Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo arihaMtANaM namo sidhdhANaM namo AyariyANaM namo uvajajhAyANaM namo lee savva sAhurNa eso paMca namukakAro salva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvasiM paDhamaM havaI maMgala
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinAgama prakAzana yojanA pa. pU. AcAryazrI ghAMsIlAlajI mahArAja sAheba kRta vyAkhyA sahita DVD No. 2 (Gujarati Edition) :: yojanAnA Ayojaka :: zrI caMdra pI. dozI - pIeca.DI. website : www.jainagam.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ SHRI SUTRA KRUTANG PART : 04 SUTRA zrI sUtra kRtAMga sUtra : bhAga- 04
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI-ghAsIlAlajI-mahArAja viracitayA samayArthabodhinyAkhyayA vyAkhyayA samalata hindI-gurjara-bhASA'nuvAdasahitam ||shrii-suutrkRtaanggsuutrm|| (caturtho bhAgaH) niyojakaH SAYYOYOYOYOYOYOYOYOYATOVYYYYYYYOR saMskRta-prAkRtajJa-jainAgamaniSNAta-priyavyAkhyAni paNDitamuni-zrIkanhaiyAlAlajI-mahArAjaH prakAzakaH mAMgarolanivAsI-sva. zreSThizrI mANekacaMda nemacaMdabhAI tatpradatta-dravyasAhAyyena a. bhA. zve0 sthA. jainazAstroddhArasamitipramukhaH zreSThi-zrIzAntilAla-maGgaladAsabhAI-mahodayaH mu0 rAjakoTa prathamA-AvRttiH prati 1200 pIra-saMvat vikrama saMvat 2497 2027 mUlyam-rU. 25-0-0 IsavIsan 1971
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLavAnuM ThekANuM : zrI a. bhA. 2. sthAnakavAsI jenazAstroddhAra samiti, che. gareDiyA kUvA reDa, rAjakoTa, ( saurASTra). Published by : Shri Akhil Bharat S. S. Jain Shastroddhara Samiti, Garedia Kuva Road, RAJKOT, (Saurashtra ), W. Ry, India ye nAma kecidiha naH prathayantyavajJA, jAnanti te kimapi tAn prati naiSa patnaH / utpatsyate'sti mama ko'pi samAnadharmA, kAlo hyayaM niravadhivipulA ca pRthvI // 1 // harigItacchandaH karate avajJA jo hamArI yatna nA unake liye / jo jAnate haiM tattva kucha phira yatna nA unake liye // janamegA mujhasA vyakti koI tattva isase paaygaa|| hai kAla niravadhi vipulapRthvI dhyAna meM yaha lAyagA // 1 // mUlya rU. 25=00 prathama AvRtti prata 1200 vIra saMvat 2497 vikrama saMvata 2027 isavIsana 1971 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 : mudraka : maNilAla chaganalAla zAha navaprabhAta prinTIMga presa, kAMTa roDa, amadAvAda.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAdhyAya mATe khAsa sUcanA A sUtranA mUlapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA prathama prahare tathA cothA prahare karAya che. (2) prAta:uSAkALa, sanyAkALa, madhyAhna, ane madhyarAtrimAM be-be ghaDI (48 miniTa) vaMcAya nahIM, sUryodayathI pahelAM 24 miniTa ane sUryodayathI pachI 24 miniTa ema be ghaDI sarvatra samajavuM. mAsika dharmavALAM strIthI vaMcAya nahIM temaja tenI sAme paNa vaMcAya nahIM. jyAM A strIo na hoya te oraDAmAM besIne vAMcI zakAya. (4) nIce lakhelA 32 asvAdhyAya prasaMge vaMcAya nahIM. (1) AkAza saMbaMdhI 10 asvAdhyAya kAla. (1) ulkApAta-moTA tArA khare tyAre 1 prahara (traNa kalAka svAdhyAya na thAya.) (2) digdAha-koI dizAmAM atizaya lAlavarNa hoya athavA koI dizAmAM moTI Aga lagI hoya to svAdhyAya na thAya. garjArava -vAdaLAMno bhayaMkara garjArava saMbhaLAya. gAjavIja ghaNI jaNAya to 2 prahara (cha kalAka) svAdhyAya na thAya. nirdhAta-AkAzamAM koI vyaMtarAdi devakRta ghoragarjanA thaI hoya, athavA vAdaLo sAthe vIjaLInA kaDAkA bole tyAre ATha prahara sudhI svAdhyAya nA thAya. (5) vidyuta--vijaLI camakavA para eka prahara svAdhyAya na thA. (6) cUpaka-zuklapakSanI ekama, bIja ane trIjanA divase saMdhyAnI prabhA ane caMdraprabhA maLe to tene cUpaka kahevAya. A pramANe cUpaka hoya tyAre rAtrimAM prathama 1 prahara svAdhyAya na karavo. (7) yakSAdIta-koI dizAmAM vIjaLI camakavA jevo je prakAza thAya tene yakSAdIpta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. (8) ghumika kRSNa-kAratakathI mahA mAsa sudhI dhUmADAnA raMganI je sUkSma jala jevI dhUmmasa paDe che tene dhUmikAkRSNa kahevAya che. tevI dhUmmasa hoya tyAre svAdhyAya na karavo. (9) mahikAzveta-zItakALamAM zvetavarNavALI sUkSma jalarUpI je dhummasa paDe che. te mahikAzveta che tyAre svAdhyAya na karavo. (10) rajauddaghAta-cAre dizAmAM pavanathI bahu dhULa uDe. ane sUrya DhaMkAI jAya. te rajauddAta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) audArika zarIra saMbaMdhI 10 asvAdhyAya (11-12-13) hADakAM-mAMsa ane rUdhira A traNa vastu agnithI sarvathA baLI na jAya, pANIthI dhovAI na jAya ane sAme dekhAya to tyAre svAdhyAya na karavo. phUTeluM iMDu hoya to asvAdhyAya. (14) maLa-mUtra--sAme dekhAya, tenI durgadha Ave tyAM sudhI asvAdhyAya. (15) smazAna--A bhUminI cAre bAju 100/100 hAtha asvAdhyAya. (16) caMdragrahaNa-jyAre caMdragrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 8 muhUrta ane utkRSTathI 12 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (17) sUryagrahaNa--jyAre sUryagrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 12 muhUrta ane utkRSTathI 16 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (18) rAjavyagrata-najIkanI bhUmimAM rAjAonI paraspara laDAI thatI hoya tyAre, tathA laDAI zAnta thayA pachI 1 divasa-rAta sudhI svAdhyAya na karavo. (19) patana-koI moTA rAjAnuM athavA rASTrapuruSanuM mRtyu thAya to teno agnisaMskAra na thAya tyAM sudhI svAdhyAya karavo nahIM tathA navAnI nimaNuMka na thAya tyAM sudhI UMcA avAje svAdhyAya na karavo. (20) audArika zarIra-upAzrayanI aMdara athavA 100-100 hAtha sudhI bhUmi upara bahAra paMcendriyajIvanuM mRtazarIra paDyuM hoya to te nirjIva zarIra hoya tyAM sudhI svAdhyAya na karavo. (21thI 28) cAra mahotsava ane cAra pratipadA-ASADha pUrNimA, (bhUtamahotsava), Aso pUrNimA (indra mahotsava), kArtika pUrNimA (skaMdha mahotsava), caitrI pUrNimA (yakSamahotsava, A cAra mahotsavanI pUrNimAo tathA te cAra pachInI kRSNapakSanI cAra pratipadA (ekama) ema ATha divasa svAdhyAya na karavo. (29thI 30) prAtaHkAle ane sabhyAkALe dizAo lAlakalaranI rahe tyAM sudhI arthAta sUryodaya ane sUryAstanI pUrve ane pachI eka-eka ghaDI svAdhyAya na karavo. (31thI 32) madhya divasa ane madhya rAtrie AgaLa-pAchaLa eka-eka ghaDI ema be ghaDI svAdhyAya na karavo. uparokta asvAdhyAya mATenA niyamo mUlapAThanA asvAdhyAya mATe che. gujarAtI Adi bhASAMtara mATe A niyamo nathI. vinaya e ja dharmanuM mUla che. tethI AvA AvA vikaTa prasaMgomAM gurunI athavA vaDIlanI icchAne AjJAne ja vadhAre anusaravAno bhAva rAkhavo.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAdhyAya ke pramukha niyama (1) (3) isa sUtra ke mUla pATha kA svAdhyAya dina aura rAtrI ke prathama prahara tathA cauthe prahara meM kiyA jAtA hai| prAta: USA-kAla, sandhyAkAla, madhyAhna aura madhya rAtrI meM do-do ghaDI (48 miniTa) svAdhyAya nahIM karanA cAhie, sUryodaya se pahale 24 miniTa aura sUryodaya ke bAda 24 miniTa, isa prakAra do ghar3I sabhI jagaha samajhanA caahie| mAsika dharmavAlI striyoM ko svAdhyAya nahIM karanA cAhie, isI prakAra unake sAmane baiThakara bhI svAdhyAya nahIM karanA cAhie, jahA~ ye striyA~ na hoM usa sthAna yA kakSa meM baiThakara svAdhyAya kiyA jA sakatA hai| nIce likhe hue 32 asvAdhyAya-prasaMgo meM vA~canA nahIM cAhie(1) AkAza sambandhI 10 asvAdhyAyakAla (1) ulkApAta-bar3A tArA TUTe usa samaya 1 prahara (tIna ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (2) digdAha--kisI dizA meM adhika lAla raMga ho athavA kisI dizA meM Aga lagI ho to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / garjArava-bAdaloM kI bhayaMkara gaDagaDAhaTa kI AvAja sunAI detI ho, bijalI adhika hotI ho to 2 prahara (cha ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| nirghAta-AkAza meM koI vyantarAdi devakRta ghora garjanA huI ho athavA bAdaloM ke sAtha bijalI ke kaDAke kI AvAja ho taba ATha prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / vidyuta--bijalI camakane para eka prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie yUpaka-zukla pakSa kI prathamA, dvitIyA aura tRtIyA ke dino meM sandhyA kI prabhA aura candraprabhA kA milAna ho to use yUpaka kahA jAtA hai| isa prakAra yUpaka ho usa samaya rAtrI meM prathamA 1 prahara svAdhyAya nahIM karanA cAhie (8) yakSAdIpta--yadi kisI dizA meM bijalI camakane jaisA prakAza ho to use yakSAdIpta kahate haiM, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / dhUmikA kRSNa-kArtika se mAgha mAsa taka dhuMe ke raMga kI taraha sUkSma jala ke jaisI dhUmasa (koharA) par3atA hai use dhUmikA kRSNa kahA jAtA hai isa prakAra kI dhUmasa ho usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie /
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ (9) mahikAzveta-zItakAla meM zveta varNavAlI sUkSma jalarUpI jo dhUmasa par3atI hai vaha mahikAzveta kahalAtI hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (10) rajodghAta-cAroM dizAoM meM teja havA ke sAtha bahuta dhUla uDatI ho aura sUrya DhaMka gayA ho to rajodghAta kahalAtA hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA caahie| (2) aitihAsika zarIra sambandhI 10 asvAdhyAya-- (11,12,13) hADa-mAMsa aura rudhira ye tIna vastue~ jaba-taka agni se sarvathA jala na jAe~, pAnI se dhula na jAe~ aura yadi sAmane dikhAI deM to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / phUTA huA aNDA bhI ho to bhI asvAdhyAya hotA hai| (14) mala-mUtra--sAmane dikhAI hetA ho, usakI durgandha AtI ho taba-taka asvAdhyAya hotA hai| zmazAna--isa bhUmi ke cAroM tarapha 100-100 hAtha taka asvAdhyAya hotA (16) candragrahaNa-jaba candragrahaNa hotA hai taba jaghanya se 8 muhUrta aura utkRSTa se 12 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (17) sUryagrahaNa-jaba sUryagrahaNa ho taba jaghanya se 12 muhUrta aura utkRSTa se 16 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (18) rAjavyudgata-najadIka kI bhUmi para rAjAoM kI paraspara lar3AI calatI ho, usa samaya tathA lar3AI zAnta hone ke bAda eka dina-rAta taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| patana-koI bar3e rAjA kA athavA rASTrapuruSa kA dehAnta huA ho to agnisaMskAra na ho taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie tathA usake sthAna para jaba taka dUsare vyakti kI naI niyukti na ho taba taka UMcI AvAja meM svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (20) audArika zarIra-upAzraya ke andara athavA 100-100 hAtha taka bhUmi para upAzraya ke bAhara bhI paJcendriya jIva kA mRta zarIra par3A ho to jaba taka vaha nirjIva zarI vahA~ par3A rahe taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (21 se 28) cAra mahotsava aura cAra pratipadA-ASAr3hI pUrNimA (bhUta mahotsava), Aso pUrNimA (indriya mahotsava), kArtika pUrNimA (skandha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSa mahotsava) ina cAra mahotsavoM kI pUrNimAoM tathA usase pIche kI cAra, kRSNa pakSa kI cAra pratipadA (aikama) isa prakAra ATha dinoM taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie /
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ (29 se 30) prAtaHkAla aura sandhyAkAla meM dizAe~ lAla raMga kI dikhAI deM taba taka arthAt sUryodaya aura sUryAsta ke pahale aura bAda meM eka-eka ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (31 se 32) madhya divasa aura madhya rAtrI ke Age-pIche eka-eka ghar3I isa prakAra do ghar3I svAdhyAya nahIM karanA caahie| uparokta asvAdhyAya sambandhI niyama mUla pATha ke asvAdhyAya hetu haiM, gujarAtI Adi bhASAntara hetu ye niyama nahIM hai / vinaya hI dharma kA mUla hai tathA aise vikaTa prasaMgoM meM gurU kI athavA bar3oM kI icchA evaM AjJAoM kA adhika pAlana karane kA bhAva rakhanA cAhie /
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI sUtrakRtAMgasUtra bhAga 4 yauthe ThI viSayAnubhaziSThA anu. viSaya pAnA naM. 48 88 1 dUsare zrutasThaMdha DI avataraThiA 2 pura'rI nAmaSThA prathama adhyayanaThA ni3pArA 3 ThyiAsthAna nAbhadUsare adhyayanachA ni3parA 4 AhAraparijJA nAbhaLe tIsare adhyayanaThA ni3pArA 5 pratyAjyAna ghyiA hA upadeza nAbhADe tIsare adhyayanachA ni3pArA 6 AyArazruta nAbhA pAMcaveM adhyayanaSThA ni3pArA 7 ArdrabhAra he yarita varzanAtmachaThe adhyayanakA ni3pArA 119 131 161 sAtavAM adhyayana 213 213 214 8 sAtaveM adhyayana chI viSayAvataraziSThA 8 rAgRha nagarachA varzana / 10 lepa nAbhA gAthApatiSThA varzana 11 gheDhA saputrachA AgabhAna sevaM gautabhasvAbhI De prati pratyAjyAna saMbaMdha me zaMchA prarzana 12 gheDhAlaputracho gautabhasvAbhISThA uttara 13 jhirase gautabhasvAbhI Do peDhAlaputra hA prazna 14 pratijJAbhaMga ke viSaya zirase gautabha svAbhI DA uttara 15 hiMsAtyAgaDe mAremeM gheDhAla putra mevaM gautabhasvAbhI praznottara 16 gautabhasvAbhIjA haSTAnta sahita vizeSa upaheza 17 gautabhasvAbhIDA zivirati dharbha AhichA samarthana 18 upasaMhAra 216 219 221 222 223 225 229 238 sabhAsa zrI sUtra kutAMga sUtraH 4
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ dUsare zrutaskaMdha kI avataraNikA bIjA zrata skaMdhane prAraMbha- adhyayana paheluM. pahelA mRtakadhanI samApti pachI A bIjA zrutaskaMdhane prAraMbha karavAmAM Ave che. pahelA zrataskaMdhamAM saMkSepathI je arthonuM nirUpaNa karavAmAM Avela che, eja artha A bIjA zrutaskaMdhamAM yuktipUrvaka ane vistArathI kahevAmAM Avaze. saMkSepa ane vistArathI kahevAmAM Avela padArtha saphaLatA pUrvaka samajavAmAM AvI jAya che. athavA pahelA zrutaskaMdhamAM je viSayanI prarUpaNa karavAmAM AvI che, eja dRSTAnta dvArA sarala paNAthI samajAvava. mATe bIjo mutaskaMdha prAraMbha karavAmAM Ave che. tethI ja bane atakane viSaya sarakheja che. aMtara eja che ke-pahelA zrata dhamAM je viSanuM saMkSepathI pratipAdana karela che, tenuM ja ahiyAM vistAra pUrvaka nirUpaNa karela che. A taskaMdhamAM sAta adhyayana che. te A pramANe samajavA. puMDarIka (1) kriyAsthAna (2) AhAra parijJA (3) pratyAkhyAna (4) anagARta (5) Adraka (6) ane nAlandA () pahelA zrutaskaMdha - adhyayananI apekSAthI moTu heva thI AnuM nAma mahAdhyayana paNa che. AnuM paheluM adhyayana paMDarIka nAmanuM che, puMDarIkane artha kamaLa e pramANe thAya che. kamaLanI upamA ApIne dhamamAM rUci utpanna karavA mATe mahAna puruSanuM AkhyAna batAvIne ane viSaya bhegothI nivRtta karIne sAdhuoe temane mekSa mArga mATe samartha banAvyA. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDarIka nAmakA prathama adhyayanakA nirUpaNa AkadhamAM saMsArathI cheDAvavA vALA eja viSayanuM vivecana karavAmAM Avela che. e saMbaMdhathI prApta thayela bIjA zrutaskaMdhanA pahelA adhyayananuM A paheluM sUtra che. "the je zarahaM tega ItyAdi TIkArtha-sudharmAsvAmI jabUsvAmIne kahe che ke-he Ayuzmana jakhU meM bhagavAnanI samIpathI sAMbhaLela che. kevaLajJAnavALA tIrthakara bhaga vAne A pramANe kahyuM che. ahiyAM jInazAsanamAM puMDarIka nAmanuM adhyayana che. tene artha A pramANe kahevAmAM Avela che - jema koI puSkariNI (kamaLovALI vAva) hoya, te ghaNuM jaLathI pUrNa rIte bharelI hoya, ghaNuM kAdava vALI hoya, agAdha pANI hovAthI atyaMta uM hoya pANamAM thavovALA puSpathI yukta hoya, jevA mAtrathI cittane meha pamADanArI hoya, dazanIya hoya, mane jJarUpavALI hoya, ane asAdhAraNa (anupama) hoya, te vAvanA deza dezamAM eTale ke sthaLe sthaLe saghaLI dizAomAM judI judI jAtanA kamaLe vidyamAna hoya, te kamaLe anukramathI uMcA thayA hoya, eTale ke uttamattamanA kramathI zatapatra kamala sahastrapatra, vigerenA bhedathI aneka prakAranA kamaLo hoya te uMcA, manejJa, su dara nIla, pILA, rAtA, ane dhoLA varNavALA hoya, suMdara vilakSaNa gaMdhathI yukta hAya AhAdakArI, darzanIya abhirU5, suMdara rUpavAna ane pratirUpa arthAta asAdhAraNa haya, te puSkariNIvAvanA bilakula madhya bhAgamAM eka pAvara puMDarIkanAmanuM gheluM kamaLa kahela che. te veta kamaLa vilakSaNa racanAthI yukta, kAdavathI upara nIkaLela ghaNuM uMcu, dara vakhANavA lAyaka varNa-raMgavALuM, manane zrI sUtra kutAMga sUtraH 4
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ AnaMda ApanAra gaMdhavALuM, sArA svAda yukta rasavALuM, ane mane hara sparza vALuM hoya che. te jonAranA cittane prasannatA ApanAra yAvat pratirUpa che. arthAta darzanIya, abhirUpa ane pratirUpa che. te saMpUrNa puSkariNImAM ghaNA kamaLa-padyavarapuMDarIko AvelA che. te anukramathI uMcA uThelA kAda vathI upara nIkaLelA manane gamanAra rUcira yAvat pratirUpa che, arthAta pUrvokta saghaLA guNethI yukta hoya che, te puSkariNI-vAvanI vacce vacce eka vizALa padvavara puMDarIka kahela che, te paNa anukramathI uMce uThela yAvat prati rUpa che. arthAt pUrvokta tamAma vizeSaNothI yukta che. 1 'puNe ItyAdi TIkArya-keI ajJAta nAmavALe ane ajJAta dezavALa purUSa pUrvadizAthI te jaLa, kIcaDa, ane kamaLa vALI, puSkariNI-vAvanI najIka Ave. te puSkariNInA kinAre ubhuM rahIne te e uttama zreSTha evA puMDarIka-kamabene juve che-A kamaLa saghaLA kamaLathI atyaMta suMdara ane vilakSaNa che. A anukamathI uThela che. arthAt je je sthAna para jevA jevA avayavone sanniveza thavAne gya hoya, tyAM eja pramANe sanniveza-racanA thavAne kAraNe atyaMta suMdara racanAthI yukta che. A kAdavathI upara Avela che. thAvat pratirUpa che. prazasta varNa, gaMdha, rasa, ane sparza vigerethI yukta hovAne kAraNe manahara che, A pramANe joyA pachI pUrva dizAthI Avela te purUSa evuM kahe che ke - huM mArgamAM thayelA parizramane jANuM chuM. hitanI prApti ane ahitane parihAra-tyAga karavAmAM kuzaLa chuM. viveka buddhivALo chuM prauDha ane paripakava chuM. buddhizALI chuM. purUSo dvArA AcaravAmAM Avela mAgane jANa vAvALe chuM. je mArga para cAlate thake jIva potAnI IcchA pramANenA lakSyane prApta kare che. te mArgane huM jANanAro chuM. athavA je pramANe jaLamAM tarIne jaLanI madhyamAM rahela vastu prApta karavAmAM Ave che, tene huM samajuM chuM huM purUSa chuM. marda chuM. huM A zreSTha kamaLane ukhADIne laI AvIza ane mAruM banAvIza. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ A pramANe pote potAno nizcaya karIne te kamaLane lAvavA mATe puSkariNI vAvamAM praveza kare cheparaMtu jema jema te AgaLa vadhe che, tema tema vadhAre pANI ane vadhAre kAdavano sAmano kare paDe che, te kinArAthI patita thaI jAya che; ane kamaLanA pupa sudhI pahecI zakatuM nathI. na ahino rahyo ane na tyAno kInArAthI paNa gaye ane kamaLathI paNa gayo. vAvanI madhyamAM ja atyaMta kAdava (uMDA kAdava) mAM phasAI jAya che, ane duHkhane anubhava kare che. jenA che A pahelA purUSanI kahevata thaI bIjA purUSanuM vRttAMta "mahAvare hove puratanA" ItyAdi TIkArtha--ahiyAM "atha' zabda bIjA purUSanA vRttAtane sUcaka che. pahele purUSa kAdavamAM phasAyA pachI bIje purUSa dakSiNa dizAmAMthI e vAvanI najIka Ave che. te purUSa e vAvanA dakSiNa dizAnA kinArA para ubhe rahIne pahelA varNana karela e pradhAna puMDarIka-kamaLane juve che. te kamaLa pitAnI vilakSaNa racanAthI vyavasthita che. jenAranA cittane prasanna karavA vALuM yAvat pratirUpa che. ahiyAM "thAvata' zabdathI darzanIya, ane abhirUpa e be viroSaNe samajI levA. te bIje purUSa tyAM eka purUSane juve che, ke je kinArethI nIkaLI cUkela che, arthAt kinArAthI patita thaI cUkyo che, ane te pradhAna kamaLa sudhI pahoMcI zakI nathI. arthAt nathI ahiMne rahyo ke nathI tahIMne rahyo. paraMtu vAvanI vacamAM kAdavamAM phasAI gayo che. tyAre dakSiNa dizAethI Avele purUSa kamaLane lAvavA mATe vAvamAM pravezelA te purUSane A pramANe kahe che. - ahe! A purUSa kheda ke parizrama-thAkane samaja nathI, viveka buddhi vagarane che. tatva ke atatvanA jJAna vagarano che. kArya karavAmAM kuzaLa nathI. AnI buddhi paripakava thayela nathI, ajJAnI che, tethI te mArgazya-arthAta mArga pramANe cAlanAre nathI, eTale ke purUe Acarela mArganuM teNe zrI sUtra kutAMga sUtra: 4
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ avalambana karela nathI. satpurUSoe sevita mAne te jANatA paNa nathI. mAsa'khaMdhI gati ane parAkramane te jAte nathI. ANe ghaNuM ja acaiAgya karma karyu che. . . paraMtu huM enA jevA sUkha nathI, huM mArgomAM thanArA parizramane jANuvAvALA chuM, kuzaLa chuM. cAvatu te uttama puMDarIkane ukheDIne laI AvIza. je rIte A kAdavamAM phasAyela purUSa samajhe che, te rIte A uttama kamaLa ukhADIne lAvI zakAtuM nathI. te kamaLane ukhADIne lAvuM' te eTalu sahelu nathI, ke jema A purUSa peAtAnA mUkha paNAthI samaje che, tene ukhADavu' ghaNuM ja kaThaNa che, hUM marda che. khedajJa-parizramane jANanArA chuM'. kuzaLa che, paMDita chu. paripakava chu. medhAvI-buddhizALI chu. jJAnavAna chuM, mArgomAM sthita ane mA ne jANunArA chuM. . A pramANe te pAta peAtAnAmAM muddhinA vizeSapaNAne tathA kamaLane lAvavAnI cAgyatAne pragaTa karatA thake hasIne ADambara pUrvaka parAkrama karAvAne taiyAra thayeA. te pratijJA kare che ke-tu. A kamaLane ukheDIne laI AvIza. huM evI pratijJA karIne ja ahiyAM Avela chuM. A pANI ane kAdavathI vyApta jalAzaya-vAvamAMthI kamaLane kaI rIte bahAra kahADavu joIe te saghaLI vidhi-vidhAna hu jANuM chuM. tethI ja A kAryo mAre karavu joie. A pramANe kahIne te purUSa te vAvamAM praveze che. ane jema jema te temAM AgaLa vadhe che, tema tema vadhAremAM vadhAre pANI ane kAdava sAme Ave che. e paNa kinArAne cheDI de che, ane te uttama kamaLa sudhI paheAMcI zakatA nathI, na ahiMnA rahyo ke na tyAMnA arthAt te natA dakSiNanA kinAre rahI zakayA ke na kamaLanI najIka sudhI pahAMcI zakayA. te vAvanI vacamAM ja kAdavamAM phasAI jAya che. ane mahAn duHkhanA anubhava kare che. gA A khIjA purUSanuM vattAnta che. rA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 9
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA ane bIjA purUSanuM varNana karIne have trIjA purUSanuM varNana karavAmAM Ave che-sAvare te purajhAI" ItyAdi TIkAI--kaI eka ajJAta nAma netravALe purUSa pazcima dizAethI te vAvanI najIka Avyo ke jemAM be purUSo kAdavamAM phasAI cukayA hatA. te purUSa te vAvanA pazcima kinAre ubho rahIne te eka uttama puMDarIka-kamaLane juve che. ke je kamaLa anukamathI-usthita-arthAt vizeSa prakAranI racanAthI yukta yAvat pratirUpa che. arthAt prazasta vakhANavA lAyaka varNa, gaMdha, rasa ane sparzathI yukta prAsAdIya darzanIya abhirUpa ane pratirUpa che. te trIjo purUSa te vAvamAM be purUSane juve che. ke jeo kinArAthI alaga thaI gayelA che, ane pAvara puMDarIka-kamaLa sudhI pahoMcI zakayA nathI. teo nathI ahiMnA rahyA ke nathI tyAMnA rahyA, yAvat teo kAdavamAM phasAI gayA che. te bane purUSane joIne te trIjo purUSa A pramANe vicAre che. aDe ! A bane purU parizrama saMbaMdhI jJAnathI rahita che, akuzaLa che, viveka vinAnA che, avyakta-samajaNa vinAnA che, medhAvI-buddhizALI nathI, bALakanI jema utAvaLa karavAthI vastu-sthitinI samajaNa vinAnA che, sahurUSanA mArgamAM sthira nathI mArganI samajaNa vinAnA che. arthAt mArgane jANatA nathI, te kAraNathI teo evuM mAne che ke ame A uttama kamaLane upADIne laI jaIzuM. paraMtu A uttama kamaLa e rIte sahelAIthI ukhADIne lAvI zakAtuM nathI. jema A banne purUSa mAne che, ke A kamaLane ukhADavuM saheluM che, tethI teo evuM mAne che ke-ame A kamaLane ukhADIne laI AvIzuM. paraMtu A kamaLa e rIte ukhADIne lAvI zakAya tema nathI, ke jema A banne mAne che. A purUSe A kamaLane ukhADavAnuM saheluM samajIne pravRtta thayA che. paraMtu te saheluM nathI. atyaMta kaSTa sAdhya duHkhathI prApta karAya tevuM che. huM A kamaLane ukhADIne lAvavAno kimi zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 - 10
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANu chuM. huM khedajJa-kheDha-parizramane jANavAvALA kuzaLa, paMDita, vyakta, medhAvI, vijJa mAga mAM sthita mAnA jANakAra ane mArgamAM rahevAvALA purUSa chuM. hUM' ja A kAryane pAra pADI zakuM tema chuM. huM mAnI gati ane parAkramane jANanArA chuM. mATe huM A kamaLane uMkhADIne laI AvIza. A pramANe vicArIne e trIjo purUSa e vAvamAM praveza kare che. paraMtu jema jema te purUSa e vAvamAM pravezatA jAya che, tema tema vadhArene vadhAre pANI ane kAdavane sAmanA tene karavA paDe che, yAvat te purUSa paNa e vAvanA kAdavamAM phasAI jAya che. A rIte abhimAna pUrvaka teNe vAvamAM praveza karyAM hatA paNa kAdavastu adhikapaNuM hAvAthI tathA taravAnuM jJAna na heAvAthI te purUSa paNa e vAvanA kADhavamAM phasAI gayA, ane zAka sAgaramAM DUbI gayA. A trIjA purUSanI vAta che. jema pahelA e purUSaSa kAdavamAM phasAIne duHkhI thayA eja pramANe A trIjo purUSa paNa duHkhI thai gayo. 545 traNa purUSanI vAta kahIne have ceAthA purUSanu' vRttAMta kahevAmAM Ave che. 'bahAvare ratne' ItyAdi TIkAtha--ceAtheA purUSa uttara dizAethI che vAvanI najIka AvyA. ane tenA uttara kinAre ubheA rahIne te kramaLane jUve che. ane vicAre che keA pradhAna uttama puMDarIka-kamaLa che. te vilakSaNa prakAranI racanAthI yukta che. yAvat pratirUpa che. arthAt atyaMta manahara che. uttama vaNuga Mdha vigerevALu mAsAdIya, danIya, abhirUpa ane pratirUpa che. A prakAranA te uttama ane maneAhara kamaLane teNe yu. ane vAvamAM pravezelA te traNe purUSAne paNa joyA. ke jee nArAthI chuTI gayelA che, ane kamaLa sudhI paheAMcI zakayA nathI. paraMtu kAdavamAM ja phasAi gayA che. A badhuM joine ceAtheA purUSa A pramANe vicAravA lAgyA ahe ! A traNe purUSo mArga saMbaMdhI khedane samajatA nathI. yAvatu mAnI gati ane parAkramane paNa jANatA nathI je vizeSa prakAranA mArgane prApta karIne leAkeA peAtAnI icchA pramANenA sAdhyane siddha kare che, te mAne jANanArA A purUSa nathI, tethI ja eTale ke mAne na jANavAthI peAtAnA icchitane prApta karyAM vinAja kADhavamAM phasAi gayA che ane duHkha bhAgave che. A purUSA samaje che ke-khame A vAvamAM rahelA uttama puDarIka-kamaLane ukheDIne laI AvIzuM. paraMtu A kamaLa ema ukhADIne lAvI zakAtuM nathI, paraMtu huM ma chuM. mAnA khedane zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 11
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANanArA yAvatu mAtranI gati ane parAkramane jANanAro chuM, je mAnA avalambanathI jIva peAtAnuM abhISTa prApta kare che, te mArganuM sapUrNa svarUpa hUM yathArtha paNe jANuM chuM. hUM. A kamaLane ukheDIne laI AvIza. ema vicArIne ja hUM ahiyAM AvyeA che. hUM. sarva prakArathI kuzaLa chuM. sapUrNa mAne jANuM chuM. eTale ja hUM avazya A kamaLane ukhADI laI zakIza. A pramANe kahIne te ceAtheA purUSa peAtAne samartha mAnIne te agAdha jaLa ane kAdavathI yukta e pradhAna kamaLavALI vAvamAM pravesthe, ane praveza karIne jema jema vAvamAMthI kamaLane lAvavA mATe jema jema AgaLa vadhe che, tema tema tene vadhAre vadhAre kAdavanA sAmanA karavA paDe che, yAvat te pazu pANI ane kAdavamAM phasAI jAya che. A ceAthA purUSanuM vRttAMta thayuM, II4 'gad millU phe sITrI' ityAdi TIkA--tyAra pachI rAgadveSa vinAnA hovAnA kAraNe rUkSa, sa`sAra sAgaranI pAra pAmavAnI IcchAvALA, SaT jIvanikAyAnA pedyane jANavAvALAajANa nahIM yAvat gati ane parAkramane jANunAra yAvatuM zabdathI kuzaLa, pati, vyakta, medhAvI vijJa, mAstha, mAvettA A tamAma vizeSaNA grahaNa thayA che. tenA artha A pramANe che, pApa karmanA nAza karavAmAM kuzaLa, paMDita arthAt pApathI DaravAvALe, khAla arthAt nAnapaNathI rahita, nivRtta, vijJa medhAvI arthAt sat asranA vivethI yukta amAla-eTale ke vicArIne kArya karavAvALA, mA stha, arthAt sabhyajJAna samyagdarzana, samyakcAritra ane samyak tapa rUpa meAkSa mArgImAM sthita, mAvettA-arthAt mAkSanA mAne jANanAra, A adhA vizeSaNethI yukta bhikSu (niravadya bhikSAthI jIvana nirvAha karavAvALA) kaI dizA athavA anudizAethI te puSkariNI-vAvanA kinAre ke jemAM pUkta cAre purUSa! phasAyA hatA. tyAM sthira ubhA rahIne jIve che, teA te vAvamAM eka mahAna suMdara pradhAna puMDarIka-kamaLa che, te kamaLa vilakSaNu prakAranI racanAthI yukta che, sarvAMga suMdara che. uttama prakAranA rUpathI yukta che, zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 12
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilakSaNa prakAranA lakSaNe vALuM che, jenAranA manane AnaMda ApanArUM che. atyaMta suMdara che. AvA suMdara kamaLane te vAvamAM te pAMcamAM purUSe joyuM, te sAthe teNe te pUrvokta cAre purUSone paNa joyA, ke je te kamaLane lAvavA mATe jANe ke-maravAne mATe te vAvanA kinArAne tyAga karIne vAvamAM praveza che. teo kinArAne tyAga karIne vAvamAM pravezavA chatAM te kamaLa sudhI pahoMcI zakyA nathI. pite dhArelA kAryamAM saphaLa thayA nathI. teo nathI ahinA rahyA ke nathI tyAMnA rahyA. ane puSkariNInA kAdavamAM phasAI gayA che, tathA duHkhane anubhava karI rahyA che. A tamAmane joIne te bhikSue A pramANe vicAryuM ahA! A cAre purUSe khedane jANanArA nathI. akuzaLa che. apaMDita che. aNasamajuM che. buddhizALI nathI. ajJAnI che. mArgastha nathI. mArgavettA nathI. mAganI gati ane parAkrama jANatA nathI; kemake satparU dvArA Acarela mArgane jANyA vinA ja teo A puSkariNamAM pravezyalA che. teo samaje che ke-ame pradhAna kamaLane vAvamAthI kahADI laIzuM. paraMtu teone parizrama vyartha thaye che. A kamaLa ema bahAra kahADI zakAtuM nathI. ke jema e leke mAne che. huM saMsAra sAgarathI pAra pAmavAnI IcchA vALa, rAgadveSa vinAne levAthI rUkSa yAvata mArganI gati ane parAkramane jANanAra bhikSu chuM. huM A uttama kamalane grahaNa karIza. ema nizcaya karIne ahiyAM Avyo chuM. A pramANe kahIne kaI dizA ane kaI dezathI Avela ane vAvanA kinAre ubhe rahela te bhikSu te puSkariNI-vAvamAM pravezyA vinA kinArA para ubhA rahIne te paMDita viryathI yukta, uttama bhikSu A pramANe zabda kare che. - padvavara puMDarIka upara AvI jA. bhikSunA A zabdothI te kamaLa takALa te puSkariNa-vAvane tyAga karIne tenA caraNamAM kinArA para AvI gayuM. A daSTAnta kahevAmAM Avela che. tenA rASTrantikanI cejanA have pachI kahevAmAM Avaze. jo zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 13
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'kriThThiA nA maLaraNo ItyAdi TIkAtha- bhagavAna mahAvIra svAmI kahe che ke--he Ayumana zramaNe tamArI sAme meM daSTAnta batAvela che, teno artha tamAre pite sAMbhaLa joIe. tyAre he "bhadanta" A pramANe saMbodhana karIne zramaNa ane zramaNiye zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdanA namaskAra kare che. vaMdanA namaskAra karIne A pramANe kahe che. Ape kahela udAharaNane ame badhAe sAMbhaLyuM. paraMtu tene artha (rahasya) ame jANatA nathI, tethI he AyuSpana! bhagavAna anugraha karIne Apa ja tene artha samajAve. zramanA A arthane sAMbhaLIne zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe te ghaNI sakhyAvALA nigraMtha ane nirgathIyAne saMbodhana karIne A pramANe kahevA lAgyA. he Ayuzmana zramaNe! tamoe pUchelA rahasyane have huM kahuM che. paryAya vAcaka zabdo dvArA pragaTa karuM chuM. hetu ane daSTAnta dvArA tene huM tamane samajAvuM chuM artha (prajana) hetu-kAraNa ane nimittanI sAthe udAharaNanA arthane vAraMvAra batAvuM chuM. tAtparya e che ke -nimitta ane prayojana vigere pragaTa karatA thakA te rahasyane pragaTa karuM chuM. e pramANe huM kahuM chuM Dho ja haju paNa ItyAdi TIkAI-badhA upasthita zramane uddezIne bhagavAna upara kahela viSathanA arthanuM pratipAdana kare che. arthanA durgamapaNAnuM pratipAdana karavA mATe lekane meM puSkariNInA sthAne rAkhela che kahela che. tAtparya e che ke he zramaNa ! A cauda rAju pramANavALA lekane meM puSkariNI-vAva kahI che. eja leka ke jemAM aneka prakAranA ja pitAnA puNya ane pApakarma pramANe jame ane mAre che. marIne pharIthI pragaTa thAya che. ane aneka prakAranA duHkhane anubhava karatA jovAmAM Ave zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 - 14
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. tene ja puSkariNInA sthAna rUpa kalpanA karela che. puSkariNImAM aneka prakAranA kamaLA hoya che. sasAra aneka prakAranA jIva samudAyathI yukta che. AvA prakAranA sarakhA paNAnA AdhAra para lekane puSkariNInI upamA ApI che. huM AyuSman zramaNeA ! kamane e puSkariNInA jala rUpe kahela che. jema pANInA sadUbhAva hAvAthI kamaLanI utpatti thAya che, eja pramANe A sauMsAramAM ATha prakAranA karmothI jIvAnA janma thAya che. arthAt jema kamaLAnI utpattinuM kAraNa jaLa che, eja pramANe saMsAramAM jIvAnI utpattinuM kAraNa jIve upAjaeNna karela ATha prakAranA karyuM che. tethI ja tene kamalanI upamA ApavAmAM AvI che. A bannemAM visazapaNu eTaluM ja ke--eka jagyAe kamaLanI utpattinu` kAraNu jaLa che, paraMtu jaLanI utpattinuM kAraNa kamaLa nathI. paraMtu ahiyAM jIvAnA janmanuM kAraNu karyuM che. ane e ka jIve karela hAya che. huM AyuSman zramaNeA ! kAmaleAgAne me' kAdava kahela che, jema vAvanA kAdavamAM phasAyelA manuSyA peAtAnA uddhAramAM samatha thatA nathI. eja pramANe kAmaleAgathI harAyelA cittavALA jIvAnA saMsArathI uddhAra thavA zakaya hAtA nathI, tethI ja huM zramaNA ! me' kAmabhegAnI upamA kAdavathI ApI che. A banne sarakhI rIte anyanA kAraNa rUpa che. pheraphAra hAya tA devaLa eTaleA ja che ke-5-kAdava mAhya-mahAranuM khaMdhana che, jyAre A krAsa ane bhAga AdhyAtmika mana che. he AyuSyamAn zramaNeA ! janAne ane janapaddAne me aneka saMkhyA vALA padmavara puDarIka kahela che. jema vAvamAM aneka prakAranA kamaLA hAya che, eja pramANe leAkamAM aneka jIve nivAsa kare che. te sa`sAra vAvanA kamaLA jevA che, A rIte saMsArI jIvAne kamaLanI upamA ApI che. athavA jema kamaLAthI sarAvara zobhAyamAna che, eja pramANe manuSyAthI sa'sAra zAbhAyamAna hAya che. kamaLamAM nima La sugaMdha hoya che, manuSyamAM mekSa prApta karavAnI yogyatA hAya che. A rIte peAta peAtAnA guNeAnA kAraNe bannemAM samAna paNuka rahela che. tema samajavuM. huM AyuSman zramaNe ! rAjAne meM vAvanA padmavara puMDarIka arthAt pradhAna kamaLa kahela che. jema puSkariNImAM badhAM kamaLA karatAM eka mahAn zveta kamaLa kahyuM che. teja pramANe manuSya leAkanI apekSAthI rAjA uttama ane badhAnA para zAsana karavA vALA hAya che. tethI ja leAka rUpI vAvamAM rAjA rUpI mahAn zveta kamaLa kahela che, zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 15
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ AyuSman zramaNe ! anya yUthikAmAM me... te cAra purUSa kahela che, cAre dizAethI AvIne kAdavamAM phasAI gayA te anya dazanavALAenA anuyAyIe kahyA che tema samajavuM. jema te cAre purUSa vAvamAMthI kamaLe lADavA samatha thayA nathI, ulTA teo kAdavamAM phasAI gayA. ane peAtAne pazu uddhAra karI zakayA nathI. eja pramANe anya tIthikA paNa meAkSa prApta na karatAM saMsAramAM ja rahIne duHkhA bhAgave che, huM AyuSman zramaNA ! dharmone meM sAdhu (bhikSu) kahela che. jema catura purUSe vAvamAM praveza karyA vinA ja temAMnA kamaLAne peAtAnA tarapha AkarSita karyAM arthAt kheMcI lIdhA. eja pramANe rAgadveSathI sathA rahita dhArmika purUSa kAmabhegAnA tyAga karIne dharmAMdeza dvArA rAjA vigerene sa MsArathI bahAra kahADI le che, te kAraNe meM sAdhune dharmonI upamA ApI che. huM AyuSman zramaNeA me' dhama'tI ne vAvanA kinArA kahela che. jema puSkaraNI-vAvanA anta bhAga taTa-kinArA kahevAya che, ane tenA AgaLanA bhAgane (antanA bhAga) puSkariNI kahe che, eja pramANe saMsAranI cirama sImAne dharmatIrtha kahela che. dhama tItha sauMsAranA anta karavAvALuM che. paNa laukikatItha' sasAranA aMtakartA hAtu nathI. hai AyuSmane zramaNA dha kathAne meM bhikSu rUpa kahela che. dhama kathA dvArA ghaNA jIvAne saMsArathI pAra karavAmAM Ave che. tethI ja dhama kathAnI upamA zabdanI sAthe ApavAmAM AvI che. huM AyuSman zramaNA nirvANune meM zveta kamaLanu utpatana kahela che. jema pANImAMthI kamaLa kAdavane dUra karIne upara AvI jAya che. eja pramANe sAdhaka sAdhu peAtAnA ATha prakAranA kamane nAza karIne saMsArathI bahAra nIkaLI jAya che. te kAraNe me' mAkSanI upamA utpatana-upara javA rUpa kahela che. huM AyuSyaman zramaNeA. meM mArI buddhithI kalpanA karIne A pramANe kahela che. arthAt peAtAnI sva buddhithI vicArIne puSkariNI vigerenuM rUpaka kahela che. gA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 16
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ " varu ItyAdi TIkArtha-zrI vardhamAna svAmI samavasaraNamAM ekaThA thayelA agragaNya, mukhya evA manuSyo tathA denA samUhane uddezIne kahe che -A manuSya lekamAM, pUrva dizAmAM, pazcima dizAmAM, uttara dizAmAM, dakSiNa dizAmAM aneka prakAranA manuSyo hoya che. badhA manuSyo eka prakAranA hotA nathI. jema-keI Arya arthAt dharma buddhivALA hoya che, keI anArya arthAta Arya virodhI-adhama hoya che. athavA keI AryadezamAM utpanna thayelA ane koI anArya dezamAM utpanna thayelA hoya che. keI ucca getramAM utpanna thayelA hoya che. ane keI nIca gotramAM utpanna thayelA hoya che. keI zarIrathI lAMbA hoya che, ke I ThIMgaNA kadavALA vAmana athavA kubaDA paNa hoya che. koI rUpathI suMdara hoya che, te kaI karUpa hoya che. arthAta koIne varNa suMdara vakhANavA gya ane koInuM rUpa akamanIya arthAta manane na game tevuM hoya che. A rIte gotra ane varNa vigerethI judA judA prakAranA manuSya A lekamAM nivAsa kare che. te manuSyamAM koI rAjA hoya che. te rAjA dhAtu ane vistAranI draSTithI, himAlaya parvata, malayAcala parvata, mandara (merU) parvata ane mahendra nAmanA parvatanI sarakhA hoya che. athavA himAlaya parvata vigerenI sarakhA deDha (majabUta) tathA mahendra arthAt baLa ane vaibhavamAM IndranI sarakhA pratApavAna hoya che. atyaMta vizuddha rAjakuLonI paraMparAmAM janmelA hoya che. tenA aMga pratyaMga rAjAnA cinhAthI niraMtara (AMtarA vinA) suzobhita hoya che. arthAta tenA aMga pratyaMgomAM rAjAne gya zubhalakSaNa hoya che. aneka purUSe hamezAM Adara pUrvaka tene Adara satkAra kare che. te sarvaguNethI yukta hoya che. te kSatriya arthAt kSatanA bhayathI trANu-rakSaNa karanAra athavA kSatriya jAtinA hoya che. sarvadA prasanna citta, vidhi yukta rAjyAbhiSeka karelA tathA mAtA pitAne AnaMda ApanAra ane teonuM piSaNa vigere karavAthI sapUta hoya chekuLa bhUSaNa rUpa hoya che. badhAnA para dayA karanAra prajAnI ane pitAnI vyavasthA mATe maryAdA bAMdhanAra ane maryAdAne dhAraNa karanAra hoya che. sImA karavAvALA arthAt maryAdA karavAvALA ane maryAdAne dhAraNa karavAvALA hoya che. kSemakara ane kSemadhara hoya che. arthAt prajAnuM kSemakuzala kare che. ane zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 17
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAnuM paNuM kalyANa kare che. te manuSyamAM IndranI sarakhe janapada-dezanuM pAlana ane rakSaNa karavAthI pitA sarakhA tathA janapadanA purahita hoya che. arthAta jema rAjapurohita potAnA yajamAnanuM zAMti prAjaka pratinidhi banIne aneka kriyAo kare che. e ja pramANe rAjA paNa pitAnI prajAnuM hita karanAra hovAthI tathA vidgothI prajAnuM rakSaNa karavAvALA hovAthI purahita sarakhe hoya che. te pitAnA rASTranI sukhazAMti mATe nadI, nada, nahera, pula ane ketu vigerene karavAvALo hoya che. te naremAM zreSTha-purUSa pravara, purUSomAM siMha samAna baLa zALI (siMhanI sarakhA pazupaNathI yukta nahIM) purUSomAM AzIviSa sarpa sarakhA arthAt aniSTa karavAvALAne daMDa ApavAnA kAraNe rAjadaMDa rUpI viSavALA, purUSomAM zreSTha hovAthI puMDarIkanI sarakhA priyadarzana, purUSomAM zreSTha gaMdha hAthI sarakhA-arthAt jema hAthimAM madavALA hAthI vizeSa prakArane hoya che, e ja pramANe manuSyamAM rAjA ke jenuM zAsana-AjJA anughanIya-ulaMdhI na zakAya tevuM hoya che. eTale ke vizeSa prakArathI mAnavAmAM Ave che. te atyaMta dhanavAnuM tejasvI ane dara roja navana (navA) nUtana (navA) lAvALA hoya che. jyAM tyAM phelAyelA aneka bhavane, palaMgo. Asano' purziye, pAlakhiye, tathA vAhane azva vigerethI yukta hoya che. arthAt dareka prakAranI sAdhana sAmagrIthI yukta hoya che. tenI pAse ghaNu dhana, ghaNu senuM ane ghaNI cAMdI heya che. te dhananA Aga prayAgamAM kuzaLa hoya che. arthAt je vyavahArathI dhanane lAbha thAya temAM tathA kayAM keTaluM ane kevA prakAranA dhanane vyaya-kharca karavo joIe temAM kuzaLa hoya che. arthAta cogya Aya ane vyaya kare che. aneka anAthane peTa bharAI jAya eTalA vadhAre pramANamAM bhejana ApavAmAM Ave che. tenI pAse ghaNu aneka kArya karavAvALA dAsI, dAsa, go (gAya, bheMSa bakarAM gheTA vigere hoya che. temane ke-ajAne, ke ThAra, ane zastrAgAra sarvadA bharela rahe che. te senA ane zarIranA baLathI yukta tathA zatruone zakti rahita banAvI denArA che. te evA rAjyanuM zAsana kare che ke-jemAMthI kaMTaka arthAt zatra vigere athavA pitAnA travALAmAM mitramaMDalamAM, maMtrimaMDalamAM, athavA mitramaMDaLamAMthI zatrupakSa sAthe maLelA ane chidrAveSI-eTale kechitrane zodhanArA-arthAt rAjya bhraSTa karavA mATe samayanI rAha jovAvALA amAtya vigere virodhiyane dUra karI nAkhyA che, rAjayanI bahAra rahevAvALA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 18
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ zatruone yuktithI, maMtra, auSadhi athavA vizvAsanA prayogathI nAza kya haya, jemAM kaMTakane mArgamAM rahelA pASANa-pattharanA TukaDAnI jema pheMkI dIdhA hoya, tethI je rAjya sarvathA kaMTaka rahIta hoya, ane eja pramANe je rAjyamAM zatruone pitAne vaza karI lIdhA hoya, zatru zatruono nAza karI nAkhyuM hoya. kacaDI nAkhyA hoya ukheDIne pheMkI dIdhA hoya, pUrI rIte jItI lIdhelA hoya, tene parAjIta karI dIdhA hoya (zatrune nirbala karI nAMkhyA hoya) ethI ja zatru bala vagarane hAya, dukALathI rahita hoya, temaja je mahAmArI vigerenA bhayathI rahita hoya, e rAjA AvA rAjya para zAsana karIne vicare che. ahiyAM rAjAnuM saghaLuM varNana jema papAtika sUtramAM keNika rAjAnuM varNana karavAmAM AvyuM che, te ja pramANe karavuM joIe. pharIthI tyAM kevA prakAranuM rAjaya kahyuM che jemAM sva caka ane para cakane bhaya zAnta thaI javAne kAraNe raNabherI vagADavAnI jarUrata ja rahetI nathI. te rAjA AvA prakAranA rAjyanuM zAsana karate thake vicAre che. te rAjAnI pariSadu hoya che, te pariSamAM sabhAjane-sadasya hoya che. teonA nAma A pramANe che. -ugravaMzI ugravaMzavALAonA putra (1) bhagavazI -bhegavaMzavALAne putra (2) e ja pramANe IphavAku IphavAkuputra (3) OSabhadevanA vaMza parivAravALA, jJAtavaMzI (4) jJAtavaMzavALAnA putro (5) kaurava vazIkaurava vaMzavALAnA putra (6) subhaTa kuLamAM utpanna thayela bhaTTa (7) bhaddonA putro (8) brAhmaNa (9) brAhmaNa putra (10) licchavI lichaviyenA putra (11) prazAstA (maMtrI) (12) prazAstAnA putro (13) senApati ane senApatinA putre (14) te pariSadamAM kaI kaI dharmanI zraddhAvALA hoya che te kaI paNa zramaNa athavA brAhmaNanI samIpe dharmanuM zravaNa karavA mATe cAlyA jAya che, tyAre koI dharmane upadeza karanAra e nizcaya kare che ke-Ane A dharmane upadeza karIza. teo kahe che ke-he saMsAra bhIrU! amArAthI A dharma savAkhyAta-sArI rIte kahela tathA suprapta che. arthAta ame tamArI pAse je dharmanI prarUpaNa karIe chIe tene ja tame satya samajo. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 19
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ temAMthI pahelAM zarIrane ja jIva mAnavA vALAonA pakSanA saMbaMdhamAM kathana kare che -paganA taLiyAnI upara, keza-vALanA agra bhAganI nIce ane ticha bhAgamAM cAmaDI sudhI ja jIva che, arthAt zarIra rUpa pariNAmathI cakta kAyA-zarIra ja jIva che. zarIrathI judA jIvanuM astitva-hevApaNuM mAnavAmAM kaI ja pramANa nathI. anvaya ane vyatireka dvArA zarIra ja AtmA che. zarIrane anta-nAza thayA pachI kaI jude jIva maLatuM nathI, A rIte zarIra ja AtmA che. e pramANe siddha thAya che. zarIra ja AtmA che, A saMbaMdhamAM aneka dRSTAMte batAve che. ane tenAthI e siddha kare che ke-zarIra ja jIva che. avaya ane vyatirekathI ja teo zarIra ja jIva che, tema batAve che. paganA taLIyAnA bhAgathI upara ane vALanA agra bhAganI nIce ane tirachA cAmaDInA bhAga sudhI jIva che, zarIra ja jIvanA sapUrNa paryAya che. kemake zarIra jIvatuM rahe tyAre jIva jIve che. ane zarIra marI jAya tyAre jIva paNa marI jAya che. zarIrane nAza thavAthI jIva paNa nAza pAme che. jyAM sudhI zarIra dhAraNa karela che, tyAM sudhI jIva dhAraNa karI zakAya che. zarIra nAza pAmavAthI jIva dhAraNa karI zakAtuM nathI. zarIranA aMta sudhI ja jIvanuM jIvana che. zarIra jyAre nAza pAme che, te baMdha, bAMdhava tene bALavA mATe mazAna vigeremAM laI jAya che. zarIra jyAre agni dvArA bALI nAkhavAmAM Ave che, te kapotavaNuM (kabutaranA zarIranA pramANa) hAMDakAM bAkI rahI jAya che. marelAnA zarIrane bALIne AsandI (atha-ThAThaDI) ne laIne bALavA vALA purU gAmamAM pAchA AvI jAya che. ke deza vizeSanA rivAjane lakSamAM rAkhIne zAstrakAre A pratipAdana karela che. sAmAnya rIte to marelAnI sAthe atha-ThAThaDI paNa bALI nAkhavAmAM Ave che. A sthitine joIne e nizcaya thAya che ke-zarIrathI judA evA AtmAnuM astitva ja nathI. kemake-jIva zarIrathI alaga pratIta thatuM nathI. tethI ja A siddhAMtane svIkAra karavAvALAonuM kahevuM che ke zarIrathI jade AtmAne na mAna eja yukti yukta che. jemanA mata pramANe AtmA dIrgha che, athavA hasva che, lADunI jema gaLa che, cUDInI sarakhA geLa AkAravALe che, trikoNa-traNa khUNA vALe che, catuSkoNa -cAra khUNAvALe che, lAMbe che, SaSkaNa cha khUNAvALe che. aSTakoNa ATha zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 20
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ khUNaevALe che, athavA kevA AkAravALe che? kALe che, nala che, lAla che, pILe che, sapheda che, arthAta kevA prakAranA raMgavALe che? suMgadha. vALa che? ke durgadha vALe che? tIkha che ? kaDave che? kaSAya-ture che ? khATe che? mIThe che? arthAt kevA prakAranA rasavALe che? kaThora che? kamaLa che? bhAre che? halake che? ThaMDe che? une che? cikaNe che? rUkSa-kharabacaDe che? arthAt amuka sparzavALe che, te rIte teo AtmAne batAvata paraMtu teo batAvI zakatA nathI. tethI ja zarIrathI ja AtmA nathI. tema mAnavuM joIe. kahevAnuM tAtparya e che ke-je AtmAnuM astitva zarIrathI ja heta te temAM koI AkAra, varNa, gaMdha, rasa ane sparza heta ja ane tethI amArI koI paNa Indriya tene jANI leta, paraMtu te Indriyone gocarajANI zakAya te nathI. tethI ja tenI judI sattA nathI. tethIja zarIrathI jude AtmA na mAnavAvALAone mata ja yukti saMgata che. pharIthI paNa teone ja mata batAvavAmAM Ave che-je leke evuM mAne che ke-AtmA bhinna che, ane zarIra paNa alaga che, tene teo A rIte upAlaMbha Ape che.-jema keI purUSa talavArane myAnathI bahAra kahADIne batAve che ke- AyuSyan ju A talavAra che. ane A sthAna che. eja pramANe keI e purUSa nathI ke A AtmA che, ane A zarIra che, tema batAvI zake. banene judA judA keI batAvI zakatuM nathI, tethI ja e siddha thAya che ke zarIrathI bhinna AtmA nathI. jema ke purUSa muMja nAmanI vanaspatimAMthI ISikA athAt tene puSpane alaga karIne batAve che, te AyuSmana A muMja che, ane A jemAM rUpa che te vastu bIjI vastuothI alaga karIne batAvI zakAya che, jema muMja nAmanI vanaspatimAMthI iSikA alaga dekhAya che. muMja nAmanA ghAsamAMthI muMjanI apekSAe kamaLa sparzavALI ISikAne kahADIne loke derI banAve che. te dorIthI khATalA bharIne tenA para sukhathI suve che. eja pramANe e kaI purUSa nathI, ke je A batAvI zake ke-he Ayuzmana A AtmA che, ane A zarIra che. jo ke purUSa zarIrathI bahAra kahADIne zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 21
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAne alaga tAvI zake che teA sinna che. para`tu evA kAI purUSa bahAra kahADIne batAve che, tema zake. te kAraNathI AtmA zarIrathI mAnI paNa levAya ke AtmA zarIrathI nathI ke jema muMjamAMthI IMSikA (puSpa) zarIrathI bahAra kaheADIne AtmA batAvI jUdo nathI jema kAI purUSa mAMsamAMthI hADakuM alaga karIne khatAve che, ke huM AyuSman A mAMsa che, ane A hADakuM che, e pramANe evA koI purUSa nathI ke A AtmA che, ane A zarIra che tema kahIne annene alaga alaga batAvI zake. jo keAI bannene jUdA jUdA karIne batAvavAne samartha DhAta tA zarIrathI jUdA AtmAnuM astitva svIkArI pazu leta paraMtu evA phrAI purUSa janmyA ja nathI, ke je zarIrathI alaga AtmAne khatAvI zake, jema kAI purUSa hathelImAMthI alaga karIne AMbaLu batAve che, ke huM AyuSman A hathelI che, ane A AMbaLu` che. A pramANe evu khatAvavA vALA koI purUSa nathI ke huM AyuSman A AtmA che, ane A zarIra che, jema hatheLIthI AMkhanu alaga che, tema jo zarIrathI AtmA alaga hota tA te matAvavAne zakaya anata para Mtu tevuM kAi karI zakatuM nathI tethI ja zarIrathI alaga AtmA nathI. jema kAI purUSa dahIMmAMthI navanIta (mAkhaNune) alaga karIne batAvI de che, ke huM AyuSman A navanIta-mAkhaNa che, ane A dahI che, te rIte evA kAI purUSa khatAvI zakavAne samatha nathI ke he AyuSmane A AtmA che. ane A zarIra che. 6ThThI'mAMthI mAkhaNanI jema zarIramAMthI AtmAne alaga karIne te khatAvavAmAM AvI zakata te samajatA ke AtmA ane zarIra ane bhinna bhinna che, jema koI purUSa taleAmAMthI tela alaga kahADIne patAvI de che ke-~~ hai AyuSman A tala che. ane A tela che, e pramANe AtmA ane zarIrane alaga alaga matAvavAne kAI mANasa samatha nathI. jema keAI mANasa selaDImAMthI rasane alaga karIne batAvI de che, kehai AyuSman A aa che, ane A selaDIne rasa che, te pramANe A AtmA che, ane A zarIra che, tema bannene alaga alaga matAvavAvALA kaI paNa purUSa jaguAteA nathI, zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 22
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ jema ke purUSa araNI nAmanA kASThamAMthI agnine bahAra kaDhADIne batAvI de che, ke he AyuSmana A araNuM che, ane A agni che. eja pramANe evuM batAvanAra kaI purUSa nathI ke-A AtmA rahyo ane A zarIra rahyuM. arthAt jema agni ane araNImAM bheda jaNAI Ave che. e rIte deha ane AtmAmAM bheda jaNAtuM nathI. tethI ja AtmA ane zarIra ane alaga alaga nathI paNa eka ja che. A pramANe AtmAnI alaga sattAnI khAtrI thatI nathI, jethI zarIrathI ja AtmA nathI eja pakSa cagya che. A pramANe jIva bhinna che, ane zarIra bhinna che, evuM kahenArAonuM kathana samIcIna lAgatuM nathI. te kathana mithyA che. A cArvAka mata (nAstika mata-vAda) ne ulekha karela che, zarIra ane AtmAne eka hovAnuM svIkArIne A nAstike bIjAone hiMsAne upadeza Ape che. teja batAve che.-te nAstika leke svayaM ane ghAta karavA vALA hoya che. ane teone mAre" vigere prakArathI upadeza ApIne hananakriyAmAM bIjAone preraka thAya che. teo kahe che ke-de, chedana kare, bALe, pakA, luMTe, khUba luMTe vagara vicAre mArI nAkhe, viparAmarza kare vigere, A zarIra ja jIva che, paraloka nathI, ke jethI hiMsA vigere pApa karatAM DaravuM paDe. teo ulaTI vAta karatAM kahe che ke-kriyA, akriyA, sukRta, dukRta, bhaluM, buruM, sAruM ke kharAba, siddhi ke asiddhi, naraka, anaraka, vigere kaMIja nathI. A pramANe kahIne teo dharma, adharmanuM astiva paNa svIkAratA nathI. teo aneka prakAranA karmone samAraMbha karIne aneka prakA. ranA kAmonuM sevana kare che. athavA viSane bhegA karavA mATe aneka prakAranA duSkRtya-kharAba kAma kare che. te nArakI paraleka tathA puNya ane pApane bhUlIne-ajJAnathI tene anAdara karIne A rIte dhRSTapaNuM kare che. teo gherathI nIkaLIne ane dIkSA laIne sAdhune veza dhAraNa karI le che. ane bIjAonI sAme evuM samarthana kare che ke--amAre dharma ja sarvathI uttama che. te zarIranA AtmavAda para zraddhA-vizvAsa karatA thakA pratIti-khAtrI karatA thakA, keI kaI rAjA vigere teone kahe ke he zramaNa ! athavA he zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 23
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ brAhmaNa! Ape A kathana ghaNuM ja uttama kahyuM che, vAstavika rIte Apane dharma ja ghaNuM ja sAro che. ame Apane azana, pAna, khAdima, ane svAdima, AhArathI ane vastrathI, pAtrathI kAMbaLathI, ane pAda chanathI Adara karIe chIe, Apane satkAra karIe chIe. A pramANe kahIne te rAjA vigere teone Adara karavA mATe udyamazIla bane che, dharma zravaNa karyA bAda teone aneka prakAranI upahAra-bheTa Ape che, ane teo nAstika vAdanA upadezake te rAjA vigerene potAnA matamAM daDha-majabUta banAve che. pahelAM te teo evI pratijJA kare che ke-ameM zramaNa banIzuM. anagAra thaIzuM. nirdhana thaIzuM. putra vigere saghaLA parIvArane tyAga karIzuM. catapada-pazuono tyAga karIzuM. svayaM pacana, pAcana vigere na karatAM bIjAoe Apela bhejana ja karIzuM. bhikSuka banIzuM. ane pApakarmane tyAga karIzuM. paraMtu AvA prakAranI pratijJA karIne ane gharane tyAga karIne paNa teo pApothI nivRtta thatA nathI. paraMtu pahelAM pratijJA karela tapanI vidhithI virUddha pApakarmone AraMbha kare che. eja vAta AgaLa batAve che. - teo svayaM pApakarmane svIkAra kare che. bIjAonI pAse pApakarma karAve che. ane pApakarma karavAvALAnu anamedana kare che. e ja pramANe teo bri ane kAmamAM mUchita thaI jAya che. zraddha-Asakta thaI jAya che. atyaMta Asakta thaI jAya che. lubdha thaI jAya che. kAmanI sAmagrInA saMgrahamAM lelupa thaI jAya che. A rIte rAga ane dveSane vaza thaIne teo pitAne paNa uddhAra karI zakatA nathI, temaja bIjAone uddhAra paNa karI zakatA nathI. pite saMsAranA pAzamAMthI chUTi zatA nathI. te pachI bIjAone te kevI rIte cheDAvI zake? jeo pite siddha nathI, teo bIjAone kevI rIte siddha karI zake? A nyAya pramANe teo saMsAranA prANi vargane tAravAmAM kaI paNa rIte samartha thatA nathI. A pramANe strI, putra vigere pitAnA parivArathI bhraSTa thaI jAya che, paraMtu mokSamArgane prApta karI zakatA nathI. teo ahiMnA rahetA nathI tema tyAMnA paNa rahetA nathI. vacamAM ja kAmagenA kAdavamAM phasAI jAya che. arthAt strI vigerene aihika-Aleka saMbaMdhI sukha sAdhanene tyAga karIne dIkSita thaI jAya che, ane mokSane gya mAga prApta na karI zakavAthI mokSamArga paNa meLavI zakatA nathI. A rIte zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 24.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ bane taraphathI bhraSTa thaIne saMsAra rUpI mahA sAgaramAM ja duHkhamAM DUbI jAya che. tenI dazA puMDarIkane prApta karavAmAM niSphaLa thayelA te pahelA purU SanA jevI thaI jAya che. A AtmA ane zarIra banene eka mAnavAvALA "rIvataracharIranArI pahelA purUSanI sarakhA che. ke je pUrva dizAethI puSkariNa-vAvanA kinArA para Avela hatA. tIrthakara bhagavAne nAstikane tenI upamA ApI che. 9 "are rojha ItyAdi TIkAtha-pahelA purUSanuM varNana karIne have bIjA purUnuM varNana karavAmAM Ave che te bIjo purUSa pAMca mahAbhUta kahela che. arthAt vAvanA kinArA para Avela bIjo purUSa kahela hatuM. tene ahiyAM pAMca mahA bhUtika samajI levuM joIe, A manuSya lekamAM pUrva vigere dizAomAM kaI kaI manuSya evA hoya che ke jemAM aneka prakAranA rUpathI utpanna thayelA hoya che. jemakekoI Arya hoya che. te kaI anArya hoya che. e ja pramANe ke suMdara rUpavALe hoya che, te kaI kharAba rU5 vALa hoya che. te manuSyamAM kaI eka rAjA hoya che, te himAlaya parvata jevo hoya che, vigere pUrva sUtramAM kahela saghaLA vizeSaNe ahiyAM paNa samajI levA joIe. te rAjAnI pari Sadu sabhA hoya che. brAhmaNathI laIne senApatinA putra sudhI pahelAM kahela te saghaLA te te pariSadunA sadasya hoya che. te sadamAM kaI kaI dharmanI zraddhAvALA paNa hoya che, tenI pAse kaI zrama athavA brAhmaNa jaI pahece che, arthAt tene pitAnA dharmamAM zraddhA vALA banAvavA mATe teo udyama kare che. teo e vicAra kare che ke-ame amuka keI dharmane Ane upadeza ApIzuM ane pitAnA dharmane anuyAyI-anusaranAra banAvI laIzu. A pramANe vicAra karIne teo rAjA vigerenI pAse jaIne kahe che ke-he bhayathI rakSaNa karanArA ! ame Apane amuka dhamane upadeza karIzuM. Apa tene svIkAra kare. amoe kahela dharma svAkhyAta che. te saralapaNathI samajavAmAM AvI jAya che. tene Apa satya mAne. te pachI teo pitAnA dharmanuM pratipAdana kare che.-A saMpUrNa jagatamAM pAMca mahAbhUte ja che. samagra saMsAra paMca mahAbhUtAmaka ja che. tenAthI ja bIjuM kAMI paNa nathI. pAMca mahAbhUta dvArA ja saghaLuM sukRta ane duSkata vigere zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 25.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUpa kiyAe heya che. vizeSa zuM kahI zakAya, taraNAnuM halavuM jevI kriyA paNa tenAthI ja thAya che. amArA mata pramANe pAMca mahAbhUtathI ja kriyA, akriyA, sukRta, duSkRta, kalyANa akalyANa, sAdhu, asAdhu siddhi asiddhi naraka anaraka eTale sudhI ke taraNanuM halana paNa pAMca mahAbhUtethI ja thAya che. tenA sivAya anya kAMIja nathI, te bhUta samudAyane judA judA nAmathI jANavA joIe. te nAma A pramANe che-pRthvI nAmane pahele mahAbhUta che, jala bIjo mahAbhUta che teja trIje mahAbhUta che, vAyu cethe mahAbhUta che. ane AkAza pAMca mahAbhUta che. A rIte A pAMca mahAbha che. A mahAbhUte koInAthI utpanna thatA nathI. paraMtu anirmita banyA nathI. anirmApita che. arthAta koInAthI banAvela nathI amRta che. kRtrima nathI. anAdi che. anaMta (vinAza rahita) che. apurahita che, arthAt tene kaI preraNA karavA vALA nathI. svataMtra che. zAzvata che. pita pitAnuM kArya karavAmAM samartha che. kaI kaI pAMca mahAbhUta sivAya cha Atmatatvane paNa svIkAra kare che. teonuM kathana evuM che ke-sane vinAza thato nathI. tathA asanI utpatti thatI nathI. bhUtavAdIne mata batAvIne A sAMkhyamata batAvela che. kemake teo pAMca mahAbhUtathI bhinna AtmAne paNa svIkAre che. have pAMca mahAbhUta vAdInA matane upasaMhAra karatA thakA kahe che. basa ATaluM ja (pAMca mahAbhUta ja) jIvakAya che. eTaluM ja astikAya arthAta astitva che. ATale ja saMpUrNa leka che. A pAMca mahAbhUta ja lekanuM pradhAna kAraNa che. vizeSa zuM? tRNanI utpatti, taraNanuM halavuM ane taraNanuM cAlavuM. e paNa mahAbhUtanuM ja kArya che. tenA sivAya anya koI ja kAraNa zrI sUtra kutAMga sUtraH 4
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI tethI ja pAMcabhUtethI ja saghaLAnI utpatti vigere thAya che tenAthI judA kaI jIva che ja nahIM. AvI sthitimAM je koI purUSa svayaM kaya vikaya vigere kare che, kayavikraya karAve che, prANaghAta kare karAve che. svayaM rAdhe agara bIjA pAse raMdhAve che, eTale sudhI ke purUSane paNa kharIdIne tene vAta kare che. to tema karavA mAM paNa deSa nathI. arthAt hiMsAthI thanAruM pApa lAgatuM nathI tema samajavuM. paMca mahAbhUtavAdI kahe che ke kaI kriyA che ja nahIM pAvata naraka paNa nathI anaraka paNa nathI arthAt taraphathI bhinna keI gati vigere paNa nathI. teo judA judA prakAranA sAvadha karmo dvArA kAmagonI prApti mATe AraMbha samAraMbha karatA rahe che - aneka prakAranA prANanuM upamardana (hiMsA) vigere kare che. tethI ja teo anArya che bhramapUrNa vicAravALA che. A pAMca mahAbhUta vAdiyenA mata para zraddhA karavA vALA rAjA vigere athavA anya purUSa temanA matane satya samajatA thakA viSapabhoganI sAmagrI Ape che. upara kahela dharmanI prarUpaNa karavAvALA vAdI tathA tenA para zraddhA karavAvALA temanA anuyAyI nate ahIMnA rahe che, ke nate tyAMnA rahe che, teo A lekathI bhraSTa thAya che. ane temane paraleka te bhraSTa hoya ja che. teo kAmagonA kAdavamAM vayamAM ja phasAI jAya che, ane viSAda-khedane vAta kare che. cAra gativALA A anaMta evA saMsAramAM teo bhaTakyA kare che. A bIje purUSa te paMcamahAbhautika kahevAmAM Avela che. 10 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 27
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca mahAbhUtavAdI cArvAkanA mata kahevAmAM Avela che. tathA pahelAnA e purUSAnu varNana thaI gayuM che. have trIjA purUSanA saMbadhamAM kahevAmAM Ave che.--'bAvare tane kulinA' ItyAdi TIkA trIjo purUSa Izvara kAraNika kahevAya che. tenA mata pramANe Izvara jagatanuM kAraNu che A manuSya lekamAM pUrva vigere dizAomAM kaI koI manuSya evA hAya che, ke je aneka rUpeAmAM utpanna thAya che, temAM kAi Aya hAya che, kaI anAya hAya che, tenu varNana pahelA sUtra pramANe samajI levu' joI e. teemAM koI rAjA haiAya che, je himAlaya parvata jevA hAya che. vigere vaNuna paNa pahelA pramANe ahiyAM kahI levuM joie. temanI pariSada hoya che. jemAM senApati vigere hoya che. tyAM paNa sampUrNa pUrvakta varNana samajI levuM joie. kAI kAi zramaNa athavA mAhana te rAjA vigerenI pAMse tene peAtAnA dharmanA anuyAyI banAvavA mATe tenI samIpe jai pahoMce che. tyAM jaIne teo tene kahe che ke-amArA A dharma su-AkhyAta che. ane suprajJapta che. saralatAthI samajI zakAya tevo che. huM rAjA ame Apane satya dharma samajAvIe chIe Ane satya samaje te dharma A pramANe che.A jagatmA jaDa cetana vigere je kAi padArtha che, te badhA purUSa vigere che, arthAt tenuM AdikAraNu Izvara che. te saghaLA purUSAntarika che. arthAt Izvara ja temanA saMhAra kare che. Izvara dvArAja tenI racanA karAI che. izvarathI ja tenA janma thayA che. te Izvara dvArA ja prakAzita che, Izvarane ja anusaranAra che. te izvaranA ja Azraya laIne sthita che. tApa e che ke-jagatanA saghaLA paTTAE izvarathI ja utpanna thayA che. IzvaramAM ja sthita che, ane IzvaramAM ja lIna thaI jAya che. A viSayamAM dRSTAnta batAvatAM teo kahe che ke-jema phAllA phAllI zarIramAMthI ja utpanna thAya che, zarIramAM ja vadhe che. zarIranuM ja anugamana kare che. ane zarIranA AdhAra para ja Take che, eja pramANe saghaLA padAthI IzvarathI ja utpanna thAya che. IzvaramAM ja vadhe che, ane Izvarane AdhAra manAvIne sthita rahe che. zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 28
