________________
પ્રલ જેલ
'' -
:
-
કલis..". "
બધાને સહાય થાઓ એવી અમારી પ્રાર્થના છે. એલીવરની તબિને તે મુજબ માન્યવર શ્રી મુનશીએ કહ્યું હતું કે તેમનાય યત સુધારા ઉપર છે. માટે તે સંબંધી કાંખ ફીકર કરશે નહિ. આ મંદિરનું પુરથાન એ ભારતને બીનસાંપ્રદાયિક સ્વરૂપ સાથે ૬ સારો સુકકે દિવસ થાય ત્યારે તમે વલસાડ જરૂર આવજો. હાલ સુસંગત નહોતું એવી કેટલીક વસ્તુળમાં થયેલી ટીકા યોગ્ય નથી.
S: . છે. વરસાદને લીધે બધું ભીનું હોવાથી ગમે તેવું નથી. આવવાના હે તો ભારત બિનસાંપ્રદાયિક રાજ્ય હોવાથી તે ઇશ્વરવિહીન છે. એમ શા માટે પત્ર લખો. સી. કચતની સંભાળ લેશે એવું લખવાતી. કહેવું એ અજ્ઞાનનું પ્રદર્શન કરવા સમાન છે. દુનિયામાં કોઈ પણ .
તો જરૂર તો નથી જ છતાં લખું છું. તેને કોલેજમાં રત્ન પહેર્યું બિનસપ્રિદાયિક રાજ્યમાં પ્રત્યેક વ્યકિતને પોતાનો ધર્મ મુકતપણે જ વલસાડ મોકલાવી આપશે. અહિંની બધી ખબર સારી છે. તમારી જાન પાળવાની છુ હોય છે.
ખબર લખશે. હાલ એજ. : લી. માફીબાઈ એ. દેસાઈ સેમનાથ મંદિરનું પુનરૂધ્યાન એ તે ભારતની હજાર, આ આ આખી ઘટના કાકાસાહેબના હાથમાં રહેલું તય બહું વર્ષોની જુની રાષ્ટ્રીય પ્રણાલિ જાળવી રાખવા સમાન છે. ભારત સુન્દર રીતે પુરવાર કરે છે, એટલું જ નહિ પણ ઉપર આપેલા બે અઝાદ થાય ત્યારે આ પ્રણાલિ પુનઃજીવિત કરવાની ભારતના \ પત્રોમાં આપણને ઉચ્ચ કોટિની માનવંતાનું ગમે તેવા આધાતને, પ્રજાજતેની ઇચ્છા હતી અને એ પાર પડી છે. આમ છતાં ગળી જઇને પણ પોતાનાં સંતાનોનાં અખક એમને જ સંદા ચિત્ત સેમનાથની ભક્તિ કરવાની ફરજ કોઈ પર પાડવા માં આવી નથી. વતા માતપિતાના ઉંડા વાત્સલ્યનું આપણને ભારે સુખદ દશને પ્રશ્નમાં ગાંધીજીની સલાહ લેવામાં આવી હતી. તેમણે થાય છે.
કે કહ્યું હતું કે જે રાજ્ય તરફથી ખર્ચ કરવામાં ન આવે અને , સીવીલ મેરેજ એકટ અને ધમનો ઈનકાર કરી છેબિનસરકારી નાણો વડે સોમનાથનો પુનરુધ્ધાર થતો હોય તો છે કાકાસાહેબ કાલેલકરના ધમ કુટુંબતી તવી સ્મૃતિ ના મને એમાં વાંધો નથી.
