Book Title: Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1951 Year 12 Ank 17 to 24 and Year 13 Ank 01 to 16 Author(s): Manilal Mokamchand Shah Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh Catalog link: https://jainqq.org/explore/525936/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T 2 TS zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra raja, ne bI. prabuddha jaina taMtrI: maNilAla makamacaMda zAha (vArSika lavAjama rUpiyA 4 muMbaI : 1 jAnyuArI 1951 somavAra as : 10 ( . "ApaNe paga para UbhA rahetA zIkhIe" zrI. muMbaI jaina yuvaka saMdhanA upakrame saradAzrI vallabhabhAInA saradArazrIe tyAre A konpharansanuM mahatva amane samajAvyuM hatuM akALa avasAna badala zeka vyakata karavA eka jAhera sabhA ane tene pUre ahevAla mokalavA jaNAvyuM hatuM. gai 13 mI tA. 26-12-5 ne maMgaLavAre sAMje cha vAge, zrI jaina yuvaka saMdhanA tArIkhe meM konpharansa viSenI pUrI mAhitI temane mokalelI, paNa te kAlayamAM, saMghanA pramukha zrI cimanalAla cakubhAI zAhanA pramukha temane maLe te pahelAM te tene vidAya thaI gayAM. pade maLI hatI. e prasaMge saMghanI kAryavAhaka samitinA sabhyo, 1947 mAM temanA aMgata paricayamAM AvyuM-jUnAsaMdhanAM sabhyo tathA anya bhAIbahene sArI saMkhyAmAM hAjara gaDha pAkistAna sAthe saMkaLAze zuM, e havA phelAI rahI hatI tyAre. hatAM. kAryAlayamAM saradArazrInI hAsya veratI ane sonA namaskAra tyAre temanI zakitane ane kAma karavAnI rItane paricaya thaye. jhIlatI chabI UMcA Asane tyAMsudhI saradAranA kArya viSe mUkavAmAM AvI hatI. khUba sAMbhaLeluM, paNa tyAre kAryanI zarUAta thatAM, temanA kamaLa dilane pramukhasthAnethI nIcene TharAva paNa paricaya thayuM. kalAka rajU thaye hatuM : sudhI te saune sAMbhaLe, ane chevaTe belanArane te zrI muMbai jena yuvaka be-pAMca vAkyamAM ja javAba saMdhanA Azraya. nIce tA. maLe. je kaI temanI pAse 26-12-50 ne maMgaLavAranA mArgadarzana mATe jAya, te roja maLelI A sabhA, sau koI muMjhANunI ke saradArazrI vallabhabhAI paTe priznanI rajA bAta kare; saradAra lanA avasAna parave atyaMta TUMkamAM mArgadarzana ApI zekanI lAgaNI prakaTa kare che. paNa de. paraMtu temanA kaDapa teo vartamAna AjhAda pAse kaI vadhu vicAre nahi bhAratanA eka pramukha zi9pI ke dalIla na kare; joke hatA. temaNe khaDita bhAratane temanAthI dUra gayA pachI navA akhaMDita banAvyuM ane vicAra karavAnuM che. A rASTranA bhinna bhinna pradezane ekasUtre sugrathita karyA. A vyakitane oLakhavAnI rIte hiMdanA ItihAsamAM temanI zakti addabhuta hatI. temanuM nAma cirakALa mATe oLakha bAbatamAM gAMdhIjI suaMkita banyuM che. zrImatI chetarAtA nahi, ane jene maNibahena tathA zrI DAhyA oLakhI letA tenA para bhAI paTela pratye A sabhA pUro vizva samakata; saraUMDA dilanI sahAnubhUti dAranuM paNa tevuM ja hatuM. pAThave che ane saradArazrInA paraMtu saradAra vizvAsa AtmAne zAzvata zAMti maLe mUkatAM pahelA khUba vakhata evI A sabhA aMtarathI lagADatA. prArthanA kare che." nirNaya karavAnI temanI zakti paNa ajaba hatI. jUnATharAva para belatAM zrI cimanalAla zAhe jaNAvyuM ke, "saradArazrIne gaDhanA vijayanA samAcAra ame sau temane ApavA gayA; ane avAranavAra maLavAnuM thayeluM, paNa chelle maLyuM huM 28 mI jUnAgaDha Ape avavuM ja joIe e Agraha karyo. amane . okaTobare. ame nyujhIlenDamAM bharAnArI komanavelthanI pArlAmenTarI saune sApha nA kahIM, paNa jyAre menane kahyuM tyAre kaMi nirNaya. konpharansamAM javAnA hatA; te aMge saradArazrIne maLavAnuM hatuM karyo hoya tema ekadama pUchayuM: "se manAtha tyAMthI keTaluM dUra ? = in upa - Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-1-51 : : 7 ka . , , ; ; ; ; ; . * .'' '' javAba maLeH "sATha mAila." "tyAM javAne raste?" rasto ThIka - sva. choTubhAI purANuM che; e khulAse maLatA janAgaDha javAnuM nakakI karI dIdhuM; ane zrI gADagIlane laI somanAtha paNa jaI AvyA. maMdira pAse ja jAhera je zukravAre saradArazrIe ApaNI saunI vaccethI vidAya sabhA bharAI hatI, temAM temaNe maMdiranA jirNoddhAranI vAta karI, 1 lIdhI enI pachInA ja zukravAre saradArazrInA eka vakhatanA nikaTanA ane e kAvaM prajAe upADI levuM joIe ema kahI phaMDanI ' sAthI zrI choTubhAI bAlakRSNa purANIe paNa saune vaMdanA karI tyAM ja zarUAta karI dIdhI. saradArazrInA raste prayANuM karyuM. mAtra khATha ja divasamAM gujarAta aMgrejo hiMda cheDIne gayA tyAre be prazno baLatA pitAnA be suputre gumAvyA. saradArazrInA avasAnathI gujarAta mUkI gayAeka murilamena, bIjo dezI rAjyone beya prazno garIba banyuM ja hatu; zrI choTubhAInA avasAnathI vadhu garIba banyuM. gUMcavaNabharyA hatA; mUMjhavaNubharyA hatA. rAjakIya gUMca uke gujarAtanI vyAyAma pravRttine prANa tarIke temanI kItine lanArA paNa ema kahetA hatA ke, A be prazno para hiMdanuM khyAla hatA, paNa temane paricaya thaye 1942 nI laDatamAM. amane nAva kharAbe athaDAI bhukako thaze. paNa saradAre e bane gUcane dAvAda myunisipAliTInI haDatAlanA eka mukhya kAryakartA tarIke sAvacetIthI kunehapUrvaka ukelI. 1947nA jAnamAM hiMdanA mAre betraNa vAra temane maLavAnuM thayuM. jemane pakaDavA mATe bhArata bhAgalA thavA devA e nirNaya levAye; 15 mI ogasTe svAtaMtrya sarakAre pAMca hajAra rUpiyAnuM InAma kADheluM, temane prathama maLatAM maLyuM; hiMdanA bhAgalA paDayA ane dezI rAjya svataMtra thayA- khUba saMkoca thaye; paraMtu bIjI vAra maLyA pachI, temanA viSe rAjavI khaTapaTa zarU thaI gaI. hiMdustAnanA prazno te samaye javA- daDha chApa aMkita thaI. makakama nidha, ane game tevuM jokhama LAmukhI para hatA tyAranA aMdhakArane ApaNane khyAla paNa nahi heya te pahelAM te ha. mAvA taiyAra; A gurune lIdhe. kArya Ave. paraMtu saradAre, temanA sAthIonA sahakArathI ane bApujInA karanArAone temane pUre sAtha maLe; ane 82nI laDatamAM AzIrvAdathI 5 navembara sudhImAM svataMtra rAjyane jANe ke niveDe sarakArane temaNe haMphAvI. ANI dIdho. tyAMsudhImAM lagabhaga moTA bhAganAM rAjAe hiMda 1942nI laData saMkelAI tyAra pachI, rAjakeTathI huM sAthe joDAvAnuM nakakI karI dIdhuM. pachI AvyuM joDANa. eri- amadAvAda aAvatA hatA tyAre ame banne vIramagAma sTezane eka ssAnA rAjyane prAMta sAthe bheLavI devAnAM pagaraNa maMDAyA; ja DabbAmAM ! pazu khabara nahi. ajavALuM thayuM tyAre ekaane temAMthI sarjAi saurASTranA ekamanI kalpanA. jUnAgaDhamAM bIjAnI najara eka thaI ane mArAthI pUchI. javAyuM: " Ama prajAnA vijaye hiMdI rAjavIomAM phaDaka pasADI, ane A phaDakane kyAMthI ?" tyAre te temanA vicAre, vadhu uddAma banyA hatA. saradAre pUro lAbha lIdhe. dhIme dhIme ekeeka svataMtra rAjyanuM gujarAtanI netAgIrImAMthI temane vizvAsa UThI gayA hatA; vilinIkaraNa thayuM, ane hiMda eka ane avibhAjaya banyuM. ' vyAyAma pravRttinA praNe 1 be gujarAtIe ane te banne " 1942nI laData zarU thAya te pahelAM bAraDolImAM kArya bhAIo ja--zrI choTubhAI purANI ane zrI aMbu tiI purANI. karenI eka khAnagI mITIMga hatI. te samaye lIMbaDImAM prajAnI vaDodarAmAM sau pahelI vyAyAmazALa nI sthApanA A be bhAIoe laData cAlatI hatI. tethI ame keTalAka e prazna aMge mArgadarzana karelI; paNa banne bhAIonI pravRtti nirALI thaI gaI. zrI aMbumeLavavA bAraDolI gayA. ame joyuM ke 194ramAM laData zarU karavA bhAI pAMDIcerI jaI vasyA ane adhyAtmika mArge vaLyA. zrI aMge tIvra matabheda hato. javAharalAla ane rAjAjI paNa virUddha hatA. choTubhAIe gujarAtanI sevA karavAnuM svIkAryuM ane samAjavAdI temanI vicArasaraNI AvI hatI ke, aMgreja sarakAra bhIDamAM che pakSanA gujarAtanA eka AgevAna banyA. gujarAtI yuvAnone bAMdhe te samaye ApaNe satyAgrahadvArA tene muMjhavIzu te bIjA daza sudaDha karavA kamara kasI; rela saMkaTa vakhate pIMDita janatAnI vahAre varSa sudhI paNa ApaNane te nahi sAMbhaLe. saradAra paNa kaMIka AvA dhAyA; te AjhAdInI laDatamAM, tenA virodhI baLe teDavAmAM matanA hatA. mAtra gAMdhIjI ema mAnatA hatA ke, laData mATe pitAnI kAyAne ghasI nAkhI. AnA je bIje kaI gya samaya nathI. saradAra gAMdhIjInA muMbaImAM temane avAranavAra maLavAnuM thatuM. vicAromAM matamatane maLatA nahatA, chatAM gAMdhIjIe nirNaya karyo eTale temane - bheda hovA chatAM teo kadI asahiSNutA batAvatA nahi, eTaluM ja mana AjJA thaI gaI. bAraDolImAM deDha kalAka sudhI gAMdhIjInA nahi, samAjavAdI pakSamAM bhaLavAnuM. paNa uccAratA nahi. temanA nirNayane temaNe samajAvyuM, ane temAM saune sAtha mAgyuM. A dilamAM eka ja vyathA hatIH "nAnakaDA netAothI zobhI raheluM daSTie gAMdhIjInA teo sAcA bhakata hatA. gujarAta kayAre sudaDha thaI zakaze?" "gAMdhIjInA avasAna pachI teo lagabhaga traNa varSa jIvyA, sattAne temane meha naheAte; kArtinI temane khevanA rahetI; paNa temane vadhu jIvavuM pasaMda nahotuM. teo kahetA ke, "mAre te kuTuMbakabIlAnI ciMtA choDI gujarAta mATe trIsa varSathI temaNe bhekha bApunI pachavADe javuM ja joIe; mAtra je kAMI bAkI rahyuM che dhAraNa karyo hate. AjanuM gujarAta temanAthI UjaLuM hatuM. temanA te pUruM karIne. daDha icchAzakitanA jore teo jIvyA, ane adhUrA avasAnathI gujarAta eka kAryakara, krAMtikArI rASTrabhakata ane kAryane pUruM karyuM paNa kharuM. vyAyAma vIra gumAvyA che. dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha "1947 nA ogasTathI nabara sudhImAM lAkho nirAzrita dilhImAM AvI vasyA. A nirAzrita e dilhImAM moTuM tophAna karyuM. daI, zAMtithI-premathI rahevAnuM zIkha nizvitane upadezanA. ame gAMdhIjI te vakhate tyAM hAjara hatA. saradAra e prasaMge kahetA ke, je saradAra ane javAharalAlajIe badhAM sAdhanane kAme lagADI gAMdhIjInI hiMdanuM pATanagara saLagaze te hiMdane saLagatuM koi rokI zakavAnuM icchAnuM pAlana karyuM. te nathI. AthI temaNe tyAre majabUta hAthe kAma lIdhuM. muslimone "saradArazrIne javAthI, e mahApurUSanI jagA khAlI paDI ja mAravAnI vRttie jora karyuM tyAre temaNe nirAzrita para pUre kaDapa che, paraMtu ApaNe temanA jIvanamAMthI eka bedhapATha laIe ane besADI dIdhe; ne muslimone bacAvI lIdhA. A kAryamAM gAMdhIjInI te ApaNuM paga para UbhA rahevAne." temane pUrI sahAyatA maLI. pitAne avAja na cAlate te paNa soe maunapUrvaka saradArazrIne aMjali arpI hatI ane gAMdhIjI nirAzritothI vIMTaLAyelA ja rahetA ane jheraverane samAvI. tyArabAda sabhA visarjana thaI hatI. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-1-51 - - bhA. kAntilAla ribatinA adhi. ' gussAthI mATe AMsu pADI vadhe che upara AdhinA sauthI emanuM jIvanadhoraNa kTalAka samAcAra ane noMdha , samayane oLakho ane dAnapravAhanI dizA badale AmAM ALasa ke bedarakArI karIzuM te bhaviSyane jana samAjane - jAmanagara mukAme tA. 2-12-5 nA roja maLela jana ItihAsa ApaNA mATe AMsu pADaze ane kadAca bhAvI prajA zvetAMbara mUrtipUjaka konpharansanI akhila bhArata samitinA adhi- , gussAmAM ApaNane samAjadrohI paNa kaheze. je kahevAne temane '| vekAnamAM pramukhasthAnethI zrI. kAntilAla IzvaralAle ApelA vyAkhyA pUrepUro adhikAra che. " , , namAMthI nIceno bhAga AjanA samAje khAsa dhyAnamAM levA yogya cheH uparanI apIla jaina samAjane munivaga tathA zrImaMta ane madhyama varganI sthiti dinapratidina kalpanAmAM paNa na zraddhALu zrAvaka varga dhyAnamAM le ane dAnanI dizA badalavA tarapha Ave tevI nAjuka banatI jAya che. ApaNA samAjanA sauthI vaLe te ja Aje DubI rahelo madhyama varga jemAM AkhA jaina buddhizALI ane mahattvanA A varga upara Arthika beje asA samAjane samAMveza thAya che tenA bacAvanI kAMIka AzA baMdhAya. che. emanuM jIvanadhoraNa khUba nIce paDayuM che. emanI zArIrika raTha hIrAcaMda gumAnajI jaina beThaga skUlane suvarNa mahAsa zakita ghaTatA jAya che. emanA mATA bhAganI bacata vaparAI gaI .." zeTha hIrAcaMda gumAnajI jaina beDa ga skUle gayA DIsa bara che ane tAtkAlika jarUriyAta pUrI pADavA mATe kuTuMba tathA mAsanI tA. 20 mI tathA 24 mIe pitAne suvarNa mahotsava vRddhAvasthA aMge karelI jogavAimAM emane mATo kApa mUka paDe ujavyo.. A saMsthAnI sthApanA khAjathI 50 varSa pahelA sadgata che. phakata jana kAmamAM ja nahi paNa AkhA dezamAM madhyama varganI zeTha mANekacaMda hIrAcaMda jhaverIe karI hatI. e eka evo samaya A sthiti pravartI rahI che. sarakAra jIvananI jarUriyAtanI vastuomAM hatuM ke sAdhAraNa samAja ane temAM paNa ApaNe jaina samAja ucca - trIsathI cAlIsa TakA bhAva ghaTADI zake te ja khI varga chuTakArAne keLavaNI taraka baha ocho va hatuM ane e dizAe ApaNuM kAI - dama kheMcI zake. kartavya ane javAbadArI che AvuM bhAna ApaNu zrImAna vargamAM "madhyama varga aMge kense A sAla TaMkA gALAnI yojanA bhAgye ja karyuM hatuM. muMbaimAM ucca zikSaNa levA AvatA vidyArthIo vaDI traNa rakama upara teNe kAryavAhI zarU karI che. ApaNA mATe bahu ja ochI sagavaDa hatI. temAM paNa jaina vidyArthIe | AvatA adhivezana vakhate lAMbA gALAnI AvI yojanAo ghaDI mATe te kaMI paNa prakAranI sagavaDa hatI ja nahi. Ave vakhate duraMdezI .. ApaNe vadhu racanAtmaka kArya tarapha vaLIe te mATe ApaNe atyA- vAparIne zeTha mANekacaMda pAnAcaMde A dizAe zarUAta karI ane rathI ja vicAraNA karavAnI rahe che. dareka kuTuMbane dareka sabhya sauthI pahelAM tAradeva bAju AvelA eka 2600 vArane pleTamAM pite kuTuMbanI AvakamAM kaI rIte umere karI zake, te mATe nAnA . A saMsthAnI sthApanA karI, prAraMbhamAM A beDIMgamAM kathA paNa nAnAM gRhaudyoge tarapha ApaNe najara nAMkhavAnI che. A kAya" bhedabhAva sivAya dareka krirakAnA vidhArthI one dAkhala karavAmAM AvatA nanuM nathI, chatAM samagra jaina samAjamAM judI judI zakitae paNa pAchaLathI digaMbara vidyArthIonI mAMga puSkaLa vadhI paDavAthI , dharAvate vaga aMtaHkaraNa pUrvaka sahakAra ApavAno daDha nizcaya kare' digaMbara jaina sivAyanAM jaina vidyArthIone levAnuM saMsthAne saMcA- . te A kArya mArI najare sAmAnya che. ochAmAM ochA lokoe-mULa dAtA ane sthApakanA vicAre dhyAnamAM laIne-baMdha 1 , pAMca varSa sudhI khAkha dAnane cIle ApaNe dhArmika pharaja tarIke karyuM. Ama chanAM paNa Aja sudhImAM A saMsthAne kula 632 badalAvIe te ja A kAya" ApaNe pAra paDI zakIe tema chIe. vidhArthIoe lAbha lIdho che temAM 208 vidhAthI e zvetAMbara dareka zrImaMta ema mana upara le ke mAre dAnanI lagabhaga vibhAganA che ane bAkInA digaMbara vidyArthIo che. - sAmAnyataH paNI rakama pAMca varSa sudhI konpharansa, lAMbA gALAnI je yejanA eka ja vibhAganA vidyArthI ene lakSamAM rAkhIne UbhI karavAmAM ghaDe tene AgaLa dhapAvavAmAM vAparavAnI mArI prathama pharaja che; AvelI A saMsthA zvetAMbara vibhAganA vidyArthIonI AvaDI moTI tA ja A kArya hAtha dharI zakAya ane pAra pADI zakAya. saMkhyAne avalaMbanarUpa thai paDe e A saMsthAnA saMcAlakone mATe kAMI ochuM prazaMsAgya nathI. - " ApaNe pUjaya munivaga temanA vyAkhyAnanA samayamAMthI hAlanA bhAve A saMsthAnA TrasTanI sthAvara milakatanI aDadhe samaya zrImate ane zraddhALu baMne e ja salAha Ape kiMmata lagabhaga dasa lAkha rUpiyA jeTalI thavA jAya che. borDIganA , ke temanA dAnane pravAha samAjanA ati upayogI gaNAtA ane mukhya makAnane bhoMyataLiyA uparAMta be mALa che, jemAM 75 vidyAsAte kSetranA prANavAyu samAna zrAvaka-zrAvikA kSetrane majabUta thaone rahevA vagerenI sagavaDa che. Aje vidyArthIonI jarUriyAtanA * karavAmAM ja vALe te ja A kArya hAtha dharI zakAya ane pAra pramANamAM A sagavaDa ghaNI alapa che. sadbhAgye A suvarNa pADI zakAya. ' .' ' ' ' . ' mahatsava prasaMge A mukhya makAnamAM eka mALa vadhArI zakAya in " vyAvahArika ke dhArmika utsava, pAMca varSa sudhI saMpUrNa e hatathI zeTha hIrAcaMda gumAnajInAM pautra zeTha ThAke ramAI pAnAcaMda, . sAdAIthI ane phakta khapa pUratuM ja kharca karavAnI ane karAvavAnI tarakathI rU. 50000 nI sakhAvata jAhera karavAmAM AvI che; jaina saMdha pratijJA le te ja A kArya hAtha dharAya tema che. AvI je mATe temane aneka dhanyavAda ghaTe che., pratijJA ApaNe sarvemAM vahelI ke meDI lIdhe ja chuTake che. vAryA prastuta suvarNa mahotsava prasaMge be divasane manoraMjaka nahi te hAryA ApaNe vaLavuM ja paDaze. A te ApaNuM upara kAryakrama goThavavAmAM Avyo hato. e banne divasanA saMmelanamAM . ApattikALa che ane ApattikALamAM pheraphAra paNa ApaNe pramukhasthAne sara hukamIcaMdajInA suputra zeTha zrI rAjakumArasiMha vyavahAramAM kayAM nathI karatAM ? birAjyA hatA. pahelA divasanA saMmelana daramiyAna AdyasthApakemAMnA '. "huM AkhA dezanI jaina janatAne hRdayanI UMDI lAgaNIthI , eka svargastha zeTha premacaMda metIcaMda tathA A saMsthAnA maMtrI tarIke ; apIla karuM chuM ke ApaNu dareka usane sAdAithI ujave. te satata 42 varSa sudhI sevA karanAra zeTha ThAkaralAla, bhargavAnadAsa mATe tamArI lAgavagere upayoga karo ane samAjanI pAIe jhaverInAM talacitranuM anAvaraNa karavAmAM AvyuM hatuM. bIjA pAI bacAvI junAgaDhanuM adhivezana je Adeza kare te tarapha nANAM divasanA manoraMjaka kAryakramanA gALAmAM saMsthAnA paccAsa varSanA 2 Apo. A nANu sAte kSetrane piSanArAM be kSetrone ApavAnAM che. vRttAntanuM vacana, prasaMgacita vivecano, pramukhazrInuM vyAkhyAna A nANuM samAjanI karoDarajajune majabUta karavAmAM vAparavAnA che.. vagere kArya thayuM hatuM. A suvarNa mahotsava prasaMge eka ati Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 , tA. 1-1-51 suzobhita graMtha pragaTa karavAmAM AvyuM hatuM. A rIte Akhe tha ja nahipaNa prAraMbhanI paripATIne punaHjIvita karI jaina suvarNa mahotsava saphaLatApUrvaka pAra paDayuM hatuM. ane tene samAjanA samasta vidyArthIgaNane upakAraka bane evI pravRttio yaza tene lagatI samiti ane khAsa karIne te samitinA maMtrIo hAtha dharatI thAya evI attaranI zubhecchA ane prArthanA che. ' ' zrI, mohanalAla kALIdAsa zAha, zrI. ramaNIkalAla vi. zAha, zrI. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya vArSika samAraMbha' guNavantalAla pI. zAha, tathA zrI. hIrAlAla sI. zAhane phALe gayA DIsembara mAsanI 23 tathA 24 mI tArIkhe zrI mahA- . jAya che. vIra jaina vidyAlayane vArSika samAraMbha UjavavAmAM Avyo hato. * muMbaInI koleja mAM bhaNavA IchatAM jaina vidyArthIone 23 mI tArIkhanA roja vidyArthIonuM ramatagamatanuM saMmelanaH De. ' rahevAkhAvAnI sagavaDa ApavAnI zarUAta AjathI paccAsa mehanalAla zAhanA pramukha paNa nIce goThavavAmAM AvyuM hatuM ane varSa pahelAM A saMsthAe karI. e vakhate koI paNa jana vividha prakAranI spardhAomAM vidyArthIoe rasapUrvaka bhAga lIdhe vidyArthInuM A saMsthA eka mAtra parama avalaMbana hatuM. hatA. bIje divase sAMje zeTha mohanalAla maganalAlanA pramukhapaNA ' samayAtare muMbaI zaheramAM eka pachI eka vidyArthIgRhe jana nIce eka suMdara mane raMjaka kAryakrama goThavavAmAM AvyuM hatuM " vidyArthIo mATe nirmANa thavA lAgyAM. Aje muMbaImAM AvI ' A kAryakrama daramiyAna zrI caMdrakAnta mahetAnuM hiMdastAM hamArA' bIjI cAra saMsthAe vidyArthIone Azraya ApI rahI che. prastuta e nAmanuM tathA zrI. caMdravadana mahetAnuM "dhArAsabhA ' e nAmanuM saMsthAno lAbha hAla ghaNuM kharuM mAtra digaMbara vidyArthIone ja ema be nATaka vidyArthIoe bhAre saphaLatApUrvaka najavI 'maLe che; sva. gokuLabhAi muLacaMda hoTela tathA zrI mahAvIra jaina' batAvyA hatA. eka nATakamAM ApaNI AjanI sarvavyApI natika vidyAlaya zvetAMbara jaina vidyArthIonI jarUriyAtane pahoMcI adhogatinuM darzana karAvavAmAM AvyuM hatuM. nATakanI vastu gabhIra vaLavA prayatna kare che. sara cunIlAla bhAicaMda vidyArthIgRha ane kaTAkSa pUrNa hatI. bIjuM nATaka haLavA prakAranuM hatuM ane sthAnakavAsI vidhArthIone sagavaDa Ape che. saMyukata jaina vidyArthI AjanI dhArAsabhAmAM ghaNI vakhata nAnI vAtane moTuM rUpa ApI gRhamAM koI paNa phirakAnA jaina vidyArthIne dAkhala karavAmAM Ave samaya, zakita tema ja dhanane je ya karavAmAM Ave che ane je che. pratyeka saMsthAnuM Antargata saMcAlana bhale bhinna bhinna anartha TALavAne prayatna karavAne dekhAva karavAmAM Ave che te ja vyavasthApaka maMDaLanA hAthamAM rahyuM; Ama chatAM paNa vidyArthI- anartha vadhAre ne vadhAre gaMbhIra svarUpa pakaDate jAya che, te bAjunA jIvananA keTalAye prazno sarvasAmAnya hoya che. A dRSTie citAra rajU karavAmAM AvyuM hatuM. A uparAta zrI guNavanta zeThe tema ja jaina samAjanI ekatAnI dRSTie sarva saMcAlakonuM zakya anukaraNanA aneka prayoge raju karIne AkhI sabhAne AnaMdateTaluM ekIkaraNa thavAnI khAsa jarUra che. sAthe sAthe A badhA mugdha karI hatI. vezavaicitryanA paNa cAra sundara namUnA peza karavidyArthIgRhomAM vasatA vidhAryae vacce paNa bhrAtRbhAva keLavAya e vAmAM AvyA hatA. taduparAnta " jIvanta mati'e.' e mathALA nAce hetuthI saMgaThana UbhuM thavAnI khAsa AvazyakatA che. keTalIye AjanI duniyA je kaTokaTImAMthI pasAra thaI rahI che. tenuM bhAna pravRttio tema ja avAranavAra nAnAM moTAM paryaTana sAthe maLIne karAvatAM cAra Teblo' bhAre lAkSaNika ane samAjanene cakita kare teo jI zake che. A dizA tarapha A prasaMge pratyeka tevA hatA. A badhA sAthe sarakhAvatAM saMgItane vibhAga pramANamAM vidhAthagRhanA saMcAlakonuM tema ja vidyArthIonuM A bAbata nabaLe . A vakhate Avo sundara kAryakrama raju thaI zake te tarapha davAne kheMcAya ane koI sakriya pejanA badhAMne najIka lAve adhikArIo ane vidyArthIonA paraspara mIThA sahakAranuM pariNAma evI UbhI thAya che te bhAre AvakAradAyaka lekhAze. hatuM. A sahaka 2 ekalara cAlu rahe ane gALe gALe vidyArthIke zeTha hIrAcaMda gumAnajI beDIMga Ama te samagra digaMbara e dvArA A kAryakramo rajU thatA rahe e ma sau koI jarU2 che. jaina samAjanI eka jAhera saMsthA che ema chatAM Aja sudhInI - paramAnaMda kAryavAhI, drasTImaMDaLanI racanA vagere eka evI chApa UbhI kare che. ke A saMsthAnI AkhI javAbadArI jANe ke zeTha hIrAcaMda gumAnajInA saMdhanA sabhyone vinaMtI kuTuMbIonI ja mAtra che. saMsthAne je A kuTuMbIo dAna Ape gata vaSa" saMvata 2006 nA ghaNA sabhyanAM lavAjamAM haju te ja saMsthAne vikAsa thAya; nahi te jathAM che tyAM ja UbhI rahe. bAkI che. je sabhya na lavAjamAM Avela nathI temane 26-12-50 AvI paristhiti nathI e kuTuMba mATe icchavAyegya ke nathI nA roja patra lakhela che, ane temAM lavAjama aMgene baMdhAraNane digaMbara samAja mATe icchavAyegya. zeTha ' hIrAcaMda gumAnajInA niyama paNa darzAvela che. te je sabhyae haju sudhI lavAjama kuTuMbIoe A saMsthA mATe ghaNuM kayu" che; zeTha mANekacaMda bharyA nathI temane vinAvilaMbe lavAjame mekalI ApavA athavA hIrAcaMde A bAjunA digabara samAjanI je anekavidha sevAo te AvatI paMdaramI tArIkhane aMka vI. pI. thI mokalavAmAM karI che tenuM mUlya thaI zake ema che ja nahi. digaMbara samAje Avaze te svIkArI levA vinaMti karavAmAM Ave che. A saMsthAne pUrA dilathI apanAvavI ja joIe. sAthe sAthe A maMtrI bA : mubaI jaina yuvaka saMgha saMsthAnA AjanA saMcAlakone ATalI vinaMti karavAmAM Ave te asthAne nahi gaNAya ke digabara samAjanuM A saMsthA sAthe tAdAya premanuM baLa keLavavAnI dRSTie saMsthAnA baMdhAraNamAM, TrasTImaMDaLanI racanAmAM ekadA pAdarI UMcI caDhe che TekarI tadA ke vyavasthApaka maMDaLanA AkAramAM-jyAM je koI pheraphAranI Avazya- nihALe duSya Azcaryo; bALa varSa sAtanI katA hoya tyAM te pheraphAra vinAvilaMbe karI le ane saMsthAnA varSa benuM laI zizu caDhe che khuba haphatI. saMcAlana tathA bhAvI vikAsanI AkhI javAbadArI AkhA digaMbara pAdarIe kahyuM, "tAre kAje bhAra vizeSa A, jana samAjanI che ane e javAbadArI svIkArIne ja digaMbara jaina tuM haju bALakI nAnI '-tyAM te zabda rahe sarI: samAja sva. zeTha mANekacaMda hIra caMda pratyenuM RNa kaMika aMze 'e te che bhAI mAre, nA ene bhAra mane jarI." - adA karI zakaze evuM digaMbara samAjane sacoTa bhAna karAvavuM. pAdarI zocate ubhe suNI A tattasArane, - muMbaInA jaina vidyArthIgRhamAM sauthI vadhAre vaDIla evI A . banAve prema te pIMchuM vaja jevAya bhArane.' saMsthA uttarottara unnatine pAmatI rahe ane mAtra digaMbara vidyA- " saMskRti mAMthI bhAra udhRta caMpakalAla vyAsa Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * T, tA. 1-1-51 sAcI sAdhutA ! [ zrI muMbaI jana yuvaka saMdhanA upakrame yojAyela zrI payuMSaNa vyAkhyAnamALAmAM DaeN. era jahAMgIra tArAparavAlAe Apela "sAcI sAdhutA" e viSaya paranA vyAkhyAnanI bhAIzrI bhegIlAla DagalIe lIdhelI neMdha parathI. tatro] '' dareka dharmomAM mULa vastu eka ja hoya che; je anAdI AjathI be hajAra varSa pahelAM " ahIMne' artha e hatA kALathI cAlI Ave che. te taravuM eka ja che-darzana. DIhA lake , ke sAcuM jIvana-satyanI upara racAyeluM jIvana jIvavuM. kriyAkAMDamAM tene judI judI rIte varNave che. amuka dharma ke darzananuM sthApana zadidha ane jarathosta batAvela mArganuM pAlana tema ja zarIrazuddhi A sthaLe thayuM. dharma ane darzanane teo ' saMkucita dRSTie uparAMta mananI zuddhatA jALave ene " ahI' kahetAM. " jue che. temAM prabhu pratyenI bhakti nathI. dharmane saMpradAya ke . ethI paNa AgaLa jaIe te je divya zaktinI amArA jAti na hoI zake. dareka dharma' vizvanA badhA jIve mATe che. maMtramAM ArAdhanA karI che temane " ahI' kahe che-jemaNe prabhunAM - ghaNIvAra joIe chIe ke amuka dharmanA anuyAyIo ema niyamonuM saMpUrNa pAlana karIne ucca sthAna prApta karyuM che. agni, mAnatA hoya che ke, " mekSano adhikAra amArA dharmanuM pAlana lana vAyu ane samudrane mATe paNa "ahI" zabda vAparI zakAya. ' karanArane ja che. anya mANase tenI icchA na karavI. " meM eka . amArA maMtramAM be vastuo Ave che-(1) eka ja mArga pustakamAM eka pAdarI viSe vAMcyuM hatuM ke, AkhA vizvamAM mAtra be ja jaNa tenI daSTie mokSanA adhikArI che: te che teo pote che te ahIne; bIjA beTa che. (2) he prabhu ! ahIthI . ane bIjA temanA patnI. temAM paNa teo temanA patnI mATe ( ame tArA darzana karIe, tArI pAse jaIe, tArI sAthe saMpUrNa paNe khAtarI ApI zakatA nathI. dharmamAM AvI saMkucita bhaLI jaIe. daSTi na hoI zake. AjanA Adhunika jagatane A prathA na pAlave, " ApaNe prabhunAM darzana karI zakIe; ekarU5 banI jaIe, ' ApaNe koI paNa dhamane itihAsa tapAsIzu te eka vastu ' jIvananI aMtima kSaNe ethI vadhu kaye nirNaya hoI zake? e mAlUma paDaze ke, dharmanA sthApana kALamAM dharmanuM rUpa sarvathI " dayeyane pahecavA mATe prabhunAM niyamonuM pAlana karavuM joIe. zuddha hatuM. dhIme dhIme e rU5 nIcuM paDatuM gayuM. je. ucca ' - sRSTisajanahAre vizvanI racanA karI temAM tenI kAMIka te Adarzo sthApake batAvyA tene te dharmanA anuyAyIo ane anusa - IchA haze ja e icchA e ke, badhA che je mULamAMthI ranArAo apanAvI na zakyA, tema ja sthA5kanAM upadetrane jIvanamAM ' nIkaLelAM che te chevaTe temAM samAI jAya; ane temAM samAI javA utArI na zakyA. Aje paNa ApaNe te Adarzo apanAvI zakatA.' mATe lAyaka bane.' nathI; kemake ApaNI zakti ochI che. dharmanA sthApake malupu. " ApaNe te A saMsAramAM aneka baMdhane ane vAsanAthI ane sAdhuo hatAM. temaNe vizvanuM rahasya jANyuM ane jIvanamAM gherAI gayA chIe, mehamAyAmAM phasAyA chIe. prabhusmaraNa ja utAryuM. te pramANe anuyAyIone sa deza kahyo. paraMtu aphasosanI mATe samaya meLavI zakatA nathI. ApaNA janmane sArthaka A ja . vAta che ke ApaNe te jhAlAne lAyaka rahyA nathI. teo samakSa rIte karIzuM ?' dareka dharmo ane darzanamAM e ja bhAga che ke Izva- ' ! thayA bAda dharmamAM nIcatA AvI che; ane te tenA anuyAyIo nuM ciMtana karavuM. ' ' e ja ANI che. ja sta premane mahatva ApyuM che. dareka jIva upara prema mULa graMthamAM je rIte thai ne eka thayo hoya tene rAkha. e emane saMdeza che. te mujaba jIvana gujArIe te ApaNe saMkucita rIte ghaTAvIe chIe. asala sthApake zA athe ahI banIne mekSanA adhikArI banI zakIe. ' zabda vAparyo ane saMdezamAM zuM zIkhavyuM te' tAtparya grahaeNNa ' izvarane niyama ane prema judA nathI. sAce sAdhu badhA karUM joIe. - jo upara prema rAkhe. khristi dharmamAM premane agrasthAna che. - sAdhutA zabda jaina samAjamAM vadhu pracalita che. jema dareka . Aje IzunA upadezane keTalA anusare che? e divya saMdezane | vanamAM candanavRkSa hetAM nathI tema jagatamAM sarva sthaLe sAdhuo vIsa sadI thaI. dharmane nAme lehI reDAyA. aneka jIvonI hAnI hetA nathI. sAdhu te virala vyakti ja hoI zake. thaI. be mahAyudhe ApaNe joyA; tronuM yuddha AvI rahyuM che. sAdhutA je amArA jarAsata dharmamAM paNa zabda che, te che AmAM manuSya prema kayAM rahyo ? dharma ane sAdhutA kyAM gaI? " che ahI.? ene artha sAdhutA thaI zake. A sehIne artha Aje , e ja sAcAM sAdhu kahevAya ke je jIvI jANe. ApaNuM satya bele, dAna kare, dharmanuM pAlana kare ane dharmanI bAlpika sadbhAgye ApaNu ja dezamAM e sAco sAdhu janme; jeNe kriyAo jevIke, maMdire javuM, amuka divasane pavitra mAna, Adarzamaya pitAnuM jIvana banAvyuM. ane Adarza khAtara marI | dharmanAM maMtrane pATha bhaNu, AnI kriyAone "ahI" kahe che. paNuM jANyuM. ane te pUjya bApUcha... " A kriyAone jIvanavyavahAra sAthe kazI levA devA nahi. dhamanuM - jIvananI dareka paLe ucca Adarzone ApaNA jIvanamAM utA | rUpa jIvanathI dUra karavuM; dhananA aMcaLo oDho jamatane dharmaniSThA rIe, te ja sAcA sAdhu banI zakIe, nahi te ja piothImAMnAM | batAvavI ane amuka samaya mATe veza le tene Aje "asehI' rIMgaNAM" jevI ApaNI paristhiti thaze. 5 | samaje che. Aje dareka zikSita yuvakane vinaMti karuM chuM ke tame ' thoDA samaya agAu dhamanA rUpanuM barAbara-sArI rIte pAlana sAMpradAyikatAne khyAla choDI je dharma ke darzanamAM mAnatA he . kare tene "asehIM " kahetA. e samaye badhA dharmagurUo pitAne tenAM mULabhUta AdarzonuM pAlana kare. te ja sukha ane zAnti maLaze. * "ahI" kahevaDAvatAM. temanI kalpanA hatI ke ahI mokSanA - zrI cImanalAla cakubhAI zAhanAM pravAsasmaraNo adhikArI che. AthI teo mokSanA adhikArI gaNAtA ane teo muMbaI jaina yuvaka saMghanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI prabhunAM darzana karI zake che, e pracAra karatAM. . Aje te dharmagurUe nAmanA ja che. teoe e padane zAha komanavelatha pArlAmenTarI konpharansamAM hiMdanA eka pratinidhi dhaMdhA tarIke svIkAryuM che. jema vepArI vepAramAM chaLakapaTa kare tarIke nyujhIlenDa jaI AvyA ane pAchA pharatAM osTrelIA, inDonezI bA, malAyA vagere deze joI AvyA te pravAsanAM che tevI rIte teo paNa kayAreka chaLakapaTa kare che, kAraNake aMte | te teo paNa manuSyo ja che ne! gurUne veza paheravAthI sAdhu ke. smaraNa pAthadhunI upara goDIjInI cAlamAM jaina vetAmya mati. mahAtmA banI zakAvuM nethI.. pUje konpharansanA kAryAlayamAM tA. 6-1-51 zanivAranA roja ' mokSane ke prabhune sAkSAtkAra karavAno adhikAra dhamAyA sAMjanA 6 vAge' rajU karaze. A sabhA jAhera janatA mATe khullI che. karavAthI ke dharmanI mAnyatA dharAvavAthI prApta thatuM nathI. maMtrIo : muMbaI jaina yuvaka saMgha Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HERE IN bata jenI " tA. 1-1-5 zrI aravindanuM AzAsvama | visAme karavo che te A AMhIM virAmIe, dhArInA ghUgharA AhIM raNatA zAMta pADIe. ahIM A tarUo UmAM nijanI dIrgha kAyane thAkelI vAyunA sthaLe DhALIne svapnamagna , ane tyAM vyomathI pelA zazInuM netra te bRta rele che caMdrikA zubhra: ahIM Ave kirAmIe. ahIM zuM vistaryuM che A tama niHsIma saginuM.. ane zA phuratA bhAvo AMbatA je anaMtane ahIM savaMtra sarvatra viye avakAza hA, ane A jindagI karI hUMphALI ladhutA sukhI bRhata e bhAvamAM sAcce ogaLI laya meM jatI. pUjAtI buddhi che mAtra AjanA ApaNA yuge, pAchalA yugamAM deva pUjate te vizuddha ke, tathApi pUrva A khaDe kata sama nirmala, ' beTho che mAne kerA haiyAmAM dhyAnamagna e. . saMcavAM-sacIne khAvAM ! aMtamAM mRtyu tyAM khaDuM, , balavAna hastanI muThThI DhIlI eha karI jatuM, hasatAM netra 5 DhAMkI chAyAnuM vAdaLuM jatuM, ripurA raLanArA sau raLatA dIna jai jage, UMdhatA nAnakAM baccAM thakI ye bApaDA ne. mAnavI jindagI e te lIlA be kSaNe mAtranI, ekadA ujamALI A dharAnA vRddha kALamAM, ApaNe jaMtuo jevA suda A jindagI grahI, vyathAnI saritA kere ghara tIra virAmane, khiIe rAha AvatA mRtyukerI sanAtana. khare A khela che zAne sAne A kALa mahenata, zAne A haiyALI, zAne A kaSTa Atmane ? are, A nitya zaMkAnI zAraDI kyama aMtare? mRtyu e pApI dhamane kadI bheda nathI karyo ? na samAI jatuM sava buddhimAM bhItare ama ... beTho che bhUmi eka bhAMgavA ama zakate. buddhine tejadAtA e, buddhithI para e vaye, ekanI caMDa sattAnA izArA AvatA ahIM, anAvRta ahIM bhAvi havAM AkAra lai rahyuM. e mahAzakita che ahIM amamAM deha rUpa che. amamAM mana je te te, manathI udhdha je rahyA prabhu te te ya zakti che, eNe te mAtra mRtyune joyuM che, cakSuo enAM aMdha che jIvana prati. mukti, ne prabhu, ne trIjuM amRtatva traNe ya e vastu che eka, ne aMte traNe siddha jage thaze. prema, jJAna ane nyAya, AnaMda parama bala, keralA mudamAM saMva ekatra thai rAjaze. samAe kaline che A yuga lehataNe have, rahyA che mRtyu zavyAe pahelA bhUtakALanA AkharI AMcakA thaDA uca, e olavI jaze jamanAM rASTrane kiMcit, ane zAMta pachI thaze. aniSTo pRthvIthI sarva jaze dhovAI ne pachI UThaze dharaNI pAchI lalATe zubha nimaLe. . saMghanAM sabhyonuM paryaTana , jAnyuArI mAsanI AgAmI sAtamI tArIkhe goregAMva khAte Avela Are kAlonInA paryaTana upara javAno nirNaya karavAmAM AvyuM che ema chApelA paripatradhArA' saMghanA sarva sabhyone jaNAvavAmAM AvyuM hatuM ane je je sabhyanI A paryaTanamAM joDAvA icchA hoya temaNe saMdhanA kAryAlaya upara lakhI mokalavuM evI vinaMti karavAmAM AvI hatI ema chatAM A saMbaMdhamAM bahu thoDA sabhyonA javAba AvyA hatA. thoDAka divasa pahelAM saMdhanI kAryavAhaka samitinA keTalAka sabhyo ekatra thayA hatA te prasaMge A paryaTana viSe keTalIka carcA thaI hatI jenA pariNAme prastuta paryaTana saMbaM. dhamAM nIce mujabane prabaMdha nakakI karavAmAM Avyo hato: 1. upara jaNAvela prasaMge hAjara rahelA badhA sabhyoe potapotAnAM kuTuMba sAthe joDAvAnI IcchA vyakta karI hatI, paNa bIjA sabhyane A bAbatanI jANu thavA mATe ane khabara mekalavA mATe pUrate avakAza rahe e hetuthI A paryaTanane divasa tA. 7 mI jAnyuArIne badale tA. 14mI jAnyuArI ravivAra nakakI karavAmAM AvyuM che. saMdha taraphathI AvuM paryaTana pahelI ja vAra gaThavavAmAM Ave che. A paryaTanamAM dareka sabhyane sahakuTuMba joDAvA apagrahapUrvaka vinaMti karavAmAM Ave che. 2. paryaTanane lagatA paritramAM paryaTanamAM, joDa che icchanAra vyakita dITha rU. 2 mekalI ApavAnuM sUcavavAmAM AvyuM hatuM ane vAhanavyavasthAnI javAbadArI saMgha mAthe lIdhI hatI tene badale paryaTanamAM joDAvA icchanAra meTI ummaranI vyakitae rU. 1) ane bAra varSanI nIcenA mATe rU. bA e mujaba bharavAnA raheze ane Are kelenI javA AvavAne prabaMdha dareka sabhya pite karI levAnuM raheze. * 3. are kAlanImAM ebajharvezana pisTa-observation post-e nAmanuM bahu jANItuM sthaLa che. tyAM dareke daza vAgyA pahelAM pahoMcI javuM evI vinaMti che. bI. bI. enDa sI. AinI lekala gADImAM savAranI carcageTathI pahelI paNAnava ane bIjI nava vAgye UpaDatI gADI A mATe vadhAre anukuLa thaI paDaze. geregAMva sTezana uparathI Are kAlanI lagabhaga eka mAchala che. sTezanathI tyAM javA AvavA mATe basa cAlatI hoya che. - 4. dareka sabhya pitAnI khAvAnI cIjo pUratA pramANamAM tayA jaNa dITha pANI pIvAne pyAlo lAvavAno raheze. saMdha taraphathI cApANInI vyavasthA karavAmAM Avaze. 1. AzA rAkhavAmAM Ave che ke uparanI vigate dhyAnamAM laIne saMdhane dareka sabhya pitAnAM kuTuMba sAthe A yaMTanamAM joDAze ane ekamekane oLakhavA jANavAnI A takane pUro lAbha leze. A paryaTanamAM joDAvA icchanAra dareka sabhyane vinaMti che ke pitAnI sAthe joDAnAra maMDaLIne lagatI turata khabara Ape ane te pUratI rakama paNa sAthe mokalI Ape ke jethI paryaTananA vyavasthApakane jarUrI goThavaNa karavAmAM sugamatA paDe. A paryaTanamAM, saMdhanA sabhyo pitAnAM mitrane paNa lAvI zake che. sAthe sAthe pitAnI pAse je kAMI AnaMdavinodanAM sAdhane heya te sAthe lAvavAnI paNa vinaMti karavAmAM Ave che. maMtrIo : muMbaI jaina yuvaka saMgha mAnavI bharaze dehe adhikAdhika Atmane, sthapAze svarganI A zrAH kalAntadharA zire, ne sanAtana saMka9pa prabhune divya ene grasate karathI, ene, nija AdhAra apaMte * raheze ne mRtyuthI divya janmamAM mAnavI jaze. mULa aMgrejI : zrI araviMda anuvAdaka : zrI sundaram Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara kara kara tA. 1-1-51 prabuddha jaina 139 lekazikSaNano uttama prakAra ApaNA vighAthamAe pitAnA dezanI ja nahi paNa paradezanI rIte pAna karatI. ane AvI paraMparAe ApaNI saMskRtine ane jagata saMskRtinuM jJAna meLavavuM joIe, ema hamaNAM hamaNAM jIvaMta rAkhI che. khUba kahevAya che. kema ke e jJAnanA abhAve je vera, jhera ane Aje sAmAnya zikSaNanI vAta karIe chIe paNa e pho thAya che, te AvI jagata-saMskRtinuM jJAna hoya te na thAya. jJAna apUrNa che. ene pUrNa karavAnA upAya karavA joIe. upalA paNa prazna e thAya che ke, jagatanuM jJAna ane paca hajAra jJAnanI paraMparA pacAsa varSa pahelA paNa hatI. e jo ke Aje varSane itihAsa ane rojabaroja vadhate jAte jJAnaviratAra e lupta thaI nathI, paraMtu emAM jamAnAne anusAra parivartananI badhuM zIkhavuM zI rIte ? A praznana, uketane ApaNAM prAcIne khUba jarUra che. madade Ave che, kemake prAcIna samayamAM paNa AjanA samaya jevA paNa A zikSaNunuM tattva zuM? A zikSaNa gadha, padha, ane saMjoge AvyA hatA ane temaNe ene ukela karyo che ke jagata- saMgItadvArA apAtuM. deve ane asuronA yuddho vistArathI apAtA. ' jJAna-jagatasaMskRtinuM jJAna kaLA dvArA ApavuM. emanI AsapAsa AkhyAyikAo racAtI. junI AkhyAyikAone asalanA vakhatamAM thAkAre rAmAyaNa, mahAbhArata, bhAgavata arthavistAra thatA ane upamA, rUpake, daSTAMtanI kathAono upayoga vagerenI kathA karatA. temAM saMgIta, kaLA ane nRtyane meLa sadhAte karAtA. ane A rIte kaLA dvArA apAtuM zikSaNa lokahaiyAmAM ane bALake upara e kathAnI, A jJAnanI ciraMjIva chApa paDatI, UtaratuM. zuSkajJAna janahaiye UtaratuM nathI. manuSyajIvananA kuTa ane temanAmAM zikSaNanAM bI nakhAtA. prazno paurANike, kathAkAre ApaNI samakSa rajA karatA. - kaLA kSaNikatAne sanAtana kahe che, ane e ja kaLAnI vArtAkathanI kaLA mahAna kaLA che. ane jagata-saMskRtinA kharI khUbI che. kaLA prakRti uparane sudhAre-Improvement jJAnanuM pradAna karavuM hoya tyAre A kaLAne upaga jarUrI che; nahi. upon the nature che. rudana svAbhAvika che paNa ajavilApa te jagatanI ghaNI saMskRti samajI nahi zakAya. ane rativilApa vAMcIe tyAre emAM kaLA umerAyelI joIe chIe. - pratyeka mAnavImAM be AtmA che. eka hare che phare che; bIjo kAma, krodha, lobha, moha ene paNa kavi kaLA dvArA ane khI rIte aMtargata che. mahA pApanI kSamArUpe racAyelA che. ane vyakata karI zake che. ' enAM bI AvI kathAodvArA bALakomAM saMskAra bI rope che; ApaNe tyAM ghaNe bhAge ghaNAkharA soLa sattara varSe keLavaNI eTale. kaLAkArA maLatuM zikSaNa sAcuM zikSaNa che. emAM badhuM choDe che; eTale ucca zikSaNa meLavI zakatA nathI. temane mATeAvI jAya che. mAnavAnA sarvAgI keLavaNI ma.. A lekakSane ucca zikSaNu maLe, teo ghaNuM zIkhI zake, A dezanA tema ja jagataprazno samajI zake e mATenA zikSagune prabaMdha karavo ghaTe. dezamAM jyAre mahAparivartana thAya che, ane keTalIka vAra ane evA zikSaNane mArga ApaNA pUrvajoe batAvela che-te jagata saMskRti jokhamAya che tyAre zikSaNanA prabaMdha navesarathI kaLA dArA zikSaNa ApavAno che. thAya che. ApaNA dezamAM paNa evA prasaMgo AvelA che. A Aje jJAnanAM mukhya sAdhana tarIke ArTa-gelerI, pustakAsamaye A badhu jJAna, vedAnta, sUtra, dharmazAstranuM jJAna e zI - laya ane saMgrahasthAnane gaNAvI zakAya.. UgatI prajAnA ukaSa rIte sAmAne ApavuM te aMgenI racanA ane zikSaNa mATe thama mATe A traNe sa.dhAnI anivArya jarUra che. che. ucca jJAna je himazikhara para hatuM tene leka AMgaNe lava- barnADa zone pUchavAmAM AvyuM ke tamArI saMpattinI zI vAne prabaMdha thayuM hatuM. emAM keTalAka saja' paNa hatA, ane vyavasthA karaze, te javAba dIdhuM ke huM mArI milakatane mATe temaNe sa.hatya ane saMskRtanuM pAna karyuM hatuM. emAM keTalAka pracA- bhAga AyalenDanI ArTa gelerIne ane bIjo bhAga laMDananA ra paNa hatA je ba zAnana saMgIta, kalA ane nRtya sAthe janatA graMthAlayane ApIza, kemake e bannee mane ghaDe che, samakSa rajU karatA. janatA paNa bA kayA pitAnuM jIvana hAya e - ratilAla mehanalAla trivedI [ zrI "madAvAda jana yuvaka saMghanA upakrame yojAyela zrI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM apAyela eka vyAkhyAnanI mAMdha uparathI.]. udyAna mAre.. [avanamAM ghaNI vastuo mATe jhUravA chatAM ane te aMtima tatva mATe karavAmAM sAyaMtA mAnavAne uddeza che. - taMtrI zAnti ane svAsthanuM sATuM kIdhuM pravAsanA sAhasamAM pachI vaLe yudhe mane tyAM nija pAza lIdho ne pucha pAme jhurI jhUrIne ghaNuM. ne mAtabhUmi bhUlatA nahiM Daryo. kIti" ane yuddha jItyA thai za. .' paraMtu e caMcaLa pujI te sarI tahevAra caskI, gagaDI ja nebate ArAmanI ne vaLI bhejane taNI haNI arine pagane gumAvyo. e eka hAthe maLI, ge bIjethI. ne mAharA zekhanI hai na sUpti. kazAya kAje surata have nathI, chatAM na kheluM, paNa pAmate rahuM. saundarya rAtti samI sundarInA kIti' taNI AvI'tI ghelachAo udhAna mAre haLave padhAre mAdhurva muMjhAvI rahyA ane hatA. tyAM to sItAro camake bIjAne nihALazuM puSpa taNI kaLIe; bhAsI hatI vaMcaka satya jevI che kIrti sAme huM sahuthI uce pratinidhio prabhunI cha jee, " saMgInI te na gamI; ekTa nA maLI. - sAmAnya lakenI mIThAza hINo. nidepatA sundaratA sakhio. [Johan wolfgang Von GoethenA eka kAvya uparathI.] bhagIratha mahetA, Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 prazuddha jaina maraziyAM zAne mATe? gayA pakhavADiye, bhAratanA lekha'DI purUSa' nA AtmAe jiSNu' vastrAne tyajI, navAM vastra paridhAna karavA prayANu karyu.-acA naka ane aNudhAyu. sau svAyate laI IcchatuM hatu-- e pAMca varSa' khece te sArU'; temaNe kAinuM na gaNukAyu"; gAMdhIjInI sevA karavAnI chellAM be varSa'thI temanI je uka'hA hatI. e pUNa' karavA jANe ke teo utAvaLe utAvaLe cAlI nIkaLyA, chellA pacIsa varSa'nI temanI majala paNa temane thakave tevI hatI. pAMtrIsa pAMtrIsa varSa sudhInA temane ekadhArA kAMTALA mAgatA pravAsa vikaTa hatA. e kAMTALe mAge temaNe hasate mAMe prayANa karyuM'; brahmacaya nI vAtA karanAra gAMdhIjInI gujarAta kalabamAM ThekaDI karanAra saradAra, gAMdhIjInA ja vicArAthI AkarSAi, sava`svane tyAga karI gAMdhIpathe cAlI nIkaLyA; gAMdhIbhakata nyA. gAMdhIjImAM potAnI jAtane samAvI dIdhI. eka athamAM banyA. gujarAta mATe temaNe bhekha lIdhe. e aMta sudhI dipAvyeA. kahIe te sAdhu bhekhate temaNe A lAMkhI majala kaparI hatI, paNa temAMya temaNe siddhio AchI nathI meLavI. bAraDolInI 'nAkara'nI laDate temane hiMdustAnanA saradAra banAvyA. gAMdhIjIe ahiMsAnA siddhAMtane vyavahArU svarUpa ApavAnI vicArasaraNI rajU karI; saradAre e siddhAMtane vyApaka svarUpe amalamAM mUkI tenI siddhi batAvI. saradAranA vijayAe prajAne ahiMsAmAM vadhu hA prakaTAvI. mAyakAMgalA gujarAtane-ze zuM" paisA cAra'vALA gujarAtane zauya Apyu' che saradAranI vANIe, ' vANI te saradAranI ' kAkA kAlelakare temane mATe kahelu' ke, ' saradAranI jIbhe sarasvatI vasI che, ' Aje ema lAge che ke e arthAMmAM te sAcuM hatuM. jyAM jyAM tujAra hajAra hAtha kAma na karI zakatA tyAM tyAM saradAranuM eka ja vAkaya pUratuM thatuM, bAraDolInAM temanAM vyAkhyAna, leAkAne kheDA hAya tyAMthI khaDAM karI detAM; te| amadAvAda mahAvIra jaina vidyAlacanA maMgaLa pracana prasa`ge temaNe karelu' vyAkhyAna ane AtmAne oLakhavA mATenI ApelI samaja eTalI ja preraka kahI zakAya. bIje pakSe saradArane ochu' khelavAnI Teva hatI. kAma vagara eka zabda sarakhA na khAle; parantu jyAre cAkakasa prasaMge khele tyAre sAtha vALI nAMkhe. saradAra mauna rAkhe temAMya mutsaddIone kaika gadha Ave. temanI sAthe vAtacItamAM, vadhu paDatA eka zabda khelavAnI bhalabhalA mAM hiM"mata nahetI. temanI AMkha sAthe AMkha maLatAM ja, manamAM khaDakI rakhAyelAM zabdonA ane vicArAnAM cosalAM bhoMyabhegAM thai jatAM. Ave temane kaDapa hatA. relarAhata mATe kuMDa ekaThuM karavA Avela mahAdevabhAinuM amadAvAde pANI utAyu; jarAye dAda na maLI; saradAre e ja amadAvAdIe pa.sethI dhAyuM. kAma lIdhuM.-amadAvAdI zu' kAma : camarabaMdhIe pAsethI paNu, ahiMsAnAM siddhAMttane mRta svarUpa ApavAmAM saradArane jema yaza maLye, evA ja khI yaza maLye bhAratanA ekIkaraNanA kAyamAM. bhAratanA chase| uparAMta svataMtra rAjyanuM, lehInuM eka paNa TIpu pADayA siAya, temanA dura'dezIpaNAthI vilinIkaraNa thayuM, ane te paNa TuMMka gALAmAM ja. bharatanA itihasamAM jenI kalpanA paNa azakaya hatI e kalpanAne temaNe cokakasa rUpa ApI dIdhuM. bhArata eka ane avibhAjya banyuM. azeka ke akabara je na karI zakayA, te saradAranA hAthe zakaya banyuM, tA. 1-1-51 AvA samatha narapuMgava mATe-narettama mATe gujarAta je rIte AMsu sArI rahyuM che, te joine saradArane paNa du:kha thayA vagara nahi rahetuM heya. A te - magaranAM AMsu che; glIsIrAInanAM TIpAM' che ke sAcAM bhaukitaka che ? saradArane kalpanA paNa nahi hoya ke, peAtAnI vidAya bAda gujarAta, peAtAnI pAchaLa maraziyAM zarUM karI deze, vartamAnapatrAnAM pAnAM jue-Thera phera zAka sabhA, saradaranA kALa avasAna badala UMDuM duHkha ane kArI dhA. jaMgI sabhAomAMnAM bhASA vAMce. vakatA prazna kare che: 'saradAranu sthAna have leze kANuM ? gujarAtanAM AMsu lUchaze kANu? mahAsabhA virodhI ane pratyAdhAtI tattvane paDakAraze kANuM ? kAmavAda sAme kaDaka AMkhe joze kANu? gujarAtanu' ekama racAze ke nahi ? gujarAta eka ane avibhAjya raheze ke kema ? gujarAtanA prazna madhyastha sarakAra pAse mUkaze kANuM ? AgAmI cUMTaNImAM thaze zuM?' vagere. ane sekaDA harAvAne te uthalAvI jIA--zadAnA jANe ke sAthiyA ! kuMDaphALAmAM kadAca hAtha kAcAvI zakAya; zabdonA upayegamAM zuM kAma daridratA ? rAtramAM chevaTe sau icche che sara" dAranA AtmAne cirazAMti-parama zAMti! je AtmAe kadI zAMti icchI naDDAtI; kadI zAMti lIdhI nahatI, tene zAMti pucchanArAo mAtra zabdothI zAMti zI rIte ApI zakavAnA hatA ? mRtyune sau kAie bheTavAnuM ja eka ditrasa vahelA ke moDA, nAma che tenA nAza pazu che. jeNe zarIra dhAraNa karyu teNe te cheDavAnI taiyArI paNa rAkhavAnI ja, mRtyune bhaya kAyarane DaeNAya; vIrate nahiM. saradAra vIratAnA pratika hatA, cevIsa varSanI sarerAza AyuvALA hiMdamAM pacetera vaSa' sudhI saradAra jIgyA, e ja 'idustAnanuM sadbhAgya. te teA cakravartInuM kA' karI gayA; kAya' pUrU thatAM ja cAlI nIkaLyA. temanI pAchaLa AMsu na heAya. saradAranu` kA` vadhu ujjavaLa bane te mATe kaTibaddha thavAnA gujarAte~ekeeka gujarAtIe nizcaya karavAne hAya. saradAra avasAna pAmyA che, pazu saradAra jIvaMta che. jyAM sudhI gAMdhIjInuM nAma leAkahadaya mAM raheze; bhArata vidyamAna haze. dhAM sudhI saradAranuM nAma amara rahevAnu ja che. saradAranA dehanAM vilaya cayA, paNa temanuM kAya' cAlu ja rahyuM che; cAlu rahevAnuM che. cakravartI rAjagapAlAcArIe temane mATe kahyuM che: " te preraNA, hiM'mata ane vizvAsanA baLarUpa hatA; paraMtu e baLa Aje ApaNI vaccethI cAlI gayuM che.'' eTalethI ja temanuM' kathitaMtrya pUruM nathI thatu. teo umere che. ' saradAranI bhasmamAMthI ApaNe sau 'imata ane vizvasanA guNAnI preraNA meLavIe. ' gujarAtanI netAgIrImAM eTa AvatI rahI che. sarakAranI vidAya pachI e eDhanAM pANI narI AMkhe dUra dUra jatAM joi zakAya che. emanA avasAna pachI zAka karavAne badale, temanA jIvanamAMthI preraNA meLavI, e eTane bharatImAM pheravavA gujarAte kaTibaddha thavuM joie. kItine meTTha, sattA mATe paDApaDI vagere hADI, prajA sAthenA sapaka' chellA keTalAMka varSothI--saradAra bhAratanA banyA tyArathI tUTI gayA che te pharI sadhAvA joie. saradAranuM sAcuM ane sthAyI smAraka e ja che--temanI sUti' ke 'dira nahi, dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha zrI mukhapta jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzakaH zrI. majIlAla mekamacaMda zAha, 45-87 dhanajI sTroTa, muMbaI mudraNasthAna : sUrya'kAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai, 2 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI muMbai jaina cuvaka sadhanuM pAkSika mukhapatra prabuddha jaina taMtrI : maNilAla mekamacaMda zAha muMbaI : 15 jAnyuArI 1951 somavAra samayane oLakhA ane pRthaktAvAda cheADA (akhila bhAratavarSIya daMgabara jaina pariSadmanu dIlhI khAte gayA DIse"bara mAsanI tA, 23, 24 tathA 25 mInA rAja paccIzamuM adhivezana maLyu hatu', te prasaMge paSinA pramukharathA jANItA vya.dhArA tathA udyogapati zrImAna sAhu zreyAMsaprasAda jaine pragatizIla vicAro rajI karatu je nyAkhyAna ApeluM. temAMnA keTalAka upayogI bhAganA nIce anuvAda ApavAmAM Avye che. jaina dharmanI prabhAvanA tI) aka : 12 : 18 Aje pariSadanu' samelana jo ke AjhAdInA vAtAvaraNamAM bharAi rahyuM che, parantu AntararASTrIya kSetremAM zAnti ane AtmarakSAnA nAma upara ghe* hiMsaka mahAyuddhanI taiyArIo cAlI rahI che. kAi ThekANe ThaMDI te| kA kazuM garama laDAi pravata'mAna thai rahI che. je Aja kAlamAM mahAyudhdha phATI nIkaLaze teA te ubhaya pakSanA ja mAtra nahi, paNa AkhA sa'sAranA vidhvaMsa karI nAMkhaze; vijetA ane vijita annanA kharabAdI ane khuvArI thaze; e vacce antara rahevuM e ja labhaga azakaya banaze. mahAprabhu mahAvIranA puna dhama' ahiMsAnA anuyAyIoe jo gAMdhIsadRza ahiMsAnI mUrti e khUnIne vizALa ane udAra hRdayathI zAntimayI ahiMsAnI prabhAvanA karI hota te Aje santapta mAnavajAtine AvA yudhdhatapta vAtAvaraNuthI paripta thavuM na paData. jaina dhama jevA divya dhama prApta karIne paNa taraNatAraNu khUnIne ApaNe mAnavajAtine mAga daza na karAvI zakatA nathI e bhAre Azcaryajanaka che. jaina dharmanI prabhAvanAnA sarvotkRSTa upAya jaina dharmAMte svaya' peAtAnA jIvanamAM utArave te che. duniyAne mahAvIranA ahiMsAdharmanI AvazyakatA kadAca Aja jeTalI pahelA kaeNAi divasa naheAtI. evu zu kAraNu che ke mahavIranA anuyAyIemAMthI hajAre gAMdhI nathI nIkaLatA ? jo mAre jana samAje vizvane traNa cAra gAMdhI paNa dIdhA hata te zuM duniyA ATalI badhI saMgrAmarzIla ane yuddharata khanata kharI? jo ke ApaNe pote jaina dharmanA vizALatA, udAratA tema ja sukSmatAne pacAvI zakatA nathI te pazu . e ahiM sAdhama' sasAranA nama'tu purUSo sudhI paDuAMce eTaluM te ApaNe e cha!mAM echu' karIe ke jethI ApaNAmAMthI - te emanAmAMthI kAi mutadUta nIkaLe ane mAnavajAtine prema, sukha, zanti ane khuzAlInA saMdeza zake. ahiMsAdhamanA pracara mATe jo kAi muddatanI jarUra DAya te te AjanI ja maMgaLa ghaDi sarvazreSTa che, jaina dhama'nA zradghALu vidvAneAnI eka AntararASTrIya simita mAraphata jaina dhama upara samayAnukuLa utkRSTa sAhitya nirmANu karIne duniyAbharamAM ahiMsAdhana ApaNe jorazorathI pracAra karavA joie. dinI saMpatti madA pAse pracura sa'patti che. tenA sadupayega uparanA kAya' mATe karavA joie. pratyeka prAntamAM ' TrasTa ' ane dharmAdA kAnuna AvI rahela che, jenI matalaba e che ke je paisA TrasTa . athavA te dharmAMdAmAM jamA paDela che, tene sAvajanika kAryomAM upayoga thavo joIe. A viSayamAM huM atyanta namratApUrvaka ane ema chatAM purA bhArapUva' cetavaNI ApavAnI jarUra samajuM chuM 2. naM. mI. 4266 vArSika lavAjama rUpiyA 4 ane te e che ke 'dirAnI A pracura saMpattinA jo jaddhithI sadupayeAga nahi kare| te najIkanA bhaviSyamAM leke AnA upayegakarI nAMkhavA mATe cAlI a TalI vizALa soMpatti ne vadhAre samaya sudhI A rIte nakAmI paDI rahe e bane tema che ja nahi. AzA rAkhuM chuM ke Apa yugapravAhanI gatine zidhrapaNe samajI laine duradezIthI kAma leze ane madirAnA dhananA sadupayeAganI eka saMgIna yeAjanA banAvaze, Apa leAkA bIjA ja vAnA che. A dravya madirAnI suvyavasthA, aNurgaMdhAra, purAtattva rakSaNa, zikSApracAra, sAhityanirmAMNu, pracArakAya', rAganivAraNlR, pustakAlaye ane vAMcanAlayAnI sthApanA vagere sarvopayogI kAya'mAM kharacI zakAya che. mArI sAmAnya samajaNa mujaba grAmedyoga aMte gRheghogAmAM paNa A rakamane upayega thaI zake che. jevI rIte A dravyamAMthI makAna bAMdhIne tathA bhADe ApIne madirAnA dhananI vRdhdhi karavAmAM Ave che tevI rIte ucita surakSAnA purA khyAla rAkhIne jaitene vyApArI tema ja audyogika sagavaDa ApavAmAM paNu A dhanano sadupayoga thai zake che. keTalAMya madirAnI sa`patine hisAba paNa ApatrAmAM Avate nathI. Ane lIdhe A dravya dhanakalahanu' khIja banI beThuM che, game teTalI zrImAna ane sadhdhara peDhI DAya ane adhika vyAja maLatuM huMya te paNa kA! pazu vyakitanI peDhImAM A dravya jame rAkhavu' huM ucita samajatA nathI. dhaNuM' kharcyAnu pariNAma sArUM AvatuM nathI. A puMjI beMkamAM jame karAvavI joie, tenuM TrasTa banAvavu joIe, ane tene sAvajanika hitanA kAya'mAM upayoga thai zake evI cejanAe dhaDAvI joie. harijana ane ma'dipraveza varNAzramadha'nI varNa vyavasthA jaina dharmane mAnya nathI. jaina dhama jAtipAMtine khIlakula mAnate nathI. Ama hovAthI enI najaramAM kaI zudra nathI. ApaNI jAti mAnavajAti che, ApaNI saMskRti mAnavasaMskRti che, ane ApaNA dhama' paNa jinalama', jaya' athavA te mAnavadhama' che. ApaNe sau sAthe maitrI ane bhAva rAkhavA mAMgIe chIe. bhedabhAvanA tamAma prapaMca Aje yugabhagha vastu che. kevaLa zudra hevAnA kAraNe kAne paNu - mAnavocita adhikArethI vaMcita rAkhatI leAkamUDhatA tyAjya che. e nizcita che ke asamAnata mUlaka sAmAjika vyavasthA krAyama rahI zake ema che ja nahi. aspRzyatAe bhAratanI sAmAjika avasthAne chinnabhinna karI nAMkhI che. mahAtmA gAMdhI kahe che ke tAte buddhi caMdraNa karI zakatI nathI. te satya tathA ahiMsAnA virAdhI dhama' che, eTalA mATe e dhama' ja nathI........... aspRzyatA AtmadhAtaka che, asahiSNutAnI parAkASThA che......... " mapRSa' Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 tA. 15-1-51 koIne ApaNe aspRzya gaNavA hoya te mAtra asatya che. ApaNo jana samAja hiMdu samAjanuM e prakAranuM aMga che tathA pAkhaMDathI bharelA lokone ja aspRzya gaNI zakAya." bhAratanA ke jema hiMdusamAja ane jana samAja mAnava samAjanuM aMga navA baMdhAraNamAM jAtipAtinA bhedabhAva dUra karavAnA hetuthI che. jena leka sAmAjika tathA rAjanaitika dRSTithI hiMduethI kadi harijanene je anya nAgarikonI sarakhA adhikAra ApavAmAM paNa judA rahyA nathI. teo hiMduonI sAthe jevA Aja sudhI AvyA che te jainaAdarza anukULa che. pariSadane e saharSa haLImaLIne rahetA AvyA che e ja pramANe AgaLa upara paNa raheze. mAnya che ane mAnya raheze. navA baMdhAraNa anusAra aspRzyatA hiMdu TrasTa ane hiMdu saMsthAomAM janoe barAbara sAtha ane khatama thaI cukI che. aspRzyatAne vyavahAra Aje kAyadAvidhI dAna Apela che. jene hi duo upara prabhAva paDe che. hiMsakayaAcaraNa che. koI zudra paNa je zraddhAvinayapUrvaka jina maMdi- jJAne vaidika dharmamAMthI bahiSkAra karavAmAM AvyuM tenuM zreya jaina 2mAM darzana karavAnA hetuthI athavA te mAtra kalAkRti nihALavAnA hetuthI dhamane prApta thAya che. hiMduone paNa jene upara prabhAva paDe che Ave te ApaNe tene koI paNa AdhAra upara aTakAvI zakatA ane svAbhAvika rIte prabhAva paDave joIe. banenA rIta rIvAja tahenathI. mAnavatA paNa e mAMgI rahI che ke tene dhama'sevananA vAra tathA prathAo ochIvatI samAna che tenuM paNa A ja kAraNe che, A sArvajanika sthAnamAM praveza karavA devAmAM Ave. koine sAmAjika duSTathI te jaina samAja hiMdu samAjamAM samImaMdiramAM dAkhala thatA aTakAvavA e inasAnane inasAna nahi lita che paraMtu ApaNe jana dhama vaidika dharma yA anya koI samajavA barAbara che. dharmanI zAkhA nathI. - pariSade pitAnI gata kAryakAriNImAM A bAbatamAM A jo 'hiMdu' zabdano artha hiMdamAM rahevAvALe ema thatuM Azayane svIkAra karyo hato ke pratyeka vyakita AmetyAMnA hetuthI hoya te jaMne khelAzaka hiMdu che. jo "hiMdu' zabdane tAryA zradhdhA ane vinayapUrvaka maMdiramAM AvI zake che. A taddana vyA- hiMdu dharmane mAnavAvALe' ema heya te jaina bIlakula hiMdu che ja jabI che, ApaNu maMdiranA daravAjA pratyeka vyakita mATe khullA nahi. hiMdu zabda dezavAcaka che, koI dharma ke saMpradAyane vAcaka nathI. rahevA joIe. e upara te lakheluM hovuM joie. ke " jenI marajI "jemanI pitRbhUmi ane puNyabhUmi (dharmabhUmi) sidhu hoya te Ave " " jo cAhe se Ave." gomaTezvaranI saMsAra- nadI Rii purvane bhAga heya te hiMdu "_zrI. vi. dA. sAvarakarane prasidhdha dazanIya bhUti'AbunI sthApatyakaLA vagere sAme mAthuM hiMda-zabdane A vyApaka artha ame AdivAsI jene ne sahaja namAvavAnuM kone nathI gamatuM? svaccha ane zuddha banIne kaMI paNa mAnya che. pariSadu ghoSita karI cukI che ke jaina leka dezanI sAMskRtika, vyakita maMdiranA niyama anusAra, vinayabhAvathI Ave te ApaNe - sAmAjika ane rASTrIya daSTithI hiMdu che, ane hiMdu ja raheze. tenuM svAgata karavuM joIe ane zravaNu mahAprabhu mahAvIranI , rAjanaitika kSetramAM Aje jene je gauravapUrNa sthAna prApta ahiMsAne jIvanta paricaya tene karAve joIe. thayuM che te pRthaktAvAdathI kadi paNa maLI zakavAnuM nathI. ApaNe jene samAjane adhikAMza bhAga harijana maMdira pravezanuM ahiMdu' banIne rAjanaitika tathA sAmAjika hAni hAMsala karIzuM samarthana kare che, ane zAstra paNa tenuM anumodana kare che. jaina eTaluM ja nahi paNa atyanta nukasAnakAraka viSamatA ubhI karIzuM: saMskRti mAnavamAtrane samAnAdhikAra svIkAre che. je ApaNe jaina ema kadi paNa ba vA daIzuM nahi, zAstrane kharekhara mAnatA hoIe to zudrone jaina maMdiramAM praveza rASTrIyatAnuM samarthana karatA ApaNe aTakAvI zakatA nathI. AzA rAkhavAmAM Ave che ke jaina ApaNe dareke samyapha prayAsa vaDe ApaNA pUrNa vikAsa samAja A vastusthitine samajaze ane samayanI gatine oLakhaze. karIne samyapha AjIvikA upAjaka karavI te UMcata che. ApaNA dhAre ke zudrone maMdira praveza dharmasaMmata nathI Ama chatAM kuTuMbane suzikSita, sabhya, saMskRta, dharmaniSTa tathA sukhasaMpanna banA paNa vartamAna dravya kSetra kALa bhAvane lakSamAM rAkhIne tema ja jaina vavuM e ApaNuM kartavya che. sAthe sAthe ApaNu bRhattara kuTuMba samAjanA rakSaNa khAtara paNa A ApaNe sahana karI levA joize. ApaNI jAtanI caturmukha unnatimAM sahayoga ane vAsayabhAvavaDe jaina dharmane jIvate rAkhavuM hoya te jaina samAjane jIvatA rAkho bane teTalA sahAyaka banavuM joIe. taduparAnta dareka prakAranI rASTra joize. je samAja ja jIte nahi rahyo hoya te dhama" kayAM sevAmAM tatpara rahIne e gu AjhAda mulakanI prajAvatsala, nipakSa, kahevAnuM che? "na dhama dhArmivaivA' nisvArtha sevAbhAvI sarakArane ApaNe sahaga deve ane yathAzaya paramapUjya tapenidhi zrI. 108 AcArya zrI zAnnisAgara mAnavajAtinA kalyANu athe" .gyatA anusAra kema dAna devuM e mahArAjane upavAsa ApaNI AkuLatAnuM pradhAne kAraNuM banI rahyuM pratyekanuM kartavya che. che. temanuM svaccha samasta jaina samAjanI ciMtAno viSaya banI AjanA abhAva ane kaDigrAInA jamAnAmAM Atmakendrita, rahyo che. zrI pUjayanA caraNakamaLamAM ApaNuM namra nivedana che ke svArtha'paTu banavA tarapha lakata vegapUrvaka DhaLI rahI che. darekane A samasyAne kevaLa zAstrIya dhoraNe nahi paNa sAmAjika dRSTithI mAtra pitatAnI paDI che. bA valaNa svapazvAtI che. AvA saMkaTa paNa vicAravA kRpA kare. kALamAM ApaNe samasta jAti tathA rASTranA sukhaduHkhano vicAra - jaina ane hiMdu karIne vartana karavuM joIe AmAM ja mANasAI rahelI che. ApaNe AjanI AjhAdInA kALamAM ane badalAyelI paristhitimAM ApaNI dareka pravRttimAM rASTrIyatA ane rASTrapremane paricaya karAApaNane je navA adhikAra maLyA che te sAthe sAthe ApaNI have joIe. AjanI duniyA mAM saMpradAya, ane jAtio nabuka upara navAM navAM kartavyanuM pAlana karavAnI javAbadArI paNa AvI thaI rahela che. ApaNe rASTrIyatAmAM vilIna thaI javuM joIe. dina paDI che. jaDa prakRti paNa parivartita dazAone anurUpa vartana kare tArthe je yojanAo ghaDavAmAM Ave ane je kAryakrama kAryAnvita che. jamAnA sAthe cAlavuM e jIvatA rahevAne ane prAkRvattA karavAmAM Ave temAM dile jAthI ApaNe sahama Apa joIe. TakAvI rAkhavAne malamaMtra che. "parivartana e ja eka aparivartana vyApAra nIti zIla niyama che." pragatizIlatAne paNa A ja niyama che. A A baMdhuo, A adhivezananA maMgaLamaya avasara upara jamAnAmAM junavANIvAdane athavA te sthiticusta vicArasaraNine ApaNe jene loko nizcaya karIe ke AjathI amArAmAMthI keed vaLagI rahevuM te miyA ane jokhamakAraka che. sAmAjika daSTithI kALAbajArI, saMgrahabAjI, naphAkhorI ke rUzvatakhorI nahi kare, ane ApaNe hiMduomAM zAmila chIe ane hiMdu khAvaNamAM zAmila khAdha padArthomAM milAvaTa athavA te anya prakArane koI vyApArI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-1-51 sevara paNa anAe kharIyA bhraSTAcAra na kare, na koI emAM sahAyaka thaze ke, na koI tevA anarthane hiMdamAM avakAza ja nahotuM. kAraNake A badhA vAdenA enuM anumaMdana karaze. ema karIne kalezakArI kolonI nAbudIne khyAla ApaNA mATe hajI tadana navA ja che. najIka lAvIne lokomAM sukha zAMti ane rAhata nipajAvavAnuM A rIte vicAratAM hiMdano ItihAsa yuropanA ItihAsa karatAM ApaNe puNakArya karIe. ApaNe anyanuM chidrAveSaNa na karatAM vadhAre UjaLo lAge che. Ama chatAM paNa ApaNA dezamAM kaMI sudhArakArya ApaNuM pitAthI ja zarU karavuM joIe ane game kALathI sthApita hita dharAvatA muDIvAdI vargo ane sAdhusaMsthAe tevI agavaDe hovA chatAM satyathI kadi caLAyamAna thavuM na joIe. sAthe maLIne dalita varganI dalita dazA kAyama rAkhavAnI dizAe bhale anya loko game te karatA hoya. tema ja prAgatika-kAntikArI vicArene dAbI devAnI dizAe kAMI A paNe sarakAranI premapUNa nItine tenI durbaLatA lekhavI nAno suno bhAga bhajavyuM nathI. A cAla paristhiti sAme yuge na joIe. jo ApaNe sarakAranI sUcanAo mujaba vartIzuM nahi yuge baLave thato Avyo che, dhamasudhAraka ane krAMtikArI vIrate A ja sarakArane satvara sakhatAIne mAge grahaNa karavA paDaze. purUSe pAkatA AvyA che, dalitAe mAthuM UyaryuM che, ane navA rAjIkhuzIthI ApaNI pharajane amala nahi karIe te nArAjIthI vicAronI punaH punaH pratiSThA thatI rahI che. zrImannAI ke garIbAI pUrvaamala karavuM paDaze. saMcita sArA yA nAThAM karmonuM phaLa che, eTalA mATe zrImAna sadA yogyatAnuM rASTrIyakaraNa ' savaMdA bahumAna yogya che. ane svasthatimAM saMtoSa mAnI thAya - aje rASTrIyakaraNane khuba zerabakAra saMbhaLAI rahyo che. ' teTalI dhamakaraNI karavI e garIbanI pharaja che-A upadeza udyogonA rASTrIyakaraNa pahelAM lokonI yutanuM rASTrIyakaraNa thavuM vyAkhyAnapITha uparathI ghaNI vAra sAMbhaLavA maLe che. Aje A joIe. trizALa janasamuhanI samagra zakita, sAmarthya ane 5* AMdhaLo saMteSa ane zraddhA Ama janatAmAMthI lupta thatAM jAya tAne rASTranA hita the upayoga thaI zake e upAya karavuM joIe. che ane Arthika tema ja sAmAjika samAnatAne Adarza svIkAra ApaNe pradhAna laya e bAbata upara ApavuM joIe ke kevI rIte lokone yogya banAvI zakAya, ane kevI rIte temanI pAsethI . thaI jAya che. Aje dabAyelA ane chuMdAyelA sarva vargo mAthuM uMcakI rahyA che ane cipratiSThita upasthita UjaLa vaga dhIme dhIme kAma laI zakAya, ke jethI teo svabhAvAnukuLa sArI AjIvikA - sthAnabhraSTa, pratiSThAbhraSTa thai rahyo che. prApta karIne sukhazAntithI rahI zake. A vizALa janazakitane samAjamAM AvuM pAvAnuM parivartana-sArvatrika ane sarvadezIya- rASTravidhAyaka kAryakramamAM upaga thavo joIe. anuvAdaka : paramAnaMda. te ja karI zake ke je prastuta lekhana ane bhAgamAM varNavavAmAM keTalAka samAcAra ane noMdha Avela che te sAcA dilane " baLavAkhora' hoya. AvA A jIvana AdarzabaLavAkhora gAMdhIjI hatA e ApaNe joyuM tema ja hiMdanA sthApita hita ane dharmanA ThekedAre vacce jAyuM che. rASTranI samAjanI navaracanAnI dizAe haju ghaNuM cAlatI AvelI samajutI ghaNuM karavAnuM che. ane te mATe samAjanA bhinna bhinna kSetramAM e yurepanA bhinna bhinna rASTranA sthApita hita dharAvatA lekhamAM sUve che evA aneka sAcA baLavAranI ApaNane zAsaka varga prAraMbhamAM pracalita dharmasaMsthA ane tyArabAda eka yA khUba jarUra che, bIja vicAravAdane Azraya laIne potAnA hitanuM rakSaNa kema karyuM akhila bhAratavarSIya digaMbara jaina pariSadanuM paccIsamuM che ane te sAme paDakAra karatA vicArone tema ja temanI sattA adhivezana zAhI nIce kacarAtA vargone kevI rIte aMkuza taLe rAkhavAnuM kArya digaMbara mahAsabhA digaMbara jaina samAjanI eka bahu junI karyuM che tenI AchI rUparekhA " baLavAkhora' e mathALA nIcenA ane jANItI saMsthA che. A saMsthAnI pravRttio ane valaNa A aMkamAM anya pragaTa karelA lekhamAM 5 ja karavA mAM AvI che. sAmAnyataH rithaticusta che ane junavANI vicAronuM bahudhA sama hiMdane itihAsa taddana A prakArane nathI, kAraNa ke caMna karatI AvI che. tenA pratyAdhAta rUpe navIna pragatizIla hiMdanI paristhiti yuropathI judA prakAranI hatI. yuropa mAphaka vicArone prativanita karavAnA hetuthI AjathI lagabhaga 30 varSa hiMda paNa nAnAM nAnA rAjyamAM vaheMcAyeluM hatuM, paNa ApyuMpahelAM akhila bhAratavarSIya digaMbara jaina pariSadane janma thayo. yurepa eka ja dharmanA taMtra nIce saMkalita hatuM, jyAre hiMdamAM A pariSadamAM digaMbara vidvAno, tathA AgaLa paDatA vicAre aneka dharmo ane saMpradAye kaMI kALathI pravartamAna rahyA hatA. dharAvatA zrImAne bhAga letA AvyA che. A pariSadanuM 25muM pariNAme dharmasaMsthAo ane rAjakAraNI saMsthAe ekatra thaine adhivezana tAjetaramAM dIlhI khAte zrImAna sAhu zreyAMsaprasAdajInA tyAMnI prajA upara dharmanA nAme je amAnuSI julama karyo che. adhyakSa paNa nIce bharAyuM hatuM. pariSadanA pramukhasthAnethI apAyelA ane vicArasvAtaMtryanuM rUMdhana kayuM che tevuM citra hiMdanA vyAkhyAnane agatyano bhAga A aMkamAM anyatra ApavAmAM AvyuM itihAsamAM dRSTige cara thatuM nathI. hiMdamAM rAjA pite amuka che. e vyAkhyAnamAM carcavAmAM AvelA muddAo AjanA sakhagra jaina dhamane hoya paNa tenI prA aneka dharmo tathA saMpradAyamAM samAje khAsa dhyAnamAM levAya che. jaina maMdiramAM harijanA vaheMca yalI che. AvI paristhiti vacce sulehazAntithI rAjaya praveza sAme digaMbara samAjamAM Aje eka meTI hIlacAla cAlI calAvavA icchanAra rAjayakartAe dhArmika bAbatamAM sAdhAraNa rIte rahI che. A hIlacAlanA agraNI muni zAntasAgarajI A hetuthI taTasthatA akhatyAra karavI paDatI hatI. hiMdanA ItihAsamAM paNa keTalAya samayathI upavAsa eTale ke annatyAga eTale ke anAkoI koI dhamadha ja thaI gayA che ke jemaNe anyadharmIe ane tyAga karI beThA che ane harijana maMdira praveza sAme jhuMbeza upara ThIka ThIka julama karyo hoya. 5 AvA rAjAe gayAgAThayA calAvI rahyA che. pramukhazrIe potAnA vyAkhyAnamAM harijana maMdira apavAdarUpa ja thayA che. yuropa jevI dhamasaMcAlaka ane rAja- pravezanuM purI niDaratApUrvaka samarthana karyuM che. temaNe jaNAvyuM che saMcAlakanI-ekamekanA virodhIone dAbI devAnI-nirmaLa karavAnI- ke " mAnavatA mAMgI rahI che ke karAI mAnavIne dhama sevananA sahiyArI nItinuM hiMdanA itihAsamAM bhAgye ja duSTAnta jovA maLe A sArvajanika sthAna mAM AvavA devAmAM Ave. koIne paNa tema che. hiMdamAM najare paDatA aneka dharmo, saMpradAye ane peTA- maMdiramAM AvavAnI manAI karavI e mAnavInI mAnavatAne inakAra saMpradAye eka bAjue samagra rASTranI ekatAnI dRSTie aniSTa karavA barAbara che." AgaLa vadhatAM teo jaNAve che ke "ApaNA hovA chatAM bIjI bAjue AvI saMpradAyavipulatAnuM astitva maMdiranA daravAjA pratyeka vyakti mATe khulA rahevA joie. e hiMdamAM pravartatI paramasahiSNutAnuM bhAre dhAtaka ane anumA- upara ema lakheluM hovuM joIe ke je cAhe se Ave." jana paka tattva che. maMdira viSenI A dRSTi tadana sAcI, ane jainamUta tathA maMdiranI bIju, varatI maryAdAvAda, utkrAntivAda ke jAtivAda-AvI yojanAnA mULa AzayanI yathArtha nirUpaka che. jana dhame' haMmezA bhinna bhinna vicArazreNIe yuropamAM je anartha pAme che pitAnAM dvAra sau koIne mATe khullAM rAkhyAM che ane savI jIva che ke pramukhazrIe sajana maMdira Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 tA. 15-1-51 karUM zAsana rasI' e bhAvanA jaina dharmanA pAyAmAM rahelI che. e joIe tyAM ja aspRzyatAnI dhajA caDhAvavAno prayatna karavAmAM 1 pitAnAM maMdiranAM dvAra kaI paNa mAnavI-pachI te zadra che ke Ave che. harijana he-mATe baMdha karI kema zake? aspatvane kAI paNa hiMdanA baMdhAraNanI 25 mI kalama mujaba hiMdu samAjamAM aMzamAM svIkAra e vizvabaMdhutvane saMdeza ApanAra jana dhamane jenene antargata karavAmAM AvyA che. Ane svIkAra karavAmAM inkAra karavA barAbara che. Ave te harijanene jena maMdiramAM AvatA aTakAvI zakAya tema che ja nahi; Ane asvIkAra karavAmAM Ave te paNa je jaina maMdipramukhazrIe pitAnAM vyAkhyAnamAM bIjo prazna jene ane ramAM aneka janetAne kaMI kALathI praveza karavA devAmAM Ave che hiMdu ane lagate carce che ane jaina dharma kaI paNa dharmanI te jana maMdiramAMthI aspRzyane dhaDake mArI zakAya ja nahi, ATalI zAkhA nathI, e alaga ane svataMtra dhama che ema kahevA chatAM sAdI ane sIdhI vAta aspRzyatA samarthaka jene kema samajatA Aje hiMduethI jene alaga che e je vicAra jaina sabhA- nahi hoya e ka95nAmAM AvatuM nathI, jamAM keTalIka dizAethI phelAvavAmAM Ave che tene temaNe sakhta sthAnakavAsI upAzrayamAM sArvajanika davAkhAnAnuM uddhATana virodha karyo che ane jaNAvyuM che ke " ApaNe ApaNI jAtane - tA. 31-12-10nA roja muMbaInA sthAnakavAsI jaina sAthe ahiMdu' jAhera karIne rAjanaitika tema ja sAmAjika hAninA te eka bhAre anukaraNa karavA gya kArya karyuM che je mATe e bhoga banIzuM ja, eTaluM ja nahi paNa ApaNA dezamAM nitAnta saMdhanA saMcAlakone dhanyavAda ghaTe che. muMbaI khAte kAMdAvADImAM anAvazyaka ane nukasAnakAraka viSamatA ubhI karIzuM. ema ApaNe svargastha zeTha meghajI thobhaNunA nAma sAthe joDAyele eka vizALa bIlakula thavA daIzuM nahi." A rIte hiMda tathA jene vacce upAzraya che. muMbaInA sthAnakavAsI sa dhanuM A mukhya mIlarathAna rahelI ekatAnuM temaNe joradAra samarthana karyuM che. che. A upAzrayanI jagyAmAM ja eka bAjue keTalAeka vakhatathI prastuta pariSadamAM harijana maMdira pravezane lagatA TharAve zeTha prabhAzaMkara pipaTabhAi sArvajanika davAkhAnuM nAnA pAyA upara bahu moTe kSe ja pedA karyo hate. pariSadamAM 750 pratinidhio cAlatuM hatuM. upAzraya taraphathI AjubAjunAM keTalAM eka makAne kharIdavAmAM AvyA che. AnAthI je makAnane kabajo maLe tene ekatra thayA hatA jemAM 500 jeTalA pratinidhio bahArathI AvyA sudhArIne athavA te je bahu jIrNa thaI gayuM hoya te taDIpADIne hatA. A pariSadamAM prekSakAe paNa sArI saMkhyAmAM hAjarI ApI tenI jagyAe navuM makAna ubhuM karIne temAM saghanI vividha hatI. harijananA maidara praveza sAme moTI dhamAla prekSakoe ubhI pravRttione sthAna ApavAmAM Ave che. A rIte eka bAjue karI hatI ane pariNAme beThakanI sulehazAnti jokhama bharelI baMdhAvelA navA makAnamAM upara jaNAvela davAkhAnAne laI javAmAM lAgatAM je divase A TharAva raju karavAmAM AvyA hatA te divasanI AvyuM che. A sArvajanika davAkhAnAnI temaja sAthe sAthe ceDA beThaka kazo paNa nirNaya lIdhA sivAya pramukhazrIe mulatavI samayathI zarU karavAmAM Avela gokaLadAsa zivalAla ajamerA rAkhI hatI. bIjA divase polIsane pure baMdebasta rAkhavAmAM sArvajanika ekasa-re khAtAnI uddaghATana kriyA IndoranivAsI AvyA hatA ane mAtra pratinidhione ane pAsa dharAvatA prekSakone zeTha kanaiyAlAlajI bhaMDArInA hAthe tA. 31-12-50 nA roja kare dAkhala thavA devAmAM AvyA hatA ane A beThakamAM harijanone vAmAM AvI hatI. A prasaMga be rIte dhyAna kheMce te che, eka te jaina samAjanA eka vibhAganA hAthe AvuM sAva lagatA karatA keTalAMka vivecana thayA bAda sarvAnumate pasAra karavAmAM janika hitanuM kArya zarU thAya e atyanta abhinaMdanIya che. Aje AvyuM hatuM. A rIte pasAra thayele TharAva nIce mujaba hata: aneka kamI davAkhAnAM cAle che ane e davAkhAnAno lAbha kema. "bhagavAna mahAvIra savahataiSa temaja vizvaudhAraka hatA. bahAranA mANune paNa ThIka pramANamAM ApavAmAM Ave che e temanuM zAsana sarvodayasAdhaka hatuM. jana dhama, Atmadharmane prati- suvidita che paNa te te davAkhAnA sAthe komI nAma joDAyeluM heine pAdaka che, ane pratyeka prANIne koIpaNa jAtanA bhedabhAva sivAya te davAkhAne lAbha meTA bhAge te kAmanA ja mANasane maLe che jaina zAsana grahaNa karavAne, tenuM anukaraNa karavAne tathA tenI ane te kemabahAranA mANase svAbhAvika rIte tyAM jatAM acakAya dhArmika saMsthAo dvArA AtmaudhdhArAthe lAbha uThAvavAno janma che. A davAkhAnAne te sArvajanika tarIke prAraMbhathI ja jAhera siddha adhikAra che. dhArmika kSetramAM jAti pAMtine koI sthAna nathI. karavAmAM AvyuM che. pariNAme AsapAsa vasatI janatA mATe A Ama hovAthI A pariSada TharAva kare che ke jAti pAMtinA kazA paNa davAkhAnuM eka mahAna AzIrvAdarUpa banyu che. bhedabhAva sivAya sau koIne zradhdhA ane vinayabhAva vaDe AkarSa bIju, jaina upAzraya eka dharmasthAnaka che ane evA sthaLamAM sAdhavA mATe jena maMdiramAM javA AvavAne adhikAra che ane jena dhArmika kriyAo sivAya bIjI koI sAmAjika pravRttine avakAza ja samAjane A pariSada apIla kare che ke je sthAnanA harijanabhAIe hoI na zake e mAnyatA ApaNA samAjamAM kaMI kALathI rUDha thayelI che, jaina maMdira mAM zraddhA ane vinayapUrvaka AvavA irache temanA Ava Ama chatAM muMbaIne sthAnakavAsI saMgha AvI rAhatavAhI sAmAjika vAmAM sarva prakAranI sagavaDa ApavAmAM Ave. bhAratanA navasaMvidhA ane sArvajanika pravRtti zarU kare eTaluM ja nahi paNa upAzrayamAM namAM jAti pAMtinA bheda dUra karavAnA hetuthI harijanane anya ja eka bAjue tene sthAna Ape e batAve che ke e samAjanA nAgarika sarakho je avikAra ApavAmAM Ape che te jaina AgevAne samayane oLakhI rahyA che ane purANI mAnyatAonI Adazane anukuLa che. tenuM A pariSada svAgata kare che." saMkucitatAne choDI rahyA che, ane samayecita udAratAnA bhAge A prazna upara AvuM makakama vaLaNa dAkhavavA badala ane AgaLa vadhI rahyA che. AjanAM upAzraye ane maMdiro kriyAkAMDanAM guDAgIrIthI jarA paNa muMjhAyA ke akaLAyA vagara pariSadanuM kArya mathake ane kemI bhAvanAne kendrasthAne che. A ja sthaLe ane byavasthita rIte pAra pADavA mATe pariSadanA pramukha zresiSasa daLane sArvajanika zrayanAM udbhavasthAne bane to kevuM sAruM A umatI dhanyavAda ghaTe che. prajAnA dilamAM kaMi kALathI ugelo maratha A rIte mUrtimanta harijana maMdira praveza saMbadhe jana samAjamAM A ukaLATa thatA joine kone AnaMda na thAya ? ' ane virodha hoya e jaina samAjane zaramAve tevuM che. vaicira A davAkhAnAmAM pitAnA pitAnA smaraNArthe zrI rasikala la te e che ke je jete harijana maMdira pravezano virodha kare che prabhAzaMkare rUA. 6 5000 ApyA che ane zrI gokuLadAsa zivalAla ajateo ja bIjI bAjue pitAne "ahindu ' tarIke jAhera kare che. merAe rU. 25000 ApIne ekasa-re khAtAne prAraMbha karAvyo che te arapRzyatvanI yAM uMDI jaDa hato tyAMthI te mULamAMthI ukhaDavA mATe te banne gRhasthane dhanyavAda ghaTe che. A AkhI pravRttinA maDI che tyAre jayAM aspRSyatAne leza mAtra avakAza he na AtmArUpa saMghanA be maMtrIo che. zrI. gIradharalAla dAdara daphatarI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-1-51 ane DA. nAraNajI mAnajI verA. te banne bhASaene A pravRttine cetara vikasAvavAnI khuba bhAvanA che. AMkha, dAMta, kAna vagerenI sAravAra mATe jarUrI prabaMdha ane sAdhanasAmagrI vasAvavA te dhAre che. pethAlAjIkala DIpArTa`menTa pazu temane khelavu che, ane sAthe sAthe addhi' eka meTuM svAsthyakaeNndra-health centre~ubhuM* thAya evA temanA manAraya che. jaina samAjanA udAra dhanavAno temanI AkSAne purI pADe ane A sthaLa dhAmirka ArAdhanA sAthe sAmAjika rAhatanu eka mahAna kendra banI rahe evI antarano zubhecchA ane prArthanA che. zuddha jaina ahiM e hakIkatanI pazu noMdha levI dhaTe che ke muMbai zaheranA jaina samAjaneA mATA bhAga e zrIkAmAM vaheMcAyale che. jaina zvetAMbara mUti'pUjaka ane sthAnakavAsI. digambara jainenI vastI muMbaImAM bahu alpa pramANamAM che. zvetAMbara vibhAganI vasatI vadhAre bahuLI che. muMbainA sthAnakavAsI vibhAga pramANamAM nAneA chatAM sugrathata che ane tenA AgevAnAmAM paraspara purA sahakAra prate' che. pariNAme e samAja keTalAya kAme kamI temaja sAjanika, mika temaja sAmajika, Arthi' rAhatanA tema ja keLavaNIne lagatAM-aneka me bahu saMgIna rIte pAra pADI zake che, jyAre mukhane zvetAMbara mUta pU ke samAja Akho samAjanA nAme kazu paNa kAya nipajAvavAnI sthitimAM nathI. e samAja bhinna bhinna vargomAM ane tAmAM vaheMcAyale che ane bhinna bhinna vageryAMnA AgevAna vacce ko sahakAra * kaeN meLa nathI. nAnA samudAya sugrathita hoya te kevAM kevAM kAryo karI zake che te mATe muMbaInA sthAnakavAsI saMdha dRSTAnta rUpa che. pAnada maLavApyAra (yurApanA itihAsamAM sthApita :hane varelI rAyasasthA ane dharma sasthA peAtAnA hitanA virodhI ane sAthe maLIne Aja sudhI kevI rIte kacaDatI AvI che ane te sAme kayA prakAranA baLavAkheranI AvazyakatA che e praznanI nIcenA lekhamAM sundara ane vicArapreraka samAlocanA karavAmAM AvI che. paramAnaMda) bhUtakALamAM baLavAkherane dAkhI devA mATe dhUma'sasthA (Church) ane rAjyasa'sthA (State) vacce eka prakAranI bhAgIdArI cAlatI hatI. kAyadAnuM ulla dhana karanArane A duniyAma sajA karanArI eka sattA kai kALathI pravatamAna hatI. temAM dhama'masyAe anata kALanI narakanA bhaya UbhA karyAM. je tA sattArUDha hatA tenI sattA nAbUda karavA je kASTha prayatna karatuM te mAnavI rAjAnI mArka jeNe tene rAjA banAvyeA hatA te prazvaranI paNa khagI vaherI letA. tethI zAsakeAnI satta sAme mAthuM uMcakavu te eka prakAranI nastikatA ja lekhAtI. 145 tene have pachInA paraleAkamAM badhe khalA maLI raheze evI AzA ApIne peAtAnAM du:kha ane hADamArIo naramAzapUrva' ane jarA paNuM mAthu UMcakrayA sivAya sahana karI levAnI vRttine majUra mAnasamAM TakAvI rAkhavA mATe dhama'sasthAnA upayoga karavAmAM AvyA hatA. A duniyAmAM ga'dI cAlImAM bhale bALako herAna thane maratAM, pazu UMce AvelA svaga'mAM nAnAM khALakA mATe sundara nivAsasthAna nirmANu thayelu' ja che evu' AzvAsana ApavAmAM AvatuM. rAjyakartAonI sattA jema vadhAre tema rAjya Azrita dhama' saMsthA dhama'nA naitika sintA mujaba peAtAnu jIvana dhaDavAnu lakAne kahevAne badale rAjyakartAonI sattAne TakAvI rAkhavA tema ja majabuta banAvavA tarapha ja vadhAre prayatnazIla rahetI. the!masa mura ke je glAsage yunivarsITIne snAtaka hatA ane te rAjyadrohanA Aropa sara pakaDavAmAM AvyeA hatA tenI upara aDhAramI sadInI pAchaLanA bhAgamAM cAlelA mukadamAmAMthI uparanI bAbatanu ApaNane purepurU samayana maLI rahe che. tenI tapAsa da-miAna tenA upara mukAyalA ApanA javAba ApatAM zu khraste je bAbatAne khAdha ApyA have te ja bAbate pote leka samakSa dharI rahyo hatA eve teNe bacAva karelA ane tenA nyAyadhIze ema javAba vALelA kaeN, " ane zuM tene krAsa upara laTakAvavAmAM AvyA nahete ?' egaNIsamI sadInA madhya bhAgamAM ke jyAre muDI dI| lAkhA rUpIAnI kamANI karI rahyA hatA tyAre madhya yugamAM sAmAnya janatA je durdazA bhAgavatI hatI te karatAM paNa vadhAre trAsajanaka hADamArIe ane svava haNI nAkhe evI garIbAi yaMtra ghoMgAmAM kAma zemavI rahyA hatA. je ahIM satASI ane pavitra jIvana jIvaze karatA majUra samayAntare jyAre phrenca viplava AvyA ane dharmAMbhAvanAne vaza thaine zrImAne) taraphathI je kAMi rAhata maLe te bAda karatAM sAMpradAyika rAjya saMsthAnA astitva sAthe dAridraya ane hADamArIonu astitva visaMvAdI nathI e khyAla jyAre dharamULathI ukheDI nAMkhevAmAM Avye tyAre e ja bhramaNAne khIjI rIte samarthana maLavu zarU thayuM. mAthaeNsa nAmanA eka padarIe ema puravAra karavA prayatna karyAM ke garIbAnuM astitva vyAjabI haiA ke na hai| te paNa A duniyAmAM garIbAi anivAya' che; kAraNa ke jo garIbAI ane vyAdhi nirmULa karavAmAM Ave teA mRtyunuM pramANa ghaTI jAya ane kherAkA utpAdana karatAM mANasa jAtanI vastInuM pramANa vadhI jAya ane pariNAme bhayaMkara bhUkhamarAnuM aniSTa AvIne UbhuM' rahe. garIbAnuM nivAraNa karavA mATe yejAtA sAmAjika upAye niratha ka che eve mAthasane khyAla Aje pazu eTale ja leAkamAnasamAM rUDha thayelA najare paDe che. DIna inga nAmanA bIjo eka pAdarI jene ' se|giyA DIna ' tarIke oLakhavAmAM Ave che te AvA rAhatavAhI upAyone adhogatinA cihna tarIke ane rAjya sasthAne bhayarUpa pravRtti tarIke lekha che. te jaNAve che ke A duniyA rokI zake-kAma. ApI zake-te karatAM vadhAre moTI sakhyAmAM majurA A duniyAmAM hastI dharAve che. AvA ekAra AdamIe ke je temane khavarAve temane pazu khAi jAya evA saMbhava che--AvA nizvamI AdamIonI vastI aniyatritapaNe vadhavA devI e eka prakAranu gAMDapaNa che, " AnI pAchaLa e khyAla rahela che ke sAmAnya mANusenA kAmamAMthI je kAMi utpadana thAya tenI mAlikI janmasiddha haka tarIke te zAsaka vaMga'nI che ke jeNe te zAsaka vargane TakAvI rAkhavA mATe jarUrI hoya tethI vadhAre mANasAne nabhAvavA na joie ane e ' rIte cekakasa maryAdAnI bahAra jatA vastIvadhArAne aTakAvavA joie. jee sattArUDha che temane TakAvI rAkhavA mATe tema ja temanu astitva vyAjakhI TharAvavA mATe dhama' sasthA A hRda . sudhI jai zake che ! jyAre vinanA utkrAntiva de rAjyAzrita dhUma'nI keTalIka mUlabhUta mAnyatAone pAyAmAMthI caLAyamAna karavA mAMDI tyAre dhama' upara racavAmAM AvelI dalIleAnuM sthAna vijJAna upara racavAmAM AvelI dalIdhe e lIdhu. kramazaH utkrAMtine niyama eTale mothI vadhAre cegya ane tAkAtavALu hAya te jIve ane bIjI mare. A rIte moTuM" bharaNupramANu ane te paNu gaMdI cAlIemAM rahetAM bALakAnu moTuM maraNupramANa A niyamanuM ja svAbhAvika ane anivAya pariNAma lekhAyuM. e te jANItI 'hakIkata' hatI ke gaMdI ca lImAM UcharatAM bALakanu Arogya zrImatAnA AvAsamAM pUrI saMbhALa sAthe ucharatAM bALakanA ArAgya karatAM utaratuM ja hAya. paNa A uparathI sAra ema kADhavAmAM AvyA kaeN garImAnAM khALakA jIvavAne echA yogya hatAM ane temanuM maraNapramANu ghaTADavAnA taMtuthI temanI sthiti sudhAravAnA koI pazu prayatnanuM pariNAma UtaratI kATInA va'nuM AyuSya lakhAye rAkhavAmAM Ave, je kudaratanI virUdhdhanuM tema ja naitika dRSTie paNa anucita kAya' lekhAya. A rIte jotAM mAlUma paDaze ke peAtAnA hitane pratikULa hoya evA kASTha pacu pheraphArano sAmane karavA mATe zAsaka vage' dhAmi ka, vaijJAnika tema ja Arthika dalIle| zodhI kADhavAmAM haMmezA asAdhAraNa kuzaLatA dAkhavI che. koi eka prajA ke jAtinI utkRSTatAne lagatA atizayatA bharelA khyAlee paNa sattAdhIzonI hakumatane kAyama karavAnu'majabUta banAvavAnuM-ja kAma karyu che. huM nAnA hatA tyare mArI Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 tA. 15-1-51 samakakSAnA vidhArthIo e khyAla dharAvatA mAluma paDatA ke eka keTalenDavAsI e agrejane barAbarI che. benAkabananI laDAie A niHzaMkapaNe puravAra karI ApyuM hatuM. eka aMgreja be phrencAne barobarI che ane voTaranuM yudha ane pUratA purA ha. ane aMgrejonI A viziSTatA tenA zAsaka vargamAM ja mAtra kendrastha thayelI lekhavAmAM AvatI hatI, kAraNake veTaranuM yudhdha zuM ITananA kIDAMgaNamAM jitAyuM nahotuM? ane eka gere svAbhAvika rIte ja se kALA le ke-cInI athavA hiMdIo-ne barobarIo hatA, kAraNake yurepane eka nAne sarakhe deza meTI vastIvALA dezane sara karI zakatA hatA. eka amuka prajAnuM ke jAtinuM AvuM abhimAna keLavAyelA lokomAMthI nuM nirmULa karavuM azakaya che. huM paNa keTalIeka mathAmaNa pachI A khyAlathI mukta thaI zake chuM ke aMgrejo prakRtithI ke paNa anya prajA ke jAtinA loko karatAM caDiyAtA che ane eka TonDavAsI be aMgreja barAbara che evI mAnyatA viSe mArUM citta paNa prayatnanA pariNAme zaMkAgrasta thaI zakyuM che. - je ke rAjyAzrita dharma saMsthAe eka nAnA sarakhA zAsaka vagaeNnA hitane jALavavA mATe pitAnI sattAne bhAre durUpayoga karyo che ema huM jaNAvI gayo chuM, ema chatAM samAja mAM dhama eka upayogI dhAraka tatva che ema huM mAnuM chuM. A dhamanI be bAju che. eka hRdayane sparzatI; bIjI buddhine sparzatI. pahelI bAjunuM darzana ApaNane nerathanA izue pitAnA upadeza ane AcaraNadvArA karAvyuM che. teNe vizvabaMdhutvanI uSaNA karI ane eka na ja Adeza Apyo ke ApaNe ekamekane kazA paNa bhedabhAva vinA cAhavuM joIe ane e Adezane bhUkhyAne khavarAvIne, mAMdAne sAjA karIne ane pIDita a zvAsana ApIne dharmAcaraNa dvArA teNe mU taMmata karI dekhAye. dhamanI bauddhika bAju izvaranA mULa svarUpane sparze che. izvara eTale zuM ? je anAdi che, ananta che, nirvikArI che; jenuM jJAna, zakti, pavitratA, nyAyamayatA, zreyaskaratA tathA satya pUrNatA amApa avarNanIya che tenuM nAma Izvara. vastutaH A sarva guNanI pAramitA e ja izvara che. je koI satyanI zodha pAchaLa pitAnI buddhine upayoga kare che, je nyAya ane ene cAhe che te Izvarane pUje che. jyAre aneka dharmane anusaranArI ane aneka jatiomAM vaheMcAyelI mAnavajAta vizvabaMdhutvane sarva sAmAnya dharma tarIke svIkAre ane sau koIe ekamekane cAhavuM joIe e Adeza aMgIkAra kare ane satyanI zodhane ane satya pratyenI niSThAne pitAnA ananya Adarza tarIka ravIkAre--e divasa jyAre Avaze tyAre A duniyA upara-bhA dharA uparadaivI svarganuM avataraNa thaze. baLavAkhoramAM sauthI vadhAre agatyano guNa che boddhika himatane. A hiMmata-A zauya- atyanta virala che. A mATe baLavAkhe re potAnA cittanA UMDANamAM UtaravuM joIe eTaluM ja nahi paNa zakaya hoya te ajAgRta cittanI sapATI sudhI pahoMcavuM joIe ane vArasAmAM maLelI mAnyatAone ane Asa- pAsanA saMgAe UbhA karelA kadAcahene upara kheMcI lAvavA joIe ane satyanI zodhamAM vyAkRta banelI buddhi seTI upara bare bara kasavA joIe ane te kasamAM pAra na Utare tevI mAnyatAone ane kada grahone pheMkI devA joIe. - baLavAkhoramAM A uparAMta pote jene satya ane nyAya mane che tenI khAtara laDavA mATe naitika tema ja jarUrI zArIrika tAkAta hevI joIe. A paNa bahu muzkela che. pahele vire te tenA pitAnAM kuTuMbIjane, mitra ane snehIo taraphathI thAya che ane cirasthApita zAntinA eka vidhAtaka tarIke ane binajarUrI upadrave Ubho karanAra eka besamaja mAnavI tarIke ane AthI AgaLa vadhIne pitAnA vargane tema ja pitAnA dezano droha . nAra vyakita tarIke tene lekhavA mAM Ave che. ane tene badvikAra karavAmAM Ave che, tene samAjamAMthI phekI devAmAM Ave che ane koI sAthI vinAnuM ekalavAyuM jIvana tenA bhAge Ave che. A duniyAmAM je koI mahAna baLavAkhere pedA thayA che temaNe keTalAye divase samAjabahiSkRta dazAmAM ane ekalApaNumAM gALyA hoya che ane e rIte antarmukhatAne anubhava karyo hoya che. AvI titikSAmAMthI pasAra thayA bAda je lokonI teo sevA karavA mAMgatA hoya che te ja lokenI duzmanAvaTane sAmane karavAnI kaTokaTI temanA mATe ubhI thAya che, kAraNa ke pracalita dhArmika mAnyatAo ane vaMzaparaMparAgata prApta thayelA zikSaNanA kAraNe A lekamAM evI mAnasika graMthioe jaDa ghAlelI hoya che ke temanI amuka mAnyatAo ke cAlu raheNI karaNI khetI che ke bhula bharelI che evA koI paNa sucana yA prati pAdana sa me teo saheje reSapUrvaka UchaLI UThe che ane AmAMthI bhaDako thatAM vAra lAgatI nathI. aniSTa sAme sauthI moTAmAM moTA baLavAkhora Izu A bAbatamAM eka adbhuta dRSTAnta purUM paDe che. te vakhatanA dharmAdhikArIo lekanA ToLAne e hada sudhI uzkerI zakayA hatA ke "tene krosa upara laTakA" ema cataraphathI e che ke ja upakAra rahyA hatA. ' A badhA prakAranI hiMmata upAMta, pitAne jA1 bhAI mana bhaluM karavuM e ja jenuM mukhya jIvana prajana hoya che te baLave kheranA dilamAM pitAnA virodhIo mATe paNa uDe prema ane udAratA hovA joIe ane pitAthI judA paDatA abhiprAya parave samabhAva ane sahiSNutA hevI joIe ane te ema samajIne ke A duniyAmAM koI paNa mANasa-ane temAM paNa eka prakAranuM jhanuna dharAvate baLavAkhora te khAsa karIne-sava kALa mATe sAce hAI na ja zake. je tenAmAM AvI udAratA ane prema hoya te sAthe sAthe tenAmAM evI eka udAttatA ane dilanuM haLavApaNuM pragaTa thAya che ke jene lIdhe game te rAjakaraNI gharSaNamAMthI paNa kaDavAzanuM tatva chevAI jAya che, ane Akhare prAta pakSInA dilane jItavAmAM baLavAra saphaLatA prApta kare che, mana mULa aMgrejI lekhaka: rboDa beiDa ora , anuvAdaka : paramAnaMda gatIrtha zrI aravinda " be carcApatre " (tA. 15 12-50 nA prabudhdha jainamAM tathA janmabhUmimAM, pragaTa thayela zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyana 'gatIrtha zrI aravinda e mathALAnA lekha Upara be carcApatro janmabhUmimAM pragaTa thayA che, je e lekha para para para lagabhaga pratikuLa atyAvAta che. A baMne pratyAghAto prabudha jananA vAMcakonA dhyAnamAM Ave e hetathI kramaza nIce pragata, karavAmAM Ave che, taMtrIzrI, : " janmabhUmi'nA tA0 21 tathA 26 Disembara 1950nA aMkomAM prasiddha thayela zrI. paramAnaMda kApaDiyAnA zrI araviMdanAM jIvanadarzananA uparanA be lekho vAMcyA pachI te aMge je vicAre mane AvyA che te TUMkamAM rajU karavAnA prayatna A patrathI karUM chuM. baMne lekha vAyA bAda pahelo ja prazna e thAya che ke zrI kApaDiyA zrI araviMdanA jIvana-darzana sAthe pUrepUrA saMmata jaNAtA nathI. AzramanI vyavasthA paddhati [ jIvanavyavahAra, raheNIkaraNI ! sAthe saMmata jaNAtA nathI. AzramavasthAmAM tatha zrI araviMdanA cha navyavahAramAM zrI mAtAjInuM je prabhutva rahyuM che te temane mAnya nathI. zrI araviMde lAMbe vakhata sevele ekAMtavAsa paNa temane pasaMda jaNAto nathI ane A prakAranuM bIjuM ghaNuye temane paraM? parathI bhinna ja nahIM paNa agya paNa lAgatuM jaNAya che. tyAre temaNe ATale me Ta lekha, zrI araviMda aMge, kayA hetuthI prerAIne, kaI preraNAthI protsAhita thaIne lakhyo haze ? Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-1-51 taMtrIzrI, savinaya vijJapti ke janmabhUmimAM be haphate pragaTa thayela gatIrtha zrI. aravinda upara zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAnA lakhele lekha akhi rasapUrvaka vAMcI gayo ane mane bahu AnaMda thaze. zrI. aravinda saMbaMdhe vadhAre lakhanAre emanA sAdhake hoya che. A sAdhakanAM lakhANuM meM chUTAchavAyAM vAMcyA che. emAM mane ghelachA ane atirekanI bhAvanA avAranavAra DokiyAM karatI lAgI che. A sAdhake e vacce eTale sudhI pracAra karelo ke aravinda pAse gAMdhIjInuM jIvana ati sAmAnya koTinuM che. ApaNA mAtabara kavi sundaram keTalIka jagyAe vyAkhyAnamAM atizayokitabharyA ullekha karatA hatA. bIjAe paNa jANyeajANe pakSapAtI nirUpaNa karatA rahyA che. zrI. aravindanA bhakata sivAya kaMI kaMI lakhe te e adhikArathI vaMcita lekhAya eTale evA lakhANanuM bahumAna paNa na thAya. AvI sthitimAM zrI. paramAnaMdabhAIe je vigatavAra-gahana ane vAstavika muddAone laIne-rekhAcitra raju karyuM che te sAmAnya vAMcatra mA daza thI para eva' che. mAtAjI" saMbaMdhe kaI pitAnI uDe uDe dekhAI rahelI rahasyamaya jIjJAsAne vyakata karatuM na hatuM. A saMjogomAM temaNe eka jagyAe lakhyuM che ke " ....ema chatAM tyAMnI darzanalIlA tathA mAtAjInA zaNagAravaibhava sAthe mArA mananuM koI saMteSakAraka samAdhAna thaI zakatuM nahotuM." e ullekha ja AkhA lekhamAM temanI taTastha manavRttinI sAkSI sAmo mane lAgyuM. kAraNa ke zrI. aravindranI mahAnatAne temaNe bIjI badhI rIte bahu mAnapUrvaka vyakata karI che. sAce ja e ApaNA dezanuM gaura lekha vAMcatAM temane jaNAyuM che ke zrI araviMdanA jIvana ane darzana aMgenuM temanuM jJAna koI khAsa vizeSa prakAranuM na hovA uparAMta atyaMta sAmAnya kArinuM ane uparachaluM che. pote zrI araviMda aMge ATaluM jANe che, jyAre bhAgye ja koI le ke ' zrIaravi dane maLI zakatA tyAre pote sAhasa kheDIne temane maLavA gayelA. pite zrIaraviMde nidezelI sAdhanA paNa grahaNa karata, paNa lekhamAM batAvela vastuo pitAnA vicArethI pratikULa hovAthI tema karI zakyA nathI. AvI ane A prakAranI keTalIka rajUAta karavA mATe A lekhanuM nirmANa thayuM hoya tema mane jaNAya che ! ane bIjuM paNa eka kAraNa nIce mujaba hovAne saMbhava che : zrI araviMdanA jIvana ane darzana aMgenI (sAmAnya mANaso paNa jANatA hoya tevI) keTalIka vAto kahIne, temanA jIvana, sAdhanA ane sAhitya pravRttinAM keTalAMka pAsaonI prazaMsA karIne ane pite jijJAsu ane zreyArthI bhAve zrI araviMdanA graMthono abhyAsa karanAra vyakita che tema batAvIne paNa teo turata pitAnA manamAM ramI rahela vastu upara AvI jAya che ane zrI araviMda, zrI mAtAjI tathA AzramavAsIone jIvanavyavahAra ane parasparanA saMbaMdhanI sAMkaLa para zrI kApaDiyA (sArI bhASAmAM paNa) pitAno aNagame vyakata karatA jaNAya che. TUMkamAM zrI kApaDiyAne manuSyanA jIvanavyavahAramala aMgenA pitAnA gamAaNagamA che ane A draSTie te je zrI araviMda, zrI mAtAjI tathA AzramavAsIono samagra vyavahAra zrI kApaDiyAnI daSTi mujabane (athavA to temanA gamA pramANe) hoya to ja temane tathA temanA jevA vicAro dharAvanArAone saMtoSakAraka jaNAya tema temanA lakhANa uparathI jaNAya che. mane khyAla che ke zrI kApaDiyA jevA vicAro dharAvanAre- kAraNa ke mULa vastuone pUre, sAco ane nikaTane paricaya na dharAvanAre-eka Akhe vaga che, paNa zrI kApaDiyAne lekha te aparokSa rIte paNa, jANe ke teo zrI araviMdanAM jIvana, darzana tathA khAsa prakAranI temanI pragAtmaka ga-praNAli, zrI araviMda.. vega ane AzramanA jIvanamAM mAtAjInuM sthAna tathA AzramajIvana vagere bAbatethI khUba jANakAra hovAno dAvo karI jAya che ane pachI keTalIka bAbate viSe-je temanI prakRtine kadAca paraMparAthI bhinna hovAne ja kAraNe phAvatI nahi heya-pitAne cukAdo uccAre che, te geraraste doranArI vastu che. ahIM eTaluM te khatarIpUrvaka kahI zakAya ke zrI kApaDiyAne uparokata vastuone paraya, are sAmAnya prakArane paricaya paNa heta te temaNe zrI araviMdanA ekAMtavAsa, temanA jIvanavyavahAra aMge jaLavAtI-guptatA, zrI mAtAjInI daramiyAnagIrI, AzramajIvana upara pazcimanI chAyA vagere aMge je maMtavya uccAryA che te na uccAryA hatA tathA zrI aravi da jevA mahAsamanvayAtmaka pUrNayoganI sAdhanA pradhatinuM nirmANa karanAra mahAyegInA bhagavAna mahAvIra jevA anekAntavAdanA nirmAtA ane ugra tapasyamaya ekAMgI jIvana jIvanAra purUSa sAthe karela sarakhAmaNI cityane khAtare ya na karata. A lekha lakhavA pAchaLa zrI kApaDiyAne zuddha Azaya nathI athavA te IrAdApUrvaka gerasamajUtI phelAvavA mATe. temaNe te lakhela che tema paNa mAruM kahevAnuM nathI. A lekha lakhavA pAcha... Lane temane mULa hetu zrI araviMdane pitAnI aMjali ApavAne ja hoya, paNa tenI aMdara zarUAtamAM kahI te be vastuo praveza karI zakI ja che tema mane jaNAya che ane te tarapha saunuM dhyAna doravuM jarUrI jaNAtAM ATaluM meM lakhela che. jUnAgaDha IzvaralAla dave mane pitAne aMgata rIte je prazna thayA kare che te A che. AvA mahApurUSa, paramagI, vizvavibhUti ane ananya sAdhaka tapazvaryA pachI paNa "kIDanI 'na jIvaleNu dardathI pIDAine, deDha be divasa bebhAna rahIne zA mATe mRtyu pAmatA haze? zrI aravindanI yogasAdhanA bhale camakArabharI na hatI. bhale jamInathI e veMta eka addhara rahIne Asana na jamAvatA, paNa zArIrika vyAdhi ke jIvaleNu darda vakhate prANuAyAma karI, saune chellA be zabda kahI zuM kAma de na choDe? bIjI emanI siddhine pura janatAne joi nathI. zAntibharyuM mRtyuM e ja adanA mAnavI mATe saMtApanivAraNune pUrA gaNAya che. 30 varSanI sAdhanAne aMte maharSi aravinda jevAne je mRtyu samayanI zAni na maLe, zArIrika dada pIDA2 5 bane, indriya abuddha kAbu bahAra jAya che e yoganI truTi nahi gaNAtI hoya? huM samaju chuM ke zarIra kSaNabhaMgura che, zrI araviMdane sAce vArase emanI sAdhanA ane emanuM sAhitya che, chatAM uparane prazna sAmAnya lekasanasanI dRSTie jarUra uddabhave e che. zrI paramAnadabhAImAM jIvanane ka9yANakArI hoya evuM tatva pakaDavAnI, enuM adayayana ane parizIlana karavAnI vRtti, paDI che 'e A e AkhI lakha puravAra kare che. lekha puravAra kare che. mane A lekhathI je lAgyuM te upara jaNUAvyuM che. zro araviMda viSe mArA dilamAM atyanta Adara hovA chatAM, sau vacce jIvI janAra, saMsAranA ane rAjayanA saMtApa temaja kalahamAM aNanama rahI kSetra na tajanAra ane chatAM asteya, aparigraha ane kamapegane sAkSAta jIvaMta pATha bhaNyAvI janAra, khUnIne hAthe rAmane zaraNa thanAra gAMdhI sivAya mArU mastaka anyane namatuM nathI. ' muMbaI tA. 30-12-50 ratubhAI koThArI Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-1-51 krAntikArI dezabhakata ane krAntikArI cagI yegI zrI aravinda gheSa jIvanakrAtine eka lokAra prakRti ane purUSanI lIlAnA phalasvarUpa A AkhI sRSTi | namuna hatuM, cAlI rahI che. e bannenuM rahasya atyanta gUDha che. A rahasyanA pitAnI icchA hatI ke pitAne dIkaro laDa mekolenA varNa saMzodhana mATe pitAnAM jIvanane paNa gUDha banAvavAnuM zrI araviMdane nane zyAmavarNI aMgreja bane. zizukALamAM temane vilAyata sajhayuM. surakSita sthAna prApta karIne tyAM temaNe vidyAnuM mokalavAmAM AvelA. jIvananA prAthamika sarve saMskAra temane aMgrejI anusaMdhAna zarU karyuM. prAcIna RSi, muni, AcArya ane ava: khAnadAnamAMthI maLyA. vidyArthIkALamAM kevaLa aMgrejI sAhityanA ' dhUtano paMtha pote svIkAryo. " vedakAlIna tema ja purANakAlIna zodha : ja nahi paNa yuropanA saMskAranI maMgetrI samA grIka sAhityanA samApta thaI nathI. taMtranI sAdhanA niSphaLa nathI. e vizvAsa saMskAra paNa temane maLyA. temanA bhAI ane sazastra kAtinA ApavAvALA je mahApurUSe ApaNA jamAnAmAM hiMdustAnamAM pedA netA bArIndra kumArane janma te koI brITIza jahAja upara ja thayA che temAMthI araviMdanuM sthAna sauthI UMcuM che. darekanI sAdhanA thayo hate. alaga hoya che. rAmakRSNa paramahaMsa eka evA santa hatA ke bhAratIya bhASAo, bhAratIya sAhiya ane bhAratIya saMskAra- jemaNe gaNuM gaNI bane, sAdhanAno pratyakSa anubhava karyo. e sarva viSathI vaMcita rahelA A yuvAne bhAratamAM AvavA zrI araviMde aneka sAdhanAone samanvaya karavAne eka ajAyabIsAthe ja A sa viSayanuM adhyayana zarU karyuM ane temAM bharyo navo mArga darzAvyuM. asAdhAraNa pragati karI. brITIza saMskRtinA dAsa athavA to zrI araviMde mAnavI saMskRtinA saMpUrNa vikAsane khyAla ziSya na rahetAM bhAratIya saMskRtinA upAsaka, bhakata ane AcArya karIne adhyAtmika krAntinA Agamana thI duMdubhI bajAvI. ane binyA ! bAhya paristhiti ane bacapanA saMskAra game te hoya, eka be vyaktionA jIvanamAM nahi paNa samasta mAnavajAtinA tejasvI ane vIryavAna vyakitane Amika vArasAM kadi paNa jIvanamAM addabhuta parivartana thavAnuM che ane manuSyamAM mana tathA naSTa thaI zakatuM nathI-A sidhdhAntane zrI. aravinda ghoSa eka buddhithI caDiyAtI eka navI zakti pragaTa thavAnI che" -evI bhaviujajavaLa namuno che. brITIza saMskRtimAM nAnapaNathI ucharyo hovAnA thavANI temaNe uddaSita karI. kAraNe tenA guNudoSa teo ArapAra jANatA hatA. bIjA konI zrI araviMdanI vANI aMgrejI bhASAmAM pragaTa thavAnA lIdhe mAphaka e saMskRtinA aMdha upAsaka banI besavuM emanI mATe tathA temanI zali tathA temanI zili paNa atyanna dAMDha hovAnA kAraNe ApaNA azakaya hatuM. hiMdustAnamAM AvIne emaNe adhyApanakAya' kayuM; lakAne tene puro lAbha maLyuM nathI. pazcimanA keTalAye vicArake e sAthe sAthe adhayayanakAya' paNa karyuM. baMgabhaMganA adilananA zrI araviMdanA graMthomAMthI adhika lAbha uThAvyA che ane tethI divasamAM temane pitAnuM kSetra maLI gayuM. kalakattAthI vaMde mAtarama teo prabhAvita thayA che. nAmanuM eka dainika patra nIkaLavA lAgyuM, jemAM aravindrabAbu eka zrI ravIndranAtha ThAkura haMmezA kahetA hatA ke "adhyAmanA sarakhuM lakhyA karatA hatA. subodhacaMdra mahilaka paNa lakhatA hatA. kSetramAM ekanI sAdhanA anyanA kAmamAM AvatI nathI. darekane temanuM te akhabAra hatuM, sAMskRtika rAThiyatAnI sarvocca bhUmi e pitapatAnI naukA kAI nakazA vinA ajJAtanA samudramAM laI javI divasomAM amane navayuvakone "vaMde mAtaram' dArA maLatI hatI. paDe che." kavinI sAdhanAnI ja kadAca e koI khAsiyata hoya, Adarza jIvana, dezabhakita, tyAga ane balidAnae hatA "vade gAMdhIjInI sAthe akhaMDa rahevAvALA athavA te emanA kAya'ne mAtarama' ne saMdeze. jevI rIte "yaMga inDIyA " ne 'navajIvana' vegapUrvaka vadhAravAvALA emanA ziSya, antavAsI athavA te senAdvArA gAMdhIjIe vartamAna yugane taiyAra karyo tevI rIte "vaMde pati gAMdhIjInA tattvajJAnane, temanaoN sidhAntane temaja temanI mAtaram' AkhA rASTrane rAjanaitika-AdhyAtmanuM pAna karAvyuM jIvanadaSTine vizada rUpamAM duniyAnI sAme jarUra raju karI zakaze. ane navanimaNune pAye nAMkhe. kharekhara e yugAMtarane para tuM gAMdhIjInI AdhyAtmika sAdhanA kevI hatI e bAbatamAM kALa hate. kevaLa rAjanaitika ja nahi kiMtu sAMskRtika svAvalaMbana, kadAca temAMthI koI paNa nizcita rUpamAM kahI nahi zake. AdhyAmika sAdhanA che ja evI koI guDha vastu, svAbhimAna ane AtmagauravanI araviMda ghoSe AkhA rASTrane zrI aravinda pitAnI sAdhanA samajAvavAne ane te sAdhadikSA ApI. svadezI pracAra tathA briTiza mAlanA bahiSkAranA Ade nAnA raste aneka sAdhakane AgaLa laI javAne prakhara prayatna lana sAthe e divase mAM lAla-bAla-pAlanI tripuTI bhAratiya karyo che. teo potAnA jIvananA prAraMbha-kALamAM adhyApaka hatA. AkAzamAM pragaTa thaI. lAlA lajapatarAya, bAlagaMgAdhara tilaka pitAnA jIvanane Akho uttarArdhamAM temaNe AdhyAtmaka apananuM ane bipinacaMdra pAla A hatA e jAgRtinA Adhae cArya bipinapAle ApaNI rAjanaitika vicAradhArA ochIvatI zuddha karI kAma karyuM hatuM. zodha karavI, ugra sAdhanA calAvavI, anya upA Denase sAyaTInA lekhakoe bhArataya saMskRtinI bhavyatA ApaNI sakone dizA dekhADavI, ane bhaviSyakALane najIka lAva-e badhuM sAme pragaTa karI-ane ApaNAmAM rahele hIna bhAva naSTa thaI gayo. kAma temaNe . temanI sAdhanApaddhatinuM vivaraNa temanA lekhe mAMthI, jemAMthI ane ziSya mATe temaNe lakhelA patrAmAMthI ApaNe sarva kaMi karI zakIe chIe, vizvavijya paNa prApta ApaNane jarUra maLe tema che, karI zakIe chIe, jagatagurUnuM sthAna te hiMdustAnanuM ja che-evA Ama hovA chatAM paNuM mana ema kaheze ke je uMcAI zrI bhAva ame navayuvakomAM daDha thaI gaye. , araviMde hAMsala karI hatI te uMcAI amuka sAdhanakramanA raste svadezI tathA bahiSkAranA Adelana bAda be-yuga AvyuM. javAthI koI paNa mAnavI hAMsala karI zake che ema ApaNe A dhaMtyAkADe aMgrejone meDaTI mAda karI, ane rASTriya jAgRtine dabAI javuM paDyuM. be---yuganA AgamanathI kavivara ravindranAtha prAga tathA udAharaNa dvArA jyAM sudhI siddha karI zakIe nahi tyAM rAjanitithI vimukha thaI gayA. emaNe zikSA, sAhitya, saMgIta, sudhI temanI sAdhanA temanI ja rahevAnI. jyAre e sAdhatA sarva citrakaLA ane lekasevAne mAga grahaNa karyo. bipina pAlanI pravRtti sulabha thaze tyAre ja vizvavyApI navamAnavatAne udaya thaze. kaMIka vikRta thaI gaI ane rASTriya jAgRtinA tejasvI " maMgaLa prabhAta 'mAMthI , mULa hiMdI : kAkA kAlelakara . araviMda gheASa gUDha adhakAmanI bAju menyA, sAbhAra udadhRta. anuvAdana : paramAnaMda nAM mu ja jana yuvaka sa dha mATe taMtrI mudrakaprakAzaka : zrI. maNilAla makamacaMda zAha, 45-47 dhanajI TroTa, muMbaI mudraNasthAnaH sUryakAnta pri. pre, 4pa, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2 - ---------- -- Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra raja, naM. bI. kara6 ' prabuddha jaina taMtrI: maNilAla mokamacaMda zAha muMbaI : 1 phebruArI 1951 gurUvAra (vArSika lavAja re rUpiyA 4 eka : 19 jAhera TrasTano kAyado : dhI bombe pablika TrasTa ekaTa [ muMbaI sarakAre dhI bombe pablika TrasTa ekaTa 1950 heThaLa dhI beo pablika TrasTa rUsane DrAphaTa tA. 16 jAnyuArI 1951nA ekasTranI e narI gejheTamAM prasiddha karyo hato, A dhAre tA. 1 lI phebruArI, eTale ke AjathI amalamAM Ave che tenI keTalIka mahattavanI kalame, nIce ApavAmAM AvI che. * -taMgo] dhI bekhe pablika TrasTa ekaTa, 1850 muMbaI sTeTamAM AvelAM 6. dharmAdA eTale ke koI paNa uMdhA athavA vepAranA devasthAne, pIrasthAna, maja de tema ja jAhera dhArmika ane cerITe- rivAja athavA cAla anusAra athavA koI paNa sodAne lagatA bala TrasTanAM vahIvaTane sarakho karavA ane tene amala yathAyogya pakSakAro vaccenA karAra anusAra svIkAravAmAM AvelI athavA koI rIte thaI zake tevA prakAranuM ghaDatara karavA mATe ghaDavAmAM Avela paNa nAma heThaLa ugharAvavAmAM AvelI rakame; ane che. A dhAre samasta muMbaI sTeTane AvarI le che. hAlamAM je 7. sArvajanika, dhArmika athavA dharmAdA hetu mATe athavA je jAhera TrasTa che tene paNa A dhAro lAgu pADavAmAM AvyA te banne hetu mATenAM bIjAM saghaLAM spaSTa athavA garbhita drasTe. che. atyAra sudhI " dhI bombe pablika TrasTa rajisTrezana ekaTa. jAhera TrasTanI noMdhaNI 1935 ne dhAro ke amalamAM hatuM temAM sudhAro karIne A dhAro A kAyado amalamAM Ave te tArIkhathI traNa mAsanI aMdara ghaDavAmAM AvyuM che. dareka dhArbhika tathA sakhAvatI TrasTone TharAvelA namUnA anusAra arajI A dhArA jAhera janatAnI jANa mATe tA. 14-8-50 karI, mukarara karela phI bharI rajisTara karAvavA paDaze. AvI arajI nA sarakArI gejheTamAM prasiddha thayA hatA ane tene amala te vibhAga yA peTAvibhAganA DepyuTI agara esisTaMTa ceriTI kamiznarane tArIkha 1 lI phebru bArIthI karavAmAM AvanAra che. A dhAro ghaDatAM karavI paDaze. arajImAM nIcenI vigate jaNAvavI paDazeH agAu sarakAra taraphathI eka kamiTI nImavAmAM AvI hatI je 1. TrasTIo ane menejaranAM nAma ane saranAmAM. 'reMDulakara kamiTInA nAmathI prasiddha che. A bAbatamAM jANItI 2. TrasTIone haiddhA upara AvavAnA saMjogo ane temanI vyaktionI sAthe praznottarI karavAmAM AvI hatI. A aMgenAM nimaNUka kevI rIte karavAmAM Ave che te, koI sucana, virela yA bIjI vigate jaNAvavAnI chellI mudata 3. TrasTanI sthAvara jaMgama milakatonI vigatavAra yAdI, tArIkha chaThThI jAnyuArI 1951nI hatI. A dhArAe jAhera 4. sthAvara tathA jaMgama milakatanI kiMmatane aMdAja, dhArmika saMsthAomAM, tenA vahIvaTakartA TrasTIomAM ane jaina, hiMdu, 5. chellAM traNa varSanI sarerAza vArSika Avaka, muslima, pArasI vagere janatAmAM khUbakhUba carcA jagAvI che. 6 chellAM traNa varSanAM kharca uparathI sarerAza kharca, vahIvaTI yojanA 7. TrasTI athavA menejaranuM saranAmuM; ane A dharAne amala karavA mATe mukhya he dedAra "ceriTI 8. A sivAyanI bIjI vigata je nakkI karavAmAM Ave te. kamiznara' che. A "ceriTI kamiznara'nA hodA mATe nyAyAdhikArI A arajInI sAthe TrasTaDIDanI eka nakala mekalAvI ApavI. DisTrIkaTa jaja athavA muMbaInI sITI sivila korTanA jajane A arajI maLyA bAda tenI tapAsa karavAmAM Avaze. tene nImavA ema TharAvavAmAM Avela che. A uparAMta DepyuTI ane lagatA patrakamAM AvI nedha rAkhavAmAM Avaze. AvAM noMdhAyelAM esisTaMTa ceTI kamiznara vibhAgo yA peTA vibhAgo mATe nIma- TrasTamAM koI prakArano pheraphAra thAya to tenI vigata evuM divasamAM vAmAM AvanAra che, jeo paNa nyAyAdhikArI sivila jaja haze. A pablika TrasTa rajisTrezananA adhikArIone jaNAvavI. uparAMta temanA hAtha nIcenA bIjA ophisaro tema ja esesaronI jUnA kAyadAo rada ' nimaNuMka karavAmAM AvanAra che. A badhAnI nimaNuka sTeTa je TrasTa, hAla amalamAM haze ane jo te kAyadAthI rajigavarmenTa karaze sTarDa thayelAM haze, te tene pharIthI A kAyadA pramANe rajisTarDa kiyA TrasTane dhAre lAgu thAya che?' karAvavAnI jarUra raheze nahi. hinduo mATe be be pablika TrasTasa - kevA prakAranA TrasTa ane sakhAvatI khAtAMone dhAro lAgu rajisTrezana ekaTa (1925), pArasIo mATe pArasI pablika TrasTasa pADavAmAM Ave che tenI vigata nIce ApavAmAM AvI che: rajisaTrezana ekaTa (1936), ane musalamAne mATe musalamAna 1. maMdira, 2. maTha, 3. vakapha, vakapha ekaTa, (1823); A sarva kAyadAo na TrasTa ekaTa 4. upara jaNAvyA sivAyanA sArvajanika Trara ke je koI amalamAM AvatAM rada thayelA gaNAze.. [, paNa koma athavA kamenA athavA tenA koI paNa bhAga athavA bhAganA TrasTIonI pharaja lAbhAthe ja utpanna karavAmAM AvelA hoya ke astitvamAM hoya, A pablika TrasTanA kAyadAe moTA bhAganI pharaje TrasTIo 5. dhamika athavA dharmAdAnA athavA te bannenA kAraNa mATe upara nAkhI che, bIjA dhA rAnI jema A dhArA nIce cAriTI sane 1860 ne se sAyaTI rajisTrezana ekaTa anvaye neMdhavAmAM * kamiznarane vaDA adhikArI tarIke niyukata karavAmAM AvyA che. Avela sesAyaTI, blika TrasTanA TrasTIo cerITI kamizanarane javAbadAra raheze Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 zuddha jaina A dhArA heThaLa TrasTIenI javAbadArI mukhyatve nIce mujabanI rahezeH 1. TrasTasa nakkI thayA pachI tene rajisTara karAvavAnI pharaja (kalama-18). 2. drasTamAM avAranavAra thatA mahattvanA pheraphArAnI adhikA rIone jANa karavI~~~jevI ke TrasTIonI pherabadalI, sthAvaraja'gama milakatAnI pherabadalI, vecANu vagerenI trigate jaNAvavI. (kalama-22). 3. TrasTanI raskrIpsane sTempiMga ke enDe karAvavI. mA skrIpsane sTempiMga karAvavAmAM Avela che ke nahi te aMge DepyuTI yA esisTa'Ta kamistara tenI tapAsa karI zake che. (kalama-27). 6 4. jo 'vIla'thI pablika TrasTasa karavAmAM Ave te tenA ekajhIkayuTare A vIlane preAbeTa maLyA pachI eka mAsamAM yA te TesTeTaranA maraNa pachI cha mahinAmAM kalama 18 mAM jaglRAvyA pramANe rajisTara karAvavA mATenI arajI karavI paDaze. 5. dareka TrasTIoe cerITI kamiznare niyata karela phAma' anusAra pablika TrasTanA niyamita hiMsAme rAkhavA ane te eDiTa - TharAvavA. ( kalama 32-33) 6. TrasTamAM nukasAna thayuM haze ane tene mATe TrasTI javAbadAra che ema mAlUma paDaze te te nukasAna TrasTIe bharapAi karI ApavuM paDaze. cha. eDiTaranA rIpeTamAMthI UpajatA savAlo mATe ceriTI kamiznarane yogya javAkhA ApavA ane keTalAka sogemAM te aMge javAbadAra rahevuM paDaze. 8. TrasTanAM nANAMnuM cegya rIte rAkANa karavu. hisAba tathA eDiTa khAkhata dhAmi ka TrasTanAM hetuomAM tenA hiMsAmenI tapAsa e eka mahattvanuM ane mukhya aMga che. AmAM varSAA ja agatyanA prazno upasthita thAya che. TrasTI TrasTamAM jaNAvelA hetue pramANe vahIvaTa calAve che ke na,i ane tenI vAjanI vyavasthA thAya che ke nahiM, te saghaLI hakIkata hisAbeAnI tapasaNImAMthI tarI Ave che. TrasTIee niyamita rIte, paddhatisaranA ane TharAvela dheAraNuM anusAranA hiMsAkhe| rAkhavA paDaze ane dareka varSanI tA. 31 mI mAce' athavA ceriTI kamiztara TharAve te pramANe varSanI Akhare saravaiyu' kADhI sarTiphAi oDiTa karAvavu'' paDaze. dareka eDiTarane hisAbane lagatA dareka cApaDA, vAucara, khIjA dastAveja vagere tapAsavAne haka raheze. jo ceriTI kamiznarane yegya lAge te game te TrasTanu speziyala eDiTa karAvavA jaNAvI zake che; ane te mATe tenI cegya rI ApavA jaNAvI zake che. pablika TrasTanA eDiTare AvakajAvakanA hisAba tathA saravaiyuM taiyAra karI kAi paNa kharca' ayogya agara gerakAyadesara rIte thayela hAya yA te| TrasTanA paisAnu nukasAna thayu' hAya; athavA te geraupayega thayA hrAya, te tamAma bAbatanI sa'pUNu' tapAsa karI, rIpeTa taiyAra karI DepyuTI ceriTI kamiznarane mAkalI ApavAnA che. DepyuTI athavA esisTa ceriTI kamiznarane yogya lAgaze te te aMge teo ceriTI kamiznarane rIpe' karaze. AnA uparathI ceriTI kamizrvara tapAsa karI kaMi pazu nukasAna thayeluM jaNAze. tAte bharapAi karavA javAbadAra TrasTIone hukama karaze, ane te hukama chevaTanA gaNuAze. TrasTanAM nANAMnuM rokANa TrasTanAM nANAMnuM rekANu karavA aMge kAyadAnI kalama-35 khAsa vicAravA jevI che. TrasTanA kAi paNa kAraNeAsara turatathI rokaDa nANAMnI jarUra na paDe tema heAya te nANAMnuM rAkANa ( sivAya ke TrasTaDIDamAM jaNuAvyu heya te pramANe ) pablika jAmInagIrIomAM tathA sthAvara milakatanA kTa' megeja para rekI zakAya. AmAM vibhAga e'. athavA vibhAga 'sI'nA sTeTAmAM AvelI milakata keTa lAMka varSo mATe lIjha-hADa na heAya tevI ane milakatanI kiMmata mArageja para nANAM ApyAM hoya tethI ardhA bhAga uparAMtanI hAya temAM nANurNAnu` rokANa thaI zakaze. A uparAMta ceriTI kamistara -janarala athavA speziyala eDarathI bIjI kAi paNa rIte nANAM rAkavA TrasTIone maMjUrI ApI zake che. vahIvaTI kAbU tA.1-2-51 ceriTI kamiznara, DepyuTI athavA esisTaMTa ceriTI kamiznara agara te sTeTa gavarnmeinTa taraphathI nimAyelA eksirA, janarala athavA speziyala eDarathI nIcenI sattA dharAvaze: 1. pablika TrasTanI kASTha pazu milakatamAM praveza karI tenI tapAsa karavA, 2. kAi paNa pablika TrasTanAM TrasTIonI kAryavahInI kAi paNa nedha ane TrasTIonA kabajAmAM athavA kAbUmAM hoya te cApaDA agara hiMsAme mAgavAne ane tene tapAsavAne, ane 3. TrasTIo athavA te TrasTathI saMbaMdha dharAvatA kAi paNa mANasanI pAsethI ceriTI kamizvarane yegya lAge te rITarna, sTeTa menTa, DisAme athavA rIpeTa mAgavAnA hakaka raheze. A mATe TrasTanI kAi paNa milakatamAM dAkhala thatAM agAu TrasTIone vAjakhI neTisa ApavAmAM Avaze ane TrasTanI dhArmi`ka kriSA athavA rItabhAta tarapha caeNgya dhyAna ApavAmAM Avaze. ceriTI kiMmaznaranI pharajo AmAM mukhyave dharmAdA TrasTanI dekharekha rAkhavI, kAyadAnu pAlana karavuM, DepyuTI athavA esisTaMTa ceriTI kamiznaranI tapAsa uparathI thatI apIle joine nikAla karavA, speziyala eDiTa mATe hukama karavA, Avaka-jAvakanA hisAkhe ane saravaiyAMnI nakale mekalavA mATe eDiTarane jaNAvavu, pablika sikayurITIjha sivAya khIjAmAM TrasTanI mUDI reAkavAnI rajA ApavI. A uparAMta sthAvara milkatanuM vecANu mArageja, khale, bheTa athavA lIjhathI ApavAnI majUrI ApavA, TrasTanI milakatAmAM dAkhala thavuM ane jarUrI tapAsaNI karavI, TrasTane kAI paNa prakAranu' nukasAna thayuM hoya te tenI tapAsa karI javAbadAra TrasTIne tenAM nANAM bharapAi karI apavA jaNAvavuM, ceriTI enDAvamenTasanA Trejharara tarIke rahevu, pablika TrasTanA TrasTI thavuM, dAvA karavA, dAvA karavA mATe mArI yA nAma jArI jaNAvavI, TrasTanAM nANAMnA yogya upayoga karavA, 'sAiprasa'nA niyamane anusaravA ane tene mATe kAte doravaNI mATe arajI karavA, esesarAnI yAdI jAhera karavA vagere vagere kA jaNAvavAmAM AvelAM che. sAipresa( Cypres)neA siddhAMta jAhera TrasTAnA kAyadAmAM A eka mahattvanA aMte mULabhUta pheraphAra karavAmAM AvyeA che. kAi paNa vakhate kalama-55 nIce ceriTI kamiznara ema mata dharAve ke, 1. pablika TrasTa je rItathI sthApavAmAM AveluM tene prAthamika hetu nakAmA thayeA che, 2. pablika TrasTanI Avaka athavA tene vadhAro vaparAye nathI athavA vAparI zakAya tema nathI; ane 3. pablika TrasTa karanAranI icchAe sa'pUNu' rIte ke thoDAka bhAge jAhera janatAnA hitamAM anusarAya tema nathI; athavA tenA Avaka yA te te Avakane thoDeka bhAga khInta sakhAvatI ke dhAmi ka uddezamAM vAparI zakAya tema che--te ceriTI kamiznara noTisathI TrasTIone kATane arajI karavA jaNAvaze. A mATe kATa' sadhaLI tapAsa karaze ane lAgatAvaLagatAne sAMbhaLyA bAda cegya hukama karaze, te mATe jAhera hita ane TrasTa karanAra vyakitanI icchAonu dhyAna apAze. kATane ThIka lAgatAM bIjA TrasTanA sakhAvattI ane dhArmi ka hetuo mATe te TrasTanAM nANAM vAparavA jaNAvaze. ( anusadhAna pR 156 ) Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-2-51 dezabharamAM chellA vIza varasathI zara mApAnA mAnatA nAmathI oLakhAtA, zrI. amRtalAla viThThaladAsa haeNranu emanI janmabhUmi bhAvanagaramAM tA. 19 mI jAnyuArInI rAtre 8-20 te samaye, ekAzI varasa ane poNA be mAsanI ummare avasAna thayuM, e banAva samagra rASTrane mATe duHkhadAyaka gaNI: zakAya. emanA mRtyu prasaMge dezanA badhA bhAgeAmAMthI UMDA zAkanI lAgaNI darzAvavAmAM AvI che. dezanetA, DrAmA, pradhAne ane udyogapatioe patra-tAra dvArA emanAM kuTuMbane AzvAsana pAThavyu che. ujaLiyAta kAmAe sthaLe sthaLe sabhA bharI dilagIrInA TharAva pasAra karyAM che. e badhA emane chellA vIza pacIsa varasathI nAmathI ane kAmathI pichANutA thayA hatA, paNa emane kAya' pradeza evA leAkAnI vastImAM hatA ke jemane kadAca A zAka darzAvatA nahi AvaDatuM. hAya. hindabharanA harijano ane Adi vAsIo, bhIlA, satAlA ane paMcama, ane bIjI krADIbaMdha AtIe jenAM nAma paNuM ANe nathI sAMbhaLyA, e vargonA sekaDA ane hajAro purUSone emanI vidAyathI zI kheATa paDI che ene hisAba kADhavAnI ApaNI tAkAta nathI. ane e kheADha jemane sAlaze temane sabhAe bharIne, TharAvA karIne e gRkata karatA nahi AvaDe. e mUMgA sevaka mATene zAka paNa mUMgA ja raheze. zuddha jaina 'Thakakara bApA"nI vidAya bhAvanagaranA eka garIba paNa khAnadAna lehANu) kuTuMbamAM sane 1869nA navembaranI 28 mI tArIkhe emanA janma thayeA. pitA, Thakakara viThThaladAsa lAlajInA cha putrAmAM e khIjA hatA. keLavaNInI dhagazavALA garIba bApe badhA putrAne i zrI muMbai jaina yuvaka sudha vArSika sAmAnya sabhA daramiyAna A yAyelA, aspRzya, devAdAra, kacarAtA mAnavenAM nitya jIvana oLakhavAnA emane mekakA maLyA. emane mATe mUgu, dhIrU kAma karI rahelA hindusekasamAjavALA sva. gopAlakRSNa devadhara ane akhila hinda aMtyaja uddhAraka samAjanA mukhya maMtrI sva. viThThala rAmajI zInTunA paricaya emaNe sAdhyA. pUnAmAM varasethI vidhavA mATe zAnta ane mUMgu kAya' karI rahelA preA, dhAMDA kezava venA paricayamAM AvyA. ( Aje 92-93 vaMsanA eka sAheba jI kAya parAyaNu che. ) zrI subara jaina yuvaka saMghanI vArSika sAmAnya sabhA tA. 17-2-51 zanivAranA rAja sAMjanA 6 vAge sudhanA kAryAlaya (sIvara menzana, 45, 47 dhanajI sTrITa )mAM maLaze je vakhate nIcenuM kAmakAja hAtha dharavAmAM Avaze :-- hekara bApAe emanA jIvana daramiyAna cAra gurU pAsethI pATha meLavyAnu` svIkAyu che. emanA prathama gurU emanA pitA bhAvanagara lAhANA jJAtinA e mAgevAna sevaka. emanA kAya kSetranI maryAdA jJAti puratI hatI, paNuM emaNe nAti mATe je karavuM laTe e karavAmAM khAkI rAkhI nathI. peAtAnI pAse paisA nahAtA, pazu paramAtha mATe paisA mAgatAM emaNe zarama anubhavI nahAtI ke apamAnanI paravA karI naheAtI. ane eTaluM pAte paNa ApI chUTattA. jJAtinA vidyArthIo mATe eka keLavaNI DanI sthApanA karAvI. chaniyA ( 1 ) vASi' vRttAnta, AvakajAvakanA hisAba tathA saravaiyuM majura karavuM. (2) navA varSanuM aMdAjapatra maMjura karavuM, ( 3 ) saMdhanI kAryavAhaka samitinI nIce mujabanI bhalA* maNu viSe niSNuya karavA. '" muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI kAopareTIva sAsATInI rUA. 150003 nA zerAnI muDI sAthenI sthApanA karavI ane sTAro meLavavA tathA temAMthI zeraDelDarAne karlR TakA vyAja ApatAM je vadhe te cekhe napho rAhata kAryomAM vAparavA." keLavaNI ApavAnA nizcaya karyo hatA. amRtalAla Thakakara bhAvanagara AlphreDa hAiskUlamAMthI meTrika pAsa thai pUnA enjiniyarIMga kAlejamAM dAkhala thayA ane 1891mAM ela. sI. che. thayA. (4) pramukha, upapramukha, khe matrI, koSAdhyakSa tathA kArya vAhaka siitanA 15 sabhyAnI cuMTaNI karavI. kAThiyAvADanAM dezI rAjyo ane khI. jI. je. pI. relvemAM sata ATha varSa' nAkarI karI traNeka varasa mATetee AphrikA jaqha yugenDA relvenA adhikAmamAM enjiniyara tarIke kAma karI AvyA. e pachI sAMgalI sTeTamAM ekAda varasa nAkarI karI mu'baptanI myunisipAliTImAM joDAyA. kurlAmAM muMbaIne ukaraDA ulecatA DheDha, camAra, bhagIonu' nirIkSaNu karI chevaTe AkhA muMbainagaranA raeNDa suprinTenDanTa banyA. sekaDA madadanIza ne hajAro majUrAnA uparI banyA. A samaya 151 ( 5 ) hisAba anveSakanI nimaNuka karavI. dareka sabhyane vakhata sara hAjara rahevA, vinati che, maNilAla mAkamacaMda zAha nIca'6 trIbhAvanadAsa zAha ramaNalAla sI. zAhu maMtrI, mubai jaina yuvaka sala dukALamAM kALA ekaThA karI haMmezAM 700-800 lehAzuAo mATe jJAtinI vADImAM eka Taka jamADI jamavAnA niyama rAkhyo. jJAtinA bALakA mATe eka . vidyArthI bhavananI sthApanA karAvI ane e kAya pAchaLa jIvana ApyuM". vyavasthA, zista niyamana, svacchatA, ane zarIrazrama e emanA tarI AvatA guNA hatA. koi paNa rIte pitAnu A badhI vAtemAM anukaraNu karavuM e yuvAna amRtalAlanI mahatvAkAMkSA hatI. devadharadAdA pAsethI tee ekadhArA khurazI para besIne sarakArI tarAne, saMsthAonA ahevAlA, vageremAthA mAMkaDA--hakIkate tAravI kADhavAnuM zIkhyA. zinDe sAhee dakSatAnI sevAnA kSetranA ane emane mATe kAma karavAnI paddhatine paricaya ApyA ane pre. kavee saMtat parizrama cAlu rAkhI sasthAo sthApavAnA ane vikasAvavAne kheAdhapAThuM zIkhavyA, " A pahelA patnI 1905mAM mRtyu pAmelAM. mAtApitAnI IcchAne mAna ApI pharI lagna karyu, paNa TADhaka varasanA dharavAsa calAvI e patI paNuM gayAM. 1913mAM pitAjI gayA. bhAe pAtapAtAnA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 zuddha jaina paga para UbhA hatA. hindu sevaka samAja'mAM navarAzanA samayamAM jaine kAma karavAnuM dhaNA varasAthI zarU kareluM, paNa A tabbake te samagra jIvana ane samaya. e saMsthA mArata dezane arpI devAnI tamannA rokI zakAya evuM nahetuM. e samaye emanA baMdhue upara lakhelA agrejI patranuM nIcenu bhASAMtara. emanI AMtaravyathA, mane maMcana ane nizcayano khyAla Apaze :-- muMbai-25 mI jAnyuArI 1914 vahAlA bhAI, A A patra lakhatA mane duHkha thAya che, ane huM mAnuM chuM ke A patra mahinA samAcAra tamane saune bhAre da' karaze. samAcAra paheAMcADavAnu kAma kASTa anya mitrane bhAge AvyuM hAta te sArU' hatu; paNa e AkarI ja mAre ja khajAvavI paDaze ema lAge che. muMbaInI myunisipAliTInI nokarInuM me' rAjInAmuM Apyu che. AvatA mAsanI bIjI tArIkhathI huM emAMthI mukta thaza ane turata ja hinda sevaka samAja'mAM joDAIza. A mATe me' kAinI salAha lIdhI nathI. mArA aMtarAtmAnA avAja mujaba ja me' A pagalu' bhareluM che. AmAM kadAca huM bhUla karatA hAza, te e paNa mArA aMtarAtmAnA avAjanI bhUla haze. game tema hoya, paNa avAjanI vadhAre vakhata huM avagaNunA karI zakuM ema nathI. mArI nAkarInA samaya daramiyAna mAre mArA hAtha nIcenA mANasA sAthe gADha maheAbbata baMdhAi che, eTaluM ja nahi" paNu mArI sa'bhALa nIcenA rastAo-te nijI vahevA chatAM sAthe paNa premanA . badhanathI badhAyeA chuM. mArA AptajanA karatAM mArA A mANase ane rastAthI vikhuTA paDatAM mane vadhAre du:kha thAya che. mArA eka sAthI-amaladAre mane gaI kAle kahyuM ema hu mArA se'kaDA kare ane hajAro majUrone aparAdha karI rahele hAuM ema mane lAge che. mArI upara mamatA varasAvanAra ane mane sadA mIThI duA denAra e hajAro mANasene jANe rakhaDavIne cAlyuM jatA hAuM ema mane lAge che. kAi ema paNa kahe che. naikarI daramiyAna mArA darajjA ane pratiSThAne AdhAre hu je kaMi hita kAryo karI zakuM chuM e neAkarI pachI karI zakIza niha. e badhuM chatAM huM khAtarIpUrvaka mAnata thaye chuM ke hindustAnane samagra jIvana apa'gu karI denArA sevakAnI jarUra che; sagavaDe ane purasade kAma karanArAkhetI !, ane jyAM sudhI AjIvana kAryakartAo dezane na sAMpaDe tyAMsudhI kharI prati thai zake nahi. sAcA kAma karanArA mATe te! paisAnA bhaMDAra bharyAM che. gokhalejI jevAnAM caraNAmAM hajAro ane lAkhAnA DhagalA thAya che, temane sAcA kArya' karanArA nathI maLatA. eTale A bhekha dharavAmAM huM bhUla karatA hAuM te te paNa zuddha mudethI ane - pramANikapaNe karUM chuM .......... mArI aMtaravyathAne have aMta Ave che. ' jIvananA sarve' viyegA duHkhara che, paNa hu tamane saune umadA sevAkAryo mATe tajI jAuM chuM ane mAnI lauM chuM ke tamArI zurbhAzA mArI sAthe che. tamAre bAMdhava amRtalAla tA. 1-2-51 varase varase vistRta banatuM gayuM. aMtyajo, aspRzyo, pacamA, pachI bhIle ane AdivAsIonI aneka jAte, pa yamAlathI AsAma sudhI ane pajAbathI madrAsa ilAkA sudhI emanI naja re caDatI gaI, ane badhAnA emaNe jhINavaTathI abhyAsa karyAM, emane mATe zALAe','davAkhAnA, udyogagRho khAlAvyAM. emanI vacce vasIte kAma karanArA sevAne pasaMda karI, keLavI taiyAra karyAM. 1914 nA phebrukhArIthI 1951 nA jAnyuArI sudhImAM pUrA thI sADatrIsa varasa daramiyAnanA pAnA sevAkAnI samIkSA karavAnu A noMdhamAM zakaya * nathI, A sevAkSetramAM emaNe jhaMpalAvyu' tyAre ene vistAra keTalA haze emane emane potAne pazu khyAla nahi hoya. pa'tanI eka TUMka caDI rahIe ane bIjI najare paDe ane enI pAchaLa trIjI UbhI huMya ema kSemanu kSetra - dukALA, jaLapralayeA, dharatIka aneka sthaLe e varase daramiyAna sthaLe sthaLe AvI gayA. e badhA mATe rAhata pravRttinI vyavasthA karavAnuM kAya' emane bhAge ja AvyuM. A badhAM kAryo mATe hindustAnane, relve lAinathI se se| mAIla dura Avela gAmaDAMemAM pharanAra ane varasa daramiyAna hAre mAlanA pravAsa kheDanAra chellA pacAsa varasamAM !! sAMpaDayuM nathI. gAMdhIjI ane javAharalAla paNa eTalA kSetrA kheDI zakayA nathI. dezanI eka Dajhana jeTalI AgevAna sasthAe te dUraTAmAM teo pramukha, upapramukha ke maMtrI tarIke joDAyelA hatA, ane e badhAnA vahIvaTa para emanI bArIka najara rahetI. lAkhkhA udharAtA A peAtAne hAthe lakhe khaHcyA, emAMnI dareka pAnA hisAba emaNe rAkhyo ane dezane mApyA. emanA hAthamAM mukAyelA nANuAMnA khoTA upayAga thaze evA bhaya kAne lAgyuM| nathI. 4. 1931 mAM rAuMDa Tebala konpharansamAM hAjarI ApavA emane mekalavAnI premanA prazaMsakee taiyAra karI. emaNe kahyuM, " huM nahiM jAuM, tyAM mArU kAma nathI, ane AMhIMnuM kAma mArI gerAja" rImAM sahana kare e mane pAsA nathI. " te uMgresanA sabhya naheAtA. * dvinda sevaka sajja 'nA sabhya gAMdhIjInA matanA anuptayIe nahetA, paNu karabApAne gAMdhIjI pratyene bhAva anya hatA. eka vAta jAheramAM AvI nathI, paN huM AdhArabhUta rIte jANI zakayA cheM. 1930-31 nA arasAmAM gAMdhIjIne giraphtAra karavAmAM AvyA tyAre hunDu sevaka samAja'nA sabhyapadanu' rAjInAmuM teoe lakhI mekaleluM, paNa chevaTe ocha ane devadhara dAdAnI samajAvaTathI pAchuM kheMcI lIdheluM. peAtAnA samayanI miniTe miniTanA hisAba emaNe rAjye che, ane sahukA kareAne pAtre rakhAvyA che. emanA mAsa mAGa mATenA gAvelA pravAseAmAM eka paNa divasanI gaNutarI kheTI paDI nathI. 1939 mAM emanI 70mI jayaMtI dezabharamAM ujavAi ane muMbaimAM emane eka lAkha sattara hajAranI zailI ApaNu karavAmAM AvI e prasa Mge deDha ja divasa mATe muqha a vavAnuM emaNe kabUlyuM'. 80mAM janmadivasanA samAra'bha mATe te emaNe dilhImAM eka kalAka ja phAjala pADele AMkhenu nUra chellA pAMca cha varasathI jhAMkhuM paDayuM hatu ane zarIra paNa dhasAtu jatu hatu. chellA dasa mAsathI taitAonI vinatine mAna ApIne emaNe emanA vatanamAM AvI rahevAnu mAnya rAkhyuM hatuM. e mahinAomAM pazu haMmezAM sAta Aha kalAka tA emanI rIta mujaba kAma cAlatu. saradAra vallabhabhAi paTelanI zokasabhAmAM pramukharathAna levA mATe tee bhAvanagaramAM chellI vAra jAheramAM dekhAyAH meTara ane khuzImAM AvyA ane gayA, mRtyu pahelA pa`dara divasathI nabaLAi lAgavA mAMDI. 'prabhu ! prabhu !' e uccAra emanI jabha para haMmezAM cAlu rahetA. mAMdagInA chellA aThavADiyA daramiyAna, javA mATe sArA vika pasaMda karatA hAya ema lAgatuM. gAMdhIjI ane vallabhabhAInA vidyAdina, zukravAra kadAca emaNe nakakI karI lIdhA hatA sAda sAMbhaLI cUkayA hatA. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthI , kAraka tA. 1-2-51 prabuddha jaina 153 . . viveka rakhe kIe! A chellA thoDAka mahinAothI gujarAtabharamAM TheraThera upadhAnanI ' thatI koI dhamanI ke nathI unnati thatI kokanA AtmAnI. UlaTAnuM, havA cAlI che. sthaLe sthaLe A vratanI ujavaNI thai rahI che. vivekI vyakti pAse AvAM vrataniyamane hAsyAspada bane che; seMkaDe bhAIbahena, upadhAnane artha samajayA vagara ke e vrata mahAmUlAM vrate potAnuM asalI mala gumAve che, ane kAcakIDiyA tapanA mULa arthane jarA paNa jIvanamAM utAryA. vagara upadhAnamALA jevAM thaI rahe che. ApI rahyA che. dareka vyakitane, svataMtra rASTramAM managamatAM vrata tapa Ada karavAnI saMpUrNa chUTa hovI joIe; eTale koI paNa . gayA zanivAre upadhAna karanArAone eka zAnadAra varaghoDe prakAranA vate ke tapanI TIkA sAmAnyataH egya na gaNAya; paraMtu muMbaImAM nIkaLe. e varaghoDAmAM cAra uparAMta moTara hatI; emAM jyAre vivekanI maryAdA cUkAya; jyAre emAM vivekano bhaMga aneka benDa hatAM; hAthI ghoDAM hatAM. tene joI jainetara samAjane thAya tyAre samAjanA AgevAno ane kAryakartAoe saveLA eka sukhI samAjanI kalapanA thaI. A upadhAnanI ujavaNI pAchaLa jAgRta thavuM joIe. lAkhkho rUpiyAno kharca thaye; kAryakaronI zakti kharacAI, ane pariNAma kaI jANatuM nathI. jyAre vrata, tapa, niyamana AdinuM mULa tatva bhulAI jAya che ane dekhAdekhIthI tenuM mahatva jAge che tyAre A vrataniya A 'upadhAna pAchaLa rasa lenAra jaina samAjanA keTalAka mane khAlI dekhAva mAtra rahe che, ane cepIroganI jhaDapathI thatI pI. jANItA kemIya AgevAne che. jaina zvetAMbara mUrtipUjaka kanphaathavA kaho ke rogacALAnI jhaDapathI samAjane te pitAnI jhakaDamAM ransanA keTalAka kAryakartAo paNa che. A AgevAnoe ane le che. A jhakaDathI nathI unnati thatI samAjanI; nathI unnati kAryakartAoe phAlanA mukAmethI, jaina samAjanA madhyama vargane rAhata ApavAnA uddezathI eka vinaMti bahAra pADI hatI; phaMDa * " Sunset and Evening Star, ekaThuM karavuM zarU karyuM hatuM. phaMDa haju pAMca AMkaDAnI saMkhyAe "And one clear call for me! paNa nathI pahoMcyuM. hajAro rUpiyA ja nahi balake lAmbe rUpiyA sUryAsta thaye, zuka Ugyo. koI spaSTa sAda huM sAMbhaLI rahyo AvA usa pAchaLa khacaMtA ane kharcavAne tatpara A kArya chuM ane, kartAo zA ii A khUba upayogI kaMDane samRddha nahiM karI And let there be no sadnes of farewall zikayA hoya e vicAraNIya vAta che. A lakhalUTa kharca karatIWhen I embark; karAvatI vakhate temane medhyama varga kema bhulAI gaye haze, tene jyAre kALasAgaramAM jhukAvuM tyAre judAInI vedanA koI khyAla nathI AvI zakate. ke . ne darzAve. - zAstrakAro-jaina zAstrakAro eka vAta bhAra daIne, pharI pharIne kAraNa ke, kahI gayA che ke, ApaNI dareka pravRtti, ApaNuM koI paNa prakAranuM "I hope to meet my ' Pilot face to face, AcaraNuM deza, kALa, bhAva ane paristhitine anusarIne hAvuM "When I have crossed the Bar." joIe. vicAra karIe ke A usa ane tenI pAchaLanuM kharca eka sAgarabharatImAM huM jhukAvuM tyAre je navike mAruM jIvana zAstravacanAnusAra che? ke pachI ApaNane anukULa Ave temAM nAva kAryuM che ene rUbarU maLavAnI mane abhilASA che. zAstrane AdhAra; ane anukULa na Ave tyAre zAstro abharAI upara ? zukravAre bapore traNu vAge emanI tabiyatanA khabara puchAvatA sAmAnya samajavALI vyakita eTaluM kahI zakaze ke rASTra tAre AvyA che evI jANa thatA e tAre sAMbhaLyA ane enA kaTokaTInA kALa thI pasAra thaI rahyo che. annanI achate kayAreya javAba kema lakhavA enI sucanA ApI. AvelA eka patrano nahatI teTalI Aje UbhI thaI che; vastra nI 5Nu eTalI ja taMgIjavAba paNa lakhavA pharamAvyuM. 8-20 miniTa, mRyunI pahelAM che. madhyama varga arthika bhIMsamAM pisAI rahyo che. garIbonA belI ' dekhAtA kazA paNa cihna vagara paDakhu pheravyuM, ane, " saritA siMdhamAM Izvara ja rahyo che. sAdhamika vAlanI mAtra vAte ja jIma para bhaLI. gaI." ' rahI gaI che. AvA kaparA divase mAM A prakAranA ThaThArA, varADA . bhAvanagara emane vidAyamAna ApyuM che evuM mAna jAgatI ane utsave zAbhe kharA ? eno artha eTale ja ke, rASTrane svAmRtimAM koI nathI pAmyuM. emanA zarIrane maLaske TAunahola mAM taMtrya' maLyA pachI, svAtaMtrya e zI cIja che; keTalI mahAmUlI jAhera darzana mATe mUkavAmAM AvyuM. eka vAgyA sudhI gItApATha vastu che e ApaNe samajI jA vastu che e ApaNe samajI ja nathI zakayA. je samaja hoIe ane bhajane cAlavAM. seMkaDe strI-purU, AbAlavRddho darzane te ApaNA hAtha rASTra ghaDataranI vividha pravRtti tarapha vaLyA che. " AvI gayA. eka vAge e mane deDa meTaramAM padharAvavAmAM AvyuM. sAteka hajAra mANase smazAnayAtrAmAM joDAyA. bajAra mAM badhe jaina samAja e rASTrathI alaga samAja nathI; rASTranuM eka haDatALa hatI. hAre akhA e AsuMo sAthe e drazya nihALyuM. aMga che. ApaNI sAmAjika ke dhArmika pravRtti evI na hovI traNase jeTalI strIo te smazAne AvI ane dahanakriyA thaI joIe ke jemAM ApaNe viveka cUkIe; dezakALane bhUlIe. tyAM sudhI beThI. e mAzane Ave e A pahelo prasaMga hate. je samAja dezakALane bhUle che; dezakALanI paristhitine lakSamAM lIdhA vagara potAnI pravRtti rUDharaste cAlu rAkhe che; kaho ke viveka ane ThA: bApA sidhAvyA. emanA kAryonI samIkSA karavA cuke che, e samAja TakI paNa zaktA nathI. samAjanuM sAma mATe, amanuM vistRta jIvana lakhavA mATe puSkaLa sAhitya hastI ne tenA AvA vivekamAM ja che. ApaNuM vata, usa, niyamane che. emAMthI jIvanakathA gUMthanAra kArIgara sAMpaDI Ave che. e prakAranA hovA jarUrI che jethI ApaNI Atimaka unnati gujarAtane e AtmasamarpaNanI bhavya kayA arpaNa thAya. te avazya thAya; paNa sAmAjika ane rASTriya. natinI paNuM - kapila Thakkara temAM saMpUrNataH jogavAI heya. "Tennyson crossing the Bar: dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zuddha jena keTalAka samAcAra ane noMdha naitika naThAratA tA. 19-1-51 nuM hiMdustAna nIce mujab samAcAra Ape che; " gRhapradhAna zrI. mArArajI desAie Aje patrakArAne jaNAvyuM hatuM ke temanI tapAsamAM ema jaNAyu' che ke zrI. purUSAttama trIkamadAsa je strI sAthe paraNyA DhutrAnuM kahevAya che tenI sAthe temaNe lagna karyAM nathI. zrI. purUSAttama trIkamadAse pAte paNa gRhapradhAnane jaNAvyuM hatu ke temaNe e strI sAthe lagna teA karyAM ja nathI, " tA. 15-8-20nA pramuddha jainamAM 'ekanI hayAtImAM anyanI sAthe zrI. pI. TI. e mAMDalA prabhutAmAM pagalA" e mathALA nIcenI noMdhamAM zrI, pI. TI.e eTale jANItA samAjavAdI Agevana berIsTara zrI. purUSAttama trIkamadAse Azare 35 varSanA eka patnI sAthenA gRhasthAzramane Thekare mArIne anya strI sAthe gRhasthAzrama zarU karyAMnu ane e rIte muMbaI prAntanA mRhupatnItvapratibaMdhaka kAyadAne bhaMga karyAMnuM vidhAna karavAmAM AvyuM hatuM. uparanA samAcArathI teo prastuta kAyadAnA ulladhananA deSathI mukata ane che. Ama chatAM paNa. AjanA temane jIvanavyavahAra je prakAranA * cAlI rahyo che te dhyAnamAM letAM naitika deSatAthI te kAi paNa rIte mukata banI zakatA nathI. Aje temanAM pariNIta patnIne jiyAta judA rahevAnI paristhiti svIkAravI paDI che ane je strI sAthe teo paraNyA hovAnI mAnyatA Aja sudhI pravata'mAna hatI te strI sAthe lagnanI aupacAraka vidhinI bhAMjagaDamAM UtaryuM sivAya te sahajIvana gALI rahyA che. Avu sahajIvana cirakALasvIkRta nItinA dheAraNathI keTalu vegaLu che tenu vizeSa pRthakaraNa anAvazyaka che. ''' mAnavIsamAjamAM Avu' sahajIvana ane AvA jIvanavyavahAra kAi navI vAta nathI. aneka rAjAmahArAjAe tema ja zrImAne nA jIvana sAthe AvI svasthya kathA joDAyalI ApaNe kaMi kALathI sAMbhaLatA AvyAM chIe. AvI bAbatamAM kAyado asahAya ane che. pharaka mAtra eTaleA ja paDaye che ke bhUtakALamAM A prakAranA vyavahAra viSe zarama hatI; Aje A bAbatanI zarama UDatI jAya che; e ja mANasa Aje samAjanA AgevAna thaine karI zake che; dhArAsabhAmAM janatAnA pratinidhi tarIke esI zake che; potAnA jIvanamAM akSamya evA nitAnta anyAyane saMgrahIne sarakArI adAlatamAM anya dalita, trasta, tema ja pIDita kAkAne nyAya apAvavAnI vyavasAya calAvI zake che. 4000 sainikAnA senApati anIne tepALanI prajAnA udhdhAra karavAnA mAratha sevI zake che. karanAra A ghaTanA vartamAna yuganA cokkasa svarUpanI dyotaka che. dArU na pIvAya, jugAra na ramAya, paragamana na karAya, AvA khyAlA kai kALathI ApaNI saMskRtinA pAyAmAM rApAyalA che. Ama hai|vA chatA ApaNA dezamAM kAi kadi dArU nahetu pItuM, dhatasevana natu karatu ke paravyavahAra nahetu karatuM evA dhruve ApaNe karI zakIe tema nathI. Ama chatAM paNa A bAbata kheATI che; anucita che, dhama virUddha che evu sAmAjika valaNa supratiSTita hASTane AvuM je kAMI cAlatuM te bahu gheDA pramANamAM, pu` chupu. dhabAraNe cAlatuM. Ama ziSTa samAjamAM zaramAte ane mAM DhAMkIne ca latA. pariNAme janatAne mArA laga` AvA dUSaNNAnA bhAga banavAmAMthI bacI jatA ane ziSTa lakhAtA varganI naitika bhUmikA sadA surakSita rahetI. A jANe ke cirakALathI cAlyA AvatA naitika mulye pAyAmAMthI allApa na rahyA hAya tema upalA tharane vaga' te A tyAjya lekhAtI chAbata tarapha dhasaDAI rahyo che. sarakArI kAyado Aje aneka leAkAne dArU pItA aTakAve che, paNa e bAbatanI zarama te ujaLA varga mAMthI ekadama lupta thai rahI hatI. evI ja rIte breDa deDane jugAra paNa Aje chauMcAka cAle ja che ane temAM aneka ujaLAM naranArI tA. 1-2-51 rasapUrvaka ane abhimAnapUrNAMka bhAga letAM haiAya che. vaLI aneka kalamamAM tema ja khAnagI dharAmAM gaMjIpA bhArata jugAra sarI rIte praveza pAmI cUkayA che. evI ja rIte strI purUSa sadhamAM pazu ziSTa mAnavInuM citta Aje svaccha dapaNe kAma karI rahyuM che. peAtAnI o ke anya au sAthe krama rahevu", kema vartAvu e darekane 'gata savAla che. AmAM kaSTae paNa zA mATe mAthu' mAravu' joe ? ANe potAnI strIne kAraNa vinA kADhI mUkI, teNe pArakI strIne dharamAM lAvIne besADI, pelA kAi strIne laine bhAgI gayA-AvA samAcAranA pratyAdhAtarUpe " emAM zu?" evA TukA javAba ucharatI prajAnA meDhAmAMthI nIkaLatA avAranavAra sAMbhaLavAmAM Ave che. Ave Tuka javAba Aje pravata'tI ane vyApaka banatI jatI naitika naheratAnu ApaNune bhAna karAve che ane acakAve che. prastuta baTana mA vizeSa duHkhada te e che ke purUSanA nAma sAthe te svacchaMdanuM kala ke kai kALathI joDAyalu che ja paNa jene ApaNe eka keLavayalI bahena tarIke oLakhI zakIe, ane je Aje paNa pIpalsa mAbAila De|spITalanI mukhya saMcAlikAnI javAbadArI saMbhALI rahela che te bahena paNa muMbanA gRhasa cA zrI mArArajIbhAinA zabdAdvArA je sthiti sucita thAya che tevI sthiti svIkaravate taiyAra thAya che. kAyadAnI cuMgAlamAMthI zrI purUSettama trIkamadAsa bhale bacatA hAya, paNa jyAM sudhI ApaNA samAje kaI kALathI cA AvatA naitika mUlyAno tyAga nathI tyAM sudhI zrI purUSottama trIkamadAse svIkArelA jIvanavyavahAra akSamya lekhAvAnA ja che. zrI puottama trIkamadAsa A rIte naitika naoNAratAnA eka eveza namune raju kare che ke je samAjanA hitacintakAe vakhatasara dhyAnamAM levAnI ane te lAlabattI samAna lekhInatika adhagati tarapha ghasaDAi rahelI prajAne ugAravAnA upAye purI gaMbhIratAthI cittavavAnI ane e rIte samAjanI naitika dRSTie uttarAttara vaNasatI jatI sthiti aTakAvavAnI khAsa jarUra che. pAna'da sevAmUti ThakkaramApA ka muMbaI jaina yuvaka saMdhatI kAyavAhaka samitinI tA. 30-1-51 nA rAja maLelI sabhAe pUjya ThakakarabApAnA avasAna sabaMdhe nIce mujaba TharAva karyAM hatA H-- jIvana " sevAmUti' ThakkarabApAnA tA. 19-1-51 zukravAranA rAja bhAvanagara khAte nIpajela avasAna paratve muMbaI jaina yuvaka sadhanI kAyavAhaka samiti atyaMta khedanI lAgaNI prazi ta kare che. dezabharanA dalitajanAnA uddhAra pAchaLa temaNe petAnuM samagra jIvana samarpaNa karyu." hatuM. ane e dizAe bhinna bhinna kSetramAM temaNe anekavidha sevAo ApI hatI. aspRzyatAnivAraNanA bhagIratha kArya mAM paNa temaNe mahAtmA gAMdhIjInA sAthI tarIke ati mahattvanA phALA ApyA hatA. namratA, sAdAi tathA ucca kreDiTanA zIlavaDe temanA jIvanamAM anupama suvAsa bharI hatI. pachAta varganA jIvanamAM prakAza khatharave, ane temanA dhAraNane UMcI kakSAe upara lAtravu e temanA dilanI tamannA hatI, savAvratanuM' temaNe jIvananI chellI dhaDI sudhI anupAlana karyu hatuM, jema gAMdhIjInI jIvanakathA eTale hiMdanI AjhAdInI itihAsakathA evI ja rIte karApAnI jIvanakathA eTale dalitadhdhAranI itihrAsakathA. AvuM akhaMDa sevApUNu' tAmaya cirasmAyuSya bhogavIne te ApaNI vaccethI vidAya thayA che. vizeSamAM sevAnA Adarzane amalI svarUpa ApavAmAM ajoDa kuzaLatA dAkhavIne ApA mATe teo bahu kiMmatI vAraso mUkI gayA che. temanA puNyatmAne zAzvata zAnti maLe ane temanAM smaraNAmAMthI ApaNane aneka preraNA maLI rahe e ja prAthanA. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-2-51 zuddha jaina bhagavAna mahAvIranI janmabhUmi vaizAlI ['paDitazrI rAhula sAMkRtyAyananA nAmathI bhAratavaSa have aparicita nathI ja. bhagavAna mahAvIranAM janma ane nirbhrAsthAna sabadhamAM chellAM keTalAMka varSoMthI vidvAno zakA upasthita karI rahyA che, te vakhate temane A lekha jaina samAjane peAtAnAM A pavitra prAcIna sthaLeA viSe saMzodhana karAvavAnI jarUriyAta UbhI kare che. * jJAsuputra mAyI zamanUmi vAsI' zika temane A meM zrI mahAvIra smRtigraMtha'mAM prakaTa thayA hatA.' 'tenA zrI kamaLAbahena ratanacaMdra sutariyAe karelA anuvAda` nIce ApyA che --tI] isvIsana pUrve pAMca-cha sadI. pahelA vaizAlInuM gaNurAya bahu ja zaktizALI rASTra hatuM. te uttara bhAratanA magaMdha, kauzala vatsa ane avantInAM vizALa rAjyAnI sara maMNImAM UbhuM rahe tevuM hatuM. eka samaya evA Agye ke, rAjataMtranI sattA sAme prajAtAnA nAza thayA; joke A nAza thavAmAM varSonAM varSo lAgyAM; ane bhAratanuM chellu gaNuta tra yaudheya isvIsananI cAthI zatAbdinA aMtamAM lupta thayuM. peAtAnA samayamAM vaizAlInA gaNuta MtranuM je ucca sthAna hatu, tevuM ja ucca sthaHna potAnA asti tvanI chellI traNa zatAbdimAM yaudheya gaNarAjyanu hatu. guptAe yaudheya gaNurAjyanA nAza karyo AthI tyAMnAM rahIzA -agreyA,esa, khaMDila vagere te sthaLethI nIkaLI jyAM tyAM veravikhera " thayA ane agravAla, khaMDelavAla, esavAla, bana'vAla, rAhatagI (rastogI) vagere aTakAthI jANItA thayA. Aja paNa yaudheya (riyAna)nI bhUmithI nIkaLelI A jAtiaiAmAM jJAtaputra mahAvIranAM upadezanu AcaraNa najare paDe che. mAvIra eka baLavAna janasattAka gaNumAM janmyA ane temaNe upadezelA dhama khIjA gaNusamUhaddArA sa'rakSA. soLa sALa thatAbdi sudhI nikuza svadezI-videzI rAjAonI sattA mAce khAtu-pisAtu bhArata Aje pharI eka vizALa prajAta MtranA rUpamAM pariNamI rahyuM che, e gaNutatranA anuyAyI khAdyo ane jainene mATe gaurava levA jevI vAta che. aMddha ane mahAvIra je sthaLe janmyAMte rAjataMtra nahi, paNa prajAtaMtra hatAM, eka Arkasmika Ata nathI. khuddha zAkayAnA prajAta tramAM janmyA, te mahAvIra vaizAlInA licchavIenA prAta tramAM; paraMtu e keTalI Azcaya'nI vAta che ke, mahAvIranA anuya yIe mahAvIranI janmabhUmine ja Aje bhUlI gayA che; ane e sthaLane liMbuMvAra ( mu`gara jillA )mAM lai gayA che. libruvAra a MgadezamAM `Avyu` paNa * jaina graMtho anusAra mahAvIrane vaizAlInA kahevAmAM AvyA. 'viveda saMgve, vile puTamAne 'nu' vAkaya batAve che ke, mahAvIrane janma videha dezamAM thaye hatA. kAla ane zAya. pradeza vacce jeve gADha sabaMdha hatA tevuM ja gADhA sabaMdha videha ane vRji ( vaizAlIne pradeza ) vacce hatA. ekavAra kaeNsalarAja prasenajite muhane kahyuM hatu.ke, " bhagavAna kAsalavasI che: hu paNa kAsalavAsI '' vastuH ga'gAgaDakI, ( te vakhate mahI ) kAsI ane hima layanI vaccenA suMdara samatala pradeza videhanA nAme eLakhAtA hate. bhASAnI dRSTae eka hAvA chatAM kASTa rAjanaitika kAraNe,te lai, A bhUmine te bhAga -je Aje muMgera ane bhAgalaMpura jillanA ga'gAnA uttara pradezamAM kaMika aMze pariNamI gayA che te aMguttarAya tarIka eLakhAte hate. A ja pradeza guptakALamAM tIra bhukita tarIke jANIne te; jenu apabhraMza Ajane tarahuta zabda che. videhanI rAjadhAnI (mathilAnagarI hatI. kAzI. hatuM dezanuM nAma, paraM'tu pAchAthI tenI rAjadhAnI barANasI (baraNusa, khanArasa)nuM paryAyavAcaka banI gayuM. e ja vAta videhanA saMbaMdhamAM UnnaTI rIte banI. tenI rAjadhAnI bicillAnA nAmathI AkhA deza eLakha veza zarU thaye!. A vizALa videha bhUmine pazcama bhAga te licchavI gaNu vRji deza, ane tenI rAjadhAnI hatI vaizAlI. A pramANe sAtRputra mahAvIra * vaizAlika ' hatA; ' vaidaivika' paNa hatA. bhagavana mahAvIrane putra athavA ` jJAtRsa' / / kahevAmAM "Ave che. pAlImAM jJAtanuM rUpa "nAta " thai gayuM che. nAtikA (jJA) nAmanu eka meTu nagara vaizAlInA prajAtaMtramAM hatuM. vaizAlI (basADha) ane tenI Az2apAsa atyAre paNa eka prabhAva - 155 vy zALA jAti raDe che; ane te jathariyA tarIke oLakhAya che. A bhUmihAra athavA pazmira jAti brAhmaNa jAtinI eka zAkhA che. chapasa, gArakhapura, aliyA vagere jillAomAM bhUmihAra jAti mATe brahmaNu zabdo prayoga bhAgye ja thAya che; te darabhaMgA, bhAgalapura vagerenA mathila brAhmaNo bhUmihAra brAhmaNNAne pachamA brAhmaNa kahe che, eTalu ja nahi paraMtu tenI sAthe reTIeTI vyavahAranA sekaDA udAharaNu paNa maLI zake che. jathariyA zabda jJAtu 'mAMthI apa bhraMza thaIne banyA che. jJAtR'mAMthI 'nAMtara-jAtara-jaMtariyA-- jayariyA.' AjanA jayariyA bhUmihAra hevAne kAraNe brAhmaNu hAvAnA dAvA kare che, paraMtu vastuta: tee prAcIna nAta kSatriya hatA. temanA dhyAnamAM e nathI Avatu ke eka eve samaya pazu hatA ke jyAre AryoMmAM brAhmaNuM-kSatriyanA bheda na hatA. eka ja pitAnA be putrAmAM eka rASTrarakSaka khaDagadhArI kSatriya hate; khIjo devanI arcanA karanAra brahmaNu. isvIsana pUrve paMdaramI sadImAM kurU-pAMcAlanI bhUmimAM brahmaSNu-kSatriya bhedanuM bIjArApaNuM thayuM. A banne janapade hatAM, ane teNe ja sauthI pahelAM rAjata trane svIkAra karyAM, prajAtaMtrae ghaNAM varSoM sudhI A bhedane svIkAra na karyAM; na brAhmaNanI pradhAnatA svIkArI ke na te temanI atizreSThatA, mAtu A prakAranA prajAtaMtraya Aya hatA. AyudhajIvI Aya hAvAne kAraNe te pAtAne kSatriya tarIke paNa oLakhAvavA lAgyA paraMtu te vastutaH e ArmInu pratinidhitva dharAvatA hatA, jemAM brahmaNuM. kSatriyanA bheda haju paDayA nahotA. AthI jaMyariyA 'nAta'tarIke oLakhavAthI kAi nukasAna thavAne saMbhava nathI. vaLI prajAta trIya bhAratamAM te have e bhaya binajarUrI paNa che; kAraNake have saune e satyane khyAla che ke bhaviSyamAM rATIkheTInAM vyavahAra eka ja thaI javAno che. na "jetA jariyA vAmAmAM have keTalAka peAtAne bhagavAna mahAvIranAM vaMzaja tarIke oLakhAve che; paraMtu jene haju paNa e mAnavAne taiyAra nathI ke vaizAlI (basaddha)ja nagarI hatI upanagara kuMDagrAmamAM vadhu mATe janma lIdhe hatA; jeNe 'mAnavInI vRttie para. jaya meLavIne, 'jina' banIne potAtI apratima vIratAne kAraNe mahAvIra nAma meLavI prasiddhi meLavI hatI. e bhAre AzcayanI vAta che ke jaina para parA bhagavAna mahAvIranA nirvANusthAna ane janmasthAnabannene bhUlI tenI jagAe navAM sthaLAne svIkAra kare che. kuMDagrAmane vaiza lI. ane videhathI dUra lai jai ke aMga ' (bichuAra)mAM ane nirvAgrasthAna. mullAnI pAvA ( je paDaronA 'nI pAse 'pora',, hAvAnA sa'bhava che ) thI dUra lai jai magadhanA atyArano sthAna pAvApurImAM la javAmAM AvI che. sAta prayatna vaizalInA rahIzA jAgRta thayAM che. bhAratIya prajAta'tramAM, potAnA samayanA atyaMta baLazALI vaizAlI prajAsa trano aitihAsika gAvate karIthI sajIva karavA mATe te prayatna karI rahela che. pAMca varSathI tyAM mahAvIra-jaya'tInA meLA bharAvA zarU thayA che, ane caitra suda terasanA roja hajAro strI-purUSa tyAM ekatra thai potAnA ujjavaLa itihAsane zraddhApUrvaka ajali Ape che. prajAta tremAM vaizAlInuM eka prajAta Mtra hatu. tenI zAsanavyavasthA ane pArlAmenTarI kAya vahInI pratidrAsa zAkha pUre che. yuddha A zuM sataprazuAlathI eTalA prabhAvita thayA. hatA ke, temaNe potAnA saMdhA niyamo taiyAra karavAmAM vaizAlInI vyavasthAnA AdhAra lIdhA hatA. the bhAratanA je pramANe yuddhanI janmabhUmi lumbanIne ke i Aja sudhI bhUlI nathI zakyu te ja pramANe jaine e maha vIranI janmabhUmi vaizAlIne bhUlI. javI joie nahi. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 praNava jaina tA. 1-2-51 gAMdhIjIne jamaNe hAtha laghumatI saMbaMdhImAM, jemAM saradAranA vicAro bahu ja kaDaka hatA mahAsabhA pakSamAM sattA jamAvavA mATe khullI rIte vikhavAda thaye. EL [ rASTramAnya saradArazrI vallabhabhAI paTelane paradezIe kai. saradArane pahelA ja dAvamAM vijaya maLe; paNa aMte, parasparanA khyAla amerikAthI prasiddha thatA "Time' sAptAhikanA eka lekha avalaMbanane kAraNe saradAra ane neharUnA jhadhaDAnuM saMdhANu thayuM, Rising Flames' parathI AvI zake tema che. saradArazrI * gayA saptAhamAM, hiMdIo vicAramAM paDI gayA hatA ke, ApaNu mAnya purUSa hatA, eTale ApaNAmAM e dRSTi na paNa ToLAomAM dhUmanAra nehara, pitAnA virodhI ane bhAgIdAra vyavasthAheya. thoDA zabdamAM A lekhamAM saradArazrInuM vyakitatva keTalI paka saradAra sivAya hiMdamAM zAMti ane aikaya jALavI zakaze ? sarasa rIte upasI Ave che? '' anuvAdaka: dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha . taMtrI ] ' ' sauthI pahelAM brAhmaNa sAdhuoe mRta mAnavInA zarIrane (anusaMdhAna pRSTha 150 thI cAlu) pavitra gaMgAjaLathI ranAna karAvyuM; tenA be hoThanI vacce tAja pablika TrasTasa eDaminisTrezana phaMDa tulasInuM pAna mUchyuM; kapALamAM sukhaDanI pILa karIne kaMkuthI tilaka kAyadAmAM sucavyA pramANe pablika TrasTasa eDaminisTrezana phaMDa karyuM. tyArabAda, meDethI bapore, A mRtadehane sainike, nAviko ane UbhuM karavAmAM Avaze. AnI aMdara kalama-18 ane 48mAM jaNAvyA havAdaLanA sanikethI kheMcAtI raNagADI para mUkI muMbaInA rastA- pramANenI phI tema ja eDaminisTreTiva cAIjhanI rakama, kalama 58 e parathI laI javAmAM AvyuM. vizALa samudAye tene aMtima mAna anusAranI phALAnI rakama, kalama 61mAM TharAvyA pramANe dAMDanI kula yA ApyuM ane vimAnee saradhasa para AkAzamAMthI pRSpavRSTi karI. thoDIka rakama, kaI khAnagI vyakti pAsethI maLelI rakama; tema ja , chevaTe mazAnagRhamAM, A mRta vyakitanA putre A mRtadeha para sTeTa gavarnameMTa yA lokala othoriTI taraphathI ApavAmAM AvelI dhInI arcanA karIne citA prakaTAvI. prakaTIne UMce jatI javALAo rakama; agara te A kAyadAnI kalamamAM jaNAgyA anusAranI koI * nIrakhI nIrakhI javAharalAla neharu e DUsakAM bharyA. lAMbA samayathI e paNa rakama temAM jamA karavAmAM Avaze. asvastha, patera varSanI vayanA hiMdanA upapradhAna saradAra vallabhAI esesara paTelane hRdayane humalo thayAne mAtra dasa ja kalAka thayA haze tyAM DepyuTI yA esisTanTa ceriTI kamiznara esesaranuM lisTa mAtra daza kalAkamAM ja hRdayanA humalAe mRtyunI seADamAM laI lIdhA. taiyAra karaze ane nIce jaNAvela prakAranA keso calAvatI vakhate utAvaLa thaI ( hiMdu rItarivAja pramANe utAvaLa thavI ja esesarone bolAvI temanI madada ane salAha leze; joIe) chatAM muMbaImAMnI A mazAnayAtrA jenA para sArAya. hiMdanI dRSTi karI hatI, te eka rAjavIne zobhe tevI hatI jeNe 1. kalama 19 anusAra pablika TrasTa rajisTara karavA kaDaka ane majabUta saradAra paTelane paNa khUba AnaMda ApyA hota. aMgenI tapAsa tema ja kalama 22 anusAra thatA koI paNa kheDuputra saradAra paTela-laMDanamAM berisTara thavAnuM pitAnuM svapna pheraphAra aMgenI tapAsa, pAMtrIsa varSanI umare siddha karI zakayA hatA. joke temaNe ajeya 2. kalama 28 mujaba jUnAM TrasTa agAu rajisTarDa thayAM kedArI vakIla tarIke tarata ja nAmanA meLavI lIdhI hatI, paNa haze tenI tapAsa, 1816 mAM gAMdhIjInI caLavaLamAM joDAyA pachI ja temane potAnI 3. kalama 40 mujaba pablika TrasTane nukasAna thayuM haze sAcI zakitane paricaya thaye-ane te rAjakAraNa.. tenI tapAsa, ane gAMdhIjInA jamaNA hAtha tarIke kArya karIne--keTalAka hiMdIo 4. kAyadAnA niyamAnusAra tema ja hukama mujaba karavAnI tene mATe sArA zabda. " mukakI' paNa mUke che-saradAre briTiza' kaI paNa tapAsa. sAmenI nAkaranI satyAgrahanI caLavaLamAM potAnI zakita dazAvI, gunAo ane daMDa ane te dvArA " saradAra'nI binasarakArI upAdhi meLavI. "saradAra" kAyadAnI kalama 66 mAM jaNAvyA pramANe nIce mujaba eTale kaptAna athavA netA. saradAranA lekhaMDI manobaLe ane daMDanI zikSAo pharamAvavAmAM AvI che. AmAM kedanI zikSA kAI rAjakIya khAkAMkSAoe arajIo ghaDanArI hiMdI rASTrIya mahAsa- dekANe TharAvelI nathI e khAsa dhyAnamAM rAkhavA jevI hakIkata chebhAne cetanavaMtI saMsthA banAvI, A ja saradAre briTiza rAjakALanA kulama viSaya aMta pahelA agiyAramAMthI ATha prAMtane vahIvaTa paNa sa bhALyA hatA. 18 TharAvelI mudatamAM TrasTa rajisTara na kare te. hiMdustAna AjhAda thayuM ane gAMdhIjI avasAna pAmyA; 22 TrasTamAM thayelA pheraphAra jaNUAvavAnI bhUla mATe, tyArabAda paTela ane neharUe sarvocca sattAnI javAbadArI lIdhI. neharUe vyAkhyAno ApyAM ane hiMdanI paradezanIti saMbhALI. 27 TrasTIo sahIM sakakA karAvavAnuM cUke te. saradAre rASTranI AMtarasthitine AkAra Ape. gRhamaMtrI tarIke 32 niyamita hisAba rAkhavAnuM cUke te. temaNe sAmyavAdIonA trAsane ane vyavasthita ' paNa parezAnI 35 pablika sikyorITIjhamAM nANAM rokavAnuM cUke te UbhI karatI majUra saMsthAone dAbI devA piolIsabaLa vApaNuM". paTa pablika eDaminisTrezana phaMDamAM vArSika phALo bharavAnuM riyAsata khAtAnA pradhAna tarIke, lagabhaga pAMcase pacAsa jeTalA cuke te. jamInadAra jevA rAjAone namAvyA. (chanuM kalAkanA eka pavana- upara darzAvela gunAo mATe rU. 1000) sudhI daMDa karavA pravAsamAM temaNe vIsa jeTalA rAjAonA hAthamAMthI rAjakIya mATe jaNAvavAmAM AvyuM che.' sattA laI lIdhI ane e rIte eMzI lAkha jeTalI prajA ane kalama 63 mAM jaNAvyA pramANe esesare hAjara rahevAnuM chappana hajAra jeTalA corasa mAilanuM kSetraphaLa hiMda sAthe joDI cUke te A sivAya bIjI koI paNa kalamanuM ullaMghana kare dIdhAM.) hiMdanA udyogapatiomAMnA pitAnA keTalAka mitronI sAthe te tene rUA. 500 sudhInI daMDanI zikSA TharAvavAmAM AvI che. rahI, neharunI samAjavAdI valaNene anurUpa thAya e rIte saradAre aMtamAM DepyuTI athavA esisTaMTa ane ceriTI kamiznaranA kuzaLatAthI kArya karyuM. e hukama aMge bekhe revanyu Tribyunalane arajI karavA jaNAvavAmAM vyakitatvamAM ane rAjakIya vicArasaraNImAM taddana niranirALA hovA chatAM, neharU ane paTele gayA sapTembara mahinA sudhI eka AvyuM che. bekhe revanyu Tribyunalane cukAde chevaTanA gaNAze. bIjA sAthe haLImaLIne saraLatAthI kArya karyuM. tyArabAda pAkistAna naTavaralAla esa. zAha pratyenI ce kakasa prakAranI nIti saMbaMdhamAM ane hiMdanI muslima vyApAramAMthI mANekalAla TI, cokasI zrI muMbaI jena yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka : zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI radroTa, muMbaI mudraNasthAnaH suryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a : 12 : 20 zrI sukha jaina yuvaka sa'dhanu pAkSika mukhapatra . 29. naM. mI. 4ra66 prabuddha jaina taMtrI : maNilAla mAkamacaMda zAha muMbaI : 15 phebruArI 1951 gurUvAra kALAM bajAranuM aMkuzAnI cAlu paddhatinA dekhe ane temAMthI utpanna thatAM kALAM bajAra tarapha harijhanacaMdhumAM vAra vAra dhyAna kheMcavAmAM Ave che, ane tenA sabaLa purAvA paNu apAyA kare che. eka bAjuthI lokAnI sAme A purAvA huM rajU karatA rahuM chu, ane khIjI bAjuthI huM e zodhavA paNu prayatna karU chu ke kAi evI padhdhati maLI jAya ke jethI garajavAna garIba lekane akuze je kAyadA ApavAne dAvA kare che te maLI jAya ane te sAthe cera bajAra ane tenI sAthe AvatI naitika adhatithI paNa bacI javAya. nIce lakhelI rIta agara jo amalamAM lAvI zakAya te mane lAge che ke A badhI kharAbIomAMthI bacI javAya. je vastu para aMkuza Ave che te vastune pUrepUrA jaththo sarakAra potAnA kAmAM lai le che ema te! banatuM nathI. kadIka kAika vastune kabajo le che tyAre paNa te phakta tenA eka nAnakaDA bhAgatA ja. tene dhaNe! moTA bhAga tA bahAra ja rahI jAya che. rezananI dukAnavALA ane lAisansa ( sarakArI paravAnA ) dharAvanArA vepArIe niya"trita bhAvathI maryAdita mApamAM e thoDA bhAganI ja vaheMcaNI kare che. A mApa kADhavALAnI jarUriyAta karatAM ochu TuAya che. tene lIdhe te peAtAnI bAkInI jarUriyAta khIjA svataMtra vepArIo pAsethI te je mAge te bhAve kharIdI pUrI kare che A khIjA prakAranA kharIda vecANane ja ApaNe cera bajAra kahIe chIe ane tema karavuM guno gaNIe chIe. akuzAnA dASA ane badanAmI Ane lIdhe ja thAya che. rezananI dukAnethI tema ja lAisansa dharAvanArA vepArIo taraphathI bAMdhelA bhAve, jarUrI vastu ApavAnuM cAlu rahe, e garajavAna garIba leAkeAnI sagavaDa mATe jarUrI che. paNa A sagavaDa sArI sthitinA lekane ApavAnI jarUra nathI, na ApavI joie. garImAne pUrI pADavA mATe sarakArane e adhikAra Deve joIe ke te A vastuo peAtAnI jarUriyAta pramANe vAjrakhI paNa ochAmAM echA bhAve kharIdI zake. A bhAvane ApaNe * sarakArI kharIdabhAva' kahI zakIe. A bhAvathI jo te vastunA utpAdaka ane mAlikane pUre sASa na thAya te| temaNe samajavu joie ka temanI dhArelI 'mata ane sarakArI kiMmata vaccene gaLe karanA rUpamAM che. 'sarakArI kharIdAva' sarakArI rIte thatI vaheMcaNIne mATe ja hAya, ane tenu' pratyeAjana garImAne bhUkhamarAthI tema ja khIjI asahya susIbatothI kheMcAvavA sivAya bIjI nathI. A vaheMcaNI mATe evA dAvA na karavA joie ke enAthI grAhakAnI pUrepUrI jarUrimAta pUrI thAya che, UlaTu e jAhera thavu joIe ke grAhaka peAtAnI bAkI jarUriyAta kAM tA sAmAnya khAramAMthI kharIdI le athavA tenI jagyAe khIjI vastuothI kAma calAvI le. have sAmAnya bajAramAMthI A vastuonA bhAvane savAla rahI jAya che, te mATe sarakAre AjanI mAphka nIcenA ke uparanA Ave ta gArSika lavAjama rUpiyA 4 nivAraNa bAMdhavA; paNa jene huM kAyadesara bhAva' nAma ApavA mAgu' chuM te nakkI karavA joie. A bhAva rezananI dukAnethI UMcA haze ane eTalA vadhAre haze ke jene lai kAne ema phariyAda karavAne prasaMga UbhA na thAya ke tene laIne ImAnadArIthI vepAra karatAM khaca' nathI nIkaLI zakatu. A bhAva eka pUrI mAsama mATe TharAvI zakAya, athavA jarUra mujaba tene vakhatovakhata, dareka aThavADiye, athavA darareAja paNa badalI zakAya; ane judA judA jillAonA bhAvAmAM pazu krUraka rahI zake. A 'kAyadesara bhAvA' nu pariNAma e ke jo kharIdanAra ane vecanAramAM jhaghaDA thAya teA adAlata potAnA niSNu'ya te divasanA kAyadesara bhAva mujaba Ape. pachI bhale te vacce kAi bIjA bhAvane karAra thaye| DAya. paraMtu khIjA bhAve thayelAM kharIdavecANu. gerekAyade ke gunA gaNavAnI hAlata A va-2 sthAmAM utpanna nahIM thAya. AthI je bhAve banne pakSAe levaDadevaDa karI haze, tethI judA bhAvanA AMkaDAmAM dekhADavAnI jarUra nahIM rahe, mAla levAnu ane paisA cUkavavAnu kAma thai gayuM. teA pachI kharIda--vecANu sa pUNu* thai gayu' samajavu', ane tethI adAlatamAM javAnA prazna UbhA nahIM thAya. paNa jo udhAra levaDadevaDa thai dvAya ane emAMthI koIne peAtAnI bAkI rakama athavA mAtra vasUtra karavA adAlatane zaraNe javuM paDe te tyAM adAlata ' kAyadesara bhAva' pramANe ja phaisale Apaze. A rIte sarakArane paNa A vastu lokAnA hita mATe kAyadesara bhAvathI kharIdavA mATe adhikAra maLaze. A rIte kALAM bajAranuM kalaMka ane te mATe thatA gunAonI sajA dUra karI zakAze. garIba leAkAne jarUra pramANe madada maLI zakaze, jeTalI Aje maLe che. ImAnadAra nAgarikane dhaMdhA karavA ane khullI rIte kharIdavA mATe taka maLI raheze. jo kAyadesara bhAva ' sAce ja vAjabI haze te kharIdanAra ane vecanAra banne tenuM sAmAnya sa'jogAmAM pAlana karaze. ane chevaTe saccAithI vepAra karavAne mAga' khUlI jaze; ane vepArIe mAM sAmAjika javAbadArInuM bhAna karAvavAnA mAga nIkaLaze. khapa ane saMgrahane lai samaya samaya para thatA nAnA nAnA bhAvenA pheraphArAne khAsa prabhAva nahIM paDe. - huM A yejanA adhikArIone vicAravA rajU karUM. bru. varSA, 8-1'-51 (hiMdI parathI ) 'rijanabaMdhu'mAMthI sAbhAra uSkRt kizAralAla mazarUvALA ( uparanA lekhamAM je yeAjanA raju karavAmAM AvI che te yAjanAnA mukhya muddAnI nIcenA lekhamAM carcA karavAmAM AvI che. tatrI) zrI kizoralAla mazarUvALAe kALAM chajAranA nivAraNuM' mATe adhikArIonI vicAraNAM sAru eka yeAjanA 'rijana badhu'mAM rajU karI che, je A makamAM upara ApavAmAM Avela che. A yeAjanAmAM, kALA bajAranAM nivAraNa mATe, temaNe e bhAva bAMdhavAnI vAta karI che. eLamAM eche ane jarUriyAta pramANenA' je bhAva Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 tA. 15-2-51 vArSika sAmAnya sabhA sarakAra nakakI kare te 'sarakArI kharIdabhAva ane rezananI dukAnethI calAvI paNa leze, paNa madhyama vargane garajavAnane. samAjamAM je bhAve mAla Avato hoya tenA karatAM UMce ane vadhAre nakakI rahevA mATe tANItUSIne paNa UbhuM rahevuM paDaze. karAyele bhAva te kAyadesara bhAva.' A bane bhAva nakakI karavA paraMtu A yojanA karatAM sarakAra je A rIte vicAra kare pAchaLanI temanI vicArasaraNI game teTalI vizuddha haze teya, A te? enAthI "ImAnadAra nAgarika ne baMdha karavAnI ane prajAne pramANe bhAva bAMdhavA jatA saraLatA thavAne badale UlaTAnI gUca. khullI rIte kharIdavAnI ' taka maLI raheze eTaluM ja nahi paNa vadhavAne saMbhava vadhAre rahe che. sarakAranI AvakamAM paNa ghaTADe nahi thAya. paradezamAM yuropamAM A pahelI vAta laie sarakArI kharIdabhAvanI. A kharIda keTaleka sthaLe A rIte apanAvAI che ane tenAthI prajAne ane bhAva nakkI karaze koNa? adhikArIo ja ne? je bhAva UMce nI sarakArane bannene rAhata maLI che. thaye te te jANe ThIka, paNa je ocho nakkI thaye te bhAvaniyamana ' yurepanA keTalAka dezamAM, jIvanane upagI cIjo para sarataLe AvatI cIja keTalA pramANamAM sarakAranA hAthamAM AvavAnI ?' kArI niyaMtraNa sakhata hoya che, ane te sarakAramAnya dukAnethI ja A te sAmAnya anubhavanI vAta che ke, je cIjonA sarakArI kharIda maLe che. paraMtu e ja cIja koI kuTuMbane keI kAraNasara ke vecANa bhAva baMdhAya che e cIjo terAta bajAramAMthI adrazya vadhAre pramANamAM joItI hoya te khUba UMcA bhAve maLI zake che, thaI jAya che, ane UMcA bhAve pAchaLane bAraNethI dekhAva de che. AthI, e cIja sastA bhAve ApavAmAM sarakArane je madada vaLI e paNa jANItI hakIkata che ke, sarakArane pitAnA kharIdabhAva ApavAnI jarUra rahe che te A meLavelA uMcA bhAvamAM vaLatara vAratahevAre badalavA ja paDe. che; kAraNa ke jIvanadhoraNane AMka maLI rahe che-ApaNu dezane anukuLa Ave e rIte eka dAkhalo A gaNatarI para asara kare che. kApaDano ja dAkhalo laIe. game laIe. amuka ja bhAve prajAne tela' maLavuM joIe ema sarateTalI vicAraNA karIne-DAhyAmAM DAhyAonI salAha laine-bhAva kAra nakakI kare; te "tela'nI kharIda sarakAra hastaka ja rahe. bAMdhyA pachI eka ja varasamAM sarakArane keTalA bhAva vadhArI ApavA sarakAra dhAre ke prajAne saste bhAve "tela" ApavuM che, te khoTa paDayA? joke e bhAve vadhAravAmAM kApaDanI nikAsa, rUnI sakhata sahana karIne paNa, che bhAve te cIja ApI zake. AmAM taMgI vagere kAraNe che ja, paNa evAM ja kAraNe bIjI cIjomAM vyakita dITha keTaluM "tela' ApavuM te nakakI karAya, pAMca vyaktinA paNa UbhA thavAnA ja che. eka kuTuMbamAM pAMca ratala tela dara mahine ceksa bhAve ApavAnuM " kAyadesaranA bhAvo' bAMdhavAmAM vadhu nakakI thayuM che, te pachI e kuTuMbane gUMcavaNa ubhI' thavAnI che. A vadhArAnuM tela joIe te sarakAramAnya samI" "vakhate vakhata, dara aThavADiye dukAnethI maLI zake, paNa te traNathI cAra ke dareja ' badalAtA bhAvanI cokasAI gaNu bhAve. A vadhArAnA bhAvamAMthI rAkhavA mATe keTaluM moTuM vizALa ane sarakArane A cIja che bhAve ApatAM sthaLa sadhanuM kAryAlaya kharcALa vahIvaTa taMtra joIze? ane e je kheTa Ave che te purAI jAya. , vahIvaTItaMtrane mATo bhAga prAmANika ja | samaya: tA. 17-2-51 zanivAra sAMjanA cha vAge iMglenDamAM baTAkA be prakAranA maLe haze evuM mAnI levAne atyAranA saMjo| sarve sabhyane vakhatasara hAjara rahevA che-eka kALI chAlavALI ane bIjI gemAM koI kAraNa nathI. vaLI teo enI ,| vinaMti che. * sapheda baneya prakAra sarakArI dukAnethI sAthe ema sUcana kare che ke " judA ja maLI zake che. kALI chAlavALA judA jillAonA bhAvamAM pharaka paNuM | maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha. | rezanamAM apAya che ane te che ke rAkhI zakAya.' AnAthI paristhiti -- Ane ratala, ane te dara aThavAya e thavAnI che, je jillAomAM vadhAre bhAva Avato haze e ekkasa pramANamAM; jyAre sapheda joIe teTalAM maLe, paNa te lagabhaga jillAomAM, ochA bhAvavALAM jillAne mAla corI-chUpIthI rUpiye zera. kALI chAlavALA baTAkA jarA paNa kharAba nathI detAM e jato rahevAne, - paNa ahI kahI devuM joIe. . " kharIdanAra-vecanAramAM jhaghaDo thAya te adAlata pitAne ke vekiyAmAM dareka dhaMdhAnuM rASTrIyakaraNu che. sarakAra mAnya nirNaya te divasanA kAyadesara bhAva mujaba Ape ' e , dukAnethI joitAM pramANamAM ane prajAne upagI cIjo maLI ja sUcana mAnya karAya te adAlatI kAmakAja anekagaNuM vadhI rahe. koI bhUkhyuM nahi, koI vastra vagaranuM naha, koI makAna vagajaya-jo ke enAthI vakIlono dhaMdhe dhIkate cAle khare. rana nahi, paNa koIne vadhArAnI keTalIka cIja joitI hoya to te zrA mazarUvALA e lekhamAM kahe cheH A badhuM garajavAna garIba paNa maLe kharI-khUba UMcA dAme-khullA bajAramAMthI. lekenI sagavaDa mATe jarUrI che. paraMtu jyAre jarUra hoya che tyAre garajavAna garIba loko ane cIja vecanAra garajavAnI ApaNI sarakAra paNa A rIte vicAra karI ekAda vyavahAra vepArI bane maLI jAya che; ane eka yA bIjA prakAre kALA yejanA ghaDe e samaya have pAkI gayo che. "garajavAna garIba bajArane uttejana Ape che. e bhUlI javuM joIe nahi. jyAM ko" ane "ImAnadAra vepArIe teo dhAre che eTalA pramAsudhI baMne vacce meLa rahyo tyAM sudhI ThIka; ekabIjAne nukasAna ' NamAM hiMdamAM saraLa nathI. te enAM sUcano game teTalAM sArA hoya te thatuM dekhAze ke tarata adAlatane Azraya levAnA, paNa kALA bajAramAMthI kADhavAne badale bIja vadhu eka viSayakramAM ' laI javAno saMbhava che. - A lekhamAM zrI mazarUvALA madhyama vargane taddana visarI gayA che e paNa ahIM jaNAvavuM joIe. temaNe te be ja vaga ra mULa vAta to e che ke, kei paNa yojanAmAM sarakArane *paDayA che-"garajavAna garIba lake" ane " sArI sthitinA loko.' bAne sahakAra khUba jarUrI che-je ApaNu dezamAM eAchImAM AmAM madhyama varga kayAM? garajavAna garIba karatAM paNa A ocho che. varganI sthiti kaphoDI che. garajavAna garIba te eka cIja vagara ' dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-2-51 prabuddha jaina 195 - keTalAka samAcAra ane noMdha. dezabhakatanI patnI muMbaImAM bhAI popaTalAlane acAnaka maLatAM mArA jANavAmAM AvyA ApaNA samAjamAM avAranavAra evI gyaktie pAke che ke ane mane bhAre duHkha thayuM. AthI paNa vadhAre vismaya thayuM te. je rASTranI anekavidha sevA karate karate dezabhaktanI khyAti pAme bahenanuM kayA saMgamAM ane kevI rIte avasAna thayuM tenI che. A rIte dezabhakta tarIke oLakhAtI vyaktio bhAtabhAtanI vigate jANIne. hoya che. keTalAkanI sevA zuddha dezaniSThAthI prerita hoya che; keTalAkanI senubAInuM samAdhimaraNa sevA pAchaLa mahatvAkAMkSAnI baLavAna preraNA rahelI hoya che. keTa gata varSanA A mAsa pUrNimAe purI thatI. AMbelanI lAke sevA pAchaLa pitAnI jAtane nIcovI nAkhI hoya che. keTalAka sau. senubAIe eLa karI hatI. te divasomAM bhagavAna mahAvIranuM vastutaH je sevA kare che te karatAM teno dekhAva vadhAre karatA hoya kiga mA divase ane kayA samaye thayeluM tenI sahaja jijJAsA che. nAnA khuNe kArya karatA lokasevakanI game teTalI sevAo ubhI thatAM temaNe sasvajanasaMbaMdhIone e viSe aneka pRchA hoya chatAM tene bahu ja ochI prasiddhi maLe che. moTA kSetramAM AvI te Aso vada amAsanI rAtrInA 4 vAgye e ghaTanA kArya karanAranI nAnI sevAo paNa prasiddhinA avakAzane banelI evI temane jANa thayelI. tyAra bAda avAranavAra lIdhe meTuM svarUpa pAme che. AvA vividha kSetramAM ane vividha mahAvIra nirvANane samaya, nivamuM - sthaLa, nirvANane prakArarIte kArya karatA dezasevakonI sevAone kharo bhAra temanI AvA ja prazno temanA cittamAM upasthita thayA karatA. gRhiNI bhogavatI hoya che, jene jagatamAM kaI jAtuM ja AvI paristhiti vacce Aso vada 14 AvI ane temaNe hetuM nathI. A gRhiNIne nathI hotI ke jAherAtanI AkAMkSA chaThanuM eTale ke eka sAthe be upavAsanuM pacakhANa lIdhuM. ke nathI hatI pitAnA sarvasamarpaNanI kadara thavAnI koI e banne divasa temaNe satata dharmArAdhanamAM gALyA, vyAkhyAna-. eSaNa. tenA dilamAM mAtra eka ja vRtti hoya che ke " mAre dhaNI zravaNa, sAmAyika, pratikramaNa, japa pUja, dhyAna AvI meTo dezabhakata che ane rASTranI bhAre sevA karI rahela che. mAre aneka kriyAo temaNe karI. bIje divase paNa pitAnA temane bane teTale sAtha Apavo ane gharanA kArabhArathI bane teTalA nacitta rAkhavA ke jethI te dezane bane teTalI vadhAre sevA ApI pati sAthe vaLI mahAvIranirvANane lagatI ja temaNe carcA karelI. zAke-A ja bhAre dhama che ane AmAM ja mArA jIvananI saphaLatA bhagavAna mahAvIranuM nirvANa bIhAramAM Avela pAvApurI khAte che." sAdhAraNa rIte ApaNe dezabhakta garIbIne vareluM hoya che : thayuM che. te senubahene bhAI pipaTalAlane pUchyuM ke "manuSyane ane ochAmAM puratuM be pAMca bALakone pitA hoya che. sadgati prApta thavA mATe teNe pAvApurI ja javuM joIe ?" bhAI jAherajIvananA valavalATamAM te pipaTalAle javAba Apyo ke " evuM kazuM nathI. dhama, zraddhAvAna, vyApAjana tarapha puratuM lakSya ApI zakate. nathI, ane tethI taMgIthI mukta evuM jIvana tene tapasvI evI ucca koTinA AtmAne koI paNa sthaLethI saddagati kada sAMpaDatuM nathI. chokarAM ucheravAM, bhaNAvavA, dhara sarakhuM rAkhavuM, prApta thAya che." jANe ke mahAvIranA nirvANa samaye pote paNa A taMgI hovA chatAM ujaLA dekhAvuM-A badhe bhAra dezabhaktanI jagatamAMthI vidAya levI e saMkalpa karI lIdhuM hoya evI ja patnInA zire Ave che. A badhI agavaDamAM vaLI dezabhaktinA temanI belI cAlI ane rItabhAta lAgatI hatI. baparanA bhAgamAM ghera memAnIsadA bharatI ja rahe che. A 'bhAI pipaTalAla sAthe A pramANe saMbhASaNa karIne bAjue rahetA bhAra ghaNI vakhata asahya bane che. Ama chatAM paNa dezabhakatanI patnI e badhe bhAra pitAnA sAsarA pAse teo gayA ane "mane ArAdhanAnuM stavana hatu moTuM rAkhIne jIvananA chellA zvAsa sudhI veMDhAratI hoya saMbhaLAve" evI temaNe mAMgaNI karI. sasarAjI khAM sAMbhaLIne che. A5 dezabhaktanI sevA saMpUrNapaNe zuddha he, mizra che ke bhAre Azcarya pAmyA, kAraNa ke je stavana saMbhaLAvavAnI teo ' bhalIna prakAranI che, paNa A patiparAyaNa dharmapatnInuM jIvana mAMgaNI karI rahyA hatA te stavana jaina paripATI mujaba mRtyuto zuddha svArpaNathI ane niSkAma sevA buddhithI ja bhareluM hoya zayAe sUtelA mAnavIne ja saMbhaLAvavAmAM Ave che. e stavanamAM . che. aneka dezabhakatanI saphaLatAbharI sAmagna jagata pAse pitAnA doSaaparAdhanI kSamA mAMgavAnI jIvanakArakIrdI mAM pratyekanI - patnInI akhaMDa sevA ane svArpaNane ja sauthI moTo phALo hoya bhAvanA varNavavAmAM AvI che. sasarAjIe pUchayuM ke "A tuM zuM che, jenI koI ThekANe nedha ke jAherAta jovAmAM AvatI nathI. bele che? tArI tabiyata te taddana sArI che ane AjanA AnaM danA divase A te tuM kevI mAMgaNI kare che ?" pharI vakhata Agraha - pUnAnA jAhera jIvanamAM, rAjakAraNamAM keTalAMya varSothI karatAM senubAIe kahyuM ke "mane e ja stavana saMbhaLAve. tamArA agrabhAga letA ane jaina samAjanA paNa eka bahu jANItA methI mAre e sAMbhaLavuM ja che." sasarAjIe emanA Agrahane AgevAna ane prakhara vakatA tarIke suprasiddha-evA zrI popaTalAla vaza thaine e stavana Akhare saMbhaLAvyuM. tyAra pachI teo ghera rAmacaMda zAhanAM patnI AvI dharmaparAyaNa, patiparAyaNa sannArI hatAM. AvyAM. dIvALIne divasa hato. badhAe sAthe maLIne copaDApUjanabhAI popaTalAlanI Arthika sthiti sAdhAraNa; kuTuMbane paNa ThIka sarasvatIpUjana-kayu. tyArabAda "chokaraeinuM dhyAna rAkhajo", ema ThIka vistAra; vaLI bhAi pipaTalAlanA anekavidha jAherajIvanane patine kahIne chokarAone paNa dharma pramANe cAlaje' ema sUcanA aMge temanA ghera aneka mANasene cAlu avarajavara rahe. A karI ane devamaMdira gayAM. tyAM keTaleka samaya gALIne tene ghera kAraNe temanAM patnI senubAI ati viphaTa gRhasthAzramane be AvyA rAtre bAra vAge bhAi pipaTalAla ghera pAchA pharyA. tenuM vahI rahyAM hatAM. AjhAdInI laData daramiyAna bhAI popaTalAlanA bAIe pote ubhA thaIne bAraNuM ughADayuM- tyArabAda jarA becenI bhAge anekavAra jelavAsa AvI paDe. AvA samaya daramiyAna ane lAgatAM senubAI AgAsImAM jaIne beThAM. temane becena joIne Arthika taMgI vacce ghara kema calAvAya che te te jene vItI heya bhAi pipaTalAle pUchayuM ke " je ThIka na lAgatuM hoya te te jANe. senubAI eka satI sAdhI strI hatAM. dhamamAM temane pANI lAvuM! '' temaNe javAba Apyo ke " nahi. mane uMDI zraddhA hatI. temanuM jIvana eka akhaMDa ekadhArI tapazcaryA- upavAsa che." tyArabAda thoDIvAra pachI tenubAI acAnaka samAna hatuM. temanA paraphekagamananA samAcAra thoDA divasa pahelAM bebhAna thayAM ane nIce paDI gayAM. gharanA badhA leke A Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-2-51 - - tyAM ekaThAM thaI gayAM ane temane upADIne, aMdara khATalA upara jame thAya che. anya samAjanI game tevI sthiti heya-jaina suvADayA, pachI DAkaTarane bolAvavAmAM AvyA. DAkaTara Inajekazana samAjanI jAhojalAlIne kaI sImA nathI evI chApa cAtara ubhI. ApyuM ane jaNAvyuM ke " kAMI gabharAvA jevuM nathI. temane thAya che. AvI chApa ubhI thavAthI jana samAja viSe anya samAjanA have zAnta nidrA Avaze ane thoDA vakhata pachI teo zuddhimAM dilamAM eka prakAranI avamAnanA pedA thAya che. AvI jaze." tyAra bAda dhIme dhIme cAra vAgyA bAda zvAsa jainAcArye vizALa rASTranA hitAhitanI ke bahujanasamAjanA ochA thavA lAgyA ane barAbara sADAcAra vAgye - mahAvIra sukhazreyanI bhale cintA na kare, paN je samAja upara pitAne nidhi nirvANunI dhaDie-temaNe potAne deha choDa.. ane pratiSThA nibaMrapaNe avalaMbe che te jaina samAjanA sukhazreyanI - ' mAnavI mRtyu laIne janme che, ane mRtyu kema ane jyAre paNa AvI akSamya upekSA kema karatA haze ane cAra divasanA Ave che tenI koIne khabara paDatI nathI. 