________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
360
પ્રવચનસાર
[ भगवान श्री
मोहग्रन्थिक्षपणाद्धि तन्मूलरागद्वेषक्षपणं; ततः समसुखदुःखस्य परममाध्यस्थलक्षणे श्रामण्ये भवनं; ततोऽनाकुलत्वलक्षणाक्षयसौख्यलाभः। अतो मोहग्रन्थिभेदादक्षयसौख्यं फलम्।।१९५।। अथैकाम्यसञ्चेतनलक्षणं ध्यानमशुद्धत्वमात्मनो नावहतीति निश्चिनोति
जो खविदमोहकलुसो विसयविरत्तो मणो णिरुंभित्ता। समवट्ठिदो सहावे सो अप्पाणं हवदि झादा।।१९६ ।।
अथ दर्शनमोहग्रन्थिभेदात्किं भवतीति प्रश्ने समाधानं ददाति-जो णिहदमोहगंठी यः पूर्वसूत्रोक्तप्रकारेण निहतदर्शनमोहग्रन्थिभूत्वा रागपदोसे खवीय निजशुद्धात्मनिश्चलानुभूतिलक्षणवीतरागचारित्रप्रतिबन्धको चरित्रमोहसंज्ञौ रागद्वेषौ क्षपयित्वा। क्व। सामण्णे स्वस्वभावलक्षणे श्रामण्ये। पुनरपि किं कृत्वा। होज्जं भूत्वा। किंविशिष्टः। समसुहदुक्खो निजशुद्धात्मसंवित्तिसमुत्पन्नरागादिविकल्पोपाधिरहितपरमसुखामृतानुभवेन सांसारिकसुखदुःखोत्पन्नहर्षविषादरहितत्वात्समसुखदुःखः। सो सोक्खं अक्खयं लहदि स एवंगुणविशिष्टो भेदज्ञानी सौख्यमक्षयं लभते। ततो ज्ञायते दर्शनमोहक्षयाचारित्रमोहसंज्ञरागद्वेषविनाशस्ततश्च सुखदुःखादिमाध्यस्थ्यलक्षण-श्रामण्येऽवस्थानं तेनाक्षयसुखलाभो भवतीति।। १९५।। अथ निजशुद्धात्मैकाग्यलक्षणध्यान-मात्मनोऽत्यन्तविशुद्धि करोतीत्यावेदयति-जो खविदमोहकलुसो यः क्षपितमोहकलुषः, मोहो दर्शनमोहः कलुषश्चारित्रमोहः, पूर्वसूत्रद्वयकथितक्रमेण क्षपितमोहकलुषो येन स भवति
श्रामध्यमा ( भुनि५९॥i) ५२९ मे छ, [ सः ] ते [ अक्षयं सौख्यं] अक्षय सौयने [ लभते] प्रास ४२
ટીકા- મોહગ્રંથિનો ક્ષય કરવાથી, મોહગ્રંથિ જેનું મૂળ છે એવા રાગદ્વેષનું પણ થાય છે; તેથી (અર્થાત રાગદ્વેષનું ક્ષપણ થવાથી), સમસુખદુ:ખ એવા તે જીવને પરમ મધ્યસ્થતા જેનું લક્ષણ છે એવા શ્રમણ્યમાં ભવન-પરિણમન થાય છે, અને તેથી (અર્થાત શ્રમણ્યમાં પરિણમવાથી) અનાકુળતા જેનું લક્ષણ છે એવા અક્ષય સૌખ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે.
આથી (એમ કહ્યું કે, મોહરૂપી ગ્રંથિના ભેદથી અક્ષય સૌખ્યરૂપ ફળ હોય છે. ૧૯૫.
હવે, એકાગ્ર સંચેતન જેનું લક્ષણ છે એવું ધ્યાન આત્માને અશુદ્ધતા લાવતું નથી એમ નક્કી ४२. छ:
४ मोहमशनष्ट,विषयवि२त थ७, भनीने, આત્મસ્વભાવે સ્થિત છે, તે આત્મને ધ્યાનાર છે. ૧૯૬.
१. १५९५ = क्षय 5२युत २. भेडा = ४नो मे ४ विषय (मासंबन) होय अg.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
