de che. jemane mATe veda tathA phakata jena paraMparA ke eka be jana phirakAnA daSTithI enI upara vekAzrita karmakAMDa jIva patha sIdhI rIte khulluM na hatuM ane sAthe vicAra nathI karate. bAladIkSA athavA bAlasaMnyasanI vRtti ane sAthe je vidyA-rUci ane dhama-civALA paNa hatA, emaNe ' pravRtti lagabhaga badhI tyAgapradhAna paraMparAomAM pahelethI AjasudhI dhanaMjIvananA bIjA dvAra khe thA. jemAM kramazaH AraNyaka dharma, dekhAya che. khAsa karIne bhAratIya saMnyAsa-pradhAna saMsthAomAM tApasa dhama, yA maharSi TAgoranI bhASAmAM "tapavana"nI saMskRti te A prakRti ane vRtinAM mULa khUba uMDAM che ane tenI kahIe tene vikAsa thaze. santa saMskRtinuM mULa A che. evA yathArthatA ane satya upara hajAro varSothI carcA cAle che. A aneka vaidika brAhmaNa thaI gayA che ke je sata saMskRtinAM mukhya " viSaya upara jUnuM ane navuM vADamaya ane sAhitya paNa pUratuM sthaMbha Aje paNa lekhAya che. bIjI bAju evA ghaNA brahmasetara " maLI rahe che. leka nIkaLyA jemane veda ane vezrita karmakAMDamAM sIdhA bhAga kamabhUmi-bhArata levAne adhikAra na hate cha jemaNe gRhasthAzrama kendrita . bhArata tya, gabhUmi ane karmabhUminA nAmathI cirakALathI dharmasaMsthAne prAdhAnya ApyuM che. eTaluM te cekasa rIte kahI zakAya prasidhdha che. pU. bApujI pate paNa hidane karmabhUmi gaNIne ja ke A bane saMsthAone samanvaya caturAzramanA rUpamAM thaye. Aje pata nI sAdha karatA. ApaNe paNa ApaNA dezane tyAgabhUma kaTTaramAM kaTTara karmakAMDI mImAMsaka brAhmaNa paNa saMnyAsI yA ane karmabhUmi kahevAmAM eka prakAranuM gorava laIe chIe. Ama saMnyAsanI avagaNanA nathI karatA. evI rIte saMnyAsane game chatAM jalAre tyAgI saMsthAnA piSaNane athavA junA rivAja tevo pakSapAtI paNa gRhasthAzramanI upagitA Aje ni:saMkeca pramANe tena bhAvavAnA sa Ala Ave che tyAre ApaNe dAda detA svIkAre che. lAMbAM saMdharSa pachI catuzrama saMsthAne vicAra nathI, eTalu ja nahIM, paNa tenA virodha paNa karIe chIe. A bhAratIya prajAmAM sthira ane vyApaka thayo ane enI mAraphate - eka dekhIte vireva che, vA virodhAbhAsa , ane enuM rahasya samagra jIvananI dhamaM-kama bAjuno athavA pravRtti-nivRttino zuM che e ApaNe vicAravuM joIe. viveka-yukata vicAra vinimaya thaye tene aneka vidvAne bhAratIya adhyAtmacinananuM supariNAma samaje che. caturAzrama saMsthAnuM gRhasthAzrama-kendrita ane paritrajyA-kendrita dharma pravAha bhAratIya jIvanamAM vicArabhUta anusaraNa thatuM AvyuM che eTale ja - ApaNA dezamAM mukhyataH be prakAranI dharmasaMsthA che, jenA bhAratanI prAMtaNA tyAgabhUmi ane karmabhUmi tarIke gaNAtI AvI che. mULa tathAgata buddha ane nigraMthanAtha mahAvIrathI paNa jUnA che. gurU, ziSya ane saMgha-adhyAtmanuM avalaMbana, emAMnI eka saMsthA che. gRhastha zrama-kandrita. ane bIjI AraNyaka, tapovana athavA santa saMskRtinuM mULa ane lakSa. sanyAsa ane parivrajayA-kendrita. pahelI saMsthAnuM poSaNa ane adhyAtma che. santa saMskRtine AdhAra che AmA-paramAtmAnA saMvardhana vaidika brAhmaNe dvArA mukhyatve thayuM che ane tene dharma svarUpanuM cintana ane ane meLavavA mATenA vividha mArgonuM anusaraNa. vyavasAya gRhya, zrIna, yajJa vi. saMskArone lakSamAM rAkhIne emAM bhASA, jAti, liMga, varNa vagerenuM kazuM baMdhana nathI. eTale thAya che. bIjI saMsthA zarU khAtamAM moTe bhAge brAhmaNetara, A saMskRti tarapha pahelethI sAdhAraNa janatAno jhoka vadhu mAM vadhu khAsa karIne karmakAMDI brAhmaNe tara, vagaMdhArA ardhabhUta thaI. rahyo che. anugAminI loka-samUha eTale vizALa eTalI e Aje te ApaNe cAra AzramanA nAmathI eTalA suparicita saMskRtimAM nAnA moTA vADAnI zakyatA. Ama hovAthI koI tapa chIe ke badhA jANe che ke bhAratIya praja pahelethI catuthAzramanI upara te koI dhyAna upara; koI vyakti upara te koI pratyakSa upAsanA karI rahI che. ama devA chatAM A hakIkata nathI ane sevA upara, keI nagnatva ane jaTA upara te kaI laMgoTI athavA mULamAM ema hatuM paNa nahIM. gRhasthAzrama-kendrita ane saMnyA- melAghelA kapaDA upara; koI smazAna-vAsa upara te kaI guphAsAzrama-kendrita bane saMsthAonA saMpaane AcAra vicAranI vAsa upara bhAra detA rahyA. judA judA bAhya mArga upara bhAra
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 tA. 15-11-49 mUkanArA santa sAdhuenuM sAmAnya dhoraNa e rahyuM hatuM ke navA AnuM kAraNa e che ke je uo mATe dIkSA levAnuM zAstramAM pitapotAnA paMtha, AcAra tathA tAtvika dhoraNanA pracAra kA vidhAna che ane paraMparAmAM samarthana che te ude siddha thAya mATe pitAne mATe eka saMdhanI AvazyakatA pIchANe che. dharma che dIkSA dvArA. kaI dIkSita, strI ke purUSa pachI game te pathane purUSenI ciMtAne viSaya e thaI paDayuM hatuM ke kaI rIte amAre hoya te dIkSAnA uddezanI sAdhanAmAM ja rAtadivasa - paMtha ane amAre dharma vadhAre ne vadhAre phelA pAme, vadhAre sArA pa rahe che ane vAstavika rIte navA navA kSetramAM lake temAM joDAya ane vadhu leke te paMthane apanAve. bIjI bAju vikAsa karIne heya te e vyakitanuM bahu ni ke zuM na kare ? sAdhAraNu lokomAMthI evA aneka AdhyAtmika jIjJAsuo nIkaLatA eTale Aje je virodha che te dIkSA nathI tema dIkSita AvyA che je sAcA gurU-sadagurUnI-zodhamAM aneka dharmapurUSe vyakitane paNa nathI. dhidha che phakata akAle dIkSA ApavAmAM samakSa gayA ane emAMthI koI paNa ekane gurU tarIke sthApyA. Ave che ane. Adhyane lAyaka yogya umedavAranI gurU taraphathI zova ane jIjJAsu dIkSAne udeza: zAstrAbhyAsa ziSya taraphathI sAcA gurUnI zodha e pArasparika sApekSa bhAvanA badhA jANe che ke ya vita vakhatathI eTale lagabhaga daza mAMthI guruziSyanI saMghanI saMsthAno janma thayo che. AvI varSanI umarathI mAtApitA potAnA putrane brahmacarya! dIkSA ApI saMsthAo ghaNI jUnI che. budha-mahAvIranA vakhata pahelA paNa vidyAnI sAdhanA karavA vidvAna gurU pAse pita nI icchA mujaba AvA saMghe mojuda hatA ane hariphAI, ane dhArmika bhAvathI mokale che. ghaNe bhAge e brahmacArI bhikSA ane mAdhurI upara paNa pitapitAnA AcAravicArane phelAvo karatA rahyA hatA. AvA varSo sudhI vidyAbhyAsa kare che. bAra varSa te sAmAnya maryAdA saMta-saMghe athavA zramaNa-saMdhanA badhA AcAravicAranA jIvana, che. AvA vidyArthIo hajAre nahIM lakho te saMkhyAmAM AkhA , enA piSaNa ane saMvardhanane, enI pratiSThAne-badhAno eka dezamAM cAre tarapha hamezA bhaNatA AvyA che. AjanI navI mAtra AdhAra ho egya ziSyo meLavavA te. AvA saMte mATe, ane badalatI paristhitimAM paNa brAhmaNa paraMparAnuM A vidhA teo gRhastha na hovAthI ziSya jarUranA hatA kAraNa ziSyo sivAya dhyayana-yajJa-rArUpa badalAyuM nathI. jo ke Aje budha-maTha thA gurUkuLa temanuM jIvana calAvavuM asaMbhavita hatuM. Ama ye ... ziSyanI jarUra : bhAratamAM ghaNAM ochA che paNa silena, bahAdeza, siyAma, cIna, hamezA rahe che, e vakhate dezanI sthiti paNa evI . ke dhama-mAga nibatanA koI paNa eka :ThamAM rahetA ane zIkhatA budhdhaane AdhyAtmika-bhAgane mATe badhA A nazyaka sAdhano sulabha hatA ane vidyArthIonI saMkhyA ghaNI moTI hoya che. buddha dha thaze dharma-saMdha athavA gurUsamAM game eTalI vyakitao kema na haya, paNa nAnapaNamAM ja maThamAM rahetA ane zIkhavA jAya che. teo temane badhAne samA pUrvaka ni thaI zakate. uparAMta dharma-saMdhamAM sAmaNerI prathama sekha banI bhikSuSamAM khAsa zista mujaba evA pratibhAzALI ane gaMbhIra AdhyAtmika purUSa paNa nIkaLI rahI bhikSAne dheNe jIvana jIvI kiMdha nI sAdhanA kare che. AvI AvatA hatA jemanI chAyAmAM aneka sAmAnya saMskAravALA dIkSi- rIte phakata kumAre ja nahIM paru kumArikA e paNa bhikSuNI-maThamAM tenI manovRti paNa kene kaI rIte vikasita thatI jatI hatI. rahe che ane zIkhe che. AthI ulaTuM jaina para parA mAM zuM dekhAya sAduM jIvana ghaNA bhAge grAmajIvana ane sAcA tasvIno yoga che ? je ke jenAmAM e koI sthAyI "Tha ya gurUkuLa nathI, jyAM e badhA anukuLa saMjoge bhegA thatA ane gurU-ziSyanI kIrti phelAtI sAdhu sAdhI rahI niyamita vidhAna karI zake, chatAM dareka AvA vAtAvaraNamAM moTA moTA tyAgI-saMdha jovAmAM Ave emAM phI kAna sAdhu-- hthvI pitAnI dIkSAnA umedavArane te bALaka tarUNa navAI zI? A ja kAraNathI ApaNe budhdha, mahAvIra, gauzalaka dIkSitane zIkhave che athavA pate tema na karI zake ane sAMkhya, pabriAjaka evA aneka saMdha cAre bAju phelAyelA zAstromAM koI paNa jAtane prabaMdha kare che. Ama brahmaga, buddha ane noMdhAyelA joIe chIe. jana traNe bhAratIya paraMparAmAM vidhAnanuM nizcita sthAna bhikSu-bhikSaNa saMdhanA bAla-dIkSita, to che ja, ane khAsa karIne bAla-avasthAmAM te anuM - adhyAtma sa dha mAMnA tejasvI, deza-kAlasa ane vidvAna mahAna vadhu rahe che. Ama chatAM vidhAdhyayananI vAta mAM gurUnA prabhAvathI AkarSAI dhaNA evA mumukSu pazu saMdhamAM joDAtA , II paNa avA mukI pa sa dhamAM joDAtA : jaina paraMparAne vicAra karIe te zaramAvuM paDe tevI sthiti dekha yu ane dIkSA letA jemanI vaya phakata 8-10 varSanI hatI. A che. vidha dhyayanana raratA navA jamAnAmAM pahelA thayA hovA chatAM, uparAMta juvAna ane paraNelA paNa joData; strogamAMthI strIo, bALa avasthA A sArU sArAmAM sArI gaI hovA chatAM, jenuM pachI te kumArikA hoya yA vivAhitA, paNa joDAtI. bhikSuNI, paraMparAmAM eve eka paNa vidvAna sAdhu pAke nathI je saMdha jaina paraMparAmAM ja nahIM paNa baudhdha, sAMkhya, AjIka vagere brANu paraMparAnA viziSTa dvina sAthe besI zake, pahelethI Aja dhaMNI tyAgI-paraMparAomAM dekhAya che. AgaLanA vakhatamAM bhikSa sudhI badIkSa vattA ochA pramANamAM cAlu rahevA chatAM paNa saMdhamAM kumAra, taruNa ane proDha vayanA strI-purUSe joDatA hatA vidhi -saMbadhI udde lagabhaga zava rahyo che. vidyAnA viSayamAM e aitihAsika satya che. budha-mahAvIra pahelAM ane pachI ravAvalaMbana A paNe nathI karI zakayA e ja A nirbaLatAne pUrA sAdhu-sAdhvI saMdha AvI rIte ho ane vadhate jato hato. che. jyAre ja re ucca ane gaMbhIra vidyAlayanane prasaMga Avyo, tA prAchA paNa sArA hatA. aTala kAI ama tA na kahI zaka, tyAre tyAre je sAdhu brahmagu dvAne upara AdhAra rAkhatA At. ane kaI kahetuM paNa nathI, ke bAla-dIkSA keI navI vastu che, che ane Aje paNa Ama ja sthiti pra teM che. je phIrakAmAM bALaparaMparA-saMmata nathI athavA junI nathI. dIkSAnuM pramANa vadhu eTaluM ja vidhA vistAra, ane jJAna dIkSAnA uddeza aneka che. emAM mukhya che. Atmazudhdhi ii gabhInuM pramANa adhika he! jo e, parAvalaMbana ane . dRSTithI vividha prakAre sAdhanA karavI te. sajIva samAjane upagI dharamupApekSatA echI hevI joIe. paNa ApaNI para evI sAdhanAomAM tapanI sAdhanA, vidyAnI sAdhanA, dhyAna-yeganI sthiti AthI viparita che. A vAta na te sAdhu jANe che sAdhanA ema aneka zubha sAdhanAone samAveza che. ethI kAI ke na gRhastha ghaNA bhAganA sAM, emano upaya ane ema te kema kahI zake ke dIkSA Avazyaka nathI athavA li. bhakate nI cAra divAla.|| bhArata jagatane jANatA ja nathI, e tagata yA sAmAjika jIvanamAM tenuM kAMI sthAna nathI. dIkSAnuM, te phakata sidhdha-sana, saMmata maka, alaMka, harinadra, hamacaMdra yA saMnyAsanuM, anAcAra jIvananuM lekamAnamAM zradhdhApUrNa sthAna che. vazeviyA nAma ane sAhityathI AjanI bAladakSAne bAra
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-11-49 prabuddha jaina karaze. jo bahiSa avasthathI je bahmaNa ke 1 mAphaka bAla jana sAdhu-sudhI abhyAsa kare che ane vidyArthayano udeza najara sAme rAkhe che te zA sArU bAladokSa thI jaina paraMparAmAM vidyAnuM dhoraNa ucu caDhI zakavuM tho ke varatuta thaI zakatuM nathI tenuM kAraNa zuM che? vaLI sAdhu , pazu pahela ' zrA-para tarAne pahelA mAphaka saMbhALI zakayA nathI enuM paNa zuM kare che? 5 a . tyAga dIkSA bIjo udeza che tapa ane tyAga. mArI jema tame badhAe ghAe tapasvI sAdhu-bdha o jevA haze. meM eka be ane traNa mahinA sudhI u va sa karanAra sAdhu-sAdhvIone jovA che, tenA samAgamamAM A be chuM. bhakitabhAva meM temane praNAma karyA che. A bahya tApamAM sutA pharatA sadhue. paNa joyA che. bIjI tapazca karanArA paNa jovA che ATalI kaThora tapasvAnuM AdhyAtimaka pariNAma emanA AbhA u ra zuM zuM paDyuM e huM jyAre madhyastha bhavathI vicAruM chuM tyAre mane ema ja thAya che ke jana para parAvALA sAdhu e bahya tapane ja mAtra abhyAsa karyo che. A viSayamAM bhagavAna mahAvIra tapasyA ziva rUpe AgaLa dharavAmAM Ave che paNa te tapayAnA mana pIchA vAnAM ja paraMparA niSphaLa gaI che ema huM mAnuM chuMmahAvIra tapasyA pAchaLa anaMtara sArUpamAM je sAravAra ane pAna mahApu, sthAna che te bAla dIkSita ya poDha dIkSita vikasAvI zakayA nathI, eTaluM ja nahIM paNa pIchANI paNa zakayAM nathI. te mahAvIranA e bAhya tapane ja jue che. je dehadamana ane bAhya tapa abhimAna vastu gaNatI he ya to paNa e nAM paNa jaina sAdhu sAdhvI e jainetara karatAM pAchaLa che. kevA vividha prakA na dehamananA prakAro che ane jenetara sa dhu be kaI rIte bAhya tapa a care che, e jevA himAlaya, dhiyAla, citrakUTa evA pahADa upara athavA ekAMta jagyA o e javuM joIe. tyAM ATha dasa hajAra phuTanI uMcAI e bI varSamAM na thA laMge TI paherelA khAkhI bAvAo jovA maLe che je rakamadAmanuM jIvana vaMcyuM che, tamane paricaya karyo che e jaina sAdhu ma da - enA ba tapane mRdu ja kaheze. paristhiti ane hevAthI phakata tapa ! thazama thA gAI je sAdhue zrA ka zratikAne- mugdha kare che te pitAnI jAtane ane tethI vadhu tapa-paraMparAne te nI praNAlikAne lajave che. tapa a, vika che, kharAba nathI, te adhAtmaka tejanuM udgama sthAna che paNa enI sAdhanAno kalA judI che. AjakAlanA sAdhu te bhUlI game che. paNa dIkSA | kha | karIne bALadIkSAne, makAna uddeza, te che AdhyAtmiktAnI sAdhanA. AdhyAtmikatAnI sAdhanA dIkSAnA mahAna uza azva tima tAnI sAdhana che. e mAM dhyAna ane paiganuM sthAna mukhya che. A havA chatAM jaina dIkSa. te mAM 1 kAI paNa sa dha meM sALI yoganI sAcI prakriyAna the pramANu jANe che evuM kAI dave karI zake ema che kharuM? prakriyAnI vAta chADI daie te che ke " jaMbaMdhI (pUrNa sahatyane koIe pUre ja : 1 pa karyo che. khare? zrI araviMda, maharSi ramaNa vi. nA cha ta gAbhyAsa | vA ! huM nathI karate paNa phakata jene zAstramAM varNana karela zukala yA nA svarU panI ja vAta karuM chuM. zukala dAna saMbaMdhI ATalI sadI e pachI paNa je tenuM joIe te temAM aDhI hajAra varSa 5,lA je zabda hatA te ja Aje najare paDe che. je gurU pine ja dAna yA vega ! pUrUM zAstrIya rU5 jAzu nA thA tenI prakriya 5.chANutAna te tevA guru 5 1 teTalA dIkSita bALaka bALaka, bA hoya te paNa te badhA dayAnamana uccara mAtra zivAya bIjuM zuM jANI zakavAnA che? A ja kAraNathI dIkSA lenaDarI vyakitae adhyAtmika ane mAnasika vikAsa aTakI jAya che. AvI rIte za strAbhyAsa tAtvika tyAgAllAsa athavA te thanagAbhyAsanI draSTie ApaNe joIe te jaina tyAgIonI sthiti daya pAtra 17 JAya che. sAdhu-sAdhvIomAM pravartatI AvI dazA mAM bALaka-bALakAone Ajanma navakArI saMyama AvavAnI vAtanuM samarthana koI paNa samajadAra AdamI kema karI zake te 2. majA nuM nathI. " sa dhue zaherathI dUra vaDe bAladIkSA asAmayikatA ane ghAtakatAnA bIjA paNa be khAsa kAraNe chejUnA jama nAmAM jana sa dha enuM mukha araNya vana ane upani tarapha hatuM. naga athavA zaheramAM temane rahevAsa athA tenI sAtheno saMparka ghA e che rahete. Aje ApaNe joi zakIe chIe ke temanI pITha uparanA sthaLe tarapha che jayAre temanuM mukhya AkarSaNa te nanA meTA zahere tarapha ja kendrIta thaI rahe che. je nAnA moTA zaheramAM vikAranI bhapUra sAmagrI bharI che e vAtAvaraNamAM ja bAlaka, kizora, tarU, sAdhu-sAdhu ( enuM jIvana vyatIta thAya che. temAM ja rahe che. teo jayAM hare phare che tyAM cAreba jI je maNe avAramuM gurune ja prApta karyuM che tene paNa pachaDanArI sAmagrI : che; te je sAdhu-sa e chaThThA guNa sthAna sudhI paNa sAcI rIte pahoMcyA nathI temanuM tA zuM gajuM? jo AvI bhegamagro mAM te e temanuM mana vikrati vaganu rAkhI zake athavA potAnI adhyaka zudhi saMbhALI zake tema saMbhavita hoya te gRhasthAzramI pita te bhegasAmagrI choDayA sivAya zA sArU AvI sthi tane pa1 karI na zake ? zu veza badalavAthI ja yA ghara choDI u vyanA kAma le tevA ja kAI evA camakAra thavA laka ke je parime adhyAtmika zuddhi sAdhI zakAya chatAM mananI vikRti na thAya? A janma dI - ayogya dIkSita mATe janmabharanI keda bAladIkSanA ! re vanu eka bIjuM sa thaM kAraNa e che ke jaina dIkSA bhAgamAM levAyuM che. sa dhuva dhAra karanAra koI paNa strI-purUSa jIvanamAM sAdhu veza chADI sa sAmAM praveza kare te tenuM jIvana dha tATha1 gana tuM nathI eTaluM ja nahIM paNa ene jI na 1 Te ka I u.gI vyavasAya paNa sAMpaDatA nathI. zrAvakazrama kA sadhu-sAdhvI badhA AvI 01kitaonI avagaNanA kare che ane Ava kaye taka upekSA kare che. AnuM sIdhuM pariNAma e gAve che ke balidI kSata vayamAM aAvyA pachI yA tArUmAM pravezyA pachI eka vA bI ne kAraNathI sAdhu jIvanamAM sthira thaI zake tema na hoya evI sthitimAM emane kAM to sAdhu veza dhAraNa karI tenI vA malI che na jIvavuM paDe che athavA veza choDI samAja tirakAranuM kAraNa banI rahevuM paDe che. mAnavatAne nAza baMne sthitimAM che. ghaNA dAkhalAomAM te ema ja bane che ke tyAgIza che vA zivAya jAtajAtanI nAnI moTI bhega sanA tRpta karavAnI vAsanA sevavAmAM Ave che. AthI AvA asthira sAdhuonuM jIvana barabAda thAya che paNa tethI vadhu bhayaMkara pariNAma e Ave che ke temanA saMparkamAM AvanArA bIjI strI purUSanA jIvananI paNa khAnAkharAbI thavAne saMbha rahe che. ApA deza mAM strI purUSanA asvAbhAvi zarIra saMbaMdhanuM dUdha je phelAyuM che temAM apakava saMnyAsa ane anadhikAra bALa-saMnyAsane moTo hAtha che, A javAbadArI mAtra musalamAnI nathI tema ja mAtra anya dharmAvalaMbI maThavAsIe - + AdhyAtmika vikAsanI eka bhUHkA,
