Page Text
________________
. ૧૨૮
,
,
તા. ૧૫-૧૨-૪૯
'
આત્મહત્યા એ માનવીને અધિકાર છે! - કેટલાક કાર્યો એવા હોય છે, કે એની ગ્યાયેગ્યતાને રહીને દુઃખ ભોગવવું અને જેલની સજા ભોગવવી, એમ ત્રિવિધી - આધાર એ કાર્યોના ગુણદોષ ઉપર નહિ, પરંતુ એનાં પરિણામે તાપને એ સહન કરે છે, જ્યારે એને નિષ્ફળ બનાવનાર, નિષ્ફળ ઉપર અવલંબે છે.. !
બનાવીને ગુન્હામાં મદદ કરનાર કેઈ સારે તરનાર, ચપળ પડેશી. તે વેપારીઓમાં આમ બનતું આવ્યું છે. પિતાની પાસેની
ચાલાક ડ્રાઈવર કે કુશળ તબીબ લેશ પણ સજાને પાત્ર બનતા મિલ્કત સ્ત્રીને નામે ચઢાવીને કે છૂપાવીને જે વેપારી પિતાના લેણ
નથી. ઉલટું તે તે પ્રશંસાને પાત્ર થાય છે. દુઃખી માનવીને | દારોને નવરાવી નાખવામાં સફળ બને છે, તેની આવડત, કુનેહ
સદાને માટે દુઃખ મુક્ત થતું અટકાવવો, એ તે સારું કામ છે ' ' ' અને ૫કકાઈનાં વખાણ થાય છે; જ્યારે સ્ત્રીના દર દાગીના વેચીને
કે નરસું છે? તથા વીમાની પિલીસી પર અથવા કેઈ સ્નેહી સંબંધી પાસેથી
ઇરછા કરવામાં વાંધો નહિ, કરજે નાણાં લઈને પિતાના લેણદારોને આપી દે છે અને તેમને નવરાવવામાં નિષ્ફળ બને છે, તેનાં ભેળપણ અને મુખઈ.
આત્મહત્યા કરવામાં સફળતા મળે છે જેમ ગુન્હો નથી, વગેવાય છે! અપ્રમાણિકતા રાખીને નાણું દબાવી બેસનારને .
તેમ આત્મહત્યાની ઇચ્છા કરે, કે નિશ્ચય કરે, એ પણ ગુન્હો વિશ્વાસ વેપારીઓ કરે છે, કારણ કે એની પાસે નાણુ છે.
થતો નથી. ઇચ્છા કર્યા પછી, નિશ્ચય કર્યા પછી, જે એ
એના પ્રયાસમાં નિષ્ફળ જાય તે જ ગુન્હ છે. આ એક વિચાજ્યારે પ્રમાણિકતા માટે ફના થનારને , વિશ્વાસ વેપારીઓ કરતા
રવા જેવી વિચિત્રતા છે નથી, કારણ કે એ ખાલી થયે છે એવા નિર્ધનને વિશ્વાસ વેપારી કેમ કરે?
મૃત્યુ ભયંકર છે? . આમ આર્થિક ગોટાળા કરવામાં સફળ થનારની કિંમત ઉંચી કહેવાય છે કે હું એ ભયંકર વસ્તુ છે. કોણે કહ્યું, એ રહે છે, અને તેમ ન કરી શકનારની કિંમત ઘટે છે! આ થયું તો ખબર નથી. મૃત્યુના અનુભવ કરેલા કઈ મા એ કહ્યું આર્થિક જગતનું મૂલ્યાંકન.
નથી એ ખરૂં છે. મૃત્યુને અનુભવ કરીને ફરી જીવંત થએલે
માનવી જો આપણને મૃત્યુ ભયંકર હોવાની વાત કહે, તે શ્રધ્ધા રાજકીય મૂલ્યાંકન
રાખીને પણ એનું માનીએ. પણ એવા કોઈ અનુભવીએ નથી . . એવું જ રાજકીય જગતનું છે. સ્વદેશને માટે સત્તા સામે કહ્યું, છતાં આપણે માનીએ છીએ, કે મૃત્યુ ભયંકર છે ! મે લડવામાં નિર્મળ જનારા કાવત્રાંખર કે બળવાખોર ગણાયા છે; છે અને મતની સજાને પામ્યા છે; જ્યારે એ લડતમાં સફળતા પ્રાપ્ત
કારને બદલે સજા? - કરનાર સ્વાતંત્ર્યવીર અને આઝદપરસ્ત ગણાયા છે અને મોટું
પણ આપણે કરીએ પણ શું? એને પૂણે અનુભવી - માન પામ્યા છે! સફળતા અને નિષ્ફળતા માટેનું આ છે રાજ છે. આપણને કે આપણા વડવાઓને પણ મળ્યું નથી પણ હા, એ કીય જગતનું મૂલ્યાંકન.
