Book Title: Atmanand Prakash Pustak 071 Ank 03 04
Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531809/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra IVA www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (20's (3.0) zrI AtmAnaMda prakAza muni zrI puNya vijayajI zraddhAMjali- vizeSAMka $3 ||zArtenamaH siddhAM ina ruTahae ai namaH // kakhagaghaGa / caJA dAtayadadhanApaphabanamA yaralavArASasahA lkssH|| svastizrI rAdhA pAhANa LIGIGAON For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vaSa : 71] jAnyuArI-phebruArI, 1974 [ aMka : 3-4 mu ni zrI puNya vi ja ya jI ddhAM ja li-vizeSAM ka tatrI : zrI pra ko za ka : zrI jai na khI ma ca da cAM pa zI zA ha A mA na da sa bhA, bhA va na ga 2 For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : ma kA za ke ? khImacaMda cAMpazI zAha pramukha zrI jaina AtmAnaMda sabhA khAra daravAjA, bhAvanagara vi. saM. 2030 : vIra nirvANa sa'vata 2500 : I. sa. 1974 A vizeSAMkanuM saMpAdaka-maMDaLa khImacaMda cAMpazI zAha dalasukhabhAI mAlavaNiyA bhegIlAla ja, sAMDesarA manasukhalAla tArAcaMda mahetA kAMtilAla DAhyAbhAI kerA ratilAla dIpacaMda desAI kiMmata : cAluM bAInDIganA savA pAMca rUpiyA pAkA bAInDIganA savA cha rUpiyA | : mudraka : | AnaMda prinTIMga presa, bhAvanagaranI vatI, prANalAla bI. sonI harIza prinTarI kIDIpADAnI poLa, zAhapura, amadAvAda-1 For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org For Private And Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pra kA za kI ya ni ve da ne paramapUjya, prAtaH2maraNIya, AgamaprabhAkara, zrutazIlavAridhi munirana zrI puNyavijayajI mahArAjanA svaga vAsanuM' A trIju varSa cAlI rahyuM che, chatAM tenuM smaraNa jarAya jhAMkhu ke ochuM nathI thayuM; UlaTuM, jema jema samaya vItato jAya che tema tema, aneka prasaMgoe, emanuM smaraNa thaI Ave che ane emanA svargavAsathI amArI sabhAne keTalI moTI khoTa paDI che enI pratIti thatI rahe che. amArA AvA paramaupakArI mahApuruSanA puNyaramaraNa nimitte, amArA potAnA saMtoSa khAtara, amAre kaMIka paNa karavuM joI e, evI lAgaNI amArA manamAM zarU AtathI ja jAgI hatI; ane tethI ja pUjya mahArAjazrInA svargavAsa nimitte ame pUnAmAM caturmAsa birAjatA paramapUjaya zAMtasvabhAvI AcArya mahArAja zrI vijayasamudrasUrijI mahArAjane lakhelA, amArA tA. 24-6-1971nA patramAM lakhyuM hatu ke- jaina samAjane eka mahAna mArgadarzaka munivaranI lAMbA samaya sudhI na purAya tevI khoTa paDI che. ane A sabhA upara te vAghAta jevuM thayuM che. teozrInI puNyasmRtimAM ekAda pustake bahAra pADavAnI amArI icchA che, ame Apa sahu gurudevanA AzIrvAda ane sahakAra mAgIe chIe. 25 amArI A bhAvanA Aje 1 muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka rUpe saphaLa thAya che, ane ame A vizeSAMka zrIsa'dhanA karakamaLamAM bheTa dharI zakIe chIe, ene amane khUba AnaMda ane saMtoSa che, AvA mahAna upakArI gurudevanA upakArone badale to ame zu vALI zakIe ? 5Nu e upakAronI lAgaNIthI prerAIne amane A vizeSAMka pragaTa karavAno avasara maLyo ene ame amAruM moTuM saddabhAgya lekhIe chIe. amArI icchA to A vizeSAMka pUjyapAda puNyavijayajI mahArAjanI prathama puNyatithie pragaTa karavAnI hatI, paNu, vacce vacce, eka yA bIjA prakAranA evA evA avarodhe AvatA rahyA ke jethI e kAma vilaMbamAM paDatuM rahyuM; ane A aMka mahArAjazrInI bIjI puNyatithie paNa pragaTa karavAnuM zakya na ba-mu', te ATalA lAMbA vila'ba pachI cheka atyAre e aMka pragaTa thAya che. moDe moDe paNa A kAma, amArI dhAraNA mujaba, sAMgopAMga pUruM thaI zakayuM' e mATe ame paramAtmAno upakAra mAnIe chIe. A aMkamAM ApavAmAM AvelI sAmagrI ane vizeSAMkanA " RNamuktino adanA prayatna " nAme sa'pAdakaeNnA nivedanamAM vigate lakhavAmAM AvyuM che, eTale e bAbatamAM amAre kazuM ja kahevAnuM nathI rahetuM. A vizeSAMka taiyAra karavAmAM jema amane vidvAna saMpAdaka-mitroe ullAsathI mAgyA sahakAra Apyo che, tema zrIsaMghamAMthI jarUrI Arthika sahAya paNa amane maLI rahI che, tethI ja AvA samRddha ane eka jeTalI chabIothI suzobhita aMka pragaTa karavAnuM amArA mATe zakya banyuM che. A aMka mATe amane jemanA taraphathI Arthika sahAya maLI che tenI vigata judI ApavAmAM Avela che. to amArI saMsthA tarapha AvI lAgaNI darzAvavA badala ame pUjya munirAjazrIne, badhAM pUjya sA'vIjI "mahArAjane tathA sahAya ApanAra saMdha, TUra tathA bhAI e-bahenonA aMtaHkaraNathI AbhAra mAnIe | chIe pUjyapAda puNyavijayajI mahArAja pratyenI sahaja bhaktinuM ja A supariNAma che. A vizeSAMkanA saMpAdaka-maMDaLanA badhA vidyAne pUjyapAda mahArAjazrInI AsapAsa racAyela vizALa tevA kuTuMbanA sabhyo che, eTale amArI sabhA pratye teo svAbhAvika rIte ja potApaNAnI lAgaNI dharAve che. teoe Apela sahukArathI ame teonA khUba khUba ezi gaNu banyA chIe. For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A graMthanuM svaccha ane sughaDa mudraNa amadAvAdanI harIza prinTarIe karI ApyuM che. A graMtha taiyAra karavAmAM zAradA mudraNAlaya tathA gurjara graMtharatna kAryAlaye ghaNo ja sahakAra Ape che. A graMtha mATe aneka saMsthAo tathA vyaktioe amane saMkhyAbaMdha 7mI o mokalI che. A chabI omAM mukhya (pahelI) chabI muMbaInA jANItA mauja prinTIMga nyU rAe chApI ApI che. bAkInI chabIo amadAvAdanA dIlA prinTase chApI ApI che. bloke ArTa prosesa sTaDiyA tathA prabhAta prosesa TuDiyAe banAvI ApyA che. mahArAjajInI vi. saM. 202 5nI vaDodarAnI chabInA moTA loka kalakattAnA jaina bhavane bheTa Apyo che. vizeSAMkanuM bAIDIMga amadAvAdanA sAMbhAre enDa bradharse karI ApyuM che. A saune ame hAdi ka AbhAra mAnIe chIe. poSa sudi 1, vi. saM. 2 0 3 0 | -zrI jena AtmAna sabhA, bhAvanagara sahAyakonI nAmAvali 20 01 pUjaya sAdhvI zrI kAzrIjI mahArAjanA sadupadezathI-- 1000 zrI vaDAcauTA jaina saMdha, surata. 501 zrI jana saMdha, vaDodarA. 500 zrI zAMtinAtha jaina derAsara, pAyadhUnInI baheno taraphathI, muMbaI. 1 0 0 1 pUjya sAdhvIjI zrI mRgAvatIzrIjI mahArAjanA sadupadezathI zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA, paMjAba, 10 01 zrI karatUrabhAI lAlabhAI cerITI TrasTa, amadAvAda. 170 0 pUjaya sAdhvIjI zrI kusumazrIjI mahArAjanA sadupadezathI | zrI marIna DrAIva jaina saMdhanI bahenA taraphathI, muMbaI. 501 zrI javAharanagara goregAMva jaina saMdha, muMbaI. 501 pUjya sAdhvIjI zrI nirmaLAzrIjI mahArAjanA sadupadezathI 301 zrI bherUbAga zrI pIdhu nAtha tIrtha, jodhapura. - 200 zrI pArasakAMta zAha, kalakattA; ha, kumArI pattAbahena zAha, 500 pUjya sAdhvIjI zrI vijJAnazrIjI mahArAjanA sadupadezathI kaeNTana grIna jaina saMdha, muMbaI 50 0 zeTha zrI bhogIlAlabhAI maganalAla, bhAvanagara, 50 0 zrI ramaNabhAI amRtalAla zeTha, bhAvanagara, 500 zrI ramaNulAla phrakIracaMda mazarUvALA, amadAvAda, 251 zrI jayaMtIlAla maNilAla dhupelIA, muMbaI 9. zrI kAMtilAla DAhyAbhAI kerA, 251 zrI maNibahena premacaMda medI, muMbaI, ha. zrI jayaMtIbhAI maNilAla dhupelImA. 2 51 zrI pAleja jaina upAzrayanI bahena taraphathI, pAleja; ha. zrI cImanalAla choTAlAla. 250 pUjaya munirAja zrI vallabhadattavijayajI mahArAjanI preraNAthI eka bhAI taraphathI, phAlanA, 2 50 zrI gulAbacaMda lalubhAI zAha, bhAvanagara, For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir RNamuktine adane prayatna (saMpAdakIya) bhAratanI saMskRtimAM RSimuktino mahimA bahu varNavavAmAM Ave che, ane e mATenA prayatnane eka pavitra kartavya lekhavAmAM AvyuM che. potAnA upara upakAra karanAra vyakti taraphanI UMDI kRtajJatAnI bhAvanAthI prerAIne AbhAranI lAgaNI vyakta karavI, ane ema karIne hayane bhAramukta banAvavAne ane prayatna karo e enI pAchaLanA bhAva che, paramapUjyapAda, AgamaprabhAkara, munipravara zrI puNyavijayajI mahArAjanI sAdhutAthI zobhatI vidvattA, vidvattAthI opatI sAdhutA, prasanna vairAgyazIlatA, samatA, saraLatA, sahRdayatA, nirmaLatA, vinodavRtti ane paropakAraparAyaNatAthI tathA jJAnoddhAranI utkaTa vRtti ane akhaMDa pravRttithI deza-videzanA vidvAne, jijJAsuo, abhyAsIo ane zraddhA-bhaktizIla AbAlavRddha bhAIo-bahene keTalI moTI saMkhyAmAM upakRta banyAM hatAM, ene khyAla A zraddhAMjali-vizeSAMka uparathI paNa AvI zakaze. bhAvanagaranI supasiddha vidyAsaMsthA zrI jaina AtmAnaMda sabhAe pitAnA mAsika mukhapatra "zrI AtmAnaMda prakAza"ne "muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka pragaTa karavAno nirNaya karyo, e Avo ja eka RSiRNamuktine adane prayatna che. ane sabhAnA e prayatnamAM amArI namra phALo ApavAne amane AhalAdakArI suavasara maLe tene ame amArI khuzanasIbI lekhIe chIe. pUjyapAda paMDArAjazrInA upakAranuM kaNa te kayAreya cUkavI zakAya ema che ja nahIM. A vizeSAMkane nIce mujaba cha bhAgamAM vaheMcavAmAM Avela che - pahelA bhAgamAM amArAmAMnA ja eka bhAI zrI ratilAla dIpacaMda desAIe lakhela pUjya mahArAjazrInA jIvana ane kAryane kaMIka savistara paricaya ApavAmAM Avela che. ane enI sAthe be puravaNIrUpe mahArAjazrInAM dara caturmAsanI yAdI tathA vipula sAhityasevAnI yAdI ApavAmAM AvI che. bIjA vibhAgamAM vartamAnapatro ane sAmayikanI aMjalio ApavAmAM AvI che. emAM judAM judAM sAmayike mATe vidvAnoe lakhela lekhone paNa samAveza karavAmAM Avyo che. trIjA vibhAgamAM saMdhe tathA saMsthAonA TharAvo rajU karavAmAM AvyA che. A TharAvamAM jaina saMsthAo uparAMta anya saMsthAonA TharAvono paNa samAveza thAya che, te uparathI joI zakAya che ke mahArAjazrIe deza-videzanA vigatamAM kevI cAhanA meLavI hatI. cothA vibhAgamAM saMsthAo, saMdhe tathA vyaktione kAgaLe ane tArAmAMthI khAsa noMdhapAtra yodgAro tAravIne ApavAmAM AvyA che. AmAM saMsthAo ane saMghanAM lakhANa uparAMta zramaNasamudAya, sAdhavIsamudAya, viThAne ane bhAvanAzIla bhAIo-bahenI lAgaNIne vyakta karatAM lakhANone samAveza paNa thAya che. AnI sAthe sAthe badhA tAro tathA kAgaLanI yAdIo paNa ApavAmAM AvI che. pAMcame vibhAga keTalAka le ane DAMka kAvyo"e nAmane che. emAM mahArAjazrI pratye Adarabhakti darzAvatAM sahaja rIte prApta keTalAka lekha ane thoDAMka kAvya ApavAmAM AvyAM che, For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A lekhomAM mahArAjazrInA ciraaMtevAsI ane nikaTanA sahakAryakara paMDita zrI amRtalAla mohanalAla bhejakane "puNya mUrtinAM keTalAMka saMsmaraNa" nAme lekha ane amArAmAMnA eka zrI manasukhalAla tArAcaMda mahetAne "thoDAMka saMsmaraNa" nAme lekha--A be lekhe sIdhA mahArAjazrInA jIvanaprasaMgone lagatA hevAthI vizeSa bhAta pADe evA tathA vAcanakSama ane rucikara banI rahe evA che. temAMya paMDita zrI amRtabhAInA lekhamAM, mahArAjazrI jIvanabodha karAvavA mATe avAranavAra aneka ramUjI vArtAo ke TucakAo kahetA hatA, emAMnI keTalIka vArtAo saMgrahAyelI hovAthI e vizeSa rocaka banela che. A saMsmaraNo nimitte AvI thoDIka kathAo saMgrahAI e sAruM kAma thayuM che. ahIM e jANavuM upayogI thaI paDaze ke vi. saM. 2025nI sAlamAM vaDodarAmAM, mahArAjazrInI dIkSAparyAyaSaSTipUtino zAnadAra samAroha UjavavAmAM AvyA tyAre "jJAnAMjali" nAme abhivAdanagraMtha pragaTa karavAmAM AvyuM hatuM. A graMthamAM jema mahArAjazrInAM lakhANone saMgraha karavAmAM Avela che, tema e graMthane ja "abhivAdana" nAme eka 116 pRSTha jeTalA vistRta vibhAgamAM deza-videzanA vidvAnoe lakhelA mahArAjazrInA jIvana ane kAryane aMjali ApatA 41 jeTalA lekho ApavAmAM AvyA che. A "abhivAdana" vibhAga judA pustakarUpe paNa pragaTa karavAmAM Avela che. puravaNI" nAme chaThThA vibhAgamAM (1) pAchaLathI maLela kaTharAva vagere; (2) mahArAjazrInI hayAtI daramyAnanI keTalIka mahatvanI sAmagrI, ane (3) "jJAnAMjali" graMthamAM nahIM saMgrahAyelAM mahArAjazrInAM lakhANo ApavAmAM Avela che. mukhya chabI-A vizeSAMkanI zarUAtamAM mahArAjazrInI eka raMgIna chabI ApavAmAM AvI che. muMbaImAM, bhAyakhalAnA derAsaranA sabhAmaMDapamAM, zrI mahAvIra jaina vidyAlaya taraphathI, tA. 14-3-1971nA roja, "punavaNusUtra"nA bIjA bhAganA prakAzanane samAroha yojavAmAM Avyo hate. graMthane prakAzanavidhi, jANItA vidvAna De, hIrAlAlajI jaine karyA pachI mahArAjazrI graMthane joI rahyA che e prasaMganI e chabI che. A samAroha pachI barAbara traNa mahine, tA. 14-6-1971nA roja, mahArAjazrI kALadharma pAmyA ! A pachI mahArAjazrInI tabiyata uttarottara asvastha thatI gaI eTale keI samArohamAM teozrIe hAjarI ApI na hatI ke jyAM teonI chabI levAmAM AvI hoya. eTale, amArI jANa pramANe, mahArAjazrInI A chellI chabI ja lekhI zakAya; ane e paNa teozrInI jJAnasAdhanAnI tanmayatAnAM hRdayasparzI darzana karAve evI ! (A traNa mAsanA samaya daramyAna keIe, vyaktigata rIte, mahArAjazrInI chabI lIdhI hoya te tenI mAhitI amane, keTaleka prayatna karavA chatAM, maLI nathI, ethI paNa ema lAge che ke A chabI pUjya mahArAjazrInI chellI chabI hevI joIe.) TAyarala uparanAM traNa citro vizeSAMkanA TAITala upara AgaLa be raMgIna citro ane pAchaLa eka ekaraMgI citra ApavAmAM Avela che. AgaLanAM be raMgIna citromAM uparanA bhAgamAM eka munirAja upadeza Ape che, evuM citra che, te zrI jayakItiviracita zIlopadezamAlAnI hastapratanA keTalA pAnAmAM doreluM citra che. IsvI sananA Azare 16mAM saikAmAM lakhAyela A hastaprata amadAvAdanA suprasiddha lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira hastakanA pUjya puNyavijayajI mahArAjanA saMgrahamAM che. enAM patra 44 che, ane ene naM. 27215 che. AgaLanA nIcenA bhAgamAM je jUnA mULAkSaronuM citra ApavAmAM AvyuM che, te paTalI so-savA varSa jeTalI jUnI haze evuM anumAna che. A pATalI paNa lA , For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhA. saM vidyAmaMdira hastakanA mahArAjazrInA kaLAsaMgrahamAMnI che, ane TAITalanA pAchaLanA bhAgamAM ApavAmAM Avela sarasvatInuM citra, vaDodarA pAse ArkATAmAMthI maLela jUnI dhAtupratimAonA vaDAdarAnA myujhiyamamAM sacavAyelA saMgrahamAMnI dhAtunI mUrtinuM che. A mUrti IsvI sananA chaThThA saikA jeTalI jUnI che. kaLAnI STie te uttama kATInI che tethI tathA prAcInatAnA kAraNe e atimUlyavAna gaNAya che. chamIe--chabIemAM mahArAjazrInA vaDIla sAdhubhagavaMtAnI, je samArAheAmAM pUjya mahArAjazrIe hAjarI ApI DhAya evA agatyanA samArehAnI, mahArAjazrI nimitte yAjavAmAM Avela samArabhAnI, mahArAjazrInAM mAtA-sAdhvIjInI, tenA hastAkSareAnI ane tenI peAtAnI nAnI-meATI aneka svataMtra ke kAInI sAthe levAmAM AvelI chabIo vagereneA samAveza thAya che. eka khulAsA--mA vizeSAMkanA 200mA pAnA pachI pUjyapAda puNyavijayajI mahArAjanA devanAgarI hastAkSaranA namUnA ApyA che. A lakhANa mahArAjazrIe lITIvALA kAgaLa upara lakhelu che, ane leAka banAvatI vakhate mahArAjazrInA akSare uparAMtanA lITIne vadhArAnA bhAga kADhI nAkhavAnA amane khyAla na rahyo, tethI e badhuM lakhANa saLaMga lITI dorIne lakhAyuM hoya ema dekhAya che, paNa mahArAjazrIe teA badhA zabdA chUTA paDe e rIte ja dareka zabda upara, je te zabdapUratI ja, lITI dorela che. mahArAjajInA svargavAsa nimitte saMkhyAbaMdha zahera-gAmAmAM aThThAI maheAtsava vagere dhArmi ka prasaMgA UjavavAmAM AvyA hatA. A badhAnI yAdI A vizeSAMkamAM ApavAnA amArA khyAla hatA; paNa enI badhI vigatA ame meLavI zakayA nahI, tathI e yAdI AmAM ApI zakAI nathI. "C bhAvanagaranI zrI jaina a'mAnada sabhAe zrI AtmAnada prakAza" mAsikanA A vizeSAMka pragaTa karavAnA niNaeNya karyA tethI mahArAjazrInA svargavAsa nimitte vartamAnapatrA tathA sAmiyakAe je ajila-nAMdhe ke paricayeA lakhyAM, je je TharAveA thayA tathA jaina-jainetara vizALa vage` je patrA lakhyA, te badhI sAmagrI eka sthAne, vyavasthita rIte, graMthasvarUpe, saMgrahI levAnu zakaya banyu che; anyathA mahArAjazrInA jIvana ane kAnA mahimA darzAvatI AvI upayAgI sAmagrI veravikhera rahIne samaya jatAM nAmazeSa thaI jAta. A mATe zrI jaina AtmAnaMda sabhAnA bhAvanAzIla ane pUjya puNyavijayajI mahArAja pratye ananya anurAga dharAvatA saMcAlakane khUba khUba dhanyavAda ghaTe che. A vizeSAMkane sAhitya-sAmagrI ane citra-sAmagrI e banne dRSTie samRddha banAvavAnA zakaya prayatna ame karyA che. A mATe je jeee amane sahAya karI che, e saune ame AbhAra mAnIe chIe. A vizeSAMka taiyAra karavA nimitte mahArAjazrInA jIvana ane kAryanuM preraNAdAyI `na ane ciMtana karavAnA amane je avasara maLyA te amAre mana eka avismaraNIya laDAve che. A vizeSAMkanA puSyanimittarUpa, paramapUjya puNyavijayajI mahArAjane bhAvabharI vaMdanA karIne ame amAruM A nivedana pUru karIe chIe. tA. 25-12-1973 For Private And Personal Use Only --sapAsa haLa Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anukrama puNyodayaprazastiH, , puNyastavaH, muni nyAyavijayaH, 2 ratilAla dIpacaMda desAI jJAnajyAtinI jIvanarekhA 3-44 vatana, mAtA-pitA ane dIkSA 4; dAdAguru, guru ane vidyAbhyAsa }; jJAnendvAranuM zakavartI kA : zAstrabhyAsa 11; prAcIna graMthAnu sa'zAdhana 13; pratinA niSNAta pArakhu ane udghAraka 14; graMthabhaMDArAnA uddhAra 14; jJAnamaMdirAnI sthApanA 15; kaLAnI parakha 16; vidyAnAne sahakAra 16; vinamra vidvattA 16; jJAnaprasAranI jhaMkhanA 19; Agama-sa'zAdhananu virATa kAryAM 19; zrI jinAgama prakAzinI sa*sada 21; vidyAlayanI yAjanA 22; badhu ja Agama-prakAzana mATe aNu : (1) kapaDava'janA utsava 22; (2) vaDAdarAnA samAreAha 23; (3) mu`baImAM cAturmAsa parivartana 23; Agama-sazodhana kAryaMta jhaDapI khanAvavAnI jhaMkhanA 23; itara graMthAnu* sapAdana-prakAzana 25; nAnApAsanAnuM bahumAna 25; jIvanasAdhanA ane vimaLa vyaktitva 25; aMgata paricayanI theADIka vAta 29; khabhAtanA vihAra, 5. zrI ramaNIkavijayajInA svargavAsa 31; chellAM be varSAM muMbaImAM 32; chellA divase 36; kALadharma 41; puravaNI--1 : pUjya puNyavijayajI mahArAjanAM dara cAturmAsanI yAdI 42; puravaNI-2 : pUjya muni zrI puNyavijayajI sapAdita prathA 43. vartamAnapatro ane sAmayikonI aMjali 4596 Muni Shri Punyavijayaji-Journal of the American Oriental Society, s. prajJApuruSo viya--sanmati jJAnavI viravAra, ArA, 'zrI amaramAratI', 47. * . muni zrI puNyavijayajI ke Akasmika nidhana para AcArya tulasI, " jaina bhArati", 48. sAcI zraddhAMjali--DaoN. umAkAnta premAnaMda zAha, " jaina " sAptAhika, 49, muni zrI puNyavijayajI--" abhinava bhAratI ", para. AgamanA jJAnane ajavALanArA--adhyApaka zrI surendrabhAI kApaDiyA, " buddhiprakAza", para AgamaprabhAkara sva.pU. muni zrI puNyavijayajI--paM. zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA, "praqhudghajIvana" 13. puSpo zrI puyavinayanI mahArAjJa--zrI zAntiAjI vanamAjI seTa, jaina prAza', 56. muni zrI puNyavijayajI mahArAjanI khATa--" gujarAta samAcAra", 58. "C Agama-Prabhakara Muni Shri Punyavijayaji--Dr. Umakant P. Shah, Journal of the Oriental Institute, Baroda, 58. dhamaya jJAnajyotine vaMdanA, " jaina ", 59; nAnAhAranuM kaparuM kAma, " jaina ", 62, tr kk sva. muni zrI puSyavinayanI mahArAna-muni zrI naimizcaMdnI," " viyArnara," 65. AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI--zrI dhIrubhAI parIkha, " kumAra ", 67. * A savant among saints and a saint among savants: Muni Punyavijayaji--B. M. Singhi, " Jain Journal," 7ra. mAtaLI viracha vibhUti--ataMtnI nAhaTA, "rASTravILA '', 77, r sva. muni zrI puNyavijayajI--zrI " dha*priya '', ' mubaI samAcAra ", 81. pUjya gurudevazrIne zraddhAMjali-- jhaina sevaka '", 82. diva"gata munizrIne zraddhAMjali--zrI " raktateja ", " jaina dharma prakAza ", 83, For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Agama-Prabhakara Muni Punyavijayaji-D. D. Malvania, "Vishveshvarananda Indological Journal", 24. zrutasAdhaka muni puNyavijayajI-zra dhamadAsajI rAMkA, "jaina jagata", 87. agaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI--zrI ravIndra bhaTTa, "janmabhUmi', 28. khaMbhAtanA zrI tADapatrIya bhaMDArane pU. zrI puSivijayajI mahArAje karela udvAra--zrI nada zaMkara rayaMbakarAma , "nava saMsakAra , 1. prArA mAvAmAM ve asi gana fiAna guniM ni -venDara taina", kara, kAe bhASAvizArada munizrI-"sthAnakavAsI jaina", kara. Agamane AtmA-zrI jana dhArmika zikSaNa saMgha, "jaina zikSaNa-sAhitya patrikA", 82, AgamaprabhAkara zrI puNyavijayajI--"janezakti", 93. muni zrI puni svargavAsa-"saMdeza", 84. An Inestimable Loss--Ernest Bender, Editor," Journal of the American Oriental Society", 6%. muni zrI puNyavijayajI mahArAjakA dehAvasAna-pro. pRthvIrAja jaina, "vijayAnaMda", 45.. DIka aMjalio : "vaina jA', "jaina", "gujarAta samAcAra", "jisa desa", 96. saMdhi tathA saMsthAonA karAve (7-22 gujarAtanI vidhAsarathAo 98; gujarAtI sAhitya pariSada, raka adhivezana, madrAsa, De. harivallabha bhAyANI, pramukha, saMoN.dhana vibhAga, hadamuMbaI zrIsaMghanI zraddhAMjali 99; A mAnava svara sana fiAr 101; rAjanagara zrI saMgha, amadAvAda 101 phoDe chI karaturabhAI lAlabhAIe amadAvAda zrIsaMghanI sabhAmAM kareluM vaktavyamAMthI 1 02; sainattA, rara . ra thI jana atimAnaMda sabhA, bhAvanagara 02; Research Institute of Prakrit, Jainology and Ahimsa, Vaishali 103; prAgya vighAma'dira vaDedaro 104; zrI jaina zvetAMzvara mahuDAmAM vattara pradeza, kRstinApura ( triA meraTha) 15; zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI 106; gujarAta sAhitya sabhA, amadAvAda 106; zrIM bhAna jaina samA, kAnAnA (rivA) 20; na saMdha, pUnA 107: zrI e draDhapura pArzvanAtha jaina zvetAmbara dUra, naisari 107; zrI paMjAba jaina zrAnusabhA, khAra (muMbaI) 1e; Abhama na vaMjhAthI saMgha, mAra, 106; Seminar in Prakrit Studies, Bombay 1LyuM; A AdhyAna na umA, 4i 109; vaDodarAne zrIsaMgha tathA jana tema ja anya sArvajanika saMsthAe 11; * mAtmAnaH jaina samA, nArA 110; zrI jaina saMdha, surata 131; jhI stinApura auina toyara tIrthasafmati, iii 111; zrI jaina saMgha, bhAvanagara 11.1; na rAjha, ra 112; lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira, amadAvAda 112; luNAvADA, beTI paLa je saMdha, amadAvAda 113; zrI na "tAvara pUrti pU iMdha, vA (8) 114, kapaDavaNaja nagarapAlikAnI baMInI sAdhAraNa sAmAnya sabhA, kapaDavaNaja 115; pATaNanA nAgarikanI jAherasabhA 115: zrI hemacaMdrAcArya jana sabhA, pATaNa 116; zrI naina glaeNmarUra tapa raMs, gapura 119; prAkRta vidyA maMDaLa, amadAvAda 116; thI varSanA yuvA , virAdhAma-nAnI 117 zrI jana prA vidyAbhavana, amadAvAda 117; zrI vAtmAna saina damI, rRpiyAnI 117; zrI yazovijaya jana graMthamALA, bhAvanagara 118; zrI saranAnaH jaina samA, nara 118; zrI AtmAnaMda jana sannA, amRtasara 118; zrI AtmAnaMda jena gurukuLI, jhagaDIo 119; zrI maniMdra jaina samA, gakivanna pura (amRtA) 119; pAlitANA jaina saMghanI zraddhAMjali 119; For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI rajanI pArekha ArTasa ane zrI kezavalAla bulAkhIdAsa kaeNmarsa kaeNleja, khaMbhAta 119; zrIsaMgha, zivapurI 119; zrI jaina sosAyaTI jaina saMgha, amadAvAda 12; dhI mAneM jaina samA, deriyApura 120; zrI jene pragati maMDaLa, pAlItANA 121; navagujarAta koleja-parivAra, amadAvAda 121; zrI kRSNanagara jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMdha, sejapura beThA (amadAvAda) 121; Prakrit Text Society, Ahmedabad 122; thai jaina udyoga kendra, pAlItANuM 122; thI mAmA na Ivara saiweo dUra, dhayAnA 12, jena saMdha, aMdherI (muMbaI) 122; jaina saMgha, goregAMva (muMbaI) 122. saMsthAo, saMdhe tathA vyaktionA kAgaLe ane tAramAMthI 12-146 American Oriental Society tax; Oriental Institute, Baroda 93%; Shri Sohanlal Jaindharma Pracharak Samiti, Amritsar 92%; The Stock Exchange, Ahmedabad 124. saMsthAo tathA saMdhanA patromAMthI- rAtrathAna pracayiA prati Tana, nodhapura 125; zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara 125; bIpaMga tathA zrI mAmAnaM jaina samI, jAnInI 125; zrI bA nAma jaina pannAva saMgha, mAtArA 125: zrI yazavijaya jaina graMthamALA, bhAvanagara 126; zrI desAI piALa jaina peDhI, surata 121; zrI (dhI sAmAnaMH naina mahAsamA, varnDha 126; zrIsaMdha, rAMdera 126: zrI bAramAnaMdra gana mahAsamA, vijJA, vI vardhi 121; zrI siddhakSetra jaina TI TaLI, pAlItANuM 127: zrI jaina mUrtipUjaka saMdha, dhaMdhukA 14 zrI jaina zvetAMva nija saM5, saMvAza rAdara 127; zeTha zAnitalAla vardhamAna peDhI, pAleja 127; thI loramAnaMdra jaina samA, zarada 127; kI AtmAnaMda jaina gurukuLa, jhaghaDiyA 128; zrI sAmAnaMH jaina dRAruM graMvArA 8 128; zrI bharuca jainadharma phaMDa peDhI, bharUca. 128; zrI Anavallabha premabhavana prabandhaka kameTI, dilI 128 zrI AtmAnaMda jaina hAyara sekaNDarI skUla, ludhiyAnA 128; zrI tapagaccha jaina saMdha, vAMkAnera 129; zrI jaisamara vara pArzvanAtha jaina zvetavara kAra, naisari 129: zrI UMjhA jaina saMgha, 'jhA 129. 19-He: Dr. Vaidya, Bhandarkar Institute, Poopa ae; Jain Sangh, Ahmedabad 129; Jain Sangh, Kapadwanj 129; Jain Sangh, Atmanand Jain Lpashraya, Mahavir Jain Vidyalaya, Baroda 930; Dr. Mahasukhlal Mehta and Jain Sangh, Junagadh 930; Atmanand Jain Sabha, Delhi 430; Jain Sangh, Limbdi 930; Jain Samaj, Dr. Vallabhdas, Morvi 930; Atmanand Jain Sabha, Amritsar 43c; Shri Chandra Prabhu old temple, Mysore 130. tAranI yAdI 131. pUjya zramaNa samudAyanA patromAMthI-pU. A. ke. zrI mANekavAgarasUrijI mahArAja 131; pU. A. ke. zrI vijayapratApa rijI ma., pU. A. ke. zrI vijayadharmasajIi me, tathA pU. mu. zrI thazevijayajI mahArAja 131; , A. ma. zrI vijayasamurijI mahArAja 132; pU. A. ke. zrI hemasAgarasUrijI mahArAja 13raH pU. A. bha. zrI vijayaudayaratnasUrijI mahArAja 133; pU. A. ma. zrI vijaya premasUrijI mahArAja 133; 5, mu. brA jaMbuvijaLu mahArAja 133; 5. u, zrI surendravijayajI mahArAja 134; pa, se. zrI abhayasAgarajI mahArAja, 134; pU. muM. nemacana 134; pU. paM. zrI nemavijayajI gaNi tathA pU.paM. zrI caMdanavijayajI gaNi 134; kU mUni thI pasAjA nI naM. 135; pU. paM. zrI prabhAvavijayajI ma. 105: pU. mUna thI retara gAga tathA vardhamAna vijhana ma 135. For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pUjya sAdhvIsamudAyanA patromAMthI-5. sa. zrI kusumazrIjI, kArakIjI, pradhazrIjI, kanakaprabhAzrIjI, divyaprabhAzrIjI Adi 135; pU. sA. zrI tilakazrIjI, vidyAzrIjI, vinayathIjI, sudharmAzrIjI, pravINazrIjI, prakAzazrI Adi 136;pU. sA. zrI vicakSaNAthIja tathA sadguNAzrIjI 13; 5.sA.zrI subhadrAzrIjI tathA naMdAzrIjI 136: pU. sA. zrI cahna tathA anaMtazrIjI 13; , sA. zrI rAjendrazrI, caMdrodayazrIjI, hitAzrIjI, navaprajJAzrIjI Adi 139; 5. sA. zrI jayazrIjI, yaza-prabhAzrIjI, nirmaLAbIjI Adi 136; pU. sA. zrI vallabhazrIjI, vimaLa zrIjI, jJAnazrIjI Adi 136; pU. sa. zrI samatAzrIjI tathA darzanazrIjI 136. zramaNa samudAyanA tArasaMdezA - vijayanandansuri, Yashobhadrasuri 131; Samudrasuri 137; Ghasilalji Maharaj 137; muni dhuraMdharagathanI 137, tAonI yAdI 137; sAdhvIjIenAM tAra 137. vidvAne tathA gRhasthanA patromAMthI- Dy. H. . Jain 138: zrI haranAthanI (nAnI) 138; zrI bApAlAla ga. vaida : 138; Prof. Dr. L, Alsdorf 138; zrI ravizaMkara ma, rAvaLa 139; pro. amRta vasaMta paMDyA 139; che. bhegIlAla ja, sAMDesarA 139: Professor Ernest Bender 139; 3. caMdrabhAla tripAThI 139; zeTha zrI kastUrabhAI lAlabhAI 139; Dr. A, N, Upadhye 140; zrI kUlacaMdabhAI zAmajI 141; Dr, W, B, Bollec : 138; saeN, sAdIrAnI saina 141; Prof. Dr, KI, Bruhn 141; zrI vADIlAla maganalAla vaidya 141; zrI navandranI tAstrI 142; zrI umedamalajI hajArImalajI 14ra; zrI gurunArI munakumAra jaina 142; pati zrI bhagavAnadAsajI jaina 142; zrI popaTalAla bhIkhAcaMda 142; zrI paM. lAlacaMdra bhagavAna gAMdhI 142; zrI zivalAla nemacaMda zAha paMDita 143; zrI sTAgrA sundrA 143; zrImatIbahena TAgora 143; ii. pIrAnanI saina 143; zrI phUlacaMda haricaMda dezI 143; ratilAla dIpacaMda desAI 144; zrI maNilAla narasIdAsa dezI 144; zrI zAmajIbhAI bhAyacaMda mAstara 144; . sarasvatI su. zeDa 144; 3. mahAsukhalAla vI. mahetA 144; zrI rasikalAla hIrAlAla bhojaka 145, zrI metIlAla vIracaMda zAha 145; zrI gulAbacaMda devacaMda zeTha 14pa, zrI bhurAbhAI phUlacaMda 145, zrI jayaMtIlAla mehanalAla zAha 145; zrI zrI niraMganAra maine tayA ninaitI saina 145; . bhAIlAla ema. bAvIzI 145; zrI sirAja IbarAhIma bIvIjI 14pa. patronI yAdI 145. tAsaMdezA-Rasiklal Chhotalal Parikh 16. Prabodh Pandit 146; Rajvaid Jaswant Rai Jain 984; Jaisukhalal Raichand Kothari 984; Manilal Doshi 141, tArenI yAdI 14. keTalAka lekho ane thoDAMka kAvya 147-200 mahAna upakAra-gulAbacaMda lallubhAI zAha, upapramukha zrI jaina samAnada sabhA, bhAvanagara 148. pUjyapAda mahArAjazrI ane amArI sabhA-zrI khImacaMda cAMpazI zAha, pramukha, zrI jene ArmAnaMda sabhA, bhavanagara, 149 sitAre mI che, yAre pI ze--dUra devendramuni zAstrI, sAhitna 153. svanAmadhanya, sajajanamUrdhanya, AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayujI (zraddhAMjali-gIta)-pUjya muni zrI pradyumnavijayajI 154, chata saMsthA-paramapUjya svargastha AcArya deva zrImad vijaya premarIzvarapadare pUjya muni zrI kIticadravijathajI 155, For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org FF Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 pUjya muni zrI puNyavijayajI mahArAja--zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAI 156, puNyamUtinAM keTalAMka samarA-pa`Dita zrI amRtalAla mAhanalAla bhojaka 157. AmapramALa puSpaviSayanI (kavitA)--zrImatI kusuma jaina 174, puSpaSTA priya puSpavinayanI (kavitA)--bAreTA sUkSA 174. Agama-prabhAkara puNyavijayane tripuTI ajali hAIku kAvya)-- DaoN. bhAIlAla ema. bAvIzI 174, gurudeva! AzIrvAda Ape !