________________
વિશિષ્ટ અને
સપાદકીય સાંધ
- અને આવી જેની પર પરા છે તેનાં સંચાલવ ની જવાબદારી મારી
- આમ શ્રી. પરમાન જ - મિત્ર શ્રી જટુભાઇ મહેતાને સર્વ તરફથી સોંપવામાં આવી છે.
ભાનો સહકાર તેમના ત અને સંધ પ્રત્યેની નિષ્ઠાને વશ થઈને તેમણે તે જવાબદારી બહુ
નિવૃત્તિ છતાં પણ મને મળી - સંકોચપૂર્વક સ્વીકારી છે. તેઓ પ્રબુદ્ધ એમનું સંચાલન પુરી
કરશે તમયતાથી અને પ્રબુદ્ધ જનનું વયકિતત્વ પુરી
રહેશે એમ માનુ કે
અને તેથી પ્રભુદ્ધ જમાના આ જાગૃતિપરા જાળવશે એવી છે. આશા રાખું છું, “પ્રબુદ્ધ જેમના કરી સંચાલનમાં જે જે મિત્રો આજ સુધી મને મદદ, સાથે અને, સહ
ધારણને જાળવી રાખવામાં આકાર આપી રહ્યા છે તેઓ તેટલી જ મદદ સાથ અને સહકાર
તુ સાળ થયા એમ છે. તે લોકો તેમને ઓ પતા રહે એવી મારી વ્યકિતગત આગ્રહભરી વિનંતી છે
છે. તે પાદરે આવે અને જાય પ્રબુદ્ધ તો સદા ફાલતું અને પુલંતું. રા રહે, જન તેમજ જનેતર સમાજની સચી સેવા કરતું રહે અને
મને મુઝવણ એક બાબતો વિક સત્યની ઉપસતાથી કદિ પણ વિચલિત ન થાય એવી મારા અન્ત- -
તતી રહે છે અને તે છે - ' પરમાનંદ,
મારું અંગત વિચારોની પરી 1
તમારા વિચારો પર સમાન પ્રબુદ જન ના સંપાદનકાયથી શ્રી. પરમાનંદભાઈ નિવૃત્ત થતાં,
જવાદની લાંબા વખત અબ જ યુવક સાથે પ્રબુદ્ધ જૈન” ના સંપાદનની જે જવાબદારી શ્રી. પરમાનંદ કે. કાપડિઆ, સર છે અને સમાજવાદી ને સોંપી છે, તેનો સ્વીકાર કરતાં હું આનંદ અને લેભતી મિશ્રિત
' ' , " - પક્ષ સાથે મારા દીપ કાળસરો લાગણી અનુભવી રહ્યો છું..
ઘનિષ્ટ સંબંધ પણ છે. જ્યારે પ્રબુદ્ધ જૈન” જેનું મુખપત્ર છે, એ મુંબઈ
- જૈન યુવક સંધની નીતિ કોંગ્રેસને અનુસરવાની છે. જો કે કોંગ્રેસની નિ પ્રબુદ્ધ જેની એક વિશિષ્ટ પ્રકારનું પત્ર છે. તેમાં પ્રગટ થતા
અને સમાજવાદી પક્ષને હું એક બીજાનાં હરીફ નહિ પણ પૂરક - લેખોની બાબતમાં એનું ધે રણ ઠીક અંશે ઊંચું રહ્યું છે. એના
પક્ષો ગણું છું. તેથી “પ્રબુદ્ધ જૈન’ની ચાંલુ નીતિને આંચ ન આવે કિ લેખક વાત એ અને નવું વગેરે વિચાર અને ચિંતન પ્રરતા રહ્યાં છે.
- એવી રીતે તેનું સંચાલન કરવાનો પ્રયાસ મારે કરવાનું છે, અને તે વિકાસ કરે છે. એની ભાષા હમેશાં સચેટ અને સંયમી રહી છે. શ્રી. પરમાના ભાઈ. જેવા ધીરગંભીર વિચારકે એને ઊછેરીને આજ
તેમ હું કરીશ. આમ છતાં રાજકીય પ્રશ્નોની સમોચનોમાં
" કઈ વેળા ઉદભવાદની છાપ કે સમાજવાદની અસર સંધના સભ્યો - સુધી પળ પોષી મોટું કર્યું છે. હવે એની એ મહત્તાને ,
• કે અન્ય વાચકોને જણાય છે. તેઓ તેને ઉદારતાપૂર્વક નિભાવી છે જાળવી રાખવી એ મારા માટે મુશ્કેલ છે , નહિ બને,
લેશે, એવી હું તેમને વિનતિ કરૂં છું. : એ વિચારે મને સહેજ ક્ષેભ થાય છે. પરંતુ આવા ઉચ્ચ કક્ષાના
રાત છેજો કે સામયિકનું સંપાદનકાય મને સેંપવામાં આવે છે, એ મને કાર્યા , મારી-ધંધાકીય ઉપ૨ાંતની વિવિધ જાહેર પ્રવૃત્તિઓના બે
કરવાી એક મોટી તક મળે છે, એ રીતે આ ક્ષેમનું હું સમા. છતાં જે આ નવી જવાબદારી મેં સ્વીકારી છે, એમાં ગુજરાતને [, Sધોની શોધું છુંઅલબત એને એ જ કક્ષાએ નિભાવવા માટે મારે લેખકવ" મને સહાયભૂત થાય, તો મારે જો જરૂર હળવે બની દીક ધણી મહેનત કરવી પડશે; પરંતુ એ મહેનતે મારા માટે અભ્યાસનું અને તેથી પ્રબુદ્ધ જૈન” માટે લેખકમિત્રેનાં સહકારની અપેક્ષા હતી પણ એક ક્ષેત્ર ઊભું કરશે અને એ રીતે મને લાભદાયક પણ રાખું છું.
