Page Text
________________
અ!!!
.
.
: -
•
તા. ૧-૫-૫૧
રહે એવી તેમનામાં વફાદારી અને આજ્ઞાધીનતા છે. તેમનામાં ' '
- પ્રભાસપાટણના પરિચય
' વિદ્વત્તા કે પાંડિત્ય નથી; પણ ઉંચી કક્ષાની વ્યવહારકુશળતા. છે. . આદર્શ ના આવેગમાં કોઈવાર ખુવાર પણ થઈ જાય એવી તેમનામાં
ગયે વર્ષે ઉનાળામાં ગિરનારની યાત્રા કર્યા બાદ પ્રભાસતમન્ના છે. વાણીમાં મીઠાશ અને વર્તનમાં કોઈને પણ ઉપયોગી પાટણ જવાનું બનેલું. હું બાર તેર વર્ષની ઉમરને હતો ત્યારે થવાની તત્પરતા છે. આ જ ગુણને લીધે તેઓ રાષ્ટ્રવીર સુભાષચંદ્ર મારા માતપિતા સાથે પ્રવાસ કરતાં કરતાં પ્રભાસપાટણ પહેલીબાઝના આટલો બધો પ્રેમ પ્રાપ્ત કરી શક્યા હતા; આ જ કારણે વાર ગયે હતું. તે વખતે સમુદ્રતટે આવેલ સોમનાથનું પુરાણું સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલના વિશ્વાસ તેઓ સંપાદન કરી શકયા મંદિર જોયેલું તેનું ઝાંખું સ્મરણ ચિત્ત ઉપર કંતરાયલું પડયું હતા. આ પ્રકારના વિશિષ્ટ વ્યક્તિત્વને લીધે જ નગરપતિ એસ. હતું, પણ એ સ્થળને લગતી વિશેષ કઈ વિમત સ્મરણમાં જીવન કે. પાટીલના એક વિશ્વાસુ મિત્ર અને સહકાર્યકર્તા તેઓ બની રહી નહોતી. ત્યાર બાદ તે અનેક વર્ષો વહી ગયાં અને એ વખશકયા છે. તેમને વિકાસ અને પ્રગતિ જોઉં છું ત્યારે મને સર પ્રભાશંકર પટ્ટણી યાદ આવે છે. એ જ સામાન્ય ભણ.
તની સમજણ–રૂચિમાં પણ ઉત્તરોઉત્તર વિકાસ થતે ગયે. પરિણામે તર, એ જ પ્રારંભિક જીવનના સામાન્ય સંગે પણ કેવળ ,
આવાં સ્થળે જેવા સમજવાની આજે જે દૃષ્ટિ પ્રાપ્ત થઈ છે. તે મીઠાશથી અને રાજદ્વારી કુનેહથી સૌરાષ્ટ્રના છેલ્લા પચાસ વર્ષના
- દષ્ટિ તે વખતે નહતી. ઇતિહાસમાં ચિરસ્મરણીય નામના તેઓ કમાઈ ગયા. ભાઇશ્રી
: - Vભાસ પાટણ વેરાવળથી ત્રણેક માઈલ દૂર સૌરાષ્ટ્રના નરત્ય નાથાલાલ પણ એ જ રીતે આગળ વધતા જાય અને સમાજને
ખુણે આવેલું એક સુવિખ્યાત તીર્થસ્થળ છે. હિંદુસ્તાનની ચારે તેમ જ રાષ્ટ્રને અનેક ઉપયોગી સેવાઓને લાભ આપતા જાય
દિશાએ હિંદુ સમાજનાં ચાર મેટાં તીયસ્થાને આવેલાં છે. ઉત્તરે એવી શુભેરછા છે.
