________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
इन नशास्त्रमाणा]
सातत्त्व-प्रशान
૧૨૩
इन्द्रियसुखभाजनेषु हि प्रधाना दिवौकसः। तेषामपि स्वाभाविकं न खलु सुखमस्ति, प्रत्युत तेषां स्वाभाविकं दु:खमेवावलोक्यते; यतस्ते पञ्चेन्द्रियात्मकशरीरपिशाचपीडया परवशा भृगुप्रपातस्थानीयान्मनोज्ञविषयानभिपतन्ति।। ७१।।
अथैवमिन्द्रियसुखस्य दुःखतायां युक्त्यावतारितायामिन्द्रियसुखसाधनीभूतपुण्यनिर्वर्तकशुभोपयोगस्य दुःखसाधनीभूतपापनिर्वर्तकाशुभोपयोगविशेषादविशेषत्वमवतारयति
णरणारयतिरियसुरा भजति जदि देहसंभवं दुक्खं। किह सो सुहो व असुहो उवओगो हवदि जीवाणं ।।७२।।
नरनारकतिर्यकसुरा भजन्ति यदि देहसंभवं दुःखम्। कथं स शुभो वाऽशुभ उपयोगो भवति जीवानाम्।।७२।।
देहस्थानीयमहान्धकूपे पतितः सन् कश्चित् पुरुषविशेषः, संसारस्थानीयमहारण्ये मिथ्यात्वादिकुमार्गे नष्ट: सन्
मृत्युस्थानीयहस्तिभयेनायुष्कर्मस्थानीये साटिकविशेषे शुक्लकृष्णपक्षस्थानीयशुक्लकृष्णमूषकद्वयछेद्यमानमूले व्याधिस्थानीयमधुमक्षिकावेष्टिते लग्नस्तेनैव हस्तिना हन्यमाने सति विषयसुखस्थानीय
ટીકાઃ- ઇંદ્રિયસુખનાં ભાજનોમાં પ્રધાન દેવો છે; તેમને પણ ખરેખર સ્વાભાવિક સુખ નથી; ઊલટું તેમને સ્વાભાવિક દુઃખ જ જોવામાં આવે છે; કારણ કે તેઓ ચિંદ્રિયાત્મક શરીરરૂપ પિશાચની પીડા વડે પરવશ હોવાથી *ભૃગુપ્રપાત સમા મનોજ્ઞ વિષયો તરફ ધસે છે. ૭૧.
એ રીતે ઈદ્રિયસુખને દુ:ખપણે યુક્તિથી પ્રગટ કરીને, હવે ઇંદ્રિયસુખના સાધનભૂત પુણ્યને ઉત્પન્ન કરનાર શુભોપયોગનું, દુ:ખના સાધનભૂત પાપને ઉત્પન્ન કરનાર અશુભોપયોગથી અવિશેષપણું प्रगट ३२ छ:
તિર્યંચ-નારક-સુર-નરો જો દેહગત દુ:ખ અનુભવે,
તો જીવનો ઉપયોગ એ શુભ કે અશુભ કઈ રીતે છે? ૭૨. अन्वयार्थ:- [नरनारकतिर्यकसुराः ] मनुष्यो, २), तिर्ययो भने यो (-१५in) [ यदि] ओ [ देहसंभवं ] हेलोत्पन्न [ दुःखं] ६:५ने [भजन्ति ] अनुभव छ, [जीवानां] तो पोनो [ सः उपयोगः] ते शुद्धोपयोगथी विलक्ष!-अशुद्ध) ७५यो। [शुभः वा अशुभः] शुम भने अशुभप्रा२न) [कथं भवति] छ रीत छ ? (अर्थात नथी.) ।
* ભૃગુપ્રપાત = અતિ દુઃખથી કંટાળીને આપઘાત કરવા માટે પર્વતના નિરાધાર ઊંચા સ્થાન પરથી ખાવામાં
मावती ५७ट. (भू = पर्वतर्नु निराधार लायुं स्थान-शि५२. प्रपात = ५७.5; भूसी.)
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
