________________
(12)
૧૦
પ્રશુલ જેન
દરમિયાન ઝાલાવાડમાં ખાસ કરીને વઢવાણુ, ધાંગધ્રા તેમ જ લીંબડીનુ વાતાવરણુ અત્યન્ત તંગ અને ક્ષુબ્ધ હતું અને એ પરિસ્થિતિ ત્યારપછી પૂણ ચાલુ રહી હતી. માજની ત્યાંની પરિ સ્થિતિના મને પુરા ખ્યાલ નથી, પણ જેના માથે સુલેહશાન્તિ જાળવવાની જવાબદારી છે તે ગૃહપ્રધાનને માટે ત્યાં જેમ ચાલે છે. તેમ ચાલવા દેવામાં આવે તે હુલ્લડ અને હિંસા ફાટી નીકળવાના ભય લાગ્યા હાય અને તેથી જ તે વિભાગા ઉપર ૧૪૪મી કલમ લગુ પાડવાનું' તેમણે મેગ્ય વિચાયુ હોય એમ અનવા સાવ છે. પણ ધારા કે ત્યાંની પરિસ્થિતિ ૧૪૪મી કલમ લાગુ પાડવા જેટલી તંગ ન હેાય અને એમ છતાં પુણ્ ખવડા મેાટા વિભાગ ઉપર ૧૪૪મી કલમ લાગુ પાડવામાં આવી અને સૌરાષ્ટ્રમાં આજે માવુ કાંઇક બની રહ્યું છે મને લાગે છે એટલું । મારે પણૂ કબુલ કરવું જ જોઇએ-તે સૌરાષ્ટ્રના ગૃહપ્રધાન વધારે પડતી સાવધગીરી, ભડક અથવા તે ચિન્તાવ્યાકુળતા દાખવે છે એમ વિચારીને તેમના વિરાધ કરીએ પણ શ્રી જટુભાઇ જગુાવે છે તેમ આપણે તેમને ‘બેજવાબદાર’ તો ન કહી શકીએ, સૌરાષ્ટ્રના અાજના ગૃહપ્રધાનને હાથે કદિ કેાઈ ભૂલ ન જ થાય, તે જે કાંઇ કરે તે બરાબર જ હાય એવી તેમના વિષે હું કા આંધળી ..શ્રદ્ધા ધરાવતે નથી, પણ તેમને પોતાની જવાબદારીનું પુરૂં ભાન છે અને તેઓ જે કાંધું કરે છે તે પાછળ તેમની શુદ્ધ શ્રેયનિષ્ઠા હૈય છે એવા તેમના વિષે મારે અંગત અભિપ્રાય અને અનુભવ છે.
કેટલીક બાળતે હકીકતમાં સાચી હોય છે પણ તે પાછળની ભૂમિકા વિષે મતભેદ હોય છે. દાખલા તરીકે સૌરાષ્ટ્રની છેલ્લી ચુંટણીમાં સમાજવાદી પક્ષે હરીકાઈમાં ઉભા નહી રહેવાનું નક્કો યુ હતું અને તે મુજબ એ પક્ષ ચુટણીમાં ઉભો રહ્યો નહતા,
આ હકીકત બરાબર છે, પણ તેમાં સમાજવાદી પક્ષે ભારે ઉદારતા દાખવી હતી મેવા શ્રી. જટુભાઈ દાવા કરે છે. એ મારા ગળે ઉતરતા નથી. શ્રી. જટુભાઇ સમાજવાદી પક્ષના હાઇને સમાજવાદી પક્ષ સૌરાષ્ટ્રની ચુંટણીમાં કેમ ઉભે ન થો સબંધમાં તેમની પાસે વધારે પ્રમાણભૂત માહીતી હાવા સાવ છે. પણ સૌરાષ્ટ્રમાં સમાજવાદી ભાઇ મનસુખલાલ લાલનને સ્વર્ગવાસ,
એ
પક્ષ હજી
