Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1949 Year 10 Ank 17 to 24 and Year 11 Ank 01 to 16

SR No.: 525934
Original Sutra Author: N/A
Author: Manilal Mokamchand Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1949
Total Pages: 212
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 19 MB

Page 39

તા. ૧૫-૨-૪૯
પ્રબુદ્ધ જૈન કેન્ટકીને દીનબંધુ
न हि कल्याणकृत् कश्चिद् हुर्गतिं तात गच्छति । અમેરિકામાં પ્રસિધ્ધ થતા “ધી સેટરડે ઇવનીંગ પેસ્ટ” નામના સામાયિકમાં પ્રગટ થયેલા લેખ ઉપરથી તિર્ધરના તંત્રી શ્રી ગટુલાલ ગોપીભાઈ ધુએ તૈયાર કરેલો નીચે લેખ તિર્ધરમાં બે હતાથી પ્રગટ થયો હતો તે પ્રબુદ્ધ જૈનના વાંચકે માટે અહિં આભાર ઉધૂત કરવામાં આવે છે. આવી જ શ્રધ્ધાથી દયા અને પરોપકારનાં જીવનભર કાર્યો કરનાર વ્યકિતઓનાં જૈન સમાજના ઇતિહાસમાંથી છુટાછવાયાં, દૃષ્ટાન્ત જરૂર મળે તેમ છે, પણ આજના જૈન સમાજમાં આવી શ્રધ્ધા અને આ પ્રકારની સમાજસેવાની અવિરત તપસ્વ લુપ્ત થઈ હોય એમ લાગે છે. આજે તે કોઈ પણ અભિપ્રેત સામાજિક કાર્ય વિષે એક જ પ્રકારના ખ્યાલની અને રૂઢિની જડ જૈન સમાજના માનસમાં બેઠેલી જોવામાં આવે છે. સંસ્થાની સ્થાપના, મેટું ભંડોળ, તેના વ્યાજમાંથી સંસ્થાનું સંચાલન, બાલીશાન મકાને અને ગમે તેટલું ભંડોળ હોય તે પણ ફંડ માટે ચાલુ ભિક્ષા, સંસ્થા અને તેના અંગઉપાંગ સાથે નામ જોડવાને લગતા ચાલુ વ્યાપાર અને ઉછાણી– આજની જૈન સંસ્થાઓનું અને સંચાલકોને માનસનું સ્વરૂપ છે. દિલનું દર્દ, અન્તરની કરૂણા અને આમાનાં ઉલ્લાસમાંથી ઉભી થતી સેવાવૃત્તિ અને સેવા પ્રવૃત્તિ કેવી હોય છે તે કેન્ટીના દીનબંધુ જેન વેગેલ અને તેની પત્ની માગ વિરાઇટની નીચેની પુરુષ છવનથામાંથી આપણને જોવા જાણવા મળે છે.
પરમાનંદ યુનાઈટેડ સ્ટેટસના પૂર્વ ભાગમાં કેન્ટી નામનું એક સ્થાન તેમને મળી ગયું. આ બહુજ સુભાગી સંગ બની ગયું કારણ
છે તેમાં પાસના પ્રદેશમાં ધી ગેલિલયન ચઢઃ રામ’ તેમની પાસે મૂડીમાં માત્ર વીસ ડોલજ હતા. આ પ્રદેશના નામનું એક બાળકનું ગ્રહ છે. આ ગ્રહ અમેરિકામાં એક અગત્યની
કુટુંબોમાં, શાળાઓમાં અગર ખુલ્લા મેદાનમાં ઉપાસના તથા
પ્રાર્થના અને ઉપદેશનું કાર્ય કરતે ફાજલ પડતા સમયમાં જોન અ અસામાન્ય સંસ્થા છે. કોઈ દેવળ કે રાજ્ય તરફથી કે
જંગલનાં લાકડાં કાપતે, તેને બરાબર ઘટીલા બનાવતે અને એમ ખાનગી રીતે એકઠા કરાયેલા ફંડની એને મદદ નથી. એના સંચા
કરીને પિતાના નાનકડા ઘરને બરાબર સારૂં છાપરે તેણે બનાવ્યું લકોએ લોકો પાસે કદી એક પૈસાની પણ ટેલ નાંખી નથી.
