Pravachana sara

Author(s): Kundkundacharya, Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust

Page 520

Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
કહાનજૈનશાસ્ત્રમાળા ]
ચરણાનુયોગસૂચક ચૂલિકા
૪૮૫
अथ पञ्चरत्नम्।
*तन्त्रस्यास्य शिखण्डमण्डनमिव प्रद्योतयत्सर्वतोऽद्वैतीयीकमथाहतो भगवतः संक्षेपतः शासनम्। व्याकुर्वजगतो विलक्षणपथां संसारमोक्षस्थिति
जीयात्सम्प्रति पञ्चरत्नमनघं सूत्रैरिमैः पञ्चभिः ।। १८ ।। अथ संसारतत्त्वमुद्घाटयति
जे अजधागहिदत्था एदे तच ति णिच्छिदा समये। अच्चंतफलसमिद्धं भमंति ते तो परं कालं ।। २७१।।
सहितशीतलजलस्य शीतलगुणरक्षा भवति तथा समगुणसंसर्गाद्गुणरक्षा भवति। यथा च तस्यैव जलस्य कर्पूरशर्करादिशीतलद्रव्यनिक्षेपे कृते सति शीतलगुणवृद्धिर्भवति तथा निश्चयव्यवहाररत्नत्रयगुणाधिकसंसर्गोद्गुणवृद्धिर्भवतीति सूत्रार्थः।। २७०।। इतःपरं पञ्चमस्थले संक्षेपेण संसारस्वरूपस्य मोक्षस्वरूपस्य च प्रतीत्यर्थं पञ्चरत्नभूतगाथापञ्चकेन व्याख्यानं करोति। तद्यथा-अथ संसारस्वरूपं प्रकटयति-जे अजधागहिदत्था वीतरागसर्वज्ञप्रणीतनिश्चयव्यवहाररत्नत्रयार्थपरिज्ञानाभावात् येऽयथागृहीतार्थाः विपरीतगृहीतार्थाः। पुनरपि कथंभूताः। एदे तच त्ति णिच्छिदा एते तत्त्वमिति निश्चिताः, एवे ये मया कल्पिताः पदार्थास्त एव तत्त्वमिति निश्चिताः, निश्चयं कृतवन्तः। क्व स्थित्वा। समये
હવે પાંચ રત્નો છે (અર્થાત હવે પાંચ રત્નો જેવી પાંચ ગાથાઓ કહેવામાં આવે છે).
[त्यां प्रथम, CDS द्वा२॥ ते पाय ॥यामोनो महिमा ४२वामा मापे छ:]
[अर्थ:-] ६३ २॥ शास्त्राने सन। सं।२. ४५i (अर्थात् ॥ ॥त्रान। यूडाम९ि।મુગટમણિ જેવાં) આ પાંચ સૂત્રોરૂપ નિર્મળ પાંચ રત્નો-કે જેઓ સંક્ષેપથી અર્વતભગવાનના સમગ્ર અદ્વિતીય શાસનને સર્વતઃ પ્રકાશે છે તેઓ-* વિલક્ષણ પંથવાળી સંસાર-મોક્ષની સ્થિતિને જગત સમક્ષ પ્રગટ કરતાં થકા જયવંત વર્તો.
હવે સંસારતત્ત્વ પ્રગટ કરે છે:
સમયસ્થ હો પણ સેવી ભ્રમ અયથા ગ્રહે જે અર્થને, અત્યંતફળસમૃદ્ધ ભાવી કાળમાં જીવ તે ભમે. ૨૭૧.
* શાર્દૂલવિક્રીડિત છંદ * વિલક્ષણ = ભિન્નભિન્ન. (સંસારની સ્થિતિ અને મોક્ષની સ્થિતિ ભિન્નભિન્ન પંથવાળી છે અર્થાત
સંસાર અને મોક્ષના પંથ જાદા જુદા છે.)
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com