________________
તા. ૧૫-૪૯
મત બળ પર આપણે વિચાર કરીએ તે તેમના મત વિના કેટલાક સમાચાર અને નાથ - કોઈ પક્ષ રાજ્યસત્તા પર આવી શકે તેમ નથી. ' - એ પછાત કોમામાં રહેલાં ચૈતન્યને આપણે પિછાણવું સૌરાષ્ટ્રમાં આવકવેરા જોઈએ, એમની સાદીસીધી કાલી ભાષામાં પડેલ સાહિત્ય આપણે
સૌરાષ્ટ્ર સરકારે નવા અંદાજપત્રમાં દાખલ કરેલા આવકવેરા - એકઠું કરવું જોઈએ, તેમના ભાવોને આદર કરે જોઈએ.
સામે સૌરાષ્ટ્રના કેટલાક વેપારીઓમાં ભારે ઉહાપોહ મચી રહ્યો છે. '' , હિંદમાં પરદેશી રાજય હતું ત્યારે દેશના ઘણા ભણેલા લે કે
અનેક શહેરોમાં વેપારીઓની સભાઓ મળે છે, અને તેમાં આવક એ એમ કહેતા કે માત્ર અંગ્રેજી ભાષાને ઉત્તેજન આપે, તે વાધણનું વેરા સામે ઠરાવો અને ભાષણો થાય છે. વેપારીઓએ દિલ્હી સુધી દૂધ છે, એમાંથી અમને બળ મળશે. પરંતુ સ્વરાજ આવ્યા પછી
પિતાને વિરોધ પહોંચાડયો છે, અને આવકવેરાને રદ કરાવવા માટે હિંદમાં એક જ રાષ્ટ્રભાષા રહે એમ હિંદના હાલના કેટલાક મોટા જંગ માંડયો છે. - લોકો કહે છે, તેમને પ્રાંતિક ભાષાઓની જરૂર જણાતી નથી.
આજસુધી સૌરાષ્ટ્રનાં રજવાડાંઓની મુખ્ય આવક મહેસુલી - જેમને મન ભાષાનું મહત્વ માત્ર નોકરી મેળવવા માટેનું, કેરીઅર
આવક હતી. આકરી મહેસુલ ભરીને સૌરાષ્ટ્રના કિસાને કંગાલ ' માટેનું હોય તેમની વાત જુદી છે, પણ ભાષાની, સેવાની જેમને
બની ગયા હતા, તેમાં તે સૌરાષ્ટ્ર સરકારે ઘટાડે જ કરો પડી છે તેમની સાથે મારે નિસ્બત છે.
જોઈએ, એમાં બે મત હોઈ શકે નહિ. રજવાડાંની બીજી * રાષ્ટ્રભાષાથી આપણે કેળવાયેલા લોકોને એચીત કરી
આવક જમાતની હતી. વેપારીઓ જ માત ભરતા હતા, પણ જ શકીશુ. પણ તેથી ઘેર ઘેર અને ગામડે ગામડે આપણે નહિ.
અને તે એ માલ ઉપર જ ચડતી હતી, અને આમ જનતાને તે પહોંચી શકીએ.