અને એક વધારાને ઓરડે પણ બાંધ્યું. ધર્મોપદેશક તરીકેના એ ગૃહ માત્ર પરમાત્મા ઉપરની અવિચળ ઊંડી શ્રધ્ધાના પાયા શિક્ષણ ઉપરાન્ત વેગેલે દાકતરી વિદ્યાનું પણ ડું ઘણું શિક્ષણ ઉપર સ્થાપિત થયું છે. વીસ વર્ષના એક ધર્મોપદેશક અને લીધું હતું. તેથી પર્વતના આ પ્રદેશના વતનીઓને અનેક સમયે તેની પત્નીના દઢ નિશ્ચય અને પરોપકારી તથા જનસેવાની વૃત્તિને એ સારો મદદગાર થઈ શકશે અને એ લોકોને વિશ્વાસ પરિણામે આ ગૃહ ઉદ્દભવ્યું છે. “વણમાગ્યા” અને ત્યજાયેલાં મેળવી શકશે. રખડતાં નિરાધાર બાળકોની સંભાળ અને ઉછેર માટે આ ગ્રહ છે.
આ કામના બદલામાં તેને કાંઈ વેતન કે પસા મળતા ન હતા. આજ જેન વેગેલ અને તેની પત્ની માર્ગ વેરાઈટ દસ મ નથી
* ઇશ્વરપીથે એ કામ કર્યે જતા હતા. તેના પર્વતવાસીઓ તેને પંદર વર્ષ સુધીનાં સુખી તંદુરસ્ત આનંદી પાંસઠ બાળકનાં માતા
ખોરાક, પ્રથમના થડા વર્ષ સુધી, પૂરો પાડતા હતા. કઈ જાતે પિતા બન્યાં છે. આ બધાં બાળકો માટે આવતી કાલના ખેરાકનું
આવતે બટાટાને કે ઘેર દળેલા ઘઉંના લેટને કથળે મૂકી જતું. શું થશે તેની આ સંચાલકોને કાંઈ ખબર ન હોય એવી સ્થિતિ
ધર આગળ પતિ પત્નીએ એક બગીચે બનાવ્યા હતા, એમની ત્રણ
વર્ષની દીકરી ગ્લેડીસ આ ખુલ્લા આરોગ્ય પ્રદેશમાં સારી તંદુરસ્ત અનેકવાર ઉત્પન્ન થવા છતાં આ ગૃહ ચાલે છે. આ ગ્રહ જેવા
થઈ અને પાસેના ઇલીઈસ પ્રાંતમાંના કેટલાક મિત્રે તેમને માટે આવનારા જ્યારે પૂછે છે કે આનું ખર્ચ શી રીતે-શામાંથી–નભે
ડાં કપડાં વખતો વખત મોકલતા. પિતાના લગભગ ઉધાડ જેવા છે ત્યારે ગેલ એટલેજ જવાબ આપે છે કે “કોઈ અગમ્ય રીતે
ફરતા પાડોશીઓને વેગેલ આ કપડામાંથી ડાં આપતે હતે. ભગવાન આ નભાવે છે.”
જનને લાગ્યું કે આ લેકનાં આધ્યાત્મિક જીવન ઉન્નત કરવાના આ ગૃહમાંનાં કેટલાંક બાળકે ખૂન કરવા માટે જન્મટીપ
કાર્યમાં પોતે મદદગાર થતા હતા. તેજ અરસામાં તેના મકાનથી પામેલાં ભાલાપનાં સંતાન છે, એ પર્વતના પ્રદેશમાં અનેકવાર ટંટા,
પચીસ માઈલ દૂરના પ્રદેશમાં કાંઈક સ્ટંટે થયે અને બંદૂકો એકબખેડા થાય છે તેમાં માર્યા ગયેલાં સ્ત્રી પુરૂષેનાં માબાપ વિહેણાં
બીજા પ્રત્યે ચલાવવામાં આવી. આ મારામારીને પરિણામે આ કેટલાંક બાળકે છે, પિતાનાં માબાપુ ગાંડાં હોવાને લીધે નિરાધાર
દંપતીના આખા ભવિષ્યના જીવને નવું સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કર્યું". બનેલાં કેટલાંક બાળકે છે. એવાં ગાંડાં માબાપનાં સંતાનોને બીજા