5Na jAro ke cAMdaraNA jevI kriyA prakriyA pAchaLa hajAro rUpI bAnuM AMdhaNa kema saMka95pUrvaka ane svecchApUrvaka banyuM na hoya evI rIte jayAre karAvatA haze te samajI ja zakAtuM nathI. rema baLatuM rahyuM ane mRtyunI ghaTanA bane che tyAre ane tenI sAthe jayAre dhamanI sama romana zahenazAha nIroe vAMjitra vagADIne AnaMda mANe. Ane jaNapUrvakanI ArAdhatA joDAyelI hoya che tyAre ApaNuM citta ApaNe niSNuratAnI parAkASTA lekhIe chIe. Aje samAjanA bhAre vismaya anubhave che ane e rIte ApaNI vaccethI vidAya meTA bhAgane khAvAnA ane TakavAnA sAMsA che e jANavA chatAM lenAra vyakita kaMI ucca koTine pavitra AtmA che joIe bIjI bAjue usa pura jozamAM cAle che, varaDAo nIkaLe evAM saMvedanapUrvaka ApaNuM dila tene namana kare che. che ane miSTAnna AgAya che. A narenI niSpharaDAnI nAnI upadhAnanI ghelachA sarakhI paNa bIjI AvRtti nahi te zuM che ? AjanA jaina samAjanA mAnasane dhArmika ghelachAe gherI lIdhela che. temAMthI Aje eka bAjue jana samAjanI Arthika paristhiti viveka ane hitAhitanI buddhi laya pAmI che. dharmAcAryone potAnI ekadama ghasAtI cAlI che. jaina samA ja eTale madhyama vargane vAhavAha belAvavI che ane zrImanta parasparanI sapardhA pAchaLa- jene samudAya. A vargane dhadha dhApa tuTatuM jAya che ane karIe, lAMbadara kaze ja upaga ke lAbha nahi tevI dhArmika lekhAtI paNa chUTatI cAlI che. uparanA alpa saMkhyAnA zrImanta vaga'ne pravRttiomAM dravya heme jAya che. vAstavika paristhitine bAda karatAM bAkIno Akhe vaga' kalpI na zakAya evI muMjhavaNu keI sAmano karavA mAMgatuM nathI. zahAmRga mATe ema kahevAya mAMthI pasAra thaI rahyo che ane koI kALe nahi joyela ke jANela che ke zIkArI jyAre tenI pAchaLa lAge che tyAre petAnI e sthitikalaha anubhavI rahela che. keTalAye dhaMdhA baMdha thaI jAtane bIjI rIte bacAvavAne mArga choDIne pitAnuM mAthuM cukayA che. dalAlI ke kamIzananAM jharaNuM paNuM sukAI cukayAM che. retImAM DhAMkI de che ane pitAne manane manAve che ke huM kamANI to dUra rahI, paNa muDI paNa khAte khAte lagabhaga naSTaprAya sukhI chuM, surakSita chuM. AjanA dharmAcAryo ane temanA thaI rahI che. madhyama varganI durdazAnI Aje tarapha ekasarakhI , - nAdane jhIlatA dhanavAne utsavo ane varaghoDAnA jhAkajhamALa ane buma saMbhaLAI rahI che. DholanagArAthI gherAyelA rahIne pitAnI jAtane bhAgyazALI, sukhI - bIjI bAjue sthaLe sthaLe upadhAnanAM ughApane ujavAI. * ane surakSita mAnI rahyA che. temane khabara nathI ke kALanuM caK rahyAM che. A upadhAna-udhA5na pAchaLa chetala bAra mahInAmAM temanI pAchaLa ane je samAjanA teo pratinidhi che. vAne dAva * jana samAje Azare 55 thI 60 lAkha rUpiAne kharca karyo haze karI rahela che tenI pAchaLa dhasI rahyuM che ane temAMthI bacavAnA ema aDasaTavAmAM Ave che. upadhAnanI kriyA sAdhAraNa rIte laga- yegya mArgo vakhatasara cintavavAmAM nahi Ave te tenA jhapATAmaga deDha mAsa cAle. eka divasa, upavAsa, bIje divasa ekAsaNuM. mAMthI koI bacI ke ugarI zakavAnuM nathI. ekAsaNAmAM bhAtabhAtanAM miSTAna pIrasavAmAM Ave che. A eka navuM atararASTriya lagna sAmudAyika kriyAmAM saMkhyAbaMdha strI purUSe joDAya che. thoDA divasa tA. 11-2-51 nA roja amadAvAda khAte gujarAta vidyAna pahelAM pAlItANAmAM lagabhaga 1500 bhAibahene A kriyAmAM sAmela sabhAnA AcArya zrI. rasikalAla choTAlAla parIkhanA putra bhAI thayA hatA. khAvAno daniyAne 300 thI 4000 rUpIkha sudhIne ameda ane eka amerikana yuvatI zrImatI rojha kahabaga lama kharca AvatA hatA. tAjetaramAM muMbaImAM javAmAM Avela upa- graMthithI joDAyAM. AvAM AtararASTrIya lagnasa baMdha drave avAra- dhAnakrayA pAchaLa cha thI sAta lAkhano kharca thayo haze. A navAra nirmANa thatAM saMbhaLAya che tethI AvAM koI navA lagnanI kriyA pUrI thayA bAda muMbaImAM eka meTa varaghoDe kADhavAmAM khAsa noMdha levApaNuM hoya nahi. Ama chatAM paNa A lagnaAvyuM hatuM. temAM Azare 400 meTara hatI jemAM Azare saMbadhanI keTalIka vizeSatAo evI che ke je savizeSa ulekhane 300 te bhADAnI resIo hatI. dara TekasI dITha bhADu tathA pAtra che. zaNagAra pAchaLa 70 thI 80 rUpIene kharca karavAmAM AvyuM jyAM paraNanAra yugala hiMdI yuvAna ane para rASTranI yuvatI hata, traNa kalAkanA vaDA pAchaLa 40 thI 50 hajArano dhumADe hoya che evA lagnasaMbaMdhamAM sAdhArakhu rIte vara pakSa zrImanta hai ya che. karavAmAM AvyA haze ema anumAna karavAmAM Ave che. Ama evI mAnyatA paNa pravarte che ke zrImanta sthiti sivAya pazcimanI A AkhI pravRtti pAchaLa anargaLa dravyano vinA vicAye* dhumADe yuvatI sAthenA lagna saMbaMdhano nirvADa kare bahu muzkela paDe che, karavAmAM AvyuM che ane te evA vakhate ke jyAre jana samAjano prastuta kIssAmAM varapakSanI Arthika parasthiti bahu ja sAdhAraNa dhaNo mATe bhAga gaLAbUDa AthiMka kaTokaTImAMthI pasAra thainTahyo che. gaNAya. ema chatAM paNa A bAbatane puro khyAla rAkhIne eTaluM ja - AjanA dharmAcAryo paNa sthaLe sthaLe A ja dhaMdhe laI beThA nahi paNa pite jAte bhAIzrI rasilAnA gharamAM aDhI mAsa lagabhaga che. zrImAne vyAkhyAna pIDha AgaLa mokhare AvIne bese che ane sAthe rahIne tathA badhA kuTuMbIjane sAthe ekarU5 banIne ane AvI janAne vadhAvI le che, ane meTA bhAge kALA bajAranuM pitAnA tema ja A pakSanA vaDila jananA premabharyA AzIrvAda nANuM AvA kAryomAM ThalavAya jAya che. ane e rIte parabhavanuM bhAtu ' meLavIne bhAI pramAda sAthe teNe lagna karyuM che, baMdhAya che. A kriyA ane udhApanane aMge hajAra maNa dhI belAya bhAI pramAda amerikA cAra varSamAM rahIne aDhI mAsa pahelAM che ane tenI khAtra sAmAjika dRSTie vaMdhya evA devadra khAte hiMda khAte pAchA' karyo che. te amerikAnI mIzIgana yunivarsITIne Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ f *. tA. 15-2-51 mane mAtarama - N" AtAya che. nA paData. } ' kemIkala enjiniyara che. rojha paNa tyAMnI yunivarsITInI grejayueTa zabdaracanAnI harIphAI jugAra che? che. tema ja nasaganA viSayamAM prAvINya meLavyuM che. rejha sAthe '' zabdaracanA harIkA jIgAra gaNAya ke kema te prazna umA paricaya thayo, tamAthA paraspara sneha ' " AjakAlanA sAmayikomAM ThIka ThIkacarcA cAlI rahI che. A - utpana thaze ane temAMthI paraNavAne vicAra udabhavatAM mAtApitAnI ' saMbaMdhamAM tA. 8-1ra-10 nA hindustAnamAM nIce mujabanA samA te mATe bhAI mede anumati mAMgI. kALabaLane e.LakhanAra' mAta- cAra bhAre akSara pragaTa thayA hatA :pitAe A mAMgaNIthI kSubdha na banatAM ahiMnI aMgata tema ja sAmAjika paristhitine rejhane puro khyAla Ape ane paraNavAnuM - "zabdaracanA harIphAI e jugAra nathI tema ja hAlanA AdhuniyAmaka pagaluM bharatAM pahelAM ahiM jAte AvIne ThIka ThIka nika yugamAM divasabharanA zrama bAda mAnavIne mAnasiA khArAma samaya sAthe rahIne samagra paristhitine vAstavika khyAla levA : ane AnaMda pUro pADavA mATenuM te uttama sAdhana che.' e sUcanA karI. e mujaba rojha bhAI pramoda sAthe ahiM AvI ane prakArane spaSTa ane bhArapUrvaka abhiprAya muMbaInA nagarapati zrI rasikalAlane tyAM ja AvIne utarI ane be aDhI mAsa sudhI ane muMbaI prAntika koMgresa samitinA pramukha zrI. esa. ke. gharanAM badhAMnI sAthe otapreta banI gaI. pariNAme bhAIzrI rasika pATIle Aje sAMje ahiM sundarAbAI holamAM hiMdustAna zabdalAle tathA temanAM patnIe A saMbaMdhane hArdika rIte AvakAryo racanA harIphAInA dIpesavI bhUlanA vijetAne inAma ApavAnA ane upara jaNAvyuM tema pite ja tA. 11-2-51 nA roja , samAraMbhamAM pramukhasthAnethI belatAM AvyuM hate. : pitAnA putrane jAhera lagnasamAraMbha ge haLe. - "zabdaracanA harIphAi jugAra che ane tethI baMdha thavI joie sAdhAraNa rIte AvAM saMbadhe hajuM sahajapaNe svIkArI levAne evI sarakArI valaNane ullekha karatAM zrI pATIle kahyuM ke "AdhuApaNAM dila taiyAra nathI. AvA lagnasaMbaMdha dIkarAne ghaNI vakhata 'nika yugamAM kAmanA kalAko dhaTavAthI navarAzanA samayamAM mANasa pitAnA mAtapitAthI chuTA pADavAmAM pariNamatA jovAmAM Ave che. sarakAranI TIkA karavAnI vidhAtaka pravRtti Adare che. enuM kAraNa rItabhAta, saMskRti tema ja ucherakALathI sarajAyelAM ane saMvardhita e che ke temane mATe AnaMdapramodanAM sAdhano jevAM ke philama, thayelAM mAnasika vaLaNa bhinna bhinna prakAranA heine AvuM lagna bAgabagIcA, ramatagamata vagerenI pUrI sagavaDa nathI. eTale mANasukhI nIvaDe ke kema te viSe paNa ApaNuM citta sAzaMka rahe ja sanA magaja mATe phurasadanA samayane vyavasAya sarakAre ubhA kare che, Ama chatAM AvA saMbadhe have apavAdajanaka maTIne sAdhAra joIe ane tevA vyavasAye paikI zabdaracanA harIphAI atyanta - gutAne pAmI rahyA che e ApaNe barAbara samajI tema ja mahatva ane upagI vyavasAya che. svIkArI levuM joIe. ane tethI A viSe ApaNA cittamAM kaMI " Ama chatAM zrI pATIle kahyuM ke harIphAImAM jugAranuM kaMI kALathI rUDha thayelA pUrvagrahane ApaNe visajita karavA joIe. tatva hoya te te nAbuda karavAnAM pagalAM sarakAra bharI zake che. ane " AvA saMbaMdho kadi sukhI thAya ja naDhi' AvI ApaNuM paraMtu harIphAI tadana baMdha karavI joIe nahi." manamAM paDelI gAMTha pAyA vinAnI che e paNa ApaNe barAbara samajI levuM joIe. koI paNa zaktizALI yuvAna keI paNa samAna A saMbaMdhamAM TIkA karatAM . zrI kizoralAlabhAI jaNAve che kakSAnI yuvatI sAthe paraNI zake che ane bannenA aMgata kauTuMbika ke " zrI pATilanI A netAgIrI bhAre AkSepajanaka che. je bhAIe saMge game teTalA bhinna hoya te paNa ekameka sAthe barAbara cAra ATha- anAne khace rUA. 10000 nuM InAma meLavyuM te goThavAvAnI ane dilanI ekarUpatA sAdhavAnI tAkAta dharAve che. kayAM zramanA yogya mahenatANA rUpe e meLavyuM ? jugAra eTale , prema eka evuM baLa che ke je game tevA vido ane antarA kevaLa navarA beThAne nAma mAtra dhaMdho che. lAga phAve te eka pise - vaDhavavAnI premanA pAtrane tAkAta Ape che. vaLI rItabhAta, saMskRti, kharacI aneka paisA kheMcavAnI tarakIba che. evI tarakIba janAra dhama Adi kAraNone lIdhe dekhAtI asamAnatAnA tava karatAM mAnavI jugArane aDe calAvanAranI jema potAnI kamANI kare che ane mAnavI vacce samAnatAsthApaka to dhaNAM vadhAre che ane tethI ja tene e je hetu hoya che." - eka yA bIjI rIte dUra dUranA dekhAtA mAnavIo kaMI kALathI uMDA zrI kizoralAlabhAInI A TIkA tadana bAjabI ane samaye premabhAvathI saMkaLAtAM ane evA joDANanA kAraNe ane pariNAme citta che, ApaNe e kabula karIe ke jugAra jugAramAM pharaka jIvananI saphaLatA anubhavatA AvyA che. mAnavImAM rahelI mAnavatA hoya che. keTalIka jugAra nagna svarUpane jugAra ja hoya che to * e maulika ane pAyAnI varatu che, nAta jAta, dhama", rASTra, rIta- kalAka jugAra sAthe kaI ramatagamata ke bauddhika vyavasAya jeDA: bhAta ke khA.pAna-A badhI vastuo Agantuka ane uparachalI yelo hoya che. koI jugAramAM khAvA kamAvAnuM bahu ochuM hoya che; che. A taba barobara samajavAmAM Ave te evA lagnasaMbaMdhane 'kaI jugAramAM bane meTA pramANamAM cAle che. vaLI koI jugAramAM ApaNe samAja saheje pacAvI zake ane game tyAMthI jIvana- khevAnuM bahu ochuM ane kamAvAnuM-jo nasIba hoya te-bahu sahacarI zodhI lAvanAra vyakitane samAjathI judApaNuM cittavavAnuM meTuM hoya che. eka vakhateM jugAra mAtra sAme ApaNA samAjamAM uDI pRcchA pravartatI hatI, tyAre jugAra naheAte cAlate tema upara jaNAvela lagnasaMbaMdhanI ghaTanAmAM eka pitA tarIke nahotuM, paNa bahu ochA pramANamAM ane lagamaga khAnagI rIte. zrI rasikalAle je bhAga bhajavyuM che te pitAnAM saMtAnone zikSaNa Aje jugAra sAmenI dhRNa ghaNI ochI thaI gaI che ane ApaNA levA mATe dUra dUra sudhI lAMbA kALa mATe mekala ( mAtapitAe jIvananA, ramatagamata tema ja vyApArane lagatAM aneka vyavasAyamAM dhyAnamAM le ghaTe che. sAthe sAthe ApaNe ema paNa icchIe jugAre praveza karyo che. brIja sAthe joDAyale jugAra te AjakAla ' tema ja prArthIe ke bhAi pramAda paNa AvA hetu apavAdajanaka pratiSThita lekhAya che. rUka zera saTTo karanArane Aje samAjamAM kaI lekhAtA lagnanI rASTra ane samAja nA daSTie-javAbadArI barAbara hINapatabharyuM sthAna maLatuM nathI. mANasanI prakRtimAM jugAranA * samaje ane evuM saphaLa daMpatIjIvana jIvI batAve che jethI vRtti 01 sananI pravRtti mAphaka kaMI kALathI suptAvasthAmAM paDelI ja AvAM lagna sAmenA pUvagra nimULa bane ane khAvAM lAge che. Aje tene eka yA bIjI rIte moTA pramANamAM utejanA maLI * lIdhe ubhI thatI samAjanI ane kuTuMbanI eka navI paristhitine rahI che ane tene lagatI zarama chuTI gaI che. Aje jugAra sahajapaNe sau I svIkAratA thaI jAya. * . . . . . ApaNA nityajIvananuM eka nAnuM sarakhuM aMga banI beThela che. - Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praha jana tA. 15-251 agA kaTakA pAka zabdaracanAnI harIphAI paNa AvI rIte pratiSTApAtra banelo eka prakArane jugAra ja che. rASTrane nityanutana mArgadarzana Ape- vAne dAvo karanArA dunika ane sAmayikonuM A eka ati ' agatyanuM aMga banI beThuM che. AjanI medhavArI ane kaTokaTInA vakhatamAM keTalAka chApAone TakavAnuM A eka ane advitIya sAdhana che. evA paNa dainiko Aje astitva dharAve che ke jenA eka vakhatanA saMcAlIkAe kaI naitika zubha ghaDinA AvegamAM A harIphAInA aMgane tilAMjali ApI hatI. Aje e ja patranA navA . saMcAlakoe vyavahArabudhdhine vaza thaIne A harIphAI pitAnA patromAM moTA pAyA upara zarU karI che. . * A AjanI vastusthiti che. paNa Azcaryajanaka te e che ke upara jaNAvyA mujaba zrI. esa. ke. pATIla jevA muMbaInA amRtama leka netA zabdaracanAnI harIphAI jugAra hovAne jAhera rIte inakAra karI rahyA che. A eka prakAranI lokavacanA che. e ja paTIla mahedaya AgaLa cAlatAM sAdhutA dhAraNa karIne ema jaNAve che ke "harIphAImAM jugAranuM kaMI tatva hoya to te nAbuda karavAmAM sarakAra pagalAM bharI zake che, jANe ke zabdaracanAnI harIphAImAM jugAra jevuM kAMI heI zake ke kema te viSe temanA dilamAM zaMkA che ane Avo abhiprAya teo e prasaMge vyakata karI rahyA che ke jyAre teo pote ja hiMdustAna zabdaracanAnI harIphAda eTale sati jugAramAM vijetA banelI vyakitane potAnA varada haste inAma ApI rahyA che. zuM teo ema mAnatA haze ke je vyakitane te 10000, 20000 ke 3000 0 nuM inAma ApI rahyA che te ke bukitane tenA parasevAnuM raLatara ApavAmAM Ave che athavA to ke kajIvanA jokhamanI bahAdurInI kadara karavAne prastuta inAma pAchaLa hetu rahelo che ? A jugArane nirdoSa jAhera kare che te teo tema karI zake che. A jAgArano de,SamatAnA pramANamAM temAMthI nIpajatI bauddhika keLavaNI ane vinoda pramodanI kIMmata ghaNI , vadhAre che ema kahevuM hoya te tema paDyuM teo jale kaha. dezavA ': mATe hindustAna jevA "danika patronuM prakAzana atyaMta Avazyaka . che. ane e prakAzana zabdaracanAnI harIphAI sivAya cAlI zake tema , che ja nahi ema paNa pitAnA pakSe teo jarUra kahI zake che, paNa zabdaracanAnI harIphAI Aje je rIte e cAle che te rIte-jugAra nathI ema kahevuM te asatyane satyamAM vaTAvavA barAbara che. anuloma pratiloma lagna : ubhaya kAyadesara ApaNe tyAM kAyadAnuM bhAre ajJAna pravarte che. emAM pazu cAlu kAyadAmAM thatA pheraphArane te bahu ochA lokone khyAla hoya che. tirdharanA tA. 30-12-50nA aMkamAM anuloma tathA patilobha lagna saMbaMdhamAM 1949 nI sAlamAM karavAmAM Avela ati agatyanA sudhArAnI samajutI ApatuM zrI. hemendra zAhanuM pragaTa thayeluM carcApatra ahiM prabuddha jainanA vAcakane upayogI thaze ema samajIne sAbhAra udhana karavAmAM Ave che : " thADA ja vakhata upara ApaNA prAMtamAM AtarajJAtIya satA saMbaMdhe eka vyApaka kAyade bahu saraLatAthI ane bIlakula virodha vinA pasAra thaI gayo che e ghaNAnA jANavAmAM paNa nathI. e navA kAyadA mujaba hindu samAja mAM judI judI kRtionAM Anara lagna kAyadesara gaNavAnuM TharAvavAmAM AvyuM che. eTale anulama ane pratima jevA bheda nAbUda karavAmAM Avyo che." A mujaba anyatra pragaTa thayelA lakhANamAM thayelA vidhAnamAM saheja sudhAre karavAnI jarUra che. je dhArAne temAM ullekha karyo che te dhAre muMbaI dhArAsabhAe pasAra karyo nathI, paraMtu hindanI madhyastha saMdha pArlAmenTa 1949 nI okaTobaranI beThakamAM pasAra karyo che. A dhArAnuM nAma " hindu lagna kAyadesara hovAne dhAre, 1684 The Hindu Marriage Validity Act 21 of 1942) e che. A dhArA samagra hiMdane lAgu paDe che ane te mAtra bhaviSyamAM " ja nahi paraMtu bhUtakALanA paNa AMtaravarNaya lagnane sparze che. arthAta te retrospective che, ane A dhAro amalamAM AvatA pUrve je AMtaravarNaya lagna thaI gayelAM te badhAne kAyadesara Therave che. A dhAre pasAra thatA pUrve AMtaravarNaya lagna saMbaMdhI dhArAkIya sthiti Ama hatI. hiMdu dhArA pramANe cAra mukhya vaNe. brAhmaNa sarvazreSTha, tyAra pachI anukrame kSatriya vaizya ane zuddha AmAMthI upalA varNane puruSa nIcalA varganI strI sAthe lagna kare te anulema lagna kahevAtA dA. ta. brAhakaNuM vaNikanI kanyA sAthe paraNe. tethI ulaTuM je koI utA varNane purUSa caDhIyAtA varNanI kanyA sAthe paraNe te te pratiloma lagna kahevAtAM dA. ta. hari jana purUSa brAhmaNa kanyA sAthe lagna kare (De. AMbeDakare kayu" tema ). AkhA hiMdamAM anulema ane pratiloma lo A nave dhAro AvatA pUve', gerakAyadesara hatAM. ane muMbaI rAjayanI a dara anu ma ane kAyadesara gaNAtAM jo ke pratiloma lagna te gera kAyadesara gaNatAM ja (muMbaI rAjyamAM pravartita hiMdu dhAro hiMdanA bIjA badhA bhAgomAM pravartatA hiMdu dhArA karatAM haMmezAM vadhAre pragatizIla rahyo che). A dhAro AvyA pachI A beu bhede nAbUda thayA che. ane game te hindu (jaina, buddha, brAhmaNa, camAra vigere ). ame che. hiMdu sAthe kAyadesara rIte have lagna karI zake che. pariNAme judA judA varNanA purUSa strIne lagna karavA mATe sIvIla mereja karavAnI jarUra nathI. bIju uparanA avataraNamAM je AMtarajJAtiya lagno zabda vAparyo che te mane egya lAgatuM nathI. AMtarajJAtIya lagna eka rIte kAyadesara hatAM ja. brAhmaNa vANiyA vigere pitApitAnI aneka peTA jJAtiomAM aMdara aMdara lagna kare che te kAyadesara gaNatAM mAtra AMtaravarNaya lo gerakAyadesara hatAM. eTale navA dhArAthI atiravarNava lagnanI chUTa thaI che. paNa uparAMta avArasudhI sagotra lagna sAme paNa hiMdu dhArAmAM pratibaMdha hato. A pratibaMdha paNa saMdha pArlAmenTa karelA bIjA eka dhArAnA pariNAme nAbuda thaye che. have samAne gotra ke asamAna vaNa hovAne kAraNe koi lagna dhArAkIya dRSTie niSphaLa thaI zakaze nahi." jaina vidyArthImAM rAtrIbhajana prAMtabaMdha jaina samAja hastaka cAlatAM keTalAka vidyArthIgRhamAM rAtrIbhajana aMge sakhta pratibaMdha pravarte che. jaina dharmanI ripracalita paraMparAnA kAraNe rAtrIbhajana niSedhanuM game teTaluM mahatva heya paNa Aje khAsa karIne meTA zaheromAM vasatA jaina samudAyanA cAlu jIvanamAM rAtrIbhojanane lagatA niyama paLAte lagabhaga badhA thaye che ane e bAbatane Agraha chuTI gayo che. je saMsthAmAM A niyamane sasta Agraha rAkhavAmAM Ave che te saMsthAnA saMcAlake pote paNa cAlu rAtrIbhejana karatA hoya che. Ama hovAthI A niyamane kaze paNa dhArmika prabhAva vidhArthIo upara paDatuM nathI ane e niyamanuM pAlana jyAM jeTalA pramANamAM thAya che tyAM eka prakAranA aNugamApUrvaka thAya che. Ama chatAM paNa pUrva paraMparAne samAnIne je saMsthA sUryAsta pahelA vidyArthIone jamADI levAnI prathAne vaLagI rahevA mAMgatI hoya te saMsthA tema bhale kare, paNa sAthe sAthe A cAlu niyamamAM keTalIka chuTachATane avakAza ApavAnuM gaMjIratApUrvaka vicAre e ati Avazyaka che. keTalIka vakhata saMsthAnA makAnathI koleja eTalI badhI dUra hoya che ke vidhAthI game teTalA prayatno kare paNuM vakhatasara pahoMcI ja zakatA nathI. A saMgamAM tene kAM te bhukhyA rahevuM paDe che athavA anyatra rAtre khAvAnI pharaja paDe che. AvA bIjA paNu lagabhaga anivArya gaNAya evA saMyoga prastuta niyamane aMge chuTachATanI apekSA rAkhe che. jaina vidyArthIgRhanA saMcAlake A vAstavika paristhiti dhyAnamAM le ane te saMbaMdhamAM jarUrI prabaMdha kare evI vilupta che. , paramAnaMda mAM pratibaMdha buda thayo che. vara kolamenTa karavA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-2-51 , prabuddha jaina : - "uMco gaDha giranAra, vAdaLathI vAto kare che, gata varSanA eprIla mAsanI 26mI tArIkhe eka kauTuMbika saurASTra dipaka5 hAIne traNe bAjue arabbI samudra, patharIyA lagnaprasaMge bhAvanagara, javAnuM baneluM lagnaprasaMga vItyA bAda me paDe che. ane tene viratI kAMThAne, pradeza khuba raLiyAmaNuM che. mAsanI, 22mI tArIkhe bhAvanagarathI ame junAgaDha gayA. saurASTranuM pRthvItaLa keTaluMka sukuM ane sapATa che. paNa jene seraTha bIje divase savAre- ame giranAra caDhayA ane upara kahevAmAM Ave che ane jene amuka vibhAga "lIlI nAgheranA ATha divasa rahyA. tyAra bAda be cAra divasa junAgaDhamAM nAmathI oLakhAya che te te bhAre phaLadrupa ane jhADapAnathI bharela gALIne ame prabhAsapATaNa, unA, ajArA pArzvanAtha, delavADA tathA che. A pradezamAM, ApaNe jema jema pharIe chIe tema tema dIva-ATalAM sthaLo nihALIne junAgaDha pAchA pharyA, ane geDala, saurASTranA ApaNA kalpanAcitramAM aneka navA raMge 'purAvI lAge rAjakoTa, jAmanagara tathA amadAvAda thaine juna mAsanI 19mI De che. AmAM paNa giranAra che. te jANe himagirine nAnA khaMDatArIkhe muMbaI AvI pahoMcyA. A pravAsa aneka mIThA smaraNathI pradeza na hoya e bhavyuM. ane addabhuta bhAse che. - bharela che. temAMthI giranArane lagatAM keTalAMka smaraNo ane mAna- je sthaLanuM saunda ApaNI kalpanAne sAmAnyataH sika pratyAdhAte zabdomAM ALekhavAne A prayatna che. suparicita hoya te sthaLane ApaNe "sura" vizeSaNathI vaNuM saurASTranA lagabhaga madhyabhAgamAM giranAra Avela che, jenI : vIe chIe.... paNa je sthaLane kudaratI vaibhava kalpanAtIta samIpamAM jANItuM junAgaDha zahera vaseluM che. ame Agale divasa hoya ane je sthaLanuM darzana thatAM mAtra saundaryanI ja nahi paNuM sAMje bhAvanagarathI upaDelA te vahelI savAre jetalasara jaMkazana parama vismayanI lAgaNI ApaNe anubhavIe ane khApaNuM AvyuM. tyAM ja ajavALuM thayuM ane eka bAju girirAja citta na varNavI zakAya evA koI AnaMdaromAMcane anubhavavA giranAranAM maMgaLamaya darzana thayAM. Trena upaDI ane jema jema lAge. ane sAthe sAthe parabrahmanA cintana tarapha ApaNuM AgaLa vadhatI gaI tema tema sukA ane sapATa pradezane badale mana sahajapaNe DhaLe tevA sthaLane ApaNe "bhavya' vizeSaNathI vadhAre ne vadhAre phaLadrupa ane raLiyAmaNe pradeza AvavA lAgyuM. varNavIe chIe. giranAra AvuM eka bhavya sthaLa che. tenI junAgaDha pahoMcyA ane bIje divase savAre giranAranI taLeTI apUrva bhagyatAne zAbdika vanethI prakhyAla Ape atyanta tarapha ame prayANa zarU karyuM. zaherathI taLeTI sudhIne rasto bhAre muzkela che. sundara che. e mArge priyadarzI samrATa azokanA suSasiddha lekhe Ave - kudaratanuM darzana be prakAranuM hoya che-saumya. tathA raudra kehalAMka che ane AgaLa cAlatAM bhakatakavi narasiMha mahetAnuM caritra jenI sthaLo bhAre saumya lAge che ane ApaNAmAM: svasthatA-zAnti-ne sAthe joDAyeluM che te dAmodara kuMDa Ave che. taLeTI' paheAiM ke prere che, te keTalAMka sthaLe bhAre raudra bhAse che. ane ApaNane tarata ja parvata paranuM ArohaNu zarU kayu", caDhAne khAkhe raste bhayabhIta banAve che. keTalAMka sthaLamAM A banne tattvanuM adbhuta ekasarakhA puranA pagathIAthI bAMdhale che. jema jema uMce . mIzraNa dekhAya che. vizvanI je koI niyAmaka: zakita che tenuM caDhatA jaIe tema tema ApaNe kaI bhavya pradezamAM AgaLa vadhI svarUpa paNuM A rIte dvividha kalpanAmAM Ave che. giranAramAM kudaratanAM rahyA chIe e romAMca ApaNe anubhavIe chIe. 3100 phITanI A bane svarUpe jovA maLe, che. taLeTIe pahoMcIe. ke. sAme ucAie jina dharmazALA ane maMdiro AvelAM che. giranAranuM dekhAte kALI kALI zilAone banele giranAra saumyabhAva tathA uMcAmAM uMcu zikhara gorakhanAtha jene cothI TuMka tarIke oLakha- raudrabhAva - ubhaya prakAranI lAgaNIone anubhava karAve che. jema vAmAM Ave che tenI uMcAI 36 00 phITa che. ame jana dhazALA jema AgaLa cAlIe chIe tema tema jhADapAna. ochI thatAM jAya vaTAvIne AgaLa cAlyA, thoDuM uMce caDhaSA, ane sahasAvana tarapha che ane keTalAka raste te zyAmavarNa zalAomAMthI ja karI karIne kaMTAtA rastA tarapha vaLyA. e raste prAraMbhamAM lagabhaga sIdhe che. kADhelo che. cethI pAMcamI TuMkanAM zikharo paNa Ave ja anubhava AgaLa cAlatAM nIcANa zarU thAya che e lagabhagamAM bAjue karAve che. jene pazcimI. yuke. kahevAmAM Ave. che. te te kevaLa paththaraceTI' nAmanI eka jagyA Ave che. tyAM ame zilAonI banelI zaMkA AkAranI lagabhaga sIdhA caDhANuvALI. pahoMcyA. A amArUM mukarara kareluM nivAsasthAna hatuM. ahiMnA TekarI, che. tenI Toca upara kema karIne rasto kADhaye haze tenI prathama svAmIjIe eka meTa eraDA amArA mATe khelI A daza"ne te kalpanA ja thaI zakatI nathI. e Toca upara jaSTrane ane tyAM ame gehavAyAM, sthira thayAM. giranAra uparanAM anya ubhA rahIe chIe tyAre alabatta AsapAsanuM keTalAye vasatasthAne karatAM A sthaLa vadhAre zAnta, ekAnta ane vizALa mAile sudhI vistaratu' bhavya dazya jovA maLe che, paNa che. ahiMthI thoDe dUra nIcANamAM sahasAvana, bharatavana ane hanumAna- e pAtaLI sarakhI TekarInuM lagabhaga 3500 phITa uMcAi dhArA jevAM giranAranAM viziSTa sthaLe najare paDe che ane aneka vALa zikhara ane tyAM vAto sakhata pavananI jhaDIe-tyAM ubhA TekarA TekarIonI pelI pAra jetalasara, jetapura Adi gAmone ubhA ApaNane ema ja lAge ke A TekarInuM zikhara hamaNAM ja vaTAvIne dUra dUranA kSitija vibhAga upara AvelA sapATa pradezane uthalI paDaze ane ApaNe kayAMnA kayAM pheMkAI. jaIzuM. kudaratanI. ApaNI daSTi spo che. A rIte amArA oraDAnI bArImAMthI pArAvAra tAkAta AgaLa ApaNo mAnavIone kaI hisAba nathIdUra dUra sudhI najara jaI zakatI hatI ane ati vistI tenI tAkAta AgaLa ApaNe. eka kSudra jatuthI lezamAtra vizeSa pRthvItaLane sparzI letuM bhavya duSya ame eraDAmAM, beThAM beThAM nathI- AvA saMvedananI dhArA e ghaDie ApaNuM cittamAM vahevA. nihALI zakatAM hatAM. lAge che ane sahajapaNe ApaNAthI Izvaraprabhuta banI javAya che... saurASTra sapATa bhUmine suke pradeza che ema dhagu loke zatruMjayanuM smaraNa karatAM-giranAra yAda Ave che ane giranAmAne che, paNa saurASTranuM bhUmitaLa bArIkIthI je . le ke ranuM cintana karatAM AbunuM maraNa thAya che. Abu giranAra karatAM nihALaze temane mAluma paDaze ke A mAnyatA barAbara ghaNo vadhAre vizaLa parvata che. lagabhaga 3500 phITa uMcAie . nathI. saurASTrane thI vadhAre bhAga TekarALa che. AmAM paNuM Abune ghaNo moTo bhAga samataLa je che jemAM A kaMpa, zaSa ane giranAra e saurASTranAM be bhavya girige che. nakhI taLAva, delavADAnAM maMdiro AvelAM che temaja bIjAM paNa Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 praka tA 15-2-51 keTalAka nAnA moTAM gAmaDAMo vaselAM che, tenuM uccatama zikhara- gurezikhara-pa500 phITanI uMcAIe Avela che. Ama banuM kSetraphaLa eka nAnA tAlukA jeTaluM vizALa che. giranAranI racanA tadana bhinna prakAranI che. jANe ke koNa virATapurUSa ume hoya tevI AsapAsanA mitaLa upara giranAranI eka sAthe 350-3600 phITanI ubhArI che, kevaLa caDhANu, caDhANa ane caDhANu. jaina maMdiro pazu uparanIce bAMdhavAmAM Avela che giranAramAM samataLa pradeza bahu ja ocho che. pAchaLanA bhAgamAM paNa utarANa ane gaDhA evA kAmamAM ja eka pachI eka zikharanI paraMparA najare paDe che. parvatanI AvI vicitra racanAnA pariNAme ke game te kAraNe tyAMnuM vAtAvaraNa-zatrujya ke Abu karatAM-ghaNuM vadhAre asama-kSubdha-caMcaLa rahe che. kudaratane prakupita banatAM vAra nathI lAgatI. zaMkaranuM trIjuM leAcana avAranavAra ughaDe che ne baMdha thAya che. emAsAmAM te dhummasanA gADha gherAvAmAMthI giranAra bhAgye ja ucuM mAthuM karI zake che. pavananA vAvAjhoDAM e te jANe ke tyAM nityane kama banI gayuM che. prakRtinA rUdra svarUpanuM avAranavAra darzana thayA ja kare che. kudarate prAkRtika tAMDave mATe giranArane khAsa pasaMda karyuM hoya ema lAge che. giranAra-je bhavya ane bhISaNa che tevI ja rIte tyAMnI kudarata paNa bhavya temaja bhISaSya svarUpe kamasara pragaTa karatI rahe che. - savAranA paheramAM sAdhAraNa rIte giranArane uparano bhAga dhummasathI ane vAdaLAMethI gADhapaNe DhaMkAyelA rahe che. dhummasanA cAlu AvaraNa-anAvaraNune lIdhe giranAra bhAre kAvyamaya banI ' jAya che. ghaNI vakhata A dhummasanuM AkramaNa bahu ghaTTa ane vagavAna hoya che. sAMja paDe ane sUryAsta haju thaye na cI tyAM te dhummasa ane vAdaLAno ghere ekAeka zarU thAya che ane AkhI rAta samasta pradeza upara dhummasa gADhapaNe chavAyeluM rahe che. ame giranAra zukalapakSanA prAraMbhamAM gayelA ane giranAra upara cAMdanI khuba mANIzuM e AzAe punama sudhI upara rokAvAne niradhAra karele, paNa ame giranAra gayA e miksa ane varSanA saMdhikALanI rUtu hatI. eTale e divase mAM vAdaLa, vAvAjhoDAM ane dhummasanAM AkramaNonI paraMparA cAlyAja karatI hatI. A ja kAraNe pAchaLanA divasemAM dhummasanuM jora vadhatuM ja cAlyuM. terasa, caudaza, punama-traNe divasa sAMja paDe ane na hoya tyAMthI vAdaLAM ane dhummasanA DhInA Dhaga giranAranA zikhara vibhAga Asa- pAsa ghere ghA ane e gherAmAMthI savAranA ATha nava vAgyA sudhI giranArane chuTakAro na thAya. pariNAme pAchaLanA divasomAM cAMdanI mANavAnI amArI murAda atRpta ja rahI gai. bAkI savAranA bhAgamAM aMdara aMdara pAMca phuTathI paNu AgaLa joI na zakAya evA gADha dhummasathI AkrAnta giripradezamAM paribhramaNa karavAno je AnaMda Ave che te koI judo ja heya che. giranAramAM gaumukhI gaMgAthI sahasAvana javAne je raste jude paDe che te uparathI pasAra thatAM eka bAjue jaina maMdiro dekhAya che ane nIce dUra junAgaDha zahera ane AsapAsane pradeza najare paDe che. dhummasanuM jyAre era hoya tyAre ghaDimAM AsapAsa nIce upara sarva kAMI dekhAtuM baMdha thAya che te vaLI ghaDimAM dhumasa ekAeka e sarI jAya che ane maMdiro, taLeTI, junAgaDha zahera ane ethI paNa AgaLanA pradeza ekAeka Apazune daSTigocara cavA lAge che. Ama dhummasanA AvaraNa ane anAvaraNanI 'je paraMparA cAle che. te manomaya bhUmikAmAM rahetA ane tethI uparanI bhUmikAmAM avAranavAra praveza karatAM jIvatibhAne parama tattvanA-paramAtmasvarUpanA-parabrahmanA-gApana agApananI kavA anubhava thato haze tene kaMika khyAla Ape che. dhummasa pata! kharekhara svAbhAvika zaNagAra che. e vinAne parvata tArA vinAnA rAtrI jeva, dADhI vinAnA jogI je, uNA-adhura lAge che. giranAramAM ame jyAM rahetA hatA tyAM sAme ja eka bomba pUrva dizA AvelI hoine amane haMmezAM addabhUta yadiya jovA maLatuM. ghaNI vakhata prAta:kALa thAya ane dUra dUrathI sapheda vAdaLonA DhaganA Dhaga zreNIbaMdha cAlI AvatA ane pUrva dizA tarapha vahI jatA jovAmAM AvatA. nIcenI khINa vAdaLethI DhaMkAI jAya; keTalAMka vAdaLe AsapAsanA TekaraTekarI upara ALoTatAM ALoTatAM sthira thaI jAya; dhIme dhIme nIcenA samasta pradeza upara rUnA pila jevA vAdaLAo gADhapaNe chavAI jAya. arUNodaya thaI cuka hoya ane pUrvakAza lAla banatuM jatuM hoya evAmAM dUra dUra kSitija upara suryabiMbanI AchI rekhA najare paDe ane dhIme dhIme sUya" vAdaLanA paDamAMthI uce Avate dekhAya. jema jema surya uce Ave tema tema temAMthI kiraNe chuTavA lAge, phelAvA lAge, ane AsapAsa patharAyalI vAdaLanI bIchAtane raMga beraMgI banAvavA mAMDe. A rIte nirmANa pAmatA anupama duSyane ame ekITaze nihALI rahetA ane avarNanIya aTalAda anubhavatA. himAlayamAM kalakattAnI uttare AveluM dArachalIMga havA khAvAnuM mazahura ThekANuM che. tyAMthI kaMcanabaMgAnuM zikhara haMmezAM dekhAya che. kahevAya che ke dArachalIMgathI thoDeka dUra TAIgarsa hIla nAmanI eka karI che. A TekarInI Toca upara duniyAmAM ananya e raMgaberaMgI sUryodaya jovA maLe che. A mATe pravAsI ne vahelI savAnA uThIne A sthaLe pahoMce che ane A suprasiddha mahimAvALA sUryodaya nihALavAnI taka zodhe che. jo AkAza nirmaLa heya te ja pravAsIone AmAM saphaLatA maLe che. A sthaLa lagabhaga 100 0 phITanI uMcAIe Avela che. nIcenI badhI khINa ane dUra dUranA samataLa pradeza vAdaLAnA DhagathI khIcokhIca bharAI jAya che, jethI duSya jagat kevaLa vAdaLAnuM ja baneluM hoya evuM bhAsa thAya che. sAme pUrvakAzamAM nirmaLa suryabiMba uce Ave che ane kiraNa varSa varasAvavA mAMDe che. Ane lIdhe samasta pradeza upara kaI ajaba raMgalIlAnI jamAvaTa thAya che, sthaLe sthaLe vetaraMgamAMthI meghadhanuSyanA sAta sAta raMge phUTavA lAge che ane paLe paLe AkhuM duSya palaTAtuM bhAse che. AvuM e apUrva sUryodayanuM varNana sAMbhaLeluM tenI kAMIka jhAMkhI ahiMnA bhavya sUryodaya samaye thaI rahI che ema mane lAgatuM. A sUryodayanI bhAta divasanuM divasa palaTAyA karatI ane haMmezAM avanavAM kAvya racAye jatAM ane tenI mohakatAmAM, vilakSatAmAM, nityanUtanatAmAM kadi paNa ghaTADe thate nahiM. apUrNa.. paramAnaMda sAbhAra svIkAra maharSi zrI haribhadrasuri viracita yoga dRSTi samuccaya savivecana avakana mATe maLyuM che. te graMthanuM vivecana che. bhagavAnadAsa manasukhabhAi mahetAe karyuM che, tenA prakAzaka zrI. manasukhalAla tArAcaMda mahetA che. tenuM mUla rU. 6 che, maLavAnuM ThekANuM : zrI manasukhalAla tArAcaMda mahetA, ne myuna bIhaDIMga, hAnaMbI reDa, muMbaI 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzakazrI. maNuilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTroTa, muMbaI mudragrasthAnaH sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2 nA jAmarrr --- --------------------mArA kAmama. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrvara : 12 ': ': 21 zrI mukhai jaina yuvaka sudhanu pAkSika mukhapatra prabuddha jaina taMtrI : maNilAla mAkamacaMda zAha. muMbaI : 1 mArca 1951 gurUvAra garavA gaDha giranAra vAdaLathI vAtA kare !' ( gatakiyI AvI ja rIte sAya'kALe paNu eTale ja bhavya sUryAsta jovA ame bhAgyazALI thatA. giranAranA vibhAgamAM jaina maMdira, gaumukhI gaMgA ane nAnAM moTAM vasatisthAne che te samagra vibhAga pazcimAbhimukha che. eTale sAMjanA kAi paNa bAjue karatA karatA OM beThA beThA ame AthamatA sUryane nihALI zakatA hatA. unALAmAM AthamatA sUrya jyAM kSitija ane mAkAza ekaThA thAya che DeDe tyAM sudhI sAdhAraNa rIte nIce utaratA nathI paNa zrI kSANuteja anatu' banatuM dhuLisara *biMba pazcimAkAzanA uparanA bhAgamAM ja dhaNu* kharU` alApa thai jAya che. A astAe AkhuM' dRSya jagata jANe ke sthira thaI gayu` na DrAya tema vilakSaNa stabdhatAne dhAraNa kare che ane dhIme dhIme esaratA jatA prakAza ane sakelAtA jatA 'prabhAva mAnavI mAtranA dilamAM eka prakAranA niveda ane vicAragAMbhIya pedA kare che. jyAre uMcenA girivibhAgA DhajI suya'prakAze ujjavaLa hAya che tyAre nIcenI khANunA vibhAgomAM aMdhakAratimira patharAi cukayu hoya che ane rAtrInA prAraMbha thai cukayA hoya che. AthamatA sUryanA Atapate lIdhe dUra dUranAM nadInALAM caLakavA lAge che, ane kaMika ThekathI dhUmrazikhAe uMce AkAza taraph vahI rahelI najare paDe che. sAyaMkALe nIce sAme payarayalA junAgaDha zaheranI bhavyatA kAI judA ja prakAranI lAge che. Akhare sUrya' aleApa thAya che, 24nItu zAsana pravata mAna thAya che, mAkAzamAM tArA . caLakavA lAge che, ane sAmenA zaheramAM vIjaLInI dIpamALA pragaTI uThe che, AvI rIte giranAra uparathI suryAsta samaye ame avanavI ra'galIlA nihALatA ane prakAzamAMthI timiramAM sa'krAnta karatI saMdhyAnuM mugdhabhAve arcana karatA. zarUAtanA divaseAmAM rAtrInA samaye AkAza svaccha rahetuM, caMdranI kaLA uttarAttara vadhyuM jatI; ane cAtarapha patharAyalI cAMdanIne lIdhe sarva kAMi atyanta hRdayaMgama lAgatuM. Ane lIdhe parvatanA rUkSa bhAgA paNa anerI saumyatA dhAraNa karatA. raMtu unALAnI hatI eTale ATalA uMcA pradeza ThaMDA hovA chatAM paNa ThaMDI sudhdha hatI ane tethI khAtI agAsImAM svasthapaNe khesI zakAtu hatu ane cAMdanI thepaNe mANI zakAtI hatI. kadi kada vaccha AkAzamAM zveta vAdaLanI AchI tema ja dhaTTa zreNI cAlI AvatI, cadrabine e pAMca kSaNa DhAMkI detI ane AgaLa cAlI jatI amArI najare paDatI. kAi kema vAra na vAdaLa kahevAya, na dhumsa kahevAya--evI AchI sapheda vALI jANe ke jALIvALu uttarIya va yA cadara ne hrAya tema cadrabine AvarI letI ane ekAeka cadraSTi banI AsapAsa nAnuM sarakhuM zveta bhA'DaLa nirmANu thatuM te tenI AsapAsa meghadhanuSyanAM avanavAM cakra racAtA. jevI rIte thatanI * AsapAsa tejacakro kare che tevI rIte menuSyanAM A 24. ta. mI. 4269 vArSika lavAjama rUpiyA 4 cAlu) cakre bhAmaDaLayukata caMdrabiMbanI khAsapAsa karI rahyAM DrAya eve bhAsa thatA. amArA mATe A dRSya apUrva hatuM. ame joie, joIe ane mehIe evAmAM teA vAdaLanuM AchuM AvaraNu sarakI jAya ane te sAthe e metranuSyanAM cakra ane peluM zveta bhAmaDaLa pazu alepa thaI jAya. mAma AchAM vALA AvatA jAya, bhAmaMDaLa ane medhadhanuSyanAM cakreA sarajAtAM jAya ane vAdaLAMe pAchA khasatAM jAya ane ra'gameragI racanA lepAtI jAya ane caMdra pAchA hatA tevA ne te mULa svarUpe dekhAtA jAya. Ama caMdranA khe svarUpe dekhAtAM. eka bhAmaDaLa ane medha dhanuSyanAM vatu'lethI vanita caMdra-ane A svarUpa e leMDa te evu sthira ane supratiSTita banatuM ke caMdranuM A ja vAstavika svarUpa che ema lAgatu' ane taratamAM ja A seLe zaNagAra alepa thai jatA ane caMdramA zuddha digambara svarUpe pragaTa caMtA. AmAMnu kayuM svarUpa sAcuM ane kayu svarUpa kheTu evuM e ghaDi bhrama thai AvatA. upara vaNu velu' draSya Deka dukhavA AvI ane akhA thAkI tyAM sudhI ame joyA ja karyu. Aje pazu e addabhuta dRSyanuM smaraNu rAmAMcita kare che ane krIthI giranAra javAnI utkaMThA pedA kare che. sAdhAraNu rIte giranAramAM rAtri paDe eTale kAi bahAra na nIkaLe. pahelAM te hiMsaka pazuone bhaya raheto. paNa evA kAi bhaya have vAM che ja nahi. have te pahelI Tu'ka AgaLanI dukAne ane hATale rAtrInA meDe sudhI udhADI rahe che. A vakhate eka divasa giranAranI Taca' upara AvelA aMbAjInA maMdiranA jharUkhA upa rathI cAMdanImAM AsapAsanuM dRzya kevu lAgatuM haze te (vaSe dilamAM utkaMThA pedA thai, sAMja paDI, 'dhArU' thayuM', rajanI supratiSTita thaI ane ame paththaraceTIthI upaDayA. caMdraprakAzanI dhavaLachAyA ApyA pradeza upara patharAi cukI hatI. rAtrInA sADA AThe lagabhaga 'bAjI paheAMcyA, ane tyAM kaTalAya meATA bhaugolika vistArane AvarI letu dRSya nirakhI nirakhIne joyu'. vividhavA~ vasuMdharA kaumudInA dhavaLa AvaraNu vaDe AcchAdita thai rahI tI. mAsAne! avarajavara taddana baMdha thaye hateA. nirava zAMntinu sAmrajya pravatatuM hatu'. zitaLa pavananI laharIAnA sumavATa cAlyA karate hateA ane kriSna rUtumAM ziziranI camakano anubhava karAvatA hatA. samIpamAM jaina maMdiranAM sudhAdhavaLa prAsAdA dRSTiga|cara thai rahyAM hatAM. sAme dUra junAgaDha zaheranI dIpamALAe nihALIne AMkho prasannatA anubhatI hatI. pelA dIvA dhArALanAM, pelu' jetalasara ane enI AgaLa prakAzita rRkhAya che te jetapura, bAjue sahesAvanamAM tAjetaramAM badhAyalu dhama zALAnu' sapheda makAna, pAchaLanA bhAgamAM gArakhanAya ane dattAtrayanAM zikharA, eka bAjue dAtAranA DuMgara-mAma anumAna ane kalpanA vaDe binabhinna sthaLe ane sthAnakA amArI AMkhA tAravatI. AMkhA pradeza upara cAMdanI chApa rahI hatI ane tene Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazuddha jaina 166 lIdhe AkhuM dRSya adbhuta saune dhAraNa karI rahyuM hatuM ane na ukelI zakAya evI gUDhatAne anubhava karAvatuM hatuM. nava vAgyA bAda ame tyAMthI pAchA pharyAM. cAMdanInA prakAzamAM pagathIyA tAravavA muzkela paDatA hatA, Ama chatAM kASTane kazI agavaDa na AvI ane AnaMda ane vizyamathI pulakita anelA hradaye ame amArA nivAsasthAne paheoMcI gayA. ame giranAra gayA te samaya griSmanI AkharanA hatA ema 'chatAM ATalI uMcAI ane satata karAyA karatI vanalahariAne lIdhe garamI khIlakula lAgatI naheAtI. kadi di pavananuM jora vadhatuM hatu ane vAyunA rUdra svarUpanA amane avAranavAra ThIka ThIka atu* bhava thatA hatA. eka divasa AkhI rAta pavana eTalA badhA josathI kASTha rahyA hatA ke je makAnamAM ame sutA hatA te makAna te pAyAmAMthI ukhaDI jaze eTalu ja nahi paNu rakhene AkhA giranAra DagamagI nahi jAya evI bhIti manamAM kukI jatI hatI, sAmAnyataH satata puMkAtA pavanane lIdhe parvatanI vanarASTie gAjyA ja karatI hatI ane rAtrInA khAsa karIne A satata guMjatuM vAyuprayAjita sa'gIta dilane avanavA tara MgAvaDe DAlAvyA karatu hatu ane cittane kalpanAnA cagaDeLe caDAvIne Amatema bhAvatu' hatuM. giranAra bhara unALe paNu lIlecchama dekhAya che, kAraNa ke tyAM avAranavAra je dhummasa chavAi rahe che. te jaLabinduothI bharelI haiAya che. ApaNe dhummasa vacce theDu" cAlIe ke ApaNa kapaDAM bhInAM thatAM lAge che ane udhADA mAthe bhaTakatA hAie teA mAthA uparathI pANInAM TIpAM TapakavA mAMDe che, AvA satata jaLasIMcananA kAraNe giranAranAM jhADapAna tAjA ane lIlAM rahe che ane zyAmavarNI zilAomAMthI jyAM tyAM kumaLA cheDA DAkiyAM karatAM dekhAya che. giranAranI TaLeTInA pradeza te vanaspatithI vRkSarAjiAthI-bharelA che ja. paNa uparanA bhAgamAM paNa cetaraph chuTAM chavAyAM upavanA giranAranI zeAbhAmAM khuba vRdhdhi karI rahyA che. giranAranI pUrva' bAjue e jANItAM upavanA che. ekanu nAma sahesAvana, khIjAnu nAma bharatavana, sahesAvana nAnu che; bharatavana dhaNu' meTu' che. sahusAvanamAM eka rAmamadira che. janAnA 22 mA tIthakara bhagavAna temanAthane A sthaLe kevaLajJAna thayelu. evI mAnyatA pravarte che ane tethI giranAranI yAtrAe AvatA jainA sahesAvana sudhI AvyA vinA rahetA nathI. bharatavana sAthe rAmacaMdrajInA nAnAbhAI rAjA bharatanI kathA joDAyalI che, ahiM jAta jAtanAM vRkSeA jovAmAM Ave che, jemAM keTalAMka te bahu ja uMcA che. A pradezamAM vAMdarAonI vastI bahu sArA pramANamAM che. bharatavananuM jaMgala bahu gADha ane vizALa che. vanamAM dAkhala thAo eTale pachI taDakAnuM nAmanizAna na maLe. ahiM paNa eka rAmamadira che ane pANIne meTA kuvA che, jemAM uparathI vahetA jharaNAnAM pANIne puSkaLa saoNMcaya thAya che. ahi... madiranA upAsakaiA sthAyIpaNe rahe che ane yAtrALuo paNa rahI zake evI khAvApIvA vagerenI sagavaDa che. ahi' AvatAM. parvatanI sava' rUkSatA alApa thai jAya che ane lIlIchama vanazrInAM madhura dazana thAya che, tema ja gADha zAntine anubhava thAya che. ahi'nA zItaLa-prasanna vAtAvaraNumAM praveza karyAM pachI khasavAnu' mana ja thatu nathI. * bharatavanamAM eka AMbA che. tene pelA AMkha kahevAmAM Ave che. kAraNa ke tenu bhUtaLa uparanu thaDa peAluM ane khulluM che. A pelAjInA uparanA bhAgamAMthI AMbAne rasa TapakayA kare che ane nIce taLIye aa rasanA mIzraNavALu' pANI ekaThuM thayeluM najare paDe che. A pANInu' svarUpa kAi lAla rasAyaNu jevuM hAya che. tenA anupAnathI dama maTe che evI tyAM mAnyatA pravarte che. bharatavanamAM thoDuM AgaLa cAlatAM DALA khaLAnI bAMdhelI eka paNa kuTi najare paDe che. tyAM eka bAvA rahetA hatA. tA. 1-3-11 tene upara jaNAvela pelA AMkhe batAvavA ame vinati karI. te amane te sthaLe lai gayA. peAle mA joIne pAchA AvyA ane te khAvAjInI jhupaDI AgaLa ame gheADA ArAma levA mehA. khAvAjI jhupaDImAM kheThA beThA calama pItA hatA; sAme dhuNImAM eka khe lAkaDAM dhakhatAM hatAM. bhAjIe ekatArA pAyeA hateA. bAvAjIne ame bhajana sa'bhaLAvavA vipti karI ane temaNe ekatArA sAthe sura meLavIne e traNu bhajA saMbhaLAvyA. A jhupaDInA dIdAra evA hatA ke cAmAsAmAM varasAda sAme te kazu paNa rakSaNa ApI na zake. emane pUchyuM ke "cemAsAmAM ahiM kevI rIte raheze ? " tA te kahe ke " Izvara saMbhALI leze. A jhuMpaDI jema kAe bAMdhI ApI che tema kAi AvIne cemAsA pahelAM sarakhI karI Apaze." "ahiM'tamArA khAvA pIvAnI zuM vyava sthA " tA kahe ke "ATalAM varSa' izvare mekalI Apyu che. ane te ja mane joitu mokalI Ape che." zarIranI jajarita avasthA, niSkiMcana paristhiti, khekhA karyAM kare evu nabaLu zarIra chatAM izvaramAM tene kavI aTala zradhdhA ! A joine ApaNane bhAre vismaya thAya. teNe bhajana sabhaLAvyA temAM saMgItanI dRSTie krAi khAsa vizeSatA naDDAtI paNa teNe je gAyu. tenI sAthe tenI purI tanmayatA hatI ane tene ekatArA A tabhayatAmAM sundara puravaNI karatA hatA. Ama amArI icchAe purI karavA chatAM te nathI yucanA karatA ke nathI jarA paNu dInatA khatAvatA, tene tame kAMi ApyuM' te| ThIka, na ApyuM te paNa * bhagavAna terA bhalA karegA!' evA samabhAvapUryAMka enu jIvana vahye jAya che, ane bhagavAnanu bhajana cAlyA kare che, tene jIvananA mADha nathI, mRtyunA bhaya nathI, (apUrNa) paramAnada prANlR samAcAra jaina zvetAMbara mUrti pUjaka kenpharansanuM adhivezana jaina zve. mU. kAnpharansanu 10 muM adhivezana mArca mAsanI tArIkha 25-26 (krAgaNu vadI 2-3)nA rAja junAgaDhakhAte maLanAra che. svAgata samitinA pramukha jAmanagaranivAsI zai sUrada purUSottama takhALI che ane adhivezananA pramukha tarIke zeTha kAMtilAla izvaralAlanI cuTaNI karavAmAM AvI che. sAthe sAthe tArIkha 27-3-11nA roja jaina mahilA riSada pazu maLaze, te tenuM pramukhasthAna zrI. tArAbahena mANekalakSa premacaMda zAbhAvaze. bhArata jaina mahAmanDaLanu adhivezana bhArata jana mahAmanDaLanuM 31muM adhivezana mUrAra ( gvAlIara ) khAte mArcanA bIjA aThavADIyAmAM bharavAmAM AvanAra che. A adhivezananA pramukha tarIke zrImAn zAMtiprasAdajI jainanI cuTaNI karavAmAM AvI che. aa adhivezana upara rASTra" pramukha DaoN. rAjendraprasAdajI hAjarI Ape evA saMbhava che. bhArata jaina mahAma'DaLanAM prakAzanA bhArata jaina mahAmaDaLa taraphathI samayAcita sAhitya pragaTa thatu rahe che. ane tenI kImata sAdhAraNa rIte bahu ochI rAkha vAmAM Ave che. AgAmI mahAvIra jayaMtine anulakSIne calu kImatamAM nIce mujaba lAbha ApavAnuM nakkI karavAmAM Avyu' che. je sarjana tArIkha 10 mA'thI 15 eprIla sudhImAM pahe thAyI rakama mAkalI Apaze tene 25 TakA kamIzana ApavAmAM Avaze. nIce Apela yAdI mujabanA badhA pustaka je magAvaze tenI pAsethI posTa ja kha' paNa levAmAM Avaze nahi. 1. pyAre rAjA bheTA (bhAga-1) 2. (bhAga-2) 7. jIvana jarI (jamanAlAlajI . bajAja ) 4. gItA pravacane" ( marAThI ) 5. mahAvIra vANI 6. maNibhadra cha. samAja aura jIvana 8. dhama' aura 'skRti 9. ujjavala pravacana 10, jo santAne kahA 11. buddha era mahAvIra tathA / bhASaNuM 30-0 012010 1-4-deg 9-6-0 1-12-0 14-7 010 14-0 >>[ p* 4 0-2--0 10 mi Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-3-11 prazuddha jaina jaina siddhAntanA taMtrInI muMbai zaheramAM pAMceka varSe thayA * jaita siddhAnta sabhA ' e nAmanI eka saMsthA sthApavAmAM AvI che ane e saMsthA taraphathI * jaina siddhAnta' nAmanuM eka mAsika kADhavAmAM Ave che. A uparAMta A sasthA taraphathI keTalAka samayathI dara varSe eka nibaMdha harIkAi yeAjavAmAM Ave che. A mujaba gayA varSanA juna mAsamAM eka nAmI harIphAi bahAra pADavAmAM AvI hatI. A harIphAi mATe jaina dRSTi eTale vizva dRSTi e viSaya upara jaina vidyAne, vicArakA temaja lekhakA pAse nibaMdhanI mAMgaNI karavAmAM AvI hatI. A harIphAimAM 80 TakA vanArane rU. 125, 60 TakA mArka meLavanArane rU. 80 TakA mAka' meLavanArane rU. 60 ane 40 TakAthI vadhAre vanAra bAkInA harIpheAne vahecavAnA rU. 102 karavAmAM AvI hatI. mArka meLa tathA 50 mArka meLaema jAherAta A harIphAImAM. mAMDalavAsI zrI ratilAla maphAbhAI zAha utaryAM hatA ane ekasarasAijha bukanA 153 pAnAM jeTale lAMkhe lekha temaNe lakhI mekalyA hatA. e lekha harIphAImAM rajI karavAmAM AvyA te pahelAM zrI. ratilAla zAhe mArI upara mekalyA hatA ane .huM te lekha AkhA vAMcI gayA hate. A lekhadvArA ema puravAra karavAnA prayatna karavAmAM AvyA hatA ke jaina dhama' AjanA vizvanI aneka vikaTa samasyAonA ukela zodhI ApavAnuM sAmarthya dharAve che ane duniyAnA anya dharmo sAthe sarakhAvatAM guNuvattAnI dRSTie tema ja vizALatAnA kAraNe Ajane vizva dharma' banavAnI sauthI, vadhAre yogyatA dharAve che. zrI ratilAla mAbhAi zAha keTalAMya varSoMthI eka zikSaka tarIke mAMDalanI rASTrIya zALAmAM nekarI kare che. teo Ama te svataMtra vicAraka che. ema chatAM paNa eka custa gAMdhIvAdI tarIke temane oLakhAvI zakAya. nAkarI sivAyane samaya te kAMtaNa vAMcana ane mananamAM gALe che, ane tyAMnI ugatI prajAnA eka mAdeza'ka mitra jevu' sthAna teo dharAve che. A uparAMta jaina dhanA teo bhAre anurAgI che, ane kAi paNu prakAranA kriyAkAMDa pratye temane leza mAtra AkaSaNa nathI ema chatAM paNa temanI raheNI karI. AcAravicAra eka pAdaza' jainane zAbhAve evA che, mAMDala jevA dUra khuNe beThA beThA je kAMi zakaya ane sulabha hAya tevuM dhama sAhitya tema ja tattvasAhitya tee vace che, vicAre che ane pacAve che, temanu cintana taka `pradhAna che ane aneka prakAranA pUrva abhinivezethI mukta rahIte te tAtvika praznonI upacAraNA kare che ane AjanA sAmayikAmAM avAranavAra ce' che. prabuddha jainamAM temanA aneka lekhA chuTA chavAyA pragaTa thayA che. akhaMDAnaMdamAM paNa temanA lekhA avAranavAra jovAmAM Ave che. * trizalAna'dana mahAvIra' e nAmanu eka sa`kSipta ritra 'sastu sAhitya varSIka kAryAlaya' taraphathI haju theDA samaya pahelAM bahAra pADavAmAM Avyu' che. zrI muMbai jaina yuvaka sa`dha tarathI keTalAka samaya pahelAM yejavAmAM Avela nibaMdha harIphAimAM temane khIju InAma maLyuM hatuM. 'syAdbAda ' e viSaya upara gheADA vakhata pahelAM bhAvanagaranI zro jaina AtmAnaMda sabhA taraphathI ceAjAyela nibaMdha- harIphAimAM temane nibaMdha uMcI kArTine lekhAyA hatA. hu cAra kaeN pAMca varSa pahelAM mAMDala gayese tyAre temane pahelIvAra maLelA. ATalA nAnA gAmamAM AvI ekasa'skArasapanna suzIla vyakti rahe che e jo! jANIne mArU citta temanA viSe AdarapraNata thayu hatuM. temane jIvanamAM garIbI varelI che ema chatAM puNIyA zrAvaka mAka temanA jIvanavaibhava je kAMI che te sarva prakAre nyAya' sapanna che. te - 17 akSamya dhRSTatA upara jaNAvela jaina siddhAnta sabhA taraphathI cAjavAmAM Avela nibadha harIphAInuM pariNAma jaina siddhAntanA phebruArI mAsanA akramAM pragaTa karavAmAM Avyu' che. te vAMcAM mAluma paDe che ke bhAzrI ratilAla maphAbhAI zAhanA nibhava upara jaNA vela eka paNa kATinA nAmane yegya mAluma paDaye nathI. ane je vyaktione inAmayogya jAhera karavAmAM AvI che temAMnI eka paNa vyakti supratiSTata lekhakAnI duniyAmAM jANItI nathI. prastuta parIkSAmAM mArka ApavAtu dhAraNa A pramANe jAhera kara vAmAM AvyuM hatuM. muddAsaranI lIle ane pramANe mATe 35, kramabaddha viSayapratipAdana mATe 25, bhASAnI saraLatA mATe 20, paddhatisaranI lekhanazaili mATe 10, suMdara pustAkSara mATe 10. Ane lagatI cejinAmAM evuM koi paNa ThekANe jaNAvavAmAM AvyuM nathI ke niAdhalekhake peAtAnA nidhamAM cAsa prakAranA dhAryATM mantrabyAnu' ja samayana karavAnu che ane je lekhaka e maryAdAnI bahAra jaze. tenI bIjI gameteTalI yeAgyatA haze te paNa tene inAmapAtra kATimAM dAkhala karavAmAM nahi Ave, te paNa prastuta harIkAnuM pariNAma nakkI karavAmAM A prakAranA khyAle ja ati mahatvanA bhAga bhajavyo huAya ema lAge che, Ama chatAM paNa A khAkhata bahu mahatvanI nathI, kAraNu ke AvI qhAbatamAM kAne kayuM inAma ApavuM ene niSNu'ya Akhare te nimAyalA parIkSakAnI munasI upara ja AdhAra rAkhe che ane sabhava che ke temane pramANikapaNe zrI ratilAla mAbhAI zAhanA nibaMdha badhI rIte utaratI kATinA mAluma paDayo hAya, pa AkhA prakaraNa viSe ayanta duHkhada ghaTanA te| e che ke A harIphAi mATe mekalAyalA nibaMdhane jaina sidhdhAnta sabhAnA sacAlakone khIjo kaze paNa upayAga karavAnA hakaka nahAtA-sivAya ke je nidhAne inAma yogya jAhera karavAmAM AvyA hoya tene prakAzita karavAMnA A sabhA adhikAra dharAvatI hatI-Ama chatAM paNa jaina siddhAntanA taMtrI zrI nagInadAsa giradharalAla zeThe AvI kAI paNu sabhyatAnI paravA karI nathI ane e nibadhamAMthI krAve tevA utArA karIne ane tenA upara peAtAne yogya lAge tevA atha' khesADIne zrI ratilAla maphAbhASa zAhane jaina samAjanI najaramAM utArI pADavAne Tita prayatna karyo che. jo zrI ratilAla mAbhAi zAhe anyatra kAi paNa sAmayikramAM peAtAneA nikhadha pragaTa karyAM hAta athavA te| mULa lekhakanI paravAnagI meLavIne jaina siddhAntamAM prastuta nibaMdha pragaTa karavAmAM AvyA. hAta ane te upara jana saddhiAntanA taMtrIe AvuM avaleAkana. lakhyu haita tA Avu* leAkana karavApaNu deSapAtra na lekhAta, kAraNa ke anya vicArakAne mULa nibaMdha vAMcavA vicAravAnI ane pariNAme te upara karavAmAM AvelA avalokananu vyAjabIgeravyAjabIpaNuM tAravavAnI taka maLata. paNa vastutaH mULanibaMdha nathI anyatra pragaTa karavAmAM Avye kaiM nathI jana siddhAntamAM tene prasiddhi ApavAmAM zrAvI. A rItanu' manasvI valAkana pragaTa karIne jana siddhAntanA ta'trIe eka moTA vizvAsadroha karyAM che. eka javAbadAra patranA taMtrI sAme A eka bahu gaMbhIra AkSepa gaNAya ane tethI te AkSepamAM rahelu tathya prazuddha jainanA vAMcakAnA dhyAna upara lAvavA mATe A lekhanA pariziSTa rUpe prastuta avakSeAkanamAMne jarUrI vibhAga joDavAmAM Avye che. e avaleAkanamAM mULa lekhamAnAM keTalAMka vidhAne! pUrvApara saMbaMdha teDIne raju karavAmAM AvyA che; kAI kAi ThekANe je aya' je vidhAnamAMthI upalabdha ja thatA nathI te atha te vidhAna upara esADavAmAM Avyo che. e ThekANe zrI ratilAla mAbhAI zAha upara 'kruDakaDatA juThANA'te AkSepa karavAmAM Avye che. A AkSepa je Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 - praNava jaina tA. 1-3-51 vidhAnAne anulakSIne karavAmAM Avyo che temAM nathI. kaze haDahaDatuM, rIte utArI pADavAne eka javAbadAra mAsikanA taMtrI taraphathI ke nathI kazuM juThANu" jovAmAM AvatuM. temAM je kAMI che te prayatna thAya e bhAre du:khada che. A ghaTanA pAchaLa rahelA anyAyane nibaMdhalekhakane aMgata abhiprAya mAtra raju kare che. eka ThekANe janasamAjane puro khyAla Ave e hetuthI prastuta avalokananI prastuta avalokanakAra jaNAve che ke bhAI ratilAlanAM kahevA mujaba ATalI lAMbI lacanA karavI jarUrI lAgI che. ApaNe AzA bhagavAna mahAvIranA ahiMsAnA siddhAntamAM gAMdhIjIe sudhArA rAkhIe ke AvA vivekahIna avalokane ke lekha vaDe jana vadhArA karyA che eTale ke temanA mata pramANe bhaMgana mahAvIra siddhAnta have pachIthI dUSita na bane eTalI dakSatA jaina siddhAnta karatAM paNa gAMdhIjI caDI jAya che ane Ama jaNAvIne A sabhAnA kAryavAhake dAkhavaze ane eTaluM niyamana taMtrInI kalama AkSepane anukuLa evAM keTalAMka vAkaya bhAI zrI ratilAlanA niba. upara mUkavAnuM yogya vicAraze. ' ' paramAnaMda, dhamAMthI teo tAravI kADhe che, paNa e ja nibaMdhamAM prastuta carcAnA pariziSTa anusaMdhAnamAM AgaLa vadhatAM zrI ratilAla zAhe jaNAvyuM che ke " tyAre emanI (gAMdhIjInI) ahiMsA uparathI khUba vyApaka (uparanA lekhamAM jenI carcA karavAmAM AvI che te banI jaNAtI hovA chatAM bhItaramAM uMDI pahoMcI nathI ema. "avalokana' phebruArInA "jaina siddhAnta" mAMthI ahiM nIce ghaNAne samajAya che. emanI e rAjadvArI kAraNe maryAdA udhRta karavAmAM AvyuM che.) hoya tema ja ene ukela . vizALa janasamAjanI dRSTie zrI ratilAla maphAbhAI zAhe 114 pAnAne mULa lekha ane emaNe Apyo hoya ema paNa bane." ema spaSTIkaraNa karIne 38 pAnAnI pUti lekha maLI kula 153 pAnAne jaina daSTi e chevaTe jana dharmanI sarvazreSThatA raju karata' * zrI ratilAle vizva dRSTi nAmano nibaMdha lakhI mokalyo che. temAMnA zarUAtanA jaNAvyuM che ke " ATalI hade jagatane eka paNuM dhama pahoMcyo - 56 pAnAmAM temaNe aitihAsika avalokana karyuM che. nathI; mahA kArUNika budhe paNa ATalI hade javAnI hiMmata karI zrI zAha eka jaina che. ane emanI khAsa khUbI e che nathI." AvuM mULa lekhamAM spaSTa vidhAna karavAmAM AvyuM che tenI ke temanuM avalokana eka jaDavAdI videzI ke jene hiMdanA dharmonI prastuta avalokanakAre samajaMpUrvaka upekSA karI che. avalokananA khabara na hoya tene jyAM tyAMthI itihAsa ane judA judA dharmonI antabhAgamAM zrI ratilAla zuM mAne che ane zuM mAnatA nathI chuTaka chuTaka mAhitI maLe te uparathI te saLaMga ItihAsa ghaDI ene lagatI eka lAMbI yAdI ApavAmAM AvI che je yAdI taiyAra kADhe tevI rIte zrI zAhe paNa jaDavAdI dRSTie aitihAsika avalokana karavAmAM paNa vAstavika tathya raju karavAne badale jaina siddhAntanA ' lakheluM che, taMtrInI vikRta kalpanAzaktie je ghaNuM kAma karyu che ane je ane vaLI emanI vizeSa khUbI e che ke teo pite jaina vyakti kharekhara Astika bhAvanAvALI ane satyaniSTa che e vyaktine hovA chatAM jaina dharmanAM sUtra, zAstro ane pustaka upara vizvAsa eka paramanAstika ane jaina dharmanA eka hitazatru tarIke ALekha- nahi rAkhatAM vaidika dharmanAM pustako upara ja khAsa vizvAsa rAkhI vAne temaNe prayatna karyo che. zrI ratilAle temanuM avalokana lakhela che. zrI ratilAla maphAbhAi zAhanA nibaMdhanI jana siddhAntanA dharmanI utpatti ane tene udeza taMtrI AvI kaDaka samAlocanA karavA zA mATe prerAyA haze evo ' dhamane satya svarUpamAM nahi samajanAra eka ardhadagdha mANakoine paNa sahaja prazna thAya, tenA javAbamAM eTaluM ja kahI sanA jevuM zrI ratilAlanuM avalokana che. dhamanI, utpatti sabaMdhI zakAya tema che ke jo ke zrI ratilAla maphAbhAI zAha paNa nibaMdha lakhatAM zrI ratilAla lakhe che ke - hariphAInA ja ke mAMge che te mujaba jana dhama, vizvadharma bana "saMgha maTADavA nItinuM baMdhAraNa ghaDAyuM paNa ethI vAnI badhI rIte megyatA dharAvatA hovAnuM ja chevaTe jAhera kare che, viSamatA maTI nahi. tethI ravAM sukhanI lAlaca ke narakanA duHkhanA ema chatAM paNa zrI ratilAlane samagra abhigama sthiticusta Dara batAvI parabhavanI vyavasthA thaI. paNa ekaluM, lAlaca ke DaranuM mAnasathI taddana ja bhinna prakAra che. teo dhamane lagatI-saMpra- tattvajJAna saphaLa thaI zake tema na hoI AMtarika jIvanamAM pherapha dAyane lagatI cAlu rUDha mAnyatAne enA e svarUpe svIkAravAne karavAnuM viSamatA maTADavAnuM je nUtana tattvajJAna ubhuM thayuM e taiyAra nathI. dareka mAnyatAne dareka abhiprAyane buddhinA tAjave dharma kahevAya. TuMkamAM samAjamAM vyApelI viSamatA maTADavA arthe ja teLe che, dareka praznano aitihAsika draSTie vicAra karavAne teo dharmanuM prAgaTaya thayuM che. " prayatna kare che. temanI vicAraNAmAM kalpanA paNa ThIka ThIka kAma kare ATaluM lakhyA pachI vaLI temane vicAra thaye ke temaNe che. A rIte temaNe tAravelA badhA niNaya sAthe ApaNe saMmata ' dharmanI vyAkhyA adhurI karI che tethI AgaLa jatAM lakhyuM ke -- na paNa thaIe te paNa pramANika vicArasvAtaMtrya e temanA khAsa '" dhama'ne uddeza samAjasukha saMvardhana uparAMta vyomane vizeSatA che. pariNAme temaNe evA keTalAka vicAre, tarko tema ja pUrNa tathA ucca jIvanamAM laI javAno rahyo che." kalpanAo pitAnA nibaMdhamAM raju karela che ke je vAMcatAM riMthati "ucca jIvana" e ja nirvANu athavA mukita ema zrI custa mAnasa AMcakA anubhave, rUDhigrasta vRttine sakhta AghAta * zAha mAnatA hoya ema lAge che ! keTalI badhI lAMbI dRSTi ! lAge. A che bhAi zrI ratilAlAne gunha ane eTalA ja kAraNe " jema dharmo mAnava samAjane ghaDe che tema dharma pAchuM thaDA vakhata pahelAM pragaTa thayela temanA trizalAnaMdana mahAvIre samAjanA aMtara pravAha, kalpanAo, bhAvanAo ane vicAra sthiticusta vargamAM bhAre khaLabhaLATa pedA karyo hato. zrI nagInadAsa uparAMta tatkAlIna bhaugolika paristhiti ane samaya saMyegAnusAra giradharalAla zeTha paNa A ja kAraNe zrI ratilAlano vidvatApUrNa pita nuM sarjana kare che. " nibaMdha samabhAvapUrvaka vAMcI ke vicArI zakyA nathI ane te sAme samAjanA pravAhA, kalpanAo, bhAvanAone anusarIne dhama A rIte khUba khaLabhaLI uThayA che ane vivekavimukha banavA pitAnuM sarjana kare che ema ardhadagdha sivAya kazu kahI zake ! prerAya che. dhama je samAjane anusare che te samAjane UMce kema caDAve ? eka gAmaDAnA khuNe AvI zIla saMpanna buddhiprabhAvita brAhmaNa dharma ane zramaNa dharma vyakti jaina samAjamAM pAke e badala jaina samAjanA ziSTa - zrI zAha prAcIna jaina dharmane ane navA nIkaLelA bauddha vage gaurava cittavavuM joIe. Ane badale tevI vyaktine A dhamane sama kakSAe mUke che, ane te baMne dhamarane zramaNa dharmanA Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-3-51 nAme oLakhAvI tene vaidika dhama mAMthI utpanna thayelA batAve che. eTale jaina gama' zrI ratilAlanA hiMsAme vaidika dhama mAMthI utpanna thayA che. juo te lakhe che ke-- " Aya' dhama' brAhmaNa ane zramaNa evA be saMskRti pravADAmAM dvArA varSathI vahete Avyo che. veda dharmo brAhmaNa dhama kahevAya che ane jaina tathA baudhdha zramaNa dhama kahevAya che. pa'ciMtanuM mAnavuM che ke brAhmaNu dhama'nA pAyA vaidika dha' che. te zramaNa dhama' e vaidaka dhama'nI pUrti' yA emAMthI sudhArA rUpe pragaTI AvelA kAla che. ' A pramANe haDadaDatuM juThThANu lakhatAM zrI ratilAlanuM... hRdaya DaMkhI gayuM haze tethI theDAka sudhArA karavA mATe lakhe che ke-- prazuddha jana " prAcInatAnA meha e eka prakAranuM gAMDapaNa che...... kharI rIte te dhamanI mahattA prAcInatAmAM nahi paNa enI jagakalyANu kArI sevA pravRttimAM che, '' dharmAMnI mahattA ekalI prAcInatAmAM nathI ema kaDDavuM ThIka gaNI zakAya. paNa prAcInatA e pazu mahattA ja che. kharA dhama' ja lAM vakhata TakI zake eTale ke prAcIna banI zake, paraMtu zrI zAha vaidika dharma'nA khAsa pakSapAtI che. tethI vaLI pAchu' lakhe che ke: " aitihAsika dRSTie te kadAca bhrAhmaNu dhama``prAcIna hAvAnuM gaurava laI jAya." k zarUAtamAM nizcita rIte jaina dharmane vaidika dharma mAMthI upajele kahyo chatAM kAMSTaka hRdayane 'kha cAlu haze tethI krIthI lakhatAM " kadAca '* zabda umeryAM! aitihAsika satya zuM? itihAsanA nAme jaina dhama'ne utArI pADavAnI zrI ratilAlanI caLa keTalI sakhta che te juo. te lakhe che ke-- " pratidvAsa tAravavAnA kAi zuddha prayatna kare che te bhakto 'enA para caDAi lai jAya che. ane pachI matAgrahitAne kAraNe vivAde ubhA thavAthI nyAyI niNaeNya adhakAramAM ja rahe che. bhagavAna RSabhadeva mATe paNa Ama ja banyu hAya te te asa'bhavita nathI lAgatu. huMsA ane tapanuM khIjavAnAra e ja mULa purUSa hatA. na to e vaidika hatA, na jaina. tyAre evA kAi bheda ja naheAte. bhagavAna RSabhadevanA vakhatamAM kharI rIte jaina sivAya bIjo kAi dhama' nahatA. pazu ema khullI rIte khula karavAnu jaitAnA hitazatru zrI zAhane pAlavatu nathI. tethI zrI RSabhadevanA vakhatamAM paNa DrAmA havanAdi hatA paga navI zeAdha karatAM lakhe che ke-- ** samaya jatAM hAma havAdi jevA kAryothI janatA kaMTALI gai ane svarga' sukha e paNu kSaNika sukha che evI mAMnyatAthI dizA badalavA bhagavAna RSabhadeve navu samAja badhAraNa ghaDayuM. ane janatAne navIna nAcAravicAre zIkhavyA. paNa ethI janatAne zAMti thaSTa nahiM. jethI emaNe kAi nave mAga' zeAdhavA tapazcaryAne mAga' zedhI kADho ane evI ghera tapazcaryA AdarI satyanuM zodhana karyu. zrI zAhu jaMtAnA tIya karAte ApaNA jevA ja sarvIsAmAnya mANuse ja gaNe che. tIya karAne janmathI traNa jJAna haiAya che ema jane mAne che. paNa zrI ratila la mAnyatAe jaina nathI tethI traNa jJAnanI vAta teo mAnatA ja nathI. tethI te tItha karene paNu sAmAnya mANusanI jema vicAramAM aTavAi paDelAM ja varNave che ! jaina zAo, sutrAmAM Avele RtioAsa kheTA che ane vaidika graMtheAmAM AvelI vAta sAcI che ema batAvavA mATe eTale aMjana dhama ane jaina tIya karene utArI pADavA mATe zrI ratikSAla sakhe che. kendra 16 " zrImad bhAgavatamAM emaNe karelI dhAra tapazcaryAMnA lAMkhA vaSNunAM ApavAmAM AvyA che. ane e tapane kAraNe amane viSNunA 24 avatArAmAM 8 mu* avatArapada prApta thayu che.' jaina zAstromAM e Adi tIya"kara che. " A rIte zrI zAha jaina dhama' karatAM bhAgavata dhama' ghaNA prAcIna che ema batAve che. kAraNu RSabhadeva jaina dharmanA pahelA tItha kara hai|vA chatAM te bhAgavatanA viSNunA teA AThamA avatAra hatA! eTale ke mULa teA bhAgavatanA viSNu 1 tIrthaMkarA thayA heAvAnI zakA jaitAnA 24 tItha karAmAMnA 21 tIya karInA itihAsa nathI. mATe te zakApAtra che ema samajI lakhe che ke-- "prathamanA 21 tItha karatu koipaNa aitihAsika pramANu hAlamAM upalabdha thatuM nathI. sabhava che ke e pUrva purUSa e... aTavAi gayelI duniyAne nava prakAza ApavA uMDuM ciMtana karavA pAchaLa ja samaya gALye hAya, temaja emane sujhelA satyane jhIlanAra kAi virala vyakti ja muLI hAya ane tethI e nirmaLa jharaNuM vyApaka na banI zakyu' heAya ema paNa bane che tIya"karanI jatA je mahattA gaNe che tevu zrI ratilAla kAMi ja mAnatA nathI. temane mana tIyakarA paNa temanA jevA ja za'kAzIla ajJAnI sAmAnya mAnavIe ja hatA. jaina dhama mAM bhale game teTale itihAsa temanA tItha"kare sabaMdhamAM DhAya paNa te zrI ratilAlane mAnya nathI 1 kAraNu jaina dharmAMnA itihAsane mAnya kare te jaina dharmane utArI pADavAnuM sAdhana ja khAi ese ! bhagavAna mahAvIra keAnA anuyAcI? zrI zAha peAtAnI mAnyatAne majabUta TharAvavA temanA jevA ja khIjA jaina dharmanA virodhI ke zatrune Azraya letAM lakhe che keH---- bauddha dharmAMnA ze.traka ane pracAraka hatA zAkayasiMha gautama buddha, mahAvIranI vicArasaraNI paNa moTe bhAge buddhanI vicArasaraNIne ja maLatI hatI. ane e baMnene yAgIzvara bhagavAna pArzvanAtha taraphathI e nimaLa tattvajJAnane ThIka ThIka vArasA sAMpaDaye hatA. ( dharmAnaMda kausakhI ) " dharmAMnada kaiAsa MkhInu' pramANu jaina dhama' mATe zA mATe ?" jaita dharma'ne mAMsa DArI kahenAra dharmAnaMda kosaMbInu pramANu . jaina dhama'nA zatrue sivAya bIju kANu ApI zake? Ama bhagavAna mahAvIrane pArzvanAtha bhagavAnanA anuyAyI harAvyA pachI zrI zAhu bhagavAna mahAvIranuM manemathana cItaratAM "lakhe che ke-- "prema sAthe jo kalyANu bhAvanA umerAya te vyakita temaja samaSTi tene petAnuM kalyANu sAdhavAne mAga' khulluM thai jAya. sAcA kalyANu mArgamAM kAvAra premane dabAvavA paNa paDe. ethI e mAgI huM prema nahi paNa ahiMsAnuM nAma Apu' te te vadhAre gya kahevAze." zrI zAha jema tItha"karAnA traNu jJAnane mAnatA nathI. temaja teo kevaLa jJAnate pazu mAnatA nathI, ane tethI ja te sa tItha karIne satyanI zodhamAM aTavAyelA cItare che. ane sAmAnya mANasa jema anubhavathI kAMika sArUM' tattva upajAve tema bhagavAna mahAvIraO 'sAM tattva upajAvI kADhatAM cItaryAM che. vaLI paNa zrI zAhu lakhe che kru 4 bhagavAna mahAvIra paNu eka kALe saunI jema ja bhUlAvAmAM hatA. paNa ahiMsAnI sAdhanAe pragaTelI mAnavatAthI e virAdhIenu dRSTibiMdu jANuvA jeTalA sahiSNu ane udAra banyA, ane emAM UMDA utaratAM emane nava prakAza maLyA, ane badhI ja phUTa samasyAo hala thaI gaI. " Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha na tA 1-3-51 A uparathI khAtrI thaze ke zrI zAha jaina tIrthakarone sAmAnya mANasanA jevA ja gaNe che. ane tethI teo jainene tIrthakarone jIvananI aneka jAtanI gUDha samazyAomAM aTavAI gayelA cItare che. vaLI zrI zAha kevaLajJAnane te mAnatA ja nathI. paNa tapazcaryAne aMte hRdaya zuddhi thai nava prakAza lAdhe che ema mAne che. e navaprakAza te kevaLajJAna to nahi ja. bIjA karatAM kAMIka vizeSa jJAnane e nava prakAza gaNe che. ane e navaprakAza te mAnavInI aMtima siddhi gaNatA hoya ema lAge che. kenI ahiMsA zreSTha sarva dharmomAM thoDe ghaNe aMze ahiMsAnuM nirUpaNa che paNa ahiMsAnuM nirUpaNa phakata jainadharmamAM ja saMpUrNa che. jaina dharmanA jeTalI satAthI keIpaNa dharme ahiMsAne vicAra karyo nathI. jainadhamanI AvI zreSThatAne utArI pADI, mAnavInI sagavaDa khAtara ahiMsAne pheMkI denAra gAMdhIjIne zrI ratilAla mekhare mUke che ! pAka carI khAtA janAvaronI hiMsAnI ane ane muzkelInA miSe macchInA vAparanI gAMdhIjI rajA Ape che" A vAta zrI zAhe kabula karela che. ane chatAM lakhe che ke - ahiMsAmAM nava saMzodhana karI enI bhUlAyelI zakitanuM pharI Aje jagatane bhAna karAvanAra ma. gAMdhIjI jANItA che. emAM emaNe keTalAka sudhArA vadhArA paNa karyA che ane e daSTie emaNe ahiMsAnA tattvajJAnamAM keTalIka vikAsa paNa karyo che." bhagavAna mahAvIranA ahiMsAnI siddhAMtamAM gAMdhIjIe sudhArAvadhArA karyA che eTale ke bhagavAna mahAvIra karatAM paNa gAMdhIjI caDI jAya che! eka jana tarIke A che zrI ratilAlanI mAnyatA ! jarUra paDaye hiMsAne apanAvI sagavaDapathI ahiMsAnuM pratipAdana karanArane zreSTha pada ApanAra zrI ratilAlane dhanyavAda! jainadharmamAM zrI ratilAla jevA hitazatruo pAkayA che e jenIonuM kamanazIba ja gaNavuM joie. mahAvIranI ahiMsAne utArI pADatAM zrI ratilAla lakhe che ke - " AjanA yugadharma pramANe vicArIe te zayatAnanA zayatAnamAM paNa AtmA hoI enAmAM sUtelA AtmAne jAgRta karI enAmAM mAnavatA pragaTAvavA mATe gAMdhIjInI satyAgrahaNI ahiMsA eka baLavAna zastra gaNAya. ethI e zastra pAse mahAvIranI ahiMsA ghaNAne niSkriya ane phIjhI lAgavAne saMbhava che. e mAM thoDuM satyAMza paNa che." gAMdhIjInA celA tarIke aMdhabhaktimAM gherAIne mahAvIranI ahiMsAne A pramANe zrI ratilAla sAva utArI pADe che. bhaktimAM aMdha banelA zrI zAhane satyanI rIte vicAra nathI karo paNa yugadharma'nI rIte vicAra kare che ! kAraNa ke satyanI rIte vicAra karatAM mahAvIranI ahiMsA zreSTha che ema kahevuM ja paDe! yugadharma zabda gADarIo pravAhanA arthamAM vaparAye hoya ema dekhAya che. gADarIA pravAhamAM taNAvA mATe satyane choDavA IcchanAra zrI ratilAlane dhanyavAda !! ardhadagdha, binapraddhALu, zaMkAzIla mANase goTALAmAM aTavAI paDe che. zrI ratIlAla zAha paNa teo mAMnA ja eka hoya ema lAge che. kAraNake temaNe paNa vadate vyAdhAta jevI ulaTasulaTI athavA acokakasa vAta paNa lakhI che. paNa lekha lAMbo thaI jato hovAthI te batAvavAnuM kupha rAkhuM chuM. ' temanAM mAvA lakhANo mATe samaju samAja zuM kahe che te zrI ratilAla sArI rIte jANe che. ane tethI evA javAbane deza paNa samAja upara DhoLI paDatAM zrI zAha lakhe che ke- ' "ApaNI asahiSNutA paNa evI parAkASTAe pahoMcI che ke anyanI vicArasaraNI sAMbhaLavA ke tapAsavA paNa ApaNe taiyAra thaI zakatA nathI. virUddha vicArasaraNI mUkanArane dhamaMdrohI ke nastika kahI ApaNe enI upekSA karIe chIe. ane dharmanuM pharI avalokana karI saMzodhana karavAmAM usUtra prarUpaNAnA bhaye pAchA haThIe chIe. paNa e ghora ajJAna che. nirmaLa hRdayathI satyazodhana karavAnI ke svataMtra vicAraNApUrvaka pUrvagraharahita vastune pharI tapAsavAnI vRttimAM usUtrakharU paNa nathI. paNa kadAgrahapUrvaka satyane asatyarUpe pracAra karavAmAM usUtrapara paNa che. kharI rIte ratilAla "nirmaLa hRdayathI satyazodhana karavAnuM ane svataMtra vicAraNA karavAnuM" je pitAne mATe lakhe che, te paNa eka haDahaDatuM juThANuM ja che. svataMtra vicAraNAne badale teo te svachaMdI vicAraNA ja kare che. kAraNa ke jana sutra, zAstromAMnA ItihAsane nakArI vaidikagra anusAra jaina tIrthakarone mATe anumAna bAMdhe e svachaMdI vicAraNuM nahi te bIjuM zuM che? (A pachI zrI. ratilAla maphAbhAI zAha zuM mAne che ane zuM nathI mAnatA tene lagatI eka yAdI temanA nibaMdha uparathI avalokanakArane jevI bhAsI tevI ApavAmAM AvI che. je jagyAnA saMkecanA kAraNe ahiM AvI zakatI nathI. taMtrI. bevakuphIne namune prabuddha jainanA taMtrI upara eka chApele paripatra AvyuM che. mULa hiMdImAM che tene anuvAda nIce mujaba che. vadhAI vadhAI ' vadhAI jaya zrI maMgaLamaya bhagavAnajInI jaya yArA bhAI ! IzvaranI apAra kRpAthI tathA Apa lekenI zubha kAmanAone lIdhe amArA zeThajIne tyAM vi. saM. 2007 mAhaladI 8 nA roja putranI prApti thaI che. e mane izvaranI kRpAthI koI paNa jAtanI kamI na hatI, mAtra A eka ja nyUnatA hatI ke je Izvare emanI AkharI umbaramAM pUrI karI che. emaNe zrI maMgalamaya bhagavAnanI ema mAnatA mAnI hatI ke A zubha avasara para teo rUA. 5000 nuM kesara A paNa dezanA jaina maMdiramAM caDhAvaze. te kapA karIne Apa mane javAba lakhaze ke jethI huM ApanA maMdira mATe pAMca lA kesara ke je dareka maMdira mATe nakkI karavAmAM AvyuM che te mokalI zakuM. Apane dharmanA bIjA kAi kAmamAM ene upayoga karavo hoya te tema paNa karI zakaze. paNa enI kiMmata levI dhamanI virUddha che. AzA che ke Apa amArA nAnA zeThanA dIrdhAyu mATe prArthanA karaze. bhavadIya , cheTelAla jaina menejara : zeTha mUlacandra dAmodaradAsa jaina, kaTaDA ceka, AhalUvAlIyA, amRtasara, A patrane vizeSa kaI TIkATIpanI jarUra che ja nahi. sAbhAra svIkAre 1. jIvana jauharI (jamanAlAla bajAja ) le. zrI, rISabhadAsa rAMkA, prakAzaka zrI mULacaMda barajAte, ke bhArata jana mahAmaMDaLa-nardhA kIM. rUA. 1-4-0. 2, samAja ora jIvana le. jamanAlAla jaina, prakAzaka zrI mULacaMda barajAte, The. bhArata jana mahAmaMDaLa kI. rUA. 1-0-00, Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "tA. 1-3-51 - zrI muMbaI jena yuvaka saMgha : vArSika vRttAMta - vikrama saMvata 2007 nA prAraMbha sAthe zrI muMbaI jaina yuvaka che. gata varSanI payuMSa, vyAkhyAnamALA upara nAdurasta tabiyatanA saMdha, bAvIsa varSa purA karIne trevIsamA varSamAM praveza kare che. kAraNe paMDita sukhalAlajI AvI zakayA nahatA ane temanI jagyAe gata varSa daramiyAna saMghanI cAlu pravRttione eka sarakhI rIte sAdhucarita zrI nAthurAma premIjIe vyAnamALAnA AThe divasa pramukhaTakAvavAmAM AvI che. sthAna zobhAvyuM hatuM. A vakhatanI vyAkhyAnamALAnA prathama sAta zrI maNilAla mekamacaMda zAha sArvajanika vAMcanAlaya divasanI sabhAo. viThThalabhAI paTela roDa upara AvelA AnaMda " ane pustakAlaya bhuvanamAM ane AThamAM divasanI sabhA bhAratIya vidyAbhananI raMgavAMcanAlayane sarerAza basethI savAba mANaso lAbha laI bhUmimAM goThavavAmAM AvI hatI. vyAkhyAnamALAmAM apAyelA rahyA che. sAmAnya prajAmAM sAmAyika vAMcanane zokha dinapratidina vyAkhyAnene krama nIce mujaba hato - vadhatA jAya che ane vAMcanAlayanA niyata samaya daramiyAna vAMca vyAkhyAtA vyAkhyAnaviSaya nArAonI bhIDa vadhatI jAya che. AvI ja rIte pustakanI mAMga mAnyavara kundanamala phirodiyA jina dharmanuM sthAna paNa vadhatI cAlI che. gayA varSa daramiyAna rUA. 900 nAM navAM De. era jahAMgIra tArAporavALA sAcI sAdhutA pustako kharIdavAmAM AvyuM che. vAMcanAlaya-pustakAlayane sAthenA che. hIrAlAlajI kamasiddhAMta Avaka jAvakanA hisAbamAM darzAvyA mujaba rU. 33parADha nA rAvasAheba paTavardhana. - ApaNI dhArmikatA? Avaka thaI che jyAre kharca rU. 481pAnA ne thayo che. adhyApaka zrI. gaurIprasAda jhAlA upaniSad vicAra : pariNAme A pravRttimAM rUA. 146ramAnA nI beTa AvI che. zrI. cImanalAla cakubhAI zAha jaina dharma A vAMcanAlaya-pustakAlayane lAbha vinA lavAjame nAtajAtanA bheda, purUSettama kAnajI AcAra saMzodhana * bhAva sivAya sau koIne ApavAmAM Ave che. A lAbha lenArAomAM zrI. kedAranAthajI vyavahArazuddhi keTalAka sArI sthitine paNa hoya che. A bhAione A sAva zrI. jamu dANI pAyAne krAntikAra ' ; janika kalyANanI pravRttimAM bane teTalI Arthika sahAya ApatA zrI. pinAkina trivedI, bhajane rahevA tema ja lAvI ApavA vinaMti che. zrI. kezavadeva pidAra' zrI. araviMdanuM tatvadarzana prabuddha jaina zrI. madhubhAI paTela lokagIto ane bhajano zrI. umAzaMkara joSI uttararAmacarita prabuddha jana saMdhanA AjIvana maMtrI zrI maNilAla mohakamacaMda prInsIpAla esa. esa. dezanavI bhAratIya saMskRtinI gaMgAjamanA zAhanA taMtrIpaNuM nIce zrI dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha chelalA bAra bhadanta AnaMda kauzalpAyana zramaNa saMskRti bhAsathI saMbhALe che ane tenI zailI eka sarakhI rIte jaLavAI kAkA sAheba kAlelakara vizvazAnti - rahI che. kamanasIbe prabuddha jananI Arthika bAju bahu nabaLI paDatI - chellA divasanI bhAratIya vidyAbhavanamAM maLelI sabhA zrotAjAya che, ane grAhaka saMkhyA ghaTatI jAya che. gata varSa daramiyAna 'othI cIkAra bharAI gaI hatI. e sabhAnAM viziSTa vyAkhyAne A patranA saMcAlana pAchaLa saMdhane rUA. 151lADhA nI khoTa uparAMta adhyApaka zrI umedabhAI maNiyAre be suMdara pade saMbha- anei A rIte cAle to AgAmI varSa mAM lAvIne saukoinA mananuM raMjana karyuM hatuM. 2000) nI khoTa aMdAjavAmAM Ave che. saMdhanA vartamAna Arthika prAsaMgika saMmelane saMge jotAM ATalI moTI khoTavALI pravRtti have AgaLa calAvavI tA. 4-4-10nA roja "zramaNa" mAsikanA taMtrI zrI iMdracaMdrane ke nahi e prazna tA. 24-1-51nA roja tema ja tyAra bAda tA. AvakAra ApavA mATe saMdha taraphathI eka nAnuM sarakhuM saMmelana . 30-1-51nA roja maLelI saMdhanI kAryavAhaka samitimAM carcavAmAM goThavavAmAM AvyuM hatuM. - a,vyuM hatuM ane keTalIka carcAnA pariNAme ema nirNaya karavAmAM saMdhanI kAryavAhaka samitinA sabhya tathA prabuddha jainanA Avyo hato ke saMghanA mukhapatra tarIke prabuddha jaine Aja sudhImAM saMpAdaka zrI, dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha vyApArArthe yuropa jatA je anekavidha sevA karI che ane ziSTa vargamAM teNe je pratiSThA hoIne tene zubhavidAya icchavA mATe tA. 8-4-50 nA roja saMpAdana karI che te dhyAnamAM letAM prabuddha jana saMdhanI pravRttionuM eka meLAvaDo bharavAmAM Avyo hato. eka ati agatyanuM aMga hAine je pramANe cAle che te pramANe saMdhanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI zAha nyujhIlenDa khAte calAvavuM ane tenI khoTane pahoMcI vaLavA dareka sabhya banate maLanArI brITIza ke manaveltha pArlAmenTarI kenpharansamAM hiMdanI dhArAprayatna karI chUTavuM. A rIte prabuddha jainane TakAvI rAkhavAnI sabhA taraphathI nimAyelA pAMca pratinidhiomAMnA eka hatA. A javAbadArI saMghanA sabhyonI to che ja paNa e uparAMta prabuddha nimitte teo ahiMthI tA. 28-10-50 nA roja vidAya thayA jainanA aneka vAMcako tathA prazaMsako che teo paNa prabuddha jainane . tenA AgaLanA divase saMdhanA maMtrI zrI ramaNalAla sI. zAha taraArthika rIte madadarUpa thavA prabaMne zarU kare, prabuddha jainanA nIbhAva phathI zrI. cImanalAla cakubhAI zAhanA sanmAnamAM eka bhajana phaMDamAM potAnI bane teTalI rakama mokale tema ja prabuddha jainanA bane samAraMbha goThavavAmAM Avyo hate. teTalA grAhaka banAve. ahiM jaNAvatA AnaMda thAya che ke AgAmI me mAsanI pahelI tArIkhathI prabuddha jana teramAM varSamAM praveza gata varSa daramiyAna kAryavAhaka samitinI cuMTaNI thaI tyArathI karaze tyArathI zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAe te patranuM saMpAdana Aja sudhImAM kAryavAhaka samitinI nava sabhAo maLI hatI. hAtha dharavA kabula karyuM che. saMghanA sabhyonI saMkhyA varSanA prAraMbhamAM 255 hatI te ghaTIne paryuSaNa vyAkhyAnamALA 225 thaI che. A sAthe joDelA (ane A aMkamAM anyatra pragaTa, saMdhanI bIjI pravRttione kALanI bharatI oTanI asara jaNAya thayelA) hisAba-saravaiyA uparathI saMghanI Arthika paristhiti keTalI | che, jyAre payuM paNa vyAkhyAnamALAnI kaLA haju paNa uttarottara pAtaLI-nabaLI-paDatI jAya che tene khyAla Avaze. saMdhanA mAthe - vadhatI jAya che, ane vadhAre ne vadhAre lokapriyatA prApta karatI jAya vAMcanAlaya ane pustakAlayanI tathA prabuddha jainanI cAlu javAbadArI . , , Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 kizu jaina tA. 1-3-51 che, A uparAMta saMdhanI kAryavAhaka samiti taraphathI racanAtmaka kAryakramanI - zrI ramaNikalAla maNilAla zAha . dizAe tathA Aje DubatA jatA madhyamavargane mATe Avazyaka 11. jayaMtilAla suMdaralAla koThArI rAhatane anulakSIne vArSika sAmAnya sabhAmAM koopareTIva sosAyaTI 12. , ratIlAla cImanalAla koThArI sthApavAne lagatI darakhAsta mUkvAmAM AvanAra che. saMdha koIne i TI. jI. zAha kaI navI pravRtti zarU kare, ane vadhAre sakriya bane ane AjanA 14. i cunIlAla kalyANajI kAmadAra madhyama vargane rAhatadAyI koI yojanA hAtha dhare-evI kAryavAhaka 15. , vallabhadAsa phulacaMda mahetA samitinA sabhyanI tIvra icchAmAMthI uparanI darakhAstane uddabhava ' tyAra bAda saMdhanI kAryavAhaka samiti taraphathI koopareTIva che jene sAmAnya sabhA AvakAraze evI AzA rAkhavAmAM saMsAyaTInI sthApanA karavAne lagatI bhalAmaNa aMge nIce mujaba TharAva karavAmAM AvyA - Ave che. e yojanA svIkAravAmAM Ave che te paNa saMdhanI "muMbaI jana yuvaka saMdha taraphathI rU. 15000) nA zeronI Arthika javAbadArImAM vizeSa vadhAro ja karaze. A badhI javAba muDI sAthenI eka ke opareTIva sosAyaTInI sthApanA karavI, ane ' dArIone kema pahoMcIvaLavuM tene dareka bhabhya purI saMbhIratAthI temAMthI sTAra sthApavA, calAvavA, meLavavA vigere pravRtti karavI. vicAra kare ane eka yA bIjA prakAranI javAbadArIone aMdara temAMthI zeraholDarone vadhumAM vadhu 6 TakA vyAja ApatA je aMdara vaheMcI laIne saMdhanA kAryane vadhAre vega Ape evI saMdhanA cokhkhI Avaka vadhe tene upayoga banatA sudhI saMgha mAraphata dareka sabhyane prArthanA che. . cAlatA rAhata kAryo mATe kare. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha H vArSika sabhA A saMbadhe ghaTatuM karavA kAryavAhaka samitine sattA Apana zrI. muMbaI jaina yuvaka saghanI vArSika sAmAnya sabhA vAmAM Ave che." tA. 17-2-51 zanivAranA roja sAMjanA cha vAge saMdhanA kAryA gata varSanA saMdhanA tathA vAcanAlaya ane pustakAlayanA layamAM maLI hatI. pramukhasthAne saMghanA pramukha zrI. cImanalAla cepaDAo tapAsI ApavA badala eDITara mesarsa eca. pI. cakubhAI zAha bIrAjyA hatA. AgaLanI vArSika sabhAnI noMdha kubhANInI ku. ne AbhAra mAnI cAlu sAla mATe paNa temane ja maMjura thayA bAda saMghanA maMtrI taraphathI saMdhane gata varSane vRttAMta, eDITara tarIke cAlu rAkhavAno nirNaya levAmAM AvyuM hatuM. saMdhane tathA zrI. e. ke. zAha sArvajanika vAcanAlaya ane tyArabAda alpa upAhAra bAda sabhA visarjana karavAmAM pustakAlayane Avaka jAvakane hisAba tathA saravaiyuM ane navA , AvI varSanuM aMdAjapatra raju karavAmAM AvyAM hatAM je sarvAnumate maMjura vizeSa saMdha samAcAra karavAmAM AvyAM hatA. (A vArSika vRttAnta tathA Avaka jAvakanA - tA. 26-2-51nA roja sAMjanA cha vAge zrI. muMbaI hisAbo tathA saravaiyuM A aMkamAM anyatra pragaTa karavAmAM Avela che.) jaina yuvaka saMghanI kAryavAhaka samitinI cAlu varSanI prathama sabha? bAda prabuddha jananA saMcAlana pAchaLa gaye varSe rU. 1500) saMdhanA upa-pramukha zrI jayaMtilAla lallubhAI parIkhanA pramukhapaNA nI kheTa AvI che ane AgAmI varSanA aMdAjapatramAM rUA. nIce maLI hatI, je vakhate cAlu varSa mATe kAryavAhaka samitinAM 20 001 nI kheTa darzAvavAmAM AvI che. AvI Arthika viSama cAra sabhya umeravAmAM AvyA hatA. ane zrI, bha, mo. zAha paristhitine kema pahoMcI vaLavuM tene lagatI keTalIka carcAnA pariNAme sArvajanika vAcanAlaya ane puratakAlaya samiti tathA vaidyakIya have pachIthI- ajamAyaza tarIka-prabuddha janamAM jAhera khabara levAnI rAhata samiti ane vArSika sabhAmAM karavAmAM Avela TharAva mujaba zarU Ata karavAnuM TharAvavAmAM AvyuM hatuM ane sAthe sAthe jAherakhabara ke opareTIva sosAyaTInI sthApanA karavA aMge vaijanA ghaDI meLavIne, grAhako banAvIne, bIjA pAsethI madadanA AkAramAM kADhavA mATenI eka samitinI paNa nImaNuMka karavAmAM AvI hatI. meLavIne athavA te pitA taraphathI koI paNa rIte prabuddha janane A pramANe karavAmAM AvelI nImaNuke nIce mujaba che - AvatA varSamAM madada ApavAnAM-hAjara rahelA sabhya taraphathI kAryavAhaka samitimAM umeravAmAM AvelA cAra sabhya keTalAMka vacane maLyA hatAM. 1. zrImatI caMcaLabahena TI. jI. zAha tyArabAda saMdhanA adhikArIo tathA kAryavAhaka samitinA 2. zrI. pravINacaMda hemacaMda amaracaMda 15 sabhyonI nIce mujaba cuMTaNI karavAmAM AvI hatI. 3. e paramAnaMda harajIvana kAmadAra ' ' navA adhikArIo 4. ) aMbAlAla caturabhAI zAha zrI. ma. mA. zAha sArvajanika vA.pu. samiti zrI. cImanalAla cakubhAI zAha-pramukha 1. zrI. dIpacaMda trIvanadAsa zAha-maMtrI che jayaMtilAla lallubhAI parIkha-upapramukha 2. , kAMtilAla umedacaMda barADIA * maNilAla mekamacaMda zAha ) 3. cha dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha >> dIpacaMda trIbhavanadAsa zAha ( maMtrIe 4. , jayaMtilAla suMdaralAla koThArI ramaNalAla sI. zAha ). vaidyakIya rAhata samiti - cImanalAla pI. zAha-koSAdhyakSa . 1. zrI. ratIlAla cImanalAla koThArI---maMtrI kAryavAhaka samitinA sA 2. zrImatI jasumatIbahena manubhAI kApaDiyA zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA 3. zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA ka nAnacaMdabhAI zAmajI 4. , ramaNikalAla maNilAla zAha 3, , tAra-caMda ela. koThArI ke opareTIva-sosAyaTI-proja samiti 4, , jaTubhAI mahetA 1. zrI ramaNalAla sI. zAha-maMtrI jasumatibahena manubhAI kApaDiyA 2. >> jayaMtilAla lallubhAI parIkha , dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha 3. , ratIlAla cImanalAla koThArI pAsubhAI khIrasI purIyA 4. , tArAcaMda ela. koThArI kAMtilAla umedacaMda baraDIyA pa. , pAsubhAI khIrasI purIA Ta. ), caMdulAla sAkaracaMda vakIla maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha sarA ---- ------------------- Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-3-5 prabuddha jaina saMvata ra006 no Avaka jAvakane hisAba tathA saravaiyuM 1194-9-0 lavAjamanA 529-14-0 bheTanA 400-0-0 sabhya pAsethI lavAjamanA niyama pramANe 1519-11-8 varSanI Akhare kheTanAM , 1034-3-6 pagAra, bhADu, lAITa 355-14-0 pisTa kharca 1907-00 chapAmaNI kharca * 1-0-0 paracuraNa kharca 346-1-6 kAgaLa kharca 3644-2-2 3644-2-9 * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha 1, 28 -0 2006nAM sabhya lavAjamanAM 134-11-0 2005nAM sabhya lavAjamanA . 407-4-0 bheTanAM - 168-7-0 vyAjanAM 184-7-8 varSanI Akhare khoTA 1034-3-6 pagAra, bhADu, lAITa 32-14-8 pATa kharca 281-17-8 paracuraNa khacaka - 41-139 sTezanarI. 32-0-0 chapAmaNI kharca 400--000 sabhyanAM prabuddha jananA lavAjamanA . 18rara-13-9 * 1822-12-9 zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha saMvata ra006nI sAlanuM saravaiyuM rIjhavaeN phaMDa ** .. * * 1100--00 rokANa janarala phaMDa 5 TakAnA dhI inDIyana hyumapAi5 ku. lI. gayA varasanA bAkI 3572-2-1 nA DIbenca rU. 4000)nI pheilyunA 4234-ka-2 cAlu sAlamAM saMdhanI kheTanA 184-7-9 rokaDa beMkamAM temaja hAtha upara * 3387-10-4 hAtha upara rokaDAM . 7-12-0' cAlu sAlamAM prabuddha jananI kheTanA 1519-11-9 dhI beMka opha inDIAnA 1867-14-7 zrI. mAvajata khatuM .. 273-4-6 cAlu khAtAmAM .... 2305-2-11 2381-14-11 , zvAkhyAnamALA khAtuM' 262-11-0 pustaka prakAzana khatuM 3183-10-6 upalaka khAtuM 1243-9-6 .. zrI ma. e. zAha sA. vAM. pu. khAte vaidyakIya rAhata khatuM * * 811-5-9 2007nAM sabhya lavAjama khAtu zrI prabuddha jaina pepara khAte - 100-0-0 2008, 9, 10nAM sanma lavAjama khAte 15-0-0 chaganalAla dhanajIbhAInuM khAtuM . 132-143 7910-14-7 , DI. karamAlInuM khAtuM ' '55-8-0 ' 781-14-7 amoe upaluM saravaiyuM, cepaDAe, rasIda, vAucare ane beMka pAsabuka sAthe tapAsyuM che ane AthI rIpoTa ApIe chIe ke amArI mAnyatA mujaba ane amone ApavAmAM Avela eca. pI. kuMbhANInI kula khabara ane khulAsA pramANe ane cepaDAmAM banAvela che te pramANe cArTarDa ekAunTanTasa enDa eDITasa" barAbara mAluma paDayuM che. ' muMbai tA. 12-1-1951 - saMvata 2006 nI sAlano zrI. ma. ma. zAha sArvajanika vAM. pustakAlayane Avaka jAvakano hisAba 440-8-6 zrI pepara lAvAjamanA ' ' 2288-13-5 zrI kharcanA 2075-2-9 5gArana. : 75-8-0 pAsabukanA 294-4-0 daMDanA 1205-0-0 05AjanA 1776-15-0 bheTanA che, 3352-11-0 1462-13-8 kheTanA 4815-8-8 - 6815-8-8 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ t74 tA 1-3-51 saMvata 2006nI sAlanuM zrI. e. e. zAha sArvajanika vAMcanAlaya pustakAlayanuM saravaiyuM 24001-0-0 zrI. ma. e. vAM. pu. khAte jamA 60-0-0 ) pharatI lAyabrerI khAte jamA 48-0-0 , pustaka vadhArA DIpojhITa khAte jamA 1067-2-6 i pustaka khAte jamA 3088-8-0 , DIjhITa khAte jamAnAmAM 1243--, muMbaI jaina yuvaka saMdha khAte jamA 10000-0-0 dhI rAvalagAma syugara pharma lI. nA DIenTasa" - 4 TakAnA 10000--0-0 dhI bee TIma nevIgezana kAM. jA TakAnA Dibencarsa 5000-0-0 dhI jayapura meTala varkasa lI. nA 4 TakAnA DIecasa' 3615-0-0 dhI bekhe myunIsIpAlITI lena 5 TakAnI 1026nI rU. 3000) nI 317-13-6 zrI Avaka jAvaka khAte udhAra 1462-13-8 cAlu sAlanI beTa 1145-1-2 gaI sAlanI bacata 29509-4-0 * amoe upaluM saravaiyuM, copaDAo, rasIde, vAucara ane benka pAsa buka sAthe tapAsyuM che ane AthI rIpeTe ApIe chIe ke amArI mAnyatA mujaba ane amane ApavAmAM Avela khabara ane khulAsA pramANe ane copaDAmAM batAvela che te pramANe barAbara mAluma paDayuM che. ' 317-13-6 341-7-6 dhI benka opha InDIyA lI. ne khAtAmAM 150-7-3 dhI senTrala benkanA khAtAmAM . 84-7-9 rekaDA-purAMta hAthamAM ra9509-4-0 eca. pI. kuMbhANInI - cArTaDa ekAunTanTasa enDa eDITasa" muMbai tA. 12-1-5 "nA paNuM. rUpadhelA vararAjA vIle moDhe pAchA pharyA. lagnanI ghaDIo gaNAtI hatI. muddata'ne samaya thavA Avyo "haM, te zuM e cAThAM hota te huM strI maTI jAta ?" hite." utArethI jAna paNa vidAya thaI gaI hatI.varagheDe pUrA ThAThathI bajAramAM ghUmI rahyo hato. vararAjA bahArathI hasavAno prayatna karato paNuM zuM? ThIka A vAta to sAcI nahotI paNa kharekhara hato paNa tenA dilamAM kaMIka duHkha hoya ema lAgatuM hatuM. A huM badasurata heta te ? tame khyAla te kare, mArI zI dazA thAta ? bAju kanyApakSa paNa taiyArImAM paDe chesvAgatanI taiyArI tame purUSa te 25 jue che. paNa saMbaMdha baMdhAtAM ame amAruM pUrI thaI. jAna daravAje AvI pahoMcI. vararAjA heThA utaryA. | dila homI daie chIe. cAle e badhI vAta karavAne atyAre kanyAnI mAtA paMkhavA AvyAM. barAbara e ja TANe vararAjAe samaya nathI. bele tamane gamI?" gaMbhIratAthI kahyuMH meM ' sAMbhaLyuM che ke kanyA rUpALI, nathI; moDhe zILInA DAgha che; avAja jarA bhAre che. huM kanyAne joyA vinA vararAjAe hakAramAM DokuM dhuNAvyuM. " have pachI te keda nahIM paraNuM! jAna Azcaryacakita thaI gaI. kanyAne bApa te divasa ema nahi kahe che ke meM jaI na hatI.' jANe vADho teya TIpuM lohI na nIkaLe e thaI gaye. 'nA' kahI vararAjA uThavAnI taiyArI karavA lAgyA. bIjI bAju kanyA mAhyarAmAM besavAne taiyAra thaI. bhagavAnanI - " ubhA rahe.' kanyAe kahyuM. "meM tamArI vAta sAMbhaLI. murtA pAse jaI zraddhAthI praNAma karI rahI hatI. 'ha, prabhu ! mAre have tame mArI eka vAta sAMbhaLe.' jIvana saMyamapUrNa sukhI bane." * zuM?' azrubharI AMkhe sagAMvahAlAM gharamAM AvyAM. badhAMnA caherA joine kanyAe pUchayuM: "zuM che? mane kahe te kharA !' kanyAe gaMbhIra thaIne kahyuM : "AjathI tame mArA bhAI che. paNa koNa kahe? zuM kahe ? Akhare kanyAnAM mAmIe phoDa have tame bIje sthaLe paraNI leje. huM te tamane pasaMda chuM paNa karyo. emane bahu samajAvyA paNa emanA manamAM koIe bhUsuM tame have mAre lAyaka nathI.' bharAvyuM che. have kaI rIte mAnatA nathI. enAM mAbApa paNa kahe paNa" vararAjAe kahyuM. che ke " A tuM zuM karavA beThA che?" paNa baNa kAMI nahi. tame mArU rUpa jovA AvyA tyArathI "ema che? kanyAe kahyuM. "te emane AvavA de. huM ja meM bhagavAnanI pAse saMkalpa karyo hato. bhagavAna tamane emanI sAthe vAta karI laiza.' sukhI kare.' ' sau bahAra gayAM. vararAjA aMdara AvyA. kanyAe zAMta citte - vararAjA vIle me bahAra nIkaLyA. kanyAe pitAne saMkalpa prabhunI prArthanA karI. theDI vAre AMkha kholI. "kema mAruM rUpa page lAgI potAnAM mAtapitAne kahyo: " bA, duHkhI na thaI; gamyuM?' kanyAe kahyuM. a 5Naneya svamAna che.' mane mArA eka mitre kahyuM hatuM ke tamArA meDhe zILInAM cAThAM che.' vizva vAtsalya'mAMthI sAbhAra udhRta navalabhAI 2 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka : zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-67 dhanajI TroTa, muMbaI mudraNathAnaH sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 : ra makara :22 zrI muMbai jaina yugaka sa MdhanuM pAkSika mukhapatra prabuddha jaina tatrI! maNilAla mAkamaca Mda zAhu muMbaI : 15 mArca-19pa1 gurUvAra uMcA gaDha giranAra vAdaLathI vAteA kare!' ana maLe che. khAronuM tene ( gatAMkathI cAlu) AvA ja eka bIjo anubhava cethI TukathI pAMcamI Tuka tarapha jatAM thayA. pAMcamI Tu ke padmAMcavA mATe cothI TukathI ThIka pramANamAM nIce utaravu paDe che. A utarANupurUrUM thAya eTale khAjIe jarA nIcANamAM eka Azrama jevuM makAna jovAmAM AvyuM. kutuhalathI prerAyalA ame tyAM gayAM. tyAM eka dADhIvALA * prabhAvazALI svAmI kheThA hatA. temane ame namaskAra karyAM. temaNe amane bhAvabharyAM zabdo vaDe AvakAryA. te pajAkhI hatA. bahu sundara hiMdI khelatA hatA. temaNe amAre jaLapAna vaDe satkAra karyAM ane jaNAyu` ke " ame jIvananuM sAyaka sevAmAM ja mAtIe chIe ane te hetuthI ahiM ame sadAvrata calAvIe chIe. ahiM je kai Ave tene pIvAne pANI maLe che; . khAvAMne che. garIba pasAdArane amAre mana kAMi bheda nathI. thAkayApAyA yAtrIo ahiM Ave che ane amArI pAse je kAMi DhAya te karIe chIe. upara (pAMcamI TuMka upara) dattAtrayanA pagalAM che tyAM ahiM eka sAdhu bese che ane yAtrALuo je kAMi kare te ahiM lai Ave che. vaLI AvatA jatA mANase mAMthI paNa jenI zakti DrAya ane jenA dilamAM bhagavAna vase te kAine kAMi ApI jAya che. te upara A sadAvrata cAle che. AmAM amane kAi divasa teTA paDatA nathI ane amArAM anna bhaDArane hiM taLIyuM dekhAtu nathI. krAi divasa eka sAthe 100 mANusene jamADavA hAya tA pazu amane muMjhavaNu. thatI nathI. ahiM kAmakrAja sAdhu kare che ane rasAi paNa sAdhue ja kare che. ame TIlA TapakAMmAM mAnatA nathI; bhAMgatamAkunu amane kAi vyasana nathI. nAgA rahevuM, bhasma lagADavI e badhAMnu amAre mana kA mahatva nathI. lokonI sevA karavI ane izvaranuM cintana karavuM e ja amAre mana parama krama che. ame paththarane pUjavA karatAM jIvanta mAnavImAM rahela zvarane pUjavAmAM vadhu mAnIe chIe, amArUM jIvana te nadImAM taratA sukA pAna jevu che. kayAre ai te kayAreka tyAM evI amArA jIvananI gati che. amArI salAmatI zvaranA hAthamAM che ane te amane sa MbhALe che. kAi suyeAgathI tame ahiM AvI caDhayA che. te amArI lukhI sukI bhAkharI jamIne ja jAo. utAvaLa na heAya te ahiM khaperanA sukhethI khArAma kA. ane sAMja sudhI rAkA Ae ItyAdi. eka vayevRddha sanyAsIne AvI lokasevAnI vAta karatAM sAMbhaLIne huM cakita thaya gaye, temanA vizeSa paricayanA mane lAbha thaye eTale temanu Ama traNa kazI paNa AnAkAnI vagara svIkArI lIdhuM. pAMcamI Tu ke vAtu haju khAkI hatu eTale amArA mATe rasAi thAya e daramiyAna ame pAMcamI javA upaDayA. e adbhuta zikhara upara doDha khe-kalAka kema pasAra thayA tenI khakhkhara sarakhI na paDI. e dattAtrayanI TekarI upara eka IMTa che. na. bI. 4ra66. gASi ke lavAja na rUpiyA 4 je Ave te vagADe che ane tenA raNuMkArathI cAre dizAo gAjI uThe che. aDhithI uDavAnu mana thatu' na hetu ema chatAM Akhare manane manAvIne daityAMthI ame yA . ane svAmIjI pAse AvyA. amArU' temaNe khuzna bhAvabhayu Atithya kayu kalAka deDha kalAka ArAma karyAM. svAmIjI sAthe keTaleka samaya vArtAlApamAM gALye, svAmIjInA pUrvajIvana viSe kAMoka jANavAnI me icchA darzAvI. temaNe potAnI jIvanakathA kahI saMbhaLAvI. te paNa eka vakhata gRhasthAzramI hatA. ahamadanagara bAju TekasIDrAivanu kAma karatA hatA. nAnapaNathI - zvarabhakita taraka temanuM mana vaLelu hatu; patnI gujarI ga; sauMsAra viSe vairAgya Avyo,. mAbApa jIvatA hatA. teo krama rajA Ape? satAnamAM eka putrI hatI tene paraNAvI dIdhI hatI. Akhare eka divasa vahelI savAre temaNe chupI rIte 'gRhatyAga karyAM. sanyAsa lIdhA. haradvAranA gaMgAkinAre 30 varSa gALyA. trIza varSe sagA sabaMdhIone temanA patto lAgyA ane petA taraph khe cavAnA te dizAethI prayatna zarU thayA. A upAdhithI mukta rahevA mATe haradvAra teo cheADIne keTalAka samaya tryaMbaka rahyA. traNeka varSathI ahiM AvIne rahyA che. temanI vANImAM uDDA. samabhAva ane nItaratI prasannatA hatI. temanA paricayathI ame kRtakRtyatA anubhavI. sAMja paDavA AvI eTale temanI ame rajA mAMgI ane krartA karatAM sUrya' jyAre pazcimanA kSitijanI pelepAra alApa thai rahyo hatA tevA samaye ame amArA nivAsasthAne paDeoMcI gayA. giranAranI vizeSatA e che ke e sava dharmanuM tItha sthAna che, jene pahelI TuMka kahe che tyAM keTalAMka bhagya jainama'diza che. A dareka ma MdiranI racanA bhinna bhinna prakAranI hAine pratyeka mA~dira viziSTa vyakitatva dharAve che. A janatIyanA mukhya adhiSThAtA deva jamAnA 22 mA tItha kara bhagavAna temanAya che. temanAtha rAjaputra hatA. jaina kathAnaka pramANe zrI kRSNutA pitA vasudevanA bhAi samudravijayanA temanAyasvAmI putra thAya. yAgya ummare temanA ugresana rAjAnI putrI sAthe vivAha thayA ane temanA lagnanI jAna kADhavAmAM AvI. temanAthanA ratha zvazuragRhe pahoMcyA tyAM pazuonA kALAhaLa ane pAzcAra sAMbhaLyeA. rathanA sArathine pUchatAM temanAthane mAluma paDayu ke lagnanAM khIjA divase thanAra vareAMThI athavA te harakhajamaNu mATe katala karavAne ekaThA karavAmAM AvelA pazuone A kALAhaLa hatA. A jANIne temane bhAre Adata thayA ratha pAdhye vaLAvyo, ane sIdhA . giranAra AvyA ane saMsAranA tyAga karyAM ane paMcamuSTi leca karIne dIkSA aMgI eka kAra karI giranAramAM ja rahIne AtmasAdhanA karI ane kevaLajJAna prApta karyu. jenAM lagna temanAthasvAmI sAthe thavAnA hatA te satI rAjula paNa bhagavAnanI pAchaLa ja cAlI nIkaLI ane teNe paNa Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - praNava jana tA 15-3-51 nimA-bhAre amArA manatA satata vadhI evI bhagavAna pAse ja dIkSA aMgIkAra karI ane samayAntare kevaLajJAna bAbate samajI lIdhI te ApaNe pharIthI saMkSepamAM tapAsI prApta karyuM. Ama giranAra sAthe temanAtha ane rAjula ubhayanI laIe" ema kahIne AgaLa cacaeNlI badhI bAbatane saMkSipta AtmasAdhanA joDAyelI hoine jenone mana A tIrthanuM asAdhA- sAra kahetA jAya che ane jijJAsu vAMcakane AgaLanI bhUmikAmAM raNu mahatva che. pagalAM maMDAvatAM jAya che. "lAIka DIvAIna' vAMcavI eTale ke giranAranAM jaina maMdiramAM mukhya maMdira bhagavAna nemanAthanuM saddaguru sAthe anantAnugAmI pravAsa kheDave. lAIpha DIvAIna : che. A vizALa maMdira AsapAsa moTo coka che ane cAre bAjue , vAMcavI ane giranAramAM vasavuM e banne eka mekanA bhAre pUraka derIonI hAra che. AmAMnI eka derImAM bheAMyaruM che ane lAgatAM. jANe ke eka anyanuM pratIka ja na heya-lAIpha DIvAina ' tyAM "amIjharA pArzvathAna'nI eka bhavya mUrti che. zilpakaLAne A eTale tAtvika graMtha sAhityamAM jANe ke giranAra ane tIrthAdhirAja eka suMdara namuno che; A pratimAnuM vidhAna-sarva aMga upAMgonuM giranAra eTale lAIpha DIvAIna-pavitratAnuM ja mUrta svarUpa-AvA nimaNu-bhAre sapramANa sudhaTita che ane mukhamudrA te eTalI saMvedanapUrvaka A mahAna graMthanuM ahiM beThAM beThAM parizIlana kayu" badhI ramya che ke temAMthI prasannatA satata TapakI rahI hoya ema ane jIvananI dhanyatA anubhavI.' ja ApaNane lAge che. guphAmAM kaI adbhuta yegI beThe heya evI giranAra A huM pahelI vakhata Avyo nahoto. pahelAM jyAre prazamarasanimagna A pratimA che. A mUrti samakSa huM jyAre jyAre Ave tyAre jaina dharmazALAmAM rahelo ane eka rAtrathI jyAre miranAra gaye chuM tyAre tyAre meM keTaleye samaya gALe che vadhAre samaya kadI pasAra karelo nahi.. A vakhate te AvI ane te paNa mana haju dharAyuM nathI. A te jaina maMdironI sundara sthAnamAM eka sAthe ATha divasa rahevAnuM banyuM. ane vAta karI. paNa giranAranI Toca upara dUra dUrathI dekhAtA aMbAjInA giranAranI aneka bAjuone nikaTa paricaya thaye. giranArane aneka maMdiranuM zilpavidhAna paNa eTaluM ja bhavya ane AkarSaka che. vAra jevA chatAM te sadA nityanUtana hoya, ane te viSenuM Aka* bIjA paNa keTalAye chuTA chavAyAM vaiSNava tema ja ziva maMdira che. paMNa jarA paNa dhaTatuM na hoya evo anubhava thato rahyo che. giraA giranAra upara jaMna karatAM jainetara ghaNI meTI saMkhyAmAM nAra eka mahAkAvya che ane tenI mahattA tenA sthULa darzana karatAM yAtrArthe Ave che. aha' tarehatarehanA che ke jovA maLe che. paNa tenI sAthe joDAyelA aneka dhArmika saMvedane tema ja vicAravidhArthIonAM ToLe TeLAM giranAra upara ja tyAM bhaTakatAM daSTigocara saMskArene aMge ghaNI vadhAre che. giranAra eka tape bhUmi che thAya che. taLapadA ke, kheDute, majura, madrAsIe, paMjAbIe, , ane AtmasAdhanAnAM kendra tarIke tenI jagatabharamAM meTI sAdhuo, saMnyAsIo, tarehatarehanA veza ane jAta jAtanAM AbhUSa khyAti che. bAvA jogI jatinI . aneka kathAo giranAra sAthe NothI zobhatAM naranArIo ApaNI najare caDhe che. giranAra samagra saMkaLAyelI che. A uparAMta saurASTranA aneka aitihAsika parivartana '' hiMdusamAjanuM eka meTuM tIrthadhAma che. vaLI gIranAra sAme neno giranAra sAkSI che. kALajunA jogI mAphaka utuMgakAya ' ' dAtArane uce DuMgara che. tyAM eka elIyA pIranI kabara che ane giranAre aneka aitihAsika dhaTanAo, rAjyavaMzanA Areha 'musalamAno mATe e paNa eka moTuM yAtrAnuM sthaLa che. navAbanA avaroha, ane rAjakIya, sAmAjika tema ja dhArmika vizva vakhatamAM e sthaLanI roNuka judI hatI, navAbInA asta sAthe e nihALyA che. kaMi kaMi sAmAjika, dhArmika, paurANika kathAo sthaLanI ronaka ghaTavA mAMDI che. ema chatAM paNa musalamAnonuM te giranAra sAthe saMkaLAyelI che. sthaLa viSenuM AkarSaNa te kAyama rahevAnuM je che. ' ' giranAra uparathI, svaccha AkAza hoya te, prAta:kALe ke giranAra upara rahevAnuM banyuM e daramiyAna zrI. aravindanA Life Divine nuM vAMcana cAlatuM hatuM. sthaLa ane vAtAvaraNa sAyaMkALe dUra dUra laherAtA mahAsAgaranAM darzana thAya che ane saurASTra bAjunA sAgarapiTa upara vicaratA nAvike giranArane bhAvagraMthaviSayane sarva prakAre anurUpa hoine A ati kaThaNa lekhAte graMtha mArA mATe saMgrAhya banyuM hatuM. vAMcatAM vAMcatAM avAranavAra pUrvaka vajana karatA hoya che. saurASTranA AkAzapaTa upara vicaratAM evuM lakhANu Ave ke jeno bhAvArtha turata buddha mAM na utare. vimAnavAsIo giranArane vismayapUrvaka nihALe che ane tenAM pavitra Ama bane eTale copaDI baMdha karUM ane cetaraphanA vistIrNa - darzanathI AnaMdamugdha bane che. be eka varSa pahelAM jyAre saurASTranAM rAjyanuM visarjana thayeluM ane jAmanagara khAte AkhA saurASTrane eka pradeza upara, bhUrA AkAza tarapha, dUragAmI kSitija prati beDa ja najara pheravavA mAMDuM ane thoDI vAramAM kaThaNa lAgatA lakhANane hakumata taLe lAvatI saurASTra sarakAranI sthApanA karavAmAM AvI bhAvArtha manamAM khulI jAya ane vAMcana pAchuM AgaLa cAle. A tyAre eka mitra sAthe nAnA sarakhA eroplenamAM jAmanagara javAnuM pustakamAM aneka agamanigamanI vAta Ave che. A parvatanuM baneluM ane tyAMthI sAMjanA samaye muMbaI tarapha pAchA pharatAM Athabhavya darzana paNa ApaNane uMDA vicAra ane cintana tarapha vALe matA sUryane lIdhe te jojajavala banelA pazcima AkAzanA paMTa upara upasI AvatA zyAmasundara giranAranuM chAyAcitra lagabhaga che. pustakanI IMca giranAranA darzanamAMthI ukale che; giranAranI 10000 phITa uMcAIethI joyeluM. e vakhate joyeluM digantavyApI virATa racanA ane apUrva bhavyatAno ukela A pustakamAMthI sujhI Ave che. dRSya ane zeSazAyI bhagavAnaviSNusamAne zobhatA bhagavatI ,' - " Life Divine mAM pratipAdya viSayenuM anekavAra punarA vasuMdharAnA kheALAmAM piDhelA tIrtha mahe daya giranAranuM chAyAcitra Aje paNa cittamAM eTaluM ja sukita che ane tenuM smaraNa vartana AvyA kare che. te vAMcatAM ApaNane ema ja lAge che ke , kaI eka mahAna gurU tatvavettA jIva, jagata ane Izvarane lagatA Aje paNa romAMca pedA kare che, gUDha praznonI ApaNI sAthe carcA kare che, eka pachI eka navAM Ama dUrathI tema ja najIkathI jenuM darzana ATaluM badhuM navAM tAvika rahasya ApaNI sAme pragaTa kare che, agharI bAbate alhAdaka ane preraNudAyI che tevA giranAra upara ame ATha pharI pharIne samajAve che, ane koI paNa navA viSayanuM nirUpaNa divasa rahyA ane jANe ke koI svapnasRSTimAMthI puna: jAgRta zarU karatAM pahelAM atyAra sudhI zuM zuM kahyuM tenuM vAre vAre A jagatamAM praveza karatA hoIe evI rIte bhAre haiye ame giranAra : punarAvartana karatA jAya che. gurU samajAvatA thAkatA nathI uparathI utarIne bhUtaLa upara nIce AvyA ane vyavasAyavyAkuLa ane ziSya sAMbhaLatAM ka TALatA nathI. " ApaNe ATale sudhI junAgaDha zaheramAM punaH praveza karyo. , AvyA. have AgaLa AvIe e pahelAM ApaNe kaI kaI samApta, A paramAnaMda Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-7-51 prazuddha jaina dhanavyayanI 'sudhAraka ane vicArakAnA avirata parizrama chatAM, kuM bhakarNa nI nidrAmAM paDela samAjane jagADavAnu keTalIyavAra kaparU thai paDe che, tyAre kALabaLa keTalI jhaDapathI parivatanane mArga mokaLA karI Ape che, tenuM sahaja udAharaNa, zrI jaina zvetAmbara kAnpharansanI phebruArI mAsanI patrikA pUrU pADe che. jaina yuvaka saMdhanA kAyakare ane jaina samAjanA vicArakAe, je sudhAraNA mATe--dAnanI dizA badalavA mATe chellAM pacIsa varSa'thI Agraha karelA, vinati karelI, zAstranAM samaya'nA TAMkelA, e badhu jANeke baherA kAna para TakArA jevu' hatuM, e vinati ane AgrahA sAme tyAre "kahenArane nAstika ane abhavI vizeSAthI navAjavAmAM AvatA. Aje e ja nAstika" zabda vAparanArA, joke jUnA chatAM temane mana navA evA Agraha karI kahe che. dhananA vyakta karavAnI dizA badale. '. e dhaNu' mADu hovA chatAMya sudhAraka mane vRttivALAMone Ana upajAve tevI hakIkata che. prastuta lekhamAMnI be ja kaMDikA joieH-- "zAMtisnAtra nI vAta vicArIe, emAM vaparAtu moTA bhAganu banatA. varadheDAnA ADaMbara, prabhu sanmukha dharavAmAM AvatAM mULa kaLAdikanA DhagalA, ane pUjArI ke gadhaiyAnA lAbhamAM kharacAya che. ekAda prabhAvanA ane te paNa sAmAnya prakAranI mAda karIe tA jaMtAnA lAbhamAM kaI ja haiAtuM nathI. rAja bhaNuAvavAnI pUjAmAM nathI haiAtI sArI hAjarI, ane jee avakAza meLavI hAjara heAya che teone merA bhAga e pUjAonA rahasyathI ajJAna huya che, eka kALe e calAvI levu* te bhale ucita manAyuM hAya, paNa AjanA vijJAnayugamAM e nathI te ApaNI pragati sUcavatu ke nathI te AtmazreyarUpa nIvaDatuM; kemake jJAnI bhagava'te e peAte ja samaja vagaranI karaNIne mahattva Apyu nathI. cAlu samaye harakAi vyakitane dhama mAge' dravya kharacavAnI icchA thAya te eNe arpI rakamanuM bajeTa svadharmI khAvAnA lAbhAthe' prathama nakkI karavu' ghaTe; bhAkInI adhadha rakamamAMthI vidhividhAna a Mge jarUrI kharacya karAya. kadAca..rezamI kapaDuM na maLatuM ya te sutarAuthI calAvAya. 'me terI bAdalAne sthAne rUperI cAle eka jAtanAM phaLa sattAvIza DAya te khIjA ochAvattAM cAle mate vaheDAmAM eka "amane koma pa ne pU jo saMsthAe jIvavuM hoya tA kaiMka karI batAvavu joie. eTale ane AvezanamAM mata mAM paNa teno pa kheMcI zake tevA eka TharAva pasAra karyAM ane te madhyama vaga te rAhata ApavA mATe eka krUDa zarU karavAno. kAnphransanA te TharAvanA adhivezanano kAyaka to khamatIdhara ane khAjo upADI zake tevA hatA. eTale samAjane paNuM lAgyuM ke e dizAmAM nahiM DhAya, heze temane peTane khADA puratA nA Deya, vadhArAmAM e badhAmAM ucca sakAra ane jainadhama nA umadA tattvanI pichAna nahi hAya te, A yugamAM nahi teA sAcI prabhAvanA thAya, nahi tA pUrvajonA kimatI vArase sAcavI zakAya, ane haragIja je dhama' viSadhama nI lAyakAta dharAve che te mAtra mUDIbhara mAnave nA khatI jaze, kriyAnA vidha..nathI, kharacanArane rAkavAnI jarUra nathI paNa kharacanI moTI rama, vadhu nahi te ardhI rakama, svadharmAM evA zrAvaka-zrAvikAnA hAthamAM jAya tema karavAnI jarUra che." isa kAya thaze, konpharansano kAya kartAoe madhyama vargane rAhata ApavA mATe zarU karelA A krUDane samRddha karavA yatna karI joyA; paNa pAtAnA paga upara dhADA mArI zake tevA kAnsanA A kArya kartAe potAnA kALA ApavAmAM jarUrI udAratA dAkhavI na zakayA eTale e phALAmAM amI na AvI. na haju A kaLAnI vAta siddha nathI thaI tyAM AvatA mArca mAsamAM A kAnpharansanuM adhivezana saurASTramAM junAgaDhamAM maLe che. tenA pramukha tarIke"zrI kAntilAla IzvaralAla zeThanI varaNI thaI che. teoe thADA mahinA upara jAmanagara khAte kansensanI sthAyI samiti samakSa je bhASaNuM karelu tenI ane muMbaimAM upadhAnaterSanA kAya mAM sahAyabhUta thayelA kAya kare ne abhinaMdana ApavA mATe je snehasa melana cAAyeluM tenA pramukhasthAnethI vyakata karelA vicArAnI kAMnpharansanA sthAyI kAryakatAo para ThIkaThIka asara thai jaNAya che, kAraNake prastuta lekhamAM temanA e vicArA para vivecana ja. che ema kahI zakAya. e dRSTie atyAra sudhI rUDha valaNumAM sapaDAyela kAransa A varSe samAjane kaIMka aMze nadhIna vicArasaraNI ApavA zakitamAna thaze, evI A lekha vAMcyA pachI pratIti zApa che. * sa *** jenuM zvetAmbara kAnsanA itihAsathI paricita. sau koI jANe che ke, e keTalI niSkriya jaina sasthA che. krAya nahi, paNa haravA e tenI viziSTatA che. chellAM pAMca varSa'thI tenI kAya vAhI ma da ja nahi prAyaH jaDa thaI gaI che, eTaluM ja nahi, gavAmAM zabdanI bhabhaka chAMTavA chatAM tenAmAM caitanya AvatuM nathI. 177 zrI kAntilAle temanA vyakatavyamAM jaina samAja traM bhALatA tarake sakSa doreluM 1 have dinanA cIle ballera. munibhaThThA rAja temanAM 'upadezamAnA aDadho samaya zrAvakazrAvikA kSetramAM zrImA ane zrALue nANAM Ape tevA upadeza Ape ane che, vyavahArika "ane nAmaka utsavAmAM sAda i ane khapapUratu khaca karA phrI samayabhAmA Ara muddAne vaLagI patrikAnA A lekhamAM tenI vizeSa chasAvaTa karavAmAM AvI che. e lekhamAMnA keTalAka muddAo sAthe dizA pheravA' ApaNe. saMmata na thaIe tepaNa eka vAta tenA parathI jaNAya che ke, navIna vicArasaraNIthI A kAryakartAe dhIme dhIme ra'gAtA jAya che. gujarAtabharamAM tAjetaramAM * upadhAnatapa pAchaLa zraddhALumAM ghelA banyA hatA. e ghenachAe, hRda paNa eLa'gI hatI. muAie tenI pAchaLa lAkho rUpiyAnuM girathaka ane jainetarAmAM hAMsI karave tevu' kha' karyuM'. A kha' pachI pariNAma e upadhAna tapa pAchaLa parizrama lenAra, kAnsanA kAya kartAomAMnA eka e vidhine aMte A lekhamAM A pramANe udgAra kADhe che " " upajAnatapa jevA aNumUlA vidhAnanI vAta karIe tA Aje, taMpakaraNInA divase khAda karIe te je dhana kharacAya je parizrama levAya che ane vidvAna munirAjo gaLu kheMcI je nAna pIrase che te keTalA pramANamAM amalI banatuM dRSTigacara thAya e mahinA sudhI saMMsArathI alipta jIvana gALyA chatAM, na tA e pavitra kriyA pAchaLanuM rahasya samajAya, na te jJAnavRddhi thAya, ane na teA e' pachInA jIvanamAM e a Mge ke parivartana thayeluM jovAmAM Ave te bhagavatanA AgamamAM kezuM che tema ApaNe ciMtAmaNi rAtanI sAcI pichAna nathI karI zakayA ema mAnavuM ja paDe.' mApaNA tapa teA aMtaranA vIya' para avalakhe che. miSTa na hatya tAja khIje dine tapa thAya ema nathI jasAttvika bhojana bhale 'nimitta sAdhana gaNAya, bakI te kharU baLa AMtarika ullAsamAM che. jainetare tapanI kiMmata samaje, ane tapasvInA bahumAna kare tevI rIte ApaNA varapADA nIkaLe che kharA ? e pAchaLa jeTalI rakama kharacAya che tene jo dezakALanAM sAdhanAmAM vAparIe te janatrama'nI prabhAvA viSamanAM vistare. mATarAnI laLI katArathI kadAca dhanikatAnuM pradarzana saMtu anumAna kara Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 tA. 15-3-51 keTalAka samAcAra ne nedha mahApurUSonI bhasmavijanano mahimA ! evI dhAstI hatI ke pavitra nadInAM pANImAM tAjetaramAM dezanA moTA mANasanuM avasAna thatAM temanAM saradAranI bhasmavisarjana paNa " rAjakIya' Ajanane mRtadehane agnisaMskAra thayA bAda avaziSTa rahetI bhasmano viSaya banI rahe. duniyAbharamAM jude jude sthaLe nadI vagerenAM visarjanane bhAre mahatva ApavAmAM Ave che. A mahattapradAnano pANImAM gAMdhIjInI bhasma padharAvavAne gAMdhIjInA vakhate je kamaprAraMbha saddagata mahAdevabhAInA avasAnathI thayuM. kasturabAnA ava- nasIba dAkhale paDe che e navA kriyAkAMDanI prathA zarU karavA sAnaprasaMge A bAbatane thoDuM vadhAre mahattva maLyuM. gAMdhIjInI je bhayaprada banavA lAgyA che. mArA jANavA pramANe sAne bhasmanA to sthaLe sthaLe saraghasa nIkaLyA, pradarzana samAraMbhe gATha- gurUjInI bhasma paNa jude jude sthaLe padharAvavAmAM AvI hatI. vAyA, ane aneka nadIomAM bhAre ThAThamAThapUrvaka tenuM visarjana dareka mahApurUSanA mitrane ema lAgaze ke temanA sadgata gurUnI karavAmAM AvyuM. saradAra vallabhabhAInI bhasmane paNa pahelAM ama- bhasma dezabharamAM jude jude sthaLe padharAvAya nahi tyAM sudhI temaNe dAvAda tathA dIlhI khAte pradazasamAraMbha goThavavAmAM AvyuM pitAnA gurU pratye pUrNa mAna batAvyuM na kahevAya. A prakAranA ane pachI darabArI &ThamApUrvaka prayAgamAM visarjana karavAmAM dekhAva mATe mane bIlakula sahAnubhUti nathI; ema kahIne bIjAnI AvyuM. dehamAMthI AbhA uDI javA bAda dehanuM kazuM paNa mahattva lAgaNI dubhavatAM mane bahu kheda thAya che. gAMdhIjI pratye mArI purI ' rahetuM nathI evI ApaNAM parApUrvAnA saMskAramAM uMDI ane vAsta- bhakita hatI. chatAM huM temanI bAbatamAM paNa ene saMmati vidarzI samajaNa rahelI che. ane tethI aMdara rahelI cetanA ApI zakaze nahote. ane saradAra mATe mAre pUra Adara vidAya thayA bAda ane e cetanAne vyakata karatI AMkhe nizreSTha ane aMgata prema e pratye vadhu sahAnubhUtithI vicAre pAne azakana banyA bAda e dehane vinA vilaMbe agnizaraNuM karavAnI prathA banAve che. saMkaDA' tIrthasthAmAM ApaNe vahemapUrvaka thADAM vadhune ApaNAM hiMdu samAjamAM purANakALathI pracalita che. je dehane umero karIe chIe, ane vivekazanya ane bhAvukatAmaya zraddhAMjanakAme samajIne ApaNe bhasmIbhUta karyuM tene bhasma ke avaziSTa lione vadhu mahatvanI lekhavA bheLA le kone uttejana ApIe sthae paNa koI paNa prakAranI pUjAbabhAvanAnA adhikArI chIe, tethI e jANIne mAruM dila haLavuM thayuM che ke zrI DAhyA bhAI rahetA nathI e sAdI samajaNathI saheje grahaNa thaI zake tema che. tathA maNibahena paTele A vicArane daDhatApUrvaka nApasaMda karyo che. ema chatAM Aje bhasmavisarjanane A mahimA kema vadhAravAmAM AvA kAryakramanI pharIthI koI prasaMge sUcanA na karAya ema mArI a,ve che ane tenI Adara pUjAmAM paMDita javAharalAla jevA vinaMtI che. aMgata rIte huM jUnA dhArmika rItarIvAja pramANe paNa kema bhAga le che te samajI zakAtuM nathI. paNa bhasmavisarjana mATe nadIonA svAmI samudra karatAM bIju ' : A ja viSaya para saradAra vallabhabhAna avasAna thayuM ane vadhu pavitra sthAna ka9pI zakatA nathI; ane muMbaI jevA dariyAnI taratamAM ja zrI kizoralAla mazarUvALAe tA. 30-12-50 nA najIkanAM sthAnamAM mANasanI dahanakriyA thaI hoya tyAre visarjana harijanabaMdhumAM eka mArgadarzaka noMdha lakhI hatI. te noMdhamAM mATe prayAga jevAya dUranA sthAne bhasma laI javI e vicitra temaNe jaNAvyuM hatuM ke, lAge che." * * ApaNe upara joyuM tema saradAra vallabhabhAI saMbaMdhamAM haze, paNa emAM beThelA mAnavee je pavitra kriyA karI ethI Akhare zrI DAhyAbhAI ane maNibahenanA vicAra mujaba amala jenetara janatA te ajANa ja rahe che ! jana samAja sAme je karavAmAM AvyuM nathI ane temanI bhasmane prayAga khAte triveNI keTalAka mahatvanA prazno khaDA thayA che tene ukela a No hoya, saMgamamAM vidhi samAraMbha pUrvaka padharAvavAmAM AvI che. Ama chatAM ane rASTranA navavidhAnamAM jenoe pitAnA pUrvajo jevuM sthAna have pachInA vakhata mATe zrI kizoralAlabhAinI vicAraNA dhyAnamAM prApta karavuM hoya te sauthI prathama vyayanA mArgonI dizA badalavI rAkhavI ghaTe che ane aneka vahemathI bharelA dezamAM bIjA navA paDaze. svadharmI baMdhuone saMgIna sthitimAM mUkavA paDaze." vahema vadhAravAmAM na Ave ane mRta mAnavInA zabane, bhasmane ke DaratAM DaratAM, samAja camakaze e bhIta chatAM, lekhamAM e asthine vadhAre paDatuM mahatva ApavAmAM na Ave e jarUrI che. kahI ja devAmAM AvyuM che ke, " AjIvikAne prazna rakata cUsI kAntIyavAdathI para bane.. rahyo hoya; saMkhyAbaMdha jinabiMba ane ramaNIya devAlaye mejuda heralDa TrIbyuna " patre yojelI AntararASTrIya vArtA harIphA ' chatAM tyAM upAsake ke pUja ke na hoya, tyAM meTA bhAganuM dhana InA anusaMdhAnamAM " janmabhUmi patro' e jelI gujarAtI ane dharma baMdhuonA hAthamAM jAya e rIte khara ema kahevAne marAThI vArtAonI harIphAImAM saphaLatA prApta karelA vijetAone , abhyAsIne dhama che." abhinaMdana ane pAritoSika ApavAne lagatA samAraMma prasaMge A bane phakarA eTalA spaSTa che ke tenA para kaMI paNa TIkA pramukhasthAnethI kAkAsAheba kAlelakare karelA pravacana daramiyAna prAraMbhamAM karavAne badale ATaluM kahIe ke, madhyama vargane khAtara-madhyama gujarAta tathA mahArASTranA sAkSane uddezIne jaNAvyuM hatuM ke - vagane ja je bane che te samAjane khAtara-kenpharansanA eka huM jyAre gujarAtamAM game tyAre hakAra bApAe mane ema - samayanA ane haju paNa pratyAdhAtI ta, eka vakhata pite jene pUchyuM hatuM ke huM mahArASTrI thaIne gujarAtamAM kema Avyo ? tyAre dhama mAnI lIdhuM hatuM e dharmamAM atyAre AMzika paNa pheraphAra meM emane javAba ApyuM hatuM ke vaDodarAne ItihAsa vAMce karavAnuM sUcave e rASTranI pragatinI nizAnI che, pratyAdhAtI ta tyAre meM jANyuM ke marAThAoe gujarAta para rAja karyuM chatAM dezakALane samajI zake e AnaMdanI vAta che; ane ramapaNe sau teo gujarAtane prema saMpAdana na karI zakyA eTale eka mahAkaI IcchIe ke, jaina zvetAmbara konpharansanI mukhapatrikAe rASTrI tarIke gujarAtanI sevA karavA javAnuM ane te rIte gujarAtanA vahetA mUkelA A vicArane AgAmI konpharansanuM adhivezana hRdayathI prema saMpAdana karavAne meM nirNaya karyo ane tene meM amala paNa apanAve; ane "dhanavyayanI dizA badalI " madhyama vargane-sAdha karyo. gujarAtamAM eka prakAranI rASTrasevA karIne svarAjaya mAM bhAIene kaMIka paNa rAhata Ape. pachI, huM mahArA" pAcho pharyo. tyAM pazu meM A ja kAdhuM ka" dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha che. paNuM je 9 thI huM gujarAtamAM rahyo ane je samAdhAna Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi.15-35S huM mahArASTramAM pAcho pharyo te pachI Aje jyAre kSudra bAbata varSe kAlanA jevA dUra. sthaLe". AcArya zrI vijayavallabha bharinI piranA prAMtIya matabhedone kAraNe ApaNAmAM ugratA utpanna thatI. chatrachAyA nIce bharAyelA kensaranA sattaramA adhivecanamAM enI jouM chuM tyAre gujarAta ane mahArASTra vacce kSudra matabheda e je TharAve pharIthI raju karavAmAM AvyA hatA, sudhAraka pakSanA UbhA karIne prAMtika lAgaNIone paMpALanArA ' mANasane khabara AgevAno moTA bhAge e adhivezanamAM hAjara rahyA hatA ane nathI ke emanA AvA kAryathI ApaNI vacce je phleza : be upara jaNAvelA banne pratyAdhAtI darA gurUmahArAjanI kRpAthI thAya che. te joIne mArAM hadayanA kevA TukaDA thaI jAya che ! bahumatIthI pasAra thayA hatA. e ja adhivezanamAM madhyama vargane huM tamane badhAne gujarAtI . ane marAThI sAhityakAra mitrane rAhata pahoMcADavAno prazna paNa pahelI ja vAra gaMbhIrapaNe hAtha eTaluM ja kahevA khA chuM. ke tame mAtra prate ke dezanI nahi, dharavAmAM AvyuM hatuM. tyAra bAda vaccenA gALAmAM keTaluMka pAyAnuM mane paNa duniyAnI ekatAnI vAta kare. AvA kSullaka matabhede UbhA "kAma karIne, keTaleka phALo eka karIne tema ja keTalAka pracAra padhAsa - thAya tyAre eka ja bALaka mATe be mAtAo vacce uddabhavelI ryA bAda madhyama varganI yojanAne vadhAre vega maLe ane e takarAramAM bALakanI sAcI mAtAe je karyuM tevI valaNa apanAve. bAbatamAM samAja vadhAre gaMbhIrapaNe vicArete thAya e hetuthI bAra mane thayuM ke jaya bane bhASAnA sAhityakAre ekaThA thAya tyAM jaIne mahInA purA thayA na thayA eTalAmAM junAgaDhamAM adhivezana bharavAne A vinati kare eTale huM te ahIM rASTrI" saMkaTa dUra karavAne niNya karavAmAM Avyo. zarU karelA kAryane vadhAre majabutI maLe e vinaMti karavA Avyo chuM. gujarAtamAM sAhityanI jeo sevA che e hetuthI zeTha kAntilAla IzvaralAlanI adhivezananA pramukha tarIke kare che tene sAkSara kahe che. sakSare mATe saMskRtamAM evI ukti bIjIvAra varaNI karavAmAM AvI. Aje madhyama vargane prazna che ke " saMkSazaH viparItA: rAkSasAH bhavati " paNa A kahe. atyanta utkaTa banI rahyo che te aMgata matabheda bhulI, jaMkhane, --vatane. tame beTI pADe ane sau deva banIne rahe!' bIjA agatyanA prazno bAjue rAkhIne paNa A prazna upara ja A zikSAvacana ane prAntanA sAkSara lekhaka, vidvAne sau koI ekAgracitta banIe evuM vAtAvaraNa tarapha jAmI rahyuM tema je samAjasevake antaramAM utAre e atyaMta jarUrI che. hatuM. junAgaDhamAM A, racanAtmaka dizAe be DagalAM paNa jarUrI A bAju gujarAtamAM vasatA lokone ema lAge che ke mahArASTramAM AgaLa vadhAze evI AzA sarvatra sevAtI hatI. e daramiyAna " gujarAtIo virUddha khuba viSamatAmaye pracAra cAle che. saMbhava uparane baeNba zela phUTa che ane junAgaDhanuM adhivezana je hetuthI e che ke mahArASTravAsIone gujarAtIo paNa Ama ja lAgatuM bharavAmAM Ave che te hetune banAvanA Arjeline vahevAra hAya, viSanAMthI viSa saMvardhita thAya che ane pariNAme ubhayanAM lAgyA che. uparane harAva eTale sarva pragatizIla vicAraNAne AmalI - eya kahANa aneka rIte jokhamAtAM jAya che, ane saravALe keine inakAra. AjanAM pavanavegI jamAnAmAM, AthI vadhAre pratyAdhAtI paNa karo lAbha thato nathI jenAmAM A samajaNa uge-pachI harAva kepI tAkAya ja nahi. e TharAvamAM pragati, pheraphAra, sudhArA te gujarAtI ho ke marAThI, hete A jAtanA vANIasaMyamathI sAme jeTalI vADe bAMdhI zakAya teTalI vADe bAMdhavAmAM AvI che. pAcho haTha ane parasapara sadabhAva ane snehasaMvardhita thAya evuM 'dAnanI dizA badale e samayecita vicAra sAmenI A udAbele, lakhe tathA AcaraNa kare. ke . . . paNa che. enI pAchaLa kaTTara ane dharmajhanunI AcAryonI baLavAna pratyAdhAtI baMbazela kensara sahitaSio sAvadhAna! preraNuM che. je AgalA adhivezanamAM pIchehaTha karAvatA zeTha kasturI tA. 10-2-51 nA muMbaI samAcAramAM nIce mujaba sama bhAIe ghaDI ApelA. be pratyAdhAtI TharAva pasAra thaI zakyA che. sI sAra pragaTa thayA che. jo ke, '. te pachI e ja konpharansanA hAthapaga vadhAre majabutIthI zA mATe che , "Aja roja mAha vada 14 maMgaLavAra tA. 6-3-51 nA na bAMdhavA ane enuM mahuM Duce daine zA mATe sadAne mATe baMdha : roja thI junAgaDha khAte maLelI zrI jaina zvetAMbara konpharansanA na karavuM e vRttie konpharansa sAme A kAvatarUM ubhuM karyuM che 18 mA adhivezananA svAgata sabhyanI mITIMgamAM jAhera karyA mujaba ane te ema samajIne ke sudhArake A adhivezanamAM AvavAnA . junAgaDhanA jana saMdha temaja svAgata sabhyanI saMyukata rIte nathI ane madhyamamArgI AjanA saMcAlakonuM to A dharAvane i maLelI A sabhA ema TharAva kare che ke: "sudevane sevavAmAM, sAmano karavAnuM gaju ja zuM che? sugurUne aArAdhavA mAM ane suSamane khAcaravAmAM ja pitAnuM kalyANa. duHkhanI ane kamanasIbInI vAta to e che ke khAsa para mAnanArI A saMsthA sadAya zrI chananI AjJAne yathAzakti anu. harAvamAM adhivezananI svAgata samiti sAmela thaI A saravAnI ane e AjJAthI niSedhAyelA koI paNa kAryana nahi kare. je hetuthI A adhivezana bharavAmAM AvyuM che te hetane sAMgo vonA sudaDha niradhAravALI hovAthI paMcAMgI svarUpa zrI chanAgAme pAMga pAra pADave e ja svAgatasamiMtine mukhya kAma ane tene anusaratA zAstrothI virUddha jatI koI paNa pravRttine gaNAya. tenA badale e ja svAgata samitinA AgevAna ane . he vicAravA mATe paNa pitAnA kAryakSetramAM nahi AvavA devAnI saMdA TharAva upasthita kare e eka rIte kenpharansane dago dIdhA jevuM ja mATe udASaNuM'kare che. , ': ' lekhAya. paNa saMbhava che ke A TharAvanAre AvA, gobhIya nuM temane chezrI jana tAMbara mUrtipUjaka samudAyanA kaTTara sthiticusta purUM bhAna paNa na hoya ane pAchaLathI derIsaMcAra karanAra muni vagara e vibhAganI konpharansanI pravRttithI keTalAMya varSothI alaga * mahArAjAonA bharamAgyA teo bharamAyA hoya. A rahete hete e vargane konpharansa mAM saMlagna karavAnA hetuthI jana paNa keransanuM hita jene heDe hoya ane konpharansanuM jora ke samAjanA agragaNya AgevAna zrImAna zeTha kasturabhAI lAlabhAie sau koIH zvetAMbara mUrtipUjakonA mATe khulluM hovuM joIe ema konpharansane pIchehaTha karAvatA be pratyAdhAtI TharAva ghaDI ApyA. jemAM mAnatA hoya temanI khAsa pharaja bane che ke A pratyAdhAtI | - detA ane e TharAva pasAra karavAmAM Ave te kenpharansane pote daravane sakhatamAM sakhata virodha kare ane je premanI vicAraNA tA pure sAtha Apaze eTaluM ja nahi paNa kaMi kALathI alaga mATe A adhivezana belAvavAmAM aAvyuM che te prazranI vicAraNAnA raheto para uthaticusta vaga samagrapaNe kanyarasamAM joDAze evI kSetranI bahAra kAjarasanI, kAryavAhI cahekavA na devI ' temaNe khAtrI ApI hatI. e dara vehamubai mAM keTalo sameya te Ama chatAM paNa AvA TharAvanI carcAne jo A adhive pADelA bhAyA kAkara-lanA sALanA addhivezanamAM raju karavAmAM catamAM avakAza e pavAmAM khAre te sudhAraka pakSanI pharaja thaI ; para AvyA hatA ane bahumatIthI uDI gayA hatA. tyArabAda gayA paDI che ke nA adhivezanamAM je be prata vatI dave pasAra 1 TI ; dAra ko to Aii che Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hk{ EF praNava jana tA. 15-3-51 hiMdunI dRSTie jaina dharma che ke e nAmAM Ave tenuM pApa Ara. bAlatAM cAlatA karIne kenpharanse pIchehaTha svIkArI che te be TharAva rada karavAnI darakhAsta lAvavI ane e rIte konpharansanA nAmane lAgelI nAzI | dUra karavA prayatna kare. saMbhava che ke A bha ubhuM karavAthI yuArI mAsa daramiyAna daMgabara samAjanA sukalaka zrI gaNezaje hisara A adhivezana bharavAmAM Ave che tene dhakakI lAge. prasAda vaNIne temanA prazaMsake " taraphathI taiyAra karavAmAM Avela eka anidanagraMtha kAkAsAheba kAlelakaranA hAthe a5nuM karavAno eka bhavya paNa Ama bane te tenI sarva javAbadArI upara jaNAvela samAraMja renabA (AgrA bAju ) Ate goThavavAmAM AvyuM hatuM. zrI pratyAdhAtI TharAva upasthita karanAra AgevAnI ane te pAchaLa gAmasANa vaNI, digaMbara samAjanA eka sAdhucarita mahAtmA che, teo derIsaMcAranuM kArya karatA pragatividhI pratyAghAtI banI che. nAyAsAyanI padavI dharAve che. Aje temanI ummara 76 varSanI che, temanI - AnA anusaMdhAnamAM zeTha kasturabhAI lAlabhAI mATe eka cAritrayakatinA bahu utkRSTa prakAranI lekhAya che ane uttara vibhAganA viziSTa pharaja ubhI thAya che te tarapha temanuM paNa dhyAna kheMcavuM liMgabara samAjamAM teo eka bahumAnya purUSa che. upara jaNAvela prasaMge asthAne nahi lekhAya. konpharansanA AgalA adhivezane temaNe kAkAsAhebe AMpiyA cokhAnane nIce sArabhaMga Ape che. paramAnaMda ] ghaDI ApelA be TharAve e pratIti upara pasAra karyA che ke kenpha - " ' jenonI sAthe mArA RNAnubaMdha kaI ajaba prakAra che. ransanuM nAva surakSitapaNe calAvavAmAM teo purate saMtha Apaze. mArA bALapaNamAM ke digambara jaina kuTuMba amArI paDozamAM teo Aje khAsa karIne sthiticusta vaga" upara bhAre lAgavaga rahetuM hatuM. huM emanA gharamAM ramavA mATe jatA hatA. paNa mane ' dharAve che. temaNe A vakhatanA adhivezanamAM hAjara rahevuM ja mAluma paDayuM ke AsapAsanA loke emanI sAthe saMbaMdha rAkhatAM joIe ane A paganI sAna ThekANe lAvavI joIe. zA nahetA ane kahetA hatA ke A ja begArI" laika sArA nathI. rAkhIe ke teo pitAnA kartavyamAM nahi cuke. mArI sAthe te emanuM vartana ? bahu sAruM hatuM, tethI amArA "sahakAra-nivAsanuM uddaghATana " - lokone meM pUchayuM ke A le kAMmAM zuM burAI che ?' kahevAmAM - aMjathI traNa varSa upara moDela koopareTIva hAusIMga AvyuM ke emanA maMdiromAM nagna mUrtinI upAsanA karavAmAM Ave che. bIjuM kAraNa e batAvavAmAM AvyuM ke A leka ahiMsAmAM sosAyaTI lImITeDanI sthApanA karavAmAM AvI hatI. e saMsthA te mAne che paNa hAlatAM cAlatAM je aparihAya, hiMsA thAya che taraphathI muMbaI khAte tAradeva bAjue honaMbI velAnI najIka chu tenuM pA5 bhAre khUbIthI bIjAne mAdhe nAMkhI de che. A javA mALanuM eka meMTuM makAna sahakArI dheraNu upara bAMdhavAmAM AvyuM bathI, mane saMtoSa na thaye paNa jene :- viSe mAhitI meLavavAnuM - che." e makAnanuM nAma sahakAra-nivAsa' rAkhavAmAM AvyuM che. merAmAM kula utpanna thayuM. .. - A maMkAnamAM be rUmanA i4 bleka, traNa rUmanAM 30 bleka; ' huM jouM chuM ke ApaNA dezamAM ApaNe hajAro varSathI. 'sAta gereja, ATha goDAuna ane daza dukAne che. A makAna evuM kUpamaMDUkanuM jIvana jIvI rahyA chIe ke ApaNuM pADozIo baMdhAvavA pAchaLa lagabhaMga rU. 17,00000 ne kharca thaye che. viSe paNa ApaNane ghera ajJAna hoya che, loko potAnA saMpradAyathI, jemAM sarakAre rU. 7,55,455 nI lena ApI che ane bAkInI bahAra kazuM jANutA paNa nathI hotA-je kAMI jANe che te badhuM rakama sosAyaTInA sabhyoe rekI" che. dareka be rUmanA blekanA vikRta rUpamAM samaje che ane saMzodhana to koI divasa karatA ja. sabhya pAsethI rU 5000 ane "traNa rUmanA blekanA sabhya nathI. nana mati'nI pUjAnuM nAma sAMbhaLatAMveMta zAkata saMpradAyanI pAsethI rUA. 8000 levAmAM AvyA che. A rakamamAMthI ardhA ' ka95nA manamAM ubhI thAya che ane svAbhAvikapaNe manamAM jugupsA zera tarIke ane ardhA kampalasarI " DIjhITa tarIke rAkhavAmAM pitA thAya che. paraMtu vItarAga' murtionI nagnatAM koI judI ja. Avela che. A makAnamAM vasatA bALakone mATe nizALanI cIja che. Aje kalA, ane nIti ane dRSTie huM A nagnatAne che tathA sAmAjika urpaNa athe lekacara holanI sagavaDa Apa- samathaka banyo chuM, ane ahiMsAnA saMbaMdhamAM te kahI zakuM chuM: vAmAM AvanAra che. A makAnane ' pAye muMbaI prAntanA ke pitAnuM pApa bIjAne mAthe oDhADavAnI vAta jaina dharmamAM che gRhasaciva zrI morArajI desAinA hAthe nAMkhavAmAM Avyo hato ane ja nahi. kAyika, vAcika ane mAnasika hiMsAnuM svarUpa vicAratAM. tenuM uddhATe paNa temanA ja hAthe " tA. 10-3-51 nA roja vicAratAM jaina muni khuba uMDe sudhI pahoMcela che. hiMsA karavI, karavAmAM AvyuM jatuM. * * * * * * * na karAvaze athavA to enuM anumodana karavuM e traNene teo eka che .A bhavya makAnanI jamA pAra pADavAne mukhya yaza prakAranuM pApa samaje che. * ' ' - zrI. cunIlAla, kAmadAranA bhAge jAya che. teo saMsthAnA je huM muMbaI ane gujarAta tarapha AvyA tyArathI te ' prAraMbhathI maMtrI che. A kAma pAchaLa temaNe khuba zakita kharcA che jene sAthe mAre saMparka vadhate game che. paMDita sukhalAla ane madhya varganA kuTuMba mATe aneka adhatana : sagavaDavALuM vaLI muMbainI vyApArI AlamamAM meTI pratiSThA dharAvuM che; vasatasthAna temaNe tanatoDa mahenata laIne ubhuM karyuM che. vilepAraletA agragaNya nAgarika che; De. bAlAbhAi nANAvaTI temanI adabhuta kAryazakitane A sundara purAve che. teo hospITala ubhuM karavAmAM temane bahuM maTe phALe che; vilepAralemAM muMbaI jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samitinA sabhya che, jaina 'saralA sajana nAmanI eka zikSaNa saMsthAnAM teo nirmAtA che. prakAzanA taMtrI che. haju cAra mahInA pahelAM ujavAyela bAlakAnajI - sAdhAraNa rIte jAhera saMsthAomAM upapramukhanA sthAnane kaI bArInA rajata mahesavanI samagra ejane pAra pADavAmAM temaNe mukhya ' vizeSa mahatva hotuM nathI.' paNa kaI kaI saMsthAmAM ' eka evI maMtrI tarIke bhAre mahatvano phALo Apyo hato. Ama vividha praNAli svIkAravAmAM Ave che ke A varSe je upapramukha cuMTAya te kAryomAM. ucca koTinuM. janAkauzalya ane zakitamattA dAkhavavA adhikAranI rUie ja bIjA varSe pramukha tarIke svIkArAya. muMbaImAM mATe zrI. cunIlAla kAmadArane samAjanA dhanyavAda ane mitronA tema ja samasta hiMdamAM muMbaInI iDIyana maraca cuMbara enDa - aneka abhinandana ghaTe che. . . . . . . ; bura' vyApArIonI eka eti pratiSThA patra ajoDa saMsthA che. zrI. ratilAla bAlAbhAI nANAvaTIne dhanyavAda . sarakAramAM tenuM bahumAna che. A saMsthAnA upapramukha thavA mATe DA samaya pahelAM muMbaInI inDIyana maracanTsa ceMbara dara varSe bahu meTI harIphAI cAle che. A harIphAImAM saphaLatA : enDa burAnA upapramukha sthAne zrI. ratilAla bAlabhAI nANAvaTInI meLavI zako e zrI ratilAla nANAvaTInI eka vyApArI tarIke cuMTaNI thaI te mATe temane dhanyavAda ghaTe che. nANAvaTI kuTuMba khAsa noMdha levA lAyaka siddhi gaNAya. jaina samAjanA temane aneka jaina samAjamAM kaMika varSothI suvikhyAta che. zrI. ratilAla, nANA abhinaMdana dhare che. . paravAnaMda Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maza jaina 181 " adroheNaiva bhUtAnAM baporeLa mA puna:' pAte peAtAnI AjIvikA, meLavavI. joie. manuSyathI mAMDIne sukSma jIve sudhInA badhAnI pratye pratikula bhAva cheDI devA ane sahu anukula banavu mA che hindu vRtti, hindu svabhAva. A svabhAva badhAmAM ekasarakhA nathI vikasyo. kAi bahu ja AgaLa vadhI gayA che, kASTha ceDeka, gayA che; paNa badhAnu prayANu e eka ja dizA taraph che. ethI e sau hindu che. A hinduenI dhArmika jIvana- dhArA prAcIna kALathI zramaNuM ane brAhmaNu e khe. pravAheAmAM vahetI AvI che. e .enI vacce gudeSanI leNude 'mezA cAlI "AvI che. bhrAhmaNu athavA te vaidika dhArAmAM je hiMsAmUlaka yajJa sasthA cAlI rahI hatI e zramaNa saMskRtinA bIjA sa'tenA prabhAvathI nAmazeSa thaI gaI. yajJasa MsthAnA prAraMbha kadAca hiMsAthI nahi thaye hAya, paNa * enA vistAra pazuddhi'sAnA rUpamAM ja thai gayA. tA. 15-3-51 jevA prakhara vidyAnA sAthe, zrI paramAnaMda kApaDiyA jevA saumya sudhArA sAthe, tathA zrI nagInadAsa amulakharAya jevA aneka sAttvika dAnavIro sAthe je saMbaMdha baMdhAyeA che tene mane khuba satASa che. ane have tA vaLI eka jaina kanyAe. mArA meTA kirA sAthe lagna karIne tenuM jIvana badhI rIte suvAsita karyu" che. A rIte jana samAja sAthenA mArA bahAra tema ja aMdaranA sabaMdha vadhatA ja rahyo che. amadAvAda, muMbaI te kalakattA vA zaheramAM mArA jaina mitrA. mane payuSaNlR patranA kAraNe . kheAlAve che. IMdAra ane dilhInA jaina leka paNa mArI tarapha AtmIyatA dAkhave che. A badhuM" heAvA chatAM paNa huM chuM jainetara. zrI gaNezaprasAda varSI jevI me jaina dharmanI dIkSA lIdhI nathI. kadAca huM kAI divasa kAMi pazu dhama'nI dIkSA nahi, lauM, paraMtu sadhama pratye mArA hRdayamAM asIma Adara che. dharmAMnI sthApanA bhaTTe zuddha sAttvika leAkAe karI Deya, paraMtu tenA sapradAyAnA vistAra ane pracAra karavAvALAomAM rajo guNanI ochI vadhatI mAtrAo hAvAne kAraNe sava dhama para pa rAomAM keine koi doSa AvI jAya che. atizayAkita, ahaMkAra, abhimAna, ni MdA, adriSNutA vagere daSA sava dhama'nA lekAmAM jovA maLe che. jyAM Agraha AvyA tyAM ekagitA Ave ja che. A badhu mAnatA heAA chatAM paNa jevI rIte hu mArA peAtAnA dhama'mAM zradvAbhakti rAkhu` * * tevI rIte anya dharmAM pratye paNa mArA dilamAM zraddhAbhakti bharelI che. peAtAnA deza viSe jevA saumvabhAva huM rAkhu chu, te saumyabhAva sarvanA pratye huM gayA jAta-pAta-bheda kadAca zarUAtathI vaidika-sauMskRtimAM nahi hAya. Aje je rItane dekhAya che te rUpanA bhedabhAva te hatA ja - nahiM, paNa vadhu vyavasthA ane jAtivyavasthA vaidika saMskRtinAM pradhAna rUpa thai gayAM. A vadhu ane jAtivyavasthA zramaNa saMskRtine anukULa nahetI, tA paNa enuM AkramaNu zramaNa saMskRAta para sArI rIte thayuM che. ane jyAre vaidika paramparAmAM mAnanArA ApaNe A jAtivyavasthAne dhama'virodhI samajIne teDavA taiyAra thayA chIe, tyAre zramaNu saMskRtinA loko ene peAtAnA samAjane prANu samajIne keTalIka vAra majabUta karavAnI rahyAM AvA tAtkama rAkhavA hama to ApaNe ApaNI sthiti ho saMgitA ane kaMpanImAtra pUja peAtAnA dASA pratye ja kaThora banavu dhaTe che. syAdvAde mane zikhavyu che ke khIjAtI sthitine ApaNe barAbara samajI zaka che. svAdamAM mane zakatA nathI te kAraNathI paNa anyanA deSA pratye kSamAbhAva ane saumyatA dhArazu. karavI joie. AdhAra rAkhe che. vadhu vyavasthAmAM vyakitanA jIvana vikAsa ekAMgI DhaMgathI thAya che. brahmaNuM, kSatrIya, vaizya, zudra-cAra varNa jANe kAi. eka yaMtranA vibhAge jevA che. yaMtramAM saMpUNutA bhale hA paNa vibhAgomAM jIvana ekAMgI ja haiAya che. athavA ema kahIe ke emanuM jIvana svataMtra hoI zakatuM ja nathI. AjanI mAnavatA kahe che ke vyaktinA jIvanamAM ekAMgitAnA praveza samAjane mATe jokhamakAraka che. vAra, 25 game te hA, mArI jevA janatarane Ape A samArAhamAM khelAvye te mATe huM ApatA kRtajJa chu ane zrI vIMcha pratye mArI zradhdhA pragaTa karU chu. mAre janma ne mArA bacapagunA sarakAra hiMdu saMskRtinA che, tethI hu je ke'4 kahIza te mArI hiMdu dRSTithI ja kahIza. 1 > hiMdu' zabda ApaNA dhamazAstramAM koi ThekANe jovAmAM AvatA nathI. anya lakAe ApaNA deza, ApaNI saMskRti ane mApaNA samAjane mATe ' hiM'du ' zabda yeAjyeA che. siMdhu nadInA kInAre je saMskRti saMgati thaI ane phelAi gai te saMskRti hiMdu sa'skRti che. saMskRti nA atha che jIvanadRSTi ane jIvanavyavasthA. A hiMdu saMskRtimAM 'tata, ane dhama, aneka saMpradAya, aneka sAdhanAo, paMtha ane phIrakAne samAveza che. te darekanI dara sukSma ane molika bheda jarUra che, paraMtu jevI rIte eka ja ' kuTuMbanA lakAnI mukhAkRtiomAM Anuvazika sAmya jovAmAM Ave che tevI rIte hiMdu saMskRtinA sarva saMpadAyAmAM ekajAtIyatA prApta thAya che. e satA svabhAva eka jevA che. enI samAjavyavasthA bhagabhaga eka jevI che. guNadoSa paNa eka jevA mAluma paDe che. A badhu dhyAnamAM laIne hiMdu zabdanI vyAkhyA karavI joie. nirUktinA AdhAre ApaNe kahI zakIe ke 'siyA sUcate vitta vayano hinduroritaH / ' DisAnA khyAlathI jemanuM citta du:khI thAya che, udvega pAme che, e hindu che. hRdutA, svabhAva ja bhUtAnuA bhagate' e prakAranA che. save prANIe svabhAvathI ja khIjAte koThuM karIne jIvatA hoya che. dharma kahe che ke Dro karavA kharAba che. zramasa MskRtie varcu vyavasthAnA svIkAra paN na karyo tema ja tene virAdha pazu na karyAM, tenI mAtra upekSA ja karI. vaidika paramparAnA vikAsamAM jyAre kriyAkAMDa cetanahIna thaI gayA tyAre satAne prAdurbhAva thaye. te e paNa vaNu tathA jAtine pratiSTita banAvyA ane eTaluM te spaSTatAthI jAhera karyuM" ke mAnavavikAsane mATe varSA' tathA jAti pevaka nahi ki Mtu khAdhaka che. zramaNusaMskRtinuM' ja A pariNAma hatuM. A uparathI e spaSTa che. ke zramaEsaMskRti tathA brAhmajI saMskRti ane pravAoA samAMtara vahetA AvyA che. banne vacce sArA tema ja rA tattvAnI levaDa devaDa cAlatI AvI che. have ApaNe e banne vacce samAnabhAvathI nikAsa pAmI rahelI eka bIjI sauMsthAnA vicAra karIe. e che. maMdiranI saMsthA. mULa vaidika saMskRtimAM kadAca mUrti'pUjA nahetI, madare te hatAM ja nAMduM. yajJasaMsthA ja mAtra e saMskRtinuM pradhAna bAhya svarUpa hatu. sa'bhava che ke mUrti'pUjA tathA madiranI sasthA A dezamAM bahArathI ja aAvI hAya. bauddha vidvAna dharmananda kAsammInu kahevu hatu ke mUrtipUjA ApaNe tyAM kadAca arabastAnathI khAvI DhAya. mAre evA khyAla che ke kadAca grIka ane rAmana leAkAtu anukaraNu karIte ApaNe ahiM mRti pujA tathA madinA vistAra karyAM che. smRti' tathA maMdirane svIkAra kadAca zramasa'skRtimAM pahelA thaye ane tyAra bAda vaidika lekAe tenI pAsethI grahaNa karyo. mA khAMbatamAM nizcita rUpathI ApaNe kazuM paNa kahI zakIe tema nathI. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 AgaLa jatAM jyAre zramaNa-brAhmaNa banne pravAhAmAM zAtapadhdhatinA pracAra thayA tyAre mUrti pUjAmAM aneka dASA paNa dAkhala thayA. ane dizArA aneka burI bAbatAnuM samarthana thavA mAMDayuM. sanAtana maMdiramAM nipAna, bhAganaivedyanI bhAre jhaMjhaTa che. kAi -mahArAjAnA sukhApabhAga tathA vilAsanuM anukaraNu madirAmAM thai rahyuM che. jaina maMdirAmAM A jhaMjhaTa nathI. bhAganaivedyanA rUpamAM jyAM khAnapAnanA vyavahAra AvyA tyAM pA~spa'tu khAkha'Da AvyA vinA rahetuM nathI. jaina madiramAM bhaganevaidyanuM vidhAna nahi hovAthI kASTha pazu mAnavIne zananI paravAnagI sahelAithI ApI zakAya che. jana dhama' eka vidhama che. te darekane ahiMsA "tapa tathA AtmAti tarapha prere che. tenA maMdiramAM koI pazu mAnavI mATe dazananA pratibaMdha DhuvA na joie." praya jaina 'hiMdu dhama'nI zramaNadhArAmAM uMcanIcabhAvanuM tathA pRsyA spRzyanu samarthana sa MbhavatuM nathI. maMdiramAM jaIne daza na tathA pUjA karavAthI kApa kASTha dhArmika ke AdhyAtmika lAbha thatA hoya te urijanane tethI vacita rAkhavA na joIe. ahiM mArI bhUmikA hu' jarA vadhAre spaSTa karI lauM', je leAkA AjakAla maMdiramAM jAya che, tenI AdhyAtmika unnati keTalI thAya che tene hisAba kAie kADhyA nathI. evI paristhitimAM mArA evA kAI manAratha nathI ke harijana maMdiramAM AvavAnu' niyamita rIte meTI sakhyAmAM zarU karI de, hu' te eTalu' ja icchu chuM ke maMdira calAvavAvALA lekanI saMkucitatA tathA bahiSkAravRtti dUra thAya, madira banAvavAvALA, maMdiranA vyava sthApakA tathA tyAM niyamita javAvALA--e sata huM maMdira sasthAnA AdhArastaMbha gaNu chuM. emanA manamAM je rUDhivAdI sanAtanI vRtti jAmI paDI che te samAjasvAsthya mATe jokhamakAraka che. e dUra karavI e eka maMdirapraveza-AMdAlananA pradhAna uddeza che. ma"dira, saMsthA pratye mane Adara che. e sasthAmAM karIthI caitanya lAvI zakAya ema che. evo vizvAsa hevAne kAraNe huM ma`dirapravezanA ATalA Agraha karI rahyo chu. pArasI leAkeAnA jarayestI dhUma', musalamAnone islAmI dhama ane isAionA vizvAsI dhama-e traNe paradezathI AvelA dhama che. yahudIdhama' paNa evA ja che. eTalA dharmAMte bAda karatAM AkAtA khulA dharmo A bhUmimAMthI udbhava pAmyA che. ahiM'nI samAjavyavasthAne paNu te mAnya rAkhatA AvyA che. te save hiMdu dhamanI zAkhAe che. upara darzAvelA paradezI dharmAM paNa AdAnapradAnaMdArA dhIme dhIme svadezI khatI rahyA che. enI asarane lIdhe samasta hidudhamamAM pazu mahattvanuM parivata na thatu AvyuM che. hiMdu dhamanI A ja munnI che ke teNe kadi paNuM AdAnapradAnane - inkAra karyAM nathI. mUrti pUjAnA prazna have te bilakula mAMNu thai gayA che. eka ja maMdiramAM digambara ne zvetAmbaranI mUti' pratiSTita karIne ApaNA bhedabhAva kema na maTADIe ? tA. 15-3-51 nirAmiSa AhArane lezamAtra pracAra karyAM nahAtA te paNa te mizanarInA nAnA meTAM hokarAo gAMdhIjInu udAharaNa joIne mAMsAhAra cheDavAne nizcaya karI beThA. mAbApa gabharAi gayA ane temaNe peAtAne 'ravivArane bhejakrama namratAnI sAthe baMdha karI didhA. AhAranA prazna paNa navI rIte vicAravA joIe, je lA mAMsAhAra nathI karatA temaNe potAnA zubha siddhAMtamAM dRDha rahevA mATe mAMsAhArI lokone bahiSkAra karavAM e zu Avazyaka che ? gAMdhIjI jyAre dakSiNa AphrakAmAM hatA tyAre eka khristI mizanarI IsAI dharma'nI vAtA saMbhaLAvavA mATe ja dara ravivAre temane bhAjana mATe khelAvatA hatA. mAMsAhArI prasAdanA dhare jaIne paNa gAMdhIjI zuddha annAhAranuM bhojana karatA hatA. gAMdhIjIe zabda dvArA A parathI ema pratIta thAya che ke apragatizIla DhivAdI leAkAne ja bahiSkAra tathA pAca kayA Azaro levA paDe che. jana lokAe hiMdu dhama'mAM rahIne ahiMsAne jeTalA pracAra karyo che eTalA pracAra te hiMdu dhamathI bhinna rahIne karI zakaze nahiM. krintu aAjakAlanA keTalAka javAmAM dhArmika vyakitavAda ghusI gaye che ane eka khe kAnunathI bacavAne mATe te kahevA lAgyA che ke ame hindu nathI. huM' tene prativAda nahi kare. hiMdu samAjanA svabhAva ja che ke bahAra javA cAhe tene mATe daravAjA khullA rAkhavA. cekI rAkhavAmAM Ave che dara AvavA vALAo upara. mArUM dila eTalu ja kahe che ke hiMdusamAjanu sauthI meTAmAM mATu' pApa aspRzyatA jeNe apanAvela che te kaMi nahiM te purepurA hiMdu tA che ja, ahiM'sAnA kaeNTalA kSetrA che; AhAra badhamAM te sau kAi jANe che. kAchanA paNa droha karyAM vinA, kAinI paNa mahenatane ayegya rIte phAyadA uThAvyA sivAya AjIvikA prApta karavI e che. ahiM sAnuM sauthI mATu kSetra. kazA paNu aparAdha sivAya kAine nIce athavA uttarata samajavA e che sAmAjIka hiMsA AphrIna, ggInI, athavA te yurepiyana kAi paNa vaMzanA leAkAne peAtAnAthI - utaratA samajavA-tenA aSkiAra karavAe puchu hi'sA che; mAnavatA tathA vighnattvanA temAM droha che. gAMdhIjI pachI athavA te satyAgrahanuM zuddha sAtvika zastra prApta karyAM pachI paNa zasmayuddha calAvavuM te paNu anAvazyaka parihAya hiMsA che. duniyAnA rASTrAne kAIne kASTha divasa A vAta mAnya thavAnI ja che. jaina dha'nI eka vAta mane khAsa gamI che. pracAradhama hovA chatAM paNa khIjA dharmonI mAphaka teNe potAnA anuyAyIonI saMkhyA vadhAravAnI kaziSa karI nathI. je kAi AdamI jarA rAjI thayA ke tarata ja tenI para peAtAnu lekhala lagAnnIne saMkhyAvRddhine adhAma ka sa tASa ane lAbha prApta karavAnA prayatna jaina dharma karyAM nathI. sakhyAvRddhi nahi paNa cAritryavRddhi ja sAcA pracAranuM . phaLa che. mArA mitra zrI dharmAnanda kAsammI janmathI brAhmaNu hatA. . . AgaLa jatA temaNe bauddha dharmanI dIkSA lIdhI. bau dhama zIkhavA mATe teo nepALa, tigmeTa, 'sIlAna, brahmadeza, siyAma vigere dezamAM bhaTakayA. pachI sevAnA hetuthI keTalIka vAra amerikA tathA raziyA gayA. mArA AgrathI jyAre teo gujarAta vidyApIThamAM AvIne rahyA tyAre temaNe jaina dharmanuM adhyayana karyuM, ane bhagavAna pArzvanAthanA cAturyaMma dhama temane pasaMda paDayA.enIpara emaNe eka pustaka paNa lakhyuM che. emAM emaNe lakhyu che ke pA nAthanA cAturyaMma dha'thI ja bhagavAna buddha ane bhagavAna mahAvIranI me paramparA vega pAmI. pArzvanAthanA upadezanI kAsIjI para eTalI uMDI asara thaI hatI ke maraNuAnta lekhanAne paNa emaNe svIkAra karyAM hatA. zrI muMbai jaina yuvaka sadha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI, huM mAnuM chuM, ke jo jaina dhama' rUDhivAdanA baMdhanamAMthI mukata thAya te te avazya sava samanvayakArI vizvama banaze. syAdavAda satra-samanvayamAM ja pariNamavA joie, mULa ('dI uparathI anuvAdita. kAkA kAlelakara maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTroTa, muMbaI - mudraNusthAna : sUrya'kAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai. 2 lisemad Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra 'ka : 23 zrI sabhA jaina yuvaka amana pAkSika mukhapatra prabuddha jaina taMtrI : maNilAla meAkamaca`da zAha muMbaI : 1 eprIla 1951 ravivAra jaina zve. mU. kAnpharansa : eka samIkSA jana zve. mU. phrAnsansanuM 18 muM adhivezana gayA mAca mAsanI 25. tathA 26mI tArIkhe junAgaDha khAte maLavAnuM hatuM. mAnI vIsa divasa agAu jInAMDhanA sa'vatA ane adhivezananelagatI svAgata samitinA nAme sudeva-sugurU-sudhama nA nAme eALakhAtA eka pratyAkhAnI TharAva pasAra karavAmAM Avyo jenA ullekha AgaLanA aMkamAM karavAmAM Avye taduparAnta svAgata samitinA eka upapramukhe adhivezananA varAyelA, pramukha zrI kAntilAla izvaralAlane A DarAvatI khabara paDhAMcADatAM evI icchA vyakata karI ke kend ransanI vANI, vartana ane vicAraNA A TharAvane anurUpa heAvA joie ane tA. 15-2-51nI nave. krAnpharansa patrikAnA dhanayanI dizA karavA e mathALAnA vAMdhAbharelA agralekha sabaMdhamAM uparanA rAvane anulakSIne ghaTatu thavu joie. sAthe sAthe svAgata samitinA pramukha zrI. laya purUSottama ta ALI vIzathI paccIsa gRhasthanI hAjarImAM ane kAnpharansanI keTalIeka javAbadAra vyakitabhAva samakSa konpharansa patrikAnA upara jaNAvela, agralekha sAme tra ThAlavatA eTalI hada sudhI elI gayA ke konpharansa jo AvA dharmAMddha pracAra karavA mAgatI hoya te tevA kAnpharansane bALI nAkhatA pote acakArI nahi-AvA samAcAra bahAra AvyA, vaLI vAgata saniAtana maMtrIbAe prastuta adhivezana mulatavI rAkha vAnA vicAra mubainI sthAyI samitine jAnyo. upara jaNAvela pratyoMdhAtI dharAve, svAgata samitinA pramukhatu evu ja pratyASAtI vaLa aMta AsapAsanA pratikuLa sayAgA dhyAnamAM laIne tA. 16-0-51 nA rAja maLelI kAnpharansanI sthAyI samiti ke huM jemAM badhA pakSanA AgevAne bahu mAMTI sakhyAmAM hAjara thayA hatA teNe sarvAnunate nAce mujabanA TharAva pasAra karyAM :~~~ ApaNI kAnphraransanA AgAmI 18mA adhivezanane aMge hAlamAM je paristhiti ubhI thai che te upara saMpUrNa vicAra karatAM sthAyI samitinI AjanI sabhA TharAve che ke junAgaDha khAte bharavA mATe nita thayelu aDhAramuM adhivezana hAla turata mulatavI rAkhavA mA TharAvatI darakhAsta mUkanAra zeTha nagInadAsa karamacaMda hatA ane zrI caMdulAla vadhamAna zAhe TakA ApyA hatA. je sa yogAmAM kAnpharansanuM adhivezana mulatavI rAkhavAmAM bhAvyuM che te sa yegA dhyAnamAM letAM mulatavI rAkhavAnA TharAva karavAmAM AvyA te yAgya thayuM che. ema jarUra kahI zakAya, kAraNa ke anyathA banyu hAta tA adhivezanamAM navA pratyAdhAtI harAva upara mArAmArI je thAta ane je hetuthI adhivezana bharavAmAM AvanAra hatuM te hatuM asidhdha ja raheta. Ama chatAM paNa jata ve. makAransa jevI sasthAnuM niyata adhivezana. Ama ekA e mulatavI rAkhavI paDe te konpharansanA dRSTibindae temaja sAmave namI vArSika lavAjama ziyA ja jaina zve. mU. samAjanA dRSTinduie eka bhAre kramanasIba ghaTanA gAya emAM kAi zake ja nathI. A kAransane astitvamAM AvyAne Are lagabhaga paccAsa vaSa' thavA AvyA che. ema chatAM A konpharansanuM nAva kazI paNa pragati sAdhI zakatu nathI ane jAta jAtanA vamaLamAM Ama tema kevaLa cakrAvA ja khAdhA karatu' mAluma paDe che. khAtu kAraNuM zuM? khIjI bAjue jaina ve. sthAnakavAsI kAnpharansanI zarUAta jaina zve. mU. kAransanA udbhava bAda keTalAka vakhata pachI thai hatI, ema chatAM paNa e krAnpharansa uttarAttara pragati karatI rahI che ane teNe peAtAnA zrAvaka temaja sAdhu, samudAya upara bhAre vasva prApta karyuM che ane peAtAnA vAnA kalyANukArI aneka kAryo karI rahI che enuM kAraNuM zuM ? A praznatI samIkSA A prasage marayAne nA lekhAya. samagra rASTranA emanI daSTie AvI TrAnI sayAmanI keTalIka upayegItA che athavA te AvI kAmI sasthAo rASTranA ekIkaraNa ane samagra hitane bAdhaka banavA sabhava che ke kema e prazna ApaNe bALuMe rAkhIe tA ApaNe ema jarUra kahI zakIe ke je vaga te pachI te kAmI aa ke sAMpradAyika peAtAnuM astitva kAyama rAkhavu' hAya ane je vagate AjanA tumula sthitikalahamAM potAnA hitonI rakSA karavI heya, vaga vyApI antaga ta praznone ukasa lAvavuM| . hAya, Adara aMdara ekarUpatA sthApavI DAya, ane sAmudAyika rIte AAgaLa vadhavuM hoya, pragati sAdhavI huMya te varga sAmudAyika saMgaThThana sAdhavuM ja joe. A saMgaThThana evuM hevu joie ke jeteA te vama'nA peTAvibhAgA upara purA prabhAtra paDe, ane jetu' sau kAi grAsana svIkAre, A vicAraNAmAMthI ja AvI kAmI tema ja sAMpradAyika kArnsane janma thate rahyo che. jana zve. mU. kAnpharansane udabhaSa paNa A vRtti ane vicAraNAmAMthI thayA hatA. Ama chatAM paNa A kAnpharansa khAvA prabhAvazALI vaca*vadhArI saMgaThThanamAM haju sudhI pariNAma pAmI zakI nathI ene kAithI inakAra thaI zake tema, nathI. AvI kAransa tA ja prANumAna sasthA banI zake bhune te ja mAkhI kAmanAM pratinidhi ravanA dAvA karI zake ke jo te kAmanAM vividha aMgaupAMgA AvI pravRttine purepurA sAtha ane sahakAra Ape ane jo kAmanI bhinna bhinna sasthAe AvI kAransa jevI sasthAnuM zirachatrapaNa svIkAre. paraMtu kramanasIme jaina zvetAMbara mUtipUjaka vibhAganI A kAransa mATe khAvI paristhiti hajI sudhI UbhI thaI zakI ja nathI. pariNAme A phrAnkransa pAMgaLI ja rahI che. te khAMDa gatI khADa gatI peAtAnA pagalAM bhAja sudhI mAMDatI AvI che. kIjana ve. mU. vibhAga upara jaina sAdhumAM bhAre paNuM meTuM prabhutva dharAve che. A sAdhuMsamudAyamAM eka paNa evA Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 sAdhu maLavA muzkela che ke jene ApaNe pratizIkSa, kAntadarzI ane jamAnAne oLakhanAra sAdhu tarIke ALakhAvI zakIe. sthAnakavAsI samAjamAM sAmAjika sevAnA mArge vaLelA eka santa khAla pAkayA, tenI joDI paNa zve. mU. vibhAgamAM zAdhI jaDatI nathI. koi kAi AcAya' navI keLavaNInI hImAyata karatA hAya che, kAnpharansane paNa Teko ApavAnI vRtti dAkhavatA haiAya che. paNuM khIjI badhI rIte temanuM mAnasa kevaLa junavANI Dhakhatu' ja hAya che. keTalAeka sAdhue kevaLa udAsIna heAya che. keTalAkane samAjanA praznonI kazI sujha ja hAtI nathI ane pAtapetAnA kriyAkAMDamAMthI ane dhArmi ka anuSTAnAmAMthI tee uMcA ja AvatA nathI. AmAMne cokkasa varga te atyanta dharmAMdha jhatunI, sthiticusta ane pragatinA satra mArgAnA kaTTara viredhI che. kenpharansanA ugama ane pragati sAthe sAmAnyataH AkhA sAdhusamAjamAM eka evI lAgaNI pedA thavA lAgI ke ApaNane pUchanAra, ApaNeA javAba mAMganAra evI A sauMsthA ubhI thai rahI che tethI tene AgaLa vadhavA na devAmAM ja potAnA AkhA samudAyanu hita raheluM che. pariNAme jaina zve. mU. vibhAganI sAdhusaMsthA sAmAnyata: kAnpharansanI viredhI ja rahI che ane temAMnA keTalAeka sAdhue kAnpharansa virUddhanA pracArane peAtAnuM jIvanakatavya mAnyu' che ane kAnpharansane dhama'drohI saMsthA tarIke vageAvavAmAM peAtAnA mRSAvAdaviramaNa vratane jarA paNa vAMdho Ave che ke kema tenA vicAra sarakho paNa temaNe karyo nathI. AvA jIvatA jAgatA ane satata pracAra karatA sAdhue sAme AgaLa vadhavAnI tAkAta kAnsa kadI prApta karI zakI ja nathI. zuddha jaina AjanA sAdhusamudAyamAM paNa moTA bhAga kaTTara junavANI mAnasa dharAvatA hoya che. te mAnasanu vizleSaNu karatAM mAluma paDe che ke temane sAmAjika javAbadArItu leza mAtra bhAna che ja nahiM. upAzrayamAM ekatra thatI zrAvaka maMDaLI ke jemAM zrImAne 'mezAM agrasthAne hoya che. te ja temanI duniyA che. maMdira, mUrtio, pratiSThA, upadhAna, varagheADA, neAkArazI, svamIvAtsalya, ane tarehatarehanA kriyAkAMDa-A sa`sAramAM karavA jevu ane karAvavA jevu hoya teA mAtra A ja che ema teo mAne che. ane jyAM jAya tyAM te Aja bAkhatane upadeza Ape che ane bhAta bhAtanAM anuSTAnA yeAjavAmAM mazagula rahe che. madhyama varganI Aje vadhatI jatI hADamArIe ane asahya banatI jatI pari sthitine khyAla temane spazatA ja nathI, kAraNa ke temanI badhI * jarUriyAta vaNamAgI purI paDatI hoya che ane pANI mAMge tyAM temane dudha bhaLatuM rahe che. Aje vadhatI jatI bekArIne temanI vicAraNAmAM kazuM sthAna ja nathI. temanA abhiprAya mujaba khekArI e kama'nu pariNAma che, A bhave dhamakaraNI kare te AvatA bhave mekArI nahiM anubhave. tene nivAravAnA upAye| mAtra mithyA che. A ja vicArathI zrImAnAnI te haMmezA vAhavAha khele che ane zrImAne temAM meTAM sAmaiyA kADhe che ane temanI khudhI saMgavaDe! sAcave che. ahiMsAmAM te jApa jape che paNa temanA dilamAM nathI karUNA ke anukaMpA nyAyeAAjita vAvanI tee vAto kare che ane kALA bajArI zrImAtAnI rdhAimakatAnA teo mukatakao guNa gAna kare che. vaLI temanu dhamaMDa paNu pAra vinAnu hAya che. teo game tema vate ke khele, temane koi puchI zake ja nahu ema teo mAne che. zabdazyAme jhumAMthI tema ja ziSyA vadhAravAnI vRttithI bhAgye ja kApa mukata haiya che. tame paisA kevI rIte kamAo che tevA prazna kaMi sAdhu- kAi zrImAnane kadi pUchate ja nathI, 'madghAnubhAva, dhana sArU kamAyA che. e pUrvabhavanA sukarmAMnu kULa che ema samajo ane A bhavamAM paNu evAM ja kamo karA, maMdarA baMdhAve muta'e padharAvA, ujamaNuM karI, varadhoDA kADhe ane jIvananuM sAryaka tA. 1-4-51 karA e temanA sava' dhammapadezanA sAra hAya che. jaina zve. mU. vibhAga e ja temanu dRSTikSitija che ane bAkInI duniyA Due ke jIve tenI temane lezamAtra cintA hotI nathI, ahiMsAnA upadeza Ape che ane gAMdhIjInI vAre tahevAre tee peTa bharIne nindA karatA heAya che. Adhunika zikSaNunA teo kaTTara virodhI hoya che. temanA mata pramANe kAnpharansa paNa A ja mAge' cAle te ja te jIvavAnI adhikArI che ane te vicAramAMthI ja pele suMdeva-sugurU-sudha vALA pratyAdhAtI TharAva pedA thayA che. A ja vRtti ane vicArasaraNI temanI AsapAsa ghumatA zrAvakasamudAyanI che. pAtAnI jAtane ja teo dhamazradhdhAnA rakhevALa gaNe che ane A dharma'. zradhdhA cotaraphathI jokhamamAM AvI paDI che evI bhaDaka te sA sevI rahyA che ane kAnpharansanu* game te thAe, madhyamavarga' jIve ke maro dhama zraddhAnI kAi paNa rIte rakSA thavI joie-mA dhelachAe temane vivezunya banAvI dIdhA che. A junavANI vage kAnpharansane kada sAthe te| ApyA ja nathI; kAnsane addhara jIve rAkhavAmAM ja temaNe itikata nyatA anubhavI che. mIjI bAjue amadAvAda zahera jaina zve. mU. vibhAganuM meTAmAM mATu' mathaka che. tyAM aneka tIrthaMne vahIvaTa sabhALatI zeTha ANaMdajI kalyANujI nAmanI surpIsa peDhI che. A peDhInA sacAlako pazu konpharansa pratye haMmezA starabhAvathI ja jotA AvyA che. saMbhava che ke emanA dilamAM paNa evI ja bhaDaka hAya ke kenpharansanA prabhutvanI vRddhimAM peAtAnA prabhutvane hAni paheAMcavAnu jokhama raheluM che. AnA pariNAme amadAvAdane jana samudAya moTA bhAge kAnsathI parAmukha rahyo che. AvA virodhI pratikuLa khaLA sAme kAnpharansa TakI rahI che. tene jaina samAjanA madhyamamArgI keTalAka gRhaMsthAnA TakA che. muMbaI tenu' mukhya mathaka che. sudhAraka vaga, konpharansa dvArA samAjane e pagalAM AgaLa lai jai zakAze e AzAe, te sevelA vicArakrAntinAM aneka svapnA bhAMgI javA chatAM paNu, kAnpharansane Teko ApI rahela che. Ama chatAM Aje kAnpharansanI zu' sthiti che ? AjanI kenpharansa nathI sAdhunA kAi kSetramAM mAthuM mArI zakatI, nathI dIkSAnA praznane sparzI zakatI, nathI dhAmi'ka AcAra vicAramAM pheraphAranI vAta AgaLa lAvI zakatI. ANujI kalyANajInI peDhIne kazu puchI ja zakatI nathI. Ama kAnpharansa aMdara pANe Aja sudhI jIvatI rahI che. AvI sthiti keTalAMya varSothI svIkAravA chatAM paNa jItavANI varga' asahakAra cAlu ja hatA. te TALavA khAtara i. sa. 1942 nI sAlamAM zeTha kasturabhAi, lAlabhARe e DarAvA ghaDI ApyA. eka TharAve dIkSA sabaMdhe kAnpharanse Aja sudhI je kAMi jANatAM ajAgRtAM khAlI cAlI hoya te sarvane mana, vacana kAyAthI (mAma dukakaDama karyAM che. khIjA TharAtrathI jana zvetAMbara mUrtipUjaka dhanA pracalita sidhdhAntane ane dhAmirmAMka anuSTAnane abhayaMdrAna ApavAmAM AvyuM che. A rIte junavANI varSoM mAMgatA hatA tethI tene bamaNuM maLyuM. Ama chatAM paNa te saMteASa mAnIne besI rahe ane sahukArane hAtha purA lakhAve e sahaja mAnI zakAya tevu' nahetu. ane banyuM paNa ema ja, phAlanA adhivezate e TharAvo maMjura karyAM, madhyama vargane rAhata ApavAne prazna upasthita kraryAM, have sau kASTha bhAgevAnA vinAsa kAce joDAze evI sauMcAlaka AzA sevavA lAgyA, paNa junAgaDha adhivezananA divase najIka AvavA lAgyA e daramiyAna kAransanI kAryavAhIne vadhAre majabutIthI jakaDavAnA hetuthI palItANAnA khuNe zrI-vijayarAmacaMdra sUrinI chatrachAyA nIce. kAI judI ja maMtraNA zarU thaI. temanA phaLadrupa bhejAmAMthI Aje khuba gavAyele deva-gurU" sudhamavALe TharAva pedA thayuM. temanA anuyAyI zeTha ratilAla lInnA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazuddha jana tA. 1-4-5 dharane A TharAva krAnpharansamAM pasAra karAvavAnA Adeza ApavAmAM AvyA, ane temaNe svAgata samiti ane junAgaDha sadhanA nAme A TharAva. kAnsanI sthAyI samiti upara mAkalI AvyA. A khAkhI jALamAMthI kensane bacAvI levA. khAtara junAgaDhanuM adhivezana sulatavI rAkhavAmAM AvyuM. pazu e -TharAva tA kAMi mulatavI rahyo ja nathI. have jyAre pAchu adhivezana bharavAmAM Avaze tyAre A TharAva sAme AvIne ubhA rahevAne ja che ane kASTa ghaTAviDaMbanA mAka konpharansanA kAne aTakAvyA karavAnA ja che. Ama jyAM phrAnsa sAme mAvAM aneka pratikuLa khA ubhelAM che ane samAja upara prabhutva dharAvatA AcAryAM bhALA zrAvakrasamudAyane dhama zraddAnA nAme cAlu bhaDakAvyA ja kare che tyAM kenpharansanA nasIe AmathI tema athaDAyA sivAya bIjI kAi mahattvanI siddhi najare paDatI nathI. AnI sarakhAmaNImAM jaina ve. sthAnakavAsI kAnpharansane uttarAttara thai rahelA utkaSa' kAi paNa sahaja dhyAna kheMce teve che. sthAnakavAsI samAjanI AgevAna gaNAtI ghaNI kharI vyakitaoe A konpharansane apanAvI che. je kALabaLane ochuM vadhatu ALakhe che. evA sukAnIonA hAthamAM anu' sa'cAlana che ane AkhA samAja upara paNa temanA sArA prabhAva paDe che. sAdhusamudAya sAmAnyataH tene anukuLa che. eTaluM ja nahi paNa kAransanA Adeza nIce bhinna bhinna gacchanA sava AcAyoe ekasarakhI samAcArI svIkArI che. phrAnkaransa sAme yuddA taddA khelI zake evI eka paNa sAdhu tAkAta dharAvatA nathI. khAsa karIne tIkSNanA praznamAM peAtAne cakravartI gaNatI evI zeThe ANu dajI kalyANujInI peDhI jevI emanA samAjamAM koi sasthA nathI. kenpharansanA kAya mAM bane teTalI madada karavI--madada na bane te saraLatA karI ApavI-ema sau kAi samaje che. pariNAme AkhA sthAnakavAsI samAjanI pote eka ane ajoDa pratinidhi che eve krAnA A kAnpharansa karI zake che. khIjI bAjue AvA dAvA karavAnI sthiti tA dUra rahI paNa unAgaDhanuM adhivezana jo mulatavI rahyuM tA have adhivezana kayAM ane kayAraeN bharavu e jaina zve. mU. kAnpharansa mATe savAla che. amuka TharAva pasAra karaza te ja ane amuka pasAra karelA TharAva bhusI. nAMkhA te ja ame joDAie, vaLI potAne pratikuLa ene amuka TharAva pasAra thAya te A ame cAlyA AvI gADhAgAMThe ubhI karavAnI vRtti sthAna* kavAsI samAjamAM hajI ubhI thavA nathI pAmI eTale emanI kenpharansanuM gADuM kSemakuzaLa cAlyA kare che, jyAre jaina zve. mU. vibhAganA sthiticusta vaga'nI manedazA ' kutarAnI pUMchaDI vAMkI te vAMkI 'huM e pra e prakAranI pravartta' che. Aje e vaga mAMnA keTalAka Age vAnA konpharansanI sthAyI samitimAM AvIne beThA che. paNa Akhare kAnphransanu baMdhAraNa teA sekazAsananA dheAraNu upara racAyuM che ane bahumatInA dhAraNe niSNu yA levAya che. Ama heAvAthI jene Aje ane teTalI pIkenA svIkArIneM sAtha meLavyeA lAge che temanA sAtha kayAM sudhI cAlu raheze e eka prazna che. bhAvI DagamagatI sthitimAM kAnpharanse TakavAnu che, kAma karavAnuM che. AjanA sa'yegAmAM jaina zve. mU.. kAnsaddArA kAi paNa mahatvanA kAryariNAmanI AzA thaya che. mRgajaLa samAna che. nirAcAya na AvuM nirAzAjanaka citra AlekhavAmAM mane kApta AnaMda nathI. pazu vAstavika pArasthiti spaSTa AkAramAM ApaNe samajI levI ja joie e hetuthI A khAlecanA raju karavA hu prerAyA chu. spaSTa bhAnamAM ja tenu cegya nidAna raheluM che. je pratikuLa khaLA kAnpharansane AMgaLa vadhavAmAM moTA prayavAyarUpa banI rahyA che te khanuM jyAre prabhuta aMze pAyAmAMthI tUTe ane kendra jevI saMsthAnA avalaana sivAya e 185 kAmanA TakAva azakaya che .evu. jyAre kAmanI dareka vyakitane sacoTa bhAna thAya tyAre ane tyAre ja jana ve. mU. kAnpharansa pragatinA mAge' e DagalAM AgaLa bharavAnI AzA sevI zake. paramAna pariziSTa uparanA lekhamAM je TharAvAne ullekha avAranavAra karavAmAM AnyA che te harAve vAMcakAnI smRtine tAjI karavAnA hetuthI nIce ApavAmAM AvyA che. pahelA e TharAve Disembara 1940 mAM nIMgALA khAte maLela prastuta kaeNnpharansanA adhivezane nImelI aya samitine zeTha kasturabhAi lAlabhAie tA. 9-1-42 nA rAja ghaDI ApyA hatA. A TharAve tA. 7,'8, 8 aprila 1945nA muMbai khAte maLela 16mAM adhivezane humatIthI uDADI mUkayA hatA paNa tyAra bAda tA. 2~3 phebruArI 1950 nA rAja kAlanA khAte maLela adhivezane bahumatIthI pasAra karyo hatA. trIjo TharAva zrI vijyarAmacaMdrasUrie ghaDIne junAgaDhanA adhivezanamAM rajI karavA mATe petAnA paTTaanuyAyI svAgata matrI zeTha ratilAla lIlAdharane suprata karelA paNu kamanasIbe e adhivezananI kasuvAvaDa thata A TharAva have pachI maLanAra adhivezananI rAha jotA ubhA che. TharAva 1. yAgya dIkSA jhIndrAmAMda ! zrI. jaina zve. mUti'pUjaka kAnpharansa sane 1934mAM ama dAvAda mukAme sAsa'melane karelA dIkSA saMbadhI DarAvate badhAvI le che, ane teNe (kAnpharanse) athavA tenI kAi paNuM peTA samitie karelA vaDAdarA rAjyanA dIkSA sa MbadhInA ane bIjA dIkSA sakha dhInA harAve AthI rada kare che. rAva 2. anuSThAnapara parA, zrI dAmA ! aikaya samiti jaina samAjane bhArapUrvaka bhalAmaNa kare che ke jaina zvetAMbara mUrti pUjaka dhamanA siddhAMtA ane pracalita anuSThAne je pramANe mAnya rakhAtAM AAvyA che, te pramANe jana sasyA tene mAnya rAkhaze eTalu ja nahi paNa tenA adhikArI ke hAddedAra taraphathI tene zuipata paheAMce tevuM khelavAmAM ke lakha vAmAM Avaze nahi. rAva 3, vicAraadhIratA jhIndAmAda ! sudevane sevavAmAM, sugurUne ArAdhavAmAM ane sudhama ne Aca ravAmAM ja peAtAnu" kalyANu mAnanArI A sasthA sadAya zrI jinanI AjJAne yathAzakita anusaravAnA ane e AjJAthI niSedhAyalA koipaNu kAryane nahi karavAnA dRDha niradhAravALI DAAthI pacAMgI svarUpa zrI. jinAgame ane tene anusaratA zAstrathI viddha jatI kASTa paNa pravRttine vicAravA mATe paNa petAnA kAryakSetramAM nahiM AvavA devAnI sadA mATe udghASaNA kare che. sAbhAra svIkAra nIcenA pustaka avaleAkanAthe' maLyA che jene sAbhAra svIkAra karavAmAM Ave che. tatro. mukti ke pathapara : lekhaka zrI kezarIca seThiyA, prakAzaka seDhiyA jaina graMthAlaya, khAnera. sAdhutAnI pagada'DI : lekhaka zrI navalabhAi zAha; prakAzaka zrI mahAvIra prakAzana maMdira, hImAjInI vADI, amadAvAda, kIMmata 22. samAja ora dharma ke nAma para : lekhasaMgraha, prakAzaka : bhArata jaituM mahAmaDaLa, va, mANasAi eTale zuM ? lekhaka muni ranacaMdrajI, prakAzaka, jaina sidhdhAMta sabhA vatI zeTha nagInadAsa gIradharalAla, 2paSTa, lemigaTana reDa. muMbai. cha kIMmata sadupayAma. caityavAda samIkSA: lekhaka : 5'Dita huM sarAja - zAstrI AyuvedAcAya, prakAzaka zrI AtmAne jana mahAsabhA, abAlA zahera, 5 jAta. hIMmata rU.. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-4-51 * sahAdumati saddagata motIcaMdabhAI paropakArAya satAM vibhUtayaH / tA. 27-3-51 maMgaLavAranA roja savAre ATha vAgye divasa ke nathI joI rAta. mahAvIra jaina vidyAlaya e temanI vIze nIpajela zrI matIcaMda gIradhalAla kApaDIAnAM duHkhada avasAnanI kalAkanI citAne viSaya hate. A saMsthAmAMthI Aja sudhImAM noMdha letAM citta agAdha khinnatA anubhave che. janmakALathI saMkhyAbaMdha vidyAthIo pasAra thayA che ane sAMsarika jIvanamAM ' maDiIne Aja sudhI jenA taraphathI akhaMDa nehavAtsalyanuM huM anu- sArAM sArAM sthAna upara goThavAyA che. saMsthA paNa Aje khuba ' pAna karatuM AvyuM che, jenA mArI upara agaNita upakAro che, vikAsa pAmI che ane tenI aneka zAkhAprazAkhAo nirmANa thaI tevA eka ati nikaTavartI svajananuM paralokagamana aMgata rIte cukI che. zrI mahAvIra jaina vidyA e temanI 40 varSanI koI kALe paNa na purAya evI kheTa pedA kare ja che, paNa sAthe akhaMDa tapasyAnuM eka mUrtimana ciraMjIvI smAraka che. AvI sAthe taTastha dRSTie vicAra karuM tyAre paNa temanA javAthI. ja rIte zrI jena ve. mU konpharansane aneka pratikuLa tatve samAjane paDelI khoTa kAMI nAnI sunI nathI ema lAgyA vinA vacce jIvatI ane vegavatI rAkhavA mATe temaNe pAravinAne rahetuM nathI.. prayAsa karyo che, ane te khAtara paNa samAjanA sthiticusta vagarane temane janma tA. 7-12-1879mAM bhAvanagara khAte thayela avAranavAra sAmane karyo che. temanA dilamAM konpharansa mATe bhAre ane bIe. thatA sudhI temaNe bhAvanagaramAM ja jIvana pasAra kareluM. uDI lAgaNI hatI. jana samAjane TakavA mATe konpharansa sivAya elaela. bI. nA abhyAsa mATe teo muMbaI AvyA ane bIjo koI Aro nathI ema teo mAnatA hatA ane jana samAna 1910 mAM temaNe selIsITaranI parIkSA pasAra karI ane temanA janA moTA varganI A bAbatane lagatI udAsInatA temane khuba ja mitra zrI devIdAsa jekasanadAsa desAI paNa e ja arasAmAM DaMkhatI hatI. konpharansanA prAraMbhathI te cAreka varSa pahelAM muMbaImAM solIsITara thayelA temanI sAthe maLIne motIcaMda enDa devIdAsa konpharansanuM adhivezana bharAyuM tyAM sudhI e saMsthAnuM teo agra e nAmanI solIsITaranI peDhInI sthApanA karI. temanA pitA eka sthAne rahIne kArya karI rahyA hatA. huM dharmaniSTa kuzaLa vyApArI hatA. temanA kAkA eTale ke mArA pitA samayanA parivartana sAthe temanA vicAra ane vaLaNumAM paNa je jaina samAjanI eka bahu jANItI vyakti hatA temanA meLo mAM uttarottara parivartana thaye ja jatuM hatuM ane eka vakhata ATalI ja teo ucharelAM ane temanI pAsethI ja temaNe uMDA dhArmika badhI. aMgrejI keLavaNI. chatAM apratima zraddhALu jana tarIkenI saMskAra ane dharma sAhityamAM. uMDI . abhirUci prApta karelI. jemaNe khyAti ane pratiSThA meLavelI. temanI dharmazraddhA te jIvananA selIsITaranI kArakIrdI zarU karyAne Aje cAlIza varSa purAM thavA AvyuM. anta sudhI eTalI ja jaLavAI rahevA chatAM aneka sAmAjika A cAlIza, varSa daramiyAna temaNe eka dhaMdhAdArI selIsITara tarIke te tema ja dhArmika prazno para temanA badalAtA jatA vaLaNane aMge sArI nAmanA meLavI, paNa e uparAMta jAhera jIvananAM aneka sthiticusta varganI yAdImAMthI, temanuM nAma lagabhaga rada thavA kSetramAM temaNe praveza karyo ane dareka kSetrane anekavidha sevAo pAmyuM hatuM. Ama vicArakSetramAM vyApaka avalokana ane anuM.. vaDe temaNe bhAvyuM. jaina samAjanI te eka paNa evI pravRtti - bhavanA aMge cAlu parivartana thatuM rahevA chatAM sAmAjika kAryomAM nathI ke jene temanuM jIvana sparyuM na hoya ane jemAM temaNe temanuM vaLaNu ane kAryapaddhati haMmezA samAdhAnanI rahetI. teo mahavane phALo ApyA na heya. jaina samAjamAM paNa jana tA. vicAra karatAM kAyane vadhAre mahatva ApatA. samAjanA vividha : bara mUrtipUjaka vibhAga e temanI sevAnuM viziSTa kSetra hatuM. kATinA thara sAthe haLImaLIne cAlavuM, koIne leza paNa duHkha thAya A vibhAganI be mukhya pravRttio zrI mahAvIra jaina vidyAlaya ema na besavuM ke vartavuM ane je saMsthAonuM emanA haiDe hita ane jana che. mu. konpharansa sAthe to temanuM nAma sadAne mATe ' varyuM hatuM e saMsthAone ukavuM kema thAya ane Arthika lAbha joDAyeluM raheze. muMbaImAM kolejamAM bhaNutA ve. mU. vibhAganA vidyA kema thAya e dhoraNe sau sAthe kAma levuM' e emano sahaja vRtti thaone rahevAM khAvAnI koI khAsa sagavaDa nahatI. AcArya zrI vijaya hatI. bAdhachoDa karavI ane samAdhAna sAdhatA, rahevuM, junA vargane vallabhasUrinI preraNAthI temaNe ane temanA bIjA keTalAeka saha saMbhALavo ane navA varga sAthe sa paka' cAlu rAkhave A temanI kAryakartAoe sAthe maLIne 1916nI sAlamAM zrI mahAvIra jana kAryanIti hatI, ane koI paNa zubha kAryomAM-pachI te kamI , vidyAlayanI sthApanA karI. A saMsthAnA prAraMbhathI ja teo maMtrI sAMpradAyika ho ke rASTrIya hA-pitAthI bane teTalA madadarUpa thavuM hatA, te gayA varSe ja pitAnI bagaDelI zArIrika sthitinA kAraNe A temanI jIvanaeSaNA hatI. temanA hAthe sAmAjika kSetre anekarAjInAmuM ApIne te javAbadArIthI teo mukata thayA. zrI mahAvIra vidha sevAone je phaLe nedhAyo che tenA pAyAmAM A ja temanI jaina vidyAlayanA teo mAtra maMtrI ja nahotA paNa eka prANapUraka jIvanadRSTi hatI. AtmA hatA. e vidyAlayamAM vidyArthIonI saMkhyA vadhatI gaI satata vikAsazIla temanuM mAnasa hatuM ane satata vikasatI tema vyavasthAnuM vahIvaTI kAryamAM uttare uttara vadhAre ne vadhAre jaTila jatI temanI jAhera pravRtta hatI. selIsITaranA dhaMdhAmAM sthirataSThita thatuM gayuM. bIjI bAju A saMsthAnA cAlu saMcAlana mATe dravyanI thavA bAda temanI daSTa muMbaInI myunIsIpala kAraperezana tarapha vaLI, apekSAne koI cheDe ja nahatA. aNudhaDa zrImAne pAsethI paisA meLavavA temAM teo 1928nI sAlamAM pahelIvAra cuMTAyA. muMbaInI e kaparAmAM kaparuM kAma hatuM. mAna apamAnane jene savAla na hoyakAraperezanane chuTI chavAI maLIne 15 varSanI temaNe sevA ApI. tenAthI ja A kAma thaI zake. dhakakA khAvAne jene kaMTALo hoya te bIjA vizvayuddhanA kALa daramiyAna jyAre bIjA rASTrasevake jelamAM , AvA kAma mATe nAlAyaka gaNAya. prAraMbhanAM varSomAM sadagata zeTha hatA tyAre myunIsIpala koMgresa pakSanA netA tarIke traNa varSa devakaraNa mULajI, zeTha motIlAla mULajI vagere sAthIone sAthe laIne sudhI temaNe kArya kareluM. zarUAtanA jIvanamAM rAjakAraNamAM teo saMsthAnA kuDa mATe teo ghera ghera bhaTakyA che; anekanAM apamAna ocho rasa letA ane pitAnA bacata samayane meTA bhAge. kemI. che ane jAkAre temaNe sahana karyA che; te kAmamAM temaNe nathI jo pravRttione lAbha ApatA, paNa dezamAM uDatAM ugra rAjaMkIya AMdala. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. kA: ke. ' * * , * * tA.14-51. * * * 199:: C ke tethI temanI je sevAniSTa AtmA kema mukta rahI zake ? yejanA vicArI. A pejanA mujaba temanI irachamahAvIrasvAmI pariNAme. 1930-32 nI, laData daramiyAna temanA bhAge be varSa. ' viSe je kAMi lakhAyuM hoya, vicArAyuM hoya tema ja temano, viSe jelavAsa AvyA che temaNe saharSa svIkArI lIdhe... muMbaInI je kAMi: kAvya, stavane bhajana racAyAM, heya, te , savane : esa. prAntike koMgresa kamITImAM paNa teo avAranavAra cuMTAtA rahyA. graMthAvalimAM saMgrahita karavAnI hatI. A graMthAvalinIyejanAte temaNe mane A rIte bInakAnI evA aneka kAryakSetra, tarapha teo, paccIsa bhAgamAM vaheMcI nAMkhI hatI. temAMthI mahAvIra svAmInA pUtra nI AkaSotA rahyA. bhavane lagate pahele vibhAga temaNe puro karyo hato ane bIje - A to ApaNe temanA jIvananA kamaMyAMganI keTalIka bAbato , vibhAga hajI thoDA samaya pahelAM zarU karyo hato. amitabhabI caThaka paga ra ujavaLa temane kayAMga hatuM te ja ujaMjavaLa ke apragaTa, sAhitya thakaDAbaMdha paDela che. ane pragaTa thayela sAhityamAdi 'k temane jJAna che. temanuM vAMcanakSetra ati vizALa hatuM ema che ema . paNa ghaNA kharA graMthe Aje upalabdha nathI. , . . , chatAM jaina sAhitya telanA uMDA avagAhanane viSaya hato. sAhitya - temanA lekhana sAhityane samagrapaNe vicAra karatAM mAluma paDe | vAMcanane, bane teTalA sAmayika patre jatA rahevAne, temane nAnapa- . che ke teo AmajanatAnA mAnavI hatA ane temanI AkhasAmAM dI NathI khUba zekha hatuM. sAthe sAthe lekhanapravRtti tarapha. teo paNa ochuM bhaNelI; ane kamasamajaNavALI bhadrajanatA!hatI.temane : . ' vidyArthI avasthAmAM hatA tyArathI vaLelA. bhAvanagaramAM mArA pitAe dhama, mAge. adhyAtmanA paMthe, vera 5nAM raste ,vALavAnI temanA A 5"; bahu nAnI uMmaramAM sthApelI jana dharma prasAraka sabhA Aje paNa dilamAM uDI.. tamannA hatI. pariNAme ekanI eka vAta pharI pharIne E : : vidhamAna che. ane te sabhA taraphathI AjathI lagabhaga 60 + 65" kahetAM. eka ja tatvane bhinna bhinna svarUpamAM raju karatAM teo pharI che ke varSa pahelA zarU karavAmAM Avela jaina dharma prakAza nAmanuM mAsika kadi. thAkatA nahotA. dhamakathAmAM, punarUkita e doSa nathI. " Aje paNa cAle che. A mAsikamAM temaNe lakhavuM. zarU kareluM. ema, teo mAnatA sAmAnya: janatA TuMkAmAM na je samaje - ' . tyArabAda temanAM lakhelAM pustake uttarottara pragaTa thavA lAgyAM. e temane anubhava hato. pariNAme temanI lekhanazaili sAdI, keTalAMya varSothI teo haMmezA sAmAyika karatA hatA. A sAmAyi- sarala, jAtajAtanA-TucakAothI bharelI ane prastutaviSayane sAdhA' kanA samaya meTA bhAge teo lakhavAmAM pasAra karatA hatA. Aje' raNa rIte vistArathI, ALekhavA tarapha sadA DhaLatI rahetI, jene che : ' temanuM lakhelu, je bahALuM sAhitya ApaNI AMkha sAme paDayuM che te dhamasAhitya sAthe kaze: sabaMdha nahiM evA-yuropanAM sAMsmaraNo para temanA nirmasAmAyakanuM ja saMcita phaLa che. temanAM lakhANone meTo ' vyavahAra kauzalya, vyApAra kauzalaya, sAdhyane mArgo jevAM pustako ', "bhAMga jANItA jainAcAryonI viziSTa kRtionA savistara vivecanamAM paNa temaNe lakhyAM che. paNa pramANamAM te bahu jujaa , ' ' ke, rokAya che ke adhyAtma ane vairAgyaprakRta sAhitya - tarapha teo ke Ama nagara ane mama-bane dizAe aneka prakRtti na mULathI DhaLelA hatA. eTale vivecane mATe pasaMdagI che paNa teo ' ethIkhIkhIca bhareluM, sevAbhAge vicastA sau koIne anusaravu ' ' A DhabanA sAhityanI karatAM. sauthI prathama munisundara sUrie yogya-vyavahAra ane Adazane sundarA samanvayana raju karatuM lAMbu racela adhyAtma kaNaMdrama, uparanuM temanuM vivecana 100 nI jIvana vaTAvIne teo Aje anya loka prati sIlAgyA che : ane sAlamAM pragaTa thayuM ane e atyanta kapriya banyuM. tyAra pachInA cirasmaraNIya suvAsa mAtAjI gayA che. sAmAnya sagemAMthI eka AnaMdadhana padha ratnAvaline pahele bhAga bahAra paDaye. A daLa sarakhI dhamaniSThApUrvaka AgaLa vadhate vadhate eka mAnavI jIvananA dAra graMthamAM 'AnaMdadhanajInA abhyAsa padanuM savistara vivecana ane sacita sevAkAryone kevaDe. meTa* saravALe mUkI jaI zake che . . ; karavAmAM AvyuM che. jaina muni siddaSigaNIe racela upamiti che tene zrI. metIcaMdabhAinAM jIvana upara ' najara nAMkhatAM khyAla bhavarUpacA, kathA saMskRta bhASAsAhityane eka bhavya - graMtha Ave che ane temAMthI ApaNane aneka preraNA maLe che. to . hi, che, tene AghAta anuvAda traNa bhAgamAM temaNe bahAra pADaye.' - temanA guNene vicAra karIe chIe te sauthI moTo A temAnA eka bhAgamAM siddhArSinA jIvana ane sAhityanI ati guNa temane apratima AzAvAda ApaNI AMkha sAme tarI Ave che 1, " . " vistRta ane aitihAsika samAcanA karavAmAM AvI che. zAnta- che. temano AzAvAda atireka tarapha to nathI DhaLI jate ema | sudhArasa nAmanA vairAgyarasapradhAna geya mahAkAvyanuM temaNe ullAsa- mane ghaNIvAra prazna thatuM, paNa temanA sarva purUSArthanuM ugamasthAna badhuM vivecana pragaTa karyuM. De, bulare lakhelA zrImadda hemacaMdrAcAryanA temane e asAdhAraNa AzAvAda ja hatA emAM koI zaka ja jIvanacaritrane temaNe anuvAda karyo. A uparAMta jaina daSTie nathI. jyAre koI paNa prasaMga ke paristhitine aMge anya ga, navayugane jana, yazodhara caritra, metIzA zeThanuM caritra, bahAta sava atyanta nirAza banI beThA. heya tyAre temanI najara | | gaI cheDI rahI-AvAM temanAM lakhelAM aneka nAnA meTAM pustaka temAMthI paNa koI nAnuM sarakhuM. AzA preraka kiraNa na pakaDI pADatI - te Aja sudhImAM pragaTa thai cukyA che. aDhI varSa pahelAM temanA ane pitAnuM nAva purA utsAhapUrvaka teo haMkArI mUkatA. bIjA ra upara mAMdagIme-be humale AvyuM ane temAMthI ugayAM te jyAre pratikuLa saMgAne ja saravALe karyo kare tyAre teo anukuLa 62. kharA paNue mAMdagIe temanAM sarva gAtro zithila karI nAMkhya- saMge upara ja khUba bhAra mUke ane je che temAM pure AnaMda ane bahAranI pravRttio calAvavAnI tAkAta teo gumAvI beThA. ulAsa anubhave ane temAMthI AgaLa ne AgaLa cAlatA rahevAnI pariNume dhadhAdArI". tema ja, jAherajIvana ubhayamAMthI temaNe preraNA meLave. temane bIjo eka viziSTa guNa temanI prakRtine nivRtti to svIkArI* lIdhI, paNa temanI lekhanapravRtti te jIva* vareluM umadA prakAranuM saudarda hatuM. maratAne paNa mara na kahevuM evI nanA anna bhAga sudhI akhaMDa cAlu ja rahI. A aDhI varSanI. temane svabhAva hatonAnA moTA sau koine dilanA umaLakAthI A gALA daramiyAna prathama rati " nAmanA jANItA dharmagraMtha upara belAve, koInuM paNa kAma karI chUTavAmAM AnaMda mATe samAja temaNe saMviratara vivecana AnadAnanA bAkInA pada ane hitakAra seva kaI pravRttio viSe kArdika sahAnubhUti dharAve, ane cAlIzI upara AnaMdadhata padha.rasAvalInA dhoraNe - vivecana lakhI che jyAre eTale pitAne hAtha laMbAvI zakAya tyAM teTale, laMbAvavAmAM AnAdadhanane lagatu potAnuM kAya, pure kayu, eNllA cha- cha aThI jarA paNa pAchI pAnI na kare, jina dharma pratye atima. anurAga mahInA pahelAM mahAvIrasvAmInuM savirAra caritra lekhavAnI temane tayA kahA hovA chatAM anya dharma ke saMpradAya pratye leza paNuM - Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 anAdara na cintave- temanAmAM rahelAM akhUTa sauhAda'nAM ja vyakta svarUpe hatAM. Agantuka mitra, 'svajano, snehIe tema ja sahadharmIonu Atithya karavAmAM temanI uddAratAne kAi sImA nahetI. trIjuM, avirata parizrama levAnI tAkAta e ja temanA jIvananI saphaLatAnI meTAmAM meTI cAvI hatI. 69 mA varSe temane mATImAMdagI AvI te pahelAM thAka zuM te temaNe kardi jANyu' naheAtu'. savAranA cha vAgye uThe tyAranA rAtanA agiyAra vAgye suve tyAM sudhI. kAma kAma te kAma. dhaMdhAdArInuM kAma teA sau kAi kare, paNa bAkInA vakhata paNa Ane maLavAnuM che, AnI pAse phMDakALA mATe javAnuM che, Aje ahiM bhASaNa ApavAnu' che, kAle tyAM bhASaNu .ApavAnu che, Aje A saMsthAnI te AvatI kAle bIjI sasthAnI menejIMga kamITInI sabhA che, vaLI lagna-maraNanA prasa Mgo sabhALavAnA haiAya ja, A uparAMta chApAMo, temaja pustaketu' vAMcana calu, kAi paNa bAbatamAM pAchaLa rahI gayuM paravaDe ja nahi, ghaNI vAra keMgrisa pracAra nimitte eka ja rAtre traNa traNa ThekANe bhASaNa karavA javAnu hAya ane te paNa kAI potAnI gharanI meTaramAM nahi. Ama chatAM paNa emanI vicAraNAmAM thAkanI lAgaNIne kASTa avakAza ja naheAte. kalAjIvana tarapha te temaNe kadi najara sarakhI karI nahetI. ezaArAmagru te temaNe kadI jANyuM. nahetu. temane vidhura thayAne Aje vIza varSa upara cavA AvyA. Ama chatAM vidhura jIvananu ekalavAyApaNa zuM te temaNe kadi jANyuM nahatu` ke, bIjA kAne jANavA dIdhuM nahatuM. AnuM kAraNuM hatu. temanA cittanuM satatIkarajI te janasevAnI adamya tamannA ane sAthe sAthe vairAgyamaya dhama bhAvanAne temanA citta upara gADha banate jatA ra'ga. temanA bIjo eka anukaraNuyeSa guNu namratAneA hatA, temanA bhAge jyAre kAi paNlR vaganI ke 'sthAnI netAgIrI AvatI te tene temaNe purI dakSatA ane apUva' kArya zakita dvArA zAbhAvI hatI; temanA bhAge jyAre kAinA anuyAyI banabhAnu AvatuM te te anuyAyI dhama'ne evI ja vakAdArI ane kAya niSThAthI temaNe sA ka karyAM hatA. temaNe kAinI pAchaLa cAlavAmAM kadi nAnapa anubhavI naheAtI. jemAM jenI vizeSatA tyAM te vizeSatAne temaNe AdarapUva'ka svIkArI hatI. zukra jaina chIe tema tema sphurI Ave che te gumAvI kheThA chIe kALa kALanuM samAjasevA Ave kA Ama jema jema ApaNe yAda karIe temanI eka yA bIjI vizeSatA smaraNumAM A eka kaeNvu aNumela mAnavIratna ApaNe tenuM du:kha cittane gamagIna banAvI muke che. kaye ja jAya che ane santA, sAdhue ane che, jAya che, ane samAjadhAraNanI niyatUtana paraMparA nirmANu karatA jAya che. AvI eka preraNAdAyI paraparA zrI mAtIca'dabhAI ApaNA mATe mUkatA gayA che, tene anusarIne ApaNA jIvanane kRtA' karatA rahIe e zubha bhAvanApUrvaka temanA nAmanivizeSa AtmAne ApaNe vandana karIe ane te mATe zAzvata zAntinI ApaNe. prAthanA karIe ! pAnada sadgata vaDIlAla meAtIlAla zAha chabI sayukata jaina vidyArthIgRha mATe sadgata vADIlAla motIlAla zAhanuM tailacitra taiyAra karAvavAnuM che. ta mATe temanI eka sArI chInI khAsa jarUra che. te je kASTa mitranI pAMse temanI chabI ka phATA haiAya te amArI upara mokalI Apaze teA ame AbhArI thazuM. huM Ara. ema. zAhanI ku. ) TI, jI. zAha, 81, nAgadevI sTroTa, paDelI ke sagalI mukhaI 3. maNikalAla maNilAla zAha maMtrIe, sayukta jaina vidyArthIgRha. sayukta jaina vidyArthIgRhanA samAcAra sayukata jaina vidyArthIgRhanI prathama sAmAnya sabhA 24-2-51 nA rAja zrI. zAntilAla harajIvana zAhanA pramukhapaNA nIce saMsthAnA makAnamAM maLI hatI je vakhate saMsthAnA TrasTI zrI cImanalAla cakubhAi zAhe sa'sthAnI AjasudhInI samagra paristhitinA Tuka sAra raju karyAM hatA, ane mATuMgA khAte kharIdavAmAM AvelI jamIna upara bAMdhavAnA makAnanA plAna paNa raju karavAmAM AvyA hatA. taduparAnta saMsthAnI kAryavAhaka samiti mATe 15 sabhyAnI cuMTaNI karavAmAM AvI hatI. tyAra bAda tA. 17-3-51 nA rAja kAya'vAhaka samitinI sabhAe ba'dhAraNa anusAra kA. vA. samitimAM khe sabhyo umeryA hatA ane adhikArIonI cuMTaNI karI hatI. A mujaba ubhI karavAmAM AvelI kAryavAhaka samitimAM saMsthAnA TrasTIe ane AzrayadAtAonA samAveza thAya che. tenI yAdI nIce mujakha che. zrI. # .. 