ભાઇશ્રી મનસુખલાલ લાલન જે શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધના કેટલાંક વર્ષો સુધી સભ્ય હતા અને આજથી ત્રણ વર્ષ પહેલાં પ્રમાણીક મતભેદના કારણે સ ંધથી છુટા થયા હતા અને જે જન શ્વેતાંબર મૂતિપૂજક કાન્ફરન્સના સ્થાયી સમિતિના એક સક્રિય સભ્ય હતા. તેમના લગભગ ૫૫ વર્ષની ઉમ્મરે તા. ૨૯-૧૧-૪૮ રવિવારના રાજ નીપજેલ અકાળ અવસાનની ખબર આપતાં બહુ દિલગીરી થાય છે. સ`ઘમાં તેઓ સભ્ય હતા તે દરમિયાન તેમણે કેટલાક સમય સુધી સંઘના વાચનાલય અને પુસ્તકાલયનું કામ સમિતિના ત્રંત્રી તરીકે સભાળ્યું હતું અને કાન્ફરન્સની કેળવણી પ્રચાર સમિતિનુ કામ તે વનના અન્ત સુધી બહુ ખંતપૂર્વક કરી રહ્યા હતા. તે અતિ નમ્ર અને ભાવનાશાળી સજજન હતા અને જૈન સમાજ માટે તેમના દિલમાં ઉંડા પ્રેમ હતા અને તે માટે થાય તે કરી છુટવાની તેમનામાં તમન્ના હતી. ધનજી સ્ટ્રીટમાં તેઓ એક છાપખાનું ચલાવતા હતા જેમાંથી તે બહુ થાડા સમય પહેલાં જ છુટા થયા હતા. સાદું' અને ધમ પરાયણુ તેમનું જીવન હતુ અને સીલનસાર અને પ્રેમાળ તેમને સ્વભાવ હતા. તેમના મિત્રને તેમજ સહકાય કર્તા. એને તેમના અવસાનથી એક મોટી ખોટ પડી છે, તેમના પવિત્ર આત્માને પરમ શાન્તિ મળે એ જ પ્રાથના ! પરમાનદ
હાય-
એમ
531.9-9-85
ઉગતા પક્ષ છે અને કેંગ્રેસ સામે આ વખતની ચુંટણીમાં નવા મેરચે ઉભા કરનાર મેટા ભાગે રજવાડી અને તાલુકદારી વગ તા અને સમાજવાદી પક્ષ કોંગ્રેસ સામે તાલુકદારી વગ સાથે ઉભા રહે તે તેથી તાલુકદારી વગને જ વધારે ખળ અને નૈતિક પ્રતિષ્ટા મળે તેમ હતુ, જે સમાજવાદી પક્ષને જરા પણ ષ્ટ નહેતુ અને આ કારણે જ સમાજવાદી પક્ષે આ ચૂંટણીમાં કાંગ્રેસ સામે ઉભે। રહેતાં કૉંગ્રેસને ટેકા આપ્યા હતા આવે મારા ખ્યાલ છે. અને શ્રી વીર દશે. જેઓ પણ સામાજવાદી પક્ષના છે. તેમની સાથેની વાતચીત ઉપરથી પણ હું આમ જ સમજ્યા છુ. બાકી આ પક્ષવાદના યુગમાં કોઇ પણ એક રાજકીય પક્ષ અન્ય રાજકીય પક્ષ પ્રત્યે સમજણપૂર્વક ઉદારતા દાખવે એ સાધારણતઃ અસંભવનીય છે. અન્ય પક્ષ વિષે સુગાળવાપણું. આજના સત્ર રાજકીય પક્ષને લાગુ પડેલું. ભયાનક દર્દી છે તે આ થી કોંગ્રેસ પશુ મુકત નથી.