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ pharIthI bIju daSTAnta batAvIne Aja hetune vadhAre daDha kare che. jema arati (cittanuM udvigna paNuM) zarIramAM utpanna thaI zarIramAM vadhe che, ane zarIranuM ja anugamana kare che, ane zarIranA AzrayathI rahe che. e ja pramANe saghaLA padArtho IzvarathI ja utpanna thAya che. yAvat IzvaranA AzrayathI ja rahe che. jema vAlmIka (rAphaDo) pRthavImAMthI utpanna thAya che, pRthvImAM ja vadhe che, ane pRthvImAM ja sthira rahe che. ane pRthvImAM ja anugata rahe che, tathA pRthvImAM ja vyApta thaIne rahe che. e ja pramANe saghaLA jaDa ane cetana padArtho paNa IvamAMthI ja utpanna thayA che. yAvat purUSanA AzrayathI rahe che. jema vRkSa pRthvIthI utpanna thAya che. pRthvImAM vadhe che, ane pRthvImAM ja vyAsa thaIne rahe che. e ja pramANe saghaLA padArtho purUSathI ja utpanna thAya che. ane purUSamAM ja vyApta thaIne rahe che. jema vAva pRthvImAM utpana thAya che, yAvat pRthvImAM ja vyApta thaIne rahe che. ane pRthvImAM ja vilIna thaI jAya che. e ja pramANe saghaLA padArtho purUSathI ja utpanna thaI jAya che. yAvat purUSane ja vyApta thaIne rahe che. jema jaLanI vRddhi jaLathI ja thAya che. ane jaLane ja vyasta thaIne rahe che. e ja pramANe saghaLA padArtho purUSa-IzvarathI ja utpanna thAya che. ane purUSanA ja AzrayathI rahe che, jema pANInA parapoTA pANIthI ja utpana thAya che, yAvat jalanA AzrayathI rahe che, e ja pramANe saghaLA padArtho purUSathI ja utpanna thAya che. ane yAvat purUSanA AzrayathI ja rahe che. zramaNa ni dvArA upadezela AcArAMgathI laIne daSTivAda paryanta je dvAdazAMga gaNipiTaka che, te mithyA che. ane amAre mataja zreSTha che. zreyaskara che. uddhAra karavAvALe che. Izvara kAraNa-vAdinuM evuM kathana che A pramANe kathana karatA thakA pitAnA mata anusAra lekane aneka anarthone zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 29
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavAvALA ane saMsAramAM paribhramaNa karavAvALA kAryomAM pravRtta karatA thakA teo svayaM paNa sAvadya anuSThAnamAM pravRtta rahe che. A rIte bane bAjuthI bhraSTa thaIne vAraMvAra saMsAra cakrane ja prApta kare che. teo duHkha rUpI saMsAra sAgarathI kaI paNa prakAre rakSaNa meLavI zakatA nathI. A rIte saMsAra sAgaramAM karma rUpI kAdavamAM phasAyelAne purUSanA rUpathI vAvanA kAdavamAM phasAyela trIjA purUSanA vyAkhyAna pramANe samajavA. tee A rIte kahe che. AcArAMga-sUtrakRtAMga yAvat daSTivAda A saghaLuM jokta zAstra mithyA che. kemake te nirmaLa che. te tathya nathI temaja yathAtathya paNa nathI arthAta temAM satyapaNuM nathI. ame e pratipAdana karela zAstra satya che. eja vAstavika arthane prakAza karanAra che. teo A rIte samaje che. ane samajAve che. ane eja matane siddha karavAne prayAsa kare che. sudharmA svAmI jakhkha svAmIne kahe che-he jammu teo A matane svIkAra karavAthI utpanna thavAvALA dukhane nAza karI zakatA nathI. nirdoSa zAstranI niMdA karavAthI ane tenAthI ulTA kuzAstramAM pratipAdana karela chavahiMsA vigere kukRtyane karavAthI utpanna thavAvALA azubha bandhane nAza karavAmAM samartha na thatA saMsAra cakamAMja paribhramaNa karatA rahe che. A viSayamAM tene yogya daSTAnta batAvatAM kahe che ke jema pakSI pAMjarAnA baMdhanane teDavAmAM samartha thaI zakatA nathI, e ja pramANe te vAdIo paNa saMsAra cakanuM ullaMghana karI zakatA nathI. kemake teo pitAnAthI upAjIta karelA, azubha karmonA baMdhanathI baMdhAyelA hoya che. teo mokSamArgane svIkAra karatA nathI, teo kahe che ke-kriyA nathI, temaja akriyA paNa nathI, yAvat naraka nathI. tema narakathI jude e bIje kaI leka paNa nathI. arthAt anaraka paNa nathI. temaja A adhyayananA dasamA sUtramAM kahela zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 30
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNya, pApa vagerene teo svIkAra karatA nathI. ahiyAM yAvata zabdathI akriyA sukRta, duSkRta, kalyANa, pApa, sAdhu, asAdhu, siddhi asiddhi ane naraka sudhI teo svIkAra karatA nathI tema samajavuM. A rIte teo aneka prakArathI AraMbha, samAraMbha karIne aneka prakAranA kAmone bhegavavA mATe sAvadya karma kare che A pramANenI zraddhA karatA thakA teo anAya che. viparIta mAnyatA grahaNa karela che. teo ahiMnA nathI. tema tyAMnA paNa rahetA nathI, vacamAM ja IcchA ane madana rUpa kAmamAM nimagna rahe che. A trIje purUSa Izvara kAraNavAdI kahela che. A trIje purUSa che, ke je pazcima dizAethI AvIne potAnA pAMDityane pragaTa karate thake vAvanI madhyamAM rahela mekSarUpI pradhAna paMDarIka-kamaLane lAvavA mATe saMsAra rUpI vAvamAM praveza karyo ane sarvajJa dvArA pratipAdana karelA jJAnAdirUpa ekSamArgane na jANavAnA kAraNe karmarUpI kAdavamAM phasAIne khedane prApta thayela che. Izvara jagatanA kartA che. A pakSane siddha karavA mATe kaI paNa yukti nathI. saghaLA padArthone Atma svarUpa Atmamaya mAnavAmAM anubhavathI bAdha Ave che. tethI ja A baMne pakSene aMgIkAra na karavAthI ja te khaMDita thaI jAya che. 11 "are vAthe purisanA ItyAdi TIkAtha-trIjA purUSanuM varNana karIne have cothA purUSanuM varNana karavAmAM Ave che. A cothe purUSa te niyativAdI samaja. ahiyAM paNa vAvanI pUrva dizAethI AraMbhIne rAjA, pariSada senApati putra paryantanA A adhyayananA pahelA sUtramAM kahela saghaLA viSayanuM kathana samajI levuM joie. temAMthI koI dharma zraddhAvAna hoya che. tene zraddhAvAn samajIne kaI zramaNa athavA brAhmaNa pitAnI IcchAthI tenI pAse javAnI IcchA kare che. ane te zraddhAla rAjAnI pAse jaIne kahe che ke-amAre A dharma saAkhyAta che. ane sarala paNAthI samajI zakAya tevo che. he dharmanA abhilASI! huM Apane satya dharmane upadeza karuM chuM. Apa tene sAvadhAna thaIne sAMbhaLe. A lekamAM be prakAranA purUSa hoya che. eka te te che ke jeo kriyA dvArA ja svarga ane mekSa thavAnuM kahe che. ane bI e che ke je kriyAvAdI nathI. arthAta kriyAthI svarga ane mokSa thavAnuM svIkAratA nathI ja zrI sUtra kutAMga sUtra: 4 - 31
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ kriyAne svIkAre che. ane je kriyAne mAnatA nathI A ane purUSe sarakhA ja che. ane eka ja kAraNane prApta thayelA che. A bane ajJAnI che. kema ke tene tatvanuM jJAna nathI. teo evuM kahe che ke niyatathI ja saghaLuM thAya che. kAraNane mAnavA vALA ajJAnI evuM samaje che ke-kALa, karma, Izvara, vigereja phalanA ApavA vALA che. teo samaje che ke-huM je duHkha bhogavI rahyo chuM zeka pAmI rahyo chuM. duHkhathI AtmaglAnI pAmI rahyo chuM. zArIrika zaktine nAza karI rahyo chuM. pIDA pAmI rahyo chuM. ane saMtApa pAmI rahyo chuM. A badhuM mArA karelA karmanuM ja phaLa che. athavA bIjA koI je duHkha pAmI rahyA che, zoka pAmI rahyA che, AtmaglAni karI rahyA che, zArIrika baLane nAza karI rahyA che, pIDA pAme che, athavA saMtApa bhegave che, A badhuM tenA karmanuM ja phaLa che. A pramANe ajJAnIo kALa, karma, paramezvara vigerene sukhaduHkhanuM kAraNa mAnatA thakA pitAnA sukha duHkhanuM kAraNa pitAnA karmane ane bIjAnA sukha duHkhanuM kAraNa bIjAnA karmane samaje che. paraMtu kAraNane prApta buddhimAnuM evuM samaje che ke-huM duHkha bhegavuM chuM, zekA pAmI rahyo chuM. dukhathI AtmaniMdA karI rahyo chuM. zArIrika zaktine nAza karI rahyo chuM. pIDA pAmI rahyo che. saMtApa pAmI rahyo chuM. temAM meM karela karma kAraNa nathI. A badhuM duHkha vigere niyatinA baLathI ja prApta thAya che. tethI niyatI ja saghaLanuM kAraNa che. A pramANe e buddhimAn purUSa evuM samaje che ke mane athavA bIjAne je kAMI sukha athavA duHkha thAya che, te svakRta athavA bIjAe karela karmanuM phaLa nathI A badhuM niyatinuM ja bhAgyAdhIna kAraNa che. tethI ja huM evuM kahuM chuM ke-pUrva vigere saghaLI dizAomAM je kaI trasa ane sthAvara prANi che, te saghaLA niyatine baLathI ja dArika vigere zarIrane prApta zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 - 32
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ kare che. niyatinA baLathI ja zarIrathI chUTI jAya che. niyatithI ja sukha dukha vigere anukULa ane pratikULa saMvedana kare che. niyatithI ja temAM aneka prakAranA pAlya vigere avasthA pramANa utpanna thAya che. niyatithI ja kaI kA, keI kubaDe, kaI bahe, ane koI AMdhaLe, kaI lule ane kaI laMgaDe hoya che. e ja pramANe A trasa ane sthAvara jI niyatinA baLathI ja aneka prakAranA sukha duHkha vigerene prApta thAya che. sudharmAsvAmI jaMbU svAmIne kahe che ke-te niyati vAdI AgaLa kahevAmAM AvanArA padArthone svIkAra karatA nathI, teo A pramANe kriyA akriyA yAvat naraka, anaraka vigere tathA yAvat zabdathI pUrvokta kalyANa, akalyANa siddhi asiddhi, sukRta, vigerene svIkAra karatA nathI. AthI teo aneka prakAranA sAvadha karmonuM anuSThAna karIne zabdAdi kAmagone AraMbha kare che. teo anArya-arthAt viparIta zraddhAna karatA thakA ahinA rahetA nathI tema tyAMnA paNa rahetA nathI. vacamAM ja kAmamAM Asakta thaI jAya che. tAtparya e che ke-te niyata vAdIo kAmamAM Asakta, anArya, bhramane prApta thayelA, niyata vAdamAM zraddhA rAkhanArA pitAne A leka sudhArI zakatA nathI. banne bAjuthI bhraSTa thaI jAya che. A rIte cotho purUSa niyatavAdI kahela che. A cAre purUSa alpa buddhivALA che. judA judA abhiprAya vALA che. judA judA svabhAva ane AcAra vALA che, ane alaga alaga dRSTivALA che. bhinna rUcivALA, prANA tipAta vigere AraMbha karavAvALA dharma samajIne adharma karavAvALA che. A mAtA, pitA, vigerenA pUrvakALanA saMbaMdhane tyAga karavA chatAM paNa Arya mArga arthAta tIrthakaronA mArgane prApta karI zakatA nathI. arthAt samyaka jJAna, samyakudarzana, sammacAritra, ane samyakUtapa rUpa mekSa mAgane prApta thatA nathI. te kAraNe teone A leka sudharatuM nathI tathA paraleka paNa sudharatuM nathI. teo vacamAM ja kAmomAM phasAI jAya che. ane saMsAra cakamAM paribhramaNanA dukhane bhegavavA vALA thAya che. 1ra zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 (33
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 're "i ItyAdi TIkArtha-sudharmAsvAmI jabUsvAmIne kahe che ke-huM A pramANe kahuM che. pUrva dizAmAM, pazcima dizAmAM, dakSiNa dizAmAM, uttara dizAmAM udave dizAmAM ane adhe dizAmAM, aneka prakAranA manuSya hoya che. jemake-kaI Arya, kaI anArya, arthAt kaI jJAna darzananA aMkuravALA ane keI tenA vinAnA hoya che. keI uMcA getramAM utpanna thayela ane keI nIca gotramAM utapanna hoya che. koI lAMbA zarIravALA, koI TUMkA zarIravALA, hoya che. kaI suMdara rUpavALA-surUpa ane kaI kadarUpA hoya che. leka ane deza te lekene parigraha hoya che. te parigraha koInI pAse cheDe hoya che, keInI pAse vadhAre hoya che. AvA prakAranA kulemAMthI AvIne ane kaI paNa kuLamAM janma laIne bhegone tathA saMsArika sukhene tyAga karIne temAMthI kaI kaI bhikSA vRttine mATe udyamavALA thaI jAya che. arthAt gharane tyAga karavAvALA banI jAya che. kaI kaI purUSa vidyamAna evA baMdhu, bAMdhavA vigere parivArane tathA dhana dhAnya vigere upakaraNane tyAga karIne bhikSAcaryAne svIkAra kare che. ane keI kaI avidyamAna parivAra tathA dhana, dhAnya vigerene tyAga karIne bhikSA caryA mATe udyama vALA thAya che. A rIte je vidyamAna athavA avidyamAna parivArane tathA dhana, dhAnya vige. jene tyAga karIne bhikSA caryAmAM upasthita thAya che teone pahelethI ja e jANa hoya che ke-A jagamAM loko potAnAthI judA evA padArthone mithyAabhimAna karIne "A mArUM che tema mAne che. teo samaje che kekhetara mArUM che. A makAna-ghara mArUM che. A cAMdI, sonuM mArUM che. A dhana, dhAnya mArU che. A kAMsu mArUM che. A puSpa A vastra mArUM che. A ghaNuM evuM dhana, kanaka-senuM ratna maNi, metI, zaMkha zilA, pravAla, mUMgA -lAla ratana tathA uttama sAra rUpa padArtho mArA che. suMdara zabda karavAvALI vINA. vigere vAdyo mArAM che, suMdara rUpavAna strI mArI che. attara tathA suMgadhavALuM tela mArUM che. uttama rasa, tathA sparzavALA padArtho mArA che, ane huM tene mAlika chuM. tAtparya e che ke-ajJAnI mana saMsAranA padArthone pitAnA mAne che. paraMta jJAnI purUe te pahelethI ja e jANI levuM joIe ke-jyAre mane koI paNa duHkha kAraka arthAta tAva vigere roga tathA zIghaghAta karavA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 34
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ vALA zaLa vigere utpanna thAya che, te vinaMtI karavA chatAM paNa A kAma bheganA sAdhana rUpa khetara vigere tenAthI bacAvavA zuM samartha thAya che? kadApi mane te bacAvI zakatA nathI. balka kaIne kaI rUpathI teo e duHkhanA sahAyaka banI jAya che. tethI ja A khetara vigere vastuomAM jJAnavAne mamatva buddhi rAkhavI na joIe. athata te saghaLI varatuone pitAnI mAnI levI na joIe taMka vigere kevA hoya che? te have batAvavAmAM Ave che.-aniSTa arthAta ITa vastuomAMthI utpanna thavAvALA sukhane anubhava karAvatA nathI. ekAnta-anicchanIya, apriya-niraMtara duHkha utpanna karavAvALA azubha-azubha adhyavasAya karavAvALA amane jJa-vicAra karavA chatAM paNa duHkhane utpanna karanAra, amane Ama-duHkha utpanna karavAmAM manathI pratikULa sukharUpa nahIM. AvA prakAranA gAtake utpanna thavAthI kAmane prArthanA pUrvaka kahevAmAM Ave ke he bhayathI rakSaNa karavAvALA kAmaga! mArA rogamAMthI bhAga karIne the tame laI le, arthAt mArA kaI duHkhamAM tame bhAgIdAra banI jAva. A duHkha amaneNa che, amana Ama che, duHkharUpa che. sukharUpa nathI. te kAraNathI huM duHkha bhogavI rahyo chuM. ane zAkane anubhava karI rahyo chuM. gurI rahyo chuM. zarIranI zakti kSINa karI rahyo chuM. pIDA pAmI rahyo chuM. ane paritApa pAmI rahyo chuM. A duHkhathI mane choDAve. A duHkha mAre mATe aniSTa che. akAta che. apriya che. azubha che, ama jJa che. amane Ama che. duHkha dAyaka che. sukha ApanAra nathI. A pramANe vinaMtI karavAmAM Ave te pUrvokta khecara, ghara, dhana vigere padArtho prArthanA karanArane kai paNa rIte duHkhathI cheDAvavAne samartha thatA nathI. eTaluM ja nahIM paNa A khetara vigere sAkSAta athavA paraMparAthI duHkhane utpana karanAra ja sAbita thAya che. A kAmage rakSaNa karavAvALA hotA nathI. zaraNa rUpa thatA nathI. athavA te tene svAmI kahevaDAvanAre purUSa koIvAra kAmabhogane tyAga kare che, athavA e kAmane pahelethI ja te puruSane tyAga karI de che. kAma jUdAM che, ane huM jUda chuM. arthAt mArUM svarUpa AnAthI jUduM che. A mAruM svarUpa nathI. huM tenuM svarUpa nathI, te pachI A bhinna eTale ke pArakA evA kAmagomAM huM zA mATe mamatApaNuM dhAraNa karUM? je vastu mArI nathI, je mArAthI alaga thavA vALI che, tene huM pitAnI mAnavAnuM mUrkhapaNuM zA mATe karUM ? je vastu jenI hoya che, zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 35
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ te traNe kALamAM paNa tenAthI judI thatI nathI, jemake ThaMDA paNuM te jalanA dharma che, te zItala pazu jalanA tyAga karatuM nathI. jo A khetara, makAna, vigere sAdhanA mArA nija svarUpa hAta tA sadAkALa mArI sAthe ja raheta mArA tyAga karIne te jAta nahI. paraMtu evuM jovAmAM Avatu' nathI, huM' vidyamAna rahuM chuM, teA paNa A mane choDIne khIje cAlyA jAya che. mArI hAjarImAM ja te bIjAnA banI jAya che. mArA marI javAthI athavA khIje javAthI A ahIja rahI jaze. jyAre huM duHkhI anu chu. tA A mArU rakSaNu karI zakatA nathI. tethI ja tene grahaNa karavu te mane ceAgya nathI, vAstavika rIte A kAmabhogeAnA sAdhanA sukhane ApavAvALA hAtA nathI, tenA AzrAthI aMtaHkaraNamAM ghAra azAMti ane vyAkuLapaNuM utpanna thatuM rahe che. te mane mArA zuddha cidAnaMda svarUpa taraphe jukavA-vaLavA detA nathI. huM mArA jIvananA amUlya samaya AnI rakSA ane tene vadhAravAmAM ja vItAvI rahyo chuM. paraMtu tenA khadalAmAM tenAthI zu' meLavuM chuM? A lezamAtra pazu zAMti ApI zakatA nathI, tethI ja tene grahaNa na karavu... ane peAtAnuM na mAnavu' eja mArA mATe kalyANa kAraka che. jethI huM tenA tyAga karI daIza. buddhimAna purUSa A pramANe samaje ke--khetara, makAna, vigere padArtho tA mArAthI judA che ja, paraMtu A padArthAMthI paNa je vadhAre najIka che jemake-A mArI mAtA che, mArA pitA che, mArA bhAI che, mArI bahena che, mArI strI che, mArA putro che, mArA nAkara cAkara che. mArA pautro che. putravadhU e che, priyajane che, sakhA che. AgaLa pAchaLanA paricita ane saMbaMdhI varga che, svajana-arthAt pUrvAparanA paricayavALA mAtA pitA vigera saMbandhI arthAt pachInA saMbaMdha vALAo jemake sAsarA vigere ane sastuta zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 36
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAt sAmAnya paNuthI paricaya vALA A mArA jJAtijane che, ane huM teone chuM. khetara, dhana, dhAnya vigerenA karatAM A aMtaraMga saMbadhI che. sat asanA vivekathI yukata purUSa emanA viSayamAM pahelethI samajI le kekadAca mane kaI prakAranuM duHkha athavA AtaMka saghoghAti zUlAdi utpanna thaI jAya ke je aniSTa yAvat duHkha denAra hoya, ane sukha ApanAra na hoya, te zuM A mAtA pitA vigere te duHkhathI mAruM rakSaNa karI zakaze ? arthAt nahIM karI zake keI kALe teo duHkhathI mAruM rakSaNa karI zake tema nathI. te vakhate huM teone prArthanA karuM ke he bhayathI rakSaNa karavAvALA jJAtijane ! mane A duHkha utpanna thayuM che. je kaSTaprada che. ane sukha ApanAra nathI. tene DuM vaheMcIne tame laI le. ke jethI saMpUrNa mAre ekalAe ja bhogavavuM na paDe. ane vaheMcAI javAthI te halka thaI jAya, A rIte prArthanA karavAthI zuM teo mAro uddhAra karI zakaze ? zuM te duHkhanI vaheMcaNI karIne teo grahaNa karI leze ? paraMtu evuM kadI thayuM nathI, ane thaze paNa nahIM. AvA prakAranI prArthanA karavA chatAM paNa jJAtijane te duHkharUpa raMgAtaMkathI mArUM rakSaNa karI zakaze nahIM. jJAtijane mAruM duHkha vaheMcI zakaze nahIM. eTaluM ja nahIM paNa huM paNa teonuM duHkha vaheMcIne laI zakavAne samartha nathI. te bhayathI rakSA karavA vALA jJAtijanene koI aniSTa avAMchanIya yAvat asukharUpa rogAtaMka utpana thaI jAya ane huM teone te aniSTa. avAMchanIya yAvat asukha rU5 regA taMkathI choDAvI lauM, te paNa evuM huM karI zakatuM nathI. tenuM zuM kAraNa che? eka manuSya bIjA manuSyane duHkhathI bacAvavAmAM athavA tene vaheMcI levAmAM kema samartha thatA nathI ? tenuM kAraNa AgaLa batAvavAmAM Avaze. sAcuM te e che ke-bIjAnA duHkhane anya koI paNa vahecIne laI zakatA nathI. bIjAe karela zubha azubha karmane bIjuM kaI bhegavI zakatuM nathI. jIva ekale ja janme che, ane eTale ja mare che. ezle ja vartamAna bhavane athavA saMpattine tyAga kare che. eka ja na bhava athavA saMpattine grahaNa kare che. eka ja kaSAyathI yukta thAya che. darekanI saMjJA alaga hoya zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 37
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ alaga hoya che. darekanuM manana ciMtana alaga alaga hoya che. vidvattA ane darekanuM sukha duHkha alaga alaga hoya che. tAtparya e che ke-jeNe jevuM karma karyuM hoya che, te tenA phalarUpe evuM ja sukha ane duHkha bhogave che. teNe karela kamane bIje kaI bhoga vate nathI. ema hoya te kRtahAni ane akRtAbhyAgama nAmane deSa AvavAne prasaMga prApta thaze. arthAt karma karanAro te tenuM phaLa bhegavyA vinAne rahI jaze. ane jeNe karma karyuM nathI, tene tenuM phaLa bhogavavuM paDaze. A rIte kama bheganI samagra vyavasthA ja bhAMgI paDaze. A rIte e nizcita che ke-jJAti janane saMga trANu athavA zaraNa rUpa thato nathI. athavA te purUSa ja pahelAM jJAti janenA saMgane tyAga karI de. athavA jJAti saMyoga te purUSane pahelAM tyAga karI de che, jJAti savega mArAthI bhinna che, huM jJAti saMyogathI bhinna chuM. AvI sthitimAM huM jJAtijanemAM zA mATe mUrachabhAva-vizvAsa rAkhuM? kyAMI paNa Asakti rAkhavI na joIe. kadAca Asakti hoya te te potAnAmAM pitAnA AtmAmAM ja hevI joIe. pitAnAthI jUdA anya padArthomAM Asakti hevI koI paNa rIte zreyaskara nathI. te sarvathA azAMti, Akula paNuM, ciMtA, zoka, ane duHkhanuM ja kAraNa hoya che. jema pazu ane dhana, dhAnya vigere sarva prakArathI bahiraMga che, teja rIte badhu, bAMdhava, vigere paNa sarvathA bhinna arthAt parapadArtha che. tethI ja temAM mamatvapaNuM rAkhavuM te zreyasakara nathI. A pramANe samajIne huM jJAti saMbaMdhano tyAga karI daIza A pramANe viveka vALA purUSe vicAravuM joIe. kahyuM paNa che ke-parivartana vALA evA A saMsAramAM koNa kenI mA che ? koNa tenA pitA che? keNa kene bhAI che? athatu nizcaya daSTithI ke jIvane bIjA jIva sAthe kAMIja zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 (38
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbaMdha heta nathI. ane vyavahAra dRSTithI e kaI jIva A saMsAramAM dekhAtuM nathI, ke jenI sAthe ananta, ananta vAra badhA ja prakAranA saMbaMdho thaI cUkayA na hoya? AvI sthitimAM kone zuM kahI zakAya ? buddhizALI purUSa e paNa vicAra kare ke-jJAti-saMga te Ama paNa bahArane padArtha che, paNa tenAthI vadhAre najIka te A mArA hAtha che paga che, mArA bAhu che, mArI urU-jAMgha che, mAruM peTa che, mAruM mAthu che. mAro zILa che, mAruM AyuSya che, mArUM baLa che, mAro varNa che, mArI cAmaDI che, mArI kAMti che, mArA kAna che, mArI AMkhe che, mAruM nAma che, mArI jIbha che, mArI sparzana indriya che. A rIte jIva potAnA zarIramAM mamatvabhAva (mArApaNuM) dhAraNa kare che, mArUM mArUM karatAM jIvanuM saMpUrNa AyuSya ochuM thaI jAya che, ane zarIra paNa jIrNa thaI jAya che. kahyuM paNa che ke--ane e paNa e ItyAdi mArUM azana-AhAra che, mAruM vastra che, mArI strI che, mAre baMdhu varga che, A pramANe huM ane mAruM mAruM karatA karatA purUSa rUpI bakarAne kALa rUpI varU khAI jAya che. te manuSya AyuthI, baLathI varNathI, cAmaDIthI, kAMtithI kAnethI yAvata sparzathI rahita thaI jAya che. tenI saMdhi DhIlI paDI jAya che, hADakAnuM joDANu narama DhIlA paDI jAya che. cAmaDImAM saLavaLATa AvI jAya che. ane kALA kALA vALa sapheda thaI jAya che, ane je A uttama AhAra dvArA vadhAreluM zarIra che, tene paNa anukramathI tyAga karavo joIe. A pramANe vicAra karIne arthAt khetara vigere tathA ballu varga ane bAMdhava varga vigere tathA zarIra vigerenA anitya pazune samajIne tenA para mamatA paNuM na kare. ane bhikSA carcA mATe udyama karavA taiyAra thaI jAya. te jIva ane ajIva tathA trasa ane sthAvara ema banne prakAranA jIvane jANI le 13 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 39
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ vahu gAthA' ItyAdi TIkA"--putra, kalatra vigerenI sAthe gharamAM rahevA vALA gRhastha kahevAya che. A lAkamAM gRhasthA AraMbha ane parigrahathI yukta haiAya che. kemake teo evI kriyA kare che. jenAthI prANAtipAta vigere pApa thAya che. teo dvipada, eTale e pagavALAnA catuSpadma--cAra pagavALAnA, tathA dhana, dhAnya vigerenA parigraha paNa kare che, eja pramANe keAI ke.I zramaNu ane brAhmaNu pazu Arabha ane parigrahathI yukta hAya che, kemake teo paNa gRhasthanI jema sAvadya anuSThAna kare che. mane dvipada, catuSpada, dhana, dhAnya vigerenA sagraha kare che. je A trasa ane sthAvara prANI che, tenA svaya' Arabha kare che, ane khIjAe pAMse AraMbha karAve che, ane Ara bha karAvavAvALA khIjAAne sArA mAne che. gRhasthA AraMbha ane parigrahathI yukta hAya che, ane kAi kAI zramaN ane brAhmaNa paNa AraMbha-ane parigraha vALA hAya che. je A kAmaleganA dvipada, catuSpada vigere sacitta ane dhana, suvaNu, hiraNya, vigere acitta sAdhanA che, tene sva' grahaNa kare che. bIjAe pAse grahaNu karAve che, ane grahaNa karavAvALA mIjAenuM anumeAdana kare che. eja pramANe zAkaya vigera bhikSu ane brAhmaNa paNa sacitta vigere parigrahane dhAraNa kare che. khIjAe pAMsethI dhAraNa karAve che, ane bIjA dhAraNa karanArAenuM anumAdana kare che. teo svaya' sAvadya anuSThAna kare che. karAve che, ane sAvadya anuSThAna karavA vALAnuM anumAdana kare che. tethI ja teo vizuddha sa'yamanu pAlana karI zakatA nathI, temanI pUrva avasthA (gRhastha avasthA) ane pachInI avasthA (tyAgI avasthA) ane sarakhI ja hAya che, vAstavika rIte te sAdhu hatA nathI, tethI sAdhujanA temanI sAthe saMparka rAkhatA nathI, zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 40
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ A lAkamAM gRhastha Arbha ane parigrahathI yukta hAya che, ane kei keAI zAya vigere bhikSu tathA brAhmaNa pazu AraMbha tathAM parigrahathI hAya che yukta che. A paristhitimAM AtmAthI saMyamI muni vicAra kare che. huM ata matanA anuyAyI muni sAvadya karmanA anuSThAnathI rahita chu. ane sacitta acitta parigrahathI vata chuM. je gRhastha che, teo Arabha ane parigraha vALA che. tathA kAI kAI zramaNa tathA brAhmaNa paNa AraMbha ane parigrahu vALA che, te mane pramAthI pApa kare che, arthAt rAgathI ane dveSathI athavA khAdya (bahAranA) ane Abhyatara (aMdaranA) rUpathI pApa janaka krAM karatA thakA pApAnuM upArjana kare che. Avu' samajIne arthAt gRhasthA ane zAkaca vigere bhikSue ane brAhmaNAne rAgadveSavALA tathA sAdhune rAgadveSa vinAnA jANIne svayaM rAgadveSathI nivRtta thatA thakA vicare ahiyAM 'ata' zabdanA atha rAgadveSa che. kemake tegmA AtmAne meAkSathI dUra kare che, nIce pADe che tAya e che ke sAdhu rAgadveSathI rahita thaIne sacama mArgomAM vicaraNa kare, pari huM kahuM chuM ke pU vagere cha dizAoethI AvelA je sAdhu graha ane AraMbha vinAnA che, eja krarmInA svarUpane jANe che. A pramANe te saghaLA krarmAMthI rahita thaIne karmanA kSaya kare che. sAvadya krameryAMnuM anu ThAna karavAvALA gRhasthe zAkaya vigere zramaNu tathA brAhmaNu karmAMnA kSaya karavAmAM samatha thatA nathI. sudharmAMsvAmI jammUsvAmI vigere ziSyAne kahe che ke--mAja tI'zanuM kathana che. 14mA 'tastha vahu mAyA' ityAdi TIkAtha--nizcaya ja tIrthaMkara bhagavAne cha jIvanikAryane kama baMdhanuM kAraNa kahela che. jemake-pRthvIkAya, apkAya, tejaskAya, vAyukAya, vanaspatikAya ane trasakAya A cha jIvanikAya krama baMdhanA kAraNuM rUpa che. jema kAI DaMDAthI, suDIthI, DhekhalAthI, athavA iMTanA TukaDAthI athavA ThIkAthI mane mAre, ke AMgaLI vigere khatAvIne bhaya batAve, cAbuka vagerethI mAra mAre, satApa zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 41
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahoMcADe, kaleza utpana kare athavA kaI paNa prakArane upadrava kare che, te jema mane duHkha utpanna thAya che, vizeSa zuM kahevuM yAvat koI eka rUMvATuM paNa ukhADe te huM hiMsAkaraka duHkhano anubhava karuM chuM. sudharmAsvAmI jabU svAmIne kahe che-he jambu e ja pramANe e paNa samajIle ke-saghaLA prANi saghaLA bhUte, saghaLA che ane saghaLA so DaMDAthI yAvat ThIMkarAthI ahiyAM yAvata thI muThThi tathA iMTane TukaDe samaja tenAthI mAravAmAM Ave, cAbuka vigerethI mAravAmAM Ave, Ahata arthAta khI karavAmAM Ave AMgaLI vigere batAvIne dhamakAvavAmAM Ave bhojana ke pANI rokIne saMtApavALA karavAmAM Ave, zadi gami dvArA saMtApavAmAM Ave, bhaya batAvIne udvega pahoMcADavAmAM Ave. vizeSa zuM kahevuM tene eka vALa paNa ukhADavAmAM Ave te paNa teo hiMsA janaka duHkhano anubhava kare che. kahevAne abhiprAya e che ke-jema mAravA vigerethI mane duHkha thAya che, eja pramANe anya prANiyAne paNa duHkha thAya che, tema samajIne saghaLA prANi jI, bhUta ane sane DaMDA vigerethI mAravA na joIe. teone aniSTa kAryomAM pravRtta karAvavA na joIe. "A mArA kare vagere che, tema samajIne teone pitAne AdhIna banAvavA na joIe. arthAt teonA vAdhIna 5Nune nAza karavo na joIe. teonA bhajana vigeremAM rokANa karIne temane pIDA pahoMcADavI na joIe. ane evuM kaI kArya karavuM na joIe ke-jenAthI teo gabharAI jAya. huM kahuM chuM -bhUtakALamAM kevaLa jJAnavALA nirvANa sAgara vigere nAmanA je ahaMta bhagavAna thaI cUkyA che. vartamAnamAM aSabha, achata, saMbhava, vigere tIrthakara thayA che, ane bhaviSyamAM je padmanAbha zUrasena supArzva vigere tIrtha". kare thaze teo saghaLAnuM eja kathana che. sudharmAsvAmI kahe che - he jammu huM kahuM chuM ke koI paNa jIvanI hiMsA karavI na joIe koIne paNa saMtApa pahoMcADe na joIe A AjJA upadeza, ane prarUpaNuM atItakALa, bhUtakALa, vartamAna kALa ane bhaviSya kALanA tIrthakaronI che. saghaLA tIrthakaro evuM kahe che. evI ja prarUpaNA kare che, ke-saghaLA prANuM bhUta, jIva, ane sa hanana karavAne gya nathI AjJA karavA cagya nathI, AdhIna banAvavAne cagya nathI. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 42
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ paritApa karavAne yogya nathI, udvega pahoMcADavA yogya nathI. A ahiMyA dhama. dhava, nitya, ane zAzvata che arthAt sarvadA sthAyI che. utpAda ane vinAza rahita che. ane sadA eka rUpathI sthita che te mahApurUSoe saghaLA lokone kevaLa jJAnathI jANIne A nitya, dhruva ane zAzvata evA ahiMsA dharmanuM pratipAdana karela che te bhikSu che ke je prANAtipAtI virata che, yAvatu parigrahathI virata che. datta prakSAlanathI arthAt dAtaNa ke -pAvaDara vige. rethI potAnA dAMtene sApha na kare. AMkhomAM kAjaLa vigere na lagAve, ga kriyA athavA esaDathI ulaTI na kare suMgadhavALA padArthothI kapaDA vigerene sugaMdhavALA na kare. athavA rAganI zAnti mATe dhUpa kare nahIM. tathA dhUmra pAna vigere paNa na kare. bhikSue sAvadya kriyAthI rahita thavuM. aSaka arthAta jIvahiMsA vigere kAryothI rahita thavuM krodhamAna mAyA ane telathI rahita thavuM. Indriya ane mananuM damana kare. kaSAya rUpI agnine zAMta karIne zItala svarUpa thAya A loka ane paraloka saMbaMdhI kAmanA na kare. ane evI IcchA paNa na kare ke meM je A jJAna joyuM, sAMbhaLyuM athavA manana karyuM che, arthAt kRtane abhyAsa karyo che, tapazcaraNa karyuM che. niyamonuM pAlana karyuM che. aneka prakAranA abhigraho dhAraNa karyo che, brahmacaryanuM pAlana karyuM che. zarIra yAtrAne nirvAha karavA mATe zuddha ane prAsuka AhAra pANInuM sevana karyuM che, dharmanuM AcaraNa karyuM che, A badhAnA phaLa svarUpa A bhavane tyAga karIne deva banI jAuM. badhA prakAranA kAma mAre AdhIna thaI jAya aNimA vigere trAddhio mane prApta thaI jAya, huM saghaLA duHkha ane azubhethI bacI jAuM. sAdhue evI AkAMkSA kyAreya paNa karavI na joIe-kemake tapasyA dvArA kadAca kaI kAmanA pUrI thAya che, ane koI kAmanA kadAca pUrI na paNa thAya. arthAt e keI niyama nathI ke-tapasyAthI darekanI samagra kAmanAe pUrI thaI jAya. bhikSuoe manahara evA zabdomAM Asakta na thavuM. mane evA suMdara rUpamAM Asakta na thavuM. eja pramANe suMdara gaMdha sArA sArA rase ane sparzomAM paNa Asakta na thavuM. A krodha, mAna, mAyA, lAbha, rAga dveSa, kalaha abhyAkhyAna, vaiza, para5rivAda saMyamamAM aratiaprIti ane zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 43
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ asaMyamamAM rati-prIti mAyA yukta mRSAvAda ane mithyAdarzana zalyathI virata thavuM. evA sAdhu mahAna karmabaMdhathI chUTi jAya che, ane sAvadha kAryono tyAga karI de che. je A trasa ane sthAvara prANI che teo svayaM AraMbha karatA nathI. bIjAothI AraMbha karAvatA nathI. ane bIjA AraMbha karavAvALAone anumodana ApatA nathI. te mahAn karma baMdhanathI nivRtta thaI jAya che. arthAt chUTi jAya che. zuddha saMyamamAM sthita thAya che ane pApathI nivRtta thaI jAya che. te sAdhu sacitta ane acitta ane prakAranA kAmanA sAdhanene svaye grahaNa karatA nathI tathA bIjA pAse grahaNa karAvata nathI. tathA grahaNa karavAvALAne anumodana ApatA nathI. tethI ja te mahAna karmabaMdhathI mukta thaI jAya che. vizuddha saMyamanA anuSThAnamAM sthita thAya che. ane saghaLA pApothI nivRtta thAya che. saMsAramAM je sAMparAyika karmo karakaravAmAM Ave che, arthAt kaSAya yukta thaIne saMsAranI vRddhi karavAvALA karma baMdha karavAmAM Ave che, tene te sAdhu svayaM karatA nathI. bIjAo pAse karAvatA nathI, tathA karavAvALAnuM anumaMdana pazu karatA nathI. te kAraNathI te mahAna karmabaMdhathI mukta thaI jAya che. saMyamamAM upasthita thAya che, ane pApathI chUTi jAya che. je sAdhu evuM samaje ke gRhastha keI eka sAdhune uddezIne prANa, bhUte, jIve ane satyano AraMbha samAraMbha karIne azana, pAna; khAdima ane svAdima taiyAra karela che, athavA sAdhu mATe kIMmata ApIne kharIda karela che. koInI pAse udhAra lIdhela che, keInI pAse balAtkAra karIne paDAvI lIdhuM che, dhananA mAlikane pUchayA vinA laI lIdhuM che, keI gAma vigeremAMthI sAdhunI pAse lAvyA che, athavA sAdhune nimitte taiyAra karela che, te evI rIte Apela athavA ApavAmAM AvanArA AhArane sAdhu pite upayogamAM na le tathA bIjAone khavarAve nahIM tayA khAnArAonuM anumodana na kare. evuM pharahAvALA sAdhu mahAna karma baMdhathI bacI jAya che. saMyamamAM sthita thAya che, ane pApathI nivRtta thAya che. sAdhunA jANavAmAM evuM Ave ke A AhAra banAvela che, te sAdhu mATe batAvavAmAM Avela nathI, paratuM gRhastha mATe athavA pitAnA mATe teNe zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 44
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ banAvela che, te e sthitimAM AdhAkarmika vigere dASAthI rahita evA AhAranA svIkAra karatrAmAM sAdhune koi paNa doSa lAgatA nathI. nirdeSa AhAra pazu zarIranA nirvAha ane sayama yAtrA mATe ja grajI karavA joIe. tAtparya e che ke--sAdhunA jANavAmAM jo evu' Ave ke A AhAra gRhasthe peAtAnA mATe athavA peAtAnA putrAdikA mATe ke putravadhU mATe thAya mATe dAsa dAsiyA mATe kAma karatArAeA mATe parANuo mATe athavA khIje ThekANe meAkalavA mATe banAvela che, athavA vALu mATe ke nAstA mATe anAvela che, athavA khIjA kai mAsa mATe AhAranA saMgraha karela che, tA bhikSu gRhastha dvArA niSpAdana karela bIjA mATe manAvela vigere prakArathI ahiyAM cAra bha'ge| (vikalpa) thAya che te A pramANe che.-(1) tattva chata savaiya niSThitam (2) sazya sam gamyasya niSThitam (3) anyakSya kRrta sAthe niSThitam' (4) anyAya nRtam anyAya niSThitam udgama, utpAdanA ane eSaNA saMbadhI doSathI rahita agni vigerethI athavA zasro dvArA acitta banAvela tathA zasro dvArA pUrNa rUpathI acitta banelA hiMsA vigerenA bheLaseLathI rahita athavA dareka prakArathI acitta, eSaNAthI prApta thayela, kevaLa sAdhu-veSanA kAraNathI ja prApta thayela madhukara bhamarAnI vRttithI prApta thayela AhArane kSudhAvedanIya vigere cha kArAthI pramANa yukta ja grahaNa kare. pramANanuM ullaMghana karIne kaMI paNa vakhate AhAra grahaNu na kare, ane te paNa gADAne calAvavA mATe lagAvavAmAM AvatA augana (gADInA paiDAnI dharImAM tela lagAve tenI) mAka athavA ghA para lagAvavAmAM AvatA lepanI mAka sayama yAtrAnA nirvAha mATe ja AhAra grahaNu kare. jema sApa sIdhe ja daramAM praveza kare che, eja pramANe sAdhue svAda lIdhA vinAja AhAra levA joie. A pramANe sikSa annanA samayamAM anna ane pANItA samayamAM pANI grahag kare che. ane jyAre vajranI jarUra hoya tyAre ja vasra grahaNa kare che, te sivAya nahIM layana-ghara pazu vaSaeN kALanA samaye grahaNa kare che. te sivAyanA samaya mATe niyama nathI, zayananA samaye zammA-pathArIne graRszu kare che. jInakalpI sAdhu mATe zayana kALa eka praharanA ane sthavira kalpikAne mATe e paheArane DAya che. tenAthI vizeSa hAtA nathI, kahevAnuM tAtpa e che ke-te dareka vastu cAgya samaye ja grahaNa kare che. samayanuM ullaMghana karIne letA nathI. evA sAdhukamanI maryAdAne jANuvAvALA sAdhu koI pazu dizA ke vidizAmAM ke dezamAM zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 45
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicaratA thakA dharmane upadeza kare. temaja sAvadya ane niravane vibhAga kare. sAMbhaLavAnI IcchA vALA je dharma karavA tatpara che, athavA anupasthita che, teone jIna vacana pramANe nirdoSa dharma ane dharmanA phaLanI prarUpaNA kare. zAnti, virati indriya ane manane vijaya upazama-saghaLA dukhethI rahita e nirvANa mekSa ci-mananI zuddhi saralapaNu, mRdu-kamaLapaNuM, lAghava ane ahiMsAne saghaLA prANi bhUta, , ane sanA kalyA Nane vicAra karIne upadeza kare. arthAt prANinA kalyANane vicAra karIne mekSa, zAni, dayA, upazama vigere dharmane upadeza kare. dharmane upadeza karatA thakA sAdhu annanI prApti mATe upadeza na kare. pANInI prApti mATe dharmane upadeza na kare, vastra mATe dharmane upadeza na kare. upAzraya meLavavA mATe dharmane upadeza na kare. zayyA prApta karavA mATe dharmane upadeza na kare. athavA judA judA prakAranA kAmane prApta karavA mATe dharmane upadeza na kare. aglAna bhAvathI dharmane upadeza kare karmanI nirjarA sivAya bIjA keI paNa projana mATe dharmane upadeza kare na joIe. bhikSu pAsethI dharmanuM zravaNa karIne temaja tene hRdayamAM dhAraNa karIne vara-karma vidAraNa karavAmAM samartha purUSa dIkSAne svIkAra karIne tathA gharane tyAga karIne AhaMta-ahaMta bhagavAne upadeza karelA dharmamAM udyamavALA banI jAya che te vIra purUSa samyakajJAna, samyakdarzana, samyaphacAritra ane samyapha tapa rUpa mekSa mArgane prApta kare che. ane saghaLA sAvadha karmothI rahita banI jAya che. teo badhA ja kaSAyane jItI leya che ane eja saghaLA karmone pUrNapaNAthI kSaya kare che. zrI sudharmAsvAmI ja bUsvAmIne kahe che ke--he jabU! meM bhagavAna tIrthakaranI pAsethI je pramANe sAMbhaLyuM che, e ja pramANe tamane kahuM chuM. A pramANe te zizu mRtacAritra rUpa dharmanI kAmanA vALA hoya che. vizu dharmane jANanArA hoya che. ane mokSa athavA saMyamane prApta kare zrI sUtra kutAMga sUtraH 4
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. evA sAdhu pUrvokta purUSamAM paMcamo purUSa che, te e uttama evA pu. rIka-kamaLane prApta kare, athavA na kare paraMtu e ja sauthI zreSTha che. eve te bhikSu karmanA svarUpane jANavA vALa, bAhyabahAranA tathA AtyaMtara-aMdaranA saMbaMdhane jANanAra arthAt mAtA, pitA, putra pautra vigerenA bAhyabahAranA saMbaMdhane ane kaSAya vigerenA AdhaMtara-aMdaranA saMbaMdhane jJapari jJAthI kaDavA phala ApanAra jANIne pratyAkhyAna parijJAthI, tene tyAga kare che. jItendriya pAMca samitithI yukta sadA yatanAzIla jJAna vigere guNAthI yukata e te sAdhu A nIce batAvavAmAM Avela zabdane cagya gaNAya che. -maNuM, mAhana, zAnta, kSamA vigere guNothI yukta, dAnta, jItendriya, gupta, mukta, kaSi, muni, kRti, vidvAna, bhikSu. rUkSa, tIrathI ane caraNa karaNa pAravit A pramANe huM kahuM chuM. 15 jainAcArya jenadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta "sUtrakRtAMgasUtranI samayArthabadhinI vyAkhyAnuM paheluM adhyayana samApta zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 47
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ | kiyAsthAna nAmake dUsare adhyayanakA nirUpaNa bAna adhyayananA prA2 bhAga bIjA zrutaskaMdhanuM paheluM adhyayana samApta thayuM, have bIjA adhyAya nano prAraMbha karavAmAM Ave che. pahelA adhyayanama puSkariNI-vAva ane paMDarIka-kamaLanA dRSTAMntathI A viSayanuM pratipAdana karavAmAM Avela che keA bhUmi para mekSanA kAraNene na jANanArA evA paratIrthike karmanA baMdhathI mukta thatA nathI. paraMtu samyak zraddhAthI pavitra aMta:karaNavALA rAga ane dveSathI rahita uttama nirbaLeja karmanA baMdhanene teDIne muktine prApta kare che. tathA pitAnA sadupadezathI bIjAone paNa mukti prApta karAve che. have prazna e thAya che ke-jIva kevA kAraNethI karma baMdhane prApta thAya che, ane kayA kAraNa rUpa kuhADAthI baMdhanane kApIne mokSa prApta kare che? A mahatva bharelA praznane uttara ApavA mATe A bIjuM adhyayana prAraMbha karavAmAM Ave che. A adayayanamAM bAra kiyA thAnethI badhana ane tera kriyA sthAnethI mokSa thAya che, A viSayanuM pratipAdana karavAmAM Avaze. jo ke baMdha ane mokSanA kAraNenI carcA pahelAM paNa thaI cukI che, paraMtu te saMkSepathI thaI che, ahiyAM te vistAra pUrvaka karavAmAM Avaze. e A adhyayananuM viziSTa paNuM che. je purUSa potAnA karmone kSaya karavAnI IcchA rAkhe che, temAM sauthI pahelAM bAra kriyA sthAnene jANI levA joIe. te pachI te ene parityAga karIne karma bandhanane zithila (DhIlu) banAvatA thakA mokSanA bhAgI thAya che. A kAraNathI A adhyayanamAM bAra kiyA sthAnanuM varNana karavAmAM Avaze. tethI ja A adhyayanane "kiyAsthAnadhyayana" e nAma ApavAmAM Avela che. cAlavuM pharavuM vigere vyApAra eTale ke pravRtti eja kriyA zabdo zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 48
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ artha che. kiyA be prakAranI hoya che. dravyakriyA ane bhAvakriyA ghaTa paTa, vigerenI kriyAthI laIne zarIranA aMta sudhInI kriyA dravya kriyA kahevAya che. bhAvakriyA ATha prakAranI hoya che. te A pramANe che. prayoga 1, upAya karaNIya 3, samudAna 4, iyapatha pa, samyaphava 6, ane samyapha mithyAtva che, kiyA 8, A phiyAonuM svarUpa sUtrakAra pote ja prasaMge pAta yathAsthAna pratipAdana karaze. A kriyAonuM sthAna kriyAsthAna kahevAya che. cAlu A bIjA adhyayanamAM A kriyA sthAnanuM ja vyAkhyAna karavAmAM Avaze te pachI zAlatA vigere dethI rahita sUtranuM uccAraNa karavuM joIe A adhyayananuM paheluM sUtra "yuthe be gAuM te' ItyAdi che. TIkArtha_zrI sudharmAsvAmI jabUsvAmI vigere pitAnA zikhene kahe che ke- he zi ! AyuSyamAna bhagavAna mahAvIra tIrthaMkare A pramANe kahyuM che. bhagavAne je kahyuM te meM sAMbhaLyuM che. e ja kiyAsthAnanuM svarUpa huM tamane kahuM chuM te tame sAvadhAna cittavALA thaIne sAMbhaLo. A jIna zAsanamAM kriyAsthAna nAmanuM adhyayana kahevAmAM Avela che. teno artha e che ke-sAmAnya paNAthI be sthAne A pramANe kahevAmAM Ave che te be sthAna dharma ane adharma e che. upazAMta ane anu zAMta arthAt upazAMta dharmasthAna ane anupazAna dharmasthAna temAM pahelAM adharma sthAnane artha A pramANe kahela che prAyaH saghaLA loko pahelAM adharmamAM pravRtta hoya che. ane pachI sahu padeza pAmIne dharmamAM pravRtta thAya che. tethI adharma pakSa pahelA kahela che. A lekamAM jarUra pUrva vigere saghaLI dizA ane vidizAomAM aneka prakAranA manuSya hoya che. jemake -ke Aya heya che. keI anArya hoya che. kei ucca gotravALA hoya che. keI nIcA netravALA hoya che. koI lAMbA zarIravALA te kaI ThIMgaNuM zarIravALA hoya che ke brAhmaNa vigere uMca varNavALA ane keI nIcA varNavALA hoya che. koya suMdara rUpa vALA ane koI kadarUpA eTale ke kharAba rUpavALA hoya che. A aneka prakAranA manuSyane pApakarma karavAnI IcchA thAya che. e joIne nArake, zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 49
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiya ceA manuSyA ane dainikAyomAM je sat asattA vivekane jANanArA tathA puNya kramanA udayathI bhAgyavAn jIva sukha duHkha rUpa vedanAnA anubhava kare che. teono paNa A nIce batAvavAmAM Avela tera sthAneA bhagavAne kahyA che. te tera kriyAsthAne! A pramANe che.- (1) adaMDa - kAI paNa prayAjanathI hiMsA karavI (2) anatha daDa--kAraNa vinA hiMsA karavI (3) hiMsAda Da--prANiyAnA ghAta karavA. (4) akasmAt IMDa--khIjAnA aparAdhanA bIjAne daMDa ApavA (5) dRSTi viparyAsa Da--STi doSathI daDadevA jemake-pattharanA kakaDA samajIne pakSIne khaNuthI mAravuM. (6) mRSA pratyayika IMDa--mithyA bhASaNa karIne arthAt asatya elIne pApa karavuM te (7) adattAdAna pratyayika-cArI karIne pArakI cIja levI. (8) adhyAtma pratyayika--manamAM-aprazasta ciMtana karavuM. (9) mAna pratyayika--jAti vigerene gava karIne bIjA kheAtu apamAna karavuM. (10) mitradveSa pratyayika--mitrA sAthe dveSa rAkhave. (11) mAyApratyayika--cha --chaLa kapaTa karIne pApa karavu. (12) lAbha pratyayika--lema karavA. (13) IrSyApathika--upayAga pUrNAMka gamana (cAlavA) karavA chatAM paNa sAmAnya praNAthI krama dha ve te. A tera kriyAsthAnathI jIvane ka baMdha thAya che. tenAthI bhinna phAI kAraNa hAya, saMsAranA saghaLA jIvo evI kriyA nathI, ke je kama bandhanuM AAja kriyA sthAnAmAM rahelA che. 51, (1) a'daDa kriyAsthAna 'same TMDalamAAne' ItyAdi TIkA-pahele IMDa samAdAna arthAt kriyAsthAna a-daDe pratyayika kahela che. kreMDa samAdAnanA uddeza ane vibhAga arthAt sAmAnya kzana ane zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 50
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ bheda pradarzana karIne arthadaMDa phiyAsthAnanuM svarUpa kahe che -keI purUSa potAnA mATe, ghara mATe, parivAra mATe, mitrane mATe nAga, bhUta, athavA yakSa mATe trasa ane sthAvara prANinI pite hiMsA kare che bIjAthI hiMsA karAve che, tathA hiMsA karavAvALAnuM anumodana kare che. A rIte ke prayojanathI svayaM hiMsA karavA, karAvavA ane anumodana karavAthI te purUSane karmabaMdha thAya che. A arthadaMDa pratyAyika paheluM kriyAsthAna che. tAtparya e che ke--je pitAne mATe athavA potAnA mitra athavA pitAnA parivAra vigere mATe traNa sthAvara jIne prANAtipAta kare che, karAve che. athavA karavAvALAnuM anumodana kare che, tene arthadaMDa prayi phiyAsthAna kahevAya che. A paheluM kiyAsthAna che. mArA (2) anarthadaMDa pracayika kriyasthAna "bahAvare roSe mAtAne' ItyAdi TIkAI--paheluM arthadaMDa pratyayika kriyasthAna kahIne have bIju anartha daMDa pracayika kriyAsthAna kahevAmAM Ave che -je purUSa koI paNa projana vagara jIvonI hiMsA kare che, te bIjA diyAsthAnanA adhikArI bane che. have sUtrane artha pragaTa kare che. - AnA pachI bIje daMDasamAdAna-arthAta kiyAsthAna anarthadaMDa pratyAyika che. te A pramANe che -je A trasa jIvo che. arthAta jee zada -gamInA kAraNe udvega pAme che, ane jemane jaMgama prANI kahevAmAM Ave che, temanI je hiMsA kare che, ane projana vagara ja hiMsA kare che, pitAnA athavA bIjAnA zarIranA rakSaNa athavA saMskAra mATe nahIM, tathA na cAmaDA mATe, na mAMsa mATe na lohI mATe, na kALajA mATe tathA na pitta, cabI, piccha athavA vALa mATe hiMsA kare che. na sIMgaDA mATe na puMcha mATe, na dAte mATe na dADhe mATe nA nakha mATe na snAyuo mATe na hADakAo mATe na majajA mATe hiMsA kare che. ahiMyAM pica7 zabdathI morano vadha karyo che ane pucha zakhathI camarI gAyanI hiMsA kahI che. kemake tenA puchaDAnA vALathI cAmara banAvavAmAM Ave che. vALa ke zabdathI gheTAM ane bakarAMonI hiMsA sUcita karela che. dAtA zabdathI hAthInA vadhanI sUcanA karela che, nakha mATe vAva vagerenI hiMsA karavAmAM Ave che. temaja evuM mAnIne hiMsA karavAmAM AvatI nathI, ke A jIve mAre koI saMbaMdhIne zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 51
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArela che. athavA A mAre che, athavA mAraze, na putra vigerenA peSaNa mATe, na gAya vigere catuSpadru-cAra pagavALA jIvonA peSaNa mATe, na gharanI vRddhi mATe na zramaNu athavA brAhmaNu mATe mAre che, na zarIranA nirvAha mATe mAre che, paraMtu pratyeAjana vagara ja krIDA-ramata karatAM karatAM Adata-Tevane vaza thaIne je hiMsA kare che, te viveka hIna prANI ana da'DanA pApane bhagavanAra bane che. ane mAravAmAM AvanArA prANiyA sAthe vera bAMdhe che. eja kahe che ke -A prayAjana vagara hanana karavAvALA chedana -bhedana karavAvALA prANiyAnA aMgAne kApIne judA judA karavA vALA, cAmaDI athavA AMkheAne kADhavAvALA, upadrava karanArA, anartha DanA kaDavA phaLane na samajavA vALA, te maMda buddhivALA jIvAnI sAthe thanArA zatru paNAnA bhAgIdAra bane che. niraka ja verane pAtra bane che. ane je A pRthvIkAya vigere sthAvara prANI che, jemake-hikkaDa-kaThina -tathA jantuka nAmanI vanaspatiye. tathA methA, tRNu, kuza, kucchaka, pa, pakSAla, A vanaspatikSeAnuM jee kuTumbanu pASaNu karavA mATe hanana-vadha karatA nathI, ahiyAM (kuTuMba zabdathI saghaLA jJAti-parivAra vigere samajI levA) na pazuenu peSaNa karavA hanana-vadha kare che. na ghara vadhAravA mATe, na zramaNu ke mAhananA poSaNa mATe na peAtAnA zarIranI rakSA mATe hanana kare che. evA vinA pratyeAjana hanana karavAvALA, chedana karavAvALA, bhedana karavAvALA, kapaTa karIne pRthak pRthak karavAvALA, ukhADavAvALA, upadrava ka2vA vALA ajJAnI bya phogaTa ja verane bhAgavanArA bane che. A rIte kaI pazu pratyeAjana vagara ja hui'sA karavI te anatha duDa kahevAya che. vizeSa kahe che--koi paNa purUSa kachAra-nadInA kinArA para talAva para jalAzaya para nadIthI vITaLAyelA sthaLa para, khADAmAM aMdhArAvALA sthAnamAM gahanamAM--gahana vidu` eTale ke jyAM javu' muzkela DhAya evA gahana sthAnamAM, vanamAM, vanavidyu+mAM paryaMta para, paryaMta viTTu para tRNa vigere phelAvIne svayaM Aga lagADe che, athavA bInanI pAse mAga lagAve che, zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 52
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ athavA agni saLagAvavAvALAne anumedana-uttejana kare che, tene e nimitte pApa thAya che, arthAt A rIte nika jIva hiMsA karavAthI pApakanA madha thAya che, A anatha daDa prayika nAmanuM bIjuM kriyAsthAna che : (3) dvi'sAiDa pratyayika kriyAsthAna 'gAyane tattva' ityAdi TIkA"--khIjA kriyAsthAnanuM nirUpaNa karIne have trIjA hiMsAdaDa pratyayika nAmanA kriyAsthAnanuM nirUpaNa karavAmAM Ave che. te A pramANe che.-kAI purUSa evuM vicAre ke-A prANie mane athavA mArA saMbaMdhine khIjAne athavA bIjAnA sabadhIne mAryAM hatA athavA A mAre che. athavA mAraze. ane evuM samajIne kAI trasa athavA sthAvara jIvanA ravaya vadha kare che, bIjAnI pAMse teneA vadha karAve che, athavA hiMsA karavAvALAne anumA dana-samathana Ape che, evu karavuM te hi'sAdaMDa kahevAya che, evuM karavAvALA purUSane hiM`sA nimitta pApakA aMdha thAya che. A trIju hiMsA pratyacika nAmanuM kriyAsthAna kahevAmAM Avela che ghaNA manuSyA evA hAya che ke--jee evuM samaje che ke-jo A jIva jIvatA raheze te kadAca mane mArI nAkhaze. evuM samajIne te svayaM tene mArI nAkhe che, athavA bIjAnAthI marAvI nAkhe che, athavA mAravAvALAne anumodana-uttejana Ape che, evA purUSAne hi'sA kAraNaka pApakamanA baMdha thAya che. A pramANe sUtraneA bhAva che. 54. (4) akasmAt daMDa kriyAsthAna 'ahAvare 6the' ItyAdi TIkA trIjo DihaMsA pratyayika daMDa samAdAna kahela che. have A AyA akasmAt da'Da pratyayika kriyAsthAna kahevAya che. keAI mRgavaSanI AjIvikrAvALA purUSa kachAmAM, taLAvamAM jaLAzayamAM, nadIvALA pravezamAM, khADAmAM gahana jaMgalamAM, gahana dugamAM, vanamAM, vanavidrumAM, parvata para, pa tanA vidurga para, kahevAnA hetu e che ke-keIpaNu nadI kinAre athavA, mahA araNya vageremAM jaine bhRgane mAravA mATe sakalpa-nizcaya kare che, mRgavadhanuM dhyAna kare che, mRgane vadha karavA mATe ja te A mRga che' evo vicAra karIne koI mRganA vadha karavA mATe dhanuSa para khANu caDAve che, ane tene cheDI de che. paraMtu te khaNu lakSya para na jatAM vacamAM ja tetara, bataka, caTaka, lAka, kabUtara, kapi ke kapijalane vIdhI de che, ane zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 53
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ temAMthI kaI prANine ghAta-vadha thaI jAya che, A rIte bIjAne mAthe cheDala bANa anyane mAre che te tene akasmAt daMDa kahevAmAM Ave che. kahevAnuM tAtaparya e che ke-hatyArAe kaI prANine uddezIne bANa cheDayuM paraMtu laya viMdhAyuM nahIM, paNa bIju ja koI prANI vIMdhAI gayuM. A rIte ajA kRpAchuM nyAya athavA kAkatAlinyAya caritArtha thAya che, tene akasmAt daMDa kahevAya che. bIjAne vadha thavA chatAM paNa jenA bANathI prANI marAyuM che, te hiMsaka te gaNAya che. vizeSamAM kahe che ke - jema keI kheDuta DAMgara vrIhi, kedarA, kAMga, vigere dhAnyanuM nidANu nIdavAnuM kArya karI rahyo hoya, arthAta dhAnyanI sAthe ugelA ghAsane ukhADI rahyo hoya, teNe koI ghAsane ukhADavA mATe zastra (barapaDI) calAvI hoya ane vicAryuM hoya ke huM zyAma, tRNa, kumudaka, vigere koI eka ghAsane ukhADuM, paraMtu ghAsane badale zAlI, vrIhI, kodarA, kAMga vigere dhAnyamAM ja kharapaDI lAgI jAya, ane te dhAnyano choDa ukhaDI jAya, A rIte te ghAsane badale dhAnyane ukhADI le che, te A akasmAt daMDa kahevAya che. tAtparya e che ke--koI kheDuta potAnA khetaramAM zAlI-DAMgara vigere anAjane vadhAravA mATe vadhAre paDatA anicchanIya, ghAsa-ne ukheDavA Irache che, ane tene ukheDavA mATe zastra calAve che, paraMtu dakiTa deze athavA asAvadhAnapaNane kAraNe te zA ghAsamAM na lAgatAM dhAnyanA choDamAM lAgI jaya, ane anAjane cheDa ukhaDI jAya, A rIte jene ukhADavAno vicAra karyo hato, te na ukhaDatAM anAjane cheDa ukhaDI jAya che, tene akasmAta daMDa kahevAya che. A rIte akasmAta daMDanuM sevana karavAvALAne tenA nimitte pApakarmano baMdha thAya che. A cotho daMDa samAdAna arthAta kriyA sthAna che. jene akasmAta daMDa samAdAna kahevAmAM Ave che. pa zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 pa4
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ (5) daSTi viSarvAsa daMDa "mAre je raMkanArAne" ItyAdi TIkAryuM-zuM kriyAsthAna kahevAmAM AvI gayuM have pAMcamA kriyAsthAnanuM nirUpaNa karavA mATe sUtrakAra kathana kare che -pAMcamuM phiyAsthAna daSTi viparyAsa pratyayika kahevAya che dRSTi arthAta buddhinA anyathA bhAvane -jema sIpane cAMdI samajI le tene dRSTi viparmAsa kahevAmAM Ave che. vAstavika rIte kayAMka chIpa paDI hoya tene netranA deSathI cAMdI mAnI. levI. te daSTi viSaya che. sUtrakAra dRSTAnta dvArA te samajAve che-jemAM kaI purUSa mAtA, pitA, bhAI, bahena strI, putra, kanyA, ane putravadhUnI sAthe rahete hoya che. te pitAnA svAbhAvika mitra-hitecchane zatru mAnIle ane teno vadha karI nAkhe che. kahyuM paNa che, "mArA mitra nirAti' ItyAdi mAtA, mitra, ane pitA, e traNe svabhAvathI ja hita karavAvALA hoya che, paraMtu anya leka prayajana vazAt hita karavAnI buddhivALA hoya che. jenA A kathana pramANe mAtA, pitA vigere svabhAvathI ja mitra hoya che. paraMtu koI purUSa potAnA vicAranA doSathI mitrane ja zatru mAnIne tene ghAta karI nAkhe che, A tene daSTi viSaya che. tene jayAre vArataviktAnI samajaNa paDe che, tyAre tene pazcAttApa kare paDe che. evA sthaLe daSTi vipasa daMDa hoya che. jema daSTinA viparIta paNAne kAraNe mALAmAM sarpane bhrama thAya che, atadurUpa vastu taduMrUpa dekhAya che. have bIjuM udAharaNa batAve che--jema keI purUSa (1) grAma ghAtavADathI vIMTAyelA pradezane grAma-gAma kahe che, tene ghAta karavAvALe grAma, ghAtaka kahevAya che. (2) AkAra ghAta-senA ane ratnonI upattinA sthAnane Akara kahe che, tene nAza karavAvALAne AkaraghAtaka kahe che. (3) nagaraghAta-aDhAra prakAranA kara vinAnA sthAnane nagara kahevAya che. tene ghAta karanAra nagaraghAtaka kahevAya che. (4) kheDavAta-dhULanA prAkAra-keTathI yukta sthAnane kheTa kahe che. tene ghAta karavAvALAne kheDaghAtaka kahevAya che. (5) kabaMTaghAta-kutsita nagarane harbaTa kahe che. tene ghAta karavAvALAne karbaTa ghAtaka kahevAya che. (6) maDaMbaghAta-aDhI gAu sudhImAM jenI vacamAM bIjuM gAma na hoya, evA sthAnane maDaMba kahevAya che. tene ghAta karavAvALAne maDaMba zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 55
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghAtaka kahe che. (7) droNamukhaghAta-jaLa ane sthaLa mArgathI yukta sthAnane droNamukha kahe che, tene ghAta karavA vALAne droNamukhaghAtaka kahevAya che. (8) pattanaghAta-saghaLI vastuonI prAptinA sthAnane pattana kahevAya che. tene ghAta karavAvALo pattanaghAtaka kahevAya che. (9) nigamaghAta-aneka vANika janothI vaselA pradezane nigama kahevAya che. tene ghAta karavAvALAne nigamaghAtaka kahevAya che. (10) AzramaghAta -tApasanA rahevAnA rathAnane Azrama kahevAya che. tene ghAta karavAvALAne Azrama ghAtaka kahevAya che. (11) saMvAha ghAtakheDute dvArA anAjanA rakSaNa mATe banAvavAmAM Avela durgabhUmisthAna, athavA parvatanA zikhara para pahelA manuSyanA nivAsa rU5 sthaLa vizeSa athavA jemAM jyAM tyAMnA musAphare AvIne nivAsa kare evA sthaLa vizeSane saMvAha kahe che, tene ghAta karavAvALAne saMvAha ghAtaka kahevAya che. (12) sanniveza ghAta-jemAM mukhya rIte vepAri rahetA hoya tevA sthaLa vizeSane sanniveza kahe che, tene ghAta karanArane sanniveza ghAtaka kahe che. athavA rAjadhAnInA ghAtanA samaye je cAra na hoya tene cera mAnIne mArI nAkhe che. arthAta rAjadhAnI vigerenA ghAtanA saMbaMdhamAM vAstavika rIte je ghAta karanArA hoya, te kayAMya bhAgI gayela hoya, ane jeNe ghAta na karyA hoya ane devavazAt te kyAMyathI tyAM AvI gayela hoya rAjapurUSo tene ja gera mAnIne daMDa Ape che, te tene daSTiviparyaya daMDa kahevAya che, daSTinA viparyAsathI daMDa devAvALAne tenA nimitte pApakarmane baMdha thAya che. A rIte A daSTi viparyAya daMDa nAmanuM pAMcamuM phiyAsthAna che. dA (2) mRSA pratyAyika kriyAsthAna "mahAvare 4 jiriyaLe" ItyAdi TIkArtha-pAMcamuM kriyAsthAna kahyA pachI have A chaThThA phiyAsthAnanuM nirUpaNa karavAmAM Ave che. te A pramANe che.-chaThThA phiyAsthAna mRSAvAdanA nimittathI thAya che tethI ja te mRSAvAda pratyayika kahevAya che. te A pramANe che-keI purUSa pitAne mATe, jJAtijano mATe, ghara mATe, parivAra arthAta putra, kalatra, nekara, khATalA vigerenA nimitte pate asatya bole che, bIjA pAse asatya vacana belAve che, athavA mithyA bhASaNa karavAvALAnuM zrI sUtra kutAMga sUtra: 4 56
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ anamedana kare che. te tema karavAthI tene mithyA bhASaNanA kAraNe pApakarmane baMdha thAya che. eja mRSA pratyayika nAmanuM chaThuM phiyAsthAna kahevAya che. tAtparya e che ke-je purUSa pitAne mATe athavA pitAnA parivAra vigere mATe svayaM asatya vacana bole che, bIjAone asatya vacana bolAve che, athavA asatya bolavAvALAnuM anumodana kare che, tene mRSAvAdathI thavA vALuM pApakarma lAge che. AnAthI pahelAM pAMca kriyA sthAne kahevAmAM AvyA che. e badhAmAM sAkSAta athavA paraMparAthI vadhAre athavA echI hiMsA hoya ja che, tethI ja tene daMDa samAdAnI saMjJA ApavAmAM AvI che. chaThTha thI AraMbhIne temAM sthAna sudhI je sthAne kahevAmAM AvanAra che. temAM prAyaH prANavadha hote nathI tethI tene "daMDasamAdAna' saMjJA na ApatAM 'kiMyAsthAna" zabdathI ja kahela che. (7) adattAdAna pratyadhika kriyA sthAna- "bahAvare parame viciTU ItyAdi TIkAthaM-chaTa kiyAsthAna kahIne have sAtamuM kiyAsthAna batAvavAmAM Ave che.--sAtamuM kiyAsthAna adattAdAna pratyadhika kahevAya che. tenuM svarUpa A pramANe che. koI purUSa pitAnA nimitte athavA yAvat parivArane nimitte pite ja adatta (mAlike ApyA vagaranuM) grahaNa kare che. arthAt dhananA mAlika pAse yAcanA karyA vinA ja tenA dhanane cerIthI grahaNa karI le che, athavA bIjAnI pAsethI adattane grahaNa karAve che, athavA adattanuM grahaNa karavAvALAnuM anumodana kare che. te purUSane adattAdAnanA nimitte pApakarmane baMdha thAya che. A adattAdAna pratyaya kathAsthAna kahevAmAM Ave che. kahevAnuM tAtparya e che ke--je dhanane svAmI keI bIje hoya athavA keI paNa mAlIka na haya, evA dhanane pitAnA mATe athavA bIjAnA mATe athavA svayaM grahaNa karavAvALe, bIjA pAse grahaNa karAvavA vALA ane grahaNa karavAvALAne anumodana karavAvALA adattAdAnathI thavAvALA karmathI baMdhAya che. A adattAdAna pratyaya nAmanuM kiyAsthAna che 58 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 pa7
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) adhyAtmapratyayika yiAsthAna ahAvare Trume jiriyaTrAne' ityAdi TIkA--AThamu kriyAsthAna adhyAtma pratyayika kahevAya che. AtmAnA AzrayathI je hAya te adhyAtma che. tApaya e che ke-A kriyAnthAna krodha vigerenA nimittathI hAya che. tenu svarUpa A pramANe che.-koi purUSa evA hAya ke-kAI visa'vAdanu mAhya-mahAranA kAraNa vinAja hIna, dIna, cintA ane zAkanA sAgaramAM DUbelA, hathelI para sukhane thelIne, Ata dhyAnathI yukta tathA dharatI tarapha najhara lagAvelA hAya che, te cintAmAM magna rahe che. kahevAnuM tAtparya e che ke--kAi kAi manuSya niSkAraNu--kAraNa vinAja cintAthI pIDita manavALA, hathelI para mAthu rAkhela ane nIcenI tarapha najara karIne kaMika sAca-zAka yukta banIne vicAratA hAya che. tyAM ciMtAnuM keAI bAhya kArar hAtu nathI, tethI ja kAI Antarika-aMtaranuM kAraNa hAvuM neI e, te zu kAraNa che? te atAve che--evA purUSane ciMtAthI manamAM thavAvALA cAra kAraNeA nizcayathI kahela che.-3 cAra kAraNeA krodha, mAna, mAyA ane lAbha e che. jo ke krodha vigere AtmAnA svAbhAvika dharma nathI. kema ke te cAritra mAhanIya kama nA uyathI utpanna thAya che. ane jo temane AtmAnA svAbhAvika dhama mAnI levAmAM Ave, te mukta avasthAmAM paNu-jJAna, darzona vigerenI jema temanuM astitva svIkAravuM paDaze. te paNa te AtmAnA asA dhAraNa vaibhAvika bhAva che. ane huM krodhavALA chuM. evI khAtrI paNa thAya che. te kAraNe vyavahAra nayathI tene AtmAnA dhama kahyo che. A krodha vigere vikArAja bAhya kAraNanA abhAvamAM purUSanA udAsIna paNAnuM kAraNa bane che, evA purUSane krodha vagerene nimitta pApanA adha thAya che. A adhyAtmapratyayika nAmanuM AThamuM kriyAsthAna kahela che. tAlA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 58
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ (9) mAnapratyayika kriyAsthAna "mAre Lavaye zithiTTA" ItyAdi TIkArya-AThamA kiyAsthAnanuM nirUpaNa karIne have navamuM phiyAsthAna mAna pratyayika kahevAya che. tenuM svarUpa A pramANe che.-ke purUSa jAtimada athavA kuLa madathI arthAt huM AvI uMcI kSatrIya vigere jAtino . huM IvAku vigere vizeSa prakAranA kuLamAM janmyo chuM. mArA vinA bIjA hInanIcI jAta ane nIcA kuLanA che, AvA prakAranuM abhimAna kare che, te kulamada kahevAya che. tathA zarIra vacana athavA mana saMbaMdhI sAmarthyane garva kare che, te bala mada kahevAya che. huM suMdara chuM. bIjAo tevA suMdara nathI, A pramANe rUpanuM abhimAna kare che, te rUpamada che. tapanuM abhimAna kare che, zratane mada kare che, lAbhane mada kare che. aizvaryane mada kare che. prajJA-arthAta buddhine madada kare che. A madomAMthI kaI paNa eka madasthAnathI mA-garvavALe hoya che, ane te kAraNe bIjAne tiraskAra kare che. niMdA kare che. ghUrNa kare che. gaha kare che, parAbhava kare che, apamAna kare che, ane kahe che ke-A vizeSa prakArathI jAtivAna athavA kuLavAna nathI, huM vizeSa prakAranI jAta-kuLa ane baLa vigerethI yukta chuM. AvA prakAranuM abhimAna dhAraNa karatA thakA pitAne utkarSa pragaTa kare che, bIjAo karatAM pitAne zreSTha mAne che, evA ahaMkArIne A rIte bIjAnI niMdA karavAthI ane pitAne utkarSa pragaTa karavAthI Iha-paraloka saMbaMdhI je phaLa prApta thAya che, te zAstrakAra pote batAve che.-A abhimAnI purUSa jyAre mere che, ane je zarIrane lIdhe te A madenmatta banyuM hatuM te zarIrane paNa cheDe che, tyAre kevaLa tenA karelA karmo ja tenA sahAyaka thAya che. ane te paravaza thaIne paralekamAM cAlyA jAya che. ane te pachI eka garbhamAMthI bIjA garbhamAM, ane eka janmathI bIjA janmamAM utpanna thaI vAraMvAra mRtyune prApta thAya che. eka narakathI bIjA narakamAM arthAt eka duHkha sthAnamAMthI bIjA duHkhanA sthAnane prApta thAya che. garbha, janma, maraNa, ane naraka vigerenI vedanAono vAraMvAra anubhava kare che. arthAt bhogave che.. abhimAnanA A duHkhamaya phaLane vicAra karIne keI paNa prakAre jAti vigerenuM abhimAna na kare. keInuM apamAna na kare, paraMtu kaMpAka phaLanI jema abhimAnathI DaratA rahe zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 59
