Page Text
________________
શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘનું પાક્ષિક મુખપત્ર
રજીન. બી કર૬૬
પ્રભુદા જૈન
- તંત્રી: મણિલાલ કિમચંદ શાહ વર્ષ : ૧૧
વાર્ષિક લવાજમ મુંબઈ : ૧૫ જુલાઈ ૧૯૪૯ શુક્રવાર
રૂપિયા ૪. “ભગવાન મહાવીરનો જ ધર્મ વિશ્વરક્ષા કરી શકશે”, [ દર ખાતે શ્રી મહાવીર જયંતિ પ્રસાદને કાકાસાહેબ કાલેલકરે આપેલ પ્રવચનને સારવાર મનનીય છે અહીં પ્રગટ કરવામાં આવે છે. તtત્રી ]
જ્યારે જયારે હું ભગવત મહાવીર કે તેમના જન-ધમની તે જ લે છે. અહિંસાધમ બનીને શેષણદ્વારા હિંસા કરવી પ્રશંસા કરૂં છું ત્યારે લેકે મને પૂછે છે કે તમે તે બ્રાહાણ એ ભગવંત મહાવીરના આદર્શ અનુયાયીને કદી શોભતુ તથી.. છે, અને જન-ધર્મની પ્રશંસા કેમ કરો છો ? હું ફકત તેઓને
આવા ધનિક લેકે જણાવે છે કે ખૂબ કમાઓ અને પછી એટલે જ ઉપદેશ આપું છું કે-મહાવીરમાં આરિતક્તાની પરા
દાન આપીને ધમ પણું કરે. પરંતુ આ પધ્ધતિ ભૂલભરેલી છે. કાષ્ટા હતી. વેદ એમ કહે છે કે-વેદને જે ન માને તે નાસ્તિક,
દાન તે અપરિગ્રહી બનવાને, મેહ છોડવાને રસ્તે શિખવાડે છે. પા. મને ખાત્રી થઇ છે કે વેદ તો ગ્રંથ છે; શાસ્ત્ર નહીં. કોઈ : પરની લમી વિશેષ લૂંટીને થોડું દાન કરવાથી હેતુ સરતા નથી. પણ પ્રશ્નમાં હું શાસ્ત્રને પ્રમાણભૂત માનું છું, મંથને નહીં.
પરંતુ હવે ગરીબેને ભગવાન જાગ્રત થયું છે. હવે તે માન્યતાના પ્રશ્ન કરતાં પણ આચરને સંવાલા મહત્ત્વનું છે. હું
કોઈને પણ ધનિક નહિ થવા દે. બુદ્ધિમાન અંગ્રેજ લેકે ચેતી તે એવી વ્યાખ્યા કરૂં છું, કે જે કઈ પિતામાં વિશ્વાસ રાખે
ગયા અને તેણે પોતાનું શિર સલામત રાખ્યું. હવે મૂડીવાદીઓને અને આત્મપ્રેરણા પ્રમાણે કાર્ય કરે તે આસ્તિક અને ન કરે
વારે ચા આવે છે. તેઓએ પતે સલામત રહેવું હોય તે
શેષ%ારા થતી હિંસાને ત્યાગ કર્યો જ છૂટકો છે. દરેક માનવે હું ભગવાન મહાવીરને પરમ આસ્તિક માનું છું. શ્રી મહાવીરે
એમ માનવું જોઈએ કે સૌના કયાણમાં મારું કલ્યાણ છે અને ફકત માનવજાતિ માટે નહીં, પરંતુ સમસ્ત પ્રાણીગણના વિકાસ
માનવ સમાજ એક છે. માટે અહિંસાનો પ્રચાર કર્યો અને તેને આરંભ પણ ક્રમશ્ન કર્યો.
હું તમને ધન નહિ કમાવાની વાત નથી કરતે, પણ હૃદય પિતાની જાતથી શરૂ કરી, કુટુંબ, જ્ઞાતિ, સમાજ, રાષ્ટ્ર ને પછી
પરિવર્તન કરવાનું કહું છું. અમેરિકા, ચીન, ઈંગ્લાંડ, ભારત વિગેરેના . સમસ્ત વિશ્વ પર તેની છાયા પડી. તેમના હૃદયમાં પ્રાણીગણના કલ્યાણની કામના સદૈવ જવલંત હતી, અને તેથી જ વિશ્વકલ્યાણને
લેકે મારા ભાઈઓ છે એમ સમજાય તે કદી વિશ્વયુદ્ધ થાય ખરું? રાહ સ્વીકારી શકયા.
