________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
४३०
પ્રવચનસાર
[ भगवानश्री.पुं
अथ श्रामण्यापरनाम्न मोक्षमार्गस्यैकण्यलक्षणस्य प्रज्ञापनम्। तत्र तन्मूलसाधनभूते प्रथममागम एव व्यापारयति
एयग्गगदो समणो एयग्गं णिच्छिदस्स अत्थेसु। णिच्छिती आगमदो आगमचेट्ठा तदो जेट्ठा।। २३२।।
ऐकाम्यगतः श्रमणः ऐकाम्यं निश्चितस्य अर्थेषु।
निश्चितिरागमत आगमचेष्टा ततो ज्येष्ठा।। २३२।। श्रमणो हि तावदैकाम्यगत एव भवति। ऐकायं तु निश्चितार्थस्यैव भवति। अर्थनिश्चयस्त्वागमादेव भवति। तत आगम एव व्यापारः प्रधानतरः, न चान्या गतिरस्ति। यतो न खल्वागममन्तरेणार्था निश्चेतुं शक्यन्ते, तस्यैव हि त्रिसमयप्रवृत्तत्रिलक्षणसकलपदार्थसार्थयाथात्म्यावगमसुस्थितान्तरङ्गगम्भीरत्वात्। न चार्थनिश्चयमन्तरेणैकाम्यं सिद्ध्येत्,
स्थले सूत्रचतुष्टयम्। अतःपरं द्रव्यभावसंयमकथनरूपेण 'चागो य अणारंभो' इत्यादि तृतीयस्थले गाथाचतुष्टयम्। तदनन्तरं निश्चयव्यवहारमोक्षमार्गोपसंहारमुख्यत्वेन ‘मुज्झदि वा' इत्यादि चतुर्थस्थले गाथाद्वयम्। एवं स्थलचतुष्टयेन तृतीयान्तराधिकारे समुदायपातनिका। तद्यथा-अथैकाग्यगतः श्रमणो
હવે શ્રાપ્ય જેનું બીજું નામ છે એવા એકાગ્રતાલક્ષણવાળા મોક્ષમાર્ગનું પ્રજ્ઞાપન છે. તેમાં प्रथम, तेना (-मोक्षमार्गना) भूगसाधनभूत मागममा ४ व्यापार (-प्रवृत्ति) २राये छ:
શ્રામપ્ય જ્યાં ઐકાગ્ય, ને ઐકાગ્ય વસ્તુનિશ્ચયે,
નિશ્ચય બને આગમ વડે, આગમપ્રવર્તન મુખ્ય છે. ૨૩૨. अन्वयार्थ:- [श्रमणः ] श्रम[ ऐकाण्यगतः] मेयताने प्रा. लोय छ; [ ऐकायं ] मेत [अर्थेषु निश्चितस्य] ५र्थोन। निश्चयवंतने होय छ; [ निश्चितिः] (पर्थोनो) निश्चय [आगमतः ] भागम द्वारा थाय छ; [ ततः] तथा [आगमचेष्टा ] माममा व्यापार [ ज्येष्ठा ] मुल्य
ટીકા:- પ્રથમ તો, શ્રમણ ખરેખર એકાગ્રતાને પ્રાપ્ત જ હોય છે; એકાગ્રતા પદાર્થોના નિશ્ચયવંતને જ હોય છે; અને પદાર્થોનો નિશ્ચય આગમ દ્વારા જ થાય છે; તેથી આગમમાં જ વ્યાપાર प्रधानत२. (-विशेष प्रधान) छ; भी गति (-नीलो २स्तो ) नथी. तेनुं ॥२९॥ २॥ प्रभा छ :
ખરેખર આગમ વિના પદાર્થોનો નિશ્ચય કરી શકાતો નથી; કારણ કે આગમ જ, જેને ત્રણે કાળે (ઉત્પાદ-વ્યય-ધ્રૌવ્યરૂપ) ત્રણ લક્ષણો પ્રવર્તે છે એવા સકળપદાર્થસાર્થના યથાતથ જ્ઞાન વડે સુસ્થિત અંતરંગથી ગંભીર છે (અર્થાત આગમનું જ અંતરંગ સર્વ
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