હિમાલયમાં બદ્રીનાથ- કેદારનાથ, પૂર્વમાં જગન્નાથપુરી, દક્ષિામાં ભાઈ શિવાનંદનું શહીદી મૃત્યુ
*શ્વેતબિંદુ રામેશ્વર અને પંશ્ચમમાં શ્રી કૃષ્ણચંદ્ર / રાજધાની તા. ૨૭-૪-૫૧ ની રાત્રીના સૌરાષ્ટ્રના એક આગેવાનો કાર્ય
દ્વારિકા, એ દ્વારિકાની સમકક્ષાનું બીજું તીર્થસ્થળ આ પ્રભાસકર્તા અને ઝાલાવાડ કોંગ્રેસ કમીટીના પ્રમુખ ભાઈ શિવાનંદ વઢવાણ
પાટણુ છે. ઐતિહાસિક દૃષ્ટિએ દ્વારિકા કરતાં પણું પ્રભાસપાટણનું બાજુ આવેલા મુંજપર આશ્રમમાં સ્વસ્થપણે નિદ્રા લઈ રહ્યા હતા મહત્વ ઘણું વધારે છે. સૌરાષ્ટ્રમાં જે કાઈ હિંદુ દ્વારિકાની યાત્રાએ એવામાં કોઈ બંદુકધારી શખ્સ ભાઇ શિવાનંદ ઉપર ત્રણે ગેળાએ
જાય તે ગિરનાર ગયા વિના ન રહે અને સોમનાથના જ્યોતિલિંગનાં છોડી અને તેમને ગંભીર રીતે ઘાયલ કર્યા. તુરત જ તેમને હેપી- દર્શન કર્યા વિના પણ ન રહે. પ્રભાસપાટણની તીર્થભૂમિ તરીકે ટલમાં ખસેડવામાં આવ્યા હતા પણુ તેમને ગંભીર ઈજામાંથી શિવના ઉપાસકે માટે જેટલી મહત્તા છે તેટલી જ મહત્તા વિષણુના
ઉગારી ન શકાયા અને બીજે દિવસે એટલે ૨૮ મીની સાંજે સાડા ઉપાસકે માટે પણ છે; કારણ કે પ્રભાસ પાટણ વિષ્ણુના અવતારKE 'પાંચ વાગે વિનશ્વર દેહને ત્યાગ કરીને તેઓ પરોક ભણી સીધાવ્યા. સ્વરૂપ પૂર્ણ પુરુષોત્તમ શ્રી કૃષ્ણચંદ્રની દેહેત્સર્ગભૂમિ છે. તદુપરાંત - આ દારૂણ ઘટનાના પરિણામેં સૌરાષ્ટ્ર એક પીઢ અને વર્ષો જુને જૈનાને મન પણ પ્રભાસપાટણ એક નાનું સરખું તીર્થસ્થાન છે.
1 ૪ : કાર્યકર, ગુમાવ્યા છે. સ ધુતાની મૂર્તાિસમાં સદ્ગત ફુલચંદભાઈના પ્રભાસપાટણમાં આશરે નવ જૈન મંદિર છે. જનોના બહુ જુના જો તેઓ પ્રારંભથી સહકાર્યકર્તા હતા અને સૌરાષ્ટ્રના આજ સુધીના ગ્રંથમાં પ્રભાસપાટણને એક પ્રમુખ જેન કેન્દ્ર તરીકે અનેક
ઉથાન-ઇતિહાસમાં તેમણે એક નિસ્વાર્થ દેશસેવક તરીકે અનેકવિધ ઠેકાણે. ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યું છે. આવું જેનું અનેક દેશીય : , ફાળો આપ્યો હતો. તેમના આ શહીદી મૃત્યુએ સૌરાષ્ટ્રની પ્રજાના ?
મહત્વ છે તે પ્રભાસપાટણ જોવાની ઘણા વખતથી ઝંખના હતી દિલને ભારે આઘાત પહોંચાડે છે, અને ઉંડી ગ્લાનિથી આવરી જે આ વખતે પુરી થઈ.
લીધું છે. છે આ જાતનું ખુન; આજે કેવી વિકટ પરિસ્થિતિમાંથી આપણે, '
જ સવારના નવેક વાગે અમે પ્રભાસપાટણ પહોંચ્યા, અને દેશ પસાર થઈ રહ્યો છે તેને ખ્યાલ આપે છે. આઝાદીની મુખ્ય જૈન મંદિરના કાર્યાલયમાં દાખલ થયા. ત્યાંના આગેવાન લડત દરમિયાન અનેક લોકોએ પિતાના જાનમાલની કુરબાની કરી જેન બંધુઓને પરિચય થયા અને ત્યાંના જ વતની અને ત્યાં અને આપણે આઝાદી પ્રાપ્ત કરી. ત્યાર બાદ દેશમાં જે લડત ચાલી વર્ષોથી વસતા જાણીતા સલાટ શ્રી. પ્રભાશંકર ધડભાઇ સોમપુરાની રહી છે તે સમાજની નવરચનાને લગતી છે. દેશભરમાં જ્યાં સુધી સ્થાપિત હિતેનું પૂર્વવત્ પ્રભુત્વ ચાલ્યા કરે ત્યાં સુધી આઝાદીન.