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhimAnIne eTalu ja azubha phaLa prApta thAya che, tema nahIM paNa tenAthI paNa vadhAre phaLa tene bhegavavuM paDe che, have te batAve che--A lAka athavA paraleAkamAM je abhimAnI purUSa che, ugratara che, ahu'kArI che, prakRtithI capaLa che, ane mAnI che, tene gavathI thayAvALA pApakamanA adha thAya che. arthAt abhimAnanA kAraNe kutsita krama" utpanna thAya che. A mAna pratyayika kriyAsthAna kahela che. /10nA (10) mitradveSa pratyayika kriyAsthAna gadAvare same jiciTALe' ItyAdi TIkA--navamA kriyAsthAnanA nirUpaNu pachI dasamA kriyAsthAnanu nirU paNa karavAmAM Ave che. dasamu` kriyAsthAna mitradveSa pratyayika kahevAya che. tenu svarUpa A pramANe che-kAi purUSa mAtA, pitA, bhAI, bhaginI-khaDena, patnI, putra athavA putravadhunI sAthe rahetA hAya, tee paikI koinAthI kAI nAnA evA aparAdha thaI jAya, teA tene pAte bhAre daMDa-zikSA kare che, jemake-bahena vigerene ThaMDA pANImAM pADe che. tenA zarIra para ThaMDu pANI chAMTe che, unALAmAM aparAdhInA zarIra para agni para garama karela pANI nAkhe che, agnithI zarIrane khALe che. Aga saLagAvIne aparAdhIne temAM pADe che, zvetarathI, vetathI, Ara lagAvelA DaMDAthI, cAmaDAnA cAbukathI, pharasAthI, latAthI koI paNu prakArathI mArI mArIne aparAdhInA paDakhAnA bhAganI cAmaDI ukheDI nAkhe che, athavA lAkaDIthI, hADakAthI, ghustAthI, DhekhalAthI, kapALathI, zarIra para pIDA pahoMcADe che. ThaMDA mArI mArIne zarIrane DhIlu' karI de che. evo purUSa jyAre gharanI aMdara rahe che, tA tenA mAtA, pitA, bhAI, bahena vigere du:khI ane udAsa rahe che, ane jyAre te gharanI bahAra nIkaLI jAya che, tyAre teo saghaLA prasanna thAya che, jema himanA nAza thavAthI kamaLa vana khIlI uThe che, tema tee khuzI thAya che evA purUSa bagalamAM daDA vigere rAkhe che, thADA A parAdhanI bhAre zikSA kare che. zikSAne ja mukhya gaLuM che. ane je kAinu hita karanAra thatA nathI, je peAtAnA bhAI vagerenI sAthe paNa DAthI vAta kara che, te khIjAtu zu kalyANa kare ? evA purUSa A leAkamAM peAtAnuM ahita kare che, ane paraleAkamAM haMmezAM javalanazIla-baLatarAnA svabhAva vALA hAya che. cANyA hAya che, evA purUSane mitradveSa prayika pApakamanA baMdha thAya che, A mitradveSa pratyayika nAmanuM kriyAsthAna che. 5115 zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 60
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) mAyA pratyayika kriyA sthAna "hAvare me ziriyA ItyAdi TIkArtha-mitraddha" pratyayika nAmanu dasamAM kiyArathAnanuM nirUpaNa karavAmAM AvI gayuM have A agiyAramuM kriyAsthAna mAyA pratyadhika nAmanuM kahevAmAM Ave che.-je purUSa gUDha-eTale ke jene bIjAone patto na lAge evA svabhAvavALo hoya che, lokone vizvAsamAM laIne teone Thage che, ghuvaDanI pAMkhanI mAphaka atyaMta halakA hevA chatAM paNa pitAne parvatanI jema bhAre-mahAna mAne che, teo Arya hovA chatAM paNa anArya bhASAone prayoga kare che, anya prakAranA hovA chatAM paNa potAne vidvAna kahevaDAve che, ane kaMIka pUchavAmAM Ave tyAre ulaTI vAta kahe che. nyAyanI vAta pUchavAmAM Ave to bIjI ja vAta kare che. jIva rakSA vigerenA svIkAra na karatAM ane prasaMgopAta upasthita viSayane choDIne aprAsaMgika-prasaMga vinAnA prANAtipAta vigerenuM kathana kare che. jema kaeNI purUSa hRdayamAM paDelA zakane pite kahADato nathI, bIjA pAMse paNa kaDhAvatA nathI, temaja e zayane nAza paNa karatA nathI, paraMtu tene chUpAve che. tethI te zalyathI aMdara aMdara ja-manamAM ja pIDAne anubhava kare che, e ja pramANe mAyAvI purUSa mAyA karIne tenI AlocanA karato nathI, tathA pratikramaNa karatA nathI, niMdA karatA nathI, gaha karate nathI, temaja tenuM nivAraNa karatA nathI, tathA vize dhana-zuddhi karatA nathI, ane te pharI na karavA prayatna karatA nathI, tathA te mAyAnI vizuddhi mATe yogya prAyazcita-tapa kamane svIkAra karatA nathI, evo mAyAvI purUSa A lekamAM duHkha bhogave che. parakamAM paNa vAraMvAra duHkha bhegave che. te bIjAonI niMdA kare che. gaha kare che. potAnI prazaMsA kare che. vAraMvAra mAyAcAra pUrvaka anuSThAna kare che. paraMtu mAyA rUpa asadAcaraNathI nivRtta thatA nathI. prANiyonI hiMsA karIne paNa tene chupAve che. te azubha lezyA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ vALA hoya che. evA mAyAvIne mAyAnA nimittathI pApakarma baMdha thAya che. A rIte mAyA pratyAyika nAmanuM agyAramuM kriyAsthAna kahela che. 12 (12) lebhapratyayika kiyAsthAna 'mAre rAme zithiLe" ItyAdi TIkAI--mAyAprayika nAmanA kiyAsthAnanuM nirUpaNa karavAmAM AvI gayuM have bAramA lebha pratyayika nAmanA kiyAsthAnane AraMbha karavAmAM Ave che.-ArayuM kiyA sthAna lAbha pratyayika kahevAya che. je A jaMgalamAM vasanArA tApasa leke hoya che,-kaI pAkhaMDIo vanamAM vAsa kare che. ane tyAM kaMdamaLa ane pAnaDA tathA sacitta jaLane upabhega kare che, koI jhADanA mULamAM rahe che. keI pAnaDA vigerenI kuTire banAvIne rahe che, kaI gAmamAM pitAne nirvAha karatA thakA gAmamAM ja rahe che. athavA gAmanI najIkamAM nivAsa kare che. athavA gAmanI samIpe nivAsa kare che, A pAkhaMDI jo ke trasa jIvane ghAta karatA nathI te paNa pitAnA-nirvAha mATe ekendriya jIne ghAta kare ja che. tApase vigere dravyapaNAthI aneka prakAranA pratAnuM pAlana karatA tharka paNa bhAva vatanuM pAlana karatA nathI, kemake bhAva vratanuM pAlana karavA mATe samyak jJAnanI apekSA rahe che. ane te emAM te hetuM nathI. tethI vAstavika rIte teo vrata vinAnA ja hoya che te pAkhaMDiyo pitAne svArtha sAdhavA mATe aneka prakAranI kathAo paNa karyA kare che, teonA vacane aMzataH satya athavA asatya hoya che. teo kahe che ke amo brAhmaNa tApasa chIe tethI mAravAne yogya nathI A zUdra che, tene cAbakA vigerethI tathA DaMDA vigerethI mAravA joIe evA pAkhaMDiyenA saMbaMdhamAM sUtrakAra kahe che ke-te jaMga lamAM nivAsa karanArAo, kuTi banAvIne rahenArAo, grAmanI samIpamAM nivAsa karanArAomAM kaI kaI gupta kriyAo karavAvALA hoya che, teo sarva sAvadyathI virata letA nathI, temaja sarva vratonuM pAlana karavAvALA paNa hotA nathI. saghaLA, prANa, bhUta, cho, ane sanI hiMsAthI sarvathA nivRtta thatA nathI, teo sAcA ke khoTA vacanane prayoga kare che, jemakeaparAdha hovA chatAM paNa huM haMtavya-mAravA gya nathI, arthAt daDa vige. rathI zikSA karavAne cagya nathI, anya zudra vigere hantavya-zikSA karavAne gya che, huM agya kAryamAM pravRtti karavA gya nathI. bIjA zuddho vigere tevA kAryomAM pravRtti karAvavA yeya che, huM dAsa athavA cAkara banavAne zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 62
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ yogya nathI. bIjAo dAsa banAvavAne yogya che, huM saMtApita karavAne gya nathI. arthAt annapANImAM rokAvaTa karIne athavA taDakA vigeremAM ubhA rAkhIne saMtApavA egya nathI, paNa tevA saMtApa pahoMcADavAne gya bIjAo che, huM viSa athavA zastra vigerethI mAravAne gya nathI, bIjAo tevI rIte mAravAne cagya che. AvA prakAranA vacane belavA vALA te tApa vigere pAkhaMDI, striyo ane kAmabhegemAM mUchita hovAthI gRddhiAsakti yukta hoya che. teo haMmezAM kAmabhoganI tapAsamAM lAgyA rahe che. viSamAM guMthAyelA rahe che. ziSTajano dvArA teo nindita hoya che. hamezAM kAmaganI ciMtAmAM DUbI rahe che. yAvat cAra, pAMca, cha athavA dasa varSa sudhI thaDA ke vadhAre bhAgya padArthone upabhegA karIne kAlano samaya AvatAM kAla dharma pAmIne asuranikAmAM jibiSika paNAthI utpanna thAya che. Ayu karma pramANe tyAM deva zarIrathI bhega bheLavIne karmanA kSINa thavAthI devalathI cave che. ane vAraMvAra gaMgA-taLAnI jema aspaSTa vacane bole che, janmathI AMdhaLA athavA janmathI guMgA-hAya che. A rIte te pAkhaMDIne lobhanA nimittathI pApakarmano baMdha thAya che. A lAbha pratyayika nAmanuM bAramuM phiyAsthAna kahevAya che. mukti gamanane 5 zramaNe A bAra kiyAsthAnane jJaparijJAthI sArI rIte anartha kAraka samajIne pratyAkhyAna parijJAthI tene tyAga kara joIe. arthAt arthadaMDathI AraMbhIne lebhapratyaki sudhInA bAra kriyAsthAne jANIne tene tyAga karavA gya che. sU013 (13) IryApathika kriyA sthAna "jhAre tene vicALe ItyAdi zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 63
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkA -khAra kriyAsthAnenuM nirUpaNa karavAmAM AvI gayu. have teramu' kriyAsthAna arvApathika kahevAya che. jIna zAsanamAM svAtma svarUpamAM rahevu te AtmabhAva kahevAya che. AtmA niratizaya sukha svarUpa che, paraMtu anAdikALanA kamaLa dvArA DhaMkAyela ane malIna hevAnA kAraNe te svarUpa gupta jevuM hoya che. jyAre keAI bhavya jIva pahelAM prApta karelA puNyanA athI ghara vigerenA samadhane tyAga karIne dIkSAnA svIkAra kare che. ane vizeSa prakAranI tapazcaryA vigere dvArA karmonA nAza kare che. tyAre te AtmabhAvane prApta kare che. A rIte AtmabhAvane prApta karavA mATe jeesa'sArathI yukta che, anagAra thaIne dIkSA dhAraNa karI cUkayA hoya che, karyAM samitithI samita che, bhASAsamitithI yukta che, marthAt sAvadya bhASAnA tyAga karI cUkayA hoya che, eSaNA samiti AdAnabhAMDa mAtra nikSepaNA samiti tathA uccAra, prastravaNu zidhANu khela, jalla, paztiApaniSThA samitithI yukta che, arthAt maLamUtra ka thUka, nAkanA mela (gu'gA) jalla-mela vigerenA tyAga karavAmAM yutanA vALA haiAya che. mana, vacana ane kAya samitithI sapanna-yukta che, mana, vacana ane kAya guptithI gupta che. jeNe saghaLI indriyAnuM gopana (viSacathI vimukha) karI lIdhuM che, jee gupta brahmacArI che. gamana kriyAmAM uparyeAgavALA che, sutrAmAM upayegavALA che, ubhA rahevAmAM upayAgavALA che, besavAmAM upayeAgavALA che, zarIrane khaMjavALavAmAM paNa upayogavALA che, AhAra karavAmAM upacAga vALA che. elavAmAM upayoga vALA che. niravadya vacanane ja prayAga kare che, vastra, pAtra, kAMbaLa, pAiprechana, sadAraka muha pattI vigere grahaNa karavAmAM ane rAkhavAmAM upayoga vALA che, vadhAre zu kahevAya ? je AMkhanA palakArA mAravAmAM pazu upayogavALA che, kahevAnu tApa e che ke-jeo pratyeka kriyAe upayoga pUrNAMkaja kare che, saMpUrNa paNAthI vikRta evA e sAdhu ananya bhAvanAvALA maiAkSanA adhikArI bane che. evA sAdhune paNa judI judI mAtrAthI aneka prakAranI sUkSma evI aryApa thikI kriyA lAge che. jene sUkSma buddhivALAe paNa muzkelIthI ja jANI zake che. te arpApathikI kriyA pahelA samayamAM sUkSmatama kALamAM je Aga zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 64
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ mathI jANavA gya hoya che) baMdhAya che. ane puSTa thAya che. bIjA samayamAM vedana karAya che. ane trIjA samayamAM nijIrNa thaI jAya che. tArya e che ke-agyAramA bAramA ane temAM guNasthAnamAM kaSAyano udaya thatuM nathI, tethI ja e samaye kaSAyanA nimittathI thavAvALI sthiti baMdha ane anubhAga baMdhane paNa abhAva thaI jAya che, paraMtu yoganA vidyamAna paNAthI prakRtibaMdha ane pradeza bandha e vakhate paNa hoya che. arthAta ganA kAraNe kamaMdalika baMdhAya che. ane temA judA judA prakAranA svabhAva paNuM upanna thAya che. paraMtu kaSAyanA abhAvanA kAraNe teo AtmAmAM rahetA nathI, ane phaLa paNa ApI zakatA nathI. e ja kAraNathI ahiyAM kahevAmAM AvyuM che ke-airyApathikI kriyA prathama samayamAM baddha ane spaSTa thAya che. bIjA samayamAM kevaLa pradezathI (anubhAgathI nahIM, tenuM vedabAya che. ane trIjA samayamAM tenI nirjarA thAya che. arthAt tenI karma saMjJA paNa rahetI nathI. - A rIte te kaSAya vinAnA vItarAga purUSane aiyapathikI kriyA hoya che, ane tenA nimittathI tene sAvadha karma thAya che. A teramuM airyApazika phiyAsthAna kahevAya che. zrI sudharmAsvAmI jabUsvAmIne kahe che ke te jarabU tIrthakara dvArA prarUpita kriyAsthAna meM tamane kahyA che, je tIrthakara bhUtakALamAM thaI cukayA che. vartamAnamAM che. ane bhaviSyamAM thanArA saghaLA arihanta bhagavatee A tera kiyAsthAna kahyA che. kahe che, ane kaheze, tenuM pratipAdana karyuM che, kare che. ane karaze. teo Aja pramANe svayaM AcaraNa kare che kemake teo dharmAcArya che. AcAryanuM lakSaNa A rIte kahela che. je zAstra pramANe svayaM AcaraNa kare che. ane bIjAne paNa AcaraNamAM sthApita kare che, te AcArya kahevAya che, A pramANe bhUtakALamAM je tIrthakara thayA che, teoe A teramA kriyAsthAnanuM sevana karyuM chu, vartamAna kALanA tIrthakara bhagavana AnuM ja sevana kare che. ane bhaviSya kALanA tIrthakara bhagavAn AnuM ja sevana karaze14 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 65
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ "maduttara ra La" ItyAdi TIkArtha-pApanA kAraNabhUta kiyAsthAnanuM nirUpaNa karIne have e vidyA batAve che ke-jenA kAraNe purUSa vijayavALA thAya che, athavA jenuM te anya SaNa-rodha kare che, te vidyA batAve che.- A saMsAramAM aneka prakAranI buddhivALA aneka prakAranA abhiprAyavALA, aneka prakAranA zIla-svabhAva athavA AcAravALA, aneka prakAranI rUcivALA, aneka prakAranA AraMbhavALA ane aneka prakAranA adhyavasAyavALA, purUSomAM koI vastra vece che, te kaI vAsaNa vigere vece che. saghaLA. manu eka prakAranA hotA nathI. badhAja eka bIjAthI vilakSaNa prakAranA hoya che. tethI ja teo pita pitAnI rUci pramANe aneka prakAranA pApa nuM adhyayana karatA jovAmAM Ave che, A leka saMbaMdhI phaLanA upabhega karavA mATe loko je pApa vidyAone grahaNa kare che, tene ahiyAM gaNAvavAmAM Ave che, evI vidyAothI parelekamAM AtmakalyANa thatuM nathI, paraMtu tenAthI paraloka bagaDe ja che. jeo A vighAone abhyAsa kare che, ane tenA ja AzarAthI jIvana nirvAha kare che, mekSa tenAthI dUra ja rahe che, A vidyAo dvArA A leka saMbaMdhI phaLa prApta karIne pApI purUSa mRtyu pAmyA pachI parakamAM pApanuM phaLa bhege che, ane pharIthI atyaMta pApamaya yonimAM janma le che. A rIte te A saMsAra cakathI bahAra nIkaLI zakatuM nathI, tethI ja vivekI manuSya A vidyAone karma baMdhanA hetu rUpa mAnIne tene tyAga kare che. maMda buddhivALAone eja vidyA rUcikara hoya che. te pApavighAo A pramANe che. (1) bhama-bhUmi saMbaMdhI zAstra, ke jenAthI dharatIkaMpa vigerenuM zubha athavA azubha phaLa sUcita thAya che. (2) utpAta-divasamAM ziyALavAnuM rUdana (2DavuM) karavuM. gAnI AMkhomAMthI pANI vahevA, tathA temanA puMchaDA UMce laIne bhAgavuM. vigere utpAtonuM jemAM varNana karavAmAM Ave che. te utpAta zAstra kahevAya che. (3) svapna-svapnAonuM zubha athavA azubha phaLa batAvavA vALuM zAstra (4) AntarIkSa-AkAzamAM thavAvALA megha vigerenuM jJAna jenAthI zrI sUtra kutAMga sUtraH 4
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya che, evu AkAza sauMbaMdhI kathana karavAvALuM zAstra (5) AMga-maMga sabaMdhI zAstra, ke jenAthI netra pharakavA vigerenuM jJAna thAya che; arthAt AMkha, khADu-hAtha, bhrakuTi bhamare; tathA paga, vigerenA pharakavAnu jJAna thAya che, tathA tenA phaLanuM jJAna thAya che, (6) svara-kAgaDA, ziyALa vigerenA zabdone sAMbhaLIne tenuM phaLa khatAvavA vALuM zAstra. (7) lakSaNu-hAthA pagA vigeremAM je tala, zaMkha, cakra vigerenA lakSaNNA hAya che tenA phaLanuM nirUpaNu karavAvALuM zAstra (8) 05 jana-zarIranA masa, tala, vigerenuM phaeNla batAvavA vALuM zAstra, (9) zrI lakSazu-padminI, zakhinI, citriNI hastinI vigere bhedo khatAvanArU tathA tenA lakSaNe vigerenuM nirUpaNa karavAvALu zAstra (10) purUSalakSaNa-purUSonA aja-mapurA adha, gheDA, vRSa sasaleA, vigerenA bheddo ane tenA lakSaNe! vigerenuM nirUpaNa karavAvALu' zAstra (11) haya lakSaNugheDAonu` svarUpa atAvavAvALu zAstra. (12) gajalakSaNa-hAthiyAnA zubha mathavA azubha lakSaNu khatAvavA vaLuM zAstra (13) gedalakSaNa-gAyAnA bhede vigere khatAvavA vALu` zAstra (14) meSalakSaNa gheTA enuM lakSaNa mattAvavAvALuM zAstra, (15) kukuTa lakSaNa-kuMDAonA svarUpa ane guNu, svara vigere bhedIne batAvanArUM zAsra (16) tittira lakSaNa-tetara saMbaMdhI zAstra (17) vakalakSaNa-matakanA lakSaNuM batAvavA vALu zAstra (18) lAtraka lakSaNa-cakalIthI paNa nAnu` paraMtu tenA jevA lAvaka pakSionA lakSaNe batAvaSA vALu zAstra (19) chatralakSaNa (20) cakralakSaNu (21) caClakSaNu (22) 4'DalakSaNa (23) asilakSaNa (24) maNilakSaNu (25) kAkI (keDI) lakSaNa (26) subhagAkara-asuMdarane sudara banAvavA vALI vidyA 28'dugAkara-suMdarane asuMdara 'kadarUpA' banAvavA vALI vidyA 28' gakarI-gavatI manAvavA vALI vidyA 29' mAhanakarI. zriyA ane purUSane meha pamADayA vALI vidyA '30' AthavaNI-jagatanA nAza karavAvALI vidyA (31) pAkazAsanI-IndrajALa (32) dravyahAma-uccA Tana karavA mATe madha, ghI vigere padArthonA hAma karavAvALI vidyA (33) kSatrIya vidyA-zastrAstra sauMbadhI vidyA (34) candracarita-candramAnI gaticAra batAvanArI vidyA (35) sUcarita-sUryanA cAra vigerene batAvavA vALI vidhA (36) zukacaritra (37) bRhaspati caritra- (38) ulkApAta atAvavA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 67
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ vALI vidyA (39) digdAha dizAdAha batAvavA vALuM zAstra (40) mRgacakagrAma pravezanA samaye janAvarone jevAnA phaLane batAvavA vALuM zAstra (41) vAyasa parimaMDala-kAgaDA vigere pakSiyanI belInA phaLane batAvavAvALuM zAstra (42) pAMvRSTi-dhULa varSonA phaLa banAvanArUM zAstra (43) kezavRSTi kezavarSAnA phaLanuM nirUpaNa karavAvALuM zAstra (44) mAMsa vRSTi-zAstra (45) rUdhiravaha zAstra (46) vaitAlI-je vidyAthI acetana-sUkA lAkaDAmAM paNa cetana AvI jAya che. (47) je ardhavetAlI vaitAlIvidyAnI virodhanI vidyA (48) avasvApinI-je vidyAnA baLathI jAgate mANasa paNa uMghI jAya che. (9) tAloddaghATanI-tALuM ughADInAkhavA vALI vidhA (50) zvapAkI-cADAla vidA (51) zAsturI-zaMbara saMbaMdhI vidyA (para) drAviDI vidyA (53) kAliMgI vidyA (54) gaurI vidyA (55) gAMdhArI vidyA (pa6) avapatanI vidyA-nIce pADanArI vidyA (57) utpatanI-upara caDAvavA vALI vidyA (58) jabhaNI bhaNa bagAsAsaMbaMdhIvidyA (59) stanmanI-stabdha karI denArI vidyA (20) kSezaNI vidyA-coMTADI devAvALI vidyA (61) Amaya kAriNI-roga utpanna karavAvALI vidyA (62) niHzalpa karaNa-niHzalya nigI banAvavAnI vidyA (63) prakAmaNI-keIne bhUta-preta vigerenI bAdhA utpanna karavAvALI vidyA (24) aMtardhAnI dRSTine agocara banAvanArI vidyA (65) AyamanI-nAnI varatane moTI karI batAvanArI vidyA vigere prakAranI vidyAone anArya lAke ane mATe prayoga kare che. pANIne mATe prayoga kare che, vastra mATe prayAga kare che. tathA layana-nivAsa sthAnane mATe prayoga kare che. temaja anya aneka prakAranA kAmonA kAraNe prayoga kare che. paraMtu A vidhAo Atmahita athavA parAkathI pratikULa che. tenuM sevana karavAvALA bhramamAM paDela che. anArthe purUSa mRtyunA avasare maraNa pAmIne asura saMbaMdhI kibiSaka rathAnamAM utpana thAya che. pachI tyAMthI pote karelA karmonuM phaLa bheLavIne cave che, ane pharIthI janmathI guMgA ane AMdhaLAnA rUpe janma le che. ane vAraMvAra janma maraNa dhAraNa kare che. paNa zrI sUtra kutAMga sUtraH 4
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ jene paralokanI ciMtA thatI nathI teo A lekanA sukhane ja sarvasva mAnIne aneka prakAranI pAkiyAe karIne dhana upArjana kare che. ane te dhanane ja sukhanuM sAdhana mAne che. tenA pApakarmanA anuSThAnanI gaNatrI kare che. "ghaNo sAraMvA' ItyAdi TIkArtha-je pApI purUSanA aMtaHkaraNamAM AtmakalyANanI bhAvanA hetI nathI, tathA AgaLa kahevAmAM AvanArA aneka prakAranA sAvadya karmo kare che, pitAnA sukha mATe athavA zayyA mATe, ghara banAvavA mATe, parivAra mATe, pitAnA paricita athavA pANI mATe pApakarma kare che, te pApakarma A pramANe che-koI pApI purUSa dhananI sAthe mArgamAM janArA dhanikanuM dhana paDAvI levA mATe teno pIcho pakaDe che. keI evuM mAnIne tene pIcho kare che ke-avasara maLatAM Ane mArI nAkhIne tenuM dhana lai laIza. koI dhanikanI sevA evuM mAnIne kare che ke-vakhata maLatAM tene mArIne tenuM dhana laI laIza. koI anyanuM dhana harI levA mArgamAM tenI sAme jAya che. keI khAtara pADe che. arthAt bhIMta khedIne temAMthI aMta karI de che. ane tenuM dhana harI le che. A rIte potAnA svAmIne ghAta karavAvALe te purUSa ghera pApakarma karIne pitAne pASThinA rUpathI prasiddha kare che. koI purUSa kaI gAma vigere tarapha mArgamAM janArA dhanavAnanI sAme jaIne mArgamAM ja hanana, chedana, bhedana, laMpana, vilepana athavA upadrAvaNuM (mArI nAkhavA) karIne tenA dhana vigerenuM haraNa karI le che, A rIte te ghera pApakarma karIne pitAnA AtmAne pApI tarIke prasiddha kare che. koI pApI purUSa khAtara pADIne dhanavAnanA gharamAM pesIne tenA dhananuM haraNa karI le che, A rIte te ghera pApakarma karIne pitAne "A cora che tema prasiddha kare che, keI pApI jIva gajavuM kApIne tathA chedana, bhedana vigere karIne dhanavAnanA prANa laIne tenuM dhana laI le che. A rIte te ghora pApakarma karIne pitAne "gajavA kAtarU' tarIke prasiddha kare che. kaI pApI meSa cAlaka banIne bakarA athavA keI bIjA prANInA hanana, dedana, bhedana, vigere karIne AhAra prApta kare che, A rIte ghera pApakarma karIne pitAne duniyAmAM pASiSTha tarIke prasiddha kare che. ghora pApa karIne pitAne pApIpaNAthI prasiddha kare che. te vAkya AgaLa dareka vAnI sAthe joDI levuM joIe, zrI sUtra kutAMga sUtra: 4 69
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ gharamAM praveza karIne corI kare che. keI graMthI chedana kare che. arthAta gajavA kApe che. keI bakarA carAve che, ane khATakI-hatyArAne te vecIne dhana meLave che, keI dhana meLavavA mATe zUkare -bhuMDene carAve che, kaI jALa banAvIne mRga vigerene phasAve che. koI pakSiyonI hiMsA kare che. koI mAchalI mArIne dhana kamAya che. kaI gAnI hiMsA kare che. keI gAyonuM pAlana karIne khATakI-vigerene vecIne dhana meLave che, koI ceranA vadha mATe kutara pALe che, athavA kutarAone AgaLa rAkhIne-uzkerIne koI prANInI hisA kare che. have teonA kRtyo batAve che. koI kara purUSa mArgamAM janArA keI dhanavAnane pI che pakaDIne tene lAkaDIthI mAre che. taravAra vigerethI kApI nAkhe che, bhAlA vigerethI tene vIMdhI nAkhe che. vALa vigere kheMcIne pIDA upajAve che. cAbakA vigerethI mAre che. atyaMta duHkha upajAve che. prANa laI le che. ane tenA dhananuM haraNa kare che. arthAta lUMTI le che. evA kukarma karavAvALe te purUSa ghera hiMsA vigere pApakarmothI pitAne prakhyAta kare che. arthAt pite ja pitAne pApInA rUpathI jagatamAM prasiddha kare che. keI purUSa keI dhanavAna purUSanI sevAvRttine svIkAre tenI sevA karIne hanana, chedana, sekana, lepana, ane vilepana karIne tenI aMdagIne kaI purUSa bhuMDane pALanAre banIne, bheMza athavA bIjA keI prANInuM hanana, chedana, bhedana karIne pitAnI AjIvikA calAve che, te evuM ghara pApakarma karIne pitAne pApiSTha pazuthI prakhyAta kare che. keI pApI pAradhI vRttine svIkAra karIne mRga athavA bIjA koI trasa prANInuM hanana, chedana bhedana mAraNa vigere karIne pitAnI AjIvikA calAve che, te ghora pApa karIne pitAne mRgaghAtaka paNAthI jagamAM prakhyAta kare che. koI purUSa cIDImAra banIne pakSI athavA bIjA keI trasa prANInuM hanana, chedana, bhedana karIne pitAnI AjIvikA calAve che, te ghera pApakarma karIne pitAne mahA pApI paNAthI prasiddha kare che. koI pApI macchI mAra banIne matsya vadhanI zrI sUtra kutAMga sUtraH 4
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhedana vigere kare che. ane ghora pApakarma karIne ghAtaka paNathI pitAne prasiddha kare che. keI purUSa geghAtaka banIne gAya athavA bIjA koI prANInuM hanana, chedana, bhedana, vigere karIne pitAnI AjIvikA calAve che, te ghera pApakarma karIne duniyAmAM potAnI apakIrti phelAve che, keI gopAlaka banIne te pAlana karavA gya gAyanA vAchaDA vAchaDIne gAnA TeLAmAMthI bahAra kahADIne mAre che, te pazutADana vigere niziddha karma karatA thakA ghora pApathI mukta thaIne duniyAmAM pitAne apayaza phelAve che, keI kutarAone pALIne ane eja kutarAne athavA bIjA koI trasa prANune ghAta karIne AjIvikA-nirvAha calAve che. te nizcita karmathI thavAvALA pApathI lipta thaIne pitAnI apakIti phelAve che. keI pApI zikArI kUtarAo dvArA jaMgalI pazuonI hiMsAnI pravRttine aMgIkAra karIne manuSya athavA bIjA koI prAcina hanana vigere karIne AhAra kare che. arthAt AjIvikA meLave che. evA kura karma karavAvALA purUSa ghora pApakarmo dvArA duniyAmAM potAnA apajazane vistAra kare che. ahiyAM aneka prakAranA ghora pApanuM je phaLa batAvela che, te kevaLa ehika phaLa che. paleka saMbaMdhI phaLa te zAstra dvArA samajI levuM joIe. athavA anubhavathI samajI levuM joIe ? je gm mriNAma jJA' ItyAdi TakAI-kaI-kaI purUSa evA hoya che, ke jeo samUhamAMthI haThIne huM ane mArI A rIte samUhanI sAme pratijJA kare che, tetara, bataka, lAvaka, kabUtara, kapiMjala athavA bIjA koI trasa prANInuM hanana vigere karIne yAvat pitAnI apakItine phelA kare che, te jANI bUjIne aneka prakAranA prANiyAnI hiMsA karIne paralokamAM pApanA phaLathI pIDA pAme che. koI purUSa kaI kAraNathI kedha yukta thaIne kharAba anna ApavAthI athavA sUrasthAlaka vigere bIjA keI kAraNathI krodhavALa thaIne gAthA pati athavA tenA putranA dhAnyane agnithI bALI nAkhe che. tenA ghauM vigere anAjamAM svayaM Aga lagAvI de che, athavA bIjA pAse Aga zrI sUtra kutAMga sUtra: 4 71
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ lagADAvIne bALI naMkhAve che. ane bALavA vALAnuM anudana kare che. evuM karIne te meTA pApathI lipta thaIne pitAne pApi paNAthI prakhyAta kare che. ke purUSa keI kAraNathI virUddha thaIne saDeluM ke bagaDI gayeluM anAja ApavAthI athavA madha dArUthI athavA bIjA keI kAraNathI krodhAya mAna thaIne gAthApatinA athavA gAthApatinA putranA, unA, ke gAnA, ghoDAonA ke gadheDAonA hAtha-paga vigere aMgene svayaM kApI nAkhe che. koI bIjA pAse kapAvI nAkhe che, athavA kApavAvALAnuM anumodana kare che, A rIte mahAnuM pApa karIne te pitAne jagatamAM ghora pApI tarIke prasiddha kare che. kaI purUSa keI kAraNathI viredhI banIne koMdha yukta banI jAya che. athavA kharAba anna ApavAthI surAsthAlaka-dArUnA pAtrathI nArAja thaIne gAthApati athavA gAthA patinA putronI zALA, udRzALA, ghaDAra, athavA gardabhazALAne kAMTA vigerethI DhAMkIne Aga lagAvIne bALI nAkhe che athavA bIjA pAse Aga lagADAvIne baLAvI naMkhAve che. athavA Aga lagADavA vALAnuM anumodana kare che. te mahAna pApakarmathI yukta banIne jagatamAM pitAnI apakItine phelAve kare che. kaI purUSa kharAba anna ApavAthI, surAsthAlakathI athavA keAI ISTa vastunI prApti na thavAthI zramaNe athavA brAhmaNo para krodha karIne teonI chatrI DaMDAo, vAsaNa, lAkaDI, Asana, vastra, pada cAmaDA, chedanaka (vanapati kApavAnuM zastra vizeSa) carmakezikA athavA carma aTaka (thelI) vigere upakaraNane vaya harI le che, bIjAnI pAse haraNa karAvI le che. athavA haraNa karavAvALAnuM anumodana kare che, te kAraNe te mahAna pAma, zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 72
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmathI yukta thaIne jagatamAM potAne papiccha tarIke prasiddha kare che ATalA sudhI tevA pApI purUSanuM kathana karavAmAM AvyuM che ke jeo koI kAraNathI koi yukta thaIne bIjAone apakAra kare che. have evA pApIno ullekha karavAmAM Ave che ke jeo vinA kAraNe ja bIjAone apakAra karIne prasanna thAya che. ane lezamAtra paNa pApane vicAra karatA nathI. evA purUSomAMthI keI dhanavAnA dhAnyane svayaM nAza kare che. khIjAnI pAse nAza karAve che. athavA nAza karavAvALAnuM anumodana kare che evo puruSa mahA pApI hoya che. te have AgaLa batAvavAmAM Ave che. koI pApI purUSa kaMI paNa vicAra karyA vinAja eTale ke vAra vicAryuM ja pApanuM AcaraNa kare che, jema gAthA pati athavA gAthApatinA vRttine svIkAra karIne matsya athavA bIjA trama prANanuM hanana, chedana, auSadhine arthAta ghaNuM vigerenA cheDavAne svayaM bALI nAkhe che, athavA bIjAnI pAse baLAvI naMkhAve che, athavA bALavAvALAnuM anumodana kare che. A rIte te ghora pApathI yukta thaIne jagatamAM pitAnuM durAtmapaNuM pragaTa kare che. kaI pApI vicAra karyA vinA ja gAthApatinA putronA uMTa, ghoDA, tathA gadheDAonA avayavone svayaM kApI le che, bIjAnI pAse kapAve che, athavA kApavAvALAnuM anumodana kare che. kaI pApI vicAra karyA vinAja keI dhanavAnanI pazuzALAne vinA kAraNe ja kAMTAo vigerethI gherIne bALI nAkhe che, tathA tema karavAvALAnuM anumodana kare che. te pApImAM moTe pApI gaNAya che. teja batAve che - gAthApati athavA gAthApatinA putranI uSTrazALA yAvat gardabhazALAne kATAo vigerethI gherIne tene svayaM pite ja AgathI bALe che athavA bIjA pAse baLave che, ane bALavAvALAnuM anumodana kare che. te mATe pApI kahevAya che. koI pApI pitAnA karmanA phaLane vicAra karyA vinA ja gAthA pati athavA gAthA patinA putronA maNI, kAMcana-sonuM motI, vigerenuM svayaM apaharaNa (cArI) kare che. athavA bIjAnI pAse, corI karAve che. athavA apaharaNa karavAvALAnuM anumaMdana kare che. te mATe pApI kahevAya che. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 73
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAI maMda buddhivALA purUSa vagara vicArye ja vinA kAraNu zramaNA athavA brAhmaNNAnA chatrI, IMDA, yAvat cama chedanakane svayaM haraNa karI le che. athavA khIjAnI pAMse haraNu karAve che. athavA haraNu karavAvALAnu anumodana kare che. te dhAra pApanuM AcaraNa karIne pAtAne pApIpaNAthI prasiddha kare che. kAI pApI zramaNa athavA mAhenane-brAhmaNa joine teo pratye aneka prakAranA pApa mukta vyavahAra kare che, ane peAtAne pApI rUpe prasiddha kare che. te sAdhune tarjanI AMgaLIthI dhamakAve che. peAtAnI sAmethI cAlyA javAnuM kahe che. asabhya vacaneAnA prayAga kare che. AhAranA samaye bhAgyavazAt ghara para bhikSA mATe AvelA sAdhune azana, pAna, khAdima ane svAdima ApatA nathI. para`tu evu kahe che ke-A kheo upADavAvALA ALasu, nIMca, ane kaMjusa che. kAma karavAthI DarIne ghara cheDI sAdhu banI gayA che. ane mAja majA karavA cAhe che. teoe vAstavika rIte vairAgyathI dIkSA grahaNa karela nathI. kanyathI DarIne sAdhuveza paherI lIdhA che. A pramANe kahIne sAdhu AnA droha karavAvALA evA te peAtAnA dhikkAravAne cainya evA jIvanane uttama mAne che. te paraleAkanA hita mATe tapasyA, dAna, vigere kai pazu dharma kArya karatA nathI, ane jyAre mRtyu najIka AvI jAya che, tyAre zAka kare che dIna-garIba banI jAya che, pUre che, AMsu pADI pADIne raDe che. te satApanA anubhava kare che. khIjAe karelA tApa-duHkhane anubhava kare che. te du:kha, jhuraNu zeka, rUdana, paTTana, paritApa, vadha, andhana, vigere lezAthI mukta thatA nathI. cAra gativALA sasAramAM bhaTakayA kare che, mahAn Arabha-jItraghAtathI, mahAn samArabha prANAtipAtathI, ane mahAn Arabha samAra'bhathI aneka prakAranA pApakRtyA karIne manuSya sa MbaMdhI udAra bhAge bhAgave che. te bhAgA A prasANe che.-bhAjananA samaye bhAjana kare che, pANInA samaye pANI pIve che. vajranA samaye vastra, gharanA samaye ghara, ane zayyAnA samaye zayyAnA upabhAga kare che, savAra sAMja ane madhyAnha zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 74
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ kALe snAna karIne kautuka, maMgaLa ane prAyazcitta kare che. arthAt masI (maza) tilaka vigere kare che. dahiM akSata vigerethI maMgala kArya kare che ane duravaM vigerenA phaLane nAza karavA mATe prAyazcitta karma kare che. mastaka para mALA yukta mukuTa dhAraNa karelA hoya che. tathA kaMThamAM 2 ane senAnA ghareNAe dhAraNa karelA hoya che. majabUta zarIravALA arthAta yuvAna hoya che, keDe kaMdoro pahere che. mAthA para mALAthI yukta muguTa pahere che. kerA ane svaccha vastro dhAraNa kare che tenA zarIra para caMdanane lepa karela hoya che. te pachI teo atyaMta vizALa evI phaTA gAra zALAmAM rAkhelAM meTA siMhAsana para besIne A samUhathI sevAya che. tyAM AkhI rAta dIvAono prakAza rahe che. nRtya ane gAna thAya che. jera jorathI vINa, mRdaMga, Dhela ane tALIyone avAja thatuM rahe che. A rIte uttamamAM uttama manuSya saMbaMdhI kAmabhegone bhegavatA rahe che. A rIte rAjasI sukha bhegavavAvALe purUSa jyAre koI eka nekarane AjJA kare che, te te ja vakhate badhA ja karo upasthita thAya che. ane tenI AjJA pramANe kArya kare che. eja vAta have AgaLa batAvavAmAM Ave che. pUrvokta sukhane bhAgavavA vALe purUSa jyAre eka nokarane paNa bolAve te yAvata ekane badale cAra pAMca purUSe bolAvyA vinA ja hAjara thaI jAya che. ane kahe che ke he devonA pyArA ! AjJA Apa amo zuM karIe? zuM lAvIe? zuM arpaNa karIe ? zuM kAryamAM lAgIe? Apane zuM hitakara ane InTa che? ApanA mukhane zuM gamaze ? AvI rItanA sukhane bhogavavA vALA purUSane joIne anArya ke evuM kahe che-A purUSa te deva che, devaja zuM ? devAthI paNa uttama che. A divya jIvana vitAvI rahela che. tenI sahAyathI bIjA paNa ghaNA loko majA uDAvI rahyA che. eTale ke sukhI jIvana vItAvI rahela che. paraMtu e bhegAsakta purUSane Arya jyAre evuM kahe che ke-A purUSa krUra karma karavAvALe che, A ghaNe ja dhUrta che. A pitAnI rakSAmAM zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 75
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatpara rahe che. A dakSiNa dizAnA narakamAM jaIne utpanna thavAvALA che, A kRSNu pAkSika che, arthAt aSa pudgala parAvata'mAM pazu tenA janma maraNane pravAha samApta thavAvALA nathI. A durlabha badhI thaze. haMmezAM krUrakAMmAM lAgI rahevAthI A bhaviSya kALamAM koI paNa prakArathI sukhI thavAnA nathI, tene saralatAthI samyaktva maLavAnu' nathI. kemake A adhama maya jIvana jIvI rahyA che. kAi kAI mUkha purUSa gRhatyAgI thaIne ane meAkSa mATe prayatna zIla thaine paNa pUrvokta sukhasthAnanI icchA kare che. ane koi koi gRhastha paNa tenI IcchA kare che. tRSNAthI Atura lAkA A sukha sthAnanI kAmanA kare che, ane rasa, Rddhi sAtA gauravanI icchA rAkhe che. paratu vAstavika rIte A sthAna anAya arthAta adhama che. kevaLajJAna vinAnuM che. arthAt A viSaya vilAsanA sthAnamAM rahevAvALA purUSa keAI paNu vakhate kevaLajJAna prApta karI zakatA nathI A AtyaMtika sukhathI rahita che nyAya yukta nathI prANAtipAta vigere pApAnA saparkathI azuddha che. karma rUpa zalyane kApavA vALA nathI, asiddhinA mAga rUpa che. arthAt anaMta avicala sukhanI prAptinA vizadhI che. muktinA mAga nathI, nirvANu paramazAMtinA mAga nathI, niyeMNunA mAga nathI. sakaLa duHkhonA vinAzanA mAga nathI, A ekAnta rUpathI mithyA che. zAsana che. A pahelA adhama pakSa-puMDarIka prakaraNanA vicAra kahela che. jJAnI purUSAe A sthAnanI icchA kAI kALe karavI na joIe. paratu AnAthI virakata ja rahevu' joI e. sU, 17NA Avare Tonarala jAnala' ityAdi TIkA"----adhama pakSanuM nirUpaNa karavAmAM AvI gayuM che, have dhama pakSanu' nirUpaNa karavAmAM Ave che.--have bIjA sthAna pu'DarIka prakaraNunA dhama pakSanA vicAra karavAmAM Ave che. A lekamAM pUrva dizAmAM pazcima dizAmAM, uttara dizAmAM, ane dakSiNa dizAmAM aneka prakAranA manuSyA haiAya che, te A pramANe che. kAI Aya arthAt samIcIna dharmanuM AcaraNa karavAvALA, ane kAI anAya haiAya che. koi ucca geAtravALA hAya che. kAI nIca gAtravALA drAdika hAya che. kaI lAMkhA zarIravALA haiAya che. tA kai TuTakA zarIravALA hAya che. koI sArA vaNuvALA tA kAI kadarUpA hAya che. kaI suMdara rUpavALA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 76
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane koI kurUpa hoya che. A Aya vigere. manuSyeA kSetra, vAstu vigerenA parigrahavALA hAya che. vigere AlApake je puDarIkanA prakaraNamAM kahela che, eja pramANe ahiyAM paNa kahI levA joIe, yAvat jeoe pAtAnI saghaLI indriyAne vaza karela che, je saghaLA kaSAyAthI nivRtta che. ane saghaLI iMdriyAnA viSayAthI vimukha hAya che. te dhama AnA che. e pramANe zrI sudharmAsvAmI jaMbU svAmIne kahe che. A sthAna (dha pakSa) Aya purUSA dvArA sevita che. kevaLajJAnanI prApti karAvavAvALu che. prati pUrNa che. nyAya yukta che. prANAtipAta vigere doSothI rahita hovAnA kAraNe vizuddha che. zalyAnA nAza karavAvALA arthAt karmonA vinAzaka che. siddhinA bhAga rUpa che. muktinA mArga che. nirvANu (mAkSa) nA mArga che, nirmAMzu (karahita thavAnA) nA mAga rUpa che. saghaLA duHkhanA aMta karavAnA bhAgarUpa che. ekAnta samyak che. A rIte khIjA sthAna arthAt dhama pakSano vicAra kahevAmAM Avela che. sU. 185 'aAvo tapana jhALarI? ItyAdi TIkA dhama pakSa ane adhama pakSanuM nirUpaNu karavAmAM AvI gayela che. have trIjA mithapakSanA arthAt dharmAMdha pakSanA vicAra batAvavAmAM Ave che-trIjA sthAna eTale ke mizra pakSanA vicAra A pramANe kahela che. "je A jaMgalamAM vasanArA tApaseA che, je gAmanI najIka vasanArA tApase! che je ghara banAvIne vasanArA tApaseA che. je sAmudrika lakSaNa vigere dvArA rahasya yukta vAtA karavAvALA che, arthAt gupta vArtAlApa karyo kare che. temAe kharAba mAganuM avalambana karela che. teo mRtyunA avasara Ave tyAre maraNa pAmIne kiSmiSIdeva paryAyamAM utpanna thAya che. evA tApase jyAre kalmiSIdevaparyAyathI smruta thAya che, tyAre guMgAnA rUpathI utpanna thAya che. janmAMdha thAya che, A sthAna Aya purUSA dvArA sevavAne ceAgya nathI. kevaLajJAna janaka nathI. yAvat A sthAnanA sevanathI saghaLA duHkhAneA ta thaI zakatA nathI. te ekAnta mithyA ane aze|bhana che. A trIjA mizra pakSanA vicAra kahevAmAM Avela che. A trIjo pakSa pahelA adhama pakSanI mAphaka pUre pUro pApamaya nathI, khIjA dhama pakSanI jema ekAnta dhamaya paNa nathI, AmAM thADA dhama ane ghaNAkharo adhama che. tethI ja mAne mizra pakSa kahela che. vivekI purUSe A pakSanA pazu tyAga karavo joie. 51mA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 77
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'bahAvare mAla DhALasa' ItyAdi TIkA-dharma pakSa, adha pakSa, ane mizra pakSanuM varNana karavAmAM AvI gayu che. have A traNe pakSAne Azraya lenArA mANasAnuM vaNuna karatA thakA pahelAM adhama pakSamAM rahelA mANaseAnu varNana karavAmAM Ave che. adharma pakSa nA Azraya lenAra mANusAnA vicAra A pramANe che. A lAkamAM pUrva vigere dizAomAM aneka prakAranA manuSya hAya che. je putra, strI vigerenI sAthe gRha jIvana vItAve che.-arthAt gRhastha hAya che. te mahAna icchAo vALA mahAna ArabhavALA, ane mahA parigrahavALA DhAya che, te adharmanuM ja AcaraNu karavAvALA adharmanuM ja anugamana karavAvALA, adhama thI ja potAnA abhISTanI siddhi samajavA vALA, ane adharmanuM ja pratipAdana karavAvALA hAya che. teenu jIvana prAyaH adhamasaya ja avala e che. adhama ja tene dekhavAmAM Ave che. adharmathI ja te satISa pAme che. ane bIjAone satASa pamADe che. svabhAvathI ane vyavahArathI adharmaniSTha ja hoya che. te adhamathI ja potAnI AjIvikA calAve che. peAtAnA piravAra ane bhRtyAne sadA evI ja AjJA Ape che. ke-mArA kedana karo, bhedana karA, te prANiyAnA hAtha paga vigere avayayavAne kApI nAkhe che. teAnA hAthA leAhIthI kharaDAyelA rahe che. te ghaNA ja krodhI niya duSTa svabhAvavALA ane kSudra- halakA hAya che. vagara vicAyuM kAma kare che. prANIne upara uchALIne zULa para chale che, bIjAone Thage che. ThagavAnA vicAra karatA rahe che. gUDha mAyAcAra kare che. bhASA veSa vigere khadalIne leAkeAne Thage che. ochuM vastu mApavA tALavA mATe mApa tAla ane trAjavA vigerene pheravatA rahe che, duSTa svabhAvavALA heAya che. duSTa vratAvALA, bIjAnI pIDAmAM Anaa mAnavAvALA asAdhu-durAcArI jIvananA chellA zvAsa sudhI hiMsA vigere pApethI chUTatA nathI, badhAja prakAranA krodhathI yAvat mithyAdarzana zalyathI arthAta aDhAre pApasthAnethI nivRtta thatA nathI. jIMdagI panta snAna, mana, vadhu kavilepana zabda, spa, rUpa, rasa gandha, mALA, alakAra vigere bhAgApayoganA sAdhanone tyAga karatA nathI. zakaTa, ratha, yAna arthAt jaya, sthaLa ane AkAzamAM sarakhA paNAthI zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 78
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAma AvanArA sAdhana jemake-yugya-je yAna-vAhana be purUSa dvArA upADI zakAya che, gihila-arthAt purUSanA khabhe upADavA lAyaka vAhana DelI zilalI arthAta khaccara vigerethI vahana karavA yogya vAhana zibikA-arthAta pAlakhI svandamAnikA-vizeSa prakAranI pAlakhIne jIMdagI sudhI tyAga karatA nathI. ane AvA ja saMsArane kAraNemAM hamezAM lAgI rahe che. jIvananA aMta sudhI teo kaya, vikamathI nivRtta thatA nathI, bhASA arthamASA rUpiyA vigerene ja vyavahAra kare che temAM aMtima zvAsa paryanta hiraNya, svarNa, dhana, dvipada-be pagavALA, catuSpada-cAra pagavALA, dhana, dhAnya, maNi, mati. zaMkha, zilA, pravAla, vigere bahu mUlya-kImatI vastuone tyAga karatA nathI, jIdagIparyata kheTA tala ane khoTA mApathI chUTatA nathI, badhA prakAranA AraMbha samAraMbha jIvana paryanta karatA rahe che. chellA zvAsa sudhI pote pApakarmothI chUTatA nathI ane bIjAone chUTavA detA nathI. jIvana paryata pacana-pAcana vigere sAvadya kriyAothI chUTatA nathI. lAkaDI vigerethI pharavA hAtha vige. rethI pITavA AMgaLI vigerethI dhamakAvavA, lAkaDI vigerethI mAravA, talavAra vigerethI vadha (mAravA) karavA ane derI vigerethI bAMdhavAthI kyAreya paNa chUTakAro pAmatA nathI. A sivAya bIjA prANiyAne saMtApa pahoMcADavAvALA sAvadya ane adhi janaka AvA ja prakAranA je kAce che, ke jenuM sevana anArya purU kare che. tenAthI paNa teo chUTakAro meLavatA nathI, evA mANase nizcayathI adharmanuM AcaraNa karavAvALA kahevAya che. kaI purUSa kalama (sArI jAtanA cokhA) masUra, tala, maga, aDada, nipAva, kaLathI, Alisandaka (dhAnya vizeSa) parimathaka (kALA caNA) vigere dhAnya tarapha nirdaya arthAt ayatanA vALA banIne vinA prajanathI ja daMDane upacAga kare che. arthAta temane ghAta (virAdhanA) kare che. eja pramANenA hiMsA karanArA bIjA paNa purUSa hoya che, jeo tetara, bataka, kabUtara, kakiMjala, mRga-haraNa-bheMsa, zUkara, maghara, gha kAcabA-sarisRpa -sarpa vigere paNi pazuo ane jalacara prANi vigere pratye ayatanavAna ane nirdaya thaIne vinA prajana ja daMDane upayoga kare che. arthAta mAre che. te anArya adharmI purUSonI je bAhya pariSadu parivAra hoya che, jema ke-dAsa (pANI vigere lAvavAnuM kAma karavAvALA gulAma) bhAgika (kheti vigeremAM bhAga laIne kAma karavAvALA) karmacArI-(sAmAnya rIte kAma karavAra) ane bhega purUSa (gya vastu lAvIne ApanArA) temAMthI koIne zrI sUtra kutAMga sUtra: 4 79
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka nAnuM sarakhe kAraNa vazAt aparAdha thaI jAya te te adhama purUSa tene bhAre zikSA kare che, te daMDa ApavA mATe kahe che ke Ane daMDa karo - mAro, AnuM mAthuM muMDAvI nAkhe. Ane tirarakAra kare, Ane dhamakAve, niMdA kare, Ane daMDA lagAve, Ane hAthakaDI paherAvI de athata hAtha pAchaLa bAMdhI de. AnA pagamAM beDI nAkhe. Ane haDImAM nAkhe; Ane jelamAM pUrI de, arthAt evA baMdhanamAM nAkhe ke AnuM cAlavuM, pharavuM, kaThaNa thai jAya, ane cAlatA cAlatA paDI jAya, AnA baMne hAthane be beDiyethI bAMdhIne maraDI nAkhe. jethI tenA hAtha tUTI jAya, AnA hAtha kApI nAkhe, paga kApI nAkhe, AnA kAna kApI nAkhe, AnuM nAka hoTha, mAthuM, athavA mukha kApI le, AnI purUSendriya kApI nAkhe. AnA aMge kApI le, Ane cAbukane mAra mAre. Ane mArI mArIne tenI cAmaDI ukheDI le, AnI ane AMkhe kahADI lo AnA dAMte ukhADI le, AnI jIbha kheMcI le, AnA aMDakeSa ukheDI nAkhe, AnA gaLAmAM doraDuM bAMdhIne jhADa para udhe mAthe laTakAvI do. AnA zarIrane ragaDe arthAt lAkaDAnI jema ghasaDe. dahIMnI jema maMthana kare. Ane zULIe caDAvI de zULIthI vI dhI nAkhe, mAravAthI thayelA tenA ghA upara mIThuM bhabharAvI de. Ane vadhasthAne laI jaIne mArI nAkhe ane siMhanA pUchaDe bAMdhI de baLadanA pUchaDe. bAMdhI de. AnuM zarIra agnithI bALI nAkho. AnA zarIranA mAMsanA keDI jevaDA kakaDA karI karIne kAgaDAone khavarAvI de, AnuM khAvuM pIvuM baMdha karI de, Ane jIdagI sudhI jelamAM pUrI zekha, Ane kaI kharAba metathI mAre, arthAt bhAlA vigerethI vIMdhI vIdhIne Ane jIva laI le. A adharmI purUSe pitAnI bAhya pariSada pratye A atyaMta krUra vyava hAra karatA hoya che. te have batAve che. pUrvokta pApI purUSanI AtyaMtara pariSadu hoya che. arthAt AMtarika parivAra hoya che. te parivAra A pramANe hoya che.-mAtA, pitA, bhAI, zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 80
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Dena strI sage ke dattaka putra, putrI, pUtra vadhU, vigere jyAre te. krUrapurUSa emanA paikI koinA para krodha yukta bane che, tyAre tenA aparAdha nAnA hAya ke meTA hoya te tarapha lakSya na karatAM tene bhAre zikSA ja kare che. have eja lAta sUtrakAra khAve che.-- tene nAnA sarakhe aparAdha thAya tyAre paNa tene bhAre daDa kare che, jema ke--ThaMDInI mesamamAM tene ThaMDA pANImAM nAkhe che. vigere te saghaLA daDAnuM kathana ahiyAM karavuM joie. ke je mitra dveSa pracayika kriyAsthAnamAM gaNAvavAmAM Avela che. AvA prakAranuM AcaraNa karavAvALA pApI purUSa peAtAnu. paNa ahit kare che. ane bIjAenuM paNa ahita kare che, je peAtAnA mAtA, pitAnuM pazu hita karatA nathI, te khIjAeAnu` zu` hita karI zake? AvA purUSA jyAre A bhavanA tyAga karIne parabhavamAM jAya che, te peAtAnA karmAMnu ahita mULa ja bhAgave che. te paraleAkamAM duHkhI thAya che. zarIra saMbadhI ane mAnasika duHkha bhAgave che. krInapaNAne prApta thAya che. zekanA vizeSapaNAnA kAraNe tenuM zarIra zithila khanI jAya che. tee AMsu sAre che. pIDA pAme che, aneka prakAranA sASavALA khane che, javara ane netrazUlane prApta kare che. teo du:kha zeka, jaraNa, tepana (raDavu) paTTana, paritApana vadha ane anya vigere kalezeAthI nivRtta thatA nathI, teone A badhA ka vAravAra bhAgavavA paDe che. te eja pramANe te adhama purUSo strI sabadhI kAmalegAmAM Asakta rahe che. atyaMta abhilASA vALA hAya che, gRddha hoya che, ane taddIna DAya che. yAvat cAra, pAMca, cha athavA dasa varSo paryanta athavA tenAthI paNa ochA athavA vadhAre kALa sudhI bhAgAne bhAgavIne veranA sthAnane arthAt mArelA prANiyAnI sagraha karIne ghaNA vadhAre pApeA ekaThA karIne azubha karmAMnA bhArathI yukta thaIne adhagatimAM jAya che. jema lAkhAnA gaLA athavA patanA khaDa pANImAM cheDavAmAM (nAkhavAmAM) Ave te te pANIne bhedIne TheTha nIce pANInA taLIye paheAMcIne ubheA rahe che. zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 81
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane te pachI pANI upara AvatA nathI, eja pramANe te adhArmika adhama purUSa pApathI bhAre khUnIne, sAvadya kathI vadhAre bhAre khanIne prANAtipAta vigerenA bhArathI adhikapaNAvALA banIne-atyaMta pApI thaIne veranA vadhAravAvALA thaI ne arthAt jIvAnI sAthe atyaMta vera bAMdhIne atyaMta asatya khelanAra, dalI, kapaTI, apayazavALA, ane ghaNA trasa prANiyAnA dhAta karavAvALA banIne maraNunA avasare marIne pRthvIne pAra karIne nIce taraphanA taLIce jaIne rahe che. tAtpaya e che ke pUrvokta prakArathI pApAcaraNa karavAvALA purUSa jyAre mare che tyAre pRthvInA taLIyAne bhedIne phe narakamAM jAya che. prA 'aLavA' ItyAdi TIkA-adharmI purUSa narakamAM jAya che. e kahevAi cUkayu che, paraMtu narakanu' svarUpa kevu' hAya che? te have sUtrakAra matAve che.- te naraka~~narakAvAsa aMdara gALa AkAravALuM hoya che. mahAranA bhAgamAM cAra khUNuAvALu hAya che ane taLIyAnA bhAgamAM charInI dhAra sarakhuM atyaMta tIkSNa hoya che. tyAM haMmezAM ghera aMdhArU banyu rahe che. tyAM gRha, caMdra, sUrya ke nakSatronA prakAza hAtA nathI. eTaluM ja nahI. tyAM prakAzane abhAva ane aMdhakAra ja bhayanuM kAraNu hAya temaja te zivAya ghaNA kharA azuci padArtha paNa hoya che. narakanI bhUmi meda, carbI, mAMsa, rudhira-lAhI pIpa, parU, vigerenA samUhathI vyApta rahe che. A pavitra padAtheAMthI tyAM kAdava thaI jAya che. te narake azuci hoya che, saDelA, gaLelA, mAMsanA adhikapaNA vALA hAya che. atyaMta duga`dhavALA hAya che. kALA vaNu vALA tathA dhumADAthI yukta agninI jevI kAMtivALA hAya che tenA sparzI kaThora hAya che. teo dussaha ane kaThora hAya che. tyAMnI vedanAe paNa azubha Aya che. nAraka jIvA narakamAM nidrA laI zakatA nathI. tathA tyAMthI bIje jaI zakatA nathI. temane zruti, rati, dhRti athavA mati prApta thatI nathI tyAM tee ujavala (utkRSTa gADha, vipula kaTuka, pratikULa, karkaza, pracanDa, dustara' tIvra, hRdaya, vidyAraka ane dusaha yAtanA-pIDa prApta kare che. kahevAnu' tAtpaya e che ke--tIvra anubhAvanA adhika paNAthI ujavala, vipula hAvAthI vizAla parimANu vinAnuM hovAthI kakaza, dareka gAmAM zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 82
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ duHkha janaka havAthI caNaDa ane dareka pradezamAM vyApta rahevAthI bhaya janaka hoya che. nAraka che AvA prakAranI atyaMta viSama vedanAnu vedana karatAM karatAM pitAne samaya vitAve che. 21 re nA nAmag" ItyAdi TIkA-adhama nI agatI ja thAya che. ugati thatI nathI. A viSayamAM daSTAnta batAvavAmAM Ave che-jema keI vRkSa parvatanA bhAgamAM utpanna thayela hoya ane tenuM mULa kApI nAkhavAmAM Ave, tene bhAre hovAnA kAraNe nIce kaI viSama sthAna para paDI jAya che. tenI udarva gati thatI nathI. e ja pramANe pApanA bhArathI yukta pApI jIva nIce narakamAMja jAya che. tenI gati bIje thatI nathI. AvA purUSe eka garbhamAMthI bIjA garbhamAM jAya che. eka janma pachI bIje janma le che. ane maraNa pachI pharIthI mAre che. arthAt vAraMvAra narakamAM utpanna thAya che. ane duHkhanI pachI pharIthI rakhane ja bhogave che. te dakSiNa dizAmAM janAre hoya che. tathA kRSNa pakSI hoya che. bhaviSya kALamAM tene bedhi durlabha thAya che. A sthAna anArya che. kevaLa jJAnane utpanna karavAvALuM nathI. aparipUrNa che, anyAya maya che. azuddha che. zalyane kApavAvALuM nathI. siddhi, mukti. niryANu, ane nivaNanA mArga rUpa nathI. te saghaLA dukhenA nAzane mArga nathI. te sthAna ekAnta mizyA che. azabhana che. A rIte A pahelA adharma pakSane vicAra thaye, mArA "mAre toravaNa TALata' ityAdi TIkArya-adharma pakSanuM nirUpaNa karIne have dharmapakSanuM kathana kare che- pahelA adharma pakSathI ubhuM bIjuM sthAna dharma pakSanuM che. have tene vicAra karavAmAM Ave che.- A saMsAramAM pUrva vigere dizAomAM aneka prakAranA loke nivAsa kare che. jemake-anAraMbhI, arthAt jene ghAtakarI vyavahAra na karavAvALA aparigrahavALA, dharmAnuSThAnamAM rata, svayaM dharmanuM AcaraNa karavAvALA, ane bIjAone dharmAcaraNanI preraNa karavAvALA dharmaniSTha, yAvat dharmathI ja pitAnI AjIvikA karIne jIvana nirvAha karavAvALA suzIla, sArA evA AtethI yukta, saralapaNAthI prasanna thavAvALA, susAdhu dareka prakAranA prANAti zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 83
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAtanA jIvana paryanta tyAga karavAvALA, tathA bIjA pApI lArka je sAvadya ane amedhi janaka karmo kare che, tenAthI jIvana panta nivRtta rahe che. te dhaniSTha purUSA anagAra arthAt ghara ane parivAra vigerethI rahita hAya che, bhAgyavAn hAya che. iryAM samiti, bhASA samiti, eSaNA samiti AdAnabhANDa mAtra nikSepaNA samiti, uccAra prasravaNa khela siMdhANu mala pratiSThApanA samitithI arthAt pAMce prakAranI samitiyAthI yukta hoya che. mana, vacana, ane kAyasamitithI yukta hoya che. manA gupta, vacana gupta ane kAyagusa hAya che. saghaLA AsraveAthI gupta hAya che, peAtAnI indri cAne viSayethI geApana karIne rAkhe che. nava vADenI sAthe brahmacaryanuM pAlana kare che. krodha, mAna, mAyA, ane leAlathI rahita hoya che. zAnta, prazAnta, upazAnta-khAdya ane AMtarika zaktithI yukta hoya che. parinivRta, Asava, dvArAthI rahita saghaLI granthiyAthI rahita chinna zAka-saMsAranA mULanu chedana karavAvALA, athavA zAkathI rahita ka'rUpa maLathI rahita, jema kAMsAnuM vAsaNa pANInA lepathI lipta thatu nathI, eja pramANe kema rUpI maLathI na lipAnArA, jema zakha svabhAvathI niSkalaka hoya che, eja pramANe saghaLA prAranI kAlimA-malina paNAthI rahita haiAya che. jema jIvanI gati rokI zakAtI nathI, tema tenI gatimAM pazu rekANu karI zakAtu nathI. tee AkAzanI jema avalambana vinAnA hAya che. arthAt koInA paNa Azraya letA nathI. vAyu pramANe rokANa vagara vicaraNa kare che. jema zarad Rtunu pANI nimala--cAkhu. hAya che, eja pramANe temanuM aMtaHkaraNa nimala haiAya che. teo kamaLanA pAnanI jema rAga-dveSa vigerenA lepa vinAnA hAya che. kAcakhAnI jema guptendriya hAya che. jema AkAzamAM janAza pakSiye svAdhIna hAya che, eja pramANe mahAtmAe mamatvanA kha'dhanathI rahita hovAnA kAraNe svAdhIna heAya che. jema geMDAnu eka ja sIMga hAya che, teja pramANe teo mAha vigerethI mukta DAvAthI ekalA ja hAya che. bhAraDa pakSInI jema apramatta hAya che. kuMjaranI jema zAMDIra hAya che, zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 84
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAt jema hAthI vRkSa vigerene vidAra-pADavAmAM samartha hoya che, e ja pramANe teo karmonuM vidAraNa karavAmAM samartha hoya che. teo vRSabha-baLa danI jema saMyamane bhAra vahevAmAM upADavAmAM sAmarthyavALA hoya che. jema siMha durgha-parAjya na pAme te hoya che, e ja pramANe parISaha ane upasarga teone parAbhava karI zakatA nathI, teo merU parvata sarakhA aprakampa hoya che. arthAt jema vAvAjheDuM merU parvatane kaMpAvI zakatuM nathI, eja pramANe parISaha ane kaThaNamAM kaThaNa upasarga teone parAbhava karI zaktA nathI, teo sAgaranI jema gaMbhIra hoya che, arthAt jema nadImAMthI AvavA vALA pANIthI samudramAM seMbha thatuM nathI, eja pramANe teonuM mana, paNa kaI paNa prakArathI kSAbha pAmatuM nathI. teo candramAnI jema svabhAvathI ja zItala lezyAvALA hoya che. sUryanI jema tapa ane saMyamanA tejathI prakAzamAna hoya che. svabhAvathI ja suvarNa sonAnI jema nirmalasvaccha hoya che. pRthvInI jema saghaLA sparzone sahana kare che. jemAM ghI vigerene hema karavAmAM Avyo hoya, evI agni jema tejathI dedIpyamAna hoya che, e ja pramANe teo atizaya tejathI prakAzavAvALA hoya che. te bhagava tene kayAMya paNa pratibaMdha heta nathI, pratibandha cAra prakArane kahevAmAM Avela che. jemake (1) iMDAmAMthI utpanna thavAvALA mora vigere pakSiyothI, (2) baccA rUpe utpanna thavAvALA hAthI vigerenA bacAthI, (3) vasati- nivAsasthAnathI (8) tathA parigrahathI arthAt pITha, phalaka, vigere upakaraNethI, teo A saghaLA pratibaMdha vinAnA hoya che. teo je kaI dizAmAM javAnI IcchA kare che, temAM ja rokANa vinA bhAvazuddhithI yukta, laghubhUta, alpa upadhivALA bAhya ane Abhyantara parigrahathI rahita thaIne ane sattara prakAranA saMyamathI tadhA bAra prakAranA tapathI potAnA AtmAne bhAvita karatA thakA vicAre che te bhagavAna mahApurUSanA saMyamanA nivAha mATe A pramANenI AjIvikA hoya che. koI eka divasane upavAsa kare che. keI be divasane upavAsa kare che. te keI tela-traNa divasane upavAsa kare che. keI celAcAra divasane upavAsa kare che. koI pAMca divasane upavAsa kare che. koI cha divasanA upavAsa kare che. arthAt koI eka eka divasa cheDIne ekAM. tero AhAra kare che, keI babbe divasa cheDIne chaTha-chaTha AhAra kare che. koI traNa traNa cAra-cAra pAMca pAMca ane cha-cha divasa cheDIne eka zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 85
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ divasa AhAra kare che. keI eka pakhavADIyA ardhamAsa khamaNanA upavAsa kare che. koI eka, be, traNa, cAra, pAMya athavA cha mahinA sudhInA upavAsa kare che. mAsakhamaNuM kare che. A sivAya kaI kaI abhigrahane dhAraNa karavA vALA hoya che. jemake-(1) ukSiptacaraka-AhAramAMthI bahAra kahADa. vAmAM Avela AhArane ja grahaNa karavAno niyama laIne tenA mATe ja pharavAvALA (2) nikSipta caraka-vAsaNamAMthI nahIM kahADela AhArane ja grahaNa karavAne abhigraha karavAvALA ane te mATe ja pharanArA (3) ukSiptanikSiptacaraka-vAsaNamAMthI bahAra kahADelA ane temAM coMTelA AhArane ja grahaNa karavAnI pratijJAvALa, (4) antacaraka--kedarA vigere tuccha anAja grahaNa karavAvALA. (5) prAntacaraka-pAtramAMthI AhAra kahADI lIdhA pachI temAM cUMTI rahelane AhAra karavAvALA (6) rUkSacaraka-ghI vigere vinAnuM vigaya -lukhe AhAra levAnA abhigrahavALA (7) samudAnacaraka-nAnA prakAranA aneka gharomAMthI ApavAmAM Avela AhAra levAnA abhigrahavALA. (8) saMsRSTacaraka-bharelA hAtha athavA pAtrathI ja ApavAmAM AvelA AhArane ja grahaNa karavAvALA (9) asaMsUNacaraka-na bharelA hAthathI ja AhAra levAvALA. (10) tajajAta saMsaSTa caraka-je vastu ApavAmAM AvI rahI hoya tenAthI bharelA hAtha vigerethI grahaNa karavAvALA. (11) dakhalAbhika - AMkhethI dekhAtA AhArane ja grahaNa karavAvALA. (12) adachalAbhika-nahIM dekhAtA AhArane ja grahaNa karavAvALA. (13) pRSNalAbhika-pUchIne Apa. vAmAM Avela AhAra ja grahaNa karavAvALA. (14) pUchayA vinA ApavAmAM Avela AhArane ja grahaNa karavAvALA. (15) bhikSAlAbhika-yAcanA karatAM maLela AhAra vigerene ja grahaNa karavAvALA. (16) abhikSA lAbhika-bhikSA vinA maLelAM AhArane ja grahaNa karavAvALA, arthAt tuccha ane atuccha bane prakArane AhAra levAvALA (17) ajJAta caraka-ajJAta aparicayavALA gharomAMthI ja AhAra grahaNa karavAvALA. (18) upanihitaka--dAtAnI samIpe rAkha vAmAM Avela AhAra ja grahaNa karavAvALA. (19) saMkhyAdattika-dattinI saMkhyA nakakI karIne ja AhAra levAvALA. (20) parimita piMDa pAtika-parimitapiMDa AhAra levAvALA. arthAt pramANu yukta (21) zuddhaSaNika-zaMkA vigere dothI rahita AhAra levAvALA. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ A sivAya koI aMtAhArI-munI zekelI vastune grahaNa karavAvALA. kaI prAntAhArI-vacce ghaTo AhAra levAvALA tathA vAsI AhAra levAvALA. kaI rasavajIta AhAra levAvALA keI virasa AhAra levAvALA. koI rUkSa AhAra levAvALA. keI tuccha AhAra levAvALA keI anta prAnta jIvI. ke haMmezAM AMbela karavAvALA, keI purimaDUDha karavAvALA arthAta divasanA be prahara sudhI AhAra na karavAvALA, keI ghI vigerenI vikRtine tyAga karavAvALA, madya ke mAMsanuM sevana na karanArA. arthAt buddhine bhraSTa karavAvALA saghaLA mAdaka padArthone tyAga karavAvALA dararoja sarasa-AhAra na karavAvALA kAryotsarga karavAvALA, bAra prakAranI pratimAo (abhigraha) thI yukta, kaI ukuTukAsana karavAvALA, keI Asanane tyAga karIne jamIna para ja besavAvALA, keI vIrAsana karavAvALA. athavA pRthvI para baMne paga TekavIne khuzinI mAphaka eTale ke khurzi para beThelA mANasanI murzi haTAvI lIdhA pachI je Asana thaI jAya che, te AsanathI besavAvALA hoya che. kaI daMDAsana kare che. arthAtu daMDanI jema lAMbA thaIne sthita rahe che. keI lagaMDazAyI hoya che arthAt jema vAMku lAkaDuM bane bAjuthI jamInane sparza kare che. ane vacamAM addhara rahe che. e ja pramANe mAthuM ane paga jamIna para TekavIne zarIrane vacale bhAga addhara rAkhe che. athavA mAthu ane pagane addhara rAkhIne vacalA bhAgane jamIna para TekavIne rahe che. keI kaI prAvaraNa rahita hoya che, arthAt mukhatrikA ane calapaTTAthI judA vastrone tyAga karIne unALAmAM gaminI ane zIzALAmAM zadi-ThaMDakanI AtApanA le che. keI dhyAna magna he che. koI khaja. vALa AvavA chatAM paNa zarIra khajavALatA nathI. keI thUka bahAra kahADatA nathI. A pramANe aupapAtika sUtramAM je guNe kahevAmAM AvyA che. te saghaLA guNe ahiyAM paNa kahevA joIe. te dhArmika purUSe vALa mUcha, rame. ane nakhonA saMskAra vinAnA hoya che. saMpUrNa rIte zarIranA saMskAra vinAnA hoya che. e mahAmati pUrvokta caryAnI sAthe vicaratA thakA aneka varSo sudhI grAmaya paryAyanuM pAlana kare che. te pachI aneka prakAranI bAdhA utpanna thatAM athavA utpanna na thavA chatAM paNa rega athavA AtaMka (zIdhra prANa haraNa karavAvALA zULa vigere) upasthita thAya tyAre athavA upathita na thAya te paNa ghaNu kharA bhaktonuM (AhAranuM pratyAkhyAna kare che. lAMbA samaya sudhI zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 87
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ anazananuM pratyAkhyAna karIne saMthAre kare che ane je uddezyane prApta karavA mATe nagnapaNuM maMDapaNuM snAnane tyAga, dAtaNa karavAne tyAga chatrI ane joDAne tyAga, bhUmizayana, pATapara zayana, lAkaDA para zayana, keza leca, brahmacaryavAsa, paragRha praveza. arthAt bhikSAvRtti bhikSAne lAbha thAya tyAre athavA bhikSAne lAbha na thAya te paNa rAga ke dveSabhAva dhAraNa na karatAM samabhAva dhAraNa karyo hoya, je prayojana mATe mAna-apamAna sahana karyuM hoya, bharlsanA tiraskAra sahana karI leya, arthAt janma, ane karma pragaTa karIne karavAmAM Avela apamAna sahana karyuM hoya, niMdA sahana karI hoya, khisaNuM eTale ke hAtha athavA mukha vikRta karIne karavAmAM AvanArA apamAnane sahana karyuM hoya, gaha sahana karI hoya, taja nA sahana karI hoya, ane tADana sahana karyuM hoya, IndriyenA aneka prakAranA pratikULa vyApArane-pravRttine sahana karela hoya ? bAvIsa prakAranA parISaho ane aneka prakAranA upasargone sahana karela hoya te prajAne arthAta mokSane prApta karI le che, te prayajana prApta karIne chellA zvAsecchavAsamAM anaMta, sarvottama, vyAghAta, (bAdhA)thI rahita nirAvaraNa sapUrNa (sarvavatu saMbaMdhI) tathA pratipUrNa- punamanA candramAnI jema akhaMDa kevaLa jJAna ane kevaLa darzananI utpattinI pachI siddhi prApta kare che. te siddhithI saghaLA karmone kSaya thaI jAya che. te niratizaya-atyaMta jJAna ane AnaMdamaya hoya che. te mahApurUSa buddha arthAt saMpUrNa leka tathA Alekane tathA saghaLA sAmAnya ane vizeSAtmaka padA ne spaSTa rUpathI jANe-dekhe che. janma-maraNathI sarvathA ane sarvadA mATe mukta thaI jAya che. parinirvANa arthAt paramazAnti prApta karI le che. ane saghaLA dukhone aMta karI le che. kaI kaI bhAgyazALI purU evA hoya che ke-jeo eka ja bhavamAM sUkti prApta karI le che. keI kaI pUrvabhomAM upArjana karelA karmo zeSa rahI javAthI yathA samaya mRtyune prApta karIne keI eka deva lekamAM devanI zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 88