તેને બેજ વેઠવાને હા, સૌરાષ્ટ્રનું એકમ થયું, એટલે આ આંતરિક છે. પછાત વર્ગની ભાષામાં ચૈતન્ય રેડીને આપણે તેને મહાન જગાતે રહી જ શકે નહિ. રજવાડાની ત્રીજી મેટી આવક ઈજારાબનાવીએ. જેમ નદી સમુદ્રમાં જાય છે તેમ નાની મોટી બોલીઓ એની હતી, જેથી પ્રજાને ધણું કનડગત ઉભી થતી, મેથી અને પ્રાંતીય ભાષામાં ભળી જાય અને પ્રાંતીય ભાષા રાષ્ટ્રભાષામાં ભળી ખરાબ વસ્તુ ખરીદવી પડતી અને વેપાર રૂંધાઇ જતો. એ સામે જિવી જોઈએ. પણ લોકોને જાગૃત કરવાનું કામ તે પ્રાંતીય
આજ સુધી પ્રજાએ મેટો પોકાર પાડે છે. એટલે પ્રજાકીય - ભાષાથી જ બની શકશે. પછાત કોમની ભાષામાં પણ કાવ્ય – સરકાર ઇજારા ઉપર હવે જીવી શકે નહિ. સરકારે આવક માટે કે - - સાહિત્ય-રચાય તે આપણે તેમનામાં જાગૃતિ લાવી શકીશું
ગ્ય રસ્તે લેવો જ જોઈએ, અને તે આવકવેરાને હતે. સૌરાષ્ટ્રના કે, તે સંસ્કારી લેકે ક્ષીણવાયું છે જ્યારે પછાત લેકમાં વાય છે.
વેપારીઓ ઉપર રજવાડાશાહીના જમાનામાં કઈ જાતને કરવેરો ! આપણે આ સંસ્કારિતા અને વીર્યનું મિલન કરવાનું છે. સ્વરા
નહેતા. એટલે તેમણે જે કર ભરવો જ જોઈએ. રાજ્યવહીવટ જ્યયુગમાં ચૈતન્ય જાગૃત કરીને ગમે તે પ્રાતમાં જઈને આપણે
માટે સરકારે કરવેરા નાખવા જ જોઈએ; અને તે શ્રીમંતોએ વેઠવા . લેકહેદય જાગૃત કરી. તેમને આપણી સાથે લાવવા પ્રયત્ન કરવાને
જ જોઈએ. તેમણે આજસુધી રજવાડાં સાથે મળી જઇને, અનેક રહે છે. હિંદુસ્તાની અને પછાત કોમની ભાષાનું આપણે બરાબર
ગોરખધંધા કર્યા છે; લાગવગ કે લાંચરૂશ્વતથી મેનેપેલીઓ મેળવી " | ' મિલન કરાવીએ.
અઢળક કમાણી કરી છે; ઈજારાઓ રાખી પ્રજાને ચૂસી છે અને
ત્રાસ વર્તાવ્યો છે; કાળાંબજારો અને સંઘરાખોરી કરી છે; નિરંકુશ . ' ' આજે આખી દુનિયા એક થાય તેવા વિચાર આપણે ચર્ચાવા
સટ્ટાઓ કર્યા છે અને કાયદાની ગેરહાજરીમાં મજુરનું શેષણ જોઇએ. નવયુવક જે સાહિત્યનું સર્જન કરવા માગે છે તે જૂના
કરી ધમધોકાર કારખાનાંઓ ચલાવ્યાં છે. આમ છતાં તેમણે આજ સવાલો તરફ દૃષ્ટિ ન કરે; તે વ્યાપક દષ્ટિ, વ્યાપક પ્રશ્નો અને
સુધી એ કઈ ખાસ કર ભર્યો નથી. અને આજે જયારે તદ્દન .વ્યાપક અભ્યાસથી આગળ વધે.
