________________
તા. ૧૫-૫-૪૯
સમાચાર અને નોંધ શ્રી ગણપતિની શહાદત
મલાયા પર બ્રિટિશ સરકારનું સંપૂર્ણ વર્ચસ્વ હેઈને -- રિલ્વર અને કારતુસો રાખવાના ગુન્હા માટે મલાયાની સરકારે ગણપતિના આ ખૂનની જવાબદારી મહદ્ અંશે બ્રિટિશ સરકારની મલાયાના • મજદૂર સંઘના સ્થાપક અને અગ્રણી એવા શ્રી. એસ. છે, એમાં કોઈ શક નથી. * આર. ગણપતિ નામના ૨૪ વર્ષની ઉમરના હિંદીને ફાંસી આપી છે. હિંદે જેમાં બ્રિટન અગ્રણી છે એવા રાષ્ટ્રસંધમાં ભળવાનું. ' સ્વ. ગણપતિ મજુરનેતા હતા. મલાયાના મજુરના હિત નકકી કર્યું છે. એક બાજુ હિંદ રાષ્ટ્ર સંઘના સભ્ય તરીકે ખાતર તેમનું સંગઠન કરતા હતા. એ સિવાય મલાયાની સરકારને રષ્ટ્ર સુધના બીજા રાજ્ય સાથે મૈત્રી રાખે, ત્યારે એ રાજ્ય એના વિષે કહેવાનું કંઈ નહોતું. એની પાસેથી કેવળ એક રિકવર હિંદની અવગણના કરીને દક્ષિણ આફ્રિકામાં હિંદીઓ પર અમાનુષી અને ચેડા કારતુસો મળી આવ્યા હતા, એ સિવાય એને કે ત્રાસ વર્તાવે અથવા મલાયામાં નવજવાન હિંદીને જીવ ખેંચી લે ગુહે મલાયાની સરકાર બતાવી શકી નથી.
એ મૈત્રી કઈ જાતની? * ગણપતિનું નિવેદન કહે છે કે એ સામ્યવાદી નહોતે. બ્રિટનની રમત બેવડી રહી છે. ઘરમણે મજુરોની સ હિંસા અને ભાંગડમાં એને શ્રધ્ધા નહોતી. એ કેટલાક કાર છે, લેકશાહી અને સમાજવાદ તરફી વલણ છે, જ્યારે બહારની સમયથી બિમાર હતા, અને જંગલમાં રહેતા હતા. ત્યાંથી એ શહે દુનિયામાં શાહીવાદનું ઉઘાડું સ્વરૂપ છે, મજુરેનુ શાષણ છે, ત્રાસ, રેમાં પોલીસને પોતાની રિવર સોંપવા જ આવતા હતા. આ અત્યાચાર અને જુલેમ છે. ગપતિની શહાદત બ્રિટનના આ બેરંગી 'નિવેદન ૨૫ષ્ટ કરે છે કે ગણપતિને કોઈ ગુન્હો જ નહોતો. સ્વરૂપને ખુલ્લું કરે છે. એનાથી હિંદ ચેતીને ચાલે એટલું ઇચ્છીએ.
સરકાર સામે કેઈ કાવત્રુ પકડાયું નહતું, અને કઈ કાવત્રામાં સાધન અને સાધ્ય ગણપતિની સામેલગીરી હોય એમ પણ સરકાર બતાવી શકી નથી. હિંદના સામ્યવાદીઓનું સાધ્ય દય-જો શુધ્ધ સમાજવાદ જ આ બધું દર્શાવે છે કે ગણપતિ નિર્દોષ હતું. પરંતુ એ મજુરનું હોય, તે એને વિરોધ કરવાનું મૂડીવાદીએ સિવાય કે,ષ્ટને કારણ સંગઠન કરતું હતું, એ સરકારને પસંદ નહોતું; એટલે હથિયાર ન હોય. પરંતુ સામ્યવાદીઓનું સાધ્ય એમની પોતાની નજરે ગમે રાખવાના ગુન્હાને નામે એના પર સજા ઠોકી બેસાડવામાં આવી.
તેવું શુદ્ધ હોય, તે પણ, સામ્યવાદી નહિ એવા દરેક હિંદીને અને એ સજા પણ કંઇ સામાન્ય સજા નહતી. ફાંસીની સજા ! સામ્યવાદીએના સાધ્યની શુધ્ધતા માટે પૂરેપૂરી શંકા છે. ૨૪ વર્ષના દુધમલ નવજવાન હિંદીને ફાંસીની સજા! મલાયાની
હિંદને સામ્યવાદી પક્ષ જે રીતે સેવિયેટ રશિયાને પોતાની પિત સરકારની દૃષ્ટિએ ગણપતિ પરદેશી હતે. હિંદના વતની હતા.
ભૂમિ ગણે છે અને એના જ હિતમાં પોતાનું હિત માની એની જ ચાલે એટલે મલાયાની સરકારની ફરજ હતી કે એણે ગણપતિ સામે હિંદ
અંધ બનીને ચાલે છે, એ વસ્તુ બતાવે છે કે સામ્યવાદીઓને હિંદમાં સરકારને અથવા મલાયામાં રહેતા હિંદી એલચીને ફરિયાદ કરવી
સ્વતંત્ર સમાજવાદી રાજ્ય સ્થપાય એ જ કેવળ સાથ નથી, જોઈતી હતી. પણ એણે એમ કયુ* નહિ.