--zrI phUlacaMda haricaMda deozI mahuvAkara 17pa. ananya vidyAprema--pre. zrI ciralAla jesalapurA 17. ceDAMka sa`smaraNA--zrI manasukhalAla tArAcaMdra mahetA 177, amArA gurudeva--pUjya sAdhvIjI zrI ekArazrIjI 182. vaMdanAMjila (kAvya)--DaoN. bhAIlAla ema. bAvIza 185, vibhanI prasArdI--prA. hIrAlAla ra. kApaDiyA, ema. e. 186, adbhuta tArI chAya. (kAvya)--pUjya sAdhvIjI zrI jayataprabhAzrIjI 188, AgamaprabhAkarane zraddhAMjali (kAvya)--pUjya muni zrI nayakItivijayajI 189 dhanya vibhUti - pUjya sAdhvIjI zrI mRdulatAzrI jI 140. AgamanA uddArakane ati (kAvya)--zrI jaya"nIlAla mAhanalAla jhaverI 192. ceAgInI vidAya (kAvya)- pUjya sAdhvIjI zrI yazeAdAzrI 192. : amara ' aMjali (kAvya)-- amaracaMda mAvajI zADuM 193. puNyAmano virahaH - paNDita zrI harihara abhvArAna zAstrI 164. dhruvI vasamI vidyAya ! : eka hRdayasparzA` patra--pU. sAdhvIzrI zrI kusumazrIjI mahArAja, mahArAja, yoAdAzrIjI mahArAja, jayantaprAzrIjI mahArAja 195 atima yAtrA--zrI kAntilAla DAyAbhAI kArA 197, puravaNI 201-20 * (1) pAchathI maLela svargavAsaneAMdha vagere--munirAjJA punitrayInA du:vat rehAvasAna, 22; puNyavijayajI mahArAjane: kALadharma, 33 janasattA 202; zrI muMbaI jaina svayaMsevaka maThaLa 202, zrI jaina sadha, mahuvA 202; ratanapeALa mahAjana, amadAvAda 202, zramaNa AMkArazrIjI For Private And Personal Use Only (2) pUjyapAda mahArAjajInI hayAtInA samayanI keTalIka mahattvanI sAmagrI--mAMDaLa save karela bahumAna 203; aDasarDamA janmadina prasaMga (kAvya)--zrI preA. dhIrajalAla parIkha 204; maneAratha pUrA thAya 2 (kAvya)--zrI zAMtilAla zatru 205; aNumAna meAtI (kAvya)--pU. sA. zrI yazodAIjI 2}; AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI ma. nuM sanmAna, " jaina prakAza" 206; muni zrI puSpavinayano se vina--pU. mu. zrI puravAnagI, raina mAtA'' 207; mAru' mana meluM. (kAvya)--ku, pannAbahena zAha 29; gukharAtaH mULa sAhityasetrI H duni muvinayI--A. nAvIyAnA tena "navaparata rAmsa" 210; dIrghAyu deje ! (kAvya)--pU. sA. zrI maiMIkArazrI7 21.3; amerikana e. sAsAyaTInA sabhyapadanA dastAvejI putra 214, (3) "jJAnAMjali"mAM nahI apAyelAM lakhANA--eka pustikA 215; mahAvIravANInuM nivedana 215; zrI jaina AtmAnada sabhAnA maNimaaAtsavamAM karela pravacana 216; eka vicArapreraka pravacana 216, pUjya puNyavijayajI mahArAjanI vANI sAdhanAnuM atima dhyeya 44; jainadharmanAM eka ciratra tA 219; aitihAsika yuga 2200 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI AtmAnaMda prakAza muni zrI puNyavijayajI zraddhAM ja li - vi ze SAM ka Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caMdijjamANA na samukasaMti, hIlijjamANA na samujjalaMti / daMteNa citteNa caraMti loe, muNI samumyAiyarAgadosA // Avazyaka niyukti For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // puNyodayaprazastiH / / puNyamUrtiH puNyacetAH puSyadhIH puNyabAGamanAH / puNyakarmA puNyazarmA zrIpuNyavijayo muniH // 1 // nisargavatsalo dhIrI vizAlahRdayastathA / paropakArapravaNo namnasaubhyasvabhAvabhAk // 2 // udAttacintanI dIpaprajJo vAyamastathA / nirbhIkaH satyasAmarthyaprabhArasamarodayaH // 3 // jaina-baidika-bauddhAnAM zAstreSu muvizAradaH / sammAnanIyo viduSAM vidyAsaMstheva jaGgamA // 4 // yadIyo vyavasAyazca mukhyarUpeNa tate / zreSThapaddhatitaH prAcyazAstrAgAM parizodhanam // 5 // bahuprAcInazAstrAdayabhANDAgArAbalokanam / kRtvA zrameNa yo'kArSIt teSAmuddhAramuttamam // 6 // mahAmedhAvinA yena prAcInA bahugauravAH / granthAH sampAditAH santi vivadAnandakAriNaH // 7 // vidyAsaGgaparAyaNo munipadAlaGkArabhUtakriyaH zreSThAcAravicArapUtavikasavaiduSyaniSpAditam / bhavyazlokamanalyadhAmamahimA bibhranmahAsAtviko jIyAd vizvajanAya puNyavijayaH puNyaprakAza dizana // 8 // || puNyastavaH // ajAtazatrave vizvamitrAya snehamUrtaye / sarveSAM ca hitaM kartu tatparAya nisargataH // 1 // mahAvipazcite prAcyazAstrazodha-prakAzane / samarpitasvaniHzeSajIvanasthAmasampade // 2 // cAritrodyotadIprAya niHspRhAyAbhavAya ca / zrIpuNyavijayAyAstu namaH puNyavibhUtaye // 3 // mANDala (vIramagAma) vi. saM. 2024, bhAdrapada -amAvAsyA / muninyAyavijayaH (nyAyavizAradaH, nyAyatIrthaH) For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra jJAnajgyAtinI jIvanarekhA lekhaka : ratilAla dIpacaMda DhasAI www.kobatirth.org 46 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "A AgamA taiyAra karIe chIe, e vidvAne tapAse; tapAsIne skhalanA hoya tema ja sapAdana-paddhattimAM doSa hoya, tA tenu bhAna rAjI thaizuM. stuti karanArA tA ghaNA maLe che, paraMtu vidvAnA ghaNA ochA maLe che. hA icchu chu ke teo Tie batAve. ame e vastu lakSamAM laI tenA bhaviSya amArAM sapAdanomAM upayoga karazuM, karAvaro tA ame dekhADe evA ti .. (jJAnAMjali pRSTha 291) udgArA svastha paramapUjya AgamaprabhAkara munivarya zrI puvijayajI mahArAjanA che. mahArAjazrInI preraNAthI zrI mahAvIra jaina vidyAlaye ApaNAM badhAM pavitra mULa AgamasatrA prakAzita karavA mATe jaina-bALama-pranthamAA '* zarU karI che. A graMthamALAnA prathama graMtha " na viputta gumaLA 2"nA prakAzana -samAroha, vidyAlayanA suva mahAtsavanI ujavaNI prasaMge, zeThazrI kastUrabhAI lAlabhAInA pramukhapade, amadAvAdamAM, tA. 26-2-1998 nA rAja yejavAmAM AvyA hatA. A prasa Mge pravacana karatAM mahArAjazrIe A udgArA vyakta karyA hatA. A udgArA utkaTa satyaniSThA, satyane samajavA ane svIkAravAnI jhaMkhanA, saraLatA, sahRdayatA ane vinamratAthI pavitra banela ataHkaraNanI Arasa banI rahe evA vimaLa ane virala che; ane e enA udgAtAnI mahattA ane mahAnubhAvatAnI sAkSI pUre che. munivarya zrI puNyavijayajI mahArAjanuM jJAna vu vanaspI hatu. ane dhvana kevu* jJAnamaya ane satyalakSI hatuM, te A uparathI paNa samajI zakAya che. je dharma nAyaka peAtAnA kAnI kadara karavAnI nahI' paNa peAtAnA kAmamAM rahela khAmIe jaNAvavAnI, sAme cAlIne, mAgaNI kare emane mana dhaniSThA ane satyaniSThAnu* mUlya keTalu UMcu. haro ! ane e emanA vanamAM kevI ekarUpa banI gayela haze ! AnA bhAva e che ke aMtaramAM satyanI cAhanA jAge tA vana-vikAsanuM paheluM pagathiyuM sAMpaDe, sAcu vicAravuM, sAcu khelavuM ane sAcu' Acaravu' e ja dharmanA mArga ane e mArge cAlavu e ja mAnavavananA mahimA. satyane mArge cAlavA mATe je prapaca, dabha ane ahaMkArathI aLagA rahe ane saraLatA, nikhAlasatA ane natratAne apanAve, e sAcI dhArmikatAnA amRtanuM pAna karIne jIvanane amRtamaya banAvI zake ane ahiMsA tathA karuNAnI bhAvanAthI sabhara evI samatAne mAge vizvanA samasta jIve sAthe maitrInA pavitra nAtA keLavI zake. paNa A mATe sauthI pahelAM nirdabhavRtti keLavIne jIvanane satyagAmI banAvavu ghaTe. tethI ja kavivara zrI uyaratnajIe kahyu che -- samakitanuM mULa ANIe che, satya vacana sAkSAta; sAcAmAM samita vase che, mAyAmAM mithyAtva re, prANI ! ma karIza mAyA lagAra. potAnI jAtanu ane vizvanu satyadarzana pAmavAnA mukhya upAya che niSThAbharI, niHsvArtha, nibha ane nirmaLa jJAnasAdhanA. eTale jIvanasAdhanAnA dhyeyane varela sAdhakanA vanamAM kAIka bhUmikA evI paNa For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza AvI pahoMce che ke jyAre satyasAdhanA ane jJAnasAdhana ekarUpa banI jaIne sAdhakane avara, apa, abhaya, ahiMsA ane karuNA jevA daivI guNothI samRddha banAvI de che. pUjya AgamaprabhAkara munivarya zrI puvyavijayajI mahArAjanI utkaTa jJAnasAdhanA ane sAthe satyasAdhanA AvI ja vanaspaNa ane dhvagAmI jIvanane eka utama Adarza banI rahe evI hatI. ane tethI ja emane vairAgya zuSka ke udAsa nahIM paNa prasananAthI sArI ane citta prasanane re pUjana phala kahyo re e yogIrAja AnaMdadhananI uktinI yathArtha samajAve e hato. ema kahevuM joIe ke teo nirbheLa ane satyagAmI jJAnasAdhanA dvArA sadA prasannata/pUrvaka paramAtvadevanuM ane AtmadevanuM atyaMnara pUjana karIne potAnA jIvanane saccidAnaMdamaya banAvI zakAya. hatA. tIrtha karee dharma tIrthanI sthApanA karIne je saMrakRtinA vizvAtrIno vAsa gAjate. karyo pUrva bhAratanI puNya bhUmimAMthI; paNa, samayanA vaheNa sAthe, e saMskRtinA vaheNa paNa pitAne mArga badalyuM. ane e saMskRtinI gaMgA pUrva taraphathI pazcima tarapha vahevA lAgI. "gurjarabhUmine bhagavAna ariSTanemi dvArA karuNa ane vairAgyanI bhAvanAne vAraso maLelo ja hato. eTale gujarI nI dharatIne pUrva bhArananI maitrI ane aranI saMskRti nuM rUcI gaI; e saMskRtine paNa pazcima bhAratanA pradeza bahu anukULa AvI gayA. vaLI, e saMskRtinI bhAvanAne lokajIvamAM vahetI rAkhanArA aneka ivanarAdhaka saMtA ane jAtidhare samaye samaye gujarAtanI dharatInAM nIpajatA rahyA ane dhArmikatA ane saMsakAritAnI rasaritAne sadA vahetI rAkhatA rahyA. tethI ja gujarAtanI janatA ahiMsA ane karuNAnI bhAvanAne Aje paNa potAnA jIvanamAM vizeSa pramANamAM apanAvI zake che. muniratna zrI puNyavijayajI gujarAtanA AvA ja eka prabhAvaka dharma puru hatA, ane teonuM jJAnoddhAranuM apUrva kArya dharmasaMskRtine zAstravArasAne surakSita ane cirajhava banAvavAnI zakavana kArya tarIke sadA smaraNIya banI rahe evuM hatuM. vatana, mAtA-pitA ane dIkSA mahArAjazrInuM vatana gujarAtanuM kapaDavaMja zahera. kapakavaraja dharmazraddhAnA raMge raMgAyeluM zahera che; tyAga, vairAgya ane satyamanI abhiruci enA kaNakaNamAM prasarelI che, tyAMnA saMkhyAbaMdha dharmAnurAgI bhAIo ane bahenee dIkSA grahaNa karIne AtmasAdhanAne mArga apanAvyuM che, tyAM ekAda jaina ghara paNa evuM bhAgye ja haze ke jyAMthI praI ne koI vyakita tyAgamArganI puSya yAtrika na banI heya. keTalAka dAkhalA te evA paNa che ke jyAre eka kuTuMbanA badhA soe, vairAgya bhAvanAthI prerAIne, saMyamane svIkAra karyo hoya ! vaLI, zAstroddhAranA kAryamAM paNa kapaDavaMjanuM arpaNa viziSTa hoya ema lAge che. bhUtakALamAM ApaNuM pavitra AgamasUtromAMnAM nara aMgavA upara viza TIkA racanAra AcArya pravara zrI abhayadevasUrinI e nirvANabhUmi che. emanI pavitra smRtimAM emanA nAmanuM eka jJAnamaMdira paNa ceDAM varSo pahelAM tyAM sthApavAmAM AvyuM che. vartamAna samayane vicAra karIe to, AgamagraMthone uddhAra karanAra be samartha Agamadhara mahApuruSonI janmabhUmi banavAnuM gaurava 5NuM kaDavaMjane ja prApta thayuM che, A be Agamakara dharma puro te parama pUjya Agama ddhAraka AcArya zrI sAgarAnaMdasUrijI mahArAja, ane pUjApAda AgamaprabhAkara mutazIlavAridhi muni zrI puchayavijaya; vAha.rAja. mahArAjazrInA pitAzrInuM nAma DAhyAbhAI dANI. emanAM mAtuzrInuM nAma mANekabahena. baMnene dharma upara khUba AsthA. temAMya mANekabahenane te dharma tarapha vizva anurAga. vaLI, AjathI pAse varSa pahelAMnA samayamAM ApaNA dezamAM kanyA keLavaNInuM pramANa nahI' jevuM hatuM tyAre paNa, mANekabahene guja For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka phanI cha dhoraNanI ane pAMca prakriI , vicAra, nara dava vagere abhyAsa karyo hato. avArAjazrIne janma vi. saM. 18parane kArataka suda pAMcama (ttAnamAM ke lApAcana)nA parva divase thayele, teonuM nAma maNilAla, mANekane pAMca saMtA thayelAM. emAM A eka rAte ja dila---ane te pa jAge kALanA moMmAM kALio thatAM bacI gayuM hoya e rIta ! | ka khall ri isAmAnya, eNle DAnnAbhAI muMbaImAM rahyA tA, ane e.kalA mANekabane vatanamAM rahIne potAnA saMtAno cheDe la aaN. maNilAla haju be-cAra dinAnA ja thayA hatA ane ghaDiye jhulA hatA. e vakhate eka divasa ene gharamAM mukIne mANekabA nadIe kapaDAM dhovA gayelAM pAdI vAke.llAmAM ekAeka mArI Aga, lAgI ane emAM mANekabananuM ghara paNa jhaDapAI gayuM. Aga lAgyAnA sumarANa sAMbhaLIne eka vAra: gRsya paNa tyAM DI AvyA, emaNe eka makAnamAM kaI bALakanA raDavAne avAja saMbhaLe ane, mAnavAnI bhAvanAthI prerAIne ghara deraDI jaIne, e zalA hI e bALakane laIne pitAne ghera mUkI Avyo. A bAju nadIkinAre mANekabane AganI khabara paDI; e te hAMphaLAphAMphaLA AvI pahoMcyAM, jo te ghara Agama svAjhA thaI galuM ! ene kahyuM ke gharanA ekanA eka zivelAne paNa Age bharakhI phI ! ema du:kho pAra na raDyA. pelA nArA eNka ragha mAtA che ke hamaNAM e, bALakanAM mA-bApa AvIne ene lai jo; pa sAMja sudhI lai ne AvyuM | e vahorA gRhastha nekadila I-sI hatA, ane mane e khyAla che ke A bALaka koIka hiMdanuM saMtAna che, eTale emaNe e bALaka hinA gharanuM pANI maMgAvIne pIyu ane bakarInuM dUdha pirAvyuM. rAta thaI te paNa e bALakane laI ja' mATe hAI na AvyuM eTale Aje divasa rAta e ghera pharIne tepara pharI. Akhare mAmhanane pAtAne. dIkarI sAsare maLI ! amana. Adine pAra na ra : maNilAlane jANe te divasathI rAmanAM rakhaLAM mAlyAM : kALAbhAIne A vAtanI khabara paDI, eTale teo kapaDavaMja AvIne pitAne patnI ane putrane muMbaI tI. gayA. muMbaImAM rahI maNilAle prAthamika zikSaNa lIdhuM. pa mAM ane putrane bA kaIka vilakSanA hatA. ane emAM kudaratane kaI akaLa saMkA chupAye hato. 27 varSanI nAnI uMmare kazmana vidhavA thayAM ! :kALa te upara Abha ane nIce dharatI , ekalatA ane nirAdhArI teo anubhavI rahyAM. cittamAM jANe sAkAra ive che. paNa emaNe AkhI jiMdagI dharmanuM pAlana karavAmAM ane premanI vANu saMbhaLa: mAM gAjI, eTale e.vAM kAramAM saMkaTa vakhate dharma ja nA hAre ApI rahyo. mAkana saMsAra sAra vagarane lAgyo. aMtara dhirAvyane jhAMkhI rahyuM ane e asAra saMsArane tyAga karavA yAra thayAM. pa pAcamAM eka evadha hari: cauda varSanA vANilAlanuM zuM karavuM? ene kone bharose sApa ? mahilIla paNa kaMI pAchA paDe e na hatA. eNe mana .nakkI karyuM hatuM : e kahe tema karavuM. mane paNa thayuM : huM saMsArano tyAga karyuM to mArA putrane saMsAramAM zA mATe rAkhu? chevaTa banee dIla. lAnuM nakkI karyuM. vi. saM. 1965nA mA darei pAMcamanA divase maNilA, vaDodarA pAro rANa gAmamAM. muni kI caturajanA ziSya tarIke, dIkSA lIdhI; nAma pu-vijaya rAkhavAmAM AvyuM. gaNilAlanI dIkSa. pachI be divase ja mANekabane zrI mohallAlajI maphAra:janA samudAyamAM palItANAmAM dIkSA lIdhI. emanuM nAma zAblIka zrI zrI. ratnajI saMyamanuM pAlana karavAmAM sadA . rahenA. pAklI avarathAmAM emanI AMkhanAM teja aMdara karI tyAM tAM, danAM parmanI jAgRri evI ja hatI. eka vAra teo sakhe bImAra thaI gayAM. De.kaTare kahyuM ke AvI bImArIne kArakhI rI lAja karavA mATe lAvIne I lamAM dAkhala karavA joIe. A sAMbhaLIne nAstranuM aMtara valepAna karI rahyuM; emane thayu: kayA bhavane kAMTe IripAlamAM jaIne cha kAyanI virAdhanA karIne saMyamanI virAdhanA karavI ? For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza e to keI paNa rIte ispitAlamAM na javuM paDe e ja jhaMkhI rahyAM. dAktarane paNa emanI A jhaMkhanAnI khabara paDI bIje divase dAktara AvyA; tabiyata kaMIka haka lAgI. emaNe kahyuM: rAhArAja ! Apane ispitAlamAM nahIM laI jaIe. dAktaranI vAta sAMbhaLIne sAdhvIjInA mukha upara anahada AnaMda ane AMtarika saMtoSa kaI divya rekhAo vilasI rahI. emane jIvananI na koI AkAMkSA hatI ke na maraNane ke.I bhaya hata, hadu:khathI chUTe meLavavA nuM jarAya maraNanI jhaMkhanA hatI, ane maraNane bhaya te emane leza paNa hatA ja nahIM. emane ekamAtra ciMtA ke jhaMkhanA eTalI ja hatI ke koI paNa rIte saMyamanI virAdhanA thatI aTake. vi. saM. 2022mAM, amadAvAdamAM, teo svargavAsI thayAM : dAdAguru, guru ane vidyAbhyAsa muni zrI puNyavijajInA dAdAguru pravartaka zrI kAMtivijavajI mahArAja eka Adarza zramaNa hatA. ahiMsA, saMyama ane tapanuM amRta emanA rAmaromamAM vyApeluM hatuM. teo samatAnA sarovara, guNanA bhaMDAra ane zAMta pratApI mahApuruSa hatA, sphaTika samuM nirmaLa emanuM na hatuM. saMtajIvanane zobhatI udAratA eNe evI keLavI jANI hatI ke emane mana A mAre ane A parAye evo koI bheda na hatA ? jaina-jainetara sIne teo vAsapUrvaka AvakAratA ane sAdhanAmAM ke jJAnopArjanAmAM joItI sahAya ApatA, pramAda te emane sparza te ja na'. ane koIne tiraskAra kara, kAInA upara roSa kara ke mana-vacana-kAyAnA valaNamAM visaMvAda rAkhIne chaLa, prapaMca ke daMbhane Azraya ApavA, e te enAM svabhAvamAM ja na hatuM. emanuM jIvana jIvatA anekAMtavAda jevuM guNagrAhI ane satyacahika hatuM. jevA udAra mahArAjazrInA dAdAguru hatA, evA ja udAra teonA guru zrI caturavijayajI mahArAja hatA. vaLI, teo jevA udAra hatA evA ja vyavahAradI, kAryaniSTha ane satata sAhityasevI vidvAna hatA, dAdAgura tathA guru bane jJAnopAsanA ane jJAnedAranA pavitra dhyeyane varelA hatA. jJAna vagara ja saMyamane, sAce mArga lAdhe, ne saMyamanI nirmaLa ArAdhanA thaI zake, na saMdhano abhyatra thaI zake ke na dharmanI prabhAvanA thaI zake; ane tIrthakara bhagavAnanA abhAvamAM emanI vANI ja saMghanuM parama AlaMbana banI zake : A parama satya teonA aMtaramAM barAbara vasI gayuM hatuM. emanA pagale pagale zrI puNyavijayajI mahArAjanuM ivanakArya paNa dAnoddhAra banI gayuM. ane A rIte pravartaka zrI kAMtivijayajI mahArAja, munivarya zrI caturavijayajI mahArAja ane munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja-dAdAguru, guru ane ziSya-nI tripuTIe, chellAM sATha-sittera varSa daramyAna, jJAnoddhAranI eka ekathI caDiyAtI je pravRtti karI batAvI te mATe kevaLa jaina saMgha ja nahIM paNa jana vidyA ane bhAratIya vidyAnA deza-videzanA abhyAsIo ane vidvAne paNa sadA mATe emanA oziMgaNa raheze. pravartaka zrI kAMtivijayajI mahArAjanI jema zAMtamUrti munipravara zrI vijaya9 mahArAja paNa vaDodarAnA ja vatanI hatA. emanuM nAma choTAlAla hatuM. choTAlAlanA aMtaramAM nAnI uMmarathI ja vairAnI bhAvanA ramatI hatI. pariNAme saMsArano tyAga karavAnI bhAvanAthI prerAIne teo 21me vI potAnA mitra chaganalAla sAthe pajaba pahecI gayA. banne mie vi. saM. 1935nA mAha vadi agiyAraze , AtmArAmajI mahArAja pAse dIkSA lIdhI. emanuM nAma muni haMsavijaya rAkhIne emane muni zrI lakSmIvijayajInA ziSya banAvavAmAM AvyA. emanA mitra zAnalAla e ja pU. puNyavijayajI mahArAjanA dAdAguru pravartaka zrI kAMtivijayajI mahArAja. zrI haMsavijayajI mahArAja zANuM, Tharela ane game tevAnA aMtarane vaza karI le evA zAMtinA saravara jevA saMta hatA, emanI vANImAM pavitratA ane AtmIyatAnI saravANI vahetI. pitAnA saMyamanI ArAdhanAmAM teo sadA jAgrata rahetA. aneka pradezamAM vicarI, aneka AtmAone baMdha For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka pamADI, aneka tIrthonI yAtrA karI. ane paMcAvana varSa jeTalA dIrdha samaya sudhI nirmaLa saMyamanI ArAdhanA karI vi. saM. 1990nA phAgaNa zudi pahelI dazamanA divase teo pATaNamAM samAdhipUrvaka svargavAsa pAmyA. pU. puNyavijayajI mahArAjane A mahApuruSanA saumya ane preraka sahavAsane paNa lAbha maLe ho. vaLI, AcArya zrI vijayavalabhasUrijI mahArAja paNa vaDedarAnuM ja rana hatA. jaina samAjanA utkarSa mATe dhArmika keLavaNu sAthe vyAvahArika keLavaNInA prasAra mATe saMkhyAbaMdha zikSaNa-saMsthAo sthApavAnI, vaidyogaga he zarU karavAnI tema ja bIjI pravRttio hAtha dharavAnI preraNA teoe samAjane ApI hatI. mahArAjazrIne emanA leke pakAraka saMparkane paNa lAbha maLe hatA, eTaluM ja nahIM, emaNe teonI pAse (te kALe muni zrI vallabhavijayajI pAse aravA anugAra sUtranuM adhyayana paNa karyuM hatuM. - dIkSAnuM paheluM ja comAsuM mahArAjazrIe potAnA vaDIla sAthe DabhoImAM karyuM. Dabhe te ApaNAM jJAnadivAkara ane mahAna tirdhara mahepAdhyAya zrI yazovijacajI nAhArAjanI nirvANabhUmi-satyalakSI, sarvapa ane marmagrAha. vidrattAthI zobhatA e prabhAvaka mahApuruSe ahIM ja ciravizrAma lIdhelA ! jogAnujoga kahe ke kudaratane keI akaLa saMketa kahe, zrI puNyavijayajI mahArAja zrI yazovijayajI mahArAja pratye uche. anurAga dharAvatA hatA. tathA emanA jIvanapazI ane vizvatomukhI pAMDityanA teo parama bhakta hatA. ane, jANe bhaktane pitAnI AvI niHsvArtha ane nirmaLa bhAine badale maLI rahe te hoya ema, zrI upAdhyAyajI mahArAje potAnA hAthe lakhelI tenI pitAnI tema ja bIjAonI saMkhyAbaMdha kRtio mahArAjazrIne judA judA bhaMDAromAMthI sahajapaNe hAtha lAgatI ja rahI hatI. chelle chelle, cheka vi. saM. 2panI sAlamAM mahArAjazrI khaMbhAtanA zrI zAMtinAtha tADapatrIya bhaMDArane vyavasthita karavA ane pAyacaMda guno bhaMDAranuM nirIkSaNa karavA mATe khaMbhAtamAM rokAyA hatA tyAre paNa, thiIonAM nakAmAM mAnI lIdhelAM pAnAMomAMthI upAdhyAyajI mahArAjanA hastAkSaramAM lakhAyelI kaI adhUrI prata teone maLI AvI hatI ! ema paNa kahI zakAya ke zrI yazovijayajI mahArAja jeDI jJAnavibhUtinA nirvANane lIdhe vidyAtIrtha banela DabhoInI bhUminA saMparka paNa mahArAjazrIne vidyAsAdhanAnI pramaLa preraNA ApI haze. mahArAjazrI pina.nA vidyAbhyAsanI vAta karatAM kahe che ke koI paNa viSayane ekadhAre saLaga abhyAsa karavAnuM mArA jIvanamAM bahu ochuM banyuM che. vaLI, amuka varSo sudhI ekAgra banIne abhyAsa karyo ane pachI prAcIna pro vAMcavAnuM ke prAcIna graMthenA saMzodhananuM kAma zarU karyuM evuM paNa nathI banyuM. kaMIka pUrvasaMrakAra kahe, kaMIka vaDIlanI kRpA kahe. ane kaMIka jJAnAvaraNIya karmane kSe pazama kahe, moTe bhAge, vidyAbhyAsa ane zAstrasaMzAdhananuM kAma sAthe sAthe ja cAlatAM rahyAM; ane, kAma kAmane zikhave ema, zAstronuM vAcana ane saMzodhana karatAM karatAM navA navA viSenuM jJAna maLatuM rahyuM. e kahevAnI jarUra nathI ke AnA pAyAmAM mahArAjazrInI nirmaLa tejasvI buddhi, satyane pAmavAnI jhaMkhane, koI paNa viSayane jANavAnI utkaTa jijJAsA ane te viSayanA mULa sudhI pahoMcavAnI ane enA vistArane paNa samajavAnI dhIraja ane tAlAvelI rahelI hatI. Ama abhyAsa ane vidyApravRtti sAthe sAthe cAlatAM rahevA tAM teoe judA judA vidvAna pAse je kaMI abhyAsa karyo hato, tenI mukhya vigate A pramANe che - dIkSAnA pahelA varSamAM mahArAjazrIe dAdAguru ane guru zrInI nizrAmAM badhA prakaraNane uDANathI abhyAsa karyo-jAge zAstrIya bedhane pa nakhAze. bIje varSe varanA zrAvaka zrI bhAyalAlabhAI pAse mArgopadezikAne abhyAsa karyo. te pachI paMDita zrI nityAnaMdajI zAstrI pAse siddhahema laghuvRtti, hemalaghuprakriyA, caMdraprabha vyAkara, hitopadeza, dazakumAracarita vagerenuM parazIlana karyuM. paLiyAvALA paDita For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir graMtha prakAzana samAroha : amadAvAda, tA. 6-1-1974 paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayasamudrasurijI mahArAja maMgalAcaraNa kare che. (teonI DAbI bA >>[ pa. pU. A. zrI vijayatharo bhadrasUrijI mahArAja che.) samArenI hAjarInAM , - :661 ":[.. tArA For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ke A karI www.kobatirth.org che. pATakara, , nAika 4:19, ja Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : rAjA .. zrI gulAbacaMda la, zAha 6 lAlA zrI ratanacaMdajI vagere 5 zrI bAbubhAI ma. roDa zrI kAMtAbahena ! . sA. zrI priyadarInAthajI # 5. sA. zrI pAdAzrIjI pu, sA. zrI nirmaLAzrIjI For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza zrI vIracaMdabhAI meghajI pAse ladhu rine adhUrA abhyAsa pUro karyo, ane kAvyanuM vAcana karyuM. A samaya daramyAna dAda.guruzrI ane guruzrInI viDI vidyAtti ane jJAnadAranI pravRttinA saMskAre te potAnuM kAma karatA ja hatA. emanI saMzodhananI pravRtti joIne ke jJAnoddhAranI emanI vAta sAMbhaLIne mahArAjazrIne e te lAgatuM ja ke A kaMIka sAruM kAma thaI rahyuM che, ane evuM kAma ApaNe paNa karavA jevuM che--jANe pUrva janmane koI sarakAra ane bhaviSyane koI kAryane ja kAma karI rahyuM. hato ! evAmAM ja darzana tema ja bhAratIya badhAM darzananA UMDA abhyAsI paMDitavarya zrI sukhalAlajInI pAse abhyAsa karavAne vega banI A, pATaNa ane vaDodarAmAM, vi. saM. 1971 ane 1972mAM, mahArAjazrIe paDitajI pAse kAvyAnuzAsana, tilakamaMjarI, tarkasaMgraha ane chaMdenuzAsanane abhyAsa karyo. A prathAnA abhyAsa nimitte ane paMDitajIne baheLA jJAnane lIdhe, bIjI aneka bAbato paNa ApameLe ja adhyayananA kSetramAM AvI jatI. ane e rIte jJAnanA sImADAne. ane dRSTine vikAsa thate gaye. A arasAmAM pATaNathI zrI kesariyA filIne saMgha nIkaLe, temAM mahArAjazrI sAthe patijI paNa gayelA ane e saMghamAM paNa vidyAbhyAsa cAlu rahelo ! A rIte jyAre eka bAju pIDitajI pAse AvuM adhyayana cAlatuM hatuM tyAre bIjI bAju mahArAjazrI prAcIna pratanA pAThAMtare maLavAnuM tema ja zAstrIya graMthanAM buphe tapAsavAnuM kAma paNa vizvAsapUrvaka karatA thaI gayA hatA. A pachI to paDita sukhalAlajI ane mahArAjazrIne avAranavAra sAthe kAma karavAnuM banatuM rahyuM, ane samaya jatAM paMDita| pitAnA zAstrodhananA kAne paNa mahArAjazrI pAse Avata: hA. bhAvanagaranA bIjA mAsAmAM (vi. saM. 1978 mAM) paDitajI sanmatinarkanA saMzodhananA kAme ane lIbaDInA camAsAmAM tatvArtha satranA kAme mahArAjazrI pAse gayelA. lIbaDImAM paMDitajIe baudazananA keTalAka muddAothI mahArAjazrIne paricina karyo. mahArAjazrIe bhauddha graMtha hetubiMdunI nakala nijI mATe karI ApI; ene upayoga paMDitajIne samanikanA saMpAdanamAM karavAne hatA. pAchaLathI hetubiMdu graMtha vaDodarAnI gAyakavADa oriyenTala sirIjha taraphathI pragaTa thayo. mahArAjazrIe A graMthanI karI Apela nakala eka Adarza nakala tarIke gujarAta vidyApIThamAM sAcavI rAkhavAmAM AvI che. A rIte paMDita ane mahArAja' ene saMbaMdha uttarottara vadhu gADha thatA gaye. paDitajI mahArAjazrInA nirdabha sAdhune ane satyamrAhI sAnasAdhanA pratye khUba Adara dharAve che; mahArAjazrI paMDitajInI satyagrAhI, agAdha ane vyApaka vidrattA ane akiMcanabhAve pratye evo ja Adara dharAvatA hatA. jyAre paNa A banuM milana thatuM, tyAre vidyAvinodanuM suprasanna vAtAvaraNa prasarI rahetuM. pati pratyenI pitAnA vidyAguru tarIkenI bahumAnanI lAgaNuM. darzAvatAM, petAnA gurudevanuM smaraNa karavAnI sAthe, mahArAjazrIe paMDitajInA sanmAna prasaMge kaheluM ke-- zrImAna paDita sukhalAlajI mArA vidyAguru che. ApaNA jIvananI pragati mATenAM je vivigha aMgo che tamAM vidyAguru e eka viziSTa aMga che. mArA jIvanamAM meM je anekAneka sAdhu vidyAguruo ane gRhastha vidyAguruo meLavyA che, e saumAM sarvocca sthAne huM be vyaktione ApuM chuM. temAM prathama sthAna pUjyamavara, satA jJAne pAsanAparAyaNa, aneka jJAnabhaMDArAnA uddhAraka, vyavasthApaka ane zrI jaina AtmAnaMda pratharatnamALAnA saMpAdaka zrI caturavijaya mahArAjanuM che, je mArA dIkSAgura ane zikSAguru che.........bIjuM sthAna paMDita zrI sukhalAlajInuM che, jemaNe mane ekAMta AtmIyabhAve adhyayana karAvyuM che, tema ja prasaMge prasaMge mane aneka viSayanuM jJAna pustaka dvArA nahi paNa mehedhI ja ApIne mArI draSTine temaNe vizada banAvI che. mArA jIvanane vega ja koI evI vicitra haze ke jethI huM For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * * * * * muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka mArA jIvananA prAraMbhathI aneka prakAranAM kAryomAM parovAI javAne lIdhe jIvanamAM adhyayana ati apa karI. zakyo chuM. te jo mArA upara vidyAgurUene e prema hato ke jethI Aje mArI e UNapa keInI najare nathI AvatI; hAM e vAta te dIvA jevI che ke mAruM adhyayana ati apUrNa che. A baMne zuoe mArA tIkhA svalAvane AnaMdathI jIravIne paNa mane dareka rIte samRddha karyo che.. be guruomAMthI eka guru zrI ke jeo mArA jIvananuM sarvasva hatA, teo te Aje svargavAsI thaI cUkyA che, paNa eka guru Aje vidyamAna che, jemanI pAse Aje paNuM huM aneka rIte adhyayana karuM chuM. Aje jyAre paNa huM mArA A vidyAguru pAse jAuM chuM tyAre teozrI, game teTalA kArya vyasta che, tema chatAM, potAnuM dareka mahatvanuM kArya cheDIne paNa mArI sAthe anAkuLavaNe potAnA atigaMbhIra adhyayana ane ciMtanamAMthI udbhavelI anubhavapUrNa vAta kare che, jethI jIvanamAM navuM jJAna ane skaraNAo jAge che." (jJAnAMjali, pR.290) pU. paM. nemavijayajInA ziSya sva. muni zrI lAvayavijayajI pAse mahArAjazrIe Avazyaka haribhadrI TIkAnuM ane potAnI meLe odhaniyuktinuM vAcana-adhyayana karyuM hatuM sAthe pAlItANAmAM gurutatvavinizcaya jUnI hastapratone AdhAre zuddha karyuM hatuM. AgamasUtrenA mahAna uddhAraka pUjya rAmAnaMda surIzvarajI mahArAje jyAre pATaNamAM agamenI vAcanA zarU karI tyAre keTalAka taraphathI enI sAme virodhano sUra vahete karavAmAM Avele, mahArAjazrI e vakhate e vAcanAno lAbha to nahIM laI zakelA, paNa emane eTaluM te lAgeluM ke AvA kAryane virodha kare e barAbara nathI; A kAma te uttama che ane e karavA jevuM che. pachI, A vAcanA pAlItANAmAM cAlu rAha tyAre, pAlItANAnA bIjA comAsA daramyAna (vi.saM. 1976mAM), mahArAjazrIe ene lAbha laI ghaniyuktinI droNAcAryanI TIkA pUrI vAMcI ane paraNAtra uparanI malayagiri TIkA ane bhagavatIsUnI abhayadevasUrinI TIkA adhUrI vAMcI. bhAvanagaramAM be mAsAMnI sthiratA daramyAna mahArAjazrIe potAnI meLe ja paThana-pADana karavAnuM cAlu rAkhyuM; uparAMta, vayevRddha ane jJAnavRddha zeThazrI kuMvarajIbhAI ANaMdajI pAse karyaprakRti, prakaraNa vagerenuM vAcana karyuM. mahArAjazrIne bovuM jANuM zrI kuMvarajIbhAI khUba rAjI thayelA. emaNe kahyuM: badhuM upasthita che; mAtra gurugana joIe. mahArAjazrI zrI kuMvarajIbhAIne gusthAnIya mAnatA hatA. vi. saM. 1999nI sAlamAM mahArAjazrI agamamaMdiranI pratiSThA mATe pAlItANA gayA tyAre zrI kuMvarajIbhAI bImAra hatA, eTale emane zAtA pRthvI mATe mahArAjazrI khAsa bhAvanagara gayA hatA. te vakhate zrI kuMvarajIbhAIe aTapaTI lipimAM lakhele eka copaDe mahArAjazrIne ApatAM teoe te vAMcI Apyo hato. mahArAjazrInI zaktinI A vikAsa joIne zrI kuMvarajIbhAI khUba rAjI thayA. vi. saM. 2025nI sAlamAM, khaMbhAtamAM, mAre mahArAjazrInA vividha viSayanA vyApaka abhyAsa aMge teozrInI sAthe je savAla-javAba thayA te uparathI paNa tenI svayaM kuraNA prerita jJAnopAsanA ane jJAnezvAranI pravRttine keTalAka khyAla AvI zake che. savAla-Ape prAkRtine abhyAsa kyAre, kevI rIte karyo che javAba-ema lAge che ke prAtanuM jJAna zarUAtathI ja hatuM. pATaNanA bIjA comAsAmAM pUjaya gurujI pAse pahemacariyuM vAMcyuM; e vAMcatAM vAMcatAM prAkRta bhAjA khUlI gaI, pachI vaDodarAmAM paMDita sukhalAlajI pAse zrI hemacaMdrAcAryanuM prAkRta vyAkaraNa aradhuM vAMcyuM; sAthe sAthe pahemacariyuM pATaNanA saMghavInA pADAnI tADapatrIya pratanA AdhAre sudhAryuM. sa0 AgamonA abhyAsanI vizeSa ruci kyAre jAgI ? jo muni zrI lAvaNyavijayajI pAse Avazyaka hAribhakI vRti vAMcatAM e tarapha vizeSa ruci thaI: ane pUjya sAgarAnaMdasUrijInI vAcanA khUba gamI, For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10] zrI AtmAnaMda prakAza sava aprabhraMza bhASAnuM jJAna kevI rIte thayuM ? jai e te kevaLa e bhASAnuM sAhitya vAMcatAM vAMcatAM ja thayuM. sava prAcIna lipio vAMcavAne abhyAsa kevI rIte ? ja che. paNa meTe bhAge kAma karatAM karatAM ja thaye, ema kahI zakAya. pATaNane khIjA comAsAmAM ( eTale dIkSAnA chaThThA varSe ) sAkSara zrI cimanalAla DAhyAbhAI dalAla (sI. DI. dalAla) pATaNanA jJAnabhaMDAro tapAsavA AvelA. e vakhate emane prAcIna hastalikhita prate meM vAMcI ApI hatI. devanAgarI lipi pahelAMnI brAhmI lipine ukelavAnuM ane devanAgarI lipinA akSaronA saMke ke badalAtA mareDane ukelavAnuM paNa mahAvarAne lIdhe phAvI gayuM. alabatta, AmAM zrI gaurIzaMkara hIrAcaMda ojhAnA "bhAratIya lipimALA"nAme pustakane paNa upayoga karAto rahyo che. judA judA saikAonI lipione ukelavAnA. AvA mahAvarAne lIdhe, jene aMte lekhana-saMvata na na hoya evI kRti paNa kayA sikAmAM lakhAyelI hevI joIe ene moTa bhAge sAce aMdAja, e graMthanI lipi uparathI, karI zakAya che. so Apane bauddha sAhitya ane vaidika rAhila rapha rUci kevI rIte thaI che. jo maTe bhAge davilha3- kartana-kAnathI sAMbhaLI sAMbhaLIne. mAruM eka saddabhAgya rahyuM che ke judA judA viSayanA vidvAnone avAranavAra maLavAnuM banatuM rahe che. e vakhate amArA kAma uparAMta bIjI je kaMI jJAnavApta thAya te huM pUrNa utsuktA ane jijJAsApUrvaka sAMbhaLato rahuM chuM. ema karatAM keTaluMka jJAna anAyAsa maLI rahe che. ane eka vAra kaI bAbatamAM jijJAsA jAgI eTale pachI svAbhAvika rIte ja ene lagatA sAthe jovAnuM bane che. ane tethI ApaNe kaI paNa bAbatane aitihAsika ane tulanAtmaka dariTae tathA taTastha vRttithI vicAra karatA thaIe chIe. AnuM pariNAma e Ave che ke judI judI pasaMskRtio vaccenA uparachallA virodhanA badale enI bhItaramAM rahelA samAnatAnA parva tarapha ApaNuM thAna vizaya jAya che, ane ApaNe kaI paNa bAbatane samabhAvapUrvaka ke satyazodhaka ane guNagrAhaka dRSTie vicAra karatA zIkhIe chIe. jIvanasAdhanAmAM ke jJAnanI upAsanAmAM A bAbata bahu mahatvanI ane ghaNI uparogI nIvaDe che. sa0 prAcIna graMcenA saMzodhananI zarUAta Ape kyAre karI? ja amuka kAmanI amuka vakhate ja zarUAta thaI ema cekasa na kahI zakAya. zAstrone abhyAsa ane saMzodhanane anyAsa lagabhaga sAthe sAthe ja cAlato rahyo. pUjya gurUjI jyAre prAcIna graMthanuM saMzodhana karatA tyAre ja mULa pAThanA artho besADavAne, pAkataro zedhavAne, arthanI saMgati mATe zuddha pATha karyo hoI zake ene lipi UMkelavAne--ema badhe abhyAsa kAma karatAM karatAM AgaLa vadhato rahyo. A badhAnI pAchaLa eka vAta mAlUma paDe che ke abhyAsa ane jJAnanI vAtomAM ke zAstronA saMzodhana-saMpAdanamAM je rasa paDe, tene lIdhe bIjI pravRtti tarapha bhAgye ja dhyAna jatuM. pUjya gurujInAM saMpAdanamAM sahAyarUpa thatAM thatAM sthiti evI AvI ke keTalAMka ati kaThina gaNAya evA prAcIna graMthonuM saMpAdana ame sAthe maLIne karyuM; keTaloka prinuM saMpAdana meM ekalAe karyuMeTaluM ja nahi, chevaTe evuM paNa banyuM ke pAThAMtare ne pUjya guru ane pAThano nirNaya karuM chuM. ahIM eka prasaMga khAsa yAda Ave che: saMvata 1995nA comAsAmAM mane saMgharaNIne e ugra vyAdhi thaI che ke zarIra nicovAI jAya ane zaktimAtra harAI jAya; vyAdhi kaI rIte kAbumAM Ave ja nahIM. A vakhate vaDodarAnA zrI vADIbhAI vaidyano IlAja cAlata hatA. kayAreka te salAha maLa che have bIjanI davA kare ! paNa meM te thAkyA ke kaMTALyA vagara, dhIrajapUrvaka, e ja IlAja cAlu rAkhe, deDheika varSa sudhI cAlela A upadrava daramyAna mane meTromAM meTa sadhiyAro For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * * * * * * * - - - muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-rvizeSAMka [11 A mArA kAvyasaM. kathArakhevanuM saMpAdana ane nizIthacUrNinuM ane meM A bImArI daramyAna ja karyuM-jANe huM mAruM kAma karI rahyo ane daI potAnuM kAma karatuM rahyuM ! mane te A badhuM dAdAguru ane gurunI ja kRpAnuM phaLa lAge che. pitAnI yuddha ane dAdAguruzrI uparanI zraddhAne dazAvatAM mahArAjajIe pote ja kahyuM che ke - dane pUjyapAda gurupravara zrI pravartaka mahArAja, pUjya gurudeva ane samasta munigaNanI AziSa varasatI haze-che ja, te pUjya gurudevanA satna karIne mUrta svarUpa ApavA ane temaNe cAlu karelI graMthamALasavizeSa ujajvala banAvavA yathAzaya alpa-sva5 prayatna che jarUra ja karIza." ( kAnAMjali, pRSTha 288 ) ( sa Ape dAi zAstrIya graMtha racavAne kyAreya prayatna kare jo hA, lIMbaDInA pahelA mAsAmAM ( vi. saM. 1978mAM) pUjya dAdAguru ane gurthI tyAMnA baMDArane udhAra karavAnA kAmamAM rokAyelA hatA tyAre mane vinavatI upara TIka racavAne vicAra thaI Ave. paNa pachI e vicAra pramANe kAma na thayuM. saha ApanAmAM cAha madhyasthabhAva kayAMthI AvyA ja svAbhAvika rIte tathA pUjya dAdAgurunI rAta samAgamathI. A rIte dIkSA lIdhA bAda zrI puNyavijayajI mahArAje peAnI svayaM kuraNAthI, dAdAguru tathA purujInI vAgarI kRpAdraSTi ane judA judA vidhAnanA samAgamathI pitAnI tAnasAdhanAne sarvabAhI, marmasI ane satyamUlaka banAvI hatI ane jANe bhaviSyanA jJAnoddhArane mahAna kAryane mATe pAnI jAtane susajaja vAna. lIdhI hatI. saddhAranuM zAkavatI kArya Ama te muni zrI puNyavijayajI mahArAja eka AtmasAdhaka saMta hatA, ane pitAnA AtmabhAvanI kyAreka upekSA na thaI jAya ke saMsAranI vRddhi kare che. Atmavidha pravRtimAM jarAya na aTavAI javAya enI teo sAta jAgRti rAkhanA; ane apramattapaNe potAnI sAdhanAne niraMtara AgaLa vadhAratA rahetA. Ama nAM emanuM jIvanakArya ( mission ) te vividha rIte jJAnano uddhAra karavAnuM ja hatuM--emane avatAra ja jJAnanA uddhAra mATe dho hate. ane, kahevuM joIe ke, kudarate pelA e jIvanakAryane teo paNosa varSa jeTalI vRddha uMmara lagI evI ja niSThA, evI ja kRti ane evI ja tatparatAthI karatA rahyA-jANe ema lAge che ke A kArya karatAM ne te teo vayanI maryAdAne ke na te zarIranI zaktiazaktine pichAnatA hatA. A kArya karatAM karatAM jANe emanAmAM jitane akhuTa jhare vahI nIkaLatA ho. DIka prAcIna stone temanI AgaLa mUkI daIe athavA to ekAda hastalikhita bhaDAranI vacce teozrIne sArI daIe, ne teo AhAra, ArAma ane UMgha vIsarIne evAM evA nanaya banI jatA ke jANe koI "DA aciMtananAM UtarI gayela dhAgIraja ja joI che ! emane A rIte jJAne hAranA kAryamAM nirata jevA e paNa eka lahAvo hato. nAnAddhAranI teozrInA AvA asAdhAraNa ane zakavatI kahI zakAya evI prattionI keTalIka vigato joIe. zAstrAbhyAsa-kAnaddhAranuM paheluM pagathiyuM che. ravi zAstronuM satyarupa ane sarva sparzI adhyayana. A akSyane pAchaLanI daSTi sAMpradAyika kadamathI mukta, aitihAsika, tulanAtmaka ane sAdhaka che te ja e sva-paTTipakArapha banI zaM. mahArAjazrInA zAstramAsanI A ja viziSanA hatI. ane tethI teo rAphA guNanA grAhaka ane satyanA cAhaka banI zakatA hatA. vApI, emane mana vidyA e nirbheLa For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza vidyA ja hatI eTale enI upAsanAmAM teo mArA-tArApaNAne koI bheda rAkhatA naI. ane zAstrIya graMtho uparAMta lakika vidyAonA graMthonuM paNa teo evA ja aMdarathI avalokana-avagAhana karatA. AthI jema teo potAnAM zAsenI khUbI ane maryAdAothI paricita rahI zakatA, tema bIjAonAM zAstronI khUbIo ke maryAdAothI paNa paricida rahI zaktA. pariNAme emane abhyAsamAM tema ja nirUpaNamAM sadA satyanI subhaga AbhA prasarI rahetI; ane tethI e nirUpaNa vize sacoTa ane pratItikara banatuM. AcArya pravara zrI haribhadrasurijIe temane mabiMdu graMthamAM ( leka para4) sAcuM ja kahyuM che ke-- .. AtmIyaH parakIyo vA kaH siddhAnto vipazcitAm / / dRSTeSAbAdhito yastu yuktastasya parigrahaH / / eTale ke vidvAnane mana A siddhAMta mAro ane A parAyo e keI bheda nathI hotA; paNa je jovAthI ane iTathI abAdhita hoya tene svIkAra karavo, e ja ucita che. pUjya puNyavijayajI mahArAjanuM adhyayana AvuM ja taMdurasta ane vimaLa daSTithI paripUta hatuM. ane tethI ja e dezavidezanA vidvAnone mATe vizeSa AvakArapAtra banI rahetuM. teozrInuM adhyayana AvI nirmaLa buddhithI thayeluM hovAthI emanA lakhANamAM pa enI chApa spaSTa jovAmAM AvatI. samabhAvI AcArya haribhasUrie zAstravArtAsamuccayamAM kapila maharSine " divya mahAmuni' (sepha ra37) ane bhagavAna buddhane "mahAmuni' (leka 46) jevAM bahumAna caka vizeSaNothI nirdeza karyo che, tema purayavijayajI mahArAjanAM lakhANomAM paNa A paraMparAnuM virala sAtatya jovA maLe che. jyAM kyAMya koI dharma puruSane ke mahAna vyaktine athavA vidvAnane ulekha karavAno vakhata AvatA tyAre teo te bahumAnasUcaka zabdathI ja karatA. kama sAhitya aMgenA pitAnA lekhamAM, digabara sAhityane nirdeza karatAM, teoe lakheluM ke "digaMbara saMpradAyamAM paNa bhagavAna zrI puSpadaMtAcArya..vagere karmavAdaviSayaka sAhityanA praNetA ane vyAkhyAtA pAraMgata AcAryo ane sthaviro thayA che. " ( jJAnAMjali, pa. 140 ) stuti-stotraviSayaka sAhityamAM kharataragacchanA AcArya zrI jinaprabhasurijInA apaNane biradAvatAM mahArAjazrIe lakhyuM che keH "A pachI citravicitra stuti-stotra-sAhityanuM sthAna Ave che. A vibhAgamAM seMkaDo jenAcArya tema ja jaina munioe phALo ApyA che. tema chatAM parataragacchIya AcArya zrI jinapratye vividha bhASAmaya ane vidhavidha inaya citravicitra stuti-stotra-sAhityanA sarjanamAM je vizALa phALe Ape che e sauthI mokhare Ave che. A AcAryane jeTaluM vipula ane vidhavidha prakAranuM stuti-stotrasAhitya keIe sajaryuM nathI ema kahevAmAM atre jarAye atizayokita thatI nathI." (jJAnAMjali, kuSTha 159) e ja rIte zrI dhUmaketulikhita "kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya ' pustakane AvakAratAM teoe muktA mane kahyuM che ke : " AcArya zrI hemacaMdanAM Aja sudhImAM zraddhA ane pAMDityapUrNa saMkhyAbaMdha vanacaritro lakhAI cUkyAM che, chatAM bhAI zrI dhUmaketunI A kRti e mahApuruSa pratye eka judA prakAranI ja zraddhApUrNatA ane kuzaLatA rajU kare che. jema zraddhAnI amuka prakAranI bhUmikAthI dUra rahI jIvanacaritro AlekhavAmAM ghaNI vAra bhUle thAya che, ane vAstavika vastusthiti haMkAI jAya che, e ja rIte kevaLa zraddhAnI bhUmikAmAM ubhA. rahI chazvanacaritro lakhavAmAMya evA ane eTalA ja geTALAo utpanna thavA sAthe kharI vastune anyAya paNa maLe che. e viSe viziSTa viveka apaNane zrI dhUmakatue lakhela prastuta vanacaritra dvArA batAvyo che." (jJAnAMjali, paNa 173) mahArAjazrInA kathananI tema ja emanAM lakhANa ke saMpAdanonI vidvAnamAM je bhAre pratijJA che te teonI AvI guphajhAka, satyazodhaka ane taTastha daSTine kAraNe ja. vaLI, mahArAjazrI e paNa jANatA hatA ke je For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjalivizeSAMka [3 ApaNe anya dharmanA mahAna puruSane mATe mAnabharyA zabda vAparIe te tethI ApaNuM citta kaluSita thatuM aTake che, eTaluM ja nahi, sAmI vyakti paNa ApaNA pUjya puruSa mATe bahumAnaryo zabda prayoga karavA prerAya evI ene premabharI pharaja pADI zakIe. AthI UlaTuM, je ApaNe bIjAne mAnya vyakti mATe halakA zabdone praveza karIe to ethI ApaNAM vicAra ane vANI te dUSita thAya ja che; uparAMta, ethI sAmI vyaktine ApaNane mAnya vyaktione mATe kharAba vANIne prayoga karavAne eka prakArane paravAno maLI jAya che! dhanano khapI jema zodhI zodhIne dhanano saMcaya kare, tema mahArAjazrI satya ane guNene zodhI zodhIne saMgraha karavAnI dRSTie ja zAstronuM avalokana-avagAhana karata. : emanA zAstrAbhyAsanI A paNa eka virala vizeSatA hatI. prAcIna graMthanuM saMdhina-pitAnA guruzrInA pagale pagale mahArAjazrIe paNa eka samartha saMzodhaka tarIkenI khyAti prApta karI hatI. emanAM saMpAdananI sarvAgaparipUrNatA joIne paradezana visAnika saMzodhaka vidvAno paNa DolI zake che. teozrIne hAthe ekarAmAM AkarA graMthA paNu aNuzuddha banIne navajIvana pAmyA che. graMtha-saMpAdananA kAryamAM teozrIne varelI asAdhAraNa siddhinAM kAraNo aneka che teo zAstranA viSayathI. ane graMthamAM AvatA itara sAhityanA saMdarbhothI hamezAM suparicita rahetA; ane je bAbata pitAnI samajamAM na AvatI te bAbatano, game te rIte, khulAse meLavIne je AgaLa vadhavAno teno svabhAva hato; akSaranA vividha maraDo dharAvatI judA judA sekAnI lipine ukelavAmAM teo siddhahasta hatA. ane, sauthI AgaLa vadhIne, zAstronA (tema ja anya graMthonA pazu, saMzodhananI bAbatamAM emanI dhIraja ane khaMta sAcA arthamAM apAra hatI. A kArya karatAM emane na te kyAreya kaMTA Avate ke na to teo kyAreya utAvaLa karatA. koI paNa prazna ke zaMkAnuM saMtoSakAraka ke sAcuM samAdhAna maLe nahIM tyAM sudhI teo, legInA jevI pUrNa ekAgratAthI, enI pAchaLa lAgelA ja rahetA. nAnA sarakhA uMdarane zodhavA DuMgara khodavA jeTalI mahenata karavI hoya ke suvarNanI kaNuM meLavavA dhULadheyAnI jema dhULanA DhagalAne tapAsavA hoya te paNa teo haMmezAM taiyAra rahetA; ane kayAreka ATalI badhI mahenatanuM pariNAma zUnyamAM Ave te paNa teo nirAza na thatA. satyanI ekAda hIrAkaNI meLavavA mATe paNa teo divasa-rAta mathAmaNu karyA ja karatA. ane ATaluM badhuM karavA chatAM, tenA bhArathI mukta banIne, sadA suprasanna rahI zakatA. zodhana-saMpAdananI daSTie namUnArUpa lekhI zakAya evA emanA saMkhyAbaMdha graMcanAM nAma lakhAvI zakAya, paNa enI yAdI ApavAnuM A sthAna nathI. ane teoe AgamasazodhananuM je mahAna kArya hAtha dharyuM hatuM tene te emane jJAnamaya vyaktitvanA sArarUpa ane paMdara varSa pahelAM thaI gayela agamacaMne mahAna saMrakSaka ane para prabhAvaka zrI devaddhi gaNi kSamAzramaNe karela AgamasaMkalana jevuM zakavatI ane sudIrgha kALa sudhI upakAraka banI rahe evuM ja mAnavuM joIe. prAcAna Agama tathA anya sAhityanA saMzodhananI mahArAjazrInI asAdhAraNa nipuNatA tathA saMzodhana mATenI apAra khA, dhIraja ane cIvaTanI lAma aneka che ke graMthamALAone maLato rahyo hato. bhAvanagaranI zrI jena AtmAnaMda sabhAnAM prakAzano namUnedAra gaNIyAM ane deza-videzanA vikAnanI prazaMsA meLavI zakAya emAM mahArAjazrI tathA ena. guruvarya muni zrI caturavijayajIne phALe ghaNo ja AgaLa paData che. A prakAzane tema ja prAkRta TeTa sosAyaTI, amadAvAdanA lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira taraphathI pragaTa thatI lA. da. graMthamALA tathA muMbaInA zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI jaina Agama zrayamALAnAM saMkhyAbaMdha prakAzane mahArAjazrInI prAcIna graMthanA saMzodhana mATenI nipuNatA, niSThA ane bhaktinI kIrtigAthA cirakALa sudhI saMbhaLAvatAM raheze. For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14] zrI AtmAna Mda prakAza prationA niSNAta pAra ane uddhAraka--prAcIna I zIhuM hastapratA to jANe mahArAjazrInA hAthamAM AvatAM ja pAtAnI ApavItI kahevA lAgatI ! prata nAnI hoya ke mATI, surakSita krAya ke aNu adhUrI hAya ke pUrI--darekedareka pratinuM mahArAjazrI pUrNa dhyAnathI avalokana karatA; ane, kAI dharI jeTalI cIvaTathI hIrAnI pArakha kare eTalI cIvaTatha., enuM mUlyAMkana karatA. mahArAjazrI graMthalekhananI ane graMthAnI sAcavaNInI prAcIta tema ja arvAcIna paddhati tathA sAmagrIthI tema ja Adhunika vaijJAnika sAdhanothI pUchuM paricita hAvAne kAraNe kayA RNuM graMthanA punaruddhAra mATe kavI mAvajata karavAnI jarUra che te te barAbara jANatA hatA. prAcIna graMthAnA ekasarakhA mApanAM sempameLa thaI gayelA pAnAomAMthI tema ja tADapatrIya graMthAnA TukaDAomAMthI AkhA ke adhUrA prathAne taiyAra karI ApavAnI mahArAjazrInI sUjha ane nipuNutA kharekhara asAdhAraNa ane herata pamADe evI hatI. ceTIne roTalA thaI gayelI kaMika pratA emanA hAthe navajIvana pAmI hatI. pratinA uddhAranA teonA A kAryamAM mAIkrophilma, phATAsTeTa ane enlArjamenTa levarAvavAnA paNa samAveza thatA. matalaba ke je rIte ane te rIte teo prAcIna prAne surakSita banAvavAnuM kAryo karatA ja rahetA. graMthabhaMDAonA uddhAr--mahArAjazrI tatha. enanA gurujI ane dAdAguruzrIe maLAne lIMbaDI, pATaNa, khamAra, vaDodarA, bhAvanagara, pAlItANA, amadAvAda, jesalamera, bikAnera, jodhapura uparAM! gujarAta, saurASTra ane rAjasthAnanA saMkhyAbaMdha graMthasaDArAne tapAsI, amane suvyavasthita karI, keTalAkanI yAdI taiyAra karI ApI hatI ane keTalAkanI savistara sUcine mudrita paNa karAvI ApI hatI. vaLI, kAMka kAMka tA reparA, badhano, DAbaDA ke peTIe ane kabATa sudhdhAMnI vyavasthA karAvI keTalAya prAcIna graMthabhaMDArAne nAmazeSa thatA bacAvI lIdhA hatA. A mATe temaNe je jahemata uThAvI ane je kaSTasAdhya vihArA karyA, te khInA zrutarakSAnA itihAsamAM sAnerI akSare akita thaI rahe evI che. temAMya jesalameranA bhaMDArAnI sAcavaNI mATe seLa-se mahinA sudhI teoe je tapa karyuM hatuM ane kaSTa uThAvyuM hatuM, enA itihAsa tA jevA preraka che evA ja romAMcaka che. A kAryamAM jema aneka muzkelIo AvI tema emAM sahAya paNa ApameLe AvI maLyA hatA. jesalameranA bhaMDAranA udghAranA anusadhAnamAM traNa bAbato vizeSa noMdhapAtra banI teno nirdeza arju karavA prasage:cita lekhAze : (1) vi. saM. 2006nA kArataka vada sAtame mahArAjazrIe jesalamera mATe vihAra karyo. e vakhate ze zrI kastUrabhAI lAlabhAI mahArAjazrIne sAbaramatImAM maLelA. te pachI mahArAjazrI jesalameramAM kAma karatA hatA tyAre te jesalamera jaIne cAreka divasa tyAM rokAyA hatA ane mahArAjazrI dvArA thaI rahela kAmane pratyakSa joyuM hatuM. uparAMta, kayAreka tene pATaNa javAnuM thatAM tyAMnA zrI hemacaMdrAcArya jaina jJAnamaMdiranu emaNe nirIkSaNa karyuM hatuM, A badhAMne lIdhe emanA manamAM jJAnabhaMDArAnA rakSaNa ane bhAratIya saMskRti tathA jaina saMskRtinA adhyayana mATe kaIka nakkara kAma karavAnI bhAvanAnAM bIja ropAyAM. enuM pariNAma aMte amadAvAdamAM lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira nAme vikhyAna saMsthAnI sthApanArUpe AvyuM. (2) jesalamaranA vihAra mATe mahArAjazrI amadAvAda thaIne pATaNa jaI rahyA hatA. eka divasa vahelI savAra raNu jathI teee relanA pATe pArTI vihAra zarU karyA. pUra. prakAzanA abhAve evuM garanALAne na joyu. ane teo garanALAthI 15-17 phUTa nIce paDI gayA. paNa je zaktie bacapaNamAM AgathI ane moTI umare saMdharaNI jevA bhayaMkara vyAdhimAMthI mahArAjazrIne bacAvI lIdhA hatA, eNe ja A vakhate paNa emane For Private And Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka AbAda bacAvI lIdhA ! ATale UMcethI paDavA chatAM emane khAsa kAMI vAgyuM nahIM; ane te pachI te sAteka mAIla jeTale lAMbe vihAra karIne teo potAnA sthAne pahoMcyA ! rAmanAM kevAM abhuta rakhavALAM! mahArAjabI kahetA, huM gautamasvAmInuM nAma laI vihAra karuM chuM eTale upadravomAMthI bacI javAya che. gautamasvAmI upara teone khUba AsthA hatI, ane koI paNa kAmanI zarUAta teo gautamasvAmInuM smaraNa karIne ja karatA. (3) jelameranA bhaMDAronA uddhAra daramyAna tyAMnI tADapatrIya pratAnI mAIkrAphilma levarAvavAnA kAma mATe zrI phatehucaMda belANIne avAranavAra dilI javAnuM thatuM. A daramyAne rASTrapati bAbU rAjendraprasAdajInuM yAna AvI amUla sAhityaraddhi tarapha ane khAsa karIne ahiMsAnA paigaMbara lagavAna mahAvIranI dhamavANI je bhASAmAM sacavAI che, te prAkRta bhASAnA graMtho pragaTa karavA tarapha gayuM. ene lIdhe chevaTe "prAkRta TesTa sAyaTI" nAmanI, prAkRta-ardhamAgadhI bhAvAmAM sthAyela sAhityanuM prakAzana karavAnA dhyeyane varelI saMsthAnI sthApanA karavAnuM zakya banyuM. A saMsthAe ardhamAgathI bhASAnA saMkhyAbaMdha prAcIna graMthe prakAzita karIne deza-videzanA vikAsamAM sArI nAmanA meLavI che, - prAcIna graMtho ane enA laDArenI jALavaNI kevI rIte karavI e bAbatamAM mahArAjajI niSNAta hatA, eTale emanA hAthe je je bhaMDArono uddhAra thavA pAmyu te cirakALa mATe surakSita banI gayA. vaLI, AvA bhaMDArane vidvAna sahelAIthI upayoga karI zake evI goThavaNa paNa jyAM zakya heAya tyAM karavAnuM teo cUkatA nathI. A emanA jJAnabhaMDAronA uddhAranI bIjI viziSTatA hatI. jJAnamaMdiranI sthApanA-dAdAguru ane gurainA prayAsathI e baMnenI janmabhUmi vaDodarA ane chANImAM samRddha jJAnabhaMDArAnI sthApana. cheka paNe ane pacAseka varSa pahelAM thaI hatI. uparAMta, teonA mahArAjazrInA tema ja AcArya mahArAja zrI vijayavallabharijI mahArAjanA saMyukta prayAsathI pATaNamAM zrI hemacaMdrAcArya je jJAnamaMdira nAme zAnadAra graMthabhaMDAranI sthApanA thaI hatI. ane tenuM uddaghATana, vi. . 1995mAM, zrI kanaiyAlAla mANekalAla munazInA hAthe thayuM hatuM. Ane lIdhe vidvAna ane abhyAsIo mATe pATaNamAM eka vidyAnI para zarU thaI che, ema kahevuM joIe. - A badhA upara suvarNakAza caDAvya jenapurI amadAvAda. jJAnatapasvI munivarya zrI puNyavijayajI mahArAjanI apUrva zrAbhakti ane zeTha zrI kastUrabhAI lAlabhAInI udAratAnA saMgamane tIre lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdirane nAme eka jAjaramAna vidyAtIrthanI sthApanA vi. saM. 2013nA vijyAdazamIne zubha divase thaI. mahArAjazrIe pitAnA hastalikhita ane mudrita hajAre mUlyavAna mane, amUlya khajAne e saMsthAne bheTa ApI dIdhuM hatuM. uparAMta, teozrInI bhAvanA mujaba, teonA svargavAsa bAda, teozrIne kaLAne saMgraha paNa A rasthAne bheTa maLI gayo che. A saMgrahamAMnI kaLAsAmagrI vividha prakAranI, vipula ane jenuM mUlya na AMkI zakAya evI che. A sAmagrInI samRddhine khyAla te enAM darzana karavAthI ja AvI zake. kA.ne A bhaMDAra mahArAjazrInI niHspRhatA, anAsakti ane leDe pakAranI vRttinI kIta gAthA haMmezAM saMbhaLAvatA raheze. samayanA vahevA sAthe A saMsthA, paMDita zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyAnA kuzaLa ane udAra saMcAlana nIce, uttarottara pragati sAdhI rahI che. gujarAtane gaurava samI A saMsthA jaina vidA ane bhAratIya vidyAnI deza-videzanA vidyArthI e, vidvAne, abhyAsIo ane jijJAsuonuM dhAtrAdhAma banI rahela che. A saMsthA taraphathI pragaTa thayela cAlIsa jeTalAM prAcIna graMtha tathA jJAnabhaMDAranI sUcIone lIdhe deza-videzamAM A saMsthA viroSa nAmAMkita thaI che. For Private And Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 16] zrI AtmAnaMda prakAza mahArAjazrInA aMtaramAM eka bIjI jhaMkhanA paNa ramI rahI hatI, ene nirdeza paNa ahIM ja kara prasaMgacita che. mahArAjazrInA mArA hatA ke mULa AgamasUtronI je susaMpAdita-zuddha AvRttio taiyAra thAya enA AdhAre eka AgamamaMdiranI racanA karavAmAM Ave. mahArAjazrInA manorathanI saphaLatAmAM ApaNane bevaDe lAbha thavAne hete H eka te badhAM AgamasUtronI susaMdhita-vizuddha AvRttio pragaTa thavAne lIdhe e badhA dharmagraMtha sadAne mATe suvyavasthita banI jAya ane bIjo lAbha te AvuM Agamadira UbhuM thAya te. paNa have te AvA umadA manorathe sevanAra pote ja ApaNAthI sadAne mATe vidAya thayA, e duHkha kone kahevuM! kaLAnI parakha-prAcIna pratA ane graMthabhaMDAronA saMrakSaNanI kaLAnI viziSTa jANakArInI sAthe sAthe pratane ane graMthastha tema ja anya citrasAmagrI ke prAcIna kaLAmaya vastuone pArakhavAnI mahArAjazrInI zakti paNuM addabhuta hatI. uparAMta, kaI pratanuM, kaI daSTie, zuM mUlyAMkana karI zakAya, enI paNa teo spaSTa samaja dharAvatA hatA. AvI virala kaLAsAmagrI jANe ApameLe ja potAnI kathA mahArAjazrIne kahI saMbhaLAvatI ! vidvAnone sahakAra-A badhA uparAMta mahArAjazrInI sauthI caDiyAtI ane ativirala kahI zakAya evI viziSTatA hatI vidvAne ane vidyAnA khapIone jarUrI badhI sahAya ApavAnI tatparatA. jemane chApela pustake, hastalikhita prate, enI mAIkrophilma ke phaTAsTeTa kopI vagere joIe tene te vastu te teo tarata ja sulabha karI ApatA, eTaluM ja nahIM, koI teoe pote karela ke bIjA pAse karAvela ane bIjI pratAne AdhAre sudhArela koI prAcIna graMthanI taiyAra presapInI mAgaNI kare che te paNa teo jarAya khamacAyA vinA pUrNa udAratAthI ApI detA; ane ema karIne pote keInA upara ahesAna karyuM hoya e bhAva na te jAte anubhavatA ke na te bIjAne evo bhAva dekhAvA detA, koInuM paNa kAma karI ApavAnI paragaju vRtti jANe emanA jIvana sAthe sahajapaNe vaNAI gaI hatI. eka vAra mArA mitra zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyAe banArasanA keI vidvAnane syAdvAdaratanAkaranA badhA bhAgenI jarUra hovAnI ane paisA kharacavA chatAM paNa bajAramAMthI e nahIM maLatA hovAnI sahajapaNe vAta karI. mahArAjazrIe tarata ja kabATa udhADIne e pustakanA badhA bhAga dalasukhabhAIne ApyA ane e vidvAnane mokalI ApavA sUcavyuM; ane vadhArAmAM umeryuM ke e eno upayoga karaze, e paNa lAbha ja che ne ! ApaNe to vaLI game tyAMthI meLavI laIzuM. zodhavA IchIe te AvA te saMkhyAbaMdha prasaMge mahArAjazrInA jIvanamAMthI sAMpaDI zake. Ane sAra e che ke jJAnadhAramAM ane jJAnaprasaramAM teozrIne e jIvaMta rasa hatuM ke e kAma teo pote kare ke bIjA kare, e emane mana sarakhuM hatuM. ane bIjAne enI jJAnopAsanAmAM badhI sagavaDa maLI rahe enI teo pUrI ciMtA rAkhatA. te game tevA gaMbhIra kAmamAM ekAma thayA che, paNa koI jijJAsu Ave to teo leza paNa kRpaNutA karyA vagara AvanArane barobara saMtoSa thAya e rIte pUrepUro samaya Apata. ane emane koI bAbatamAM jarAka prazna pUchIe te emanI zatamukhe pAMgarelI vidyApratibhAnAM tarata ja darzana thatAM. emanuM bahuzrutapaNuM ke zAstrapAragAmI paNa joIne kAI paNa Azcaryamugdha thayA vagara na rahetA. | vinamra vidvattA-mahArAjazrI aneka viSayenA pAragAmI vidvAna hovA chatAM teo kyAreya pitAnI paMDitAI ke vAkcAturIthI bIjAne AMjI nAkhavAno prayatna na karatA. aMtaramAMthI vahetI emanI sahaja saraLa vANI jANe sAmI vyaktine vaza karI letI. vi.saM 1924mAM zrI mahAvIra jana vidyAlayanA suvarNa mahatsava prasaMge Agama prakAzana yojanAnA pahelA graMtha nadi-anugAra sUtranuM amadAvAdamAM prakAzana thayuM te vakhate (tA. 26-2-1968nA roja) emaNe uccArelA A udgAre teonI vinamratA, kRtajJatA, guNagrAhaka dRSTi, potAnI bhUlane jovA-svIkAravAnI saheja saraLatA ane satyapriyatAnI sAkSI pUre evA che; For Private And Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [17 muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka ahIMyAM vidvAna vaktAoe je kaMI kahevuM joIe te ghaNuM kahyuM che; ne have bahu kahevAnuM rahetuM nathI. temAM paNa mAre zuM kahevuM e eka mATe prazna che. huM te IcchuM ke ame je A kAma karIe chIe, temAM amArI truTi kyAM che te sUcavanAra amane maLa. mahenata to ghaNI karavAmAM AvI che. tema chatAM prasaMge prasaMge vicAravAmAM Ave tyAre kuTi eTalI badhI dekhAya che ke ATalI mahAbhArata kAmane nirdoSa rIte, kevI rIte pAra pADavuM te paNa eka moTo prazna che. tema chatAM Aje keTalAMka sAdhanene lIdhe, prAcIna bhaMDArenAM avalokanane lIdhe, sAhityanI AlocanAne lIdhe ane vidvAnonA samAgamane lIdhe, je kaI kRti jIvanamAM jAgI che tene upaga ahIM karI le e daSTie A pravRtti hAtha dharI che. "duniyAnA vidvAne upara najara karIe tyAre amAruM saMpAdana pUrNa che, ema kahevAnI ane hiMmata nathI karatA. jo ke A kAma huM ekale. nathI karate, badhA jatAM hoya ke huM A kAma ekale karuM chuM, tema chatAM paNa emAM mArI sAthe AtmIya bhAve kAma karanArA ghaNA mitro che : dalasukhabhAI, paM. amRtalAla vagere ghaNuM ghaNuM evA vidvAne che, jeo A kAryamAM rAtadivasa racyApacyA rahe che. ene laIne mAre bhAra ochA thaI jAya che. chellAM varSomAM mArI AMkhe motiyAne lIdhe asamartha hatI, te veLA A vidvAnoe ja kAmane vega Apyo hato sAta varSa vahI gayAM. sADanI sAlathI A vicAra thaye hato. ATalAM varSomAM eka ja velyuma bahAra paDavuM, ethI evo vicAra Ave ke sAta varSamAM eka ja velyuma bahAra paDayuM, te badhuM kAma kyAre pAra paDaze? bIjI tarapha daSTi karavAmAM Ave te ekaeka viSaya para Aje vidvAne je vicAre che, e vicAravAne samaya nathI. kAma ghaNuM meTuM che. eTale ame maryAdA nakakI karI Ama teyAra karIe chIe. " zuSIga, DA) yamana, 0 AlsaDo e badhAe Agane viSe ghaNu vicAryuM che. hamaNAM 0 AlsaDAnA be ArTikala Avyo che. eka te IcchIparinnA viSe hatA. A kriTikala prakAzana temaNe tyAMnA jarnalamAM prakAzita karyuM hatuM. A lekhane gujarAtI anuvAda mahAvIra jaina vidyAlayanA suvarNa mahotsava graMthamAM pragaTa thayuM che. IcchIparinnA viSe jaina sAdhune pUchavAmAM Ave to paNa te batAvI nahi zake ke te kevI vastu che, ne tenuM keTaluM mahattva che. Do. allaDo tenA adhyayanane kAvyamaya banAvyuM che. huM nathI dhAratA ke amArAmAMthI keIne ene khyAla che ke A ane kAvyamaya che ke tenA cha dene khyAla haya, ame tyAM sudhI pahoMcyA nathI. "badhA Agame bhegA karavAmAM Ave te sahakArathI azuddhionuM saMzodhana thAya; e ekAeka zakya nathI. tema chatAM prAcIna Adarzo ekatra karIe te keTalIka vAra zuddha pATha maLe che. e AdhAre atyAranuM kArya karavAmAM Ave che. sAmAnya rIte amArI daSTi kaMIka zraddhAbhimukha che. keTalIka vakhata ema kahevAmAM Ave che ke zraddhA maulika vicArone roke che. ema banatuM haze. paNa zraddhAnI maryAdA karI bIjA pAThabheda vicAratAM ghaNI vastuo vicArAya che. mAtra eka graMthanA pratyaMtaronA AdhAre A saMzodhana karavAmAM nathI AvatuM, paNa te graMthanAM avataraNo, uddharaNene prAcIna pramANene ane AgamanA pAThone TIkAkAre, cUrNikAre, TippaNakAre ne vRttikAro-badhAe jyAM jyAM nirdeza karyo che te sthaLenI tapAsa thAya che. atyAra sudhI je je game chapAyA che tene prAcIna tADapatrIonI je je pratA maLI zakI te pratA sAthe sarakhAvI zuddha karI rAkhyA che. tene AdhAre pAThene nirNaya karIe chIe. " ghaNI vAra evuM bane che ke saze.dhanakAre saMzodhanamAM koI sthaLe, jarUra jaNAya tyAM, pATha dAkhala kareluM hoya che. te egya sthaLe dAkhala thaye che ke kema te viSe zaMkA jAge che. amArI A TI muzkelI For Private And Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18] zrI AmAnaMda prakAza che. eTale zuddha pAThe nakakI karavA muzkela che. koI pratimAM je pATho dAkhala karyA che ke kema e, jesalamera, pATaNa, Dekakana kaeNleja, surata, vaDodarAnA bhaMDAro joIne, tathA bhAtanA bhaMDArI paNa prAcIna prationI tapAsa karIne, nakkI karIe chIe prAcIna kALathI tyAM pATho paDI gayA che. Aja sudhI ame eka ja kAma karyuM che : dareka prAcIna graMthane anekAneka pratio sAthe sarakhAvyA che. ene AdhAre eka eka AgamanuM saMpAdana thAya che. bhaviSya paNa e ja paddhati raheze. A Agame taiyAra karIe chIe, e vidrAne tapAsa, tapAsIne alanA hoya tema ja saMpAdanapaddhatimAM deva haiya, te tenuM bhAna karAvaze te ame rAjI thaIzuM. stuti karanAra te ghaNu maLe che, paraMtu truTio dekhADe evA vidvAne ghaNA ochA maLe che. huM IcchuM chuM ke teo truTio batAve. ame e vastu lakSamAM laI tene bhaviSya amArAM saMpAdanomAM upayoga karazuM. atyAre dalasukhabhAI vagere ahIM' che nahi. te badhA sahakAryakarone A kAryamAM sahakAra che. AtmIyabhAve pitAnuM jIvana e otapreta karIne rahela che. evA kAryakara na hoya te A kAma na thAya. "prAcIna kALamAM abhayadevAcAryuM paNa lakhyuM che ke TIkAe rAtAM pahelAM dareka AgamonI zuddha prate. taiyAra thatI; aneka jAtanA pAThAMtare javAtA. evA pAThAMtaro ke jenA pAThabhede mUMjhavI nAMkhe ke seMkaDo kationA pAbhimAMthI kayo pATha svIkAro ane ko ja karI zrI alAyadevAcAryane tethI ja lakhavuM vAcanAnAmanekatvAt , pustakAnAmazuddhitaH / sUtrANAmatigAmbhIryAt , matabhedAcca