Page Text
________________
૧૧૨
:
: પ્રબુદ્ધ જૈન,
તા. ૧-૧૧-પ૧
' -- --,= :
હતા. આ નાના બીજમાંથી આ સંસ્થાને ઉત્તરોત્તર વિકાસ થતો વળવા માટે શક્યા તે પ્રયત્ન કરવાને સદા તત્પર હોય અને એ માટે
ગયે; શરૂઆતમાં ધાર્મિક શિક્ષણ આપવાની પ્રવૃત્તિ હાથ ધરવામાં જરૂર પડયે ગમે તેટલું જાતે ઘસાવાને પણ તૈયાર હોય તો તે આ .' આવી, વિ. સં. ૧૯૫૩ માં મૂળ નામ બદલી “શ્રી માંગરોળ જૈન સભા” હાઈસ્કુલના જન્મદાતા શ્રી. કાન્તિલાલ ઈશ્વરલાલ છે. આ સંસ્થા આ
એવું નામ ધારણ કરવામાં આવ્યું, ૧૯૫૮ માં “માંગરોળ પ્રકારના ઉત્કર્ષને પ્રાપ્ત કરી શકી છે તેનું શ્રેય અને યશ મોટા ભાગે - - જૈન સભા હાઈસ્કુલની શરૂઆત કરી, ૧૯૬૨ માં બાબું પનાલાલ શ્રી. કાન્તિલાલ ઈશ્વરલાલ તથા તેમનાં સહધર્મચારિણી શ્રી. શકુન્તલા - જૈન હાઇસ્કુલની સ્થાપના થતાં. માંગરાળ જૈન સભા હાઈસ્કુલ બહેનના ભાગે જાય છે.
! વિસર્જિત કરી તેના સ્થાને શ્રી, માંગરોળ જૈન સભા સ્ત્રી અને .. શ્રી અ ને માંગરોળ ! સભાની આ પવત્તિને લાભ
કન્યા શિક્ષણ શાળા’ ઉભી કરવામાં આવી. સંસ્થામાં મળ માંગરોળના ઘણા મોટા ભાગે આખા જૈન સમાજને કશા પણ ભેદભાવ સિવાય - ' વતની ઉપરાંત અન્ય જૈને પણ રસ લેતા થયા અને સંસ્થામાં તેમને મળી રહ્યો છે એ જોતાં એના વહીવટમાં માત્ર શ્વેતાંબર મૂર્તિ પૂજક
- પ્રવેશ સુલભ બને એ માટે ૧૮૬૫ માં “શ્રી. મુંબઈ અને માંગરોળ વિભાગ નહિ પણ મને આખો. જૈન સમાજ રસ લેતા થાય—એવે 1 જૈન સંભા’ એવું આ સંસ્થાનું પુનઃ નામસંસ્કારણ કરવામાં આવ્યું.
પ્રબંધ ઉભું કરવા સંસ્થાના આજના સંચાલકોને વિનંતિ છે. જૈન છે. આ સંસ્થા હસ્તક ચાલતી કન્યા શાળા ઉત્તરોત્તર વિકાસ પામતી
સમાજના અન્ય વિભાગના શ્રીમાનેએ આ હાઈસ્કુલને પિતાની ઉદારતા | ' રહી. ૧૮૭૨ માં મુંબઈની હાઇકોર્ટના ન્યાયમૂર્તિ સ્વ. સલ્લુભાઈ વરે સારી છે તેવાવી જોઇએ અને અન્ય વિભાગના આગેવાનોએ .
આશારામ શાહના પ્રમુખપણા નાચ સંસ્થાએ પોતાના રક્ત મહાત્મા આ સંસ્થાને પૂરેપૂરી રીતે આપનાવવી જોઈએ. જેટલા વિશાળ સમુદાય-~( ઉજવ્યો. ૧૮૭૪ માં કન્યાશાળામાં અંગ્રેજી ધોરણે દાખલ કરવામાં ને આ સંસ્થાને ટકે મળશે તેટલા પ્રમાણમાં સંસ્થાના વિકાસને વેગ
આવ્યાં. ૧૮૯૪ માં શ્રી. કાન્તિલાલ ઈશ્વરલાલ સંસ્થાના પ્રમુખે થયા. વધત રહેશે. આખરે આ હાઈસ્કૂલ મુંબઈના એક ખુણે ઉભેલી છે. આવી ' અને તેમણે કરેલી રૂ. ૧૧૦૦૦૦ની ઉદાર સખાવતના પાયા ઉપર હાદકિ આર્થિક મદદે. મળતાં મુંબઈના બીજા વિભાગોમાં ખેલી કે આ કન્યાશાળાને મેટ્રીક સુધીની હાઈસ્કૂલની કક્ષાએ પહોંચાડવાને
શકાય છે અને એ રીતે આજની શિક્ષણતંગીને હળવી કરી શકાય નિર્ણય કરવામાં આવ્યું. આ નિર્ણય અને કાર્યકર્તાઓના પુરૂષાર્થના
છે. બીજુ આજ સુધી આ સભા પિતાની શિક્ષણ પ્રવૃત્તિ બીજી પરિણામે સંસ્થામાં એક યા બીજા કાર્ય માટે દાનને પ્રવાહ વહેતે.