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-11-49 ke matanI nathI. jana paraMparAnI anavikAra ane akALa dIkSAe paNa AmAM mahatvano bhAga bhajavyuM che ane enI javAbadArI ene zire paNa AvI rahe che. A badhA kAraNone vicAra karatAM ane tethI nipajatI paristhitinuM avalokana karatAM bhAre aphara abhiprAya che ke bALadIkSA dharma ane samAja uparAMta mAnavatAnI paNa ghAtaka che, | huM dIkSAne Avazyaka samajuM sAdhu-sAdhvIonuM bahumAna, karuM chuM. Ama chatAM dIkSA ApavAne tathA dIkSita vyakitaonA jIvanane pravAha je tarapha vahI rahyo che te vyakitanI draSTie, mA che tathA AdhyAtmika draSTie jotAM huM ema! cokakasapaNe mAnavA lAgyuM chuM ke AvI dIkSA binaupayogI ja nahIM paNa ghAtaka che. ' dIkSA Avazyaka che paNa- * je dIkSA-zuddhinA pakSapAtI che ane bAladIkSAnA himAyatI paNa che emane huM amuka zarate e ke ApavA taiyAra chuM. sauthI pahelI zarata sAdhu saMsthA vanavAsI bane-zaherothI dUra rahe. bIjI, divasamAM eka vAra bhajana kare ane mAtra eka prahara nidrA le, bAkIno samaya phakata svAdhyAya-vAnamAM vItAve. trIjI, sAdhuo kAM te digaMbara svIkAre athavA jo kapaDAM paheravAM ja hoya te hAthe kAMtelA eka, be yA vadhumAM vadhu traNa vastro pahere. AjakAla malamela ja nahIM paNa rezamI kapaDAM paheravAmAM sAdhuo, ane khAsa karIne AcAryo, pitAnI ze.bhA che ane khAsa karIne AcAryo, pitAnA bhA mAne che. tyAga-pradhAna dIkSA ane rezamI kapaDA paheravAnA A adhiLA mehane zuM saMbaMdha che te huM hajI samajI zakate nathI. je AcArya pote AkarSaka kapaDAmAM dharmanuM mahatva ane dharmanI prabhAvane samajatA hoya te kAcI vayanA navadIkSitenuM zuM ? zuM badhA mAnasika rogane IlAja eka upavAsa je che ema kaI mAnI zake? upara gaNAvelI traNa zarata karatAM paNa vadhu agatyanI mArI cethI zarata e che ke dIMsana bALaka, tarUNa, prauDha yA vRdhdha sAdhu-sAdhvI daMbhathI pitAnuM jIvana na gALe eTale ke jyAM sudhI icchA hoya tyAM sudhI ja sAdhu jIvana gALe. emane mATe AjIvana sAdhu vezanI pratiSThAnI keda na joIe. te sadhu jarUra rahe paNa svecchAe. vacagALAnA vakhatamAM sAdhu avasthAthI tene saMtoSa na thAya to tene pasaMda paDe te Azrama te svIkArI le ane samAja tene tema karavAnI sagavaDatA karI Ape, tenI apratiSThA na kare tyA avagaNanA na kare. enI cogyatA pramANe jIvana gALavAnI ene chUTa hovI joIe. ATaluM ja pUratuM nathI, paNa tenI upara pratikriyA na thAya mATe 'samAja taraphathI tene Avazyaka AzvAsana haMmezA maLavuM joIe. khAsa karIne, kaMI sAdhI gRhasthAzrama svIkAravA mAMgatI hoya te tene e sAthe maLavA joIe jethI te AtaM davAna ke raudraH dayAnathI bace ane duHkhI na thAya. samAjanI emAM ja zobhA che. kharI vAta te e che ke budha paraMparA nI mAphaka jana paraMparA paNa pahelethI AjIvana mahAvRta pratijJA na levAnI sAmAnya rItane apanAve. jemajema dIkSA mAM sthiratA AvatI jAya tema tema dIkSita jIvananI kAlamaryAdA vadhAratA javAya. AjIvana pratijJA zarUAtamAM levAnuM ja jo egya mAnavAmAM na Ave te badhA denuM kAraNa mULamAMthI ja nIkaLI jAya che. 3. sAdhu ane sevA- duSTi | sevAnI dRSTie sAdhuonuM zuM sthAna che? A dRSTithI vicAratA ane bAladIkSA lenArAone nAnapaNamAM apakava mAnasika dazAmAM, AjIvana pratijJAmAM bAMdhI levA ane bebIne kUtarA nahI' gharane nahIM' dha Tana' e nyAye baMne AzramamAMthI temane rakhaDava: e deSa AtmaghAtaka che. A uparAMta eka bIje doSa A muLa paristhiti mAM rahe che ke AvA ekama dIkSitenI beTI ja mAtane nibhAvavA sArU samAjanI bahumUlI zakina veDaphAya che. sevA ApavAne badale sAdhu saMsthAnI AvI ja sevA letI AvI che. sudhAraka gaNutA, vicAraka kahevAtA sAdhu-sAdhvI ane zrAvaka zrAvikA A paristhiti nahIM samaje te adhyamika sAmyavAdane sthAne lenina-sTAlIne sAmyavAda jhaDapabhera Ave temAM navAI pAmavA jevuM nahi rahe. bIjI paraMparAomAM dIkSA meM pahelAM kahyuM tema kakata jena paraMparAnI draSTie huM bALadIkSAne prazna nathI vicArate. bauddha paraMparA pramANe bALadIkSAne prazna eTale badhe jora nathI pakaDatA kAraNa dIkSA samaye A jIvana pratijJA levAmAM nathI AvatI. bIjI vAta e che ke cheDe vakhata maThamAM bhikSa thA bhikSaNI tarIke rahI jeo bIjA azramane svIkAra kare che temane atihuM sAmane karavuM paDatuM nathI. have bAkI rahI vaidika, zaiva. vaiSNava, A dhUta, nAnaka, udAsIta vi. paraMdhara nI vAta, A paraMparAnAM anuyAyI e karoDe saMkhyAmAM che. A badhA ja loko dezamAM mAmAnya rIte hindu' tarIke oLakhAya che. A samAje mAMne nAnI umarane koNa dIkSita utpathagAmI thaya ya dIkSA che DI bIjo Azrama svIka re te pachI kaDonI saMkhyAmAM gAtI AvI anu rahI saMsthA upara tenuM koI khAsa kharAba parizurAma 'eTaluM badhuM ane eTalA pramAmAM nathI jaNa tuM jeTaluM, nAnA sarakhA jana samAja mAM jaNAyuM che. vaLI ApaNA janamAM jevI sAvI-saMsthA che teTalI moTI yA tevA vyApaka rUpamAM AvI strI saMsthA bIjI kaI paraMparAmAM nathI, Ama , havAne lIdhe jaina sAdhu saMsthAmAM bAlikA tyakatA thA vidhavAnA dIkSA aMgIkAra karyA pachI anartha' thavAnA sa bhava je vadhu pramANamAM che te uparanI paraMparAmAM purUSa bAladIkSita havA chai 5 jovAmAM AvatuM nathI e samajavA jevI vAta che. bIjI para parAomAM--saMnyAsa pradha. dhArA e mAM-meTA vidvAne, nAmAMkita samAjasevaka, ucca lekha, vikRdhdha vakAe, uMcI haraLanA rAjapurUSe aTalA prakA mAM nIkaLI Ave che ke te saMsthAonA saMkaDe. de Dhaka I jAya che. tadu karAMta AkhAye hindu samAja jaina samAjamAM jema saMgaThita hovAthI AvA deze nibhAvI paNa le che. jaina paraMparAnAM sAdhu-sAdhvI saMdhamAMthI je rAmakRSNa, rAtIya, vivekAna da, maharSi ramaNa, zrI aravindra, kuti , ramI jJAnAnandajI je kaI tyAgI yA mIrAMbAI vI kAI bhakata nIkaLI AvI hota te ba.ladIkSAnA ATale virodha na thAta. bAladIkSAne virodha zA sArU ? eka chellI vAta-dareka phIrakAnA gurUne hAlamAM vadhu ne vadhu celAe rAkha ne zekha che. bhakate.ne vAraMvAra tenI saMkhyA gaNAvavI paDe che, je gurU vA aca ya pa se dIkSA lena rAonI ja vadhAre eTalI e pratiSThA samAjamAM vadhAre uMcI lekhAya che. zrAvakamAM paNa e cIle paDe che ke ga7 thI phIrakAmAM jeTalA dIkSA lenArA vadhu teTaluM tenuM gaurava paNa vadhu. 5zu kaI gurU, kaI sAvI, kaI AcArya, ke I saMdhapati, koI gRhastha jAheramAM e nathI kaDatA thA acakAyA vagara hakIkate raju nathI karatA ke A badhA celAomAMthI keTalAye dIkSA cheDI, hADIne kayAM gayA, zuM kare che ane dIkSA cheDavAnuM sAcuM kAraNa zuM? A vAta khAnagI rahevAthI, AnI sAcI samaja jANIbujhIne samAjane na ApavAthI zrAvaka-samAja aMdhArAmAM ja saDe che. dIkSA choDavAnA kAraNo vadhatA ja jAya che, ghaTatA nathI. veza tyAganArAnI dazA paNa burI thAya che A badhAne pariNAme samAja nirbaLa thatuM jAya e svAbhAvika che,
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAmadAra rA tA. 15-11-49 prabuddha jaina * * name arihaMtANuM! * vijaya, vijaya,vijaya : ekaja maMtra ane ekaja dhyAna! ' basa, ekaja davani ne e ja .kAza khelI rahyuM che sata jenI hada "gupha" mAM! vijaya va....paDuM toya caDIne vijaya varU, vijyanI gaMgAmAM sadAya vahyA ja karUM." jIvavuM te eja uccatama jJAnamAM, ' maravuM toya e mastI " maryA tAnamAM! - ekaja tAla ne eka ja cAla, .. ekaja bhAna ne ekaja gAna ! zakita nA suMdara vahetA jharA samu, samasta jIvana che jenuM akhaMDa "nAca" maya, ne rUMve rUMve pragaTI cUkI che "AdhyAtmika Aga, namaskAra he! e arihaMtane! jyAM pAmare pachaDAya che, tyAM ja "mU gaLA" mahAvIre ghaDAya che, "hA" ne "arere thI jaMtuo pIlAya che, tyAMja "hAsya nA paDakArathI viromAM zakitanA " dhodha ubharAya che, sRSTinI sapATI para sasalAeja kude che, jIvananI jADI pAtaLI sapATIne vIMdhI AMtaravRSTimAM marado ja ramaNa karI jANe che, * pipalAM jIvatarane paMpALI, "jIvana" thIja bhAge che, narazAle jIvanane "nA" mAMthI ja jIvanatatva meLave che, namaskAra ho! e dhA arihaMtane! -baMsI (zrI baMsI ' ' name ariha tA' nAmanA apagaTa pustakamAMthI) mahAvIra jayaMtInI tithi ApaNe eka jaina tarIke gava'. lai zakIe. ATaluM te ApaNe - nIcene patra pragaTa karavA mATe maLe che: badhAe eka jaina tarIke karavuM joIe. e ApaNI pharaja che, "A paNa jenA. traNeya phIrakAnA AgevAno adhivezana, ema mAruM mAnavuM che. - saMmelana ane prasaMgopAta traNeya phIrakAnI ekanA thAya e mATe TharAva kare che, paraMtu atyAra sudhInI paristhiti tapAsatAM A . UranI sAMkalaDI zerInA paMtha vizALa racAve.. 'badhuM samAja mATe dekhAva pUratuM ane daphatara Upara lakhavA puratuM . haiyanA nAnA jharaNAne sAgara jevuM banAvo. thatuM AvyuM hoya tema lAge che. AmAM ja jainatarIkanI zobhA che. jyAre bIjI tarmu tapAsIe te sthA. ane dezava sI A age huM eka sucana karuM chuM ke traNeya phIkAnI eka - saMpradAyane keTaleka bhAga payuSa) putra ane anya prasaMge saMyukta kamITI nImI. prativarSe dareka phIrakI vArApharatI mahAvIra - ' ' khabhekhabhA mIlAvIne ujave che. tyAre mane ema la mAM kare che. jayaMtInI tithi nakakI karela maDhAvIra jayaMtI, 2jA a,5NI ke A kAryamAM phIrakAonuM pratinidhitva dharAvatI konpharansa saMsthAnA sarakAra para 'maMjura karavA ye meM pra15 kare. evI AzA. kAryakartAnA mamatvane AbhArI hoya ema mAnavAne kAraNa rahe che. rAkhu chuM. jANavA maLyuM che ke ApaNA jene nA judA judA paMcAge- eja, je m jayati za sa mu. ne laIne "mahAvIra jatI" ne jAhera tahevAra ApaNane ' lI, sevaka, sarakAra taraphathI maMjura thato nathI. vrajalAla mehanalAla zAhanA jayavIra * A bAbatamAM huM sarve kAryakartAone vinaMtI karuM chuM svIkAra-samAlocanA ke-patAnA saMpradAyanI tithi maMjUra thApa ke anya saMpradAyanI - tithi maMjura thAya tenI sAme virodha rAkha joIe nahi, jAgRti-mAsika taMtro . tApacaMda la. dANI. The. mANeka . kAraNa ke ApaNe badhA bhagavAna mahAvIranA putra chIe. pachI game lAla mULajIbhAI, 63 chIpI cAla, muMbaI 2. te saMpradAyamAM gaNAtA hoIe. game te tithi paMLAya te aMte | dazA zrImALI vaNika jJAtinA . A mAsikane bArame * * bhagavAna mahAvIranI jayaMtI" tarIke paLAvAnI che. eTale aMke samAlocana the maLe che. A vividha sAmagrIvALa vadhu daLadAra aMka jotAM ema jAya che ke, "jAgRti vadhu AkarSaka dIkSA ApanArAonI javAbadArI : banatuM jAya che. vaLI tenA taMtrI A mAsikane jJAtinA vADAmAMthI - eka taraphathI samajadAra vyakitae zraddhA najara sAme bahAra kADhI eka sAmAnya sAmAjika prazno mATenA sAmayika uThatI jatI dekhAya che. bIjI bAju vicArI, azva dIkSAne tarIke tene have pachI pragaTa karavA icche che, e temanI bhAvanA pravAha cAlu vahyo jAya che. A paristhitimAM sudhAro thayA AvakAradAyaka che. " ' zivAya dharmateja jhAMkhu paDatuM jAya che. AthI javAbadAra zrAvaka balidAna athavA nIlA ane niraMjanaH eka nATikA: saMdhanA dhAnika strI purUSonI e pharaja thaI raDe che ke je dIkSA lekhaka zrI. khImacaMda maganalAla rA. svAzraya mudraNAlaya, pa, cIMca cheDI cAlI jAya che temanA dIkSa tyAganA sAcA kAraNe nI kaDaka baMdara roDa, muMbaI, 9. bhajavaze samAja sudhArAnI A eka - tapAsa karavAmAM Ave ane dIkSAmathI nipajatAM duppaNima, suMdara nATikA che. aMge dIkSA ApanArA gune javAbadAra lekhavAmAM aAve. abu che. rAjendraprasAda lekhaka zrI, abelAla nAraNujI joSI karavAmAM nahIM Ave te paristhiti sudharaze nahIM ane sAdhuo eDavokeTa, baMdU gujarAta prakAzana maMdira, muMbaI. te nI javAbadA' majaze nahIM. ' mahAdevabhAI haribhAI desAI : lekhaka, prakAzaka upara mujaba
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' '' ida karo : ' mArA rAma, tA. 15-11-49. praha jene, + 118 . (anusaMdhAna pRSTa 112 nuM cAlu ) , - samabhAvane amuka vAra prApta karyo hovA chatAM jana samAje. eka paNuM rAmatIrtha ke vivekAnaMda, eka paNa gAdhI ke araviMda, tyAM sudhImAM jhaTapaTa evAone dIkSita banAvI dezamAM itikartavyatAne --- - eka 57 Tagora ke rAma chelAM seMkaDe varSathI upajA nathI. saMteSa laIe chIe. paNa vica ratA nathI ke evA sAdhakane ekAda paNa sAcuM motI nIkaLaze e AzAe suMDalA bharI bharIne pachI pitAnA iSTa mArgamAM rathara rahevA jeTaluM baLa meLavavA chIpalAM ekaThA karavA karatAM ekAda paNa jaNe je khetInI chIpa jeTalI enI pAse jJAnasaMpatti ke vairAgya saMpatti ja rahe che ke kema? banI sAdhanA karI hatI te samAjanuM bhAre kavANa thAta, ane - je evuM baLa enI pAse nathI hotuM, yA prApta kareluM prakAzanuM ekAda kiraNa phUTatAM hajAre "rale. enI rezanIthI nathI TakatuM te pachI e AvI bharAyA je kheda anukave che; jhaLahaLI uTha1. paNa ApaNe avaLo bhAga pakaDa che. ane ene , pariNAme aMdara dabAI paDelI rAgI vRttio jera karI upara uThI zAstrAdhAra maLI gayA pachI te ApaNI draSTi ja evI aMdha banI Ave che ne ethI e bIjA je pravAhamAM taNAI pitAne, yAdhutvane jAya che ke ApaNe satyAsane nirNaya karI zakatA nathI. pUna ane saMdhane paNa nIce utAre che. jJAnapUrvaka ke samajapUrvaka adazya kALamAM badhA devI AtmAo ja janmatA evuM nahotuM thA mAnavasvarAgavRttione upazama karyA vinA bIju pariNAma paNa zuM Ave? bhAva te tyAre paNa AjanA jevo ja hatuM. ethI koI acAne tepathIonA A utsavamAM to bALadIkSA hoi, nathI jJAna- hAthe saMgavazAtu e deSa tha hoya ethI ene pramANe garbhita vairAgyanuM baLa, ke nathI duHkha gatiMta ke nathI vAtAvaraNa mAnI cAlavuM e jaDatAnI nizAnI che. , sajIta vairAgyanuM baLa. emAM kevaLa dattavairAgya ja : pradhA sthAne Ama hovA chatAMya eka vAta te cekasa che ja ke Aje rahe che. ane AMma bIjAne Apele vairAgya-jyAM sudhI bALaka : e re.. eTale badhe uDa gaye che ke kAMte prajA jAgRti ane . avasthA hoya tyAM sudhI kutuhalatAnI dRSTie kadAca rakata haze, kAMte sarakArI niyamananA IjekSana sivAya e roga nirmaLa temaja ekaja jAtanI baMdhiyAra havAmAM satata rahevAne pariNAme thavo azakaya che. ethI ApaNI pAse e prazna AvIne ubho evI prakRti ghaDAtI haze, paNa ethI e vairAgya-vairAgya che ema rahe che ke AvI paristhitimAM kaye mArga le ke jethI bane to na ja kahI zakAya, ane ethI e Atmahitakara nIvaDe che