kutracit / / dareka graMthamAM kayAMka thaDA ne kyAMka vadhatA, kyAMka nAnA ne kayAMka meTA, kyAMka zuddha ane kayAMka azuddha pAThabhede maLI Ave che. seMkaDo varSa thI lipinA vikArothI, lahiyAe lipi samajatA nahi tethI tema ja viThAne bhASA na jANe tethI pAThade vadhatA rahyA che. badhAne vicAra kara duSkara che. tema chatAM ame vItarAgadevanA pratApe je kaMI buddhinuM biMdu maLyuM che tene ArAdhanAmAM upayoga karyo che. vidvAne kuTio mATe kSamA kare." ( jJAnAMjali, pR. 295-296; zrI mahAvIra jaina vidyAlayane pa3 me vArSika rirTa ) mahArAjazrInA A TUMkI chatAM muddAsaranA pravacanamAM Agama-saMzodhananI muzkela prakriyA ke paddhatinuM nirUpaNa te jovA maLe ja che; uparAMta, emAM potAnI khAmI batAvanAra kaI nIkaLe evI sAme cAlIne mAgaNI karavI, kAI khAmI batAve che tethI duHkha lagADavAne badale UlaTuM rAjI thavuM, ane jANelI khAmIne dhyAnamAM laI bhaviSyamAM ene upayoga karavAnI tatparatA batAvavI-AvI unnata bhUmikA te koI ucAzayI, satya-dharma-niSTha ane gasiddha AtmAne ja saMbhavI zake ema lAge che ke mahArAjazrIne evI bhUmikA sAva sahajapaNe siddha thaI hatI. vidyAvAna ke kaLAvAna vyakti gRhastha hoya te paNa enuM samucita sanmAna thavuM ja joIe evI udAra ane guNagrAhI mahArAjazrInI daSTi hatI. A vAta jANatA citrakAra zrI gokuladAsa kApaDiyAe dorela bhagavAna mahAvIranAM suMdara citronA saMpuTanA AmukhamAMnA mahArAjazrInA nIcenA uddagArothI paNa jANI zakAya che, teozrIe lAgaNapUrvaka, mukta mane, lakhyuM che ke - For Private And Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [10 ke "bhAI thI kApaDiyAe aneka varSo sudhI AtmIyabhAve athAga zrama sevI ApaNane zramaNa bhagavAna mahAvIranI citrakathA upahuta karI che te badala temane ApaNA saunAM aMtaranAM abhinaMdana ane vaMdana che." (jJAnAMjali, pR. 227) sAce ja, AvI udAratA ane guNagrAhaka dRSTinAM darzana ati durlabha che. jJAnaprasAranI jhaMkhanA-vikAsa mATe vivAnA AdarzanI jarUra samajAvatAM teo kahe che ke jagata tarapha najara karIzuM to jaNAze ke, je dharma, je samAja, je prajA ke je rASTramAM jeTaluM vijJAne vizALa AdarI haze, teTaluM ja tenuM buktitva jagata samakSa vadhAre pramANamAM jhaLakI UThaze. ane jeTalI enA vidyAnA AdarzamAM saMkucitatA ke ochIza haze eTalI enA vyaktitvamAM zipa ja AvavAnI. eka kALe na maNasaMsthAnuM darekedareka bAbatamAM keTaluM vyaktitva hatuM ! Aje e vyaktitva kayA. pAtALamAM jaI rahyuM che?" (jJAnAMjali, pRSTha 213) jena bamaNusamudAyanI atyAranI nabaLI jJAnabhUmikA aMge kheda darzAvatAM teo kahe che ke prAcIna graMce tarapha najara karIe tyAre khulluM joI zakAya che ke te graMthanA praNetA AcAryAdie pitAnA jamAnAnI vidyAnA keI paNa aMganA abhyAsane cheDaze. nathI, jyAre atyAranA ApaNA jamaNavarganI . dazA evI che ke pote je saMpradAyanA dhuraMdhara tarIke hevAne dAvo kare che, te saMpradAyanAM maulika zAstrone temane abhyAsa paNa ati chIchare athavA nahi jevo ja hoya che. A sthitimAM ApaNe emanI pAsethI dareka viSayane lagenA UMDA abhyAsanI AzA zI rIte rAkhI zakIe che. eka samaya evo hato, jyAre jainAcAryo ane janadharmanA astitvane samartha vidvAnethI gAjatI rAjasabhAomAM sthAna hatuM. Aje emano ja vAraso ane gaurava dharAvavAne dA karanAra jaina zramaNanuM vidyAnA koI paNa kSetramAM navuM sarakhuMya sthAna agara vyaktitva che kharuM ? jenetara vidvAnonuM vidyAnA vividha vibhAgamAM je gauravabharyuM sthAna ApaNe joI rahyA chIe, temAMnuM eka zatAMza jeTaluMya Aje ApaNA jaina zramaNanuM sthAna heya ema mArI dRSTie nathI lAgatuM." (jJAnAMjali, pR. 213-215) prAcIna nA jatana pratyenI ApaNI upekSAvRtti aMge Tara karatAM mahArAjazrI kahe che ke jema janatA dareka bAbatamAM "sApa gayA ane lIseTa rA' e niyamAnusAra dareka rIta-rivAjomAMthI mULa udezane kinAre mUkI bAhya ADaMbaramAM khUbacI jAya che, tema A tahevArane aDaga (jJAnapaMcamI aMge) paNa thayA sivAya rahyuM nathI. arthAt A tahevArane divase pustaka bhaMDAra tapAsavA, temAM kacaro sApha kara, havAI gayela pustakane taDake dekhADa, coTI gayela pustaka.ne ukhADI sudhArI levAM, pustakasaMgrahamAM jIvAta na paDe te mATe mukela ghoDAvaja AdinI peTalIene badalavI Adi kazuM ja karavAmAM AvatuM nathI. eTale atyAre te. A tahevAra nAmazeSa thayA je je gaNAya." (jJAnAMjalipRSTha ) - mahArAjazrInA A badhA ugAre jJAna prasAranI ane jJAnoddhAranI emanI bhAvanA keTalI tIvra hatI, enuM sUcana kare che. ane mAtra AvI bhAvanA vyakta karIne ke vartamAna paristhitinI sAme repa ke aphasesa jAhera karIne ja niSkriya besI na rahetAM e dizAmAM teo jIvanabhara tane teDIne, mana daIne, pUrNa niSThApUrvaka kAma paNa karatA rahyA, e hakIkata ja emane sAcA jJAnoddhAraka puravAra kare che. ' Agama-saMzodhananuM virATa koI AgamasUtra e jaina dharma ane saMskRtinI jIvAdorI che, ane vividha viSayane sparzatA vipula jana sAhityanI sarjananA mULamAM mukhyatve A AgamasUtro ja rahelAM che. mULa sUtro ane enI samajUtI For Private And Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza ApavAnA uddezathI racAyela niyukti, bhASya, curNi ane kAkA-vRttine Agama paMcAMgI tarIke oLakhavAmAM Ave che. mahArAjazrI badhAM AgamasUtra ane samagra Amika sAhityanA niSNAta jJAtA tathA asAdhAraNa saMzodhaka hatA; tema ja teonI Agamabhakita paNa asAdhAraNa hatI. mULa Agame tema ja Amika sAhityane samajavAnuM tema ja zuddha karavAnuM mahArAjazrInuM siddhahastapaNuM joIne te ema ja lAge ke e teonI janma-janmAMtaranI jJAnasAdhanAnuM ja phaLa hoI zake. tatvajijJAsuo ane abhyAsIone samagra Amika sAhitya muni u5mAM sulabha karI ApavAnuM, zrI deva'i gaNi kSamAzamaNunA jevuM ja, pAyAnuM mahAna saMzodhanakArya AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAje karyuM ane teo sAcA arthamAM "agiddhAraka' kahevAyA. Agama saMzodhananA A kAryamAM je kaMI azuddhio ke khAmIo rahI gaI tene dUra karavAnuM tema ja bAkI rahela Agamika sAhityane saMzodhita ke mudrita karavAnuM yugakArya karavAne kAga jANe muni zrI puNyavijayajIe pUrA karavAno hato. ane chellAM cAlIsa-pistAlIsa varSa sudhI A kArya karatAM rahIne teoe Agama-saMzodhananuM keTaluM virATe kArya karyuM hatuM ene khyAla to teone hAthe mudita thayela, tema ja saMzodhana-saMpAdananI vaijJAnika paddhatithI zuddha thayA pachI paNa mudrita thavA bAkI rahela, saMkhyAbaMdha nAnA-moTA grathane jevAthI ja AvI zake. teonuM agama-prabhAkara" biruda keTaluM badhuM sArthaka hatuM ! je kaMI graMtha teonA hAthe saMdhita-saMpAdita thata ene jANe prAmANikatAnI maherachApa maLI jatI. teonA saMpAdananI vizeSatAne aMjali ApatAM, jena AgamanA abhyAsa ane saMzodhaka, vikhyAta jarmane vidvAna . vADhera zubrige yogya ja kahyuM che ke - "teoe saMpAdita karela haka95mAdhyanI kIrtimaMdira samI AvRttine nideza huM ahIM karavA icchuM chuM. bhAratamAM jeo atyAra sudhI saMzodhita nahIM thayela caMne prakAzita karavAnI taiyArI karI rahyA che, te sarvane mATe A AvRtti eka namUnAnI garaja sAre evI che. - mahArAjazrInA saMzodhana kAryanI prAmANikatAne biradAvatAM ane e prAmAkitA temAM kevI rIte AvI te samajAvatAM paMDitavarya zrI sukhalAlajIe, zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA Agama prakAzana samAroha prasaMge, amadAvAdamAM, tA. 26-2-64nA roja kahyuM hatuM ke- pUjya puNyavijayajIe A kAmamAM (agama-saMzodhananA kAmamAM) AkhI jiMdagI khacI che. temanI pAse daSTi che. ema te chellAM cAlIsa varSathI paNa sAdhue AvuM kAma karI rahyA che e huM jANuM chuM. paNa pUjya puNyavijaye mArA snehI-mitra che eTalA mATe nahiM paNa taTastha bhAve huM A kahuM chuM ke temanA nAma sAthe prAmANiktA saMkaLAyelI che. koI paNa pustaka bahAra paDe ane sara cUkathI kAI temanuM nAma chApe ane lephAne khabara paDe ke A pustaka puNyavijayajInuM che, te leke mAne che ke A pustaka sAmAnya nathI. temaNe jeTalA pustaka bhaMDAro ne saMgraha joyA che, teTalA ghaNu ochAe joyA haze. temanI dRSTimAM udAratA rahI che, temanI dRSTi pathathI para che. mAre ne emane 50 varSa pahelAMnA samayathI saMbaMdha che. nAnI vayathI Aja sudhI jema samaya pasAra thate tema temanI dRSTine vikAsa thato gaye, temane sAMpradAyika baMdhana nathI khapatAM, garacha-paraMparAne Agraha nathI. AthI temanA saMpAdanamAM prAmANiktA rahI che. bIjI "I should like to mention his monumental edition of Behatkalpabhasya which can serve as a model to all those in his country who are preparing the publication of works hitherto unedited." -- jJAnAMjali, abhivAdana vibhAga, pUra 1, For Private And Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali vizeSAMka [ra vAta temane guNagrAhitAne guNa che. dedhadarzana temanAmAM nathI, jaina paraMparAnA keI paNa vidvAna ke bIjI paraMparAnA vidvAne paNa temane maLavA Ave che. emane emanI sAthenI carcA karatA joIe te lAge che ke sAmAnI vAta jue ne sAcI haiAya to tene svIkAra kare che. manananI prAmANiktAnI sAthe temanAmAM varSa che. daSTinI A vizALatAthI temanAmAM prAmANiktA AvI che." badhAM AgamasUtra ane samagra Agamika sAhityanI zuddha vAcanAo taiyAra thAya e mahArAjaznInI tIvra jhaMkhanA hatI; A kAryanuM emane mana jIvanakArya jeTaluM mahatva hatuM. eTale enI pAchaLa pitAnAM samagra samaya ane zakitane upayoga karavAmAM teo kyAreya sa keca karatA na hatA. jJAnabhaMDAro ane prAcIna graMthanA uddhAra mATe teo je ullAsathI kAma karatA enI pAchaLa temanI eka daSTi evI paNa hatI ke kadAca kyAMkathI kAIka Agamane lagate vadhAre prAcIna ke no graMtha maLI Ave, jene AdhAre upalabdha AgamanA pAThe vadhu zuddha karI zakAya athavA keIka ajJAta Agamika graMthane prakAzita karavAnuM zakya bane. " zrI jinAgama prakAzinI saMsada- pATaNamAM rahIne mahArAjathI AgaLa-saMzodhananuM kArya ekAgratAthI karI rahyA hatA, te joIne pATaNanA keTalAka bhAvanAzIla mahAnubhAnA aMtaramAM teone A kArya mATenI Arthika ciMtAthI mukta karavAne suvicAra AvyuM. emAMthI pATaNamAM vi. saM. 2001mAM zrI jinAgama prakAzinI saMsada' nAme eka saMsthAnI sthApanA karavAnuM zakya banyuM. A saMsthA pAse phaMDa paNuM sAruM bheguM thayuM hatuM, paNa thoDA vakhata pachI ja, A saMsthAnA mukhya kAryavAhInI mahArAjazrInA kArya pratyenI zraddhAmAM, game te kAraNe, eTa AvI; ane mahArAjazrIe sodhita karela Agama-sAhityane mudrita karavAnuM kAma aTakI paDavuM'! pitAne dharmanA-dharmazraddhAnA rakhevALa puravAra karavAnI aMdhazraddhAthI gherAyelA vadhAre paDatA utsAhamAM je A mahAnubhAe mahArAjazrInA kAryamAM azraddhA-avizvAsa jamAvIne e pavitra kArya sthagita thaI jAya evI moTI bhUla karavAne badale mahArAjazrInI hatyapriyatA, sAdhutA ane viData upara vizvAsa rAkhIne A kAryane AgaLa vadhavA dIdhuM heta te mahArAjazrInI hayAtImAM ane teonA pitAnA ja hAthe Agamana pacAgInA keTalA badhA graMtha kevA Adarza rUpamAM pragaTa thaI zakyA keta ! paNa jyAM AvA mahAna puNyakAryanA sAthI banavAnuM bhAgya-vidhAna ja na hoya, ane sArA kAmamAM aMtarAyarUpa ja banavAne nimittayoga hAya, tyAM AvI dharmabuddhi jAge paNa zI rIte? ane 18-20 varSa bAda, meDe moDe, jyAre emanAmAM AvI saddabuddhi jAgI ane, vi. saM. 19rapamAM, A mahAnubhAe "chI jinAgama prakAzinI saMsadamAM Agamana prakAzana mATe bhegI thayelI rakama mahArAjazrI dvArA saMpAti-saMzodhita thatAM mULa AgamasUtronA prakAzanamuzu mATe zrI mahAvIra jaina vidyAlayane paNa tyAre e kAryavAhakene manano bhAra le che ke hAya, paNa emAM eTaluM badhuM mevuM thayuM hatuM ke A sahAyatAthI pitAnA Agama-saMzodhananA kAryane vega maLe te pahelAM, be varSa bAda ja, mahArAjazrI svarge sidhAvI gayA ! kAnanA kAcA ane zraddhAnA piyA kAryakare potAnA hAthe ja dharmazAsanane keTaluM moTuM nukasAna karI bese che, ane seMkaDo varSa sudhI upakAraka banI zakanAra zakavatI pravRttine ke laka lagAvI de che, ene A UMdha uDADI mUke evo dAkhale che. paisA paDI rahyA, bIjA paNa maLI raheze, bIjI bIjI sagavaDa ane sAmagrI paNa AvI maLaze paNuM puNyacarita puNyavijayajI kayAMthI maLavAnA hatA ! Agama-saMzodhana aMganI emanI sUjha, zakti ane bhakti have kyAM maLavAnI hatI ? aMdhazraddhA, aMdhavizvAsa ane aMdhabhaktimAM ApaNe kheTa ke sede karI beThA ! paNa puNyavijyajI mahArAjane, roganI sAdhanA karyA vagara ja, yoganI siddhinI sahaja bakSisa maLI hatI. eTale game tevA kaparA ane pratikULa saMjogomAM paNa teo svaratha, zAMta ane sthira rahI zakatA hatA. eTale jinAgama prakAzinI saMsadanA mukhya kAryakaronA AvA duHkha valaNa aMge zera ke aphase For Private And Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza karavAmAM kALapa pharIne manane udvigna banAvavAne badale, jANe kazuM ja nathI banyuM ema mAnIne, pote je kaMI Arthika sagavaDa saMghamAMthI meLavI zakAya teTalA pramANamAM Agama-saMzodhananuM potAnuM jIvanakArya AgaLa vadhAratA rahyA. ane potAnI jAte je kArya thaI zake ema hatuM e mATe te paisAnI paNa kyAM jarUra hatI ? teo te mukita thaI gayela Agama sAhityane, je kaMI navI sAmagrI maLatI rahI ene AdhAre, zuddha karatA rahyA ane je kaMI apragaTa ane ajJAta Agama sAhitya upalabdha thatuM gayuM enI sAbita zuddha nakala taiyAra karatA-karAvatA ja rahyA. ATalI badhI sudhArelI presa-kapIenuM mudraNa kayAre thaze enI ciMtA, kyAreya emanA cittanI samAdhine calita karI zakI na hatI. vaLI, zrIsaMi potAnA kAryamAM joItI madada nathI karato athavA ochI madada kare che, evI kazI phariyAda teo kyAreya karatA nahIM. emanA nikaTanA saMparkathI vizvAsapUrvaka ema jarUra kahI zakAya ke zrIsaMdha pratye AvI asaMtoSa ke aNagamAnI lAgaNI emanA aMtaramAM kyAreya janmavA ja nahotI pAmatI; kAraNa ke teo je kaMI kArya karatA te pUrNa niHsvArtha bhAve ane sAdhujIvananI nirmaLa sAdhanArUpe ja karatA. ATaluM ja zA mATe, zrI jinAgama prakAzinI saMsadanA AvA anicchanIya valaNa aMge paNa teoe enA oI paNa kAryavAhaka pratye kayAreya kaDavAza darzAvI hoya evuM banyuM nathI; saune teo dharma snehathI ane samabhAvapUrvaka AvakAratA. ema lAge che ke kaDavAzanA aMzane paNa emanA jIvanamAM sthAna na hatuM. mahArAjazrI saccidAnaMdamaya rithatinA avatAra hatA. vidyAlayanI janA-mahArAjazrIne mana Agama-saMzodhananuM kArya paNa nirmaLa saMcavAnI ArAdhanA mATenuM uttama sAdhana hatuM. ane e kArya mAM tema ja jJAnodvAranAM nAnAM bIjA aneka kAryomAM teo satata, nirata rahetA. sane 1960nA arasAmAM zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA te vakhatanA mAnadamaMtrI zrIyuta caMdulAla vardhamAna zAhane vidyAlaya taraphathI mULa AgamasUtro pragaTa karavAno vicAra Avyo. A vicAra teoe mahArAjazrIne jaNAvyuM. mahArAjazrIe pati zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA vagere sAthe vicAravinimaya karIne mULa AgamasUtra prakAzita karavAnI yojanA taiyAra karI ApI, eTaluM ja nahIM, A janAnA mukhya saMpAdaka tarIkenI javAbadArI pate tema ja zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA svIkAraze ema paNa kahyuM. vidyAlayanA saMcAlakoe A jinAne maMjUra karI; ene e yojanA mujaba kAryanI zarUAta paNa karI devAmAM AvI. vidyAlaya pratye mahArAjazrI svAbhAvika rIte ja khUba anurAga dharAvatA hatA, ane enI vyavasthAzakti eka Adarza saMsthAne chAje evI namUnedAra che, e paNa jANatA hatA. AvI mAtabara ane pratiSThita saMsthA Agema-prakozananI javAbadArI saMbhALe enAthI rUDuM bIjuM zuM ? A bhejanA mujaba traNa che prakAzita thayA ane mahArAjazrIne svargavAsa thaye! badhuM ja AgAma-prakAzana mATe arpaNa Agama-prakAzananI badhI javAbadArI vidyAlaya jevI vagadAra ane zaktizALI saMsthAe saMbhALI hatI, eTale ene mATe jarUrI Arthika hAya bIsaMdhamAMthI meLavI ApavAne I bhAra mahArAjazrI upara na ha. chatAM teo A bAbata satata ciMtA sevatA rahetA ane avasara Avye potAthI banatuM karavAnuM cuktA nahIM. nIcenA prasaMge A vAtanI sAkSI pUre evA che-- (1) kapaDavaMjane usava--dIkSA lIdhA 53 varSa vItI gayAM chatAM mahArAjazrIne petAnA vatana kapaDavaMjamAM comAsuM karavAno avasara ja nahoto maLe. chevaTe, vi. saM. 1918mAM, kapaDavaMjanA zrI saMdhanI bhAvanA saphaLa thaI, ane pa3 varSane aMte 14muM caturmAsa mahArAjazrI kapaDavaMjamAM rahyA. zrIsaMghe pitAne AnaMda vyakta karavA mahArAjazrIne 66mo janmadivasa suMdara rIte UjavavAno nirNaya karyo. A vakhate kArataka sudi pa thI 7 sudhIne traNa divasane utsava javAmAM AvyuM hatuM. ane mukhya samAha suda 7, For Private And Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka * tA. 4-11-2, ravivAranA roja ujavAmAM Avyo hate. cA samArohamAM pramukha tarIke paDitavarya zrI sukhalAlajI ane atithivizeSa tarIke kaTha cha kasturabhAI lAlabhAI padhAryA hatA. A prasaMge kapaDavaMja saMghanA agraNIoe, mahArAjazrI irache . kAryamAM upaga karavA mATe, sa hajAra rUpiyA ApavAnI jAherAta karI hatI. mahArAjazrI, rAdhujIvanane zAne che. nirmamabhAva dAkhavIne, e rakama Athama-prakAzananA kArya mATe zrI mahAvIra jana vidyAlayane arpaNa karavAnI bhalAmaNa karI hatI. (2) vaDodarAnA samArehu--visaM202nuM comAsuM mahArAjazrI DodarAmAM rahyA. A prasaMganI bhAdarUpe vaDodarAnA zrIsaMgha vi. saM. 2025nA mAha mahinA mAM, mahArAjazrInI dIkSA paryAyaSaSTipUrti nimitte, eka mATe rAhu UjavavAnuM nakkI karyuM, - A mATe mAhu sudi 13 thI mAha vadi cha sudhIne 10 divasane utsava rAkhavAmAM AvyA hatA. di - pAMcama sudhI aAI mahetsava ujavAya, bAda vadi nA zrI AtmArAmajI jana jJAnamaMdiramAM prAcIna sAhitnA pradarzananuM uddhATana vaDodarA yunivarsiTInA vAisa-cAnselara Do. caturabhAI zaMkarabhAI paTele karyuM hatuM. mukhya samAroha tada 7, jI. 9-1-1927 ravivAre savAre nA rAkhavAmAM AvyA hatA. A samArohamAM agatyane kAryakrama zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI zrI jaina agama graMthamALAnA bIjA graMtha zrI pannavaNAtranA pahelA bhAgane tathA mahArAjanAM lakhANe nathI mahArAjazrIne aMjali ApatA dezavidezanA vidvAnonA lekhenA saMrUpa "rAnAMjali" nAme maMthanA prakAzanavidhine hatA. , * A samArInuM pramukhapada jANItA udyogapati ane jana aNu zeTha zrI amRlAla kAlIdAsa dezIe saMbhALyuM hatuM. pavananA pahelA bhAgane prakAzanavidhi paNa teoe ja karyuM hatuM, jANutA vidvAna De, e. ena. uSAe "jJAnAMjali" graMthanuM prakAzana karIne e mahArAjazrIne arpaNa karyo hato. atithivizeSa tarIke zeTha zrI zreNikabhAI kasturabhAI padhAryA hatA. A prasaMganA saMbhAraNAme vaDodarAnA zrIsaMghe zrI paNusUtranA kharca mATe tetrIsa hajAra rUpiyA vidyAlayane bheTa ApyA hatA. uparAMta, jANe samaya pAkI gaye heya ema, pATaNanI zI jina.ma prazinI saMdanA kArya kare e, saMsada hastakanuM Azare eka lAkha ekatrIsa jAra rUpiyA jevuM sAruM phaMDa, mahArAjazrI dvArA dhanA Agama-saMzodhananA kAryamAM vAparavA mATe, zrI maha:vIra jaina vidyAlayane arpaNa karavAnI jAherAta karI hatI. A (2) muMbaImAM cAturmAsa parivartana-mahArAjazrI vi. saM. 2025nuM comAsuM muMbaImAM rahyA hatA. vi. saM. 2022nA kArataka sudi 15nA roja mahArAjazrInA cAturmAsa parivartanane lAbha pATaNavALA zrI pannAlAla maphatalAla zAhu, zrI kAMtilAla maphatalAla zAha ane zrI caMpakalAla maphatalAla zAha-e traNa bhAIoe lIdhe hatA; ane e prasaMge, potAnA kuTuMba taraphathI, zrI hAgavatIsUtranA pahelA bhAganA kharca mATe, pIsa hajAra phapiyA jevI meTI rakama zrI mahAvIra jaina vidyAlayane bheTa ApavAnI teoe jAherAta karI hatI. - A uparathI joI zakAya che ke mahArAjazrI viLa Agama-saMkalananA kAryanI ja nahIM paNa e mATe vighAlayane jarUrI Arthika sahAyatA maLI rahe enI paNa ciMtA rAkhatA hatA ane avasara Abe nirivArthapaNe e mATe preraNA paNa ApavAnuM bhUlatA nahIM'. kevI Adarza, sakti ane virala mRtabhakti ! Agama-sodhanakAryane jhaDapI banAvavAnI jhaMkhanA - terApaMthanA AcArya zrI tulasIjI vi. saM. 203nuM mAruM amadAvAdamAM rahyA hatA. amadAvAdamAM sthiratA pharavAne emane eka Azaya Agama-saMzodhanane lagatI judI judI pravRttiomAM rasa lenAra vidvAna nikaTa pazciya sAdhIne vicAravinimaya kare, e paNu hatA, eTale emAM munirAja zrI puNyavijayajIne For Private And Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 14] zrI AtmAnaMda prakAza maLavAnA kAryakramanA svAbhAvika rIte ja samAveza thaI jatA hatA. AcArya tulasIjI tathA mahArAjazrInu milana tA na thayuM, paNa emanA vidvAna ane vicAraka ziSya muni zrI nathamalajI vagere munivarA mahArAjazrIne eeka vAra maLyA hatA. emanA A milana vakhate mahArAjazrI ane muni zrI nadhamalajI vacce je vArtAlApa thayo, te terApathI mahAsabhAnA sAptAhika hiMdI mutra " jaina bhAratI"nA tA. 19-11-1967nA aMkamAM chapAyA che. te jANuvA jevA DevAthI e AkhA mULa vArtAlApa A vizeSAMkamAM anyatra ApavAmAM Avyo che. A vArtAlApamAMnA nIce Apela gheDAka savAla-javAba uparathI paNa mahArAjazrInI AgamasaMzAdhana aMgenI pravRtti, jhakhanA ane citAno khyAla AvI zake che-- kr www.kobatirth.org k savAla (muni nathamalajI) : AjakAla Apa zuM kare che? .. javAba (mahArAjazrI) : atyAre huM TIkA ane cUrNienI pratAnu sa'zAdhana karI rahyo chuM. Apa jANo che ke je sRNi ane TIkAo chapAI che, e khUba azudra che. ghaNAM sthAnAmAM to manatha jevu thaI gayuM che. huM mAnuM chuM ke A kAma mahattvanuM che ane e pahelAM karavu' joie. " savAlaH Apa A kAmAM kayArathI pAvAyA che ? rC/ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir javALa : Azare pacIsa varSathI huM A kAryamAM lAgelA chuM, savAla : zu Apa chApAM-sAmAyikA paNa vAMcA che ? 44 ke javAba : nA. vizeSe karIne huM AgamAmAM ja ramyA-pacyA rahuM chuM'. e ja mArA mATe chApAM-sAmAyikA che. hA, kayAreka kAI khAsa nibadha-lekha AvI jAya to vAMcI lau chuM, " savAla H Apa keTalA klAka kAma kare che ? javAba : samayanI kAI maryAdA nathI; huM" dhA vakhatane A kAmamAM ja upayoga karuM chuM, 64 'savAla : ApanI sAthe keTalA munio kAma kare che kr javAba : huM ekale ja yu mane bhAre navAI Upaje che ke ghaNA badhA munine AgamanA kAmamAM rasa che ja nahI. emane A kAma jALa jevuM lAge che. AmAM jemane rasa paDe che. evA virala che. mane AmAM khUba AnaMda Ave che. A kAmanI AgaLa bIjA badhAM kAma mAre mATe jeTaluM karI zaku e me' karyuM" che. keTalAka piMDatA paNu kAma kare che. sevA thaI zake che." gauNa che. hu ekalA A rIte jaina sAhityanI yatkiMcit A chellA javAbamAM ApaNA sAdhusamudAyanI Agama-sarazeAdhananA kAma pratyenI udAsInatAnI mahArAjazrIe je TaMkAra karI che, emAM mahArAjazrIe pAtAnI A aMgenI du:kha ane ciMtAnI lAgaNI vyakta karI che. bAkI tA, e Agamadhara mahApuruSa pAtAnA Agama-sazodhananA kAryamAM evA etapreta hatA ke jethI emane AvI vizeSa ciMtA karavAnA bhAgye ja avakAza maLatA. Ama chatAM Agama-soAdhananA kAmane samarpita thayeluM eka nAnuM sarakhuM paNa munimaMDaLa racAya ane A kAryAM moTA pramANamAM jhaDapathI AgaLa vadhe evA vicArA mahArAjazrIne AvyA vagara rahe e krama khane ! emanI AvI bhAvanA ane lAgaNI ApaNA vidvAna munirAja zrI jabUvijayajI mahArAja upara mahArAjazrIe vi. sa. 2009nI sAlamAM jesalamerathI lakhelA patramAM paNa jovA maLe che. teoe lakhyuM hatuM ke-- have to mArI prucchA e ja che ke ApaNe satvara maLIe ane mahattvanAM kAryane jIvanamAM prArabhIne pUrNa rUpa ApIe, ApaNe eka evA sAdhanarasika munivarAnu ma'DaLa sthApI zakIe tA ghaNu` sAru. thAya." (6 (nAnAMjila, pR. 295) For Private And Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - kama muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [25 A zabda lakhAya tyAre te enA bhAvI saMketane keNu pAmI zake ema hatuM? paNa beeka varSa pahelAM, mahArAjazrInA kALadharma bAda, zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA saMcAlae saMsthAnI Agama-prakAzananI janAne sAruM rAkhavAnI javAbadArI svIkAravAnI vinati, jenA upara mahArAjazrIe upara mujaba patra lakhe. te te, munivarya zrI jaMbUvijayajI mahArAjane karI ane muni zrI vijayajI mahArAje ene ullAsapUrvaka svIkAra karyo. atyAre teo A kAryane AgaLa vadhAravAno prayatna karI rahyA che. munirAja zrI puNyavijayajI mahArAje sUcavyuM evuM munimaMDaLa, A ka.ma mATe, zrI aMbU vijyajI mahArAjane maLe to kevuM sAruM ! itara graMthanuM saMpAdana-prakAzana-mahArAjazrInI jJAnabhakita ane saMzodhanakaLAne lAbha kevaLa Agema-sAhitakane ja maLyo hato ema mAnavuM barAbara nathI; Agama-sAhitya sivAyanA bIjA aneka nAnAmoTA jana tema ja ajaina zrenuM paNa teoe saMzodhana-saMpAdana karyuM hatuM. (A lekhane aMte puravaNa-2 tarIke mUkavAmAM AvelI yAdI uparathI mahArAjazrIe saMpAdita karela nI mAhitI maLI zakaze.) jJAnopAsanAnuM bahumAna-mahArAjazrIe, pikiAnI nirabhimAna, baLa ane udAra jJAnasAdhanAne kAraNe, deza-videzanI vidyAmAM je cAhanA ane Adara meLavyAM hatAM, te kharekhara virala hatAM. nIcenI vigatane mahArAjazrInI sAme pAsanA taraphanA bahumAnanA pratIkarUpa lekhI zakAya (1) kaI jAtanI DigrI nahIM hovA chatAM mahArAjazrIne pIeca. DI. nAnA mahAnibaMdhane parIkSaka nImavAmAM AvyA hatA. (2) gujarAtI sAhitya pariSadanuM 20 muM adhivezana, sane 19pamAM, amadAvAdamAM, maLyuM tyAre ItihAsapurAtatva vibhAganA pramukha tarIke teonI varaNI karavAmAM AvI hatI. (3) bhAva.garanI zrI yazovijayajI jena madhamALAe jela, vi. saM. 2008nI sAlane zrI vijyadharmasUri jaina sAhitya suvarNacaMdraka mahArAjazrIne arpaNa karavAmAM Avye hate. (4) vi. saM. 2010mAM vaDodarAnA saMdhe teone AgamaprabhAkara nI sArthaka padavI arpaNa karI hatI. (5) ola inDiyA oriyenTala konpharansanA, sane 1961mAM, kAzmIramAM maLela ekavIsamA adhivezananA prAta ane jainadharma vibhAganA adhyakSa tarIke mahArAjazrInI varaNI karavAmAM AvI hatI. . (6) sane 1970mAM amerikAnI dhI amerikana oriyenTala sosAyaTInA mAnada sabhya banavAnuM virala bahumAna mahArAjazrIne maLyuM hatuM. (7) vi. saM. 207mAM, muMbaImAM, varalImAM thayelI pratiSThA vakhate, catuvidha zrIsaMdhanI hAjarImAM, AcArya zrI vijayasamusUrijI mahArAje teozrIne * 'butazIlAridhi'nI yathArtha padavI ApI hatI. . mahArAjazrInI jIvanavyApI niba vidyApravRtti, paragaju ane paragAmI vidvattA, 1.ddhAranI anekavidha satnati, Adarza sahRdayA ane gAma sAdhutAne ja A hArdika aMjali lekhavI joIe. dhanya che sAdhutA ane anya e vidattA ! jIvanasAdhanA ane vimaLa vyaktitva jJAnanI upAsanA karatAM karatAM guruka jJAnI ke pethI paMDita na banI javAya, athavA te vavaze varthinI jema vidattA ane dharma judAM paDIne hRdayane rana banAvI mUke, enI mahArAjazrI satata ciMtA ane jAgRti rAkhatA hatA ane pharmabaMdha AchA thAya, bhavanA pherA ochA thAya ane kaleza-kathA paNa For Private And Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 36] zrI AtmAnaMda prakAza AchA thAya evA prayatna teo satata karatA rahetA; emanI samagra jIvanasAdhanAnuM A ja kendra hatuM ane A ja amRta hatuM. pArakAnI niMdA-kUthalImAM teo kayAreya paDatA nahI; ane sAmAnA nAnA sarakhA guNane paNa meTA karI jANavAnA emanA sahaja svabhAva hatA. emanuM jIvana zIla ane prajJAnA divya teja ane vaibhavathI samRddha hatu.. jJAnanI jema cAritrane paNa tee rasada! pUrNa yAgathI AvakAratA. samabhAva emanA rAmarAmamAM vyApelA hatA. ane tethI, pote amuka phrikA ane amuka gahanA hovA chatAM, potAnA samudAyanI jema khIjAnA samudAyanA, peAtAnA gahanI jema bIjAnA gacchana, peAtAnA phirakAnI jema khInnanA krikAnA ane peAtAnA dharmanI jema khIjAnA dharmane hamezAM Adara karI zakatA; ane, madhamAkhInI jema, jyAMthI sAra maLo zake tyAMthI sAra grahaNa karI letA. vi. sa. 2008nAM sAdaDImAM maLela sthAnakavAsI sAdhu samelanamAM mahArAjazrI pratye je Adara ane prema batAvavAmAM AvelA, te teenI AvI vizALa dRSTine kAraNe, e prasa`ge mahArAjazrInA ane sthAnakavAsI zramaNusamudAyanAM sAmasAmethI AvatAM sAmaiyAM, be nadIonAM nIranI jema, je rIte ekarUpa banI gayAM hatAM e dazya yAda rahI jAya evu hatu, tene. A samabhAva, AvuM guNAnurAgI valaNuM, AvI satyagrAhaka manovRtti, peAtAnI tathA potAnA pakSanI bhUlone zaeNdhavA-samajavA-svIkAravAnI tatparatA tema jaM apAra sahanazIlatA zvetAM saheje AcArya hirabhadrasUritu' smaraNa thaI Ave che. te zAstronI ane zAstrone jANavAnA dAvA karanAra vyaktinI, ema bannenI maryAdA sArI rIte jANutA hatA. ane tethI ja vakhata Ave samatApUrvaka kaDavuM satya paNu uccArI zakatA hatA. temanA kathanamAM saccAInA evA raNakA rahetA ke sAmI vyakti enA pratIkAra karavA bhAgye ja prerAya. vi. saM. 1990nI sAlamAM amadAvAdamAM maLela munisammelana vakhate cAra muninI kamiTImAM ane aMte sammelanane saphaLa banAvavAmAM teo je kaMI nirNAyaka kAmagIrI bajAvI zakaLyA hatA, emAM emanA A guNutA hissA noMdhapAtra hatA. ApaNA zramaNusaMghanA judA judA samudAyA vacce je vADAbadhI jevu thaI gayu che, tenAthI mahArAjazrI sAva alipta hatA. ane kAI paNa samudAya, gaccha ke phirakAnA sAdhuo pAse jatAM emane kayAreya kSeAbha ke sakAca thateA nahIM"; tema emanI pAse AvavAmAM paNa kAI paNa samudAya, gaccha ke phrikAnA sabhyI-sAdhuone sakAca na thatA. emanA ataranAM dvAra saune AvakAravA mATe sadA khullAM ja rahetAM. ane tethI ja teai tyAga-vairAgyamaya sayamajIvananA sAcA ane apUrva AnaMda anubhavI zakatA. mahArAjazrI junavANIpaNAnI maryAdA ane navA vicAranI upayogitA kharAbara samajI zakatA; chatAM rakhe ne jJAnendvAra ane jJAnasAdhanAnA pAtAnA vratakAryane kSati paheAMce, eTalA mATe junavANIpaNAnI sAthe sakaLAI gayelA moTA meTA ADabharabharyA maheAtsavAthI ke sudhArA mATenI jehAda jevI caLavaLathI teo sadA dUra rahetA; ane chatAM A batamAM emanA vicAre suspaSTa hatA; ane avasara Avye teo ene ni yapaNe vyakta paNa karatA. tene mana kAI kAma nAnu ke najIvuM na hatu; kAma e kAma ja che...bhale pachI duniyAnI sthUla najare e nAnu hoya--ane kAmanI rIte ja e kAma karavu oIe; emAM utAvaLane avakAza na ja haiyuM : A daSTi mahArAjazrInI samagra pravRttiomAM prasarI rahetI. ane tethI te dareka kAmane cIvaTapUrvaka karavA vAyA hatA. peAtAnI jJAnasAdhanA ane jIvanasAdhanAmAM teAne je virala saphaLatA maLI emAM A dRSTinA paNa bhAga samajave. ghaTe. ziSyeta vadhAravAnA, nAmanA meLavavAna! ke padavI levAnA byAmehathI te taddana alipta ane aLagA hatA. AcAryAM padavI mATenI pATaNa zrIsa'dhanI AgrahabharI vinaMtinA teoe vinamratA tema ja dRDhatApUrNAMka For Private And Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka inkAra karyo hato, vi. saM. 2010mAM