ન
આ આખી ચર્ચાના પરિણામે હું કહું છું તે સાચું અને જટુભાઈએ કહ્યું છે તે બધું ખેડું એમ જણાવવાના કે પુરવાર કરવાના મારે હેતુ નથી. જયારે દેશના અમુક વિભાગ સાથે આપણા દિલનું કાઇ વિશિષ્ટ તાદાત્મ્ય હેાય છે અને ત્યાં બનતી અવનવી ધટનાએ ખાપણા ચિત્ત ઉપર વિવિધ પ્રકારના ચતુ આધાત પ્રત્યાધાત પેદા કરતી હોય છે ત્યારે તટસ્થપણુ આપણા માટે અશકય બને છે અને વાસ્તવિક પરિસ્થિતિનું સમ્યક્દર્શન પણ દુલભ બને છે. ચેાતરની પરિસ્થિતિને સૌ કાઇ પાતપાતાના ચશ્માથી નિહાળે છે અને તે સબંધમાં તાતાને મળતી અધુરી કે પુરી માહીતી ઉપરથી પોતાનાં નિ ંયા બાંધે છે. વળી આ બાબતમાં આજની પક્ષવાદ પણ એકને એક બાજુ તે અન્યને અન્ય ભાજી જાણ્યે અજાણ્યે ઢળે છે. મારા પક્ષે મારે એટલું જ કહેવાનુ છે કે, મારી ખત પુરતી આટલી ચેોખવટ જરૂરી છે એમ સમજીને આ નેધ દુ:ખ સાથે હું અહિં પ્રગટ કરૂ છું. આશા રાખું છું કે શ્રી નટુભાઇ મને ખરે.અર સમજશે અને પુરી સભાળપૂક લખાવા છતાં આ લખાણમાં કે ઠેકાણે ક્ષતિ રહી ગઇ હૈાય તે તે માટે મને મિત્રભાવે દરગુજર કરશે.
પરમાનદ
જયપુર કોંગ્રેસ અધવેશન
( અનુસંધાન પૃષ્ઠ ૪૧૨ નું ચાલુ. ) એકે એક પ્રવૃત્તિનું કે છે એમ સમજીને થાય. ત્યાં ખુલ્લા અધિવેશનમાં પ્રવેશ ફ્રી જ ન હેય. ન તે ખુલ્લા અધિવેશન માટે મંડપ કે એવું કશું' હેય. અને આવી ઠંડીના વખતમાં તે અધિવેશન ન જ ભરાવું જોઇએ. આ બધા ખ્યાલથી જ ગામડિયાને કેળવવા, તથા કાંગ્રેસના અવાજ ગામડા સુધી પહેાંચાડવા માટે જ તા કૉંગ્રેસનું અધિવેશન ગામડાંઓમાં ભરવા પૂજ્ય બાપુજીએ સૂચવેલુ' એ પ્રમાણે હરિપુરાનું અધિવેશન એ એક આદર્શ અધિ વેશન તુ.. કૉંગ્રેસે જેટલું ખરચ્યું તેટલું જ નહિ પણ તેથી વધ રે આવક થઇ. અને છતાં બધુ જ કેટલું સસ્તુ ? મને પેાતાને તે જરાય શકો નથી કે આવા અધિવેશનેથી પ્રા કેળવ ય છે. જો કે હું જાણું છું કે આ અધિવેશન પછી એક એવી હવા વહેતી થઇ છે કે આવાં અધિવેશનની હવે જરૂર નથી. પણ આપણે એ વાત છે.ડીએ. કારણુ એ પ્રશ્નોના નિય હું કે તમે નથી કરવાના.
આમ મેં તે ૧૫ મીએ પુર જવાને એચિત નિષ્ણુય કર્યાં અને જઇ આવ્યા પછી હુ' પોતે તે જરૂર કહી શકું કે એ પાવનકારી પર્વમાં સામેલ થઇને હું તે પાત્રન જ થઇ આવ્યો છુ અને ત્યાં આવનાર સા કઇ આવી જ લાગણી અનુભવતુ હશે એમ હું ધારૂ' બ્રુ. કાન્તિલાલ પારેખ
શો મુમ્બઈ જૈન યુવક સંધ માટે તંત્રી મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી. મણિલાલ મેાકમચંદ શાહ, ૪૫–૪૭ ધનજી સ્ટ્રીટ, મુ*બઇ. મુણસ્થાન : સૂર્યકાન્ત ત્રિ. પ્રેસ, ૪૫૧, કાલબાદેવી રાડ, મુંબઇ, ૨