vicArasaraNIone samanvaya thAya? ema paNa na kahevAya. AjanA kSI teja banI rahelA saMyamadharmane ' udhdhAra phasalAvIne, dhamakAvIne ke kharIdI karIne lAvelA bAi: te AkarI kaseTImAMthI saphaLa bananAra umedavArane ja dIkSAne . pAse rAgavRttionA damanano abhyAsa karAvo e eka prakAranA adhikArI banAvavAmAM rahe che paNa e te sakala jaina saMghe ha ma che je jaina darzanane pasaMda nathI. ene te kevaLa maDa je sahamata thAya te ja bane; tyAM sudhI te A prazna kevI rIte cAge ja pasaMda che. e kAraNe baLAtkAranI maryAdA sudhI laMbAto hala karavA eja muMjhavaNane viSaya che. AvI beladIkSAne Agraha e kevaLa ApaNu pitAnA AtmA ane upAya vicAratAM mane ema lAge che ke je ApaNe . saMtoSathI jarApaNu anyanuM kalyANa sAdhI zake ke kema e bAbata bAdhdha saMghanI jema maryAdita samaya sudhI sAdhusaMsthAmAM praveza pUrNa zaMkA che. pAmavAnA abhyAsa rU5 "bAmaNera saMsthA ubhI karIe te banne - jema pUrNa thavA samaye ja ziyaLanI hA paMkAya che, pakSanI vicArasaraNIone ApaNe pAse pAse lAvI zakIe. je tema virodhamAM ja vikAsa thAya che, je eka ja prakAranA vA . banne pakSe ekAMtika Agraha mukI the DuM namatuM jokhe te ApaNe varaNamAM ucharyo che ane tadanurU5 iMDA che te eka ja prakAranA A "zrAmaNera saMsthA mATenA niyama tathA veSabhuSAdi AcAre vAtAvaraNamAM chavI ke TakI zake, paNa ethI ene vikAsa thata paNa nakakI karI zakIe. A brAmaNera saMsthA kevA prakAranI nathI. bALadIkSA 'kAMte vikAsa mAgane chuMdI nAkhe che ke te saheja " he ya thA hovI joie e diDAmAM mArga sUyane thAya eTalA AMcako lAgatAM sAdhakane gabaDAvI nIce pADe che. kAraNa ke nathI puratA huM mArA vicAro raju karuM chuM. maLyuM hatuM ene bala jJAnanuM ke nathI hotuM duHkhe upajAvelI (1) mAbApanI saMmata laIne ja tathA saMdhatI pazu anumati koI asaranu: koI asAdhAraNa pUrva janmanA saMskArI AmAnI meLavIne dIkSAnA umedavArane zrA gaNera' banAvI zakAya. vAta bhale judI hoya paNa sAdhAraNatayA paripa mAnasa khIlyA ' (2) game te ummarane mANasa maNera' banI zake. pahelAMnI AvI dIkSAnI kazI paNa kiMmata rahetI nathI. je AganI (3) enI icchA ane zakti hoya tyAM sudhI ja e vacce ramI kAMcananI jema vizeSa zudha banI bahAra Ave che enI maNera rahI zake. e ghare paNa pAcho jaI zake temaja sAdhu ja kiMmata che. eka ja prakAranA badha vAtAvaraNamAM paDayA rahevAnI saMsthAmAM paNa Iche te dAkhala thaI zake. kiMmata paNa zuM? joke ene ya maryAdA te che ja, paNa bahudhA 'vRta (4) sahaja 2 2 sAthe sa dhudharmanuM eNe pAlana nArI pativratA' jevI ja ApaNe Aje dazA bhegavI rahyA chIe ane emAM ja pUrNatAnuM gaurava mAnI mAnakaSAyane poSI rahyA chIe. karavuM joie, veSabhUSA paNa theDA pheraphAra sAthe sAdhudharmane ja anurUpa hoya. A kAraNe AjanA sAdhu sAdhvI e mAM nathI tejasvitA, nathI " ' (5) 18 varSanI nIcenA bALaka bAlikA je zrAmavairAgya prabhA ke nathI cAritranI suvAsa. je kaMI paNu jaNAya che te kadAca bAhya su .sa haze, AMtara te nathI ja, enuM jharaNuM zera banyA heya to emane sAdhu-sAdhvI saMdhamAM dAkhala thatA pahelAM ekAda varSa ghare javAnI chUTa rahevI joIe ema ja nahI, pAtAlamAMthI chuTeluM hoya te ja e bIjAne palALI zake. je aMdarathI palaLyA nathI e bIjAne zuM lAvI zake? pharajIyAta mekalavA ja jekaa, tyAra bAda je enI vairAgya- Ajane sAdhu varga saMkhyAmAM vadhyuM che. chatAM samAja dhArA majabuta jaNAya to ja saMghamAM dAkhala karavA joIe. kalyANa nathI thayuM. bAhyacaritra tyAga ane tapazcaryAmAM e aditIya (6) 10 varSathI nAnA bALaka-balikAne "zrAmaNera" nA gaNAya che, jagatamAM enA tyAgane jeTa nathI chatAM nathI ane banAvI zakAya. pribhAva, ke nathI enI pAse samAjanI samasyAo hala karavA jeTalI ; (7) ghare pAchA pharelA umedavAra zrAmaNerane dhamasaMskAra buddhiprabhA. samAja ekadhAre karamAMthI Aje 15 lAkhanI maLatA rahe e ISTa che paNuM ene pitAnuM AMtarahRdaya tapAsavAnI saMkhyAmAM nIce utarI rahyo che chatAM e sAdhae samAjanuM kazuM ja pUrNa chUTa ane mokaLAza rahevI joIe. samavavAdanA pUjaka navanirmANa karI zakyA nathI. A samAja je A prazna hala kare te ApaNe bhAre pragati sAdhI ahiMsA ane svAdAdA, tyAga ane tapane, samatA ane gaNuya. ratilAla mAbhAI zAha--mAMDala, zrI muMbaI jana yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla makamacaMda zAha, 45-87 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna H sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2 *
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jena yuvaka saMdha pAkSika mukhapatra : rajI.na bI4266 prabhu jenuM -- taMtrIH maNilAla mekamacaMda zAha *, varSa : 11 aMka 14, 15 - muMbaI: DIsembara 1949 gurUvAra vArSika lavAjama * rUpiyA 4 mArA janamamAlA ja bhASAmAMthI dUdha laIe gAMdhIjIe ApaNane kahyuM ke bhAI, ApaNe. aMgrejI keLava- ", " badhA eka ja chIe, e vRtti dhAra karavA mATe ApaNe hiMdustA * NIthI kheTe raste AvyA. ApaNe AgaLa jaIe chIe ke pAcho * nIne pracAra karavAne che. che. e juo te khAI e pragati , nathaH e 6 diDI janAre nAma hiMdI : ya hiMdustAnI * : mANasa madrAsa melamAM bese enA jevuM chee mANasa 6i9hI : vidhAna sabhAe nAma bhale hiMdustAnI na rAkhyuM ane hiMdI - " kema pahoMce? egya jagyAe UtarI, 5, gADImAM bese te ja e : rAkhyuM. 118 thI 1936 nI sAla sudhI gAMdhIjI calAvatA ' 1. dilhI pahoMce. K, hatA. e ja nAma. e. hiMdha che. enuM nAma hiMdI che. paNa enuM ' : gAMdhIjInuM kahyuM samajyA nahi dayeya hiMdustAnI che. je badhAne pitAnA * gaNe. e hiMdustAnI ra, ApaNe pazcimanI keLaNI laI.. boTe raste cAyAApaNA ' vRtti. hiMdustAnI nAmaH rUDha arthamAM vaparAya te jhagaDe nathI. a Amane bhUlyA-ApaNuM zarIrane paMpALyA-amazradhA I-lAbha hiMdI nAma letAM. mane vAMdho nathI gAMdhIjInI ; dIrdhadraSTie je * ane bhAjazekhamAM taNuvA-A badhuM khoTuM che. , ! gAMdhIjIe kahyuM, ' ApyuM te nAma" huM choDuM nahi, tene vikAsa karavA mATe be lipi, * prAchA, cAlo, eTale bhUtanA upa paMkA, khuzakhuza thaI gayA., gAMdhI : che. nAgarI : udde nAgarI lipinI sevAmAM meM khUba karI chehuM 6. jIe batAvyuM ke jyAMthI bhUlAya tyAM sudhI pAchA, cAle ane pUchI " te cUpacAnuM kAma: karuM chuM. nagarIne pracAra karechuM. nAgarI a A gaI . gAMdhIjIe kahyuM eka, ane le ke, samajyA bI. : rASTra svIkArI tethI mane AnaMda thaye. AnaMda thAya evuM hoya bhUla sudhArIne, khAlI jagyA pUrI laIne, jIvananA saDAnuM khAtara ne te tene vAvIe, paNa gAMdhIjInI. hiMdustAnIne dhaDatara mATe " , banAvIne AgaLa jaie. khAtarane khAtara tarIke vAparIe, pachI nAgarI ne u6-ba ne lipine abhyAsa karyo ja chUTake. keTalAkane '. .pratiH karIe. - urdu mAraphate, keTalAkane tArI dvArA keTalAkane baMne lipiThArA AryasaMskanane pacAvIe 6 dayeya sudhI pahoMcADuM. : jUnI saMskRtimAMthI sArUM meLavIne AgaLa vadhIe. A ( hiMdI-hiMdustAnI saMgama ke ApaNI Arya saMskRti. Arya-anAryonA yuddha bAda . ApaNe : rASTrabhASA aMgena. vidhAna sabhAne nirNaya raSTrane nizuya . * Aya-anaMtha eka thaI guyA. ApaNe... badhA hiMda thaI. gayA. 8 che. gaMgAyamunAne sAga thayA pachI nAma ekatra thaI jAya che. * ApaNe AgaLa vadhyA. A dezamAM.. badhA AvyA. hiMda, pArasI, " badhAM prANI eka thaI jAya che. baMne nadI ekamekamAM etapreta che. musalamAna badhA, eka thaI duniyAnuM kAma ApaNe karIe ApaNa thaI jAya che. vidhAnasabhAe nAma bhale hiMdI rAkhyuM', paNa e : kAma duniyAnI sevA karavAnuM , ane yu karIne ApaNe AgaLa vadha- . ' saMgama saMskRtinuM pratika che. hiMdustAnI mATe tapazvaryA-sevA " *. vanuM che. ApaNI saMskRtinI sevA karIe e bhavya vArase ' ? karIe te hiMdI paripUrNa thAya. ApaNe badhI bhASAmAMthI dUche - ApaNe pacAvIe ane AgaLa vadhIe. ka-laIe. badhI bhASAnA AzIrvAdathI AgaLa vadhIe. e vidhAnasasaMskRta-amara bhASA * bhAne Adeza che. badhI bhASAne ApaNe samAvIe.', 1808thI che. saMskRta, amara thaIne rahelI bhAyo che. mANasa kasarata kare, e gAMdhIjIe ,5Na eja raTa raTayuM hatuM. hiMdustAnI. e. vyApaka nAma che. enAM be nAma thayA. e bhASAthI te ja badhAne vizvAsa * badAma khAya, te zarIra majabuta bane badAma gALI . jAya te : evA che. zakita vadhe nahi. badAma. cAvI jAya, agara dUdha karIne pIe te 5Na cAle. gaLI javAthI apace thAya, gujarAtI bhASAne saMskRtamaya rASTrane rega dUra karavA 2 karI, daie te Ama prajA, majI zake nahi. gujarAtI bhASAne , hiMdustAnIthI rASTranI judI judI prajAne saMtoSa thavAne che. : rASTrane roga. enAthI ja dUra thavAne che. hiMdustAnImAMthI dUdha . saMkula dUdha maLavuM joIe. i hiMdIne maLavAnuM che, e zabda vaSaratAM zarama nathI, dezadroha nathI. : rASTrabhASAmAM saMskRta-umerIe paNa bhAre..zabdo umerAthI ke, e mATe pracAra karavAmAM, kALA badhA Ape. A kADhIne samaya ke e vidvAnanI bhASA thaI raheze, e bhASA. Ama-majA' sudhI , nahi ? che, udu bhASA sahelI karI, ApaNe badhAne kheMcIne e ja , pAce. saMskRtanuM dUdha kADhIne bhASAnI , vAta gAMdhIjIe karI; e te. jarUranuM, ane asatyanuM kAma che. jayAM - gAMdhIjI ne laI javA | 'hiMdustAnI. , badhI. bhAvAnAmegya. azadane, pacAvI janArI te , mAgatA hatA te dizA tarapha AgaLa vadhIe, te ja ApaNe jaya hiMdustAnI. hiMdustAnIne udeza ekatA utpanna. karavAne che jhagaDA , vAro che. e kAya'., bhAvanAthI karIzuM te ja thaze. bhAvanAthI -patAvavAne che. mA #ALakanAM kakaDA karatAnI -nAta kadI - .sahana kare lIdheluM kAma bhAvanAthI. AgaLa dhapAvIe. " bahene paNa e ja - che kharI ? hiMdustAnIne.. sAce ukhAsa; jhagaDA nadi vadhAre. ApaNe !.. zikhAmaNa ApuM chuM.' kAkAsAheba kAlelakara
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12e prabhu!" che tA. 1-12-49 ahiMsaka sAmyavAda AjanA aneka keyaDAne zreSTha upAya zrI bhaNazALIjInI mAnyatA dhaNuM varSo sudhI mahAtmAjInA aMtevAsI tarIke rahelA, mANase bekAra nahi bane? evA eka praznanA javAbamAM teozrIe gAMdhIjInA custa bhakata, ane temanA sidhdhAMtane jarA paNa bAMdha- kahyuM hatuM ke e bhaya khoTo che. kAraNa ke mAnavazramane bacAvIne cheDa vagara pALavAmAM mAnanArI je DI ja vyakitao hiMdamAM che ochA kalAkamAM jIvananI samagra jarUriyAtane pahoMcI vaLAya teTalA temAMnA eka, AcArya zrI bhaNasALIjIe temane pUchavAmAM AvelA pUratuM utpAdana thoDI mahenate ane gheDA samaye jo karI zakAya te judA judA praznonA uttaramAM temaNe je maMtavya raju karyuM hatuM je samaya, zrama ane zakti bacaze tene upayoga mAnava vikAsa, tene niSkarSa nIce ApavAno prayAsa karyo che. pragati ane sAMskArika temaja A tmika unnati karavAmAM thaI zakaze. temano A cokakasa abhiprAya jaNAze ke atyAre je garIbone mATe te sAmyavAda eka AzirvAda rUpa che. ApaNe je asamAnatA prasarI rahI che tenuM eka mAtra nivAraNa ahiMsaka gAmaDAM gAmaDAM karI rahyA chIe paraMtu deza-sevakomAMthI keTalA sAmyavAda che. eka tarapha karoDanI lata ane bIjI tarapha bhUkha- gAmaDAmAM bese che tene vicAra karo! vAto karavAthI kAMI paLe mara, garIbI, kaMgAliyata, ne bekArI. A badhI vastuo sAmya- kharuM? gAmaDAM bhAMgIne zahero thAya che, paNa karIe zuM ? gAma vAdane najIka ghasaDI lAvavAmAM kAraNa rUpa bane che. eka tarapha garI- DAmAM besavAnI koIne vRtti thatI ja nathI. benI kaMgAla jhuMpaDI, eka tarapha annanA DhagalA; bIjI tarapha kaNa- bApujIe ApaNane sarvodayane rAha cIMdhyo, hinda svarAjya kaNa mATe talasatAM mAnavIe batAve che ke ApaNe hajI ja galI viSe spaSTa vicAra ApyA, paraMtu temanA Adarzane anusaratuM dazAmAM chIe. samAjamAM saMskRti nathI, e te naryuM jaMgalI paNuM rAjya AvatAM vakhata kema lAge che ? ja kahevAya. AvI paristhiti ja sAmyavAdane sahAyabhUta bane che. ApaNe hAthamAM sattA AvyA chatAM hajI bApujInuM Adarza kAMtithI Dare che kema? rAjya kema thApAyuM nathI te viSe eka praznanA javAbamAM temaNe temaNe eka praznanA jevAbamAM jaNAvyuM hatuM ke ApaNA loko kahyuM ke jyAM sudhI sattAsthAne beThelA sevake sattAne badale seva ne krAMtine nAme bhaDake che. krAMti eTale anivArya kudaratI niyama.. siddhAMta amalamAM nahIM mUke, sagI ane samuLI krAMtine rasa vinAzamAMthI ja sajana thAya che. ' apanAvaze nahIM tyAM sudhI bApujInA Adarzane anumatuM bIjamAMthI aMkura phuTe che tyAre bIja phATe che ane pitAne svarAjya sthApI zakAze nahIM. nAza netarI navajIvana janmAve che. ApaNA zarIramAM paNa AvI prArabdha ke purUSArtha ja rIte paLe paLe vinAza ane sajananuM kArya cAlI rahyuM che. AcArya zrI bhaNasALIjIe ApaNI grAmya saMskRti che e te asala niyama che. krAMti Ave te ahiMsaka rIte Ave te dayAna kheMcatAM kahyuM hatuM ke gAmaDAMonI janatAmAM bhAre bhAra vinAza ochAmAM ocho thAya. ALasa AvI gayuM che. dareka bAbatamAM teo nazIbane deva kADhIne besI rahe che. kAlera Ave ke marakI Ave tene purUSArthathI *, * ahiMsaka sAmyavAda taraNApAya dura karavAnAM pagalAM levAne badale nazIbane deSa kADhI remanA * temaNe kahayuM ke sAmyavAdamAMthI koI deza chaTakI zakaze nahIM, bhoga banI mRtyu pAme che. bALalagna ke vRddha lagnane pariNAme temanI mAnyatA mujaba amerIkAmAM paNa vahele bhADe A vAdane banatI vidhavAmAM paNa bhAgyane doSa jue che. sArI kheDa karI na pagapesAra thaze ja. kAraNake atyAre je dhananI asAmAnya vaheMcaNI heya, purUM khAtara pUryuM na hoya ane pedAza ochI thAya te paNa che te lAMbo vakhata nabhI zake ja nahIM. dareka vyakitane samAna taka bhAgyane deSa! Ama lalATe hAtha daI besI rahevAne badale je maLavI joIe. cAlu paristhitimAM je taka na maLe te vikAsa teo purUSArthane bhajaze te ghaNuM duHkha dura thavA pAmaze. ajJAasaMbhavita bane. dAkhalo ApatAM temaNe kahayuM ke je gAMdhIjIne nane parINAme AvatAM duHkha jarUra mITAvI zakAya tema che. IglenDa mokalavA jeTalI zakita temanA pitAzrImAM na hota to - lehInI bhaDaka teo dezanA tAraNahAra banI zakyA te kadAca na banI zakyA hota. : teozrIe jaNAvyuM hatuM ke ApaNe krAMtithI dUra bhAgIe samAna racanA sivAya samAna taka saMbhavI zake nahi. hide sAmya chIe kAraNa ke ApaNAmAM lohInI bhaDaka vasI gaI che. paraMtu vAhanI lehiyALa krAMtimAMthI ugaravuM hoya te teNe ahiMsaka rIte hAla keTaluM lehI nAza pAme tene koI vicAra kare che ? bhUkhamaro, sAmyavAda lAvavAne rahyo. roga, puratA piSaNane abhAve AvatuM dhImuM mRtyuH Ama hAro. ' gAmaDAM bhAMgatAM bacaze mANase maraNa pAme che, paraMtu te viSe ApaNane Damaka thatI nathI, atyAre je rIte audyogIkaraNa thaI rahyuM che ane gAma- kAraNa AvuM jevAne ApaNe TevAI gayA chIe. paraMtu krAMti Ave DAo bhAMgIne zahera ubhA thaI rahyA che te bAbata temane ane lehI reDAya tethI ApaNe keTalA gabharAI jaIe chIe ! pUchavAmAM AvatAM temaNe jaNAvyuM hatuM ke ApaNe game teTalA lohiyALa krAMti na ja jotI hoya to ApaNe ahiMsaka sAmyavAdathI ADA paDIe te paNa audyogIkaraNa evI rItanuM banavuM joIe paristhitine palaTAvavI paDaze. ke je utpanna thAya te dezanI jarUriyAta puratuM ja rahe. jarUriyAta lagabhaga doDheka kalAka sudhI teo bInI sAthe thayelI carcA karatAM vadhAre utpanna karIzuM te ApaNe bIjA dezo vepArI bajAre sAra eka vAkyomAM Apu hoya te Ama ApI zakAya. tarike zedhavA paDaze ane ApaNe paNa zoSaNane mArge vaLI jaizuM. atyAre je asamAnatA cAlI rahelI te gaye ja chuTake che. sAMkhyavipula mAnava zakitano sadupayoga vAda e ja sarva du:khanI auSadhI che. lehiyALa krAMti AvatI hiMdustAnanI aMdara je karaDe mAnavIo vase che ane aTakAvavI hoya to ahiMsaka rIte krAtine mArga mokaLo karI jemAM moTe bhAge varSane gho kharo samaya niSkriya hoya ApI ahiMsaka sAmyavAdane mATe janatAne taiyAra karavI joie. che, emanI vipula mAnava zakitano upayoga na karatAM jo temaNe spaSTa karyuM hatuM ke temane raziyAne elIna chApa samyatoda pazcimanA adha anukaraNa rU5 dezanuM saMpUNa audyogIkaraNa kara nahI khape. hiMdane anurUpa sAmyavAdI racanA karavI joie. tene vAmAM Ave te A mAnava zakitane vyartha thaya thAya ane karaDe tame bApujIne sarvodaya paNa kahI zake cho.
