Book Title: Pravachana sara
Author(s): Kundkundacharya, Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust

View full book text
Previous | Next

Page 505
________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ४७० પ્રવચનસાર [ भगवान श्रीदुंदु: अथ कारणवैपरीत्यात् फलमविपरीतं न सिध्यतीति श्रद्धापयति जदि ते विसयकसाया पाव त्ति परूविदा व सत्थेसु। किह ते तप्पडिबद्धा पुरिसा णित्थारगा होति।। २५८ ।। यदि ते विषयकषायाः पापमिति प्ररूपिता वा शास्त्रेषु । कथं ते तत्प्रतिबद्धाः पुरुषा निस्तारका भवन्ति।। २५८ ।। विषयकषायास्तावत्पापमेव; तद्वन्तः पुरुषा अपि पापमेव; तदनुरक्ता अपि पापानुरक्तत्वात् पापमेव भवन्ति। ततो विषयकषायवन्तः स्वानुरक्तानां पुण्यायापि न कल्प्यन्ते, कथं पुनः संसारनिस्तारणाय। ततो न तेभ्यः फलमविपरीतं सिध्येत्।। २५८ ।। केषु। कुदेवेसु मणुवेसु कुत्सितदेवेषु मनुजेषु। किं कर्तृ। जुटुं जुष्टं सेवा कृता, कदं व कृतं वा किमपि वैयावृत्त्यादिकम् , दत्तं दत्तं किमप्याहारादिकम्। केषु। पुरिसेसु पुरुषेषु पात्रेषु। किंविशिष्टेषु। अविदिदपरमत्थेसु य अविदितपरमार्थेषु च, परमात्मतत्त्वश्रद्धानज्ञानशून्येषु। पुनरपि किंरूपेषु। विसयकसायाधिगेसु विषयकषायाधिकेषु, विषयकषायाधीनत्वेन निर्विषयशुद्धात्मस्वरूपभावनारहितेषु इत्यर्थः।। २५७ ।। अथ तमेवार्थं प्रकारान्तरेण द्रढयति-जदि ते विसयकसाया पाव त्ति परूविदा व सत्थेसु यदि चेत् ते विषयकषायाः पापमिति प्ररूपिताः शास्त्रेषु, किह ते तप्पडिबद्धा હવે કારણની વિપરીતતાથી અવિપરીત ફળ સિદ્ધ થતું નથી એમ શ્રદ્ધા કરાવે છે: “ વિષયો કષાયો પા૫ છેજો એમ નિરૂપણ શાસ્ત્રમાં, તો કેમ ત—તિબદ્ધ પુરુષો હોય રે નિસ્વારકા? ૨૫૮. अन्वयार्थ:- [ यदि वा] श्री [ते विषयकषायाः] ते विषयायो [पापम् ] ५।५ छ' [इति] मेम. [ शास्त्रेषु ] [स्त्रीमा [प्ररूपिताः ] ५३५९॥ ३२वाम भाव्यु छ, तो [ तत्प्रतिबद्धाः ] तेमा प्रतिबद्ध (विषयायोमा दीन) [ ते पुरुषाः] ते पुरुषो [ निस्तारकाः ] *निस्त।२६ [कथं भवन्ति] કેમ હોઈ શકે ? ટીકા:- પ્રથમ તો વિષયકષાયો પાપ જ છે; વિષયકપાયવંત પુરુષો પણ પાપ જ છે; વિષયકષાયવંત પુરુષો પ્રત્યે અનુરક્ત જીવો પણ પાપમાં અનુરક્ત હોવાથી પાપ જ છે. તેથી વિષયકષાયવંત પુરુષો સ્વાનુરક્ત (પોતાના પ્રત્યે અનુરાગવાળા) પુરુષોને પુણ્યનું કારણ પણ થતા નથી તો પછી સંસારથી વિસ્તારનું કારણ તો કેમ થાય? (ન જ થાય.) માટે તેમનાથી અવિપરીત ફળ સિદ્ધ થતું નથી (અર્થાત્ વિષયકષાયવંત પુરુષારૂપ વિપરીત કારણનું ફળ અવિપરીત હોતું નથી). २५८. * निस्ता२३ = निस्ता२. १२ नारा; तारनारा; पा२. उतारना२रा. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com

Loading...

Page Navigation
1 ... 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548