Page Text
________________
કાગ્રેસ ધરાવતી હતી; અને સ્થાપિત
ત =
હિતેમાં પણ
ભાગલરાજ્ય પહેલાં રાજપૂતરા
તા. ૧પ-૧૦-૫૧ "
" પ્રબુદ્ધ જૈન
આગામી ચૂંટણી અંગે મતદારોને ધર્મ તે ઘણું કહે છે કે સત્તા એ બૂરી ચીજ છે. હું માનું છું કે પરિણામે આ મતાધિકાર આઝાદી મારફત આપણને મળી શકે છે. સત્તા એ સારી ચીજ છે, જો એને ઉપયોગ કરવાનું સારા માણસોના એવો મતાધિકાર જે ગુમાવશે, એણે જીવનમાં એક ભારે કિંમતી ચીજ , હાથમાં હોય તે.. . . . . . . . . ' ગુમાવી ગણાશે.
આમ તે વિજ્ઞાન પણ જેવી સારી તેવી જ ભૂરી ચીજ છે. રાજદ્વારી પક્ષની ખેંચતાણથી કંટાળી જઈને, ભૂતકાળના તંત્રથી શરીરબળ અને બુધ્ધિબળ એ પણ જેવાં. સારાં . તેવા જ બૂરા નિરાશ થઈને, આળસ કે બેદરકારીને લઈને જે કંઈ પોતાના મતને પણ થઈ શકે છે. . '
1 ઉપગ કરવાનું ચૂકશે, એણે પોતાની જાતને ભેટી હાનિ કરી ગણાશે તે દેશમાં જે સુખ, શાન્તિ અને સંપત્તિની જરૂર હોય તે એક
એ . એટલે દરેક સમજુ માણસે પિતાના કિંમતી મતને બરાબર : - લાવવા માટે દેશની સત્તા કેાઈને સોપવી જ જોઈએ. પછી એ સt : ઉપયોગ કરે જોઈએ ભણેલાઓએ આ સમજવું જોઈએ અને લાખે - એક વ્યક્તિના હાથમાં હોય કે સમુહના હાથમાં.
, , , . અભણે માણસને એ સમજાવવું જોઈએ. જે એમ નહિ બને અને : આપણાંમાંના ઘણાં લોકશાહીમાં વિશ્વાસ ધરાવે છે. અને કેટલાક લેકે ગફલતમાં રહેશે, તે નવા રચાતા કઈ ૫ણુ, તંત્રને દોષ દેવાને ..
તેમાં અવિશ્વાસ પણ ધરાવે છે. જ્યારે વ્યક્તિના હાથમાં સત્તા રહેતી અધિકાર એને રહેશે નહિ. ' .'' : ત્યારે સુરાજ્ય પણ હતું, અને કુરાજ્ય પણ હતું. કુરાજ્યના કડવાં
Sલા
અને
અનેક પક્ષ અને વ્યકિતઓમાંથી આપણે મત કોને આપ * ફળ આપણે જર્મની, ઈટલી અને જાપાનના ફાસીવાદી. તંત્રમાં જોયાં. ' હવે વિચારવાનું છે હિંદના દેશી રાજ્યમાં પણ વ્યક્તિથી ચાલતા કુરાજ્યનાં ફળ, ચાખ્યાં. .બ્રિટિશાએ છેલ્લા તબકકામાં આપણને ધારાસભાઓ માટે, પરિણામે લોકશાહીમાં આપણું શ્રદ્ધા વધતી ગઈ . . , બહુજ મર્યાદિત મતાધિકાર એપેલે. ત્યારે થોડા ભણેલાં અને શ્રીમતે જ - પ્રાગૈતિહાસિક કાળમાં મેટાં રાજ્યતંત્ર હોવાનું માલુમ પડતું મતને અધિકાર ધરાવતા હતા, છતાં તે વખતે કોને મત આપવો તે નથી. ત્યારે લેકોની ટોળીઓને સમાજે હતો; અને એનું નિયંત્રણ માટે આપણે બહુ ચિંતા કરવાની રહેલી નહોતી, કારણ કે હિન્દી સૌથી વધુ બળવાન માણસ કરો. ત્યારે બળ ઉપર , સત્તા મળતી. જનતાનું પ્રતિનિધિત્વ ત્યારે રાષ્ટ્રિય કિંગ્રેસ ધરાવતી હતી; અને સ્થાપિત
