Pravachana sara

Author(s): Kundkundacharya, Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust

Page 451

Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
૪૧૬
પ્રવચનસાર
[ भगवान श्रीअथाप्रतिषिद्धशरीरमात्रोपधिपालनविधानमुपदिशति
इहलोगणिरावेक्खो अप्पडिबद्धो परम्मि लोयम्हि। जुत्ताहारविहारो रहिदकसाओ हवे समणो।। २२६ ।।
इहलोकनिरापेक्षः अप्रतिबद्धः परस्मिन् लोके।
युक्ताहारविहारो रहितकषायो भवेत् श्रमणः।। २२६ ।। अनादिनिधनैकरूपशुद्धात्मतत्त्वपरिणतत्वादखिलकर्मपुद्गलविपाकात्यन्तविविक्तस्वभावत्वेन रहितकषायत्वात्तदात्वमनुष्यत्वेऽपि समस्तमनुष्यव्यवहारबहिर्भूतत्वेनेहलोकनिरापेक्षत्वात्तथा
व्याख्यानस्य विशेषविवरणं करोति-इदि भणिदं इति भणितं कथितम्। किम्। उवयरणं उपकरणम्। क्व। जिणमग्गे जिनोक्तमोक्षमार्गे। किमुपकरणम्। लिंगं शरीराकारपुद्गलपिण्डरूपं द्रव्यलिङ्गम्। किंविशिष्टम। जहजादरूवं यथाजातरूपं, यथाजातरूपशब्देनात्र व्यवहारेण संगपरि नग्नरूपं, निश्चयेनाभ्यन्तरेण शुद्धबुबैकस्वभावं परमात्मस्वरूपं। गुरुवयणं पि य गुरुवचनमपि, निर्विकारपरमचिज्ज्योतिःस्वरूपपरमात्मतत्त्वप्रतिबोधकं सारभूतं सिद्धोपदेशरूपं गुरूपदेशवचनम्। न केवलं गुरूपदेशवचनं, सुत्तज्झयणं च आदिमध्यान्तवर्जितजातिजरामरणरहितनिजात्मद्रव्यप्रकाशकसूत्राध्ययनं च, परमागमवाचनमित्यर्थः। णिद्दिटुं उपकरणरूपेण निर्दिष्टं कथितम्। विणओ स्वकीयनिश्चयरत्नत्रयशुद्धिर्निश्चयविनयः, तदाधारपुरुषेषु भक्तिपरिणामो व्यवहारविनयः। उभयोऽपि विनयपरिणाम उपकरणं भवतीति निर्दिष्टः। अनेन किमुक्तं भवति-निश्चयेन चतुर्विधमेवोपकरणम्। अन्यदुपकरणं व्यवहार इति।। २२५।। अथ युक्ताहारविहार-लक्षणतपोधनस्य स्वरूपमाख्याति-इहलोगणिरावेक्खो
इहलोकनिरापेक्ष:,
टतोत्कीर्णज्ञायकैकस्वभावनिजात्मसंवित्तिविनाशक
હવે, અનિષિદ્ધ એવો જે શરીરમાત્ર ઉપધિ તેના પાલનની વિધિ ઉપદેશ છેઃ
આ લોકમાં નિરપેક્ષ ને પરલોક-અણપ્રતિબદ્ધ છે;
साधु शायरहित, तेथी युत '२-विहारी छे. २२६. अन्वयार्थ:- [श्रमणः ] श्रम [ रहितकषायः ] पायरहित वर्ततो थो [इहलोकनिरपेक्षः] ॥ सोम निरपेक्ष भने [परस्मिन् लोके] ५२. सोमi [अप्रतिबद्धः] प्रतिबद्ध शेवाथा [ युक्ताहारविहारः भवेत् ] * युत।६२विहारी होय छे.
ટીકા:- અનાદિનિધન એકરૂપ શુદ્ધ આત્મતત્ત્વમાં પરિણત હોવાને લીધે શ્રમણ સમસ્ત કર્મપુદ્ગલના વિપાકથી અત્યંત વિવિક્ત (-ભિન્ન) સ્વભાવ વડે કપાયરહિત હોવાથી, તે કાળે (વર્તમાન કાળે) મનુષ્યપણું હોવા છતાં પણ (પોતે) સમસ્ત મનુષ્યવ્યવહારથી
* युऽताविहारी = (१) योग्य (-6थित) मा॥२-विहाराणो. (२) युऽतान। अर्थात योगान। मा२વિહારવાળો; યોગપૂર્વક (–આત્મસ્વભાવમાં જોડાણ સહિત) આહાર-વિહારવાળો.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com