પિતાની દીકરીનું શિયળ ભ્રષ્ટ થવાથી ક્રોધાયમાન થયેલા કઈ બાળાશ્રમો સંધરતા નથી. કેટકીની અદાલતે તરફથી કેટલાંક એક માણસે એક યુવાનને ગોળીથી વીંધી નાખે. કમનસીબે ખરા રખડતાં નિરાધાર બાળકો આ ગૃહમાં મોકલવામાં આવ્યાં છે. જાહેર ગુનેગારને બદલે એક નિર્દોષ માણસ માર્યો ગયો. ખરે ગુનેગાર પ્રજાના કરના પૈસામાંથી સરકારી તીજોરીમાંથી એક પાઈ પણ આ . પાદરી વેગેલ પાસે આવ્યું અને એ યુવતીથી થયેલા પિતાના પુત્ર બાળકોના ખર્ચ માટે ગેલ લેતા નથી. આ ગૃહને કઈ સંસ્થા લગ્ન કર્યા સિવાય જન્મેલા) ને તેના ગૃહમાં આશરો આપવાની ન બનાવતાં માત્ર એક ગૃહ-કુટુંબ ઘર–જેવું રાખવાને ગેલને વિનંતિ કરી. એણે સાંભળ્યું હતું કે એ બાળકને મારી નાખવાન ખાસ આગ્રહ છે. જ્યારે જ્યારે કંઈ નવું બાળક આ ગૃહમાં ઇરાદાથી તે યુવતી બાળકની સંભાળ લેતી ન હતી. વેગેલ અને લાવવામાં આવે છે, ત્યારે વેગેલ માથું ધૂણાવે છે, ગૃહની એ માણસ માઇલે સુધી પર્વતના પ્રદેશમાં ચાલતા ગયા, એ ખૂબ ગીરદી તરફ ધ્યાન દોરે છે અને એ બધાને રાજનું બાઈના ઘર પાસે આવ્યા ત્યારે પાછલે રસ્તે ઝાડીમાં છુપાતા ખાવાનું પૂરૂ પાડવાના અતિ મુશ્કેલ કામની વિગત રજૂ છુપાતા આગળ વધ્યા. સુમાગ્યે યુવતીને પિતા ધરમાં ન હતા કરે છે, પરંતુ છેવટે, દરેક વખત, એ નિરાધાર બાળકને આશ્રય પેલા માણસને જોઈ યુવતીએ ખૂબ ધમાં આવી જઈ ગાળે આપી ખાવાપીવાની, કપડાં અને શિક્ષણની વ્યવસ્થા કરે છે. દીધી. એક ગંદી પથારીમાં બગડેલું દૂધ ભરેલી સીસી પાસે પત્નીને વેગેલ કહે છે “ આને આપણે ન રાખીએ તે એ બિચારા પડેલી એવી સ્થિતિમાં બાળક પડયું હતું. જોને જ્યારે તેને લા બાળકની શી વલે થાય?” નિરાધાર અનાથ બાળકનું હસતું વદન જવાની માગણી કરી ત્યારે બહુ ખુરીથી તેણે બાળક તેને જઈ પત્ની પણ બાળકને ગૃહમાં સ્વીકારી લે છે.
સેપી દીધું. જેન એ અધભૂખ્યા બાળકને ઘેર લાવ્યો. આગળ શિકાગોની “ બાઇબલ” સંસ્થામાંથી શિક્ષણ લઈ પર્વતના જતાં બાળકનું જે ગૃહ થયું તેનું આ પહેલું બાળક હતું. આ પ્રદેશના કુટુંબમાં ખ્રિસ્તી ધર્મના કાઈ પંથ કે વાડાને
આ પછી ઘરબાર વિનાનાં, નિરાધાર અને વણમાંગ્યાં ખ્યાલ રાખ્યા સિવાય પ્રચાર અને સદુપયોગ કરવાના પુણ્ય
બાળકે એક પછી એક આ ગૃહમાં મોકલવામાં આવ્યા. એ કામ માટે આ પતિપત્ની આવ્યાં ત્યારે ગૃહ. સ્થાપવાને તેમને
પિતા પિતાનાં ત્રણ બાળકે--બે પાંચ અને સાતવર્ષનાં–લઈ સહેજ પણ ખ્યાલ ન હતા. સદ્ભાગ્યે સાફ કરેલી આ ત્રણ એકર આવ્યું. છોકરાની મા ઘરને આગ લગાડી કોઈ સાથે ભાગ જમીન અને કેબિન જેવું નાનું મકાન માસિક દસ ડોલરથી ભાડે કે ગઈ હતી. વાગેલની પત્નીએ એ ત્રણ બાળકોને આશરો આપ્યો.