હળ આવકવેરે આવ્યું છે ત્યારે હોહા કરી મૂકી છે. સૌરાષ્ટ્રના ' આજે જીવનમાં દરેક પાસાનું દર્શન કરવું જરૂરી છે. પિતાના વેપારીઓ સ્વાર્થ સિવાય બીજું કંઈ જોવા જ નથી માગતા શું ? . જમાનાનું સર્વ જ્ઞાન જેમને હતું તેવા જર્મન કવિ ગેટે હતા. વેપારીઓ જનતાને નામે આવકવેરા વિરોધ કરી રહ્યા છે; ટાગેર પણ તેવા જ હતા. સર રાધાક્રિશ્નન પણ તેવી જ ભૂમિકા પણ જનતાને તે આ વેરા સાથે કશી નિસબત જ નથી. સૌરાષ્ટ્રની પર કાર્ય કરી રહ્યા છે. આજે નાનામાં નાની ભૂમિકાથી શરૂ કરી ' આમજનતાની કમાણી આવકવેરાના ધારણ કરતાં ઘણી નીચી છે. • ઊંચામાં ઊંચા વિકાસને માર્ગે પહોંચવાની નેમ હોવી જોઇએ. સામાન્ય વેપારીને પણ આ વેરે સ્પર્શ કરવાનું નથી. મુઠ્ઠીભર નાનામાં નાની ભાવના વાળા ચૈતન્યથી ઊંચામાં ઊી ચા વિકાસના શ્રીમંતોએ જ આ વેરો ભરવાનું રહેશે. શિખરે પહોંચવાની જરરૂ છે. શબ્દ રહસ્ય સુધી જાય અને ભેળી આ વેરાનું ધેરણુ મુંબઈના આવકવેરા કરતાં હળવું છે, અને : - સાદી ભાષામાં તે મૂકી શકાય એ સંતોની ખૂબી હતી. આ મુંબઈની રકમ કરતાં વધુ રકમ પર જ તે લેવાનાર છે. આજે . સોક્રેટિસના જમાનામાં શબ્દોની જાળ મારફત વિતા સિદ્ધ
નહિ તે કાલે સૌરાષ્ટ્ર મુંબઈ સાથે જોડાઈ જશે, ત્યારે તેઓને કરનાર સેરીસ્ટ હતા. તેમના વ્યાખ્યાને સાંભળ્યા પછી સેક્રેટિસ
અવિકવેરે નહિ ભરવો પડે ? . તેમને ત્રણ વાકયમાં તેમણે જે કાંઈ કરવું હોય તે કહી સંભળાવતા - વધુ માં સૌરાષ્ટ્રના વડાપ્રધાને હમણુ જાહેર કર્યું છે કે આ આપણા દેશના ઉપનષદો અને અનેક કઠણ અભ્યાસ માગતા વેરાને ઉપગ ગરીબ પ્રજાની રાહત માટે જ કરવાનું છે. જે આમ ગ્રંથેનું તાત્પર્ય આપણા દેશના સંતે સાદી સરલ ભાષામાં રજૂ હોય તે આવકવેરા નાખવા માટે સક્કરને વધુ ચે. અને ઉપદા ; કરતા આવ્યા છે, આ જ રીતે આજે તેની ભાવના, તેની' કારણ મળ્યું છે એમ કહી શકાય.
' વાણી, સંતની શૈલીની જરૂર છે.
સૌરાષ્ટ્રના વેપારીઓ સમજી લ્ય કે આજનું સૌરાષ્ટ્રનું - નવી ભાષા, નવી શૈલી દ્વારા આપણે તમામ દુનિયાની સેવા પ્રધાનમંડળ સમાજવાદી નથી. એમના દિલમાં શ્રીમતિ પ્રત્યે પણ - કરવાની છે. દુનિયાના તમામ બનાવેના આપણે સાક્ષી થઈએ અને સહાનુભૂતિ છે. શ્રીમંતે એ સહાનુભૂતિનો દુરૂપયોગ ન કરે, અને - આપણા પ્રેમ, સંયમ અને શુદ્ધતાના સંદેશાઓ જગતને પહોંચાડીએ. સરકારને તેની ફરજો બજાવવામાં મદદ કરે, એમાં તેમનું પોતાનું સાહિત્યકારોએ પિતાની ઉચ્ચ ભૂમિકા પર રહીને એ માર્ગે આગળ નું જ હિત છે, એમ સમજે, જો તેઓ આટલી સમજ અને ને આગળ જઈને જગતના વિકાસમય સાહિત્યમાં પેતાને ફાળે દીર્ધદષ્ટિ નહિ રાખે, તે તેઓ પોતાને જ હાથે પિતાની મૂડીને ' આપવો જોઈએ.
[, નાશ નોતરશે.