________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
કહાનજૈનશાસ્ત્રમાળા ]
सातत्त्व-प्रशान
૧૧૫
एकान्तेन हि देहः सुखं न देहिनः करोति स्वर्गे वा।
विषयवशेन तु सौख्यं दुःखं वा भवति स्वयमात्मा।। ६६ ।। अयमत्र सिद्धान्तो यदिव्यवैक्रियिकत्वेऽपि शरीरं न खलु सुखाय कल्प्येतेतीष्टानामनिष्टानां वा विषयाणां वशेन सुखं वा दुःखं वा स्वयमेवात्मा स्यात्।।६६।।
अथात्मनः स्वयमेव सुखपरिणामशक्तियोगित्वाद्विषयाणामकिंचित्करत्वं द्योतयतितिमिरहरा जइ दिट्ठी जणस्स दीवेण णत्थि कायव्वं । तह सोक्खं सयमादा विसया किं तत्थ कुव्वंति।।६७।।
अयमत्रार्थ:-कर्मावृतसंसारिजीवानां यदिन्द्रियसुखं तत्रापि जीव उपादानकारणं, न च देहः। देहकर्मरहितमुक्तात्मनां पुनर्यदनन्तातीन्द्रियसुखं तत्र विशेषेणात्मैव कारणमिति।। ६५।। अथ मनुष्यशरीरं मा भवतु, देवशरीरं दिव्यं तत्किल सुखकारणं भविष्यतीत्याशङ्कां निराकरोति-एगंतेण हि देहो सुहं ण देहिस्स कुणदि एकान्तेन हि स्फुटं देहः कर्ता सुखं न करोति। कस्य। देहिनः संसारिजीवस्य। क्व। सग्गे वा आस्तां तावन्मनुष्याणां मनुष्यदेहः सुखं न करोति, स्वर्गे वा योऽसौ
अन्वयार्थ:- [ एकान्तेन हि ] मेते. अर्थात् नियमथी [स्वर्गे वा] स्वर्गमा ५९. [ देहः] हे [ देहिनः ] हेहीने (-मात्माने ) [ सुखं न करोति ] सुप ७२तो नथी; [ विषयवशेन तु] परंतु विषयोन। पशे [ सौख्यं दुःखं वा] सु५ अथवा दु:५३५ [ स्वयं आत्मा भवति ] स्वयं मात्मा थाय छे.
ટીકા- આ અહીં સિદ્ધાંત છે કે-“શરીર, ભલે તેને દિવ્ય વૈદિયિકપણું હોય તોપણ, સુખ કરી શકતું નથી;” માટે, ઇષ્ટ અથવા અનિષ્ટ વિષયોના વશે સુખ અથવા દુ:ખરૂપ સ્વયમેવ આત્મા થાય
ભાવાર્થ:- શરીર સુખદુઃખ કરતું નથી. દેવનું ઉત્તમ વૈકિયિક શરીર સુખનું કારણ નથી કે નારકનું શરીર દુ:ખનું કારણ નથી. આત્મા પોતે જ ઇષ્ટ-અનિષ્ટ વિષયોને વશ થઈ સુખ-દુ:ખની पन॥३५ ५२मे . ६६.
હવે, આત્મા સ્વયમેવ સુખપરિણામની શક્તિવાળો હોવાથી વિષયોનું અકિંચિત્કરપણું પ્રકાશે छ:
જો દષ્ટિ પ્રાણીની તિમિરહ૨, તો કાર્ય છે નહિ દીપથી; જ્યાં જીવ સ્વયં સુખ પરિણમે, વિષયો કરે છે શું તહીં? ૬૭.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