પરંતુ હિંદ પર રશિયાનું તંત્ર ઠેકી બેસાડવાની અતિ બૂરી એની ઉલટું હિંદી એલચીએ એની ફાંસીની સજા રદ કરવા મલા- નેમ છે, એમ સ્પષ્ટ જણાય છે. યાની સરકારને અનેકવાર વિનતિ કરી. હિંદનાં પરદેશ ખાતાના
વળી સામ્યવાદી પક્ષ સમાજવાદના સિદ્ધાંતને પ્રચાર કરવામાં નાયબ પ્રધાન ડે. કેસકરે પણ ગણપતિની સજાને અમલ મોકૂફ
અને જનતામાં તેને વિશ્વાસ બેસાડવામાં જે સમય અને શકિત રખાવવા ઘણા પ્રયાસ કર્યા. મલાથી પર જેનું પૂરેપૂરી વચ સ્વ છે, ખચે' છે, તેનાથી અનેકગણી સમયશકિત તે વર્તમાન સરકારને તે બ્રિટિશ સરકારને પણ હિંદી સંઘ યાદી મેકલી. પરંતુ એનું હિંસા અને ભાંગફોડદ્વારા ઉથલાવી પાડીને હિંદ પર પિતાની સત્તા 'કંઈ પરિણામ આવે એ પહેલાં તે ગણુપતિની સજાનો ત્વરિત પરાણે લાદવામાં ગાળે છે, એ બતાવી આપે છે કે પિતાના દયેયને અમલ કરી નાખવામાં આવ્યું. એને ફાંસી દેવામાં આવી.
પાર પાડવા માટે લોકશાહી માગ એને પસંદ નથી. એને અર્થ ઉપરની હકીકતે તપાસતાં કોઈપણુ માનવી કહી શકે એમ એ થશે કે જે જાતનું તંત્ર હિંદમાં એને જોઇએ છે, તે તંત્ર છે કે ગણપતિને સજા નથી થઈ; એનું ખૂન જ થયું છે. લેકશાહી નથી, અને તેથી એનું ધ્યેય કલુષિત છે. '
અને આ બનાવ એ દિવસ દરમિયાન બને છે કે જ્યારે વળી આ સાધ્યને પહોંચી વળવાનાં એનાં સાધને પણ એટલાં હિંદના વડા પ્રધાન પં. નહેરૂ લંડનમાં બ્રિટનની સરકાર સાથે જ કલુષિત છે, હથિયારે મેળવવાં અને એકઠાં કરવાં, ભાંગફેડ મૈત્રીની ગાંઠ બાંધી રહ્યા હતા !
કરવી, પોલીસ તેમ જ હરીફ પક્ષના માસેનાં ખૂન કરવાં, મજુર
કે સ્ત્રીઓનાં સરઘસે પર ગોળીબાર કરવા પડે એ સ્થિતિ ઉભી કઈ બષિ એ નથી કે જેણે જગતની ઉપેક્ષા કરી, કરવી અને ગમે તે રીતે અરાજકતા ઉભી કરી, સરકારને ઉથલાવી વ્યકિતગત ઉધ્ધારની વાત આગળ ધરી હોય. સમગ્ર જગતના પાડવા પ્રયાસ કર, આ બધાં તેમનાં સાધ્યને પહોંચવાનાં પુનરુત્થાનનું જ એમનું દયેય રહ્યું છે.
સાધન છે. નટરાજની મૂર્તિ માનવીની આ કાર્ય પૂરતી અખંડ પ્રેરણા થોડા દિવસ પહેલાં મુંબઈમાં સ્ત્રીઓનાં એક સરઘસને જેવી છે. આંતરિક પ્રવૃત્તિમાં મગ્ન રહી, બાહ્ય પ્રવૃત્તિઓની એ સેક્રેટરીએટ પર મોકલવામાં આવ્યું હતું, અને તેમની અને ઉપેક્ષા નથી કરતા. એ જલમાં કમલ જેવા રહે છે. આપણે પણ સ્ત્રી-પલીસની વચ્ચે અથડામણ ઉભી કરવામાં આવી હતી. નટરાજની માફક કાર્યરત રહેવું જોઈએ. જીવનનું લક્ષ્ય એ જ તાજેતરમાં મુંબઈમાં જ ડિલાલ રેડ પર રાત્રિને વખતે. મનાઇ હેઈ શકે.
છતાં એક સરઘસને લઈ જવામાં આવ્યું અને પોલીસ પર હુમલો જે ધમ" આ બધું કરશે, માનવીને જીવનની કલા શીખડા- કરવામાં આવ્યું. પછી પેલીસે વળતે ગોળીબાર કર્યો. કલકત્તામાં વશે અને જગતનાં બંધને તાડશે એ ધમ* વૈજ્ઞાનિક છે; સામાજીક તે આ જાતના તોફાન તેઓ અવારનવાર કરે છે, પણ મુંબઈમાં છે, એનાથી જ આમાનું સામ્રાજ્ય સ્થાપી શકાશે. આ પરિષદ યે તેમણે એ જ રીતની ઘમાલ શરૂ કરી દીધી છે. સાચા ધર્મના હાર્દને શોધવા ફળીભુત થશે, તે સંતપ્ત જગતના ચીનના સામ્યવાદીએ ચીનની મૂડીવાદી ચાંગ-કાઈ–કની ને આપણું વ્યગ્ર ચિત્ત થાળે પડશે.
સરકાર સામે લડી રહ્યા છે. આપણે ચીનના સામ્યવાદીઓને ધિકકા