________________
૨૦૦
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
પ્રવચનસાર
अथ द्रव्यस्योत्पादव्ययध्रौव्याण्येकद्रव्यपर्यायद्वारेण चिन्तयति
परिणमदि सयं दव्वं गुणदो य गुणंतरं सदविसिद्वं । तम्हा गुणपज्जाया भणिया पुण दव्वमेव त्ति ।। १०४ ।।
एकद्रव्यपर्याया हि गुणपर्यायाः, गुणपर्यायाणामेकद्रव्यत्वात् । एकद्रव्यत्वं हि तेषां सहकारफलवत्। यथा किल सहकारफलं स्वयमेव हरितभावात् पाण्डुभावं परिणमत्पूर्वोत्तरप्रवृत्तहरितपाण्डुभावाभ्यामनुभूतात्मसत्ताकं हरितपाण्डुभावाभ्यां सममविशिष्टसत्ताक
[ भगवानश्री ६६
परिणमति स्वयं द्रव्यं गुणतश्च गुणान्तरं सदविशिष्टम् । तस्माद्गुणपर्याया भणिताः पुनः द्रव्यमेवेति।। १०४ ।।
नास्ति, ततः कारणाद्द्रव्यपर्याया अपि द्रव्यलक्षणं भवन्तीत्यभिप्रायः ।। १०३ ।। अथ द्रव्यस्योत्पाद– व्ययध्रौव्याणि गुणपर्यायमुख्यत्वेन प्रतिपादयति-परिणमदि सयं दव्वं परिणमति स्वयं स्वयमेवोपादानकारणभूतं जीवद्रव्यं कर्तृ । कं परिणमति । गुणदो य गुणंतरं निरुपरागस्वसंवेदनज्ञानगुणात्
હવે દ્રવ્યનાં ઉત્પાદ-વ્યય-ધ્રૌવ્ય એકદ્રવ્યપર્યાયદ્વારા વિચારે છેઃ
૧. હરિતભાવ २. पीतलाव =
छे.)
=
अन्वयार्थः- [ सदविशिष्टं ] सत्ता-अपेक्षा अविशिष्टपणे, [ द्रव्यं स्वयं ] द्रव्य पोते ४ [ गुणतः च गुणान्तरं ] गुणमांथी गुणांतरे [ परिणमति ] परिमे छे ( अर्थात् द्रव्य पोते ४ खेड ગુણપર્યાયમાંથી અન્ય ગુણપર્યાયે પરિણમે છે અને તેની સત્તા ગુણપર્યાયોની સત્તા સાથે અવિશિષ્ટअभिन्न-खेऽ ४ २हे छे ), [ तस्मात् पुनः ] तेथी वणी [ गुणपर्यायाः ] गुएापर्यायो [ द्रव्यम् एव इति भणिताः ] द्रव्य ४ हेवामां आव्या छे.
ટીકા:- ગુણપર્યાયો એકદ્રવ્યપર્યાયો ગુણપર્યાયો એક દ્રવ્યના પર્યાયો છે કારણ એક દ્રવ્યપણું આમ્રફળની માફક છે. (તે પીતભાવે પરિણમતું થકું, પહેલાં અને પછી સત્તા અનુભવતું હોવાને લીધે, તિભાવ
અવિશિષ્ટસત્ત્વ સ્વયં દ૨વ ગુણથી ગુણાંતર પરિણમે, તેથી વળી દ્રવ્ય જ કહ્યા છે સર્વગુણપર્યાયને. ૧૦૪.
છે, કારણ કે ગુણપર્યાયોને એકદ્રવ્યપણું છે અર્થાત્ તેઓ એક જ દ્રવ્ય છે-ભિન્ન ભિન્ન દ્રવ્યો નથી ). તેમનું આ પ્રમાણેઃ ) જેમ આમ્રફળ પોતે જ રિતભાવમાંથી પ્રવર્તતા એવા હરિતભાવ અને પીતભાવ વડે પોતાની
લીલો ભાવ; લીલી અવસ્થા; લીલાપણું.
પીળો ભાવ; પીળી દશા; પીળાપણું. (પહેલાં કેરીની લીલી અવસ્થા હોય છે, પછી પીળી થાય
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