29 39 17. wr 33 wr 22 " ' "" .. 22 .. 33 r 12 33 cImanalAla cakubhAi zAha paramAna'6 kuMvarajI kApaDIA. ramaNikala la maMNilAla zAha TI. jI. zAha cImanalAla pI. zAha maNuilAla mekamacaMda zAha mANekalAla amulakharAya mahetA zAMtilAla harajIvana zAha zAMtilAla vADIlAla - zAha dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha jayaMtilAla lallubhAI parIkha tArAcaMda lakSmIcaMda kaTArI premacaMda velajI mahetA. bhIkhAbhAi bhudarabhAI - kAhArI cImanalAla meAtIlAla parIkha dula'bhajI kezavajI khetANI khuzAlabhAi kheMgAra caMdulAla kasturacaMda gokaLadAsa zIvalAla tA. 1-4-51 vallabhadAsa qhuda mahetA zAMtilAla maganalAla zAha pravISNudra hemacaMda amada hukamIcaMda vasanajI TrasTI pramukha upapramukha ma'trIe kASAdhyakSa AzrayadAtA TrasTI AzrayadAtA TrasTI TrasTI TrasTI sA 22 , 33 .. r zAkasabhA tA. 31-3-51 zanIvAranA rAja zrI jaina zve. mU. kA ransa, mubaI jaina yuvaka sala, jaina esesIezana ek inDIA, mAMgarALa jaina sabhA vagere kula 37 jaina saMsthAmA taraphathI zrI kAntilAla zvarasAlanA pramukhapaNA nIce jaina zve. mU. kAnpharansanA kAryAlayamAM sadgata zrI metIcada gIradharalAla kApaDiyAnA avasAna badala zAka pradazita karavA mATe jAhera sabhA maLI hatI ane jaina samAjanA satra AgevAna taraphathI sadgatane bhAvabharI ali ApavAmAM AvI hatI. bhula sudhAraNA tA. 15-3-51 nA prabuddha janamAM keTalAka samAcAra ane noMdha' nIce pragaTa thayelI chellI noMdhamAM zrI. ratilAla maNilAla nANAvaTInA sthAne bhUlathI zrI ratilAla bAlAbhAi nANuAvaTI chapAyuM che. je sudhArIne vAMcavA vinaMti che. ". taMtrI, prabuddha jaina Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' tA. 1-4-51 ja caDatA jatA unavANI mAnasanI daSTie " rAkhIne A lekha vAMcavA ki dhanavyayanI dizA pherave ! " ja (tA. 1-2-51nI zrI jana zvetAMbara konpharansa patrikAmAM A agralekha temAM rahelI koI maulika vicAraNAnA kAraNe udhUta karavAmAM AvatuM nathI, paNa jaina che. ma. vibhAganA amuka varganuM mAnasa dhArmika bAbatamAM keTaluM badhuM ALuM ane vicArabadhIra che tene khyAla ApavAnA hetuthI udadhRta karavAmAM AvyuM che. A lekha patrikAnA taMtrI zrI mohanalAla dIpacaMda...cekasIne khele che. zrI. kasturabhAI lAlabhAIe ghaDI ApelA banne pratyAghAtI TharAnA teo ugra samarthaka hatA. temane jeNe koI paNa sabhAmAM jaina samAja ke jina dharma' vize belatA sAMbhaLyA haze te sau koI bUla karaze ke temanA dharmajhanunane kaI sImA nathI. Ama chatAM paNa je ughaDI mAMkhe cAle che ane madhyama varga ke jemAM khAkhA jana samAjane >> samAveza thAya che tenI dArUNa banatI jatI durdazA, je narI AMkhe jue che tenA dilane je svAbhAvika pratyAghAta have joIe tenuM A lekhamAM pratibiMba paDayuM che. zraddhALumAM zradhdhALu sthiticusta paNa temAM vAMdhe kADhI zake evuM koI paNa vidhAna karavAmAM AvyuM nathI. koI paNa dhArmika anuSThAna ke kriyAkAMDa virUdha | nAnesara paNa udgAra tenAthI zodhyA jaDe tema nathI. ema chatAM pazu A lekha sAme jaina e. mu. vibhAgamAM jesabhera pracAra zarU karavAmAM Avyo che ane A lekha pAchA kheMcI levA joIe, lekhake mAphI mAMgavI joIe, evI kaI kaI dizAethI : mAMgaNI paNa thara rahI che. AjanI paraMparAne jarA gauNa karIne, te pAchaLa kharacAtA anargaLa dravyamAM thoDI karakasara karIne Aje kacaDAtA jatA . madama vagane ApaNe ochI vadhatI rAhata pahoMcADIe-Ama kahenAra paNa kadara junavANI mAnasanI dRSTie eka bahiSkArayogya dhama; dohI vyakti lekhAya che. A bhUmikA dhayAnamAM rAkhIne A lekha vAMcavA vinaMti che. paramAnaMda ) - - . sau prathama ApaNe janoe samajI levAnI khAsa jarUra che ke jaina saMdhanA saMparkamAM AvavAnuM banyuM che te jotAM, tema ja ApaNuM saMgaThana majabUta ane aDaga nahIM hoya te ApaNe avAja dezamAM pravartI rahelA saMyogo para vicAra karatAM, vAstavika jaNAya je rAjakAraNanA caNatara thaI rahyA che emAM saMbhaLAve azakya che. che ane ene amalI banAvavAnI sA prathama agatya che. * * * ApaNane nAnI-meTI, dhanika-nidhana, bhaNelI-abhaNa kiMvA rUDhIcusta - bhagavaMta zrI mahAvIra deve makalyANa para khAsa bhArI ke sudhAraka, eke eka vyakitanA sahakAranI jarUra che. kenpharansanI mUlyo che. e siddha karavA mATe " jJAnaziyAkhyA mokSa: ? jevuM. vyAsapIThanA dvAre e dareka mATe khullA che. phalanA adhivezana pUrve TuMku chatAM TaMkazALI vacana agrapade darzAvyuM che ane sAthosAtha A mahAna saMsthA mATe game te mata pravartate hoya, paNa Aje te Atmazreya sAdhavAnA. cAra prakAra-dAna-zIla-tapa ane bhAva batA dareka saMvee jANavuM joIe ke enI pragati e ApaNI sarvenI vIne sAthI, vadhu bhAra bhAva para mUke che. "bhAvanA. bhavanAzInI , pragati che ane emAM koi uNapa saMbhevatI hoya athavA to enA jevuM vacana, pracalita banyuM che e jotAM dhamaMpAlanamAM kiMvA e s, tvArA kaI khATuM kArya thatuM lAgatuM hoya te dhyAna kheMcavAne-e aTa- aMgenA AcaraNamAM nathI te vadhu vajanuM saMkhyAnA aMka upara; [ ': kAvavAne--ApaNA sarva dharma che. A sthiti spaSTa che ane tethI ja mukavAmAM AvyuM ke nathI te e aMge vaparAtA dhananA pramANupara | . ke ke patrakAranA maMttavyamAM samajaphera jaNAtA, ae e aMge - rakhAyuM : 'karaNa, karAvaNa ne anumodana; sarakhA phaLa nipajAve:' ema. A che ? . spaSTIkaraNa karavAmAM AvyuM hoya kiMvA AvatuM hoya te ene Azaya vacana. rahasyamaya che, bhAyamI zreSThatA dAkhavavA sArU kumArapALa eTale ja che ke gerasamaja dUra thAya. bAkI nathI te e dvArA rAjAnA pUrvabhavanuM-papapUjA ; aMgenuM udAharaNuM apAya che e arasaparasa carcAbAjI laMbAvavAnI icchA ke nathI to kaIne utArI samajavA jevuM che. A uparathI Ameya mATe utkRSTa sAdhanA te pADavAnI bhAvanA, junAgaDha beThakamAM bhAvi kAryavAhIne je nakazA dareka jIva mATe sAcuM jJAna ane samajapUrvakanI, bhAvavAhI karaNI doravAne che emAM zeTha jIvAbhAI, bakubhAI ke anya AdhA rahelA che. drazyaya te kevala bAyasvarUpa che. jyAM paristhiti upara * bhAIonI hAjarI avizyaka che ja, sAthosAtha zrIyut paramAne dabhAI mujabanI che tyAM e dhanano vyayamArge dezakALane anurUpa hoya, ke anya yuvakane sAtha paNa jarUrI che. jyAM saMkhyA anya kAmanA athavA te vivekabharyA heya, te ethI dharmA prabhAvanA vadhAravAnI che pramANamAM. a5 lekhAya tyAM eka paNa vyakitane choDI devI para paNa dhaTavAnI nathI. ja, anuSThAne ane dharmakiyAA kAyama rahe ja, che ke vaDe tema nathI ja, sAthe besIne e bhAga' zodhavAne che ke pazu e agatA kharacavAnA-prakAra badalAya. dhana vAparavuM' e thakita jethI dhamanI prabhAvanA thAva ane ektA jokhamAya nahIM. ane- gata prazna che, paNa vAparanAre svadharmI baMdhuekanA utkarSamAM e vadhu chekAMta darzananAM upAsakone mATe A kArya azakaya nathI ja. phakata vaparAya e para dhyAna ApavuM joIe ane gurUdevo kiMvA samAja da jarUra che pararapura sAthe besI arasaparasanA aMtara nirmaLabhAve dhurIgAe e saMba dhamAM mULa maMtavyane kSati na pahoMce te rIte - avalokavAnI. "jaina" "dundu bha" ane anya patre A dizAmAM mArgadarzana karAvavuM ghaTe. vAtAvaraNa sabhya ane jarUrI mArgadarzana karAvatA rahe. jyAM e kevI rIte bane e saMbadhamAM ApaNu mAM savizeSa ApaNe sarve chaThThamastha chIe ane chelalA sakAthI rAjyakArathI pracalita anuSThAnanA dAkhalA laIe. vicAramAM AgaLa vadhIe te vikhuTA paDayA chIe tyAM A kAmagIrImAM-khare Aje pUrvamAM eTaluM spaSTIkaraNa jarUrI che ke A lakhavAmAM nathI to e e saMsthAnuM saMcAlana karI rahyA che temanA kAmamAM-bhUla na karaNIo pratye azraddhA ke nathI te e karAvanAranI, TIkA mAtra thatI hoya ema kema kahevAya. paNa sAthe sAthe evI bhUla sudhare, eka ja Azaya che ke e diyAe deza-kALanA DhAMcAmAM baMdha bhIva mA nikaTaka bane e sArU have khabhe milAvI kAme besatI bane ane janetaromAM paNa prabhA pAtharanAra nivaDe. ne lAgavuM . A koI rAjakIya saMsthA nathI, ane nathI te e "zAMtisnAtra' nI vAta vicArIe. emAM vaparAtuM meTA bhAganuM A kArA koI adhikAra prApta karavAno. tyAM have "pakSa' ke " pArTI nI dhana kayAM to vadheDAnA ADaMbara, prabhu sanmukha dharavAmAM AvatA vAta karavA paNa na hoya. sAthe besIne samAja zreyane kAryakrama phaLa phaLAdikanA DhamalA, ane pUjArI ke gavaiyAnA lAbhamAM kharacaya :niyata karavAM e sau koinI pharaja che. e talathI kenpharansane che. ekAda prabhAvanA ane te paNa sAmAnya prakAranI bAda karIe pramakhabIna'. jAmanagaranuM bASaNu vAMcavAmAM Ave te sahaja samajAze to janAnA lAbhamAM kaMi ja hetuM nathI. reja maNuAvavAnI pUjAmAM meM drazya vAparavA aMgenI sucanamAM nathI te dhArmika anuSThAna nathI hotI sArI hAjarI, ane jeo avakAza meLavI hAjara pAchA karavAnI vAta ke nathI te dhama' aMgenI kriyAo pAchaLa hoya che teono moTo bhAga e pUjaonAM rahasyathI, ajJAna rakamAM vAparavA para kApa. hA, emAM eka vAta dIpaka jevI prakAze ' hoya che. eka kALe e calAvI levuM te bhale ucita manAya che ane te. eTalI jake je kaMI kharacAya enA mATe boNa : heluM, 5NuM AjanA vijJAnayugamAM e nathI te. ApaNI zrAvaka-zrAvikA kSetranA utkarSane najara sAme rAkhIne kharaca pragati sucavatuM ke, nathI to Ama zreyarUpa nIvaDatuM.. kema ke joi e. cAhe to prasaMga vyavahArika hAya': kiMva" dhArmika hoya. A jJAnI bhagavaMte e pote ja samaja vagaranI karaNIne mahatva ApyuM IzAreje pravAsa karyo che ane hiMdanA judA judA pradezanAM nathI. cAluM samaye hara koI kitane pama mAge draya kharavAnI icchA RE' : ke : iDara 'kI eka Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-4-56 - - -- thAya te eNe adha rakamanuM bajeTa svadharma baMdhanA lAbhArthe kApyuM. mAMDavagaDhanA saMghe mahAra ane iMTa ApI svAmIbhAIne TaTAra prathama nakakI karavuM ghaTe, bAkInI ardhI rakamamAMthI vidhi vidhAnI rAkhe ane sAthosAtha mAMDavagaDhanA ItihAsane jIvaMta banAvyuM. haDAaMge jarUrI kharaca karAya. kadAca rezamI kapaDuM na maLatuM hoya te ' lona vaNika puMgava khImAdedarANIe dhananA carU ApI dukALamAM sutarAuthI calAvAya, sonerI bAdalAne sthAne rUperI cAle. eka janatAnuM rakSaNa karyuM. dhimaLazAe gujarAtanI kIrti amara rAkhI, jAtanA phaLa sattAvIza hoya te bIjA ochAvattA cAle ane vara- ahata prabhunA upAsako zuravIra che ane emanI rASTrabhakitanAM thoDAmAM eka vAju vAge te paNa vAMdho nahIM. paNa je zraddhA- uNapa nathI ema batAvI jIvananA prAMta bhAge duniyAne AkarSe tevA saMpanna pUjako nahIM hoya, haze ane temane je peTane khADe purAta kaLAdhAmanA sarjana karyA. A ja gauravabharyo-bhagavaMta mahAvInahIM hoya, vadhArAmAM e badhAmAM ucca saMskAra ane jainadharmanA 'vanAM darzanane zobhAve-jana samAjanuM sthAna agrasthAne mUke ane umadA tatvanI pichAna nahIM hoya te, A yugamAM nahIM te sAcI mahAjana padavI mahattAne yAda karAve e-itihAsa rAjasthAnamAM prabhAvanA thAya, nahIM te pUrvajone kImatI varase sAcavI zakAya, bhAmAzAha, AzAzAha ane dayALazAha Adie saraje che. e ane je dharma vizvadharmanI lAyakAta dharAve che te mAtra kALe jenonI saMkhyA keTalI hatI ? pUjA mATe goThIo rAkhavA muThIbhara mAnavene banI jaze. kriyAne virodha nathI. kharacanArane paDatA hatA ke jAte pUjA karanArA hatA? sAmaiyAmAM keTayAdhipatie rokavAnI jarUra nathI, paNa kharacanI moTI rakama, vadhu nahIM te ardha ane lakSAdhipatio keTalA pramANamAM ? kadAca e kALe jamaNuM ke rAma, svadharmI evA zrAvaka-zrAvikAnA hAthamAM jAya tema karavAnI jarUra varadhoDAmAM hajAro kharacatA hoya te zobhe. paNa kharA. paNuM Aje che. zAMtisnAtra jevI kalyANakArI kriyAmAM jeo vidhi karAvatA hoya jyAre saMkhyAmAM hrAsa thaI rahyo hoya, AjIvikAne prazna rakata temanA bahumAna karAya, jeo pUjAmAM hAjara rahetA hoya temane sArI cusI rahyo hoya, saMkhyAbaMdha jinabiMba ane ramaNiya devAla prabhAvanA yAya-are rokaDa nANuM apAya e aMge sArI rIte pUjA mejuda chatAM tyAM upAsako ke pUjake na hoya tyAM moTA bhAganuM dhana bhaNAvanAra mATe hariphAio goThavAya, enuM rahasya samajAvanAra mATe svadharma baMdhuonA hAthamAM jAya e rIte kharace ema kahevAne pAritoSika rakhAya, vizeSamAM e nimite jJAna ApatI dhArmika abhyAsIne dhama che. dekhAvanA kharacA ochA karI, prabhAvanA, TANe pAThazALAone, enA zikSakone ane jJAnanA pustakone mATe, sArI zrIphaLa ne badale rUpIAM ke senAmahora Ape ema kahevApaNuM rakama judI kADhavAmAM Ave. snAtraveLA jIvadayA mATe TIpa karAya che. AmAM dharmakaraNIne ke kriyAne apalApa nathI. e pavitra karaNI che e ja rIte dravya kharcanAra taraphathI e dine gariba vagarane dAna karanAra varganuM apamAna paNa nathI. phakta eka ja vAta che ane apAya te ja janetaramAM dhArmika kAryonI asara thAya. bAkI Aje e ja ke sau prathama svAmIbAInA mukhaDA tejasvI banavA joIe. je cAlI rahela che e sAcI dizAmAM che ke kema e te jJAnI ja anuSThAnamAM karakasarane vicAra adharma che! kahI zake, chatAM ema kahevAmAM atizayekita jevuM nathI ke, sama (uparanI vicArazreNIne prativAda nIcenA avataraNamAM jI vagane gaLe utare tevuM nathI. jJAnanA bahumAna nathI jaNAtA; karavAmAM AvyuM che. A avataraNa junAgaDha adhivezananI svAgata doDadhAma vadhu dekhAya che. samitinA pramukha zeTha phulacaMda parasetama tabaLIe temanA svAgata : upadhAnatapa' jevA aNamulA vidhAnanI vAta karIe te Aje, tapakaraNInA divaso bAda karIe te je dhana kharacAya che, pramukha tarIkenA rAjInAmAne lagatA patramAMthI levAmAM AvyuM che. je parizrama levAya che ane vidvAna munirAje gaLuM kheMcI je temAM darzAvavAmAM AvelA vicAro mAtra temanA pitAnA nathI paNa " jJAna pIrase che te keTalA pramANamAM amalI banatuM draSTigocara je kaddara junavANI varganA teo pratinidhi che te AkhA varganA che.) thAya che? be mahinA sudhI saMsArathI Alapta jIvana gALyA chatAM - " konpharansanI pitAnI ja mIlakata gaNAtI tA. 15-2-51 ne te e pavitra kriyA pAchaLanuM rahasya samajAya, na te jJAnavRddhi nI patrikAmAM je agralekha lakhavAmAM Avela che, temAM ApaNA thAya, ane na te e pachInA jIvanamAM e aMge kaMi paripana dharmanA mahAna anuSThAne je pavitra hRdayanA hullAsathI ane thayeluM jovAmAM Ave; te bhagavaMtanA AgamamAM kahyuM che tema ApaNA "jaina" dharma uparanA akhUTa zraddhAbaLathI karavAmAM Ave ApaNe ciMtAmaNIrAnanI sAcI pichAna nathI karI zakayA ema che te anuSThAnA kharacamAM kApa mukI, karakasara karI, te na gura mAnavuM ja paDe. ApaNe tapa te aMtaranA vIpara avalaMbe madhyamavarga ne rAhata ApavAmAM, poSavAmAM kharce e pradhAna sura che miSTAna hoya te ja bIje dine tapa thAya ema nathI batAvavAmAM Ave che. A rAha ApaNA jaina dhamare, temaja tenI ja. sAtvika jana bhale nimitta sAdhana gaNAya, bAkI te akhuTa bhakitabhAvathI ArAdhanA karanArAone hINapata pahoMcADe te kharUM baLa AMtarika u9lAsamAM che. jainetare tapanI kiMmata che, ema huM paNa mAnuM chuM. jaina dharmane dharmAnurAgI je vaga AvA samaje, ane tapasvInA bahumAna kare tevI rIte ApaNA vadheDA anuSThAna kare che, tethI te ApaNe Akho jana samAja jena' nIkaLe che kharA ? e pAchaLa jeTalI rakama kharacAya che tene tarIke gaNAya che. ane jaina kahevarAvavAmAM gaurava anubhave che ane dharma jA desAkALanA sAdhanomAM vAparIe te janadharmanI prabhAvanA pratye zraddhA thatAM dharmAnurAgI bane che ane mukitane pAme che. eTale vizvamAM vistare. meTaronI lAMbI katArathI kadAca dhanikatAnuM pradarzana , je AvA mahAna anuSThAno ane kriyAo zraddhApurvaka-hadayanA hullAsathI thatuM haze paNa emAM beThelA mAnae je pavitra kriyA karI ethI jainetara janatA te ajANu ja rahe che ! jaina samAja sAme thatA raheze te ja ApaNo jana dharma eka " dhama" tarIke TakI je keTalAka mahatvanA prazno khaDA thayA che tene ukela ANa raheze, paraMtu jo temAM kApakupa ke karakasara karavAne avaLe rAha heya, ane rASTranA nava vidhAnamAM janoe pitAnA pUrvajo khuda konpharansa taraphathI ane tenA hodedAro ke adhikArIo taraphathI jevuM sthAna prApta karavuM hoya to sApathama dhanavyayanA samAjamAM pracalita karavAmAM Ave to ApaNe. gaNutA "jana dhama". mArgonI dizA badalavI paDaze. svadhAma baMdhuone saMgIna sthitimAM divase divase kApakupa ane karakasara karAvatAM karAvatAM nAstikatAmAM : mUkavA paDaze. e sArU dhamakrayA ochI karavAnI jarUra nathI. pravezatAM bhaviSyamAM tadana bhuMsAI jaze. eTale "dhama'nAM koI paNa tema snAtra ke upavAnanI agatya nathI ema kahevAnuM paNa kAraNa anuSkAne pratye A agralekhamAM batAvelI TIkA karI temAMthI nathI. jarUra che pUrvajonA itihAsane netra sAme rAkhavAnI. jaga- cuta karavAnA koIpaNuM lakhANa ke pracAra konpharansa kare te DuzAhe maMdira baMdhAvyuM ane lAkha maNa dhAna vahecI prajAnuM kaSTa hitAvaha nathI. " zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudra prakAzaka : zrI. magulAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI radrITa, muMbai ' mudraNene sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2 . '' : '.. slit : Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra rajI. na. bI. do. prabuddha jaina taMtrI: maNilAla mokamacaMda zAha muMbaI : 15 eprIla 151 ravivAra 16 : 10 aMka : 24 (vArSika lavAjama . piyA 4 ; Ajano mAnavadharmane [ ola inDiyA reDiye-nAgapura, zrI bhadanta AnaMda kausalyAyanane "grga sau pa je nAma ' eka vArtAlApa je. tene zrI dhIrajalAla dhanajIbhAI zAhe 'kare anuvAda nIce Ape che. bhArata jaina mahAmaMDaLa vardhAthI prakaTa thayela A lekha dharma "saura saMkrAti " nAmanA pustakamAM prakaTa thayela che. -taMtrI ] je vAta zarU zarUmAM khUba ja saraLa dekhAya che, te ghaNuM jene paga nathI, paNa cAlI zake che, jeneM kAna nathI paNa karIne khUba kaThina hoya che. divasabhara "samAja' ane "dharma'nI sAMbhaLI zake che, jene hAtha nathI; paNa aneka prakAranAM kArya karI carcA karatAM rahevuM e saheluM che, paraMtu "samAja' kone kahe che?' e zake che te izvara che : - "dhama kone kahe che ?" e kahevuM saraLa nathI. chene A zIzImAM zunyavAda-mAtra zunyavAda. sthaLe sthaLe | hA, je vyAkhyA karavA dhArIe te thaI zake. vRkSonA samU- A prakAranI khAlI zIzIo vecAya jAya che. aMdarathI A . ne ApaNe 'jaMgala' kahIe chIe tema vyakti enA samUhane zIzIe ekadama khAlI che, chatAM leke e nathI jotAM ke, koI "samAja ' kahI zakIe. paraMtu " samAja ne arthe ATale ja paNa bhave A zIzI moMdhI che. nathI; ethI vizeSa kAMIka che : " ethI vizeSa eTale ?' ApaNe , eka vakhata koIe pUchayuM: "sthAmAjI? sAkAra ane nirAkAra saraLatAthI tenuM spaSTIkaraNa karI zakatA nathI. vacce keTaluM aMtara che " meM kahyuM; "bhAI, sau pahelAM lekee sAkAra ' ane dhama? sAmAnya arthamAM ema kahI zakAya ke, samAja izvaranI kalpanA karI. keTalAke kahyuM: " batAve." moTI muzkelI ne mATe upayegI niyama. te basa, dhama" A niyamamAM AvI AvI UbhI, tamAre tarata kahI dIdhuM : Izvara sAkAra ' nahi, A gaye ? nA, tene artha" AthI paNa vizeSa che. rahasyavAdI" " nirAkAra' che. tyArathI Izvarane dekhADavAnI tarakhaTamAMthI hamezane | . kavinI kavitAnI jema "dha" keInI samajamAM nathI Ava; mATe chaThThI maLI gaI. " . ' , ke nathI keInI pakaDamAM Avate. * dharmanA nAma para, bIjI eka bhayaMkara cIja bajAramAM vecAya saraLatAne khAtara "dhama''nA be bheda karIe. eka ciMtana : che, ane te che svarga-narakanI kalpanAo. svarga-narakanI kalpanAone bIjuM AcaraNa. A banne bheda vyaktigata ane samAjagata hoI "bhayAnaka' kahIne ADakatarI rIte meM " izvara ' ne paNa bhayAnaka zake che; chatAM 'ciMtana'ne prakAra vyakitane avalaMbIne che; kahI lIdhe. A ThIka na thayuM. chatAM A anyAyapUrNa duHkhadAridrayathI AcarAne pakAra samAjane avalaMbIne. ' bharapUra saMsAra tarapha najara nAkho. sAthe lokonI e mAnyatAne ' dharmane nAme je prakAranuM ciMtana bajAramAM vecAi raheluM paNa vicAre ke, A badhuM izvare sajaja che; ane e mAnyatA ApaNe joIe chIe, te kevA prakAranuM che? khAmA-paramAtmA paNa kevI- A Izvara " karUNumaya' che; " nyAyI' che ! ' saMbaMdhI paNa emAM ciMtana che. ApaNA koI rogI-saMbaMdhI' mATe, IzvaranI ka9panAnI apekSAe svarga-narakanI kalpanAmAM bIjI bajAramAMthI koi davAnI zIzI laI AvIe, e zIzI upara eka vizeSatA che. svarga-narakanI kalapanA nirAkAra nathI. koI paNa davAnuM ke lebala ' hoya, paNa zIzImAM kazuM na hoya te gharavALAM dezane sAre nakaze meLavavA mATe tamAre daza dukAne AthaDavuM paDaze; ApaNane zuM kaheze? huM kahI zakuM ke, "devAnupriya !' eTale ke paraMtu A svarga-narakanA nakazAe. tame, saDaka para beThelA dukAnadAra * mUkha'. '! khUba ja AzcarvanI vAta che ke, AtmA-paramAtmAnI pAsethI kharIdI zakaze-khAsa jarmanImAM taiyAra thayelAM ! "mAnavacarcAomAM mazagula rahenArAo pitAne dArzanika kahevaDAve che; jAtanI saMtati cAre bAjuthI cirAI rahI che; kaI ghANImAM paMDita kahevaDAve che. pilAi rahI che." tame kaheze ke, A citra bhale jUThA rahyA, eka vakhata silenamAM eka bALakane saMskRtanuM eka pustaka paraMtu tene joine leke pApa karatAM Dare che. te zuM Apa eka vaMcAvI rahyo hate, tenA prAraMbhamAM maMgalAcara-izvamastutI hatI. 'paNa kALA bajAranA vepArInuM nAma batAvI zakaze, je A citrane bALake pUchayuM: "Izvara eTale zuM?" huM zuM kahuM ke "izvara eTale zuM?' joI kALa bAra karatA aTaka hoya? jo na batAvI zake tema tege pUchayuM' " brahyA ?" meM javAba Ape tene cAra mukha he, te pachI A citro kene mATe che? hoya che. teNe pharI pUchayuM: "viSNu?" meM kahyuM; viSNu zeSa- dhamanI dukAnanA trIjA prakArane taiyAra mAla che, purohitanAga para zayana kare che." teNe vadhu eka prazna pUchaye : "maheza?" : zahI. vakIla koI paNa mukadmAmAM jitADe che; yA parAjaya apAve meM kahyuM: "tenA gaLAmAM sarSanI mALAM hoya che. " the DIvAra pachI che. izvaranA A vakIlene adhikAra-A purohitane "adhikAra khijAIne teNe kahyuM. te pachI Izvara eTale zuM?" huM, tene ' AthI paNa vadhAre che. te dhAre te tamane svargamAM pahoMcADI zake Izvara eTale zuM, e kaI rIte samajAvuM? meM kahyuM : ' che; ane cAhe te narakanuM dvAra paNe dekhADI zake che. paga binu cale, sunai binu : kAnA, ke 45 , che eka bALakanI musIbata mane yAda AvI gaI. eka bALaka kara binu kama" kare vidhi nA nA." hatuM. tenA gharamAM koI vRddha bhUkitanuM avasAna thayuM. gharamAM kaI AthI paNa vadhAravAno adhikAra-A purohita samajAvuM chuM " . tene Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19ra tA. 15-4-51 bIjuM meTuM na hovAne kAraNe tenAM "kUla' haradvAra-gaMgAjImAM padharAvavA mATe tene javuM paDayuM, "phUle "ne jamIna para rAkhavAnI manAI che, AthI eka sthaLe ArAma letI vakhate A "phUlo'ne teNe vRkSa para laTakAvyA. pite nIce suto. jyAre tenI AMkha UghaDI tyAre teNe joyuM te "kUle " gUma ! kadAca, khAvAnI cIja samajIne kUtarAo tene kheMcI gayA hoya; kadAca ema paNa hoya che, phalo sAthe bAMdhela cAreka AnAnI cAMdInI rakamane khAtara koI tene upADI gayuM hoya, paraMtu bALake have zuM karavuM? gaMgAjI. have te zA mATe jAya? ane na jAya te? chevaTe gharanA lokonI bhAvanAone khyAla karIne huM te - kheTuM, paNa gaMgAjI javAne teNe nirNaya karyo. mana asvastha hatuM, chatAM jematema karI gaMgAjI pahoMcyA. tyAM rastAmAM eka sAthI musApharane teNe pitAnI musIbata kahI batAvI. musAphare kahyuM: koI ciMtA nahi," te musAphara, bALaka sAthe gaMgAnA paTa para AvyA. tyAM pahoMcIne teNe kahyuM: "huM ahIMne paMDayA chuM, ane tamAre mATe badhI goThavaNa karI dauM chuM" teNe te bALakanA bane hAtha retIthI bharI dIdhA, ane pachI kahyuM: "kalpanA kare ke A "kUla" che," bALake zraddhApUrvaka AMkha baMdha karI dIdhI. paMDayAe pUchyuM : have kaho, zuM dakSiNa Apaze?" bALake cAre bAju joyuM. A prakAranI mahenata-majUrI mATe cAra pAMca paisA ApavAmAM AvatA hatA. bALaka aparAdhI hatA kAraNake A kAma teNe paDayAne soMpyuM hatuM, eTale teNe chevaTe dasa paisA ApavAnuM kabUla rAkhyuM, paMDayAe kahyuM: "aDhI rUpiyAthI ochuM nahi lauM." bALakanI Arthika ke mAnasika sthiti aDhI AnAthI vadhu ApI zakavAnI nahotI. paMDayAe AthI vidhi na karAvI; ane bhagavAnanA darabArano A vakIla te bALakane mAnasika gulAmInI lehazRMkhalAmAM bAMdhI gaMgAnA pravAhamAM ekalo Ubho rAkhI cAlyA gaye. bALakane khUba duHkha thayuM, paraMtu tenA hRdayamAM sAce "dhama hatA, "dhame' tenI rakSA karI. teNe potAnI AMkho baMdha karI zraddhApUrvaka kahyuM : "gaMgAjIno jaya!" ane hAtha dhoI te bahAra AvyuM. .. tarata ja paMDayA tenI pAchaLa paDaye; ane paisAnI mAMga zarU, karI. bALake kahyuM: " have paisAnI vAta zI? meM mArI jAte mAruM kAma karI lIdhu che." AjanA jamAnAnA "bhemiyA" nI jema tIrthasthAnomAM paMDayAnI uparyogatA che, paNa musIbata e che ke, jene bApa purohita, te dIkaro paNa purohita; ane jeno bApa purohita nahi, tene dIkaro paNa purohita nahi ! sukhanI vAta e che ke, A dezanI bimArI mAtra purohita- zAhImAM ja rahI gaI che. kadAca relave-DrAIvara ane relave-gArDamAM paNa jo A bimArI lAgu paDe te relave-DrAIvara ane relave- gArDa thanAranA bApa paNa relave DrAIvara ane relave-gArDa joie, ane te te " jI. AI. pI.' relave baMdha karavAno divasa paNa AvI pahoMce! naraka-svarganI saDaka heya; nirUpayogI jIvananI gADI hoya; purohita DrAIvara heya ane purohita gArDa' hoya, te te jeTalI lAMbI nirarthaka yAtrA icche eTalI thaI zake ! dharma 'ciMtana" nA kSetramAMthI avatarI " acaraNa" nuM rUpa dhAraNa kare te samAjaracanA tenuM Avazyaka aMga banI jAya che. Arthika dRSTie AjanA samAjanA be vaga' paDI jAya che, paNa dhArmika dRSTithI cAra-brAhmagu, kSatriya vaizya ane zudra A samUhamAM aspRzyanI gaNanA nathI karavAmAM bAvI, kAraNa ke te cAre prakAranI dIvAlanI bahAra che. gAMdhIjIe ApaNI A varNavyavasthAne " jUnA cIlA" tarIke oLakhAvela che; paNa vAstavika rIte A " jAto cAle. nathI, paNa A te dharmanA Azraye TakI rahelI sIDI che. tenuM sauthI nIcenuM pagathiyuM zudra che ane uparanuM brAhmaNa. ema kahevAya che ke zukanuM kAma vaizya, kSatriya ane, brAhmaNanI sevA karavAnuM che; vaizyanuM kAma zudranI sevA svIkAravAnuM ane kSatriya-brAhmaNanI sevA karavAnuM; kSatriyanuM kAma vaizya-zukranI sevA svIkAravAnuM ane brAhmaNanI sevA karavAnuM ane brAhmaNanuM kAma dareka pAsethI sevA svIkAravAnuM ane koInI sevA nahi karavAnuM. ' A avyavasthA-jene varNavyavasthA tarIke oLakhAvAya che-ne jo dharmane Azraya na hoya te zuM te be ghaDIbhara paNa TakI zake? ane cha-sAta karoDane aspRzya lekhavA teo achUta tarIke janma "achUta" tarIke che ane "achUta" tarIke marI jAya ? duniyAnI koI cIja tene pavitra na karI zake! A " dhama" nI kRpA nahi te bIjuM zuM? - AnuM kAraNa zuM? temAM be kAraNa che. paheluM te e ke, A duniyAmAM zakitazALInI icchA nyAya' kahevAya che. vaga-vizeSanI icchAone "dharma"nA ghaDataramAM ThIka ThIka phALo che. " bIjuM kAraNa e che ke, eka samaye samAjanA hitane khAtara je niyama ghaDavAmAM Ave che, ane jene svIkAra karavAmAM Ave che, te ja niyama samaya vItyA bAda nirUpayegI nahi, paNa samAjanA vikAsamAM avarodhaka banI jAya che. "dhama ? te e che, je badalAye jatA samAjanI sAthosAtha, svecchAe badalAtA rahe. je dharmamAM A sAmarthya heta te mAnava-ItihAsamAM ATalI krAMtio paNa na hota. dharmanuM kAma dhAraNa karavAnuM che; pakaDI rAkhavAnuM che. dharmanuM kAma e nathI ke teNe niraMtara "pragatizIla' thavuM, tene svabhAvamAM e nathI. - "dhama' ane "samAja" nA nAma para ApaNe jyAre samAjanuM ATaluM akalyANa thatuM jodhae chIe tyAre svAbhAvika rIte e prazna uThe che ke, "te karavuM zuM?" keTalAka lokonA maMtavya mujaba jUThA dharmanuM khaMDana ane sa cA dharmano pracAra " e tene upAya che; vaLI keTalAka "dharma, mAtranuM khaMDana'nA pakSapAtI che. satya, ahiMsA, vagere dharmanAM je dasa lakSaNa che te Aje . sau koInI jIbha para rame che, paraMtu yAda rAkhavuM joIe ke .sigAreTa athavA sinemApracAranI mAphaka dharmano pracAra na thaI zake. " satya belavuM ? e eka vAta che; "satya elo" ne pracAra kare e bIjI vAta. paheluM kArya ekAda mAIne lAla" karI zake che; bIju dareka vyakita-jenuM AjIvikA mATenuM sAdhana "dhama-pracAra che. paraMtu ekAda "mAIne lAla " paNa AjanA " samAja mAM zuM khAIne satya bolaze ? vizvAsa na besate hoya te "satya" bolavAno niyama karI juo; keTalI besumAra takalIpha paDe che? A "satya ' kathane ja keTalAMne jheranAM pyAlAM pivaDAvyAM che; keTalAMne phAMsIne mAMcaDe caDAvyAM che; keTalAMya na jANe Aje jelamAM saDI rahyAM che ! te zuM "dhama' mAtranuM khaMDana karyuM javuM? nA. dharmanuM khaMDana karavAthI paNa "dhama' (jada pakaDe che. dharmapracAradhArA je loka pitAne svArtha siddha kare che teo AnI sAme, ekathI eka vadhe evA buddhi-vyabhicArIo lAvIne UbhA karI de che; ane tyAre dharmakhaMDanArA temane pahoMcI nathI zakatuM. te ? upAya mAtra eka ja che. vaijJAnika rItathI sarva dharmone svAdhyAya-sarva dharmonuM adhyayana. kadAca, AthI Apane zaMkA jaze ke, Aja roja-ba-rAja bharAtAM sarvadharma saMmelanane huM bahu ja pakSapAtI haiza. nA, evuM jarA paNa nathI. - Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAkA pharI eka vAra kALA DAbo , tA. 15-4-51 praNa jana pasAra na sabhAjanoe karelI che. tyArabAda . . parI zakAya tevalane temanI lAgaNI che. reja ne lAla ' loko kahe che ke, sarvadharma saMmelanathI zAMti prasaraze. te zakatA nathI ane vizeSatAo bahAra AvyA vinA rahetI nathI. divase kAnapuramAM ghAsavALAonuM bajAra jevuM hatuM.. ghAsavALAe A gALA daramiyAna temanAmAM meM ekasarakhI zAnti ane svasthatA eka jagAe besI tipitAnuM ghAsa vecI rahyA hatA. eTale anubhavI hatI. mAjA: prathamo dharma e sUtra temanAmAM meM AbAda zorabakera hatuM ke, sAMbhaLyuM kAne paDatuM nahotuM. dareka dharmavALA mati matta thayeluM joyuM hatuM. vatapAlana mATe temane khUba Agraha' eka jagAe ekatra thai, pitapatAnA dharmanI harAjI karavA lAge hate. vaLI eTalI ja AkarSaka temanI kartavyaniSThA hatI. teo tethI zuM kadApi zAMtinI zakyatA che? jema gayA tema ApaNe paNa vahelAM meDA javAnuM ja che. teo mArA namra maMtavya mujaba, be rIte A praznane nikAla - je pAchaLa ATalI moTI suvAsa ane kAmagIrI mukI gayA che AvI zake. sauthI prathama "ApaNe" ane "bIjAne' dhama' e temAM ja temanA jIvananI dhanyatA rahelI che. tyArabAda nIce mujabe TALI devuM joie, mAnave sRSTinA sarjanakALathI jeTalA bane zekaprastAva sabhAjanoe ubhA thaIne be mInITa mauna sevIne dharmo yA jAmyA che, te sarva dharmo para dareka mAnavane adhikAra pasAra karyo hate. che, tethI jayAMthI je sArI vAta tene maLe te anusAra vatavAne "Aja roja maLelI jAhera sabhA zrI motIcaMda giradharalAla tene adhikAra hovo joIe. bIjuM, "jJAna" nA kSetramAM A kApaDIAnA tA. 27-3-1951 maMgaLavAranA roja nIpajela dhArmika ane A "laukika' evuM je miththA vargIkaraNa che te avasAna paratve atyaMta zokanI lAgaNI pradarzita kare che. zrI mahAvIra jaina vidyAlayane temanA avasAnathI paDelI khoTa kaI kALe dUra thavuM joIe athavA te badhuM jJAna "dhArmika' che, athavA paNa pUrI zakAya tema nathI. zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA Adya* lakika' che ema kahevAvuM joIe. saMsthApakomAMnA teo eka hovA uparAMta saMsthAnA ugamathI je "dharmaka jJAna ema kahe ke pRthvI sapATa che; - ekasarakhA 34 varSa sudhI mAnada maMtrI tarIke temaNe saMsthAnI akhaMDa ane "laukika jJAna ema kahe ke, "pRthvI goLa che, to banne ane ekadhArI sevA bajAvI che ane A saMrathA Aje je ukaSTa kathanamAMthI je sAruM lAge te kathana svIkAravAno dareka vyakitane sthitie pahoMcI che te mukhyatve temanA ja athAga parizramanuM phaLa "dhama hovo joIe. che. A uparAMta zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka konpharansa temaja dareka jagAethI jJAnanI prApti ane dareka vyakita tarapha, anya aneka jaina temaja jainetara saMsthAonI paNa temaNe anekavidha maitrI, e ja Ajane "mAnavadharma ' che; bIjuM kaMI hoI zake sevAo bajAvI che. muMbaInI koraporezananA sabhya tarIke temaNe . ja nahi. (ela InDiyA reDiyo-nAgapuranA saujanyathI) paMdara vaSa sevA ApI che. AjhAdInI laDatamAM paNa temaNe be varSane zrI. motIcaMdabhAIne Adara aMjali jelavAsa svIkArIne yathAzakita phALo Ape che. vaLI je ujajavaLa temane karmayoga che te ja ujajavaLa temane jJAnayoga che. teo gayA pakhavADIA daramiyAna zrI motIcaMda gIradharalAla ' kApaDIAnA avasAna saMbadhe zoka pradarzita karatI muMbai tema ja eka bahurta vidvAna ane samartha" lekhaka hatA. aneka vizALa graMtha lakhIne temaNe adhatana jana sAhityane khuba samRddha karyuM bhAvanagaramAM aneka sabhAo yojavAmAM AvI hatI tA. 31-3-51 che, temanAmAM aDaga dharmazraddhA hatI ane temanuM nA roja jaina. 3. ma. kenpharansanA kAryAlayamAM bhinna bhinna jIvana sAduM 37 jana saMsthAoe ekatra thaIne zrI. kAntilAla IzvaralAlanA ane saMyamaparAyaNa hatuM. temanI prakRtimAM nitAMta sauhArda hatuM. pramukhapaNa nIce zekasamAM bharavAmAM AvI hatI. tevI ja rIte teo apratima AzAvAdI hatA ane temanAmAM asAdhAraNa tA. 2-4-51 semavAranA roja zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA kAryazakita hatI. temanA nAme nedhAyelI vividha kAryasiddhiomAM Azraya nAce bharavAmAM AvelI muMbaInA zaherIonI jAhera zrI mahAvIra jaina vidyAlaya eka anupama cirasmaraNIya kArya zekasabhAmAM muMbai prAntanAM mukhya pradhAna zrI bALAsAheba khera siddhi lekhAze. temanA avasAnathI vizALa janasamAja ane pramukhasthAne bIrAjyA hatA. A sabhAmAM prAntanA anya pradhAne khAsa karIne jaina ke mane eka suyati dharmaniSTha samAjasevaka, tayA aneka saMbhavita gRhasthoe hAjarI ApI hatI. saMsthAnA mArgadarzaka ane vidvAna lekhakanI khoTa paDI che. ' AjanI A maMtrI zrI caMdulAla sArAbhAI medIe sabhAnuM pramukhasthAne svIka. sabhA temane aMtaranI aMjalI Ape che temanA pavitra AtmAne ravA kherasAhebane vinaMti karI ane tyAra bAda zrI amRtalAla zAzvata zAMti Icche che, ane sadagatanAM kaTuMbIjane pratye A kALIdAsa jhaverI, muMbaInA meyara zrI. esa. ke. paTela zrI kAti- sabhA uDI sahAnubhUtinI lAgaNI vyakata kare che. " lAla IzvaralAla, zrI lIlAvatI bahena devIdAsa, zrI cImanalAla 65 divasanuM AmaraNAnta anazana cakubhAI zAha, zrI nagInadAsa mAstara tathA nyAyamUrti bhagavatIe kacchamAM Avela patrI nAmanA gAmanA saMdha taraphathI khabara prasaMgacita vivecano karyA. zrI. bALAsAheba khere upasaMhAra karatA maLe che ke sthAnakavAsI saMpradAyanA sAdhavI mahAsaMtI medhAbAIe jaNAvyuM ke " aMgata snehI ke svajananuM mRtyu eka eve samaya 85 varSanI ummare jIvanalIlA saMkelI levAne niradhAra karyo ane che ke jayAre zokane Avega ApaNA dilamAM AvyA vinA rahetA AmaraNAnta anazanavrata aMgIkAra kayu" ane 65 divasanA ja nathI. zrImatu zaMkarAcArya jevA tatvajJa rUSine paNa jyAre anazana' sAthe pitAnA dehano tyAga karyo. megyakALe Avo samAdhipUrvaka dehavilaya sAdhIne pitAnA jIvanane temaNe dhanya pitAnI mAtAnA mRtyunI khabara paDI tyAre teo be ghaDI zekavivala banI beThelA. motIcaMdabhAI jemaNe ApaNI vacce banAvyuM che. mahAsatIjIne ApaNAM aneka vandana he. ane ApaNI sAthe rahIne keTaluM kAma karyuM che tene ApaNI sagata vADIlAla motIlAla zAhanI chabI vaccethI sadAne mATe vidAya thayelA joIe chIe tyAre ApaNe saMyukata jaina vidyArthIgRha mATe sadgata vADIlAla metIlAla, svAbhAvika rIte zekagrasta banIe chIe. temane huM 1910 nI * zAhanuM telaMcatra taiyAra karAvavAnuM che te mATe temanI eka sArI sAlathI eka solIsITara tarIke oLakhate Avye chuM. pachI jAhera chabIno khAsa jarUra che. te je koI mitranI pAse temanI chabI jIvanamAM anekavAra temane maLavAnuM banatuM. 1930-32 mAM sAthe ke pheTa heya te amArI upara mokalI Apaze te ame AbhArI jelavAsa bhogavyuM tyAre temanA nikaTa paricayamAM AvavAnuM banyuM thaIzuM. ane temanI viziSTa cAritrya pratibhAnI tema ja vidyAvyAsaMganI che. Ara. ema. zAhanI ku. ) TI. jI. zAha, tyAre ja mane kharI pIchA thaI. jelavAsa eka evo anubhava 81, nAgadevI sTrITa, , ' ramaNikalAla maNilAla zAha ' : pahelI kAsagalI che ke jyAre koI paNa mArA pitAnA, samabhAvanI truTio chupAvI muMbaI 3, ' maMtrIe, saMyukta jaina vidyArthIgRha khAsa jarUra manA nikaTa parica0-22 mAM sAthe Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 zuddha jaina prabuddha jaina aMge jAherAta muMbaI .jaina yuvaka sabanA AjIvana maMtrI ane prabudda jainanA prAra'bhakALathI Aja sudhInA taMtrI zrI maNilAla mekamacaMda zAha peAtAnI keTalAya samayathI ekasarakhI nAdurasta rahetI tabiyatanA kAraNe A aMkanA prakAzana sAthe prabuddha jainanA taMtrInI javAbadArIthI mukata thAya che. have pachI taMtrI tarIkenuM temanu sthAna zrI paramAnaMdakuvarajI kApaDIA leze. * * prabuddha jainane khamavI paDatI asAdhAraNu khATane paheAMcI vaLavA mATe prabuddha jainanu' navu* varSAM zarU thAya tyArathI prabuddha jainamAM jAhera khabara levAnu` ' zarU karavAne tA. 17-2-51 nA rAja maLelI muMkhaI jaina yuvaka sa'dhanI vArSika sabhAe niya karyAM hatA. tyAra bAda prabuddha jainanA Aja sudhInA svarUpane jAhera khArA vaDe vikRta karavuM e keTalAeka sabhyAne cegya na lAgyuM mane AgAmI varSanI kheTane paDaeNAMcI vaLavA mATe potAthI banatu karI chUTavAnI temaNe taiyArI dAkhavI. pariNAme prazuddha janamAM jAherakhabara levAne niNaeNya hAla turata mATe mokupha rAkhavAmAM AvyA che. prabuddha jaitanA je kASTha vAMcaka prabuddha jana upayAgI sevA kare che ema mAnate hAya teNe paNa svayaM madada mAkalIne tema ja navA grAhakI banAvI ApIne prabudhdha jainane bane teTalA TakA ApA ghaTe che. vAMcakAne prabudhdha jainatI Arthika paristhiti gaMbhIrapaNe lakSyamAM levA vinaMti che. maMtrIo, mukhai jaina yuvaka sadha zrI prabudhdha jainanA vAcakA joga AjathI bAra varSa pahelAM, zrI muMbaI jaina yuvaka sadhatI kAya vAhaka samitie saMdhanA mukhapatra tarIke 'prayuddha jaina' nAmanA eka pAkSikanuM prakAzana zarU karavu ane tatkAlIna sayeAgeAmAM tenA taMtrI tarIkenI javAbadarI mAre svIkAravI ema niSNu'ya karyAM hatA ane tenA pariNAme e javAbadArInu' meM Aja sudhI vahana karyu. che. AjanI mArI zArIrika paristhiti dhyAnamAM laine e javAbadArImAMthI mane mukata karavA meM` saMdhI kAya vAhaka samitine vinati karI. e vinatinA saghanI kAryavAhaka samitie svIkAra karyAM che. pariNAme AjathI huM. e javAbadArIthI mukata cAuM chu. prabhu jainanA Aja sudhInA saMpAdanakAya'mAM mArA sahux kA kartA zrI. paramAna MdabhAi jemanAM lakhANAthI pramruddha jainanA vAMcazA khuba paricita che temaNe mane ekasarakhA sAtha ApyA che. prabhuddha jaine Aje je pratiSThA prApta karI che te meTA bhAge temane AbhArI che. chellAM be varSAM daramiyAna mArA mitra ane sAthI zrI jaTubhAi mahetAe tathA zrI dhIrajalAla dhanajIbhAi zAhe pazu sauMpAdanakAya'mAM mane dhaNI madada karI che. te traNe mitrAne A prasaMge huM antaHkaraNathI AbhAra mAnu chuM. zrI muMbaI jaina yuvaka sa MdhanI A mukhya pravRtti viSe mArA dilamAM uMDI mamatA che. AtmazlAdhAne deSa vahArIne paNa hu jaNAvu chu. kaeN prabuddha jate mAtra jaina samAjanI ja nahi paNa vizALa * rASTranI sArI sevA karI che ane eka nAnA sarakhA samAjane kAmI - sAMkaDApaNAmAMthI udAra vicAraNA tarapha lai javA mATe prabuddha jainanI che. cAlatA sAmayikAnI khuzna upayegItA che. prabhudhdha jananI AjanI Aya ka paristhiti ati viSama hovA chatAM jAhera khabara nahi levAnA niyamane prabhudhdha jaina Aja sudhI vaLagI rahyuM che ane hajI paNa e ja rIte calAvavuM joie. eve mArA abhiprAya che. kAi paNa svA'nA khyAla sivAya ane zudhdha sevAbudhdhithI ane satyaniSTIpUrvaka prabhudhdha jaina Aja sudhI calA tA. 15-4-51 vavAmAM AvyuM che, ane rASTra ane samAjanA aneka prazno upara spaSTa ane niDara mAgadaza'na Apatu rahyuM che. prabudhdha jainanA vAMcakAne mArI namra vina"ti che ke temanAmAMthI je kAi bhAi ke bahena A rIte cAlatu prabudhdha jaina upayegI sevA kare che ema mAnatuM hAya te bhAI ke :bahena prabuddha jainanA grAhakA ane teTalA vadhArI ApIne tema ja bIjI je rIte zakaya hAya te rIte madadarUpa thaRne prabuddha jainane sadhdhara sthitie paheAMcADavA potAthI banatA kALA Ape. have pachIthI prabuddha jaina zrI paramAnaMdabhAinI sIdhI javAbadArI nIce pragaTa thavAnu che. tethI tenA sthAyI saMcAlana viSe huM nizcintatA anubhavuM chuM. tA. 15-4-51 maNilAla meAkamaca'da zAha taMtrI, prabuddha jaina bhArata jana mahAmaMDaLanu 31muM adhivezana sthaLa : murAra ( gvAliyara ) muMbai zrI. bhArata jaina mahAmanDaLanu 31 muM adhivezana eprilamAsanI tArIkha 15, 16, 17 nA rAja bharAze. e adhivezananu' udghATana zrI kamalanayana mujAja karaze. pahelA e dIvasa zrImAna zAhu zAntiprasAdajI jaina pramukhasthAne bIrAjaze ane trIjA dIvase adhivezananuM kAmakAja bhaddanta AnaMda kauzalyAyananA netRtva nIce thaze, zrImada rAjacaMdra ardhazatAbdhi graMtha zrImad rAjacaMdra mumukSu maMDaLanA pramukha zrI manaharalAla kaDIvALA jaNAve che ke AgAmI caitra vada 5 nArAja zrImad rAjadranA deDuMtsaga thayAne pacAsa varSa purAM thAya che ane te nimitte " zrImad rAjacaMdra ardha zatAbdhi smAraka graMtha " nI yeAjanA karavAnA vicAra cAlI rahyo che. A mATe temane nIce mujabanI mAhItInI apekSA che. 1. zrImanA jIvana sabaMdhamAM atyAra sudhI bahAra paDelA sAhitya sivAya vadhu kaMi jANavA jeMga mAhiti. .ra. zrImadanA paricayamAM AvelA mumukSu sabaMdhita mAhitI. 3. zrImadanI jayaMti prasaMge meTA purUSoe karelAM pravacana tathA emanA saMbaMdhamAM atyAra sudhImAM vartamAnapatro tathA sAmavikAmAM AvelA lekhA sadhi mAhitI. 4. zrImadanA nAmathI cAlatI saMsthAe saba'dhI bane teTalI saMpUchyuM` mAddhatI ane te sa MsthA tathA tenA sthApakanA maLI zakatA hAya tA blekasa athavA phoTogrAphsa. 5. zrImanA A yejavAmAM AvelA " adha zatAbdi smAraka graMtha "nAM prakAzana sabaMdhI sUcatA. 6. zrImad rAjacaMdra ke temanA tattvajJAna sa'badhI Apane svataMtra lekha. prakAzana mATe samaya bahu oche che e dhyAnamAM laIne jenI pAse je kAMi mAhItI DAya te bhAjIe ke bahene nIcenA saranAme upalabdha mAhItI mokalI ApavI. zrImad rAjacaMdra Azrama, sTezana agAsa, ( ANuMda thaine) khI. bI. enDa sI. Ai. relve. ciMtana ghaNIvAra ema bane che ke je vyavasthA je kALe ucita hAya te ja vyavasthA khIje kALe hAnikAraka nIvaDe che. chatAM leAkAne jema bhUta vaLage che tema ApaNane bhutakALa eve sajjaDa vaLagele che ke tenAM tamAma jhAMDane ApaNe ekadama dUra karI zakatA ja nathI. jANIe chIe ke anyAya karIe chIexxxtAM " Agrese calI AtI hai" e eka ja satrathI ApaNe bhUtakALanA vaLagADathI chUTI zakatA nathI. paDita becaradAsa DhAzI Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-4-51 195 - A kathA - " 5 + pa pa . 5 khAvuM che tame bhAi dalAle. "ceMkI tyoM dhara dInI cadariyA !' uparAMta eka divasa kAMIka barAbara ThIka nahi lAgavAthI ephIse eka smaraNanedha nahi gayelAM. rAtre mitre maLavA AvelA temanI sAthe keTalIeka mitranuM thaDAka samaya pahelAM avasAna thayuM. temanuM nAma eka vAtacIta karI. niyama mujaba suvAno vakhata thayo eTale zrI naMdulAla mANekalAla mahetA. huM elphinsTana kolejamAM bI. ene svasthapaNe bIbanAvaza thayA ane suvA sAthe ananta nidrAne abhyAsa karatA hatA te daramiyAna temanI sAthe oLakhANa thayelI ane AdhIna thaI gayA. kayAre yamanuM teDuM AvyuM ane kayAre teo te eLakhANumAMthI amArI vacce gADha maitrI baMdhAyelI. svAmI AnaM gayA tenI koIne khabara sarakhI na paDI. savAre nekara mAlIkane danA paNa teo suparicita mitra hatA. eka vidyArthI tarIke temanuM jagADavA gaye, paNa mRtadeha kema jAge ? kabIranA eka bhajanamAM cAritrya bahu uMcA prakAranuM hatuM. temanuM badhuM kAma cokakasAI ane. cIvaTathI bhareluM jovAmAM AvatuM. bI. e. thayA; ela ela. bI. thayA. dAsa kabIra jatanase oDhI, thoDo samaya siMdhiyA sTIma nevIgezana kaMpanImAM nokarI karI ane ja kI tyoM dhara dInI cadariyA, yurepano prayAsa karI AvyA. be varSa bAda morArajI gokuLadAsa jhINI jhINI jhINI jhINI jhINI cadariyA! mIlamAM maMtrI tarIke joDAyA. temane abhyAsa puro thA bAda svAmI AnaMda temanA viSe lakhatAM jaNAve che ke "pa7 temane lagna saMbaMdha nakkI karavA mATe ghaNe ThekANethI kaheNa varSanA emanA ekAkI jIvananI badhI bacata emaNe vasiyatanAmuM AvatAM. paNa "gya kALe e bAbatane huM vicAra karIza" karIne sakhAvatamAM ApI. hAjatavALAM thoDAMka nikaTanAM sagAMne jAja ema teo haMmezA javAba ApatA. have jIvanamAM sthiratA rakame bakSisa ApavA uparAnta pitAnI tamAma Azare deDha lAkha prApta karI che ema samajI lagna tarapha temaNe potAnA jeTalI milakata moTe bhAge temaNe nyAtajAta ke kAmanA kazA bheda manane vALyuM. pitAnI pasaMdagInI eka suyogya yuvatI sAthe lagna vinA garIba tathA dukhiyArAMnA lAbhArthe judAM judAM sakhAvatI karyuM. paNa e sukhI gRhasthAzrama lAMbo vakhata cAlyA nahi. eka kAmamAM ApI, eTaluM ja nahi paNa badhI sakhAvatene aMge AjanA varSanI aMdara temanAM patnInuM avasAna thayuM. lagabhaga 30 varSanI kALamAM virala evI sarata mUkIne dAnIone sArU emaNe UMce. ummare teo vidhura thayA. tyAra pachI temane mitro tema ja svajana dAkhalo besADa. A rahyo emanA vasiyatanAmAnA aMtima saMbaMdhIo taraphathI lagna mATe aneka vAra kahevAmAM AvatuM, paNa bhAgane sArAMza: te sau koIne teo eka ja javAba ApatA ke " mArUM lagnajIvana "chele mArA A vIlanI amalabajAvaNI karanArAone Izvarane maMjura nathI. nahi to te mArI patnIne aTalI vahelI mAre khAsa Adeza che ke mArA A vIlamAM kahelI kaI paNa bolAvI na leta." A rIte bAkInuM AkhuM jIvana temaNe sakhAvatane aMge levAnI cIja sAmagrI, yaMtra, makAna ke evI ekAkI gALyuM. koI paNa vastu sAthe kayAMye kadI mArUM ke mArAM mRta ke hayAta bIjI bAjue pitAnA mIlanA kAmamAM teo uttarottara sagAMvahAlAmAMnA keInuM nAma joDavuM nahIM. agara te tevI takhatI AgaLa vadhye jatA hatA. mIlanA bhatrImAMthI menejara thayA; eDavI nahIM. vaLI sahu sakhAvatene aMgenI koIne paNa cIja, kApaDavaNATakAmanA niSNAta tarIke temaNe bhAre nAmanA meLavI. vastu, yaMtra ke makAna levA kharIdavA ke baMdhavA banAvavAnA kAma kApaDautpAdana ane majurahitavicAraNuone lagatI avAranavAra joDe mArA koI paNa sagAsaMbaMdhI ke kuTuMbIne saMbaMdha AvavA ubhI thatI aneka samasyAonA ukela mATe jAtI sarakArI kamI de nahi. je dIna dukhiyAM ke garabenA lAbhArthe meM mArI TIomAM temaNe apUva kAmagIrI bajAvI. jIvananAM cheTalAM varSo adanA bacata bakSI che temanAM aMtaranI duvA e ja mAruM sAcu mAravADI sAta mIlanA grupanA janarala menejara tarIke kAma karatAM te pUruM vaLatara che." karatAM temaNe vyatIta karyA. ghauMcaNanAM khetaromAM Ajane ziyALe pAchalI rAte AkAasAdhAraNa kAryaniSThA ane pramANIkatA e temanA viziSTa zanI jhAkaLa Utare che ne UMdhatI duniyAthI aNudITha rahI pitAnI guNa hatA. potAnA niyata kAryakSetrathI bIje kaze mAthuM na mAravuM bhInAza vaDe dharitrIne bhIMjavI tenA pAkamAM rasakasa pUre che. e temane niyama hato. jAhera jIvananA pralezanamAM teo e jhakaLanI jema ja duniyAthI aNadITha rahIne marahuma pitAnuM kadI phasAyA nahi. temanuM aMgata jIvana cakakasa Adaza" ane samRdhdha jIvana jIvyA ne e jhAkaLanI jema ja pitAnI AsapAsanI siddhAnta upara racAyeluM hatuM. sAdAI, sughaDatA, saMyama, nirvyasana, duniyAne samRddha karI keine pAvaLA pANInI paNa takalIpha ApyA zIla ane uMcI sabhyatA e temanA jIvananAM viziSTa lakSaNe vagara aNudIThapaNe emaNe duniyAnI rUkhasada lIdhI. kevaLa pitAnA hatAM. avakAzane samaya vAMcana cintanamAM teo gALatA. duniyAnA namra nirvyAja uchavananI saMskAritA ne sugaMdhane maghamaghATa petAnI rASTrIya tema ja AMtararASTrIya pravAhathI teo saMpUrNa rIte pAchaLa mUkatA gayA. te sAMje UgelAM AkAzI tArAnAM vRdamAM vAkepha rahetA. pitAnI zakita mujaba aneka saMsthAone tema ja evA ja aNadIThapaNe kyAMka eka nAnakaDA tArAne umero avazya vidyArthIone madada karatA. AvuM eka sarakhuM niravadha ane samadhA- thaye haze." rayukata jIvana bhAgye ja anyatra jovA maLe. nAmanA bhukhyA ane maraNa pachI paNa amara banavAnI vidhura thavA bAda thoDAM varSamAM tepaNe rasoIe rAkhIne jhaMkhanA dharAvatA jaina zrImAne bhAI naMdulAlanA dAkhalA uparathI calAveluM. pachI kaMI kALathI temaNe raseDAvinAnuM gRhajIvana kAMIka dhaDa leze ? . paramAnaMda svIkArI lIdhuM hatuM. mAtra dudha phaLa upara ja teo rahetA. gharamAM eka teo ane bIjI eka ekara je badhuM sAphasUpha rAkhe. e vaidyakIya rAhata nekara paNa temane mana putra samAna hato. koI paNa mAnavIne nIco | muMbaI ane parAMomAM vasatAM je jene bhAI yA bahenane lekho temane mana Izvara InakAra karavA barAbara hatuM. vaidyakIya rAhatanI, davA ke ijekazanonI tema ja DokaTarI upacAranI ' varaseka divasa pahelAM temane lakavAne eka humale thaI AvyA jarUra hoya temaNe dhanajI sTrITa mAM Avela muMbaI jena yuvaka saMghanA ane temAMthI ugAryA. tyArabAda temane vyavasAya eka sarakho kAryAlayamAM tapAsa karavI. cAlyA jatA hatA ane temanA zarIrasvArA viSe paNa cintAnuM ratilAla cImanalAla koThArI - kaI ba sa kAraNa nahotuM. evAmAM AjathI lagabhaga be aDhI mAsa : maMtrI, vaidyakIya rAhata samiti ane temAM divasa pahelAM pAra karavA barobara karIne nIce Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 zu jena huM mIDInA vyasanathI kema khUccAMnA anukaraNa karavAnI khaccAMnI khAsIyata hAya che. vaDIleAnu jevu' vatana DAya tevu' ja mATe bhAge khaccAMonuM vartana thAya che. sadguNI mAbApanA baccAM sadguNI pAke che ane vyasanI mAbApanA khUccAM vyasanI pAke che. hAranuM vAtAvaraNa paNa ucheramAM ghaNA moTA bhAga bhajave che. mArU peAtAnuM ja dRSTAMta ApuM. mArA nAnapaNamAM huM mArA kAkAne rAja khIDI pItAM jote! ane rAja khIDIe pIvAnA vicAra karate. paNa. kAkAnI bIkane lIdhe bIDI pI zakate nahetA. amArI garIbAI paNu AmAM sArA bhAga bhajavatI. jo paisAnI chuTa heta te huM kayAranAya cerI chupIthI khIDI pItA thai gayA hAta. kAkA mane zAka levA mekale tyAre eka aDadhA paise ane eka pAI ema be sikkA Ape ane sucanA Ape je maDavA paisAmAMthI aDadhI pAchanuM zAka lAvavAnuM ane e pAcha pAchI lAvavAnI. ane jo zAka moMdhu hAya to pAinu zAka lAvavAnuM ane aDadhA paisA pAchA lAvavAne, zAka atizaya me dhu... hAya tyAre ja aDadhA paisA vAparatA. jyAre jyAre aDadhI pAnu kuNu mAMkhaNu jevu ane dharanA sAta mANusa jame teTalu zAka lAvatA ane e pAI rekaDI pAchI Apate tyAre tyAre mukha zAbAzI maLatI. paNa A paisAmAMthI mArI bIDI pIvAnI bhabhukI uThelI Agane bujhAvI zakatA nahete. tethI e Agane bujhavavA meM aneka yuktie ajamAvavA mAMDI. temAMnI eka bhAre saphaLa nIvaDI. varNAzramane e jamAnA hatA. DheDha ke baMgI dukAne mAla levA Ave tyAre tene aDakayA vinA dUrathI mAla pheMkatA ane tenAM nANuAM Ape te kAM to ame musalamAnanA hAthe upaDAvI letA agara tenA upara pANI chAMTI upADI letA. A rUDhine hu' custapaNe mAnatA hatA, chatAM rastAmAM paDelA khIDIenA ThuMThA upADI letA mane A AbhaDacheTa khIlakula naDI nahi. ane vANIA, brAhmaNu, sai sutAra, dhAMcI, mecI, DheDha, bhaMgI, camAra vigere vigere aDhAre vaSNu'nA rAgI ke nIrAgI thukavALA ane e thaelAM e khekhAM meTI sakhyAmAM gajavAmAM bharavA lAgyA. ATalA badhA pIvA kevI rIte? jema le pIe che tema pIuM te teA dIvAsaLIo pUSkaLa joie. je vakhate aDadhA paisAnuM svIDana tavenI banAvaTanuM bhIMte ghasavAthI saLage tevI dIvAsaLInuM bAkasa maLatuM, paNa teTalu nANuM kha' karavAnI mArI zakita nahAtI tyAre karavuM zuM? bA raseADAmAMthI bahAra nIkaLe tyAre temAM chAnAmAnA dhusI jaI khAkasamAMthI e divAsaLIe cArI levI tevA niSkraya karyAM, ane A kayAre rasoDAmAMthI bahAra nIkaLe tenI vATa jotA jema uda ranI vATa joIne khilADI bese tema beTho. ane lAga maLatAM turata ja e divAsaLI cArI laI sAthI bahAra nIkaLI gayeA. have kAi na jANe tema kayAM ane kayAre bIDI pIvI tenI yukita racavA lAgyo. mArA vatana vaDhavANa zaheramAM dhALapALa bahAra kheDu taLAva nAme eka taLAva che, tenI pALa para eka {vazALa vaDa che. tenI eyamAM peranA 12 vAgye jyAre tyAM kAi na haiAya te vakhate dizAe javAnA khtAne bIDI TukavA nIkaLyA. bIje divase cerI na thai zake te sAcavI rAkhelI divAsaLI kAma Ave e khyAlathI e vaDanA thaDanA peAlANamAM eka davAsaLI saMtADI ane khIjI divAsaLIthI badhI ja bIDI pIvI evA ni ya karyAM ane eka huM...huM AMgaLI dAjhe teTalI hade pI tenA saLagelA cheDethI khIjuM huM huM saLagAvI dhumADAnA goTe goTA havAmAM uDADavA lAgyA ane kAkA AvAja geTA kADhe che. e khyAlathI khUba harakhAya, zarUAtamAM te| kukata dhumADA kADhavo eTalo ja khyAla hato, pazu pAchaLathI yAda AvyuM ke kAkA te nAkamAMthI paNa dhumADA kADhe che eTale me paNa mAM baMdha rAkhI mATeA phephsAmAM utArI nAka vATe zvAsa bahAra kADhavA prayatna karyo ke turata ja zvAsa sAthe dhumADA paNuM bahAra nIkaLyA. have mArA AnaMdano pAra na rahyo. 2 tA. 15-4-51 baccA ! ane kAkAnuM barAbara anukaraNa karI rahyo chuM e khyAlathI mane bhAre sate|Sa thayA. have jyAre jyAre sehuM khAlI hAya tyAre tyAre ame divAsaLIe cArI levAnuM, khIDIenA ThAM rAja vINI gajavAmAM bhegA karI rAkhavAnuM ane jyAre kAi bahAra javA na nIkaLatu hoya tyAre dizAe javAnA khvAne kheDAtaLAvanA vaDanI chAMye ane ethe bIDI pInAka tathA mukha banne vATe dhumADAnA goTe goTA kADhavAnuM ane vaLadAra dhumADAne uMce uDatA joi khuba harakhAvAtu ghaNA lAMbA samaya sudhI cAlyu. Ane pariNAme mArAM phephsA bahuja kharAkha thaI gayAM. mane udharasa AvavA lAgI, gaLuM kharAba thaI gayuM, jIbha upara chAlAM paDayAM, dAMta melA ane pILA paDI gayA. tenA upara kherI jAmavA mAMDI, kherI nIkaLI jatAM dAMta vacce peAlANu vadhavA lAgyuM, dAMta uparanA caLakATa ghaTavA mAMDayA, me' vAsa mAravA mAMDayu, ane je divasa bIDI pIvAnI anukuLatA na maLe te divasa jhADA paNa na utare eTalI hade mArI tandurastI jokhamAI gaI. huM vAra vAra mAMdo paDavA lAgyuM, mane page vA varatAvA lAgyA, mArI AkhAnu teja paNa ghaTI gayuM. mane khyAla che ke eka divasa mArA zikSaka mane vAMcavAnuM kahyuM. huM vAMcavA ubhA thaye. zarUAtamAM cAra pAMca lIMTIe vAMcyA bAda akSarA jhAMkhA lAgavA mAMDayA. mArAthI AgaLa vAMcI zakAyu. nahi tyAre ATalI nAnI umaramAM nathI vAMcI zakatA te mArUM AkhuM jIvana kema jaze e khyAle hu khUba khUba raDelA. mArA zikSake mArI dayA khAdhI ane A chekarAne casamAM nahiM apAvA te| mATI umare AMdhaLeA thaze evI mArA kAkAne cetavaNI ApI. kAkAe mane amadAvAda casamA levA mekalyA ane 17 varSanI nAnI vaye mAre casamA levA paDayA. A daramiyAna eka vAra evu' banyuM ke je vaDa nIce hu bIDIe jhukatA hatA tenI pAsenA bIjA vaDa nIcethI kacchanA jaina muni zrI savajI munine zauca mATe pasAra thatA mane bIDIenA dhumADA uDADatA joyA. teo mArA kAkAnA parama mitra hatA. jevA khIDAe khalAsa karI huM ubhuM thayuM ke mArI pAchI te paNa AvavA kSagyA ane mane " tabalA " (tamanA e tribhuvananuM TuMka nAma che) ema jorathI bUma mArI. pAchaLa vaLI meM joyuM tyAM te zrI savajI muni, emane bhALatAM ja mArA te rAma ja ramI gayA. basa ghera jai mArA kAkAne vAta karaze eTalI ja vAra. Aja sAMja pahelAM vADakA raMgAi javAnA. huMve zu karavu ? mahArAjane me vinati karI " mahArAja ! je tame mArA kAkAne A vAta na kare teA AjathI khIDI pIvAnuM cheADI dauM " mahArAje kahyuM "jo tuM mArA hAyathI pratijJA le teA huM tArA kAkAne vAta nahiM karUM. 'huM' kabula thaye! ane hAtha joDayA. " tAre AjathI jIvanabhara bIDI pIvI nahiM. tasa bhI paDimAmi, ni'dAmi rihAmi, ApANuM vosirAmi " e pramANe khelI pratijJA karAvI. kalyANu thajo e sAdhunu ke jemaNe mArUM' Akhuye veDaphAi jaMtu jIvana khacAvI lIdhuM. mArI rtAyata dhIme dhIme sudharatI gai. mArU zarIra bharAvA lAgyuM' ane dekhAva sudharyAM. Aja 63 varSanI vaye mArAM dAMta dADamanI kaLIe jevA svaccha ane cakacakita che. hu kaThaNumAM kaThaNa zeraDI cappu` ke suDI vagara khAi zaku chu'. mane peTanA kAM rAga nathI. phephasAM ane hRdaya banne sArAM che. mAre avAja paNa khula che, mArI mAMkhe ghaNI ja sudharI gai che. nAnapaNamAM lIdhelA casamA hajI cAluja che, chatAM jhINuAmAM jhINuA TAipa vAMcI zakuM' chuM. mane bhUkha paNa sArI lAge che. uMdha paNa sArI Ave che. rAja savAre pAMca vAge uThI pharavA nIkaLI paDu' chuM ane Azare pAMceka mAIla pharI chA vaLye ghera pAchA krU chuM ane ekaMdare khUma nire gI ane sukhI jIna gAuM chuM. TI. jI. zAh Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-4-51 zuddha ana janatAnu bhALapaNa nepALI khAtrAnA rajItabhAi jai AvelA eka nika daradIne jAta anubhava sAMbhaLavAnA tIramagAmathI amadAvAda jatI peranI gADImAM acAnaka mokA maLyo. e bhAi napALI bAbAnI camatkArika manAtI AnA guNu vaNavI kaika leAnA janmana! rAga maTI gayAnI vAte DhAMkI thru hatA. kAi kazu khelatu nahetu paNa tyAM teA pAchaLathI eka juvAne ... e krura ArasanA lAcAra patre banI lekA paise pAyamAla thayA pArAvAra kaTA veyA ane sarakAre mAthu* na maLyuM" haiAta teA hajAre| kAlerAthI rakhAi rakhAIne maraNa, pAmata ' kahI e megasa tUtanI bhATAI karavA mATe kAkAne udhaDA lIdhA. kAkA paNa kaI jAya tevA naheAtA, e tADukI uThayA. * e dhA tamArA kaeNgrisavALAnA kArastAna : che. kaiMka AMdhaLA dekhatA thayA che ane kaiMkanA janmanA roga maTI gayA che, paNa e mATe te prathama dhama' para zraddhA joIe paNa tamArI kaoNMgresa sarakAre zraddhA ja kAM rahevA dIdhI che. pracAra karI leAnI zraddhA ja teADI nAkhI te vAhanavyavahAra adha karI uparathI trAsa gujAryAM pachI izvarane kopa utare te kAlerA kATe emAM nepALI bAbAnA ze| dveSa! kha' pUche te aMgrejonA rAjyamAMya AvI khala naheAtI ! 197 prAkRtika baTanAthI ajANu Adi yuganA mAnavIe prakRtinI bhedalIlA pAchaLa kAi agamya sattAnA camatkAranA je saMskAra pAye ane hajArA sadIothI poSAtA rahIe vArasAgata banyA, e ja ApaNI camatkArapriyatAnuM mULa kAraNu che, ane ethI jyAM sudhI kAI paNa bhAkhatamAM camatkAranI kakSAmAM Ave evI mehaka dhaTanAne emAM umeza thatA nathI tyAM sudhI ApaNane cena ja paDatuM nathI. ane tethI molika hovA chatAMya sIdhIsAdI vAta ApaNune gaLe ja utaratI nathI. vastusthiti Ama haiAvA chatAMya jema ApaNane camatkArapriyatAnA saMskAra maLyuM che tema kudaratI ghaTanAnuM rahasya ukelavA mathatA purUSArthI pUrva'jone vArasA paNa maLyA che. pazu pahelAnI apekSAe bIjo saMskAra ApaNe purA paMcAvI zakayA nathI. kAraNa e hatu` ke camatkArapriyatAnA kAraNe khIjA mArganA prabhAvazALI pravAsIo para mugdha bhunI emanA purUSAtha'tuM mahatva gAvAmAM ja ane e rIte emanA purUSArthAMmAM camatkAranuM ArpaNa karavAmAM ja ApaNe aTavAi gayA. paNa svayaM e bhAge' javA jeTalA vIya'vAna na nIvaDI zakayA. Ama vadhatAechA aMze. eka bAju camatkArapriyatA ane bIjI bAju purUSAtha' evI dvidhAvRttimAMthI ApaNe pasAra thai rahyA chIe, jo mukhyatve ApaNA ka camatkAra tarapha vaLyo che ane tethI ene pariNAme emAMthI niSpanna thatAM vahema, bhoLapaNu ane aMdhazraddhA taraph ApaNe dhasaDAyA chIe, chatAM khIjI bAju purUSAtha mAMthI uThatu' zyAmavizvAsanuM jharaNuM sukAvA nahetu dIdhu ane emAMthI ja vyApaka asaro janmAvI ApaNe vahema, bhALapaNu ane aMdhazraddhAnI niba'LatAe pAra karI saMtanA pratApe Aje AjhAdInI uSAnuM darzana karI zakayA chIe. Ama ApaNe eka machala purI karI che paNa janatAne meTA bhAga te Aje paNa pUrva rAgathI mukata nathI ane ethI e bIjI machala para na Ave tyAM sudhI svAtaMtryabhAnunuM sAcuM darzana thavuM azakaya che. AnA upayeA vicAratAM ApaNane traNa vikalpo sujhI Ave che. (1) AvA tUne vega ApI janatAnA aMdhavizvAsane phaTaka * ApavAne. AmA pazu jIvAte rekaDu ja parakhAmyuM ke sarakAra te cha mahinA sudhI zAMta hatI paNa jyAre eka dardI sAjo na thayA te uparathI kAlerA phATaye| tyAre ja sarakArane mAthu mAravu paDayu hatu ane tyAM sudhI te aneka meATA mANasAe paNa e davAnA lAbha kAM naDute lIdhe!! chatAM mAnI leke sarakAranI bhUla hatI te| sarakAranA pradhAnakA kartA para nepALI bAbAnI khaphagI utaravI jotI hatI paNu tamArA jevA Astika bheLA leAkAnA ze| deSa ke ena bharakhAi gayA! Ama garamAgarama bhajIyAM uttaratAM hatAM tyAM amadAvAdanuM sTezana AvyuM te pesenjarezanI caDautaranI dhamAlamAM e nATakanI pUrNAhuti thaI. sahunI jema huM' paNa gADI cheDI ravAnA thaye| pa nepALI bAbAnu nATaka mArA manaH pradezamAM bhajavAtuM rahyu. mane vicAra AvyA ke kharekhara A kamabhAgI dezanuM kevuM durbhAgya che ke pArAvAra yaHtanAe! ane krura hAMsI uparAMta kAi koi vAra mRtyunA mukhamAM DeAJAvA chatAya samaye samaye utA tUtA pAchaLa janatA kema gAMDI banatI haze ! hiMdamAM dara varSe jene chevaTe parapoTA chuTI javAne che evu ekAda bhuvAnuM nATaka cAlatuM DhAya che, kayAMka pANInI bATalIneA vepAra te vaLI kayAMka navIna ja phArasa bhajavAtuM hoya che. ane chatAM hareka navA tUtanI pAchaLa kaDavA anubhave hAvA chatAMya bhoLA loko karI emAM pata`giyAnI jema DemAI bhare che. e kharekhara ApaNA gAMDapaNane eka utkRSTa namunA che. joke hiMmArI, gAMDapaNa ke evI ja sa'sArika upAdhinI akaLApa, koika purUSAya nA abhAva ane thoDA Te sukha meLavavAnI praeAbhanavRtti AnI pAchaLa paDelI heAi janatA saheje ja bheLavAi jatI haze ane ema banavu svAbhAvika paNa che. paNa jee adhyAtma mArganA pravAsI hevA dAvA kare che evI vyakitae paNa jyAre peAtAnA iSTa pratye aMdhazradhdhA dharAvatI banI jAya che ane amanA nAme bhaLatI vAtA joDI AMjInAkhanArI mehaka ghaTanAo dvArA janatAne avaLe pATe caDhAvavAmAM kAraNabhUta bane che tyAre saheje ja AvI adha zradhdhA, vahema, bheLapaNu e kaI prakAranA rAga che. ane tenuM sAcu' nidAna zu' he zake e eka phUTa prazna samAja sAme khaDA thai jAya che. vicAra karatAM lAge che ke mANasane maLelA sarakAremAM vArasAgata lehIne saskAra eTale prabaLa DrAya che ke saheje ja e emAMthI chUTI .. zakatA nathI. ulaTA e ene mabUta pakSa kare che. vizvanI L (2) AvA tUtAnI pAchaLa rahelA pelANune udha DuM pADavAnA, ane (3) nana prajAne vizvanI sahajapaNe va`tI prAkRtika ghaTanAnuM zikSaka ApI sarakArI banAvavAnA. i pahele vikalpa jokhamI che. eTale chellA be ja vikalpe rahe che .ane temAM paNa AjanA ucharanI peDhIne vaijJAnika zikSaNa ApavAnA suMdara vikalpa vadhAre AdaraNIya che. sudhArakAnI sAthe jo zikSakA navasa'skArasi Mcananu' kAya' upADI le te janatA mATe bhAge vahemamukta banI sAcA purUSA' mAga' tarapha vaLI zake. mArA zikSaka tarIkaeNnA anubhavathI huM kahu` chuM ke bALako bhUta-preta jevA vahemA--cama kArA tathA aMdhazraddhAnA gADha saMskAra stanapAna sAthe ja laine Ave che. ethI AvA varDame e vaLa 295nA ja che. ema kahenAra zikSA para e pAtAnA samagra jorathI tUTI paDe che. Ave samaye zikSaka jo jAgRta sayamI ane dhaiyavAna DrAya che tA e bALamAnasanu pRthakkaraNu karI dhIme dhIme emanA mAnasamAM navavicArA dAkhala karI zake che. hajArA varSathI poSAtA A sauMskArane " bhUsI nAkhavAnuM kAma atyanta kachu teA che ja, paNa peAtAnA IMDA bacAvavA mathatI TI'TADInA jevA dRDha sa'kalpa DrAyate| kazuM ja azakaya nathI. dhama gurUo, zikSakA tathA samAjanA sUtradhAra kAryakara pate AvA vahemamAMthI jeTalA vahelA chUTaze teTalA dezane ane samAja ne elAbha ApI jaze, paNa jeo pote ja AvA vahememAM phasAyA che eTaluM ja nahI. ene pracAra karavAmAM gava le che temaNe Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 tA. 15-4-51 - - vicAravuM joie ke A vizvanI hareka ghaTanA tenA aMtaraniyama nathI. ane jyAM camatkAra jevuM kaMIka samajAya che tyAM paNa mane vaza ne ja cAle che. emAM kadI paNa pheraphAra thato ja nathI. dRDhazradhdhA, saMkalpabaLa, sAhasa ke purUSArthane kAraNe palaTAyelI zakitazALI AtmAo je tatvanA A svabhAvane pheravavA zakitamAna paristhitinuM ja phaLa hoya che. ghaNIvAra te nirbaLa mananI kevaLa hota te A vizva avyavasthA ane arAjaktAnuM dhAma banI bhrAnti ja hoya che.' nAza ja pAmyuM heta paNa ema kadI banyuM nathI, banatuM nathI ane paNa Ave samaye camatkArapriya mAnasane, ustAda khelADIo banavAnuM paNa nathI. jagatanA sarva dharmo avatAra, pagara, kAlpanika vAte ke kaMika karAmata dvArA purA lAbha uThAvI jAya che tIrthakara, budhe ke tapasvI saMtanuM eka ja zikSaNa che ke prakR- ' ane sAthe potAnA dUtamAM avAja puranAra saMdhabaLa paNuM jamAvI tinI pakaDamAMthI chUTI AtmasvAtaMtrya prApta karavA mathe. paNa le che ane bhoLA loko paNa ene dharmanuM aMga mAnI temaja keIe ema nathI kahyuM ke prakRtine palaTAvI emAMthI ja nirvANa AdhyAtmikatAnI kasoTI mAnI ethI dharmarakSA thaI mAnI le che nimaNa kare. kAraNa e che ke prakRtinA svabhAvane pheravavA koI ja paNa jyAre ethI kaMI vizeSa camatkAra batAvanAra maLI Ave che. samartha nathI. prakRti pite ja potAnA svarUpe samartha zakti che. tyAre ene caraNe potAno priya dhama vArase mUkI detAMya e ethI camatkAra jevI koI vastu ja nathI. paNa bhUtakALanA mANasane acakAyA nathI. jenA daSTAMte hareka saMpradAyamAMthI DhagalAbaMdha maLI prakRtinI judI judI prakriyAo vaccenA kramika sabaMdhenuM jJAna Ave tema che, jene kaI vicAra ja karatuM nathI. . nahI hovAne kAraNe prakRtinI eka prakriyAmAMthI bIjI prakriyAmAM AthI jaNAya che ke camakAra e. jAdano prayoga hato, palaTAtA svarUpane teo camatkAra kahetA. emane mana e ghaTanA dharma nahI. dhame te hRdayanI vastu che jyAre jAdugarI e bAhya . mehaka ane AkarSaka hatI. AthI dareka vastumAM mehaka ane Aka AkarSaNa che ane te paNa vizvaniyamane susaMgata rahIne ja cAle Saka tatva jevA ane zodhavA TevAyelI ApaNI dRSTi ApaNuM ; che. ethI je samAjadhaDavaiyAe vicAre te jaNAze ke ked . pUrvajonA saMskAranuM ja kAraNa che. ethI AjanA A vikasatA prasaMgamAM camatkArathI alpa lAbha tha haze paNa saravALe to vijJAnayugamAM jyAre prakRtinA gahana to ane temanI bhinna emAMthI udabhavelAM vahema, pAkhaMDa, bheLapaNa ane aMdhazraddhA bhinna prakriyA vaccenA kramika saMbaMdhenA jJAna para prakAza patharAI temaja AtmavizvAsane abhAva jevA tothI poSAyele sama ja rahyo che ane jene pariNAme Aje utkRSTa camatkAramAM khapatI adhImatinI khAImAM utarI gayA che. chellA- 68 ba che tAra, TelIphona, vidyuta, ghAyuyAna, reDiye, sinemA Adi jevI adU vaSano gulAma bhAratano itihAsa AvI aneka lAcAra kathAethI bhuta zedhA sAmAnya mAnavane 5NuM pratyakSa anubhavanI kasoTIe bhayo paDayA che. gulAmInuM kAraNa paNa e ja hatuM, caDAvavA jeTalI sahajasulabha banI rahI che tyAre ene itihAsanA pRSTho pheravatAM jaNAya che ke maha gUDha bheda prakaTa thaI javAthI ApaNane saMtoSa thatuM nathI. ApaNuM saradArI taLe bhAratamAM prathama paga mukanAra Araba muslIma sAme mAnasa ja evuM ghaDAyuM che ke, gUDhatAmAM ja ApaNane mahatva lAge Arya prajAe lagabhaga vijayamALa paheravA sudhInuM raNazalya che, ethI jyAM sudhI e gUDhatA para paDado hato, ApaNuM ajJAna batAvyuM hatuM paNa pattharanA geLA pheMkI mukhya maMdiranI patAka hatuM tyAMsudhI AjanI zaidhe mahAna camakAramAM khepatI ane jyAre Araoe teDI pADI tyAre dezabhakita ane zoya tethI bheLA leke eka kALe relaveeMjIna jevI vastune phulanI dAkhavavAne badale camakArapriya siMdhie devathI nirAza thaI naThA ne deza hAra paherAvatA, zrIphaLa vadheratA ane aMgrejonI camakArazakitanA gulAma bane. tevI ja rIte rANA saMganA vahemI sainya sAme guNaMgAna karatA. paNa jyAre Aje prakRtinA gUDha bhedo uparathI paDado e ja jabaro vahema ubhuM karI bAbare je vijaya prApta karela khasI gayA che tyAre ApaNe e ja vijJAnanA duzmana banI beThA e te Ajane bhaNatA bALaka paNa jANe che, deva duzmana chIe. e batAve che ke prakRtinA gUDha bhedane camatkAra kahI ApaNe bhagADI mUkaze, AkramaNakhorane AMdhaLA banAvaze evI aMdhazraddhA dhamanuM aga mAnIe chIe ane jyAre enA parathI paDado haTI ane vahemathI AtmavizvAsa bhAratIomAM na jAge te na ja jAya che tyAre ApaNe ene vijJAna kahI dharmane zatru kahIe chIe. jAgyo. siMdhanA sumarA hiMdu rAjAone te A ja kAraNe muslIma ene artha te e thaye ke prakRtinAM banna bhinna prakriyAo thavuM paDeluM ane tyAra pachI ja e sadA vijayI banatA rahelA vaccenA saMbaMdhanuM jJAna e vijJAna che ane enuM ajJAna vate che Ama bhAratane madhyayugI ItihAsa ApaNI AvI aneka mUkhatyAM sudhI e camatkAra che. jo A mAnyatA barAbara hoya te tAo ane jaDatAnI kathAothI bhareluM che. dhamane lIdhe ApaNe tethI camatkAra e dharmanuM aMga kahevAya kharUM! paNa dhamajIjJAsu jeTaluM prApta nathI karyuM ethI anekagaNuM AvI mAnasika dabaM -dharmaniSTha gaNAtA bheLAM lekanI "jene camatkAra moTo e : deva moTo" ane "camatkAra tyAM namaskAra" evI mAnyatA hoI LatAothI ApaNe gumAvyuM che. ethI jo AjanA hiMdane dosTaApaNe ApaNA maMdira -de, saMta, caritro, kathAnako temaja svAzya bakSI ApaNe sazakata, nIDara ane tejasvI banAvavuM hoya dhama mAnyatAo vi.ne camatkAranA evA gherA raMge raMgI dIdhAM che te ApaNI sAnI pharaja che ke ApaNe jema bane tema vahelA ke e camakAranI siphArasa vinA Aje emane emanA mULarUpamAM AvA vahemothI mukata banI navaprajAne paNa tevuM ja zikSaNa ApavuM rahyuM. dharmAdhA, vahemI loko tema ja evI vicArasaraNI oLakhavA paNa muzkela thaI paDe. anaMtazaktizALI divyAtmAonI dharAvanArAo eno sakhta pratikAra karaze, paNa evo pratikAra te lokottara mahAmAnavatAne paNa A ja kAraNe camatkAranA laukika gaje eka kALe yuropAdi dezamAM paNa kaMI ocho nahote the. mApavAnuM dheraNa rAkhI ApaNe emane lokottara padethI nIce utAryA che. A sarvavyApI roganA jhapATAmAMthI bhAratanuM bhAgyeja paNa Aje jagata sAcI vAtane svIkAra karavA jeTaluM jAgRta thaI I koI maMdira deva ke saMta mukata rahI zako haze. tenA caritro rahyuM che tyAre ApaNe-dhamaMpArasA meLavyAne gava' karanAra bhArata . vAMce, devane mahamAM gAo ke madiranI mahattAnuM zravaNa.. karo, je deze mahAvI-buddha-gAMdhI jevA aNAmela mAnavarane pedA enI AjubAju buddhi-takamAM na utaratI hajAro kAlpanika vArtA karyo che tenI-javAbadArI khUba vadhI jAya che. ane jyAre e joDAyelI haze, eTaluM ja nahIM Aja paNa emAM umerI thaze subhaga divasa ugaze tyAre ja navabhAratanI pratimA jhIlI jagata paNa. kare che te emane nAme navI navI vAta vahetI karavAmAM Ave zAMtine mArge paLavA jeTaluM ene anusarI zakaze. . che. jyAre vAstavikatA cheemAM kazuM ja camatkAra jevuM hatuM ratilAla maphAbhAI zAha batAvyuM che. tethI A virama ravA vahemI na rahe zrI muMbaI jema yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka : zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-87 dhanajI sTrITa, muMbaI mudraNasthAna :. sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 13 anya 1. zrI muMbai yuvaka jaina sadhana pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina taMtrI : paramAnaMda kuvarajI kApaDiyA, muMbaI : 1 me 1951 magaLavAra bhagavAna mahAvIranI tapasyA [ zrI. geApALadAsa jIvAbhAI paTelakRta zrI R sUtrakArAe mahAvIranI chadmasthAvasthAnI e AkhI tapasyAnuM saLaga varSoMna AcArAMga sUtramAM sayu che. te rAmAMcakArI vaNu na sAMbhaLI ApaNe pAvana thaIe, huM AAyuSyamAna ja! zrI mahAvIra bhagavAnanI tapazca oNMtu vana meM jema sAMbhaLyuM che, tema tane kaMhI saMbhaLAvu chu. abhaNa bhagavAne udyamavata thai, sasAranAM du:kha samajI, pravajyA lIdhI, ane te ja divase hemata RtunI kaDakaDatI ThaMDImAM te nara cAlI nIkaLyA. te ThaMDImAM vastrathI zarIrana DhAMkavAne temanA dRDha saMkalpa tA, ane jIvanapaya ta kaThaNamAM kaThaNa muzkelIe upara vijaya meLavanAra bhagavAna mATe te ucita ja hatuM. (1-2 ] " araNyamAM viharatA bhagavAnane [ temanA dIkSAbhiSeka vakhate [ temanAM upara sIMcavAmAM AvelA gUgalAdina kAraNe AkarSAyelAM nAnAM moTAM aneka ja tue cAra mahinA sudhI dhaNA trAsa ApyA ane emanA lohI-mAMsa cUramAM. (3) " tera mahinA sudhI bhagavAne vaane khabhA upara ja rAkhI mUkayu. pachI khIje varSe zizira Rtu aDadhI vyatIta thatAM tene chADIne bhagavAna saMpUrNa' ' acelaka '-vaarahita thayA. [4, .22 ] vana hovA chatAM tathA sakhata TADhamAM te hAtha lAMbA rAkhIne dhyAna karatA. TADhane kAraNe kASTha divasa temaNe hAtha bagalamAM ghAlyA nathI. koi koi vAra ziyALAmAM te chAyAmAM besIne dhyAna dharatA, mata unALAmAM tApamAM ja khulle Dile ubhaDaka esI dhyAna dharatA. [ 22, 16-7 ] " te vakhate zizira RtunA himALu va.yarA vAvAne lIdhe aneka lakA kapyA ja karatA ane keTalAye sAdhue te pavatAnA upadrava vinAnAM sthAna zodhavA lAgatA. keTalAka kapaDAM paheravAne vicAra karatA, te keTalAka tApaNIe saLagAvatA, paraMtu jita driya ane AkakSA vinAnA mahAvIra bhagavAna te ezItane khullAMmAM rahIne ja sahI letA. kai vAra ThaMDI asahya thai paDe, tyAre bhagavAna sAvadhAnapaNe rAtre bAra nIkaLI theDu cAlatA. [ 3.6 -8 ] vastra vinAnAM havAthI TADha-tApanA tIvra sparzI uparAMta taMganA kaThora sparzI, tathA DAMsa-maccharanA 25, bhagavAne samapaNe savahatA. [40] 27. naM. mI. 4266 nA raste cAlatAM bhagavAna AgaLa mAgaLa purUSanI labhaI jeTalA bhAga upara draSTi rAkhIne, ADuM avaLuM joyA vinA - sAvadhAnIthI cAlatA; .kAi kheAlAka te dhaNuM echu, khelatA ane draSTi sthira karIne aMtarmukha rahetA. temane AvA nagna joine tathA temanAM sthira netrathI bhaya pAmatAM chokarAM TALe vaLI, temane gharatAM mAratAM roDA nAkhatAM, [5, 21] bhAvi sAma rUpiyA ja mahAvIra kathAmAMthI sAbhAra uSkRta ] " koi vAra bhagavAna ujjaDa dharA, sabhAsthAne, parakhe ane hATaDAM evAM sthAnAmAM rahetA, te| kAi vAra luDAranI kADhAmAM ke parALanA DhagalAe pAse, te kASTha vAra dhamazALAomAM, bagIcAomAM, barAmAM ke nagarImAM rahetA hatA. A rIte e zramaNe bAra varSa' karatAM vadhu samaya vitAvye. te varSo daramyAna rAta-divasa yanavAna,rahIne bhagavAna apramattapaNe samAdhipUrvaka dhyAna " karatA, pUrI UMdha paNa na letA, Udha mAvatAM, UThIne ` AtmAne jAgrata karatA. kAi vAra te ADe paDakhe thatA, pazu te nidrAnI - icchAthI nahIM. kadAcit nidrA AvatI, te tene pramAda vadhAranArI samajI, bhagavAna UThIne tene dUra karatA, kAi vAra muddata sudhI rAtre cakramaNu karatA. [24-9] te raheThANAmAM bhagavAnane prakAranAM bhayaMkara saMkaTA veDhavA paDayAM. te sthaLamAM rahenArAM jIvajaMtu ke pukhIo tA temane upadrava karatAM ja; paraMtu halakA manuSya dvArA paNuM temane dhaNA trAsa veThavA paDaye hatA. kAI vAra gAmanA rakhavALA hAthamAM dathiyAra lai bhagavAnane ekalA jANIne herAna karatAM. rAtre ekalA karanArA loko te te sthAnemAM ekalA rahelA bhagavAnane aneka prazno. pUchatA. jyAre bhagavAna kazA javAba na ApatA, tyAre teo bhaga vAna upara (caDAi jatA. kei ema pUche ke, vacce A kANu che. te 'hu bhikSu chu,' ema bhagavAna kahetA. tethI vadhAre nahIM khelatA bhagavAna upara tee gusse thai jatA, teA pazu bhagavAna bhAvathI, dhyAna ja karyA karatAM. [30~1, 34-5] aneka jyAM khIjAM aneka lAkAnA utArA hAya, evAM sthAnAmAM rahetI vakhate bhagavAna e sAme najara paNa na karatA, paraMtu aMtamu kha rahIne dhyAna dharatA. purUSa sAthe pazu te karo! sabaMdha na rAkhatA. kai pUche te tenA javAba nahAtA bhApatA, kAI praNAma kare, te paNa tenA tarapha najara nahAtA karatA... eve vakhate temane nipuNya manuSya dvArA bhAra temaja trAsa paDatA. te badhu te samabhAve sahetA. te ja pramANe AkhyAne, nATako, gItA, Da yuddho ane muSTiyuddho tathA paraspara, kathAmAM lIna thayelA manuSyA taraphe pazu kazI utsukatA rAkhyA vinA te zekarahita jJAtaputra madhyastha dRSTi rAkhatA. sahI na zakAya evAM du:kha vaTAvIne parA OM karatA te muni sa`tra samabhAve rahetA;, tathA e meTAM sa'kraTe pAra karatI veLA 'huM zaraNu na ze dhatA. [6, 10] dIkSa, paNa koinu" . zara " dIkSA letAM pahelAM paNa e varSa karatAM vadhAre vakhatathI temaNe, ThaMDuM pANI pIvAnu choDI dIdhu hatuM. pRthvI, pANI, teja, vAyu, sevALa, khIyAM, vanaspatie ane trasa (jaMgama) prANA sacitta che ema samajI temane bacAvIne bhagavAna vihAra karatAM hatA. [11] Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 LL S Katha have samaya prA " bhagavAne potAne mATe taiyAra karelu. bhAjana kadI sevyu* nathI. kAraNa ke, tema karavAmAM bhagavAna kramanA dhasamajatA, pApakama' mAtrane nyAya karatA bhagavAna nirdoSa khAnapAna meLavIne je tenA upayoga karatA. te kadI khIjAnA pAtramAM bhAjana na karatA, ke khIjAnA vastrane upayoga na karatA. mAnApamAnanA tyAga karIne kAinu zaraNu na icchatA bhagavAna bhikSA mATe krUratA. [ 18-9 ] "bhagavAna khAnapAnanuM mApa kharAkhara samajatA hatA. te rasAmAM kadI lalacAtA nahIM, tathA temanI AkAMkSA karatA nahIM. ceAkhA, sAthavA (mathu) ane khIcaDI lUkhAM khAte ja te nirvAha karatA. bhagavAne ATha mahinA sudhI te| e traNa vastuothI ja calAveluM. bhagavAna aDadhA mahinA ke mahinA sudhI pANI paNa na pItA. te rIte be mahinA ke cha mahinA sudhI pazu vihAra karatA. haMmezAM AkSA vinAnA te bhagavAna koIvAra TADhuM anna khAtA; te kAi vAra cha, smArTa, dRza ke bhAra TakA pachI ja khAtA. [58-60] gArma ke nagaramAM jaIne bIjAne mATe taiyAra thayelA AhAra te sAvadhAnapaNe zeAdhatA. AhAra levA javAnA mArga'mAM bhUkhyAM. tema ja tarasyAM kAgaDA vagere pakSIone beThelAM joine, tema ja brAhmaNu, zramaNa, bhikhArI, atithi, caMDALa, khilADe ke kUtarA, e azvina kAi ghara AgaLa UbhelAM joine, temane AhAra meLavavAmAM vAMdhe na Ave, tema ja temane aprIti na thAya te rIte bhagavAna tyAMthI dhIredhIre cAlyA jatA ane bIje ThekANe a'isApUrva'ka bhikSAnI zodha karatA. kAi vAra palALele, sUkA ke AhAra letA; ghaNA divasanI khIcaDI, bukasa ( bAkaLA.) ane pulAva (javatA bhAta) paNa letA. evu' paNu na maLe, te bhagavAna zAMtabhAve rahetA. ( 62-7) " bhagavAna. rAgathI aspaSTa chatAM peTa UNu rAkhIne jamatA, ane kadI auSadha na letA, zarIranu svarUpa samajIne bhagavAna tenI zuddhi artha' saMzAdhana (julAba ), vamana, vilepana, snAna ane daMta prakSAlana na karatA. tema zarIranA ArAma mATe cepI paNu na karAvatA. [54-5 ] " Ama kAmasukhAthI vita thayelA e abahuvAdI ' brAhmaNu ' viharatA hatA. temaNe kaSAyeAnI javALA zAMta karI hatI ane temanu' dana vizaE hatuM. peAtAnI sAdhanAmAM te eTalA badhA nimagna hatA, ke temaNe AMkha paNa kadI ceLI nathI, ke zarIrane khaMjavALyuM nathI. rati tathA aratine parAjya karI, temaNe A leAkanAM tathA deva--"kSa vagerenAM aneka bhaya'kara sakreTA, tathA aneka prakAranA zabdo ane gaMdhe samabhAve sahana karyAM. [ 56, 11, 20, 32-3] " cAMcalDarahitapaNe bhagavAna aneka prakAranAM Asane e sthita thaI dhyAna dharatA ane samAdhikSa tathA AkAMkSA vinAnA thaine te ughna, adho ane niyag lekane vicAra karatA. kAya vinAnA, lolaca vinAnA, zabda ane rUpamAM mUrchA vinAnA, tathA sAdhaka dazAmAM parAkrama karatA te bhagavAna jarA paNa pramAda na karatA. te peAtAnI meLe sa'sAranuM svarUpa samajIne AtmazuddhimAM sAvadhAna rahetA hatA. [67-9 ] " 13 bhagavAna mahAvIranuM jIvanadarzana ( zrI. gopALadAsa jIvAbhAi paTelakRta zrI mahAvIra kathAmAMthI sAbhAra uSkRta. ) hiMdu dhama'nA vedAMtadaza nanuM mukhya sutra jema ajJAna'nAraNa che, bauddhadhamatu jema tRSNAnivAraNa che, tema jainadhamatuM hiMsAni vAraNa che. vedAMtadaza`na mANusanA jJAnasvarUpa upara AdhAra rAkhI jaina ta.. 1-2-51 kahe che ke, ajJAnamAM zA mATe sArI che ? baudhdhadazana mAsanA sAcA nirvANusvarU|| upara AdhAra rAkhI kahe che ke, tRSNAthI zA mATe dAjhayA kare che! ? tyAre janadarzana sa` AtmAonI ekatA tA nahIM paNa samatAnA rAjiMdA anumava upara AdhAra rAkhI kahe che ke, anya jIvanI hiMsA za mATe kare che ? vedAMtadAna ema mAne che ke, mANasa svabhAve citasvarUpa DDAi, ajJAnanivAraNu pasa'da nahIM kare; bauddhadana ema mAne che ke mAjIsa nirvANusvarUpa hAi tRSNAnu zaya pasada nahIM kare; ane janakzana ema mAne che ke, peAtAnA jevA ja khIjA jIve paNa che e sAhajika anubhavathI mANusa bIjAnI huM'sA karavAnuM pasaMda nahIM kare. alabatta, traNenu lakSya eka ja che-janmamaraNune tyAga : paNa apIla ' judI che. saheja vicAra karIzu te jaNAze ke mahAvIranI 'apIla' paNa samajAya tevI susa'gata che. huM sukha mATe ATalA prayatna karyA karU chuM, ane te daramiyAna mArA jevA khIjA jIve mane duHkha che ke mArI nAkhI, mAre prayatna vaya karI mUke e jema huM pasaMda na karU, tema khIjA jIvA paNa mArA dvArA thatI tevI AdhA kema pasaMda kare? mATe mArI sukhanI roSa evI te na ja hAvI joie ke jethI bIjA jIvAnI sukhanI zodhamAM bAdhAkAraka nIvaDe. paraMtu mArA sukha mATenA khArabhamAtra kAI ne kai rIte anya jIvAnI hiMsAmAM pariName ja che; kAraNu ke zarIranuM astitva pote ja anya jIveAnI hiMsA vinA zakaya nathI. eTale zarIrane rAkhI tenA sukha mATe huM kai paNa prayatna eve nathI karI zakavAne ke je sa pUNu' rIte ahiMsaka hoya. vaLI vi'saka prayatna dvArA AtyaMtika sukha prApta cavAnI kAi surata 'paNu dekhAtI nathI; kAraNa ke, hu... jema mArA sukha mATe khIjA jIvAnI hiMsA karavA prajju, tema te khIjAve paNa pAtAnA sukha mATe mArI hiMsA karavA icche ja. eTale manuSyanI zeAdhano viSaSa vastutAe ahiMsaka sukhanI zodhanA khanI jAya che; bIjA zabdamAM kahIe te azarIrI sukhanI zeAdhA banI jAya che. zarIravihIna avarathA jo zakaya heya, ane te Atika sukhanI paNa avasthA DhAya, te jainaSTae mAnava prANInI AkhIye zeSanA cheDe maLI jAya. ane . navAinI vAta e che ke, te muddA upara ja 'du, bauddhaM temaja jaina traNe dezatenI zodha pUrI thAya che. vedAMta paNa kahe che ke, zarIrahita AtmasvarUpe sthiti te sat-cit-mAna MdanI sthiti che. boddha daza na paNa kahe che ke, e zarIrarahita sthiti nirvANu athavA parama zAMtinI sthiti che; ane jainadarzana paNa kahe che ke, e zarIrarahita ahiMsaka sthiti sAcA sukhanI sthiti che. sAmAMnya mAnavI thADA. vicAra karatA tA kevuM sArUM? ( bhAratajyeAtimAM pragaTa thayela zrI AdamanA eka aMgrejI lekhane anuvAda ) thAya zA mATe sAmAnya mAnavI vadhu vicArate nathI thatA ? Izu khristathI cAraso varSa pahelAM pleTAe sAmAnya mAnavIne kahyuM hatuM ke: "tame sahI rahyAM che. temAMnA ghaNAM kharAM sAmAjika ane rAjakIya duHkhe tamArA ja kAbumAM che. e mATe, jarUra che. mAtra ene pheravavAnA nizcayabaLa ane hiMmmatanI-jo tame puratu vicarIne te amalamAM mUkavAnu' nakakI kare te tame avazya navI ane vadhu DahApaNabharI rIte jIvana jIvI zake, tamane tamArI zakitabene kharA khyAla ja nathI." vicAra karavA ja na mAMgatA sAmAnya mAnavInI A sA" mAnya hakIkata para ciMtana karIne tattvajJAnIe jaNAve che ke ene jAte vicAra karavA ja na de eTalI badhI enAmAM ALasa bharI ( anusaMdhAna pR 8 jue ) Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA . 1-5-51 +-- == .. bhArata jaina mahAmaMDalanuM adhivezana DolaranA che, ' mA ariNAlInatAM bIjI ane rahelarazIpanA phaDe che tenA kAryakartAone maLIne teo temane samavavAne prayatna karaze ke te te beThage ane skolarazIpa koI paNa prakAranA vizeSa ADaMbara vinA bhArata jaina mahA: tenA badhA :rikAne mATe khullI rahevI joIe. sAMpradAyika maMDaLanuM adhivezana yAliyaranA parA murAramAM tA. 17-18 ' kadAcavane kAraNe jaina sAdhuo virodhI saMpradAyavALA, je anAdara ja eprilanA divasomAM thayuM. maMDala cAre je phirakAnI saMsthA che, kare che tene AdaramAM pariNuta karavA mATe lokone samajAvI ane ane tenuM dhayeya jenenA badhA saMpradAyamAM meLa kara e che. sAMpradAyika virodha haLavo karavA ane badhA ja mAM bhAIcArAnI pacAsathI vadhAre varSa tene sthapAyA thaI gayA. ane zrI vADIlAla lAgaNI vadhAravA mATe kone upadeza Apaze. A pramANe teo motIlala zAha jevAoe te saMsthAnuM adhyakSapada zobhAvyuM che. jene samAjanA sIdhA saMparkamAM AvavA mAge che ane evI paNa tene jIvatuM rAkhyuM che mAtra eka ja vyakitae ane te zrI bhUmikA taiyAra karavA mAge che ke jethI loko temanA Adeza ke ciraMjIlAla vaDajIye che. tenA saMcAlanane bhAre jyArathI zrI upadezane " janajagata " dvArA jANavA utsuka rahe ane tadanusAra, RSabhadAsa saMkAe lIdho che tyArathI temAM navuM jIvana AvavAM vartavAnI preraNA pAmI zake e pravAsamAM rahAra karavAne che lAgyuM che. A chellA varSamAM adhivezananA pramukha hatA zrI zAMti jethI nAnuM gAmaDuM paNa temanA saMdezane pAmI zakaze emeTara prasAda janaH e maMDaLamAM aMdabakSa sivAya eka kAryAdhyakSa paNa che, zrI zAMtiprasAda jene maMDaLane pravAsa puratI, vAparavA ApavAnuM karI je chellA keTalAka varSathI, zrI rAjamalajI lalavANuM che. mAtra jene ' ' vacana ApyuM che... . . . . . . # ' ', , ; '' ; ' ' | '' ja nahIM paNa khAnadezAnI samurata prajAne sava' :prakAre urSa kema : - A adhivezanamAM maMDaLa kAi paNa prakAranA phaMDaphALo karavAno che te | ; thAya. ane vizeSe karI vyApArI temAM zuM karI zake tene namunA , ira de rAkhe ja na hatuM. tethI nANAM mATe adhivezanamAM koI zrI rAjamalajI. pitAnI ramajha. vANIdAra ja nahIM paNa kArya paNa prakAre carcAne sthAna hatuM ja nahIM, maMDaLanA navA baMdhAraNa darI paNa ApI rahyA che ATalA utsAhI saja ne e mane carcA cAlI hatI paNa kAmane vadhu mahatva ApanAra mATe, baMdhAraNanI AMTIghUMTI karatA 'svataH preraNA je vadhAre upayogI banI maMDaLane navuM jIvana ApyuM che. :- 1 : +, , pI ja': ' , ' nivaDaze ema carcAne aMte. jaNAyuM eTale hAla turata junA che dIdho haar bhaDaLanA adhivezananI vizeSatA tenA pratAmAM che. prastA - baMdhAraNa pramANe ja maMDaLa, pitAnuM kArya calAvaze. jayAre tenA para || venI lAMbI hAramALA to koI paNa adhivezananA phaLarUpe hovI. sabhya meTI saMkhyAmAM thaI jaze ane padAdhikArI banavA mATe mada 'paDApaDI thaze tyAre ja baMdhAraNanI AMTIghUMTImAM paDavuM yogya rIte ja joie e mAnyatAne yAga karIne mAtra becAra u5yogI TharAvo | manAyuM che ane tenA kAryakartAone sarva prakAre udezyane anurUpa | thayuM maLanA AdhakArIoe hatuMane tama' karI. pitAnI aMtaH preraNA pramANe ja kArya karavAnI chUTa apAI che. '' - mA adhivezanamAM usthita bha o samaya bacAvavA sAthe bIjI ' , maMDaLanI rIti nIti jotAM bIjA badhA maMDaLa thI 4 kAMIka che maMDaLa mATe paNuM Adarza upasthita karyo hate. meTuM nAma, meTA judI ja chApawte pADe cheekalehIyA juvAne ane vRddho tanathI kAmanI jAherAta, lAMbA TharAve. vagerene AIbara karIne. pachI ke manathI ekatra thaIne, samAhatakakathA-jeTaluM bane 5nirAMte sau saunA ghare pahoMcI javuM ane TharAvonA ? pAlana mATe teTaluM karavuM e eka ja dayeya laIne maMDaLamAM joDAyA che. chellA ke kazuM ja na karavuM e have sAmAnya rIte moTA gaNAtA maMDaLone be varSathI TIkAkAranI, dRSTithI e maMDaLamAM meM rasa lIdhe che zirasta thaI gayo che. tethI virUdhdha mAtra cAra ja upayogI prastAva. ' ane Aje niHsaMkoca kahI zakuM chuM ke. maMDaLanuM bhaviSya bahu ja kilo maLe karyo ane te paNa zAbarathI zUnya. temAM jenI, na kiA sAmuhika prArthanArUpe navakAra maMtra ane cattAramagalanA rasIkArane, " ujaLuM che. eka samaya eve avazya AvavAno che ke jayAre jenI sava saMpradAyanA sAdhuone bhedabhAva vinA AhAra ane nivAsa samAja A eka ja maMDaLanA abhiprAyane mahatva Apato thaI ApavAna, jema boliMga ane skolarazIpane asAMkedAyika banAva jaze ane sAMpradAyika virodha karAvatA maMDaLe ke vyakitaonA javAno ane vyakitae pitAthI banatI sevA pivAnA . " abhiprAyanI, kazI ja. kIMmata nahIM rahe.' dalasukha mAlavaNiyA para " karI maLe aMkhilabhAratIya che. 'cAre phirakAnuM che. paNa zakti, * * * prabuddha, jainane kAkAsAhebanA sadazA' che mA ! ja mA tenI parimita che.pacAra to. tethI paNa atyalpa che. e dhyAnamAM 4 (prabuddha jaina A aMthI teramA varSamAM praveza kare che te prasaMge karI rAkhIne ja tIrthonA jhagaDA viSe ekane koI paNa TharAva karyo nathI. kAkAsAheba kAlelakara taraphathI nIce mujabano saMdeza maLe che. taMtro) pAka mAtra uparanA cAra dharAve kayo che. sAmAnya vAMcanArane temAM mahattva che. "prabuddha jaine pitAnA vAcakonI ja nahIM paNa AkhAM jaina mI 30 jevuM kazuM nahIM lAge ane sAva navI vAta upara maMDaLe samAjanI ane anya lokonI paNa uttama sevA karI rahela che. eka bhAre Ape che tema lAgaze. paraMtu maMDaLa mAne che ke pratAne bAra varasanI A tapasyA zrI paramAnaMdabhAI jevA saMskRti-sevA ke amala kare je hoya te zakti anusAra ja kArya karavAno nirNaya konI cIvaTane AbhArI che. jaina samAja atyAra sudhI dhanaparAyaNa nA karavuM joIe. tIrthomAM jhagaDA khatama karavA mATe prathama maMDaLanuM rUDhIcusta ane zAstrajaDa gaNuta hato. paNa huM jouM chuM ke chellA A baLa vadhAravuM joIe, janatAne sahakAra meLavavA joie. e ' ' keTalAMka varaso thayA. e samAja navI, vyApaka ane mAnavahitakArI che . A baMnene haju maMDaLa pAse nathI eTale je vastu rthaI zake tevI cheduSTa keLavI rahyo che. have e samAjamAM keTalAye vidvAne, dhunika jI to ke te viSe ja TharAvo che che.' '' ' ane samAjasevakA ahiMsAne yugecita vyApaka artha, karI, tenI sIdhI ( . . maMDaLanA mukhya kArya karatIe e akhila bhAratanA pravAsa kare che. sthApanA mATe aneka janAo vicArI rahyuM che. eTale AzA baMdhAya. A A vAne nirNaya karyo che. AthI maMDaLanA uddezyane pracAra karavAmAM che ke je samAja have pachI pitAnA- vArtAmAMthI bahAra nIkaLI che ( za karelA igo pramANe jene preraNA ApavAmAM ane.. maMDaLano. hiMdustAnanI, ane enI mAraphate, duniyAnI ucamAM ucca zikI roja baLa. vadhAravAmAM bhAre madada maLaze. hIla taratA maLa sevA karavAnI javAbadArI svIkAraze. mahAvIra svAmInA ane emanA hakIkatamAM che, potAnI ophisa mATe ke..'pravAsanA, e mATe ke enI: 1, pUjA, mA tAya karo:ol: nAmanA jaya jayakAra karavAnI jarAya avazya karI A pUti mATe kaze ja phaDaphALe karavAnA irAde dharAvatuM nathI. mAtra no - ekatA nathI. evI madada vinA emanA kAryane pracAra thaze. ane mAma DaLanA saMdeza savaMtra gUjata kara e eka ja uddezane laine emanuM mAhA... te svataH siddha che. zAstrono abhyAsa Avazyaka , ' che. te karanAro te karaze. Aje aMkiMsAva e gadhama kema bane maMDaLanA kAryakaro patAnA khace' pravAsa kheDaze: khAvA-pIvAnI che e ja savAle ukelavAmAM ahiMsAza kata- keLavavAnI rIta ' hA sAmagrI : 5Nu pitAnI ja sAthe rAkhaze. jethI koI paDyuM. teo ane vAparavAnI che. e kAma upADavA jeTalI navI daSTi jaina, ko. nA bojArU pIne thai paDe ane kaMDaphALAthI gabharAtA le che paNa temane samAja keLavI zakaze evI AzA baMdha I-che. :- 5 , , , , , , , ! 9 sAMbhaLavAusuka rahe che. jyAM jyAM jaina beDi ge cAle che ke varSA, tA: 28-4-1. 4. ' ' kAkA kAlelakara ki * t - - - - - Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-5-51 keTalAka samAcAra ane noMdha A seminAthano jalaso sAta samudranAM pANI ane pAMca khaMDanI mATI ' AsthI lagabhaga aDhI varSa pahelAM jyAre junAgaDha rAjya- karavI. pariNAme e aitihAsika ImAratane nAza karavAmAM AvyA mAMthI bAbI vaMzanA navAbanI hakumatane asta thaye ane hiMdanI che ane tyAM Aje navA bAMdhakAmanAM caNutara cAlI rahyAM che. rASTrIya sarakAramAM junAgaDha rAjya vilIna thayuM tyAre kevaLa Apa... have addhi: je kAMI karavuM te ananya ane ajoDa hovuM khuMdI ane bhogavilAsanA pAyA upara ubhelI eka rAjya saMsthA joIe-A dhoraNe sADA sAta zITanuM saLaMga eka ArasanuM ()". nAbuda thavAnA kAraNe hiMdabharamAM bhAre. AnaMdanI lAgaNI vyApI . zivali ga tayAra karAvavAmAM AvyuM che. navA zivaliMga taiyAra karAvavAmAM AvyuM che. navA maMdiranuM bAMdhakAma rahI hatI. A uparAnta hiMdu samAjane mATe paNa A avasara: josabhera AgaLa vadhI rahyuM che, ane zikhara vibhAga pAse pahesavizeSapaNe gauravavAhI banyA hatA. navAbanI hakumata daramiyAna cIne aTakayuM che. rUDhiparaMparA mujaba zivaliMganI pratiSThA karyA hiMduone tareha tarehanI kanaDagata-pajavANI cAlyA ja karatI hatI. bAda ja zikharanuM bAMdhakAma zarU karI zakAya. tethI A me mAsanI amuka sthaLAe koI paNa navuM maMdira ubhuM ja karavA na de. jIruM agiyAramI tArIkhe majakura zivaliMganI pratiSThA karavAnuM nakakI thatA devAlayenI marAmata karatA aTakAve. ekAeka kaI paNa maMdirane karavAmAM AvyuM che. A pratiSThA hiMdanA pramukha che. rAjendraprasAdanA " kabajo laI le ane tenI dana pUjA haMmezAne mATe baMdha thAya. hAthe thavAnI che. tene lagatI vidhi zuddha vaidika paddhatie thavAnI .' jAta jAtana kare nAkhe. jarUrI dharmazALA bAMdhavA na de. koI paNa che ane Aja sudhI kadi jovA ke jANuvAmAM Avela na hoya maMdiranI koI paNa musalamAna adhikArI AzAtanA kare, apamAna evA virATa pAyA upara A samAraMbha geThavAya che. sAta samudranAM kare. hiMdu AgevAnone raMjADe, herAna kare, ne komI hullaDa ubhA pANI lAvavAmAM AvyAM che. pAMca khaMDanI mATI bhegI karavAmAM AvI kare. e manasvI hakumatanuM avasAna thatAM hiMdu janatAe pUrve: che, pratiSThA mATe pAravinAnI pUjA sAmagrI ekaThI karavAmAM AvI che. kadi anubhavI natI evI rAhata anubhavI. tenA AnaMdane koI kriyAkAMDI brAhmaNanuM eka bahu moTuM daLa saMmAlita karavAmAM AvyuM pAra na rahyo. junAgaDha rAjyanA vilInIkaraNa prasaMge saradAra che. saMte, mate ane zaMkarAcAryone notaravAmAM AvyA che. rUDhi- vallabhabhAI paTela, zrI kanaiyAlAla mANekalAla munazI, saurASTranA paraMparA pramANe ane vaidika paripATI mujaba jarUrI brahmabhojana te mukhya pradhAna zrI. DhebarabhAI, rAjapramukha jAmasAheba, madhyastha karAvavAM ja paDaze. A prasaMge jAtajAtanAM pradazane, jalasAo sarakAranA pradhAna zrI gIgAla vagere aneka mahAjane junAgaDha ane nATAraMbha goThavavAmAM AvyA che. saurASTra sarakAre A prasaMgane AvyA ane tyAMthI prabhAsapATaNa gayA, emanAtha mahAdevanAM pahoMcI vaLavA mATe pAMca lAkha rUpIA maMjura karyA che. sAMbhaLavA purANu maMdiramAM praveza karyo ane samudra kinAre jaIne pramANe sAmanAtha TrasTamAMthI bIjA pAMca lAkha rUpIA A prasaMge samudrajaLanuM Acamana karyuM. aneka humalAonuM bhega vAparavAnuM nakkI thayuM che. A meLAmAM doDhathI be lAkha mANase baneluM somanAtha Aje AjhAda thayuM. A ghaTanAe ekaThA thaze ema mAnavAmAM Ave che. temane khAvApIvAnuM puratA sau koInA dilamAM na varNavI zakAya evI AnaMda pramANamAM maLI zake evI goThavaNa vicArAI rahI che. A prasaMga praphullatA pragaTAvI. A zubha ghaDinuM smaraNa kAyama rahe upara dezabharamAMthI aneka AgevAna rAjakAraNI netAe padhAraze evuM kAMIka smAraka karavuM joie. evI bhAvanA sau koInA evI AzA rAkhavAmAM Ave che. A pratiSThA mahotsava bhAre dilamAM taravaravA lAgI. pariNAme tyAM ekaThA thayelA rAjavIoe dabadabApUrvaka ujavavAne sarva prabaMdha nakkI thaI cukyuM che. jyAre sArI rakamanuM phaMDa ubhuM karyuM ane jayAM khaMDiyera ubhuM che tyAM agiyAramI tArIkhanI savAre 3-45 nA samaye bAbu rAjendrakaeka bhavya viAlaya nirmANa karavAne niradhAra karavAmAM AvyuM. sAdanA hAthe navA zivaliMganI pratiNa karavAmAM Avaze tyAre tenA prAraMbhamAM 25 thI 30 lAkhanA aMdAja upara nakazAo derAvA se bhaDAkA karavAmAM Avaze ane bherI, zaraNAI, Dhela tathA nagArAne, avAjathI mAIlenA mAIla sudhInuM digaMta gAjI uThaze. sArU thayA. A. sava yojanAnA zrI kanaiyAlAla mANekalAla munazI mukhya praNetA banyA. munazIne mana te kaMI kALathI levAyeluM svapna " prabhAsapATaNamAM Aja sudhI je kAMI thaI rahyuM che ane Aje matimatta banyuM hatuM. eTale temanA AnaMda ullAsane AgaLa upara je kAMI thavAnuM che tenI A sAmAnya rUparekhA che. koI sImA ja nahotI. temanA magajamAM kalpanA upara kalapanA jyAM rASTranA aneka AgevAna rAjapurUSe ekarUpa banIne bhAga janmavA mAMDI. AkhA hiMdamAM asAmAnya gaNAya, hiMdu zilpane laI rahyA che. tyAM visaMvAdano nAne sarakho paNa sura kADhatA uDe atyuttama namune bane, bhavyatA ane vizALatAmAM mInAkSInA maMdi.. vicAra karavo ghaTe che. ema chatAM paNa temanAthanA udhAranI A rane Takakara mAre evuM A maMdira nirmANa thavuM joIe e dhoraNe virATa pejanA ane tene AvaDe mATe vipula samAraMbha * jotAM ka95nA kAma karavA mAMDI. ane mAtra maMdira ja zA mATe? keTalAka mahatvanA prazno ubhA thAya che jenuM samAdhAna zodhyuM jaDatuM nathI. saMskRta bhASAnI eka yunIvarsITI kema nahi ? hiMdu saMskRtinuM 1. hiMdanuM navuM rAjyabaMdhAraNuM bIlakula asAMpradAyika-secularanupama kendra zA mATe nahi? A vicAra sAthe ja 30 lAkhanA havAne ApaNo dAve che. e rAjyabe dhAraNa upara racAyelI aDasaTTAnA ja 60 lAkha thayA ane vadhate vadhate Aje je kAMI . sarakAra ane tenA pramukha satradhAra evI kaI pravRttimAM sakriya tyA karavAnuM vicArAI rahyuM che tene aMdAja lagabhaga eka karoDa bhAga na le ane sakriya sAtha na Ape ke je kevaLa sAMpradAyika rUpIAnA kharcane karavAmAM AvyA che. plAna taiyAra karavA pAchaLa heya-A sahaja apekSA che. Ama chatAM ApaNI madhyastha tema ja Aja sudhImAM aDadhAthI paNa lAkha rUpIA kharacAyA che.' e ja saurASTra sarakAre A pravRttimAM purepurI AgevAnI laI rahI che thayA ke Aje je suprasiddha sthApatya khaMDita ane asAMpradAyika rAjyataMtranA pramukha pitAnA varadahaste zivalidazAmAM ubhuM che te. mULamAMthI ukheDI nAkhavuM ke te rAkhIne tenI ganI praSTiA karavA a.vanAra che. AmAM kei paNuM prakAranI saMgati bAjue navuM zivAlaya ubhuM karavuM. A prazna ThIka ThIka carcAye, bhAsatI nathI. ' * - - - DeLA ane chevaTe nakkI thayuM ke, e junuM bAMdhakAma payAmAMthI 2. saMskRta bhASAnI yunIvarsITI koI paNa yogya sthaLe A ukheDI nAkhavuM ane tenI u 2 ja bava , bAdhakAmanI zarUAta ubhI kara lAbhAM Ave te pUvaSa AvakAradAyaka lekhAvuM joie, paNa kaMpanI mAM rAjA ja kaI thavAnuM che sthAya, te bhavyatA ane t ' ' Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAM. 185851 ke jena - te mATe yojAyela samagra bAMdhakAmamAM mahattAnuM sthAna zivAlayanuM che. tenA badale Aje je dravyaaAhutine yajJa maMDAi rahyo che te che ane zivAlayanA agamAM ja karavAmAM AvanAra bhavya maMDANa ': ' pAchaLa dharma dhelachA, sAMpradAyika ahajAra, musalamAnI AkramaNa tathA prAcIna hiMdu zailIne anurUpa thanAra ucca koTinA zilpa- asAme dilanA UMDANamAM ghara karI rahelA roSanI tRpti--AvI aniSTa zaNagaMra pAchaLa lAkha rUpI'e kharacAvAnA che. upayogItAvAdanA A madazAnuM darzana thaI rahyuM che je kharekhara du:khada che.'' : : jamAnAmAM A drAyavyaya kaLAnA nAme, prAcIna zipanA nAme, ' - Ano artha e koi na kare ke ApaNe musalamAnathIdharmanA nAme karavAmAM Ave te zuM AjanA yugamAM ucita che kharUM? , sadA DaratA ja rahevuM ane ApaNuM tIrthasthAne, dharma kedrAnA 3. Aje jayAre cetara annanI '. achatanA pikAre - uddhAra karavAnI dizAmAM kazuM ja na karavuM. ema paNa kahevAno . cAlI rahyA che, rASTranA amuka vibhAge bhukhamarA , tarapha dhasI Azaya nathI ke ApaNuM rAjya asAMpradAyika thayuM eTale, khApaNe A rahyA che, jyAM tyAM bhUkhanA mAryA lokonA ToLAM taphAne hiMdu hoie to hiMdu maTI javuM ane jena heie te jaina" karI rahyAM che ane dezanI zAntine jokhamAvI rahyAM che tyAre pazcima. maTI javuM. ApaNe hiMdu rahIe ane hiMdu saMskRtinA uddhAra hiMdanA eka khuNe eka dhArmika jalasA pAchaLa lakhaluTa paise khara arthe yogya lAge te jarUra karIe, paNuM rASTranI aghatana : pari. 2. caya ane bhAtabhAtanA nATAraMbhe jAya e bhukhamarAnI mazkarI. sthitinA hArdane yathAsvarUpe dhyAnamAM laine lAMbA kALathI satelAM, karavA barAbara nathI te bIjuM zuM che? Aje koI dhanavAna jayAre- jhera tAjAM thAya, tene navI uttejanA maLe evuM - Apaze. kazuM na, pitAne tyAM kaMI lagnaprasaMge amaryAdita rIte kharca kare che tyAre karIe A atyaMta Avazyaka che. kALe kALe tIrthasthAna paNa badada 'ApaNuM sAmAjika mAnasa ukaLI uThe che. sarakAra eka bAju jIva lAtAM jAya che. amuka tIrthasthAnanuM mahattva ghaTatuM jAya che; amuka .. nanA pratyeka kSetramAM bane teTalI karakasarathI vartavAne Adeza ApI tIrthasthAnanuM mahatva vadhatuM jAya che. vaLI dezamAM mahApurUSonA ugamAM. rahI che. ahiM bIjI bAju sarakAra pite ja AvA asamacita sAthe navAM tIrthasthAne ane sarakRtimaMdro nirmANa thatAM jAya che.. jalasAnI bhAgIdAra banI rahI che. A asaMgati sarakArane kema junAM tIrthone uddhAra haMmezA navA dhamaprANune janma Ape che na dekhAtI nahi hoya? bIjuM to kAMi nahi paNa ApaNA annasaciva ema banatuM nathI; te ghaNI vakhata kevaLa dhArmika, abhinivezane AjanI anakaTokaTInA vakhatamAM kayA haLavA dile A samAre ja.paSe che, navI uttejanA Ape che. prabhAsapATaNa eka asta para bhamAM eka mukhya prayajaka tarIke bhAga laI rahyA che te te bIlakula pAmatu jatuM tIrtha hatuM. temAM prANa puravAne bI munazIne A samajaNumAM ja AvatuM nathI IE,0; ' a ' 4' 5 ' ': , ' . bhagIratha prayatna bhaviSyamAM kharekhara hitakara banavAne badale anartha : 3) vIra ' 4. Aje jyAre ApaNu purAtana avazeSane jaLavAvanI kAraka nIvaDavAne vadhAre saMbhava che. 5. gAMdhIjInA ciranivAsathI 0 1 , Apa mAre kALajI sevI rahyAM chIe. ane e avazeSane leza panita' banela sAbaramatI ke sevAgrAma, zrI araviMdanA kAraNe pAMdI) - re e mAtra ijA pahoMcADanAra dezanA kAyadAkAnuna anusAra kedanI zikSAne, cerI, ramaNa maharSinA kAraNe tirUvanamala, rAmakRSNa paramahaMsanA pAtra thAya che tyAre je purAtana avazeSa pAchaLa sadIone iti- kAraNe dakSiNezvara-e AjanAM navAM tIrthasthAne che. tenI pAchaLa . . hAsa vaNAya ane jenI kaLA, zi9pa ane sthApatyanI kevaLa udAtta dharmabhAvanAne ItihAsa ane saMramara che. ApaNe. [, dRSTie ghaNI maTI kIMmata hatI ne temanAtha maMdiranA purAtana ApaNI hiMdutvanI buddhine AvA sthaLe upara kendrita karIe : . avazeSane jamInadosta karavAmAM AvyuM che tenuM koI aucitya ane dvidalamane natane saMsAranAM sIMcana vaDe, navapalavita samajAvaze kharUM? evuM te kaMI nahatuM ke navuM bAMdhakAma karavA karIe. semanAthane. udhdhAre. e kevaLa purAtana pUjA che ane che, mATe jarUrI jamIna upalabdha nahotI. jamIna te tyAM pAravinAnI, temAMthI dharmanA acalAyatana svarUpane jaM' piSaNuM maLavAnuM che.' divasa khAlI paDI che. ema jANavA maLe che ke je purAtana avazeSa A rIte vicAratAM temanAthane Aje thaI rahelo udhdhAra ane je yavanenA hAthathI duSita thayeluM che ane je hiMdu samAjanI hINu- tenI pAchaLa thanAra dravyane anagaLa vyaya-ubhaya pAchaLa koI samyaga. 2.patanI sAkSIrUpa ubhuM che tenuM te have nAmanizAna ja na rahevuM. daSTino upayoga thato hoya ema dekhAtuM nathI. zANu puNe paNa kAMDA joie e vRttie A avazeSane nAbuda karavAnA nirNayamAM, dhArmika lAgaNIone vaza vartIne Aje koI gaMbhIra bhUla karI rahyA nI bahu agatyano bhAga bhajavyuM che. je . A mAhiti arebara heyara ane ajugatuM AcarI rahyA hoya ema bhAse che. have A , , heya te ApaNe sAMpradAyikatAnI vAta karavAnuM ane e rastethI pAchA pharavuM temanA mATe bahumukela che. ema chatAM paNa kAma "rIte svaparanI vaMcanA karavAnuM jeTalI jahidathI baMdha karIe thatI bhUlane sudhAravAnA upAya nathI ema te nathI ja.' ' teTaluM vadhAre sArUM. " , " * zrI nAthAlAla parIkhane abhinaMdana. . . i 5. saMskRta yunIvarsITInA sthaLa tarIke athavA te hiMdu che. tAjetaramAM zrI nAthAlAla DAhyAbhAI parIkha muMbaInI', kera saMskRtinA, kaMdra tarIke somanAthanI pasaMdagI kema che ke kema e perezananI sTenDIMga kamITInA pramukha nImAyA te baMdala temane jene che, te paNa eka savAla che. somanAtha kaMI kALathI hiMdu musalamAnanI samAjanA abhinandana ghaTe che. bhAIzrI nAthAlAlane abhyAsa laga-' che 08 | spardhAnuM kendra baneluM che. hiMdu rAjAoe kaMIka vAra maMdira bhaga meTrIka sudhIno che; temane dhaMdhe .. jhaverAtane che. Ama to - baMdhAvyuM ane musalamAna sattadhIzAe kaMIka vAra tene teDayuM-A e meTrIka sudhI pahoMcelA ane dhaMdhAmAM dAkhala thayelA aneka A paraMparA lagabhaga hajAra varSathI cAlatI AvI che. Aje bhale ApaNe yuvAne jovAmAM Ave che, paNa bhAizrI nAthAlAla muMbaInA jAhera asAMpradAvika rAjavabaMdhAraNuM u52' navA rAjayataMtranI sthApanA karI. . jIvanamAM je rIte AgaLa vadhI rahyA che ane eka pachI eka paNa na hoya. ema chatAM paNa hiMdu ane musalamAnanAM dila sApha thayAM javAbadArIbharyA adhikAra prApta karI rahyA che tevI kArakIrdI bahu.virala - ST. jAnathI. bAjue pAkIstAna te duzmananA De.Le rAha jotuM beThuM ja che. kaMI jovA maLe che. bhAIzrI nAthAlAlanI A aneka saphaLatAothI bharelI para kALathI cAlI AvRtA spaSTra sarakAre ema jaladIthI bhUsAtA nathI. A pragati temanA viziSTa vyakitatvane AbhArI che. cAlu cIle cAlya: bila E , jalAra paNa 6i musalamAna vacce athavA to, dustAna ane pAkI javu, bane teTaluM dhana kamAtA rahevuM ane jIMdagInA bhAgaupabhega" . IS rastAna vacce gharSaNa ubhu thaze tyAre A navanimiti seminAtha khamA- javA e ni bhAI nayakAlI nathI, di nIce. pa : '' chevAnuM ja che. somanAthane hamezAne mATe surakSita rAkhavAne eka ja'' . uMce caMDAve evuM temanAmAM caMcaLa (enuM' manthata che. temanI duniyA - mArA hatA ke somanAtha jeluM hatuM tevuM ne tevuM tene paDI rahevA maMtra kayA pAra ane kuTuMbamAM paryApta thatI nathI. janatAnAM sukhakarI devuM. kemI. verajherane koI prakAranI navI uttejanA na maLe e duHkha temanA hRdayane sparze che, halAve che. anyanAM dila jItavAnI ja rIte vartavuM emAM ja samayamrApta rAjakAraNanuM zANapaNa raheluM che temenAmAM, kaLA che. meTI lekhAtI bakti temanA upara khuba khuza Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a!!! . . : - * tA. 1-5-51 rahe evI temanAmAM vaphAdArI ane AjJAdhInatA che. temanAmAM ' ' - prabhAsapATaNanA paricaya ' vidvattA ke pAMDitya nathI; paNa uMcI kakSAnI vyavahArakuzaLatA. che. . Adarza nA AvegamAM koIvAra khuvAra paNa thaI jAya evI temanAmAM gaye varSe unALAmAM giranAranI yAtrA karyA bAda prabhAsatamannA che. vANImAM mIThAza ane vartanamAM koIne paNa upayogI pATaNa javAnuM baneluM. huM bAra tera varSanI umarane hato tyAre thavAnI tatparatA che. A ja guNane lIdhe teo rASTravIra subhASacaMdra mArA mAtapitA sAthe pravAsa karatAM karatAM prabhAsapATaNa pahelIbAjhanA ATalo badho prema prApta karI zakyA hatA; A ja kAraNe vAra gaye hatuM. te vakhate samudrataTe Avela somanAthanuM purANuM saradAra vallabhabhAI paTelanA vizvAsa teo saMpAdana karI zakayA maMdira joyeluM tenuM jhAMkhuM smaraNa citta upara kaMtarAyaluM paDayuM hatA. A prakAranA viziSTa vyaktitvane lIdhe ja nagarapati esa. hatuM, paNa e sthaLane lagatI vizeSa kaI vimata smaraNamAM jIvana ke. pATIlanA eka vizvAsu mitra ane sahakAryakartA teo banI rahI nahotI. tyAra bAda te aneka varSo vahI gayAM ane e vakhazakayA che. temane vikAsa ane pragati jouM chuM tyAre mane sara prabhAzaMkara paTTaNI yAda Ave che. e ja sAmAnya bhaNa. tanI samajaNa-rUcimAM paNa uttarouttara vikAsa thate gaye. pariNAme tara, e ja prAraMbhika jIvananA sAmAnya saMge paNa kevaLa , AvAM sthaLe jevA samajavAnI Aje je dRSTi prApta thaI che. te mIThAzathI ane rAjadvArI kunehathI saurASTranA chellA pacAsa varSanA - daSTi te vakhate nahatI. itihAsamAM cirasmaraNIya nAmanA teo kamAI gayA. bhAizrI : - VbhAsa pATaNa verAvaLathI traNeka mAIla dUra saurASTranA naratya nAthAlAla paNa e ja rIte AgaLa vadhatA jAya ane samAjane khuNe AveluM eka suvikhyAta tIrthasthaLa che. hiMdustAnanI cAre tema ja rASTrane aneka upayogI sevAone lAbha ApatA jAya dizAe hiMdu samAjanAM cAra meTAM tIyasthAne AvelAM che. uttare evI zubherachA che. himAlayamAM badrInAtha- kedAranAtha, pUrvamAM jagannAthapurI, dakSiAmAM bhAI zivAnaMdanuM zahIdI mRtyu *zvetabiMdu rAmezvara ane paMzcamamAM zrI kRSNacaMdra / rAjadhAnI tA. 27-4-51 nI rAtrInA saurASTranA eka AgevAno kArya dvArikA, e dvArikAnI samakakSAnuM bIjuM tIrthasthaLa A prabhAsakartA ane jhAlAvADa koMgresa kamITInA pramukha bhAI zivAnaMda vaDhavANa pATaNu che. aitihAsika dRSTie dvArikA karatAM paNuM prabhAsapATaNanuM bAju AvelA muMjapara AzramamAM svasthapaNe nidrA laI rahyA hatA mahatva ghaNuM vadhAre che. saurASTramAM je kAI hiMdu dvArikAnI yAtrAe evAmAM koI baMdukadhArI zakhsa bhAi zivAnaMda upara traNe geLAe jAya te giranAra gayA vinA na rahe ane somanAthanA jyotiliMganAM choDI ane temane gaMbhIra rIte ghAyala karyA. turata ja temane hepI- darzana karyA vinA paNa na rahe. prabhAsapATaNanI tIrthabhUmi tarIke TalamAM khaseDavAmAM AvyA hatA paNu temane gaMbhIra IjAmAMthI zivanA upAsake mATe jeTalI mahattA che teTalI ja mahattA viSaNunA ugArI na zakAyA ane bIje divase eTale 28 mInI sAMje sADA upAsake mATe paNa che; kAraNa ke prabhAsa pATaNa viSNunA avatAraKE 'pAMca vAge vinazvara dehane tyAga karIne teo paroka bhaNI sIdhAvyA. svarUpa pUrNa puruSottama zrI kRSNacaMdranI dehetsargabhUmi che. taduparAMta - A dArUNa ghaTanAnA pariNAmeM saurASTra eka pIDha ane varSo june jainAne mana paNa prabhAsapATaNa eka nAnuM sarakhuM tIrthasthAna che. 1 4 : kAryakara, gumAvyA che. sa dhutAnI mUrtAisamAM sadgata phulacaMdabhAInA prabhAsapATaNamAM Azare nava jaina maMdira che. janonA bahu junA jo teo prAraMbhathI sahakAryakartA hatA ane saurASTranA Aja sudhInA graMthamAM prabhAsapATaNane eka pramukha jena kendra tarIke aneka uthAna-itihAsamAM temaNe eka nisvArtha dezasevaka tarIke anekavidha ThekANe. ullekha karavAmAM AvyuM che. AvuM jenuM aneka dezIya : , phALo Apyo hato. temanA A zahIdI mRtyue saurASTranI prajAnA ? mahatva che te prabhAsapATaNa jovAnI ghaNA vakhatathI jhaMkhanA hatI dilane bhAre AghAta pahoMcADe che, ane uMDI glAnithI AvarI je A vakhate purI thaI. lIdhuM che. che A jAtanuM khuna; Aje kevI vikaTa paristhitimAMthI ApaNe, ' ja savAranA naveka vAge ame prabhAsapATaNa pahoMcyA, ane deza pasAra thaI rahyo che tene khyAla Ape che. AjhAdInI mukhya jaina maMdiranA kAryAlayamAM dAkhala thayA. tyAMnA AgevAna laData daramiyAna aneka lokoe pitAnA jAnamAlanI kurabAnI karI jena baMdhuone paricaya thayA ane tyAMnA ja vatanI ane tyAM ane ApaNe AjhAdI prApta karI. tyAra bAda dezamAM je laData cAlI varSothI vasatA jANItA salATa zrI. prabhAzaMkara dhaDabhAi somapurAnI rahI che te samAjanI navaracanAne lagatI che. dezabharamAM jyAM sudhI sthApita hitenuM pUrvavat prabhutva cAlyA kare tyAM sudhI AjhAdIna. paNa suyoga sapaDaze. somanAthanA maMdiranuM khaMDiyera Aje jyAM koI lobha dalita vargo sudhI pahoMce nahiM. khAM sthApita hitenuM che tyAM ubhuM karavAmAM AvanAra bhavya zivAlayanA nakazAo taiyAra zoSaNuM bane teTaluM kamI karavuM ane samAjanA nIcenA gaNAtA. karavAnuM kAma temane saMpAyeluM hatuM. somanAthane ItihAsathI teo tharane uMce lAvavo e AjanA sarve kAyadAkAnunane Azaya sArI peThe vAkephagAra hatA. temanI sAthe ame somanAthanuM jarjarita che. kAThiyAvADamAM garAsadAra ane kheDute vacce Aje bhAre kheMcatANuM cAlI rahI cheane sArASTra sarakAra tema ja tyAMnI koMgresanI pravRtti maMdira javA upaDyA. A maMdira arabI samudranA kinAre AveluM Aje kheDutene yegya sthAne pratiSThita karavAno prayatna karI rahela che. bharatInA vakhate dariyAnA mojA mAMdiranA dhaTanI divAla sAthe che. Ane lIdhe jenA hitane dhakakA lAgrI rahyo che te AkuLavyA- athaDAya che. temaNe amane maMdiranA khUNe khUNe pheravyA ane badhuM kuLa banI rahela che ane AvA khuna dvArA pitAne raSa tRpta khunA hAra pAtAno roSa tapta samajAvyuM. vaLI eka bAjue e ja sthaLamAMthI nIkaLelAM karavA mAMge che. hiMdanI. AjanI paristhiti jotAM rAjakAraNI. prAcIna mUrtionAM tema ja bAMghakAmanA avazeSe ne saMgraha karavAmAM kita karatAM sAmAjika krAnti sAdhavA mATe ApaNe ghaNuM vadhAre bhAga khApa paDaze ema lAge che. AjanI navaracanAne virodhI . AvyuM che te paNa amane dekhADayuM ane agatyanA namUnAonuM varga bhAIzavAnaMda jevA purva purUSone jIva levAnI hada sudhI jAva. etihAsika mahatva temanAthI bane teTaluM amane samajAvyuM. te atyaMta du:khada che. ApaNA mAM vadhatI jatI naitika vikalatAnuM - koI vizALa zivAlayanA avazeSarUpa dekhAtA-musalamAnIA eka sUcaka cihana che. krAntilakSI prajAe 'AvI dhaTana thI jarA paNa dahezata na pAmatAM pitAnA mAge niDaratApUrvaka daDhApUrvaka AgaLa, rAjyakartAonA dharmajhanunanuM bhoga banelAM A zikharavinAnA vadhavuM ghaTe che ane te khAtara game teTale bhega ApavAne taiyAra rahe. ane jarjarita thaI rahelA khaMDiyera vize sAmAnya khyAla e vAne dhama' tene prApta thAya che. bhAi zivAnaMda e jAtanAM mRtyuthI che ke Azare nava varSa pahelAM mahamada gajhanIe hiMdustAna upara pe tAnA jIvanane amara bana vI gayA che ane koI paNa ucca caDhAI karelI te vakhate te TheTha kAThiyAvADa sudhI Avelo ane ke dhyeya khAtara" prANa ApatA virala naravIronI nAmAvalimAM pe tAnA nAmane umere karI gayA che. bhAI zivAnaMda ( zahIdIne Apa somana thanA je mAMdirane teNe teDeluM ane luTeluM, te ja A maMdira dila". aMjala ae ane tenA patra bAnAne zAzvata che ane te vakhatathI A dazAmAM ubhuM che. paNa aitihAsika rIte zakti prArthIe !.." paramAnaMda tapa satAM A khyAla barAbara nathI ema mAluma paDe che. bhAIbI Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TET -1 , tA. 1-5-51 pradarzana yA , ''14'. prabhAyA kare ApelI mAhItI mujaba somanAtha maMdiranI Aje najare maMdirane ja somanAthanA mukhya maMdira tarIke lekhe che ane e - paDatI jajarita hAlata mAMgala zahenazAha auraMgajhebanAM dharmajhanunI maMdiranA zivaliMganI ja dazapUjA kare che. " : pharamAnanuM pariNAma che. saoNmanAthanA maMdira upara temanA mata pramANe che ke je sthaLane Avo ItihAsa che, je sthaLa khAvAM aneka A ame hatA. emanAthanI. aitihAsika tavArIkha purI rAjakAraNI vAvAjhoDAomAMthI pasAra thayuM che te sthaLanuM darzana paDatAM temaNe jaNAvyuM ke A sthAna upara vabhinA maitraka rAjA thatAM ApaNuM citta tareha tarehanA saMvedanAno anubhava kare che. enI paNa pahelAM maMdAca guptanA vakhatamAM bAMdhakAma karavAmAM AvyuM, itihAsanI aneka tavArIkho ApaNI AMkha sAmethI pasAra thAya hoya ema ahiM maLatAM keTalAMeka avazeSa uparathI anumAna thAya che. vaLI sAthe sAthe vicAra Ave che ke musalamAnI rAjyakata che. valakhienA vi. saM. 550 thI 25 sudhInA rAjayakALanI , enA dilamAM A te ke dharma jhanunane vicitra saMskAra - * ghaNI nizAnIo hAla karavAmAM AvelA khedakAmamAMthI maLe che. te paraMparAgata jIvato cAlyA AvyA che ke je temane anya varganI e vakhatanuM maMdira kASTa ane ITa vaDe bAMdhyuM hoya ema lAge che. dhArmika lAgaNI upara vAraMvAra Avo nibura prahAra karavA tarapha ja vi. saM. 1980 mAM mahamada gajhanIe e maMdira toDayuM. tyAra ghasaDI jAya che ane hiMdu samudAyamAM evI te kaI guTi che ke, bAda gujarAtanA bhImadeve e ja varSamAM navuM maMdira baMdhAvyuM. A jene lIdhe pitAne atyanta priya evA dharmasthAnakane sadAne mATe maMdira kevaLa pASANanuM hoya ane temAM kASTane upayoga bIlakula kema surakSita banAvavuM tenI tene sujha ja paDatI nathI athavA to te karavAmAM Avaze na hoya ema lAge che. A navA maMdirane 4pa eTaluM sAmezya ane saMgaThThana te kadi jamAvI ja zakatA nathI. viSa bAda vi. saM. 1225 mAM rAjA kupArapALe bahu meTa.. pAyA A AkhA pradezamAM vasatI janatAne mATe bhAga hiMduone ja che to zI 'upara jIrNoddhAra karyo ane maLa bAMdhakAmamAM keTalAka sudhArAvadhArA che ema chatAM gaI kAla sudhI A pradeza upara eka musalamAna karIne zilpanI eka mahAna kRti nirmANa karI. vIsanagara, navAbanI hakumata hatI ane e navAba, hiMduonA dharmasthAne A bAju AvelA tAraMgA nAmanI eka TekarI upara rAjA kumArapALa upara phAve tevI manasvI hakumata calAvatA hatA. prabhAsa mane jana tIrthaMkara achatanAthanuM eka bhavya maMdira baMdhAvyuM che te pATaNanI eka dizAe be nadIo saMgama pAmI samudrane maLe che. tenI pitA dhAraNa upara ja ane te karatAM lagabhaga deDha kadanuM A maMdira tenI samIpa AvelA amuka sthaLane zrI kRSacaMdranI dehotsarga varSomAM AvyuM hoya ema tenA taraphanA vistAranA avaroSa bhUmi tarIke oLakhAvavAmAM Ave che. te sthaLe kALajunuM eka tAM mAlune paDe che. tyArapachI paNa A maMdiramAM avAranavAra bhavya maMdira AveluM che. A maMdira navAbanA hukamathI keTalAye ke mA vadhAro thayA karyA che. vi. sa. 1353 mAM dIhInA bAdazAha varSa thayAM haju gaI kAla sudhI baMdha hatuM. 1948 mAM nAkhI nAza alAuddIna khIlajIne saradAra ulughakhAta karajghelAne nasAMDIne pAmI ane rASTrIya sarakAranI hakumata zarU thai tyAre A maMdiranA kALa ahiM AvyuM hatuM ane A maMdirane teNe dhaNuM nukasAna kIdhuM hatuM. daravAjo khulyA. hiMdu samAjanI AvI asahayatA hatI ! navAbI - ra bAda te varSa daramiyAna ja junAgaDhanA rA' mahIpaLa' ane tenA rAjyanI AvI ApakhudI hatI!' '' S . " para rA: gAo maMdira uddhAra karyo hato ane laganI" punaH : seminAthanuM purANuM maMdira joI lIdhA bAda Aje jenI para rathApanA karI hatI. vi. saM: 1461mAM gujarAtanA subA mujhapharakhAne pUjApatiSThA che te navuM maMdira paNa joyuM ane pachI jana maMdire umujha seminAtha upara trIja hallo karyo hate ane te vakhate paNa pharI pharIne joi lIdhAM. jana maMdira, lagabhaga badhAM bAjue thayelI laDAimAM lAThInA hamI che. gohIle ane vegaDA bhIle pAraNuM": " bAjue Avela che. temAMthI cAreka maMdiro bahu chANuM thavAthI ApyA hatA. evI paNa vAta pracalita che ke A vakhate liMgane jIrNoddhAranI apekSA rAkhatA hatA A maMdirane vyaktigata jIrNo lane mujhaphara amadAvAda tarapha jatA hatA e daramiyAna boTAda- dhdhAra karavAne badale eka bhavya jinAlaya navesarathI baMdhAvavAne che jasadaNa vacce gohIla rajaputee tenA upara humalo karIne liMga tyAMnA jaina sAdhe nirNaya karyo che, ane temAM pAMceka lAkhano para paDAvI lIdhu hatuA liMganI temaNe e bAjue Avela ghelA kharca aDasaTavAmAM AvyuM che. A maMdira taiyAra thaye upara nadInA kAThI sthApanA karI hatI. A sthaLa Aje paNa ghelAe jaNAvela, tyAre madaremAMnI pratimAo temAM besADavAmAM Avaze, somanAtha tarIke pUjAya che. ane nakAmAM banelAM maMdire pachI rada karavAmAM Avaze. vi. saM. 1458)mAM mujhaphare pharI vakhata somanAthanA maMdira che. A uparAMta musalamAnee potAnA sattAkALa daramiyAna aneka dila no upara AkramaNa karyuM hatuM ane liMgane nAza karyo hato. tyArabAda maMdirane saMsadamAM palaTAvI nAMkhela che. tenA namunA rUpe be vi. sa. 1471mAM amadAvAda, vasAvanAra ahamadazAhe jayAre A bAMdhakAme jovA maLyAM. eka te gAmanA lagabhaga madhyabhAgamAM junAgaDha" .upara AkramaNa kareluM tyAre sAthe sAthe ati paNa AvelI jumA masajIda. tenA zi95nI vigate bArIkIthI tapA AvIne keTaluM nukasAna karyuM hatuM ane liMganI bhAMgaphoDa karI saMtAM e mULa jana maMdira heya ema saheje anumAna thAya che. hatI. temanAtha upara chadro hamalo vi. saM. 1546mAM mahamada junAgaDha rAjyanA vilInIkaraNe sAthe musalamAnone bhasajIdatA Cii, begaDAe karyo hato ane sAtame hamale vi. sa. 158 6mAM - kabaje choDa paDaye che. zarUAtamAM tyAM vasatAM hiMdubee tyAM chegujarAtanA sulatAna mujhaphara bI jae karyo hato ane madirane sUryamaMdiranI sthApanA karI hatI. paNa pAchaLathI saurASTra sarakAre Eii masajIdanA AkAramAM pheravavA prayatna karyo hato. haju hamaNA sudhI.A badhuM kADhI nAMkhIne A makAnane pitAnA kabajAtaLe rAkhela . che. A maMdiranA maMDapanA izAna khuNe eka mInArA hatA te tema che. AvI ja rIte nA jumA masajIdanI uttare eka khAMcAmAM para kALa, hoya ema anumAna thAya che. mujhaphara pachI paNa base eka makAna hatuM. jyAM musalamAna . kuTuMbe ghara' mAMDIne rahetA viSe vi. saM. 1758mAM ' megala zahenazAhe ogajhebanA hatA. junAgaDha rAjayanA vilInIkaraNa vakhate A makAna mAM - rimAnathI somanAthanA A maMdirane bhraSTa karavAmAM AvyuM hatuM, tarapha saurASTra sarakAranuM dhyAna gayuM ane te kaI junuM che. purANa Aga lagADavAmAM AvI hatI ane taraphathI zI, vazI . maMdira hevuM joIe ema lAgatA te sthaLane kabajo levAmAM karI nAkhavAmAM AvyuM hatuMtyArabAda 80 varSa pachI marAMThA. A. A makAnanuM paNa ame bArIkIthI nirIkSaNa karyuM, kALamAM bhakata rANI ahalyAbAIe, vi. sa. 1834mAM ADA AnI aMdaranA garbhamAra AsapAsanI divAlomAM 24 gokhalA che..? a DiyeranI najIkamAM eka navuM ja madira baMdhAvyuM. ane tyAM navA te uparathI tema ja zi95nI keTalIka vigate uparathI anumAna ali ganI pratiSThA karI. Aje yAtrAe AvatA pravAsIo A naMvAra thAya che ke, A mULa jaina maMdira hovuM joIe. ' tevI ja rIte ja sa Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA 1-5-51 verAvaLa ane prabhAsa pATaNa vacce mAyApurI nAmanuM eka sthaLamAM tema ja dhArmika parivartane teNe nihALyA hatA, ane niSphara thava che. tyAMnI masajIda paNa mULa jaina maMdirane palaTAvIne ubhI kara tenA aneka dArUNa prahAro jhIkayA hatA. arabI samudramAM uttara ' vAmAM Avela hoya ema tyAMnA viziSTa prakAranA zapane dhyAnamAM dakSiNa bAju pravAsa karatAM navaka' kaMI kALathI jANe ke koI Faa leta anumAna thAya che. A uparAMta gAmanI aMdara tema ja zAravidhdha dha paDela na hoya athavA te ke prANAyAmasUcchita AsapAsa khedakAma karatAM jinapratimAo tema ja parikaranA reSimuni Asanabadhdha banIne beThA na hoya aneka khaMDita avazeSe avAranavAra maLI Ave che. A badhuM vihIna maMdirane dUra dUrathI nihALatA ane somanAtha mahAdevane sUcave che ke jene paNa A sthaLa sAthe prAcIna kALathI ghaniSTa pitAnuM mastaka namAvatAM AvyA che. A saMbaMdha, cAlate arthe have joIe. * tyAM badhelA ghATa upara Ama beThAM beThAM ane bhUtakALane ' dhI. . . Ama prabhAsapATaNanI aMdara raheluM mahatvanuM ghaNuM kharUM. vartamAnamAM palaTAvatI tareha tarehanI kalpanAomAM DolatAM DolatAM. keTaloka samaya vyatIta thaye. surye potAnI lIlA saMkelavA mAMDI. jo karIne ame namatA pahere gAma bahAra nIkaLyA ane kRSNa suya'biMba kSitija rekhA upara jANe ke be pAMca kSaNa sthira thaIne dehotsargabhUmi samIpa jaI pahoMcyA. A sthaLa' saMbaMdhamAM kathA ubhuM. cAtara vyApelI prasannatA upara koI na samajI zakAya evI evI che ke yAdavAsthaLInI dArUNa ghaTanAnA kAraNe atyanta zekagrasta gaMbhIratAnI chAyA phelAvA lAgI. satata gatimAna pavana paNa be ane hatAza banelA zrIkRSNa dvArikA choDIne paribhramaNa karatAM ghaDi thaMbhI gaye. na hoya evI stabdhatAne anubhava thavA lAgyo. karatAM verAvaLa bAju khAvI caDhyA ane verAvaLathI prabhAsapATaNanA sayaMbiMba kSitijamAM dhIme dhIme samAvA lAgyuM, ane jotaraste "bhAlukA' nAmanuM sthaLa Ave che, je bhAlakA tIrthanA nAme jotAmAM adRSya thaI gayuM. meM paNa bhAre mane A purANaprasidhdha oLakhAya che tyAM koI eka vRkSa nIce teo sataM hatAM evAmAM ane itihAsapratiSThita sthaLanI vidAya lIdhI, ane mArUM citta . . . temane koI pazu samajIne kaI eka pAradhie bANa choDayuM' kaMI samaya sudhI uMDA cintana vaDe gherAyaluM rahyuM. paramAna karI che ane te bANa maMbhAgamAM vAgatAM zrIkRSNa dehane ' tyAga karyo. ' A mRtadehane upara jaNAvyuM te sthaLe agnisaMskAra karavAmAM . (anusaMdhAna pRSTa 2 nuM cAlu) che , ' , AvyA ane e kAraNe A sthaLa kaThaNanI dahAsagabhUmi tarIke hoya che. herAlDa lArakI paNa ema ja sacavatA lAge che ke mANu ' , savikhyAta banyuM. prabhAsapATaNathI lagabhaga ekAda mAIla dara dasa mAtra enI jaDatAne lIdhe ja vicArazIla thatuM nathI. "Studies in nAmanI nadI vahe che. A nadIne uparanA bhAgamAM sarasvatI History and Jurisprudence mAM brAisa kahe che ke mi , nAmanI nadI maLelI hoya che ane prastuta dehotsargabhUminI mANasane pramAda je enuM kharekharUM kAraNa che. je mArI bhUla nA bAjue thaine AgaLa cAlatAM, samudramAM vilIna thAya te pahelAM thatI hoya to mane khyAla che ke sattaramI sadIne prakhyAta aMgreja tane kapilA nAmanI nadI maLe che, A hiraNa nadInA taTa upara lasuka hAse. paNa broIsane ja mata dharAve che. bAMdhelA ghATanI sIDI upara AvelI cokakasa jagyAne dehatsargabhUmi sara henrI meIna AjanI duHsthitinI badhI javAbadArI, jene tarIke oLakhavAmAM Ave che. e bhUmi upara eka sohAmaNuM prabhAva paNa saMkAo sudhI satatapaNe cA Avyo che te AdatanA. ; pipala vRkSa kai jaTAdhArI rUSi mAphaka ubhu che. prAbalya (eno zabdamAM-baforce of habit") para mUke che. che , A AMkhe pradeza atyanta ramaNIya ane mehaka che. dehotsarga jyAre prAcIna duniyA sAme AvI ja paristhiti ubhI rahI hatI , bhUminI bAjue eka veSNava maMdira che je AgaLa jaNAvyuM che * tyAre gotama budhdha jAgyA ane jaNAvyuM ke pramAda ane jaDatA tema navAbanI hakumata daramiyAna keTalAye varSothI baMdha rAkhavAmAM e sauthI vadhAre ghAtaka pApa che. kharekhara eka kALa evo hato AvyuM hatuM. hiraNya nadIne samudra tarapha vahI rahelo pravAha daSyanI ke jyAre prAcIna kALanA loko pramAda ane jaDatAne jItI levAmAM saphaLa nIvaDelA ane prAcIna hiMdanI ane cInanI bhavya saMskRtinuM, ramaNIyatAmAM khUba vadhAro kare che. e jaLapravAhamAMnI mAchalIo prAcIna grIsanA khAniyana prajAsattAkanuM ane romana itihAsanA avAranavAra pANInI sapATI upara Ave che, uce uchaLe che enTeninsanA yuganuM temaNe nirmANa kareluM ane jyAre lokoe ane pachI pravAhamAM adRSya thaI jAya che. amArA mATe A khUba ja mAnasika jAgRti, vaijJAnika AvaData, asAdhAraNa sajanaeka apUrva Sa hatuM. A sthaLa upara vicaratAM zrIkRSNanI zakti, prANamayatA, purUSArtha ane sAhasane keI apUrva Avega samagra jIvanalIlA kalpanAkAzamAM taravaryA kare che. ane manamAM dAkhavele-paNu jema jema loko vadhune vadhu pramAdI ane jaDa thatA sahajapaNe vicAra Ave che ke AvA eka le kara purUSanuM A gayA tema tema pachInI sadIomAM A ucca guNeno AvIrbhAva te kevuM karUNApUrNa avasAna! ekadama osaravA lAgyo. te che . . sAMja paDI. sUrya pazcimaakAzAmAM dhIme dhIme : kSitija ' : vIsamI sadInA uttarArdhanA purUSa ane strIo pramAda ne Eaa tarapha gati karI rahyo hato. pharatAM pharatAM pharIthI pAchA emanAthanA jaDatAnI A praNAli cAlu rAkhaze ke vicArane vartanamAM navuM kAladhvasta maMdira pAse ame AvI pahoMcyA. A samaye AkhuM ' sAhasa kheDavA pagalAM bharaze? eka bhAge' mRtyu che, bIje mAge duSya kaI judI ja bhayatAno anubhava karAvI rahyuM hatuM. Atha- jIvana che. eka vakhata Ahuasa hakasalIa vIsamI sadInI rahI . matA sUryane AtapamAMthI badhI uSNatA osarI gaI hatI ane , rAjakIya vicArapaddhatine na kahI zakAya evI jagalI kahelI. ka.mA. sUryakiraNono sparza paNa have madhura ane AhAdaka lAgatuM hatuM. hajI paNa ema ja cAlyA karaze ke zuM? sAmAnya mAnavI, bIjuM pavana Amatema khuba jesabhera pheMkAI rahyo hato, ane samudranA pracaMDa kaMi nahi te, ATaluM te jarUra vicAre. mejoo kinArA tarapha doDAdoDa karI rahyA hatA. maMdiranuM khaMDiyera eka prakhyAta skraTIza kavi viliyama DramenDanA khUba paNa badhI rUkSatAne tyAga karIne jANe ke koI eka mahAna dharma, kapriya kathana sAthe huM A lekha pUre karIza. eNe kaheluM ke A graMtha ke aitihAsika mahAkAvya na hoya ema koi vilakSaNa kAvya- je vicAravA mAMgatA nathI te aMdhazradhdhALu che, je vicArI zako ni" bhaya ke maLatA dhAraNa karI rahyuM hatuM. A khaMDiyera ahiM kaMI ja nathI te mUrkha che, ane je vicAravAnI himmata nathI karI ja kALathI ubhuM hatuM ane kaMi kaMi prakAranA aitihAsika, sAmAjika zakate te gulAma che.' anuvAdakaH gItA kApaDyiA ' eka apUrvamAM azvathA che, hara mAchalIo zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe mudraka, prakAzaka : zrI, maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI A mudraNasthAnaH suryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 21 , , : -. f=== Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI muMbai jaina yuvaka sa dhanuM ke pAkSi mukhapatra prabudhana taMtrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, muMbaI 15 me 1951 magaLavAra phAdhara DivAIna ApaNA dezamAM ane khAsa karIne gujarAta prAntamAM chellAM pAMca varSa mAM che mAi mAtAjI', ' svAmi, mahA dezamAM che. vagerenAM moTA pramANamAM dezane thavA lAgyAM ane darekane age kai kai camatkAranI vAta vahetI mukavAmAM ve che. AvA camatkAranI vAta bheLA zraddhALuo mAM pa vicAra karyA vagara mAtI le che. e badhAnAM deza ta. karavA kaMdo dADa che camatkAranI vAta sAcI manAvavA pAtAnA manane puSTha chetare koi nANAMnI bAbatamAM ThagAya che koi satAna gumAve koi gAMDI, cai jAya che, kAinI patnIe pAtAnA patione jhaLatA mukI AmAMnA koi saMtanI sAthe cAlI jAya che aneka kissAo chApAmAM vAravAra prakaTa thAya che, ane tema tI bhoLI janatA gAye ja jAya che. camatkAra, sAmAnya bhautika niyamathI virUddha agara da kevu jovAnI, aMte jANavAnI bhaviSya jANavAnI, zrama vinA dhanavAna thavAnI, santAna meLavavAnI, dumana upara vijaya meLavavAnI gere. icchAo. mANasanA manamAM eTalI utkaTa rIte mULa valI eDelI che. ke te evA sthAi prasaMganI rAha jovA jA kare che ane evI kAi. vAta raheja paNa sabhaLAya yAM doDI jAya che. je manuSya mAM sAmAnya manuSya karatAM kAMi vizeSa zakti-" zarIranI. agara buddhinIDAya che, jemanuM khAsa vacarava hAya che, je saphAithI ane madamarelI rIte vArtA karI zake che tevA mANaso A bhALI janatAne ThagavAmAM sArI rIte kAve che ane saDA hamArA temanA anuyAyI banI pAchaLa pAchaLa ghasaDAya che. AvI jAtanI anezraddhA ApaNAM dezamAM ja che. emanI amerikA jevA pragatimAna ane vijJAnamAM khuba AgaLa vadhelA dezamAM paNa AvA saMta madatA hoya che ane jharA strI purUSo temanA anuyAyI bane che. aMgrejImAM prakaTa thayelA lekhanA ApIe chIe A vize thoDA samaya upara eka sAra sAthe ame - amerikAmAM vIsa lAkhathI vadhAre mANasa-gorAM ane kALaka AtyAre ema mAne che ke, eka 74 varSanA nIce -sakSata bhagavAna che. e potAne kAvara DivAIna e nAme oLakha ve che. ane te have bIjA lAkha navA anuyAyI karavAnI pravRttimAM paDyA che. "enuM mukhya. nAma-liADalImAM che. A sthaLayI keneDA ane khIna saMkhyAbaMdha dezomAM tenuM sAma nya. vyApeluM che. cAre DamAM enAM devaLA che. e devAte aMge resTorAM, hATalA ane raniTarIjha (vidyArthIone sahune sAthe rahevA suvAnI sagavaDavALA meM khaDA) aMze joDayA che. A jAtanAM devaLAne eNe. hevansa rAdhAma evu kAma ApyuM che. AvI vhevansa atyAre 27. nara bI. 4ra vASika lavAjama rUpiyA 4 osTreliyAthI che. AsTrima sudhInA pradezamAM AvelA aneka satyA eka thADA ja vakhata upara sviTajharalenDanA rAjye A taraphathI prakaTa thatA " nUtana dina' nAmanA vata mAnapatra upara prati anya mukayA hatA. e patramAM evuM jaNAvavAmAM kAyara DivAina pIlADelphIAthI samudrapAra karelA TelikAnanA risIvaramAM mAtra kuMka mArIne aneka maraNa pAmelA sAne punajI vita karyAM hatAM. e putra upara prati dha mukAyA hatA atyAre sviTjharalenDamAM khArA svagadhAmAM che ane traNa hArajeTalA anuyAyIo che. kamaLa kAdhara DivAinanA potAnA anuyAyInA mana upara kheda-jakharA kabajo che. thADA vakhata pahelA phAdhara DivAine kilADelerImAMnA eka svarga dhAma'nuM inspekazana karyu hatu. A saga dhAma agAu hoTela hatI. e hoTela eNe eka lAkha Delara A kharIda karI lIdhI hatI. ane samarAvI pheraphAra karI 600 mArca sI zake eve vizALa vyAkhyAna khaMDa, ja mavAnA mATe kha ane Dajhanabadha suvAnA khaDavALu moTuM makAna banAvyuM hatuM. e sthaLe kalara Divona jyAre AvI paheAMcyA tyAre lagabhaga paMdarase mANsanu TALu tenI rAha jotuM. tenA satkAra karavA mATe UbhuM hatuM. bhabhakadAra meTI 'meTaramAMthI e utaryo eTale TeLAmAMthI jorathI avAja AgyA, hu zAMnti, paramezvara, sakSata. ahiM dedharIne AvyA che. zAnti bhagavAna" kAdhara DivAina dhInA gherA avAje khAlyA " bhAio ra zAnti, vhenAthI zAnti, bALakA! zAnti zanti pitA, zAnti" evA ToLAmAMthI karI avAja AvyA, TALAmAM e mANasanI pAse jaI tenA hAthane cuMbana karavAnI paDApaDI thavA mAMDI, saMkhyA mANusA A mATe AgaLa vasavA lAgyA. A purUSanA anuyAyImAM tenA pratye je bhaktibhAva che. te vyakata karyAnA sekaMDa dAkhalA dezadezanI korTamAM noMdhAyelA che. eka mAtAe potAnAM sAta bALakone A saMpradAyanI dIkSA levaDAvI ene suparata karyAM hatA, mIsIsa merI zelDana nAmanI eka 21 varSa pAtAnA mRtyu samaye A mAjIsa pratyenA bhaktibhAvathI vArasAmAM tene pAMca lAkha DaoNlara ApI gaI. enA se kA anuyA cIne polIsa sAthenI athaDa maNanA aneka prema gA banyA che. potAnA anuyAyIone te navA nAma Ape che. e navAM nAme mata ApavA mATe enA anuyAyI paDe bharAyelA hatA. pAtAnA sAco nAma matapatrakamAM chapAyalAM hAvA chatAM, kAra DivArta ApelA vizvAsa merI dehadhArI devadUta pretenuM gukhu evA ra nAme mata ApavA Agraha A loko laI beThA hatA, ane jyAre mata nAkhanAra amaladAra tema karavA devAnI nA paDI tyAre emaNeDalaDAvyu Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 02, ' , praNava jana tA. 15-5-51 karanAra A saMpradAyanuM mukhya dayeya te zuddha, pavitra, zAntibhayu" javAne gunha sAbita thavAthI tene pAMcaso Delarane daMDa ane eka jIvana prApta karavAnuM kahevAya che. zAtA kevuM Azcaryajanaka! varSa jelanI sajA karavAmAM AvI hatI. e emanuM mukhya sUtra che. dArUpI nI ane bIDI pIvAnI paNa sajA karyA pachI thoDA ja divasamAM nyAyAdhIza hadaya, baMdha A saMpradAyamAM, baMdhI che. lagna pratye arUci ane aNagamo thavAthI ekAeka mRtyu pAmyA tethI kAra rilAinanA anuyAyIone. batAvAya che, A paMthanAM anuyAyIone purUSa ane strIone eka ' enI daivI zakitane bheTa purA maLI gaye heya ema lAgyuH bIjAne bhAIbahena gaNavAnuM khAsa zIkhavavAmAM Ave che. pratyeka upalI adAlatamAM ene karelI zikSA jyAre rada karavAmAM AvI ka, anuyAyIne kAma-zrama sAthenuM-karavuM paDe che ane pitAnI kamA tyAre te enI kIti khUba ja vadhI gaI. NIne sArA meTo bhAga phAdhara DivAInane "salAmatI' mATe ' sane 1842mAM enA eka anuyAyIe enA upara dAve sepa paDe che. te mAMDI enA upara vIsa hajAranuM hukamanAmuM meLavyuM tyAre e - : eka nI strIe phAdhara DivAInane cha hajAra Dolara ApyA khUba gusse thaI cUka' cheDI philADelaMkIe cAlyo gayo ane hatA, te pAchA meLavavA mATe teNe korTamAM dAvA mAMDayA hatA. te pitAnI kadara na thavAnI sava'ne phariyAda karavA lAgyuM. te pachI dAvA arajImAM teNe jaNAvyuM hatuM ke A badhA nANAM meM eTalA : tarata ja eNe moTI jAhera sabhA bharI . jaNAvyuM ke nyUyorkanI te mATe ApyAM hatAM ke mane ema samajAvavAmAM AvyuM hatuM ke je vasatimAM pravartelI aneka badIo dUra karavAne e sAmevAna Eii huM nANuM nahi ApuM te ananta kALa sudhI duHkhamAM paDI rahevuM thayela hatuM. hajhAro strI- pue anIti ane anyAyane mArga paDaze, ane jo phAdhara DivAinane ApuM te tenA "svarga, khajA- chota nati ane nyAyane mArga grahaNa karyo hato. tyAra pachI e ' nA'mAM e anAmata raheze ane te kAraNe mane ananta jIvana nyUyoka mAtra ravivAre ravivAre Avo, kAraNa ke e rajAne divase [ prApta thaze." ' ' , ' tenA upara samansa bajAvI zakAya nahi. eNe hajI pilA cha hajAra phAdhara DivAIna te sAkSAta bhagavAna che ene svIkAra karo 5, DolaranuM devuM bharyuM nathI ane keTa' pharamAvyA mujaba dara aThache. e te A saMpradAyanI dIkSA lenAra mATe sauthI mahattvanI bAbata vADIe se DelanA haMphatAthI e puruM karavAnuM enAthI piSaya nahi dizA , gaNAya che. phAdhara DivAina kahe che "bhagavAne potAne egya jaNAya ema e jaNAve che. ene vakIla jaNAve che ke mAnava te rIte ane evuM jaNAya te vyakitane pitAne aviSkAra karavA jAtinI sevA mATe phAdhara DivAInane koI jAtane pagAra ke . zaktimAna che, mArA anuyAyIo ema mAne ke huM ja bhagavAna puraskAra maLatuM nathI.' chuM, ane e mAnyatAne pariNAme temanAM jIvana pavitra thatAM hoya . chellA sAta varSamAM A saMpradAyamAM lagabhaga eka karoDa ane sukhazAMti tathA Ananda temane prApta thayAM hoya te mane -ne pacAsa lAkha DolaranI mUDI ekaThI thaI che jene kabaje kAdhara bhagavAna mAnatAM bhAre emane zA mATe rAkavAM?" DivAInanA che. amerIkAnI ' trIsa sa sthAnamAM " svagaMdhAma" , A saMpradAyamAM navI dIkSA lenArane nIce mujabanAM vAkaya sthapAyAM che. traNa vAra prArthanAmAM besavAnAM hoya che?-- pitAnA anuyAyIo uparanI dhArmika sattAne pariNAme pitA huM samarpita thAuM chuM." ane te pachI "pitA phAdhara DivAIne rAjakIya bAbatamAM paNa temanA upara sattA prApta karI che. enA anuyAyIonA mata meLavavA mATe rAjadvArI kAryAM huM mAruM sarvasva tane samarpaNa karuM chuM" e pramANe belavAnuM che. A karanArA aneka mANaso enI madadanI mAgaNI kare che. tyAM te eTale sudhI mAnavAmAM Ave che ke phAdhara DivAIna calokamAM DA vakhata pahelAM phAdhara DivAIne pitAnA anuyAyIne vasanAra koI kalpita vyakita mATe mata ApavAnuM tenA anuyAyIne A bae. " jaNAvyuM hatuM ke "aNuzakinane utpAdaka ane tene saMpUrNatAe kahe te tene paNa teo mata Ape. ' - pahoMcADAnAra huM chuM. meM e zakinuM niyojana karyuM che ane navA anuyAyIo meLavavA mATe pitAnA dharmopadezaka te e zakita upara kAbu meLavIne aneka navI zodhe huM raju karavAne duniyAnA dareka dezamAM mokale che. e kahe che ke jarmanI ane nI . e ja kArya atyAre huM pRthvI upara temaja svargamAM karI jApAnI prajAne enA saMpradAyamAM thoDA ja samayamAM e lAvI zakaze. ja rahyo chuM." ; . thoDA ja varSomAM huM eka karoDa navA anuyAyIo meLavavAnI - pitA : phAdhara DivAInene janma jiAnA kinArAthI dUra AvelA AzA rAkhuM chuM." ema e himmatathI kahe che.' " eka beTamAM sane 1875 mAM thayo hato. bAlTImaramAM ja beka jyotirdhAmAMthI sAbhAra udhRta | gaTalAla ga, dhra pitA , paranA nAmathI eNe aneka nAnA moTA dhaMdhA ane pheraphAMTA karI . 1920 sudhI jIvana gujAryAnuM jANavAmAM AvyuM che, atyAre e saMyukta jaina vidyArthIgRha khAtavidhi samAraMbha pitAnI sahI ravarana mejara je. DivAIna e pramANe kare che ane ' * saMyukta jaina vidyArthIgRhanA makAna mATe' mATuMgAthI AgaLa ISA:1'. sAthe eTalu umere che "kAgara DivAIna ' tarIke vadhAre jatAM zivanA rate pazcima bAjue se sAyaTI pachI. ane vIThAjANIta. ' bAnA maMdiranI pAchaLa be pleTa kharIdavAmAM AvyA che. A tA ' tenA anuyAyIo jaNAve che ke gherA vAdaLAMnA goTAmAM jagyAe tA. 22-5-5 semavAra savAranA nava vAgye zrI kedAra phAdhara DivAIna uparathI nIce utaryA che. jyAre enA pradezamAM nAthajInA pramukhasthAne navA makAnane pAye nAkhavAne samAraMbha vepAradhaMdhAmAM atizaya maMdI AvI gaI ane puSkaLa loke bekAra beThavavAmAM AvyuM che, kha tiidha saMyukata jaina vidyArthIgRhanA amA banyA tyAre A mANase 10 ane 15 senTamAM aneka mANasane samAna zrI. maNilAlA makamacaMda zAha, hAthe karavAmAM Avaze. khAvAnuM purU pADayuM hatuM. tyArathI e prakhyAtImAM AvI gayo. A prasaMge prabuddha jananAM muMbaImAM vasatA sarve vAMcakone vakhatate pachI eNe nyuye zaheramAM, AkhA nyuyorka prAMtamAM ane sara hAjara rahevA vinaMti che. yujarsImAM AvAM bhajanagRhe zarU karyA. '' * TI. jI. zAha ka' 1930mAM e mANasa upara jAhera prajAne aDacaNarUpa ramaNikalAla maNilAla zAha thavAne ane pitAnA anuyAyIonA pagAra ane milakata khAI mitroe, saMyukta jaina vidyArthIgRha ; Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 15-5-21 baLa je mA keTalAka samAcAra ane madha jaya somanAtha . jo rAjendrabebunI pasadagI teo e sanAtanI atipUjaka hi tA. 11-55 nA roja prabhAsa pATaNa khAte somanAthanA che mAtra eTalA mATe ja nahi paNa teo adhatana rASTrapati che navA maMdiramAM sADA sAta''phITanA bhavya zivalizanI rASTrapati e khAsa dhyAnamAM laine karavAmAM AvI hatI e dekhItuM ke, 3. rAjendraprasAdanA hAthe bhAre dhAmadhUma ane badAkhavI che ane e kAraNe ja e pasaMdagIne ATaluM badhu mahatva ApanA pratiSThA thaI gaI ane tenAM aneka dharma ane citro chApA vAmAM AvyuM che. rAjendrabAbu rASTrapati na hota to AvA zubha zI che che emAM. pragaTa thayelAM ApaNe joyAM. pratiSThA karyA bAda rASTrapatie kAyama mATe bIjI vyakitaone paNa jarUra vikalpa vicAra karavAmAM ": 1 eka paNa sanara pravacana karyu hatu. A pravacana udAra vicAra AvyA hatA che ane udAtta bhAvanAthI bhareluM hatuM. anya dharmo viSe purI sahi- para ka zrI kizoralAlabhAI pitAnI ne dhamAM AgaLa cAlatAM jaNAvela - A che 10:2 dhaNutA ane samabhAva keLavavAnI temAM upadeza hato. Ama chatAM che somanAthanI pAchaLa rAjakIya kalezane itihAsa che kharI, paNa AvI ekazuM sAMpradAyika pratiSThAno avasara sAthe pravacananI paNa ema te koI na ja kahI zake ke semanAyane chokarI nA udAttatAne koI meLa besatA na hatA ane vaidika saMpradAyathI raMgA karavAne hiMduone hakA ja nathI. tithI enI joDe rAjanItine na evA anekanA dilamAM samasaMvedI raNakAra pedA karI ne joDavI dhaTa: pAkIstAna ke yunee paNa tema na joDavI joIe nA vAmAM e pravacana samaye nAvAyuM hatuM. paNa teo joDe ja che tethI karIne bhArata sarakAra potAnI prone A hA A AkhI ghaTanAnI vidhi tema ja pakSamAM aneka abhigama temanA haka vAparata kema aTakAve? somanAthano jIrNoddhAra karavAno prAyo AjanA sAmayikAmAM jovA maLe che. prabuddha jenenA chellA DhiAne DhAM ja nathI ema jarUra koI na ja karI zake, vaLI A emAM prarATa thayela somanAyo jalase e lekhane ghaNA aro pAkIstAnathI karIne bhArata sarakAra potAnI prajAne potAno hakaka ja maLatA vicAro raju karatA eka patranA uttara rUpe tA. pa-pa-51 vAparatAM aTakAvI na ja zake e paNa barAbara che. paNa ahi potAnA ki nA vijanabadha mAM nava lakhatAM zrI kizoralAlabhAi jaNAvela amuka hado vAparavAne havukata thayelI prajane ke prajAnA amuka bhAganA che. e che ke A maMdirano jIrNodhdhAra rAjya taraphathI yate nathI. thI vAramAM ja nathI. A kAryamAM te ApaNe upara joyuM tema ApaNI, na mArI rAjendrabhANuM rASTrapati tarIke A maMdiranI pratiSThAmAM bhAga le che sarakAra ja sIdhI rIte nahi te ADakatarI rIte gaDhapaNe ema mAnavIne zuM kAraNa nathI. upara uparanI daSTie thI saMkaLAyelI che. ane sarakAra jemAM saMkaLAyelI che. tyAM e kizoralAlabhAI kahe che, te barAbara che ema chatAM paNa A AkhI sarakArI sUtradhAroe seminAthanA Aja sudhInA itihAsane ja che ke dhaTanA ubhI karavAmAM madhyavartI sarakAre tema ja saurASTra sarakAre pAkIstAnanAM mAthA upara ubhelA jokhamane, maMdira pAchaLa nI je mahatvano bhAga bhajavyo che ane bane sarakAranA ucca. thanAra gajAvara kharcanA aucityane, pratiSTA samAraMbhane lagatI to tama kakSAnA AgevAnoe je sAtha Ape che te jotAM AvaDI meTI dhAmadhUmanA vyAjabIpaNAne, purAtana aveza- re che. somanAthano jIrNodhdhAra sAthe. tathA pratiSThA mahotsava sAthe SanA mahatvanAM-AvI aneka babatane gaMbhIrapaNe vicAra karavAmAM IMAGEST) ApaNI sarakArane kazI levAdevA nahotI ema kahI zakAya ke joito hato. A te prajAe karyuM che, amAre tenI sAthe kazI che tema ja nahi. ema jaNAvavAmAM AvyuM ke A pratiSThA karI levA devAnethI ema kahIne ApaNI sarakAra A bAbatamAM dara karI mahotsava pAchaLa saurASTra sarakAre eka pitA khaca karyo nathI, ubhI rahI zakatI nathI. jANe ke koI dhArmika jhanuna, ApaNA thI paNa zrI munazI, kizoralAlabhAI uparanA patramAM jaNAve che. tema AgevAnone gatimAna karI rahyuM heya.ane Aja sudhImAM anekavAra para ja bharapAmika meLA e potAnI hadambA- bharAya che, tyAre badhI nAza karanAra yavanene batAvI daIe ke e ja jagyA para hatuM ? sarakArI jevI sagavaDa kare che te mujaba raretA sudhAravA ane tethI bamaNa meTuM devAlaya ame pAchuM ubhuM karI zakIe tema StI. temAM dIvA goThavavA tathA pANInI vyavasthA karavA ane yAtrALuo chIe-Ave ke I. sattAmAM ApaNA zANA ane DAgho rAjapuranA che. mATe sagavaDa ApavA saurASTra sarakAra jarUrI kharca karI rahI che. magajane bhamAvI rahyo hoya ema A badhu taTasthapaNe jotAM lAgI hii upalaka draSTie A erebara che ema chatAM paNa jyAre bIjI Ave che. je rAjakIya kalezanA ItihAsane zrI kizoralAlabhAI ! HTSii meLAM sarakAranI kazI preraNA ke sahAnubhUti vinA svata: umA.. ullekha kare che te kalezane, bhakata sannArI ahalyAbAIe purAtanI [ , yAyAM che ane sthAnika sarakArane mAthe jarUrI sagavaDo purI pADavA avazeSane jema tema rahevA daIne ene najIkamAM ja navuM maMdira. pI. evAnI pharaja khAvI paDe che tyAre A pIrasAmAM te sorASTranAM badhAvIne medAne mATe mAvI dIdhe hato. ApaNe tenA vazavA ! A mukhya pradhAna pate ja svAgata samitinA pramukha banyA che, parase e e prAcIna avaroSane jamInadosta karIne ane tenAthI A soganA rAjapamukha jAmasAheba ane hidI sarakAranA ane ja sthAne baheta maMdira yojIne virAma pAmelA kalezamAM vinA chesaciva zrI. munazI AkhI racanAnA pramukha satradhArA che ane dinA kAraNe navI sIgArI mukI che. A badhuM ApaNo AjanA A che. 20 rASTrapati ligapratiSThA karavA padhAre che, hitanI samasta nAma janatAne AgevAno spaSTa dekhAtuM nathI kAraNa ke somanAthanA praznane teo kamI che . . A saMmorabamAM bhAga levA tetaravAmAM Ave che ane jeTalI kapALathI sAMpradAyika eminivezathI-mukata banIne kamanasIbe joi ke Sii karI zakAya eTalI vizALa pAyA upara AkhA samAra manI vicArI zakatA nI nathI. jo Ama na keti te jIvananA sava', kSetramAM ja mAjanA karavAmAM Ave che. A rIte potAthI jAumAM karavAmAM praNAlikA magano mukhya praNetA zrI munazI eka sanAtanA menipUjA AvelA samAre bhamAM ekatra thatI mAnavamedanInI sagavaDatA khAtara hiMdamAM palaTAyalA ApaNe jevA pAmata nahi. bI-maMdabI ne je koI be pAMca lAkhane saurASTra sarakAra taraphathI eca karavAmAM temanA adhiSThAtA Do. rAjendraprasAdane Avo zuddha majalebI anurA meM kI Ave te maya saurASTra sarakAra praviNa pAchaLa ja karI rahI che. A sthAna sAthe. ATalA badhA erapa beselo ApaNe nihALata nahi to li ema kahevAmAM jarA paNa atizayatA thatI nathI. zrI rAjendrabAbu mUtinathI dUra rahenArA ane kevaLa asAdhadAyaka, jIvanacaryA , rASTrapati tarIke o madiranI pratiSTA mAM bhAga letA nathI dharAvatA saurASTranA mukhya pradhAna zrI. erabhAI, avi ties tema enA nA kara to mArI sarakArI khAtAM mana na mela. aA va nokhA thI Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praha jenA tA. 15-5-51 Avata nahi. paNa Aje te semanAthane-ApaNAmAM uDe uDe AgaLa jatAM zivanA rastAnI bAjue Azare paMdara vora jagA jIvatI paDelI kemI bhAvanAne sAMpradAyika abhinivezane-jaya thayo kharIdavAmAM AvI che. ane e jagyA upara 75 vidyArthI rahI "" che. ApaNe pragaTAve bInamajahabI pradIpa jhAMkhe, paDo che. zake evA makAnanA bAMdhakAmane pAye nAMkhavAne vidhi tA. 21-5-51 pitA ApaNe eka DagaluM pAchA haThyA chIe. seminAtha eka kamI kendra semavAra vaizAkhI pUrNimAne roja savAranA karavAmAM AvanAra che. ka tarIke', punajIvita thayuM che. jaya seminAtha! ane e kAya? sAdhucarita zrI kedAranAthajInA AzIrvAda maLa nAra che. . saMyukta jaina vidyAthIgruha . ' - saMyukta jaina vidyArthIgRha, saddagaMta sAkSara zrI. vADIlAla ahiM e paNa jaNAvavAnI jarUra che ke upara jaNAvela - motIlAla zAha tathA zrI maNulAla mAkarmacaMda zAha be lAkhanI rakama lagabhaga purI thavA AvI te daramiyAna jaina samA jane eka gauravaprada vArasa che. AjathI lagabhaga 30 varSa pahelAM tA. 25-9-48 nA roja dAtAonI ! eka sabhA belAvavAmAM - jyAre jaina samAjanI keLavaNInA prazno kevaLa phIrakAbhedanI dRSTie - AvI hatI ane e sabhA taraphathI eka baMdhAraNa samitinI " ja vicAravAmAM AvatA hatA tyAre teoe pitAnI mesasa bI. nImaNuka karavAmAM AvI hatI. A baMdhAraNa samitie zrI mahAmaNilAla kaMpanImAMthI rUA. 31,000 nI rUma ApIne traNe phIrakAnA vIra jaina vidyAlaya ane jana ejyukezana sesAyaTInA dhoraNe ghaDeluM ucca zikSaNa letA jaina vidyArthIone rahevA vagerenI sagavaDa baMdhAraNuM tA. 3-8-49 nA roja belAyelI dAtAonI bIjI sabhAe - ApatI A saMsthAnI prInsesa sTrITamAM Avela pIrabhAI bIlDIMga pasAra karyuM hatuM ane tyAra bAda muMbaInI hAIkorTe e maMjura A naM. 2 mAM zarUAta karI hatI. e saMsthAne vahIvaTa chellA 25 kayu hatuM. A navA baMdhAraNa mujaba saMsthAnA sabhyonI sAmAnya varSathI muMbaInI hAIkaeNTe nakakI karI Apela jatA mujaba cAlI sabhA tA. 24-2-51 nA roja belAvavAmAM AvI hatI ane rahyo hato ane Aje Azare 40 vidyArthIo te lAbha le che. muDImAM A sabhAe pahelI kAryavAhaka samitinI ane e pahelI kAryavAhaka saMsthA pAse rUA. 56,000 nI lena heine ane tenA vyAjamAMthI , samitie adhikArIonI cuMTaNI karI hatI. zarUAtanAM 30 varSa badhA nirvAha karavAne hakane vidyArthIone mAtra rahevAnI sagavaDa sudhI A saMsthAne vahIvaTa mAtra TrasTIo ja karatA hatA. have ApavA uparAMta vizeSa kazuM paNa thaI zakatuM nahotuM. Aje zrI e vahIvaTa dAtAonA vizALa maMDaLe rItasara cuMTelI kAryavAhaka mahAvIra jaina vidyAlaya tema ja jaina ejyukezana, sesAyeTI bhinna samiti dvArA zarU thayuM che ane AkhuM kAyara lekazAsananI bhinna phIrakAonA keTalAka vidyArthIone saMbhALI rahela che temaja temane Dhabe dhaDavAmAM AvelA baMdhAraNa upara goThavavAmAM AvyuM che. aneka prakAranI sagavaDa Ape che tathA dhArmika zikSaNane paNa pratyeka " A saMsthAne rUA. 200000 nI rakama ekaThI karI ApasthaLe prabaMdha karavAmAM AvyuM che. paNa kazA paNa phIrakAbheda sivAya vAthI saMteSa cintavIne besI na rahetAM Aje vadhatI jatI meghajaina vidyArthIone sagavaDa ApavAnI javAbadArI te muMbaI khAte vArImAM A rakama puratI nahi paDe ema vicArIne zrI. maNilAla mAtra saMyukta jaina vidyArthIgRha ja vahana karI rahyuM che. Aje AvI mekamacaMda zAhe makAnane pAye nakhAyA pachI eka varSamAM purU madadanI apekSA dharAvatA jaina vidyArthI mAnI saMkhyA bahu meDhA karavAmAM Ave te bIjA rU. 40000 ekaThA karI ApavAnI pramANamAM vadhatI cAlI che ane jagyA ane sagavaDanA abhAve javAbadArI svIkArI che ane temAM pitA taraphathI bIjA . vidyArthIonI saMkhyAbaMdha arajIe pAchI ThelavI paDe che. saMyakata 10000 bharIne temaNe zarUAta karI che. A sevAnA badalAmAM jaina vidyAthagrahane anya khannAlayanI mA, bIjI paNa navA makAnanI vyAkhyAnazALA sAthe zrI maNilAla mekamacaMda . rIte vikasAvavAnI khAsa jarUra hatI. jaina samAja dhAre to A nI khAsa jarUra hatI ane samAja mATe to A rAmanuM nAma jADalAna zAhanuM nAma joDavAno TharAva karavAmAM AvyuM che. - - saMsthAne AkhA jaina samAjanuM muMbaI khAtenuM eka mahatvanuM saMyukata jaina vidyArthIgRha Aja sudhI bahutI makAnamAM zikSaNukendra banAvI zake tema che. ane e bhUmikA. upara jana vidhArthIone rahevAnI sagavaDa ApatuM hatuM. have tene pitAnuM samAjanI sAcI ekatAne pAye racI zake tema che. A badhA makAna thoDA samayamAM sAMpaDavAnI zakyatA ubhI thaI rahI che. "manArathI saMsthAne pitAnuM makAna na hoya tyAM sudhI pAra. 30 varSanA lAMbA gALAne A saMkSipta itihAsa che. jee jana pADavAnuM azakaya mAluma paDavAthI saMsthA mATe Azare 100 samAjanI ekatAne icchatA hoya temaNe A saMsthAne sarva prakAre vidyArthIo rahI zake tevuM eka sAdhanasaMpanna makAna ubhuM madadarUpa thavA ane susthita jaina baMdhuone tathA bahenane pitAne karavA mATe be lAkha rUpiyA ekaThA karavAnI yojanA saMsthAnA udAra jAtha A saMsthA pratye satata laMbAvatAM rahevA AgrahapUrvaka ' TesTIo taraphathI hAtha dharavAmAM AvI ane A phALe ekaThA vinaMti karavAmAM Ave che.' ' karavAnI javAbadArI saMsthAnA eka TrasTI ane AdhasaMsthApaka mAnyavara nagarapati pATilanI che zrI maNilAla mekamacaMda zAhe upADI hatI. pote ja A zALAmAM " zabdaracanAnI harIphAI viSe hamadardI - rUA10000 bharIne A phaMDanI zarUAta karI ane pachI ghera. tA. 21-4-51 nA roja janmabhUmi saMsthA taraphathI muMba' ghera ane peDhIe peDhIe bhaTakIne traNe phIrakAnA, zrImAnamAMthI InI jANItI raMgabhUbhi yala operA hAusamAM mAnyavara nagarapati lagabhaga be lAkhanI rakamanAM vacana meLavyAM, ne temAMthI rUpIkhA, zrI. es. ke. pATIlanA pramukhapaNuM nIce. janmabhUmi patramAM 1,74,000 vasula karyA. A rakamamAM saMsthAnA junA tathA navA keTalAeka vakhatathI punaH zarU karavAmAM Avela zabdaracanA hi vidyArthIoe ekaThA karI Apela rU. 3500 nI rakamano samAveza harIphAInA dazamA vyuhane InAmasamAraMbha ge ThavavAmAM AvyuM hatuM. kAra thAya che. makAna mATe zarU AtamAM dAdara raTezanathI najIkamAM saMsthAnA menejIMga TrasTI zrI. zAntilAla harajIvana zAhe zrI esa. 1800 vAra jamInane eka ploTa rUA. 72 000 ApIne kharIdavAmAM ke. pATIlane tema ja anya mahemAnane AvakAra ApatAM muMbaInA Avyo. A jamInane khAlI kabajo meLAvAmAM Azare eka varSamAM gRhasaciva zrA morArajI desAIe zabdabyulanI harIphAI sAme nIkaLI gayuM ane pachI bRhad muMbainI ye janA amalamAM. ugAmelI taravAra myAna karI che e viSe khuzAlI jAhera karI hatI " makAtAM te vibhAganA rastAo nakakI na thAya tyAM sudhI ane naitika dRSTie AvI karIphAInI nirdoSa jAhera karatAM jaNAvyuM e pleTa upara kazuM paNa meTA pAyA uparanuM bASakAma hatu ke " A harIphAInuM vikRta svarUpe jugAra che. "-jANe ke karavAnuM azakaya banyuM. tyAra bAda saMsthAnA makAna mATe mATuMgAthI hAre mAgusenA paisA mAva ane ! gaNyAgAMThayA kamAya AvuM Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6553 pati esa hatI ke AvAM inAma devAtA hakatA zabdaracanAnA sadA dhuna ane ha thayA che. janmabhUmie janatAnI sevA karI che upasthataH mATe ane zabdaracanA. tarIka che. emAM che evI cAmara havA uThI che. tenA javAba ApavA mATe nItimattAnI vAtA karanArAnA bhiAtabhAtanA uddagAro aMge ullekha karIne temaNe bhArapUrvaka ja zALyu hatu ke zabdaracanAnI harIAi jugAra nathI. nAnI nAnI bAbhUtanuM naitikatAnA khyAle thI mApa kADhyA karavu e tA jIvanane saha banAvI devA jAvuM che, zabdaracanA harIphAI eka gammatabharI Aja prakAranuM manAra jana che. ApaNA dezamAM khuza mIjAja jIndagInI kamI che. jIvanamAM mAnada camana, zAnti vagere, na hAya tA jIvatagujAravu kema? me mArA videzanA pravAsa dara miyAna joyu ke musIbatA te temane paNa hatI. chatAM te khAna te gumAvatA nathI. zabdaracanA harIkAMi pAchaLa kharA loko pAgala (sArA aya mAM banI rahyA che. lekane tenI laganI lAgI he pramANIkatAthI AharIkAi cAle tyAM sudhI te kharAba nathI." vagara.. hamaNAM hamaNAM prajA jIvanamAM bane teTalI hatI rasama yatAnI puravaNI karavAnI bAbatane nagarapati tarIke zrI pATIle potAnA eka viziSTa dhama tarIke svIkArela rAyane ema lAge che. keTalA eka samaya pahelAMTa-ce pATI upara upara chuTArAnuM uddhATana karatAM temaja hajI thADA kAlA" nAmanA tevA amerIkane pINAne mubai paNa zrI esa jI paTIle A mujabanA je Aja rIte paDadoDanI sarane ke jenI upara mu phezrI. mArArajI desApa karaDI najara paDI cukI garapati varmI rAha jotI ubhI che.jI ka nagapatima saraNI mujaba dhAdoDa paNa koI jugAra nathI zIkatAthI cAle che. muMbainI prajanuM Anada eka mahattvanuM sAdhana che. temAM paNa zabda harI 5nA samaya para jaNAvela prasaMge zrI zAntilAla zAhe jaNAvyuM hatu tema thADu jakhama thoDu sAhasa ane anizcita mAthI ghaNIvAra mATe aya lAbha thavAnA sa sava rahelA che. * vacAra ApaNa vanA pITIDanI saratAnA A bhRSTAnta uparathI mAluma paDaze ke ja vicAra saraNIya zabdaracanAnI harIphAImAM rahelA jugAranA azatA tiSThA karavA mATe rajI karavAmA Ave che. te ja vicArasaraNI vaDa tana jhugAra sivAya koi paNa prakAranI jINAmIzrita pravR ttinuM samayana thai zake tema che. saravALe jemAM che hatA upaye gI dhADA paNa AvakAro che evA jugAra eka prakAranA asadAcAra ja AvI pitti upara ja A rIte vicAra karanAre AvavAnuM raheze. AvelA vIenelI A vakhata pahelAM kAkA nagarImAM vaheA karatAM uddagAra kADhyA hatA. gRhasaciva ApaNA zrI mahAvIradevanuM udAra dezana mahAvIrajayantIjI nI samAmAM munizrI nyAyapie Apela pravacananA mAra 1 jenAma vastutaH vADArUpa saMpradAya nathI kintu e jIvana che jIvanavidhi athavA jIvanacaryA che. yadyapi tIrthakaradeva zrI mahA -vIre vidhamatA catuva ga sudhanI sthApanA karI che ane AcArakriyApraNAlI paNa pradazita karI che ane vyava AramANa nA hetue janasamuddA ne mAga daza na maLe e kalyANarUpa hatuMe sadhI, avAraNA tathA acArakriyApraNAlInI rAAta janatA AgaLa karavAM paDe je tayApi e enA Aya nathI ja ke je esa vamAM hAya athavA e prakAranI kriyApraNAlIne AcaratA hAya te ja jana kahevAya. je e. dhamAM nahAya ane e khAcArakriyApraNAlI pALavA hAya te paNa te cAhe te dezaLa-jAti-vAsaM pradA yatA hAyana] jo satya ahisAnA sanmArge cAlatA hAya to jena che avazya jata che ane mokSane prApta karI zake che. ema dhama kADe che. tIya karadeva ane temanu zAsana kahe che. daza nanuM e mada audAya che ke mannatti, siddhA pAramaya dhvArA e spaSTa udveSa che ke kAza nika mAnyatA dharAvyA sivAya paNa tathA te sapradAyamAM pramANita gaNelA kriyAkaDIH nAM anuTIna sivAya. pazu satya ahisAnA sanmArge cAlavAthI- vItarAgatA. prApta thaI zake che. ane sAthe ja niditisida." jevA sutrAdezathI ema paNa jaNAve che ke sAdhu na hoya gRhI ( gRhevAsI) hAya te pa jJAna sayamanA praka para pahoMcI. vItarAgatAne prApta karI zake che. "mAkSaprApti mATe viSanu prAdhanya nathI kintu, samabhAva ja mekSanA mAga che. "darzana-jJAna-cAritra e ja me kSamAga che. liMga ke varSa nathI ke pho samabhAvabhAvita manuSya avazya mAkSane presa kare checAhata darzana ke dharma saMpradAyanA hoya"--AvA nirdezo jainazAstramAM khUba verAyalA najare paDe che. je e duzananI asAdhAraNa taTasthatA, uDI vizeSatA aMte khayuvala udAratA jAhera kare che." F zabdaracanAnI harIphAi cAlatI hAya to bhI cAle jatI patrakAraka sa yA te vinA TakI zake tema na hoya to bhale tenuM avala ane le. te paNa Akhare eka prakAranI vyApArapravRtti che ane jenu Ayika meTuM me tene TakAvavA mATe svIkRta jJAti siddhAtA sa the saMcAlakoe amuka bAMdhADa karavI ja rahI. pazune jyAra svIkAravAmAM AvelA amuka pravRttane zaya sadAcAnA vAyA Ama i tamAraDala asa arAto mULamAMthI kena ri mAM vadhu eka anAcArata dAcAramAM paTAvavAnA prayana karavAmAM Ave che tenI pratiSTA vadhAravA mATe. AvA moTA jalasAmAM bharavAmAM Ave che ane nagara pati marAvyuM. jevI viziSTa vyakti tene bhAta bhAtanI prazastiothI anAja che. tyAre kAmakAratI naitika vikRti tarake paNa savarNa ghaDapaNa chIe tenI kaMpanI bhAre du:kha ane glAni parabhAtanA upajAva che. bina jIvananA ekharo vicAra ane khAcAra e bannene sudhAravA e auSadhio jinendrabhagavAna mahAvIra deve raMgane ApI. anekAntavRSTi ane ahiMsA, paDelI vicArane zudhdha karI tene sagdaSTi banAve che ane bIjI AcArane zuddha ane maitrIpUta banAve che. evA zrI mahAvIradevanA zAsanano khAsa dhyAna kheMcanArI vizeSa tAe vadhu anekAntadRSTi ahi sAkhane aparigraha vastune enI aneka bAjuthI avalokanArI dRSTi te anekAntadRSTi. hiMsAmAM asaya cArI vagere badhA deSo ane burAionA samAveza thai jAya che te sAM,jA, cArI, luccAi vagere adhA dASA parigreDana AvezamAMthI janme che. e ja samAjamAM viSamatA ANe che varNa vivAha jagADI dhAMdhala ane viNAnA bhacAvarAve che. badhA, pApA ane svAdanA tathA vilAsA mAdAna maLe e che. e mATe saMzaya vaganA temaja samama samAjanA bhalA mATe e mane mAMe parica parimANa (parita rI tu janatAmAM maMtrI tathA sukhazAnti ke ane jenA vagara samAjamo pAI- zakatI nathI tenA upara e rIte lokonuM vyavavAre jIvana, ane e dizAmAM e santa purUSanA Aje samAjavAda ane sAdhavAnu vadhu che paNa sAmyavAdI vize ane lebhatrIne vizALa khUba ja bhAra mukayA che UjaLu tathA sukhazani upadezapracAra vyApe abdelA jagata rUpanI prAra Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 gajavI aDhI hajAra varSa' upara karelA e aitihAsika satya che. gAya jaina. savaprathama zreSTha rIte mahAvIre e tapeAnidhi munIndra pAtAnA samayamAM patharAyelI dAsadAsInI pyurI prathA haTAvavA tIvra tapazcaryAM karI leAkAne samAnatAnA pATha bhaNAvyA che. dhamane nAme ane svargAdinA pralAbhana para patharAyela ajJAna kama kAMDa, zAsravyAmaha ane izvaviSayaka gerasamaja, sAme susa'gata tattvajJAna rajU karI lokonI vicArabuddhine pariSkRta karI che. e hi'sAmruti dharmAcArye yajJAdi karmomAM dhamane nAme phelAyela bhayakara pazuddhisA sAme peAtAnA tapa ane cAratranA 'asAdhAraNu baLe tema ja vAtsalyapUrNa pravacane tathA upadezathI sAttvika sAmane karI jabaradasta krAnti karI che, jenA pariNAme `isAnA rogacALA para jabara kuTA paDI ahiMsAnI bhAvanA pracAra pAmI che. e mahApurUSa-lakAne kahyuMkmmunnaa babhaNo hoi vaisso kammuNA hoi kammuNA hoi khatibho / suddoM havai kammuNA // ( uttarAdhyayana, 25muM adhyayana) arthAtkama'thI brAhmaNu che, kramathI kSatriya che, kama'thI vaizya che. ane kathI zu che. Ama mahAvIre " meLo : "nA siddhAnta upara jaeNra ApyuM che. A ja siddhAnta uttama vyavasthAkAraka che. ene na mAnavAthI, enI jagyAe "janmanA va:'nA apasiddhAntane sthApita karI devAthI bhAratIya janatAnI vartamAna dhAra durdazA thai rahI che. ucca-nIcabhAvanI sakucita vRtti eTalI kaTTara ane kAra te vakhate patharAyelI hatI ke bIcArA-tIya ane halakA gaNAtA-- mANasA upara atini Nu sItama gujaratA ane dhama'nAM drAra temane mATe sakhta budha hatA, jenI sAme e mahAtmAe-- ucca guNe karmaNi yaH sa ucco nIco guNe karmaNi yaH sa nIcaH / zUdro'pi cet saccaritaH sa ucco dvijo'pi ced duzcaritaH sa nIcaH // guNu kramamAM ucca che te ucca che ane je guNukama mAM nIca che te nIca che. kahevAtA zudra paNa saccarita hAya te te ucca che. mane kahevAtA brAhmaNa duzrcarita hoya te te nIca che.] e prakAre uddeAdhana karI vicAra ane vartananA susa`skAra upara uccapaNu pratiSThita hevAnu lokAne samajAvyuM'. mAtra vANIthI ja na samajAvyuM", paNuM nIce, dalita ke aspRzya gaNAtAone mATe paNa peAtAnAM dhama sasthAnAM dvAra khullAM karI dIdhAM. jainadIkSAne pAmIne RSi-mahA-mahatmA banelA e mAsAnAM rata 'uttarAdhyayana '* sUtramAM (bAramA-teramA adhyayanamAM) gavAyAM che. te jamAnAmAM strInu sthAna kaiTalu' hIna banAvI devAmAM AvyuM hatuM ane vaidika dharmanI te vakhatanI rItabhAte ane keTalI tiraskArI dIdhI hatI, tyAre aha'na mahAvIre jagatanI AgaLastrIne purUSanI samakakSa jAhera karI ane dhArmika kSetramAM purUSanA sarakhe darajaje caDAvI tene sanyAsadIkSAmAM paNa svIkArI lIdhI. zramaNa bhagavAna mahAvIranu' dha cakra te vakhate vyApakarUpe krAMntikAraka banyuM hatuM, jeNe pragaTAvela athavA vikAsamAM mANela. dhama mAgane enA sAcA rUpamAM ApaNe mAnavadhama kahI zakIe, tA. 15-5-51 je, badhA ( jagatanA sadhaLA mANase ) pratye nyAya ane samAnatAnI dRSTivALA hAi jagA kAi paNa mANasa potAnA sthiti-saMjoga pramANe ane ( e dhamane) anusarI zake che, pALI zake che. e mAga jina pragaTAvela athavA prakAzamAM ANela hovAnA kAraNe ja " jaina dhama" kahevAya che. bAkI enI vAstavikatA ane vyApakatA jotAM e sarva anasparzI ane sa janahitAvahu dhama janadhama kahI zakAya ( kahevAvA lAyaka che.) ' vizvabandhu mahAvIre nAmadhArI ke DhIlApocA zramaNe, brahmaNA, munio ane tApasA e badhAnI paNa khabara lIdhI che. 'uttarAdhyayana' satramAM ( pacIzamA adhyayanamAM ) kahe che ke~~ nAva muMDiSNa samaNo na oMkAreNa baMbhaNo / na muNI raNNavAseNaM kusacIreNa na tAbaso // 30 // arthAt-mathuM muMDAvA mAtrathI kASTha zramaN thatA nathI, kAranA jApa ke AlApa mAtrathI kAi brAhmaNa thatA nathI, nirjana vanamAM rahevAmAtrathI kASTa muni thatA nathI ane dhAsanu cIvara ke valkala dhAraNa karavA mAtrathI koi tApasa thatA nathI. parantu 'samayAe samaNo hoi baMbhacereNa baMbhaNo / NANeNa ya muNI hoi taveNa hoi tAbaso // 31 // arthAt -samatAthI zramaNa thavAya che, brahmacaya'thI ( ucca jIvanamaryAmAM viharavAthI ) brAhmaNu thavAya che, jJAna( vivekajJAna)thI muni thavAya che ane ( vivekayukta niSkAma ) tapathI tApasa thavAya che. anubhave jaNAya che ke jainadarzana, AdhyAtmika darzana che. enA dArzanika tattvajJAnane paNa jheka pUrNa tayA AdhyAtmika zreyacaryAM upara che. enA vividhaviSayaka samagra vADmayanA eka mAtra uddeza vItarAgatAnI prAptinA bhAga para caDAvAnA che. e ja enuM sArabhUta rahasya che. enuM cappu ane bhAra chane ane punaH punaH e kahevu che ke yathAya'kalyANunI pUNatA vItarAgatA para avalakhita che. eno e mukhya sIkha che ke-- je je rIte rAga-dveSa ochA thAya, naSTa thAya.te rIte varto ! pravata!` A sIkha ( enA samagra vAGamayanA 'carama ane parama sAra rajU karatI mA sIkha ) spaSTa jaNAve che ke je kAi vAthI [ zveta ke advaita, izvara hatRtva ke prakRtikatva evA jAtajAtanA' vAdyamAMthI je koi paNa vAdanA sahArA levAthI] ane je kroi, AcArakriyAmAga thI saMccAritra saMdhAtu hoya, e sadhAvAmAM anukUlatA paDatI hAya ane vItarAgatA tarapha pragati thaI zakatI hAya te rIte cAritrya sAdhA ane vItarAgatAnI bhUmie paheAMce "mitto meM sampu" ne jIvanane mantra banAvIne, arthAt saMva bhUtamaitrInA saMNune khIlavatA rahIne. zrI. jaina zve. mU. kaoNnpharansanuM adhivezana zrI. jaina ve.. ma. kAnpharansanuM mulatavI rahelu 18 muM adhivezana me mAsanI 27 tathA 28 ( ravivAra tathA sAmavAra ) nA rAja junAgaDha khAte bharavAmAM AvanAra che. vaidyakIya rAhata muMbai ane parAMomAM vasatAM je jenA bhAI ya! bahenane vaidyakIya rAhatanI, davA ke injekazananI tema ja DeAkaTarI upacAranI jarUra haiAya temaNe dhanajI sTrITamAM Avela mubaI jaina yuvaka sa'dhanA kAryAlayamAM tapAsa karavI. ratilAla cImanalAla kADhArI maMtrI, vaidyakIya rAhata samiti Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 5-51 haribhadrasArikRta 'gadaSTisamuccaya" jaina paraMparAmAM thayelA AcAryomAM mahAkavio, vaiyAkaraNa, sivAya bIjI koI racanAo koIe racelI hoya evuM jANamAM niyAvi ke. sabhAnA manane raMja karanAra, vAdavivAdamAM vijayane nathI. vikramanA bAramA saikAmAM thayelA A hemacaMdra kapaluM lagaDaMko vagADanArA, parava dIone parAjya karanArA evA evA ghaNA zAstra maLe che, paNa tene yoganA pAThayapustakanI kaTimAM mukI ' dhaNa mahApaMDito thayA che, paNa sarva prakAre vivekapUrvaka samadarzI, zakAya tevuM nathI. A. haribhadranI ganiMdu' 'gadaSTisamuccaya' kevaLa AmAbhimukhI ane vizvakuTuMbI evA AcA, virala thayelA ane "gaviMzatikA" ema je cAra kRtio maLe che te mAluma paDe che. evA virala AcAryomAM AcArya haribhadrakhara paNa vegavidyA mATenA 5 pustakanI zailInI garaja sAre tevI Ave evA mahApuruSa kahevAya. e AcArya haribhake A "yoga -thI, chatAM tenAM yogamArganA pravAsIne sArU keTalIka jANavAdRSTisamuccaya' graMthanI racanA karela che. samajavA-vicAravA ane AcaravA jevI ghaNI agatyanI mAhitI jenazramaNonA itihAsamAM jainadharmane anusaranArI eka ApelI che eTale yogavidyAnA khAsa koI graMthanI avejImAM jamAta caityavAsI sAdhu enI ubhI thayelI. e jamAta AcAramAM te vadhu upayogI che. gadraSTisamuccayanA vivaraNamAM eka taddana zithila rahetI ane vakhatanA vahevA sAthe e jamAte varte "yoganirNaya' nAmanA graMthane nirdeza gaSTi samuccayanA gujarAtI mAnamAM mAravADa-bIkAneramAM vasatAM jati ane jataNIo jevI vivecaka rA. bhagavAnadAsaba Ie karela che paNa e graMtha koNe karela raheNIkaraNIne svIkArelI. AcArya haribhadranA samayamAM caityavAsI che vA emAM vize kaI kaI mAhitI Apela che e vize sAdhuonuM vizeSa prAbalya hatuM. e AcAye" petAnA racelA kazuM jANyAmAM Avela che ke kema e bAbata kA ullekha karyo sa bedhaprakaraNa" nAmanA graMthamAM caityavAsIonI carcAnuM AbehUba nathI. chatAMya A haribhadra e graMthanuM nAma pitAnA vivaraNamAM varNana Apela che. e varNana vAMcatAM ApaNane spaSTa mAluma ApyuM hovAthI eTaluM te jaNAya che ke e graMtha zrI haribhadranI paDe che ke e caityavAsIoe jaina AcAra ane kriyAkAMDane nAme pahelAMne vA temane samasamI hoya. A0 haribhadranA samaye ane tenA AMcaLA nAce hAlanA guMsAIe jevI lIlA vistArelI. bauddhadhama bhAre abhyadayanI Toce pahoMcelo. temAM dhyAnamAga pradhAna e e zrAvikAo pAse potAne mATe miSTAnna taiyAra karAvatA, koI hevAthI bauddha paMDitae dhyAnane lagatA ghaNA graMthe lakhelA che. zrAvakane Agama vagere sAMbhaLavuM hoya te saMbhaLAvavA badala paisA pAlimAM " vizuddhimA' vagere graMthe dhyAnamAgane sarasa rIte mAMgatA, pitAnI padharAmaNI karAvIne bhIrU-bheLA leka pAsethI paisA samajAve che. bauddha paraMparAnuM "abhidhammapiTaka" vizeSe karIne cittapaDAvatA, chaDe ceka parigraha rAkhatA ane tene bhaMga karatA. vRttione lagatI hakIkatene cace che eTale emAM dhyAna vize dharmane nAme teoe bhayaMkara anAcArone poSaNa ApeluM. AcArya vadhu mAhitI hoya e svAbhAvika che. upara jaNAvelo "yoganirNaya" haribhadrane samaya vikramane aThamA-navamo se ke sunizcita che. e koI bauddhagraMtha che ke jenagraMtha che e vize paNa kazuM kahI zakAya samayamAM cityavAsIonuM eTaluM badhuM prAbalya hatuM ke kaMI evuM nathI, paNa eTaluM te cokakasa lAge che ke haribhadranA samayamAM sAcA nirigrahI samabhAvI munine TakavuM bhAre kaThaNa paDatuM. je je boddhagraMtha vA brAhmaNagra the dhyAnamAAM vAyegamAgane lagatA evA munine mAthe bhAre saMkaTa ubhAM karavAmAM AvatAM. upalabdha hatA te badhA teo e jarUra avagAhyA hovA joIe Ave kapare samaye AcArya haribhadrano prAdurbhAva thaye. kema ane enA niceDarUpe tathA pitAnA anubhavanA umeraNa sAthe jANe "varitranAya sAdhUnAma" e na thayA hoya ? AcArya haribhadrane tadana navI ja zailIthI yogavaze graMtha lakhavAnI AcArya haribhadra vAstavika zramaNa dharmanuM AcaravAne tItrapaNe preraNA maLelI hovI joie. prastuta malTisamuccayamAM je zailIthI tatpara thayA ane pitAnA cAritranejathI teoe jhiyila evI yegamArganuM varNana che te zailI prAcIna I jaina AgamamAM civavAsIonI jamAtane kharekharUM AcAradarzana karAvyuM, jemAM maLatI nathI tema ja temAM je IcchAyega, zAstra, sAmarthyoga, emane daMbha ane paLa khullA pADayAM ane dharmArthI zrAvaka- yogaavaMcaka, kriyA avacaka, phala avaMcaka, viSa anuSThAna, garaanuSThAna, zrAvikAo tathA sAdhusAdhvIene khare dharma - AcAramArga- ananuSThAna, amRtAnuSThAna vagere zabdo ane tenuM vivaraNa je rIte samajAvyuM. "gadaSTikamuccaya ' ne vAMcatAM ema spaSTa mAluma Apela che, barAbara te ja rIte ane te ja Dhabe e zabda ane paDe che ke AcArya haribhadra pitAnA samayanI e zithila caya. vivaraNa AgamAdikamAM maLatuM nathI; prakAratare vA sArarUpe bhale vAsIonI jamAtane vAstavika dharmaanuSThAnane samajAvavA sArU maLe; A uparAMta zrIharibhadra batAvelI ATha dRSTionI yojanA A graMthanI racanA karelI che. prastuta graMtha egamArgane graMtha paNa eka tadana navo ane maulika prakAra che. A badhuM che. vaidika paraMparAmAM jema pAta jalAgasutra che tema jaina paraM. jotAM ema kahyA vinA rahI zakAtuM nathI ke zrI haribhadra parA mAM mAtra yuganI ja carcA karanAra kaMI khAsa graMtha vartamAnamAM jaina sAdhakone sArU eka taddana navuM ane bhAre hitAvaha upalabdha nathI. dayAnazataka nAme eka prakaraNa zrI jinabhadragaNi prasthAna kareluM che. e dRSTisamuccayamAM badhA maLIne 228 oNke kSamAzramaNe raceluM kahevAya che te niyukita-grathamAM levAI gayeluM che. temAM mitrA, tArA, balA, dIkA, sthira, kAMtA, prabhA, ane parA upalabdha che tathA AcArAMga, sUtrakRtAMga, uttarAdhyayana ane daza- e nAmanI yogamArgane lagatI ATha dRSTienA svarUpanuM savistara vaikAlika vagere Agama mAM dhyAna ane tyAgane lagatA AcAravicAranuM varNana che. prAcIna paraMparAmAM cauda guNasthAnakane AdhyAtmika savistara varNana maLe che. temAM samatAnA vAMchuM ane vizvakuTuMbI vikAsakramane sUcavanArAM kahevAmAM Avela che. A haribhadra e ja thanAre kema vartavu, kema vicAravuM, kema besavuM cAlavuM adhyAtmika vikAsa mane pUrvAkana ATha dRSTiemAM samAvelo che. vagere prakriyAo batAvelI che ane janasArdhako mATe vartamAnamAM gujarAtI vivecanakAre gurathAnaka ane da sTaonI tulanAne samajAvavA yeganA graMthanI garaja sAre evA e ja graMtha ke te graMthomAMnAM eka eka dRSTinA vivaraNane cheDe sarasa kAhAe ApelA che. prathama pUta varNana che. A sivAya ega mATenI kramabaddha hakIkate cAra dRSTio sudhI sAdhaka ja cittamAM prathama gujasthAnakanI paristhiti tenA prakAre, sAdhanAne krama vagere jemAM 5Thayapustaka zailImAM hoya che. e "sthiti pahelI daSTi karatAM bIjI dRSTimAM ane batAvelu heva e kaI gagraMtha zrI haribhadrano samaya sudhImAM bIjI karatAM trIjI dRSTie tathA trIjI karatAM cethI dRSTimAM uttamaLatA nathI ane te pachI paNa zrI haribhadra- eka be kRtie retara vikasatI cAle che. e dRSTimAM prathama gurusthAnakane bhAre Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jaina tA111-11 prakarSavALA vikAsa hoya che. pachI je sAdhaka pAMcamI dRSTimAM 7. guNavaMta ke pratye tenA manamAM haMmezAM pramAdavRtti rahe Ave che tenI cittazuddhi thA, pAMcamA ane chaThThA guNasthAnaka che. dharma, saMpradAya, deza, kALa, bhASA, raMga, vairA vagere tenI e jeTalI hoya che. tyArabAda uttarottara cittazuddhine vadhArate sAdhaka pramodavRttimAM leza paNa khAdhaka thatAM nathI namo DhoI savasAhULa jyAre chaThThI, ane sAtamI dRSTinI bhUmikAmAM Ave che tyAre te arthAtu saMsAramAM viharatA tamArA saMta puruSe tenI najaramAM sAtamAM ane AThamA sANasthAnake pahoMce che ane cheka chellI vaMdanIya hoya che-"sakaLa lekhamAM sahune vaMde, niMdA na kare kenI re" AThamI dRSTie pahoMcatA sAdhakanI manaHzuddhinI paristhiti vadhu e prakAranI tenI pravRtti prakarSatI hoya che. vikaselI hoya che arthAta e AThamI dRSTie pahoMcele sAdhaka 8. temAM dareka pravRttimAM aucitya hoya che eTale je kALe jemanI AThamA navamAM dasamA baramAM teramA ane caudamAM guNasthAnakanI pratye je ucita vyavahAra karavAno hoya che tema te varte che tema bhUmikAe pahoMce che ane A ja dRSTimAM tene pUrepUro .tri- ja upabhegya padArtho tarapha paNa te aucitya rAkhIne varte che. thAya che arthAtu A dRSTie vataMte sAdhaka pUrNapaNe samadarzI prathama mitrAdRSTimAM vikAsanI bhUmikA upara vataMte manuSya brahmarUpa, sadAnaMdI, sthitaprajJa, vizvakuTuMbI ane vItarAga bane che. e avaMcaka, kriyAavAka ane phaLaavaMcaka hoya che. avaMcaka maLa graMthakAre prathama mitrAdRSTinA svabhAvane , samajAvavA cAlIza eTale chetare nahIM-niSphaLa na jAya te. saMta samAgama eTale ple ApelA che, pachI bIjI tArA ane trIjI balA dRSTine vega tene lAbhadAyI thAya athata e satsamAgama tenAM cittanI samajAvavA ATha ATha loko kahelA che. tyArabAda cethI dIkA- zudhdhi pedA kare ane uttarottara evI zuddhi mATe avazya lAbhadAyI daSTinA svarUpanuM nirupaNa karatAM 97 eka che. ahIM sudhI prathama thAya. satsamAgama cAlu ja rahe ane cittanI zuddhine leza paNa guNasthAnakanI bhUmikAvALI cAra dRSTionuM nirupaNu thayuM, have lAbha na thAya-citta te evune evuM kaluSatAmaya ja rahe te e : pAMcamI sthirAdRSTi, chaThThI kAMtAdRSTi tathA sAtamI prabhASTi vize samAgama karanAro gavaMcaka kahevAya. saMtene Adara, sanmAna, sevA, ATha ATha kamAM samajAveluM che ane chellI parAkruSTinuM niH vaMdana ane namana vagere kriyAo enA AzayanI zudhdhimAM vadhAre paNa ekAvana lekamAM che. 26mA lekamAM zrI haribhadra kahe karatAM rahe te e kriyAo avaMcaka kahevAya, nahIM te e badhI che ke " ma ra prAra nitaiikhyo mArAarthAta A kriyAo vaMcaka eTale ThaganArI kahevAya. eja pramANe phalaavaMcaka lekamAM mULagraMthakAra petAnI siMhanAdI vIravANIthI ema sUcave eTale sasamAgama vagerenuM je phaLa AvavuM joIe te ja phaLa che ke A graMtha. agya ane anadhikArI kene Apa na Ave te phalaavaMcaka gaNAya ane viparIta phaLa Ave te te Ave te kulaavaMcaka gaNAya ane viparAta ke athatu jeo bhegaparAyaNa bhavAbhinaMdI loke che ane jeo kaLavaMcaka gaNuya. mAtra gAtrathI ja gIo che paNa jemane gamaga'nI jijJAsA jema koI dhanurdhara dhanuSyanA yoge karIne tene lAne viMdhake sparza ja nathI tathA jemanAmAM samadarza banI aMtarmukha - vAnA uddezathI pheMkavAnI kriyA kare ane barAbara lakSyane viMdhI nAkhe thazAnI leza paNa rUci nathI evA lokone A graMtha zikhavave nahIM te e dhanurdhArane dhanuSya maLyuM saphaLa gaNAya, tane kayuM saphaLa ema samajavAnuM che. gaNAya ane lava vidhyAnuM paNa saphaLa gaNAya. tema ja yogaavaMcaka, pitAnA samayamAM vartatA zithilAcArI caityavAsI sAdhue kriyAavaMcaka ane phaLaavaMcakane samajavAnuM che. ane temanA anuya thI zrAvakone kema jANe samajAvavA mATe na manuSya samadarzI thavA mATe, aparigrahI banavA mATe ane lakhatA hoya ema A0 haribha prathama dRSTinI bhUmikAe vartatA upazama pAmavAnI dRSTithI teno vega kare, saMtenI sevA kare sAdhakanA svabhAvanuM dhaNuM sarasa nirUpaNa A pramANe karela che. ane pariNAme viSamadarzI thate jAya, paragrahI bana jAya ane veSadhArI cityavAsI sAdhuone pitAne cha. gugusthAnake phaLamAM kaSAya, lobha vagere vadhatA jAya vA bhogenI AkAMkSa ghaTavAne * caDelA gaNAvatA joine A0 haribhadra kahe che ke e cayavAsI badale vizeSa vRddhi pAme vA svargamAMdanI abhilASA thatI rahe sAdhue parigrahI che, duHzIla che, lebhI che, mahAgrahI che ane te tene mAnava yogavecaka, kriyAvaMcaka ane phalavaMcaka kahevAya ema nidaka che eTale ke guNasthAnake te zuM paNa vikAsanI apekSAe bhAgavatI vANI gagajIne kahe che ema zrI haribhadrasUrinuM prathama guNasthAnake paNa teo caDelA nathI. prathama guNasthAnakanI kahevAnuM che. vikasita bhUmikAvALI prathama mitradRSTie pahoMcelA sAdhakane svabhAva (apUrNa), becaradAsa dezI A prakAranA hoya che. 1. mitra daSTi pAmele purUSa pratyeka sadAcAranuM anuSThAna Do. tArAbahena maNiyArane dhanyavAda sabhAna paNe laya rAkhIne IcchANapUrvaka karanAra hoya che. chellI ema. DI. nI parIkSAmAM che. tArAbahena maNiyAra 2. sakama tarapha tene leza pazu kaMTALA ke kheda AvatuM nathI. "meDIsIna" laIne prathama prayatna saphaLa thayA che. De. tArAbahena 3. je lo ke bhAre ra anAcArI ane viparIta vRttivALA jANItA skIna speziyAlIsTa De, harilAla abhecaMda maNiyAranAM che teo tarapha deSa rAkhanAra heta nathI. putrI thAya. teo muMbaI yunIvarsITInAM ema. bI. bI. esa 4, te je kAMi sadAcaraNa vA dharmAnuSThAna kare che tenI pAchaLa che. Aja sudhInI dareka parIkSAmAM teo pahelA prayatna pasAra thatA tenI koI prakAranA kAmanA, AzA ke apekSA nathI hotI, te e AvyAM che. sAdhAraNa rIte ema. DI. mATe prayatna karatI badhAM anuSThAna ekamAtra cittanI zuddhi, cittane saMtoSa ke prasAda bahene mIDavApharI ane gAnA kelejInA viSayo le che. te sivAyanI koI bIjI vRttithI karatA nathI. vaLI ema. DI. nI parIkSAmAM bhAgye ja koI pahelA prayatna paNa ra 5. pacavALI pravRtio tarapha tene ruci thatI nathI. thAya che. tArAbahena meDIsIna laIne ema. DI. thanAra pahelAM ja 6. du:khI cha vaye tene atyaMta karuNa rahe che ane kara- gujarAtI bahena che. vidyArthI tarIkenI avI ujajavaLa kArakIrdI ne vaza thaine petAnI maryAdA pramANe duHkhI enAM duHkhane dUra mATe tArAbahenane dhanyavAda ghaTe che. eka kuzaLa cikitsaka tarIke karavA mATe paNa prayatnazIla rahe che. tArAbahena uMcI nAmanA prApta kare evI ApaNI temane zubhecchA che. zrI muMbaI jaina yuvaka sa dha mATe mudraka prakAzaka : zrI. maNilAla makamacaMda zAha, 45-47 dhana raTrITa, muMbai, mudraNathanaH suryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI muMbai jena yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra. rajI. na. bI. 4ra66. prabhuza jaina taMtrI: paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, muMbaI: 1 juna 1lpA zukravAra (zarSika lavAjama - rUpiyA 4. as : somanAtha (tA. 5-5-51nA harijanabadhumAM eka gRhasthanA putranA uttaramAM binamajahabI rAjyamAM maMdiranuM sthAna' e mathALA nIce zrI. kizoralAla 5. mazarUvALAe eka nedha lakhI hatI. A dhamAMnA keTalAka mudAo viSe meM zrI. kizoralAlabhAIne eka patra lakhyuM hatuM. evI ja rIte anya vyaktio taraphathI paNa temane lakhavAmAM AveluM. te sarvanA uttararUpe prabuddha jainamAM pragaTa karavA mATe zrI. kizoralAlabhAI taraphathI maLele lekha nIce pragaTa , karavAmAM Ave che. paramAnaMda) seminAtha viSe mArA sAcA vicAre meM chUTathI rajU karyA . paNa mArI e aMgata mAnyatA keTaluM karI zake? mArA nathI ema keTalAkane lAgyuM che ema mArA para thayelI TIkAo jevA vicAranA bIjA keTalAkane ja te mAnya thAya, ane teTalAja parathI jaNAya che. teo mArI pAsethI vadhAre spaSTa bhASAmAM tene AcaravAne koI mArga banAve che te paNa aneka paMthe je amiSAyanI apekSA rAkhatA he kaIka asaMtuSTa thayA che.' eka paMtha ja thaI jAya. e paNa Agala jatAM bhadra saMskRtimAM - aMgata rIte somanAthanA jIrNoddhapuramAM mane koI rIte rasa , bhaLI jAya ema bane. ghaNAkharA saMtasthApita dharmonuM emaja lagyo nathI. mArA vicAro mujaba Izvara, dharma ke saMskRtine banyuM che. buddha, mahAvIra, izu sarve saMte ja hatA, paNa bhadra makAnanAM AvAM bhavya caNataro sAthe jhAjho saMbaMdha nathI. jema saMskRtinA pUja ke e traNenA dharmone potAnAM hathiyAra banAvI dIdhAM. tAjamahela, delavADAnAM maMdira, dilhInI jumA masjida, vagere bhavya emaja nAnakanuM thayuM ane gAMdhIjInuM thaI rahyuM che ane thaze. imAratA ane kalAnAM sthAne che, tema kadAca temanAthanuM maMdira paNa sahajAnaMda svAmIe eka vacanAmRtamAM be sabhAonAM varNana mahAna kalAne namane thayuM haze ke thaze. paNa tene Izvara pAsanA, karyA che :dhArmika jIvana ke saMskRtinA vikAsa sAthe ocho saMbaMdha che. e "ekamAM suMdara sAta mALanI havelI heya, te havelIne viSe badhAmAM rahelI AkarSaka kalA bhadra 'saMskRtinI sucaka che, saMta kAcanA takatA suMdara jaDayA hoya, ane suMdara bichAnAM karyA hoya, saMskRtinI nathI. ane mArA vicAra mujaba manuSyamAM rahelI temAM nAnA prakAranAM AbhUSaNa ane vastrane paherIne viSayI jana mANasAInA vikAsa mATe ane jIvananI unnati ane sukha mATe beThA hoya ane dArUnA zIzA bharelA paDayA hoya, ane vezyAo bhadra saMskRti yogya sAdhana nathI, balake virUpa che. mAnavajIvanane dhaItheIyA karI rahI hoya ane nAnA prakAranAM vAjiMtra vAjatAM heya," utkarSa mATe mArI zraddhA saMta saMskRtimAM che, bhadra saMskRtimAM nathI. ane bIjImAM " tRNanI jhuMpaDI heya ne temAM phATelI godaDIvALA bhadra saMskRti duniyAnA sarve dezomAM sadAye mAnavamAnavamAM paramahaMsanI sabhA beThI hoya ane dharma, jJAna, vairAgya, bhaktisaha viSamatA, bhedabhAva ane saMkucita abhimAne tathA moTAInA khyAle. vartamAna bhagavaddavArtA thAtI heya." pahelIne emaNe kusaMganI sabhA nimAM zuM karI tathA nibhAvIne ja vadhI che. enI AgaLa sAmAnya kahI che, bIjIne satsaMganI kahI che. huM vadhAre vinayathI pahelIne prajAnI gaNatarI nathI, tethI garIbane khAvAnuM ke paheravAnuM maLatuM bhadrasabhA kahuM chuM, ane bIjIne saMta sabhA kahuM chuM. nathI, tyAre AvI imArato kema baMdhAya, AvA jalasAo kema paNa sahajAnaMda svAmI zuM ke buddha, mahAvIra, izu, nAnaka, thAya vagere prazno ane mUMjhavI zakatA nathI. evA prazno enI gAMdhI vagere saMte zuM teo pite kAM te bhadra (bujhavA) vagaMnA ja AgaLa raju karavAmAM tema karanAranuM bhoLapaNa ke bAghAI lAge che, hatA, athavA temaNe bhadra ane saMta banne prakAranA anuyAyIo paNa bhadra saMskRti sadaiva bhavya ane AkarSaka rahelI che, eTale karyA hatA. saMta izu krosa para laTakyA, ane saMta gAMdhI gaLIthI manuSyanAM citta harI levAmAM e sadA kAvatI AvelI che. jemanI viMdhAyA; evuM ja keTalAka emanA saMta anuyAyIonuM thayuM, athavA mahenatamajUrI para te khIle che, temane paNa te zikArInI vAMsaLI teTalA phATelI godaDIvALA thayA. paNa bhadra ziSyoe gurUnA nAmane haraNane kare che tema mugdha kare che. loko zraddhAthI tenAM pUjana, vibhavanA pradarzana ane prAptinuM sAdhana banAvyuM. IzunI bhadra vaMdana, yAtrA vagere kare che, tene pitAnA kahevANunuM sAdhana mAne saMskRtinuM pApanagara (veTikana) thayuM, buddha, nAnakanI saMskRtinAM che. bhadra saMskRtanA kuzaLa ghaDavaiyAoe tene Ama raju karavAnI suvarNa maMdirA thayAM, mahAvIranI saMskRtinA zatru jaya, delavADA vagere kalA siddha karelI che ane keTalAkane te svAbhAvika banI gaI che, thayAM, madadanI saMskRtinAM khetI ane jAmA masjide ane ane temanA pitAnI prAmANika zraddhAnI vastu paNa banI gaI che. tAjamahela thayAM, gAMdhInuM kAMi evuM ja thavA mAMDayuM che, ane zuM chatAM te mAnavasamAjanuM kharuM hita sAdhanAra dharma ke zraddhA nathI. thaze ane zuM nahIM thAya te bhaviSya ja kahI zake, mAnavadharmanuM lakSaNa te meM' samULI krAti' mAM kahyuM che tema se manAthanuM paNa evuM ja gaNo. je devanI emAM pratiSThA mane paramAtmA eka kevala na mAne deva, devatA, pratimA sakala.. che tenI pAchaLa koI aitihAsika vyakita hoya te te dIna, mAne jJAnI vivekadarza kevaLa, sa' saddagurU, buddha, tIrthakara dRddhiI, duHkhI, rogI, bharavAM paDelA jaMgalavAsIonA pratinidhi haze. na mAne koI avatAra, gurU, pegambara, te digaMbara rahete ke hAthInuM cAmaDuM oDhane, jaMgala mAM peDiyA na ke sarvajJa aMkhalanazIla, u uMcA rahabara.. para besI pharate ane sApa, siMha sAthe ramata--Ama bhadra - - ' - Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ l. 18 zuddha jaina eja tenI kathA kahI rAkhI che. enuM priya gaganacuMbI zikhara te 30 hajAra phUTa uMcA krimAlayanA baramAM. ane AvA, pramA zumAM veMta jeTalI uMcI maMdiranI nAratamAM zo rasa Ave? madiranA zikharane gaganacu'khI kahenAra kavi para e hasyA vinA rahe nahIM. jema gAMdhIne biralA hAusa karatAM bhagI kAlenImAMja vadhAre suhANu lAgatuM chatAM zraddhALu gAMdhIbhakta te biralA hAusate ja gAMdhI'dira karavA cAhe che, tema dhanavAna zivabhakatA seAmanAthane UbhuM kare temAM navAi nathI. ApaNe vaibhavanA pUjaka, ApaNe kAvyamAM ja zivanA abhadra zarIranI kadara karI zakIe. pratyakSamAM te sAnA, caMdI ane hIrA vibhUSita zivanI ja ArAdhanA karI zakIe. ba bIjo savAla enI pAchaLa thayelA puSkaLa kha'nA. kAkAnI garIbAi ane hADamArIo chatAM A kharca aTakAvavAne mA hA maLyuM nathI, ane jee AvI phariyAdo kare che teoe paNa lIdhe nathI. 