________________
તા. ૧૫-૮-૫૧
-
જ્યાં જ્યાં પ્રેમધર્મને પ્રભાવ પડે છે ત્યાં ત્યાં માબાપોએ પિતાનું અર્થમાં ગ્રહણ કરવાનું રહેશે.” એ જ કલમના બીજ નિયમને
અભિમાન છોડીને પિતાનાં પુત્રપુત્રીઓને, વહુજમાઈને અને તેનાં ” “બી” વિભાગ આ મુજબ છે :* * બાળબચ્ચાંઓને ખુશીથી અપનાવ્યા છે, એટલું જ નહિં પણ " . * “Nothing in this article shall affect the છે - તેના ભિન્નધર્મી વિવાહનું સંપૂણપણે સમર્થન કર્યું છે. સર્વ. -operation of any existing law or prevent the = " 2. •, ધર્મ સમભાવનું પર્યાવસાન સર્વધર્મ સમભાવમાં થશે જ.
state from making any law providing for special
welfare and reform or the throwing open of “ ” “ જવા ભિન્નમાં યુવકયુવાત પોતપોતાના ધમ ના સિદ્ધાds ' Hindu religious institutions of public character » સંસ્કાર તથા રિવાજોનું શ્રદ્ધાપૂર્વક પાલન કરે છે ત્યાં પણ ભિન્નધર્મી : ' to all classes and sections of Hindus,” :
વ્યક્તિને પસંદ કરવાની અને તેની સાથે રહેવાની ઉદાર દૃષ્ટિ “ આ નિયમ (એટલે ૨૫ મી કલમને પહેલે નિયમ કે બન્નેમાં હેવી જોઈએ. પરંતુ આજકાલ આવી સ્થિતિ રહી નથી. જેમાં હિંદની પ્રજાને પિતાની ઈચ્છા મુજબ પિતાના ધર્મને -યુવયુવતિઓમાં પિતતાના ધર્મનું જ્ઞાન પણ બહુ ઓછું જોવામાં અનુસરવાની અને તેને પ્રચાર કરવાની છૂટ આપવામાં આવી . આવે છે. સંસ્કારને તે કયારનોયે લેપ થઈ ચૂક્યું હોય છે. છે) કોઈ એવા ચાલુ કાયદાને કે હવે પછી થનાર કાયદાને કોઈ પણ
સિદ્ધાંતે વિષે ગ્રહ કે આદર રહ્યો હોતા નથી. બન્નેને જીવન- રીતે બાધાકારક નીવડશે નહિ કે જે કાયદાને હેતુ હિંદુધર્મની હો રસ પણ હવે નવી દિશામાં વહેવા લાગ્યો હોય છે. ઋદ્ધ ધર્મ, જાહેર સંસ્થાઓને હિંદુ સમાજના સર્વ વિભાગ અને વર્ગો , - ઋઢ સંસ્કાર, પિતતાના કુટુંબની ખાસિયત એ બધી બાબતમાં માટે ખુલ્લી મુકવાનું હોય. ૪
' થી એક પ્રકારની ઉદાસીનતા જોવામાં આવે છે. તે પછી આપણે છે. આ કલમ મુજબ હિંદુઓમાં જૈનેને અને હિંદુ મંદિરમાં
એમ કેમ ન કહીએ કે આ યુવયુવતિ એક જ ધર્મના છે, જે જૈન મંદિરોને સમાવેશ થાય છે અને એ રીતે વિચારતાં હિંદુ
ધમનું નામ છે સાર્વભૌમ-ઉપેક્ષાધમ ! . . . મંદિરમાં હરિજનને પ્રવેશ આપતા ધારા મુજબ જૈન મંદિ. . . . આ ઉપેક્ષાધામ" ' પસંદ કરવા લાયક ચીજ નથી. ઉત્તમુ રમાં પણ હરિજનને કાયદાથી દાખલ થવાની છુટ મળવી જોઇએ.
સ્થિતિ તે એ છે કે વ્યકિતને, સરકાર એવો હોય કે સર્વ ધર્મો આપણે આશા રાખીએ કે મુંબઈ સરકાર આટલેથી નહિ અટકતાં
તેના અધ્યયન અને પરિચયના વિષય હોઈને સર્વ એકસરખા બંધારણની ઉપરની કલમનો આધાર લઈને સુપ્રીમ કોર્ટમાં 2 , આદરણીય અને એકસરખા ગ્રાહ્ય હોય. ', એ અપીલ કરશે અને જન મંદિરમાં હરિજને માટે કાયદેસરની
જરૂર, ગુણુદેષનું પૂરું જ્ઞાન ધરાવતા વિવેકયુક્ત આદરની જ પ્રવેશ-અનુમતિ મેળવશે. " અહિં વાત છે.