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ paryAyathI janma le che. te dhruvaleAkeA kuvA hAya che ? te have matAvavAmAM Ave che. - dhruvaleAka vizeSa prakAranA vimAna vagere mahAn RddhithI yukta hAya che, mahAn ghatithI yukta arthAt AbhUSaNeAnI vizeSa prakAranI prabhA-kAMtithI yukta DAya che. pAkramathI yukta mahAn kIrtivALA mahAn khaLavALA mahAn prabhAvavALA tathA vizeSa prakAranA sukha sAdhanAthI yukta, deva vimAnethI cukta, upara kahelAM deva vimAnemAM utpanna thavAvALA devA kevA prakAranA cAya che ? te have khatAve che. devA mahAn Rddhine dhAraNu karavAvALA, mahAn kAMtithI yukta yAvat mahAn sukha sampUta hAya che. teonuM vakSasthaLa hRdaya --chAtI hArathI suzeAbhita hAya che, tenI bhujAe kaTaka-kaDA ane keyUra vigere AbhUSaNaiAthI alaMkRta rahe che, teo agada ane kuMDalAthI zAbhAya. mAna kapeAlavALA hAya che. tathA kAnAmAM karNabhUSaNa dhAraNa kare che. teenA hAtheAnA AbhUSaNeA citra-vicitra hAya che. emanA muguTa vicitra prakAranI mALAothI zaiAbhAyamAna hAya che. te kalyANa kArI zreSTha tathA sugadhavALA vastrone dhAraNa kare che. kalyANu kAraka ane uttama mALA ane agalecanane dhAraNa karavAvALA hAya che. tenu zarIra dedIpyamAna haiAya che. teonA zarIramAMthI hu'mezAM adbhUta teja prakAzatu rahe che. te lAMbI laTakatI evI vanamALAone dhAraNa kare che. vananA artha jaLa e pramANe thAya che. eTale ke pANImAMthI utpanna thavAvALA kamaLAnI mALA 'vanamALA' kahevAya che. vanapuSpamALA vanamALA arthAt jaMgalamAM thavAvALA caMpA vigere puSpAnI mALA, 'vanamALA' kahevAya che. athavA paga sudhI laTakatI mALA 'vanamALA' kahevAya che. deve evA prakAranI vanamALA dhAraNa kare che. te devA peAtAnA va, sparzI vruti ane tejathI dizAone prakAzamaya kare che ane bhaviSyamAM mekSamAM javAvALA thAya che. te have batAve che.--teo peAtAnA vilakSaNa nathI divya gadhathI, divya sparzIthI divya saMghAtathI divya zArIrika saha. nanathI, divya AkRtithI divya RddhithI divya dyutithI dvizya prabhAthI, divya chAyAthI divya kAMtIthI divya caiAtithI, divya tejathI, divya teolesyAthI, sadhanI dizAone udyotita ane prakAzita kare che, bhadragati ane bhadra sthiti vALA hoya che. mAgAmI kALamAM bhadraka kalyANavALA thAvALA hAya che, zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 89
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ A dharmasthAna AjanAnuM sthAna che. yAvatu sava duHkhAnA kSayanA mAga che. mithyAtva, avirati vigerethI rahita hAvAthI susAdhu mAga che zrA pramANe A bIjA dharma pakSa sthAnanA A vicAra kahevAmAM Avela che. vivekI manuSyeAe dhama pakSanA ja Adara karavA joI e. rA 'sarala vALA" ItyAdi TIMkA ----dhama pakSa ane adhama pakSanuM nirUpaNu karIne have dhama ane adhamanA mizrita pakSanu nirUpaNa karavAmAM Ave che--A pakSamAM dhama ane adhama e banne AMzika rUpathI vidyamAna rahe che. tethI ja A mizrapakSa kahevAya che. jo ke A pakSa paNa adhama yukta ja che, tethI ja adhama paNathI alaga nathI, te paNa adhama karatAM dharmanA adhika paNAne lIdhe A adharma pakSa nathI, pazu dhapakSa ja che tema mAnavAmAM Ave che. mukhya paNAne laine ja zabdanA prayAga karavAmAM Ave che. eve nyAya che. jema candranuM kathana karazeAthI ja thAya che. kala`kathI nahI' kemake tenuM kalaMka kiraNA dvArA DhaMkAI jAya che. tethI A pakSamAM adhama, dhamathI parAbhUta thaI jAya che. tethI A pakSanA dhama pakSamAMja aMtarbhAva thAya che. je alpa IcchA, ane alpa parigrahavALA, dhArmika, dharmAnugAmI ane uttama tratAne dhAraNa karavAvALA hoya che, te pakSamAM Ane samAveza thAya che. te purUSA sthULa prANAtipAta vigere pApAthI nivrutta hAya che, paraMtu sUkSma pApAthI nivRtta nathI hotA yantra (ghANIthI pIlavu. daLavu vigere) pIDana vigere adhika pApavALA kRtyathI paNa nivRtta thatA nathI. have zabdArtha batAvavAmAM Ave che.-trIjA sthAna mizra pakSa dezazivarata zrAvakanA vicAra AgaLa kahyA pramANe che. A leAkamAM pUrva, pazcima dakSi ane uttara dizAmAM kAI kAI manuSye evA hAya che, je alpa IcchAvALA, alpa Arabha-kRSi khetI vigere dvArA jIvAta rUpa sAdya vyApAra vALA, alpa parigrahavALA ahiMsA vigere dhama nuM AcaraNa karavAvALA, dharmonugAmI, dhaniSTha dharma premI, dharmanuM kathana karavAvALA, dharmane ja dekha vAvALA, dharma thI prasanna thavAvALA, dharmaparAyaNa, dharmanuM sArI rIte AcaraNu karavAvALA, dhama pUrvaka ja peAtAnI AjIvikA calAvatA thakA vicare che. mizrapakSanu avala bana karanArA deza virati zrAvaka kevA hoya che? zeAlana AcAravALA, sArA vratAvALA saralapaNAthI prasanna thavAne cAgya zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 90
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane sAdhu-sajjana haiAya che, sthUla prANAtipAtathI ekadeza rUpathI yAvajjIva nivRtta DeAya che, paraMtu sUkSma prANAtipAtathI nivRtta thatA nathI, eja pramANe anya pApa janaka ane akhASi utpanna karavAvALA kAryAMthI je bIjA prANiyAne saMtApa paheAMcADavAvALA haiAya che. temAMthI koi kAIthI, nivRtta thatA nathI. tAtpaya e che ke--deza virativALA dharmAMdha pakSavALA purUSA saghaLA pApothI deza nivRtta hAya che, sathA nivRtta hAtA nathI. A mizrasthAnamAM zramaNeAnA upAsaka (sAdhunI sevA karavAvALA) arthAt zrAvaka janA hAya che. te jIva ane ajIvanA svarUpane yathArtha rUpathI jANanArA hAya che. puNya pApanA svarUpane jANavA vALA haiAya che. Asrava, savara, nirA, kriyA, adhikaraNa, khadha ane mekSanA jJAnamAM kuzaLa hAya che. jenA dvArA AtmA rUpI sarezavaramAM kamarUpI jaLa Ave che, tene Asrava kahevAya che. je pariNAma dvArA AsravanA nirodha thAya che. te samiti, gupti vigere rUpa pariNAma sara kahevAya che. tAtparya e che keAvatA evA kama rUpI jaLanu rekAi javuM te sA~vara che. AtmapradezathI addha te karmonuM dezathI haTavuM te nirjarA che. kAyikI vigere paccIsa prakAranI sAvadya pravRttine kriyA kahe che. jenA kAraNe AtmA naraka athavA tiya ca gatinA adhikArI bane che, te adhikaraNa kahevAya che. adhikaraNanA be bheda che, dravyathI khaDUga athavA yaMtra vagere ane bhAvathI krodha vagere adhikaraNa che. jIva ane kANu vaNAnA pudgalAnuM kSIra ane nIranI mAphka saMbadha thavA te khadha che. samasta karmanA kSaya thavAthI AtmAthI kavaNA AnA 'ta thavA ane svAbhAvika zuddha svarUpanI upalabdhi thaI javI te mekSa che. A mekSa AtmAnA sAdI anaMta zuddha paryAya che. zrAvaka Asrava vigerenA samagra svarUpane jANavAvALA DAya che. te koInI paNa sahAyatAnI apekSA rAkhatA nathI, athavA ema kahevu joI e ke asahAya haiAvA chatAM paNa deve paNa teone nigrantha pravacanathI haTAvI zakatA nathI. vaimAnika devA, asurakumArA nAgakumAra, garUDakumAra, ane supakumAra, nAmanA bhavanapati devA tathA yakSa rAkSase kinnara, kapurUSa, gadhava ane maheAraga nAmanA vyantara deva pramaLa zaktimAna hovA chatAM paNa zramaNeApAsAne jInazAsanathI calAyamAna karavAmAM samatha thaI zakatAM nathI zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 91
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ teo nigraMtha pravacanamAM nizaMka hoya che. pArakA darzanenI IcchA karatAM nathI. dharmakriyAnA phaLamAM saMdeha karatA nathI. teo labdhArtha hoya che. arthAt gurUnA upadezathI sUtra ane arthanuM zravaNa kare che. zravaNa karIne arthane grahaNa kare che. grahaNa karyA pachI je saMdeha hoya te gurune artha pUchI le che, pUchIne tene sArI rIte nizcita karI le che. ane pUrI rIte samajI le che. tenI rage ragamAM jIna pravacana pratye gADha anurAga hoya che. teonI zraddhA evI hoya che ke he Ayumana A ninya pravacana ja artha che. Aja paramArtha che. e sivAya badhuM anartha che. anartha kAraka che. lekene e pramANene Adeza Ape che. teo sphaTikanI jema nirmala aMtaH karaNuvALA hoya che. teonA dvAre dAna mATe sadA khulA rahe che. teo eTalA vizvAsa pAtra hoya che ke-rAjAnA aMtaHpuramAM praveza karavA chatAM paNa tenI para kaI zaMkA lAvatuM nathI. tathApi rAjAnA aMtapuramAM tathA paragRhamAM te pravezavAnI IcchA paNa karatA nathI. aSTamI caturdazI, amAvasyA ane punama vigere tithimAM pratipUrNa pauSadha vratanuM pAlana kare che. teo nigraMtha zramane prAsuka (acitta) ane eSaNIya nirdoSa) azana, pAna, khAdima ane svAdima rUpa cAra prakArane AhAra Ape che. vastra, pAtra, kaMbaLa, rajeDaraNa, auSadha, bheSaja, pITha, paTa, zayyA-AstaraNa-pathArI. ane saMskAranuM dAna kare che. arthAt Ape che. zIlatAthI arthAt sAmAyika dezAvakAzika, piSadha ane atithi saMvibhAga vratathI, pAMca aNu vatethI traNa guNa vatethI cAra zikSAvratAthI, tathA piSadhopavAsathI ane zAstrokta vidhi sAthe grahaNa karavAmAM Avela anazana vigere tapazcaraNAthI pitAnA AtmAne bhAvita karatA thakA vicare che. te zrAvake AvA prakAranI pravRtti kare che. arthAt mokSa mArgamAM vicaraNa karatA thakA ghaNA varSo sudhI zramaNopAsaka paryAyamAM rahIne kaI paNa prakAranA rogo athavA AtaMke utpana thAya tyAre athavA utpanna na thAya te paNa aneka prakAranA bhakto (AhAra-bhejana) nuM pratyAkhyAna kare che. arthAt lAMbA samaya sudhI anazana kare che. ane te pachI AlocanA tathA pratikramaNa zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 92
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ karIne samAdhine prApta thaIne saMthAre samApta karIne yathA kALa dehotsarga (zarIra tyAga) karIne keI paNa deva lekamAM deva paNuthI utpanna thAya che. te deva leka lAMbA kALanI sthitivALA mahAna vRtithI yukta yAvat mahAna sukhane ApavA vALA hoya che. ahiMyAM yAva5dathI A nIce ApavAmAM Avela vizeSaNe grahaNa karavA joIe mahaddhika-arthAt vizeSa prakA. ranA vimAna parivAra vigerethI yukta, mahAdyutika-arthAta vizeSa prakAranA zarIranA AbhUSaNe vigerenI prabhAvALA, mahA baLa ane mahA sukha sAdhanethI yukta hoya che. AnAthI pahelAnA prakaraNamAM deva lokenA je gu kahyA che, te badhAne ahiyAM paNa samajI levA joIe. pUrvokta zrAvaka evA devakamAM utpanna thAya che. A mizrasthAna Arya purUSa dvArA Acarela hoya che. yAvat ekAnta samyaka che. suMdara che. ahiyAM yAvat zabdathI A vizeSaNo samajI levA. kevaLa, paripUrNa, saMzuddha, siddhi mArga, mekSa mArga, nirmANa mArga, nirvANa mArga, saghaLA duHkhanA vinAzane mArga A badhA padonI vyAkhyA pahelAM kahevAmAM AvI gayela che, te pramANe samajI levI joIe trIjA sthAna mizra pakSane vicAra A pramANe kahevAmAM Avela che. A sthAnamAM AMzika (dezathI) avirata ane AMzika (dezathI) virata kahela che. tethI A sthAnavALA aviratinI apekSAthI bALa ane viratinI ape. sAthI paMDita kahevAya che. baMnenI apekSAthI teone bAlamaMDita kahe che. A traNe sthAnamAM sarvathA aviratinuM sthAna AraMbhasthAna che. A sthAna sarvathA anAryA che. yAvat samasta duHkhanA vinAzano mArga nathI. te ekAta tyAga karavA yogya che. asAdhu asamIcIna che. temAM je sarva viratinuM sthAna che. te anArabhunuM sthAna che. Aryo che. yAvata samasta duHkhanA vinAzane mArga che. ekAnta ! samyapha ane sAdhu che. trIju je dezavirati sthAna che. te AraMbha ane ne AraMbhanuM sthAna che ApaNA AryasthAna yAvata samasta enA vinAzane mArga che ekAnta samyapha ane sAdhu che. sU. 24 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 93
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ "gvameva magrHmALA" ItyAdi TIkA -je saMkSepathI kahevAmAM Ave te saghaLA pakSo A be sthAnomAM aMtargata thaI jAya che. jemake- dharmamAM ane adharmamAM upazAntamAM ane ane anupazAtamAM tAtparya e che ke-paraspara virUddha dharma pakSa ane adharma pakSamAM ja saghaLA pakSone samAveza thaI jAya che. A be pakSathI bhinna triIjo kaI pakSa sambhavita nathI. pahelA adharma sthAnane je vicAra karavAmAM Avela che. temAM traNaso tresaTha vAdiye (pAkhaMDi) ne aMtarbhAva thaI jAya che, e pramANe pUrvAcAryo rae kahela che. te vAdI A pramANe che.-kriyAvAdI, akiyAvAdI, ajJAnika, -ajJAnavAdI ane vinayavAdI che. teo paNa mokSanI prarUpaNa kare che. tathA pita pitAnA matane anusaranArAone dharmane upadeza Ape che. mArA ahiMsA dharma saghaLA dharmomAM pradhAna-mukhya che. ane eja zAstrone sAra che. A satya-tathyane batAvavA mATe yukti pUrvaka chavIsamuM sUtra kahevAmAM Ave che. te tane' ItyAdi TIkArtha-jeo anya matanuM avalakhana karavAvALA ane sarvajJa dvArA pratipAdana karavAmAM AvelA Agamane na mAnavAvALA vAdI che. teone ahiyAM "prAvAka kahela che. teo traNane tresaThanI saMkhyAmAM che. teonuM kahevuM e che ke-ame ja dharmanI AdI karavA vALA chIe temAM aneka prakAranI prajJAvALA che. arthAta tenI samajaNa paraspara virodhI hevAthI aneka prakAranI che. teone abhiprAya zIla-vrata darzana ane rUci paNa aneka prakAranI che. teo aneka prakArane AraMbha samAraMbha karyA kare che. ane teone nizcaya paNa aneka prakAranA hoya che. A saghaLA "prAvAduka vAdIe goLa cakra banAvIne eka sAthe beThA hoya tevA samaye kaI purUSa agninA aMgArAthI bharelA pAtrane lekhaMDanI sAMDasIthI pakaDIne te dharmonA Adi karavAvALA, aneka prakAranI prajJA buddhi vALA, yAvatu aneka prakAranA nizcayavALA prAvAhako vAdIne kahevAmAM Ave ke-he paravAdiye ! agninA aMgArAthI bharelA A pAtrane laIne tame zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 94
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ gheDA thaDA samaya sudhI pita pitAnA hAthathI pakaDe, sADasInuM sahAyapaNuM levuM nahIM. azcinuM staMbhana paNa na karavuM. arthAt te athiI pitAnA sAdharmikonuM vaivAvRtya karo paraMtu saraLa ane kSArAdhaka banIne kapaTa na karatAM hAtha phelAvo arthAt hAtha dhare. A pramANe kahIne te purUSa te dharmanA Adi karavAvALA paravAdiyAnA hAthamAM te agninA aMgArAthI paripUrNa bharelA pAtrone sAMDasIthI pakaDIne rAkhavA lAgyA. tyAre te dharmanA Adi karavAvALA aneka prakAranI prajJAvALA, yAvata aneka prakAranA nizcayavALA paravAdiye pitAnA hAthe kecIne. laI le che. arthAta te pAtrane hAthamAM levA mATe taiyAra thatA nathI, tyAre te purUSa te dharmonI Adi karavAvALA yAvata aneka prakAranA nizcayavALA vAdine A pramANe kahyuM-he dharmanA Adi karavAvALA, aneka prakAranI prajJAvALA, yAvat aneka prakArane nizcaya karavAvALA paravAdiye tame tamArA hAthe kema saMkecI le che? A agnine hAthamAM kema letA nathI? tyAre te prAvAke uttara Apaze ke-amArA hAthe baLI jaze. arthAt hAtha baLavAnA bhayathI amo hAtha saMkecI rahyA chIe. tyAre te purUSa kahe che ke hAtha baLI javAthI zuM nukazAna che? tyAre teo kaheze ke-duHkha thaze. tyAre te purUSa kahe che ke-je agnithI baLavAne kAraNe tamane duHkhane anubhava thAya che, te dareka prANIne paNa eja hakIkata samajavI joIe. eja sauthI moTuM pramANa che. kahyuM paNa che ke- "pratyAhacAne ja TAnera" ItyAdi pratyAkhyAna, dAna, sukha, duHkha, priya, ane apriyanA saMbaMdhamAM manuSya pitAnI ja upamAthI dAkhalA gya nirNaya karI zake che. te purUSa pharIthI kahe che ke--Aja gya nirNaya nizcaya karavAnI tulA (trAjavA) che, Aja pramANa che. Aja samavasaraNa che, jema vyathA-pIDAthI pitAnA manamAM duHkha thAya che, e ja pramANe saghaLA prANine duHkha thaze. pitAnA anubhavanA pramANathI dharma A tathya-satyane jANIne hiMsAthI nivRtta thavuM joIe. ahiMsA ja saghaLA dharmomAM mukhya dharma che. tene ja zAstrakAra dRSTAntathI have batAve che, zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 95
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ je zramaNa ane brAhmaNa evuM kahe che ke--yAvata leAkeAnI sAme praznapaNA kare che ke saghaLA prAzuicA, bhUtA, jIvA ane satvenu hanana karavuM joIe. teonA AhAra-pANI rokIne athavA taDakA vigeremAM ubhA rAkhIne saMtApa pahoMcADavA joie. khadhana vigeremAM nAkhIne teone kheda karAvavA joie. viSa-athavA zasra vigerethI mArI nAkhavA joie. evu' kahevAvALAe akavAda karavAvIe, zramaNa ane brAhmaNa bhaviSyakALamAM Aja janmamAM athavA AvanArA janmamAM peAtAnu ja chedana, bhedana vigere kare che, tene peAtAne ja AgaLa para chinna, bhinna thavuM paDaze. teone naraka ane nigeda vigeremAM utpatti, jarA, maraNu, janma punabhava, vAravAra bhav dhAracu, galavAsa ane bhavabhramaNanA bhAgI thavu paDaze, jIva hiMsAnA upadeza ApavAvALA ane jIveAnI hiMsA karavAvALA Aja bhavamAM ghaNA evA daMDa, muMDana, tanA tADanA ane dhaiALavu' (madhana) tathA urdU khadhana vizerenA pAtra banavu paDe che. teo pitR maraNu-pitAnA maraNa-mAtAnA mAthu, lAInA maraNu, bahenanA maraNu strInA maLyu, putra maraNu, putrI paraNuM, putraya jUnuM maraNa, daridrapaNA, durbhAgya aniSTa sacaiAga iSTa viyega vigere duHkhA ane do myAnA bhAgI manaze. te anAdI, anaMta, dIrgha kALa saMbadhI cAra gativALA sa`sAra rUpI vanamAM vAraMvAra arthAt anaMtavAra paribhramaNa karaze. teo siddhi prApta nahI karI zake, meSanA bhAgI thaze nahI. yAvatu temA zArIrika ane mAnasika du:khAnA mata karI zakaze nahIM Aja adhAne mATe tulA samajavI. ane eja pramANu che ke-khIjAone pIDA karavI na joIe. A sivAya khIju apramANa che. A pIDa) na upajAvavI eja samayasaNu arthAt AgamanA sAra che. A paNa prANiyA mATe samAna che. darekane mATe pramANa che. darekane mATe Aja AgamanA sAra che tema samajavu' hiMsakAnA mAga khatAvIne have ahiMsAnA mArga batAvavAmAM Ave che. je zramaNu ane brAhmaNa evuM kahe che evI prarUpaNA kare che. ke--saghaLA prANiyA, bhUta, jIvA ane satvAnu hanana karavuM na joIe. tene tenA alaigya kramamAM lagAvavA na joie. temene pUrvAMkata daMDa-kuphaLa lAgavavuM paDatuM nathI. AgAmI kALamAM tene chedana ane bhedananA pAtra thavuM paDatu nathI, yAvat utpatti, jarA, maraNa janma saMsAra, punaHbhava, ga`vAsa ane bhava prapa canA pAtra anavuM paDatu nathI. tene ghaNA daDA, muna, tanA, tADana, udUkha dhana, nigaDa baMdhana, Dima dhana cAka baMdhana, anne hAtha maraDIne hAthakaDIyAtu baMdhana, hasta chedana, pada chedana, zu chedana, nAsikA-nAka zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 96
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ cheTana eDa-hoThanu chedana, zira chedana, mukha chedana, liMga chedana hRdaye pATana, (hRdayane ukheDavu) nayana, AMkha anyakoSa, dAMta, mukha, ane jIbhane ukheDavA vigere vyathA-pIDAone lAgavavI paDatI nathI. (dazAzrutaskaMdhanA chaThThA adhya cananA dasamA sUtra rR. 235 mAM A yAtanAonA sabadhamAM vizeSa prakArathI varNana karavAmAM Avela che te jIjJAsuoe tyAMthI joI levu" yAvat te ahiMsakenei aneka prakAranA du:khAnA sAmanA karavA paDatA nathI. tathA dAnane paNa sAmanA karavA paDatA nathI. te anAdi anaMta dIdha kAlIna--dIgha mAga vALA, cAtu tika-cAra gativALA saMsAra rUpI araNyajaMgalamAM vAravAra bhramaNu karatA nathI, te siddha thaze. yuddha thaze yAvata saghaLA zArIrika-zarIra sabadhI ane mAnasika-mana saMbaMdhI duHkhAnA aMta karaze kama baMdhathI chuTakArA prApta karaze, ane sacA sukhI thaze. AsU 265 'vaipha' mArarpha' ityAdi TIkA"--A cAlu bIjA adhyayanamAM tera kriyAsthAnAAnu vistAra pUrNAMka nirUpaNa karavAmAM AvI gayu che, temAM pahelAnA 12 khAra kriyAsthAnA sa'sAranA kAraNu rUpa che. teramuM kriyAsthAna tenAthI ulTu che. rthAt te nitya aparicita sukha rUpa, meAkSanu kAraNa che, te paNa kahevAmAM AvI gayuM che tethI ja mAra kriyAsthAnAnu sevana karavAvALAe sasArane prApta kare che ane teramA kriyAsthAnanuM sevana karavAvALA meAkSane prApta kare che. A ane spa karatA thakA ayayananA upasaMhAra rUpathI sUtrakAra kahe che,~~ A pUrvokta mAra kriyAsthAnAAmAM rahenArA jIvAe bhUtakALamAM mAhunIya karmonA udaya thavAne kAraNe siddhi prApta karI nathI. kevaLa jJAna prApta karyuM" nathI. karmAthI mukti prApta karI nathI. parinirvANa prApta karela nathI, khAra kriyA sthAnAmAM rahelA jIvA vamAnamAM paNa duHkhAne aMta karatA nathI. ane bhaviSyamAM paNa anta karaze nahIM. A rIte khAra kriyA sthAnAmAM rahevAvALA jIvAne mATe siddhi vagephanI prApti asabhava che. e khatAvIne have 13 teramAM guNusthAnamAM rahelA jIvene meAkSanI prAptine sabhava vigere batAve che. 13 teramA kriyA sthAnamAM rahevAvALA jIvA siddhi prApta kare che, kevaLajJAna prApta kare che. saMsAra rUpI kAntAra-jaMgalamAMthI mukti prApta karI che. parinirvANa prApta kare che. yAvat saghaLA duHkhAnA aMta karela che. vartamAna kALamAM jee! A kriyAsthAnamAM rahelA che, ane bhaviSyamAM A kriyAsthAnamAM raheze. tene siddhi ane mukti prApta thaze. ane tenA saghaLA khAnA aMta thaze, zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 97
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ khAra kriyAthAneAnA tyAga karavAvALA evA Atma kalyANamAM udyamavALA, Atma hitaiSI, Atma gupta, AtmAne viSaya vigerethI gApana karavA vALA, AtmayAgI--Atma-svarUpamAM ramaNu karavAvALA, Atma parAkramI-saMya mamAM parAkrama karavAvALA, durgatithI AtmAnuM rakSaNa karavAvALA, AtmAnu pI-AAsavanA tyAga karIne AtmA para anukampA--yA karavAvALA, ane Atma nissAraka-AtmAne sa'sArathI tAravAvALA zikSu-muni peAtAne saghaLA pApAthI dUra rAkhe. sudharmAM svAmI jammU svAmIne kahe che ke--hai jabU tIthaMkara bhagavA nanI pAMsethI je pramANe meM sAMbhaLela che, eja pramANe hu. tameAne kahuM chuM. AsU. 27NA khIjA zrutaskaMdhanuM bIjuM adhyayana samApta Ara-rA AhAraparijJA nAmake tIsare aghyayanakA nirUpaNa trIjA adhyayananA prAraMbha kriyAsthAna nAmanA bIjA adhyayananuM nirUpaNu karIne have kramaprApta A trIjA adhyayananuM nirUpaNu karavAmAM Ave che--pAchalA adhyakSane mAM kahevAmAM Avyu che ke je sAdhu 12 khAra kriyAsyAnAnA tyAga karIne teramA kriyAsthAnanI AzadhanA kare che. te saghaLA sAvadya kAryothI nivRtta thaIne ane saghaLA karmAnA kSaya karIne mekSagatine prApta kare che. para'tu AhArazuddhi vinA sAvadya anuSThAnathI nivRtta thavuM sA~bhavatuM nathI. tethI ja AhAra parijJA mATe AA trIjA adhyayananA AraMbha karavAmAM Ave che. A adhyayanamAM e kahevAmAM Avaze ke jIva prAyaH dararAja AhAra kare che. kemake-AhAra vinA zarIranA nirvAha saMbhavatA nathI. have sUtrAnugamamAM askhalita guNeAvALA sUtranu uccAraNa karavAmAM Ave che. tenuM pahelu' sUtra A pramANe che.-'mukhya me gAla tena" ityAdi - TIkAtha'--sudharmAsvAmI jakhUsvAmIne kahe che ke-bhagavAna zrI mahAvIra svAmIe AhAra parijJA nAmanA adhyayananuM vajjuna karela che. A lAkamAM khIjakAya nAmanA jIvA hAya che. tenu zarIra khIja rUpa ja hAya che, tethI ja te khIjadAya kahevAya che. te cAra prakAranA che--agramIja, mUlakhIja, pa`bIja, ane ska MdhakhIja, A ja viSaya have sUtrakAra batAve che. AyuSmAn bhagavAn mahAvIra svAmIe A pramANe samavasaraNamAM kahela che. me" (sudharmA svAmI)e hai jammU bhagavAn pAMsethI sAMbhaLyu che. zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 98
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahiyAM AhAraparijJA nAmanuM adhyayana che. A adhyayanamAM AhAranA sabadhamAM kanya, akatavyanuM pratipAdana karavAnA kAraNe A adhyayananuM nAma AhA2 parijJA' e pramANe che. A adhyayanane A nIce batAvyA pramANenA bhAva che.A lekamAM pUtra vigere cAra dizAomAM cAra prakAranA khIjakAya kahevAmAM AvyA che. te A pramANe che. 1 azramI je vanaspatiyAnA agra bhAgamAM (uparanA bhAgamAM) khIja hoya jemake tala tADa ane AMbAnA vRkSa vigeremAM hAya che, te aMgrIja kahevAya che. (2) mUlakhIja-mULa ja jenuM bI hAya arthAt utpatti sthAna hAya, kamaLakada mULA vigere. te mULabIja kahevAya che. (3) pabIja-5 jenA bIja rUpa hAya jemake zelaDI vigere. (4) skaMdha mIja-ska Mdha jetu' khI hAya jemake zallakI vigere. A bIjakAya jIvAmAM je jIva mIthI ane je avakAza (pradeza)mAM utpanna thavAnI cAgyatAvALA hAya che, te bIjo eja mIja ane eja prade zamAM pRthvI para utpanna thAya che. A rIte keAi jIva kamanA udayathI vanaspatimAM utpanna thaIne paNa pRthvIyenika hAya che. te badhA pRthvI para ja sthita rahe che. ane pRthvIpara ja anukramathI utpanna thavAvALA, pRthvI para sthira rahevAvALA, ane pRthvI paraja vRddhine prApta thavAvALA jIvA kramanA khaLathI ane kranA nidyAnathI, vanaspatikAyathI AvIne aneka prakAranI caiAnIvALI pRthvImAM vRkSa-jhADapaNAthI pharIthI utpanna thAya che. te vanaspatikAya jIvA aneka prakAranI cAnIvALI te pRthvInA snehanA AhAra kare che. te bIjo pRthvI zarIra, ar zarIra, vAyu zarIra, agni zarIra, ane vanaspati zarIrane pazu AhAra kare che, tee aneka prakAranA trasa ane sthAvara jIveAnA zarIrane acitta karI de che, pRthvInA zarIrane acitta kare che. ane pahelAM AhAra karela tathA utpattinI pachI tvacA-cAmaDInA chAla dvArA AhAra karelA pRthvIkAya vigerenA zarIrane peAtAnA zarIra rUpathI pariNumAvI le che. te pRthvI cenivALA vRkSeAnA khIjAzarIrA paNu hAya che. je aneka prakAranA vaNu, gaMdha, rasa, rUpa ane aneka prakAranA avayaveAnI racanAethI yukta tathA aneka prakAranA pudgaleAthI banelA hoya che, zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 22
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ A te jIvA vRkSa-jhADanA rUpathI pRthvI vigeremAMthI utpanna thAya che. tA teonI utpattimAM paramezvara athavA kALa vigere koI kAraNa haze ? zaMkAnuM' nivAraNu karatAM sUtrakAra kahe che ke-te bIjo pe!tAnA kramene vaza hoya che. Izvara athavA kALa temAM kAraNa nathI paraMtu vRkSanuM zarIra dhAraNa karavAmAM teo dvArA karelA karyAM ja kAraNa hAya che. e pramANe tIrthaMkara bhagavAne ghe kahela che. Asa, 15 'ahAyara' puravAA' ityAdi TIkA"--pRthvI ceAnivALA vRkSenu' nirUpaNa karIne have vRkSayeAnivALA vRkSAnu nirUpaNa kare che -tI'kara bhagavAne vanaspatinA bIje bheda kahela che. te le vRkSayeAnika vRkSa e pramANenA che. je vRkSa, vRkSa upara utpanna thAya che, te vRkSayAnivALA vRkSeA kahevAya che. vRkSathI teeAnI utpatti thAya che. vRkSamAM ja te sthita rahe che, ane vRkSamAM vadhe che, vRkSaye nivALA, vRkSamAM utpanna thavAvALA, ane vRkSamAMja vadhavAvALA te jIvA pazu tapeAtAnA karmeni AdhIna haiAya che. kanA nimitte vRkSamAM vadhatA evA te jIve pRthvIcenika vRkSeAmAM vRkSapaNAthI utpanna thAya che. vRkSanA upara utpanna thAya che, vRkSeAnA upara utpanna thavAvALA te vRkSaceAnika vRkSa, pRthvIyeAnika vRkSeAnA snehanA AhAra kare che. tee pRthvI, jala, teja, vAyu ane vanaspatinA zarIranA pazu AhAra kare che. teo aneka prakAranA trasa ane sthAvara jIveAnA zarIrane potAnA zarIrathI Azrita karIne acitta karI de che. arthAt temanA sacitta zarIranA rasa khecIne tene arcitta karI de che. acitta karelA tathA pahelAM AhAra karela ane chaladrArA AhAra karelA pRthvI vigerenA zarIrane pacAvIne teo peAtAnA rUpathI pariNumAvI de che. te vRkSayAnivALA vRkSakAya jIveAnA anya zarIrA paNu hAya che, te aneka prakAranA vaNu vALA, ane aneka prakAranA gaMdhavALA, aneka prakAranA rasAvALA, ane aneka prakAranA spazavALA, aneka prakAranA AkAravALA, tathA aneka prakAranA zarIra palAthI utpanna thAya che. tenu vyAkhyAna pUrva sUtramAM karavAmAM AvI gayu che. tethI * ahiyAM karavAmAM AvatuM nathI. te vRjIvA krarmAMne AdhIna thaIne te zarIrane prApta thayA che, e pramANe tIrthaMkara bhagavAnAe kahyu che, Asa rA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 100
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAra jaNA ItyAdi TIpArtha- tIrthakara bhagavAne vanaspatikAyika jIne trIjo bheda paNa kahela che, keI ja vRkSamAM utpanna thAya che. vRkSa para rahe che. ane vRkSa para ja vadhe che. te vRkSayonika, vRkSathI utpanna thayelA, ane vRkSathI ja vRddhine prApta thayelA che paNa kamane Adhina thaIne karmanA nimittathI vRzimAM AvIne vRkSapaNAthI utpanna thAya che. vRkSethI utpanna thavAvALA vRkSonA nehane AhAra kare che. bAkInuM kathana bIjA sUtramAM kahyA pramANeja samajI levuM joIe. pUrvasUtramAM vRkSomAM utpanna thavAvALA, vRkSonuM varNana karavAmAM AvyuM hatuM te prInivALA vRkSenA nehano AhAra kare che, jyAre ke A vRkSa vRkSayoni vALA vRkSonA rasane AhAra kare che. eja te vRkSa jItro ane A vRkSa jIvamAM aMtara che. sU0 3 ravi purUSArtha' ItyAdi TIkArtha-pUrvakALamAM tIrthakara bhagavAne samavasaNumAM birAjamAna thaIne vanaspatikAyanA bIjA paNa bhede ane prabhede kahyA che upalakSaNathI e paNa samajI levuM joIe ke-vartamAna kALanA tIrthakara kahe che, ane bhaviSya. kALanA tIrthakaro kaheze. te bheda prabhede A pramANe che. - kaI kaI ja vRkSanika vRkSomAMthI utpanna thavAvALA, vRkSamAM sthita rahevAvALA, ane vRkSamAM vadhavAvALA hoya che. A ja karmane vaza thaIne tathA karmanA nimitte vRkSamAM utpanna thAya che. sthita rahe che ane vadhe che. A vRnivALA cha vRmAM mULa rUpe, kaMdarUpe, skaMdharUpe, chAlarUpe, kALarUpe, kuMpaLarUpe, patrarUpe puSparUpe phaLarUpe ane bI rUpathI utpanna thAya che. A rIte vRkSanA avayanA rUpathI utpanna thayelA te je te vRkSa nivALA vRkSonA nehane AhAra kare che. mULathI AraMbhIne bIja sudhI je hoya che, te pratyaka che judA judAM hovA chatAM eja rUpe tyAM utpanna thAya che. vRkSanuM sarvAga vyApaka jIva A dasa prakAranA jIthI jaTA ane vRkSamAM utpanna thAya che. carthAta vRkSa dvArA grahaNa karavAmAM Avela zrI sUtra kutAMga sUtra: 4 101
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ nehathI piSaNa meLave che. teo pRthavI, A teja vAyu ane vanaspatinA zarIrane paNa AhAra kare che, ane aneka prakAranA traNa sthAvara jInA zarIrane acitta banAve che. acitta karavAmAM AvelA te zarIrane yAvata pitAnA zarIranA rUpe parizamAvI le che. te vRkSemAM utpanna thayelA mULa, kaMda, skaMdha, chAla, zAkhA-DALa kuMpaLa cAvatuM bIja rUpa jIvanA zarIra aneka prakAranA gadhathI yukta hoya che. te ja paNa karmane vaza thaIne tyAM utpanna thAya che. Izvara vigere kaI teone tyAM utpanna karatA nathI. e pramANe tIrthakara bhagavAnae kahela che. sU0 4 ahovAM purI " ItyAdi TIkArtha-pUrvasUtramAM kahevAmAM Avela che ke keI ja vRkSathI utpanna, vRkSamAM riyata ane vRkSathI ja vadhavAvALA vRkSanA mULa, kaMda, vigere rUpathI utpanna thAya che. ahiyAM vRkSanA AzrayathI rahelA ane vRkSamAM utpanna thavAvALA chAnuM kathana kare che. tIrthakara bhagavAne kahyuM che ke kaI kaI vanaspati cha vRkSamAM utpanna, vRkSamAM sthita ane vRkSAmAM vadhavAvALA hoya che. teo kamane adhIna thaIne ja vRkSamAM utpanna thAya che. vRkSamAM sthita rahe che. ane vRkSamAM vadhe che. teo vanaspatikAyamAM AvIne vRkSamAM utpanna thaI vRkSamAM rahelA vanaspatirUpe utpanna thAya che. te jIve vRkSonika, vRkSonA rasane AhAra kare che. ane pRthvI vigere pUrvokta saghaLA zarIrane paNa AhAra kare che, tathA teone pitAnA zarIranA rUpathI pariNamAvI le che. te vRkSAnivALA adhyArUha (upara caDavAvALA) nAmanA vRkSonA zarIra aneka varNa, gaMdha, rasa ane sparzavALA hoya che. te zarIre pita pitAnA upArjana karelA karmo anusAra hoya che, kALa athavA IzvaranA karavAthI thatA nathI, e pramANe tIrthakaroe kahela che. "jAva masthA" A vAkya eja arthane batAve che. sU. pA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 102
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'ahAvara' puravAra' ityAdi TIkA-pAchalA sUtramAM adhyArUha (kSeAnA upara vadhAvAvALI vela) vanaspatikAyanA jIvenuM svarUpa pragaTa karavAmAM Avela che. have adhyArUDha ceAnivALA, adhyArUs vanaspatikAya paNa hAya che, e pramANenA tIrthaMkara bhagavAnanA kathanane matAvavA mATe A sUtra kahevAmAM Ave che, tIrthaMkara bhagavAne vanaspati jIvAnA anya prakAra paNa matAvela che. te prakAra A pramANe che.--adhyArUDha ceAnivALA arthAt vRkSayAnika adhyArUpa nAmanI vanaspati ja jemanI cAni arthAt utpatti sthAna hAya che, evA jIve| arthAt te jIvA ke jeo adhyArUpa vanaspatimAMthI utpanna thAya che. ane ayyAha vanaspati vadhavAthI vadhe che. te kA~nA nimitte adhyAha vanaspatimAM ja adhyArUpaNAthI vadhe che. te vRkSaceAnivALA adhyArUDAnA snehanA AhAra kare che. pRthvI, apU, teja, vAyu, tathA vanaspatinA zarI. zanA pazu AhAra kare che. ane te AhArane peAtAnA zarIra rUpe parizu. mAvI le che, te adhyArUDu ceAnivALA adhyArUDha chavAnA aneka vaNu, aneka gaMdha, aneka rasa, ane aneka spavALA aneka zarIra hAya che. e pramANe tIrthaM kara bhagavAne kahela che. sU. 6-485 'ahAvara puravaNAya' tyAMdi TIkA"--tI karAe vRkSayAnivALA adhyArUDha cAnika adhyArUDha jIvAnI upara paNa vanaspatikAyanA jIvAnu` astitva kahela che te A pramANe che.koi koI jIva adhyArUha ceAnivALA arthAt ayyAhathI utpanna thavAvALA, adhyArUhanA AzrayathI rahevAvALA, ane adhyArUhamAM ja vadhavAvALA hAya che. teo kamane vaza thaIne adhyArUhaceAnivALA jIvamAM adhyAha paNAthI utpanna thAya che. te jIvA te adhyArUpa yAnivALA adhyArUhanA sne hunA AhAra kare che. te pRthvIkAya, akAya, tejaskAya, vAyukAya ane vanaspatikAyanA zarIrAnA paNa AhAra kare che. ane teone peAtAnA rUpathI pariNumAve che. teenA-adhyArUDu ceAnivALA, adhyArUtu vanaspati jIveAnA punya zarIrA paNa aneka varNa, gadha, rasa ane spavALA hAya che e pramANe tI kara bhagavAneAe kahela che. AsU. 7-49mA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 103
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'jhahAra puttvajJAca'' ItyAdi TIkA" --tIrthakara bhagavAnAe adhyArUs vRkSAnA eka bIjA prakAra paNu kahela che. have tene spaSTa karIne batAve che--koi kAI jIvA adhyArUhaceAnivALA hoya che. acchArUtu vrukSeAmAM ja sthita rahe che. ane adhyArUhavRkSeAmAM ja vadhe che. te peAtAnA pUrvIkRta kane adhIna thaIne tyAM AkRSTa thAya che. ane adhyAyeAnika adhyArUha vrukSezanA mULa, kada, skaMdha, zAkhA DALa, kuMpaLa patra--pAna, puSpa, phaLa bI vigere rUpathI utpanna thAya che. A mULa, kaMda, vigerenA veA te adhyArUha ceAnivALA adhyArUpa vanaspati jIvAnA snehanA AhAra kare che. yAvat teenA aneka vaNu, gaMdha, rasa, sparzIvALA anya zarIrA hoya che. e pramANe tIrthaMkaree kahela che. kahevAnu tAtparya e che ke--A lekamAM kAi kAI jIvo adhyArUDa vRkSathI utpanna thAya che. temAMja sthita rahe che, temAM vadhe che. pUrva bhavamAM sa Mcita karelA karmAthI prerita thaine te tyAM Ave che. ane adhyArUpa ceAnivALA adhyArUDu vRonA mULa, kandathI laIne phaLa ane khI vigerenA rUpe utpanna thAya che. mULa vigere rUpamAM AvelA A jIve adhyArUtu cenivALA, adhyArUtu vRkSeAnA snehane AhAra kare che. te adhyArUhu cenika adhyArUDha vRkSeAnA mULa, kaMda, vigere rUpe utpanna thayelA jIvonA aneka prakA ranA vaNu, gaMdha, rasa, ane sparzathI yukta aneka prakAranA zarIro paNa hAya che. e pramANe tIrthaMkara bhagavAnAe joyela che. ane upadeza karela che. AsuM. dvA 'bAvara puNAca' ityAdi TIkA"--tIthakara bhagavAne vanaspati krAyavALA jIvAnA khInne prakAra paNa kahela che. kAI kAI jIvA pRthvIkAyathI utpanna thAya che. pRthvIkAya para ja sthita rahe che. ane pRthvIkAya para ja vadhe che. teo aneka prakAranA pRthvIkAya upara tRNu rUpe utpanna thAya che. nAnA ke meATA zarIrathI yukta te prANiyA te aneka prakAranI jAtavALI pRthvInA snehanA AhAra kare che. zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 104
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAvat te tRNAdi jIvene pote karelA karma pramANe ja tRNa zarIra hoya che. e pramANe tIrthakara bhagavAne kahela che. tAtparya e che ke--keI jIva pRthvIthI utpanna thAya che. ane pRthvI para ja sthira rahe che. ane pRthvI para ja vadhe che. teo aneka prakAranI pRthvI para tRNa-ghAsa vigere paryAyathI utpanna thAya che. ane pRthvInA rasane AhAra rUpe grahaNa kare che. teo pitAnA karmone AdhIna hovAthI tenAthI pitAne uddhAra karavAmAM samartha thatA nathI. karelA karmone bhegave che. e pramANe tIrthakara bhagavAne kahela che. sU. 9 gvaM puDhavI ' ityAdi TIkArtha -je rIte pRthvI nivALA tR-ghAsanA ja batAvyA che. eja pramANe pRthvI enivALA tRNamAM tRNa rUpe utpanna thavAvALA jIva paNa hoya che. te jIvo pRthavI nivALA tRNe-ghAsamAM utpanna thAya che. temAMja sthita rahe che. ane temAMja vadhe che. tenAja rasane AsvAda grahaNa kare che. vigere saghaLuM kathana pUrva sUtramAM kahyA pramANe ja samajI levuM jAIe sU 1bhA "gvaM tanofNu ItyAdi TIkArtha--AnA pahelA sUtramAM pRthvinika tumAM tRNapaNathI utpanna thayelA jIvonA astitvanA saMbaMdhamAM je pramANe kathana karavAmAM AvyuM che eja pramANe kaI kaI tRNanika jIva tRNa jIvonA zarIrane ahAra kare che. vigere prakAranuM saghaLuM kathana pahelAM kahyA pramANe ja samajI levuM joIe. eja pramANe tRNayAnike tRNamAM mULa, kaMda, vigere yAvat bIja rUpe utpanna thAya che. phaLa vigerenA jIve vRkSa vigerenA jIthI vilakSaNa arthAt jUdA prakAranA ane bhinna hoya che. mULa vigerenA che. vRkSa vigerenA rasane AhAra kare che. vigere saghaLuM kathana pahelAnI jema samajI levuM joIe. eja pramANe auSadhi-vanaspatimAM paNa cAra prakAranA AlApake thAya zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 105
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. te A pramANe samajavA (1) pRthvIyeAnika auSadhi (2) auSadhiyAnika auSadhi (3) auSadhiyAnika adhyArUNDa (4) adhyArUha Aja pramANe harita-lIlA vigeremAM paNa cAra javA. jemake--pRthviyeAnika harita (ra) harita ceAnika nika adhyArUha (4) adhyArUtu ceAnika adhyArUs AsU. 1155 'ahAvarapura vAca'ityAdi dhAnika adhyArUha ! cAra AlApake sama harita (3) haritaye TIkA tIrthaMkara bhagavAne vanaspatinA anya-khIjA bheda paNa kahyA che. te A pramANe samajavA koi koi vanaspati jIvA vRzriyeAnikathI utpanna thavAvALA pRthvIsa bhava, pRthvImAM sthita ane pRthvImAM vyutkrAMta arthAt pRthvImAM ja vadhanArA hAya che. yAvat tee peAtAnA kamanA nimittathI krama thI kheMcAine ja tyAM utpanna thAya che. aneka prakAranI yonIvALI pRthvImAM 'A'' nAmanI vanaspati rUpe tathA vAyu, kAya, kuheNu kaduka apanihikA, niveddhaLuikA, sacchatra, chatraka vAsanikA, krUra vigere vanaspatiyonA rUpathI utpanna thAya che. A vanaspati kAyanA jIvo te aneka prakAranI ceAnivALI pRthvInA snehanA mAhAra kare che. te pRthvI vagere chae kAyanA zarIrAnA AhAra kare che. ane tene peAtAnA zarIrapaNAthI pariNamAve che. te anAthI laIne krUra pantanA pUrvokta vanaspati jIvonA bIjA zarIrA paNa haya che, ke je aneka vaNu, gaMdha, rasa, ane spathI yukta hAya che. e pramANe tItha karIe kahela che. AmAM eka ja khAlApaka hAya che. bAkInA traNa AlApakA hotA nathI. tIrthaMkara bhagavAne kahyu' che ke--koi koi jIvo jalayeAnika, jalamAM sthita, ane jalamAM ja vRddhi prApta karavAvALA hAya che. yAvat teo peAtAnA kramathI prerita thaine aneka prakAranI ceAnivALA, pANImAM vRkSapaNAthI utpanna thAya che. kahevAnu tAtpaya e che ke zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 Sandy A jagatamAM aneka jIvo evA hoya 106
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ke je pANImAM utpanna thAya che. pANImAM sthita rahe che. ane pANImAM ja vadhe che, tee peAte karelA pUrva karmAthI prerita thaIne pANImAM utpanna thAya che. ane aneka prakAranA vRkSarUpe pANImAM janma le che. te aneka prakAranI ceAnivALA jIvA pANInA snehanA AhAra kare che. pRthvIkAya vigerainA zarIranA pazu AhAra kare che. ane tene petAnA zarIra rUpe pariNamAve che. te jalayeAnivALA vRkSAne aneka prakAranA varNa, gadha rasa ane sparzIvALA khIjA zarIrA paNu hAya che. jema pRthvI ceAnikomAM vRkSa, tRNu, auSadhi ane harita lIleAtarInA bheDhathI cAra AlApaDhDhA kahyA che, eja pramANe pANInA viSayamAM kahevAnA nathI. ahiyAM eka ja bheda samajavAnA che. adhyArUha, tRNu auSi ane harita-lIleAtarInA paNa cAra AlApa samajavA. tIrthaMkarAe vanaspatinA khIjA bhede paNa kahyA che. te A pramANe chephAI phAI jIvo jalayonika, jala sabhava, ane jalamAM vadhAvAvALA hAya che. teo peAtAnA karmane vaza thaIne tyAM utpanna thAya che. ane udyaka, kavaka panaka, zevALa padma vigere vanaspati paNAthI janma le che. A vanaspatiyAnA lekamAM prasiddha nAme yathAsaMbhava lAkAthI ja samajI levA joie. marhuita tene ullekha mAtra ja khasa che. te jIvA aneka prakAranA akAya ceAnika, ap-jalanAsnehane AhAra karavAvALA, hAya che, ane tenAja AzrayathI jIvatA rahe che. tee pRthvI vigerenA zarIrane paNa AhAra kare che. ane tene peAtAnA zarIranA rUpathI pariNamAvI le che. te udaka vigere jIveAnA aneka va, gaMdha, rasa ane sparzavALA khIjA zIza paNa DAya che. e pramANe tItha kare e kahela che. ahiyAM eka ja AlApaka hAya che, pahelAMnI jema cAra AlApI ahiyAM hAtA nathI. prasU0 125 'ahAjara puttAca' ItyAdi TIkAtha--tIrthaMkara bhagavAne vanaspatikAyanA anya khIjA bhede paNu kahyA che, te A pramANe che. A lAkamAM koI kAI jIvo te pRthvIyeAnika vRkSeA-jhADAmAM, vRkSaceAnikavRkSA-jhADAmAM mULa, kantu, yAvat khIja sudhInA avayaveAmAM vRkSacenika, adhyArUDhaceAnikavRkSeAmAM, mULathI laIne khIja sudhInA avayavomAM vRkSayAnika adhyArUttuvRkSAmAM, adhyArUSSyeAnika adhyArUmAM adhyADayenika mULathI laIne khI sudhInA vayavAmAM pRthvIyeAnika tRNu-ghAseAmAM,tRNuyeAnika tRNeAmAM, zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 107
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRNanivALA mULa, kaMda, vigere bIja sudhInA avayavomAM auSadhi tathA hasti-lIlotarIne traNa AlApakomAM pRthvInika Aya kAya, tathA kUra nAmanA vRkSamAM, jalanika vRkSomAM, vRkSanika vRkSamAM vRkSonika mULa, yAvat bIjomAM ane e ja pramANe adhyArU, tRNe auSadhi tathA harita lIlerInA traNa traNa AlApakamAM udaka nivALA, avaka, ane puSkarAkSomAM trasa prANI paNuthI utpanna thAya che. te jIvo pRthvInika vRkSonA, udaka nivALA vRkSanA vRkSa nivALA vRkSanA adhyArUha yoni vALA vRkSonA, tRNanivALA vRkSonA auSadhinika vRkSanA, haritanika vRkSanA tathA vRkSa, adhyArUha, tRNa, auSadhi, harita, mUla, bIja, AyavRkSa, kAmavRkSa, kUravRkSa, ane udaka, tathA puSparAkSa, vRkSonA rahane AhAra kare che te pRthvIkAya vigerenA zarIrono paNa AhAra kare che. e vRkSa nivALA, adhyArU nivALA, tRNa nivALA, auSadhinivALA, harita nivALA, (lIletarInI nivALa) mULa nivALA, kaMdanivALA, yAvat bIja nivALA, AyanivALA, kAyanivALA, yAvat kUranivALA, udanivALA, avayanivALA, yAvat puSkarAkSabhAganivALA trasa prANijyanA aneka varNa gaMdha, rasa, sparzavALA bIjA zarIre paNa hoya che. e pramANe tIrthakara bhagavAne kahela che. sU0 13 aAva purANA ItyAdi TIkAI-have mANasanuM varUpa kahevAmAM Ave che. tIrthakara bhagavAne aneka prakAranA manuSyanuM svarUpa kahyuM che. te A pramANe che -keI mANasa karmabhUmi ja hoya che. keI akarma bhUmi ja hoya che. ane koI antara dvipa ja hoya che. keI Arya hoya che. keI anAya hoya che. eTale ke myuccha hoya che. A jIvanI utpatti pita pitAnA bIja ane avakAza pramANe thAya che. strI ane purUSane pUrva karma pramANe nirmita nimAM mithuna viSayaka saMyoga utpanna thAya che. te saMyoga pachI utpanna thavAvALo jIva banenA nehane AhAra kare che. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 108
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ te jIvo tyAM srIpaNAthI, purUSa paNAthI ane napuMsaka paNAthI utpanna thAya che. te jIve tyAM sauthI pahelAM mAtAnA Ava ane pitAnA zukenA saMmizraNune ke je malina ane apavitra hoya che, tene AhAra kare che. arthAt petAnA zarIra vigerenuM nirmANu karavA mATe mAtA pitAnA raja, vIryane grahaNa kare che. te pachI e jIvA mAtA je aneka prakAranA rasayukta padArthAnA AhAra kare che, tenA eka dezanA (bhAga) saMpUrNa nahIM eja AhAra kare che. teo dhIre dhIre vRddhine prApta thatA thakA garbhAvasthA pUrI thayA pachI puSTi meLavIne mAtAnA zarIramAMthI bahAra Ave che, temAM keAI ApaNAthI, kAI purUSa pazuAthI, ane kAi napuMsaka paNAthI janma grahaNa kare che. te pachI teo mAtAnA stanamAMthI nIkaLatArA dUdhane AhAra kare che. ane jyAre kaika mATA thAya che, tyAre ghIne! AhAra kare che tApa e che ke-gamathI nIkaLatAM ja pUrvajanmanA abhyAsanA sa'skAra vazAt mAtAnu dUdha pIve che, te pachI anukramathI vadhatAM edana (bhAta) kumAza tathA trasa ane sthAvara jIvAnA AhAra kare che. te jIvA pRthvIkAya vigerenA zarIranuM bhakSaNa kare che. ane tene peAtAnA zarIrapaNAthI pariNumAve che te kama bhUmimAM utpanna thavAvALA, akama bhUmimAM utpanna thavAvALA, a'taradvIpamAM utpanna thanArA manuSyA jee aneka prakAranA hoya che. ane keAI keI Aya tathA keAI anAya hAya che. aneka prakAranA vadivALA zarIra hAya che. kahevAnA abhiprAya e che ke--utpanna thavAvALA jItro mAtA ane pitAnA vilakSaNa saMcAgathI gabha avasthAmAM Ave che. te pachI peAtAnA krama pramANe strI purUSa athavA napusakamAMthI kAi eka rUpe utpanna thAya che. te jyAre mAtAnA udaramAM hoya che. te mAtA dvArA karavAmAM Avela AhA ranA rasane grahaNa kare che. jyAre tene janma thaI jAya che, te pachI aneka prakAranA leAjya padArthonA upaleAga karatA thakA anukramathI vadhe che, AslR014A zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 109
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcendriya prANiyamAM manuSya ja mokSano adhikArI hoya che, tethI ja sarva prathama tenuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che, athavA ema kahevuM joIe ke -paMcendriya jIva, manuSya, tiyaca, deva, ane naraka cAre gatimAM hoya che. paraMtu sarva viratinA adhikArI manuSya paMcendriya ja hoya che. te pachI ti ca pa cekiya ja deza viratinA adhikArI che. tethI ja cAritranI daSTithI bIje naMbara tiya ene che. te kAraNe manunuM pratipAdana karyA pachI tiryaMca paMcendriya jIvonuM nirUpaNa karavAmAM Ave che, te A pramANe che -"gvAM purA " ItyAdi TakArya-tIrthakara bhagavAne tiryaMca nivALA masya, kAcabA, ze vigere parasendriya jalacara-pANImAM rahevAvALA, jIvonuM kathana karyuM che, te A pramANe che. -masya yAvat suMsumAra, ahiyAM yAvat zabdathI kAcabA, che, ane madhara nAmanA jIve grahaNa karAyA che. A jIvanI utpatti bIja ane avakAza pramANe pUrvakRta karmanA udayathI strI ane purUSo saMga thavAthI strInI penithI thAya che. vigere saghaLuM kathana pUrva sUvamAM kahyA pramANe samajI levuM. yAvata garbhamAM rahela te jIva mAtAe karelA AhAranA rasanuM eka dezathI grahaNa kare che. te potAnA karmonuM phaLa bhegavavA mATe jalacara tiya cAmAM janma le che. garbhamAM anukramathI vadhatA thakA ane puSTi meLavatA thakA te mAtAnA udaramAMthI bahAra nIkaLe che. temAM kaI aMDaja-iMDAmAMthI thavAvALA hoya che, te koI pitaja hoya che. IMDAnA phUTavAthI je jIve bahAra Ave che, temAM keI strI keI purUSa ane koI napuMsaka hoya che, teo jyAM sudhI bAlabhAva arthAt bAlyAvasthAmAM eTale ke nAnapaNamAM rahe che, tyAM sudhI jaLanA snehane AhAra kare che, ane pitAnA zarIrane puSTa banAve che. anukramathI vadhatAM vadhatAM jyAre moTA thAya che, tyAre vanaspati kAyano tathA trasa ane sthAvara prANine AhAra kare che. teo pRthvIkAya vigerene AhAra karIne tene pitAnA zarIra rUpe zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 110
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNumAve che. te aneka prakAranA jaLacara paMcendriya tiryaMca nivALA mAchalA, kAcabA gho, maghare tathA suMsumAronA aneka varNa, gaMdha rasa ane sparzavALA aneka zarIra kahyA che. tAtparya e che ke keI jIva pitAnA karmanA phaLane bhegavavA mATe karmane vaza thaIne jalacara paMcendriya matsya, vigerenA paryAyane prApta thaIne mAtAnA udaramAM Ave che. te tyAM mAtA dvArA bhagavelA rasathI zarIranI vRddhi karatA thakA samaya AvatAM bahAra nIkaLe che. ane jalanA nehathI pitAnA zarIrane vadhAre che. te pachI te trasa vigere jIvonuM bhakSaNa karatA thaka pitAnI jIvana yAtrAne nirvAha kare che. A jIvonA aneka varNa, rasa, gaMdha, ane sparzavALA jUdA jUdA zarIre tIrthakara bhagavAne kahyA che. ATalA sudhI jalacara pacendriya jIvonA svarUpane utpattithI laIne kathana karyuM che. have sthalacara-jamIna para rahevAvALA catupada-cAra pagavALA vigere jIvonA svarUpa dekhADavA mATe kahevAmAM Ave che - aneka jAtavALA sthaLacara, cepage jInA saMbaMdhamAM tIrthakaree kahela che he kabU eja kathana have huM tamane kahuM chuM -A pramANe sudha masvAmI jaMbU svAmIne kahe che. aneka prakAranA cepagA sthalacara paMcendriya tiya"nuM svarUpa je tIrthakara bhagavAne kahela che. te A pramANe che.-sthala. cara cepage (jamIna para cAlavAvALA) keI eka kharIvALA hoya che, jema ke ghoDA vigere kaI be kharIvALA hoya che, jema ke-gAya, bheMsa vigere. koI gaMdIpada hoya che, jemake-hAthI, geMDA vigere. keI nakhavALA pagevALA he che. jema ke-vAgha-siMha, varU vigere. A jIvanI utpatti pitAne bIja ane avakAza (sthAna) pramANe strI ane purUSanA karmakRta nithI maithuna saMbaMdhI saMyoga thavAthI thAya che. arthAt jyAre kaI jIva utpanna thavAnA hoya te strI ane purUSanA karmanA udayathI prerita maithuna nAmane vilakSaNa saMyoga thAya che. te saMyoganA kAraNe garbha dhAraNa thAya che. jIva te garbhamAM utpanna thAya che. sauthI pahelAM te mAtA pitAnA neha (rajavAya) ne upabhaMga kare che. te garbhamAM te ja strI, purUSa, athavA napuMsakanA rUpathI karma pramANe utpanna thAya che. vigere saghaLuM kathana manuSya pramANe samajavuM. spaSTa zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 111
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAvAthI tathA vistAra bhayathI eka ja viSayane vAravAra dareka pAThamAM vistAra pUrNAMka kahevAnI jarUra rahetI nathI. A jIvAmAMthI kAi srI paNAthI koi purUSa paNAthI te kaI napuMsaka paNAthI utpanna thAya che. teo jyAre nAnA hAya che, tyAre mAtAnuM dUdha vigere pItre che. anukramathI jyAre mATA thAya che, te vanaspatikAya tathA trasa ane sthAvara jIvAnA AhAra kare che. tee pRthvI vigerenA zarIrane AhAra karIne tene peAtAnA zarIrapaNAthI pariNamAve che. A aneka prakA ranA cApagA thalacara paMcendriya tiya cAnA ke jee eka kharIvALA, e kharIvALA, gaDIpa, athavA nakhavALA pageAvALA hAya che. tenA zarIra aneka vaNa vigerethI yukta hAya che. ceApagA pacendriya jIvAnA svarUpanuM varNana karIne sapa vigere u2:5sipa vigerenuM svarUpa batAve che.--A pachI tIrthaMkarA dvArA aneka prakAranA uraH paricapa, thalacara tiya ca paMcendriyAnu svarUpa ane bheka vigeranuM thana karavAmAM Avela che. te A pramANe che.-sarpa, ajagara, AzAlika ane maheAraga (mahAsarpa) vigerenI utpatti pAtAnA khIja ane avakAza anusAra thAya che. temAM paNa ; purUSane parasparamAM maithuna nAmanA saMyoga thAya che. A prakArane sayoga thavAthI, kama dvArA prerita jIva yonithI utpanna thAya bAkInuM saghaLuM kathana pahelAM kahyA pramANe ja samajI levu joIe. temAM koI IMDAne utpanna kare che. koI pAta-khaccu'-utpanna kare che. iMDu phUTavAthI kAI srI, kaiAI purUSa, ane kAi napusaka paNAthI utpanna thAya che. zukranu adhikapaNuM hAya teA purUSa ane zaiANitanuM adhika paNuM hAya tA zrI utpanna thAya che. tathA zukra ane zeNitanuM sarakhA paNu' hAya teA napuMsaka thAya che. teonA purUSa vigere hAvAmAM mukhya ane khAsa kAraNa te kama ja che. zukra, zaNita vigere te gauNu kAraNa che. jyAre A sapa vigere jIvA iMDAmAMthI bahAra Ave che, ane bALaka hAya che, tyAre vAyukAyanA AhAra kare che, ane kramathI meATA thAya tyAre vanaspatikAya tathA trasa ane sthAvara kAyanA pAtAnI rUcI ane prApti pramANe AhAra karatA thakA jIvana yAtrAnA nirvAhu kare che. pRthvI vigerenA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 112
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ upabhoga karIne A che tene pitAnA zarIra rUpe pariNAve che. vigere saghaLuM kathana manuSyanA prakaraNamAM kahyA pramANe samajI levuM sarSa yAvat maheraga vigere uraH parisarpa, sthalacara paMcendriya tiyanA aneka prakAranA varNa, gaMdha, rasa, ane sparzavALA zarIro hoya che. A rIte uraH parisarpa, sarSa vigerenuM nirUpaNa karIne bhuja parisa. rponuM svarUpa have sUtrakAra batAve che.- aThThAvara puravallA khAnAvALa mucAriNava" ItyAdi tIrthakara bhagavAne aneka prakAranA rathaLacara bhuja parisarSa paMcendriya tirya-cenuM svarUpa kahela che. te A pramANe samajavuM, gha, neLIyA, siha, saraka, zalaka saragha, bara, (je neLiyAnI jema cAle che.) gRhagAdhikA (chipakalIgarelI) vizvabhara (visabhA) mUSaka (uMdara) maMgusa (eka prakArane nALiye) padalalita (padala) bilADI dhika ane cepanA vigere. A jIvanI utpatti bI ane avakAza pramANe thAya che. vigere kathana pUrvavatpahelAM kahyA pramANe samajI levuM. kahevAnuM tAtparya e che ke--kakRta yonimAM mithuna, pratyayika nAmane ga utpanna thAya che. te pachI tyAM jIva strI, purUSa ane napuMsaka paNAthI utpanna thAya che. sauthI pahelAM teo mAtA pitAnA raja ane vIryane AhAra kare che. te pachI mAtA je aneka prakAranA rasovALA AhAra kare che. temAMthI ekadezathI ja AhAra kare che. te pachI kramathI vadhatAM jyAre pari. pakava thAya che, tyAre mAtAnA udaramAMthI bahAra nIkaLe che. koI purUSapaNAthI, kaI strI paNuthI, ane koI napuMsaka paNAthI janma le che. te jIve. jyAre bAla avasthAmAM rahe che, tyAre mAtAnA dUdhane AhAra kare che. ane anu. kramathI moTA thAya che. tyAre bhAta, kumASa, tathA trasa ane sthAvara prANiyono AhAra kare che. ane tene potAnA zarIrapaNAthI pariNumAve che. te ghe vigere bhuja parisarSa sthalacara tiryaMca paMcendriya jenA aneka varNa, rasa, gaMdha sparzavALA aneka zarIro hoya che e pramANe kahela che. have khecara-AkAzamAM pharanArA pakSiyonA svarUpa ane bheda vigerenuM nirUpaNa karavAmAM Ave che.-"mahAvara purAcaM bALArihA hAraviMci" zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 113
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ ItyAdi tIrthaMkara bhagavAne ca`pakSI (camagAiDa) romapakSI (ma-rUvADAvALA) eTale ke kAgaDA gIdha vigere) pakSI samudra pakSI vitata pakSI vigere khecara pacendriya tiya cAnu` kathana karela che. A pakSienI utpatti khIja pramANe ane avakAza pramANe ja thAya che. uraH parisa jIveAnA saba dhamAM je kathana karavAmAM Avela che, teja saghaLuM kathana ahiyAM paNa samajI levuM. A jIvA jyAre garbhamAMthI bahAra Ave che, ane nAnA hoya che, tyAre mAtAnA zarIranA snehanA AhAra kare che. anukramathI meATA thayA pachI vanaspatikAya tathA trasa sthAvara vigere prANiyAnA AhAra kare che A rIte te jIvA pRthvI zarIra vigerenA AhAra karIne tene peAtAnA zarIra vigere rUpe pariNamAve che. A saghaLuM kathana paNuM ura:parisarpanA kathana pramANe ja samajI levuM joie. A ca papiyA, leAma pakSiyA, samudga pakSiyo tathA vitata pakSiyonA arthAt khecara paMcendriya tiya``cAnA aneka va; rasa gaMdha ane spavALA aneka zarIro tIthaMkara bhagavAne kahyA che. prasU. 15 'gaddAvara puNAca' ityAdi TIkA"--paMcendriya jIvAnu' svarUpa batAvIne have vikalendriya jIvAnuM svarUpa batAvavAmAM Ave che.-je jIva trasa ane sthAvara prANiyAnA sacitta ane acitta zarIrAmAM utpanna thaine teonA ja AzrayathI rahe che. ane vadhe che. te vikalendriya jInenu ahiyAM nirUpaNa karavAmAM Ave che. pU kALamAM tI kare e anya prakAranA prANiyAnuM paNa kathana karela che. kAI kAI jIva jemake jU' lIkha, vigere aneka prakAranI ceAniyAvALA hAya che. teo aneka prakAranI ceniyAmAM utpanna thAya che. aneka prakAranI ceAnicAmAM sthita rahe che. ane aneka prakAranI cAniyomAM vadhe che, ane potapotAnA pUrvokta karmonugAmI thaIne krama pramANe ja tyAM tenI utpatti, sthiti ane vRddhi thAya che. teo aneka prakAranA trasa ane sthAvara jIvAnA sacitta ane acitta levA (zarIze) mAM utpanna thAya che. ane aneka mAranA trasa ane sthAvara prANiyAnA snehanA AhAra kare che. te jU' vigere vikalendriya jIvA teonA zarIronA paNu AhAra kare che. ane tene pAtAnA zarIranA rUpamAM piramAve che. temanA aneka vaNu vigerethI yukta aneka prakAranA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 114
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ zarIra hoya che. e ja pramANe mala, mUtrathI paNa vikalendriya nI utpatti thAya che. gAya, bheMsa vigerenA zarIramAM paNa carmakITa paNAthI ghaNA evA vikale. ndriya jIve utpanna thAya che. ane pitAnA karmonuM phaLa bhegave che. mAsU016 "mahAvara' pullA' ItyAdi TIkAtha--A saMsAramAM aneka e pahelAM karelA karmane AdhIna thaIne vAyunika akAyamAM utpanna thAya che, jemake-avazyAya mahikA jhAkaLa Adi A prakaraNamAM tenA vizeja kathana karavAmAM Avaze tIrthakara bhagavAne kahyuM ke -A lekamAM kaI kaI ja aneka prakA ranI nimAM utpanna thatA thakA karmanA udayathI vAyunika apakAyamAM Ave che. teo tyAMja rithata heya che. ane vRddhi pAme che. teo trasa ane sthAvara prANinA citta ane acitta zarIramAM apakAya paNuthI utpanna thAya che. tenA zarIre vAyukAyathI banelA ane vAyukAya dvArA grahaNa karAyelA hoya che. vAyukAya ja tenA zarIrane dhAraNa kare che. eja kAraNe apakAyanAM te zarIre vAyu upara jatAM uMce jAya che. ane vAyu nIce jAya tyAre nIce jAya che. ane vAyu ti jAya tyAre tirthI-(vAMkA cukA) jAya che. AnAthI e nirNaya thAya che ke-apakAyanuM te zarIra vAyu kAraNa vALuM hoya che. vAyunika apakAyanA jIve A che.-esa, hIma, mahikA (dhummasa) arthAta pAMca raMganI dhUmikA elA hastamuka (anAjanA phUla para rahenArA jalabi) zuddhodaka (sAmAnya jala) A badhA vAyunika apakAyanA jI aneka prakAranA trasa ane sthAvara pANiyAnA neha-(rasa) ne AhAra kare che. pRthvIkAya vigerenA zarIrane paNa AhAra kare che. temanA zarIrane acitta banAvI de che. ane te tenA zarIra rUpe pariNata thaI jAya che. te Asa yAvata zuddhadaka sudhInA jIvonA zarIre aneka varNa, rasa, gaMdha, ane sparzathI yukta hoya che. e pramANe tIrthakara bhagavAne kahyuM che. 'maddAvara puravaNArtha" ItyAdi vAyunika apUkAyanuM svarUpa batAvIne have apUkAya enivALA apakAyanA januM nirUpaNa karavAmAM Ave che. A saMsAramAM kaI kaI apakAyanA jI apUkAya canivALA hoya che. teonI utpatti apa zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 115
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAyathI thAya che. apakAyamAM sthita thAya che. ane apUkAyamAM ja vRddhi thAya che. pitAnA karmane vaza thaIne te che trasa ane sthAvara nivALA jaLamAM jaLa rUpe utpanna thAya che. teo a5 conika apakAyanA jIvo trasa ane sthAvara nivALA pANInA sanehane AhAra kare che. tathA pRthvI vigerenA zarIrane paNa AhAra kare che. ane tene potAnA zarIranA rUpathI pariNamAve che. A jIvenA aneka varNa, rasa, gaMdha, ane sparzavALA aneka prakA. ranA zarIre hoya che. A pramANe tIrthakara bhagavAne kahela che. tIrthakara bhagavAne bIjA prakAranA jIva paNa kahyA che. te jIvo udaka nivALA, pANImAM pANInA rUpathI potAnA karmone vaza thaIne utpanna thAya che. teo e udakyAnika udakavALA jInA rasano AhAra kare che ane pRthvIkAya vigerene paNa AhAra kare che. ane tene potAnA rUpathI pariNamAve che. arthAt je pANImAM utpanna thAya che. pANImAM rahe che, ane pANImAM vadhe che. eja pANInA rasane upabhega karatAM thakA vadhe che. ane sAthe ja pRthvI vigerenA zarIrano paNa upabhega kare che. te udanivALA pANinA jenA aneka varNa, gaMdha, rasa ane sparzavALA aneka zarIro hoya che. tIrthakara bhagavAne jInA bIjA bhede paNa kahyA che.--kaI kaI jIva potAnA karmane vaza thaIne udakanika udakamAM trasa paNAthI utpanna thAya che. temAMja sthita rahe che. ane temAMja vRddhi prApta kare che. te ja udaka yonivALA udakanA sanehane AhAra kare che. teo pRthvI vigerenA zarIrane paNa AhAra kare che. te udanika trasa prANiyenA aneka varNa, gaMdha, rasa ane sparza. vALA aneka zarIre heya che. e pramANe tIrthakara bhagavAne kahyuM che. sU0 1LA aThThAvara purAvaM" ItyAdi TIkArtha--have agnikAyavALA jInuM svarUpa batAvavAmAM Ave che. tIrthakara bhagavAne jIvene eka bIjo prakAra paNa kahela che kaI kaI jIva aneka nivALA agnikAyanA hoya che. teo kamane vaza thaIne aneka yonimAM utpanna thAya che. tyAM sthita rahe che. ane tyAM ja vadhe che. teo aneka prakAranA trasa ane sthAvara prANiyonA hAthInA dAMta vigere sacitta zarI. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 116
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAM tathA ghasavAmAM AvelA patthara vigere acitta padArthomAM agnikAya paNAthI utpanna thAya che. te jIvo aneka prakAranA trasa ane sthAvara prANI nA saneha rasane AhAra kare che. ane pRthvI vigerenA zarIrane paNa AhAra kare che. ane te AhArane pitAnA zarIra rUpe pariNAvI de che te aneka trasa ane sthAvara nivALA agnikAyanA jIvonA bIjA paNa aneka varNa gaMdha rasa ane sparza vALA zarIro hoya che. e pramANe tIrthakara bhagavAne kahyuM che. bAkInA traNa AlApake dika-pANInA je pramANe samajI levA. arthAt jema vAyunivALA, apUkAya udanika udaka, udanika trasa jIve helA che. e ja pramANe vAyuyoni vALA agnikAya, agniyAnika agnikAya, ane azinika trasakAya A kamathI traNa AlApa samajI levA joIe vAyukAyanA saMbaMdhamAM have kathana kare che.-A lekamAM keTalAka jIve evA heya che je e pUrvamAM aneka prakAranI caniye mAM utpanna thaIne pite karelA karmanA baLathI trasa ane sthAvara nA sacitta tathA acitta zarIramAM vAyukAya paNAthI utpanna thAya che. agni jIve pramANe AnA paNa cAra AlApake kahyA che. te te pramANe cAra AlApake samajI levA. te A pramANe che.-(1) vAyukAya (2) vAyu yonika (3) vAyu cenika agni kAya ane (4) vAyunivALA trasa sU0 18 badAra puratA" ItyAdi TIkAI- tIrthakara bhagavAne jIvanA bIjA prakAro paNa kahyA che. A lekamAM aneka prakAranI penIvALA aneka jAtanA jIve che, teo pote karelA kane kAraNe te peniyAmAM Ave che. tyAM rahe che. ane vadhe che. aneka prakAranA trasa tathA thAvara prANiyAnA sacitta ane acitta zarIramAM pRthvIpaNAthI zarkarA-pattharanA kakaDA nAnA nAnA kakaDAnA rUpathI tathA vAlukA (reta)nA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 117
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUpe prasiddha che. kahevAne Azaya e che ke keTalAka A pahelAM karelA pitAnA karmanA udayathI trasa ane sthAvara prANiyenA sacitta athavA acitta zarIramAM arthAt sacittamAM pRthvInA rUpe tathA hAthInA mAthAmAM motInA rUpe tathA sthAvaramAM vAMsa vigeremAM motI rUpe eva acittamAM pattharamAM lavaNa rUpe (sIMdhAluNa) aneka prakAranI pRthvImAM zarkarA, vAlukA, lavaNa vigere rUpe utpanna thAya che. tathA AvA prakAranA bIjA rUpamAM utpanna thAya che. te rUpane jANavA mATe A gAthAonuM anusaraNa karavuM joIe zAstramAM varNavela te gAthAo A pramANe che -(1) pRthvI (2) zarkarA (3) vAlukA (4) upala-pASANa (5) zilA (6) lavaNa-uSa (bAra) (7) 8 (8) rAMgu (9) tAMbu (10) zIju (11) cAMdI (12) svarNa (13) vaja (14) haratALa (15) hiMgaLaka (16) minasila (17) zAsaka (18) aMjana (19) pravAla (20) apaTala (AkAzanA jalavisAya) (21) annavAlukA jalA vasAyathI yukta dhULa (A bAdara pRthvIkAyanA bhede che. have maNinA bheda kahevAmAM Ave che. (22)gomeda (23) rajata (24) aMka (25) sphaTika (29) lehitAkSa (27) marakata (28) masAra gala (29) bhuja paricaka (30) indra nIla (31) caMdana (32) gerUka (33) haMsagarbha (34) pulAka (35) saugaMdhika (36) candraprabha (37) virya (38) jalakata ane (39) sUryakAMta A badhA maNinA prakAro che. A gAthAomAM jeone ulalekha karavAmAM Avela che. te badhA sUrya kAta sudhInI veniyAmAM utpanna thavAvALA jIva pRthvIkAya che. te jIve aneka prakAranA trasa ane sthAvara nA nehano AhAra kare che teo pRthavIkAya vigerene paNa AhAra kare che. te traNa sthAvara nivALA pRthvI kAya ivenA bIjA paNa aneka varNa, gaMdha, rasa, ane sparzavALA zarIra kahA che. te pramANe samajavA. sU0 1bhA hAvAM puravA ItyAdi TIkArtha zAstrakAra have adhyayananA arthane upasaMhAra karatAM sAmAnya paNAthI paNa prANinI dazAnuM varNana karAvIne e kahe che ke-sAdhuoe saMyamanuM pAlana karavAmAM mana lagAvavuM joIe. tIrthakara bhagavAne pUrvakALamAM anya viSaya saMbaMdhI paNa kathana karela che. saMsAranA saghaLA prANiye, saghaLA bhUto saghaLA jI ane saghaLA satve aneka prakAranI nimAM utpanna thAya che aneka prakAranI ni. yomAM sthita rahe che. ane aneka prakAranI yonimAM vadhe che. temAM lIkha, zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 118