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA.1-12-49 : : kuca thaMbhI gai che! < !' * prAgaitihAsika samayamAM jyAre mAnavI pazunI peThe ToLAMbaMdha . hiMdatI. samAja vyavasthA viSe AchAM citra doya che, ane te "pharatA ane jyAM jIvananAM sAdhana maLI rahe tyAM rokAI jate; e ApaNane jarUra surekha lAge che. vakhate samAja vyavasthAnI pahelI zarUAta thaelI. e samaye ApaNI samAjavyavasthAmAM jyAre deza peThA che, tyAre arthavyavasthA bahu saraLa hatI, ane rAjyavyavasthA jevuM te kaMI " ApaNA krAntikArIoe emAM sudhArA karavA mATe bhAre jahemata hatuM ja nahi. arthavyavasthA te samAjavyavasthAmAM ja samAI jatI. . uThAvI che. evA krAntikArIomAM rAjA rAmamohena rAya, kavi tyArabAda jyAre mAnavI khetI karavA lAgyA tyAre tene eka ' narmadAzaMkara, svAmI dayAnaMda ane gAMdhIjIne gaNI zakAya. emaNe jagyAe sthira thavAnI jarUra paDI. e vakhate je samAja vyava' " bALalagna, vahema, rUDhIo, aspRzyatA vagere sAme virodha pakA sthAnA saheja vistAra thaye ene ApaNe rAjyavyavasthA kahIe ane vidhavA punarlagnanI himAyata karI. gAMdhIjInA samayamAM kadAca chIe. * vadhu doSa samAjamAM phelAyA jaNAyA haze eTale emaNe harijane, eTale arthavyavasthA ane rAjyavyavasthA e bane samAja- ' ' strIo ane pachAtavarganI avadazA, pretabhejamAdi rUDhIo, jIvavyavasthAnA ja age che. samAjane vyavasthita calAvavA mATe artha ane namAM ghUseluM paradezI zailInuM anukaraNa, bhASAmAM dAkhala thaela| rAjyanI vyavasthA jarUrI banI. * ke 1 ADaMbara, beTI phezana ane vyAvahArika kharcALatA vagere sAme * tyAra pachInA pragatikALamAM paNa arthavyavasthA te saraLa ugra pikAra pADaze. . . . . . . . . *.* ja rahI hatI, jyAre rAjavyavasthA sAthe janatAne bahAnita ' . emane paDakAra janatAe sAMbhaLe, 5Nu jhIle nahi. chatAM *', nahatI. janatAne AgevAna jyArathI. rAjA banyo tyArathI e emanA rAjakIya anuyAyIo jemAMnA ghaNAkharAM madhyama varganA f; pitAnA madadanIza amaladAronI sahAyathI rAjagyavasthA saMbhALate.. yuvAnA hatA, temaNe e jhIlya, ane,.. janatAnA virodha chatAM | hatuM. rAjya vyavasthAmAM rakSaNane prazna khAsa agayo hato ane amalamAM mUkavAnuM zarU karyu. yuvAne. uparAMta bIjA - rAjakIya che, te mATe keTa-killA " caNAvAtA ane lazkaro rakhAtAM. yudhdha sevakane pazu emanI sAthe dhasaDAvuM paDayuM. pachI te samAja * ' samaye amuka mAnavIo emAM vadhu joDAtAM. ' . . ., sudhAre eka phezana thaI paDI. enA pravAhamAM bIjA paNa ghaNA * .. !: mAnavI e sAmAjika prANI che. ene samAjamAM rahevuM game khecAyA. ane samAjamAM parivartana thatuM dekhAyuM. ... -- * che. samAjathI vikhuTA paDavAnuM ene gamatuM nathI. kAM yogI, paraMtu amuka kakSAe AvIne e parivartana aTakI * kAM pagala, samAja vinA rahI zake. 'gugArane sajA karavA mATe gayuM. chellA dasakAmAM sAmAjika juvALa meLo paDaze. rAjakIya " tethI ja DAhyA mANasoe ene samAjathI cheTe karavAnI rIta laDatenI vadhatI jatI ugratA,' Arthika viSamatAo, saMkrAMtI *'' | amalamAM mUkI, jene ApaNe jelanI sajA kahIe chIe. jela) kALane muMjhavaNa, yudhe janmAvelI lobhavRtti ane naitika patana, **, eTale samAjathI vikhuTApaNuM. e badhAM vacce sAmAjika krAnti pravAha aTakI gaye. krAntinI 1 * * . me e kedIo jovA che jeo re bahAra halA" yAre rUca ) bhI gaI ! * * * * * " " je kherAka ane rahANa meLavatA hatA e vadha rAjakIya svAtaMtryanI prApti pachI paNa sAmAjika pravRttinAM * kherAka ane raheThANa ene jelamAM maLatAM; ane chatAM ene tyAM . kazAM Adelane gatimAna thatAM dekhAtAM nathI. ApaNI samAja ' - ' . sukha nahatuM : kAraNa ke te samAjathI ga ga . ' , vyavasthA sudhAravAne koI ekakasa pravRtti AraMbhAI nathI. koI te gamatuM nahi, betAlIsanI lata vakhate eka vaya :... cekakasa thaMkitae samAjanAM mAnavIonuM lakSa e tarapha doravAnuM, che sAthe jelamAM hatA. amane tyAM "a" varganI badhI ja sagavaDe maLatI. mAra 3 navA * * cAlu kherAka sAthe pUratAM dhI, dUdha, mahA ane dahIM maLatAM. vadhumAM: ' ane chatAM gAMdhIjInA vicAronI chApa jemanA mana upara, 15 nAstAmAM pUrI, gAMThiyA, biskITa ane phaLe maLatAM. savAre * rahI che, evA ApaNe keTalAka taMtravAhakoe kAyadAo- bhArata : gAdalAM ezIkAM, ramavAne sAdhanA ane kapaDAM dhovA nokara paNa samAjavyavasthAmAM parivartana karavAnA prayAsa AraMbhyA che, te >> maLela. ane chatAM e vakIlabhAI kaMTALyA ane mArI mAgIne lagnavicchedane kAyade, strInA vArasA hakakano kAyade, jJAti bahi.. - chaTayAM! rAja enA e ja jelara. saprInTa thI 30, . hakAra pratibaMdhaka kAyade, dArUbaMdhIne kAyade, jAhera TrasTa kAyade, ' ane ame cAra rAjI . nave core ra vAsa : harijana maMdira praveza kAyade vagere ApaNane maLyA che... .. . bhANelo mANasa paNa muMjhAye. ene vizALa * navInatara samAja paraMtu samAja ene apanAvavA taiyAra che? sarakAre je gati | . * vacce rahevuM hatuM. . . . . * * * * *-zarU karI che temAM junavANI ta e rUkAvaTa mAMDI che. varcagALAnA : Ama mAnavI samAjane gALo dete paNa samAjamAM ja samayamAM je junavANI tane bahAra dekhAtA nahetA, "teo che . rahevA Icche che. eTale samAjanAM sau aMgabhUta prema, sahakAra have hiMmatabhara bahAra AvyA che, ane sarakAranI bIjI keTalIka ' ' . ane zAntithI sAthe rahI sAmAjika jIvana suMdara rIte gALI zake rAjavahIvaTI khAmIone kAraNe enI thatI niMdrAmAM A rUDhIcusta ra te mATe samAja vyavasthA racAI che ane dIrgha kALathI cAlI "e paNa bhaLI javAnuM zarU karI dIdhuM che !' AvI che. . . ke . . . . . . . rAjakAraNa aMge jeo cekakasa vicAro dharAve che, ' , prAcIna kALanI samAja vyavasthAnuM spaSTa citra - ApaNI bhUtakALamAM jemaNe dezane mATe anekavidha bhAgo ApyA che, ane haju | pAse nathI, paraMtu zrI RSabhadeve racelI ane rAmAyaNa-mahAbhAratanA . paNa rASTranI unnati mATe jeo mathI rahyA che, evA hAlanI sarakAranA? | kALamAM vAMcelI samAja vyavasthA viSe ApaNe thoDuM jANIe chIe. rAjakIya pratispardhIone sarakAranuM vahIvaTanI TIkA karavAne hakaka che; '| emAM lagnaprathA hatI, varNa vyavasthA hatI ane samAja mATe ja paraMtu jemaNe dezane mATe kazeye bhega ApyuM nathI, rAjakAraNa sAthe nItiniyame hatA. e vakhate rAja badhI pravRttionuM kendra hatuM, jemane snAna-sutaka rahyuM nathI, prajAnI AjhAdInI laDate vakhate : eTale ApaNe jeTaluM rAjAo ane rAja viSe jANIe chIe jemaNe rASTrane droha karyo che, ane Aje paNa jee kALAM bajAra, teTaluM prajAo ane prajAjIvana viSe jANatA nathI. paraMtu eTaluM lAMcarUzvata, saMgrahakherI ane zeSaNa mAraphata samAjane pAyamAla jANIe chIe ke keTalAka cInI ane grIka abhyAsI pravAsIoe karI rahyA che, evA vepArIo, udyogapatie, jamInadAre, jAgI bhAratanA paNa jema dezane mATe anekavidha e emAM lagnaprathA hatIavasthA vize ApaNe - - -
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 prabhupta jaina kizArAne chUpI rIte dIkSA ApI rahelA jaina sAdhue bALakanA kamajo nahi sAMpatAM lAThI laIne dhasyA. vandemAtaram'nA khabarapatrI taraphathI "keTalAka jaina sAdhu tarafadhI mAbApanI sanmati vagara sagIra vayanA kumArane chupI rIte dIkSA ApavAnI pravRtti hucha paNa cAlu rahI che. saurASTranA jesara gAmamAM tAjetaramAM ja Ave eka. dAkhaleza banyA che. Azcayajanaka vAta te e che ke, A kumAranI vidhavA mAtAnA pakSanA mAnavIe sAme jaina sAdhuoe laDI uchALI hatI. paraMtu Akhare sAdhunI sAna ThekANe AvI hatI ane e kumArane AvI khuTatI dIkSAmAMthI khacavI levAmAM AvyA hatA. . 'A kumArane dIkSA ApavA mATe jesarathI tenA mAtAthI chUpI rIte amadAvAda lAghIne eka upAzrayamAM rAkhavAmAM AvyA hatA. peAtAnA putrane amadAvAda laI javAmAM khAvyA che. evI * jANa thatAM A vidhavA mAtA amadAvAda AvI hatI. teNe e kumArane lai AvanAra jaina muninA sapaka' sAdhyuMA hatA ane kumArane soMpI devAnI mAMgaNI karI hatI. paraMtu munizrIe tema karavA nA pADI hatI. A pachI teNe amadAvAdamAMthI potAnA sagAnI sahAya meLavI hatI. e badhAM mukhya upAzrayamAM gayA hatAM ane tenA vaDA jaina munine vinati karI hatI. munizrIe bhUlano svIkAra karIne te mATe kheda darzAbyA hatA ane elIsabrIjanA upAzraye javAnu kumAranA sagAMne jaNAvyuM hatuM. munizrI kredhita thayA A upAzrayamAM kumArane rAkhavAmAM AvyA hatA. tyAM jaine temaNe. mukhya jaina munine tene soMpI devAnI vinaMti karI hatI. munizrI ekadama krodhita thai gayA hatA ane tene soMpavAnI sAk nA pADI hatI. AthI pelI strI sAthe AvelA purUSA gusse thai gayAM hatA ane jaNAvyuM hatuM ke tame na mAne te peAlIsane elAvavI paDaze ane jaina dharmane kalaka lAgaze. radAra, amaladAro ke dharma-radharane sarakAra sAmenI TIkAmAM joDAvAtA kAi hakaka nathI. dezanA yuvAnAne sarakArI vahIvaTa sAme eka yA mIjA kAraNe bhale rASa DAya; paraMtu sarakAra sAmAjika sudhAraNAnAM je pagalAM bharI rahI che, tene temaNe anumedavAM ja rahyAM. sarakAra kevaLa kAyadAthI ja samAja sudhAraNA karI zakavAnI nathI. janatAne emAM pUro sAtha ane sahakAra joize ja, ane samajI janatAe e ApavA ja joie. tA.1-12-49 paraMtu temanI pharaja ATalethI ja aTakatI nathI. samAjanA saDAne nimULa ' karavA, samAjanA rivAjomAM AmUla parivata'na ANuvA ane saMpUNa sAmAjika krAnti sajavA temaNe svataMtra saMzciMta prayAse| . have zarU karavA joize. junavANI tattvA sAme maLyuM akALavu joize. pUra jozamAM AMdalane! zarU karavAM joize. sAmAjika punarUtthAnanI je phreMca thaMbhI ga che, ene gati ApavI joize, ene mATe Aje yeAgya samaya pAkaye che. sarakAranI sAmAjika sudhAraNAnI nItinA lAbha laIne AgaLa Dagalu bharavAnI A taka dezanA vicArakA, sudhArakA ane yuvAnAe na gumAvavI joie. paraMtu munizrI te potAnI haThane vaLagI rahyA hatA. A khUnne vacce khelAcAlI cAlu hatI eTalAmAM pAsenA eraDAmAMthI khIjA daza sAdhue lAThIe sAthe bahAra isI AvyA hatA ane kumAranA sagAMne cAlyA javAnuM kahyuM hatuM. vAta vadhI paDI hatI ane baMne pakSa vacce athaDAmaNu thaI hatI. paraMtu Akhare sAdhuonI sAna ThekANe AvI hatI. kumAranA sagAemAMthI eka bhAi eka kApaDanA vepArIne tyAMthI kapaDAM laI AvyA hatA ane vItarAgI' banAvAyelA kumArane sa`sArI banAvIne gADImAM besADIne lai gayA hatA." uparanA samAcAra| tA. 28-11-49 nA * muqhanA danika Zhang vandemAtarama' mAM chapAyA che. bIjA daza sAdhue lAThIe sAthe bahAra dhasI AvyA hatA' evuM je lakhaNu e samAcAramAM che, ane tene kAra lAIna TAipa'mAM mathALAmAM mUkavAmAM AvyA che, temAM 'vandemAtaram' nA khabarapatrInI gerasamaja hAya evu lAge che. kAraNa ke sAdhue daMDa ( lAkaDI) TekA mATe sAthe rAkhe ja che, ane e sAthe rAkhIne tee eraDAmAMthI bahAra AvyA haze. lAThI ugAmavAnI vAta emAM. lakhI nathI, eTale tenA upayAga karavAnI emanI vRtti heAya evu paDyuM jAtuM nathI. taMtrIe paNa bhUlathI A vAtane mahattva ApIte mayALAmAMgADhavI che. paraMtu eTalI vigato khAda karIe te paNa je rIte A khanAva banyA che, e rIta sArI te nathI ja. AvA samA cArA jAhera vartamAnapatrAne pAne caDe, emAM samagra jaina samAjanI. zebhAne meTu kalaka caDe che. bhIkhAdhItA kAyadAmAM sudhArA karAvavA jaina sAdhuonA tyAgavairAgyanAM guNagAna ApaNe karIe chIe tyAre AvA banAve ApaNA guNagAnanA prayAsete niSphaLa banAvatA nathI ! ApaNA pratinidhi maMDaLe ne jo sarakAra A sakhAcArAnA khulAsA pUche te teno sthiti kevI kADI khUnI jAya, enA kaMi vicAra A sAdhupurUSo (?) karaze ka? sapAka Aje madhyama varganI muMjhavaNo vadhI paDI che. jyAM tyAM madhyama varganI muzkelIenAM varNana thai rahyAM che. madhyamaga Arthika AMdhImAMthI pasAra thai rahyo che. paraM tu ApaNI samAja racanAnuM eka krUSNa paNa e muzkelIne vadharI rahyuM che. e dUSNu, te dekhAdekhIe khaca karavAnI rIta, zArIrika zrama sAmenI suga, vyavadvArika prasaMge sAme laDavAnI zakitatA hAsa vageremAM rahelu' che. madhyama varganA jIvAnA jo kaTIbadhdha thaine peAtAnI Arthika sthiti sudhAravA mATe madhyama vage` petAne mAnI lIdhele sAmAjika mebhA, strIone malAjo, khALakanI mAvajata vagerenA je keTalAka kheATA khyAle che te cheDI dane, emAM parivatana karavuM jarUrI che. madhyama vaganI strI ke kizArA tene yogya- AkarI dhaMdhA pramANikatAthI kare emAM tene zaramAvAnuM nathI ane temAM tene sAmAjika mebhA utarI javAtA nathI, e jAtanI eka havA phelAvavI jarUrI che. e mATe emaNe hiM matapUrvaka Daga bharavAM joie. e ja mArga sAmAjika pragatinI thI gaelI phUca AgaLa cAlaze. madhyama vargane yuvAna ja e karI zakaze. jaTubhAi mahetA
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-12-49 * * prila jenA , e samaye A 25 na dezanA sara ka dhImA * samAcAra-noMdha " thaI rahyuM che, teja aTakAvavAne je jaina sAdhuo leza paM prayAsa karaze, te temaNe samAjanI bhAre sevA bajAvI gaNAze zrI. Thakakara bApA 4. bhIkhabaMdhInA kAyadA saMbaMdhamAM Aje je pravRttio cAluM , gaI tA. 28 mIe zrI. Thakakara bApAne 80 muM varSa pUruM ' rahI che, temAM sAdhuoe AgevAnI bharyo bhAga bhajavavA mAMDa ' thaI 81 muM beThuM. A prasaMgane dIlhI, muMbaI temaja gujarAta- che, te paNa kaI rIte IcachanIya nathI. jaina sAdhuo para ke kAThiyAvADamAM suMdara rIte ujavavAmAM AvyuM hatuM. zrI. Thakakara bApAe "paNa jAtanI Aphata AvI paDe, tene sAmane karavA temane pitAnuM samagra jIvana harijane temaja dezanAM bIjAM pachAta kemanAM saMsArI ziSya taiyAra che, tyAM sudhI temaNe kazI ciMtA rAkhavAnuM mANasanI unnati arthe gALyuM che, eTaluM ja nahi paNa ATalI jarUra nathI. - vRddha vaye temane e sevAyajJa evo ne evo cAlu rahyo che. A A ApaNA dhArAsabhyo! ' ' umare jyAre koI paNa mAnavI nivRtti che, e samaye temanI muMbaI dhArAsabhAnA zro.. jayantIlAla paTela nAmanA dhArAsa pravRttimAM leza paNa DhIlAza ke. dhImAza AvI nathI. eMsI varSanA eka patnI hayAta hovA chatAM be varSa pahelAM bIjuM lagna kareluM A yuvAna dezanA sukomaLa banatA jatA yuvAnane kharekhara paDakAra- ' AthI gRhakaleza vadhI javA pAmyo, jene pariNAme temanI pahela 25 che. prabhu emane dalitAnI vadhu sevA karavA mATe vadhu lAMbu patnI tathA putrIe AtmahatyA karyAnA khabara bahAra " AvyA che AyuSya ane vadhu sArI taMdurastI Ape, evI prArthanA sahaja muMbaI dhArAsabhA ekapatnIvratane kAyado ghaDe, ane tenuM thaI jAya che. " - sabhyanA jIvanane je. AvA raMga DhaMga hoya, te te dhArAsa siddhAgraha! tarIke kaI rIte lAyaka gaNAya zake? samAjanA hitane mATe kAyadA '' evA samAcAra pragaTa thayA hatA ke muMbaI sarakAranA bhIkha- ghaDavAnI jene ApaNe sattA ApI che, teonAM jIvana jo AvA baMdhI kAyadAmAM jana sAdhuone thayelA anyAya sAme satyAgraha saDelAM hoya te teone ApaNA upara kAyadAo lAdavAne ze karavA mATe zrI. nemisAkAra ane surya nAmanA be sAdhuo adhikAra che.? , , jaTubhAdI ' rAvalagAMvathI muMbaI javA upaDayA hatA paraMtu AcArya zrI. ja samAcAra ' : zAnita sAgarajIe temane nAzIka pAse aTakAvIne vadhu rAha jovA sva. zeTha choTAlAla khetazI:-sAyalAnA suprasidhdha vatanI jaNAvyuM hatuM, A rIte 'sidhdhAgraha'ne nAme zarU thanAra satyAgraha ane karAMcInA jANItA 3 nA vepArI zeTha: choTAlAle khetInuM Aje te aTakI paDe che. ' '' bhIkha baMdhInA kAyadA saMbaMdhamAM jenI sabhAo maLe, temAM - muMbaI mukAme tA. 13-11-49 ne divase duHkhada avasAna thayuM che. Thara ane vartamAnapatre mAM garjanAo karavAmAM Ave e badhA " " saMvargastha karAMcInA rUu bajAramAM ane jAhera janatAmAM AMdolananA ThIka karI che. paraMtu sAdhue pote dhIraja agraNI hatA. eka bAhoza vepArI chatAM temanuM prattikSetra bahuja | gumAvIne satyAgraha karavA nIkaLe, e hAlane tabakake temane mATe vizALa hatuM. karAMcInA gujarAtIonI ane bIjI jAhera pravRttio zobhArUpa nathI. sAdhuoe sarakAra sAme laDavAnuM kAma saMsA bhAgye ja evI haze ke jemAM svargasthanuM agrasthAna na hoya. rIone soMpI daIne rAjakIya prakAranI pravRttithI dUra rahevuM jarUrI karAMcIna saMvemAM vyApArI maMDaLe, keLavaNI saMsthAo, sAmAjIka ' che. jo teo satyAgrahamAM mAnatA ja hoya, te A deza jyAre saMsthAe, ane vatu, jIvadayAnI maMDaLInI sthApanA ane pragati satyA, ane tulA, badalI : briTAnI gulAmI taLe kacaDAto hato, ane janatA para 'goLIo tathA vikAsamAM temane amulya hise hate. " '' | ane lAThIo jhIkAI rahI hatI, tyAre temaNe satyAgrahane mArga, karAMcInA jaina samAjane be dAyakA sudhI potAnA adhyalevA joituM hatuM. paraMtu tyAre teo e pravRttine rAjakIya gaNA kSapade, suMdara doravaNI ApI tenuM ucca sthAna temaNe karAMcImAM vIne ethI dUra ja rahyA. jayAre khUnakhAra yuddha karI karAveluM hatuM. ' nIkaLyuM tyAre temanAM-ja anuyAyI zrAvake zastrAstranA kArakhAnAM temanA duHkhada avasAnathI jaina samAje eka mArgadarzaka calAvIne mahAna hiMsAne piSaNa ApI rahyA hatA tyAre paNa ane utsAhI agraNI gumAvela che. prabhu temanA AtmAne teo cUpa ja rahyA. are, dezamAM jyAre bhayaMkara komI hiMsA zAMti Ape.' phATI nIkaLI, tyAre paNa teo zAMti sthApavAne AgaLa AvyA - (a, bhA. 1, 2thA, jaina kenpharansa) nahi; ane Aje have sarakAra sAme utAvaLe ane vagara vicAryuM : - zrI akhila bhAratavarSIya ve. sthA. jana kenpharansanuM 11muM - satyAgrahanuM 2. stra ugAmavAnI vAta kare che, te temane zobhatI adhivezana je madrAsa mukAme tA. 24-25-26 DisembaranA roja A vAta nathI. vaLI 'satyAgraha'ne badale "sidhdhAgraha' jevA nAmo peIne teo jaina dharmanI hAMsI ja karAvI rahyA che. temanuM kartavya maLanAra che, tenA pramukha tarIke madrAsanI svAgata samiti tathA te e che ke sarakArI kAnuna anusAra teo oLakhapatro na rAkhe, muMbaInA maMtrI maMDaLe muMbaI dhArAsabhAnA spIkara mAnanIya zrI ane tethI je kaMI sahana karavuM paDe, te AMta' ke rodra dayAna sevyA kuMdanamalajI phirodiyAnI sarvAnumate varaNI karI cheane zrI vinA zAntithI sahana kare eja sAce satyAgraha che. emAM savinaya phidiyAjIe tene svIkAra karyAnA samAcAra prApta thayA che. A kAga rahe che, ane chatAM kAnUnabhaMga mATe temaNe kaMi paNa samAcArathI dezabharamAM utsAhanuM vAtAvaraNa prasarI rahyuM che. ] pagelAM bharavAnAM nathI. je sthitimAM teo vicare che, te ja pracAra samiti taraphathI konpharansanA pratinidhioe dareka sthitimAM bhIkhabaMdhIne kAyado amalamAM AvyuM saheje ja kAnana prAMtane pravAsa zarU karI dIdho che. muMbaInAM parAMomAM sabhAo bhaMga banI jAya che; pachI satyAgrahane nAme AvI dhamAla karIne maLI rahI che, ane svAgata sabhya sArI saMkhyAmAM noMdhAI rahyA meLavavAnuM te kaMi nathI, paraMtu AkhA sAdhu samAja ane jaina che. ane prAnta sthAnakavAsI samAjamAM "cala madrAsIne nAda guMjI samAjanI pratiSThA gumAvavAnI che. rahyo che. ' haju te A saMbaMdhamAM baMdhAraNIya pravRttione pUratA avakAza che. traNe phIrakAnA AgevAna jenuM eka pratinidhi maMDaLa madrAsa thI svAgata samitinA nIce mujaba hoddedAre nImAyA che hamaNAM ja muMbaI sarakAranA mukhya maMtrIne maLI AvyuM che ane - pramukhazrI. mehanalAlajI caDiyA te bAbata sarakAra vicAra karI rahI che. eALakhapatro na rAkhavA upapramukha zrI. surendrabhAI jesIMgabhAI mATe haju koI jana sAdhune pakaDIne jelamAM pUravAmAM Avela ' maMtrIzrI, tArAcaMda gelaDA ' ' * nathI vAta vAtamAM satyAgrahanI vAta karavAmAM zurAtana nathI. A sahamaMtrIzrI, jasavaMtamalajI iMjInIara paraMtu kALAM karmo vaDe dhamadha ane dhArmikatAnuM je patana svayasevakadaLapatiH- zrI. TI. jI. zAha 9 - bI pI bI dhanika kAtharo amalamAM teo viyara che te .