માગે' લગભગ ઠીક સુધી જઈને પાછા આવેલા અનુભવીએ તે
આત્મહત્યા કરવામાં નિષ્ફળ ગએલા માનવીઓ છે. પરંતુ આવા કાયદાનું મૂલ્યાંકન
બહુ થડા અનુભવાએને પણ આપણને કિંમત નથી. એનું તે * આત્મહત્યા માટે પણ કંઈક એવું જ છે. આત્મહત્યા
કંઈ આપણે સાંભળતા જ નથી! એને કદર કરવાને બદલે સા • પ્રયાસ કરવામાં જે માનવી નિષ્ફળ જાય છે, તે ન્યાયશાસ્ત્રની દ્રષ્ટિએ
કરીએ છીએ! એના અનુભવને લાભ લેવાનું તે ધઈને A : ગુનો કરે છે, અને આકરી સજાને પાત્ર બને છે, જયારે જે
સૂઝતું જ નથી! - માનવી સફળ રીતે આત્મહત્યા કરી જાય છે, તેણે ગુન્હો કર્યો
હારાકીરી–એક ગુણ ' ગણાતું નથી, અને કોઈ પણ જાતની સજા તેને ભોગવવી પડતી
જાપાનમાં ખામહાયાની નિષ્ફળતાની કંઈ સજા જ નથી. ત્યાં નથી. ન્યાયની દ્રષ્ટિએ જે આ મૂલ્યાંકન થાય છે, તે જરા ઉડે - વિચાર માગી યે છે,
તે આત્મહવા કરનારા પૂજાય છે. ત્યાં દુઃખી માણસે દુઃખથી કંટાળીને.
ઓછી જ આત્મહત્યા કરે છે? ત્યાં તે સુખી માણસે ભવિષ્યમાં ; સફળતા અને નિષ્ફળતા
દુઃખ આવી પડે તો તે ભેગવવું કઠીન બને માટે દુખ આવા . . પત્થર બાંધીને પાણીમાં પડનાર, ઘરના દરવાજા બરાબર બંધ
પહેલાં સુખી અવસ્થામાં જ આત્મહત્યા કરી લે છે, યુદ્ધમાં ' ' કરીને પૂરતાં ગ્યાસતેલ અને અગ્નિનો છૂટથી ઉપગ કરનાર,
વિજય મેળવનાર સેનાપતિ, ભવિષ્યમાં હારનું કલંક ન લાગે માટે, ' બરાબર યથા સમય ધસમસતી ટ્રેનની વચ્ચે પડતું મૂકનાર અને
વિજય તાજો હેવ છે ત્યારે જ આત્મહત્યા કરીને ચીરવિજયી બની જ્ઞાનપૂર્વક કાતીલ ઝેરને પી જનાર કાબેલ માણસ આત્મહત્યા
જાય છે. કેઈ ઘણું સુંદર અને ઉંચા પ્રકારનું કામ કરીને વશ કરવામાં બરાબર સફળતા મેળવે છે, અને કોઈ પણ જાતની પ્રાપ્ત કરનાર માણસ ભવિષ્યમાં કોઈ હલકું કામ કરીને એ યશને
સજામાંથી તે આબાદ છટકી જાય છે. જ્યારે ઉતાવળે છીછર ધાઈ ન નાખે, માટે સારું કામ કર્યા પછી તરત જ આત્મહત્યા તે પાણીમાં પડનાર છે. આસપાસ કોઈની હાજરીમાં પાણીમાં , કરી નાખે છે. આવી આત્મહત્યાને ત્યાં હારાકીરી કહે છે, હારાકારી ધૂબકી મારનાર, અપૂરતાં સાધનોથી કપડાંને છેડે સળ- " કરનારની ત્યાં મેટી સંખ્યા છે. ગાવનાર, ધીમી ટ્રેન આગળ જરા વહેલો આવી પહોંચનાર કે જ્ઞાનના અભાવે સામાન્ય ઝેરને ચેડા પ્રમાણમાં આરોગનાર
સજા કેમ ન થાય? આત્મહત્યામાં નિષ્કળ જઈને અદાલતની સજામાં સપડાઈ જાય છે.
એટલે હારાકીરીમાં સુખ, વિજય કે યશની પ્રાપ્તિ એ
- આત્મહત્યાનું કારણ છે; જ્યારે આપણે ત્યાં તે દુઃખ, પરાજ ય કે : “ નિષ્ફળતાના મદદગાર • • • •
"અપયશની પ્રાપ્તિ એ આત્મહત્યાનું કારણ બને છે, એ ભારે વિચિત્ર * આ રીતે આત્મહત્યાના પ્રયાસમાં નિષ્ફળ જવાથી એ વાત છે! દુખ' પછીનું સુખ, પરાજય પછી વિજય અને અપ( બિયારે નિષ્ફળતાને આઘાત, હત્યા માટેની ઈચ્છા છતાં જીવતા યશ પછીની યશગાપ્તિ એ તે વધુ મીઠાં લાગે, પદ્મ એવી મીઠાશ
| SR No. | 525934 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1949 Year 10 Ank 17 to 24 and Year 11 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1949 |
| Total Pages | 212 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 19 MB |