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ jU vigere zarIra saMbadhI ceAnivALA che, arthAt zarIramAM utpanna thAya che. zarIramAM sthita hoya che, ane zarIramAM ja vadhatA dekhAya che. te manuSya vigerenA zarIrazanA ja AhAra kare che. peAta peAtAnA kramane vaza thayelA che. kamaja teonuM AdikAraNa che. kama pramANe teenI gati thAya che. krama pramANe ja sthiti hoya che. ane kama`thI teomAM ulaTa pAlaTa thAya che, tethI ja ema samajavu ke-jaganA saghaLA prANiyA ka`ne ja AdhIna che, A pramANe samajIne sadoSa-doSavALA AhArathI nivRtta thavu'. nirdoSa AhAratho yukta thavu. samitiyethI samita tathA haMmezAM saMyamamAM yatanAvAn aneA. 'tti vaimi' sudharmAMsvAmI jambusvAmIne kahe che ke- he ziSya ! jIvanA AhAra vigerenA saMbadhamAM tathA karma'nA svarUpanA sabaMdhamAM me` je kathana karyuM che, tene samajo ane samajIne AhAra samitithI yukta tathA gupti vigerethI yukta thaIne saddA sayama pAlana karavAmAM prayatnavAna bane, eja huM kahuM chuM saghaLA prANiyA kate ja adhIna che. ane jUdA jUdA zarIrane prApta karIne temAM utpanna thAya che. sthita rahe che. ane vadhe che, te vAravAra zarIrane dhAraNa karIne pApa maya kRtyo kare che, pApeAnA sagraha kare che. ane sasAra rUpI jaMgalamAM bhaTakatA rahe che tethI ja sAvadya karmAMnA tyAga karavA ane sAdhu dIkSAne dhAraNa karIne AhAra zuddhithI yukta tathA zuddha ane buddha manIne saMyama pAlana saMbaMdhI aMtarAyane dUra karA. eja tItha karenA upadeza che. eja pramANe zAsranI mAjJA che. ane eja anuzAsana che. sU020nA 1aa bIjA zrutaskaMdhanuM trIjuM' adhyayana samApta Ar-35 pratyAkhyAna kriyA kA upadeza nAmake tIsare aghyayanakA nirUpaNa cethA adhyayananA prArabha~~~ trIjA adhyayananA aMtamAM AhAra zuddhinA upadeza Apela che. AhAra zuddhithI kalyANanI prApti thAya che ane tenA abhAvamAM anatha thAya che. A rIte anvaya ane vyatireka dvArA AhAra vizuddhi kalyANanuM kAraNa che. e pramANe jANIne kalyANunI icchA rAkhavA vALA purUSae AhAra guptinu sevana karavu' joie. paraMtu AhAranI vizuddhi pratyAkhyAna vinA sa*bhavatI nathI. tethI ja AhArazuddhinA kAraNabhUta pratyAkhyAna kriyAnA upadeza ApavA mATe A cethA adhyayananA prAraMbha karavAmAM Ave che.-A ar yananuM paheluM sUtra A pramANa che. 'mukhya se lAgyuM cena ityAdi zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 119
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkArtha-sudharmA svAmI jaMbU svAmIne kahe che -he ja tIrthakara bhagavAna zrI mahAvIra svAmIe A pramANenuM pratipAdana karyuM che. te meM sAMbhaLyuM che. eja huM tamane kahuM chuM. A janazAsanamAM pratyAkhyAna kriyA nAmanuM adhyayana kahela che. te adhyayanamAM A pramANeno artha pratipAdana karela che. -AtmA pratyAkhyAnI paNa hoya che. arthAt AtmA pitAnA anAdi vikRta svabhAvathI ja apratyAkhyAnI che. ahiyAM mULamAM "mI' zabdane praga e sUcave che ke kaI kaI AtmA pratyAkhyAnI paNa hoya che. tema samajavuM. mUla pAThamAM "vI ne bedha karAvavA mATe "jIva' zabdane prayoga na karatAM "AtmA' zabdane je prayoga karavAmAM AvyuM che, tene vizeSa abhi prAya A pramANe che.--prANene dhAraNa karavAnA kAraNe jIva kahevAya che. ane je eka bhavathI bIjA bhavamAM gamana karatA rahe che, te AmA kahevAya che. ahiyAM "AtmA' zabdane pravega karIne e artha pragaTa karela che kesAvadya kRtyeno tyAga na karatAM karmane vazavarte thaIne je haMmezAM gamana zIla che, dIrghakALa vItI jAya te paNa jene zAMti maLatI nathI je hamezAM Ama tema bhaTakatA phare che. te AtmA apratyAkhyAnI hoya che. AtmA akriyA kuzaLa paNa hoya che. arthAta keI AtmA evA paNa hoya che. ke je zubhakriyA karatA nathI ahiyAM paNa mI' zabdathI e batAvyuM che ke koI AtmA kriyAkArI paNa hoya che. AtmA sicyA daSTi paNa hoya che. ane "mI' zabdathI samyagdaSTi paNa hoya che. e ja pramANe AtmA ekAnta daMDa hiMsaka paNa hoya che. ane "bhI' zabdathI kaI kaI ahiMsaka paNa hoya che. AtmA ekAnta bAla (ajJAnI) paNa hoya che. ane mI' zabadathI jJAnI paNa hoya che. AtmA ekAntataH ! suma paNa hoya che. ane kaI kaI pratibuddha paNa hoya che. ahiyAM suptA sarakhA je hoya tene susa kahela che. jema dravya nidrAthI sutelA purUSane zabda vigere viSayanuM jJAna hetuM nathI. e ja pramANe bhAvathI sUtelA purUSane hitanI prApti ane ahitanA parihAra-tyAganuM jJAna hotuM nathI. AtmA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 120
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAnA mana, vacana, kAya, ane vAkayane vagara vicAryuM upayoga karavAvALA paNa hoya che. mana arthAta aMtaHkaraNa, vacana arthAt vANI kAya, arthAt deha kaI paNa arthanuM pratipAdana karavAvALA padane samUha vAkya kahevAya che. keI subakhta pada hoya che. keI tiDa 7 pada hoya che. tAtparya e che ke-pratyAkhyAna vinAne AtmA vicAra vagarane hAya che. te sAvA ane niravane vicAra na karatAM mana, vacana kAya ane vAkayane prayoga kare che. AtmA pitAnA pApakarmone pratihata ane pratyA khyAnathI paNa karatA vartamAna kALamAM karmanI sthiti ane anubhAgane kama karIne nAza karavuM te pratihata karavuM kahevAya che. pahelAM karelA aticAranI nidA karavI ane bhaviSyamAM te pApakarmane na karavAno saMkalpa kare te pratyAkhyAna karavuM kahevAya che. "bhI' zabdathI e sUcita karela che ke-kaI kA keI AtmA pApakarmane pratihata ane pratyAkhyAta karavAvALA paNa hoya che. thI e A rIte je AtmA pratyAkhyAnI nathI hotA tene bhagavAne asaM. yata, avirata, apratihata, apratyAkhyAta pApakarmA, sakriya, asaMvRta, ekAnta daMDa, ekAta bAla tathA ekAnta sukha kahela che vartamAna kALamAM sAvadha kRmAM je pravRtti karI rahyA hoya te asaMyata kahevAya che. atIta ane anAgata kALanA pApathI je nivRtta na hoya te avirata kahevAya che. je pApakarmamAM rata che, te apratihata apratyAkhyAta pApakarmo kahevAya che, je sAvadya kriyAothI yukta hoya te sakriya che. je AvatA kamene rokvAvALI pravRttithI rahita hoya te asaMvRtta kahevAya che. ekAnadaMDano artha hiMsaka e pramANe che. ekAntabALane artha ajJAnI e pramANe samaja. ane ekAMtasukhanI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI gaI che. evA ajJAnI che mana, vacana, kAya ane vAyane prayoga vagara vicAryuM kare che. hitanI prApti ane ahitanA parihAranA vicArathI rahita hoya che. te yathArtha jJAna vinAne purUSa svapamAM paNa zruta cAritra dharmane jotA nathI. te ajJAnI pApa karmone saMcaya kare che. ane prANAtipAta-hiMsA vigere kRtya kare che. sUTa 15 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 121
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatva voca ItyAdi TakAtha-prazna kartA prajJApaka AcAryane kahe che ke- he pUjya AcArya ! jeonuM mana pApayukta hetuM nathI. jemanI vANuM pApamaya nathI ane jemanI kAyA pApayukta nathI, je prANIne ghAta karatA nathI. jenuM mana, vacana, ane kAya hiMsAnA vicAra vinAnuM che, je pApa karavAnuM svama paNa dekhatA nathI. arthAt jemAM jJAnanI theDI avyakta mAtrA che. evA prANu pApakarmathI baMdhAtA nathI. arthAt jenuM mana, vacana, ane kAyA pApa vinAnA che, ane je jIvahiMsA karatA nathI. e purUSa koI paNa prakAranA pApakarmane baMdhaka thatuM nathI. kayA kAraNathI tene pApa thatuM nathI ? A viSayamAM prazna karanAra evuM kahe che ke jyAre mana pApamaya thAya che, tyAre ja tenA dvArA pApakarma saMpAdana karAya che. jyAre vacana pApa yukta hoya che, tyAre tenA dvArA pApane baMdha thAya che. jyAre pApanA kAraNa rUpa kArya-zarIra hoya tyAre ja kAyAthI thanArA pApakarmane baMdha thAya che. kahevAnuM tAtparya e che ke pApayukta mana, vacana, ane kAryo dvArA pApakama thavAno saMbhava che. eja vAta spaSTa rIte have kahe che.-je prANi hiMsA kare che, hiMsAvALA mananA vyApAra-pravRttithI yukta hoya che, je jANa bUjIne mana, vacana, ane kAyAnI pravRtti kare che. ane je spaSTa jJAnathI yukta che, evA vizeSapaNavALe jIva ja pApa karma kare che. jemAM pApanA upara kahelA kAraNe nathI. tene pApakarmane baMdha thaI zakatuM nathI. kemake e pahelAM ja nirNaya karavAmAM Avela che. ke-kAraNanA abhAvamAM kArya thatuM nathI. prazna karanAra pharIthI kahe che ke jeo evuM kahe che kepApa vinAnA manathI pApa vinAnA vacanathI pApa vinAnA zarIrathI hiMsA na karanArAone pApa rahita manavALAne, vicAra vinAnA mana vacana kAya ane vAkayavALAne tathA aspaSTa jJAnavALAne paNa pApakarma thAya che. e barAbara nathI. prazna karanArAne bhAva e che ke-je samanaka che, eTale ke samajI vicArIne mana, vacana ane kAyanI pravRtti kare che. hiMsA kare che, tene ja pApakarmane baMdha zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 122
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya che. AnAthI je e ulTA che. arthAta amanaraka che, tathA samajI vicArIne pApamAM mana, vacana ane kAyanI pravRtti karatA nathI. te pApakarmane baMdha karatA nathI. have zAstrakAra tenuM samAdhAna kare che.-AvI rIte vivAda upasthita thAya tyAre tIrthaMkaranA abhiprAyane jANavAvALA AcArya prazna karavAvALAne udezIne have pachI kahevAmAM AvanAre uttara Ape. ahiyAM javAnI' arthAt uttara ApyA. A bhUtakALa saMbaMdhI kriyAnA prayogathI e sUcavela che ke uttara rUpa vAkya dvArA pratipAdana karavAmAM Avela artha anAdi che. tIrthakara bhagavAne pUrvakALamAM eja pramANene nirNaya karela che. AcArya kahe che. -meM pahelAM je kahela che. te barobara che. pahelAM zuM kahela che? te have batAve che-pApayukta mana na hovAthI tathA pApa yukta vacana ane kAya na hovAthI prANIne ghAta na karavAvALA, amanaska, (mana vinAnA) mana, vacana, ane kAya saMbaMdhI vicAra vinAnA ane aspaSTa jJAnavALA, jIvane paNa pApakarma hoya che kahevAne Azaya e che ke-he prazna karavAvALA ! meM pahelAM je kahela che, ke-pUrvokta prakAranA jIne paNa karmabaMdha thAya che, te satya ja che. asatya nathI. arthAta pApamaya mana, vacana ane kAya na hovA chatAM paNa ane mana, vacana tathA kAya saMbaMdhI vicAra na hovA chatAM paNa pApa thAya che. prazna karanAra pharIthI prazna kare che ke-Ape je kahyuM che, temAM hetuM zuM che? AcArya kahe che ke-bhagavAne cha javanikAne karmabaMdhanuM kAraNa kahela che. te jIvanikA-pRthvIkAyathI laIne trasakAya sudhInI che. A che javanikAyanA jIvonI hiMsAthI utpanna thavAvALA pApane je praNiye rokayA nathI, arthAt vartamAnakALamAM sthiti ane anubhAgane hAsa karIne nAza karela nathI, tathA pratyAkhyAna karela nathI. arthAta pahelAM karelA pApanI niMdA karIne tathA bhaviSyamAM pharIthI tevA pApa na karavAno saMkalpa na karIne pApane tapasyA vigere dvArA haTAvyA nathI, tathA bhaviSyakALa saMbaMdhI pApanuM pratyA khyAna karyuM nathI, paraMtu je haMmezAM kaThera cittavALA thaIne prANine mAravAmAM lAgyA rahe che. je prANAtipAtathI laIne parigraha sudhInA krodhathI laIne mithyA darzana zalya sudhInA pApathI nivRtta thatA nathI. tene jarUra zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 123
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApakarmane baMdha thAya che. A satya pratyakSa siddha che. tethI ja amArUM kathana asatya nathI. Aja siddhAntane jANanArAone siddhAMta che. AcArya zrI pharIthI kahe che- A viSayamAM tIrthaMkara bhagavAne vadhakanuM duSTAnta kahela che. te A pramANe che -kaI hiMsaka purUSa kaI gAthApatine ke gAthA patinA putrane, rajAne athavA rAjapurUSane vadha karavAnI IcchA kare che, ane te vicAra kare che ke-lAga joIne huM AnA gharamAM praveza karIza ane lAga joIne Ane vadha karIza. A pramANe manamAM vicAra karate thake te purUSa gAthApati, gAthA pati putra, rAjA athavA rAjapurUSanA gharamAM avasara meLavIne praveza karavA mATe vicAre che. ane rAta divasa, sUtAM ane jAgatAM haMmezAM tene duzmana banIne tenAthI pratikULa rahe che. te tene hiMsaka kahevAya che ke nahIM? tAtparya e che ke-je purUSa rAtadivasa sUtAM ane jAgatAM gAthApati vigerenA ghAtamAM tatpara rahe che, bhale pachI te ghAta karI na zako. hoya, te paNa tene hiMsaka kahevAya ke nahIM ? AcArya daSTAntane saMbhaLAvIne ane vasta svarUpane nizcaya karIne prazna karanArane kahe che ke-hA e purUSa tene ghAtaka ja che. zatru ja che. jo ke lAga na maLavAthI te ghAta karI zaka nathI, te paNa haMmezA tenA ghAta vicAra karatA rahevAthI te tene ghAtaka ja che. mitra nahI ! prazna karanAra dvArA A pramANe svIkAra karI levAthI AcArya kahe che ke jema hiMsaka vicAra kare che ke-huM gAthApati, gAthApatine patra, rAjA athavA rAjapurUSanA gharamAM avasara maLatAM praveza karIza ane lAga joIne tene vadha karIza. A pramANe manamAM nizcaya karate thake te rAta divasa sUtAM ane jAgatAM teno zatra banI rahe che, ane tenI hiMsA mATe saMlagnacitta rahe che. tethI te tene vadhaka ja che. e ja pramANe ajJAnI prANa paNa saghaLA prANu, bhUte ja sanA rAtadivasa amitra zatru ja banyA rahe che. te asatya buddhithI yukta che. tenA pratye zaThatAthI yukta hiMsAne bhAva rAkhe che, te prANAtipAta yAvata mithyAdarzana zavyamAM sthita rahe che. e ja kAraNe bhagavAna tIrthaMkare kahyuM che keevA bAla arthAt ajJAnI purUSa asaMyata che arthAt vartamAnakALa saMbaMdhI pApanA anuSThAnathI yukta che, avirata che. arthAt virati bhAvathI rahita che. teNe potAnA pApane pratihata ane pratyAkhyAta karyA nathI. arthAta bhUtakALanA pApane prAyazcitta dvArA nAza karela nathI. ane bhaviSyakALa saMbaMdhI pApanuM pratyAkhyAna karela nathI te sAvadya kiyAthI yukta che, saMvara bhAva vinAnA che. ane ekAnta daMDa che, arthAt hamezAM hiMsA vigere kRtyothI yukta rahe che. te ekAta ajJAnI ekAnta supta arthAt mizyAbhAvane prApta kare che. jema sUtele purUSa koI zubha vyApAra karatA nathI, eja pramANe zrI sUtra kutAMga sUtra: 4 124
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ A ajJAnI jIva paNa zubha kriyAomAM pravRtti karatA nathI. ethI ja sutelAnI jema ja che. te vicAra vinAnA mana vacana, ane kAyavALA che. teo dharma karavAnuM svapra paNa dekhatA nathI. tene pApakarmane baMdha thAya che. jema te ghAtaka gAthA pati, gAthApati putra, rAjA athavA rAjapurUSane ghAta karavAmAM citta parovI rAkhe che, ane rAta divasa sUtAM ke jAgatAM tenI pratye zatrupaNuM rAkhe che, tene dade che, ane atyaMta dhUrtapaNAnI sAthe tenA ghAtane vicAra kare che, e ja pramANe pApakarmathI nivRtta na thanAra bAlaajJAnI jIva paNa pApathI nivRtta thatA nathI. te dareka prANuM, bhUta jIva ane satvaye ghAtakamanovRtti dhAraNa karIne rAta divasa sute thake athavA jagata thake tene zatra bane che. ane pratikULa-ulTa vyavahAra kare che. ane atyaMta zaDa paNAthI tenI hiMsAnI vAtane ja vicAra kare che. e che ke-jema te ghAtaka purUSane ghAta karavAno moko maLatuM nathI. ane te kAraNathI te ghAta karI zakatA nathI, te paNa ghAta karavAne ja vicAra karatA rahevAthI potAnA aprazasta ciMtananA kAraNe te hiMsaka ja vAge che. e ja pramANe saMyama ane virati vigere vinAne ajJAnI jIva avanikAnI sAkSAt hiMsA karatA nathI. te paNa hiMsAnuM ciMtana karatA rahevAnI hiMsaka ja gaNAya che. tethI ja ajJAnI jIva hiMsaka ja hoya che. eja kathana yogya che. sUtra 2 phaLadde sama ItyAdi TIkAtha-prazna karanAra pharIthI kahe che. A kathana barAbara nathI. arthAta Ape je kahyuM che, ke-ajJAnI ane avirata jIva saghaLA prANionA hiMsaka che. A kathana barAbara nathI. A saMsAramAM ghaNA evA zrama ane sthAvara tathA sUkSama ane bAhara prANI che, ke jenA zarIranuM pramANa eTaluM nAnuM thAya che ke-te kayAreya joI zakAtuM nathI, tema sAMbhaLI paNa zakAtuM nathI. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 125
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ ame e paNa jANatA nathI, ke-teo amArA zatru che, ke mitra che? arthAt ame jyAre tene dekhatA paNa nathI, evA jIvenA saMbaMdhamAM eka eka prANIne laIne ghAtaka manavRtti dhAraNa karavAmAM Ave. rAta divasa sUtAM ke jAgatAM temanA pratye zatru paNuM dhAraNa karavAmAM Ave. asatya buddhi rAkhavAmAM Ave. atyaMta zaTha5Na pUrvaka teonA prANAtipAtamAM mana lagADI zakAya, ane prANAtipAtathI laIne mithyAdarzana zalya sudhInA pApamAM pravRtti karavAmAM Ave. A kevI rIte saMbhavI zake? tAtparya e che ke-A jagatamAM ghaNA evA sUkSma jIve che ke jeo amArA dekhavA ke sAMbhaLavAmAM paNa AvatA nathI. tenA pratye hiMsAnI bhAvanA utpanna thatI nathI. evI sthitimAM teonI hiMsAnuM pApa kevI rIte lAgI zake ? sU0 3 taratha haMsu maLavacA" ItyAdi TIkArtha- AcAryazrI uttara ApatAM kahe che ke-A viSayamAM sarvaguNa sampanna bhagavAna zrI tIrthaMkara deve be daSTAne kahyA che. te A pramANe che.-saMgnidaSNAta ane asaM idaSTAnta je jIvomAM saMjJA arthAt kAyika, vAcika, ane mAna sika ceSTA meLavavAmAM Ave che. teo saMsI kahevAya che. tenuM dRSTAnta saMjhi daSTAnta kahevAya che. tenAthI viparIta arthAta ula, asaM idaSTAnta samajavuM. A paikI saMjJi daSTAnta zuM che? je A saMsI paMcendriya paryApta che che, temAM pRthvIkAyathI laIne trasakAya paryantanA kAryomAMthI kaI kaI manuSya pRthvIkAyathI pitAne AhAra vigere kAryo kare che, ane karAve che. temanA manamAM e vicAra hoya che ke-huM pRthvIkAyathI pitAnuM kAma kare chuM. athavA karAvuM chuM (athavA anumaMdana karUM chuM) teonA saMbaMdhamAM evuM kahI zakAtuM nathI ke te amuka pRthvIkAyathI ja kArya kare che. athavA karAve che, saMpUrNa pRthvIthI karatA nathI ke karAvatA nathI. tenA saMbaMdhamAM te eja kahI zakAya ke-te pRthvIkAyathI kArya kare che. ane karAve che. tethI ja te sAmAnya paNAthI ja pRvikAyanA virAdhaka kahevAya che. sAmAnyamAM saghaLA vizeSane samAveza thaI jAya che. tethI ja e kahI zakAtuM nathI ke te zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 126
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ amuka pRthvIkAyanA virAdhaka che. ane amukanA nathI. A kAraNe te sAmAnyataH pRthvIkAyanA jIvAnA virASaka che. evA jIvA pRthvIkAyanA saMbadhamAM sa Myuta thatA nathI. arthAt vamAnakALamAM sAdya anuSThAnamAM pravRtta thAya che. virata thatA nathI. arthAt bhUtakALamAM karelA ane bhaviSyakALamAM thanArA pApeAthI nivRtta thatA nathI. pApane pratiSata ane pratyAkhyAta karatA nathI, ardhAt paDelAM karelA pApanI niA karatA nathI. ane bhavi jyamAM na karavAnA salpa stA nathI. je pRthvIkAyanA sabaMdhanAM kahevAmAM Avela che, eja trasakAya sudhI saghaLA kAryAnA saMbaMdhamAM kahevu' joIe. trasakAya dvArA je kAya kare che karAve che, te sAmAnya parNothI trasakAyanA virAdhaka hevAya che, kAI chae kAceAthI kArya kare che, ane karAve che. te purUSane evA vicAra thatu nathI ke huM amuka amuka kAya-zarIrathI kAya karUM. ane ane amuka amukathI na karU e tA sAmAnya paNAthI chae jIvanikAyAthI kAya kare ane karAve che. tethI ja e cha e jIvanikAyAnI hi MsAthI asayata che, avirata che. apratihata ane apratyAkhyAta pApakama vALA che. te prANAtipAtathI laine mithyAdana zalpa sudhI aDhAre pApasthAnAnu sevana karavAvALA che. tIrthaMkara bhagavAne evA purUSane asayata, avirata, apratihata ane apratyAkhyAta pApakama vALA ane svasa paNa na dekhavAvALA arthAt saMyama ane vikRti vigerethI sathA rahita kahyo che. te pApakama kareja che. A sa`gni dRSTAnta kahela che, kahevAne bhAva e che ke--jema koi purUSa saMpUrNa gAmane ghAta kara. thAmAM pravRttivALA hAya, ane te vakhate kai vizeSa mANasane na dekhe, te paNa grAmaghAtaka hAvAthI te gAmanA aMtagata e manuSyane paNa ghAtaka kahevAya che. eja pramANe je SaTkAyanA jIvAnA ghAta karanArA che, te cAhe kAI jIvane dekhe athavA na dekhe paNa tenA ghAtaka ja kahevAya che. have asajJinuM dRSTAnta batAvavAmAM Ave che, je A asajJi prANI che, jemake-pRthvikAyika yAvat vanaspatikAyika ane kAI koi trasakAyika, jemane evA Adha hAtA nathI ke kartavya zuM che? ane akatavya zuM che? je sa`jJA vinAnA che, arthAt pahelA prApta karelA padArthanI uttara kALamA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 127
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ paryAcanA karI zakatA nathI. jemanAmAM prajJA nathI. arthAta pitAnI buddhithI vicAravAnI zakti nathI, jemanAmAM manana karavAnuM sAmarthya nathI, vANI nathI. je svayaM kaMI karI zakatA nathI. tathA bIjAo pAMse kaI karAvI zakatA nathI. evA tarka ane saMjJA vigerethI rahita prANI paNa saghaLA prANi, bhUte, jIvo ane sonA rAtadivasa sUtAM ke jAgatAM haMmezAM zatru banyA rahe che. tene dago de che. ane atyaMta zaThatA pUrvaka ghAta karavAmAM lAgyA rahe che teo prANAtipAtathI laIne mithyAdarzana zaya sudhI aDhAre pAponuM sevana karatA rahe che. jo ke temane mana tathA vANI letA nathI, te paNa teo prANiye, bhUta, che ane sane duHkha poMcADavA mATe zAka utpanna karavA, jhurAvavA, 2DAvavA, vadha karavA, paritApa pahoMcADavA athavA temane ekI sAthe ja duHkha zoka, saMtApa, pIDana, baMdhana vigere karavAnA pApakarmathI virata thatA nathI. paraMtu pApakarmamAM nirata-tapara ja rahe che. A rIte te asaMjJI ane saMjJA prajJA vigerethI rahitapaNa vIkAyika vigere prANI divasarAta prANAtipAtamAM vartatA rahe che. teo cAhe bIjA prANiene na jANatA hoya, te paNa gAmaghAtaka pramANe ja hiMsaka kahevAya che. teo parigrahamAM yAvata mithyAdarzanazayamAM arthAt saghaLA pApamAM vartamAna hoya che. saghaLI nicenA prANI nizcayathI saMjJA thaIne (bhavAtaramAM) asaMjJI thaI jAya che. ane asaMsI thaIne saMjJI thaI jAya che. kemake-saMsArI jIva kamane AdhIna che, tethI ja karmanA udaya pramANe judA judA paryAne dhAraNa kare che. je jIva judI judI aneka niyAmAM rahIne pApakarmane dUra karatA nathI pApane dhoI nAkhatA nathI, teo karmanA udayane vaza thaIne asaMzI paryAyathI saMjJI paryAyamAM utpanna thaI jAya che. saMjJI paryAyathI asaMjJI paryA. ghamAM janma le che. athavA saMsI paryAyathI saMjJI pAMcamAM ane asaMjJI paryAyathI asaMjJI paryAyamAM paNa utpanna thaI jAya che. e keI niyama nathI ke saMjJI jIva bhavAntaramAM saMjJI pathamAM ja hoya. saMjJI, asaMsI vigerenuM vicitra paNa karmane AdhIna che. ane jyAM sudhI mukti prApta na thaI jAya, tyAM sudhI teno prabhAva nAza pAmatuM nathI. ane jyAM sudhI karmane sadu prabhAva nAza na pAme tyAM sudhI te jIvene uMca nIca, ke sarakhA ane visadRza niyAmAM pheravatA ja rahe che. A saMsI ane asaMjJI jIva, saghaLa azuddha AcAravALA che. haMmezAM dhUrtapaNathI yukta che, ane hiMsAtmaka cittavRttine dhAraNa karavAvALA che. teo prANAtipAtathI laIne mithyAdarzana zalya sudhInA saghaLA pApamAM tatpara rahe che. te kAraNe tIrthakara bhagavAne A pApamAM tatpara rahelA zrI sUtra kutAMga sUtra: 4 128
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane asaMgata, avirata, kriyAyukta ane asaMvRta kahyA che. pApakarmane pratihata ane pratyAkhyAta na karavAvALA paNa kahyA che. evA ja ekAnta daMDa-hiMsaka ekAta bAla-ajJAnI ekAntasukha-ajJAna nidrAthI parAjIta thAya che. te vicAra vinAnA mana, vacana ane kAyavALA che. tene kartavya ane akartavyane viveka hete nathI. aviratimAna hovAnA kAraNe te svamamAM paNa je pApane jANatA nathI, tene paNa karavAvALA hoya che. teo pApakarma ja kare che. tAtparya e che ke-cAhe saMzI hoya ke-asaMzI hoya teo pApakarma Avazyaja kare che. je A kahyuM te erabara ja kahyuM che. sUtro te hiMda guru ItyAdi TIkArya --prazna kartA pharIthI prazna pUche che ke he bhagavana manuSya vigere prANI kayuM karma karatA thakA kevA prakArathI sayata virata tathA pApakamane ghAta ane pratyAkhyAta karavAvALA hoya che? vartamAnakALa saMbaMdhI pApamaya kRtyathI rahita thavuM te saMyata thavuM kahe. vAya che bhUta ane bhaviSyakALa saMbaMdhI pApathI nivRtta thavuM te virata thavuM kahevAya che karmathI pratita thavAne abhiprAya e che ke-vartamAnakALamAM sthiti ane anubhAgane hAsa karIne tene nAza kare. ane pratyAkhyAnane artha e che ke-pahelAM karelA aticAronI niMdA karIne tathA bhaviSyamAM na karavAne saMka9pa karIne tene dUra karavA. bhagavAne pajavanikAyane karmabaMdhanuM kAraNa kahela che. te badrajIvani. kAya A pramANe che -pRthvIkAya yAvat trasakAya jema DaMDAthI, hADakAthI, mUDhithI DhekhalAthI athavA ThIMkarAthI tADana karavAmAM Ave che athavA upadrava karavAmAM Ave to eTalA sudhI ke eka rema-rUMvADuM ukhADavAthI paNa mane hiMsAthI thavAvALuM duHkha ane bhayane anubhava thAya che. e ja pramANe saghaLA prANiye thAvatsa paNa DaMDA, muThi vigerethI AghAta karavAthI tarjana, tADana, karavAthI, upadrava karavAthI yAvat rema ukhADavAthI paNa hiMsAthI thavAvALA duHkha ane bhayane anubhava kare che. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 129
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahevAnA Azaya e che ke--jema DaDA vigerethI mane kAI tADana kare che, vyathA du:kha pahoMcADe che. eTale sudhI ke kai eka rU MvADuM paNa ukhADe te vakhate manamAM duHkha utpanna thAya che. te vakhate huM duHkha ane bhayanA anubhava karU chuM. eja pramANe bIjA badhA prANice paNa 4'DA vigerethI mAravAmAM AvyethI duHkha ane bhayanA anubhava kare che. jema daDaprahAra vagere mArA mATe duHkha denAra che, eja pramANe khIjA prANiyAne paNa te duHkhakAraka ja hAya che. A pramANe samajIne kAI paNa prANInuM yAvat kAi paNa satyanu` hanana karavu na joIe. temaja upadrava paNa karavA na joie. tenA para hukama calAvave! na joie. dAsa vigere banAvIne tene pAtAne AdhIna banAvavA najoI e. tathA AhAra pANImAM rAkANa karIne paritApa pahAMcADavA na joIe tathA vaSa zasra vigere dvArA mAravA na joIe. A ahiMsA dharma dhruva,- nizcita che. nitya Adi ane anta rahita-vinAnA che. zAzvata sanAtana che. lAkanA svarUpane jANIne parapIDAne oLakhavAvALAee arthAt tI karAe A dhama kahyo che. A pramANe bhikSu ahiMsAne parama dhama samajIne prANAtipAtathI laIne mithyAdarzana zalya sudhInA saghaLA pApothI vita thAya che. ahiMsA dharmane jANanArA muni dantadhAvana (dAtaNu) thI dAMteAne na dhAve AkhAmAM aMjana-kAjaLa na khAje auSadhanA prayoga karIne athavA yaugika kriyAdvArA vamana (ulTI) na kare. dhUpa vigere sugaMdhita dracaiAthI zarIra athavA vastrane sugaMdhavALA na kare. upara batAvavAmAM AvelA guNAthI yukta bhikSu sAvadha kriyAethI rahita hiM`sA asatya vigere kutsita vyApAreAthI rahita krodha, mAna, mAyA, ane lebhathI rahita upazAnta tathA parinivRtta arthAt saghaLA pApeAthI rahita hAya che. evA bhikSune bhagavAne sayata, virata, pratihata pratyAkhyAta pApakamAM, akriya, saMvRta ane ekAnta paDiMta kahela che. sU. pA! / / bIjA zrutaraka dhanu. caithu. madhyayana samApta ghara-jA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 130
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArazruta nAmaka pAMcarve adhyayanakA nirUpaNa pAMcamA adhyayanane prAraMbha - have A pAMcamuM adhyayana prAraMbha karavAmAM Ave che. Ano saMbaMdha A pramANe che.-cethA adhyayanamAM pratyAkhyAna kriyAnuM kathana karavAmAM Avela che. pratyAkhyAnakriyA AcAramAM sthita sAdhumAM ja thaI zake che. tethI ja pratyAkhyAna kriyAnuM kathana karIne AcArakRta nAmanuM A pAMcamuM adhyayana kahevAmAM AvI rahyuM che. athavA anAcArane tyAga karavAthI nirdoSa samyapha pratyAkhyAna thaI zake che. tethI ja A anAcAra mRta adhyayana paNa kahela che. A saMbaMdhathI prApta thayela A adhyayananuM paheluM sUtra A pramANe kahyuM che. - "bAra vaMmare ja ItyAdi zabdArtha-'bAhupAne- prajJaH kuzala prajJAvAna purUSa tathA "me-- - rA' A adhyayanamAM kahevAmAM AvanArA vacanane tathA "kaMmare -trahAra' brahmacaryane grahaNa karIne Iva-mana' jInendra deve pratipAdana karela A me-dha dharmamAM sthita rahIne "rAvivi hi' keIpaNa samaye 'kaLAyAanAjA' anAcAra eTale ke sAvadya anuSThAna rUpa anAcAranuM "nA rekanAvata' sevana karavuM nahiM 15 anvayA-kuzala prajJAvAna purUSa A adhyayanamAM kahevAmAM AvanAra vacanene tathA brahmacaryane grahaNa karIne jInendra bhagavAne pratipAdana karela dharmamAM sthita rahIne kayAreya anAcAranuM sevana na kare. 1 TakAthu-duHkharUpa saMsArane mArga asatya che. ane mokSane mArga parama satya che. A rIte sa-asat vastune jANavAvALA buddhimAna purUSa, A adhyayanamAM kahevAmAM AvavAvALA vacanane tathA satya, tapa, jIvadayA, Indriya nirAdha rUpa brahmacaryane grahaNa karIne jInendra bhagavAna dvArA prarUpaNuM karavAmAM zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 131
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvelA A dharmamAM sthita thaIne kaI paNa vakhate anAcAra arthAta kutrita, niSiddha athavA sAvadya AcAranuM sevana na kare. yA "akhAdya ItyAdi zabdArtha- "kaLAyaM-anAmi ' Adirahita (vA puLo-vA punA athavA "apavAda-anAzrama' anavada-ananta aparyavasAna "rinA-rikA pramANu dvArA jANIne "sAsaNa-zAzvataH zAzvata ja che. athavA "sArAvArasAzvataH azAzvata ja che. "pharU li6i-3ti diTana' evI daSTi "ra dhAraNa-. vAyetta dhAraNa na kare. parA anvayArtha-sapUrNa lakane pramANa dvArA anAdi ane ananta jANIne A zAzvata ja che. athavA azAzvata ja che. evI ekAnta buddhi dhAraNa na kare ArA TIkArya-jenI Adi arthAta utpatti na hoya, te anAdi kahevAya che. ane jeno anta arthAt nAza na hoya, tene anaMta kahe che. A cauda rAjanA pramANavALA athavA dharmAstikAya, adharmAstikAya vALa leka-saMsAra Adi ane aMta vinAne che. e rIte pramANathI jANIne e abhiprAya dhAraNa na kare ke-A nitya ja che. athavA anitya ja che. A pramANene kadAha-boTo Agraha dhAraNa kare egya nathI. kemake-dareka vastu dravyapaNAthI nitya ane paryAyapaNuthI anitya che. sAMkhya mata pramANe leka kyAreya utpanna thato nathI, ane haMmezAM sthira eka svabhAvamAM rahe che. bauddha mata pramANe A ekAnta vinazvara-nAza pAmavAvALe che. arthAt kSaNe kSaNe sarvathA nAza pAmate rahe che. A ane ekAnta abhiprAya che, tethI ja te sicyA che. sUra guhuM rohiM TALef ItyAdi zabdArtha-uf-uttAsthAna' ekAta nitya ane ekAnta anitya "huM dAmo" A bane 'hiM thAnA sthAnethI arthAt pakSothI "vavAno-daghaNA zAstrIya athavA laukika vyavahAra " vijhana vAre thatuM nathI tathA guhiM-tArAnuM A "rohiMgyAm' bane bALahiM-thAnA sthAna' sthAnethI "gAcAra-kanArA 'anAcAra "kALa-jhAnIyAjU' jANavuM joIe. arthAt ekAnta nitya ane ekAnta anitya pakSamAMthI koI eka pakSane svIkAra kare te anAcAra che. A sarvajJanA AgamathI bahAra che tema samajavuM. AvA anvayArtha -ekAnta nitya ane ekAta anitya A bane sthAne athAtu pakSathI zAstrIya athavA laukika vyavahAra thato nathI. A baMnene zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 132
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthAnothI anAcAra samaja joie. arthAt ekAnta nitya ane ekAnta anitya e be pakSa paikI koI eka pakSane svIkAra karavo te anAcAra che. A sarvajJanA AgamathI bahAra che mArA TIkArtha sUtrakAra pite batAve che ke-ekAnta nitya ane ekAta anitya pakSamAM vyavahAra thaI zakato nathI saghaLI vastuo ekAntataH ! nitya ja che. athavA anitya ja che. A banne pakSe mAMthI koI paNa pakSathI laukika athavA kettara Aleka saMbaMdhI athavA paraka saMbaMdhI pravRtti nivRtti rUpa vyavahAra thato nathI. tethI ja A banne ekAta pakSo dvArA anAcAra samajavuM joIe. arthAta A banne ekAta pakSa jInAgamathI bahAra che. A bannethI jUdA kathaMcit nitya kathaMcita anitya pakSa ja svIkAra karavAne yogya che. dareka vastu sAmAnya arthAt dravya, aMzathI haMmezAM vidyamAna rahe che. tethI ja te nitya che. paraMtu tenA vizeSa arthAt paryAya aMza kSaNa kSaNamAM badalAtA rahe che. te navIna ane jUnA thatA rahe che. tethI ja anitya paNa che. kahyuM paNa che-paramauDhi suvarSothI ItyAdi ghaTa, muguTa, ane senAnI IcchAvALA nAza, utpAda ane pravapaNuM paryAmAM kamathI zoka, pramoda-AnaMda ane madhyastha bhAvane prApta thAya che. tethI ja siddha thAya che. ke-dareka vastu utpAda, vinAza ane dhrauvyathI yukta che. kahevAnuM tAtparya e che ke-kalpanA kare ke-eka rAjAne eka priya putrI che, ane eka guNiyala putra che; putrIne senAno ghaDo che, rAjAe te sonAnA ghaDAne sonI pAse gaLAvIne kumAra mATe tene muguTa banAvaze. A sthitimAM ghaDAne bhAMgIne (ghaTa rUpathI maTADIne) mukuTa banAvavAthI te chokarIne duHkha thAya che. kemake-tenI priya vastuno nAza thAya che. ane chokaro khuzI thAya che, kemake tene priya vastunI prApti thAya che. tathA svayaM rAjA madhyasthataTastha rahe che. kemake tenI dRSTimAM tenuM senArUpethI kAyama ja che. tene nAza thaya nathI, tathA utpatti paNa thaI nathI. A pramANe dareka vastu vinAza utpatti ane sthitinA svabhAva vALI ja che. je vastu traNe rUpavALI na hota, te A traNe vyaktinA manamAM traNa prakAranI bhAvanAo ane tenAthI thavAvALA zAka, AnaMda ane mAdhyasthataTastha paNuM kema thAta? AthI spaSTa thAya che ke dareka vastu kathaMcita nitya ane kathaMcit anitya che. sU03 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 133
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ "tamurihaMta' ItyAdi zabdArtha "tho-sAravAra: zAstA arthAt zAsananA pravartAvavAvALA tIrthaMkara tathA tenA anuyAyI bhavya jIve "samurisTaphiMti-munita ucchedane prApta karaze. arthAt kAlakramathI saghaLA mukti prApta karI leze. badhA mukta thaI gayA pachI jagatu jIthI zUnya arthAt bhavya jI vagaranuM banI jaze kemake-phaLanI Adi ane aMta hete nathI. athavA "dave paNa saghaLA jI "jhiNA-anIdazA anya anya visadaza che. badhA che "TicA-nithA' karmothI baddha ja "mavirati maviSyanitta' raheze. athavA "jJAnayaMti va Lo vaNa-zAzvatA rUti no vara' saghaLA je zAzvata ja che. tema kahevuM na joIe je badhA ja jIve mukta thaI jAya te jagatu jIva vagaranuM thavAthI jagata ja raheze nahIM tethI ja tema kahevuM barAbara nathI. ema paNa kahevuM na joIe ke-saghaLA ja karmabaddha ja raheze. athavA tIrthakara hamezAM thita raheze. A badhA ekAnta vacane mithyA che. jo anyathArtha-zAstA arthAt zAsana pravatavanAra tIrthaMkara tathA temanA anayAyI bhavya jIva uchedane prApta thaze. arthAt kAlakamathI badhA ja mukti prApta karI leze badhA ja mukta thayA pachI jagat jIvethI arthAta bhavya jIvathI rahita banI jaze. kemake kALanI Adi ane anta nathI. badhA ja paraspara videza athavA badhAja je karmothI baddha ja raheze. badhA ja jIve zAzvata ja che. tema kahevuM na joIe. je badhA ja jI mukta thaI jAya te jagata jIva zunya thavAthI jagata ja nahIM rahe tethI ja tema kahevuM yogya nathI. ema paNa kahevuM na joIe ke badhA jIvo karma baddha ja raheze. athavA tIrthakara sadA kAyama ja raheze. A badhA ekAnta vacane mithyA che. jo TIkArthatIrthakara ane bhavya jI uchedane prApta thaI jaze arthAt kamanA baMdha vinAnA thaIne mokSamAM jaze. tyAre A leka bhavya jIve zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 134
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinAnA thaI jaze. athavA tIrthaMkara ane saghaLA bhavya jIve hamezA sthita ja raheze. koi meAkSane prApta karaze nahIM tema kahevu' na joIe. saghaLA prANiyA paraspara vilakSaNa ja che. teemAM kiMcit pazu sarakhA paNu' nathI. tema paNa kahevu na joIe. sUkA 'di. Tondui kALe' ityAdi zabdA --rNad-sAmyAm'A 'Toki'-aAkhyA' anne ekAnta nitya ane ekAnta anitya 'TALedi'--sthAnA thAm' pakSeAthI 'vanAro-cavAra:' zAstrIya athavA laukika vyavahAra 'na vijJad-na vidyate" sabhavita nathI tethI ja varNad sAccAr' A 'hiM-DhAsthAm' ane "TALendi-sthAnAAm' pakSeAnA sevanane 'aLAcAra-'anAcAram' anAcAra 'nALa-jJAnIyAt' jANuve joI e. kalyANanI IcchA rAkhavAvALAe kAI ekAnta pakSanu avalambana karavuM na joI e. ApA anvayA A mate ekAnta nitya ane ekAnta anitya pakSeAthI zAstrIya athavA laukika vyavahAra sa`bhavita nathI. tethI ja mane ekAnta pakSAnA sevanane anAcAra samajavA joIe. kalyANanI abhilASA rAkhavAvALAe kAI paNa ekAnta pakSanuM avalambana karavu' na joIe. ApA TIkA"--saghaLA tIrthaMkarA kSayane prApta thaI jaze. athavA siddhine prApta karI leze. athavA badhA zAzvata ja che. saghaLA prANiyA savathA visadeza ja che. saghaLA jIve sakaka ja raheze. A pramANenA ane ekAnta pakSAthI vyavahAra thaI zakatA nathI. kahevAnA bhAva e che ke--saghaLA zAsana karavAvALA tIrthaMkarAnA kSaya thaI jaze. tema kahevu. te ayeAgya che, kemakekSaya thavAnA kAraNe bhUta kanA abhAva che saghaLA zAsana karavAvALA tItha karA zAzvata ja che. tema kahevuM te paNa ceAgya gaNAya nahIM. kemake-bhavamAM rahevA vALA kevalI aDUta siddhi gamana kare che. arthAt meAkSamAM jAya che. tethI ja teo zAzvata nathI. hA, pravAhanI apekSAe bhale zAzvata kahevAmAM Ave. paraMtu vyaktinI apekSAthI azAzvata che. tethI ja ane ekAnta pakSanA sevanathI anAcAra samajave joie saghaLA prANiye visardeza ja che. tema paNa kahevuM na joI e. saghaLA jIveA ka"ne AdhIna hovAnA kAraNe vilakSaNa hotrA chatAM paNa svabhAvathI sarakhA ja che, tethI ja temAM zuddha AtmasvarUpa caitanyanI apekSAthI samAnapaNu che. ane kaya vigerenA visardeza paNAthI asamAna paNu' paNa che. saghaLA jIvA sakama ka ja raheze. tema kahevuM paNa ThIka nathI. kemake vIyanA ullAsa thavAthI koI jIva niSkrama dazAne paNa prApta karaze. paraMtu je abhanya che, athavA bhavya hovA chatAM paNa caiAgya sAmagrI prApta nahIM karI zake te sakama raheze pA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 135
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' ityAdi zabdArtha vitta je ekendriya vigere "-mudrA zuddha laghukAyavALA 'pAga-prANA prANI che, "huvA-athavA' athavA je koI kAvA-madAvAda hAthI ghoDA vigere mahAkAya-moTA zarIravALA "vaMtinita paMcendriya prANI che. "sesiM-teSAma' te bannenI hiMsAthI "risaM-sara 1 samAna ja vera thAya che, athavA "risaM-zAdarA asamAna " re' vera thAya che 'tti-rUti' e pramANe "jo vA-no vA' kahevuM na joIe. arthAta laghukAya ane mahAkAya (nAnA moTA prANIne ghAta karavAthI sarakhI ja hiMsA thAya che. e pramANe ekAta kathana karavuM na joIe. ane tene ghAta karavAthI asamAna hiMsA ja thAya che, e pramANe ekAnta vacana paNa bAlavuM na joIe. gAdA anvayArtha-je ekendriya vigere kSudra laghukAyavALA prANI che. athavA je ghoDA hAthI vigere mahAkAya paMcendriya prANI che. e banenI hiMsAthI sarakhuM ja veza thAya che. athavA asamAna vera thAya che. tema kahevuM na joIe. arthAt laghukAya ane mahAkAya prANIne ghAta karavAthI sarakhI ja hiMsA thAya che. evuM ekAnta kathana kahevuM na joIe ane teone ghAta karavAthI asamAna hiMsA thAya che tevuM ekAnta vacana paNa bolavuM na joIe. dA TIkArtha -je ekendriya dvIndriya vigere athavA uMdara vigere paMcendriya laghakAyavALA arthAt nAnA zarIravALA prANi che. athavA hAthI vigere mahAkAya prANI che. A baMne prakAranA prANiyonI hiMsA karavAthI sarakhuM ja vera arthAt karmabaMdha athavA sarakheja virodha rU5 vera thAya che. kemakesaghaLA prANI sarakhA pradezAvALA che. tema eDvAnta rUpe kahevuM te gya nathI. athavA A laghukAya ane mahAkAya banne prakAranA jIvonuM hanana karavAthI eka sarakhuM ja vera thatuM nathI. kemake teonI indriyomAM, jJAnamAM ane kAyanA parimANamAM visadaza paNuM che. A pramANe jIva pradezanuM sarakhApaNuM thavA chatAM paNa samAna vera thatuM nathI. tema ekAta kathana paNa gya nathI. je hanana karavAmAM AvanArA jIvenA zarIranuM laghupaNuM-nAnApaNuM athavA moTApaNo pramANe karmano baMdha thate heta te karmabaMdhanuM sarakhApaNuM ane asamAnapaNuM kahI paNa zakAta, paraMtu evuM nathI. karmabaMdhane mukhya AdhAra adhyavasAya che, tethI ja tIvra adhyavasAyathI nAnA chanI hiMsA karavA chatAM mahAna vera thaI zake che ane maMdabhAvathI athavA IcchA vagara maTA jIne vAta karavA chatAM a5 vera thAya che. tethI ja veranA viSayamAM ane kAnta pakSaja yukti saMgata che. banne prakAranA ekAnta vacane ThIka nathI. dA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 136
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ hiM rohiM kALe iItyAdi zabdArtha-gNahiM-ghatAmyAm' A hordi-dvAkhyAm' bane "dAduM-sthAnamyA' pothI arthAt apakAya ane mahAkAya jIvonI hiMsAthI samAna vera utpanna thAya che, athavA visadRza vera utpanna thAya che. A banane ekAntavacanothI "vavagAro-vyavahAru vyavahAra "-7 vi" thatA nathI. arthAta A banne ekAnta pakSa barAbara nathI. vadhya-mAravAne gya evA javAnuM alapakAya paNuM athavA mahAkAya paNuM ja ekamAtra karmabandhanA tAratamya. tAnuM kAraNa nathI. paraMtu mAranArAne tIvra bhAva, mandabhAva, jJAtabhAva, ajJAtabhAva, apa vIrya paNuM ane mahA vIryapaNuM paNa karma baMdhanA tAra tammanuM kAraNa che. AvI sthitimAM vadhya jIvanI apekSAthI ja bandhanuM sadazapaNuM athavA videzapaNuM athavA nyUnAdhikapaNuM mAnavuM saMgata nathI. tethI ja "ggf-uttAsthAnuM" ukta "rohiM dAkhyAm' bane "kALeDuiM-thAnAkhyA ekAnta pakSemAMthI koI paNa eka pakSane svIkAra karIne je pravRtta thAya che. te "kAcAra-anAcAra' anAcAra ja "bALa-jhAnIyA' samajavo joIe. AvA anvayArtha-A bane pothI arthAta alpakAya ane mahAkAya jIvonI hiMsAthI sarakhuM ja vera pedA thAya che. athavA visadaza vera utpana thAya che. A banne ekAnta vacanethI vyavahAra thatuM nathI. arthAt banne ekAnta pakSa ThIka nathI. vadhya jIvanuM apakAyApaNuM athavA mahAkAya paNuM ja eka mAtra karma baMdhanI taratamatAnuM kAraNa nathI. paraMtu vadhakane tIvra bhAva maMdabhAva jJAtabhAva ajJAtabhAva, alpavIya paNuM tathA mahAvIryapaNuM paNa karmabaMdhanA tAratamyanuM kAraNa che. A paristhitimAM vadhyajIvanI apekSAthI ja baMdhanI sadRzatA visadazatA athavA nyUnAdhikapaNuM mAnavuM saMgata nathI. tethI ja uktabane ekAnta pakSemAMthI kaI paNa eka pakSane svIkAra karIne je pravRtta thAya che, te tene anAcAra ja samajavuM joIe. tenA TIkAthe--jIvanI sadazatAne kAraNe karmabandhanuM sadazapaNuM kahevAmAM Ave che, te khabara nathI. vastutaH jIvanuM marI javuM te hiMsA nathI, paraMtu zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 137
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAravAvALAne hiMsArUpa adhyavasAya-vyavahAra pravRtti ja hiMsAnuM kAraNa che. vaidha sadabhAvanA pUrvaka rogIne upacAra karI rahela hoya, ane regI marI jAya, to vaidyane tenI hiMsAnuM pApa lAgatuM nathI. kemake vaidyane hetu tene mAravAne hete nathI teja pramANe je kaI sapa samajIne derIne mAre che, te bhAvathI duSTa hovAnA kAraNe te hiMsAne bhAgI bane che. eka AhAmbhALa suMgaMti ItyAdi zabdArtha - zAhajanmAni mugaMti-mAdhAna mute' SakAyanuM upa mardana (hiMsA) karIne sAdhu mATe taiyAra karavAmAM Avela AhAra pANI vigere AdhArmika kahevAya che je sAdhu AdhArmika AhAra kare che, teo "Tmam-1oDa ' paraspara "navamuLA- ra4maeNLA' pitAnA karmathI "varittetti tA nirAriri =aa pApakarmathI upalipta (vyApta) thAya che. ema kuLo-g: athavA agvarjiri vA-anuddhivAniti vA' anupalipta hoya che. e pramANe ekAnta vacana "jo jJALikanAM-nAnIcA' kahevuM na joIe tethI ja koI paNa ekAnta pakSane svIkAra kare te anAcAra samaja. 8-9 avayArthI--sAdhu mATe SakAyanuM upamardana karIne taiyAra karavAmAM Avela AhAra paNa vigere AdhAkarmika kahevAya che. je sAdhu AdhAkanika AhAra kare che. teo pApakarmathI lipta thAya ja che. athavA lipta thatA nathI, evA ane prakAranA ekAta vacana kahevA na joIe. A beu ekAnta sthAnothI vyavahAra thatuM nathI. tethI ja kaI paNa ekAnta pakSane svIkAra kare te anAcAra samajavo joIe. 8- lA. TIkArtha-koI paNa prakAthI pramAdanA kAraNe je AdhAkami delavALo AhAra grahaNa karI lIdho hoya te te sarvathA paraThavI devuM joIe. tene upabhega kare na joIe. A pramANe siddhAMtane Adeza che. te paNa pramAdathI grahaNa karavAmAM Avela AdhAkami AhArane bhogavI lIdhuM hoya te bhegavavAvALe cikaNA karma bAMdhe ja che. e pramANe ekAnta vacana kahevuM na joIe tathA cikaNuM karma bAMdhate nathI, e pramANenA ekAnta vacana paNa kahe nahIM gA0 8-lA "mica morADhamANA' ItyAdi zabdArtha-"micaM-carivaM' je A dekhavAmAM AvatuM "osTaM-vAri. ra' dArika zarIra che. "sANA-ArAm' AhAraka zarIra che, " ane mai-jALa kAmaNa zarIra che, "radera - jaiva ra" temaja "" zabdathI vaidiya tathA tejasa zarIra che, A pAMce zarIre ekAntataH bhinna paNa nathI, zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 138
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ kemake eka ja deza ane eka ja kALamAM upalabdha-prApta thAya che. ane badhA ja pula paramANuothI banAvela che. tethI ja AnA bheda ane abhe. danA saMbaMdhamAM ekAnta vacana kahevA na joIe. "pazvatha vIriyaM sthi- sarvatra vArita' badhe ja vIrya che. arthAt saghaLA padArthomAM dareka padArthanI zakti rahelI che. athavA "sadA varie naDiya-sarvatra thI nArita' badhe zakti vighamani nathI. e rItathI ekAnta vacana paNa kahevA na joIe. 1nA anvayArtha-je A dekhavAmAM AvanArUM audyArika zarIra che, AhAraka zarIra che, kArmaNa zarIra che, ane ca zabdathI vaikiya ane taijasa zarIra che, A pace zarIre ekA tataH judA nathI. kemake eka ja deza ane kALamAM prApta thAya che. ane badhA ja pudgala paramANuothI nirmita che. tethI ja tenA bheda ane abhedanA saMbaMdhamAM ekAnta vacana kahevA na joIe. badhe ja vIrya che. athavA badhA ja padArthomAM dareka padArthanI zakti vidyamAna che. athavA vidyamAna nathI. evuM ekAta vacana paNa kahevuM na joIe 10 TIkAI- A je audArika zarIra che, AhAraka zarIra che, kArmaNazarIra che. A badhA eka ja che. e pramANe ekAnta vacana kahevuM na joIe ane A paraspara bhinna ja che, e pramANenA ekAnta vacana paNa kahevA na joIe. AThamI gAthAmAM AhAranA saMbaMdhamAM anAcAranuM varNana karavAmAM AvyuM hatuM, ane A gAthAmAM AhAra grahaNa karavAvALAnA zarIranA saMbaM. dhamAM anAcAranuM varNana karavAmAM Avela che. zarIra pIca prakAranA hoya che. jemake-audArika zarIra (1) vaikriya zarIra (2) AhAraka zarIra (3) taijasa zarIra (4) ane kAzmaNa zarIra (5) A pAMce zarIra eka rUpa ja che, e pramANe ekAta (nizcita) vacana kahevuM na joIe. kemake temanA kAraNomAM bheda hovAthI bhinna paNa che. audArika zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 139
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ zarIra udAra athavA skUla pelethI bane che. vaikriya zarIra, vekiya vargaNanA pudgalathI bane che. AhAraka zarIranuM kAraNa AhAraka vargaNanA pudagale che. taijasa zarIranuM kAraNa teja ane kAmaNa zarIranuM kAraNa karmavargaNa che. A pramANe jema gAya ane gheDe eka nathI eja pramANe A zarIra paNa kAraNomAM judApaNuM hovAthI eka nathI. pAMce zarIra sarvathA bhinna ja che. A pramANenuM ekAnta vacana-nizcaya vacana paNa kahevuM na joIe. kemake-A ghara ane strInI mAphaka eka ja sthaLe jovAmAM Ave che. sarvathA bheda hota te teonA deza, kALa vigeremAM bheda Avata! A rIte teomAM sarvathA bheda paNa nathI. paraMtu kathaMcita bheda ane kathaMcita abheda che. Aja anubhava siddha ane nirdoSa rAjamArga che. A sthitimAM Ane ekAnta bhinna athavA ekAnta abhinna kahevuM te anAcAranuM sevana karavA jevuM che, - badhe ja sAmarthya che. badhe vIrya nathI. arthAt saghaLI vastuomAM badhI ja zakti rahelI che. athavA badhAmAM badhI zakti nathI. e pramANe kahevuM na joIe. kemake ema kahevAthI paNa anAcAra thAya che. tAtparya e che ke--sAMkhyamata pramANe dareka padArthonuM kAraNa prakRti che. te badhAnuM upAdAna kAraNa che upAdAna kAraNanA guNa badhA ja kAryomAM maLI Ave che. tethI badhA ja padArtho sarvAtmaka che. badhAmAM badhIja zakti rahelI che. bIjAonuM kahevuM che ke-deza, kALa, ane svabhAvane bheda hovAthI badhA ja padArtho badhAthI jUdA che. teonA mata pramANe eka zakti badhe ja siddha nathI. A bane ekAnta mAnyatAo khabara nathI. je badhAja sarvAtmaka hoya, te janma, maraNa, sukha, duHkha, bandha ane mokSa vigerenI laukika ane zAstrIya vyavasthAo ke jenI upekSA karI zakAya tema nathI. te siddha thatI nathI. te kAraNathI ekAta abheda pakSa barAbara nathI. ekAnta bheda pakSamAM paNa Aja pramANe duSTa deSa Ave che. tethI prameya paNuM, ya. paNu, vigere sAmAnya dharmonI apekSAe badhAmAM kathaMcit abheda paNa che. avasthA bhedathI kathaMcita bheda paNa che. A rIte kathaMcita bhedabheda pakSa ja satyamArga che. banne ekAnta pakSenuM sevana karavuM te anAcAra che. 1 "guhaM rohiM kALahiM ItyAdi zabdArtha - "koNa - leka "na0i-nArita' nathI ane "akko -gows alaka paNa "rarika-nArita' vidyamAna nathI. "gvaM-gva' evI "anaM-saMjJA buddhi "ka nivedana niverA' rAkhavI na joIe. paraMtu "Dhora-Dhora loka "thi-vArita' vidyamAna che. "pA" athavA "goda-gova' alaka zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 140
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ asthi-Atti vidyamAna che. "gha" A pramANenI "naM-saMjJA' buddhi niveSaNa -niveDU' rAkhavI joIe. 11-1ra anvayArtha-leka ane alaka nathI. evI buddhi rAkhavI na joIe paraMtu loka che ane aleka paNa che, A prakAranI buddhi rAkhavI joIe. 11-12aa TIkArtha cauda rAju parimANa-pramANuvALA tathA jIva ajIva vigere dravyonuM AdhAra sthAna loka kahevAya che. lekathI atirikta je AkAza che, te alaka che. A loka ane aleka nathI. tema samajavuM na joIe. paraMtu loka ane aleka che, tevI buddhi dhAraNa karavI joIe. leka ane alekanA abhAvanA saMbaMdhamAM bauddhonI je mAnyatAo che, tene tyAga karIne tenA sadabhAvane svIkAra kara joIe. temanA matane svIkAra karavAthI saghaLA lekamAM prasiddha pramANathI siddha ane vyavahArathI abAdhita je vyavasthA che, tenuM samarthana karavAmAM AvatuM nathI. kahevAne Azaya e che ke- jema svapnamAM dekhavAmAM Avate padArtha sAce nathI paraMtu mithyA hoya che. e ja pramANe jAgratavasthAmAM dekhavAmAM AvanAra padArtha paNa mithyA ja che. A pramANene zUnya vAdIne mata che. teonuM kahevuM che ke-kAraNanA astitvamAM ja padArthanI sattA hoI zake che. kAraNa paramANu mAnavAmAM Ave che. ane tenI sattA ja nathI. kemake teo indriyethI agocara-na dekhAya tevA che. ane vicAra karavAthI tenuM svarUpa siddha thatuM nathI. kahyuM paNa che ke-thA thA rite' ItyAdi saMsAranA padArthonA saMbaMdhamAM jema jema vicAra karavAmAM Ave, tema tema te asiddha thatA jAya che. tene abhAva siddha thatuM jAya che, jyAre padArthone ja e game che, te ame zuM karIe ? bIjuM paNa kahyuM che ke"pudagA vividhamAnAnA" ItyAdi jyAre padArthone vicAra buddhithI karavAmAM Ave te tene koI paNa svabhAva nizcita thatuM nathI. teja kAraNathI ame tene avaktavya ane niH svabhAva-vabhAva vagarane kahela che. A pramANe zUnyavAdI, leka ane aleka rUpa padArthone abhAva kahe che, paraMtu teonuM A kathana barAbara nathI. padArthothI artha kriyA thAya che, A badhAnA anubhavathI siddha vAta che. tethI ja artha kriyAthI siddha abASita padArthone vacana mAtrathI niSedha karavAmAM AvI zakato nathI. 11-12 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 141
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'naddhi nIvA' ityAdi zabdArtha -navA-navAH' jIva athavA 'annovA-anIvA' ajIva 'nathi-na si' nathI. 'yaM-k' A pramANenI 'sanna'-saMjJA' sa`jJA buddhine La nive sa-na nivezaye dhAraNa karavI na joIe. paraMtu asthi nIvA ganIvA vA -santi nIyA banInA-vA' jIva che, athavA ajIva che, 'a-zyam' evI sanna--saMjJAm' saMjJA buddhine 'niveza-nivezacet' dhAraNa karavI joIe. 513mA anvayAtha --jIva nathI. athavA ajIva nathI. A prakAranI sattA dhAraNa karavI na joIe. para'tu jIva che, ane ajIva che. evI saMjJA dhAraNa karavI joie. 5135 TIkA-upayoga lakSaNavALA jIvAnu astitva nathI. athavA jIvathI bhinna dharmAstikAya, adharmAstikAya AkAza, puddagala, ane kALa rUpa ajIvenu' astitva nathI. AvA prakAranI buddhi rAkhavI na joie. paraMtu jIva che, ane ajIva che. tevu' samajavu' joie. cArvAka matanA anuyAyI zarIrathI bhinna jIvanuM astitva mAnatA nathI, teonuM kathana che ke-zarIranI AkRtimAM pariNata thayelA pRthvI vagere mahAbhUtAnA samUhathI ja caitanyanI utpatti thaI jAya che. jIvanI jUdI koi prakAranI sattA nathI. tenAthI ulTA brahmA-dvaitavAdInI mAnyatA evI che ke-jagatane A samagra vyavahAra (phelAva) AtmAnuM ja svarUpa che. AtmAthI jUde kAI paNa ajIva padArtha nathI, kevaLa AtmA ja paramAtha che. sUtrakAranuM kathana che ke A banne prakAranA mantavye satya nathI. kahe. vAnA Azaya e che ke-caitanya bhUtAneA dhama thaI zakatA nathI ! jo te bhUtAnA dhama hAta tA bhUtAthI khanAvavAmAM Avela ghaTa, vigeremAM paNa caitanyanI prApti thAta ja paraMtu tevuM thatuM nathI, tethI ja caitanyabhUtAnA guNu nathI paraMtu jene te gugu che te jIva kahevAya che ane te bhUtAthI bhinna tathA anAdi che. zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 142
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aja pramANe vedAntiyene mata paNa trareAkhara nathI. kemake-saghaLA padArtho jo . eka AtmAthI ja utpanna thayelA hAta tA teomAM paraspara vicitrapa' na thAta A sivAya jo AtmA ekalA ja hAta teA kei baddha hoya che, tema koI mukta hoya che. kAI sukhI hoya che, teA keI duHkhI hAya che. vigere vyavasthA ke je darekanA anubhavathI siddha che, te hAta nahIM. tethI ja jIve ane ajIvA-khannenu' astitva svIkAravu joI e eja yukti saMgata che. / / 13 / / 'sthi dharmo' ItyAdi zabdA'--'nasthi vacce dhamme vA-nAsti dhADadhamAM vA dhama nathI, ane azvama paNa nathI. 'LevaM pukhta nivalaghu-naitra sajJAM nivezaye' AvA prakAranI soMjJA (buddhi) dhAraNa karavI nahIM paraMtu 'sthi dharmo adharmo vA-asti dhADadhamAM vA' dhama ane adhama che, 'vaM santa nivenna-chyuM sAM nive rAyet e pramANenI sa jJA (buddhi) dhAraNa karavI joIe. 514. anvayA -dhama nathI athavA adhama paNa nathI. A prakAranI saMjJA buddhi dhAraNa na karavI. paraMtu dharma ane adhama che tevI sarajJA dhAraNa kare. 514aa TIkAtha--dhamanuM astitva nathI, athavA adharmanuM astitva paNa nathI. A pramANenI buddhi rakhavI nahI. paraMtu dhama ane adhama banne che, te pramANenI buddhi dhAraNa karavI. kAI koI paramatavAdI kAla, svabhAva, niyati athavA izvara vigera kAraNeAthI ja jagatnI tee utpattI mAnIne dhama ane adharmInA astitvanA niSedha kare che. paraMtu A satya nathI. kemake-dhama ane adharmane je kAraNa mAnavAmAM na Ave te jagatamAM je vicitrapaNu dekhavAmAM Ave che, te siddha thaI zakata nahIM. A leAkamAM eka ja kALamAM utpanna thavAvALA manuSyAma kAI bhAgyavAn ane suMdara hAya che. tathA keAI abhAgIyA ane kadarUpA haiAca che. kAi sukhI ane kaI duHkhI hAya che. AvA prakAranuM viSamapaNuM dhama ane adhama hoya teja siddha thAya che. anyathA nahI.. joke-kAla vigere paNa yathAyeAgya kAraNa hAya che. te paNa dharma ane adharmAMthI sahekRta thaIne ja te kAraNa hAi zake che. zAstramAM kahyuM che ke--jJa i jAhiMto' ityAdi ekalA kAla vigerethI kAI paNa kArya siddha thaI zakatu nathI. 'maga pakavavAnuM paNa ekalA kALa vigere mAnavAthI siddha thatu nathI. tethI ja dhama adhama kAla vigere badhA maLIne ja kANu mane che. A rIte vivekI manuSyA kAI paNa eka prakAranA svIka 2 karI zakatA nathI. ke-dhama ane adharmAMnu astitva nathI. tethI ja dhamanu N astitva arthAt zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 143
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ zruta ane cAritra rUpa AtmapariNAma avazya che. tathA mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, ane cAgarUpa adhama'nu' astitva paNa avazya che ja tema samajavuM joie. arthAt kuzAstronA parizilanathI. utpanna thayelI kumatine cheDIne dharma ane adhama che, evI zAstrathI utpanna thavAvALI satbuddhine ja dhAraNa karavI joI e. 14 sthi vaMdhe 1 moghuM vA' ItyAdi zabdAtha'-- sthi saMdhe va-jJAti keMdho vA' badha arthAt kama pudgalenA jIva sAthenA saMbaMdha nathI, 'na morIo vaoNna mokSo vA' ane 'mAkSa paNa nathI. jaivaM anna nivesa-naiva sajJamAM niverAyet' AvA prakAranI buddhine dhAraNa na kare. paraMtu 'asthi yaMtre 1 moNe vA-gati bandho vA mokSo vA' aMdha che, ane mekSa paNa che, ttva samna nivela-chyuM saMjJA nivezayet" e pramANenI buddhine dhAraNa kare. 155 anvayA --aMdha arthAt kama pudgalAnA jIvanI sAthenA sabaMdha nathI. ane meAkSa paNa nathI. A rItanI buddhi dhAraNa na kare paraMtu aMdha che ane meAkSa paNa che. evI buddhi dhAraNa kare. 51pA TIkAmanya nathI ane saghaLA karmAMnA kSaya rUpa meAkSa paNa nathI A pramANe vicAravu te cegya nathI. paraMtu anya che, ane mekSa paNa che. A pramANenA vicAra karavA joIe. anya ane mAkSanA sabaMdhamAM azraddhAnA tyAga karIne tenA para zraddhA dhAraNa karavI joie. azraddhA anAcAramAM pADavAvALI che. tethI ja je peAtAnA kalyANanI bhAvanA rAkhe che, teoe dUrathI ja tenA tyAga karavA joI e. keTalAka leAkeA baMdha ane meAkSanA sadUbhAvanA svIkAra karatA nathI, ane mA pramANe kahe che ke--AtmA amRta che, ane kama' pudUgala mUrta che, zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 144
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvI sthitimAM amUrta AtmAne saMbaMdha mUrta evA karmapudgalenI sAthe kevI rIte thaI zake? amUrta AkAzane lepa koI paNa mUrta padArthanI sAthe thaI zakatuM nathI. A pramANe thatuM jovAmAM AvyuM nathI temaja sAMbhaLavAmAM paNa Avela nathI. kahyuM paNa che ke varSAravADyAM jiM cokana ItyAdi vasaMda thavAthI AkAza bhInuM thatuM nathI ane taDake paDavAthI te tapatuM paNa nathI, tenA para vasAda ke taDakAno kaMIja prabhAva hetuM nathI. kemake- vaSAda ane taDake mUta che. ane AkAza amUrta che. hA cAmaDA para tene prabhAva jarUra paDe che. kemake cAmaDuM savayaM mUrta che. A pramANe jyAre amUrta hevAnA kAraNe AtmA baddha ja thatuM nathI, te pachI mokSanI vAta ja kayAMthI thaI zake? baMdhane nAza thave te mokSa kahevAya che. badhanA abhAvamAM mekSine saMbhava ja rahetuM nathI. A mata barAbara nathI. joke jJAna amUrta che, te paNa madirA-madhadAru tathA brAhmI nAmanI vanaspati dvArA tene upakAra athavA apakAra thAya ja che. e ja pramANe karma pudgalenI sAthe je AtmAno saMbaMdha hoya te temAM kaMI ja bAdha nathI. A sivAya saMsArI AtmA anAdikALathI tejasa ane kAmaNa zarIronI sAthe baddha hovAthI kathaMcit mUrta ja che arthAt pitAnA mULabhUta zuddha svabhAvanI apekSAthI AtmA amUrta che. jJAna, darzana cAritra ane tapamaya che. te paNa taijasa ane kAmaNa zarIranI sAthe saMbaMdha hovAthI mUrta paNa che. A apekSAthI karma pudgalenI sAthe AtmAne baMdha the nibaMdha-bAdha-doSa vagarane che. ane jayAre baMdha thAya che, te tene abhAva paNa saMbhave che. tethI ja baMdha ane mokSa nathI. AvA prakAranI buddhino tyAga karIne evI ja buddhi dhAraNa karavI joIe ke-bandha paNa che ane mokSa paNa che. kutarka ane dAgraha karIne zAstra saMgata samajaNane choDI devI te cagya nathI, 1pa zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 145
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathi goLA re vA' ItyAdi zabdArtha-0i puNe va pa vAM-nAzita puSya vA pApa vA' puNya nathI, athavA pApa paNa nathI "je sanaM nive-naiva saMzAM niveza A pramANe buddhithI vicAravuM te barobara nathI paraMtu "asthi puom a gve vA-gaNita puSya vA vA puNya ane pApa che. pUrva jiM nivesa-vaM taMjJa niverA' e pramANenI buddhi dhAraNa karavI yogya che. 16 anvayArtha-puNya nathI. ane pApa paNa nathI. e rItanI buddhi dhAraNa karavA yogya nathI. paraMtu puNya che ane pApa paNa che. evI buddhi dhAraNa karavI joIe. 16 TIkAtha--zubha prakRti batAvavAmAM Ave che. jenAthI A puNyAtmA che, e pramANene vyavahAra thAya che, te puNya che ane je azubha kiyAthI utpanna thayela hoya ane adhogatinuM kAraNa hoya te pApa kahevAya che. AnAthI naraka nigoda vigere durgati prApta thAya che. A puNya ane pApa nathI, AvA prakAranI buddhi rAkhavI na joIe. paraMtu puNya che, ane pApa paNa che, e pramANe buddhi rAkhavI joIe kaI kaI anya matavALA puNyanuM astitva svIkAratA nathI, teo kahe che ke-jyAre pApa ochuM thAya che tyAre sukhanI prApti thAya che. ane jyAre pApa adhika pramANamAM hoya tyAre duHkha prApta thAya che, A rIte eka pApane ja svIkAra karavAthI sukha ane duHkhanI vyavasthA barobara ghaTI jAya che. koI koI puNya ane pApa banenA astitvane svIkAra karatA nathI. teo svabhAvathI ja jagatanA sukha duHkha saMbaMdhI vyavasthAne svIkAra kare che. paraMtu zAstrakAra A saghaLA bhAta-bhamAvavAvALA matonuM nirAkaraNa karatAM kahe che ke-puNya ane pAya nathI, evI samajaNa rAkhavI na joIe. paraMtu banenuM astitva samajavuM joIe puNya ane pApane parasparamAM saMbadha che. ekanA saddabhAvamAM bannenA saddabhAvane svIkAra avazya kare ja paDe che. je jagatanI vyavasthA svabhAvanA AdhAra para svIkAravAmAM Ave, te saghaLI kriyAo nirarthaka banI jaze. tethI ja puNya ane pApanI sthiti jarUrI che. jana zAstramAM puNya ane pApanuM svarUpa A pramANe kahela che, zubha kama puNya kahevAya che, ane azubha karma pApa kahevAya che. A pramANe sarvajJa bhagavAnanuM kathana che. tethI ja eja nizcita rUpe buddhithI vicAravuM joIe ke-puNya ane pApa che, evuM samajavuM na joIe ke puNya ane pApanuM astitva nathI. 16 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 146
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'nathi bAsave sarevA' ityAdi zabdA --sthi brAsanesaM vA-nAsti brAhmayaH savaro vA' prANAtipAta vigere kama baMdhanuM kAraNa Asrava nathI. athavA AsavanA nirodha rUpa savara nathI. 'Le samna niSela-naiva sajJAM nivezayet" e pramANenI buddhi dhAraNa karavI na joI e. 517aaaa anvayA -prANAtipAta vigere kama'kha'dhanA kAraNu rUpa Asrava nathI, athavA AsravanA nirodha rUpa saMvara nathI. evI buddhi dhAraNa karavI na joie. 51NA TIkA"----jenA dvArA karma AtmAmAM praveza kare che, te prANAtipAta vigere Asrata kahevAya che, AsatranA nirodha-rAkavuM. te savara che. A mannenI sattA nathI. A pramANenI buddhi dhAraNa karavI ThIka nathI, paraMtu Asrava che, ane sa`vara pazu che, e pramANenI buddhi rAkhavI teja cagya che. kAI kAI kahe che, Asava AtmAthI juThThA che ? ke eka ja che ? jo jAdI hoya, tA te Asrava ja thai zakatA nathI, kemake je AtmAthI sarvathA bhinna che, te ghaTa vigere padArthonI jema AtmAmAM kamanA praveza karAvI na zakata, arthAt jema ghaTa-ghaDA AtmAthI sarvathA judo hAvAnA kAraNe AtmAmAM karyAMnA pravezanuM kAraNu thaI zakatu nathI, eja pramANe Ape mAnela Asrava paNa pravezatu' kAraNa thai zakaze nahIM kemake te AtmAthI bhinna che. kadAca AtmAthI abhinna mAnA te tene AtmAnuM ja svarUpa mAnavuM paDaze. AmAnuM svarUpa hAvAthI muktAtmAmAM pazu tenI sattAnA svIkAra karavA paDaze. jema upayAganI sattA mAnavAmAM Ave che. tethI ja AjIvanI kalpanA mithyA che. A pramANe jyAre AsravanI sattA ja siddha thatI nathI, tA tenA nirodha svarUpa savaranA paNa svIkAra karavAmAM Avaze nahI. A matanuM nirAkaraNa karatAM kahe che. ke-Apanu kathana cegya nathI. Asrava athavA saMvara nathI. e pramANene vicAra karavA na joIe alake tenu' astitva svIkAravu' joie. ekAnta beTTa pakSa ane abheda pakSamAM Ape je doSa matAnyA che, te ThIka ja che. paraMtu amArA mata pramANe bheda ane abheda pakSa mATe kaMIja avakAza nathI, kemake-saCjJa tIrthaMkara bhagavAne ekAnta vAdane svIkAra na rIne anekAntavAdanI ja prarUpaNA karI che satra AtmAthI kathaMcit bhinna ane kathaMcit abhinna che. tethI ja jainadarzanamAM kaI pazu deSa AvatA nathI. tethI ja Asrava ane saMvaranuM astitva siddha thAya che. 517aa zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 147