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 zuddha jaina tapanA prabhAva ? dhanya ghaDI! dhanya bhAgya ! dhanya che enA bhAvane ! ATalI mALa avasthAmAM dIkSA' dhAraNa kare che." keTalIka uMmara dhArA che enI ?'' "sALa-aDhAra tA mAMDa haze. dhanya che bALa brahmacArIne dhanya che enA mAtapitAne kuMTuMbane ajavALA gayA. zeTha kuTuMbanI ekAMtera peDhI tarI gai." l,..!..!...hUM!...'kuTu'ane ajavALI gayA cha "kAM ?, gai. thaI pAMca sAta hajAranI thelI mAtA-pitAnA kheALAmAM paDI che. vAMDa heya te vele caDe. khApa te khIDIyuM vALIne vAMka gayA hatA ane pArakAM pANI bharIne mAne mAthe TAla paDI hatI. mahArAjazrIe te zrImata zrAvaka zakarA zeThane sAnamAM. gaI . samajAvI lagharAnA udghAra karI nAkhyuM. paNa ladharA kema mAnI gaye ? gurUnA pratApa. bIjI' zuM? ladharA nAnapaNamAM jainazALAmAM jatA. sAmAyika pratikramaNu zIkhatA. upAzrayanI bAjumAM ja tenu dhara. mahAMrAjazrI ghaNIvAra tene dhanalAbha ApatA, ukA zeThane kAMi A eka A ladharAnA khADA ceDA pUravAnA hatA? e traNa AkarA ane ladharA karatAM moTI karIne paraNAvavAnI hatI, eNNe te ladharAne mahArAjazrIne ja sAMpI dIdhA. have ladharA sAMje pratikramaN karavA pazu vahele jAya. mahArAjazrI ladharAne kAi kAi vAra temanA ziSyA mATe muMbaIthI AvelI badAmapurI pazu khavADe, mahArAjazrIe teA ukA zeThane vAtavAtamAM kahI dIdhu ke-"zrAvakajI, A te nAma kADhaze nAma ! enI yAdazakti teja che. dIkSA leze teA kAma karI jaze. sAthe bhavatu bhAthu bAdhI jaMze. " ladharAne paNa kuTuMbanI garIbAi sAlatI. inDenanA lagna mATe bApAe bAMdhelA be hajAra rUpiyA tA kayAranA vAparI nAkhyA hatA. haju te dharanAM TANuM kADhavAnAM che. chhenane mAMDa mAMDa ThekANe nAkhI che, hajI tenA e kAkA tA kuvArA che.. A bhavamAM tA te saMsArI thavAnAM svapnA seve eTalu ja ladharA paNa vANiyAne ja dIkarA hatA ne ! ene paNa ghaNI vAra chApAmAM vAMcelu ke eka sAdhunA ziSya sa MsArI banI gayA.' thADA divasa pahelAM ja eka sAdhu ispitAlamAM hatA te nasa' sAthe,lagna karI .sAdhu samAjamAMthI adrazya thaI gayA.' hamaNuAM ja 'eka sidhdhAMtanA jANakAra sAdhu trIsa trIsa varSa sudhI dIkSA pAMLI ane kaMTALI sAdhunA veza cheADI eka jaina chApAnA taMtrI sAthe sInemA paNa joI AvyA hatA.' A badhA parathI ene lAgatu ke, jeTaluM paLAya teTaluM' sArU, sAdhu thayA pachI sa'sAro karyAM nathI khavAtuM? te AmAM jo mane jaina jyotiSa AvaDI jAya te basa kheDApAra. pachI teA rAjA mahArAjA ja mArA page namatA Ave, na Ave te huM temanI sAme jaIA. koIne derA ke maMtra karI ApIza. koine zrImaMta khUnAvavAnI lAlaca ApIza. kAi kAlejIyanane pAsa karAvI ApIza. ane AmAM je mahArAjazrI kaheze te sAcu' paDaze te kharekhara huM paMcama kALamAM jaina dhamanA tAraNahAra banIza ! A badhA taragAe ladharAnA dIkSA levAne niNuM ya draDha karyAM. AvI zubha - vAtane phelAtAM kaMi vAra lAge ?. AjanA lazkarA AvatI kAle saMsAra tyAgI sAdhu banaze. catuvidha sadhanI adAlata kheDI. adAlatamAM jete vakAryo taka' ane dalIleAthI chatI jAya che tema ahiMyA yuM. ladharAnI, tenA mA-bApanI, tenA kuTubatI, saunI saMmati levAi, ke mahArAjazrI ladharAne rAjIkhuzIthI mAtra Ama kalyANanA zubha hetuthI ja dIkSA ApatA hatA. samatipatra para sadhapatie kuma chAMTaNAM karyAM. dIkSA mukta' nakakI thai gayuM. tA. 1-12-4 AjubAjunA gAma ane gAmaDAomAM A! khALadIkSAnA ane prasa'ga ghaNuA samaye Avate ho, dhaNA varSe zrAvakAnAM pUNya ubharAi gaya hatAM. gAme gAmanA sadhAnuM DepyuTezana AcAya' zrI pAse AvavA lAgyu', sau A dIkSAprasaMga peAtAnA gAmamAM thAya tenI pRcchA rAkhatuM, dIkSA-prasaMganI carcAmAM mahArAjazrI vyAkhyAna vAMcavAnuM paNa bhUlI gayA hatA. "mahArAjone samaya paNa kAM 'maLatA hatA ? dareka 'dhatie mahArAjazrI pAse AvI peAtAnA gAmamAM kevI bhavya rIte dIkSA prasa`ga ujavAze tenu savistara vaNuna karatA. AcAya"zrInAM mAna vadhI gayAM. - " aMte mahArAjazrInI gAdI samA dhamapura gAmamAM A dIkSA maheAtsava ujavavAnuM nakakI thayuM. dhapuranA sadha pAvana thayeA. potAnA mAM hajAro bhAI hunAnu sAmI vAtsalya thaze, paNa e sadhane kayAMthI khabara heya ke Aja gAmamAM potAnA eka eka para calAvI rahyA che. sadhanI mA heMnene dIkSA keTalAka madhyama varganA kuTu e moMdhavArInI nAgacuDamAM sAi prasa Mge paheravA eka pazu sArU lugaDu paNa nathI. are ! potAnA ja gAmanI jainazALA baMdha che; vadhavA zikSikAne be rUpiyA vadhAre pagAra ApavA posAtA nathI ane hajAro rUpiyAnA dhumADA 1, ' karavA Aje A saMdhazreSThIo tayAra thai gayA che. kAraNa temane pratiSThA bana mAle joie che. gAme gAmathI hajAra. gRhasyA gurUnuM mana sAcavavA dIkSAnA jalasAmAM padhAraze te peAtAnA cheAkA chokarIe mATe sArUM dhara paNu maLI jaze--A badhI svAdAtta e vAdha sArI rIte samajatA hatA. jIhlakapa sapheda kAgaLanA meTA pAMnA jevaDA kadanI Ama traNa patrikA' gurUmahArAjazrInI preraNAthI chapAi. gAme gAma Ama traNa-patrikAe pahoMcI gai. dIkSA satkAra samiti racAi gai. mAjIsAne atranA sAMsA hatA tyAre ahiM ! rAtArAMta mATI mATI cUle khe dAda-pANInA A ukaLavA lAgyA. lIlAMchama lAkaDAMe kapAi rUpAne AgaLa lAgyA. dIkSA satkAra. samitinA sabhyo je baMnAjanA dhI, teja, gALanA vyApArI hatA tee paNu kAvI gayA. temane na khapata mala Aje khapI javAnA hatA. saDelA dhauM ane bacakAvALA cekha paNa saMdhanA raseDhe AvI gayA hatA. varSoMnA paDatara dhInAM Dakhkha zudhdha tAvaNIyALA banIne AvI gayA hatA. gALa che ke pANI te na kaLI zakAya tevI rItanA gALanA gArDavA hamaNAM ja cIMcuDethI tAjA AvyA che e rIte palaTAI AvI gayA hatA. gAmanA dhUmADA baMdha thAya te pahelAM satkAra samitinA dharanA dhumADe te jyAMthI cUle khedAi tyArathI ja baMdha hate. rAtArAta pakavAne taiyAra thaI utAravA, temane kayAM jamADavA, temaja judA utArI temane zuM zuM jamavAmAM rahI hatI. gayA. gAmaDAvALAne kayAM zaheravALAne gAmaDAvALAthI Apavu tenI carco thai dIkSAbhilASI lagharAbhAinA kuTuMba mATe dha puranA zrAvakajIe taiyAra karAvelA. khAsa khagale kADhI ApavAmAM Avye hatA. gAmanA amaladAra sAheba je jaina hatA ane jemanI kRpAthI vadhu mANasA jamADavAnI rajA maLI hatI temanI meTara dIkSatanA kuTuMbIo mATe taiyAra hatI. ' dIkSAMbhilASI yuvAnanA varagheDAnI taiyArI cAlatI hatI. rAjanagaranuM menDa paNu AvI gayuM hatuM. dIkSAbhilASI yuvAnane hAthI para besADavA, meTaramAM khesADavA ke e gheADAvALI bagImAM mesADavA A prazna ghaNuM ja carcAyA. te judA judA divase darekane
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-12-49 praza4 jaja sarakhe lAbha ApavAnuM nakakI thayuM hovAthI Aje chellA divase nA pADavI paDI che. A gAmaDAvALA paNa keTalA varSothI lAgI be paiDAvALI gADImAM vadheDe nIkaLyA. rahyA che. chatAM A vakhate tamAruM mana sacavAyuM che. cAturmAsane dIkSA mahotsavanI havA AkhA zaheramAM guMjatI hatI. megya rIte dIpAvaje. dhama udyota prarvatate hate. toraNe, patAkAe havAmAM heratA zrAvakajIe te ghera gheALe hAthI bAMdhe che ema samajIne hatA. jamaNavAranI suvAsa cotarapha mahekI rahI hatI. mAtra mAna- ja cAturmAsane Agraha rAkhatA hatA. Ajane sAdhu samAja vatA ja vIsarAI gaI hatI. paNu zahera bhaNI AkarSAya che. gAmaDAmAM te vihAra vakhate na ja vadhe che. AgaLa vadho hato. strIonA vRda ghoLa maMgaLa gAtA dIkSA sthAna para jaI rahyAM hatAM. chUTake jAya. jaina dharmanuM AjanuM patana caturvidha saMghene ja AbhArI dharmayurI dharmazALAmAM mAnava maherAmaNa ubharAyA hate. che. sAdhuone mAna, pratiSThA ane me joIe chIe. sAdhuone AgaLathI ja mahArAjazrI pitAnA ziSya sAthe bhavya zamiyANAmAM pitAnI saMsthA calAvavA nANAM joIe che. sAdhuo samaje che ke AvIne besI rahyA hatA. gAmaDAMnI prajA dara varSe hajAro rUpiyA kayAMthI Apaze, eTale dIkSita yuvAna paNa mekSa-mArganA prathama pagathiye AvIne zaheramAM ane upanagaramAM uparA uparI cAturmAsa karaze. cAtuubhe hate. saMsAra choDavAnI A chellI kSaNa hatI. kuTuMba, mAtA, samAM ane khAsa karIne paryuSaNa parva daramyAna A pitA, meTI Drene, nAnA bhAMDa A badhAne maLavAnI ane sAdhuo "mAnavadharma 'ahiMsAnA payaMgabare" "yugadhama" e para sa sArI sagapaNanI A chellI saMsAra avasthA hatI. jAhera vyAkhyAne apaze. zaheranuM yAMtrika jIvana jIvatA purUSa ' uga yuvaka pitA pAse gaye. pitAnI rajA yAcI. pitAe divase te mahArAjazrInA vyAkhyAnamAM na AvI zake mATe rAtri to kyArane samAjane vecI dIdhuM hatuM. A te badhI dhamanI pravacane ane prArthanAonA dekho ye jaze. bapore zaheranI dIkSA prasaMga aupacArika vyavahArika vAta ane rivAjo hatAM ke sannArIo, gRhakAryamAMthI nivRtta thaI upAzraye Avaze eTale bIjuM kAMi? dIkSita yuvAna mAtA tarapha DhaLe. mAtA pitAnA mahArAjazrI pitAnI AjubAju "gItA,' 'harijana baMdhu' ane ceDA : patinA A kRtyane jANatI nahi. ene te A dikarA 5ra kevI dhaNA dainika vartamAnapatro tema ja aMgrejI pustake rAkhI besaze. sAdhu kevI AzAe bAdhelI ! dIkarAnI vahunA svapnA paNa sevelA. dIka- samAja pazu paisA meLavavAnI cAvI jANI gayuM che. eTale mahArAjazrI - rAnA dIkarAne hIranI derIethI hIcAvAnI mAnI AzA te zaheranI sannArIone yogya vAta vahetI karaze ke purUSone dharmanI kayAM kayArana: alepa thaI gaI hatI. nAnI bahena khAMu khAMu kahI paDI che ? bahenane laIne ja jaina dhama TakI rahyo che. purUSae bhegA bhAine vaLagI rahI hatI. karelA kALA bajAranA bhANa strIe te dharmakAryamAM vAparavA saMdhapAtane hukama chuTa. jelamAM kedIne maLavA AvanAra joIe. kAraNa, strI adhaganA che ane e rIte purUSane parANe mulAkAtIone samaya puro thaI gayo hoya tevI e AjJA puNya karAvavuM e strInI pharaja che. A rIte jotAM dhamaMpuranuM atyAre lAgI. lecane vidhi puro thayo. sAdhune paheraveza paherI e yuvAna cAturmAsa AvuM ja jaze, ema sau mAnatA hatA. maTI medanI samakSa AvIne ubhe rahyAM. hajAro AMkhamAMthI paryAvarAja paryuSaNanA divase najIka AvatA hatA. AtmajaLabiMduo sarI paDayAM gurUjIe dIkSAmaMtra Aye, ane pitAnA nati ane AtmakalyANanA e divasomAM muni mahArAjazrInA ziSya tarIke jAhera karyo. tapasvI ziSya ugra tapazcaryA zarU karI. AtmAne damavAnA e gaI kAlanA yuvAna ane sAdhu banya, saMyama khAMDAnI dhAra zubha divase hatA. mana, vacana, kAyAne kAbumAM rAkhavAnA e che, tene AcaraNamAM mUkI rahyo. pavitra divase hatA. vaDI dIkSA ApavA mATe gurU to vihAra paNa karI gayA. mahArAjazrInI preraNAthI saMdhe tapasvIjInA tapanuM pAraNuM bhavya rIte ujavavAnuM nakakI karyuM. tapanA A dekhAvane zo hetu vaizAkhI dAvAnaLamAM eka yuvAnane saMsArI dAvAnaLa bhAI haze ? zuM AnAthI jaina dharmanI jAhojalAlI vadhavAnI hatI ? gayo hate. tapane hetu te ApaNane tapa karavAnI preraNu. Ape che; nahi ke mahArAjazrIne te A navA dIkSita muni para pitAnA saMpra. ApaNe ApaNA mAnava baMdhuone bhUkhyA rAkhI jamaNavAranA dAM panI pratiSThA AdhAra hatuM. mahArAjanA vihAranI sAthe khAsa jalsA karIe ! za strIo rAkavAmAM AvyA hatA. navadIkSita manino saMskatane eka bAju saurASTramAM bhUkhamare cAlatuM hatuM tyAre satya abhyAsa cAlI rahyo hate. 'medhadUta" ane "zAkuntala'nA graMthenuM ane ahiMsAnA A vIra zrAvake mAnavatAne bhUlI jaI, are, rasapAna zAstra'cha A yuvAna sAdhune abhyAsa daramyAna karAvI rahyA pAMjarApoLanI dvArane dhAsavihoNuM taphaDAvI A suzrAvake miThAhatA. medhadUta' ane 'zAkuntala' e te mahAkavi kAlIdAsanA mahAna nenI mahephIlamAM racI rahyA. praNaya nATaka. ene ane sAdhune zu ? sAdhu ane saMsArImAM - dhamapuranuM jaina yuvaka maMDaLa zuM kare? tenI pAse zuM sattA phera zuM? are, bhAI tyAM ja sAdhu ane saMsArInI hatI? hA. saMgaThThana zakti hatI, chatAM naitika hiMmatanA abhAve ane avalokana draSTI bheda che. sAdhune te e premata jagata samakSa aMdhazraddhAne lIdhe e yuvake A gADarIyA pravAhamAM cAlI rahyA hatA. saMsAra AgaLa saMsAranI asAratA ane jagatanI kSaNabhaMguratA kamaleza ane pareza jyAre kolejamAMthI mA-bhomanA mukitamATe raju karavAnA che. mahArAjazrIne zAstrAbhyAsa vadhu sateja saMgrAmamAM jhukAvavA kolejo ane pustakone tilAMjali ApI dhamaka bane ane yAda zakita vadhu tIvra bane mATe sthaLe sthaLe muMbaInA parAmAM kAnta senAmAM AvI poMcyA tyAre ja temane A mahArAjazrInA mAnItA zeDIAo badAmanA purInA pAsale. te itihAsanI badhI khabara paDI. melAvatA hatA. jJAnavRddhi ane zarIra vRddha vacce have harIphAI baMne samAjanA navalehImAM yuvA hatA. rASTra, samAja ane jAmavA lAgI hatI. . . dhama pratye temane sahaSNutA hatI. samAja ane dharmamAM cAlatA * tyAM te cAturmAsa AvI pahoMcyAM. dhamaMpuranA bhAvabhInA ' A kurivAjo sAme temaNe keTalI vAra jehAda jagADI hatI. yuvaka bhakitabhUkhyA zrAvakenA ati AgrahathI ane A moTA zaheramAM baMdhuonA sahakAra vinA teo baMne potAnA samAja sAme, navadIkSitane abhyAsa vadhu saraLa rIte cAle eTale AcAryazrIe - kurivAjo sAme Aja sudhI laDI rahayA hatA. Aje paNa temanA , paNa cAturmAsanI samaMti ApatAM kahyuM, zrAvakajI! juo, keTalAne dila mAM mane maMthana jAgyuM hatuM. sabhA ane sadhI mAM te A banne -
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ (08) 129 - yuvAna mekhare hatA. gAmaDAne pravAsa karI A yuvAe te 5 AjubAjunA tAlukAmAM krAMtinI cinagArI pragaTAvI hatI. kisAna ane majhaduranu saMgaDhana sAdhI, briTIza saltanata sAme . paDakAra karyAM hatA. e kesarI yuvAnA zuM Aje potAnA sadhanA zrAvakA ke dharmAMnA gurUenI sAme thatAM-te, paNa sAcI vAtamAM sAme, thatAM acAze? eka bAju dezabhakita pragaTI rahI hatI. dharatInA sAda paDI rahyo hatA. bIjI bAju peAtAnA ja paga nIce peAtAnA samAja ane dhama' kurivAjo. ane rUDhinI nAgacuDamAM phasAyelA hatA, pareza ane kamalezanI Aje seTI hatI. dhamagurUonA jANe ke sAda sabhaLAyA. krAMti kara.1 krAMti kara !, jaina samAjanA zAha.. Agekadamane pukAra karI rahyo hate. ..samAja. aAje samarpaNuM. bhAgI rahyo hatA. tapaNu vinA samapa NunI zI kiMmata ? x azuddha jaina are ! upAzrayamAM polIsa...... pareza ane kamaleza para verA hatAM. ** sudhAraka, va, mota rahyA hatA. * yuvAnane polIsa pakaDI lai gai. jANe kaMija banyu nathI ema upAzrayamAM vyAkhyAna, cAlu rahyuM. kamaleza ane pareza upAzrayamAM dAkhala thayA. mAnavadha para mahArAjazrI. vyAkhyAna karamAvI rahyA hatA. ahiMsA, satya ane pUrigrahanA Adarza puchapatione. mahArAjazrI samajAvI kahyA .dathI hatA... A zuM? A e.. kayAMthI ?. hamaNAM kaiMka thaze. huM saMdha AgevAnanA zvAsa adhdhara caDI gayA hatA, pahADa, jevA rezanI vAgdhArA cAlI. sAcI mAnavatA zuM, A che ?.. sAce dhama zuM A che ? jaina dharma zuM A pramANe AcaravAnuM kahI rahyo che..... tyAM te polIsa.... sAMjanA vadhArAmAM bahAra paDayu ke pareza ane kamaleza che nirdeauSa 9 yuvAnanI dharapakaDa dharamapuranI peraTa eksinI TapAlapeTImAM the|DA divasa pahelAM, esiDa nAkhavAmAM Avye te te bAbatamAM : za parathI karavAmAM AvI che. Ca sAMjanA pratikramaNu, khAda, upAzrayamAM mahArAjazrInI qhAsa oraDImAM vAtacIta cAlI rahI hatI. mahArAjazrI mu'baravALA gaNapata zene AbhAra mAtatA hatAH kharekhara, zrAvakajI.! tame na haiAta te, A raMgamAM bhaga paData. kharekhara tamArA jevA dhanIne pratApe ja. A dhama TakI rahayA che.' 'are mahArAjazrI 1. A te tamArA punya pratApa che. me te mArI pharaja bajAvI. A te navANIyA cuMTAI gayA che. posaNamAM .kosaNu na thAya mATe hajAra rUpiyA veravA paDayA che.' zuM khele che| ?? -- tA. 1-12-49 DhyA. nahitara hamaNAM, amArA vivAhanI varasI thai jaze. lIlI nA zu nathI karatI ?' 