Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1951 Year 12 Ank 17 to 24 and Year 13 Ank 01 to 16

SR No.: 525936
Original Sutra Author: N/A
Author: Manilal Mokamchand Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1951
Total Pages: 212
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 176

'
' ''
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૧-૧૧-૧૧ રશિયન જુથની વાસ્તવિક્તા
ત્રીજા જુથની શક્યતા - રશિયન જુથમાં હિન્દ જોડાવું જોઈએ એમ માનનારે પણ એક હિન્દની પરદેશનીતિની દિશા સાચી છે, પણ નીતિ પ્રાણવગરની વર્ગ આ દેશમાં છે. હિન્દન સામ્યવાદી પક્ષ અને ૧૯૫૧ નું રશિયા છે એમ માનનાર વર્ગ આવતી ચૂંટણી બાદ ગણના પાત્ર વિરોધ પક્ષ એ ૧૯૧૭ ને રશિયા છે એવા ભ્રમમાં રહેનાર કેટલાક બુદ્ધિવાદીઓ બને તેવી શક્યતા છે. હિન્દને સમાજવાદી પક્ષ માને છે કે Nehru એમ માને છે કે અમેરિકન જુથ શાહીવાદી જૂથ છે, જ્યારે રશિયન 'always reacts, never acts. એટલે કે નેહરૂ હંમેશા પ્રતિક્રિયા જુથ સ્વાતંત્ર્ય, લેકશાહી અને શાંતિનું જુથ છે. આથી હિન્દુ પિતાને કરે છે, કયારેય સ્વતંત્ર પગલું ભરતા નથી. એશિયામાં સ્વાતંત્ર્ય માટે સર્વનાશ ન નેતર હોય તે રશિયન જુથમાં ભળી જવું જોઈએ. આ લડતી મલાયા અને ઇન્ડોચાઈનાની પ્રજાને આપણે મૌખિક ટેકે પણ ' વર્ગની એક લાક્ષણિકતા એ છે કે ઉપર જણાવેલ બે માર્ગથી અન્ય આપી શકતા નથી; એટલું જ નહિ પણ ઈન્ડોનેશિયા બ્રહ્મદેશ વગેરે એવો કોઈ ત્રીજે માર્ગ હોઈ શકે તે વાત માનવા તે તૈયાર જ નથી. એશિયન રાજ્યનું સંગન કરવામાં હિન્દ નિષ્ફળ નીવડયું છે. હિન્દ
અત્યારની હિન્દી પરદેશનીતિ એ અમેરિકન, પરદેશનીતિને એક કટકે કટકે પરદેશનીતિ ઘડે છે અને તેથી પડોશના નાના રાજ્યમાં - પ્રકાર જ છે એમ આ વર્ગ માને છે. માસ્કને શબ્દકેશ માત્ર કઈ હિન્દ શ્રદ્ધા ઉત્પન્ન કરી શ્રતું નથી. ટૂંકમાં, એક ગતિશીલ ત્રીજા સ્થિર અને નિશ્ચળ શબ્દકોષ નથી, પણ એ રશિયન હિતેની જરૂરિયાત જુથની રચના કરવામાં શ્રી. નેહરૂ નિષ્ફળ ગયા છે. પ્રમાણે નિત્ય કરતા જતા અર્થવાળા શબ્દકોષ છે. માટે જ લેકશાહી, " આ ટીકામાં કાંઈક તથ્ય છે; કેમ કે આપણું ઈન્ડોચાઈમાં અને શાંતિ, જનતાનું રાજ્ય, સામ્રાજ્યવાદ, સમાજવાદ વગેરેના અથો એ મલાયા વિશેની નીતિને કઈ બચાવ નથી. શ્રી, નેહરૂની તુરત નિર્ણય શબ્દકોષમાં સમયે સમયે બદલાતા રહે છે.
' '
લેવાની લાક્ષણિક અશક્તિ કેટલીક વાર હિન્દ હમેશા દ્વિધામાં જીવે છે . સમાજવાદી રશિયા ?