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ thi veLA bikArA vA' ItyAdi | zabdArtha--rI veLA -nAhita veranA nirA thA" vedanA (kamene anubhavI ane nirjarA (bhogavelA karma pudgalenuM AtmAthI alaga thavuM nathI. je sanaM nivesaT- naive saMjJA nirA AvA prakAranI buddhi dhAraNa na kare paraMtu "asthi veLA nijhA vA-jhahita veranA nirvA rA' vedanA ane nirbhara che, e pramANenI buddhi dhAraNa kare. 18 anvayArtha--vedanA (karmone anubhavI ane nirjarA (mukta karma galanuM AtmAthI pRthak thavuM) nathI A rItanI buddhi dhAraNa karavI nahIM paraMtu vedanA ane nirjarA che, evI buddhi dhAraNa kare che18 TIkAthu-kama pudgalanuM vedana karavuM paDatuM nathI. ane vaMdana karavAmAM Avela pudgale AtmAthI judA thatA nathI. e pramANenI dhAraNA rAkhavI te barAbara nathI, paraMtu prApta karelA karmonu vedana karavuM paDe che. ane vedana karyA pachI teo AtmAthI alaga thaI jAya che. tema samajavuM joIe. baddhakanA rasane anubhava kare te vedanA che. ane AmapradezothI karmayugalono saMbaMdha chUTa ja tene nija rA kahe che. keInA mata pramANe A bannenuM astitva ja nathI. teonuM kahevuM che ke-aneka palyopama ane sAgaropama jeTalA lAMbA kALe nAza thavAne yogya kamano aMtamuhartAmAM kSaya karI zakAya che. ajJAnI cha seMkaDe varSe paNa je karmone kSaya karI zakatA nathI, eja karmone kSaya, pAMca samiti ane traNa musiyethI yukta uttama purUSa eka ucchavAsa jeTalA TUMkA samayamAM ja karI nAkhe che. A zAstrasiddha siddhAMta che. tethI baddha karmone kramathI anubhava na tha te vedanAno abhAva siddha thAya che. jyAre vedanAno abhAva che. te nijAne abhAva te svataH siddha thaI jAya che, teeAne A mata gya nathI. kAraNa ke--tapasyA dvArA pradezAbhAva thaIne kaMIka ja karmone vinAza thAya che. badhAne nahIM. bAkInA kemene vipAkedaya dvArA nAza thAya che. tapazcaryA dvArA jene nAza thAya che, tenuM paNa pradezothI vedana to thAya ja che. A rIte cAhe te pradezethI vadana hoya, cAhe vipAkathI vedana hoya, paNa vedana te thAya ja che. tethI ja vedanAne sadabhAva mAnave te jarUrI che. AgamamAM kahyuM che ke-"gva durijALa ItyAdi kadAcAra-durAcAra dvArA prApta karavAmAM Avela ane samyaka rIte pratikamaNuM karavAmAM na AvelA karmone bhogavavAthI ja mokSa prApta thAya che. na bhogavavA vALAne mokSa prApta thatuM nathI. A rIte jyAre vedanAnI siddhi zrI sUtra kutAMga sUtraH4 148
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya che, te nirjarAnI siddhi arthathI ja thaI jAya che. tethI ja vivekI purUSoe vedanA ane nirjare banenAM astitvane svIkAra karavo joIe. 18 "msthi jiriyA sariyA vA' ItyAdi zabdArtha-"thi jiriyA ricA vA-sArita kriyA kinnA rA' parispandana rUpa kriyA nathI. temaja akriyA paNa nathI. chevaM sanna nivA-nava saMjJA nirAze A pramANenI buddhi rAkhavI na joIe. paraMtu zipiyA riyA vA thi-kriyA thA vA ti" kriyA che. ane akriyA paNa che, "gva AnaM nivesa-ghava saMzAM niveA pramANenI buddhi dhAraNa karavI joIe. 1 anvayArtha-parispandana rUpa kriyA nathI ane kriyAnA abhAva 35 akriyA paNa nathI. A rItanI buddhi dhAraNa karavI na joIe. paraMtu kiyA che, ane akriyA paNa che, evI buddhi dhAraNa karavI joIe. 1lA TIkAthu-gamana Agamana vigere rUpa pravRttine kriyA kahe che. ane tenA abhAvane akriyA kahe che. A baMnenuM astitva nathI. ema samajavuM na joIe. paraMtu ema samajavuM joIe. ke-bannenuM astitva che. sAMkhya matavAdI AtmAne AkAzanI jema vyApaka hovAnuM svIkAne AtmAmAM kriyAnuM astitva mAnatA nathI bauddho badhA ja padArthone kSaNika mAnIne temAM utpatti sivAya bIjI koI paNa kriyAne svIkAra karatA nathI. A banane mata yukti yukta nathI. AtmAne sarvavyApI mAnI levAmAM Ave, te janma vigerenI vyavasthA ghaTI zakatI nathI. kemake-te sarvavyApaka hovAthI AtmA kriyA karI zakaze nahIM ! zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 149
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ bauddha mata pramANe utpatti sivAya anya kriyAne svIkAra karavAmAM na Ave te pratyakSa dekhavAmAM AvanArI A jUdI jUtI kriyAone kartA keNu che? A zivAya AtmAmAM je kriyAne sarvathA abhAva mAnavAmAM Ave, te banyA ane mokSa vigerenI vyavasthA banI zakaze nahIM tethI ja vivekI joe samyak vicAra karIne kriyA ane akriyA banenI sattA avazya svIkAravI ja joIe. 1 nathi zo mane vA' ItyAdi zabdArtha-bamritha jore ra mALe vA-Arita zodhI kA mAno rA' krodha nathI athavA mAna nathI. 'nevaM sanaM nivesara-pUrva saMjJA nivezatA" AvA prakAranI buddhi dhAraNa karavI na joIe. paraMtu "asthi o ra mAne vA-ati zodho nA mAno vA' krodha ane mAna che, "pUrva sane niveda-purva saMzAM niverAna' AvA prakAranI buddhi rAkhavI joIe. mArA avayArtha-kAdha nathI, athavA mAna paNa nathI. AvA prakAranI buddhi dhAraNa karavI na joIe. paraMtu krodha ane mAna che. AvA prakAranI buddhi dhAraNa karavI joIe. 20 TIkArtha-sva ane paranA pratye aprItivALA thavuM te krodhanuM lakSaNa che. mAnane artha garva athavA abhimAna che, A krodha ane mAna nathI, AvA prakAranI buddhi dhAraNa karavI egya nathI. paraMtu kodha che. ane mAna che, evI ja buddhi rAkhavI joIe. keInuM kahevuM che ke--krodha ane mAnanI sattA nathI, teonuM A kathana ThIka nathI. kemake-pratyakSathI ane anumAna vigere pramANethI siddha evA krodha ane mAnanuM nirAkaraNa karavuM saMbhavita thatuM nathI, pramANathI siddha vastune abhAva mAnavAthI jagamAM koI paNuM vyavasthA ja rahI zakaze nahIM. tethI ja krodha ane mAnanuM astitva avazya mAnavuM joIe. mArA "thi mAyA o vA' ItyAdi zabdArtha-Aritha mAthA vastrome vA-sArita thayA vA somo vA' mAyA (para vaMcanA-bIjAne chetaravA te) nathI athavA lebha nathI. "je sanna nivesaNa-naiva saMjJA nicenna' AvA prakAranI buddhi rAkhavI na joIe. paraMtu "mari mAyA vA Dhoe vA-rita mAyA rome rAmAyA ane lebha che, "g sanna nig-' saMjJAM nive' evI buddhi dhAraNa karavI joIe. ra1 anvayArtha-mAyA (paravaMcanA) nathI athavA lebha nathI A (prakAranI buddhi rAkhavI na joIe paraMtu mAyA ane lebha che. evI buddhi rAkhavI joIe, 21 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 150
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkAthe--mAyA nathI, ane lebha paNa nathI, AvA prakAranI buddhi dhAraNa na kare. paraMtu mAyA ane tema che. evA prakAranI buddhi dhAraNa kare. kaI kaI matavALAe mAyA ane lobhanI sattAne svIkAra karatA nathI. paraMtu te khabara nathI. dareka prANinA anubhavamAM AvavAvALA mAyA ane le bhane niSedha karI zakAya tema nathI. anubhavamAM AvanArI vastune paNa je apalApa (chupAvavuM) karavAmAM Avaze te ghaTa vigerenI sattA paNa siddha thaze nahIM tethI mAyA ane lebhanA astitvane svIkAra kara joIe. mAsU021 "basthi veva vore vA' ItyAdi zabdArtha- ratha o vA-vArita ghera ja devo vA? prema arthAt rAga ane dveSa nathI. baLavaM tane niverA-naivaM saMjJA nira' e pramANenI samajaNa rAkhavI te barobara nathI. paraMtu "asthi vejo to vA-rita prema ra o vA' rAga che, ane dveSa paNa che. "parva patta nivesaT-parva saMjJA nive ' e pramANe nI buddhI ja rAkhavI joIe. mArA anvayArtha--prema arthAt rAga ane dveSa nathI evI samajaNa rAkhavI ThIka nathI. paraMtu rAga che, dveSa che evI buddhi rAkhavI joIe. ararA TIkAtha--prIti arthAt putra, kalatra vigere parivAra saMbaMdhI rAga, prema kahevAya che. deSa tenAthI judA prakAra hoya che. A bane nathI. e pramANe keTalAkane mata che. teo kahe che ke-mAyA ane lebha rAga kahevAya che. tethI ja A bane avaya sivAya bannenA samUha rUpa avayavI rAga, jude nathI. eja pramANe krodha ane mAna, A bane azothI judA evA zreSanuM keI juduM astitva ja nathI. AvA prakArane vicAra kare gya nathI. prema che, ane zreSa paNa che, e pramANene ja vicAra kare jaIe, kemake-ITa vastuo para prema ane aniSTa vastuo para TheSa hoya che. A satya badhAnA ja anubhavathI siddha evA prema ane dveSane apalApa (chUpAvavuM) karI zakAtuM nathI. anumAnane ane pitAnA svarUpane a5lApa kaI paNa karatuM nathI. kemake teone anubhava hoya che, e ja pramANe prema ane dveSa paNa a5lApa karavAne gya nathI. pArarA "0i rAkare saMsAre ItyAdi | zabdArtha-bathi jAte saMsAra-nAsita rAturanta saMsAranAraka, deva, manuSya ane tiya"ca A pramANenI cAra gativALe saMsAra nathI, tane nivera - naivaM saMjJA nivezanuM A pramANenI samajaNa rAkhavI barAbara nathI, zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 151
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ }ArA paraMtu 'thi cAraNe kalAre-ati cAturantaH sAra:' cAra gatirUpa sa'sAra che, tyaM AjJAM nivezayet A pramANenI buddhi dhAraNa karavI joIe. anvayA--nAraka deva, manuSya ane tiryaMca A cAra gatiyAvALA saMsAra nathI. evI buddhi rAkhavI ceAgya nathI. para`tu cAra gati rUpa sa'sAra che. te pramANenI buddhi rAkhavI joIe. ArakA TIkAtha--cAra gativALeA saMsAra nathI, A prakAranA vicAra karavA te cegya nathI. paraMtu cAra gativALeA saMsAra che, A pramANenA ja vicAra dhAraNa karavA joie. kahevAnA Azaya e che keA dekhavAmAM AvatA saMsAra-jagat cAra gativALe che. te cAra gati A pramANe samajavI, narakagati tiya cagati devagati ane manuSyagati, jyAM puNya karmathI thavAvALuM sukha sarvotkRSTa DAya che, te devagati kahevAya che. ane jyAM adhamanA phaLarUpa duHkhanuM saveitkRSTapaNuM che, te naraka gati kahevAya che. jyAM sukha ane duHkhanI madhyama avasthA hAya che, te manuSyagati ane tiyaca gati che. AmAMthI manuSya ane tiyaca tA pratyakSa dekhavAmAM Ave che. tethI ja tenA niSedha karavAmAM AvatA nathI. paraMtu deva ane nArake| dekhavAmAM AvatA nathI. tethI A banne gati nathI, tethI sa MsAra cAra gativALA nahI. paNa e gativALA ja che. A pramANe keTalAka kahe che. teonA matanuM nirAkaraNa karavA mATe sUtrakAra kahe che -sa'sAra cAra gativALeA nathI. tema mAnavuM nahIM balke ema ja mAnavuM joI e ke sa sAra cAra gativALA ja che. kahevAnA Azaya e che ke--jo ke tiyaca ane manuSyanI mAka nAraka ane devA pratyakSa rUpe dekhAtA nathI, tA paNa anumAna ane AgaanA pramANathI teenI siddhi ane puSTi thaI ja jAya che. uttama puNyanA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 152
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ phaLane bhegavanAra deva, ane adhama pApanA phaLane bhogavanAra nAraka hoya che. sarvajJa dvArA pratipAdana karavAmAM Avela Agama paNa deva ane nArakonA astitvanuM vidhAna kare che. tArAgaNa pratyakSa jovAmAM Ave che. je avA. ntara bhedanI gaNanA karavAmAM Ave te saMsAramAM aneka gati che. te paNa sAmAnya paNAthI cAra ja gati kahela che. tethI ja saMsAra cAra gativALe nathI, tema kahevuM mUrkhatAthI pUrNa ane nissAra che. saMsAra cAra gativALe che. A pramANenuM kathana ja gya che. mArA jathi devo ja re vA' ityAdi zabdArtha--tevo = hevI vA basthi-jevo vA jevI vA vArita' deva nathI, ane devI paNa nathI, je sanna nireaaura saMjJA nivezana' A pramA. nI buddhi dhAraNa karavI nahIM paraMtu "asthi revo jevI vA-ravo vA TevI vA tti deva ane devI che, "ve santa nivesa-gSe saMjJA nivezata' A pramANenI buddhI rAkhavI teja satya che. pArakA anvayArtha--deva nathI tema ja devI paNa nathI evI buddhi rAkhavI ThIka nathI paraMtu deva ane devi che, e prakAranI buddhi rAkhavI eja sAcuM che. 24 TIkAI-deva ane devInuM astitva nathI A pramANene vicAra karavuM na joIe. deva ane deviye pratyakSa dekhAtA nathI te parathI ja teo nathI, tema kahevuM khabara nathI. deva ane devI nathI Ama kahenArAonA vicAra rUpI vananI bhUmImAM jAgRta evA zAstrakAra kahe che ke-deva vigere nathI. e pramANene vicAra tyAga karavA gya che, deva che, ane devi paNa che. A pramANene vicAra ja kalyANa kAraka che. tethI eja vicAra kare regya zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 153
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, pramANabhUta anumAna ane AgamathI teonuM astitva siddha thAya che. kaI kaI puNyazALI jIva tene svamamAM paNa dekhe che. 24 jathi siddhI vidI jA' ItyAdi zabdArtha --'ddhiI bari-nAzita riddhi siddhI (saghaLA karmonA kSayanAza rU5) nathI. ane "gatidvI -masiddhi yA' asiddhi paNa nathI. "evaM raMjUra nive-nAM saMjJA nizA ' A pramANene vicAra kare egya nathI. paraMtu gari riddhI aviThThI vargadita riddhisiddhi ' siddhi che. ane asiddhi paNa che, pad sanna nivesa-gvaM saMjJA niverAta A pramANene vicAra kare joIe. rapa anvayArtha--siddhi (samasta karmono kSaya rU5) nathI ane asiddhi paNa nathI, e vicAra kare egya nathI. paraMtu siddhi che. ane asiddhi paNa che e vicAra karavuM joIe. pApA TIkAI-siddhi eTale samasta karmone kSaya thayA pachI anaMta jJAna, anaMta darzana, ane anaMta sukha rUpa zuddha AtmasvarUpanI prApti, tene makSa paNa kahe che. siddhithI je ulaTu hoya te asiddhi che arthAt zudhdha svarUpanI prApti na thavI, ane saMsAramAM bhaTakavuM A bane nathI. A pramANene vicAra kare na joIe. paraMtu e vicAra karavo joIe ke siddhi paNa che, ane asiddhi paNa che. asiddhi arthAt saMsAranA svarUpanuM varNana AnA pahelAnI gAthAmAM karavAmAM Avela che. samasta karmonA kSaya rUpa siddhi paNa siddha ja che. keI purUSa kaI vakhate saMcita karela karma samudAya kSINa thaI jAya che. kemake te samudAya che. je je samudAya hoya che. tene kSaya kayArene kyAre paNa thAya che ja jema ghaTa samudAyane kSaya, A vigere anumAnathI ane AgamanA pramANethI ane purUSa dvArA siddhine mATe pravRtti karavAthI siddhinI siddhi thAya che. kahevAno bhAva e che ke - samyak darzana, jJAna ane cAritra rUpe samyak tapa mekSa mArganI sarvathA karmakSayanI pIDAnA upazamathI kamane kSaya pratyakSa jovAmAM Ave che. tethI e paNa samajI zakAya tema che ke--kaI AtmAnA karmone sarvathA kSaya paNa che. "rokAvALaconi" ItyAdi. jema maLa-melane nAza karavAnuM kAraNa maLavAthI bAhya--bahArane ane Abhyantara-aMdarane mela nAza pAme che, e ja pramANe rAga vigere dene tathA AvaraNane paNa kaI AtmAmAM sarvathA kSaya thaI jAya che. asiddhinuM svarUpane spaSTa rIte siddha ja che. ame badhAe tene zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 154
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava karela che. ane karIe chIe tethI ja siddhi ane asiddhi nathI. AvA prakArane vicAra kare yogya nathI je keIne te yogya lAge paNa kharI te te tyAM sudhI ja ramaNIya ane egya lAge ke jyAM sudhI tenA para sArI rIte vicAra karavAmAM na Ave banenuM astitva che, evuM jJAna ja samyakajJAna che tenAthI juduM hoya te ajJAna che. rapa "thi vidvI nirca TALe" ItyAdi zabdArtha -"sthi siddhI LithaM -nAsti riddhirnivaM sthAna jIvanuM kaI paNa pitAnuM sthAna nathI, arthAt ISa~AbhArA nAmanI pRthvI nathI, "vaM sanna nig-naiva saMjJA nive" A pramANenI buddhI rAkhavI na joIe, paraMtu "asthi siddhI nirca kALaM-garita siddhi urna thAna" jIvanuM nijasthAna che. pUrva sanna nig-gvaM jJAM nirAlU' A pramANenI buddhI dhAraNa karavI joIe. 26 anvayArthI-siddhi, jIvanuM pitAnuM koI sthAna nathI. arthAt ISatpAgabhArA nAmanI pRthvI nathI. A prakArano vicAra karavo na joIe. paraMta. siddhi e jIvanuM pitAnuM sthAna che. e prakArano vicAra karavo joIe 2aa TIkArtha-siddhi jIvanuM nijasthAna nathI, A pramANenI samajaNa dhAraNa karavI ThIka nathI paraMtu siddhI ja jIvanuM nijasthAna che, A pramANenI buddhI dhAraNa karavI joIe. jema baddha jIvanuM keI sthAna hoya che, eja pramANe mukta jIvarAzInuM paNa keI sthAna avazya hovuM ja joIe. te sthAna lekane agrabhAga ja che. je jIva karmothI pUrNa rIte mukta thaI jAya che, tene urdhva gati prApta thAya che. tema kahevAmAM AvyuM che. je jIva karmone AdhIna che, teo aneka sthAne pitAnA karmodaya pramANe anubhava kare paraMtu niSkarma jIvanuM sthAna te lekane agrabhAga ja che. paradA "sthi nA gaNAhU vA' ItyAdi zabdArtha --Lavi sAhU-nAsita sAdhu" keI sAdhu nathI, "jA agvA aApu athavA keI asAdhu nathI. "jevuM sanaM nivesa-naiva saMjJAM nirA je A pramANenI buddhi dhAraNa karavI egya nathI. arthAta saMpUrNa cAritra guNane abhAva hovAthI ke sAdhu nathI, ane jyAre koI sAdhu ja nathI te tenA pratipakSarUpa asAdhunI sattA paNa nathI. ema samajavuM bhramamUlaka che. paraMtu "asthi kAhU kaI[ vArita sAdhurApu" sAdhu che, ane asAdhu paNa che, "ga saranaM risAi saMjJA niverAta A pramANenI ja samajaNa rAkhavI joIe. rabA anvayArthI--kaI sAdhu nathI tema keI asAdhu nathI. AvA prakAranI zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 155
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhi rAkhavI te yogya nathI. arthAt saMpUrNa cAritra guNane abhAva hovAthI koI sAdhu nathI. ane jyAre sAdhu ja nathI te tenA pratipakSa rUpa asAdhunI sattA paNa nathI ja ema samajavuM te bramapUrNa che. paraMtu sAdhu che. ane asAdhu paNa che, ema ja samajavuM joIe dharaNA TIkAI--je pitAnA mokSarUpa artha-hitane tathA parahitane siddha kare che, teja sAdhu kahevAya che, athavA prANAtipAta vigere aDhAra pApothI virakta ane samyak jJAna, samyapha darzana, samyapha cAritra ane samyak tapanA jeo sAdhaka che, teja sAdhu che. AvuM sAdhupaNu jeemAM na hoya, teo asAdhu che, A sAdhu ane asAdhu nathI, e pramANene vicAra kare na joIe. paraMtu sAdhu che, ane asAdhu paNa che, e vicAra rAkhavuM joIe kaI kaI lekane e abhiprAya che ke--jJAna, darzana, cAritra ane tapa rUpa ratna catuSTayanuM-cAre ratnanuM kaI pUrNapaNuthI pAlana karI zakatA nathI. tethIja ratna catuSTayanuM pUrI rIte ArAdhana na karI zakavAthI koI sAdhuja nathI. jyAre kaI sAdhu ja nathI, te tenA pratipakSarUpa asAdhu paNa nathI ja kemake sAdhu ane asAdhu bane paraspara sApekSa-eka bIjAnI apekSAvALA che. paraMtu vivekavALA purUe tema mAnavuM na joIe. je uttama purUSa sadA yatanAvAna rahe che, rAgadveSa vinAnA hoya che. badhAnuM hita karavAvALA susaM. camavAnuM zAstrokta paddhatithI nirdoSa AhAranI gaveSaNuM karavAvALA tathA samyapha daSTi hoya che, eja sAdhu kahevAya che kadAca ajANatA athavA pramAhane vaza thaIne azuddha AhArane paNa zuddha samajIne upaga sAthe AhAra kare che, te paNa bhAvathI zuddha hovAnA kAraNe te saMpUrNa paNuthI racatuSTayana ArAdhakaja kahevAya che. A rIte sAdhunI siddhi thaI javAthI tenA pratipakSa asAdhunI paNa siddhi thaI jAya che. tethI ja vivekIjanee sAdhu ane asAdhu nathI tema mAnavuM ke vicAravuM na joIe rahA "thi vaDhALa rA' ItyAdi zabdArtha---rajApa-tyAganuM kalyANa athavA kalyANa karavAvALI vastu tathA "jo vA-jAuM vA' pApa-duHkhanuM kAraNa "thi-nArita nathI, "naM-gvana A pramANenI "naM-saMjJA' buddhi " nivesa-ne niveza dhAraNa karavI na joIe. paraMtu "aA pAve = asthi-vALa vA vA gaNita' kalyANa ane pApa che, "g sanna nig-ravaM saMjJAM nis' A pramANenI buddhi dhAraNa karavI joIe. 28 anvayArtha-kalyANa athavA kalyANakArI vastu tathA pApa arthAt duHkhanA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 156
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAraNa rU5 pApakarma nathI A rItanI buddhi dhAraNa karavI na joIe. paraMtu kalyANa che ane pApa paNa che. e rItanI buddhi dhAraNa karavI joIe, parA TIkAI--AtmA sivAyanA saghaLA padArthone abhAva hovAnA kAraNe kalyANa ane pApa nathI. A pramANenI saMjJA-buddhi dhAraNa karavI na joIe. InTa vastunI prAptine kalyANuM kahe che, ane hiMsA vigerene pApa kahe che. ka9yANanuM ane kahethANuvAnanuM tathA pApa ane pApavAnanuM astitva (vidyamAnapaNa) avaya svIkAravuM ja joIe. je advaitane svIkAravAmAM Ave, te abAdhita anubhavathI siddha A jagatanuM vicitrapaNuM saMgata thaI zakata nahIM. bauddhonI mAnyatA che ke badhuM ja azuci-azuddha ane anAtmaka ja-AtmA vinAnuM che. tethI ja kalyANa ke kalyANavAna keI paNa nathI. teonuM A kathana satya nathI. badhAne ja azuci-apavitra mAnavAthI temanA ArAdhya devane paNa azuci ja mAnavA paDaze A sthitimAM teonA darzana-matane lepa thaI jAya che. tethI ja badhA ja padArthone azuci-apavitra mAnavA na joIe. badhA ja pitAnA dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAthI sat che, ane paranA dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAthI asat che. A pramANe sAdhAraNuM paNAthI kalyANanuM nirAkaraNa karavuM te barAbara nathI, kalyANa ane pApa khannenuM astitva che tema mAnavuM joIe. 28 "varALe GiaNa vA vi' ItyAdi zabdArtha -" jAne pAtra vAri-thALa: vivo vANi" kaI purUSa ekAnAta-nizcita rUpathI kalyANavAnuM che athavA pApavAnuM che. e pramANene "vahAro-carA vyavahAra ja vijJarU-vighare thatuM nathI. te paNa "ari hiyA sabaLA-sAhitA: zramaLA: je zAkaya vigere zramaNa bAlapaMDita che, arthAta sata asatanA viveka vinAnA hovA chatAM paNa pitAne paMDita mAne che, teo ekAnta pakSanA svIkArathI thavAvALuM " vera taM jJAtitanna jJAnAni je vera che, tene arthAt karmabaMdhane jANatA nathI. mArA atyArtha--koI purUSa ekAntataH kalyANavAna che athavA pApavAnuM che eve vyavahAra thatuM nathI chatAM paNa je zAkaya vigere zramaNa bAlapaMDita che arthAta sata asalUnA vivekathI rahita hovA chatAM paNa pote potAne paMDita mAne che. te ekAnta pakSanA avalambanathI utpana thavAvALA verane arthAt karmabaMdhane jANatA nathI. mArA TIkArtha--ISTa vastunI prApti kalyANa kahevAya che ane tenAthI bhinna pApa kahevAya che. A purUSa sarvathA kalyANanuM pAtra che. ekAnta puNyazALI zrI sUtra kutAMga sUtraH4 157
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. ane A ekAntataH pApI che, A pramANene vyavahAra lekamAM-jagatamAM dekhavAmAM AvatuM nathI. to paNa pitAne paMDita mAnavAvALA ajJAnI zAkya vigere zramaNa ekAnta pakSane Azraya kare che. ekAnta pakSane svIkAra karavAthI je kamabaMdha thAya che, tene teo jANatA nathI. kaI kaI evuM samaje che keA purUSa ekAnta puNyavAnuM che. ane amuka vyakti ekAnta pApI ja che, paraMtu tema mAnavuM barobara nathI, keI paNa padAthe ekAMtAtmaka nathI. badhe ja anekAnta pakSa ja hitakara che. tethI ja katha cit kalyANavAnuM ane kathaM. cita pApavAna e pramANene pakSa ja zreyasakara che. A pramANenI sthiti hovA chatAM anya matavALAo, ekAnta pakSane svIkAra karavAthI je karmane baMdha thAya che, tenAthI ajANa che, eja kAraNa che ke-teo anekAntavAdano eTale ke ahiMsAne Azaro letA nathI. "aresamavayaM vAva' ItyAdi zabdArtha-"aresa-koim' saghaLA padArtho "annavacaM-makSa" zAzvata arthAt nitya che. "vA-vA' athavA ekAntataH anitya che. "puLo-purA" vaLI "davasuda-sarva Tuva' saMpUrNa jagat duHkhamaya che, ema mAnavuM na joIe. jAnA vA na va zani-bA: 3thI 4 vaNA:' A aparAdhI prANI mAravAne yogya che? ke mAravA egya nathI? "pharu-ti' A pramANenI "ghAyaM-vAraM vANI paNa na nIre-na niHsRt" sAdhue bolavI na joIe. 30 anvayArtha-saghaLA padArtho zAzvata-nitya che. athavA ekAntataH anitya che. saMpUrNa jagata duHkhamaya che. tema mAnavuM na joIe. A aparAdhI prANu vadha karavA yogya che, athavA vadha karavA gya nathI. A pramANenuM vacana paNa sAdhue balavuM na joIe 3nA TIkArtha-jagamAM vidyamAna saghaLA padArtho sarvathA nitya che, athavA sarvathA anitya che, tema mAnavuM yukti yukta nathI. vivekI purUSAe saghaLA padArtho nitya ane aniya ja samajavA jeIe. AnA sivAya ema paNa na kahevuM joIe ke A samagra jagata duHkhamaya ja che, ahIMyAM cAritravALAonI sukha pariNati sukharUpa paNa dekhavAmAM Ave che. tethI ja jagata duHkharUpa paNa che ane sukharUpa paNa che. amuka aparAdhI prANu vadha karavAne cagya che, athavA te vadha karavAne yogya nathI, sAdhue evA vacanane prAga paNa karavuM na joIe, sAdhue zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 158
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA kevaLa yAne mATe ja prayatna karatA rahevuM. aparAdhIne vadha karavAne ceAgya kahevAthI hiMsAnuM anumAdana thAya che, ane avadhya kahevAthI aparAdhanuM anumAdana ane rAjakIya kAyadAnA virudha thAya che. tethI ja AvA prasaMge sAdhue mauna ja dhAraNa karavuM joIe. eja uttamamAga che. tA3nA 'rIti samiyAyArA' ityAdi zabdA -'bhATTunIviLo-sAdhunIvina'nirdoSa pApa vagaranuM jIvana vItAvavA vALA tathA miyAcAro- mittAvArA: 'yatanApUrvaka AcaraNa karavA vALA. 'miphluno--aikSaya:' nirabdha bhikSA levAvALA purUSA 'TrIetti-dathamse' jovAmAM Ave che. 'C miovanIyaMti-te miththovanIvanti' vAstaki rIte teo mithyAcArI che, arthAt kapaTa pUrNAMka AjIvikA kare che, 6 vivuM na pApa-kRti dRSTi na dhAyet A pramANenI dRSTi dhAraNa karavI na joie. // 31 // anvayAya--niSpApa jIvana vItAvavAvALA tathA yatanA pUrvaka AcaraNa karavAvALA niravadya bhikSA grahaeNNa karavAvALA je purUSa dekhavAmAM Ave che. teo vAstavika rIte mithyAcArI che. kapaTa pUrvaka AlikA kare che. A rItanI dRSTi dhAraNa karavI na joie. / / 31aa ww TIkA *--prazasta vidhIthI jIvana vItAvavA vALA tathA zAstrokta rIte sayamanuM pAlana karavAvALA, zAstramAM pratipAdana karela AcArathI yukta nirdoSa bhikSA grahaNa karavAvALA mahAtyAgI vairAgyamUrti sAdhue jovAmAM Ave che. teo kAI ne paNa du:kha upajAvatA nathI zAnta, dAnta, jItendriya ane kaSAyane jItavAvALA banIne A pRthvI para vicare che evA parApakArI sAdhueAnA saMbadhamAM evuM na mAnavu joI e ke A mithyAcArI che, kapaTI che, sAdhune veSa dhAraNu karavA chatAM paNa te sAdhu nathI. vItarAga nathI, paraMtu Ata sarAga che. mAyAcAra karIne khIjAone Thage che. zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 159
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahevAnuM tAtparya e che ke-A sAdhu nathI. Thaga che, AvA prakArane vicAra sAdhuonA saMbaMdhamAM rAkhavuM na joIe. kemake-apa jIva bIjAnA citanA bhAvane samajI zakatA nathI. 5315 "vizaTNa pari4mo ItyAdi zabdArtha- mahAvI-pAvara" buddhimAna purUSa "jitanA-kriyA anna vigere dAnanI "4imo-sisTanmA' prApti amuka vyaktinA gharamAM thAya che, athavA "go garika vA-punaH vANita vA' amukanA gharamAM thatI nathI, "vivAkAra cALIyAta e pramANe kahevuM nahIM paraMtu "vaMtimaya nRggttinA 4 varSathe zAMti mArgane vadhAre arthAt je vANIthI mikSa mArganI sArI rIte ArAdhanA thAya, evA ja vacane praga kara 3rA anvayArtha-prajJAvAna purUSa annadAna vigerenI prApti amukane ghera thAya che, athavA amukane ghara thatI nathI tema na kahevuM. paraMtu zAMtimArgane vadhAre arthAt je vacanathI mokSa mArganI samyak ArAdhanA thAya evA vacanane prayoga kare 3rA TIkAtha-sat ane asatvanuM vivecana karavAmAM kuzaLa purUSa evA vacana na kahe ke-amukanA gharamAM AhAra dAna AdinI sArI prApti thAya che, ane amukanA gharamAM prApti thatI nathI. sAdhue keIne paNa tema kahevuM na joIe. temaNe evA ja vacanane prayoga karavo joIe ke jenAthI jJAna, darzana, cAritra ane tapa rUpa mekSamArgane vadhAre thAya, 3rA huM kALajI ItyAdi zabdArtha- ru itye A adhyayanamAM pUrvokta jIna bhagavAne batAvelA "kAThThi-sthAnai" sthAnethI "saMg-saMvAda sAdhu "AghA dhArA 3- jAmA dhAyana tu AtmAne saMyamamAM dhAraNa karatA thakA, "kAmottAya paricAkAra-AmozAya parivrata' jyA sudhI mokSa prApta na thAya tyAM sudhI saMyamanuM pAlana karatA rahevuM. e pramANe huM kahuM chuM. 33 anvayArtha-A adhyayanamAM pratipAdana karela pUrvokta jIna bhagavAna dvArA batAvela sthAne dvArA sAdhu pitAnA AtmAne saMyamamAM dhAraNa karatA thakA tyAM sudhI saMyamanuM pAlana karatA rahe ke jyAM sudhI mokSa prApta na thAya, e pramANe huM kahuM chuM. 3yA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 160
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkArtha-tIrthakara bhagavAna dvArA batAvela ane upadezela sthAnamAM pitAnA AtmAne dhAraNa karatA thakA sAdhu mokSanI prApti thatA sudhI saMya. manuM pAlana kare. arthAt A adhyayanamAM prarUpaNa karela jItavacanane sAMbhaLIne te pramANe AcaraNa karatA thakA temAM pitAne sthira karatA thakA sAdhu mekSa mATe prayatnavAnuM rahe arthAt jyAM sudhI mokSanI prApti na thAya tyAM sudhI saMyamanuM pAlana kare sudhama svAmI jaMbU svAmIne kahe che ke-he ja khU! meM bhagavAna pAsethI je pramANe sAMbhaLyuM che, e ja pramANe tamane kahuM chuM 33aaaa jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta "sUtrakRtAMgasUtranI samayArca badhinI vyAkhyAnuM bIjA bhRtadhanuM pAMcamuM adhyayana samApta pAra-pA AAka kumAra ke carita varNanAtmaka chaThe adhyayanakA nirUpaNa chaThThA adhyayanane prAraMbha Aka kumAranI kathA- dhana ane dhAnyathI bharelA magadha dezamAM vasatapura nAmanuM nagara hatuM tyAM haMmezAM sAmAyika vratanuM AcaraNa karavAvALA, sAmAyika nAmanA gRhastha rahetA hatA, temane dara yukta mukhavastrikA-muhapattI-puMjanI, Asana, vigere sAmAyikanA upakaraNe ghaNA priya hatA, teo dararoja banne samaye sAmAyika karatAM hatA, temane badho parivAra sAmAyikamAM premavALo hato. te saMsAranI asAratAne samajIne saMsArathI virakta thaIne pitAnI patnInI sAthe "samanta bhadrAcArya' nAmanA AcAryanI pAse dIkSita thayA. saMyamanI ArAdhanA karatA thakA te sAdhuonI sAthe vihAra karavA lAgyA, temanI patnI sAthvInI sAthe vihAra karavA lAgI. te ekavAra pitAnI sAthvI zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 161
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ patnIne bhikSAne mATe bhramaNa karatI dekhIne mAhukamanA udayathI, tathA pahelAM bhAgavelA bhogAnu' smaraNa thaI AvavAthI tenA para Asakta thaI gayA koI sAdhue teneA hetu samajIne pratinIne kahI dIdhuM. pravartinIe te sAdhvIne khelAvIne badhA vRttAMta kahyo. sAdhvIe peAtAnA patine petA pratye anurA gavALA jANIne bhaktapratyAkhyAna karIne zarIranA tyAga karyo. te dazamA devalAkamAM gaI. te pachI yAre te sAdhune A vRttAntanI khabara thaI te teNe paNa pAtAnA gurUnI AjJA laIne bhakatapratyAkhyAna karyuM. arthAt AhAra pANina tyAga karIne zarIranA tyAga karyo ane te paNa dazamAM devalokamAM deva thayA. devalAkanI sthiti pUrNa karIne te deva Ardra nagaramAM ripumardana nAmanA rAjAnI AdrakavatI nAmanI rANInI kUkhathI putra rUpe janma dhAraNa karyAM ane tenu nAma AdrakakumAra e pramANe rAkhavAmAM AvyuM. tenI patnI paNa svargathI cavIne dhanapatI nAmanA zeThiyAne ghera putrI. paNAthI janmI. ane tenuM nAma kAmamaMjarI e pramANe rAkhavAmAM Avyu.te kALe karIne adUbhUta rUpa ane lAvaNyathI yukta thaine tarUNAvasthAne prApta thaI. ekavAra A kakumAranA pitA ripumana rAjAe rAjagRhanagaramAM zreNikarAjAnI prIti vadhAravA mATe keTalika bheTa mekalI te vakhate A ke pUchyu ke--zreNikarAjAne koI putra che ke nahI ? koI e kahyu ke-saghaLI kaLArdhAmAM kuzaLa, adUbhUta lakSaNAthI yukta, aneka vidyAAne jANanAra ane vidAya yukta abhayakumAra nAmanA zreNika rAjAne putra che. tyAre AMke paNa abhayakumAra mATe bheTa mAkalI. puzmananA sevake rAjagRha nagaramAM jaIne zreNika rAjAne bheTa arpaNa karI. zreNika rAjAe tenu' sanmAna karyuM. Adrake mekalela bheTa alayakumAna ApI ane snehayukta vacanA paNa kahyA. abhayakumAre vicAra karyo ke te Adraka bhavya ane zIghra mekSagAmI hAvA joIe. ke je mArI sAthe zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 162
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ sneha rAkhavAnI IcchA rAkhe che. Ama vicArIne teNe AdrakakumAra mATe savidhi sAmAyikanuM pustaka, derA sahita mukhavastrikA-muhapattI, pUjanI ane rajoharaNa tathA sAmAyikane egya Asana vigere makathA, ane tene ekAntamAM javAnuM kahI mokalAvyuM sevake Adrakapura pahoMcIne abhayakumArano saMdezo kahIne teNe Adraka kumArane te bheTa ApI. AdrakumAre te bheTa ekAntamAM joI to tene jAtismaraNa jJAna utpana thayuM. ane tethI dharmamAM pratibuddha thayA. Adraka kumArane have saMyama dhAraNa karavAnI prabaLa IcchA thaI gaI te joIne tenA pitA vicAra karavA lAgyA ke A kayAMka bhAgI jaze, te yAI bhAgI na jAya eTalA mATe rAjAe tenI dekharekha mATe pAMcaso ddhAonI nImaNuka karI. arthAta tenA rakSaNa mATe pAMcase ddhA rAkhyA te paNa AdrakakumAra azva zALAmAM jaIne ane tyAMthI eka uttama ghoDA laIne nAzI gayA. - jyAre te dIkSA dhAraNa karavA lAgyA tyAre devoe tene dIkSA na levA sUcana karyuM arthAt rokavA prayatna karyo ane kahyuM keha mitra! tamAre bhegavavAnuM kAma hajI bAkI che, tethI tame dIkSA na le, paraMtu vairAgyanA utkRSTapaNAne lIdhe teNe dikSA laI lIdhI. ekavAra Adrakamuni vasantapura nagaranA raNyaka udyAnamAM bhikSunI pratimAne svIkAra karIne kAryotsargamAM sthita hatA. pratimAmAM sthita rahelA munine joIne pitAnI sarakhI ummaravALI sAhelInI sAthe kIDA karI rahelI zeThanI putrI kAmamaMjarIe kahyuM ke A te mAro pati che, A pramANe kahetAM ja deve sADAbAra karoDa senA mahAna vaSada varasAvyuM. te senAne rAjA levA lAgyA, tethI deve rAjAne zekIne kahyuM ke A sonuM A bAlikAnuM ja che. tyAre te bAlikAnA pitAe te senuM laI lIdhuM. anukULa upasarga samajIne Adrakamuni tyAMthI bIje cAlyA gayA. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 163
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ A tarapha te kanyAne varavA mATe aneka kumAro AvavA lAgyA. kanyAe kahyuM ke-pitAjI! A badhA pota potAne sthAne cAlyA jAya. huM te Adraka kumArane varI cUkI chuM. ke jenuM dhana Ape svIkArela che. arthAt graheNa karyuM che, zeThe kahyuM-tane te kevI rIte mAluma paDyuM ? kanyA-jJAna dazananA baLathI. te pachI zeThanI te kanyAe dAnazALA khalI, te dAnazALAmAM rahIne zikSakane dAna ApyA karatI hatI. bAra varSa vItyA pachI honahAra (thavA kALanA baLathI) pramANe Adraka muni vicaratA vicaratA tyAM ja AvI pahoMcyA. tenA caraNonA cinhane joIne te kanyAe tene oLakhI lIdhA, te pitAnA kuTuMbanI sAthe tenI pAchaLa pAchaLa gaI, AdrakakumAra paNa denA vacanane smaraNa karatA karatA karmodayane vaza thaIne tathA vratane bhaMga karIne tenI sAthe bhega bhegavavA lAgyA, ane tenAthI temane eka putra paNa thayuM. te pachI Adrake kahyuM ke tamAre nirvAha karavAvALA A putra thaI gayo che, have huM mArUM saMyama pAlananuM kArya karuM. tyAre kAmamaM. jarIe pitAnA putrane samajAvavA mATe sUtara kAMtavAno AraMbha karyo. te dekhIne tenA putre kahyuM ke-he mA te A zuM zarU karela che? mAtA-tamArA pitA dIkSA aMgIkAra karaze, ane tuM hajI nAne che. tethI dhana kamAI zakIza nahI. te mArU piSaNa ane rakSaNa keNa karaze ? tethI sUtara kAMtIne ja mArI AjIvikA calAvIza. cheka--he mA. huM mArA pitAne bAMdhIne atre ja rAkhIza. te pachI vicAra karatAM te bAlakane te samaye ja eka yukti (samAja) sujI AvI teNe mAtAe kAMtela sUtara laIne khATalA para sUtelA pitAne vIMTALI dIdhuM. tenA pitAe vicAra karyo ke A chokaro jeTalA AMTA varALaze. eTalA varSo sudhI huM ghera rahIza. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 164
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ chokarAe bAra AMTA vIMTavAthI teo tyAra pachI bAra varSa sudhI ghera rahyA. te pachI dIkSA dhAraNa karI lIdhI. sUtra ane tenA arthamAM kuzaLa thaIne teo ekalA ja vihAra karatA karatAM rAjagRha nagara tarapha gayA. AkakumAranA pitAe pahelAM je pAMcase purUSone temanI rakSA karavA mATe nImelA hatA teo AdrakakumAranA nAzI javAnA kAraNe rAjAnA DarathI bhAgI chUTayA hatA ane jaMgalamAM rahI coryavRtti karIne pitAne nirvAha karatA hatA. te lekonI Adraka muni, para najara paDI. teoe temane oLakhI lIdhA. teo jyAre temane pakaDalA lAgyA te Adraka munie pUchayuM ke are ! A anArya karma zA mATe kare che? tyAre teoe rAjabhaya vigere saghaLuM vRttAMta temane kahI saMbhaLAvyuM. te pachI AdrakanA vacanethI teone paNa vairAgya utpanna thaI AvyuM. ane teo badhA ja dIkSita thaI gayA. rAjagRha nagaramAM praveza karatI vakhate hastitApasa ane brAhmaNone vAda vivAdamAM harAvyA. rastAmAM eka rAjAe senA sahita paDAva nAkhela hatuM. te rAjAne hAthI thAMbhalA sAthe bAMdhela hatuM. munIne joIne te baMdhanathI chUTi gaye. tyAre te rAjAe temane pUchayuM ke-he Adraka muni ! tamane dekhatAM ja A hAthI baMdhanathI kevI rIte chUTi ga? munIe teone uttara ApatAM kahyuM ke-1ra suvAva vALavAmAM ' ityAdi. bhautika baMdhanathI baMdhAyelA hAthInuM baMdhana tUTI javu temAM zuM moTI vAta che? karmAvalInA tAMtaNAothI bAMdhelA A mArA baMdhane tUTavA eja mane te kaThaNa jaNAya che. paraMtu jyAre mArA baMdhane chinna bhinna thaI gayA. te pachI A hAthInA baMdhane chinnabhinna thaI jAya temAM Azcarya jevuM zuM che? AdrakakumAranI kathA samApta zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 165
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ te pachI pAMcaso ziSyothI gherAIne te Adraka muni bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdanA karavA mATe ravAnA thayA. mArgamAM bAramA zaninI mAphaka gozAlaka maLI gayA. temanI sAthe teone je vivAda thayo. tenA varNana A chaThThA adhyayanamAM karavAmAM Avela che. pAMcamuM adhyayana samApta karIne have A chaThThA adhyayanano prAraMbha karavAmAM Ave che. pAMcamAM adhyayananI sAthe A adhyayanane saMbaMdha A pramANe che.--pAMcamAM adhyayanamAM kahela che ke-uttama purUSe anAcArane tyAga kara joIe. ane AcAranuM pAlana karavuM joIe. A adhyayanamAM anAcArane tyAga karavAvALA, ane AcAranuM pAlana karanArA evA AdrakamuninA ane gozAlakanA praznottare kahevAmAM Avaze. A saMbaMdhathI prApta thayela A chaThThA adhyayananuM paheluM sUtra purAvavuM ja rUma 360" ItyAdi che, zabdArtha - bhagavAnanI pAse jatA evA Adraka munine zAlake kahyuMga!-gADhuM !" he Adraka "purAvae-purAkRtam mahAvIra svAmIe pahelAM je AcaraNa karela che, "pha suge- zrajIta" te tame sAMbhaLe, "mane-kamaLa zramaNa mahAvIra 'pura-purA' pUrvakALamAM 'pitathA mAsa-itAravAra bArI' ekAkI vihAra karatA hatA. paraMtu "gi se-suhAnI : have te mahAvIrasvAmI "gaLe mijavuLo kavaLAM nejAnuM mikSana upanIza" aneka bhikSu ziSyone ekaThA karIne "putro-chUtha jUdA jUdA 'vighare-vattaLa vistAra pUrvaka "mArUvarU-gAthAti" upadeza Ape che. gAlA anvayArtha-bhagavAna samIpe jatA evA Adraka kumArane gozAlake kahyuM- he Adraka! mahAvIra svAmIe pahelAM je AcaraNa karyuM te tame sAMbhaLo. zramaNa mahAvIra pahelAM ekAkI-ekalA vicaraNa karatA hatA paraMtu zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 166
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ have teo aneka bhikSu ziSyone ekaThA karIne alaga alaga vistArapUrvaka upadeza Ape che. jenA TIkAtha- magadha dezamAM vasaMtapura nagaramAM Adraka rAjakumAra hatA te tIrthakara bhagavAna mahAvIra svAmInI pAse dharmadezanA sAMbhaLavA mATe cAlyA. mArgamAM tene ge zAlaka maLe. teNe tene pUchyuM che ke-tame kyAM jAo che ? Adrake uttara Ape ke-tIrthakara bhagavAnanI dezanA sAMbhaLavA mATe huM jAuM chuM. tyAre gozAlake hasIne kahyuM ke-teonI dezanA sAMbhaLavA lAyaka nathI kemake mahAvIra svAmI pahelAM ekAkI vicaraNa karatA hatA. paraMta have aneka saMkhyAmAM ziSyone ekaThA karIne khIcakhIca bharelI sabhAmAM upadeza Ape che. teonI buddhi viparIta thayelI che. teo have ekAnta vihArI rahyA nathI. tathA anta prAnta AhAra karavA vALA paNa rahyA nathI vigere viSayanuM samarthana karavA mATe uttara ane pratyuttaranA rUpe AgaLanA sUtro kahyA che. A cAlu satrane artha A pramANe che. -he Adraka ! mahAvIre pahelAM je karela che, te tame sAMbhaLe, samajha ane te pachI paNa tamArI IcchA hoya te teonI pAse jaje. zramaNa mahAvIra pahelAM ekalA ja vihAra karatA hatA. ane tapasvI hatA. paraMtu hAlamAM teo aneka ziSyane potAnI pAse rAkhe che. ane teone alaga alaga vistAra pUrvaka upadeza Ape che, teono A AcAra pravettara virUddha-paraspara virodhI che. AvI sthitimAM teonI pAse javAthI zuM lAbha thavAne che? gAlA "Raa gAgiviyA paviyA ItyAdi zabdArtha -"asthire - raLi" asthira cittavALA mahAvIre "nA mAnavicA-nA gAnavija' A rItanI AjIvikA "vivA kasthAti" banAvI lIdhI che. arthAt jIvana nirvAha mATe daMbhane svIkAra karI lIdhuM che. "mAjo jamo miThumaka-samAnataH jaLa mikSamaLe te sabhAmAM jaIne sAdhuonI vacamAM vajanakaltha-vahunyamarzam' bahujanA hita mATe kAraNamALo-gArakSA: upadeza Ape che. AvA puravaM na saMdhAruM-pUrva rAti' temanA A vartamAna cAlu vyavahArane bhUtakALamAM Acarela vyavahAranI sAthe meLa khAte nathI. A eka bIjAthI virUddha prakAranuM AcaraNa che. gArA anvayArtha--asthira cittavALA mahAvIra svAmIe daMbhane ravIkAra karI lIdho che. teo sabhAmAM jaIne sAdhuonI vacamAM ghaNA lokonA hita mATe upadeza Ape che. temanA A vartamAna kALane vyavahAra pahelAnA vyavahAra sAthe maLato Avato nathI. A AcaraNa ekabIjAthI judA paDe che. rA TIkArtha-caMcala svabhAvanA mahAvIre potAnI AjIvikA calAvavA mATe zrI sUtra kutAMga sUtraH 4
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ A upAya karela che. te aneka bhikSukanI vacamAM besIne ghaNA manuSyanA upakAra mATe dezanA-dharmopadeza Ape che paraMtu temano A AcAra-AcaraNa pahelAnA AcAranI sAthe saMgata thato nathI. arthAt baMdha besatuM nathI. rA. "utameyaM purA vi' ItyAdi zabdArtha-parva-pva' A rIte "gia-pvAna mahAvIra svAmInuM ekAnta vicaraNa ja AcAra thaI zake atulA-1thavA athavA "du-rAnI A vartamAna samayanA aneka janenI vacamAM rahIne dezanA devArUpa AcAra ja egya thaI zake to 1vjamavi-tAvathoDavaM' paraspara virUddha evA A bane AcAra 'kamaThThA mera-mAna mita samIcIna egya kahI zakAya nahIM. gazAlakanA A kathanane Adraka uttara ApatAM kahe che ke-"-pUrva bhUtakALamAM "ha-rAnI" A vartamAna kALamAM ane gaLAjacaM-vA karAtaM vA' bhaviSyakALamAM "tamea-idva" bhagavAna te ekAntane ja anubhava kare che. tethI ja "jilaMdhArU-pratisaMghAti" temanA pahelAnA ane vartamAnanA AcAramAM koI paNa prakArane viSedha Avato nathI. tema samajavuM anvayArtha-mahAvIra svAmInuM bhUtakALanuM ekAta vicaraNa ja samyaka hoI zake che. athavA A vartamAna kAlIna ghaNuonI sAthe rahIne dezanA ApavA rUpa AcAraNa ja samyapha thaI zake che. paraspara virUddha evA bane AcAra yogya hoI zake nahIM rozalikanA A kathanane uttara ApatAM Adraka muni kahe che ke-pUrvakALamAM ane bhaviSyakALamAM bhagavAna te ekAtane ja anubhava kare che. tethI ja tenA pahelAnA ane hAlanA AcaraNamAM kaI paNa prakArano virodha AvatuM nathI. AvA TIkArtha-A rIte agara te pahelAM bhUtakALamAM temaNe Acarela ekAnta cAritrarUpa dharma egya kahI zakAya, athavA te vartamAna samayamAM sabhAmAM dharmadezanA ApavA rUpa AcAra yogya kahI zakAya. parasparamAM virUddha evA A banne AcAra egya kahI zakAya nahIM. sAcuM te e che ke-hAlamAM mahAvIra AjIvikAnuM upArjana karI rahyA che. kahyuM che ke- chatra, chAtra, patra, vanna" ItyAdi sAdhu pitAnI pAse je chatra, chAtra (ziSyo) pAtra, vastra ane daMDa rAkhe che, te AjIvikA meLavavA mATe ja rAkhe che. kemake veSa ane ADaara vinA bhikSA paNa maLatI nathI. kahevAnuM tAtparya e che ke-je mahAvIra svAmIe bhUtakALamAM Acarela ekAnta cAritra ja kalyANa kAraka hatuM. te pachI bIjAonI paravAha karyA vinA haMmezAM tenuM ja pAlana karavuM yogya hatuM. ane je bahu saMkhyA zrI sUtra kutAMga sUtra: 4 168
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ vALA parivArathI yukta rahevuM sAdhune ye gyA hoya te pahelethI ja te pramANe AcaraNa karavuM cogya kahI zakAta, taDakA ane chAyAnI jema A bane vyavahAra parasparamAM virodhI che, tethI e banne vyavahAra satya hoI zake nahIM. je mauna rahevuM te dharmane regya hoya te vistAra pUrvaka dharmadezanA ApavAnI zI jarUra che? ane jo A dharmadezanA ApavI te ja yogya hoya te pahelAM mauna dhAraNa zA mATe karyuM hatuM ? zAlakanA A pramANe kahevAthI Ardake temane uttara ApatAM kahyuM ke-bhagavAna mahAvIra svAmI bhUtakALamAM, vartamAna kALamAM ane bhaviSya kALamAM paNa arthAt traNe kALamAM sadA ekAntacArI ja che. teo kAyama ekAnta vAsane ja anubhava kare che. kahevAnuM tAtparya e che ke-bhagavAna jema pUrvakALamAM ekAnta vAsane anubhava karatA hatA. e ja pramANe A samaye paNa ekAntavAsane ja anubhava kare che. ane bhaviSya kALamAM paNa ekAntavAsane ja anubhava karaze. tethI ja bhagavAna mahAvIra svAmIne caMcala cittavALA kahevuM athavA teonA pUrvakALanA vyavahAramAM ane vartamAna vyavahAramAM asaMgatapaNuM batAvavuM te kevaLa ajJAnanuM ja phaLa che. bhagavAna che ke vartamAna kALamAM janasamudAyane dharmadezanA ApatA thakA vicAre che. te paNa teone kaI priya nathI tema koI apriya paNa nathI. teo sarvathA vItarAga che. pahelAM ghAtikane kSaya karavA mATe vacana saMyama (mauna) rAkhatA hatA, ane vartamAnamAM aghAti karmone kSaya karavA mATe dharmane upadeza Ape che. teo AjIvikA meLavavA mATe dharmane upadeza ApatA nathI, tema rAgadveSane vaza thaIne paNa dharmadezanA ApatA nathI. gA. 3 "dira Dhora ItyAdi zabdArtha-"ma-zramaNa zramaNa ane "mA -mahina" mAhana (mA-na -hana mAre jIvene na mAre e pramANe upadeza ApavA vALA) mahAvIra zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 169
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAmI kevaLajJAna dvArA 'hoLa'homa' cauda raju pramANavALA lekane midara-samekSya' jANIne tathAvarALa-traNathAvALAmu' trasa ane sthAvara jIvAnu tema re jemara:' kalyANa karavAvALA che. salamaA-sasramadhye' te devA ane asurakumArenI vacamAM 'AlamALo tri-sAkSAno'vi' dharmadezanA ApavA chatAM paNa 'AMtaruM sAcarU-hrAntA sAdhati' ekAnta vAsanA ja anubhava kare che. 'tane-tathAce:' teonI arcA-lezyA haMmezAM eka rUpa ja rahe che. AgAjA anvayAtha zramaNa ane mAhana (mA-na hana-mArA jIvane na mAre evA upadeza ApavAvALA) mahAvIrasvAmI kevaLajJAna dvArA cauda rAju pramANa vALA leAkane jANIne trasa ane sthAvara jIveAnA kalyANa karavAvALA che. tee suro ane asuronI madhyamAM upadeza karatA heAvA chatAM paNa ekAntanI ja sAdhanA kare che. arthAt rAgadveSa rahita hAvAthI ekAntavAsanA ja anubhava kare che. teonI arcA vaizyA sadA ekarUpa ja rahe che. 54aa TIkA kama nija rA mATe atyugra tapa karavAvALA heAvAthI tapavI tathA mAhana arthAt khAra prakAranA tapamAM pravRtta tathA jIvAneA ghAta (hiMsA) na karavAnA upadeza ApavA vALA bhagavAn mahAvIra svAmI kevaLajJAna dvArA sampUrNa lekane jANIne trasa ane sthAvara prANiyAnA kSemakara che. khAra prakAranI samavasaraNa sabhAmAM birAjamAna thaIne vistAra pUrNAMka dharmAM dezanA ApavA chatAM paNa teeA ekAntanA ja anubhava kare che. kemake teonA rAgadveSane pUrNa rIte kSaya-nAza thaI cUkela che. teonI lephsA, arcA, athavA zarIra pahelA pramANe ja che. azeAka vRkSa vigere ATha prakAranA mahAprAtihAyerthI yukta hAvA chatAM paNa teone ahakAra nathI. zarIranA saskAra mATe teo prayatna karatA nathI. bhagavAna vItarAga ane AtmaniSTha hAvAthI janasamUhathI gherAyelA hAvA chatAM paNa ekalA ja che. temene ane avasthAe sarakhI ja che. kahyu paNa che ke- 'rAdveSI vittinica' ityAdi je rAga ane dveSa para vijaya prApta karI lIdhe hAya tA jagalamAM jaIne zuM karavAnu. khAkI rahe che? ane jo rAgadveSa jItela nathI teA pachI jaMgalamAM jaIne zuM lAbha thavAnA che? gA.jA 'dharmI d taraNa' ItyAdi zabdA -- dhamma --dharma' zruta cAritrarUpa dhanA 'tala-thacattaH' upadeza ApavAvALAne 'Tolo hi-roSo jJAti' koi paNa doSa nathI. kemake 'AMtarajJa--kSAntarakSya' kSAnta-kSamAzIla ane 'OM'tastra-rAntaya' dAnta tathA 'nir' cila-jitendriyakSya' jItendriya 'ca 2' ane 'mAtA ca rose vivadhnastamASAyA; zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 170
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ voravivAratha' bhASAnA doSane tyAga karIne "mAtA ca LiyAhUmAyA riperaja bhASAne pravega karavAvALAne te te "TLe -T" guNaja hoya che pagA25 anvayArtha- zratacAritra dharmane upadeza karavA vALAne kaMIja deSa hete nathI. kSAnta-kSamAyukta dAnta, jItendriya ane bhASAnA dene tyAga karIne bhASAne prayAga karavAvALAne te guNa ja hoya che. pA TIkArtha-zrata ane cAritra rUpa dharmane upadeza ApavA vALA bhagavAna mahAvIrane kaMI paNa deSa lAgatuM nathI. tenuM kAraNa e che ke-bhagavAna ghara parISaha ane upasarga sahana karavAmAM samartha che mane vijayI che. jItendriya che. arthAta IdriyonA viSayamAM rAgadveSa vinAnA che. tathA bhASAnA saghaLA doSothI rahita che. asatya hovuM, satyAsatya he, karkazapaNAvALuM devuM. kaTherapaNuM devuM ane asabhya (azI) zabdanuM uccAraNa karavuM. vigere bhASAnA de che. bhagavAna A badhA doSa vinAnA che. teo bhASAnA guNanuM sevana kare che. arthAta hita, mita, ane dezakALane anurUpa, asaMdigdha vANI bele che. A kAraNe teone doSa kevI rIte hoI zake che? chadmastha avasthAmAM mauna dhAraNa karavuM eja zreyaskara che. paraMtu kevaLajJAna utpanna thAya tyAre bhASaNa karavuM eja guNa kAraka che. gA0pa "mavayaM vaMra baLukavA " ItyAdi | zabdArtha_huM gozAlaka! bhagavAna mahAvIra "jIvAvaraNI-strAva vadhI ghAtiyAkathI chUTI gayelA che. "mo-zramana" tapazcaraNazIla sAdhuone mATe vaMjamavA-pazcamahAtratAnuM prANAtipAta viramaNa vigere pAMca mahAvratanuM tathA jagagzvara-vazvamagvatA pAMca aNuvrata "tadeva-daiva" tathA "vAve pArAvA' pAMca A nuM "hava-saMvara' sattara prakAranA saMvaranuM "g sAmagiri-pULe grAma" pUrNa zramaNyamAM rahIne "vira-viriTa arthAt sAvadya kamanI nivRttine ane puNya, pApa, bandha, nirjarA ane mokSane upadeza Ape che. e pramANe huM kahuM chuM. gAdo anvayArtha-Adrakamuni zAlakane kahe che ke---he gozAlaka ! bhaga vAna mahAvIra ghAtiyA karmothI dUra thaI cUkyA che. tapazcaraNa zIla che. teo pUrNa zramaNya saMyamamAM vartatA thakA sAdhuo mATe prANAtipAta viramaNa vigere pAca mahAvratane ane zrAvako mATe pAMca aNuvratane tathA pAMca A ne sattara prakAranA saMyamane virati arthAt sAvadha karmonI nivRttine ane puNya, pApa baMdha nija ane mokSane upadeza kare che. ema huM kahuM chuM. dA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 171
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkArtha- lavane artha ghAtiyA karma che. tenAthI je dUra khasI jAya te vAvaNI ' kahevAya che. bAra prakAranA tapazcaraNamAM je sadA rata rahe che. te zramaNa kahevAya che. bhagavAna zrI mahAvIra A guNethI zobhAyamAna che. teo pAtrane vicAra karIne sAdhuone pAMca mahAvratane tathA zrAvake mATe pAMca aNuvratane ane prANAtipAta vigere athavA mithyAtva vigere pAMca A. vene sattara prakAranA saMyamane pUrNazrAmamAM virati arthAt pApamaya kothI nivRttino upadeza Ape che. "ra" zabdathI jIva, ajIva, puNya nijerA, ane mokSane paNa upadeza Ape che. Adrakamuni vizeSamAM zAlakane kahe che ke-A pramANe huM Addhaka kahu chuM. kahevAne Azaya e che ke-tIrthakara bhagavAna zrI mahAvIra svayaM cAri. tranuM pAlana kare che. ane janasamUhamAM sAdhuo mATe pAMca mahAvratane tathA zrAvako mATe pAMca aNuvratane ane Asrava, saMvara, virati, nirjarA ane mokSane upadeza Ape che. pagAdA "sIga sevA vIrAcaM" ItyAdi zabdArtha-gozAlaka kahe che.---he Adraka! "giAririda-pArarAriba rU' je purUSa ekAtacArI ane "tanarikSaLo-taparivana tapasvI che. gave -amaDha" te amArA dharma pramANe "hIro-zIto ThaMDA pANInuM vIca-vISAcam' bIja kAyanuM "gaNAya -AdhAmi ' AdhAkama AhAranuM ane "thithAo-triya" strinuM "revA-sevatAM sevana kare che, te paNa "pAraM- pApa" pApa "rAma-nAmiti' lAgatuM nathI keLA anvayArtha--zAlaka Adrakamunine kahe che ke--he Adraka ! je purUSa ekAntacArI ane tapasvI che. teo ApaNA dharma pramANe ThaMDA pANInuM bIjakAyanuM AdhAkarmI AhAranuM ane strinuM sevana kare te paNa tene pApa lAgatuM nathI. IchA TIkArya-gozAlake kahyuM-tamAruM kahevuM che ke-je vItarAga che, ane parahita mATe sadA pravRtta che, teone mATe azokavRkSa vigere parigraha ziSya vigere parivAra tathA dharmane upadeza kare te doSanuM kAraNa nathI. eja pramANe amArA mata pramANe sacitta pANInuM sevana, bIjakAyanuM bhakSaNa, AdhArmika AhAra tathA strionuM sevana karavAvALA paNa ekAntacArI ane tapasvI pApanA bhAgI thatA nathI. zAlaka Adrakane pitAne mata batAvatAM kahe che ke-aho AdrakA amAro A siddhAMta che ke je tapasvI hoya che, ane ekAntacArI hoya che, zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 172
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ te je ThaMDA pANInuM bIja kAya AdinuM eTalA sudhI ke striyAnuM paNa sevana kare te paNa tene pApakarmane baMdha thatuM nathI. gA 075 "hIror a ta vIyarca ItyAdi zabdArtha-"sIgo-zItayam' zItala jala "ta-tathA" tathA "vIvAraM-vIvAya" bIjakAya arthAt sacitta bI vALI vanaspati "ta-tathA' "thiyAro-nniA" sviye "ghADuM-utAni' A badhAnuM "vimAna-prati vasArA sevana kare che. teo cAhe te tapa karatA hoya athavA na karatA hoya, paraMtu teo "nALio -mariri gRhastha ja che. "garamaNA-azramanA teo zramaNa thaI zakatA nathI. "kALa-zArIhi' A vAta samajI le. A gazAlaka pratye AddhakanuM kathana che. pagA08 anvayArtha-jeo zItala jalanu bIjakAyanuM arthAt sacitta bIvALI vanaspatinuM AdhAkami AhAranuM ane strinuM sevana kare che. teo tapa karatA hoya athavA na karatA hoya paraMtu teo gRhastha ja che. teo zramaNa thaI zakatA nathI. e vAta samajI le. A pramANe gozAlakane Adrakamunie kahyuM. 18 A gAthAne TIkArya saraLa che. "rIcA 2 vIgothiyAgo" ItyAdi zabdArtha-pharIthI Adraka muni bIja vigerenuM sevana karavAvALAonA sAdhupaNAne niSedha karIne have te matanI bAdhaka yukti batAve che. "sivAyayAdagna' kadAca "vIro sthiyAgo-vIno triH saMcitta bI sacitta pANI, ane sTiyanuM "parivALA-pratimAnA sevana karavAvALA paNa "mAzremaLa je sAdhu banI zakatA hoya, te gRhasAe zo aparAdha karyo che? arthAt teone paNa sAdhu kema na mAnavA ? "ravi-teDa' teo paNa "rahag. jA-tathAgatam' sacitta pANI vigerenuM sevaMtti 3-revanate gadeg sevana kare ja che. jyAre sacitta pANI ane striyonuM sevana A bane kare che, te pachI sAdhu ane gRhasthamAM zuM pharaka che? Ama mAnavAthI te badhA graho paNa sAdhu ja kahevAze. tethI ja Ape sAdhunI je vyAkhyA karI che, te barakhara nathI. kemake te gRhasthAmAM paNa ghaTe che. gAlA anvayArtha-Adraka muni bIja vigerenuM sevana karavAvALAnA sAdhupaNane niSedha karIne have te matanA khaMDananI yukti batAve che.-sacitta bIja sacittajala ane striyAnuM sevana karavAvALA paNa je sAdhu thaI zakatA hoya te gRhasthoe zuM aparAdha karyo che? teone paNa sAdhu kema zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 173
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnI levAmAM na Ave? teo paNa sacitta jala strI vigerenuM sevana kare che. ne sAdhu ane gRhastha ane sacitta jala ane sinuM sevana karatA hoya te sAdhu ane gRhasthamAM zuM phera che? je ema ja mAnavAmAM Ave te saghaLA gRhastha paNa sAdhu ja kahevAze. tethI ja Ape sAdhunI je paribhASA kahI che te khabara nathI. kemake te gRhasthAmAM paNa ghaTita thAya che. chellA TIkArtha sarala ja che. tethI alaga batAvela nathI. ne cAvi vIthomomirahU ItyAdi zabdArtha-pharIthI Adraka muni kahe che ke - vAri-rAri' je mijU mikSa bhikSu thaIne paNa " vIjamo-vInomoninA sacitta khI ane sacitta pANInuM sevana kare che, ane vividhI-jIvirArthanA jIvana nirvAha karavA mATe "mirAM virda jayaMti-mikSAviM" bhikSAvRtti kare che, te LArU saMvamavi padAra-te jJAtisaMyojamajIra prahA' teo potAnA jJAtijane, bAMdhanA saMparkane tyAga karIne paNa "jovA-corre' pitAnA zarIranuM ja peSaNa karavAvALA che. AvA bhikSAvI-peTabharA pitAnA karmonA "gharaja masi-nAnA mavanitta" aMta karI zaktA nathI, tathA temanA janma maraNane aMta karI zaktA nathI. gA010 anvayArtha-Adraka muni pharIthI kahe che ke-je bhikSuka thaIne sacitta bIja ane sacitta jalanuM sevana kare che. ane jIvana nirvAha mATe zikSA vRtti kare che. teo potAnA jJAtijane ane AtmIya baMdhu bAMdhanA saMparkane cheDIne paNa pitAnA zarIranuM ja piSaNa karavA vALA che. evA bhikSAjavI piTalaza pitAnA karmone aMta karI zaktA nathI. temaja pitAnA janmamarabane paNa aMta karI zaktA nathI. 10 A gAthAne TIkArtha anvayArtha pramANe che. jethI alaga Apela nathI. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 174
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ "vadhai tu tuma pAvakudA" ItyAdi zabdArtha -gozAlaka AkSepa karatAM kahe che ke-he Adraka muni ! sacitta ane jala bIja vigerenuM sevana karavAvALA mukti prApta karI zakatA nathI. paraMtu karmabaMdhanA bhAgI thAya che. " vAMsu- vAraM tu A pramANenuM vacana "-Aturva" kahIne "tuma-tva' tame "sarca iva-netra' badhAja jAvAphaLo badhA prAduka arthAt jUdA judA zAstronuM varNana karavAvALA, ane jJAnanI khANarUpa che, teonI "jali-re niMdA kare che. A zAstrakAre go-9thI teo jUdA jUdA "ciMtA-jIrtanata' kathana karatA thakA "nAM saghaMvakrIyAM vIcAM" pota potAnI "rdUi-dakiTam' daSTine "nAra ti-rAhunittara pragaTa kare che, paraMtu tamArA A kathanathI te badhA para AkSepa Ave che. A rIte tame uchuM khela paNAthI ayogya AkSepa karyo che. gA011 avayArtha_zAlaka AkSepa pUrvaka kahe che-he Adraka muni bI vige. renuM sevana karavAvALA mukti meLavI zaktA nathI. paraMtu karmabaMdhanA bhAgI bane che, A pramANe kahIne tame badhAja zAstrakAranI niMdA karI rahyA che badhAja prAvAduka arthAt je A jUdA jUdA zAnuM varNana karavAvALA ane jJAnanI khANuM rUpa che. teo judA judA prakAranuM kathana karatA thakA pitapatAnuM daSTibiMdu pragaTa kare che. paraMtu tamArA A kathanathI teo badhA para AkSepa thAya che. A rIte tamee urakhala banI agya AkSepa karela che. 11 A gAthAne TIkArya saraLa che. tethI alaga Apela nathI. bate sannamannA" ItyAdi zabdArtha- te samaLA mAdaLA ca-zramanA trAgA te zramaNo ane sAhana dhAma-goDA" eka bIjAnI niMdA ane mazkarI kare che. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 175
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ --tu' para'tu 'mALA-rdamALA: nidA karatA thakA ati-AsthAnti teo kahe che ke-tato 2 asthi-pannAti' mArA darzanamAM pratipAdana karela anuSThAnathI ja dhama ane mAkSa thAya che. 'asato ca sthi-pravasadhdha jJAti' khIjAenA danemAM kahelA anuSThAnathI dharma athavA mekSa maLatA nathI. hAmo viTro-Imo dRSTim ame teonI A ekAnta dRSTinI niMdA karIe chIe. padAtha sataja che, athavA nitya ja che, vigere ekAntavAdanI niMdA karIe chIe. A sivAya bIju zuM kahIe chIe ? je koi ekAnta dRSTinu' avalambana karIne vastu svarUpanuM pratipAdana kare che, teonuM pratipAdana yathArtha nathI. e pramANe huM kahu chu. 'La gAmo 'i vi'-7 paTTamadde niSita' AmAM phAInI paNa niMdAnA bhAva nathI. AgA0 125 anvayA --te zramaNa ane brAhmaNa paraspara eka bIjAnI niMdA ane mazkarI kare che. tee kahe che ke-mArA zAstramAM pratipAdita karela anuSThAnathI ja dharma ane mekSa thAya che. mIjAonA zAstromAM kahelA anuSThAnethI dharma ke mAkSa thatA nathI, huM teenI A eka taraphI dRSTinI niMdA karU chuM padAtha sataja che. athavA nitya ja che. vigere prakAranA ekAntavAdanI nIMdA karU chuM. A sivAya khIju zuM kahu chu? je kaMI ekAnta dRSTinuM avalambana karIne vastu svarUpanuM pratipAdana kare che, tenu te pratipAdana yathArtha nathI ja tema huM kahuM chuM. A kthatamAM keinI paNa niMdA nathI ja / / 12 / muni gezAlakane uttara ApatAM kahe che ke-he gAzAlaka ! huM koInI paNa niMdA karatA nathI. paraMtu madhyastha bhAva dhAraNa karIne nirdoSa dRSTithI kharI vastu sthiti ja kahuM chuM. te pravAdIce ja peAtAnA matanu' pASaNa karatA thakA ane temAM ja saMtASa mAnatA thakA khIjA AnI niMdA kare che. teonA zAstranuM kathana batAve che. bhAvAtha have A AMkhA vALA purUSa peAtAnI AMkheAthI khADA, TekarA, kIDA ane kAMkarA vigere joine ane tenAthI khacIne sArAmAgathI cAle che. eja pramANe ne purUSa mithyAjJAna, mithyA zAsra, mithyAmAga, ane mithyA dRSTinA doSAne jANIne sanmAnA Azraya le che. te tema karavu' te koInI paNa nidA karavI kahI zakAya nahI. zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 176
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ vastu svarUpanuM pratipAdana karavuM keInI paNa niMdA karavI kahevAya nahIM. ema mAnI na levAya ke-"pANI ThaMDu che, agni garama che," A pramANenA vAstavika paNAne batAvavuM te paNa nindA karavI tema kahevAze A badhuM kathana sUtrakAre sUtradvAra ja batAvyuM che. 12aa "jiM iLaDamidhAravAno ItyAdi zabdArtha--Ardaka muni kahe che--kriri-maNi' kaI paNa zramaNa athavA mohananA "veLa-La" rUpa athavA veSanI "na samidhAravAno-nAmi dhAradAna niMdA karatuM nathI. temanA aMga athavA upAMgenI burAI batAvate nathI. paraMtu "vimitu-vadatrimAnita kevaLa pitAnA darzanane mArga ja jJAuM re su-prAturma" pragaTa karuM chuM. " mane garca mA A samyagudarzana vigere rUpa mArga "anutta-anuttaraH sarvottama che, arthAt pUrvApara virUddha na hovAthI tathA jIva ajIva vigere tanI yathArtha prarUpaNa karavAthI anuttara -sarvazreSTha che, kemake A "gAriphaM-ga" Arya "cgrihiM-pu sapurUSa -sarva dvArA "baMnne udicA-zArtitaH sarala kahevAmAM Avela che. 13 anvayArtha--pharIthI Adraka muni kahe che. huM koI paNa zramaNa athavA mAhananA rUpa athavA veSanI niMdA karato nathI. huM kevaLa amArA zAstrano mArgaja pragaTa karuM chuM. A samyagU darzana rUpa mArga ja sarvottama che. arthAt te pUrvApara virUddha na hovAnA kAraNe tathA juvAditAnuM prarUpaNa karavAnA kAraNe anuttara-sarvazreSTha che. kemake A mArga A sapurUSa evA sarvajJo dvArA nirdiSTa che. 13 A gAthAne TIkArya saraLa hevAthI jUde batAvela nathI. "hu ma riviM hitA' ItyAdi zabdArtha --vahu-kartha urva dizAmAM "ahe-dha ao dizAmAM tiri niAyu-tirthavirA" tichI dizAomAM "ne taNA ne ca thavA vALAje trATa re ja thAvara prANa' je trasa ane sthAvara prANi che, "mAre. saMwifma-mUtAmirAZmi. hiMsAnI zaMkAthI "dunuM chamALo-guNanArA ghaNA karavAvALA arthAt temanI virAdhanAthI pApa mAnIne bacavAvALA "vRtti-saMsamavAna" saMyamavAn purUSa jho-stro' A lekamAM "viji-vana koInI paNa zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 177.