6. vAha AvakaLa! vAha! dhanya che. pacama kALamAM tamArA jevA zrAvA na heAta. tA. amArU zuM thAta. jaina dharma tamArA jevAne lIdhe ja. TakI rahyo che.' / ThIka. mahArAjazrI, khamAvuM chuM savinaya -vaNA karU chuM.' * mahArAjazrIe malika sabhaLAvI ane sajhajhAya karavAnI zarU karI. khIjI zrAjI A be nirdeSa yuvAne jelanI koTaDImAM jaina * samAja para nibaMdha lakhavAnA vicAro karI rahyA hatA. dhamapuranA, lAkA tapanA prabhAva para savAramAM bhASaNA karI parimala' 'are sAheba !" A. teA gAMdhIjInA celA che. embU ke esiDamAM zuM jANe ?. A te kAvatru che.' vAta ema hatI ke theADA vakhata pahelAM presTanI peTImAM * kAi esiDa nAkhI gayeluM, tyAre. A bhaDavIrA te rAjakoTa kaoNlejamAM hatA. kAganuM besavu ane DALanuM paDavuM thayuM. rAva sAheba Aje ja AnI tapAsa karavA AvelA. ApaNA ja jaina che, rAtra sAhebane koi saMtati nathI. temanA gherathI tA zradhdhA, AkhanArA che. rAva sAhebanA dharmAMdhatIne samajAvyuM ke tamane huM. mahArAjazrI pAsethI satra lAvI ApIza, paNlR. amArU' kAma thavuM joIe. e rIte - rAvasAhebane kIdhu haiM zaka, prayI hamaNAM. te A javAnIne pakaDI sAdhue kharIdAya che! - bhAizrI 'parimala'nI uparanI kathA.jaina samAjamAM bharatI - dhaTanAnuM pratibiMba pADe che. e kathAnA yuvAna lekhaka.. sapradAyanI 6 ghaTamALathI ThIka, vAkeka che, eTale emanu khyAna atizayekita nathI, eTalI, khAtrI huM ApI zaku chu. vaLI hamaNAM ja eTA - mArI pAse eka laMbANa patra, AvI paDayeA che. A patramAM pANIyAdamAM eka sAdhue rUA. pAMca hajAramAM eka ziSya traNa vaSa pahelAM kharIdyAnI hakIkata sAthe jaNAvavAmAM AvyuM che ke tAjetaramAM paNa A jAtanuM eka .anukaraNa thayuM che, ane kheAdamAM - eka cele phA. dasa hajAranI rakama, ApI kharIdAya che. celAnAM pitA pAse. mAnA tathA bIjI milkata maLIne paMdara vIsa 6 hajAranI mUDI che ane te dhIradhAranA dhaMdhA kare che. sAma - chatAM lebhane kAraNe. eNe za. 15 hajAra . mAgelA, pazu chevaTe rUA. dasa hajAramAM paDyuM che, patralekhake chu-kapa kAgaLanAM ATha pAnAM bharIte nAma, hAma, sahIta pUrI vigata jaNAvI che, ane keAnI mAraphata sa thaye, phALAmAM meTI rakama kANe. ApI, kAne vacce rAkhIne levaDadevaDa thai, e badhuM temaNe e patramAM spaSTa karyu che. patra lAMkhA che, tema ja temAM spaSTa, nAma nirdeSa: hAvAthI >> te atre pragaTa. karavAnu kaSTa dhAyu" nathI; paraMtu hakIkatanI rajI* Ata, ane vigate khAtrI Ape che ke eTAdanA kissAmAM meTI 28 rakamathI : cele, kharIdAyA che. i - - zvetAMbara mUrti pUjaka saMpradAyamAM te, bALadIkSA, celA meLava1 vAnI dhUna ate te mATe thatAM kAvatrAM tathA nANAMnI levaDadevaDanI * vAta tA .jagajAhera che ja, paraMtu uparanA pALiyAda tathA eTAdanA kissA sthAnakavAsI saMpradAyanA che. saurASTranA sthAnakavAsI samAjamAM dUSaNa navuM peThuM che ane tenA phelAve thAya. e pahelAM e samAjanI vajanadAra gaNAtI saMsthA akhila bhArata tre. sthA. - kAnphransa sabaLa hAthe enA sAmanA kare e. jarUranu' che. eka - bAju ApaNe tyAre jaina sAdhue sAcA tyAgI heAIne emane 1. bhIkhA dhInA kAyadAmAMthI mukita apAvavA mathIe chIe tyAre AvI, celAonI kharIdI vecANamAM. rasa dharAvanArA truone ApaNe kai, rIte bacAva karI zakIzuM? : sAmAnya. rIte levaDadevaDamAM sadhA ja sAmela DrAya chaeN, AvA * mAnasavALA ghenAM pratitiSThitvavALI kAnpharansa anAvavA mATe na tenuM je navu baMdhAraNu madrAsa adhivezanamAM raju thanAra che, te - jotAM . kAnpharansa A junavANI, saramuqhayArazAhI ane. sarelA sadhAnI. eka, pratyAdhAtI saMsthA banI jaze, evA bhaya asthAne nathI. . jaTubhAi mahetA *; 11 zrI suba, jaina yuvaka, sadha mATe taMtrI mudraka prakAzaka, zrI maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbai, * mudraNusthAna : sadhAnta tri presa, 456 kAlabAdevI rADa, muMbai 2
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ subaI jaina yuvaka ane pAkSika ofl.x** prabudha jaina . ' ' , ' , " . " ' + tatrI: maNilAla makamacaMda zAha - muMbaI : 15 DIsembara 1949 gurUvAra * 1ilSake kAma rUpiyA 4, ' ': . ke, . muMbaInA pata pradha" "zrI bAlAsAheba kheranI spaSTatA ... ., ", jaina dharma ane hindu dharma svataMtra dharmo che. - kamanazIbe sarakAranA dAdA viSe pratA khoTI chApa paDelI hatI te eka ja dharmanaH che? zaMkarAcArya, rAmAnuja, madanamizra che; harijana maMdira prave. vArA vakhate sarakArI yAdI bahAra paDI ane anya ta vacce thayela vAvi de vize jemaNe sAMbha che te bAbatamAM saMkhyAbaMdha pratinidhimaMDaLe mane maLyA che. te Lela che te kadI kahI zake kharA ke jaina dharma e vaidika dharmanI che parathI mane, mAlUma paDayuM che ke jena dharmanA anuyAyIomAM zAkhA che? ane tethI harijana maMdara praveza pAre janane lAgu. " ritu yAdIe gerasamaja ubhI karI. he-je sarakAranA irAdA pADavAmAM Avela che? .. dhaMdUra che; sarakArI yAdInuM te vAkaya A mujabU hatuM A kAyadAnA ghaDataranA itihAsamAM huM uDe urIne, jo e . "khrastI dharma je rIte ravI karAyela che te rIte jaina dharma pate pitAne samAveza hiMduomAM karavA mATe ame kema seme hindu dharmathI svataMtra dharma tarIka, kadI ravIkArAyela nathI.", , , have te huM mAnanIya sanmAna samajAvo. jenA vatI keTalAka ' ' A vAkyane artha e karavAmAM Avyo che ke sarakAra mAnanIya sabhAe vadhe uThAvAne badale, ane harijana maMdira, jina dharmane hindudhanA bhAga tarIke gaNe che ane te ja praveza dhAre jonAne kena lAgu pADavAmAM Avela che tema kahevAne kAyadAo pasAra thayA che te zikhenI jema tene paNa lAgu badale, teo e..phariyAda karI ke temane hiMduomAM samAveza kema pADavAmAM Ave che, kema ke sarakAra dhAre che ke jene dharma ane te karavAmAM Avaze nayA. teoe pUchayuM ke jenA 1935 mAM hindudharma samAna che. sarakArane Ave" jarA paNa IrAde "nayA, sIlekaTa kamATImAM samAveza. kema karavAmAM AvyuM nathI e jenA e judI kAma nathI athavA te "na tattvajJA a pama AnaMdadAyaka chatahAsa che ane tAvika kAraNe temane samAveza', ' veda agara hindutara jJAna ane dharmanA mArga che' evuM nathI. thaI zake tema nathI ema nakakI karavAmAM AvyuM hatuM; te ja sarakArI yAdIna" uparanA vAkaya e jarA 5 "Azaya , prela nATaka jenA me kulakha karela che temAM ApaNe batAvela nathI. ta te eTalA ja artha vaparAya che ke che ke jene zA mATe bAkAta rAkhavAmAM AvyA che. tema chatAM . jaina dharmanI upatti ane hindu dharma upAta samAna che. atyAre huM jAhera karavA taka lauM chuM ke. ema kahe ne amAro A Akhare hiMdu dharma zuM che? ahIM hajAro hajue che "NuM jarA paNa irAde-navA ke jena dharma e. svataMtra dharma nathI ke ' hindu dharma zuM che e vize kahevA teo zakitavAna che? eka tenuM tatvajJAna svataMtra nathI. ame, ema paNa mAnatA nathI ke te " samaye saMkhyAbaMdha hindu ane kAnana, korTanA jajana, kAunsIlanA , te vaidika dhanA zAkhA che magara tA.hiMdu tarajJAnanI zAkhAo "sabhyone, varIAna mana bajAArta A prazna pUchavAmAM AvyA paikI . ta. eka zAkhA , te khAsa prasaMga prastuta nedha pragaTa, ne *-hatA. hindu dharmanI spaSTa vyAkhyA temAM ApI zakavA na hatA. karavAnA mAtra eka ja uddezya zrI ratanaca dacha hIrAvaMdana vAdhAmane, hindu dhana 25STha vyAkhyA ApavI mukala paNa che.* eka javAna bopannAnA hatA. huM sanAtA samaya levA nathI mAgato bajI a, eka varSa ave che ke je izvara athavA brala sAMya parantu bana dha jana dharma ane hiMdudhana' vacce je samAnatA saMda dIkaThAnA kazuM nathI ema mAne che, jaMthAre bIjI bAju, " bIje ' che te aMge thI kahIrA, jemAM jana dharme ahiMsA apanAvI che. je - vaga bApUrvaka kahe che ke Izvara che ja nahIM ane A badhI ' tema hiMdu samAjanA amuka vibhAge paNa te apanAvI che. anu , '' azakata che. A uparAMta 'hiMdu dharmamAM te nA cha zAkha, e ke, aro janAnuM sAmAjika dhaDatara paNa hiMduone anu5 che: che-je mAna-ya sabhya sArI rIte jANe che, chatAM kANuM kahI - dakhalA tarIke gujarAtanA amuka bhAgamAM ja. ane hiMduo * " zake te mA bannA vinA draSTibiMduo dharAvata' e nava 2thI. AMtara jAtiya lagna kare che. 8 + ' ' ke - ' jyAre ame presa neTamAM kahyuM ke jaina dharma hindu dharmathI TuMkAmAM te vAkaya umeravAne hetu hiMdu ane jo judI tadana svatra dhAma tarIke kadI svIkArAyela nathI, tyAre amAre jJAtio nathI ema ' nakkI karavAne nAte. jana ane hindu kahevane bhAvArtha e nahetA ke jaina dharma a A i zAkhAonA dhana' baMne eka che agara - jana dhamanahandu dharmanI zAkhA che bhAga che athavA te hindu dharmanI zAkhA che. game tevA te puSya, A ema nakakI karavAmAM sarakArane hetu nahe, harijana maMdira praveza haMkata che, je jana dhana aSatAmAM mAnatuM nathI teTalA pramANumAM * dhAre jetAne paNa lAgu pADavA sabaMdha-vanAra tAro mane maLyA che . jaina dharma hindu dhanathI vadhAre AgaLa vadhe che. jena dharmanI "tene pariNume te yAdI bahAra paDI hatI. ' , " eka zAkha mUti; pUjAmAM jarA paNa mAnatI nathI. A dezanA lokone thaze meTa vaga-jatenA manamAM je gerasamaja - - tihAsathI, je matagAra che te kadI kahI zake, kharA ke jeno , ubhI thaI hatI te dUra karavAne mAro dhyeya hate. huM temanA dharma dAtIme-jema vase zawLa hIlaja tio ane siddhAntane mananI draSTithI jouM chuM !
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ . 128 , , tA. 15-12-49 ' AtmahatyA e mAnavIne adhikAra che! - keTalAka kAryo evA hoya che, ke enI gyAyegyatAne rahIne duHkha bhogavavuM ane jelanI sajA bhogavavI, ema trividhI - AdhAra e kAryonA guNadoSa upara nahi, paraMtu enAM pariNAme tApane e sahana kare che, jyAre ene niSphaLa banAvanAra, niSphaLa upara avalaMbe che.. ! banAvIne gunhAmAM madada karanAra keI sAre taranAra, capaLa paDezI. te vepArIomAM Ama banatuM AvyuM che. pitAnI pAsenI cAlAka DrAIvara ke kuzaLa tabIba leza paNa sajAne pAtra banatA milkata strIne nAme caDhAvIne ke chUpAvIne je vepArI pitAnA leNa nathI. ulaTuM te te prazaMsAne pAtra thAya che. duHkhI mAnavIne | dArone navarAvI nAkhavAmAM saphaLa bane che, tenI AvaData, kuneha sadAne mATe duHkha mukta thatuM aTakAvavo, e te sAruM kAma che ' ' ' ane 5kakAInAM vakhANa thAya che; jyAre strInA dara dAgInA vecIne ke narasuM che? tathA vImAnI pilIsI para athavA keI snehI saMbaMdhI pAsethI irachA karavAmAM vAMdho nahi, karaje nANAM laIne pitAnA leNadArone ApI de che ane temane navarAvavAmAM niSphaLa bane che, tenAM bheLapaNa ane mukhaI. AtmahatyA karavAmAM saphaLatA maLe che jema gunho nathI, vagevAya che! apramANikatA rAkhIne nANuM dabAvI besanArane . tema AtmahatyAnI icchA kare, ke nizcaya kare, e paNa gunho vizvAsa vepArIo kare che, kAraNa ke enI pAse nANu che. thato nathI. icchA karyA pachI, nizcaya karyA pachI, je e enA prayAsamAM niSphaLa jAya te ja gunha che. A eka vicAjyAre pramANikatA mATe phanA thanArane , vizvAsa vepArIo karatA ravA jevI vicitratA che nathI, kAraNa ke e khAlI thaye che evA nirdhanane vizvAsa vepArI kema kare? mRtyu bhayaMkara che? . Ama Arthika goTALA karavAmAM saphaLa thanAranI kiMmata uMcI kahevAya che ke huM e bhayaMkara vastu che. koNe kahyuM, e rahe che, ane tema na karI zakanAranI kiMmata ghaTe che! A thayuM to khabara nathI. mRtyunA anubhava karelA kaI mA e kahyuM Arthika jagatanuM mUlyAMkana. nathI e kharUM che. mRtyune anubhava karIne pharI jIvaMta thaele mAnavI jo ApaNane mRtyu bhayaMkara hovAnI vAta kahe, te zradhdhA rAjakIya mUlyAMkana rAkhIne paNa enuM mAnIe. paNa evA koI anubhavIe nathI . . evuM ja rAjakIya jagatanuM che. svadezane mATe sattA sAme kahyuM, chatAM ApaNe mAnIe chIe, ke mRtyu bhayaMkara che ! me laDavAmAM nirmaLa janArA kAvatrAMkhara ke baLavAkhora gaNAyA che; che ane matanI sajAne pAmyA che; jyAre e laDatamAM saphaLatA prApta kArane badale sajA? - karanAra svAtaMtryavIra ane Ajhadaparasta gaNAyA che ane moTuM paNa ApaNe karIe paNa zuM? ene pUNe anubhavI - mAna pAmyA che! saphaLatA ane niSphaLatA mATenuM A che rAja che. ApaNane ke ApaNA vaDavAone paNa maLyuM nathI paNa hA, e kIya jagatanuM mUlyAMkana. mAge' lagabhaga ThIka sudhI jaIne pAchA AvelA anubhavIe te AtmahatyA karavAmAM niSphaLa gaelA mAnavIo che. paraMtu AvA kAyadAnuM mUlyAMkana bahu thaDA anubhavAene paNa ApaNane kiMmata nathI. enuM te * AtmahatyA mATe paNa kaMIka evuM ja che. AtmahatyA kaMI ApaNe sAMbhaLatA ja nathI! ene kadara karavAne badale sA * prayAsa karavAmAM je mAnavI niSphaLa jAya che, te nyAyazAstranI draSTie karIe chIe! enA anubhavane lAbha levAnuM te dhaIne A : guno kare che, ane AkarI sajAne pAtra bane che, jayAre je sUjhatuM ja nathI! - mAnavI saphaLa rIte AtmahatyA karI jAya che, teNe gunho karyo hArAkIrI-eka guNa ' gaNAtuM nathI, ane koI paNa jAtanI sajA tene bhogavavI paDatI jApAnamAM khAmahAyAnI niSphaLatAnI kaMI sajA ja nathI. tyAM nathI. nyAyanI draSTie je A mUlyAMkana thAya che, te jarA uDe - vicAra mAgI ye che, te AtmahavA karanArA pUjAya che. tyAM duHkhI mANase duHkhathI kaMTALIne. ochI ja AtmahatyA kare che? tyAM te sukhI mANase bhaviSyamAM ; saphaLatA ane niSphaLatA duHkha AvI paDe to te bhegavavuM kaThIna bane mATe dukha AvA . . patthara bAMdhIne pANImAM paDanAra, gharanA daravAjA barAbara baMdha pahelAM sukhI avasthAmAM ja AtmahatyA karI le che, yuddhamAM ' ' karIne pUratAM gyAsatela ane agnino chUTathI upaga karanAra, vijaya meLavanAra senApati, bhaviSyamAM hAranuM kalaMka na lAge mATe, ' barAbara yathA samaya dhasamasatI TrenanI vacce paDatuM mUkanAra ane vijaya tAjo heva che tyAre ja AtmahatyA karIne cIravijayI banI jJAnapUrvaka kAtIla jherane pI janAra kAbela mANasa AtmahatyA jAya che. keI ghaNuM suMdara ane uMcA prakAranuM kAma karIne vaza karavAmAM barAbara saphaLatA meLave che, ane koI paNa jAtanI prApta karanAra mANasa bhaviSyamAM koI halakuM kAma karIne e yazane sajAmAMthI te AbAda chaTakI jAya che. jyAre utAvaLe chIchara dhAI na nAkhe, mATe sAruM kAma karyA pachI tarata ja AtmahatyA te pANImAM paDanAra che. AsapAsa koInI hAjarImAM pANImAM , karI nAkhe che. AvI AtmahatyAne tyAM hArAkIrI kahe che, hArAkArI dhUbakI mAranAra, apUratAM sAdhanothI kapaDAMne cheDe saLa- " karanAranI tyAM meTI saMkhyA che. gAvanAra, dhImI Trena AgaLa jarA vahelo AvI pahoMcanAra ke jJAnanA abhAve sAmAnya jherane ceDA pramANamAM AroganAra sajA kema na thAya? AtmahatyAmAM niSkaLa jaIne adAlatanI sajAmAM sapaDAI jAya che. eTale hArAkIrImAM sukha, vijaya ke yazanI prApti e - AtmahatyAnuM kAraNa che; jyAre ApaNe tyAM te duHkha, parAja ya ke : " niSphaLatAnA madadagAra * * * * "apayazanI prApti e AtmahatyAnuM kAraNa bane che, e bhAre vicitra * A rIte AtmahatyAnA prayAsamAM niSphaLa javAthI e vAta che! dukha' pachInuM sukha, parAjaya pachI vijaya ane apa( biyAre niSphaLatAne AghAta, hatyA mATenI IcchA chatAM jIvatA yaza pachInI yazagApti e te vadhu mIThAM lAge, padma evI mIThAza
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ A navalA netA para na na tene te paNa eka kathA ane te paNa to mA latane eno vAMdho nathI che A ja resA jI. - Sii banI mAta thavAnI pAtranI karI paNa tArA ene bacI hoya, te vaDApa A kImatI ema kahevAmAM Ave che. bAramAsI pAsa . gItA hikarelA eka prazaMsanIya kAI nahi paraMtu nidanIya mATe che ke emAM kAparatA che. kAraNa evI mArI mAM lithiI ma kAna gaNa ma ane jIvana taNa karavAnI hi matanA abhAve duHkhamAM baLatA che. paNa ema to ghaNA phAyara ane mAnasika nibaLI mAsI nI . tema karavuM te prazasanIya gaNAya ! A te kevI vAta? A jagatamAM sukhacenathI kare che e letu nathI - ane zuM AtmahatyA e nibaLatA che mAmAliMka dha sIdhI IT samI jIvana choDI devAne zuM mAnavIne adhikAra nahi? meta jevI bhayaMkara manAtI cIjane bheTavA"ja ITS e kAyaratAnI ; kayAre ke te pahelAM teNe evI koI zarata svIkArI nibaLatA, ema te dhaNAye nabaLA mAnavI yA mata na Ave tyAM sudhI sakhe ke duHkhe aNe chabA sasarAne, patine patnIna, parIkSAne ke levA nA pratA nI pIkI ne ja vadhu darata ane mAgI ne 5 tyAM sudhI jIvyA ja karavAnI karavAnI vAraMvAra dhamakIo Ape che, paraMtu e kAmagIrI karI karI paravA mA che, badArI eNe svIkArI nathI. evI koI kabUlata eNe gIthI A pI yA. A te jamyA pachI ane mAthe pUrvaka jaI zakatA nathI, e ja kAyara ane nibaLa che vAvAmAM Avelo huma che ke eNe vanane sAcavI nirbaLanuM zuM? . paDaze koIe ene jagatamAM phaka, ane jagata gamyuM ' a ' mAnasika nibaLatA e ja gunha hoya to evA che ke A ke na ma ya to adhethI pAchuM pharavAnuM nahi ke sabhA ke nibaLa mANase sukhethI jIvI rahyA chejemAM rAjA sesIva mA sabhyatAnI khAtara evI zista svIkAravI paDe che ke vyavahArika prasaMgomAM anicchAe kharca kare che, evA hatI vikAsanI ASaNA ka kAyama game ke na game, te che te pUrAM thAya ' vadhu kharca karI mejazokha mANe che. indriya para ema na rAkho mA sadhI ya besI ja rahevuM. paraMtu AvAM sabhA ke melAvaDAmAM zakavAthI lagna kare che ke caribhraSTa thAya che ane adharAmAM uthI vadatA, viSaya, pAtra, kAryakrama vagere jANutA bahAra nIkaLatAM Dare che. AvA nibaLe matanA mANasane sajA D BhAIe chIe jethI temAM hAjarI ApavI ke nahi te agAuthI karavAne kAyade nathI. nirbaLa manathI ApaghAta karavA prayatA nAgAsI kAyA che. jyAre A jagatamAM dAkhala thatAM pahelAM tenA karanAra mATe A te kAyado che. ane . kAla hoya kamanI jANa hotI nathI. AtmahatyAnI kozIzane gu . navA nAva ke avI A jagatanA praNAlInI jAherAta paNa temA jagatanAM kAMi vartamAna nA vahetI mUkavAmAM - eTaluM sAruM che ke zArIrika ke boddhika nibaLatA pANImAM che. mAM koI nI tArIA AvI caDIe ane pachI muMjhAie gunho nathI. nahitara zaherane jela ane jelane zaherA banAvavA A A to bhAgA nA zakIe, evI vAta che. A jagata tyAre "A mAnavIno adhikAra - A jA. nA to javuM ja ne ? ' AtmahatyA e mAnavIne adhikAra nahi to pachI vyakita | svAtaMtrya paNe kayAM rahyuM? A vicAravA je pakSa nathI paNa te meLave para jabhAI mahetA rIte bane trAsathI DarIne mANasa AtmahatyA karavA prerAya che, te jANItA cinA mATe AtmahatyAnI kozIza karavAne badale trAsa ', * vidhinA mAnavInI je A hatyA kare, te paNa e guno bane ! . vArSika sAmAnya sabhA nI mA ) hasI gayo ane ! jenI sAthe prema thayuM che tene meLavavAmAM . zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI vArSika sAmAnya sa Hche. jA e Ave che, tene vidAya Ape te paNa gunhI parIkSAmAM tA. 18-12-48 ravivAranA roja baporanA 3-00 vAro mAnI TyXnApAsarIra parIkSA, karaja vadhArI denAra : leNadAra ke sakhta kAryAlayamAM 45-47 dhanajI sTrITa, sITavara menzana, paheluM maLi maLe te Like Apamena kena akhaMjana a. koIne A jagatamAMthI dUra karI je vakhate nIcenuM kAmakAja hAtha dharavAmAM Avaze darakasarayatA to e navA pAtAthI dUra thaI zakAya nahi. je paDe te bhegavavuM vakhatasara padhAravA vinaMti che. ratha, e A jagatanA kayade ? e , to | * (1) vArSika vRttAnta tathA Avaka jAvakano vIsAmAM ane saropI , vAM . menoe apavAda che. e che AmaraNAMta A epanImAM koNa jANe kema, A sAdhanano upayoga karIne aniyAnA marI javA mATe kaI sajA nathI. koine bAvIne, vati pAvara ko mATe A sAdhanano upayoga thai zake. e