રાજાશાહી એ બળ ઉપર જમાવેલી સત્તાનું સ્વરૂપ હતું.: હિતેમાં પણ ટુકી રવાથબુધ્ધિવાળા થડા લેકે ત્યારે તે સરકાર પક્ષે - ભારતમાં મગલરાજ્ય પહેલાં રાજપૂતરાજ્ય હતું. તે પહેલાં હતા; અને બાકીના રાષ્ટ્રીય મદશાવાળા બધા કોંગ્રેસની સાથે જ હતા. આ
પણ રાજાનાં રાજ્ય હતાં. સામાન્ય રીતે રાજા સર્વોપરી હતા, પરંતુ : આથી દરેક રાષ્ટ્રવાદી પ્રજાજને કોગ્રેસને જ મત આપે એગ્ય છે
એના અન્યાય સામે પણ કોઈ વાર પ્રજા બળ પિકારતી અને એને : એવી સામાન્ય માન્યતા પ્રવર્તતી હતી. . . . . . . - ઉથલાવી બીજા રાજાનું સ્થાપન કરતી. આ સ્થાપનમાં પણ બળની : પરંતુ આજે રાષ્ટ્રીય દૃષ્ટિએ વિચારતા પક્ષમાં પણ કેંગ્રેસ . તે ગણતરી થતી જે. .. . . . . . . . . . અને કિસાન મઝદુર પ્રજા પક્ષ તથા સામાજિક ક્રાંતિ વહેતા છતાં, 1 . ત્યારે ભારતનાં કેટલાંક રાજ્યમાં લોકશાહી હતી. એને ગણતંત્ર રાષ્ટ્રીય દષ્ટિવાળા સમાજવાદી પક્ષ અને પ્રગતિક પક્ષ,: આન્તર
કહેતા. એ ગણતંત્રમાં હાલ બ્રિટનમાં રાજાનું જેવું સ્થાન છે એને રાષ્ટ્રીય કહેવાતે સામ્યવાદી પક્ષ, કેમી દૃષ્ટિવાળી હિન્દુ મહાસભા, મળતું રાજાનું સ્થાન હતું. પણ, ત્યારે કુદરતની આ દેશ, ઉપર કૃપા, આર. એસ. એસ. રામરાજ્ય પરિષદ તેમજ બીજા અનેક પ્રાન્તિક
હતી, અને તેથી દેશમાં સમૃદ્ધિ હતી. જીવન જરૂરીયાતનાં અધને પક્ષે, ચુંટણીમાં મેદાનમાં આવેલાં છે. એટલે સામાન્ય માનવીને . હેજે મળી રહેતાં. એટલે સત્તાધારી ૨ જાનું વિશેષ કાર્યું. દેશના મતાધિકારને યોગ્ય ઉપયોગ કરવાનું જરાં મુંઝવણભર્યું છે..
સંરક્ષણનું રહેતું. સંરક્ષણ માટે બળની આવશ્યકતા હતી,. એટલે . આમાંના કોઈ પક્ષની તરફેણ કે વિરોધ કરવાને આ લેખને : ", સત્તાને આધાર બળ ઉપર હતે.. . . . . . ' " આશય નથી, પરંતુ મતદાર પિતાની બુદ્ધિને ઉપયોગ કરીને દેશને
. હવે સત્તાને આધાર બ્રિટન અને અમેરિકાની : જેમ , ભારતમાં હિતકારક થાય તેવા જ પક્ષોને પોતાને મત આપે એમ સૂચવવાને તે છે જ. .. ? - પણ લોકમત ઉપર રહે છે. લેકમતની ગણતરી ચૂંટણી દ્વારા થાય આ માટે દરેક ભણેલા માણસે દરેક પક્ષને પાછળને ઇતિહાસ,
છે. પિતાની પસંદગીના માણસને મત દ્વારા સત્તાની સેપણ થાય છે. તેનું ચૂંટણીનું જાહેરનામું, એ જાહેરનામામાં દર્શાવેલ યોજનાને પાર - ભારતમાં પહેલી જ વાર સાર્વત્રિક મતાધિકારની પધ્ધતિ અમલમાં - પાડવા માટે જોઇતા બુધ્ધિશાળી માણસે, પક્ષનું સંગઠ્ઠન તથા તેના . મૂકાશે. ભારતમાં મત આપવાની સત્તા ૧૮ કરોડ માણસને મળી છે. નેતાઓનું બળાબળ તપાસવું જોઈએ. કોઈ પક્ષમાં બહુ બુદ્ધિશાળી :એ અઢાર કરોડ માણસે ભારતના ભાગ્ય વિધાતા છે. એમની બહુમતી માણસે નહિ હોય, તે તે ચલાવી લેવાશે, પરંતુ ભાવનાશાળી અને મેળવનાર પક્ષને દેશની સત્તા સોંપાશે. . એમના પ્રતિનિધિઓ ' દેશની ઉચ્ચ ચારિત્ર્યવાન માણસે તે જોશે જે, બહુ બુદ્ધિ ધણીવાર વિતંડાસરકાર રચશે. . . . . . ' ', '
