Pravachana sara

Author(s): Kundkundacharya, Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust

Page 513

Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
४७८
પ્રવચનસાર
[ भगवानश्री.j
अथ श्रामण्येनाधिकं हीनमिवाचरतो विनाशं दर्शयतिगुणदोधिगस्स विणयं पडिच्छगो जो वि होमि समणो त्ति। होज्जं गुणाधरो जदि सो होदि अणंतसंसारी।। २६६ ।।
गुणतोऽधिकस्य विनयं प्रत्येषको योऽपि भवामि श्रमण इति।
भवन् गुणाधरो यदि स भवत्यनन्तसंसारी।। २६६ ।। स्वयं जघन्यगुण: सन् श्रमणोऽहमपीत्यवलेपात्परेषां गुणाधिकानां विनयं प्रतीच्छन् श्रामण्यावलेपवशात् कदाचिदनन्तसंसार्यपि भवति।। २६६।।
किमपि पाठमात्रं गृहीत्वा तेषां दोषो न ग्राह्यः, किंतु किमपि सारपदं गृहीत्वा स्वयं भावनैव कर्तव्या। कस्मादिति चेत्। रागद्वेषोत्पत्तौ सत्यां बहुश्रुतानां श्रुतफलं नास्ति, तपोधनानां तपःफलं चेति।। २६५ ।। अत्राह शिष्यः-अपवादव्याख्यानप्रस्तावे शुभोपयोगो व्याख्यातः, पुनरपि किमर्थं अत्र व्याख्यानं कृतमिति। परिहारमाह-युक्तमिदं भवदीयवचनं, किंतु तत्र सर्वत्यागलक्षणोत्सर्गव्याख्याने कृते सति तत्रासमर्थतपोधनैः कालापेक्षया किमपि ज्ञानसंयमशौचोपकरणादिकं ग्राह्यमित्यपवादव्याख्यानमेव मुख्यम्। अत्र तु यथा भेदनयेन सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्रतपश्चरणरूपा चतुर्विधाराधना भवति, सैवाभेदनयेन सम्यक्त्वचारित्ररूपेण द्विधा भवति, तत्राप्यभेदविवक्षया पुनरेकैव वीतरागचारित्राराधाना, तथा भेदनयेन सम्यग्दर्शनसम्यग्ज्ञानसम्यक्चारित्ररूपस्त्रिविधमोक्षमार्गो भवति, स एवाभेदनयेन श्रामण्यापर-मोक्षमार्गनामा पुनरेक एव, स चाभेदरूपो मुख्यवृत्त्या
હવે, જે શ્રામણે અધિક હોય તેના પ્રત્યે જાણે કે તે શ્રામ હીન (પોતાનાથી મુનિપણામાં હલકો ) હોય એમ આચરણ કરનારો વિનાશ દર્શાવે છે:
જે હીનગુણ હોવા છતાં ‘હું પણ શ્રમણ છું ? મદ કરે,
७२छे विनय शुस-अघि पास, अनंतसंसारी बने. २६६. सन्वयार्थ:- [यः] ४ श्रम [ यदि गुणाधरः भवन् ] गुए) हीन (६ ) हो। छतi [अपि श्रमण: भवामि] 'हुँ ५९ श्रम छु' [इति] मेम मानीने अर्थात् ग रीने [गुणत: अधिकस्य] ) अघि पासेथी (-४ पोताना २त मधि वाणा होय सेवा श्रम। पासेथी) [विनयं प्रत्येषक:] विनय ४२७ छ, [स:] ते [अनन्तसंसारी भवति ] अनंतसंसारी. थाय छे.
ટીકાઃ- જે શ્રમણ પોતે જઘન્ય ગુણવાળો હોવા છતાં હું પણ શ્રમણ છું” એવા ગર્વને લીધે બીજા અધિક ગુણવાળાઓ પાસેથી વિનયની ઇચ્છા કરે છે, તે (શ્રમણ) શ્રમણ્યના ગર્વને વશ કદાચિત અનંતસંસારી પણ થાય છે. ૨૬૬.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com