' એવું બેટું ચિત્ર રજુ કરે છે. આમ છતાં, એક નક્કર હકીકત - રશિયા સમાજવાદી રાજ્ય છે. એ વાત શ્રધ્ધાળુ સામ્યવાદીઓ લક્ષમાં લેવા જેવી છે. હિન્દ પાસે એવી કઈ ઓધોગિક કે આર્થિક , સિવાય કોઈ માનતું નથી. છુપી પોલીસ, અમાનુષી ગુલામ કેમ્પ અને શકિત છે કે બીજા વિશ્વયુદ્ધ પહેલાના લંડન કે હાલના ચુર્કની જેમ ' ઊંચી જ્ઞાતિ સમી કરશાહી તથા લશ્કર દ્વારા થતા શોષણ પર ન્યુ દહીને એક સત્તાંકેંદ્ર (Power-Center) કરી શકે ? હિન્દની રચાયેલી સમાજરચનાને સમાજવાદી કહેવી એ સમાજવાદ શબ્દના મર્યાદા આદર્શવાદીને અકળાવે તેવી છે, પણ તે હકીકત છે. ૧૯૪૭ માં
અર્થને અનર્થ કરવા બરાબર છે. જે રશિયા સમાજવાદી હોય અને જ્યારે શ્રી. નેહરૂએ એશિયન પરિષદ ન્યુ દિલ્હીમાં બેલાવી ત્યારે , ત્યાં કોઈ શક ન હોય તે (સ્ટાલિને ૧૯૩૬નું બંધારણ રજુ કરતાં ઈન્ડોનેશિયા, મલાયા, ઈન્ડોચાઈના અને બ્રહાદેશ વગેરે દક્ષિણ અને
જાહેર કરેલું કે રશિયામાં હવે શાષક વર્ગ નથી) કેમ કોઈ વિધિ અગ્નિ એશિયાના પ્રતિનિધિઓએ હિન્દ પ્રથમવાર જોયું. હિન્દુ પાસેથી - પક્ષના અસ્તિત્વને મૂળમાંથી અટકાવવામાં આવે છે ? રશિયન ક્રાંતિના એમની મેટી અપેક્ષા હતી. પણ તેમણે જ્યારે હિન્દની અવર્ણનીય મુખ્ય ૧૮ આગેવાનીમાંથી બે કુદરતી મૃત્યુ પામ્યા, પણ બાકીના : ગરીબી નિહાળી ત્યારે તેમને હિન્દની મર્યાદાનું ભાન થયું. સ્કી, બુખારીન વગેરે ૧૬ આગેવાનોને શા માટે સ્ટાલીને ગોળીએ
સાચી દિશા I માટે કાઈ પરદશમાં વસતા સગાસ બે થી સાથ પણ રાશયન' જે આપણે , ખેરાકની બાબતમાં સ્વાવલંબી થઈ શકીશું અને - ' નાગરિક પત્રવ્યવહાર નથી કરી શકત ? શા માટે રશિયન સ્ત્રી પોતાનાં જનતાનાં કપડાં તથા રહેઠાણની : જરૂર પુરતી પણ સ્વતઃ વ્યવસ્થા પરદેશી પતિ સાથે. રશિયા છોડીને નથી રહી શકતી ? કામદારોની કરી શકીશ તે આપણે ધણું કરી શકીશું. આજે પ્રત્યેક તિરરાષ્ટ્રીય સરકાર છે એ ખરી વાત, પણું શા માટે કામદારોને ઝારના સમય પરિષદમાં અન્ન અને સાધનાની ભીખ માગતા આપણું પ્રતિનિધિઓ કરતાંયે બુરા કાયદા કાનુનેથી ગુલામ બનાવવામાં આવ્યા છે? જયારે કેવી રીતે આપણી પરદેશનીતિ ગતિશીલ કરી શકે? આ દેશની અંદર હિટલરે યુક્રેઇન પર આક્રમણ કર્યું ત્યારે લાખે રશિયને હિટલર સાથે પણ પ્રકારે આપણે ઉત્પાદન વધારીએ અને ન્યાયી વહેચણી મળી ગયા, અને