vaDedarAnA zrIsa che teone "agamaprabhAkara"nuM biruda ApyuM te paNa teone pUchayA vagara ja. vi. saM. raveramAM AcArya zrI vijayavallabhasUrijInI janmazatAbdInI, muMbaImAM, akhila bhAratIya dhera ujavaNI thaI te vakhate paNuM muMbaInA zrI tathA anya sthAnanA mahAnubhAvoe mahArAjazrIne AcArya padavI mATe khUba Agraha kare, paNa mahArAjazrIe e vakhate paNa eno vivekapUrvaka inkAra karyo hato. chevaTe e ja varSamAM, muMbaImAM varalInAji nadiranI pratiSThA vakha, AcArya zrI vijyasamusUrijI mahArAje, paUAne saMtoSa ane saMghanA AnaMda khAtara, mahArAjaLInI jANa bahAra, zrIsaMgha samakSa, ene "mRtavAridhinI padavI ApIne tenuM bahumAna karyuM hatuM. mahArAjazrI jema jJAnanI la kara rahetA, tema dharmanI laNe pa teo satata karatA rahetA. game tevAM gIra kAma vacce paNuM teo bAjIvone jarmanI vAta samAvavAmAM kacAreya AnAkAnI ke sAyane lobha na karatA. emanA aMtaramAM e vAta barAbara vasI gaI hatI ke je vyakti je meLavavA ApaNI pAse Ave che tene tenI mAtA pramANe ApaNe apavI ja joIe; kAraNa ke emanuM jIvana ane dharma ekAkAra banI gayAM hatAM. emane uSAmAM pratikramaNa karanA ke derAsaramAM prabudarzanacayavadana karatA jevA e eka lahAvo che. tyAre, leza paNa hovaLa vagara, jANe AtmA ane paramAtmA to nirAMte vAta thatI hoya evI prasannatA ane zAMti A anubhavatA hoya, e. je ApaNane lAge. tenuM aMtara khULa karuNAbhInuM hatuM. koI paNa duHkha joIne e kavavI lAgatuM. emanI pAse kaMIka duHkhI vyaktie sAu. mATe AvatI; ane emanA bAraNethI khAlI hAthe koI pAchA gaye jA nathI, je sagavaDa heya te lAkha rUpiyA paNa dAna jonAM duHkha dUra karavA mATe ceDA rAmayamAM vahecI khAve e lAlu, udAra ane paragaju emane sva.va hatI. . game tevI muMjhavaNanA samaye ke vajana-sAthInA viga vakhate paNa teo saMsAranA bhAvene vicArIne je rIte svastha ane zAMta rahI zakatA, te emaNe sAdhalI sthitaprajJatAnuM phaLa hatuM. vi. saM. 2025nA meruterazana parvadine ( tA. 16-1-1969nA raja) teonA cirasAthI paMnyAsajI mahArAja zrI ramaNIkavijayajInA aNadhAryA kALadharma vakhate teo je svasthatA jALavI zakA, te emanI sAdhanAne baLe ja, e vakhate teoe 1, 27-3-19ii: roja lakhela eka patramAM lakhyuM hatu ke- zrI ramaNIka ekAeka aNadhArI rIte vidAya laI gayA ! ghaNAM varSane AtmIya saMbaMdha eTale sahaja bhAve ane lAge che kharuM ja. te chatAM havanuM gAMbhIrya evuM nathI. saMsAramAM ApaNe saMsArI jevA rahyA eTale aMtara kApa lAge te kharI ja, Ama chatAM huM sarvathA samAdhi ane zAM imAM chuM." ' saMyama, tyAga, vairAgyanI nirvA zAdhanA ane jIvanarUpI sAdhutAnAM darzana karAvatA A bela zrI puNyavijayajI mahArAjanI jaLakamaLa jevI sAdhananI sAkSI zake che. samajapUrvaka kaDavAzanuM pAna karIne pitAnI sahanazIlatA, gaMbhIratA ane anAsaktine caritArtha karyAnA kaMIka prasaMge mahArAjazrInA jIvanamAM rAja rIte vaNAI gayA hatA, ane mahArAjazrInI vigato te emanI potAnI ja hatI ! peluM sAgamAM taratuM beThuM' jevuM che? pANI game teTaluM vadhe ne e to jInI upara ne upara ja rahe che, mahArAjazrI pAse prAcIna prate, kaLAmaya sAmagrI ane purAvAnI vastuone ke uttama saMgraha ho! chatAM e kyAreya hi-mAyAne jagAvIne emanA akiMcanabhAvane khadita karyuM nahotA zake. teoe pratiSThA karAvI hatI, dIkSA ApI hatI, avAranavAra jJAnanAM zAne ane kaLInI sAmagrInAM pradarzane jyAM hatAM vi. saM2006mAM amadAvAdamAM erienTala konpharansanA adhivezana vakhate jeluM pradarzana khUba me.TuM ane khUba AkarSaka tema ja yAdagAra For Private And Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28] zrI AtmAnaMda prakAza banyuM hatuM), nAnA-moTA utsavamAM paNa bhAga lIdhe hatA, ane jIvanamAM kaMIka nAnAM-moTAM yazanAmI kAme karyA hatAM, paNa e badhuM ja jaLakamaLanI jema sAva alipta bhAve ! e mATe AbhAvanuM nAma nahIM. namratA ane jJAnI pratyenI bhaktithI prerAIne teo, vi. saM. 2004nI sAlamAM, jaina saMdhanA vIsamI sadInA devaddhi gaNi kSamAzramaNa, AgameddhAraka AcArya zrI sAgarAnaMdasUrijI mahArAjane khAsa vaMdanA karavA ane zAtA pUchavA sUrata gayA hatA-AcArya mahArAja tyAre mAMdagIne bichAne hatA. e bane agamavettAonuM milana jeee jevuM teo dhanya banI gayA. kayAreka keInI sAthe nArAja thavAne ke keInA pratye karavAne prasaMga Ave te paNa evI lAgaNI, jarAka pavane lAgatAM pATI uparathI ratI sarI paDe ema, tarata ja emanA mana uparathI dUra thaI jatI. kaSAne ghere raMga ke Akare DaMkha emanA cittane kacAreya kaluSita karI zakato nahIM. mahArAjazrInI kuNuza to juo : vi. saM. 2006 mAM teo jesalamera jaI rahyA hatA. te vakhate varakANamAM AcArya mahArAja zrI vijayavallabhasUriSTane maLavAnuM thayuM. e emanuM AkharI vilana hatuM. e vakhate AcArya mahArAjanI akhenAM teja zamI gayAM hatAM. mahArAjazrIe sahajabhAve lAgaNIbhInA svare kahyuM : Apa te sadA prakAzamAna cho; ApanAM netronuM teja pAchuM AvavuM joIe.' e vAtane traNeka varSa vItI gayAM. muMbaImAM DokaTara Dagane AcArya mahArAjanI A oparezana karyuM; AMkheDanuM zamI gayeluM teja pharI jAgI UThayuM. A samAcAra mahArAjazrIne eka patrathI amadAvAdamAM maLyA. patra vAMcIne ane emAM AcArya mahArAjanA pitAnA akSaro joIne mahArAjazrInuM haiyuM gadgada thaI gayuM. mahArAjazrInI ane harSanAM AMsu vahAvI rahI. prasanna vairAgya ane saMvedanazIla hRdayanuM ja A pariNAma ! aneka duHkhI-garIba bhAIo-bahene te mahArAjazrI pAse AzvAsana ane sahAya meLavavA AvatAM ja; paNu sAdhvI-samudAyane mATe te teo vizALa vakSA ane vatsala vaDIla jevA hatA. pitAnA samudAyanAM sAdhvIjIone ja emanI mamatAne lAbha maLato evuM nathI. koI paNa samudAya ke gacchanAM sAdhvIjIe emanI pAse sakAca vagara jaI zakatAM ane emanI pAsethI dareka jAtanI sahAya meLavI zakatAM, eTaluM ja nahIM, pitAnI mUMjhavaNa, bhUla ke jarUriyAta vizvAsapUrvaka teone kahI zakatAM. AvI bAbatamAM teo sagara samAM gaMbhIra ane megha samAM upakArI hatA. jeone mahArAjazrInA najIkanA paricayamAM AvavAne avasara maLe che, te jANe che ke vadhu sArIonA dharmaputra, moTAM savIjIonA dharmabaMdhu ane nAnI uMmaranAM sAdhvIjIonA dharmapitA banIne emanI dareka rIte saMbhALa rAkhavI ane emane potAne vikAsa sAdhavAnuM protsAhana ApavuM e mahArAjazrIne mATe bahu sahaja hatuM. AvI ke bIjI koI paNa bAbatamAM jJAnIpaNAne. bhAra emanA mamatAbharyA vyavahAranI ADe na AvI zakate. sAvI-samudAyanA utkarSanI vAta mahArAjazrInA have kevI vaselI hatI e aMge teoe kahyuM hatuM ke "pATaNa, mAtara AdimAM sArva. mahArAnI prAcIna mUrti enAM darzana thAya che, kAAM Azcarya te che. ja ke kaI paNa evI zAsanaprabhAvikA mahattarA, gaNinI ke sAdhvInI jIvanakatha. Aje aNu sAme nathI, eka rIte jana vADumayamAM A khAtI ja che. astuvartamAna yugamAM aneka sAdhvIonAM nAnAM-moTAM jIvanacaritro lakhAI rahyAM che e harSanI vAta che." (jJAnAMjali, pR. 232) vaLI, Aja muddAne anulakSIne mahArAjazrIe muMbaImAM, bhAyakhalAmAM, I. rara-ra-1971nA roja For Private And Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjalivizeSAMka AcArya bhagavAne (AcArya zrI vijallabhasUrijI mahArAje) eka kALa, zAstranA eka adezane dhyAnamAM laIne, sAkhIonA vyAkhyAnane ane kapatranA vAcanane niSedha karyo hato. ane pachI, badalAyelI paristhitine ane lAbhAlAlane tema ja sAdhvIsamudAyanA vikAsane vicAra karIne, teoe pote ja enI pitAnA AjhAvatI sAdhvasamudAyane anumati ApI hatI. A vAtanuM mahatva sau koIe A dRSTie avadhAravuM ghaTe. AcArya mahArAjanI samayatA evI vivekabharI ane jAgRta hatI ke, je emane ema lAgyuM heta ke, sAdhvIvargane AvI chUTa ApavAthI zAsanane nukasAna thavAne lAve che, te A chUTane pAchI kheMcI letAM teo khanayAta nahIM. paNa teoe AvuM kaI pagaluM bharyuM na hatuM. eTale ApaNu sAdhvIsadhane zrAvakasaMghanI samakSa paNa vyAkhyAna ApavAnI tema ja ene kalpasUtranuM vAcana karavAnI je anumati teoe ApI hatI tethI ekaMdare jaina saMdhane lAbha ja thayuM che." (" be mahatvanAM pravacane', 5, 7 ) dharmane ane dhArmikatAne vyApaka daSTie samajavAnI jarUranuM sUcana karatAM mahArAjazrIe kahyuM che ke - "Aje e samaya AvI lAge che, jayAre dharma mAtra vyApaka rIte manuSyane enA jIvanavikAsamAM kaI rIte sahAyaka bane e dareka vitta manuSya sthitaprajJa banI vicAravuM ja joIe ane te ja tyAga, tapa ane samabhAvarUpa vAstavika dharma ane dhArmikatA ApaNA chatranamAM sthAna laI zakaze. e sivAya, pita pAtAnA mAnela. saMpradAyanI rIti pramANe, bAhya kriyAnA vAghA game teTalA najare dekhAya, paraMtu sAcI dhArmikatA te marI ja jaze. AjanI ApaNuM saunI jIvanacarcAne vicAra karavAmAM Ave te ApaNane, kadAca sArvatrika na kahIe topaNa, ApaNA moTA bhAganI dhArmikatA te marI gayelI ja dekhAze. AnuM mukhya kAraNa bIjuM e keya nathI, paNa ApaNe saue sAMpradAyika ane sAmudAyikatAnA saMkucita ane atisaMkucita kuvAmAM paDIne ApaNuM vijJAnavRtti ane samabhAvanAnA vizALa tatvane jIvanamAMthI bhulAvI dIdhuM che, e che." (jJAnAMjali, AvI dhArmikatAne samajavA ane jIvanamAM utAravA mATe mahArAjazrI sAsarvadA prayatnazIla rahetA ane koI paNa nimitte AtmadhananuM apaharaNa karI janAra taskara aMdarathI jAgI na zake ke bahArathI pesI na jAya e mATe niraMtara jAgRti rAkhatA; evuM apramatta emanuM jIvana hatuM. bALaka jevI nirdoSatA teone sahajasiddha hatI. mahArAjazrInI aMtarmukhadraSTi ane tvanajAgRtine eka prasaMga jANavA jevuM che : eka vAra mahArAjazrIne tAva Avyo. tava ghaNe Akaro ane asahya banI jAya eTale vadhAre hatI. mahArAjazrI becena banIne kyAreka bUma pADI UThatA. eka vAra te e bolI kathA ke " ApaNuM adhyAtma khavAI gayuM! e kevuM nabaLuM samajavuM !' huM e vakhate hAjara hatA. mane thayuM, jemane potAnA adhyAtmanI zakti-azaktine aTale khyAla hoya emanuM adhyAtma nabaLuM ke khavAI gayeluM kevI rIte gaNuM zakAya e prasaMga aMtaramAM kotarAI gaye. aMgata paricayanI DIka vAta mahArAjazrInAM darzana pahelavahelAM kyAre karyA e to spaSTapaNe sAMbharatuM nathI; vi. saM. 1990mAM amadAvAdamAM munisamelana thayuM te vakhate, saMbhava che, emanAM darzana karavAno avasara maLyo hoya. paNa eTaluM barAbara sAMbhare che ke munisaMmelane je paTTaka taiyAra karyo hato, enuM mULa lakhANa mahArAjazrInA hastAkSaramAM lakhAyuM hatuM. ane enA upara ja ATha AcAryo ane eka munivara, ema nava zramaNabhagavaMtonI te sahI levAmAM AvI hatI. For Private And Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 30] zrI AtmAnaMda prakAza A saMmelane jainadharma upara thatA AkSepo pratikAra karavA mATe "zrI jainadharma satya prakAzaka samiti' nAme eka saMsthAnI sthApanA karI hatI. ane A samiti taraphathI "zrI jaina satya prakAza' nAme eka mAsika zarU karavAmAM AvyuM hatuM. tripuTI mahArAja tarIke jana saMghamAM vikhyAta banelA vidvAna munirAja zrI danavijathajI AdinI bhalAmaNathI huM samiti sAthe joDAya ane ena. mAsikanA saMcAlana-saMpAdananuM kAma saMbhALavA. lAge. mane lAge che ke, A nava kAmagIrI saMbhAchatAM saMbhALatAM patravyavahAra :rA mahArAjazrInA saMparkamAM AvavAnuM banyuM. A pachI be-traNa varSa munirAja zrI darzanavijayajI mArAja vagere pATaNa gayA tyAre hu paNa pATaNa gayele. mArAjajIne kaMIka niTathI paricaya meLavavAne mAre mATe e pahele ja avasara hato. paNa e vakhate teoe evuM heta dAkhavyuM ke jANe huM lAMbA vakha thI emane paricita ne houM. mahArAjazrIne mana kaI patAne che, na keI parA che, na koI aparici; emanA abhaMga kAre sIne sadA vAtsalya ane ullAsabharce ramAne AvakAra maLatA. mahArAjazrIe kabATa, peTIo ane thiIo udhADI ughADIne mane kaMI kaMI avanavI vastuo mamatApUrvaka batAvelI, e Aje paNa sArI rIte sAMbhare che. pUjya pravaka zrI kAMtivijayajI mahArAja tathA pUrva caturavijayajI mahArAjanI amadaSTine lAbha paNa A vakhate ja male. A pachI mahArAjazrIne paricaya uttara vadhato gaye. vi. saM. 2006mAM teo jesalamera gayA tyAre tyAMnI kAmagIrInI mAhitI ApatA patro tee avAranavAra mane lakhatA rahetA. jesalamerathI pAchA pharatA sthAnakamagI phirakAnA udAra, sahRdaya, vidvAna ane svataMtra ciMtaka saMta upAdhyAya zrI akSaramunijI (kavi mahArAja) tathA zrI madanalAlajI mahArAja sAthe mahArAjAne je dharma snekabharyo hArdika saMbaMdha gADha thayelo enI vigata pAlanapuramAM khuda zrI aramuni tathA zrI madanalAlajI mahArAjanA mukhethI sAMbhaLIne aMjAra gAda thaI gayuM ane lAgyuM ke mahArAjazrInA hRdayanI vizALatA sAce ja sAgara jevI che. e varSane saMketa to e hato ke mahArAjazrI tathA A munivareDa pAlanapuramAM sAthe ja mAsuM kare ane Agama-saMzodhana tathA bIjA sAhitya-kAryo aMge vicAra-vinimaya kare. paNa vacamAM kaMIka aNadhAryo vikSepa e Avyo ke, A zakya na banyuM. teonuM comAsuM pAlanapuramAM thayuM; mahArAjazrI amadAvAdamAM gAyuM rahyA. vi. saM. 2008nI A dAta. A pachI, vi. saM. 2018nuM comAsuM mahArAjazrIe emanA vatana kapaDavaMjamAM karyuM e eka varSane bAda karatAM, cheka vi. saM. 2023 sudhInAM badhAM comAsAM mahArAjazrIe amadAvAdamAM karyA, eTale emanI vadhu nikaTamAM AvavAno vizeSa lAbha maLane raDyo. vi. saM. 2017mAM zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, mahArAjazrInA magadarzana nIce, mULa AgamasUtra prakAzita karavAnI cejanA zarU karI ane huM, enI vyavasthA saMbhALavA, sahamaMtrI tarIke zivAlayamAM joDAye. AthI vi. saM. 2017 thI 2017 sudhI mahArAjazrIne bahu ja nakaTathI jovA-jANavAne, emanA vAtsalyanA maherAmaNuM samA aMtarane anubhavavAne ane emanI vidvattAthI surakSita sAdhutA ane sAdhutAthI zobhata vidattAnAM darzana karavAne je avasara maLe te kharekhara apUrva ane jiMdagInA amUlya laDAvA che. mATe bhAge te, " DuMgarA durathI raLiyAmaNuM" e kahevatanI jema, samAjamAM, dha mAM ke dezamAM moTI gaNAtI. vyaktiomAM paNa meTA bhAganI evI hoya che ke je jema emane nikaTane paricaya dhatA jAya tema tema emanI meTAI aMgenI ApaNI mAnyatA nakAmI sAbita thatI jAya che ane teo khare vakhate phaTakiyA motI jevA puravAra thatAM lAge che. eTaluM ja nahIM, emanI kaMI kaI kSatio ApaNa AgaLa chatI thatI jAya che. paNa mahArAjazrInI bAbatamAM mAre tene ja emanA parizyamAM AvanAra sIkeIne paNa anubhava Atho sAva judo che. jema jema emane vadhu ne vadhu nikaTane paricaya thato gayo, tema tema emanA vadhu ne For Private And Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * * * * * * * * * - ---- - --- -- - ---- * * * * * - - - - - - - - - muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [31 vadhu guNenI chApa aMjAra para paDatI gaI. emanI nikhAlasatA te emanI ja hatI ! ghaNuM vAra te emanI raheNIkaraNI ane e ja savAla thaI Ava ke mahArAjazrInI sAdhutA vadhe ke vidattA ! sAce ja, caMdana jema vadhu ghasAya tema vadhu sugaMdha prasarAve, evu bhavya ane dila teozrInuM jIvana hatuM. ne paNa, nA pADavAnuM ke InA nAnA-moTA game tevA kAma mATe paNa samayanI kRpA karavAne mahArAjanA svabhAva ja na lo. AthI Agama-saMzoghananA kAmamAM vikSepa AvI jatA joIne huM akaLAI jatA, ane baramAM ke oi bahAragAga hoya te patra lakhIne, avAranavAra phariyAda karatA ja rahetA. paNa saMta pura pitAne AMgaNethI dhine jAkAro Ape lAlajAtanAM rAI ne potAnA mitra mAnavAnuM emanuM jIranevata hatuM je eTale mArI phariyAdane bhAgye ja dAda maficI. nAM ghaNuM vAra mahArAjazrI AmavizvAsapUrvaka evuM AzvAsana ApatA ke A bAbatamAM tuM nakAmI ciMtA kare che. huM zI varSa juvAna chuM ane Ama-sazodhananuM kAma mAre hAthe jarUra pUruM thavAnuM che e zabda khAlI zabda ja rahyA ane mahArAjazrI 76 tAranI uMmare ja svargavAsI thayA, e vAtane vicArathI hajI paNa jyAre mana udAsa khanI jAya che, tyAre ane eka ja vicArathI AzvAsa, gaLe che ke AvA mahAna, vidvAna ane pavitra saMta puruSane ATalesaga zo, e kaI ochA sadbhAgyanI vAta che ! bAkI che, saMsAramAM kekanuM dhAryuM thayuM che ane kenI IcchAo pUrI thaI che ? saMsAranuM nAma ja arajatA khaMbhAtano vihAra, paM. zrI ramaNIkavijyajIno svargavAsa vi. saM. 204nuM comAsuM pUru thayuM eTale AgamananA kAryane vega ApavA mahArAjathI amadAvAda pAchA kyAre phare enI ame sau kAganA DoLe rAha jotA hatA. paNa amArI bhAvanA saphaLa na thaI zake e Adara- sneha ane amane paNa gamI jAya e mIThA avarodha vaDodarAnA sa za karyo enA ame paNa ullAsathI rANI banyA hatA. e ja va, ke mAsa bAda, vi. saM. 2025nA mAha vadi pAMcamanA roja, mahArAjazrIne dIkSA lIdhAne 60 varSa pUrAM thatAM hatAM, e nimitte vaDodarAnA saMghe mahArAjazrIne dakSiAparyAyapuSTipUrti samAroha jivavAnuM nakkI kyuM hag. eTale te pahelAM mahArAjazrI amadAvAda pAchA Ave e zakaya na hatuM. A kAme amArAthI te. kaMI bolI ke phariyAda karI zakAya ema hatuM ja nahIM. amane paNa ene ghaNe Anada ane ullAsa hatA. vacalA samayamAM rAhArAjazrIe khaMbhAtane zrI zAMtinAtha tADapatrIya bhaMDAra tapAsIne vyavasthita karavA khaMbhAta javAnuM nakkI karyuM; ane vacamAM teonA vayovRddha zabda munirAja zrI bhadavijayajInA vatana gaMbhIrA gAmanA derAsarane 100 varSa pUrAM thayAM hatuM, e nimitte tyAM javAmAM Avela mahotsavamAM upasthita rahevAnuM nakkI karyuM. e kAma patAvIne mahArAjazrI khaMbhAna gayA. tyAM traNeka aThavADiyA sthiratA karIne, bhaMDArane sara karavAnuM kAma patAvIne, teoe vaDodarA tarapha vihAra karyo. A vAte mahArAjazrInA 60 varSanA dIkSApatanI samA niritte vaDodarAmAM yojAyela samAroha prasaMge mahArAjane arpaNa karavAnA kAnAMjali" jhaMkhanA mudanuM kAma cAlu hatuM. A graMtha mATe mAre mahArAjazrIne kaMIka vistRta pazciya lakhavAno hato. eTale e aMgenI vize mAhitI meLavavA huM be divasa mATe khaMbhAta gaye ane mahArAjazrI tema ja panyAsa zrI ramaNIkavijI pAsethI banI teTalI mAhitI meM dhI lIdhI. ' mahArAjazrIne mATe panyAsa zrI ramaNIkavijayajI mahArAja tA, kAyAnI chAyAnI jema, abhinna hatA. ane mahArAjazrInI saMbhALa rAkhavAnuM saMpakAraka kArya teo pUra, Adara ane nehathI karatA hatA, A For Private And Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3ra ] zrI AtmAnaMda prakAza vidyAvyAsaMgI munivara khUba saraLa ane udAra hatA. amArA be varace ThIka ThIka gADha dharma sneha racAI gaye ha; mArA mATe teo vAtanA visAmArUpa hatA. paMnyAsa zrI ramaNIkavijayajInI tabiyata barAbara rahetI nahotI. emane kaMIka hRdayanI paNa takalIpha hatI. comAsuM pUruM thayuM e arasAmAM muMbaInA kAryakaroe zrI puNyavijayajI mahArAjane, AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAjanI janmazatAbdInI ujavaNI karavAnI yojanAne vega maLe eTalA mATe, muMbaI padhAravAnI vinaMtI karavAnuM nakkI karyuM hatuM; ane e mATe zarUAtamAM mahArAjazrIne kAgaLa paNa lakhyA hatA. A rIte muMbaI javAne eka navo vicAra zarU thayo eTale paMnyAsa zrI ramaNIkavijyajIne kyAreka thayuM ke hRdayanI takalIphanA nidAna ane upacAra mATe muMbaI javAnuM thAya te ThIka, zrI puNyavijayajI mahArAja te, pitAnAM anekavidha saMzodhanakAmane lIdhe, muMbaI javAne vicAra sarakho kare ema na hatA, paNa, paMnyAsa zrI ramaNIkavijayajInI tabiyatanI daSTie, teone paNa muMbaI javAne vicAra dhyAna ApavA jevo lAgyo. paNa eTalAmAM khaMbhAtathI pAchA pharatAM, teo vaDodarA pahoMce te pahelAM ja, chANI mukAme, meru terazanA parva dine, paMnyAsa zrI ramaNakavijyajI mahArAja ekAeka kALadharma pAmyA ! pachI te amane tathA bIjAone paNa lAgyuM ke have mahArAjazrI muMbaI tarapha vihAra karavAne badale amadAvAda tarapha ja vihAra karaze. vaDodarAne mahArAjazrInI dIkSAnA sATha varSane samAroha kyAre pUrI thAya ane maharAjazrI kayAre amadAvAda tarapha vihAra kare enI ja ame pratIkSA karI rahyA. chellAM be varSa muMbaImAM ja vaDodarAno samAroha suMdara rIte pUro thayo eTale zrI popaTalAla bhIkhAcaMda, zrI jesiMgalAla lallubhAI ane zrI jayaMtIlAla maNilAla ghaDiyALI-e muMbaInA traNa AgevAne mahArAjazrIne vinaMti karavA tA. 9-3-19nA roja vaDodarA pahoMcyA. vacalA samayamAM mahArAjazrInA manamAM muMbaI javuM ke nahIM enuM maMthana cAlatuM hatuM; ane sAmAnya rIte amane evA saMketa maLatA hatA ke teonuM mana muMbaI tarapha vihAra karavAnuM nathI. paNa bhAvIne saMketa kaMIka judo ja hatuM. bhavitavyatAne e bhedane pAmavAnuM ApaNuM gajuM zuM ? AmAM paNa ema ja thayuM. muMbaInA AgevAne vaDodarA AvyA te divase mahArAjazrIe mane paNa vaDodarA belAvyo. teoe haju kaze nirNaya karyo na hato ane tenuM mana khulluM hatuM; eTale muMbaI tarapha vihAra karavA sAme mAre je kaMI kahevuM hoya e kahevAnI taka ApavA mATe mane vaDodarA belA. haze, ema mAnuM chuM. mane te satata eka ja vicAra satAvato hato ke agama-saoNdhananuM kAma zarU karyuM naveka varSa thaI javA chatAM e kAmanI pragati ThIka ThIka dhImI hatI, ane mahArAjazrInA hAthe ane teonI dekharekha nIce e kArya jeTaluM sarvAga saMpUrNa thaI zakaze eTaluM bInanA hAthe nahIM ja thaI zake; A kArya mATe, mahArAjazrI jevI sajajatA, sUjha ane samapatti bIjA keImAM hoya ema mane lAgatuM na hatuM. tethI mAro mata te spaSTa hatuM ke mahArAjazrIe muMbaI taraphanA vihArane vicAra jato karIne bane teTalAM vahelAM amadAvAda padhAravuM joIe. meM mArI vAta kaMIka Aveza sAthe rajU karI. A bAbatamAM mane eka bIjA vicArathI paNa baLa maLyuM hatuM' : traNa ke cAra divasa pahelAM mAre kaI kAmasara zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAI pAse javAnuM thayeluM tyAre meM teone vinati karI ke mahArAjazrI muMbaI tarapha vihAra na karatAM amadAvAda padhAre evI vinati Apa patra lakhIne karI. teoe mArI vinaMti mAnya karI ane bIje divase patra paNa lakhyA. huM vaDodarA ravivAre gayA hatA eTale mane vizvAsa hato ke mArA vaDodarA pahoMcatAM pahelAM zanivAre mahArAjazrIne zeThazrIne patra maLI ja gaye haze, eTale huM mArI vAta bhArapUrvaka rajU karI zakIza. tethI meM vaDodarA pahecIne For Private And Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir suni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ 33 mahArAjazrIne paheluM A kALA bAbata pUchyuM teeAe nA kahI, javAba sAMbhaLIne . nirAza thayA, pAchaLathI jANavA mayu` ke, mane mArI vAta rajU karavAmAM sAyaka thaI paDe eve, zrIyuta phUlacaMdabhAI zAmajIe muMbaIthI, mahArAjazrIne lakhelA patra paNa temane zanivAre pI javA beItA hatA te naheAsa maLyuM. A kAgaLamAM e mahArAjazrIne muMbaI padhAravAnI AgrahabharI vinaMti karavAne badale A brAhmAmAM anukULa lAge evA nirNaya sukhethI levAnuM lakhyu hatu. pazu banAkALa ja judA hatA eTale A baMne kAgaLA mAyA paDyA ! chatAM meM mahArAjazrIne tathA cuMbaInA AgevAnone mAre je kahevuM hatu te spaSTa rUpe ane bhArapUrvaka kahyuM". muMbaInA bhAIo nArAja thAya evI kaMIka vAta Nu mA mAMethI nIkaLI paDI! mane to ema ja thatu hatu ke zAsanane nukasAna pahoMce evI A kevI vAta ApaNe karI rahyA chIe 1 .baInA bhAIoe potAnI vAta karI. amArI A badhI vAta ame mahArAjazrInI rUbarU karI ane amAruM kAma pUruM thayuM". mahArAjazrIe potAnA nirNaya rAtanA pratikramaNa pUchI jaNAvavAnu kahyu.. rAtre mahArAjIe muI tarapha vihAra karavAnA pAtArI niya jAvyA. A sAMbhaLIne hU tA, jANe kAI hAnArata banI hAya cA, stabdha thaI gaye:. AvA nirNaya sAMbhaLavA mAruM mana taiyAra na hatu. huM khUba khinna ane nirAza thaI gayA. paNu ke mananI vAta ke vaidanAne vyakta karavAne kAI avakAza na hatI. jeeAnA svAsthyane vATe muMbaI javAne vicAra janmyA hatA, je panyAsa zrI ramaNIkavijayajInA svargavAsa thavA chatAM mu'baI khvAno niSNuya thayo e zavitavyatAyeAga paNa deza ajaba kahevAya ! paNa tuje e ceganeM mAthe DAvavA ja rahyA, mahArAjazrIe tA. 24-7-69nA rAja mubaI tarapha vihAra karyA ane traNeka mahinA mAda, tA. 26-6-69nA rAja, te mubaI paDe carcA gayA. mahArAjazrI aDadhI sadI karatAM pazu dhu samaya bAda, khAvana varSa, muMbaI padhAryA hata.. thrIsa teonu bhAvabharyuM svAgata karyuM, saMghamAM Ana Mda AnaMda pravatI rahyo. tA. 29-9-99nA rAja teo gADIjInA upAzraye padhAryAM. mahArAjazrInuM cAturmAsa valaramAM nakkI thayu hatuM. teo tA. 6-7-69nA roja vAlaghara padhAryA, paheluM cAmA` pUruM thayA bAda, tA. 11-1-90nA rAja savAranA, mArajInA sAMnidhyamAM, janmazatAbdInI UraNInA kAryane vega AvA mu`baInA kAryakaro, bahAragAmanA pratinidhio ane janmazatAbdI mATe keTalAka mahinA pahelAM racAyela eNDAka kamITInA sabhyonI sazA maLI. A sabhA ujavaNInA AkAraprakAra ane enaTanI cAnAne nizcita rUpa ApavA mATe khUba upayogI banI rahI. AmAM eNDahAka kamITInuM visarjana karIne akhila-bhAratIya kAraNe janmazatAbdI samitinI racanA karavAmAM AvI; enA sapanuM lavAjama phrI. pannu nakkI karIne e rakama unnInA kharcamAM vAparavAnu pharAvavAmAM AvyuM; ane, mA prasagana. racanAtmaka kAryarUpe AcAra zrI vijayavallaAsUrIzvarajI janmazatAbdI zikSaNa TrasTa 'nI sthApanA karIne traNa hAra rUpiyAne eka evA TrasTa-kAlA noMdhavAnuM TharAvavAmAM AvyuM. A sabhAnI pahelAM ane pachI paNa kAryakarA avAranavAra mahArAjazrI pAsethI mArgadarzana meLavatA rahetA. mahArAjazrInA jIvanarasa te zAstrasazeAdhananA hatA ane enuM emane mATe zvAsa ane prANa jeTaluM mUlya hatuM; eTale subaImAM paNa e kAma te cAlatuM ja rahyuM. janmazatAbdInI taiyArInA kAmamAM te; teo mAgI salAha ja ApatA; paNa kAkAne mATe tA emanI hAjarI ja utsAha preravA mATe basa hatI. pahelu comAsa teoe sukhazAMtithI pUruM' karyuM ; taSThita paNa ekadara sArI rahI. A daramyAna payatnAekanA sazodhananuM kAma cAlatuM hatu. ma For Private And Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 34 ] * zrI AtmAnaMda prakAza teonuM bIjuM comAsuM paNa vAlakezvaramAM ja thayuM. paNa muMbaInA eka varSanA rahevAsa pachI mahArAjazrIne zarIramAM avAranavAra nAnI-meTI phariyAda thaI AvatI; ane enA jarUrI upacAra paNa karAvavAmAM AvatA. paNa teo A mATe vizeSa ciMtA na sevatA. ane saMzodhananuM kAma te cAlatuM ja rahetuM, paNa e mATe pUrato samaya bhAgye ja maLatA. - bIjuM comAsuM pUruM thavAnuM hatuM e arasAmAM zarIranI asvasthatAnI phariyAda kaMIka vadhI gaI. mahArAjazrI kyAreka kyAreka evI phariyAda karatA ke hamaNAM hamaNAM kRti ochI dekhAya che, sUI rahevAnuM mana thAya che ane kAmamAM mana pUruM lAgatuM nathI. Ane paNa kaMIka ne kaMIka upacAra te thato ja raheto. paNa mahArAjazrIe, ame ke bIjA keIe paNa A vAtane gaMbhIra na lakhI. paNa Aje lAge che ke e bhUla hatI. A daramyAna paNa pannAonA saMzodhananuM tathA pannavaNAsUtranI prastAvanAne tapAsavA-sudhAravAnuM kAma to yathAsamaya-zakti cAlu ja hatuM. vi. saM. 2027nA kArataka sudi bIjathI ATha divasa mATe AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanI janmazatAbdIne nAne usava bhAyakhalAthI zarU karI goDIjInA derAsara-upAzrayamAM rAkhavAmAM AvyuM hatuM. mahArAjazrI A kAma mATe ja muMbaI AvyA hatA eTale A badhA prasaMgomAM teo hAjara rahyA. daramyAnamAM kArataka sudi 5 nA (jJAnapaMcamInA parvadine) mahArAjazrIne janmadivasa hato. e divase teone 75 varSa pUrAM thatAM hatAM, eTale teone abhivAdana karavAne eka sAde samAroha goDIjInA upAzrayamAM, AcArya zrI vijayasamudrasUrijInA sAnidhyamAM, yojavAmAM Avyo hato. A prasaMge khAsa hAjara rahIne zrI amRtalAla yAjJika tathA De. pra. vI. ema. kulakarNae mahArAjazrIne potAnI bhAvabharI aMjali arpaNa karI hatI. A samArohamAM hAjara rahevAne ane bhAga levAne mane paNa lAbha maLyo hato. ATha divasane utsava pUro thatAM mahArAjazrI vAlakezvara pAchA pharyA tyAre dekhAtuM hatuM ke emanI tabiyata joIe tevI na hatI. vi. saM. 2027 nA kArataka sudi 15 nA roja, vAlakezvaramAM ja, "samrATa azoka' sAyaTInA membara bhAIonI vinaMtithI, paramapUjya AcArya zrI vijayasamudrasUrijI mahArAja AdinI sAthe, pATaNavALA zrI cImanalAla valamajI jhaverInA baMgale cAtumAsa parivartana karyuM te kharuM, paNa e sthAne pahoMcIne vyAkhyAna ApyA bAda, pezAbanI rukAvaTanI takalIpha ekAeka vadhI javAne kAraNe, teone bekhe meDIkala senTaramAM dAkhala karavA paDyA. ema lAge che ke mahArAjazrInI tabiyata krame krame ciMtAkAraka banatI gaI enI zarUAta A rIte thaI. A pachI teone harasanI takalIpha thaI AvI. harasane kAraNe vedanA te bahu na thatI, paNa avAranavAra ThallAmAM lohI paDatuM rahetuM; kyAreka te lehInI mAtrA ciMtA thaI Ave eTalI vadhI jatI-jANe dhIme dhIme zarIranI taMdurastI jokhamAtI jatI hatI ane emAM azakti mALo ghAlatI jatI hatI. A daramyAna janmazatAbdInI akhila-bhAratIya dhoraNe ujavaNI karavAnuM mukhya avasara AvI pahoMce. A mATe sane 1970 nA Disembara mAsanI 24-25-26-27 tArIkho nakakI thaI hatI; ane ujavaNI mATe kosa medAnamAM vizALa "vijayavallabha nagara nI racanA karavAmAM AvI hatI. samArohamAM sahelAIthI hAjarI ApI zakAya eTalA mATe sAdhumahArAjone rahevAnI sagavaDa muMbaInI suprasiddha zakuMtalA garlsa hAIskUlamAM karavAmAM AvI hatI. mahArAjazrIe ujavaNInA badhA kAryakramamAM ullAsathI bhAga lIdho hato. muMbaInA saMdhe tathA A nimitte bahAragAmathI-judA judA pradezamAMthI-Avela mahAnubhAvoe eka divasa zrI zakuMtalA garlsa hAIskUlamAM bhegA maLIne mahArAjazrIne AcArya padavIne svIkAra karavAnI khUba lAgaNIbharI vinaMti karI; A lAgaNIne inkAra karavAnuM kAma muzkela hatuM. paNa mahArAjazrIe viveka ane daDhatApUrvaka ene InkAra For Private And Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka fpa karIne, pitAne AvA kAI baMdhanamAM nAkhyA vagara, potAnI rIte Agama-saMzodhananuM kAma karavA devA kahyuM, mahArAjazrIne mana te Agama-saMzodhananA kAmamAM ja badhI padavIo, badhI siddhio ane sarva bAbate samAI jatI hatI. janmazatAbdIne utsava pUre thaye eTale have mahArAjazrInuM mana jaladI gujarAta tarapha vihAra karavA icchatuM hatuM. paNa ahIM paNa kaMIka vilakSaNa bhavitavyatAga vacamAM Avyo ane mahArAjazrInI tabiyatanI asvasthatA vadhatI gaI; pariNAme gujarAta tarapha vihAra karavAnuM laMbAtuM gayuM. kharI rIte AmAM vilaMbe nahoto thato, A vihAra have kadI thavAne ja na hato ! paNa amArA jevA ThagArI AzAnA dAsa A kudaratanI karAmatane kevI rIte pAmI zake ? samaya ema ne ema vaheto rahyo. zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA saMcAlake IcchatA hatA ke saMsthAnI jaiina Agama graMthamALA'nA trIjA graMtha pajavaNusUtranA bIjA bhAganuM prakAzana mahArAjazrInI hAjarImAM muMbaImAM karavAmAM Ave. A mATe teoe mahArAjazrIne vinaMti karI. mahArAjazrIe e mAnya karI; ane e mATe samAroha phAgaNa vadi 2, ravivAra, tA. 14-3-71 nA roja bhAyakhalAnA jinamaMdiranA sabhAmaMDapamAM rAkhavAnuM nakakI karavAmAM AvyuM. mahArAjazrInI