શિક્ષણસંસ્થાઓને પગલે પગલે ચાલીને આગળ વધારી રહી છે, છે. મુંબઈમાં કવીન્સ રોડ ઉપર એક જમીનને પ્લેટ ખરીદવામાં
તેમ જ અંદરથી વિકસાવી રહી છે. હવે તેનું ધ્યેય બીજાની આવ્યું અને હાઈસ્કૂલ માટે એક ભવ્ય મકાન ઉભું કરવામાં આવ્યું.
હરીફાઈમાં. પિતે આગળ આવવું, અને બીજી અનેક શિક્ષણ૧૯૮૮ માં શેઠ કસ્તુરભાઈ લાલભાઈના પ્રમુખપણ નીચે આ સંસ્થાએ
સંસ્થાઓને માર્ગદર્શક બનવું એ હોવું જોઈએ. આ તે જ બની શકે પોતાને સુવર્ણ મહોત્સવ ઉજવ્યો અને એમના શુભ હસ્તે સંસ્થાના
છે કે જો તેને અધતન કેળવણીની જાણકાર અને અનુભવી વ્યક્તિઓને નવા મકાનનું ઉદ્દઘાટન કરવામાં આવ્યું. પછીના દશ વર્ષના ગાળામાં :
"પુરે સાથ હોય. દર પાંચ વર્ષે અનુભવી કેળવણીકારનું એક નાનું ' હાઈસ્કૂલમાં ભણતી કન્યાઓની સંખ્યા વધતી ચાલી. આજે સંસ્થાને
સરખું કમીશન નીમવામાં આવે અને અન્તરબાહ્ય પરિસ્થિતિથી ( રૂા. ૧૩૦૦૦૦ ને વાર્ષિક ખર્ચ છે. આ સંસ્થા હાઈસ્કુલ .
માહિતગાર થઈને તે કમીશને જે રીપોર્ટ કરે તે મુજબ સંસ્થાના - ઉપરાંત બાળવિભાગના તથા પ્રાથમિક અને માધ્યમિક વિભાગના વર્ગો
સંચાલનમાં જરૂરી ફેરફાર કરતા રહેવામાં આવે તો આ હાઈસ્કૂલ છે. ચલાવે છે અને આ બધા વિભાગમાં ભણતી કન્યાઓની કુલ સંખ્યા : ૩ર અન્ય હાઈસ્કલેમાં જરૂર અમૃતમ સ્થાન પ્રાપ્ત કરે. લગભંગ ૧૨ ૦૦ ની છે. સંસ્થા પાસે આજે સાડા સાત લાખનું ભંડોળ :
- આજે વર્ધા શિક્ષણ પધ્ધતિના નામે ઓળખાતી પાયાની છે. સંસ્થાના સાઠ વર્ષના ઇતિહાસની અને અધતન પરિસ્થિતિની આ .
કેળવણુની યોજનાના અખતરા થઈ રહ્યા છે. આ પાયાની કેળવણીનાં હું ટુંકી વિગત છે. . . . ! = " , " :
''
ધરણે કોઈ પણ એક ગૃહઉદ્યોગ ઉપર ટેકવીને નકકી કરવામાં આવે છે ! : કે સંસ્થા હસ્તક ચાલતી હાઇસ્કુલ મુંબઈમાંની અન્ય હાઈસ્કૂલમાં છે. આ માટે જેમ ખેતી, કાંતણવણુટ, ને સુતારી કામ, લુહારી કામ S: પહેલી હરોળની ગણાય છે. ચાલુ ધારણાના નિયત અભ્યાસક્રમ ઉપરાંત તેમ શીવણને પણ પાયાના ઉદ્યોગ તરીકે સ્વીકારવામાં આવેલ છે.