જ્યારે તેમને લાગ્યું કે હિટલરશાહી સ્ટાલીનરાજથી કરવા પ્રયત્ન કરીએ તો આપણે એક શકિતશાળી અને સંતુષ્ટ રાષ્ટ્રને બદતર છે ત્યારે જ તેમણે હિટલર સામે લડવા માંડયું. આ હકીકત શું નિર્માણ કરી શકાશે. ત્યારે શકિતશાળી અને સંતુષ્ટ હિન્દની પરદેશનીતિ સૂચવે છે? શા માટે લાખ લે કે ગુલામ કેમ્પમાં છે? શા માટે વધુ વિધાયક હશે, કેમકે આપણી પરદેશનીતિની દિશા સાચી છે. લશ્કરી અમલદારે અને સરકારી અમલદારોનાં પગાર અને સગવડાનું ,
' વાડીલાલ ડગલી પ્રમાણુ (Ratio) અમેરિકા કરતા વધુ છે? : ' રશિયાની પરદેશનીતિ
હિંદી જન તે તેને કહીએ ! . પરદેશનીતિમાં પણ રશિયાની નીતિ એખી નથી: રશિયાએ ' (“ વૈષ્ણવ જન તો તેને કહીએ” એની અનુકૃતિ ૧૫ આ કાવ્ય આજથી દશ જરાએ હૃદય-ડંખ વિના ગમે તે સરમુખત્યારેને અને શાહીવાદીઓને મદદ
વર્ષ પહેલાં રચાયેલું હરિજન બંધુમાંથી સાભાર ઉધૃત કરવામાં આવે છે.) * કરી છે. ઈટલીના મુસોલિનીનું એબિસિનિયા પરનું આક્રમણ, સ્પેનિશ
1. હિંદી જન તો તેને કહીએ, આંતરવિગ્રહ, સ્ટાલીન-હિટલર સંધિ, ફિલેંડ પરનું રશિયન આક્રમણું, '
- હિંદ જનેતા માને રે; પેલેંડ પરનું રશિયન આક્રમણ, રશિયાની મંચુરિયાની લુંટ, પુર્વ યુરોપ
ના તાત ગણે જગદીશ અને અને બાલ્કનના રાજ્ય સાથેની સામ્રાજ્યવાદી રશિયન નીતિ અને જે
સહુ ભ્રાત ભગિની જાણે રે–હિંદી જન . ૧ ટીટ જુન ૧૯૪૮ સુધી સામ્યવાદને એક આદર્શ પુરૂષ હતા તે ટીટે
વાણી, વર્ણ ને ધર્મ કેમના " સાથેની અસભ્ય અને શાહીવાદી રશિયન નીતિ. આ બધા વિશે આપણું
ભેદ નહીં ગણકારે રે; સામ્યવાદી મિત્રને યાદ આપવાની જરૂર છે. હાલ રશિયા “શંતિ શાંતિઃ.
સહુને સરખાં લખી સહુની ના જાપ જપે છે, પણ રશિયા એટલું બધું શસ્ત્રીકરણ કર્યું જાય છે કે
સેવામાં સુખ માણે રે.-હિંદી જન તે. ૨ રશિયન પ્રજાને જીવનને જરૂરી એવા સેય જેવા સાધનેનાં સાંસાં છે. જે '
મસ્જિદ, મંદિર, દેવળ જુદાં, ઝેકોસ્લોવેકીઆના આગેવાને મસારિક અને બેનીસની માફક નેહરૂને
એક પ્રભુ સહુ પૂજે રે; આત્મઘાત કરવાની ઈચ્છા હોય અને હિન્દી પ્રજાને સમાજવાદ અને " , એવું સમજી . હિંદીજન તે શાંતિના ઓઠા નીચે લશ્કરવાદી શાહીવાદના ખંડિયા થવું હોય તે જ
હિંદની સેવા કરશે ?-હિંદી જન તે. ૩ - રશિયન જુથમાં સામેલ થવાની હિન્ટ તૈયારી કરવી ?
વી. હ. મહેતા
હિંદી
હિંદી હિતા
'
'
.
.
.
.
* *