15 mI ogasTa 1647 thI mAMDIne Aja sudhImAM AvA aneka kharcALa jalasA thayA ja karyo che. DanArAoe babaDATa karyAM che, satAdhArIoe te sAMbhaLIne kana parathI kADhI nAMkhyA che, ane peAtAne jema ThIka lAgyuM tema karyu che. kAraNu ke abaDanArAoe kAe tyAM tamAzA jovA jatA lokone na javA samajAvavA, AvA jalasAone buddhiSkAra karavA, ke sAcI dhama'bhAvanA ApavA prayatna karyAM nathI. AvA uDAu khaoN thaI zake che, kAraNa ke ApaNe-garIba tavaMgara badhA-bhadra saskRtinA ja upAsaka chIe. bhavya dekhAveAnI pAchaLa gAMDA thate bhegA thaie chIe ane peAtAne tyAM evA prasa Mge Ave tyAre evuja karIe chIe. jhulaNujI thavu' ApaNane game che, ane karaja karIneye prasaMga pAra pADavAmAM mAnIe chIe. jo keMgresa pAtAnA adhivezanane prasaMge 50 khaLada ke pa1 hAthI ke 60 UMTane ca kADhe ane tene lekA DuAMzathI vadhAve, te keMgresa rAja paNa tevIja rIte khIjA sAvajanika prasa Mga ujave temAM Azraya' ke AdhAta zuM kAma lAgavA joie ? ApaNe samajavuM joie ke jene paNa rAjya karavAnI abhilASA haiAya che te ApaNune jalasA ge!ThavIne ja cha I zake che, ane ApaNe Adara mevIvI zake che. kAraNa ke e ApaNI-bhadra saMskRtinA upAsakeAna!-sarakAra che. sAdhue vAta kare che ke eka bAvA hatA, te jamInamAM purAI jayane varSoMnI samAdhi le, leAkeAne peAtAnI bahAra nIkaLavAnI miti kahI rAkhe, te divase tenA ziSya tenuM bheya unnaDe. te divase tyAM moTI yAtrA bharAya. lokAne daza na ApI pAchA bheAMcarAmAM utarI paDe. kai khAdhApIdhAtrinA zI rIte jIvatA haze tenuM le kAne Azcaya thAya. eka bIjA mahAtmAne A camatkAra samA vavA kahyuM. temaNe salAha ApI ke have pachI je divase nIkaLavAnA heya te divase tyAM kai yAtrALue paheAMcavuM nahIM, khIje divase paheAMcavuM. leAkAne khabara pADI kaeNyAtrAnA divasa badalAyA che. herele divase kAie javAtu nathI, khIje divase javAnu' che. samanni nika bAvAjIne AnI khabara nahIM, enA ziSye sucanA mujaba bhoMyara' udhADayuM. mahArAje AMkhA ughADIne joyuM te kAi da'nA| na maLe? Ane khAvAjIne je AdhAta lAgyA tethI emanu hRdaya budha paDI gayuM ! - kanaka taji, kRminI ji, ji dhAtunakA saMga, tulasI ladhu bhejana karI, jIvana mAnake aMga. . te Atu' nAma, jo kharcALa jalasAomAM kAI jAya nahIM, tA kAi bhagavAnane mATe jalasA gehave nahIM. jo rAjAnI savArI jovA kAi mAsa rastA para ke jharUkhAmAM dekhAya ja nahIM te ThaMDamAMthI savArI kADhavAmAM ane karaze rasa rahe nahIM. chello savAla seAmanAthanA ke evA kei kAryakramamAM rAjyA vikArI ane rAjyataMtra taraphathI bhAga levAya / nahIM. e bAbatamAM zrI rAjendrabAbU, zrI kanaiyAlAla munazI tathA zrI Dhebara tA. 1-4-51 bhAIe je mataLyA rajU karyAM che te sivAya khIjo kAi vahevArU mA' nathI. te paNu prajAneAja eka bhAga che. dhaNA leAkAnA je dhAmi-* vicAre che te temanAye che. dhamanI bAbatamAM kaoNMgrese sAmAnya leAkeAnA dharmAM karatAM judA dharma siddhAntA rajU karavAne uddezya rAkhyA nathI, prayatna paNa karyo nathI. kAyadAthI rAjya' je kharcana karI zake teTalI maryAdAmAM temaNe rAjya para tenA bhAr nathI nAMkhyuM. je karatAM kAyade aTakAvI zakatA nathI, tevA kha' mATe temanI pAtAnI A kAmamAM zraddhA hovAthI rAjyanI madada lIdhI che, eTale ke khaca karyo che. je rIte ApaNA dezamAM rAjyata Mtra gaDhavAyuM che temAM, rAjAnI jema, rASTrapati khAnagI kAma mATe jAya ke rASTranA kAma mATe jAya, emanI sarve' vyavasthA rAjya dvArA ja thAya che. je kha' emane peAtAnA pagAramAMthI karavuM paDatuM Aya te emanI pAsethI majare levAmAM Ave, teye emanA nivAsa, utArA, rakSaNanA ane karavA daravAnA prabaMdha rAjya taraphathI ja thAya che. rAjanA kAma mATe haiAya tyAre ADiyAmAM rAjyanuM dIvela bhaLe ane khAnagI kAma mATe dIve joIe tyAre bIjI dharanu dIvela bharelu kADiyuM saLagAvavAmAM Ave evA sukSma viveka ummara khalIpha karatA ema kahevAya che. te ema karatA haze kAraNake te sata saMskRtinA upAsaka hatA. paNa tyAra pachInA khelIphe bhadraM saskR tinA upAsaka thayA, temaNe eve niyama rAkhyuM ke jeTaluM khaca rAjya pAsethI na ja levAya teTaluM ja jAte karavuM. je rASTrapati viSe kahyuM te maMtrIo vagere viSe dhaTatI maryAdAmAM samajavuM. upara kahyuM tema ApaNuM rAjya hAla banne saMskRtinuM che, tethI temAM ummara khalIphanA vivekanI AzA na rakhAya. varlDa. tA. 16-5-51 kizoralAla gha. mazarUvAlA zrI zAntilAla zAhane zuvidAya tA. 21-5-11 sAmavAranA rAja zrI zAntilAla harajIvana zAhane vidAyamAna ApavAnA hetuthI zrI. mubai jaina yuvaka saMdha tarakathI sadhanA kAryAlayamAM eka nAnA sarakhA samArabha yojavAmAM AvyA hatA. zrI. zAntilAla zAha selIsITaranA vyavasAya kare che, zrI mukha' jaina yuvaka 'dhatA sabhya che, muMbai prAntanI lejIsleTIva kAunsIlanA upapramukha che, inDIyana nezanala TreDa yunIyana koMgresanA kASAdhyakSa che, janmabhUmi sasthAnA menejI Mga DIrekaTara che. cAlu juna mAsanI chaThThI tArIkhe jInIvA khAte antararASTrIya majjura pariSada bharAvAnI che. te pariSadamAM judA judA dezanI sarakAranA, udyogapatienA tathA rASTrIya mambura sasthAnA pratinidhio bhAga levAnA che. inDIyana nezanala TreDa yunIyana kaoNMgresa je hiMdusthAnanI pramANIta majura saMsthA che tenA pratinidhi tarIke te ja sasthAnA pramukhazrI hariharanAya zAstronI nimaNuka karavAmAM AvI che, ane zrI zAntilAla harajIvana zAha, tAtAnA kArakhAnAnA majura yunIyananA netA zrI. mAikala jensa tathA ba'gALAnA majuranetA mIsIsa De|. maitrIyI kheAjha-A traNa sabhyAnu salAhakAra maMDaLa zrI. riharanAtha zAstrIne madada karanAra che. A kAya' mATe me mAsanI 24mI tArIkhe upaDatA zrI zAntilAla harajIvana zAhanuM abhinandana karatAM sadhanA pramukha zrI. cImanalAla cakubhAi zAhe, zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDayAe tathA bhArata jaina mahAma`DaLanA kAryAdhyakSa zrI rIdhamadAsa rAMkAe prasa Mgacita vivecana karyAM hatAM. ane samArabha yeAjAne AbhAra mAnatA zrI. zAntilAla zAhe pAte je kA' mATe jAya che teneA, jInIvA khAte bharAtI majjura pariSadanA, inDIyana nezanala kaoNMgresa TreDa yunIyananI samagra racanA, baMdhAraNu, ane nItinA vistArathI khyAla ApyA hatA ane majurAnA jagavyApI prazna upara eka bhAre uodhaka pravacana karyu hatu. tyArabAda alpAhAra sAthe samArabha visarjita karavAmAM AvyA hatA. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-6-51 rIta : saMyukata jaina vidyAthIgRha : khAtavidhi samAraMbha traNe phirakAnA samanvayanI dRSTi najara samakSa rAkhIne, lagabhaga teonA AzIrvAdathI A saMsthA jarUra vikAsanA mArge AgaLa batrIsa varSa upara sthapAyela zrI saMyukta jana vidhArthIgRhanA makA- vadhatI raheze evI mArI zraddhA che. nanI khAtavidhinI kriyA, saMsthAnA AdhasthApakomAMnA eka zrI saMyukata jaina vidyArthIgRha e kAmI saMsthA che. e daSTie maNilAla mohakamacaMda zAhanA zubha haste tA. 21-5-51 ne Apa sau vicAra nA karaze. jaina saMskRti ane vicArasaraNImAM semavAranA roja savAre nava vAge thaI hatI. pramukhasthAne vyavahAra e kakasa prakAranI saMjIvanI zakita che. jagatanuM kalyANa ane saMskRzuddhi maMDaLanA pramukha sAdhucarita zrI kedAranAthajI bIrAjyA hatA. tinI dhArAne jIvanta rAkhavA mATenAM je yatno thaI rahyA che temAM bhATuMgAthI ziva javAnA raste, jaina sosAyaTInI bAjumAM spaSTa mArgadarzana Ape evI A vicAra paraMparA che. janaja, saMsthAe kharIdela be ploTa para A kriyA thaI hatI. A kalyANanA dhorI mArgamAM kaMIka phALo ApavAnI e saMskRtinI nema prasaMge muMbaI lejisleTiva kAunsilanA upapramukha zrI zAMtilAla che. e dRSTi najara samakSa rAkhIne ja ame sau A saMsthAmAM ha. zAha, bhArata jaina mahAmaMDaLanA kAryAdhyakSa zrI RSabhadAsa rAMkA, joDAyA chIe. temAM Apa saune huM sahakAra mAguM chuM." jaina zvetAmbara konpharansanA eka vakhatanA pramukha zrI ravajI sejapALa zrI. TI. jI. zAhe, A prasaMge AvelA saMdezAo vAMcI tathA saMsthAnA TrasTIo, kAryavAhaka samitinA sabhya, zrI muMbaI saMbhaLAvyA hatA, jemAM dhArAsabhAnA spIkara mAnanIya zrI gaNeza jena yuvaka saMghanA sabhya; dAtAo, saMsthA nA hAlanA vidyArthIo vAsudeva mAvaLaMkara, annasaciva zrI kanaiyAlAla munazInA mukhya hatA. vageree hAjarI ApI hatI. tyArabAda te sthAnA pramukha zrI. cImanalAla cakubhAI zAhe maMgaLAcaraNa bAda, khAtavidhi samAraMbhanAM dazya saMsthAne 5 ricaya kAryanI za rU A ta ApatAM jaNAvyuM ke, karatAM zrI paramANuMda "A maMgaLa dine kuMvarajI kApaDiyAe mane khUba khUba saMjaNAvyuM hatuM ke, teza thAya che. tenAM be zubha prasaMge kAraNo che. zrI maNisaune AvakAra ApatA lAla mekamacaMda zAha mane AnaMda thAya che. jevA, jaina samAtriIsa varSa upara sthA janA niHsvArtha sadu gRhasthane zubha haste pAyela A saMsthAne A saMsthAnI khAtavyApaka svarUpa ApavA vidhi thAya; ane sAthe mATe chellAM cAra ja zrI nAthajI jevA varSathI mArA murabbI saMta purUSanA AzIane sahakAryakartA zrI vaMda vaDe. saMsthA mATe maNilAla mekamacaMda A bhAre gauravadAyaka zAha tapazcaryA karI hakIkata che. rahyA hatA. temanI "A prasaMge, e tapazcaryA Aje. vIsa varSa pahelAMnI phaLI che tethI mane vAta yAda Ave che, AnaMda thAya che. A 3 (1) samAraMbha maMDapa (2) pramukhasthAne zrI kedAranAthajI tathA bAjue 4 tyAre te huM zALAmAM saMsthA atyAra sudhI zrI maNilAla mekamacaMda zAha (3) zrI maNilAla memacaMda bhaNata paMdara varSane bhADAnA makAna mAM zAhanA hAthe khAtavidhi (4) samAraMbha sabhA. vidyArthI hatA. A cAlatI hatI, tene pitAnuM makAna kAM nahi ? e vicAramAMthI zrI saMsthAnI sthApanAnA prasaMge eka vidyArthI tarIke jijJAsa vRttithI maNubhAIne parizrama karavAnuM sUjhayuM ane tenuM phaLa ApaNe sau joI gayela. jhAlarApaTTaNa (rajapUtAnA) nA mahArAjAnA haste A saMsthAnuM zakIe chIe. A saMsthAne Aje potAnuM vyavasthApaka maMDaLa che; ' udaghATana karavAmAM AvyuM hatuM. saMsthAnI sthApanA vakhatanuM zrI pitAnuM baMdhAraNa che; ane tenI pAse cokakasa prakAranI dRSTi che. vADIlAla motIlAla zAhanuM bhASaNa haju paNa mArA kAnamAM gUMjI A zubha prasaMge pramukha tarIke kone pasaMda karavA, e rahyuM che. A saMsthAnA sthApaka zrI vADIlAla hatA ema kahIe amAre mATe mUMjhavaNabharyo prazna hato. pramukha evA joIe, jenAthI chIe paNa te ardhasatya che; kAraNa ke bIjA A-zrI maNibhAI bhAvi mArgadarzana maLe. amArI saunI najara zodhatAM zodhatAM zrI paNa be sthApakomAMnA eka che. bannee pitAnI bhAgIdArInI nAthajI para TharI. A pavitra kArya temanI rAhabarI nIce thAya e dukAnamAMthI rUA. 31000) ApI A saMsthAnI zarUAta karI; amane saune racyuM, eTale A prasaMganI pramukha vyakti tarIke ane Aje zrI maNibhAInA prayatnathI phAlIjhulI rahI che. paNa pasaMdagI paNa temanA upara DhaLI. teo ApaNuM sauthI eTalA ja " 1917 mAM gAMdhIjInI asara hiMdustAna para thavA lAgI suparicita che ke, temane paricaya ApavAnI jarUra nathI. chellAM hatI. navA yuganI zarUAta thatI hatI. jo ke tyAre vAtAvaraNa pAMca-sAta varSathI jIvananI azuddhio dUra karI vyavahAra zuddhinuM taddana saMkucita hatuM, chatAM A saMkucita vAtAvaraNamAMya jaina kAryamAM temaNe hAtha dharyuM che ne covIse kalAka tenI pAchaLa kharce samAjanA traNe phirakAnA vidyArthIo mATe saMsthAnI zarUAta karavI che. bAvA saMta purUSane navavA mATe ApaNe nasIbadAra chIe, e saheluM kArya nahatuM. sadgata zeTha mANekacaMda pAnAcaMde dImabarI Eaa : Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = . thAyIo mATe chAtrAlaya zarU karyuM hatuM; zrI motIcaMda kApaDiyAe mahAvIra jaina vidyAlayanI sthApanA karI hatI, paNa tene lAbha nAra ati pUjaka ja laI zakatA; jyAre zrI vI. e. zAhe ane zrI maNibhAie samanvayanI dRSTie A saMsthAnI zarUAta karI. "Aje jyAre komI bhAvanAne dUra karavAnI vAta karIe chIe tyAre mArI chApa evI che ke e bhAvanA adazya rIte sau kAimAM vadhatI ja rahI che-rAjakIya kSetre ane sAmAjika kSetre, evI sakSama rIte A bhAvanA paDI rahI che ke tene khyAla paNa na Ave. ajJAna ane nirakSara prA karatAM keLavAyelAM tene vadhumAM vadhu bhega banyA che. A paristhitimAM A saMsthAne vikAsa thAya tyAre mArA jevAne sauthI vadhu AnaMda thAya, 1832 mAM korTanA hukama pachI eka pejanA taiyAra thaI. ane A saMsthA ekadhArI rIte cAlatI AvI. paNa cAreka varSa upara zrI maNibhAIne IcchA thaI ke, A saMsthAne saMgIna pAyA para mUkavI joIe. A saMsthAne pitAnuM makAna joIe. ame sIe Teko Apya; paNa pitAnI icchAne paripUrNa karavAne pari. zrama te temaNe ja lIdhe. jarA paNa atizakita vagara kahyuM ke, temaNe ekalAe ja mahenata karIne be lAkha rUpiyA ekatra karyA. traNe phirakAnA gRhasthoe zrI maNibhAinI jheLIne bharavAmAM AnAkAnI vinA sahAya karI. " zrI maNibhAIne A kArya jaladI pUruM karavAnI keTalI cIvaTa hatI; keTalI tIvratA hatI tene khyAla Apa saune Apa muzkela che; sAthe rahenArane ja tene khyAla Ave. dhAreluM eka kAma pUruM na thAya tyAMsudhI temane jaMpe nahi; bIjAne jaMpavA de paNa nahi. dhagaza ane utsAha paNa eTalA ja. jo e guNo temanAmAM na heta te A zubha kArya haju paNa keTaluM moDuM thAta te kahI zakAya nahi. vaLI temanI AsapAsa mitrone je samUha che te paNa temanA vicArone poSe tevo che. emane paNa ema thayuM ke, zrI maNibhAInI icchA pUrI thavI ja joIe. pAMceka mahinA pahelA ja prasaMga kahu. rakama mATe amAre temanI sAthe vAtacIta thaI rahI hatI; tyAM teoe amane pUchyuM : "have makAnanuM pUruM kayAre kare che ? " ame kahyuM, " paisA pUrA thAya eTale " zrI maNibhAI kahe, " paisA vagara nahi aTake , keTalA tUTe che ? " ame kahyuM. pacAsa hajAra.' te teo kahe vAMdho nahi, ane tarata ja umeyu. "mArI zAririka avasthA barAbara nathI; chatAM tamane khAtarI ApuM chuM ke AmAMnA cALIsa hajAra huM tamane bAra mahinAmAM ekaThA karI ApIza. je nahi thAya te huM pote eTalI rakama ApIza." A temanA kArya karavAnA khaMtane namUne che. zrI maNibhAInI Arthika sthiti kevI che te tame ane huM badhA jANie chIe; paNa pote je kAma lIdhuM tene mATe temanI keTalI tIvratA hoya che tene AnA parathI khyAla Avaze. e tIvratAne guNa, AjanA temanA zubha haste khAtavidhi thayA pachI ApaNA saumAM Utare. "huM ghaNI saMsthAomAM kAryavAhaka samitimAM athavA javAbadArIvALI jagA upara chuM. atizakita vagara kahuM ke zrI maNibhAImAM meM je sevAnI dhagaza joI che; kArya karavAnI utkaTatA nihALI che te bIje kayAMya joyAM nathI. nirabhimAnapaNe kaMI paNa karI chUTavuM e temane viziSTa guNa che. temanuM nAma levAya te paNa temane game nahi. jAhera prasaMgamAM temane AgaLa besADavA e paNa muzkela. ethI ja agAu kahyuM hatuM tema, A zubha prasaMga mATe koI moTA mANasa nahi, paNa pavitra bhAvanAvALA mANusa ApaNane maLyA che te mAre mana AnaMdanI vAta che. murabbIzrI maNibhAine khAtavidhi karavAnI huM Apa sau vatI vinaMti karUM chuM ane temane Apa sau vatI khAtarI ApuM chuM ke je vastunI zarUAta temanA varada haste Aje thAya che, te kAya'ne ame sau bAra mahinAmAM ja pUruM karIzuM. " Apa saue je sahakAra Apyo che, te mATe Apa saune saMsthA taraphathI AbhAra mAnuM chuM." zrImatI tArAbahena mANekalAla premacaMde belatAM jaNAvyuM ke, A saMsthAnI sthApanA ke tenA vikAsamAM mAre kAMi ja phALe nathI; chatAM zrI maNibhAI mATe, temanA kArya mATe mane khUba mAna che. tethI A prasaMge be zabdo bolavAnuM mana thaI Ave che. traNe phirakAnA samanyanI temanI bhAvanA sAce ja prazasya che. bahenemAM kAma karatAM karatAM mArA jovAmAM AvyuM che ke, jana bahenomAM phirakAbhedanI bhAvanA ja nathI. teo koI paNa saMpradAyanA bahenanI phirakAbhadanA sAthe rahI kArya karI zake che. zrI maNibhAInA A prayatnane khUba je Teko maLI rahe, ane temane e kArya mATe dIrgha AyuSya maLe evI mArI hadayanI prArthanA che, temanA zubha haste khAtA pAyA, samAjano pAye majabUta karavA mATe khUba UMDe UMDe jAya ema ApaNe sau prAthae. zrI RSabhadAsajI rAMkAe, hiMdImAM pravacana karatAM kahyuM ke, jana samAja sAthenA avAranavAra paDatAM prasaMge dvArA be vastunI mane viziSTatA khAsa jaNAI AvI che. jaina samAja pAse amegha zakti che. tenI pAse tyAgIo che, vidvAne che; vicArake che, sAthe sAthe dhanIka paNa che. saMskRtinA pracAra mATe jana che, sAthe sAthe thanAkA paNa che. te samAja eka yA bIjI rIte chuTakaLa rUpiyA dara varSe khace che. ATalI tenI zakita chatAM pariNAma? pariNAma e che ke, saMsthAo pitapatAne mAge kArya karI rahI che; khaca alaga alaga thaI rahyo che. AthI ghaNIvAra dharSaNa paNa utpanna thAya che. Ama amegha zakitane durUpayoga thaI rahelo huM jouM chuM. je A zakti kendrita thAya te samAja keTale baLavAna thAya ? kAkAsAheba kAlelakara sAthe mAre carcA thaI. teo kahe jana samAjamAM je kAryakaro che temanI asAMpradAyika vRtti ane kAma karavAnI dhagaza joine mAro abhiprAya baMdhAve che ke te hiMdu samAjane AgaLa doravAnI purI yogyatA dharAve che. zrI kizoralAla mazarUvALAe vAta vAtamAM kahyuM ke mArI sAthe je patravyavahAra cAle che, temAM cothA bhAgathI adhika jaina bhAIone che. AvA zakitazALI samAjanI zaktio jo kendrita thAya te pariNAma khUba ja sarasa AvavA saMbhava che. - A prasaMge eka vAta kahI levAnuM mana thaI Ave che. Aje jaina yuvakane abhyAsa pachI zuM karavuM tenI kazI sUja nathI paDatI. e paristhitimAM vyavahAra calAva paNa tene mATe muzkela thaI paDe che. eTale zikSaNanI sAthe kAma karavAnI paNa tene saMsthAmAM Adata pADajo, jethI saMsAmAMthI te bahAra nIkaLe tyAre samAjane bhArapha 5 na thaI paDe; tema ja tene pitAne paNa muzkelI anubhavavI nA paDe." zrI ratanacaMda jhaverIe, traNe phirakAnA samanvayanA uddezathI zarU thatI A saMsthAnI phatteha icchI hatI, ane zrI maNibhAI, A saMsthAne samRddha thayelI jovAne dIrdhAyu meLave evI icchA vyakata karI hatI. ' tyArabAda zrI maNilAla mekamacaMda zAhe arihaMtanuM smaracuM karI khAtavidhi karI hatI, ane pachI be zabdo khelatAM jaNUchyuM hatuM ke, "tetrIza varSa upara A saMsthAnI sthApanA thaI, tyAre amArI kalpanA evI hatI ke, phiraka meda sivAya jana samAjano koI paNa vidyArthI A saMsthAne lAbha laI zake ane mane saMteSA Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-6-1 zuddha jaina che ke atyAra sudhImAM kApaNu prakAranA bhedabhAva sivAya jainanAM vidyArthIoe A saMsthAne lAbha lIdhA che-keTalIkavAra janetara vidhArthIoe pazu. "paraMtu keTalAka samayathI-DellAM pAMca varSathI mAruM manamAM ema thayA karatu` hatu` ke, je saMsthAne potAnu` makAna DhAya te sArU.. paNa e mATe paisA krANu ekatra kare? mitra samakSa mArA vicAra rajU karyAM, ane sAthe sAthe e paNa kahI dIdhu. ke, jo tame sahakAra Ape teA huM makAna mATe rakama ekaThI karavAnu sAthe lauM. tyArabAda be lAkha rUpiyA A kAya mATe ekatra karavAnA niSNu'ya karyAM, ane mAtra e varSanA TukA gALAmAM ja A rakama ekatra karI zakayA. Apane e jANIne AnaMda thaze ke, samAjamAM kAma karatI vakhate kalIkavAra matabhede khUba ugra bane che, chatAM A krUDa mATe traNe kirakAnA gRhasthA pAse pahoMcatAnI sAthe ja temaNe aikayanA vicArane apanAvI potAnA uAra hAtha laMbAvyA che; ane mArA jainetara mitrAe paNa kAmIya dRSTi rAkhyA vagara A krUDate samRddha karavAmAM yathAzakti phALo ApyA che. kaeNTalAMya samayathI zArIrika dRSTie huM sAva azakta chuM, ane A zubha prasaMga jovAnI taka mane maLaze enI jarA paNa zraddhA nahetI-AzA paNa naheAtI; paraMtu e zraddhAne phaLatI joi Aje mane atyaMta AnaMda thayeA che. A zubha kA'te mATe me' mArI jAtane kadI yegya gaNI nathI; paNa mitrae baLajabarIthI A javAbadArI mAre mAthe nAkhI mane bAMdhI lIdhe te temanA snehanAM baMdhanathI mukta paNa na thai zakayA, eTale have tA e javAbadArI eja ravIkArI, izvara pAse prArthanA karuM chuM ke, e javAbadArI adA karavAnuM mane baLa Ape. A prasaMge mArA mananI eka icchA paNa jaNAvI lauM jaina saMskRtinA abhyAsa karanAra vidyArthI Aje bhAgye ja maLaze. eTale tenA abhyAsa mATe jo ekAda kAlarazIpa ApaNe ubhI karIe teA, theDAM thoDAM varSane aMtare jaina saMskRtinA abhyAsIne UbhA karI zakIe. " bIjI vAta e che ke, A saMsthA traNe kirakAnA vidyAe mATe che. mArI evI icchA che ke, emAM paNa thoDI kapheraphAra karI, amuka TakA sudhI jetetara vidhArthI-je yogya DAya tene jagA pIkha. sarakAra kAMi paNa niyamana mUkI ApaNune pharaja pADe tenA karatAM ApaNe ja svecchAe, ApaNI dRSTine kazALa karIe te te AvakAradAyaka gaNAze; ane te tathA khUba ja AnaMda thaze. " elavAnu khUba mana che; manamAM keTalIya vAte bharI che; paNa e khelI zakAtI nathI e vAtanuM duHkha che. paramAtmA pAse pAtha'nA karU" chuM ke, mArI mananI je bhAvanA che, te saphaLa karavA mATe mane zakti Ape; ane Apa saune sahakAra Ape. "AMhIM vakatAoe mAre mATe je praza MsAnA zabdo kahyA, tene mATe, mane peAtAne ja lAge che ke huye|gya nathI; paNa guNIjanA haMmezAM khIjAnAM guNA tarapha jue che, eTale je guNA tame mArAmAM joyAM che tene mATe lAyaka thAuM; evI mArI pracanA che. krI Apa saunA ane zrI nAthajIne! AbhAra mAnuM chuM' samArabhanA pramukha zrI kedAranAthajIe hiMdImAM khelatAM jazuAvyuM ke, " jaina samAja sAthe mAre trIsa varSoMthI sabadha che; jaina samAjamAM keTalAya prasaMgeAmAM mAre javuM paDayuM che; ane e sababa uttarAttara gADha thatA gayA che. jaina samAjanA vidyAtA ane vicAro mArA mitra, gADha samudha thavAnu. A paNa eka kAraNa che. 21 dareka saMsthA ke vyakita sAthe kAma karavAnI mArI vRtti che. lAkasaMgrAhakanI dRSTie mAnavatAne huM upAsaka chuM; eTale jyAM jyAM mAnavatAnI bhAvanAne vega maLatA hoya tyAM tyAM javAnI taka lai lauM chuM. AthI samAja mane jANavA mathe che ane huM samAjane vadhAre jANavA mathuM chuM. ekakhIjA vadhu nikaTa AvIe chIe, ane emAMthI ekakhIjA mATe sahAnubhUti janme che. "paraMtu samAjane jANavA ane samAjane mATe kAya karavuM e taddana bhinna bhinna vAtA che. samAjane jANavAnI hakIkata sahelI che; samAjane mATe kAya' karavAnI hakIkata kaThina che. samAjane mATe kAya' karanArA bahu ja ochA haiAya che. temAM sadlAgyanI vAta che ke jaina samAjane zrI jIlAla mAkamacaMda zAha jevA kAryakartA maLI gayA che, je saMsthAnI khAtividha temanA hAthe thai, tenI sthApanA te trIsa-trIsa vaSa' pahelAM thai gai hatI; paNa sAcA arthamAM kahIe te tenI vidhi Aje thaI che. " A saMsthAnI sthApanA pAchaLa traNe krikAnA samanvayanI bhAvanA che. ghaDIbhara vicAra karI, ahisAnI pratiSThA karanAra mahAvIrane mana traNe krikAnA prazna hatA ? kadI nahi; jyAre Aje kamanasIbe traNe krikAte ekatra karavAnI vAta karavI paDe che. kharI rIte te Aje mAnavajAtanA aikayanI vAta karavAnI jarUra che. " mahAvIrane mana sArIya cetana sRSTi samAna hatI. brAhma thI lai zudra sudhI; dhanikathI laI garIba sudhI, pUNyavAnathI lai pApI sudhI ~ sArIya cetana sRSTi tarapha temanI eka ja dRSTi hatI. temane kazA mATe bhedabhAva na hate; kAraNa OM ahi'saka vRttinA--ahiMsaka AcAranA te pratiSThApaka hatA. emAM bhedanI dRSTi pAlave nahiM. e mahAvIrane jyAre ApaNe gurU mAnIe chIe, tyAre tenA kAyane paNa ApaNe vega ApavA joIe. e kAyane mATe pachI maryAdA na hoi zake, kAyane maryAdA na heAya to kata byane pazu nahi. kavyuM ane jJAnanAM kSetra te| apAra che; asIma che. tenA taraph ka vyazIla vyakitanI najara paDavI joie. . AjanA divasane huM zubha mAnu chu; kAraNake mahAvIre cIMdhelA patha tarapha ApaNe sau jai rahevA Aje katabyazIla banIe chIe; traNe kirakAnA samanvaya mATe eka kAryo zarU karIe chIe. mane AzA che ke, eka divasa evA Avaze jyAre traNe phirakA tarapha ApaNI saunI dRSTi nahi hAya paNa mAnavasamAja tarapha saunI dRSTi haze. " A sAthe ja eka vicAra Ave che. A krikAbheda zA mATe ? zA mATe phrikA, samAjo ke mAnavasamAjonu ekava nahi ? AgagADI, vAhana, ereplena, vimAna vagerenA lAbha letI vakhate krAinA manamAMya bhedabhAva hateA nathI; bhinnatA hAtI nathI; tA pachI sAmAjika vyavahAramAM bhedabhAva zA mATe ? keTalAka kahe che ke A bhedabhAva dhamane lIdhe che; paNa vAstavika rIte Ave bhedabhAva dhama' nahi kare; e ApaNAmAM che; ApaNAthI che. " keTalIka sasthAnA ja dAkhalA laie. tenI kAyavAhI ekadhArI susa'gata rIte cAlatI haiAya che. paNa temAM ekAda jhaghaDA karanAra bhAI dAkhala thai gayA te ? AkhI saMsthA khalAsa karI nAMkhaze. gAmamAM taddana zAMti hAya, tyAM eka vakIlane mAkalI ApA; pachI jue, gAmanI zI sthiti thAya che ? jo vakIla bhedabhAva prakaTa na karAve te tenI vakIlAta cAle. zI rIte? AthI gAmaDAMomAM jyAre huM jauM chuM tyAre bhAra ne kahuM chuM ke tamArA gAmamAM binakheDUtane TakavA deze nahi; vAta karanArane rahevA deze nahiM. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zuddha jaina "jyAM jyAM bheda thAya che tyAM tyAM kapaTa Ave che; pApa Ave che. bhedane nAza thatAM prema, satya, sagaThana, puNyanuM vAtAvaraNu prakaTe che. eTale ATalu' satya samajI ApaNe sau. AgaLa vadhIe ke, prema ApavAthI prema maLe che; prAmANikatA ApavAthI prAmA NikatA maLe che, mAnavatA prakaTAvavAthI mAnavatA maLe che. mAnavI. hRdaya ekabIjAnuM pratibiMba che; tarata ja ekanI chAyA. bIjAmAM paDe ja che. eTale A zubha prasaMge prAthanA karIe ke, traNe phrikAmAMthI ja nahi paNa mAnavajAtamAMthI bheda dUra thAya. jyAMsudhI A bheda raheze tyAMsudhI ekabIjAne bhaya che; dhAstI che; embanI kUMDaka che; hRdayapU`ka e bheda dUra thaze tyAre vizvAsa ane prema prakaTaze; ni yatA Avaze ane mAnavatA prakaTaze. zrI maNibhAinA umaganI vAta zI kahu ? temaNe kahyuM ke, mananI vAta te kahI zakatA nathI. e vAta zI haze? eka vAta te temaNe kahI lIdhI. A saMsthAmAM traNe phrikAnA vidhArthIne sthAna maLe e jANe ThIka paNa ajaina vidhArthInI paNa jogavA thAya tevI temanI icchA che. vAta sAcI che kAraNa ke temanI AAja' para dRSTi nathI; 'bhaviSya' tarapha dRSTi che. ane e dRSTi sAcI che; mAnavatAthI bharelI e dRSTa che. e dRSTinuM kAraNa paNa che; ane te e ke e dRSTi temane potAnA jIvanamAMthI maLelI che; sevAnu kAya karatAM karatAM lAdhelI che. temanI A vizALa dRSTi, kAya' karavAnI parAyaNatA ane umaga prazasanIya che. temanA sevAparAyaNa jIvananI ApaNA sau para asara thAo." zrI bhie A zubha kArya mATe icchA karI, prayatna karyAM, icchA pUrI thai. have temanA mananI je vAta che, te vAta pUrI karavA mATe te dIrdhAyu yAe; temane e mATe preraNAzakita maLI raheA, ane yuvAnAnA sahakAra maLeA, aMte uttarAttara sasthAnI pragati thayA kare evI mArI prAthanA che. ( zrI maNuibhAIne dvAra paherAvatAM paherAvatAM) mAru e bhAgya che ke, zrI maNibhAi jevA kArya karatuM abhinaMdana karavAnI Apa saue mane taka ApI che. A prasaMgane huM khuzanazIkhI ja gaNu' chuM. zrI maNibhAqha : 'AzIrvAda ApeA vadhAre kAma karI zakuM." zrI kedAranAthajI : "mArI prAthanA che ke, tamane AyuSya ane ArAgya ane maLe, tA. 1-6-11 tyAre pazu muhupattI zA mATe AMdhI rAkhavI ? temanA matabhedane A pahelA muddo hato. bIjo muddo hatA lecane. jaina sAdhuo mAthAnA vALa hAthavaDe teDIne lAca kare che. temane lAgyuM ka AmAM bAhya tapazcaryAM jarUra che ane sahanaktinI paNa kaseTI che paNu ethI magajanA jJAnatantuo nabaLA paDe che. Ama hAvAthI zastrathI muMDana karAvavu khATu' nathI evA niSNu'ya upara teo AvyA. trIjuM sAdhAraNu rIte jaina sAdhue jaina gRhasthAne tyAMthI ja anna vahAre che, temane lAgyuM ke je kuTuMba ke dharamAM mAMsAhAra ane dArU na levAtAM DrAya tyAMthI svacchatAyI zudhdha karAyalI raseSTha maLe te bhikSAthe levAmAM kazA paNa vAMdhA DhuvA na joie, cethe muddo hatA snAnanA. sAdhAraNa rIte jaina sAdhue snAna karatA nathI. temane zarIrazudhdhi mATe saMyamapU`kanA jaLasnAnanI AvazyakatA lAgI. pAMcamu jaina paraMparA mujaba game teTalA nAnA dIkSA paryAyane sAdhu hAya tene game teTalA lAMbA dIkSAparyAyavALA sAdhvIe vandana karavuM ja joie. ethI ulaTI rIte petAthI vadhAre dIkSAparyAMyavALI sAdhvIne sAdhu kadi paNu vandana na kare. vaLI sAdhu haiAya tyAM sAdhvI kadi vyAkhyAna na vAMce. A asamAnatA temane asvIkAya' lAgI. " Apa saunA karI AbhAra mAnuM chuM.' zrI cimanalAla pI. zAhe saune AbhAra mAnyA hatA; ane rASTragIta sAthe sabhA visarjana thaI hatI. keTalAka samAcAra ane nAMdha 'sAdhutAnI pagadaMDI ' zrI mahAvIra prakAzana maMdira taraphathI A pustaka hajI thoDA samaya pahelAM pragaTa karavAmAM Avyu` che. * vizvavAsalya ' nA taMtrI zrI navalabhAI zAha tenA lekhaka che. A pustakamAM navalabhAjIe jaina muni santabAlajInA Aja sudhInA jIvananI jhAMkhI karAvI che. bhAlanaLakAMThAnI prajAnI keTalaya varSathI sevA karatA santabAlajIne kANu oLakhatuM nathI ? kAThiyAvADamAM TaMkArA gAmanI bAjue Avela TALa gAma temanI janmabhUmi. sa`sArIpAnuM temanu nAma zivalAla. nAnapaNamAM karavAmAM AvelA vivAha saMbadha teDIne yovananA prAraMbha kALamAM sthAnakavAsI muni zrI. nAnaca'drajI pAse temaNe dIkSA lIdhI, ane saubhAgyacaMdranA nAmathA teo eLakhAyA. keTalAMka varSa' gurU sAthe rahevA bAda jaina sAdhunA cAlu AcAravyavahArane lagatI amuka bALatemAM guru sAthe temane matabheda paDayo, sthAnakavAsI sAdhue meDhA upara cAlu muddapatti AMdhI rAkhe che. jyAre khelavAnu DrAya tyAre te muhapattInI jarUra samajAya paNa khelavAnuM na hAya Ama paraMparAgata AcAramAM amuka pheraphAra karavAnA vicAravALA sobhAgyacaMdrane petAnA gurU sAthe rahevAnuM azakaya banavA lAgyuM' ane pariNAme e prakAranA gurUziSyanA sabaMdhane anta Avyo. A ghaTanA banyA pahelAM temaNe santabAlanA nAmathI jaina prakAza temaja anya sAmiyakAmAM lakhANo lakhavAnuM' zarU karyu hatuM. A rIte peAtAnA saMdhADAthI chuTA paDayA ane lekasevAnA mAge' vaLyA. tyAra pachIthI te te satabAlajI tarIke ja oLakhAvA lAgyA. bhAlanaLakAMDAnA vibhAgamAM Aje sa tabAlajI keTalAMeka varSothI uttama prakAranI leAkasevA karI rahyA che. Ama chatAM paNa jaina sAdhunA keTalAka AcAra jema ke muhupattI bAMdhavI, rajoharaNu dhAraNa karavuM, pagapALA kravu, gocarI upara nirvAha karavA, ukALelu pANI pIvu, rAtrIbhejana na karavu'; tiyi tahevAre niyama karavA, jaina sAdhunI vezabhUSAne vaLagI rahevuM--A badhuM Aje paNa eTalI ja cekasAithI teo pALe che. lekAne sadAcAra tarapha vALavA, vyasana ane mAMsAhArathI mukta karavA, sAmAjika anika rUDhione teADavAnI preraNA ApavI, sarakArI raMjADa ane pajavaNImAM lekAne rAhata apAvavI, sarvasAmAnya dhamanA lokone upadeza ApavA ane sanmAga upara sudRDha karavA, duSkALa jevI Ata vakhate leAkAne rAhata paheoMcADavAnI yeAjanAe karavI ane tenA gAmegAma pharIte amala karAvave A AjanI temanI mukhya pravRttio che. upAzrayamAM kevaLa niSkriyatAmAM ja jIvana vItAvatA sAdhuoe saMtakhAlajInA caritAtha' banI rahelA jIvana taraph najara karavAnI jarUra che. eka jaina sAdhu peAtAnA dIkSAvratane vaLagI rahIne paNa keTaluM leAkApayegI kAma karI zake che ane pachAta vargonA kevA udhdhAra sAdhI zake che. enA sa'takhAlajInA caritra uparathI ApaNune bhAre sarasa khyAla Ave che. saMtabAlajI je pradezamAM kAryoM karI rahyA che te pradezanI janatAnuM dila pAtAnA vizuddha cAritrya ane niHsvAtha' sevA vaDe ane avirata parizrama vaDe temaNe jItI lIdhu che. A rIte temaNe jaina samAjanA gora vamAM bhAre vadhAre karyAM che. jana samAjamAM sAdhue te aneka che paNa saMtaRRAlajInI joDIne khIjo eka paNa sadhu Aje najare paDatA nathI. A eka pavitra sevAparAyaNu santanuM ' sAdhutAnI pagada'DI ' dvArA ApaNune mIThuM darzana thAya che ane tenA ya zrI navalabhAinI vicAra bhAra lekhanazailite A nArI che. leAkabhegya ziSTa sAhityamAM A pustaka viziSTa sthAnu adhikArI che. sa'takhalajIne Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-6-51 prabuddha jaina A sundara paricaya karAvavA badala zrI. navalabhAIne dhanyavAda ghaTe che. keTalAMka varSathI zrI navalabhAInA taMtrI paNa nIce vizva vAtsalya" nAmanuM eka pAkSika patra nIkaLe che. A patramAM saMtabAlajInAM lakhANa ane prakRtinA samAcAro niyathita rIte vistArathI pragaTa thAya che. vizvAvAtsalyanuM teo zvAse zvAse raTaNa kare che. sarvadharmasamabhAva temanI prakRtimAM vaNAI raheluM tatva che. "vizvavAsalya'mAM ApaNA samAjane sparzatA aneka praznonI sattabAlajI nirbhayatApUrvaka carcA kare che. sarakArI nItinI paNa temAM avAranavAra kaDaka TIkA kare che. gAmaDAMnI prajAnI zreyasAdhanAne layasthAne rAkhIne vizva vAtsalyanuM saMcAlana karavAmAM Ave che. saMtabAlajInA vicAro jANavAnI icchA dharAvanArane vizva vAtsalyanA grAhaka thavAnI bhalAmaNa karavAmAM Ave che. kirapalANIjInA kesa sAthe chuTAcheDA AcArya kirapalANIjIe je saMsthAnI pate jIdagIbhara apAra sevA karI che te rASTrIya mahAsabhAmAMthI thoDA samaya pahelAM rAjInAmuM ApyAnA samAcAra pragaTa thayA che. koMgresanI saMsthAmAM ane ke gresI vahIvaTamAM je saDe peThe kahevAya che ane je anavasthA vyApI rahI che te sAmenA kevaLa vireAdha khAtara temaNe 2 jInAmuM jInAmu ApyuM hota to AvI hIMmata ane nIDatA dAkhavavA khAtara ane nyAya ane satyanI upAsanA khAtara pitAd vahAlAmAM vidyAlI saMsthAnA tyAga karavA mATe temane ApaNe mukta kaThe dhanyavAda ja ApavAnA raheta. paNa A rAjInAmAM pAchaLa AjathI lagabhaga ATha mahInA pahelAM nAsIka khAte bharAyelA adhivezanamAM pramukha thavA mATe temaNe karelI umedavArI ane temAM sAMpaDelI niSphaLatA ane pratyAghAta rUpe temaNe koMgresa sAme ubhe karelo lokazAhI mora-AvI ghaTanAo rahelI hoIne A rAjInAmuM ApaNuM dilamAM upara jaNAvyuM te pratyAghAta pedA karI zakatuM nathI. gAMdhIjI dakSiNa AphrIkAnuM kA sameTIne hiMda khAte pAchA pharyA tyAre yuvAna kiMra palANIjI bIhAranI mujhaphaphapura kolejamAM eka adhyApaka tarIke kAma karatA hatA. gAMdhIjIe ahiM AvyA bAda sauthI pahelI laData caMpAraNyanA nIlavaro sAme upADI. te prasaMge kirapalANIjI gAMdhIjIne pahelIvAra maLyA ane tyArathI gAMdhIjInA avasAna sudhI gAMdhIjI sAme eka vaphAdAra sAthI tarIke teo joDAyelA rahyA. gAMdhIjIne lIdhe koMgresI rAjakAraNa sAthe paNa temano saMbaMdha vadhAre ne vadhAre gADha thate gaye. AjhAdInI laDatanA lagabhaga sADA bAra varSa sudhI temaNe koMgresanA maMtrI tarIke kAma kayuM". AjhAdI pachInI pahela vahelI koMgresanA teo pramukha tarIke cuMTAyA. gAMdhIyuga daramiyAna hiMdane apratima niSThAvALA, ni:svArtha, nIDara ane pratibhAsaMpanna je keTalAka gaNyAgAMThayA rASTrasevaka prApta thayA temAM kirapalANIjInuM sthAna bahu uMcuM lekhAya. vaLI gAMdhIvAdanA kirapalANIjI eka utkRSTa kATinA nirUpaka che. tenA marmane samajanAra ane samajAvanAra temanI jevI bahu ochI vyaktio dezamAM maLe tema che. temanA vyakitatvanI pratibhA paNa kAI vilakSaNa prakAranI che. keIthI AMjayA aMjAya nahi ane gAMjyA gaMjAya nahi evI temanI svAbhAvasiddha dhIradAttatA che, spaSTavakatRtvathI bharelI ane kadi kadi ayukataothI dUSita banatI ane e kAraNe samabhAvanI sImAne eLaMgatI temanI vI che. temanAM kaTAkSAnAM tIra jyAre chUTavA mAMDe tyAre pratipakSe parAsta thaye ja chUTake. ema karatAM kadi kadi pratipakSane anyAya thaI besavAne paNa saMbai kharo ja. jIvana sAduM ane moTI umare gRharathama ravIkAra che chatAM paNa eka sarakhI sAdhutAthI bhareluM svabhAva eka elI , je. nikhAlasa prakRti ane evuM ja nikhAlasa temanuM aTTahAsya. koI vastunI AkAMkSA nahiM, kAI adhikArane meha nahi. pitAne mArge cAlatAM je javAbadArI Ave te svIkAravI ane pAse dhana te maLe nahi paNa potAnAM tanamana parovIne e javAbadArIne bane teTalI pAra pADavI-e temane kamaga. sagavazAta e javAbadArI choDavAne vakhata Ave te tenI sAme kadi pAchuM vALIne teo jue nahi. teo gujarAta vidyApIThanA eka vakhata upakulapati hatA. kALakrame e padathI chuTA thavAne vakhata Avye to upavastranI mAphaka te sthAna choDIne teo cAlatA thayelA. traNa varSa pahelAM teo kegreisanA pramukha hatA. rAjyavahIvaTamAM pramukhasthAna dharAvatA temanA sahakAryakartAo temanI sAthe dila khelIne vartatA nathI ema temane lAgyuM ane temaNe rAjInAmu ApI dIdhuM. AvI beparavAI, nirapekSa vRti, gAMdhIvAdathI dUra jaI rahelA potAnA cirakAlIna sAthIone kaDavAmAM kaDavAM veNu saMbhaLAvatAM rahevA jeTalI nIDaratA ane gAMdhIniSThA-AvA guNavizeSane lIdhe kirapalANIjIe prajAnA dilamAM bahu uMDuM ane uMcuM sthAna prApta karyuM hatuM. ugatI prajAnA teo eka ArAdhya devatA hatA. Ama ekadhAruM jIvana temanuM vahyuM jatuM hatuM. dhArAsabhAmAM sarakArI saDe, avyavasthA ane gAMdhIvAdavirodhI pravRttio sAme temanI akhalita vAgadhArA cAlyA karatI hatI. prAraMbhathI rAjakAraNa sAthe saMkaLAyelA hovA chatAM koI melI rAjakIya khaTapaTa ke pakSApakSI mAM teo kadI saMDevAyA nahotA. A daramiyAna nAsIka kegresanA pramukhanI cuMTaNIne prazna upasthita thaye. rASTranA junA ane jANItA AgevAna bAbu purUSottamadAsa TenDananA nAmanI darakhAsta mUkavAmAM AvI, temane saradAra vallabhabhAI paTelane baLavAna Teko maLyo. A saMbaMdhamAM evI mAnyatA pravarte che ke koNa jANe zA kAraNe paNa paMDita javAharalAla naherUne TenDana bAbunuM nAma pasaMda na AvyuM. temanI najara AcArya kirapalANIjI upara paDI, ane kahevAya che ke pramukhasthAna mATe ubhA rahevAnI paDitajI taraphathI temane sUcanA karavAmAM AvI. pramukhasthAnano svAda haju thoDA vakhata pahelAM ja temaNe cAkhyo hato. je kAraNosara temaNe koMgresa pramukha tarIke rAjInAmuM ApeluM e kAraNe enA e svarUpe ubhAM hatAM. kayA sagAne lIdhe temane A umedavArI karavAnuM kahevAmAM Ave che ane te pAchaLa kevI rAjakhaTapaTa che te paNa teo barAbara jANatA hatA. ema chatAM teo A sthAna hAtha karavA lebhAyA. kirapalANIjI pramukhasthAna mATe ubhA rahevA mAMge che e samAcAre aneka lokone Azcaryacakita banAvyA. A banne umedavAranI eka sarakhI ujajavala kArakIra. kone mata Apaze ane kone mata na Aje e viSe prajAnA dilamAM bhAre didhA pedA thaI. banne vacce tIvra harIphAI zarU thaI. koMgresanA pramukha sutradhAramAMthI amuke amuka bAjue ane amuke bIjI bAjue pitAnuM vajana ThAlavyuM. pitAnI yogyatA ane anyanI apAtratA raju karatAM nivedana ane pratinivedane, bhaLAmaNo ane pratibhaLAmaNo - AvuM dezamatsara vadhAratuM sAhitya pragaTa thavA lAgyuM, ane cotarapha vAtAvaraNa bahu kaluSita banI gayuM. cuMTaNI thaI. temAM banne bAjue lAgavagane ThIka ThIka upaga thaya. saMbhavita che ke eka bAjue agya sAdhano ane aNaghaTatI lAgavaga ghaNuM vadhAre upaga thaye hoya, bIjI bAjue pramANamAM ocho thayo hoya. umedavAre vizuddha haya, chatAM temane upADanArAo Aje tarapha vyApI rahelI malInatAthI mukata hatA ja nahi. Akhare TenDanabAbu cuMTAyA. kirapalANIjI niSphaLa nIvaDayA. A niSphaLatAnI temanA mana upara bhAre ceTa lAgI, temanuM dila khuba ghavAyuM. TenDanajIne maLelA mato pAchaLa melI ramata ramavAmAM AvI che ema Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 * prazuddha jaina rAjakAraNamAM temanuM mana pekArI uyu. sAdhAraNa rIte Ama ghaNIvAra banatuM ja AvyuM che; kAMika dhArIe ane kAMika pariNAma Ave. rAjakAraNamAM rIDhA khanelA purUSa AvI hArajItane haLavA dile svIkArI le che ane samagra paristhitine ane pAtapeAtAnI sasthAne taTastha rIte vicAra kare che ane Akhare sasthAne hitAvaha hAya evA mage' AgaLa prayANa kare che. zrI kirapalANIjI Ama karI na zakayA. TenDanabAbu khATI rIte pramukhasthAna upara AvyA che, te tyAMthI hAMkI kADhavA joie-A vicAre ane vRttie karapalANIjInA manane gherI lIdhuM. gItAmAM kahyuM che ke saMga saMgAyata jAma, vAmoTomitrAyate| A sthiti kirapalANI"nI thaI. cuMTaNInI niSphaLatAnA kAraNe dhavAyalA aTTha'mAMthI koMgresa virAdhI lokazAhI mAracA-Democratic Front-Aaa thayA, je kaoNMgresane sa'r3hita rAkhavAnI Aja sudhI tee tapazcaryAM karI rahyA hatA te kaoNMgresanI a'dara ja koMgresa sAme karapalANIjIe Avu eka baLavAkhera jIya ubhu karyu. alabatta AnI pAchaLa Aje keMgresamAM temaja tenA sarakArI vahIvaTamAM je saDA peThA che, je naitika adhogati ghara karI rahI che te sAmenI temanI baLatarA jarUra mahatvane bhAga bhajavI rahI haze e ApaNe kabula karIe, te paNa A badhI hIlacAla pAchaLa kipalANIjInu agata rAjakAraNu jabarajasta bhAga bhavI rahelu che aMma ApaNane pagale pagale lAgyA kare che ane tethA ApaNI sAme Aja sudhI kipalANInu' je anupama citra ALekhAtu paDayu hatuM te citra upara pratikuLa rUkhA aMkAtI mAluma paDe che. Aja sudhInA kaeNvaLa niSkAma jAhera jIvanamAM eka nAnI sarakhI vikRtinu jhera bheLAtAM ekasarakhA nimaLa jIvananAM jaLa DALa thatAM bhAse che. ane nAsIka kaeNoNMgresa pahelAnA karapalANIjI ane pachInA kirapalANI banne jANe ke eka na heAya-binga DrAya--ema ApaNane lAge che. nAsIka keoMgresa pachInA TAMgresa pramukha sAthene temane patravyavahAra joie te te paNa aMgata Da'khathI khuba duSita banele jaNAya che. temanu eka eka pagalu AgaLanI pratibhAthI dUra ane dUra jatu' lAge che. keMgresanI aMdara AvuM baLavAkhera jItha ane tene kAMgresa virAdhI pracAra javAbadAra netAe zI rIte nIbhAvI le ? pariNAme thoDA samaya pahelAM game tevI meTI vyakitanI paNa AvI sasthAdrohI pravRtti have pachIthI kAMgresa nIbhAvI nahiM le evA keoNMgresanI kArebArIe TherAva karyAM. tatkALa kara5lANIjI sAthe samAdhAna sAdhavAne lagatI vATAghATa zarU thai. hirapalANIjIne sauthI moTA virAdha kaoNMgresanI kellI cuMTaNImAM AcaravAmAM Ave melI rItabhAta sAme hatA. have pachI A mAkhatamAM purI takedArI rAkhavAmAM Avaze. ema javAbadAra netAe taraphathI khAtrI ApavAmAM AvI. lokazAhI mArace chevaTe visarjita karavAmAM AvyuM. kaoNMgresanI pArlAmenTarI lekazana kamITImAM lokazAhI meracAnA mukhya AgevAnA AcAya karapalANIjI ane razI ahamada kIDavAine joDAvAnu kaoNMgresa pramukha taraphathI nima...traNa mokalavAmAM AvyuM.. leAkazAhI mAracAnA visarjananI svAbhAvika upapatti tarIke AvelA A nima traNane temaNe saruSa svIkArI levu' jotu' hatuM. paNa ene aya te bhutakALane bhulI javA, lAgelA DaMkhane visarI jave ema thatA hatA. kirapalANIcha mATe A zakaya nahatuM. A nimaMtraNutA temaNe asvIkAra karyAM ane AAgaLanA kahevAtA goTALAne tapAsa samiti nAmI nIkAla lAvavAnI temaNe mAMgaNI karI. cesa kIssA raju na karavAmAM Ave tyAM sudhI A bAbatamAM gresa pramukhe AgaLa vadhavAnI na kahI. pAime karapalANIe koMgresamAMthI chuTA thavAnI mAMgaNI karaMtu rAjana mu mekalI Apyu. A rAjInAmuM kare khArInA 50 1-6-51 niNayanI rAha jotu. ubhuM che, Ama je sarathAnI AkhI jIMdagI sudhI aDaga niSThAthI pAte sevA karI che te 'sthAmAMthI A rIte chuTA thavAne vakhata Ave te keMoNMgresa tema ja kirapANIjI ubhaya mATe bhAre du:khada ane kamanasIba khInA lekhAya. AthI koMgresane bhAre nukasAna che, kAraNa ke kirapalANIjI sAthe bIjA paNa aneka sabhyo kregresane gUmAvavA paDe tema che ane mAthe jyAre dhArAsabhAonI cuMTaNI ubhI che tyAre AnuM pariNAma kAMgresane vadhAre niLa banAvavAmAM AvavAnuM che. ripalANIjIne paNa AthI bhAre nukasAna thavAnuM che, kAraNa ke teo Aje potAnu` svAbhavika kAyakSetra cheDI araNyayAtrA AdarI rahyA che. temanAthI judA pakSa ubhA thai zakavAne nathI. samAjavAdI pakSanuM saMvanana karavA jatAM samAjavAdI pakSa temane gaLI javAnA che. je temanA svabhAvamAM nahetu tevI eka kAmanA--kaoNMgresanA pramukha banavAnI lAlasA--ane temAM niSphaLatA maLatAM rUThelu' anu.-AmAMthI A mAThAM pariNAmAnI paraMparA janmI che. A vikRtine te vaza thayA naheta te temanuM sthAna Aje surakSita heta. kaoNMgresane vizuddha banAvavAmAM te bahu upayegIkA ApI zakayA haiAta, zyate gAdhIvAdane paNa te ghaNA vadhAre vega ApI zayA Deta. paNa bhAvIe temane bhulAvela che ane eka ati ujjavaLa kArakIrdInA te pAtAne hAthe ja anta lAvI rahyA che. kamanasIbe Aje ApaNe evA yugamAM jIvI rahyA chIe ke jyAre ApaNA cittamAM cirakALathI sthapAyalI aneka nAnI meDI mUrti khaMDita thai rahI che. kAine kALA bajAranuM' te kezana lAMca rUzvatanuM kalaMka lAge che; kAi naitika adhogatinu te| krAi khauddhika kSatinu* dazana karAve che. gai kAla sudhI AdaraNIya vyakti Aje ApaNA anAdaranuM pAtra bane che. gai kAlanA rASTravAdI Aje kAmI lekhAzamAM chate thAya che. Ama mAnavI mAnavI viSe ApaNe cintavelAM mUlye aNudhAryAM kheTAM paDatAM jAya che ane sArA sArA mANasa viSenI ApaNI zraddhA DelatI jAya che. AvuM ja kAMSTaka ApaNA Aja sudhInA leAkapriya netA AcAya' kirapalANIjI viSe ApaNe anubhavI rahyA chIe. gItAmAM varNavelA anAsaktipUNu kama yAganuM jenA jIvanamAM ApaNe AchuM AchuM darzana karI rahyA hatA te Aje AthamatI Die adhikAranI vAMchanA karatAM ane te phaLIbhUta na thatAM krodhavaza banatAM ane pariNAme khusimeAhu taraph dhasaDAtAM mAluma paDe che. A joine ApaNa' citta vedanA anubhave che. haju paNa te pAchA pharI zake tema che. ApaNe icchIe ane prArthIe ke izvara temane sanmati Ape ane je Aja sudhI ApaNA hatA te have pachI paNu ApaNA banIne ApaNI vacce uccapadapratiSThita rahe. kIDavAnI koMgresabhakti! sattAnI madhalALa ! hiMdanI madhyavatI sarakAranA vAhanavyavahAra tathA tAraTapAla khAtAnA maMtrI zrI razIahamada kIDavAi adyatana 'idI rAjakAraNamAM meka kAyaDo banI rahyA che. te mULa uttara pradezanA eka junA jANItA kaoNMgresI kAya kartA che. uttara pradezanI kaoNMgresamAM keTalAeka samayathI me pakSe cAlyA Ave che. ekanA netA che bAbu purUprettamadAsa TenDana ane anyanA netA che. zrI rIahamada phIDavAi. nAsIka adhivezana vakhate kaoNMgresa pramukhanI cuMTaNI daramiyAna bu purUSe ttamadAsa TenDananA viredhamAM te AyA ripalANajInI bAjue ubhA rahyA hatA. adhivezana bAda kAMgresanI kArAbArInI racanA karavAmAM temanA kAraNe ghaNI meTo dhuMca ubhI thai hatI ane vila`ba lAgyA hatA. kahevAya che ke paData javAharalAla naherU temanA pratye khuba mamatA dharAve che, paMDita naherUnA AgrahathI temane kArerImAM Akhare levA Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha jaina tA. 1-4-51 paDayA ane pachI ja kArabhArInI racanA thai zakI. tyAra khAda kirapalANIjI sAthe rahIne temaNe koMgresanI aMdara kaoNMgresa virAdhI . mArA ubhA karyAM. vaLI madhyavartI pradhAna maMDaLamAMthI eka yAM khIjA muddA upara teoe rAjInAmuM ApavAnI avAranavAra dhamakI te ApatA ja rahyA che. tAjetaramAM kirapAlANIjI ane kaoNMgresa pramukha sAthe haeNllAM cha sAta mAsathI cAlI rahelA patrAyavahAra pragaTa thaye che. A patravyavahAramAM raju karavAmAM Avetra kirapalANIjInA kAMgresa virezvA dareka muddA sAthe temanI sa`matihevAnu' temaNe jAhera kayu" che. chevaTanI vATAdhATAmAM eka bAjue TenDanabAbu, javAharalAla naherU ane abula kalAma AjhAda hatA. bIjI bA-- e te tathA karapalANIjI hatA. chevaTe vATAdhATo bhAMgI paDI, kira palANIjIe rAjInAmuM Apyu, temanI najara sAthe najara meLavatA bIjA aneka kAMgresI kAryakarA pAtApeAtAnAM rAjInAmAM mAkalI rahyA che ane raz2I ahamada kaDavAie paNu rAjI nAmuM ApavuM rahyuM ema sau kA mAnI rahyA hatA. paNa AvA ja AzayanA kASTa eka sAmayikamAM pragaTa thayenA aMgalekhate javAba ApatAM zrI rIamada kaDavAi jaNAve che ke ela inDI koMgresa kamITInA AgAmI adhivezanamAM keMgresanI aMdara sudhArA karavAne prazna carcAvAne che ane tethI AjanI paristhitimAM sudhAraOAnI AzA tee sevI rahyA che. teo jaNAve che ke "e. Ai. sI. sI. nI sananI huM rAha joi rahyo ane tyAM thanAra carcAnA pariNAme kaoNMgresanI saMsthAnA vahIvaTa sArA pAyA upara mukAvAnI khatrI thaze to mane zaka nathI ke je mitro kAMgresanA Adaza pratye bhaktibhAva dharAve che te kaoNMgresanA sabhya tarIke cAlu raheze ane jemaNe hellAM be varSa` daramiyAna rAjInAmAM ApyA che. teo paNa pAchA pharaze ane kaoNMgresamAM joDAze." kAMgresane cheDI jatAM pote kema acakAya che. tenA khulAse karatAM zrI kIDavAIe jaNAyuM ke lagabhaga chellA bAra mahInAthI huM oNMgresamAMthI rAjInAmuM ApavAnI ane eka virodhI pakSa ubhe karavAnI khulI rIte vAta kahyo chuM. bIjA lokone kaoNMgresamAMthI nIkaLI javAnI uttejanA hu' ApI rahyo chuM, ane Aje jyAre virodhI pakSa nirmANu thavAnI taka sAme AvIne ubhI rahI che tyAre temAM joDAvAne mArzI mana AnAkAnI kare che, mane lAge che ke koMgresa sasthA sAthe mane kazA matabheda nathI. tenI peAlIsI-nIti- te mArI peAlIsI che. mArI riyAda eTalI ja che ke tenu toMtra yegya rIte athavA te lekazAhI Dhabe cAlatuM nathI. A kAMi sa'sthAne doSa nathI. A te yaMtranA sacAlakone doSa che. AjanI paristhitinI ga'bhIratAne je kaoNMgresI sabhyo yathAsvarUpe pIcha.Ne che te kamara kasIne prayatna kare teA kroMgresamAM ekatAnI jarUra punaH sthApanA karI zakAze. AvI ekatA sAdhavAnI temane taka ApavA mATe thoDA vakhata rAhu jovAmAM mane kazo vAMdhA nathI." dhRSTatAnI adhisamAna A nivedana vAMcIne ApaNe eka prakAranI stabdhatA anubhavIe chIe. A te kevI krAMgresa bhakita ke kaoNMgresamAM kcara upara kAcara mArIne, leAkazAhI. merace ubhe karIne, Akhare kaoNMgresamAM bhagANa paDAvavAnI hada sudhI jatAM A koMgresabhakatane nAnA sarakhA AMcakA AvatA nathI ? pazu dhruve tamArUM" zu? tame kayAre rAjInAmuM Apo che ?" e prazna ubhA thAya che tyAre zrI kIDavA gaLagaLA thai jAya che ane jenI sAthe bhAre kAi pAyAnA matabheda nathI. evI A vhAlasei saMsthAne huM kema cheADI zakuM ?' ema kahIne kaoNMgresa pratyenI petAnI uDI mahobata pragaTa kare che. pazu A kevaLa dhRta vANI che. kharI rIte sattAnI madhalALa temanAthI cheDAtI nathI. temanuM rAjakAraNu lAbhA lAkhanI gaNutarI upara Aae racAyuM hoya ema lAge che. sAthIene vAmI detAM teo acakAyA nathI. aMdara rahIne kaoNMgresane 25 jArita karatAM temanuM rUMvADu karayu* nathI. paNa chevaTanA niSNuya levAne vakhata Ave che tyAre karapalANIjI sAthe tee aNyayAtrAe javA taiyAra nathI. Aje kaoNMgresanA agragaNya kAya katAonA dilamAM ekavAkayatA rahI nathI, zithiLA ane nabaLAIothI AkhuM taMtra DhIlu' paDI gayu che, hAikamAnDamAM 'pakSApakSI vyApI rahI che. evA yogAmAM teo pote jyAM sudhI rAjInAmuM na Ape tyAM sudhI temane kAI AMgaLI aDADI zake tema nathI. Ama chatAM eTalu te ApaNe bedhaDaka kahI zakIe tema che ke kAMgresamAM je krAinA sAme zistanA pagalA bharavAnI sauthI vadhAre jarUrI hAya te te zrI raphI ahamada phIDavAi che, kAraNa ke temaNe kaeNgresanI aMdara rahIne kaoNMgresane bhAMgavAnuM ja kAma karyA karyu che. pradhAna tarIke temane sAMpavAmAM AvelA khAtAe te game teTalI bAhuzIthI calAvatA hAya-ane sAMbhaLavAmAM Ave che ke teo eka bhAre kuzaLa vahIvaTakartA che-te paNa jenI kaoNMgresa pratyenI vAdArI zaMkAspada che teNe pradhAna maMDaLamAM cAlu rahevAnI yogyatA gumAvI che. temane pradhAna maMDaLamAMthI ane kaoNMgresanI kAre bArImAMthI sattara rUkhasada ApavI ghaTe che. sAta varasanI che.karIne dIkSA mAladIkSA sAme ATalA badhA pracAra thayA bAda ApaNe ema mAnatA thayA hatA ke bAladIkSA e have bhUtakALanI ghaTanA anI gai che. paNa A mAnyatA bhUla-bharelI che. haju hamaNAM ja chApa dvArA jANu Le che ke amadAvAdamAM tAjetaramAM eka sAta va'nI heAkarIne chupI rIte dIkSA ApavAmAM AvI hatI, ane tene upAzrayamAM purI rAkhavAmAM AvI hatI. A samAcAra cetarapha, phelAi gayA ane amuka yuvakAe teteA kabajo levA mATe upAzraya upara hallA karyAM ane khArAM bhAMgI nAMkhyAM. paNa e daramiyAna pelI che.karIne sAdhvIoe anya sthaLe khaseDI mukI. tyAra bAda te yuvAe eka strIsa'sthAnA saMcAlakAnI madada lIdhI ane temanI mArata e navadIkSita chekarIteA. kabajo meLavI zakayA. te eNkarIte sattAdhIzone suprata karavAmAM AvI ane temaNe tene cIlDransa rImAnDa hAmamAM mUkI che. tyAra pachI tenu zu thayu' tenAM khakhara hajI sudhI maLyA nathI. A rIte vakhatasara pagalAM lenAra yuvakAne dhanyavAda dhaTe che. samAjamAM je sudhArA karavAnI ane aniSTa rUDhione nAbuda karavAnI jarUra che te kevaLa vAtA karavAthI nahi ja banI zake, samAjanI satata ceka karatA rahevuM ane vakhatasara pagalAM bharavAnI taiyArI rAkhavI-Aja mAtra aniSTa rUDhione nAbuda karavAnA ane samAjane pragatinA mAge* lai javAnA rAjamAga' che. nAnAM bALakane chupI rIte muDavAnI vRtti eka prakAranu jaMgalIpaNuM che. A jaMgalIpaNAne zakaya teTaleA sAmanA karIne mAjanA vakhatamAM tene tadna asavita banAvI devu dhaTe che. sukha upara sazodhana * mukha upara saMzodhana ' e mathALAnuM eka nAnuM sarakhu pustaka bhAI zrI vasantalAla kAntilAla merakhI taraphathI pragaTa karavAmAM AvyuM che. A pustakamAM sukhanA viSayamAM kAi sAMgApAMga tAttvika vicAraNA nidhinA AkAranI rajI karavAmAM AvI che ema nathI, paNa sukhanA praznane judA judA dRSTibinduthI thavAnA. ane e sabaMdhamAM pUrva ane pazcimanA bhinna bhinna vidvatA, vicAra, kavio tathA ta{vecakAnA mantavya raju karavAnA lekhake prayatna karyAM che. pustaka vAMcatAM A ugatA lekha kanuM vAMcana bahu ja baheLu ane aneka viSayAte spardhAtu. hAya ema lAge che. lekhana zaili paNa rasALa ane rocaka che, bhASAmAM amuka prakAranI kumAza che. pustaka vAMcatAM aneka suMdara puSpa.thI suzobhita kASTha upavana vATAmAM ktA helme ema lAge che. cArA pachaLa haju anubhavanuM darzana nathI maga nAM lekhaka , Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jaina tA. 1-6-51 tarIke temane A pahelA prayAsa e dizAe ujajavaLa bhAvInI AzA Ape che. zuddhi saptAha muMbaI zaheramAM chellAM be varSathI zrI kedAranAthajInI preraNuM ane daravaNI nIce vyavahAra zuddhi maMDaLanI sthApanA karavAmAM AvI che. AjanA lokajIvanamAM kALA bajAra, lAMcarUzvata, bheLaseLa, dANacorI, Adine lIdhe je saDe paDe che ane naitika adhaHphelAI rahI che te dUra karavI, ane lokone nAti, pramANIkatA ane zuddhinA mArga pAchA vALavA e A maMDaLano hetu che. A daSTie A maMDaLamAM joDAvA icchanArAo mATe saMpUrNa rIte athavA to AMzika rIte naitika baMdhanene svIkAra karatAM be prakArano pratijJApatre rAkhavAmAM AvyA che. eka pratijJApatra saMpUrNatayA sabhyatvanuM. ane bIjuM saMzataH sabhyatvanuM che. bIjA prakAranA sabhyane sahAyaka sabhya tarIke oLakhavAmAM Ave che. potapotAnI naitika tAkAta mujaba koI paNa pratijJA patramAM sahI karIne koI paNa vyakti A vyavahAra zuddhi maMDaLamAM joDAI zakAya che. A vyavahAra zuddhi maMDaLa taraphathI . eka zuddhi saptAhanI janA karavAmAM AvI che. tenI pahelI sabhA tA. 28-5-11 nA roja vyavahAra zudhi maMDaLa ane muMbaI jaina yuvaka saMdhanA upakrame vIThThalabhAI paTela reDa upara AnaMda bhavanamAM yojavAmAM AvI hatI. pramukhasthAne zrI kedAranAthajI bIrAjamAna hatA. zuddhi saptAhanuM uddaghATana jANItA gAMdhIvAdI zrI kRSNadAsa jAjujInA hAthe karavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge zrI. jAjujIe eka atyanta preraka ane ubedhaka pravacana karyuM hatuM je prabuddha jainanA A gAmI aMkamAM pragaTa karavAmAM Avaze. bAkInA divaso daramiyAna bhinna bhinna sthaLoe bhinnabhinna vakatAonAM vyAkhyAne goThavavA AvyA che. prajA jIvananA naitika saMzodhananI dizAe A zuddha saptAha eka prANadAyI ane AzApUrNa Andolana jagAvI rahela che. A zubha pravRttine jeTaluM bane teTale vega Apa te ApaNA dhame che. eka ujajavaLa kArakIdIne ekAeka anta De. ananta paMDayA jemanA akALa avasAnanA samAcAra tAjetaramAM dainika chApAomAM pragaTa thayA che temanA avasAnathI ApaNA deze eka utkRSTa khyAtinA enjiniyara ane aNameluM mAnavIna gumAvela che. temano janma 1808mAM bhAvanagaramAM thayela. temanA pitA zrI hIrAlAla harageviMdadAsa paMDayAe mUlayara rAjyamAM ghaNAM varSa khetIvADI khAtAnA mukhya adhikArI tarIke sevA karelI ane hAla bhAvanagaramAM teo nivRtta jIvana gALe che. che. ananta paMDayA zrI dakSiNAmUrti vidyArthIbhavanamAM bhaNelA. zrI nAnAbhAI bhaTTa tathA harabhAI trivedInA teo vighAtha. meTrIka thayA pachI enjiniyarIMga kolejamAM joDAyA. bI. i. nI parIkSAmAM sauthI pahelA naMbare pasAra thayA. AvI rIte pasAra thanArane e samayamAM sArA pagAranI sIdhI sarakArI nokarI maLatI hatI. paNa e karIne asvIkAra karIne teo 1930 mAM AgaLa abhyAsa mATe amerikA meseyuseTa InsTITayuTa opha TekanolojImAM dAkhala thayA. tyAM ema esa. sI. nI parIkSAmAM sauthI pahelA naMbare pasAra thayA. keTalIka ziSyavRttio tathA jemsa balI golDa meDala mei. bu. ane pitAnI yunIvarsITInA moTA pagAre phelo nimAyA. 1933 mAM DekaTara opha sAyansanI DIgrI prApta karI. tyAra bAda 1935mAM laDananI draseDa krITa sTIla kaMpanImAM teo joDAyA ane lagabhaga cAra varSa IMglAMDamAM rahyA. e daramiyAna mI. Ara. je. phAulara sAthe maLIne velDIganA viSayane lagate eka nibaMdha taiyAra karyo ane tene lagatI AntararASTrIya harIphAImAM raju karyo. temane nibaMdha bIjA naMbare Avyo ane pariNAme temane tathA temanA sAthIne maLIne 13000 DolaranuM, InAma maLyuM. laMDananI nokarI karatA hatA te daramiyAna kaMpanInA kAme temanuM dazeka divasa mATe hiMda khAte AvavAnuM baneluM ane te vakhate zrI. hIrAlAla amRtalAla zAhanI moTI dIkarI lIlAvatI sAthe temaNe lagna kareluM. 1939mAM temanI kalakattAnI jANItI enjiniyarIMga kolejanA prInsIpAla tarIke nimaNuka thai. A adhikAra upara nImAnAra teo pahelavahelA hIndI hatA. 1943mAM temaNe koleja cheDI ane hiMdI sarakAranA teo DepyuTI DIrekaTara janarala opha myunIzansanA adhikAra upara teo AvyA. ane be varSa sudhI bhinna bhinna sarakArI javAbadArIo temaNe saMbhALI 1945 mAM teo sarakArI nokarIthI chuTA thayA ane hiMda kansTrakazana lImITeDanA DIrekaTara ane janarala menejara thayA. 1848 daramiyAna vaLI sarakAre temanI nokarInI lena mAMgI ane nava mahInA sudhI hiMdustAna erakreTa lImITeDa menejara tarIke temaNe kAma yu. tyAra bAda paTela enjiniyarIMga kaMpanI lImITeDanA teo menejIMga DIrekaTara thayA. vaitaraNAnA baMdhane aMge meTI Tanala bAMdhavAnI hatI tene tathA jI. AI. pI nI TanalanuM navuM bAMdhakAma karavAnuM hatuM tene kAra temane maLelo. dAmodara velInA bAMdhakAmane konTekaTa ba9 betraNa kaMpanIo sAthenA bhAgamAM temane maLela hato ane te kAma Aje cAlI raheluM hatuM. kaMDalA khAte je meTuM baMdara ane mIlITarI bejha karavAnuM che tene lagatuM TenDara bharavA mATe haju thoDA samaya pahelAM amuka jarmana kaMpanIo sAthe vATAghATa karavA mATe teo yuropanA pravAse gayA hatA. teo saurASTra sarakAranA kanasalTIMga enjiyara hatA. muMbaI tathA kalakattA yunIvasaTInA li hatA. Aje plAnIMga kamIzananA aMge pitAnA viSayane lagatI keTalIka khAsa javAbadArI teo dharAvatA hatA. vaitaraNAnA kAmane aMge chellAM be varSathI teo muMbaI AvIne rahyA hatA. yuropa ane amerikAne pravAsa temanA kAmane aMge avAranavAra cAlyA ja karate hate. vaLI muMbaI rahevA chatAM paNa ghaDimAM kaMDalA, ghaDimAM dAmodara velInA kAme ema temane pravAsa te hiMdanA eka cheDethI bIjA cheDe cAlu ja rahetA. teo eka saMskArI ane dharmaparAyaNa kuTuMbanA pharajaMda hatA. temanAmAM rahelAM ucca koTinA saujanya ane prasanna svabhAve anekanAM dila jItI lIdhAM hatAM. eka kuzaLa enjiniyara tarIke temaNe mAtra hiMdamAM ja nahi paNa yuropamAM sArI khyAti prApta karI hatI. haju cAra divasa pahelAM teo dAmodara velInA kAme kalakattA gayelA. kalakattAthI 250 mAIla jyAM temanuM kAma cAlatuM hatuM tyAMthI pAchA pharatAM pahelI tArIkhanI savAre cAra vAgye temanI meTara sAmethI AvatI sAthe athaDAI. meTara DrAivara ane temanA anya sAthI ghAyala thayA ane zrI ananta paMDayAe be traNa kalAkamAM jAna gumAvyA. AvI rIte uttarottara ujajavaLatAne dhAraNa karatI eka bhavya ane AzAspada kArakIrdIne 43 varSanI aparipakava ummare anna AvyuM ane deze eka panotA putra gumAvyo. paramAnada vaidyakIya rAhata muMbaI ane parAMomAM vasatAM je jaine bhAI yA bahenane vaidhakIya rAhatanI, davA ke ijekazananI tema ja DokaTarI upacAranI jarUra hoya temaNe dhanajI TrITa mAM Avela muMbaI jena yuvaka saMdhanA kAryAlayamAM tapAsa karavI. ratila la cImanalAla ke hArI maMtra vaidyakIya rAhata samiti ApaNA mAvela che. DIrAlAla ha Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-6-51 prabuddha jaina haribhadrasUrita "yogadaSTisamuccaya'" (gatAMkathI cAlu) . upazamArthI gRhastha ke sAdhu prathamadaSTie pahoMcI tyAMthI jevuM nathI. A uparAMta prastuta graMthamAM A, haribha adAgraha uttarottara vikAsa pApatI cothI dIkAdraSTie Ave che tyAre tenI vRtti upara ghaNoja bhAra mukela che. kadAgrahavRtti cittazuddhine cittane vikAsa vizeSa thayela hoya che. A dIvAdaSTi te prathamaguNa rokanArI che, kaSAyanI janaka che ane dharmAcaraNamAM prabaLa sthAnakane prakarSapUrNa vikAsa che e yAda rAkhavAnuM che. A dRSTie viznakara che emAM tamAma saMte sahamata che. bhAratavarSanAM jainadarzana, te jyAre dhamanuSThanamAM pravRta thAya che tyAre graMthakAra tenI sAme vaidikarazana ane baudazana e traNenA pravAhe phelAyelA che. e anuSThAnanA prakAro jaNAve che, jethI te kaI bhaLatAja vA chetarA- traNenA anuyAyIomAM jeo AtmArthI ja che teo potapotAnI maNuvALA anuSThAnamAM paDI pitAnI jAtane barabAda na karI nAkhe. paraMparA pramANe AbhArthane paze evI pitApitAnI dharmakriyAo paheluM viSaanuSThAna, bIju garaanuSThAna, trIjuM ananuSThAna, ceryuM karatA rahe che. paraMtu emAM je kadAgrahI ja che te kevaLa mAtAtahetuanuSThAna ane pAMcamuM amRta anuSThAna. thane poSe che, matane AgaLa karIne ekabIjAne niMde che, ekadharmakriyA, satyapravRtti, ahiMsAnuM pAlana vagere sadAcaraNe bijAnuM khaMDana kare che ane e rIte sAdhAraNa janatAne thAhamAM jIvanazudhdhinAM piSaka che ane e je barAbara karavAmAM Ave pADe che. tevA lokone mATe A. haribhadrajI kahe che ke kadAgraha te kartA kharekhara samabhAvI, alobhI ane upazamI bane che, paNa mahAbhayaMkara che, Atmadhano nAzaka che ane AmaprajAnA kalyAje, e anuSThAnene AcaratAM dhana, mAna pratiSThA, putraprApti, Nune dhvaMsaka che. dAkhalA tarike jene kahe che ke amArA tIrthaMkara. strIsamAgama, dhaMdhAmAM lAbha vagere phaLa pAmavAnI vRttine mukhya ja savaMtu che, vaidiko kahe che ema nahIM paNa amArA avatAre ja rAkhe tenAM e tamAma anuSThAne viSaanuSThAna gaNAya che. sarvajJa che ane boddho kahe che ke ema nahI paNa amArA "sugataeja rIte e tamAma anudAna AcaratAM janmAMtaramAM rAjya buddho' ja sarvajJa che- Ama A traNe matavALA ekabIjA laDe riddhi, svaganA bhoge, devAMganA apasarA vagerenA samAgame, temanuM che, ekabIjAne niMde che ane nahIM kahevAnAM veNa bhaktine nAme divyasaMgIta vagere lAbhane pAmavAnI vRtti mukhya hoya che e badhAM kADhe che. nyAyanA graMthane nAme je graMtho jANItA che temAM savaMjhuvAanudAne garaanuSThAne gaNAya. garane artha eka prakAranuM "ugra jhera danI bhAre carcA hoya che. e carcAmAM dhamamatine nAme kevaLa e che. ekabIjAnuM khaMDana, niMdA ane nahIM kahevAnAM veNu vadhAre pramAupara kahelAM badhAM sadanudAne bebhAnapaNe, zUnyamanathI NamAM bharelAM hoya che. A badhuM kadAyahamaya kathana, dharmArthIne vA adhapravAhamAM paDIne ane gatAnumatika rIte eTale " A kare che upaza mAthane vA kaSAyone TALavAnI vRttivALAne zobhatuM nathI, tethI huM paNa karUM' e rIte vagara vicAryuM icchAga vinA ucita paNa nathI, tethI A graMthamAM AcArya e vize spaSTa karavAmAM Ave te e badhAM anuSThAne anuSThAnakoTinAM rahetAM nathI. zabdamAM kahe che ke vIravardhamAna, sugatabuddha ke rAmakRSNa vagere je eTale bebhAnapaNe zUnyavRttithI karavAmAM AvatAM tamAma sataanu je mahAjane thayelA che te badhA temanA temanA kALanI vA temanA haThAne paNa ananukAne (ana-anuSThAno) che. temanA anuyAyIonI sApekSAe sarvajJa che ane saMsAranI vyadhine e badhAM anuSThAne kevaLa cittazuddhine mATe, upazamanI nAza karavA mATe dhanvatarisamAna vaidha che. eTale AtmArthIe te prApti mATe ane lebha vagere kaSA maMda paDe e dRSTithI sabhAna evI vitaMDAmaya carcAmAM na paDavuM ane pitApitAnuM dharmAnuSThAna paNe viveka sAthe AcaravAmAM AvatAM hoya te te tahetuanuSThAna vivekapUrvaka AcaravuM. A temanuM kathana paNa Aje ApaNe kahevAya, mATe ghaNuM hitakara che. vartamAnamAM ApaNe zvetAMbara, digaMbara ane ane jayAre e ja badhAM anuSThAne cittazudhdhi pragaTAvatAM sthAnakavAsI saMpradAyamAM veMcAyelA chIe. te te saMpradAyamAM zuddha . heya, upazamanI vRddhi karatAM anubhavAtAM hoya ane lebhaAdi dhamanuSThAne nathI ema keNu kahI zake ema che ? AmArthI sAdhaka kaSAyenA baLane dUra karavAmAM sahAyabhUta thatAM jagyAtAM hoya tyAre pitAnA cittanI zuddhi mATe vA lebhAdika kakSAnA upazama mATe temanuM nAma amRtaanuSThAna che. pitapitAnA saMpradAyamAM je je uttama prakAranI kriyAo ane sAdhaAma anuSThAnenA bhedanI samajaNa ApIne A. ha. nAnI prakriyAo batAvela che te pramANe vartI upazAMtane meLavaze. bhaTTe pitAnA samayanA cayavAsI sAdhuone ane temanA paNa A saMpradAya peTa che, vA amuka saMpradAya niMdanIya che vA anuyAyI vargane anuSThAnanI zuddhi mATe vizeSa jAgatA apramANa che evAM sAmAnAM cittane viMdhI nAkhanArAM hiMsaka veNu karyA che ane vartamAnamAM paNa ApaNe tyAM je tapazcaryAe, di. ' nahIM belo ane ekabIjA saMpradAyanI niMdA ke badaI paNa ronI pratiSThA vagere usa, zAMtisnAtro, vardhamAnatapanI oLIe, kadI nahIM kare. arthAta zrI haribhadranuM akadAgraha mATenuM je bhArasiddhacakranuM ArAdhana, upadhAne, dIkSAo, aNuvrate, jinapUjAo, pUrvakanuM kathana che te vartamAnamAM ApaNe mATe paNa teTaluM ja yAtrAe, saMghanI pravRtti vagere je je anuSThAna cAlI rahyAM che - sAcuM che ane samajIne AcAramAM mUkavA jevuM che. te paNa viSaanuSThAne che ke garaanuSThAne che vA ananuSAne ke tahetu zrI haribhadrajIe icchAyega, zAstra ane sAmaga vA amataanuSThAne che ene ApaNe paNa jarUra vicAra kare evA pravRttinA traNa prakAra batAvelA che. IcchAga eTale sabhAnaghaTe che. dharmArthI manuSya A jAtane vicAra karyA vinA bebhAnapaNe paNe jAgRta dazAe vivekapUrvaka thanArI dhamapravRtti vA satu anuSThAnanI ane zunyamanathI pravRtti karaze te te ja anuSThAne tenA AtmavikA- AcaraNa. A pachI zAalaga eTale zAstramAM varNavelI vidhisane nAza karanAra nIvaDaze emAM leza paNa zaMkAne sthAna nathI. pramANe ja rApaNuM phera vagara icchAga sAthe thanArI dhamakriyAo vA jene taravAra rakhatAM na AvaDe ane je te taravAre rAkhavA jAya sataanuSThAnanI pravRttio. sAmaga eTale pitAnA anubhava * te taravAra tenA rAkhanArane ja vAta karavAmAM nimitta bane che pramANe karavAmAM AvatI pavitra AcaraNAe. ichAyAga ane eja rIte dharmAnuSThAna karavAnI mArgAnusArI guNanI prapti vagere zAstraga sAthe vizeSa pavitra AcaraNae. mATe sAmaga che egya bhUmikA meLavyA vinA ' e anuSThAna kare che tenA ja e dhyAnamAM rAkhavAnuM che. dAkhalA tarike ApaNe zrI jana maMdira vikAsane e dhI nAkhe che evuM Agamavacana che, je bhUlavA jatA hoIe tyAre ApaNe je bhAsaMpUrvaka ane vivekapUrvaka jatA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 27 zuddha jaina hAie to jatI vakhate jyArathI ApaNe paga zrI jinama Mdira sanmukha upaDayA tyArathI zrI jinanA svarUpavicAra sivAya bIjo eka paNa vicAra ke soMkalpa ApaNA manamAM na thavA dharTa-AAnu nAma icchAyAga. Ama na thatuM. hAya te samajavuM ke ApaNu zrI jinama dirataranuM gamana mUtidazAmAM mebhAnapaNe ane zunyamane thAya che. AvuM AcaraNa ApaNA cittane bhAgyeja 'lAbhadAyI nIvaDe, eTaluM ja nahIM paNu vizeSa hAnikara thAya che ane ApaNAmAM micchAabhimAna ane daMbhane pedA karI tene pAchu ApanArU thAya che. vartamAnamAM ApaNe je kAMi bhrama'kriyA karIe chIe te tamAma vize ApaNe A dRSTiye vicAravA jevu' che. . harabhadra kahe che caMdana zItaLa che paNa temAMthI nipajate agni dAhaka heAya che tema sataanuSThAnA zItaLa che chatAM temAMthI utpanna thanArI bheganI AkAMkSA ApaNA AtmAne dAha karanArI che. vivekapUrvakanA bhAge jarA jeTalA heAya te paNa bhAre aMdhaka che ane AtmAne avatie lai janArA hAya che / pachI rAjA, cakravartI rAjA, devadevIo ane iMdra keMdra NIenA bhAganI vAMchA te ApaNI jIvanazuddhinu nakhkhAdava LanArI ja che, eTale koi sataanuSThAna karatAM AvI AzA satrathA tajavA jevI che ema satrakAra ane zasrakAre pekArI pAkarIne kahe che. e hakIkata ApaNe have kayAre sAMbhaLIne samajazu' ? AjubAjunA leka vA ApaNe ja samAja ajJAnamAM, daridrayamAM, bekArImAM ane mAMdagImAM sabaDatA hAya te taraph upekSA rAkhI madine caNAnye javAM ane temAM pratimAonI pratiSThA kaye' javI vA upadhAnanI kriyAe calAvye javI, varagheADAo caDAvye javA vagere badhu karyAM javu* emAM zu' cchAyAga che, zAsrayoga che ke sAmarthya'yAga che. e jarUra vicAravA jevu che. keTalAka kahe che ke tItha"karanI pratimAnI pratiSThA karavAthI tIya karapada maLe che, paNa e pratiSThA karanArA bhAi, dharmanI prathama bhUmikArUpa mArgAnusArI thayA che ke nahIM e vicArI jue. jo evA na heAya te temane sAru tItha karanI pratiSThA karavAnuM sAdhaka nahIM nIvaDe pazu baMdhaka nIvaDaze emAM zaMkA nathI. AcA rAMgasUtramAM kahela che ke je nija`rAmAM hetu che te ja budhanA hetuo banI jAya che e AvA anadhikArIone uddezIne kahela che. tItha karanI mUrtinI pratiSThA jarUra tItha karapadanu sAdhana khate. paNa te pratiSThA karanAra vA karAvanAra prathama mArgAnusArI DhuvA ja joie, icchAyAgI, zAstrayegI ane amRtaanuSThanI paNa have ja joie e dhyAnamAM rAkhavAnu che. sAtamI prabhAdraSTi dhyAnapradhAna che. temAM khAtA, dhyeya ane dhyAna bAbata vIgatavAra vadhu na che. zrIjina pAte vidyamAna nathI . mATe ja upazamAM sAdhakAe zrIninI pratimAne zrAjina sarakhI mAnIne tenu dhyAna karavAnuM hAya che. huve ApaNe zrI jinanuM dhyAna karanArA vicArIe ke zrIjinapratimA ane vidyamAna jIvaMta jina e be vacce k samajavAne nathI ema mAnIne ApaNe temanuM dhyAna karIe chIe ke khIjuM' kAMi samajIne tenu dhyAna karie chie ? vartamAna kALe zrIjina vidyamAna haiAta te hrAla ApaNe je rIte temanI pUjA vagere karIe chIe eja rIte karata ke bIjI rIte ? zu vidhamAna jinane mAthe mANe mugaTa paherAvata, temanI AMkhe upara bIjI cakacakatI AMkhe caDAvata, temanA zarIra upara ApaNe AMgI caDAvata? ApaNe vata mAnamAM je rIte pUjA vagere karIe chIe temAM ' jinamUti' (janasArikhI' nI mAnyatA jarA paNuM jaLavAtI zrI mukha' jaina yuvaka sadha mATe mudraNuvAna tA. 1-2-5% nathI. te tyAreja jaLavAya jyAre ApaNe temanI AjJAne adhIna thaine vatA hAIe. jyAM sudhI ApaNAmAM zrIjinaAjJAnuM adhInapaNuM Apyu* nathI tyAM sudhI ApaNAthI dhama hajArI gAu dUrane dUra rahevAnA. A rIte ceogadRSTisamuccayamAM ghaNI ghaNI vAta samajavA jevI graMthakAre vadhu velI che. kAI paNa upazamavAMku vicAraka manuSyane mATe A graMtha atyaMta upayegI che. graMtha upara mULakAranuM Tu'ku` vivaraNa paNa che. A uttama graMtha lakhIne zrIribhadrasUrijIe temanA samayanA caityavAsIe vA tenA anuyAyIe upara mahA anugraha karela che ane temanA .pachInA kALamAM paNa je jatA vA majainA che temanA upara paNa temaNe mahAna upakAra karelo che. graMthanuM prakAzana A graMtha saMskRta mULa ane saMskRta saMkSipta vivaraNu sAthe pahelAM chapAyela hatA paNa te azuddha chapAyela hate. have te te paNa maLatA nathI. vartamAnamAM A graMthane mULa ane vivaraNuM, tathA mULanA padyamAM anuvAda, vivaranA zabdArtha' tathA te upara savistara vivecana e badhAM sAthe bhAi manasukhalAla tArAcaMda mahe tAe pAtAnA sata patnI zrI lIvAvabahenanA puNyasmaraNa the prakaTa karela che. bhAi mahetA nepcyuna vImAkapanInA pradhAna saMcAlaka che ane khAsa karIne icchAyege. samadarzI thavAnI vRttivALA che. graMthanA vivecaka DaoN. bhagavAnadAsa manasukhabhAI mahetA che. vivecake graMthanuM vivecana dhaNuM ja spaSTarIte karela che ane graMthanI ekeeka bAbatane samajAvavA punaruktinI paravA karyA vinA savistara vive cana karela che. vivecanamAM temaNe jainaparaparAnA ane bIjI para pa rAnA paNa suviditanAmadheya saMtAnAM vacanene bahu upayega karIne graMthanI hakIkatane spaSTa karavA sAthe vadhAre sugrAhya banAvela che. mULagraMtha mAtra 228 kSeAkeAnA che tyAre tenuM vivecana lagabhaga ise-sAtase pAnAM zake che, ethI jANI zakAya ema che ke vivecana karanAre graMthanA Azayane spaSTa karavAne keTalI jahemata rUDa tela che. Akhu` vivecana taddana saraLa gujarAtI bhASAmAM lakhAyela che, ane bahu upakArI thAya evu che, ema mane enA vAcanathI khAtro thayela che. vivecana karanAra mahAnubhAve pratyeka dRSTi vize pU. vivecana-samajutI ApyA pachI tene vadhAre spaSTa karavA eka eka dRSTinA vivecananI pUrNAhUtIne cheDe keTalAMka upayegI kAe! ane khAsa prakAranI AkRtio Apela che. vacce vacce paNa jyAM jarUra jaNAI tyAM vivecanane spaSTa karanArI AkRti Apela che. yoga vacaka vagere traNa acakAne samajAvavA paNacha upara caDAvela bANavALA lakSya tarapha tAkatA dhanuSyanI AkRti Apeka che. A AkRtithI prastuta muddo khuba spaSTa thai jAya che. vivecena vAMcIne kahevAnI pharaja paDe che ke vivecake AkhA graMthane pAnAnA manamAM pacAvela che eTale vivecaka khAsA eka adhikArI AtmA che ema mAnavAne jarApaNa vAMdhA nathI, temanA pitAzrI manasukhalAla kIratacaMda mahetA paNa khAsa viziSTa adhikArI hatA ane emanA puNyavatA A putre paNa evAja viziSTa adhikArI banIne pitAnI sa`pattimAM vadhAre karyAM che ema atizayokita vagara kahI zakAya ema che. drazyathI jAte DeAkaTara che ane bhAvathI paNa e bhAi DekaTara che ema emanu A vivecana ja kahI batAve che. samApta ecaradAsa dAzI mudraka, prakAzaka : zrI. maNilAla mAkamacaMda zAha, 45-47 1najI sTrITa, mu`bai `kAnta tri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai, 2 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va aka : 13 } 4 zrI muMbai jaina yuvaka sadhanuM pAkSika mukhapatra prabudha jana taMtrI : paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, rajI. naM. mI. 466, muMbaI : 15 juna 1951 zukravAra :: pAMca varSa mATe paNa "dAnanI dizA badalA' ( tA. 27-5-51 nA rAja junAgaDha khAte maLela zrI. jaina zvetAMbara murti pUjaka konpharansanA aDhAramAM adhivezananA pramukhasthAnethI zrI. kAntilAla izvaralAle Apela vyAkhyAnamAMthI mahatvanA bhAga nIce udhdhata karavAmAM Ave che. *trI ) chellAM vizvayuddhanu evuM te| kAramuM svarUpa ApaNe joyu ke chIe. AvI paristhitimAM ApaNI svataMtratAne ApaNe kevI ahiMsAnuM nAma nizAna paNa 'meza mATe jokhamAya. tevI bhIti rIte pacAvIne nabhAvI zakazu ? ApaNane hajuye yAda Ave che ane hAlanA jagatanA sarcage paNa evA upasthita thavA mAMDayA che ke temAM hiMsA tenuM je kAramuM svarUpa prakaTAvaze tenA khyAla karatAMya kaMpArI chUTe che. jagatanA AvA kaparA samaigeTamAM phkata jaina dhama' ja sAceA mAga dAkhavI zake, paNa Aje ApaNI pAse evI kAi vyavasthita saMsthA, zakti ke yeAjanA nathI ke bhagavAna zrI mahAvIranI ahiMsA te spAdAdanA pracAra khuNe khuNe karI zakIe-jenA pariNAme sAmA jika, rASTriya, Arthika ke jAtIya vigrahanA aneka kAraNe svataH eAchA athavA nAbuda thaI jAya ane ene sthAne vizva-maMtri bhAvanAne punaHjanma thAya. AvA pracAra A yugamAM keTalAka aMze mahAtmAjIe karI batAvyo ane AvatA kAramA yuddhane aTakAvavA temanA vArasadAra ane ApaNA mAnanIya vaDApradhAna paMDIta javAharalAla jevI ekaja vyakita tanatADa prayatna karI rahI che. ane te mATe vadhAre gaurava ane abhimAna A devAMzI purUSa mATe ApaNe jaitAe levA jevu che. chellAM traNu varSathI ApaNuM rASTra svataMtra thayuM che. ApaNe svataMtra rASTranA zaherI banyA chIe, eTale ApaNI javAbadArI ApaNe tyAM ane jagatamAM khUba vadhI che. kAlanA adhivezananA mArA vakatavyamAM me kahyuM hatu tema briTIza sarakAre ApaNane evuM te jINu' karIne vastra Apyu che ke tene eka jagyAe sAMdhatAM bIje tuTe che. haeNllA traNa varSanA gALAmAM aneka muzkelIe ane guMce vacce Apa deza pasAra thatA jAya che, vepAranI AiMta dinaprati dina eTalI te| bagaDatI jAya che ke dezanI nANuAkIya sthiti taddana kafADI hAlatamAM AvI paDI che. navA vizvayuddhanA bhayukArA jozabhera sabhaLAya che. ane te mATe AvatA yuddhanI paristhitine pahAMcI vaLavA dareka deza cIjone AMkha mIMcIne sa`graha karatA jAya che. AnA lIdhe jIvananI jarUrIyAtanI cIjonI medhavArImAM asahya vadhAre thatA jAya che. dezanA vahIvaTI khAtAmAM je kAkarA gehavAyA che temAMnA moTA bhAga khInaanubhavI ane dezadAjha vinAnA puravAra thatA jAya che, meTI moTI yeAjanAe pAchaLa lakhalUTa kharca thavA chatAM tenuM pariNAma zunya jevu' dekhAya che. ane AnA lIdhe prajAne asatISa dinapratidina vadhatA jAya che, vepArI varga' taraphathI paNa rAjyane je jAtane sahakAra maLavA joie te paNu apAtA nathI. seMkaDA varSa mAM deza gula mItaMtra heThaLa hAvAthI ApaNI mAnasika vRtti rASTravAdanA mAnasane pIchA navA taddana buThThI thaI gaSTha che. rAjya ane prajAne jANe kAMcha sabala ja na hoya tevuM che !kArIyu" valaNa ApaNe dAkhavI rahyA vArSika lavAjama rUpiyA 4 rASTranI dareka muzkelI e ApaNI aMgata muzkelI che ane te TALavA ApaNI vyakitagata javAbadArI eka dhamanA bhAga tarIke jyAre samajatAM thazuM tyAre A dareka muzkelIo ApaNune nAnA rUpamAM dekhAze ane tene aMta Avaze. svataMtra dezanA zaherI tarIkenuM ApaNuM paheluM katavya ApaNA vyakitagatapaNAne huMmezane mATe bhulI jaI AkhA deza sAthe AtmAne joDI e te hAi zake. AkhA jagatane Aje samAjavAdane patha sIdhI ke ADakatarI rIte svIkAravAnI jarUra lAgatI jAya che. Aje A jagatamAM je azAMtinuM vAtAvaraNa joi rahyA chIe te TALavAnuM mukhya sAdhana vyakitagata ciMtana jagyAe samaSTivAdanA hitanuM AreApaNu karavu te che. A jagatanA evA niyama che ke kASTa bAtamAM eka vastunA jyAre atireka thAya tyAre tenI sAme kudaratI rIte ja pratikAra uThe che. jagatanA itihAsamAM AvA pheraphAro anAdikALathI cAlyA ja kare che ane tevA pheraphArAnI zarUAta sIdhI niha te ADakatarI rIte ApaNA dezamAM paNa thavA lAgI che. vyakitagata hitane jyAre ApaNe samaSTinA hitamAM pheravavAnA mArga kADhIzuM tyAre jainadhama'nA siddhAMtAne barAbara samajyA gaNAIzuM ne tenA kharA anuyAyI gAzuM. jagatane hiMsAnA edhapATha ApavAnA ijArA jema jainadhamanA anuyAyIenA mAthe che tevI ja rIte ApaNuA vyakitagata hitanI vhecaNI samaSTimAM karavAnI pharaja paNa ApaNA jaina siddhAMta pramANe temanI ja che. bhagavAna zrI mahAvIranI vArasArUpe maLela AvI udAra bhAvanAne ApaNe pacAvI zakIe te janajagata dezane te! zuM paNa AkhA vizvane dAravaNI ApI zake. H ApaNI cAlu paristhiti gRhasthe!! dezanI cAlu paristhiti ane jagata je krAMntikALamAMthI pasAra thai rahyuM che tenA aMge TuMkamAM vivecana me' Apa samakSa rantu kahyu`. jainasamAja paNa rASTranuM eka aga che eTale rASTranA sukha ke du:khanI asara temAM thayA vagara rahe nahi. jaina krama mukhyatve vepArI kAma DrAi tenI nANAMkIya sthiti vizeSa pramANe kaDhagI banatI jAya che. samAjanA pAMcadasa TakA zrImaMta gaNAtA kuTu methI samAjanI sAcI paristhitinA AMka kADhI na zakAya. lagabhaga tevuthI vadhu TakAnA ApaNA vaga' evI evI te kaMDhagI hAlatamAM mukAi gayA che ke tene AvatI kAlane divasa zI rIte pasAra karavA te ciMtAnI vedanAmAM rAta pasAra karavI paDe che. jyAre 'Akhu jagata vyaktigata hitamAMthI samaSTivA Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-6-51 danA hita tarapha DhaLatA javAnA prayatna zarU kare evA samaye ApaNA samAjanA saMskArarUpa gaNAtA, sauthI buddhizALI ane mahatvanA A varganI sthitino jo ApaNe egya mArga na kADhIe te Apane nathI lAgatuM ke jaina samAja thoDA ja varSanA gALA bAda lagabhaga mRtaHprAya sthitimAM AvI paDe ? je samAjane nevuM TakA vargamAM AvatI kAlanI ciMtA sevatA hoya ane Ad tathA raudra dhyAna dharIne dhama" ane zala dhyAnathI vaMcita rahetuM hoya tene regya mArge vALavA ApaNI dhArmika pharaja kharI ke nahi? je samAjane nevuM TakA vagadayApAtra sthiti bhogavate hoya ane chatAMya ApaNA bhavya vAraso25 tIrtho, jJAnabhaMDAro ane keLavaNInI aneka nAnI moTI saMsthAone sAcavavAnI javAbadArI je vargane upADavAnI hoya te vagane vicAra je ApaNe have na karIe te ahiMsAnA vArasadAra tarIke gaNAvavAne ApaNe janmasiddha haka jagata samakSa gumAvI na daie ? Apane nathI lAgatuM ke samAjanI ane dezanI nANAMnI atyAranI taMga hAlatamAM paNa ApaNe keTalA kharce vadhu paDatA karI rahyA chIe ? jaina kema nANuzAstrI hovAne dAvo kare che te ja kAma patAnA gharaAMgaNAnuM arthazAstra na samaje heya te keTalI duHkhadAyaka bInA che. ApaNo sukhI ane zraddhALu gaNAta vagara ApaNa nevuM TakA varganuM dayApAtra citra najara samakSa nahi rAkhe te huM te najare joI rahyo chuM ke ApaNI vastInA moTA bhAgane A mahAna dharmane tyAga karavA sudhInI kadAca pharaja paNa paDe. have ApaNA mATe eka ja mAge che ke ApaNI dareka zaktine sAcavatAM zIkhIe, tene saMgraha karIe ane khuba vicAra ane vivekapUrvaka zrAvaka ane zrAvikA vargane TakAvavAnI vaijanA pAchaLa te zaktino upayoga karIe. mahAmAjI DhIMcaNa sudhInI laMgeTa paheratAM te zA mATe? pitAnA dezanA bhAI bhAMDuonA vastranI hAlata temanA khyAlamAM cItarAI ane e khyAla tAja rahe te khAtara emaNe A pagaluM bhayu". mAnavakSetramAM ahiMsA ane anukaMpAne sAcA svarUpamAM samajanAra ne pacAvanArane A keTale udAra dAkhala che? temanI tahenAtamAM aneka zrImaMta ne mIlamAlika hatAM. temane kapaDAnI zuM khAmI hatI? paNa emane mana dezanI tetrIsa karoDanI prajAnuM hita vaseluM hatuM. eTale ja huM kahuM chuM ke ApaNu nevuM TakA varganI sthitinuM citra samAje harahameza najara samakSa rAkhavA jevuM che-jethI ApaNI zakita khacaMtAM samAjanI sAcI sthitine khyAla ApaNI najara samakSa hoya te ApaNu be mahAna zrAvaka ane zrAvikA kSetra tarapha ApaNI zaktine vALI zakIe. A paristhiti aMge ApaNI eka divasanI ALasa ke bedarakArI samAja mAMTe zrAparUpa gaNAya tevI che. huM zrAvaka ane zrAvikA kSetrane majabUta banAvavAnI bAbatamAM ATale bhAra mukI rahyo chuM te pAchaLano mULa Azaya jaina zAsanane samRddha banAvavAnuM rahe che. A5Nu nevuM TakA varga mATe ApaNe lAMbA gALAnI yojanAo je ghaDavI hoya ane tene barAbara amalamAM mukavI heya te te mATe ochA mAM ochA pAMca varSa sudhI ApaNuM mAnasa mukhyatve karIne A kSetro upara kendrita karavAnI jarUra che. ochAmAM ochA pAMca varSa sudhI akho dAnane cIle ApaNe badalAvIe. dareka zrImaMta ke zradhdhALu vage' ema manamAM nizcaya kare ke pitAnA dAnanI lagabhaga poNI rakama pAMca varSa sudhI zrAvaka ne zrAvikA kSetrane majabuta banAvavAmAM kharacavAnI petAnI dhArmika pharaja samaje. zrAvaka-zrAvikA kSetrane majabuta banAvavuM tene huM Aja yugadharma' mAnuM chuM. ane e yugadharma'ne jo huM pArakhI na zakuM te mane bhaya che ke bhaviSyanI prajA mArA para ALa caDhAve ke jayAre jaina samAja bhaDake baLatuM hatuM te vakhate konpharansanA pramukha phIDala vagADatA hatA. jyAre javAbadArI AkhA samAjanI mArA para mukI che tyAre mArA hRdayanI sAcI hakIkata jo Apa samakSa raju na karuM te tamane ane bhAvI prajAne huM bInavaphAdAra thayele gaNAuM, eka DagaluM jenI sanmukha bharavAthI keDe bhavanA pApa nAza pAme tevA ApaNA tIthAdhirAja zrI zatru jayane darzanano lAbha thoDA varSa pahelAM traNa varSanA lAMbA gALA sudhI ApaNe ja karyo. ane te paNa sakaLa saMdhanI svacchIpUrvakanI anumatithI. AmAM te phakta te vakhatanA rAjyakartA sAthe thoDAka hajAra rUpiyAnI bhAMjagaDane ja savAla hatA. je Apatti kALamAM na chUTake AvA pheraphAro jaina samAja karavAnI hiMmata karI zakatI hoya to huM te phakata dAnanA pravAhane ja phakta pAMca ja varSa sudhI zrAvaka-zrAvikA kSetra tarapha vadhu pramANamAM vALavA vinaMti karI rahyo chuM. ApaNe pUjya munivarga temanA vyAkhyAna samayamAMthI aDadho samaya zrImaMta ane zraddhALu vagane te ja salAha Ape ke temanA dAnane pravAha samAjanA upayogI gaNAtA ne sAte kSetranA prANavA yurUpa gaNutA zrAvaka ane zrAvika kSetramAM majabuta karavAmAM vALa joIe. A vinaMti huM ApaNA pUjya munivagane eTalA mATe karI rahyo chuM ke samAjanA sArA nasibe ApaNe pUjya munivaga" khuba ucca cAritryane A kalikALamAM TakAvI rahyo che. ane A kAlamAM cAritrayathI vadhAre kimata bIjA kazAnI nathI tevuM jagata samajatuM thayuM che. uparAMta emanA pavitra veSanI chAyA paNa jaina samAja eTalA AhAdata manathI jhIlI rahyuM che ke A mahAna tyAgI vargane ekaeka mela jaina samAjane mana sAcA metInA dANAnI tulya che. ApaNa nevuM TakA vargane paDatAM jhIlavAnuM kArya sakaLa saMghanA sahakArathI ja thaI zake. ane sakaLa saMghamAM pUjya munivarganuM sthAna sarvoparI che. huM khUba namrapaNe ApaNuM pUjya ane pavitra munavagane aMtaHkaraNanI uMDI lAgaNIthI vinaMti karUM chuM ke amArA nevuM Taka vargane uddhAra apanA hAthamAM che. tenA uddhAranI vAta ApanA apUrva vyakitabaLa AgaLa taddana nAnI bAbata che ane thoDA varSamAM A varga jyAre pagabhara thaze tyAre zAsanane dipAvavAmAM pAchI pAnI nahi kare te ApaNA sarvane vizvAsa hoI zake che.' vyavahArika ke sAmAjika usa pAMca varSa sudhI saMpUNuM sAdAithI ane phakata khapa puratuM ja kharca karavAnI ne karAvavAnI jaina saMghane pratijJA levAnI jarUra che. jAhera usane khUba AnaMdapUrvaka ujavavAmAM huM mAnanAre chuM. tenAthI jIvanamAM aneka jAtanI preraNAo meLavI zakAya che. meM paNa mArA aMgata jIvanamAM keTalAya utsava khuba ullAsapUrvaka ujavyA che, paNa Aje samAja para A pattikALa patharAi rahyo che eTale khUba duHkhI hRdaye sAdAI ane khapapUratuM ja kharca karavAnI A salAha huM A5 samakSa raju karI rahyo chuM. koI rakhe bhUla kare ke huM kriyA mArgane avarodha karI rahyo chuM. AtmajAgRtIpUrvakanA kriyAmArgane huM ratnaciMtAmaNi samAna gaNuM chuM. AtmajAgRtI purvakanI kriyAnI mahatvatA batAvavA mATe te ApaNA zAstramAM varNavelA mahAna pUNIo zrAvaka pAse , bhagavAna mahAvIre atyanta samRddhivAna rAjA zreNIkane sAmAyikanI mAgaNI karavA mokalelA. bhagavAnane mana bhakata zreNIkanI samRddhi karatAM puNIA zrAvakanuM sAmAyika vadhAre mUlyavAna hatuM. ApaNA Adarza zrAvaka puNIoe be AnA kamAImAM 5NuM Adarza Abhatsava paripUrNapaNe thaI zake che te draSTAMta purUM pADI bhAvanI sAcI kiMmata ApaNane samajAvI che. gRhastha ! uparanI hakIkate zrAvaka zrAvikA kSetrane majabUta banAvavAnA zuddha AzayathI ja meM ju karI che. ApaNe AkhA Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-6-51 prabuddha jaina - - - dAnapravAha thoDAMka ja varSa mATe A tarapha vALavAnuM jaina zAsanane huM bahu gaMbhIratApUrvaka lakSya kheMcuM chuM. A murakhInA sAdA samRddha banAvavAnI zabha bhAvanAthI huM kahI rahyo chuM. eTale mArI paNa gaMbhIra kathanane je ATha varSa pahelAM svIkArI amalamAM A hakIkato upara Apa khUba zAnta ane taTastha cittathI vicA- mukayuM hota te Aje ochAmAM ochI ApaNe be jaina yunIvaraNa ne manana karajo. samAjanI nANAkIya sthiti keTalI kaDhaMgI siTIo khelI zakata. ane temAM ApaNA prAcIna sAhityane banatI jAya che tenuM eka nAnuM udAharaNa ApuM. cAreka mAsa Adhunika draSTie ane pazcimanI zAstrIya paddhatithI zikSaNa pAmela pahelAM muMbaImAM sadhaLA daherAsarAnA TrasTIonI eka sabhA belA vidvAna bahAra pADI judI judI bhASAmAM jagatamAM phelAve karI vavAmAM AvelI. samAjanI nANAkIya kaDhaMgI banatI sthitinA aMge zakata. vaLI temAMnA keTalAke ApaNuM maMdira ane sAmAjIka ApaNu derAsaranA vahIvaTI kharcamAM paNa meTA TeTA jaNAvA saMsthAonI Adhunika paddhatie dekharekha rAkhI samAjanA nANA mAMDa che tethI samayane oLakhI A sabhAe saMdhavI zeTha yegya mArgo kharacavAnuM ane kharacAvavAnuM vadhu sArI rIte samajI nagInadAsa karamacaMdanA adhyakSapaNuM heThaLa dareka dhInI belI para zakata. thoDIka koleja ane hAiskUlo khelI zakata, jemAM bhAvi savA rUpIyAne saracAja' levAnI vicAraNA sarvAnumate karelI. save prajA potAne vikAsa A kaparA samayamAM sahelAIthI sAdhI zakata LAe A dIrdhadraSTivALI vicAraNuM mATe huM zeTha nagInadAsa ane ane ApaNane ArzIvAda ApatA hatA. keTalAka ugatA buddhizALI sabhAmAM maLela sava' vyaktione abhinaMdana ApuM chuM. huM AzA yuvAnane paradeza mokalI hunnara udyoganuM teo zikSaNa laI rAkhuM chuM ke A mujabanI vicAraNA dezanA ApaNA dareka maMda- samAja ane rASTrane samRddha banAvavAmAM pitAne phaLa Apata. ronA draSTao jaladIthI kare ane tene amalI banAve, jethI saMdha paNa Aje te ATha varSa pachI samAjanA rithati taddana deva dravyanA devAnA dezamAMthI mukta rahe. zeTha ANaMdajI kalyANajInI vaNasI gayelI najare paDe che ane tene je amala have ApaNe peDhI e paNa AvI vicAraNA jarA paNa samaya gumAvyA vinA na karIe te have pachInA ATha varSa pachI ApaNA mATe mAthe jaldIthI karavA jevI che. ApaNI A peDhIne vahIvaTa sauthI hAtha devA sivAya bIjo rasto nahI hoya. huM pharI eka vakhata mATe hovAthI jeTaluM vahele A TharAva jo tenA taraphathI karavAmAM hRdayanA uMDANamAMthI Apa sarvene karagaruM ke dareka zakitane Ave te vadhu lAbha tene eTale sakaLasaMdhane thavA barAbara che. bacAvI tene vyaya phakta thoDAMka ja varSa mATe ApaNA zrAvaka AnAthI vadhAre vyavahArU mArga samAjanI nANAkIya sthiti jotAM zrAvikA kSetrane majabUta karavAmAM vAparajo. A nevuM TakA vargamAM paNa have bIje rahyo nathI. AvA saracArja'nA vadhArAthI derAsaramAM sattAe temAM siddhane AtmA rahelo che. vahelAM ke moDAM A vaparAtA kesara, sukhaDa ke nhAvAnA garama pANI vigerenA kharcane dareka bhavya jIve sidhdha thavAne sajAyelAM che. evA mahAna AtmAke maLaze te eTalA pramANamAM paNa ApaNo nevuM TakA varga ene lAbha levAnI A amulya taka cUkavA jevI nathI. A A DUbatA khAtAonA devAdArapaNAnA dezamAMthI mukata thaze. eTaluM viSayane samApta karatAM pharI eka vAra kahuM chuM ke zrAvaka-zrAvikAnA paNa ochuM nathI. kSetrane majabUta banAvavuM te ApaNuM mATe "yuga dhama' che. dhArmika khAtAomAM jyAM AvI paristhiti utpanna thaI che tyAre ApaNI sAmAjika ke keLavaNInI saMsthAonI zuM vale thatI mArI caDatuo haze tene vicAra karanAra ApaNe tyAM kamanasibe bahu ochA vagaM" ' (zikhariNI) che. Aje ApaNI keLavaNInI eka paNa saMsthA evI nahi hoya ziyALAmAM mArI hRdayarasanI urmijharaNI ke jenA be pAsAM varSanI Akhare sarakhAM thatAM hoya. je saMsthAo jatI thIjI; viNA himapaDa vize mUka banatI, upara bhAvi prajAnA vikAsane saMpUrNa AdhAra che ane je bhAvi mahA jhaMjhAvAtI prabaLa suseve buddhibaLanA, prajA upara AkhA zAsanane AdhAra che tene nabhAvatI saMsthAone kare rakSA ke tyAM? na gharasadhaDI, kASTa paNa nA! mATe kaI pharajiyAta Avakano mArga zodhI Ape te bhAvi prajA para kera meTo upakAra thayela gaNAya ? Aje keLavaNInI saMsthA ane zrIme tApe tapI tapI atIza ukaLavuM, ene divALInA divase pAMca daza rUpiyAnI beNI tarIke bhIkha mane rememe karama lakhiyuM che. prajaLavuM! mAgavI paDe che. ne temAM paNa saMtoSakAraka pariNAma AvatuM nathI na ghene gherAya kaMI samaja ke jIvana zuM, evuM AvI saMsthAnA kAryavAhako taraphathI meM sAMbhaLyuM che. dara : - ane tApe mArUM chaNachaNI uThe UrmijharaNuM ! vaSe ApaNe lAkho zubha mAge kharcanArA chatAM ApaNI keLava- ahA! tyAM to varSA karUNarasa relaMta varase, NInI saMsthA e paisA mATe TaLavaLe e ApaNI dAnavRttine keTaluM ane thAtAM mArU ura sabhara bhAve, nava rase nIcuM jovaDAvanArI hakIkata che. 'hase, nAce, kUda, vihaMga vanavelIthI ramatuM, ATheka varSa pahelAM dezavirati ArAdhaka samAjanA AThamA taraMgo uminA duradura samudra vahuvatuM. adhivezananA eka vidvAna, dharmacusta ane vayeSTha pramukha zrI pravAte buddhinA jIvanataNuM thIjela jharaNuM, sucaMdabhAI badAmI sAhebanA bhASaNamAMthI eka nAne paNa upayogI phaka A prasaMge Apa samakSa vAMcu chuM.. harI bhAmie navala rasa jhIle aNu aNuM, " ApaNu kAryomAM ApaNe ghaNe bhAge bahAranA ThAThamAThamAM gagAtrI " mAMthI sAbhAra udhUta umAzaMkara joSI ne dekha va karavAmAM TevAI gayA chIe, ApaNe ghara bhAge junA cIlAmAM cAlyA karavAnuM pasaMda karIe chIe ane te mATe paisAno vaidyakIya rAhata 11 karIe chIe. paNa mArUM te mAnavuM evuM che ke ApaNe muMbaI ane parAMomAM vasatAM je jenA bhAI yA bahenane jamAnAne oLakhIne kayA bhAgamAM kharca karavo te samAjanA vaidyakIya rAhatanI, davA ke ijekazananI tema ja DokaTarI upacAranI hitamAM vizeSa prakAre che te bAbatamAM pAka vicAra karI je mArgamAM jarUra hoya temaNe dhanajI sTrITamAM Avela muMbaI jaina yuvaka saMghanA vizeSa hita thatuM hoya te mArgamAM kharca karavo joIe." kAryAlayamAM tapAsa karavI. eka vidvAna, vAddha ane dharmacusta purUSanA A sAdA ratilAla cImanalAla koThArI kathanamAM khUba gUDha artha sa je che te tarapha A5 murabbIonuM maMtrI, vaidyakIya rAhata samiti Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 keTalAka zuddha jaina samAcAra ane noMdha A te koMgresanI kevI rIAcanIya sthiti ! tA. 12-2-51 nA 'TAimsa opha inDI'nA agralekhamAM atyAranI koMgresanI paristhiti ane paDita javAharalAla naherUnA mananI dvidhAnu eka bahu sundara ane masparzI nirUpaNu karavAmAM Avyu' che. te agralekhanA mahatvanA bhAgatA anuvAda nIce mujaba che. * kaoNMgresamAM ekatAne sajIvana karavAne paDita javAharalAlane prayatna mAtra peAtAnA be hAtha vaDe Aga olavavA mathanAra mAnavI jevA lAge che. paTanAmAM juna mAsanI 16 mI tArIkhe bharAnAra karapalANIjInA anuyAyIonA saMmelananA bhaNakArA vAgI rahyA che e daramiyAna 12mI tArIkhe kaoNMgresanI kArAmArInI sabhA dIlhImAM khelAvavAmAM AvI che. je phIDavAi kAMgresathI chuTA thatA sabhya pratye eka nasanu vAsa1 dAkhavI rahyA che te ja kIDavAi oNMgre. sanA eka mahAna zubhecchaka ane paracArakane pazu pATha bhajavI rahyA che. kaoNMgresanI aMdara rahevu' ke bahAra rahevu' tene lagatI temanI mathAmaNunuM kAraNu mahAamAtya sAthenA temane lAMbA kALathI cAlI AvatA gADha saMbadha hoya ema lAge che. teo naherUne peAtAnI sAthe kheMcI javA jarUra icchatA haiAvA joie. paNa zrI. naherU haMmezAnI mAphaka buddhi ane hRdayanI athaDAmaNamAM Ama tema geyAM khAtA haiAya ema lAge che, temanI buddhi zrI. TenDana bAbu tarapha jhukI rahI che, paNa temanu dila kiDavAi sAthe mahe|bata karI rahyuM che. kamanasIbe evI ja kafADI sthini vAhanavyavahAra pradhAnano che. temanI buddhi kirapalANIjI tarapha DhaLelI che, paNu temanuM hRdaya hajI naherUnA nAma upara kSubdhatA anubhavyA kare che. mahAamAtyanI muMjhavaNu dayAjanaka che. jo te kaoNMgresamAM rahevAnuM pasaMda kare te| jenA sava' vicAre sAthe temane have spaSTapaNe meLa rahyo nathI evA kaoNMgresavAdI AgevAnAne hrAchaTThA bhaNavA sivAya temanA mATe bIjo kAI vikalpa rahenAra nathI. jo te TenDana bAbune cheADIne karapalANI-kaDavAi maMDaLanuM saMvanana karavA jAya che te kaoNMgresanA bhAMgIne bhukA karavAnu te pote ja nimitta banavAnA che. khAtAnA "deze AjhAdI prApta karI tyAra bAda gAMdhIjIe eka rokAraNI pakSa tarIke koMgresanuM visarjana karavAnI ane sAmAjika kAyane kaoNMgresanI sarva zakti ane tAkAta samarpita karavAnI salAha ApI hatI. A salAha ApIne gAMdhIjIe peAtAnI dIdha dRSTinA ApaNane sauthI vadhAre saceTa paricaya karAvye che. eka rAjakIya pakSa tarIke kaoNMgresanI bahu najIkanA bhaviSyamAM thanAra chirramannatA khIjA badhA karatAM temane vadhAre spaSTapaNe dekhAI haze. gAMdhIjI haMmezAM hra!kA karatAM javAbadArIo upara vadhAre bhAra mUkatA. ane jyArathI kaoNMgresanA dhruvatArakanuM sthAna sevAne badale sattAe lIdhu' che. tyArathI kaoNMgresa bhAvI vinAzanA mAge' peAtAnuM prayANa zarU karI cukI che. zu' sarvodaya tene bacAvI zakaze? javAharalAla gAMdhIjInA rAjakAraNI vArasa jarUra banyA che paNa gAMdhIjInA siddhAntAnI sAcI samaja hAvAnA dAvA khIjA ja karI rahyA che. phirapalANI ane kiDavAnA vyaktitvanA aneka pAsAe kalpI zakAya tema che, paNa sarvodayanA smRti'manta puraskartA tarIke temane svIkArI zakAya tema che ja naha. mAtra jyAthI kirapalANIjIne maluma paDayuM' ke kaoNMgresanA pramukhanI gAdItA have kazA mAnamaratamA rahyo nathI tyArathI ja kAgrepanI rItabhAta sAme karapalANIjInA aNugamAna-dhu gunI-zarUAta thai che. zrI. kiDavAI aneka prAntika pUrvagraMDA ane abhinivezAthI grasta hatA ja. have temanA e ja pU graDDA ane abhinaveze tA. 15-6-51 vizALa rAjakAraNI kSetrane sparzI rahyA che. A paraspara vidhI pakSA eka nakakara hakIkata hajI sudhI samajI zakayA haiAya ema lAgatuM nathI. ane te hakIkata e che ke gAMdhIjInI 5nAnI kAMgresa kayAranI marI cukI che ane AjanA AgevAne mAMne kAi temAM navA prANa purI zake tema che ja nahi, " oNMgresanuM AvuM Atyantika nidAna kadAca ApaNamAMnA dhAne svIkAya'na hoya, paNa e te karNane paNa kabula karyAM sivAya chuTakA nathI ke koMgresanI AdhyAtmika ane naitika pratibhA Aje bahu meTA bhAge lupta thai cukI che ane tenI utarottara jajarita thai rahelI sthitimAMthI tene kema ugAravI tene rAmabANa upAya kAine sUjhatA nathI. sattAzIla rAjakAraNu ApaNe pacAvI zakayA nathI ane pariNAme zithilatAnA sAmanA karavAnI tAkAta ApaNe gumAvI beThA chIe, A uparAMta dhara phUTaye dhara jAya evI kASTha vicitra kamanasIbI kaoNMgresanA mAthe nirmANu thai rahI che. Ama dhasArAnuM darda ane cotarapha vAvaTALa-emAMthI kaoNMgresa krama aMge? DAMga viSe pratikuLa niya AgAmI cuMTaNI aMge matadAra kSetre nakkI karanAra samitie gujarAta-mahArASTranA aMge vivAdAspada banelA DAMga pradezane surata jIllA sAthe kheDayA hatA ane tene rASTrapatinI samati maLI cukI hatI. A sAme mahArASTramAM meTA khaLabhaLATa pedA thayA ane AkhA prazna madhyavartI dhArAsabhA sudhI paheAMcyA. dhArAsabhAmAM A praznanI khullI carcA thavA devAne badale paDita javAharalAlanI sUcanAthI traNa sabhyAnI eka tapAsamiti nImavAmAM AvI. gujarAta taraphathI socavamaheAya ka. mA. munazIe ane maddArASTra taraphathI saciva hadaya gADagIle potapetAnA pakSanI rajuAta karI ane Akhare A cu'TaNI puratuM DAMgane nasIka sAthe salagna gaNavuM eve upara jaNAvela samitie niSNu'ya ApyA. DAMgane jee Aja sudhIne itihAsa jANe che temanA mATe AvA niNaya saheje svIkAya ane tema nathI. gujarAtamAM A niSkuce ThIka ThIka asateSa pedA karyAM che ema sAMmaLavAmAM Ave che. ApaNA pakSa kharekhara raju karavAmAM na AvyA, tapAsa rmAita mahArASTravAsIonI damadATI AgaLa namI paDI ityAdi AkSepe paNa kai kai dizAethI karavAmAM Avela che. Ama chatAM paNu samitine niSNu'ya svIkAravAne ane pakSa baMdhAyelA hatA, DAMganA pakSanI rajuAta karanAra zrI. ka. mA. munazI karatAM kAi vadhAre samatha gujarAtI maLave zakaya nahetA, A na ya mAtra A cuTaNI puratA ja che--tene mahArASTra ke gujarAtanA eka eka prAnta tarIkenA sImAniNaeNya sAthe kASTa saMbaMdha nathI-mAma samajIne prastuta niSNuyane sAmAnyata : gujarAtI prajAe samabhAvapUrNAMka svIkArI lIdhA che. sAthe sAthe madrArASTranA AgevArtAmAM A saMbaMdhe je AnaMdanI ghelachA jovAmAM Ave che te joine zekasapIyaranA maracanTa ekvIla' mAM evA ja kei vivAdAspada karAranAmA sabaMdhamAM peAtAne sathA anukuLa abhiprAya vyakata karatI pAchIAna sAMbhaLIne sAyalekanA A Daniel is come to judgment-khudda dharmAMrAjA nyAya cukavavA Avela che A prakAranA udgAranuM smaraNu thAya che. gujarAta ane mahArASTranI sIma niSNutA prazna jyAre paNa samayAntare ubhA thAya tyAre krAI pazu bAbatamAM pAtAne pratikuLa niSNu ya maLatAM mahArASTranI prajA gujarAtI prazna jeTalA sayama dAkhavI zakaze ke kema e eka sAla che. kAraNa ke Aje paNa Ave kai razna ume thAM bharapU Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-6-51 zuddha jaina AgevAnA ane patrakAro kaDavAmAM kaDavI bhASA vAparatAM ane sabhyatAnI sImA eLagI jatAM vAra lagADatA nathI. temanI AMkhA lAla khanI jAya che! temanI vANI vi`sApracura jovAmAM Ave che ane jANe ke AkhuM. mArASTra lu'TAi rahyuM na DrAya evA zerakAra temanA taraphathI macAvavAmAM Ave che. mubai viSe mahArASTrI AgevAnAnI vicArasaraNI lagabhaga AvI ja jovAmAM Ave che. temanI kaTTara prAntIyatAne cepa gujarAtane paNa amuka aze lAge che. pariNAme AvA prAntavAdanA nIzAmAM samagra hiMda viSenI vaphAdArI bAjue mukAvAnu' jokhama ubhuM thAya che. kAi paNa prasage game tevA prazna ubhA thAya te paNa ApaNe gujarAtIetemaja mahArASTrI-pramANa gumAvIne kAi paNa praznane vadhAre paDatu mahatva na ApIe ane tene lagatA niNya A bAjue Ave ke te bAjue Ave-ApaNe badhAM eka mAtAnAM santAna chIe ane samagra rASTranuM hita, suleha, zanti ane AbAdI-emAM ja ApaNu zreSa rahelu che e dhyAnamAM rAkhIne parasparanA saMbaMdhamAM jarA pazu kaDavaza AvavA na dRe- mATalu` svIkArIne cAlIzu / banne pADeAzI prAntanI maheAbata jaLavAI raheze ane samagra hiMdanA zreyate bAdhaka evu kazu paNa ApaNu bannemAMthI kAinA hAthe banavAnu jokhama nahi rahe. sAmyavAdI ahiMsAnA svAMga dhAraNa kare che. sakhyAmAM che. A ja sAmyavAdI dina prati dina jema-jema cuMTaNI najIka Ave che tema tema dareka pakSa potAnA nImelA umedavAra krama mATI cuTAya tenI peAtAne krujhe evI tajavIja karI rahela sudhI bhAMgapheDanI dvi Msaka nItine anusarIne hiMdanA pakSe tareha tarehanA dhaMdhA karyAM ane deza upara jAta jAtanI Aphata utArI. have temane bhAna thAya che ke A mArge cAlatAM potAne pakSa AgaLa vadhI zakatA nathI, eTale have A pakSa navIna ti akhatyAra kare che. ane AgaLanI nItinA amala karatA sAmyavAdI pakSanA mukhya maMtrI zrI. rAjaizvara rAva pAse. rAjInAmuM apAve che. vaLI zrI. esa. e. DAMge, mujhara ahamada, saiddhasi ha TveSa, jheDa. e. ahamada, e. ke. geApAlana, kha'krima mukarajI, ane jyeti basunI eka cuTaNIsamitinI nimaNuka karavAmAM Ave che. rAjezvara rAvanA cAra sAthI sabhyA paNa rAjInAmuM Ape che ane kAmacalAu maMtrI tarIke zrI. ajaya gheSa kAma karaze ema jAhera karavAmAM Ave che. dezanA judA judA bhAgamAM thai rahela hiMsA ane khunarjI mATenI javAbadArIne sAmyavAdI pakSa peAtAnA nivedanamAM savayA inakAra kare che ane peAtAnA vyAjakhI hakakA ane mAMgaNIenA bacAvamAM laDatA lokAne dAkhI devA mATe baLajabarIbharyAM pagalA levA mATe sarakArane gunehagAra jAhera kare che. chevaTe e nivedanamAM jaNAvavAmAM Avyu` che ke " dezamAM cAlatI ke.I paNa kitagata ke sAmudAyika gu'DAgIrI sAthe sAmyavAdIone kaze paNa saMbadha DrAi na ja zakaeN. AvI guMDAgIrIthI lekapakSane nukasAna thAya che. ane tethI jyAM jyAM AvI guMDAgIrI cAlatI heya tyAM tyAM tene aTakAvavA mATe anatu karavu joie." AvA nivedanathI AmajanatAnA dilamAM sAmyavAdI pakSa navA vizvAsa pedA karavA mAMge che. paNa AvA nivedyanathI prajA chetarAI jAya evI bheLI nathI. vAre tahevAre veza badalatA sAbhyAdI pakSa upara dezanA janasamudAyanA dilamAM hiMdu vizvAsa bese ema che ja nahiM. je pakSI gaLathuthImAM Di'sAnuM anupAna bharelu che te pakSa have ahiMsaka rItIthI dezane AgaLa lai javAnA prayatna karaze evI jAherAta kevI rIte dhyeya banI zake? A uparAMta caMda khIjo game te pakSa haze. tenI vAdArI Akhare hiMda pratye rahevanI ane bahAranI kAi dhRSNe sattAnuM niyaMtraNa ke niyamana te kadi naha svIkAre. pazu hiMdanA sAmyavAda pakSane te badhe deoNrIsa'cAra razIkha al 33 kare che e jANItI hakIkata, sAmyavAdI pakSa taraphathI di sataSakAraka inakAra karavAmAM AvyuM ja nathI. vaLI temAM rASTravadanA kevaLa virAdhI che. musalamAnA mArka temanu makkA maskA che ane temanuM lakSya sAmyavAdanA AntararASTrIya pracArane varelu che. AvA pakSanA A dezamAM uMDA mULa jAme ane sArvatrika phelAve thAya e Ajane tabakake asabhavita jevu' lAge che. sAmyavAdI pakSanA zabdachaLathI lokA cetatA rahe e taraph khAsa dhyAna kheMcavAne A taidhanA hetu che. mahAamAtye gumAvele vANI sayama madhyavartI. dhArAsabhAee hiMdI adhAraNamAM sarakAra taraphathI raju karavAmAM AvelA traNa sudhArA maMjura karyAM tene lagatI carcAnA upasaMhAra karatAM ane chevaTA javAba ApatAM mahAamAtya javAharalAla nahurUe jaNAvyu hatu ke " DaoN. zyAmaprasAda mukarajIe potAnA chellA bhASaNamAM tema ja AgaLanA bhASaNamAM je vidhA karyAM che te atyanta vAMdhApaDanA (Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zuddha jaina sacama zikhavavAnI nema dharAvatI vyaktie pratyeka prasaMge ucitavANIsayama dAkhavavAnI sauthI vadhAre jarUra che. te ja jo Ama asayata banIne vate te mIjAonA mAlavA viSe phariyAda karavAne tene kazA adhikAra nathI. jema mAjIsanuM sthAna uMcuM tema tenA zabdanu pariNAma-mUlya meTu'. temAM paNa ucca sthAnethI dAkhavavAmAM AvatI vANInI asabhyatA ghaNI vakhata bhAre aniSTa pariNAmeAnI janetA khate che, ane tene lIdhe zuddha sevAnI vRtti hAvA chatAM potAnA ja hAthe dezanI mATI kusevA thai jAya che. gAMdhIjIe ApaNane Adaza vANIsa'yamanA aneka pATha bhaNuAvyA che. javAharalAla gAMdhIjInA vArasa gAMdhIjInI A vizeSatAnI jo upekSA kare tA temanA vArasA lAge. ApaNe icchIe ke paDitajI A bAbatanI purI sabhALa rAkhe ane aneka duzmatAthI gherAyalI AjanI paristhitimAM mAtra khelIcAlInI bhUlanA kAraNe navA duzmanA pedA na kare. zrI. vADIlAla DagalI zrI. vADIlAla DagalI ahiM` khI. e. sudhInA abhyAsa pura karIne viziSTa abhyAsa mATe AjathI lagabhaga aDhI varSa par3elAM amerikA gayelA ane kelIphornIA khAte AvelI khalInI yunIvAsa'TImAM joDAyelA. temaNe International AffairsAntararASTrIya vyavahAra-e viSayanA abhyAsa karI gayA me mAsanI 20 mI tArIkhe hiMda khAte pAchA pharyAM che. ahiMnA keTalAka zubhecchaka pAsethI temaNe 'ithI amerikA jatI vakhate petAne jarUra paDaze eTalI rakamanA ci' madadanAM vacanA meLavelAM AmAMnAM keTalAMka vacanA paLAyAM, keTalAMka na paLAyAM. vaLI temane emerikA javA bAda bahuthoDA samayamAM DAkSaranI apekSAe rUpInA bhAvamAM dhaNA dhaTADA thayA. temanI sAme. A rIte atyanta mujhavatI Aki kaTokaTI ubhI thavA chatAM jarA paNu hiM mata na hAratAM gALe gALe jyAM tyAM game te prakAranI majurI karIne kamAine temaNe potAnA abhyAsa dhAryA mujaba ane dhArI mudatamAM purA karyAM che. je viSayanA te niSNAta thaine AvyA che tevA niSNAteAnI Aje hiMdanI paradezI ' embasImAM '-elacI khAtAmAM-dhaNI mAMga rahe che. bhAI DagalI AvA khAtAnA koI pazu vibhAganI sevA karate karate utarAttara viziSTa adhikAre ne zAbhAve ane ApaNA dezanI nAmanA khUba vadhAre evI ApaNI AzA ane zubhecchA che. OM, tArAbahena dIpacaMda zAhane abhinandana zrI. muMbaI jaina yuvaka sa'dhanA maMtrI zrI, dIpacaMda trIbhAvanadAsa zAhanAM putrI tArAkhahena gujarAtIne viSayalane ema. e. nI parIkSAmAM bIjA vargamAM pasAra thayAM che. te mATe temane dhanyavAda ApavAmAM Ave che. e varSo pahelAM khI. e. nI parIkSAmAM gujarAtI onasa'mAM sauthI vadhAre mArka meLavIne te bahena pasAra thayAM hatAM, te bahena sAhitya dvArA ApaNu samAjane tathA dezane khUba sevA Ape evI ApaNI prAthanA che. paramAnada, dikSita jIvanathI kaMTALelA sAdhu " eka jaina sAdhu lakhe che ke "huM eka jaina sAdhu chuM. atyAre mArI UMmara 28 varSa'nI che. nAnI vayamAM pheAsalAvIne mane dIkSA ApI sAdhu banAvI devAmAM AvyA che. saccAIpUrNAMka huM A javAbadArI uDavI zakavA asama chuM ema mane vAraMvAra lAgyA kayu che ane mArA aMtarAtmA mane DaMkhe che. keTalAka mitrA te mane jaNAve che kai-bIjAnI jema tame paNa pAkhaMDa calAvA paraMtu kevaLa reATI, kapaDAM tathA mAnasanmAna mATe pAtratA vagara sAdhupaNAnu pAkhaMDa huM zA mATe calAvu? zuM huM mArA jIvanamAM phrI vasata lAvI zakuM? sabhava che ke A bAbatamAM ApanI salAha mane amulya thai paDaze. kRpA karI ApanA samayamAMthI engAra kSaNa mArA jevA patita mATe paNa phAjala paDI kAi tA. 15-651 mAga batAvI mane kRtAtha' karaze. mAlyAvasthAmAMthI jemanAM jIvana AvI rIte arabAda karAyAM hAya tevA amArA samAjamAM aneka sAdhuo che. uttara " nAnI vayamAM phrAsalAvIne jemane sAdhu banAvI devAmAM AvyA hAya temanI icchA virUdhdha sAdhu thai rahevAnI kAi javAmadArI nathI ema huM mAnuM chuM. bAlyavayamAM ajJAna che|karA chekarInA je vivAha karI devAmAM Ave che. tene ja huM anucita mAnuM chuM te sAdhutAnI dIkSAnu te pUchavuM ja zuM? tamArI UMmara paNu kAMi vadhAre na koMDuvAya. tame hiMmatathI purI sa`sAramAM praveze ane satya tathA dharma'nA rAha para cAlanAra gRhasthI aneA, aneka sa tenI jema tame paNa duniyAne batAve ke gRhastha paNa uttama sAdhu rahI zake che.--vinAJA. ( 'sarvodaya'mAMthI ) A jaina sAdhunA prazna ane tene zrI vinAbhAe Ape uttara dhaNuM ghaNuM kahI jAya che. nAnI vayamAM ke aNuvikasI buddhinA samayamAM dIkSita thaelA sAdhuomAMnA eka bhAga saMputrane kevI rIte tribhavI rahelA hoya che te emAMthI jANavA maLe che, ane pa te sAdhulamAMthI kema bahAra nIkaLavA icchatA hAya che te jANavA maLe che. sAdhutva cheDI denArAonA sabaMdhamAM svAbhAvika rIte te emaja kahevAya che ke sayama dharmane pALave ane tenA ugra karaNIne tapazcaryAMne nibhAvavI e jenI zaktithI nathI banatuM te sAdhutva cheDIne patita thAya che. vastutaH sthiti ethI UlaTI ja hAya che. A juvAna sAdhu je kahe che ke pAkha 3pUrNAMka sAdhuveza nibhAvaveda e muzkela nathI, parantu tene evu' pAkhaDa calAvatAM AtmA Dakhe che. tethI ja te temAMthI chUTakAro jhaMkhe che, pachI bhale tene lAka patita karyu. jainAmAM nAnI vayamAM sAdhutva aMgIkArAyuM DhuvAnA dAkhalAe maLe che. kAi evA sAdhue cAritra ane vidrattamAM nAmanA karI gayA hovAnA RtihAsa jevI rIte maLe che tevI rIte ALavayamAM dIkSA lai, saMsArathI ajANyu avasthAmAM, viSaya-kaSAyamAM phrasI paDayA haiAvAnA ya dAkhalA noMdhAyA che. eka araNika muninuM nAma tA zAstramAM Ave che ke jete tenI mAtAe nAnI vayamAM sAdhu banAvyA hatA ane pete paNa sAdhvI khUnI hatI. e muni AhAra vaheAravA jatAM eka vezyAnA gRhamAM mugdha thai tyAM ja rahI jAya che ane patita thAya che. tenI sAdhvI mAtA tene zaidhavA nIkaLe che ane chevaTe e khAlamuni bhAnamAM AvI prAyazcita karI pAchA sAdhu bane che. AvAM dRSTAMta bALasAdhutvanuM bhayasthAna ciMdhe che, parantu leka temAMthI yugAnukulpha meSa letA nathI ane mahAna AcAya' nIvaDelA khAlasAdhu hemacaMdranA ja dAkhalA AgaLa karIne bALakone sAdhu banAvavAnuM kArya cAlu ja rAkhe che. yugane anukULa banIne buddhivikAsa thayA pUrvenA sAdhutvane yegya mAnavu joie. pAkhaMDapUrvaka sAdhuveza nibhAvavA te karatAM te gRhastha banI banI udyama karI annavastra kamAvAM e vizeSa hitakara che. nivRtta rAjastha jIrUM tapovanam haiAya che. e vAta zrI vinASThAe yathAya kahI che. ApaNA dezamAM badhA dhama' saMpradAyamAM sAdhutva' bahu UtaratI kATie pahoMcI gayuM che, ane deza upara e vaga mAjArUpa DAvAnuM' paNa manAya che. teve vakhate badhA sa'pradAyeAe sAdhutvane vezadhArIpaNAthI mukta banAvIne svaccha banAvavuM joie che. sa pariSade te mATe yogya dRSTibiMdune joie teTale pracAra karyo nathI. se'kaDA sAdhue badhA sapradAye;mAM vadhye jAya che ane samAja uparanA khejo vadhAya jAya che. evA sadhue karatAM javAbadAra nAgarikA vizeSa upakAraka che. evI mAnyatA prasaryA nivA dezane sAcA sAdhuone lAbha maryAdita rahevAnA che. ane tenI uparate sAdhusaMkhyAnA bharaNapoSaNane bAra amaryAdita rahevAne che. jAba'mAMthI sAbAra uSkRta " Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazuddha na sacuta jaina vidyArthI gRhanI uddaghATana-kriyA : cAtrIsa varSa pahelAM karavAmAM AvyA che. tenA (gayA be mAsanI 20mI tArIkhe sayukta jaina vidyArthI gRhanA makAnanA khAtavidhi samAraMbhane lagatA vRttAnta pragaTa anusa dhAnamAM i. sa. 1947nA juna mAsanI 24mI tArIkhe mubai khAte pIrabhAI DIMgamAM sa*yukta jaina vidyArthIgRhanI udghATanaU~cA, jhAlAvADanareza mahArAjA sara vAvAnIsiMhajI bahAdure karI hatI te prasaMganA ahevAla tathA kaI vADIlAla meMtIlAla zAhe karela nivedanamAMthI mahattvanA bhAga jaina hitecchu traimAsikamAMthI ahIM nIce uSkRta karavAmAM Ave che. A uparathI A saoNMsthAnI sthApanA keTalA Ucca Azaya ane vizALa draSTithI karavAmAM AvI hatI tene prabuddha jainanAM vAMcAne khyAla Avaze. taMtrI ) tA. 15-6-51 [ o ] tA. 24 jIna 1917 ravivAranI sAMjanA traNa vAge mukhjInI prinsesa sTrITamAM, pIrabhAi bilDIMga sAmenA khullA jamInanA TukaDA upara khAsa bAMdhelA bhavya maMDapamAM saMyukata jaina vidyArthI gRhu~sa'sthAnI udghATana mATe eka dabadabAbharyo meLAvaDo bharavAmAM AvyA hatA; jemAM rAjA, prA, sAdhuva, auvaga', vidyArthIvaga' sanI hAjarI meATA pramANumAM hatI. mahAtmA gAMdhI, mi. peAlAka zrI kRSNalAla mehanalAla jhaverI, zrI nhAnAlAla dalapatarAma kavi, zrI haMsarAjabhAi prAgajI ThAkarazI, zrI metIca'da gIradhalAla kApa DiyA, zeTha surajI vallabhadAsa, zeTha revAza'kara jagajIvana, zeTha zAtidAsa AsakaraNa, kharataragacchIa, upAdhyAya sumatisAgarajI panyAsa, zrI riddhimuni, zrI vasidhamunijI, zrI maNisAgarajI vagere munima`DaLa tathA vamaLane zumAre eka hajAranI saMkhyAthI maMDapa cikAra bharAi gaye| hatA, ane ghaNAne khahAra UbhA rahevu paDayu hatuM. maMDapane suMdara rIte zaNagAravAmAM AvyA hatA, ane daravAjA AgaLa enDa rAkhavAmAM AvyuM. hatu. jhAlAvADa saMsthAna ( rajapUtAnA ) nA mahArAjA sara bhavAnIsiMhujIe pramukhasthAna lIdhuM hatuM. * zrI vADIlAla me|tIlAla zAhe khelatAM jaNAvyuM hatuM ke, 'A saMsthAnA Azaya, agAu isAre thai gayuM che tema, jana kAmamAM keLavaNIno pracAra karavA, traNe phrikA vacce aikaya vadhAravuM ane sevAbhAva preravA e che, A saMsthAnI pahelAM janma pAmelI tamAma jaina beDiMgane AbAdI pRcchuM chuM, ane e sava' sasthAenA Complement tarIke-pUraNI tarIke ( nahi ke temanI jagA levA mATe-Supplsment tarIke ) A saMsthA khelavAmAM Ave che. huM icchu chuM ke sadhaLI jaina meriDa ge paraspara bhaginIbhAvathI varte ane eka divasa peAtAnA daravAjA sadhaLA kkAnA jaina vidyArthIo mATe taddana khullA rAkhatI thAya...je bhAvathI A kAma uThAvavAmAM Ave che te bhAvane-te sevAbhAvane--A saMsthAmAM bhaSNutA vidyArthIonAM dila jhIlatA zIkhe ane teo samAjanI aneka jarUriyAtAne pUgI vaLavA peAtAnI zaktione vyaya puranArA upayogI zaherIo thavA pAme. ane A zubha mukte mahAtmA gAMdhInI hAjarIthI utpanna thatA sevAmaya vAtAvaraNanI temanA dila para chApa paDe ' munazrI maNisAgarajIe hiMdImAM bhASaNa karatAM jaNAvyuM hatuM ke, " jaina samAjamAM aikaya ane vidhAnA pracAra arthe AdarelA zubha kAryamAM sAmela rahevAnI ame munivage kja vicArI che, traNe kiraznAnA sajjatAna utsAhita cahere atre upasthita thayelA joI, tathA jainetara mahAzayAnI paNa A zubha jaina kA'mAM ATalI lAgaNI ane sahAnubhUti joi mane dhaNuMA dva' thAya che. sajjatA, khatrIthI mAnajo ke jeje dezamAM, je je prajAmAM ane je je kAmamAM aikaya, vidhA ane purUSAtha' haze te ja deza, te ja prajA ane teja kAma TakI zakaze, AgaLa vadhI zakaze, AbadI bhagavI zakaze. Aje janma pAmatI saMsthA AvA uddezathI ja sthapAya che, e jaina kAmanA rUDA bhaviSyanuM cihna che. ka zrI nhAnAlAla dalapatarAma kavie melatAM jaNAvyuM hatuM ke, jaina samAjane je je tAvAnI jarUra hatI te te tattvapUrNa 35 pADavAmAM Aje khullI mukAtI sa MsthA kRtehada thaze. eve mane vizvAsa che. jainanA traNe kirakAone potAnA kuTu'bI gaNIne ja nahiM, paNa theDAeka ajaina vidyArthIone pazu A saMsthAmAM rAkhavAnuM Rtu' che; eTalu ja nahi paNa sasthAnI menejiMga tathA eDavAijarI kamiTImAM paNa ajaina tattva rAkhyuM che. AvA udAra vicArAnI asara A dezane thavAnI jarUra che. jene zrImaMta che, keTalAka jainA sakhAvatA paNa meATI kare che; parantu upayogIpaNAnA vivekathI karAtI AvI sakhAvatanu anukaraNa thAya te ja jene pAtAne ane dezane vadhAre lAbhakartA thai paDe, jaina ane ajaina sajjatAnI atre hAjarI hovAthI mAre eka agatya izAre karavA joie che ke, jaina ane ajaina banne eka ja zarIranA bhAgA che. temanA vacce viredha hovA na joie, devadArUnI DALIe eka bIjA sAthe samAgamamAM AvI athaDAI agni utpanna kare che tevu thavu na joie. jenee rAse racyA, ane jaina dharmAcAryoe prAkRta vyAkaraNa racyAM, teteA vArasA samasta prajAne maLyo che, nahi ke ekalA jaitAne. ajana samAje e upakAra bhUlavA joitA nathI, ane jaina samAje vizALatA cheADavI joitI nathI. " zrI mAhanalAla dalIca desAi, zrI himatalAla gaNezajI 'jAriyA, kumArI lalitA maNilAla maheAkamacaMda, tathA e vidhArthIeAnA pravacana pachI zra vADIla la me. zAhe zrI jhAlAvADa narezane saMsthAne khullI mUkavAnI vinaMti karI hatI. zrI jhAlAvADa nareze 'sthAne khullI mukAyelI jAhera karatAM jaNAvyuM hatuM ke, '' sajjanA, tamArA seka garIba yuvAne keLavaNI levAnI icchA chatAM sAdhanAne abhAve AthaDayA kare che, ane TUMkA pagAranI gulAmImAM jiMjaMdagI barabAda kare che, te vAta tarapha dhyAna Ape ane DhaTAmAM lAkhkho rUpiyA gumAvavAne badale aikaya karI te lAkhkhA rUpiyA keLavaNInA phelAvA mATe Aje kheAlavAmAM AvatI saMsthAmAM ane navIna saMsthA sthApavAmAM kharcI tamArU` vAstavika kalyANu karo. tamArI samakSa humAM ja eka nAnI bALakIe tamane mUgI TakAra karI che ke ekaThA maLavAmAM ane chUTA paDavAmAM ze phera che. jo hajuye aikaya karavAmAM jaine pAchA paDaze teA eka bALakI Rddhi paNa tamAma bALakIe kaheze ke amArA vaDIlomAM amArA jeTalI paNa zubhati rahevA pAmI nathI. Aje traNe phrikAnAM jaina gRhasthA A saMyukata jaina vidyArthIgRha nimitte ekadilIthI ekaThA maLyA che te dhruve AnaMda upajyA che ? soMpa, prema ane aikayabaLa vagara kAMi kAma hayAta rahI zake nahi. " tALIeAnI gajanA vacce nAmadAra mahArAjAe peAtAnI jagA lIdhA bAda zrI. vADIlAle mahAtmA gAMdhInA hAthamAM hu!ratArA ApatAM araja karI hatI ke temanA pavitra hAthe te mALa nAmadAra mahArAjAne paherAvavI. mahAtmA gAMdhIe te araja svIkArIne mahArAjAne hAra paheravyA hatA ane tyArapachI tema, vADIlAle mahAtmA gAMdhI, mi. peMlAka tathA anya sa Mbhavita gRhasthAne dvAratArA apaNa karyAM hatA. zrI nAthurAma premI tathA zrI maNilAla maheAkaeNmacaMda zAhe pramukha mahAzayane AbhAra mAnatA samayeAcita bhASaNA karyAM hatAM. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-6-51 // [2] digambara jaina ( saMsthAnA mukhya prAjaka sadagata vADIlAla metIlAla 1 dAnavIra zeTha hukamacaMdajI sAheba zAhanA nivedanamAMthI.) 2 rA. bA. zeTha kalyANamalajI sAheba utthAna ane pragatinA A jamAnAmAM keLavaNInA pracAranI 3 zrI lallubhAi paramANaMdadAsa 1. c. E. upayogitA ane keLavaNI letA yuvAna vidhArthIone sthUla ane 2 , mU. jaina sakama jarUriyAta pUrI pADI ApavAnI pharaja saMbaMdhe kAMI paNa 1 zrI gulAbacaMda devacaMda jhaverI kahevuM e samAjanI vicArazaktinI kiMmata ochI akavA barAbara 2, lakhamazI hIrajI mahezarI B, A. L. B che. atre eTaluM ja kahevuM basa thaze ke, vakhata eve ka, sthA. jaina AvatA jAya che ke jyAre gujarAnanAM sAdhananAM svarUpa badalAIne eka - 1. zrI velajIbhAI lakhamazI napu B. A. LL. B, 2, rA. ba. kALIdAsa nAraNadAsa divasa keLavAyelA vargathI ja dhaMdhA, nokarI ane hunnaranAM kSetre bharAI 3. mesarsa nagInadAsa ane mANekalAla (A saMsthAnA jaze. e vakhate Ajane vRddhavaga hayAta nahi hoya ane samA eDiTarsa'. ) : januM netApada-icchAe ke anicchAe-keLavAyelA varganA zira para amadAvAda khAte ja AvI paDaze. eTalA mATe e taddana jarUranuM che ke, atyArathI ajaina cetIne skUle ane kolejomAM keLavaNI letA yuvAnonA hRdayamAM 1 ena. rA. ba, ramaNabhAI mahIpatarAma nIlakaMTha B. A; LL, R. aikaya prema, svAtaMtrya ane sevAbhAva preravAnuM banI zake evI 2 AcArya AnaMdazaMkara bApubhAI dhruva . A LL, B, jAtanAM vidyArthIgRho (Hostels) sthaLe sthaLe khelavAM. A jarUri 3 zrI hariprasAda DAhyAbhAI chatrapati B. A. yAtane dRSTi samakSa rAkhIne ja muMbaI ane amadAvAda khAte digambara jaina * saMyukata jaina vidyArthIgRha" Aje sthApavAmAM Ave che. . 1. digambara jaina be DiganA vyavasthApaka hamaNAM khelavAmAM AvatI saMsthA e nathI koI pAThazALA , mUrtipUjaka jaina ke nathI koI skUla-koleja, tema ja te kAMI ekalI ja ke vIzI 1 zeTha pratApasiMha mehanabhAI (vADIvALA) paNa nathI; pAThazALA ke kolejanI puravaNI (Complement) 2 zrI hIrAlAla mULacaMda mahetA B. A. 3 / maNilAla nabhubhAI dezI B. A. tarIke kArya bajAvanAne tene janma thAya che; arthAt koleja ane ' , sthA. jaina skUlema nahi maLatA dhArmika saMskAra ane sevAdharmanI aNa 1 zeTha jezIMgabhAI ujamazI zAha yuvAnanA hRdayamAM bharavAnA khAsa irAdAthI A saMsthA khelavAmAM 2 Do. jIvarAjabhAI ghelAbhAI dezI L. M. 9. s. Ave che. A saMsthAnA A khAsa lakSaNa uparAMta traNe phirakInA sva. sAne gurUjInA smaraNArthe jana vidyArthIo ekaThA rahevAnA hovAthI temanAmAM khIlavA saMbhavatA AMtarabhAratI' phALA mATe jAhera vinaMtI mata sahiptA, badhuprema, paraspara sahAya karavAnI vRtti Adi aneka upayogI tave, e paNa A saMsthAnuM khAsa lakSaNa ja gaNI zakAya, mahArASTranA Adhunika saMta, mahAna vicAraka, prakhyAta lekhaka A saMsthAnuM vadhAremAM vadhAre hita jaLavAya e dRSTithI ane namra sevaka, premamUti sAne gurUjInuM avasAna thaye lagabhaga varSa thavA AvyuM. gujarAtane te have emane thoDe ghaNe paricaya che.' enI vyavasthA karavAmAM ane salAha levAmAM tema ja anubhavI sva. sAne gurUjInI aMtima IchA AMtarabhAratI " saMsthA ajaina mahAzayanuM tattva kAryavAhI tema ja eDavAijharI kamiTIomAM sthApavAnI hatI. dezamAM Aje comera prAMtIyatA, jAtIyatA, saMkurAkhavAnuM ucita dhAyuM che. citatA ne svArthanuM vAtAvaraNa phelAyuM che te dUra karavA sArU tathA banne gRhone lagatI vyavasthAnuM kAma eka varSa mATe nIcenA bhAratIya aikaya ne paraspara samabhAva, udAratA, sahiSNutA keLavAya gRhasthothI banelI kAryavAhaka kamiTIne hastaka mUkavAmAM AvyuM che - e hetuthI, sAne gurUjIe A saMsthAnI himAyata karI hatI. gurudeva ravIndranAthanI. "vizvabhAratIjema hiMdane vizva sAthe joDe 1 zro lAlacaMdajI zeThI ( digambara jana) che tema A ' AMtarabhAratI' bhAratanA sau prAMtane premabhAvathI 2 , nAthurAmajI premI (saMpAdaka jaina hiteSI.) joDe e jovAnI emanI khvAheza hatI. paraMtu kamanasIbe, 3 , mehanalAla dalIcaMda desAI (saMpAdaka ve. konpharansa teo e kalpanAne sAkAra karatAM pahelAM ja cAhavA gayA ! | heralDa, ve. mu. jaina.) AMtarabhAratI' nI A sAMskRtika pejanAne mUrtasvarUpa 4 , maNilAla mahekamacaMda zAha (. . jaina) ApavAnA hetuthI rUpiA pAMca lAkhane phALe bhego karavAnuM TharA5 , tulasIdAsa manajIbhAI zAha (ve. sthA. jaina) vavAmAM AvyuM che. sAne gurUjInuM AnAthI vadhu yogya smAraka 6 , vADIlAla motIlAla zAha (ve. sthA. jaina ) bInuM karyuM hoI zake? dezabharanA AgevAnee A kalpanAne tathA 7 , kevaLarAma gIradharalAla gaNAtrA (ajaina) phALAne Teke ApyA che. AvA suMdara kArya mATe, yathAzakti paisA ApavA, ame mahAgujarAta tathA saurASTranA sau bhAi-benane vaLI muMbaI khAte tema ja amadAvAda khAte vyavasthApaka vinati karIe chIe. madada mokalanAra bhAIbahene pitAne phALe ceka kamiTInA sabhyo uparAMta nIce jaNAvelA gRhasthonI banelI eDavA- thA manIorDarathI agara samakSa mAM zrI. purUSe ttama gaNeza mAvaLaMkarane IjarI beDa A saMsthAnA kAmane avAranavAra tapAsavA ane (" pragati" 15, mahArASTra se sAyaTI, elisabrIja, amadAvAda-6) salAha ApavA mATe goThavavAnuM ucita mAnyuM che : jUna, 1951 nI Akhara sudhImAM mokalI Ape evI vinaMti che. phALA aMgenI vadhu vigato paNa emanI pAsethI maLI zakaze. muMbaI khAte ajaina lI, ravizaMkara mahArAja, munizrI saMtabAlajI, De. caMdulAla desAI (bharUca), paMDita sukhalAlajI, izvaralAla cho. desAI (surata), 1 zrI haMsarAjabhAI prAgajI ThAkarazI mULajI jhINAbhAI desAI, vasata he baLe, bhesta zukala (surata), 2 , kanaiyAlAla ema munazI M. A. L. B. eDavokeTa ratilAla me. trivedI, harabhAI trivedI, (bhAvanagara), pra. esa. Ara. a , hiMmatalAla gaNezajI aMjAriyA , . bhaTTa. ke. jI. prabhu. gaNeza vAsudeva mAvalaMkara, azeka mahetA, hasiddha bhAI diveTiyA, jugatarAma dave, umAzaMkara joSI, parIkSitalAla 4 ,, raNajitarAya vAvAbhAI B. A. mijamudAra, zaM, a. khera, paramAna da ku. kApaDiyA (muMbai), indravadana ba. 5 ,, amRtalAla viThThaladAsa Thakkara 1 c. E. ThAkara, bhA. rAmaprasAda zukala, Do. jI. vI. mahila, lIlAdhara bhaTTa zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI mudraNasthAne: sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra rajI. na. bI. 4ra66 prabuddha jaina taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA muMbaI : 1 julAI 19pa1 ravivAra varSa : 13 as : 5 (vArSika lavAjama rUpiyA 4 vyavahAra zudhi maMDaLano be varSanA vRttAnta (zo. kedAranAthajInI preraNAthI uddabhava pAmelA ane temanI doravaNI nIce kAma karatA hayavahAra zuddhidha ma'DaLane gayA me mAsanI AkharamAM yojAyela zuddhi saptAhanI pahelI sabhAmAM maMtrI zrI. kAntilAla modIe raju karela vRttAnta ). AjathI lagabhaga be varSa upara zrI nAthajInI sucanA uparathI hAra choDavAne ame prayatna karI zakIzuM evI amane AzA che. tA. 28-5-48 nA roja bapore dAdaramAM AvelA temanA rahevAne tethI amane paNa A maMDaLamAM sthAna maLe ane pragatine mATe ThekANe, zAMtikuMjamAM keTalAka lokonI sabhA belAvavAmAM AvI hatI. kaMIka avakAza rahe e prabaMdha karavAnI Apane amArI vinaMti temaNe kahyuM ke "vizvayuddha cAlu hatuM tyAre jaNAtuM hatuM ke te purUM che. te uparathI bIju sahAyaka sabhyanuM eka pravezapatra banAvathayA bAda ApaNI sthiti sudharaze. paraMtu vizvayuddha pachI ApaNI vAmAM AvyuM. sahAyaka sabhya je durvyavahAra choDe te teNe kadApi na sthiti sudharI nahi. tyAre lAgyuM ke svarAjya AvyA pachI ApaNI kara joIe, paNa je nathI cheDate te haMmezAM karatA rahevAnI sthitimAM sudhAro thaze. paraMtu A kalpanA paNa khoTI TharI. divase AmAM paravAnagI ApavAmAM Ave che e artha A pravezadivase ApaNI sthiti te bagaDatI ja gaI. sAmAnya lokone potAnA patrane nahi samajavo joIe. je pramANe vidyAlayamAM kai vidyArthI kuTuMbane nirvAha calAvo atyaMta muzkela bane. sauthI duHkhanI dAkhala thAya che te jema potAnI pragati karIne uparanI zreNImAM vAta to e thaI ke ApaNI naitika adhogati vadhatI ja gaI. javAnI IcchA kare che tevI rIte sahAyaka sabhyae badhe ja duryAvaAjanI sthiti Apa badhA bhAIo jANe che. A sthiti hAro choDavA mATe satata prayatnazIla rahevuM joie. A pramANe Amane Ama cAlu rahI te ApaNI bhAvI peDhIne evI A pravezapatranI spaSTatA karatI vakhate zrI nAthajIe kahyuM hatuM. bhayaMkara avasthAmAM divase kADhavA paDaze ke jenI ka9panA paNa te divasanI sabhAmAM evo paNa nizcaya thayuM ke dareka mahIAvI zakatI nathI. te pachI samAjanI sevA karavAvALA leke nAnA prathama ravivAre badhAe bhegA maLavuM. tyAra pachI dareka mahIAvI sthitimAM svastha rahe e saMbhavita nathI. cAre bAjue nAmAM sabhA thatI rahI ane maMDaLamAM loko pravezapatra bharavA lAgyA. sthiti kharAba thatI jatI jotA rahevuM e temane mATe ghaNuM ja pravezapatra bharavA mATe maMDaLa taraphathI kedane Agraha karavAmAM kaThaNa che, AvA vicAre keTalAya divasathI mArA manamAM cAlatA Avate nahate. paNa koI bhAvanAvaza thaIne pravezapatra bhare che hatA. A ja arasAmAM rAumAM sarvodaya saMmelana thayuM. tyAM vyavahAra' ema lAgatuM te tene kahevAmAM AvatuM ke " eka mahIne vicAra zuddhi viSe kaMIka carcA thaI-tyAra pachI mArA manamAM nizcaya thaye karyA bAda A maMDaLamAM dAkhala thAo. zarUmAM sabhAsadanI saMkhyA ke A dizAmAM kaMI kAma karavuM ja joIe. tame mArA mitro che. 62 hatI Aje 86 che. zarUAtamAM dareka sabhA" pachI zrI nAthajI mArA sAthI che. haMmezAM mArA saMbaMdhamAM AvI che, je sAruM kAma kahetA ke pravezapatra bharatI vakhate khUba vicAra kare ane bharyA huM karuM temAM tame sAmela raheze evA vizvAsathI meM tamane - pachI tenA upara daDha raho. A pratijJApatra tamArI jAgRti mATe bAlAvyA che." ja che. tamAre eTalA pramANIka rahevuM joIe ke jyAre ema lAge tyAra pachI A viSaya upara keTalIka carcA thaI ane chevaTe ke tame pote A maMDaLanA niyamanuM pAlana nathI karI zakatA te ema nakakI karavAmAM AvyuM ke A viSe vyaktigata rIte potAnA tame maMDaLane A vAta spaSTa rIte kahI deze ke jethI karIne vyakti vyavasAya ane kauTuMbika paristhitino vicAra karIne A kAma ane maMDaLamAM daMbha na thAya ane na vadhe. AvI sAvadhAnI rAkhavAmAM AgaLa kema calAvavuM ene vicAra karavA mATe badhAe eka na Ave te ekanA doSane lIdhe AkhAye maMDaLanuM nAma badanAma mahInA pachI A sthAna para pharI maLavuM. thaI jAya.' tA. 3-6-48 nA roja zAMtikuMjamAM bIjI sabhA thaI. temAM tyAra pachI thoDA divasamAM eka paripatra hindImAM kADhavAmAM badhAe cAlu vyavahAra zuddha karavA mATe vyakitagata prayatna karavAnuM AvyuM hatuM. pachI maMDaLanI taraphathI muMbaInA judA judA bhAgomAM ane sAmudAyika rIte eka maMDaLa sthApavAnuM nakakI karyuM. A ane upanagaramAM sabhAe karavAne kama rAkhavAmAM AvyuM hatuM. maMDaLanuM nAma " vyavahAra zuddhi maMDaLa" rAkhavAmAM AvyuM. kula 6 judI judI sabhAo thaI temAM 16 sabhyanI hatI. ane tenA sabhAsada thavA mATe eka pravezapatra banAvavAmAM A arasAmAM ame 34 vyApArI saMsthAone eka patra mokalyA AvyuM. pahelAM ame eka ja prakAranuM pravezapatra banAveluM ane maMDaLane uddeza samajAvavA mATe temanA pramukhanI sAthe mulAhatuM ane je badhe ja duvyavahAra choDavAno nizcaya kare tene kAtane samaya mAge. phakata be saMsthAo sAthe amArI vAtacIta thaI mATe temAM sthAna hatuM. paraMtu keTalAka mitronuM kahevuM thayuM ane temanA taraphathI sabhA belAvavAmAM AvI. bAkI saMsthAo ke "amAre dha dhe saMyukta che. kuTuMba 5Nu saMyukata che. taTastha rahI. Aje ame kuTuMba ane baMdha cheDI zakatA nathI. paNa keTalAka para pa..' muMbaI bahAra jaNAM ja maMDaLanA uddeza samajavA mATe duvyaMvadAra cheDI zakIe chIe ane dhIre dhIre eka eka durvyava- amane belAvavAmAM AvyA tyAM tyAM ame gayA. AmAM pUnA, Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 tA. 1-7-51 satArA, phaleTana, jahavAra, dahANuM, surata, mANekapura (vasaIroDa) e kahI zakIe chIe ke maMDaLamAM dAkhala thaelI vyaktionI ane mukhya sthAne che. kaI kaI zaheramAM cAra cAra ane ATha ATha saMbaMdha rAkhavAvALI bIjI vyaktionI dhIre dhIre mAnasika zuddhi sabhAo thaI hatI. A sAthe A ja vakhate dhArmika saMsthAo ane pragati thaI rahI che. jemanI sAthe amAre saMbaMdha vadhe che sAthe saMbaMdha sAdhI temanI dvArA A kAma vadhAravA prayatna kara- temanA jIvanamAM maMDaLanA uddeza kAyamanuM sthAna prApta kare che. vAmAM Avyo. paraMtu AmAM paNa traNa cAra jagyA sivAya amo ATaluM karIne paNa ame eTalI khAtrI nathI ApI zakatA ke saphaLa thayA nahi. sAthe sAthe ame A kAma vadhAravAne ane amArAmAM ane amArA maMDaLanA koI sadasyamAM azudhi che ja sabhyamAM mAnasika daDhatA lAvavAnI dRSTithI dara ravivAre sabhA nahi. ame paramAtmA upara niSA rAkhIne amArA uddeza sAthe karavAno krama cAlu karyo. maMDaLa mATe eka daphataranI jagyA keTamAM pramANika rahevAno prayatna karIe chIe. bacubhAI bIlDIMgamAM kAyama karI. ethI maMDaLanuM kArya AgaLa ame samajIe chIe ke amArI sAme je kArya che te vadhAravA mATe sagavaDa thaI. A pramANe be varSa sudhI maMDaLanI atyaMta vikaTa ane apAra che. tenA pramANamAM amArI zakti taraphathI zuddhine prayatna karavAmAM AvyuM. alpa mAtra che. ame IcchIe chIe ke AvA prakAranA maMDaLo jagyAe jagyAe sthApita thAya ane badhA saMgakRita rIte cAlu maMDaLane pahele uddeza pitAnI zuddhi sAdhavAnuM che. AjanI aniSTone dUra karavAno prayatna kare to ApaNe jahadI saphaLa thaI zakIzuM. sthiti darekane kharAba lAge che. ene upAya zo kara joie e bhaviSyane mATe ame AzA rAkhIe chIe ke zuddhi ane rASTradareka pUche che. dareke potAnI zuddhi upara bhAra devo joIe e vyApI saMgaThThanArA cAlu durvyavahAra ane anItine dUra karaamAro vicAra che. pitAnA dareka vyavahArane zuddha karavA mATe vAne vicAra dareranA hRdayamAM jAgRta thAya ane te pramANe prayatna ApaNe jAgRta rahevuM joIe. ApaNe jyAM sudhI pitAnI azuddhi paNa thAya. dUra nathI karatA tyAMsudhI bIjAnI azuddhi dUra karAvavAmAM koI paNa pariziSTa prakAre madadarUpa nathI thaI zakatA. pitAnA vyavahAranI zuddhi karIne bIjAne vyavahAra zuddha karAvavAmAM tene madada ApavI ene amAruM uparanAM vRttAntamAM darzAvela be prakAranA pravezapatra nIce kartavya mAnIe chIe. je pramANe ApaNo vyavahAra zuddha karavAnuM mujaba che. ame kartavya mAnIe chIe te pramANe ja sArA vicAravALAonuM sabhya saMgapUna karIne sAmudAyika rIte azuddhine dUra karavAno prayatna kare AjanA cAlu vyApArI vyavahAramAM lAMca rUzvata, kALAbajAra, e paNa amAro uddeza che. mAnavajIvana ekAkI na de sAmuhika dANacorI (koI paNa prakAranA TekasanI cerI) bheLaseLa vagere dANacArI (kIrNa paNa prakAranA Te che. darekanI bAbatamAM ApaNe sAmudAyika rIte vicAra karIe to aniSTA moTA pAyA upara phelAI rahyA che. te savane dUra karavA ja ApaNuM kartavya purU karavAnI zakti ApaNane prApta thaI zake che mATe huM.........vyavahAra zuddhi maMDaLanA sabhya thAuM chuM. huM che. zuddhi ane saMgaThThana e be na jyAM sudhI ApaNA jIvanamAM havethI je kAMI vyavahAra karIza te upara jaNAvavAmAM Avela koI nahi Ave tyAM sudhI vyakita ane samAjanI dRSTIthI ApaNI unnati paNuM aniSTamAM huM bhAga nahi lauM. evI rIte vartavAmAM mane je thavI e amane asaMbhava lAge che. tethI AtmazuddhinI sAthe sAthe koI muzkelI paDaze te dUra karavA mATe mane koI upAya nahi pita nuM saMgaThThana karIne mAnavI vyavahAra zuddha karavAne maMDaLano hetu jaDe te mArI agavaDa maMDaLa samakSa raju karIza. maMDaLa je salAha rAkhavAmAM AvyuM che. dujane paNa samAjamAM aniSTa phelAve che te athavA AjJA Apaze te pramANe vartavAne huM baMdhAuM chuM. paNa ekalA nathI phelAvI zakatA. teo paNa saMgaThita thaIne duSkA kare sahI...... che. ApaNA samAjanI sthiti joine amane Azcarya ane duHkha * sahAyaka sabhya thAya che ke durjana paNa saMgaThThina thAya che, paraspara prema vizvAsa AjanA cAlu vyApArI vyavahAramAM lAMca rUzvata, kALA rAkhIne pitAnuM iccheluM kAma kare che, paraMtu je pitAne bajAra, bheLaseLa vagere aneka prakAranAM aniSTo bahu meTA pAyA sajajana ane sazIla samaje che te loko bhegA maLIne kAma upara phelAI rahyAM che. te aniSTo dUra karavA mATe huM ........ nathI karI zakatA. jagatamAM dujanethI je aniSTa thayAM che tenuM vyavahAra zudhi maMDaLane sahAyaka sabhya thAuM chuM. nAce jaNAvela kAraNa dujananI kevaLa dujanatA ja nahi paNa sajajanAnI dubaM- je vyavahAranI sAme mArI sahI che te vyavahAra huM nahi karuM. LatA temanI zithilatA ane temanuM ekAkIpaNuM e paNa che ane bAkInA sarva vyavahAramAMthI chuTavAne huM satata prayatna karato ane te ja kAraNathI Aje samAjamAM kALA bajAra, naphakherI ane rahIza. A prayatnamAM huM vyavahAra zuddhi maMDaLanI salAha ane AjJA lAMcarUzvata vagere Adata vadhI rahI che enuM mULa kAraNa amaryAda anusAra cAlavAne huM baMdhAuM chuM. dhanalAbha che ane vyavahAra zuddhi maMDaLanI mukhya daI samAja mAM tA. je dhananI pratiSThA vadhI gaI che te badalIne tene megya sthAna para aniSTonI yAdI lAvavAnI che. lAMca rUzvata, kALAbajAra, bheLaseLa, anAjane kALAbajAra, A hetu ane dRSTithI kAma karyA pachI amane anubhava thaye kapaDAnA kALAbAra, beTA mApatela, dANu cerI (koI paNa prakAche ke dhanavAna le ke amArA saMparkamAM AvatA nathI. sarvasAdhA- nA TekasanI cara.) raNa janatAne amArI vAta rUce che ane te amAre mATe zubhecchA bhUla sudhArA rAkhe che. amArA maMDaLamAM keTalAka sAmAnya vyApArIe dAkhala prabuddha jainanA tA. 15-6-51 nA aMkamAM zrI umAzaMkara thayA che emAM keTalIka vyakitao evI che ke jemaNe naitika niSThAne joSInuM "marI rUtuo" e mathALAnuM eka kAvya pragaTa karavAmAM lIdhe pitAne beTo vyavahAra e che ke che. amArAmAM eka AvyuM che temAM chellI lITImAM bhUlathI harI' zabda chapAyela che kita evI che ke jeNe azuddha vyavahAra na karavAnI pratijJAne tenA badale "pharI' vAMcavuM. e rIte sudhArIne chellI be pakitao lIdhe saMtoSathI pitAne dhaMdhe choDI dIdhuM che. keTalIka vyakitaone nIce mujaba vAMcavI. zuddhinA Agrahane lIdhe Arthika nukazAna ane kauTuMbika aDacaNa pravAte buddhinA jIvanataNuM thIjela jharaNuM, sahana karavI paDI che. sArAMza ke ame Aja sudhInA kAryothI eTaluM pharI bhAmie navala rasa jhIle aNu aNuM. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-7-51 zuddha jaina samayane oLakhI laIe : nahi teA pharajiyAta oLakhave paDaze. (tA. 21-6-11 nA jaina prakAzamAM zrI cunIlAla kAmadAranA upAzraya ane dharmasthAnaka para jatI?' e mathALAnA lekha pragaTa thayA che. lekhano garbhita Azaya vadhAre sArI rIte vyakata thAya e hetuthI upara mujaba mathALAmAM pheraphAra karIne nIce sAdara uSkRta karavAmAM Ave che. taMtrI ) A niSNu'ya lIdho che. saMbhava che ke pratyeka samAjane moTA bhAga A ni yatA virodha kare, kintu ema te dareka sArA navA kA'ne virAdha karavAnI ApaNI junI Teva ekadama sudharI zake paNa nahi; tethI sArA kAryAM avagaNI zakAya paNa nahi, eTale sabhava che ke muMbai rAjyamAM thADA ja vakhatamAM dhaDAkA thaze ane ekAda upAzraya ke dharmasthAnakanA, maMdirane ke dhama'zALAnA bhAga sarakAra zikSaNasaMsthA mATe kabaje karI leze tyAre ja bahudhA samAjanA junavANInI AMkha ughaDaze ane khAlI paDI rahelA dhama sthAnAmAM jIvanta pravRttio zarU karaze. muMbai sarakAnA prakAzana khAtA tarakathI bahAra paDelI eka yAdI jaNAve che ke " khAlI paDelA athavA khIna upayegI rahelA dharmasthAnA zikSaNunI zALAe mATe upayogamAM levAmAM Avaze. je keI zikSaNanI zALAne AvA sthAnanI jarUra haiAya tevI sasthAoe sarakArane jaNAvavuM; sarakAra AvI zikSaNa sasthA mATe dhana sthAnanI jagyA kabaje karI Apaze." gatAMkamAM ja meM jaNAvyu hatuM ke jainasamAja - khALadikSAnI bAbatamAM ApameLe nahi samaje tA kAyadA dvArA temaNe samajavuM ja paDaze, 'kSuika khIla'mAM samagra jaina samAjanI virAdha hAvA chatAM paNa jaina sAdhuone 'bhIkhArI * gaNuAvI, te kAyadAnI bhIkhane lagatI kalama sarakAre lAgu pADI che. A rIte rAjya peAtAnI sarva prajAnA samAna hita ane hakka mATe kAyadA ghaDavA prayatna karI rahela che. samAjanA dho bhAganA lokone A prayatnemAMnA keTalAMka vAstavika ane adhabesatA lAgatA na paNa hoya, chatAM je yugamAM ApaNe jIvIe chIe tenA paDadharUpa te che. junavANI rIte sadIethI jIvavA devAelA ApaNune rAja kriya krAnti-ke je vizvakrAntinA eka bhAgarUpa che te--satata * AMcakA Ape che, paNa te na gamatA AMcakA sahana karIne pazu jIvavAnuM rahe che; tevI ja rIte paradezI zAsana daramyAna dhama mAM daramyAnagIrI na karavAne nAme vahema, adhazraddhA, jaDatA ane rUDhInA badhA calavI levAmAM Avela hatA, te have ApaNA potAnA prAgatika rAjyamAM calAvI levAmAM AvatAM nathI. tethI cAlu risthitine vaLagI rahenArA, samayapravAhanA pheraphArane na oLakhI zakanArA leAkAne vAraMvAra Azraya vyakti banavu paDe che. ApaNA mAMnA dhaNA lIkA sarakAranA prAgatika kAyaeNna dakhalagIrI tarIke gaNutA thayA che. paNa samAnatAnA je yugamAM ApaNe jIvIe chIe temAM ekane aDhaLaka athavA dhaNu' ane bIjAne kazuM ja nahite sthiti calAvI lai zakAya tema nathI. krAMgresanA tathA sarakAranA mAjanA kAryane prajAnA meTAM bhAga--khAsa karIne zramajIvIe, saMpU` prativAdI lekhatA nathI. sarakAra mUDIvAdI che tema AkSepa rAja te rAja sabhaLAya che. tA koMgresane sthAne have pachI je rAjakIya pakSa pAMca-daza varSe* paNa sattA para Avaze te pakSa-pachI samAjavAdI hAya, kRSaka prajA pakSa hAya ke sAmyavAdI haiAya te vadhu ugra krantikArI tathA udAmavAdI haiAvAnA ja. dhama? nAme je rUDhIcustapaNu calAvavAmAM ApaNe AnaMda tathA gatra' laie chIe te have TakI zakavAnuM nathI ja. upAzraye| tathA dhama'sthAnaka je dhama karaNInA nAme varSAMte| mahudhA bhAga khAlIkhama paDI rahe che tenA sAmAjika kalyANu mATe upayega thavA ja joie, ddhi te tevI khAlI jagyA janahitArtha' sarakAra peAtAne hastaka lai, jIvatI jAgatI sasthAone ApI de, te temAM navAi nathI. 3 ApaNI dhama zALAo, maMdira, devAlaya, upAzrayeAmAM je vizALa jagyAe samasta varSa khAlI paDelI hAya che tena ekadare bahu ja thoDI vyakita dhama lAbha lye che. Aje jyAre rASTramAM samagra cIjonI bhAre taMgI jaNAya che; makAne rahevA mATe tathA zikSaNa mATe ze.dhyAM maLatA nathI; te samaye rASTranI saMpattinA eka bhAga rUpa manAtA AvA dhama sthAnakA bIta-upa* yegI athavA ceDA upayegI kAya' mATe phAjala paDI rahevA daI zakAya nahi; tema karavu' ThIka pazu nathI. rASTranA bALako jyAre zikSaNu vagaranA kA mAratA hoya, cIjonI ta'gIne kAraNe navA makAnA thavA muzkela hoya; vasatInI vacce AvI navI jagyAe * maLI zakatI na heAya te vakhate muMbai sarakAre khUba ja vicAra pachI pazu ApaNe jaitA ke jeo kathA kahevAIe chIe te pANI pahelAM jarUra pALa bAMdhaze ane khAlI paDelA dhama sthAnAmAM lokAyegI pravRttie Adaraze temAM zaka nathI. kAMdAvADI tathA cIMcapokalI dhama sthAnAnI vadhArAnI jagyAmAM sAva janika vAkhAnAo vagere je lokahitanI pravRttio zarU thai che te anuraNIya che. AvA kAryo zarU karI jaina samAjane megya mAgadazana ApavA mATe AvI saMsthAe abhinaMdanane pAtra che. bIjI saMsthAe vahelI take potAnI vadhArAnI jagyAmAM zikSaNanI ke bIjI janahitanI pravRttie vahelI take zarU karaze ema AzA rAkhavI asthAne nathI. jaina samAjanA kAryakaro, sadhA ane zrImanta jAge; bahu meADu' thatA pahelAM ja jAge; ane vicAre ke yuga Aje kAya' mATe preraNA ApI rahela che. ALasa khaMkherI, jaDatA kherI, adha zraddhA ane ALasupaNuM khaMkherI, samAjahitanA tathA aikayanA kAryAM vahelI take upADI levA jarUrI che. yuvAna prajAneA sAtha lai, temanI mAnavatAne jAgRta kare tevA sadhApayegI kAryo karavAnI temane taka Ape, tevI cejanA ghaDe. A loka ane paraleAkamAM janatAnu bhaluM karavA saMsAra tyAganAra munirAjo paNa cete ane sAcA dhama' khAtara, mAnavatA khAtara, AtmA khAtara, lokomAM premadhama ane mAnavadhama nA upadeza Ape; tevA kAryo karavA preraNA Ape; ApaNA saMdhe ke munirAjo jo saveLA cetaze nahi te nUtana yuganA dhUMdhavatA mahAsAgaranA uchaLatA meATA meAjAomAM kALabaLa dhasaDI jaze; te vakhate baLAtkAre paNa janahitanA kAryAM karavA paDaze. ApaNe samayane ALakhIzuM' ke samaya ApaNane khaLAkArathI dhasaDI jai tema karavAnI pharaja pADe, tyAre ja AMkha uDaze ? sunilAla kAmadAra abhinandana sa Mmelana zrI tArAbahena dIpacaMda zAha em. e. nI parIkSAmAM khIjA va'mAM pasAra - thayA ane serIA kAlejamAM lekacarara' tarIke nimAyAM te kAraNe zrI. tArAbahenanuM abhinandana karavA mATe zrI gulAla mekamaca'da zAha taraphathI tA. 29-6-51 nA rAja temanA nivAsasthAne eka snehasa'melana yeAjavAmAM AvyuM hatuM. mA prasaMge zrI muqhubai jana yuvaka sadhanI kArya'vAhaka samitinA sabhya tema ja bIjA kaiTalAka snehI sabaMdhIone nimaMtraNa ApavAmAM Avyu' hatuM. prAraMbhamAM zrI paramAnadabhAIe tArAkhahenanA paricaya ApyA hatA ane tyAra bAda adhyApaka zrI jhAlA, zrI cImanalAla cakubhAi zAha, zrI. lIlAvatIbahena devIdAsa tathA zrI lIlAvatIbahena kAmadAra taraphathI tArAkhahenanu savizeSa abhinandana karavAmAM AvyuM hatu. tArAkhahene javAba ApatAM zrI. maNibhAi tathA anya vaDilaja nAnA upakAra mAnyA hatA ane apa upAhAra bAda sa'melana visa'na karavAmAM AvyuM hatu. eka AntadhArmika lagna zrI. TI. jI. zAhanAM putrI zrI. kaMcanabahena eka khrIstI sahAdhyAyI sAthe lagnasa baMdhathI joDAyAM che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zuddha jaina sva. mUda AzArAma vairATI amadAvAda jaina yuvaka sadhanA eka samayanA agraNI kAya kara zrI. mULacaMda AzArAma vairATInuM, gai tA. 24mIe, amAvAda khAte, hRdaya chAla paDavAthI avasAna thayu che. svagastha mULa dhALakAnA vatanI hatA, eTale tee peAtAne vairATI ( dheALakAmAM pAMDave thoDA samaya rahelA tethI e virATanagara paNa kahevAya che. ) tarIke oLakhAvavAmAM gaurava letA. varSothI amadAvAdane temaNe nivAsasthAna karelu, ane peAtAnI pravRtti paNa amadAvAdamAM ja vikasAvI, jhaverAtanA vepAra uparAMta, sAmAjika tathA rAjakIya kSetrane paNa temaNe apanAvyeA. amadAvAda jaina yuvaka saMdhanI sthApanAmAM ane tenI keTalIka pravRttione vega ApavAmAM temane gaNunAyegya phALe kahI zakAya. 'suleSA ' nAmanA pAkSikanA keTalAka samaya sudhI te taMtrI hatA. A patre jaina samAjamAM pragatizIla vicAro phelAvavAmAM sAhAya karI hatI. 1930-32 tathA 1940-42 nA rASTrIya adAlana-samaye temanI dukAna kaeNTalAya kAryakarenuM pravRttidhAma banI gayela. A kAraNe temane Arthi'ka dRSTie nukasAna sahevu paDelaH paraMtu tene temane jarAye raMja naDDAtA. UlaTAnu` peAtAnA ane putrAne te sAmAjika tathA rAjakIya kAryoMmAM rasa le te mATe uttejana ApatA. amadAvAda jaina yuvaka saMdhe, amadAvAda khAte ma`trela yuvaka pariSada'nA teo eka utsAhI kAryakartA hatA. - vidhavA vivAha 'nA TharAvane kAraNe, yuvaka pariSadanI kAryavahI mATe the De| samaya temane manadu:kha thayeluM; paraMtu tyAra bAda pariSanA pramukha zrI. paramANuMda kuMvarajI kApaDiyAne, madAva danA jaina sa Mdhe saMdha bahAra mUkavAne TharAva karyAM tyAre, amadAvAdanA jaina samAjane jAgRta rAkhavA vagaratha parizrama lIdhele.. * soMdha bahAra 'nA prakaraNa samaye ja amadAvAdanA jaina yuvaka sauMdhane kabajo navA lAhIe lIdhe, tyArathI te e. sarathAthI alaga thayA hatA, chatAM jIvyA tyAMsudhI yuvaka sadha mATe temane anurAga hatA. mi' vAtAvaraNamAM ja teo UcharelA, eTale svabhAve sthiticusta, paraMtu rASTrIya pra%0ttinI sAthe saMkaLAyelA hAi, temanA vicAro sudhArAnI pravRtti tarapha DhaLyA. rUDha svabhAvane kAraNe yuganAM navAM vartuNA sAthe temane meLa bahu kheThe nahi, paraMtu e vartuNAne te samajI zakatA, ane zakaya teTalu tenI sAthe rahevA yatna karatA. amadAvAdane jaina samAja eTale gAyakavADIe kille. temAM aDhI dAyakA pahelAM dhadhAdArI vyaktie sudhAraka tarIke bahAra AvavuM ane jIvavu' e azakaya gaNAya; eve samaye svarga'the e gAyakavADI killA para haththA karavA prayatna karyo te praza'sanIya gA?. A uparAMta te zrI jaina zvetAmbara kAnpharansanA, amadA vAda khAtenA varSoM sudhI sthAnika maMtrI hatA. keLavaNInA pracAra mATenI samitinA paNa eka kArthaMkara hatA. rsthAnaka bhaDAronA uddhAra mATenI ane abhyAsIe tenA vadhumAM vadhu lAbha le te mATe te utsuka rahetA; abhyAsIene madadakartA thai paDatA. chellAM keTalAMka varSoMthI tenI tabiyata asvastha hatI; kavacit ja bahAra nIkaLatA; chatAM jaina samAjanI ekeeka pravR. ttithI mAhitagAra rahevA yatna karatA. kheeka mahinA upara temanA meTA putra zrI vimaLabhAinuM acAnaka avasAna thatAM temane khUba ja AdhAta lAgele, ane tyArathI ja temanI tabiyata vadhu bagaDelI, eeka mahinAmAM te tenuM zarIra dhasAi gayuM, ane temaNe dedra cheDI dIdho. temanA avasAnathI amadAvAdanAM jaina eka murabbI ane amadAvAdanA jaina samAje gumAvyA che. yuvAnI pravRttie eka sahRdayI kAryakara dhIrajalAla dha. zAhu tA 1-3-51 zrImAneAnI dhArmika pharaja tA. 23-6-51 nA rAja zrI. mubai ane mAMgarALa jaina sabhAnA pramukha zrI ratilAla zuilAla nANAvaTI taraphathI jaina zve. mU. kAnpharansanA pramukha zrI kAntilAla izvaralAla, nivRtta thayelA e matrI zrI. pulaca'da zAmajIbhAi tathA zrI bhA"caMda nagInabhAi ane navA cuMTAyelA maMtrIe zrI, nAthAlAla DI. parIkhU ane zrI. 'dulAla TI. zAha-A pAMca mahAzaye nuM saMyujhana sanmAna karavAnA hetuthI eka bhavya samelana yAjavAmAM ALyuM hatuM. prastuta prasage sanmAnanI aupacArika vidhi patAvIne AgaLa vadhatAM zrI ratilAla majIlAla taraphathI deza tathA jaina samAjanI adyatana paristhitine aMge nIce mujaba nivedana karavAmAM AvyuM hatuM H---- rAjakIya svAtanya meLavye lagabhaga cAra varSa vItavA AvyAM chatAM hajI janasamAje nathI joi Arthika unnati ke nathI mANye svataMtra jIvananA ullAsa. rAmarAjaya teA hajI svapna samu dUra ne dUra ja che. samaya sAce ja kaparI kaTekaTIna che. chatAMe, paristhiti palaTAtAM vAra lAgatI nathI eTalu' ApaNe yAda rAkhIe. zraddhA, dhIraja ane zAMtithI kAma kaye' jazuM te ja zreya sAdhI zakAze. AvI kaTokaTInA samayamAM ja sAcA dhuma'nI, purUSAnI, mAnavatAnI, sAcI kaseTI ane kita thAya che. jaina dharma ane jaina samAje bhUta kaLamAM bhavya jADuMjalalI bhogavyAM hatAM; bhaga vAna mahAvIre prodhelA ahiMsAdhananA ApaNe anuyAyIe chIe; " anekAnta ''nA uccatama siddhAMta ane saMskRtine vArasA mApaNane maLelA che; jIvananA pratyeka kSetramAM vIrapurUSane chAje evu jIvana jIvavAnI preraNA ApaNane ApaNA puNyazloka pUrva'jo zrI. gautama svAmI, zrI haribhadrasurIzvarajI, zrI. hemacaMdrAcAya jI, - ma trIdharA muMjAla ane uddayana mahetA, dAnezvarIe bAmAzA ane jagaDuzA, paramavIra vastupAla tejapALa ane vimaLazA vagere sadaiva ApI rahyA che. A hiMsAtrasta jagatane ahiMsA ane jIvadayAne pAvaka sadezA jaina dharmanA anuyAyIoe peAtAnA jIvana ane kAya dvArA Apave joie. jema vizva, jema deza, tema ApaNeA jaina samAja paNa kAranI kasoTImAMthI pasAra thai rahyo che. yuddhottara ANvika avyavasyAne pariNAme ApaNA lagabhaga nevuM TakA svadharmI bane mAthe du:kha, dainya ane dAridranAM vAdaLa gherAi rahyAM che. jIvananirvAha mATe ApaNA mukhya vyavasAya te vyApAraH e te cArekArathI rUdhAi gaye che. dhIradharanA dhaMdhA tA chekaja khAravAi gaye| - che, ane anAja temaja kApaDanA vepAra lagabhaga niSNANu banI gaye che. AthI ekArI, ane daridratAe dhara dhANyu che. medhavArI dina pratidina vadhatI jAya che. karaverA ane kanTrAlAnI hADamArIethI rojI MdA jIvanamAMthI rasakasa uDI gayA che. pariNAme, mAtra vyApAra dhaMdhA uparaja nabhanAro vaga jaina kAmane bahuja meTA bhAga atyaMta mujhAi rahyo che; enI dazA kharekhara dIna ane dayAtra yai rahI che ! ane A varga' ja mahenatu, ane buddhizALI, zramajIvI ane saMskArI hAi, sakhyA ane satvanI dRSTie, jaina samAjanuM mukhya ane mahatvanuM aMga che. mATe enI vedanAne vicAra karI, cyArthi ka Apattie sAme svamAna, hiMmata ane vAratAthI e TakI zake eTalu jora ane joma e vargomAM jAge evA mAga ApaNA samAjanetA ane samAjasevakoe zodhavA ja rA; ane samagra samAje apanAvavA ja rahyA. atyAranI paristhitimAM A ApaNA prathama samAjadhama che." temaNe konpharansanI madhyama varga'nI yAjanAneA khyAla ApIne jaNAvyuM hatuM ke "mArA abhiprAya mujaba A cejanAete vizeSa vyApaka, vyavahArika ane sarvopayegI banAvavI joie." Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-7-51 temaNe jaNAvyuM hatuM ke ApaNI AzA phaLIbhUta thAya e . mATe jaina samAjanA dareka zrImaMta ane zraddhALu sajajananI pharaja che ke pitAnI dAnadhArA A puNya pravRttine, madhyama vargane rAhata ApavAnI yojanAne javAmAM vaLe. jaina samAjanI saMpatti sukhasiddha che. e saMpatti je samAjane Apattine samaye kAmamAM na Ave te te zA kAmanI che? atyAranI paristhitine vicAra karatAM madhyama varga je jaina samAjane lagabhaga nevuM TakA jeTalo meTo bhAga che tene majabuta banAvavAnI zrImaMta varganI dhArmika pharaja che. janasevA e ja sAcI dhArmika sevA che, prabhusevA che. chUTuMchavAyuM dAna te pratyeka jaina zrImaMta karatA haze paNa te sAthe ja keTaluMka dAna konpharansa mAraphate vyavasthita rIte thAya e sarvathA iSTa che. mATe, mArI zrImaMta vargane khAsa vinaMti che ke konpharansanI pravRttione ApanA dAnapravAhathI saphaLa thavA de. ahIM madhyama vargane, khAsa karIne yuvAna vargane paNa eka be zabdo kahevAnuM mana thAya che. madhyama varga pratye saMpUrNa hamadardI ane sahAnubhUti sAthe mArI namra salAha che ke nirAza ke nAhiMmata na thatAM, muzkelIono sAmano kare. sakriya ane saja nAmaka dhaMdhAdArInA kSetramAM kAme lAgI jAo. sarakAre moTA pAyA upara keTalIya yojanAo sahakArI dhoraNa para zarU karI che ene lAbha uThAve. hAthapaga pakaDI besI rahaye, duHkhanA rodaNuM rahe, ke vidhAtaka TIkAo karyA ke nahi cAle. vyApAra vyavahAra vinA jagatane cAlyuM nathI, cAlavAnuM nathI, eTale e kSetra uparano kAbu ApaNe sAcavavAno che ja. samaya ane saMge palaTAyA che te tene anurUpa thaI maLatI badhI takane upayoga kare, sahelAIthI paisAdAra thaI javAnI vRttine aMkuzamAM rakhe, sakhata kAma karI sajanazIla raste ja jIvanarAjI meLavavAmAM pharaja samaje. jenI pAse taMdurasta zarIra ane taMdurasta mana che ane mahenata karavAmAM jene jarA paNa zarama nathI te game tevA kaparA kALamAM paNa pitAne rasto karI zake che-e zraddhA haMmezAM sateja rAkho ? pAlItANuM sAdhusaMmelananA TharA , pAlItANA khAte vaizAkha sudI 6thI vaizAkha sudI 10 sudhI zrI mad vijayavallabhasUrinI AgevAnI nIce eka sAdhu saMmelana maLyuM hatuM. A saMmelanamAM pAlItANAmAM te kALe vasatA jena Q. ma. saMpradAyanA dhaNu kharA sAdhuoe bhAga lIdho hato ane sarvAnumate nIce mujabanA TharAva pasAra karavAmAM AvyA hatA. 1 A zramaNusaMdha mAne che ke-AjanI sarakAra dharmAdA TrasTa bIla, bhIkSAbaMdhI, madhyabhArata dIkSA niyamana, maMdiramAM harijanapraveza ane bihAra rIlIjIesa ekTa vigere niyama ghaDI dhamamAM anucita hastakSepa kare che te ThIka nathI. tema karavAne sarakArane koI adhikAra nathI. videzI sarakAra hatI tyAre paNa je hastakSepa thayA na hatA te bhAratIya sarakAra taraphathI thAya e khuba ja anicchanIya vastu che. 2 A zremasaMdha mAne che ke, vi. saM. 1990 mAM muni samelane paTTakarUpe je nirNaye taiyAra karyA che tenA chellA cAra TharAvone vizeSa amalamAM lAvavA mATe jaina zramaNa sa dhanA age. vAna vicAraka AcAryo tathA munivarenA saMmelananI turata agatya che. te amadAvAda pAnasara pAlItANa ke yegya sthAnamAM turata - maLe e sakriya prayatna kare jaie. 3 A zramaNa saMdha mAne che ke, jainenI je je saMsthAo, sAtakSetre dharmasthAna derAsara ane upAzraya vigere che te dareka pitapatAnA adhikAra mujaba zramaNa pradhAna caturvidha saMghanI malekInA che, tenA vahIvaTadAre te zramaNa saMdhanA zAstrIya Adeza pramANe kAma karanAra sevAbhAvI sagRha che. vahIvaTadArane zAstra tathA saMdhanI maryAdAne bAdhaka Ave evuM kaMI paNa karavAne haka nathI. temaja sarakArane paNa saMdhane haka uThAvI vahIvaTadArAne ja te saMsthAonA sIdhA mAlIka mAnI te dvArA pitAne haka jamAvavAnI jarUra nathI. chatAMya vahIvaTadAre ke sarakAra evuM anucita pagaluM bhare to teone tema karatAM rokavA mATe pitAnA adhikAra mujaba sakriya prayatna kare. . ( upara jaNAvela bIna TharAvamAM je cAra TharAne ullekha karavAmAM Ave che temAM khAsa agatyane TharAva nIce mujaba che: dharmamAM rAjasattAnA praveza saMbaMdhI - dhamamAM bAdhAkArI rAjasattAnA pravezane A saMmelana agya mAne che.) somanAthane bagADa keTalAka bhAIo taraphathI somanAthanA samAraMbhamAM thayelA anAjanA bagADa viSe mane patra maLyA che. temAM emaNe sarakAre ApelI khAtarI ke temAM mA pabadhInuM anAja vaparAyuM nahotuM tenI saccAI viSe zaMkA dekhADI che ane ghaNuM meTA jaththAmAM (lagabhaga piN bhAga jeTalA ) lADuno bagADa thayuM hatuM ema jaNAvyuM che. e bAbatamAM tapAsa karatAM jANIne mane kheda thaye ke emAM kAyadAnA zabdArthanuM kadAca pAlana thayuM haze, paNa tene uddeza te jaLavA nathI ja, mane dilAso apAve che ke lADu mApabaMdhInI cIjomAMthI nahi paNa caNAnA loTamAMthI banAvavAmAM AvyA hatA, ane je ke "sArI peThe laDu vadhyA hatA, paNa mArA patralekhake lakhe che teTalA badhA nahi; maLI tene bagaDa thaye nahete paNa te AsapAsanAM gAmaDAomAM vaheMcI dIdhA hatA. Ava bacAvathI harakoIne cIDa Ave. caNA bhale mApabaMdhInI cIja na hoya, paNa te sastA hevAthI garIbane kherAka che ane bIjA anAjane badale vaparAya che. somanAthanA caNAthI bihAranA ochAmAM ochA eka lAkha duSkALagrasta lokone khavaDAvI zakAta. vaLI, lADumAM phakata caNAne loTa ja hoto nathI, paNa lagabhaga eTalI ja khAMDa ane aneka maNuM dhI ke vanaspati je vaparAyuM hoya te joIe. jemane khavADa vAnI jarUra nahotI evA AsapAsanA gAmaDAonA lekamAM laDu vahecyA tethI bhAgye ja dilAse maLI zake. A badhI vastuo sarakArane nAmozI ja lAve che. ADaMbaranA meLAmAM AvuM na bane te zuM banaze? "harijana baMdhumAM thI udbhUta kizoralAla gha, mazarUvALA. - varSAne mIThe anubhava - ( eka mitrane gaye varSe varSARtu daramiyAna muMbaIthI rehave mAge Indora javAnuM baneluM. e anubhavanuM varNana indora pahoMcyA bAda potAnAM bALane temaNe lakhI mokalelu. e patranI nakala temaNe mane dekhADI ane mane gamI-Aje jyAre ApaNe varSArAtunI madhyamAM ubhA chIe tyAre e varNanavALe patra prabuddha janane vAMcIne rocaka lAgaze ema samajIne lekhakanI saMmatithI nIce pragaTa karuM chuM. ' taMtra) ' indora tA. 31-7-50, (cI, priya sUrya, arUNa tathA sudhIra huM Indora khuzIthI pahoMcI gayA te bAbatanA samAcAra tamane maLyA haze. tame badhA tyAM ati AnaMdamAM haze. muMbaIthI relagADImAM beTho tyAMthI te cheka indoramAM ghere pahoMce tyAMsudhI. Akhe raste, AkhI rAta ane AkhA divasa damiyAna satata ane pracaMDa varasAda paDa hatuM. trevIsa kalAkanI TreinanI cAlu varavAde karelI musApharInuM thoDuMka varNana lakhavAnI icchA thaI Ave che. '' sTezana para mane mUkIne tame gayA tyArabAda hArA DabbAnI upalI pATalI para huM te nirAMte UMghI gaye. lagabhaga 11-12 vAge rAtre acAnaka jAgI UThe tyAre joyuM ke DabbAnI chatamAMthI AkhA DabbAmAM pANI dhIme dhIme paNa avirata TapakI rahyuM hatuM. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 paNa jena ta, 1-7-11 : nIce pANI, upara pANI, AjubAju pANI, mArI pathArImAM evAmAM tane ATha savA ATha thayA ne indora sTezana AvyuM. pANI, ane DambanI bahAra te paNInI helI ! huM DabbAmAMthI chatrI oDhI bahAra nIkaLe. sAmAna majurane mAthe havAra thaI, paNa varasAda na thaMbhyA. vaDodarA AvyuM, bharUca mUkAvI TAMgA-sTenDa sudhI gaye, teTalAmAM to atizaya ThaMDI havA gayuM, godharA pasAra thayuM, ne dAhoda dekhAyuM. paNa varasAdajI te ane mUsaLadhAra varasAdathI dhrujI uThayo. jema tema karI TAMgAmAM vaNuaTakayA cAlu ja rahyA. chevaTe, bapore ratalAma AvyuM. gADI beThe. TAMgAvALAe badhA paDadA kholI nAkhyA hatA. te paNa cAlatI badalI. demAra varasAdamAM zarIra bhIMjAyuM, 'kapaDAM bhIMjAya, sAmAna gADIe asahya ThaMDI lAgatI hatI ne deva kaMpato hato. susavATA bhIMjAye. lagabhaga sADAtraNa vAge cAlu varasAde nAnI gADI Indara karate vAyu seMkaDe tIranI jema, zarIrane vIMdhato hate. zata tarapha upaDI. jema jema gADIe gati vadhArI, tema tema medharAjAe ane varSothI dhrujatA hAthe kaMpatA ghoDAne hAMkate hAMkane TAMgAvALo, paNu pitAnI gati vadhArI dIdhI. Akhare, yazavanta reDa para AvI pahoMcyA ane mane utAryo. samasta AkAza ghanaghora vAdaLAMnI ghaTAothI chavAyuM hatuM, zahera hovA chatAM rastAo, rAjamArgo sudhAM badhA nirjana hatA. pANInA dhodha varSArUpe AkAzamAMthI paDatA hatA ane sakaLa dharatI pilIdAdAo carastA para tema ja gherI rastA para paNa najare jaLapracUra banI gaI hatI. nhAnA moTA khADakhAkhecIe e paDatA na hatA. nagaramAM sarvatra nivatA ane nijanatA dekhAtI hatI. taLAvanuM svarUpa dhAraNa karyuM hatuM. khajUranAM vRkSa, e taLAmAM hADI jevA lAgatA, ane khajUrInI phelAelI zAkhAo zaDha jevI bhIMjAela kapaDe huM bhIMjAelA sAmAnane upara ApaNe jaNAtI. taLAvamAM jANe saDhavALAM ho e taratAM na hoya. ghare laI gaye. bAraNuM ThekayuM. pU. kAkAsAhebe daravAjo khelyA, tevuM, athavA sAgaramAM nhAnA nhAnA beTa na hoya, tema, badhe mane AvA veze ne A vakhate aNadhAryo Avela jemAM vismaya dazyamAna thatuM hatuM. vaLI, revelAInanI banne bAjue, dUra pAmyA ane ciMtAtura thayA. daramiyAna, huM pahelA rUmamAM dAkhala dUra sudhI, manuSya, prANI ke paMkhI, are ekAda rayuM khaDayuM thaye te tyAM zuM joyuM? pANInuM nAnakaDuM taLAva. me vicAryuM ke mane kUtaruM paNa daSTigocara thatuM nahotuM. narI nija'natA. mAtra upara dRSTabhrama to thayuM nathIne? badhe ja pANI pANI dekhate A medhavaSano Abha ane nIce vAra jhIlatI pRthatI. have te dharA eTale ahiM paNa AMkho mane chetarI rahI haze. paNa eTalAmAM to kAkApaNa medharAjAnA jaLa-dAnathI dharAI gaI hatI. te vakhate mane. sAhebe kAnivAraNa karatAM kahyuM ke "gaI kAla rAtathI paDatA dheAdhakavi beTAdakaranI eka paMkti yA AvIH mAra satata varasAdane lIdhe AkhI chata cUe che ane moTI rAte ane bAlaTIo bharAI jAya eTaluM badhuM pANI TapakI rahyuM che.' nA vArine vasumatI avakAza Ape, tyAM paDelI meTI parAta pANIthI chale chala bharAI gaI hatI. mane nA saMdhare jalanidhi uramAM lagAre; thayuM ke je zarada hArI sAthe AvyA hatA te kAgaLanI hoDIe mUMjhAI be sadananA atithi sarIkhuM, banAvI A parAtanA taLAvamAM tarAvI AnaMda mAta. jaya jayAM paDayuM salila tyAM banI zAMta satuM. Akhe raste, cheka savArathI te rAta sudhI AvI apratima AvA medharAjAnA tAMDavathI manuSya ke pazu gabharAya ane madha-lIlA jovAmAM huM e te tanmaya banI gayuM hatuM ke mane Dare che te svAbhAvika hatuM. paNa, AkhI pRthvIne ukhANutA, jIvana khAvApIvAnI yAda ke bhAna paNa nahotAM rahyAM ane mahArAthI ane prakAza ApanAra " sahastrazmi " paNa 'chatrI" khAlIne ane ema ja "cevihAra upavAsa" thaI gayo hate. reina kATa" eDhIne kayAMya saMtAI gayA hatA! dhodhamAra varasatA varasAdamAM, maMda gatie deDatI AgagADInAM bIjI rAtrI paNa muzaLadhAra varSamAM vitAvI. savAre huM UThe baMdha karelI bArInA kAcamAMthI prakRtinuM AvuM pratyakSa citra, ane tyAre paNa Indora nagarI para medharAjAnuM AkramaNa cAlu ja hatuM. megharAjAnuM sthapAeluM AnuM mukta ane prabaLa sAmrAjaya jovAnI savAranA ATha vAgyA, nava thayA, ane dazanA TakerA thayA. hAza! paLo A jIdagImAM javalle ja maLe che. have medharAjA thAkayA hoya ema lAgyuM. vaLI pAchI ekAda bapora gaI ane saMdhyA AvI, paNa mehula kayAM aTake. pati yAda AvI - che? khetaro badhAM sarevara thaI jAya, nadIomAM pracaMDa pUra reDI mahApralaya tu aciMya vAri Ave, kuvAvAvaDIo chalachala bharAI jAya, badhe pANI pANI ne bhUmi ane jaladhine daDha bheda TALI; pANI thaI jAya, toye ene kayAM paravA che? ene kene Dara che ? saMtapta UrvI-urane rasathI rIjhAvI, saMdhyA vidAya thaI ne rAtri AvI. medha ane rAtri vacce lete virAma, nabhamAM, ghaDI, megha thAkI. gADha sukhIpaNu. rAtri AvI ane medharAjA te vadhu viryo. ane ane have jema, siMha jaMgalamAM adrazya thaI jAya ne saMtAtemAM vAyudeve sAtha pUrAvyuM. pachI te pUchavuM ja zuM? ele zikArI jhADImAMthI vhIta nhI bahAra nikaLe tema, medhanA pUmiAnI rAta hatI. e rAte AkAzamAM zuM zuM hoya te gayA bAda atyAra sudhI chupAI rahelA evA bhAskara bhagavAne gaga tame jANo cho ne? tame kaheze " cAMda ne tArA." paNa te rAtre namAM dekhAva dIdho. paNa kevA nisteja ane nivaya lAgatA hatA A sAheba gerahAjara hatA! nizAnAtha nizAne anAtha mUkI, teo ? jANe pAMDurogathI pIDAtA koI mANasanI mukhamudrA joI lyo! kAnaTe 5, sveTara ane mojA paherI, moTo kALo kAmaLo oDhIne nijana rastAo have ubharAvA lAgyA. vaTemArguone zerakayAMya poDhI gayA hatA ! bakora have saMbhaLAvA lAgyA. TAMgA, meTara, gheDA, hAthI (tame ane bicArA tAralAo! pite dinAnAtha savitAnArAyaNathI jANe che ke indoramAM hAthI ghaNA che), kUtarAM, mANase-badhAnI kareDAmaNAM meTAM che ema DaMphAsa mAranArA, tathA jemane mATe kavie avara-javara have pUrvavata cAlu thaI gaI, ane rastAo te jANe kahyuM che ke "gaNa gaNAya nahi ne vINA vAya nahi" evA sAbuthI ghasI ghasIne joyA hoya tevA cekakhA ne pAradarzaka banI asaMkhya tArA mAMthI eka paNa zeThe jaDate nahate. kALI gayA hatA-badhA nadhi che. ApaNuM yazavata roDa jevA rAjamArgo ja smazAna jevI rAtrI, dhedha bAra varasatA varasAda, ThaMDIthI kamakamAvate dhAryA karatAM " pravAsa varNana' lAMbuM lakhAI gayuM che chatAM pracaMDa vAyu, ane savaMtra bhISaNu suka: 2 ! kalpanA karo kevuM tamane badhAne vAMcIne majho paDaze ema dhAruM chuM. have huM viramIza. bhayAnaka vAtAvaraNa haze? lI. tamAre gaNubhAI Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-7-51 zukra jaina zudhdhisaptAhanI pahelI sabhAnA ahevAla pUjya zrI. jAnujInuM pravacana tA. 28-5-51 nA roja vyavahArazuddhi maMDaLa ane muMbai jaina yuvaka sadhanA sayukta AzrayanIce maLelI zudhdhi saptAhanI pahelI sabhAnuM udghATana sauMdaya praNetA zrI jAjujInA hAthe karavAmAM Avyu hatu. prAraMbhamAM vyavahAra zudhdhi maMDaLanA eka agragaNya kAryakartA zro kAntilAla medIe prastuta maMDaLanA Aja sudhInA kAryane vRttAnta vAMcI saMbhaLAvye hateA ( je A aMkamAM anyatra ApavAmAM AvyA che. ) zrI jAjIjInA paricaya tyArabAda zrI purUSottama kAnajI ( kAkubhAi ) e pUjya jAjIjInI oLakhANa ApatAM jaNAvyuM hatu` ke " te dhAMdhalIA rAjakAraNamAM kAi paNa vakhate pravezyA nathI. bahu ja nAnI ummare temaNe vakIlAtanI parIkSA pasAra karI ane temanI kamANI dhIkatI cAlatI hatI. paNa mULathI ja 'yamazIla jIvana ane utkRSTa yAgabhAvanAne lIdhe dhaMdhA tarapha telanuM du kSa thatu* gayu. ane chevaTe temaNe te dhaMdhA choDayA ane gAMdhIjInA saparkamAM AvI racanAtmaka kAya'mAM jIvanasamarpaNa karyuM . svarga'stha jamanAlAlajI gAMdhIjI sAthe neDAyA te pahelAM temanu jIvana dhaDavAmAM kai eka vyakti kAraNabhUta haiAya te te pUjya jAnujI ja che. A pramANe tyAgamaya chagana vyatIta karatAM temane navI dRSTi prApta thai ane tene pariNAme te carakhA saMdhanA maMtrI thayA, grAmedyoga sa MdhanA TrasTI thA ane chellA cAra varSathI raktatIpInIA mahArogI AzramamAM rahI sevA karI rahyA che. AvI eka prakhara vyaktinA hAthe vyavArazuddhinA A saptAhanuM udghATana thAya che te ApaNu' bahu meTu sadbhAgya che." zrI jAllujInu pravacana tyArabAda pUjya zrI jAjujIe vyAkhyAna ApatAM kahyuM ke " A saptAha manAvavAnA je vicAra thayeA che te eka zubha sakalpa che, temAM aMtaHkaraNanI zuddhinI vAta che. hindu zAstrA paNa ema ja kahe che. pUjya nAthajI mahArAja ahiM che e ja bahu mATI vAta che. mane AjJA thai tethI ja huM ahiM AvyA chu'. sArA kAmamAM izvaranA AzIrvAda che ema mAnIne dRDhatAthI AgaLa cAlavuM joie. meM hamaNAM maDaLanA e vanA kAmakAjane rIpeATa' sAMbhaLye ane mAre carcA paNa thai hatI, te uparathI joi zakAya che ka A maMDaLanu kAma dhaNI ja sAvadhAnIyI calAvavAmAM Avyu che. emAM karo ADaMbara nathI. koinA upara dabANu lAvavAnI vAta nathI. kAine saMkoca thAya tevuM paNa nathI. prasannatAthI jeTalu thaI zake eTaluM ja dareke karavuM evA ja vicAra rAkhavAmAM Avele che. je divase kASThane lAge ke have nabhI zakAya tema nathI tyAre chuTA thavAnI sagavaDa paNa AmAM rAkhelI che. mAnavIni`LatAne mATe jeTaluM sthAna ApI zakAya eTalAne AmAM sthAna che, paNa sAthe sAthe mANasa jeTale upara javA ee teTalu javAne paNa sthAna che. rIpeTa mAM kahevAmAM AvyuM che ke ghaNAne ame maLyA te kharA paNa temAM puratI saphaLatA maLI nathI. mAre Apane kahevu joie ke jyAre AvI jAtanA AMdelane cAle che tyAre A Nu kabya e che ke ApaNe sAMbhaLI te! laie, kAraNu jema dhama'nI vAta sAMbhaLIe chIe pachI te bAbata kaMi karISe ke nA karIe e jIdu' evu' ja AmAM paNa che. mane jaNAya che ke AgaLa jatAM bhAratavarSamAM jo zuddhinu' kAma khUba jora pakaDe to tenA prAraMbhanA yaza mubaine kLe jaze. ane tethI huM bhArapU'ka jaNAvuM chuM' ke mukhavALAoe A bAbatamAM ghaNuM" ja AgaLa vadhavu joie. 43 Apa joza| kaeN saDaka upara, relamAM, basamAM, sabhAmAM jyAM mANasa bhegAM thAya che tyAM eka ja vAta sAMbhaLavAmAM Ave che ke bhraSTAcAra, kALA bajAra, lAMcarUzvata vigere vadhI rahyAM che. karADIne meDhe A ja vAta sAMbhaLavAmAM Ave che. Ama niMdA karavAvALA aMdarathI jotA nathI paNa temaNe aMdarathI jovAnI Teva pADavI joie. bIjA zu kare che te tarapha na jotAM pAtA tarapha jovuM joie ane ema vicAravu' joIe ke mArA hRdayamAM kai khurASa te| nathI ne ? ajANatAM, lAbhathI 3 DarathI mArAmAM deSa| dAkhala te thai gayA nathI ne ? arasaparasa burU' kahevAthI teA kazuM ja ka Mi thatuM nathI. tene dUra karavAnA prayatna ApaNe karavA joie. vyaktigata rIte ane sAmuyika rIte kAma karavA mATe AvAM zuddhimaDaLAnI jarUra che, jo prayatna ja nA karIe teA kazu ja thaze nahi. have huM mukhya viSaya upara AvuM chuM. je burAio ApAmAM AvI gai che,saMgrahakhArI, naphAkhArI, lAMcarUzvata vagere vyavahAramAM sarakAramAM, temaja sAmAnya lokamAM jovAmAM Ave che te dUra thavI joie. vyavahArazudhdhi e te satyanI upAsanA che. ApaNI vRtti evI khanavI joie ke satyanI bahAra je kaI che te tarapha ApaNuM dhyAna ja nA jAya.. satyanI upAsanA jeTalI vadhe teTalA pramANamAM deSo dUra thaze. dareka dhama vALA mAne che ke satya e izvararUpa che. te tarapha jo dhyAna na ApIe ane satyane apalApa karIe te doSa vadhaze. pUjya ApujIe satya ane ahiMsA eTale prema para jora ApyuM ane jIvananA badhA kSetrAmAM kuMTu-ba, vahevAra, samAja, rAjakAraNa badhe ja tene vyavahAramAM lAvavAnA prayatna karyAM. ApaNe paNa temaja karavu' joie. dhaNA kahe che ke vyavahAramAM satya kema cAle? ce|paDIomAM ThIka che. vyavahAramAM te kaika mizraNa ja joie, junA zasrAmAMthI dhama rAja vigerenAM udAharaNA paNa ApavAmAM Ave che. kharI rIte te A ApaNI duba LatAnuM ja samana che. pazu AvA bhrAmaka tattvajJAnamAMthI ApaNe jema bane tema jaldI nIkaLI javu' joie. meha, lobha ke DarathI je ka'4 karIe tenu samarthana te ApaNe na ja karIe. te duba LatA che ema mAnIe te kyAreka paNa temAMthI ApaNe nIkaLI zakIzuM. keTalAka deve paristhitine lIdhe thayA che ane vadhyA che. napho levA vigere mAmulI vepAranI para parA te hatI ja, paNa je tenuM svarUpa dhaNuM ja vadhI gayu che. eka anAjanu ja udAo raNu laie. anAja ja ochuM' che ane tethI sarakAra niyaMtraNa mUke che. e jo tema na kare tA garIkhAte bhUkhe maravAnA ja prasaMga Ave. junA vakhatamAM dukALA paDatA ane mANuse| bharatA. te vakhate budhu. temanA bhAgya upara cheDI devAmAM AvatuM, paNu Aje e vAta rahI nathI. lakAne anAja purU pADavu enI javAbadArI sarakAnI ja samajavAmAM Ave che. 1944nA dukALa vakhate vepArI sInIkreTa banAvavAmAM AvI hatI. ane lAkhe mANusA bharI gayA te paNa e vepArI sInDIkeTanuM dhyAna paisA kamAvA tarapha ja rahyuM hatuM. paNa have lekAmAM jAgRti AvI che. junI vicAradhArA rahI nathI. kama' punaHjanmanI dalIla have TakI zakatI nathI. A sthitimAM sarakAra potAnI javAbadArI adA na kare te garIbane maravAne ja vAre Ave ane tethI niya MtraNanI prathA ubhI karavAmAM AvI che. ane e niyatraNamAMthI kALA bajAra vigere dveSa ubhA thayA che. tenA pariNAme dezamAM bhayAnakatA AvI rahI che te tarapha ApaNuA badhAnu dhyAna javuM joe bhAratamAM zuM thaze te kahI nA zakAya. tethI AvA zuddhi AMdalaneAnI jarUra che. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 tA 1-7-51 mArUM Apane nivedana che ke paristhiti jarUra kaThaNa che, paNa ghaNI ja jarUra che; tIrthamAM loka pratiSThA mATe jAya che te vAta ImAnadArIthI ane hiMmatathI ApaNe teno mukAbale karavo joie. alaga che, paraMtu tyAM pavitra thavAya che e mukhya vAta che, huM thoDI thoDI muzkelIo Ave te sahana karavI joIe ane A saptAhane tIrtha rUpe samajuM chuM. mArI eTalI pratiSThA che ke jyAre nabhI na ja zakAya tyAre hiMmata hArIe te doSa na gaNAya. huM A saptAha mATe hiMdabharamAMthI game tene belAvI zakata paNa ApaNe badhAe tyAga ane tapazcaryAthI jIvana gALavAnI Teva pADavI vicAra karIne me zrI jApujIne lAvyA che. mArA manamAM temanA joIe. ArAma ane sukhacenathI rahevuM ane bAvA adilanamAM pratye Adara che te Adara huM kutithI ja batAvI zake. joDAvuM e be vAta banI na ja zake. sabhyane meM kahyuM ke A saptAhamAM saMyamathI raho, badhI vakhata e Avaze ke AvA delanonuM jora vadhaze indrione tAbe rAkhe, koI paNa prakAranuM manoraMjana mojamajA ane lokamAM sarakAranA ayogya kAnane teDavAnI zakti Avaze. na karo, jeTalI sAvadhAnIthI calAya eTaluM sAdhavA prayatna kare; A hamaNune goLano banelo eka dAkhalo tamane ApuM. gujarAtanA vAta badhA sabhya samajayA. vaLI amArA maMDaLane ghaNA lokoe eka gAmane te che. game tema karIne kharAba gaLathI te bhAIe paisA mokalyA paraMtu konA pisA levA, kAnA na levA ? pisA kALA nabhAvyuM. chevaTe teNe kalekaTarane lakhyuM ke "bajAramAM geLa che, paNa bajAranA che ke kaI rItanA te khabara nA paDe te kema laI kaTrela bhAve maLI zakatA nathI. AjathI paMdara divasa huM game tema zakAya tenI carcA thaI ane aMte nakakI thayuM ke je sabhya che. nabhAvIza ane niyaMtrita bhAve meLavavA prayatna karIza ane tyAra je hitecchu che ane je zuddha thavAmAM prayatnazIla che tenAja paisA bAda je nahi maLe te je bhAve maLaze te bhAve kharIdIza ane levA ane maMDaLanuM kAma calAvavuM, ApaNe paisA sAvadhAna thI sarakArano selsaTekasa te bhAva uparane huM sarakArane bharIza. je bhAve levA joIe.. maMDaLamAM paisA tarapha kuSTi na rAkhatAM mANasanA hRdaya kharIdyo haze te jaNAvIza. paraMtu vepArInI rajA vagara tenuM nAma tarapha kRSTi rAkhavI joIe. ApaNe ghaNI sAvadhAnIthI ekaeka nahi jaNAvuM ane te badala mAre je sajA bhogavavI paDaze te mATe pagaluM bharIe chIe. mane kahetAM AnaMda thAya che ke je je bhAio. huM taiyAra chuM "mudatanI aMdara te bhAine sarakAre geLa meLavI saMparkamAM Ave che temanuM pahelAMnuM jIvana game tevuM haze paraMtu ApyA. A rIte muzIbatamAMthI imAnadArIthI mAthuM nIkaLI zake che, Aje teo vicAra karatA thaI gayA che ane jAgrata thatA jAya have lAMcarUzvatanI vAta ApaNe ApaNA kAmane mATe relavemAM, che. teo ema vicAre che ke mAre maMDaLane puchavuM joIe. vikArapolIsamAM, keTemAM vagere jagyAoe lAMca na ApatAM thoDI rAha vaza thaIne AvezamAM ke dhanatuNAthI A kAma nathI karatA ne ? joie te ApaNuM kAma jarA bagaDaze kharuM, paraMtu tethI hiMmata ApaNe badhA dhama upara, izvara upara satya upara zraddhA na hAratAM lAMca na ApavI joIe, ekAkI ke saMgaThIta rIte ApaNe laDavuM joIe, jhagaDavuM joIe. ane te ja AmAMthI imAnadArIno rAkhIe te kaThaNa divase nahi Ave. ApaNe mANasa chIe. mAnarastA nIkaLaze. vatA mATe ApaNo janma che. mANasanI mAphaka cAlavAno prayatna - sarakArane Tekasa na bhara ene atyAre kuzaLatA mAnavAmAM karIzuM ane te mATe kaSTa uThAvIzuM te AjanI muzkelIo Ave che. enuM kAraNa e che ke kharAba vAtane sArI mAnavAnI ane saMkaTone kaze ja hisAba nathI, je hiMmatavAna che tene prathA paDI che. ane ApaNe satyanI upAsanA cheDI dIdhI che. kazu ja muzkela hotuM nathI. jApAna Ave che evuM sAMbhaLatAM paraMtu A khoTuM che. hA Tekasa vadhAre hoya te ja leke muMbAImAMthI bhAgavA lAgyA hatA. huM te vakhate kahe sAmane karavo joIe, satyAgraha karavo joIe. ke bhAIo bhAge nahi paNa temane te lAgatuM ja ke je muMbaImAM rahyo te marI ja gayo. boMba paDaze te tenA mATalAmAM ane A AMdolana zarU thayuM temAM eka vAta meM joI che, je tenA ghara upara ja paDaze. paNa jene paramAtmA upara bharose che. mANasa maMDaLanA saMparkamAM Ave che tyArathI te vicAra karavA lAge je mAnavadharmane samaje che te jANe che ke mRtyu Avaze tyAre che. dezane deSa rUpe jevA lAge che. je burAIe karI rahyo che pote bacI zakaze nahiM. A mANasa dararoja bharate nathI. ene. tene vicAra karavA lAge che A eka ghaNI sArI vAta che. A e vizvAsa che ke jIvIza te paNa dharma mATe ane marIza to rIte mane maMthana cAlI rahyuM che te eka zubha kAma che. paNa dharma mATe. evAne TI te maLaze ja. eka ja paristhiti sadIo pachI svarAjya maLyuM che. sarakAra game teTalA sArA kAyarane kAyara ane nIDarane ghara banAve che, lebhIne lebhI ane kAyadA ghaDe te paNa le ke tene TALavAne ja prayatna kare che. Ama nirlobhIne nirlobhI banAve che. je prasaMga kAyara mATe bhAgavAne thAya te svarAja kema nabhaze? te nabhavA mATe te ApaNI naitika che te ja prasaMga zuravIrane zuravIratA batAvavAnuM che. bhAIo ane zakti vadhavI joIze. pitAnA svArtha karatAM dezane svArtha jevo bahene! prasaMga kaMi alaga alaga hotA nathI. A uparathI Apa paDaze. lAkha mANase bhUkhyA mare ane thoDA mANasA sukhacena samajaze ke A prasaMga mAnavatAnI prAptine che. ArAmathI rahe te have cAlavAnuM nathI AkhA jagata mAM AMde- - jyAre meM joyuM ke dravya mATe ja dareka vyakti bIjAne lana cAlI rahyuM che ethI ApaNe parigraha ocho karavA tarapha, hatue che, tenI aDacaNane phAyado uThAve che to mane lAgyuM ke lekene nyAya maLe ane Arthika samatA thAya te tarapha prayatna A te kharAbamAM kharAba vastu kaTa thAya che ane ApaNuM karavuM joIe. A zuddhi delanamAM vyaktitA kalyANa sAthe adha:patana thAya che. yAjabI bhAva, vyAjabI dara tenuM kaMI TharAvI samAjanuM kalyANa che ja, Apa bhAIone AmAM yathAzakti madada kamatuM nathI. kevaLa bIjA aDacaNane ja lAbha uThAvavAmAM Ave kare. tamane badhAne dhanyavAda huM ApuM chuM." che. A sothI bhayaMkara vastu che. paNa je mAgu saMte 1thI dhamanuM zrI kedAranAthajInuM pravacana pAlana kare che te ja sukhI che, Aje jAjujI sAhebe je sahaja pUjana nAthajIe kahyuM ke "zuddhisaptAhane je saMkalpa rIte dharma tathA satya upara ATaluM vistRta kahyuM evuM bhAgye ja rAkhyuM hatuM te pramANe te pavitrapaNe zarU thAya che te joIne koIe kahyuM haze. tame badhA temaNe kahyuM te jIvanamAM lAvavAne mane ghaNo AnaMda thAya che. dareka jagAe jyAM sabhAo thAya che prayatna karo. tyAM utsava manAvavAmAM Ave che. tene AnaMdauMsavanuM sta6pa have eka ja vAta kahIne huM samApta karIza. mANasa tIrthamAM ApavAmAM Ave che. hindu dharmamAM zrAvaNInuM eka parva che. tene jAya che tyAM jaIne AvavAnuM te kaMI mahatva nathI, paNa kaMIka vrata * utsava nahi paraMtu pavitra banavAnuM parva mAnavAmAM Ave che. huM laIe eja mahatvanuM che. Aje tame je sAMbhaLyuM te je yegya A saptAhane utasava me jamajA ke manoraMjana nathI samaja, lAgyuM hoya te viSe tamane Adara che te huM mAnuM chuM ke tame paraMtu prAyazcitarUpe jouM chuM pazcatApa, prazcita ke zuddhine nAnAmAM nAnuM paNuM vrata le. mALA paherAvavI e khabara che; kharo koI divasa samAjamAM che zu ? ApaNuM jIvana kharAba thatuM jAya Adara nathI. sAce Adara e ja che ke Aje me kahyuM te mujaba che, dharmathI dUra thatuM jAva che tethI pazcAtApa ane prAyazcitanI AcaraNa kare." zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe mudraka prakAzaka : zrI. maNilAlA mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI, 2 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra rajI. naM bI. kara66 prabuddha jaina taMtrI: paramAnaMda kuvarajI kApaDiyA. varSa : 13 aMka : 6 muMbaI : 15 julAI 151 ravivAra vArSika lavAjama rUpiyA ja AcAra zudhi (muMbaI khAte mahAvIra jayaMtI nimitte tA. 19-4-51 nA kaThaNa che. Aje ghaNAM aniSTho ApaNI najare paDe che. ApaNuM roja yojAyela samAraMbhanA pramukhasthAnethI zrI kedAranAthajIe Apela dIvALImAM copaDA para pavitra nAma lakhavAmAM Ave che. paNa pachI pravacananI saMkSipta nedha.) aMdara zuM? kyAM gaI ApaNI IzvaraniSTA ? saMvatasaranA divase jemAM traNa phIrakA che. teo Aja jayaMti prasaMge ApaNe satya, ahiMsA vigerenI meTI moTI vAta karIe chIe; ekatra thayA che, ane bhegA maLI jayaMtI manAve che te paraMtu saMvatsarina utsava ujavAI gayA pachI ApaNe ApaNe atyaMta AnaMdanI vAta che. AvI rIte ApaNA dezanA badhA ja vyavahAra tapAsa joIe. sarakAra jAgRta hovA chatAM tene ATalA saMpradAya ane dharmo ekatra thaI eka ja divasanI ujavaNI kare badhA prayatna kema karavA paDe che tene ApaNe vicAra karavo joIe. te vadhu AnaMda thAya. Ama karI ApaNAmAM je bhede che te nIkaLI je ApaNe badhA zuddha thavahAra karatA hoIe, tatvaniSTha jIvana jAya te keTalA AnaMdanI vAta kahevAya! jIvana hoie to Aje je je muzkelIo jaNAya che te saraLa thaI mahAvIrasvAmInI zreSThatA eTalI bhavya che ke tenuM game teTaluM jAya. ApaNe AtmA sarva saMpanna che, sarvajJa che, sarvazakitamAna varNana karIe chatAM te purUM thAya nahi. temaNe prarUpele jainadharma che. mahAvIra, budha, rAma vigeree prayatno karyA ane te mahAna vizvadharma hovAne lAyaka che, paNa satya, ahiMsA, brahma thayA tema ApaNe paNa prayatna karIe te evA thaI zakIe. caya, asteya, aparigrahane pALavAnuM mahatva jyAM sudhI ApaNe Aje ApaNo vyApAra kharAba thaI gayuM che tenuM kharuM samajIe nahi ane te pramANe vartana karIe nahi tyAM sudhI kAraNa dhanalAbha che. tene sudhAravo hoya te ApaNe astaya ane ApaNumAM sAcuM manuSyatva AvyuM kahevAya nahi, mahAvIra svAmI aparigrahanuM pAlana karavuM paDaze. mahApurUSanuM caritra phakata vAMcavA je kaMI kahI gayA te badhuM anukaraNa karavA mATe ane AcaraNa mATe ane guNagAna mATe nathI, paraMtu temAMthI bedha laI AcaraNa karavA mATe che. ApaNe badhA satya, ahiMsA, brahmacarya, asteya, karavA mATe che. AcaraNa karyuM badhAno udhdhAra thaI zake che. zuddha aparigrahane jIvanamAM mahatva ApI mAnavI samAjanA kalyANa AcaraNa karanAra je caMDALa hoya te paNa tene udhdhAra thaI zake mATe jIvIe tyAre ja ApaNe mahAvIranA sAcA anuyAyI kahevAIe. che. teNe yamaniyamanuM pAlana karavuM ja joIe. je vyAyAma kare IzvaranA nAme balidAna vadhu vagere thatAM hatAM, ane temAM te AregyavAna thAya. eka je karI zake te bIje jarUra karI zake. puNya che, pApano nAza thAya che evI mAnyatA pracalita hatI tene mahAvIra karI zakyA te ApaNe karI zakIe. phakata temanA jevuM virodha karI mahAvIra svAmIe zudhdha cAritryathI batAvI ApyuM ke zudhdha AcakAraNa karavuM joIe. mAnavInA jIvanamAM sadAcAranI ane vratapAlananI atyaMta AvazyakatAM * hajAra varSa thayA paNa ApaNe zudhdha vyavahAra karatA nathI. che ane Izvara hiMsAthI saMtuSTa thAya che evuM mAnavuM e IzvaranuM je ApaNA vaDIlenI kIti gAya che paraMtu temanA AcaraNa apamAna che ane sAthe sAthe evI jaDa mAnyatAmAM mAnavInuM mujaba AcaraNa karato nathI te mukha che. teoe tapa karI sidhi patana che. teoe satyatatvanA AcaraNa upara bhAra mUkyo ane prApta karI tevI ja rIte ApaNe paNa temanA guNagAna gAvAnuM te pramANe zuddha jIvana jIvI batAvyuM. ApaNe paNa temanA saMtAne choDI dai siddhi meLavavA mATe tapa karavuM paDaze, zuddha jIvana chIe te te pramANe zuddha ane tatvaniSTa jIvana jIvavuM joIe. jIvavuM paDaze, satya, ahiMsA, brahmacarya, asteya, aparigrahanuM temanI jayaMtI nimitte temanA jIvananI mahattA yAda karI mAtra pAlana karavuM paDaze, ekalA guNagAna gAvAne kaMI artha nathI. temanAM guNagAna gAye cAlaze nahi, paraMtu temaNe je je upadeza jema anna pacAvavuM Avazyaka che tyAM sudhI vyAyAmanI Ape che te. te pramANe vartana karI mAnavajIvanano utkarSa karavAmAM AvazyakatA che. tema jyAM sudhI mana che tyAM sudhI tene ApaNe phALo Apa joIe ane zuddha jIvana jIvI mAnavI zuddha karavAnI A zyakatA che. jene zarIra che te jema jIvana sArthaka karavuM joIe. jyAM sudhI ApaNe khuda zuddha AcaraNa zarIrane zuddha rAkhe, zarIra uparanA kapaDA zuddha rAkhe tema jene karIe nahi tyAM sudhI grathomAM ApaNane uMce laI javAnI koI paNa mana che teNe mana zuddha rAkhavuM ja joIe. jema zarIrane baLavAna jAtanI tAkAta nathI e ApaNe barAbara samajI laIe. dharmamAM banAvavA parizramanI AvazyakatA che tema manane baLavAna banAvavA prANa tyAre utpanna thAya che, jyAre manuSya tenuM AyaraNa kare che. tharmAnayamanuM pAlana Avazyaka che. koI puNavaMta purUSa nimaNu thaze cetana sAthe tene saMbaMdha Ave che, mATe jyAre ApaNe satya, ane te ApaNane sarva dukhamAMthI choDAvaze tevI AzA choDI daI ahiMsA, brahmA, asteya, aparigrahanuM pAlana karIzuM ane mahAnapurUSoe je puNane ane tapano mArga batAve che te tatvaniSTa kavana jIvIzuM tyAre ja Aje je hindustAnanI sthiti pramANe vartana karI apaNe ja taiyAra thaI jaIe ane koI che. te sudharaze. mahAvIra svAmInA vakhata karatAM AjanI sthiti vadhAre e ja . ( anusaMdhAna pRSTha para) Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s zuddha jaina yadyapi zudhdhaM lokavirudhdhaM zrI. TI. jI. zAhanI putrI bahena kaMcane peAtAnA sahAdhyAyI eka khrIstI yuvaka sAthe lagna karyAnA samAcAra prabuddha jainanA chellA aMkamAM ApavAmAM AvyA che. A lagnaghaTanAe jaina samAjamAM ane khAsa karIne sthAnakavAsI samAjamAM moTA khaLabhaLATa pedA karyAM che kAraNa ke zrI. TI. jI. zAha sthAnakavAsI samAjanI eka agragaNya vyakti che. ane teo tathA temanAM patnI eka dhamaparAmacchu ane sthitisa'panna yugala che. temanA jIvanamAM paNa A acitavyA banAve eka dharatIka'pajevA kSeAla pedA karyAM che. A lagnadhaTanAnA guNudoSanI carcA karatAM pahelAM A AkhI ghaTanA kema banavA pAmI tenI ahi sakSipta rajIsmAta karavI jarUrI lAge che. bahena kaMcana meTrIkanI parIkSA pasAra karyAM bAda adherImAM AvelI melajI mathurAdAsa kAlejamAM dAkhala thai hatI ane jenI sAthe te lagnasaMbadhathI joDAi te olIvara AlphreDa desAI pazu te ja kAlejamAM dAkhala thayA hatA ane tyAMnI heAsTelamAM rahetA hatA ane ahi' ja ubhayanA paricayanA prAraMbha thayeA hate. A paricaya uttarAttara vadhatA cAlyA ane gaDha maitrImAM pariNamyA ane temAMthI ja dhIme dhIme ekameka sAthe lagnasaMbadhathI joDAvAnA vicAra janmyA. A vastusthitithI bahena ka'cananA mAtapitA taddana ajANyA hatA. bahena kacana inTara pAsa thai ane pachI peAtAne khI. e. mAM je viSaya levA hatA te zikhavAnI vadhAre anukuLatA elphInsTana kaoNlejamAM lAgavAthI khI. e. tuM bhaNavA mATe bahena kaoNMcana elphInsTana kaoNlejamAM dAkhala thai. Ama chatAM paNa zrI elIvara sAthenA tene premasabaMdha calu ja rahelA. AjathI pANA be varSa pahelAM peAtAnA ja samudAyanA eka zrImanta kuTuMbanA yuvAna sAthe bahena ka Mcanane lagnasa baMdha karavAnI vArtAcata jyAre zrI. TI. jI. zAhe calAvI, tyAre bahena kaMcane peAtAnA dilanI vAta peAtAnAM mAtapitAne pahelI ja vAra jazuAvI ane potA mATe AvI kazI khaTapaTamAM nahi utaravA vinati karI. A vAta jANIne bannene ghaNA sakhta AdhAta lAgyA; A vAta kAi kALe banI na ja zake evA peAtAnA makkama agniprAya temaNe bahena kaMcanane jAvyA ane zrI. TI. jI. zAhe peAte elIvara pAse jaine A vAtane ATalethI ja baMdha karavA sakhta anurela karyo. Ama mAtapitA taraphathI sakhta pratibaMdha mukAvA chatAM elIvara ane kacananA sabaMdha jo ke cAlu rahyo tA paNa bAMhya dRSTie bahena kaMcananI sa` prakAre AjJAdhInatA anubhavIne mAbApa e viSayamAM nacinta banIne kheThA. upara jaNAvela ghaTanAnA pariNAme kaMcana ane tenA mAbApa vacce A prazna puratI eka dIva la ubhI thai ane kaMcananA hRdayane soMpaka' mAbApa khAi kheDA e te joi na zakayA. kramaza : bI. e. nI parIkSA AlIvare pAsa'' va'mAM ane kaMcane khIjA vaga mAM pasAra karI ane ek e. mAM bannee praveza karyAM, ane tene paNa eka varSa' purU thavA AvyuM. Akhare A anizcita paristhitine anta ANavAnA khannee niradhAra karyAM. A bAju zrI TI. jI. zAha tathA temanAM patnI A lagnane kRSTa paNa kALe anuti Apaze ja nahi ema bahena kaMcane joi lIdhu; bIjI bAju elIvaranA mAtApitA paNa sthiA custa khrIstI haiine potAne dIkarA kAi akhrIstI kanyAne paraNe e temane khIlakula asvIkAya' hatuM. pariNAme gayA mArca mAsanI pa MdaramI tArIkhe bannee pratyekanA mAtapitAthI khAnagI rIte sIsIla mereja vidhithI lagna karyu. Ama chatAM banne juduM ghara mAMDIne rahI zake evI krAi temanI tatkALa sthiti je naDDAtI. lagnanA samAcAra peAtAnA mASitAne kema ApavA e 'canane mATe eka bhAre mujhavatA prazna hatA. ghera e vakhate keTalAeka mahemAna AvelA hatA. AA badhA tA. 15-7-51 vacce dharamAM kayAM khaLabhaLATa pedA karavA ema vicArIne kaMcana mauna rahI. mahemAna gayA ane eprIla tathA me mAsa mAbApe mahAbaLezvara tathA mAtherAnamAM pasAra karavAnA niya karyAM. A pravAsamAM paNa vikSepa pedA karIne AnaMdabhaMga karavAnI kaMcananI hIMmata na cAlI ane lagna sabaMdhe te taddana mauna ja sevatI rahI. mAtherAnathI juna mahInAmAM te pAchA muMbaI AvyAM. jInanI 18 mI tArIkhe AlIvare kaMcananA pitAne patradvArA lagnanI hakIkata jaNAvI. khA samAcArathI kaMcananA mAtapitAnA ddila upara eka akalpyA vajrapAta paDaye. Aje paNa e AdhAtanI asaramAMthI banne haju paNa mukta thaI zakayA nathI. A che A lagnabraTanAnA itihAsa. A lagnabraTanA svataH eka bAbata che; te kevI rIte nIpajI te bIjI bAbata che. A ghaTanAnA itihAsa uparathI e tA spaSTa che ke kASTha eka chokarIne bheLavIne bhagADI mUkavAtA, bharamAvavAne ke chaLaprapaMcanA A kASTa kIssA nathI. je sthitisayAgamAM bahena 'cana ucharI, mATI thai ane dhAmiyaka saskAro pAmI te jotAM, tene svapna pazu vicAra Avave na joie evI eka anyadharmI vyakti sAthe paravAne kacane niSNuya karyAM e jarUra eka bhAre Azcaya janaka bInA che. ema chatAM pazu A kai ekAeka pAMca paMdara divasanI oLakhANu ane maheAkhattamAM levAmAM AvelA avicArI niNaeNya nathI, pazu utarettara cAra pAMca varSa daramiyAna dRDhIbhUta thayelI premagraMthinuM sthAbhAvika pariNAma che e upara ApelI vigata uparathI spaSTa joI zakAya tema che. Ama chatAM paNa umaye mAnatAthI taddana khAnagI rIte lagna karyAM ane lagabhaga traNa mahInA sudhI A hakIkatane pragaTa thavA. na dIdhI A bAbata prastuta lagnane amuka 'ze sadekha banAve che ane ATalI hrada sudhI javAne taiyAra thayelA yuvaka yuvatImAM hAvI joitI naitika hiMmatane abhAva sUcave che e kAthI pazu nA kahI zakAya tema che ja nahi. Aje ApaNe vizALa janasamAjanA vadhAre ne vadhAre nikaTa paricayamAM AvatA jaie chIe; bhinnabhinna AcAra vicAra ane judI judI dhAmi`ka mAnyatA dharAvatA vargo sAthenA ApaNeA sapa vadhatA jAya che. ema chatAM paNa lakSetra jevA praznamAM ApaNu mana amuka hRdathI AgaLa qha zakatuM nathI. sadhama samabhAvane dakSa bahu bahu te ApaNane eTale sudhI laI jai zakaya che ke anya dharmAMne ApaNA dhama' karatAM ApaNe utaratA na gaNIe. ema chatAM paNa potAnA dhama' viSetu mamatva, anya dharmathI nirALApaNu' ane peAtA mATe potAnA ja dhama'nu vizeSa AdaraNIyapaNuM eTalA bhedabhAva tA sAmAnyataH ApaNA manamAM rahe ja che. hiMdu ane musalamAna athavA te hiMdu ane prostI vacce ApaNe jI jANe ke kadi na purAya evu' antara anubhavIe chIe. AvI paristhitimAM ApaNI eka kanyA anya kAI khrIstI yuvaka sAthe joDAya e hakIkata ApaNu` dila samabhAvapUrva`ka svIkArI na zake e taddana svAbhAvika che. sthiticusta mAbApate mATe e kaDavA ghuMTaDA keme karIne gaLe na utare evA che. bIjI khajue Aje ApaNAM ugatI ummaranAM bhaNatAM che|karA hArIenuM vAtAvaraNu ane paristhiti bahu judA prakAranI che, ApaNA pUrva gaDathI, sAMpradAyika abhinivezathI, naiti yA vaSNunA UMca nIcA pazuAnA khyAlathI teo bahudhA mukta heAya che. bhinnabhinna varganA ThAkarA chekarIo sAthe bhaNe che, ekamekanA paricayamAM Ave che ane temAM aneka vacce maitro saMbaMdhe nirmANu janme thAya che. musalamAna yA prostI viSe pazu ApaNe jeTalu antara Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-7-51 prabuddha jaina - -- ---- anubhavIe chIe teTaluM antara teo anubhavatA hotA nathI. sudhArake jarUra icche che ke A pasaMdagImAM have nAtajAta ke jema khAnapAna saMbaMdhe amuka sAthe na ja khavAya' e khyAla ghaLanAM baMdhane ADe AvavA na joIe ane pasaMdagInuM kSetra Aje sarvatra lupta thatuM jAya che tevI ja rIte amuka jJAti, bane teTaluM vizALa thavuM joIe. Ama chatAM paNa je jAti ke dharmavALA sAthe lagnasaMbaMdhane vicAra ja thaI na zake be vargo vacce. dharmo vacce athavA te be jAti vacce evA AgrahanI temanA dila upara pakaDa kadi jAmatI ja nathI. AcAravicAra ane mAnyatAnuM asAdhAraNa antara jovAmAM Ave A rIte bahena kaMcana ane lIvaranuM lagna AjanA keleja... che tevA vargo, dharmo ke jAtionA chokarA chokarIonA paraspara | jIvananA vAtAvaraNanuM eka sAhajika pariNAma che e ApaNe . lagna saMbaMdhane AvakAravAne teo taiyAra hotA nathI. A dRSTie samajI levuM joIe. jo ApaNe ApaNAM chokarA chokarIne vicAratAM prastuta lagnasaMbaMdhane samAjasudhAraka anumata nahi kare. enA ucca zikSaNane AvakAryuM, ane lagnanI vaya laMbAvI te paNa AjanA ApaNA samAja daSTAoe hiMdI prajA samakSa A paristhitinA ApaNane gamatAM tema ja aNagamatAM sarva para bhAvI samAjacanA saMbaMdhamAM je Adaza mUke che te AdarzanI NAmo svIkAravAne taiyAra rahevuM joIe. ApaNAM santAne je dRSTie AvAM apavAdajanaka lage AvakAradAyaka lekhAvI joIe. kAMI kare tene saghaLe vicAra mAtra ApaNA dharaNe ja nahi paNa A Adeza che hiMdamAM nAtajAtanA ane matamatAntaranA bhedabhAva saMtAnanuM potAnuM mAnasa ane cotaraphanA saMgane anulakSIne vinAne vargavahIna, jJAtivihIna samAja nirmANa karavAne. hiMdanA karavo joie. A rIte vicAratA kaMcana ane elIvaranuM lagna navA baMdhAraNe A Adezane svIkAra karyo che. cAlu rItarIvAja ApaNane pramANamAM virala chatAM svAbhAvikapaNe nIpajatI ghaTanA ane paraMparAne bAjue rAkhIne A lagnasaMbadho adhikAdhika lAgavI joIe. nirmANa thatAM cAlyA che te bhAvI samAjaracanAnA ghotaka che. jee. muMbaI jevA moTA zaheromAM vasatA ApaNe ApaNI dIkarI- AvA samAjanirmANanuM krAntikArI svapna sevI rahyA che teo AvA ene moTI ummara sudhI bhaNAvIe chIe ane sAdhAraNa rIte saMbaMdhane eka zubhacita tarIke svIkAraze-AvakAraze ane AvAM aDhAra vIza varSa lagabhaganI thAya tyAre tenA vivAha saMbadhane vicAra lagna lAgatA vaLagatA svajanamAM je kSebha, asukha, mAnasika karavA mAMDIe chIe. vaLI dIkarInI spaSTa anumati sivAya Aje paritApa pedA kare che te sarve navA samAjanI prasRtinI anivArya vivAhasaMbaMdha nizcata thaI zakatuM ja nathI. Ama chatAM paNa moTA yAtanA che ema samajIne te kAraNe nirdhArita AdazathI vicalita bhAganA vivAha saMbaMdhe jJAti ane saMpradAyanA vartuLanI aMdara ja na thatAM zraddhA ane AzApUrvaka AgaLa vadhaze. beThavAya che ane A taddana svAbhAvika che. samAna AcAravicAra prastuta lagnadhaTanA aMge keTalAka loko e abhiprAya tathA raheNI karaNIvALA ane paraspara paricita evA kuTuMbe pragaTa karI rahyA che ke Ane lIdhe kanyAkeLavaNIne bhAre dhakake vacce ja sAmAnyataH sarva janasamAjamAM vivAha saMbaMdhe yojAtA lAgaze ane mAbApa potAnI dIkarIone kelejamAM bhaNAvatAM aTakI AvyA che. taddana bhinna prakAranI raheNIkaraNIvALA ane judA ja jaze, teo ema paNa prazna kare che ke te pachI nAnapaNamAM prakAranA dhArmika AcAravALA kuTuMbamAM kanyAne goThavAvuM bahu ja vivAha saMbaMdha gaThavavAnI ane aDhAra vIza varSa pahelAM lagna karI muzkela paDe che e ApaNe cAlu anubhava che. Ama hovAthI nAMkhavAnI pahelAMnI rIta zuM cheTI hatI? AvI rIte vicAravuM game tevI vizALatAnI vAta karavA chatAM ApaNI dIkarI mATe vara e vartamAna dezakALane nahi samajavA barAbara che. dezane AgaLa pasaMda karavAne heya tyAre ApaNI najara paricita vartuLomAM ja vadhavA mATe strI jAtinuM sAmartha bane teTaluM vadhAravuM e atyanta pharyA karatI hoya che. mAtapitAnI huMphamAM rahetI chokarIe paNa Avazyaka che. mAnava samAjanuM eka aMga AgaLa vaye jAya Aja rIte ghaNuM kharUM pasaMdagI karatI jovAmAM Ave che. ane bIjuM aMga pAMgaLuM rahe te bIjA dezenI harIphAImAM ApaNA samAjanI sAmAnya paristhiti AvI hovA chatAM Aje TakI rahevAnuM ke ApaNe kyAM chIe tyAMthI AgaLa paNa cAlu sImADAo teDIne Aje keTalAye vivAha saMbaMdhe jAtA vadhavAnuM azakaya banavAnuM che. strI samAjanuM sAmarthya vadhAravAnA ApaNe avAranavAra sAMbhaLyA karIe chIe. ahiMthI paradeza be upAya che. kanyAone bane teTalI ucca keLavaNuM ApavI bhaNavA jatA vidyArthIomAMthI kaI kaI paradezI yuvatI sAthe lagna ane lagnanI vaya uce lAvavI. vaLI e paNa ApaNe bhulavAnuM saMbaMdhathI joDAya che. ApaNA dezanI yuvatIe paradezI vidharmI sAthe nathI ke keLavAyale yuvAna keLavAyalI kanyAnI ja apekSA lagna karyAnI ghaTanAo paNa banI cukI che. ApaNA dezamAM paNa karavAno che. AvA banAvathI DadhAI jaIne je mAbApe pitAnA eka bAju hiMdu ane bIjI bAju pArasI, khrIstI ke musalamAna dIkarIone AgaLa bhaNatI aTakAvaze temane pitAne ja pastAvAne vacce paNa avAranavAra lagna saMbaMdhe nirmANa thatAM ApaNe sAMbhaLatA vakhata Avaze. zANAM mAbApa potAnI dIkarIone ucca keLavaNI AvyA chIe. kaMcana ane elIvaranuM joDANa paNa A ja prakAranuM ApavAmAM AvA chuTAchavAyA banAva bane tethI DarI jaIne pIcheche. alabatta AvA banAvo haju apavAdarUpa che, ema chatAM haTha kare e saMbhavita ja nathI. paNa samayanA vahevA sAthe AvI ghaTanAo adhikatara pramANamAM - A AkhA kIsAne aMge kei ema paNa prazna karI zake banI rahI che e svIkAryA vinA chUTako nathI. che ke A chokarI kevI niSphara ane kRtanI ke pitAnA mArge A lagnane sudhAraka gaNavuM ke kema te te ApaNe sudhAraka manaravIpaNe cAlavAmAM pitAnA mAbApane keTalA moTA paritApanuM kahIe chIe tenA upara AdhAra rAkhe che. sAdhAraNa rIte pite nimitta banaze tene teNe leza mAtra vicAra na karyo ? je koI samAjasudhArAnI ApaNI kalpanA maryAdita hoya che sthiticuta kaMcanane aMgata rIte na jAtA hoya tenA mATe AvuM anumAna le ke vartamAnanAM vaheNane samajI ja zakatA nathI hotA ane bhUtakA- taddana svAbhAvika che. 'mAbApa paDe khADamAM, huM te mArA mArge ja LanI rUDhi paraMparAne bane teTaluM vaLagI rahevAmAM samAjanuM zreya javAnI ane mAruM sukha ja ze dhavAnA" AvI vRttivALAM svArthI ane sthiratA rahelI che ema teo mAne che. sudhArake vartamAnanI apamatalabI ane kevaLa manasvI chokarA - chokarIonA avanavA jarUgyiAne pIchANe che ane te pIchANa mujaba cAlu rItarIvA- kIssAo ApaNe avAranavAra sAMbhaLI e paNa chIe. paNa bahena jomAM jarUrI pheraphAra karatA rahevAnuM kahe che. Ama chatAM paNa je kacanane jeo jANe che te tenA viSe e abhiprAya darzAvI zake pagaluM bharavAnA lAbhAlAbha viSe pitAnuM dila zaMkAspada hoya te tema nathI. kaMcana suzIla, namra, vinIta ane mAbApa pratye atyanta pagalAne teo saMmata karatA nathI. lagnanI pasaMdagI saMbaMdhamAM " Adara dharAvatI evI eka ugatI ummaranI bahena che, AjanI A* * Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-7-51 2 . chakalAI ke phezananI TApaTIpa tene aMza mAtra sparzI nathI. khAdI A rIte bahena kaMcana tathA elIvaranA lagnane ApaNe pahere che ane sevikAdaLamAM kAma kare che. potAnA abhyAsa Aja melavavA prayatna karIe te ApaNane lAgavuM joie ke A lagna sudhI te ekAgra citta karatI AvI che ane haju paNa ema. e. AjanI paraMparA ane praNAlithI atyanta virUddha che, tenI sAthe tathA ela. ela. bI. thavAnI hoMza dharAve che. kaMcanane jeo joDAyeluM khAnagIpaNuM tene amuka aMze sadoSa banAve che, AvI jANe che temane mana to e prazna e chae ke mAbApane svapna : pasaMdagImAM zANapaNu karatAM sAhase dhaNe vadhAre bhAga bhajavyuM che. paNa duHkha devAnI vRtti na citave evI eka saraLa ane nirdoSa ema chatAM paNa A lagnaghaTanA pAMca pAMca varSanI premaniSThAnuM bahena ApaNA cAlu AcAra vicAra ane saMskArethI jene ApaNe pariNAma che, tenI sAthe bIjo koI chaLaprapaMca ke anaitika tatva bahu dUranI vyakti lekhIe tevA eka khrIstI yuvaka tarapha kema saMkaLAyela nathI, kaMcane pasaMda karelo mArga sukhasAhebIne nahi AkarSAI ane tenI sAthe lagna karavAnI hada sudhI jaine mAbA paNa kAMTALo ane pAravinAnI agavaDathI bharelo che--A hakIkatanI panA dila upara atyanta kAramo ghA karavAnuM nimitta kema banI ? ApaNe purI kadara karavI joIe ane koI paNa yogya umaranA Ane eka ja khulAse thaI zake che ke strI che ke purUSa hA-ugatI apariNIta yuvaka yuvatI lagnasaMbaMdhathI joDAvAne hakadAra che e kudaummaranA mAnavInA dilamAM anya vyakti viSe kaI kaI vAra eka ratI kAnunane anusarIne nirmANa thaI cukelA A saMbaMdha pratye ApaNI evI adamya kAmanA-premavivazatA janme che ke tene nathI TALI sahAnubhUti ane zubhecchA hovI joIe. kaMcane tathA elIvaranA zakAtI ke vALI zakAtI. vivaza prANInI mAphaka te dizAe te mAtapitAoe paNa A lagna saMbaMdhane A rIte nihALavo joIe ghasaDAthe ja jAya che ane sAthe sAthe AsapAsanAM svajanane ane pitAnA aMgata abhinivezo, samAjapratiSThA, AsapAsanAM vyathita thatAM joIne pite pAra vinAnI vyathA ane anyane paNa svajanonA abhiprAya, rUDhicusta vagane sapta aNagamo-A anubhave che. kavi bhavabhUti varNave che ke -- badhAMnI upekSA karIne jevI rIte vRkSa pitAnuM chedana tADana karanArane inipajJatti na mAttara: phroDani hetuH ' paNa zILI chAMyanI zItaLatA Ape che tema pitAnAM saMtAnone na khalu bahirupAdhIn prItayaH saMzrayante // temaNe vAtsalyanI huMphathI svastha banAvavA joIe. "na ka9pI zakAya evo koI agamya hetu be padArthone-vyakti paramAnaMda ene-jeDe che; AvI prItI bAhya sagA sAthe karaze paNa saMbaMdha pratyAghAtI sAdhusaMmelana dharAvatI nathI." upara varNavele prema saMbaMdha Ave ja kaI prItivega hoya che. Ane ghelachA kahe bevakuphI kahe, unmAda kahe athavA te bhAratane AjhAdI prApta thayA bAda prAnta prAntamAM kesi sArUM nAma ApavuM hoya te pUrvajanmane koI agamya rUNAnubaMdha kahe sarakAranI sthApanA thaI ane madhyavatI sarakArane vahIvaTa paNa paNa AvI koI baLavAna vRti jyAre mAnavI cittamAM janme che, tyAre koMgrese hAthamAM lIdhe. tyAra bAda ApaNuM sAmAjika ane dhArmika nAta jAta dhama saMpradAya AcAra vicAra kazuM ja te jotI nathI. jIvanane sparzatA aneka kAyadAkAnune thavA lAgyA che. kegresa saraAmAMthI kadi kadi svajanomAM ane samAjamAM aniSTa dharSaNo paNa kArane prajAnI dhArmika jIvanamAM sIdhe hastakSepa karavAnI lezamAtra janme che. jANItI kahevata che ke "prema na jue jAta jAta." paNa IcchA nathI. ema chatAM paNa koMgresa sarakAra prajAjIvanane aneka ApaNe vyavahAra nipuNa lekhAtA mANase AvA koI AveganA asti dizAethI uMce lAvavA icche che, ApaNA jIvanamAM ghara karI tvane svIkAravAne taiyAra hotA nathI ane AvuM jayAre paNa kAMI bane rahelI aneka badIonI sAphasuphI karavA mAMge che, ApaNI saMsthAo che tyAre tene "svaccheda zabdathI oLakhAvavA sivAya bIjo koI je prajAjIvanane ghaDavAmAM ghaNuM moTo bhAga bhajave che tenuM paNa dezakALanA pheraphAra mujaba saMmArjana karavA ane pragatigAmI banAzabdaApaNI pAse hotuM nathI. zekasapIyaranAM ramIo juliyaTanI vavA cAhe che. Ama chatAM paNa ApaNuM jIvana sAthe sAMpradAyikatA ApaNe prazaMsA karIe chIe, zeNI vijANaMdanI oLakhANa karAva eTalI badhI vaNAyelI che ke dhArmika bAbatathI alaga karIne koI nAra lokakavi medhANI viSe ApaNe ahezAnamaMdI dAkhavIe paNa sAmAjika prazno ukela lAvavAnuM ke sAmAjika paristhi chIe. paNa vAstavamAM ApaNI sAme ApaNA samAjamAM jyAre timAM pheraphAra karavAnuM zakaya nathI. bhUtakAlIna aMgreja sarakAra Avo koI kIsse bane che tyAre ApaNe tene oLakhI zakatA nathI. AvA kIssAne ApaNe upara challI rIte tapAsIne te upara eka paradezI hakumata tarIke ApaNuM upara rAjya karatI ghaNA ane phITakAra varasAvavAmAM kadi kadi eka prakArano AnaMda hatI ane ApaNI sAmAjika-pragatinI tene leza mAtra paNuM anubhavIe chIe. cintA ke paravA nahotI ane tethI ekAda be apavAda ApaNe Ama kema vartIe chIe? AvA kIssAne sivAya teNe ApaNuM sAmAjika-dhArmika paristhitine sudhAravAneekAeka nindI nAMkhavAne badale zAntithI, dhIrajathI ane UMce lAvavAne teNe kadi prayatna sarakho paNa karyo na hato. svabhAvathI te viSe sahAnubhUtipUrvaka vicAra karavA ane tenuM yogya telana sthiticusta evA ApaNuM janasamudAyane A nIti khUba gamatI karavA ApaNe be ghaDi ubhAM kema rahetA nathI? AnuM eka hatI ane e kAraNe aMgrejI hakumata viSe te saMtoSa anubhavI hatI. ja kAraNa che ke koI paNa ghaTanAnuM vAstavamAM mUlya game te hoya, Aje A niti cAlI zake tema che ja nahi. Aje navA paNa ApaNI pAse te AvI ghaTanAne mApavAnuM eka ja mApa heya samAjanI ApaNe racanA karavAnI che, dabAyelA ane rUMdhAyelA che ane te e ke A ghaTanA leka virUdhdha che ke lekasaMmata ? ane sAmAjika tharane uMce lAvavAnuM che. aspRzyatA jevI badIne ApaNu sarva jIvana vyavahArane anuzAsaka niyama paNa ghaNA moTA jaDamULathI ukheDavAnI che, strI jAtine purUSa jAtinA samAna sthAne bhAge eka ja hoya che ke vacana gudaDyuM DhojiuM nALacuM sthApavAnI che, kemI bhedabhAva dharamULathI dUra karavAnA che, dharmanA nAvara 1. A bAbatamAM sthiticusta ke sudhArakamAM bahu taphAvata nAme bheguM thatuM aDhaLaka dravya kAme lagADavAnuM che, bekArI ane heto nathI. pharaka hoya to te mAtra kavirUdhdha'nI maryAdAnA ochA bhIkSa vRtti nAbuda karavAnI che, pragatirodhaka rUDhio ane praNAlikAone vadhatApaNAne hoya che. satyazodha ne ane nyAyatelanane mAMga uccheda karavAnuM che, ApadAyika ane nAta jAtanAM dhoraNe nAnA vargomAM lekaabhiprAyanI sarvathA upekSA karIne "zudhane yathArtha rIte melavavAmAM vaheMcAyelA vargonuM ekIkaraNa karavAnuM che, dabAyelI zaktione rahe che. ema na karIe te ApaNA hAthe ke che paNa zuddha kRtyane akAraNa anyAya thavAnuM bhAre jokhama raheluM che e ApaNe ekaLI karIne rASTradhdhAnA kAryamAM lagADavAnI che. AvA udAtta rakhe bhUlIe. hetuthI prerAIne Aje prAnta prAtamAM aneka dhArAo thavA lAgyA che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-7-51. prabuddha jaina AvA dhArAone virodha karatAM upara jaNAvela sAdhu saMmelane dharmAdA TrasTa bIlanA pariNAme dhArmika saMsthAonA vahIvaTa vadhAre TharAva karyo che ke " A zramaNa saMdha mAne che ke AjanI sara- vyavasthita pAyA upara mukAze e lAbha ApaNe bAjue rAkhIe kAra dharmAdA TrasTa bIla, bhIkSAbaMdhI, madhyabhArata dIkSA niyamana, ane ene lIdhe dhAro ke amuka maMdiramAM ekaThA thayela nirjIva maMdiramAM harijana praveza ane bahAra rIlIjIyasa ekaTa vigere dravyane sAmAjika upayoga karavAnI pharaja paDI che tethI jaina niyamo ghaDI dharmamAM anucita bastakSepa kare che te ThIka nathI. dharma ke jaina samAjane zI hAni thaI besavAnI che ene kaI tema karavAne sarakArane koI adhikAra nathI. videzanI sarakAra hatI javAba Apaze ? bhIkSAbaMdhIne lIdhe dhAre ke bhIkSArthI jaina sAdhutyAre paNa je hastakSepa thayo nahate te bhAratIya sarakAra taraphathI ene amuka pAsa rAkhavAnI pharaja paDI che temAM tenA paMca thAya e khUba ja anicchanIya vastu che." mahAtapAlanane zI bAdhA pahoMcavAnI che? kayAMka koI sudhAre * A TharAva kayA prakAranuM pratyAghAtI mAnasa raju kare che ene icchatA hoIe te kyAMka koIka baMdhana paNa svIkAravuM ja paDe, bahu vistAra karavAnI jarUra nathI. A TharAvadvArA eka evA prakA. madhyabhAratanI sarakAre bALadIkSA pratibaMdhaka kAyade karyo che ke rane bhAva vyakta thAya che ke amAre te 'greja sarakAra sArI nahi tenI cokakasa khabara nathI, paNa dhAro ke e dhAre hatI ke je kadI amArA dharmamAM hastakSepa karatI hatI. Ama * pasAra karyo hoya ane dIkSA upara vayane kai amuka aMkuza chatAM paNa AjhAdI AvI te bhale AvI, paNa teNe amArA mukAye hoya te zuM tethI sAdhu samAjanuM astitva jokhamAI javAnuM dharmamAM jyAM tyAM hAtha nAMkhavA mAMDe che te amArA mATe asahya che ? harijana madira pravezane A sAdhu saMmelana virodha kare che 'vastu che ane tema karavAne A sarakArane keI adhikAra nathI. e te avicArIpaNAnI avadhi che. bIhAra rIlIjIyasa ekaTa e uparanA TharAvamAM sucavavAmAM AvelA dhArAo mAtra jaina samAjane ja dhArmika sakhAvatanuM niyamana karate eka kAyade che. A tathA anulakSIne karavAmAM Ave che ema nathI, paNa keTalAka AkhA hiMdu upara jaNAvelA kAyadAomAM eka yA bIjA prakAranI truTio hoya samAjane ane keTalAka prajAnA sarva vargone lAgu paDe che. ema chatAM paNa ke jene lIdhe lAbha ochA thatA hoya ane samAjanI agavaDa bIjA koI samAjane ke vargane A dhArAo sAme koI khAsa vAMdho bahu vadhI jatI hoya te teno nirdeza karIne te sudhAravAnuM kahevuM ke virodha nathI. mAtra jaina samAja ja keNu jANe kayA prakAranA ALA te eka vAta che ane samAjane unnatine bhAge laI jatA badhA "mAnasanI bhAga banI beThI che ke tene jyAM tyAM dhama jokhamamAM kAyadA kAnunane eka sarakho dharmanA nAme virodha karavA e bIjI vAta che. A virodha karavA chatAM kAyadAo thayA ja karavAnA che, lAge che. tene A sarakAranI AvI eka paNa vAta gamatI nathI. tene amala paNa thavAne che ane samAja AgaLa vadhye javAnI ' A sAdhu saMmelane jema AjanI sarakAranI cAra bAbato vakheDI che tema madhaniSedha jevI koI eka paNa bAbatanI kadara karI heta ja che. mAtra A virodha joIne vizALa janasamAja ApaNI samajaNanI, zANapaNanI kImata kare che ane ApaNe sAdhu samAja te ATale paNa guNadoSa viveka A saMmelananA agragaNya sAdhuo keTale pratyAghAtI vaLaNe thI bharelo che tenuM vizALa jagatane ApaNe dharAve che ema mAnIne ApaNe AzvAsana anubhavata, paNa tenI bhAna karAvIe chIe. duHkhanI vAta to e che ke A ane AvA najaramAM te jANe ke A sarakAra jaina dharmanI duzmana ja hoya TharAvone cetarapha DhaMDhero pITAvavAmAM Ave che ane e TharAve ane jaina dharmanuM nakheda vALavA beThI hoya ema AvA kAyadA sarvatra pasAra karavAmAM Ave evuM Andolana calAvavAmAM Ave kAnunanI virUddhamAM vyAkhyAnapITha uparathI ApaNuM surisamrATa che. AjanI sarakAra sAme A rIte artha vinAnuM vAyu maMDaLa pracAra karyA kare che ane tethI bhaLI janatA bharamAyA kare che. pedA karatA sAdhuo tema ja zrAvakane bhAna nathI ke rASTra ane prazna te e che ke AvA kAyadAo zuM kharekhara jaina samAjanA adyatana anuzAsaka baLo kaI dizAe 'ti karI - dharma ke jaina samAjanA hitane bAdhaka che ? muMbaI sarakArane rahyAM che ! paramAnaMda, prabhu mare avaguNa citta na dhare" - ("jIsInI akhe' e takhallusathI zrI kasanasiMha cAvaDA "sarakRti'mAM ghaNA samayathI pitAnAM paTAM chavAya- sa smaraNe bahu rocaka bhASAmAM ALakhe che. AvI ja eka sundara smaraNanodha saMskRtinA jaMtuna mAsanA aMkamAMthI udhata karIne nIce ApavAmAM Ave che. e e samayanI vAta che ke jyAre gAMdhIyugano AraMbha thaye naheto ane uMcA nIcA ane aspRzyatAno khyAla ApaNu samAjamAM jIvanta hatA. Ama chatAM paNa nIcenA AlekhanamAM ApaNane je mIThA sAhAI'nuM darzana thAya che te mIThA zahAduM ane meTA nAnA vacce vAtsalya ane premA AdaranuM' AjanA jamAne ke , jayAre ucAnIcanA bheda bahu ja haLavA thayA che ane aspRzyatvanI lagabhaga nAbudI thaI che ema ApaNe gaurava cintavI rahyA chIe tyAre ApaNane darzana thatuM nathI A ApaNI moTI kamanasIbI che. paramAnaMda.) pitAjI bhakta hatA. niMrAta saMpradAyamAM emanI gurU paraMparA laIne phakIrakAkA AvI pahoMcatA. baporanA AkarA taDakAmAM ghATa . hatI. ajunavANI 'vALA arjuna bhagata emanA gurUbaMdhu thAya. para kapaDAM dhoIne jemano cAmaDIne vAna pAko thaI gayA hatA pitAjIe paNa I. sa. 1913-14mAM eka kAvyasaMgraha " tasvasAra evA amArA phaLiyAnA ja bebI lalukAkA paNa hAjara thaI jatA. bhajanAvali'ne nAme prasiddha karyo hate. emane bhajana gAvAne Akho divasa zaherasudharAInI TapAla pahecaDIne thAkI gayelA khUba zekha hate. kudarate bulaMda kaMThanI emane bakSisa karI hatI. jamAdAra ThAkarasiMhakAkA rastAmAMthI ja taMbUrAne tAra cheDatA AvI jUnA DhALonI emanI jANakArI sArI hatI ema mArI bA paNa jatA. savAra, bapora ne sAMja jene mana eka ja vAta che ema samajIne kahetAM. mAru, dhanAzrI, gauDI jevA jUnA rogo ane lokabhajananA Akho dahADe pitAnA cAkanA paiDA upara mATalA ane kuMDA zuddha paraMparAgata DhaLe emanA gaLAmAM sacavAyA hatA. pitAnA utAratA dhULIenA vara zAmaLakuvA khabhe Dhelaka bevIne khAvatA tyAre racelAM bhajane uparAMta sura, tulasI, kabIra, raidAsa, dAdu ane phaLiyAne nAke ja helaka upara thApa mArIne e pitAnuM Agamana nirAtanAM asaMkhya bhajane emane kaMThastha hatAM.. eTale ja sacavAtA. dhULapheine pitAjIe bahena kahelI. dara varase amAre tyAMthI samIsAMje pitAjInI mahephIla jAmatI. cAMpAnera daravAjavALA eka maNa bAjarI e laI jAya ane tene badale AkhA varasanAM khuzAladAsa kAkA pitAnI jeDA zIvavAnI dukAna sAMje baMdha karIne dhara mATe mATInAM vAsaNe pUrAM pADe. phaLiyAnA jAhera naLa upara nAhIdheIne A bhajanamaMDaLImAM sAmela thatA. Akho divasa kaDI. nAhIdhoIne parasotamakAkA bArebAra ja AvatA. mArA pitAjI vAta enI kALI majUrI karIne sAMje jamI paravArIne hAthamAM calama karatA ke parasetama jevI hajAmata karanAra vilAyatamAM paNa kaI Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jaina tA 15-7-51 nahIM hoya. emane hAtha eTalo nAjuka hatuM ke e hajAmata karatI hoya tyAre mANasane uMdha Ave. A badhI maMDaLI saMdhyATANe jAmatI. pahelAM jarA Amatema alakamalakanI vAta thAya. eTalAmAM calama ane huke ane mArI lya. DholakanI kaDIo caDhI jAya. taMburAnA tAra maLI jAya. maMcharAne raNakAra bole ane pachI bhajana zarU thAya. ATheka vAge rAte phaLiyAne bhaMgI dhULAbhAi mere mAgavA Ave te mero mAgyA vinA jarA dUra besIne bhajanamAM masta thaI rahe. ane enI A bedara kArI viSe enI vahu mahAkAra roja savAre vALavA Ave tyAre mArI bAne phariyAda kare. lalukAkA dhabI pahelAM bahu dArU pInA, paNa jyArathI emaNe A bhajanamaMDaLImAM AvavA mAMDayuM tyArathI emaNe dArU samULage che hato. evI rIte zAmaLakuvAe gAMjo ane ThAkorasiMhakAkAe bhAMga choDI dIdhA hatA. rAte ATheka vAge giridharakAkA taMbALA AvI pahoMcatA ane bhajanomAM raMga jAmato. rAte naveka vADe maMDaLI vikhAtI. giradharakAkA dhaNI vakhata rAte pitAjI sAthe ja jamatA. aThavADiyAmAM be traNa vakhata eka vADInA raMgamahAlathI maganakAkA dALiyA ane pIrAmitArathI gaMgArAmakAkA paNa A mahephilamAM bhAga levA AvatA. gaMgArAmakAkAnI ghANInuM zuddha talanuM tela e vakhate amArA AkhA lattAmAM bahu ja vakhaNAtuM. eka divasa mArAM bAe pitAjIne kAne vAta nAMkhI kepULAbhAI rAte mere mAgavA nIkaLe che ane pachI bhajanamAM besI rahe che. te rAte emanA chokarAyAM bhUkhyAM suI jAya che evI AjIjI aneka vakhate mahAkare karI che. paNa jayAre A phariyAdanuM kaMi na vanyuM tyAre dhULAbhAinI sAthe mahAkare paNa mero mAgavA nIkaLavA mAMDayuM. dhuLAbhAI bhajanamAM besI paDe ne bicArI mahAkora mere mAgIne bhajana pUrAM thaye dhULAbhAIne laIne cAlatI thAya. phaLiyAnAM chokarAMo dhULAbhAIne dhULAkAkA ane mahAkArane mahAkorakAkI kahetAM. mArAM bA paNa mere nAMkhavA bUma pADe tyAre " mahAkAra laI jAva." evA mAnavAcaka bhAvavALuM bele. vAratahevAre mahAkara mATe khAvAnuM khAsa juduM DhaMkAya. eka vakhata evuM banyuM ke traNacAra divasa lAgalagATa dhULabhAI mero mAgavA AvyA nahi. ekalI mahAkAra AvI. mahAra pitAjI sAthe te sIdhI vAta na kare; kAraNa ke lAja kADhe, eTale pitAjIe mArI bA mAraphata dhULAbhAInI gerahAjarInuM kAraNa pUchAvyuM tyAre khabara paDI ke dhULAbhAI mAMdA che. e divase pitAjIe bA pAse sudarzanacUraNa garama karAvyuM; ane ene rasa gALIne eka zIzImAM bharyo. e zIzI dhULAbhAI mATe mahAkerane ApI AvavA pitAjIe mane DheDavADe mekalya. AvI traNeka meTI zIzI pIne dhULAbhAI sAjA thayA ane emaNe rAbetA mujaba bhajanamaMDaLImAM AvavA mAMDayuM. - dhULAbhAInI mAMdagInI sAravAramAM paDelI mahAkArathI niyamita vALavA avAtuM nahIM, eTale AMgaNuM ane jAjarU baMnemAM gaMdakI vadhatI jatI hatI. pitAjI, huM ane bA sA theDuM ghaNuM karI letA, paNa dhULAbhAI jevI saphAI thatI ja nahIM. Ane kAraNe dhIredhIre bAne mahAkora upara thoDI cIDha paNa caDhI hatI. eka rAte dhULAbhAI ane mahAkaeNra mere mAgavA AvyAM - lAkaDIne Teke ane mahAkAranA khabhA upara hAtha mUkIne dhuLAbhAI bAvyA ne bhajanamaMDaLImAM sAmela thaine dUra beThA eTalAmAM bAe ' mahAkAra " kahIne traNacAra bUma pADI. paNa mahAkera dUra gaI haze ke koNa jANe paNa AvI nahIM. eTale bAe mane belAvIne kahyuM: "pelI bhAkalI Ave tene ATaluM khAvAnuM ApI deje." bhajana pUrI thaI gaI. maMDaLI vIkharAI gaI. bAe bahAra AvIne joyuM te mAkera hajI AvI nahotI. dhULAbhAI sAmI bhIMte aDhelIne ardhajAgRta avasthAmAM jhelAM khAtA hatA. pitAane niyama hato ke mere naMkhAyA pachI ja jamavA besavuM. bAe bahAra AvIne jorathI bUma pADI "mahAkAra mahAkara, " paNa mahAkerane sAme avAja ne avyo eTale emaNe ciDhAI chaNako karyo? " mAlI maratIya nathI ne jaMpavA paNa detI nathI." basa bAne A ajaMpe nIkaLe na nIkaLe tyAM mahAkarano AvAja AvyuM: "bA mere nAMkhaje." "le mAlI, kayAM marI'tI kyAranI ?" kahIne bAe khAvAnuM pachaDAya e rIte TopalAmAM nAMkhyuM. thoDIvAre bAe saune jamavA bolAvyA. bAnA be traNa vAra bolAvyA chatAM pitAjI AvyA nahIM eTale bA pite bahAra teDavA AvyA. pitAjIe jamavAnI nA pADI. eTaluM ja nahIM paNa saunA Azcarya vacce emaNe pAMca upavAsa karavAnuM jAhera karyuM. bA te bicArAM A nirNaya sAMbhaLIne digamUDha jevAM ja banI gayAM. thoDIvAra pachI atizaya gadgad avAje emaNe kAraNa pUchyuM. pitAjIe kahyuM: "tame mahAkarane kevI rIte bolAvI? enI sAthe tochaDAIbharI rIte vartana karIne enuM je apamAna karyuM tenAthI ApaNuM ghara lAkyuM che. enuM prAyazcita mAre karavuM joIe. tenAthI thApaNa 14 6 huM pAMca upavAsa karIza." haMmezanI Teva pramANe bAe hAtha joDIne mAphI mAgI, paNa pitAjI ekanA be na thayA. bApujInI sAthe bAe paNa paca upavAsa karyA. e vakhate huM trIjA aMgrejI dhAraNamAM bhaNu hatuM. mArA mAnasa upara aMgrejI bhaNatarane kaMIka rUAba chaMTAto hato. khristI ane pArasI sAthIdAronI sAbatane kAraNe gharanI namratAnI nirmaLatA upara garvane DAdha paDavA mAMDayA hatA. tyAM ja A prasaMga bane. pAMcame divase samIsAMje maMDaLI pAchI jAmI hatI. bA ane pitAjI pAraNAM karavAnAM hatAM. chelle bhajana gavAyuM " prabhu more avaguNa citta na dhare" ane sau vikharAyA. te rAte ame jamavA beThAM tyAre bA ane bApujInA mukha para avarNanIya AnaMda joIne mArUM mugdha aMtara pulakita thaI gayuM. mAre aMtaHkaraNamAMthI bhajananI pelI paMkti khasatI ja nahatIH "prabhu mAre avaguNa cita na dhare !" Aje A prasaMga saMbhAruM chuM tyAre uparanI paMkita ja sajIvana thAya che. bhikhArI ati zrImaMta ane ati udAra evI enI khyAti hatI. enAM dvAra sAme savaMde bhikhArIonI chU jAmI ja hoya. Ave te bhIkhArIne mAge te vastu ApavAno ane niyama hato. eka bhikhArI te niyamita rIte ene tyAMthI bhikSA mAgI keTalAMka varSo pachI zrImaMta thaye. ane keTalAMka varSo pachI badhA bhikhArIonI mAgaNIo pUrI karatAM karatAM e zrImaMta bhikhArI thaze. bhikSA mAgatAM bhAgatAM eka divasa e pitAnI ja udAratAthI zrImaMta thayelA e bhikhArIne tyAM gaye. eNe e zrImaMta thayelA bhikhArIne oLakhI kADhaye, paNa bhikhArI thayelA e zrImatine e pahelAnA bhikhArIe oLakhe nahI. eALakhANa ApyA vagara eNe bhikSA mAMgI. e ene jarUra sArI jevI bhikSA Apaze evI enI khAtarI hatI. huM bhikSA ApavAnI virUddha chuM.' e zrImaMta thayelAM pahelAMnA nikhArIe kahyuM. kema vArUM ?" e bhikhArI thayelA zrImaMta pUchayuM, kAraNa bhikSA ApavAnI kharAba Tevane lIdhe eka zrImaMta gRhastha bhikharI thaye che ema meM hamaNu ja jANyuM !" - e zrImate uttara Ape. akhaMDa AnaMda"mAMthI sAbhArauchA. zrI, ananta kANekara maNa Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-7-51 prabuddha jaina | e saMta, sudhAraka ke rAjakArI sata racAyele hAi kAi pAka ane jaina dharmanA mULa nivAsI ja che. (vaci rASTrabhASA ane bhagavAna mahAvIra - mibabhinna prakAranI bhASA, bAlI, rItarIvAja tathA pizAkane khavAmAM AvatI. buddhanI dhamabhASA te bhAgadhI ja che. (vacce kAraNe bhArata jevo vizALa deza sAMskRtika dRSTie eka hevA ", buddha ane jaina dharmanA mULa siddhAntone samanvaya" le. chatAM, judI judI jAtie ane jUthomAM vaheMcAyele hAI kaI paMDita becaradAsa jIvarAja dezI)] tyAre, anya prAMtanA leke paNa saMta, sudhAraka ke rAjakArI netAnA saMdezane dharadharathApI paNa samajI zake evI eka sarva sAmAnya bhASA ubhI banavAmAM hamezA meTo aMtarAya naDayA karyo che ane temAM paNa karavA jema Aje kevaLa khaDI belI hiMdI nahI tathA eremukhya kAraNa te bhASAnuM ja che, bhASA e vicAra ane bhAvanA vyakata bIka chApavALI u6 nahi paNa e benA AdhAre lokonI jIbhe karavAnuM vAhana he che jyAM eka jUtha bIjA jUthanI bhASA samajI caDI pracalita thAya evA bhinnabhinna bhASAnA zabdo tathA rUDhizakatuM nathI tyAM kaI paNa dhArmika saMdeza, sAmAjika sudha raNa ke prayogone samAvatI-sarvasAdhAraNa AmajanatAne, belacAlamAM - rAjyakArI anuzAsane sarvavyApI rUpa dhAraNa karI zakatA nathI. ethI saraLa thAya tevI-eka nUtana rASTrabhASA vikasAvavAno prayatna che bhinna bhina samAje eka bIjAne samajI zake, pAse pAse AvI tema bhagavAna mahAvIre paNa te kALamAM,mAgadhInA AdhAre sarvaeka bIjAmAMthI laI daI zake temaja dezanA koI paNa bhAgamAM sAmAnya bhASA tarIke ardhamAgadhIne AkAra ApyuM hatuM ane ene uThelA nUtana saMdezane jhIlI jIvana ghaDatara karI zake e mATe badhA pitAnA dharmapracAranI bhASA banAvI hatI. jUtha vacce belacAlanI eka bhASA hevI joIe tyA te badhA ja che. paNa AkArano artha e nahI ke satyasamAjanA sthApaka samajI zake evI koI bhASA nimaNa thavI joIe. tyAM sudhI svAmI satyabhaktajIe je rIte Aje mAnavabhASA nAma ApI dezanuM akhaMDa rASTrape utthAna na thaI zake. AvI vicArasaraNI eka nUtana bhASAnI svataMtra racanA karI che e rIte mahAvIre koI mAMthI mahAtmAjIe temaja bIjA dezabhakateo samAja sudhAraNA nutana bhASAnI racanA karI hatI, paNa jema megala yugamAM bhinnatemaja rAjakIya pracAra sAthosAtha dezanI eka sarvasAmAnya bina-bhASAbhASI sainikonI bolacAlanI bhASAmAMthI "udu' pragaTI bhASA ubhI karavA tarapha paNa teTaleja purUSArtha sevyuM che. AvI hatI tema ardhamAgadhIne AkAra maLyo hoya, yA te jema bahu prAcIna kALamAM sarvasAmAnya vyavahAra mATe saMskRtane Aje navasaMskaraNukArA khaDI belI hiMdIne rASTrabhASAnuM pada ane adhatana yugamAM aMgrejIne upayoga thayele ApaNe joIe ApavAmAM AvyuM che te rIte sarvasAmAnya bhASA banavAnI yogyatA chIe. paNe te vidvAne, paMDIta tathA bhaNyAgA upalA tharanA dharAvatI koI bhASAne mahAvIre dhamapracAranuM vAhana banAvyuM heya leke puratI ja e pracalita hoI sAmAnya Ama janatA te AvA je pAchaLathI ardhamAgadhI nAma pAmI hoya yA te pracalita saMdezathI aparicita ja rahetI ane je kaMI paNa sadeza anuvAda- ardhamAgadhIne upayoga karI ene emaNe e pade sthApI hoya. : rUpe emanA sudhI pahoMcate te paNa vacamAM vikRta thayA vinA ke A bAbatamAM "ardhamAgadhInuM mULa zuM hatuM? bhAgye ja enA zuddha svarUpe pahoMcI zakate. pariNAma e AvatuM * * ena saMskaraNa-vikAsa kevI rIte thayo?" temaja " e kaMI bhASAke samAjamAM saMskRta ane asarakRta evA be vargo paDI jatA kA enA ya vikAsamAMthI janma pAmI hatI?" ke "enuM vataMtra ane tethI samAjanuM eka akhaMDa ghaTakarUpe uthAna thaI zakatuM jharaNuM dharmabhASA banavAthI vyApaka banyuM hatuM?" e viSaya para nahi. rAjakIya ke dhArmika hIlacAlane paNa A ja kAraNe joIe te bhASAzAstrIo ja prakAza pAtharI zake, Ama chatAM A viSaya te vega maLI zakate nahi. Aje paNa AvI ja muzkelIo para bhASAzAstranA uMDA abhyAsI paMDita becaradAsa jIvarAja Apane naDayA karI che. ethI jema e aDacaNo dUra karavA temanA eka patramAM eTaluM te jaNAve che ke "saMte pAdavihAra AjanA netAoe eka akhaMDa rASTrabhASA sthApita karavAnA karatA eTale temanI jIbha para eka evI bhASA ramatI je loko prayatno karyA che tema eka kALe 2500 varSa pahelAM bhagavAna mahA saheje samajI zakatA, A uparathI eka vastu te nirvivAda rIte vIre paNa e ja prayoga karyo hate athavA te ema kahI zakAya tarI Ave che ke mahAvIre pitAnA vihArakALa daramyAna bhinnabhinna ke evI rASTrabhASA ubhI karavAne mULa maMtra emaNe ja jagatane prAMtanA lake samajI zake evI koI sarvasAmAnya bhASAne upaprathama ApyuM hatuM. jo ke tyAre saMskRtane dhamabhASA tathA AMtaramAM thAga karyuM hatuM, jeno hetu AjanI bhASAmAM kahIe te eka evI tIya vyavahAra mATe upayoga thata, jJAna-vijJAnanA prasAra vikAsa mATe rASTrabhASA ubhI karavAne ane e dvArA eka akhaMDa rASTranA paNa ene ja vyavahAra cAlatuM, paNa te kevaLa paDItanI duniyA utthAnane vega ApavAnuM hatuM, e ja hoI zake. kAraNe ke nAnA puratuM ja hatuM. karoDanI AmajanatA mATe te e avyavahArU nA | sAmaMte tathA nAnA meTA rAjane sthAne emaNe ekacakrI . bhASA hatI. AthI prathama bhagavAna mahAvIre ane budhe pitAne rAjaya tarapha pasaMdagI DhaLI hatI jenA purAvA rUpe jainazAmAM dharmasaMdeza gharaghavyApI banAvavA lokabhASAne Azraya lIdhe cakravartI-vAsudevane maLeluM mahattva e che. hatA ane tene pasaMdezanuM vAhana banAvI enI pratiSThA vadhArI paNa A viSayanA abhyAsI paMDitonuM mAnavuM che ke eka mUkI hatI, akhaMDa rASTra tarIke hiMdane kadI koI vicAra karatuM ja nahotuM ane Ama ke mahAvIre lokabhASAnI pratiSThA te sthapI hatI, tethI mahAvIre ke bIjA koIe e yugamAM evI rASTrabhASA ubhI paNa ethI emane pUrNa saMtoSa nahe. janatA pitAnI bhASAmAM karavAno vicAra karyo hoya e vastu zaMkAspada che. samaje eTaluM ja nahi, bhinna bhinna bhASAbhASI le ke pazu eka AjanA "rASTranA daSTibiMduthI joIe te paMDitonuM mAnavuM bIjAne samajI zake evI eka sarvasAmAnya-rASTrabhASA ubhI yathAra lAge che ane tethI mahAvIranA "rASTranI pAchaLa karavAne ane e rIte ene vyApaka thayelI jovAnuM e mane AjanI jema eka rAjakAraNI ke kaI e ja sAmAjika hetu manoratha hate. - nuM pUNu hoya. satyanA amara saMdezane vyApakarUpe prasAravAnI anuku AthI javAre budhe kevaLa mAgadhI bhASAne ja upayoga karyo LatA prApta thAya evI emanA 'rASTra' pAchaLa kevaLa dhArmIika [ buddhanI dhama'bhASA kahevAtI pAlI e koI khAsa bhASA nathI, paNa daSTi ja hoya, ane teTalA purate ja emaNe rAjakIya ke sAmAjika dharmanA upadeza mATe vaparAtI bhASAne pAlI bhASA tarIke oLa hetu rAkhyuM hoya, temaja AjanI jema rASTranI bhaugelika maryAdA Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para a. 15-7-51 jeno purA ane rAja kahetA hoya, paNa emanI paNa emane mana judI hoya ane ene sthAne zAstramAM kahelA ( anusaMdhAna puSTa 45 nuM cAlu) sADI pacAsa Aye dezane samAvatA bhumi-pradeza puratI ja enI e pedA thAya evI AzA rAkhI hAtha joDI besI nA rahIe maryAdA emaNe vicArI hoya ema bane. je ho te, paNa eka e Avazyaka che. jyAre dharmanA nAme pazuone prANu levAte vAta te che ja ke bhale rASTra pAchaLanI dRSTi temaja rASTranI hatA tyAre buddha, mahAvIra jevA ukaLI uThayA ane te khoTuM che vyAkhyA emaNe judI rIte vicArI heya, paNa emanI rIte emanI evuM temanA tapathI ane kartavyanA sAmarthyathI siddha karyuM tema kalpanAmAM rASTra ane rASTra pratyenI pharajanuM pUrNa bhAna te hatuM ja. Aje jyAre lAkho lokonuM zoSaNa thaI rahyuM che tyAre ApaNe jene purA ApaNane dazAzrata skaMdhamAMthI maLI rahe che. bhagavAna zuM karavuM joIe? mahAtmAjIe racanAtmaka kAryakramanI cheSaNa karI ane parizramane pATha bhaNAvyA. ApaNe parizrama ane svAvalaMbI "je nANAM ja ....haar mAmo ggva' banIe ane racanAtmaka kAryakramamAM lAgI jaIe. mahAvIranA samaya (je rASTrane netA che......tenuM je mRtyu upajAve che te bhayaMkara evuM mahAmahanIya kama' upArjana kare che.) karatAM Ajane samaya vadhAre kaThaNa che. Aje je saMkaTa che te A pramANe je purUSe rASTranetA pratyenI pharajadvArA rASTra dUra karavAnI javAbadArI ApaNA badhA upara che, mahAvIra, rAma dhamanuM bhAna karAvyuM che e purUSanI dRSTimAM rASTranI bhavya ka95nA buddhanI nathI. ApaNe ApaNo vyavahAra zuddha karIe, jIvana zuddha hatI ane tethI ja emaNe rASTrabhASAne sthApita karavAne khyAla karIe, te ja dezanI paristhiti sudharaze. jyAM DAkaTaro vadhAre vAM rAkhyA hatA, e saheje samajI zakAya evI vAta che, ane rASTra bimArI vadhAre. jyAM kAyade vakIla vadhAre tyAM adhama vadhAre. bhASAnI bAbatamAM te ApaNane digaMbara-zAstro khUba ja upayogI mAhitI purI pADe che. ApaNe mATe roja navA navA kAyadA karavA paDe e zaramanI vAta che. sarakArane ApaNe zistathI vartatA nathI mATe kayunA lAkaDA digaMbara zAstra pramANe bhagavAnanA je atizaye varNavavAmAM AvyA che temAM bIje atizaya bhASA sabaMdhIne che. e upara lagADavA paDyA che. lAkaDA te Dherane mATe heya. mane Ane vicAra TIkAkAro lakhe che ke " sarSa mANazamApAraHE, ardha ra varSe karatAM ghaNuM dukha thAya che. dharma ApaNA hRdayamAM have joIe. mANAhma' bhagavAna adha bhASA mAgadhI ane adha bIjI bhASA zuddha AcaraNa karazuM te ja mAnavatA vadhaze. mahAvIra svAmIe e pramANe AcaraNa karavAnuM zIkhavyuM. koI dhameM kahyuM nathI ke onA samuharUpa eka evI bhASA vApare che jene badhA ja leke samajI zake che. ene ApaNe ardhamAgadhI kahIe chIe. diga. mAnavI samAjanuM zoSaNa karo. dareke judI judI rIte ekaja vAta karI che ke samabhAva rAkhe. Aje dharma ApaNI jIbha sudhI bara zAstranA A prAcIna TIkAkAronA kahevA mujaba bhagavAne potAnI mAtabhASA mAgadhIne sthAne badhA loko samajI zake evI bhASAne AvyuM che, hRdayamAM utaryo nathI. mane hRdayamAM utAravo paDaze. mAnavatA ane samabhAvanAne amala kare e ja dharma che. svArtha AkAra Apyo hate, yA te rASTrabhASAnuM sthAna laI zake e rIte naSTa thatAnI sAthe ja rAgadveSa vigere naSTa thaI jAya che. sahana karavuM mAdhyama banavA gya kaI bhASAne vikasavAmAM vega Ape hate. AgaLa jatAM TIkAkAre te eTale sudhI lakhe che ke A nUtana e ja ApaNo dharma che. sahana karatAM karatAM eja svabhAva banI ke jaze ane emAMja AnaMda Avaze. "zura saMgrAmake dekha bhAge rASTrabhASAne vega maLavAthI ane bhinnabhinna bhASAbhASI leke e nahi." jene mAnavatA prApta karavI hoya teNe rAtadivasa jAgRta ene belacAlanI bhASAnuM rUpa ApyAthI pradezatara loke eka rahevuM joIe. bIjAne evI rIte samajatA thayA tema ja pAse pAse AvavAthI "rAta dIna yuddhaka prasaMga aMtara brAhya......" je ApaNe mitratAne saMbaMdha keLavatA thayA ke jethI ardhamAgadhI jotajotAmAM mAnava banavuM hoya to kai paNa mahAna puruSanAM nAmanuM mAtra raTaNa lokapriya ane vyavahArasulabha banI gaI, ane Ama anya anya ka" nahi cAle, paraMtu tenA jIvananuM mitratA-nikaTatA keLavavAnuM sAdhana banI javAthI A atizaya anukaraNa karavuM paDaze, pAchaLathI "pArasparija mitratA' nA nAme oLakhAte thaI gaye. saddavartana karavuM paDaze. digaMbara zAstramAM sacavAI raheluM A "pArasparika mitratA" jo prajAno ane tenA svAsthane vicAra karavo hoya te nA atizayanuM varNana ApaNane e kALamAM bhagavAna mahAvIre eka - brahmacaryane vicAra karavo ja joIe ane je bahAcarya khapatuM akhaMDa rASTrabhASA nirmANa karavAmAM keTalo badhe agatyane phALe hoya te saMyamane vicAra kare paDaze. rAma tyAM kAma nahi, kAma purAvyuM che ane e rIte jagatane eka navo prakAza ApyA che, e vicAra tarapha laI jAya che. A tarapha ApaNuM bhAgye ja davAna tyAM rAma nahi, svArtha ane nisvArtha', saMyama ane asaMyama, derAyuM che. brahAcarya ane vAsanA eka sAthe rahI zake nahI. . bhagavAna mahAvIra rAjakAraNI purUSa nahetA. emanuM jIvana- Akho mAnavasamAja eka kuTuMba je thaI jAya evI kAya dhArmika pAyA para ja pratiSThita hatuM. ethI emanA jIvananI mArI abhilASA che. Aje ApaNane sAcA nAgarika banavAnI bahuvidha khubIo ApaNuM samajavAmAM Aja paNa nathI AvatI; atyaMta jarUrIAta che. vyavahAra zuddhi tyAre ja thaI zake jyAre kAraNa ke bIjI rIte ApaNe emane vicAryA ja nathI. kharI rIte ApaNuM jIvana zudadha thAya. dareka vyaktie pitAnuM jIvana zuddha te jIvananA bhinna bhinna kSetrone emaNe je rIte vikasAvyA che, karI bIjAnuM jIvana zuddha karavA prayatna karavA joIe ane saMgaThThana e emanA jIvanane abhuta mahimA te jyAre emanA jIvana sAdhavuM joIe. parathI itihAse pAtharelo aMdhArapaDade uMcakAze tyAre ja vaidyakIya rAhata jANavA maLaze. jevA e tIrthaMkara hatA, dharmAcArya hatA, tevA ja e samAja- muMbaI ane parAMomAM vasatAM je jaina bhAI yA bahenane sudhAraka hatA, rASTrabhakata hatA, janasevaka hatA. aspRzyanA udhdhAraka, vaidyakIya rAhatanI, davA ke ijekazanonI tema ja DokaTarI upacAranI lokazAhInA nimaoNtA, kacaDAyelI nArIjAtinA pakSakAra temaja akhaMDa jarUra hoya temaNe dhanajI sTrITamAM Avela muMbaI jaina yuvaka saMdhanA rASTrabhASAne jagavanAra ane ene vega ApanAra paNa e ja kAryAlayamAM tapAsa karavI. ratilAla cImanalAla kekArI prathama hatA.. ratilAla maphAbhAi zAha maMtrI, vaidyakIya rAhata samiti zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe mudraka prakAzaka : zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI mudraNasthAnaH suryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra rajI. na. bI. 4ra66 *ii prabuddha jaina taMtrI: paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA. varSa : 13 muMbaI : 1 ogasTa 1951 budhavAra (vArSika lavAjama rUpiyA 4 kAkAsAhebane vyomavihAra kAkAsAheba kAlelakara gayA varSamAM pUrva AphrIkA bAju lagabhaga dhaMdhe, udyoga tathA keLavaNImAM AgaLa vadhatA jAya che ane pitAnI traNa mAsane pravAsa karI AvyA. muMbaIthI teo 1950 nA me parataMtra paristhiti viSe sabhAna thatA jAya che. hiMdIonA mAthe mAsanI AThamI tArIkhe upaDyA ane pUrva AphrikAthI eDIsa aMgrejI zAsana che je hiMdIone uThavuM sahana karI zakatuM nathI; abAbA ( obIsInIAnuM mukhya zahera ) tathA eDana thaIne , nIce Aphrikana che jemanA dilamAM hiMdIo e dezanA ogasTa mAsanI pAMcamI tArIkhe muMbaI pAchA AvyA. A pravA- ze.Saka hoya e bhAva pedA karavAnA prayatno aMgrejI zAsake sanAM saMsmaraNe "pUrva AphrikAmAM' e nAmathI pustakAkAre navajIvana taraphathI cAlI rahyA che. A viSama paristhitimAM hiMdIo mATe presa taraphathI pragaTa karavAmAM AvyAM che ane tenI kIMmata rU. 3, e viziSTa dhama bane che ke temaNe Aphrikane sAthe bane teTaluM rAkhavAmAM AvI che. tAdAmya keLavavuM joIe ane temanA hastaka cAlatI kalyANakAraka gAMdhIjInA ati nikaTavatI sAthIomAM kAkAsAheba eka pravRttione traNe varNanA lene kazo paNa bhedabhAva sivAya bane jagama jJAnatItha' samA che. vaLI teo eTale badhe teTalo lAbha maLe evo prabaMdha kare joie, ane tyAMnuM kamapravAsa karatA hoya che ke paribhramaNa e ja temanA jIvanane thaluM dhana tyAMnI vividha janahitakara pravRttio pAchaLa sArA pramAmukhya vyavasAya hoya ema ja ApaNane kadi kadi lAge. NamAM kharacavuM joIe. A muddA upara kAkA sAheba jyAM jyAM paribhramaNa paNa jJAnaprAptinuM eka ghaNuM moTuM sAdhana che kAkA gayA ane temane besavA kahevA prasaMga maLe tyAM tyAM temaNe sAhebane maLavuM eTale satata vahetI jJAnagaMgAmAM nahAvA barobara khUba bhAra mUkyo hate. vastutaH kenIbamAM gAMdhIsmAraka rUpe traNe hoya che. temanuM pravAsavarNana eTale eka sthaLethI bIjA sthaLe varNanA vidyArthIo mATe khullI hoya evI eka kolejanI janA ema sthaLa sthaLanAM kevaLa sthaLa vaNane nahi, paNa aneka prakAranA vicAravA ane tene pracAra karavA mATe ja porabaMdanivAsI zeThanAnajI anubha, saMvedane, saMpanI recaka tema ja ubedhaka jJAnakathA. kAlIdAsanA nimaMtraNanA pariNAme kAkAsAhebane A paricaya jAya pUrva AphIkAmAM "nuM varNana A rIte anya pravAsavarNanathI bahu hate. AvI eka kelejanI eka bIjA kAraNe paNa khAsa AvajuduM paDe che ane e kAraNe saMkAravAMcchu naranArIoe vAMcavA zyakatA che. AjanI paristhitimAM meTrIkathI AgaLa bhaNavAnI tema ja vasAvavA egya agraMtha che. ApaNA hiMdIo mATe tyAM koI vyavasthA ke sagavaDa nathI. vidhApRthvItaLanA bhinna bhinna khaMDamAM sauthI moTo khaMDa AphrikA rthIne AgaLa bhaNavuM hoya te kAM te tene IMglAMDa javuM paDe athavA che. tenA bhUtaLa aMdara hIrA, senuM, kelase, leTuM ema pAravinAnI te hiMdustAna AvavuM paDe. nahi te pachI abhyAsane meTrIkathI samRddhi bharelI che. bhUtaLa upara vizALa sarovara, gaganacu bI aTakAvIne tene koI paNa udyoga, dhaMdho ke nekarImAM ja joDAI parvate, bAre mAsa vahetI saritAo ane vizALa kSetraphaLane javAnI pharaja paDe che. A prakAranI kolejanI kalpanAne haju mUrta AvarI letA vizALa jaMgale, patharAyelA paDayA che. tyAMnuM suSTi svarUpa ApavAnuM banI zakayuM nathI, paNa e dizAmAM pracAra tema ja saundarya addabhuta ane avarNanIya che. bhinna bhinna jAtinA ricAra jAgRti kAkAsAhebanA javAthI bahu sArA pramANamAM thaI jaMgalI jAnavaranI pakRtyAM puSkaLa vastI che. AvA khUkAya AphrikAnA eka mahAvabharyA vibhAgane kAkAsAhebanA pustaka pUrva AphrikAmAM je hiMdIonI vastI che temAM ghaNA dvArA ApaNane romAMcaka paricaya maLe che. kudaratane jovAnI mANa mATe bhAga gujarAta kaccha ane kAThiyAvADanA hiMdu musalamAnone vAnI kAkAsAhebanI tRSNA A ummare leza mAtra kamI thaI nathI. che. musalamAnamAM mAre e bhAga nAmadAra AgAkhAnanA anuA tRSNanI tamannA ane tRptine AsvAda bane temanAM utkaMThA yAyI eka che. pariNAme tyAM vasatA hiMdIonuM bhASAmAdhyama ane ullAsabharyA vanAmAMthI sArI peThe anubhavavA maLe che. moTA bhAge gujarAtI che ane tyAMnI zikSA saMsthAomAM paNa pUrva AphrikAmAM kAkAsAheba jaNAve che tema traNa jAtine gujarAtI dvArA ja zikSaNa apAya che. A hiMdI samudAya zaMbhumeLA che. eka te e dezanA taLapadA Aphakane, bIjA hiMdIo : hiMdanA bhAgalA paDayA te pahelAM ekameka sAthe haLImaLIne ane trIjA rAjayakartA agrejo. A traNe vacce samanvayanI sAdhanA rahe te; ane tyAMnI zikSaNa saMsthAo temaja sAmAjika e tyAMnI utkaTa samasyA che. aMgreje tya'nA dhaNIraNI hoya ema e pravRttio sukharUpa calAvavAmAM AvatI hatI. A mIThApradezanA sArAmAM sArA vibhAge pacAvIne beThA che ane rAjaya zane ane saMbaMdhamAdhuryane hiMdanI pAkIstAnI hIlacAle ghaNe calAve che. hiMdIo kaMI kALathI ghaNI moTI saMkhyAmAM vyApAra bakako poMcADe che, ane musalamAne have pitA viSe judAIthI udyoganA kAraNe vaselA che ane pUrva AphrikAnA vikAsamAM temaNe vartAtA vicAratA thavA lAgyA che. pariNAme saMsthAnA vahIvaTamAM dhaNA mahatvane phALe Apyo che. AphrikaneH underdognI-navama nita jhamaDA zarU thayA che ane musalamAnoe pitAnI amalama saMsthAe prajAnI-sthitimAM hovA chatAM temanAmAM jAgRti AvatI jAya che, ubhI karavAnuM zarU karyu che. A musalamAne lagabhaga samagrapaNe Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 tA. 1-8-1, - - hiMdustAna bAjunA-gujarAta ane kaccha kAThiyAvADa taraphanA ja che pravAsa temaNe pagapALA karyo hato, ane ochAmAM ochA kharce ema chatAM temanI niSThA have pAkIstAna tarapha DhaLI rahI hoya evo kema nirvAha kare tevI temanI dRSTi ane te prakAranA temanA bhAsa thAya che. A pheraphAra atyanta duHkhada che. sagA hatA. AgaLanI apekSAe Aje temanI sthiti eka A pheraphAranuM viSa haLavuM karavAnAM nAbuda karavAnA hetuthI kAkAsa, siddha purUSanI lekhAya. teo pUrva AphrikA hiMdI saMskRtinA eka heo "ApaNe badhA ezIaAI' evA eka kasUtrane svIkAra karAva- sarvamAnya pratinidhi tarIke gayA hatA. temanI pAchaLa gAMdhIjInA vAne sthaLe sthaLe khUba jorazorathI prayatna karyo che. paNa A dizAe nikaTavartI sAthI, zikSaNa AcArya, maulika lekhaka ane daSTa--AvI temane keTalI saphaLatA maLI che athavA maLaze e saMzayAspada che. anekavidha pratiSThA hatA. temane pravAsa eka ucca koTinA rAjakAraNa ke dharmavAdanuM aphINa musalamAna prajAne nAnapaNathI eTalA purUSa tarIkane hate. moTA bhAge meTaramAM ane jyAM jyAM jarUra moTA pramANamAM pAvAmAM Ave che ke temane rASTravAda ke khaMDavAda jaNAI tyAM tyAM vimAnamAM ja temaNe pravAsa karyo hato. hiMdI bhAgye ja UMDANathI sparze che. ema na hota te pAkIstAnane sarakAra taraphathI temanA mATe sarva prakAranI bhalAmaNo hatI. kenIyA keI kALe janma ja thAta nahi. Aje hiMdamAM paNa hiMduo ane khAtenA hiMdanA hAI kamIzanara akhAsAheba pate temanA mATe musalamAnanAM hito eTalA badhAM ekameka sAthe saMkaLAyelA che ke sarva prakAranI gaThavaNa karI hatI. sthaLe sthaLe temanI bAdazAhI ekamekane anya bhAve jevA e koInA lAbhamAM che ja nahi. Ama paroNAgata karavAmAM AvI hatI. e te kharUM ja che ke ATalI chatAM paNa musalamAne viSe A bAbatamAM ApaNI AzaMkatA' sukhasagavaDa na hoya te ATalA TUMkA samayamAM ATale viratA haju nAbuda thaI zakatI ja nathI. pravAsa thaI na ja zake. tyAMnA ApaNAM hiMdI bhAI bahenane mane pUrva AphrikA nAmadAra AgAkhAnanuM moTAmAM moTuM thANuM paNa kAkAsAhebanuM pitAnA AMgaNe padhAravuM ahobhAgyanI nizAnI che. temanA taraphathI aneka zikSaNa saMsthAo tema ja bIjI samAna hatuM. tyAMnA yajamAnane agavaDa na paDe te hetuthI paNa kalyANakArI pravRttio calAvavAmAM Ave che ane te paNa svabhAve atyanta AgrahI evA kAkAsAhebe sAmAnya rIte khAnapAnane bahu vyavasthita rIte ane adyatana Dhabe. hamaNAM hamaNAM eka lagatA je khAsa niyamo teo pALe che te niyamo (bhadha, IMDa ke kolejanI paNa zarUAta karavAmAM AvI che, paNa A badhuM moTA amiSa AhAra na ja levAya e sivAyanA) AphrikAnA pravAsa bhAge pitAnA anuyAyIo mATe ane bahu bahu to musalamAna puratA mokupha rAkhyA hatA. temanA pravAsa daramiyAna sthaLe sthaLe kAma mATe. AvI ja sthiti che tyAM 0 5ka darzana ke bhojana samAraMbhe ane sanmAna sabhAone kama atuTapaNe cAlyA ja bhAvanAnI AzA rAkhavI vadhAre paDatI che. karatA hatA. ATalsa lAMbI jIvanasAdhanAne ane AvA : A te ApaNe eka saMskRtinA pratinidhi tarIke kAkAsAheba kAmavihAranA teo adhikArI hatA ema ApaNe jarUra sAme je prazno ubhA thayA hatA temAMnA keTalAkanI AlocanA kahevuM joIe. athavA te AvA sukhapUrNa pravAsane ApaNe karI. paNa kAkAsAheba jeTalA samAja zreyanA upAsaka che teTalA ja bIjI rIte paNa ghaTAvI zakIe. sAdhAraNa rIte A janmamAM sRSTisaundaryanA paNa teo eka bahu moTA Azaka che. je Aje moTA pAyA upara puNyopArjana karyuM hoya te tene badale pachInA caMdraka sudhI paNa jaI AvI zakAtuM hoya te tyAM sudhI pahe- bhave prApta thatA svargamAM maLe che-AvI kalpanA ane mAnyatA cavAmAM paNa teo pAchI pAnI na ja kare. AvI temanI saundarya' ApaNe tyAM supracalita che. paNa vidhAtAe kAkAsAhebanI apUrva bhukha che. eka yuvAnane paNa zaramAvuM paDe evA utsAhathI teo jJAnapAsanA ane jIvanasAdhanA layamAM laIne Aja bhavamAM pUrva AphrikAnA bhinnabhinna saundaryamathake e bhaTakayA che; rAnI ane Aja dehe bhale traNa mahinA mATe paNa svargavAsanA AnaMpazuonI ceSTAo nIhALavA pAchaLa temaNe kalAkanA kalAko dane temane anubhava karAvavAne jANe ke niradhAra karyo na hoya ema vitAvyA che; vizALa sarovaranI temaNe pradakSiNA karI che, ane sukharUpa ane agaNya madhura saMvedanathI bharacaka eve A temane prasupta javALAmukhInA zikhara sudhI teo pahoMcyA che. AphrikAnA pUrva AphrikA pravAsa vidhAtAe nirmANa karyo hato. Ane lagatuM moTAmAM meTA sarevara vIkaTerIA nyAjhAnuM kSetraphaLa 27000 temanuM lakheluM varNana vAMcIne ApaNe temanA sahapravAsI thaI corasa mAila che. AphrikAnuM uccatamagiri zikhara kIlImAnjhArena zakIe chIe e ApaNuM paNa parama sadabhAgya che. uMcAI Azare 14000 phITa che ane tenI bAjue eka bIje chevaTe A pustakanA anta bAgamAM kAkAsAhebe je lakhyuM paNa dhaNo uMce parvata AveluM che te merU parvatanA nAme oLa che te avatarita karIne A samAjanA purI karIe. samagra khAya che. nAIla nadInuM muLa jene kAkAsAheba nIletrInA pravAsana upasaMhAra karatAM kAkAsAheba jaNAve che ke "jiMdagImAM nAmathI oLakhAve che te vIkaTerIA sarovaramAMthI nIkaLe che; pahelI ja vAra paradeza jaI AvyA hatA. svataMtra hiMdustAnanA ebIsInIAnuM mukhya zahera eDIsa abAbA 8000 phITanI uMcA svataMtra zaherI tarIke pUrva AphrikAmAM pharI zakyo hato. tyAMnA hiMdavAsIonI mahemAnagIrI cAkhI zakyA hatA. tyAMnA rAjAIe Avela che. AvI keTalIye avanavI mAhitI temanA addabhuta kata aMgrejo sAthe vicAra vinimaya karI zakyuM hatuM. ane khAsa nisargavanamAMthI maLe che, vimAnamAM beThAM beThAM joyelAM dRSyo karIne AphrikAnA vatanI Aphrikana lokonA keTalAka AgevAnone teo varNave che tyAre temanA varNanajhule jhulatAM ApaNe kaMI vizvAsa meLavI zakyo hato. e badhA ja dhanyatAnA viSaye hatA. jude ja AnaMda anubhavIe chIe. rAnI pazuomAM paNa siMhane hiMdustAna ane AphrikA vacce sneha saMbaMdha vadhAravAnI javAbadArI javAnI-nihALyA karavAnI-kAkAsAhebanI ghelachA ApaNane kAMIka mAthe laIne svadeza Avyo chuM, tethI hiMdustAnanI AjhAdInuM Azcarya pamADe che. Ama A pravAsa saMpakavaividhyanI ane UMDANa vadhAre anubhava thayo chuM." paramAnaMda nisargacikitsAno eka addabhuta noMdhapothI che. kAkAsAhebano A pravAsa vAMcIe chIe tyAre temano pUrva vaidyakIya rAhata kALane himAlayanA pravAsa yAda Ave che. enA e ja kAkAsAheba muMbaI ane parAMomAM vasatAM je jaine bhAI yA bahenane chatAM e vakhata ane AjanA vakhatamAM kevaDu meTuM sthityantara vaidyakIya rAhatanI, davA ke ijekazananI tema ja DekaTarI upacAranI ApaNI AMkha sAme khaDuM thAya che? jarUra hoya temaNe dhanajI TroTamAM Avela muMbaI jaina yuvaka saMdhanA - AgaLanA pravAsa daramiyAna temanI ugatI ummara hatI; kAryAlayamAM tapAsa karavI. ratilAla cImanalAla kaThArI temanI sthiti sAdhakanI, paritra jakanI, jJAnapipAsunI hatI. te maMtrI, vaidyakIya rAhata samiti Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-8-51 prazuddha na keTalAka samAcAra ane noMdha pAkIstAnanI cudhdhavikaLatA ane bhAratanI zAntipriyatA AntararASTrIya kSetre karIAnuM yudhdha jyAre zAnta thavAnI aNI upara AvyuM che ane rAnanA telI jhagaDA paNu patAvaTanI dizAe mAgaLa vadhI rahyo che tyAre pAkIstAne ekAeka hiM'da * sAme khumarANa zarU karI mUkayu che ane yudhdhanI AbehavA josabhera phelAvavA mAMDI che. pAkIstAna kharekhara hiMda sAthe laDI levA mAMge che ke dhAkadhamakIthI hiMda pAsethI je kAMi sAdhI zakAya te sAdhI levA mAMge che te viSe Aje kAi cekasapaNe kahI zake tema nathI, paNa ryanA mukhya pradhAna janAkha liyAkataalIkhAna je verajheranI vANI varasAvI rahyA che ane tyAMnA lokamAnasane yuparAyaNa banAvavA mATe je tarakIma zarU karavAmAM AvI che te jotAM game tyAre paNu dhaDAkA thAya ane pAkIstAna ane hiMda vacce yudhdhane ulkApAta ekAeka zarU thAya evI bhIti ApaNA mAthe TamaTamI rahI che. A jokhamI vastusthitinI kAthI paNa nA kahI zakAya tema che ja nahi. mATalA badhe pAkIstAnane! dhamadhamATa zA mATe ? hiM'kramAM ke kAzmIramAM evu' te zuM banyu che ke jethI pAkIstAna yuddhanI neAbata ATalA jorathI vagADI rahyuM che ane hiMdane duniyAbharamAM badanAma karI rahyuM che. e teA jANItu che ke kAzmIramAM egasTa mAsamAM leMkapratinidhi sabhAnI cu'TaNI thavAnI che ane sapTe kharanA prAraMbhamAM A sabhAnI kheThakanI zarUAta thavAnI che. Ane ane yunenA TharAva nIce kAzmIranA hiMda sAthenA joDANu viSe leAkamata levAnA che tene kaze! paNa sabaMdha nathI ema hiMda taraphathI krI karIne cekhavaTa karavAmAM AvI che. ema chatAM paNa kAzmIramAMnA hiMdanI hakUmatanA pradezamAM cuMTaNI thAya ane leAkatinidhisabhAnI zarUAta thAya e pAkIstAnane kAi paNa rIte gamatI vAta nathI ane e aTakAvavAnA pAkIstAnanA A badhA dhamapachADA che. pAkIstAnanI A murAdanI hiMdane purI jANu hAvAthI hiMde pAkIstAnane lagatI sarahadane lazkarI sRSTie purI majabuta ane surakSita karI che. Ane pAkIstAne hiMdanI Akramaka taiyArI lekhAvIne AntararASTrIya duniyAmAM kolAhala macAvI cUkayA che, ane tyAMnA mukhya pradhAna janAba liyAkataalIkhAne pAkIstAnI prajAne yudhdhanA nizAthI cakacura banAvavA mATe viSamaya vANIne pravAha vahetA karyo che eTalu ja nahi paNa hiMdane amAre A ja javAba haze ema kahIne hiMda sAme mukakA ugAmyuM che. "yu AnA javAbamAM hiM'danA mahAmAsa zrI javAharalAla naherUe tA. 29-7-11 nA rAja dIlhI khAte eka lAkha mAna vIonI medanI sAme hiMdanA valaNane spaSTa karatu' eka bhavya pravacana karyu" che, ane hiMda ha MmezA zAntipriya rahyuM che. ane tenA dilamAM pAkIstAna viSe yudhdhAbhimukhatAnI leza mAtra vRtti nathI e muddAne bhAre vizadatAthI raju karatAM jaNAvyuM che ke eka meTuM aniSTa che ane bhAre anayajanaka ghaTanA che, kAraNa ke tenAthI pArivanAnI AAtA janme che. alabatta A duniyAmAM rAjyasattAnA zikhare beThelA evA keTalAye sattAdhIza! che ke jeo eka yA bIjA rASTrane paDakAra pheMke che ane yudhdhamAM pariNamatAM niSkucA le che. paNu yudhdha zarU thAya che tyAre tenAM pariNAme te lAkhAnI sakhyAmAM AmajanatAne ja bhAgavavA paDe che, ane peAtAnA thANAmAM surakSita evA A sattAdhIzene pariNAme lezamAtra sparzatAM nathI. " A hetuthI pAkIstAna je rIte khelI rahyuM che te rIte huM kAI Aga varasAvatu bhASaNa karavA mAMgatA nathI. e rIta te sahelAmAM sahelI che. garamAgarama zabdo vAparavA, leAkeAne 55 uzkeravA ane temanAmAM dveSamatsara pedA karavA e jarA pazu muzkela nathI. paNa hiMdanA lokoe A kaTokaTInI breDae peAtAne mukhya dhama' zu' che, peAtAnA dezanA khacAva karavA ane prajAnuM rakSaNa karavA mATe zu' karavu joie te kharekhara sajI levu joIe. AjanI paristhiti vadhAre ugra ane athavA te deza AkhA bhayamAM mUkAI jAya evI jokhamI ghaTanA anivAya ane evuM kazuM paNu kAi karI na bese enI leAkAe purI takedArI rAkhavI joIe, A 'yogAmAM pAkIstAnanA paDakAra sAme paDakAra phekavAnA ane jheranI sAme jhera varasAvavAne hu prayatna nahi karU...." ema kahIne kayA anivAya sayegAmAM hiMMdanI sarahadane surakSita banAvavA khAtara keTalIka lazkarI TukaDIene sarahada upara ge vavAnu' dvi`dI sarakAre ucita lAyudha hatuM tene khulAsA karIne pAkIstAne A sAme kevA dheAMdhaTa macAvI sUko ane dhArapaTa phelAvavA, khaie khedavI, rakSaNakAnune jAhera karavA vagere upAya! vaDe potAnI prajAmAM kevI bhayaMtrastatA phelAvI che tene khyAla ApyA hatA ane AgaLa cAlatAM jaNAvyuM hatuM ke "Ama karavAmAM pAkIstAnanI zu dAnata che te huM kahI zakatA nathI. paNa hiMdu ane pAkIstAna vacce jo sazastra yuddha ubhuM' thaze te tenu pariNAma pAvinAnI yAtanA ane jAnamAlanA aDhaLaka vinAzamAM Avaze. emAM koI zaka nathI. kArIAnA ja dAkhaleo vicAra e nAnAsarakhA dezamAM zaktizALI mahAna rASTroe ubhuM karelu yuddha hatuM. pariNAme tyAMnI traNa karADanI vastImAMthI ebamArA, bhUkhamarA, bhAganAza ke ThaMDIne lIdhe ochAmAM ochI eka kareDanI vastInA nAza thayA che ane kArInA ochAmAM ochA 70 TakA makAne bhAMgIne bhukA thayA che. A hakIkata dhyAnamAM laine yuddha viSe jeTalI dhRSNA cintavavAmAM Ave teTalI ochI che. Ama chatAM hajI paNa jo kaeNTalAka leAkeA laDAinI vAtA karatA hoya te e kevaLa pAgalapaNuM che. karyAM te temanAM citta sAva vikala anI kheThAM che athavA tA duniyAnA AtmadhAtane teo mAMgI rahyA che. " hiMdu ane pAkIstAnanA paraspara sabaMdhanA ullekha karatAM javAharalAlajIe jaNAvyu hatu. ke "hiMMda pAkIstAna sAthe laDavA mAMge che ema kahevu te taddana akavinAnI vAta che. du:khanI vAta e che ke pAkIstAnanI prajAnA magajamAM kheATI vAtA ane khATA vicAre bharavAmAM AvyAM che ane temanA dilamAM khUba jhera sIMcavAmAM AvyuM che. jo lekane sAcI deravaNI ApavAmAM AvI hAta te| sava' kAMi zubhamAM ja pariNamata. eka rASTranA ane anya rASTranA leAkA vacce kAi mahatvane taphAvata hAtA nathI. sau eka ja mATInA banelA hAya che. hiMda ane pAkIstAnanI prajA ekameka sAthe gADhapaNe sakaLAyelI hAine e evacce bhAgye ja Ave! kAi prazna ubhA thavAnA sabhava hatA. "Aje tame pAkIstAnamAM yudhdhapeAkArA sAMbhaLI rahyA che. pazu tamane khabara nahi hAya ke AjathI haju nava divasa pahelAM pUrvapajAbanI eka hokI TIma (hAkI khelanArI maMDaLI) lAhAra gai hatI ane lAhuAranI polIsa TIma sAthe meca ramI hatI. A meca jovA mATe dazeka hajAra mANasA ekaThA thayA hatA. hiMdI TIma jItI hatI. paNa A kAi hArajItane prazna nahetA, paNa tyAM pragaTa thayela paraspara viSe hArdikatA bharelI lAgaNInuM kharU' mahatva hatuM. junA mitra ekamekane bheTI paDayA hatA. mAtra mecamAM bhAga lenArAe vacce ja A lAgaNI pragaTa thai hatI ema nahetu, pazu meca jovA gayelA aneka lAkA paNa ramatanA kSetra upara dhasI AvyA hatA ane potAnA purANA mitra sAthe sabaMdha temaNe Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa tAjo karyAM hatA. A pAkIstAnamAM eka bAjue hiMda upara gALAnA varasAda varasavavAmAM Ave che ane khIjI bAjue purANA mitrA ekamekanu' abhivAdana kare che. ane junI maitrIne tAjI kare che. mazuddha jaina "AvA sathegAmAM dezanA AgevAnAnI pharaja che ke temaNe leAkeAnA dilamAM kheTAM valaNA pedA na karavA joIe. pAkIstAnanA AgevAne A bAbatamAM lokAne khATI doravaNI ApI rahyA che. e bhAre duHkhanA viSaya che. hu' saccAkhanI mUti' chu evA mArA kAi dAvA nathI, paNa gAMdhIjInI deAravaNI nIce huM kazA pazu dezA sivAya ekaniSThAthI sulehazAntinA mAge' cAlI rahyo chuM. " gaI kAlanA chApAmAM tame lokoe vAMcyuM haze ke pAkIstAnanA mukhya pradhAne peAtAnA AAvezabharyuM bhASaNa daramiyAna muThThI vALIne hAthanA mukakA khatAvyA hatA ane jaNuAvyuM hatuM ke havethI pAkIstAnanuM A navuM Symbol-mAga daza ka rAjyacihna--raheze. alabatta pAkIstAnanA mukhya pradhAna peAtAne kAve tevuM rAjyarcahna-symbol-pasaMda karavAne mukhatyAra che. paNa krike paNa peAtAnu rAjyacihana pasa' kareluM ja che. ane te azoka-cakra che. te zAntinuM-sjidanI prAcIna saMskRti ane zAntipriyatAnu ciha che. " paMDita javAharalAlanA A udgArA vAMcatAM liyAkataalIkhAna ane javAharalAlanA vyaktitva vacce rahelA jamIna AsamAna jeTalA taphAvata ApaNI AMkha sAme mUti'manta thAya che. javAharalAlanI vANImAM gAMdhIjInA zAntipriya AtmAnI chAyA nItaratI dekhAya che ane bhAratanI anya saMskRti ane sabhyatA pratibiMbita thatI najare paDe che ane temAMthI ApaNA kSubdha mANasane samyag mAna maLe che. anya pakSe liyAkata alIkhAnanI vANImAM savAijhIA thavAnI ghelachA, hITalaranA bhAge cAlavAnI tamannA ane verajheranA pAyA upara racAyela pAkIstAnanA smAsurI mAnasanI chAyA ApaNI AMkha sAme tarI Ave che. ane peAtAnI prajAne ane sAthe sAthe hiMdane temaja AkhI duniyAne kevA vinAzane mAge' te dhasaDI rahela che. e joine ApaNu dila kapAyamAna thAya che. Aje jyAre pAkIstAna sAthe sazastra yudhdhanI saMbhAvanA ubhI thai che tyAre gAMdhIjI ane temane ahiMsAvAdavAda Ave che ane te e rIte ke Aja sudhI ApaNe duniyAnA koi paNa kSetramAM cAlatA yudhdhanI nira'katA jagatanA lekA ne gAMdhIjInA nAme samajAvatA AvyA chIe ane Aje kamanasIbe dharaAMgaNe ApaNe nirUpAyapaNe sazastra yughdha tarapha dhasaDAi rahyA chIye. jo anivAya ja ane teA ahiMsAnA nAme AvA yudhdhathI pAchA pharavAtA ke zAntivAdIe mAphka hAtha joDIne besI rahevAnA A kAi pazna nathI. paNa gAMdhIjInI ahaMsAnu theDu' sarakhuM' paNa jeNe anupAna kayu" che tenI sAme svAbhAvika rIte A prazna ubhA thavA joie ke pAkIstAnane hUMkAvavA mATe sazastra yuddhanI apekSAe zu' bIjo kAi ahiM saka upAya ApaNI sAme che ja nahi? Aje gAMdhIjI jIvatA hata te zuM ApaNane sazastra yuddhanI samati Apata kharA ? athavA te aMgreja sarakAra sAme laDavAneA jema temaNe ApaNane taddana navA nusakhe batAvyA hate. tevI ja rIte kAi navI ceAjanA zuM temaNe ApaNI sAme raju karI na hota ? gAMdhIjI hayAta nathI. paNa temaNe aneka vicArakAnA dilamAM pragaTAvelI ahiMsAnI prajJA elavAI gaI nathI. A pranathI jenI cittavRtti prerita hAya teNe AjanI paristhitinA UMDANathI vicAra karave ghaTe che. ane pote je kAMI kaheze tene amala thaze ke nahi tenI paravA karyAM sivAya potAne sUjhe tevI yojanA teNe prajA samakSa 5ju karavI ghaTe che. AvI kaTAkaTI vakhate . mAtra khuvArInA tA. 1-8-51 vicArathI DaravA ke bhaDakavAnI jarUra che ja nahi. sazastra yuddha paNa mATI khuvArI mAMgavAnuM ja che. zastra sAme zastra ugAmavAnI rIta te ApaNe kaMI kALathI jANIe chIe, mArIne Aja sudhI ApaNe maratA AvyA chIe ane tenuM pariNAma ApaNA vijyamAM ja hu MmezAM AvyuM che ema nathI banyu. mAryAM vinA maravAnI--bhalene hajArAnI saMkhyAmAM ane e rIte duzmananA baLane gALI nAMkhavAnI ApaNI pAse kAi ceAjanA saMbhave che. ke nahi ane e yojanAne netA banavAnI kAInAmAM tAkAta ane yeAgyatA che ke nahi? Aje yudhdhanI kaTAkaTI vakhate gAMdhIvAdIoe A prazna A rIte purI gaMbhIratAthI viyAra| dhaTe che. A praznane ApaNane kAi ahi saka ukela sujhe te ane tene amala karI zakIe te pApaNe marIe ke jIvIe, paNa gAMdhIjInA vArasAne ApaNe zeAbhAgye lekhAze ane AjanI yuddhaparAyaNu duniyAne nave mAga' dekhADayAnu saubhAgya ApaNune prApta thaze. rAjakAraNI javAbadArI ane aMgata Ati rAnA mitra na rada zrutaM za / AvuM eka bahu jANItu nItivAkaya che. ene aca e che ke " rAjA kadi nA mitra joce che ke sAMbhaLye che ?" Ane sAdA bhAvAya te evA che ke rAjAnA svabhAvamAM bhAre manasvItA rahelI heAya che. Aje te kAine mitra hAya ane AvatI kAle te ja vyakti upara rUThatAM tene vAra nathI lAgatI. mATe rAjAnI maitrInA kAie kadi vizvAsa na karavuM. paNa A sUtranA garbhamAM bIjI' eka UMDuM' satya rahelu' che. radhama eTalA jiTala che. ane lokakalyANanI sAdhanA eTalI kaThaNa che ke jeNe rAjyavahIvaTanI javAbadArI lIdhI hAya teNe peAtAnA zAsana nIce AvatI prajAnA kalyANutA ja ekadhArA vicAra ane cintana karavu joie ane tenuM pratyeka kAya" paNa A dhAraNa upara ja nirmANu thavu... joze. sagAM, sadhI snehI, svajana, mitra A badhA khyAlane peAtAnA jIvanamAM teNe gauNu sthAna Apavu' joie. lokakalyANanI sAdhanA khAMDAnI dhAra upara cAlavA jeTalI vikaTa che. te sAdhanAmAM vyaktigata pakSapAtane lezamAtra avakAza hAi na ja zake. bhagavAna rAmacaMdra uttararAmacara tamAM eka sthaLe sahajaipaNe kheAlI uThe che ke :~ snehaM dathAM tathA saukhyaM yadi vA jAnakImapi / ArAdhanAya lokasya, muJcato nAsti me vyathA // jAnakIne paNa lekaArAdhana " sne, dayA, saukhya, are khatara cheADatAM ane kazI vyathA thavAnI nathI. ' ane A Adarzane anusarIne jyAre rAmacaMdrajIne lAgyu ke leAkasaMgraha khAtara sItAtyAga Avazyaka che tyAre sItAnA tyAga karatAM eka kaMDanI paNa temaNe vAra na lagADI. A dheAraNe javAharalAla kIDavAnA sa''dha vicAratAM paMDita javAharalAla viSe ApaNA dilamAM rahelI UMDA AdaranI lAgaNIne sakhta AdhAta lAge che. zrI rI ahamada phIDavAnuM kaoNMgresaviSa yaka saLaMga vana ekadama nAlAyakIthI bhareluM che; temAM paNu pradhAna tarIkenuM rAjInAmuM kheMcatAM rASTroya mahAsabhAnA pramukha bAbu purUSottamadAsa TenDana upara zrI kaDavAie je pAdapradrAra karyAM che te kevaLa akSamya che. kAMgresanI aMdara rahIne koMgresamAM me Tu bhaMgANu. paDAvanAra, keMgresathI chuTA thaine kaoNMgresanA pramukhanu AvI rIte haDahaDatuM apamAna karanAra AvI vyakitane kaoNMgresanA ja pratinidhi paMDita javAharalAla naherU potAnA pradhAnamaCDaLamAM kAyama rAkhe e kai rIte samajI na zakAya evI eka vicitra ghaTanA che. enI pAchaLa zrI rI ahamada kIDavAi viSe aMgata byAmeAddha sivAya khIju kAi kAraNu kalpI zakatu nathI. haju thoDA divasa pahelAM koMgresamAM ekatAnI apIla karanAra paDitajIe potAnA A aMdhaLA Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-8-51 prabuddha jaina 57 pakSapAtathI e ekatAmAM ja moTI phAMsa mArI che ane koMgresanI pratiSThAne bhAre dhake pahoMcADe che. pitAnA netRtva sivAya kesane ke dezane cAle tema nathI e pratIti upara AvI koMgresadrohI ' vyakitane pradhAnamaMDaLamAM saMgharI rAkhavAnI paMDitajI dhRSTatA dAkhavI rahyA che ema ghaNAne lAge che ane e joIne sau koIne du:kha thAya che. Aje ubhI thayelI paristhitinAM traNa pariNAma kalpI zakAya che. zrI raphIahamada kIDavAIne pradhAnamaMDaLamAMthI rUkhasada ApavAmAM Ave, athavA te TenDanabAbu kogresanA pramukha padethI nivRtta thAya, athavA te paMDitajI mahAamAtyanI javAba dArIthI chuTA thAya. AjanA asAdhAraNa viSama saMgemAM paMDi. tane choDayAM ApaNane pAlave ja nahi. TenDanabAbu jo A kAraNe pramukhapadanuM rAjInAmu Ape te bIjo koI svamAnI netA A sthAna svIkAravA taiyAra nahi thAya sivAya ke paMDitajI pote ja kegreisanuM pramukhapada svIkAre, ane jo Ama bane to tatkALa kesanuM nAva te cAle, paNuM AvA rAjInAmAmAMthI AdhAta pratyAghAtanI eka aniSTa paraMparA zarU thAya ane koMgresane pArAvAra nukasAna thAya. Ama hovAthI jo koMgresane surakSita ane saMgakRita rAkhavI hoya te kIDavAIe ja pradhAnamaMDaLamAMthI javuM joie. ' alabata vartamAna pradhAnamaMDaLanI racanA vicAratAM kaDavAI koMgresathI chuTA thavA chatAM madhyavanI pradhAnamaMDaLamAM cAlu rahI zake che. kAraNa ke bInagresI evA A pradhAnamaMDaLamAM bIjA traNa pradhAne che. zrI. cintAmaNa dezamukha, zrI gopAlasvAmI AyaM. gara, De. bhImarAva AMbeDakara, paNa A traNe pradhAnoe pota potAnAM khAtA vaphAdArIthI saMbhALyA che. ane De. AMbeDakarane lagatI eka dhaTanA bAda karatAM A traNamAMnAM kaI paNa pradhAne koMgresane pratikuLa nAne sarakhA. paNa udagAra kADhaye nathI. mULa kogresI chatAM Aje koMgresathI avamAnita athavA to ke(gresadrohI evI eka paNa vyakita raphI ahamada kIDavAI sivAya A pradhAnamaMDaLamAM nathI. - keTalAeka leke ema kahe che ke zrI raphI ahamada kIDavAI pitAne saMpAyelAM khAtAM apratima kuzaLatAthI calAve che. paNa ane artha ema nathI ke AvaDA moTA dezamAM bIje koI mANasa evI tAkAta dharAvato maLI zake ema che ja nahi. A pradhAnamaMDaLamAM aneka AvyA ane aneka gayA. jemanA vinA cAle ja nahi ema manAtA saradAra vallabhabhAI paTelane paNa vidhAtAe ApaNI pAsethI jhuMTavI lIdhA. te paNa rAjyakArabhAranI vaNajhAra eka sarakhI cAlI rahI che, te pachI zrI kaDavAIne evuM te zuM moTo hisAba che ? - paMDita javAharalAla ApaNA dezanI pramukha vyakti che. temanA lIdhe bahAranI duniyAmAM ApaNe khuba ujaLA chIe. AjanI duniyAne te eka moTo AzAstaMbha che. temanA viSe eka paNa pratikuLa uddAra kADhave te atyaMta duHkhane viSaya che. ema chatAM samagra rASTranA kalyANane anulakSIne ApaNe temanAM bhayasthAne tarapha temanuM tema ja prajAnuM dhyAna doravuM ja rahyuM. jemAM temanAmAM asAdhAraNa vizeSatAo che tema ja temanAmAM amuka moTI nabaLAIo che. eka te temane Aveza bharyo svabhAva, A svabhAvanAM Aja sudhImAM aneka aniSTa pariNAme AvyAM che ane aneka moTI moTI vyaktionAM dila akAraNa dubhAyAM che. vRttapatramaMDaLa sAthenI AjanI athaDAmaNu keTalAka aMze temanA Aveza ane krodhamaya prakRtine AbhArI che. bIjI nabaLAI temane vyakti vyakita viSe ugra gameaNugame -- strong likes and dislikes- che. AnI paNa A rAjyataMtra upara paDelI mAThI asara sAva najIvI nathI. pastuta kissAmAM TenDanabAbu viSe temanI vipakSabuddhi ane zrI kaDavAi viSe temanI saMpakSabuddhi ja koMgresamAM tema ja vartana mAna rAjakAraNamAM eka moTo visaMvAda pedA karI rahI che. nabaLAithI bIlakula mukta e kaI mAnavI saMbhavI zakatA nathI. A duniyAmAM koI pUrNa purUSa che ja nahi. pitAnI nabaLAIone jANavI ane jItavI e eka meTo purUSArtha che. jenA mAthe AvaDI moTI . dezanI jabAbadArI che tene nAne sarakho paNa pramAda paravaDe nahi. zrI kIDavAI pratyenA adhiLA pakSapAtane jItavAnI ane Aje vaNasatI jatI paristhitine sudhArI levAnI prajA hRdayanA svAmI paMDita javAharalAla tAkAta dAkhave evI ApaNa sarvenI prArthanA che. tA, kaDa-A noMdha presamAM javA bAda chApAmAM khabara AvyA che ke madhyastha pradhAnamaMDaLamAMthI zrI kaDavAIe rAjInAmuM ApyuM che. pazcimanA paragaju mitra tA. 31-7-51nA TAimsa opha inDIAmAM ("Officious Samaritan' e mathALA nIce eka mArmika nedha pragaTa thaI che jene anuvAda nIce mujaba che : bIjA vizvayuddha pachI ezIA sAme eka gUMcavaNa ubhI kare evI ghaTanA pedA thaI che ane tethI zuM samajavuM tenI sUjha paDatI nathI. A ghaTanA te trAsa janaka thaI paDe tevA vaLagADa samAM pazcimanA mitranI upasthiti che. A mitra tamane madada karavA mAge che, tamAruM zemAM bhaluM che ane zemAM bhaluM nathI te te ja jANe che, tamArA mAthA upara salAha zikhAmaNuM jhIMkaye jAya che, ane burA bhaviSyanI dhamakI - ApIne athavA te vakhatasaranI kaeNthaLIo vaDe tamArUM meTuM dAbI daIne potAnI IcchA mujaba tamane AgaLa dhakele che. te amuka eka zubha Azaya dharAvatA mANasa jevuM che. bhaluM karavAne hamezA tatpara evA A mANase eka navapariNIta yugalane ghara mAMDI ApavAmAM madada karI, ane pachI A ekalA paDI gayelA yugalane kaMpanI ApavA khAtara rAtre paNa temanI sAthe ja rahevAnuM teNe pasaMda karyuM. koI bekadara mANasa kadAca AvA zubhecchaka mitrane "mAna na mAna, meM terA mahemAna sAthe sarakhAvavAne lalacAya. A zubhecchaka mitrane khAtrI thaI cukI hoya che ke tamane tenI madadanI khAsa jarUra che ane A yuddha pachInI jokhamI duniyA ke jyAre TelInane paDachAye sarvavyApaka bhUtanI mAphaka tamArI pAchaLa ghumI rahyo che tevA vakhate tamArI jAtanI tame saMbhALa laI zakaze evo tamArA viSe vizvAsa rAkhI zakAya tema che ja nahi. "AjanI ghaDie IrAnane potAnI jAtathI bacAvavAnI khAsa jarUra che. A rIte pazcimanA mitro vicArI rahyA che. IrAnI lokone pote zuM karI rahyA che tenuM bhAna nathI. kAraNa ke telanA udyoganAM rASTrIyakaraNane artha ja arAjakatA che, dIvALuM, sAmyavAda, ane sarvatomukhI vinAza che. De. mesADIne sAcI samajaNa ApavI ja joie ane sAcI samajaNa eTale tene sApha sApha kahI devuM joIe ke je tene ApavAmAM bAvelI salAha mujaba te nahi te to pachI pariNAme mATe te ja javAbadAra raheze. pariNAmo eTale TekanIkala- vaijJAnika-madada ApavAno inakAra ane pazcimane sarvasAdhAraNa bahiSkAra. je koI A padhdhatine kaniSTa koTinI rAja khaTapaTa tarI-- ke varNave che te bezaka sAmyavAdI che athavA to tene sahayAtrI che. inDe cAInAnA leka hA. cI. maha pratye sahAnubhUti dAkhave che e samAcAra je sAcA hoya che tenuM kAraNa eTaluM ja che ke temanAmAM vadhAre UMDI samajaNano abhAva che. je hiMda ane pAkIstAna vacce taMgadilI ubhI thaI che te pAkIstAnane ema mAnavAnI preraNA ApavI ja rahI che te ja haMmezA saccAInA pakSe heya che. AjanI kaTokaTInI ghaDie paNa zrI. naherUne mokalavAmAM AveluM janAba liyAkataalIkhAnanuM nimaMtraNa athaDAmaNa taraphanI ghasaDAmaNane aTakAvavAne eka viziSTa prakArano bahAdurI bharyo prayAsa che ema varNavavAnI 'lanDana TAimsa' taka gumAvatuM ja nathI. hiMdane yAda ApavAmAM Ave che ke bhalene palAdI muka ke hoya te paNa jo tevA hAthathI paNa sulehanI ceSTA karavAmAM AvI hoya te te sAcI sulehanI ja ceSTA che ema hide samajavuM joIe. zrI naherUe eka vakhata kaheluM ke pazcima pUrva pratyenA abhigamamAM jhIvaTane-sukSma samajaNune-khedajanaka abhAva dAkhave che. A tenuM kathana tadRna barAbara che." paramAnaMda Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jaina tA. 1-8-51 TolsToya ane gAMdhIjI (naNItA amerikana lekhaka zrI laI phIzare mahAtmA gAMdhInuM eka savistara ane atyanta udhaka caritra pragaTa karya" che, te prathama uparanA mathALAnuM eka prakaraNa che. gAMdhIjI dakSiNa AkikAmAM hatA ane tyAM vasatA hiMdIo sAthenA tyAMnI sarakAranA anyAyabharyA vatana sAme hAData upADavAnI taiyArI karI rahyA hatA te daramiyAna raziyana santa kAunTa lIo Tahasteyane gAMdhIjIne patra dvArA saMparka thayo hato eTaluM ApaNe jANutA hatA. paNa e saMbadhamAM ethI vadhAre kazI paNa pramANabhUta mAhItI ApaNane upalabdha nahetI. uparanA prakaraNamAM A patravyavahArane lagatI keTalIka vigate ApaNane CNavA maLe che. kamanasIbe Akhe patravyavahAra zabdaza: A prakAramAM paNa ApavAmAM Avela nathI. ema chatAM TesTaya ane gAMdhIjI ekamekanI ummaramAM ghaNu" antara kevA chatAM samakoTinA mahApura ane samAna bhamikA upara mAnavI jIvanane vicAra karatAM cintA hoine temanI vacce cAlelA vicAravinimaya vizenuM ApaNa' kahala tRpta thAya evI keTalIka vigate A prakaraNamAM ApelI che ane tene anuvAda ahi nIce raju karavAmAM Ave che. paramAnaMda.) madhya razImAM eka svAla jAtine uparAva e ja adayA slevAkIAnuM pramukhasthAna zobhAvanAra thomasa che. sArIka-AvI bhika samasyAono ukela zodhI rahyo hato ke je samasyAo dakSiNa aneka vyaktione ullekha thaI zake tema che. AphrIkAmAM eka hiMdu berIsTaranuM paNa dhyAna kheMcI rahI hatI. A yAtrIone mana TesTIya eka evo vIra puchyuM hatuM eka khaMDamAM vasatA kAunTa lIo TolsToya anya khaMDamAM vasatA ke jeNe pitAnA sarvasvano tyAga karyo hate. mAnyatA ane mehanadAsa ka. gAMdhIne doravaNI ApI rahyA hatA ane tenA bhaMthI AcAra vacce potAnA jIvanamAM ekarUpatA sAdhavAne tene prayatnanamAM eka prakAranI AtmIyatA anubhavI rahyA hatA. e ja tenA tarapha anekane AkarSatuM eka baLavAna kAraNa hatuM. TolasToye dhArmika viSaya upara lakhelAM aneka pustake gAMdhI A prayatna eTale hAthamajurI, bane eTalI ochI jarUriyAte, chanI ophIsamAM najare paDatAM hatAM. Ama chatAM paNa kArAvAsamAM passiha tyAga ane hiMsAnivRtti. te jamInadArIne eka mahApApa samAna navarAza maLI te pahelAM gAMdhIjI A razIananA upadezAnuM manana karI zakayA na hatA. lekhate, hetrI pejanI "sIgala Tekasa'nI laDatane mATe prazaMsaka - duniyAnI kadAca moTAmAM moTI navalakathA "ra enDa pIsa hata, pharajiyAta lazkarI bharatIne sakhta virodhI hatA, antaH (vigraha ane suleha), rIsarakazana (Izu khriIstanuM punarAgamana), AnA karaNanA avAjane mAna ApIne yudhdhane virodha karanArAone bheTe kerInA ane kaLA saMbaMdhenI tenI anya kRtie asAdhAraNa pakSakAra ho, zAntivAdI Dayuka basa razIA cheDIne keneDA tarapha kapriyatA prApta karI cukI hatI ane tene lIdhe TerasTAya jaga jaI rahyA hatA temane sakriya sahAyaka hatuM, viliyama gerIsananA vikhyAta banI gayA hatA. Ama chatAM paNa tene AtmA haMmezA savinayabhaMgane anumodaka hatA. kaccha gAmaDAnI prAthamika zALAmAM manyanakSubdha rahete. Izu khriIstano upadeza ane tenA anuyAyIonI teNe zikSakanuM kArya svIkAryuM hatuM ane bela pArtiASikane teNe raheNIkaraNI ubhaya vacceno taphAvata tenA dilamAM bhAre duHkha asvIkAra karyo hato, kAraNa ke paise tene mana vaja' hatA. upajAvate. atyata samRddha evA eka umarAva kuTuMbamAM 1828 zazIone sthiticusta dharmasaMpradAye tene bahiSkAra mAM tene janma thaye hatA ane tenuM kuTuMba uMcuM khAnadAna gaNAtuM- karyo hate. Ama chatAM TosTeya umarAva maMDaLathI alaga thaI gaye hatuM ane pitAnA eka kArAvAsI mitrane TosTaye lakheluM ke "kamateNe sAduM jIvana svIkAryuM hatuM. te ughADA page cAlata, nasIbe huM jelamAM nathI..." ane paheraNa paherate, leghe kheDute sAthe maLIne khetI ane tenA pustakaeNnAM nAme tenA antaranuM manthana barobara vyakata karate, bIDI pIvAnuM teNe choDI dIdhuM hatuM. mAMsAhAra ane zIkA- karatAM hatAM. "tuM keInI hiMsA na karato,' 'ekamekane cAhe, "zA rane teNe tyAga karyo hato ane gAmaDAMomAM Ama tema page mATe sAmAnyataH khrastI leko ane khAsa karIne razIAnA loko cAlIne ke sAIkala upara tenuM anavarata paribhramaNa cAlyA karatuM AphatanA bhoga bane che?" "bALaka mATe izu khrIstano upadeza, hatuM. asahya banelA bhegavilAsathI mukta thavA mATe 1891 mAM 'devAnta daMDa ane khrIstI dharma, dhArmika sahiSNutA," "AtmateNe pitAnI mIlakatane ghaNo moTo bhAga potAnI patnI ane pUrNatA, ane AvAM bIjA keTalAMka pustake. bALakone ApI dIdhuM ane grAmazikSaNa tathA duSkALarAhatanI pravR- koI maThamAM ke AzramamAM zAnti prApta karavAnI AzAe ttine te ja nirAmiSAhAra, lagnasaMsthA tathA dharma- te ghara choDIne cAlI nIkaLe ane paribhramaNa daramiyAna 1910 saMsthA viSenA lekhanakAryane teNe pitAne badho samaya suprata nA naveMbara mAsanI 20mI tArIkhe teNe kSaNabhaMgura dehano tyAga karI dIdhuM. te vartamAna dhArmika rUDhionI ghaNI kaDaka karela. TIkA karatuM hatuM ema chatAM dharmajijJAsAthI prerAyalA aneka gAMdhIjI The Kingdom of God is Within You strI-purUSa tenA nivAsasthAnane eka tIrthabhUmi tarIke lekhavA IzvaranuM rAjya tArI aMdara che-e nAmanA graMtha dvArA TolasToyane lAgyA hatA. jeNe aihika bhogavilAsa dharASTrane mANyA hatA ane pahelIvAra jANavA pAmyA hatA. pustakanuM nAma sucave che te mujaba jenA dilamAM Aje 70 varSanI ummare IzvaranA sAkSAtkAranI ja te pustakane aMdara TATAthanI potAno dharmopadeza che, adamya tamannA jAgI hatI tevA A suvikhyAta tejojavaLa TolsToye kaThora banIne kaheluM ke "khristI saMpradAyanA ItimahApurUSanA caraNe besavA mATe pRthvInA cAre khuNethI khrastiIo, hAsa e kevaLa julama ane trAsano ja ItihAsa che. jemAM udhAra yAhudIo, musalamAna ane bauddhadharmIo AvavA lAgyA hatA, ane mekSanA sidhdhAnta rahelA che e dareka saMpradAya ane khAsa anya dezomAMthI tenA mahemAna banIne AvatA yAtrIomAM karIne mUrtipUjAne svIkAratI evI AjanI sthiticusta dharmasaMsthA zakAgonA hala hAusanI jeina Adamsa, pachInA gALAmAM yunAI- izu khrIstanA sidhdhAntane pAyAmAMthI InakAra kare che" taTasthatATeDa sTeTasanA "sekreTarI opha sTeTanA avikAra upara AvelA pUrvaka, saceTa dalIlabAjI vaDe, ane pAravinAnAM avarataNA sAthe viliyama jenIMgsa broyAna, phalADelphIAnA rAbI sapha ke.skapha, TolsToye AtmasaMtoSapUrvaka puravAra kareluM ke khrIstIdharmanA suprasiddha lekhaka ja' kenana ke jeNe jhAranA sattAdhIzenI rajA Adhunika sarva saMpradAye izu khristanA kharA sidhdhAntane gepavavAnuM meLavIne sAIbarIAno pravAsa karyo hato ane tyAra bAda tyAMnA ja kArya karI rahyA che. kedIo upara gujAravAmAM AvatA julamone sArI rIte vakhoDI TolasToya tatkAlIna rAjyataMtrane paNa eTaluM ja kaDaka TIkAnAMkhyA hatA, jarmana kavi reinara-merIA rIuM, pAchaLathI ke- kAra hato. teNe jAhera kareluM ke prAcInatama kALathI rAtti tum Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazada jana tA. 1-8-51 pu tamArUM zreya thAo, tamane zAti prApta thAo. A rIte mANasa gAMdhIjIne mA anekavidha parigraha ane jIvananI mojamANasanuM abhivAdana karato Avyo che, ema chatAM paNa yuropanI majAnA pralobhanathI rUMdhAya hate. pitAmAM rahelA izvarI rAjyanI AjanI khIstI prajAo be karoDa ezI lAkha mANasone potapotAnA praptinA mArge pravAsa zarU karatAM gAMdhIjIe A savane parityAga praznone hiMsAvaDe nIkAla lAvavA mATe zastrasajaja rAkhatI AvI che. pitAnA vicAronA samarthanamAM teNe jANItA phreMca lekhaka gAya DI TosTeya sAthe gAMdhIjIne pahelavahele aMgata paricaya mosAMnI zahAdata ApelI ke " yu' e zabda sAme samAjane eka lAMbA patranA AkAramAM thaye. A patra gAMdhIjIe 1908 nI ekatra thaIne baLa karato nathI e bhAre vismaya janaka che. - okaTobara mAsanI pahelI tArIkha lakhele ane laMDana thaine madhya razIAnA meTA vidhAna samAlocaka elekjhAnDara harajhane razImAM AvelA cArayA pipalIyAnA khAte TesTayane, keTalAka kahyuM hatuM ke uttarottara vadhye jatI yuddhasajajatAe AjanI dareka divasa bAda maLyo. e patramAM TrAnvAlamAM pite zarU karavA dhArelI savisarakArane TelIgrAphIka sAmagrIthI sajaja banelA yaMgIsakhAnanuM rU5 | naya bhaMganI laDatanI gAMdhIjIe e razIyana navalakathAkarane keTalIka ApyuM che. TolasToyane paNa A ja abhiprAya hatA ane mAhItI ApI hatI. vizeSamAM te umerato ke julamanI bAbatamAM khrIstI prajAo musala- pitAnI rojanIzImAM A patranI noMdha letAM TolsToye mAnene vaTAvI jAya tevI che. lakhyuM ke "TrAnsavAlanA eka hiMdu taraphathI eka AnaMdadAyaka patra Toye yAda karIne jaNAvyuM hatuM ke "huM dhAruM chuM ke maLe. cAra divasa bAda TolsToye pitAnA eka nikaTavartI mitra e mekasamulara ezIA viSe je eka pramANabhUta vyakti dekhAya ane AgaLa upara tenA graMthasaMgrahanA saMpAdaka zrI leDImIra jI che) hatuM ke jene khrIstI banelA eka hiMdIe anubhavelA parama ekAva upara kAgaLa lakhatAM jaNAvyuM ke "TrAnsavAlanA hiMdunA AzcaryanI vAta kahI hatI. prIstI dharmanA mamane abhyAsa karyA patre mArA mana upara bhAre asara nIpajAvI che." bAda te hiMdI yuropa Avela ane khristIonuM cAlu jIvana najare yArnayA pilIyAnAthI okaTobaranI 20 mI tArIkhe TesTAme nikALatAM teNe parama Azcarya anubhaveluM. zerI mAphaka TolsToyanA razIyana bhASAmAM gAMdhIjIne javAba lakhe. A patrano TolsToyanI mATe paNa siddhAnta ane AcaraNa vaccenuM mahad antara e haMme- putrI TeTIAnAe anuvAda karIne gAMdhIjI upara ravAnA karyo. te zanI carcAne viSaya banate. javAbamAM Toye lakheluM ke "tamAro atyanta rasaprada patra mane - te 5chI karavuM zuM ? TolsaToyano javAba sAde sIdhe hato. hamaNAM ja maLe che, je vAMcIne mane khUba AnaMda thayo che. eka tIe evI rIte vartavuM joIe ane rahevuM joIe tevI TAnsavAlamAM vasatA ApaNA bhAIo ane sahakAryakatAone rIte varte ane rahe ! vadhAre spaSTatAthI kahIe te khare khrIstI izvara madada kare! naramo kaThera sAme, namratA ane premane aha* pitAnA pADozI sAthe kadI jhagaDo karato nathI, te kadi AkramaNa kAra ane hiMsA sAme tamAre tyAM cAle che te ja prakArano jhagaDe karatuM nathI ke hiMsA AcaratA nathI. ulaTuM te pite sAmane ahiM amArI vacce paNa divasanudivasa vadhAre ne vadhAre ugra karyA sivAya sahana kare che, ane aniSTa sAmenA pitAnA svarUpa dhAraNa karatA jAya che....... huM tamAruM badhubhAve abhinandana cokkasa prakAranA vyavahAra vaDe mAtra potAnI jAtane ja nahi paNa karuM chuM ane tamArI sAthe saMparka ubhuM thavA badala khuba AnaMda AkhI duniyAne bahAranI sadhaLI sattAnA damanathI mukta kare che." ane sukha anubhavuM chuM. (sahI) TolasTaya." gItA ane bAIbalanA giripravacanamAMthI gAMdhIjIe paNa gAMdhIjIe bIjo patra hAnisabargathI 110 nA eprIe ja sAra kADhaye hato. lanI cothI tArIkhe lakhyuM ane tenI sAthe "hiMda svarAjya' - koI paNa aniSTa sarakAranI sevA karavAne ke tenA hukamane nAmanI temaNe lakhelI nAnI pustikAnI eka nakala mekalI. e mAnya rAkhavAno zAtipUrNa duHkhajanaka inakAra karI ema patramAM gAMdhIjIe lakheluM ke "ApanA eka namra anuyAyI tarIke TosTeya upadeza karatuM hatuM. A abhiprAyanI vigatapUrvaka A sAthe mArI lakhelI nAnI pustikA mokaluM chuM. te mULa guja. spaSTatA karatAM te jaNAvate ke koI paNa sarakAra pratye vaphAdArInA satI lakhANane meM pote karelA anuvAda che. Apane jarA paNa sogaMda athavA adAlatamAM apAtA sogaMda keIe levA na joie upAdhirUpa nahi banavAnI huM khUba cintA dharAvuM chuM. paNa jo kAraNa ke dharmazAstramAM sogaMda levAnI khAsa manA karavAmAM AvI ApanI tabiyata anukuLa hoya ane ane A pustaka vAMcI che, tema ja polIsanI ke lazkaranI koIe nokarI karavI na joIe. javA jeTalo samaya Apa je kADhI zako te e kahevAnI jarUra ane sarakArane koI paNa prakArano kara paNa Ape na joIe nathI ke A lakhANa upara ApanI samAlocanAnuM gAre mana bahu " AvA mANase ne sarakAra zuM karI zakavAnI che ?" TolsToyane e ' me malya raheze. je prazna hate. 1810nA eprIla mAsanI dazamI tArIkhe TesToe potAnI A janarala smasano paNa prazna hate. hiMdIonuM zuM karavuM rojanIzImAM nIce mujaba lakhyuM; " Aja savAre be japAnIjha tenI tene paNa sujha paDatI nahotI. TolasToye jaNAvyuM hatuM ke khAvyA. yuropIya sabhyatA upara teo gAMDAtura hoya evA lAgyA. je loke khrastI dharmanA kharA anuyAyI heya temanI hAjarImAM bIjI bAjue te hiMdunI ce paDI ane patra bane yuropIya sabhyatAnI sarva truTionI ane tenA samagra anaucityanI uMDI samaja sarakAranI dazA evI kaTokaTIbharelI banI jAya che ke tenI hakuma vyakata karatA hoya ema lAgyuM." tane uthalAvI nAMkhavA mATe pachI vizeSa karavApaNuM rahetuM ja nathI." pachInA divase TosToyanI rejanIzImAM bIjo ullekha therAe paNa e ja vAta kahI hatI. jovAmAM Ave che "gaI kAle Adhunika sabhyatA viSe gAMdhIne gAMdhIjIe manathI baMdhanamukata banIne laDatanI zarUAta karI. e bahu vikaTa prayoga che, kAraNa ke mAnavI aneka jaMjIrothI vicAro vAMcyA. bhAre sarasa che.'' ane vaLI bIje divase "gAMdhI viSenuM pustaka vAMcyuM. bhAre mahatvanuM che. tene mATe javAba jakaDAya che ane A jaMjIra dharmasaMpradAya ke rAjyasaMsthAe nirmANa karelI nathI hotI. e jaMjIro te aMdarathI ghaDAyelI hoya lakhe ja joIe." gAMdhI viSenuM pustaka te je. je. Doke lakhela che." "IzvaranuM rAjya tamArI aMdara che " tamArI jAtane jevI tame gAdhInuM jIvanacaritra hatuM ane A pustaka paNa gAMdhIjIe banAve tevA tame ho cho. tame mukata hotA nathI, kAraNa tamArI jAtane me kahyuM hatuM. mukta karavAne tame prayatna karatA nathI. eka divasa bAda TolsToye pitAnA mitra cerakone patra lakhyo TosTele jaNAvyuM hatuM ke "IzvaranuM rAjya satyanI khAtara ane temAM "ApaNane, mane, atyanta najIkanI vyakita' e rIte bahAranA sarva saMgane bhega ApavAthI nirmANa thAya che." gAMdhIjI viSe teNe ullekha karyo. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha jaina DhA>=Aye yArnayA peAlIyAnAthI 1910nA me mAsanI 8mI tArIkhe nIce mujaba patra lakhyuMH" priya mitra tamAre patra tathA tamArI cepaDI inDIyanAma la'-- e banne hamaNAM maLyAM. tamArI cepaDI hu' vAMcI gayA ane temAM tameAe cacelI khAkhatA ane praznone age e cApaDI vAMcatAM mane khUba rasa paDaya, advi`saka sAmane (Passive Resistance) mAtra hi'dustAna mATe nahi paNa samagra mAnavajAta mATe sauthI vadhAre mahattvane prazna che. "tamArA AgaLanA patrA dula mane jaDatA nathI, paNa je. je. DArka lakhela tamArU jIvana caritra huM vAMcI gayA ane te dvArA tamArA patranA bhAvene yathA paNe samajavAnI mane purI taka maLI, hAla turata mArI tabiyata sArI nathI ane tethI tamArA pustaka viSe tema ja tamArI pravRtti viSe mAre je kAMi lakhavAnuM che te hAla turaMta mulatavI rAkhuM chuM. ema chatAM tamArI pravRttinI hu khUba kadara karU chu. tabayata sArI thaye tamane trigatavAra lakhavAnI huM AzA rAkhuM' chu. tamAro mitra Rte badhu, TA>=ya." gAMdhIjIe trIjo patra johAnasabaga thI 1910nA ogasTa mAsanI 15mI tArIkhe lakhyA. te patramAM gAMdhIjIe rAlsToyanA AmI menA patranI AbhAra sAthe paheAMca svIkArIne jaNuAvyuM ke " mArA pustakanI savistara AlecanA lakhI. mekalavAnuM Ape ApanA patramAM vacana ApyuM che tenI hu rAhu jotA rahIza. " taduparAnta kaeNlanabeka ane pete maLIne TesToya phAma'nI sthApanA karyAMnA gAMdhIjIe rAlskAyane khAra ApyA ane kailanaeka A kAma' viSe vigatathI lakhaze ema jaNAvyuM. gAMdhIjI keTalAeka vakhatathI inDIyana opIniyana' nAmanu' eka sAptAhika patra kADhatA hatA. te patranA keTalAka 'kA paNa gAMdhIjIe TAtsyAya upara mokalyA. A badhI sAmagrI maLatAM TeAEAyanI gAMdhIjI viSenI jijJAsA khUkSa vadhI gai. 1910nA sapTembara mAsanI 19 mI tArIkhanI peAtAnI - rAjanIzImAM TolsToye lakhyuM ke " navA sthapAyalA satyAgraha kendra viSe TrAnskAlathI bahu Anadajanaka samAcAra AvyA che. " 2.>=ye A vakhate bahu ga'bhIra AdhyAtmika nive-dathI pIDAtA hatA ane zarIre paNu mAMdA hatA. ema chatAM paNa je divase gAMdhIjIne patra maLyA te ja divase temaNe javAba lakhAvavA mAMDaye. te patra pUre karatA temane e divasa lagyA, ane sapTembaranI vIsamI tArIkhe TATAye e patra sudhArI lIdheA ane tene aMgrejI anuvAda karIne gAMdhIjI para ravAnA karavA mATe gerakAyane mekaklyA, cerakAve e pramANe TolsToyane patra gAMdhIjI upara ravAnA karyAM ane sAthe sAthe pete pazu eka patra gAMdhIjI upara lakhyA jemAM teNe jaNAvyu ke " mArA mitra lIe TolsToye egasTanI 15 mI tArIkhanA tamArA putranI paheAMca svIkAravAnI ane mULa razIyana bhASAmAM lakhAyalA temanA vIzamI sapTembaranA patranA aMgrejI anuvAda tamArI upara ravAnI karavAnI mane tranati karI che. "kaeNlanaeka viSe tame je kAI lakhyu che temAM TolsToyane khUba rasa pAye che ane kaeNlanabekanA patrane javAba lakhI meAkalavAnI temaNe mane sUcanA karI che. TekSTAya tamane tema ja tamArA sAthIne antaranA abhinandana mekale che ane tame tyAM je kAma upADayu che temAM tamane saMpUrNa saphaLatA icche che. tamArA kAya pratye teo keTalI badhI sahAnubhUti dharAve che te temanA tamArI uparanA patra uparathI mAluma paDaze. TekSTAyanA patrane aMgrejImAM anuvAda karatAM rahI gayelI bhUle "mATaeN tamArI huM kSamA cAhuM chuM'. zIAmAM huM jyAM rahuM chuM tyAM mArI bhUle sudhArI Ape evA 34 aMgreja sulabha nathI. zrI mubai jaina yuvaka sadha mATe mudraka, prakAzaka mudraNusthAna : `kAnta pri. tA. 1-5% uparanA tenA putra taraphathI pragaTa thatA eka " TATAyanI anumatithI tamArI laMDanamAM rahetA amArA keTalAka mitra nAnA sarakhA sAmayikamAM prasiddha karavAmAM Avaze. te patra vALA "kanI nakala tema ja dhI phrI eIja presa ' taraphathI pragaTa karavAmAM AvelA TAOAyanAM lakhANAnA keTalAka aMgrejI anuvAda tamArI upara mekalavAmAM Avaze. "tamArI hIlacAla viSe aMgrejImAM vadhAre prasiddhi maLavI joie e mane atyanta Avazyaka lAge che ane tethI tamArI sAthe saMparka sAdhavA mATe glAsagenAM mIsIsa meye ke je mAra tema TelsTaoNyanA parama mitra che temane hu' lakhu chuM......." cerAve eka bIjo putra kaeNlanabeka upara lakhyA. gAMdhIjI uparanA TAtsyAyanA putra samagra patravyavahAramAM sauthI vadhAre lAMme hate. 1910nA 20mI sapTembaranI tArIkha vALA te patra IMglAMDamAM rahetA ezanA mitra upara gAMdhIjI upara ravAnA karavAnI sUcanA sAthe mekalavAmAM AvyA te. A mitra A samaya daramiyAna mAMdagInA khIMchAne hatA ane tethI navemara mAsanI 14mI tArIkha pahelAM TolsToyanA patra gAMdhI upara ravAnA thai na zakayA. gAMdhIjIne e patra kAunTa lIe TolsToyanA ava sAna bAda keTalAya divase TrAnsavAla khAte maLyA. TAtsyAye e patramAM jaNAveluM ke " Aje huM mRtyunI samIpa bahu jaldithI jai rahyo chu' ema mane lAge che. ema chatAM paNa jo huM lAMbu' jIvu' te jene Passive ResistanceahiMsaka sAmane--e nAmathI oLakhavAmAM Ave che paNu je vAstavika rIte kheATI TIkA TIppathI dUSita thayA nathI evA zudhdha premanA ja mAga che te triSe bIjA leAkeAne huM khuLa kahevA mAgu chuM, kAraNa ke A bAbata mane bahu spaSTapaNe sama jAI che ane mAre mana A bAbata ati mahatvanI che. " e prema...mAnavI jIvananeA meTAmAM moTA eka ane ananya niyama che ane dareka mAnavI potAnA dilanA uMDANumAM ( bALakAmAM je ApaNune bahu ja 545Ne dekhAya che) A niyama anubhave che ane jANe che. ane duniyAnA khATA ane unmAga`gAmI upadeza vaDe tenI buddhi vikRta thatI nathI tyAM sudhI A ja niyama tenA citta upara aMkita thayele vhAya che. hiMdI tema ja cInI, haitru, grIka tathA rezamana-duniyAnA sarva sAdhusantA A niyamanI--khA kAyadAnI-vaiSaNA karatA AvyA che....... vastuta : jyArathI premanu sthAna baLajabarIe lIdhuM tyArathI jIvananA anuzAsaka niyama tarIke premanuM kazuM sthAna paNa rahyuM nahi, rahI zake tema hatu. pazuddhi ane premanA kAnuna jo nAthuda thayA te pachI baLajabarI-sauthI vadhAre khaLavAnanI sattAzAhIe sivAya bIjo kAi kAnuna raheze nahi." mRtyunA sImADe ubhelA eka vRdhdha purUSe eka yuvAnane a pramANe lakheluM. gAMdhIjI peAtAnI vAstavika ummara ( 41 varSa' ) karatAM bhAvanA ane tAkAtanI dRSTie 25 varSa nAnA hatA. TekSTAya ayanta du:khI, vedanAvyAkula hatA. - vera enDa pIsa ' ( TolsToyanI sarvotkRSTa navalakathA )mAM raju karavAmAM Avela jIvanadarzana dharAvatI vyatikatane jyAre evA satata anubhava thAya che ke zu khrIstanA upadezAmAM cuM sukha prApta karavAnI je cAvI rahelI che tenA upayAga karavAnI mANasajAta tAkAta dharAvatI nathI athavA te tenA upayoga karIne mANasajAta sukhI thavA mAMgatI nathI, sukhI thavA chatI nathI, tyAre te kti mATe duHkhI thavA sivAya bIjo kai vikalpa rahete| ja nathI. Ama chatAM gAMdhIjIne zradhdhA hatI ke peAte petAnI jAtane tema ja anya leAkAne sudhArI zake tema che. e pramANe te kAya' karI rahyA hatA. tethI te sukha anubhavI rahyA hatA. anuvAdake paramAnaMda sTrITa, muMbaI zrI. maNilAla meAkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai. 2 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa : 13 24 : 2 zrI mu`bai jaina yuvaka sadhanuM` pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina taMtrI : paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA. muMbaI : 15 ogasTa 1951 budhavAra dha kuTuMbanI navI smRti ". muMbaInA " prabuddha jaina " mAM hamaNuM vadhu na AvyuM che. samAjanA zraDha Ardranu potAnA samAjamAM sArI pratiSThA prApta karI eka mizra vivAhanu pAlana karIne jemaNe che. evA eka jaina sAthe sIvIla mereja ekaTa pramANe lagna karyA ane paristhitine vaza thaIne bannee potapotAnA mAbApathI traNa mahinA sudhI A vAtane gupta rAkhI. * prabuddha jaina'nA samAja-hitaiSI sa`pAdaka zrI. paramAnabhAie A lagna para eka vicArapreraDha lekha lakhyA che. lekha bahu mAMTA na heAta tA AkhA lekha 'ma'gala prabhAta" mAM pragaTa karyo haiAta. kAraNa ke paramAnaMdabhAi sAmAjika bAbatamAM samatulA jALavanAra eka pratiSThita vidvAna che. yuvAnanA khristI mArtApatA paNa A vivAhanI virUddha hatA. kanyAnA RddhiparAyaNa mAtapitA te virUdhdha hatA ja. sauthI pahele manamAM e vicAra Ave che ke kAyadA mujaba hiMdu, jaina, bauddha, zikha, Aya samAjI vigere bhAratIya vyakitane sIvIla mereja ekaTanA Azraya letI vakhate, hu kAI dhammAM mAnatA nathI evI kASTha pratijJA levI paDatI nathI. ethI ulaTu khristI, musalamAna, yAhudI athavA pArasI lekAne jyAre sivIla mereja ekaTane Azraya leve paDe che. tyAre pAtAnA sapradAyanA khAsa kAyadAthI bacavA mATe jAherAta karavI paDe che ke huM kA paNa sapradAyanA anuyAyI nathI. rajI. naM. mI. 4ra66. svarAjyanA divaseAmAM ApaNA kAyadAomAM ATale pheraphAra thavAnI jarUra che ke lagnanA kAraNe kAi .paNa yutraka ke yutine peAtAnA dhama cheDavAnI, badalavAnI athavA te| inakAra karavAnI AApatti vaheAravI na paDe. pati-patnI kASTha pazu dhama'nA hAya athavA te koSa paNa dhamanA na pazu hAya, te adhamanA upAsaka na bane eTalu' ja basa che, vivAhasaMbaMdha mATe pati- 'patnInA dhama' eka ja hovA joe evA Agraha cheDavAnA divasa e mATe AvyA che ke ApaNe have samajavA lAgyA chIe ke duniyAnA sava' pratiSThita dharmAM sArA che. dareka dhamanA rItarivAjomAM kAine kArDa doSa athavA te truTio rahelI jaDhAya che. dareka dhama'nA sidhdhAMta sau koine game che ema nathI hetu, dareka dharmamAM evI keTalIye vAta hoya che ke je te dharma te mAnavAvALA le ke ne pazu mAnya nathI hotI. Ama havAthI sadAca ranuM pAlana, sAmA jika kabyAnA svIkAra ane sava pratye AdarabhAva tathA sahiSNutA--ATalI bhUmikA upara kASTha pazu dharmanI vyakita peAtAnA athavA bIjA kAi, pazu dhama'nI vyakti sAthe lagna kare temAM samAje athavA te kAyadAe virAdha karavA joie nahi. jemane lagna karIne sahujIvananA anubhava karavA che teo te ekakhIjAnI raheNIkaraNI tathA vicArasaraNI parasparane anukuLa che ke vArSika lagAma rUpiyA 4 nahi' eTaluM jarUra jovAnA ja che, je hindu vyakitae kai anya dharmInI sAthe lagna kayu" DhAya te vyakitane hindu dhama mAMthI bahi kRta karavAnA rivAja amalamAM mUkIne ApaNe aneka AkRta neAtarI che. kAi hiMMdunI sAthe kAi anyadharmI vyaktie lagna kyuM te te vyakitane hiMdu dhama'mAM lAvavAne Agraha ApaNe zA mATe rAkhavA joie ? A sAMkaDApaNue ja. ApaNI mAnavatA kSINu karI nAMkha` che. lekA pUche che ke " bhinna dharmI vyakitaoe lagna karyAM te bhale karyAM paNa emanA saMtAnanA dhama' karyA rahevAnA ? " ApaNe tene javAba ApIe ke " tenI ciMtA ApaNe zA mATe karIe ? satAnAne dhama game te hAya. navI vyavasthAmAM tene nathI muzkelI AvavAnI khAnapAnamAM, tenA lagnamAM ke vArasAne lagatA adhikAramAM. jyAM sava' dharmAM sAcA che, ane sava' dharmAM sArA che, tyAM dhArA ke satAneAnA dhama' khicaDI-dhama' banyA tA paNukAnuM zu agAvAnu che? pitA dvaitavAdI ane putra advaitavAdI bhAvu. te ghaNe ThekANe jovAmAM Ave che. pati zaiva ane nI vaiSNava- AvA prakAra paNu keTaleya ThekANe najare paDe che, pati mAMsAhArI ane panI nirAmiSAhArI-AvAM udAharaNA paNa keTalAya prAMtAmAM sArA pramANamAM niThThALavAmAM Ave che--teA pachI binadharmI' vivAhasabaMdhamAM ATaleA gheghATa ane dhamAla zA mATe karavAmAM Ave che? bhinnadharmI leAkAne ApaNe pArakA zA mATe mAnIe? eka ja paramapitAnAM sau saMtAna che. bhinna gAtranI kanyAne jevI rIte ApaNe apanAvIe chIe tevI ja rIte bhinna dhama'nI vahu ke jamAIne ApaNe zA mATe na apanAvIe ? dhArA ke, mArI dIkarI sanAtana RDhane anusarIne ja lagna kare che. AvI paristhitimAM paNa tenA pratye huM be prakAranu valaNa akhatyAra karI zakuM chuM, huM tene kahI zakuM chuM ke "dIkarI ! te... eka bhinnakuLanA cheAkarAne pasaMda karyAM che, bIjAnA kuLamAM tuM gaI che. tethI tArA ane amArA sabadha have tUTI jAya che.. have tu parAi thai, amArI na rahI. " * athavA te huM mArI dIkarIne ema paNlR kahI zakuM chu` ke, " dIkarI! tuM mAre| prANu che, tane huM' kema dUra karI zakuM? ulaTuM, je parAyA mANasane te apanAvyA che te have amArA mATe parAye rahetA nathI, te paNu amArA ja thai gaye che. e yuvAnane ame apanAvIzuM, tenA kuTuMbane paNa ame apanAvIzu. je paMcanA te anuyAyI che te patha pazu amAre mATe parAye raheto nathI." A e valaNumAMthI pahelu laga abhimAnanu che, taMgadi lItu che, mAnavatAnA pratakAranu` che. tenA mATe kASTha bhaviSya nathI. *IjI' valaNa premanu' che. 'panna mayaMti vizva zvanIDama' (jyAM vizva eka mALA jevuM bane che) evI mAnavatAthI bharelu che. e Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-8-51 - jyAM jyAM premadharmane prabhAva paDe che tyAM tyAM mAbApoe pitAnuM arthamAM grahaNa karavAnuM raheze." e ja kalamanA bIja niyamane abhimAna choDIne pitAnAM putraputrIone, vahujamAIne ane tenAM " "bI" vibhAga A mujaba che :* * bALabaccAMone khuzIthI apanAvyA che, eTaluM ja nahiM paNa " . * "Nothing in this article shall affect the che - tenA bhinnadharmI vivAhanuM saMpUNapaNe samarthana karyuM che. sarva. -operation of any existing law or prevent the = " 2. *, dharma samabhAvanuM paryAvasAna sarvadharma samabhAvamAM thaze ja. state from making any law providing for special welfare and reform or the throwing open of " " " javA bhinnamAM yuvakayuvAta potapotAnA dhama nA siddhAds ' Hindu religious institutions of public character >> saMskAra tathA rivAjonuM zraddhApUrvaka pAlana kare che tyAM paNa bhinnadharmI : ' to all classes and sections of Hindus," : vyaktine pasaMda karavAnI ane tenI sAthe rahevAnI udAra dRSTi " A niyama (eTale 25 mI kalamane pahele niyama ke bannemAM hevI joIe. paraMtu AjakAla AvI sthiti rahI nathI. jemAM hiMdanI prajAne pitAnI IcchA mujaba pitAnA dharmane -yuvayuvatiomAM pitatAnA dharmanuM jJAna paNa bahu ochuM jovAmAM anusaravAnI ane tene pracAra karavAnI chUTa ApavAmAM AvI . Ave che. saMskArane te kayAranoye lepa thaI cUkyuM hoya che. che) koI evA cAlu kAyadAne ke have pachI thanAra kAyadAne koI paNa siddhAMte viSe graha ke Adara rahyo hotA nathI. bannene jIvana- rIte bAdhAkAraka nIvaDaze nahi ke je kAyadAne hetu hiMdudharmanI ho rasa paNa have navI dizAmAM vahevA lAgyo hoya che. Rddha dharma, jAhera saMsthAone hiMdu samAjanA sarva vibhAga ane vargo , - RDha saMskAra, pitatAnA kuTuMbanI khAsiyata e badhI bAbatamAM mATe khullI mukavAnuM hoya. 4 ' thI eka prakAranI udAsInatA jovAmAM Ave che. te pachI ApaNe che. A kalama mujaba hiMduomAM jainene ane hiMdu maMdiramAM ema kema na kahIe ke A yuvayuvati eka ja dharmanA che, je jaina maMdirone samAveza thAya che ane e rIte vicAratAM hiMdu dhamanuM nAma che sArvabhauma-upekSAdhama ! . . . maMdiramAM harijanane praveza ApatA dhArA mujaba jaina maMdi. . . . A upekSAdhAma" ' pasaMda karavA lAyaka cIja nathI. uttamu ramAM paNa harijanane kAyadAthI dAkhala thavAnI chuTa maLavI joie. sthiti te e che ke vyakitane, sarakAra evo hoya ke sarva dharmo ApaNe AzA rAkhIe ke muMbaI sarakAra ATalethI nahi aTakatAM tenA adhyayana ane paricayanA viSaya hoIne sarva ekasarakhA baMdhAraNanI uparanI kalamano AdhAra laIne suprIma korTamAM 2 , AdaraNIya ane ekasarakhA grAhya hoya. ', e apIla karaze ane jana maMdiramAM harijane mATe kAyadesaranI jarUra, guNudeSanuM pUruM jJAna dharAvatA vivekayukta AdaranI ja praveza-anumati meLavaze. " ahiM vAta che. * Aje maLelA cukAdAthI aspRzyatApakSI sthiticu jene' maMgaLa prabhAtamAMthI sAbhAra udbhuta kAkA kAlelakara malakAze ane amArAM maMdiro harijanathI abhaDAtAM bacI gayAM ema mAnIne khUba AnaMda mAnaze. paNa je. ke. jana dharmanA keTalAka samAcAra ane noMdha vizALa ravarUpane jANe che ane jaina maMdiranA Adezane svIkAre harijana maMdira praveza dhAre ane jeno che tene harijanapravezavirodhI jaina AgevAne mATe kheda thayA vinA harijana maMdira praveza dhAre tene lAgu paDe che ke nahi nahi rahe. hiMduomAM jene antargata gaNAya ke na gaNAya, kAyadAthI ' ' eTale ke e dhArAnA pariNAme harijanone jaina maMdiramAM praveza harijanone jaina maMdiramAM praveza maLe ke na maLe, paNa amArA karavAne haka maLe che ke nahi e saMbaMdhamAM muMbaInI hAITa' maMdiramAM jainetara pravezI zakatA nathI ane harijananA pravezathI . eka agatyane cukAdo ApyuM che. Ane sAra mubaI samAcAramAM . amArA maMdira abhaDAya che ema kahenArA ane mAnanArA jaina : ki tema ja anya sAmayikamAM pragaTa thayuM che. dharmanA hAdane atyanta vikRta AkAramAM samaje che ane raju . A cukAdA pAchaLa nAmadAra jajone e abhiprAya rahela che. je kare che, kAraNa ke jaina dharma prAraMbhakALathI janetarane pitAnA ' che ke hiMdu koma ane jenA kAma alaga alaga kema che ane tethI dharmasthAnakamAM AvakArate Ave chejanma jaina heya te ja jana jayAM sudhI hiMduone kAyado athavA te rIvAjathI jaina maMdiramAM thaI zake evI koI kALe janadharmanI mAnyatA hatI ja nahi. jaina praveza karavAne ha maLe che ema puravAra na thAya tyAM sudhI hari maMdira kejhanA paNuM AgamanathI abhaDAya evI koI kalapanA jaina " janene prastuta dhArAne lIdhe evo koI vizeSa hakaka maLI zake nahi. dharmazAstramAM zodhI jatI nathI. A bAbatamAM jaina dhamama hiMdu ' je abhiprAya upara A nirNaya jAhera karavAmAM Avyo che te dhama' karatAM khristI dharma ane islAmanI vadhAre najIka che. : " : abhiprAya svIkAravAmAM Ave te pachI te upara levAmAM Avele Ama chatAM paNa kamanasIbe, AjanA jaina samAjanA keTalAka , nirNaya paNa ApaNe svIkAra ja rahyo. paNa hiMdanuM rAjyabaMdhA- AgevAne aspRzyatvanA paDaLathI aMdha banIne jaina dharma ane . raNa jota nAmadAra jajone uparane abhiprAya vyAjabI lAgatI jaina samAjane dIvAlabaddha karavA icche che, ane pariNAme pArasIo nathI. e baMdhAraNanI 25 mI kalama ke jene AdhAra harijanamaMdira mAphaka jaina dharmane ja vizALa duniyAthI aspRzya banAvI rahyA ' praveza-virodhI jainoe pitAnA abhiprAyanuM samarthana karavA mATe che. amAre jaina dharma vizvadharma banavAnI yogyatA dharAve che evI lIdhe che te ja kalamane bIje khula se nIce mujaba che - bAMga pokAranArA je keTalA ThIMgaNA, sAMkaDA mananA ane kalpanA ' "Explanation II-In sub-clause b of clause vihIna che ane jaina dharmane vADA dhama' banAvavAne AtmaghAtaka I (2) the reference to Hindus shall be construed : prayatna karI rahyA che tene upara jaNAvela pratyAdhAtI vaLazuM. as including a reference to persons professing uparathI pUrepUro khyAla Ave tema che. gaMgAjaLa kadi abhaDAya : - the sikh, Jaina or Buddhist' religion and the kharU? parabe pANI pIvA AvanArane nAtajAtanA kAraNe TALe 'reference to Hindu religions institutions shall karI zakAya khare? jenuM maMdira ke upAzrayanAM dvAra koI paNa be construed accordingly." evAthI mATe baMdhuM karI zakAya kharAM? kAyado game te kahe, "savI ' " khulAse bIjo-bIjA niyamanA peTA niyama "bI" mAM je ema " mAM je 'nava jIva karuM : zAzanarasI ' ! zAzanarasI ' A ApaNuM bhAvanA hovI joie, hida' nA ullekha karavAmAM Avye che te "hiMdu'mAM zikha, jana , ane amArA maMdira so koi zreyArthI mATe khullAM che evI : ane bauddhadharmIone samAveza thAya che ema lekhavAmAM Avaze te jAherAta karIne jana dharmanI vizALatA ApaNe udUSita karavI ane hiMdu dhAtiMka saMsthAone lagate ullekha paNa evA vyApaka joIe. ' Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA 15-8-51 jaina saprAya ane duniyAnA anya saMpradAyA anya uparanI noMdhamAM jaina dharmanAM dvAra saune mATe khullAM hatAM. ane hAvA joIe evuM vidhAna karavAmAM Avyu che tenA manuSa gamAM duniyA upara prabhutva dharAvatA vividha sapradAyanI A dRSTikANuthI samAlAcanA karavAmAM Ave tA asthAne nahi gaNAya. duniyAnA mukhya sapradAyA. A pramANe gaNAvI zakAya, hiMdu, islAma, khristI, pArasI ane yAhudI. hiMdunA peTA bhAgamAM vaidika, jaina, baudhdha ane zikhate mUkI zakAya. vaidikanA be bhAga karIe te sanAtanI ane Aya samAjI ema thaI zake. A savasa pAyAI mAMthI eka yA bIjo saMpradAya ApaNane kuLapara parAthI prApta cAya che. AmAMnA keTalAeka evA saMpradAya che ke je sa pradAyIne pAtAmAM dAkhala karI zake che AvakAre che. hiMdu vibhAgamAM jana, baudhdha ane zikha sa pradAya A prakAranA che. taduparAnta vaikrimAMthI Adhunika kALamAM Aya samAjanI eka evI para parA ubhI thaI che ke je kaI paNa aSamAne potAnA sapradAyanI dIkSA ApI zake che. islAma ane khristI paNa mAM paNa prakAranA ja saMpradAyA che. khIjI bAjue sanAtanI hiMdu yAhudI ane pArasI evA sapradAya che ke je mAtra kuLaprApta ja hoya che. ane jemAM anyadharmAMte pravezanA koI hakaka rahatA. nathI. upara jaNAvyuM tema je sapradAyA anya dharmane sadA AvakAra ApatI hoya che aMtenuM svarUpa pracAralakSI hAya che, temAM udAratA ane vizALatAne khUba avakAza hoya che. tenAM dizA ane dhama sthAnako. saune mATe khullA hoya che. temAM ucA nIcAnA bhedane bahu ja Ache avakAza hAya che. dezakALa anusAra pherAra karatA rahevAnI tenAmAM sAhajika vRtti DAya che. kriyAkAMDa karatAM AcAravicAranI zudhdhine ane vyApaka "baMdhutva upara te vadhAre bhAra mUke che. ekane aMgrejImAM Ethnic Religion kahe che; anyane Credal Religion Ge che. A rIte jaina dharma Credal Religion che. harijana maMdira praveza -virAdha pAchaLa cAnIcAnA khyAla rahelA che. jana dhamanA hAdate AvuM valaNu tadana pratikuLa che. jaina temanA vizALa ane udAra svarUpane na samajatAM jeo sanAtanI vaidika dharmIonA mAge javAnu pasa'da kare che. teo jana dhama vikRta AkAra ApI rahyA che. AnuM pariNAma jaina dharma ne cegaDAdhama banAvavAmAM ja Ave. AvI sa kANu tA. kadAca jaina dhamanA khAkhAne bacAvI zakaze, paNa temAMthI mAtmAnI camaka ane cetanA alApa 'cai javAnI. Akhare mApa te mAbApa! dhama ke TuMbanI navI smRti e mayALAnA A aMkamAM anyatra pragaTa thayelA lekhamAM kAkAsAheba jaNAve che ke te jyAM jyAM premadhama nA prabhAva paDelA che tyAM tyAM mAbApoe potAnu abhimAna cheDIne pAnAnA putraputrIone, vahu jamAine ane tenAM bALabaccAone khuzIthI apanAvyA che. AnA anusa dhAnamAM jaNAvatAM Anada thAya che ke tA. 15-7-51 nA prabudhdha jainamAM prati zuddha sroTTavina' ziSarka lekhamAM bahena kaMcana tathA elIvaranA je mizradharmI lagnanI lAcanA karavAMmAM AvI hatI, te saMbaMdhamAM paNa krAkAsAhee nirde zatru zubha pariNAma bahu jaTTithI nipajavA pAmyu' che. e AlecanAmAM jaNAvavAmAM Avyu. hatu te mujaba prAra bhamAM ubhayanA sthiticusta mAbApe A lagna paratve atyaMta pratikuLa vaLaSNu dharAvatAM hatAM. paNa dhIme dhIme bahena cananAM mAtapitA aneka mitranI samajAvaTa, carcA taiyA manthananA pariNAme bahena caMnate pUrvavat vAsathI AvakAratA thayA che ane pAtAne abhiprAya game te hAya ema chatAM paNa petAnI ke ummaranI putrIne potAnu bhaviSya nakakI karavAnA saMpUrNa adhikAra hatA ekIkatane sahajapaNe svIkAratA thayA che. bIjI khAjIe bhAi AlIvaranA mAtapitA jeo valasA DamAM nivRtta dhama parAyaNa jIvana gALe che. temanA prastuta lagna sabaMdhe kaTTara virAdha cAlu ja hatA e daramiyAna upara jaNAvela lekha temanA vAMcavAmAM AvyA ane temanA draSTikANumAM ekAeka palaTA Aye, pAtAnA putra tathA putravadhu sAmenA virAdha yAgya nathI ema temate bhAsyuM aMte bannene pAtAne tyAM valasADa AvavAnuM temaNe umaLakAbhayu nimaMtraNa mokalyu.. e banne tyAM gayAM. ane temane pUrA bhAvathI apanAvI levAmAM Avyo. taduparAnta bahena ke cana tathA elIvaranA tyAM javA bAda elIvaranA pitAe ahena ke cananA pitA zrI. TI. jI. zAhate nIce mujaba gujarAtImAM patra lakhyA ma valasADa, tA. 26-7-51 rA. rA mI. ane mIsIsa TI. jI. zAha, ke ApanA putra maLyA. vAMcI purA sateSa ane ghaNA Ana de thayA. "tamArI dhIraja, namratA ane prema joine huM mugdha thaye chu jAtajAtanA vicAro ane sidhdhAnto viSenA yudhdhamAM garakAva thayA ane mujhAi gayelA temAM zrI paramAna dabhAinA lekhathI kaI navA ja prakAza paDayA ane vicAra kaika aMze sthira thayA. aMte pariNAme kacana ane elIvaranA svIkAra karavA nizcaya karI tema yu paNa kharU prabhunI yAjanAnA pAra pAmara manuSya zI rIte pAmI zake tenA nAmane mAna, mahimA stuti ane gaurava hamaNAM, sadA ane savakALa hojo | - banne pakSanI virUghdhatA ane makakamatAmAM khIcArAM cheAkarAM pIsAi gayAM ane temanI tabiyata bagaDI gaI tethI have vizeSa duHkha thAya che. paratuM have sarva zakitamAna prabhu sau sArAM vAnA karaze evA amArA vizvAsa che. AmenA "have ApaNe meLApa thAya ane eka bIjAne rUbarU maLI vadhu paricayamAM AvIe vadhu icchavA joga che, jethI tamane jyAre anukULa hoya tyAre valasADa AvI jaze. tamane bannene maLI amane bannene ghaNA satA ane AnaMda thaze kara ApaNA meLApa 'jaladI karAvA evI AzA ane prArthanA! ApanA zubhecchako, e. ema. desAi ane mAphIkhAI che. tyAra bAda zrI. TI. jI. zAhu ekalA valasADuM zrI. Ala desAine tyAM jai AvyA ane temanI sAthe eka divasa khuza AnaMdamAM gALI AvyA ane banne mI ane mIsIsa desAIna mIThA prema. anubhavI AvyA. zrI TI. jI. zAhanA patI sAthe vA - pUratu mana makakama karI na zakaya. zrI. TI. jI. zAhanA pAchA AvavA bAda thAyA divase mIsIsa laDa desAinA zrI. TI. che. zAhanA patnI upara nIce mukha, gujarAtImAM patra AvyA anApriya ca caLakhahena tathA bhAi trIbhuvanadAsa tathA sau. ke. nane amArI premI salAma e vi. tamArA putra maLyA che. vAMcI AnaMda thaye che. ane vizeSa mArA bhAinA AvavAthI dhaNA mAnada thayA. temanA nitika vicAra jANI ghaNAM je khuzI thayAM chIe. rUbarU maLavAthI eka khIjAnA vicArA jANavAthI ghaNA khulAsA thai jAya che, ane eka khIjAnA AcAravicAra maLatA Ave tyAre salAhasa pI rahI zakAya che ane e pramANe banyu che. tethI ame vAM khuzI thayAM chIe. ApaNe banne pakSe bhegAM maLI. kAzISa karIe. ane chokarAone madadarUpa thaie te te paNa jarUra sukhI cAya ane evI AzA paNa utpanna thai che. sarva zakitamAna temAM ApaNu Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prala jela '' - : - kalais..". " badhAne sahAya thAo evI amArI prArthanA che. elIvaranI tabine te mujaba mAnyavara zrI munazIe kahyuM hatuM ke temanAya yata sudhArA upara che. mATe te saMbaMdhI kAMkha phIkara karaze nahi. A maMdiranuM purathAna e bhAratane bInasAMpradAyika svarUpa sAthe 6 sAro sukake divasa thAya tyAre tame valasADa jarUra Avajo. hAla susaMgata nahotuM evI keTalIka vastuLamAM thayelI TIkA yogya nathI. S: . che. varasAdane lIdhe badhuM bhInuM hovAthI game tevuM nathI. AvavAnA he to bhArata binasAMpradAyika rAjya hovAthI te izvaravihIna che. ema zA mATe patra lakho. sI. kacatanI saMbhALa leze evuM lakhavAtI. kahevuM e ajJAnanuM pradarzana karavA samAna che. duniyAmAM koI paNa . to jarUra to nathI ja chatAM lakhuM chuM. tene kolejamAM ratna paheryuM binasapridAyika rAjyamAM pratyeka vyakitane potAno dharma mukatapaNe ja valasADa mokalAvI Apaze. ahiMnI badhI khabara sArI che. tamArI jAna pALavAnI chu hoya che. khabara lakhaze. hAla eja. : lI. mAphIbAI e. desAI semanAtha maMdiranuM punarUdhyAna e te bhAratanI hajAra, A A AkhI ghaTanA kAkAsAhebanA hAthamAM raheluM taya bahuM varSonI junI rASTrIya praNAli jALavI rAkhavA samAna che. bhArata sundara rIte puravAra kare che, eTaluM ja nahi paNa upara ApelA be ajhAda thAya tyAre A praNAli punaHjIvita karavAnI bhAratanA \ patromAM ApaNane ucca koTinI mAnavaMtAnuM game tevA AdhAtane, prajAjatenI icchA hatI ane e pAra paDI che. Ama chatAM gaLI jaine paNa potAnAM saMtAnonAM akhaka emane ja saMdA citta semanAthanI bhakti karavAnI pharaja koI para pADavA mAM AvI nathI. vatA mAtapitAnA uMDA vAtsalyanuM ApaNane bhAre sukhada dazane praznamAM gAMdhIjInI salAha levAmAM AvI hatI. temaNe thAya che. ke kahyuM hatuM ke je rAjya taraphathI kharca karavAmAM na Ave ane , sIvIla mereja ekaTa ane dhamano InakAra karI chebinasarakArI nANo vaDe somanAthano punarudhdhAra thato hoya to che kAkAsAheba kAlelakaranA dhama kuTuMbatI tavI smRti nA mane emAM vAMdho nathI. . A lekhamAM eka evI IcchA pragaTa karavAmAM AvI che kesIvIla jo A ahevAla sAce to temanAthamaMdiranA puna mereja karavA icchanAra amuka vargonI yakitaone petapetAnA uththAna sAthe saMkaLAyelI bhAratanI tema ja saurASTranI sarakArane dhamane inakAra karavAnI je Apatti AvI paDe che te Apatti, zrI. munazIne Avo Dhage bacAva karatA joine bhAre Azraya ra A sarvadharma samabhAvanA yugamAM ane mizravaNa lagenI ghaTa thAya che. bhAratanI sarakAra binasAMpradAyika che. tene aMrtha eTalo ja anAo have vadhatI cAlI che e dayAnamAM laine, bane tema ja che ke te sarakAra koI paNa ekasa dhamAke saMpradAyanA saMbaMdhI jAhidathI dUra thAya tevA kAnunI pheraphAra sAvara cave ghaTe che. hiMdamAM dhamAM sAkSa buddhithI vatI na zake. A binasAMpradAyikatAne izvaranI Ane lagatA kAyadAne speziyala mereja ekaTatA nAmathI oLakhavAmAM mAnyatA ke amAnyatA sAthe koI paNa prakArano saMbaMdha che ja nahi. Ave che. dharmanA inakAre sabaMdhamAM AjanA kAyadAnI paristhiti tethI Izvarane lagate zrI munazIe karelA ullekha tadana aprastuta Raa evI che ke hiMdu bauddha, zikha athavA jainamAMthI eka dhama ane aprAsaMgika che. somanAthanuM maMdira Akhare eka sAMpradAyika che anuMyAthI anya dharmanA anuyAyIo sAthe A speziyala mereja saMsthA che e viSe be mata hevA saMbhava nathI. ema chatAM paNa ekaTanI rIte lagna karavA che to koi e paNa pitAnA-na , somanAthanA maMdiranA punarUdhyAnane zrI munazI bhAratanI hajAro dhama nI inakAra karavAnI jarUra che ja nahi. paNa koI varSonI junI rASTrIya praNAlinI rakSA sAthe joDe che. A praNAli Eaa hiMdu, bauddha, zikha ke jene anya ke khristI, yAdI, pArasIte kaI ane tene ane temanAthanA maMdirane zuM saMbaMdha te budhdhithI ke musalamAna sAthe lagna karavA iche te athavA to khristI, ke ka9panAthI samajI ja zakAtuM nathI. A uparAMta zrI mudzI gAMdhI yAdI, pArasI ke musalamAnamAMthI eka dhamane anuyAyI banI rAhAdata Ape che, paNa gAMdhIjInI salAhanuM tAtparyo che ke A anya dharmanA anuyAyI sAthe lagna karavA irache te baMnene lagna mAM ema nIkaLe che ke somanAtha maMdiranA punarUddhAra jevA kAryamAM karyA pahelAM pitapelAnA dhama ne pharajiyAta inakAra kare paDe che. jo ke ApaNI binasAMpradAyika sarakAra kazo paNa Arthika sahAya ApI na hatI - have bA vakhatanI madhyastha dhArAsabhAmAM sarakAra taraphathI speziyala ke zake ane ahiM yAda ApavAnI khAsa jarUra che ke junAgaDhamAM mereja ekaTane sudhArIne evuM bIla raju karavAmAM AvanAra che ke bhArata sarakAranI hakumata sthApita thayA bAda taratamAM ja, saradAra hara mAM che jenA pariNAme A dhArA nIce lagna karanAra mAMthI koie paNa potAnA vallabhabhAI paTela, kAkAsAheba gADagIla, mAnyavara munazI, jAma dharma ne inakAra karavA paNa nahi rahe, eTaluM ja nahi paNa lagna sAheba, barabhAI vagere rAjyamaMDaLI. prabhAsapATa gayelI ane . karanAre pakSe. game tevI lagnavidhi kare paNa spezIyala mereja e vakhate somanAthanA maMdirano punarUdhdhara hiMdI sarakAra karaze ekaTane lagatI AgaLanI saratA purI pADe ene lagnavidhi bAda evI saradAre jAherAta karelI. A jAherAta hidI sarakAranA A rajIsTrAra samakSa traNa sAkSIonI hAjarImAM vara tema ja kanyA jo. binasAMpradAyikapaNuM sAthe bIlakula saMgata nathI e rIte. A ja eTaluM ja jAhera kare ke huM tamane mArI patnI teyA pati) . jAherAtane virodha karatAM gAMdhIjIe upara jaNAvelI salAha ApelI. I ' tarIke svIkAre che to te lagna e ripeziyala mereja ekaTI A salADamAM zrI munazI pitAnA-kayA abhiprAyanuM samarthana mAne nIce thayeluM gaNAze. kAkA sAhebe vyakta karelI IcchA Ama bahu che te samajAtuM nathI. . ni thADA samayamAM pUrI thanAra che te jANIne temane te AnA thaze. jo ke temanAtha maMdirane pharagyusana pharTIlAIjhara bheTa ApavA mATe RpaNa sAthe sAthe e jarUrI sudhArA samIpe AvI rahyo cheeka tAjamahAla hoTalamAM zrI. munazIne AmaMtraNa ane eka nAnA je joine kSipradhama lagnone kacchamArA sudhArako paNa A pheraphArane sarakhA jalasAnA samAraMbha-A badhe kriyAkAMDa ane paisAna Ave AnaMdapUrvaka vadhAvI leze. duSya ya A mATe jayAM nirmaLa dAnavRti nahiM paNa prasiddhi ane somanAtha maMdira ane IzvaraparAyaNa sarakArI che : jAherAta e ja mukhya hetu hoya che tyAM AvuM cAlyA ja kare che. - thoDA divasa pahelI mesarsa mANI eniyarIga karaze- - AjanA jamAnAnI, A eka tAsIra cheT: " , " " , - rezana lImITeDa taraphathI seminAtha maMdira mATe pharagyusana TrekaTaranI AcArya kirapalANIjI ane bhat : ", cheannasaciva zrI. ke.mA. munazIne bheTa karavAnA hetuthI tAjamahAla, gk. , , kIsAna machaMdUra-prajApakSanI racanA helamAM eka meLAvaDo yojavAmAM AvyuM hatuM. A bheTanA vI- AcArya kirapalANIjI kAMgresathI chuTA thayA pachI temaNe kAra prasaMge somanAthanA maMdiranA purUvAranA ullekha karatAM tA. 1, 2 kIsAna-majhadUra-prajApakSanI sthApanA karI che. A pakSane saze. 3-8-51 "nA janmabhUmimAM je ahevAla pragaTa karavAmAM AvyuM che mAM, prajApakSa nA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. "zAnta , Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ J. * * * * * * * * . . che ?' kema - sAdhana dvArA mukta, lekazAhI, vaMgavihIna ane komavihIna samA na karI potAnA pakSamAM paNa game tevA mANasenI teo chuTathI kaI rajanI sthApanA karavI e. A pakSano hetu che. 18 ke tethI vadhu ra bharati karI rahyA che. pakSamAM joDAnAra mATe gAMdhIvAda saca kAI, che. evaSa koI paNa nAgarika prajApakSane hete svIkArIne ane vArSika sarata ke. baMdhana nathI. sarata mAtra eka ja che ke koMgresathI tenI , cAra AnAnuM lavAjama ApIne prajA pakSane saMya thaI zake che. mane khisatuSTa hovo joIe. koIe temane prazna pUchaye ke Ama kara che to A pakSa taraphathI eka jAheranAmuM bahAra pADavAmAM AvyuM che to vothI prajA pakSamAM aneka takavAdIo ghusI jaze ane je dazA jemAM rASTranA bhinnabhinna prazno saMbaMdhamAM potAnI nIti ane ekAgrasanI thaI che tethI vadhAre kharAba dazA prajA pakSanI thavAnuM jokhama che. kAryakrama jAhera karavAmAM Avela che. vAta che ubhuM tharo ema tamane nathI lAgatuM ? tenA javAbamAM temaNe kaheluM ke A che potAnA pakSanA pracAra karavAnA hetuthI ripalANIjI, deza Aje sattAsthAna upara che temAM kaNa takavAdI nathI ? eka bharamAM pravAse nIkaLyA hatA. saurASTra tathA gujarAtanA pravAsa karIne vakhata jene AvavuM hoya te Ave pachI cALaNImAM caLAtAM sAcA . teo muMbaI AvyA hatA. muMbaImAM temane be prasaMge sAMbhaLavAnuM che. upara raheze ane peTA kharI paDaze. dara (banyuM hatuM. Ane lIdhe temanAM manta ane vaLavadhAre kamara kegreisa sAme nA pakSa ubhuM karavA teo zA mATe pravRtta paSTatAthI samajavAnI taka maLI hatI. bIjI ja thayA chetenA khulAsA karatAM temaNe jaNAveluM ke Aje mArI kirIe to suvidita che ke koMgresa sasthA tathA kAMgresI yahIvaTI umarane ane zArIrika svAsthane vicAra karatAM mAre nivRtti ubhayathI ayo asaMtuSTa thaIne kirapalANIjI ugresathI chuTA A tarapha ja vaLavuM joitu hatu e dhAryuM hatuM te huM koI paNa prAntane garvanara thaI zakata ane mArA divase sukhacenamAM vItAvI thayA che. tethI temanA pracArapravacanamAM koMgresI vahIvaTanI, thakAra - sArA pramANamAM sAMbhaLavA maLe te svAbhAvika che, paNuM kiraNa zakata. paNa huM joI rahyo chuM ke deza AkhAmAM ekAeka meTA pAyA upara hiMsA phATI nIkaLavAno sacoge ubhA thaI rahyA che palANIjI TIkA eTale taravAranI tINI dhAra mAphaka pratipakSane ane jo vakhatasara cetavAmAM nahi Ave ane lokenI jarUriyAta ArapAra vIvI nAkhe tevI, temAM na maLe kazuM pramANa ke viveka ane karatI purI pADIne satiSanuM vAtAvaraNa ubhuM karavAmAM nahi Ave tArI Aje je kAMI duzAM vyApelI che. te badhuM jANe ke grisI vahIne vaTane ja AbhArI che, ane biAAvatA locacata ane hiMsAnA dAvAnaLa AkhA dezane bhasmIbhUtado karI nAkhaze.A para bhayAnaka Apatti TALavAnA hetuthI zarIraravAnA jokhama kALAbajAra upara ja Akhe vahIvaTa Ubhe che. ema teo kahevAya che mAMgatA hoya ema ja ApaNane lAge. Aje jeo rAjadarabAranA dezane navI doravaNI ApavA huM pravRta thaye hu A siMhAsana upara beThA che. teo gaI kala sudhI temanA sAthIdAra kAra kharekhara zudhdha ane udAtta che. paNa A hetune pAra pADI aghatana saMyogomAM keTale mukela che. te te jenA mAthe javAba hatA. kevA kaparA sayogamAM AjhAdI AvI, tyAra pachI paNa dezane badArI AvI tene khabara paDaze. A kevI vikaTa sthitimAMthI pasAra thavuM paDayuM, lAMcarUzvata ke kALA che kekogresavirodhI kevaLa nindAtmaka pracArathI athavA te gesa bajAranI badI prajAjIvanamAM keTalI uMDI dhara karI rahI che sAcA ka virodhI zabhuimeLAthI kazuM paNa saMgIna pariNAma nipajavA saMbhava dilanA prayatno chatAM paNa temAM saphaLatA meLavavI keTalI muzkela che ane sAthe sAthe ApaNA rAjyakartAo kevA kheTo mAMge nathI ripalANIjI pAse koIka vidheyAtmaka racanamAM kAryakramanI cAlI rahyA che ane dezanI dazA thiNIta karI rahyA che ene AzA ane apekSA rAkhanArane nirAzA upaje che. koMgresa sAme temAMthI nIkaLavAnA kayA kaMyA racanAtmaka mArgo che AvI tulanAtmaka pAko ubhA thanAra pakSetikALa sattA prApta karavAne lebha choDIne vizeSa samAlecanAne temanA bhASaNamAM koI avakAza ja na maLe. koMgresI koTinI vyaktione pitAno dhvaja nIce ekaThA karavAno Agraha che vahIvaTanI kevaLa nindA e je temanAM sarva vikatagenuM pravapada ne rAkha joitA hatA. pakSanA sabhya mATe zistanuM paNa cokkasa ane banI rahetuM ane Akhare jene A vahIvaTathI. A kAsathI kaDaka dhoraNe rAkhavuM joi hatuMema nahi ane jo AvA bhava', asaoNSa hoya te badhAne potAnA pakSamAM joDAvAnuM temanA taraphathI che pakSe uttarottara umA thaze ane AjanAM DALAM pANI vadhAre maLI nimatra ApavAmAM AvatuM 2 ma.kirapalANIe sarakALa sattA prApta karavAnI doDAdoDamAM AkhI mAM thI to paristhitine parI zakti ane dhIrajathI vicAra karI zakatA nathI - temanI AjanA vahIvaTa sAme moTI riyo e che ke AjanA ema lAge che. kogresane sAmano karavA jatAM sisathI paNa zAsako gAMdhIjInuM nAma vApare che ane gAMdhIvAdI virodhI evI uttaratI AvRtti nirmANa thaze dezane tethI koI lAbha thavAne che. sAta * temanI samagra rAjanIti che. pite gAMdhIjIe batAvelA mAge dezane badale vizeSa nakasAna thavA saMbhava che ke ' ' ' , laI javA mAge che, e temane dAvo che. temanA jaNAvavA mujaba kirapANIjIe na pakSa ume karyA bAda koMgresamAMthI gAMdhIjInI prAthanA ke evA koI kriyAkAMDa ke dhArmika mAnyatA jemaNe rAjInAmAM ApyA che ane jeo gresa choDIne navA sAthe temane kazI levAdevA nathI, paNa sAmAjika temaja Arthika pakSamAM joDAyA che temAMnI je koI vyaktie kAMgresa TIkITa bAbatamAM gAMdhIjIe darzAvele bhAge ja sAco che ane te rastA upara cuTAIne madhyastha ke prAntamI dhArA sabhAmAM sabhya tarIke AjanA rAjakAraNane vALavuM e ja temanuM yeya che, Ama je te bhAga letI hoya temaNe potAnI dhArAsabhAmAMthI rAjInAmuM ApavuM hatuM to jemane custa gAMdhIvAdI tarIke oLakhavAmAM Ave tevA joIe eve uttara pradezanI mahAsabhA samitie harAva karyo che vinobAjI, kizoralAla mazarUvolA, kAkAsAheba kAlelakara vagere A saMbaMdhamAM, kirapalANIjIe evI. salAha ApI che ke AvI * ' kAryakartAo ke jeo Aje rAjakIya kSetre taTasthatAnuM valaNuM, sabhyae jayAM sudhI temane cUMTanAra matadAra maMDaLa pAchA na khelAve dhAraNa karIne ubhA che ane jeo temanA ja dagIbharanA tyAM sudhI potAnI dhArAsabhAmAMthI rAjInAmuM ApavAnI bIlakula . sAthIo che tene kirapalANIjIe greisathI chuTA paDayA che. jarUra nathI. Aje kirapalANIo je grisanA javAbadAra adhikAra bAda turata saMparka sAdhave joitA hatA. ane temanA upara sAta te upara ja cAvI tethI tadana virUddha ja salAha che - sAthe vigatavAra maMtraNA karIne pitAnA pakSanuM repa ane kAryakrame Apata eTalu ja nahi paNa tevI timaNe Adeza kADhaye heta. dhaDavA joItA hatA. Ama karavAne badale tene mAtra koMgresavirodhI - paNa Aje koMgresanI sthiti jema bane tema vadhAre DaheLAyalI thAya AgevAne vacce ja ghUmI rahyA cheene pitAnA pakSane sattAkAMkSI e kirapalANIone iSTa che thIrakI aMmada kaDavAInA vicitra rAjakAraNanI rIte ja vicAra karI rahyA che, sAva vatana viSe savAla pUchAtAM zrI kirapANIjIe javAba Apela che '*, * * * * * * TET kakakara kaari bI rAjInAmuM ApavA ja jarUra nathI. hatA. ane te Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' huM' no , tA. 15-851 ka . = = = ": 1 , - - - - ' mAM kAkA naka che kathA che Ama .' 3:33 (5) : - kiA ke te zuM kare che ane kema vate che tenI sAthe mane nasabata chatAM Aje ApaNe e AnaMda, e ullAsa eTalI ukata mAtrAmAM A ja nathI. kesamAM ane AjanI kebIneTamAM-mAro duzmana pakSamAM anubhavatA nathI. kAraNe ke ApaNI adhatana sthiti aneka prakAranI guMcavADAbharI paristhiti ubhI karI rahyA che te mArA pakSa mATenA Adhi, vyAdhi tathA upAdhiothI gherAyelI che. pAkIstAna ApaNI loko bahu AvakAradAyake che eTale huM samajuM chuM. Ama kahetAra pakSa- sAme yuddhanI nebata vagADI rahyuM che. ApaNAM citta aneka cintA- ': potA upara jaNAvela salAha Ape e taddana svAbhAvika che. paNa A ethI vyAkuLe che. eAchAmAM pUra paDita javAharalAla naherUnA hA , AthI potAnA pakSanI naitika pratibhAne ane zistabadhIne keTalAka rAjInAmAe ApaNuM mana UMcA karI nAMkhyo che. Ameya : ja Adhata teo pahoMcADI rahyAM che tene kadAca pakSanizAmAM temane grisa khArabAvA AdhAtethI ja rita thaI rahI hatI. tenA prare khyAla nahi hoya " ka sa jIdagImaranA kAryakartAomAMthI keTalAka koMgresa choDIne cAlatA thayA na koI A pakSanuM bhAvI atyAre to bahu ujaLuM dekhAtuM nathI. che ane pratipakSa mAMDIne beThA che. AvI paristhitimAM khaMDitajInA mAtA kahevAya che ke uttara prAnta tathA gALAmAM te pakSane sArA Teke ( rAjInAmAe vRjapatanuM kArya karyuM che. ApaNe AzA rAkhIe ke lai saLavA saMbhava che, bAkI gujarAta, saurASTra, muMbaI ke mahArASTrane AjanI maDAgAMThanuM sukhada samAdhAna thai jaze ane kAMgresa AjanI tene bahu ja oche sAtha maLyo che. Ama chatAM koMgresanI kArobAra (kaTokaTImAMthI baLavattara banIne bahAra nIkaLo, paNa dhAro ke ApaNe rImAMthI pati jevAharalAle ApelA rAjInAmA e eka evI icchIe chIe tevuM sukhada samAdhAna na thayuM te kAMgresanI zI E paristhiti ubhI karI che ke jenA pariNAmenuM mApa ke TavuM Aje sthiti thAyI javAharalAla vinAnI koMgresa athavA to koMgresa vinAnA paNa zakaya ethI. ema paNa kapanA thaI zake che ke je koMgresanI aMdara javAharalAla ubhaya kalpanA ApaNane becena banAvI mUke che. AMvI ke A samAdhAna na thAya te pachI je rIte ripalANIjI gayA ane je te gamagInI vacce ApaNuM citta utsavaparAyaNa banI zakatuM nathI, te karate rahI. ahamada kAravAI gayA te ja raste paDita javAharalAla ne aya evo kAI na kare ke AjanA divasanuM A paNe mana rahyuM. A ma bane to kirapANIjIe ume karelo pakSa leza paNa ochuM mahatva che. AjanI kasoTImAMthI ApaNe saphaLatA jIda saheje asAdhAraNa mahatAne prApta kare che kAraNa pUrvaka pAra utarIe ane gumAvelI papulanA jahidathI puna: Dita javAharalAla neharUnuM karI prApta karIe e ja prArthanAM;lt; 8 tA . . paramAnaMda I use : kesa kArobArImAMthI rAjInAmu che na ( kara ra tAjetaramAM hidanA mahAamAtya zrI javAharalAla naherue prabuddha jainamAM joDaNI deSA to te Eaa kesinI kArobArImAMthI ane madhyavartI cuTaNI samitimAMthI vImI AnaMda jemane gAMdhIjInA eke mIyastha sahakAya kata rAjInAmuM ApyuM che, A samAcAre AkhA dezamAM ane khAsa tarIke ApaNAmAMnA ghaNuMkharAne suparicita che ane jeo hAla na karIne koMgresa mALAmAM bhAre kSobha pedA karyo che. AjanA kaTokaTInA che. himAlayamAM kausAnI khAte keTalAka samayathI rahe che tema himA vakhatamAM che, jayAre pAkIstAnanA AkramaNuno bhaya daza mAthe jhajhumI taraphathI nIce panne maLe che te che, rahyo che ane cUMTaNI paNa ekadama najIka AvI rahI che. tyAre A jo cAre priya bhAI evuM te zuM ekA eka banyuM haze ke jene lIdhe javAheralAlajIne ''prabuddha jana , pAkSika ghaNAM varSothI zrI. maNilAla mAkamacaMda. che. AvuM. chevaTanuM pagaluM levuM paDayuM haze te viSe jAtajAtanI aTakaLA zAhanA tathA ApanA saujanyathI mArA para AvyA kare che. A rIte cAlI rahI che, paNuM, kazuM paNa sattAvAra rIte haju bahAra pADa- pAkSikanuM lagabhaga badhu' sapAdana ghaNA varSothI mukhyapaNe bApa je A vAmAM AvyuM nathI. AjanA rASTrIya temaja e AtararASTrIya karatA AvyA che ke have to te sIdhuM ApanAM ja taMtrIpada taLe ji. sagarbhA sarekorI agratama sthAna upara paMDita javAhara mUkAyuM che. A patra varSothI lagabhaga niyamitapaNe huM vAMcuM chuM. A lAbha vinA ApaNane dhaDilara cAlI zake tema nathI ane tethI khAsa karIne jena saMpradAya ane phirakAne lagatI carcAo tathA rASTranI dRSTie mA dhaTanA atyanta nAjuka ja che. Ave vakhate lakhANe sivAyane sAmAnya viSayanAM lakho: je temAM niyamita, kapUratI mAhitInA abhAve zrI javAharalAlajInA rAjInAmAnI che ane sArA pramANumAM Ave che. navI : '' tijo . . . . ja na kazI paNa carcA karavI e cepa lAgatuM nathI. pragaTa thayelA samAja nA A ane bIjA sAmayikomAM ApanA lekhana vyAsaMga, dore. - cera uparathI mAluma paDe che ke A ghaTanA javAharalAlajI ane eka pIDha, saMskArI, pragatizIla lekhaka, surika ane vicAraka, kegisapramukha zrI purUSettamadAsa ena vaccenA vicArabheda athavA tarIkenuM pada gujarAtI sAkSaAlamamAM Ape prApta karyuM che. A to dhaSomAMthI pedA thavA pAmI che ane banne vacce samAdhAna karI sAmAnyapaNe gAMdhIjIe prajAne ApelA sAmAjika, rAjakIya tA.ra3 E prayatna niSphaLa nIvaDayeche: bAbu javAharalAlanuM rAjInAmAM taka Arthika AdarIne ane temaNe pAMDelI prANAlikAone Apa ApanI, kalevAne teyAra nathI; javAharalAlajI TeDanabAbune gresanuM pramukha vicAraNAomAM anusaraNa che.) pAra karI . A sthAna cheDavA devAne taiyAra nathI. A viSama paristhitino nIkAla che. Ama chatAM gAMdhIjIe nakkI karAyelI ane gujarAta vidyApITha lAvavA mATe bahu jaldathI akhila hinda mahAsabhA samitinI dArA pracArelI gujarAtI bhASAnI joDIne ApanAM lekhAmAM A beThaka AThamI sapTembaranA roja bolAvavAmAM AvI che. Aje ubhI Apa anusaratA nathI agara te kadAca joDaNInI bAbata tarapha che thayelI maDAgAMThine jaldiyI ukela Ave. ane javAharalAlajI rAjInAmuM Apanu dulakSa ja rahyuM che ema mane hamezAM lAgyuM che ne e bAbata s, khecI le evI sau koinA ataranI tAtra dhasaDI ane mane hameMza khaTakI che. 15 : ' ' , , dikarA agrejI bhASAnuM eka vAkaya paNa game tyAM game tevA saMjo, karI dIkarI ne , nA nA gAma kadI paNa lakhAyuM hoya te temAM joDaNInI eka paNa bhUla che Aje AjhAdI dina che. paNa svItiya prApta karIne amArA ke cinArA kadI sokhe e tamane bhaNelA vargamAM Aje cAra varSa thayAM. hiMdavAsI sau koIne mane Ajano divasa ApaNI mAtrA anubhava che. chatAM gujarAtI bhASA lakhatA vAMcatA Anada ane usavene hevI joie. koMgresavAdIonA dilata veLAe, gAMdhIjIe derI ApelI praNAlikAone svIkAranArI ane taka utsAha anya karatAM paNa vadhAre che. joIe, kAraNa ke A anusaravAmAM gaurava gAnArA eno e ApaNe gAMdhIjIe jethI [ AjhAdI hAMsala karavAmAM potAnA kalIka hIro hato ema dareka koza taiyAra karAvIne have pachI koine vera che jenI paranA vikA kogresavAdI mAne che ane te viSe gaurava cittave che. Ama adhikAra yA evo Adeza ApyA pachI paNa puratI tI ke vana pathiI mAra niyama ApanA sI dhaNAM varSothA zrI mArI ja A nA - - - nA che Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja kAkA mAmA - mAmA nAmanA tA. 15-8-51 joDaNInI bAbatamAM ApaNuM lakhANomAM sAva upekSAvRtti sevIe temanA AvavAne AdhAra tabiyatanI anukuLatA upara rahe che. chIe e kevI tAjubIbharI bInA che? jo teo AvI nahi zake te jANItA vidvAna ane sAhitya* dA. ta. Aje ja maLelA tA. 15-7-51 nA prabuddha jainanA vettA zrI nAthurAma premIne e javAbadArI svIkAravAnI vinaMti aMkamAM ApanI sahI heThaLa pragaTa thaelA yadyapi zuddhavALA karavAmAM Avaze. ' lekhamAM.. ' vyAkhyAnamALAnI pratyeka sabhA vakhatasara zarU karavAmAM Avaze kImsa,' 'eprola" "khrIstI" "nacinta, purata', 'muMjhavatA, sabhAmAM bhAga letA bhAI bahenone sabhA daramiyAna pUrepUrI zAnti ? "rajuAta': prItI,' 'pIchANa, arUNAnubaMdha,' melavavA,' "pratiSThA, jALavavA, ane samagra vyavasthAne badhI rIte anukuLa thavA vinaMti 6 phITakAra, ibe, tathA. karavAmAM Ave che. AnaMdabhavananI sabhAmAM joDA bahAra utAravAnAM che : 'pratyAghAtI sAdhusamelana " vALA lekhamAM. hovAthI upaDI javAnuM jokhama rahe che. A mATe kAgaLanI katha'bhIkSA,' 'rASTrAdhyAna,' 'hakumata 'kAnuna" vagere zabdonI LAo jene joIze tene purI pADavAmAM Avaze. dareka sabhAmAM . joDaNI khUce eTalI khoTI che. uparAMta, "aneka vacce maitrI dhvanivardhaka yaMtranI goThavaNa karavAmAM Avaze. saMbadhe nirmANa janma thAya che, "prastuta lagnasaMbaMdhane maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha samAjasudhArake anumata nahi kare, jevAM vAkayamAM bhASAdeva che, kAM bhASA kaDhagI che. " saMghanA sabhyone tathA prabuddha jainanA . snehAMkita, | vAMcakone vijJapti kausAnI (ji. AmerA ) 23-7-mara svAmI AnaMda.! je je sabhyanAM cAlu sAlanAM vArSika lavAjama bharAyA na ' AnA javAbamAM khulAsArUpe ema kahevAnuM prApta thAya che hoya te sabhyanAM lavAjama payuMSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna ke gujarAta vidyApIThane zabdakoSa mane mAnya che ane gujarAtI vasula karavAmAM Ave che. je sabhyanAM lavAjama bAkI che te lakhanAra sau koIne mAnya hovo joIe e paNa mane svIkArya darekane patra lakhavAmAM Avela che, te A bAbata sa dhyAnamAM che. Ama chatAM paNa je joDaNInI aneka bhUle prabuddha jainamAM rAkhe ane nahi bharAyalAM lavAjamo jarUra bharI de evI che daSTigocara thAya che tenAM kAraNe jaNAvuM teM mAre kabula karavuM vinaMti che. joIe ke eka te sAcI joDaNIne mane pUre. khyAla nathI - zrI muMbaI jana yuvaka saMdhanI traNa mukhya pravRttio che. raheta; ghaNI vakhata lakhatI vakhate bhrama pedA thavAne lIdhe paNa eka dara varSe yojAtI payuSaNa vyAkhyAnamALA. A vyAkhyAnamALAmAM bhUle thavA pAme che; joDaNInA niyamo jANuvA chatAM visarI javAya keTalAeka vyAkhyAtAone bahArathI be lAvavAmAM Ave che. A ': " che. jyAM prabuddha jaina chapAya che te presa paNa A mATe eTale kAraNe temaja AnaMdabhavananuM bhADuM, dhvanivardhaka yaMtra, paracuraNa ja javAbadAra che. ghasAI gaIlA TAIpAne lIdhe japo tyAthI kAnA, gADIbhADuM pracAra pratrikAo vagere maLIne 700 thI 800 rUpIenA mAtrA, mIMDa avAranavAra uDI jAya che. sudhAreluM dhAryA mujaba kharca thAya che. vyAkhyAnamALAmAM bhAga letA bhAIbahene A khacaM" sudharatuM nathI. ane parizuAme joDaNInI dRSTie prabuddha jaina viSe amane nacitta kare evI vinaMti che. ' saMpUrNa ze vizuddha hovuM joIe evI bhAvanA hovA chatAM bIjI pravRtti prabuddha jainanA prakAzanane lagatI che. prabuddha prabuddha jaina azuddhiothI bhareluM pragaTa thAya che. svAmI AnaMda jaina Aje tera tera varSathI jaina samAjanI temaja bhAratanI ' , A bAbatamAM dhyAna kheMcyuM che te mATe temane huM upakAra mAnuM janatAnI ekasarakhI akhaMDa sevA karI rahela che ane samAja chuM ane A bAbatamAM huM vadhAre cIvaTavALe thavA prayatna karIza temaja rASTrane sparzatA aneka upayogI prazno upara spaSTa, niDaraema jaNAvuM chuM. mane khabara ke khyAla nathI te tevI paNa zreyalakSI mArgadarzana karAvI rahela che. vaLI A pravRtti jAherakhabalakhANamAM aneka bhUla mArAthI thatI rahe che. A bAbatamAM ranI vikRtithI dUra rahIne calAvavAmAM saMghane dara varSe ghaNI moTI jANakAra mitrone mAruM dhyAna satata kheMcatAM rahevA vinaMti che. beTa Ave che. je bhAI bahene prabuddha jaina viSe pakSapAta dharAvatA paramAnaMda hoya temane vinaMti ke A kheTamAMthI be rIte saMdhane rAhata ApI AgAmI paryuSaNa vyAkhyAnamALA zakAya. eka te pitAnI lAgavaganA upayoga vaDe grAhako vadhArI AgAmI payuMSaNa vyAkhyAnamALA tA. 28-8-51 budhavAranA ApIne ane bIjuM Ane lagatI rU. 100, 50, tathA 25 nI reja zarU thaze ane tA. 5-8-5 nA roja purI thaze. pahelA pAvatIe rAkhI che. A pAvatIe dvArA je kAMI rakama ekaThI * sAta divasanI sabhA vIlabhAI paTela reDa upara AvelA AnaMda- thaze tene aradhe bhAga prabuddha jainana khAte jame thaze ane bhavanamAM maLaze ane tene samaya savAranA 8 thI 1bhA raheze. aradho bhAga saMdhanI trIjI agatyanI pravRtti zrI maNilAla mekamacaMda chellA divasanI sabhA resakasI thIeTaramAM savAranA 8 vAge zarU thaze zAha sArvajanika vAMcanAlaya pustakAlayanA khAte jame thaze. A ane 11 vAgye purI thaze. nizcita karelAM vyAkhyAtAonA nAma nIce vAMcanAlaya tathA pustakAlaya sau koIne mATe khulluM che ane tene mujaba che : kAkAsAheba kAlelakara, zrI kedAranAthajI, zrI cImanalAla caku - haMmezAM Azare 150 bhAIo lAbha le che. A pravRtti pAchI . bhAI zAha, zrI. zAntilAla ha. zAha, zrI je. ese. vAliyama, prInsI. dara varSe rUA. 4000) ne kharca karavAmAM Ave che. saMdhanA sabhyo, pAla esa. esa. dezanavI, adhyApaka mAdhavAcArya, zrI umAzaMkara prabuddha jainanA vacake, hayAkhyAnamALAmAM bhAga letA bhAIbahene joSI, zrI kisanasiMha cAvaDA, zrI jamu dANI, adhyApaka jagadIza upara jaNAvela saMdhanI vividha pravRttione pitapotAnI zakti caMdra zAstrI, AcArya rAmaprasAda bakSI, zrI izvaracaMdra zarmA zrI mujaba dravyasIMcita kare ane je saMsthA pAse koI moTI muDI ke padmanAbha jena, bahena latA munazI, zrI. mAdhubhAI paTela, khA savanAM mIlakata nathI ane dara varSe dravya meLavavuM ane kharacavuM-e upara vyAkhyAna viSayo temaja krama haju saMpUrNaze nizcita thayelA nahi ja jenI TakAva nirbhara che te saMsthAnI A varSanI Azare hAvAthI ahiM vigatavAra jAhera karI zakAtA nathI. vaLI A rUA. pa00 jeTalI Arthika jarUriyAta pAvatIe kharIdIne ke che vakhate paMDita sukhalAlajI amadAvAdathI padhAraze ane AThe phaMDamAM bharIne purI kare eTalI amArI namra prArthanA che. divasanI sabhAnuM pramukhasthAna teo zobhAvaze evI AzA rahe che. maMtrIo, mubai jaina yuvaka saMdha na khabara ke khAnanA kayatna karIza lakhANamAM ane Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JrAma tA. 15-8-51 ' zrI kedAranAthajIne "Atmaparicaya che ' (navajIvana prakAzana taraphathI "viveka ane sAdhanA' e nAmanuM eka pustaka bahAra paDayuM che. tenI kiMmata rU. 4 che. te pustakamAM mAnavI jIvananI nA dhArmika tema ja AdhyAtmika bAjune sparzatA viSa upara zrI kedAranAthajInA lekhene saMgraha che. zrI kedAranAtha anekanA mArga darzaka evA eka vidvAna zAstrajJa sAdhupurUSa che. muMbaImAM thoDA samayathI zarU karavAmAM Avela vyavahArazudidha maMDaLanA teo mukhya praNetA che. ApaNAmAM kaMI kALathI jaDa dhAlIne beThelI aneka vicAradhaone sakhta AghAta Ape tevA aneka vicAre A pustakamAMthI ApaNane naNavA maLe che. jevA temanA vicAre che tevuM ja - temanuM zreyAthI satyaparAyaNa jIvana che. A pustakamAM zrI kedAranAthajIe potAnuM Aja sudhInuM caritra ane aneka momaMthananAM pariNAme sa kSiptamAM raju * karyA che. prabuddha jananA vAMcIne zrI kedAranAthajIne sIdhe paricaya thAya e hetuthI "viveka ane sAdhanAmAM ApelAM Atmaparicayane pahelo haka nIce pragaTa karavAmAM AvaeN che. 1. jIvananI rUparekhA rahevuM mane asahya thaI paDayuM. ane tenuM ja pariNAma chevaTe mArA pitAzrInuM nAma ApAjI baLavaMta. aTaka kuLakaryuM. zikSaNa choDavAmAM AvyuM. kAya ane dezapAMDe paNa kahevAtA. kalAbA jillAnuM pAlI . zikSaNamAM prathama koTinA vidyArthIomAM mArI gANunA naheAtI amArA pUrvajonuM ghaNAM varSothI rahevAnuM gAma. tyAMnuM mukhIpaNuM thatI. evI abhilASA paNa mane nahatI. tema chatAM ane bIjA vatana paNa vaMza paraMparAthI amArA kuTuMbamAM cAlatAM mArI vize vagamAM bhAre naMbara sAdhAraNa rIte upara ja AvelAM. mArA pitAzrI ane temanA pAMca bhAI ane e badhAne mArI kalAnA rahete. krikeTa ane bIjI keTalIka ramatamAM mAtra mArI, parivAra maLIne amAruM kuTuMba ghaNuM vizALa hatuM. pitAzrIne babarInA vidyArthIomAM huM pahelA vargane hate. 'sarakArI nokarIne kAraNe bahAragAma rahevuM paDatuM. thANA, ratnAgiri, paNa dezanA vicAre jema jema manamAM vadhAre ne vadhAre AvavA khAnadeza vagere jillAomAM aneka jagyAe temane nokarI aMge lAgyA, svAtaMtrya mATe ApaNe kaMIka karavuM joIe, kaMIka rahevAnuM thayuM hatuM. mAruM bALapaNu A traNa cAra jillAomAM tyAga, sAhasa, purUSArtha kara joie, vagere vicAre jema gayuM che. mAro janma I. sa. 1883 mAM thaye. jema AvavA lAgyA tema tema ramatagamatane zokha e che 1 ame kula cha bhAio ane traNa baheno maLIne nava thavA mAMDayA, ane vyAyAma tathA tene aMgenA zikSaNanI jarUra bhAMDuo hatAM. gharanI sthiti madhyama hovAthI amArI jaNAvA lAgI; ane e je hetuthI te zikSaNa levA lAgyo. zikSaka raheNI paNa sAdI hatI. amArAM mAtuzrI huM navadaza zALAnuM bhaNatara choDI dIdhA pachI tarataja vyAyAmanI mAraphata varSanA hatA tyAre avasAna pAmyAM. tyArathI amArI juvAnomAM ' baLa ane utsAha pedA karI temane rASTrIya saMbhALa levAnI badhI javAbadArI pitAzrI para paDI. mAtuzrInA kAryamAM pravRta karavAno prayatna meM zarU karyo. jAte svadezI vrata ke mRtyu pachI ame badhA bhAIo ane eka nAnI bahena pUnA rahevA lIdhuM ane bIjA pAse paNa te levaDAvavA lAgyA. pacAsa varSa gayAM. tyAM mArUM thoDuMka bhaNatara thayuM. 1893 thI '97 sudhI pahelAMnA te jamAnAmAM samAjamAM mArA vicAra pramANenI koI paNa mAro samaya pUnAmAM gayA. tyAra pachI khAnadezamAM zirapura ane Adarza vyakita mArI jANamAM nahotI. tethI samartha rAmadAsa ane dhULiyAmAM mArUM thoDuMka zikSaNa thayuM. dhULiyAmAM aMgrejI pAMcamImAM chatrapati zivAjI mahArAja mane Adarza vibhUtio lAgatA. mArA hatA tyAre meM zALA choDI. 1801 nI sAla haze. mArI uMmara rASTrIya vicAronuM valaNa lagabhaga temanA vicArane anurUpa hatuM. '. te vakhate sattara varSanI haze. izvara, dhama, nIti, cAritraya, zIla ane sadAcAra para mArI pahe' meM zikSaNa choDayuM te vakhate koI paNuM rASTrIya pravRtti lethI ja zraddhA hatI. pitAnA sukha mATe rUci nahAtI. sevAvRti hatI. ' mAM cAlu nahotI. rASTrIya mahAsabhAnI pravRtti DhAravo, mamAM rahyo. ane saMta tukArAmanA abhaMgAnI khUba | terA premanA tyAre eTalI saMkucita hatI ke tene vidyArthIvarga UMDI asara mana para te ja kALe thayelI. pitAzrIne meDhe koI saMsrc sAthe kaze ja saMbaMdha AvatuM na hatuM. vartamAna ' kaI vAra sAMbhaLavA maLatA bhakitanAM paDyo ane bheMkAne lIdhe e ja - pA ke bhASaNone 5 te kALa nahatA. nAnapaNumAM saMskAre dRDha thatA gayA. ' A cAra pAMca bhASaNa sAMbhaLavAnA prasaMge mane yAda che. temAMnA be vyAyAma dvArA zarIrabaLa ane Izvara, sadAcAra vagere paranI 1 traNa svadezI para hatAM. ItihAsanA vAMcana parathI ApaNA deza zradhdhAne lIdhe cAritryabaLane vikAsa thayA vagara ' ane pUrvajo viSe abhimAna ane cAlu paristhiti viSe duHkha vAghano ApaNe dezanuM kArya karI zakIzuM nahiM evI zarU thatuM evuM mane smaraNa che. kyA kAraNa ke saMskArane lIdhe te uMwAra AtathI ja mArI dRDha mAnyatA hovAthI, eja huM nakakI kahI zakatA nathI, paNa AThamA varasathI mArA manamAM jAtanA saMskAra pitAnA para temaja samAja para svataMtratAnI bhAvanA apaSTapaNe pedA thayAnuM mane yAda Ave che. ' pADavAne mArA prayatna mArI zakti pramANe cAlu hate. eja * mane e paNa yAda Ave che ke te vakhate huM ratnAgiri ' arasAmAM avidyAmAM pAraMgata evA eka gRhasthanI mane sebata che. jillAmAM rAjApura gAme hatuM. te vakhate pitAzrI pAse eka thaI. teo polIsakhAtAmAM sarakArI kara hatA ane penzana '' gRhastha AvatA. teo 1857 nA baLavAmAM hatA ane temaNe levAnI taiyArImAM hatA. jAte marAThA hatA. temanuM zarIra pitAnuM nAma badalI nAkhyuM hatuM. temanA taraphathI ajANapaNe kasAyeluM hatuM. juvAnImAM sarakAranI sAme baLavo karelo. temAM koi saMskAra mane maLyA hatA ke kema te mane atyAre sarakAre temane mArI bakSIne polIsakhAtAmAM nokarI ApelI. mArA yAda AvatuM nathI. te kALe uddabhavelI te bhAvanAnuM piSaNa pUnA para teo bahu prasanna hatA. mane zIkhavavA mATe teo ke koI AvyA pachI thayuM. reDa ane AyasTanAM khUna thayAM tyAre huM vakhata pAyAmazALAmAM AvatA. zastravidyAmAMnI temanI pravINutA pUnAmAM hato. 1897 ane 84 nA dukALa vakhatanI lekasthiti joIne mane temane mATe ghaNo Adara lAgatuM. paNa te karatAM huM joIne ane sAMbhaLIne mana bahu vyAkuLa thatuM. tera cauda vadhAre Adara temanI cAritrya paranI niSThA joIne thatuM. penzana varSa thayA tyArathI deza svataMtra thavuM joIe ema spaSTapaNe laine pitAne gAma jatI vakhate temaNe amArAmAMnA keTalAka khAsa lAgavA mAMDayuM hatuM. e ja bhAvanA AgaLa jatAM vadhune vadhu bhAIone je upadeza karyo te mArA dhyAnamAM kAyama rahyo che.' prabaLa thatI gaI. cAlu zikSaNathI dezane svataMtra karI zakAvAne temaNe kahyuM, "mArA pitAzrIe mArI bharajuvAnImAM mane karelA nathI ema khAtarIpUrvaka samajAya pachI e ja zikSaNa letAM upadezanAM zabda huM Aje tamane kahuM chuM. temane huM ekane eka Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-8-51 praha jenA * dIka hatA. temaNe mane AgrahapUrvaka kahyuM hatuM ke "trIsa varSane badhAne anurUpa evI ja mArA kAryanI yojanA hatI. te pAra thAya te pahelAM tuM lagna kadIza nahIM. zarIra ane mana daDha , ane pADavAnA uddezathI pharate hatA te daramyAna, te samayanA satArA pavitra rAkhaje. vyAyAma kavI cheDIza nahIM. tAruM zarIra evuM khaDa- jillAnA eka AgaLa paDatA AgevAna gRhasthane maLe. mArI tala ane majabUta thavuM joIe ke tAre paththara para paDavAne uMmara te,.vakhate 20-21 varasanI ane temanI 50-52 varasanI A prasaMga Ave te paththarane tAMre Dara lAge, paNuM tane tene Dara na hatI. meM mArA vicAro temane kahyo, paNa te amalamAM mUkavA, lAga joIe. sadAcAra ane zIla para zraddhA rAkhaje, temane azakaya lAgyuM. ane tema karavA jatAM mAre mAtra cekasa dhanathI le, bhAiza nahIM. strIone viSe Adara ane pavitra vinAza thaze ema lAgavAthI temane mArI dayA AvI hoya, athavA , bhAva rAkhaje. izvarane kadI bhUlIza nahIM. pitAne sukhI karavA mATe viSe vAtsalya lAgyuM hoya, temaNe e vicArothI mane pAcho karatAM bIjAne sukhI karavAmAM AnaMda mAnaje, A rIte vartIza te ' vALavAne ghaNo prayatna karyo. ane huM temanuM mAnatA nathI ema. tAruM jIvana dhanya thaze. temane mane A upadeza hato. huM paNa joine A sAdhu veSa choDayA ' vagara huM tane ahIMthI javA , A ja vastu tamane AgrahapUrvaka kahuM chuM. A pramANe vartavAmAM devAne nathI evo emaNe Agraha karyo. dezane upayogI tamAruM kalyANa che." ATaluM kahIne teo AgaLa be laMpAH "pitA" thAya evuM kaMIka zIkhavA bAbata temaNe mane upadeza zrInA mRtyu pachI keTalIka kauTuMbika muzkelIone lIdhe mAre aThThA- karyo. tyAMthI nIkaLyA pachI pharIne sAdhuveSa levAne mAro vIsame varase, lagna karavuM paDayuM, paNa temaNe kahelo upadeza bhUlIne vicAra te; paNa eTalAmAM mArA eka mitra pAlImAM ghaNu bImAra huM kadIye varyo nathI." AvA arthane upadeza temaNe TrakamAM hevAnI mane khabara paDI eTale huM pharI ghera gaye. pitAzrIne badhI amane ApyuM. vyAyAma ane bIjAone upayogI thavA viSe hakIkata kahI. te jarAya gusse thayA nahIM. mitra sAjo thaye. 1. temAM A graha hovAthI mane te tarata ja gaLe UtarI gaye. dravya pharI pAcho pahelAMnI jema theDIka mArI pitAnI pravRtti ane gharanI ane strI viSe meha e zI bAbata che enuM mane te uMmare bhAna khetInuM kAma karavA lAgyA. sarakhuM na hatuM. chatAM te viSenA upadezamAM paNa mane dhaNI gaMbhI. ' A ja arasAmAM baMgALanA bhAgalAne lIdhe pedA thayelA ratA lAgyA vinA rahI nahIM. tyAga ane sAdAI pratye pahelethI ja prabhamAMthI svadezInuM AMdelana UyuM. lokajAgRtinI draSTithI mane kaMika aMze AkarSaNa hovuM joIe ema mAruM jIvana tapa mane te sAruM lAgyuM... lokamAM dezAbhimAna ane satAM lAge che. aMgrejI bIjImAM hato tyAre haMTaranA itihAsamAMthI caMpAjhanA deza mATe sahana karavAnI vRtti pedA thatI joine gautama buddhanA gRhatyAganuM varNana vAMcatAM ja tenI chApa mArA mana mAMnttA ane bhAvine viSe mArA manamAM AzA baMdhAvA lAgI. para paDI hatI. te ja pramANe zaMkarAcArya, jJAnezvara, rAmadAsa vage- mArI nirAzA thoDAMka sAhasabharyA kAme paNa te kALamAM thayAM paNa renA jIvanacaritronI paNa mArA mana para asara thaI hatI. tyAgI 'beba ke geLInI madadathI koI vyaktinuM khUna ' ' purAnAM jIvananI asara nAnapaNathI ja mArA mana para vizeSa thatI. karavAne mAguM', ApaNe hetu pAra paDadhAne nathI ema mane lAgatuM , hovAthI te sAdhane hAthamAM hovA chatAM te bhAge javAnI mane AvA ja kaI kAraNasara upara ApelA upadezanI mArA mana para * IcchA thaI nahIM. 1808-09 sudhI dezanuM vAtAvaraNa kSubdha ja. . UMDI asara thaI jaze. ApaNA samAjamAM bApe dIkarAne AvI rahyuM. paNa tyAra pachI sarakAranI ugra damananatine lIdhe badhe bhayanuM, ' jAtane upadeza karyAnAM dAkhalA bhAgye ja maLaze. vAtAvaraNa phelAyuM. dezakAyanI bAbatamAM badhe zithilatA AvI. vyAyAma ane tene ja aMge bIjI keTalIka pravRti thoDe ame je mAge' javAne prayatna karI rahyA hatA te bhAge' janArI dhaNI , samaya khAnadezamAM karyA pachI amArA mULa gAma vyaktio nirAza thaIne pitAnA jIvanavyavasAyamAM lAgI gaI. , ' - AvI sthitimAM mane mArI zakitane ane lekamAnasane aMdAja ' mArI pravRtti pAlI Avyo ane tyAM te ja pravRtti ane sAthe Avyo. ane ApaNe IcchIe chIe te pramANe sAthe gharanI khetI vagerenuM kAma paNa karavA lAgyA. mArI pravRttine aMge huM avAranavAra bahAragAma paNa jate. dAMtano karavAnI mArA pitAnAmAM ke bIjA koImAM paNa nizca pAtratA nathI e mane samajAyuM. have pachI zuM te samayanI mArA mananI sthitine vicAra karatAM mane Aje paNa karavuM e savAla mArI sAme upasthita thaye. lAge che. ke mArAmAM AtmavizvAsa dhaNo ja hatA. dezasevAnA ane dezaviSayaka ke samAjaviSayaka dayeya cheDIne kevaLa vyakitagata kAryamAM kAryanA hetuthI jemane jemane huM maje, mArA kAmamAM joDAvA mATe jIvana gALavA jevI mArA mananI sthiti na hatI. mane kazuM jemane jemane meM Agraha karyo temAMthI ghaNuM karIne koIe paNa mane sUjhatuM nahotuM. raste dekhAtuM nahote. dezanI sthiti divase divase nAkAra dIdho nahIM. temAMnA ghaNA aneka daSTathI mArA karatAM moTA asahya thavA lAgI. e sthitimAM sukhathI samAdhAnapUrvaka ane zreSTha hatA, tema chatAM darekanA mana para mArA belavAnI chApa divasa kADhavAnuM mAre mATe azakaya thayuM. paramezvaranI kRpA sivAya . paDayA vagara rahetI nahIM. tethI mArAmAM AtmavizvAsa sArI peThe - have ApaNe mATe bIjo AdhAra nathI ane AzAM nathI e vadhato gaye. . lAgavA mAMDayuM. AvI sthitimAM traNa cAra varasa vItI gayA pachI mane - tANavo, jJAnezvarI vAMcavAno rivAja pahelethI ja hato, e ' lAgavA mAMDayuM ke mArA saMkalpita hetunI pAchaLa saMskAra A vakhate prabaLa thayo. ekAMtamAM jai paramezvarane Adeza thAna bane pUrepurI rIte lAgyA vagara e kAma pAra nahIM paDe. meLavaze ane e ja have ApaNane AgaLano rasto batAvaze, punarAgamana A vicAra karIne huM pitAzrIne pUchayA vagara, evA vicArathI ane nizcayathI huM tenI ArAdhanAne mArge la aa.. koIne jaNAvyA vagara, i. sa. 1904mAM ghara choDIne upavAsa, pArAyaNa, anuSThAna, ciMtana, dhyAna vagere sAdhane dvArA cAlI nI nyo. pitAzrIne choDIne javuM ghaNuM kaThaNa lAgatuM hatuM. meM ekAMtamAM ArAdhanA zarU karI. sevAnI bhAvanA ane mArA javAne lIdhe pitAzrIne thanArA du:khanI I. sa. 1910 sudhI khAnadeza ane satArA jillAmAM kayAreka kalpanA manane atyaMta vyAkuLa karatI hatI. te mananI evI sthiti mAM bhAjenI guphAmAM rahyo. paNa tyAMya mane joIe tevI - vAghanA ghane nirUpAvikatA maLatI nathI ema lAgavAthI 1911 Azare deha mAila ughADe page pravAsa karIne sAdhu varSe sajjana jani jAuM 15 sarjana- rattat% mAM hRSIkeza tarapha jaIne tyAM ekAMtamAM rahevA gaDha para gaye. samartha rAmadAsanI samAdhinuM darzana karyuM. tyAM ja anumo la ge. Asanano abhyAsa pahelethI ja hate. thaDA divasa rahI pUrA AtmavizvAsathI tyAMthI nIkaLe. mArI prANAyAmanuM paNa thoDuMka jJAna hatuM. te ja abhyAsa uMmara, saMskAre, jJAna, anubhava, svabhAva, ane AtmavizvAsa-e AgaLa calAvyuM. temAMthI ja AgaLa dhAraNA ane dhyAna para gaye. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) zuddha jaina tA. 15-8-51 e sthitimAM mAnasika zakita vadhyAnA aneka anubhavo thayA. paraMtu athavA je kArya karavuM joIe ema mane pahelethI lAgatuM hatuM je mukhya hetu mATe meM A badhA prayana calAvyA hatA te siddha te karavAnI zakti athavA pAtratA paNuM mArAmAM AvI nahIM.. na thayA. sAdhanAmAM thatA judA judA ane vadhatA anubhavane lIdhe izvara sAkSAta darzana ApIne ApaNane jJAna, baLa ane mArA vicAramAM ane tAtkAlika sAdhyamAM paNa AgaLa jatAM pharaka sAma Ape che e zradhdhAthI huM prathama tenA paDate gaye. Izvarane Adeza, tenuM darzana, tene sAkSAtkAra, e anumavonuM darzana pAchaLa paDaze. zraddhA, satata ciMtana, dhyAna, sAthe gauNa paDI jai tenuM jJAna meLavavuM e sAdhya para huM chutharA anusaMdhAna, ekAgratA ane bIjuM sAdhanane lIdhe pachI khAvye e badhA kALa daramyAna vyAkuLatA vadhatI gaI. vacamAM | darzananA jevA aneka anubhavo mane thayA, paNa te vacamAM bhayaMkara nirAzA paNa thatI te vakhate koI mArgadarzaka maLe ApaNuM ja ka9panAthI nirmANa karelA theDA vakhata pUratA ardha to sAruM ema thatuM. tenI kRpAthI paNa ApaNuM sAdhya ApaNane jAgrata avasthAnA AbhAse mAtra che, evuM te anubhavone viveka( prApta thaze e vicArathI e prayatna paNa meM cAlu rAkhyA. eka draSTithI badhI bAjuethI tapAsatA mana jaNAvyuM. badhA sapurUSanA samAgamamAM keTalAka divasa gALyA paNa kharA. mArA para anubhavene raMga, rUpa, meM ja ApelA hovAthI te badhAno kartA huM teo prasanna hatA, paNa temanuM dhyeya kevaLa saMnyAsa para hovAthI ja chuM e mArA dhyAnamAM AvyuM. te ja pramANe AtmA ane brahmane temane mArge javAnI mane IcchA thaI nahIM. saMsAra ane vahevAra sAkSAtkAra, darzana, advaitAnubhava, vagerenI bAbatamAM paNa prayatna karyA choDIne vairAgya ane paramArthane nAme hajAra mANasane saMnyAsInI pachI temAM paNa bhrama , ane satya zuM, ene mane bedha thaye. Dhabe jIvana gALatA te kALe meM joyAM. temAM keTalAkane mArI sAthe izvara, AtmA, brahA, e to judAM judAM nathI, paraMtu ekaja ocho vadhate saMbaMdha paNa AvyuM. tethI mArA jIvanadhyeyanI mahAna vyApaka tatvane ApaNe ApelA judA judA saMketa ke nAma daSTithI mane kaze lAbha na thaye, teya temanAM vicAra raheNI, che. e tatva dekhAya tevuM nathI, bhAse tevuM nathI, temAMthI ja Te, saMskAra, svabhAva, temanAM dayeya vagerenI mane mAhitI maLI. jagata ane ApaNe badhA nirmANa thayAM chIe, ane te ja A judA judA saMpradAye, paMtha, gurU-ziSya saMbaMdho, ane paraMparAo. paNu badhAMne AdhAra che, e vAta tatvajJAnanA abhyAsathI ane judAMjudAM sAdhane zaktipAta, zaktisaMcaraNa vidyAo, dUradraSTa, dUra- jagatanI utpatti, sthiti, ane layanA nirIkSaNathI mArA dhyAnamAM zravaNa jevI siddhio vagere viSe mane thoDuka jJAna thayuM. bhakita ane AvI. ane viveka ane nizcayathI e vicAra para huM daDha paNa adhyAtma viSenI ApaNI judI judI kalpanAo, bhAvanAo, thaI zake. anaMta vizvanA vyApAramAM, tema ja ApaNA zarIra, mAnyatAo, tarka ane tatvajJAnanI judI judI praNAlIo vagere buddhi ane mananA dareka kamaMDamAM e ja mahAna tatva-e ja zakita preraNA ApIne kAma kare che. tenuM kArya dekhAI Ave che paNa te ghaNI bAbate huM jANI zakaye. vairAgyanA kharA khoTA prakAro; tenAM zakita pite alaga dekhAvI zakaya nathI. ApaNe pote paNa te ja judAM judAM kAraNe brama, daMbha tema ja sAdhuverAgIonA akhADA, zakita chIe. tethI ApaNuM ja ApaNane darzana thAya e saMbhavita te badhA viSenuM temanuM abhimAna, temanA hA, temanA ADaMbara nathI, e mane samajAyuM. dhyAna dhArAnA abhyAsathI cittanI temanA vyasane, ane tenAM kAraNe vagerenI mAhitI ane te kALa eka pachI eka bhUmikA sAdhatAM sAdhatAM chevaTe tene laya paNa sAdhI mAM ja thaI. AvI rIte samAja ane adhyAtma viSenA mArA zakAya che. tema ja Izvara viSenI bhAvanAmAM ne ciMtanamAM cittane jJAnamAM ekaMdare umero thaye. sAdhanAnA udezathI mAre be traNu durUpa karI zakAya che e paNa mane samajAyuM. paraMtu upara darzA.. vakhata duSIkeza tarapha javuM paDayuM. eka vAra janmAtrI, ga gAtrI, velI koIpaNa bhUmikA ke avasthA prApta karavAthI, athavA badhI kedAra, ane badrInArAyaNa sudhI huM bhramaNa karI, AvyA. e pravAsa bhUmikAo ane avasthAe siddha karavAthI paNa mAnavIkartavya daramyAna keTalIka sArI vyakitae saMnyAsapaddhatithI rahI potAnI pUrUM thatuM nathI, ema lAgavAthI te anubhavo paikI ekethI mArUM vicArasaraNI pramANe sAdhana ane abhyAsa karatI hatI, temanI samAdhAna thayuM nahIM ke mane dhanyatA lAgI nahIM. mArA sadbhAgye sAthe mAre mulAkAta thaI. temanA ane mArA jIvanadhyeyamAM joke mane kayAMka sArA prAmaNuka sAdhako paNa maLyA. temAMnA keI eka pharaka hatA teya temanI zAMti ane prasannatA joIne mane AnaMda bhUmikAmAM, te bIjA tenAthI judI ja avasthAmAM magna rahetA. thayA. bhramaNa karI rahyo hato tyAre ja mane samajAyuM ke petAnA uddeza kaI sAkSI avasthAne sarvazreSTha mAnatA, keI layAvasthAne, unamana mATe jene koI sAdhana maLyuM hoya che te te choDIne rakhaDayA avasthAne ja AbhAnubhava ke brahmAnubhava samajatA. koI divya * .. karatuM nathI. sAnadhamAM gati aTakyA pachI ja bhArI vRtti caMcaLa . zakita prApta karavAnI pAchaLa paDayA hatA. paNa temAMnA ghaNAkharAnI ' banI ane tyAre ja huM kazI jJAnaprAptinI AzA na hovA sthiti tapAsatAM teo potAnI ja kalpanAne, vRttine, athavA nivRtta chatAM seMkaDo mAIla nirarthaka karate rahyo. sthitine ke pitAnI mAnasika zakitane Izvara, AtmA, brahma, ke divyatva samajIne temAM ja kRtArthatA mAnatA hoya ema dekhAtuM. . satyane nirNaya thayA vagara ApaNe dharma ane ApaNuM AvA sArdhake sAthe vAtacIta karavAne mane prasaMga vite tyAre A kALe samajaviSayaka kartavya zuM che ane te kema pAra pADI keTalAkanA dhyAnamAM temanA pitAnI bhrAMti AvatI, te keTalAka ' * zakAya te ApaNane nahIM sUjhe evI samajaNane lIdhe uttarottara potAnI sthitine AgrahapUrvaka vaLagI rahetA. thayelA anubhava parathI mArAM tAtkAlika sAthe badalAtAM gayA e sAdhanAne kAraNe sAdhakane pahelAM kadI na thayelA ane kyAreka huM agAu kahI gayo chuM. AgaLa abhyAsa karatAM AtmajJAna, taddana akalpita evA judI judI jAtanA anubhe thAya che. sAdhabrahmajJAna, advaitAnubhava, cittano laya vagere sAdhya para paNa namAM cittanI thatI judI judI sakSma avasthAonAM te pariNAma huM dhIme dhIme pragati karate gaye. gratha prAmANya. eTale hoya che. paNa sAdhakane e vAta na samajAvAthI temAMnA koI paNa * graMtha parathI pite ke te viSayamAM jJAnI gaNAyelAoe karelI ramya, bhavya, ke AkarSaka anubhavane ja mukhya mAnIne temAM te kalpanAone pramANabhUta mAnate Avye hevAthI je vakhate tallIna ke masta rahevAne prayatna kare che. e sthitimAM tene eka je kalpanA ane satya jaNAI tenI pAchaLa huM paDaze. jIva* jAtane AnaMda ane zAMti maLe che. sAdhakanuM dayeya tethI udAtta - nanAM pUra umaMga ane utsAhanAM lagabhaga daza varasa satata A hoya te te sthitine te sarvazreSTha mAnato nathI. sukha, AnaMda, ja prayatnanI pAchaLa atyaMta vyAkuLatAmAM gayAM. judI judI unnati, lAbha vagere dareka bAbatane sAmudAyika lAbha ane bhUmikAo sAdhIne meM judA judA anubhavo lIdhA, paNa eTaluM karavA hitanI draSTithI je vicAra kare che tenuM game teTalA meTA vyakita chatAM te parathI mAre dhama" ke mArUM kartavya nakakI karI nahIM, gata lAbhathI samAdhAna thatuM nathI. * apUrNa zrI mubaI jaina yuvaka sa dha mATe mudraka prakAzaka : zrI. maNilAla mokamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI A mudraNasthAnaH sayaMkAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2 AvA sAdhanamAM temane vaLagI rahe thayelA ane Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra ' rajI naM. bI. kara.. prabuddha jenA taMtrI: paramAnaMda kuvarajI kApaDiyA. muMbaI : 1 sapTembara 1951 zanivAra (vArSika lavAjama ( rUpiyA 4 nivRttinA cakranuM bhedana dhama' e mAtra dhAraka ja hoya te manuSyane je sthitimAM te nAne dhama evuM nAma apAya che e sAdhanA, paNa jo samAjahoya temAM ja je pakaDI rAkhe te dhama kahevAya. paraMtu dharmanI virodhI hoya te tene paNa dharma kema kahI zakAya ? mAnyatA sthitisthApakatAmAM nathI. tethI ja pApamAM na paDavA dene dhama vyakitagata ja hota, tene samAja sAthe kazI levAema karI je dhArI rAkhe-pakaDI rAkhe-te dharma sAmAnya rIte devA na hatA te dhArmika samAje banyA na hota, dhArmika saMprakahevAya che. paNa e vyAkhyA paNa dhamanI zakita sAme adhUrI dAyo banyA na hota, A hiMndu, A bauddha, A jaina evA bhedo che, eTale manAyuM ke je uddhAraka hoya te dhama che. Ama mAnI levAyuM. paDayA na hota. je sAmAjika na heta te pajusaNa varSamAM che ke manuSya ke prANImAM evI eka sthiti che je tenA hitamAM amuka ja divase Ave, AyaMbilanI oLI varSamAM amuka ja nathI. eTale te sthitimAMthI tene uddhAra Avazyaka che. tenA uddhA- divasomAM Ave evuM kazuM ja na hota. jene jyAre phAve tyAre rane je mAge te dhama.. te ujavI leta. paNa tema banyuM nathI, banatuM nathI. hareka dharmonA manuSya e sAmAjika prANI che e te have nizcita tahevAra nizcita divase ja thAya che. panA divase nizcita ja che. siddhAnta jevuM satya che. vaijJAnika te mAtra manuSyane ja nahI paNa te batAve che ke dharma e sAmAjika che. adhyAtmika dharmavALAne zudra jaMtuone paNa sAmAjika prANI mAnavA lAgyA che. tethI dharma vaLI divasanuM zuM mahatva, kALa-coghaDIyA e badhAnuM ja zuM mahatva? e pazu sAmAjika ho joIe. jIvano svabhAva je samAja bAMdhI : chatAM e badhu vyavasthita rIte goThavAI gayuM che te siddha kare che rahevAno hoya te dharmane svabhAva paNa eka vyakitaniSTa nahIM paNa ke dharma e sAmAjika che, mAtra vyakitagata nathI, samAjaniSTa hovo joIe. AcaraNa bhale vyatiniSTha hoya, kartavya A pramANe je ApaNe svIkArIe ke dharma e sAmAjika bhale vyakitaniSTha hoya, paNa tenuM lakSya sva sAthe parane paNa uddhAra che te tenA prakAzamAM have e jovuM Avazyaka che ke dharma mAM zuM e hovuM joIe. jo Ama bane te ja dhama' tenA pUrNa svarUpamAM . hevuM joie ane zuM na hovuM joIe, upara kahevAmAM AvyuM dIpI nIkaLe. anvathA samAjavirodhI, dharma e dharma nahIM paNa vi. che ke prANInI evI eka sthiti che-avasthA che je tenA hitamAM bane mAtra banI jAya. A ja kAraNa che ke AcaraNamAM-cAritramAM nathI. ane te avasthAmAMthI tene je uddhAra kare te dharma. have svazuddhimAM-bhagavAna mahAvIra ke game te koI tIrthakara samAjathI e sthiti ke avasthAnuM ja vivaraNa karIe te dharmanI vyAkhyA virakata thaIne game teTalA dUra gayA, mAtra svavyakitatvanA vikAsa spaSTa thaI jaze. khAtara samAjane choDIne dUra dUra cAlyA gayA paNa tenI pUrNatA tyAre badhA dharmoe tRSNAne saMsAranA mULamAM kahI che. eTale ke ' ja thaI jyAre pAchA AvIne samavasaraNumAM besI sabhAmAM besI- tucchA-lebha-paricaha e ja sarvapApanuM mULa che. e tRSNAnA paNa pitAne dhamaM bIjAne upade, pote je pAmyA te sI pAme evI mULamAM mithyAtva che. ema badhA dharmoe kahyuM che. paNa e.mithyAbhAvanAthI samAjamAM pharI praveza karyo ane chevaTe kRtakRtya tvanA tattvamAM ekarUpatA chatAM vivaraNamAM badhA dharmo judA paDI thaI mukta thayA. ke vaLI te ghaNu thayA paNa temane koI yAda nathI jAya che. paNa tRSNA ane tenA vivaraNamAM badhA dharmo eka che karatuM ane mAtra bhagavAna mahAvIrane ja ke temanA jevA bIjA eTale ApaNe saMsAranA kAraNa tarIke tRSNAne varNavIe e tIrthakarone zA mATe yAda kare che? enuM rahasya ApaNe joIe te jaNa ze ke bhagavAna samAja cheDIne gayA paNa te pAchA samAja vacce " je pitAnuM nathI, samAjanu' che, sava' koinuM che, te upara AvIne beThA te mATe ja, AthI ApaNe nakakI karI zakIe chIe pitAne ja adhikAra jamAvavA prayatna kare te tRSNA. A ke dhama e sAmajika che ane have joIe. vyaktigata dharma- tuNAmAMthI ja sarvapApane uddabhava thAya che. ATalI vAta sarva jethI mAtra vyakitane ja lAbha thAya tene dharmanuM moTuM nAma ApI zAstroe svIkArI che. adhikAra jyAre koI vastu upara jamAvavA zakAya nahI. tene te svArthasiddhinuM nAma ApI zakAya. paNa sva prayatna karavAmAM Ave che tyAre bIjAnA hitanI beparavAI thAya ja jayAM sAmAjika hoya tyAM ene svArthasiddhi 5Na kahI zakAya ke che ane mAnI lIdhelA pitAnA hitamAM ja pravRtti thAya che. e kema temAM paNa zaMkA che. samAjamAM rahelAno kharo svArtha ja e pravRtti samAjahitanI vidhI hevAthI ja ISya-devanuM kAraNa bane hoya che ke sva-vyakitatva sAthe tenA je bIjA svajane che- che, ane saravALe te potAnuM hita paNa sAdhI zakatI nathI kAraNa ke samAja che tene atha' paNa siddha thavo joIe. jo Ama na bane te samAja zatru banI jatA hovAthI tenA zatruo eka nahIM paNa te svArthasiddhi paNa pUrNatAne na pAme. eTale svArthasiddhi mATe paNa aneka banI jAya che. Ama mAnI lIdhelA svahita khAtara dharma e sAmAjika he Avazyaka che. ane kharI rIte vyakti te AkhA samAjane potAno zatru banAvate hevAthI kharI gata dhamane dharmanuM nAma ApI zakAya ja nahI. manuSyanI sAdha* rIte te svahita zika kare che ema te kahI ja na zakAya. eka Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7ra prazuddha jaina vastutaH te svahita karavA jatAM peAtAnuM ahita ja karI bese che. Ama banatuM hAvAthI tRSNA e sarva pApanu` mULa che, je kAya karavAthI samAjamAM kazI pratikriyA na thAya te kAya'nA samAja sAthe kaze| saMbaMdha nathI. ane evA krAnA vidhi ke niSedhAtA koi paNa dhama'mAM avasara ja nathI. tRSNA jevA dezane tyAgavAnuM ke nima'mabhAva vadhAravAnu' dha'zAstramAM eTalA ja mATe kahevAmAM Ave che ke tethI samAjamAM zAnti banI rahe che. jyAM kAi paNa jo manuSya na heAya evA jaMgalamAM kASTha ekalA ja rahetA DAya tyAM tRSNA, e deSa eTalA pramANamAM nathI banate jeTalA pramAzumAM samAja vacce rahenAra vyaktinI tRSNA, vastutaH tRSNA vagere dASA che e vastunI pratIti saMmAjamAM ja thAya che. amuka dekha che ane amuka guNa che tenI vyAkhyA samAjanA hitAhitane AdhAre ja dhaDAi che. eTale dhama' e tRSNAnA tyAgamAM che ane tRSNA e sava' pApanuM mULa che e nakkI thayu.. have prazna e thAya che ke tRSNAnA tyAga karavA eTalu' ja dhArmi' thavA mATe paryApta che ke bIjI paNlR kaSTika katA che? sAmAnya rIte tyAgapradhAna dharmoe tRSNAtyAganA atha karyAM ka badhI vastu sAthe saMbadha cheDI devA. eTale ke manuSya sAmAjika prANI mATI javuM. zu A vastu zakaya che bhagavAna mahAvIre ane budhdhe A vastunA prayoga karI joyA. temaNe paNa prAraMbhamAM ekAMta nivRttinA upadeza ApyA. sava' sabaMdhenA satrathA tyAga karavAnA upadeza AvyA. pazu temanuM ja jIvana ane samagra upadeza joie te! e lAgyA vinA nahIM rahe ke teo paNa ekAMta nivRttine nabhAvI zakayA nathI. baudhdha dharma' te mahAyAnamAM rUpAntara pAmIne nivRtti-pravRttine suMdara samanvaya karyAM. teNe te svIkAryuM" ke sava' prANInI mukita vinA eka vyakitanI paNa mukita saMbhavI zake ja nahI. eTale janahitanA kAryonuM samarthAMna mahAyAnamAM karavAmAM Avyu. paNa jainadhamanA mULamAM ja kAMika evI bhAvanAne pracAra karavAmAM AvyA ke jethI pravruttimAM anivAya`paNe taNAyA chatAM pharI karI nivRtti-ekAMta nivRtti tarapha ja bhAra ApI jaina kramanI zudhdhi karavAmAM AvI che. samagra itihAsanuM viha'gAvalokana karatA jaNAze ke bhagavAna mahAvIre sa' sa'gane tyAga karavA prabala prayatna karyAM, ekAMta nirRttinA Agraha rAkhavAmAMthI e paNa phlata thAya che ke khIjAnA saMba`dha savathA chUTI jave joe. paNa bhagavAnanA ja jIvanathI ApaNe e sidhdha karI zakIe chIe ke nivRttinA ekAMta AgrahI chatAM temane paNa namatuM mUkavu' paDayuM che--bIjAnA gharamAM rahevu paDayuM che, bIjAnu" anna khAvu paDayu che. te eTaluM avazya karI zakayA OM dhaNA lAMbA upavAsa karyAM paNa sathA anya tyAga na karI zakayA. paNa ekAMta nivRttinA AgrahI bhakatAne lAgyuM ke e budhana paNa chUTavuM ja joie. eTale ja ApaNe joIe chIe ke diga khara saMpradAye bhagavAnanI kevalAvasthAmAM AhAra temaNe lIdhe ja nahI. ema pratipAdana karavA mAMDayu. ekAMta nivRtti mAnanAre e mAnyA sivAya cAle tema hatuM ja nahI. te ja prakAre bhagavAne je upadeza ApyA temanI e pravRtti paNa ekAMta nivRttinI kalpanA sAthe saMgata nathI. eTale ApaNe joie chIe ke zvetAmbarAe te tene kama'nA kula bhAga tarIke varSo vI, jyAre digaMbarAe tyAMja na aTakatAM kahyuM ke temaNe upadeza ApyA ja nathI. e te divya dhvani che. e vANI svata: jhare che. je AcAryaM nivRttinI AvI jhINavaTamAM utaryAM temaNe paNu bIjI tarapha pravRttinA ADaMbara eTale! badhe vadhArI mUkayA che ke temAM khIcArI nivRtti aTavAi ja gai. bhagavAne tItha' sthApyuM, zAzana jamAvyuM. devezanAM TaLeTALAM AvI temanA samavasaraNanI racanA karavA lagyA ane chatAM bhagavAne temane manA paNa na karI. meTAM meTAM caitya ane devAlaye badhAyAM, stUpA banyA ane A badhuM nivRttinA poSaNu athe' manAyuM. pravRtti karIne nivRttinu' poSaNa karavuM eve vicitra siddhAMta calAvavAmAM abyA. AnI pratikriyA tA. 1-9-51 sthAnakavAsIomAM thai ane te A badhA ADaMbaramAMthI keTaluM ka dUra karIne pAchA AkhA samAjane nivRtti tarapha laI javA prayatna karavA lAgyA. temanA e prayatnathI paNa asaMtuSTa thaIne utkRTa nivRtine mAga' terApa'thIe pakaDayo. Ama A eka cakra pUSka thayuM. paNu jaina samAja dra e nivRtinA cakrathI bahAra nIkaLI zakayA nathI. Tviga Mbara hAya, zve. mUti'pUjaka DhAya ke sthAnakavAsI ke terApathI hAya-e badhAne bhagavAnane dhama* atyanta nivRtimAM ja jAya che. jo kAI nivRtimAM theDI paNa pravRtine samanvita karavAnI vAta kare che te tene tarata jaina dharmanI paribhASA pramANe mithyAtvanuM birUda maLI jAya che. Aja kAla janasAMpradAyika chApA munizrI satabAlanI pravRtinI niMdA kare che tenA mULamAM nivRtinA e dRDhamULa khyAla sivAya bIjI kazu ja nathI. eTale have e prazna ja vicAravAno rahe che ke tRSNAne! tyAga ane nivRtti-pravRttine paraspara ze| sabaMdha che. upara kahyuM ja che ke tRSNA eTalA mATe kharAba che ke tethI sva temaja parahita thavAne badale bannenu' ahita thAya che. paNa jo mANasa bAnu bhalu karavAnI tRSNA rAkhe arthAt badhAne petAnA khanAve; ceDAne badale badhAne petAnA mATe te! te tRSNu tRSNA rahetI nathI. tRSNAmAM doSa rahetA nathI. eTale e tRSNAmAM baMdha nathI, svayaM bhagavAne jJAna thayA pachI jyAM temanA upadezanA grAhakA beThA hatA tyAM eka rAtamAM lAMkhe vihAra karyAM e zu ekAMta nivRttinA pASaka hateA ? temanI e pravR-ita zArIrika hatI ke nahIM ? jo hatI te atyAre kAi sAdhu zarIrathI kAinI sevA kare che te temAM tenI pravRtimAM zA dASa che ? hA, eTaluM avazya jovuM joie ke e pratimAM tene peAtAnA svAtha' che ke nahIM? e svA'jo hInakATInA hAya arthAMtu ethI tenI potAnI sukha-sagavaDamAM vRddhinI AzA hoya te ApaNe te pravRtine dharmAnukUla na gaNIe. pazu jemAM tenA potAnA zarIrane te kaSTa ja paDavAnuM' che ane lAbha te khIjAte ja thavAnA che evI pravRtti kama''dhaka zA mATe thAya? moDhethI upadeza ApavAmAM pApa na thAya ane hAtha pakaDI khANamAM paDate khacAvavAmAM pApa thAya e kaSTa prakAranI pApanI vyAkhyA che te samajAtu nathI. hAtha ane meDhu banne zarIrAMga che. banne pravRti pAchaLa bIjAnA bhalAne ja bhAva che teA pachI ekamAM pApa nahIM ane bIjAmAM pApa zAthI enuM kAraNa kAM jaDatu nathI. kharI rIte AvA ApaNA khyAle nivRttinI UMdhI samajamAMthI ja janamyA che. zrI saMtakhAle sarvajanahitakArI pravRti zarU karI eTale temaNe je kAMi lakhyu hAya te paNa mithyAtvaiASaka ja hAya evI dRSTithI temanA sAhityanA bahiSkAra karavAnI lAkone salAha Apa nArAnA tATA nathI. AvA lekA jainadhamanI ane samAjanI sevA ja karI rahyA che ema mane tA lAge che. jainadhama te vizvama' banAvavAnI AzA paNa AvA leAkA ja sevI rahyA che. temane khabara nathI ke duniyA kaI tarapha jai rahI che ane ApaNe temAM zu' karavu' joie ? eTale tRSNAtyAgane aya eTale ja che ke ApaNu mamatvanA vatu'lane ati vistRna karavuM, mAtra potAnA mAtApitA ke kuTuMbImAM je mamatva che tethI nivruta thavu ane samasta sa'sAramAM maitrIbhAva vadhArI pravruta thavu. Ama e traNe vastune tRSNA tyAgani ita--pravR itanA sumeLa che. 1 eve sumeLa sAdhavA avanta Avazyaka che. e sAdhavAthI ja nivRttinA cakranuM' bhedana thaIne ApaNe kaMika mAga' upara AvI zakIzu. khATA methI AcaravAmAM AvatI nivRttithI manuSya sathA nivRtta thaI zakatA nathI ane satpravRtti paNa AcarI zakatA nathI. tene. badale tRSNA tyAga karIne nivRtta thayelI badhI sapravRttine apanAve to tenuM ane samAjanu kANu thAya ane A nivRtticakramAMthI pote ane samAja mukta thAya. dalasukha mAlaviyA Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-9-51 baddha jaina 9 3 zrI kedAranAthajIno 'Atmaparicaya" gatAMkathI cAlu 2. anubhavone sArA paDavuM e jIvana vyartha gumAvavA jevuM che. mArA anubhava parathI huM mArA jIvananuM dhyeya pahelethI ja vyApaka ane sAmudAyika ema kahI zakatA nathI. paNa A bAbatenI pAchaLa paDavA mATe na hovAthI sAdhanAnA dareka anubhavane ane te vakhatanI egya samajaNa ane yogya sAdhananI jarUra che. e vastuo vikradRSTi ane cittanI bhUmikAne huM e ja dRSTithI tapAsavA lAgyA na maLe te jIvanane hetu pavitra hoya te paNa te siddha na thatAM mahAjJAghara ane te parathI badhAne tapAsanArI, pArakhanArI, sarva: mANasane nakAmuM sahana karavuM paDe che. eTaluM ja nahIM, paNa evI avasthA hitakArI vivekadRSTi sauthI zreSTha che evuM huM samaje. paristhitimAMthI bhrama, daMbha, athavA nAstikatAnI utpatti thavAne ghaNuM sAdhako, ghaNA sAdhu-saMnyAsIo temaja pitAne moTe bhAge saMbhava hoya che. dAkhalA tarIke, koI sAdhaka Izvaradarzana, avatAra mAnanArA ane pitAnA anuyAyIo pAse pitAne Izvara AtmasAkSAtkAra vagerenI bhUlabharelI mAnyatA pramANe kazuM sAdhana kahevaDAvanArA lokone anubhava ane temanI bhUmikAo samajI zarU kare ane je tenI samajaNa pramANe banavuM zakaya ja na hoya levAnA ane pArakhavAnA prasaMgo mane AvyA. te parathI paNa mane te pachI te bhramathI koI paNa AbhAsa ke kalpanAne darzana ke A ja vAta vadhAre spaSTatAthI samajAvA lAgI. koI paNa bhramamAM, sAkSAtkAra mAnI le che. sAdhakanI prajJA abhyAsakALa daramyAna " vyasanamAM ke anarthamAM pitAnI jAtane na phasAvA detAM vikAsa pAmI hoya te temane bhrama jaladI tene dhyAnamAM Ave athavA koI paNa zreSTha ke divya gaNAtA anubhavamAM, sthitimAM ke che, ane pachI te tAtvika vicAro tarapha vaLe che. ane jo te AnaMdamAM tallIna thavA na detAM mane haMmeza unnati tarapha laI zramane ja aneka prakAre majabUta karavAnA ane satya TharAvavAnA javAmAM mArA A ja dRSTi mane kAme lagI che. A daSTine lIdhe prayatnamAM paDe te tenAmAM dhIre dhIre daMbha AvavA lAge che. je huM samaje ke samAdhi karatAM te pachInI vyathAna dazA zreSTha iM; sAdhakane dazana, sAkSAtkAra je koI AbhAsa thatA nathI ane kAraNa ke, te dizAmAM samAdhimAM thayeluM jJAnAnubhava kAyama heI tene sAdhananuM kaSTa veThIne paNa kazuM prApta thayuM nathI e kahevAnI jIvanamAM upayoga karavAnI zakita ane zakayatA hoya che. keI paNa jenA mAM hiMmata nathI, ane jenI prajJA paNa vikasita thayelI anubhavamAM kevaLa tallIna thaIne temAM ja garakAva na rahetAM judA hotI nathI. te kAM te dazana, sAkSAtkAra vagere thayAne DhoMga karavA judA anubhavathI mANase samRdhdha thaI jJAnane vadhArastA rahI mahA- lAge che, athavA izvara, adhyAtma vagere badhI kevaLa bhrAmaka kalpajJAnI thaIne Aja jAgRtimAMthI tene mahAjAgRtimAM javAnuM che, nAo che ema mAnate thAya che ane pUrepUro nAstika bane che. e paNa mane te viveka daSTine lIdhe samajAyuM. kharuM jotAM dAMbhika paNa nAstika ja che. pharaka eTalo ja che ke te sAdhanakALa daramiyAna thayelA judA judA anu ane pitAnI nAstikatA chupAvI zraddhAne DhoMga kare che. A parathI vicAra prApta thayelI judI judI avasthAo, bhUmikAe karatAM lAge che ke AmAM koI paNa prakAra vyaktinI unnati ane . ' ane zakitaothI mAruM pUrepUruM samAdhAna je sAmAjika hitanI dRSTithI cakkasa ahitakara che. - ke thayuM nahi, te paNa te badhAne mArA jIvana sAdhanothI mATe kaze ja upaga nahIM ema na aneka pAnA, judA judA hetusara sAdhana karanArA, aneka thA vadhAthI kahI zakAya. IzvaranA darzana mATe sahana karavI paDelI prakAranA sAdhake meM joyA che. temanAM pariNAmanI kAmo vyAkuLatA jo ke vyartha hatI te paNa te kALe te Ama ne haMmano paNa mane khabara che. temAMthI ja keTalAka sAdhakanA . ' nimitte vRddhigata thayele IzvaraviSayaka prema ane jANo siddha kevI rIte banyA, keTalAka sidhdhanA mahAtmA niSThA, satya viSenI jijJAsA, sahiSNutA ane anya saguNone ane gurU banIne AgaLa jatAM temAMthI ja paramezvaranA Aje paNa mArA jIvanamAM mane ghaNuM upayoga thAya che. dayAnA- avatAra ke sAkSAt Izvara kevI rIte banyA te paNa meM joyuM. bhyAsathI cittamAM AvelI sthiratA, dRDhatA, sUkSamatA, pRthakaraNazakita che. e badhA parathI ane mArA pitAnA anubhava parathI khAtarI ane e badhAne lIdhe prApta thayeluM vRttionuM jJAna vagere badhA thaI che ke mANasamAM rahelAM ajJAna, moha, adheya Adi lAbha mane Aja sudhI ghaNuM upayogI thayelA che. tatvajJAnanA deSo tene bhramamAM ane dUdhamAM nAkhavAnuM ke nAstikatA tarapha laI abhyAsathI samabhAvanuM tatva gaLe utaravAthI satya, dayA, kSamAM javAnuM kAraNa bane che. janahitakArI ane paropakArI vRttivALI udAratA, sevAvRtti, paropakAra, tyAga vagere saguNone pAye draDha keTalIka vyakitae paNa koi. koI vAra divyazakita prApta karavA thavAmAM ane ahaMkArarahita buddhithI temane vikAsa karavAmAM mane mATe sAdhakadazA svIkAre che. IzvaranI ArAdhanA karI jyAM sudhI tenI ghaNI madada thAya che. teo tenI kRpA yAce che, tyAM sudhI kadAca bhramamAM hoya teya A badhA lAbho dayAnamAM levA chatAM eTaluM te lage ja che AchAmAM ochuM pramANika te heya che. paNa izvaranI kRpA thaIne ke, te kALanI mArI izvara viSe bhUlabharelI ApaNAmAM kaIka divyazakita AvI che, ema jyAre teo lokone arr mAnAM ka9patAe; tatvajJAna ane sAkSAtakAra age chebhrAmaka batAvavA mAMDe che, tyAre teo jANIbUjIne daMbhamAM paDe che. trA mAM mAnyatAo; adeza, divyadarzana, divya zakti vagere ApaNA dezamAM buddhimAna gaNAtA lokomAM paNa purUSArthanA abhA viSe nI paraMparAgata zraddhA; dhArmika gaNuyelA graMtho vane lIdhe keTaluM aMdhazradhdhALupaNuM che e gurUzAhInA aneka prakAro viSe prAmAbudhdhi; temAM rahelAM satyAya kheLI kADhavAnI mArI parathI ApaNe badhA sArI rIte jANIe chIe. te samAjamAMthI azakti vagerene lIdhe mAre keTalAMka zArIrika ane mAnasika kaSTa, aneka mANaso AvI vyakitaonI AjubAju zradhdhA ane A nakAmAM sahana karavo paDayo. te vakhate mArAmAM viveka ane jJAna zAthI bhegA thAya che. pitAnI bhAvatRpti mATe teo te vyakitaone heta athavA mane koI mArgadarzaka maLyuM hota to mAre evI izvara banAve che. temane izvara banAvavAthI bhAvikanI pratiSThA paNa rIte sahana na karavuM paDatuM. Ano artha e nathI ke izvara ke vadhe che. lokonI zradhdhA parathI e vyakitaone pitAnAmAM paNa adhyAtma viSenA ApaNA badhA vicAre che TA che, badhA. the IzvarapaNAne bhrama ane me pedA thAya che. pahelAMno sAdhAraNa brAmaka ka95nAothI bharelA che, athavA A bAbate pachI dayALu vRttivALA, sAdhaka, izvaranI kRpA yAcanAro e rAdhaka, ane Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " " '. ' , , praha jaina | tA 1-9-51 pitAne saMpUrNapaNe izvarArpaNa karanAro bhAvika, bheLA lekonAM nAya kalyANanA avirodhI evA mAnavadharmane vicAra karavAnA kAmamAM stutistotrothI ane temaNe karelA pUjanathI thoDA ja divasamAM te jJAnane mane upayoga thayo. ane e jJAnane lIdhe ja vyakti pitAne Izvara mAnavA lAge che e zuM ochA duHkhanI ne navAInI ane mAnava jAtinuM kalyANa karavAnuM sAmarthya A dharmamAM che, vAta che? ajJAna, bhrama, daMbha, ane bhoLapaNunA AvAM udAharaNa evo vizvAsa paNa mArAmAM pidA thaye. ApaNu hiMdustAna sivAya bIje kayAMya maLaze nahIM ema lAge viveka ane sAdhanAne lIdhe manane thoDI zAMti maLyA pachI che. paramezvaranA avatAra ke izvarI sAmarthyane saMcAra jemanAmAM thayo che evI vibhUtio hindustAna sivAya bIje kayAMya pedA vacagALAmAM mananI vyAkuLa avasthAmAM choDI dIdheluM rijhamano parizramI jIvana pharI cAlu karavAne meM vicAra karyo. thatI nathI. e parathI hindustAnane pUNyabhUmi mAnavI ke prathara kAraNake parizramI jIvana mAnavI mane eka mahapApabhUmi mAnavI ? ke hindustAna e bhALA lokonuM bajAra che tvane bhAga che e mane samajAyuM hatuM. 1908 thI ema samajavuM? '18 sudhInA kALamAM mArI kauTuMbika ane bahAranI rASTriya pari. - ' sAdhanakALanAM saMyama ane ekAgratAne lIdhe keTalAka sAdhakomAM sthitimAM ghaNo ja pharaka paDI gayela hovAthI te te jagyAe paheeka prakAranI vizeSa zakti Ave che. te zakitane lAMnAM ja kAma karatA rahevAnuM mAre mATe zakaya nahatuM. tethI svataMtra A bAvaLIzattinA prabhAva paNa koI koI vAra bIjI vyakitao para rIte jAtamahenatanuM koI kAma zIkhI levuM ane te vaDe ja pitAnI navarA paDele dekhAI Ave che. paNa e game teTale AjIvikA calAvavI ema meM nakakI karyuM. pitAnuM jIvana badhI ' meTo prabhAva dekhAI Ave te paNa mANasa kadI bAjuethI pavitra, prAmANika ane dharmo banAvIne pachI te dvArA Izvara thaI zakato nathI. game tevI mahAna siddhi maLI heya te janasevA karatA rahevuM e vicArathI meM suthArI, sIvaNa kAma, paNa tethI mANasa potAnI jAtane Izvara mAne e jhaTa dhyAnamAM vaNATa vagere udyoge zIkhavAno prayatna karyo. te mATe judA judA na AvanArUM ApaNuM kevaLa bheLapaNa nathI, paNa temAM mohana kArakhAnAmAM paNa rahyo; ane vaNATa ane suthArImAM thoDo ghaNe paNa ghaNo bheTo bhAga che ema vicAra karatAM lAge che. ane praveza parNa karyo. ekAda varasa niyamitapaNe satata tenI pAchaLa jayAre te izvarapaNuM hAranA ThAThamAThathI, bIjAo taraphathI maLatI gALe te e kAma karIne huM svAvalaMbI thaIza evo vizvAsa paNa pUjyatA parathI athavA buddhine mohamAM pADanArI ane nazA lAva mArAmAM pedA thaye, paNa gharanAM temaja bahAranA mArA pahelAMnA ja nArI vAjALa parathI siddha karavAno prayatna karavAmAM Ave che. ekaMdare vyApaka jIvanane lIdhe mArA saMbaMdho agAuthI ja eTalA . tyAre vivekI. mANasane emAM kevaLa nATakIpaNuM ane daMbha dekhAya vizALa thayelA hatA ke te badhA saMbaMdhane lIdhe mArA para AvI che ane Izvarane 'bhrama thayelI vibhUtionI tema ja temanA paDatI pharaje kartavyabudhdhithI pAra pADavA jatAM koI paNa udhoga 'bhakatonI sthiti tene dayAjanaka lAge che. rItasara zIkhavA jeTalI savaDa ja mane maLI nahIM. tethI dhArelA mANasanA ahaMkAra ane mahatvAkAMkSA jyAre paramezvara thavA hetunI pAchaLa satata huM lAgI zakyA nahIM. vaLI AdhyAtmika sudhI jaI pahoMce che tyAre temAM jJAna ane vairAgyanA karatAM ciMtanamAM ane sAdhanamAM mAro keTaleka vakhata pasAra thayuM hovAthI ajJAna ane mehanuM ja vadhAre spaSTa darzana thAya che. paNa A teTalA parathI mitramaMDaLamAM ane oLakhItA lekomAM te bhAgane doSane lIdhe ja A vastu te vakhate tenA dhyAnamAM AvatI nathI. huM jJAtA ke mArgadarzaka gaNAvA lAgyA hatA. tethI jijJAsu ane IzvaranuM pada, temaja vizvane saghaLe kArabhAra ane utpatti sthiti, evAthI sAdhakone mitrabhAve sahAnubhUtipUrvaka madada karavAnA prasaMgo layanI badhI javAbadArI mANasa IzvaranI pAse ja rahevA de, ane mArA para AvavA lAgyA. AvI jAtanuM AdhyAtmika svarUpanuM pitAnuM manuSyatvaja ekaluM saMbhALe, tene vikasita kare te teTalAthI kaMI kAma karavuM evI mArI icchA ke saMkalpa kadI paNa na hovA paNa tenuM ane duniyAnuM ghaNuM bhaluM thAya. tethI Izvarane nAme chatAM-UlaTuM e jAtanA kAme huM TALate te chatAM-abhyAsI cAlatA keTalAya bhrama, daMbha, ane anartha duniyAmAMthI nAza pAme; sAdhakone bhAre nirUpAye madada karavI paDI. jarUrI bInajarUrI evA ApaNumAM cAlatA kalaha, ane vera jhera ochAM thAya; mAnavatA aneka jAtanA trAsa sahIne chevaTe vivekapUrvaka meM mAruM mana zAMta vadhe; samabhAvanI mahattA samajAya, baMdhutA ane mitratA vadhatA karyuM hatuM eTaluM ja, bIjAonI bAbatamAM sAdhanAnI daSTithI lAge; saMyama ane cittazuddhine mahatva maLe; katva ane purUSA- meM vicAra karyo nahatA. paNa temanI javAbadArIne bhAra jema thane vikAsa thAya ane ekaMdare ApaNe badhA sukhI thaIe. jema vadhavA lAgyA tema tema mAre te viSayamAM vadhAre lakSa ApavuM ajJAnane kAraNe ane yogya mArgadarzakane abhAve je paDayuM. ane vadhAre vicAra karavAnI pharaja paDI. e kAraNe paNa ke mAre ghaNuM sahana karavuM paDayuM te paNuM ughAnA zikSaNamAM vAraMvAra khaDa paDavA lAgyA AvA rAta jIvana dharmanizraNa meM karelI sAdhanAthI mAruM akalyANa na thatAM pasAra thatAM thatAM zArIrika zakti paNa divase divase ghaTavA lAgI. jIvanane jarUrI evuM jJAna ane zakti huM bIjA kAmone pasAro paNa vadhate gaye. evA aneka kAraNone temAMthI prApta karI zakyA. enuM kAraNa mArAmAM pahelethI ja lIdhe udhoganuM zikSaNa pAchaLa paDI gayuM. pUruM thaI zakayuM nahIM. rahelI sAmudAyika hitanI budhdhi, sevAvRtti ane eja jAtanA mArA Adarza jIvanane hetu siddha thaze nahIM. tema chatAM sevAbhAvathI jIvanasaMkalpa hatA. badhI bhUmikAo ane anubhave tapAsyA pachI lokazikSaNanuM kArya temaja mArI zakita pramANe racanAtmaka kAryo huM samajo ke te bhUmikAo ane anubhava prApta karatAM je vageremAM hAla vakhata gALuM chuM, ane bane teTaluM sAduM ane , zArIrika ane mAnasika sadguNo ApaNAmAM AvyA hoya temane parizramI jIvana banAvavAne mAro prayatna che. badhAnA hita mATe pramANikatAthI upayoga karavAmAM jIvananI sArthaka vidvAna lokonA pramANamAM mAruM vAcana ghaNuM ja ochuM che. katA che. mArI mULa ka95nA pramANe paramezvaranuM darzana, tene vAcana manana mATe ane manana jJAna mATe che, ane Adeza, e mArA hetuo, pachInA anubhavathI che ke bhrAmaka pura- vAvanano uddeza paryAvasAna chevaTe sadAcAramAM thavuM joIe ema vAra thayA te ya te nimitte karavA paDelA prayatna ane parizramamAMthI mane lAge che. tethI ApaNAmAM rahelI saMbhAvanAo mAnavI prakRti, mAnavI mana, guNo tathA dharmonuM jJAna mane thayuM. ' jAgrata thaIne vikAsa pAme evI jAtanA vAcana tarapha mArA mananuM vyakti, kuTuMba, gAma, deza, rASTra, ane mAnavajAti emAMthI koI valaNa che. itihAsa, purANo, dhArmika, naitika ane caritraviSayaka, kamara, Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-9-51 graMthonA vAcananA mate aa upayega thaye|. saMtavADhamayane lIdhe bhakita, nIti, pavitratA, samatA vagerenA sa`skArA dRDha thayA. te bhAvanAevu' pANu ane sava na thatu' gayuM. cittazuddhi ane sadguNNAnA vikAsa sAthe kama mAga' tarapha mananuM svAbhAvika AkaSa Nu hevAthI ane vAMceluM jIvanamAM utAravAnA Agraha hevAthI mArU thoDu vAcana paNa jIvanavikAsanI draSTiyA mane dhaNu upayeAgI thayuM. zuddha jaina dezahitanI draSTithI vyAyAmanu` mahatva mane lAgavArthI e viSayane me' thADA ghaNA abhyAsa karyAM ane e ja krama ane bIna- draSTI jIvana viSe vadhAre UMDA ane vyApaka nanuM sAva vicAra karatAM vyAyAmanAM sAdhanA ane pati viSe mArA vicAramAM AgaLa jatAM kuka paDatA gayA. jema jema hu' jIvananI saphaLatAne vicAra karavA lAgyo tema tema mane ema lAgavA mAMDayuM ke kaeNvaLa vyAyAmanI bAbatamAM ja nahIM pazu mANusanI zArIrika, bauddhika, ane mAnasika badhI jAtanI zakti, te zakti prAMpta karavAnAM sAdhane ane upAya! ane e rthAta dvArA prakaTa thanArUM dareka kama-e adhAMtu valaNu jIvana zakitazALI, tejaravI ane pavitra karavA tarapha hovu joie. te sivAyanA bIjA hetuthI thatAM zArIrika, bauddhika, ane mAnasika karmAMmAM manera'jana haze, pratiSThA dgaze, AnaMda ane zAMti ApavAnu sAmarthya' ho; eTalu ja nahIM paNa temAM vikAsane AbhAsa pazu haze. paraMtu teTalA mAnavIjIvana kRtAtha' na thai zake. ApaNe ane ApaNI sAtheja khIjAe paNa sukhI thAya ane ApaNA dhAtuM jIvana sACka thAya ema ApaNune lAgatu haiya te ApaNe A badhA prakAromAMthI nIkaLI ja' jethI karIne ApaNAmAM rahelI badhI zaktinA vikAsa sAthe temanI zudhdhi pazu thatI rahe evAja mAga' grahaNu karavA joie, sayama ane sAdAi ane tenI sAthe saddaguyukta purUSAtha' emAMja jIvananI saphaLatA che e vAta mArA prayatnanA pramANamAM mane anubhavasiddha thayelI che. A pustakanA " manaHzakitanI zodha' nAmanA prakaraNamAM meTA bhAganA vicAra| svAnubhavane AdhAre lakhelA che. aSADhA ane sAdhutA paranI zraddhAne lIdhe camatkAranA bhrame * moDhavA samAjamAM kevI rIte nirmANu thAya che ane prasare che tenA mate jAtaanubhava che. huM ekAMtamAM rahevA lAgyuM tyArathI mAre viSe kevaLa bheLA leAkeAmAM nahIM paNu vidvAna lekAmAMya zraddhA utpanna thavA lAgI. tenA karatAMya navAInI vAta e ke, mArA dveSa karanArI kAi kAi vyakitamAM 2 eka prakAranA bhayA ane pachI zradhdhAne udbhava thavA lAgyA. tene lIdhe keTalAkane svapnamAM mArUM darzana thavA lAgyuM. kAine mArA taraphathI svapnamAM upadeza maLavA lAgyA, kAinA saMkaTanuM nivAraNa thayuM, koinA rAga maTI gayA. kASTha maratAM maratAM mArI kRpAthI bacI gayA. kAi mArI bhASA AkhaDI rAkhavA lagyA. temanI mAnatAne huM pUrI karavA lAgyA. AvI rIte bhAvika ane kAmanika lekAmAM mArI khyAti thavA lAgI. catkAranI aneka vAte mAre nAme phelAvA lAgI. zradhdhAvALA leAkAne tene lIdhe AnaMda thavA lAgyA ane temanI zradhdhA anekagaNI vadhavA lAgI. paNa je mArI divya zaktine anubhava ane sAkSAtkAra lokane thatA hatA ane je bAbatenuM kava te mArA para AropatA hatA. temAMnA kazAneya mArI sAthe saMbaMdha nahetA. e huM jANatA hatA tethI ane leAkeAmAM A jAtanI mAnyatA ane zradhdhA nirmANu cavAmAM ApaNu... ane janatAnuM akalyANu che evI mArI dRDha mAnyatA haiAvAthI me' camakArAnA kartutvane inakAra karyAM ane A . AtanI zradhdhA tamArUM ane mArUM' bannenuM ahita karanArI che ema * temane jaNAvyuM, tyAre te vAta temaNe prathama mAnI nahIM. UlaTu' at 75 nirabhimAnane lIdhe hu` pratiSThA TALuM chuM ane mArI divya zakitane vyaya na thAya mATe pote apragaTa rahevA icchu chuM vagere kalpanAe temaNe karI ane mArI sAdhutA viSe temanA manamAM vaLI vadhAre zraddhA pedA thai. paNa dareka vakhate mArA spaSTa kahevAthI ane sAdAithI lokasamajaNu Akhare ThekANe AvI ane mAre viSenI adha zraddhA UDI gai. te vakhate leAkazradhdhAnu' me pANu kayu heta tA lokomAM zrama ane mArAmAM daMbha vadhata ane amArA badhAnI du'ta thAta. e viSe zaMkA nathI. sAdhakanI sAthe camatkAra kaeNvI. rIte joDI devAmAM Ave che tenI mane jAta anubhavathI khabara paDI tyArathI * koipaNa camatkArapUrNa kathA viSe mArUM' mana sAzaMka rahevA lAgyuM che. A viSayanI A bhramanI ane bheALapaNanI bAjI cheDI cha bIjI zeAdhakapaNAnI khAju eTale kaeN camatkAra karI mana: dinuMzake evI keI vizeSa zaktimAzusa peAtAnAmAM saMzodhana nirmANa karI zake ke nahIM e savAlane lagatI che. te khAkhatamAM mane ema lAge che ke tevI zakti mANusa amuka maryAdA sudhI prApta karI zake che. tenAmAM tevI zata nirmANuM thai zake che. potAnI zArIrika zakti jema mANasa amuka pramANamAM vadhArI zake che temaja yeAgya prayatnathI bhANusa peAtAnI mAnasika zakti paNa amuka hada sudhI vadhArI zake che. A zaktinA kAryakAraNa bhAva sakSma ane gUDha heAvAthI ApaNe tene daivI zakita kahIe chIe; paNa sukSma vicAra karatAM tema kahevAnu kazu kAraNa nathI; athavA jenAmAM evI zakti AvI haiAya tene paNa daivI purUSa ke zrvara mAnavAnI jarUra nathI. kevaLa tAtmika dRSTithI vicAra karIe te yu prANI, ka zAMta, ke kaI kriyA dharI nathI ? eka ja citRtimAMthI, vizvazakitamAMthI, dRzyaadrazya pasArA pedA yeA che ane tene kArabhAra cAlI rahyo che. su' jevA ane tenA karatAMya pracaMDa anededIpyamAna gaLAthI mAMDIne aNuthI paN nAnA jIva sudhI e ja zakti badhAmAM bharelI che, ane badhAne calAvI rahI che. vizvanI sthAvara jaMgama, cara acara, badhI vastuonu teja niyamana kare che. te pachI mANasamAM thAMDI vadhAre zakti dekhA de, te tene ApaNe divya ke daivI zakti zA mATe mAnavI? tethI camatkAranA bhramamAM na paDatA ane izvaratvanA mAddhamAM na phasAtAM ApaNI mAnasika zakitanA kaeNma vikAsa karavA enA sA dhana tarapha ApaNuM dhyAna Apavu ghaTe. te zaktine ApaNe vadhAre kriyAzIla, gatizIla, tIvra ane zudhdha kema banAvI zakIe ane tenI madadathI mAnavI sthULa vyavahAra para pazu dhRSTa asara kevI rIte upajAvI zakAya ene zAstrIya dRSTithI vicAra karavA tarapha ApaNuM mana vaLavu joie. huM pate A viSayanA siddha ke zAo nathI, chatAM A viSayanA mArA ane khIjAonA the|DAka anubhave parathI mArI A viSayamAM kevaLa zraddhA ja nahIM paNa khAtarI che ke mAjIsa yogya prayatnathI peAtAnI mAnasika zakita amuka maryAdA sudhI vadhArI zake che, tene vadhIna rakhI zake che ane bhrama ane daMbha na vadhAratAM jagatanAM du:khA dUra karavA mATe sahRdayatAthI tene vAparI zake che. mAnavajAtine A manaHzakitanI keTalI jarUra che ane te mATe mAjIse kevI rIte prayatnazIla rahevu joie tevu. A viSenA prakaraNamAM vivecana karelu' che. paricaya lakhavAmAM mArA prathamanA saMkalpita kAya mAM mane paDelI hADamArIe; karavA paDelA tyAga; e dhammu katayeA AvI paDAM DhAya eve vakhate niSNu'ya karatAM thayelu' mane manyana; nAnapaNathI udAtta hetunI pAchaLa paDavAne lIdhe pedA thayelI kauTubika muzkelIo; kuTuMbanA mANase nAM jovAM paDelAM duHkha; temanAM upekSA ane avahelanA mATe potAne thayelA manastApa; temanI kegya Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jaina tA. 1-9-51 che. sAmAjika vyakita merI ' ane bIjI dharma prayAsa nI mATI, prasiddha jarUriyAta paNa pUrI na pADI zakAvAne kAraNe vakhate vakhata thayelI mAnasika vedanA; "mArI pravRtinI sAhasika yojanA; te payu SaNanA prANa * *"kALanA sAhasanA prasaMgo ane ko; asIma mitra prema; bIjAne dhama be prakArano che. pahele sAmAjika ane bIje vyakita mATe temaja dezane mATe batAvavI paDelI udAratA ane sahana gata. sAmAjika dharmanAM mULa ane tenuM mukha bahAra tarapha hoya che, karavAM paDelAM saMkaTo; nirAzA, ajJAtavAsa ane ciMtAgrasta jyAre vyaktigata dharmanAM maLa ane tenuM mukha aMdaranI avasthAmAM pasAra karavA paDelA divase; vagerenuM varNana meM jANI bAjue hoya che. sAmAjika dhamaM baddhimaLa ane badvimukha joIne choDI dIdhuM che. te ja pramANe ekAMtavAsa ane sAdhanakALanI eTalA mATe che ke te dhama moTe bhAge janma sAthe ja prApta mananI vyAkuLatA; tapa, saMyama, upavAsa, pravAsa vagere daramyAna thayela ane cheka bALapaNathI ja AcarIte Ave che. vaLI e kaSTanA ane sahanazakitanI kasoTI karanArA prasaMge; jIvana jANI dhama" samAjamAM ekabIjAnI dekhAdekhIthI poSAya che, bhaya, lAlaca bUjIne agavaDavALuM karavAthI sahana karavI paDelI jAta jAtanI temaja navI sUjhane abhAva ane keTalIkavAra navI sUjha hoya chatAM muzkelIo; viyegane lIdhe priyajanane sahana karavAM paDelAM du:kha paNa te pramANe pagaluM bharavA jeTalI hiMmatane abhAva vagere kAraNo vagere hakIkate lakhavAnuM paNa meM TALyuM che. darzana, sAkSAtkAra, sAmAjika dharmanA piSaka bane che. te te samAjamAM pracalita evAM . tadrupatA, vagere judI judI bhUmikAmAM thayelA judI judI jAtanA kriyAkAMDe, vataniyama, tapa anuSThAna, ane bIjI dharma prathAone AnaMdAnubhava, ane te kALamAM vadhelA mAnasika sAmarthyanA maLelA anusarI sAmAjika vyakita moTe bhAge saMtoSa anubhave che. tene e pratyayanuM ahIM meM varNana karyuM nathI. jIvanamAM nAnImeTI, prasiddha pramANe na vartavAmAM sAmAjika TIkAne ane mobhAmAM uNapa Avaaprasiddha vyakitao sAthe AvelA ane AkhA jIvana daramyAna vAne paNa UMDo uDo bhaya hoya che. moTe bhAge sAmAjika dharmanI " vadhArene vadhAre draDha ane gADha thatA gayelA saMbaMdhaneya meM AmAM vyApti AMkha, kAna ane jIbha sudhI rahe che. kemake sAmAjika nirdeza karyo nathI. himAlayamAM rahyA hatAM ne tyAM khUba rakhaDayA dharmamAM utsavanuM prAdhAnya hoya che ane utsave te dhamya gaNAtI chatAM tyAMnI kudaratanuM bhavya, rampa ane AkarSaka varNana karavAno vicAra evI badhI ja indriyatapaMka ke manoraMjaka prayAo vinA nathI paNa mArA manamAM AvyuM nathI. jIvanane pravAha kayA kayA vicAra- pilAtA ke nathI AkarSaka banatA. AcAramAMthI pasAra thate thate kevA kevA saMskAro dhAraNa karato vyakitagata dharmanuM svarUpa sAva juduM che. teno Ugama jIvana karate kaI kaI pravRtimAMthI,. sAdhanAmAMthI ane abhyAsamAMthI vizenA vicAramAM rahelo che. A vicAra uMmarane amuka paripAka AjanuM svarUpa pAme che ane AjanA vicAro kayA kayA mAgI ja le che. mAtra zvAsozvAsa levA ane zarIra nabhAvavuM e anubhavomAMthI ane tenA parIkSaNamAMthI parakhAIne nIkaLelA che ja jIvana che ke kharUM jIvana tethI para che? vaLI vaiyakitaka mina eTaluM ja kahevAne AmAM sAdhAraNapaNe prayatna karyo che. dekhAtAM jIvanane bIjA jIvanane sAthe tAtvika ane naitika ze have eka ja mahatvanI vAta mAre pitAne viSe kahevAnI rahe saMbaMdha che? evA saMbaMdhone vikasAvavA ane nirmaLa karavAnA che. dareka mANasane pitAne viSe mamatA hoya che, tethI pitAnA upAya che ke nahIM? ane heya te te kayA ? AvA aneka prazno AcAra vicAra tene priya lAge che. tene kAraNe potAnA jIvanamAM jyAre eka athavA bIjI rIte aMtaramAM uddabhave che ane tene tene udAttatA, bhavyatA, sajajanatA, vizeSatA vagere badhuM ja lAge saMtoSakAraka khulAso meLavyA vinA temaja te khulAsA pramANe svaryA che. te vakhate jIvanamAM pitAnA taraphathI thayelI game tevI meTI vinA aMdarathI ajaMpe akaLAve che tyAre ja te vyaktinI cetanAnA bhUle, de, aparAdhe, temaja potAnA dugu, dubuddhi ane vikAre, AkAzamAM dharmanuM prabhAta phUTa che. AvuM prabhAta haMmezA sAmAjika e badhAMnuM tene vismaraNa thAya che. paNa A vAta satya ane dhamya prathAonuM dAsa ke anugAmI ja hoya ema nathI banatuM, prAmANikatAnI sAthe meLa khAtI nathI. mANasa mAtramAM Aga kAraNa ke temAM navI sUjha sAthe te pramANe vartavAnI ane tema ochAvattA pramANamAM rahelA ja che. e niyama pramANe jotAM mArA karavA jatAM ItarajanonI prazaMsA ke niMdAthI taTastha rahevAnI svatAne koI paNa deze meM "paricayamAM batAvyA na hoya teya bIjAonI sidhdha hiMmata paNa pragaTe che. AcArya haribhadra A ja aMtaramALa jemaja mArAmAM paNa guNadoSanuM mizraNa che. jemanA doSanI duniyAne ane aMtarmukha dhamane pratisrotAgAmI eTale ke sAmAnya leka pravAhanI sAme jate-sAme pUre cAlato-dharma kahela che. temaNe je jhAjhI khabara hotI nathI ke jemanA dethI koine ghaNuM nukasAna thayeluM hotuM nathI, athavA jeo doSane dUra karavAno prayatna kare che ane dharmane anugAmI kahela che te ja sAmAjika dharma che. vizeSa 'jemanA guNone thoDI ghaNI khyAti maLelI hoya che teo duniyAmAM pracalita jana paribhASAmAM kahevuM hoya te ekane "dravya dhama' ane bIjAne "bhAva" kahI zakAya. "bhalA" gaNAya che. evA aneka "bhalA" mane huM eka chuM dravya ane bhAva e be vacce haMmezA virodha ja have eTaluM ja vaMcakee mAre viSe samajavuM. je chevanasiddhi viSe meM joIe ema samajavAnuM nathI. vRkSanA be bhAga che : eka jamI'pustakamAM vAraMvAra lakhyuM che te haju mane pUrepUrI prApta thaI nanI aMdara ane bIjo jamIna bahAra. bahArane bhAga hoya che nathI. tema chatAM te dizA tarapha huM zakya teTale prayatnazIla chuM. tevaDe meTa aMdarane bhAga nathI hotA. vaLI vaDa jevA vRkSane pitAne viSe sAruM ke kheTuM kazuM paNa kahevAne svabhAvathI bahAranA vistAra jeTale AkarSaka temaja Azrayapada heya che te jene kaMTALe che evA ane kevaLa kartavyaniSTa rahevAne prayatna ane teTalo AkarSaka ke Azrayaprada aMdarane bhAga nathI te e karanArA mArA jevAne pitAne ATalo vistArapUrvaka paricaya lakhe kharuM, paNa ApaNe jANIe chIe ke aMdaranAM mULa jIvatAM hoya paDe che. "ahaMvRtti'ne bane teTalI ochI karIne ya meM je pitA ane pArthiva rasa kheMcI uparanA bhAgane pitAM hoya tyAM lagI viSe lakhyuM che te paNa mitranA Agrahane kAraNe tema ja pustakamAM ja e vRkSanI sarvazabhA ane jIvanazakita rahe che. uparano bhAga ApelA vicAronI pAchaLa jIvanabharanI prayatnazIlatA che e vAta game teTalA pANIthI siMcAya ke game teTalA havA prakAza Adi to vAcakonA thAnamAM Ave eTalA mATe. tema chatAM AmAM koine tene laghatA rahe, chatAM je aMdaranA mULiyAM kehiyAM ke eno rasa AtmatRtine doSa jaNAya to tene mAre namratApUrvaka svIkAra zeSavAnI ane uparanA bhAga sudhI rasa pahoMcADavAnI zakti na kare ja rahyo. te badala vAcakaeN mane udAratApUrvaka kSamA kare eTalI rahI te khAtarIthI e uparano bhAga paNa vRkSa maTI jaI mAtra temane vinaMtI che. samAsa dUTha banavAno. dravya ane bhAva e dharmo vacce paNa kAMIka Avo Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha jaina tA. 1-9-51 ayanta khucI rahyuM che. sasthAnA pratinidhi tarIke pote rASTranu rAjyataMtra calAvI rahyA che te saMsthAnI kArabhArInI AvI didhA manedazAe ja mAtra nahi, paNa evA ja vicitra vata'ne javAharalAlajIne asvastha banAvI mUkayA haiAya ema anumAna thAya che. ane tethI koMgresanI kArobArInA pUrepUrA sAthane potAne vizvAsa paDe evI kAre bArInI punarracanA thavI joie evA javAhara lAlajInA Agraha che. TenTanabAbu A vidhi karI rahyA che. temanu' kahevu' ema che ke "koMgresanI kArobArI cuMTavAne kregresanA pramukhane ja sapUNa' adhikAra che ane temAM leza mAtra dakhalagIrI karavAne kAine hakaka nathI. vaLI AjanI kArAbrI me" pete cuTI che te kArobArIne mAtra javAharalAlajInI AvI pAyAvinAnI kalpanAo ane bhramaNAone AdhIna banIne huM kema visa'ita karI zakuM? kArAkhArImAM che jagyae khAlI che te javAharalAlajI kahe tema tu' purI karU'; haju bIjA e sabhyA vadhAruM umeravAnu kahe tA te paNa karavAne huM taiyAra chuM. paNu te hukama kare te mujaba AjanI kArAbArIne rUkhasada Apu ane navI kAre bArInI nima chuka karyuM e mArAthI banI na ja zakeM. kaoNMgresanA pramukhanA svataMtra adhikAranI bAbatamAM kaoNMgresanA eka pratinidhine AvI dakhalagIrI karavAnA kAi duka nathI. ' AvA khyAla ane valaNa TenDana-- bAbunA che. baMdhAraNunI dRSTieoNMgresapramukhanA valaNamAM vAMdhe kADhI zakAya tema nathI, pazu javAralAla mAMge che kAMgresIomAM vicAra, vANI ane vartananI ekarUpatA, je kAMi niSNuya karavAmAM Ave che tene sAcA dilanA amala. Aje kaoNMgresa ane janatAne saMparka lupta thai gayA che; krAMgresamAMthI Adarza'niSTA adRSya thai gai che. sattAzAhI rAjakAraNe keMgresIomAM eka prakAranA pramAda pedA karyAM che. prajAjIvana ane kaoNMgresapravRtti vaccene susaMvAda tuTI gayA che. upadeza ane AcAra vacce karaze! meLa rahyo nathI. jo koMgrese pU'vat sattAzALI sthAna prApta karavuM hoya teA krAMgresa dhyeya vinA, dhArA vinA dizAzUnyapaNe zvasaDAi rahI che te sthiti ekadama * aTakavI joie ane prajAjIvana ane kAMgresa vacce sumeLa ubhe! thavA joie ane je rAjanIti svIkAravAmAM AvI DeAya tenAM sava agene pUrepUrI amalI banAvavA mATe kaoNMgresI netAoe kharA dilanA prayatna karavA joie. mADhAnI sahamatI ApavI ane pAchaLa rahIne ThekaDI karavI, javAharalAlanAM badhAM tuta che ema kahIne mAka uDAvavIAvI Aje kaoNMgresa vartuLAmAM cetarapha pravRtti cAlI rahI che ema javAharalAla mAne che ane te kAraNe tee UMDI vedanA anubhavI rahyA hAya ema temanA udgArA uparathI lAge che. peAte je kAMI karI rahyA che tene kaeNgrisanI kArAbArIne pUrepUrA TakA hAve ja joie. AAjanI kArAbArI A DhabanI nathI evA javAharalAlajIne abhiprAya che, ane tethI tenI punaHracanA upara javAharalAlajI khUba bhAra mUkI rahyA che. A AkhuM kAkaDuM' sapTembaranI AThamI tArIkhe maLanAra akhila hiMda mahAsabhA samitinI beThaka samakSa raju thanAra che. AjanI kakSAe kAM te TenDanabApu ane kAM tA javAharalAla khemAMthI ekanI pasaMdagI karavI ja paDe--kAraNa ke banne vacce samAdhAnIne kAi sa'bhava dekhAtA nathI- AvI paristhiti ubhI thai che ane pasaMdagI ja karavAnI DrAya te javAharasAlanA pakSamAM bahumatI DhaLavAnA dhaNA vadhAre sabhava che. ane AjanI paristhi timAM te ja yAgya vyavahArU mAga' lAge che. have Aje kalpavAmAM Ave che tema ja jo ane teA thADA divasa bAda maLanArI akhila hiMda mahAsabhA samitinI beThakamAM kaoNMgresanI kArAbArInI punayanAne lagatI javAharalAlanI mAMgaNI maMjura karavAmAM Avaze, pariNAme TenDanabAjI pramukhasthAnanuM 77 rAjInAmu Apaze, paNa pachI kaeNgrisanA pramukhasthAne kANa Ave e savAla ubhA thAya. keMgresanA mukhyasthAna upara rahelI vyakti vahIvaTI adhikAra svIkArI na zake-khAvA eka keTalAeka vakhatathI svIkAravAmAM AvelA zirastA che. A zirastA mujab javADharalAla kaeNgreisanA pramukha thaI na zake, pazu A zirastAmAM asAdhAraNa sa'yegAmAM apavAda thaI zake che ema javAharalAlajIe ja jaNAvyuM che. tethI uparanI guMcane have ukela zodhavApaNu', rahetuM ja nathI, sivAya ke javAharalAlajI potAne sarva prakAre anukuLa hoya ane kaoNMgresane mAra hAya evI kAi vyakitanuM nAma pramukhasthAna mATe sUcave. A badhA pheraphAro karavAthI kaoNMgresanI aAjanI sthitimAM karo mahatvane sudhAre thaze ke kema te za kApaDatu che.. kAraNa ke Aje je vicArabheda peThe che te mAtra. kaoNMgresanI kAre khArI puratA nathI. e vicArabheda prAnta prAnta ane samitie samitie che, te AvI sAva-trika sAsuSI karavAnuM, Aje jyAre cUMTaNI mAyA upara UbhI che tyAre, zakaya ja nathI. bIjI bAbate bAjue rAkhIe tA ATalu te spaSTa dekhAya che ke AjanA sayogAmAM te pUrepUrA vizvAsanirbhara banI zake evI koMgresanI kArAbArI javAharalAlajIne joie chIe; taduparAnta AgAmI cuMTaNI mATe kaoNMgresI umedavArenI pasaMdagImAM potAne sapU paNe asarakAraka avAja hAya evI javAharalAlanI apekSA haivAnuM anumAna thAya che. A banne lakSya javAharalAlajI peAtAnA A pagalAthI siddha karI zakaze ema lAge che. AjanA lokazAsananA cegaThA nIce jeTalA sattAdhIza banI zakAya teTalA sattAdhIza banavu' ane peAtAnI kalpanA mujaba dezanA bhAvIne dhaDavuM evI murAda javAharalAlajI dilamAM sevatA haiAya te temAM Azraya pAmavA jevuM' kazu' nathI. A javAhara-TenDana-dhaSaNe e banne viziSTa vyakitae viSe kAne game tema vicAravAnI ane kheAlavA lakhavAnI taka ApI che ane AjanuM kaLazu pramANamAM vadhAre javAharapakSI DDAine TenDanabAbu viSe khelavA lakhavAmAM chApAvALAoe ane keTalAka koMgresavAdI netAoe saMyamanI badhI maryAdA bAjue mUkI dIdhI huya ema lAge che. sAmasAmA kAdava udADavAnI Aje zabda lIlA cAlI rahI che. A atyanta du:khada che, ApaNane bhAre zaramAvanArI che. javAharalAlajInA rAjInAmAthI uMbhI thayelI kaTokaTI a'ge upajatA keTalAka vicArA upara raju karyAM che. adhurI mAhItInA kAraNe temAM kSati hAvAnA ghaNA sabhava che. AkhI paristhiti viSe pUrI spaSTatA te sapTembaranI AThamI tArIkhanI beThaka pachI ja thai zakaze. kaeNgnisanuM nAva Aje cakaDeLe caDayuM che, tenA cheDe kayAre ane kA Avaze tenI Aje te kazI sUjha paDatI nathI, pAnada - vAnara vAnAnA rAjyamAM e divase ekI avAje hAhAkAra macI ro hatA. temAMthI eka taraNu vicAravate peAtAnI navI zodha jAhera karI ke vAnarezanA mULa pUrvaja mAsA hatA, AkhAye vAnarasamAja khaLabhaLI gayA hatA. vRddha vAnare kahevA lAgyA ke 'mAnavIo ApaNA pUva'je ! temane pUchaDAM nathI. temane jhADa parathI kUdatAM AvaDatuM nathI. vadhu' zu? emane jIMdagIne AnaMda lUMTatAM paNa AvaDatuM nathI. phakata jIvavA mATe temane eTalI te upAdhie karavI paDe che ke chevaTe te temAM ja marI jAya che! barAbara che! kharAbara che !' dareka khUNethI eka ja avAja Avye mAnavI amArA pUrva'jo hAya e zakaya ja nathI. kASTaka zreSTa vAnara ja amArA pUrvaja hAvA joie !' akha'DAnada'mAMthI uSkRta zrI. anaMta kANekara Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-9-paM1 ke emane enI vahArakuzaLatAnA che. bIjI bAju zudhdha-vyavahAra AMdolana dhIme dhIme vepArIonA hAthamAMthI vepAra javA mAMDe che. ke cAlabAjI ke apramANikatA sivAya koI, vahevAra cAlI ja na 'kAnUne ane niyaMtraNanAM baMdhane mAnya rAkhIne vepArIo mATe zake. kAM te vyApAra choDI de athavA aprAmANikatAthI vyavahAra kare. kAma karavuM muzkela ane asaMbhavita thatuM jAya che. khAsa karIne A sthiti kaI paNa daSTie zreyaskara nathI. A sthiti madhyama varganA vepArIo mATe vepAramAMthI pitAne jarUrI jIvana- badalavA mATe zuM karavuM joIe ? ekabIjAne deza devAthI ke - kharca kADhavo muzkela thaI rahyo che. teo navuM kAma hAthamAM levA TIkA-TipaNI karavAthI kaMI A samasyAne ukela nahiM AvI zake. mATe pitAne akuzaLa ane ayogya mAne che. A hAlatamAM samasyAnA ukelanA be bhAga che. eka che kAnUnane ane bIje ke teo zuM kare? emanA bApadAdAnI peDhIothI je kAma cAlI hRdaya-parivartanane. kAnUna paNa lekonA hRdayamAM saddaguNone vikAsa na rahyuM hoya che te kAma teo sahelAIthI hAya karI le che; kAraNa karavA mATe ja banAvavAmAM Ave che, paNa jAya che evuM ke ke emane enI jANakArI che, AjanA niyaMtraNone lIdhe eka lokomAM saze na hoya te kAnUna upayogI nivaDatA nathI ane | bAju pitAnI jAkArInA vyavahArakuzaLatAnA upayoga mATe Ava- kAnano saddaguNa vadhAravAmAM haMmezA niSphaLa nIvaDayAM che. ethI : - kAza nahi rahevAthI A loko bekAra banI rahyA che. bIjI bAju prajA svecchAe ja pitAnA saddaguNo vadhAre eja icchavAyegya " A niyaMtraNone lIdhe janatAne paNa koI vizeSa sagavaDa thaI hoya che. sadaguNo vagache ke rASTra ke samAja TakI zakatA nathI ane ''ema nathI. niyaMtraNa nIce mukAyelI vastuo prApta karavAmAM kalAke baktie paNuM sukha ke zAMtimAM rahI zakatI nathI. ' sudhI rAha jovI paDe che chatAM e. pUrA pramANamAM maLatI nathI, ane eTalA mATe jemane saccAI ane pramANuitA vagara vyakti sArI cIjo meLavavAnuM te lagabhaga asaMbhavita thaI gayuM che. samAja ke rASTranuM dhita jaLavAI ne ja zake e vizvAsa hoya ' pachI e cIjo pUratA pramANamAM meLavavA mATe kALA bajAramAMthI te loko potAnA vyavahAranI zuddhi kare ane saccAI ane samAja. bahu uMcA bhAve levI paDe che. A rIte Aje saccAI pramANIkatA hitane khyAla karIne vyavahAra kare e Avazyaka che. bhale AjanuM jALavavI ke kAyadAsara vartavuM bahu ja muzkela thaI gayuM che. hA vAtAvaraNa bahu ja azuddha hoya te paNa saccAIthI LyavahAra kara sarakArane paNa A viSe eAchI mUMjhavaNu nathI. pitAnI vAnI IcchA dharAvanArA loke A dezamAM eAchA nathI. teo zaktino ghaNe meTA aza A kAmamAM tene vAparavuM paDe che, saccAIthayu" AcaraNa rAkhavA icche che, paNa aprAmANikatA ane jethI keTalAya Avasyaka rASTranirmAgunAM kAryo adhdhara rahI jAya che. beImAnInuM vAtAvaraNa cAre bAjue eTaluM badhuM phelAi gayuM che ATaluM badhuM karavA chatAM paNa na te lokonI sagavaDa vadhI che ke ke teo 5Nu anicchAe e pravAhamAM ghasaDAI jAya che, ane ' na te, sarakAranI kakayatA. je sarakAranA pahelAnA kaMi paNa paDayuM kAyadAonI virUddha hoya evAM asatya kAryo emanAthI thaI jAya che. hoya te te apriyatA ane asaMtoSa ja che. ane dhIre dhIre evAM kAmenI burAIne khyAla paNa visarI javAya pAchA prazna ubho thAya che ke A niyaMtraNe zA mATe rAkha che. AthI zuddha vyavahAranA delananI jarUriyAta che. zuddha vyavahAranI vAmAM Ave che ? kAnUnanA navAM navAM baMdhane zA mATe cAlu ubhA icchA dharAvatI vyakti potAnA jIvananA dareka vyavahAramAM sAvadhAnI ' karavAmAM Ave che? enuM kAraNa e che ke leke pitAnA rAkhe, enI zodha kare ane karavA yogya kartavyanI zarUAta pitA: svArthanI sAme samAja tathA janatAnuM hita jotA nathI. nAthI ja kare. emAM thoDI agavaDe sahevI paDe che te sahana paNa je vepArI potAno vepAra saccAi ane janakadhArAne, karI le. saccAI ane samAja-hitane khyAla rAkhIne hathavahAra ' dhyAnamAM rAkhIne karate hoya, utpAdakonI dRSTi vadhAre naphe maLe te karavAne daDha nizcaya karyA pachI AvanArI sarva agavaDAmAMthI To tarapha nahi, paNa samAjane mATe Avazyaka cIjo utpanna karavA zudhdhatA rAkhIne kaI rIte rasto kADhI zakAya tene budhdhipUrvaka A tarapha hoya, ane gharAkamAM ema samajazakti hoya ke je vastu vicAra kare. A jAtanI mAnyatA dharAvanArAonI saMkhyA vadhavAthI eAchA pramANamAM maLatI hoya tenA vagara athavA jeTalI maLe vAtAvaraNa badalAI jaze. muzkelIomAMthI mArga kADhavAmAM madada teTalAthI calAvI levuM joIe te niyaMtraNanI jarUra ja na raheta thaze ane Aje je saccAI parathI lokone vizvAsa uThI rahyo ane niyaMtraNa nAkhavAmAM Ave to paNa te asaphaLa nivaData. che te pAcho pedA thaze. che paraMtu ApaNA badhAmAM svArthavRtti dhaNA vadhAre pramANamAM dareka vepArI pitAne vyavahAra ke vepAra karatI vakhate je che. samAja ke rASTra ke pachI bIjA mATe kaMI karavAnI vRtti ke samAjanuM hita dhyAnamAM rAkhe che emAM bhale zarUAtamAM ochA na maLe paNa e bhUkhe nahiM mare. eka vAra zAkha jAmyA saMskAra ApaNAmAM bahu ja ochA che, je ApaNe bIjA mATe pachIye ene bhale naphe e maLe te paNa ene vepAra vadhavAthI - jIvatA zIkhyA hatA te judI ja paristhiti najare paData. paNa e bATamAM nahi rahe. ene sAdAI ane ochA kharcamAM jIvana sarvasAdhAraNu janatAmAM A vRttine abhAva hovAthI niyaMtraNa " ane kAnano hovA chatAM paNu janatAnI sagavaDa ochI thatI gaI che. | gujAravAmAM paNuM muzkelI nahi paDe. AvA vepArI deza ane samAja e jemanAM para niyaMtraNa ke kAnanA amalanI javAbadArI mukavAmAM mATe upayogI nivaDIne vyApArI samAjanI pratiSThA vadhAraze. AvI che te adhikArIo paNa svArtha khAtara potAnA kartavyanI mAlanI taMgIne lIdhe ja jyAre niyaMtraNa mUkavAmAM Ave upekSA karatA hoya che. teo barAbara kAma kare tenI dekharekha rAkhavA che tyAre jeTale mAla maLe teTalAthI calAvavA e ziSa mATe temanI upara bIjA adhikArIe nimAyelA hoya che, paNa A kare che. keTalAka leke evA paNuM jovA maLe che ke jeo A adhikArIo paNa lAMcarUzvatane e ja rIte bhega banelA hoya che. cIjone upayoga ja nathI karatA hatA athavA te pachI echAmAM pariNAme lAMcarUzvata ane bhraSTAcAranuM dUSita cakra cAlyA ja kare che. ocho upayoga kare che. jevI rIte gharamAM dasa mANase hoya ane A vepArIo paNa kAyadA ane niyamone bekAra banAvavAmAM potAnI navanI khAdyasAmagrIthI. ApaNe calAvI laIe chIe e ja buddhi vApare che. lAMca daine kAnamAM rahIne paNa teo potAnI bhAva AvA prasaMge ApaNA manamAM huM joIe. icchA mujaba kAma kaDhAvI le che. Ama sthiti sudharavAne badale sarakArI niyaMtraNane ApaNI svAryasiddhinA sAdhana tarIke bagaDI rahI che. A badhI vAtanuM pariNAma ema AvI rahyuM che upayoga na karatAM ApaNuM kartavyanuM barAbara pAlana karIe. lAMca Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / tA. 1-9-51 ja sabudha che. je dravyadhama bhAvadhama mAMthI baLa meLave ke pASAya tene bhAvadhama' sAthe virAdha che ja nahIM, paNa je dravyadhama' bhAvadharmanA mULa vinAnA hAya, che. tenA . virodha : avazyabhAvI che. jIvanamAM aneka kSageA evI Ave che ke.. jyAre Atmagata ane sAmAjika dharmo vacce ekanI pasaMdagInA prazna upasthita thAya che. * A vakhate nakhaLA mAsa sAmAjika dhama prathAne anusaratA raheze. ane e ja mAge javAnuM pasaMda karaze. tema karavA jatAM te nIti, prAmANikatA, satya ane saraLatAnA pAyA upara UbhelA bhAvadhamate jatA paNa karaze, jyAre virala evA koika ja sabaLe mANusa bhAvadhama'maiM jate karavAnuM jokhama . kadI paNu nahI kheDe- bhale ema karavA jatAM tene game teTalu sahavuM paDe. pazusanuM kalevara sAmAjika dhama thI. arthAt dravya dhama thI dhaDAyeluM heAya che, paNa tene prANu agara tenu' jIvAtubhUta Atma tattva e tA bhAvadhama' ja che. have jovAnuM e rahe che ke tyAre * e pannusaNune prANu. eTale zu? ene kharA artha adhyAtmika jAgRti yAya che. AdhyAtmika jAgRti pragaTe tyAre tene pariNAme nIcenAM. lakSaNe avazya udbhavavAnA jaH (1) mAtra vatamAna aiddhika adyatana jIvanamAM ja dRSTimaryAdA budhdha na rahetA jIvanadRSTi peAtAnA bhUta ane bhAvI bhaNI laMbAya che. eTale jIvanadRSTa kALabhede, khaMDita na thatAM traNeya kALamAM ekatA anubhave che. (2) evI ja rIte peAtAnA caitanyanA khIjAM cetanyAthI bheda hevA chatAM adhAmAM kAi ekatAnI gUDha kaDI hAvAnuM bhAna pragaTe che. - bhUtakALa gayA te te gayA ja. paNa temAMthI pasAra thaI cAlyA AvatA potAnA caitanyanA bhAna ke. zraddhAne pariNAme sauthI pahelAM AdhyAtmika jAgRti vakhate peAtAmAM rahelA vikAro ke deSanAM bIjo zeAdhavAnI preraNA jAge che. AvI antaHpreraNuA ja vAsanAone vega pakaDatAM rake che. AnuM ja nAma upazama, jyAM . ekavAra vikArAnu khaLa zakyuM tyAM sArAsArane viveka : karavAnI kaLA paNa pragaTavAnI bhaviSyamAM paNa mArUM astittva che ja evI cokkasa mAnyatA khavAtAM ke tevuM bhAna pragaTatAM ja have pachInA jIvanamAM azuddha na Ave te mATenA cakiyAta prayatna pazu zarU thavAne je savara kahevAya che. upazama, viveka ane sa`varanI tripuTI e pazusanAM AtmAtA eka bhAga thayA. ene bIjo bhAga tara jIvA sAthenI peAtAnI gUDha tAdAtmyanI kaDInA bhAnamAM samAya che. * mArA peAtAnA ane bIjAnA caitanya vacce dekhAya che tevA agara manAya che te bheda ke judAi nathI ja-evuM bhAna na thAya tyAM lagI itara jIvAnA du:khamAM bhAgIdAra thavAnI ane potAnA sukhamAM bIjAne bhAgIdAra manAvavAnI dhagaza jAgI ja na zake. itara sAthe potAnA aikayanuM, anusa dhAna e ja eka evu AdhyAtmika baLa, che ke jene lIdhe mAjIsa aneka khAbate mAM khIjA. sAthenA karAtA cAkAbhedane bhUsI samAnatAnA anubhavanA mAnada mANe che. maitrI ane karUNu! e evI samAnatAnAM pAsAM che. panjIsaNu e prAkRta zabda che. tenA atha' che, pari arthAta AMtiraka upazama, AvA upazamanA pAyA upara ja pannusaNu jevA dhamapatranuM ma'DANuM che. kAi AdhyAtmika jAgRtivALA ...mahApurUSe jyAre upazama vagere upara vadhu velAM lakSaNA pAtAmAM anubhavyAM tyAre, bIjA adhikArIe paNa e dizAmAM pragati kare evAM udAtta hetuthI pannusaNu patranI yejanA karI ! e ceAjanA mukhyapaNe teA vrata niyama, tapa anuSTatA, AtmabhAnamAM madada kare evAM za enuM RNumanana, sat-samAgama vagere. uccalakSI kAryakramathI dhaDAelI che. paNa ApaNe badhA jANIe chIe ke Ave kAryakrama dhaNIvAra temaja meTe bhAge mAtra cIlArUpa banI jAya che te tenA mULa hetu sacavAtA nathI. vaLI ApaNe dhaNIvAra ema paNa mAnI laie chIe ke ApaNI paraMparAmAM cAlye Avate pannu che jaina -a saNanA kAyayakrama, e eka ja AdhyAtmika kramanA kAyayakrama che. paNa * AvI dRSTi te ekAMgI che. - - AdhyAtmika jAgRti e kAMi. kAi.. eka, deza, eka jAti ke eka samAjanI mUDI nathI. e te game te deza, game te jAti ane game te samAjamAM saMbhave che. itihAsa paNa ema kahe che. bhASAnI, khAdya mAcAranI ke tevI sthULa judAithI AdhyAtmika jAgRtinA svarUpamAM aMtara paDatuM nathI. Aja vastu dhyAnamAM rAkhI AcAya haribhadra jaina, baudhdha, razaiva Adi paraspara virodhI gaNAtA sa'pradAyamAM paNa bhAvadhama'nu' aikaya hAvAnI spaSTa sUcanA karI che. -pajIsaNanA sAmAjika kAryakrama sagavaDa ane rUci pramANe game te hAya, chatAM je e kAyakramane AdhAra upazama, viveka ane saMvara tema ja maitrI ane karAvRtti poSavAnA hAya tA mAnavuM ke ApaNe pazusaNanA prANane oLakhyA che. pasaNunA kAryakrama tA amuka divase pUratA heya che, paNa tenA anu esa nathI. prANu e te jamInamAMthI phUTatAM akhUTa jharaNAnI peThe jIvanane pratikSaNlR vyApe che. jenu khAtu ane x AMtarajIvana paraspara visaMvAdI haiAya temAM pannusaMNunA AtmA nathI ja. yAhudI, krizciyana islAma ane jarathrusra jevA dharmanI para parAomAM paNa AdhyAtmika bhUkha sa MtASavAnI judI judI praNAlikAe che. tenA paNa A prasaMge sakSepamAM nirde'za karavo. asthAne nathI. yAhudI dhamamAM pezA nAmanA dhAmi' tahevAra eprila, ane menI vacce. A divasane paDe che. temAM mAMsa, khAMDa jevI vastu khAvAnA niSedha che. ane eka ja anna khAvAnI kramAIza che. kahevAya che ke jisamAMthI yahudIe pelesTAina tarapha bhAgI AvyA tyAre ATha divasa lagI khAvA nahIM maLela tenI A yAdagAra prathA che. game te hAya, emAM sthULa, sayamanu tattva bhakitasAthe Ave ja che, vaLI sapTembara ane ekaTAkharanI vacce cAlIza - divasanA upavAsanA paNa dhAmi' utsava Ave che." emAM iza-- prAthanA ane prAyazcitta ke bhUlezanA saMzAdhananu' tattva samAyeluM che. "khrIstIdharmomAM paNa isTara jevA tahevAreA khAsa mi-kApava che ane enI kAi kASTha para parAmAM cALIza jeTalA upavAsenI prathA paNa cAlI Ave che. khristI loko e divaseAmAM prabhuprAya'nA pUva ka jIvanazuddhinA dza seve che. pArasI lokA ogasTa ane sapTembaranI vacce daza divasanA pharavaradegAna nAmanA. tahevAra ujave che; jene mukatAda pazu kahe che, A sAmAjika dhama' che. temanA 'patetI divasa bahu jANItA che. ene aya' che pApathI pAchA pharavu', jene jainA pratikramaNa kahe che. jarathrusra pega'kharanA janma divasa te kheAradAdasAla ane nirvANu divasa e dIsA-A banne jaitAnA janma ane nirvANu kANuka - jevA tahevArA che. praslAmanI namAja jANItI che. namAjanA be bhAga che. eka khudAnI prAtha'nA jemAM, enI meTAinA vakhANu . che. te jAnA catuSi tistatra nAmanA bIjA vazyakane sthAne che. bIjo bhAga khudA pAsethI preAtAne sAce raste deravAnI duvA mAgavAne lagate che. islAmamAM sAmudAyika prAya'nA upara mukhya, bhAra che ane zakaya na hAya, tyAM ja. vyakitagata prAthanA kartavya ane che. divasa' ane rAtanA judA judA bhAgAmAM namAja pAMcavAra karavAnI hAya che, jethI khuddA ane tenu pharamAna bhulAya nahIM temaja karaja visarAya. nahIM. islamanA ramajhAna tahevAra jANItA che. emAM enI prathA pramANe upavAsa karAya che. ramajhAna--mAsa e khAsa jIvana zudhdhine mAsa gaNAya che. arabastAna dezanI ane .. ArakhAnI khAsiyata pramANe uparanuM kheAkhu' juduM dekhAya eTaluM ja. pujjIsaNa ' saMbaMdhe kAMSTaka lakhatAM upara je itara dharmonA - parvonI tulanA karavAmAM AvI che tenA hetu e che ke mANumAtrane Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loko ene eka 9 zuddha jaina javAharalAlajInuM rAjInAmu ane kAMgresamAM kaTokaTI tA.1-9-11 hiMdanA mahAamAtya zrI . javAharalAla naherUe kaoNMgresanI kArAbArImAMthI tathA pArlAmenTarI ilekazana eDa mAMthI ekAeka rAjInAmuM ApyAnA samAcAra AAjathI vIzeka divasa pahelAM jyAre jyAre mAluma paDayu ke rAjyavahIvaTane lagatA athavA te rAjyanIti sAthe gADha saMbaMdha dharAvatA aneka mahatvanA muddAnA niSNu'ye| temanI sAthe * kAi paNa jAtanI carcA ke salAha karyAM sivAya ApaNA sAMbhaLavAmAM AvelA tyAre mApazune bhAre Azrama' thayelu che. levAmAM Ave che tyAre temaNe vidhA dAvyA ke AvI badhI bALa temAM mahAamAtye kaeNgrisanA pramukhane vizvAsamAM levA joie. A vAMdhAnA sa tASakAraka uttara na maLatAM temaNe rAjInAmu Apyu ane temanuM sthAna DaoN. rAjendraprasAde saMbhALI lIdhuM. ane Ama banavAnA kAraNa viSe aneka kalpanAe aTakaLAM karavA chatAM kAI nizcita abhiprAya upara ApaNe AvI zakatA na hatA. Aje paNa ApaNe A sabaMdhamAM pUrepurI spaSTatA prApta karI zakayA nathI. ema chatAM paNu tA. 21 ogasTanA rAja javAhara lAlajIe pArlAmenTanA koMgresapakSanA sabhyo samakSa je nivedana karyu" che te vicAratAM prastuta rAjInAmAnI bhUmikAnA kAMika khyAla AvI zakayA che. tyAra pachI jayapuranA adhivezanamAM pramukhasthAne AvyA De. paTTAbhi sItArAmaiyyA, ane upara jaNAvyu' te prakAranuM paristhitivaicitrya dhyAnamAM laIne mahAamAtya sAthe athaDAmaNumAM AvavuM na paDe evI saMbhALa laIne temaNe peAtAnI muddata pUrI karI. pachI gaye varSe' nAsIka keMgresanA pramukhasthAna mATe e dezanetAoe peAtAnI umedavArI jAhera karI. eka te bAbu purUSottamadAsa TenDana; khIjA AcAya' kirapalANIjI. TenDanabAbune saradAra vallabhabhAnA TakA hatA; kirapalANIjIne javAharalAlajInA TakA hatA. TenDanabAbune vadhAre mata maLyA ane kaoNMgresanA pramukhasthAne cuMTAyA. nAsIka keMgresamAM TenDanabAjI sAthe kaIne kASTa muddA viSe athaDAtraNa thayA vinA nahiM rahe ema javAharalAlajIe AzaMkA sevelI. paNa javAharalAlajIe je kAMi mAMgaNIo raju karI te saMpUrNAMze svIkAravAmAM AvI ane javAharalAlajImAM kaoNMgrese potAne akhaMDa vizvasa jAhera karyAM. saradAranA avasAna bAda cAlu varSoMnA prAraMbhamAM amadAvAda khAte akhila hiMda mahAsabhA samitinI kheThaka maLI tyAM tema ja ceDA samaya pahelAM megeleramAM maLelI beThakamAM pazu javAharalAlajIe je kAMi kahyuM te sa* kabula rAkhavAmAM AvyuM, ane kaoNMgresanI kAryavAhI sAme javAharalAlajIne kazuM paNa kahevApaNuM na heAya evI susaMvAdI paristhiti sau kAi anubhavavA lAgyA. Ama badhI anukuLatA dekhAvA chatAM javAharalAlajIe zA mATe kregresanI kAra bArImAMthI rAjInAmuM ApyuM? 1947 nA egasTa mAsamAM ApaNane AjhAdI maLI tyAra pachI kAMgresa mATe eka evI guMcavaNubharI navI paristhiti pedA thaI che ke jene nizcita ukela haju sudhI AvI zakayA nathI, AjhAdI pahelAM keMgresanA pramukhanu sthAna sarvamAnya ane savecca lekhAtu, te pahelAM jo ke koMgresanA sabhya nahi hAvA chatAM paNu, gAMdhIjInu AkhIoNMgresa upara ane koMgresanA pramukha upara asAdhAraNa prabhutva pravata'tuM hatuM ane temanI icchA ke abhiprAya virUdhdha sAdhAraNa rIte khemAMthI kAi paNa AgaLa cAlavAnI mata dharatuM nahi, tepaNuM baMdhAraNanI rIte keMgresanA pramukhanuM ja sthAna sarvAMra lekhAtu. AjhAdI khAda baMdhAraNanI rIte te AnI A ja paristhiti cAlu rahI che, ema chatAM paNa koMgresapakSanA pratinidhi tarIke Ajhada bhAratanA mahAamAtya tarIke javAharalAlajInI nimaNuka thayA bAda temaNe kaoNMgresa pramukha karatAM adhikatara ddhitA samevaDiyA jevu sthAna prapta karyu che. lekAnI najaramAM javAharalAlajI vadhAre AgaLa che, kaoNMgresanA pramukha pachI ne pAchaLa paDatA jatA hAya ema lAge che. pahelAM koMgresanA pramukha ' rASTraprati' tarIke oLakhAtA hatA. have e zabda hiMdI sarakAranA presIDenTane mATe vaparAvA lAgyA che. prajAnA vatamAna tathA bhAvI nirmANanI badhI javAbadArI mahAamAtyane mAthe che; kAMgresanA pramukhanu sthAna A dRSTie gauNu banelu che. vAstavikatA A prakAranI heAine prazna e ubhA thAya che ke jyAre pramukha ane mahAamAtya. vacce matabheda paDe, jyAre pramu khanI mAMgaNIne mahAamAtya pUrI pADavAnI nA kahe athavA te mahAamAtyanI cokakasa apekSAne kaeNoNMgresanA pramukha paheAMcI vaLavAnA inakAra kare tyAre kAnu dhAyuM thAya ane kaNe kaiAnuM zAsana svIkAravuM ? Ajha.dI maLyA pachInA keMgreisanA adhivezananA pramukha AcAya kipalANIjI hatA. pramukhasthAne upara AvyA bAda temane jema'utsava (praya che ema tene kahelI meADI ochIvattI AdhyAtmika zudhdhinI bhUkha paNa lAge che. tethI ja dareka dezanA dareka pathamAM tenA anuyAyIonA baudhdhika ane naitika vikAsakrama pramANe sAmAjika ane AdhyAtmika pa cAjAya che. keTalIkavAra sAmAjika tathA dhamika parvone AkAra ekabIjAthI ghaNA judo dekhAya che, paNa temAM je AdhyAtmikatAnu valaNa hAya che te juduM" nathI hetu', kAraNa ke dareka pathane adhikArI jyAre AdhyAtmika jAgRtimAM heAya tyAre tene AtmA evo U'gAmI bane che ke tenAthI melI vAsanAo ane saMkINa tA sadAtI ja nathI, Ane kAraNe badhA deza ane badhA ja kALanA sate mAtra eka dhama'kuTuMba khatI rahe che. pannusaNanA divaseAmAM ApaNe A samajaNane vikAsa karIe te khIjA paMthe pratyenI ApaNI maitrIpUchyuM' vivekavRtti vikasyA vinA na ja rahe. ane 'mItti me sabva bhUesu, veramajha na kaeNlyu' e pujjIsane AtmA ApaNAmAM AvIbhAva paMDita sukhalAlajI pAme. TenDanakhAbunI cu'TaNI javAdaralAlajInI qhacchA virUddha thai tyArathI temanI ane javAharalAlajI vacce ayaDAmaNanI zarUAta thayelI. nAzIkanA adhivezana pachI TenDanabAbune kaoNMgresanI kArAbArInI racanA karatAM javAharalAlajInA kAraNe khUba takalIph paDelI te lagabhaga eka mahInA lAgele. zrI rI ahamada kIDavAIne A kArAbArImAM levA jeSTae evA javAharalAlajIne bhAga hatA; te sAme TenDanakhAbune sakhta virela hatA. Akhare phIDavAI vinAnI kArrAkhArI javAharalAlajIe svIkArI. tyArabAda kirapalANI prakaraNu ubhuM thayuM. teNe tathA kIDavAIe ane ajita prasAda jaine kaoNMgresAMthI ApelA rAjInAmAe banne vacce bahu 'zu ane kaDavAza pedA karI. Ama chatAM paNa javAharalAlajIe kaoNMgresanI kArobArImAMthI rAjInAmuM ApavuM paDe evuM bahAranI najare kASTa kAraNa dekhAtu' nahatu. tA. 21 ogasTanA rAja parlAmenTanA keMgresa pakSanA sabhya samakSa javAturalAlajIe karelA nivedana uparathI mAluma paDe che ke kaoNMgresanA pramukha ane kArobArI temane badhI bAbatamAM bahArathI TakA Ape che paNuM aMdarathI teo kAMdha judu' ja khele che. cAle che ane vate che--AvI kAMika ` javAharalAlanI kariyAda che. Aje deza sAme pAkIstAna- sAthenI kaTAkaTI. cAlI rahI che, para rAjya sAthe ApaNe amuka prakAranI nIti dhAraNa karI che, dezamAM aneka pakAranA kaTrAle pravata mAna che, sa'pUchyu' asAMpradAyikatAnA Adaza upara rAjyavahIvaTanI racanA karavAmAM AvI che. A badhI bAbatamAM kaoNMgresanI kArekharI kharA dilathI peAtAnI pAchaLa nathI ema javAharalAlajIne lAge che, ane avuM dvidhA vana javAharalAlajIne Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-9-51 - laIne bahujana samAjanA hitanI avagaNanA na karIe te dezamAM zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDa je paristhiti utpanna thaI gaI che e jasTithI sudharI zakaze. zrI DAhyAbhAI bAlAbhAI kerA mArakanibaMdha utpAdaka vadhAre napho meLavavAnI AzAe samAja mATe jarUrI zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDa taraphathI sva. zrI cIjone badale evI cIjo na utpanna kare ke jenI vagara samA- yAhyAbhAI bAlAbhAI korAnA smArakamAM "dhArmika zikSaNa padhdhati" . januM kAma cAlI zake che. jIvana mATe Avazyaka cIjonA utpA- e viSaya upara jaina samAja pAsethI nibaMdha AvakAravAmAM danamAM ja pitAnI zakita vApare e jarUrI che. Ave che. A rIte sau loko je pitAne vyavahAra samAjahitane - 1, nibaMdha pulaskepa sAIjhanA ochAmAM ochI 15 ane anulakSIne ghaDe tema ja saccAIbharyo rAkhe, ane A vicAra vicAra ' vadhumAM vadhu 25 pRSThamAM eka ja bAju gujarAtI athavA hiMdI vadhamAM dharAvatAM lokono sahayoga vadhavAthI jyavahAramAM zuddhatA Ave te bhASAmAM spaSTa akSare lakhAyela hovA joie. dezanI sAme ati vikaTa lAgatI samasyAone ukela sahajamAM 2. A nibaMdha tA. 30 sapTembara 1951 sudhImAM nIcenA AvI jaze ane sarakArane rASTrahitanuM kArya karavAmAM saraLatA sthaLe rajIsTara pisTathI mokalI Apavo joIe. thaze, rASTramAM saddaguNone vikAsa thaze, tema ja lokomAM paropakArI 3. benI vyavasthApaka samitie nImela nIcenA sabhyonI vRtinI vRddhi thaze. AthI rASTranI zakti vadhaze ane leke paNa samiti dvArA AvelA nibaMdhe tapAsavAmAM Avaze ane tene nirNaya sukhI thaze. chevaTane ane baMdhanakartA gaNAze. ' AthI jemane A vicAra barAbara lAge emane prArthanA che - sabhyonA nAma :-(1) zrI hIrAlAla eca. dalAla ke teo A kAryane pitAthI prAraMbha kare ane emAM jo koI. bAra-eTa-le (2) zrI lallubhAI karamacaMda dalAla (3) zrI muzkelIo Ave te amane lakhe ke jethI e dUra karavAnI rIta mehanalAla dIpacaMda cekasI (4) zrI phatehacaMda jhaverabhAI zAha batAvI zakAya. pUjya zrIkRSNadAsa jAjujI jevA anubhavI netA (5) zrI kAMtilAla DI. kerA ema. e. ane (6) zrI saubhAgyaenA mArgadarzane mATe ApaNane maLyA che. ApaNe emane pUre- caMda u. dezI ane (7) zrI babalacaMda kezavalAla modI-maMtro. pUro upayoga karI laIe. A saMbaMdhamAM maMtrI, zuddha vyavahAra 4. prApta thayelA sarva nibaMdhonI mAlIkI vi. hakaka zrI jana samiti, bajAjavADI, vardhA, e saranAme patravyavahAra karI zakAze. spe. ejyukezana boDa'ne raheze. ane yogya jaNAze te te chapAze. riSabhadAsa rAMkA 5. sarvazreSTha prathama ane dvitIya nibaMdha lakhanArane anukrame - 2. 101] ane rUA. 51) nAM inAma ApavAmAM Avaze. vaidyakIya rAhata A li. sevako muMbaI ane parAomAM vasatAM je jaine bhAI yA bahenane nibaMdha mokalavAnuM ThekANuM saubhAgyacaMda umedacaMdadezI vaidyakIya rAhatanI, davA ke ijekazananI tema ja DokaTarI upacAranI - babalacaMda kezavalAla godI jarUra hoya temaNe dhanajI sTrITamAM Avela muMbaI jaina yuvaka saMdhanA ejyukezana beDa mAnada maMtrIo, geDIjI bilDIMga, kAryAlayamAM tapAsa karavI. ratilAla cImanalAla koThArI, 2che, pAyadhunI 2 je mALe, zrI jaina zvetAmbara ' . ' ' maMtrI, vaidyakIya rAhata samiti muMbaI, 2, * J ejyukezana borDa paryuSaNa vyAkhyAnamALA zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI paryuSaNa parva prasaMge yojAyelI vyAkhyAnamALA mATe nakkI karela kAryakrama nIce mujaba che :tArIkha vyAkhyAtA vyAkhyAnaviSaya ogasTa 29 budhavAra zrI, latAbahena munazI rAmakRSNa paramahaMsa zrI zAMtilAla ha zAha majura prazna 30 gurUvAra adhyApaka mAdhavAcArya sarvadharmasamanvaya zrI. jamu dANuM zikSaNanuM navadarzana >> 31 zukravAra paMDita IzvaracaMdra zarmA karmasidhdhAMta " 5 5 59. prinsIpAla elsa, esa. dezanavI gAMdhIjI sapTembara 1 zanIvAra zrI. je. esa. viliyama : izu khrista 0 5 '5. zrI. cImanalAla cakubhAi zAha samAjaracanA zrI jagadIzacaMdra zAstrI bhagavAna mahAvIra 5 5 55. zrI. padmanAbha jaina vaidika, boddha ane jaina somavAra AcAryazrI. rAmaprasAda bakSI prAcIna mAnyatA ane arvAcIna bhAvane zrI. umAzaMkara joSI mahAbhArata 4 maMgaLavAra zrI. kisanasiMha cAvaDA zrI araviMda atimAnavanI saMbhAvanA 95 ' 3 by zrI, madhubhAi paTela bhajana ane lokakathAo - 5 budhavAra zrI. kedAranAthajI sAMvatsarika pratikramaNa by 53 5 kAkAsAheba kAlelakara ISTatama madhyamamArga A kAryakrama mujaba pahelA sAta divasanI sabhAo savAranA 8 thI 10 sudhI viThThalabhAi paTela roDa upara Avela AnaMdabhavanamAM maLI rahI che ane AThamA divasanI sabhA savAranA 9 thI 11 sudhI lemIMgTana reDa upara AvelA rokasI thIeTaramAM maLanAra che. A vyAkhyAnasabhAonuM pramukhasthAna paMDita sukhalAlajI zAbhAvI rahyA che. maMtrIo, mubaI jaina yuvaka saMdha 9 2 ravivAra nI ' , '' 10 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-9-51 ( zrI chabIladAsa kAhArI taraphathI cA sAthe zrI cImanalAla cakubhAI upara nIce pragaTa karavAmAM A jame mahArAje jAmanagai. eka kAya? saMdhI, "nI AzA para kAe " cha - mi " ziSTatAnI maryAdA na levAya ( zrI chabIladAsa koThArI taraphathI thoDA samaya pahelAM bahAra pADavAmAM AvelI "khule patra" e mathALAnI eka atyaMta aziSTa 5trikA jaina prakAranA payuSaNa aMkamAM pragaTa thaI che. ane sAthe sAthe zrI cImanalAla cakubhAI zAhe te patrikAmAM carcavAmAM AvelA muddAono jana prakAza ane sthAnakavAsI konpharansanA daSTibinduthI javAba Ape che. e ja patrikAne anulakSIne maLeluM carcApatra nIce pragaTa karavAmAM Ave che. - taMtra) sthAnakavAsI jaina konpharasanA saurASTra pradezanA eka kArya kevaLa traNe lITInA samAcAra ja che. emAM taMtronI noMdha, abhikartA zrI. chabIladAsa harakhacaMda koThArIe jAmanagarathI gAmegAmanA prAya ke TIkAne eka zabda paNa nathI. evI noMdha te hevI ja sthAnakavAsI jaina saMgha, munI mahArAje ane saMdhanA bhAI bahenane joItI hatI ema huM icchatA hatA; chatAM evI koI noMdha udezIne eka khullo patra patrikArUpe chapAvIne prasidhdha karI, jenA prakAza" mAM pragaTa thaI nathI ene mane te asaMteSa ja rahyo che, samAjanI AgevAna vyakitao tathA saMdha para mokalI ApI, jayAre bI. komarI e samAcAra mAtrathI ja cheDAI paDayA che. tene zakaya teTalo baheLe pracAra karyo che. ane eTalethI basa nathI thayuM. zrI. koThArI konpharansanA A patra mArA vAMcavAmAM AvatAM temAM je viSaye je rIte saMcAlakone eTalA mATe vakhoDI rahyA che ke A samAcAramAM A zrI. chabIladAsa koThArIe carcA che, tethI mane atyaMta kheda thaye lagnane "AMtaru dhArmika kahevAmAM AvyA che. temanI dalIla e che ke "aMtaradhArmika eTale te lagna dhArmika to gaNAya . che. zrI. koThArI jevA agragaNya ane pIDha kAryakartA-sajajanatA, AvA lagnane dhArmika zabda lagADAya te sAme temane viveka, ane vinayanI badhI ja maryAdAo oLaMgIne AvuM kema vAMdho che. A vAMcIne zrI. koThArInA gujarAtI bhASAnA ghera ajJAlakhI-prasiddha karI zakayA eja mane samajAtuM nathI! nanI mane dayA Ave che. be judA dharmanI vyaktio vaccenAM lagna zrI koThArIne mane sAro e paricaya che. teo zrImaMta eTale "AMtara dhArmika lagna ja kahevAya. kevaLa pitAnAM ajJAna ke che, vayevRdhdha che ane keTalIka jaina saMsthAonA adhikAra pade bhramane kAraNe zrI. kekArI konpharansanA maMtrImaMDaLa upara tUTI paDayA rahelA javAbadAra kAryakartA che. temanAmAM saheje ja viveka, saMyama che! eTaluM ja nahI paNa potAnI sAthe sahamata na thanAra vyaktione ane kheladIlInI AzA rAkhI zakAya. paraMtu A patra vAMcatA temanI kanyAone khrIstIone paraNAvI devAnI sucanA karI rahyA che ! * kevaLa jugupsA upaje eTalI hade temanA vicAro ane vANInuM A samAcAra "prakAzamAM chapAvA sAme virodha karIne ja thaeluM patana joI zakAya che. ' zrI. koThArI aTakyA nathI, paraMtu viveka, sajanatA ane ziSTatAnI zrI. koThArI jUnI peDhInA ane junA vicAranA pratinidhi badhI ja maryAdA oLaMgIne teo eka kanyAnA cAritraya upara che, emanA vicArone mane paricaya che. junA vicAro dharAvavA atibiMgha evo AkSepa karI gayA che. konpharansanA maMtrImaMDaLa emane saMpUrNa svataMtratA hoI zake. paraMtu ethI judA vicAre pratyenA daiSanA nazAmAM zrI. koThArI bhUlI gayA che ke bena kaMcana : dharAvanAra sAme na kalpI zakAya eTalI nIcI hade teo gayA che. jaina samAjanI eka suzikSita, makakama mananI, ati sahanazIla saurASTranA jaina samAjanA jAnA vicAro dharAvanArA saMkhyAbaMdha ane cAritryavatI kanyA che, ane pitAnA sahakAryakaranI putrI te sajajanenI sAthe rahIne ane keTalIkavAra sAme paDIne paNa meM pitAnI ja putrI samAna che. kenpharansanA maMtrImaMDaLa sAme laDavA kAma karyuM che. temanI sAthe tIvratama matabheda hovAM chatAM temanA mATe temaNe eka atinAjuka zastrane pasaMda karyuM che ! zro. keThAvinaya, viveka, sajanatA, ane kheladIlIe mArA hRdayamAM temane rInA A patramAM temanA pitAnI nirbaLatA ja ApoApa udhaDI mATe mAna upajAvyuM che. navA vicAranA pratinidhio pratye ziSTatA paDI jAya che. pIDhatA ane javAbadArIbhayuM pitAnuM sthAna paNa ke sucIne bhaMga thAya evuM koI vartana temaNe kadI batAvyuM nathI. - zrI. koThArI vIsarI gayA che. eTale zrI koThArInA A patrathI mane pArAvAra kheda thaI rahyo che. A patramAM zro. ke ThArIe saurASTra ane gujarAtanA virala zro. ke ThArIne sthAnakavAsI konpharansanA maMtrImaMDaLa sAme sevaka zrI. saMtabAlanuM nAma paNa saMDepyuM cheeTaluM ja nahi ghaNuM kahevAnuM che, ane te kahevAno prayAsa karavA jatAM A patramAM paNa tuMkAre udhIne jaNAvyuM che ke, "konpharanse ApaNuM bALateozrI kai judA ja cIle caDI gayA che; ane jenI sAme kemAM kusaMskAra paDe tevA pAThayapustako tenI pAse lakhAvyA che." temane kaMi levAdevA nathI, evI be nirmaLa vyakitao sAme zrI. saMtabAlajInI rAjakIya vicArasaraNI sAthe huM sahamata na aziSTa ane aNachAjatA humalA harI gayA che. hovA chatAM eTaluM to kabUluM chuM ke teo eka dharmaniSTha, sevAsthAnakavAsI konpharansanA eka AgevAna kAryakartA zrI. TI. bhAvI, nirlobhI, tyAgI, ucca cAritryavAna ane saMyamI rASTrasevaka che. zAhanI putrI bena kaMcane tenA eka khrIstI sahAdhyAyI sAthe che. gujarAtanI pachAta komanI sevAmAM teo paravAI gayA che. karelA lagnano prazna temaNe A patramAM carce che. konpharansanuM. sAMpradAyikatAnA matamatAMtaromAM teo paDatA nathI. teo gujarAtanuM maMtrImaMDaLa ane bena kaMcananA lagnane koI saMbaMdha na hovA chatAM, amaluM dhana che. kaMcananA A lagnathI zrI. koThArIe konpharansanA maMtrImaMDaLane emanA lekhothI je bALakamAM kusaMskAra pese ema. zrI. vagevavAnI jANe ke taka jhaDapI lIdhI che. ke ThArIne lAgatuM hoya, te mAre kahevuM joie ke zrI. koThArInI . kenpharansanA mukhapatra "jaina prakAza' mAM bena kaMcane karelAM che "saMskAra- kusaMskAra' nI vyAkhyA vicitra hovI joie. AMtaradhArmika lagnanA je samAcAra pragaTa karavAmAM AvyA che, e divasa dhanya ho ke jyAre ApaNAM bALakemAM zrI. tenI sAme temanA virodha che. "prakAza' eka samAcArapatra heIne . saMtabAlajInAM saMskAra praveza pAmaze. zrI. koThArI kevaLa vezamAMja avAranavAra jana samAjamAM banatA prasaMgonA samAcAra emAM - saMskAra-kusaMskAra joI rahyA lAge che. dharmaniSTha zrI. saMtabA lAjIne dharmabhra-paDavAI kahenAra zrI. koThArI pite kayAM jaI , chapAya che te sau koI jANe che, ane eTale konpharansanA eka ubhA che te joI zake te sAruM AgevAno kAryakaranI putrInA lagna, dharma ane jJAtinA vADAne vizeSa zuM kahuM? jIvanayAtrAnA chellA tabakakAmAM zrI. koThArI bhedIne " sIvIla merejanI vidhithI thAya e samAcAra "prakAzamAM jarA saumya ane gaMbhIra bane ema IcchIe! chapAya emAM kaMI khoTuM nathI. A samAcAra meM vAMcyA che. e . * jabhAI mahetA zrI mubaI jaina yuvaka sa dha mATe mudraka prakAzaka : zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAnaH sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ la : 13 'akaH 10 1 zrI muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina taMtrI : parmAna'da kuMvaccha kApaDiyA, muMbai : 15 sapTembara 1951 zanIvAra vairAgya ane adhyAtmanI dharma mUrti (vIsamI sadImAM thaI gayelA vairAgya ne adhyAtmanI parAkASThAne prApta thayelA karAvavAmAM Avyu che. ) AdhyAtmikatA zrImamAM bIjarUpe janmasiddha hatI, AdhyAtmikatA eTale mukhyapaNe AtmaciMtana ane AtmagAmI pravRtti, emAM svani- rIkSaNa ane tene lIdhe dASanivAraNanI temaja guNu poSavAnI vRttino ja samAveza thAya che. AdhyAtmikavR-itamAM doSadaza na heAya teA. mukhyapaNe potAnu ja hAya che, ane khIjA tarapha pradhAnapaNe gudRSTi ja hAya che. AkhuM zrImad rAjacaMdra' pustaka vAMcI jaIe to ApaNane pahelI chApa temanI AdhyAtmikatAnI ja paDe che. 'puSpamAlA'thI mAMDI aMtima saMdeza sudhInuM kAI paNa lakhANa tapAse to ekaja vastu jaNAze ke temaNe dharmakathA ane AtmakathA kathA karI nathI. jyAre te juvAnImAM praveza kare che. * ane uttara che, tyAre paNa temanA jIvanamAMthI AdhyAtmika vRtti ja joI zakIe chIe. kAma ane arthanA saMskAre temane potA taraparANe ja kheMcyA ane sahajavRtti to temanI dharma pratyeja hatI, e bhAna ApaNane temanAM lakhANA uparathI spaSTa thAya che. zrImadnI AdhyAtmikatAne paNa mukhya poSaNa jaina paraMparAmAMthI matyu che, ane e aneka rIte jaina pirabhASADhArA ja temanAM patrAmAM vyakata thaI che, eTalI vastu temane vyAvahArika dharma samajavA khAtara dhyAnamAM rAkhavI ghaTe che. 1 ahIM eka prazna thAya che ane te e ke, amadAvAda ane muMbai jevA jAhera hilacAlanA sthaLAmAM rahyA pachI temaja te vakhate cemera cAlatI sudhArAnI pravRttithI paricita thayA. pachI ane eka athavA * khajI rIte kAMika dezacarcAnI najIka hAvA chatAM temanA jevA vicakSaNa purUSane sAmAjIka kAI sudhArA viSe ke dezapravRtti viSe vicAra AvyA haze ke e temanA svabhAva ja ciMtana ane mananazIla hatA. emanu e ciMtana paNa AtmalakSI ja hatuM. tethI bAhyalakSI sAhitya jevu ke vArtA, navalakathA, nATaka, kAvya, pravAsavarNana Adi tarapha temanI rasavRtti svAbhAvika rIte ja rahelI lAgatI nathI. emaNe evu sAhitya unA gRhasthAzrama mAMDe che ane artha upArjana kSetramAM vAMcavAmAM maneyAga ApyA hoya ke samaya gALyA hoya ema temanA haze ? jo kAMI paNa vicAyu` hoya ke nirNaya bAMdhyA hAya te temanAM lakhANAmAM e viSe kayAMya spaSTa nirdeza prema nathI jaNAtA ? TaMkArAmAM janmela brAhmaNa mULazaMkarane dharmabhAvanA sAthe ja samAjasudhArA ane rASTrakalyANunI bhAvanA sphure, jyAre e ja TaMkArA pAsenA vavANiyAmAM janmela tIkSNapratta vaizya zrImad rAjacaMdrane jANe e bhAvanA sparzaja nathI karatI ane mAtra aMtarmukhI AdhyAtmikatA ja emane vyApe che, enuM zuM kAraNa ? rajI. na. bI. 466 nivRttinuM emanA svabhAvamAM pahelethI te chelle sudhI AtmalakSI tattva mukhya jaNAya che, tethI emaNe bIjA praznone kadAca jANIne ja sparmAM nathI. emaNe je sAhitya, je zAo vAMcyA che dRSTie vicAryA che, te jotAM paNa emanAmAM pravRttinA saMskAro poSAvAne saMbhava ja nathI. zarUAtathI TheTha sudhI temanuM bhramaNa ane paricayakSetra mAtra vyApArI pUratuM rahyuM che. vyApArIomAM paNa mukhyapaNe ane je vArSika lavAjama rUpiyA 4 zrImad rAjacaMdranA prabhutvabharyAM nya tatvanuM nIcenA lekhamAM eka AchuM dazana 1 jaina. jene jaina samAjanA sAdhu ke gRhastha vyApArI vargonA paricaya haze, tene e kahevAnI te bhAgye ja jarUra rahe che ke mULagAmI jaina para'parAmAMthI pravRttinuM -karmayoganuM baLa meLavavuM ke savizeSa keLavavuM bhAgye ja zakaya che, tethI zrImaddunA nivRttigAmI svabhAvane vyApaka. pravRttimAM vALe evA kAI prabaLa vega temanI bAhya paristhitimAMthI pragaTe evA bhAgye ja sabhava hatA... lakhANe jotAM lAgatuM nathI, chatAM temanA hAthamAM chUTuM chavAyu evuM kAMika sAhitya paDI gayuM haze, to paNa enA upayega emaNe potAnI tatvaciMtaka draSTie ja karelo hAvA joie. emanI jijJAsA ane navuM navuM jANI te paratve vicAra karavAnI sahajavRtti apUrva hatI, e vRtti anya sAhitya taraph na vaLatAM mAtra zAstra tarapha ja vaLelI lAge che, viduranIti, vairAgyazataka, bhAgavata, pravINasAgara, paMcIkaraNa, dAsakhAdha, zikSApatrI, proAdhazataka, mehamuddagara, maNiratnamAlA, vicAra- sAgara, yegavAsiSTha, gItA, mucarita Adi temaNe lakhANomAM nirde zalA . ane bIjA keTalAka nAmapUrvaka nahi nirdezela chatAM temanA lakhANAnA bhAva uparathI spaSTa sUcita thatAM jainetara zAstrIya pustaka temaNe ekAgratA ane tIkSNadraSTithI vAMcyA che kharA, paNa ekaMdara temaNe jaina zAstra ja meTA pramANamAM vAMcyA che. temAMnAM jhINA jhINA tAttvika ane karI che. temaNe vAMcelu jainetara samagra zruta, jainazruta jaina bhAvanAnA paripASaNamAM ja temane pariNamyuM hatuM. gujarAtI, hindI, saMskRta ane prAkRta e cAra bhASAmAM lakhAyela zAstro emaNe vAMcelA lAge che.. Azcarya tA e che ke, gujarAtI sivAya emaNe bIjAnI peThe saMskRta-prAkRta Adi bhASAnAM abhyAsa karyAM nathI chatAM, te te bhASAnA vizArada paMDite zAstrAnA bhAvene 'sparze teTalIja yathArthatAthI ane ghaNe sthaLe tA tethI paNa AgaLa vadhIne temaNe e bhASAnAM zAstrAnAM bhAvAne tAvyA che eTaluMja nahi paNa te bhAvane temaNe gadha ke padyamAM vyakata karyA che. ghaNIvAra te te bhAvAnA mArmika vivecano karyAM che. e vastu emanI a sparzI tIkSNa prattA sUcave che. jaina para'parAnA tAttvika pradhAna graMtha. emaNe vedhaka draSTithI spardhA che. keTalAka mULa sUtro jevAM ke uttarAdhyayana, sUtrakRtAMga, Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R e dazavaikAli, praznavyAvakaraNa ItyAdi tA zabda, bhAva ane tApamAM pI gayA hatA ema lAge che. keTalAka tarka pradhAna graMthA paNa emaNe vAMcyA che. vairAgyapradhAna ane karmaviSayaka sAhitya te emanI nasenasamAM vyApeluM hoya ema lAge che. prabuddha jaita e prAjJa manuSya game te paristhitimAMthI lAlaja uThAvI le che, nyAye zrImadane 'prathama sthAnakavAsI paraMparA prApta thaI e temanAM eka khAsa lAbhamAM ja pariNamI. te e ke sthAnakavAsI paraparAmAM pracalita evA mULa AgamanA abhyAsa emane taddana sulabha thayA ane tenI asara emanA jIvanamAM sudRDha banI gaI. pAchaLathI zvetAMbara para parAnA pracalita saMskRtapradhAna ane tarka pradhAna graMthAnA avalAkane temanI Agamaci ane AgamaprajJAne sarvizeza prakAzI, dIgabarIya sAhityanA paricaye temanI sahaja vairAgya ane ekAMtavAsanI vRttine kAMIka vizeSa paNe uttejI. temaNe sapUrNa pustakanuM bhASAMtara mAtra ekaja kuMdakuMdasvAmIkRta prAkRta paMcAstikAyanuM gujarAtImAM lekhaka ja gujarAtImAM lakhatA hAya tevI preoDha ane e anuvAda thayelA che. dIMga'kharaAcArya karelu' che. mULa gaMbhIra zailImAM tarka par3hatA paNa zrImamAM kevI sUkSma ane nirdoSa hatI e emanAM lakhANAmAMthI aneka sthaLe camatkArika rIte jANavA maLe che. zrImad rAjacaMdranA graMthane eka AdarzarUpe rAkhavAmAM Ave te tethI upAsane atyaMta lAbha thayA vagara rahe nahi. e graMthamAM tattvajJAnanAM jharaNA vahyA kare che, e graMtha kArya dharmonA virodhI nathI. kAraNa ke enI zailI bahu gaMbhIra prakAranI che. prasiddha dIga'bara tArkika samatabhadrAcAryanA mAtra ekaja prasiddha saMskRta zlokanuM vivecana temaNe karyuM che. A vivecanA paNa pramANanI dRSTie nahi paNuM guNunI dRSTie evA mahatvanA che ke kAI paNa vivecakane te mAdaka thavAnI yogyatA dharAve che. e vivecanA pAMDityamAMthI nahi paNa sahajabhAve ugelI AdhyAtmikatAmAMthI ja janmyA hoya evA bhAsa thAya che. ! jemane darzanazAstranI abhirUci nathI, philasUphI (tatvajJAna) pratye jemanA aNugamA che, temane zrImad rAjacaMdranA lakhANAmAM kadAca hu rasa nahi Ave; paNa zrImad rAjacaMdranI pAramArthikatA, Atmatattva zodhavAnI ekAgratA ane jIvana satya saraLa karavAne Agraha e traNa vastu vicArakartA jIvane AkarSyA vagara nahi rahe. emanA jIvanamAMthI pAMca vastu ApaNe zikhI zakIeH-(1) zAzvata (Atma) vastumAM tanmayatA (2) adhyAtmane vairAgyanI parAkASThA (3) jIvananI... saraLatA, - AkhA vizva sauMsAra sAthe ekasarakhI vRttithI vyavahAra (4) satya ane (5) ahi'sAmaya jIvana, A guNo pUrvasaMskAranA baLavAna kSaye pazamI ane prabaLa ArAdhaka tathA vamAnamAM tIvra vairAgyasa`panna AtmagAmI-AtmalakSI purUSArthI sivAya anyamAM na saMbhave. * brahUdana jina aMga bhaNIje" e prasiddha ane samanvayagAmI zrI Ana dhanajanI kaDInI bhAvanA jainapura'parAmAM tayugathI vizeSa pratiSThita thayelI che. e bhAvanAnuM vizleSaNa ane parIkSaNa kevaLa zAstrone ja nahi paNa te te darzananAM mULa graMthonA temAM yogya ane madhyastha draSTie abhyAsa mAge che. A bhAvanAne vArasA zrImamAM hatA, je temaNe spaSTa vyakata karyo che. jaina rUpamAM zrImaddnI asAdhAraNu smRtine pUrAve te . temanI avadhAna zakti ja che. temAMya paNa temanI keTalIka vizeSatA che. eka to e ka khIjA keTalAka avadhAnIonI peThe emanAM avadhAnanI saMkhyA kevaLa saMkhyAvRddhinI khAtara yathAkathaMcit vadhelI na hatI. bIjI ane khAsa mahatvanI vizeSatA tA e hatI ke temanI avadhAnakita mudhdhivyabhicArane lIdhe jarAya dUSita banI na hatI. ulaTu emAMthI viziSTa sarjanamaLa pragaTayuM hatu, je anya avadhAnImAM bhAgye ja dekhAya che. khAsa vAta te e che ke, eTalI adbhuta avadhAnazakita ke, je dvArA hajAro ane lAkhA lakAne kSaNavAramAM AMcha anugAmI banAvI zakAya, asAdhAraNa pratiSTA ane alAbha sAdhI zakAya, te havA chatAM temaNe tenA prayAga yAgathI pragaTa thatI vibhUtiainI peThe tyAnya gaNI tenA upayoga ta khakA bhaNI karyAM, jema khIjA kAI sAdhAraNa mANasathI thavuM zakaya nathI. J dezanetA ma. gAMdhIjI je purUSane mahAna purUSa gaNe, raskina ane TaeNlsTaoNya karatAM paNa caDiyAtA gaNe, te purUSanI vibhUti. asAdhAraNa hAvI joie, ema saheje samajAya tevuM che. eka sthaLe ma. gAMdhIjI lakhe che ke tA. 15-9-51 " temane khAtAM, besatAM, sUtAM, pratyeka kriyA karatAM temanAmAM vairAgya te hAya ja. koi vakhata A jagatanA kAI paNa vaibhavane viSe temane meha thaye hAya ema meM joyu nathI " vaLI teozrI lakhe che ke " huM Aje trIsa varSa thayAM hiMdustAnamAM dhArmi ka puruSanI tattvajJAnInI zodha karUM chuM, paNa zrImad rAjacaMdranI hariphAi karI zake tevA eka paNa AtmajJAnI puruSa mArA jovAmAM Avyo nathI " " me ghaNAnAM jIvanamAMthI ghaNuM lIdhuM che, paNa sauthI vadhAre kAinA jIvanamAMthI meM grahaNa karyuM hoya te te kavizrInA jIvanamAMthI che. dhyAdharma paNa hu temanAM jIvanamAMthI zikhyo chuM." 'gALI, marAThI, hindI ane gujarAtI Adi prAMtika bhASA, jemAM gRhastha ke tyAgI jaina vidvAna ane vicAraka varganI lekhanapravRtti thAya che, ane vizeSa sabhave che. tethAMthI prasiddha jaina AcArya AtmArAmajIvI hindI kRtione bAda karatAM eka bhASAmAM vIsamI zatAbdimAM lakhAyeluM eka paNa pustaka meM evuM nathI joyuM ke jene zrImad rAjacaMdranA lakhANA sAthe gaMbhIratA, madhyasthatA ane maulIkatAnI dRSTie aMzathI paNa sarakhAvI zakAya, tethI Adhunika samagra jaina sAhityanI draSTie, vizeSe karI jaina tattvajJAna ane cAritraviSayaka gujarAtI sAhityanI draSTie zrImaddanA lakhANonu bhAre mUlya che. arhat-upAsaka ApaNe saheja tAttvika dRSTithI jotAM thaie to? (zrI Adama adIlanA 'bhArata jyoti"mAM pragaTa thayelA eka lekhane anuvAda) tattvajJAna paranA pustako lakhatI vakhate jANItA philasupha kenTano uddeza enA ziSyAne 'tattvajJAna zIkhavavAno nahi paNa tAttvika rIte vicAratA karavA"nA hatA. AnA artha zuM? zuM enA artha ema ke kenTa badhA mAnavIone pleTA jevA tattvaciMtaka banAvavA cchitA hato ? kenTa jANatA hatA ke dareka mANasa pleTo jevA tattvajJa thai ne ja zaMke, paNa sAthe sAthe te ema tA mAnatA ja hatA ke kAI paNa vyakti potapotAnI rIte tattvaciMtaka banI zake che. rojIMdu jIvana tAttvika jijJAsA upAvatI aneka vAtothI bharelu hAya che. emAMthI lasunnI zodhI kADhavAnI kaLA AvaDavI joie. dAkhalA tarIke eka bALaka lyo ! jarA uMDANathI ene jANNA ! zu ApaNane emAMthI ghaNuM zIkhavA yogya ane enA jIvana parathI kAi navuM tattvajJAna nirmANa karavA yogya sAmagrI nathI maLatI ? eka vadhu dAkhalA yo ! kheDutane ! enI akRtima rItabhAta ane vanamAM sAdAi, satyaniSTA ane pramANikatAnA kA amUlya khajAnA bharyAM che ? zuM enI taddana svAbhAvika rIte vahI rahelI gI ApaNane eka philasuphInuM sarjana karavA nathI preratI ? zuM zeksapIyare eka gAmI bharavADamAM philasuphI nahAtI nihALI ? Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-9-51 prabuddha ? AjanI duniyA upAdhiothI bharapUra che. samAja temaja vyakita bannenu jIvana ApaNA khyAlamAM paNa na hoya evI aneka ApattiothI bhareluM hoya che. AvA saMjogAmAM zuM karavuM joIe paNe mAtra hAtha joDIne beThAM beThAM cintA karyAM karavI ane sattAdhIzo para zrApa varasAvyA karavA e zuM kharekhara che? kharU pUche te muzkelIbharyo saMgAnA sAmanA karI zake ane AzA, dhaiyA ane AtmavizvAsa vaDe hRdayane sabhara rAkhe evI tattvavicAraNAnI ApaNA darekamAM tAkAta rahelI che. kAI eka raDIkhaDI vyakti herAna thAya che ema nathI, lAkhA lekA tarehatarehanI AktamAM sapaDAyalA che. 'e khara` che ke 'dhaNA lAMkAne tAttvika rIte vicAravuM gamatuMja nathI. are, jANItA kavi khAIrane paNa eka vAra kaheluM, "hu havethI tAttvika draSTie nahi vicArU..." AvA lokA amerikAnA eka suprasidhdha itihAsakAra hatrI Adamsa sAthe evI mAnyatA dharAvatA hAya che ke " klisuphI e ekana ukelI zakAya tevA praznanAnA na samajAya tevA ja - uttara che", ane zA mATe evI nakAmI mAthAkUTamAM utaravu ema e lokA prazna kare che. paNa tattvajJAna ane tattvaciMtana pratye evu kaTTara virodhI valaNu dharAvavA mATe e lekAno vAMka kADhavA yogya nathI. kAraNa ke tattvajJA pote ja e mATe javAbadAra che. paMDita javAharalAla kahe che tema " kaMI kALathI, tattvajJA je kAMi khelatA AvyA che te mAtra te samajatA hAya che, leke temAMthI kazu paNa samajatA nathI." ja A rahyo enA eka sacoTa dAkhalA H ema kahevAya che ke ekavAra eka nirAza thayelo Azaka hegala pAse AzvAsananI AzAe gayo, ane jyAre teNe prazna " premanI vyAkhyA zuM ?" tyAre hegale javAba dIdho ke " anaMtatAnA saMpUrNa sarvadezIya svarupanA eka anata aNumaya bhAgamAM rahelA satyatattva sAthe sa MbaMdha dharAvatuM bhAvasvarupa te prema che." te khIcArA nAsIpAsa thayelA premI A sAMbhaLIne kevaLa AbhA ja banI gayA. TrakAmAM kahuM to jIvananA praznonA AvA samajI ja na zakAya tevA javAe ApavAnA kAraNe tattvajJAna ane tattvajJAnIo lekAnI prItI saMpAdana karI zakyA nathI. jona phAuM tethI ja kaTAkSa karelo ke "tattvajJAnIe te caMdralokamAM vase che." jaina ' OU paM. naherU pazcimamAM lAMbA samaya sudhI adhyayana mATe rahyA hatA. jyArathI temaNe hindI rAjakAraNamAM praveza karyo tyArathI temaNe hindanI AjhAdIno prazna vizvanA eka prazna ' tarIke joyo che ane hindI prajAne te rIte jotAM zIkhavyuM che. duniyAbharanI gulAma prajAnI mukita mATenA sagrAmane hindI svAtaMtrya-saMgrAma mAtra eka bhAga che e temaNe sacoTapaNe samajAvyuM. sAmrAjyavAda, zoSaNa, yudhdha ane saramukhatyArazAhInA e eka agragaNya virodhI banyA, AyI ja rANIne karyo...kinAre saMpUrNa svAtaMtryanI dhoSaNA karyAM pahelA e braselsamAM sthapAela zAhIvAda virodhI sadhanA sabhya banyA hatA. yuropanA rAjaka:raNu ane pramukha rAjakIya AgevAne sAthe temane nIkaTanA saMparka hatA. jyAre hiTalara sattA para AvyA tyAre pU. naherUe paNa temanA kavi-krAMtikAranATayakAra mitra arnesTa TAlIra sAthe duniyAne e pAzavI saramukhatyAra virUdhdha cetavaNI ApI. 1935 mAM ITalIe ebisiniyA gaLI jevA jherI gesa sAthe 'pachAta' AphrikAmAM kUca karI tyAre IMglAMDe ane phrAMse nAmanA virodha karyo... lIga oNpha nezansa asahAya banI. A samaye paM. naherUe ebisiniyAnI tarapheNamAM hindI lokamata keLavyA ane jagata samakSa e 'rajI karyAM. temanI saccAInI pratIti jagatane tyAre thaI ke jyAre musolinIe ebisiniyana yudhdha daramiyAna paM. naherUne maLavA khUba prayatna karyA ane e saramukhatyArane maLavAnI- 5. naherUe sArka sAmra nA kahI. 1. - 1936 mAM speinanI sthApita lokazAhI sarakArane uthalAvI nAkhavA janarala phrAMkAe baLavo karyAM ane speinamAM AMtaravigraha zarU thayA. A AMtaravigraha e hiTalaranA mahAyuddhanA eka pUrva prayoga hato. bhAratanA prajAkIya paradezamaMtrI 5. naherUnI AgevAnI nIce rASTrIya mahAsabhAe krAMkA virUdhdha spaSTa nIti jAhera karI. hindanI lAgaNInA pratIkarUpe 5. naherUe DeA. atalane takhIkhI sevA mATe speina meAkalyA: spenanA prajAzAsana pratye hindanI sahAnubhUti vadhu spaSTa karavA pa naherUe speInanI mulAkAta lIdhI. * * paNa sAcI. klisuphI te, jANItA aMgrejI nyAyAdhIza selDane kahelu 'tema, khIjuM kaMI nahi paNa mAtra vicAravAnI Teva sAthe saMkaLAyelI vivekabudhdhi che. upara kahyu, te mujaba nAnI ane sAmAnya vastuomAMthI meLavAtu jJAna e paNa philasuI ja che. duHkhane vakhate manane cintA karatu ane AzA cheDatuM aTakAvavu e paNa philasujhI ja che. AbAdInA kALamAM, potAnI samRdhdhimAM khIjAne bhAga ApavA emAM ja sukhanuM rahasya raheluM che evI mAnyatApUrvaka potAnI AbAdI samRddhimAM sau koine sahabhAgI banAvavA e paNa tattvadarzananA ja eka prakAra che. anuvAdaka : gItA kApaDiyA huM chellA pANAmaso varSathI hindanI paradezanIti jevuM kazuM nahetu. hA briTiza sarakAra hindI lazkaranA, potAnI paradezanIti amalamAM mUkavA, IrAna, adhAnistAna ke ITalImAM upayoga karatI. AthI hindanI asahAyatA ane zaramanI lAgaNI vadhatI cAlI. pahelA vizvayuddha bAda, jyAre lIga, opha nezansanI sthApanA thaI tyAre hindI pratinidhio lIga ek nezansamAM gayA. paNa e sau zAbhAnA gAMThIyA hatA. briTanane kAI paNa TharAvamAM eka vadhu mata maLe e sivAya emanI khIjI krAi kitama na hatI. duniyAnA mahatvanA prasaMge jANe hindane sparzItA ja nathI ema lAgatu, jyAre cha bAju ane vizvayudhdhamAM hinda ema bane ? akhila hinda rASTrIya mahAsabhAnA pratinidhi 5. naherU Arthika rIte dhovAi gayuM hatuM. A daramiyAna hinda zAMta besI rahe vidhavidha prakArathI vizvane jaNAvatA rahyA ke hindatA hAtha mukata hota te hinti prajA zuM karata. 1947nI 15mI ogaSTe hinda svataMtra banyu. paM. naherU hindanA vaDApradhAna ane paradezamatrI banyA. hindI prajAnA e paradezamaMtrI te varSothI hatA ja. have. e kAyadesaranA paradezamaMtrI banyA. A kArya mATe temanI zI yogyatA che? javAharalAla naherUnI paradezanIti "huM hindustAnane eTalA mATe svataMtra ane zaktizALI jevA Icchu cheM ke te vizvanI unnati mATe svecchAthI, potAnA pavitra bhoMga Ape. hindanI AjhAdIe duniyAnI yudhdha ane zAMtinI vicArasaraNImAM krAMti lAvavI joIe. hindI nibaLatA samagra vizvane asara pahoMcADe che" mArI mahatvAkAMkSA hindanI svataMtratA karatA bahu ja moTI che. hindanI muktidvArA huM vizvanI tamAma kahevAtI nabaLI prajAne pAzcAtya zASaNanI kheDI nIcethI mukata karavA mathuM chuM." mahAtmA gAMdhI A ja samaye cInamAM eka bhayaMkara mAnavasaMhAra cAlI rahyo hato. 'mahAna' 'audyogika' 'adyatana' ane pragatizIla japAna 'prAcIna' mATe kaI karI chUTavAnI bhAvanA pratyeka hindImAM jAge emAM Azraya 'pachAta' ane 'ja'galI' cInane DI. rahyu hatuM. A samaye cIna nathI. e bhAvanAne vAcA ApI ane ciratArtha karI. jyAre amerikA japAnane zastrasAmagrI ane tela purU pADatu hatu, ' ane jyAre japAnanA yudevAne rAjI rAkhavA briTane cInanI jIvAdorI samA kharmArADane badha karyAM hatA, tyAre parAdhIna hinde pa' naherUnI doravaNIthI cInamAM takhIkhI sevAmaDaLa mekalyuM hatu. hITalare eMkAlAvAsIone Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ' sAla tA. 15-8-pa1 prabuddha jaina 84 ekAeka kaMbajo lIdho ane bIjA vizvayudhdhanA nagArA vAgavA mAMDayAM. ' (3) zastrIkaraNa ane niHzastrIkaraNayuddha ane zAMti-e vika* A samaye hindanI prajA vatI paM. naherUe jhekoslovekI prati uMDI mAMthI hinda hamezA zAMti ane niHzastrIkaraNanI nItine Teko Apa. hamadardI vyakata karI, jaNAvyuM ke mAtra AjhAda hindustAna ja kacaDAyelA ja) paradezanIti taTastha nahi paNa svataMtra raheze. hinda tIre rASTranI AjhAdInI rakSA mATe kAMIka karI zake. ' ubhu rahIne kevaLa tamAze nahi jue. bIjuM vizvayuddha zarU thayuM. akhila hiMda rASTrIya mahAsabhAe , have A siddhAMto ApaNA mUDhamUta hitonuM rakSaNa kaI rIte kare pitAnuM nAjhIvAdavirodhI valaNa jAhera karyuM. rASTrIya mahAsabhAe che te joIe. ApaNI paradezanIti viSe mAtra abhiprAya ApyA sAthI rAjyanI yudhdhanema spaSTa karavA mAMgaNI karI. hindane yudhdhamAM sivAya, nakakara hakIkata tapAsIe. , sakriya phALo ApavA mATe je svamAnabharI chuTachATe jarUrI hatI te - pUrva eziyA ke paNa kAMgrese spaSTa karI. yudhdhanema carcAle spaSTa karI ane jaNAvyuM - philipinsathI brahmadeza sudhInA eziyAnA vibhAgane huM pUrva eziyA ke briTiza sAmrAjyanuM visarjana karavA pite vaDApradhAna thayuM nathI. bIjI . chuTachATa ApavAno prazna ja nahoto. AvI paristhitimAM kavITa inDIyA ja kahuM chuM. hindanI paradezanIti A vistAramAM sauthI vadhu kriyAzIla che. - hinda pUrepuruM AjhAda thayuM e pahelAM paM. naherUe mArca, 147 mAM -hiMda cheDe-nI lekalaData zarU thaI. paM. nahera sahita hiMdI AgevAne eziyana rAjyanI eka pariSada nyu dilhImAM belAvI hatI. duniyAnA kArAvAsamAM gayA. ane bIjA vizvayuddha daramiyAna hindu asahAyapara pratihAsamAM pahelI ja vAra eziyAnA svataMtra ane ardhacata - rInyA nIcevAtuM gayuM. hindane svAtaMtryanI kiMmata A samaye samajANI teTalI eka banIne carcA-vicAraNA karavA ekatra thayA hatA. 'eka eziyA'nI kyAreya nahotI samajANI. * vAta ghaNI thatI, paNa e dizAmAM nakkara pagaluM nyu dilhIe ja bharyuM. hinda svataMtra thayuM e pUrvenI paristhitinuM ATaluM vistArathI inDoneziyAe ogaSTa, 1945mAM potAnI svataMtratA jAhera karI vivecana karyuM che tenAM be kAraNa che. eka te e ke je vyakita Aje hatI. paNa japAnI baLathI gabharAI nAsI gayela Daca sAmrAjyavAdIe ApaNI paradezanItinuM saMcAlana kare che te kevaLa lAgaNIpradhAna, e vAta svIkAratA nahotA. aMgrejoe japAnI parAjaya bAda Daca AdarzavAdI picAraka ja nathI, paNa ' duniyAnAM rAjakAraNane pratyakSa , zAhIvAda vatI 'kAyado ane vyavasthA jALavavA polIsanuM kArya karyuM. anubhava lIdhela saMvedanazIla rAjapurUSa (Statesman) che, ane bIjuM lIMgAjAti' ane navIla saMdhio" thaI ane Daca sarakAre Akhare e ke hAlanI ApaNI paradezanIti samajavA mATe parAdhIna bhAratanI InDoneziyAnI AjhAdI zarate sAthe svIkArI. A baMne karAronA bhaMga mathAmaNa ApaNA khyAlamAM hovI Avazyaka che. karI, Daca havAI daLe InDoneziyA para acAnaka chApe mAryo. pramukha ' hinda svataMtra thayuM tyAre bIju vizvayuddha pUruM thaI gayuM hatuM. sukANo ane zrI hATAne keda karyA. sabhya duniyAmAM hAhAkAra pravartI japAna, jarmanI ane ITalIne saMpUrNa parAjya thayAM hatAM. raziyA gaye. A samaye hinda khAsa InDoneziyAnA prazna aMge ja nyu dilhImAM ane cInanI khUba khAnAkharAbI thaMI hatI, pazcima yuropa sAva bhAMgI eziyana rAjyonI eka pariSada bolAvI. A pariSadanI naitika asara ' * gayuM hatuM. pUrva eziyAmAM rASTrIya AjhAdInAM pUra phIlipInsathI eTalI badhI paDI ke InDoneziyAnA praznanuM nirAkaraNa jaladI thayuM. sIlena sudhI pharI vaLyA hatA. amerikA sauthI vadhu zakitazALI rAjya inDoneziyana paM. naherane 'Grand pa Nehru'nA lADIlA nAme tarIke laDAImAMthI bahAra AvyuM hatuM. briTana, phrAMsa ane bIjA yuropIya oLakhe che. pUrva eziyAnA eka pragativAdI muslIma rAjya sAthe zAhIvAdI rAjya khAkharAM thaI gayAM hatAM. jarmanI ane jApAna thaDA samaya hinda A kAryathI mitratAnI hIragAMTha bAMdhI che. mATe rASTra tarIke ja bhuMsAI gayA hatA. AvI paristhitimAM sI- cIne pratyAdhAtI vyAMga-vaizekanI sarakArane eka apUrva kAMtidvArA - zUnyatA (Power Vaccum) yuropa ane eziyAmAM najare paDatI. uthalAvI nAkhI. cInI prajAnA prazno samajI jaIne. nizraya ane hatI. amerikAe judI judI madadane nAme ane saMdhikAro dvArA pramANikatAthI kArya karanAra cInI sAmyavAdIoe ughADA page pIkIMga potAnI sattAnuM kSetra vistAravA mAMDayuM. raziyAe pUrva yuropamAM ane lIdhuM. saramukhatyAra AganA sainikone amerikA taraphathI maLelAM zastra bAlkana rAjyamAM sAmyavAdI pakSanI ekahaththu sattA ThokI besADI. ane sAdhanasAmagrI akabaMdha sAmyavAdIonA hAthamAM paDI. 184 mAM | dhIme dhIme, amerikA ane raziyA vacce aMtara eTaluM badhuM vadhyuM ke koI rASTranI madada vinA mAsUtuMge cInI prajAsattAkanI ghoSaNA karI. duniyA jANe be juthamAM vaheMcAI gaI. aNuba bane juthe A navA cInane mAnya karavA hinda himAyata karI. phermosAmAM bharAI ArAdhyadeva thaI gaye. hinda svataMtra thayuM tyAre aNuboMbanuM rAjakAraNa eDela Aga pIkIMga sara karaze ane pharI amerikana Adhipatya cIna para . zarU thaI gayuM hatuM. ' . ' sthapAze-e divAsvapnamAM ja amerikA rAcatuM hatuM. duniyAnI raMgIna - paradezanItinA mukhya siddhAMto - prajAomAM je AnaMdane viSaya hatA e pazcimanA zAhIvAdI rAjya mATe zokaprasaMga hatA. ' " keI paNa rASTranI paradezanIti rASTranA mULabhUta hitenuM rakSaNa 9 hinda cInane mAnya karyuM te pAchaLa pragatizIla bhAvanA te , karavAnuM eka sAdhana che. jarAye urmila banyA sivAya, vAstavikatAthI ane hatI ja, hindane ema paNa lAgyuM ke je cIna ekaluM paDI jaze te mAtra hitenI daSTie vicAranAra paNa uparanI vyAkhyA mAnya rAkhaze. * vadhu ne vadhu raziyAnA prabhutva nIce Avaze. cIna raziyAnuM khaMDiyuM ' chellA cAra varSanI paM. naherUnI paradezanIti jotAM nIcenA cAra rAjya che e dalIla nUtana cInanA sarjanane itihAsa khUTI pADe che. sidhdhAMti spaSTa thAya che. - 1845 sudhI sTAlIna cInI sAmyavAdIone mAtra 'Peasant. (1) hinda koI paNa jutha sAthe joDAvuM nahi. amerikana jutha Reformers' kahIne majAka karatA hatA. vaLI cIna e kAMI bAbA kA', ane raziyana juthamAMthI ApaNe kAMI pasaMda karavA jevuM nathI. amerikana jeTaluM AlbaniyA nathI. cIna e raziyAnuM khaMDiyuM bane e vAta ja ' jutha zAhIvAdI krAMsa, IMgleMDa vagerene pUratI sahAya Ape che eTaluM ja azakaya che. hinda cInane mAnya karyuM ane tarata duniyAnI moTAbhAganI nahi paNa bIjA svataMtra dezamAM amerikA pote pagapesAro kare che. prajAe navA cInane mAnya karyuM. mAtra amerikAnI ADakhIla vRttine lIdhe , raziyA paNa pitAnI sattAnuM kSetra yenakenaprakAreNa vistAratuM jAya che. saMyukata rASTra saMdhamAM cInane haju sudhI sthAna maLI zakayuM nathI. hatA. purva yuropanAM rAye ane khaMDiyA rAjyo vacce kAMI taphAvata nathI. jo cInane saMyukata rASTa saMghamAM"sthAna maLyuM hota te kArIAne . (2) paradezI taMtra sAme mukitayudhdha karI rahela dareka prajAne Takeka prazna ATalo vaNasata nahi; ane paristhiti bagaData te paNa tene ukela -- , Apa. koI paNa prakAranA zoSaNa sAme thayela lekakrAMtine AvakAravI, jaldI Avata. kerIAnA praznamAM ApaNe uttara koriAe AkramaNa sanA kSetra vistAravA mAMDyuM tenA ThokI besADI ane sAtha sada vinA mAmA sInI masAmAM bharAI s " .. 7: ...... na mu , Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 5 1 * ** * * . ? , - : kare che 'tA. 15-2-51 'prabuddha jaina ' 4 2 - - karyuM tene virodha karyo. paNa jyAre saMyukta rASTra saMdhanA sainyae paDatuM hatuM. A vyAkhyAnamALAno lAbha jeTalA pramANamAM bhAIo 38mI samAMtara eLagI utara kArIA jIvA prayatna karyo tyAre hinda le che lagabhaga teTalAja pramANamAM baheno lAbha le che ane uttarottara cetavaNI ApI ke cIna pitAnI sarahada sAcavavA jarUra yuddhamAM jainetara zrotAonI saMkhyA vadhatI ja jAya che. bhAI umAzaMkara, kedAranAthajI jhaMpalAvaze. A cetavaNI pazcime na gaNakArI, ane jyAre ghaDapure ke kAkAsAheba kAlelakara jevA vyAkhyAtAo hoya tyAre vidyArthIone AgaLa dhasatA cInI sainya saMyukata rASTra saMdhanA sainyane TheTha dakSiNa lIdhe zrotAonI bhIDa ekadama vadhI jAya che. A rIte A paryuSaNa para zariyAnA pasAna sudhI haDaselI dIdhuM tyAre hindanI cetavaNInI yathArthatA vyAkhyAnamALA eka sAMpradAyika meLe maTIne dhIme dhIme eka sArvajanika nI amerikA samakyuM. hinda jyAre mekartharanI binajavAbadAra nItinI saMskAraparvanuM svarUpe pakaDatI jAya che. ane A vakhate koNa koNa che haLavI TIkA karI tyAre amerikAne pasaMda na AvyuM, paNa Akhare vyAkhyAtAo AvavAnA che ane kayA kayA viSaya upara balavAnA che. A - presiDenTa TyUmenane meTI nAmozI sAthe eka Artharane baratarapha karavA paDayA. 'e viSenuM kutuhala AmaprajAmAM paNa daSTigocara thatuM jAya che. . . 'hinda japAnanA zAMti karAra vaza je pagaluM bharyuM te vizva . ' ' A vyAkhyAnamALA sAthe saMgItane vadhAre ne vadhAre saMkalita '' kahI ghaNI TIkA thaI che. je kharaDA para AMkelI lITI para amerikAe karavAnI bhAvanA dhIme dhIme mUrta svarUpa pakaDatI jAya che. A vakhate . ' sahI karavA ja belAvelA e pariSadamAM hAjarI ApavAne zo artha zAstrIya saMgItanA kSetramAM sArI rIte tAlIma pAmelI. bahene taraphathI ri hatA ? pariSada cAlatI hatI te daramiyAna ja japAnI lekamate A haMmezAM be ke traNa bhajene raju karavAmAM AvatA hatA. A saMgIta- .. saMdhi virUdhdha pitAne aNagamo vyakta karyA hatA. bIjI A jApAnIjha kramanA AyojananI javAbadArI bahena gItA kApaDiyAne soMpavAmAM AvI che '' zAMti karAra vasaIlanI saMdhInI kadAca bIjI AvRtti na thAya, paNa japAna'' -hatI ane te krama pAra pADavAmAM bahena vAsatI keDIkala, sulocanA .. . sAthe jeNe sauthI prathama karAra karavA joIe e cInane ja pariSadamAM - khAMDavALA, uSAbahena, sulocanAbahena, pramIlAbahena, suraMgIbahena tathA . *. sthAna na maLe evI saMdhithI eziyAnI azAMti, dUra nahi thAya emAM zaka' damayantIbahena- A bahenoe bahu utsAhapUrvaka bhAga lIdho hato. vaLI, nathI. japAnanA pitAnA baunIna ane riyuku TApuo amerikA pitAnA bIjA bIjI tArIkhe ane ravivAranA roja cAlu kAryakramane laMbAvavAmAM vAlIpaNuM nIce lazkarI mathaka tarIke rAkhe che e sAme jaMponamAM Avyo hato ane muMbainA jANItA gAyaka zrI zAntilAla zAhe pate ja tIvra asaMtoSa che. samayapArakhu jApAnIjha vaDApradhAna zrI. zigeranyAzAe padyamAM racela keTalAeka jaina kathAno temaja anya pade saMgItanA " paNa e vize sAna phrAMsiskemAM haLavI Takora karI hatI. japAna jevuM saMpUrNa sAje sAthe saMbhaLAvyA hatA ane sabhAne AnaMdamugdha karI - svamAnI rASTra A ghuMTaDe. bhale gaLI gayuM, paNa e dhuMTaDAne bhArelo agni hatI. A uparAMta nyu erA skUlanA kaLAzikSaka zrI. madhubhAI paTelane - koI paNa vakhate eziyAnI zAMtine jokhamAvaze e bhaya te he ja che.. gayA varSa mAphaka A vakhate paNa bhajana ane lekakathAone kAryakrama japAnanA badhA ja pakSee atyaMta saMyata bhASAmAM hindanI lAgaNInI . rAkhavAmAM AvyuM hatuM. paryuSaNa vyAkhyAnamALAnI cAlu racanAthI, AbhArabharI neMdha lIdhI che. bIjI bAju, cIne, hinda, phermosa vize prasannacittA banelA. teo ekalA AvavAne badaleM bhAI pinAkinane je dalIlo raju karI hatI te vize kRtakSatA vyakata karI che. ApaNuM tema ja bhajanamAM sAda to saMgIta purAve te mATe potAnI AkhI rAta bhaviSya japAnanA udyogo ane cInanA kAcA mAlane bajAro sAthe maMDaLIne laI AvyA hatA ane keTalAka bhajane samuhasaMgItanA saMkaLAyeluM rahevAnuM che. kemake amerikA tathA pazcimanA rAjyanI svarUpamAM temaNe saMbhaLAvyA hatA. amArI vyAkhyAnamALAne A rIte .. ApaNane utpAdake yaMtra (Capital Goods) ApavAnI IcchA haze ? * rasapallavita banAvavA mATe A badhAM bhAI bahene ame kharekhara te paNa nahi ApI zake ane kAcA mAla paNa ApaNane bIjethI khUba rUNI chIe. maLavo muzkela che, kemake yudhdhanI taiyArI karatA deza ja badhuM bharakhI jAya e che. AvI sthitimAM japAnanI audyogika zakata ane cInanI 'kAco " A vakhate vyAkhyAtAonI cuMTaNImAM vaividhya hatuM temaja viSayomAM mAla pUro pADavAnI zakita tarapha ApaNu udyogapationI najara heya e khUba navInatA hatI. prastuta vyAkhyAnamALAe sadbhAgye evI pratiSThA svAbhAvika che. paM.naheranA jApAnIjha zAMti-karAra pariSadamAM hAjarI nahi prApta karI che ke jene jene vyAkhyAna ApavA mATe nimaMtraNa ApavAmAM ApavAnA nirNaye cIna, japAna ane hindustAnane vadhu nikaTa AsthA che. ' Ave che temAMthI bhAgye ja koInI nA sAMpaDe che vidvAne, vicAra ' , ' vADIlAla DagalI ane samAjasevA mATe A vyAkhyAnamALA phIka ThIka AkarSaNana, ': ' nimitta banela che, ane tethI vyAkhyAne goThavavAnuM kArya have bahu lAbhAI ' ' . ' ', muzkela lAgatuM nathI. pratyeka vakatAM pitatAne saMpAyalA viya. mATe tA. 28-8-51 budhavArathI tA. 5-9-51 budhavAra sudhI yojAyelI taiyAra thaIne Ave che ane niyata samayamAM pitAnuM vakatavya pUruM kare. paryuSaNa vyAkhyAnamALA nirvine saphaLatApUrvaka pAra paDI, ane che. A vyAkhyAnamALA pAchaLa rahelI sarvadharma samabhAvanI bhAvanA jaina jainetara aneka lekee. A vyAkhyAnamALAne sArA pramANamAM , barobara dhyAnamAM rAkhIne dareka vakatA pitAnA vicAre raju kare che , lAbha lIdhe. AThe divasanI sabhAnA pramukhasthAne paMDita sukhalAlajI ane zrotAone kaMI ne kaMI navuM jANavAnuM, samajavAnuM ne vicAravAnuM barAjyA hatA. temanI nAjuka tabiyatanA kAraNe teo A vakhate ' maLe che. A vakhatanI vyAkhyAnamALAnI zarUAta zrI. latA munazInA Avaze ke kema e anizcita hatuM ane tethI vyAkhyAnamALAnA hayAkhyAtathI che ane A jagatA kAryakramamAM temanuM koI eka viSaya upara svataMtra vyAkhyAna rAkhavAmAM, - kAkAsAheba tathA paMDita sukhalAlajInAM maMgala pravacane vaDe pUrNAhuti AvyuM nahotuM. ema chatAM jyAre jyAre jarUra jaNAya tyAre tyAre teo mArgadarzana ApatA hatA tema ja judA judA vyAkhyAnanA upasaMhArarUpe : thaI. vyAkhyAnamALAnI saphaLatAne mULa AdhAra vyAkhyAtAonA sahakAra avAra navAra be zabdo kahetA hatA. prAraMbhanI sAta vyAkhyAnasabhA. 1 upara rahe che. tethI je je vidUna vyakitaoe amArA nimaMtraNane viThThalabhAI paTela roDa upara AvelA AnaMdabhavanamAM bharavAmAM AvI mAna ApIne A vyAkhyAnamALAmAM vidrattApUrNa vyAkhyAne ApyA.' hatI, jyAre chellI sabhA rokasI thIeTaramAM bharavAmAM AvI hatI. te sarvane sauthI vizeSa AbhAra mAnavo dhaTe che. A vyAkhyAtAozarUAtathI ja vyAkhyAnazALA zrotAothI ThIka ThIka bharelI rahetI hatI. mAMnA ghaNA kharA muMbaI taLanA hatA. kAkAsAheba kAlelakarane, paMDita ane temAM paNa divasAnadivasa zrotAonI saMkhyA uttarottara vadhatI sukhalAlajIne, umAzaMkara joSIne,. kisanasiMha cAvaDAne tathA ' padmanAbha " jatI hatI, ane rajAne divasa hoya ke koI viziSTa khyAtivALA lokapriya jainane A vyAkhyAnamALA mATe khAsa bahAragAmathI belAvavAmAM vaktAnuM vyAkhyAna hoya tyAre zrotAono samAveza karavo azakya thaI AvyA hatA. apUrNa * : Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ t; ;" ); ; ' che. 84 va , ' prabuddha jaina tA. 15-9-51 rokasI thIeTaranA mAlIka mesarsa kapuracaMda enDa kaMpanIvALAe jaina sthAnakavAsI svayaMsevaka maMDaLane antaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnave chellA divasanI sabhA bharavA mATe pitAnA bhavya thIeTarane tathA ghaTe che. dara varSe teo amane pure sahakAra ApI rahyA che ane dhvanivardhaka yaMtrane kazuM paNa mUlya lIdhA sivAya amane upayoga karavA ame paNa AvA prasaMge temane ja yAda karatA rahIe chIe. | dIdhuM hatuMA mATe ame temane jeTale upakAra mAnIe teTale maMtrIo: muMbaI jaina yuvaka saMgha ochA che. A thIeTaramAM lagabhaga 1100 khurazIo che. e uparAMta upara nIce jyAM jyAM khAlI jagyAo hatI te tema ja sTeja- badhuM javAharalAlanuM pramukhapadArehaNa zretAothI khIcakhIca bharAI gayuM hatuM. A rIte A sabhAne Akhare ApaNe jenI khUba AturatApUrvaka rAha joI rahyA hatA lagabhaga 2000 bhAI baheno lAbha laI zakyA hatA ane jagyAnA te akhila hiMda mahAsabhA samitinI beThaka bharAI gaI. te beThaka samakSa abhAve lagabhaga 500 bhAI bahenane pAchA javuM paDayuM hatuM. amane paMDita javAharalAlanuM, kegresa pramukha purUSottamadAsa TaeNnDananuM tathA kazI agavaDa na paDe te mATe temanA sTAphanA mANasee khUba kALajI kogresa kArobArInA sarve sabhyanAM rAjInAmAM raju karavAmAM AvyAM. 1 * rAkhI hatI ane zrI. puracaMdabhAI tathA zrI, kevaLacaMdabhAI pote paNa hAjara TenDanabAbunA rAjInAmAe samitinuM kAma saraLa banAvI dIdhuM. TenDarahyA hatA. payuMSaNa vyAkhyAnamALAnI AgaLanA sAta divasanI sabhAo bAbunuM rAjInAmuM svIkAravAmAM AvyuM ane temanA sthAne naheranI bharavAnI amArI agavaDa dhyAna upara AvatAM zrI. kapucaMdabhAIe nImaNuMka karavAmAM AvI. pate chellA divasanI sabhAmAM je temane vakhatasara khabara ApavAmAM A beThakamAM zuM thaze te viSe jAtajAtanI aTakaLa karavAmAM Ave te karatI thIeTaramAM AThe divasanI sabhA bharI zakAya te AvI hatI. mukhya mukhya AgevAno vacce khUba gharSaNa pedA thaze, prabaMdha karI ApavAnI icchA e sabhAmAM jAhera karI hatI, ane garamAgarama bhASaNa thaze, ekameka mATe manadu:khanAM aneka kAraNo ubhA amAre tyAM eTalA badhA bhAI bahene AvA zubha kAryo mATe ekaThA thaze evI kaMI kaMI kalpanAo sevAtI hatI. Ane badale bane thAya--ane amArA thIeTarane Ave lAbha levAya tethI vizeSa meTuM divasa beThaka eka eka kalAka lagabhaga cAlI ane kazA paNa gharSaNa amAruM bIjuM zuM bhAgya hoI zake. evA uMDA sarbhAvabharyA udgArevaDe ke zAbdika yudhdhA sivAya agatyanI bAbato viSe saraLapaNe levA AkhI sabhAne AnaMdamagna karI hatI ane paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA ghaTatA nirNaya levAI gayA. * prajaMkAne pitAnI pravRttine vistAravA mATe aNadhAryuM pretsAhana ane pramukhasthAnethI nivRtta thatA TenDana bAbue samayocitavANI ane uttejana ApyuM hatuM. A temanI udAratA ane sabhA aneka ' saMyamapUrNa vartanadhArA eka utkRSTa kATinI pratibhAnuM ApaNane darzana dhanyavAdane pAtra che. karAvyuM ane temanA virodhIonA dilamAM paNa sadbhAva ane aMdaranI cheTe AThe divasanI sabhAmAM vyavasthA ane zAnti jALavavAmAM lAgaNI pedA karI. pitAnuM sthAna khAlI karavAmAM temaNe leza mAtra aneka rIte upayogI thanAra ane ubhe page kAma karanAra zrI. jhAlAvADa AnAkAnI na karI ke aNagamo na dAkhavyuM, paNa pote pramukha heya saMghanI pravRttione maLeluM Arthika sIMcana zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI cAlatI vividha pravRttione paryuSaNa daramiyAna maLelI Arthika madadanI yAdI nIce ApavAmAM AvI che. A rIte madada ApanAra bhAI-baheno AbhAra mAnavAmAM Ave che. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha, zrI. maNilAla makamacaMda zAha sArvajanika vAMcanAlaya-pustakAlaya tathA prabuddha jainane saMyukta bheTa. 200 zrI, cImanalAla pI. zAha 25 , dhArasI rAyasInI ku. 51 meMghIbahena hIrAlAla , dIpacaMda enDa kuM. , maNibahena devasI khetasI . 50 , pravINacaMdra hemacaMda amaracaMda ', rasilAla mohanalAla jhaverI , aMbAlAla ela. parIkha , khImajI mAMDaNa bhUja parIA 50 , nAnacaMdabhAI zAmajI 25 ,, maMgaLadAsa jagajIvanadAsa '' , , caMdulAla mehanalAla gAMdhI ,, surajabahena koThArI ke talasANIA 25 , menAbahena narotamadAsa zeTha , lIlAdhara pAsu . 25 , kAMtilAla harakhacaMda 11 eka saTTahastha 25 , lavaNuprasAda zAha 25 ,, lakhamazI ghelAbhAI ' 10 zrI. dIpacaMda kezarIcaMda 25 , narottamadAsa amaracaMda zeralAla 25 , vADIlAla popaTalAla gesaLIyA 10 , lalitAbahena * 25 , jeThAlAla DI. zAha 25 , cImanalAla nAthAlAla 10 , ramaNIkalAla kALIdAsa " 25 , maNibahena savacaMda kApaDIyA ' 25 , lIlAdhara pI. zAha ,, vijayAbahena parIkha 25 , khetasI mAvasI 25 , maNibahena zivalAla zAha , jeThAlAla pAzavIra lAlana , maphatalAla bhIkhAcaMda ,, nAthurAma premIjI * 5 , gaMbhIralAla cunIlAla DagalI . , caMdulAla maNilAla 25 , aMbAlAla caturabhAI 5 murajI megaNu , kAMtAbahena kasturacaMda jhaverI , 25, khImajI mAMDaNa bhujaparIA ' 5 , 'rAyacaMda hIrAcaMda jhaverI 25 , cImanalAla je. zAha 25 ,, manubhAI gulAbacaMda kApaDIyA - maNasI lakhamasInI ku.' ' - 25 , mehanalAla nagInadAsa jarIvAlA paTa-0-0 447-8-0 thelImAM AvyA. saMghane bheTa 25 , , ratanasI kAnajInI ku. - - bahenoe ekaThA karelAM, 51 zrImatI caMdanabahena DAhyAbhAI 25 , nAnajI dhArasInI ku. . 1747--0 . ' 10 zrI. ramaNalAla paTaNI , ' 25 , narasI jeThAnI kAM vyAkhyAnamALA ' 5 , cInubhAI ratanasI menajInI ku. 101 zrI. ramaNalAla lAlabhAI zeTha - 1 , surajabahena koThArI 25 , jeThA maNasInI ku. 100 , bhoLAbhAI jesiMgabhAI : " - 25 , narasIdAsanI ku. 100 , caMdulAla mohanalAla jhaverI , 1. vaidyakIya rAhata 25 , khImajI velajInI ku. , rasikalAla mehanalAla jhaverI 25 zrI. khuzAlacaMda kezavajI saMghavI 5 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-9-pI. -prabuddha jaina, - ke tyAM sudhI anya koInA Adeza mujaba potAnI kArobArInI punararacanA ApaMNAmAM vivekane abhAva darzAve che. trIza trIza varSa sudhI dezanI na thaI na ja zake e muddAne teo majabutapaNe vaLagI rahyA. ene pite akhaMDa sevA karanAra ane gAMdhIjInA mArge cAlavAne niSThApUrNa prayatna nivRtta thavA chatAM javAharalAlane pramukha banAvIne potAne mudo temaNe karanAra evI eka vyakitane-temanI: amuka bAbate ane rItabhAta kharI rIte kAyama rAkhe. A rIte teo hAravA chatAM paNa jItyA ApaNane pasaMda na hoya e kAraNe tema ja javAharalAlanA pakSanuM A ema kahI zakAya. ' , ' ' . . . . rIte ja samarthana thaI zake ema mAnIne potAnA aNagamAmAM kalpanAnAM ja AvI ja rIte javAharalAlajIe paNuM AdaraNIya uddAttatA, dekhavI. gherA raMga purIne utArI pADavAnA vyavasAyanuM pariNAma e Ave ke : ane AkhA prakaraNamAM leza mAtra kaDavAzane saMcaravA na dIdhI. pariNAme A dezane eka kharekharA upayogI mANasane ApaNe hamezane mATe gumAvI okaTobara mAsamAM dIlhI khAte koMgresanuM adhivezana bharavonA TharAva sAthe * besIe ane te tyAre ke jyAre ApaNane sAcA mANasanI pUrI kheMca beThaka visarjita thaI ane sau koI hasatA meDhe chuTA paDyA.. 1 . che. javAharalAlane Teko ApavA mATe temanI AvI khuzAmata karavAnI - A kazI jarUra nahotI. prazna te sIdhe sAdo hato. Aje agrasthAna upara, Ama badhuM bAMdhe bhAre patI gayuM e joIne mane eka prakAranI be mANase sAthe kAma karI. zake tema nahotuM. AjanA saMyogamAM nIrAMta anubhave che. paNa vadhAre vicAra karatAM lAge che, ke AvI eka sivAya ApaNane cAle tema nahotuM. anyane javA dIdhA sivAya aMgatyanI beThakamAM ane te paNa khAnagI AkAramAM meLavelI, hovA chuTake nahotA. e paNuM kharuM che ke javAharalAlajIe akhatyAra karelI * chatAM-dila kholIne badhAMe vAta na karI ane koNa konAthI kaI rAjanItine saMpUrNAze Teko Ape che evI jemanA viSe temane pUrI bAbatamAM judo paDe che e viSe kazI spaSTatA na thaI e ThIka na thayuM, pratIti na hoya tevI vyakita kogresanA pramukhasthAne hoya te javAhara- - javAharalAla virUdhdha evA TenDana bAbu pakSanA, jemane lekhavAmAM AvatA lAlajIne AgaMLa cAlavAmAM pitAnA paga aTavAyA kare che ema lAgyA hatA te badhAya lagabhaga javAharalAlanA pakSe taLI paDyA. javAharalAlajInuM kare e svAbhAvika hatuM: javAharalAlajIne A bAbatamAM mArga saraLakArobArImAMthI rAjInAmuM AvyuM tyAra bAda dezanA dhaNu. meTA bhAganuM karI Ape e prajAne dharma hatuM, paNa te khAtara TenDana bAbune eDaLa. jvAharalAla pratye atyanta pakSapAta dAkhavatuM valaNa dhyAnamAM laine cItaravAnI koI jarUra nahotI. paNa kamanasIbe AjanA satata kSubdha TenDana bAbue kazA paNa vAMdhA, virodha. kaTAkSa ke kaDavAza sivAya, vAtAvaraNamAM AvI vivekarakSA vadhAre ne vadhAre vikaTa banatI jAya che, javAharalAlajIne pitAnuM sthAna khAlI karI ApyuM te te bhAre sundara je kharekhara zocanIya che. . . thayuM, paNa javAharalAlajIe A rAjInAmAne bema zA mATe pheMka ' , ' , ' ', ', ' ', ' ' . . . ane have je TenDana bAbune khaseDIne temanA sthAne pAte AvyA che . have Aje paNa rAjakAraNamAM je matabheda pravartate hovAnuM te teo zuM karavA mAMge che, kAgresamAM pedA thayela je didhAnI te . kahevAya che ane ema chatAM je viSe pUrI' spaSTatA karavAmAM AvatI phariyAda kare che te zuM che ane teo potAnA sAthIo ane anuya 2 tA nathI te zuM che tenuM vizvelavaNa karavAno prayatna karIe. rASTranA nA tArI : yIo pAsethI zI" apekSA rAkhe che. A badhA mudAo upara temaNe rAjakAraNuM sAthe saMbaMdha dharAvatI, traNa bAbate viSe ApaNAM - rAjakAraNa sAthe saMbaMdha dharAvatI vigatavAra nivedana De prajAne spaSTa mArgadarzana karAvavuM joItuM hatuM. agragaNya kogresI netAo ane vicAramAM Aje matabheda ' ane koMgresanuM adhivezana ATalI jahidathI bolAvavAmAM Ave che te athavA te manabhedanI kAMika chAyA: 'pravartatI hoya ema lAge che.' zA mATe tene paNuM prajAne spaSTa khyAla Apa joI hatI. A pahelI AMbata " ApaNI videzanItine lagatI che. ApaNI AjanI kazuM ja banyuM nahi ane pariNAme mAtra mukhInI pherabadalI sivAya videzanIti svataMtra, amuka rIte taTastha. amuka aMze amerikAvirodhI che bIjI badhI rIte koMgresa, ApaNe ane AmaprajA badhAM hatAM tyAMnA amuka aMze cIna viSe pakSapAta dharAvatI; A prakAranI che. AnI sAme bIje tyAM ja tela ubhAM chIe evI ciMti hata pravarsa che ema te vicArapakSa dakSAMDa amerikAne anukuLa videzanIti AjanAM ApaNA - paNa AgevAna netAomAM matabhedanA tatvane eka navI uttejanA, maLI... saMcAgamAM vadhAre IcachavAyegya' che ema mAne che. bIjI bAbata. che, je koMgresa pakSe lAbhakAraka che ke kema e eka savAla che. ' ) Ajeno vahIvaTanI keTrola-pracuratAne lagatI' che. AjanI ApaNI, ' - rAjayanIti rAka-vastra vageremAM kaline vaLagI rahevAmAM ane tene akhila hiMda mahAsabhA samitinI beThaka dvArA ApaNe. je spaSTa bane teTalAM sudaDha karavAmAM mAne che. bIjo pakSa AjanA kelemAMthI mArgadarzananI AzA rAkhI hatI tenA badale jANe ke badhuM bhInuM bane teTalI jalDiMthI mukitane icche che. trIjI bobata rAjyanI ke saMkelAyuM hoya evI chApa uThe che. pariNAme koMgresa kayAM ubhI che ane che ane asAMpradAyikatAne lagatI che. ApaNI rAjyanIti saMpUrNa tayA- asAMkyAM jaI rahI che tenI haju koine pUrI sujha paDatI nathI. . . pradAyiktAne svIkAre che ane hiMdu-musalamAna vacce kazA paNuM bhedabhAva TenDana-javAhara prakaraNane aMge eka bAbatane jerA vigatavAra na ja hoI zake e vicArane AgaLa dhare che. bIjo pakSa sidhdhAMta ullekha karavo jarUrI lAge che. javAharalAlane rUpALe puravAra karavA tarIke A vAta svIkAre che, paNa temanI vRtti amuka aMze hiMdusApekSa mATe TenDana bAbu hoya tethI paNa temane vadhAre koLA' cItaravAnI che ane khAsa karIne pUrva pAkIstAnamAM hiMduonI cAlI rahelI durdazA" kazI jarUra nahotI. Ama chatAM aneka AgevAna netAoe temaja temane saMdA kSubdha rAkhe che ane pariNAme A bAjunA musalamAne patrakAroe prastuta prakaraNanI samAlocanA karatAM javAharalAlane pakSe viSe temanuM dila joIe teTale samabhAva anubhavI zakatuM nathI.' AmAMthI ' , laIne AvuM ja kAMIka aNudhaTatuM karyuM hoya ema jovAmAM Ave che. keTalAekanuM ema paNuM mAnavuM che ke pAkistAnanA uttara rUpe ApaNuM TenDana bAbu eTale pratyAghAtI, sthiticusta, junavANI, komavAdI, samagra rAjyanIti hiMdutvapradhAna hovI joIe.' ', ' ', ' ', ' 1 . hiMdumahAsabhAvAdI-AvAM vizeSaNo niraMkuzapaNe temanAM'. mATe vAparavAmAM " " " ' AvyA che. jyAre TenDana - bAbu ane kripalANIjI vacce kAMgresanAM .. " " . A traNa muddAo saMbaMdhamAM je prakAranI rAjyanIti. Aje pramukhasthAna mATe haju daza mahInA pahelAM ja rasAkasI- cAlatI hatI : A akhatyAra karavAmAM AvI che te pratye javAharalAlajI mAMge che petAnA che tyAre temane AvA samajavA chatAM mata ApavA jeTalA ApaNe kharekhara ? sahakAryakartA kogresIonI saMpUrNa vaphAdArI, ane temanI A mAMgaNI bevakupha hatA ? vastutaH Aje paNa TenDana bAbu javAharalAlathI khakhara tene vyAjabI ane jarUrI che. Ama chatAM paNuM A maMdAe viSe : kaI bAbatamAM pAyAmAMthI judA paDe che ke kema ane judA paDe che te upara jaNAvyA mujabane. anyathA" abhiprAya dharAvanArane pratyAghAtI" kaI kaI bAbatamAM tenI ApaNane spaSTa mAhItI che ja nahi. ema. kahe ke dezadrohI tarIke varNavo te ucita nathI. dezanAM prANumAM, chatAM paNa TenTana bAbunuM AvuM aghaTita citrAmaNa karIne ApaNe temane upara Avo matabheda rahevAnA je ane jenI bahumatI haze tenA bhAre anyAya karyo che e ApaNe kabula karavuM ja rahyuM. AvuM vartana abhiprAya mujaba rAjya cAlavAnuM.. " pachI bhInuM bane te vAne lagatI ke musalamAna jatI '; , ' , ' , , , Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jaina traNa Ama chatAM eTalu to kharUM ja che ke upara jaNAvela muddAo paratve je matabheda che te bhAre mahatvanA che ane A sabaMdhamAM dareka javAbadAra kaoNMgresavAdIe pAtAnuM zuM valaNa che te spaSTapaNe jAhera karavuM joie. A bAbatamAM uparathI eka abhiprAya jAhera karavA ane aMdarbhI khIjo abhiprAya dharAvavA e na ja cAle. Aje AvI vaMcanA cotarapha cAlI rahI che ema javAharalAlajI * mAne che ane te sAme temane baLavA che. kaoNMgresamAM Aje pravartatA matabheda ke manabhedanI bhUmikAM. AvI kAMIka hoya tema lAge che. vizeSa spaSTatA mATe ApaNe badhAe have te kaoNMgresanAM AgAmI adhivezana sudhI rAha jovAnI rahe che. paramAnada tA. 15-9-51 temanI namratA, saraLatA, lokakalyANa sAdhavAnI tIvra tamannA, amApa AtmabhAga, apUrva saurabhathI bharelI . sujanatA, nItaratI prasannatA, uMDI dhArmikatA, adbhuta . nIDaratA ane A sarvanA zikhararUpa ' utkRSTa kArTinI, zIlasa pannatA A badhA guNavizeSanA kAraNe temanA vyakitatvamAM ApaNane kAI apratima vrutinA camakAra dekhAya che. rAjendrabAbu viSe chuTuM vAyu" "keTaluMka sAMbhaLyuM hatuM, paNa A jIvanakathA vAMcatAM ApaNu dila saheje namI paDe evI eka bhavya pratibhAnuM ApaNane darzana thAya che. gRhasthAzramI hAvA chatAM temanA tyAga ane tapazrcaryo kevAM hatAM tenA kharA khyAla tyAre Ave che ke jyAre potAnA lagnajIvana saMbaMdhamAM teo jaNAve che ke "jo ke Aje (eTale ke 1940mAM) lagna thaye lagabhaga 44-45 varasa thayAM haze chatAM badhA visA maLIne eTalA mahInA paNa ame mAMDa sAthe rahyA hazuM." 1934 mAM muMbai khAte maLelA dhrAMgresanA adhivezananA te varAyalA pramukha hatA. A uparAMta babbe vAra teo bhAMgyAnA bherU thayA che. 1939mAM koMgresa pramukha subhASacaMdra bojhe rAjInAmuM 'ApyuM tyAre ane 1949mAM kripalANIjI paNa koMgresanA pramukhapadethI chuTA thayA tyAre banne vakhate temanA viSe keTalo uMDA vizvAsa haro te A be ghaTanA uparathI sarasa koMgresanI dhurA rAjendrabAbune soMpavAmAM AvI hatI. temanA sAthIonA rIte spaSTa thAya che. AvA rAjendrabApu Aje rASTrapatinuM sthAna sundara rIte. zAbhAvI rahyA che. dezanI te eka anupama vibhUti che. bIhAranI temaNe eTalI badhI sevA karI che ke khIhAramAM temanuM smaraNa kAi kALe bhusAvAnuM nathI. AvI vyaktine yathA svarUpe jANavA gauravabharI kathAnI krama vigata jANavA mATe paNa temanu lakhelu samajavA mATe . eTaluM ja nahi, paNa ApaNI 30 varSanI AjhAdInI daLadAra pustaka "mArI jIvanakathA" jene navalkyana prakAzana maMdira taraphathI anuvAda paNa pragaTa karavAmAM AvyA che te sau kAe vAMcavA tema ja vasAvavA yogya graMtha che ema jarUra kahevu paDaze. dharmAnaMda DA. rAjendraprasAdanI AtmakathA ke Do. rAjendraprasAde hiMdI bhASAmAM peAtAnI eka savistara jIvanakathA lakhI che. A jIvanakathAmAM potAnA janmakALathI mAMDIne 1947 nI AThamI jAnyuArI sudhInAM aneka saMsmaraNo kramazaH antata karavAmAM AvyA che. A graMtha eka rIte ApaNI AjhAdInI lAtane ja kramabadhdha itihAsa che. 1917 mAM gAMdhIjIe caMpAraNanI laData upADI ane rAjendrabApu e laDatamAM joDAyA tyAre temanI ummara Azare 30 varSanI hatI. e vakhate cha eka varSathI ja temaNe khIhAramAM vakIlAta zarU karI hatI. caMpAraNanI laDatathI rAjendrabAbunA jAhera jIvananI zarUAta thaI ane vakIlAtanA dhaMdhAmAM meTA antarAya paDavA mAMDyA. tyAra pachI 1921 mAM asahakAranI laData upaDI tyArathI te temaNe vakIlAtane vyavasAya hamezAne mATe choDI dIdhA. gAMdhIjI 1915 mAM dakSiNa AphrIkAyI hiMda khAte pAchA pharyo. zarUAtanAM che varSa lagabhaga temaNe maunapaNe AkhA dezamAM pravAsa karyo ane 1917 mAM caMpAraNanI laData upADI tyArthI dezanuM rAjakIya vAtAvaraNu badlAtuM cAlyuM ane kevaLa badhAraNIya mArge cAlatI krAMgresamAM krAntikArI pheraphArA thavA lAgyA. tyAra pachInAM 30 varSa daramiyAna uttarottara vadhAre ugra evAM traNa rAjakIya virATa AndolanamAMthI deza pasAra thayA ane 1947 nA egasTanI 15 mI tArIkhe A dezane saMpUrNa svarAjya prApta thayuM. A 30 varSanI laData daramiyAna potAnA prAnta khIhArane kendrasthAne rAkhIne gAMdhIjInA atyanta nikaTavartI vAdAra sAthI tarIke rAjendrabAbue dezane je sevA ApI che te sevAnI gaNyAgAMThayA rASTrasevAnI sevA sAthe sarakhAmaNI thai zake tema che. temAM paNa rAjendrabApunA AvA askhalita ane anekavidha sevAyeAganI. e vizeSatA che ke rAjendrabAjInuM zarIrasvAsthya jyAre te tyAre lApAtuM rahyuM che; damanA vyAdhithI bahu nAnI ummarathI te satata pIDAtA AvyA che. tabiyatanI kazI paNa nAduraratI sivAya eka sAthe cha mahInA paNa temanAM bhAgye ja pasAra thayA che. tana tADIne kAma karyuM ane damathI paTakAyA ja che ane e damamAMthI keTalIye vAra nyumAnIA thayA che ane mahInA mahInA sudhI temane gabhIra mAMdagIne aMge pathArIvaza thaI rahevuM paDayuM che. Ama chatAM paNa te kadi thAkyA ke kaTaLyA nathI. gAMdhIjInA jIvanasAthInI gaNanA karatAM rAjagApAlAcAya, javAharalAla, saradAra vallabhabhAI paTela, kIrapalANIcha evAM keTalAMka nAmeA yAda Ave che. rAjagopAlAcAya ne gAMdhIjI sAthe anekavAra matabheda paDayAnuM ApaNe sau eNIe chIe; evI ja rIte javAharalAlane potAnA matabheda gaLI jate paNa gAMdhIjIne vaLagI rahetA ApaNe joyA che. saradAra vallabhabhAI gAMdhIjI pratye TheTha sudhI ekasarakhA vaphAdAra rahevA chatAM temanA vyaktitvanI AkhI bhAta gAMdhIjIthI ghaNA aMze nirALI hatI e ApaNe barobara joyuM che. kirapalANIjIne ApaNe custa gAMdhIvAdI tarIkhe oLakhI zakIe ema chatAM temanI AkhI kAmagIrI gAMdhIjInA eka upagraha jevI ja rahI che. rAjendrabAmunI gAMdhIniSThA jeTalI uM'DI hatI teTaluM ja te niSThAne anurUpa temanu vyakitatva hatuM. gAMdhIjI jo sUrya hatA te rAjendrabA gAMdhIjInI vicAradhArAne jhIlatA ane apanAvatA eka zItarazmi caMdra hatA. kAMgresa kArAmArI viSe jAherAta A aMka chapAI rahyA che te daramiyAna koMgresa pramukha puti javAharalAla naherU taraphathI potAnI navI kArebArI saMbaMdhamAM nIce mujaba nAmAvali pragaTa thaI cheH zrI. lAlabahAdura zAstrI tathA zrI. zrInivAsa malayyAne mukhya maMtrI tarIke nImavAmAM AvyA che ane maulAnA amula kalAma AjhAda, gulajhArIlAla naMdA,(madhyavatI sarakAranA maMtrI) pa MDita gAviMda vallabha panta-uttara pradeza, morArajI desAi-mubai ane nabhakRSNa caudharI orIssA (prAntika sarakAranA maMtrI), purUSottamadAsa TenDana, kAmarAja nadAra, zaMkararAva deva, sajIva reDI, pratApasiMha kAyaraNu, bI. esa. hIre, vI. Ai. munnIsvAmI pIle ane mANikayalAla varmA. A rIte paDita javAharalAlane AmAM samAveza karatAM kula 15 sabhyonI kArobArI jAhera karavAmAM AvI che ' ane temAM khIjA pAMca sabhyo umeravAnA che jemanAM nAme have pachI jAhera karavAmAM AvanAra che. sabaMdhanA sabhyAne vijJapti saghdhanuM va dIvALIe purU thatu hAi. haju je sabhyonA lavAjamA bAkI che temane AthI vinAvilae potAnA lavAjamA saMdhanA kAryAlayamAM mokalI ApavA athavA te mANasa levA Ave te turata ApavA vinati karavAmAM Ave che, je sabhyonAM lavAjamA dIvALI sudhImAM nahi Ave te sabhyo dIvALIbAda saMdhanA sabhya tarIke ApoApa rada thayelA gaNAze, e baMdhAraNanI kalama tarapha paNa dareka sabhyanuM AthI lakSa gheravAmAM Ave che. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha. ema. miza Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-2-51 " kustIbAjamAMthI keLavaNIkAra pATIle kustIbAja sI e ghara cheluM varaso pachI ene emAMthI dhaNA Icche (keTalAeka divasa pahelAM amerikana saMdeza'mAM mahArASTranA eka lekasevaka zrI, bhAurAva pATIlane zrI. pala grAImsa nAmanA eka lekhaka paricaya karAve hate. jyAre jaina maMdiramAM harijana pravezane keTalAeka jene kaTara vireja karI rahyA che tyAre A kamavIra mAnavavibhU ti jana che ane harijanakAyathI potAnA sevAvasAyane prAraMbha kare che. jaina samAjane geramak evI A vyakitane paricaya ahiM sAbhAra udhRta karavAmAM Ave che. taMtrI). koI paNa ugatA, zakitabharapUra taravariyA kizorane zALAmAM besIne ' gAMdhIjIe uddaghATana karyuM . zikSakane dhareDiyo avAja sAMbhaLatA sAMbhaLatA Akhe divasa vItAvavAnuM TuMka samayamAM ja chAtrAlayane vikAsa thayo ane 19ra7 mAM, ke meDI rAta sudhI jAgIne pATha vAMcavAnuM na ja game. paNa sAmAnya mahAtmA gAMdhIe enuM uddaghATana karyuM. 1931 mAM chAtronI saMkhyA 72 rIte te ene zArIrika pravRtimAM ja vadhu rasa paDe che. pote keTale nI hatI. 1945mAM e saMkhyA 431 sudhI pahoMcI. ahIM rahevA, juvAna ne taMdurasta dekhAya che ne tAnAmAM keTalI zakita che e batAvavuM jamavAnuM tathA bhaNavAnuM mata che. paNa ahIM koI nokara nathI. badhuM ene khUba game che. abhyAsanI te koNa darakAra kare? bhaviSyamAM je kAma vidyArthIoe jAte ja karI levAnuM hoya che. thavAnuM haze te thaI raheze. A chAtrAlayanuM eka mahatvanuM kArya e che ke bALagunegAra adAlata ghaNAM varasa pahelAM 1800 mAM jyAre satArAnA zrI. bhAlerAva taraphathI vidyArthIone tyAM mekalavAmAM Ave che. adhikArIonA kahevA pATIle kustIbAja thavAnuM nakkI karyuM tyAre enA manamAM AvI ja pramANe, AthI, bIjA bALake para koI asara thatI nathI, paNa ethI kAMIka lAgaNIo hatI. eNe ghara cheDayuM ne kolhApura jaIne tyAMnA ulaTuM gunegAra bALakenI cAlacalagata tathA vartaNUka sudhare che. mahArAjAnA kuratIbAja tarIke nokarI karI. thoDAM varase pachI ene chAtrAlayanA jajUnA vidyArthIe bhAratabharanI judI judI kolejomAM zikSaNanI agatya keTalI che e samajAvA mAMDayuM, paNa tyAre te ene gayA che. emAMthI dhaNA IMglenDa gayA che ane thoDAka amerikA paNa gayA che. mATe bahu moDuM thaI gayuM hatuM. . ' : gAMdhIjIne rasa tyAra pachI eNe nakakI karyuM ke enA jIllAnAM bIjAM bALake gAMdhIjIne A chAtrAlaya jotAM ja temAM khUba rasa paDe ane ane khAsa karIne jemanI Arthika sthiti nabaLI hoya emaNe te tyAra pachI dara varase temaNe rU. 600 nuM dAna ApavAnuM cAlu rAkheluM. - zALAmAM abhyAsa karavo ja joIe. A nirNaya ja tyAra pachI enA pahelAM te A makAnanA kharca tathA rAyata zikSaNa saMsthAnI vistRta jIvananuM kAryabaLa banI rahyo ane Aje 600 jeTalI keLavaNI banatI jatI pravRttione kharca karmavIranAM patnInuM jhaverAta vecIne , saMsthAonuM astitva A eka mANasanAM kArya tathA mArgadarzanane kADhavAmAM Avato. vidyArthIe je kAma karatA tenAthI temanuM pitAnuM AbhArI che. ' kharca te nIkaLI jatuM paNa zikSaNuM mATe ghaNuM vadhAre kharca thatuM. pite kolhApura gayA ne keLavaNIne jIvanakArya tarIke apanAvI, paNa have te A kArya eTaluM prakhyAta thaI gayuM che ane e pahelAMthI ja dharma ke jJAtine kAraNe jemane vikAsa kuMti banI gaye janatAmAM enI prazaMsA paNa eTalI badhI thAya che ke dAna tyAM cAlyAM ja . hoya evA garIba yuvAnonA udhdhAraka mATenI pravRti te emaNe Ave che. meTA bhAganI jarUriyAtane te sarakAra taraphathI maLatI apanAvI lIdhI hatI. grAnTa pahoMcI vaLe che.' 17 varasanI uMmare, eka harijana bALakane potAne ghera jamavA punAmAM chAtrAlaya belAvIne bhAurAve enA jUnavANI jaina kuTuMbane caMkAvI mUkyuM hatuM. 1932 mAM karmavIre eka bIjuM chAtrAlaya punAmAM khelyuM, ene .. gusse thayelI mAtAe juvAna bhAurAvane sakhata mAryo. bhAurAvane uddeza mukhyatve punA vistAramAM AvelI kolejomAM bhaNatA vidyArthIone samajAyuM ke pite ghare haze tyAMsudhI harijanane joie teTalI madada ' rahevA mATenI sagavaDo pUrI pADavAnuM hatuM, ane Aje paNa te e ja. ApI zakaze nahi. ethI jyAre te kolhApura gayA tyAre emaNe ene pramANe kAma kare che. * * - - - pitAnI sAthe lIdhe ane tyAM zikSaNa maLe evI vyavasthA karavAmAM be chAtrAlayanI saphaLatA viSe khAtrI thayA pachI zrI, pATilane madada karI. lAgyuM ke temaNe je karyuM tenAthI te mahArASTranA eka ati nAnA ' svAlaMbI zikSaNa : * varganI ja keLavaNInI jarUriyAta saMtoSAtI hatI. tyAra pachI emaNe A mAtra zarUAta hatI ane karmavIra (je nAme teo Aje satArAnA tamAma gAmaDAMomAM zALAo zarU karavAno nizcaya karyo. 5, jANItA che) eka susta keLavaNIkAra banyA tyAre sarvaprathama temaNe dekhItI rIte ja A kAma muzkela hatuM, e vAta e jANatA harijanane ja vicAra karyo. enI pAse potAnI bhAgye je kAMI milakata hatA, kAraNa ke ghATanI taLeTImAM patharAyelAM nAnAM nAnAM gAmaDAMnI hatI, paNa ene lAgyuM ke kacaDAyelA ne anya garIba varganA leke janatA keTalI garIba che tene temane sAro e khyAla hatuM, mATe zikSaNa te maphata ja rAkhavuM joIe. emaNe eka evI yojanA ema chatAM Aje 557 prAthamika zALA, 1 mAdhyamika zALA, ghaDI kADhavAno prayatna karyo, jemAM vidyArthI pote ja pitA pUratuM kAma eka koleja ane traNa TrenIMga koleja rAyata saMsthAne ja AbhArI ' karI zikSaNa meLavI zake ane ene rokaDa nANAnA rUpamAM kaI paisA che. keTalAMka nAnA gAmamAM hajuye zALAo nathI; Ama chatAM sAruM che ApavA na paDe. ', evuM kAma A dizAmAM thaI zakayuM che. ' . . - zrI. pATila A vicAra saMtoSakAraka rIte vyavahAramAM mUkI zake ' , ' ' zikSakenI tAlIma , e pahelAM te keTalAMya varase vItI gayA. be vakhata eNe satArAnA '' 1930nI zarUAtathI zikSaka tAlIma zALA (TIcarsa TrenIMga yuvAne amuka vakhata mATe kArakhAnAmAM kAma kare e kAryakrama ghaDa, koleja) karmavIranA kAryanuM eka mahatvanuM aMga banI rahyuM. temane paNa pachI 1927 mAM temaNe e vicAra paDatA mUko. tyArapachI temaNe samajAyuM hatuM ke prAthamika zALAo sthApavA mATe zikSakonI jarUra che pitAnuM dhyAna zALA tathA chAtrAlayo para ja kendrita karavAno nirNaya karyo. ane ene mATe. egya tAlImanI AvazkatA che. - 1919mAM pote ja sthApelI rAyata zikSA saMsthA dvArA zrI. ' '' adhyApaka vighAlaya , pATIle 1824mAM eka chAtrAlaya zarU karyuM. enuM nAma kolhApuranA 1835nA sapTembaramAM karmavIre eka nivRtta sarakArI amaladAra gata mahArAjA chatrapati zAhu parathI pADavAmAM AvyuM. chAtrAlayane sAthe maLIne sAtArAmAM mahAtmA phule AdhyApaka vidhAlaya zarU karyuM. sahuthI prathama ekamAtra vidyAthI eka harijana hate. * pahele je varase 21 zikSakoe nAma noMdhAvyA. zavA kAryo kema samajAta mATe A Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 R tA. 15-9-51 paNa kAlejane khIje divase emAMthI mAtra sAta ja vidyArthIe rahyA. bIjAoe harijana sAthe rahevAnI nA pADI te koleja cheADI; je sAta rahyA te tamAma vane aMte temanI parIkSAmAM pAsa thayA. potAnI mAnyatAmAM aDaga kavIre jJAtibhedanI krAIpaNu dIvAla khaDI karavAnI nA pADI. aMte emanA ja vijaya thayo. zarUAtathI atyAra sudhImAM A kAlejamAM 1500 jeTalA zikSakAe tAlIma lIdhI che. gAmaDe gAmaDe zALA zuddha jaina 1938 mAM zrI. pATile gAmaDe gAmaDe zALA'nA potAnA kAryakrama para khUba AgrahapUrvaka bhAra mUkyo ane Akhare ene kaoNMgresa sarakAranA sahakAra sAMpaDayo. potAnA vidyArthIo ane zikSake mATe temane sarakAra tarI grAnTa maLI ane zikSakAne vArApherathI potAne ghera jamavA mATe laI jaine grAmavAsIoe temane sahAya karI. zALA jyAM sthapAI hatI evA keTalAMka gAmaDAMomAM mahArathI AvatA garIba vidhArthI e mATe paNa saMsthAe chAtrAlayA kheAlyAM. moTA bhAganI zALAo sAMja paDaye proDha zikSaNa vargo temaja mata pustakAlaye banI jatI. 1940mAM satArAmAM mahArAjA sayAjIrAva vidhAlaya sthApIne temaNe mAdhyamika zALAnA kSetramAM pravRti AdarI. tyAra pachI 1942mAM zikSikAo mATenI TrenIMga kAleja ane strI mATenA chAtrAlayanI sthApanA thaI. khIjI zALAo ane pustakAlaye tyAra pachI AvyAM. Aje sasthA taraphathI cAlatI tamAma zaikSaNika pravRti varase lagabhaga 9 lAkha rUpiyA jeTaluM kharca thAya che. paisA kharacyA lekhe lAge che, kAraNa ke lagabhaga 1000 zikSako 30 hajAra jeTalA vidhArthI one zikSaNa ApI rahyA che. pAchaLa che kavIra sAme atyAre je mATe mujhavatA prazna AvI ubhA te, 1 hajArathI vadhu vastIvALAM gAmanI zALAene ja grAnTa ApavI evA chellA sarakArI nirNayane pariNAme ubhI thayelI paristhiti aMgenA che. zrI pATIlanA aMdAja pramANe Ano artha ema thAya ke zALAnI sarerAza hAjarI rojanA 25 vidhAthI enI hAvI joie. paNa emanI meTA bhAganI zALAe nAnAM gAmaDAmAM che ane enI sarerAza hAjarI ochI hoya che. emane bhaya che ke sarakAranI Arthika sahAya vagara emAMnI keTalIka zALAo kadAca baMdha karavI paDe. ka vIrane madada karanArA temanA sAthIemAMnA eka akhUTa utsAhathI bharelA alavela methyu che, je chatrapati zivAjI kAlejanA navA prinsipAla che. kavIranA kAryanA teo lAMbA samayathI prazaMsaka hatA. jemAM musalamAna, brAhmaNA ne harijana chUTathI ekbIjA sAthe bhaLatA, evA eka jUnavANI jaine sthApelI kAlejanA vaDA tarIke eka khristIbhAI AvatA tyAMnA vistAramAM DIka ThIka kutUhala ne niMdA janmelAM, Aje kAmanI navanavI ceAjanA ghaDatA ne vidhArthIone satata utsAhita banAvatA tathA mArgadarzana ApatA De. methyu, navI lejamAMnI temanI ophIsamAM bese che, "have amArI pAse bahu adhikAra" nathI rahyA." e kahe cheH paNa ame dhaDatara karIe chIe te AgaLa ne AgaLa dhapyuM jaIe chIe.' 88 temanI karavAnI lADIne kheALAmAM mUkI bahAra nIkaLI paDe che, temanA kArya ne uDatI najare nihALavA AvelA kAI mulAkAtInI sAthe karIne tene badhuM batAve che. zALAnA 'divasanA vargo zarU thAya te pahelAM keTalAka samaya , 'agAuthI karmavIra temanA bhUkharA raMganI zetroleTa meTaragADI (temanA mitro ane prazasaMkAe cAra varasa pahelAM temane ApelI bheTa)mAM ane pachI mahemAnanI sAthe, satArAnA udyogI bajArAne vIMdhIne saMsthAnA sahakArI sTAra taraphathI te gADI haMkArI mUke che. A sTAra zrI, pATilanA satArAnA mULa dharamAM AveleA che ane tyAM atyAre temanAM 87 varasanAM dharaDAM mA potAnA pautrAnI sArasaMbhALa rAkhe che. sTAranA vyavasthApaka vIranA ja putra zrI, AppAsAheba pATila potAnA pitA sAthe vAta karavA mATe ghaDIeka thAbhI jAya che. enI vAta TUMkI ne jhaDapI heAya che. kAraNa ke thoDA ja samaya tyAM thAbhIne tenA pitA cAlyA jAya che. zrIjI mulAkAtasthAna che sahuthI prathama baMdhAyeluM chAtrAlaya. jIvAne tyAM vaDanAM jhADa nIce besIne bhaNe che, karmAMvIra AvatAM te tamAma temanA satkArArthe ubhA thAya che ane zikSakA TukA ahevAla Ape che. AsI ja te tyAra pachI 10 mAIla dUra AvelA AksIMja gAma bhaNI bhAratanA judA judA bhAgamAM bhAratIya senAnA sainikA che, te Tvise zevaraleTa gADI doDI jAya che. A gAmanA 700 mANasomAMthI 425 AsIjamAM zALA cAlu nahAtI ane meTA bhAganA vidyArthIe eka navA kUvA khAnnAnA kAmamAM lIna hatA. peAtAnI zevarAleTa gADI ane nAnAM bALakAnAM TALAne peAtAnI pAchaLa AvavA ne, kavIra jhaDapathI AsI janI zerIone vIMdhIne keTalAka bhAga sarakArane hastaka che, tyAra pachI e temanA eka bhUtapU zALAnA makAna tarapha jAya che, enI tapAsa kare che. A zALAno vidhArthI sAthe cA pIvA cAle che. bhAjanane samaya Tu heAya che. khAlI vItAvI devA mATe ahIM samaya nathI. bapore pharmavIra temanA prathama chAtrAlaya para paheAMce che. thoDA vidyArthI tyAre khetaramAM kAma karatA hoya che. cIdhe che. "gaye '' A 'zeraDI jue tA'-ga pUrva ke te AMgaLI varase, ame za. 5,000 no pAka vecyA hatA." kAleja-vidhArthIonI senA' Ave che. satArAnA khIjA vibhA gamAM AvelI temanI chAvaNImAMthI ahIM sudhI, te Akhe raste cAlatA AvyA che, paNa temaNe paNa khetaramAM kAma to karavuM ja sAMjanA vALu mATenI bhAkharI vaNavA jAya che. joie. eTalAmAM jIvAnonuM eka jUtha chAtrAlayamAMthI rasoDA bhaNI kAma kare! mahemAnane dhare lai javA mATe ahIMnI vidAya letA kavIra nizvAsa nAkhIne kahe joyu ne ! A kaIMka che te paNa mArUM kAma haju kAMI pUrU thayu' nathI ! gAMdhIjIe lakhyuM" hatuM: 'kabIra bhAurAMva pATIle janatA mATe je kArya karyu che te kharekhara yazaprada che. te dI'jIvana ane prazaMsAne pAtra che.' vaidyakIya rAhata muMbai ane parAmAM vasatAM je jaina bhAI yA bahenane vaidhakIya rAhatanI, davA ke InjekzanonI tema ja DeAkaTarI upacAranI jarUra hoya temaNe dhanajI sTrITamAM Avela muMbaI jaina yuvaka saMghanA kAryAlayamAM tapAsa karavI. ratilAla cImanalAla koThArI, maMtrI, vaidyakIya rAhata AiMta zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI sUryakAMta tri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbaI, 2. mudraNasthAna Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra prabuddha jaina . . badhuM amane vicitralekha karavAmAM Avyo che karavAmAM Ave jevA samAjasevakAe tabI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA varSa : 13 - vArSika lavAjama muMbaI: 1 okaTobara 1lya samavAra * aMka: 11 rUpiyA 4 saMskRtisamanvayanuM eka moTuM kArya . sAdhanA' nAmanA marAThI sAptAhikamAMthI sAbhAra upakRta ane anuvAhita ) nAnapaNathI mahArASTramAM ThekaThekANe jaina kuTuMbane vasI rahelA gADha saMbaMdha hovAnA kAraNe ahiMsAvAdI mahAvIra ane arvaravAdI huM jotA AvyA hatA. paNa nAnapaNa daramiyAna A dharma viSe ke gauttamabudhdha viSe AtmIyatAno anubhava thavA lAgyA. A prakAranA samAja viSe amane bahu gheDI mAhitI hatI. jaina leke kIDI mAMkaDa vAtAvaraNa vacce jainenI eka abhinava dhArmika tema ja sAMskRtika jevA zudra jene mAratA nathI, pANI hamezAM gaLIne pIe che, temanAM pravRtti sAthe mAre saMbaMdha ubhe the. te pravRtti eTale paryuSaNa* maMdiramAM mUrtio nagna hoya che. ATalI ja mAhitI ame e vakhate vyAkhyAnamALA. . dharAvatA hatA. AgaLa upara jANavAmAM AvyuM ke jaine baTATA ke ' jaina leke jema AtmavAdI che tema ja karmavAdI che. Ama rIMgaNAM khAtA nathI. baTATAne jeTalI ane teTalA aMkura temAMthI hovAthI potAnA hAthe duSkarma thavAnA pariNAme anya jIvone * phuTe che, rIMgaNAmAM jeTalA bI teTalA jIva hoya che, eka baTATuMke je kAMI droha thayo hoya tenuM avAranavAra prAyazcita karavuM-A eka rIMgaNuM khAIe te eTalA jenI hatyA karavA jeTaluM pApa bAbata A dharmamAM meTuM mahattva dharAve che. lAge,-Ama samajIne jaine bahubIja ke bahuaMkura vanaspati khAtA nathI. :. hiMduo je pramANe haMmezAM aghamarSaNa athavA saMdhyA kare che, ' ' jainenI AvI jhINI : daSTi joIne amane. kautake thatuM ' ane khristIo pAdarI pAse karelA pApo kabula karIne je rIte kSamA meLave dhArmika niyamane teo avyavahArU evI antima kATi sudhI laI jAya che, te ja rIte jaina loke, pratikramaNa karIne pazcAttApa kare che ane che e rIte A badhuM amane vicitra lAgatuM hatuM. jJAnezvarImAM paNa pharIvAra AvA pApa nahi kare evI prArthanA kare che. te ahiMsAnuM vivaraNa karatAM A rIvAjane ullekha karavAmAM Avyo che. ' A kSamAyAcanAnuM kAma paryuSaNa parvamAM sAmudAyika padhdhatithI AgaLa upara jyAre ema jANavAmAM AvyuM ke palaMgamAM rahetA karavAmAM Ave che. A prAcIna prathAne paMDita sukhalAlajI ane zrI. mAMkaDone poSaNa maLavuM joIe ema samajIne jaine paisA ApIne paramAnada kApaDiyA jevA samAjasevakoe vAna ja rUpa ApyuM che.' palaMga upara suvA mATe tathA mAMkaDone A rIte manuSyaratanI ujANI lo pyAsI hajI lokamAnya tilake sArvajanika gaNezotsava cAlu karyo te prakAranI ja A ApavA mATe khAsa mANasane belAve che tyAre A jaina samAja . pravRtti che. A pravRtti sAme rUDhivAdI vRttinA lokone virodha hoya e : ' ' viSe eka jAtanI tiraskAranI lAgaNI ane anubhavavA lAgyA. 'svAbhAvika che. A vyAkhyAnamALAne amadAvAda ane muMbaImAM prAraMbha thaye. banne ThekANe A vyAkhyAnamALA meTA utsAhathI calAvavAmAM * ApaNA dezanA eka bhavya ane sakSama dharma saMbaMdhamAM . Ave che. A ja prakAranI vyAkhyAnamALA' bIje paNa cAle e ApaNane AvI uparachalI mAhItI hoya ane ApaNA dezanA eka e che vadhate saphaLa prayatna kalakattA, indora, jaLagAMva, dhuLIyA- vagere ' samartha samAja viSe ATalI adhurI ane vikRta mAhitI hoya e ThekANe thavA mAMDayuM hatuM. Ama hovAthI A pravRtti have sthAyI . kharekhara zaramajanaka gaNAya ema jyArathI lAgavA mAMDayuM tyArathI jaina svarUpe cAlatI raheze emAM zaMkA nathI. AnuM mukhya kAraNa e che ke , dharma viSe mAhitI meLavavAnA prayatnanI zarUAta thaI. ( A pravRttine jeNe pAyo nAMkhe che temanI dRSTi sAtvika, samAja. bauddha dharma ane buddha bhagavAnanA jIvanacaritra' pratye AkarSaNa hiteSI ane abhinivezarahita che. thayA bAda jaina ane bauddha, dhama-bana paraparA vaccenA bheda samajIne vyApArI jaina samAja kevaLa ' jhagaDAkhora samAja nathI. sarve levAnI IcchA thaI AgaLa upara jANuvAmAM AvyuM ke A banne prakAranA samAjamAM maLI haLIne vyApAra kara, pitAnuM hita sAdhIne paraMparA eka ja samaye bihAra - prAntamAM phelAvA pAmI hatI ane svakIya janenI sevA karavI ane 'sarveSa aviradhena' jIvanayAtrA temAMnI bauddha paraMparA laMkA, brahmadeza, siyA ane cIna vagere paDozanA yazasvI karavI AvA svabhAvanA jaina samAjamAM Adhunika sarvasamanvaya aneka dezomAM pusarI gaI hatI ane khristI dharmanI sarakhAmaNIe 'kArI saMskRtinuM vaLaNuM pedA karavuM-AvA AzayathI A vyAkhyAnabauddha dharmanA anuyAyIonI saMkhyA Aje ochI nathI. Ama mALAnI zarUAta karavAmAM AvI che. digaMbara-tAMbara mUrti pUjaka hovAthI A baMne dharmo viSe rAjakIya, sAMskRtika ane dhArmika-Ama athavA sthAnakavAsI evA bheda bhUlI jaIne mAtra jaina ja nahi paNa 'traNe daSTithI mArA dilamAM Adarayukata kutUhala unna thayuM. te jainetara samAjasevakAne paNa vyAkhyAna mATe AmaMtraNa ApavuM-AvI - sAdhucarita sva. dharmAnaMda kosaMbA sAthenA snehapUrNa saMbaMdhanA prathA prAraMbhathI ja pADavAmAM AvI che. dharmacintananA divasamAM , . kAraNe bauddha dharmanI puSkaLa mAhitI maLI ane gujarAtamAM jaIne khristI, musalamAna, pArasI ItyAdi dharmonA sajjanene belAvIne * rahevAnuM banatAM paMDita sukhalAlajI jevA aneka samAjahitaiSI prakAMDa temanI pAsethI temane dharmavicAra zAntithI ane AdarapUrvaka sAMbhaLavA vidvAne ane zrI paramAnaMda kApaDiyA jevA aneka premALa snehIone - sudhInI kakSAe A' samAja pahece che. dharmakAraNa, samAjakAraNa, - sahavAsa prApta thaze. mahAtmA gAMdhIe je ahiMsAdharmane satyAgrahanuM sAhitya, arthakAraNa ItyAdi saMskRtimalaka sarva viyenI carcA A rUpa ApIne eka navI saMskRtinI zarUAta karI tenI sAthe. atyanta vyAkhyAnamALAmAM karavAmAM Ave che. ' ' ' ' ' te prakAranI ja A R Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuddha jaina AvI vyAkhyAnamALA yojavAnu kA dekhAya che teTaluM sahelu nathI. viziSTa sabhyatAnI bhUmikA upara sarva kalyANukArI vicArene lokasulabha bhASAmAM rajI karanAra vakatA zodhI kADhavA, ane temanI sAthe vicAravinimaya karIne temanA viSayo nakkI karavA A rIte badhuM goThavavuM e ` sahelI vAta nathI. paryuSaNavyAkhyAnamALAmAM vyAkhyAna devA mATe jemane AmatraNa ApavAmAM Ave che temanI mAnavatA viSe, sAtvikatA viSe, tema ja samanvayakArI daSTi viSe sa koi ApoApa Adara anubhave che ane vyAkhyAtA upara paNa A AkhI pravRttinA vAtAvaraNane sAro prabhAva paDe che. * kArla eka pravRtti uttama prakAre cAlavA mAMDe che eTale turtAturata temAMthI eka saMsthA utpanna karavI, kAi eka kriyAtmaka pravRtti zarU karavI--AvA lAbha athavA meha utpanna thavA e taddana svAbhAvika che. paNa kAi eka vicArapravrutti Avu rUpa pakaDe che ane temAMthI kadi jomadAra- kArya pravRtti paNa cAlavA mAMDe che te paNu. tenA pariNAme vicArAnI vyApakatA temAMthI esaravA mAMDe che ane eka prakAranA abhiniveza zarU thAya che. AvuM bhayasthAna dhyAnamAM laIne payuSa NavyAkhyAnamALAnA saMcAlakAe A bAbatamAM Aja sudhI ahu moTA saMyama dAkhavyo che, ane vyAkhyAnamALAne kAi eka karmapravRttimAM vahetI na karatAM vyAkhyAnamALAnI kakSA bane eTalI uMcI karatA rahIne tenI upayogItA vadhAravI ane samAjamAM vicArakSamatA ane dRSTinI dhyApakatAne bane teTale vega ApavA - A mULa uddezane te AgrahapUrvaka vaLagI rahyA che. ApaNI vasantavyAkhyAnamALA ane hemantavyAkhyAnamALA jeTalI A pa paNavyAkhyAnamALA vyApaka ane saraLa nathI. eka viziSTa sAMskRtika kArya karavAnA dRDha nizcayapUrvaka A pravRtti calA-- vavAmAM Ave che. gujarAtI, marAThI, hiMdI, urdU vagere aneka bhASA kholavAvALA vaktAone khelAvavAmAM Ave che. sarva dharmonuM vivaraNa ane tattvana temAM karAvavAmAM Ave che ane vyApaka arthamAM dhArmika kahI zakAya evA vAtAvaraNamAM jIvananA sarva aMgopAMganuM rahasya lokA samakSa raju karavAmAM Ave che. sadbhAgye zrI. kedAranAthajI jevA mahArASTrIya sAdhupuruSe A pravRttimAM potAnI AtmIyatA dAkhavI che. Ama hAvAthI muMbaInI A vyAkhyAnamALA mahArASTra--gujarAtanA sajjanAnA sahakAryanI nika banI che. kharI dhArmikatA bhinna bhinna vargone joDe che, najIka lAve che ane svArtha, abhimAna ane sa- citatAnA nAza kare che--A tattva oLakhavA mATe A vyAkhyAnamALA eka uttama sAdhana banI rahela che. kAkA kAlelakara tA. 1-1051 patrakAre uMce lAvavAnuM che. paNa A badhA vividha viSayonA uparachallA lekho lakhI-lakhAvIne chApI mAravAthI e . artha nathI saravAnA. emAMnA pratyeka viSayanA cheka nAnAmAM nAnA aMgaupAMga sudhInuM jJAna prajAnI nasamAM utAravAnu mahAbhArata kAma e che. utAravA ma udAharaNuM tarIke eka kalAnA viSaya laIe. emAM eka sthApatyaklAnA jJAna sAthe keTalI badhI vastuo Ave ? ApaNI AtreAhavA ane sAmAjika chevanane anurUpa gRharacanA, ApaNA sAmUhika jIvanane anurUpa madirA, nATayagRhA vagerenI mAMDaNI, ApaNI prakRti sAthe meLa le tevAM tenAM ghATarUpa te suzobhana, e suobhAmAM pAchA zilpa ane bhAskanA aneka prakAra, e badhAMno paricaya Ave. sAmAjika jIvanane sparzatI kalAmAM ApaNAM vAsaNukusaNAnA upayAgAnusArI ghATa, ApaNA gRhasAdhane te upaskarA, ApaNAM khALAnAM ramakaDAthI mAMDIne devadharanI mUrtio sudhInAMnI rUpAkRti, ApaNAM kApaDa uparanI bhAtA ane raMgayojanA pAchaLa rahelA mAnasataMtranA tathA aitihaMsaka para parAnA - tAra, ApaNAM pagarakhAMthI mAMDIne hathiyAra sudhInI vastu pAchaLanI upayogadaSTi ane rUpadRSTinI samajaNa emAM Ave. citrakaLAnI vAta karIe teA jaLaraMgI, tailara'gI ke rekhAMkana, vUDakaTa, Iciga ke DrAIpoInTa Adi padhdhatinu bhalabhalA bhaNelAone ye Aje jJAna nathI. A te ApaNI cAkalA ane kAkalA (fine arts and applied arts)nA vistArane mAtra uDatA khyAla Apyo. e ja prakAre vanasparzI ekaeka viSayanI jhINAmAM jhINI vigatanuM jJAna ane samaja prajAne ApavAnA dha patrakAranA che. sAceA patrakAra eTale zuM? (kumAra'nA taMtrI zrI. bacubhAi rAvatane gujarAta sAhitya sabhA taraphathI thoDA samaya pahelAM raNajItarAma suvarNa caMdraka arpaNa karavAmAM AvyA te prasa ge zrI. bacubhAI rAvate ApelA maha-tvapUrNa vyAkhyAnamAMthI uSkRta-) patrakAratvano athaeN sAmAnya rIte, samAcAro ApavAnu tathA amuka viSayo paratve prajAmata dhaDavAnuM kArya, eTalA ja ApaNe tyAM thatA joie chIe. paNa A ghaNI saMkucita dRSTi che. vastutaH te prajAnI sarvAMgINa keLavaNInI javAbadArI patrakArane mAthe che. prajAnAM rAjakIya ane sAmAjIka daSTibiMdu dhaDavA tathA vikasAvavA uparAMta tathA tenAmAM rASTrIya asmitA, sAMskRtika gaurava ke bahu te vizvabhadhruttvanI bhAvanA pragaTAvavA uparAMta prajAnA jIvananA ekaeka pAsAne upasAvIne UjaLuM ne surekha karavAnI dRSTivALA prajAzikSaNanA eka sucitita, nizcita ne vyavasthita kAryakrama patrakAra pAse hAvA joie. prajAnA dehadhaDatara ne ArAgya, AcAra vicAra ane vyavahAra saMskAra, khorAka pozAka ane gRhavyavasthA, vepAra vaNaja ane a kAraNa, rIMgarAga ane manorajana, nItimattA ane dharma dRSTi, jJAna vijJAna ane sAhityakalA vagere jIvanane sparzItA ekaeka viSayamAM prajAne mAhitagAra karI, tene keLavI tenI samajadArI ane buddhizakitanu dhoraNa kAI kaheze A te kArya zALA kAlejanA abhyAsakrama jevI vAta lAge che. nA, tethI ye vadhAre; zALA-kAlejamAM te prajAnA amuka ja vayano ane amuka ja kakSAnA varga jaI zake che. paNa vamAnapatra tA prajAne ekeeka varga vAMce che. mAtra savAre ke sAMje maLatI navarAzamAM vAMcatA vepArIo, mahetAjI ke anya nokariyAto, yA kAmakAjamAMthI paravArelA strI varga ja nahi, paNa paherAparathI chUTelA polisa, meTaramAM zeThanI rAha jotA zo, hajAmanI dukAnamAM potAnA krama AvatAM sudhI esI rahelA mIla-kArIgara, echI gharAkIne vakhate poro khAte 'kADiyA kAchIyA jevA nAnA dukAnadAra varga-evA prajAnA ekeeka dharo mANasa patra vAMcatA hoya che. patrakAre A vizALa phalaka potAnI najara samakSa rAkhavAno che. ane enA zikSaNanI dhruvI gaMbhIra javA bahArI potAnI che teno khyAla rAkhavAnA che. zALA--kAlejanu kSetra to amuka hada sudhI ja paheAMce che. tene anusaMdhAne keLavaNI taMtu lane patrakAre prajAne AgaLa laI javAnI che. emAM zALAkAlenjanu lAMkAnuM jJAna tene amuka bhUmikA pUratuM ja khapa lAge che. ane te paNa bahu ja maryAdita vatu. eTale teNe te potAnA kAryanI paripATI navI ja laDavAnI che. jUnI bhUmikA upara AgaLa caNatara levA uparAMta keTalAka pradezA te teNe navA ughADavAnA che. jarA mahattvAkAMkSI zabda vAparIne kahu to Encyclopaedic Knowledge teNe prajAnI mAnasabhAmamAM sIMcavAnu che. pahelI najare e zabda mahattvAkAMkSI lAge; paNa tattvataH tA, jJAnanI ekaeka zAkhAmAM prajAne praveza karAvavAnA vizALa phalaka jo ApaNe svIkArIe chIe te e zabda sAthe banI rahe che. AvI vizALa ane gaMbhIra javAbadArI 'jenA zire che te patrakAra te prajAnA gurUsthAne che. samasta ja.