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ "m -o te' niMdA karatA nathI. arthAta he gozAlaka! prANinA vadhathI dhRNA karavA vALA sAdhu koInI paNa niMdA karatA nathI. A amAre dharma che. A kAraNe niraparAdhI evA mArA para niMdA karavAne Arepa karavo te tamArA jevAne egya nathI. huM koInI niMdA karyA vinA vastu svarUpanuM ja pratipAdana karI rahela chuM. gA014 anvayAI-urvadizAmAM adizAmAM ane tichadizAmAM je vasa ane sthAvara prANuM che, tenI hiMsAthI ghaNuM karavAvALA arthAt tenI virAdhanAthI pApa samajIne bacavAvALA saMyamavAna purUSa A lekamAM keInI paNa niMdA karatA nathI. arthAt he gozAlaka prANinA vadhathI ghaNA karavAvALA sAdhu kedanI paNa niMdA karatA nathI. A amAre dharma che. te niraparAdhI evA mArA para niMdA karavAne AkSepa mUke te ApanA jevAne gya nathI, huM te keInI paNa niMdA karyA vinA vastu svarUpanuM ja pratipAdana karUM chuM. 14 TIkArya-Aka muni potAnA dharmanI prarUpaNA karavA mATe pharIthI kahe che ke-uMcI, nIcI, ane tichI dizAomAM trasa ane sthAvara je prANi che, te prANinI hiMsAthI ghaNe karatA thakA arthAta jIvonI hiMsAthI sAvadya kiyA thAya che, tema samajhatA thakA saMyamI purUSa jagatamAM koInI paNa niMdA karatA nathI. he gozAlaka ! A mAro dharma che. tethI huM niraparAdhI chuM te paNa tame mane niMdA karavArUpa aparAdhI kahI rahyA che, tamArUM A kathana agya che. hu niMdA karatA nathI. tema niMdA karAvate paNa nathI. paNa kevaLa vatuM svarUpanuM ja pratipAdana karuM chuM. gAlA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 178
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ "bApA gAma pAse ItyAdi zabdArtha-gozAlaka Adraka munIne kahe che.-"mane mIte-amaLAtu mIraH zramaNa mahAvIra bhiru kahetAM Darapoka che. kemake- - " teo AgatukAvAsa arthAt dharmazALAmAM tathA "jhAjhAno-ArAmare' udyAnemAM banAvavAmAM Avela makAnamAM "vAla na kare-vAraM na paiti' nivAsa karatA nathI. tyAM tenuM na rahevAnuM kAraNa eja che ke-"have maykSA vaLAMtaritta lavAlavA ya dakkhA hu saMti-bahave manuSyAH UnAtiriktA lapAlapAzca santi' tyAM ghaNuM kharA nyUna adhika, vaktA, maunI, athavA dakSa purUSe nivAsa kare che. pA anvayArtha-- zAlaka Ardaka munIne kahe che ke-zramaNa mahAvIra bhIrU arthAta Darapoka che. kemake teo AgantukAvAsa-dharmazAlA vigeremAM tathA udyAnamAM banAvela makAnamAM rahetA nathI. teo tyAM ja rahevAnuM kAraNa eja che ke tyAM ghaNA evA nyUna athavA adhika vaktA vigere purUSa nivAsa kare che. pitAnAthI je utaratA hoya ke nyUna kahevAya che. pitAnAthI je uttama keTina hoya te adhika kahevAya che. suMdara pravacana karavAvALA vaktA (15) kahevAya che. mauna dhAraNa karavAvALA mauni kahevAya che. tathA vidyA siddha vigere prakhara paMDita dakSa kahevAya che pUrvokta sArvajanika sthAnamAM aneka dArzanika, buddhizALI zAstrAdhyayanamAM zrema karavAvALA sAvadhAna tathA varNana karavAmAM zreSTha purUSa AvatA jatA rahe che, tethI mahAvIra svAmI vicAre che ke-je teo koI viSayamAM prazna karI besaze te huM zuM uttara ApIza? A rIte Darapoka thaIne teo manuSyothI vyApta rathAnothI bacatA rahe che. ane evA sthAnamAM vase che ke jyAM tevAone AvavAne saMbhava ja na hoya. gA015 A gAthAne TakAthe saraLa ja che. jethI Apela nathI. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 179
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ "hALio sikrivaraphuddhivaMtA' ityAdi zabdArtha neviLo-epAvara medhAvI arthAt tene grahaNa ane dhAraNa karavAnI matIvALA sivivuddhimaMtA-zikSita yuddhimatta" zikSita arthAt pramANamAM pravINa ane buddhimAna eTale ke autpattikI vigere buddhithI yukta "hiM-sUtrey" sUtromAM arthAt zAstranA mUlapAThamAM tathA "fgayeMg' tenA arthamAM "-" ane "LichannA-nizcayajJA' nizcayane jANanAro jo-anya' anya-paradarzanavALA "mariAra-kanAra' sAdhu mALA puchayu -nA abhAve prAkSa mane kaI prazna na pUcha bese "puri saMbhALe-tti - mArA A pramANenI zaMkA karatA thakA mahAvIra "rAtha-' e jana vAsa sthAnomAM "dha kavinoti jatA nathI. jenA anvayArtha-medhAvI arthAt vratone grahaNa ane dhAraNa karavAnI matibuddhivALA zikSita pramANamAM nipuNe, buddhimAnuM autpattikI vigere buddhi thI yukta zAstranA mULa pAThamAM tathA tenA artha mAM nipuNa evA paradarzana vALA sAdhu mane kaI prazna na pUche AvA prakAranI zaMkA karIne mahAvIrasvAmI tevA prakAranA jana saMkulala-ghaNuM janethI yukta evA sthAnamAM jatA nathI. teo vicAre che ke kadAca koI kaMI prazna pUchI leze te huM samyaku. rIte tene uttara ApI zakIza nahIM, teve vakhate huM zuM karIza kevI rIte tyAM rahIza? teve vakhate mArI mATI apratiSThA thaze, eja kAraNathI tamArA tIrthakara evA sthAnamAM jatA nathI. 16 TIkA sugama che. zabdArtha--Adraka muni uttara Ape che-bhagavAna mahAvIrasvAmI "jo vArira-ra rAmaca." projana vinAnuM kaI paNa kArya karatA nathI. ane , 2 rANavirA-1 2 rAiDa' bAlakanI jema vagara vicAryuM kArya paNa karatA nathI. " at cAmaroLa-ghA rAjAmiyona" teo rAjAnI DarathI paNa dharmane upadeza karatA nathI. "o magzaM-mara kRtA' te pachI bIjAenA DarathI to upadeza karavAnI vAta ja kayAM rahI? "mAma viraje Li gAriyAnaM-javavAmazanehAbaLAnuM bhagavAna upAjIta karavAmAM AvelA tIrthaMkara nAmakarmane kSaya karavA mATe Arya purUSane upadeza Ape che. athavA "vaNa vivAre nA # cAJLocAtta niravadya praznone uttara Ape che, sAvadya praznone uttara ApatA nathI. gA017 anvayArtha-Adrakamuni uttara ApatA kahe che ke-bhagavAna mahAvIra savAmI prayojana vinA ke kArya karatA nathI. temaja bAlakanI mAphaka vagara vicAryuM kaMIja kArya karatA nathI. teo rAjAnA bhayathI dharmane upadeza karatA nathI te pachI bIjA keInA bhayathI te upadeza kema kare? bhagavAna upa zrI sUtra kutAMga sUtraH4 180
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIta karela tIrthakara nAma karmane kSaya karavA mATe Aryajanene upadeza Ape che. keInA praznonA uttara Ape paNa che ane nathI paNa ApatA arthAt niravadya praznone uttara Ape che. sAvadha praznone uttara ApatA nathI. 17 TakArtha-Adraka muni gozAlakane kahe che-he gozAlaka ! bhagavAna mahAvIrasvAmI projana vinA kaI paNa kArya karatA nathI. temaja bAlakanI jema vagara vicAryuM paNa koI kArya karatA nathI. teo devAdhideva evA rAjAnA DarathI dharmopadeza ApatA nathI. to pachI bIjAnA bhayanI te vAta ja zI karavI? arthAt koInA paNa DarathI teo upadeza ApatA nathI kadAca nirava praznano uttara Ape che, ane sAvadha praznane uttara ApatA nathI. teo tIrthakara nAmakarmanA kSaya mATe Arya janene dharmadezanA Ape che. 1LA tAva tatha zahuvA tA' ityAdi zabdArtha-'bAhupatte-gAjIprajJaH sarvajJa mahAvIrasavAmI "ttaratha-aa' prazna karavAvALAnI pAMse "saMtA-vA" jaIne "ahuvA-bathanA' athavA "jhAtA gAtrA' gayA vinA paNa "afmayA-ramatA" samabhAvathI "vIdAna-dayAjIvAtta dharmane upadeza athavA praznonA uttara Ape che. rAgadveSathI yukta thaIne teo bhASaNa karatA nathI. "jhAriyA-kA" anArya lake "kSaNamAM -nA samyakUvathI "pittA-pItA' bhraSTa eTale ke samyaktva vinAnA hoya che. "ttarA-ratra' tyAM teonI pAse anAya dezamAM "ra 3ti-noti' jatA nathI, bhayanA kAraNe teonI samIpa jatA nathI tema nathI. 18 avayArtha-sarvajJa mahAvIra svAmI zrotAonI pAse jaIne athavA gayA vinA paNa samabhAvathI dharmane upadeza agara praznonA uttara Ape che. rAgadveSathI yukta thaIne bhASaNa karatA nathI. anAryajane samyaktvathI rahita hoya che. tevI zaMkAthI temanI pAse arthAt anArya dezamAM jatA nathI. bhayane kAraNe na jatA hoya tema nathI. 18 TIkArya-AzuprajJa arthAt sarvajJa sarvadazI bhagavAna zrotAonI pAse jaIne athavA gayA vinA ja samabhAvathI upadeza Ape che. rAgaddhava vALA banIne upadeza karatA nathI, je prazna kartAno upakAra thAya tema jue che te tene upadeza Ape che athavA koI abhavya vigere doSathI dUSita vyakti prazna kare che, te tene upadeza ApatA nathI. jene upadeza Ape che, te samabhAvathI ja upadeza Ape che. viSama paNathI upadeza karatA nathI. kemake-viSamapaNAthI upadeza ApatA nathI. kemake viSamabhAvanA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 181
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAraNa rUpa rAga ane dveSa teomAM rahetA nathI. je anArya hoya che, ane samyapha dazanathI bhraSTa thayelA hoya che, teonI samIpe teo jatA nathI. uSara jamInamAM bI vAvavA te nathI. e ja pramANe anAryo ane bhraSTa thayelAone upadeza Apavo te nakAmuM che. paraMtu evuM kahevuM keteo DaranA kAraNe temanI pAse jatA nathI te egya nathI. kiMtu te kathana mithyA ja che. tyAM javuM niSphaLa mAnIne ja teo tyAM jatA nathI. 18 "panna nahIM paNa caTTI" ItyAdi zabdArtha--nA-cA' jema racaThThI-cAthI lAbhane IcchavAvALA "vANita-Li" vaNipha "nAca-gAgarA heta lAbhanI IcchAthI "panna-gu' kaya vikraya karavAlAyaka vastune " ghare- ghoti" saMgraha kare che. arthAt mahAjananI sAthe saMbaMdha rAkhavAno vicAra kare che. "maLe tAravuM -zramaLo jJAtaputra jJAtaputra zramaNa paNuM "tajhA-takuma" eja pramANe che. si ne moTu vica-rUti me matiH mavati vita' e pramANe mArI buddhi vitarka yukta thAya che. 1lA anvayArtha-lAbhanI IcchAvALo vANi jema lAbhanI IcchAnA kAraNe kaya vikaya gya varane saMgraha kare che. arthAt mahAjana pAse jAya che. jJAtapatra zramaNa bhagavAna paNa tenI samAna ja che. tema mArI mati che ane vitarka che. 1 TIkArya-je pramANe lAbhanI IcchA rAkhavAvALe vepArI kaya vika-kharIda vecANa karavA yogya vastu kharIdIne Avaka mATe bIjA vyApArIne saMbaMdha rAkhe che. jJAtaputra zramaNa mahAvIra paNa e pramANe ja che. arthAta teo jyAM javAthI lAbha dekhe che, tyAM ja jAya che. A pramANe mArI mati ane vitarka che. kahevAne Azaya e che ke-ezAlaka Adrakane kahe che ke tamArA mahAvIrasvAmI jyAM lAbha dekhe che, tyAMja dharmane upadeza Ave che. bIje nahIM. tethI ja huM kahuM chuM ke te naphAkhora vyApArI jevA che. jemAM vyApArI lAbhanI IrachAthI bIjAonI pAse pitAne mAla laI jAya che. e ja pramANe teo paNa bIjAonI pAse jAya che. te lAbha hoyato ja jAya che. pAvalA nAM na kA vihune puuLa' ItyAdi zabdArthanAM na kagA-navaM na ta" bhagavAna mahAvIra navIna karma baMdha karatA nathI. paraMtu "puttLa-purAma' pUrva baddha karmone "vidU-vadhUnAri" kSaya kare che. "tArUM-trAthI'Sa jIvanikAyanuM rakSaNa karavAvALA "ra-sa?' te bhaga vAnuM "g gADuM-mAruM svayaM e pramANe kahe che ke-amaruM-yamatima kumatinuM "risA-tharavA' tyAga karIne "cokathA-patAvatA" tyAga karavA mAtrathI vaMmattitti-traNaztaniti mokSa prApta kare che. kumatinA tyAgane ja brAvrata zrI sUtra kutAMga sUtra : 4 182
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ vRtta-kAmu' kahela che. "tarata-tara' te mekSanA " TrI-vArthI lAbhanI IcchAvALA "vamaLatti semi-zramaNa rUri trayImi' zramaNa bhagavAna mahAvIra che. e pramANe huM kahuM chuM. mArA anvayArtha--bhagavAna zrI mahAvIra navIna karmabaMdha karatA nathI. paraMtu pUrva baddha karmone kSaya kare che. SaTu jIvanikAnA rakSaka bhagavAna ravayaM evuM kahe che ke-kumatine tyAga kare tene ja brAvata kahyuM che. zramaNa bhagavAna eja mokSa vrata (brahmavrata) nA abhilASI che. 20 TIkAI-Adraka muni gozAlakane kahe che ke-bhagavAna mahAvIra mATe tame vyApArInuM dRSTAMta ApyuM te tamee ekadezathI Apela che ke sarva dezathI Apela che? je eka dezathI e daSTAnta Apela hoya to te amane paNa mAnya che, kemake-bhagavAna jyAM upadezanI saphaLatA juve che, tyAMja dharmo. padeza Ape che. bIjo pakSa barabara nathI. kemake bhagavAna saghaLA prANiyAnuM rakSaNa karavA vALA che. teo navIna karmone baMdha karatA nathI. ane pUrvanA karelA kane kSaya kare che. teo kumatine tyAga karIne vicAre che. ane sadupadeza Ape che. teo svayaM eja kahe che ke-kumatine tyAga karanAra ja mukti pAme che. tethI teo mekSanA udayane IcchanArA che. e pramANe huM kahuM chuM. A pramANe gozAlake Adrakane uttara Ape che. gA020 mAmere' ItyAdi zabdArtha-Adrakamuni pharIthI gozAlakane kahe che. -he gozAlaka ! "vaLA-jaLanA vepArI "mUvA-mUrajhAmamAM prANI samUhane "mAmaMterajAmajo' AraMbha ane samAraMbha kare che. tathA "parivaE Rva-parijha6 jaiva" parigrahanI upara "mamAyamALA-mamI nita" mamatA rAkhe che. arthAta putra, kalatra dhana, vigere upara mamatvabhAva dhAraNa kare che. ane te te vepArI "dArUnama vipAra-jJAtimavighaNA parivAranA mANasenA saMgane arthAt svasvAmI saMbaMdhane tyAga na karatAM "sAcA sAcA de" lAbha mATe "saMbaMsama' saMbaMdha na karavAne yogya lekanI sAthe paNa saMbaMdha "pattivanita kare che. 21 anvayArtha--Ardika pharIthI gozAlakane kahe che. he gozAlaka vyApArI loka prANi samUhano AraMbha samAraMbha kare che. tathA parigraha para mamatA rAkhe che. arthAta putra kalatra dhana vigeremAM mamatva buddhi rAkhe che. te parivA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 183
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ ranA janAnA sapane sva svAmi saMdhanA tyAga karyA vinA lAbha mATe na karavA ceAgya leAkeAnI sAthe paNa saMbadha kare che. 215 TIkA-vyApAriyA yathAyAgya vepAra karatA thakA jIvAnA ghAta kare che. tee potAnA pArivArika saMbaMdhanA snehanA tyAga karavAvALA hAtA nathI parigraha saMbadhI mamatA dvArA dizAe ane vidizAomAM doDAdoDa karatA rahe che. khIjAenI sAthe sajjana paNuM batAvIne potAnA lAbhanI ja icchA rAkhe che. paraMtu bhagavAn niSkAma che. aparigraha vALA che, jIvAnu rakSaNa karavA vALA che. kevaLa paropakAra buddhithI ja dharmopadeza ApIne khIjAe para anugraha arthAt upakAra kare che. A rIte bannemAM mahAn aMtara che. 15 A gAthAnI TIkA saraLa heAvAthI judI ApI nathI. 'vittesino meduLalavA' ItyAdi zabdA--kIthI Adraka muni kahe che,-'vaLiyA-ninaH' vyApAri viselino-visainiH dhana meLAvavAnI icchA vALA hoya che. tathA makuLasavADhA-maithunalavADha:'* maithunamAM Asakti vALA hAya che. 'te mothaLaThThA pati te maunanAtha' tranti' tee bhAjana mATe ja Ama tema bhaTake che. jAmenu hrAmevu' je kAmabhAgomAM 'akSotrayajJA-adhyuvannA:' Asakta hoya che, tathA 'mAletu premalevu' sneha rasamAM 'nirde-vRddhA:' AsaktivALA hoya che. tene 'gaLAriyA-anAryAM.' anAya tema 'vayaM tu-vacatu' ame tA kahIe chIe. rA anvayA --Adraka gozAlakane krIthI kahe che ke-vyApArI lAka dhananI IcchA vALA hAya che. tathA maithunamAM Asakta hAya che. ane bhAjana mATe D zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 184
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ama tema bhramaNa kare che. paraMtu jeo kAmamAM Asakta hoya che ane neha rasamAM gRddha hoya che teone ame anArya kahI e chIe. kahevAnuM tAtparya e che ke bhagavAna mahAvIrane vyApArInI upamA ApavI te barAbara nathI. vyApAri gRhastha hoya che. tethI teo kayavikraya kharIda vecANa, pacana, pAcana vigere sAvadya kriyAo kare che. tathA dhana dhAnya dvipada, catuSpada vigere parigrahamAM mUchita hoya che. maithunane tyAga karanArA hatA nathI. paraMtu bhagavAna evA nathI. teo badhA ja AraMbha ane parigrahathI para che. ane pUrNa brahmacaryanuM pAlana karavAvALA che. mArA A gAthAno TIkArtha saraLa che. jethI jUda Apela nathI. gA mAM reva pafame a" ItyAdi zabdArtha---"mAmA-mAma prANAtipAta vigere AraMbha tathA "-i -mpri" dhana, dhAnya, vigere parigrahane "gavihilara-lU ' tyAga na karIne vyApArI giNita-nizcitA. temAM Asakta thAya che. "bAyaDAgaramavg? teo pitAnA AtmAne daMDa devAvALA che. tame kaoNpiM6 vANI- mavAlI' je udaya kahela che. " - te udaya "rASaza. ghaNAya hAya-cAttAtA kuNAca' catuti rUpa ane anaMta duHkhanA kAraNa rUpa hoya che. "be-te te udaya kayAreka na paNa thatA hoya arthAta ekAtika hata nathI. tIrthakara bhagavAnane udaya kevaLajJAna prApti rUpa che. te vyApArInA udaya pramANe na thatAM kevaLa sukhanA ja kAraNa rUpa hoya che, riyA anvayArtha-prANAtipAta vigere AraMbha tathA dhana dhAnya vigere pari. graha tyAga na karavAthI vyApArI leka temAM Asakta rahe che. teo pitAnA AtmAne daMDita karavA vALA hoya che. tame temane je udaya kahyo che. te cAturgatika ane anaMta duHkhanA kAraNa rUpa hoya che. te udaya kyAreka na paNa hiye arthAt kAyama thAya ja tema ekAntika nathI. tIrthakara bhagavAne udaya kevaLajJAna prApti rUpa che. te vyApArInA udaya jevo hetuM nathI paNa sukhanA kAraNa rUpa ja hoya che. 23 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 185
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkA --A ka muni gozAlakane kahe che ke--hiMsA vigere ArabhanA tathA dhana, dhAnya vigere rUpa parigrahanA tyAga na karIne temAM je Asakta hAya che, teA peAtAnA AtmAne duHkhI khanAve che. tenA te dhana lAbha vigere prakAranA udaya, ke jene tamAe paNa udaya kahela che, te catu`tika tathA ana ta sa sAranuM kAraNa hAya che, te vAstavika rIte na tai| Atyantika sukha mATe hAya che, ane ekAntika sukha mATe paNa hAtA nathI. jayAM sudhI puNyanA udaya hAya che, tyAM sudhI ja te sukha rahe che. kahevAno Azaya e che ke-ha gozAlaka ! vyApAriyAnA lAla sa'sAranA duHkhanu ja kAraNa hAya che. te lAbha, jyAM sudhI puNyanA udaya hAya che, tyAM sudhI ja rahe che. ane svaicchA mAtrathI yatheccha prakAranA te lAbha hotA nathI. 23aa 'nanaMta khaMtti' ItyAdi zabdAtha --chyuM kara-varca:'dhana lAbha vigere prakAranA pahelAM kahela udaya nagaraetica-naidAntino nAsyaMtipra' ekAntika nathI tema AtyaMtika paNa nathI. A pramANe jJAnIjanA kahe che. 'te to vittuLoTyUmisau Dhau vittuLoyI' je udayamAM A banne guNA hAtA nathI. vAstavika rIte te udaya kahevAtA nathI, te udaya guNa vagaranA che. paraMtu 'maiM 3-4 ca:' tIrthaMkara bhagavAnane te udaya 'sAmaisavase-sAyanantantrAntaH'sAdi ane ana'ta che. 'tamuA-tamuA' te kevaLa jJAna rUpa udayanA 'tArUM nAphe-trAcI jJAthI' jIvanuM trANa rakSaNa karavAvALA ane sarvajJa bhagavAna 'sAcaTTa-jJAti' khIjAone paNa upadeza Ape che. ArakA anvayA----dhana lAbha vigere prakArane pahelAM kahela udaya ekAntika nathI. tema Atyantika paNa nathI, tema jJAnIjanA kahe che. je hRdayamAM A khanne guNa nathI te vAstavika rIte udaya ja nathI. arthAt te udaya guNahIna che. paraMtu tIrthaMkara bhagavAnanA ukraya sAdi ane anaMta che. jIvAnu` trANa karavAvALA sarvajJa bhagavAn e udayanA khIjAone paNa upadeza Ape che. 524aa TIkA-pharIthI Adraka munI kahe che ke-he gozAlaka ! vyApArIyAne dhana vigerenI prApti kayAreka thAya che, ane kayAreka nathI paNa thati, kayAreka lAbhanI AzA rAkhavA chatAM paNa bahu meTI nukazAnI paNu AvI jAya che. tethI ja tatva jJAnIyAnuM kathana che ke- vyApArIyeAnA lAbhamAM sthAyI-guNu hAtA nathI. zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 186
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkara bhagavAn karmanA kSaya karIne je lAbha meLave che, teja kharekhara vAstavika lAbha che. te lAbha kevaLa jJAnanI prAptinA che. te parama zreSTha lAbha che. ane sAdi ana`ta lAbha che. bhagavAn zrI mahAvIrasvAmI divya jJAnane apUrva lAbha meLavIne upadeza dvArA khIjAone paNa e lAbha prApta karAve che. tIrthaMkara bhagavAna mahAvIra svayaM saghaLA padArthAne jANIne anya jIvAne saMsArathI tAre che. tethI ja te vyApArI jevA nathI. A vAta sUtra dvArA batAvatAM rahe che-sAvadya kriyAonA anuSThAnathI thavAvALA dhana vigerenA lAbha rUpa udaya ekAntika nathI, tema Atmantika paNa nathI, lAbhane mATe pravRtti karavAvALA sarva vyApArayAne lAbha thaze ja ema hatuM nathI, kayAreka kayAreka nukazAna paNa thaI jAya che. tathA jo lAbha thaI paNa jAya teA te kAyama mATe hAtA nathI. kemake tenA nAza thatA jovAmAM Ave che. tethI ja je uya ekAntika ane AtyaMtika nathI, te guNurahita che. tevA lAbhathI zuM lAbha ke je ekAntika ane sthAyI na hAya ! paraMtu bhagavAne teA evA udaya prApta karela che ke-je sAdi ane anata che arthAt je eka vAra prApta thaine sadAne mATe sthAyI haiAya che. bhagavAn eja udayanI prarUpaNA khIjAne mATe kare che. bhagavAn jIva mAtranA trAtA=rakSaNa karavAvALA ane sarvajJa che. AvA bhagavA nanI tulanA vyApAriyAnI sAthe karavI te cegya nathI. temAM kaMi ja sarakhA pazu' rahela nathI. / / 24aa devAe racela samavasaraNa si hAsana vagerenA upabhAga-sevana karavA chatAM paNa bhagavAne AdhAkarmika upAzrayanuM sevana karavAvALA sAdhunI jema krama thI kema lipta thatA nathI ? gozAlakanA A abhiprAyanA Azraya karIne sUtrakAra kahe che-ahiMsarca sannayALu ni' ityAdi zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 187
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ zabdArtha--"hiMracaM-hiM ahiMsaka "savAyagi-bAnu pitta prANI mAtranI anukaMpA karavAvALA "me ciM-ghaNe sthiraM dharmamAM sthita, viven -#vihetuma' nirjarAnA hetu devAdhidevane "gAya. hiM tamAratA-mAma samAjarataH pitAnA AtmAne daMDavAvALA vepArinI barAbara kahe che. A kathana te te tamArA 'gohiNa-avoH ajJAnanA gIvameva-nimeva' anurUpa ja che. parapA anvayArtha--ahiMsaka-prANI mAtra para anukaMpA karavAvALA, dharmamAM sthita nirjarAnA heta evA devAdhidevane Apa pitAnA AtmAne daMDita karavAvALA vyApArinI sAthe sarakhAve che te ApanA ajJAna paNAne yogya ja che. rapA TIkAI- he gozAlaka! je bhagavAna hiMsAthI sarvathA rahita che. je prANI mAtra para anukaMpA-dayA rAkhe che. je kAyama ahiMsA vigere dharmamAM sthita rahe che. ane je karma nijerAnA kAraNa rUpa hoya che. evA tIrthaMkara bhagavAna mahAvIrane pitAnA AtmAne chetaravAvALA tamArA jevA purUSe vyApArI jevA kahe che. jJAnI purUSa tema kahI zakatA nathI. bhagavAnanI niMdA karavA mATe vyApArI jevA kahevA tamArA ajJAnane anurUpagya ja che. A tamArA ajJAnanuM ja kAraNa che. kahevAne Azaya e che ke azoka vRkSa vigere bhagavAnanA prAtihArya svayameva thAya che. deva dvArA acitta pupinI ja varSA karavAmAM Ave che. de mATe acitta puSpa vRSTI ja thAya che. bhagavAnane mATe nahIM kema kebhagavAna tenuM samarthana karatA nathI. ane bhagavAna rAgadveSa rahita hoya che. eja vAta sUtrakAre ahiM batAvela che. 25 vinALIma viddhahU ItyAdi zabdArtha - urile-thipuruSa' kaI purUSa vijJAviMTIvi-vivA viMda?i khalanA piMDane sUDhe- zULI para "viddha-vidA' vIMdhIne "purise phari'-puruSoDamiti" A purUSa che, tema mAnIne " pannA-" rAMdhe "rAri gadhavAvi athavA to "bApu -jharAyu' tuMbaDAne "mAvattisumADAgiri' A kumAra eTale ke bALaka che, tema samajIne rAMdhe te amArA mata pramANe "pALiahena-: bALivatta' te purUSa jIva vadhathI "jicup-sira lipta thAya che. pAradA anvayArtha-koI purUSa khalapiMDane zULIthI vadhIne A purUSa che ema zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 188
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicArIne rAMdhe athavA tuMbaDAne (bAlaka) samajIne rAdha te amArA matA pramANe te jIva vadhathI lipta thAya che. jarA TIkAIgozAlakane parAjIta karIne Adraka muni bhagavAnane vaMdanA karavA mATe AgaLa cAlyA te zAkanI sAthe teone vArtAlApa (saMvAda) thayo. zAthe A pramANe kahevA lAgyA. Ape gozAlakanA matanuM khaMDana karela che, te saghaLuM kathana ame sAMbhaLela che. Ape A sArUM ja karela che. vAstavamAM bAhya anuSThAna (kriyAkAMDa) thI kaMI paNa lAbha thato nathI. AMtaski kriyA ja karma baMdhanuM kAraNa che. zAya pitAnA siddhAMtanuM pratipAdana Adraka muninI sAme karatAM kahe che ke-keI purUSa pleccha dezamAM gayela hoya, tyAM plenA DarathI jaldI jaladI dehatA doDatA pitAnI pAse rahela acetana khalapiMDane vastrathI DhAMkIne tyAM mUkI gayA, te pachI pleccha tyAM pahoMcyA teNe vasathI DhAMkela khalapiMDane joyuM te joIne Aja purUSa che, tema mAnIne zULImAM tene vidhI dIdho. ane tene agnimAM rAMdhyo. athavA kaI purUSa tuM bAne A kumAra che, tema mAnIne zULamAM vIMdhIne pakAve che te purUSa anyane anya samajIne pacana pAcana karatA thakA prANAtipAtanA pApathI lipta thAya che, A amAre mata che. kemake ahiyAM dravya prANAtipAta na hovA chatAM paNa bhAva prANAtipAta thAya che. hiMsA karavAvALAnI malIna manavRtti ja A pApanuM kAraNa che. kahyuM paNa che. "mana para manuSyALA' ityAdi mana eja manuSyanA baMdha ane mokSanuM mukhya kAraNa che, jarA vi vi " ItyAdi zabdArtha-te zAkya pharIthI Adraka munine kahe che ke--gaaufm? pahelA thana karyAthI ulaTA "miraravuM-karaNaH je kaI mleccha - taram' koI mANasane 'fir[javuddho-tvananAgubbA" khalapiMDa samajIne khUNe vidhUna- vidyA' zULamAM vIMdhIne "ves-' agnimAM rAMdhe "vArivAri athavA te "kumAra-kumAramuM koI kumArane "gaDhAvutti-jhADum ti' taMbaDuM mAnIne zULathI vIMdhIne pakAve te te "vija = triva-gAvina nna sTivya hiMsAthI thavAvALA pApathI lIMpAtA nathI. A amAre mata che. pArA anvayArthI-pharIthI zAkya matavAdI kahe che ke-pahelAM kahyAthI judI rIte je keImyuccha keI manuSyane khalapiMDa samajIne zUnathI vadhIne agnimAM rAMdhe athavA koI kumArane tuMbaDuM samajIne zULathI vadhIne pakAve te te hisA janya pApathI lIpAtA nathI. e amAre mata che. mArA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 189
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkA-athavA kAI mleccha khalapiDa samajIne purUSane zULathI vI'dhIne agnimAM pakAve athavA te| A tukhaDuM che, tema mAnIne kAi kumAraarthAt khALakane zULamAM vIdhIne agnimAM pakAve te Ama karavAvALA mleccha jIvahiMsAnA pApathI lIpAtA nathI. A pramANenA amArA siddhAMta che. kahevAnuM tAtparya e che ke--jo ke te mleccha purUSane pakAve che, te paNa tene purUSa mAnIne pakAvatA nathI. eja pramANe kumArane kumAra mAnIne pakAvatA nathI. AthI tene jIvahiMsA karavA chatAM paNa vadhathI thavAvALuM pApa lAgatuM nathI. A amAre mata che. ArA pusiM 2 tristhULa jhumAranuM vA'ItyAdi zabdA --'pha-citta' koI purUSa 'pusiM kumArana' vA-puruSa mAruM vA koI purUSa athavA kumArane 'vinnAvaratimAdettA-vicAvismatimAhA' khalapi'Da samajIne 'bhUmi-sUjhe' zULamAM vI'dhIne 'jJAyase-jJAtatetti' agnimAM 'vad-vacet' pakAve teA te anna 'buddhAnaM-buDhDhAnAM'buddha bhagavAnanA vAchaLAv-- pALAca' bhAjana mATe 'var-vate' yogya thAya che. 285 anvayA--kAi purUSa keAI anya purUSane athavA bALakane khalipe'Da samajIne zULImAM vIMdhIne agnimAM rAMdhe te te pavitra che. ane yuddhanA bhAjanane cAgya thAya che. 28aa TIkA"--kAI manuSya kei bIjA mANasane athavA kumArane khalipa'Da samajIne athavA tuMbaDu samajIne zULathI vIMdhIne pakAve to pakAvavAvALAne jIva hi'sAthI thatu pApa lAgatu nathI. te bhejana nirdoSa heAvAthI buddha bhagavAnanA pAraNAne mATe paNa cagya che. te! pachI bIjAne mATe cAgya gaNAya temAM te sadehaja zuM che? A pramANe badhI ja avasthAmAM vagara samaje mananA sakalpa vinA karavAmAM Avela kama baMdhanA kAraNu rUpa hetu nathI. "28aa 'ziyALanALa tu tuve' ityAdi zabdAtha --ne siLAcanALa minnuyALa-ye nAtajAmAM mikSuddAnAM' je purUSa snAtaka zAkaya bhikSuonA 'dhruve sahastre-Dhe sahanne be hajAra arthAt zAkaya matanA sAdhuone 'mo-moyeyu:' nitya bhAjana karAve che. te-te' te purUSa 'mumadda' puLavaMdha-ghumavundham' atyaMta vipula puNyaka'dha misAnanacihnA upArjana karIne rovamara talattA mavatti-gArovyAH mANavA avanti" ArAdhya nAmanA deva thAya che. arthAt svarga meLave che. rA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 190
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ anvayA--je purUSa e hajAra dIkSA dhArI snAtaka-zAkaya bhikSuone dararAja bhAjana karAve che te purUSa mahAna puNyaska dha prApta karIne te atyaMta parAkramI ArApya nAmanA deva ane che. arthAt sva prApta kare che. rA TIkAtha--je purUSa be hajAra dIkSA dhArI-snAtaka zAkaya bhikSuAne dararoja bhAjana karAve che. te mahAn puNyaska dha-(puNya pracaya) prApta karIne atyaMta parAkramI ArApya nAmanA deva thAya che. prA 'aneALa va' ityAdi zabdA--zAkayanuM kathana sAMbhaLIne Aka muni tene uttara ApatAM kahe che-6-6' A samaye ApanA siddhAMta saMjJayAgaM ane va-saMcatAnAm ayogyam' saMyamI purUSAne mATe ayeAgya che. 'jALALa-trALAnAM' prANiyAnI qROls.-traNaa jaMga' alAtkArathI hiMsAM karavI te vAva-pApam" pApa janaka ja che, ApanA siddhAMtamAM U~ thaye ca'je 'ti-vavaeNnti' siddhAMtanuM kathana kare che, tathA kikuLatti-pratizrRSNanti' siddhAntanu zravaNu karAve che. 'TrAnsa vi-Dhayoravi' kahevAvALA ane sAMbhaLavAvALA anne mATe 'gophI-ano dhyeya akhASi kAraka ja che. 53mA anvayA --Adraka muni uttara ApatAM kahe che--tamArA siddhAMta saMyamI purUSo mATe cAgya che prANiyAnI khalAtkArathI hi'sA karavI pApajanaka ja che. ApanA siddhAMta kahevAvALA ane sAMbhaLavAvALA annane mATe abAdhi janaka che. 53nA TIkA"--have Adraka muni zakriya bhikSune uttara ApatAM kahe che keApanA mata-siddhAMta sayamavAn purUSone cAgya kAraka jaNAya che. kemake balAtkAra karIne prANiyAnI hiMsA karavI te pApa ja che. cAhe te hiMsA pote karI hAya agara khIjA pAse karAvI hAya athavA tenu anumAdana karyuM. hAya. te dharma yukta thaI zakatI nathI ApanA A cAgya matanuM je koI kathana kare che, athavA je tene sAMbhaLe che, te banne mATe te ajJAnane vadhAranArU ane duHkhanuM kAraNa che. 3bhA 'udUDha' aheva' ItyAdi zabdArtha -'364 -bvem' urdhva'dizAmAM 'deva'-adhaH' adhAdizAmAM 'siriya zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 191
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ risANa-tiryaT vizarg" ticha dizAomAM "rasathAvarALa-trakathAvALAM vasa ane sthAvara nA "f-zi liMgane athavA jIvatvanA cihna calana spandana vigerene "vinAya-vijJA' jANIne "mUyAmisaMzArU phuIjhamALA-mUtAMmizazthA gupcNamAna' bhUtanI hiMsAnI AzaMkAthI jJAnI purUSa hiMsAthI ghaNA karatA thakA "vahe-vA" je nirdoSa bhASAnuM uccAraNa karekanA ja-5. 7 vAra kare ane niravadya pravRtti kare te "ku vijJathI-paorisa hiMsAne bhaya kevI rIte thaI zake che? arthAt kadApi thaI zakatuM nathI. 31 avayArtha_urvadizAmAM, adizAmAM ane tIIi dizAomAM trasa ane sthAvara jInA cihnane arthAt jIvapaNanA cihna. calana spandana vigerene samajIne prANinI hiMsAnI zaMkAthI jJAnI purU hiMsAnI ghaNA karatA thakA je nirdoSa bhASAne uccAra kare ane niravadha pravRtti kare te jIvahiMsAne bhaya kevI rIte thAya che? kadApi tema thatuM nathI. 31 TIkArtha---Adraka muni bauddha matanuM khaMDana karIne pitAnA matanuM prati. pAdana kare che-uMcI nIcI, ane ticha dizAomAM trasa ane sthAvara prANiyonA cAlavA, haravA, pharavA aMkura phUTavA vigere jIvapaNAnA cihnone anumAna vigere pratyakSa pramANethI jANIne jInI hiMsAnA bhayathI, prANA tipAta vigerethI karmabaMdha thAya che. tema mAnIne hiMsAthI ghaNu karatA thakA evI niravadya bhASAno prayoga kare ke jenAthI tenI virAdhanA (hiMsA) na thAya tathA sArI rIte vicAra karIne niravadya kArya kare. evA uttama ane vicArazIla purUne keI paNa deSa arthAt pApa kevI rIte lAgI zake ? arthAta je hiMsA kAraka vacana ane kAryathI dUra rahe che. temane koI paNa doSa lAgato nathI, 5315 purise tti vinari' ItyAdi zabdArtha-"puri ri-purA rUti' khoLanA piMDamAM purUSapaNAnI "vinnatti vijJapti buddhi te "ra ghavamariya-nivarita' mUrkhAone paNa thaI zakatI nathI. tAre puri anAriNa-tathA sara puruSa nArtha athavA keI mANasa khaLanA piMDane purUSa samaje che te anAya ja che. "viMnAviMciA-pinthApi LinA piMDamAM purUSapaNAnI buddhinI saMbhAvanA ja " saMmo- haMmara: kevI rIte karI zakAya "gNA vAcA gurUcA gajA-rUpA rAva rUISH" tamee kahela A vANuM paNa asatya ja che. 3rA anvayArtha-LanA piMDamAM purUSapaNAnI buddhi te mUrkhane paNa thaI zakatI nathI. athavA koI purUSa LanA piMDane purUSa samaje athavA purUSane kheLane piMDa zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 192
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ samaje te| te anAya che. are kheALanA paDamAM purUSapaNAnI buddhinI saMbhAvanA ja kevI rIte karI zakAya ? tamAe kahela A vANI asatya ja che. 32aa TIkA--zAkaya dananA nisAra paNAne batAvatAM Adraka muni krIthI kahe che ke--khALanA pi'DamAM A purUSa che, evI buddhi pAmara purUSane paNa thaI zakatI nathI. je vyaktine kheALanA piMDamAM purUSanI ane purUSamAM kheLanA piMDanI buddhi thAya che, te purUSa anAya ja che. arthAta ajJAnI chekemake khALanApiMDamAM purUSapaNAnI buddhi ja kevI rIte saMbhavI zake ? tethI ja tamAe kahela vacana asatya ja che. je jIvahi MsAthI bhayabhIta hAya tene kheALanA piMDa athavA kASTha vigeremAM pravRtti karatI vakhate paNa sAvadhAna rahIne ja pravRtti karavI joie. // 3 // 'vAyAminoLa' ityAdi zabdA vAyAmikone-vAmiyonena' jevA vacanAnA prayoga kara vAthI 'namAvadenA-thaTrAvakSet' pApanI utpattI thAya jJAsivAyanaoAtrinA -tAdarza vAttva noAta' AvA vanA buddhizALI purUSoe sa'kaTanA samaye paNa bAlavA na joIe. '* vayaLa nuLALa aTThALa-saTrUSanuM guLAnAmaththAnam' kemake sAvadya bhASA paNa karma baMdhanA kAraNarUpa hoya che. caM karAruM-sat aAra' AvA prakAranA vacaneA guNNAnuM sthAna nathI. tethI ja 'phikSiNa no sUyA rIkSitono vakRta' dIkSita purUSe AvA sAra vinAnA vacanA na khelavA 33aa anvayA --je prakAranA vacanAno prayoga karavAthI pApanI utpattI thAya buddhimAn purUSe tevA vanA muzkelInA samayamAM paNa AlavA na joie. kemake sAvadya bhASA paNa kema baMdhanA kAraNa rUpa hoya che. khapiMDa purUSa che, athavA purUSa khalipeDa che, AvA vacane guNAnA sthAna rUpa nathI ja tethIja dIkSita purUSe tevA niHsAra vacana khelavA na joIe. // 33 // TIkA--je vacananA prayAgathI pApa utpanna thAya che, evA vacana saDakaTanA samaye paNa jJAnI purUSa khelavA na joIe. sAvadya bhASA paNa karmAnuSadhinI hAya che. AvA prakAranI bhASA guNAnA sthAna rUpa nathI. guNakAraka nathI. tethI ja jeNe dIkSA dhAraNa karela che, evA purUSe AvA prakAranI sAra vinAnI bhASAnA prayoga karavA na joI e. kemake-sAvadha bhASAthI paNa pApa thAya che. tethI ja vivekI purUSe khalapa'Dane purUSa ane purUSane khalipa'Da kahevA nahIM mAvA prakAranI bhrama janaka vAjALa pApAtpAdaka ja che. tema samajavuM. 5335 zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 193
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'ruddha aTTe' ItyAdi zabdA Aka muni zAya bhikSukanI mazkarI karatAM kahe che ke-- 'ao tame paNa atre je-ho yughnamittenAthI dhU' Azcaya che ke-Ape mA anA lAbha meLavela che. arthAt Ape adbhUta jJAna prApta karela che. 'nIvAnumAne suvinniti nIvAnumAnaH sucintita va' Ape jIvAnA ka phaLanA atyaMta su Mdara vicAra karela che. ApanA A yaza putraM samudde apaca duH-pUrva samudram gajarA ghuTa" pUrva ane pazcimanA samudra paryanta prasarI rahela che athavA 'nitake chidvA-pALataosthito vA' evuM jaNAya che kejagatanA saghaLA padArtho ApanI hathelImAM ja rahelA che, Apa sajJathI kama jaNuAtA nathI. A vakroktinuM tAtpa e che ke-Ape jANavA cAgya vastuna jANela nathI. Apa ajJAnI che. anyathA rahela vastune anyathA kahI rahyA che tathA puNya ane pApanI vyavasthA ulTI karA che. 534aa anvayA ----Adraka muni zAya bhikSunI mazkarI karatAM kahe che ke Azcarya thAya che ke-Ape A divya a lAbha meLavela che. arthAt Ape adbhUta jJAna prApta karela che, Ape jIvAnA karmaphaLanA ghaNA ja suMdara vicAra karyAM che. Apane yaza oNpara samudra panta vyAsa thayela che. samajAya che ke jaganA saghaLA padArtho ApanI hathelImAM ja meAbUda che. Apa sajJathI AAchA jaNAtA nathI. A kAku vacanathI bhAva e samajAya che ke-Apa samajavA lAyaka vastu samajyA nathI. eTale ke Apa ajJAnI che. anyathA rahela vastune Apa khIjI rIte samajAvI rahyA che. Apa puNya pApanI udhI vyavasthA karatA hai| tema mane jaNAya che. 5345 A gAthAnA TIkA saraLa hAvAthI Apela nathI. 'nauvAnumA' ItyAdi zabdArtha nIvAnumAna suvivitacaMtA--jhIvAnumAna sunidhittva'Aha ta matanA anuyAcie jIvAne thanArI pIDAnA sArI rIte vicAra karIne 'ganna viIca sauddi' bAriyA-aniSedhya zudghim mAArya' zuddha 4ra khetALIsa prakAranA de!SA vinAnA AhArate grahaNa kare che. teo innavastronInI sa viyA re-channavonIvI na mULIyAt' mAyAcArathI AjIvikA meLavatA nathI. ane kapaTayukta vacanAnuM uccAraNa karatA nathI. 'rsagayALa sonuSano-phra saMcarAnAm hoDanudharma:' jInazAsanamAM saMyamI purUSonA Aja dharma che. rUpAA anvayA--Ahata matanA anuyAyI jIvAne thavAvALI pIDAnA sArI rIte vicAra karIne zuddha-4ra kheMtAlIsa prakAranA dASA vinAnA . AhArane zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 194
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyAcArathI AjIvikA karatA nathI. temaja kapaTa mayavacaneA khelatA nathI. jIna zAsanamAM sayamI purUSonA Aja dharma che. rUpA grahaNa kare che. te kahevAnuM tAtpa e che ke--kapaTa yukta vacanAnA prayoga karavA na joIe. kapaTathI AjIvikA calAvavI na joie. tathA nirdoSa anna vigerenA ja AhAra karavA joie. bauddhonI jema evuM na mAnavuM ke pAtramAM je nAkhavAmAM AvyuM athavA paDayu te khadhI rIte zuddha ja che. tema sama ane abhakSya ane azuddha bhikSAnuM paNa bhakSaNa karI levAmAM Ave. jo ke anna vigere paNa jIvanuM zarIra ja che. tA paNa leAka pracalita bhakSya ane abhakSyanI vyavasthAnA paNa vicAra karavA joie. anna ane mAMsane eka ja zreNImAM mAnIne bhakSya ane abhakSyanI vyavasthAnA lApa karavA te phAi rIte ceAgya kahI zakAya nahIM. DAgA0 3555 A gAyAnA TIkAya sugama che. 'ricALAnaM' ityAdi zabdAne siyALanAM minnuyAnuM-ce mAtAnAM mikSuvALAm' je purUSa snAtaka bhikSuonA 'tuve sakSe-te sahte' e hajAra bhikSukone 'Liya-nityam' darAja 'moya--mogayetu' bhAjana karAve che. 'te 3-4 su' te purUSa 'gasaMgaasaMcata:" niyamathI asayamI che. 'civALI-hotiniH' temanA hAtha lAhIthI kharaDAyelA che. kemake te SaTkAyanA jIvAnA virAdhaka che. rUdeva srorUdeva cho te A lAkamAM ja 'rillR niyaOrU-parphom ningaRti" nidAne pAtra khane che. te hiMsaka che. SaTkAyanI hi"sA karIne sAdhuene bhajana karAve che. AvA prakAranI leAkani MdA tene prApta thAya che. prANAtipAta karIne sAdhuone athavA khIjA koine bhAjana karAvavAvALAnI sAdhujanA prazaMsA karatA nathI, paraMtu vAravAra tenI niraMdA ja kare che. 5365 anvayA --dararoja be hajAra bhikSukene bhAjana karAvavAvALA purUSa ArAdhya nAmanA deva thAya che. A pramANenA zAkayanA matanuM khaMDana karatAM zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 195
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahe che. arthAt have sAdhuone bhejana karAvavAmAM je guNa pahelAM kahyA che, tenuM khaMDana karAvavA mATe Adraka muni bauddha bhikSukane kahe che.-je purUSa dararoja mahAna AraMbha karIne be hajAra ranAtaka bhikSukone bhojana karAve che, te nizcaya asaMyamI ja che. tenA hAtha lehIthI raMgAyelA ja hoya che. kemake te paTakAyanA jInA virAdhaka che. te A lekamAM ja ni dApAtra bane che, te hiMsaka che. SakAyanI virAdhanA karIne sAdhuone bhejana karAve che. AvA prakAranI lekaniMdA tene prApta thAya che. prANAtipAta karIne sAdhuone athavA anya koIne bhojana karAvavAvALAnI sAdhu jana prazaMsA karatA nathI, paraMtu vAraMvAra tenI niMdA ja kare che. 36 A kathananuM tAtparya e che ke zAkaya bhikSuke je be hajAra bhikSakone jamADavAthI svarganI prApti kahela che. tenuM khaMDana karatAM Adraka sanie kahyuM che ke-jana karavA mATenA padArtho taiyAra karavAmAM jANatAM ke ajANatAM aneka trasa ane sthAvara jIvonI hiMsA thAya che te hiMsAthI yukta bhejanathI dAtAne sadgatinI prApti thAya, tema mAnI zakAya tema nathI. tenAthI ulTA dAtAnI adhogatimAM laI javAvALI ja gati thAya che. te paralekamAM narakamAM paDe che. ane AlAkamAM pUrepUrI niMdAne pAtra bane che. A kathananuM gUDha rahasya e che ke-hiMsA karIne bhajananuM dAna karavAthI sadagati maLe che. A matanuM khaMDana thayuM che. gA0 36o A gAthAno TIkAthe saraLa che. "zU rUAe ItyAdi zabdArtha -Adraka muni bauddha bhikSukane kahe che ke-" pUruM kAmadhUNakutastranuM A jagatamAM sthUlakAya meSa-gheTAne "nAriyA-mAcihyAM" mArIne rima ra ghAgharA-digdama ra prAra' bauddhamatanA anuyAyI gRheltha pitAnA bhikSuone mATe bhejana banAve che. "tta soLaskeLa vattA -tta kALajAbhyAmupadI' tene mAMsa, mIThuM, tela, ghI vigerenI sAthe rAMdhIne vi4i kaMkuM jAti-vighaNI mAtaM prarvanita' pipalI vigere masAlAthI vadhArIne svAdiSTa banAve che. 3LA anvayArtha-Adraka muni bauddha bhikSukane kahe che-sthUlakAya meSa-(gheTA)ne mArIne bauddhamatanA anuyAyI gRhastha pitAnA bhikSukonA bhejana mATe taiyAra kare che. te mAMsane, mIThuM, tela, ghI vigerenI sAthe rAMdhIne pipalI vigere dravyothI vaghArIne tene svAdiSTa banAve che. 3chA A kathananuM tAtparya e che ke-Adraka muni bauddha matanI pAchaLa doDavAvALAonI vyavasthA batAvatAM kahe che ke-ahaha bauddha matanA anuyAyIo zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 196
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ gRhastha loko bauddha bhikSuka mATe ghI, tela, mIThuM, maracuM, vigerethI yukta tAja mAMsa taiyAra karIne tene bhikSukane khAvAlAyaka banAve che. agA 3chA A gAthAne TIkAthe saraLa che, muMjamAnA" ItyAdi zabdArtha-A pramANe mAMsane taiiyAra karIne zuM kare che? te batAvavAmAM Ave che. "gAriyA-nA" anAya "vAha-vA." bAla-ajJAnI sata asatanA viveka vinAnA "bAya-anArthadhana." anAyadhamI dvi-ray JdvAra' rasamAM Asakata bauddha bhikSuke "mUvaeN viviraM-raM kamUrta vizitaM te zukra zeNitathI utpanna thayela adhika evA mAMsane "maMgaLATImannAnA khAvA chatAM paNa kahe che ke-ui-vagA" pApathI "a m varjitA-vAM nosTivA ame lipta thatA nathI. mAtra 38 anvayArtha--A rItathI mAMsane taiyAra karIne teo zuM kare che? te batAvatAM sUtrakAra kahe che ke-anArya-sat asanA viveka vinAnA anArya dhamI ane rasomAM Asakta evA bauddha bhikSuo e zukra zaNitathI mizrita puSkaLa mAMsane khAtAM khAtA kahe che ke ame pApathI lipta thatA nathI. 38 TIkArya-te zuka zeNitathI utpanna thayela saghaLA ja mAMsanuM bhajana karavA chatAM paNa ame rajathI arthAt mAMsanA bhajanathI utpanna thavAvALA pApathI lipta thatA nathI. amane karmabaMdha thatA nathI. tema mAne che, teo anArya dhami che. arthAt mAMsanA bhejanathI utpanna thanArA pApathI amo pAtA nathI. amane karmane baMdha thatuM nathI. tema mAne che, teo anArya dhamI che. apati hiMsA vigere tyAga karavA yogya kAryothI dUra rahevAvALA, dharmanuM pAlana karavAvALA, SakAyanA jIvonuM rakSaNa karavAvALA AryapurUSathI viparIta zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 197
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ anArya purUnA dharmanuM AcaraNa kare che. arthAt jeo prANAtipAta vigere kukRtya karavAvALA ane svabhAvathI duSTa che teo pote paNa anArya ja che. ane sat asanA vivekathI rahita che. mAMsa vigere rasamAM Asakta che. kahevAnuM tAtparya e che ke mAMsanuM bhejana karavAvALA tamArA matanA anu. yAyIo anArya che. nAgA 38 Adraka muni pharIthI bauddha sAdhune kahe che ke- cAvi muMnnati taraHai' I0 zabdArtha- cAra-ce vAri' je loko "aggrid mugaMti tathAkAra munnate pUrvokta mAMsanuM bhakSaNa kare che, "te-te teo "jJAnamALA-ajJAnAnA ajJAnI "vAva sevaMti-iii sevane pApanuM ja sevana kare che, "kurA-kurAyA je purUSa kuzaLa che, "pacaM aoi ti-patA maraH 1 kutti' teo te mAMsa bhakSaNa karavAnI IcchA paNa karatA nathI, "gNA vAyA vinANA vApatti mAMsanuM bhakSaNa karavuM joIe e pramANenI purUcA-" kahela vANI paNa micchAmiyA mithyA che. gA0 35 anvayArtha--ajJAnI evA je leke A pahelAM kahevAmAM Avela mAMsanuM bhakSaNa kare che. teo pApanuM ja sevana kare che. je purUSa kuzaLa che, teo te mAMsa bhakSaNa karavAnI IcachA paNa karatAM nathI. mAMsa bhakSaNa karavuM joIe athavA mAMsa bhakSaNa karavAmAM deSa nathI. AvI rIte kahevAmAM Avela vacana paNa pApakAraka ja che. 3lA TIkArtha-pahelI gAthAmAM kahevAmAM Avela mAMsanuM jeo bhakSaNa kare che, teo ajJAna arthAt pApanuM ja sevana kare che, vivekI purUSa te mAMsa bhakSaNanI IchA ja karatA nathI, mAMsa khAvAnI to vAta ja dUra rahI paNa teonA matathI te evuM kahevAmAM Avela che ke-mAMsanI pizI cAhe kAcI hoya ke pAkI hAya cAhe pAka mATe taiyAra thaI hI hoya temAM pratyeka samaye asa khyAta jIvonI utpatti thatI rahe che. te kAraNe ziSTa purUSo mAMsa khAvAnI IcchA paNa karatA nathI. anya darzanomAM paNa mAMsa khAvAnA tyAgane ja mahatva Apela che, jemake koI eka manuSya varSo sudhI dara varSe azvamedha yajJa kare ane bIjo mANasa yajJa karatA nathI paraMtu mAMsa bhakSaNane tyAga kare che, te banene sarakhA phaLanI prApti thAya che, tethI ja mAMsa bhakSaNa karavAmAM koIpaNa deSa nathI, AvA prakAranA vacane paNa mithyA che. gA. 39 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 198
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'hiM jIvALa" ItyAdi zabdArtha-"saliM-sarveSa saghaLA "vIrA-jhavAnAM trasa ane sthAvara jI para "cayA-pArthIva dayA karavA mATe "HasolaM-sAvazas" sAvadya deSano "parivaracaMtA-vicatta:' tyAga karavAvALA "tarAM%iLa- aai" tathA sAvadya doSanI zaMkA karavAvALA "sino-cara RSi evA nA juttA jJAnaputrA jJAtaputranA anuyAyI "mitta-kaTimati[" audezika AhArane rivAri-parivarnAgina' tyAga kare che. gA040 anvayArtha-jagamAM vasatA saghaLA trasa ane sthAvara jInI dayA mATe sAvadya deSane tyAga karavAvALA tathA sAvadyanI zaMkA karavAvALA jJAtaputranA anuyAyI saMyamI muni audezika AhArane parityAga kare che. 40 TIkArya-Adraka muni pharIthI kahe che ke -Ahata matanA siddhAMtane sAMbhaLo-mokSanI IcchAvALA AtmAoe kadApi mAMsanuM bhakSaNa karavuM na joIe, vizeSa zuM kahevAya che udiSTa AhArane paNa tyAga karavo joIe. A vAta batAvavA mATe sUtrakAra kahe che. -samIpamAM rahenArA dUra rahevAvALA, atyaMta dUra rahevAvALA, paryApta, tathA aparyApta trasa ane sthAvara badhA ja jIvonI rakSA karavA mATe SajIvanikAyanA AraMbha samAraMbhane tyAga karavAvALA, tathA sAvadya kamaeNmAM zaMkA karavAvALA, arthAt sAvadya kriyAthI ghaNA karavAvALA jJAtaputra bhagavAna mahAvIranI AjJAmAM rahenArA, saMyamI muni karmabaMdhanI AzaMkAthI dezika AhArano tyAga kare che. arthAt amuka sAdhune nimitta banAvavAmAM Avela AhAra grahaNa karatA nathI. te pachI mAMsa bhakSaNanI te vAta ja zI karavI? arthAt mAMsa bhakSaNanI te IcchA paNa karatA nathI. sabhA "mUyAmisaMarg TujchamALA' ItyAdi zabdArtha-muvAmiiA-mUtAmirAyA' prANinI hiMsAnA bhayathI "dunuM mA-grNamAnaH sAvadya kriyAthI ghaNA karavAvALA uttama purUSa "pati kALA raMuM nidAca-sarveSa kALAnAM huM nihA" badhA jIvone daMDa (mAravAnA) devAnA vicArane tyAga karIne "tA tahavAraM-tamAn tathAbAda" tevA prakArane dUSita AhAra " muvaMti-mujane grahaNa karatA nathI. "rUra A jaina zAsanamAM "pAvALa-saMghatAnAM' sAdhuone "koNag!' A prakArane jIva- paramparAthI prApta thuta cAritrarUpa dharma che. 8 anvayArtha-prANinI hiMsAnA bhayathI sAvadya kriyAnI ghaNA karavAvALA uttama purUSe saghaLA jIvone daMDita karavAno (mAravAno) tyAga karIne dUSita AhAra grahaNa karatA nathI. jaina zAsanamAM sAdhuone A paramparAgatatIrthakaranI paraMparAthI prApta kRta cAritra rUpa dharma che. 4 zrI sUtra kutAMga sUtra : 4 199
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkArtha-AdrakakumAra pharIthI kahe che ke-he zAkaya bhikSuka bhagavAna zrI mahAvIra prabhunA sAdhu prANiyonI virAdhanA na thaI jAya A zaMkAthI sAvadha karmanI ghaNA kare che. teo ekendriya vigere badhAja prANiyenI hiMsAne tyAga kare che. tethI ja AdhAkarma tathA zika vigere dethI SavALA AhArane upabhoga karatA nathI. A jainazAsanamAM sAdhuone Aja anupama che. ane Aja dharma mokSa prApta karAvavAvALo che. kahevAnuM tAtparya e che ke- jJAtaputra bhagavAna zrI mahAvIra svAmInA matane anusaravAvALA sAdhue jIvahiMsAne tyAga karIne azuddha AhAra paNa grahaNa karatA nathI. mAMsanuM sevana te kyAreya karatA nathI A dharmanI pravRtti pahelAM tIrthakare karI hatI, pote tenuM AcaraNa karyuM tethI ja A "anupama kahela che. A dharma ja mekSa prApta karAvavAvALe che. 41 "nAthAmaMja' ItyAdi zabdArtha - nidhavami- nipa' A nigraMtha dharmamAM " samA- samApi AhAra vizuddhi rUpa A samAdhimAM "ku ri-pusthAya" sthita thaIne "gaLi pagA-anItta' mAyAthI rahita thaIne vicaraNa kare. "mudde muLI-yuddho muni jJAnavAna muni "rIDhALovA-zIsaTLo evA muni zIla guNathI yukta thAya che. ane "aravallaM-maracarthatayA' adhikarUpathI "rikori garTu-jogaM gAnata' sarvadA kIrti-prazaMsA prApta kare che. mArA anvayArtha- ninya dharmamAM AhAra vizuddhirUpa A samAdhimAM sArI rIte sthita rahIne mAyA rahita vicaraNa karavAvALA muni zIla guNathI yukta thAya che. ane atyaMta kIrti ane prazaMsA prApta kare che. jarA TIkArtha-nigraMtha dharma arthAt bhagavAna mahAvIre pratipAdana karela dhamamAM sthita rahela purUSa A pUrvokta samAdhine prApta karIne A dharmamAM sArI rIte sthita thaIne mAyA rahita vicaraNa kare, saMyamanuM anuSThAna kare. sarva pratipAdana karela dharmanuM AcaraNa karIne badhA viSayanuM jJAna prApta karavAvALA muni zIla ane guNethI yukta thaIne prazaMsA prApta kare che. jarA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 200
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ A pramANe bauddha bhikSunuM nirAkaraNa karIne muni Adraka kumAra AgaLa cAlyA te mArgamAM temane veda dharmanuM AcaraNa karanAra brAhmaNa maLyA temaNe kahyuM ke-Apa bauddhonA matanuM khaMDana karyuM te yaMgya ja karela che. amAro mata sAMbhaLe eja kahe che-"sAcALa' ityAdi zabdArtha-brAhmaNe kahe che ke je vinAyA-2 ranArAnAM vedanA adhyayana, zaucAcAra, snAna, ane brahmacaryamAM parAyaNa 'tuve raNakSe- saha be hajAra "mANALe-trahmaLAnAM brAhmaNone cira moyara-niyaM mana dara ja bhojana karAve che. te-te teo "sukhaduM-mumatta' mahAna "goLa- dara" puNyaskaMdha "jittA- niravA" prApta karIne deva thAya che "tti vaja. vAgo-tti vecAra A pramANe vedamAM kathana karela che. 43 anvayArtha-brAhmaNe kahe che-je purUSa dararoja vedAdhyayana karavAmAM, zaucAcAramAM, snAna ane brahmacaryamAM tatpara rahevAvALA be hajAra brAhmaNane bhejana karAve che, teo mahAn puSyaska dha prApta karIne deva thAya che. ema vedamAM kathana karela che. 43 TIkArtha sugama che, tethI alaga Apela nathI. bhAvArtha-bauddhamatanuM khaMDana karyA pachI jatA evA Adraka munine brAhmaNa AvIne kahe che. tamo e ghaNuM ja uttama karyuM ke veda bAhA arthAt vedane pramANa na mAnavAvALA ge zAlaka ane bauddhone parAjIta karyA, paraMtu amo badhA tamane kahIe chIe ke-Apa vedabAhya evA jaina matanuM avalambana na kare. Apa kSatrIya che. ataH brAhmaNanI sevA kare. yajJAnuSThAna kare. jeo SaDaMga vedanA vidvAna hoya. ane zaucAcAra vigeremAM tatpara rahevALA evA be hajAra brAhmaNene dararoja bhojana karAve che, teo mahAna puNyarAzi prApta karIne sabaga meLave che. A veda vacana che. 43 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 201
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ siLayALa' ItyAdi zabdArthI-ne-ca' je 'hAjIcALa'-vuAcAnAM" kSatriya vigerenA kulA -gharAmAM laTakavAvALA 'minAcavALa'-jJAtAnAm' vedapAThI-vedabhaNanArA 'tuvelar skeTTe sanna' e hajArane 'niya--nisyaM' darAja 'moca-mo'yaMt' bhAjana karAve che. 'se-la' te purUSa hoyamaMDherojIvataMtratADhe' mAMsa leAbhI pakSiyAthI vyApta tathA sivvAmijJAnI-sIma minArI' bhayakara sa'tApajanaka 'nAmilevI --najAmilevI' narakamAM utpanna thAya che. 544aaaa annayA --kSatriyA vigerenA gharAmAM bhikSA mATe aTana karavAvALA e hajAra vedapAThI brAhmaNAne dararoja je leAjana karAve che, te purUSa mAMsa leAlI pakSiyeAthI vyApta tathA bhayaMkara sa'tApa kAraka evA narakamAM utpanna thAya che. 544aa TIkA--brAhmaNAnA vacanA sAMbhaLIne A kumAramunI tene kahe che ke--kula eTale kSatriya vigerenA ghara, je bhAjana mATe temanA gharomAM nivAsa kare che. tene 'dulAru' kahevAya che, arthAt bhAjana mATe je khIjAonA gharamAM avarajavara karanArA evA be hajAra snAtaka brAhmaNAne dararAja bhAjana karAve che, te purUSa mAMsa khAnArA vraja cAMcavALA pakSiyAvALA narakamAM utpanna thAya che. te tyAM bhayaMkara duHkha bhAgave che. kahevAnA Azaya e che ke AraMbha samAra'lathI thavAvALA dAnanA doSathI dAtAne narakamAM javuM paDe che. 544mA D 'cAva. dhama yunuMmALA' ityAdi zabdA -- --ca' je rAjA 'cAra' dharmAM junuMmALAcAra' dharma jugumAna' kayA yukta dharma'nI niMdA kare che. ane vAgavuM dharmAM nahAvA dharma hiMsA pradhAna dharmAMnI 'vasaMtamALA-prAsan' prazaMsA kare che. evA 'amIruMajJI zIla vinAnA arthAta vratavinAnA mitra mona-mavi monayaMtra eka brAhmaNane paNa bhAjana karAve te nio-nRva:' rAjA 'nimAM jJApha-nizAM cAti' adhakAra yukta naraka bhUmine prApta kare che. chyo sureai-taH surejI' te devagatine kevI rIte pAmI zake? rAjIpAA anvayA--je rAjA yAmaya dhamanI niMdA kare che, ane hiMsA pradhAna dharmanI prazaMsA kare che, evA zIla rahita arthAt vrata hIna eka paNa brAhma Nune bheAjana karAve che, te ghAra andhakAramaya narakabhUmine prApta kare che. te deva gatimAM kevI rIte jaI zake?4parA TIkA-je rAjA athavA anya purUSa yApradhAna zreSTha dharmanI athavA dayA yukta dharma'nI niMdA karatA thakA hiMsA yukta dha'nI prazaMsA kare che, te rAjA athavA anya purUSa zIla-guNa vinAnA eka paNa brAhmaNane jo SaTkA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 202
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ yanI virAdhanA karatA thakA bhajana karAve che te narakamAM jAya che. tenI deva gatimAM utpatti te kevI rIte thaI zake ? je eka paNa zila vinAnA brAhmaNane bhojana karAvavAthI narakanI prApti thAya che, te be hajAra brAhmaNane bhejana karAvavAthI naraka prApti thAya te te svataH siddha che. te kahevAnI jarUra ja nathI. tethI ja AvA prakArathI svarga pAmavAnI IcchA ApoApa nIce pADavA vALI ja che. 4pA kuro vi maMmi' ItyAdi zabdArtha-suvo vi-didhA zapa' sAMkhya ane jaina bane "dharmAdhi-gha samuci-musthitI sArI rIte pravRtta che. "-tathA'.tathA "g -damaNe bhUta, vartamAna ane bhaviSya kALamAM 'gAyAro-gAvAzI AcAravAnuM puruSa ja ApaNA bannenA darzanamAM vALI guNa-jJAnI 34.' jJAnI kahevAya che. tamArA ane amArA matamAM "uparA -saMparace paralekanA saMbaMdhamAM paNa "- vivoDati' vadhAre matabheda nathI. kadA anvayArtha--ApaNe bane eTale ke sAMkhya ane jana dharmamAM pravRtta chie tathA dharmamAM samyak prakArathI sthita chie, bhUtavartamAna temaja bhaviSyakALamAM AcAra zIla purUSa ja amArA bannenA darzanamAM jJAnI kahela che. tamArA ane amArA matamAM paraleka saMbaMdhamAM paNa vizeSa bheda nathI, 4dA TIkArtha-AdrakakumAra jyAre brAhmaNone parAjaya karIne AgaLa vadhyA te mArgamAM eka daMDI maLI gayA. teNe AvIne Adraka munine kahyuM keAka! tame ane ame bane dharmamAM sarakhI rIte vartavAvALA chIe. ane ApaNe bane dharmamAM sthita chIe. A brAhmaNe te hiMsaka che. paNa ApaNe bane samAna dharmavALA chIe. ame bhUta, vartamAna, ane bhaviSya A traNe kALamAM dharmamAM ja vartavA vALA chIe ApaNe banenA siddhAMtamAM AcAra vALo purUSa ja jJAnI kahevAya che. je AcAra vinAne che, te jJAnI thaI zakatuM nathI. amArA ane tamArA manamAM saMsAra ane paralokanA sabaMdhamAM paNa koI vadhAre mata bheda nathI. A rIte huM tamArA samAna ja chuM. mArA matane sAMbhaLe. te A pramANe che. satva guNa, rajo guNa, ane tamoguNanI samAna avasthA prakRti kahevAya che. prakRtithI mahat tatva (buddhi) utpanna thAya che. buddhithI ahaMkAra ane ahaMkArathI pAMca tanmAtrA utpanna thAya che. ane agiyAra Indriye paNa utpanna thAya che. rUpa, rasa, gaMdha, sparza ane zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 203
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ zabada A pAMca tanmAvyA che. AnAthI pAMca mahAbhUtanI utpattI thAya che. paBSatatva eka nitya ane svataMtra che. ahiMsA, satya, AsteyaH brahmacarya ane aparigraha A pAMca yama che. tamArA matamAM Ane ja pAMca mahAvrata kahe che. amArA mata pramANe asatu kAryanI utpattI thatI nathI. ane sat kAryane koI kALe vinAza thatuM nathI. jene bIjA loke utpattI ane vinAza samaje che. te vAstavamAM AvirbhAva ane tibhAva ja che kAraNa ke rUpamAM badhAja padArtho nitya che. jema ApanA matamAM dravya paNuthI nitya che, saMsAranuM ravarUpa jema tamArA matamAM che. e ja pramANe amArA matamAM che Apa jagane utpAda ane vinAza svIkAratA nathI. ame paNa te mAnatA nathI jagatane Avibhava ane tibhAva ja ame svIkAryo che. A pramANe jyAre Apano ane amAro mata sarakhe ja che. te Ape amArA matane ja svIkAra karI levo joIe. mahAvIranI pAse javAthI zuM lAbha thavAno che? amArAmAM kahyuM che ke-paMviMzatisavajJA' ItyAdi cAhe ke jaTArAkhatA hoya, mAthuM muMDAvatA hoya, athavA caTalI rAkhatA hoya, ane te kaI paNa AzramamAM kema na hoya, paNa je teNe pacIsa ne jANela hoya te te muktine prApta karI le che. temAM jarA paNa saMdeha nathI. tethI ja Apa amArA matane svIkAra karI le, kadA "vattala' ItyAdi zadArtha-"purisa-puruSa' purUSa "avayaM-maracaDhA" avyakta rUpa che. kemake te vANI ane manathI agocara che. "mahaMta-maNAnta" te vyApaka che "bALa nitya che. "garathamavAM ra' akSaya ane avyaya - te purUSa "mUhu vi-saMpu mUtrapi' saghaLA bhUtemAM paNa vyApta che. jevI zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 204
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ rIte "vo tafhuM 2 -sarvataH tArAhu rUa' saghaLA tArA maMDaLamAM candramAM "matta-samarataH' pUrNa rUpe prakAze che. pAchA anvayArtha-purUSa avyakta rUpa che kemake te vANI ane manathI agacara che. te vyApaka che. nitya che. akSaya ane avyaya che. te purUSa saghaLA bhUtemAM-prANiAmAM paNa vyApta che. jemake caMdramA badhA tArAonI sAthe pUrNapaNe saMbaMdha kare che. pAchalA TIkArtha-vedAnta matane mAnavA vALAoe Adraka muni pAse AvIne kahyuM ke-tamAre amArA matane ja svIkAra karavo joIe, amArA ane tamArA darzana zAstramAM bhina paNuM nathI. je koI judApaNuM hoya te te thoDA pramANamAM ja judA paNuM che. prAyaH sarakhApaNuM ja che. A AtmA vANI ane manathI Agocara hovAthI avyakta che, AkAzanI jema sarva vyApaka che. sanAtana arthAt hamezAM avasthita rahevAvALe che. akSaya arthAt kSaya vinAne hAni ane vRddhi tathA hAsa vinAne che tene koI paNa vakhate vyaya (vinAza) thatuM nathI. te AtmA badhAja bhUtemAM bAhya ane AtyaMtara paNAthI vyApta che. jema caMdramA saghaLA tArAomAM pUrNa rUpathI prakAze che te ja rIte AtmA paNa prakAzamAna ane vyApaka hovAthI sarva ane sarvadA vidyamAna ja rahe che. tamAre ane amAre mata sat asat rUpa che. te paNa amArA matamAM jIvanuM svarUpa je pramANe vivecana karIne batAvavAmAM Avela che, eja pramANe ahaMtanA darzanamAM kahela nathI. tethI Apa amArA matane ja svIkAra karIle teja uttama che. 4LA vaM minnati' ityAdi zabdArtha-NavaM-gva' A pramANe ApanA matane svIkAra karI levAmAM zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 205
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ave teA na minnati-na mIyate' sukhIdu:khI vigerenI je vyavasthA dekhavAmAM Ave che. tenI sagatI thatI nathI. kemake Ape mAnela purUSa (AtmA) phrUTastha nitya ane vyApaka che. sa'pati-na la'saranti' peta potAnA kamathI prerita jIvAtu aneka gatiyAmAM gamana ane Agamana paNa thaI zakatu nathI. kemake te niSkriya che. '7 mALA pattiyavesapekSA-na trAkSaLA: kSatriyavaicatrezyA ' brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdranA bheda paNa nathI, kemake- 'abhaMgoghaya-purava:' A zruti vacanathI AtmA ekAnta rUpathI asa ga kahevAmAM Avela che. haoNTA ca pattI ca sInnivA ca'-jITAstra pakSimya sarIsRpArzva' kITa pataga ane sarIsRpa (ThekIne cAlavAvALA prANI) nA bheda paNa thatA nathI. kemake jIva eka ane kriyA vinAnA che. 'nAya sadre tad Tevo-nAzca sarve tathA levanTa' mANasa ane deva vigerenI vyavathA paNu saMgata thatI nathI. kemake jIvane eka kriyA zUnya vyApaka ane niHsagamAnA che tethIja ekAntavAda ramaNIya nathI. Akhare madhAne anekAntavAdanuM ja zaraNa grahaNa karavuM paDe che. 148aa anvayA -- --A rIte ApanA matane svIkAravAthI sukhI du:khI vize. renI je vyavasthA jovAmAM Ave che tenI saMgati thaI zakatI nathI. kemakeApe mAnela purUSa (mAtmA) phUTastha, nitya ane vyApaka che. peAtapeAtAnA krathI prerAyela jIvAtu aneka prakAranI gatiyAmAM gamanAgamana paNa thaI zakaze nahI* kemake-te niSkriya che. temaja brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zuddhA dinA bheda paNa thaI zakaze nahI.... kemake-'saMzoghanya' puruSa:' A zrutivAkayamAM ekAntapaNAthI asaMga kahela che. krITa, pata ga ane sarIsRpa (doDIne cAlavAvALA) vigere prANInA bheda paNa thaI zakaze nahI' kemake-jIva eka ane kriyAzUnya che. mAnava ane deva vagerenI vyavasthA paNa sa'gata thaI zakatI nathI. kemake Apa jIvane eka kriyAzUnya vyApaka ane ni:saMga mAne che, tethI ja A ekAntavAda ramaNIya nathI, Akhara badhAne anekAntavAdanuM ja zaraNuM zASavu paDe che. 548nA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 206
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAtparya A kathananuM e che ke e vedAnta matanA anuyAyione Adrakamuni uttara ApatAM kahe che ke-amAre ane tamAre mata sarakhe nathI. ApaNA banenA matamAM ghaNe meM taphAvata che. jema Apa sadA ekAntavAdI che, tevA ame ekAntavAdI nathI. Apa kArya ane kAraNamAM ekAnta rIte bheda mAnatA nathI paNa abheda mAne che. ame tema ekAntavAdane mAnatA nathI. A sivAya AtmAne vyApaka ane phUTastha nitya mAnavAthI janma, maraNa, svarga, naraka, vadhavA ghaTavA vigerenI vyavasthA ghaTI zakatI nathI. tethI ja anekAntane ja Adara karavo joIe. 48 TIkA saraLa che. 'ro gagALA ItyAdi zabdArtha-"rUTuM jo vALa banAnittA- stro vevasena ajJAnatA' A sthAvara ane jagama-trasa vigere cauda rAju pramANavALA lekane kevaLajJAna dvArA jANyA vinA ajJALamALA re ga jAnAnA jANyA vinA je ajJAnI purUSa dha kati-dharma thavanitta' dharmano upadeza Ape che. teo "gaLo re pofma saMre-morAre ghare saMsAre A AdiaMtarahita apAra ghera evA saMsAramAM "bALa nAraMti-sAmAnaM nArAthari piote ja nAza pAme che. ane "uttara-panna bIjAone paNa "vAsaMti-nArAyanita' nAza kare che. anvayArtha-A sthAvara ane jaMgama-trasa athavA cauda rAju pramANavALA lekane kevaLajJAna dvArA jANyA vinA je ajJAnI purUSa dharmano upadeza kare che. te A ghora saMsAramAM pote naSTa thAya che ane bIjAne paNa naSTa kare che. kalA bhAvArtha-je jJAnI hatA nathI, te vastu svarUpane sArI rIte samajI zakatA nathI. prabhuzrI kevalI bhagavAna ja vastu svarUpane jANanArA hoya che. tethI ja teoe upadezela dharmaja saMsArathI pAra utAravAmAM samartha che. tenAthI bIje je mArga che, te anarthanuM ja kAraNa che. tethI ja je pite kevaLajJAnI nathI. athavA kevaLa jJAnI dvArA upadeza karavAmAM Avela dharma para zraddhA rAkhatA nathI. te dharmopadezane yaMgya nathI. te te pite nAza pAmela ja che. ane bIjAone nAza karavAno prayatna kare che. 49 A gAthAne TIkAryuM saraLa hovAthI alaga Apela nathI. 549 Ardaka muni pharIthI kahe che "roye vizALI vaLe ItyAdi zabdArtha- - tu je purUSa "mAhikuttA-samAdhiyuAH samAdhithI yukta che, tathA "vaLa-rovara' kevaLa jJAna dvArA "sTorca-e samasta lekane vijJALati-vijJAnati" jANe che. ane jANIne "punena jhaLaLa-pUrghana jJAnena" pUrNa jJAnathI " samatta- samaratai" A lokamAM saMpUrNa baMdhamaM vaheMti-dharma pathati zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 207
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrutacAritra rUpanI vRti dharmanA upadeza Ape che. 'te tinnA-te sIrSA' tee tarelA che. arthAt tee peAte sa'sArathI tare che. 'avALa pa Mca sAra:ti-AtmAna tathA padmApi sAyanti' peAtAne tathA khIjAene paNa tAre che. pA anvayA--je purUSa samAdhithI yukta che, tathA pUrNa kevaLa jJAna dvArA sa'pUNa leAkane jANe che, ane jANIne dharmopadeza kare che. te pote saMsArathI tarelA che, arthAt sa'sArathI svaya' tare che ane bIjAone paNa tAre che. pA TIkA--Adraka muni A gAthA dvArA e pratipAdana kare che ke jemA kevaLa jJAnI che, teeja vAstavika rIte vastu svarUpane jANe che. tethIja teo jagatanA parama kalyANane mATe zrutacAritrarUpa dharmanA upadeza karavAne ceAgya che. te dharmAdeza karIne peAtAne tathA anyane sa'sArathI tAre che, bIjAe tema tArI zakatA nathI. kahevAnA bhAva e che ke-je purUSa samAdhithI yukta che, kevaLajJAna dvArA cauda rAju pramANavALA leAkane jANe che. tee saghaLA ane satya dhama nA upadeza ApI zake che. tee peAte saMsAra sAgarathI tarelA che, ane dharmanA upadezadvArA khIjAone paNa sa'sArathI tAre che. AnAthI jee bhinna che, kevaLajJAnI nathI te peAtAnA tathA anyanA tAraka dhamanA upadeza karI zakatA nathI, gA050nA 'ne nahia" ItyAdi zabdA-- da-pu.' A lekamAM 'be-ce' je purUSa paddhi jhALa vayaMti naai sthAna vainti" gahita-niMditasthAnamAM vase che arthAt avivekI purUSA dvArA Acarela sthAnane Azraya kare che. ane e cA vi-ce cAvi' je purUSa sarabhogaveyA-carano vetA 'sadAcAramAM rata che, te bannenI 'marUM-mA' peAtAnI kalpanA buddhithI 'kSama TrAka'--sama pATThata' sarakhA kahe che. 'taMtu-tapu' te tA 'bahAkaraoN-adhAyughnan'he AyuSman 'viriyAtameva-vivolamena' tenI viparIta buddhitu phUla che. gA0515 annayA A lAkamAM je purUSa niMdita sthAnamAM vase che, arthAt avivekI janA dvArA Acarita sthAnane Azraya le che athavA azubha Aca raNa kare che. ane sadAcAramAM rata rahe che. A bannene je peAtAnI kalpanA matithI sarakhA kahe che te tA hai AyuSman tenI viparIta buddhinuMja phaLa che. 51aa TIkA - --A sa'sAramAM je leAkeA azubha AcaraNa karavAvALA che. ane je azubha AcaraNamAM pravRtti vALA che. tene potAnI buddhithI samAna kahevA te viparIta buddhinu ja phaLa che, A kamunI kahe che A jagatamAM je ajJAnI purUSa niMdanIya AcaraNa kare che. ane je uttama purUSa dhama yukta zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 208