- ગૃહવિજ્ઞાન, ચિત્રકામ, નૃત્ય, સંગીત, હસ્તધાગ–આવી અનેક ઈતર જેમ અન્ય ઉદ્યોગોને કેન્દ્રમાં રાખીને આ પેજનાને અમલ શરૂ થયા છેપ્રવૃત્તિઓ ચલાવવામાં આવે છે. આજથી પંદર વીસ વર્ષ પહેલાં છે અને પ્રાયોગિક અખતરાઓ થઈ રહ્યા છે તેમ શીવણને પાયાના છેસંસ્થાના વાર્ષિક ઉત્સવ પ્રસંગે જે કાંઈ નૃત્ય, ગીત, સંગીત નાટકાના ઉધોગ તરીકે સ્વીકારીને તેના ઉપર કોઈ અભ્યાસક્રમની ચીજના ' કાર્યક્રમ રજુ કરવામાં આવતા હતા તે અન્ય પ્રગતિશીલ શિક્ષણું સંસ્થાઓની અથવા તે તેને લગતા પ્રાયોગિક અખતર શરૂ થર્યાનું ધ્યાનમાં નથી.
અપક્ષોએ બહું ઉતરત કાટિના—જાણે કે આપણે બીજાઓથી પચાસ. આ હાઈસ્કૂલ કે જે પ્રાણપ્રાથમિકથી માંડીને માધ્યમિક ધોરણો સાથે પચાસ વર્ષ પાછળ હોઈએ એવા–લાગતા હતા. આજે સંગીત, કલા
સંકળાયેલી છે તે શીવણને કેન્દ્રમાં રાખીને વર્ધાની શિક્ષણ પદ્ધતિ તર૬ 1. તથા અભિનયની દષ્ટિએ આ કાર્યક્રમે આગળ પડતી અન્ય સંસ્થાઓ- ગતિ કરી શકે છે. આમ કરવાથી આ હાઈસ્કૂલ શિક્ષણની દિશાએ પોતા
' એ સિદ્ધ કરેલા સીમાચિન્હની બહુ સમીપ પહોંચી ચુકયા છે એ માટે તેમ અન્ય. શિક્ષણ સંસ્થાઓ માટે એક નવું દ્વાર ખોલી શકશે અને 5 જઈને ખૂબ આનંદ થાય છે. '..
નૂતન શિક્ષણના નિર્માણમાં પિતાને મૌલિક ફાળો નોંધાવી શકશે. આં. : આ સંસ્થા હસ્તકની શિક્ષણ સંસ્થાઓમાં પ્રારંભથી જૈનેના બાબતને વિચાર કરવા અને તે દિશાએ આગળ ચાલવું હોય તો તેને : ફીરકાભેદને જરા પણ સ્થાન આપવામાં આવ્યું નથી અને જે કે લગતાં નિષ્ણાતો અને તેનો સાથ મેળવવા સંસ્થાના સંચાલકોને
સંસ્થાને વહીવટ શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક વિભાગના આગેવાનોના હાથમાં વિનંતિ છે. ', ' ', , . . . * છે, એમ છતાં શિક્ષણને લાભ ત્રણ વિભાગની કન્યાઓને કશા પણ આજથી ચાલીશ વર્ષ પહેલાં શ્રી મુંબઈ અને માંગરાળ જૈન કે પક્ષપાત સિવાય આપવામાં આવે છે. આ હાઈસ્કૂલને મુંબઈ સરકાર સભા આજની શિક્ષણ પ્રવૃત્તિ જો કે બહુ જ નાના પાયા ઉપર છે , તરફથી સારી એવી ગ્રાન્ટ મળે છે અને સંસ્થામાં જૈનેતર કન્યાઓ ચલાવતી હતી, પણ સાથે સાથે અવાર નવાર વ્યાખ્યાન સભાઓ તે પણ ઠીક પ્રમાણમાં ભણે છે. આજે સંસ્થાનાં મકાનની સગવડ પરિમિત જતી અને તેમાં જૈન સમાજને લગતા તથા' વિશાળ સમાજને tી હોઈને દાખલ થવા માટે આવતી અનેક અરજીઓ નકારવી પડે છે. સ્પર્થતા અનેક પ્રશ્નો વિષે ભાષણ અપાતાં ચર્ચાઓ થતી અને એ છે. . ' આ સંસ્થાના, પ્રમુખ, ઉપપ્રમુખ, મંત્રીઓ કે ખજાનચી ગમે તે રીતે આ પ્રવૃત્તિ લોક શિક્ષણની ગરજ સારતી. આ ઉપરાંત જૈન છે. હોય, પણ આ સંસ્થાને પિતાની માનીને જો કોઈ પણ એક વ્યક્તિ તેની સમાજને લગતી બીજી બાબતે વિષે પણ જરૂરી પ્રવૃત્તિઓ આ સંસ્થા આરરાતદિવસ ચિન્તા, કરતી હોય અને તેની આર્થિક જરૂરિયાતને પહોંચી હાથ ધરી હતી. આજે આ સભાની આખી પ્રવૃત્તિ અને શક્તિ
| SR No. | 525936 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1951 Year 12 Ank 17 to 24 and Year 13 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1951 |
| Total Pages | 212 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 22 MB |