જટુભાઈ મહેતા
આ સર્વ ધર્મ પરિષદ કરી એક મુશ્કેલી મને એ લાગે છે કે હું સારો અનુવાદક નથી; . મિ અને તેથી પરભાષાના લેખો આદિ સાહિત્યને એગ્ય ભાષામાં અનુ
- હિંદી તત્વજ્ઞાન પ્રચાર સમિતિ જેનું મુખ્ય કાર્યાલ અને
.. દાવાદ છે તેના અશ્રેય નાચે, મુંબઈ ખાતે મરીનડ્રાઈવ બાજીરા છે. તેમ વાદધારા જે લાભ શ્રી. પરમાનંદભાઈ, પ્રબુદ્ધ જૈન' ના વાચકોને
ઉભા કરવામાં આવેલ વિશાળ મંડપમાં તા ૨૩-૪૪ શનિવારથી જ છે. આપી શકતા હતા, તે કદાચ હું નહિ આપી શકું. હું સાધારણ
- તા. ૨૭-૪-૪૯ સુધી સર્વ ધંમર પરિષદનું બીજું અધિવેશન પર રીતે વિચારપરપક લેખે જ લખું છું. આમ છતાં એટલા પુરતા
ભરવામાં આવ્યું હતું. એ અધિવેશનની સ્વાગત સમિતિના પ્રમુખ સહકાર તો હું શ્રી. પરમાનંદભાઇને મેળવી શકીશ, એવી મને
શ્રી કનૈયાલાલ માણેકલાલ મુનશી હતા. એ પરિષદનું ઉદ્દઘાટન નિના આશ છે, અને તેથી એની ઊણપ પ્રબુદ્ધ જૈન'ના વાચકોને -- જણાશે નહિ.
કાન : મધ્યવતી સરકારના એક સંચાલક માન્યવર સર’ર્યામાપ્રસાદ મુકરણ -
. છએ કર્યું હતું. આ પરિષદની પાંચ દિવસની પાંચ બેઠકમાં દરેકા રિલ જેવી છે. મેધાણી, પ્રબુદ્ધ જૈન', માટે સમાજના નીચલા બેઠક માટે ભિન્ન ભિન્ન પ્રમુખે નીમવામાં આવ્યા હતા. પહેલા
કથાના માનવીઓની સત્યઘટનાઓને વાર્તાના સ્વરૂપમાં આપતા હતા, ને દિવસે સુપ્રસિધ્ધ તત્વવેત્તા સર સર્વપલ્લી રાધાકૃષ્ય પરિષદનું છે કરી છે. એમના અવસાનથી બધ પડેલી ટૂંકી વાર્તા લખવાને મને પ્રમુખસ્થાન શોભાવ્યું હતું. બાકીના દિવસે એ અનુક્રમે બાબુ ક્ષિતિ રહી
ઠી, મહાવરા-હાઇને બનત સુધી દર મહીને એકાદ વાંર્તા આપી મેહન સેન, શ્રી કુંદનમલ ફીદીઆ, શ્રી કેદારનાથજી અને શ્રી વિક છે કે એ ખોટ પૂરી કરવા પ્રયાસ કરીશ. - - - - : , દેવેન્દ્રનાથ સેન પ્રમુખસ્થાને બરાજ્યા હતા. સ્વાગતસમિતિના
છે. પ્રબુદ્ધા જેન નું ક્ષેત્ર-ધણું વિશાળ છે. એની સાથે જન’ પ્રમુખ શ્રી. મુનશીનું ‘યુટયાન અંગ્રેજી ભાષામાં લખાયેલું હતું કે તે શબ્દ જોડાયેલા હોવા છતાં, એમાં મુખ્યત્વે સામાજિક અને રાજકીય આ ભાષણ સુન્દર, સારી અને સંક્ષેપમાં જરૂરી મુદા રજુ કરતા
જો દર વિષયે ચર્ચાય છે. આવું વિશાળ ક્ષેત્ર તેમને વધુ અનુકૂળ થઈ હેઇને તેને સળગે અનુવાદ આ તે ધના અનુસંધાનમાં આપી પર પીથી સાંભવે છે. મારું કાર્યક્ષેત્ર સામાન્ય રીતે રાજકીય સ્વરૂપનું વામાં આવેલ છે. સર રાધાકૃષ્ણન તો અ ગ્રેજીમાં જ બેસે છે. જો જોડાઈને ધાર્મિક ક્ષેત્રના સ પક'માં હું રહી શકતું નથી. અને તેથી તેઓ એકધારા પ્રવાહે છે મીનીટે ખેલા હતા તેમને સાંભળવા ધામ પ્રશ્નો વિષે બહુ લખતા નથી. એટલે મા, પરમાનદમાઈ એ જીવનના હાવી હતી. નાણાગોના ધોધ જેથી વહેતા તેમની વાણી
ક્ષેત્ર પુરતા મને સહાયભૂત થશે એવી પણ મે તેમની પાસેથી હતી. આજે દરેક ધબ' સામે બે આક્ષેપ કરવામાં આવે છે. (૧)ધમે કિમ આશા રાખી છે. જ
ક વિજ્ઞાનના વિરોધી છે, ધર્મશાસ્ત્રમાં એવી કેટલીયે વાતો ભરી છેજો