પણ સુયોગ સપડશે. સોમનાથના મંદિરનું ખંડિયેર આજે જ્યાં કોઈ લોભ દલિત વર્ગો સુધી પહોંચે નહિં. ખાં સ્થાપિત હિતેનું છે ત્યાં ઉભું કરવામાં આવનાર ભવ્ય શિવાલયના નકશાઓ તૈયાર શોષણું બને તેટલું કમી કરવું અને સમાજના નીચેના ગણાતા. કરવાનું કામ તેમને સંપાયેલું હતું. સોમનાથને ઈતિહાસથી તેઓ થરને ઉંચે લાવવો એ આજના સર્વે કાયદાકાનુનને આશય સારી પેઠે વાકેફગાર હતા. તેમની સાથે અમે સોમનાથનું જર્જરિત છે. કાઠિયાવાડમાં ગરાસદાર અને ખેડુતે વચ્ચે આજે ભારે ખેંચતાણું ચાલી રહી છેઅને સારાષ્ટ્ર સરકાર તેમ જ ત્યાંની કોંગ્રેસની પ્રવૃત્તિ
મંદિર જવા ઉપડ્યા. આ મંદિર અરબી સમુદ્રના કિનારે આવેલું આજે ખેડુતેને યેગ્ય સ્થાને પ્રતિષ્ઠિત કરવાનો પ્રયત્ન કરી રહેલ છે. ભરતીના વખતે દરિયાના મોજા માંદિરના ધટની દિવાલ સાથે છે. આને લીધે જેના હિતને ધકકા લાગ્રી રહ્યો છે તે આકુળવ્યા- અથડાય છે. તેમણે અમને મંદિરના ખૂણે ખૂણે ફેરવ્યા અને બધું કુળ બની રહેલ છે અને આવા ખુન દ્વારા પિતાને રષ તૃપ્ત
ખુના હાર પાતાનો રોષ તપ્ત સમજાવ્યું. વળી એક બાજુએ એ જ સ્થળમાંથી નીકળેલાં કરવા માંગે છે. હિંદની. આજની પરિસ્થિતિ જોતાં રાજકારણી.
પ્રાચીન મૂર્તિઓનાં તેમ જ બાંઘકામના અવશેષે ને સંગ્રહ કરવામાં કિત કરતાં સામાજિક ક્રાન્તિ સાધવા માટે આપણે ઘણું વધારે
ભાગ ખાપ પડશે એમ લાગે છે. આજની નવરચનાને વિરોધી . આવ્યું છે તે પણ અમને દેખાડયું અને અગત્યના નમૂનાઓનું વર્ગ ભાઈશવાનંદ જેવા પુર્વ પુરૂષોને જીવ લેવાની હદ સુધી જાવ. એતિહાસિક મહત્વ તેમનાથી બને તેટલું અમને સમજાવ્યું. તે અત્યંત દુ:ખદ છે. આપણા માં વધતી જતી નૈતિક વિકલતાનું
- કોઈ વિશાળ શિવાલયના અવશેષરૂપ દેખાતા-મુસલમાનીઆ એક સૂચક ચિહન છે. ક્રાન્તિલક્ષી પ્રજાએ 'આવી ધટન થી જરા પણ દહેશત ન પામતાં પિતાના માગે નિડરતાપૂર્વક દઢાપૂર્વક આગળ, રાજ્યકર્તાઓના ધર્મઝનુનનું ભોગ બનેલાં આ શિખરવિનાના વધવું ઘટે છે અને તે ખાતર ગમે તેટલે ભેગ આપવાને તૈયાર રહે. અને જર્જરિત થઈ રહેલા ખંડિયેર વિશે સામાન્ય ખ્યાલ એ વાને ધમ' તેને પ્રાપ્ત થાય છે. ભાઇ શિવાનંદ એ જાતનાં મૃત્યુથી છે કે આશરે નવ વર્ષ પહેલાં મહમદ ગઝનીએ હિંદુસ્તાન ઉપર પે તાના જીવનને અમર બન વી ગયા છે અને કોઈ પણ ઉચ્ચ
ચઢાઈ કરેલી તે વખતે તે ઠેઠ કાઠિયાવાડ સુધી આવેલો અને કે ધ્યેય ખાતર" પ્રાણ આપતા વિરલ નરવીરોની નામાવલિમાં પે તાના નામને ઉમેરે કરી ગયા છે. ભાઈ શિવાનંદ ( શહીદીને આપ
સોમન થના જે માંદિરને તેણે તેડેલું અને લુટેલું, તે જ આ મંદિર દિલ". અંજલ અએ અને તેના પત્ર બાનાને શાશ્વત છે અને તે વખતથી આ દશામાં ઉભું છે. પણ ઐતિહાસિક રીતે શક્તિ પ્રાર્થીએ !.."
પરમાનંદ તપ સતાં આ ખ્યાલ બરાબર નથી એમ માલુમ પડે છે. ભાઈબી
| SR No. | 525936 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1951 Year 12 Ank 17 to 24 and Year 13 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1951 |
| Total Pages | 212 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 22 MB |