' '' ',
: ' . : "વાં વાંદમાં પડી જાય છે, જ્યારે ભાવના. અને ચારિત્ર્ય અદ્દભૂત કામ
; આજ સુધી જે કઈ આપણાં ઉપર રાજ્ય ચલાવતા હતા, તેની આપી જાય છે. સત્તા આપણે માનતા હતા; અને કાઈ કોઈ વાર સત્તા સામે બળ પણ , બહુ નાના પક્ષે ગમે તેટલું સુંદર આશય ધરાવતા હોવા છતાં : - ' પિકારતા. બળવામાં સફળતા મળતી ત્યારે સત્તા બદલાતી હતી, અને અસરકારક કામ આપી શકતા નથી. એજ રીતે કેવળ પ્રાન્તિક મહત્વ- નવી સત્તા નીચે આપણે જીવતા હતા. ', , , , ' ' . . ધરાવતા પક્ષે પણ રાષ્ટ્રના સંચાલનમાં ઉપયેગી નીવડતા નથી. જે * '".
હવે સત્તાની સૈપણી જ આપણે કરવાની છે. પરંતુ એમાં કેવળ જે પક્ષને મેટે અનુયાયી વર્ગ હોય, જેનું રાષ્ટ્રવ્યાપી સંગઠન હોય, તે વ્યકિતઓની પસંદગી નહિ, પરંતુ પક્ષની યે . પસંદગી કરવાની છે, જેને પ્રાન્ત, પ્રાન્તમાં દેરવણી આપનાર આગેવાનું હોય, તેજ પક્ષે ' ':
કારણ કે વ્યકિતઓએ જ્યારે પક્ષમાં સમાઈ જવાનું નકકી કર્યું હોય મારા મંન્તવ્ય પ્રમાણે મતને લાયક છે, કારણ કે એજ પક્ષે સત્તાને ત્યારે સત્તા ઉપર વ્યક્તિઓ નહિ પણ પક્ષ જે ઍવશે અને તેથી ગ્રહણ કરી શકે છે; અથવા તે અસરકારક અને પ્રબળ વિરોધપક્ષ પક્ષની પણ પસંદગી કરવાની રહેશે. . . . . . રચી શકે છે. '
પસંદગીને આ હક્ક જે મતાધિકારને નામે ઓળખાય છે એ આ દેશમાં ગાંધીજીની વિચારસરણીને ચુસ્ત રીતે છતાં બુધ્ધિ- - બહુજ અગત્યની વસ્તુ છે. એકેક મતની કિંમત ઘણી જ મોટી છે. પૂર્વક સમજનારે, તેમાં શ્રદ્ધા રાખનારે અને તેને અમલ કરવાને 'ડો દેશના નવા તંત્રની રચના આવા એકેકથી બનેલા વધુ મતેના . મથનારો એવો નાને સરખે વર્ગ છે. આ વર્ગ પ્રત્યે આપણને આધારે જ થવાની છે. નાણાંથી મતની કિંમત આંકી શકાય નહિ. સહેજેજ મનબુધ્ધિ ઉત્પન્ન થાય. એના વિચાર અને કાર્યની આપણે કેટલાય નેતાઓ, આગેવાને, દેશસેવકે અને શહીદના આત્મભોગને પ્રશંસા કરીએ. આ વર્ગ એક પક્ષ તરીક આજે ચુંટણીમાં ઉભે
| SR No. | 525936 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1951 Year 12 Ank 17 to 24 and Year 13 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1951 |
| Total Pages | 212 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 22 MB |