Page Text
________________
તા. ૧૫-૮-૪૯
મુરખ !'. રતિલાલને ઘરના ખુણામાં લાવી જમનાબાઈ * ભડભડાટ અંગ્નિ સળગ્ય અને તેનાથી ચીસ પડાઈ ગઈ. | ઠપકો દેવા લાગ્યાં. ‘નમાલા, કરવા ગયે ને પુરૂ ન કરી શકો?'. માથાના વાળ સળગી ગયા. ચામડીમાં: કાળી બળતરા થાપી. Eી રતિલાલ નીચું જોઈ- સાંભળી રહ્યો..
- " "
- જમનાબાઈ સફાળા જાગી ઉઠ્યાં અને ઓસરી તરફ દેડયાં. E : 'જમનાબાઈ રડામાં ગઈ “રમાં વહુ કેટલુંક દાઝયાં છે? રમા ભેય પર પડી હતી. તેને દેહ અગ્નિની જવાળામાં સળગી રહ્યો To યે આ વેસેલાઈન પડે. રસોઈ કરતાં છેડે સંકેરીને ચાલીએ.” હતું. પાસે જવાની તેની કિંમત ચાલી નહિ. પિતે એઢ બનુસ તેણે
રમાની ધીરજ ખુટી. ઘણી વખત સુધી તેણે મુંગે મેઢ રમા પર ફેકયે. બેચાર ગે દડાં માથે નાંખ્યા, અને અગ્નિ ખૂઝા. - દુખ સહન કર્યું હતું. હવે તેણે જીવનની પરવા છેડી હતી. હજુ આ દરમ્યાન રતિલાલ તે ઘર પથો હતે. જમનાબાઈએ તેને - તેને વેશ શાન્ત પડયે નહોતે તે બેલી; '
'ઉઠાડો. રતિલાલ રમાન બેશુદ્ધ અને બેડોળ દેહ જોઈને ધ્રુજી ઉઠ્યા. - રસોઈ શોની, ને છેડે શાને? શું બાળક છું, તે ફેસલા
જમનાબાઈએ એક બે પાડોશીઓને જગાડયાં. આખો પાડોશ છે.? તમારી જ શીખામણથી તમારા દિકરે દિવાસળી મુકી, એ જાગી ઉઠે. રમાના દગ્ધ દેહને મેટરમાં નાંખી હોસ્પીટલમાં આ હું નથી જાણતી ?'
લઈ જવામાં આવ્યું. દિર જમનાબાઈએ જાણ્યું કે વાત હાથમાંથી ગઈ છે.
- સવારે છ વાગ્યે રમા શુદ્ધિમાં આવી. શુધ્ધિમાં આવતાં - મેં રતુને ચડાવ્યા હોય તે મારી સે સામાયિક જાય ! હું તીવ્ર વેદના જણાવા લાગી. જમનાબાઈ પાસે જ બેઠા હતાં. - કાંઈ જાણતી નથી. ને રતુ તે નાદાન છે.
રમાને જેમ જેમ વધારે શુધ્ધિમાં આવતી ગઈ તેમ તેમ નાદાન એ કે બાયડીને સળગાવી દે !”
વેદના વધતી ગઈ. જમનાબાઈએ જોયું તો રમાની એક આંખ “ વહુ, બટું બોલશેમાં. સળગાવે તે તે ઠારવા શાને જાય ?
નકામી થઈ ગઈ હતી. બીજી આંખને પણ ઈજા થઈ હતી. - તેના યે હાથ દાઝયાં છે!' '
આખા શરીરે ફલ્લા ઉઠયા હતા. છે'ટક...”, બારણાં પર અવાજ આવ્યું. પાડોશીમાંથી એકે
નર્સ દુર જતાં જમનાબાઈએ રમાના કાનમાં કહ્યું, “તારા દિ જઈ પોલીસને ખબર આપી હતી.
બાપની ખાનદાની નિભાવજે !' ફિર ભરમાં વહુ. જે બેલે તે વિચારીને બોલજો. પિલીસના દિક માણસ આવી પહોંચશે. રઘુનું નામ લીધું, તે રતુ મરતાં તમારી
રમાએ જવાબ ન આપ્યો. પોલીસે આવી કેફીયત લીધી. ચડી ભાંગશે. રતુ, જેલમાં જશે, તે તમારે ભૂખે મરવું પડશે.'
જમનાબાઈએ “અકસ્માત’ મેંઘાવ્યો. પોલીસે સ્થળની તપાસ કરી કરી પોલીસે આવી કેફિયત લીધી. જમનાબાઈની સુચના માને
'આપઘાતનો પ્રયાસ છે. રમાએ જુબાની ન આપી. નિ ચગ્ય લાગી હતી. પોલીસે અકસ્માત’ |ળે. જમનાબાઈને થોડું
છ મહિને ૨મા પથારીમાંથી બેઠી થઈ. તેને ચહેરી વિકૃત હું ખર્ચ પણ થયું.
થઈ ગયો હતો, તેના દેહ પર દાહની નિશાનીઓ સ્પષ્ટ દેખાતી િ આઠેક દિવસ ઘરમાં શાંતિ રહી; રતિલાલ તબીયતનું બહાનું હતી. અનેક સ્ત્રીઓએ જે પથે દુઃખ નિવારણ માગ છે કાઢી મેડી પર સુઈ રહેતા.
