Pravachana sara

Author(s): Kundkundacharya, Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust

Page 483

Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
४४८
પ્રવચનસાર
[ भगवानश्री.पुं
अथास्य सिद्धागमज्ञानतत्त्वार्थश्रद्धानसंयतत्वयौगपद्यात्मज्ञानयोगपद्यसंयतस्य कीदृग्ल-क्षण मित्यनुशास्ति
समसत्तुबंधुवग्गो समसुहदुक्खो पसंसणिंदसमो। समलोट्ठकंचणो पुण जीविदमरणे समो समणो।। २४१ ।।
समशत्रुबन्धुवर्गः समसुखदःखः प्रशंसानिन्दासमः।
समलोष्टकाञ्चनः पुनर्जीवितमरणे समः श्रमणः।। २४१ ।। संयमः सम्यग्दर्शनज्ञानपुरःसरं चारित्रं, चारित्रं धर्मः, धर्मः साम्यं, साम्यं मोहक्षोभविहीन: आत्मपरिणामः। ततः संयतस्य साम्यं लक्षणम्। तत्र शत्रुबन्धुवर्गयोः सुखदुःखयोः प्रशंसानिन्दयो: लोष्टकाञ्चनयोर्जीवितमरणयोश्च समम् अयं मम परोऽयं स्वः, अयमाह्वादोऽयं परितापः, इदं ममोत्कर्षणमिदमपकर्षणमयं ममाकिञ्चित्कर इदमुपकारकमिदं ममात्मधारण
इत्युपदिशति कोऽर्थः इति पृष्टे प्रत्युत्तरं ददाति। एवं प्रश्नोत्तरपातनिकाप्रस्तावे क्वापि क्वापि यथासंभवमितिशब्दस्यार्थो ज्ञातव्यः-स श्रमण: संयतस्तपोधनो भवति। यः किंविशिष्टः। शत्रुबन्धुसुखदुःखनिन्दाप्रशंसालोष्टकाञ्चनजीवितमरणेषु समः समचित्तः इति। ततः एतदायातिशत्रुबन्धुसुखदुःखनिन्दाप्रशंसालोष्टकाञ्चनजीवितमरणसमताभावनापरिणतनिजशुद्धात्मतत्त्वसम्यक्श्रद्धान ज्ञानानुष्ठानरूपनिर्विकल्प
હવે આગમજ્ઞાન-તત્ત્વાર્થશ્રદ્ધાન-સંયતત્વના યુગપદપણાનું અને આત્મજ્ઞાનનું યુગપદપણું જેને સિદ્ધ થયું છે એવા આ સંયતનું કયું લક્ષણ છે તે ઉપદેશે છે:
निंह-प्रशंसा,दु:५-सुप, मरि-धुभाभ्यां साभ्य छ,
पणीतोष्ट-इनडे, वित-भ२५ साभ्य छ, ते श्रम छे. २४१. अन्वयार्थ :- [ समशत्रबन्धुवर्ग: ] शत्रु भने बंधु ने समान , [ समसुखदुःखः ] सुप भने दु:५५ ने समान छ, [प्रशंसानिन्दासम:] प्रशंसा भने निं. प्रत्ये ने समता छ, [समलोष्टकाञ्चनः] पोष्ट (माटीनुढेई) भने यन ने समान छ [पुनः] तम ४ [जीवितमरणे समः ] वित भने भ२९। प्रत्ये ४ने समता छ, [श्रमणः] ते श्रम। छे.
ટીકા - સંયમ સમ્યગ્દર્શનજ્ઞાનપૂર્વક ચારિત્ર છે; ચારિત્ર ધર્મ છે; ધર્મ સામ્ય છે; સામ્ય મોહક્ષોભરહિત આત્મપરિણામ છે. તેથી સંયતનું, સામ્ય લક્ષણ છે.
त्यां, (१) शत्रु-बन्धुपमi, (२) सुप-६:५मा, (3) प्रशंसा-निमi, (४) सोष्ट-siयनमा अने (५) वित-भरमा सहीसाथे. (१) मा भारी ५२. (-६श्मन) छ. या स्प छ', (२) २0 मामा छ, । परित॥५ छ', (3) 0 मा उत्प। (-हीति ) छ, ॥ अ५ (-14ति छ', (४) '॥ भने मिियत्६२ छ, ॥
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com