. આ લેખમાં એક એવી ઈચ્છા પ્રગટ કરવામાં આવી છે કેસીવીલ જો આ અહેવાલ સાચે તો તેમનાથમંદિરના પુન
મેરેજ કરવા ઇચ્છનાર અમુક વર્ગોની યકિતઓને પેતપેતાના ઉથ્થાન સાથે સંકળાયેલી ભારતની તેમ જ સૌરાષ્ટ્રની સરકારને ધમને ઇનકાર કરવાની જે આપત્તિ આવી પડે છે તે આપત્તિ, શ્રી. મુનશીને આવો ઢગે બચાવ કરતા જોઇને ભારે આશ્રય ર
આ સર્વધર્મ સમભાવના યુગમાં અને મિશ્રવણ લગેની ઘટ થાય છે. ભારતની સરકાર બિનસાંપ્રદાયિક છે. તેને અંર્થ એટલો જ અનાઓ હવે વધતી ચાલી છે એ દયાનમાં લઇને, બને તેમ જ છે કે તે સરકાર કોઈ પણ એકસ ધમાકે સંપ્રદાયના સંબંધી
જાહિદથી દૂર થાય તેવા કાનુની ફેરફાર સાવર ચવે ઘટે છે. હિંદમાં ધમાં સાક્ષ બુદ્ધિથી વતી ન શકે. આ બિનસાંપ્રદાયિકતાને ઇશ્વરની આને લગતા કાયદાને સ્પેશિયલ મેરેજ એકટતા નામથી ઓળખવામાં માન્યતા કે અમાન્યતા સાથે કોઈ પણ પ્રકારનો સંબંધ છે જ નહિ.
આવે છે. ધર્મના ઇનકારે સબંધમાં આજના કાયદાની પરિસ્થિતિ તેથી ઈશ્વરને લગતે શ્રી મુનશીએ કરેલા ઉલ્લેખ તદન અપ્રસ્તુત Rા એવી છે કે હિંદુ બૌદ્ધ, શિખ અથવા જૈનમાંથી એક ધમ અને અપ્રાસંગિક છે. સોમનાથનું મંદિર આખરે એક સાંપ્રદાયિક છે
અનુંયાથી અન્ય ધર્મના અનુયાયીઓ સાથે આ સ્પેશિયલ મેરેજ સંસ્થા છે એ વિષે બે મત હેવા સંભવ નથી. એમ છતાં પણ એકટની રીતે લગ્ન કરવા છે તો કોઇ એ પણ પિતાના-ન , સોમનાથના મંદિરના પુનરૂધ્યાનને શ્રી મુનશી ભારતની હજારો
ધમ ની ઇનકાર કરવાની જરૂર છે જ નહિ. પણ કોઈ વર્ષોની જુની રાષ્ટ્રીય પ્રણાલિની રક્ષા સાથે જોડે છે. આ પ્રણાલિ Eા હિંદુ, બૌદ્ધ, શિખ કે જેને અન્ય કે ખ્રિસ્તી, યાદી, પારસીતે કઈ અને તેને અને તેમનાથના મંદિરને શું સંબંધ તે બુધ્ધિથી
કે મુસલમાન સાથે લગ્ન કરવા ઇછે તે અથવા તો ખ્રિસ્તી, કે ક૯પનાથી સમજી જ શકાતું નથી. આ ઉપરાંત શ્રી મુdશી ગાંધી યાદી, પારસી કે મુસલમાનમાંથી એક ધમને અનુયાયી બની રાહાદત આપે છે, પણ ગાંધીજીની સલાહનું તાત્પર્યો છે કે આ અન્ય ધર્મના અનુયાયી સાથે લગ્ન કરવા ઇરછે તે બંનેને લગ્ન માં એમ નીકળે છે કે સોમનાથ મંદિરના પુનરૂદ્ધાર જેવા કાર્યમાં કર્યા પહેલાં પિતપેલાના ધમ ને ફરજિયાત ઇનકાર કરે પડે છે. જો કે આપણી બિનસાંપ્રદાયિક સરકાર કશો પણ આર્થિક સહાય આપી ન હતી - હવે બા વખતની મધ્યસ્થ ધારાસભામાં સરકાર તરફથી સ્પેશિયલ કે શકે અને અહિં યાદ આપવાની ખાસ જરૂર છે કે જુનાગઢમાં મેરેજ એકટને સુધારીને એવું બીલ રજુ કરવામાં આવનાર છે કે ભારત