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcaraNa kare che. te bannene athavA tenA dvArA karavAmAM AvanArA AcaraNane sarvajJa jana svecchAthI samAna kahe che. he AyuSman sAMkhya vigerenuM kathana unmatta-gAMDAnA pralApanA saramu` che. AgA011mA 'sarajImeLAvi' ityAdi zabdA--vayaM-cam ameA hastitApaseA 'letALa nIvALa, cacA zevALAM gIvAnAM cArthAya' khIjA jIvA para yA pALavA mATe, saMvajIreLAvi ca-saMvaNareLAvi 2' eka varSImAM 'meLa mALaya- mALa' eka mahAkAya hAthIne vALeLa-vALana' khANathI 'mArela-mAciA' mArIne vAruM varca vinni-SacaM vRtti eka va panta tenAthI ja jIvana nirvAha jamojAma:' karIe chIe nAga0pa2A anvayA --ame hastitApasI zeSa jIvanI dayA mATe eka varSamAM eka sthUlakAya hAthIne mANathI mArIne eka va panta tenAthI ja jIvana nirvAha karIe chIe. paryA TIkA ekadaDIne parAjaya karIne AkakumAra muni bhagavAn zrI mahAvIra svAmI pAMse javA lAgyA te ghaNA hastitApase AvIne teone kahevA lAgyA ke-ha Ardraka ! ameA mAkinA jIvAnI rakSA karavA mATe kevaLa eka mahAkAya hAthIne ja mArIye chIe. ane tenAthI eka varSa sudhI peAtAnI AjIvikA calAvIe chIe. eka jIvanI hiMsA karavAthI ghaNA jIvAnI rakSA thaI jAya che. tethI ame sauthI ochI hi'sA karavAvALA chIe. khIjA leAkeA peAtAnA svA mATe aneka jIvenA vadha kare che tene ghaNuM meTuM pApa lAge che. tethI ja tame paNa amAro mata svIkArI le. mahAvIrasvAmI pAMse javAthI zuM vizeSa lAbha thavAnA che? A vAta atAvatAM sUtrakAra kahe che ke--ame bAkInA jIvAnu rakSaNa karavA mATe eka varSamAM kevaLa eka mahAkAya hAthIne khANathI mArIne eka varSo sudhI tenAthI peAtAnA nirvAha karIe chIe. kahevAnu tAtparya e che ke khIjA jIvAnI rakSA karavA mATe ja kevaLa ekaja hAthIne mArIne jo tenA mAMsa, majajA, leAhI, vigerethI AkhA varSa sudhI jIvananirvAha karIe chIe, teA tamArA mata pramANe paNa A doSapAtra kahevAya nahIM parA 'vaccharebAvi' ItyAdi zabdAtha ---saMvaorevi ca-saMvonArpa 'eka varSamAM 'zamena pALa' LatA-Nai kALa santaH' eka prANinI hiMsA karavAvALA paNa 'aniyaMttarosA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 209
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ -anivRttovA' nirdoSa-niSpApa kahI zakAya nahIM. ema kahetA (gRhasthA je jIvAnI hi'sA kare che)'mesALa' nIvALa vade na chA-zevAmAM nIyAmAM vadhe na jInnA' tenA sivAya khAkInA jIvanI hiMsA na karavAthI iio vi-vRDhizovi gRhastha paNa 'oNrma kriyA-toH cu:' nirdoSa kahevaDAvaze. arthAt teo pazu nirdoSa ja kahevAze. pA anvayA eka varSa mAM eka prANInI hiMsA karavAvA'LA purUSa paNa nirdoSa-niSpApa kahI zakAya nahI... jo tene niSpApa mAnavAmAM Ave te (je jIvAnI gRhasthA hi'sA kare che, tenA zivAya) zeSa jIvAnI hiMsA na karavAnA kAraNe gRhasthe! paNa nirdoSa kahevaDAvaze. 53 TIkA-madraka muni hastitApasAne uttara ApatAM kahe che ke-eka varSomAM jo kaMI eka prANInI hiMsA kare che, tA te paNa pApanA bhAgI ja phahevAya che. te pachI pa Mcendriya ane sthUlakAya hAthIne mAravAnI tA vAta ja kema kahI zakAya ? A vAta sUtrakAra gAthA dvArA pragaTa kare che. eka varSamAM jee eka ja prANInI hiMsA kare che, teo paNa pApathI chUTi zakatA nathI. jo teone niSpApa kahevAmAM Ave te bAkInA prANIcAnI hiMsA na karavAvALA gRhasthAne paNa niSpApa kema na kahevA ? kahevAnu tAtparya e che ke-- gRhastha paNa jeTalA jIvAnI hiMsA kare che, te sivAyanA khIjA jIleAnI hiMsA karatA nathI. tethI temane paNa nirdehaja kahevA joIe. tethI ja eka jIvanI hiMsA karavAthI paNa pApa thAya ja che, ane te thana tamArA pakSane kRSita banAve che. ApA 'saMvareLAvi' ItyAdi zabdA --'samaLavamu-zramaLatevu' je purUSa zramaNeAnA vratAmAM rahIne 'savajIrebAtri-maMtraNarenA'i eka varSamAM 'me-' eka eka paNa 'vALa kALa' prANIne 'La tA-danas' vadha kare che. 'le rise-saH puruSaH' te purUSa anane aAphri-anArcaH hyAtaH' anAya che tema kahevAmAM Avela che. 'tAntei-tAdarAH' evA purUSa vAhanone mayaMti-vaicinaH na manta'kevaLajJAna prApta karI zakatA nathI. 554nA anvayA--je purUSa zramaNa temAM rahIne eka varSamAM eka prANInA varSa kare che te anAya ja che. evA purUSA kevaLajJAna prApta karI zakatA nathI. ApA TIkA pharIthI hastitApasAne AMka munI kahe che ke--je purUSa zramaNanA vratamAM sthita rahIne paNa eka varSamAM eka eka prANInI hiMsA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 210
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ kare che, teo anArya kahevAya che. e purUSa kevaLajJAna prApta karI zakato nathI. kahevAnuM tAtparya e che ke-sAdhuvrata svIkArIne saghaLA prANinI hiMsAne pUrNa rIte tyAga karavAmAM Ave che. A sthitimAM je eka paNa prANino vadha kare che, te kevaLajJAna te zuM prApta karI zake che te Aryaja nathI paNa anAya ja che. pakA "purA zALA" ItyAdi zabdArtha--uddhArata-pudrAya' jeNe tatvane sArI rIte jANe che, evA bhagavAna mahAvIranI "gALA-AjJA" AjJAthI "rUma mArdUi-maM samAdhi A samAdhine prApta karIne je "ahiM - mina' A samAdhimAM "duTijAasthiratA te mana, vacana, ane kAyathI sthita rahe che, "viLa tA-triviSena grAthI traNe karaNothI bAkInA SaT jIvanikA vALA nI rakSA kare che. "jAvALavuM-gAranavAra samyajJAna, vigerethI yukta muni "mahAmavoraM-mAMmAM atyaMta dustara "samudaM vasamumana' samudra jevA A saMsArane ravivuM-sarita' taravA mATe "ghamaM-thama zrata cAritra dharmane "yAdagAseta' upadeza kare. 55pA anvayArtha--parijJAtatatva bhagavAna mahAvIra svAmInI AjJAthI A samAdhine prApta karIne je A samAdhimAM sthita hoya che. te mana vacana ane kAyAthI tathA traNe karaNathI SaTrajavanimayanI rakSA kare ane samyaka jJAna vigerethI yukta muni atyaMta dustara evA A saMsAra samudrane taravA mATe zruta cAritra rUpa dharmane upadeza kare ApavA TIkArtha--kevaLa jJAna rUpa bedhine prApta karela bhagavAna mahAvIranI AjJAthI A samAdhine arthAt samyakdarzana samyaphajJAna samyaku cAritra ane tapa rUpa mokSamArgane svIkAra karIne ane temAM samyak prakArathI sthita rahIne navacana ane kAyAthI mithyAtva vigere pAponI niMdA karatA thakA SakA. yanA jIvana rakSaka thAya che. te potAnuM tathA bIjAnuM saMsArathI rakSaNa kara. vAmAM samartha thAya che. arthAt mahAvIra dvArA pratipAdana karela ahiMsA mane svIkArIne mana, vacana ane kAyathI mithyAtvanI niMdA karatA thakA pitAnA tathA bIjAnA saMrakSaNamAM samartha bane che. te dastara evA saMsArathI samadrane taravA mATe samyakdarzana vigere lakSaNavALA muni dharmane upadeza kare. vivekI janoe A dharmanuM nirUpaNa ane grahaNa karavuM joIe. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 211
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahevAno Azaya e che ke-je purUSa kevaLa jJAnI bhagavAna zrI mahAvIra svAmInI AjJAthI A uttama zratacAritrarUpa dharmane svIkArIne traNa karaNa ane traNa gathI A dharmanuM pAlana kare che. tathA mana, vacana ane kAyAthI mithyAtvanI nidA kare che. te A ghara evA saMsAra samudrathI pAra thaI jAya che. temaja sAthe bIjAone sanmArgane upadeza ApIne tathA dharmamAM sthita karIne teone paNa tAre che. A asAra saMsAra sAgarathI pAra utaravA mATe samyakajJAna vigere ja eka mAtra upAya che. bIje kaMI paNa upAya nathI. A matane svIkAra karIne yogya saMjJA prApta karela munI ja sAdhu kahevAya che. evA sAdhu purUSa samyakdarzananA prabhAvathI bIjAonuM mAhAtmya dekhIne paNa Ahata darzanathI calAyamAna thatA nathI. te samyaktvanA prabhAvathI bIjAonuM nirAkaraNa karIne tathA teone A matane upadeza ApIne satya dharmane svIkAra karAve che. tathA samyak cAritranA prabhAvathI saghaLA prANinA hitecchu thatA thaka AsravArane nivedha kare che. A savadvAne nirodha karavAthI navA karmone baMdha rekAI jAya che. tathA pUrva baddha aneka janmamAM prApta karelA karmone aneka prakAranI tapazcaryA dvArA kSaya karI de che. tethI ja evA vizeSa prakAranA mane ja vivekI purUe grahaNa karavuM joIe ane bIjAone paNa A dharmano ja upadeza Apa joIe. A pramANe huM sudhamAM svAmInA vacane kahuM chuM gADha papA. jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta "sUtrakRtAMgasUtranI samayArthAdhinI vyAkhyAnuM bIjA zrutaskaMdhanuM chaThuM adhyayana samApta ra-6 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 212
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAtatve adhyayana kI viSayAvataraNikA sAtamA adhyayanane prAraMbhachaThuM adhyayana samApta karIne have A sAtamA adhyayanane prAraMbha karavAmAM Ave che. chA adhyayanamAM vistArapUrvaka sAdhune AcAra batAvavAmAM Avela che. paraMtu zrAvakone AcAra kahela nathI. tethI zrAvakanA AcAranuM pratipAdana karavA mATe A sAtamA adhyayanane AraMbha karavAmAM Ave che. A adhyayananuM nAma "nAlandIya che. rAjagRha nagaranI bahAra nAlandA nAmanuM pATaka (pADA) upanagara che. tenI sAthe saMbaMdha rAkhavAvALe viSaya "nAlandIya kahevAya che. A kAraNathI ja A adhyayananuM nAma "nAladIya' rAkhavAmAM Avela che. "nAlandA" zabdanA traNa avayave che. naalamU+dA na gaDhaH cAvavAnuM prati rUti nAstrA" ahIMyAM na ane alama A banne niSedha batAvanArA zabdo che. je eka vidhine pragaTa kare che. tenAthI nizcaya thAya che ketyAM yAcakane saghaLA padArthone lAbha thatuM hatuM A sambandhathI Avela A rAjagRha nagarakA varNana adhyayananuM A paheluM sUtra che. te rA" ItyAdi TIkAtha-te kALe arthAt upadeza ApavAvALA bhagavAna mahAvIranA upadeza kALamAM tathA te samayamAM arthAt te kALanA te vibhAga vizeSamAM, te avasare rAjagRha nAmanuM nagara hatuM. je nagaramAM gRhanA rAjA jevA arthAt atyaMta zreSTha graha hoya. te rAjagRha kahevAya che. paraMtu ahIMyAM to rAjagRha nAmanA nagaranI sAthe ja saMbaMdha che. zaMkA-rAjagRha nagara te A vakhate paNa vidyamAna che. te pachI zorathA? "mAsI" hatuM. A pramANe bhUtakALane praga kema karavAmAM Avela che ? zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 213
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhAnasaghaLA padArtho kSaNa parivartana zIla che. A niyama pramANe rAjagRha nagara je prakAranuM vizeSapaNAvALuM bhagavAna mahAvIra svAmInA astitvanA samaye hatuM e pramANe sudharmA svAmIe A upadeza karyo te samaye rahyuM na hatuM. arthAta mahAvIra svAmInA samaye tenA je varNa, gaMdha, rasa, sparzanI paryA hatAM te sudharmA svAmInA A kathananA samaye rahyA nathI. jyAre te paryAye rahela nathI, te pachI te paryAthI vizeSa prakAranuM rAjagRha paNa rahyuM nathI. A rIte AnA svarUpamAM virUpapaNuM AvI javAthI sUtrakAre bhUtakALane pravega karela che, tema saMbhave che. te rAjagRhanagara addhamabhavanAthI yukta tathA stimita-svacaka paracakanA bhayathI rahita arthAt nirbhaya hovAthI sthira tathA samRddha eTale ke dhanadhAnyathI paripUrNa dhana dhAnya vigere samRddhithI yukta ane manahara hatuM. tenuM varNana aupapAtika sUtramAM Avela campAnagarInA varNananI jema samajI levuM. yAvata te eTaluM badhuM suMdara hatuM ke- dareka jenArAne tenuM navuM ja svarUpa jovAmAM AvatuM hatuM. "i' zabda vAkayanA alaMkAra mATe che. arthAt vAkyanI zobhA vadhAravA mATe tene prayoga karavAmAM Avela che. te rAjagRhanA bahAranA pradezamAM- uttara-pUrva dizAmAM arthAt IzAna khUNAmAM "nAlandA' nAmanuM pATaka (pADA) mohalle athavA upanagara hatuM. temAM seMkaDe bhava hatA yAvat te prAsAdIya hatuM, darzanIya hatuM abhirUpa ane pratirUpa hatuM arthAt te atyaMta suMdara hatuM, sU. lepa nAmakA gAthApatikA varNana 'taratha naM nAaMtANa ItyAdi TIkAI-te nAlandA nAmanA bAhyapradezamAM lapa nAmane gAthApati (gRhapati) rahetuM hatuM te gAthA5timAM AgaLa kahevAmAM AvanArI vizeSatAo hatI. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 214
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ lepa gAthA pati dhanavAnuM hatuM, tejasvI hato, ane jagatumAM prakhyAta hate. vistIrNa vizALa bhavana, zayyA, Asana, yAna ane vAhana vigere sAmagrIthI bharapUra hatA, tenI pAse ghaNuMja dhana, dhAnya, cAMdI, senuM hatuM, te dhana kamAvAnA upAyane jANanAra hatuM, ane temAM ghaNeja kuzaLa hate. tene tyAM jamyA pachI ghaNuM evuM bhojana mATe taiyAra karela ane bacI jatuM hatuM ke je bhUlA, laMgaDA, AMdhaLA ane apaMgone vaheMcI devAmAM AvatuM hatuM. te aneka prakAranA dAse, dAsIone svAmI hate ghaNA leke maLIne paNa tene parAjaya karI na zake te hate. tenuM savistara vivecana upAsaka dazAMgasUtranA pahelA adhyayanamAM karavAmAM Avela che. te joI levuM. te lepa nAmane gAthApati zramaNe pAsaka hate. arthAta zramaNe (sAdhu) nA upadezane sAMbhaLatuM hatuM, tenA karmamAM anurAga-prItivALo hate, teone AhAra vigerenuM dAna ApatA hatA. tethI tene upAsaka hatA. te AvaajIva vigere padArthone jANavAvALe hato. nircanya pravacanamAM arthAta vItarAganA upadezamAM tene jarA paNa zaMkA na hatI. koI bIjA darzanano Azraya levAnI tenI IcchA na hatI. dharma kiyAnA phaLamAM tene saMdeha na hatuM. teNe nigraMtha pravacananA arthane prApta karela hato. grahaNa karela hatuM. ane tene pitAnA cittamAM bharI lIdhela hato. jaina dharma pratye anurAga tenI nase. nasamAM bharela hatuM, tene evI zraddhA hatI ke- ninya pravacana ja artha che, eja paramArtha che, A sivAya bIju badhuM anartha che. tene yaza badhe ja phelAya hate. yAcaka mATe haMmezAM tenA dvAre khullA rahetA hatA. rAjAonA aMtaHpuramAM-raNavAsamAM paNa te praveza karI zakate hate. arthAt rANIvAsamAM javAmAM paNa tene koI rokaToka na hatI. te caturdazI,-caudasa, AThama, amAsa ane punamanA divase pratipUrNa pasdhavata sArI rIte pAlana karate hate. nirgastha zramaNane eSaNIya-beMtAlIsa prakAranA deze vinAnA azana, pAna, khAdima ane svAdima AhAra vigere vaherAvatuM hatuM, te ghaNA zIlavrata, guNa, viramaNa, pratyAkhyAna, tathA pauSadhapavAsa vigerethI pitAnA AtmAne bhAvita karate thake vicarate hate. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 215
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhigata-jIva ane ajIvanA svarUpane jANavAvALe hate. AnA sivAyanuM vizeSa vivecana upAsakadazAMgasUtranI agAsaMjIvanI TIkAmAM joI levuM. jAsU zA taraNa of sevaraNa" ItyAdi TIkArtha-pUrvokta guNothI yukta lepa gAthApatInI nAlaMdAnI uttara pUrva dizAmAM arthAt IzAna koNamAM "zeSadravyA nAmanI udakazALA-arthAt paraba hatI te paraba seMkaDo thAMbhalAvALuM hatuM. moTuM hatuM, atyaMta mahara hatuM, prAsAdIya ane ramaNIya hatuM. te zeSadravya' nAmanI udakazALA-parabanI uttara pUrva dizAmAM hastiyAma nAmanuM vanakhaMDa hatuM. A vanakhaMDa kRSNavarNavALuM hatuM vigere varNana ahIMyAM aupapAtika sUtramAM kahyA pramANe samajI levuM arthAt te jAdA judA prakAranA pupa, puSkariNI, pakSi, vigerethI yukta hatuM AnI vyAkhyA aupapAtika sUtranI pIyUSavaSiNI TIkAmAM joI levI. sU0 vA udakapeDhA putranA AgamAna evaM gautamasvAmI ke prati pratyAkhyAna saMbaMdha me zaMkA pradarzana 'ttarata ja of' ItyAdi TIkAI_ekavAra gautama svAmI te vanakhaMDamAM banelA gRhanI najIka padhAryA arthAta anukramathI vihAra karatAM karatAM ane eka gAmathI bIje gAma pahoMcatA thakA te vanakhaMDamAM padhAryA. te vakhate udakapeDhAlaputra nAmanA ninya ke je bhagavAna pArzvanAthanI paraMparAnA ziSya hatA tathA medAya gotranA hatA. teo bhagavAna gautamasvAmInI pAse AvIne beThA ane te pachI gautamasvAmIne kahyuM ke- AyuSyanuM gautama! mAre Apane kaMIka pUchavuM che. tene uttara zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 216
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIra svAmI pAsethI tame je pramANe sAMbhaLela hoya ane vicArela hoya te pramANe mane vAda sahita arthAt yuktiyukta rIte kaho. gautamasvAmIe udakapeDhAla putrane A pramANe kahyuM- he AyuSyanuM ApanA praznane sAMbhaLIne je mArA jANavAmAM haze te vAda sahita eTale ke sayuktika rIte tene uttara ApIza. te pachI udaphapeDhAlaputra bhagavAna gautamane A pramANe kahevA lAgyA. sUi jA gAvato jovA" ItyAdi TIkAI-udakapeDhAlaputre bhagavAna gautamane kahyuM-he AyuSmana gautama! kumAra putraka nAmanA zramaNa nigraMtha che, je ApanA pravacanane upadeza kare che. jyAre keI zramaNopAsaka pratyAkhyAna karavA mATe temanI pAse jAya che, to teo tene A pramANe pratyAkhyAna karAve che. "rAjA vigerenA abhiga (balAtkAra) sivAya gAthApati cAravimekSaNanA nyAyathI trasa jIvonI hiMsAne tyAga che. paraMtu AvA prakAranuM pratyAkhyAna kheTuM pratyAkhyAna che. AvuM pratyAkhyAna karavAvALA pote karelI pratijJAnuM ullaMghana kare che. kaI rIte teo pitAnI pratijJAnuM ullaMghana kare che. te kahuM chuM. saMsAranA saghaLA prANiye karmone adhIna che. sthAvara prANa paNa kayAreka trasaparyAya dhAraNa karI le che. ane vartamAna samaye je traNa prANI che, teo karmanA udayathI sthAvarapaNumAM AvI jAya che. aneka jI trasakAyathI chUTine sthAvarapaNAmAM utpanna thAya che, ane sthAvarapaNumAMthI chUTIne trasakAyamAM utpanna thaI jAya che. evI sthitimAM pratijJA karavAvALAe trasa jInI hiMsAne tyAga karyo ane trasa tathA sthAvarapaNAthI utpanna thayA. te te samaye tene ghAta karavA lAgaze. A rIte rasthAvara jIvane ghAta karavAthI tenI pratijJA khaMDita thaI jAya che. tethI ja pratijJA letI vakhate evuM kaMIka vizeSaNa javuM joIe ke jenAthI pratijJA khaMDita na thAya. A pramANe mAre abhiprAya che upara gAthApati cAravimokSaNa nAmanA je nyAyanuM udAharaNa ApIne teno ulalekha karyo che, te nyAya A pramANe che.-koI sthaLe eka rAjA hato teNe jAherAta karAvI ke-he leke ! Aje nagaranI bahAra udyAnamAM kaumudI nAmane utsava manAve che. tethI rAtrInA samaye keIe zaheranI aMdara rahevuM zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 217
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahIM badhAe bahAra udyAnamAM javuM. je A hukamanuM ullaMghana karaze, tene prANAntanI zikSA karavAmAM Avaze. A jAherAta sAMbhaLIne badhA ja nagarajane sAMja thatAM pahelAM ja nagaranI bahAra bagIcAmAM cAlyA gayA. paraMtu eka vANiyAnA pAMca putro kAmamAM atyaMta mazagula hovAthI rAjAnA te hukamane bhUlI gayA ane jyAre yAda AvyuM tyAre nagaranA daravAjA baMdha haivAthI bahAra jaI zakyA nahIM tethI teo pAMce jaNa zaheramAM rahI gayA. rAjapurUSa teonuM nagaramAM rahevAnuM sahana karI zakyA nahIM teoe tene rAjAnuM apamAna samajIne te pAMca jaNane pakaDI lIdhA ane rAjAnI pAse hAjara karyA rAjAe kopayukta thaIne pAMca jaNAne phAMsIe caDAvavAno hukama karyo. te vakhate vANIyAe teone choDAvavA ghaNA prayatna karyo paraMtu jyAre te prayatnamAM saphaLa na thaye tyAre cAra putrone bacAvavA prayatna karyo temAM paNa te niSphaLa thaye. jethI traNane pachI ene ane chevaTe vyAkuLa thaIne eka putrane bacAvavA mATe ghaNA ja vinayapUrvaka prayatna karyo te vANiyAnA vinayane svIkArIne rAjAe tenA eka putrane phAMsIthI mukta karyo. A pramANe sAdhu te badhA ja prANinA prANAtipAtane tyAga karavAnI IcchA rAkhe che. paraMtu jyAre tene saMbhava hete nathI. ane kaI badhA ja prANiyenA prANAtipAta (hiMsA)ne tyAga karavAmAM samartha thatA nathI te jeTalAne tyAga karI zakAya eTalA ja tyAga karAve che. Aja gAthApati ceravimokSaNa nyAyane abhiprAya che. sU0 pA "ga va pracaMtA ItyAdi. TIkAI-udaka peDhAlaputra pitAne ISTa pratyAkhyAnanA svarUpane batAve che. te A pramANe che-pratyAkhyAna karavAvALAonuM pratyAkhyAna supratyAkhyAna kahevAya che. ane AvA prakArathI pratyAkhyAna karavAvALAone supratyAkhyAna karAvavuM tema kahevAya che. jeo AvI rIte pratyAkhyAna karAve che, teo pitAnI pratijJAnuM ullaMghana karatA nathI. have te pratyAkhyAnanI vidhi batAvatAM kahe che -rAjAbhiga-rAjA dvArA thayela vidanane choDIne gAthApati cAravimekSaNa nyAyathI trasabhUta arthAt vartamAna kALamAM je jIve brasa paryAyamAM rahelA che. tenI hiMsAne tyAga karela che. kahevAno Azaya e che ke-vasa A zabdanI AgaLa eka "bhUta" zabda zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 218
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ lagAvI devo joIe. "bhUta" zabda lagAvavAthI karela athavA karAvela pratyAkhyAna supratyAkhyAna thAya che. ema karavAthI pratijJA bhaMga deSa paNa lAgatuM nathI. AvI sthitimAM je purUSa krodhathI, lebhathI, athavA pitAnA AgrahathI bhata zabdane Agraha karyA vinA bIjAne pratyAkhyAna karAve che. teo pitAnI pratijJAne bhaMga kare che. A pramANene upadeza nyAyayukta nathI. balake "bhUta zabdane joDIne karavAmAM Avela pratyAkhyAna ja nyAyayukta che. he Ayuzmana gautama ! zuM Apane te cagya lAgatuM nathI ? arthAt huM yuktiyukta kahI rahyo che. tethI A kathana Ape paNa svIkAravuM joIe. Ama karavAthI prANi. cenI rakSAnI sAthe pratijJAnI rakSA paNa thAya che. sU0 6 udakapeDhAlaputrako gautamasvAmIkA uttara "vArtha mA' no ItyAdi TIkArtha-bhagavAna gautamasvAmIe pratyAkhyAnamAM 'bhUta padane yojavAnI peDhAlaputranI vAta sAMbhaLIne yuktipUrvaka A pramANe kahyuM- he Ayumana udakI ApanuM kathana amane rUcikara lAgatuM nathI zramaNa ane mAhana evuM kahe che athavA upadeza Ape che ke-teo samIcIna bhASA bolatA nathI, paraMtu anutApinI bhASA bele che. kahevAno Azaya e che ke-trasa padanI pachI "bhUta" zabdane joDavAthI paNa kaI vizeSa phaLane lAbha thavAnuM nathI. je artha trasa zabdanA prayogathI pratIta thAya che. eja vyasabhUta zabdathI paNa pratIta thAya che. baMnene artha eka ja che. paraMtu tenAthI anartha paNa thaI jAya che. jemake-"bhUta" zabda sadazapaNAno vAcaka paNa dekhavAmAM Ave che. jema ke-revomUtaLIne artha devakanI sarakhuM nagara e pramANe thAya che. A sthitimAM "trasa" zabdanI sAthe "bhUta" zabdane pracAra karavAmAM Ave to tene artha trasa sarakhA prANI tema kaI samajI leze. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 219
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane tenI ja hiMsAnuM pratyAkhyAna karaze. trasa jIvanI hiMsAnuM pratyAkhyAna karaze nahIMpachI te trasa jIvenI virAdhanA (hiMsA) karavAthI anartha ja thaI jaze. ane je "bhUta" zabda samAna arthane batAvavAvALa na hoya, te te zabdano prayoga ja nirarthaka che. arthAt tene kaI artha ja nathI. jema zItabhUtajala' ahIMyAM zIta zabdanI pachI "bhUta" zabdano prayoga karavAmAM Avela che. paraMtu te zIta arthane ja badha karAve che. tethI koI jUna athavA adhika artha batAvatuM nathI. tethI ja te nirarthaka che, A paristhitimAM je zramaNa-mAhana ApanuM anusaraNa karIne "sabhUta zabdano prayoga kare che. te zramaNa saMghane deSAspada che. te zrama ane zramaNopAsakene kalaMka samAna che. te anya bhUte, cha, sa ane prANiyAne je saMyama pALe che, tenA para paNa deSA paNa kare che. huM ema zA mATe kahuM chuM te sAMbhaLa-saMsAranA karmAdhAna prANa trasa thaIne sthAvara paNa thaI jAya che, ane sthAvarathI trasa paNa thaI jAya che. trasakAyano tyAga karIne sthAvara kAyamAM utpanna thaI jAya che. arthAt AyuSya pUrNa thayA pachI trasa zarIrane tyAga karIne sthAvarakAyane prApta kare che, eja pramANe aneka ja sthAvarakAyane tyAga karIne traNa kAyamAM utpanna thaI jAya che, jyAre sthAvara kAyanA jI trasakAyamAM janma laI le che, te pratyAkhyAna karavAvALA purUSanA mATe teo ghAta karavA gya rahetA nathI tethI ja te Ayumana udaka! Apa pratyAkhyAnanA pAThamAM bhUta' zabdane joDavAnI je vAta kahe che te khabara nathI. ziSTa purUSoe pratyAkhyAnanI prarUpaNAnuM je pramANe varNana karela che, eja pramANe amane paNa yogya ane rUcikara jaNAya che. eka zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 220
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ phirase gautamasvAmI ko udakapeDhAlaputra kA prazna 'savAya' karUNa peDhAruputte' ityAdi TIkA"--udaka peDhAlaputre zrI gautama svAmIneA uttara sAMbhaLIne pharIthI zrI gautama ravAmIne pUchyuM ke-he AyuSman gautama! Apa kayA jIveAne trasa kaheA che ? zuM trasa prANIne trasa kahe che ? ke khIjA keAi prANIne trasa kahA che ? A prazna sAMbhaLIne bhagavAna zrI gautama svAmIe yuktipUrvaka udaka peDhAlaputrane A pramANe kahyuM-huM AyuSman udaka ! je prANiyAne Apa trasadbhUta' kahA che. tene ja ame 'trasa' prANI kahIe chIe. jene ame trasa prANI kahIe chIe tene tamA trasabhUta prANI kahe che. A banne zabde eka athavALA che. arthAt trasa ane trasadbhUta A khanne zabdonA artha ekaja prakAranA che, jyAre ane zabdonA artha ekaja prakAranA che. te bannemAMthI keIpaNu eka zabdanA prayAga karavAthI pharIthI eja tenA paryAyavAcaka zabdonA prayoga karavA te punarUkti rASa kahevAze. ane te niraka paNa che. je AyuSman A paristhitimAM zuM 'trasabhUta prANI trasa' e pramANenuM ApanuM kathana kharaiAmara che? nA te kharAkhara nathI. jyAre ane zabdo samAna athavALA che, teA Apa ekanI prazaMsA ane khIjAnI niMdA kema kare che! ? hai AyuSman A kathana nyAya puraHsara nathI. bhagavAna zrI gautama ravAmI krIthI kahe che ke-ghaNA manuSye evA hAya che ke ame suDita thaIne ane gRhanA tyAga karIne anagAra vRtti dhAraNa karavAne samartha nathI. ame anukramathI dhIredhIre sAdhupaNAnA svIkAra karIzu ame pahelAM sthUla prANAtipAtanA tyAga karIzuM, te pachI sUkSma prANAtipAtanA tyAga karIzu. te pratyAkhyAna karatA thakA A pramANenI vyavasthA pragaTa kare che. tee eve vicAra kare che. te pachI teo rAjAbhiceAganA AgAra rAkhIne gAthApaticAravime kSaNa' nyAyathI trasa prANicAnI hiMsAnA tyAga kare che. A pramANenA temanA thADA evA hiMsAnA tyAga paNa sAro ja che. te jeTale tyAga kare che. eTaleA ja tene mATe kalyANakAraka che. kahyu' paNa che-svarUpamavyaya dharmaA' ityAdi dharmAMnA thADA aMza paNa mahAna bhayathI rakSA kare che. 8aaaa zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 221
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratijJAbhaMga ke viSayameM phirase gautama svAmI kA uttara 'tajJA trivuotti'ityAdi TIkA-pahelA udaka, peDhAlaputra zrI gautama svAmIne pUchyuM hatuM ke~ phAi zrAvake trasa jIveAnI hiMsA nahIM karUM, evI pratijJA karI hiMsAnA tyAga karyAM hAya, para Mtu trasa chatra marIne sthAvarakAyamAM utpanna thaI jAya che, te pachI te zrAvaka te sthAvara jIvAna, ke je pahelAM trasa hatA, temanA ghAta kare che, tyAre temane pratijJAbhaganuM pApa kema lAgatuM nathI ? A praznane uttara ahIyAM ApavAmAM Ave che. trasa jIva avazya bhAgavavAne cAgya trasa nAmaka nA udayathI arthAt trasa nAmakarmanuM phaLa bhAgavavAnA kAraNe trasa kahevAya che. eja kAraNe tema trasa' A nAmane dhAraNa kare che. jyAre teonA trasapaNAnA AyuSyanA kSaya thaI jAya che, ane trasakAyamAM sthitinA kAraNabhUta kama` paNa kSINa thai jAya che. tyAre teo trasapaNAnA AyuSyanA tyAga karI de che. ane sthAvara paryAyane dhAraNa kare che. Aja pramANe sthAvara jIva paNa avazya bhAgavavA caiAgya sthAvara nAma karmInA udayathI sthAvara kahevAya che, ane eja kAraNe sthAvara' nAmane dhAraNa kare che. jyAre temanA sthAvarapaNAnA AyuSyanA kSaya thaI jAya che, ane sthAvarakAyanI sthitinA kAraNabhUta kamanA paNa kSaya thaI jAya che. tyAre te jIvA sthAvara AyuSyane tyAga karI de che. sthAvara AyuSyane! tyAga karIne teo trasa paryAyane dhAraNa karI le che. tee prANI paNa kahevAya che. trasa paNa kahevAya che. ane mATA zarIravALA ane lAMkhA kALanI sthitivALA paNa kahevAya che. arthAt teemAM kAikoI eka lAkha cAjana pramANavALA zarIranI vikriyA paNa kare che. ane tetrIsa sAgaropamanI sthiti paNa pAme che. prA zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 222
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ hiMsAtyAgake bAremeM udakapeDhAla putra evaM gautamasvAmI ke praznottara "raMvAraM vA veDhADhaytte' ItyAdi. TIkArtha-udaka peDhAlaputre vAdasahita bhagavAna zrI gautamasvAmIne A pramANe kahyuM- he AyuSyan gautama! jIvane e eka paNa paryAya nathI ke jenI hiMsAno zramaNopAsaka tyAga karI zakatA hoya, tenuM zuM kAraNa che? saMsAranA prANinA paryAye parivartana svabhAvavALA che. sthAvara prANI paNa trasapaNAmAM AvI jAya che. ane traNa prANI paNa sthAvara paNAmAM AvI jAya che sthAvara kAyathI chUTIne badhA ja jIve trasakAyamAM utpanna thaI jAya che. tathA trasakAyathI chUTine badhA ja cha sthAvarakAmAM utpanna thaI jAya che jyAre te badhA sthAvarakAmAM utpanna thaI jAya che, te zramaNopAsakonA ghAtane yogya thaI jAya che. A sthitimAM te pratijJA projana vinAnI banI jAya che. mAnI lo ke koIe evI pratijJA karI hoya ke-A nagaramAM rahenArAonI hiMsA karIza nahIM te pachI te nagara ujajaDa thaI gayuM hoya te tenuM pratyAkhyAna nirarthaka banI jAya che, kemake-e rithatimAM ghAta na karavA gya keI prANI tyAM hotuM ja nathI. bhagavAna zrI gautama svAmI udaka paDhAlaputrane kahe che -he uMdaka! mArA siddhAMta pramANe vicAravAmAM Ave te A prazna ja upasthita thatuM nathI. kemakebadhA ja trasa jIve eka ja samaye sthAvara jIvo banI jAya che, ane e vakhate koI trasa jI rahetA ja nathI. e amAre pakSa nathI keI kALe tema thayuM nathI. koI kALe tema thatuM nathI, ane kayAreya paNa tema thaze nahIM. paraMtu tamArA mata pramANe paNa zrAvakanuM vrata nirviSaya arthAt nirarthaka thaI zakatuM nathI. kemake- tamArA mata pramANe kaI samaye sthAvara jIvo paNa trasa banI jAya che. te vakhate zrAvakane tyAga karavAne viSaya ghaNe adhika vadhI jAya che. te avasthAmAM zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 223
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAvakanuM pratyAkhyAna sarva prANI viSayaka banI jAya che. zrAvakanuM pratyAkhyAna niviSaya che. Ama kahevuM te nyAyayukta lAgatuM nathI. zabdArtha A pramANe che bhagavAna zrI gautamasvAmIe udaka peDhAlaputrane vAda sAthe A pramANe kahyuMha AyuSyana udaka ! amAre kahevAnI jarUra ja rahetI nathI. mArA siddhAMta pramANe A prazna ja upasthita thatuM nathI. ApanA siddhAMta pramANe paNa ema ja paryAya parivartana che. jemAM sarvabhUta, prANI, jIva, ane satvanA viSayamAM zrAvakanA DisAnA tyAgane saMbhava che huM kyA kAraNathI A pramANe kahuM chuM ? kemake trasa prANa paNa sthAvarapaNAthI utpanna thaI jAya che. ane sthAvara jIva paNa trapaNAthI utpanna thAya che. trasakAyathI chUTine badhA ja jIve sthAvarakAyamAM utpanna thaI jAya che. ane sthAvarakAyane tyAga karIne badhA ja jIve trasa kAyamAM utpanna thaI jAya che. jyAre badhA ja jIve trasakAyamAM utpanna thaI jAya che, tyAre te sthAna zrAvakane mATe ahiMsA egya thaI jAya che, te trasa cha prANa dhAraNa karavAthI prANa kahevAya che, trasa nAmakarmane udaya thavAthI trasa paNa kahevAya che. teo mahAkAya ane cirasthitika vigere paNa kahevAya che. eka lAkha jana jeTalA moTA zarIranI vikriyA karavAthI teone mahAkAya kahevAmAM Ave che. tetrIsa sAgaropama sudhInuM AyuSya hovAthI mahAsthitika kahevAya che. A rIte AvA prANI ghaNA ja che. jenA saMbaMdhamAM zramaNopAsakanuM pratyAkhyAna saphaLa thAya che. te samaye teo prANI ja hotA nathI, ke jenA saMbaMdhamAM zramaNopAsakanuM pratyAkhyAna thatuM nathI. A rIte te zramaNopAsaka mahAna trasakAyanI hiMsAthI upazAMta ane nivRtta thAya che. tethI ja ApanuM ke bIjAonuM A kathana nyAyayukta nathI ke e eka paNa paryAya nathI, ke jenA saMbaMdhamAM zramaNe pAsakanuM pratyAkhyAna saphaLa banI zake. - zrI gautama svAmIne vAda pUrvaka A uttara sAMbhaLIne udaka paDhAlaputra A viSayamAM pratibaMdhavALA thaI gayA. 10 zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 224
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ gautamasvAmIkA daSTAnta sahita vizeSa upadeza "mAnaM ra naM 3g ItyAdi TIkAI-bhagavAna zrI gautama svAmIe udaka paDhAlaputrane kahyuM ke huM nine pUchuM chuM ke-he AyuSmana udaka vigere nigraMtha aNagAro ! A lekamAM evA paNa manuSyo hoya che, jeo e tyAga kare che ke-je A muMDita thaIne gRhano tyAga karIne anagAradazAne prApta thaI gayA che. temanI huM jIvatA sudhI hiMsA karIza nahI ane je gharamAM nivAsa kare che, arthAt gRhastha che, temanI hiMsAne huM jIvatA sudhI tyAga karatA nathI, A paristhitimAM koI sAdhu cAra, pAMca, cha, athavA daza varSa sudhI athavA tethI ochAvattA samaya sadhI sAdhu avasthAmAM dezamAM vicaraNa karIne te udaka peDhAlaputra! huM pUchuM chuM ke-gRhastha banI jAya che ke nahIM? nigraMtha kahe che- hA keTalAka pharIthI gRhastha banI jAya che. zrI gautama svAmI kahe che ke jeo sAdhupaNAne tyAga karIne gRhastha banI gayA che te gRhasthanI hiMsA karavAvALA te pUrvokta pratyAkhyAna karavAvALAnA pratyAkhyAnano bhaMga thai jAya che zuM ? nircantha aNagAra kahe che ke nA jeNe gRhasthane mAravAnuM pratyAkhyAna karyuM nathI, te purUSa je sAdhupaNuM cheDIne gRhastha banelA purUSane mAre che, te tenA pratyAkhyAnane bhaMga thato nathI. teNe te sAdhune ja na mAravAnuM pratyAkhyAna karyuM che. paraMtu A purUSa have sAdhu rahela nathI, paraMtu gRhastha che, tethI ja te gRhasthane mAravAthI sAdhune na mAravAnI pratijJAna bhaMga thato nathI. gautamasvAmIe kahyuM-A ja pramANe zramaNopAsake trasa jIvonI hiMsAno tyAga karyo che, ane sthAvara jIvonI hiMsAne tyAga karyo nathI, tethI te je sthAvara jIvonI hiMsA kare che, te tenA pratyAkhyAnane bhaMga thatuM nathI kemake te jIva A vakhate trasa zarIramAM nathI, paNa sthAvara zarIramAM rahela che, je nigrantha sAdhuo ! ema ja samajavuM joie. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 225
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI gautamasvAmI Aja vAta samajAvavA mATe bIjuM udAharaNa Ape chehe AyuSya nirgaLe! kaI gAthA pati athavA gAthA patine putra tevA prakA2nA uttama kuLamAM janma laIne zuM dharma zravaNa karavA mATe sAdhuonI samIpe AvI zake che? niSee kahyuM-hA AvI zake che. gautamasvAmIe kahyuM-te gAthA pati vigerene zuM upadeza kara joIe. nircAe kahyuM-hA sAdhuoe dharmopadeza kara joIe. gautamasvAmIe kahyuM-zuM dharmanA upadezane sAMbhaLIne ane samajIne teo evuM kahI zake che ke A ninya pravacana ja satya che. anuttarasarvottama che. paripUrNa che. saMzuddha che, nyAyayukta che. zalya arthAt mAyA vigere pApane nAza karavAvALuM che. avicala sukharUpa siddhine mArga che, samasta karmathI AtmAne jUda karavAne mArga che nirvANa arthAt samasta karmono kSayathI utpanna thavAvALA paramasukhane mArga che. tathya-satya che. saMzaya vagarane che. samasta duHkhanA vinAza karavAno mArga che. A dharmamAM rahela chava siddha thAya che, buddha thAya che, mukta thAya che, parinirvANa prApta kare che, ane badhAja arthAt zArIrika-zarIra saMbaMdhI ane mAnasika duHkhone aMta kare che. tethI tIrthakara dvArA upadeza karavAmAM Avela A dharmanI AjJA pramANe ja ame yatanApUrvaka gamana karIzuM. tenAthI vihAra karIzuM yatanAthI ubhA rahIzuM-hAtha, paga vigerene taracheDayA vinA samAdhivALA thaIzuM. yatanAthI besIzuM, yatanAthI paDakhA badalIzuM. yetanAthI AhAra prApta karIzuM, cetanAthI bolIzuM ane tenAthI uThIzuM. A dharmamAM kahevAmAM Avela vidhi pramANe ja uThIne dvIndriya vigere prANi, bhUta-vanaspati, jI-paMcendriye, tathA sa-pRthvIkAya vigerenI rakSA karavA mATe saMyamanuM pAlana karIzuM? A pramANe te gAthApati vigere Ama kahI zakaze? nirgastha kahe-hA teo tema kahI zake che. gautamasvAmIe kahyuM-zuM teo A vicAra rAkhavavALA purUSo zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 226
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIkSAnA svIkAra karI zake che ? nigranthAe kahyuM-hA tee dIkSA dhAraNa karI zake che. tene dIkSA ApavA cAgya che. gautamasvAmI--zuM AvA prakAranA vicAravALA te purUSA mu'Dita kara. vAne cAgya che ? nigrantha--hA ceAgya che. gautamasvAmI--zuM tee sAdhupaNAmAM sthApavAne cegya che? nigrantha hA ceAgya che. gautamasvAmI--zuM te saghaLA prANiyA yAvat satvAnA sabadhamAM daMDa ApavAnA tyAga karI zake che ? nigrantha--hA teo te pramANe daDa devAnA tyAga karIzake che. gautamasvAmI--tee dIkSAparyAyamAM vicaratA thakA cAra, pAMca, cha athavA dasa varSa sudhI thADA ke ghaNA dezamAM vihAra karIne pharIthI gRhastha thai zake che ? nigrantha--hA phrIthI gRhastha thaI zake che. gautamasvAmI--tee gRhastha thaIne khadhA prANiyAne daDa ApavAnA tyAga kare che? nigrantha--nA, A artha kharAkhara nathI, arthAt pharIthI gRhastha thaIne teeA saghaLA prANiyAnI hiMsAnA tyAga karavAvALA thaI zakatA nathI. gautamasvAmI--te eja purUSa che. ke jeNe dIkSAnA svIkAra karyAM pahelAM badhA ja prANiyAne daMDa devAnA tyAga karyAM na hatA. te eja purUSa che ke, jeNe dAkSA dhAraNa karyA pachI badhA ja prANiyAne daMDa devAnA tyAga karyA hatA. ane te eja purUSa che ke je dIkSAnA tyAga karIne ane gRhastha avasthAmAM AvIne badhA ja prANiyAne daMDa devAnA tyAga karanAra nathI. te sauthI pahelAM asaMyamI hatA. te pachI sayamI thaI gayA. ane te pachI pAche. sAdhunA veSanA tyAga karIne asayamI thaI gayA. je asa yamI che. te saghaLA prANiyA cAvat saghaLA sAne daMDa ApavAne tyAga karavAvALA hatA nathI. huM nigranthA ! tame evuM jANe! ane eja pramANe jANavu joie. bhAvAtha A pramANe che-jo ke trasa jIvanI hiMsAnuM pratyAkhyAna pahelAM karyuM. hatu. paraMtu te trasa jIva kAlAntaramAM sthAvara banI jAya che. trasa jIvanuM zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 227
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratyAkhyAna karavAvALAnA pratyAkhyAnane sthAvara jIvonI hiMsA karavAthI bhaMga thatuM nathI. kemake-te vakhate te trasa jIva rahela nathI. pratyAkhyAnane saMbaMdha paryAyanI sAthe che. dravyapaNAthI sthita rahevAvALA jIvanI sAthe saMbaMdha nathI paraMtu paryAya pharyA kare che. jemake--kaI gRhastha che, te sAdhu nathI ane te e avasthAmAM jenI virAdhanA-hiMsA karate hoya te sAdhu saMbaMdhI pratyAkhyAnano bhaMga thatuM nathI, tenuM kAraNa zuM che? kAraNa e ja che kesAdhu paryAya ane gRhastha paryAyamAM bheda che. pratyAkhyAnano saMbaMdha sAdhuparyAya sAthe che. gRhastha avasthAmAM jIvanI hiMsA karavAthI paNa gRhastha pratyAkhyAnanA bhaMgarUpI deSavALA thatA nathI. e ja pramANe cAlu trasanA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM joIe. A pramANe gautamasvAmIe te nirgone pratibaMdha Ape. gautamasvAmI bIjuM daSTAnta ApIne udaka peDhAlaputrane ane tenA nigranthane samajAve che. bhagavAna zrI gautamasvAmIe kahyuM ke huM nircanthone pUchuM chuM ke-he Ayuzmana nircantha ! zuM kaI parivrAjaka athavA parivrAjakA keI bIjA tIrthakaranA sthAnamAM (Azrama athavA maTha vigeremAM) rahevAvALA sAdhunI pAse dharmazravaNa karavA mATe AvI zake che? nigraMthA-hA AvI zake che? gautamasvAmI-tevA prakAranI te vyaktione dharmane upadeza Apavo joIe? nitha-hA teone dharmanuM zravaNa karAvavuM joIe. gautamasvAmI-dharmanuM zravaNa karyA pachI pUrvokta prakArathI yAvat dIkSA levAnI IcchA kare te teone dIkSA ApIne dharmamAM sthApita karavA joIe? nirca-- hA karavA joIe. autamasvAmI-je teo virakta thaIne dIkSA dhAraNa karI le te zuM teo saMga karavAne cogya che? nigna -hA, teo saMbhoga karavAne cogya che. sAdhuonA sarakhA sAmAcArIvALA sAdhuonI sAthe ane sAdhvIjIone sAdhvIonI sAthe bhejana vigere vyavahAra karavo te saMbhoga kahevAya che. teo dIkSita thayA pachI avazya saMga karavAne gya bane che. autamasvAmI-teo A prakAranA vihArathI vicaratA thakA arthAt sAdhu paNAnuM pAlana karatA thakA yAvat pharIthI gRhastha avasthAmAM jaI zake che? ni -hA azubha karmanA udayathI gRhasthapaNamAM jaI zake che. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 228
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ gautamasvAmI- jyAre teo sAdhunA veSane tyAga karI de ane gRhastha banI jAya, te pachI sAdhuonI sAthe saMbhoga karavAne yogya gaNAya che? nirca -nA, A artha barAbara nathI. arthAt gRhastha thayA pachI teo saMgane yogya rahetA nathI. gautamavAmI-A teja jIva che, je dIkSA lIdhA pahelAM saMbhogane yogya na hatuM. A eja jIva che ke je dIkSA lIdhA pachI saMgane yogya hate. ane A eja jIva che ke je-have dIkSAne tyAga karyA pachI saMbhegane gya rahela nathI. A eja jIva che je pahelAM zramaNa na hatote pachI zramaNa bane ane have pAcho zramaNa rahyo nathI. mane AzramanI sAthe saMga karavAnuM kalpatuM nathI. kemake teone AcAra pramANe je te tethI ja he zramaNa nigro ! Apa evuM samaje Ape evuM ja samajavuM joIe. Aja pramANe je zramaNe pAsake trasajIvanI hiMsAne tyAga karela hoya, tene mATe trasa jIva, hiMsAne viSaya banatA nathI. paraMtu jyAre eja jIva trasa paryAyane tyAga karIne sthAvara banI jAya che. te pachI te teonA tyAgane viSaya rahetuM nathI. A rIte pratyAkhyAna paryAyanI apekSAthI thAya che. dravyanI apekSAe thatuM nathI. A pramANe gautamasvAmIe te nijaeNne samajAvela che. 115 gautamasvAmIkA dezavirati dharma AdikA samarthana "mA ra aa TrAdu" ItyAdi TIkArtha_zrI gautamasvAmI pharIthI prakArAntarathI udaka peDhAlaputra vigerenA praznano uttara Ape che -he udaka ! A saMsAra kayAreya paNa trasa jI vinAne thato nathI. aneka prakArathI saMsAramAM trasa jIva utpanna thatA rahe che. A vAta saMkSepathI huM ApanI pAse pratipAdana karUM te Apa dhyAna daIne sAMbhaLe. bhagavAna zrI gautama svAmI kahe che-A lokamAM ghaNA zramaNopAsaka evA hoya che ke-jeo sAdhunI pAse AvIne kahe che-ame muMDita thaIne ane zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 229
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaibhavathI bharelA gharane tyAga karIne anagAravRttine svIkAra karavAne samartha nathI. ame caudasa AThama, amAsa, ane punamane divase pratipUrNa pauSadha nAmanA zrAvakanA agIyAramA vratanuM pAlana karatA thakA vicArIzuM. ame razUla prANAtipAtanuM pratyAkhyAna karIzuM. sthUla mRSAvAda, sthUla adattAdAna, sthUlamaithuna, ane sthUla parigrahanuM pratyAkhyAna karIzuM ame IcachAnuM parimANa karIzuM. be karaNa ane traNa vegathI pratyAkhyAna karIzuM. amArA mATe kaMI paNa na kare. ane kaMIpaNa na karAve evuM pratyAkhyAna paNa karIzuM. zramaNopAsaka suzrAvaka khAdhA vinA, pANI pIdhA vinA, nAhyA vinA, AsananI nIce utarIne samyak prakArathI pauSadhanuM pAlana karIne je mRtyune prApta thAya, te tenA saMbaMdhamAM zuM kahevAnuM hoya? tenA viSayamAM emaja kahevuM joIe ke teoe samyak prakArathI samAdhipUrvaka kALa karela che, teoe devaloka prApta karyo che. teo prANene dhAraNa karavAnA kAraNe prANI paNa kahevAya che. traNa nAmakarmane udaya hovAthI, teo trasa paNa kahevAya che. eka lAkha jana jeTalA vizALa zarIranI vikiyA karI zakavAthI teo mahAkAya paNa kahevAya che. ane bAvIsa sAgaropamanI utkRSTa sthiti hovAthI cirasthitika paNa kahevAya che. evA ghaNA prANi che ke jenA viSayamAM zramaNopAsakanuM pratyAkhyAna supratyAkhyAna kahevAya che. jeonA saMbaMdhamAM zramaNopAsakanuM pratyAkhyAna thatuM nathI tevA prANi thoDA che. A rIte mahAna trasakAyanI hiMsAthI nivatta che. AvI sthitimAM Apa zramaNopAsakanA pratyAkhyAnane nirviSaya kahe che, ApanuM A kathana nyAyayukta nathI. bhagavAna zrI gautamasvAmIe pharIthI kahyuM ke-koI koI zramaNopAsako A pramANe kahe che.-ame muMDita thaIne gharane tyAga karIne sAdhu thavAne samartha nathI. ame caudaza, AThama, amAsa, ane punamanI tithimAM pratipUrNa pauSadhanuM pAlana karavAmAM paNa samartha nathI. ame te aMta samaye maraNane avasara prApta thAya tyAre saMkhanAnuM sevana karIne AhAra pANIno tyAga karIne jIvavAnI IcchA na karatA thakA mRtyuthI bhaya na pAmatAM vicarIzuM. A zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 230
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ vakhate ame traNa karaNa ane traNa vegathI saMpUrNa prANAtipAta ane saMpUrNa parigrahano tyAga karIzuM. amAre mATe kaMI karavuM nahIM ane kaMI karAvavuM nahIM. evuM paNa pratyAkhyAna karIzuM A pramANe kahIne teo zrAvakapaNAnuM pAlana karatA thakA aMtasamaye saMthAra karIne mRtyune prApta kare che te temanA saMbaMdhamAM zuM kahevAnuM che ? nigranthAe uttara ApatAM kahyuM ke-tamee sArI rIte kALa karyo tema kahevuM joIe. teo prANI paNa kahevAya che. trasa paNa kahevAya che. mahAkAya ane cirasthitika paNa kahevAya che. temanI hiMsAthI zramaNopAsaka nivRtta rahe che. tethI ja zramaNopAsakanA vratane niviSayaka kahevuM te nyAya saMgata nathI. bhagavAna gautamasvAmIe pharIthI kahyuM-A saMsAramAM evA paNa manu hoya che ke-je e rAjyavaibhava parivAra vigerenI atyaMta adhika IcchAvALA hoya che. paMcenidrayanA vadhu vigereno mahAna AraMbha kare che, mahAparigrahavALA, aparimita dhana, dhAnya, dvipada makAne, khetare vigere parigrahavALA hoya che. adhArmika arthAt zratacAritra dharmathI rahita hoya che. yAvatu ghaNIja kaThaNAIthI prasanna thavAvALA hoya che. ahIMyAM yAvat zabdathI A pramANenA bIjA vizeSaNe paNa samajI levA. adharmAnuga-yutacAritra dharmanuM anusaraNa na karavAvALA adharmasevI-strI vigere mATe SajIvanikAyanI hiMsA karavAvALA, adhamiSTha-atyaMta adhamI adharmanI vAta kahevAvALA, ane adharmane ja dekhavAvALA, adharmajIvI-pApathI jIvana yApana karavAvALA, adharmaraMjana pApa karIne ja prasanna thavAvALA, adharma zIla samudAcAra-pApamaya AcaraNa karIne prasanna thavAvALA, tathA pApathI ja AjIvikA karavAvALA, yAvat samasta parigrahathI jIvanaparyata nivRtta na thavAvALA, ahIMyAM yAvat zabdathI prANAtipAta mRSAvAda, adattAdAna, ane maithunanuM grahaNa karela che. arthAt badhA ja prakAranI hiMsA, asatya, corI ane maithunathI jIvanaparyata nivRtta na thavAvALA hoya che. zramaNopAsaka evA prANinI hiMsA karavAnA vrata grahaNathI laIne maraNaparyaMta tyAga kare che. e pUrvokta purUSa maraNa samaye Ayune tyAga kare che ane pitA potAnA karma pramANe durgati (naraka)mAM jAya che. te adhA. mika purU prANI paNa kahevAya che. trasa paNa kahevAya che. tathA mahAkAya zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 231
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathA cirasthitika paNa kahevAya che. tethI evA ja ghaNA hoya che, ke jenI hiMsAnuM zrAvaka vratagrahaNa karavAnA samayathI laIne maraNa parvanta tyAga kare che. A rIte te zrAvaka ghaNu jIvonI hiMsAne tyAga karavAvALA hoya che. AvI sthitimAM ApanuM A kathana nyAya saMgata nathI ke zrAvakanuM pratyAkhyAna niviSaya che. bhagavAna zrI gautama svAmI pharIthI kahe che-A saMsAramAM kaI kaI evA manuSya hoya che. ke je vrata grahaNathI laIne maraNa paryanta AraMbhane tyAga karavAvALA hoya che. parigrahathI rahita hoya che. dhArmika dhamanagamI. cAvata saghaLA parigrahathI nivRtta hoya che. zrAvaka vrata grahaNa karavAnA samayathI maraNa paryata evA jInI hiMsA karavAno tyAga kare che. te pUrvokta dhArmika purUSa maraNa samaya prApta thAya tyAre ayune tyAga kare che. ane pite prApta karela puNya karmanA phaLathI sadgatimAM jAya che. teo prANa dhAraNa karavAthI prANI paNa kahevAya che. trasa paNa kahevAya che. vikriyA karavAne kAraNe mahAkAya paNa kahevAya che. ane cira sthiti vALA paNa kahevAya che. arthAta teo lAMbA samaya sudhI devoka mAM nivAsa kare che. ane zrAvaka teone daMDa detA nathI. AvI sthitimAM A kahevuM nyAya saMgata nathI, ke trasa jIve ne abhAva thaI javAthI zrAvakanI pratijJA nirviSaya che. A pramANe gautamasvAmI e uttara kahyo che. bhagavAna zrI gautamasvAmI e pharIthI kahyuM ke-A saMsAramAM kaI kaI evA manuSya paNa hoya che, ke jeo apa IcchAvALA arthAt parimita rAjya vibhava, dhana dhAnya parivAra dvipada catuSpada vigerenI IcchA kare che. alpa AraMbha samAraMbha karavAvALA arthAt kRSi-khetI vigere karma karIne pRthvIkAya vigere jInuM upamardana karavAvALA hoya che. alpa parigrahI-parimita dhana dhAnya vigerene svIkAra karavAvALA, dharmapUrvaka AcaraNa karavAvALA, dharmanA anugAmI, dharmanA premI, tathA dhArmikapaNAthI prakhyAta hoya che. teo dharmaneja pitAnuM ISTa samaje che. dharma karIne prasanna thAya che. yogya bane che. teo sAdhu samIpe sthUla prANAtipAtane tyAga kare che. paraMtu sUma prANAtipAtathI nivRtta zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 232
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ thatA nathI, e ja kAraNe sthUla mRSAvAda, sthUla adattAdAna razUla mithuna ane sthUla parigrahathI nivRtta thAya che. paraMtu sUmamRSAvAda sUkSma adattAdAna sUphama maithana ane sUkSama parigrahathI nivRtta thatA nathI, arthAt hiMsA vigere AssavadvArene eka dezathI tyAga karI de che. ane ekadezathI tyAga karatA nathI. evA jenI hiMsAthI zrAvaka, vrata grahaNa karavAnA samayathI jIvatAM sudhI nivRtta rahe che. te manuSyo pitAnA AyuSyane tyAga kare che, ane pite prApta karelA karma pramANe sadgati (svaga) prApta kare che. teo prANI paNa kahevAya che, trasa paNa kahevAya che. mahAkAya ane cirasthitika paNa kahevAya che. zrAvakanuM pratyAkhyAna nirviSaya che. tema kahevuM nyAyasaMgata nathI. - bhagavAna zrI gautama svAmIe pharIthI kahayuM ke-A jagatamAM evA paNa ghaNu manuSya hoya che, jemAM keI araNya eTale ke jaMgalamAM nivAsa karanArA arthAta tApasa hoya che. keI Avasathaka-kuTira vigere sthAnamAM nivAsakare che. teo grAmamAM-gAmamAM nimaMtrita thaI ne pitAnI AjIvikA calAve che. kaI graha, nakSatra vigere rahasya vidyAo dvArA jIvana nirgamana kare che. zrAvaka, vrata grahaNa karavAnA samayathI maraNaparyaMta teonI hiMsAne tyAga kare che. te manuSya adhika saMyamI hotA nathI. prANI bhUta jIva ane satvanI hiMsA thI nivRtta thatA nathI teo potAnA mata pramANe kalpanA karIne sAcuM khoTuM bole che. jema ke-huM mAravAne gya nathI paraMtu bIjA jIvo mAravAne yegya che. AvA prakAranA jIva AyuSya samApta thAya tyAre mRtyune prApta karIne kaI asura nikAyamAM kilbiSika devapaNAthI utpanna thAya che. pharIthI tyAMthI AvIne bakarAnI jema guMgA ane tAmasI thAya che. arthAta asuranikAyanuM AyuSya bhogavyA pachI adhamayonimAM utpanna thAya che. teo prANI paNa kahevAya che, trasa paNa kahevAya che. tethI ja trasa jIvane na mAravAnuM zrAvakanuM pratyAkhyAna nirviSaya nathI. bhagavAna zrI gautama svAmIe pharIthI kahayuM ke-AlekamAM kaI kaI prANuM lAMbA AyuSyavALA hoya che. jeonA saMbaMdhamAM zrama pAsaka vrata zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 233
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ grahaNathI laI ne maraNa panta daDanA tyAgakare che te prANiyA pahelAM ja kALakare che. ane kALa karIne paraleAka mAM jAya che tee prANIpaNu kahevAya che. trasa paNa kahevAya che. tee mahAkAya ane dIrghakAlanI sthitivALA paNa kahevAya che. evA dIrghAyu prANI ghaNA hAya che, teeAnA saMbaMdhamAM zramaNApAsakanuM pratyAkhyAna supratyAkhyAna hoya che tethI ja ApanuM A kathana nyAyayukta nathI ke-zrAvakanuM pratyAkhyAna niviSaya che, bhagavAna zrI gautamasvAmI karIthI kahe che ke-A jagamAM kai kai prANI samAna AyuvALA hAya che, jene zramaNeApAsaka vratagrahaNanA samayathI laIne jIvanaparyaMta daMDa devAno tyAga kare che. evA jIvA peAtAnI meLe ja kALa kare che. tene mAravA anya kAI samatha nathI, teo kALa karIne paralAkamAM jAya che. tee prANI paNa kahevAya che, trasa paNa kahevAya che. mahAkAya paNa kahevAmAM Ave che. AvA sama AyuSyavALA ghaNA jIveA hAya che, tenA saMbaMdhamAM zramaNeApAsakanuM pratyAkhyAna supratyAkhyAna heAya che. tethIja zramaNeApAsakanuM pratyAkhyAna nyAyasaMgata nathI tema kahevuM te niviSaya che. bhagavAn zrI gautamasvAmI pharIthI kahe che-jagatamAM kAI kAI prANI alpa AyuSyavALA hAya che. zramaNeApAsaka vrata karavAthI laIne maraNapayanta tenI hiMsAnA tyAga kare che. te pahelAM ja kALa karI jAya che. ane kALa karIne paraleAkamAM jAya che. teo prANI paNa kahevAya che. ane trasa paNa kahevAya che, teo mahAkAya ane alpAyu paNa kahevAya che. evA prANiyA ghaNA hoya che. teonA saMbaMdhamAM zrAvakanuM pratyAkhyAna supratyAkhyAna heAya che. tethIja zramaNopAsakanuM pratyAkhyAna niviSaya che tema kahevuM te nyAya saMgata nathI. bhagavAna zrI gautamaravAmIe phIthI kahyuM ke-A jagatamAM kAI kAI zramaNeApAsaka hAya che je ApramANe kahe che ame muti thaI ne ane gRhanA tyAga karIne sAdhupaNAneA svIkAra karavAmAM samatha nathI. ame caudaza, AThama, amAsa, ane punamanA divase pratipUrNa pauSadhavrata karavAmAM paNa samatha nathI. ame te| sAmAyika dezAvakAzika vrata-sAvadha vyApAranA tyAgane grahaNu karIzuM. dararoja savAre pUrva ane pazcima dakSiNa ane uttaradezAmAM javA AvavAnI zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 234
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ maryAdAno svIkAra karIne te maryAdAthI bahAranA prANi. bhUta che ane sarve mATe kSemakara (kalyANa karanAra) banIzuM, A pramANe zrama pAsake karelI maryAdA bahAra rahelA prANinI vrata grahaNathI laIne jIvana paryantane mATe hiMsAne tyAga kare che. te pachI te Ayune AMga kare che. te prANi jyAre AyuSyane tyAga karIne zrAvaka dvArA grahaNa karavAmAM Avela maryAdAthI bahAranA pradezamAM traNathI utpana thAya che. tyAre tenA saMbaMdhamAM zrAvakanuM pratyAkhyAna supratyA khyAna hoya che. teo prANI paNa kahevAya che trasa paNa kahevAya che. tethI ja zramaNopAsakanA pratyAkhyAnane niviSaya kahevuM te nyAyayukata lAgatuM nathI, terA tatva " ItyAdi TIkAryuM-tyAM samIpavata dezamAM je trasa prANI rahelA che, tenI hiMsA karavAne zramaNopAsake vata grahaNa karavAnA divasathI laIne jIvana paryata mATe tyAga karela che. te prANa te basa AyuSyane tyAga karI de che. ane tyAMnA samIpanA dezamAM sthAvarapaNuthI utpanna thAya che. jene zrAvake anartha (vinAprajana) daMDadevAne tyAga karela che. paraMtu arthadaMDa devAno tyAga karela nathI. teomAM utpana thAya che. teo prANI paNa kahevAya che. trasa paNa kahe vAya che. teo lAMbA kALa sudhI sthita rahe che tene zramaNopAsakadaMDadetA nathI, tethI tenA pratyAkhyAnane nirviSaya kahevuM te nyAyayukta nathI. tyAM samIpanA dezamAM rahevAvALA je trasaprANI che. zramaNopAsake vrata grahaNa karavAnA samaya thI laI ne maraNa paryata jenI hiMsAne tyAga karela che. teo pitAnA AyuSya no tyAga karIne te dezathI dUra rahelA ke pradezamAM rahevAvALA je trasa ane sthAvara prANuM che. jene vrata grahaNa karavAnA samaya thI laI ne maraNa paryanta daMDa devAne zrAvake tyAga karela che. teomAM utpanna thAya che. te prANiyenA saMbaMdhamAM zramaNopAsakanuM pratyAkhyAna saphaLa thAya che. teo prANI paNa kahevAya che. ane trasa paNa kahevAya che. zrama pAsaka teonI hiMsA karatA nathI. tethI ja zramaNe pAsakanuM pratyAkhyAna nirviSaya che, tema kahevuM te nyAyayukta nathI. tyAM samIpanA dezamAM je sthAvara prANuM che. jenA saMbaMdhamAM zrAvake pitAnA jIvanamAM arthadaMDane tyAga karela nathI. ane anarthadaMDane tyAga karela che. teo jyAre pitAnuM AyuSya samApta karIne samIpanAdezamAM rahela trasa prANi paNAthI ke jene daMDa devAnuM zrAvake vratagrahaNa nA samayathI laIne jIvana paryanta tyAga karela che. temAM utpanna thAya che. te temanA saMbaMdhamAM zramaNopAsakanuM pratyAkhyAna su pratyAkhyAna kahevAya che. teo prANuM paNa kahevAya che. ane trasa paNa kahevAya che. tethI zrAvakanuM pratyAkhyAna trasajInA abhAvanA kAraNe nirviSaya che, tema kahevuM te nyAya yukta nathI. zrI sUtra kutAMga sUtra: 4 235
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAM samIpanA dezamAM je sthAvara prANI che, ke jenI hiMsAne zramaNopAsake prajanavaza tyAga karela nathI paraMtu niSpajana hiMsAne tyAga karela che te jIva jyAre pitAnA AyuSyane tyAga karIne tyAM je najIkamAM rahelA sthAvara agiyo che, ke jenI projana vaza hiMsA karavAne zrAvake tyAga karela nathI. paraMta jana vinAnI hiMsAne tyAga karela che. teomAM utpanna thAya che. tene zrAvaka prayajana vaza daMDa Ape che. prayajana vinA daMDadetA nathI tethI zrAvakanuM pratyAkhyAna niviSaya che, tema kahevuM te nyAyayukta nathI. tyAM je najIkanA pradezamAM sthAvara prANI che ke jene zrAvake artha daMDa devAne tyAga karela nathI. paraMtu anartha daMDa devAne tyAga karela che. teo jyAre pitAnA AyuSyane tyAgakarIne daradezamAM je trasa ane sthAvara prANI che, ane zrAvake vrata grahaNanA samayathI jIvana paryanta jenI hiMsAne tyAga karela che, temAM utpanna thAya che. te zrAvakanuM supratyAkhyAna hoya che. teo prANapaNa kahevAya che. trasa paNa kahevAya che. tethI ja zrAvakanA pratyAkhyAna ne nirviSaya kahevuM te nyAyayukta nathI. tyAM dUra dezamAM arthAt zrAvakadvArA niyata karavAmAM Avela dezapari. mANathI bahAra je trasa ane sthAvara prANI che. vratagrahaNathI laIne jIvana paryaMta zrAvake jeonI hiMsAne tyAga karela che. te prANIthA jyAre potAnA AyuSyane tyAga karIne zrAvaka dvArA grahaNa karavAmAM Avela deza parimANanI aMdara rahela trasa prANIpaNAthI utpanna thAya che. jene zrAvake daMDa devAne tyAga karela che. tyAre te jIvonA saMbaMdhamAM zrAvakanuM pratyAkhyAna supratyAkhyAna hoya che teo prANI paNa kahevAya che. ane trasa paNa kahevAya che. tethI ja zrAvakanA pratyAkhyAnane nirviSaya kahevuM te nyAya yukta nathI. tyAM je trasa ane sthAvara prANI zramaNe pAsaka dvArA grahaNakarela deza pariNAmathI judA dezamAM rahelA che, jemane zrama pAsake vratAraMbhathI laIne mRtyu paryanta daMDa devAne tyAga karela che, teo e AyuSyano tyAga karI de che, ane samIpamAM rahelA sthAvara prANIpaNAmAM ke jene zrAvake arthadaMDa zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 236
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ devAne tyAga karela nathI. paraMtu anartha daMDa devAne tyAga karela che, temAM te janma dhAraNa kare che, zrAvaka tene nirarthaka daMDa detA nathI, teo prANI paNa kahevAya che ane trasa paNa kahevAya che, tethI ja zrAvakanA vatane nirviSaya kahevuM te nyAyayukta nathI. je trasa ane sthAvara prANI zrAvaka dvArA grahaNa karela dezapariNAmathI jUdA dezamAM rahelA che, jene zrAvake vrata grahaNathI laIne maraNaparyaMta daMDa devAno tyAga karela che. teo e AyuSyane tyAga karIne zrAvaka dvArA grahaNa karavAmAM Avela deza pariNAmathI bahAranA bIjA dezamAM je trasa ane sthAvara prANI che, jene zrAvake vrata grahaNathI laIne maraNata daMDadevAne tyAga karelA che. temAM upanna thAya che. tethI ja zrAvakanuM pratyAkhyAna supratyAkhyAna kahevAya che. tethI ja zrAvakanuM pratyAkhyAna nirviSaya che, tema kahevuM te nyAyayukta nathI. bhagavAna gautama svAmI e kahayuM-Ama kayAre ya thayuM nathI Ama kyAreya thaze nahIM ane vartamAnamAM thatuM paNa nathI ke-A saMsAramAM rasa cho ne viccheda thaI jAya arthAt kaI trasa prANI ja na rahe, ane saMsAra nA badhAja praNa sthAvara ja hoya, athavA thAvara ne viracheda thAya, ane badhA trasa prANija rahI jAya. jyAre trasa ane sthAvara bane ne ja sarvathA viccheda thatuM nathI, te ApanuM A kathana yuktiyukta nathI. keevAkeAI paryAya ja nathI. ke jyAM zrAvakanuM pratyAkhyAna saphaLa thAya, jyAre rasa ane sthAvara ane jIvarAzI haMmezAM rahe che. to zrAvakanuM pratyAkhyAna niSphaLa thaI zakatuM nathI. arthAt saphaLa thAya che. tema samajavuM 23. zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 237
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasaMhAra 'mAyaM A chAM vavAdu' ityAdi TIkA --bhagavAna gautama svAmI e kahayuM-he AyuSmana uka! je purUSa zrutacAritrane dhAraNa karavAvALA zramaNa athavA mAhananI ni MdA kare che. te sAdhuonI sAthe maitrI rAkhavAchatAM paNa jJAnadarzana ane cAritrane prApta karIne paNu tathA pApakane na karavA mATe yatnazIla heAvA chatAM paNa peAtAnA -paraloka nA vinAza kare che paraleAka sabaMdhI sugati nA nAzakare che, paraMtu je purUSa zramaNa athavA mAhananI nIdA karatA nathI. paraMtu maitrIbhAva rAkhe che, te jJAna, darzana ane cAritra ne prApta karIne tathA pApakama ne na karavAmATe udyata thai ne paralAkanI vizuddhi kare che. arthAt sAdhunA samarthaka purUSa paleka saMbaMdhI hitanu' dvAra ughADe che. zrI gautamasvAmInuM savAda naya nikSepa puraHsaratuM A kathana sAMbhaLIne udaka peDhAlaputra bhagavAn zrI gautamasvAmInA Adara karyA vinA je dizAethI AvyA hatA te tarapha javA lAgyA, te samaye bhagavAn zrI gautama svAmIe udaka peDhAlaputrane kahayu` ke he AyuSman udaka ! je purUSa tevA prakAranA zramaNu athavA mAhananI samIpe sa'sArathI tAravAvALA eka paNa pariNAme hitakara suvacana sAMbhaLIne ane hRdayamAM tene dhAraNa karIne tathA peAtAnI sUkSma buddhithI samyakU prakAre vicArIne sarvottama kalyANakArI mAne prApta kare che, te paNa e zramaNa-mAhananA Adara kare che. vizeSarUpe Adara kare che. te temanI vaMdanA (stuti) kare che. namaskAra kare che. satkAra kare che. sanmAna kare che. temane kalyANu, magaLa, deva svarUpa ane dhairya'jJAnarUpa mAnIne temanI upAsanAkare che. kama 'dhathI thavAvALI saghaLI AdhIvyAdhI ane upAdhIthI rahita hAvAthI meAkSane kalpa kahe che. kalpa arthAt mekSane je prApta kare che. te kalyANu kahevAya che. huM. arthAt sa sAra saMbadhI madhanane gALI de. arthAt mArA paNAnA nAza kare te magaLa kahevAya che. dhaivatane atha dhama e pramANe che. citi athavA caitya samyak jJAnane kahe che, gautamasvAmInA A pravacanane sAMbhaLIne uka peDhAlaputre bhagavAna gautamasvAmIne A pramANe kahayuM. huM bhagavat Ape kahela A pado vacane zrI sUtra kRtAMga sUtra : 4 238
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne A artha pahelA meM jANyuM na hatuM, ane sAMbhaLela na hate. adhi athavA anabhigamananA kAraNe huM tene hRdayaMgama karI zakela na hatuM. meM tene svayaM sAkSAt jANela na hatuM. bIjAo pAsethI sAMbhaLela na hate. anubhAva janita saMskAra (dhAraNa) na hovAthI smaraNa karela na hatuM. te mArAmATe avijJAta hate. apragaTa hate. saMzaya vigerethI rahita na hato. niryuMDha na hate. arthAt saraLatA thI samajavA mATe vizALa zAstramAMthI saMkSepa karIne gurU e kRpA pUrvaka udhUta karela na hato. tethI tenA para meM vizvAsa karela na hate. arthAt A padene meM saMsAra tAraka mAnyA na hatA. tenA para pratIti karela na hatI. tenA para rUci karela na hatI. arthAt atyaMta vadhatA evA utsAhanI sAthe tenA sevana mATe abhimukha thayela nathI he bhagavana have ApanA zrImukhathI A padane have jANela che. have sAMbhaLela che. have samajela che. yAvat dhAraNa karela che. tethI ja A pada para huM have zraddhA karuM chuM, pratIti karUM chuM. rUci karUM chuM. arthAt Ane saMsArathI tAravAvALA samaju chuM. tene premapUrvaka grahaNa karuM chuM. utsAhapUrvaka tenA sevana mATe udyamavALo banuM chuM. Ape je kahela che, eja satya che. te pachI bhagavAna gautamasvAmIe udakapeDhAlaputrane A pramANe kahyuM- he Arya ! Agamana vAkya para arthAt mArA kathana para zraddhA kare. he AryA mArA kathana para pratIti kare. he AI ! mArA kathananI rUci kara. ame je rIte kahela che, e ja satya che. meM yathArtha kahela che. Apa tene ulaTuM na samaje ke na kare. udaka paDhAlaputre te pachI bhagavAna gautamasvAmIne A pramANe kahyuM che bhagavAna huM cAturyAma dharmane badale pAMca mahAvrata rUpa dhamane prApta karIne vicaravA cAhuM chuM. tathA pratikramaNa sahita dharma aMgIkAra karavA cAhuM chuM. udaka paDhAlaputranI A pramANenI IcchA jANIne gautamasvAmI teone jyAM mahAvIrasvAmI hatA tyAM laI gayA. bhagavAnanI pAse pahoMcIne udaka peDhAlaputre zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne traNa vAra AdakSiNa pradakSiNa zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 239
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrvaka arthAta vidhipUrvaka vaMdanA karI, teonI stuti karI. temane namaskAra karyA. stuti ane namaskAra karyA pachI A pramANe kahyuM-ha bhagavat huM ApanI pAMse cAturyAma dharmane badale pratikamaNa sahita pAMca mahAvratavALA dharmane svIkAra karIne vicAravA cAhuM chuM. A sAMbhaLIne zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe udaka peDhAlaputrane A pramANe kahyuM- he devAnapriya ! je pramANe tamane sukha upaje te pramANe karavAmAM vilamba na kare. te pachI udaka paDhAlaputra zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse cAturyAma dharmane badale pAMca mahAvratAvALA pratikamaNa sahita dharmane svIkAra karIne vicAravA lAgyA. "tti" zabda samAptine sUcaka che. sudharmAsvAmIe jabbara svAmIne kahyuM- he ja khU! meM je pramANe bhagavAnanA mukhathI sAMbhaLela che, eja pramANe tamane kahuM chuM. 514 jainAcArya jenadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta "sUtrakRtAMgasUtranI samayArthabaMdhinI vyAkhyAnA bIjA zrutaskaMdhanuM sAtamuM adhyayana samApta Ara-chA zrI sUtra kutAMga sUtraH 4 240