--samudAyanuM uddhRraNa ke patana tenA hAthamAM che, te satyasaMkalpapUrNAMka dhAre te eka suciMtita, vyavasthita, rekhA tAra kAryakramadrArA, dhImA paNa sthira ne nizcita rUpamAM A parAkSa keLavaNI vaDe, . ekAda be tapamAM te AkhA prajAsamudAyanuM mAnasa svastha, nirAmaya, vikasita ne unnata karI zake. potAnA AvA gurUsthAnanI javAbadArInA bhAnavALA sAcA patrakAra, eka kaniSTha zikSakanI jema, sacita 'dha buddhipUrNAMka, prajAzikSaNanA vividha mArgo ane sAdhanAnA vicAra karyA ja kare che. ha Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-10-pa1 hindu saMskRtinuM prathama lakSa vicAravAnuM e che ke varNa dharma ApavAnI paNa jarUra nathI. ane bhAratIya saMskRtino pokAra cAlu cIlAthI kAMIka navuM karavAnI vAta hoya tyAM cAre korathI virodhane kAraNe kayAranI marI cUkI che. bhAratIya saMskRtinI rakSAne, * saMskRtinA vaMsane kelAhala mace che. hindu koDa bIlane laIne vaLI nAme e yajJasaMskRti hajAra prayatna chatAM have jIvita thaI zake temaNe pAchA e kolAhala zarU karavAmAM AvyuM che ke ethI te hindu saMskRti- nathI. rakSA te thaI zakI ja nathI eTale have tenI rakSAne paNa prazna bhAratIya saMskRtine hAra thaI jaze. e TANe e vicAravuM prApta nathI. tene sthAne ahiMsaka yane dAkhala thayA. te paNa maTe bhAge, thAya che ke evI te kaI hindu saMskRti che jenA nAzane bhaya vAre vAre bhAratIya jIvanamAMthI vidAya laI cUkayA che. AcArya dayAnaMde vaideka dekhADavAmAM Ave che. dharmanA uddhArane nAme e ahiMsaka yane pracAra pharI zarU karyo, paNa . hindu saMskRtinuM prathama lakSaNa je kaMI sarvAnumata hoya te te temane paNa e bAbatamAM keTalI saphaLatA maLI te ApaNI sAme ja che. e che ke varNAzrama dhama. paraMtu emAM vicAravAnuM e che ke varNadharma e paristhitimAM bhAratIya saMskRtine nAme e yajJasaMskRtine punarjIvana ke ane AzramadharmanuM kayuM rU5 rakSaNIya che. vedakALamAM te varNa dharmanuM rakSaNa ApavAnI paNa jarUra nathI. ane svayaM loko ja e kazuM karavA nAma nizAna nathI. Aje je jAtio che evI jAtio ane mAgatA nathI paNa spaSTa che. eTale pharA je vastu . ja galA vigenI kalpanA vedakALamAM hatI nahi ane Aje je jAtino AdhAra hovAthI bhAratIya choDI cUkayA che tenA punarUdhdhAranI vAta karavI temAM janma--roTI-eTI vyavahAra mAnavAmAM Ave che te koI dAvahAra mAtra keTalAka loDhAnA svArtha sivAya bIjuM kazuM tatva nathI. e yujJa- vaidika lekamAM pracalita hovAnuM kAI pramANa nathI, vikALanA aMtima saMskRtine saMpUrNa bhAratanI saMskRti kahI paNa na zakAya. ' kAraNa ke bhAgamAM varSonI kalpanA thai e sAcuM, paNa temAM paNa prAdANa prAraMbhathI je jaina zramaNe 'tane virodha karatA AvyA che. eTale bhAra " ' . brAhmaNa ja rahe ane kSatriya 'kSatriya ja rahe e niyama nathI, arthAta tIya saMskRtinenAme enA paiNu punaruddhAranI AvazyakatA nathI. . mAtra janmane kAraNe koI paNa eka jAtine mAnI levAmAM AvI hoya evuM judA judA vargone kAyadAnI dRSTie judA judA adhikAra hatA. nathI. brAhmaNukALamAM varNavyavasthA janmane kAraNe dRDha thaI, paNa temAM temAM brAhmaNone kAyadAnI draSTie sarvAdhika lAbha hatA ane zudrone paNa TI-eTI vyavahAra je arthamAM Aje jAtinA mULamAM manAya sarvAdhika geralAbha. bhAratIya saMskRtinA punarsadhdhAra ke rakSaNane nAme - che e kaI vyavahAra sthira thayA na hatA. badhe AjanI hajAre A vIzamI zatAbdimAM aparAdhanI samAnatA chatAM sajAnI asamAnatA jAtio ja te vakhate na hatI, mAtra cAra varSe hatA. vaLI e ja varNadharmane nAme koI paNa bhAratIya TakAvI rAkhavA mAgatA nathI. ane kALamAM jenee ane tyAra pachInA kALamAM jaina ane bauddhoe e jUnI vyavasthA aMgrejonA rAjyamAM paNa lagabhaga naSTa thaI cUkI hatI. prakAranI janmanA kAraNe varNavyavasthAne virodha karyo hate. pariNAme ane e vyavasthAne nAza te te pahelAM paNa zarU thaI cukayo hato. ApaNe joIe chIe ke brAhmaNa ane zramaNa banne vaganA saMnyA. eTale have e vyavasthAnuM punarjAgaraNa karavAne e ja artha thAya sIomAM evI koI vyavasthA TakI zakI nahi. gRhasthavargamAM e ke ApaNe pALe sabhya manuSyanA nyAyanA sthAne jaMgalI mAya vyavasthA TakI rahI, paNa temAM paNa brAhmaNonA' hajAra prayatno chatAM dAkhala kare. huM nathI dhArate ke AjanA zrI zaMkarAcAryonI hajAra samasta bhAratavarSamAM ekarUpatA rahI zakI nathI." paMjAbanA brAhmaNanA , lIlo chatAM Ajane bahumatasamAja e vyavasthA pAchI lAvavA ane dakSiNanA brAhmaNanA bAhyAcAramAM jamIna-AsamAna jeTaluM aMtara saMmata thAya. ' , rahyuM che. vaLI rAjaputAnAnA aneka rAjaputoe pitAnI kanyAone ' aneka rAjaputa patanI kanyAone strIonA samAnAdhikAranI vAta laIe to vaidika yugamAM te zuM ste gaNAtA musalamAnene ApI hatI temAM temane kazuM ajugatuM paNa upaniSadakALa sudhI' nArI purUSa samevaDI gaNAtI. paNa jema jema . nahetuM lAgyuM. alabatta tyAre keTalAka evA hatA jemaNe e bAbatane , purUSa svArthI thate gaye, tema tema varNa dharmanI rakSAne nAme teNe strIne virodha karyo hato, paNa pramANamAM te aparvAdarUpa hato. eTale e ja e dabAvavA mAMDI, te eTale sudhI ke tenuM sthAna purUSanI saMpattimAM madhyakALamAM paNa Aja je arthamAM varNadharma manAya che te arthamAM sarvathA paLa nathI. vaLI hindustAnamAM zaka dUSNu-grIka, jevI aneka rakSAne nAme dabAvI zakAya tema nathI. strInI parAdhInatA e vaLI e jAtio AvI ane brAhmaNa ke kSatriya banI beThI ane Aje temanA manA bhAratIya saMskRtinuM sadAkALa anivArya aMga rahyuM paNa nathI. vaLI, mULane paNa pa nathI evuM rakatamizraNa thaI gayuM che. dhaNu brAhmaNe AkhA vizvamAM jyAM lokazAhIne nAme sarvasamAnAdhikAranI ghoSaNA thaI kALA che ane ghaNuM zudra dhaLA che. e paristhitimAM vaNadharmanI rakSA rahI che tyAM bhArata pitAnA ardhagane gulAmImAM saDavA daI pitAnA ja, bhAratIya saMskRtimAM sarvathA thaI che' ema mAnavuM pramANuvirUdhdha che. eTale samAjane alahIna karavA tatpara thAya e saMbhava paNa nathI. eTale, mAnI zakAya ke atyAre janmane kAraNe jAtivyavasthA che te sAcuM che, 3 , bhAratIya saMskRtinA nAme strIone dabAvavAnuM zakaya ja nathI ane - te bhAratIya saMskRtinuM maulika ane anivAryo aMga nathI ane Avazyaka paNa nathI. ' tethI ja te rakSaNIya paNa nathI. ' ' vaLI strIonI sarvathA parAdhInatA samasta bhAratavarSe kadI . vaLI AjanI jAtivyavasthA ane te kALanI varNavyavasthA paNa svIkArI paNa nathI. jaina ane baudhdha jevA zramaNamAM praveza eka nathI. varNavyavasthAnuM bhraSTa rUpa te AjanI jAtivyavasthA che. prApta karIne sAmAjika dRSTie hIna gaNAtI strIe paNa pUjya banI ane have je e bhraSTa rUpane bhraMza ja thavA beThA che te tene bhAratIya gaI che eTaluM ja nahI, paNa purUSonI jema ja AMdhyAtmika kalyANanuM saMskRtinA amara pratIkanI jema vaLagI rahevAne kaze ja artha nathI. ucca lakSya prApta karavA samartha banI che. eTale strIonI, asamAnatA ane AjanA saMskAra te mAge che vizvabaMdhutva- e vizvabaMdhutvanI udAtta e bhAratIya saMskRtinuM aMga kahI na zakAyuM. te pachI tene rakSaNane bhAvanA sAme jativAdanI nikRSTa bhAvanA bhAratIya saMskRtimAM jUnI prazna ja upasthita thato nathI. , , hoya chatAM TakAvavA yogya te nathI ja. : ; , '' have Azrama dharma viSe vicAra karIe. eka samaya evai, hatA. vaLI vedakALa pachI varNadharma te e hatuM ke brAhmaNa, kSatriya jyAre AzramadharmanuM bhAratamAM nAmanizAna paNa hatuM ja nahi. vedakALamAM che "ane vaio yajJo kare. temAMnA amuka ya amuka vargo mATe niyata Azramadharma hato nahi. brAhmaNa-maNanA samanvayaMmAMthI AraNyaka kALamAM hatA. e yaMmAM gAya, azva ane manuSya suddhAMne mAravAmAM AvatAM. brAhmaNoe Azramadharma apanAvyuM. paNa e AzramadharmanuM pAlana ke bhAratanI ke hinduonI e yajJasaMskRti jaina ane baudhdhanAM tIvra anivArya nathI evuM zaMkarAcArya jevA samartha AcAryoe pratipAdana is te saMpattimAM Er gaNAvA lAgyuM. Aje strI jAgrata thai che sAya nathI. vaLI hindustAnamAM zAka-daNa-Dhoka nI bhArata nAme bAvI cA e paristhiti dhaNA badhA jAdhA thaI mAnI zakAya na karavA samartha banI che bhAvanA. bhAratIya saMta udAtta e bhAra hoya chatAM TakAvavA yogya na ravidha tA e hato ke bALako Azramadharma hatuM nahi bAbariyA. paNa e mAtrAmAM pratipAdana Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-10-51 nANAM gAmanI bahAra vAvaDI pAse maMdira najIka vaDanI nIce eka brAhmaNu sanyAsI ke jenuM nAma zrInAthajI hatuM. tenI pAse A TALu gayu ane tene pUchyuM ke tame varasAda kema bAMdhI rAkhya che? A praznanA javAbamAM A saMnyAsIe lekAnA TALAne samAvavA prayAsa karyo ke temaNe evI kA.i pravRtti karI nathI tema ja AvuM kAma karI zake evI kAinAmAM tAkAta nathI. A uparathI A sanyAsI jaina sAdhu sAthe maLI gayela che ema jaNAvIne tene mukhya apazabdo A pramANe vadha ane Azramadharma e be bhAratIya sa MskRtinA be staMbha jevI gaNAtI bAbatA ja tyAM tenA anivAva agarUpe sidhdha zreSTha zAtI nathI ane Avazyaka paNa gaNAtI nathI tyAM bIjI nAnI meTI ALatA viSe te vicAra karavAnI paNa jarUra nathI, saMbhaLAvyA ane mAra mAryo ane tyAMthI lekAnu TALuM gAma tarapha vatyu. ane gAmamAM dAkhala thaine jaitAnI dukAno luMTI, keTalAka jaine ne mAryAM ane tyAra bAda jaina upAzrayamAM dAkhala thaIne tyAM rahetA traNa . jaina sAdhuo upara khUba hIcakAro humalo karyo ane traNe sAdhune sArI rIte dhAyala karyAM. prabuddha jaina kara karyuM che, ane jaina baudhdha jevA zramaNAe paNa Azramadharma nA virodha karyo che. eTale AzramadharmAMne paNa bhAratIya saMskRtinA anivArya aMga tarIke mAnI zakAya nahI. tenA game teTalA lAbhA hAya paNa tene bhAratIya saMskRtinA anivArya aMga tarIke gaNI zakAya nahIM, e paristhitimAM tenA rakSaNa ke udhdhAranA prazna asthAne che. jene tenu` pAlana karavu hAya te bhale kare, paNa tenuM pAlana bhAratIya samagra prajA upara te lAdI zakAya ja nahIM, vastuta: saMskRti e vaheto pravAha che. e ekarUpa rahI zake nahI. vedakALanA manuSya Aje ApaNI samakSa AvIne hAjara thAya te atyAranA ane tenA samAja vacce bAhya ke AMtara asamAnatA eTalI adhI vadhI gai che ke te ApaNane tenI para parAnA gaNavA taiyAra na thAya ane ApaNe paNa tene potAnA pUrvaja mAnatA zaramAI..nadIpravAhamAM paDIne kharabacaDA patthara paNa zAlIgrAma banI jAya che tema saMskRtinA pravAhamAM paDelA manuSyA paNa uttarottara saMskRta thatA jAya che. e vikAsane vikRti gaNI pheMkI na daI zakAya. manuSya jo uttarazattara vikasatA na heAya te Aje vaidika kALanI jaMgalI dazAmAM ja te hAta karI pAchA e dazAmAM javA kAI taiyAra nathI. je bhAratIya saMskRtinA avAjane bulaMda kare che teo paNa vaidika lokAnI jema jaMgalamAM lAkaDA saLagAvI mAMsa zekI khAvA taiyAra nathI; to bIjAnI to vAta ja zI karavI ? eTale vastuta: je lekA sudhArAne virodha kare che teo ajJAna--bhoLI janatAne dhama ne nAme bhaDakAvavA sivAya bIjuM kazuM ja karatA nathI, te e spaSTIkaraNa karatA ja nathI ke bhAratIya saMskRtinA amuka tattvo 'amAre joie ane AjanI sarakAra e tattvAnA nAza karI rahI che. jo tema teo kare to turata temanuM ajJAna pakaDAI jAya tema che, kAraNa ke evuM kAI tattva nathI ke je anAdikALathI anivArya rUpe, bhAratIya saMskRtinu aMga banyuM hAya. je tattvo che te kALabaLe karIne samAjamAM dAkhala thayA che ane kALa ja tene nakAmAM gaNIne ghasI nAkhe che. e prakriyAmAM sthAyI jevuM kazuM ja tattva nathI. ane je sthAyI che, trikAlAbAdhita che te teA bhAratIya saMskRti to zuM kAI paNa saMskRtimAM badhdha nathI. te teA mAnava saMskRtimAM badhdha che ane sarvatra samAnabhAve che, tene te nAza krAi paNu kadI paNa karI zakyuM. nathI, karI zake paNa nahI e tattvo che ahiMsA, maitrI, vAtsalya ane enA jevA khIjA sArvabhauma guNA. dalasukha mAlavaNiyA keTalAka samAcAra ane noMdha ajJAna ane vaheme nIpajAvelA bhayaMkara upa-dava mAravADamAM AvelA 'nANA' nAmanA gAmamAM jaina sAdhu zrAvakA upara AsapAsanA lakAe tA. 17-9-51 nA rAja atyAcAra tathA karyAMnA je samAcAra chApAomAM pragaTa thayA che tenI vigata nIce mujaba che. A durghaTanAnA thoDA divasa agAu mAravADamAM AvelA bheDA nAmanA gAmamAM zrI nAthajI evA nAmanI sahI sAthe cIkI kADhavAmAM AvI hatI ane temAM jaina sAdhue sAthe maLIne pote varasAda aTakAvyA che evuM kAMIka sUcana hatu ane te mATe rajaputA, bhIlA vagerene 'nANA' gAma pAse kuMbhasAgara taLAva upara phrAnanA divase amuka samaye ekaThA thavAnI sUcanA ApavAmAM AvI hatI. A cIThThInA pariNAme Azare be thI traNa hajAra lokAnu TALuM upara . jaNAvelA sthaLe bheguM thayuM hatuM. A lokA pAse tIrakAmaThAM, talavAra, lokhaMDanI muvALI lAkaDI, kuhADAM vagere hathiyArA hatA. A bAbata viSe sattAdhIzanu puratu dhyAna kheMcavAmAM AvyuM che ane bhaviSyamAM AvI duTanA na bane te saMbaMdhe jarUrI pagalA bharAI rahyA che. A viSe ema paNa jANavA maLe che ke jo ke mAravADanA pradezamAM AvA banAva pahelIja vAra banyA che ema chatAM paNa agAu pIMDavADA, kheDA, vijApura vagere gAmomAM jaine sAme uzkeraNInA pari- NAme laoNkAnAM TALAM dhasI AvyA hatA, paraMtu te te gAmanA Age vAneAnI samayasUcakatA ane sAvadhAnInA kAraNe krAi mATe prasaMga A pahelAM banavA pAmyo nahAtA. upara vaNu velI duCTanAthI AkhA jaina samAjanA kline sakhta AdhAta lAge te svAbhAvika che, A bAbatamAM sattAdhIzoe purI tapAsa karIne AvI uzkeraNI karatA lAMkane saMkhta rIte dabAvavA joie, A humalAmAM bhAga lenAra AgevAnone sakhta zikSA karavI joie ane jaitAne tema ja jaina maMdiza tathA upAzrayAne jyAM sudhI Avu vAtAvaraNa cAlu rahe tyAM sudhI puratuM rakSaNa Apavu oie, sAthe sAthe A durdhaTanAnA svarUpane jainAe kharekhara samajI levu joie. kAraNa ke AvuM jyAre kAI eka kAmane lagatuM kAMIka anicchanIya ane che tyAre te kemanA laoNkAnI lAgaNI khUkha uzkerAyalI rahe che, kalpanA khUba kAma karavA mAMDe che ane tenI vivekabuddhi vikRta khanavAnu jokhama ubhuM thAya che. A durghaTanAne kevaLa eka kAmI kalaha tarIke cintavavI te megya nathI, varasAdanA abhAva ane leAnA dilamAM bhAvI viSenI cintA, A be bAbatanA lAbha laine amuka vyaktioe bhoLA lAMkAne bhamAvyA ke jaina gAjI sAdhue maMtarajaMtarathI varasAdane aTakAvI rahyA che ane ApaNA mATe durdazA pedA karI rahyA che. cintAvyAkuLa lokeAnA klimAM ATalI cInagArI basa hatI, khaDanI ga'jImAM 'taNakhA paDe ane pavana vAya ke AkhI gana saLagI uThe--Avu eDA ane AsapAsanA laoNkAmAM banyuM ane vahemanA mAryA lAMkAe viveka gumAvyA, jaMgalI banyA ane na karavAnuM karI beThA. or jaina samAja mATe kadAca AvI durghaTanA pahelI haze paNa harijA A rIte herAna thayAnI ghaTanAe hiMdanA gAmaDe gAmaDe ane zahera zahere aneka vAra noMdhAyalI paDI che. gAmamAM ke zaheramAM TAra maravA mAMDe ke kAMi upadrava zarU thAya ane lAkAte kAi caDAvanArA nIkaLe eTale pachI hirajanonuM AvI bane, Akhu gAma hAlI uDe ane harijanavAsa saLagAvI mUke ane hirajanonA hAlabehAla karI mUke. zrIjI e bAbata paNa ApaNe dhyAnamAM levI ghaTe che ke varasAdane lAvavAnI ke TALavAnI zakita kAI mAnavImAM heAvAne lezamAtra saMbhava nathI. vijJAna A dizAmAM mahenata karI rahyu che paNa temAM haju tene paNa kazI saphaLatA maLI jANuvAmAM AvI nathI. Ama chatAM paNa dorAdhAgA tathA jaMtaramaMtara karatA jaina jati viSe teo dhAre te varasAda aTakAvavAnI ane varasAda lAvavAnI tAkAta dharAve che.AvI pAyA- vinAnI mAnyatA, AmajanatAnA keTalAka vargomAM kaMI kALathI ghara karI Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jaita ane abhinivezA mAnavInI buddhine vIti kare che ane maulika vicAraNAnI tAkAta kema herI le che e hiMdu kArDa khIla vidhI caLavaLamAMthI ApaNane sArI rIte jovA maLe che. A khIlanI amuka eka yA bIjI kalama viSe matabheda hoya e samajI sakAya tevu che. ane tenA nIkAla paNa thaI zake che, paNa AkhA khIlanA mULamAMthI ja jyAre virAdha karavAmAM Ave tyAre ema ja samajavuM rahyuM ke hiMdu samAjanA amuka vargane sAmAjika rIta rIvAja ke kAyadAmAM nAno sarakhA paNa pheraphAra ... sa'mata nathI. kai paNa pheraphAranI jokhamamAM AvI paDe che ane dharmanA nAmanI bAMga pokAravAnu karo eTale temane mana hiMdu dharma, hiMdu saMskRti, hiMdu samAja-sa ekAeka zarU karI mUke che, vAta kAMi te A hiMdu kArDa bIla AkhA hiMdu samAjane eka kAyadA nIce saMgar3hita karatu hoine hiMdu samAje tene eka avAje AvakAravu sauthI vadhAre vizadha karI rahyo che. AkhA samAjanA bhAvI zreya karatAM joitu hatu paNa tene badale te samAjane rUDhicusta varga A khIlane paNa pracalita rUDhinI rakSA temane mana vadhAre AdaraNIya che. ekapatnIvratadhArI rAmacaMdranI pUjA karanArane eka patnIvrata * kujiyAta karanArUM kAyadAnuM anuzAsana pasaMda nathI, purUSapakSe chuTAcheDAnI ghaNA aMze garaja sAranAra bahupatnI prathAnA vArasadArane asAdhAraNa virala saMyogomAM purUSa yA strIne lagnabaMdhanathI mukti maLe te pasaMda nathI. strI-purUSa samAnatAnA Adarzane AgaLa dharanAra potAnA putraputrone prati-samabhAgI karavA Icchato nathI. A te kevI vicArajaDatA ? A pArlAmenTa te khalAsa thaI, paNa jyAM AvI AMdhaLI rUDhIpUjA pravarte che ane tyAM dharma jhanuna, buddhinAM sa dvArA baMdha karI zake che tyAM have pachInI navI dhArAsabhA paNa hiMdu kADa khIla saMbaMdhamAM kaI rIte AgaLa cAlaze ane e saMdha A bAbatamAM kyAre kAzIe pahoMcaze enI kalpanA Aje AvI zakatI nathI. tA. 1-10-11 rahelI che. AvA ti ane jaina sAdhuo vacce sAmAnya lokone mana bahu bheda nathI hotA. upara banelI durdhaTanA AvI lokamAnasamAM uDe uDe paDelI mAnyatAmAMthI pedA thavA pAmI hoya ema anumAna thAya che. A uparAMta prastuta ghaTanA pedA thavAnA khIjAM paNa kAraNeA hAvA sabava che, paNa te viSe haju kAI spaSTa prakAza paDayo nathI. A rIte vicArIne A durdhaTanA e jaina samAja sAme vyavasthita rIte yojAyalA kAvatrAnu pariNAma che athavA te jaina vidhI kAi dezavyApI hIlacAla ke valaNamAMthI A ghaTanA pedA thai che evA atizayatAbharyo kAlpanika raMga A ghaTanAne ApavAnI jarA paNa jarUra nathI. A eka prakAranA sAmAjika apakAlIna upadrava che, ema samajIne tene vaira virUddhanuM rUpa ApavAne badale samabhAvane dhAraNa karavA ane tyAMnA lokonu ajJAna ane vahema dUra karavAnA prayatna karavae AvI durdhaTanAnI punarAvRtti aTakAvavAno sAco upAya che e ApaNe barAbara samajI laIe. ApaNA dilamAM ApaNA viSe sAco prema ane sevAbhAva haze te tenA ApaNA viSenA vahema ane pUrvagraho bahu lAMe vakhata TakI zakavAnA ja nathI. evI zradhdhA ApaNe dhAraNa karIe. ke paDozI, hiMdu koDa khIla vaLI pADuM AgaLa ThelAyuM - hiMdamAM vasatA hiMdusamAja upara aMgata kAyadAnuM ekasarakhuM dhAraNa sthapAya ane lagnasaMsthA tema ja vArasAhakanA saMbaMdhamAM badalAyalA kALane anurUpa ane strI--purUSasamAnatAnA Adezane biMbita kare evA jarUrI pheraphArA thAya e AzayathI ghaDavAmAM AveluM ane chellA pAMca varSathI dhArAsabhAnI eraNa upara TIpAtu ghaDAtu ane Ama tema pachaDAtuM. hiMdu koDa bIla A vakhate paNa pAchuM AgaLa DelAyuM ane have. te navI cuTAyelI dhArAsabhA maLe tyAM sudhI mulatavI rakhAyuM-A eka atyanta duHkha upajAve evI ghaTanA che. Ama banavA mATe AjanI sarakArane jarA paNa doSa devo ucita nathI. kAraNa ke A bAbatamAM sarakAra ekasarakhI niSThAthI kAma karI rahI hatI ane cAlu dhArAsabhA purI thAya te pahelAM hiMdu kArDa khIlane kAi paNa rIte pasAra karAvavu evA sarakAranA kharA dilano Agraha hatA. paNa vartamAna dhArAsabhA ke jyAM kaoNMgresanI bahu moTI bahumatI che, te dhArAsabhAnAM sabhyomAM ja jyAM.e mata pravarte che ane khIlane AgaLa vadhavA devAmAM jAta jAtanAM vizrvo nAMkhavA e ja jyAM. keTalAka sabhyonI svIkRta nIti che tyAM sarakAra zuM kare ? ', A hiMdu kADa khIla sAme dezamAM je prakAranuM vidhI Andolana ApaNe joI rahyA chIe te AjanuM lokamAnasa hajI keTaluM rUDhigrasta che ane kAi paNa dizAe AgaLa vadhavAmAM keTaluM pratikuLa che tene sArA khyAla Ape che. A AndolanamAM mAtra abhaNa, ajJAna, ke bhALA laoNkA ja bhAga le che ema nathI, paNa tenA mekhare aneka ucca keLavaNI pAmela, prakhara buddhizALI vyakitao najare paDe che. pUrvagraho liMgAyatane lAgu paDe che. hiMdu kADa khIla virodhI AndolanamAM jaine e A hiMdu kADa khIla hiMduo uparAMta jaina, zikha, bauddha tathA potAnA sura purAbyo nathI e vismayajanaka tema ja AnaMdajanaka che. A prazna puratu temaNe kALabaLane ThIka ThIka eLakhI lIdhuM che ema jarUra kahI zakAya, ane te mATe tene kharekhara abhinanda ghaTe che. zrI, khakhalacaMdra kezavalAla meAdInAM svaga vAsa hiMdu kArDa khIla jevA eka pragatizIla sAmAjika prabaMdhanI AvI dazA thAya e zuM sUcave che? ane te paNa kAMgresIone hAthe AnuM zuM kAraNa ? A bAbatane vicAra karatAM mAluma paDe che ke kAMgresanA anuyAyIomAM moTe bhAge AjhAdInI prApti sivAya khIjuM kAMi dhyeya ke jIvana darzana hatuM ja nahi, AjhAdI Ave eTale e AjhAdIne sthirapratiSTha karavA mATe, dezanI Ama prajAne sukha tema ja unnatinA mArge laI javA mATe Arthika tathA sAmAjika kSetramAM kayA kayA prakAranA pheraphArAnI AvazyakatAanivAryatA ubhI thAya che tenuM tA. 17-9-51 somavAranA roja zrI. amalacaMdra kezavalAla medInA 51 varSanI umare thayelA akALa svargavAsathI jaina samATe eka jANItA pratiSThApAtra vyApArIne 'gumAvela che. temanA pitA zrI. dezavalAla premacaMda modI amadAvAdanA eka jANItA vakIla hatA ane jaina sAhityanA akhaMDa abhyAsI ane sArA jANakAra tathA saMzodhaka hatA. bhAI babulacaMde sAdhAraNu Arthika paristhitimAM potAnuM jIvana khUba AgaLa vadhyA. temaNe sAikalanA vyApArathI zarUAta karI ane zarU karyuM ane vyApArIkuzaLatA, satata udyoga ane khaMta vaDe te sabadhamAM te bahoLA anubhava dharAvatA hatA ane mubanI amuka pachI te rakhkharI vastuo banAvavAnI phekaTarI ubhI karI. vyApAra bahu ochAne bhAna hatuM. pariNAme AjhAdI AvyA bAda nAnA meTAmeTI vyApArI peDhIne vyApAra sabaMdhe, niyamita salAha ApavAnuM prazno upara mahAsabhAvAdIne jAhera rIte ke khAnagI rIte eka yA khAi bhAgalAmAM ApaNuM vaheMcAI jatA joIe chIe, ane krAntikArI kAI paNa kAyadAne pasAra karAvavAmAM bhAta bhAtanI muzkelIo ubhI thatI mAluma paDe che. kAma paNa teo karatA hatA. te bhAre vyavahArakuzaLa kAryakartA hatA ane kAI paNa vyApArI bAbatAne lagatA ke sAmAjika bAbatane lagatA jhagaDAonA nIkAla lAvavAmAM tema ja pakSakAro vacce bAMdhoDa karAvIne samAdhAna karAvavAmAM temaNe aneka prasaMgoe bhAre, kAbeliyata dAkhavI hatI, zvetAMbara mUrti pUjaka jaina vibhAganI muMbainI aneka saMsthAomAM teo joDAyalA hatA ane zrI mahAvIra jaina vidyAlaya ane jaina zve. mU. kAnphransanA te eka agragaNya kA kartA hatA. Aje jyAre madhyama varganA TavAno prazna ATalA jaTila banI eDa che tyAre temanI jevA vyavahAradakSa purUSanI ApaNane khUba jarUra hatI. uMcuM cAritrya, uMDI sahAnubhUti ane kAine paNa upayogI thavAnI Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jaina tA. 1-10-51 tatparatA A temanA viziSTa guNA hatA. jIvana sAduM, vRtti dharma parAyaNa ane svabhAva namra, saraLa ane sau sAthe mIlanasAra-A tattva upara temanuM vyakitatva ghaDAyuM hatu. te keTalAeka vakhatathI DAyAbITIsathI pIDAtA hatA; hRdayaroga paNa avAranavAra upAdhi ubhI karatA hatA. Ama chatAM te gayA tyAre AvI koI paNa vyAdhi ke upAdhino temanA upara humalo thayo nahAtA. temanA chevaTanA divaso paNa zArIrika svAsthyanA hatA. eka savAre uyA; nityakarmothI paravArIne vaLI pAchA sui gayA. ane sutA te sutA jaAvuM temanu Akasmika chatAM sukharUpa avasAna thayuM, temanA pavitra AtmAne zAzvata zAnti prApta thAo e ja prArthanA. paNa A avasAnanI noMdha koNa leze ? jeNe samAjamAM zrImantA, vidvatA, athavA sattAdhikAranI rUie khyAti meLavavI che tenA avasAnanI to aneka chApAvALA noMdha leze, paNa jenu nAma die chApAe caDayu nathI, ane jenu krAi viziSTa kArya samAjanA daphtare noMdhAyu' nathI ane ema chatAM jeNe aneka pratikuLa saMyogo sAme jhagaDI jhagaDIne sadAcArI ane bhAvanA parAyaNa jIvana gALavA jIvananI chellI Di sudhI prayatna karyo che tevI vyakitanA avasAnanI krANu noMdha levAnuM che ? AvI eka vyakitae AthI eka mAsa pahelAM A duniyAmAMthI AkharI vidAya lIdhI. tenuM nAma zrI nareAttamadAsa harajIvana jhaverI. te muMbaimAM varSothI jhaverAtanI dalAlI karatA hatA ane pramANIkatApUrvaka je kAMI maLe te vaDe vana nirvAha saMbhALatA hatA. kuTuMbamAM te, temanA patnI ane eka putrI hatAM, paNa putrI te| ghaNAM varSo pahelAM suvAvaDamAM mRtyu pAmelI. putrInA maraNanI temanAM patnInA magaja upara mAThI asara thai ane magajanI samatulA uttarAttara asthira khanatI cAlI. chevaTanAM keTalAMya varSoM nahi gAMDA, nahi DAhyAM evI asama dazAmAM temanAM patnI jIvana vItAvI rahyAM hatAM, patnIparAyaNa pati patnI mATe potAnAthI thAya te karI chUTatA. thoDA samaya muMbaImAM rAkhe, vaLI bhAvanagara laI jAya, pAchA vaLI potAnA bhAIne tyAM amadAvAda lai jAya. je kAI khatAve te davAdArU dorAdhAgA kare. kAe marelI Azrama batAvyuM te tyAM paNa laI gayA. paNa patnInI mAnasika sthiti uttarottara bagaDatI ja rahI. mukhanAM hrIya lattAmAM AvelI eka cAlImAM teo rahetA. savAranA pahAramAM cAra vAge uThe, potAnAM tathA potAnI strInAM kapaDAM dhue, snAna kare, cApANI patAvI marIna DrAIva niyamita karavA nIkaLe. ATha vAgyA lagabhaga ghera pAchA kare, devadarzana karI Ave, pachI bajAramAM Ave, baporanA potAthI je kAMi thaI zake te athavA te patnIe kAMI karyu hAya to te khAIne calAve. tyAra bAda ceDe ArAma laine pAchA bajAramAM Ave ane sAMje pAchA ghera jAya. yathAzakita dharmadhyAna kare, vikaLa cittanA kAraNe patnInA kakaLATa covIze kalAka cAlu ja hAya. paNu jarAya mIjAja gumAve nahi, sarva kAMI zAntithI sahana kare. pote bahu bhaNelA nahi, paNa navuM navuM jANavAnI bahu ja hAMza eTale je kAI bhaNelA gaNelA dekhAya tene haMmezAM samAgama zodhe ane jANavA samajavAnI bhukha zamAve, svabhAve atyanta saraLa ane vinamra, pApabhIrU ane nirUpadravI. kAinu mu' svapne paNa na cintave, dravyanA kASTa lAbha na maLe je kAMI maLe temAM sa MtoSa anubhave. patnInI upAdhie temanA AkharI vanane zIkhaLavIkhaLa karI nAMkhyu hatu. ema chatAM prakRtinI prasannatA temaNe kadi gumAvI nahotI. mArUM nasIba mAre ja bhogavavAnuM ema svIkArIne duniyA sAme temaNe kadi riyAda karI nahotI. kevaLa bhalamanasAInI 'mUrti 4 agAcara AdamInA jIvananuM mUlya nAnuM sUnuM nathI, game teTalI sAdhAraNa vyakti paNa " mane sarva bhUta sAthe maitrI hatI; mane kAi sAthe vaira virodha nahAto" ema jIvananI aMntima dhaDie kahevAnA te kharekhara adhikArI hatA. temanA draSTAnta uparathI ApaNe ApaNI jAtane pUchyu dhaTe che ke mane jyAre kALanuM teDuM Avaze tyAre ATalu huM mArA viSe mukta kaMThe A mujaba kahI zakIza ke nahiM. jo aMdarathI hakArano javAba Ave te jANavuM ke A jagatamAM ApaNuM Avavu lekhe lAgyuM che. jo ema na hoya to game teTalI meTI sevAone ApaNA dAvA hAya te paNa samajavuM ke mAnavIjIvana viSenI samyaga daSTi ApaNane lAdhI nahAtI. parmada Aje jyAre mANusa janme che, moTA thAya che ane jIvananA anta sudhI kALAM dheALAM citarAmaNa karatA karatA ane kalahaka kAsanAM, rAgadveSa ane kuDakapaTanAM aneka bIjo ropatA rASatA A jagatamAMthI kALanu kaheNa AvatAM vidAya le che tyAre' A ananta kALa jANe ke zItaLa samIranI eka mRdulahira kI gaI na hoya evuM jIvana jIvanAra ane evuM mIThuM smaraNa mUkI janAra eka ajANyu peTa upara . prabuddha jaina ane sUryakAnta prInTIMga presa " prabhudhdha jaina " zarU karyAMne Aje lagabhaga sADA AAra vadha thavA AvyAM. zarUAtanA thoDAka aA bAda karatAM Aja sudhI * prabuddha jaina '' kAlabAdevI roDa upara prInsesa sTrITanA nAkA AgaLa Avela sUryakAnta prInTI'ga presamAM chapAtu hatu. A aMkathI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI AjumAM Avela zrI mahAvIr prInTIMga vasamAM *** prabuddha jaina " chapAvavAnu zarU karavAmAM Avela che. su kAnta prInTIMga presa sAthenA amArA saMbaMdha kevaLa dhaMdhAdArI nahAtA. te presanA mAlIka zrI, hada kapuracaMda dezI amArA saMdhanA varSothI sabhya che ane amuka vakhate te amArI kAryavAhaka samitinA paNa sabhya hatA. te vyApAra-vyavasAyanA kAraNe keTalAka samayathI sIMgApura rahe che. ahiM temanA presanuM kAma saMbhALatA mukhya menejara bhAi zrI. manasukhalAla lAbhaza kara mAMkaDa tathA temanI nIce kAma karatA zrI dhIrUbhAi sAthe paNa amArA saMbaMdha khUba snehasa hatA ane " pramudde jaina 'nA kAmane teo kevaLa dhaMdhAdArI dRSTithI hiMda jotA nahAtA. je bhAvanAthI prabudhdha jainanu saMcAlana karavAmAM Ave che te bhAvanA temane paNa sparzI hatI ane ekamekanI sagavaDa agavaDa saMbhALatA rahyA hatA ane Aja sudhInA lAMbA gALAmAM eka paNa vakhata kAi paNa pakSe manaduHkhanuM kAraNa UbhuM thayuM nahatuM. amAre jaNAvavu joie ke Aja sudhI askhalitapaNe ane niyamita rIte prabhudhdha jaina pragaTa thaI zakayuM che te temanA dilanA sahakArane AbhArI che. Ama hAine te presa sAthenA sabaMdha amAre duHkha sAthe cheDavA paDyA che, Ama karavAnAM che kAraNA che. (1) amArA keTalAya samayathI Agraha hatA ke teo TAipanA junA sToka rada karI navA TAIpa moTA pramANamAM vasAve ke jethI pramuddha jaina chapAinI dRSTie vadhAre zuddha ane sundara bane. vartamAna saMyogAmAM temanA mATe A zakya na banyuM. (2) navuM chApakhAnuM zrI mahAvIra prInTIMga presa-saMdhanA. kAryAlayanI khAjIe ja Avela che, vaLI mArI peDhI najIkamAM ja hovAthI prabudhdha jaina saMbhALavAmAM mArI sagavaDa paNa vadhe che. tenI mAlekI gheADA samaya pahelAM eka jaina baMdhunA hAthamAM AvI che ane temaNe prabuddha jaina nakAnukasAnane vicAra karyA sivAya cAlu dare chApI ApavA IcchA darzAvI che. che. A e kAraNAthI chApakhAnAnI pherabadalI karavI amane jarUrI lAgI A prasaMge sUryakAnta prInTIMga prese prabhudhdha jainane Aja sudhI je sevA ApI che. te sevAnI A rIte noMdha laine kadara karavI e amArA dharma che. taMtrI, prabudhdha jaina eka spaSTatA saMskRti samanvayanuM eka moTu kA' e mathALAnA A aMkamAM pragaTa thayela kAkA sAheba kAlelakaranA lekhanA anuvAdamAM eka nAnI sarakhI skhalanA thai che. e lekhamAM jaina samAjane paricaya Apatu " vyApArI jaina samAja kevaLa jhagaDAkhora samAja nathI" ema vAya Ave che te sudhArIne " vyApArI jaina samAja kAI eka jhagaDAkhAra samAja nathI" A mujaba vAMcavA vinaMti che. taMtrI : Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuddha jaina sucAritrya ane janasevA vaDe mAnavIjIvanane saphaLa karA ! (dakSiNa bhArata zrI jaina zvetAMbara terApa'thI 'sabhAnA tAjetaramAM jyusiMgapura khAte maLelA pAMcamA adhivezanamAM zrI nemacaMdra nagInacaMda vakIlavALAe pramukhasthAnethI ApelA vyAkhyAnamAMthI keTalAka vibhAge tAravIne nIce ApavAmAM Ave che. zarUAtamAM terApaMthI sa pradAyanA kaeNma uddabhava, thayuM ane Aje te kaI 'kakSAe 'paheAMcyA che tene khyAla ApavAmAM AvyuM che. terApaMthI samAja dAna dayAno virodhI che evA khyAla jenAnA keTalAMka vargomAM pravarte che. tenA javAbarUpe jANe ke na hoya evAM keTalAMe vidhAnA A vyAkhyAnamAM ApaNane jovA maLe che, je vAMcatAM'AnaMda thAya che. 1. taMtrI) ane temanI pachI zrI kALurAmajI svAmi pATe birAjyA. jeoe jaina zvetAMbara terA paMthI dharma pracAra bahu sArI rIte hiMdustAnamAM karyAM. A tA. 1-10-51 jaina dharma anAdi kALathI cAlyeA Ave che e nirvivA vAta che. A avasaNImAM zrI RSabhadeva bhagavAnathI jaina dharmanI zarUAta thai, te saMsAramAM hatA tyAre jIMgalIone saMsAramAM kema calAvavuM ane vartavuM te temaNe zikhavyu ane saMsAra cheDI sAdhu thayA tyAre AtmakalyANa kema karavu te batAvyu', temaNe sAdhu dhama ane zrAvaka dharma batAvyo, te pachI bIjAM bAvIza tIrthaMkara bhagavAne thayA.. bAda chellA covIsamAM tIrthaMkara zrI mahAvIra svAmI bhagavAna thayA. temaNe paNa lokAne sarvatratI sAdhu dha yAne aNugAra dharma ane zrAvakA mATe AgAra dharma eTale anuvrata dharma batAvyo. zrI mahAvIra bhagavAna I. sana pUrve para6 vikrama saMvata 470 pUrve mekSe padhAryAM pachI ghaNA vakhata sudhI emanA pATAnI para MparA cAlI ane pachI digambara sapradAya thayA. ane vaLI gaccha bhedo paNa thayA. te pachI saMvata 1531 mAM lokAgacchanI sthApanA thaI. lAMkAgacchamAMthI nIkaLelI eka saMpradAya zAkhAnA AcArya zrI rUganAthajI svAmI pAse saMvata 1808 mAM zrI bhikSusvAmIe dIkSA lIdhI ane pachI temanI joDe kriyA ane prarUpaNA bAbata matabheda paDatAM saMvata 1817 nA azADa sudI 15 ne roja zrI siddha bhagavAnanI sAkSIe punaH navI dikSA aMgIkAra karI. A sa MpradAyanu nAma terApaMtha eTale je pathamAM pAMca mahAvrata, pAMca samiti ane traNa guptinuM yathArtha pAlana thAya che, te he bhagavAna tArA ja paMtha, mAravADI khelImAM terA. patha nAma paDayuM. A mujaba terApaMtha nAmathI prasidhdha thayA. + zrI 1008 zrI bhikSusvAmIe potAnA zAsananA sAdhu sAdhavI jInA cAritra zuddha nIbhAvavA ane dharmazraddA barAbara rAkhavA mATe maryAdA bAMdhI temAM kramAvyuM che ke dareka sAdhu sAdhavIe eka ja AcAryanI AjJAmAM rahevuM. celA celI karavA . tA eka AcAryanA nAme ja karavA, dIkSA lenArane tenA mAtA, pitA ke vAlI vArasanI AjJA vagara dIkSA ApavI nahI, dIkSArthIne jarUrI dhArmika jANapaNuM jevuM ke va, ajIva, nava tattva, cha dravyanA samAveza thAya che. evA pacIsa khela, pratikramaNa vIgere AvaDatA hoya ane tenA vairAgyanI barAbara pUrI tapAsa ne parIkSA karIne dIkSA ApavI. jene tene vagara vicArye dIkSA ApavI nahI. zAstra siddhAMta anusAre mAnyatA rAkhIne bhagavAnanI AjJA mujabanA upadeza ApavA ane vartavu. AvI je sArI sArI bAbatAnI maryAdA bAMdhI che tene lIdhe A saMpradAya dhIme dhIme aMhu sArI pragati karI.rahyo che. cAlu samaye jainAmAM cAra moTA saMpradAyA che (1) zrI jaina zvetAmbara mUrti pUjaka (2) zrI jaina zvetAmbara sthAnakavAsI (3) zrI jaina zvetAmbara terApathI ane (4) zrI jaina digambara saMpradAya che. zrI bhikSusvAmI saMvata 1860 nA bhAdaravA sudI 13 ne dIvase svarge sidhAvyA pachI khIjI pArTa zrI bhArImAlajI svAmI birAjamAna thayA. temanI pATe zrI rAyama svAmI AvyA ane temanI pachI zrI jItamalajI svAmI (jya mahArAja) pATa birAjyA. . temaNe ghaNA sUtreAnuM saraLa bhASAmAM bhASAntara karyuM che ane zrI bhagavatIjI jevA mahAna gahana sUtranuM padyamAM bhASAMntara karyuM" che, jenA lagabhaga 60000 sATha hajAra zlaoNkA che. temanI pachI. zrI magharAjajI svAmI pArTa zebhAyamAna thayA. temanI pachI zrI mANekalAlajI svAmI pATe birAjyA ane temanI pATe sAtamA paTadhara zrI DAlacaMdajI svAmI birAjyA, 5. zrI kAlugaNi mahArAje akhUTa mahenata laIne zAsananI badhI pachI navamI pArTI Aje zrI 1008 zrI tulasIrAmajI svAmI sArI vRddhi karI, te zrI savaMta 1993 mAM svarge sidhAvyA. birAje che. teozrIe 11 agIAra varSanI uMmare dIkSA lIdhI che. tee huja thADA varSomAM stro, saMskRta vyAkaraNa, nyAya ane jainetara: mAnA jANakAra thayA. teezrI ekavIsa varSanI uMmare AcAya pade birAjyA. teoe ATalI nAnI uMmaramAM paNa sArI ane mahAna vidvatA prApta karI che. hAla teozrInI uMmara chatrIsa varSanI che. tee athAga parizrama sevI laoNkA jeTalI bane teTalI ladhu sa MkhyAmAM dharma edha pAme ane lokAno AtmaudghAra thAya tene satata prayAsa karI che. va mAMna samaye zrI bhikSu zAsana terApa Mtha saMpradAyamAM 640 sA rahyA che. teozrInu A varSanuM cAturmAsa bhAratanI rAjyadhAnI dilhImAM cAlIsa sAdhu ane sAdhvIjI AcAryazrInI AjJAmAM vicare che. hindustAnanA 9 prAMtAnAM 110 nAnA moTA zaheromAM comAsA karI dharma Adha lokAne ApI rahyA che. rIte te jaina dharma vizvavyApI dharma che. je jinezvara bhagavAnanI AjJAnuM pAlana kare, IndrIyo upara jIta meLavavAnI kAzISa kare tathA zuddha deva gurU ane dharmanI ArAdhanA kare te jaina kahevAya. jaitemAM nIce lakhelA (1) ahiMsA (2) satya (3) asteya (4) brahmacarya (5) aparigraha pAMca mahAvrata kahyA che. te ja pramANe krizciyana dharma mAM paNa daza meTA pharamAnA mAMnA pAMca nIce mujaba che. (1) Thou shalt not kill, (2) Thou shalt not bear a false witness against thy neighbour, (3) Thou shalt not steal, (4) Thou shalt not commit adultery, (5) Thou shalt not covet (1) tAre. hiMsA karavI nahiM (2) tArA paDeAzI sAme juDAH sAkSI thavu nahiM eTale juhu khelavuM nahiM (3) tAre corI karavI nahiM (4) tAre vyabhicAra sevavA nahiM (5) tAre dhanano lAbha karavA nahiM, te ja, pramANe zrI mahAbhAratamAM paNa karyuM che keH-- - mahilA -- satyamasteya - brahmacarya - satridI / kAmakrodhanivRtastu brAhmaNaH saH yudhiSThira // huM yudhiSThira, ahiMsAnuM pAlana kare, jI nahiM khele, cerI nahiM kare, brahmacarya pALe, parigraha rAkhe nahiM, kAmakrodha rAgadveSanu sevana kare nahiM te brAhmaNa kahevAya. vedamAM pAMca mahA yama kahetAM pAMca mahAvrata upara racAyA che. TuMkAmAM eTaluja kahevAnuM ke save pAMca mahAniyamA A ja pramANe che. baudhdha dharmanA pAye paNa A - dhAnA samAveza. : : '. 1. " ahiMsA satyamasteyam tyAgo maithunavarjanam / paMcasveteSu dharmeSu sarve dharmA pratiSThitA: // eTale 'hiMsA karavI nahiM. jI khelavuM nahiM, cerI karavI nahiM brahmacarya pALavuM ane aparigrahI rahevuM temAM badhA dharmono samAveza thAya che. sarve dharmo pachI te jaina, veda, bauddha, krizciyana ane khInne kAI paNa hoya temAM joze te dharmanI vyAkhyA eTale tattva A ja nIkaLaze, Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke tA. 1-10-11 - 16 prabuddha jaina tIrthakara bhagavAnae ApaNA zAstramAM pharamAvyuM che ke dharma, chuTavAnI ApaNI pavitra pharaja che. aMdara aMdara saMpane vadhAre kara, dayAmAM, vItarAga prabhunI AjJAmAM, tyAgamAM, upadezadvArA hRdaya palaTAmAM - lAMcarUzvata ApavI nahiM, kALA bajAra karavA nahi ane dareka vyavahAra ( Atmika zAtAmAM, samatAnI vRddhimAM, rAgadveSa ghaTADavAmAM amUlya zudhdha rIte kare bahuM jarUrI che. ' che, jyAre te hiMsAmAM, AjJA bahAranA kAryomAM, bhegamAM, baLajabarImAM, .', ' mamatAnI vRddhimAM ke rAgadeSamAM nathI temaja te vecAte paNa maLatA ahiMsA ane nIDaratA huM nathI. jeTalAM jeTalAM kAmo ApaNe AtmaunnatinA karIe, bIjA pAse ' 'devalAlI gAme eka khetaramAM khUba najIka najIka ugelA AMbAnA karAvIe ane kare tene anumodIe te ApaNuM ane bIjAnuM Atma- be ghaTATopa vRkSa nIce eka zetaraMjI upara huM ane mAre eka udhdhAranuM kartavya che. . ' , aMgreja mitra alaka malakanI vAto karI rahyA hatA. tevAmAM eka . ApaNe saMsArI jIva chIe. saMsAra calAva ApaNA mATe moTA A mATe kAdavIo vIchI zetaraMjI upara caDhI pilA aMgreja tarapha dhImI hata jarUrI che mATe saMsAranA unnatinA kAryo jevAM ke ApaNuM deza ne gAma jaI rahyA hatA. che samAjanA loko ane baccAMonA zArIrika svAstha mATe banatuM karavuM, amArI bannenI najara te vIMchI para paDI. aMgreja nIDaratAthI che. teone puratuM jJAna ApavuM, temane nIti ne rIto zikhavavI, dhaMdhe te najIka AvatA vIchI tarapha jaI rahyo hato. A zikhavavA ane sukhI thAya tevuM ApaNe saMsAramAM rahenArAone karavuM. mane bIka lAgI rakhe te vIMchI pelA aMgrejane karaDe, sAthe sAthe zi.' ' 'jarUrI rahe che tevI ja rIte temanA AtmavikAsa ne AtmAnA uddhAra vicAra AvyuM je iMglaMDamAM vIMchInI utpatti nahi hoya tethI tene mATe dharmanI keLavaNI ApI, dharmakriyA zikhavavAnI tathA te karavA nirupadravI samajI te pitA tarapha AvavA dete haze. '' udhamI banAvavAnI haMmezA kALajI rAkhala. e paNa ApaNI dhArmika mArAthI na rahevAyuM ane pUchavuM " Do you know what : pharaja che. teone mAnasika, zArIrika ane Atmika draSTrie sukhI it is ?" "e zuM che te tame jANo cho ?" banAvavAnA prayatno karavA joIe. ' teNe zAntithI javAba Apyo " Yes, I know it is a , manuSya avatAra maLa bahu muzkela che te Apa badhA sArI scorpion" "hA, huM jANuM chuM ke te vIMchI che." rIte jANe che. te vAraMvAra maLatuM nathI. lAkha coryAsI. nimAM vaLI mane vicAra AvyuM je A mANasane khabara nathI lAgatI bhamatAM bhamatAM ghaNe lAMbe samaye ApaNane maLe che, te phegaTamAM. ke vIMchI karaDe to keTalI anahada pIDA thAya.. eTale khANIpINI, majamuMjAha ne ezaArAmamAM nahIM gumAvI. vaLI mArAthI na rahevAyuM ane pUchayuM "Do you know detAM, bane teTaluM vadhAremAM vadhAre dharma dhyAna karI bhaviSyane mATe what happens when it bites?" te karaDe tyAre zuM thAya te che AtmaudhdhAra kare ghaNuM jarUrI che. zrI 1008 zrI AcArya zrI tame jANo cho ? " ' , - tulasIrAmajI svAmI mahArAja ApaNA AtmaudhArane mATe ApaNane teNe khUba zAntithI javAba Apyo " Yes, I know it ( zrAvakanA bora vrata yathA zakita levAne, aNuvatI saMdhamAM joDAvAne gives severe pain, when it bites " hA, huM jANuM chuM te - tathA mAnavatAnA ane AtmakalyANanA niyamo grahaNa karavAne ane karaDe tyAre anahada pIDA thAya che." pALavAne upadeza pharamAve che. ApaNe bane teTalA vadhAre pramANamAM A vAtacIta daramiyAna pele vIMchI te dhIme dhIme pelA aMgreja A pate grahaNa karavA joIe ane anya bhAI bahenene pachI te game te tarapha cAlyA ja AvatA hatA. nathI te uThI jatA ke nathI vIMchIne ke jAti, dharma ke mAnyatA, saMpradAya ke dezanA hoya tene te grahaNa dUra phagAvate. paNa, khUba zAntipUrvaka najIka AvatA vIMchIne da karavAne upadeza ApavAnI koziSa karavAnI ApaNI pavitra pharaja joyA ja kare che. A che. A vAta dhyAnamAM rAkhIne dareka bhAI ane bahene e udyama, jyAre vIMchI phakata 4 IMca cheTe hatA tyAre te mArAthI na karavo joIe. ' rahevAyuM ane kahyuM "You know that it is a scorpion kaI paNa dharma saMpradAya. kuTuMba jAti, saMsthA, prAMta ke dezana' and you know also that it gives severe pain when - udhAra ne unnati tenA dareka prakAranA saMgaThanamAM che. jema jema ' it bites, Still why dont you get away or throw saMgaThana sArUM ane vadhAre tema tema tene udhAra ane unnati vadhAre. it - it off ?" "tame jANe che ke te vIMchI che ane tame e paNa chatI jAya che. A rasa lagA ki iDa chAvA , pA jANe che ke te karaDe te bhayaMkara vedanA thAya che, chatAM tame zA mATe lAyaka che, mATe aMdara aMdaranA paraspara de, vidhe, jhaghaDA, kusaMpa ne ja nathI uThI jatA ke nathI tene phagAvI detA ?" ! * ke vaimanasya thAya tevAM kAryo nahiM karavA ane saMpa, suleha ne aikayatA teNe javAba ApyA " What harm have I done to ' ' 'sAdhI jaina dharmane phelAve karavA mATe dareka banatA vadhu sArA pramANamAM it that it will bite me?" " meM tenuM zuM nukazAna karyuM che ke , prayAsa ne pracAra karavAnI dareka jaNanI pharaja hoI, te dizAmAM te mane karaDaze ? ' ' ' vyakitagata ke samuhamAM haMmezA kozIza karatA rahe. te khAsa jarUrI che. A zabdo uccAratAnI sAthe vIMchIe dizA badalI ane zetaraMjI ApaNu jaina dharmanA sAhityane banI zake teTalI vadhu bhASAomAM ane uparathI nIce utarI khetaramAM cAlyA gaye. sarve dezamAM sArI rIte pracAra karavAnI khAsa jarUra che. A ahiMsA ane nIDaratAmAM, eka jaina karatAM ajaina caDe !!! 'mahAtmA gAMdhIjIe ahiMsA ane satyanA pATho zIkhavI ane ' TI. jI. zAha tene amalamAM mukI paNa dezane mAnabharI rIte svataMtra karyo che, javAharalAla naherUnI paradezanIti ane paMDita javAharalAla naherU ane emanA jevA bIjA ApaNu A lekhane bAkInA haste pure karIne lekhaka mokalI zakela ', 'priya netAoe dezanI dareka rIte sevA karI che, ane karI rahyA che, nathI tethI AvatA aMkamAM pragaTa karavAmAM Avaze. .. teve prasaMge ApaNA dezanA hitane mATe jeTaluM bane teTaluM vadhAre karI ' ' . ' * - zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI ' mudraNuMsthAna : zrI mahAvIra prInTIMga varkasa, 45-47, dhanajI sTrITa, sIlvara mensana, muMbaI 3. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa : 13 kaH 12 7 zrI mukhai jaina cuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina taMtrI : paramAna kuMvarajI kApaDiyA. muMbai : 15 okaTombara 1956 sAmavAra javAharalAla naherUnI paradezanIti ( tA. '15-7-51 nA aMkamAM A lekhanA pahelAM pazcima eziyA ijharAilathI aAnistAna sudhInA pradezane pazcima eziyA kahIzu. pazcima eziyAnA Araba rAjyo sAthe hinda mIThA saMbaMdho keLavyA che. pUrva eziyAnI mArka ja, A vistAramAM ApaNe rASTravAdanI bhAvanA tathA zoSaNa sAmenI laDatane TekA ApyA che. irAnanA telanA rASTrIyakaraNanuM hindu spaSTa bhASAmAM samarthana karyuM hatuM. jIsa ane bIjI Araba rAjyonI rASTrIya caLavaLone hinde hamezA TakA ApyA che. IjharAIla ane Araba prazna vize hindu taTasthatA dhAraNa karI che. pelesTAInanA bhAgalA paDayA te pahelA saMyukata rASTra sadhanA pelesTAIna kamIzananA eka sabhya tarIke hinde pelesTAInanA bhAgalAnA virAdha karyA hatA. : A nItinA e pratyakSa pariNAma AvyAM che. pAna islAma (Pan-Islam ) nI pAkistAnI caLavaLane araba rAjyAe dAda dIdhI nathI. ijIpta ane TarkInA rAjapurUSAe spaSTa bhASAmAM e. madhyayugI vicArasaraNI virUdhdha nivedano bahAra pADayAM che. khIjuM, hinda virudhdha pAkistAnI pracAra A vistAramAM eTalI hada sudhI nAkAmayAba nIvaDayA che ke ArakhajagatanA AgevAna zrI. Ajhama pAzAe eka nivedanamAM hindanI paradezanIti ane zAMtipriyatAnI prazasti karI che. temaNe " hinda, pAkistAna para kadI AkramaNa nahi kare tenI khAtrI ApI che. jIrAne pAkistAnane hinda virUdhdha IrAnamAM jhera na phelAvavA sUcanA karI che. pAkistAna chapAyA hatA. ahiM A lekhanA khIjo hakatA saMpUrNa khAtrI na maLe tyAM sudhI hindI lazkara kAzmIra nahi choDe e hindanI nItithI vadhu makkama nIti kaI hoI zake? pAkistAna sAthe yudhdhanI vAta karanArA AgevAnAe jarmanI, iTalI, grIsa, poleMDa, raziyA ane kAriyAnI mulAkAta levI ghaTe che. ra7.na. khI: 4266. AphrikA hindI ane khIjI raMgIna prA sAme dakSiNa AphrikAmAM raMgadveSa pravarte che. hindIne nAgarika tarIkenA kAI adhikAra nathI. [ vArSika lavAjama rUpiyA 4 ApavAmAM Avyo che. A muddA viSe hinde saMyukata rASTra saMdhamAM laData AdarI che. dakSiNa AphrikA jaNAve che ke ragadveSanA prazna e AMtarika prazna che, mATe AMtararASTrIya saMdhamAM tenI carcA na-thai zake. hindanI aNathaka vakIlAtathI saMyukata rASTrasaMdhe meTI bahumatIthI nakakI karyu ke "raMgadveSanA prazna e AMtararASTrIya prazna che. A uparAMta, jarmanI ane ITalInA AphrikAnA saMsthAnonI (Colonies) mukita mATe hindu sArA evA kALA Apyo che, zrI. javAharalAla naherUnI pAkistAna vizenI nIti aMtyaMta vAstavadarzI ( Realistic ) che. kAI paNa Akramaka nItine hindu haMmezA makkama virodha karyo che. pAkistAnamAM jyAre yudhdhajavara (War Hysteria ) cAle che tyAre hindanI sarahadanA sthaLo para paNa zAMtithI jIvanavyavhAra cAle che e hindanI zakitazALI prajAnI khAsiyata sucave che, pAkistAna sAthe hinda. jarA paNuM utAvaLiyuM pagaluM bharaze te ane dezanI khAnAkharAbI thaze. 5. nehara jANe che ke e athaDAmaNu amadAvAda ke muMbaInI khaMjarabAjI nahi haiAya; paNa mukhAI, amadAvAda, kalakattA, lAhAra, karAMcI ane pezAvara para embavarSA haze. hindana; dhIme pAkistAnI pracAra gaNA sivAya sarahade sAcavavA lazkara goThavI nI mAtA sAmAnya vistAra che. janatAnI sarakAra DeAkiyAM kare pazcima yuropa eziyAmAM lIdhA che, teTalA yuropamAM lIdho nathI. pazcima yuropanA hindu yuropanA prazno vize bedarakAra nathI, paNa teNe jeTalo rasa pratibaMdhane dUra karavA prayatna karyo te sAme hinde virodha noMdhAvyo. je virAdhane gaNakAryA sivAya amerikAe phrAMkA sAmenA sa Myukata rASTrasa dhanA naherU krAMkA sAme laDatA sainikAne maLavA speinanA raNumArace gayA hatA, temanI pAsethI sabhya duniyA ATalA to apekSA rAkhe ne? jarmanInuM zastrIkaraNa zrI vAra yuropanA itihAsanuM punarAvartana karaze ema hindane lAge che. AthI ADakatarI rIte hindu tenA virodha karyo che. jarmanI ane iTalI pAsethI badalo ( war-reparations ) levAnI nA pADI hindu yurApanI prajA para hindanI nItimAna, udAra ane dIrdha dezI padezanItinI uMDI chApa pADI che. hindanI yuropamAM sauthI moTI asara e che ke trIjA jutha (.Third Force )mAM mAnatA rAjakIya pakSAne hindu jevA mahatvanA rASTranI svataMtra paradezanItithI hiMmata maLe che. svITajharleDanA eka agragaNya patrakAra mAne che ke hindanI paradezanIti trIjI vizvayudhdha dUra ne dUra ThelavAmAM sAra evA kALA ApI rahI che. raziyA ane pUrva yuropa raziyA sAthe hindanA sabaMdho nathI mitratAnA ke nathI amitratAnA aMgrejImAM jene Correct Relations kahe che tevA saMbaMdho che. raziyana krAMti samayanA raziyAmAM ane sTAlinanA raziyAmAM kAMI paNu sAmya hAya tA mAtra sUtronuM sAmya che, hinda ema mAne che ke raziyA te yugoslAvInA TITAnA prazna ubhA na thAta. prathama patinA kamyunisTa AgevAnA jarA paNa potAnA rASTranuM hita vicAratA thayA ke turata phrAMsIne mAcaDe caDI gayA, haMgerInA rAyaka, balgeriyAne kAtsAva, polAMDanA gArmulkA, AlbeniyAnA jhe ane jhaeNkAslovekIAna glADAmIra lemenTisanA gunA eTalA ja hatA ke sAmyavAdI paribhASA vAparIne raziyA pUrva yuropanuM zeSaNa karI rahyuM che te sAme atyaMta gupta rIte saue vinayapUrvaka virodha karyAM hatA. zAMti, zAMti ane Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phUTa prabuddha jaina tA. 15-10-51 zAMtinA sUtra pokAratuM raziyA . ekIzvAse zastrIkaraNa karyuM jAya che.e hindanI lazkarI taiyArI (Military Preparedness) trIjA varganI hakIkata 'mAtra' zradhdhALu sAmyavAdIothI ja ajANI che. che, aDasa lAkhanI vastIvALa :svIDananI audyogika ane lazkarI zakita pAMtrIsa karoDa hindI karatAM pramANamAM anekagaNI vadhAre che. ApaNe na utarIe. paNa vartamAna hindunI vAstavika paristhiti (jo A hakIkata mATe aitihAsika kAraNo che, paNa te kAraNeA jenI vigatamAM junI kahevatane upayoga karIe te) pacheDI che ane paheDInA pramANamAM hinda paradezanItinI sADaya tANI zake. amerikA siddhAMtane tilAMjali ApI nathI. hindu ane amerikAnA sabaMdho lagabhaga hindu ane raziyA jevA saMbaMdho che. jIhajuriyA vRttinI apekSA rAkhatu amerikA hindanI svataMtra nItithI akaLAI uThe che, amerikA atyaMta sAdhanasa patra ane samRdhdha rAkhyuM che.. bIjA vizvayudhdhanI khAnAkharAbI tenA kinArAne sparzI nathI; AthI yuddha e zuM hakIkata che tene amerikAne pratyakSa hindunI paradezanIti, AgaLa jaNAvela cAra mukhya sidhdhAMtA anubhava nathI. amerikAne-khAsa karIne amerikAnA keTalAka sthApita - "amerikana ke raziyana juthanA tyAga, gulAma ane zASita prajAnI hitAne-ema lAgyuM che ke duniyAnI bajArA ane kAcA mAla aniyaMtrita laDatane TeMkA, zAMti ane niHzastrIkaraNanI nIti, ane taTastha nahi rIte meLavavAmAM mAtra raziyAnI ADakhIlI che. A uparAMta amerikAne paNa svataMtra paradezanIti-ne lakSamAM rAkhI, ApaNA mULabhUta hitanu ema paNa lAge che ke teNe je pragati karI chete pragati mAtranI tizrI.rakSaNa kare che. kAi vAra ema banyuM che ke hinde madhyama mArgo ke N che. AthI ja duniyA amerikana saikAmAM (American Century) samAdhAnanA rAhuM svIkAryAM hAya; paNa kyAreya hinde potAnA mULabhUta mAM jIve che ema amerikA mAne che. je dezamAM sAmyavAdI sattA para Ave e dezanI prajAne amerikana Dolara ane aNu khambhathI bacAvI levAnI amerikAne pavitra pharaja lAge che. amerikAne petAnA rASTrIya hitA tA che.ja; ane emAM sAmyavAda sAmenI avicArI jehAda nathI. AthI ja amerikA malAyAmAM zAhIvAdIone sahAya Ape che ane cIna,> philipinsa ke kAriyAnA prajAzatru saramukhatyArane lenanA eksijanathI vADe che. amerikAne mAtra eka dhUna che. cArebAjuthI sAmyavAdI sarakArAne lazkarI mathAthI gherI levI. zastrIkaraNa ! zastrIkaraNa.! zastrIkaraNa ! vizvanI pratyeka vyAdhi mATeno A amerikana IlAja che. vizvanI pratyeka geravyavasthA ke gulAma prajAnI muktilaDatamAM amerikAne sAmyavAdIono ja hAtha dekhAya che. ane amerikAne zastrasAmagrI ja sAmyavAdane khatama karavAnuM eka. mAtra sAdhana lAge che. AthI ja, ATalAMTika lazkarI karAra, jevA saMkhyAbaMdha lazkarI karArA amerikAe karyAM che. hindu, amerikAnI A vicArasaraNI svIkAratuM nathI. hindane lAge che ke sAmyavAda e kAMI nAjhIvAda jevA avicArI lazkaravAda nathI. te eka vicArasaraNI che. duniyAnA kacaDAyelA lakAne te AkarSe che. te leAkAne sTAlInanI sAmrAjyavAdI nItinI kAMI paDI nathI. inDocAInAmAM ane malAyAmAM amerikana madadathI ja jo phrAMsa ane IMgleMDa. aDhAramI sadInA amAnuSI zAhIvAda ThokI besADe, te inDAcAinIjha ke malAyana' prajA sAmyavAdamAM potAnI mukita nihALe emAM kazu ja AzcayaeN nathI, hinda, AthI, sAmAjika, Arthika ane rAjakIya anyAya sAme jehAda jagAvavAnI mAMgaNI kare che. eziyAnI kacaDAyelI. ane kaMgAla prajAe have ALasa maraDI che e 5. naherUe pratyakSa nihALyuM che; cIne dIvA jevu udhADu karI dIdhuM che. amerikA A svIkAre che, paNa te mAne che ke sauthI prathama sAmyavAdane parAjya, pachI zradhI vAta. Ama eziyAnA praznonAM ukela mATe hindu ane amerikAnA dRSTibiMdu ja judAM che. "ApaNe Ama na karyuM hata to ThIka ke ApaNe A pariSadamAM gayA hota tAThI" evI TIkA ApaNA dezavAsIo kare che. e TIkA taddana uparachallI che. ApA amerikA sAthenA matabheda. pAyAnA che. amerikA, cIna, inDocAInA, philipinsa, dakSiNa kAriyA, malAyA, thAilenDa ane japAnane joie teTalAM zo pUrA pADe che. ApaNe tyAMnI kacaDAtI prajA prati AMgaLI cIMdhIe chIe. mane pUrepUrI khAtrI che ke ApaNI A spaSTanItithI bhaviSyamAM hindu cAne amerikA vacce vadhu sAcA ane majbuta saMbadhe adhAraze. mitratAnA pAyA pramANikatA ane saccAI che, khuzAmata nahi. . keTalAka prAstAvika muddAo ApaNI paradezanItinI nakakara hakIkatA tapAsatAM ane te upara abhiprAya ApatA pahelAM eka hakIkata khAsa lakSamAM rAkhavAnI jarUra che. te e ke hindustAna audyogika daSTie pachAta rASTra che ane . ApaNI paradezanIti para AthI vAraMvAra AkSepa thayA kare che ke te hindanA mULabhUta hitonuM rakSaNa karavAmAM niSphaLa nIvaDI che. zrI. neharU para evI paNa TIkA thAya che ke udAramatavAdI paradezanItinA nAme neharU amerikana juthanu` kA` eziyAmAM AgaLa dhapAvye jAya che. keTalAka TIkAkAro ema mAne che ke ApaNI paradezanIti atyaMta bhIrU che ane zASita prajAnI hinda pratyenI apekSA saMtoSavA javAharalAla neharUnI paradezanIti niSphaLa nIvaDI che. zrI. neharUnI paradezanItinA TIkAkAronA mukhyatve traNa va che. (ka) hindu potAnA hitane lakSamAM rAkhI eMglo-amerikana jUthamAM joDAI javu joie 'ema mAnanAro varga, (kha) zASita prajAnI mukti mATe raziyA prayatna kare che, ane tethI prAgatika' raziyana jUtha sAthe hinda joDAi javuM joIe ema mAnanArA va (ga) hindanI paradezanItinI dizA sAcI che, paNa te vadhu gatizIla banavI joie ema mAnanArA va, va hindu eMglo--amerikana juthamAM joDAI javuM joie ema mAnanAra atyaMta AkarSaka dalIla kare che. te kahe che ke hindu mitravihoNuM che, je vizvayudhdha thaze te hindune kAi paNa eka pakSa svIkAryAM sivAya cAlaze ja nahi ane AjanA saMyogA jotAM hindane briTana-amerikA taraphaja DhaLyA sivAya cAlaze nahi, te atyArethI ja hinde amerikA jevA zaktizALI ane sAdhanasa Mpanna rASTra sAthe prema na joDAvuM? pAkistAna amerikAnI nItine TakA Ape che. AthI tene joIe teTalI zastrasAmagrI maLe che ane hindane zastra meLavatAM khUba muzkelI paDe che. pAMkistAna e hindanuM sauthI vadhu najIkanuM a-mitra rASTra che, ane jo pAkistAna amerikAno sAtha meLavaze te hindune khUba nukazAna karI zake evI zakayatA che. Aje amerikAnI audyogika zakti apUrva che. hindu amerikana jUthamAM rahI amerikAnI madadathI audhogI karaNa karavuM joie. amerikana jUthamAM joDAI javAnuM mAnanArA vargamAM mAtra vepArI nathI, thADA budhdhivAdIo paNa che. A buddhivAdI ema mAne che ke raziyA e zAhIvAdI saramukhatyArazAhI che. ziyAnA hitanI viddhanA sarva vicArone raziyAmAM tathA tenA khaDiyA rAjyamAM eMkAsyAvekIA ke peleDamAM guMgaLAvavAmAM Ave che. lokazAhI ane vyakitasvAtaMtryane khAtara paNa ApaNe amerikana jUthamAM sAmela thai javuM joe. apUrNa vADIlAla DagalI Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAgresa dharAvatI hatI; ane sthApita ta = hitemAM paNa bhAgalarAjya pahelAM rAjapUtarA tA. 1pa-10-51 " " prabuddha jaina AgAmI cUMTaNI aMge matadArone dharma te ghaNuM kahe che ke sattA e bUrI cIja che. huM mAnuM chuM ke pariNAme A matAdhikAra AjhAdI mAraphata ApaNane maLI zake che. sattA e sArI cIja che, jo ene upayoga karavAnuM sArA mANasonA evo matAdhikAra je gumAvaze, eNe jIvanamAM eka bhAre kiMmatI cIja , hAthamAM hoya te.. . . . . . . . . ' gumAvI gaNAze. Ama te vijJAna paNa jevI sArI tevI ja bhUrI cIja che. rAjadvArI pakSanI kheMcatANathI kaMTALI jaIne, bhUtakALanA taMtrathI zarIrabaLa ane budhdhibaLa e paNa jevAM. sArAM . tevA ja bUrA nirAza thaIne, ALasa ke bedarakArIne laIne je kaMI potAnA matane paNa thaI zake che. . ' 1 upaga karavAnuM cUkaze, eNe potAnI jAtane bheTI hAni karI gaNAze te dezamAM je sukha, zAnti ane saMpattinI jarUra hoya te eka e . eTale dareka samaju mANase pitAnA kiMmatI matane barAbara : - lAvavA mATe dezanI sattA keAIne sopavI ja joIe. pachI e sat : upayoga kare joIe bhaNelAoe A samajavuM joIe ane lAkhe - eka vyaktinA hAthamAM hoya ke samuhanA hAthamAM. , , , . abhaNe mANasane e samajAvavuM joIe. je ema nahi bane ane : ApaNAMmAMnA ghaNAM lokazAhImAM vizvAsa dharAve che. ane keTalAka leke gaphalatamAM raheze, te navA racAtA kaI 5Nu, taMtrane doSa devAne .. temAM avizvAsa paNa dharAve che. jyAre vyaktinA hAthamAM sattA rahetI adhikAra ene raheze nahi. ' .'' : tyAre surAjya paNa hatuM, ane kurAjya paNa hatuM. kurAjyanA kaDavAM SlA ane aneka pakSa ane vyakitaomAMthI ApaNe mata kone Apa * phaLa ApaNe jarmanI, ITalI ane jApAnanA phAsIvAdI. taMtramAM joyAM. ' have vicAravAnuM che hiMdanA dezI rAjyamAM paNa vyaktithI cAlatA kurAjyanAM phaLa, cAkhyAM. .briTizAe chellA tabakakAmAM ApaNane dhArAsabhAo mATe, pariNAme lokazAhImAM ApaNuM zraddhA vadhatI gaI . . , bahuja maryAdita matAdhikAra epele. tyAre thoDA bhaNelAM ane zrImate ja - prAgaitihAsika kALamAM meTAM rAjyataMtra hovAnuM mAluma paDatuM matane adhikAra dharAvatA hatA, chatAM te vakhate kone mata Apavo te nathI. tyAre lekonI ToLIone samAje hato; ane enuM niyaMtraNa mATe ApaNe bahu ciMtA karavAnI rahelI nahotI, kAraNa ke hindI sauthI vadhu baLavAna mANasa karo. tyAre baLa upara , sattA maLatI. janatAnuM pratinidhitva tyAre rASTriya kiMgresa dharAvatI hatI; ane sthApita rAjAzAhI e baLa upara jamAvelI sattAnuM svarUpa hatuM.: hitemAM paNa TukI ravAthabudhdhivALA thaDA leke tyAre te sarakAra pakSe - bhAratamAM magalarAjya pahelAM rAjapUtarAjya hatuM. te pahelAM hatA; ane bAkInA rASTrIya madazAvALA badhA koMgresanI sAthe ja hatA. A paNa rAjAnAM rAjya hatAM. sAmAnya rIte rAjA sarvoparI hatA, paraMtu : AthI dareka rASTravAdI prajAjane kogresane ja mata Ape egya che enA anyAya sAme paNa koI vAra prajA baLa pikAratI ane ene : evI sAmAnya mAnyatA pravartatI hatI. . . . . . . - uthalAvI bIjA rAjAnuM sthApana karatI. A sthApanamAM paNa baLanI : paraMtu Aje rASTrIya dRSTie vicAratA pakSamAM paNa keMgresa . te gaNatarI thatI je. .. . . . . . . . . . ane kisAna majhadura prajA pakSa tathA sAmAjika krAMti vahetA chatAM, 1 . tyAre bhAratanAM keTalAMka rAjyamAM lokazAhI hatI. ene gaNataMtra rASTrIya daSTivALA samAjavAdI pakSa ane pragatika pakSa,: Antara kahetA. e gaNataMtramAM hAla briTanamAM rAjAnuM jevuM sthAna che ene rASTrIya kahevAte sAmyavAdI pakSa, kemI dRSTivALI hindu mahAsabhA, maLatuM rAjAnuM sthAna hatuM. paNa, tyAre kudaratanI A deza, upara kRpA, Ara. esa. esa. rAmarAjya pariSada temaja bIjA aneka prAntika hatI, ane tethI dezamAM samRddhi hatI. jIvana jarUrIyAtanAM adhane pakSe, cuMTaNImAM medAnamAM AvelAM che. eTale sAmAnya mAnavIne . heje maLI rahetAM. eTale sattAdhArI 2 jAnuM vizeSa kAryuM. dezanA matAdhikArane yogya upayoga karavAnuM jarAM muMjhavaNabharyuM che.. saMrakSaNanuM rahetuM. saMrakSaNa mATe baLanI AvazyakatA hatI,. eTale . AmAMnA koI pakSanI tarapheNa ke virodha karavAne A lekhane : ", sattAne AdhAra baLa upara hate.. . . . . . ' " Azaya nathI, paraMtu matadAra pitAnI buddhine upayoga karIne dezane . have sattAne AdhAra briTana ane amerikAnI : jema , bhAratamAM hitakAraka thAya tevA ja pakSone potAne mata Ape ema sUcavavAne te che ja. .. ? - paNa lokamata upara rahe che. lekamatanI gaNatarI cUMTaNI dvArA thAya A mATe dareka bhaNelA mANase dareka pakSane pAchaLane itihAsa, che. pitAnI pasaMdagInA mANasane mata dvArA sattAnI sepaNa thAya che. tenuM cUMTaNInuM jAheranAmuM, e jAheranAmAmAM darzAvela yojanAne pAra - bhAratamAM pahelI ja vAra sArvatrika matAdhikAranI padhdhati amalamAM - pADavA mATe joitA budhdhizALI mANase, pakSanuM saMgaThThana tathA tenA . mUkAze. bhAratamAM mata ApavAnI sattA 18 karoDa mANasane maLI che. netAonuM baLAbaLa tapAsavuM joIe. koI pakSamAM bahu buddhizALI :e aDhAra karoDa mANase bhAratanA bhAgya vidhAtA che. emanI bahumatI mANase nahi hoya, te te calAvI levAze, paraMtu bhAvanAzALI ane meLavanAra pakSane dezanI sattA soMpAze. . emanA pratinidhio ' dezanI ucca cAritryavAna mANase te joze je, bahu buddhi dhaNIvAra vitaMDAsarakAra racaze. . . . . . ' ', ' ' '' ', : ' . : "vAM vAMdamAM paDI jAya che, jyAre bhAvanA. ane cAritrya addabhUta kAma ; Aja sudhI je kaI ApaNAM upara rAjya calAvatA hatA, tenI ApI jAya che. sattA ApaNe mAnatA hatA; ane kAI koI vAra sattA sAme baLa paNa , bahu nAnA pakSe game teTaluM suMdara Azaya dharAvatA hovA chatAM : - ' pikAratA. baLavAmAM saphaLatA maLatI tyAre sattA badalAtI hatI, ane asarakAraka kAma ApI zakatA nathI. eja rIte kevaLa prAntika mahatva- navI sattA nIce ApaNe jIvatA hatA. ', , , , ' ' . . dharAvatA pakSe paNa rASTranA saMcAlanamAM upayegI nIvaDatA nathI. je * '". have sattAnI saipaNI ja ApaNe karavAnI che. paraMtu emAM kevaLa je pakSane meTe anuyAyI varga hoya, jenuM rASTravyApI saMgaThana hoya, te vyakitaonI pasaMdagI nahi, paraMtu pakSanI ye . pasaMdagI karavAnI che, jene prAnta, prAntamAM deravaNI ApanAra AgevAnuM hoya, teja pakSe ' ': kAraNa ke vyakitaoe jyAre pakSamAM samAI javAnuM nakakI karyuM hoya mArA maMntavya pramANe matane lAyaka che, kAraNa ke eja pakSe sattAne tyAre sattA upara vyaktio nahi paNa pakSa je eNvaze ane tethI grahaNa karI zake che; athavA te asarakAraka ane prabaLa virodhapakSa pakSanI paNa pasaMdagI karavAnI raheze. . . . . . racI zake che. ' pasaMdagIne A hakka je matAdhikArane nAme oLakhAya che e A dezamAM gAMdhIjInI vicArasaraNIne custa rIte chatAM budhdhi- - bahuja agatyanI vastu che. ekeka matanI kiMmata ghaNI ja moTI che. pUrvaka samajanAre, temAM zraddhA rAkhanAre ane tene amala karavAne 'Do dezanA navA taMtranI racanA AvA ekekathI banelA vadhu matenA . mathanAro evo nAne sarakhe varga che. A varga pratye ApaNane AdhAre ja thavAnI che. nANAMthI matanI kiMmata AMkI zakAya nahi. sahejeja manabudhdhi utpanna thAya. enA vicAra ane kAryanI ApaNe keTalAya netAo, AgevAne, dezasevake ane zahIdanA Atmabhogane prazaMsA karIe. A varga eka pakSa tarIka Aje cuMTaNImAM ubhe Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prabuddha jaina to, 15-10-51 - prAntamAM ke prAntanA paNa samitie paNa e ja nATaka potAnA karatalAla maNilAla nANAvaTIne ( ** * rahevAne nathI. paraMtu dAkhalA tarIke mAnI laIe ke je A pakSa premaraMga' cUMTaNImAM ubhA rahe, te tenI alpasaMkhyatAne kAraNe e pakSa sattA gujarAtanA mahAkavi premAnaMde racela 'kuMvarabAInuM mAmerU" e eka hastagata karI zake nahi, athavA asarakAraka virodhapakSa racI zake nahi. bahu jANItI ane lokapriya kAvyakRti che. temAM narasiMha mahetAnA eTale kAM te sattA hastagata karI zake athavA sabaLa virodhapakSa racI keTalAMka pado saMmIlita karIne jANItA sAhityakAra zrI karasanadAsa zake evA vizALa pakSane ja mata Apa kAmane che. e sivAya : mANuke eka saMgIta-nATaka 1937mAM karAMcImAM gujarAtI sAhitya pariSada keine mata ApavAthI te pakSanI theDI vyakitao dhArAsabhAmAM cUMTAI bharAI tyAre taiyAra karyuM hatuM ane bhajavyuM hatuM. e ja nATaka AjathI jAya, paraMtu e. pakSa tyAM jaIne koI kAryasiddhi karI zake nahi. daza varSa pahelAM vilepAralena kumArikA strImaMDaLa taraphathI paNa bhajavavAmAM - A rIte judA judA prAntamAM, ekAda prAntamAM ke prAntanA paNa AvyuM hatuM. zrI muMbaI ane mAMgaroLa jaina sabhAnI vyavasthApaka amuka bhAgamAM ja varcasva dharAvatApakSo, ApaNe tyAM che. e kaI samitie paNuM e ja nATaka pitAnA hIraka mahotsava prasaMge pharIthI bhajapakSa kadAca ekAda prAntamAM sattAsthAne Ave, athavA virodha pakSa racI vivAnuM nakakI karyuM ane saMsthAnA pramukha zrI ratilAla maNilAla nANAvaTIne zake, te paNa bIjA prAntamAM ke saMsadamAM te pakSanA pratinidhio ane temanAM patnI' sI. saralA bahenane A nATaka taiyAra karavAnI sarva sattAsthAne 'na hovAthI athavA virodha pakSa racI zake evI sthitimAM jabAbadArI soMpavAmAM AvI. hIraka mahotsava jevA virala prasaMge na hovAthI kaMI asarakAraka kAma karI zakatA nathI. je kAMI raju karavAmAM Ave e ati utkRSTa koTinuM hovuM joIe A cUMTaNImAM matadAre ghaNIvAra potAnA svataMtra mata pramANe vicAravAne A bhAvanIka gAvA e bhAvanApUrvaka A nATaka taiyAra karAvavA pAchaLa rU. 10000 no badale lAgavagathI doravAI jAya che, athavA sakuMcita manodazAne bhegama te e kharca maMjura karavAmAM AvyuM. zrI, saralA bahene, saMsthAnA pramukhe tathA thaI paDe che. amuka umedavAra potAnI jAtane e pAtAnA dhamara che jANItA kalAviveyaka zrI dilIpa ThArIe lagabhaga be mahInA sudhI ke pitAnA prAntane che, e sakaMcita vicAra mata ApavA mATe dura khUba parizrama laIne A saMgIta-nATaka bhajavavA mATe sArA evA eka rahevuM joIe, temaja pitAnA vaDile, jJAtinA AgevAna ke bIjI jAyane tayAra A jUthane taiyAra karyuM. muMbaInA takhtA upara eka apratima vastu raju "kAI lAlacathI deravAIne mata Apavo na joIe. ' , thAya e bhAvanAthI aneka kaLAkAra, nATyakaLAkAvida, saMgItakAra, * nRtyakAro vagerene sahakAra meLavavAmAM AvyA. AI. ena. TI. vaLI ghaNIvara beTA pracArane kAraNe koI pakSa virUdhdha pUrvagraha thIeTrIkala sarvIsavALAne dRzyasAmagrI banAvI ApavAnuM sepavAmAM baMdhAI gayA hoya tyAre mANasa te pakSane mata Apato nathI. ane AvyuM. AgaLa raju thayelA keI nRtyanATaka ke saMgIta-nATakane ATalA bIjAne paNa ema karatAM aTakAve che. cUMTaNI vakhate dareka pakSanA purva itihAsa barAbara samajavuM joIe ane tenA kAryakramane vicAra paNa navA kalAkArAnA bhAgye ja sAtha sApaDayA harI. bAju A saMsthA dara karavuM joIe. e kAryakramane amalamAM mukavA maTe tenI pAse kevAM varSe potAnA sthApanA dina upara ghaNuM kharuM vArSika saMmelana yoje che sAdhana, zakita ane mAnavabaLa che te paNa jovAM joIe. vyaktine ane e prasaMge kanyAzALA taraphathI vividha prakArane kAryakrama raju vicAra jarUra kare; paNuM ane te sabaLa pakSa ja sarakAra racI ke karavAmAM Ave che. A kAryakramamAM kanyAzALAmAM bhaNatI bALAe bhAga calAvI zake che, athavA sarakAranAM kAma para barAbara cAkI karI rAka letI hoya che. jayAre prastuta 'premaraMga' taiyAra karavAmAM mukhya pAtrAmAMnAM che; eTale cuMTaNI vakhate vyakita karatAM vadhu vicAra pakSane karavo joIe. dhaNuM pAtra bahArathI lAvavAmAM AvyA. AgaLa . bhajavAyelAM nATakomAM "" cUMTaNI vakhate dareka pakSe pracArane jhaMjhAvAta ubhe kare che. purUSapATha paNa kanyAo ja bhajavatI. A vakhate purUSa pAThe bahAranA purUSaghaNIvAra evuM bane che ke jenA pracAranAM sAdhane vadhu prabaLa hoya che ane maLa hoya e ja bharjavyA. A badhA pAchaLa ekaja Azaya hato ke AvA prasaMge eje pakSa vijaya meLavI jAya che. sattA ane arthabaLa paNa cUMTaNImAM vijaya apAvI zake che. dareka jAgRta matadAre dareka pakSanA muMbaInI janatA samakSa eka sundara, sapramANu, vizada nATayakRti raju , vartamAnapatro, patrikAo, pustikAo vagere pUrvagraha vinA vAMcavA karavI ane koI paNa jAtanI uNapa ne rahevA detAM tene bane teTalI vicaravA joIe; eTaluM ja nahi paNa bhaNelA mANasee abhaNa mANasane bhavya banAvavI. A badhuM sAhitya samajAvavuM joIe. A rIte teo dezanI sAcI sevA A rIte taiyAra karavAmAM Avela je saMgIta-nATaka ekaselsIarapaNa bujAvI zake che. ' ' thIeTaramAM vijayAdazamInA roja bhajavavAmAM AvyuM te nRtya, abhinaya. aMtamAM eTaluM ja kahevAnuM ke mata ApavA mATe kevaLa, bhAvanA,. vezabhUSA. dazyaracanA, saMgItaAyojana, A badhI daSTie kharekhara che ". uzkerATa ke pUrva grahanA zikAra na banatAM, vicAra ane abhyAsapurvaka eka sundara kaLAnirmANa hatuM. Ama chatAM paNa tenI pAchaLa je dravyama samajIne dareka matadAre pitAne svataMtra mata egya jaNAya te pakSanA 'umedavArane Apa joIe. Ama banaze te dezanuM bhAvI taMtra karavAmAM Avyo ane je sAdhana sAmagrI ekaThI karavAmAM AvI ane saMtoSakAraka racAze eTaluM ja nahi, paNa cUMTaNI dvArA dezane jarUrI aneka kaLAkArone sAtha meLavavAmAM AvyuM te kAraNe ubhI thayelI bhavya keLavaNuM paNa maLI raheze. *jabhAI mahetA kalpanAne A nATeka pure saMtoSa ApI na zakayuM. AnuM eka kAraNa * ' e paNa hoI zake che ke deza varSa pahelAM joyeluM nATaka ja Aje pharIvAra kuMvarabAinuM mAmeruM ane 'premaraMga joIe chIe e bhAna sAmAnyataH koI paNa nATaka pahelIvAra jotAM zrI muMbaI ane mAgaroLa jaina sabhAne astitvamAM AvyAne Aje je kutuhala ane nAvInya ApaNe anubhavIe chIe te kutuhala ane sATha varSa thayAM, koI paNa saMsthA mATe A avasara gaurava ane nAvInyanA saMvedanane ubhuM thavA na de te tadana svAbhAvika che. A AnaMdane viSaya banI zake che. A saMbhAnA saMcAlakoe prastuta prasaMganuM mahattva svIkArIne sabhAna hIraka mahotsava ujavavAnuM TharAvyuM ane eka nATakamAM mukhya pAtra narasiMha mahetAnuM hatuM. A pATha bhajavanAra zrI rameza sundara kAryakrama nakakI karyo. A mujaba tArIkha 6-10-51 nA roja desAInuM kAma nabaLuM nIvaDayuM. narasiMha mahetAmAM bhakitane je unmAda saMsthAnA makAnamAM paMcakalyANakanI pujA bhaNAvavAmAM AvI. bIje joIe ane tenA aMge tenA aMga upAMgamAM je thanaganATa joIe divase marIna DrAIvanI bAjue Avela leMIkasa rIkrIezana grAuMDamAM tenA badale A pAtra bahu ThaMDu ane ThAvakuM hatuM. gALe gALe tenA bhAge - muMbaInA gRhasaciva zrI merArajI desAInA adhyakSapaNuM nIce saMsthA :- ghaNA gIta gAvAmAM AvatA hatA. paNa tenuM gAvAnuM bahu dhImuM, hastaka cAlatI zrI zaMkuntalA kAntilAla IzvaralAla garlsa hAIskUlamAM, kaMTALo Ave tevuM ane AkhA nATakanI rasajabhATane avAranavAra kSati bhaNatI. bALAonI relI' raju karavAmAM AvI, ane tA. 9-10-51 pahoMcADatuM hatuM. sauthI sarasa kAma rAdhAne pATha bhajavanAra bahena * nA roja vijayA dazamInA divase ekaselsIyara thIeTaramAM premaraMga' sarojanuM hatuM. sundara sapramANa AkRti, rAjaputa kaLAyuganuM smaraNa nAmanuM saMgIta nATaka bhajavavAmAM AvyuM. have pachI tA. 21-10-51 nA karAve tevI uttama koTinI vezabhUSA, svAbhAvika lAvaNya ane mAdvayukta roja yojAyela sara maNilAla bAlAbhAI nANAvaTInA pramukhapaNA nIce aMgamaroDa-A badhuM prasaMgacita abhinayavaDe khuba dIpI uThatuM hatuM. A hIraka mahotsavane lagatuM samAraMbhasaMmelana AkhA kAryakramanA avazeSakuMvarabAIe paNuM pitAne pATha sArI rIte bhajavyo hato ema kahI zakAya. bhAga tarIke bAkI rahela che. ' ' ' : eka bahene kRSNane pATha lIdhuM hatuM. paNa temAM koI khAsa vizeSatA aneka kaLA jarubhAI sahI ma ane d . : Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ; *101 sikala tA. 1pa-10-51 nahotI. bIjA pAtrAe paNa pitapatAnuM kAma ThIka ThIka bajADhyuM hatuM, ApaNe e svIkArI laIe ke koI paNa jaina viSeya ke jaina mahApaNuM abhinayanI dRSTie khAsa noMdha levAnuM mana thAya evI koI purUSanA cAritrane raMgabhUmi upara utaravAnuM AjanA saMgamAM avyavahArU vizeSatA najare paDatI nahotI. dRSyasAmagrI ane saMgItAjana hatuM te paNa koI paNa aitihAsika ghaTanA, yA to sAmAjika prazna athavA tema ja badhA pAtronI vezabhUSA sundara, sapramANuM ane ane AnaMda che keI sarva mAnya mahApurUSanA caritrane koI sArA sAhityakAra pAse nATakanuM. Ape tevI hatI. A rUpa ApavAmAM AvyuM hota ane te bhajavavAmAM AvyuM hatuM te te vadhAre A prasaMge prastuta nATakano paricaya ApatI eka suMdara pustikA. samAcita ane zobhInuM lekhAta. kuMvarabAInA mAmerAnA piSTapeSaNa karatAM bahAra pADavAmAM AvI hatI. temAM, piMThA uparanuM citrakAra bAbujI e koI paNa saMyegAmAM vadhAre dIpI uThata, ane susaMgata lAgata.' ' ' zilpInuM citra bhAre AkarSaka ane kaLApUNa hatuM. eka bAjAe kavi. jANavA maLe che ke A nATaka taiyAra karavA pAchaLa laMgabhaga cauda hajApremAnaMda mANa mAMDIne jANe ke kuMvarabAInuM mAmeruM saMbhaLAvI rahyA che. rane kharca karavAmAM AvyA che. AvuM eka nATaka taiyAra karavA pAchaLa ATalo paNa tenI bAjue madhyamAM narasiMha mahetA premalakSaNA bhakitathI unmatta badho kharca thAya te jarUra vadhAre paDatA lekhAya. paNa jyAM apratima ane ' ' ', banelA nAcI rahyA che ane bIjI bAjue, kRSNa ane rAdhA nRtyanA ajoDa vastunuM nimaoNNa karavAne mAta hoya tyAM-ane te Aje ke jyAre dareka ja hAvabhAva pUrvaka ubhA che. pratyeka AkRtinuM Alekhana bhAre sapramANe ane cIja vastunA ke dhaMdhAdArI phaLAkAranA sahakAranA khUba dAma paDe che tyAre... - hRdayaMgama che. khAsa karIne raMgabhUmi upara utarelA narasiMha mahetA. kharcane vicAra karyo na pAlave. mULamAM jyAM ekadama UMcuM dhAraNa hoya ' ' viSene asaMtoSa A citrastha narasiMha mahetAne joIne kaMIka aMze tyAM anya pariNAma na ja Ave. paNa saMsthAnA mATe A kAMI nA sune Na dUra thAya che. : citranuM rekhAnirmANa ane 'raMgaAyojana adabhUta prasaMga nahote, mAthe khamatIdhara zrImAne saMsthAne saMbhALanArA beThA ja che. pramANuoNkTava raju kare che : ', ' - . . ' . A nATaka traNa vAra bhajavAyuM ane Azare 90 0 0 0nI Avaka thaI A - A te "premaraMga' je rIte bhajavAyuM tenI 'samAlocanA thaI, paNa badhuM vicArIne A vadhAre paDatA lAgatA kharcAnA muddAne ApaNuM bahu mahatva :prazna e che ke A saMsthAtA hIraka mahotsava jevA eka asAdhAraNa na ApIe. avasara upara AvA nATakanI pasaMdagI zA mATe karavAmAM AvI? daza jyAre koI paNa zikSaNa saMsthA AvA asAmAnya prasaMge koI nATaya yA saMgItanI vastu raju kare che tyAre e rajuAta uparathI e saMsthAmAM . varSa pahelAM A nATaka sArI rIte bhajavAI gaeluM hoIne muMbaInI janatA mATe temAM koI khAsa navInatA nahotI. narasiha mahetAnA paNa jamatAne sAcuM mApa maLI Ave che. paNa premaraMgane zrI zakuntalA kAnti- karI - saMgIta, nRtya, abhinaya vagerenI kevI tAlIma ApavAmAM Ave che tenuM jAhera raMgabhUmi" upara anekavAra darzana daI gayela ane te paNa AlA lAla IzvaralAla garlsa hAIskUlanI saMgIta tema ja nATayaviSayaka pragatinuM ke vadhAre sarasa AkAramAM. bIjuM A nATakanI vastu eka paurANika kathA anumApaka lekhI zakAya tema che ja nahiM. kAraNa ke premaraMga bhajavavAmAM jevI che ane camatkAra-pariNAmI vaiSNavI bhakitanI temAM rajuAta bahAranA tane ghaNo moTo pha aa hatA. saMsthAnI dRSTie A barobara thayuM karavAmAM AvI che. AjanA samAjanA koI paNa praznanA ukelane A vastu na gaNAya che sAthe sIdhI ke ADakatara saMbaMdha nathI. jaina samAjanuM mAnasa je prakAranuM - premaraMganuM saMgItanATaka zrI muMbaI ane mAMgaroLa jaina sabhAnA ko che te mAnasanI dRSTie A premaraMganuM eka kalpanAtaraMgathI kaI vizeSa : lAbhArthe eka vAra bhajavAyuM. ane be vAra-valepAralenA zrI. bAlAbhAI nANAvaTI hospITalanA lAbhArthe bhajavAyuM. dareka bhajavaNInI TIkITanI mUlya nathI. premaraMganI kRSNabhakti jaina mAnasane DolAvI zake evuM e : - Avaka Azare trIseka hajAra thavAnuM anumAna che, Aja sudhImAM aneka ' ' . mAnasanuM ghaDatara nathI. A rIte vicAratAM AvA prasaMge premaraMga'nI " : " saMsthAonA hIraka mahotsava ujavAyA haze. paNa A hIraka mahotsavanI 13 A - pasaMdagI karavAmAM AvI e barAbara nathI thayuM ema taTasthapaNe vicAranAra eka vizeSatA sauthI vadhAre dhyAna kheMce tevI che. ane te e kaMA saMsthAe koIne paNa lAgyA vinA nahi rahe. vastutaH nATaka ya sarasa sarasa vastuo tAravI zakAya evI che. premaraga pitA mATe eka vAra bhajavIne Doeka Arthika lAbha sArA paNa kathAnakamAM pAravinAnI sAmagrI bharelI che. A sAmagrIne bahAra lAvavAnI jA '' sAthe sAthe vilepAralaeNnA sArvajanika hospITala jevI lokapakAraka saMsthAne' - ' pharaja AvI saMsthAonI che. saMsthAnA AvA mahatvanA prasaMge bhajavanA Sii paNa ThIka ThIka arthalobha thavAmAM A saMsthA nimittarUpa banI. AvuM puNya- ' . : dhArela nATakanI vastu jaina kathA sAhityamAMthI udbhUta thayelI hovI joIe. kAma " kArya saMsthAnA gauravamAM ora vadhAro kare che. " , paramAnaMda - AvI saMsthA AvI vastuone bahAra na lAve te bIjuM kANuM bahAra lAva- ' * jaina kathA gIto - - eka vAnuM che?:A sUcanA sAme saMsthAnA adhikArIo ema javAba Ape che ke , muMbainA jANItA saMgItakAra zrI. zAntilAla bI. zAha taraphathI temaNe '' koI paNa jaina kathAnaka lyo te temAM sAdhu sAdhvIyA tIrthakara AvyA vinA racelAM jaina kathA gItAne saMgraha avakanArthe maLela che. bhAI zAntilAle ke rahevAnA nahi ane jaina samAjane A bAbatamAM Aje paNa pahelAM jeTa- jANItI keTalIeka jaina kathAone geya padyaracanAmAM guMthela che ane tenI le ja virodha che. AvI paristhitimAM AvA AnaMdapUrNa prasaMge akhA bhASA sAdI, saraLa ane hRdayaMgamya che. tethI jaina kathAnA jANakAra sAmAnya samAjanA virodhano sAmane karavuM paDe e saMga hAthe karIne tetara janasamudAyane A gIte vAMcatAM sahajapaNe AnaMda Ave tema che. vaiSNava e DahApaNabharyuM na kahevAya". A javAbamAM jarUra amuka tathya raheluM che. saMpradAyamAM jevI kIrtananI prathA che tevI jaina saMpradAyamAM che ja nahi ane - jaina samAjanI AvI manodazA zocatIya che. pitAnA dharma ane saMskRtinI . tethI jaina kathA gIta jevuM sAhitya jainamAM bahu ja ochuM vikAsa pAmyuM. | "viziSTa vicArasaraNI ane vipula sAhityanuM gaurava cintavanAra jaina samAje ' A prakAranuM sAMkaDApaNuM ane sthiticustapaNuM. have ekadama choDavuM' dhaTe che. che. ekanI eka kathA. ApaNe gadhamAM sAMbhaLIe te karatAM tene padhAkAramAM, jyAre aneka dharmonuM sAhitya citre, nATaka ane sInemAnA rajatapaToThArA - : koI sArA saMgItakAra pAse vAjiMtronA sAja sAthe sAMbhaLIe tyAre tene vizALa vizvanA AMgaNe raju thaI rahyuM che ane te pAchaLa rahelAM bhavya kaI judo ja AnaMda Ave che. kathAnI vastu ApaNA citta upara sATa' jIvanarehasyanI chuTA hAthe lhANuM thaI rahI che tyAre jaina dharma ane jainetA te besI jAya che ane bhakitane ApaNA dilamAM avanave AvIbhava thAya che. sAhitya, jaina maMdira ane jaina upAzrayamAM ja purAyaluM paDayuM che ane jaina chellIpa ghaNuM vyAkhyAnamALAmAM bhAI zAntilAle puratakamAMnA keTalAka ane kI dharma zuM ane te dharmaparaMparAmAM kaI kaI koTinA mahApurU pADyA hatA pado gAIne saMbhaLAvyA hatA ane AkhI sabhAne AnaMdamugdha karI hatI. A | tenuM duniyAne kazuM bhAna sarakhuM che nahiM. ane A badhuM jaina samAjanI pustakamAM mahAvIra svAmI, sthUlabhadra ane kezA, sulasA, nAgadattA, IlAcI sAMkaDI madazAne ja AbhArI che. raMgabhUmi upara jaina sAdhu sAdhvI ke kumAra, araNika muni, zrI pArzvanAtha, nema-rAjula, rahanami ane rAjula, kI. tIrtha karanA pATha bhajavavAmAM Ave tethI jaina dharmanI nathI thavAnI hAni caMdanabALA, dAdAsAheba, zrI jinadattasUrIjI, caMdakezI-ATalI pavaracita che ke apamAna-avajJA, jaina samAjanI AvI saMkucitatAnA kAraNe jaina kathAo antargata karavAmAM AvI che. ane e dInabaMdhu nI prArthanA sAthe . samAjanI sATha sATha varSathI sevA bajAvatI eka prauDha jaina saMsthAne kuMvara- A saMgraha pUre thAya che. saMgItapriya jaine e A pustaka vasAvavA yogya bAInA mAmerAnuM avalaMbana levuM paDe e bhAre du:khada paristhiti che. A che. tenI kiMmata rU. 2 che ane phoravarDa sTaDie, maMgaLavAMDI, gIragAma, - bAbatane lagatuM AvuM junavANI valaNa haju paNa jaine nahi choDe ane dhutapApezvaraprasAda, muMbaI 4. e A pustaka maLavAnuM ThekANuM che. parivartana pAmelA dezakALane haju paNa oLakhatA nahi zikhe?* *' ' ' ', kahyuM ' ke che che.pitAvanAra che. kAI sA nA mahApu samAjanI puratI arANika muni, bhI ' : paramAnaMda Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = jaI nAtha' para phidA : prabuddha jaina tA. 15-10-51 . pravAsa varNana khaMDavA - IMdora - ujajaina ' ( A pravAsa varNananA lekhaka zrI. tArAcaMda kekArI bhArata jana mahAmaMDaLanA maMtrI che. muMbaI jena yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samitinA sabhya che. jenA bhinna bhinna phirakAo vacce ekatA sadhAya, eka saMpradAyanI saMsthAne lAbha AkhA jena samAjane maLe ane mAtra janAnA lAbhArthe ubhI karavAmAM AvelI saMsthA sAvajanika rUpane pAme e hetuthI pAyalA bhArata jaina mahAmaMDaLanA mukhya kAryakartAonA pravAsanuM A varNana prabuddha jaina "nA vAMcako mATe preraNAdAyI nIvaDaze ane jaina samAjamAM paraspara ekatAnI bhAvanAne puSTa karaze evI AzA che. taMtrI) : ' jainone saMparka sAdhavA ane jainenI sAMpradAyika ekatAnA kalAke enA manAmaNAM karyA, DrAIvara kAzInAthe enA kAnamAM keTalI DuMka ko pracAra mATe bhArata jaina mahAmaMDaLanA madhyabhArata ane rAjasthAna mArI, tyAre e samajI ne agIAra vAgye eNe khaMDavA pahoMcADayA. ' vagerenA eka mAsanA pravAsanuM varNana huM "prabuddha jaina' mATe zarU karyuM te na gamatA mane ene cAlavuM paDayuM eTale ene chaMcheDAyala mijAja pahelAM bhArata jena maMDaLanI AchI oLakha ApavI jarUrI samajuM chuM. amAre Akhe raste sAcava paDe. sAtapUDAnI hAjarI vaTAvyA pachI - bhArata jaina mahAmaMDaLa Ama to pacAseka varSa para sthapAyuM te eNe doTa mUkI, AMkhanI zarama ene aDakatI haze? hatuM. madhyapradeza, madhyabhArata ane uttara hiMdustAnamAM e jANItuM khaMDavAmAM jainenAM basso aDhIse ghara haze, emAM meTe hatuM. gujarAta tarapha Aje paNa enI bahu jANakArI nathI, A samadAya digabara bhAIone che. ame agAuthI khabara ApelI, tethI " samAja prerita je pravAha jJAti ane dharmanI jAgRtIne hiMdabharamAM ATheka vAgyAnA badhAM rAha jotA beThA hatA. ajameravALA zeTha ja phelAyuM hatuM te veLA aMgrejImAM "ela IDIyA jaina esesIezana' bhAgacaMdajI senInI peDhI para ame rahyA. enA munImajI lakSmIcaMdajI huM ane hiMdImAM bhArata jaina mahA maMDaLanA svarUpe A saMsthAne janma aDa, tathA koMgresa kAryakara ame lakhacaMdujI, mAsTara hajArImalajI kI hato. keLavaNIne pracAra kare, ucca keLavaNI mATe eNlarazIpa , vigere sAthe carcA thaI. ahiM bhArata jaina mahAmaMDaLanI traNeka mAsathI ApavI, jene mATe sevA karatI saMsthAo sthApavI, rAjakIya jAgRtI zAkhA cAle che ane khUba utsAhI juvAne che, jainAnA AMtarakalaha , ' lAvI rAjakAraNamAM lAgavaga vadhAravI e enAM kAryakSetro hatAM. hiMdI ane saMpradAyanA paraspara virodhI AcaraNAne badale ahiM juduM ja rASTrIya mahAsabhAnI sAthesAtha enA adhivezana thatAM ane jainAnAsaMpIluM vAtAvaraNa maheM joyuM. "anna bacAvo' AMdolana, svayaMsevaka A tamAma phIrakAonA agraNIo, temaja rASTranA AgevAnonAM bhASaNa. maMDaLa, jainenI vastI gaNatrI vigere kAmamAM ahiMnA bhAIoe sarasa thatAM. zrI. ajItaprasAdajI jaine "jaina gejheTa' A saMsthAnA mukhapatre kAma karyuM che. zAkhAnA maMtrI zrI. kanaiyAlAla hubaDa sArI keLavaNI tarIke, paraMtu pitAnA ja kharce varSo sudhI calAvyuM ane jaina jagata pAmelA juvAna che. eka sthAnika kaMDa karIne du:khIone guptadAna 'hiMdImAM zarU thayuM ane barAbara vikasyuM. tyAre ja baMdha karyuM. dareka - ApavAnI yojanA zrI. riSabhadAsajIe sucavI ane e phaMDa karavAnuM A saMsthAmAM bane che tema A saMsthAmAM paNuM bharatI pachInI oTa AvI, nakakI thayuM. bhArata' jaina maMhAmaMDaLanA uddeza samajAvatAM mahe kahyuM che. ane e daramyAna varSAvALA zrI. ciraMjIlAlajI baDajAtee ene TakAvI jenAmAM jUdA jUdAM je paryuSaNe thAya che te jAdAM karavAmAM keda rAkhyuM. pAMceka varSa para enA bIyAvara adhivezanathI e pAchuM saceta aitihAsika ke jyotiSika mahatva hoya tema mahane lAgatuM nathI. te ni thayuM ane enA madrAsanA adhivezane ene AjIvana sevAbhAvI pramukha pachI, ApaNe badhA sAthe ja paryuSaNuM karIe te keTaluM sAruM lAge - Apyo. zrI. riSabhadAsajI rAMkAe satata sevA ApI, enuM navuM ghaDatara ane aikayanI ApaNI vAtane keTaluM baLa maLe ?" tyAMnA bhAIone che. karyuM ane junA mitrone paNa sakriya banAvI, saMsthAne navapallavita A vAta gamI ane ame sau digaMbara brahmacArI mANekacaMdujI pAse , karI. Aje hiMdabharamAM enI pacIseka zAkhAo che. ene paNa navA gayA tyAre emaNe A vAtanuM samarthana karyuM. akhila hiMdanA dhoraNe nA kAryakartAo jayA che.. .. ' nirNaya na thAya tyAM sudhI katAMbara-digaMbaroe bannenA maLI, aDhAre che. '' pravAsa paryuSaNamAM karIne, jyAM jyAM sAdhu munirAje hoya tyAM divasanuM parva ujavavAnuM nakakI karyuM.. saune khUba AnaMda thaze. che ke tyAM emane jaina ekatA ane bhinnabhinna saMpradAyanA sAdhu, zrAvake AgevAna gaNAtAM zaheromAM aikyanI vAte, saMpanI kalpanAo, ghaNI ' pratye sanmAnapUrvakane vyavahAra saraLa bane tevI pravRttiomAM sahakAra che, paNa AcAra mATe te haju ApaNe nhAnA gAma pAsethI zikhavAnuM meLavavA temaja parva nimitte ekatrita thayelA janasamuhane saMparka che. khaMDavAnuM A pagaluM jeTaluM saraLa che teTaluM ja stutya che. sAdhavAne uddeza rakhAya hate. 28mI e bapore ame IderanA raste mArgamAM, una je - huM TrenamAM 27 mI sapTembare bhusAvaLa pahoMce. bhUsAvaLanuM relve pAvApurI sidhdhakSetra tarIke jANItuM che tyAM purANI bhavya jaina nagarInAM jaMkazana tarIke temaja rU ane siMgadANAnA vyApAranuM agatyanuM sthAna ane maMdiranAM khaMDero joyAM. ahiM eka navuM maMdira, dharmazALA ane che. bhUsAvaLamAM maMDaLanI zAkhA che temaja maMDaLanA kAryamaMtrI zrI. pAThazALA tathA auSadhAlaya che. ' phakIracaMdaLacha jaina rahe che. e bahu utsAhI yuvAna che. sAMjanA maMDaLanA 'visAme laI tyAMthI viMdhyAcaLa parvata darIAI sapATIthI kAryAdhyakSa zrI. riSabhadAsajI rAMkA, upAdhyakSa zrI. rAjamalajI lalavANI, 3000 phITa uMce caDI, lIlamalIlI khINA jeI, narmadA oLaMgI ' mahAmaMtrI zrI. suganacaMdajI luNavata, sahAyaka zrI, kesarImala ane IdarathI paMdara mAIla dUra maheu je madhya bhAratanuM lazkarI gugalIA jalagAMva esavAla saMmelananI sabhAmAM hAjarI ApI. mathaka ane havA khAvAnuM sthaLa gaNAya che tyAM sADA ATha vAgye AvyA hatA. ' te pahoMcyA. rastAmAM zeTha rAjamalajI lalavANInA ramujI badhaprada TucakAo | * bhArata jaina mahAmaMDaLane zrI. zAMtiprasAdajI jaine sTezanegana, amAre thAka haLave karatA jatA hatA. maheu eka svaccha suMdara bheTa ApyuM che temAM ame cha vAge khaMDavA upaDyA. sAtapUDAnA kempa che. enA rastA vizALa che, suMdara dukAne che ane pANI sArUM parvata samI hAMje oLaMgyA ane tApI nadi oLaMgI ame khaMDavA hoI havA khAvAnuM sthaLa che. aMgrejonI mIlITarI gayA pachI, eno " . * pahoMcyA. sAtapUDAnA parvate jANe kahetA hatAM "zuM deDAdoDa kare che ? vyApAra kheravAI gayuM che. ' amane jotA te jAo.' emanI Takera amane to zuM spaze ? bhagavAne Idara - che purUSanAM haiyAM ja evAM ghaDayAM che ! paNa meTarane e Takora aDakI gaI! tyAMthI sADA nave ame Idera pahoMcyA. rAyabahAdura Akhare moTara nArI jAtinI kharIne! e ubhI rahI gaI ekAda zrI. kanaiyAlAla bhaMDArIne tyAM ame utaryo. zrI. kanaiyAlAla meTA . . . . . . * * Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 tA. 15-10-51 udyogapati che, ane sthAnakavAsI jainenA agraNI che. saMpradAyanA e dAramAM kayAMka koIe eka sarasa vAta kahI. koNe kahI te yAda virodho ochA karavAnI bAbatamAM e bahu utsAhI na jaNAyA. madhya nathI AvatuM. vRkSa ubhuM hoya te suMgadha Ape, kuLa Ape, pazuo bhArata sarakAranA vaDA pradhAna zrI. takhatamalajI jaina ane nANA pradhAna mAna. chAMyaDe , pakSIo mALA bAMdhe, baccAM ne IDAM enA Azraye zrI. mIthIlAla gaMgavAla bane bhArata jaina mahAmaMDaLamAM khUba rasa , choDI, nizcita thaI phare-ane vRkSa paDe te sApa, uMdara, kIDA maMkaDA le che ane tenI kArobArInA sabhya che. zrI : mIzrIlAlajIe emanA kerI khAya. vanane ApaNe TaTTAra na rAkhIe to ApaNeya kArAIne rokANane laI rAtre judI judI saMsthAonA kAryakarenuM eka samelana saDI javAnA ! . . . . . . . goThavyuM, emAM yuvakoe khUba utsAha batAvyuM ane bIje divase : ': ', madhyapradezanI sarakAra che. mArA vAlIara ane cha mAsa, I dera paryuSaNa parvamAM munirAjena vyAkhyAnamAM jaI, tyAM maMDaLanA kAryo karatAM rahe che. baMne jagyAnA lekine Agraha che. pitAnA zaherane rAjadhAnInuM bhASaNa rAkhavAnI emaNe marajI batAvI ane goThavavAnuM mAthe lIdhuM. zahera banAvavAnAM. "prajApriya' rahevA mathatI sarakAre nirNaya laI, ke " digaMbara samAjanA dhanADhaya zeTha hukamIcaMdajIne maLavA gayA e pakSane nArAja karavA mAMgatI nathI. nirNayanuM kAma paMDita naherUne , prasaMga hAre, mana cirasmaraNIya raheze. TelIphiAnathI samaya mAge emaNe soMpAyuM che tyAMya '' tArIkhe paDatI jAya che. madhya pradezamAM pAMca tarata ja AvavA kahyuM. zarUAtanI vAtamAM te kayA matalaba?. "yaha pradhAne jaina che.' '' '' ', ' aa radI bAta hai ema kahyA ja kare-vAta jAmavA ja na de ane kahe ' . Idarane choDayuM, paNa traNa cAra hajAranI mAnava medanI lAuDa-.. 'be sAdhuo jyAM sAthe rahetAM jhaghaDe kare che tyAM saMpradAye kaI kALe spIkara vinA sAMbhaLe evA sUrIlA, mIThA bulaMda avAje nANApradhAna eka thavAnA nathI.-paraMtu zrI. rAjamalajIe emane kahyuM ke "ame zrI, mIzrIlAlajI gaMgavAle digaMbara jaina maMdiramAM vyAkhyAna pachI . kazuM phaMDa koInI pAse mAgatA nathI eTale tame paNa nirbhaya rahejo. * gAlA bhajanane sUra amane Akhe raste saMbhaLAyA karyo. pradhAnapade basa, jANe camatkAra thaI geyo. emaNe khUba utsAhamAM AvI jaI pahoMcyA pachI je saraLatA ane nirabhimAnatA emaNe jALavI rAkhI amane thAbaDayA ane hAtha pakaDI pakaDI amane besADayA. eka kalAka - che te prasaMzanIya che. vAta karI pachI kahyuM, "hamAruM kAma muzkela te che, paNa mahArA tamane ujjaina : ', AzIrvAda che!' ane bIje divase jamavA belAvyA. nirbhaya banyA mahArAjA vikramAdityanI ujaninI ghaNI vAto sAMbhaLI : e pachIne emanA Amaha ame TALI na zakayA. milamAlika maMDaLanA pramukha hatI. siMhAsana batrIsInI hAnapaNamAM sAMbhaLelI vAto ane zrI. caMdanasiMhajI mehatA maLyA. teo eka AkarSaka, vAkacatura ane mahArAja vikramAdityanI veSabhUSA badalI zaheramAM rAgIparyaTananI badha- - pratibhAzALI juvAna che.' zrI, sidhdharAjajI dvAnA e 'bALamitra che. 'prada vArtAo ujajyani jatAM maraNa paTe' tarI AvI. hiMdanA sAta darathI cAreka mAIla para kasturabA grAmanI zrI. caMdanasihaMjInI pavitra zaheramAM ujeninI gaNanA thAya che. simA nadinA kAM The, enAM dekharekha nIce bahu moTA pAyA para racanA thaI rahI che. kastura maMdira ane nhAvAnA dhATa che. mAlavA joDe gujarAtanA itihAsane ' smAraka samItinAM maMtrI zrI, zyAmalAlajI tathA gAMdhIjInAM AzramavAsI ghaNA" saMbaMdha rahyo che. mAlavAnA rAjAe muMja' ne bhejanI rasikatA ** | zrI. suzIlAbahena che ane vadhovALA zrI, dhannAlAlajI maLyA. " ' ' ' ane vidattAe itihAsamAM agatyanuM sthAna lIdhuM che. ujajayani. - 30 mI e havAre ame digaMbara maMdiramAM gayA. tyAM digaMbara mAlavAnI pATanagarI hatI ane Aje paNa che. zrI kanaiyAlAla munazIe munizrI abhinaMdana sAgara pravacana karatA hatA. emaNe pitAnuM "pRthvIvallabha' racyuM ane emAM mAlavapati muMjane tailaparAjanI bahena , vyAkhyAna TuMkAvI, zrI. riSabhadAsaja rAMkAne belavA sUcavyuM. jainomAM mRNAla sAthene praNayaprasaMge gujarAtanAM sAhityakAronAM pracaMDa paraspara prema vadhAravA para emaNe pravacana karyuM. A vizALa maMdira vAcchANAne pAtra banyA hatA te mahane yAda AvyuM. mahane yAda Ave zrI. mIthIlAlajI gaMgavAlanAM kuTuMbIoe bAMdhyuM hatuM eTaluM ja nahiM che ujene ApaNuM pyArA lokagIta meMdI raMga lAgyo. uparathI, A paNa enuM kaDIkAma, sutArakAma ane bAMdhakAma tamAma jainoe karyuM kAraNa ke meMdI mAlavAthI AvI hatI. sva. jhaveracaMda meghANInI hatuM e vAta jANI amane Azcarya thayuM. . . . . . ' tAkAtavAna chatAM saudaryavatI strInI kalpanA, mAlavAnI meMdI, meMdInA tyAMthI ame sthAnakamAM gayA. javAne je kAle maLyA hatA te lAla raMge raMgAelA hAthA, ane diyarIo, joDe bhAbhInI vAta karatuM . ' maMDaLanA kAyaeNkatonAM bhASaNa karAvavA mAgatA hatA. paraMtu mani. mehaka avAje gAtuM zrI. medhANInuM bulaMda gaLuM "meMdI raMga lAgyo re'' karaturamalajI game te kAraNe dAda ApavA mAgatA na hatA. cIThThIo para have sAMbharI AvyuM? ahiMnI vakhaNAtI cIjomAM meMdI ane kaMkucIThThIo hoMcavA mAMDI. manijI lene Asaha je nirUpAyA paNa aphasa! prayatna chatAM meMdI ke kaMku ghara mATe na lAvI zake.' ane koInuM dila du: khAya evuM na bolaze" ema kahI rajA ApI. hirI thALe jaI AvyA ane Dele hAtha daI AvyA ! cAra pAMca vakhata ' zrI. riSabhadAsajIe bhASaNamAM kahyuM. "maMDaLa koinI mAnyatA choDavA ke yAda devarAvyuM, 'jatI vakhate maMgAvI ApIzuM". ane jatI vakhate 'kAInA dilane dubhavavA nathI mAgatuM. mAnyatAo anusAra AcAra karIne, gata mAnyatAe enasAra AcAra karIne bajAramAM javA jeTalo vakhata na rahyo. khera ! AjanA mAnasazAstrIo "mA " bIjAnA saMpradAye sAthe bhAicAre keLavI, jarmanA sasarA utkarSa mATe kahe che. je kAma tamArAthI rahI jAya che te tamAruM ajJAta mana, saue kAme lAgI javuM joIe. tyAMthI ame , mRtipUjaka upAzrayamAM karavA mAgatuM nathI. hetu mATe rahI jAya che. A kharUM haze ? strI : : gayA. tyAM amAre pahoMcavAne samaya je jAhera thayuM haze tethI amane medI, lagADavAnI ummara vaTAvatI jAya che ane bIjuM koI meMdI - 6, meruM thaI gayuM-chatAM munijIe amane premathI satkAryA. ane tarata ja lagADavA jevuM gharamAM' che nahi tethI Ama banyuM haze ? : vyAkhyAna ApavA Agraha karyo . . . . . varSa daramyAna ujjayanimAM keTalAka dhArmika meLAo goThavAya che - zeTha hukamIcaMdajIne tyAM jamI AvyA pachI amArA utAre tarUNa leka yAtrArthe Ave che. paraMtu dara bAra varSe siMhastha meLe thAya che " kAryakara AvatA ja gayA. jainenI ekatAnI vAte emane AkarSaNa tyAre te bhAratabharamAMthI seMkaDe yAtrIo Ave che. te karyuM hatuM, paraMtu emane joItuM hatuM kaI jussodAra kAryakrama, : ujvani ame pahoMcyA pAMca vAge. enI sAMkaDI galIo jevI . juvAna lehIne zAMtithI vicAraparivartana karavAnuM kema game . emanI galIo mahuM te kayAMya joI nathI. mukhya raste ja meTara jaI zake. . jAhera sabhA karavAno Agraha hatuM. paraMtu je vicAra . Aje tamane bAkI to kayAMka ghusI te nikaLavuM ja muzkela. eka jagyAe ame te game che te vicAranA mitrAno eka samuha tame banAva pachI, tame ema dhusI gayA pachI te marajAdI strI jema dara Dagale koI aDakI belAvaze tyAre AvIzu" ema kahI, ame ujajena javA upaDyA, " to nathI jatuM ne ema khAtrI karIne AgaLa cAle tema meTarane nAnI meMdI, medInA che. paraMtu muni mohaka avara hAthI, ane kSirI Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMnA zrI. rAjabhalaI lalavANA enA makAna joI che ane zrI. sunasiMha zeDIA zAkhanA visA oila 104' , prabuddha jaina - tA. 15-10-11 makAnanI bhIMta lAgatI te nathI ema saMbhALI, saMbhALIne mahA maMDaLanA Adarzo, hetuo ane kAryapraNAlI sabhAmAM mUkavAmAM AvyAM muzkelIo vizeka kadama, dazeka mIniTe ame moTaramAM nikaLI zakyA. ane maMDaLanI zAkhA kholavAnuM nakakI thayuM. juvAna, vRddho ane amArAmAMnA zrI. rAjamalajI lalavANIne khAnadezanA loke zera khAnadeza bahene paNa sabhAmAM sArI saMkhyAmAM hAjara hatAM. rahAMjanA hota te kahe che. e jaMgalapati siMha A galIe ane enA makAna joI vadhu loko lAbha laI zakta ema kAryakare kahI rahyA hatA. zrI. 1 1. gabharAI gayuM. emane mukta 'jagA joItI hatI, barAbara pAMca vAgyAthI satyadhara zeDI ane zrI sujAnasiMha zeThIA zAkhAnA maMtrIo nimAyA. . . sADA ATha vAgyA sudhI, amArA mijamAna zrI. pArasamalajI muthAe kAryanI tamannA lokomAM hatI. saMbhAnA pahelAM ame zrI. vinoda oIla rAta gALavAnAM judAM judAM mathake batAvyA karyA. Akhare mana manAvIne mIlanA menejIMga ejanTa zro. lAlacaMdajI zeThIne maLyA hatA. nANuM- ame moDI rAta thatI hatI tethI Are na hoIne, zrI. rAjamalajIe pradhAna zrI. mIthIlAlajI gaMgavAle emane TelIphAna karelA ane amArA " amArA kArya maMtrI zrI. phakIracaMdajInA sAsare rahevA-navA ujajenamAM utaravAnI vyavasthA emaNe karI rAkhelI, rasoI taiyAra karAvI rAkhelI pasaMda karyuM. siMha khAya to zikAra, khAya bhUkhe mare, paNa ghAsa ma ema emaNe kahyuM. paraMtu amane emanA mIlanA daravAne aMdara ja khAya. zera khAnadezanI sobatamAM moDuM thaI gayuM, tethI amAre bhUkhyAM na AvavA dIdho ane enI pAse parANe pUchAvyuM ke Idarane TelIphona suvuM paDayuM. ? nA javAbamAM koI javAbadAra mANasane pUchI eNe amane nanno suNuvyo e vAta ame emane kahI. thoDI dhuMvAMkuvA daravAna para * havAre simA nadimAM snAna karI AvyA. bhArata jaina mahAmaMDaLanA karI, e cUpa rahyA. kAryanI AkhI vAta ane pravAsanA hetuo ame ' gvAlIare adhivezanamAMthI bhAIcArAnI je bhAvane ahiM phelAI hatI emane kahyAM. e hAM hAM karatA gayA, jarA amathuM bolatAM gayA-paraMtu tenA pratIkarUpe eka borDa sthAnakavAsI upAzrayamAM ame joyuM, "Aja vAta sAMbhaLatA hoya ema mane lAgyuM nahiM--emane jIva Tebala para 1. hama samaje haya-hama saba bhAI bhAI hai.' ahiM terApaMthI ane ' paDelA kAgaLa ane cekamAM ramate mane lAge. cAreka vAge ame sthAnakamArgI sAdhvIjIonA cAturmAsa hatAM. ane bannenAM mAtra paMdara budI koTAnI vATa pakaDI. visa kadama dUra vyAkhyAne thatAM hatAM. jene jyAM besavuM hoya tyAM bese apUrNa ' tArAcaMda keTalAMka huM ahiM, thoDuM tahiM, ema be jagyAe. lAbha letA. : prabuddha jaina ane jAherakhabara - *' ' banne saMpradAyanA mukhya sAdhvIjIe bhAre vidvAna hatAM ane bane che. zrI muMbaI * jaina yuvaka saMdhanI tA. 17-2-51nA roja maLelI jagyAe bhArata jaina mahAmaMDaLanI vAta mUkAI . ane bannee enA vArSika sabhAmAM prabuddha jainane cAlu paddhatie calAvavAmAM AvatI Adarza, pracAra ane ekatAne AjanI jarUrata gaNAvI. pitAnA khoTane pahoMcIvaLavAne mATe zuM karavuM e prazna carcA hatI ane vyAkhyAnamAM zubhecchA darzAvI. zrI. riSabhadAsajIe ahiM be hajAra enA anusaMdhAnamAM have pachI jAherakhabara laIne A boTane sAdhuo jaina samAjamAM hovA chatAM, jainamAM tyAga hovA chatAM, ApaNa haLavI karavAnI kAryavAhaka samitine bhalAmaNa karavAmAM AvI hatI, jIvana bIjAthI kema kAMI uMcA jaNAtA nathI ?' e prazna karI Ama chatAM paNa keTalAeka sabhyane jAherakhabara vaDe prabuddha jainanA AMtarIka kalahane kAraNarUpa gaNAvyo. zeTha rAjamalajIe vyAkhyAna Aja sudhInA nirdhArita, svarUpane vikRta karavuM gamyuM nahi ane diramyAna kahyuM "hane dilhImAM lokoe pUchayuM ke jaine kema ghaTatA AgAmI varSa mAM AvanAra khATa pUratuM prabudhdha jainanA mitro ane jAya che?" maheM javAba Apyo "jaine mekSamAM jAya che tethI ghaTe che. * zubhecchakemAMthI ugharAvI levAnI temaNe bAMdharI ApI. A rIte ane bIjAo je mekSamAM jatA nathI te vadhatA jAya che " A te ekaThI karavAmAM AvelI rakamanI yAdI nIce mujaba che.' 50La mesarsa Ara. ema. zAhanI ku. 200, rekaDA 300, bAkI ramujanI vAta thaI. paraMtu tame jaine laDyA kare che, jethI jUnA T (maNIlAla mekamacaMda zAha) . jainemAMthI keTalAka nIkaLI jAya che ane navA thatA nathI-thavA mAge; (500 zrI. cImanalAla cakubhAI zAha mArata che tene apanAvatAM nathI-samAjamAM letA nathI. pachI jene vadhe ? - 100 zrI. khuzAladAsa kheMgAra kayAMthI? koIe Ama karyuM te mUka saMdha bahAra. keIe tema karyuM che 10], gokaladAsa zIvalAla zAha , - te sUke saMdha bahAra. pachI saMdha vadhe ke ghaTe? ApaNAmAM ApaNA * 10 , vADIlAla delatarAma , pUrvajonI kuneha ane duraMdezIne abhAva che. ethI jainenI saMkhyA 1001 gaMbhIralAla umedacaMda ghaTatI jAya che. .. . . '10, eka sahastha. " " sthAnakamAgI sAdhvI zrI. kusumavatIjIne joI emanuM jIvaMta 175 zrI. dIpacaMda trIbhavanadAsa zAha mArata * rasabharyuM vyAkhyAna ane enI zailI joI ne zrI, ujajavalakumArIjha , 51) jagajIvanadAsa jecaMda | yAda AvyAM. ATalI hAnI vaye emane abhyAsa ane bhASA paranuM 5) bAbubhAI maNIlAla cekasI - prabhutva Azcarya pamADe tevuM lAgyuM. badhAMnI oLakha pachI, mhAro vAra 25] svastIka hArDavera mATe - 25 bhIkhAlAla vRjalAla - AvyuM. "muMbaInA che ? te gurUjI mahArAjanA darzana te karyA haze" madhuratAthI mihane pUchyuM. aviveka gaNAya chatAM mahAre kahevuM paDyuM ke , 1. 25 khuzAladAsa je. zAha keTalAMya varSothI sAdhuonA jhagaDA ane AcAranI zithilatAjANIne 151 zrI. jayaMtIlAla lallubhAI parIkha 10] , cImanalAla pI. zAha - maheM sAdhuo pAse javAnuM choDI dIdhuM hatuM. A sAMbhaLavA chatAMya , - 1001 , dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha '. emanI saumyatAmAM pharaka paDe nahiM. . 100] cunIlAla kalyANajI kAmadAra bahena manubhAI kApaDIA " pravAsa lAMbo karavAnuM hatuM eTale bamparanA kAryakarone maLI. 100 , jasumatIbahena manubhAI kApaDIA , levAya te sAMje ravAnA thaIe ema ame zrI, pArasanAthajIne kahyuM. 107, 4 ramaNalAla sI. zAha . emanA utsAha, ane amArA Agrahe vepArIonA vepAra mUkAvI 17 kAtilAla nabhubhAI pArekha. ha. zrI. paramAnaMdabhAI '100 , TI. jI. zAha bhara bapore be vAge namakamaMDInI digaMbara dharmazALAmAM sabhA thaI. . 'ahiMnA dhagazavALA eka kAryakara zrI satyadhara zeThI bahAragAma hatA. - 228 , " maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI : mukSusthAna : zrI mahAvIra prInTIMga varkasa, 45-47, dhanajI sTrITa, sIlvara mensana, muMbaI 3. * : Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka : 13 1 zrI muMbai jaina yuvaka saMgha pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina taMtrI : paramAnada kuMvarajI kApaDiyA muMbai : 1 navembara 1951 gurUvAra javAharalAla naherUnI paradezanIti (tA. 15-9-11 ane 15-10-11 no akAmAM A lekhanA e hakatAM amerikana juthanI vAstavikatA amerikana juthamAM joDAI javA icchatA varga Ama vyApArI manevRtti, rUDhicusta vicArasaraNI, kAmIvAdI daSTibiMdu, muDIvAdI mAnasa tathA lokazAhImAM mAnatA buddhivAdI vicArasaraNIne zabumeLA che. A varga amerikAnI eziyana paradezanItithI ajJAta che ema nathI, mAtra * lazkara para AdhAra rAkhatI amerikana nItinA bacAvamAM ema jaNA vavAmAM Ave che ke sTAlina, pratyeka saramukhatyAranI jema, mAtra baMdUkanI bhASA samaje che. AthI ja amerikAnA paradezama trI Thera Thera Sitatutions of Strength-lazkarI jamAvaTanAM kendro ubhAM karavA icche che. e paNa dalIla karavAmAM Ave che ke amerikA Aje sAmyavAda sAme eka virATa meracA sarjI rahyuM che ane AvA bhagIratha kAryamAM bhUlA thAya e svAbhAvika che, mATe evI uparachallI vastune eka bAju mUkI hindu amerikAnI maitrI keLavavI joIe... AMtararASTrIya rAjakAraNamAM koI krAInuM mitra mAtra mitratA khAtara hoya e vicAra je aparipakava mAnasa sUcave che. ApaNe e samajI levuM joie ke kazAya svArtha vinA rASTro mitrA thatAM nathI; ema nA hota te! sAmyavAdI cInane amerikAthI gupta rIte pazcimajama nI ane phrAMsa lAkhA Tana polAda ApavAnA sAdya na karata, jyAM alAbha rajI. na khI. 466, vArSika lavAjama kRpiyA 4 chapAyA hatA. ahIM A lekhano trIjo ane chello haphtA ApavAmAM AvyA che.) lazkarI karAramAM joDAze ane ITalIne zasro banAvavAnI ja paDaze. temanI dhAraNA kharI paDI, 1949 nA ATalAMTika karAra khAda amerikAe iTalIne zastrIkaraNa mATe moTI madada karI ane udyogapati vadhu samRddha thayA. briTana A varSe 5 abaja pauDanuM lazkarI kha karavAnuM che. briTananuM arthataMtra sAva jarjarita thai gayuM che. kAMsa elajiyama ane leDanI paristhiti AyIye vadhu. karUNa che. yurApanA sAdhanasa putra rASTronI A sthiti vicArapreraka che. amerikA ane eziyA ka eziyAmAM amerikAe jyAM sahAya karI che tyAM adhAdhuMdhI ane dAridra vadhyAM che. philipinsanA dAkhaleo Classic sacoTa che. philipinse ha MmezA amerikAnI hA mAM hA milAvI che. amerikAe philipinsane cAra varSamAM be abaja DeAkSaranI madada karI che. Ama chatAM Aje philipi nsamAM eTaluM badhuM adhera cAle che ke sarakArI nokarA tathA zALAnA zikSakone cha mahinAthI pagAra maLatA nathI. "sAmyavAdIonu eTaluM badhuM vadhI gayuM che ke philipinsanA pATanagara, manIlAthI za mAila dUra kAyadA ane vyavasthA bhAMgI paDayA che. cAra abaja DAlaranI madada kayAM gai .. jora prajAzatru AgevAne abajo DeAlarA svAhA karavAnI zakita dharAve che, je AgevAnA pratyAdhAtI hAya ane keTalAka kissAmAM lokazatru hoya - phAsisTa iTalIMga maLIsiniyAnA yuddha samaye kAmanA tevA AgevAno ja amerikAnI hAi hAra karI zake. philipinsanA pragatizIla raziyAe tela purUM pADayuM hatuM. ane jyAre jarmanI sAme briTana jIvana-maraNanA jaMga laDatuM hatu tyAre jarmanInA sAthIo japAnane amerikA - lAkho Tana lokhaDanA bhagAra pUrUM pADatu hatu. briTananA TTara vepArI duzmana japAnane rIjhavavA briTanane gulAmanAM jeTalI chuTachATa ApanAra cInanI vAdorI samA bArADI briTane ja badha karI dIdhA hatA, jo hinda pAse amerikAne jarUrI megenIjha jevA kAcA mAla haze to amerikA * hindane pAkistAna karatAMye zastra Apaze. pramukha zrI, elpiheA kavIrInA ane paradeza pradhAna kArlosa rAmulA prasaMzaka paNa che. amerikAne cyAMga zeka, sIMgamana rahI, yAAdA, mAtra jamInadArAnA AgevAnA nathI, paNa zrI. rAmulA te kAsisTa krAMkAvA bhA dAi, ane pibula soMgrama jevA pratyAdhAtI AgevAnonI eziyAmAM sahAya levI paDe che. kAMi paNa svamAnI dezabhakata ane prAgatika sAthenI zASaka dANuMnIti (Tariff Policy ) 'sAme AMkhamiyAmaNA AgevAna philipinsanA pramukha kevIrIteAnI mAphaka amerikAnI philipinsa vadhumahi kare. amerikana juthamAM maLI jaI rASTranuM hita sAdhavAnI Azo sevatA vargane amerikAnA variSTha adAlatanA nyAyAdhIza zrI. viliyama A DaglAsanuM amerikAnI eziyana nIti aMgenu nivedana sahAyarUpa thaze. zrI DaglAsa pUrva eziyAnA pravAsa karI jaNAvyuM ''tavA cInane ApaNe svIkAra karIzuM to ApaNI kharekhara rAjakIya phatteha thaze. ane dhArA ke ApaNe amerikana juthamAM joDAyA ane amerikAnI AgevAnI nIce ApaNe ApaNI paradezanIti dhaDI, sauthI prathama amerikA hindane lazkarI karAra karavA sUcavaze. 'hindamAM amerikA lazkarI, havAI ane dariyAI mathake paNa kadAca mAMge. lazkarI karAranu pariNAma e Avaze ke ApaNe tyAM TrekaTara ane rasAyaNika khAtaronA kArakhAnAnA sthAne TeMka ane jherI gesanA kArakhAnAM ubhAM thaze. lazkarI zakti hindanI vadhaze, paNa garIba hindanI jugAvAnA kAraNe garIbI paNa vadhaze. vaLI udyogapatio ane amaladAronI samRddhi vadhaze. A mAtra kalpanA nathI. iTalImAM yudhdha bAda udyogapatioe kArakhAnAne lekApayegI sAdhanA anAvavAnA kArakhAnAmAM pheravavAnI nA pADI; kemake temanI gaNatarI hatI ke vaheluM moDuM TelI kAi amerikanuM rakSaNa ane ApaNe ApaNI paradezanIti DolaranA dRSTibiMduthI nahi paNa sidhdhAMtanA pAyA para dhaDavI joie..........ApaNe DolA varasAvIe chIe tenuM pariNAma e Ave che ke 200 mANasA zrImaMta bane che, jyAre ApaNe je dezane madada karIe chIe te AkhA deza prAthamika dazAmAM jIve che". amerikana juthamAM joDAI javAnI himAyata karanAra vage e noMdhavuM ghaTe ke zrI. javAharalAla neharU 200 vyApArIonA pratinidhi nathI; paNa prAthamika dazAmAM jIvana jIvatA karoDo hindIonA pratinidhisamA paradezamatrI che, . Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' '' prabuddha jaina tA. 1-11-11 raziyana juthanI vAstaviktA trIjA juthanI zakyatA - raziyana juthamAM hinda joDAvuM joIe ema mAnanAre paNa eka hindanI paradezanItinI dizA sAcI che, paNa nIti prANavagaranI varga A dezamAM che. hindana sAmyavAdI pakSa ane 1951 nuM raziyA che ema mAnanAra varga AvatI cUMTaNI bAda gaNanA pAtra virodha pakSa e 1917 ne raziyA che evA bhramamAM rahenAra keTalAka buddhivAdIo bane tevI zakyatA che. hindane samAjavAdI pakSa mAne che ke Nehru ema mAne che ke amerikana jutha zAhIvAdI jUtha che, jyAre raziyana 'always reacts, never acts. eTale ke neharU haMmezA pratikriyA jutha svAtaMtrya, lekazAhI ane zAMtinuM jutha che. AthI hindu pitAne kare che, kayAreya svataMtra pagaluM bharatA nathI. eziyAmAM svAtaMtrya mATe sarvanAza na netara hoya te raziyana juthamAM bhaLI javuM joIe. A laDatI malAyA ane inDocAInAnI prajAne ApaNe maukhika Teke paNa ' varganI eka lAkSaNikatA e che ke upara jaNAvela be mArgathI anya ApI zakatA nathI; eTaluM ja nahi paNa InDoneziyA brahmadeza vagere evo koI trIje mArga hoI zake te vAta mAnavA te taiyAra ja nathI. eziyana rAjyanuM saMgana karavAmAM hinda niSphaLa nIvaDayuM che. hinda atyAranI hindI paradezanIti e amerikana, paradezanItine eka kaTake kaTake paradezanIti ghaDe che ane tethI paDozanA nAnA rAjyamAM - prakAra ja che ema A varga mAne che. mAskane zabdakeza mAtra kaI hinda zraddhA utpanna karI zratuM nathI. TUMkamAM, eka gatizIla trIjA sthira ane nizcaLa zabdakoSa nathI, paNa e raziyana hitenI jarUriyAta juthanI racanA karavAmAM zrI. neharU niSphaLa gayA che. pramANe nitya karatA jatA arthavALA zabdakoSa che. mATe ja lekazAhI, " A TIkAmAM kAMIka tathya che; kema ke ApaNuM InDocAImAM ane zAMti, janatAnuM rAjya, sAmrAjyavAda, samAjavAda vagerenA atho e malAyA vizenI nItine kaI bacAva nathI. zrI, neharUnI turata nirNaya zabdakoSamAM samaye samaye badalAtA rahe che. ' ' levAnI lAkSaNika azakti keTalIka vAra hinda hamezA dvidhAmAM jIve che . samAjavAdI raziyA ? ' evuM beTuM citra raju kare che. Ama chatAM, eka nakkara hakIkata - raziyA samAjavAdI rAjya che. e vAta zradhdhALu sAmyavAdIo lakSamAM levA jevI che. hinda pAse evI kaI odhogika ke Arthika , sivAya koI mAnatuM nathI. chupI polIsa, amAnuSI gulAma kempa ane zakita che ke bIjA vizvayuddha pahelAnA laMDana ke hAlanA curkanI jema ' UMcI jJAti samI karazAhI tathA lazkara dvArA thatA zoSaNa para nyu dahIne eka sattAMkeMdra (Power-Center) karI zake ? hindanI racAyelI samAjaracanAne samAjavAdI kahevI e samAjavAda zabdanA maryAdA AdarzavAdIne akaLAve tevI che, paNa te hakIkata che. 1947 mAM arthane anartha karavA barAbara che. je raziyA samAjavAdI hoya ane jyAre zrI. neharUe eziyana pariSada nyu dilhImAM belAvI tyAre , tyAM koI zaka na hoya te (sTAline 1936nuM baMdhAraNa raju karatAM InDoneziyA, malAyA, InDocAInA ane brahAdeza vagere dakSiNa ane jAhera kareluM ke raziyAmAM have zASaka varga nathI) kema koI vidhi agni eziyAnA pratinidhioe hinda prathamavAra joyuM. hindu pAsethI - pakSanA astitvane mULamAMthI aTakAvavAmAM Ave che ? raziyana krAMtinA emanI meTI apekSA hatI. paNa temaNe jyAre hindanI avarNanIya mukhya 18 AgevAnImAMthI be kudaratI mRtyu pAmyA, paNa bAkInA : garIbI nihALI tyAre temane hindanI maryAdAnuM bhAna thayuM. skI, bukhArIna vagere 16 AgevAnone zA mATe sTAlIne goLIe sAcI dizA I mATe kAI paradazamAM vasatA sagAsa be thI sAtha paNa rAzayana' je ApaNe , kherAkanI bAbatamAM svAvalaMbI thaI zakIzuM ane - ' nAgarika patravyavahAra nathI karI zakata ? zA mATe raziyana strI potAnAM janatAnAM kapaDAM tathA raheThANanI : jarUra puratI paNa svataH vyavasthA paradezI pati sAthe. raziyA choDIne nathI rahI zakatI ? kAmadAronI karI zakIza te ApaNe dhaNuM karI zakIzuM. Aje pratyeka tirarASTrIya sarakAra che e kharI vAta, paNuM zA mATe kAmadArone jhAranA samaya pariSadamAM anna ane sAdhanAnI bhIkha mAgatA ApaNuM pratinidhio karatAMye burA kAyadA kAnunethI gulAma banAvavAmAM AvyA che? jayAre kevI rIte ApaNI paradezanIti gatizIla karI zake? A dezanI aMdara hiTalare yukreina para AkramaNa karyuM tyAre lAkhe raziyane hiTalara sAthe paNa prakAre ApaNe utpAdana vadhArIe ane nyAyI vahecaNI maLI gayA, ane jyAre temane lAgyuM ke hiTalarazAhI sTAlInarAjathI karavA prayatna karIe to ApaNe eka zakitazALI ane saMtuSTa rASTrane badatara che tyAre ja temaNe hiTalara sAme laDavA mAMDayuM. A hakIkata zuM nirmANa karI zakAze. tyAre zakitazALI ane saMtuSTa hindanI paradezanIti sUcave che? zA mATe lAkha le ke gulAma kempamAM che? zA mATe vadhu vidhAyaka haze, kemake ApaNI paradezanItinI dizA sAcI che. lazkarI amaladAre ane sarakArI amaladAronAM pagAra ane sagavaDAnuM , ' vADIlAla DagalI pramANu (Ratio) amerikA karatA vadhu che? : ' raziyAnI paradezanIti hiMdI jana te tene kahIe ! . paradezanItimAM paNa raziyAnI nIti ekhI nathI: raziyAe ' (" vaiSNava jana to tene kahIe" enI anukRti 15 A kAvya AjathI daza jarAe hRdaya-DaMkha vinA game te saramukhatyArene ane zAhIvAdIone madada varSa pahelAM racAyeluM harijana baMdhumAMthI sAbhAra udhRta karavAmAM Ave che.) * karI che. ITalInA musolinInuM ebisiniyA paranuM AkramaNa, speniza 1. hiMdI jana to tene kahIe, AMtaravigraha, sTAlIna-hiTalara saMdhi, phileMDa paranuM raziyana AkramaNuM, ' - hiMda janetA mAne re; peleMDa paranuM raziyana AkramaNa, raziyAnI maMcuriyAnI luMTa, purva yuropa nA tAta gaNe jagadIza ane ane bAlkananA rAjya sAthenI sAmrAjyavAdI raziyana nIti ane je sahu bhrAta bhaginI jANe re-hiMdI jana . 1 TITa juna 1948 sudhI sAmyavAdane eka Adarza purUSa hatA te TITe vANI, varNa ne dharma kemanA " sAthenI asabhya ane zAhIvAdI raziyana nIti. A badhA vize ApaNuM bheda nahIM gaNakAre re; sAmyavAdI mitrane yAda ApavAnI jarUra che. hAla raziyA "zaMti zAMtiH. sahune sarakhAM lakhI sahunI nA jApa jape che, paNa raziyA eTaluM badhuM zastrIkaraNa karyuM jAya che ke sevAmAM sukha mANe re.-hiMdI jana te. 2 raziyana prajAne jIvanane jarUrI evA seya jevA sAdhanenAM sAMsAM che. je ' masjida, maMdira, devaLa judAM, jhekoslovekIAnA AgevAne masArika ane benIsanI mAphaka neharUne eka prabhu sahu pUje re; AtmaghAta karavAnI IcchA hoya ane hindI prajAne samAjavAda ane " , evuM samajI . hiMdIjana te zAMtinA oThA nIce lazkaravAdI zAhIvAdanA khaMDiyA thavuM hoya te ja hiMdanI sevA karaze ?-hiMdI jana te. 3 - raziyana juthamAM sAmela thavAnI hinTa taiyArI karavI ? vI. ha. mahetA hiMdI hiMdI hitA ' ' . . . . * * Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ka. * * * * . . . . . . . : ? ? - : " (kha) AMzika che... . che udhoga karatAM vadhAre tA. 1-11-11, prabuddha jaina ' AjanA kanyA zikSaNa viSe keTalAka vicAro ?-' + ' ( zrI muMbai ane mAMgaroLa jana sabhA. hIraka mahotsava prasaMge tA. 21-10-51 nA roja yojAyela jAhera samilananA pramukha sthAnethI sara maNilAla bAlAbhAI. nANAvaTIe ApelA nyAkhyAnamAMthI AjanA 'kanyA zikSaNa paratve'ra karavAmAM AvelA keTalAka vicAre nIce avatarita karavAmAM Ave che.). ' sAmAnya mAnyatA evI che ke kanyAnuM AjanuM zikSaNa ane A bALakanI mAtAo mATe nIce mujaba abhiprAya darzAvavAmAM , - gRhavyavasAya e bene meLa maLato nathI. zALAmAM parIkSAnA kaparA AvyA che " ; , , , , , , '... " dheraNane lIdhe baLAo zikSaNa upara dhyAna ApavAne badale parIkSAmAM ja kanasa sekI ane bIjAoe muMbaI, prAntanI strIo mATe kama uttIrNa thavuM ene ja vicAra kare che, ane zALA choDI gayA ' je dhAraNu nakakI karyuM che te dhoraNanI apekSAe gujarAtI strIomAMnI pachI zikSaNane zuM hetuM hatuM, tenI jIvanamAM kevI upayuktatA hatI 82. 65 TakA strIo homalaeNbIna sacaya ane Ara. bI, sI. kAunTanI te sAmAnya rIte bhUlI javAya che. zALAnA zikSaNamAM paNuM. ghaNI bAbatamAM bahu ja utaratI kakSAnI mAluma paDI hatI. AvA enImItruTIo hoya che. prabhAvaMzALA zikSake ochA hoya che. vaLI' vargamAM AnA kIssAomAM adhura ane pramANuvinAne kherAka e ja mukhya * vidyAthIo ghaNA hovAthI temanA upara pUratI dekharekha ane doravaNa kAraNa hoya ema mAluma paDayuM hatuM." . . . . . ApI zakAtI nathI. chokarIo pAsethI niyamita rIte abhyAsa karA- ', A tapAsamAM jaina kuTuMbe, mAtAo ane bALakone saMveza: vavAno rIvAja ghaNe ocho hoya che. je te ' '- '"" , " ' ' thAya che... . . ', ' . . . . . .. " , A kAraNone lIdhe mAtra parIkSA pAse Ave che tyAre ja game cheA uparAMta ApaNI zALAnI tapAsa muMbaInA Department's 'te rIte pAMDe gAkhI taiyArI karavAmAM Ave che. AthI zikSaNanI of Nutrition taraphathI sane 1845 mAM karavAmAM AvI hatI. temAM saMgInatA dekhAtI nathI, ane zikSaNa aMtaramAM otaprota thatuM nathI. mArA mAtI nathI ane zikSA aMtaramAM satata thatuM nathI khorAkamAM je pramANamAM pauSTika to sAmAnya dhoraNe hovA joIe. ja zALA choDyA pachI te dhANuM kharuM bhUlI javAya che. gharamAM paNa aneka ane tene pha3 TakA chokarIomAM abhAva jaNAya te. sadAya mAMdalI strI, na kara aDacaNe Ave te vakhate upaseTIyuM zikSaNa bhUlI javAya che. arthAta kuTuMbane bojArUpa hoya che. A sthiti sudhAravA ApaNe zALAmAMthI je kanyA zikSaNu e jIvanano bhAga hovo joIe te sidhdha arthavA te prayatna karavA joIe. . - sArthaka thatuM nathI. gRhavyavasthA e koI paNa udyoga karatAM vadhAre , 1 " che. upayogI che. A dareka gharane-garIba agera tavaMgarane lAgu paDe AjanI kanyA AvatI kAlanI gRhiNI tathA mAtA thavAnI., ajI : . sAmAnya kuTuMbane muMbaI jevA kharcALa zaheramAM ghaNuM muzkelIothI gRhavyavasthA jeTale darajajo sArI hoya, sarakArI hoya eTale darajaje . A divase kADhavA paDe che. temane koI paNa rIte rAhata maLe, temanuM utpanna dezanI unnattinuM mApa kADhI zakAya. mATe ghara ane kanyAzALA vacce - vadhAravAmAM Ave, ane temanuM kharca karakasara ane samajaNapUrvaka thAya. sAre meLa hove je joIe. A sidhdhAMta svIkArIe te A saMbaMdha che evI yejanA karavI joIe. te karavAmAM ApaNI saMsthAmAMthI nIrmaLatI traNa rIte tapAsI zakAya: zArIrika, Arthika ane naitike A daSTithI * kanyAone A viSayanuM zikSaNa maLe che. teo kuTuMbane sArI rIte - ' ApaNI saMsthAo keTale darajaje upayogI che. tene vicAra karIe a madadagAra thaI zake. ApaNI pAse kanyA sAta varSa rahe ane uttamottama " (ka) zArIrika L: zikSaNa meLave te tenI asara kuTuMbajIvana upara thavI ja joIe, ane prathama ApaNe ApaNI strIo ane bALakonI zArIrika sthitine na thatI hoya te tenuM kAraNuM ApaNe zodhI kADhavuM joIe.' vicAra karIe. chellAM daza varSathI gujarAtI strI ane bALakanI '. " ApaNI zALAmAM mAtra akSarajJAna apAtuM " nathI, paNa ' tapAsa gujarAta rIsarca saMsAyaTI taraphathI karvAmAM AvI che ane sarvadezIya gRhiNIdharmanuM zikSaNa ApavAmAM Ave che. ApaNuM tenAM pariNAma pragaTa thayAM che. patrikA na.. 3 mAM gujarAtI kuTuMbanI zALAmAM apAtA hAlanA zikSaNamAM dareka viSayamAM thoDuM ghaNuM na : ' Arthika ane AhAraviSayaka tapAsanuM keTaluMke nivedana ApavAmAM AvyuM apAya che e vAta kharI, paNa tethI gRhiNI tarIke dareka rIte ? che. tapAsane pariNAme emaNe nIce mujaba pitAnI mAnyatA jaNAvI che. ApaNI vidyArthinI lAyaka bane che. tema jaNAtuM nathI. parIkSAnI ke ., je kae tapAsavAmAM AvyAM hatAM temAMthI phakata trIjA , bIkathI maLeluM bhaNatara jIvanamAM utAravAmAM ghaNI uNapa rahe che. tene mATe che , | bhAga jeTalo ja purUSa ane cothA bhAga jeTalI ja strIo, bALake zALAe kAMI". raste zedhI kADhavA joIe, ke jethI zALAnI kharI ? ane kizore uttama Arogya bhagavata gaNI zakAya. bAkInAM badhAMye upagItA sAdhI zakAya. e bAbatamAM mane je vicAra AvyA che te sAdhAraNa ke nabaLA bAMdhAnAM gaNAya. tenuM kAraNe temanA khorAkamAM , apanI AgaLa mUkuM chuM. " tenA tamAM ja rahetI uNapa che: x x x AthI ja sazakta ane sudaDha '' mAbApa' sAtheno saMparka : zarIravALAM gujarAtIonI saMkhyAmAM kamI rahe che.", ' ', ' ' . . , je bALAne bAMdhe utaratA darajajAne' hoya ane je sudhAravAnI - bIju nivedana. cImanalAla mahetA tathA che. vorA taraphathI khAsa jarUra gaNoya te bALAnA kuTuMba sAthe sIdhe saMbaMdha bAMdhI teno sane 1945mAM raju karavAmAM AvyuM che. temAM sane 182 thI mAbApane tenuM zarIra sudhAravAnI samaja ApavI te tapAsamAM neba184ra sudhImAM amuka IspItAlamAM janmAe te gujarAtI bALakonA LAInA kharAM kAraNe paNa maLI Avaze. ane te pachI yogya sucanAo janma samayanI sthitinuM pRthakakaraNa ApavAmAM aAvyuM che. pariNAma ApI zakAya. zALAo taraphathI, mAtAo sAthe saMbaMdha bAMdhavA prayatna - nIce mujaba che:-', ; : !'', , ji .?' ' , , , , thAya che, paNa muMbaI jevA gIca vastIvALA zaheramAM bAbatamAM . ' . " A spaSTa darzAve che ke muMbaImAM vasatA gujarAtI hiMdu bALakanuM apaeNNI aDacaNe Ave che. eTale e raste e che ke zALAe ja . sarerAza vajana hiMdanA anya hiMdu bALakanA sarerAza vajana karatAM ghaNuM AgaLa paDI e saMbaMdha bAMdhavo. te mATe khAsa pracAraka rAkhavAnuM utaratuM che. A tapAsa zarU karI tyAre gujarAtI bALaka janma samaye kuLavaNIno kharo lAbha Apavo hoya to bALaka zarIra' sazakata hevuMja . - ochA vajananuM mAluma paDayuM hatuM. eTaluM ja nahi paNa uttarottara ghasAtuM joIe. zikSaNa pAchaLa boLeka' sAthe premasaMbaMdha bAMdhI tene sukhI jatuM jovAmAM AvyuM che. pahelA gALAmAM (1928thI 1972 sudhImAM) karavAnI?bhAvanA hamezA hovI ja joIe. keTalAka yurepa amerikA janmasamaye sarerAza vajana 6 ratalanuM hatuM. bIjA gALAmAM (1873 vigere dezomAM bALakone khAvAnuM ApavAmAM Ave che ke jethI bALakane thI 1937 sudhImAM) vajana 5 ratala ane 14oAuMsa hatuM. pauSTika khorAka maLI enA zarIramAM ane zikSaNamAM phAyado thAya. jyAre trIjA gALAmAM, (1878 thI 1943 sudhImAM) vajana paM ratala ApaNe ahiMA, paNa keTalIka zALAomAM dUdha vigere ApavAmAM Ave che. ane 11pa AuMsa sudhI. utarI gayeluM mAluma paDyuM che." * che. A prathA sArA pAyA upara dAkhala karavAnI jarUra che. : zArIrika tArIrika sthitine ApaNuM jIvana zikSaNa ane viSayamAM thai zake che ** ' che. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 prabuddha jaina tA. 1-11-1 2 jInA vidyAthIe sAthenA sapa jInA rivAjo ane Teva A samegAmAM A parIkSA pAsa karavAnA je kanyAe pAMca varSa uparAMtathI upalA varga mAMthI gayelI hoya hetuthI meLavelA zikSaNane patto na lAgatA nathI, temanI sAthe saMparka bAMdhI temanA jIvanamAM zALAnA zikSaNanI zI AjanuM zikSaNa vadhAre phaLadAyI nIvaDe te mATe mArI sUcanA asara thaI che tenI tapAsa karavI ane temAM e bahenanA abhiprAya levA ane te je khAmI agara uNapa dekhADe tenA vicAra karI zALAnA kAryakramamAM sudhArA karavA, zALAnI unnatinA kAmamAM zALAmAMthI pasAra thayelI bALAonA saMparka cAlu rAkhavAnI jarUra che. eka rIte tA zALAnA khAsa lAbha maLyo. hAya ane tenuM smaraNa cirAI hAya te te bahenanI madda zALAne hamezA maLatI ja rahe. A pramANe che. je bahenone meTrIkanI parIkSAmAM javuM na hoya ane jene gRhavyavasthAnA zikSaNa mATe khAsa rasa ane utsAha hoya temane mATe zALAnA chellAM be varSamAM judo ja zikSaNukrama rAkhavA. temAM mukhya viSayeA nIce pramANe rAkhavA. A bAbatamAM amerikAnI yunIvarsITImAM khAsa kALajI rAkhavAmAM Ave che. tyAM kalAsavAra grupa DaeNAya che, ane te grupanu cokkasa dhAraNa hoya che, ane vidyAlayanA vArSika pIdAnasamAraMbhanA divase e grupA maLe che, ane parasparanA tathA saMsthA sAthenA sabaMdha dara varSe tAjo kare che. yunIvarsITI paNa dareka varSe junA vidyArthIoe zuM yazasvI kAma karyuM. tenI noMdha vArSika phInI sAthe mAMge che, ane te temanA gejheTamAM chapAya che. maraNanI noMdha paNa rAkhe che. yunIvarsITIne nANAM joIe tyAre potAnA jInA vidhArthIo sadAye sArI madada Ape * che. hamaNAM ja tyAM mArI Faculty mATe makAnanI jarUra hatI, te temanA taraphathI vIsa lAkha Dolara eTale eka karoDa rUpiA bhegA karavAmAM AvyA hatA. 'ApaNAM dezamAM A saMparkanI kiMmata haju samajAI nathI. A dizAe ApaNI A saMsthA kaMika sArI pahela. karI zake. Apa eka krAi saskArI samAjasevikAne rAkhI Avu eka saparka khAtu khAsa udhADI sArI pravRtti AdarI zake. ApaNAM ghaNAMkharAM jaina kuTuMbe TuMkI AvakavALA hAi muMbaI jevA gIca vastIvALA zaheramAM moTe bhAge anArogyabharyA vAtAvaraNamAM rahetA hovAthI temAM rahenArane kAMika sArI madada maLe te sArUM. ApaNe taiyAra karI mokalelA bALakanuM jIvana kevuM che te jotAM rahevu e ApaNe mATe Avazyaka che. 3 gRhiNIdharmInu zikSaNa ApaNI sAmAnya mAnyatA evI che ke ApaNI zALAmAM bhaNeluM lAMbA vakhata sudhI Tatu nathI. agara to te TakI rahe teTaluM UMDANathI zikSaNa apAtuM nathI. eTale ApeluM zikSaNa niSphaLa jAya che, agara to tenA lAbha puratA levAtA nathI, e muzkelI dUra karavA mATe keTalAka vakhatathI kanyAonA zikSaNamAM aneka pheraphAra thatAM AvyA che, jemAMnA keTalAka Aje paNa dAkhala karelA che. 1. khArAka, tenA tattvonuM jJAna ane rAMdhaNakaLA. 2. zArIrika svAsthya ane vyAyAma. mArI kanyAzikSaNanA ApaNA mukhya hetu zu hovA joie mAnyatA pramANe kanyA suna gRhiNI thAya, potAnuM ghara sudhaDa ane vyavasthita rIte temaja karakasarathI calAve, sukhadu:khane vakhate dhIraja rAkhI gharanabhAvI zake, saMskArI jIvana gALe ane samAjamAM sArI * utkRSTa bhAvanA phelAve, jarUra paDaye udyoga karI dharanA utpatramAM umerA kare ane khAsa jarUranA prasaMge bahAra jane paNa kamANI karI gharanA nirvAha karI zake ene mATe ApaNI kanyAne taiya.ra karI zALAmAMthI vaLAvavI joie, to ja ApaNA mukhya hetu pAra paDyo gaNAya. ema na ane te tenI upara karelA kharca phaLIbhUta thayA na gaNAya. jyAM sudhI bALAne meTrIka ke evI parIkSA mATe taiyAra karavAnI che tyAM sudhI A hetu saphaLatApUrvaka pAra paDI zake tema nathI e jANItI vAta che. A praNAlikAmAM pheraphAra karavAne dareka vidyAlayanA kulapati agara tA keLavaNIviSayaka kamIzane bhalAmaNa karI che, chatAM dAyakAo sudhI temAM pheraphAra thayo nathI. parIkSA pAsa karavAne eTalu badhu mahatva ApavAmAM Ave che ke zikSaNanA hetu, temAM raheluM tattva bhUlI javAya. che. pAsa thayA pachI bhAgyeja te yAda rahetuM haze. aicchika viSayomAM kAMIka pariNAma jovAmAM Ave che, paNa kamabhAgye ApaNI sthiti jotAM tenuM pariNAma sAmAnya gharamAM jovAmAM AvatuM nathI. TuMkI Avaka, nAnuM raheThANuM. mAMDa mAMDa dharatI nibhAva karavAnI zakti ane 3. sAhitya ane saMskAranI kaLavaNI temaja naitika dhArmika bhAvanAno vikAsa. - 4. gRhaudyoga-zIvaNuM ane guMthaNa kaLA kapaDA raMgavAnI tathA chApavAnI kaLA. - pa. gRhavyavasthA ane tenuM arthazAstra 6. gala gAiDa, tAtkAlika sAravAra, khALauchera ane mAMdAnI mAvajata. sa'gIta, citra ane anya kaLA. 8. samAjazAstra ane nAgarikanA dha.. jethI A viSayA dAkhala karyA pachI aneka navA vadhArI zakAya ke bahenonI kadakSatA vadhe; ane jarUra paDaye dharanA utpannamAM paNa vadhAro kare. AvA aneka vargo AgaLa .upara dAkhala karI zakAya. A zikSaNanA dhAraNA khAsa niSNutAne maLI nakakI karavA joie. A zikSaNa dareka rIte vyavahArU ane kuTuMbajIvanane upayegI hAvu joie. te mATe pavI ApavAnI jarUra nathI, paNa zALA pote ja enu pramaNapatra Ape. huM kAIka bahenane kAIka viSayamAM vadhAre zikSaNanI jarUra hoya te vadhAre vakhata rahI te purUM karI zake. agara te meTrika thayelI bahenane tevu zikSaNa levuM hAya to tene paNa sagavaDa ApI zakAya. AvA zikSaNanI ApaNA dezane khAsa jarUra che. (ga) naitika ane dhArmika zikSaNa zikSaNa gRhavyavasthAne mATe upayegI thAya evu hAvu joie e vAta kharI, paNa teTalAthI ApaNe hetu pAra paDaze tema lAgatu nathI, vyavahArika zikSaNa sAthe dhArmiOka ane naitika zikSaNanI khAsa jarUra hAlanA samayamAM dekhAya che. junA rivo-baMdhanA tuTatA jAya che. dhArmika bhAvanA ghaTatI jAya che. mana ane vana upara je saMyama hatA te osaratA jAya che. sAdhAraNa rIte sAmAjika ane rAjakIya vAtAvaraNamAM paNa ghaNA pheraphAra AvatA jAya che ane temAM paNa vyakitasvAtaMtrya ane tenA lIdhe ubhA thatA hakAne khAsa mahatva ApavAmAM Ave che, jyAre vyaktinI samAja pratye zI raja che te bhUlI javAmAM Ave che. sAthe sAthe Arthika sthitimAM paNa pheraphAra thavA mAMDayo che, jethI jIvana dhaNI muzkelIbharyuM banI rahyuM che, AvI acokksa ane addalAtI sthitimAM strInI ghara calAvavAnI ane samAjanI saMskRtirakSaka tarIkenI javAbadArI ghaNI moTI vadhI che. tenI dhIraja, hiMmata, karakasaravALI raheNI, naitika baLa ane ucca bhAvanA ja kuTuMbane sArI rIte nabhAvI zakaze. A badhAnA AdhAra enI mAnasika zakti, hRdayavizudhdhi ane kAryadakSatA upara raheze. zALAmAM sAmAnya rIte bALakane jema bane tema vadhAre mAhitI maLe tevI vyavasthA hAya che. dareka viSayanI mAhitI ene hAvI joie. dezaparadezamAM zuM cAle che tenI jANa ene hovI joIe. paNa mAtra mAhitIthI jIvanavyavahAra sArI rIte cAlato nathI. te mATe jJAna, naitika baLa, zuddha bhAvanA, sArUM cAritrya eja mahatvanA che ane e jIvanamAM upayogI thAya che. zarUAtathI ja sArA saMskAra. bALakanA jIvanamAM Ave te tenI asara jIvanabharamAM cAlu rahe che. ane kuTuMbane game Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tat 109 prabuddha jaina anuvAdo eTalI jhaDapathI ane moTA bhAge evI khInajavAbadArIthI taiyAra karavAmAM Ave che ke mULamAM raheluM ane taravaratu vicAranuM tema ja vANInuM caitanya vAMcakAne bhAgye ja sparze che. vAMcaka avakAze vAMce, vicAre. ane tenA mane antaramAM utAre e hetuthI AvAM pravacanAnA sAdhanta anuvAda, prabudhdha jainamAM pragaTa karavAno lAbha,"mana tIvrapaNe anubhave che, paNa prabhudhdha jainanI Arthika marmAMdA lakSyamAM laIne AvA lAbhane jatA karavA paDe che, ane paMDita javAharalAlanA AkhA pravacananI bhUmikArUpa. zarUAtanA vibhAganA anuvAda ApIne satA cintavavAnA rahe che. pAna) tA. 1-11-11 te tevI viSamatAmAMthI pasAra thavuM paDe te Akhare muLabhUta saMskAra, viveka, vinaya, saMyama, satya, nIti, nyAya vigere cAritryanA guNA ja madagAra thAya che. e mATe Ape khAsa mahenata karavAnI che. dharmanuM zAstrIya jJAna saheje nAnA bALakamAM utaratuM nathI, temaja junA pADA uparathI temanAmAM kharA khAdha bhAvatA nathI. mATe Adhunika sthiti ne ApaNAM sAmAnya jIvanane lagatA viSayo upara dhyAna rAkhI A zikSaNa ApavAmAM Ave te bALakA upara jarUra sArI asara thAya ja. Avu zikSaNa meM jApAnamAM joyuM che. tyAM nAnI meTI dareka zALAmAM naitika zikSaNa upara khAsa dhyAna ApavAmAM Ave che. te mATe khAsa pADe taiyAra karavAmAM Ave che. ane teM zI rIte zikhavavA te mATe vigatavAra sUcanA ApavAmAM Ave che. pariNAme deza saMpIle, mahenatu ane eka niSThAvALA banyo che. te ja kAraNe laDAI pachI chellAM cAra varSamAM ja je pheraphAra thayA che te sAmAnya rIte mAnI zakAya evA nathI e kAraNe ApaNA zikSaNamAM ghaNAM pheraphAra karavAnI jarUra che. ucca saMskAro mANusane-bhUSaNarUpa che, avazyanA che. ene mATe sArAM pAThaya pustakA uparAMta sArA cAritryavAna zikSakAnI ane zALAnA zudhdha vAtAvaraNanI jarUra che. vidyArthIonA eka khIjAnA sArA saMbaMdhothI sArI bhAvanAonA udaya thAya che. eka saMta kahe che ke "utsamAMthI ApaNAmAM premanI, maitrInI, " udAratAnI sAmudAyika sadguNAnI ane aikayanI vRdhdhi thAya che:" eja guNA zALAmAM vidyArthIonA satata sahakArathI sahavAsathI AvI zake che. satsaMga ane ziSTa vAMcana emAM sahAyarUpa thAya che. zistapAlana emAM madadarUpa thAya che. vidyArthinIomAM ucca saskAra Ave evA satata prayatnA Ape karavA paDaze. mANusanI budhdhinA vikAsanI sImA hAya che, jyAre naitika vikAsanI kAI maryAdA ja tathI. kAna mA ja phezya zALAmAM ghaNA vidyArthIo dAkhala karavA karatAM je zikSaNa ApavAmAM Ave che temAM saMgInatA vadhAravI, vargomAM ochI saMkhyA ekathrusattAvAda tarIke oLakhIe chIe tenuM paNa Avu ja svarUpa rAkhI temane sArUM zikSaNa maLe evI vyavasthA karavI, te sAthe yAgya hatuM. mAnavajAtanA A adhaHpatananA sAmanA karavA mATe chelluM vizvayudhdha - sAdhanasAmagrI paNa vadhAravI ane zikSaNane lAyaka sArA zikSakA laDavAmAM AvyuM hatuM. e yudhdha jItAyu, paNa e adha:patana te lAvavA e khAsa jarUrI che, te sAthe zikSaNa paddhatimAM paNa vakhata cAlu ja rahyu che. sAmyavAde khIjA aneka kSetramAM bhale bhAre vijaya vakhata vijJAna ane mAnasazAstrI dararoja navA akhatarA karI navI meLavyo hoya, paNa mAnavInA svataMtra AtmAne teNe chuMdI nAMkhyA zAdhA kare che ane dezanI ane paradezanI rAjakIya sthiti badalAtI che. lAkazAhI paNa dhIme dhIme hiMsA ane baLajorInA navA jAya che--A banne bAbata dhyAnamAM lane ApaNe ApaNI saMsthAomAM sidhdhAntanuM zaraNa svIkArI rahela che. eTale Apa nANAnA savAla mAM kara, paNa ApaNI saMsthAna dezanA bhiyA duniyAnA daSTibiyAM game te rIte vicArIe vadhatA to te chellAM daza varSanA itihAsa joze ane te pahelAMnI sthiti tapAsaze te ApaNane ajAyabI thaze, ke ApaNe AvI sagIna pragati zI rIte prApta karI. mArA anubhava che ke sArA kArya karanArane nANAMnI muzkelI kadI paDatI nathI. vizudhdha bhAvanA, satata mahenata ane kaI kAryadakSatA te mATe joie. jaina samAja marda karavA haMmezA taiyAra rahe che, guNagrAhI che, tenAmAM adbhuta zradhdhA che. sArA kAmane te kadI paDI rahevA deze nahi. ane sAtha ApaNane haMmezA maLyA ja kara karo. ApaNA Adaza ane bhAvanAnAM vArasAne vaphAdAra rahIe. A praznane ApaNe samagrapaNe vicAravAno rahe ja che. Aje duniyAmAM banatA banAvA upara ApaNe kAI mahatvanI asara pADI zakIe ema nathI. ApaNe ApaNuM pAtAnuM bhAgya amuka pramANamAM ghaDI zakIe chIe ane e rIte duniyAnI ghaTanA upara caDI asara pADI zakIe tema che. huM Apane A dhAraNe ane A vizALa vizvapaTane dhyAnamAM rAkhIne vicAra karavA prArthanA karUM chu "pratyeka AMkhamAMthI nIkaLatu pratyeka AMsu luchavu e gAMdhIjInA manAratha hatA" (tA. 18-10951 nA roja dIlhI khAte maLela rASTrIya mahAsabhAMnA pamAM adhivezananA pramukhasthAnethI paMDita javAharalAla neharUe eka atyanta preraka ane protsAhaka pravacana karyuM hatu. aneka nAnI meTI khabaro sAthe AvAM mahatvanAM aneka pravacanA dainika chApAomAM adhUrAM ke purAM pragaTa thAya che. vAMcakA vAMce che, nathI vAMcatA ane khIjA divasanA samAcAvaividhyanA dhasArAmAM sukAM lagabhaga bhulI jAya che. vaLI AvAM pravacana * jyAre muLa aMgrejImAM ApavAmAM AvyA hoya che tyAre tenA dainika chApAomAM pragaTa thatA ApaNe ahiM khAlI tArkika vAdavivAda karavA ekaThA thayA nathI, paNa vAstavika paristhitinA sAmano karavA mATe ane bhaviSyanA kAryaane matsarathI grasta banI che ane svastha ane samabhAvayukata prajJAnA krama nakakI karavA mATe ekatra thayA chIe. AjanI duniyA, dreSa, mAha avAja sAva ma6 paDI gayA che ane AjanA mumabarADAmAM kayAMya - DubI gayA che. aneka zatAbdinA mAnavIprayatnanA pariNAme nirmANa thayelI gauravabharI saMskRti ane sabhyatA Aje bAhya dekhAva pUratI TakI rahI che, chatAM temAMnuM antagata tattva game te kAraNe lupta thaI rahyuM che; tenAM mUlyo ane dharaNA visarjita thaI rahyAM che; 'satya, ziva, sudaram" pAchaLanI yojanAnA sthAne niSThuratA, tucchatAM ane naryA pazubaLanI sthApanA thaI che. dveSapitta jANe ke eka jIvanasiddhAnta hAya tema tene cetarathI pracAra thai rahyo che ane rAjakAraNe ane arthakAraNe jhanunathI bharapura evA dharmano AkAra dhAraNa karyAM che. vaLI A prakAranuM rAjakAraNa ane eka. sAMpradAyika arthakAraNa potAne pratikuLa vicArIne sahI zakatuM nathI ane tenA cekasa svarUpathI anyathA vicAra dharAvatA loko sAme sarvatra damananIti akhatyAra thaI rahI che. jene ApaNe zvAsIjhama, nAjhIvAda athavA te bahu thoDA samayamAM ApaNA dezamAM virATa pAyA upara cAmalI dhArAsabhAnI cuMTaNIo AvIne ubhI raheze. A suTaNInI uSmA prajAjanonAM mananI garamInA AMka uMce caDhAvI rahela che. A dRSTibinduthI vicAra karI na zakIe te temAM pachI bahu cuMTaNI cokkasa prakAranuM mahatva dharAve che, paNa tene ApaNe vizALa mahattva rahetu nathI. ApaNu dhyeya zuM che ane ApaNe, karyAM. jaI rahyA chIe ? A praznAne javAba ApavA muzkela che paNa eka bAbatanI mane khAtrI che ke jo ApaNe ApaNA AtmAnuM svAtaMtrya ane temAMthI sphuratAM kAryabaLAne gumAvI esIzu te ApaNe ApaNuM kAma barAbara bajAvyuM" nahi lekhAya. jyAre ApaNA mahAna netA mahAtmA gAMdhIe ApaNI duniyAmAM praveza karyo tyAre ApaNe je AjhAdInuM nirbhayatAnu Andolana, preraka baLa anu bhavyuM hatu te mArI peDhInA mArA sAthIe kadi paNa bhulI nahi zake. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : : '. kAM * - 110 prabuddha jaina tA, 1-11-11 Aje e preraka baLa ApaNA dezamAM ja mAtra nahi paNa duniyAmAM ApaNI upara pitAnA vicAro ke abhiprAya lAdavA kaIzuM nahi. * . anyatra paNa huM jete nathI. Aje duniyAnA ghaNA kharA dezamAM ane jo e bhAvanAo cAlI gaI hoya ane hiMdanI sevA e bhAvanAonI mahAna lekhAtA rASTramAM je vRtti vyApaka rIte phelAyelI jovAmAM Ave upAsanArUpa na hoya te pachI hiMda viSenuM ApaNuM abhimAna gaLI * che te vRtti bhayanI che ane A bhaya eka bhAre aniSTa vastu che ane jAya che ane sevA karavAnI bhAvanA zamI jAya che. temAMthI anivAryapaNe aneka anarthajanaka kAryo pedA thAya che. ApaNA ApaNane ema kahevAmAM Azi. ke A badhA avyavahArU parama pitAe hiMdane kALa june badhapATha-abhaya ane ahiMsAne AdarzavAda che ane AjanI kaThora vAstaviktA sAthe tene kaze paNa bedhapATha-zikhavyuM hatuM ane tene lIdhe ApaNI jevA nAnI duniyAnA saMbaMdha nathI. huM temane javAba ApIza ke A te ja avyavahArUM che. nAnA mANasonA kadamAM paNa vadhAro thaye hate. vaLI temaNe ApaNane AdarzavAda che ke jene lIdhe ApaNe vijaya prApta karyo che ane leke che. sAdhananuM mahatva paNa samajAvyuM hatuM ane sAdhyanI apekSAe sAdhanane jenI vAta kare che te A te ja kahevAte vAstavavAda che ke jeNe [ leza mAtra gauNasthAna ApI na zakAya ema zikhavyuM hatuM. Ama ' Aja sudhImAM aneka yudhdho pedA karyA che ane je haju paNa bIjuM che chatAM paNa AjanI prajA tiraskAra ane hiMsAvRttine uttejI eka ane vadhAre bhayaMkara yuddha pedA kare e saMbhava che. A * . rahela che ane bhayaMkara yudhdho mATe taiyArI karI rahI che. AvA mahAna vAstavavAda evA mahAna ane nUtana aitihAsika baLonI avagaNanA , - - * yuddho ApaNe kaLI na zakIe evA mArge ja AgaLa vadhatA hoya che kare che ke je baLA AjanI duniyAmAM krAnti pedA karavAnI zakyatA che ane ApaNe kadi IcchamAM na hoya ke dhAryuM na hoya evAM pariNAme dharAve che. A baLAnA svarUpa ane zakayatAne barAbara samajavAmAM emAMthI udabhave che. ane kharI rIte AvAM yudhdha moTA praznone te nahI Ave tyAM sudhI AjanI paristhitinI ApaNe kharI kadara karI E ' kadi paNa ukela lAvatAM ja nathI. A Aja sudhInA ItihAsamAMthI nahi zakIe.' nIkaLato sAra Aje bhUlI javAmAM Ave che. ' ApaNe vijJAnanA yugamAM rahIe chIe ane vijJAna ja gAMdhIjIe hiMduttAna puratA A aitihAsika baLAne barAbara da. Adhunika duniyAne gatimAna karatI mahAna zakti che ema mAnavAmAM pArakhyAM hatAM ane te baLenA pite ja pratinidhi banyA hatA. teo Ave che. dharmo ane saMpradAya sAme tene haMmezA virodha kalpavAmAM mahAna hatA tenuM kAraNa A ja hatuM ane hiMdanA lAkhe mAnavIomAM ' ' Ave che. Ama chatAM paNa Aje judA judA vAdanuM-bhale ApaNe teo je Ava mAruM jAma pedA karI rahyA hatA tenuM paNa A ja kAraNa che , tene dhArmika vizeSaNa na lagADIe-A duniyA upara rAya cAlI, hatuM. hiMda jenI apekSA dharAvatuM hatuM' te zuM che te ane sAthe sAthe na rahyuM che. vijJAna ke je eka mukitadAtA zakita hatI ane jeNe hiMdanI tAkAta ane truTio-ubhayane paNa teo bAbara samajatA hatA. . ' mAnavajAta mATe agaNita lAbha pedA karyA che te vijJAna Aje teNe Ama hovAthI temanuM jIvana hiMdanI rAjakIya mukita arthe ja mAtra pote je kAMI ubhuM karyuM che te sarvane ane mANasanA manane paNa nahi, paNa dInaduHkhI ane padadalita lAkha mAnavIonA uddhAra arthe nAza karavAne ukata thayuM hoya ema mAluma paDe che. - samarpita thayuM hatuM. A loko mATe temaja ApaNI strI jAti mATe I ! je audyogika krAti yuropamAM AjathI lagabhaga base 1 varSa teo eka mukitadAtA zakita hatA. paNa sAmAjika nyAya ane jAtigata "pahelAM zarU che. thaI ane Aje evI kakSAe pahoMcI che ke jyAre (Racial) temaja Arthika samAnatA pedA karavA mATe nirmANa thayelI mANasanA AtmA ane tene mukta mana upara yaMtra sthArI A mahAna zakitane upayoga kazA paNa tiraskAra ke pazubaLanA upayoga karI rahyuM che ane hajAra varSanI tapasyA dvArA cAlI rahela sivAya karavAmAM Avyo hate. pratyeka AMkhanuM pratyeka AMsu luMchavuM e satya ane sukhanI zodha mATe mAnavI manane nAlAyaka-kamatAkAta- temane mane ratha hatA. jyAre AjanA aneka moTA mANase AMsuo banAvI rahela che AvI audyogika krAntinuM Akhare AvuM . ane lehInA sAgara pedA karavAne ane e rIte duniyAnA praznone * pariNAma AvI rahyuM che? " ukela zodhavAno prayatna karavAne manoratha dharAvatA mAluma paDe che. che. mArA tema ja anya anekanA dilamAM maMthana pedA karI rahela che. evA keTalAka vicAre Aje ApanI samakSa raju karavAnuM huM sAhasa " anuvAdaka : paramAnaMda karuM chuM, kAraNa ke mane lAge che ke ApaNe ApaNA udeze spaSTatA- saMghanI pravRttione maLeluM Arthika siMcana pUrvaka nakakI karI zakIe te pahelAM A praznone kAMIka javAba - tA. 15-8-pa1 nA aMkamAM paryuSaNa daramiyAna vasula thayelI yAdI ApaNe meLavavo ja joIe. e ukela ApaNe zodhI na kADhIe te na ApavAmAM Avela hatI te pachI AvelI rakama nIce mujaba che. jIvana arthavinAnuM prayojana nAnuM banI javAnuM. '' ' ' .A samasyA jagadravyApI che. saMskRti ane sabhyatA koI eka prabudha jaina ' athavA amuka aneka prajAnA IjArAnI vastu nathI ane A duniyAmAM 25-0-0 khuzAladAsa je. zAha che , sulehazAntinI AzA e uparachallI zubhecchA mAtra nathI, paNa jo ' 11-0-0 zivarAjajI jugarAjajI kukaDa sabhyatAbharyuM jIvana TakavAnuM hoya te AjanI eka agatyanI apekSita 10-0-0 suganacaMdrajI luNAvata jarUriyAta che. ApaNe anya dezo pAsethI ghaNuM ghaNuM zikhavAnuM che, pa-0-0 kezarIyala gugalIyA paNa ApaNe keTaluMka bhaNeluM bhUlavAnuM paNa che ane koI paNuM 51-0-0 " " saMgamAM huM khAtrIpUrvaka mAnuM chuM ke je ApaNe ApaNuM svatvane ' saMghane bheTa che. ane je bhAvanAo bhUtakALamAM ApaNane satata preraNA ApatA AvI ra5-0-0 zrI. Ara. yu. zAha che , che te bhAvanAone ApaNe gumAvI besIe te ApaNuM astitva 10-0-0 zrI. mANasI varasI. rI , pachI kazA paNa arthavALuM rahevAnuM nathI. ApaNe hiMdanI sevA karI - 35-0-0 te che te eTalA mATe nahi ke te eka viziSTa koTinuM bhaugolika ekama vyAkhyAnamALA che, paNa te pAchaLa evo ApaNe khyAla rahela hatuM ke, ekakasa , 25-0-0 zrI. pAsubhAI khIyasI pharIyA , Adarza ane bhAvanAo, mANasajAtanI bhautika ane AdhyAtmika unnati ane mANasajAtanI ekatA-A sarva udAtta tanuM hiMda eka khulAse: tA. 15-10-51nA aMkamAM rUA. 15 zrI. jayaMtilAla pratinidhitva dharAve che. ApaNA vicAra ane abhiprAyo anya upara lallubhAI parIkhanA prabudhdha jainane bheTamAM chApyA che, tenA badale ApaNe jarA paNa lAdavA kadi IchayuM nathI, paNa sAthe sAthe A rUA. 100 prabudhdha jainane bheTa ane rUA. 50 vyAkhyAnamALAmAM tema bAbatamAM paNa ApaNe makakama chIe ke ApaNe anya koine paNa sudhArIne vAMcavuM. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaDaka Fka : tA. 1-11-51 keTalAka samAcAra ane nedha nUtana varSanA maMgaLa prabhAte . . . anubhavI rahela che. jyAre jyAre A prakArane atyAcAra bane che tyAre vi. saM. 2007nuM varSa purUM thAya che ane vi. saM. 2008nuM tyAre jemanA mATe A mUrtio ArAdhya ane pUjanIya hoya che temanuM ke virSa AjanA maMgaLa prabhAte zarU thAya che. pUrUM thatuM varSa sukhazAnti- dila-jANe ke potAnA zarIranA marmabhAga upara koIe sakhta prahAra , pUrvaka ane AbAdImAM pasAra thayuM hoya, vyatIta thayelI , varSArUtu karyo hoya evuM-tIvra duHkha ane arerATI anubhave che. A vastusthiti ane . daramiyAna joItA varasAda vakhatasara paDayo hoya, nadI nALAMmAM nirmaLa dhyAnamAM laIne rAjasthAna sarakAra tvarita pagalAM bharIne gunehagArane jaLa vahI rahyAM hoya, taLAva sarevara pANIthI chalakAtAM hoya, khetaramAM game tyAMthI zodhI kADhaze ane temane yogya nasiyata Apaze evI. ugelo pAka uDIne AMkhane vaLagate hoya ane AgAmI varSa badhI AzA rAkhavAmAM Ave che. '' ' ' '' ' . A rIte ujaLuM nIvaDavAnAM zubha cihune daSTigocara thatAM hoya tyAre ' '' maMdiranI aMdaranI ATalI badhI mUrtio upara eka sAthe navA varSane praveza jeTale sukhakara lAge ane ekamekanuM abhinandane, A atyAcAra karavAmAM Ave te tyAMnI vahIvaTavyavasthAnI akSamya karatAM ane zubhecchAo vyakata karatAM, je ullAsa-Umi romAMca gaphalatI darzAve che. te maMdirane vahIvaTa rAjasthAnI sarakAra hastaka ApaNe anubhavIe te ullAsa ane UrmiomAMca' Aje ApaNe cAle che ane sthAnika vahIvaTa jainetaranA hAthamAM che. kezariyAjI anubhavI zaktA nathI. A , tIrtha zvetAMbara mUrtipUjaka jaine, digaMbara mULa jaina ane brAhmaNa - varasAde Akhare dago dIdho che ane deza sAme, khAsa karIne kaccha, paMDayAo ema tripakSI jhagaDAnuM moTuM mathaka che. A maMdira jainonuM che? saurASTra, gujarAta, muMbaI ane mahArASTra sAme duSkALa DokIyuM karI ane tene Akhe vahIvaTa jainenA hAthamAM hovA joIe. paNa, digaMbara . rahela che. be varSa pahelAM duSkALanI paristhiti ApaNe keTalI muzkelI vetAMbara vacce A tIrthanI mAlakI viSe keTalAMya varSothI dharSaNa vaTAvI hatI. vacaluM varSa kAMIka sAruM gayuM. ema chatAM anAjanI cAlyA kare che ane banne pakSa koI samAdhAna upara, AvI zakatA no paMcamAM bahu phera paDe nahotA. Aje sAme dekhAtA duSkALanuM svarUpa nathI. pariNAme paMDayAoe tyAM meTe pagadaMDo jamAvyo che ane tenI vicAratAM dila kare che. kalpanA AkuLavyAkULa banI jAya che. A rAjyanI tIjorImAM tIrthanI badhI Avaka jame thatI jAya che. A daSkALa mAtra ane nahi hoya, pANInI paNa bhAre, taMgI tarapha, tephAna pAchaLa kAne hAtha haze e viSe Aje kaMI paNa anumAna dekhAI rahI che. dhAre ke duniyAnuM devuM karIne paNa anAja raju karavuM e yogya nathI, paNuM jaime hastaka Akho vahIvaTa calate, lAvIza, ke A keTaluM maLaze ane keTalAne pahoMcaze e eka hoya te Ave chaDecoka ane ATalA moTA pAyA upara atyAcAra savAla che, paNa pANI kyAMthI pedA thaze? . ' ' ' ' thavA na ja pAmate eTaluM ApaNe cakakasa paNe kahI zakIe chIe. Ama uttarottara eka pachI eka varSa vadhAre ne vadhAre A ane hADamArIonuM AvatuM jAya che ane prajAnI prANazakitane bhAre ' AvI kamanasIba, durdhaTanAthI jaine cete, ane, ekamata thAya te hAsa thatuM jAya che. viparIta Arthika saMyoge, prajAnuM naitika a,. Aje tyAMnI sarakAra sAthe samAdhAna karavAmAM kazI muzkelI naDe tema A dIvALuM, svArthaparatA ane hiMsAparAyaNatAe.. mAnavajIvana dezI rIyAsatamAM A bahu ja muzkela hatuM, kAraNa ke e rIyA - AsapAsa lIdhela bharaDe, jIvavA mATe-TakavA mATe satata bAthaDiyAM bhAna thayA tyA hatA. paNa Aje rAjayasattA badalAI che ? bharavA paDe evI meTA samudAyanI paristhiti-AmAM vaLI kudarata rUThe ane ane evAM jhagaDAonuM bane teTaluM jaldIthI nirAkaraNa lAvavuM'. e eTale pachI pUchavuM ja zuM? saMkaTanI kaI parisImAM ApaNA bhAgyamAM bhalA nI .. bhavI rAjyasattAnI svIkRta nIti che , ane zatrujya, giranAra tathA lakhAI che tenuM koI mApa ja AvI zakatuM nathI. " . ' AkhujInA prazno je sahelAIthI patI gayA che te uparathI A nItinI ApaNane purepurI pratIti thaI che. te banne vibhAganA javAbadAra Ama chatAM nirAza banIne besI rahevAnuM te bane ja nahiM. jema vadhAre nA - jaina AgevAne AjanI badalAyelI paristhitine dhyAnamAM laIne saMkaTa ema vadhAre puruSArthanI jAgRti e kudaratane niyama che. A 1 * pitatAmAM ekatA sAdhI rAjya sAthe samAdhAna karIne maMdirane vahIvaTa 'e dhyAnamAM laine purUSArthe jAgRti tarapha ApaNA manana, vANa3 satvara: potAnA hAthamAM le e atyaMta Avazyaka che. dhaTe che ane ApaNI pAse hoya te sarakhA bhAge vaheMcIne, bahArathI - lAvIne ane aMdarathI bane teTaluM pedA karIne, saMgati ane vyavasthita zrI mubaI ane mAMgaroLa jaina sabhA hIraka mahensa banIne tathA A bAbatamAM kAryaraDha banelI sarakArane bane teTale zrI muMbaI ane mAMgaroLa jaina sabhAe gayA. okaTobara sAtha ApIne AvatI Aphatane bane teTalI haLavI karavI che, bhUkhamarAne mAsamAM pitAne hIraka mahotsava' ujavyo. A mahatsavane bane teTale TALave che, khUNe khUNe zakya teTalI rAhata pahoMcADavI che aMge vidyArthinIonI relI, premaraMga' nATakanI bhajavaNI, vidyArthinI-nAnI e rIte ApaNe katanizcayI banavuM ghaTe che. jo ApaNe thAya teTaluM enA kAmakAjanuM pradarzana ane chelluM tA. 21-10-51 nA rorja karavAne kaTibadhdha thaIzuM te aNadhArI keTalIye madade AvI maLaze ane sara maNilAla bAlAbhAI nANAvaTInA adhyakSapaNa nIce bharavAmAM Aje, ApaNe kalpIe chIe tenA pramANamAM vAstavika saMkaTa ghaNuM AveluM jAhera saMmelana-Ama lagabhaga paMdara divasa - upara phelAyeleM haLavuM ane susahya haze evI ApaNe zraddhA rAkhIe. A rIte kAryakrama javAmAM AvyA hatA. A uparAMta A prasaMge A saMsthAne AgAmI navuM varSa ApaNA mATe bhAre karI karanAra nIvaDavAnuM che. paricaya ApatI eka nAnI sarakhI sacitra sundara pustikA paNa A kasoTImAMthI ApaNe pAra paDIe ane ja8ithI ujaLe divasamAM bahAra pADavAmAM AvI hatI.. . ' , ' ' khIe e zubhecchA sAthe nUtana varSa sau koIne sukharUpa nIvaDe evI evI, bahu ja ochI jAhera saMsthAo hoya che ke jenA para antarathI ApaNe prArthanA karIe!.. . na ' nasIbe hIraka mahotsava ujavavA sudhI pahoMcavAnuM zakya bane ? kezariyAjImAM atyAcAra . , muMbaImAM to A pahelavahelI ja jaina saMsthA che ke je A rIte to ' ' DA samaya pahelAM kezariyAjInA maMdiranI AsapAsa aMdaranA pitAne hIraka mahotsava ujavavAne bhAgyazALI nIvaDI che. A bhAgamAM AvelI bhamatInI derIonA dvAra upara ' goThavAyelI lagabhaga saMsthAne ubhava AjathI sATha varSa pahelAM vijayAdazamInA che 27 digaMbara ubhI mUrtione ukheDI khaMDita karIne maMdira bahAra pheMkI divase thayuM hatuM ane te vakhate tenuM nAma zrI mAMgaroLa jaina saMgIta . dIdhAnA samAcArathI. jaina samAjane sakhta AghAta lAge che ane : maMDaLI' rAkhavAmAM AvyuM hatuM. ane maMDaLInA sabhyone jaina dharmanAM A atyAcAra karanAra pratye jaina samAja atyanta dhRNAnI lAgaNI gIto gAtAM, bajAvatAM tathA nAcatAM zikhavavuM e tene. mukhya udeza ' ka ja nahiM. jema vadhAre ne purepurI pratIti thaI che. te pAra sakaTa ema vadhAre purUSArthanI jAgati kathakala Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 : : prabuddha jaina, tA. 1-11-pa1 ' -- --,= : hatA. A nAnA bIjamAMthI A saMsthAne uttarottara vikAsa thato vaLavA mATe zakyA te prayatna karavAne sadA tatpara hoya ane e mATe gaye; zarUAtamAM dhArmika zikSaNa ApavAnI pravRtti hAtha dharavAmAM jarUra paDaye game teTaluM jAte ghasAvAne paNa taiyAra hoya to te A .' AvI, vi. saM. 1953 mAM mULa nAma badalI "zrI mAMgaroLa jaina sabhA" hAIskulanA janmadAtA zrI. kAntilAla IzvaralAla che. A saMsthA A evuM nAma dhAraNa karavAmAM AvyuM, 1958 mAM "mAMgaroLa prakAranA utkarSane prApta karI zakI che tenuM zreya ane yaza moTA bhAge - - jaina sabhA hAIskulanI zarUAta karI, 1962 mAM bAbuM panAlAla zrI. kAntilAla IzvaralAla tathA temanAM sahadharmacAriNI zrI. zakuntalA - jaina hAiskulanI sthApanA thatAM. mAMgarALa jaina sabhA hAIskula bahenanA bhAge jAya che. ! visarjita karI tenA sthAne zrI, mAMgaroLa jaina sabhA strI ane .. zrI a ne mAMgaroLa ! sabhAnI A pavattine lAbha kanyA zikSaNa zALA' ubhI karavAmAM AvI. saMsthAmAM maLa mAMgaroLanA ghaNA moTA bhAge AkhA jaina samAjane kazA paNa bhedabhAva sivAya - ' vatanI uparAMta anya jaine paNa rasa letA thayA ane saMsthAmAM temane maLI rahyo che e jotAM enA vahIvaTamAM mAtra zvetAMbara mUrti pUjaka - praveza sulabha bane e mATe 1865 mAM "zrI. muMbaI ane mAMgaroLa vibhAga nahi paNa mane Akho. jaina samAja rasa letA thAya--eve 1 jaina saMbhA' evuM A saMsthAnuM punaH nAmasaMskAraNa karavAmAM AvyuM. prabaMdha ubhuM karavA saMsthAnA AjanA saMcAlakone vinaMti che. jaina che. A saMsthA hastaka cAlatI kanyA zALA uttarottara vikAsa pAmatI samAjanA anya vibhAganA zrImAnee A hAIskulane pitAnI udAratA | ' rahI. 1872 mAM muMbaInI hAikorTanA nyAyamUrti sva. sallubhAI vare sArI che tevAvI joie ane anya vibhAganA AgevAnoe . AzArAma zAhanA pramukhapaNA nAca saMsthAe potAnA rakta mahAtmA A saMsthAne pUrepUrI rIte ApanAvavI joIe. jeTalA vizALa samudAya-~( ujavyo. 1874 mAM kanyAzALAmAM aMgrejI dhoraNe dAkhala karavAmAM ne A saMsthAne Take maLaze teTalA pramANamAM saMsthAnA vikAsane vega AvyAM. 1894 mAM zrI. kAntilAla IzvaralAla saMsthAnA pramukhe thayA. vadhata raheze. Akhare A hAIskUla muMbaInA eka khuNe ubhelI che. AvI ' ane temaNe karelI rU. 110000nI udAra sakhAvatanA pAyA upara hAdaki Arthika madade. maLatAM muMbaInA bIjA vibhAgomAM khelI ke A kanyAzALAne meTrIka sudhInI hAIskUlanI kakSAe pahoMcADavAne zakAya che ane e rIte AjanI zikSaNataMgIne haLavI karI zakAya nirNaya karavAmAM AvyuM. A nirNaya ane kAryakartAonA purUSArthanA che. bIju Aja sudhI A sabhA pitAnI zikSaNa pravRtti bIjI pariNAme saMsthAmAM eka yA bIjA kArya mATe dAnane pravAha vahete. zikSaNasaMsthAone pagale pagale cAlIne AgaLa vadhArI rahI che, che. muMbaImAM kavInsa roDa upara eka jamInane pleTa kharIdavAmAM tema ja aMdarathI vikasAvI rahI che. have tenuM dhyeya bIjAnI AvyuM ane hAIskUla mATe eka bhavya makAna ubhuM karavAmAM AvyuM. harIphAImAM. pite AgaLa AvavuM, ane bIjI aneka zikSaNa1988 mAM zeTha kasturabhAI lAlabhAInA pramukhapaNa nIce A saMsthAe saMsthAone mArgadarzaka banavuM e hovuM joIe. A te ja banI zake potAne suvarNa mahotsava ujavyo ane emanA zubha haste saMsthAnA che ke jo tene adhatana keLavaNInI jANakAra ane anubhavI vyaktione navA makAnanuM uddaghATana karavAmAM AvyuM. pachInA daza varSanA gALAmAM : "pure sAtha hoya. dara pAMca varSe anubhavI keLavaNIkAranuM eka nAnuM ' hAIskUlamAM bhaNatI kanyAonI saMkhyA vadhatI cAlI. Aje saMsthAne sarakhuM kamIzana nImavAmAM Ave ane antarabAhya paristhitithI ( rUA. 130000 ne vArSika kharca che. A saMsthA hAIskula . mAhitagAra thaIne te kamIzane je rIporTa kare te mujaba saMsthAnA - uparAMta bALavibhAganA tathA prAthamika ane mAdhyamika vibhAganA vargo saMcAlanamAM jarUrI pheraphAra karatA rahevAmAM Ave to A hAIskUla che. calAve che ane A badhA vibhAgamAM bhaNatI kanyAonI kula saMkhyA : 3ra anya hAIskalemAM jarUra amRtama sthAna prApta kare. lagabhaMga 12 00 nI che. saMsthA pAse Aje sADA sAta lAkhanuM bhaMDoLa : - Aje vardhA zikSaNa padhdhatinA nAme oLakhAtI pAyAnI che. saMsthAnA sATha varSanA itihAsanI ane adhatana paristhitinI A . keLavaNunI yojanAnA akhatarA thaI rahyA che. A pAyAnI keLavaNInAM huM TuMkI vigata che. . . . ! = " , " : '' dharaNe koI paNa eka gRhaudyoga upara TekavIne nakakI karavAmAM Ave che ! : ke saMsthA hastaka cAlatI hAiskula muMbaImAMnI anya hAIskUlamAM che. A mATe jema khetI, kAMtaNavaNuTa, ne sutArI kAma, luhArI kAma S: pahelI haroLanI gaNAya che. cAlu dhAraNAnA niyata abhyAsakrama uparAMta tema zIvaNane paNa pAyAnA udyoga tarIke svIkAravAmAM Avela che. - gRhavijJAna, citrakAma, nRtya, saMgIta, hastadhAga-AvI aneka Itara jema anya udyogone kendramAM rAkhIne A pejanAne amala zarU thayA chepravRttio calAvavAmAM Ave che. AjathI paMdara vIsa varSa pahelAM che ane prAyogika akhatarAo thaI rahyA che tema zIvaNane pAyAnA chesaMsthAnA vArSika utsava prasaMge je kAMI nRtya, gIta, saMgIta nATakAnA udhoga tarIke svIkArIne tenA upara koI abhyAsakramanI cIjanA ' kAryakrama raju karavAmAM AvatA hatA te anya pragatizIla zikSaNuM saMsthAonI athavA te tene lagatA prAyogika akhatara zarU tharyAnuM dhyAnamAM nathI. apakSoe bahuM utarata kATinA--jANe ke ApaNe bIjAothI pacAsa. A hAIskUla ke je prANaprAthamikathI mAMDIne mAdhyamika dhoraNo sAthe pacAsa varSa pAchaLa hoIe evA-lAgatA hatA. Aje saMgIta, kalA saMkaLAyelI che te zIvaNane kendramAM rAkhIne vardhAnI zikSaNa paddhati tara6 1. tathA abhinayanI daSTie A kAryakrame AgaLa paDatI anya saMsthAo- gati karI zake che. Ama karavAthI A hAIskUla zikSaNanI dizAe potA ' e siddha karelA sImAcinhanI bahu samIpa pahoMcI cukayA che e mATe tema anya. zikSaNa saMsthAo mATe eka navuM dvAra kholI zakaze ane 5 jaIne khUba AnaMda thAya che. '.. nUtana zikSaNanA nirmANamAM pitAne maulika phALo noMdhAvI zakaze. AM. : A saMsthA hastakanI zikSaNa saMsthAomAM prAraMbhathI jainenA bAbatane vicAra karavA ane te dizAe AgaLa cAlavuM hoya to tene : phIrakAbhedane jarA paNa sthAna ApavAmAM AvyuM nathI ane je ke lagatAM niSNAto ane teno sAtha meLavavA saMsthAnA saMcAlakone saMsthAne vahIvaTa zvetAMbara mUrtipUjaka vibhAganA AgevAnonA hAthamAM vinaMti che. ', ' ', , . . . * che, ema chatAM zikSaNane lAbha traNa vibhAganI kanyAone kazA paNa AjathI cAlIza varSa pahelAM zrI muMbaI ane mAMgarALa jaina ke pakSapAta sivAya ApavAmAM Ave che. A hAIskUlane muMbaI sarakAra sabhA AjanI zikSaNa pravRtti jo ke bahu ja nAnA pAyA upara che , taraphathI sArI evI grAnTa maLe che ane saMsthAmAM jainetara kanyAo calAvatI hatI, paNa sAthe sAthe avAra navAra vyAkhyAna sabhAo te paNa ThIka pramANamAM bhaNe che. Aje saMsthAnAM makAnanI sagavaDa parimita jatI ane temAM jaina samAjane lagatA tathA' vizALa samAjane tii hoIne dAkhala thavA mATe AvatI aneka arajIo nakAravI paDe che. sparthatA aneka prazno viSe bhASaNa apAtAM carcAo thatI ane e che. . ' A saMsthAnA, pramukha, upapramukha, maMtrIo ke khajAnacI game te rIte A pravRtti loka zikSaNanI garaja sAratI. A uparAMta jaina che. hoya, paNa A saMsthAne pitAnI mAnIne jo koI paNa eka vyakti tenI samAjane lagatI bIjI bAbate viSe paNa jarUrI pravRttio A saMsthA ArarAtadivasa cintA, karatI hoya ane tenI Arthika jarUriyAtane pahoMcI hAtha dharI hatI. Aje A sabhAnI AkhI pravRtti ane zakti Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '' ka is t. * ' / 113 tA. 1-11-51 A hAIskula upara ja kendrita thaI rahI che. hAIskula e kAMI nAnI 'kAzmIra lokasabhAnI cUMTaNI ane eka vicitra che. ' sunI pravRtti nathI ane tenuM mahatva paNa kAMI ochuM nathI. paNa sAthe . ApaNe A bAjue maLatA samAcArathI jANIe chIe ke kI sAthe AvI eka javAbadAra ane prauDha saMsthA ATalA eka kAryathI kAzmIranI lokasabhAmAM tyAMnI nezanala konpharansa raju karelA badhA umedavAro saMtoSa mAnIne besI rahe e yogya nathI. sahaadaLa kamaLanI cuMTAI AvyA che ane okaTobara mAsanI 31mI tArIkhe A lokasabhAnI mAphaka AvI saMsthAmAMthI aneka nAnI moTI pravRttionI pAMkhaDIo pahelI beThaka maLavAnI che. paNa kAzmIra ane jammumAM hiMdu-musalamAna phuTatI rahevI joIe ane tenI suvAsa tarapha dUra ne dUra sudhI vastInuM pramANuM kevuM hatuM ane umedavArenI harIphAI kevA prakAranI hatI te * viSe ApaNe bahu ja ochuM jANue chIe. jammumAM cuMTaNInA kAmakAjane A phelAtI rahevI joIe. e ja . . aMge gayelA eka mitrane patra tyAMnI samagra paristhitine spaSTa ane kAbe arjuna lUMTi, ehi dhanuSya ehi bANa" vigatavAra khyAla Apato hoIne temani upayogI bhAga nIce ApavAmAM " Ave che - ' . ' A duniyA vizALa takhtA upara eka pachI eka rAjya "kAzmIranA be prAnta jammu ane kAzmIra kAzmIramAM hiMduonI A - sattAnA udaya astane krama cAlyA ja kare che. grIsa ane rema zahenazA- - vastI 15 TakA jyAre jammumAM musalamAnonI vastI 17 TakA, kAzamIranA 4 hato ugI ane AthamI gayAne saikAo vItI gayA. chellA be . ma, hiMduone meTo bhAga paMDita eTale ke brAhmaNa kAmanA ane jammunA saikAo daramiyAna aMgreja sattAne udaya ane digaMtavyApI utkarSa ApaNe 39 ApaNa hiMduone moTe bhAga DogarA eTale ke rAjaputa komane. banne prAntanI, to je ane aMgrejI zahenazAha upara sUrya kadi Athamate nathI AthamatA navA bhASA, rItarIvAja " ane 'paheraveza taddana judAM.. gujarAtI ane ema. ApaNe kahevAtuM sAMbhaLyuM. Aje e sattAne sUrya ApaNe mahArASTrIo vacce Aja jevAM jheravera ane rasAkasI dekhAya che tevAM ja asta thate joI rahyA chIe. hiMdustAna upara eka vakhata gorI gA' ahiM kAzmIrI ane jammunA lekamAM ghaNuM vakhatathI cAlatAM AvyAM che. , cAmaDIne kaTale meTo prabhAva hatA ? AkhA hiMdustAna upara teNe ' Aja sudhI rAryakartAo DogarA hatA. eTale ja munA lekane ThIka ThIka para lagabhaga doDhaso varSa sudhI ekacakrI rAjya '' calAvyuM. tenI sAme agatya'' maLatI hatI. ' kAzmIra uparanA humalA vakhate nezanala 'pacAsa varSa pahelAM prajAe mAthuM uMcakavAnI zarUAta karI. cAra kAkarensa-je lagabhaga chellAM 15 varSathI zekha abadullAnI doravaNI mata varSa pahelAM ApaNe tenI gulAmImAMthI mukta thayAM. tyAra pachI te te mujaba kAma karatI hatI-teNe 15 TakA hiMduone jarAya AMca sattAe jyAM jyAM thANuM nAkhyAM hatAM tyAM tyAMthI tene ravAnA karavAnI Ava na vadhI jyAre tyAyanA tana- ravAnA karavAnI AvA na dIdhI, jyAre mahArAjAnAtkAMIka ADakatarA TekAthI jammunA rhalacAla josabhera cAlI rahI che ane jenI sAme duniyAnI moTI hiMdaoe musalamAnone sArA pramANamAM mAryo ane pariNuMAme jammunA.. sattAe AgaLa karavAnI hIMmata nahotA karatA tenI sAme nAnI nAnI , ghaNu musalamAne pAkIstAna cAlI gayA. atyAre jammumAM 8 thI 10 TakA che rAjasattAo paNa mAthuM uMcakI rahI che. hamaNAM hamaNAM IrAne IglAMDane slIDane musalamAne haze. pAkIstA pAse jammu prAntane je bhAgI gaye tyAMnA je rIte hAMkI kADhayuM ane saMyukata mAlekInA telanA kArakhAnAM pitAnAM hiMduo paNa sArA raNamAM mAryA gayA ane temAMthI jeTalA hiMduo . * kabajAmAM laI lIdhA te joIne te duniyAnA leka cakita thaI rahyA che. - jammumAM AvI zake teTalA jammumAM AvyA, : " IMglAMDa jANe ke irAna upara hamaNAM tuTI paDaze. ane IrAnane khedAna ra nezanala konpharansanI sarakAra banyAM pachI , Apapa je kAzmIrI medAna karI nAMkhaze e IMglAMDe ghaNeye dekhAva karyo, paNa irAna musalamAnone ane paMDitene nekarImAM ane jakAraNamAM AgaLa paDatA pitAnA niradhAramAMthI jarA paNa pAchuM haThayuM nahi. Akhare irAnanA bhAga maLavA lAgyA, ane jammunA hiMduo AthI kAzmIrIonI kArakhAnAM khAlI karIne aMgrejone ghara bheguM thavuM paDyuM. Ane lIdhe adekhAI karavA lAgyA... AmAM bhaLyA asalI rephyujIIMglAMDane puSkaLa Arthika hAni thaI eTaluM ja nahi, paNa Aje rahI e-nirvAsite. eTale cAlu rAjakartA sAme eTale ke tera nala konpharansa) sahI sattA TakAvI rAkhavAnuM sAdhana peTrolanA vipula bhaMDAra upara sAme eka prajApariSada nAmanI rAjyadvArI saMsthA ubhI thaI.. prajApitAne ekahaththu kAbu paNa IMglAMDa gumAvI beThuM.kayAM duniyAnI pariSadanI nIti lagabhaga hiMdu mahAsabhAne maLatI che ane tenuM saMcAlana karyuM eka mahAna rAjyasattAmAM gaNunAM pAmeluM brITana ane kayAM nabaLuM paNa tyAMthI ja thAya che ema 'lekenuM mAnavuM che. nezanala konpharansa pAtaLuM IrAna? Aje paNa. brITana bhAMgyuM. teya bharUca che ane IrAna mukhyatve kAzmIramAM kAma karyuM che. jammumAM khAsa kAma thayeluM nathI, ekalAne ja pahoMcI vaLavAne ja A prazna hatA te IrAnanI tAkAta ahiM ubhI karavAmAM AvelI kensTITayuanTa eseMblInI 75 ' ' nathI ke brITana sAme te Ama AMkha uMcI karI zake. paNa Astara- beThaThThAmAM 30 jammunI ane 45kAzmIranI che. kAzmIranI 45 te - rASTrIya saMge ja evA ubhA thayA che jemAM trIju vizvayuddha phATI nezanala konpharanse vagara harIphAio sara karI che. jammunI 30mAMthI nIkaLavAnI zakayatA hoya evI koI paNa paristhitine sAmane karavAne 18 mATe prajApariSade pitAnA umedavAro ubhA karavAnuM nakakI karyuM. sArI - brITana taiyAra nathI ane pariNAme IrAna jevuM magatarUM brITana jevA beThaka mATe svataMtra umedavAre paNa ubhA thayA. pAkIstAnanuM kahevuM che ke eka mAtaMgane DarAvI zake che, dhamakAvI zake che, nIce namAvI zake kAzmIranA musalamAne tyAMnI InDIyana mIlITarInI bIke dabAyelA che eTale che. vaLI A paDatInuM cakra kAMI ATalethI aTake tema nathI. irAka- - pitAne avAja uThAvavAnI hIMmata karatA nathI ane pariNAme nezanala vALA kahe che ke amArA telanA pradezane kaba choDe. IjIpta kahe che konpharansa badhI ja beThako meLavI zakeyuM che. je jammunI beThake prajApariSada ke suejhane choDo ane sudAna amArA havAle karo. sIMgApu-malAyAmAM meLave te ApoApa ja 'TuM nezana thIerI' (hiMdu ane musalamAna paNa temane vidAya ApavAnI nobata zarU thaI cukI che. Akhare alaga alaga prajA che evA sidhAntonuM samarthana thaI jAya. cuMTaNInI tyAMthI nIkaLyA tyAM ja pAcho samAI jAoevo jANe ke vidhine " tArIkhanA ' mAtra cAra divasa pahelAM prajApariSade cuMTaNImAM bhAga nahi. saMketa hoya ema uttarottara pratikuLa ghaTanAonI hAramALA ApaNI levAnuM nakakI karyuM. eTale pachI cAra svataMtra umedavAra rahyA. AmAMthI AMkha sAme dekhAI rahI che ane aji sudhI: aneka pachAta, dezane be umetrAe Agale divase pitAnI umedavArI pAchI kheMcI lIdhI. dharAI dharAIne cusI rahelA brITanane Atmattika parAbhava samIpa AvI eTale pariNAme mAtra be ja beThake mATe cuMTaNI thaI ane temAM nezanala ubho hoya ema lAge che. A jotAM mahAbhArata - yuddhane vijetA gAMDIva konpharansameTI bahumatIthI jItI, be beThakanAM pariNAmanI rAha jotAM ame dhArI ajuna, bhagavAna zrIkRSNanA dehavilaya pachI gopIone badhAM eka jagyAe beThAM hatAM. matagaNatarI cAlu hatI. thoDI thoDI vAre bacAvavA janAra arjunane kAThiyAvADanA kAbAo (eka luMTArUnI jAta) TelIphona upara gaNatarIne AMkaDAo bhaLe jatA hatA. chelle TelIphina banne e luMTI lIdhA hatA ane parAsta kIdho, hatA-e daivanA akaLa beThakonI chatane AvyuM ane te ja vakhate eka bhAI doDatA AvyA che " vivatane sUcavanArI ghaTanA yAda Ave che. kahevA lAgyA ke liAkataalI khAna para goLIbAra thayo. ame ane IrAna kare tyAMthI ja thAya che mahAsabhAne maLatI mo. - Dina Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-11-pA prabuddha jaina jaIe. e prakAranI sAmAnya . sabhyatAne ane tatprerita dAkSiNyabharelA vartanane vaLagI rahevu atyanta kaThaNa thai paDe che. bhAgalA paDeluM hiMdu Aje pAchu eka thAya e zakaya nathI, e 'have' kadAca STi paNa nathI. Ama chatAM paNu tenA agaviccheda ApaNe jyAre yAda karIe chIe tyAre ATalA samaye paNa ApaNuM kli tIvra vedanA anubhave che. A gaMvicchedanA nirmAtA kAyade Ajhama jhINAnA teo eka vakAdAra sAthI ane sahakArya kartA hatA eneA DaMkha pAkIstAnano janma thayA. A pAkIstAnanA pAyAmAM rahelI verajheranI ApaNAthI kadi bhulAya tema nathI. hiMdumusalamAna vaimanasyamAMthI lAgaNIne liyAkataalI khAna satata uttejita karatA rahyA hatA. gaNIe chIe tevI ja rIte pAkIstAnanA lekA hiMdane kadAca prAmANIka kAzmIranA prazna saMbaMdhamAM jema ApaNe pAkIstAnane sa MpUrNa rIte doSita paNe doSita gaNatA hAya ema ApaNe mAnI laie, teA paNa pU vizvAsa te utpanna karI zakayA naheAtA, eTaluM ja nahi paNa hajArA baMgALamAM lAkhonI saMkhyAmAM vasatA hiMduonI laghumatI kAmamAM te kuTubene potAnAM dharakhAra, jAgIra jamIna choDIne hiMda bhaNI cAlI AvavuM paDe ane potAnI benadIkarIo ane jAna paNu jokhamamAM lAge evI rAjayanIti temaNe jIvananA anya sudhI akhatyAra karI hiMdamAM vasatA hiMdue hiMdanA musalamAnone samabhAve joi zakatA hatI. A nItinI asara hiMdu upara ga MbhIrapaNe paDatI rahI che. nathI. temaja hiMdamAM vasatA musalamAna sthiratA ane sahIsalAmata pUratA pramANamAM anubhavI zakatA nathI. A badhI durghaTanA liyAkata-alI A khAnanI hiM...virAdhI tema ja hiMduvirodhI rAjyanItine AbhArI che. duniyAnI najaramAM hiMdune utArI pADavAnA te tathA temanA sAthI dhaMdhA lai beThA hatA. chelle chelle kAzmIranI lokasabhAnI cuMTaNInA prazna upara teo hiMda sAme ekAeka ukaLI uThayA hatA ane hiMda sAme temaNe laDAInuM AvhAhana ApatI mukakI (clenched fist). ugAmI hatI. hiMduM sahIsalAmatInAM vakhatasara pagalAM lIdhAM na hota ane hiMdanA mahAamAtye samatA zAnti ane samayasUcakatApUrNAMka kAma lIdhuM na hota ane game teTalI uskeraNI ane pAkIstAna vacce ghera yudhdha zarU thaI cUkyuM hota, chatAM magajanu samatAlapaNuM jALavI rAkhyu na hota to Aje hiMda rIte pAkIstAnanI rAjyadhUrA svIkAryA bAda liyAkataalI khAne pAkIstAnanI prajAne Aja sudhI hiMdanI sAme vaira virodhane-dveSa matsarane zarAba pAyA ja karyA hatA. vaLI hiMda sAthenA vyavahAramAM ane hiMdu viSe khelatAM cAlatAM satyanI. temaNe ddhi khevanA sarakhI karI naheAtI. prajAne AvA nazAnI Teva pADayA bAda ane jIThI vAtethI zramita karyAM bAda tene svastha-samabhAvI normal vicAraNA upara lAvavI bahu ja muzkela che. hiMdavirodhI ApyA che. pAkIstAna ane hiMda vacce maitrIbharyo saMbadha ubhayanA hita, AvA verajheranA vArase temaNe potAnI pAchaLa AvanArA sattAdhIzone kalyANa ane utkarSa mATe atyanta Avasyaka che. e maitrInA abhAve Aje banne bAjue lAkhA karADe rUpIAnu pANI thai rahyuM che, ane banne prajAe tagadIlI anubhavI rahela che. Aje tyAM khvAjA najhImuddona mukhya pradhAnanA sthAne AvyA che ane temaNe hiMdu sAthe maitrIbharyA sabaMdha viksAvavAnI IcchA jAhera karI che. ApaNe AzA rAkhIe ke Izvara temane temanA sAthIone ane pAkIstAnanI prajAne sanmati Ape, hiMdu ane pAkIstAna vaccenAM jhagaDALu praznanAnA sukhada nIkAla Ave ane eka vakhatanAM bhAi bhAMDu-Aje ekamekane avizvAsa ane apremathI joi rahelApAchA AvatI. kAle enA e kuTuMbabhAva anubhavatA thAya. paramAnada 114 badhAM reDIo sAMbhaLavA tarapha vaLyAM. kuvA yoga! je kaeNnsTITayuanTa esembalI upara temaNe ATaleA badhA khaLabhaLATa macAvelA enI cuTaNInI eka taraph pUrNAhuti ane teja divase temanu` ' Ama akALa mRtyu !" pAkIstAnanA vaDA pradhAna liyAkataalIkhAnane prANAtipAta ApaNe tyAM eka evI kahevata pracalita che ke kAI paNa mahAna rAjyasattAnA adhiSTAtA potAnu mAthuM hAthamAM laine kare che. Ane artha e ke rAjyasattAno amala eka evI vastu che ke jenA lIdhe anekane du:kha mAnavAnAM temaja jANe ajANe anyAya thavAnAM kAraNe pedA thayA ja kare che. A uparAMta tejodveSa e eka mAnavIprakRtinI sahaja ane bahuvyApaka nabaLAI che. Ama je potAne anyAya thayo che ema mAnatA hoya athavA to je tejodveSathI pIDita hAya te sattArUDha vyakitane nirmULa karavA prerAya e svAbhAvika che. Ane lIdhe 'jeNe sattAnA mugaTa paheryAM che e kadi sukhe suI zakatA nathI evuM eka kathana supracalita che. AmAM vaLI phAsIsTAde, nAjhIvAde, sAmyavAde pratipakSIo sAthe kAma levAnI navI nItine vega ApyA che ane A nIti che zudhdha hiMsAnI, pratipakSI netAonAM mAthAM dhaDathI alaga karIne potAnA pakSane mArga niSkaMTaka banAvavAnI athavA to je vyakita pakSanI dRSTie khuMcatI hoya tevu kAi paNa rIte kAsaLa kADhavAnI. A nItitti Aje jagatAnA anya dezamAM Thera Thera phelAi rahI che ane sattArUDha rAjapurUSone nirmULa karavA kAvatrA yAjI rahI che. AvI sAmudAyika vikRtimAMthI Aje eka pachI eka karUNa ghaTanA anI rahI che. traNa varSa pahelAM gAMdhIjInI hatyA ane te eka hiMdunA hAthe nIpajelI ApaNe joI jANI. tyAra pachI uttarottara eka yA anya dezanA AgevAna netAnAM evA ja hAla thatA ApaNe sAMbhaLatA AvyA chIe. barmAmAM AvI ja hatyA thaI hatI. Araba dezamAM rAjA abadullAnuM haju thADA samaya pahelAM AvI ja rIte khuna thayuM hatuM. AvA ja rAjakAraNI dveSa, matsara ane hiMsaka vRttie pAkIstAnanA mukhya pradhAna janAba liyAkataalIkhAnanA bhAga lIdhA che. pAkIstAnanA vaDA pradhAnanuM khuna thavA pAchaLanI AkhI bhUmikA ApaNA jANavAmAM AvI nathI. paNa pAkIstAnamAM je pakSApakSI ane matabhedo pravarte che te jotAM kAI. paNa eka pakSe yojelA kAvatrAnuM A pariNAma hAvu joie ema anumAna thAya che. A rIte pAkIstAnanA eka sarjaka ane AjanA rAjyataMtranA mukhya sUtradhAranA akALa dehavilayathI pAkIstAnane jaldithI na purAya evI kheATa paDI che. pAkIstAnanA nirmANa pachI tyAMnA taMtrane vyavasthita AkAra ApavAnI sa javAbadArI liyAkataalIkhAnane mAthe AvI paDI hatI ane A bAbatamAM hiMda karatAM pAkIstAnanI sthiti ghaNI vadhAre kharAba hatI. tyAM lagabhaga AkhI racanA navesarathI ubhI karavAnI hatI. Aje pAkIstAnanuM AkhuM rAjyata Mtra vyavasthita pAyA upara goThavAI gayuM che. jayAM puSkaLa arAjakatA ane geravyavasthA hatI tyAM vyavasthitatA ane rAjayaniyamana jovAmAM Ave che. AnA yaza moTA pramANamAM liyAkataalI khAnanA bhAge jAya che. liyAkataalI khAnanA avasAnathI pAkIstAne eka zANA, DAhyA ane vyavahArakuzaLa rAjyakartA gumAvyA che. pAkIstAnanA dhaDataramAM temaNe sauthI moTA phALA Apyo che, pAkIstAnanI temaNe ananya bhAve ane asAdhAraNa niSNAthI sevA bajAvI che. A mATe pAkIstAna temanA viSe jeTaluM rUz cintane eTalu ochu che. A karUNa ghaTanA paratve hiM tema ja duniyAnA anya dezA pAkIstAna patye sahAnubhUti dAkhavI rahyA che. khIjI bAjue hiMdu ane pAkIstAnanA paraspara saMbaMdhanI dRSTie liyAkataalI khAnanI rAjakAraNI kArakIdIne vicAra karIe chIe tyAre jeNe A duniyAmAMthI sadAne mATe vidAya lIdhI tenu je kAMI ujaLu hoya teTalu yAda karIe ane tenu burU sadhaLu bhulI Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. kimI - ' ', * *, * * * * * * * " " ', tA-1-11-5 - , , , che A pravAsa varNana koTA- kekaDI - ajamera - bhIlavADA * * * rIta: - kerI '' karAvIne samAjamAM kucare vadhAre che. temaja bhakatonA paisAne durvyaya - ujajenathI keTAnuM gheTuM jaMgalarastAmAM maLatAM heraNane sAbara, kare che. jaina sAdhuonA emanA anubhavanI A vAta zrI. rAz2amalajIe ziyALa, sasalAM ane varU eka prakArane romAMca pedA karatAM hatAM. jANe emane kahIM emaNe kahyuM samAjamAM A sAme paNa lAlabattI dharavAnI * zAhI savArI nikaLI hatI' ane badhAM vanacara moTaranI heDalAITa ' jarUra che. mahArAjajI joDe khUba vAta karI. hiMdI, saMskRta, paMjAbI, joI doTAdoTa karI, mArga mokaLo karatAM hatAM, sArU jagala sUmasAma baMgAlI, gujarAtI, IDa ghaNI bhASAo para emanuM prabhutva che. emaNe hatuM. kayAMya bIjI meTara paNa maLatI nahotI. rAtre beekane sumAre eka sarasa vAta kahI, "egyatA vinAnA AdamIonuM anAthAzramakaTA pahoMcyA. caMbala nadIne tIre, keTa vasyuM che. pahelAM buMdI ane ApaNA sAdhusaMdha banI gayo che." ' . ' : ' '' ': " " ' nA kaTa bane eka. gaNutAM. paraMtuM. I. sa. 165 mAM baMnene jUdAM- ' sA zAsabhAnA kAcane vaza thaI ane mAyA pADavAmAM AvyAM. kaTA pahoMcate raste eka bAganA daravAje Avyo. pratikramaNuM pachI, sabhA rakhAI ane sabhAmAM prAthamika pravacane thayAM. tra ApaNane lAge ke raste cUkayA chIe, paNa nA, keTAmAM bAgamAM, - jenI ahiM se eka gharanI vastI che. sabhAmAM basso jeTalAM thaIne je praveza karAya che. daravAna pAse daravAjo kholAvyuM. suMdara che mANase AvyAM hatAM. vyAkhyAne pachI; adhyakSasthAne beThelA digaMbara vizALa, lAMbA sarovaranA kinAre sarasa, saphAIdAra bAgamAMnAM sthaLe paMDitajIe kahyuM "ApeAma pravacana karI cAlyA nA jatA. ahiM . keTAnA pravezamArgonAM dizAsucana karatAM hatAM. rAta paDI gaI hatI. zvetAMbaramAM mUrtipUjaka ane sthAnaka mArgIomAM maMdira ane sthAnakanA - nidA magaja para savAra thaI rahI hatI. bAganI taLAvakinAre ubhelI , lAgA aMge jhaghaDe che, te patAvI jAo ane kAyamanI yAda rAkhI ghumatIomAM rAta pasAra karavA mana lalacAtuM hatuM. paNa ajANI 1 jAo." pahelAM maMdiramArga ane sthAnakamAM bane, maMdira ane jagyAe, thoDuM sUtA hoIe ane kaI piolIsa uThADI de ane A suvAnI jagyA nathI. ema kahI, vidAya Ape tenAM karatAM ThekANu jaI, thaze ane koI Ape kAI na Ape ethI baMnene saMpradAyamAM jhagaDe... sthAnakanA lAgA ApatA hatA. chellA keTalAMka varSathI emAM bheda pedA * sUvuM sAruM ema mAnI, jIva para julama karI, ame zeTha kesarIsIMgajI 5 - pidA thayuM hatuM. amArI salAha sIdhI hatI. je je mAnyatAmAM ane karo . - ' bAphaNAne tyAM pahoMcyA. tAra te agAuthI kareluM ja hatuM. - " , saMsadAyamAM hoya tyAM lAge Ape. koInI mAnyatA virUdhdha lAga levA. - savAre gAmamAM jaI kAryakartAone maLyA. zrI. kesarIsIMgajI che e ' gya nathI. eTale sthAnakavALA sthAnakamAM ane maMdiravALA maMdiramAM. bAphaNAnA putra zrI. budhdhasiMha bAphaNa eka vicAraka ane tejasvI ' lAMgA, Ape e ja ISTa che. paraMtu A sIdhI sAdI vAta', te eo che temaja saMskArI yuvaka che. temaNe badhAne ekatra karyA. keTAmAM saMpradAya ' ' paNa samajatA hatA ema lAgyuM. jhagaDAnI bhI jalatI rAkhavAmAM, vacce sAre prema che. ahiM sva. divAkarajI, sva.sAgarAnaMdu surI, keTalAkanI mahattA jaLavAya che ane ahamane poSavA je keTalAMka avA ane digaMbara sAdhu zrI. sUryasAgarajIe eka sAthe besI mahAvIra : jhagaDAo cAlu rAkhavAmAM mAne che. ahiM paNa evA vidhyasaSoe, . . jayaMtI ujavI hatI ane sAMpradAyiktAnAM jhera te divasathI bahu ochAM hatA, tethI ja samajatAM chatAM jhaghaDe varSothI cAlu hatA. keTalAka DAhyA. thaI gayAM che. kAryakartAomAM bhArata jaina mahAmaMDaLanA gata varSanA - mANasene gaLe. amArI vAta besI gaI. paraMtuM saMdhazAhI jhagaDAone A khajAnacI. zrIpunamacaMdajI bAMThIA amane ahiM maLyA. temanA meTA . jene enubhava haze temane khabara haze ke koI vArta patatI hoya tyAre bhAI zrI. kalyANamalajI bAMThIA, zrI, motIlAlajI pahADIA, zrI. '. zrI. jJAnacaMdajI, mAsTara maganalAlajI, ane bAbu gaNezalAlajI mukhya " jene zAMti arUcikara hoya te navA : navA mudAo ubhA karI jhagaDe cAlu rAkhavAnA kAraNe zodhatA phare che. ema vAta ahiM thALe kAryakaro hatA. kSamApanA divasa tA. 22 mI sapTembarane. tamAma " paDatAM lAgI eTale eka navI vAta mUkAI, bIjA te jhadhaDA nathI ne? saMpradAyoe sAthe maLI, manAvavAnuM nakakI karyuM ane zrI, riSabhadAsajIe ? ane thoDAka mitrae e prasaMge keTA pAchA AvavuM ema TharyuM 1 . have ApaNane manaduHkha kazI vAtanuM nathI ne ?--nAM che. eka maMdira mAga bhAI eka mAlaNane gharamAM rAkhI rahyA che tene nAta bahAra = tArIkha bIjI sapTembare savAranA bhajana pachI ame nIkaLyA, " mUkelA che. emane jhaghaDe paNa patAvo." khUba garamA garamI thai eTalI * kayAM javuM che ? pura nakakI hatuM. bhIlavADA manamAM hatuM. pavananI badhI ke, amAre DrAIvara ane amArA bIjA nekane thayuM ke "amArA.. lahera halesAM vagaranI kastIne game tyAM dhakele tema adhe raste gayA mAlike para Aphata AvI lAge che eTale amArI saMbhALa levA e upara { " pachI ameya ajameranA raste dhakelAyA. zrI. phakIracaMdajI ane emanA AvyA. laMbAye jatA hAthe ane meTA ne meTA avAja karatAM gaLo- ja pitA zrI. naMdalAlajI emanI potAnI moTaramAM amArI sAthe bhusAvaLathI vALa enI vacce amane svastha-beThelA joI e. nIce gayuM. pAMca ja A che pravAsamAM joDAyA hatA. amArI meTare doDatI hatI, gAmanA nAma aniTa nA mInITe A cahyuM haze. amAre ajamera pahoMcavuM hatuM rAte ke madharAte sucavatAM pATIyAM Avye jatAM hatAM, vAMcyuM-kekaDI. zrI. riSabhadAsajIne zrI. riSabhadAsajI eTale ameya akaLAyA hatA. tyAM te "mahAvIra svAmInA jana yAda AvyuM ke ahiM viyendrasurIjanuM comAsuM che. ApaNe tyAM thatA pAkA thayA. badhA eka bIjAne bheTayA. nyAta bahAra mUkelA bhAIne jaie. ame gayA. eka UMcA, gorA, masta sAdhunAM zrI. viyendra- maLaNune gharamAM rAkhavA chatAM nyAtamAM levAyA. lAga paNa sau saunA " | sUrImAM, amane darzana thayAM. sAhitya ane ItihAsanA e khUba abhyAsI, Ape ema nakakI thayuM. khaDavAnI mAphaka aDhAra divasanA paryuSaNa" che. ItihAsanAM pustakanAM emanAM saMgrahamAM keTalAMya aprApya pustaka karavAnuM nakakI karyuM. nikhAlasatAthI badhAMe stavane gAya-bhAIcArAnAM : che. ATalI moTI vaye paNa emanuM vAMcana khUba che. bhArata' jaina gIta gAya-bheTayAM ne nAcyAM. amArI AMkha harSAzruthI bhInI, thaI. ' ' . mahAmaMDaLa ane muMbaI jaina yuvaka saMghanI chellI pravRttionA e zrI. vijayendrasurIe phelAvelI bhAvanA, digaMbarabhAIonI zvetAMbarenA mAhitagAra lAgyA. khUba premapUrvaka emaNe amane keTalAMka pustake A jhagaDA patAvavAnI AturatA ane saunI samajadArIne ahiM vijaya. AkhAM, zrI. rAjamalajIne lAgyuM ke jema maMdiramAM atizayatA vadhI thaye. amane paNa lAgyuM ke sAMpradAyika ekatA nhAnAM gAmo, jIllAo , paDI che ema A sAdhuo paNa nakAmuM, kacarA jevuM game te lakhe, ane hAnAM zaheromAM jeTalI sulabha che teTalI meTA zaheromAM nathI. zaheranA ane be cAra anuyAyIonI hAye enA paisA bhegA..karAvI prasidhdha : bhaNelA catura mANase vAta te lAMbI karI jAya che paNa sAMpradAyika Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 prabuddha jaina samuhamAM emane pratiSThAnA Dara rahe che. eTale ekatA ekatA kahye javA chatAM ekatA karI zakatA nathI, kekaDIe amArA pravAzramane sAka mAnavAne amane preryA, tA. 1-11-53 rAkhelI chUTa anusAra, nAdurasta tabiyata chatAM banne vakatAne samarthana ApatuM vyAkhyAna lakhANathI karyuM. amArA yajamAna zrI. nauratanamalajI rIyAMvALAne tyAM, vyAkhyAna pachI gayA. ajameramAM eka sthAnakavAsI jaina sadha che ane khIjo sthAnakavAsI zrI. saMdha (rajIsTa") che. thoDAMkanAM mamatva ane ceDAMkanAM aham jaina samAjanA A ane vibhAge TakAvI rahyAM che. prayatna chatAM zrI, bhAgajI sonInI mulAkAta na thai zakI. rAtanA daza vAgyAnA sumAre amArI meTare ajameranA mArga lIdho, sAMjanA kekaDIthI zrI, phakIraca ane emanA pitA zrI. naMdalAlajI amArAthI AgaLa ajamera pahoMcI gayA hatA. rastAmAM cittAnAM darzana thayAM. madharAte dharmazALAmAM mukAma karyAM. savAranA e ja dharmazALAmAM birAjatA sthAnakamArgI sAdhu, kavi upAUAya amaracaMdajInAM dazana karyA. emanI prasannatA ane caherA paranI saumyatA AkarSIka lAgI. e AjanA pravAhone samajanArA muni che, thoDIka vAtacIta karI, lAkhatakATharImAM vyAkhyAnamAM paheoMcyA. tyAM saharAmalajI mahArAjanA ziSya cauthamalajInuM vyAkhyAna thai rahyuM hatuM. dUrathI zrI. karaca cha jovAmAM AvyAM. pitAHtA emanI sAthe hatA, paraMtu mana emanuM amArI sAthe rahyu hatuM. mAtAthI vikhuTA paDelA bALakane mA jaDe ne je AnaMda thAya tevA AnaMdanA bhAva emanA mhoM para kSaNabhara parAyelA meM joyA. zrI. naMdalAlajI bhusAvalanA eka kapAsa ane magaphaLInA mazahura vepArI che, emanu peAtAnu jIna che. paraMtu nAnI vaye, sAmAjika kAryamAM emanA putre khAnadezanA jaina-jainetarAmAM je nAmanA meLavI che te ullekhaniya che. vyAkhyAnamAM gheADIvAra rahI; kavi amacacha AvyA. sAMjanA gAmamAM karavA gayA. eka AgevAna jainane tyAM gayA. emanI pAse zramaNa' mAsika paDayuM hatuM. emAM zrI, TI, jI. zAhanI putrI khahena kaMcananAM lagnanI mimAMsA vAMcI A sajjana jarA duHkhI thaI gayA lAgatA hatA. AvAM samarthana ApaNe karye ja jazuM te, te badhI bhaNatI chokarIe svaccha Mde caDI jaze. ApaNu kAI mAnaze nahi ane samAjanI durdazA thaI jaze.' zrI. riSabhadAsajIe kahyuM, nA, ema thaze nahi. bahena kaMcananA lagnanI yogyAyogyatA vicAravAnu ApaNe DIe, kAraNa ke enA mananA pravAha, enA jevA ja sajogAmAM ApaNe zuM karIe e ApaNe kema karI kahI zakazuM ? paraMtu eka dRSTAMta lai, jagata ene anusaravA nikaLI paDatuM nathI. Adeza jevA mahAvIra svAmIne ke mahAtmA gAMdhIjInA Ane mAna ApavA chatAM jagata saMnyAsI banI gayuM nathI. eTale ApaNe Dara rAkhavAnI lagno Aje samAjamAM thayAM kare che emAM evA khyAla rakhAya che? bhAvi satatI kevI thaze ene khyAla rAkhIne lagno karAtAM hata to A kaMgALa, nirmAlya bALakA samAjane ApyAM karanAra sAthI eMsI TakA purUSone khasI' karAvI devI joIe ema Apane nathI lAgatuM ? mANasa sajjana lAgyA, mArI vAta emane sAcI lAgI. pachI te zrI. riSabhadAsajIe mAro paricaya ApyA ane zrI, TI, jI. zAhanAM kuTuMba sAthenA mArA maitrIbharyo saMbaMdha kahyo. emaNe sahAnubhutipUrvaka AkhI vAta samajavA keAziSa karI. zrI riSabhadAsajInuM bhASaNa thayu. emaNe ekatAnI, sAMpradAyika zikSaNa-jarUra nathI.' 'chatAM-' e sajjane cAlu rAkhyuM. lagna karatAM pahelAM saMsthAone tamAma jainA mATe khullI karavAnI ane jaine mATenI zikSaNa ApaNe bhAvI prajAno ane satati kevI nipajaze eno to khyAla sasthAne ajainAne apanAvavAnI vAta kahI. zrI. riSabhadAsajImAM ane rAkhavA ja joie ne? huM vadhu vakhata cUpa rahI nA zakyo, me' pUchyuM, ApaNA zrI, paramAna bhAI kApaDIAmAM mane jema jema jotA jAu chu je tema tema dhaNuM sAmyuM jaNAtu' jAya che. bannemAM upADelA kAmane niyamita rIte pahoMcI vaLavAnI lagana che, dhuna che ane AvaData che. bannemAMthI ekeyane bhAgyeja gusse thaelA joi zakIe ane pratikuLa sa MjogAmAM paNa svasthatA A banne jALavI zake che. emanI bhASAmAM, emanA vaktavyamAM svAtA che, saraLatA che ane samajAvaTabharI zailI che. eTale .janasamuha para e dhArI asara nipajAvI zake che. e ghaNIvAra tamArA vicArAthI jUdA paDe chatAM tamArAmAM dareka vakhate emanA pratyenI mAnanI lAgaNI janmAvI jAya che. zrI. riSabhadAsajInAM vakatavya pachI zrI. rAjamalajI lalavANI khelyA. emaNe bhASaNa daramyAna kahyu jaina muni mahArAz2e khetI nA karazo, kuvA nA banAvarAvazo evI pratijJA levaDAvatA kare che. huM emane kahyuM cheM ke AvI pratijJA lIdhelA dharmAtmAonu eka juduM gAma vasAvA. tyAM rasAI nahi, khetI nahi, kuvA nahi, pANI nahi. jo paMdara divasa A dharmAtmAe jIvI jAya to mAnajo ke emano rAha sAcA che. paraMtu e pahelAM e badhA tamane karagaratA Avaze ke 'ame te pratijJA laI, lAcAra khatI beThA chIe, tame khetI karI, rAMdhI amane Apo; tame kuvA karAvI, pANI amane pA. mane khAtrI che ke A dharmAtmAe peAte 'phUla' thaze. emanI vAtA mAnavAmAM ApaNe paNa 'zaila' jazu. je karavAnuM che te cheDI, jIvananI jarUriyAtAne zA sArU avagaNyA kare che ?? vaLI kahe, "bhAratamAM jyArathI jainAe pazudhana pALavAnu hoyu tyArathI ja bhAratanA pazudhananI avadazA thai che, jaine jyAre pazu pALatA tyAre dUdha keTaluM Ape che, Avaka keTalI che, ema vicArIne pazu pALatA nahi. dUdha na de tene, bimAra hoya tene paNa jIvadayAnI dRSTie, ahiMsAnI dRSTie eTaluM ja pASaNa ApatA, apaMga baLadane paNa nirNu karavAmAM kacAza rAkhatA nahi, jainAmAM samRddhi bhAvanAnI ane dhananI hatI, tyAre bhAratanAM pazudhananI paNa samRddhi rahI hatI. jainAe paramArthanu A kAma cheDayuM ane hiMdanu pazudhana behAla temaja enDru thaI gayuM." pachI zrI. amaracaMdajIe emanA maunavAre vyAkhyAna puratI tArIkha 4thI sapTeMbare rAtanI TrenamAM ame bhIlavADA madharAte gayA. amArA ajameranA yajamAna zrI, nauratanamalajI rIyAMvALAnI ahiM paNa peDhI che. emanA putra zrI, vallabhadAsa e saMbhALe che. rAtanA TrenamAM besavu paDayu ane sADA traNe suvA maLyuM. rastAmAM zrI, rAjamalajInI vArtAnAM rasacaTakAM maLaye ja jAya. temaNe eka vAta kahI. "eka vaherAe sArA sarakhA paisA kharacI, InkamaTekSanA eka kesa patAvyA. thoDAka vakhata pachI, InkamakSanA riphaMDanA kAgaLa Avyo ke padaraso rUpI pAchA lai jAo. vaheArA paheAMcyo enA inkamaTekSa ekSaparTI pAse, jaIne kahe 'A varI suM AvIyuM ? Apano kesa tA patI gIMyA huto ne ? A paMdarase varI senA ApavAnA ekSaparTe kahyuM, tame sahi karI Ape. ane mane aDhIsA rUpIA thrInA Ape eTale huM patAvI daIza, te zrIkara na karaze.' vahArA rAjI thayA, aDhIsA ApyA, ekSaparTa rUpIA paMdaraso riphaMDanA ane aDhIso cAMDalAnA ` maLI sADA sattarase jamI gayo. ApaNI ajJAnatAnA ApaNA AgevAno ane sAdhu sa Mta Ama ja lAbha uThAve che. ApaNane paralakanu sukha khatAvI, A lekanuM sukha e lokA mahANe che." apUrNa tArAcaMda bhUla sudhAra gatAMkamAM uparanA lekhanI aMdara chapAyuM che temAM pravAsa 27 mI sapTembarathI nahi, paraMtu 27 mI ogasTathI zarU thayo hato ema sudhArIne vAMcavA bhAI tArAcada jaNAve che, taMtrI zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI, paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbai, 3. mudraNusthAna : zrI mahAvIra prInTIMga varkasa, 45-47, dhanajI sTrITa, sIlvara mensana, mubAI, 3. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa : 13 1 akaH 14 zrI muMbai jaina yuvaka sa ghanu pAkSika mukhapatra prA jena taMtrI : paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA. muMbai : 15 navembara 1951 gurUvAra jIvananuM navA varase saravaiyu kADhavAnI prathA ApaNe tyAM che. jIvananuM paNa saravaiyu' kADhatA rahevu joie e vAta gAMdhIjI pAsethI zIkhavA maLI che. prativaSa vepArI nAtAnA hisAba saravaiyA uparathI meLavI le che. tevI rIte jIvananA nakAmane hisAba ApaNe kADhatA rahIe. tA ja jIvananI sattvazIlatAnuM jatana karIne tene uttarAttara udAtta guNothI samRddha karI zakIe. paraMtu, jIvananuM saravaiyu eTale zuM? zuM? e praznanA mahatvanAM che. jene mana vana eka sAdhanA mATenu sAdhana che. teo eTalu te avazya svIkAraze ja ke sadguNamaya vyavahAra rakhAyA hoya te naphA, ane saddaguNano cheda uDayA tyAM.. khATa to pachI tarata prazna upasthita thAya che ke jIvanamAM sAdhata mAM na mAM nA zuM te khoTa oLakhAve che. saMsAramAM paDelA mAnavIne paLe paLe vyavahAra ne Adarza nA samanvaya karatA ja rahevuM paDe che evI sthitimAM mAnavIne mATe uttama sadguNa te anyane mATene AdarabhAva che. sakaLa lokamAM na vande" e eka sarva svIkRta sarvocca sadguNa che. tenuM ApaNe parizIlana ne jatana karavuM joIe. upAzrayamAM jAya che. che, khristIbhAi sapradAyanA strIpurUSo smaraNu ciMtana kare hiMdubhAi maMdiramAM jAya che, jainabhAi muslImabhAi masjIdamAM baMdagIne nimAjha paDhe devaLamAM jAya che ema jUdA jUdA dharma ne pote mAnelA dharmasthAnamAM baMne namrabhAve jenu che tenA uddeza mAnavIne anyanI pratye Adara rAkhatAM zAkhavavAnA che. mAnavI anya pratye AdarabhAva keLavatA rahe tyAM sudhI tenI mAnavatAne dIpa jvalaMta rahe che evuM anubhavI sAvakA tathA payaMgabarAe jANyuM. tethI ja mAnavIne mATe vividha prakAranAM AkAranAM pUjAnAM sthAna racAyAM che. nAnAM bALakane sa MskArI mAtA kAika maMdiramAM lai jaine bALakanA be hAtha joDAvI mAthu namAvIne 'jaya jaya karAve che, tyAre e mAtA ke bALakane paNa khakhara nathI hotI ke zA mATe te ekAda pattharanI mUrti, citra ke pustaka sAme mAthuM namAvI rahelAM che. paraMtu e mAtA te bALaka je vartana vagarasamajyuM paNa 'ka' jAya che tenA artha eTalo che ke mAnavIe mAnavatAnuM jatana ane saMvardhana ' karavA kAje anya pratye AdarabhAva rAkhavA joIe evI je saMskAra samRddha praNAlikA ArabhI che tene saLagasUtra rAkhavA mAtA ne bALaka vagara samajaNe paNa potAnA kALA ApyuM jAya che. anyanI pratye AdarabhAva keLavavAnI pUrvazarata tarIke ja ApaNe parasparane maLIe chIe tyAre 'jaya jaya eTale ke tamArI vRttie upara tamAre| jaya ho' evI saddabhAvanA vyakata karIe chIe. potAnI saravaiyuM eTale, cakSuthI je kaMI jovAya, kaNuM thI je kaI paNa zravaNa thAya, saMcAthI jeno paNa sparza thAya chaThThAthI jene pazu svAda thAya, jJAnendriya karme yio vaDe samagrapaNe jene paricaya thAya e pratyeka samamAM sakSma kriyAnuM pratiniba ApaNAmAM anyanI pratye AdarabhAva jAmata karanArUM nIvaDe evI keLavaNI ApaNA manane, ApaNI jAtane ApavI joIe. joie ke jenA pariola sAnnidhyathI ApaNAmAMnAM AdarabhAva kSINu jIvanamAM keAI ja parivartanakriyA ke vicAra evA na havA thAya te ApaNe rAgadveSapaNuM banI jaie. zubha pravRttithI sukha ane azubhathI duHkha pAmIe, paraMtu AdarabhAva te sAcavIe ja. maitrI, karuNA, muditA ne upekSA e bhAvA paNa yathAsthAne kALe bhale vyakata e badhAya eka na mAnavacittanuM haDDa parIkSaNa te nirIkSaNa karanAra virala sAdhakAo mAbhAva ane tene mAvA, mAnavIne sunI mAnavIne kAje bhinna bhinna prakAranA sadguNane prAdhAnya ApeluM che. sahu potapotAnI vRtti mati anusAra ekAda saddaguNane sarvocca tarIke apakRtyo ke bhinna vicArA e banne vacceno viveka jAgRta rahe tA je kAipaNa saMjogAmAM mAnava pratyenI anukapA sahRdayatA te AdarabhAva sacavAya. A samagra dRSTie jotAM AdaranI bhAvanA mAnavajIvanamAM eka bhAtu che. viveka eTale vanatu pRthya. vivekadrArA mAnavI pathyApathyane samaje che, paraMtu AdarabhAva e hatA enA AtmAne javalata rAkhanAra vivekadraSTi sAMpaDavI saheja kiThana che. paraMtu e zagane jyoti svarUpe sneha-snigdhatA che. jIvananA aANuM dvIpakanI zagane sa kAratA rahevAnI pragaTa rAkhanAra AdaranI bhAvanA te sadAya sanmukha rAkhI zakAya tevI saraLa che. namrabhAve mAthu namAve eTale tarata AdaranI bhAvanA pragaTaze. jIvanamAM jJAna, tattvadarzana ke jIvananI dRSTi prApta karavA mATenI pUrvazarata paNa A ja che. ke prathama AMdara keLavo. prativarSa jIvananuM saravaiyuM kADhavAnI tAtvika dRSTi jene svIkArya hoya te vanane A dRSTie mAkhI jue ke jIvananuM rAgadveSathI dUSita evuM viSa ApIe chIe. AdararUpI amRta, apa vaheNuM vahe che tethI anyane uttarottara AdarabhAva ApIe chIe karI javAmAM jo jIvanano zAMta srota valle jatA hoya te jANavuM ke saravaiyu" sarvanA kalyANanuM sUcaka che. jJAna gumAnanI gAMsaDI laIne bhaTakI rahelA koIka mAgabhUlyA musAkaranI mAphaka jIvanamAMthI rAgadveSarUpI viSe vyakata thatuM hoya to, jANavuM ke jIvananuM saravaiyu vaLa vAya jenu bIju nAma mRtyu che te vyakata karI rahela che. ApaNu ana te eka nimitta mAtra che. evI samajathI namrabhAve sahunI pratye Adara keLavatA rahIzu te AdarabhAva eka evu madhyabiMdu che ke jyAMthI jIvanasattvane baLa ApanArI asakhya rekhAo anya sadguNarUpe ApoApa pragaTatI raheze ane pariNAme jIvana eka purAtana mukhya ahamanI vRtti upara jaya meLavyA vinA anyanI pratye Adara na AtmAnI kRti banI raheze. zI rIte pragaTa ? jI. na. bI. 466 Azrama, sAbaramatI. 'vArSika' lavAjama rUpiyA ' 4. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ f - zake i INTENT , ' ' . . . prabuddha jaina ! tA. 15-11-51 brAhmI, sundarI ane bAhubalinuM ahaMkAravimocana . I ane mANo nI che N Rii, kAkI : * -- che. * * * * A : ja kAraNa ImbaralAla ) zvaralAla na garla ''zrI muMbaI ane tapazcaryAne prAraMbha karyo. mAMgaroLa jaina sabhAnA hIraka : tapasthita bAhubalinA zarImahatsava prasaMge te saMsthAne ranI AsapAsa vela pAMdasacitra, paricaya ApatI DAMo vIMTaLAI vaLyAM, paNa nAnI sarakhI pustikA bahAra - bAhubalinI tapazcaryA akhaMDa * pADavAmAM AvI hatI. temAM ' ekadhArI cAlatI rahI. pUrva e saMsthA ke jenI hastaka karmo bhasmIbhUta thavA lAgyAM, zrI. zakuntalA kAntilAla 'paNa ahaMkAra chUTe nahi IzvaralAla garlsa hAIskUla tyAM sudhI kevaLajJAna kema jevI sAdhanasaMpanna zikSaNa prApta thAya? saMsthA calAvavAmAM Ave che A brAhmI ane sundarIne meTAbhAInI A ahaMkArate saMsthAnA sthAyI pratIka ArUDha maMdezAnI khabara tarIke bAjue Apela paDI. banne bahene bhAI zrI menAbahena ajitabhAI, pAse AvI ane kahevA desAIe AlekheLa rekhA lAgI ke "vIrA mArA, 'citrane upayoga karavAnI ! gaja thakI heThA Utare re, sucanA karatAM te citranI gaje te kevaLa na nIce mujaba' samajutI hAya! bAhubali bahenane ApavAmAM AvI hatI - - A mujaba kahetI sAMbhaLIne jaina kathAnaka mujaba AjanI sarva sabhyatA ane saMskRtinA vismita thayA. ahIM te kaI hAthI nathI ane huM jamIna upara ubho chuM mULa pravartaka prathama tIrthakara zrI. rUSabhadeva che. temane se putra hatA ane bahene A zuM kahI rahI che ema temane svagata prazna thayo. bahenanA ane brAhmI ane sundarI e nAmanI be putrIo hatI. so putremAM kahevAne vyaMgya artha samajAyo. pitAnI bhUlanuM bhAna thayuM. ahaMkArane sauthI meTA bharata ane tenAthI nAnAM bAhubalI- bhagavAna rUSabhadeve tyAga karI nAnA bhAIone vandana karavA teo taiyAra thayA. paga brAhmIne akSaravidyA zikhavI ane sundarIne aMkavidyA zikhavI. AjanA upADyo ane kevaLajJAnane nirodha karatA ahaMkAra rupI baMdhanane sarva jJAna vijJAnane prabhava brAhmI ane. sundarIthI thaze. brAhmI ane nAza thaye. bAhubali bahenenA A mArgadarzanathI pUrNa padane prApta thayA. sundarI eTale AjanI vidyAnI adhiSThAtrI mahAdevIe. A kathA samasta jAti mATe atyanta gauravavAhI che ane : 'bhagavAna rUSabhadeve saMsAratyAga karyo, kevaLajJAna prApta karyuM. tethI jJAnavijJAnanI adhiSTAtrI, brAhmI ane sundarI dvArA nipajelA tIrthanuM sthApana karyuM. nAnA ha8 putro tathA brAhmI ane sundarIe paNa bAhubalinA ahaMkAra-vimecanane raju karatuM A rekhAcitra strI ja bhagavAna pAse dIkSA aMgIkAra karI. keLavaNIne mukhya pravRtti tarIke svIkAratI A saMsthA ane te hastaka ' ' cAlatA kanyA vinaya maMdira mATe eka sUcaka ane preraNAdAyI pratIka ' rAjyaprApti mATe bharata ane bAhubali vacce athaDAmaNa zarU thaI. banavAnI gyatA dharAve che. paramAnaMda bAra varSa sudhI bhayaMkara yuddha cAlyuM. Ama banne bAjue puSkaLa kharIdanAranI haDatAla mAnavasaMhAra thate joIne zakrenDe te banne bhAIone dvayudhdhanI salAha yu. pI. AI. laMDananA eka samAcAre che ke, * ApI. A salAha temaNe mAnya karI. pachI daSTiyudhdha, vAgayuddha, muSTiyudhdha, ane daMDayudhdha ema cAra prakAranAM ThaMyudhdha thayAM ane te ', ' "nagara niyojana khAtAnA briTiza pradhAna mi. hyu DAlTane gaI sarvamAM baLavAna bAhubaline vijaya thayo. bharatanI hAra thaI. Ama kAle rAtre evI jAherAta karI hatI ke dasa divasa pahelAM kharIdanArAparAjayathI kriAdhAviSTa banelA bharate AkharI zastra tarIke cakra choDayuM. onI haDatAlanI meM je hAkala karI hatI tene bhAre meTI saphaLatA 'paNuM bAhubali samAna getranA hovAthI cakra kazuM karavAne asahAya * maLI che ane have ene aMta Avaze. nIvaDayuM. A joIne bAhubaline khUba ja ca ane muThI ugAmIne mi. DAlTane jeo jUnA nANAMpradhAna che temaNe jaNAvyuM hatuM bharatane mAravA doDyA. paNa e sAthe bAhubalinA magajamAM ekAeka ke briTiza gRhiNIone kharIdI baMdha karIne kApaDanA bhAva teDI vicAra Avyo ke A huM konA. upara hAtha ugAmuM chuM? ane e nAkhavAmAM ane naphAkhorane saMpUrNa pIchehaTha karAvavAmAM saphaLatA maLI vicAra sAthe hAtha thaMbhI gaye ane bharatane harAvIne rAjyagAdI uparA ' che. chellAM eka pakhavADiyA daramyAna kApaDanI ghaNI cIjomAM noMdhapAtra ' ' , besavAne lAbha zamI gaye. paNa vaLI pAcho bhAbaline vicAra Avyo ' ghaTADo thayo che. gRhiNIonI A bhAre moTI chata che" ' ke vIra purUSanI ugAmelI muThThI niSphaLa jAya e ya nahi. e maSTi ' ' (gujarAta samAcAra, tA. 27-8-1) vaDe pitAnA mastaka uparanA vALane lonca karIne bAhubalie mana ' ' uparanI khabara, prajAnI zakti batAve che. e zakti ApaNuM , vacana ane kAyAthI saMsArane tyAga karyo. have temaNe bhagavAna rUSabhadeva lekAmAM paNa je keLavIe te vepArIonI keTalIya beTAIone saheje pAse jaIne bhagavatI dIkSA aMgIkAra karavI. rahI. paNa ema kare te ApaNe pahoMcI vaLIe. jemAM temAM sarakAra upara najara mAMDIne pitAthI nAnA bhAIo pUrvadIkSita hoIne bAhubalinA vandananAM besI rahevAmAM mAla nathI; prajAe svAvalaMbana ane saMgaThanArA adhikArI bane. bAhubalithI A kema bane ? pariNAme ApabaLe paNa kAma levuM joIe ? pUrNa pada prApta karavAne nizcaya karyo ane e ja sthaLe temaNe ugra (harijanabaMdhumAMthI) maTha - Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ === . . . prAyazcitta (15-7-51 nA prabuddha jainamAM ' zrI. kisanasiMha cAvaDAnI "prabhu mAre avaguNa cita na dhare e mathALAnI ,-eka- maraNanedha pragaTa thaI hatI. tenuM , * zrI. veNIbahena kApaDiyAe aMDadhAeka kalAkamAM bhajavI zakAya evuM nATakamAM rUpAMtara karyuM ane bhaginisamAja hastaka cAlatA sevA maMdire be vAra bhajavI batAvyuM. A nATaka nIce pragaTa karavAmAM Ave che. taMtrI)', ' , ',' . . dazya paheluM : ' ' dhULAbhAI jaya zrIkRSNa (dura phaLIyAnA uMbara pAse bese che.) sthaLa gAmane raste. dhuLAbhAI ane mahAkAra raste vALe che. . rAmadAsa -kema. dhULAbhAI mero mAgIne AvyA che? mahAkora bhajana gaNagaNutAM vALe che.) ' . ' ' dhULAbhAI:-nAre bApA, jyArathI A bhajananI - dhUna lAgI che ? - jemanAM-dhULAkAkA bAe kahyuM che ke jatAM jatAM mere letA jetyArathI bIjA kazAyamAM dila nathI lAgatuM. . ' dhULAbhAI-juone bena, mAgyA TukaDA khAvAnuM mane gamatuM re ' lallubhAI: are hA! bhagavAnanAM bhajane te maneya bhAMganA nathI. bhagavAna je be paisA Ape che temAM je huM te saMtoSa mAnuM - phasAmAMthI choDAvyA. chuM. A tamArA kAkIne dhaNuMya samajAvuM chuM teya mAnatA nathI ne 2 "zAmaLadAsa-are satsaMga e te satsaMga, juone bApu, mArI che mAMgavA nIkaLe che. ' gAMjAnI lata kevI hatI? tamane te khabara che. are e balA. kAyamanI : , " chUTI gaI che, kharuM kahuM chuM.. - jamanA-dIka, tyAre mahAkArakAkI, tame letAM jaje. * : DArasiMha:-kharI vAta che bhAI, A satsaMgane raMga lAgyo che ke ' mahAkAra- he bena ! bAne kahejo ke A kacaro nAMkhIne hamaNAM ja te hADAthI mArI dharU pIvAnI Teva sAva chUTI gai, he zeThaLa... . AvuM chuM. (jAya che.) . . . . . " " ' ' ' rAmadAsa-hA-bhAI hA-satsaMga e te satsaMga, budhIye prabhunI (lallubhAI ane parama Ave che. sAmethI AvatAM mAsIba maLe che.) kapa samajo. ThIka tyAre have bhajananI taiyArI karIe ne?' lalubhAI mAsIbA zIda hAlyA ? . . . . . ** - 'badhA:-have zeTha............ ;) . . . . masIbA A maMdira javAne vakhata thaye- lekhikArU ..rAmadAsa -beTA jamanA ? (jemanAM Ave che.) che ne te dhIrajabhAne belAvavA jauM chuM. ' 'zuM. veNIbahena, kApaDiyA - jamanA-kema-bApujI?. . . (khuzAladAsa ane phakIrabhAI Ave che) : - : 'jurAlidAsa 11', " karinA nAma thI * * ' rAmadAsa eTaka bhajananI taiyArI kara joI khuzAladAsae hAM.........mAsIbA, maMdira jatAM lAge che ? ane pheIla, tArA bA, saune bolAvI lAve che. ' mAsIbA -hA bhAI. ThIka, le jeuM have, pAchuM moDuM thaze. " mAsIbA -(Ave che) bhAI jaya zrIkRSNa. - (kajAya che.) . ; ' - rAmadAsaH- hA mAsIbA, jayazrIkRSNa. ve, bese. (zAmaLadAsa ane dhULAI mATalA laIne nIkaLe che.) . - 17 ThAkarasiMha oha, mAsIbA, tameya Aje bhajana sAMbhaLavA. A ThAkorasiMhaHkama dhULAI ghara bhaNI hAlyAM ke ? ' , ' , navarAM thaI gayAM ? ' - ' dhULII:hA bApu! have ghara bhegAM thaIne? - " ' mAsIbA-bhAI, have keTalA dina jIvavAnI ? jatAM jatAM bhagavAnanuM . ThAkarasiMhaH-DIka tyAre zAmaLaphuA, rAte bhajanamAM vahelA Avajo. nAma laIe to kAMka kAyAnuM kalyANa thAya ne ? (strI varga Ave che. A rojanI jema meDuM na karatA ho !": , . . ' , ' bhajananI taiyArI thAya che. zrI rAmanArAyaNa vi. pAThakanuM banAveluM che zAmaLadAsa ho bApu hoA jarA nAhI dheIne A ja bhajana gavAya che.): '. '' : ' ' te samaje ne. : : ' La : ", ' * : ' , " haze na Atama rAma ! (2) ' jAge mAro . . ' samuMdara ghudhare che dUra, vAyu susa' gAMDe sthaLa-rAmadAsanA gharanI osarI. . dUra, - rAmadAsa:-(bahArathI Ave che.) beTA jamanA, le A kapaDAM mUkI . nA samaju nA bharatI ke A te Ave che tuphAna hajIye, de teane hA! pANI lAve te. 1 : 1 . . ' saDha sudhA phaDaphaDe......... dera dhIMga kaDakaDe.......... - dhIrajabA - pANI. huM jarA maMdire darzana karI ne AvuM, ' hAjara sau TaMDela eka mArAM sunAM che sukAna hajIye. . AratIne vakhata thaI gayo lAge che. ' vahANa rAkhuM nAMgareluM, vepAra zI rIte kheDuM ? - savAyA thAze ke jaze muLagAe ' dAma ?--hajIye - rAmadAsa-bhale jAe sukhethI, hamaNAM amArI bhajana maMDaLI : . ' have te thAya che re...mA...vinavuM huM pAye paDuM. paNu AvatI ja haze. tame jarA jaladI Avaje.' ' - ' saphaLa thAze ke jANe phere A nakAma? hajIye * dhIrajabA "sArUM" kahIne jAya che.) . . jAgeche ' jAgojI ' vahAlA" aMtamarAma! (2) - (khuzAladAsa ane phakIrabhAI Ave che.) : ' (paDado paDe che.) khuzAladAsaH-zuM karIe ? Akhe dana kAma karavuM paDe eTale ' . . karIe, paNa citta te have bhagavAnamAM ja ramI rahyuM che he ! phakIrabhAI, - . dazya trIjuM . . . . (bane jaya zrIkRSNa karIne bese che) ." sthaLa : rAmadasanA gharanI aMdara bhAga. lallubhAI:-(dAkhala thatAM) jaya zrIkRSNa. (bese che) (rAmadAsa beThAM che, chApuM vAMce che. dhIrajabA gaMgAnuM mAthuM oLatAM beThAM che.) (ThAkarasiMha Ave che. badhA sAthe bole che-padhAre bApu padhAre."). rAmadAsa-AM dhULAbhAI traNacAra divasathI dekhAyA nathI te che. : ThAkarasiMhaH-zeThajI! jaya zrIkRSNa. hajI zAmaLagSA nathI AvyA. mahAkara mere mAgavA Ave tyAre pUchaje te kharAM. . . .. ke zuM? (zAmaLadAsa Ave che.) . . . . . dhIrajabA -A dhULAbhAI tamArA bhajana sAMbhaLatA besI rahe, , , "zAmaLadAsa-jaye zrIkRSNa, DuM thayuM che !. eTale to kahuM chuM ne che, te mahAre mane kahetI hatI ke "A jerA bApune kAne vAta ke doDate deDo Avyo chuM mArA bApalA.. .: nAMkhajene ke rAtanAM chekarAM bicArAM bhUkhyA tarasyA sUI jAya che te - parazottamaH--jaya zrIkRSNa. (bese che). : Imane jarA samajAve" - - - . rika * . . . . Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 120 che ke..have lA AkarI tAva tArAthI. mAlI te mAdhurya nathI, emane tArA nathI le che. ema thaI prabuddha jena : tA. 15-11-51 rAmadAsa-dhULAbhAi! dhULAbhAIne tame oLakhatAM nathI. dhULAbhAI. mahAra-(DUsakA bhare che ne vadhAre rahe che.) gharamAM maMdavADa, kAInA samajAvyA nahi samaje. e te bhagavAnanI pAchaLa pAgala che pAgala.' meDuM vaheluM thaI jAya. meTA mANasa game tema bolI nAMkhe. he mahAkAra (nepathyamAMthI) bA...........bA....me Alajo...... bhagavAna ! ame garIbane sAMbhaLavuM. ne ? (kahetI kahetI rahe che.) rAmadAsa-beTA gagA ! mahAkArane kahe aMdara Ave.' ' ' dhIrajabA (rATale laIne Ave che) le roTale, kahuM chuM gaMgAH-mahArakAkI aMdara Avo ne. le ne........ ........ ' (mahAkAra aMdara Ave che.) '! ' mahAraH-(raDe ja che.) mAre nathI joIta... - rAmadAsaH-eTA pUchI je te ke dhULAbhAI kema dekhAtA nathI? dhIrajabA -kahuM chuM ke......have bhAIsAba huM te thAkI - tArAthI. mAkalI tuM te maratI nathI ane kaMpavAya detI nathI. (kahetAM . mahAkAra-ena, bApune kaho ke mane traNa dinathIAkaro tAva sAM che pathI ? 1 ja have ahIMthI kAlathI vahelI Ave che te uThyA ja nathI, khAdhu nathI, sudhamuMdha paDayA che. Avaje...jA...kahuM chuM jA have-raDamAM... Avaje ja kahe che jA have rAmAM. . | rAmadAsa -huM......dhULAbhAIne tAva Ave che ! khabara te meklI- dhULAbhAI--badhuM sAMbhaLatA khuNAmAM ubhA che te AvIne) have F. ene bena. are sAMbhaLyuM ke (dhIrajabAne) aMdarathI sudarzanane bATale atyAre revA beThI ? huM te tane kaI kaIne thAkaye ke ApaNe have A 'lAne. jo beTA jamanA, tuM mahAkAranI sAthe ja te, A davA mAgyA TukaDA nathI khAvA. bhagavAna je kAMI parasevAnI kamANI Ape. dhULAkAkAne pAje ane kaheje ke bApue kahyuM che ke muMjhAze nahi. , emAM ja saMtoSa mAna. le have chAnI rahe. . . A davA pIze ke tarata tAva utarI jaze ane kaheje ke kAma paDe mAsIbA:-(AvIne dUrathI) alI ! mahAkAra kema raDe che? zuM thayuM? to game te vakhate bolAvI le. I ! "dhULAbhAIone mAsIbA, ene mere mAgavA jatAM jarA ' ', ' (aMdarane padaDe paDe che.) , moDuM thaI gayuM, eTale dhIrajabA khijAI gayAM ane becAra kaDavAM (rAmadAsa ane jamanA AMgaNuM vALe che.) ' veNu kahI nAMkhyAM te ene jarA ochuM AvI gayuM. rAmadAsa eTAjamanA! ' . . mAsIbA-are! mahAkAra gAMDI thA mA have. dhIrajabAnuM te mu jemanA-zuM bApujI. evuM lagADAya ? emane tArI para keTaluM badhuM heta che? che te koIkavAra rAmadAsaH--jene bena, ApaNuM AMgaNuM keTaluM gaMdu thaI gayuM che? ema thaI jAya, emAM zuM thaI gayuM? chAnI rahe have. bicArI mahAkAra ke dhULAbhAI hamaNuM AvI zakatAM nathI. te lAvane na * dhULAbhAI - du:khI thaIne) mAsIbA tamArI vAta te sAcI che. ApaNe sApha karI nAkhIe. jA jhADu ane TapalI lAvuM joIe. . chatAMye amane ochuM te AvI jAya. ameya mANasa chIe ne? mAsImA:-bhAI ema mAThuM na lagADIe. ane rAmadAsa zeTha - (dhIrajabA Ave che, hAthamAMthI jhADu kheMcI le che.) ane dhIrajabA jevAM te gAmamAM te bahu ochAM che. * dhIrajabA-are ! A zuM kare che ? gharamAM ATalA ATalA dhULAbhAI: hA mAsIbA, zeThazeThANI te bahu dayALu mANasa che. " nakaro ne tame kAma kare te kAMI zobhatuM nathI. . . hoy tr. ( * *i }, wt: $ 141 * * 1. 4 : ' : 14 i". T!!! . . paNuM A mAgavAne dhadha ja evo che ke keka di' ApaNuM mAna khAMDa : " rAmadAsa:-are....ApaNuM gharanuM kAma ApaNe karIe emAM thaI jAya. chevaTa mANasa I mANasa, badhAMya kAMI narasiha mahetA nathI hotA. vaLI na zobhavApaNuM zuM? mAsIbA-le bhAI, have jAuM ? meDuM thAya che. mahAra, uTha ghera . dhIrajabA-are paNa juone, hamaNAM hamaNAM mahAkara barAbara 'jA, chokarAM bicArA rAha jotAM haze. kAma karatI nathI. eka divasa Ave ne eka divasa na Ave. A te dhULAbhAITa-DIka mAsIbA, jaya zrIkRSNa. hAla have ApaNe jaIe. kAMI ApaNuM kAma che? jAjarU te naryuM vAsa mAre che. tame joyuM che? - dara zuM rAmadAsa-hAM...paNa mahAkarane emAM vAMka nathI. gharamAM mAMdagIne " . . * (aMdara paDado ughaDe che.) lIdhe nahi AvI zakatAM hoya, (rAmadAsa aMdara jAya che.) (rAmadAse dhIrajabA tathA mahAkesa vaccenI vAtacIta sAMbhaLI che 1 : he udAsa thaIne beThAM che.) ' dhIrajabA-bIjuM te banyuM, paNa ene mere levA vakhatasara dhIrajabAH-(aMdara Ave che.) cAlo jamavA Ave che ne ? AvatI hoya teya mane nirAMta, tamAre mere nAkhyA pachI jamavAne. (udAsa joIne) kema zuM thAya che? zarIra sAruM nathI ? Ama kema niyama, eTale meMDuM paNa keTaluM karavuM? ne cule pakaDIne mAre besI kare che ? are.. paNa...jarA bole te kharAM. S: . paNa kyAM sudhI rahevuM? ' rAmadAsaH-zuM boluM ? : ' mahAkerananepathyamAMthI) bA...mere Alo... dhIrajabA-Aje Ama kema karo cho ? mane te kazuMya samajAtuM dhIrajabhAH-le... AvI te lAge che...gaMgA roTalo lAva te.. nathI. bolo toya kAMIka khabara paDe ne? (kahetAM kahetAM aMdara jAya che.) ( rAmadAsa:-tamane Aje zuM thayuM ke mahAkarane Ama dhUtakArI kADhI ? ji' (mahAkAra AMgaNAmAM Ave che. lAkaDIne Teke dhULAbhAI sAthe che.) 4 "mAkalI kayAM. marI'tI" tamArAM A kaDavA veNa mArA hRdayane vIMdhI * mahAkAra:-bA...e-bA......mere Alajo...... gaMgA bena ! rahyAM che. ane...enI TopalImAM khAvAnuM pachADIne tame je te chaDAI jamanA bena ! reTa Alo ..(pharI pharIne bUma pADe che.) karI che tenAthI mAruM dIla kakaLI uThayuM che.' : dhIrajabAra-paNa mAruM jarA sAMbhaLe te kharA. tame Ama du:khI : dhIrajabAH-(gussAmAM AvIne) kema mahAkAra ghAMTAghAMTa karI ja na thAo. mArAthI nathI jovAtuM. . . mUke che?. zeTha gharamAM che. jarA bhAna te rAkha. ' * , rAmadAsa -tame mAnavatA khoI beThI, dhULAbhAI ane mahAkAranuM mahAkAra:ba mane chama ke sAMbhaLyuM nahi hoya. - apamAna karyuM, tamane eTaluM bhAna na rahyuM ke tamArA AvA vartanathI dhIrajabA hAM...alI kema ATalI badhI meDI - AvI kyAM ApaNuM ghara lAjaze ? '' '' - marI'tI kayAranI ? dhIrajamAtame nahIM mAne...paNa..huM kharuM kahuM chuM. mAre mahAkara -(raDe che) bA Aja Ima kima bele che ? irAdo jarAya apamAna karavAne nahotA. kaMTALAne lIdhe ja mArAthI dhIrajabA -zuM kahI nAMkhyuM te savA beThI ? le have......raDIne game tema bolAI gayuM ane AvezamAM AvIne khAvAnuM pheMkAI gayuM. : akArAM karamAM-gaMgA-Tale na lAvI..(kahetAM aMdara reTa levA tame kayAM nathI jANatA ? tamArA karatAM mane kayAM tenI upara jarAye jAya che.) * ocho bhAva che? che.) 1 (rAmadAse dhIraja no udhaDe che) . Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-11-51 rAmadAsaH-(svagata) prabhu! amArU dIla zudhdha nathI. . ame doSothI bharelAM chIe. amane mApha kara. dhIrajanAMH-(duHkhI thaine) hA, prabhu ! (ubhA thaIne) tame ATalA adhA du:khI na thAo. tamArI pAse huM mAphI mAgu chu. eka vAra mane mApha karo. huM khAtrI Apu chu ke karI Ama nahIM thAya rAmadAsa (svagata) . ! zuM karU ? to pachI AnI zudhdhi mATe prAyazcitta e eka ja upAya che. prabuddha jaina dhIrajamA: zuM khelyA ? prAyazcitta...zenu ? rAmadAsaH--tamArI bhUlanI zudhdhi mATe prAyazcitta karavuM ja joIe. ane sAMbaLA, ma Aca karavAnA nizcaya karI lIdho che. dhIrajayaM Nu mane ATalI vakhata mApha karo tA ! tame kahetA DAtA huM mahAkAranI mAphI mAgI Avu. A vakhate mane kAI paNa rIte mApha karI. huM prabhu !... rAmadAsaHnA, mAphI mAgavAthI AnI zuddhi na thA zake. zudhdhi prAyazcittathI ja thaI zake ane eTale ja mArA nizcaya nahIM kare. hA paNa have tame du:khI na thAo. dhIrajabA: bhale tyAre, jevI tamArI IcchA, ane sAMbhaLe, huM paNa mArI bhUlanI zudhdhi mATe tamArI sAthe ja upavAsa karavAnA saMkalpa karU chuM. (paDado paDe che.) rAmadAsa.--jevI tamArI I! dRzya 'pAMcamuM Ave che. zeTha' ane dhIrajanA (rAmadAsane dhare gAmanAM pArAnA che ) (jamanA. jAjama thare che. mAsIbA Ave che.) huM jamanAH--AvA AvA mAsIbA, sArUM thayuM tame vahelA AvI paheAMcyAM. * mAsImA:-hA ena. jANI jemane vahelI AvI. Aje pAraNAne kvisa ane tame rahyAM chekarAne... lm rb` jamanA:-kharI vAta che mAsIbA, tamArA jevAM vaDIla hoya te amane ThIka paDe. (dhIrajjA ane rAmadAsa Ave che.)". rAmadAsaH-mAsIkkhA jaya zrIkRSNa, mesA esa. (dhIre dhIre gamanAM laoNkA Ave che, dhAM. AnaMda haLe maLe che. zeThane pAraNu karAve che. prasAda vaheMcAya che.) kArasiMhaH mAne divasa ApaNu mATe Ana MdanA che. zeThe ApaNane saune jAgrata karyo che, paramA mAsIbAH--hA bhAI, ApaNe sau Ajane zubha avasare tmAne prArthanA karIe ke te ApaNI bhUlo hamezAM mA kare ane saune samrudhdhi Ape. ''' (badhAM bhajana gAya che.) prabhu mere avaguNu citta na dharo.! samadaMza hai nAma tihAro, cAhe te pAra * karo....prabhu eka nayA eka nArI kahAvata, mailA hinIra bharA; jakhkha mila karake eka barana bhaye surasari nAma pa....prabhu zvaka lohA pUjAme rAkhata, ki ghara adhika paryo; pArasa`guNa avaguNuM nahi citavata, kaMcana karata kharAM...prabhu maha mAyA zramajAla kahAvata,sUradAsa sarca, abakI era mehi pAra utArA, nahi prana jAta'Taro....prabhu 1 nAra=nALu, 2 surasari=gaMgA, 3 prana Teka. 121 keTalAka samAcAra. ane nAdha te zrI. cImanalAla cakubhAi zAhane abhinandana ane zubhecchA madhyastha dhArAsaMbhA mATe kaoNMgresa taraphathI saurASTramAMthI je cha umedavArA bahAra pADavAmAM AvyA che temAM eka zrI. cImanalAla saurASTranA pratinidhi tarIke madhyastha dhArAsabhAnA sabhya hatA ja. temane cakubhAi zAha che. te Ama paNa chellAM traNa ke cAra varSathI koMgresa taraphathI karIne umedavArI karavAnI taka maLI te mATe temane abhinandana ghaTe che. zrI. cImanalAla cakubhAI zAha jaina samAjanI eka zaktizALI vyakita che, te muMbaI jaina yuvaka saMghanA pramukha che. temanu jAhera jIvana anekavidha pravRttio sAthe saMkaLAyaluM che, vidvAna che, vicAraka che, uttama krArTinA vaktA che. temane soMpAyalI koI paNa javAbadArIne pAMcI teo sadA prayatnazIla rahe che ane temanI je e mata che ja nahiM. temane je vibhAga taraphathI ubhA rahevAnu - mALavAmAM AvyuM che te vibhAgathI te bahu paricita nathI. ema chatAM te vibhAganA mATA bhAganuM. vaLaNa kAMgresane anukuLa che. ApaNe aA rAkhIe ke zrI, cImanabhAIne e vibhAganA ane sevAne rASTranirmANanA vikaTa kAryamAM salama karavAnI taka Ape matadAro bahu moTI bahumatIthI cuMTI kADhe ane temanI zakita ThThI, cImanabhAi, cuMTaNImAM pUrI saphaLatA maLe ane navI dhArAsabhAnA sabhya tarIkenI temanI kArakIdI atyanta ujjavaLa bane evI temane muMbai jaina yuvaka saMghanI zubhecchA che. AgAmI cUMTaNI jaMga hiM'danA navA baMdhAraNa mujaba puvayamatAdhikAranA dheAraNa upara rAyalI cUMTaNInI hiMdanA amuka vibhAgamAM zarUAta thaI cukI che ane bAkInA vibhAgAmAM e AvI rahI che. A cUMTaNImAM 18: rAjadvArI pakSe bhinna bhinna matadAra maMDaLA mATe potapotAnA umedavArI karADa mANasAne mata ApavAno adhikAra maLyA che. hiMdumAMnA jANItA rAjadvArI pakSo paNa potapotAnI lAgavaga mujaba umedavAro gADhavI nakkI karI rahyA che. A uparAMta A ja kAraNe ubhA thayelA navA 2 che. cAlu mAsanI 22mI tArIkha sudhImAM badhA pakSAnA umedavArAnI yAdI nakkI thai jaze.. DIsembara ane jAnyuArI mAsa daramiyAna AkhI duniyAmAM haju sudhI nathI thai evI. mATI pAyAnI cUMTaNInI dhamAla cAlu raheze ane kayA pakSane hiMdanA rAjyataMtranI javAbadArI soMpavI che te hiMdanI prajA nakko karaze. puqhavayamatAdhikAra e lokazAsananA pAyA che. eTale tenAM virodha karavA e lekazAsananA amalano InakAra karavA khareAbara che. Ama chatAM paNa ATalA moTA dezamAM ATalA moTA pAyA uparanI cUMTaNImAM eTalI badhI ana zakayatA rahelI che ke A bAbatamAM bhinna bhinna pakSanA AgevAne purI saMbhALa na rAkhe ane potapotAnA anuyAyI gaNane vakhato vakhata sAcI doravaNI ane mArgadarzana ApatA na rahe te A cUMTaNIArA prajA AgaLa vadhavAne badale pAchaLa paDavAno ane tenI sabhyatAno AMka nIce utaravAno dhaNA saMbhava rahe che. AvI lokazAhI cUMTaNI eTale AgevAna pakSonI sattAsthAna upara AvavAnI harIphAI. A harIphAI eTale potAnA pakSanI kArya - zaktinA baDAI ane anya pakSAnI ane temAM paNa je baLavAna harIku pakSa hoya tenI avahelanA. AvI ja rIte eka jagyA mATe jyAre bhinna bhinna pakSanA eka eka umedavAranI harIphAI cAle che, tyAre A umedavAro paNa potapAta pakSanu caDiyAtApaNuM ane virUdhdha pakSanu utaratApaNa raju karavA mAtrathI saMtoSa mAnatA nathI, paNa vyaktigata AkSepo ane kaTAkSane varasAda varasAvavA mAMDe che. AvI rIte pakSa pakSa vacce ane vyakti vyakti vacce jheravera phelAvavA mATe AvI cUMTaNI eka prakAranu` raNamedAna thai paDe che. A uparAMta potapotAnA pakSanA hetuo game teTalA uMdAra ane vizALa dhAraNanA Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jaina tA. 15-11-51 cI zake che. matadAronI ATalI vipula saMkhyA, matadArezane potA tarapha kheMcavA mATenI jAtajAtanI tarakIbA, pakSa pakSanA tareha tarehanA sAma sAmA kaDavAza pedA karatA AkAro, matapradAnakendra upara ekaThI thatI mATI mATI . medanIe Ane lIdhe jyAM tyAM sulehazAnti jekhamAvAnI saMbhavitatA paNa khUba vadhI jAya che. hAya, te paNa cUMTaNImAM saphaLatA prApta karavA mATe ane bane teTalA AkhA dezanu eka taMtra nIce ' saMgaTTuna - Ayojana - karanAra ane vadhAre mata meLavavA mATe nAta, jAta, dharma, saMpradAya--AvI rASTravirodhI dezanI sulehaMzAnti kAI paNa rIte TakAvI rAkhanAra vahIvaTakartA tarIke vRttiono bane teTalo lAbha uThAvavAnA pralAlanathI umevArA bhAgye ja AMgresanI je pratiSTA che tevI pratiSTA hajI anya kAI pakSe prApta karI nathI. A uparAMta AntararASTrIya kSetre paMDita javAharalAla naherUe je varcasva jamAvyuM che te evuM che ke Aje javAharalAlane gumAvyA ApaNane paravaDe tema nathI. ane javAharalAlane sarvocca sthAne te ja rAkhI zakAya ke je koMgresa rAjyasattA upara cAlu rahe. A rIte vicAratAM ane anya pakSAnI zakita" sAmarthyanA mukAbale karatAM haju paNa ` saja ApaNA matanI sauthI vadhAre adhikArI che ema salAha ApavAnI rahe che. Ama chatAM ApaNe jANIe chIe ke krAMgresanA vahIvaTathI keTalAya lAMkA ati asatuSTa che. ane temane sattAno pherabadale ati Avazyaka lAge che. AvA matadArA anya 5 tarapha " karSAya te te khoTuM "ja kare che. ema ApaNe nahi zakIe. Ama chatAM paNa je pakSanA pAyA kAmavAda upara racAyalA che--pachI zyAmaprasAda mukarajInA hAya, DA. AMbeDakara * ke muslIma lIganA koIgavA nA hoya--AvA pakSanA kAi paNa umedavArane mata ApavA e rASTranA hitakalyANanA deha karavA kharAbara che. A ho matadAra kharA. 2 male, mata ApavA jatAM "kAI vAra amuka matadAra `ka prakAranuM dharmAMsakaTa anubhave evA saMbhava kalpI zakAya che. jyAre mananuM vaLaNa amuka eka pakSa upara ane di pakSapAta anya pakSanI kAI viziSTa vyakti upara hAya tyAre teNe ? A dharmasa Ta mAtra pyAlI ya ane te pAchaLa kAI uMDI muMjhavaNu na hoya teA tA teNe vyaktine cheDIne pakSa ".. chavu e ja yogya che, paNa AvuM dharma saMkaTa te kharekhara gaMbhIrapaNe anubhavatA hoya ane eka yA bIjI dizAe te yu phana hAya te saMyoganA AvA matadAre potAnA ma nI game teTalI kImata hAya tA paNa mata jatA karavA-mutana ApavA--e ja u ta mArga che. A rIte AvI lokavyApI cUMTaNI AkhA deza mATe eka moTI AkRtarUpa banI jAya che ane temAMthI sahIsalAmata krama pAra utaravu... e prazna rASTranA javAbadAra AgevAnane mATe eka meTI cintAno viSaya bane che. A bAbatamAM mAtra koMgresa mATe ja nahi paNa anya rAjyadvArI pakSA mATe paNa hiMdanA mahAamAtya zrI, javAharalAla naherUe vakhatasara cetavaNI ApI che ke "A cUMTaNImAM ApaNe kAi paNa aMgata rAga- dveSane AgaLa na dharIe, paNa vizALa rAjadvArI dhyeya ane nItinI carcA karIe ane potapotAnA pakSanA kAryakramA prajAnI svIkRti mATe yogya AkAramAM temanI AgaLa raju karIe ane e rIte ApaNI cUMTeNInuM kArya sabhyatApUrvaka ane kazA paNa dveSa matsara vagara AgaLa dhapAvIe. " A mujaba mAtra kAMgresavAdIone ja nahi, paNa sa pakSAne temaNe vinaMti karI che. kAne mata ApavA e sabaMdhamAM eka sUcanA evI karavAmAM Ave che ke mat Apa re umedavAra kayA pakSanA che eno vicAra na karatAM vyakitaMgata guNavizeSa dhyAnamAM lakhte je umeAra vadhAre yogya lAge tene mata ApavA, A sUcanA yogya nathI, kAraNa ke A cUMTaNI mULamAM vyakita vyakti vaccenI harIphAi nathI, paNa pakSa pakSa vaccenI harIphAi che. ka vyakita nahi paNa kayA pakSa sattAsthAna upara Ave e niNaeNya karavAnA che. rAjadvArI pakSAmAM vyaktinu sthAna pramANamAM ghaNuM, gauNu che. sAdhAraNa rIte pakSanI nIti ane kArya padhdhati meAkharAnA gaNyA gAMThayA AgevAno ghaDe che ane pakSanA bIjA sabhyoe tene anusaravAnuM hAya che. Ama hovAthI matadAre kAI paNa vyaktine mata AMpatI vakhate pote kayA pakSane mata Ape. che e bAbata potAnI najara AgaLa rAkhavI dhaTe che. A rIte, kaoNMgresa pAchI sattA upara Ave ema je icchatA hoya temaNe 'kAMgresanA umedavArane mata ApavA joie: AthI anyathA je vicAratA hAya temaNe anya pakSanA umedavArone mata ApavA joie, A badhI sUcanAo . mArgadarzana chatAM AgAmI cUMTaNI e AkhA dezATa eka asAdhAraNa gaMbhIra AkRtarUpa prasaMga che. AmAMthI nirvighne pasAra thavA ma - sapakSe vANIsa'yamanI bhAremAM bhAre jarUra che. A jarUra jeTaJA AgevAmAM teTalI ja temanI nIcenA kAryakartAo mATe che: hajI hamaNAM IMglAMDamAM cUTa thai gaI. eka mahInAmAM Akhu kAma patI gayuM. eka sattAsthAna uparathI nIce utaryAM; khIje pakSa sattA thayA. cUMTaNIpracAra daramiyAna nAnA sarakhA paNu ati banAva na banyo. jADu ke kALakrame AvatI eka sAmAnya ghaTanA hAya ema badhuM zAntithI patI gayuM, A uparathI ApaNe khuba dhaDA levA ghaTe che. jevI rIte hajI thA . samaya pahelAM samAjavAdI pakSanA AgevAna zrI, zoka mahetAe muMbainA gRhasaciva zrI. merArajI desAi sAme kAMgresa cUMTaNI 'krUDa mATe mIlavALAo pAsethI sALa dI 15 thI 20 rUpI udharAvyAnA khInapAyAda 2 AkSepa karyo hata tevA kAI kAinA sAme AkSepa na kare, 'e paNa sau kA barAbara samaje ke pakSabhedanI Aje dekhAtI utkaTatA cUMTaNI pUratI che. pachI tA . Aje kaoNMgresa pakSa, samAjavAdI pakSa, sAmyavAdI pakSa e traNa junA ane jANItA pakSe che. AcArya kirapalANIjIe kaoNMgresathI chuTA paDIne kRSaka-majura-prajApakSa ubhA karyAM che. tenA baLAbaLanI haju ApaNane pUrI mAhItI nathI. zyAmaprasAda mukarajIe je pakSa ubhA karyo che te taraph hiMdu mahAsabhAtrALA AkarSAya evI e pakSanI nIti lAge che. A uparAMta bIjA paNa aneka pakSeA ubhA thayA che. Aja kAla navA ubhA thayelA ane jenuM anuyAyILa bahu meTu na hoya evA pakSanA umedArone mata ApavA e potAne maLela mata Apa-rASTranAM evAM aneka kAma AvavAnAM che ke jemAM bhinna bhinna pakSanA AgevAnAe hAthamAM hAtha meLavIne kAma karavAnu che. te Aje ApaNe paraspara evI kaTutA na keLavIe ke bhaviSyamAM jyAre jyAre jarUra paDe tyAre sau sAthe maLIne kAma karavAnu ApaNA mATe azakya nahi te bahu muzkela banI jAya. vyakitagata pracAramAM paNa eTalA ja saMyama ane saMbhALa rAkhIe. cUMTaNInA kAryane evI rIte ApaNe pAra pADIe ke dezaparadezamAM ApaNI AbarU vadhe ane ApaNI jugajunI sabhyatAnuM gaurava paripuSTa bane. A rIte ApaNe cUMTaNIjaMgamAM praveza karIe. pAna da ! vAnA kiMmatI hakkane veDaphI nAMkhavA kharAbara che. kAraNa ke evA pakSe ubhA karelA umedavAra ghaNuMkharU cUMTAvAnA nathI ane cuTAyA haze te paNa dhArAsabhAmAM te potAnA pakSanuM khaLa sthApita karI zakavAne no. kayA pakSane mata ApavA yogya che te sabaMdhamAM be prakAranI salAha ApI zakAya. eka vidhAyaka, bIjI niSedhaka, vidhAyaka salAha e che ke kAMgresanI aneka truTio hAvA chatAM kAMgresa pAse kAryakartAonI je meTI muDI che te jotAM ane dezamAM AjhAdI lAvanAra eka saMsthA tarIke ane tyAra pachI paNa aneka pratikuLa- sace vacce paNa Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - zrI. zikSaka kahyuM. sANa ne A bAbatamAM havA zubha tA. 15-11-51 pravAsa varNana bhIlavADA-pAlI-jodhapura- kizanagaDha-jayapura A - 2 (gatAMkathI cAlu). .. " 'bhIlavADAmAM savAre sthAnakavAsI saMpradAyanA vIra zramaNusaMdhanA, paryuSaNa daramiyAna, terApaMthI sAdhuoe ahiM gAmanI zerIe AcArya zrI. AnaMdarUSijI mahArAjane maLyA. emanI joDe ghaNI vAta- zerIe pharI, vyAkhyA ApyAM, janatAe emanAM sanmAna karyA ane cIta thaI. paNa javAbadArInuM mahatva vadhAre samajatA ane emaNe harijana, kasAI, kALIo, muslImee saMvatsarinAM divase jIvahiMsA na kara amane sAMbhaLyA, paNa bolyA kazuM nahi. tyAMthI vyAkhyAnamAM gayA. karavAnuM paNuM lIdhuM ane gAmamAM e divase jIvahiMsA te na thaI, zrI. riSabhadAsajI ane zrI. rAMjamalajInAM vyAkhyAna thayAM. pachI zrI. eTaluM ja nahi paNa A lekamAMthI doDhaso jeTalA lokoe upavAsa karyA. AnaMdarUSijIe kahyuM. "dahiM khAvuM hoya te dahiM khAya; dUdhanI rUci pAchaLathI zrI. vallabhadAsane patra have temAM zrI.. dhanarAjajI svAmI hoya te dUdha khAya, mIThAI ke pharasANa je' khAvuM hoya te khAdhA chatAM sthAnakavAsI saMpradAyanA AcArya zrI. AMnaMdarUSine khamAvavA kuTuMbamAM ekatA jaLavAI rahe che tema dharmanI bAbatamAM bIjAnAM sthAnakanA upAzraye gayA hatA te tathA tamAma saMpradAyae sAthe maLIne AcAra vicAranI niMdA karyo 'siMvAya samAjamAM ekatA jaLavAI rahevI kSamApanA karI hatI tenA AnaMdadAyaka samAcAra hatA...' joIe." pUrA mutsadI lAgyA. AgaLa cAlatAM kahyuM "bIjA saMpradAyanA nA ane bAra va ame bAra vAgyAnI TrenamAM ravAnA thaI pAMcamI sapTembare savAranA ' AcAryone mAna bhale na Ape, paNa emanuM apamAna te na ja , ja cha vAge saMzarAbardi pahoMcyA tyAM amArI moTara. ajamerathI AvI karAya". AnaMdarUSijInI vidvattA ane sAdhutAnI vAta jANyA pachI, racI ta: , poMcI hatI. vagara visAme pAlI javA upaDyAM. vize badhI javA emanuM pAchaLanuM kaheNa, kadAya emane vIrazramaNuMsadhanA AcArya pade . pite sthApyA che e bhAnapUrvakanuM haze ? bhagavAna jANe? ' bhagavAna jANe ? : : ' : ' . . . . . pAlI. " ' . , saMvatsarinA divase pAlI paheca. mAravADanI verAna bhUmimAM amAre rAtanA javuM hatuM. amArA yajamAne juvAna vallabhadAse , * AchAM vakSe ane pANInI taMgI joI. jyAM utaryA tyAM eka bAlaTI amane rokavA mATe payaMtra cAlu karyuM. amane khUba khavarAvyuM-uMdha . - ane zithilatA he thayAM hAtha milAvI AvI. paraMtuM eNe amane na . pANImAM ja mAre'ne zrI. riSabhadAsajIne nahAvA tathA kapaDAM dhovAnI vAta uMghavA dIdhA ke na ArAma levA dIdhe. gAmamAMthI mUrtipUjakAnuM : vyavasthA karavAnI hatI. naLe choDIne pANIne vahAbe janArA muMbaI-'. DepyuTezana" evuM, sAMjanA sabhA rAkhe ane rAta rokAI jAo. garAne vimAsaNa thaI. hAthacAlAkIne, khela karI, pANInI eka ' e gayA ne sthAnakavAsIonAM be "pyuTezana" AvyAM. e gayA ne :' , bAlaTInI be banAvI dIdhI ane kAma patAvyuM. vyAkhyAna vakhate, che. terApaMtha bhAionuM DepyuTezana AvyuM. ame rAtanA sabhAmAM javAnuM -zrI. rAjamalajI, zrI. riSabhadAsajI tathA phakIracaMdajIe bhASaNa karI, kabulyuM. zrI." valaMdAsanI ja A badhI lIlA hatI. ema merelI" sAgane phaNa sabhAnatAMnI bhArata jainamaMDaLanI ekatAnI vAta kahI ane anya saMpradAyanA sAdhu A DepyuTezana hatAM. badhAM kahe "saMvatsarinA AgalA divase te pravAsa saMsava sthApavAsa upAdhyAya karAya ? A jaine te kevA ?" zrI. vallabhadAse chellI sogaTI mArI, paMDita pyAracaMdajIe temanA gurU divAkarajInI A ja bhAvanA hatI tema amArAmAMnA zrI. kesarImalajI gugalIA upara. e vRddha ane anubhavI jaNAvI kahyuM, "tame atIte, phakIra, sAMione sanmAne che tyAre sarjana kahe "saMvatsarInA divase pravAsa na ja karAya. ApaNe ahiM ja "tamArA ja saMpradAyanA sAdhuone na sanmAne te kema cAle? tamAre rahevuM joIe." paraMtu zrI. rAjamalajIe pUchayuM 'pravAsa keTalA vAgyAthI emane sanmAnavAM ja joie. na sanmAnavuM emAM nAstikatA che. temaja A na karAya ?' savAranA nava vAgyA pachI pravAsa na thaI zake ema nirNaya anya saMpradAyanA bhAIo joDe samabhAvathI vartavuM ja joIe.' je thayuM. te pachI, cha vAge TrenamAM nazIrAbAda, tyAM ApaNe meTara maMgAvI : bhASaNa zrI. riSabhadAsajI ane zrI, rAjamalajIe karyo tenI vAta che. ane nava vAge pAlI pahoMcI jaizuM. vaLI, ahiM jarA kaTTaratA che gAmamAM sahaja vAramAM prasarI gaI. eka vakIla sAheba baporanA AvyA. jainamAM ApaNe kayA- saMpradAyanA upAzraye pratikramaNa karazuM? zrI. . ane kahevA lAgyAM jaina samAja Akhe sAMpradAyikatAthI saDI gayela che. emAM Aja ApanI vAta sAMbhaLI mane AkarSaNa thayuM che ane huM kesarImalajI mAnI gayA. vallabhadAsa samajI gayA ke uMdhavA na dIdhA * chatAMya A zakAya tevA mANasA nathI. emanA premabharyA sAma, meM samAja mATe Apa kahe te rIte sevA ApavA taiyAra chuM. mA ne daMDa chedAI gayA. . . . . ' pachI, zrI, khAracaMdajI mahArAje bolAvyA. zrI. riSabhadAsajI'' ' 'terApaMthI saMpradAyanA nAnA dhanarAjajI svAmI ahiM hatA. gaye . gayA. mahArAjajIe maMDaLanI hakIkata jANI, . khUba utsAha Apyo varSe amane jayapura maLelA. emanI sAthe ane terApaMthI bhAIo sAthe ane emanA guranuM eka dRSTAMta kahyuM. "eka blena ke musalamAnanA " - te khUba vAta thaI. paraspara premabhAva ane bhAIcArAnI vAtane emaNe thira kazIka kAraNe. rahI gayelI. "samAja' ene bahiSkAra karavA taiyAra karI ; vadhAvI. sAMjanI sabhAnI vyavasthA karavAnuM mAthe lIdhuM. terApaMthI che che. paraMtu sva. divAkarajIe samAjanA AgevAnone samajAvI, e yA para hai.' bhAIoe karavA dhArelI sabhAnI jagyA aMge kyAMka, koIkane vadhe - bahenane apanAvI lIdhI. bAino je bahiSkAra thaye ja hota te ene hanana * A hatuM. paraMtu sabhAonI manAIne kAyado hatAM ane terApaMthI bhAIoe muslamAna banyA vinA Are nahAtA sAdhuonI AvI agamacetI: emanI jagyAmAM sabhAo bharavAnI paryuSaNa parva pUratI paravAnagI ane samaja ApaNuM mArgadarzana karatI rahe te be hajAra sAdhuo meLavelI heI, bIje sabhA bharavAnuM ATalI TUMkI mudatamAM zakya nahotuM. jaina samAjanuM naMdanavanuM banAvI de, nahi ? pratikramaNa pachI, maLelI sabhAmAM je prakAranAM DepyuTezane evIne amane : ' pAlI, jainenI bahu ja purANI nagarI che. A pAlImAM, kahe che, maLI gayAM hatAM te Agraha ne premanA pramANamAM chellAonI saMkhyA nAnI eka lAkha ghara hatAM. keI navuM vasavA Ave tene dara ghara taraphathI eka hatI. jagyAne vAMdhe koIka saMpradAyanA keTalAka mANasane naDate lAgate * ITa ne eka rUpIe apAtA-ethI ene lAkha ITa ne lAkha rUpIA - hatA. zrI. rAjamalajI, zrI. riSabhadAsajI, huM ane zrI. suganacaMdajI maLatuM. e ghara banAvato ane lakhapati banI jatA. AjanI sahakArI . bolyA. zrI. dhanarAjajI svAmIe khUba nikhAlasatAthI ekatAnI vAtane maMDaLIo ane sahakArI beMke ane vImA kaMpanIe 'jIvananA . ane saMpradAye paranA samabhAvane samarthana ApyuM. ApasI jhagaDA jokhamanI je javAbadArI lya che te anA pramANamAM keTalI bAlIza ApaNI mAnavatA ghaTADe che ema kahyuM.' ane apUrNa lAge che? **** * ** " nAmay , , " , " * ke **, * , ';* * * * pAnI pIMjaNa parva pUratI e salamAna banyA vinA A nAma pachImaLelI sabhAmAM sarakArI mudatamAM zakya nahI jaina samAjanA Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 . Eaa " saMyukta prayAsathI eka DIrAnI vacamAM 2 anurUpa vyAkhyAna A tA. 15-11-51 .. kSamApanAnA divase ame jodhapura pahoMcyA. zrI. vijayarAjajI hatuM, jIbha bUmAbUma karatI hatI, jIva cuMthAtuM hatuM, paratuM jIvavuM ja kAMkarIne tyAM, muMbaImAM durlabha banI gaelI bAjarI mAgIne hoya te A pANI pIne ja jIvI zakAya ema hatuM. traNa cAra judA vividha svarUpe, roTalA rUpe, khIca rUpe khAdhI. kSamApanA divasa hatA jUdA kuvAmAM pANI maMgAvyAM, pUNu kei pharaka na lAge. pUro deDha divasa tethI vyAkhyAna te ahiM hatAM nahi. mana ane zarIra paNa visAmo A pANI para kADho. eka rIte ThIka ja thayuM, sAruM sAruM khAvAnI Teva cAhatAM hatAM. eTale khAsa kaMI kAma na thayuM. mAtra zrI. rAmalAlajI, paDI gayelI te ene ThIka sajA maLI. mehana muni, sehana muni sAthe maMDaLa aMge vAta thaI. ', ' . sthAnamAM zrI. saMganacaMdajI, zrI. rAjamalajI ane zrI di sAtamI sapTembare ame bhopALagaDha gayA. sAthe kAMkarI paNa . riSabhadAsajInAM vyAkhyAne thayAM. jozIlA juvAnee bhArata jaina da, hatA. bhepALagaDha zeTha rAjamalajInA vaDavAonuM mULa vatana, tyAM emaNe mahAmaDAnA rAmA rI karI. maLa vatana tyAM ema mahAmaMDaLanI zAkhA zarU karI. , ane kAMkarIAie saMyukta prayAsathI eka baDaga ane hAIskula jayaMtAraNathI nimAja, bIyAvara, ajamera thaI navamI sapTembare sthApI che ane sarasa rIte calAve che. purANAM khaMDIeranI vacamAM kIzanagaDha pahoMcyA. muni sahasamalajIe, bhArata ' jaina mahAmaMDaLanA : kayAMka kyAMka sArAM makAnamAM leke vase che. duSkALa ke evuM vAraMvAra Adarzone anurUpa vyAkhyAna ApyuM ane pUruM samarthana karyuM. zeTha thatuM haze, tethI gAma ujaTha banatuM gayuM haze. paNa AkhA gAmamAM rAjamalajI, zrI. suganacaMdajI, zrI. riSabhadAsajIe prasaMgacita paryaTananI zItaLatA preratuM boDIga ane hAIskUlanuM sarasa paNa lAkhanI vAta samajAvI. pachI huM bolyA. meM kahyuM "mahAvIra prabhunA bAdha rUpI kismatanuM koI kolejane adekhAI Ave tevuM vizALa makAna ubhuM che. dhodhanuM pANI pahoMcADavA mATe jaina samAja be hajAra sAdhu Ijanerane ' zrI. rAMjamalajInI bhAvanA ane zrI. kAMkarIAchanI jahemata emAM nabhAve che, paraMtu emanAmAM meLa nathI, susaMgatA nathI, e laDe che. jaNAI Ave che. makAnamAM zrI. rAjamalajInI juvAnane khyAla ApatuM ethI dhodha te vahyo jAya che. paNa IjanerI kuzaLatAnA abhAve prajAne temanuM tailacitra joyuM. emane pUro vaibhava ane zAhI ThAThamATha emAM lAbha pahoMcADI nathI zakAte. temaja samAjanI racanA pAchaLa je hetu dila jaNAya che ane mArI najara paDI citra parathI zrI.' rAjamalajI para hatA te ApaNe jALavatAM nathI. sagavaDanA vakhate ekabIjAne bhojana 'pUjya gAMdhIjIe AvA keTakeTalAne majazokha choDAvI, kAme lagADI ApavuM. ane takalIphanA vakhate eka bIjAne madada karavI-e banne dIdhA che. gAmanA AgevAne zeTha rAjamalajIne maLavA AvyA hatA. kAma Aje haTalA, ane vimAku, kare che; dareka nAnA ke mITA - cho. riSabhada pitAne priya evA vidyAthIo joDe vAte vaLagyA gAmamAM hoTele ane vimAkAMo phUle phAle che ane dararoja - hatA. bATI, cUramuM ne dALa amane jamADyAM.....ane vidyAthIo paNa samAjanI avagaNanA thatI jovAya che. kAraNa ke e be karavAnAM kAma - Aje e ja jame e mATe ame cho se eka rUpIA ApyAM. eka ApaNI samAjoe choDI dIdhAM che. samAjamAM rahevuM haze te A be ti, apaMga zikSakane paga ThIka karAvavA zrI. suganacaMdajI, zrI. kesarImalajI pharajo bhUlya nahi cAle." zrI. kiracaMdajIe, khUba jussAbhera bhASaNa . ane zrI. rAjamalajIe sagavaDa karI dIdhI. vidyArthIoe saMmelana karyuM ane kahyuM, tame sAdhuo ane AgevAne tamArI pharaja nahi jevuM kAMIka karyuM. bALako bahu tejasvI lAgyA. emaNe bhASaNo karyo bajAve te amAre tamane TaTI javA nuM kahevuM paDaze. emanA pitA Ii ane chelle amArAM badhAMnAM nAma guMthI eka kavita gAyuM. pramukhasthAnethI naMdalAlajI bahu khuzI thayA jaNAtA hatA, bahAdura beTAnA bApane zeTha kesarImala) gugalIoe saMskRtamaya pravacana karyuM. zeTha kesarImala AnaMda emanA mahe para maheM joye.. " nI saMskRtamaya hiMdImAM ja bole lakhe che. emanA para paNa saMskRtamaya baporanA nIkaLI, sAMjanA jayapura pahoMcyA. Eche. hAya-kayAreka te artha samajavA zabdoSa zodha paDe. pramukhasthAnethI ! jayapura * emaNe saMsthAne paNa ApyuM - jaMyapuramAM zeTha rAjamalajI surANAne tyAM utaryo. digaMbara bhAIonA - sAMjanA mIrAMbAInAM meDatA pahoMcyA. harina copAdhyAyanuM 'mune paryuSaNa cAlatAM hatAM. savAranA AThe, bapore,. sAMje pAMce ane rAtanA cAkara rAkhe che. mana guMjavA lAgyuM. tyAM AcArya zrI. hastimelaHmahArA- cAra sabhAo judI judI jagyAe thaI. paMDita cenasukhadAsajI je che. jenuM comAsuM hatuM. mahArAja saumya ane prabhAvazALI temaja spaSTa bhArata jaina mahAmaMDaLanI kArobArInA paNa sabhya hatA, temanuM ahiMnAM vakatA lAgyA. amArI vAta sAMbhaLI kahe, "tamArI samakSa viveka pUratuM samAjamAM khUba varcasva jaNAyuM. tamAma saMpradAyamAM emane viSe '. bhale badhA sAdhu kahe ke ame saMpradAyanI ekatA cAhIe chIe paraMtu sanmAna jaNAyuM. page apaMga, ane buddhie tivra evA A samabhAvI tame bhUlAvAmAM na rahetA. e emanA dilanI vAta nahi hoya. tamArUM paMDitajIe amane snehe navarAvyA. hajAro mAna-strI ane purUSanAM ED kAma mUzkela che." sAdhue pUratI A vAta mane sAcI lAgI. AvAM zAMta ane zistabadhdha jainenAM paryuSaNa vyAkhyAna jaI, mane 0 amAruM lakSya hatuM tAraNa pahoMcavAnuM. rAta paDatI hatI, zrI. TI. jI. zAha yAda AvyA. paryuSaNa parva daramyAna, cekasa saMkhyAmAM ' raste sAre te nahote, eTale mIrAMbAInuM meDatA bahu jevAyuM hatuM ? mANase zAMti jALavavAnI pratijJA le, nahi to pite apavAsa para utaraze evI jAherAta keTalAMka varSa para temaNe karI hatI. ane hajAranI 'ane mIrAMe je rIte jherano kaTora gaTagaTAve tevA ja "premabhAvathI, saMkhyAmAM sahIo, temanA pratyenA premabhAva badala lokee karI hatI; * dUdhano kaTara gaTagaTAvI, barelIvALA nAharane maLI, meTara upADI chatAM upAzrayanAM keTalAle : aza ta ghaTayA lAgatA nathI. AnuM - jayatAraNa. . ' ' . zuM kAraNa haze ? : jUnIpUrANI zailImAM vaMcAtAM vyAkhyAna lekone AkarSa ' jyatAraNa zrI, riSabhadAsaja rAMkAnA vaDavAonuM vatana che. zrI, *: , nahi zaktAM hoya ane payurSaNamAM vyAkhyAne javAthI puNya thAya che mahAsakanA vAvAo tyAre rAMkA nahAtA, zeTha kahevAtA. meTuM vizALa ane samAjamAM sAruM lAge e kAraNoe leke jatAM haze, te haze ? kuTuMba che ane cArapAMca peDhInAM abAla vRdhdhomAM vRdhdhonA paNuM vAta nA . AvI rIte janArAM vyAkhyAnamAM oLakhItAM pALakhItAM sAthe bese ane zrI. riSabhadAsajI kAkA che. badhAM gherI vaLyAM. emanA kauTuMbika preme vAto karyA. kare, paMjAbI jaina svayaMsevake paNa khUba sevA ApI rahyA ' kAkAne te navaDAvyA, paNuM amaneya bhInA karI mUkayA. '' hatA. zrI. rAjamalajI tathA riSabhadAsajInAM bhASaNa pachI, paMDita pANI pIdhuM enesa phaTa, seTa' ane 'kurAna phuTa selTa'' sainasukhalAlajIe bhASaNa karyuM. vecAya che tevuM ja khArUM ne caracaratuM. gaLuM pANI utAravA nA pADatuM apUrNa tArAcaMda. ' "zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, 3, mudraNasthAna : zrI mahAvIra prInTIMga varkasa, 45-47, dhanajI sTrITa sIlvara mensana, muMbaI, 3. ja sAre vAMkA bALa romAMnA vAte kakSa Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 15 zrI mukhai jaina yuvaka sa thatu pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina taMtrI : paramAnaMda kuMvaccha kApaDiyA, subai 1 DIsembara 19pa zanIvAra 20. na. bI. 466. vArSika lavAjama satyanI kheAjane cAtrI ( zrI. DI, jI. TenDulakara ane zrI. vIThThalabhAI jhaverIyanA sayukata sapAdana varDa gAjavAmAM Avela ATha vibhAgamAM vadhu cAyela 'mahAtmA' nAmanI graMthamALAnA pahelA vibhAga tAjetaramAM pragaTa thayuM che ane temAM I. sa. 1869 thI 1920 sudhInA gAMdhIjInA jIvananI kyA raju karavAmAM AvI che. bAkInA sAta vibhAgeA mAMTe 1920 thI 1929, 1929 thI 1934, 1934 thI 1938, 1938 thI 1940, 1940thI 1945, 1945 thI 1947, 1947 thI 1948, A pramANe gAMdhIjInI jIvanakathAne vaheMcI nAMkhavAmAM Avela che ane te mujaba pratyeka vibhAga kramasara gheADe dhADa gALe pragaDha thanAra che. eka vibhAganI jhI'mata rUA. 255 rAkhavAmAM AvI che ane ATheya vibhAganA eka sAthe grAhaka thanArane za. 1803mAM maLI zakaze. A graMthanA Amukha hiMdanA mahA amAtya javAharalAla naherue lakhI ApyA che, jemAMnA keTalAka bhAgamAM anuvAda tA. 2910-51 nA harijana'mAM pragaTa thayA che. temAM cheDI devAmAM AvelA vibhAgano anuvAda umezane AkhA mukhane gujarAtI anuvAda nIce pragaTa karavAmAM Ave che; taMtrI) mAMthI kAIka ja e savAlane AtmavizvAsapUrvaka javAba ApavAnI hiMmata kare. ane khuda ene javAba bahuvidha hAya ane ApaNI maryAdita buddhi enuM sAMgopAMga darzana karavAne asamartha hAya e banavAjoga che, paraMtu ApaNA mananI zakti ke ApaNI aMtarajJAnanA zakita bhale maryAdita hoya, paNa huM dhArUM chuM ke ApaNane darekane potapotAnI samaja pramANe satyanI kAMIka maryAdita kalpanA te haro ja pariNAmAnI paravA karyA vinA te kalpanA pramANe mANasa vane karaze ane pote jene asatya lekhatA hoya tenI sAthe bAMdhachoDa nahIM kare? sAcA dhyeyanI kheAjamAM paNa tenI siddhi mATenAM sAdhanAnI bAbatamAM te bAMdhacheDa nahIM kare ? sAdhanAne te dhyeyane AdhIna banAvaze ? temaNe dezane svataMtratA apAvI ane svarAjyanI laData dvArA e vakhate ApaNe mATe je aneka mahattvanI cIjo hatI te zIkhavI, temaNe bhaya ane dveSa cheADI devAnuM kahyuM; ekatA, samAnatA ane bhAtRbhAdhanA upadeza karyo, ane dalitAnA uddhAranI, zramaniSThAnI AdhyAtmika vikAsanI sarvoparitAnI vAta karI. sauthI vizeSa temaNe ApaNI badhI pravRttionA saMbaMdhamAM vANI ane lakhANa dvArA satyane satata upadeza karyo, temaNe vAravAra kahyuM ke satya temanA izvara che, ane Rzvara ja satya che. vidyAnA bhavAM caDhAve ane tattva ciMtA ane nAstikA sanAtana savAla pUche; satya zuM che? ApaNA ApaNe temanI eTalA badhA najIka chIe ke temanu sAcu mUlyAMkana karavuM ApaNe mATe zakaya nathI. ApaNAmAMnA keTalAka temanI sAthe nikaTaM saparkamAM AvyA ane temanA tejasvI ane atyaMta premaLa vyaktitvathI prabhAvita thayA. Aje ApaNane emanI ghaNI bhAre kheATa sAle che. kAraNa ke te ApaNA jIvananA eka aMga banI gayA hatA. emanI sAthenA ApaNe gA saMbadhuM temanA kharA mUlyAMkanamAM ADe Ave che. jee emane nikaTathI jANatA nahotAM teo A zAMti ane namratAnI mUrtisamA puruSanA AtmAmAM je bhabhUkatI Aga hatI tenA kadAca pUro khyAla karI zake nahIM. tethI baMne vargomAM yogya dRSTi ke jJAnanA abhAva che. jyAre AjanI samasyAo ane saMdharSo tihAsakAranI sAmagrI banI jaze tyAre nathI. A savAlane jANe ke eka ja javAba hAi zake evI rIte paNa mane sadeha nathI ke dUranA ke niphTanA bhaviSyamAM thAya che jyAra bhASAmAM ane dhaDavA sahelA che. paraMtu jIvana atyaMta paNa A tejasvI vyakti sauthI judI tarI Avaze ane loko tene vadana karyA vinA raheze nahIM. ema bane ke, je sa N dezanI te sAkSAt mUrti hatA te AjanA karatAM bhaviSyanAM varasAmAM vadhAre sArI peThe lokA grahaNa karaze ane tenA para amala karaze. emanA sa deza kAi amuka deza ke prajA pUrato maryAdita nahato. temAM je satya hatuM te badhA dezAne ane samagra mAnavajAtane lAgu paDanAra satya hatu. temanA jamAnAnA hiMdanA saMbaMdhamAM temaNe tenI amuka bAju para vadhAre bhAra mUkayA hAya, ane te bAjue samaya ane paristhiti bhalAtAM eTalA mahattvanI na rahe paraMtu temanA saMdezanu hArda" kALa ke sthaLane maryAdita nahatu`. jo A satya hoya te te sthAyI thanAra che. ane mANasonI samajaNu vadhaze tema te khIlaze. sAdA nathI hotAM. kadAca kAI vyakita, je potAnu vyakitagata khalake AMTIghUMTIvALI vastu che ane je vikalpo te khaDA kare che te kadApi ekAkI jIvana jIvatI hoya, te kAMIka aMze potAne mATe A savAlane kaMIka saphaLatApUrvaka jevAba ApavAno prayatna karI zake, paraMtu jyAM tene potAnAM ja nahI paNuM khIjAnAM kRtyo sAthe, paNa dhaDavAnI ane gheravAnI sthitimAM mUkyA che, te sthitimAM teNe zuM saMbaMdha hoya che, jyAre bhAvie ke sogAe tene khIjAone karavu ? cekanetAe krama kAma karavu ? jo te lokanetA che, to teNe lokasamUhanA Adezane mAtra anusaye na cAle, teNe tene doravA paNa joie; jo ke lokazAhInI kAryarItinA keTalAka Adhunika khyAla pramANe kAMI ema vicAre ke teNe bahumatInI AnA ja uThAvavI joIe. jo te tema kare. te te, netA rahetA nathI, ane bIjAne mAnava pragatinA sAcA pathe bahu AgaLa laI jaI zakatA nathI. jo te potAnI buddhi pramANe ekalA ja kAma kare to te jemane doravAnI koziza kare che te ja mANasothI te potAne judA karI nAkhe che, jo te potAne khIjAnI samajaNanI je katA para kSAvIne mUke to te pAMtAnI jAtane nIce utAre che. potAnA Adarzone evA nIvaDe che, ane satya sAthe bAMdhachoDa kare che. ane eka vAra AvI bAMdhachoDa zarU thAya, pachI te kyAM jaIne aTake e kahevAya nahI, kAraNa ke mArga lapasaNA hAya che. te teNe karavuM zuM ? te pote ja satya ke satyatI Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pramuddha jaina 126 krAika bAju samaje eTaluM pUratuM nathI, bIjAone paNa e saphaLatA pUrvaka samajAvavI joie. tA. 1-12 pA . sAdhAraNa kATinA lokanetAne, khAsa karIne leAkarazAsita samAjamAM haMmezAM potAnI AsapAsanA samaigone anukuLa thatA rahevu paDe che. ane peAtAne je vadhAre haLavuM aniSTa lAge te pasaMda karavuM paDe che. - kaMine kaMI khAMdhacheADa karyAM sivAya cAlatuM ja nathI. paNa Ama karate karate evA prasago ubhA thAya che ke jyAre A prakAranI bAMdhachoDa pAyAnA Adarza ane dhyeyane jokhamamAM lAvI mUke che. Ave vakhate zuM karavuM yogya che tenA, mane lAge che ke, kAi spaSTa javAba ApI zakAya tema nathI ane dareka vyakita ane dareka peDhIe AvA prasa Mge potapotAnA ukela zodhI kADhavAnA rahe che. temanI sAthe paNa A viSe zrI TenDulakare ma MtraNA karyAnuM paNa mane yAda che. A kArya pAchaLa ghaNAM lAMbA varSonA parizrama rahelA che e tA kAi paNa joI zake tema che. mArI jANa mujabanA Aja sudhI pragaTa thayela kAi paNa pustaka karatAM A graMthamAM gAMdhIjI viSe ghaNI vadhAre hakIktA ane mAhItI saMgrahita karavAmAM AvI che, graMthakartAnA kAI abhiprAya ke AlocanA sAthe ApaNe maLatA thaie ke nahi te khAsa mahatvanuM nathI. AnI aMdara ApaNune pAravinAnI mAhItIno bhaMDAra purA pADavAmAM AvyA che ane te uparathI ApaNe ApaNA potAnA abhiprAyA tAravI zakIe tema che. Ama hovAthI ApaNI peDhInA sarvottama mahApurUSanA jIvananI eka saMkalanAbadhdha noMdha tarIke ja mAtra nahi paNa hiMdanA itihAsanA e tabakakA je svataH ati mahatvano che te tabakakAnA sUtraMbadhdha nirUpaNu tarIke A graMthanuM huM bahu moTuM mUlya ApuM chuM. Aje ApaNe dveSa, matsara ane bhayathI jarjarita evI duniyAmAM rahIe chIe ane vizvayudhdhanI talavAra ApaNA sanA mATe laTakI rahI che. gAMdhIjIe bhaya ane matsarane phagAvI devAnuM ane vaira ane hiMsAthI mukata thavAnu ApaNane kahyuM che. AjanI dhamAla ane jImabarADAmAM gAMdhIjInA avAja kadAca dhaNA lokA sAMbhaLI nahi zake, paNa jo A duniyA kAi paNa sabhya AkAramAM TakI rahevAnI haze to kAine kAI ghaDIe e avAja duniyAe sAMbhaLye ane samajye ja chuTakA che. gAMdhI viSe cakita kare evI vastu e hatI ke te potAnA Adarzo, potAnA satyane saMpUrNapaNe vaLagI rahyA ane chatAM mAnavanA virATa samudAyane dhaDavAmAM, ane temanA jIvanamAM asara karavAmAM saphaLa thayA. teo khoTu nADu pakaDI rAkhanAra nahAtA. teo samayanI tatkALa jarUriyAtA pratye pUrA sabhAna hatA ane badalAtA sa Mjogo pramANe potAne anukULa karI letA, paraMtu A anukULatA gauNu khAkhatA sabaMdhamAM ja karI letA. pAyAnI vArtAmAM to te merU parvatanI jema acaLa ane dRDha hatA, jene pote aniSTa mAnatA te bAbatamAM temanI pAse mAMDavALanI vAta nahatI, temaNe eka peDhI ke tethI vadhAre lokone dhaDayA, temane uMce uDAvyA, vadhu nahIM teA. te kALa pUratI, e mahAna siddhi hatI. . A siddhi sthAyIpaNe TakI raheze kharI? teNe evAM pariNAme pedA karyo che ke je niHzayapaNe TakI rahevAnA ja che, ane ema chatAM paNa sAthe sAthe amuka prakAranA lokamAnasamAM pratikuLa pratyAghrAta paNa tenAthI pedA thayA vinA raheto nathI. kAraNa ke amuka samaiganA mANu nIce potAnI svAbhAvika bhUmikAthI uMce jai rahelI janatA vaLI pAchI pahelA karatAM paNa utaratI bhUmikA upara sarI jatI ghaNI vAra jovAmAM Ave che. Aje ApaNe tyAM AvuM ja kAMIka banI rahelu jovAmAM Ave che, AvA pratigAmI pratyAdhAta gAMdhIjInA potAnA ja prANaharaNamAM ApaNe nIhALyo che. vadhAre kharAbA che ke jyAre gAMdhIjInuM AkhuM jIvana mAnavIsamAjanA adyatana naitika dhAraNAme uMce lAvavA pAchaLa kharcAyuM hatu. tyAre vAstavika rIte Aje A dhAraNA ulaTa rIte nIce utaryAM che. kadAca paristhitine AvA ulaTA raMga alpakAlIna ja hoya ane lA emAMthI jarUra uMce Ave ane umadA prakRtinuM punaHdarzana karAve ema bane, mane emAM jarA paNa zaka nathI ke gAMdhIjInA pAyAnA jIvanodha lokamA- nasamAM OM sthirapratiSTa thayo ja che ane ApaNA rASTrIya jIvananI upara tenI mahattvapUrNa asara paDavAnI ja che. e gAMdhIjI jeTale ja mahAna hoya te sivAya khAnte kAI paNa mANasa gAMdhIjInA vAstavika jIvanane AlekhI zake tema che ja nahi. Ama hovAthI A mahApurUSanu kha' ane sarvAMgasaMpUrNa, caritra meLavavAnI ApaNe AzA rAkhI na zakIe.gAMdhIjInuM caritralekhana sAdhAraNa rIte muzkela to che ja, temAM paNa temanu jIvana aDadhI sadIthI rASTranA jIvananuM ja eka gADhapaNe saMkaLAyaluM aMga hAIne A kAya vadhAre muzkela bane che. Ama hovA chatAM paNa saMbhavita che ke je temanuM caritra lakhavAnA NA laoNkA prayatna kare to A asAmAnya vanakArakIrdInI amuka bAju prakAzita karavAmAM tema ja hiMdanA itihAsanA A sadA smaraNIya tabakakA viSe keTalIka samajutI anya abhyAsIone purI pADavAmAM AvA prayatnA saphaLatA meLave kharA. A graMtha taiyAra karavA pAchaLa zrI TenDulakara ghaNAM varSothI mahenata laI rahyA che. gAMdhIjInI hayAtI daramiyAna. e viSe temaNe mane jaNAvyu hatu ane gAMdhIjInA avasAnanA thADA samaya pahelAM laoNkA gAMdhIjInuM jIvanacaritra lakhaze ane temanI, temanA sidhdhAMtAnI, kAryAnI carcA ane TIkA karaze. paraMtu amArAmAMnA keTalAkane mana te sidhdhAMtathI nirALI kAIka vastu banI raheze-- eka pratibhAvAna ane pyArI vyakti, jeNe amArA pAmara jIvanane kaMika sahetuka banALyuM ane tene kAMika mahattA ApI, ane jemanA nirvANuthI ame zUnyatA ane ekalavAyApaNuM anubhavIe chIe, AnaMdathI sadA ramatI chatAM akhUTa nA sAgarasanI AMkhovALA e purUSanI aneka tasvIrA mArA dilamAM uThe che. paraMtu temAMye 1930mAM dAMDIkUca vakhate hAthamAM lAkaDI leIne te kUca karavA jAya che te vakhatanI tasvIra vadhu prabhAvazALI ane arthasUcaka lAge che. ahIM hateA satyanI kheAjane yAtro, dhIra, zAMta, kRtanizcayI ane nirbhaya, je pariNAmonI paravA karyA vinA te khoja ane yAtrAmAM aviratapaNe pravRtta rahyA. pahalagAma, kAzmIra, javAharalAla naherU jUna 30, 1951, bhUmidAna--yAtrA : daivI piravana zrI vinobA bhAvenI bhUmidAna-yAtrA bhAratanA itihAsamAM eka mahattvanI ane AzAbharI ghaTanA che. telagaNanI yAtrAmAM jyAre temane jamIna maLI tyAre keTalAka leAkAe kahyuM ke sAmyavAdIonA kerathI trAselA krAne jamIna ApyA vagara upAya ja na hatA. khIjI jagyAe evI jamIna maLavAno saMbhava nathI. jo ema hota teAye telaMgaNanA bhUdAnayajJanuM mahattva ochu thatu nathI. jyAM rAga thaye! hAya tyAM ja lAMkA aa hai. lokA kaDavI paNa 'sAcI aa levA taiyAra thayA ane lokAne vA ApanAra vaidha paNa sAcA maLyA e nAnIsUnI vAta nathI. paNa have temane jagyAe jagyAe je jamIna maLI rahI che, te parathI e siddha thAya che ke hindustAnamAM daivI parivartana athavA sAttvika krAMtinuM vAtAvaraNa bhagavAna potAnA eka pavitra bhakata dvArA pedA karI rahyo che. vinAkhA"nI zraddhA ane AstikatA sAce ja mahAtmAjInI paraMparAnI che. ApaNA dezamAM vakhatAvakhata AvA Astika purUSo pedA thatA AvyA che. tethI A kAi navI vAta nathI. paNa dezanI sAmAnya prajA AvA enI vAta sAMbhaLavA taiyAra hoya che, e ja batAve che ke bhAratavarSanI prajA Astika che, temanAmAM dharmanA prANa prajvalita thaI zake che. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra7 : * * * * madhyapUrvamAM mukti AMdolana ! ' vikhyAta mArzala lioe madhyapUrvanA Araba ane !. A hakIkata samajI zakAya tevI che. sthULa daSTie madhyapUrvanA, . - muslIma rAjyane nagArAMnI upamA ApelI, pitAnI upamanuM vivaraNuM rAjya svataMtra che. TarkI, IjIpta, IrAna, sIrIA, lebenona, IrAka, karatAM lieTIe kahyuM ke game te bhAgamAM raMgArane thapATa mAra ane TrAMsajorDana, IjharAIla, sAudI erebiyA, yamana, kuvAIne ane AkhuM nagAruM avAjathI dhrujI uThavAnuM. Aje e upamAne IrAnanA maskata-emAnanI prajA para koI amerikana, ca. ke aMgreja vaDA pradhAna che. musAdike caritArtha karI che. temaNe AbAdAnanA telanA ' Adhipatya nathI bhegavatA AthI prajA bhramamAM rahe che ke pote AjhAda kuvAonuM rASTrIyakaraNa karI madhyapUrvamAM buMgiyo Dhela bajAvyo che ane che jyAre vAstaviktA ethI judI ja hoya che. marthapUrvane zASita virATa saLavaLI UThe che. rASTrIya svamAna che ane lagabhaga pAMtrIsa lAkha corasa mAIlanA vistAramAM phelAyelA A svAtaMtrya mATenI laDatanA ghoDApUra.AbodAnathI kere. bagadAda, jerUsalema, vistAranI vastI mAtra sADA sAta karoDanI che. hiMda- karatA madhyapUrvane.. " ane temAM pharI vaLyAM che. : , . . . . vistAra traNa gaNe che; jyAre vastI cethA bhAganI' che. samagra vizvanAM . . pazcima eziyA (je madhyapUrva tarIke oLakhAya che) pramANamAM saMbaMdhamAM madhyapUrva pRthvInA vistArane soLamera bhAga che; vizvanI zAMta vistAra hato. pUrva eziyAmAM jyAre prakAzanI. gatithI cIna, ane trIsamo bhAga madhyapUrvamAM vase che. ijharAilanA yahudIone InDioneziyA, InDocAInA ane malAyAmAM lokakrAMti, vikasatI hatI bAda karIe to, madhyapUrvanI prajA islAmane anusare che. tyAre madhyapUrvanA IslAma rAye avAranavAra zahivAda virodhI nivedane - .' ' rAjakIya mahattva karatA. atyaMta jhanunI varga kaI, rAjI ke koI vaDApradhAnanA khUnamAM vizvanAM rAjakAraNamAM madhyapUrvanuM mahatva ghaNuM moTuM che. rAjakIya marthapUrvanI, AMtarika azAMti vyakta karatA paNa sAmAnya janasamUhanI, - dRSTie A vistAramAM banatA banAvenA pratyAdhAta samagra, muslIma caLavaLa kyAMya daSTigocara thatI nahotI. . . . - . jagatamAM paDe chetaherAnanI mukitalaDatanA paDaghA ATalAMTikanA kinAre ' mahAtmA gAMdhIe rASTrane satya ane ahiMsAnI dIkSA ApI, , AvelA merakakathI zarU thaI hindI mahAsAgaranA pAkistAna dvArA ke che. che . ane leke satyAgraha mATe taiyAra thaI gayA. aMgrejonuM rAjaya eka, dakSiNa cInI mahAsAgara para AvelA InDoneziyA sudhI pahoMce che. A jabaradasta saMsthA-kerporezana hatuM ane temanuM tattvajJAna kahe che ke, ' . . Arthika mahattva . saMsthA ke korporezanane AtmA, nathI hota.). evA eka jabaradasta ' ' paNa A vistAranuM sauthI vadhu mahattva Arthika dRSTie che. che korporezanane Atmazakitane paricaya karAvavAnuM kAma gAMdhIjInA satyAgraha karyuM. mahA madhyapUrva eTale tela. ane pazcimanI yAMtrika saMskRtine prANa tela che. parva eTale ' have ahiMsA tathA satyanI sAthe aparigraha ane asteyane * madhyapUrvanI samAjaracanA madhyakAlIna che. A vistAra eTale badho ja hAthamAM levAno samaya AvI gayuM che. zrI. vinobAe joyuM ke AjanA . pachAta che ke irAna ane IrAkanA telano badho ja upayoga pazcimanA jemAnono mukhya daiSa dhananiSTha che. tene dUra karavA mATe dhanasaMgraha hatA. rAjya kare che. madhyapUrvanI A anargaLa saMpattinuM saMcAlana briTiza pratIka, paisAne jIvanamAMthI pratiSThita karavAnI jarUra che. upavAsapUrvaka . . amerikana, phreMca ane Daca kaMpanIo kare che. A kaMpanIonuM eTaluM ja ciMtana karI teo eka vizeSa nirNaya para pahoMcyA ane temaNe dhananuM , 1. badhuM mahattva che ke madhyapUrvanI sarakAre moTA bhAge tela kaMpanInA * dAna levAno InkAra karyo. dhana kamAvAnI te temanI pAse vAta ja nahotI. " karaverA para ja nabhe che. IrAnanA vartamAna arthataMtranI karUNa paristhiti che * niyAmAM zrama ane dhana che tane che. zramathI bacavuM hoya to uparanI hakIkata spaSTa kare che. dhanasaMgraha karavo joIe. jyAMsudhI dhananI pratiSThA che tyAMsudhI zrema game teTale vadhe teye te pratiSThita thavAno nathI. temaNe dhanane aprati. ' . lakara mahaM . :- 5 , jita karyuM ane zramanI pratiSThA vadhArI. A pramANe jIvanamAM pheraphAra '.. lazkarI bhUharacanAnI dRSTie paNa madhyapUrvanuM gaNanApAtra karavAthI have temane aparigrahavrata athavA parigraha ocho karavAnI mahattva che. madhyapUrva traNuM khaMDo-yuropa, eziyA ane AphrikAnAM, dIkSA ApavAno adhikAra prApta thayo, ane bhAratanI jamIna, bhAratanI samatala biMdu (Fulcrum) para AveluM, che. . madhyapUrvanA baMdare paNa prajA, dhamanI asara kabula karavAnI pitAnI paraMparA bhUlI nathI tenI AdarzanaukA mathake pUrA pADe che; havAI mathakana-vikAsa sArA pramANamAM sAbitI keTalAye bhUmipatioe ApI. ' ' ' thayelA che. A' uparAMta A vistAramAM suejhanI - nahera AvelI che. ..ApaNe kahetA AvyA chIe ke raziyAnI pAse eka rasto che. eziyAthI yuropa ane yuropathI eziyAmAM suejhanI naheranA pratApe ? amerikAnI pAse bIjo ane bhAratanI pAse trIjo rasta, che, paNa lakara ane sAdhanasAmagrInI heraphera atyaMta TUMkA samayamAM thaI zake che. kAraNa temAM A trIjA rastAnuM caitanya Aja sudhI utkaTa rUpathI pragaTa nahotuM : ': ' nAmanuM svAtaMtrya : : : . thayuM. kAyadAthI ke sarakAranI tAkAtathI je te pragaTa thAta te tene ame " A mukhapUrvanA rabarAje kharA arthamAM parAdhIna " che. trIjo raste na kaheta. je bhUmidAnayajJanA zrI. vinobAjI adhvaryuM che : saMdhinA hakakathI IjIptanI dharatI para briTanane lazkarI mathI rAkhavAmI 'te dAnamAM ane amerikAnuM madadarUpe je dAna duniyAmAM phelAI rahyuM che chUTa che. laMDananI niyamita', Arthika ane lazkarI madada sivAya ke temAM AsamAna jamInanuM aMtara che. bannemAM dIrdhadaSTi che, paNa ekamAM TrAMsajoDena eka paNa divasa TakI zake tevI zakyatA nathI. IrAkamAM che dravyazakti para vizvAsa che. te dravyabhanI. vINA' para pitAne rAga briTana pitAnA lazkarI mathake rAkhavAne hakka dharAve che. IrAnamAM AlApe che, bIjA dAnanA mULamAM Atmazakita che. tenA hAthamAM tyAMganI eMglo IrAnIyana oila kaMpanI eTalI badhI zattAzIla hatI ke - ekatArI che. tenuM bhajane sAttvika che ane chevaTe tene ja vijaya thaze. IrAnanI sarakAra karatAM tene aneka gaNI vadhu Avaka hatI. samagra gI samrATa yayAti ane samrATa azoka bannee rAjyavaibhavane ane rAjya- irAnanA AyAta-nikAsanA vepAra karatAM eNgsa IrAnIyana oIla sAmarthane asAdhAraNa anubhava lIdhA pachI nakakI karyuM ke bega ane kaMpanIne vepAra vadhu hatA. TarkI, amerikAnI sAmyavAda virodhI jehAdanI aizvaryamAM nathI zAMti ke nathI vizvanuM kalyANa. saMgraha ochA kare kharca Abedba prayogazALA banyuM che. sIrIA ane lebenona, haju hamaNAM ja 'ochuM kare tyAre ja Atmazakti jAgrata thaze ane duniyAmAM zAMti paMca asaramAMthI thoDAghaNAM mukta thayA che. sAudI ereniyA amerikana para tela, kaMpanInA karaverAnA zvAse jIve che. sAudI erebiyA dvArA '[maMgala prabhAta] - kAkA kAlelakara amerikAe' madhyapUrvamAM pagapesAro karavAnI zarUAta karI che. ane bhAtRbhAva phelArI. . . . . kAkA kAlelakara amerikAmAM na Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 pAzA ane phelAdinA ' A paristhatimAM sAmAnya janatA pisAtI jAya nathI. islAmI rAjA, pAzA, zekho, ImAmA tathA pazcimanA zAhIvAdI rAjyeAe haMmezA hAtha milAvyAM che. prabuddha jaina emAM navAI mullA sAthe jIve che. sAmAjIka madhyapUrvanA sADA sAta karoDa nAgarikA dasamI sadImAM sauthI vadhu audyogika jinuM citra lAkSaNika che, minA ane Arthika pirAmiDanI Tace rAjA, amIra umarAvA ane ceDA zrImaMta vepArI che. pirAmiDanA pAyAmAM lAkho 'lAdinA' (kaMgALa kisAnA ane kAmadAro) che. mArca 1950 mAM madhyapUmAM nimAyelA amerikana elacInI karI . khAte pariSada - maLelI. * * A pariSadamAM IrAnamAM kArya karatA amerikana mutsadI zrI. Ara ela. rIcA`jhe irAnanA prajAjanono kaNu paristhiti para lAMkhu bhASaNa karyuM hatuM. zrI. rIcArDajhe jaNAvyuM ke IrAnanA AjhAijhAna prAMtamAM sakhyAbaMdha lokA bhUkhamarAthI marI rahyA che ane AjharabAIjhAnanA mukhya nagara tAzrIjhanA rAjamArga para bhUkhamarAnA bhoga banelA irAnInA muDadA rajhaLe che, ane A paristhiti jeTalI IrAna mATe sAcI che teTalI ja , kharAka ke blena mATe sAcI che. dharmapradhAna rAjyavyavasthA IslAmanA pratyAdhAtI baLAnuM madhyapUrvamAM Adhipatya che, sAudI erebiyAmAM pUrA arthamAM dharmapradhAna rAjyavyavasthA (Theocracy) che. rAjyanA vaDA ibnasAuda dhArmi`ka gurU paNa che. kurAna ane mazInagananA sAmarthya pAzA ane mullAo Araba prajAnuM zoSaNa kare che. bAhya arthamAM madhyapUrva mAM lokazAhI che. leAkazAhInI saMsthA che paNa lokazAhInA AtmA ijIpzIyana manInI mAka nizcetana che. vANIsvAtaMtrya, sabhA svAtaMtrya, strI-pusja samAnatA, sArvajanika zikSaNa ke sarakArI samAjopayogI pravRtti A vistAramAM nahivata che. sattA zrImaMta vepArIo pAse che, je kharA arthamAM pazcimanA vyApArI zAhIvAdanA kuzaLa ADatiyA ane lalA che. khAjA moTA va jamInadArAnA che. A varganuM makkA pArIsa che. pArIsanI chellAmAM chellI sukhasagavaDo mANuvI e IrAna, IjIpta ke TInA jamInadAranA jIvananI itizrI che. amerikana kArA, pArIsanA sauMdaryavardhaka sAdhanA ane bhUkhyA AmAnI lAzo, madhyapUrvanuM sAmAjika jIvana saccAIthI vyakta kare che. Arma rAjyonA udaya madhyapUrvanA nAnA nAnA rAjyanuM sarjana pahelA vizvayudhdhanA ate thayuM. sAta lAkha cerasa mAilanA vistAramAM phelAyelA TInA oTAmAna sAmrAjyanA 1916 sudhI pelesTAina, sIrIyA, irAka, TrAMsajoDana ane erebiyA prAMtA hatA: TI jarmanI sAthe bhaLyu hatu ane jaMnInA parAjaya sAthe eTemAna sAmrAjyanA asta thayo. 1920nAM ogasTanI dasamI tArIkhe "setra--sadhi' mitrarAntyAe TI `sAthe karI, ane A sadhinA pariNAme TInA potAnA pradeza sivAyanA sa' sAmrAjyanuM visarjana karavAmAM AvyuM. A visarjananA pariNAme sIrI, lekhenAna, pelesTAina, TrAMsajoDana ane IrAkanA rAjyonA janma thayo. kharI rIte, A bhAgalA phreMca ane briTiza hitAnI riphAInuM samAdhAna karavA mATe karavAmAM AvyA hatA. sIrI ane lekheneAna krAMsanI hakumata nIce AvyAM jyAre Isa, irAka, pelesTAina ane TrAMsajorDana briTananA khaMDiyA rAjyo thayA. Ama eka ja bhASA, dharma ane saMskRtinI asara nIce jIvatI ArakhaprajA khAbA jevaDA rAjyAmAM vaheMcAI gaI IjIptanuM muktiyudhdha Araba prajAnI mukita laDatanI AgevAnI ijIpta lIdhI, jIjI- sanA rASTrapitA jaMgalula pAzAe navembara 1918 mAM ijIptanI muti laData zarU karI. briTane satvara jhagalula pAzA ane temanA sAthIone tA. 1-12-51 mAlTAnA TApu para dezanikAla karyAM. paNa lAlaData na thaMbhI, ijIptanI prajAnI aNanama laData ane AgevAnAnI bAMdhoDanI nItinA pariNAme IMgleDe phebruArI 26. 1922 nA dine ijIptanI AjhAdI mAnya karI, briTanane jIiptamAM lazkarI maMthA rAkhavAnI chUTa maLI. sudAna briTananA Adhipatya nIce rahyuM. suejhanI nahera para briTane kAyamI lazkarI thANuM nAMkhyuM. pharIvAra 1934 mAM asamAna saMdhi karAra rada karavA chapte hilacAla zarU karI. 1936 nA oNgaSTa mAsamAM IjIpta ane briTane navA saMdhikarAra karyo. A karAramAM suejha vistAramAM briTiza Lane 10000 sainikA pUratu parimita karavAmAM AvyuM. A daramiyAna, madhyapUrvamAM mukti laData haikAthI kero sudhI vistarI hatI. siriyA, lekhenAAna, irAka ane pelesTAinamAM krAMtinA baLA ekaThA thatA jatA hatA. Araba umarAve ane AgevAno Araba jagatanI ekatA mATe prayatnA karatA hatA paNa zAhIvAdI rAjyonI hAjarIne kAraNe Araba- ekatA bIjA vizvayudhdha sudhI mAtra svapna ja rahI. Ama bIjA vizvayudhdhanI zarUAta sudhI madhyapUrvanA zAhIvAdI rAjyo javALAmukhInA zAMta zikhara para nirAMte beThA hatA; nIce asa tASa ane kaMgAliyatanA lAvA khadabadatA hatA. pUrNa vADIlAla DagalI bihAranA tIrthInI yAtrAe - bhagavAna neminAtha sivAyanA badhA tIrthaMkaronI vihArabhUmi yU. pI. ane bihAra pradeza che. eTale e pradezamAM jainonA pavitra prAcIna tIrtho hAya te svAbhAvika che. paraMtu samayanI balihArI che ke e pradezamAM prAcIna kALanu eka paNa maMdira surakSita nathI. eTaluM ja nahIM paNa paTanA, nAlaMdA, mathurA, alAhAbAda ane lakhanaunA myUjhiyama che. jaina munie pazcima ane dakSiNa bhAratamAM vihAra zarU karyo sivAyanA maMdiramAM prAcIna jaina mUrti paNa bhAgye ja upalabdha thAya ane e pradezamAM temane vadhAre anukULatA maLavAthI uttara-pUrva bhArajaina dharmonA sathA lopa thaI gayA. hindudharmanA paNa prAcIna maMdarA tamAM vihAra baMdha pADyo, eTale jainadharmanA udabhavasthAnamAMthI dhIre dhIre musalamAnI AkramaNeAne kAraNe uttara hindustAnamAM TakI zakayA nathI, te pachI jyAM eka paNa jaina na hoya tyAM jaina maMdiro to zI rIte TakI zake ? ATalu sAmAnya jJAna laIne meM bihAranA prasidhdha tIrthonI yAtrA zarU karI ane zodhavA prayatna karyo ke kASTha prAcIna maMdiranA avazeSo maLI Ave che ke nahI ? rAjagRhanA pAMce pavatA, pAvApurI, nAlaMdA ane zikharajInI kA--e badhA sthaLoe gayA paNa pAMcamA parvatane nAme oLakhAtA vaibhAragira upara bhagnAvasthAmAM eka jaina upAzraya yA maMdira sivAya kazuM ja prAcIna kahI zakAya evu upalabdha thayuM nahI. rAjagRhanA parvata upara jyAM jyAM caraNacihna ke mUrti che te badhI chellA pAMcaso varSathI khUnI nathI." je traNacAra mUrti kALA pattharanI kalAyukata maLe che te saMbhava che ke ukata bhagnAvaziSTa madiramAMthI ja lAvIne mUkavAmAM AvI haze. ane ene samaya paNa eka hajAra varSa thI vadhAre jUno to na kahI zakAya. zikharajI uparanA traNaso varSathI jUnuM jaNAyuM nahIM. A dRSTie vicAra karatA dakSiNa badhA zikharAmAM caraNacihno ja che. ane emAMnuM eka paNa cihna ane pazcima bhAratanA ti sthAnomAM upalabdha maMdiza ane mUrtie prAcIna che ane surakSita che e kahevu joIe, chatAM paNa jainadharmanA itihAsanI dRSTie rAjagRha, nAlaMdA, pAvApurI, zikharajI vagere tIrthakSetrA tI dRSTie vadhAre mahattvanAM che. kAraNlRke adhikAMza tIrthaM karonAM kalyANakA e bhUmimAM thayAM che. eTale pharI jyAre jainAnu dhyAna e tI bhUmi taraka zAMtinA samayamAM gayuM tyAre chellA pAMcaso varSomAM e tIrthabhUmimAM navAM navAM maMdira sthApavAmAM AvyAM ane tI yAtrA zarU thai. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 1-12-51 * * rAjagRhanA pAMca parvata upara zvetAmbara ane digambarAe potapotAnI judI judI derI banAvI che. bhAvika bhaktane ane jenAmAM sAMpradAyika vyAmaha nathI tevA lokane vAra pUjye ja banne derIonA darzana karatA me joyA. savAranA cAra vAgatAM ja yAtrIo patA ALu zarU karI de che ane zradhdhApUrvaka vihAra kare che. rAtrInu N adhArU hoya to te mAtra pagadaMDI sivAya kazu ja dekhAtuM nathI, savAra thatAM prathama je madira dekhAya tene joine ja bhaktanuM hRdaya gadgad thai jAya che, tene e zvetAMbara che ke diga Mbara e pUchavAnI purasada paNa nathI rahetI. mahA pazrime jANe bhagavAna maLyAnA sa MtoSa anubhavI te sahaso. ma MdiramAM dAkhala thaI bhagavAnane namI paDe che, ane AgaLanI majala kApavI zarU kare che. prabuddha jaina paNa jenA dilamAM sAdhu ane paDitAe sAMpradAyika vyAmahanI jALa vaNI dIdhI hoya che te to madira jotAMveMta pUche ke kAnu maMdira che ane puchI ja prathama abhISTa maMdiramAM praveze che. pAkA raMga lAgyo hAya to te khAjA madiramAM paga paNa mUkato nathI, ane raMga jo dRDhamULa nathI hotA to sakAyavaza thaine khIjA maMdiramAM paNa jAya che, ane darzana kare che. jyAM mAtra caraNacihno che tyAM te kazA ja bheda tene dekhAtA nathI. kheDelI mUrtimAM dhyAnathI jonArane ja ve dino bheda spaSTa thAya che jyAre UbhelI mUrtimAM te namra eTale digaMbara mUrti ema spaSTa jaNAi Ave che. . kharI rIte prAcIna kALamAM banne saMpradAyanI mUrtio nagna ja hatI e vastuthI ghaNA leAkA mAhitagAra nathI. ane mUrtiomAM vastranA bheda e zve dinA tInA mAlIkInA jhagaDAnu pariNAma che e bahu thoDA lAMkA jANe che. ane tene pariNAme eka ja bhagavAnanI mUrtinA nAnA rUpone joine ekasarakhI bhakita jAgI zakatI nathI. (ba) 19 rAjagRhamAM ve. di. bannenI judI judI dharmazALAo che. chellA laDAInA paisAe keTalAka zeThIAenu dhyAna rAjagRhIe kheMcyuM. ane tyAMnA garamapANInA jharA tathA prAkRtika saunA AkaSa Nune laine ane sAthe ja tItha bhakita karyAnA sa MteSane lIdhe temaNe rAja gRhImAM baMgalA baMdhAvyA che ane baMdhAvavA mATe pleTa lai rAkhyA che. rAjagRhIne eka jainanagarInuM rUpa ApavAnI dhAraNA hatI, paraMtu laDAinA utsAha laDAI sAthe ja gayo, ane Aje rAjagRhamAM tItha yAtrA mATe AvanAra yAtrALuo sivAya sthAyI nivAsa karanArA gaNyAM : gAMThayA ja jainA che. bhagavAna mahAvIranA samayamAM zramaNu saMskRtinuM e mukhya keMdra hatuM. Aje tyAMnA pahADAmAM cha zANu nI nAnI derIe . e saMskRtinA ''sAvazeSotI patAkA, uDAvI rahI che. chellA varSomAM navA navA tIrthoM ane maMdiranA nirmANanI paraMparA cAlI che. paNa A jUnA tIrthonA uddhAra viSe upekSA ja sevAi rahI che. jeTaluM dhyAna AlIzAna dharmazALAmAM yAtrIonI sukhasagavaDa mATe apaNu teTaluM ja dhyAna je nimite e yAtrIe rAjagRha jevA sthaLAmAM Ave che te madirA ane derIo pratye apAyuM nathI. pacAsa yAtrIo bhegA thane zAMtithI kalAka be kalAka ekatra thaine mesI zake ane 'dharmadhyAna karI zake evA eka derImAM parvata upara sagavaDa nathI. mAtra caraNucihna ke mUrti upara AvaraNa che. paNa yAtrI mATenI kazI ja sagavaDa pa tA upara karavAmAM AvI nathI. AmAM kAraNa parvata upar jagyAnA abhAva che e nathI paNa ApaNI dRSTinI vikRti che. che. . rAjagRhanA menejara zrI kahaiyAlAlajI zrIzrIpAlanI vyavasthA zakita ane sajjatA prazasanIya che. temane parva tA uparanI derIenA udhdhAra ane navanirmANamAM jo sahAyatA maLe te e tIne Adarza tItha banAvI zake tevA che.. rAjagRhanA vipulAcala parvata upara pahoMcatA ja amArAM eka sahayAtrI bahene pUjArIne pUchyuM ke A kAnuM' maMdira ? uttaramAM 'diga'bara' sAMbhaLIne aMdara jaIne darzana karIne te bahAra beThA. maMdira ranA e bheda viSe amArI carcA cAlatI hatI. eTalAmAM zvetAMbara maMdiranA brAhmaNu pUjArIe eka suMdara vAta kahI. eNe kahyu ke izvara tA eka ja che. paNa temaNe potAnI A be mAyA racI che. A sAMbhaLIne mane hindudharmanA samanvayanA saMskAra keTalA UMDA che tenI khAtrI thai ane ApaNA anekAMtanA saMskAra ApaNAmAM keTalA zithila che tenuM du:kha paNa thayuM. A sAMbhaLI pelI bahena to jhaTapaTa uddI ane zvetAMbara madiramA paNa jaI ne karI lIdhA. nAlaMdAmAM tA. 20-11-56 nA rAja...rASTrapati rAjendrabAbunA haste navanAlaMdA vihAranuM khAtamuddata thavAnu che e khakhare zrI kAzyapae ApyA, tyAre jaNAyuM ke eka bhikSumAM jo mizanarI' dhagaza hoya teA ta ekale hAthe paNa keTaluM karI zake che. zrI bhikSu kAzyapajI. banArasa yunivarsiTImAM pAlInA adhyApaka hatA. temane manamAM thayuM ke prAcIna nAlaMdA vizvavidyAlayanA nave rUpe uddAra karavA joe, ane te e kAmanI pAchaLa lAgI paDayA. e vanA temanA prayAse Arje bihAra sarakAre nAlaMdAmAM bauddhadharma ane saMskRtinA adhyayana-saMzodhana mATe eka saMsthAnI sthApanA karavAnuM nakkI karyuM che ane rASTrapati tenA makAnanI zilArepaNavidhi karavA AvI rahyA che. bihAra ` e jainasaskRtinu paNa pradhAna kendra hatuM ane bihAramAM vasatA tathA anyatra vasatA jainAnu kavyu che ke te paNa bihAra sarakArane bhArapUrvaka . chatAM amArI TALImAM mArAM vRdhdha mAtuzrIe 65 varSanA hovA page cAlIne pAMce patAnI aDhAra mAlinI yAtrA eka ja divasamAM karI, temanA darzana karavAno utsAha joi bhaktinA atiraka zuM zuM kArya karAvI zake che tenuM prathama sAkSAta darzana thayuM. pahADI rastA, vaLI vyavasthita pagadaMDI paNa nahIM, mAtra ADIavaLI zIlA paDelI te upara thaine mArga kApavAnA, cArekAra jaMgala kayAre paNa evA nirjana sthAnamAM cAlavAnA abhyAsa nahI. savAranA cAra vAgyAnA nIkaLela temAM mAtra eka lADU ane thoDI seva khAdhela ane sAMjanA jaNAve ke jaina saMskRtinA adhyayana-sa Mzodhanane AgaLa dhapAvavAnu pazu bihAra sarakAre eNTalA ja utsAhathI `karavuM joie. nAlaMdAthI amArA saMdha pAvApurI Avyo. pAvApurI e bhagavA nanI nirvANuMbhUmi gaNAya che. paNa vidvAnAe zAstronA AdhAre nAlaMdA pAsenI pAvApurI nirvANabhUmi che emAM have zakA upasthita karI che. DA. rAjali pAMDeye pAvApurI viSenA aneka matabhedono nirdeza karIne e cheka cAra vAgyA sudhI ekAgra thaine cAlavAnuM, jarA cUkyA tA UDIema siddha karyuM che ke nirvANabhUmi pAvA kuzinagara pAse hovI joie. UMDI khINAmAM dhakelAI javAnA Dara sAthe saMtarka thaIne cAlavAnuM e badhI muzkelIo chatAM temaNe e vikaTa yAtrA pUrNa utsAhathI pUrI karI. ane chevaTe vaibhAragira nIcenA garama pANInA jharaNAmAM nAhIne thAka UtAryAM. jyAre rAta paDI tyAre ja temaNe dhIre dhIre vATanI muzkelIo yAda karavA mAMDI, musApharI vakhate te eka TrakathI khIjI ane bIjI thI trIjI ane chevaTe pAMcanI paheAMcavAnA mAtra eka ja khyAla hatA ane bhakitanA atireka ja temane kheMcI rahyo hato, paNa e badhu patI gayA pachI ja temane khyAla Avyo ke Aje keTalu mahAbhArata kAma thaI gayuM che.. tyAM jaina mUrtinA TUkaDA ane vihAronA bhagnAvazeSo paNa vipula mAtrAmAM maLI Ave che. temanuM mAnavuM che ke e sthAna te kuzinagarathI mAIlane atare jilanagara pAse doDha mAIlanA vistAramAM je bhagnAvazeSo paDayA che te ja pAvApurInA hovA joie. ane e sthAne jo khAdakAma karavAmAM Ave te avazya kAi ne kAMI prabala pramANa paNa maLI Ave. jaina saMskRti saMzodhana maMDaLanA sahakArathI banArasa yunivarsiTI e sthAnanuM khedakAma hAtha dharavAnI yojanA banAvI rahI che. * pAvApurInA jalamaMdirane joine prathama tA AMkhA tRpta thAya che. jalamaMdiranI AsapAsa kamalatu sarAva che. ane tene kinAre be bAjue Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INE M. , * - 130, tA. 1-12-51 vizALa jaina maMdira ane dharmazALAo che eTale dRzya bahu ja suMdara digabara saMpradAyanA pitapotAnA vizALa maMdira ane dharmazALAo che. * che. pAvApurInA jalamaMdiramAM ekAMta zAMtine anarbhava thAya evuM e ane zvetAmbaranA paNa che. zikharajInA mahattvanAM kAraNe dAna devAmAM ramaNIya ane nirjana sthAna che. dIvALInA divasomAM tyAM A kA leka pAchI pAnI karatA nathI, eTale traNe maMdira ArasapahANa ane TAIlsanA upayogamAM paraspara haDa kare che. dharmazALAnI vyavasthA paNa t" " vakhate lagabhaga pAMca hajArathI vadhAre bhIDa hatI. tyAMnI * badhI , sArI kahevAya. atyAra sudhI' digabaramUrti ' jyAM paNa jovAmAM AvI . dharmazALAomAM jyAre ame pahoMcyA tyAre tasumAtra paNa jagyA maLI che tyAM UbhelI mUrtimAM te purUSacihana spaSTarUpe dekhAya che. ane muzkela hatI. sadabhAgye rAjagRhanAM sahayAtrI 'amArI pahelA AvIne temAM asvAbhAvika kazuM ja lAgatuM nathI. paNa mArA mitre ahiMnA : te eka nAnI koTaDImAM UtaryA hatA. temaNe amane premathI sthAna ApyuM, terApaMthI maMdiramAM mUlanAyakanI beThela mUrtimAM paNuM spaSTarUpe dekhAya 3 e rIte purUSacihana tarapha jyAre mAruM dhyAna kheMcyuM tyAre jaNAvyuM " e bhAInuM nAma zrI zivarAjamalajI che te kasTama ophIsara," paNa ke Adhunika kadara digaMbara paMDite aucityane bhaMga karIne paNa kevI karI temanAmAM ophIsaranI tumAkhI na maLe. ame badhAe pachI te zikharajInI rIte nagnatAne AgaLa karavA mathI rahyA che. ' yAtrA paNa sAthe ja karI, pati-patnI AdheDa gaNAya paNuM saMtAna pAlItANAne DuMgara te lagabhaga dhovAIne sApha ja thaI gayuM che. nathI. mane te ema hatuM ke saMtAnaprApti arthe yAtrAe nikaLyA haze. giranAre parvata, have kALabaLe adhikAze dhevAI gayuM che ane kALamIMDha paNa jyAre ame judA paDyA tyAre bairAonI parasparanI vAtacItane 'patthara vizeSarUpe najare caDe che. yAtrAnA raste prathama TUMka sudhI dhana- AdhAre jANyuM ke temaNe te A yAtrAmAM sajoDe brahmacaryanI pratijJA jaMgala na kahI zakAya. jema jema upara 'jaIe tema tema pavananA lIdhI che. tyAre mane mArI miyA dhAraNa viSe pazcAttApa thayo ane susavATA vadhatA jAya che. rAjagRhanA parvata giranArathI vadhAre gahana alpa paricaya chatAM mitra banI gayela e bhAI viSe mAre Adara jaMgalavALA che, paNa. havAnuM nAma nahIM. paraMtu zikharajInI chaTA te - bahu ja vadhI gaye. e sauthI nirALI che. mArA pagadaMDI sivAya bhAgye ja kazuM sUkuM ke ApaNe yAtrA karavA te nIkaLIe chIe dharma kamAvA, paNa badhA dhovAI gayela najare paDe che. pagadaMDIthI AsapAsa paga mUkavAthI ja pAse e kamANI jenuM bhAthuM hotuM nathI ene anubhava pAvApurImAM kayAM nAkayAM jaI paDIe ene aMdAja ja na AvI zake. evuM gahana thayo. je mANasane pitAnA ghare kazI ja uNapa nathI ane je pite jaMgala te parvata upara che. emAM paNa giranAra jevA pavananA sUsavA- paNa pacAsa se mANasane pitAne ghare AvyA hoya te AdarathI TAne anubhava thato nathI. paramazAMtinA sthAne-ekAkI zAMtinA sthAne satkArI zake che. e mANasa paNa jyAre samUhamAM bhaLe che. tyAre A parvata upara che. tenI adhikAMza Trako ekAda nAnI derI sivAya sAmUhika manovRttine zikAra banI jAya che ane vaiyakitaka ziSTatAnI kalAne avakAza ja na Ape evI te sAMkaDI che. maryAdA sAcavI zakato nathI. pAvApurI jeTale dUra evanAra mANasa jatAM AvatAM ane parvata uparanA paribhramaNanA maLIne aDhAra kAMI kaMgAla nathI hoto, chatAM jyAre meM cA-nAstA vakhate gurjarAtI, mAchala thAya che. temAM kuMthunAthanI TUMkamAM dharmazALA vagerenI sagavaDa bhAIo ane mAravADI bhAIonI paDApaDI jaI tyAre lAgyuM ke A karI che. badhI derIomAM caraNacihana ja che, mUrti kyAMI nathI. eTale kaMgAla dhanika che. pAvApurInA A meLAmAM chevaTanA divase kaMgAlabhejana . kharI rIte zvetAmbara-digambarane laDavApaNuM na hovuM joIe. chatAM karAvavAmAM Ave che tethI kaMgAlenI sArI saMkhyA bhegI thAya che. mAlIkIhakane jhagaDe te pa ja hatA. pariNAme parvata uparanI 'jalamaMdira tarapha jatA Akhe raste e kaMgAlonI katAra vyavasthitarUpe lagabhaga badhI derIo duravasthAmAM che. bhagavAna pArzvanAthanI TUMkanuM goThavAI gaI hatI. ane bhIkha mAgavAmAM paDApaDI meMjoI nahIM. maMdira meTuM ane suMdara che. ekalI aTulI UMcI TekarI upara Avela paNa A dhanikanI cA-nAstAnI paDApaDI tyAre joI tyAre e kaMgA che ane sAdhakane mATe ekAMta dhyAna mATe upayukata sthAna banI zake lone badale A dhanikomAM ja kaMgAlavRttinA darzana thayA. svayaMsevake evuM che. paNuM upAsakonI bedarakArIne kAraNe raMgaregAna ke marAmata vyavasthita goThavAIne saune besI javA vinaMtI karatA paNa temanuM ke varSothI thaI nathI. eTale te zrIhIna banI gayuM che. madhuvanamAM lAkhanA sAMbhaLatuM nahIM ane sau e ja kAziSa karatA ke cAnA raMgADA pAse kharce suMdara maMdira baMdhAvanAre zrI pArzvanAtha TUMkanA maMdirane te jaIne ja cA meLavI levI. ApaNI dhIraja, ApaNI ziSTatAM ane jIrNoddhAra karAvavA ja joIe. jaina ja nahIM paNa aneka ajaine paNa ApaNI tapasyAvRtti jo samUhamAM na sacavAI zakAtI hoya to e e TUMkanI yAtrA kare che te tyAM dIvAlo upara karelA nAmanA citrAmaNo dhIraja, e ziSTatA ane e tapasyA dekhAva pUratAM che, aMdarathI UgyAM uparathI jaNAyuM. atyaMta parizramapUrvaka yAtrI e TUMka upara Ave nathI ema ja samajavuM joIe. ' tyAre tene e maMdiranI bhavyatA ane ramaNIyatAnuM AkarSaNa maLe te . keTalAka bhAI bahenoe dIvALInI AkhI rAta jAgaraNa karyuM. te manamAM prasanna thaI jAya. paNa tene badale jIrNazIrNa avasthAmAM ane svAdhyAya karyo ane sAMbhaLavA pramANe keTalAka bhAIoe jugAra maMdiranA darzana thAya te bhaktine atireka ja na hoya to yAtrI Eii ramIne rAta pUrI karI. je jugAravALI vAta sAcI hoya te temane nirAza ja thAya. mATe A jUnI kahevata yAda ApavI ucita mAnuM chuM:- ' zikharajInI badhI TUMkamAM caraNacihana ja che. ane te . di. anya kSetre kRtaM pApaM tIrthakSetre vinati ne ekasarakhA ja mAnya che. vaLI tenI pUjAmAM paNa AMgI vagere tIrthakSetre kRtaM pApaM vajralepo bhaviSyati // AbhUSaNono prazna nathI eTale zikharajInI derIone jIrNoddhAra bane * pAvApurInA jalamaMdiramAM bhagavAnanA nirvANu samaye lADu caDAva- saMpradAyanA bhakta maLI kare te ektAnA pratIkarUpe e tIrtha dIpI vAmAM Ave che. e prathA koNe kayAre zarU karI haze te jANavAmAM ' nIkaLe ema che ane ajainene paNa AkarSaka banI zake tema che, rAjagRhamAM to pratyeka parvatamAM yAtrIo mATe pIvAnA pANInI che e meM joyuM. lADu caDAvavAnI paNa belI belavAmAM Ave che. e belAI gayA pachI je paDApaDI thaI ethI AkhA vAtAvaraNamAM je sagavaDa karavAmAM AvI che. paraMtu zikharajI uparanI 26 karatA vadhAre pAchalI rAtanI zAMti hatI ane aMtarmukhatA lekamAM dekhAtI hatI te TUMkamAM mAtra beeka sthaLoe pIvAnA pANInI vyavasthA che e jarA lupta thaI gaI ane pAchI lekinI bahitti tenA nagnarUpamAM prakaTa khaTake tevuM che. lagabhaga bAra kalAka satata cAlanArane jagyAe jagyAe visAmAnI ane pANI vagerenI thaMDI sagavaDa maLe te yAtrIonI thaI. have te relave ke. pesTaophisanI bArIe kayU karavAnuM sarakAre ne prasannatA barAbara TakI zake, anyathA jarA vasamuM paDI jAya tevuM che. , , zIkhavyuM che ane evI kayU ApaNe AvA dharmasthAnamAM Ave -prasaMge . sAmAnya rIte zikharajInI yAtrA leke game tema karIne eka ja divasamAM svataH karatA zIkhavuM joIe. emAM ja ApaNI zobhA che.. . pUrI karavA prayatna kare che. te eTalA mATe ke pahADa upara kayAMya * pAvApurIthI ame badhA zikharajI gayA. zikharajInI taLeTImAM rAtavAsAnI pUratI sagavaDa karavAmAM AvI nathI. je evI sagavaDa madhuvanamAM bhavya jinAlaye ane dharmazALAo che. sAMpradAyikatAMnI hoDa karavAmAM Ave te yAtrALuo yAtrAne samaya* saralatAthI laMbAvI zake . jevI hoya te ahiM dekhAya che. terApathI ane bIsapathI e bane ane yAtrAne AnaMda paNa mANI zake. dalasukha mAlavaNiyA " Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . Avazyaka che. ane sadeza have paristhitinuM mULa kAraNa e tA. 1-12-51 - prabuddha jaina AcArya narendradevanuM zikSaNaviSayaka pravacana ( muMbaI khAte tA. 23 thI tA. 26 okaTobara sudhI maLela akhila hiMda zaikSaNika pariSadamAM AcArya narendra pramukhasthAnethI Apela vyAkhyAnAne che nIce anuvAda ApavAmAM Ave che taMtrI) . ' '' . : : - simelananA pramukha banAvavA mATe saMmelananA saMcAlakone bhAre AdarzonI ApaNane kiMmata nathI. sevA ane svArtha tyAganI bhAvanAne karI mAnI AcAryuM narendradeve AgaLa belatAM jaNAvyuM ke- ', , te ApaNe dezavaTa dIdhuM che. ApaNI paristhiti kharekhara viSama banI e vicAratAM khUba duHkha thAya che ke ApaNe hamaNAM ja meLavelI gaI che. svArthodhatA lAMbe gALe vinAza ja netare che. je bhayavyAkuLatAe | svataMtratAe janatAmAM nathI utsAha reDa ke nathI rASTranI sarjanAtmaka . ApaNI AsapAsa bharaDe lIdhe che temAMthI sArAe rASTrane mukta karyo zakitao 'khilavavAne avakAza Ape. ApaNA bhAvine ghaDanAra banAvavA mATe utkRSTa koTinI buddhi ane hiMmata batAvavAnI ApaNane vizvanA pravAhonI madadathI ane sukhada sagAnA sugathI ApaNane jarUra che. bhAratIya janatAnI AzAo saphaLa karavA ane vartamAna "svAtaMtratA maLI che, paraMtu A svataMtratAe ApaNuM sAmAjika jarUriyAtane pahoMcI vaLavA jIvananA pAyAnI vicAraNamAM, satvarI aNuM ane tenI sAthe saMkaLAyelI keTalIka navI javAbadArInuM bhAna pheraphAra thavA joIe. koI uttama pratika najara samakSa rAkhIne samagra ApaNane karAvyuM nathI. ApaNI paristhitinA parivartane ApaNAmAM rASTrane yogya jJAna ApI tenuM punarnimANa karavuM atyaMta Avazyaka che. 'kAI sUcaka pheraphAro karyA nathI. ApaNAmAM dhyeya paratvenI koI gaMbhI- hiMdanI AvI zocanIya paristhitinuM mULa kAraNa e che ke, jIvanane ratA nathI ke kAryapaddhatinI ke. sUjha nathI. dezanI bhautika ane saMdeza zuM hovo joIe athavA jIvananI sArthakatA zemAM che. tenI sAMskArika pragati mATe jemAM lAkho prajAjanAM bhAga laI zake evA ApaNane sUjha nathI. tethI sahajapaNe ApaNe gothAM khAIe chIe, rASTravyApI AMdolanane badale ApaNe tarapha rAjakIya ane sAmAjika muMjhAIe chIe. ApaNA prayAso kaDhaMgA ane nirdetuka banatA jAya che prazno paratve udAsInatA, vyarthatA ane nirAzAnI ja vRtti joie. che. ApaNe jenI siddhi IcchatA hoIe evA Adarze tenA sAcA chIe. ane sauthI moTuM aniSTa te e che ke dezanA AdhyAtmika ha, svarUpamAM jotAM thaIzuM te vartamAna aMdhAdhUMdhI ApameLe dUra thaI jaze. svarUpamAM - baLanI unnati thavAne badale prajAnI naitika avanati ja thatI jAya A samagrapaNe vicAra karatAM keLavaNInI mUlyavattAnuM. ApaNane savizeSa bhAna samagapaNa ki che. sAMskArika ane Arthika rIte je deza pachAta che tene te samagra te ya thAya che. ApaNI pravRttinI judA judA kSetranI netAgIrI mAtra keLavaNInI rASTranA asAdhAraNa prayatna ja UMce lAvI "zake. gulAmanI mAphaka - saMsthAo ja ApI zake ema che. mATe ja yunivarsiTI e ApaNI ApaNe paNa haMmezA ApaNuM uddhArake tarapha je mITa mAMDatA AvyA vicAraNAnuM kendra banI zake che ane rASTranI anivArya jarUriyAta chIe temaja amUlya khajAnAo meLavavA sahelA ane sastA mArge S e ja pUrI pADI zake che. Aje rASTravyApI keLavaNInI jarUra vadhAre hoya che A zadhavA yugothI TevAyelA chIe. jyAre prAcIna prakAza osaravA lAge ke che ne vadhAre samajAtI gaI che ane tethI keLavaNImAM koI paNa prakAre ane samagra deza para aMdhakAra prasaravA lAge tyAre koI paNa jAtanI na hInatA ke zithilatA na AvavI joIe e sarvasaMmata banyuM che. jyAre ho .. mahenata vinA lAkhe mANase para IzvarI AzIrvAda Utare ane temane ' greTa briTana yudhdhamAM sapaDAyeluM hatuM tyAre e vakhate paNa keLavaNInA vikAsa mukita maLe evA kImiyAnI zedhamAM ApaNe paDyAM. sAmAnya mANasane, * 5 mATe rAjyanA maMDaLamAMthI chUTe hAthe nANuM kharcAtAM hatAM, paNa kamanasIbe kaca lAvavAne badale ApaNe janasamAjane makata karI zake evI ApaNA ane rAjya banene dezanI keLavaNInA mUlyanI sAcI.nI " gaNIgAMThI viziSTa vyakitao ja sarajI. jJAna ane kartavyanI philasuphI vaLa kadara nathI. ApaNI yunivarsiTIomAM paNa svataMtratAnI havA pahoMcI hatI : pakSAbhUmimAM sarI gaI ane mAtra bhakti ane saMpUrNa AtmasamarpaNa ra nathI lAgatI, jANe dezamAM kazuM ja navIna na banyuM hoya tema haju paNa ja jIvananuM prAthamika hita sAdhavA mATe Avazyaka manAyAM. sastA 1 paNa jUnAM cIlA para ja badhuM cAlyuM jAya che. vaLI dezamAM paNa upAyoe ApaNane bhramamAM nAkhyA ane sArAeM dezanI zakita kuMThita ja jyAre jyAre nANAMkIya taMgI UbhI thAya che tyAre dezanI keLavaNI ja A banI gaI. AvA vAtAvaraNamAM buddhipUrvakanA game teTalA mahAna prayAse , sauthI pahele tene bega bane che. hiMdI sarakAra tenA mahesulane mAtra To paNa niSphaLa nIvaDe ema hatuM. temaja samasta vizvanAM saMcAlana pratye doDha Tako ja keLavaNI pAchaLa kharce che. mAtra traNa yunivarsiTIne paisA A durlakSa sevavAnI vRtti sarvasAmAnyapaNe jAgRta thatI jatI hatI. jarDa 1. pUrA pADavA pUratI ja javAbadArI pitAnAM para le che ane keLavaNInI tAnuM meju samasta janatA para pharI vaLyuM hatuM. jIvana vadhune vadhu A sarva kakSAnA bAkInAM sarva ghAraNonAM kharcane bhAra prAntIya sarakAre zithila banatuM jatuM hatuM ane rAjakIya ane sAmAjika jIvanamAM para nAkhe che. prAntanI sarakAro pratyenI pharajanI dRSTie paNa te saMpUrNa eTa ja AvI hatI. tethI rAjakIya svataMtratA ApaNAmAM ochAmAM ochuM anusnAtaka varganA abhyAsa ane saMzodhanakAryane navuM cetana pUravAne asamartha nIvaDI emAM mane kazuM Azcarya thatuM : - lagate sadhaLA kharca te hiMdI sarakAre bhagavo ja joIe. ane pitAnI nathI. are, gAMdhIjInuM sarvotkRSTa AtmasamarpaNa paNuM A jaDatAne bhedI . ' mahesulanI AvakamAM kaMIka sAro evo bhAga keLavaNInA lAbhArthe zakayuM nahi. AvA mahAna mANasanI netAgIrI sAMpaDavI. e ApaNo kharaco joIe.' sAMskRtika ane sAmAjIka daSTie keLavaNInI guNavattAne vicAra ke te mATe kaI ochA sadabhAgyanI vAta nathI, paNa ApaNI Teva mujaba prayAsa che te che. ane A za8 upagitAnI chie ja te nI temanA mRtyu pachI paNa temane devamAM khapAvyAM ane maMdiramAMnI dAmanA vicAra karIe te paNa ApaNe kabula karavuM joIe ke keLavaNI ane A , pUjya mUtiomAM temane mAnabharyuM sthAna ApIne ja ApaNe sa te temAM khAsa karIne yunivarsiTInI keLavaNI pratye bedarakArI calAvI rahI mAnce, ApaNe zaramAvuM joIe ke temaNe zIkhavelA umadA siMddhAMte levAya maMti, sarakAra lokalyAdhyakSI taMtra nirmANa karavA mATe banato ja ApaNe visAre pADyA ane emanA naitika ane AdhyAtmika baLanuM pota to savAre have ke che paraMta A heta siMdhdha karavA aMge jANa amUlya dhana paNa naitika adhaHpatanamAMthI ApaNane bacAvavA. asamartha chAtI sA%i pAda pravanine satata vira rAdhAne e nIvaDyuM. sArAe dezanuM jIvana Aje' nItibhraSTatA, vaparanI bhAvanA rUrI che tenI ciTi athe samaraketAtI gAzavA. eNI karI ane aMdhAdhUMdhIthI jherI baneluM che. jIvananA dareka kSetramAM sattAnI 2 mI saMjAnA nekarI mATe meTI saMkhyAmAM zikSaka tabIbe, enjinIyara, vaijJAnika lAlasA ja mukhya prerakabaLa banI rahI che. A zreSThatAmAyA sarasvatInuM ane bIjA zikSita mANunI sevAonI jarUra paDaze. paraMtu Ane karI dhAma paNa mukata nathI. ApaNe vadhAre ne vadhAre sthAyI, e kucita mATe anivArya bane che yunivarsiTI keLavaNIne satata vikAsa, vaijJAnika, " mAnasanA ane pitAnI kAmane badale pitAnI jAtane ja vicAra karatA ane zAstrIya abhyAsa mATe vadhu sagavaDe ane vaijJAnika saMzodhanane kAra thaI gayA chIe. ApaNuM umadA ta nAza pAmyA che. sAmAjika vikAsa- jyAM sudhI dezano kalyANa arthe judA judA kSetramAM kArya tu , . thI calAvI che na paNa naitika adhaHpatanamAMthI ApaNane sthAmika baLanuM chesarakAra lokakalyANalakSI tara nimAM Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kija mAM laIme che ane A kAryuM che. vaLavA na prabuddha jaina tA. 1-12-51 karanAra suzikSita ane zakitazALI mANasanuM moTuM jutha ApaNe UbhuM saMdha taraphathI apAtI vaidyakIya rAhata nahi karIe tyAM sudhI prajAhita mATenI ApaNI badhI yojanAo - muMbaI temaja muMbainAM parAMomAM vasatA koI paNa jaina bhAI! ane vicAraNA kAryamAM pariNamavAne badale niSphaLa banavA saMbhava . 1. ke bahenane davA, ijekazana ke DAkaTarI madadanI jarUra hoya tene muMbaI rahe che. dezanI A ati agatyanI jarUriyAta pUrI pADavA kaI paNa ka : jaina yuvaka saMdha taraphathI madada ApavAmAM AvazeA prakAranI jAherAta samartha hoya te yunivarsiTI ane audyogika keLavaNInI saMsthAo ja che. - keLavaNInuM eka bIjuM paNa aMga che je ApaNA dhyAna upara . avAranavAra prabuddha jainamAM pragaTa karavAmAM Ave che tenA pariNAme Aja sudhI koI kaI chuTI chavAI vyakita madada levA AvatI hatI ' jahidathI AvatuM nathI, chatAM khUba agatyanuM che. anika yugamAM ane tene sAdhAraNa rIte rUA. 25 sudhI ane. asAdhAraNa sagImAM keLavaNI pAchaLa sAmAjika udeza hovA joIe. keLavaNInA vyApaka ane pragatizIla dhyeyane dhyAnamAM laine te viSenA sadIo jUnA mithyA tethI 5NuM vadhAre rakamanI madada ApavAmAM AvatI hatI. Ane lagatuM - saMdha pAse eka phaMDa hatuM, ane tene A mATe upayoga karavAmAM khyAlane dUra karavA joIe. Aje ApaNe satata parivartanazIla evA * AvatA hatA. yugamAM jIvIe chIe. samAjanA mULabhUta sidhdhAMta palaTAtA jAya che. ane prAcIna rUDhigata mAnyatAoe tIvra vivAnuM svarUpa dhAraNa karyuM - : a A rIte madada ApatAM ApatAM eka bAjue upara jaNAvela che. banne pakSAnA maMtavyanI jaDa bahu UMDI che ane vividha praSTiphaDa lagabhaga khalAsa thavA AvyuM che ane bIjI bAjue AvI - biMduo vacce samanvaya UbhuM thavAnI saMbhAvanA bhAgye ja kahI zakAya madada mAMganArAonI saMkhyA have vadhatI cAlI che. A uparAMta pahelAM tema che. Ama, ApaNA jIvana ane vartanane doranAra mULabhUta sidhdhAM. rasAra mAsa zi. be pAMca davAo ke jarUrI Inajekazane apAvatAM rU. 25 thI vadhAre tenI ekavAkayatA bhUtakALamAM hatI tevI atyAre nathI rahI. jJAnanI kharca thatA na hatA. have ATalI rakama bhAgye ja pUratI thAya che. sImAo vistaratI jAya che. vijJAnanI zAkhAprazAkhAo phUTatI jAya ? hatI , 'vaLI kSaya jevI lAMbI mudatanI bImArI vadhAre meTI Arthika, madadanI che ane jo A hakIktane dhyAnamAM laIe to samajAya che ke keLa ya ha apekSA rAkhe che. keTalAMka ijekazane paNa bahu moMghA Ave che. dardI vaNI e satata vikAsanI prakriyA banatI rahI che ane sAthe kAlAnusAra hospITalamAM hoya te tenI bIjI paNa ghaNI jarUriyAta UbhI thAya ApaNI vicAraNAne sudhAravAnuM paNa atyaMta Avazyaka banyuM che. che. che. AvI vividha prakAranI mAMgaNIo ane jarUriyAtane pahoMcI dezanA yauvanane jIvanane mATe egya banAvavuM e keLavaNIne dharma che. vaLavA mATe sArA phaMDanI jarUra rahe che. paraMtu A satata parivartanazIla paristhitimAM yuvAnanI keLavaNInA ahiM e jaNAvavuM jarUrI che ke AvI vaidyakIya madada ApatAM AdhAra jIvananA koI sthira thaI gayelA siddhAMta para rAkhI zakAya pahelAM te saMbaMdhamAM pUrI khAtrI karavAmAM Ave che. javAbadAra , tema che nahi. vizvanA palaTAtA pravAhonI sAthe meLa meLavavA keLavaNIe DokaTaranA patra sivAya Ijekazane ke davA ApavAmAM AvatAM nathI. pragatizIla banavuM joIe. adyatana samAjanI AzAo ane jarUri bIjI bAjue e paNa dhyAnamAM levAnI jarUra che ke je vargane yAta para teNe lakSa ApavuM joIe ane bAkInI duniyAnA cegaThAne ke lakSamAM rAkhIne potAnA viziSTa praznonuM teNe yogya avagAhana karavuM A prakAranI rAhata pahoMcADavAnI che te varga Arthika dRSTie ghasAto joIe. jIvananA je mUlya Adhunika pragatizIla jagatane anurUpa jAya che ane te vargamAMnA keIne tyAM mAMdagI Ave che tyAre jANe hoya tene apanAvavA joIe ane vidyAthIomAM temane pracAra karo ke eka asAdhAraNa Aphata AvI hoya ema te muMjhAya che ane te joie. Adhunika jIvana paranI vijJAnanI sattAne svIkAravI joIe, Aphatane Arthika sAmane tene akaLAvI nAMkhe che. A vakhate tene kAraNake jIvananA ghaNA praznone ukelavAmAM vijJAna kiMmatI bhaddeda kare ApaNe je kAMI madada karI zakIe te meTA AzIrvAdarUpa nIvaDe che. che. sAthe sAthe vijJAna koI duSTa-halakI koTinA- sAnuM sAdhana na uparanI hakIkate lakSamAM laIne jenAthI je kAMI bane te rakama bane paNa sAmAjika koyanuM ja sAdhana bane e bAbatanI saMbhALa rAkhavI joIe. vijJAnanuM sAcuM kArya A ja che, paNa kamanasIbe badhA ja - mekalIne A amArI vaidyakIya rAhata pravRttine cAlu rAkhavAmAM madadarUpa vaijJAnikone sAmAjika javAbadArInuM tIvra bhAna hotuM nathI, eTaluM ja thavA vinaMti che. amArI vaidhakIya rAhata samiti nIcenA sabhyonI - nahi paNa teonI za kayA hetu mATe vaparAya che enI tapAsa paNa banelI che. - - karyA vinA sattAdhIzenA hAthamAM teo potAnI zedha dharI de che. jJAna zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA e sAdhAraNa rIte kalyANakArI zakti che paNa je te zAMti ane , jasumatIbahena manubhAI kApaDiyA sAmAjika koya mATe na vaparAtAM vigraha ane vinAzane mATe ja vaparAya che. ramaNikalAla maNilAla zAha " ' te e ja jJAna jokhamI-bhayAnaka zakita banI jAya che. - , ratIlAla cImanalAla kekArI-maMtrI mULa aMgrejI: AcArya narendradeva , anuvAdaka: ku. tArAbahena zAha A samitimAMnA koI paNa sabhyane maLavAthI jene jarUra hoya na zIvaNe nahi paNa gRhavijJAna - tene vaidyakIya rAhata maLI zake che. A pravRttine Arthika sIMcana - prabudhdha jainanA tA. 1-11-51 nA aMkamAM pragaTa thayelI zrI karavA IcchanAre zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, 45-47, dhanajI sTrITa, muMbaI ane mAMgaroLa jaina sabhA hIraka mahotsava" uparanI noMdhanA muMbai, 3. e saranAme nANAM mokalI ApavA vinaMti che. anta bhAgamAM zIvaNane pAyAnA udyoga tarIke svIkArIne e upara maMtrIo, muMbaI jena yuvaka saMgha abhyAsakramanI yojanA karavAnI sUcanA karavAmAM AvI hatI. A ' viSayanA eka jANakAra mitra sAthe carcA karatAM mane mAluma paDe che ke : ' 1. pravAsa varNana pAyAnA udyoga tarIke svIkAravA mATe zIvaNu pramANamAM bahu. nAne - zrI. tArAcaMdabhAI pravAsamAM hoI A vakhate kaMI lakhI zakayA ughoga che. Ane badale gRhavijJAnane pAyAnA udyoga tarIke svIkAravAmAM Ave ane zIvaNane temAM samAveza karavAmAM Ave te vadhAre yogya che. tevA e zIvaNane temAM samAveza karavAmAM Ave te vadhAre che ke nathI eTale bAkIne hapto AvatA aMkamAM pragaTa karavAmAM Avaze. taMtrI * zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI TrasTa, muMbai, 3, , A mudraNasthAna zrI mahAvIra prInTIMga varkasa, 45-47, dhanaMjI sTrITa, muMbaI 3, ' - apUrNa - " paramAnaMda. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa : 13 eka : 16 ] zrI mubai jaina yuvaka saMghanu:pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina taMtrI : paramAnada kuMvarajI kApaDiyA tu khai 15 DIsembara 1951 zanIvAra madhyapUrvamAM mukti AMdolana (gatAMkathI cAlu) pahelA vizvayudhdhe Araba prajAne zuM ATAmana sAmrAjayamAMthI mukita apAvI, jayAre khIjA vizvayuddhe yuropiyana sAmrAjayanA pAyA halamalAvI nAkhyAM, jAkAta thI jerUsalema sudhI vistarelA briTIza, Daca ane phreMca sAmrAjayAnI durrayatAnI ( Invincibility ).pokaLatA prathama vAra spaSTa thai. madhyapUrva mAM yurApanA rAjakAraNanA pratyAdhAta paDatA hatA. 1940mAM AMsanA jamanIe vijaLIka gatie parAjaya karyAM. ane phreMca sAmrAjayavAdIoe tvarita gatithI nAnI-kaDhI paherI lIdhI. ane madhyapUnanA paratatra rAjayAe koi zunanI rAha joyA sivAya mukti laData vegapUrvaka Ara'bhI dIdhI, 20. na. mI. 42660 che. ijIpta ane IrAnanI laDatanA paDadhAM pazcima eziyA ane utta AphrikAmAM paDayA che. siriyA ane lemene namAMthI paradezI lazkare e vidAya lIdhI. ane 1946mAM ja TrAMsone svataMtra rAjaya tarIke astitvamAM AvyuM. 1948mAM pelesTAinanA bhAgalA paDayA ane yahudI -rAjaya ijharAIlanA janma thayeA. irAna ane ijIptane salAmatisamiti samakSa paradezI lazkarA dUra karavA phariyAda karavI paDI. 1951mAM IjIpta, IrAka ane TrAMsajoDanamAM briTiza lazkarIdaLA hatA, paNe A lazkarI mathA saMdhi-karAronA pariNAme rAkhavAmAM AvyA hatA. 1951nI madhyapUrvanI azAMti e AvA asamAna rAjakIya ane Arthika sadhi-karAra rada: karavA mATenI che. ArakhAnI niMbaLatAne kAraNe pazcimanA rAjayAne je aceAgya chUTachATA madhyapUrvamAM maMLI che te chUTacchATA have nahi maLI zake ema prathama kharAne ane hamaNAM icchate spaSTa karI dIdhu irAnanA telanA praza irAna duniyAnA telanA utpAdananA 5% jeTaluM dara varSe telanu utpAdana kare che. dara varSe 3 karoDa mITarIka Tana telanuM utpAdana karatA irAnamAM jagatanu meTAmAM mADhu tela zudhdhi karavAnuM mAmAdAna khAte kArakhAnu che. Ama chatAM lagabhaga savA cha lAkha corasamAilanA vistAramAM vasatI dharAnanI eka karoDa ane esI lAkhanI prajA kagAliyatanuM jIvana jIve che.. zarUAta siriyAe karI. 1944nA sapTembaranI 16mI tArIkhe sIriyana prajAsattAkanI sthApanA thaI ane siriyAnI prajAe AMsanI nAjhIvAdI vizI sarakArane koi paNa rIte svIkAravAnI nA pADI. A aitihAsika bhUmikA i. sa. 1908mAM dakSiNa IzananA masjIda e sulemAnanI dura karavA briTanane taka maLI, amerikAne navA vistAramAM pravezavAnI taka maLI, Ama sAthI rAjayAe siriyo tathA lekhetAnane phrenca *sarImAMthI mukata* thavA saMhAya karIH vastu sAthI rAjayAne anukuLa hatI, pazcima eziyAmAMthI phreMca * prabhutvabhUminu sazodhana karatAM eTalu badhu tela maLI Avyu ke IMgleMDanA udyogapatione i. sa. 1909 mAM eglA parziyana oNIla kAM, zarU karavAnuM sAhasa yogya lAgyuM. A kaMpanInA pa6% zera briTananI paradezakacerI pAse che.jyAre 22% zera barmI oIla ka patIne hastaka che. irAnanAM telane A rIte vepAra karavAnA paTTo kaMpanIne I. sa. 1993 sudhI ApavAmAM AvyA hatA. kaMpanIe potAnu kAma vistAravA mAMDayu ane AbAdAnamAM dara varSe aDhI karoDa Tana tela zuddha kare evuM mATe kArakhAnuM sthApyuM. IrAnanA zAha rIjhAzAha pahelavIe i; sa. 1933 mAM sAthI rAjayae madhyapUrva nI lazkarI agatyatA samajI, irAna ane IjIptamAM sattA jamAvI dIdhI: uttara irAna raziyAe kabaje karyu ane dakSiNa IrAna greTonanI lazakarI satA nIce. Avyu. ijIptamAM te samayanA pradhAnama Lane vIkherI nAMkhI briTane mazinagamAnA jore nAsa pAzAne satA para besADayA.. kaMpanInA paTTo rada karyo, paNa e saramukhatyArane briTane thoDI vyakitagata vidhinI vimitratA che ke je nahAsa pAzA 1941mAM briTananI madadathI sattA para AvyA e ja nahAsa pAzA 1951mAM briTana vire dhI jehAdanA AgevAna banyA. lAlaca ApI mAMDavALa karI lIdhI. 1950nA juna mAsamAM IrAnanA vaDA pradhAna janarala alI rajhamArAe briTana sAthe nyAyI karAra karavA mAMgaNI karI, paNa rajhamArA amerikana hitAno AtiyA hatA. AyI amerikAnI marajI virUdhdha AgaLa javAnI hiMmata karavAnI tenAmAM zakti na hatI; teNe irAnamAM lazkarI rAjya sthApyuM. sava jamanI ane japAnanA parAjaya bAda Araba rAjayae sAthI svatantratA meLavavA hAma bhIDI, briTananI madadathI siriyA ane lekhanAna paradezI lazkarInI gulAmImAMthI mukta thayA; 1946nA Agala mAsamAM prakAranuM vANI-sabhAvAta trya' rada karavAmAM AvyuM. Akhare 1951nA mArcanI 7mI tArIkhe zrIdAyanI-islAma (islAmane zahAdata) nA eka sabhye janarala rajImArAnuM khUna karyuM ane barAbara eka ayAyiA bAda 1951nI mArcanI 15 mI tArIkhe irAnanI pArlAmenTa bhejalIse' sarvAnumate irAnanA teTaluM rASTrIyakaraNa karyuM. e aitahAsika dina majalIsamAM bhANuM karatA IrAnanA eka AgevAna Da. husena makkIe jaNAvyuM ke "ApaNA rASTranA baMdhAraNIya itihAsamAM A sauthI 'ujajavaeNLa dina che kemake chellA pacAsa varSa thI e'gjha IrAnIyana oila kapanInI je 'sAMkaLamAM IrAna khaMdIvAna banyuM hatuM te sAMkaLane irAnanI prajAnA sapUrNa TekAthI irAnanI majalise ha Mmeza mATe teDI nAMkhI che." - zA mATe karoDo pauMDanI beThI Avaka irAnanI sarakAre javA dIdhI ? zA mATe briTana sAthenA sadhi karArone IrAnanI sarakAre mAtra kAgaLanA Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 prabuddha . jaina ' tA. 15-12-51 'LL ::.1 8, kara- rerAnA kiMmata tevI paristhiti sAthenA para kAma rAniyana erinanuM a : - kare che. 'rAnIyana briTiza menejara na rahe paNa viTAdAna khAte mAtra eka ja cItharA karI dIdhA ? IrAnanI kaMgAliyata viSe ApaNe pahelA lekhamAM . briTane IrAnanA telanA rASTrIyakarAgunA sidhdhAMtane svIkAra amerikana elacInA zabdomAM jANyuM, have hakIkata joIe. * karyo te paNa IrAne A kasa darakhAstane avIkAra karyo. IrAne - rASTrIyakaraNa zA mATe ? joyuM ke irAnanI prajAne rASTrIyakaraNane khare lAbha nahi maLe; eMgle IrAniyana kaMpanI irAnanA arthataMtramAM sauthI vadhu zakita - tela udyoganI vyavasthA mATe IrAniyanane tAlIma nahi maLe, vecANanA zALI saMsthA hatI. te 85kaeN00 kAmadArone cha ApatI; samagra IjAre laI briTana irAnanA Arthika jIvana para kAyamanI nAgacUDa IrAnanA AyAta ane nikAsanA vepAra karatAM IrAniyana kaMpanIne na rAkhI zakaze. IrAnane paradeza sAthene me vyApAra briTana dvArA ja vepAra vadhu hato, jyAre gayA mArcamAM IrAne telanuM rASTrIyakaraNuM karyuM thaI zake tevI paristhiti ubhI thaze. ane telanA rASTrIyakaraNanI te tyAre eMgle irAniyana tela kaMpanIe irAnanI sarakArane karaverAnA " kiMmata mAnasika saMteSa pUratI ja raheze. para 4 karoDa pauDa ApavAnI nA pADI ane irAnanuM arthataMtra avyavasthita - ' , irAniyana darakhAsta thaI gayuM. IrAna kheMle IrAniyana oIla kaMpanInI. "royalTI" nA . ' ': AthI zrI. sTokasa tathA amerikana madhyastha zrI. everela , zvAse ja jIvatuM hatuM. * herimena samakSa De. musAdike sAmI traNa darakhAsta mUkI (1) IrAna ' ' briTanane jarUra hoya teTaluM ja tela Ape (2) eNle IrAniyana oIla kA, IrAnanA telanuM rASTrIyakaraNa thayA pachI sattA para AvelA kaMpanInI milakatanuM rASTrIyakaraNa thayuM te mATe vaLatara ApavA ( irAnanA vaDA pradhAna che. musAdike 15 okaTobara 1851 nA roja arasaparasa carcA-vicAraNA karavI (3) AbAdAna khAte mAtra eka ja salAmati samiti samakSa besatA jaNAvyuM ke IrAna duniyAnI telanI briTiza menejara na rahe paNa briTiza, IrAniyana ane kaI taTastha pedAzane gaNanApAtra bhAga pedA kare che. 'eMglo- IrAnIyana oIla rAjyanA nAgarikanuM baneluM eka menejiMga barDa vyavasthA kare. kaMpanInA nivedana anusAra irAne jagatane Aja sudhImAM sADA : briTane uparanI darakhAstane sApha asvIkAra karyo ane zrI. ekatrIsa karoDa Tana tela ApyuM che ane A pedAzamAMthI ekasa tumAkhIpUrvaka taherAna choDI gayA. briTane IrAnanI AsapAsa IrAnane Aja sudhImAM kula mAtra agiyAra karADa paDa maLyAM che. Arthika ghere ghAlya ane cAre bAjuthI IrAnane guMgaLAvavAno prayatna ' I. sa. 1948mAM IrAnanA telanA vepAra dvArA "ezle irAniyana karyo. e ahIM jaNAvavuM jarUrI che ke hindanA paradezamaMtrI zrI. javAharalAla : A . oIla kaMpanI'e cha karoDa ane dasa lAkha paDane cekhe naphe karele. neharUe IrAnanI telanA rASTrIyakaraNanI nItine spaSTa bhASAmAM Teko Ape, Eche. A naphAmAMthI IrAnane 1948 mAM mAtra nevuM lAkha paiDa maLelA, jyAre hate. pAkistAne IrAnanuM tela kharIdavAno prayatna karyo paNa IMgleMDanI briTiza sarakArane eMgle irAniyana oIla kaMpanI. paranA AvakaverA beMka opha IgleDe e mATe pAkistAnane paDa ApavAnI cokhkhI dvArA be karoDa ane esI lAkha paDa maLelA! e nA pADI. IrAne AbAdAna khAtenA pratyeka briTiza niSNAtane irAna : - " choDI javAnI AjJA karI. briTane virodha karyo ane irAnanI Aju " have zA mATe IrAne telanuM rASTrIyakaraNa karyuM e vize vadhu bAju lazkare tathA naukAdaLo ekaThA karavA mAMDyA. IrAne macaka na dalIla karavAnI ke hakIkta raju karavAnI jarUra rahetI nathI. - ' , ApI ane chevaTe amerikAnI vAstavadarzI salAhathI 1951 nA igleMDanA majura pakSanI sarakAre IrAnane A pagalAne vakhoDI ekabaranI 2 jI tArIkhe briTiza niSNAtoe AbAdAna choDayuM. ja kADhayuM. je eTalI ane merisana IgleMDanA polAdanA virATa kArakhAnA- A pagalA vize vivecana karatA curyorka TAimsa jaNAvyuM ke The : enuM rASTrIyakaraNa karatA hatA te ja samAjavAdI AgevAnone IrAnanA " British Decision to withdrow from the Abadan pigalAmAM aMdhAdhuMdhIne nimaMtraNa dekhAyuM. briTane kazuM ja na karavAnI Oil retinory may prove to be a major event of | nIti amalamAM mUkI. briTane e joyuM ke IrAnanI sarakArane karaverAnA four times" (AbAdAna khAtenA tela-zudhi karavAnA kArakhAnAP : 4 kareDa pauDa na maLe, ane temane lAgyuM ke telanA karaverA para nabhatI " mAMthI vidAya levAnA zraTananA nirNaya ApaNA yuganI eka mahata IrAnIyana sarakAre Akhare thAkI jaze ane De. musAdikanA pradhAna A : 5 . banAva gaNAya evI zakyatA che.) briTananI khUba dhamAla karyA pachInI che A pIchehaTha e briTananI navaLAI karatA madhyapUrvanI zASita prajAnI : maMDaLanuM patana thaze. paNa AmAnuM kAMI turata banyuM nahi ane 4. jAgRtinuM darzana karAve che. 'briTana ane IrAnanA saMbaMdhe vadhu ne vadhu bagavA mAMDayAM. irAne ' ' . salAmati samiti ane irAna , eMglo-IrAnIyana oila kaMpanInA amaladArone IrAnamAMthI vidAya - AbAdAnathI pIchekuca karI e ja divase briTane irAnane prazna karavA mAMDayAM. briTane AMtararASTrIya adAlatamAM arajI karI. IrAne salAmatisamiti samakSa laI javAno nirNaya karyo. irAne AMtararASTrIya jaNAvyuM ke A prazna be rASTro vacce nathI paNa eka sArvabhauma adAlatane je jaNAvyuM te ja salAmati samitine paNa jaNAvyuM. * rAjya ane te rAjyamAM vyApAra karatI eka khAnagI - paradezI kaMpanI che. masAdika salAmati samiti samakSa nivedana karavA amerikA gayA. che . vege che. AthI AMtararASTrIya adAlatane A praznamAM abhiprAya salAmatisamitie pitAne IrAnane prazna carcavAne adhikAra che ke ApavAne adhikAra nathI. Akhare briTane zrI. rIcArDa sTokasanI kema e nakkI karavA AMtararASTrIya adalAtanI salAha mAMgI hAla pUratA AgevAnI nIce eka pratinidhimaMDaLa IrAna kahyuM. briTana naphAmAMthI IrAnane prazna sabharAIe caDAvI dIdhe. briTana A nItithI atyaMta pi0% bhAga ApavAnI goLa goLa vAta karavA mAMDayuM. nAsIpAsa thayuM. Do. musAdika thaDA aThavADiyA sudhI voziMgTanamAM - - sToka darakhAsto . * rahayA ane amerikAnI madadathI kAMI taDajoDa karavA pramANika prayatna - karyA. briTane sTokasa darakhAstathI AgaLa javAnI nA pADI. zrI. Tekase lakhANa vATAghATa bAda nIcenI traNa darakhArate ' ' IrAnanI AkharI darakhAsta mUkI. (1) IrAnanA telanA vecyANa mATe briTanane saMpUrNa ijAre . Akhare . musAdike pitAnI AkharI darakhAstanI jAherAta huM " , "Apa (2) AbAdAna khAtenA tela-zuddhi karavAnA kArakhAnAne karI. pahelA irAne briTanane jarUra pUratuM ja tela ApavAnI taiyArI , vahIvaTa mAtra briTizare kare (3) telanA vecANano napho IMgleMDa ane batAvI hatI. A navI darakhAsta anusAra briTanane irAna dara varSe 'IrAna a-a vahecI le. eka karoDa Tana tela ApavA baMdhAze. IrAna sAthenI vartamAna maDAgAMTha ), . Fkan our ki levAne briTananA nirNayane pUba dhamAla mo nI . . ' * : Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA: 15-12- , * * * pUrve briTana dara varSe ezle irAniyana oIla kaMpanI dvArA traNa-kaDa karavI paDatI darabAra sAheba AjhAda mAnasa- laIne janmelA. temanA Tela tela meLavI zakatuM. A navI darakhAstathI briTana" trIjA bhAganuM . mATe A gulAmI-A khuzAmata-zakaya ja nahotI. temanuM mAthuM na tela meLavI zakaze. De. musAdike spaSTa bhASAmAM jaNAvyuM ke AbAdAna sarakArI adhiMkArIone name tema nahotuM. rAjavaibhavamAM ucharelA re khAtenA tela-zuddhi karavAnA kArakhAnAno vahIvaTa IrAna 'piteja karaze. chatAM temanuM jIvana mULathI sAduM ane ucca Adarzane vareluM eMglo irAniyane kaMpanInuM IrAne rASTrIyakaraNa karyuM te mATe, irAna hatuM. Ane lIdhe sarakAra sAthe temanI athaDAmaNa zarU thaI. rAjakoTamAM paNa kaMpanIne dasa kareDa pIMDanuM vaLatara Apaze. , . . . . muMbaInA gavarnaranA mAnamAM darabAra bharavAmAM Ave ane tyAM hAjara ' ', A darakhAsta para vicAra karavA have iMgleMDanuM majura pradhAne kAM rahevA temane pharamAvavAmAM AveluM. temaNe te darabAramAM hAjara rahevA maMDaLa rahayuM nathI. IMgleMDanI navI Ticarsa sarakAra paNa hisAbe che. sApha sApha, inakAra karyo. Ama serakAra sAthenI temanI athaDAmaNa cheka musAdikane uMthalAvI nAkhavA mAMge che ane jhanamAM. apad 'AI, vedhatA. jatI rahI. evAmAM 1921nI asahakAranI laData AvI ane tenI aMdhAdhudhI zaru thai che. lazkarapAlisa tathA sarakArI amaladAre. temaNe tathA temanA putra zrI bhakitabAe A laDatamAM jhaMpalAvyuM. A pagAra maLyA nathI. hajAro kAmadAre telanA udyoganI maDAgAMThane kAraNe pariNAme sarakAre temanI jAgIra japta karI. tyAMgavIra darabAra sAhebane che. - bekAra banyA che. irAne badRlA (Barter) dArA telanuM vecANa - mana AnuM kazuM mahattva nahotuM. gumAvelI jAgIra sAme temaNe kadi na karavAne AkharI upAya hAtha dharyo che. bIjI bAju, raziyAe chevaTa, : joyuM nahi ane tyArathI rASTranI AjhAdInI laDatamAM joDAyA teM sudhI mauna rAkhI hamaNAM ja irAnane Arthika sahAya karavAnuM sUcana . jIvananA anta sudhI rASTranI eka yA bIjA prakAranI pravRttimAM teo para - kyuM che. irAne amerikAne bAre karoDa Dolara dhIravA vinaMti karI che. - * satata joDAyalA ja rahyA. AjhAdInI laDatanA pratyeka tabakake temaNe | IrAnanA praznanuM samAdhAna nahi thAya tyAM suMdhI che. musAdikanA bairya ane kalAma za . 3 lAkha jelavAsa bhogavyuM hatuM. 1932nI laDatamAM ame nAsIka zakitanI kharI kasoTI thaze. . . . . . . .. . . . jelamAM, sAthe hoinetemanA nikaTa paricayamAM AvavAnuM baneluM che 1. aMpUrNa A vADIlAla DagalI 13 6-37 mAM maLelI haripurA ke gresanI svAgata samitinA teonI ' , ' bhala sadhAra " ' ', ' ' ' ' . pramukha hatA. gAMdhIjInA teo parama bhakta hatA. saradAra paTele temanA netA hatA. haripurA kogresa pachI teo gujarAta choDIne saurASTramAM uparanA lekhamAM gayA hatAmAM pAna 128 upara- heDIMgamAM AvyA ane saurASTranI koMgresa kamITInA pramukha thaye'. 1947mAM tathA a daranA bhAgamAM phelAdinA ' zabda Ave che. te kharI zabda AjhAMdI prApta thayA bAda temane DhasA ane rAya-sAMkaLInI jAgIro pAchI tathA aMdaranA bhAgamAM "lAdina' zabda Ave che te khare zabda "phelAhi" che te e pramANe sudhArIne vAMcavuM, " , " ' taMtrI suprata karavAmAM AvI, paNa te jAgIrano vahIvaTa pote hAthamAM na letAM - dezabhakata darabAra gopALadAsa eka smaraNAMjali temaNe potAnI prajAne soMpyo. ane pote te enuM e ja sAduM ane Adarza parAyaNa jIvana cAlu rAkhyuM ane pitAnI sarva zaktio ' darabAra gopALadAsanA avasAnathI saurASTra tema ja gujarAte eka prajAne caraNe teo dharatA rahyA. . +, +, , , ' ' ' 'ucca koTine lokasevaka gumAvela che. hiMdamAM paNa temanI koTinA nara- * . ' 'ratna bahu ja ochA che. temano janma 1888mAM gujarAtamAM Avela jevI rIte rAmane sItAvinA ApaNe ka9pI zakatA nathI tevI | vase pAsenA eka gAmaDAmAM thayo hato. 1911 mAM temanA bApadAdA. * A ja rIte darabAra sAhebanAM patnI bhaktibA sivAyanA darabAra sAhebane | ' taraphathI saurASTramAM Avela DhasA ane rAya-sAMkaLInI jAgIre temane ApaNe kalpI ja zakatA nathI. bhakitabAe darabAra sAhebane akhaMDa nI maLI hatI ane e kAraNe teo "darabAra" kahevAtA hatA. temanAM sAtha Apyo che ane aneka agavaDe ane AphatAmAM temanI paDakhe - aMgata paricayamAM AvavAnuM mane saddabhAgya prApta thayuM hatuM tene samakakSAnA sAthI mAphaka teo ubhA rahayAM che. A sahadharmAcAra: jo lIdhe Aje cittamAM keTalAMka smaraNe jAgRta thaI rahyAM che. temane meM AjanA kaLavAyelA yugamAM paNa bhAgye ja jovA jANavA maLe tema Aje jene surendranagara kahevAya che tyAM sauthI pahelAM 196ra/17 nI che. darabAra sAhebanA videhagamanathI kALe karIne koIka vAra nirmANa AsapAsamAM joyelA. zrI. gIjubhAI badhekA-jemanuM nAma AjanA" thAya evI A pavitra joDI khaMDita thaI che. A beMdha lakhatAM nUtana bALazikSaNa sAthe gADhapaNe joDAyeluM che -teo te vakhate vaDhavANu bhakitabAnI pavitra mUrti AMkha sAme khaDI, thAya che ane temanI A kaMpamAM eTale ke AjanA surendranagaramAM vakIlAta karatA hatA temane AtamAM dila uMDI sahAnubhUti anubhave che, . ' '' : hA ane darabAra sAhebane sArI maitrI hatI. upara jaNAvela arasAmAM jyAre huM gIjubhAIne tyAM gayela tyAre darabAra sAhebane mukAma tyAM - che darabAra sAhebanA vyakitatvamAM apUrva saujanya ane suvAsa hato ane temane tyAM pAlaNapurane koI satAravagADavAvALA- ustAda A bharelI hatI. temanI prasanna mUrti temanA sAthIothI temane ekadama ! Avele tene sAMbhaLavA mATe mane gIjubhAI laI, gayelA ane darabAra : judA pADatI hatI ane A koI rAjavaMzI- AdamI che evI ajANyAM I " sAheba sAthe mArI oLakhANa karAvelI. e vakhate temane pizAka, tema che . mANasa upara paNa ekAeka chApa paDatI hatI. jyAre maLI tyAre tamane mANasa upara paNa ekAeka che rItabhAta vagere eka saMskArI kAThI darabArane maLatI hatI. temane hasatA meDhe bolAve ane ucca koTinI mAnavatAnuM darzana karAve mIThI sthAyI nivAsI gujarAtanAM vase gAmamAM hatA ane tyAM meja menTa - mazkarI ane vArtAvinoda temane svabhAvathI varelA hatA. rASTranI sarInAM bALazikSaNane lagatAM pustako vAMcIne e paddhati uparanI bALazALA aneka laDatamAM sakriya bhAga lIdhela hovA chatAM ane bhAtabhAtanI ' temaNe zarU karI hatI. zrI. gIjubhAine meDama senTIsarInI padhdhatine hADamArIo vacce ja, AkhuM jIvana pasAra thayeluM hovA chatAM temanAmAM prathama paricaya karAvanAra darabAra sAheba hatA. temaNe tenuM sAhitya bALaka jevI prasannatA, sAdAI ane namratA jovAmAM AvatI. je : vAMcyuM; vasenI bAlazALA . ane e saMskArapracura mAnasa sAthe temane tyAMga hatA tevuM ja temanuM cAritrya hatuM. sUrya samAna gAMdhIjI nI teo dakSiNAmUrti vidyAthIbhavanamAM joDAyalA, jenA pariNAme nUtana AsapAsa je grahamaMDaLa- ubhuM thayuM hatuM. te maMDaLamAM. temanuM sthAna para bALazikSaNane udaya thaye. . . . . " -: mahatvabharyuM hatuM. temanA javAthI zItaLa, ghuti varasAvatA eka tArakano . - darabAra gopALadAsanuM jIvana te svAbhAvika rIte rAjadvArI kSetra bhAratanA nabhemaDaLamAMthI asta thayA che, saurASTra kharekhara dAridra banyuM to : tarapha kheMcAtuM rahyuM. sAmAnya mANasa karatAM paNa jAgIradAre ane che. anekane preraNArUpa bane tevuM jIvana jIvIne temaNe dhacaMtA ane ThAkaraDAMone aMgreja sarakAranI ghaNI vadhAre khuzAmata ane gulAmI gujarAta saurASTranI prajAnA dilamAM cirasmaraNIya sthAna prApta karyuM che. chee. ra kama sarakArI sI. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 DA. AMbeDakaranI citravicitra kArakIdI Aje DA. bhImarAva AMbeDakara pachAta vargonAM pheDarezananA AgevAna tarIke madhyavartI dhArAsabhAnA umedavAra tarIke dhrAMgresanI sAme ubhA rahyA che ane samAjavAdI pakSa sAthe potAnA pakSanu cuTaNImAM ekaekane madRzya thavAnI samajutIvALuM temaNe joDANa karyuM che. rASTrane AjhAdI prApta thayA pahelAnA chellA vIza varSanAM itihAsa yAda karIe chIe. tyAre hiMdusamAjanA eka kaTTara virodhI tarIkenuM temanuM jAhera jIvana ane te ratAmAM temaNe rASTranA AjhAdI. virodhI tattvone Apelo sAtha A badhu ekAeka yAda Ave che. e varSo daramiyAna hiMdanI ekatA ane AjhAdInA virodhI AgevAna tarIke e vyaktie sauthI AgaLa tarI Ave che. eka sva. kAyadeAjhama jhINA ane khIjADA, aMbeDakara. harijanonA uddhAra arthe gAMdhIjIe je bhagIratha kArya karyuM che te viSe emata hAi zake ja nahi. Ama chatAM DaoN. AMbeDakare haMmezAM gAMdhIjInA virodhamAM ja rahIne kArya karyuM" hatuM. be vacce moTA matabheda harijano ane hiMdusamAjanA paraspara saMbaMdha paratve hatA. DaoN. AMbeDakara hirajanAnI kAmane hiMdusamAjathI eka svataMtra ane alaga kAma tarIke lekhAvavA ane te rIte te kAma mATe alaga hakakA ane adhikAro meLavavA mathatA hatA. gAMdhIjIne mATe AvA alagapaNAnI kalpanA asahya hatI ane enA svIkAramAM ubhayane pAravinAno hAni thavAno saMbhava hAvAnuM te mAnatA hatA. A ja kAraNe 1932 mAM temaNe jelavAsa daramiyAna e vakhatanA IMglAMDanA mukhya pradhAna rAmase mekrAnaDe ApelA hiMdane lagatA kAmI cukAdA sAme aniyata muddatanA upavAsa karyA hatA. ane e cukAdAmAM harijana mATenA alaga - mataddAramaMDaLeA Akhare temaNe rada karAvyA hatA. A hetu sidhdha karavA mATe rDo. AMbeDakarane samajAvavA jatAM gAMdhIjInA page pANI AvyA hatA ane alaga matadAramaMDaLe rada karAvavA mATe DaoN. AMbeDakaranI keTalIka haduHkhahAranI mAMgaNIe temane majura karavI paDI hatI. prabuddha jaina * Ama gAMdhIjI sAthe eka vAra samAdhAnI thayA chatAM De. AMbeDakaranu * vaLaNuM hamezA vakra ane vicitra ja rahyuM hatuM ane eka vAra sva. jhINAnI preraNA nIce badhA harijananAe islAma dharma aMgIkAra karavAnI bhalAmaNa karavA sudhInI hada panta paNa teo gayA hatA. pAchaLathI vaLI te baudhdha dharma tarapha DhaLyA hatA ane te valaNu tA Aje paNa lagabhaga cAlu rahyuM hoya ema lAge che. tA. 15-12-51 bhAre Azraya pedA karyuM che. keMgrese hirajanA vagere pachAta vargo mATe karavuM joItuM dhaNu nathI karyuM" ane kaoNMgresanA hAthe tene jarA paNa nyAya ApavAmAM AvyA nathI AvA temaNe pote je matrImaMDaLanA chellA cAra varSathI a MgabhUta sabhya hatA tenI upara AkSepa karyAM. che. A uparAMta kAzmIra sabaMdhenI tema ja paradezane lagatI koMgresa sarakAranI Aja sudhI akhatyAra karavAmAM AvelI nItinA virodha karatAM kAzmIranA be bhAgalA karavAnI ane amerikA sAthe gADha maitrIbharyuM valaNa akhatyAra karavAnI temaNe bhalAmaNa karI che. pradhAnamaMDaLanI eka agabhUta vyakti tarIke, krAMgresa sarakAranI kAzmIra ke paradezane lagatI je kAMI nIti hoya te mATe anya sAthIdAro mAphaka Do. ambeDakaranI paNa eTalI ja javAMbadArI lekhAya, ane svIkRta nIti potAne saMmata na hAya tA mahAamAtya sAthe A bAbatano cokhavaTa karIne keTalAya vakhata pahelAM temaNe rAjInAmu Apavu joitu hatuM. tema chatAM cAra varSa sudhI temaNe eka zabda paNa na uccAryAM ane have kaoNMgresa sAme vipakSa vRtti svIkArIne koMgresa sarakArane phAve tema temaNe vakhADavA mAMDI che e bhAre duHkhada che. thADA vakhata pahelAM temaNe pradhAnama`DaLamAMthI rAjInAmu Apyu che ane e prasaMgane aMge temaNe karelAM nivedanAe jAhera janatAmAM Aje teo pachAta varganA pheDarezananA netA che ane temanA netRtva nIce kevaLa krAnI bhAvanAne uttejanA maLI rahI che. koMgresa sarakAramAM joDAyA pahelAM paNa DaoN. AMbeDakare kaTTara kAmI mAnasane ApaNane bahu kaDavA paricaya karAvyo hatA ane Aje paNa e ja mAnasa teo vyakta karI rahyA che ane potAnI hakumata nIcenA samudAyane e ja prakAranA raga ApI rahela che. dalita vargono udhdhAra karavA joIe, tene khIjI kAmA karatAM vadhAre sagavaDo ApIne paNa AgaLa lAvavI joIe e viSe e mata che ja nahi, paNa tenA netA evA hAvA joie ke je potAnI vicAraNA ane vaLaSNumAM rASTranA samagra hitane prAdhAnya ApIne ja potAnI kAmane doravaNI ApatA hAya. ema jo na hoya to AvI netAgIrI nIcenAM pachAta vargonAM phIDarezanamAM, hiMdu mahAsabhAmAM ane meslema lIgamAM pachI kAMi mahatvanA pharaka rahetA nathI. A badhI saMsthAonA pAyAmAM eka ja sUtra hoya che ane te e ke "mArI kAma, mArA dharma, mArA majhahaba pahelo ane mAro deza pachI". ane A sUtre ane A manodazAe dezane Aja sudhI "pArAvAra nukasAna karyuM che ane bhale a MgrejI hakumata gaI ema chatAM paNa A sUtra jyAM sudhI ApaNI prajAnA mahatvanA vargone preraNA Apatu raheze tyAM sudhI rASTranuM bhAvI cAlu jokhamAyalu rahevAnuM che. bIjI bAjue kAyadAnA viSayamAM teo bhAre kuzaLa purUSa hatA. ane aneka viSayAnA jANakAra abhyAsI vidvAna tarIke temaNe bahu sArI khyAti meLavI hatI. 1947 mAM dezane AjhAdI maLI ane koMgresa rAjyasattA upara AvI tyAre bhUtakALanA badhA kaDavA anubhavo N upara jainu vigatavAra vaNu na karyuM, tevA DA. beDakaranI bhUlI jaine Akhare eka zaktizALI vyakitanA dezane purA brAbha maLe ane pachAta vargone"pratinidhitva maLe e hetuthI temane kaoNMgresa sarakAre potAnA pradhAnamaMDaLamAM sthAna ApyuM ane kAyadAnuM khAtuM temane soMpavAmAM AvyuM, hiMdunuM navuM badhAraNa temanA hAthe ghaDAyuM ane vidhAna sabhAmAM te baMdhAraNa temaNe bhAre kuzaLatApUrvaka pasAra karAvyuM. A kAraNe hiMdanA navA baMdhAraNa sAthe temanu nAma cirakALa joDAyeluM raheze. AvI ja rIte hiMdukADa khIla paNa temanA ja hAthe' ghaDAyuM ane madhyavartI dhArAsabhAmAM raju thayu. paNa dhArAsabhAnA keTalAka sabhyonA temaja prajAnA keTalAka vargonA sthiticusta jInavANI vaLaNane lIdhe te khIla pasAra thai na zakyuM. nahi te hiMdusamAjanA eka kaTTara virodhIe hiMdusamAjane mATe navI smRti nirmANa karI ApI evI eka vicitra kahANI itihAsanA pAne noMdhAI jAta. netAgIrI nIce kAma karatAM pachAta vargonA rIDarezana sAthe samAjavAdI pakSe AgAmI cu'TaNIne lakSyamAM rAkhIne je joDANa karyuM che. tethI cotarapha bhAre Azraya pedA thayuM che, jema keMgresanI amuka vicAra- saraNi che tevI ja rIte samAjavAdI pakSanI paNa cekakasa prakAranI judI paDatI vicArasaraNi che. banne pakSeAe potapotAnI vicArasaraNI jAheranAmAdrArA deza samakSa raju karI che ane potapotAnA umedavArAne paNa e dhAraNa upara AgaLa dhA che. . pratyeka pakSanI vicAra -- saraNI, umedavArAnI yAgyAyeAgyatA, pakSanuM vahIvaTI sAmarthya ke kamajorI--A badhu dhyAnamAM laine prajAjanAe je pakSane rAjyazAsananI ! . javAbadArI soMpavI hoya tene bhale soMpe, paNa jyAre krAI paNa pakSa cuTaNIjaMgamAM vadhAre mata meLavavAnA hetuthI Aja sudhI je khAkhatane saMmata karI hAya athavA to je viSe mauna sevyu hAya te viSayanA saMbaMdhamAM taddana pratikuLa vidhAna kare, je khAkhata potAnI nizcita vicArasaraNimAM kAi paNa rIte aMdha besatI na heAya te khAkhata potAnI vicArasaraNImAM antagata che ema jaNAve, je samAjavAdI pakSa ane DaoN. AMbeDakara eka varNIntara lagna Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI hatI ke * * * * * * * * * * * ' - tA. 15-12-51 varganA netAnA valaNa ane vicAra sAthe meLa hovAneM saMbhava na-, meghadhanuSyanA raMge ghaDI be ghaDI mATe ja jovAmAM Ave che. chatAM paNa hoya tenI sAthe meLa meLavIne dostI: bAMdhe tyAre e pakSane A rIte kevAM AhIMduka lAge che ! tevI ja rIte jIvananuM che. jIvanamAM mAtra sukha ja che utarata jatAM joIne ane na samajAya evI bAMdhachoDa karate joIne hoya che. game kharuM? e paNa AkaruM akAruM nahi lAge ? jema, rAtrI ApaNane bhAre Azcarya thAya tema ja duHkha paNa thAya cheDA vakhata vinAno divasa hoya te ? tevI ja rIte, mRtyu vinA jIvananI kiMmata paNa karI pahelAM samAjavAdI pakSanA netA zrI jayaprakAza nArAyaNe e matalabanuM.. zuM ane AnaMda paNa zuM? tethI ja. svargaleka ke mekSamAM javA karatAM paNa jaNAvela ke gAMdhIjInI sarvodaya vicArasaraNI samAjavAdane mAnya che mRtyulokamAM ja rahevAnuM mana thAya che ne! jyAM sudhI nirmANa hoya tyAM sudhI. paNa ' e vidhAna sAMbhaLIne kayAM kArla mAkarsa ane kayAM gAMdhIjI ema. dhaNAnA' : ' jIvana kSaNika che. mRtyu anaMta che. ekamAM AnaMda nathI chatAM paNa " meMDhAmAMthI azrayane uddagAra nIkaLI paDe e svAbhAvika che. haju lAge che; bIjAmAM che chatAM nathI lAgatuM. " . . . . . . . DA samaya pahelAM zrI. azoka mahetAe: koI ' eka nivedanamAM kevI che A jagatanI mAyA! vAha, " prabhu, vAha! tuM paNa athavA to pracArapravacanamAM jaNAvela ke, samAjavAdI pakSa je kamala che, he ! ' ke ' ' , " dhIrUbhAI kApaDiyA sattA upara Avaze, te prohIbrazanabheghaniSedhanA kAyadAne 'pahelI che babanasiMha ane zamasuraMta " . . " take tilAMjali Apaze. A vidhAna paNa bhAre Azcaryajanaka lAge - '" ( 4 (. rAjendraprasAdanI mArI jIvanakathAmAMthI sAbhAra udhRta) che. Aja sudhI madhaniSedhanA virodhamAM temane kazuM kahevAnuM nahotuM, : ahi eka bIjo banAva paNe jaNAvI de. ayogya nahi ane cuMTaNImAM lokone mata meLavavAne prasaMga Avyo ke ekadama zAha gaNAya. khAdInuM kAma karanArAomAM zrI bambanasiMha karIne eka yuvaka - madhaniSedhane virodha karavAnuM temane sujhI AvyuM ! AvI ja rIte, - Do. AMbeDakara sAthe samAjavAde sAdhelI mitrI ne samajI zakAya tevI hatI. sArA jillAnA gopAlaga ja paragaNAnA kezavaliyA' gAmanA teo rahIza, kI - eka ghaTanA che. kyAM Do. AMbeDakaranuM kamI mAnasa ane kayAM : 1 bhAvanAzALA hatA. teo mukhatyAra kImanI parikSA mATe taiyArI samAjavAdanI bInakAmI vicArasaraNI? vaLI kAMgresa sarakAranI Sii karI rahyA hatA. paNa dezanuM AhavAna sAMbhaLIne parIkSAno vicAra jato rahI kAzmIranI nItine te samAjavAdI pakSa haMmeza Teko Apato ja Avyo ke cara karI teo khAdInA kAmamAM lAgI gayA hatA. gharanA tavaMgara na hatA. temanI che ane videzanItimAM paNuM kogresa sarakAra jyAM ubhI che. tyAMthI be. Avaka ghaNI ochI hatI. pitAne kharace. emaNe khAdI ane raMgIyAnI DagalA AgaLa jaIne taTastha nIti dharAvatA dezanuM 'saMgaThThana sAdhavAne apAra AraMbhyo. pitAnI jamIna tathA patnInAM dhareNAM paNa emaNe vecI samAjavAdI pakSa Agraha kare che ane koI paNa saMgamAM amerikAnI nAkhyo. eTaluM karyA pachI emaNe khAdIborDane pitAnI sthiti jaNAvI. seDamAM bharAI besavAnI nItinI' teNe kadi' himAyata karI ja nathI. e borDa taraphathI emane madada ApavAnuM nakakI kaeNyuM. eTalAmAM teo Ama chatAM paNa samAjavAdI pakSe che. abeDakara niyaMtrita pachAta mAMdA paDayA. emanAmAM cittabhramanA cihna dekhAvA lAgyAM. teo vAra vargonA phIDarezana sAthe Aje maitrI sAdhI che. A badhA pAchaLa pitAnAM , vAre kahetA ke "mane sAMpa karavAnuM che." Akho vakhata reMTiyAnAM aneka umedavAra mATe bane teTalA vadhAre mate meLavardhA sivAya bIjI koI khAdInA gIta gAyA karatA. keTalIka vAra gusse paNa bharAtA. eTale ke eka vRttinuM anumAna thatuM nathI. ane je A anumAna sAcuM hoya te emane eka dharamAM pUrI rAkhyA hatA. eka divasa rAtre. teo bUmAbUma | te samAjavAdI pakSanI pratibhAne kharekhara bhAre hINapata pahoMcADe tevuM karIne kahevA lAgyA ke, sarSe AvI pahoMcyA che ane huM enI sAthe laDI che.. A rIte meLavAyelA vadhu mata ane cuMTAyelA thoDA vadhu umedavArethI rahyo chuM. zarUAtamAM leke e ene gAMDapaNane bakavAda mA. paNa na thatA lAbha karatAM pratibhAhAni lAMbI daSTie dhaNI vadhAre nukasAna- jayAre lokoe jaIne joyuM te kharekhara eka dhauMvarNI jherI sApane emanA kartA che e samAjavAdI pakSanA AgevAnoe samajI levuM joie.. hAthamAM jhAlI rAkhele dIThe. e sApa emane ghaNI jagyAe karaDe tevI LDA vakhata mATe lekamAnasane kaI paNa pakSa chetarI zake che paNa emaNe sApane mArI nAMkhe, paNa teo pote enA jherane lIdhe thoDI vAramAM Akhare dareka pakSanuM mUlyAMkana haiyAukalatathI lokamAnasa karI le che. ke . pachI marI gayo. ane " paramAnaMda , - - jIvana ane mRtyu - zrI baMmbanasiMhanI strIe emanI mAMdagInA pahelA divasathI ane levAnuM choDI dIdhuM hatuM. jayAre covIsame divase teo gujarI gayA tyAre to ' A viSaya eTale te gahana ane phIlsaphIbharyo che ke tene teNe nAhIdhoIne satI thavAnI IcchA jAhera karI. lekie tene satI no upara kazuM paNa lakhatAM jarUra saMkeca thAya. emAM DubakI mAravAnuM thavA dIdhI.' bambanasiMhanA zabane agnisaMskAra karavA, laI : gayA. mAruM te zuM gajuM; chatAM, keTalAka vakhata pahelAM mArA eka nikaTanA che temanI patnIe pAchaLa javA bahu prayatna karyo paNa lekee tene mitra joDe temanA lekhe ne bhASaNo viSe vAtacita, zvetI hatI tenI mAMrA : magaja upara sArI evI uMDI asara thayelI. mArI Teva mujaba te che jabarajastIthI gharamAM pUrI dIdhI. e vakhate e zAMta thaI gaI " rAtre e saMsmaraNe meM mArI aMgata nAMdhapAthI tenI vicAretI) : tyArathI e cUpa thaIne potAnA gharanA eka khUba aMdhArA khUNAmAMthI TapakAvI lIdhelAM. temAMthI keTalAMka huM atre TAMkuM chuM. mArA e mitrane : 2 rahevA lAgI. e khUNAmAM thoDuMka chuM ane khAdI rAkhelAM hato paNa tethI AnaMda je thaze tevI mArI pUrI khAtrI che. te che traNacAra divaMsa pachI eka kAtre te pitAnA oraDAmAM sUvA gaI : " ': bambanasiMhanA be bhAIo bahAranA oraDAmAM sUtA hatA: kaIne kazo kaI vakhata evuM nathI lAgatuM jyAre ApaNe prArthanA karIe, chIe ke "prabharuMDA aMdhArethI prabhu parama teje tuM laIjA.. ' . vahema paDyo na hatosavAre e na uThI tyAre lokone vahema gayo ---che rakhene e prArthanA AvI paDaze te ? ApaNane javuM , gamaze lAkAe eraDImAM jaIne joyuM te jaNAvyuM ke rAmasUrata (e bAdanA kharuM? ApaNe zuM te mATe kharekhara taiyAra chIe? ' . . . nAma) eka hAthamAM gItA-laIne tathA bIjA hAthane Teko daIne beThI . je ApaNane A ja jIvana game che, pilepAranuM nathI gamatuM--ApaNane che che. hAtha aDADIne. zarIra tapAsatAM jaNAyuM ke paganA aMguThAthI khabara paNa nathI ke pelepArI zuM che. kSaNavIne kSaNika sukha ja che mAMDIne chAtI sudhInuM zarIra baLIne bhasma thaI gayeluM ane bAkInImAM ' AnaMdadAyI lAge che. ciraMtane sukhanI jhAMkhI kayAM thaMI che. tyAM sudhI. bhAga jemane tema che. vAMsA para laTakatA lAMbA vALa thoDAbaLI gayA to emaja thAya che ke mA putrane belAvI rahI hoya ane putra kahe che hatA paNa AMkhanI pAMpaNuM upara baLyAnuM kazuM nizAna na hatuM "AvuM chuM, mA ! mArI ramata adhurI che. haju purI nathI thaI. A enA zarIra pAse baMne bAjue traNa cAra phuTanA je aMtare khAdI eka ja dAva ane huM Avyo samajaje eTalI rAha nahiM jove; ane rU jemanA tema paDayAM hatAM 1. gharamAM bALavAnAM thoDAMka lAkaDI paDyAM mArI vAlI mA? mane bahu vAra nahi lAge che !". ApaNe paNa prabhune hatAM te adRzya thayAM hatA; paNa te enA zarIrane bALIne rAkha karI ema ja kahIzuM ne? je e zakita kharekhara pragaTa thAya ane kahe ke zakavAne pUratAM nahotAM. e rIte e devIe potAnA satItavana - para nI cAla tane levA Avyo chuM !" te ? e ApaNI rAha joze ? Apane pitAne deha choDa. A banAvanI khabara maLatAM huM tyAM gayelI 'kayAM sudhI ' , . . . . tyAMnA lokee je vAta jaNAvI te meM chApAmAM ApI. banAva ' Akhare te mRtyu e ja satya che. mRtyu e ja kudaratI che. jIvana akudaratI ane kRtrima che. ApaNe dInapratidIna mRtyu samIpa jekuca A vicitra hatuM. emAM kAMIka camatkAra paNa jarUra hatA. dhaNuM mANasa e karI rahyAM chIe. tene pAmavAne taiyAruM thavuM-kaTibadhdha thavuM ja dha sthAnanAM darzana karavA AvyA hatA. meM. pite paNa enA gharavALAone tene rAha na jovaDAvAya. te rAha jove paNa nahi ! eka dhaDI paNa nahi! AzvAsana ApyuM ane e sAthvInuM sthAnaka joIne dhanya thI temAM duHkha nathI, sukha che-jo tenuM uMDA dhyAnapUrvaka ciMtana karIye tai. bAbu rojendraprasAda ' '4 " ' - kAM ? ' Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 prabuddha jaina A te kevI saMkINutA ? ( gai gaphulaSTamInA tahevAra upara zrIkRSNajanmajayantInA praMsage kADhavAmAM AvanAra varagheADAmAM dherInA jaina sadhanA vahIvaTakartAoe sadhanI mAlekInA, cAMdInA ratha vAparavA ApavAnI maMjurI ApelI paNa tyAra bAda tyAM cekamAsu karI rahela sAdhue tema ja keTalAka sthiticusta zrAvakAnA dabANane vaza thaIne e maMjurI pAchI khe'cI levAmAM AvI hatI; e ghaTanA saMbaMdhamAM zrI. ratilAla maphAbhAi zAhanuM eka carcApatra maLyuM che je taMtrI) nIce 'pragaTa karavAmAM Ave che. zrI prabudhdha jainanA taMtrI mahAzaya joga, prabhudhdha jaina'nA hareka aMkamAM aMdherI-thaprakaraNa upara prakAzaM pAtharatI ApanI tejasvI lekhinI puNyaprakApa jovA AMkhA maDAyelI rahetI paNa e saMbadhI kazuM ja lakhANu nahI AvavAyI have mAnI lauM chuM ke e prakaraNa para 'kAM to saSakAraka samAdhAna thai paDadAM paDayo haze, yA te banelI kahevAtI e ghaTanA kAi judA svarUpe rajU thai haze. mULamAM zuM vAta hatI e te huM jANatA nathI paNa je rIte e bahAra AvI che e jotAM AvI kAI ghaTanA banI hoya teAya te khanavI asa Mbhavita nathI, kAraNake madhyayugI dharmAdveiSa, sAMpradAyika abhiniveSatA ane uccatAnI mAMdalI manetti jevA mAnasika vyAdhimAMthI haju ApaNe pUrNa paNe mukta thai zakayA nathI. koSThatAnA kalpita vAtAvaraNamAM ApaNe evA gherAI gayA chIe ke baMdhiyAra pANInI jema alagatAvAda ubhA karI ApaNe dharmane paNa dUSita banAvI dIdhA che. hiMsA-ahiMsAnI sUkSma carcA ApaNe karI zakIe chIe, chakAyanA jIvAnI rakSAnA prazna hAtha dharI zakIe chIe temaja ene maLatI evI keTalIye AcAraviSayaka nAnI nAnI vArtAne AgrahapUrvaka vaLagI rahIe chIe, chatAM khIjI mAjI ahiMsAnI bhAvanAnA ApaNe bahu ja e sparza karI zakyA chIe. ApaNI ahiMsA kevaLa drahiMsA na karavArUpa niSedhAtmaka ahiMsA puratI ja maryAkti batI rahI che. ethI vidheyAtmaka ahiMsAnI bhAvanArUpa je hRdayaauAya, prema, sahiSNutA, Adarabuddhi, sahAnubhUti, AtmIyatA "Adi guNA vikasavA joie e ApaNAmAM vikasyA nathI ane tethI ahiMsAnu je teja pragaTavu joie e ApaNe pragaTAvI zakyA nathI. vizvakalyANu, bhAtRbhAva, tathA samadaSTirUpa ahiMsAnI vidheya bAjune Ama nahI samajavAnA kAraNe ApaNe paDeAzIdharma ke samAjadhama paNa samajI zakayA nathI, dhahIna manAtA .nikRSTa krATinA mANasA paNa jyAre Apa-le vyavahAra samaje che ane pALe che tyAre ApaNe te e vyavahAra paNa bhUlyA chIe. tA. 15-12-51 ApaNA' dharma zreSTha che--mahAvIra lokAttara vItarAga purUSa che enI tA nathI. paNa enI koSThatA tA enA sidhdhAMtA ane upadezane vyavahAya banAvavAthI ja sidhdha thaI zake, bIjAthI abhaDAvAthI, ke khIjAte halakA mAnavAthI nahi. je khIjA pratye zubha vyavahAra rAkhe che e khIjAomAM potAnA dharma viSe Adarabhudhdhi pedA kare che, paNa ethI ulaTuM je anyAnAM deva ke dharmane - utA mAnavAnu mamAmAlinya dharAve che e anyAmAM petAnA dharma viSe kaDavAza, anAdarapaNuM- ane dveSattine janma Ape che. paNa ApaNAmAM jAthI caDiyAtApaNAnuM evuM vikRta bhUta bharAyuM che ke ApaNe AvI sIdhI sAdI vAta paNa samajI zakatA nathI. ApaNA maMdira-upAzraya ke dha zALAmAM bhAgye ja kAI jainetara sanyAsI-bAvA ke gRhasthane Azraya maLyo haro, chatAM bIjI bAju EstinA tathyamAMno ina Ne anamaMvitam' nA vAraso maLavA chatAM hinduo je udAratAthI, vihArayAtrA daramyAna ApaNA sekaDA jaina sAdhuone potAnA ma-maMdira ke zivAlayeAmAM premabharyAM AvakAra ApI AkAya Ape che; e joIechIe tyAre ApaNI halakI 'maneAtti mATe kharekhara ApaNane kheda ane zarama ja - upaja pUjaya AcAryoM ke. munivarA emanA kalpita sva mAM rAce che, AlizAna mahelAta jevA upAAyAmAM vase che temaja joItI sAmagrI- vastu emane saheje ja maLI rahe che ethI emane vyavahAranuM bhAna na hAya, paNa mudhdhizALI vyavahArakuzaLa gaNAtA zrAvakA paNa Aje emanI pAchaLa vyavahAradharma bhUlyA che e samAjane mATe eka bhAre ciMtAno viSaya gaNAya, Apa-leno vyavahAra e te ApaNA rAjIMdA jIvanavyavahAranI vAta che. emAM sauenI Dakhala na heAya. hoya to emane sAdhu saMbhaLAvI devAnI hiMmata hovI joIe paNa te rAgadveSane kAraNe nahi paNa samAjazAsana hitane lakSamAM rAkhIne, ane e aprastuta paNa nathI. ane sAdhuoe paNa vicAravuM joie ke kevaLa dharmanA gauravadhenamAM masta rahI dhamanI khaDA hAMkaye dharmanA udhdhAra vyavahAra thavAnA nathI paNa je ApasaApasane sadbhAvabharyo ApaNA pUrvajoe zikhavyo che enA pAlanathI ja anyAnA klimAM sthAna meLavI ApaNA dharma pratye temanAmAM Adarabhudhdhi pedA karI zakIzuM. bAkI aMdherImAM je banyuM te prakAranI rItabhAtathI samagra hiMdu janatA para kevI churI asara paDe ene emaNe vicAra karavA joitA hatA. jo ke vizALa hiMdujanatAe Ane sthAnika agata prazna mAnI e para lakSa ja ApyuM nathI. paNa ethI bhaviSyamAM AvA banAvA na bane e mATe ApaNe khUba ja jAgRta banavu paDaze. sIdhA sAdA vyavahAranI vAta te e hatI ke ratha ApavAmAM kazAM doSa nahetA, chatAM .ekarAgatA nahotI teA ratha nahoto Apave joitA. paNa ApyA pachI pAchA levA emAM te nathI vyavahArUtA-nathI vacanapAlana ke nathI pratiSThA. jo Apyo te| ApI 'jANavA hatA. gharanA jhagaDA gharamAM patavavA hatA paNa ATale bhavADA thavA jeTalI hade nahAtu javuM joItuM, ane je ratha para vItarAganI mUrti sthApita karavAmAM AvatI hAya, te ratha para zrIkRSNaprabhunI mUrti sthApita karavAmAM adhama che evA gAMDapaNabharelA khyAla mATe te zuM kahevuM? chevaTe te banne devAnI mUrtie e patthara ke dhAtunA TukaDA sivAya kazuM ja naheAtI. dhAtu ke patthara upara je kaMI jUdA jUdA pratikAnI sthApanA karavAmAM Ave che enI pAchaLa eka mAtra pUnyatAnI pavitra bhAvanA ja paDelI hAi eka samAjanI pavitra bhAvanAno virodha karavA e pavitra bhAvanAnu` ja khuna karavA barAbara hAi adhama vicAra che. je zrIkRSNe atyaMta garIba evA sudAmAne potAnA siMhAsane esADI enu pUjana karyuM, ane e rIte jemaNe namratA, udAra ane AtmIyatAnA uttama dAkhalA jagatane purA pADayA che e bhavya purUSanI mUrtine eka ratha para sthApita karavA devA . jeTalIye udAratA jo ApaNAmAM nathI te! ApaNe kyA moDhe dharmanI zreSThatAnI vAta karI zakIe ? paNa mULa vAta e che ke ApaNAmAM rahelA vidveSa, sakucitatA ane manAmAkinyanA AMtarabhAvanuM ja ApaNe pradarzana karyuM che ane e rIte ApaNe pote ja ApaNA dharmanI hAMsI karAvI ThekaDI uDADI che. chatAM thayuM te thayuM' mAnI pharI bhUla na karavA jeTalA jAgRta thaie tAya haju dhaNu' che.' Apane, ratilAla maphAbhAI zAha Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-12-51 prabuddha jaina AcAya narendradevanuM zikSaNaviSayaka pravacana ( gatAMkathI cAlu) Vers 139 vijJAnane upayoga Aje banne rIte thAya che; kalyANu mATe tema ja parasparane vinAza neAtaratA vikarALa zastro banAvavA mATe. paNu, Adhunika samAjamAM vijJAnanA upayoga janasamAjanAM vicAra ane vartanane mAnasazAstrIya kArya padhdhatidrAsa potAnA duSTa hetune anukULa karavA mATe. paNa thAya che. A badhuM bane che tenuM kAraNa prajAmAM kAi paNa eka nizcita prakAranA sAmAjika ane naitika mUlyAmAM zradhdhA nathI temaja - Dhagalo ekaThA thayA che. ApaNA dharagaththu praznanA dhaNAM che ane aneka gharaAMgaNAne vicAra karIe te ApaNI samakSa kAmanA meTA muzkelIthI gucavAyelA che. ApaNI prajA ajJAnatAmAM temaja garIbAimAM vastInA pramANamAM tenA khArAkanu utpAdana ghaNuM ja ochuM che, prajAnI DUbI gayelI che. bhArata jo ke khetIpradhAna deza che chatAM vadhatI jatI prAthamika jarUriyAto pUrI pADavAne paNa ApaNe asamartha chIe. mRtyu e kAyamI bhayanu kAraNa banyu che. mANasa malInatA ane mAMdagImAM jIMdagI khece che ane ApaNI sarerAza jIvAdorI mAtra to kAi muddatAnA bhoga banyA che. zistanI bhAvanAe temanAmAMthI vidAya 26 varSanI aMkAya che. mANaso' 'kAM to cetanazUnya banI gayA che athavA AkhI sAmAjika racanA jAtajAtanA UMcAnIcApaNA upara nirmANu lIdhI che ane sahakAranuM mUlya to te samajatA ja nathI. ApaNI thaI che ane lokazAhI jIvanapadhdhatIthI ApaNe hajI devAyA nathI. vartamAna Arthika ane sAmAjika paristhiti vyaktigata pragati sAdhavA nathI temaja lokazAhInI para parA haju astitvamAM AvI nathI. mATe samAna taka ApatI nathI. lokazAhInI bhAvanA haju prabaLa banI samAjamAM nIcalA tharanA lekane kaMika uMce laI Ave evA AzAjanaka zubha tattvo bahu ochA najare paDe che, : e mUlyone pichANavAnI zakti nathI. sattAnA made ApaNI cetanAne jhAMkhapa lagADI che. ApaNe "sAdhanAnI zutA ne tapAsatAM, sAdhya meLavavA game tevA mA grahaNa karIe chIe. pachI bhale ne te azuddha ane ayogya hoya. jyArathI dharma pratyenI zradhdhA osaratI gaI che ane tenI jaMgyAe kai paNa navuM sthApita karyA vinA jUnI rUDhi ane mAnyatAo visarAtI gaI che tyArathI prajAnA meTA vargamAM nItizatyatA vyApaka khanatI gaI che. jIvana pratyenuM Avu abhAvAtmaka valaNa kharekhara vinAzakArI che ane jo A valaNa sudhAravAmAM nahi Ave ane jagatanA kalyANakArI sAmAjika ane AdhyAtmika Adarzone jIvanamAM kendravatI banAvavAmAM nahi Ave te duniyA para nirAzA chavAi jaze. 'vijJAnazAstrIe, 'rAjadvArI puSe ke mutsadIe samAjane javAbadAra rahevuM ja joie ane samAjanu koya sAdhe evA AdarzonA ajavALe potAnA kAryone tapAsavA joIe, keTalAMka sAmAjika satyAnI mUlyavattA zAzvata hoya che ane e mUlyavattAnI upayogitAnuM pratipAdana mAnava -itihAsamAM vAravAra karavAmAM Ave che. keTalAMka satyAnI" mUlyavA paristhiti pramANe vadhe che ne dhaTe che, prajAnI upayogitA ane AzAemAMthI temanA janma thAya che. te yugaMnA AtmAne ghaDe che. jo ApaNe dezanI pragatine avarodhavA mAgatA na hoie to e satyAne jIvanamAM sthAna Apavu joie. rUDhipUjake navA satyone kadIe hArdika AvakAra ApI zakatA nathI kAraNa ke vicAravAnI temanI zakti kuMThita thaI gaI haiAya che ane vamAna karatAM bhUtakALamAM jIvavAnA ja teo vadhAre prayatna karatA hoya che. ApaNI AsapAsa thatA parivartana pratye ApaNe jAgRta hoIe ane parivartananI parIkSA karIne tene * apanAvavA jeTalI pragatizIlatA ApaNAmAM hoya te ja palaTAtA sacogAne sAnukuLa thavAnuM zakaya aMte bhUtakALanA kazA purNa saMskAra ja na hoya ema jANe ke tadana navesarathI zarU karavAnu Aya evI sthiti kAi paNa deza mATe zakya nathI; ane khAsa karIne kALajInI aneka para MparA sAthe saMkaLAyalI ApaNA jevI prajA mATe to e zakya ja nathI. bhUtakALanI upekSA thai zake ja nahi. tethI ApaNA mATe jo kAI DahApaNabharelA mArga hoya to te ekaja che ke bhUtakALane jhINavaTathI avalAkavo joIe, adyatana anubhavAnA ajavALe tenI mUlavaNI karavI joie. jo ApaNe e pramANe nahi karIe te prativirodhI tattvA ApaNA AcaraNuM para ApaNate khabara na paDe tevI rIte asara karaze ane ApaNA kAne juduM ja svarUpa Apaze. ApaNI vicAraNA vivekaprerita hovI joIe ane sarvalakSI dhoraNe ane ucca kakSAe thavI joie. bhUtakALa sabadhe svastha ane samatala evI vicAraNA ApaNe mATe jarUrI che ane temAM rASTrIya pragatine poSe evA Adhunika jJAnanA umeza karavA buTa che. ApaNe meM paNa yAda rAkhavAnuM che ke game tevI sukhada hAya te paNa-nirALApaNAnI vRtti sevavI ApaNane poSAya tema che ja nahiM, kAraNake bIjA dezo sAthe ApaNe eTalI badhI bAbatothI saMkaLAyalA chIe ke parasparanA saha-teNe bhAga levA joie. e peAte paNa cAritryazIla ane vidvAna hovA joIe temaja mAnavajAta pratye vizALa' sahAnubhUti dharAvatA havA joie. enA vicAra ane AcAramAM bheda na hovA joie. eNe vidhArthInA vyaktitvane mAna Apavu joie, eTaluM ja nahi paNa tenI vadhAre nikaTa jaI temanI aMgata muzkelIo ane jarUriyAta samajavA prayatna kAra vinA keTalAka praznonA ukela lAvavAnuM ApaNA mATe azakya che. Adhunika vijJAnanI apUrva sevA e che ke teNe samagra vizvanuM ekama banAvyuM che. A hakIkata dhyAnamAM laIne jo ApaNe AMtararASTrIya mAnasa keLavIe nahi ane vizvanI paristhitine lakSamAM rAkhIne ApaNA praznanAnI vicAraNA na karIe te kAine kASTha rASTrajjutha sAthe avAranavAra vigrahamAM utaravAnuM jokhama ApaNA mAthe ubhuM rahevAnuM ja. mANasA potAnA rojIMdA jIvanamAM paNa ekakhIjA pratye nAta, jAta ane prAMtanA bhedabhAvanI dRSTithI varte che. jo keLavaNIe potAnA dharma bajAvavA hoya te eNe navIna vicArasaraNI para navA samAja racavA ApaNane zaktimAna khatAvavA joIe ane bIjA dezo sAthe suleha ane zAMtithI rahevAnI AvaData ApaNane bakSavI joIe. gaNyAgAMThayA zaktizALI mANasA ja pedA karavA eTalu ja jarUranuM nathI, paNa ApaNe evA prajAjanA pedA karavA joie ke jemanAmAM nAgarikatAnuM tIvra bhAna hoya, ucca. sAmAjika Adarzo hoya, je AMtararASTrIya sulehamAM mAnatA hAya eTaluM-ja nahi paNa lekazAhInA AdarzonA sAcA anuyAyI hAya. samakAlIna praznAnI UMDI sUjha vinAnuM ane samAjamAM ugatAM jatAM navAM vaLA parakhI levAnI samayasUcakatA vinAnuM pAMDitya e mAtra nakAmuM che eTaluM ja paNa bhAre anartha janakatAmAM pariName che. te pachI ApaNI keLavaNInI paddhattimAM sapUrNa parivartana karavu joie ane tenA dhyeyeAnA navesarathI vicAraNA karavI joIe. e dekhItu' ja che ke keLavaNInI paddhatinI saphaLatA aMte te zikSaka para ja avala e che. paradezI zAsana taLe zikSaNanI bAbatamAM zikSaka ahu ja echI svataMtratA bhogavI hatI ane ene samAjathI alipta ja rAkhavAmAM AvyA hatA. zALAnI samAjathI aliptatAnuM mukhya kAraNa zikSaNanI bAkhatamAM rasa levAnI lekanI vRttinA abhAva ja che. zikSake paNa samAjamAM ene mAna maLe e pahelAM samAjane pote kaIka upayogI che te batAvI ApavuM joie. tenI pravRtti mAtra zALAnAM kSetramAM ja maryAdita na thatAM rASTrIya jIvananA dareka kSetrane sparze evA vizALa pAyA para prasarelI hovI joie. dA. ta. sAmAnya janasamudAyane keLavevA mATenI zALAbahAranI pravRttiomAM Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , che 140. Fna' tA. 15-12-51 karavo joIe. vidyArthInA mAnasane ghaDavuM, temanA cAritryane vikasAvavuM sAcA zikSake samakAlIna carcAspada prazno para bedhyAna rahevuM na joIe. ane temanAmAM lokazAhInI bhAvanA jagAvI e eka sAcA zikSakane AvI bedhyAnapaNAnI vRtti ene mATe egya nathI ja, paNa enA karatAM dharma che. zikSaka ane vidyArthI vacce vicAre ane maMtavyano paraspara vadhAre ayogya te pitAnA uparIethI DarIne pitAnA maMtavya rajU TathI vinimaya thavo joIe ane zikSake pitAnA vicAre vidyArthInAM karI na zake evI tenI AjanI paristhiti che. paNa sAthe sAthe e paNa mana para nahi lAdatAM, carcAspada viSayane lagatI judI judI bAjuo dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke enI pitAnI mAnyatAo game te hoya paNa te che. temane samajAvavI joIe. zistanuM baLajabarIthI pAlana karAvavA karatAM kevaMLa eka pracAraka ke upadezaka banI bese te te calAvI na ja zakAya. mAnavasvabhAvamAM ' aMtaragata rahelI zista pratye dorI janArI , eNe koI paNa praznanI carcA niSpakSapaNe temaja samagra rIte karavI ghaTe svaniyaMtrita zakitane ja teNe saMpUrNa protsAhana ApavuM joIe. che, eTaluM ja nahi paNa pitAnA vidyArthI samakSa e praznanI badhI ja zikSake pitAnA vidyArthI mATe evA Adarza pratIka banavuM joIe ke bAju raju karavA e baMdhAyelo che. jyAre zikSakanAM A kAryane vicAra teo svAbhAvika rIte ja tenuM anukaraNa karavA prerAya. vidyArthIonAM karIe chIe tyAre prazna thAya che ke zikSake rAjakAraNamAM bhAga levo jIvanane ghaDavAmAM zikSaka paNe meTo bhAga bhajave che ane ApaNAmAMnA joIe ke nahi. yunivarsiTanA zikSako temaja tenI sahAya meLavatI jeo kharekhara ucca koTinA sazurUne caraNe besavA bhAgyazALI thayA zALAo ane kolejonA zikSakene, rAjakAraNamAM bhAga levAnI che teo hajI paNa UMDI kRtajJatApUrvaka temane yAda kare che. je svataMtratA ApavAmAM Ave che. paNa sarakAra hastaka cAlatI zALAonA zikSaka mAtra jJAnanuM ja vitaraNa kare che ane pitAnA vidhArthIonA zikSakane e svAtaMtrya maLatuM nathI. A bhedabhAvanuM kAraNa huM samajI pAritryane ane vicArone ghaDI nathI zakatA e sAco zikSaka nathI. zakato nathI. huM mAnuM chuM ke sarakArI nokaranI vartaNuMkane lagatA 'sAcuM zikSaka pitAnA vidyArthIo pAsethI prema ane mAna ane prApta kAyadAo (Government Servant Conduct Rules)mAM kare che ane tethI zistanuM pAlana karAvavuM evA zikSaka mATe tadana rahelA A bAbatane lagatA pratibadhe rada thavA joIe. A - saraLa banI jAya che. vidyArthInI vartamAna peDhI mATe A sAcuM nathI bAbatamAM sarakArI zALAnA zikSaka ane yunivarsiTinI sahAya meLavatI - ema mAnavuM bhUlabhareluM che. sAthe e paNa zocanIya che ke atyAranA zALAnA zikSako vacce zA mATe bheda rAkhavAmAM Ave che. tene mATe jaththAbaMdha utpAdananA yugamAM moTA bhAganA zikSake sAcA zikSakanI kaI vajudavALuM karaNa kalpanAmAM AvatuM nathI. sarakAranI pahelethI : je koTi ApaNe varNavI rahyA chIe te kaTine pahoMcelAM nathI hotA. rajA meLavyA vinA keI paNa zikSaka chApA mATe na lakhI zake e kamanasIbe adyatane rAjadvArI purUSa temaja zikSake AjanI kAyado zA mATe hovA joIe ? jarUriyAtane pahoMcIvaLe tevA mAluma paDyuM nathI. pitAnI pharajo pitAnA ja dezamAM sAmAjika ke rAjakIya caLavaLamAM bhAga ane javAbadArIne sAcI rIte samajavAmAM teo saMpUrNa niSphaLa levA mATe kaI paNa zikSaka para pratibaMdha hovo joIe nahi. huM ' nIvaDayAM che. e paNa eTaluM ja sAcuM che ke pitAnAmAM raheluM uttamattama jANuM chuM ke je bAbatanI huM himAyata karuM chuM tene amala karavAmAM sava samAjane ApavA mATe zikSakane kaI urojana maLatuM nathI. aneka jokhama rahelAM che. huM jANuM chuM ke keTalAka zikSake A keTalAka te A zikSaNanA vyavasAya mATe ja taddana nAlAyaka hoya che, hakane durUpayoga karaze ane zikSaNane mATe svIkArelA ucca dharaNane :' ane moTA bhAganA zikSaka du:khada sthitimAM nirupAye A dhaMdhAmAM vaphAdAra nivaDavAmAM paNa niSphaLa jaze. te potAnA vidyArthIo pAse che . jeDAyA hoya che, tyAre te vargamAM eka evo nA bhAga paNa che ke je pitAnI aMgata mAnyatAone svIkAra karAvavAno prayatna kare e : pitAnA dhaMdhAne vaphAdAra rahe che ane pitAnI muzkelIo sahana karIne paNa saMbhava che. paNa A hakane durUpayoga thaze evA bhayathI tene - paNa svArpaNanI bhAvanAthI jIvana vItAvatA hoya che. jevI rIte anya koI maLavI joItI svataMtratAthI tene vaMcita rAkhI zakAya nahi. - kSetramAM rokAyelA sAdhAraNa sthitinA mAnavInAM jIvanamAM tareha tarehanI , ' AvA keI khalananA kIssAmAM tenuM punarAvartana na thAya te sukhasagavaDo ane saMpattino pravAha vahete thavAne avakAza hoya che mATe tenI sAme yogya pagalAM bhale levAya, paNuM AvA keI skUlanane tevA avakAzanI zikSakanA jIvanamAM sAmAnyataH koI zakyatA ja nathI AgaLa dharIne tenuM zaikSaNika svAtaMtrya chInavI na ja levAya. ane hatI. te pitAne sthira ane sahIsalAmata gaNe evA tenA jIvananA A svAtaMtryano adhikAra mAtra yunivarsiTinA zikSakone ja nahi paNa saMge hotA nathI. temanI Avaka ochI hoya che, mahenatane badale sauthI nIcA darajajAnA, zikSakane paNa maLavo joIe. pUrato maLatuM nathI, temaja samAjamAM tene mAnabharyuM sthAna paNa hatuM e paNa eka neMdhapAtra hakakIta che ke zikSaka ane tenA upanathI. kAma mATenI sarato paNa saMtoSakAraka nathI hotI, tenI saMsthAmAM ghaNuM rIo vacceno saMbaMdha haMmezA maitrIbharyo hoto nathI. te banne vikhata sAdhanasamRddha vAcanAlaya paNa nathI hotuM temaja makAnanI pUrI vacceno saMbaMdha hArdike hoya e bahu jarUranuM che. zikSake karelAM sagavaDa ke sAdhanasAmagrInI puratI pUravaNuM nathI hotI, enA vargomAM sUcane ke TIkAone khAtAnA uparIoe na avagaNatA sarbhAvapUrvaka bhaNatA vidhArthIonI saMkhyA paNa joIe te karatAM vadhAre hoya che, tethI AvakAravA joIe. samagrapaNe saMsthAnA hitanI daSTie paNa te banne vidyArthIne vyakitagata saMparkamAM AvavAnuM paNa tene mATe azakya vacce sahakAranI bhAvanA hovI joIe. nahIMtara enA abhAve banI jAya che. kAma karavAnA kalAka paNa hovA joIe te karatAM ghaNuM uparIone hArdika sahakAra nahi maLe paNa manavinAne upara upara : vadhAre hoya che, tethI abhyAsa mATe che. saMzodhana mATe ene pUratI sAtha maLaze 4 ;" " . . . ; ; , che. - anukULatA ke avakAza maLatA nathI. dareka zikSaka potAnA vyavasAyane sahAya meLavatI ane khAnagI saMsthAomAM zikSakanI sthiti ' vaphAdAra rahe ane pitAnuM kArya ekaniSThAthI kare evI paristhiti utpanna AthI paNa vadhu kharAba che. nokarInI sthiratA mATe ene haMmezA '' karavI hoya to A badhI uNapa dUra karavI ja paDaze. ciMtA rahyA kare che ane ghaNIvAra nimaNUMka karavAnI bAbatamAM paNa saMsthAnA vyavasthApake nAtajAtanA bhedabhAvanI asara taLe kAma karatA huM pahelAM ja kahI gayo chuM ke vidyArthIomAM ucca sAmAjika hoya che. pagAranuM dhAraNa ghaNuM nIcuM hoya che ane nekarInI zarata * Adarzo jagADavA e zikSakane dharma che. zikSaka je pite upayogI paNa saMtoSakAraka nathI hotI. A kAraNane laIne tene zikSake AvI thavA mAgatA hoya te te je vicAro dharAvatA hoya tene teNe vaphAdAra rahevuM saMsthAo sarakAra hastaka rAkhavAnI mAgaNI karatA hoya che. ane jyAre joIe. paraMtu A te ja zakya bane je te zikSaNanI bAbatamAM svataMtra zikSaka maMDaLa svarUpe saMgaThita thAya che tyAre TreDa yuniyananA nAme temane na hoya, A svAtaMtrya e zikSakanuM amUlya dhana che ane koI paNa dhUtakArI kADhavAmAM Ave che. ja saMjogomAM tene bhega apAvo na joIe. zikSaNane lagatA dareka viSaya para apUrNa che. mULa aMgrejI: AcArya narendradeva - ' "pitAnI vicAraNa raju karavA mATe e saMpUrNa svataMtra hovo joIe. :-- anuvAdaka: ku. tArAbahena zAha zakI karAvatA hoya tene to te picegI hoya che. gAyo nAtAlanA nimaNUka karavAnA ene hamaNA Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA: 15-12-51 prabuddha jaina pravAsa varNana jayapura - alvara -dilhI (tA. 15-11-51 nA aMkamAM A lekhano trIjo hatA chapAyA hatA. ahI cothA vakatA ApavAmAM Avyo che. 'lokavANI' patra zrI, sidhdharAjajI DhaThThA tathA temanA mitro, javAhara alvara lAlajI vi. calAve che. e badhAM amane lAkavANI kAryAlayamAM lai gayA. temaNe jyAre ane je sahakAra joiye te ApavA kahayuM'. rAtanA eeka vAgye alvara pahAcyA. pUjya gaNezIlAlajI mahArAja jyAM hatAM te sthAnakanI agAzI para sutA. savAre emanAM dana karyAM. ane je hetuthI bhArata jaina mahAmaDaLe A pravAsa kheDayA hatA " ahi eka jaina navayuvaka ma`DaLa cAle che. e maDaLa taraphathI eka jAhera sabhA thai. zrI viSabhadAsajI, zrI rAjamalajI, zrI sugana dajI luNAvata ane mArAM bhASaNa thayAM. jayapuramAM mAro dhaNA dAstA hatA. eTale mArI. oLakha emaNe sabhAne karAvI ane mArA sAthIonI oLakha karAvavAnI javAbadArI mArA para nAkhI. A ma`DaLamAM rAjasthAnanAM bhAibaheneA uparAMta mukhyatve zaraNAthI paMjAbI, bhAi hetAnu ghaNu pramANa che. sabhAmAM khUba joSIlAM bhAIcArAnA paMjAkhI zailInAM gItA gavAyAM, jemAMnuM eka nIcenu te hajI mArA kAnamAM te sAMpradAyIka saMmabhAva ane jaitAnI ekatA viSe vAta karI. hasatA hasatA mahArAjajIe dhaDIALanA lAlakanI mAphaka hAtha pUrI jamaNI bAjuthI pUrI DAbI bAjI sudhI cAra pAMca vakhata halAvyA karyAM ane e ' saMjJAthI amane samajAvyuM ke e kAi kALe banavAnuM nathI. amane khabara paDI, mahArAjajIne mauna hatu. zrI guje che. vyAkhyAnamAM mahArAjae zeTha rAjamalajI, zrI kezarImajI ane riSabhadAsajInI eLakha ApI, ane emane khelavA kahyu. zrI SibadAsajI ane zeTha rAjamalajInAM vyAkhyAna thayAM. mahArAjajIe paNa vyAkhyAna ApyuM paraMtu maMDaLanI bhAvanAne puSTI ApatuM kAMI na kahyuM, vyAkhyAnamAM jainetarAnI sArI hAjarI hatI ane mahArAjazrInA prabhAve, jainetarAe paNa parva daramyAna sArI tapazcaryA karI hatI. vyAkhyAna pachI, jamI paravArIne mahArAjazrI pAMse gayA. emaNe "he paNa mane A satatI bhASA sumanA nahi ane ta. 6 kema nathI ke samajI gayu, ane kahyuM, " nI meTara che, ane zrI. riSabhadAsabhAi mUrtipUjaka jaina saMpradAyanA che.' mahArAjae kahyuM. 'riSabhadAsane to huM sthAnakavAsI' gaNu .. vaLI khulAso ke tArAcadabhAI mUrtipUjaka sapradAyanA che.' mahArAjazrIe kahyuM, 'tamAre AvA ekatA pravAsa kheDavA hoya te tamAma saMpradAyanA mANasane sAthe levA joIe. teja asara thAya,' amAre mATe. A navI vAta hatI. amane Azcarya thayuM. mahArAjazrI AgaLa kahetA hatA 'tame terApathI samAjanI vAta jatI karI toja A ekatA thai zakaze,' emaNe terApathI samAjanI e dikarIo alvara paraNelI hatI tethI alvaranA kuTu emAM keTalI kaDavAza uddabhavI hatI tenAM dRSTAMta ApyAM, e dRSTAMtAmAM mane mahArAjazrI nI bhUla lAgI. AvanAra bahenane mArIne musalamAna karavA jevI emanA kuMTukhIjanAnI vRtti A kaDavAzanA kAraNarUpa-lAgI. 'game tema'paNa,' mahArAjazrIe hasatAM haMsatAM 'lAlakanI adAthI hAtha halAvI ne kahyuM, A ekatA kAI kALe thavAnI nathI.' mArAthI rahevAyuM nahi ane meM kahyu' mahArAjajI, A thaIne ja rahevAnuM che. ekatA thaze, Apa nA kaheze te paNa. Ape samaya samajI levA joize.' mahArAjazrIe eka bIjI vAta kahI, 'AvA sArA kAmane mATe, tame Ama uDatI musAphI karI pariNAma kema lAvI zakazeA? tamAre alvara jevA mATe e gaNa si ta rAkhavAja joie.' mhArAjazrInu A mAdarzana amane yogya lAgyuM, paraMtu dilhI tA TharAvelA samaye pahoMcavu ja hatuM eTale ame vaMdana karI nice utayAM. tyAM juvAna amane gherI vaLyA, mahArAjazrIne meM ApelA javAthI ane amArI vAtacItathI emane AkarSaNa thayu hatu. adhAka kalAka emanI joDe premabharI vAta thai. ceoDAka prathama harALanA ApaNA daMbhI ane hetuvALA AgavAnA sivAya, samAjamAM saune ekatAnI vAte pasaMda hatI. ma amane amArA * vIrezane jaina dhama pe husa huMsa ke jA' nisAra kI, duniyAMe ekhabara phira jauhara dikhA haziyAra kI, vIra prabhu mahAvira te ujaDI duniyA jaina kI, apane lahuse sIMcakarI -julA pulA gulajAra kI. savAla-jainI khana kara laDanA sIkhA yaha te batAe krese ? javAba-phirakA parastA meM huM marate mane kahyA ke aise. savAla -mahAvIrane, vANI barasA karaya dharma khaMDhAyA krese ? javAba--ahi sAkI jaTako dikhAkara mene kahA ke ase. savAla jIna dharma ke TukaDe kayekara hue haiM ye te khatAo kaise ? javAba-hi dusthAna ke TukaDe hue hai maine kahyuM ke aise. dA. janma kirake baMdI chuTakI jaDa kI kADha miTAyege, taba vizva premI vIke bAlaka hai hama kahelAye'ge jammu saMgaThThana sutrame sAre huM hama madha jAyeMge, taba vIrake upadeza kA dhara dhara meM jAke sunAyeMge. savAla -zvetAMbara aura diga'khara terApaMtha sthAnakamAMgI aise ? javAba--gRha hai saba kA bhAga ke gulazana maeNne kahAM ke aise. savAla-mukita kI. majIla eka hI hai pIra laDate haiM yaha krUse javAba--Apasake matabhedAM. me sa kara grAna vaTANa--aise. savAkhjainI likhanA juma hai, lekina yaha te batAe krese ? javAba-ApasametA nahi haiM maiMne kahA ke aise hA maiMne jakha jainI Apasa meM tuma prema baDhAge, duniyAMkA jaina dharmIkA jauhara dikhAege. 141 jaba ahiMsA ke jhaMDe kI chAyA meM AveA ge, tama chanavANI kI. sudhA pAna kara ke sukha pAvA ge. savAlaH--navayuvaka maMDaLa arja kare hai zAna baDhegI sempa javAba : Apasa meM aba laDanA cheDA zAna baDhegI eNse, sabhAmAM viveka pUratuM eka sajjanane ame khelavA kahayuM. e khelyA, jANe paMjAba mela, mArI muye na ame sAMbhaLI ke samajI mAmAM taraphanA hatA. jaina zvetAMbara mUrtipUjAnasanA pracAra avasthA, paMjAbanA rAjapura, guragAMva thaI dilhI. AvyA, * vibhAgIya vaDA che. ahi, jayapuramAM badhA phirakAonAM sAtheIrAjapuramAM eka lazkarI zikha amaladAre amane kahyu, 'tame A raste paryuSaNa thAya evI A navayuvaka ma`DaLanI taiyArIone A nAhaTAe kyAMthI AvyA? ahiM te rAja luTa ane khuna thAya che. vAtavAtamAM enA sa`pradAyavAdane kAraNe vikhI nAkhI ema amane yuvakoe kahayu loka uzkerAi jAya ane khune karavAM e te ahiM sahaja che.' paMjAba ane ame AvA mANasane khelavA kahyuM te ThIka na karyuM" tevA mIThA pakAnI ThaMDI havA ane A vAte amane jarA jhanajhanATI karAvI. cAre bAju paNa amane ApyA. khUba premapurvaka A navajavAna mitroe amane --pujAbanA khetaranA mAtheDA uMcA pAka, ane madha jevI kAI vidAya ApI, rAtanA nave ame jayapura choDI, alvaranI vATa pakaDI. pulanI mAphI saurabha mANatAM ame dilhI rAtano dara vAgye vhecyA. - zuM e ahIM Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. . gujaramAM batAvI. "terAlA sAdhuone vaherAvavAmAM padharAvo prayAsa dhAmAM amArI saMbhALa rAbhimAnI, satsaMgI jaina prabuddha jaina - tA. 15-12-51 dilhI dharmanA ke saMpradAyanA bhale hoya. anya saMpradAyanA sAdhuo paNa terApathI. AcArya zrI. tulasIjInAM darzana karyA ane thoDIka mAM sagI, eTalA ja sanmAnanA adhikArI che. ane maMDaLa viSe paNa paricaya Apyo. vAta karI. emaNe amane khUba AvakAya. bharajuvAnI, saumyatA, nayanamAM ame pAchA gayA mUni pratApacaMdajI mahArAja pAse. vihAra pari prema ane dayA, AkarSaka meM ane utsAhapreratI vANuM mana para A SadamAM tulasIsvAmie je kahyuM te vAta emane pahoMcI gaI hatI. | jaina sAdhu mATe kAyamI asara upajAvI rahe che. AcArya zrI tulasIjI emaNe ATaluM saraLa dhAyuM nahi hoya. khUba carcAne aMte emaNe " sAthe gayA varSe jayapuramAM vicAranI dhaNI Apa le thaI hatI te vakhate kahyuM ke "A amArA pUratA prazna hatA te tame kaheta tema karatA paraMtu emanI nikhAlasatA, viredhInuM satya samajavAnI dRSTi, ane samajelAne A AkhA saMpradAyane prazna che. saMpradAyane saMtoSa thAya te javAba A tarata amalamAM mUkavAnI vRttie mane mugdha karyo hato. . . . . spaSTa zabdomAM meLavI lAvo' : bhArata jaina mahAmaMDaLane e jANe che ane maMDaLanA kAryamAM emanAM mUnI pratApacaMdajInI nikhAlasatA mane gamI. samAja taraphane sadA AzirvAda che uparAMta e emanA saMpradAyanA sAdhuo ane zrAvakone temane bhaya huM samajyo. dareka mANasane cokkasa maryAdA hoya che. maMDaLanA kAryamAM sakriya sAtha ApavA sUcave che. maMDaLanA pravAsamAMnI emAMthI uce AvavuM, upara AvavuM e saune mATe sugama nathI hotuM. keTalIka hakikata ame emane kahI. . ' a ' amAre vizeSa karavApaNuM rahyuM hoya ema amane nA lAgyuM. samayadeva bIje divase terApaMthI bhAIoe vicArapariSada goThavI ane e saune meDevahele samajAvaze ja, [ sabhAnA pramukhasthAne zrI riSabhadAsaja rAMkAne nimyA. jaina jainetara digaMbara muni zrI. sUrya sAgarajInAM darzana karyA, emanuM pravacana | * : vidrAnene sAMbhaLavA. AvI vicArapariSade vAraMvAra terApaMthI bhAIo sAMbhaLyuM. bahu ja saraLa, sevA ane tapanI mUrti che. mAna, abhimAnathI para che. e sthAnakavAsI saMpradAyanA mUnio pAse jAya che ane ' sthAnakavAsI saMpradAyanA zrI pratApacaMdajI mahArAja ane emanA AcArya tulasIjIne paNa maLe che. thoDAMka nAnAM mANasonI nAnI, :.. gurUbhAInAM ame darzana karyA. emaNe amArA kArya paratve utsAha batAvI, kSullaka vAte ame dilhImAM tulasIsvAmi ane sUryAsAgarajInI thayelI 6. thoDIka zaMkAo batAvI. "terApaMthIo emanA sivAyanA sAdhuone prathama ane dvitiya mulAkAta vakhatanI sAMbhaLI ane e vakhate pedA [, sAdhu mAnatA nathI, bIjA saMpradAyanA sAdhuone vaherAvavAmAM puNya nahi thaelI gerasamaja bane sAdhuomAMthI dUra karavAne ame saphaLa paNa pApa che ema kahe che e badhuM tame tulasIsvAmi pAse sudharA prayAsa karyo. ; . te ame emane vaMdana karavA taiyAra chIe." "bIjuM kAMI che ?" meM dilhImAM amArI saMbhALa zrI. AnaMdarAjajI surANAe lIdhAM : - pUchayuM. emaNe kahyuM "nA, ATaluM je basa che. ame pujya zrI divAkarajInA karI. zrI AnaMdarAjaMcha surANA, nirAbhimAnI, satsaMgI, ane bane - ziSyo chIe, ame AjanA pravAho ane ekatAnI vAta samajIe chIe, teTaluM, tamAma agavaDe veThIne paNa koI paNa jaina bhAI mATe, jaina ame amArA upadezamAM ghaNuM sudhArA karyA che. maMdira banAvavA emAM saMsthAne mATe karI chUTavAnI bhAvanAvALA sajana che. bhArata jaina Eii puNya nathI ema, ame have kahetA nathI. sASyio digaMbara sAdhunAM mahAmaMDaLanA AgAmI adhivezananA pramukhapada mATe temane ame vinaMtI darzana kare te tenuM telA prAyazcita ame karAveluM te have ame kahetA nathI. karI, paNa emaNe svikArI nahi. "huM mAsika bAra rUpiyA kamAte ulaTuM digaMbara sAdhu zrI, sUrya sAgarajI pAse ame vAraMvAra jaIe chIe.. ha-Aje game te sthItimAM houM paNa pelI sthAti huM bhUlyA nathI ane sumeLathI zakaya teTalA najIka AvyA chIe. tame zrI. jIvana cAlyuM jaze, je thAya te karI levuM sAruM"--AvI namratApUrvaka, ( tulasIgaNI pAse ATaluM kahevaDAvo eTale basa.' ' dilhI jevA, ghaDInI navarAza vagaranA zaheramAM, suvA eTale nA ApI | da . . vAta sIdhI . ane vyAjabI hatI. ame zrI. tulasIsvAmine rika s, zakAya tevI jagyAnI taMgAzamAM rojeroja mahemAnethI je mANasa ghara - A vAta kahI. emaNe kahyuM. "amAre meTo saMpradAya che. e . bhareluM rAkhe, takalIpha hoya chatAM hasyAM. kare ane jAte tamane sevA gerasamajathI A vartAva karyo haze paNa amArA pustakamAM AvuM na ApyAM kare, tamArI bArIka jarUra paNa na cUke, evA nisvArtha sevA ' 1 bhAvIne amane sAro lAbha maLe. kAMI ja nathI-huM e gerasamaja dUra karavA mArAthI banatuM karIza.' hiMdI sAhityanA mahAna sAhityakAra zrI. jainendrakumAranA hAnakaDA che. ' " vicAra pariSadamAM zrI. rAjamalajI, zrI. kezarImalajI, ane dharate jovAno emanAM kuTuMbane jANavAne prasaMga prApta thaye. rojanI mArAM prAMsagIka vivecana thayAM. meM kahyuM, 'maharisvAmine upadeza kaThInAie bhogavye jatAM chatAM, hasatAM hasatAM ucca vicAra ane saMbhaLAvanArA ApaNA sAdhuonI aMdara aMdaranA teDAe ApaNo tAla Adarzo saMsArane Ape jatA eka karmacagInA mane emanAmAM darzana bagADI nAkhe che. ka broDakAsTIMga sTezanethI upadezAyale mahAvIra zreyAM. zrI, jainendrajIne paricaya te mane hatA paraMtu ATalA nikaTathI svAmine upadeza, paNa be hajAra rIsIvIMga sTezano - (sAdhuo) emane meM pahelIvAra joyA. "tArAcaMda! riSabhadAsake te samAja "nAM bagaDelAM sAdhanathI, ApaNane saMbhaLAtuM nathI, kalAhala dhaNa thAya takALa sudhAranekI lagane lagI hai, Apa usameM kAMkara kaMsa ' gaye ?" che, paNa avAja samajAtuM nathI, Ama zakti eLe jaI rahI che. meM, mAtra hasyAM karyuM. emanI putrIe eka gAyane bahu mIThA, e badhAM rIsIvIMga seTane Tayuna karavAM joIe te magaja bahera mArI avAje gAyuM. .' na jAya, barAbara saMbhaLAya ane jIvanamAM utkarSa sadhAya. ATaATalI apUrNa ' ' tArAcaMda zakitane 'ATale badhe nirarthaka vyaya. ApaNane poSAI zakaze nahi, . ' , vaidyakIya rAhata : Ijo ApaNe unnati karavIja haze te.' ' ' ' . ' ' muMbaI ane parAMomAM vasatAM je jaina bhAI yA bahenane vaidAkIya * .. pachI, AcAryazrI tulasIsvAmIe kahyuM ke koI ema, rAhatanI, davA ke ijekazananI tema ja DokaTarI' upacAranI jarUra hoya | mAnatuM hoya ke terApaMthI sAdhuone herAvavuM e pUNya che ane bIjA temaNe dhanajI sTrITamAM Avela muMbaI jaina yuvaka saMdhanA kAyolayamAM saMpradAyanA sAdhuone vahorAvavuM e pApa che to e mAnyatA bhUlabharelI tapAsa karavI. . . E - che. paMcamahAvratadhArI zvetAMbara, digambara, sthAnakavAsI terApaMthI tamAma ' ' , ' " ratilAla cImanalAla kekArI, saMdhuone baherAvavuM e pUNya che, nirjarA pUNya che. pachI e game te ' ' " , maMtrI, vaidyakIya rAhata samiti ' zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe mudraka prakAzaka : zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, ' mudraNasthAna : zrI mahAvIra prInTIMga varkasa, 45-47, dhanajI sTrITa, muMbaI 3. ' rIsIvIMga lAhA hA che.