છે, એ જ પંથે-હિન્દુ સ્ત્રીઓ માટેના એક જ પંથે-જવાની રમાએ - જમનાબાઈ ઘણે ખરે વખત ઉપાશ્રયે જ ગાળતાં. રમા
નિષ્ફળ કેશીષ કરી. વિક વિચારમૂઢ દશામાં જીવતી.
હોસ્પીટલમાંથી રમાને અદાલતના પીંજરામાં લઈ જવામાં આ આઠેક દિવસ વિત્યા બાદ રમાએ જમનાબાઇને કહ્યું. આવી. દયાળુ ન્યાયમૂતિએ તેને “આપધાતના પ્રયાસના ગુન્હા હા મારું મન મુંઝાએલું રહે છે. થોડા દિ' પિઅર જવા દો.’
બદલ બને તેટલી ઓછી-માત્ર છ માસની કેદની સજા ફરમાવી. તે હવે તમને શું દુઃખ છે? કઈ ટુંકાર ય નથી કહેતું.
શ્રી “અવિનાશ રિતની તબીયત ઠીક નથી.' હવે મારું શરીર કહ્યું નથી કરતું, ઘરનું કામકાજ કરવાની
| સમાચાર 5 મોરામાં શકિત નથી. આખું અંગ તૂટી પડે છે.”
મું. જન યુ. સંધના ઉપપ્રમુખ શ્રી. શાંતિલાલ હ. શાહ “તું લખેશરીની દીકરી, તે તારાથી કામકાજ કેમ થાય ? હિંદની બંધારણ સભાના સભ્ય તરીકે ચૂંટાવા બદલ તેમને અભિઆ તું જાય તે અહીં રસેઇ કોણ કરશે? જતી જીંદગીમાં હું મારૂં નંદન આપવાને એક સમારંભ શ્રી. મણિલાલ મોકચંદ શાહ અને E ધરમયાન નહિ મૂકું.'
શ્રી. ચીમનલાલ પી. શાહ તરફથી સી. સી. આઈ.માં યોજવામાં છે. ફરી પાછા એના એ દિવસ; માર અને મેણાં-ભૂખમરો આવ્યા હતા.. અને ભજુરી–ત્રાસ અને જુલ્મ.
સંધની કારોબારીના સભ્ય શ્રી. ચુનીલાલ કામદાર મુંબઈ બારના ટકોરા થયા. રમા હળવેથી પથારીમાંથી ભાડુત સંધના સહમંત્રી તરીકે ચુંટાયા છે. દિ ઉભી થઈ. તેનું અંગ દુબલ બની ગયું હતું. અને ઉંડી મુંબઈના બત્રીસી જૈન આગેવાનો અને કાર્યકરોનું એક સંમેલન ગઈ હતી.
સિકકાનગરમાં મળ્યું હતું, જેમાં મુખ્ય મહેમાન તરીકે સંધની બાજુની પથારીમાં રતિલાલ ઘસઘસાટ ઉંઘી રહ્યો હતે. કારોબારીના સભ્ય શ્રી. જટુભાઈ મહેતાએ શનિ-વેવિશાળ-લગ્ન તેના તરફ મિત્ર, દૃષ્ટિ ફેંકી. રમા બારણું ઉઘાડી ઓસરીમાં આવી. વગેરે વિષય પર પિતાના વિચારો રજુ કર્યા હતા, તથા વિવિધ ઓસરીમાં તે એક પેટી પર બેસી ગઈ. રાત્રિ શાન્ત હતી. ચર્ચાસ્પદ પ્રશ્નોના જવાબ આપ્યાં હતા.
આ હિત આસપાસ સૌ કોઈ નિદ્રા લઈ રહ્યા હતા.
| મુંબઈ સરકારના ગેઝેટમાં પ્રસિદ્ધ થએલા એક બીલ પરથી આ એક ઉડે નિશ્વાસ નાખી તે સફાળી બેઠી થઈ. “હરીકેન’ . એમ લાગે છે કે પ્રાન્તભરના જાહેર ધાર્મિક અને સખાવતી ટ્રસ્ટના મા નું ઢાકણું ઉધાડી ગ્યાસતેલથી સાડી ભીંજવી, અને દાંત વડે હઠ વહીવટ માટે ટેન્ડલકર સમિતિની ભલામણ અનુસાર એક ચેરીટી
દબાવી દીવાસળી મુકી . - - - - , કમિશ્નરની નીમણુક કરવામાં આવશે. . .
,
, ' '
-
'
શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંધ માટે તંત્રી મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી. મણિલાલ મેકમચંદ શાહ, ૪૫=૪૭ ધનજી સ્ટ્રીટ, મુંબઈ.
" મુદ્રણસ્થાન : સૂર્યકાન્ત પ્રિ. પ્રેસ, ૪૫૧, કાલબાદેવી રાડમુંબઈ. ૨.
| SR No. | 525934 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1949 Year 10 Ank 17 to 24 and Year 11 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1949 |
| Total Pages | 212 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 19 MB |