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ graha na prAkRta bhASAmAM bharelA jJAnabhaDAra tArIkha 5, 6, 7 navembaranA divase mAM. mukhamAM maLela elana inDiyA AriyenTala kaoNnpharansanA jaina ane prakRta vibhAganA pramukha tarIkenuM pravacana, bhAratIya vidyA bhavananA adhyakSa muni zrI. jinavijayajIe tA. 7 mInI savAranI beThakamAM senTa jheviyara kolejanA hAlamAM hiMdI bhASAmAM meDhethI kalu" temAM TUMka sAra temanI anutithI nIce prasidhdha karavAmAM Ave che. taMtrI kolejonA vA Apa badhA je ahI upasthita che temanA jevI vyavasthita tAlima ane UMcI DIgrI me. prApta karI nathI. me" te prAthamika zALA, skUla ke kolejonAM dvArA adhyayananI dRSTie joyAM ja nathI. lagabhaga 25 varSanI uMmara sudhI te mane pensila ane -korA kAgaLo paNa sutrama na hatA. tema chatAM jema jema hu' samajatA gayA. tema tema vijjatA ane satAnA paricayamAM AvI jaine, ke ika meLavato rahyo. huM haju petAne eka vidyArthI ja tekhu chu, ane hajI paNa jyAMthI je maLe te meLavavA ja mathu chu. A badhA mane mArI A maryAdA jANIne ja sAMmaLazeA ane bahu moTI AzA na sevaze. bIjA jarUrI kAmeAnA aNuthI hu icchA chatAM mAruM vaktavya lakhI nathI zakaye, A konpharansanI sthApanA pUnAmAM sane 1918 mAM thayelI vakhate me mArA haridrAcAryaya samayaniAthaH nAmaka nibaMdha vAgelA, meM haribhadranA samaya viSe je sAra tAravyA tene yAkALI jevA vidvAnAe tarata svIkArI lIdhA, ane petAnA lAMbA kALA te viSenA mata takSagu badalI nAkhyA. haribhadranA sananiyuM yathI keTalAka dha cavAtA praznone ukela Avyo. AvA vidvAnAne mata karatAM satya vizeSa priya haiAya che. tyArabAda 1943 mAM banArasa mukAma karI kAnpharansamAM javAnA avasara maLye ane A vakhate goLa vAra avasara maLyo che. hu mArU e saddabhAgya mAnuM chuM 6. elainDiyA eriyenTala kAnpharansa jevI akhila bhAratanI neeka mAtra mahavidvat pariSada sAthe enA janmathI ja mArA sAMdha badhAyo che vo AnI pahelAM paNu kAnsa tarathI A ja vibhAganA pramukha tarIke mArI, niyukita karavAmAM AvI hatI, eka vAra kalakattA adhivezana ane bIjI vAra nAgapuranA adhivezana mATe; paraMtu sayegavazAta e adhivezanamAM mArI sevA ApI zakaye na nahatI para A vakhate muMbamAM ja gharaAMgaNe A adhivezana thatu hAvAthI huM Aje ahIMyAM A vidranma DaLanAM `na karI zakayA chu, te mATe mane AnaMda thAya che. tavA sAdhana prakAzana neTa sAmAnya ziraste evA che ke dareka pramukhe potAnA viSaya paratve gayA adhivezana pachI je navA saze dhane! ane prakAzanA thayAM. hAya tenu avale kana-sabhAle cana karavuM. huM gayA adhivezana pachInA gALAmAM prAkRta ane jaina dharmane lagatAM thayela badhA ja sarodha ane prakAzanA viSe pUrI mAhitI meLavI nathI zakaye. DAkaTara suzrIMganuM RSibhASita' A gALAmAM prasiddha thayu' che. ane DaoNkaTara upAdhye sa Mpakti mahArASTrIya prAkRtano eka mUlyavAna kRti lIlAva kahA temaja sidhI jaina graMthamALAmAM deza mALA, kayA koSa prakaraNa, nANuMpacamI kahA, apabhraMza paumasirI caritra vagere vagere keTalAka nAnA moTA aprakAzita graMtho prakAzamAM AvyA che. huM A samaya daramyAna jenuM sauthI vadhAre mahattva AMku chuM te jaina AgamanuM zAstrIya paddhatie susa zASita sarakaraNa karavAnu te eka moTuM kArya munivara zrI. puNyavijayajIe hrAyamAM lIdhuM che te che. jo ke jaina AgamonAM prakAzanA ghaNIvAra ghaNA judA judA kastakA tathA prakAzamAM AvyAM che, parantu munivara zrI puNya tA.15 1249 vijayajIe e AgamAnI upalabdha prAcIna tADapatrIya likhita prate ---sathe sarakhAmaNI karI AcArAMga, anuyogadrAra Adi e--cAra AgamAnI prAthamamaka pAThazuddhi karavAnI je tapAsa karI che. te uparathI jaNAya che ke AgamonA paDAnA viSayamAM ghaNAM dhaNAM sadRA ane zaMkAsyA rahelAM che. munivara zrI. puNyavijayajInA prayAsanA mULarUpe jyAre ekAda AgamagraMtha paNa prasiddhi pAmaze tyAre ApaNane sAcI kalpanA thaze ke Agamenu sAdhana kevI rIte thavuM joie. jana saMzAdhaka vidyAnA ApaNe badhA inDele jIne lagatA judA judA viSayamAM rasa dharAvIe chIe, emAM kAMika ne kAMika sazodhana thatuM rahe evI vRtti sevIe chIe ane kAMika prayatna paNa karIe chIe. parantu A kSetramAM pahela karanAra ApA puregAnI mAga daza ka te jarmIna kelare che. mAMpA ja nahIM paNa pazcimanA saMzodhakonA puraskartA paNa mukhyapaNe jarmana vidyAnA ja hatA. emaNe je ekAgratA ane jahematathI navAM navAM kSetre kheDayAM khAsa karIne inDalejIne lagatAM sa zekhana-prakAzanA karyAM tene ja Adarza ke namUnA gaNI badhA tenI pAchaLa kSitA AvyA che. Aje jama nInI sthiti evI nathI rahI. tyAMnA vidvAnonI asAdhAraNu khAsIyata e rahI che ke teo potAnA saMzodhana kSetrane cheDI khIjA koi viSayamAM mAthuM na mAre. rAjakIya ke Ayi'ka ke bIjI uthalapAthala vacce paNa tee pAtAnA kAmamAM mazagula ane acaLa ja " rahevAnA. ApaNe jANIe chIe ke haramana jekALI jaina viSayamAM suniSNAta hatA. temaNe karelI. jainasAyinI sevA Aje paNa anupama che. temanA Agama viSayaka anuvAdya je saMkreDa bUsa epha dhI isTa'mAM prasidhdha thAya che, te ATaATalAM varSo pachI pazu Avu ja agatyanu sthAna bhAve che. yAkI jevA ja paNa temanAthI kAMAMka vRdhdha DeAkaTara anesTa lAyamena hatA, je 86 varSanI ummare pazu eTalA ja khaMtathI kAma ke karatA. emanuM kAya kSetra kAMika juduM hatuM. jaina AgamonA mULa pAThakanuM samA lAcanAtmaka saMskaraNlR taiyAra karavuM e temanI tema hatI. temaNe sauthI pahelAM Avazyaka sUtra hAthamAM lIdhuM, jenuM sthAna eka rIte badhA ja gameAmAM mukhya che. enAM lagabhaga be hajAra pAnAM thAya eTalu meTara emaNe taiyAra karyuM, jemAM pATha pAThAMtarA, pazuddhi ane tenA upara samAkSecanAtmaka noMdhA paNa hatI. A meTuM kAma patyuM na hatu, tevAmAM acAnaka hyusTana TarmIsthAna--- turAnanA kheAdakAmathI purAtattvane lagatI navI ja vastue tematI sAme AvI, ene ukelavA vagerenuM kAma karavAnu hatuM; eTale AvazyakanuM hAthamAM lIdhela kAma bAjue rahyuM. tema chatAM temaNe pete kalpela mULa pAThanA samAla canAtmaka saMskaraNanA eka namunA lekhe 48 pejanuM" nAnu 'DI iseluM gena Dera Avazyaka' eTale ke Avazyaka sUtranI kathAe nAmaka pemphaleTa te prasidhdha kayu' ja. temanI sUjhanA eka dAkhalA jAguvA jevA che. lahIyAAnI galatathI ke vAMcanArAonA bhramathI keTalIka likhita prati mAmAM prAkRta pATha 'kSamatra' vaMcAtA. lAyamene kahyuM ke, te pa sAcI rIte 'kSamAM havA joie. je kalpanA ApaNe mATe sahaja che, te te vakhate eTale dUra rahetA ane jaina upara pura dharAvatA eka vijJAna mATe eTalI sahaja nathI. temaNe potAnI sUjhanI yathA'tA viSe kAMika jANavA mATe peAtAnAM pu'De. rAmakRSNa bhAMDArakara pAse mekalelAM. me e mukazITa bhAMDArakara pAse pUnAmAM joyAM hatAM. ane lAyamenanI sUjha keTalI UMDI ane sAcI che tenuM bhAna maLe te vakhate thayeluM. tyArabada 'jama nI javA avasara maLyuM... jevuM sthAna
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAta che lidAsenA e niviSayA laganI paraMparA ane taTasthatA e badhuM zI nAmamALAmAM drAviDa sansamila taLavA co tarIke A sarApA paristhitimAM have anDAlAjI mATe kAI mAM vizeSa zrama kiA vo na khape tevuM rahyuM che. e kAma bAka) prAkRta bhASAnuM mahattvanI paNa karayo cheApaNe paNa sAcuM mArgadarzana te hajI ApaNa e EBko para manI jema saMvidhAna pAsethI ja meLavavuM rahyuM. ' keTalIka vAra zabdane amuka pracalita mAM paNa te ' lAge che, ane bIjo artha dhyAnamAM ja AvatA nathI. jIrAnA mA sacarAvavA mATenI taTasthatA judI bhASAonA ane judA judA dezanA vaDA cI mApaNI je mANasa je paraMparAmAM Ucharyo hoya tenAmAM te paraMparAne vistare che. eka tAjo ja ramUjI dakhalo Apu hikaDomAM paNa hine lagatI kAmu sarakArI hoya e anivArya che. ApaNe saMzodhaka sabhAe je baMdhAraNa ghaDyuM che tenuM sarvaprone samAvI Eii game teTalI tarasyatA keLavIe chatAM keTalIka vAra paraMparAgata saM. tara karavA mATe paribhASika zabda kayo ane kalAla maravA ki(kika dAyata karI satyazodhamAM ochevatte aMze badhAM nAkhe che e nirNaya karavA mATe eka konpharansa bolAvavAmAM AvelI samajI zakAya e bInA che. kharA saMzodhana mATe te taTastha kArya haju cAlu ja che. temAM dareka prAMtanA viziSTa vigato vaLI M STI keLavavI paDe che, jene ApaNe nAstika kahIe sthita hatA. 'Power" (pAvara)ne anuvAda sattA sAmANika () Iie te yuropIya vidvAne nAstika hoya teya temane eka evo vicAra AgaLa Avyo. gujarAtI, marAThImAM A rAka evA che ke je Astika kahevAtA ApaNAmAM nathI hindI bhASAbhIne 'sara' zabda suparicita hatA ameza paSTEE ta ga taTasthatAno eTale ApaNe satya-ze dhananI daSTie te teja hate. karNATakanA eka vidvAne bhAre vAlI mAyaNa nAstikatA keLavavI rahI.. A paNe pitAnA vADAnA bahAranAne "Power" (pAvara)ne anuvAda 'sattA" zabdathI na thAya, sAmA Dina nAstika karIe chIe paNuM astika-nAstikanI sAcI vyAkhyA artha amAre tyAM maraNa thAya che. chevaTe e zabda chADavA pApa - ra sA tathA sonANe che ke cArvAka darzana nAstika tarIke lekhAya ApaNe samajavuM joie ke eka rASTra tarIke rahevA pAtarA paNa saba sakAnA daMbhadrAcArya darzana samuccaya mAM bhAratavAsIone judA judA prAMtanI ane judI judI pANInI bhAratIya kidanA , cArvAkadarzanane paNa jaina ane bauddhanI bhASAonA marmathI cheka ajANayA rahevuM ne pa kare chejemAM eka agatyanA darzana tarIke sthAna ApyuM che. jene prAkRta bhASanuM zuM sthAna che te vicAravuM ghaTe. A sabhAmAM ja paga daLanA koTimAM ja nuM lekhIe tene ja sarva dazanA . daSTie prAkRta bhASAone eka mRta keza taiyAra karavo joie. gayA sAMsada bhika darzana kaeNTamAM gaNela che, e keTalI udAratA tathA prAkRtamAM racAyeluM anya sAhitya paNa yeya rItarasA pavitA , bharama bhale jJAna bhaMDAra karIne bahAra pADavuM joIe. . manamA nidAnA ema samaje che ke saMskRta bhASAmAM ja badhuM prAkRtanAM abhyAsanI avagaNanA na thaI zake che ane davAmAM AvI jAya che ane te bahAra kAMI. bahu jANavA jevuM kAmathI, paNa e bhATa bhrama che. bhAratIya tarajJAna sAhitya ane A prAcIna bhAratIya saMskRti je jIvaMta rahI te maharSi khAna ane viSayonI samRddhi saMskRta ane saMskRtara prAkRta ane maharSi vAlmIkane pratApe. je mahAbhArata ane rAmAyaNanA khajAnAmAM bharI " paDI che. prAkRta bhASAmAM saMcita hota to kadAca hiMdu arthAta bhAratIya Ama sara kelipha e to jo kAtinA macI eTalI badhI vizALa che ke, te ghaNI vAra saMskRta karatA na heta. e ja rIte madhya kALanA bhAratIya jIvananI sAcI (2) paNa vadhI jAya to sarakRtira laukika, bhASAnuM sAhitya ada' dhabakArA ApaNane prAkRta sAhityamAM ja sAMbhaLavA maLe che. giranAra sagathI sumabaddha maLe che. buddhanA jIvanakALathI buddhana kALanA prAraMbhathI caulukaya samaya sudhImAM ja rAkaTa metika vAra . kirInI vasatA samaya sudhI te pahelI bhASAmAM sAhityane akhaMDa paramAra vagere rAjava zono abhyaya thayo ane je kAra mAne vAta vahetA mAya che. buddaghoSa. pachI e pravAha lagabhaga tathA kaccha-kAThibAvADamAM saMkhyAbaMdha navI titI karAma banI che ? che te che ane tyArathI ja prAkRta bhASAmAM sAhitya lakhavAne hiMdu samAjamAM teno samAveza thayo enuM citra mAhitI che. mAnanuM mo mAdiya racAvAna akhaMDa pravAha zarU thAya che. kayAMya nahIM paNa prAkRta sAhityamAM ja maLI zake ema . nA bAvAe pAcamA sekrathI aDhAramA saikA sudhImAM je prAkRta saMskRta bhASAmAM sAhitya-racavane pravAhI gama kALI savArI pitro gaNAtI dezI bhASAo-je badhIne Aje bhASA pAtaLA thAya che ane e ja kALathI prAkRta bhASAmAM samajo A vinAmAM mAtA nAvAsamAM tarIke oLakhe che te bhASAomAM . pravAha vegabaMdha cAle che. eTale ke mAre kahevA mAM A na karIne je apAra sAhitya lakhyuM, kheDyuM ane e che ke ApaNe prAkRta, bhASAsAhityanA sAmA mAgavA ne mAlI vAramaya karatAM bahu moTA pramANumAM che. gupta . karIzuM to bhAratanA madhyakAlIna itihAsa vAra vinA bhiA konA ma bAvati ra yA ane eka navajAtine purANonI, paNu khaDu karI sArI nathI, ane ApaNI saMskRtino sAtha
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ i . tA -12-9 2. nA ve. sthAnakavAsI jaina konpharansa tenA 11mA adhivezana prasaMge uDate dRSTipAta [ zrI zvetAMbara sthAnakavAsI jaina samAjane huM eka aMgamU chuM. e samAjanI anekavidha pravRttio ane saMsthAo sAthe ochevatte aMze pa Tu saMkaLAele rahyo chuM. jene tatvajJAnamAM mate uDe rasa che. enA sidhdhAMto pratye mane sAruM mAna che. sthAnaka vAsI jana kenipharansa e hiMdabharanA sthAnakavAsI jaina samAjanI ekanI eka saMsthA che. ane tenI sAthe paNa huM ThIka aMze saMkaLAe che. enA lagabhaga badhA ja AgevAno kAryakartAo sAthe huM aMgata sneha dharAvI rahyo chuM. Ama chatAM konpharansanI pravRtio sAthe huM meLa rAkhI zakatA nathI. AnA kAraNe vAcakane A lekhamAMthI maLI zakaze. A saMsthAnuM 11 muM adhivezana tA 24 mI Disembare madrAsamAM maLI rahyuM che. e samaye A saMsthA ane samAja saMbaMdhamAM mArA vicAro A sthaLe darzAvavAnuM yaMgya dhAyuM che. lekhaka] vedika, bauddha ane jaina e traNe bApe ma che. traNeya AvA sthAnaka dAsI samAjanA anuyAyIonI eka saMsthA izvaravAdI che ane punarjanmanA siddhAMtamAM mAne che, satya, ahiMsA te temanI konpharansa che. A konpharansa morabImAM janma pAmI . Adi vrate traNe dharmomAM eka yA bIjA svarUpe hari dharAve che. tyAre te eka dhArmika saMsthA hatI. Aje te have dhArmika uparAMta karI. Ama chatAM, traNe meM bhana che, enA sthApaka-pra sAmAjika saMsthA paNa banI che. lA , , , ' ' ' che. judA judA che, ane enuM tara jJAna keTaleka aMze juduM paDe che. kenpharansa Ama te gRhasthanI ja saMsthA che, ane sAdhukare che. jenA mukhya traNa saMpradAya vetAMbara sthAnakavAsI, ve ! bara ene e saMsthA sAthe kaMda levA devA nathI; Ama, chatAM e kendra ransa pitAnA anuyAyIonI saMsthA hovAthI sAdhuo. enAthI A mUti pUjaka ane digaMbara. e traNe karmavAda ane daitavAdamAM mAne vimukha nathI, balake emAM rasa paNa dhe che; ane ene kAmaja che. vIsa tiryakarone pUje che, ane karmanA niyamane svIkAre - kAjane abhyAsaka draSTithI nihALe che. . - - * . che. Ama chatAM vastra, mRti ane bIjI keTalIka sAmAnya keTInI iaa . A konpharansa sAdhuonA prazno paNa chaNe che. sAdhusaMsthA bAbatamAM traNe vacce matabheda pravarte che. te viSe vicAra kare che. ema saM5ka 5zu sAdhe che ane emane che to mArIne rayAnakavAsIo matine mAnatA nathI, e rIte have bare mArgadarzana paNa Ape che. kenpharansa dhArmika zikSaNuM mATe ane digabarathI teo juM paDe che. bAhya draSTie A bheda che. ' pAThayapustake racAve che ane tithiparvonAM paMcAMga pragaTa kare che; Da samaSTie bahu mahatvanA nahi evA rItarivAjane bheda parata te sAmAya vyavahArika keLavaNI mATe saMsthAe khele che ane calAve che, vidhavAe tathA vidhArthIone Arthika sahAya ja AvA berathI jana samAja traNa judAM saMpradAyamAM vaheMcA kare che ane Azrame tathA chAtrAlaye bole che, jemAM rahIne kela rahe, te ema nathI. ema te 'tuM ke tuMDe matirbhinA e teo pitAnI AjIvikAnAM sAdhane meLave che. A rIte jotAM A