* આજે મળેલા ચુકાદાથી અસ્પૃશ્યતાપક્ષી સ્થિતિચુ જેને' મંગળ પ્રભાતમાંથી સાભાર ઉદ્ભુત કાકા કાલેલકર મલકાશે અને અમારાં મંદિરો હરિજનથી અભડાતાં બચી ગયાં
એમ માનીને ખૂબ આનંદ માનશે. પણ જે. કે. જન ધર્મના કેટલાક સમાચાર અને નોંધ
વિશાળ રવરૂપને જાણે છે અને જૈન મંદિરના આદેશને સ્વીકારે હરિજન મંદિર પ્રવેશ ધારે અને જેનો
છે તેને હરિજનપ્રવેશવિરોધી જૈન આગેવાને માટે ખેદ થયા વિના હરિજન મંદિર પ્રવેશ ધારે તેને લાગુ પડે છે કે નહિ નહિ રહે. હિંદુઓમાં જેને અન્તર્ગત ગણાય કે ન ગણાય, કાયદાથી ’ ' એટલે કે એ ધારાના પરિણામે હરિજનોને જૈન મંદિરમાં પ્રવેશ હરિજનોને જૈન મંદિરમાં પ્રવેશ મળે કે ન મળે, પણ અમારા
કરવાને હક મળે છે કે નહિ એ સંબંધમાં મુંબઈની હાઈટ' મંદિરમાં જૈનેતર પ્રવેશી શકતા નથી અને હરિજનના પ્રવેશથી . એક અગત્યને ચુકાદો આપ્યું છે. આને સાર મુબઈ સમાચારમાં . અમારા મંદિર અભડાય છે એમ કહેનારા અને માનનારા જૈન : કિ તેમ જ અન્ય સામયિકમાં પ્રગટ થયું છે.
ધર્મના હાદને અત્યન્ત વિકૃત આકારમાં સમજે છે અને રજુ . આ ચુકાદા પાછળ નામદાર જજોને એ અભિપ્રાય રહેલ છે. જે કરે છે, કારણ કે જૈન ધર્મ પ્રારંભકાળથી જનેતરને પિતાના ' છે કે હિંદુ કોમ અને જેના કામ અલગ અલગ કેમ છે અને તેથી ધર્મસ્થાનકમાં આવકારતે આવે છેજન્મ જૈન હેય તે જ જન
જયાં સુધી હિંદુઓને કાયદો અથવા તે રીવાજથી જૈન મંદિરમાં થઈ શકે એવી કોઈ કાળે જનધર્મની માન્યતા હતી જ નહિ. જૈન
પ્રવેશ કરવાને હ મળે છે એમ પુરવાર ન થાય ત્યાં સુધી હરિ મંદિર કેઝના પણું આગમનથી અભડાય એવી કોઈ કલપના જૈન " જનેને પ્રસ્તુત ધારાને લીધે એવો કોઈ વિશેષ હકક મળી શકે નહિ. ધર્મશાસ્ત્રમાં શોધી જતી નથી. આ બાબતમાં જૈન ધમમ હિંદુ ' જે અભિપ્રાય ઉપર આ નિર્ણય જાહેર કરવામાં આવ્યો છે તે ધમ' કરતાં ખ્રિસ્તી ધર્મ અને ઇસ્લામની વધારે નજીક છે. : " : અભિપ્રાય સ્વીકારવામાં આવે તે પછી તે ઉપર લેવામાં આવેલે આમ છતાં પણ કમનસીબે, આજના જૈન સમાજના કેટલાક ,
નિર્ણય પણ આપણે સ્વીકાર જ રહ્યો. પણ હિંદનું રાજ્યબંધા- આગેવાને અસ્પૃશ્યત્વના પડળથી અંધ બનીને જૈન ધર્મ અને . રણ જોત નામદાર જજોને ઉપરને અભિપ્રાય વ્યાજબી લાગતી જૈન સમાજને દીવાલબદ્ધ કરવા ઇચ્છે છે, અને પરિણામે પારસીઓ નથી. એ બંધારણની ૨૫ મી કલમ કે જેને આધાર હરિજનમંદિર માફક જૈન ધર્મને જ વિશાળ દુનિયાથી અસ્પૃશ્ય બનાવી રહ્યા ' પ્રવેશ-વિરોધી જૈનોએ પિતાના અભિપ્રાયનું સમર્થન કરવા માટે છે. અમારે જૈન ધર્મ વિશ્વધર્મ બનવાની યોગ્યતા ધરાવે છે એવી લીધે છે તે જ કલમને બીજે ખુલ સે નીચે મુજબ છે – બાંગ પોકારનારા જે કેટલા ઠીંગણા, સાંકડા મનના અને કલ્પના
' “Explanation II-In sub-clause b of clause વિહીન છે અને જૈન ધર્મને વાડા ધમ' બનાવવાને આત્મઘાતક I (2) the reference to Hindus shall be construed : પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે તેને ઉપર જણાવેલ પ્રત્યાધાતી વળશું.
as including a reference to persons professing ઉપરથી પૂરેપૂરો ખ્યાલ આવે તેમ છે. ગંગાજળ કદિ અભડાય : - the sikh, Jaina or Buddhist' religion and the ખરૂ? પરબે પાણી પીવા આવનારને નાતજાતના કારણે ટાળે
'reference to Hindu religions institutions shall કરી શકાય ખરે? જેનું મંદિર કે ઉપાશ્રયનાં દ્વાર કોઈ પણ be construed accordingly.”
એવાથી માટે બંધું કરી શકાય ખરાં? કાયદો ગમે તે કહે, “સવી ' “ ખુલાસે બીજો-બીજા નિયમના પેટા નિયમ “બી” માં જે
એમ ” માં જે
'નવ જીવ કરું : શાશનરસી ' !
શાશનરસી ' આ આપણું ભાવના હોવી જોઇએ, હિદ' ના ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યે છે તે “હિંદુ'માં શિખ, જન , અને અમારા મંદિર સો કોઇ શ્રેયાર્થી માટે ખુલ્લાં છે એવી : અને બૌદ્ધધર્મીઓને સમાવેશ થાય છે એમ લેખવામાં આવશે તે જાહેરાત કરીને જન ધર્મની વિશાળતા આપણે ઉદૂષિત કરવી અને હિંદુ ધાતિંક સંસ્થાઓને લગતે ઉલ્લેખ પણ એવા વ્યાપક જોઈએ. '