જૈન સમાજ સંબંધી આશ્ચર્ય તે મને એ વાતનું થાય છે, |
કે અનેકાંતદષ્ટિવાળા આ સમાજમાં આટલા બધા વિખવાદ કેમ? - ભગવત મહાવીર એવા જમાનામાં જન્મ્યા હતા કે જયારે
સમતાભાવ તે ભગવંત મહાવીરના ધર્મનું મૂળયું છે. જે ભેદમાનવી માનવીના લેહીને તરસ્યો હતો. ભગવતે અહિંસાને જે
પંથ-વાડા ભુલાઈ જશે તો ભગવાનને ધર્મ જોરશોરથી પ્રસારી ઉચ્ચ આદર્શ જનતા સમક્ષ રાખ્યો તે ફક્ત યુગને માટે જ નહિ,
શકાશે. ક્ષમાદષ્ટિ રાખીને દુનિયાને જોતાં શીખે. ક્ષમા, સંયમ, પર તુ યુગ-યુગને માટે જ હતો. તેઓ ભવિષ્યકાળના દ્રષ્ટા હતા,
તપ અને સત્ય એ અહિંસાના પાયા છે, તેને વગર અહિંસક અને તેથી જ જાણી શક્યા હતા કે હજારો વર્ષો સુધી અહિંસાની
નહીં થાય. શી અસર થશેઅને ખાત્રીપૂર્વક કહી શકું કે તેમના અહિં સાના સિધ્ધાંતથી જ વિશ્વનું કલ્યાણ તથા શાંતિ સધાશે.
શ્રમ કર્યા વગર આપણે અહિંસક નહી રહી શકીએ. જીવન . તેમણે પ્રચાર કર્યો કે-અહિંસા તે માનવ-સ્વભાવમાં વણાયેલી
સંબંધી જેટલા આરંભે-સમારંભે છે, તે બધા કરવા જોઈએ. છે. અહિંસાને સિદ્ધ કરેવાને માટે સાચે રસ્તો તપશ્ચર્યાને છે અને પરંતુ તેમાં બીજાના શેષણ પર આપણે નભશું તે તે હિંસા ! જે તેઓએ સ્વીકાર્યો હતે.
કહેવાશે. અહિંસાની સાધના ધણી જ કઠિન છે. એક તરફ પગલિક - દરેક ધર્મા–પરૂ કાએ અહિંસા અને તપને પ્રધાન પદ
ભાવ ખેંચતાણ કરે છે તે બીજી બાજુ આમા સચેત બને છે.
શરીર પહેલાં પિતાને વિચાર કરે છે, અને આમ ઉકષને આપ્યું છે. મનને જીતવું, વાસનાને ત્યાગ કરે, લેમ, કામ ક્રોધાદિ શત્રુઓ પર વિજય કરે છે તે તપ છે. ભગવત મહાવીર
વિચાર કરે છે. બીજાનું હીત હૈયે ધરવાથી આ ધાર્મિક
શ્રદ્ધાળુ બની જાય છે. જાણુતા હતા કે મનુષ્ય અ૯પજ્ઞ તેમ જ શકિતમાન છે, એટલે તેમણે અહિંસા તથા તપને માટે સીડી બનાવી. તે ભૂખ લાગે ત્યારે ખાવું તે તે સ્વાભાવિક છે, પરંતુ પિતાને માટે વ્યવહારધામ દર્શાવ્યું. પરંતુ આપણે મૂળ વસ્તુને ભૂખ લાગે ત્યારે બીજો કઈ ભૂખે તે નથી રહી જતે ને, તે બાજુએ મૂકી, ગૌણ વરતુ પકડી લીધી. ભગવંત મહાવીરના વિચારવું તેનું નામ ધર્મ. જડ અને ચેતન વચ્ચે જે સંબંધ અનુયાયી આજે * બેંક બેલેન્સ ” વધારવા માટે રકત રેડી રહ્યા હરહમેશ ચશ્યા કરે છે, તેમાં આદમન વિજયી બનાવવા તેનું ' છે. અમેરિકામાં “ કે સ” સૌથી દયાળુ અને શ્રધ્ધાળુ કહેવાય નામ તપ-ત્યાગ અને અહિંસા સમજવી. છે, પરંતુ આ અભરી વાત એ છે કે અમેરિકામાં સૌથી ધન્વાન જૈન ધર્મમાં સ્પર્શીપ કે વર્ણભેદ નથી. આ કલંક તે હિન્દુ
| SR No. | 525934 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1949 Year 10 Ank 17 to 24 and Year 11 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1949 |
| Total Pages | 212 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 19 MB |