________________
४३८
[ भगवानश्री ६६
प्रमाणत्वोपपत्तेः। अतः सर्वेऽर्था आगमसिद्धा एव भवन्ति । अथ ते श्रमणानां ज्ञेयत्वमापद्यन्ते स्वयमेव, विचित्रगुणपर्यायविशिष्टसर्वद्रव्यव्यापकानेकान्तात्मकश्रुतज्ञानोपयोगीभूय विपरिणमनात्। अतो न किञ्चिदप्यागमचक्षुषामदृश्यं स्यात् ।। २३५ ।।
अथागमज्ञानतत्पूर्वतत्त्वार्थश्रद्धानतदुभयपूर्वसंयतत्वानां यौगपद्यस्य मोक्षमार्गत्वं नियम
यति
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
२३५.
પ્રવચનસાર
आगमपुव्वा दिट्ठी ण भवदि जस्सेह संजमो तस्स । णत्थीदि भणदि सुत्तं असंजदो होदि किध समणो ।। २३६ ।।
गुणपर्यायैः सह। जाणंति जानन्ति । कान्। ते वि तान् पूर्वोक्तार्थगुणपर्यायान्। किं कृत्वा पूर्वम्। पेच्छित्ता दृष्ट्वा ज्ञात्वा। केन । आगमेण हि आगमेनैव। अयमत्रार्थः- पूर्वमागमं पठित्वा पश्चाज्जानन्ति। ते समणा ते श्रमणा भवन्तीति । अत्रेदं भणितं भवति - सर्वे द्रव्यगुणपर्यायाः परमागमेन ज्ञायन्ते। कस्मात् । आगमस्य परोक्षरूपेण केवलज्ञानसमानत्वात् । पश्चादागमाधारेण स्वसंवेदनज्ञाने जाते स्वसंवेदनज्ञानबलेन केवलज्ञाने च जाते प्रत्यक्षा अपि भवन्ति । ततः कारणादागमचक्षुषा परंपरया सर्वं भवतीति ।। २३५ ।। एवमागमाभ्यासकथनरूपेण प्रथम-स्थले सूत्रचतुष्टयं गतम्। अथागमपरिज्ञानतत्त्वार्थश्रद्धानतदुभयपूर्वकसंयतत्वत्रयस्य मोक्षमार्गत्वं नियमयति-आगमपुव्वा दिट्ठी ण
दृश्यं
भवदि
અનેકાંતમય હોવાથી જ આગમને પ્રમાણપણાની ઉપપત્તિ છે (અર્થાત્ આગમ પ્રમાણભૂત સિદ્ધ થાય છે). આથી બધા પદાર્થો આગમસિદ્ધ જ છે. અને તેઓ શ્રમણોને સ્વયમેવ જ્ઞેયભૂત થાય છે, કારણ કે શ્રમણો વિચિત્ર ગુણપર્યાયોવાળાં સર્વ દ્રવ્યોમાં વ્યાપક (–સર્વ દ્રવ્યોને જાણનાર) અનેકાન્તાત્મક શ્રુતજ્ઞાનોપયોગરૂપ થઈને પરિણમે છે.
आथी (खेम ऽधुं }) आगमयक्षुखोने ( -आगम३५ यक्षुवाणाखोने) Siध पए। अदृश्य नथी.
હવે, આગમજ્ઞાન, તપૂર્વક તત્ત્વાર્થશ્રદ્ધાન અને તદુભયપૂર્વક સંયતત્વના યુગપદપણાને મોક્ષમાર્ગપણું હોવાનો નિયમ કરે છે [અર્થાત્ (૧) આગમજ્ઞાન, (૨) તે-પૂર્વક તત્ત્વાર્થશ્રદ્ધાન અને (૩) તે બન્ને-પૂર્વક સંયતપણું-એ ત્રણેનું સાથે હોવું તે જ મોક્ષમાર્ગ છે એવો નિયમ સિદ્ધ કરે છે ]:દૃષ્ટિ ન આગમપૂર્વિકા તે જીવને સંયમ નહીં
-खे सूत्र डेरुं छे पथन; भुनि डेम होय असंयमी ? २९.
૧. અનેકાંત અનેક અંત; અનેક ધર્મ. [દ્રવ્યશ્રુત અનેકાંતમય છે. સર્વ દ્રવ્યોના એકીસાથે પ્રવર્તતા અને ક્રમે પ્રવર્તતા જે અનેક ધર્મો તેમાં વ્યાપનારા (અર્થાત્ તેમને કહેનારા ) અનેક ધર્મો દ્રવ્યશ્રુતમાં છે. ] ૨. શ્રુતજ્ઞાનોપયોગ અનેકાન્તાત્મક છે. સર્વ દ્રવ્યોના જે અનેક ધર્મો તેમાં વ્યાપનારા ( અર્થાત્ તેમને જાણનારા ) અનેક ધર્મો ભાવશ્રુતજ્ઞાનમાં છે.
=
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