nyAye mANasa mAsa vacce matabheda rahevAne. paraMtu AvA najIvA saMsthA sAmAjika saMsthA che. ja matabhedane kAraNe judA saMprada rahe ane temanI vacce jANe kaI thAnakavAsI jaina konpharansa sAthe mAre ThIka saMparka hovAthI ki samAnatA na ja hAla a6 judApaNuM pravate', e koi rIte huM eTaluM kahI zakavAnI sthitimAM chuM ke e pratyAghAtI saMsthA nathI; tema e pragatizIla saMsthA paNa nathI. pratyAghAtI saMsthA e ' '' , dharamAM rahenAra kuTuMbamAM ekane saMgItane zokha hoya, gagukhya je AmajanatAnA, hitanI virAdhI, hAya, junI nakazAnapara khIjAne vyAyAmane, ane trIjAne pravAla : zekha heya tethI e kAraka rUDhIne vaLagI rahenArI hoya, kAmavAdI. mAnasa dharAthatI traNene judA thavAne kAraNu nathI. eka bhAIne eka bhajana pasaMda vatI heya, navA vicArethI bhaDakanAra hoya ke anyAyI ane A royala bI kha sa , taI . sa . jatA asamAnatAvALI samAja racatAne nibhAvanArI hoya nathI. ema eka mUrtine mAne; bIjA na mAne, ekanA sAdhuo AthI ulaTuM je samagra aAma janatAnA hitane mATe to. kapaDAM pahere ane bIjAnA na pahera, eka strIne mekSa' mAna prayatnazIla hoya, jUnI rUDhIe sAme virodha pakAranArI hoya, karI ane bIjA na mAne, eka jJAnane prAdhAnya Ape, bIjI kriyAne navA vicArone apanAvavA taiyAra hoya, parivartanazIla hoya ane prAdhAnya Ape, tethI: kaMi saMpradA judA hoI zake nahiM. jemAM samAnatAvALI samAja racanAne AvakAranArI. hAya, te saMsthA ke A saMpradAyanuM astitva kaI rIte jarUrI nathI. e bhedone . pragatizIla gaNI zakAya. kAraNe judApaNuM vyAjabI nathI. - A rIte jenAM sthAnakavAsI kanpharansa e nathI pratyAghAtI 1 . oma chatAM saMpradAyavAdIo e vAta samajatA nathI, ane ke nathI pratizIla. samAjanAM bALakone cAlu keLavaNI ApavI, che e mucita draSTi rAkhIne. judApaNuM jALavI rAkhe che. AthI te vidhavAone Azraya ApavA, dhArmika zikSaNune prabaMdha karavo ane A traNe mukhya saMpradAye judA judA rahyA che. sAdhuo vaccenA dileza zamAvI samAjamAM zAnti sthApavI eTaluM sAmAnya enuM dayeya che, ane e dizAmAM te dhIme pagale cAlavA karatA paraMtu AvA najIvA bhedane kAraNe e saMpradAya vacce kaleza thI athavA paraspara tiraskAre haiya, te te tadana geravyAjabI sthiti konpharansa jUnA baMdhAraNa anusAra zrImaMtonI sarathA' banI nI che. traNe saMpradAya tarIke judA rahevA chatAM paNa je eka mahA rahI che, paraMtu evuM mAnasa mUDIvADI ! nathI. samAjanA madhavIranA anuyAyI havAmAM teo mAne che, temanAmAM eka ja gAda , vanA mAnavIone sahAya karavA mATe saMsthA pAse nANa joIe; Di hevI joie. . . . . . . ' ' ane te meLavavA e meTAM lavAjama rAkhe che, ane zrImatane 6 . kaMga , i o mAMne sthAnakavAsI samAja eka rIte saMyamI samAja che. pramukhapada vecIne enI pAsethI meTa pho meLave che. tema to mUrti pUjAmAMthI udabhavelA zobhA zaNagArane tyajIne eNe sAdAI. chatAM koIvAre vidhAnanI doravaNa paNuM svIkAre che. madhyama to apanAvI che. paraMtu rUDhIgate krayA jaDatAne eNe choDI nathI; vagane emAM rasa letA karavA e icche che. enuM baMdhAraNuM pherave mA eTale te junavANI ane dazA paNa dharAve che. je che, paraMtu evA che, baMdhAraNane e gati ApI zakatI nathI.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ " . tA. 15-12-9 popakArI saMsthA kAma karyo nathI. * eTale emAM niSphaLa jAya che ane pharI junI rItane apanAvI viveka ane sAvadhAnIpUrvaka bolavuM ane cAlavuM. muhapattI ke A rajoharaNathI ja janA AvI, jatI nathI. * sthAnakavAsI sAdhuomAM pragatizIlatA ' najare paDatI nathI. jIvanavyavahAranI pravRtti Aje eTalI muzkela banI gaI. ' teomAM vidvattA ochI che paNa kriyAkAMDa vizeSa che, vAcana, manana che ke mANUsa sAdhuonAM vyAkhyAne divase sAMbhaLavAno samaya ' ane nididhyAsa karatAM niyama pAlana ane kyAkAMDa tarapha enI sahera ke gAmaDAmAM 5Na meLavI zakatuM nathI. eTale rAtrI khyA daSTi vadhu che. samAjane na pace, ke na rUce evuM kaMI e kahI khyAnI prathA zarU karavI jarUrI che. paraMtu sthAnakavAsI samAjanI * zakatA nathI. samAjane kaI cesa mAge charI javAnI ene rUDhIcustatA sAdhuone ema karatAM aTakAve che. are ! vyAkhyAnatAlAvelI nathI. pitAnA movaDIoe AMkelA gheraNane vaLagIne kArane avAja meTA samudAyanA karNa sudhI pahoMcADavAne mATe e sAdhujIvana gujAre che. gRhasthamAM vADIlAla metIlAla zAha jayAre vijJAne lAuDaspIkarInI zodha karI che, tyAre A sthiti : * je eka baMDakhera pAka hatuMparaMtu sthAnakavAsI sAdhu custa sama ja tenA sAdhuone lAuDaspIkaranI sagavaDa ApI zakato samAjamAM e kaI , baMDakhera haju pAka nathI. zrI nathI. vaLI jemAM koI prakAranI hiMsA nathI evA mastakanA vALa " kAcha munie baMDa pokAyu ane sthAnakavAsI samAja che, mUMDavA ke kApavAnI chUTa ApavAne badale che. vALa kheMcI kADhavAnI - paraMtu eNe evI ja bIjI rUDhIone ravIkArI lIdhI. ucca trAsadAyaka rUTIne A samAja, nibhAvye jAya che. . ' ' ' mATInI jJAnanI vAta sAthe sAmAnya keTInA robhA zaNagAra eNe sthAnakavAsI samAjamAM che tevI ane bIjI jAtanI rUDhIo apanAvI lIdhA. eka cunIlAlajIe sAdhuveza choDe, paNa eNe mUrtipUjaka ane digaMbara saMpradAyamAM paNa rahelI che; paraMtu A samAjamAM.. cInagArI phelAvavAne badale grAma pAne gAMdhIe lekhamAM kevaLa sthAnakavAsI kenpharansa aMge ja mAruM maMtavya raju bhAga lIdhe. eka saMtabAlajIe kriyAkAMDa choDayA paNa veza karavAnuM che ane anya saMpradAyane ullekha huM ane karatA nathI.' rAkhe, ane eNe samAjane kanti mAge', doravAne badale leka ' sevAne paMca lIdhe. pariNAme A samAje kAtine keI acake . mArA mAnavA pramANe samAjanI pragatine rokI rahelI kadI. anubhavyuM nathI. , - - muhapatI, rajoharaNa, laca vagere suddha bAbatone tyAga karI, rAtrI- . vyAkhyAna, lAuDa spIkarane upayoga ane kasa- saMjogomAM - gRhasthIomAM krAntikArI vicAra dharAvanArA yuvAne che, paraMtu sAdhuone vAhananA upaganI chUTa ApI sAdhue zivAjaDatAmAMthI teo A sAMpradAyika saMsthAmAM rasa dharAvatA nathI, ane pitAnA bahAra nIkaLI pitAnA abhyAsa, jJAna ane saMpanuM kSetra samaya ane zakitane vyaya mAM kSetramAM karavA icchatA nathI. AthI vimAne e jarUratuM che. AjanI A kenpharansa e kAma karI rUDhIcusta A saMsthAne kAbu pitAnA hAthamAM rAkhI beThA che, ane 'ke ema nathI. e te samAjanA baMDakhera vRttinA yuvAno ja eka popakArI saMsthA tarIke ene nabhAvI rahyA che. . karI zake. A konpharansa bhUtakALamAM koI meTAM kAma karyo nathI. hamaNAM sAdhuo vaccenI ekatA ane keLavaNI saMsthAo mATe phaDe kara sAdhusaMsthA jayAM sudhI pragatizIva nahi bane tyAM sudhI vAnuM kAma teNe upADayuM che ane temAM teNe ThIka pragati karI che; zrAvaka saMsthA paNa AgaLa vadhI zakavAnI nathI. kuvAmAM nahi deja, T - paraMtu e badhuM sthAnakavAsI samAjanA saMkucita vartuLamAM rahIne te havADAmAM kayAMthI Avaze? - . . : : ' ji. enA AgevAne mAM sAMpradAyika meha dhara karIne beThA che. sAdhu saMsthAmAM je navI bharatI thAya che, te paNa koI eTale, koI vadhu udAra pagaluM e bharI zakatI nathI, mATe AzA ApI jatI nathI. koI jAtanI dhagaza, mahatvAkAMkSA ke , . yegya mArgadarzana ApavAnI enI uMmata nathI. sAthe te cetanavanAnI vyakitae navadIkSita tarIke bahAra paDe che ane gaNukAratA nathI; ane e saMdhonI baha paravA karatI nathI. e rUDhInA e ja baMdhanamAM jakaDAya che. Ama sAdhu saMsthA dina para kAma * rASTrahita mATe kadI kAMI prayatna karatI nathI, ane chatAM rASTrIyatAno dina pAchaLa paDatI jAya che. . 'virodha paNa karatI nathI. sthAnakavAsI samAja je kaMI nANAM bALadIkSAnA praznane ApaNe jeTaluM mahatva ApIe chIe phaMDavALA mAraphata meLave che, te tatakALa kharcI nAMkhe che. A teTaluM a5 dIkSAnA praznane ApatA nathI. eTale sAdhu saMrayAne samAjamAM dhArmikatA che, paNa dhAma* ghelachA ke ADaMbara nathI. 'vikAsa thato nathI. kamAvAne azakata, jIvanasaMgrAmathI, hArelA, emAM saDe pravezyA nathI, ane tethI sudhArAne avakAza che. jaDabudhdhivALe ane zithila dehadhArI dIkSita yuvAna ke prauDha hoya sthAnakavAsI kenpharansa eka rIte rithaticusta saMsthA che. te paNa e pitAne ke samAjane uMce laI javAne samartha nathI. sAdhuonI jaDatA ane niSkriyatA, dhArmika ja kriyAkAMDe, ane - sAdhu samAjane saMkhyAne badale je satvathI, mApavAmAM Ave te junI rItarasamene te dUra karI zakatI nathI; ane navA vicArane sthAnakavAsI saMpradAya nirAzA ja utpanna kare. * praveza ApI zakatI nathI. sAdhusaMsthAne tejarevI banAvavA mATe, te mAtra sthAnakavAsI samAjane nahi, paNa AkhAye jene ke jJAnanA pracAra mATe ane rUDhIone bhedavA mATe ekaM DagaluM paNa eNe samAjane lAgu paDe tevI bAbata cAritryazuddhi ane nItimattAnI kadI bharyuM nathI ' ' . . che. ApaNe mukhyatve vyApArI varga chIe. ApaNe kadAca rASTrIya * jenI pAchaLa koI mahAna tatva ke cokakasa siddhAMta nathI pravRttimAM thoDI dhananI sahAya karI che ane ApaNuM madhyamavarganA lo evI mukapattIne A samAje enuM mukhya ciha-pratIka gaNyuM che. yuvAnoe jelatrA karI dezanI sevA karI che. paraMtu sAthe sAtha muDhapattI pachaLa kaI zAstradhAra nathI. ethI kaI adhyAtmika dhanalAlasAne lIdhe na karavAnAM evAM rASTra virodhI keTalAM kAryo ' lAbha nathI. ethI. kadAca vAyukAyanA jIvonI, amuka aMze rakSA karyA che, te vicArIe te zaramathI nIcuM jovuM paDe. ApaNA thatI haze, paraMtu e asvacchatAnuM sthAna paNa bane che ane temAM jenoe saMgrahakhorI ane kALAMbajAra mAraphata garIba dezabaMdhuone samucchima jIvanI utpatti paNa thAya che e eka Aropa che te bhUkhyAM ane nAgAM rAkhyAM che. ApaNAmAMnA keTalAe amalajuTho TharAvI zakela nathI. AvuM ja rajoharaNanuM che. je sAthe " dArane lAMca letAM zIkhavyuM che. are ! dezanA yuvAne jyAre pheravavA uparAMta enI kaMI khAsa ugatA ke viziSTatA nathI. paradezI, sattA sAme laDI rahelA hatA ane lAThI tathA janAthI belavuM, janAthI cAlavuM, e jarUrI che. ene ! artha jelavAsa bhogavatA hatA, tyAre paradezI sattAne madadarUpa yuddha . che te tenI viyila che na dIka karo . 1
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ che.* hii 134 tA. 15-12-49 sAmarInAM kArakhAnAM calAvatA hatA, ane mahAna hiMsA ane eTale : saMpradAya ke sunie pitAne AdhyAtmika dhita rASTradroha karatA hatA. AjanI sarakArane sthAne che. udAmavAdI mATenI pravRttio kare. ahiM nA vA, satya ane nItinA prajAkIya sarakAra sattA sthAne mArI heta, te AvA drohIone phasIe , AcaraNa mATe ye pradhAda kare. saM kAraddhi "the prayAsa kare . - caDAvyA vinA raheta nahI. khAvAM kAryo karyA pachI ApaNe jene paraspara saMpaka' , vA hetapotathI rahe, ane pitAnA vartuLache kaye mukhe mahAvIranA anuyAyIo ane ahiMsAnA prazaMsake kahI mAMthI kurivAje kuratI e ane dUra kare tyAM sudhI sAruM zakIe ! zuM jana jana tarIke, juduM paDI zake che, ke pa1nI che; paraMtu keLANI ane arthika pravRttio pitAnA vADA pUratI . " jana tarAnI chApa kayAya pADI rAka - - - 15, saMkucita, ramyA karaze, tyAM sudhI, emAM 2STranuM hita nahi hoya, ke jene mAM cAritryazudhi praveze e mATe zuM karansa kaMi kadAca icchA ke anicchAe rASTranuM ahita ja thaze. eTale jana karI zakavAnI che ? samAjanI beMkamI ane pratirodhaka rUDhIone samAja pitAnI cA zudhdhi ane sAdhu samAjanI pragati mATe - dUra karI zakavAnI che? A praznane ja tala, bAje te nikAmAM e ya prata, tAre ya ra kha; 5 saphavA mAthI vala maLe che, jene salAjamAM bI je vA. ma.. zA. pake nahi tyAM bahAra nIkaLIne mAnavamatra che.piAnuM. ha6, udya, rAkhe sudhI. e AzA te AkAzakusu vat che. te , e pravAsa te eNe veLAsara bAraMbhave joIe ane saMpradAya- have chellI vAta. jema jema samAjamAM ane bIjA vAdane tilAMjalI ApavI joIe. e ja jemAM tema sthAnakavAsI samAjamAM paNa vADAkIya, saMkucitatA che. ' arajI konpharansanI netAgIne A karI zake ema khethI. konpharansa je kaMI kAma kare che, te sthAnakavAsI samAjane mATe e mATe te saMpU zaMSTrIyaM banAtavALA manAtI' dIghuvIhitakara haze, paraMtu temAM sAkacitavRtti heIna dezane mATe enI ne AgaLa athavuM joIe ane te mATe "bhagIratha prapana pravRttio hitakara nathI. e kaLaNI thanavasI bALakane ja karavuM joize. saMpradAya';* ane jJAti enI keLa + avasarNamA khApaze. chAtrAlaye sthAnakavAsI vidyArthIo mATe ja umA karaze. kaye e suMvarI javAnI nathI, ane nAza pazu pAmavAnI Azrama sthAnakavAsIba mATe ja badhaze. AvI rIte je je nathI. gaI rAThavA ane sALI mA musA . "sabardIye ke mane saMpradAye ke 'tie potAnA ja saMpradAya ke girl anuyAyIo tatie thA mukha banaze, te teyA 2STrIya pAMgaravAdf" nevI, ' ' mATe pravRttio kare che, te A ema 5NuM pratipAdana karavA pravAsa saMpradAya ane jJAnae.nA saM bhA - hI te kuriyana5nI kare che ke rASTranA amuka bhAga pUratI javAbadArI ame svIkArIne nAza karI eno -pravRttaone vikAsa karavAnuM rASTravAdI ane eTale aMze ame rASTranI sevA karIe chIe. A. kathana kevaLa mAnavatAvAdI yuvAnanuM kartavya che. . * * * * * zramamUke che. keTalAka pitAnA ja jJAtinA kAne nekarImAM rAkhIne 'teTale aMze dezanI bArImA ghaTADe karavAnuM abhimAna the che " sthAnakavAsI ke sanA adhivezananI sAthe sAthe konphara paraMtu A abhimAna mithyA che, ane e rIte dezanA bekArI nsa rUDhIcusta AgevAnI chatrachAyA ane derANI nIce sthAna leza paNa dhaTatI nathI. ethI te jeTalA pitAnI jJAta ke sa pradA : 'kavAsI jana yuvara paraSadanuM * vivezana maLanAra che. yuvAna - thanA mANase rokAya, eTalA" anya jJAti ke saMpradAyanA mANase sthAnakavAsI ' judI pariSadamAM mAne e citra che! ane bekAra banyA. ethI dezanI bekArI kavAM ghaTI e ja pramANe Aje konpharansanI chatrachAyAma. pitA tatra pravRti vikasAvadhA pArasI, bhATiyA, kapALa, lekANA , ane jena: jevI zrImata prayAsa kare e kevaLa kare ja che. ye cekaMdhela - kAma pitAnI ja kemane mATe zALAo, chAtrAlaya, ranI, zuM kaNI' chelpha ne Teko ApArI, paraSa khatara nivAsasthAne, hepITale, udyogasaMsthAe, zikhavRtio vagere maLatI A pariSada "kaI" bagatyanuM kArya karI zakavAnI nathI. " kADhe che. paraMtu bAkI che. je garIba ane chata kAme rahI tenuM kenpharansanA rUDhIcuta mAgevAnuM e kALa pAdu ja banI jaze. kezu? e keme vadhu garIba raheze te dezanI garIbI kema dUra emAM mane letA paNuM zaMkA nathI. : ", huM thaze? pachAta keme kema AgaLa avaze? ethI te zrImaMta kema sthAnakavAsI jaina ju pAne je A kAsI samAjanI rUDhIvadhu zrImaMta thaze, zikSita kema vadhuM zikSata banaze, ane zrImaMta custatA dUra karIne ene bheLa mA dI saMsthA bana vA mathatu ane garIba vaccenuM aMtara Aje che, te karatAM vadhu meTuM thaze; hoya te prathama temaNe bA lekha aaN darzAvela vRtti che. svIkAravI mANasa mANasa vaccenI samAnatAne badale asamAnatAne khAI DI : te mATe mukhya kALAMe e ai kakaka sthaLa. banaze e kadI mAnavadharma nahi ho! je je dharma pitAne "mAnavadharma tarIke oLakhavavA mAMgatA hoya, te janoe ane hie, pitAnA paca rane prayora zarU kara joI e; e nA maLatA ? jaina saMsthAoe A asamAnatA vadhAravAne mAma choDavo joIe. thatA yuvAnonuM saMmelana ye javuM joIe ane pachI saMgaThana dvArA ' saMpradAyavAda ane jJAtivAda A mArge vadhu majabUta bane te jUnI, nasAnakAraka ane rASTravirodhI pravRtae kAme baMDa pikA. che. Aje te rASTravAdanA vADA vaTAvIne AMtararASTrIya pratye,. Sii ravuM joIe. koIpaNa samAjanA saMkucitAne A rIte . mAnavatAvAda pratye ApaNe dRSTi rAkhavAnI che, cIna bhUkhe marI naSTa karI zakAya. , jaTubhAI mahetA rahyuM haze, emAM hiMdanI zobhAye nathI ane pragati paNa nathI. hAjarI Apaje hiMda bhUkhe mare emAM amerikAnI koI. bhA. nathI. rASTramAM " paNa saMsthAnI pravRttio enI kAryavAhaka samiti ane paNa je viveka bhUlavAmAM Ave, te rAjaddI briTanane sAmrAjya vAda ane rASTravAdI jamanA ane, ITalI ke jApAnane phAsI ' he dedAre uMpara avalaMbe che. muMbaI jaina yuvaka saMghane jemAM vadhu ane bIjo rASTranA bhAge pitAnA rASTrane : A vAda jema ku kAryazIla jevA icchatA hoya tevAM saMghanA sau sabhyo jemAM AgaLa lAvavAnI vRtti jema pedA thai ema ApaNe rAkha "saMdhanI katha'haka samiti ane he dedAronI cUMTaNI thavAnI che. paNuM bIjAo mATe khataranAka nAvaDe. A kArta paNa te to {8 mIe dhanajI sTrITamAM maLanArI saMdha nI sAmAnya sabhAmAM - saMpradAyavAda ene jJAtivAda dezanAM hitane paNa nukasAna karI bese.. acUka hAjarI Ape.' * * , ' a ' ; '' '' saMpAdaka " zrI muMbaI jaina yuvaka sadha mATe taMtrI mudraka pakazekhaka zrI. maNilAla kamacaMda zAha, japa- ha7 dhana sTrITa muMbai - . * * muMdragusthAna : sUryakAnta pri presa, raMja, kAlabAdevI reDa, muMbaImAM 2 * - * f , .!- " ***