સરકારની હકુમત સ્થાપિત થયા બાદ તરતમાં જ, સરદાર હર માં છે જેના પરિણામે આ ધારા નીચે લગ્ન કરનાર માંથી કોઇએ પણ પોતાના વલ્લભભાઈ પટેલ, કાકાસાહેબ ગાડગીલ, માન્યવર મુનશી, જામ ધર્મ ને ઇનકાર કરવા પણ નહિ રહે, એટલું જ નહિ પણ લગ્ન સાહેબ, બરભાઈ વગેરે રાજ્યમંડળી. પ્રભાસપાટ ગયેલી અને . કરનારે પક્ષે. ગમે તેવી લગ્નવિધિ કરે પણ સ્પેશીયલ મેરેજ એ વખતે સોમનાથના મંદિરનો પુનરૂધ્ધર હિંદી સરકાર કરશે
એકટને લગતી આગળની સરતા પુરી પાડે એને લગ્નવિધિ બાદ એવી સરદારે જાહેરાત કરેલી. આ જાહેરાત હિદી સરકારના આ રજીસ્ટ્રાર સમક્ષ ત્રણ સાક્ષીઓની હાજરીમાં વર તેમ જ કન્યા જો. બિનસાંપ્રદાયિકપણું સાથે બીલકુલ સંગત નથી એ રીતે. આ જ એટલું જ જાહેર કરે કે હું તમને મારી પત્ની તેયા પતિ) . જાહેરાતને વિરોધ કરતાં ગાંધીજીએ ઉપર જણાવેલી સલાહ આપેલી. I ' તરીકે સ્વીકારે છે તો તે લગ્ન એ રિપેશિયલ મેરેજ એકટી આ સલાડમાં શ્રી મુનશી પિતાના-કયા અભિપ્રાયનું સમર્થન માને
નીચે થયેલું ગણાશે. કાકા સાહેબે વ્યક્ત કરેલી ઈચ્છા આમ બહુ છે તે સમજાતું નથી. . નિ થાડા સમયમાં પૂરી થનાર છે તે જાણીને તેમને તે આના થશે. જો કે તેમનાથ મંદિરને ફરગ્યુસન ફર્ટીલાઈઝર ભેટ આપવા માટે Rપણ સાથે સાથે એ જરૂરી સુધારા સમીપે આવી રહ્યો છેએક તાજમહાલ હોટલમાં શ્રી. મુનશીને આમંત્રણ અને એક નાના જે જોઇને ક્ષિપ્રધમ લગ્નોને કચ્છમારા સુધારકો પણ આ ફેરફારને સરખા જલસાના સમારંભ-આ બધે ક્રિયાકાંડ અને પૈસાન આવે આનંદપૂર્વક વધાવી લેશે.
દુષ્ય ય આ માટે જયાં નિર્મળ દાનવૃતિ નહિં પણ પ્રસિદ્ધિ અને સોમનાથ મંદિર અને ઈશ્વરપરાયણ સરકારી છે : જાહેરાત એ જ મુખ્ય હેતુ હોય છે ત્યાં આવું ચાલ્યા જ કરે છે.
- થોડા દિવસ પહેલી મેસર્સ માણી એનિયરીગ કરશે- - આજના જમાનાની, આ એક તાસીર છેT: " , " “ , - રેશન લીમીટેડ તરફથી સેમિનાથ મંદિર માટે ફરગ્યુસન ટ્રેકટરની આચાર્ય કિરપલાણીજી અને
ભt : ", છેઅન્નસચિવ શ્રી. કે.મા. મુનશીને ભેટ કરવાના હેતુથી તાજમહાલ, gk.
, , કીસાન મછંદૂર-પ્રજાપક્ષની રચના હેલમાં એક મેળાવડો યોજવામાં આવ્યું હતું. આ ભેટના વી- આચાર્ય કિરપલાણીજી કાંગ્રેસથી છુટા થયા પછી તેમણે કાર પ્રસંગે સોમનાથના મંદિરના પુરૂવારના ઉલ્લેખ કરતાં તા. ૧, ૨ કીસાન-મઝદૂર-પ્રજાપક્ષની સ્થાપના કરી છે. આ પક્ષને સશે. ૩-૮-૫૧ "ના જન્મભૂમિમાં જે અહેવાલ પ્રગટ કરવામાં આવ્યું છે માં, પ્રજાપક્ષ ના નામથી ઓળખવામાં આવે છે. “શાન્ત ,