bhalAmaNa mujaba A prakAzanavidhi mATe digaMbara jaina saMghanA deza-videzamAM jANItA ane khaMDa:gama bhUle tathA tenI TIkA dhavalA jevA mahAgraMthanA yazasvI saMpAdaka De. hIrAlAlajI jainane AmaMtraNa ApavAnuM TharAvavAmAM AvyuM. A pasaMdagI paNa mahArAjazrInuM mana kevuM udAra, guNagrAhake ane jJAnapremI hatuM e vAtanI sAkSI pUre che. daramyAna varalImAM (muMbaImAM) AcArya zrI vijyasamusUrijI mahArAja AdinA sAMnidhyamAM pratiSThA dIkSA tathA padavIdAna samAroha yojavAmAM Avyo hato, e mATe mahArAjazrI varalI padhAryA. A mahotsava vakhate, AcArya zrI vijayasamusUrijI mahArAje, caturvidha zrIsaMgha samakSa, mahArAjazrIne "zrutazIlavAridhinuM biruda ApyuM. - tA. 22-2-71 nA roja AcArya zrI vijayasamudrasurijI mahArAja tathA AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI mahArAje bhAyakhalAmAM be mahatvanAM pravacane ApIne sAdhujIvananI zuddhi, sAvasiMghane vikAsa, emane adhyayana tathA vyAkhyAna karavAnI chUTanI anivAryatA, belInI Avakane upayoga, zAstranA vidhiniSedhanI upayogitA jevA muddAo aMge spaSTatA karI hatI. (pachI A banne pravacana chApIne vaheMcavAmAM AvyAM hatAM.) A pachI tA. 14-3-71nA roja, catuvidha zrIsaMghanI hAjarImAM, DaoN hIrAlAla jaine pannavaNA sUtranA bIjA bhAganuM prakAzana karyuM ane mahArAjazrInI jJAnapAsanAne hAdika aMjali ApI. hajI paNa amane AzA hatI ke mahArAjazrI gujarAta tarapha vihAra karI zakaze ane kadAca amadAvAda nahi pahoMcAya te paNa surata ke vaDodarA sudhI te pahoMcI jaze. paNa kudarata A AzAne anukULa na hatI ! daramyAnamAM bIjA be vicAre mahArAjazrInA manamAM jAgyA : eka vicAra pUnAnA suprasiddha vidyAtIrtha bhAMDArakara oriyenTala insTITayUTanI mulAkAta levA pUnA tarapha vihAra kare ane potAnI dAyakAjUnI bhAvanA pUrI karavI e hato. bIje vicAra hato, cittoDagaDhanI taLeTImAM, ApaNA suprasiddha purAtattvAcArya muni zrI jinavijayajIe, suMdara ane vizALa zrI haribhadrasUri smRtimaMdira banAvarAvyuM che, tenI pratiSThA mahArAjazrInI hAjarImAM thAya evI zrI jinavijayajInI IcchA pUrI karavA mATe, gujarAtanI dizAmAM vihAra karIne vaccethI cittoDa tarapha vihAra karavo e. samatAbharI sAdhutA ane samatAbharI vidvattAnI mUrti AcArya bhagavAna zrI haribhadrasUri pratye mahArAjazrI ananya bhakti dharAvatA hatA, eTale emanA aMtaramAM AvI bhAvanA. For Private And Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 36 j zrI AtmAnaMda prakAza jAge e svAbhAvika hatu'. mArA jevAne te A banne vicArA becena banAve evA hatA. mArI tA eka ja jhaMkhanA hatI ke mahArAjazro bane teTalA vahelA amadAvAda paheAMce. paNa AmAMnI eka paNa bhAvanA kAM saphaLa thavAnI hatI ? pachI teA, mahArAjazrInI tabiyata vadhu nabaLI thatI gaI. prAsTeTa gleDa meATI thavAne kAraNe tathA harasane kAraNe hallA-mAtrAnI takalIpha have vadhAre parezAna karavA lAgI. harasane lIdhe lAThI paNa vadhAre paDavA lAgyuM ane zarIranI azaktimAM vadhArA thatA gayA. AvI ciMtAkAraka sthitimAM paNa mahArAjazrInI prasannatA tA evI ne evI ja hatI, ene huM paNa sAkSI chuM. A badhA samaya daramyAna kaMIka ne kaIka upacAra te cAlu ja hatA, paNa enI dhArI ke kAyamI asara bhAgye ja thatI. A arasAmAM jANavA maLyuM ke madrAsanA kAIka hakIma harasamasAne evI kuzaLatA ane siphatathI kADhI Ape che ke jethI dardIne na tA kaMI vedanA thAya che ke na te! ene lIdhe leAhI paDe che. (ane Painless and bloodless oparezana ja kahI zakAya.) jemaNe AvA upacAra karAvyeA hateA evA gheADAka dardI AnA anubhava pUchIne A vAtanI khAtarI karI lIdhI ane mahArAjazrInA dUjhatA harasanA upacAra A hakIma pAse karAvavAnuM nakkI karyuM. tA. 23-3-1971 nA rAja, vAlakezvaramAM, A hakIme mahArAjazrInA harasamasA kaDhI lIdhA te vakhate zrI dalasukhabhAI tathA huM ame banne hAjara hatA. na kAI jAtanI vedanA, na kazI khecenI. A prayoga pachI mahArAjazrI bilakula svastha lAgyA. A joine ame eka jAtanI nirAMta anubhavI. chatAM zarIra ThIka ThIka azakta thayu` hatu` ane vihAra karI zakAya evI sthiti have rahI na hatI, tethI mahArAjazrIne trIjuM ceAmAsu` paNa muMbaImAM ja rahevAnu nakkI karavuM paDayuM. paNa A upacAra saphaLa na thaye, A rAhata khUhu alpajIvI nIvaDI ane lehI paDavu cAlu rahyu eTale khIjA bIjA sUjhA ane yogya lAgyA te upacArA cAlu rAkhavAnu anivAya banI gayuM. paNa kAI upacAra kAragata na thayA--da paNa jANe haThIluM rUpa laIne AvyuM hatuM ! mAre eprila mAsamAM vidyAlayanA kAme muMbaI javAnuM thayu. eTale amArA mitra zrI kAMtibhAI kArA tathA huM avAranavAra mahArAjazrI pAse jatA; emanI tabiyata jAte jovAnI cittamAM, e divaseAmAM, eka jAtanI saciMta utsukatA rahetI; kAraNa ke upacArAnI kazI dhArI asara nAtI thatI, ane asvasthatA tathA azakti vadhatI jatI hatI. chelle chelle meM mahArAjazrInAM darzIna vi. sa. 2027nA caitravida 0)), tA. 25-4-71 ne rivavAranA rAja khapeAranA bAreka vAgatA karyAM; te pachI huM amadAvAda AvyA. e vakhate kANuM jANatuM hatuM ke jemanI sphaTika samI nirmaLa ane hetALa sAdhutAnA saparka sAdhavAne lAbha ATalAM varSothI maLyuM. hatA, emanuM mArA mATe A chelluM darzIna hatu ? re vidhAtA ! chellA divase jema vakhata jatA gayA tema mahArAjazrIne harasamasAnI ane meATI thaI gayela prosTeTa- glaeNnDanI takalI ochI thavAne badale vadhatI gaI. ane ene kAraNe jhADA ane pezAba-e banne kudaratI hAjatAmAM avAranavAra apare.dha AvavA lAgyA. pariNAme harasamasAmAMthI lehI paDatu rahevAne kAraNe azakti ane becenI bannemAM vadhArA thatA gaye.. chevaTe lAgyu` ke hemiyopethI, Ayurvedika ke bIjA ADA-avaLA upacArAmAM kALakSepa karavA e jANIjoIne jokhamane nAtaravA jevI bhUla che. eTale dhyevaTe eleApethInA vyavasthita upacAra karAvavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM. DaoN. panAlAla patarAvALA mahArAjazrInI saMbhALa khUba bhaktipUrvaka rAkhatA hatA, eTale je kaMI upacArA karAvavAmAM AvatA te emane jaNAvIne ja karAvavAmAM AvatA. paNa enu For Private And Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ 37 kaMI pariNAma na AvyuM, tethI tee paNa sacita hatA. ane mahArAjazrIne teA phakta eTalAthI ja saMtASa hatA ke tAvatariyAnI ke zarIranA kAI paNa bhAgamAM sahana thaI na zake evA du:khAvAnI vedanA na thAya eTale khasa. khAkI, zarIranI ALapapALanI bAbatamAM ke jIvana ke mRtyunI bAbatamAM tee, kAI yogasiddha AtmAnI jema, sAva nica'ta, samabhAvI ane alipta hatA. paNa bIjAone mATe AvI vAtanA mUka sAkSI banI cUpa besI rahevu e zakaya na hatuM. chevaTe Do. patarAvALA, zrIyuta phUlaca`dabhAI zAmajI ane khIjAoe DaoN. muka`dabhAI parIkhanI salAha levAnuM nakkI karyu. DaoN. mukuMdabhAIe mahArAjazrIne tapAsyA. emaNe joyu ke pelA hImajIe mahArAjazrInA harasamasAnuM je Aparezana kayu` hatu` te sAva upara challu` hatu` ane dardanA mULane sparzI sudhdhAM nahetu zakayu'; pariNAme lAThInA srAvane baMdha karavAmAM e niSphaLa gayu` hatu`. emaNe harasamasAnu` oNparezana tarata ja karAvI levAnI salAha ApI. niSNAta, bhaktizIla ane mahArAjazrInI tAsIranA jANakAra zrI mukuMdabhAI jevA OMkrakaTaranI spaSTa salAha maLI gaI hatI, ane have bIje kAI vikalpa vicAravAmAM ceDA paNa samaya gumAvavA pAlave ema na hatA. eTale tAtkAlika upacAra zarU karavAnu nakkI karavAmAM Avyu. mahArAjazrIe sammati ApI ane vaizAkha vide 1, tA. 11-5-71 nA rAja tene khambe maeNDikala senTaramAM dAkhala karavAmAM AvyA. ane enA bIjA divase DaoN. muku'dabhAI parIkhe harasamasAnuM oNparezana karyuM. je divase Aparezana thayu' te divase paNa mahArAjazrI keTalA svastha ane nizciMta hatA, te emanA potAnA hAthe lakhAyela eka patrathI paNa jANI zakAya che. A patra teoe vi, sa, 2027, vaizAkha vida 2, sudhavAra (tA. 12-5-71)nA rAja, hAspiTalamAMthI, vaDeAdarA panyAsajI mahArAja zrI temavijayajI mahArAja upara lakhyA hatA. kadAca mahArAjazrInA hAthe lakhAyelA A patra chellA haze; athavA chellA thADAka patromAMne eka haze. mahArAjazrInA patra A pramANe che-- (6 mu. vaDAdarA, pUjyapAda prAtaHsmaraNIya zAntyAdirguNagaNabhaDAra paramagurudeva panyAsajI mahArAja zrI temavijayajI mahArAjajI tathA zrI 5. caMdana vi. ma. yogya sabahumAna vaMdanA 1008 vAra. ApazrI sAtAmAM ize. huka paNa sAtAmAM chuM. ApanA pratApe lIlAlahera che. ApatA kRpApatra maLyA che. ghaNA Anada thayA che. ApanI kRpAthI parama AnaMda che. r " vi. ApazrInA zarIranA samAcAra jANyA che. ApanI ATalI vRddhAvasthAmAM khAdya pIDA vadhe ja dhe. harSa sAmAnya davAthI ja je thAya te ja karavAnuM 66 vi. pAMca mahinAmAM ghaNA IlAjo karyA paNa masAmAMthI leAhI AvavuM baMdha na thavAthI have Aparezana karAvavAnuM nakkI karyu che. gaI kAle heAspiTalamAM AvyA chIe. Aje nava vAge oparezana thavAnu che. kAI vAta phikara karazeA nahI. huM dareka rIte sAtAmAM chuM. ApanA pratApe sAru thaI jaze. Aparezana kAI bhAre nathI. zarIramAM azakti che, paNa bIjI pIDA nathI. tAva ke kAMI nathI. Apa sAtAmAM rahejo. kRpA rAkhajo. lI. sevaka puNyanI 1008 vAra vaMdanA 'zI kapUrazrIjI ma. vagerene, hasamukha bahena tathA ramaNabhAI vagerene samAcAra kahejo. '' (" " A kAgaLa ravAnA karatAM pahelAM pU. sAdhvIjI zrI ekArazrIjIe emAM umeryu hatu. ke--" pa. pU. mAgamaprabhAkarazrIjI ma. nuM oparezana sArI rIte thaI gayuM che. ApazrI sukhazAtAmAM hazo. traNa masA nIkaLyA che te jANuzAjI '' For Private And Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir keTa] zrI AtmAnaMda prakAza mahArAjazrIe anekavidha kAryo karavA chatAM emanuM citta sadA samAdhinI sAdhanA mATe ja jAgrata ane prayatnazIla hatuM; ane tethI ja teo AvI asAdhAraNa samatA ane zAMti anubhavI zakatA hatA. A muMbaInA ghaNuM mahAnubhAvo mahArAjazrInI sevA mATe tatpara hatA. mahArAjazrIne kendramAM rAkhIne racAyela amArA mitramaMDaLamAMthI zrI kAMtibhAI korA, khaDA sainika zrI lakSmaNabhAI hIrAlAla bhojaka ane mahArAjazrInA AjIvana sevaka zrI mAdhAbhAI mahArAjazrInI sevAmAM rahyA. amAre nasIbe te muMbaIthI TapAla ke kaeNla mAraphata maLatA samAcArathI ja saMtoSa mAnavAnuM AvyuM. Ama chatAM, eTaluM yAda Ave che ke, zrI mahArAjane hospiTalamAM dAkhala karyA bAda menA chellA aThavADiyA daramyAna amArA mitra zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyAne muMbaI javAnuM thayeluM, eTale teo sAravAra daramyAna mahArAjazrInAM darzana karI zakelA, te . mahArAjazrIne oparezana karavAmAM AvyuM tenA thaDA divasa bAda mArA upara TapAla lakhatAM rahIne mahArAjazrInI tabiyatanA niyamita samAcAra ApatAM rahevAnuM pavitra "saMjayakArya ', amArA niSThAvAna sAthIomAMnA eka, bhAI zrI lakSmaNabhAIe je rIte saMbhALyuM, te mATe huM emane khUba AbhArI chuM. oparezana pachInI mahArAjazrInI tabiyatane samAcAra teonA ja zabademAM jANIe - tA. rapa-pa-71 nA kArDamAM teoe lakhyuM hatuM : "gaI kAle savAre 10 vAge TATI (ketheDrala) kahALyA pachI, ghaNu musIbate, tela-be talA mAtru AvatuM hatuM. sAMje 4 vAgatAM sudhImAM te peDuM bharAI gayuM ane pANa sudhdhAM pIvAnuM baMdha thaI gayuM. TIkaDI ApI, zeka karyo, paNa kazo pharaka na paDyo. chevaTe sAMje sAta vAge ToTI pharIthI caDhAvI ane caDhAvatAM ja be bATalI mAtruthI bharAI gayA. te pachI rAta sArI gaI. atyAre TeTI caDhAvelI che. masAnuM oparezana karyuM che te bhAga haju rUjhA nathI. jhADa enImA ApIne ja karAvavo paDe che. zarIramAM azakti paNa ghaNuM che. Aje sAMje DokaTaranA AvyA pachI khabara paDe ke have AgaLa zuM karavuM ? masAnA oparezanavALo bhAga rUjhAya nahIM tyAM sudhI presTeTa aMge kazuM navuM karavAnuM nathI.' A eka ja kAgaLamAM ciMtA karAve evI ghaNI bAbato hatI. temAMya azakti ghaNI hovAnuM lakhyuM te cihna zarIranI AMtarika zaktine sAro evo ghasAro lAgyAnuM sUcavatI hatI; chatAM svajana mATe ke sAmAnya jana mATe paNa aniSTanI kalpanA karavAnuM kena game ? ame sArAnI AzAmAM rAcatA rahyA . ' - tA. 26-5-71 nA aMtardezIya patramAM teoe lakheluM : "pU. mahArAja sAhebanuM prosTeTanuM oparezana karavuM paDaze te DekaTara parIkhane abhiprAya che . A badhuM kayAM karavuM, konI pAse karavuM vagere mATe haju phAInala nirNaya thayuM nathI. eka vicAra e paNa che ke De. karaMjIyAvAlA pAse be be hospiTalamAM karAvavuM. Aje sAMje athavA AvatI kAle A bAbatane nirNaya thaze. sAmAnya rIte mahArAjazrI zAMtimAM che." tA. 27-5-71 nA aMtardezIya patramAM teoe jaNAvyuM: " gaI kAle pUjya mahArAja sAhebane enImA, elIva oNIla tathA leserIna Apela, paNa jhADo thayo nahIM. chevaTe ghaNI mahenate gaMThAyela maLa nIkaLyo ane pU. mahArAja sAheba ekadama DhIlA thaI gayA, bapore 3 vAge DAkaTara patarAvAlAne bolAvavA paDyA. Ijekazana ApyuM chatAM sAMja sudhI gabharAmaNa jevuM cAlu rahyuM. te pachI rAta zAMtimAM gaI che. gaIkAle bapora pachI kazuM ja vAparyuM na hatuM...... atyAre azakti ghaNI che. ane te ja kAraNe prosTeTanuM oparezana karavAnI utAvaLa thaI zakatI nathI." A kAgaLa uparathI joI zakAya che ke roga pratIkAra karavAnuM zarIrabaLa dhIme dhIme ghaTatuM jatuM hatuM; ane have to, jANe zarIra roganA upacArane gAMThavA mAMgatuM na hoya ema, navI navI phariyAda UbhI thavA lAgI hatI, paNa A samagra sthitinuM tAraNa ApaNe na kADhI zakyA ! For Private And Personal Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [09 tA. 28-pa-71 nA aMtardezIya patramAM emaNe samAcAra ApyA: "prosTeTanuM oparezana tarata nahIM'. karavA pAchaLa e paNa kAraNa che ke mahArAjajI haju cattA sUI zakatA nathI ane besI paNa zakatA nathI, cAra-pAMca divasamAM besatA thaI jaze tevI dhAraNA che." tA. 31-5-71 nA aMtardezIya patrathI zrI lakSmaNabhAIe jaNAvyuM: "pU. mahArAja sAheba zAtAmAM che. have dasta enI meLe thAya che. enImAM ApavuM paDatuM nathI. AhAra paNa laI zakAya che ane UMgha paNa Ave che. Aje palaMkhI vALIne pAMca-dasa miniTa besAryA hatA. have tabiyata sArI che" A samAcAra kaMIka ciMtAne dUra kare evA sArA hatA. vacamAM kyAreka amArA mitra zrI kAMtibhAI kArAnA kAgaLa ke TUMka kelathI athavA zrI lakSmaNabhAInI TapAlathI mahArAjazrInI tabiyatanA je samAcAra maLatA rahyA, te uparathI sAmAnya rIte lAgyuM ke have khAsa ciMtA karavA jevuM nathI, ane tabiyata sudharatI Ave che. tA. 6-6-71 nA kArDa mAM emaNe sUcavyuM: "pUjya mahArAja sAheba sukha-zAtAmAM che. ane Apane dharmalAbha lakhAvyA che. prosTeTa gleMDanuM oparezana, zaMkutalA hAIskUla pAse "bAcA nasIga hemamAM, De. mukuMdabhAI parIkhanA hAthe, tA. 8-6-71 maMgaLavAre savAre ATha vAge, karavAnuM nakkI thayuM che. koI jAtanI phikara ciMtA karaze nahIM. somavAre savAre ame bAcAmAM dAkhala thaIzuM." ( 8 mI tArIkhe oparezana thayAnA samAcAra zrI kAMtibhAI kerAnA TUkaDelathI amane maLyA ane ame kaMIka nirAMta anubhavI; harasamasAnuM oparezana te A pahelAM ja zAMtithI thaI gayuM hatuM. A tArIkhe vaDodarA pUjya paMnyAsa zrI nemavijayajI mahArAjane lakhela kArDamAM zrI lakSmaNabhAIe jaNuvyuM hatuM : "pUjya zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebanuM prosTeTa gleMDanuM oparezana sArI rIte thayuM che. tabiyata sArI che. koI jAtanI phikaracitA karaze nahIM." - A oparezana navI paddhatithI evI rIte karavAmAM AvyuM hatuM ke jethI sAmAnya rIte prosTeTa gleMDanA oparezanamAM nAnuM ane moTuM ema be oparezana karavA paDe che tenA badale eka ja oparezanathI kAma pate che ane dardI vahele besato-pharato harato thaI jAya che. ( 10 mI jUnanA posTakArDa mAM zrI lakSmaNabhAIe lakheluM : "pU. mahArAja sAhebanI tabiyata sArI che. AjathI maganuM pANI ane evI haLavI cIjo ApavAnuM zarU karyuM che. Aje khurazI upara besAryA hatA. AvatI kAle ketheDrala kahADI nAMkhavAnI che. kahADyA pachI kudaratI mAtru kevuM ane keTaluM Ave che te joyA pachI sArA-khoTAnI khabara paDe. atyAre te koI takalIka nathI. 48 kalAka gesanI takalIpha rahI. have sAruM che. azakti puSkaLa che. aThavADiyAmAM ahIMthI rajA maLaze evI dhAraNA che." emanuM 1ramInuM kArDa kahetuM hatuM : "pU. mahArAja sAhebane Aje ketheDrala kahADI nAkhI che ane rUmamAM pharavAnI chUTa ApI che. besavAnI chUTa te pahele divase ja ApI hatI. tela-maracuM-khaTAza sivAya khAvA mATe paNa chUTa che. Aje rUmamAM pheravyA hatA. azakti bahu che." A che mahArAjazrInI zarIrasthitinI ane dAktarI sAravAranI DAyarI. A DAyarInuM jANe chelluM pAnuM lakhatA hoya ema, 14mI jUnanuM kArDamAM lakhIne TapAlamAM nAkhyuM, emAM zrI lakSmaNabhAIe mane jaNAvyuM hatuM ke- pUjya mahArAja sAhebanI tabiyata sArI che. be divasa gesanI Trabala joradAra rahI. eka davAne Dojha ApatAM paNa takalIpha paDe tevuM thayuM. Aje ghaNe phAyado che. savAre hospiTalamAM cheDA calAvyA paNa kharA For Private And Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40] zrI AtmAnaMda prakAza ane sAbudANAnI kAMjI vagere vaparAvyuM paNa kharuM. eka-be divasamAM ahIMthI rajA maLaze. have masAnI ke prosTeTanI kaI takalIpha nathI. azakti khUba che eTale ArAma mATe upAzraya sivAya bIje rahevuM paDaze. jo gesa Trabala vadhAre haze te pAchA meDIkala senTaramAM javAnuM thaze. eTale ekSare vagere tyAM laI zakAya. nahIMtara zrI mahAvIra vidyAlaya athavA koIkanA ghera rahevAnuM thaze." - A arasAmAM zrI korA sAhebe mane eka kAgaLamAM lakheluM ke mahArAjazrI AhAra-pANI-davA jevuM kaMIka paNa levA jAya che, tyAre kALajAmAM evuM asahya darda thAya che ke kyAreka te mahArAjazrInI AMkhamAM jaLajaLiyAM AvI jAya che. AhAra, pANI ke odha jevuM kaMI paNa letI vakhate chellA be divasa mahArAjazrIe je vedanAne anubhava karyo tene citAra mahArAjazrInA ananya bhakta zeTha zrI phUlacaMdabhAI zAmajIe, mahArAzrInA svargavAsa bAda, tA. 16-6-71nA roja, pUnA, AcArya mahArAja zrI vijayasamudrasUrijI mahArAja upara je patra lakhyo hato emAM Apyo che. e patramAM teoe lakhyuM hatuM ke-"tA. 12 ane 13, zani ane ravi baMne divaso ciMtAjanaka amArA mATe hatA, kAraNa ke te bane divasee AgamaprabhAkara sAhebanI tabiyata barAbara na hatI. pezAbanA dardInuM oparezana bahu ja sAruM thaI gayuM; tenI kaI takalIpha hatI nahIM, paraMtu chAtImAM jyAM pANI tathA khorAka AMtaraDAmAM jAya che tyAM temane darada thatuM hatuM ane te eTaluM badhuM ke temanI AMkhamAM pANI AvI jatAM. kaI pravAhI agara dUdha-cApaNuM kAMI paNa letAM A darada thatuM hatuM. ravivAre Akho divasa rahyuM. badhA niSNAta dAktarane lAvyA ane badhAe ekIavAje kahyuM ke ciMtAnuM kaI kAraNa nathI, gesTAIna che, ekAda divasamAM sAruM thaI jaze." , ane DaoNkaTarane A abhiprAya sAco hato. A vAtane ullekha karatAM zrI kUlacaMdabhAIe ja pitAnA ukta kAgaLamAM lakhyuM hatuM ke -"te mujaba (dAktaree kahyA mujaba) somavAre savAre sArI rIte dUdha, cA, maganuM pANI, nAriyeLanuM pANI, popaiyuM tema ja kaMcha vagere lIluM. sAMje khIcaDI lIdhI. rUmamAM pote ja dasa-bAra AMTA mAryA. rUmanI bahAra gelerImAM TheTha lAyabrerI sudhI gayA, tyAM lagabhaga pacIseka miniTa beThA; khUba AnaMdathI vAta karI. ane badhAne khUba saMtoSa thayo. ekAda divasamAM ahIMthI rajA maLaze pachI temane thoDA narIzamenTa mATe kaI jagyAe laI javA tenI paNa vAta nakkI karI ane somavAre sAMje sADA chae jamavA gaye." A rIte 14mI tArIkhe tabiyata ekaMdara sArI hatI eTale divasabhara bhAvika jana mahArAjazrInAM darzana karavA, emane zAtA pUchavA AvatA rahyAM ane, azakti vadhu lAgavA chatAM, mahArAjazrI paNa saune prasannatAthI AvakAratA rahyA. zrI kUlacaMdabhAI zAmajI sAMja sudhI emanI pAse hatA ane zrI kAMtibhAI kerA te moDI sAMje mahArAjazrI pratikramaNa karavA beThA te pachI ja ghera gayA hatA. Ama badhuM salAmata, AnaMdakArI ane ciMtAne ochI kare evuM hatuM. paNa e salAmatI ane e AnaMda chevaTe chetarAmaNAM nIvaDyAM ! zrI lakSmaNabhAInA chellA kAgaLamAM kevA saMtoSakAraka ane sArA samAcAra hatA ! chatAM eka vAta te teonA dareka kAgaLamAM rahetI ke azakti bahu che. vAraMvAra kahevAmAM AvatI A vAta jarUra ciMtA upajAve evI hatI; paNa chelA kAgaLamAM sArA samAcAra eTalA badhA hatA ke ApaNuM ciMtA dUra thaI jAya, ochI thaI jAya. paNa kayA samAcArane keTaluM mahatva ApavuM e mATe ApaNe ane kudaratane gaja jude hoya che; ane chevaTe kudaratanA gajane phesale ja kALA mAthAnA pAmara mAnavIe zire caDAvavo paDe che ! .. ane...ane... ane thayuM paNa evuM ja- For Private And Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ka muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka DAyarInA chellA pAnArUpa zrI lakSmaNabhAInuM upara sUcavela chelluM posTakArDa, relagADImAM besIne, pitAnI majala pUrI karIne, mArA hAthamAM Ave te pahelAM ja, rAtre sADA navanA suma re, muMbaIthI amArA mitra zrI kerA sAhebanA putra bhAI azake mane TUMkalithI samAcAra ApyA ke pUjya puNyavijayajI mahArAja ekAeka kALadharma pAmyA ! na kalpI zakAya evA A samAcAra hatA. e sAMbhaLIne paLavAra te aMtarane kaLa caDI gaI, citta sUnamUna thaI gayuM ane hadayamAM stabdhatA chavAI gaI. zarIramAM azakti hovAnI vAta te zrI lakSmaNabhAI vAraMvAra lakhatA rahetA hatA, pUjya mahArAjazrIe paNa paMnyAsa zrI nemavijayajI mahArAja uparanA chellA patramAM azakti hovAnuM sUcavyuM hatuM. e vAta ja chevaTe sAcI paDI, ane mahArAjazrI sadAne mATe vidAya thayA ! vi. saM. 207nA jeTha vadi 6, tA. 14-1-71 somavAranA divasa; rAtrinA 8-pa0ne samaya. mahArAjazrIe pratikramaNa karIne saMthArApArasI bhaNavI lIdhI; ane, jANe potAne kAryakALa pUro thaye hoya ane hamezane mATe saMthAro karavA (poDhI javA) mAgatA hoya ema, zrI lakSmaNabhAI sAthe vAta karatAM karatAM, be-cAra miniTamAM ja, teo svargavAsI thaI gayA ! chellI paLe pUrI samAdhi, zAMti ane svasthatAmAM vItI; na kaI vedanA ke na kazI mAyA-mamatA. vItarAganA dharmanA sAdhaka vItarAgabhAva keLavI jANIne potAnA jIvanane jijavaLa ane dhanya banAvI gayA ! dhanya munirAja ! pUjyapAda puNyavijayajI mahArAjanI IcchA mujaba zrI lakSmaNabhAIe chellA kogaLamAM lakhyuM hatuM ke--"azakti khUba che eTale ArAma mATe upAzraya sivAya bIje kyAMka rahevuM paDaze"--e vANI ApaNA mATe kevI vasamI rIte sAcI paDI ! bhavitavyatAnA bheda ane kudaratanA saMketane koNa pAmI zakyuM che ? ' yugadraSTA AcArya pravara zrI vijayavallabhasUrijI mahArAjanA kALadharma aMge pUjyapAda puNyavijayajI mahArAje rAdhanapuranivAsI muMbaImAM rahetA gurubhakta zrI maNilAla trikamalAla zAha upara, amadAvAdathI, vi. saM. 2010nA Aso sudi 14nA roja lakhela patramAM lakhyuM hatuM ke -"AvA mahApuruSo svargavAsI thAya tyAre hAthatALI ApavA jevuM ja lAge che. paNa evA puruSo mATenuM maraNa evuM ja hovuM ghaTe." paramapUjya mahArAjazrIe lakhelA A zabdo emane pitAne ja kevA lAgu paDe che. ApaNe jotA rahyA ane teo hAthatALI ApIne cUpacApa cAlatA thayA! paramapUjya zrI AgamaprabhAkarajI mahArAja mATe te, vadhu ucca sthAna mATenuM A eka sthaLAMtara mAtra ja hatuM; paNa AvA samatA, sAdhutA ane saraLatAnA sAkSAta avatAra samA ane jJAnajyotithI potAnA aMtarane tathA pitAnI AsapAsanA sau koInA aMtarane prakAzamAna ane prasanna karI mUkanAra saMta puruSanA javAthI ApaNe keTalA raMka banyA chIe ene aMdAja meLava zakya nathI. paNa have te e jJAnatinuM smaraNa, vaMdana ane yathAzakti anusaraNa karavuM e ja ApaNA hAthanI vAta che. // namo namo nANadivAyarassa || [ mahArAjazrIne dIkSA lIdhe sATha varSa thayAM te nimitta, vaDodarAmAM utsava thayo te prasaMge, "jJAnAMjali" graMtha prakAzita tharyo hato. A graMthamAM meM "pUjya AgamaprabhAkArazrInI jIvanarekhA" nAme mahArAjazrIne kaMIka vistArathI paricaya Ape hato. emAM ThIka ThIka sudhArA-vadhArA karIne tema ja navuM lakhANa paNa sArA pramANamAM umerIne A lakhANa taiyAra karyuM che. 6, amUla sosAyaTI, amadAvAda-7; vi. saM. 2029, caitra vadi 8, guruvAra, tA. 26-4-1973, -. dI. desAI) For Private And Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza puravaNuM-1 pUjya puNyavijayajI mahArAjanAM dara cAturmAsanI yAdI (kausa bahArane aMka cAturmAsanuM ane kausamAM eka vi. saM.nuM sUcana kare che.) amadAvAda-37,38 (2001,2002), 41 (2005), 44 thI pa3 (2008 thI 2017 ), 55 thI 28 (2019 thI 2023). kapaDavaMja-54 (2014). kheDA-4 (1968). jAmanagara-16,17 (1980, 1981). jesalamera-kara (2006). DabheI-1 (1965) paheluM mAsuM. pATaNa-5,6,7 (1969, 1970, 1971), 20 thI 36 (1984 thI 2000). pAlItANA-11,12 (1975, 1976). bIkAnera-43 (2007). bhAvanagara-13,14 (1977, 1978). muMbaI-9 (1973), 1, 2 (2025, 2026) chelluM comAsuM. lIMbaDI-15 (1978 ), 19 (1983). vaDedarA-8 (1972 ), 10 (1974), 39,40 (2003, 2004), 60 (2014) vaDhavANukempa (surendranagara)-18 (1982). surata-2, 3 (1966, 1967). For Private And Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 1. muni rAmacandrakRta kaumudImitrAna danATaka 2. muni rAmabhadrakRta prabuddhrauhiNeya nATaka 3. 9. zrImanmeghaprabhAcArya viracita dharmAbhyudaya (chAyAnATaka ) 4. gurutattvavinizcaya 5. upAdhyAya zrI yazAvijayakRta aindrastuticatuvi'*zatikA *. vAcaka saMghadAsaviracita vasudaiva-hiDi *7. ka grantha (bhAga 1-2) *8. bRhatkalpasUtra-niyu"ktibhASyavRttiyukta 10. muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-viroSAMka puravaNI-2 pUjaya muni zrI puNyavijayajI soMpAdita graMthA 11. 14. 1917 sakalA vRtti yukta 12. zrI devabhadrasUriSkRta kathAratnakAza zrI uddayaprabhasUriSkRta dharmAlyuya 13. www.kobatirth.org 1918 15. 16. kalpasUtra-niyukti, cUrNi, TippaNa, gurjara anuvAda sahita 17. aMgavijjA 18. sAmezvarakRta koti 'kaumudI tathA arisi'haSkRta sukRtasa'kIna 1918 1925 1930-31 1934-40 1928 (bhAga 1-6) 1933-34 tathA 1942 bhAratIya jaina zramaNusa*skRti ane lekhanakalA. pUjya zrI jinabhadragaNikSamAzramaNaviracita jItakalpasUtra svApanAbhASya sahita 1938 kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcArya praNIta tAtra zrIkanakakuzalagaNiviracita 1935 1942 1944 mahAkAvya kalikAlasa`jJa zrI hemacandrAcAya praNIta triSaSTizalAkApuruSacaritra-mahAkAvya (5 2, 3, 4) jesalameranI citrasamRddhi 1949 1950 1951 1952 1957 1961 x19. 20. 21. 424. 25. 26. 27. 28. Cambay, Vol. I-II 1961-1966 22. Catalogue of Sanskrit and Parkrit Mss of L. D. Institute of Indology +9 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mRtakIrti kallolinyAdi vastupAla prazastisa graha 30. sAmezvarakRta ughAgharAdhavanATaka Descriptive Catalogue of palm-leaf Mss. in the Shantinath Bhandar 1962 23. zrInemicandrAcArya kRta AkhyAnakamaNikAza, AmradevasUriSkRta vRtti sahita zrI haribhadrasUrikRta yogazataka svapanavRttiyukta; tathA brahmasiddhAnta ntasamuccaya 1965 1966 35. sAmezvarakRta rAmazataka 1968 nandIsUtra--kR isahita nandIsUtra--vividha vRtti yukta AcArya. hemacandrakRta niSa_zeSa, zrI zrIvallabhagaNikRta TIkA sahita 1968 naditta aNugaddArAi ca jJAnAMjali (mahArAjazrInA dIkSAparyAyaSTipUrti samArAha prasaMge pragaTa thayela mahArAjazrInA lekhAne tathA mahArAjazrIne ali ApatA lekhAnA sa`graha) 1969 pannavAsutta (prathama bhAga) 1969 (dvitIya bhAga) 1971 131. 132. 1972 33. jesalamerajJAnabhANDArasUcipatra 34.pattanajJAnabhANDArasUcipatra bhAga-1 1973 dasakAlIyasutta agastyasiMha cUrNi sahita [ 43 1961 1961 Parts I-IV 1963, 1964, 1968, 1972 36. sUtrakRtAMga cUM ibhAga-1 kavi rAmacandrakRtanATakasaMgraha 37. For Private And Personal Use Only 1966 1966 1973 1973 chapAya che. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza A uparAMta mahArAjajIe saMkhyAbaMdha AgamasUtra tathA anya graMthonI presapIe karAvIne emAM pAThAMtare nedhI rAkhyA che, tema ja chapAyelA aneka Agamika tathA bIjA graMthomAM paNa pAThAMtaro noMdhIne pharI chapAvatI vakhate zuddha chapAya evI vipula sAmagrI taiyAra karI ApI che. * A nizAnIvALA graMthanuM saMpAdana sadgata guruvarya zrI caturavijayajI mahArAja sAthe kareluM che. 4 A nizAnIvALA graMthonuM saMpAdana Do. bhogIlAla je. sAMDesarA sAthe kareluM che. + A nizAnIvALA graMthanuM saMpAdana paM. zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA tathA paM. zrI amRtalAla mehanalAla bhojaka sAthe kareluM che. sAdhanAnuM aMtima dhyeya jaina tIrtha karIe ane maharSioe bhavabhramaNanA aMtane eTale ke mokSaprAptine AtmisAdhanAnuM eTale ke adhyAtmasAdhanAnuM aMtima dhyeya mAnIne, enA mukhya upAya tarIke, jIvanamAM ahiMsAnI sAdhanA ane pratiSThA karavAnuM pharamAvyuM che, ane ahiMsAne siddha karavAnA mukhya sAdhana tarIke saMyama ane tapanI ArAdhanAne sthAna ApyuM che. vaLI, ApaNA zAstrakAra bhagavaMtoe 3vasamasAra huM sAmait--maNajIvanane sAra te upazama eTale ke zAMti ane samatA che-ema kahIne dharmasAdhanAmAM samatA ke samabhAvanuM keTaluM mahattvanuM sthAna che, e samajAvyuM che. A rIte vicArIe te samatA eTale ke samabhAvanI prApti e ja AtmasAdhanA ke dharma sAdhanAnuM yeya ke kendra banI jAya che. uparAMta, mAnasika ahiMsAnA pAlananA ane satyanA nAnA-moTA ekaeka aMzane zodhI kADhavAnA ane svIkAravAnI eka amogha upAya tarIke jainadhame nayavAda ane syAdvAda eTale ke anekAMtadaSTinI prarUpaNa karI che. A anekAMtavAda e AtmasAdhanA ane tattvavicAraNAnA kSetramAM jaina darzananuM eka AgavuM kahI zakAya evuM pradAna che. A rIte jainadharmanI sAdhanAprakriyAmAM ahiMsA, samabhAva ane anekAMtadaSTi e rahyI kendrasthAne birAje che, athavA kahe ke e prakriyAnuM e ja aMtima sAdhya ke dayeya che. (jJAnAMjali, pu. 276) pUjya muni zrI puNyavijayajI For Private And Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vartamAnapatro ane sAmayikanI aMjali arajI For Private And Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Muni Shri Punyavijayaji It is our sad duty to report the death on June 14 of Agamaprabhakar Sri Punyavijayaji. He had been elected to Honorary Membership in the Society in 1970. The dean of Sanskrit and Prakrit Jain studies, he was ever ready to interrupt his own valuable work to make available to student and scholar, alike, data and guidance necessary for their researches. The loss to Indological studies is immeasurable. Journal of the AMERICAN ORIENTAL SOCIETY Volume 91/Number 31 July-September 1971, On June 14, 1971, Jain studies, in particular, and Indological studies, in general, suffered an inestimable loss at the death of Agama Prabhakar Muni Sri Punya Vijayaji. His researches in Jain canonical texts and the ancillary literature demonstrated their value, attracting and encouraging interest in them as works hitherto unexplored. The critical editions prepared by him set models for Indian scholars subsequently undertaking editorial projects. As a scholar, never confined by sectarian bias, he was ever ready to share with scholar and layman alike, the riches of his learning and experience. In 1970 he was elected to Honorary Membership in the Society. Journal of the AMERICAN ORIENTAL SOCIETY Volume 92 ) Number 3) July-September, 1972 For Private And Personal Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puSyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka MARA prajJApuruSa kA vilaya kabhI-kabhI kisI lokopakArI puruSa kA Akasmika dehavilaya mana meM pralayapIDAkI-sI siharana paidA kara detA hai| yoM to vilaya deha kA dharma hai, koI bhI use nakAra nahIM sakatA, kiMtu jina paristhitiyo meM usakI upasthiti kI atyanta AvazyakatA anubhava kI jAtI hai, unhIM paristhitiyoM meM usakA vilIna ho jAnA, sacamuca bahuta bar3e kheda evaM ciMtA kA viSaya bana jAtA hai / AgamaprabhAkara jJAnamUrti muni zrI puNyavijayajI ma0 kA dehavilaya kucha aisI hI sthiti meM huA haiN| yoM to unakA svAsthya kAphI samaya se asvastha hI cala rahA thA, kiMtu gata dinoM bambaI meM hue prosTeTa ke Aprezana ke pazcAt svAsthyasudhAra kI AzA kI jA rahI thI, kiMtu sahasA hI 14 jUna kI kAlarAtri meM unakA bhautika zarIra abhautika AtmA se vilaga ho gyaa| yaha dukhada samAcAra jisane bhI sunA, vaha sahasA zoka aura pIDA kI gaharAI meM DUba gayA, niyati ke krUra prahAra se jaise sihara utthaa| muni zrI puNyavijayajI jJAna kI jItI-jAgatI divya jyoti the| unakI sudIrgha ekaniSTha zrutArAdhanA ko dekhakara aisA lagatA thA- unhoMne jJAna ko hI bhagavAna mAnA haiM, jJAna hI unake jIvana kA ArAdhya hai, sAdhya hai, jJAna hI unakI ArAdhanA hai, sAdhanA hai / zrutArAdhanA meM ekaniSThA se tanmaya huA aisA tapasvI, sAdhaka Aja jaina samAja meM to dUsarA nahIM hai, aisA kahA jA sakatA hai| prAcIna jaina vAGmaya ke punaruddhAra kI unakI virATa yojanA thii| jaina Agama evaM alabdhaprAya itara vAGmaya ko navIna zailI evaM zuddha saMskaraNa meM prakAzita karane kA bhagIratha kArya unake sudRr3ha hAthoM se sampanna ho rahA thA-vidvad jagat isa mahatkArya ke prati atyanta AzAvAn thA aura unake dvArA saMpAdita eka-eka grantha ko bahumUlya ratna kI bhA~ti baTora rahA thaa| AzA kI jAtI thI ki unake nirdezana meM sampanna hone vAlA yaha kArya jaina sAhitya ko itihAsa ke naye daura meM pahu~cA degaa| kintu niyati kA yaha krUra vyaMgya na sirpha unake bhaktoM ke lie, apitu pratyeka jJAnapipAsu ke lie nirAzA evaM vedanA yA eka tIvra daMza lekara AyA hai| ... rASTrasaMta upAdhyAya zrI amaramunijI ma0 ke sAtha unake bahuta hI AtmIya sambandha the| donoM kA eka bahuta purAnA saMkalpa thA-"Agama sampAdana kA kArya donoM ekasAtha milakara sampanna kareM |"-isii saMkalpa ko mUrtarUpa dene ke lie kavizrIjI ne unake saMketa para hI pAlanapura (gujarAta) meM eka cAturmAsa bhI kiyA thA, kintu 'zreyAMsi bahu vighnAni' kI ukti prAyaH anacAhe bhI saca ho jAtI hai / saMkalpa ko mUrta rUpa nahIM diyA jA sakA / AgamaprabhAkarajI ko durnivAra paristhiti ke kAraNa ahamadAbAda jAnA par3A aura kavizrIjI ko pAlanapura meM ruka jAnA par3A / pazcAt ahamadAbAda se AgamaprabhAkarajI ne eka ziSTamaMDala bhejA thA ahamadAbAda kA nimantraNa dene, kintu kavizrIjI zramaNa saMgha ke For Private And Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza saMgaThanakAryoM meM vyasta ho gaye, ahamadAbAda na jA sake / kAza ! do prajJApuruSoM kA yaha mahatsaMkalpa pUrA ho pAtA, to jaina vAGmaya nizcaya hI apane divya gaurava se punaHmaNDita ho sktaa| AgamaprabhAkarajI ke duHkhada avasAna kI sUcanA jaba kavizrIjI ko milI to hamane dekhA, isa mRtyudaMza kI piDA ko anubhava karate hue ve kucha kSaNa apane hI bhItara lIna ho gae, aura phIra pIDA ke garala ko pIte hue bole-"sacamuca, vaha eka mahAn vibhUti thI ! itanI ekaniSTha zruta-bhakti, tadartha kaThora zrama aura satya kI taDapa kisI virale meM hI milatI hai / saralatA, vinamratA aura madhuratA to unase sIkhane jaisI thI / Aja kI paristhitiyoM meM usa zruta-tapasvI kI atyanta apekSA thii| kintu niyati to andhI hotI hai....|" sanmati jJAnapITha parivAra usa sva0 mahAn zrutasevI sAdhaka AtmA ke prati hRdaya kI asIma zraddhA arpaNa karatA hai aura uneka mahAna kAyoM kI adhUrI rahI paramparA ko Age bar3hAte jAne ke lie samasta zruta-premI bandhuoM se AzAbharI prArthanA karatA hai| unakI anupasthiti ko hama aise hI kisI mahAna saMkalpa se pUrI kara sakate haiM aura yahI usa prajJApuruSa kI saccI zraddhAJjali hogii| sanmati jJAnapITha parivAra aagraa| 'zrI amara bhAratI' (mAsika patrikA), julAI, 1971 muni zrI puNyavijayajI ke Akasmika nidhana para mani zrI puNyavijayajI ke svargavAsa kA saMvAda sunA to sahasA mana meM AyA ki jina logoM ko isa duniyA meM rahakara bahuta kucha karanA hai, ve jaldI kyoM cale jAte haiM ? ve zrutopAsanA ke jIvaMta pratIka the| unhoMne apanA jIvana Agama-zodha ke lie samarpita kara rakhA thaa| udAratA, RjutA, guNagnAhakatA aura samanvaya unake sahaja guNa the| ve nAma aura pada-pratiSThA ke prati anAsakta hokara apanA kAma kara rahe the| aisI virala vizeSatAoM ke dhanI kA cale jAnA sacamuca eka baDI kSati hai| hamAre Agama-kArya meM unase pratiyoM kA yatheSTa sahayoga milatA rahA hai / jaina zAsana unake prati sadA kRtajJa rhegaa| hama saba unakI divaMgata AtmA kI samAdhi ke lie apanA zubha saMkalpa prakaTa karate haiN| AcArya tulasI (jaina zvetAmbara terApathI saMgha ke AcArya) lADanU : 5 julAI, 1971 "jaina bhArati' sAptAhika, kalakattA, tA. 18-7-71 For Private And Personal Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka sAcI zraddhAMjali De, umAkAnta premAnanda zAha - * AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI tA. 14 jUnanA roja kALadharma pAmyA tethI ghaNAne AghAta tha. emanI AjubAjunuM eka maMDaLa hatuM. paM. sukhalAlajI jevA gurujanathI mAMDIne, muni zrI jinavijayajI jevA saMzodhaka snehIothI mAMDIne, navI peDhInA paM. dalasukhabhAI, De. bhogIlAla sAMDesarA, 5, amRtalAla bhojaka, pra. kulakaNuM vagere aneka A dezanA temaja che. brAuna, pro. benDara, pra. caMdrabhAla tripAThI Adi paradezI ke paradezamAM vaselA bhAratIya vidvAnonuM maMDaLa hatuM. A lakhANa lakhanArane paNa teo potAnA A aMtaraMga maMDaLamAM gaNatA. A badhA Aje eka prakAranI anAtha dazAne, AghAtane anubhava karI rahyA che. amane satAve che te prazna A cheH have zuM? AgamaprabhAkarajInA saMzodhanakAryamAM mukhya muddA nIcenA traNa gaNAvI zakAya--(1) prAcIna hastapratanI jALavaNuM, khoja ane prAcIna jana bhaMDAronI vyavasthita cakAsaNI karI, pratAnI yogya jALavaNI karI, navAM venTane vagere bAMdhI. patrasaMkhyA vagere nizcita karI, sUcIe taiyAra karavI. (2) AgamonI judI judI prata meLavI pAThazuddha karI AgamasAhityanA tamAma mukhya granthanI samIkSita AvRttio taiyAra karavI. (3) jaina tema ja jainetara, aprasiddha agatyanA tamAma grantha, jenI prato bhaMDAramAMthI jaDe ke eozrIne bheTa athavA vecAtI maLe, temAMthI zakya teTalAnuM saMpAdana karavuM athavA tenA saMpAdanamAM anya vidvAnone sahakAra Apavo, have A kArya jaina samAjamAMthI koNa upADI leze ? Agamana saMpAdanamAM te ApaNane che. dalasukhabhAI mAlavaNiyA jevI suyogya vyakti maLelI che, jeo A kAryamAM AgamaprabhAkarajInA sahasaMpAdaka tarIke kArya karatA ja AvyA che. paNa emane A aMge jarUrI tamAma sagavaDa, protsAhana ane sTApha pUro pADavAnI pharaja jaina saMdhanI che. jaina saMdha je A bAbatamAM niSkriya raheze te pharaja cUkaze ane je vega tamAma sahAya Apaze te AgamaprabhAkarajIne sAcI zraddhAMjali apI gaNAze. che. prAcIna tema ja arvAcIna saMzodhanadaSTi jenAmAM heya, arvAcIna bhASAvijJAnanA paNa je jANakAra hoya, jaina paraMparA-paripATIthI suparicita hoya, samagra bhAratIya sAhitya ane saMskRtine jene sAro khyAla ane abhyAsa haya, evo sumeLa zrI dalasukhabhAImAM che. paNa evI aneka vyaktione emaNe A kAryamAM joDavI paDaze. e mATe yogya vicAraNA karI yojanA karavI joIe. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya tamAma AgamonI samIkSita AvRtti chApanAra che, paNa phakta AgamonA pATha ja. paNa vadhu pramANamAM pAThabhedanI dha, samIkSA, te te cUrNi, bhALyo, niryuktio vagere sAthenI saMpUrNa vizvanIya samIkSita AvRttio Prakrit Text Society jevAmAM chApavAne je khyAla hatuM te kArya khUba ja jarUrI che. te bIjuM mukhya kArya te pratinI-bhaMDArenI jALavaNI vagere. AmAM samagra zvetAmbara jaina saMgha ane tenA zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAI jevA AgevAnoe ane vidvAnoe maLI kAMIka tAkIda karavAnI jarUra che. enuM kAraNa nIce mujaba che - - devazAne pADAnA kalpasUtranA corAyelAM pAnAM chaDecoka vecAyAM che. kyAMthI AvyAM enI vAta paNe khUba cAle che. tAjetaramAM tADapatranAM keTalAMka sacitra pAnAM amerikAnA eka myujhiyamamAM pahoMcyAM tenA For Private And Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 50] * zrI AtmAnaMda prakAza phoTA jovA maLyA hatA. amAMnAM keTalAMka pAnAMnAM pheTAmeM keTalAMka varSo upara pADelA, jethI e pAnAM kyAMnAM che te huM tarata oLakhI zakyo. mArI samaja mujaba AmAMnAM amuka pAnAM pATaNanA amuka bhaMDAranI pratanAM cheekAda varSa para eka jarmana vidvAna AvelA. teoe pATaNanA amuka bhaMDAranI atyaMta zocanIya sthiti joI mane ane zrI dalasukhabhAIne e viSe phariyAda karelI. paNa A vakhate AgamaprabhAkarajI muMbaI hatA ane eonuM svAthya ThIka nahetuM rahetuM tethI teo khAsa kAMI karI zakyA nahi. pATaNanA A jaina bhaMDAra ke bhaMDAronA ke anya sthaLonA bhaMDAronA vyasthApaka ane vahIvaTakartA game te hoya, e samagra jaina saMghanuM mAthuM dhana che, samagra bhAratIya saMskRtine megha dhanavArase che. e cIjo surakSita-vyavasthita rahe e jovAnI javAbadArI samagra saMdhanI, sArA dezanI che. hamaNAM ja sAMbhaLyuM ke suratanA eka bhaMDAranI sacitra ka9pasUtranI prati AkhI ja guma thaI gaI che! A badhuM kema karI rokavuM? jaina samAjamAM AvAM kAryo karanAra je vyaktio hoya temane samAje rokavA zuM pagalAM lIdhAM? Ane eka IlAja nIce pramANe che: AgamaprabhAkarajIe e jAtanuM kArya potAnI zakita ane samaye mujaba karavA mAMDeluM. AvA hareka nAnA-moTA saMgrahane vizvAsu vyaktio vyavasthita kare, tenAM sUcIpatro taiyAra kare, tenI eka nakala L. D. Institute mAM rahe. sarva vidvAne e sUcIpatra joI zake. bIjI nakala te bhaMDAramAM rahe. bIjuM, pratyeka bhaMDAramAM je agatyanI prati jaNAya tenI mAIkrophilma karI amadAvAdanA zrI lAlabhAI dalapatabhAI IsTITyUTamAM rAkhavAmAM Ave. trIju, je citrita prato hoya tenAM tamAma citronI mAIkrophilma thAya, ane agatyanAM raMgIna citronI namUnArUpa cheDI raMgIna slAIDa paNa bane. citronI vyavasthita neMdha thAya. game tyAM game tyAre AvuM citra vecAya to pheTA parathI te kyA bhaMDAranuM che te pakaDI zakAya ane kevI rIte vecAyuM tenI tapAsa karI zakAya. devazAna pADAnA kalpasUtranAM citro bAbata je te vecanArane javAba laI, dhAryuM hota te, sarakArI madadathI, mULa vecanAranI bhALa kahADhI zakAI hota. paNa e mATe AgevAna vyaktio ane saMghe kAMI karyuM nahi! A zocanIya gaNAya. amadAvAdanA D. D. Institute mAM je AvAM tamAma sUcipatro, mAIkrophilmanI nakala vagerenI eka eka nakala vagere sacavAya te AgamaprabhAkarajInuM trIjuM kArya je hatuM -eTale ke saMpAdana ane vidvAnane sahAya-te ApoApa cAlu rahe muni zrI puNyavijyajInI dRSTi ghaNI vizALa hatI. emanI saMzodhananI A badhI pravRttio cAlu rahe, vega pakaDe ane pAra paDe te ja emane sAcI zraddhAMjali ApI gaNAya. A kAryane kendrita karI zakAya te mATe je kaMI yogya saMsthA ApaNI pAse hoya to te lAlabhAI dalapatabhAI prAgya vidyAmaMdira-amadAvAda che ema mAruM namra mAnavuM che. paNa A badhI yojanAmAM sAdhu-sAdhvIsaMgha ane zrAvakasaMghane saMpUrNa sahakAra Avazyaka che. AzA che ke A aMge jarUrI yojanA, vyavasthA karavA mATe pU. paMDita sukhalAlajI ane zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAI jevI vyaktio egya vicAra karI turata kAMI carcAvicAraNA karI AgaLa pagalAM bharaze. Ama thaze to AgamaprabhAkarajI ekalAne nahi paNa pravartaka zrI kAMtivijayajI mahArAjazrI, pU. haMsavijayajI mahArAjazrI, AcArya zrI vijayavallabhasUrijI vagere sahune uttama aMjali ApI gaNAze. "jaina" sAptAhika, paryuSaNa aMka, bhAvanagara, vi. saM. 2027 For Private And Personal Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka muni zrI puNyavijyajI pUjya paMDita sukhalAlajIe jemanI "kaLikALasarvajJa hemacaMdrasUrinA AtmA sAthe sarakhAmaNI karI hatI ane jeo sAcA arthamAM "AgamaprabhAkara" hatA, te muni zrI puNyavijayajInA dehAvasAnathI, mAtra jaina samAje ja nahi, paraMtu samagra bhAratanA susaMskRta samAje zuM gumAvyuM che tene sAro ane saMpUrNa khyAla AvatAM te samaya lAgaze. munizrIne AdaranI aMjali ApavA mATe keTalIka sabhAo yojAI, vidvAnonAM pravacane thayAM, DAka lekha lakhAyA. A badhuM jotAM sAMbhaLatAM ema lAge che ke rASTrIya dhoraNe ne sAMskRtika kSetre ke meTa duHkhadAyaka banAva banI gayo che tenI ApaNane kadAca pUrI jANa thaI nathI. eka vyakti tarIke muni zrI puNyavijayajI mahAna hatA. emanA jevI saraLa, vivekI, jJAnI, udAracarita ane dharmaparAyaNa vyakti jagatamAM bahu ochI jovA maLe che. sAdhu samAjamAM paNa AcAryapada pAmavAne ke ziSya vadhAravAne lobha emanAmAM hato ja nahi. AvI virala vyaktinA jIvananI sAdhanA, satyanuM ane zAstronuM emanuM saMzodhana, e mATe lagabhaga aDa kahI zakAya e e kSetrane puruSArtha vagere lakSamAM letAM ema ja kahevuM paDe ke teo vyakti maTI jaIne saMsthA banI gayA hatA, jJAnasAdhanAnI ta jevuM emanuM jIvana saMkelAI jatAM jANe prabhAkaranI prabhA jhAMkhI paDI gaI ! muni zrI puNyavijayajI sAthe amAro paricaya to ati alpa hate. DAMka varSo pahelAM emanA vipula saMzodhananA namUnArUpa graMtha, citra, hastapratonuM eka pradarzana amadAvAdamAM yojAyuM hatuM. paMDita sukhalAlajIe snehabhAve amane eka patra lakhI joI javA mATe Agraha karato patra lakhyo hato. ame samayasara tyAM pahoMcI zakyAM nahotAM; paraMtu be-cAra divasa pachI amadAvAda gayelAM tyAre munizrI jyAM birAjatA hatA, tyAM temanAM darzana karavA, emanA saMzodhanane kaMIka paricaya meLavavA ane jJAnagraMthanI jhAMkhI karavA gayAM hatAM. e vakhate emanI sAthe gALele samaya samRtimAM barAbara saMgharAI rahyo che. parizramapUrvaka meLavelI, jatanapUrvaka jALavelI ane jJAna tathA puruSArthanAM kiraNo vaDe prakAzita karelI je graMthasAmagrI ane dastAvejo ame jemAM te kadI bhulAya evAM nahotAM. amArAM citta para tyAre paDele prabhAva te pachInAM varSonI emanI pravRttithI uttarottara vadhato ja rahyo hato. | muni zrI puNyavijayajIe 14 varSanI vaye dIkSA lIdhI. emanA gurujI ane dAdAguru taraphathI dharmagraMthonuM je saMzodhana thatuM te paraMparA emaNe svIkArI eTaluM ja nahi, paraMtu temAM nava prANa pUryo ane tenuM kSetra paNa emaNe vistAryuM. kapaDavaMjanA madhyama varganA eka jaine kuTuMbamAM janmelA ane bALapaNamAM AganA akasmAtamAMthI UgarI gayelA maNilAla DAhyAbhAI nAmanA kizAre kAtivijayajI mahArAjanA ziSya muni zrI caturavijayajI pAse kizora vaye jyAre dIkSA lIdhI tyAre bhAgye ja koIne kalpanA AvI haze ke A sAdhu pitAnA guru ane dAdAgurunA saMzodhanakAryane dIpAvaze, AgaLa vadhAraze ane dezavidezanA vidvAnI prazaMsA meLavavA sAthe dharmagraMtha, tigraMthe, Ayurveda, vanaspatizAstra, samAjazAstra, mAnasazAstra ane atihAsika sAmagrIthI bharapUra graMthane prakAzamAM ANu, tenuM saMzodhana ane saMpAdana karI, AjanI ane bhAvi peDhIne mATe amUlya sAmagrI samAjane caraNe dharI deze. munizrIe pacAseka bhaMDAronA ane anya sthaLe veravikhera paDelA saMkhyAbaMdha graMthonuM kAma karyuM che. saMzodhanane kSetre paNa A prakAranuM dhana kamAnArA tenA para potAnI pheNa pasArIne besI jAya che. A sAdhue rAtadivasa parizrama karIne ekatra karelA, sudhArelA ane saMpAdana karelA tADapatra para tema ja kAgaLa para lakhelA hajAre graMthane samAjanA caraNe dharI dIdhA. amadAvAdamAM bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira nAmanI saMsthAne A badhuM arpaNa thayuM che. saMsthAnuM saMcAlana gujarAtanA A kSetrane gauravarUpa paMDita dalasukhabhAI mAlavaNiyA kare che. muni zrI puNyavijayajI emanI sAdhanAnA phaLarUpa graMthe mATe AthI vadhu For Private And Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para] | zrI AtmAnaMda prakAza uttama sthaLa ane uttama vyakti kadAca na meLavI zakyA hota. vidyAmaMdiramAM saMgharAyelI sAmagrI jIvaMta raheze ane vidvAnone upayogI paNa banaze evo vizvAsa avazya rAkhI zakAya. ** dilamAM eka vAtane vasavaso rahe che. ApaNA dezamAM rAjakAraNanuM ane te pachI arthakAraNanuM mahatva eTaluM badhuM vadhI gayuM che ke AvA tyAgI ane puruSAthI vidvAno, satyaniSTha saMzodhake ane vivekI saMpAdakenI vidAya tarapha dezanA netAo tema ja lekenuM joIe teTalA pramANamAM dhyAna jatuM nathI. Ama chatAM e anurodha karavAnuM mana thAya che ke puNyavijayajInA puruSArthamaya puNya pravAha akhaMDa vahete rahe evuM kaMIka karavA dezane samajadAra varga AgaLa Ave "abhinava bhAratI" mAsika, muMbaI, ogasTa, 1971 AgamanA jJAnane ajavALanArA adhyApaka zrI surendrabhAI kApaDiyA zramaNonI jJAne pAsanAnI paraMparA bahu jUnI che. vyApArapradhAna gujarAta-rAjasthAnamAM prajvalitA jJAnadIvAne jaina zramaNonI paraMparAe pitAnA jIvanane sneha sI' che. emaNe jJAnanAM ajavALAM jALavyAM che; jALavIne vadhu ujamALA banAvyAM che. jJAnopAsaka zramaNonI A prAcIna paraMparAne muni zrI puNyavijayajIe supere sAcavI hatI. hemacandrasUrijI, zAlibhadrasUrijI ane yazovijayajInI ujavela paraMparAne, pitAnI jJAne pAsanA dvArA, emaNe epa Apyo hato. svAdhyAya, saMzodhana ane prakAzana dvArA e AkhIya paraMparAne, arvAcIna sandarbhamAM, samRddha ane zebhApUrNa banAvI hatI. chetera varSanA jIvanakALamAM pacAsathIya vadhu varSa puNyavijayajIe zrutanI sevAmAM samapI dIdhAM hatAM. saMgrahaNI jevA kaSTadAyaka rogathI, ghaNA lAMbA samaya sudhI, parezAna rahevA chatAM emaNe apramatta rahIne zAstrajJAnanI saniSTha upAsanA karI hatI. sana 1917mAM "kaumudImitrAnaMda nATakam'nA saMpAdana-prakAzanathI AraMbhAyeluM emanuM jJAnakArya sana 1971mAM pragaTa thayelA "pannavaNAsu' (bhAga bIjo sudhI patharAyeluM che. emaNe saMpAdita karelA grantha haju to pUrA prakAzita thayA nathI, paraMtu emanAM lekhana-saMpAdanavALI, atyAra sudhInI lagabhaga pistAlIza jeTalI kRtio emanI mRtopAsanAnI sAkha pUrI rahe che. jIvananA uttara kALamAM sAdhvI banelAM zrAvikA mAtAnI dharmabhAvanAe, jIvananA ugamakALathI, emanAmAM vairAgyabhAvanA prerI, nAnapaNamAM ja lagabhaga cauda varSanI vaye emaNe jaina prajyA aMgIkAra karI. kAntivijayajI ane caturavijayajI jevA sahRdayI ane saMyamI gurujanenA ane tevAmAM emanI vairAgyabhAvanA sudaDhatA pAmI ane jJAna pAsanA pAMgarI. e pachI paMDita sukhalAlajI, paMDita becaradAsajI ane muni zrI jinavijayajI samAM vidyAvAnA sAnidhyamAM emanAM adhyayana-manana-parizIlana vikasyAM ane daSTisaMpanna banyAM. bAju-sarala muni zrI puNyavijayajInuM jIvana prajJA ane zIlanA samanvayathI maMgala ane preraNAmaya banI rahyuM. jaina bhaMDAromAM gepita banIne rahelA jJAnane khapI jIvonA ane vidvAnonA hAthamAM Ave evuM sulabha banAvavA munizrIe bhAre parizrama karyo. lIMbaDI, pATaNa, khaMbhAta ane jesalameranA prAcIna jJAnabhaMDAromAM For Private And Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [53 sacavAI rahelI paNa sAthe sAthe ja anya jatene duSprApya ane mATe bhAge te aprApya ja banI gayelI aneka purAtana hastapratAnI vigatavAra yAdIe bhAre jahemata laIne emaNe taiyAra karI. " ' Ama duma jJAnabhaMDAramAMnI hastapratA aMgenI mAhitI munizrIe sulabha banAvI ane e sAthe ja AvA bhaMDAramAM rahelI meAMghAmUlI hastapratA saMzAdhA-paDitA jovA-tapAsavA meLavI zake evI vyavasthA karavA paNa prayAsa karyA. AvA aneka, nAnAmeATA bhaDAreDane bhegA meLavIne eka madhyavatI jJAnabhaDAra racavA munizrIe ApelI preraNAmAMthI ja lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAma dira 'nI racanA thaI. vidyAthI one ane vidyAvAnAne prAcIna sAhitya-saMskRtinA adhyayana-sazodhananI sa` sAmagrI hAthavagI banI rahe evI jJAnasaMsthA jogavavAnu kArya munizrInu eka mizana ' hatu. ema ja emanA jIvananuM eka khIju paNa * mizana ' hatuM--jaina zAstronu-AgamAnu' zuddha ane surUpa prakAzana. gApya ane ethI aprakAsya manAyelAM viziSTa AgamasUtra-chedatrAnAM mudraNa ane prakAzananI sAme jaina samAjanA keTalAka bhAgane Akramaka UhApeAha ane bhAre virAdha hatA. evI veLAe, zAnta paNa sudRDha nibhIkatAthI, emaNe geApyAtigApya manAyelA chedatramAMnA %0 hatkalpa 'nuM saMpAdana karIne prakAzana karAvyu.. A ' bRhatkalpa'nI prastAvanAmAM munizrInI nibhIkatA, tAki katA ane tejasvitA camakI UThe che. munizrIe kareluM. AgamAnA saMrakSaNanuM, saMpAdananu ane prakAzananuM bhagIratha kAryAM ApaNane devagiNI kSamAzramaNanI yAda ApI rahe che. sapAdananI sUjha munizrI pAmyA hatA. pAThAntarAnI noMdha mATe bhAre Agraha e rAkhatA hatA. pAThanI vizuddhatA mATe pUrI kALajI e letA hatA. kAgaLa, khIbAM ane chapAI agenI vizeSa ruci ane samajane kAraNe emanI dekharekha pAmelAM prakAzanA zuddha, svaccha ane surUpa banIne pragaTatAM hatAM. * vAsudevahiNi ke 'a'vijjA'jevAM emanAM saMpAdane jonArA-vAMcanArAne A hakIkata barAbara jaNAI-samajAI raheze. saraLa, namra ane vidyAniSTha A munizrIne aMge jaina samAjanA keTalAka bhAgamAM kathAreka aNugamA dekhAtA hatA. Ama chatAMya para parApUjaka vRddha zreSThIjanAnA ane AdhunikatA pAmelI navI peDhInA eka sarakhA Adara munizrI, ekadare, pAmI rahyA hatA. munizrInI niSkAmatA, saraLatA ane jJAnaniratatA ja AvA AdaranAM kAraNe hatAM. AvA munizrI have ApaNI vacce nathI rahyA ane emanA deha kALadharma ne pAmyA che e vAtanuM UMDuM du:kha jaina samAjanI sAthe sArAya vidyopAsaka samAja anubhavI raheze. ardhamAgadhI bhASAnA, prAcIna bhASAnA ane sAhitya-saMskRtinA vidyAthI e, paDitA, sahRdayA ane saMzAdhakA muni zrI puNyavijayajI dvArA upalabdha thayelI-prApya banelI vividha ane vipula jJAnasAmagrIne jotAM, jogavatAM ane khapamAM letAM vAraMvAra munizrIne zraddhA, Adara ane bhaktipUrNa bhAvAMjali samapI raheze. 'buddhiprakArA' mAsika, amadAvAda, julAI, 1971 AgamaprabhAkara sva. pU. muni zrI puNyavijayajI 5. zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA I. sa. 1935thI pU. mahArAjazrI puNyavijayajInA paricayamAM AvyA tyArathI mArA upara temanA namra ane vidyAniSTha jIvananI je chApa paDI che te chellI ghaDI sudhI uttarAttara prabaLa banatI gaI che. For Private And Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa4] zrI AtmAnaMda prakAza temaNe pote aneka ucca koTinA graMtho, jevA ke vasudevahinDi, aMgavijajA, baha95 ALuiM saMpAdana karyuM che ane te evA che je anya dvArA saMpAdita thavAno saMbhava che ja hato. kevaLa vivAne varelA ja e graMthonuM saMzodhana karI zake, anya nahi. temaNe jyAre dasUtramAMne bahakalpanuM saMpAdana zarU karyuM tyAre ghaNuM Agamone virodha hatochatAM paNa bhAratIya vidyAnA eka aMgarUpa evA mahAna grantho prakAzita na thAya te temane gamyuM na hatuM ane virodha chatAM temaNe bahatkalpanuM saMpAdana karyuM. ane temaNe je rUpe enuM saMpAdana karyuM che te rUpane pahoMcavAnI anyamAM tAkAta dularbha che. te te tyAra pachI evuM saMpAdana hajI sudhI thaI zakayuM nathI te ja batAvI Ape che. chellAM pacAsa varSathI temanA mukhya be kAme rahyAM che: ApaNuM jUnAM hastalikhita pustakanuM saMrakSaNa ane AgamagraMthanI vizuddha vAcanA taiyAra karavI che. temaNe lIbaDI, pATaNa, bhAvanagara, jesalamera jevA jANItA bhaMDAronI hastapratone uddhAra karI sUcIo banAvI ApI che ane Avazyaka evI saMrakSaNanI vyavasthA paNa karI ApI che. ane te uparAMta jyAM paNa te gayA tyAMnA bhaMDAranI suvyavasthA thAya tenI ciMtA haMmezAM temaNe sevI che. pariNAma e che ke Aje je pazcimanA vidvAne ema kahetA hatA ke jaina bhaMDAramAMthI pustaka to maLI ja na zake, teo have kahetA thayA che ke jaina bhaMDAramAMthI pustaka meLavavuM hoya te zrI puNyavijayajI ja ekamAtra sahAyaka che. Aje jyAre temane svargavAsa thayo tyAre vidvAnanI eka ja ciMtA che ke have A badhA bhaMDAromAMthI hastaprata koNa upalabdha karI Apaze ? hA, eka upAya teo karatA ja gayA che ane te e ke amadAvAdamAM lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiranI sthApanA zrI kasturabhAI lAlabhAIne preraNA ApIne karAvI. ane temAM pU. muni zrI puNyavijayejIne pitAne saMgraha, je daza hajAra pratAne che, te uparAMta temaNe bIjI je 27000 hastaprato meLavI ApI che, te dvArA vidvAnane hastaprata sulabha karI ApI che. paraMtu e paNa paryApta nathI. anya bhaMDAranA saMcAlako je vidyAmaMdirane sahakAra Ape, ane tenA dvArA vidvAnone hastaprato sulabha karI Ape, te ja pU. munizrInI A pravRtti cAlu rahI zakaze ane tenA yathArtha rUpamAM cAlu rahI zakaze. graMthabhaMDAro mAtra sAcavI rAkhavA e paryApta nathI. paNa tenAM pustakone vadhAremAM vadhAre upayoga kema thAya evI vyavasthA paNa karavI joIe. anyathA e bhaMDArane kazo ja upayoga nathI; mAtra udhaIne khorAka banI jaze. pU. munizrI jyAM paNa jatA tyAM AganI koI paNa prAcIna hastaprata jotAM te tene AdhAre potAnI mukita AgamanI AvRttimAM pAThAMtara noMdhI letA. Ama chellAM pacAsa varSathI temaNe AganI vizuddha AvRtti taiyAra karavAno prayatna karyo che. zrI mahAvIra jaina vidyAlaye temanA dvArA saMpAti vizuddha AgamagraMthonA prakAzananuM kArya hAtha dharyuM che, ane traNa AgamAM prakAzita paNa thaI gayA che. zela Agama temaNe je rIte vizuddha karI rAkhyA che tenA saMpAdana-prakAzananI javAbadArI e moTI javAbadArI che. te kema pAra paDaze te Aje saunI ciMtAne viSe thaI paDyo che | vidyAnI mahattvanI pravRttimAM rokAyelA chatAM temaNe potAne samaya zrAvakanA nAnA bALakathI mAMDIne aneka sAdhu-sAdhvI ane zrAvakene ApavAmAM jarA paNa saMkoca rAkhe nathI. eka bALakanI sAthe bALaka banI vAta karatA temane jemaNe joyA haze tene khyAla haze ke A kharekhara dharmanI pariNativALA mahAtmA che. ame haMmezA phariyAda karatA ke mahArAja, Apa ApanI vidyA uparAMtanI pravRttimAM kApa mUke. paNa temane te eka ja javAba hato ke teNe kayAre dharma pAmaze enI zI khAtarI ? mATe mAre te mArI pAse AvanArane nirAza karavA nathI. muMbaImAM temane ghaNo samaya vAsakSepa nAkhavAmAM ja. te bAbatamAM paNa temano eka ja khulAso hato ke bhAI, zraddhAthI lenArane zAMti maLatI hoya te mAro samaya bhale temAM For Private And Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka Fpapa jatA. Ama divase nirAMta nahi eTale temanuM zAstrIya vidyAnuM kAma jyAre sau UMghI jAya tyAre cAlatuM ane chatAM jIvanamAM sadaiva apramatta hoI teo je prakAranA ane jeTalA viziSTa graMtha saMpAdana karI zakyA che te Azcarya upajAve tevA che. ane vijajagatamAM tethI temanuM nAma thayuM che. hajI gayAM ja varSe amerikAnI orienTala sosAyaTIe temane potAnA mAnada sabhya cUMTI kADhayA hatA. kadAca AvuM mAna meLavanAra e prathama bhAratIya hatA. jene kayAMya Azraya nahi evA deI sAdhu ke sAdhvInA e AdhAra hatA. temanI jarUriyAtanuM dhyAna rAkhatA, AzrayanI vyavasthA karatA ane bIjI jarUriyAta paNa pUrI thAya tenI cintA sevatA. jyAre teo have ApaNI vacce nathI tyAre raDI rahelAM evAM sAdhu-sAdhvInI ciMtA sevavI e pU. mahArAjazrI pratyenuM RNa adA karavAne eka prakAra banI rahevo joIe. ghaNuM dhanike pU. mahArAjazrIne kahetA ke mahArAja, kAMI jarUra hoya te kahejo. paNa teo te keIe kahyuM mATe kAMI mAgI levuM ema mAnanArA hatA nahi. jyAre paNa jarUra UbhI thAya tyAre ja teo keIne kAMI kahetA. vidyAmaMdiramAM AvIne teo rahe ke nahi tenI carcA prasaMge temaNe jaNAvyuM ke mane to mArA A zrAvakabhaktonI vacce ja rahevuM game che. temanI mane dUpha che, mArI temane che. jaina AcAra-vicAramAM daDha tAM jayAM apavAda jarUrI jaNAya tyAM te karatAM saMkoca anubhavatA nahi. paramArtha cAritryanA e ArAdhaka hatA. beTA ADaMbaramAM kadI rAvyA nathI. temanAthI ochI yogyatAvALa aneka AcAryo banI gayA ane aneka vAra vinati chatAM muni zrI puNyavijayajI munizrI ja rahyA; AcArya thavAnuM pasaMda karyuM nahi. AgamanA parizIlana dvArA emane jJAna hatuM ke AcArya thavuM eTale keTalI moTI javAbadArI upADavI. AvI meTI javAbadArIthI mukta rahevAmAM ja temaNe potAnuM zreya joyuM hatuM. AcArya te nahi paNa vidvattAnA pratikarUpe apAtI panyAsa padavI paNa temaNe svIkArI nahi te temanI keTalI namratA hatI te sUcave che. chele temane harasanuM darda hatuM tenuM oparezana thayuM. temAMthI vaLI prosTeTanuM oparezana karAvavuM paDayuM. temAM temanA jIvanane 76 varSanI umare aMta thaze. paraMtu mahArAjazrIne pitAne te vizvAsa hato ke teo 84 varSa te jIvavAnA ja che ane adhUrAM kAmo pUrAM karavAnA ja che. paNa kudarate bIjuM dhAryuM hatuM. temanA adhUrAM kAme adhUrAM ja rahyAM. paNa kharekhara ja te adhUrAM che ? je kAMI temaNe jyAre karyuM che te pUrNa rUpamAM ja karavAne Agraha sevyo che. eTale te je kAMI karI gayA che te pUrNa ja che. adhUrAM te ApaNe temanI pAsethI apekSA rAkhI hoya tethI lAge. paNa teo te pUrNatAnA ja upAsaka hatA, ane pitAnAM kAryo pUrNa karIne ja gayA che. jIvanamAM samabhAvanI sAdhanA e ja zramaNanuM lakSaNa che, ane tenI tAdaza mUrtinAM darzana ane sva. pU. puNyavijayajImAM thayAM che. cheka I. 1935 thI saMgrahaNInA daradI chatAM temanA svabhAvamAM je zAMti dekhAtI te durlabha hatI. chellA divasamAM bane oparezana veLA paNa temaNe duHkha sahana karavAnI je tAkAta dAkhavI che tenAM darzana paNa durlabha che. bALaka ke moTA dhanika te bannenI samakSa mahArAjazrInuM eka ja rUpa te temanI nikhAlasa vRttinAM darzana karAve che. moTA moTA zeTho bhakto chatAM, abhimAnane chAMTa maLe nahi. AvI AtmapariNati anyatra durlabha ja che. mahArAja pAse sAhityika sAmagrI ke anya sAmagrI heya ane kaI khapIne na ApI hoya tevuM banyuM nathI. AvI nirmohI ke aparigrahavRtti je AtmAmAM hoya te sAco For Private And Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paI ] zrI AtmAnaMdu prakAza zramaNu na heAya teA pachI khIjo kANu heAya ? ane chatAM ApaNA samAjamAM evA sAdhu paDayA che je temane zramaNu mAnavA paNa taiyAra na hatA! temanAM dana karavAmAM temane mithyAtva lAgI javAnA Dara hatA ! A jaina dharmAMnA hAsanu` kAraNa na heAya tA khIju` zu` hAya? khAdya ADaMbara vadhArA ane sAcA sAdhumAM khapA --A Aje sAdhutAnuM dhAraNa thayuM che. ane chatAM e dheAraNanA asvIkAra karI, sadaiva mAna-apamAnanI paravA karyA vinA, potAnI rIte sAdhujIvana gALIne, pU. munizrI peAtAnu jIvana dhanya karI gayA che ane sAdhutA zu heAI zake tenu nidarzana paNa karI gayA che. te ApaNA mATe sadaiva dhruvatAraka banI rahe e ja abhyarthanA. pramuddhalavana" pAkSika, bhUmadha; tA. 1-7-1871 "" puNyaloka zrI puNyavijayajI mahArAja zrI zAntilAla banamAlI seTha Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * gata varSa jaba maiM bambaI gayA thA taba bhArata ke agragaNya purAtatvavid muni zrI puNyavijayajI ke darzana karane kA evaM unakI jJAna-garimA kA rasAsvAda lene kA zubhAvasara milA thA / isa jJAnatapasvI kA darzana karake aura unake tapaHpUta svAdhyAya-rata jIvana kA antaH darzana karake maiM vAstava meM dhanya-dhanya ho gayA / itane jJAna - vRddha hote hue bhI kitane sarala, saumya evaM svAdhyAyarata the / jaina tattvoM ke amUlya jJAna bhaNDAra meM chipe hue ratnoM ko bAhara nikAlane kA zodhana kArya ve varSoM se kara rahe the / unhoMne svAdhyAya, zodha kArya evaM anusaMdhAna kArya karane meM apanA jIvana sarvasva samarpita kara diyA thA aura artery meM aise tallIna ho gaye the ki dina-rAta svAdhyAya, saMzodhana evaM anusaMdhAna yaha unakA jIvana vyavasAya hI bana gayA thA / unhoMne apUrva saMzodhanakArya karake jo jaina zAsana kI sevA kI hai bhAratIya itihAsa meM svarNAkSaroM meM sadA ke lie aMkita rhegii| hamAre prAcIna jJAnabhANDAra tAloM meM jakar3e hue the, jIrNa-zIrNa avasthA meM vaha prAcIna sAhitya bikharA huA paDA thA / usakA udghATana karake pratyeka hastalikhita patrako vyavasthita karake evaM prAcIna jaina sAhitya ke gratha-ratnoM kA saMpAdana karake jaina sAhitya kI jo sevA kI hai vaha yAvaccandradivAkarau cirasthAyI rahegI / puNyaloka zrI puNyavijayajI ma0 kI puNya smRti yuga-yugAntara taka apane kAryakalApoM dvArA cirasthAyI ho gaI hai / AvazyakatA hai unake prazasta patha para calane vAle vidvAnoM kI / pU0 munijI ne aneka vidvAnoM ko isa patha para calane kI na kevala preraNA hI dI hai, apitu, apane pragADha pAMDitya ke sAtha vAtsalya kA paricaya dekara, vidvAnoM ko, jijJAsuoM ko isa patha para calane kA prabala protsAhana bhI diyA hai / puNyazloka puNyavijayajI ma0 kA puNya smAraka yahI hogA ki unake adhUre kArya ko pUrA kiyA jAya / jaina saMgha kA yaha pavitra kartavya hai ki vaha unake adhUre khapnoM ko, evaM kArya-kalApoM ko mUrta svarUpa dene kA sakriya prayatna kare / yahI unake prati saccI zraddhAMjali hogI / svargIya puNyAtmA ko cirazAnti prApta ho, yahI prArthanA hai / " jaina prakAza" sAptAhika, naI dilhI; tA. 1-7-71 For Private And Personal Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka muni zrI puNyavijyajI mahArAjanI beTa bhAratIya vidyAnA kSetramAM ane khAsa karIne jaina vidyAnA saMzodhana-saMpAdananA kSetramAM deza-videzamAM khUba vikhyAta banelA muni zrI puNyavijayajIne varasa jJAnanI talasparzI ane sarva spazI sAdhanAnI sAthe sAthe jainadharma mujaba jIvanasAdhanA karavAno hato. prAcIna graMthonA uddhAraka tarIke teoe bhAratIya sAhityanI zreSTha sevA bajAvI hatI. emanA hAthe hajAre prAcIna jIrNa hastalikhita pratone uddhAra thaye hato. rAjasthAna, gujarAta, saurASTra, kacchanA aneka jJAnabhaMDArone teonA hAthe namUnedAra uddhAra thayo hato. prAcIna agharAmAM agharI hastalikhita pratone ukelavAnI tenI zakti asAdhAraNa hatI. prAcIna graMthonuM saMzodhana karavAnI emanI paddhati paNa jema anekhI hatI tema satyalakSI hatI. graMthasaMzodhananA kAryamAM tema ja jJAnopAsanAnA kAryamAM teone koI paNa jAtanI sAMpradAyika ke rUDha mAnyatArUpa saMkucitatA spazI ja zakatI na hatI. teonA hAthe saMpAdita thayelA prAcIna graMtha saMpAdananI dRSTie Aje paNa Adarza gaNAya che. keI paNa prAcIna graMthanA saMzodhana vakhate eka eka vAkya, eka eka zabda ane eka eka akSarane ukelavAmAM teo je khaMta, dhIraja, kuzAgrabuddhi ane sUjhathI kAma karatA hatA temAM teonI utkaTa tAnabhakti vyakta thatI hatI. teonI jJAnoddhAranI pravRttinI sAkSI cheka jesalamerathI laIne bhAvanagara sudhInA aneka jJAnabhaMDAro Ape che. jesalameranA bhaMDAranA uddhAranA kAma mATe teoe je jahemata uThAvI che, tenI vizvanA vidvAne prazaMsA kare che. pATaNanA jANItA zrI hemacaMdrAcArya jana jJAnamaMdiranI sthApanAmAM ane tene samRddha banAvavAmAM mahArAjazrIe bhAratIya sAhityanI virala sevA bajAvI che. jaina dharmanAM AgamasUtronA te teo marmaspazI ajoDa jJAtA hatA. emanA hAthe saMpAdita thayelA AgamagraMtho Aje paNa benamUna gaNAya che. teonI A vidvattAne kAraNe ja teone bhAratabharamAM AgamaprabhAkara tarIke oLakhavAmAM Ave che. pAchaLyAM varSomAM teo AgamasaMzodhananA kAmamAM khUba ekAgra hatA. ane emanA A prayatnane graMtharUpe prakAzita karavAnI yojanA zrI mahAvIra jaina vidyAlaya zarU karI hatI ane temAM traNa Agame te prakAzita thaI cUkyA che ane bIjA taiyAra che. prAya vidyAnA bhAratanA tema ja duniyAnA vidvAne ane jijJAsuone mATe vidyAtIrtharUpa banela amadAvAdanuM lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira teozrInI preraNAthI ja zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAIe sthApyuM hatuM. A saMsthAmAM je hastalikhita tema ja chApelA graMthone amUlya saMgraha che, temAM muni zrI puNyavijayajInA hastalikhita tema ja chApelA maLIne vIseka hajAra graMthane samAveza thAya che. A ja batAve che ke teo jJAnanA keTalA meTA upAsaka hatA. jijJAsuo, vidyArthIo ane vidvAne e badhAne mATe emanAM dvAra sadAne mATe khullAM rahetAM hatAM. jarUrI mAhitI meLavavA mATenI te teo eka moTI paraba ja hatA-jANe ke teo jJAnanA mIThA maherAmaNa hatA. potAnI pAsenI kImatImAM kImatI ke khUba mahenata laIne taiyAra karelI sAmagrI paNa ene khapIne "ApavAmAM teoe kyAreya leza paNa saMkeca karyo nathI, ane udAratApUrvaka sAme cAlIne ApI che. For Private And Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 58] zrI AtmAnaMda prakAza hajI gaye ja varSe amerikAnI erienTala sosAyaTIe pitAnuM mAnada sabhyapada ApIne teo pratye pitAnI UMDI kRtajJatA darzAvavAnI sAthe teonI vidvattAnuM virala evuM bahumAna karyuM hatuM. teonI ATalI vidvattA ane jJAne pAsanAnI sAthosAtha teomAM namratA, nirabhimAnavRtti, nikhAlasatA, prasannatA ane bALakasahaja saraLatA joIne teonI AgaLa keInuM paNa mAthuM namI jatuM. teoe jIvanabhara sAdhutAnI je sahaja ane nircAja upAsanA karI hatI, tenuM ja A pariNAma lekhI zakAya. AvA eka prajJA ane zIlasaMpanna mahAmunivaranI mahAyAtrA e bhAratanI nahi paNa duniyAbharanI sAdhutA ane vidvattAnA kSetramAM na pUrI zakAya tevI khoTa banI raheze.' "gujarAta samAcAra' dainika, amadAvAda tA. 15--chA. Agama-Prabhakara Muni Shri Punyavijayaji Dr. Umakant P. Shah Agama-Prabhakara Muni Shri Punyavijayaji, the eminent Prakrit scholar and a versatile Jaina monk, expired on 14th June, 1971 about ten days after a successful operation in Bombay. All Oriental Scholars in India remember very well the wealth of Jaina manucripts that he brought to our notice in the exhibition (the only of its type so far organised in any Oriental Conference) that he organised and arranged at the time of the 17th session of the All-India Oriental Conference which met in 1953 at Ahmedabad. It showed that he was interested in all branches of Indian literature contributed not only by the Jainas, but by Hindus and Buddhists as well. It was due to the strong support and backing of the learned Muni that the Prakrit Text Society of India came into being under the patronage of the then Rashtrapati Babu Rajendra Prasad. It was with the nucleus of ten thousand rare manuscripts, including several important illustrated ones, donated by the Muni that the now famous Lalbhai Dalpatbhai Institute of Indology was started at Ahmedabad with large donations of Sheth Kasturbhai Lalbhai. The Muni inherited from his Guru's guru (Pravartaka Shri Kantivijaya) and even the letter's guru-the famous Acharya Vijayananda Suri (Atmaramaji Maharaja) the love of learning, and a broad liberal outlook which went beyond narrow sectarian boundaries. An erudite scholat of Sanskrit, Prakrits, Apabhramsa and Old Gujarati, the Muni has examined and catalogued and preserved lakhs of manuscripts in the various Jaina Bhandaras of Gujarat and Rajasthan, especially those For Private And Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramapUjya AgamaprabhAkara, zrutazAsavAridhi munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja (chabI - vAdarA : vi. saM. 2025) For Private And Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 59 muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka at Patan, Cambay, Limbdi and Jesalmer. He discovered several important rare texts from these collections. He edited these texts in a masterly scientific way. His edition of the agcalerst, the earliest available version (in Prakrit of c. 5th cent. A. D.), of the lost 96391 written in Paishachi Prakrit by Gunadhya, and his editions of the bRhatkalpabhASya with TIkA and cUrNi and of the aMgavijjA which is an unparalleled storehouse of information on material culture of India in the late Kshatrapa and early Gupta age are sufficient to ensure for him a permanent place amongst Orientalists. Single-handed, he planned and carried out the work of preparing critical editions of all the Jaina Canonical texts, The Prakrit Text Society, patronised by the President of India was started mainly to publish all these texts, and many other rare works from Jaina Bhandaras which were made available through the learned Muniji. He was in fact the main life-line of this project. The Muniji was elected President of the Prakrits and Jainism section of the 21st session of the All-India Oriental Conference which met in Shrinagar in 1961. He, however, shirked all worldly honours. He refused to accept the coveted position of an Acharya in Jaina hierarchy of monks, so willingly offered to him by his elders. But till the last, his opinion and interpretation of the Jaina religion were respected by all monks of the highest order and nobody dared to challenge him, even though he preferred to remain a mere Muni. Muniji was born at Kapadavanja (Gujarat) in 1895 A, D. (V. S. 1952). He obtained Diksha at the age of 14 in Chhani near Baroda, and left this human body in Bombay on 14-6-71. May his soul obtain the ever cherished goal of Moksha ! - Journal of the Oriental Institute. Baroda; June, 1971. dharmamaya jJAnatine vaMdanA ahiMsAlakSI jIvanasAdhanA ane satyalakSI jJAnopAsanA e ja AtmasAdhanA ke AtmasAkSAtkArane eTale ke aMtarane sata-cita, AnaMdamaya banAvavAne saphaLa upAya che. matalaba ke je sAdhanA ahiMsA ane karUNAnA maMgalamaya mAge AtmAne nirmaLa ane sarvamitra banAvavAmAM sahAyarUpa na thAya e sAcI jIvanasAdhanA nahIM; ane je upAsanA pitAnI jAtane ane vizvanA satya svarUpanuM surekha darzana karAvavAmAM upayogI na thAya e yathArtha jJAne pAsanA nahIM. For Private And Personal Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir o] zrI AtmAnaMda prakAza prAtaHsmaraNIya AgamaprabhAkara munivarya zrI puNyavijayajI mahArAja AvA ja eka jIvanasAdhaka ane jJAne pAsaka dharmapuruSa hatA. teonuM jIvana dharmanI sarvamaMgalakArI bhAvanAthI surakSita ane jJAnanI tithI, sadAya prakAzamAna hatuM. teonI jJAnopAsanA evI akhaMDa ane utkaTa hatI ke teonA romaromamAM jANe sAcA jJAnanI guNagrAhaka ane satyacAhaka vRtti sadAya dhabakatI rahetI hatI; teo svayaM jJAnajyoti ja hatA. teozrIne thoDoka paNa nikaTane paricaya thatAM saheje manamAM eka AnaMdakArI savAla UThate ke A mahApuruSanI sAdhutA vadhe ke vidvattA vadhe ? ane ene evo ja AhalAdakArI uttara maLe ke teonI sAdhutA vidattAthI vizeSa zobhAyamAna banI hatI; teonI vidvattA sAdhutAnA pArasaparzathI vizeSa kalyANakArI banI hatI; ane AvI vimaLa sAdhutA ane nirbheLa vidvattAnA subhaga samanvayane lIdhe teonuM jIvana samabhAvapUrNa, prabhAvazALI ane uccAzayI banyuM hatuM. zrI AgamaprabhAkarajI mahArAjanA yazejajavala vyaktitvane vicAra karIe chIe ane eka Adarza zramaNa zreSThanI bhavya chabInAM maMgalakArI darzana thAya che. na koInI niMdA-kUthalImAM paDavAnuM; na keInA pratye vira ke deva dharavAne; na koInI IrSyA-adekhAI karavAnI; abhimAna-ahaMkArathI sadAya dUra rahevAnuM; nAmanA -kIrtine moha aMtarane abhaDAvI ke raMka banAvI na jAya enI tema ja vinaya, viveka ane vinamratAmAM kyAreya khAmI AvavA na pAme enI satata jAgRti rAkhavAnI; nAnA ke moTA, bhaNelA ke abhaNa, pApI ke puNyavaMta, sAdhu ke gRhastha, zrImaMta ke garIba, strI ke puruSa sau pratye samAna heta ane AdarabhAva darzAvavAne; prazaMsAthI na kadI kulAI javAnuM ke niMdAthI na kyAreya vilAI javAnuM; dharmajIvana ke sAdhujIvananA pAyArUpa nivRttinuM jatana karIne chaLaprapaMca ke mAyAbhAvathI sadAya alipta rahevAnuM; rAga-dveSa, DaMkha ke mArAtArApaNuthI aLagA rahIne niSkapAyapaNane jIvana sAthe vaNI levA satata prayatnazIla rahevAnuM keInuM paNa kAma karI ApavAnI paragajuvRtti; dIna-duHkhI pratye apAra ane sakriya karuNa; RNasvIkAranI tatparatA AvA AvA aneka guNonI vibhUtine lIdhe teonuM jIvana apramatta saMyatanA jIvana jevuM khUba unnata ane pavitra banyuM hatuM, ane chatAM pitAne AvA unnatapaNAne ke meTApaNAne leza paNa khyAla emanA aMtarane sparzI zakyo na hato, e binA mahArAjazrInI aMtarmukha vanasAdhanAnI kIrti gAthA banI rahe evI che; e teonI AtmasAdhanAnI virala vizeSatA che. janmajanmAMtaranI akhaMDa sAdhanAne lIdhe jANe ahiMsA, saMyama ane tapamaya jJAna -cAritramaya dharmanI ArAdhanA emane mATe bilakula sahaja ane svAbhAvika banI gaI hatI. emanI AsapAsa sadAya dharmabhAvanAnuM mAdhurya prasareluM rahetuM ane emanI pAse janAranA aMtarane pAvana karatuM. teonuM jIvana tapa, tyAga, saMyama, vairAgya ane titikSAne varelA eka dharmaguranuM jIvana hatuM; ane chatAM udAsInatA ke aNagamo emanI prasannatAne jarA paNa ochI karI zakyAM na hatAM, e paNa emanI saMyamasAdhanAnI eka viziSTatA ja lekhAvI joIe. gharanA ke bahAranA game tevA gaMbhIra prazno sAme AvIne UbhA hoya, paristhiti gherI ciMtA karAve evI hoya ke zarIra asvastha banyuM hoya, chatAM emanI prasa natA bhAgye ja khaMDita thatI. game tevA viSama saMgomAM paNa prasannatApUrvaka pitAnI saMyamayAtrAne AgaLa vadhAravAnI kaLA jANe teone sahajasiddha hatI. jeoe mahArAjazrInI hAsya-ullAsa veratI prasannatAne zeDo paNa anubhava karyo haze teo ene kyAreya visarI nahIM zake. ane mahArAjazrInA aMtaranI vizALatA ane udAratA te meTA maherAmaNanuM smaraNa karAve evI hatI-sAce ja teo dariyAvadila mahApuruSa hatA. saune mATe emanAM aMtaranAM dvAra ughADAM rahetAM; sIkoIne emanI pAse sadAya umaLakAbharyo AvakAra maLato. emane mATe na koI potAnuM hatuM ke na koI For Private And Personal Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka ( de parAyuM hatuM; sau emane mana svajanA samA priyA hatA ane saune emanA nirvyAja vAtsalyanI bheTa maLyA karatI. vaLI, teo vicakSaNa, dravya-kSetra-kALa bhAvanA UMDA jANakAra ane samayane pravAhane sArI rIte pichAnanAra hatA. eTale kaMIka sAdhu-sAdhvIo ane zrAvaka-zrAvikAone mATe teo zirachatrarUpa hatA. teonA dhIra ane sAgaragaMbhIra hRdayamAM keTakeTalI vyaktionAM duHkha ane vedanA samAyAM hatAM ane keTakeTalI vyaktio emanI pAsethI AzvAsana pAmatI rahetI hatI ! teonI saMvedanazIlatA, hitaciMtA ane sAcI zANI salAha aneka ciMtAgrasta ane duHkhI vyaktione mATe duHkhanivAraNanI saMjIvanInI garaja sAratI. koI paNa samudAyanI sAdhvIjIo pratyenI teonI lAgaNI te dAkhalArUpa banI rahe evI hatI. aneka sAdhvIone mATe teo dharmagura hovAnI sAthe sAthe dharmapitArUpa hatA. mahArAjazrI pAse prAcIna hastaprata, kaLAnA uttama namUnAo ane bIjI sAmagrIne je vipula ane kImatI saMgraha thaI zakyo hato temAM mahArAjazrInI sAdhvIbhaginIoe gurubhakti nimitte mokalela sAmagrIne hisso paNa noMdhapAtra gaNI zakAya eve che. mahArAjazrI pratye Adara-bhakti dharAvanAra A sAvavamAM Aje je UMDuM duHkha ane nirAdhArI anubhave che, te uparathI paNa mahArAjazrI teonA jJAna-cAritranI ArAdhanA aMge ane bIjI bAbato aMge, eka mamatALu vaDIla tarIke, keTalI ciMtA sevatA hatA teno khyAla AvI zake che. saune sneha, zAMti ane sukhanI zItaLa chAyAmAM AvarI le evuM, vaTavRkSa jevuM vizALa emanuM aMtara hatuM. Aje e vAtsalyasabhara vaDalAnI chAyA sadAne mATe saMkelAI gaI ! vaLI apramattA, nispRhatA, nikhAlasatA, sahayatA ane bALakasahaja saraLatA jevA aneka guNaratnothI teonI sAdhutA vizeSa zobhAyamAna banI hatI. mAnavajIvanane saphaLa banAvanArA uccamAM ucca Adarzo emanA jIvanamAM sAkAra banyA hatA. teonI ekeeka vRtti ane pravRttimAM Adarza mAnavatA ane sArAmANasAInuM rasAyaNa jovA maLatuM; ane teo kevA moTA mAnava banyA hatA enI sAkSI pUratuM. vizvanA virala mahAmAnamAM mahArAjazrInuM sthAna sadAya AgaLa paDatuM ane gauravabharyuM raheze emAM zaka nathI. muni zrI puNyavijayajIe pragaTAvI jANelI ke jIvI jANelI mAnavatA haMmezane mATe mAnava-janmanI mahattAnI kIrti - gAthA saMbhaLAvatI raheze. mahArAjazrI guNenA sAcA cAhaka ane grAhaka hatA. guNagrahaNa karavAmAM teone samudAya, ga7, gaNu, saMpradAya, dharma, samAja ke dezanAM koI sImADA ke baMdhano kyAreya naDatAM na hatAM. sAcA hIrAne pArakhu game tyAMthI hIrAne svIkAra karavAmAM kyAreya saMkoca karato nathIH guNo pratyenI mahArAjazrInI daSTi paNa AvI ja udAtta ane umadA hatI. ane guNanI ke satyanI zodha karavA jatAM kyAreka pitAnI mAnyatAne tyAga karavAne ke kaDavA satyano svIkAra karavAno vakhata Avo tyAre evI AkarI kasoTImAMthI paNa teo ati sahaja rIte pAra UtaratA. kadAgraha ke haThAgrahano abhAva ane anAgrahI manovRtti e mahArAjazrInI satyabhakti ane bhavabhIru vRttinuM ja supariNAma hatuM ema kahevuM joIe. A uparathI saheje samajI zakAya ema che ke jainadharmanI anekAMtadaSTinuM amRta mahArAjazrInA romaromamAM prasareluM hatuM. teo jIvaMta ane prayogAtmaka anekAMtavAdarUpa ja hatA. * A te badhA mahArAjazrInA dharmamaya AtmAne mahimA thayo. jyAre mahArAjazrInA jJAnamaya AtmAnA vikAsano vicAra karIe chIe tyAre jJAnanI tithI jaLahaLatA eka virATa vyaktitvanAM darzana thAya che. ema paNa hoya ke jJAnanI ATalI siddhi ja AvI utkaTa dharmaparAyaNatAnI preraka banI heAya. chevaTe te jJAna, For Private And Personal Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza ane dharma bannene eka ja AtmAmAM vAsa che, ane banne ekarUpa bane che tyAre ja AtmasAkSAtkAra thaI zake che. - eka moTA jJAnI ke zAstrapAragAmI moTA vidvAna tarIkenI mahArAjazrInI saphaLatAno vicAra karIe chIe tyAre paNa ema ja mAnavuM paDe che ke A paNa janmajanmAMtaranI niSThAbharI zrutabhaktinuM ja supariNAma hevuM joIe. mahArAjazrIe dharmamaya jIvana jIvavAnI sAthe sAthe A yugamAM zAstronA rakSaka ane uddhAraka tarIke je zrutabhakti karI che, enuM mUlya AMkavAnuM ApaNuM gajuM ja nathI. mahArAjajInI dharmasAdhanAnI jema emanI jJAna pAsanAnI paNa e ja vizeSatA hatI ke emAM paNa teone mane mArA-tArApaNAnA koI bheda na hato. vidyA mAtra pratye teo samAna AdarabhAva dharAvatA hatA ane tethI ja teo jaina-jainetara, dezI-videzI viddavarganI samAna cAhanA ane bhakti meLavI zakyA hatA. paddhatisara abhyAsa karavAnI taka bahu ochI maLelI; moTe bhAge potAnA dAdAguru Adarza zramaNa pravartaka zrI kAMtivijayajI mahArAja ane vidyAmUrti guruvarya zrI caturavijayajInI chatrachAyAmAM abhyAsa ane vidyAkArya sAthe sAthe ja cAlatAM rahyAM. teoe vidyAsAdhanA ane jJAna dvArA vividha kSetre je asAdhAraNa siddhi meLavI, te herata pamADe evI che. veravikhera thayelA prAcIna jJAnabhaMDAronA uddhAraka tarIke, jaina Agamo , bIjA zAstrIya ane anya pustakonA uddhAraka tarIke ane deza-videzanA vidvAnonA udAra sahAyaka tarIke dAyakAo sudhI mahArAjazrIe je kAmagIrI bajAvI che, tene sikoI kRtajJatApUrvaka cirakALa sudhI saMbhAratA raheze. teonA tathA emanA guruzrInA hAthe saMzodhita-saMpAdita thayelA graMtha saMpAdanavidyAno uttama namUno pUro pADavA sAthe teonI satyapriyatA ane talasparzI ane vyApaka vidvattAnI sAkSI bharatA raheze. mahArAjazrIe zarU karela jJAnoddhArane yajJa Aje thaMbhI gaye! teozrInA kALadharmathI jaina pravacanane paDelI meTI khoTa kyAre konA dvArA pUrI thaze enI to Aje kalpanA paNa thaI zakatI nathI. A khoTa bhAratIya ane jaina vidyAnA adhyayana-saMzodhananI dRSTie vizvakhoTa banI rahe eTalI moTI che. paNa AthI nirAza thaIne besI rahIe, e ApaNane kaI rIte pAlave ema nathI. teonA jIvana ane kAryane najara sAme rAkhIne e dizAmAM puruSArtha kare e ja e divaMgata AtmAne sAcI zraddhAMjali che. e dharmamaya jJAnajyotine ApaNI anekAneka vaMdanA he! "jaina" sAptAhika, bhAvanagara; tA. 19-6-7 jJAne ddhAranuM kaparuM kAma AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja jJAnoddhAranAM judAM judAM aneka kSetre, ekale hAthe, je kAma karI gayA, te sAce ja acaraja upajAve evuM virATa che. ane enuM mUlyAMkana karavAnuM te ApaNuM gajuM ja nathI. jema jema samaya vItato jaze tema tema teozrInA kAryanuM mUlya jaina saMghane ane bhAratIya vidyAnA adhyayana-saMzodhana kSetre kAma karatA deza-videzanA vidvAnone vadhu ne vadhu samajAtuM jaze ane teonA For Private And Personal Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [63 svargavAsathI keTalI meTI khoTa paDI che eno khyAla vadhAre ne vadhAre Avate jaze. e kheTa kyAre, kenA dvArA, kevI rIte purAvAnI che, e jJAnI jANe. Aje te evI AzAnI koI rekhA kSitijamAM najare paDatI nathI. kaMIka nirAza thaI javAya evI meTI A khoTa che ! Ama chatAM A hakIkatane, eTale ke munirAja zrI puNyavijyajInA jIvana ane kAryane, kaMIka AzA jagAve evI bIjI rIte paNa vicArI zakAya ema che. dharmasAdhako ane dharmazAstroe AtmAnI zakti anaMtaakhUTa hevAnuM vAraMvAra TheraThera kahyuM che. munivarya zrI puNyavijayajI ke emanA jevA niSThAvAna dharmapuruSe ke mAnavajAtane sevaka, pitAnA jIvanakALa daramyAna, je na kalpI zakAya eTalI kAryasiddhi karI gayA, te AtmAnI zakti akhUTa hovAnI vAtanI saccAInI sAkSIrUpa banI rahe evI che. A hakIkatamAMthI ApaNe kaMIka AzA ane AzvAsana meLalI zakIe. paNa e vAtanI vizeSa carcA javA daIe ane najara sAmenI paristhitine ja vicAra karIne jaina saMdhe jJAnoddhArane puNyayajJa cAlu rAkhavA zuM karavuM joIe eno ja vicAra karIe.. zrI AgamaprabhAkarajI mahArAje jJAnanA uddhAranA kSetre je virala ane vipula kAmagIrI bajAvI che, enI vigato kaMIka A pramANe ApI zakAya (1) mahArAjazrIe, potAnA dAdAguru zrI kAMtivijayajI mahArAja tathA guru munivarya zrI caturavijyajI mahArAjanI sAthe, ane teonA svargavAsa bAda tenA pagale pagale, jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha hastakanA saMkhyAbaMdha prAcIna hastalikhita jJAnabhaMDArone namUnedAra jIrNoddhAra karyo karAvyo hato. A jIrNo dvAramAM mAtra hastalikhita pratane surakSita banAvIne ja saMtoSa mAnavAne badale e pustakonuM mAhitI pUrNa sUcIpatra taiyAra karIne e pustako ene upaga karavA irachatA vidvAnone ochAmAM ochI muzkelIthI maLI zake, evI vyavasthA paNa teoe karAvI hatI. ane keTalAka jJAnabhaMDAromAMnAM pustakonI sUcIo te teoe khUba mahenata laIne mukita paNa karI che, jethI deza-videzanA judAM judAM sthAnamAM rahetA vidvAnone mATe kyA bhaMDAramAM kevAM kevAM pustako che, tenI mAhitI gherabeThA meLavavAnuM saheluM thaI paDatuM. A uparathI ema saheje kahI zakAya ke mahArAjazrIne jJAnabhaMDArane surakSita banAvavAnI jeTalI dhagaza hatI eTalI dhagaza teone jJAnabhaMDArano upayoga sahelAIthI thaI zake evI vyavasthA karavAnI hatI. A mATe mahArAjazrIe keTalI jahemata uThAvI hatI, enI te kevaLa kalpanA ja karavI rahI. ema lAge che ke zrI puNyavijayajI mahArAjanA dAdAgarane guru yugaprabhAvaka mahApuruSa zrI AtmArAmajI (AcArya zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI) mahArAjane jJAnapracAra ane jJAnoddhAranI je utkaTa jhaMkhanA hatI, e paraMparAnuM ja sAtatya zrI puNyavijayajI mahArAje savAI rIte sAcavI ane zobhAnI jANyuM hatuM. (2) jJAnabhaMDAronA uddhAramAM hastapratono uddhAra te svayameva samAI jAya che. Ama chatAM zrI puNyavijayajI mahArAje hajAre prAcIna jIrNa hastapratone surakSita banAvavA mATe, mAtA jevI mamatAthI, emanI je mAvajata karI hatI, teno judo nideza karavo ucita che. judI judI pratonAM bhegAM thaI gayelAM pAnAMone tapAsI tapAsIne chUTAM pADIne emane saLaMga pustakarUpe vyavasthita karavAnI, pustakono viSaya samajI javAnI, chUTAMchavAyAM paracUraNa pAnAMone joIne eka eka pAnAnI upayogitA nakakI karavAnI, phATI tUTI ke vaLI gayela pratane sarakhI karavAnI, pratimAMnA pustakanI mahattAne pichAnI javAnI, viziSTa mahApuruSanA hastAkSarone oLakhI kADhavAnI ane anya sAhityanAM pustakonI vizeSatAne paNa pAmI javAnI mahArAjazrInI cakora dRSTi, AvaData ane sUjha kharekhara anokhI hatI. prAcIna prateinI kiMmata paNa teo barAbara AMkI zaktA. AvAM pustako vecanArAo pAsethI teoe je hastaprato kharIdAvI hatI enI saMkhyA hajAre upara pahoMcI jAya For Private And Personal Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 64 ] zrI AtmAnaMda prakAza evI meATI che. AvI jUnI ke kaLAnA namUnArUpa vastuo vecanArane yeAgya vaLatara maLI rahe, e mATenI mahArAjazrInI cIvaTa tenA jIvana sAthe ekarUpa banI gayela udAratA ane bhavyatAnuM ja pariNAma kahI zakAya. (3) peAtAnA guruvarya sAthe, khIjA vidrAnA sAthe tema ja ekale hAthe mahArAjazrIe jaina AgamA, anya prAcIna jaTila jaina zAstrIya tema ja khIjA graMthA ane itara sAhityanA graMthenu je saMzAdhanasa'pAdana kayuM che, te teonI madhyasthavrutti, samabhAvapUrNatA, satyanI zeAdhanI tAlAvelI ane prAcIna kiThana prathAne samajavAnI siddhahastatAnuM sUcana kare evu` che. teoe sa`zeSita-sa`pAdita karela graMthAe duniyAnA vidvAnonI praza*sA meLavavA sAthe sazeAdhanakaLAnA zreSTha namUnA tarIke paNa nAmanA meLavI che. temAMya jainaAgamA aMgenuM mahArAjazrInuM jJAna tA jeTalu' UMDu eTaluM ja vyApaka ane eTaluM ja mULagAmI hatuM. ekakhIjA' AgamasUtro vaccenA AMtara pravAhenA aa teo ananya jJAtA ja hatA. jJAnabhaMDArAnA uddAranuM, prAcIna hastapratAnI sAcavaNInuM ane prAcIna zAstrIya graMthAnA sa Mzodhananu kAma tA, dhULadhAyAnA dhaMdhAnI jema, utkaTa khaDUta, apAra dhIraja ane ananya zrutabhakti mAgI le evu' atimuzkela kAma gaNAya. mahArAjazrImAM A guNNA pUrI mAtrAmAM pragaTatyA hatA. khIjA khIjA' kAmeAnI game tevI bhI'sa vacce paNa A kAmAne teo, leza paNa utAvaLa karyA vagara, pUrI svasthatAthI nyAya ApavA TevAyA hatA. teonI virala saphaLatAnI A ja cAvI hatI. (4) vaLI, prAcIna-arvAcIna citro, nAnI-mATI mUrti, sacitra hastapratA, zilpa-sthApatyanA namUnAo ane lAkaDA ke dhAtunI ke khIjI kaLAsAmagrInuM mUlyAMkana karavAnI teozrInI kAThAsUjha ane e badhAno saMgraha karIne ene surakSita banAvavAnI vRtti, ane sAthe sAthe e badhI sAmagrI pratyenI aliptatA tenA pratye vizeSa Adara prere evI hatI. (5) ane jaina vidyA ke bhAratIya vidyAnA vidvAno, vidyArthIo ane jijJAsue mATe tA teo jJAnakoSa ke jJAnatI rUpa ja hatA. teone joItI mAhitI, sAmagrI ane kacAreka to kharcamAM pUraka thaI rahe evI sahAya paNa mahArAjazrI pAsethI maLatI; uparAMta, koI koI graMthanI virala hastaprata paNa mahArAjazrInI peAtAnI javAbadArI upara jJAnabhaMDArAmAMthI maLI rahetI. mahArAjazrInI hamezAM e jhaMkhanA rahetI ke koI paNa vidyAnA sAdhakanI sAdhanA jarUrI mAhitI, sAmagrI ke sahAyanA abhAve rUdhAvI na joIe. A kSetranI mahArAjazrInI kAmagIrI udAratAno eka uttama namUno banI rahe evI che. jaina vidyAnA adhyayanasa'zAdhanamAM deza-videzanA vidvAnAne udAratAthI sahAya karavAnI je upayAgI pravRtti svastha AcArya zrI vijayadhasUrIzvarajI mahArAje vyavasthitapaNe zarU karI hatI, tenuM sAtatya muni zrI puNyavijayajIe sAcavyuM hatuM, (6) jJAnoddAranA kAryAMmAM jenA vagara cAle nahIM evA lahiyA taiyAra karavAnI dizAmAM paNa mahArAjazrIe, tema ja emanA guruzrI ane dAdAguruzrIe, je kAmagIrI bajAvI hatI. te tenI dI daSTi ane vidyAsAdhanAnI tIvra jhaMkhanAnuM sUcana kare evI che. muzkelIthI ukrelI zakAya evI lipimAM lakhAyelI zAstrIya tema ja khIjA aneka viSayAnI prAcIna hastapratone ukelavAnuM ane enI zuddha ane svaccha nakala karavAnu` kAma khUba ja muzkela che. Aje to AvA nipuNa lahiyAonI saMkhyA divase divase AchI thatI jAya che; ane navA lahiyAe taiyAra karavA mATe koI prayAsa thato dekhAto nathI. munivaya` zrI puNyavijayajI mahArAje kuzaLa vidvAnonuM eka jUtha je kAma na karI zake eTalu' badhu kA ekale hAthe kareluM heAvA chatAM jJAnabhaMDArAnA rakSaNa, jJAnaprasAra ane AgamasUtro ane samagra Agamika sAhityanA vhAranI dizAmAM hajI paNa ghaNu dhaNuM karavAnu bAkI che. ane jo A kArya sarakhI rIte AgaLa For Private And Personal Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [65 vadhAravuM hoya to munivarya zrI puNyavijayajInA hAthe thayela upara sUcavela cha cha pravRttio AgaLa calAvyA vagara ApaNane calAvavAnuM nathI. A pravRttio kevI rIte cAlu rahe ane vikAsa pAme enI vicAraNA ane yojanA jaina saMghe-zramaNasamudAyanA agraNIoe ane zrAvakasaMghanA agraNIoe--satvara karavI joIe. AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja tathA teonA ziSyanA prayAsathI, AcArya zrI vijayajaMbusUrIzvarajInA prayAsathI, pravartaka zrI kAMtivijayajI, munirAja caturavijayajI tathA muni zrI puNyavijayajInA prayAsathI, AcArya zrI vijayadharma sUrIzvarajI ane emanA ziSyanA prayAsathI tema ja bIjA paNa keTalAka AcAryo ke munivaronA prayAsathI aneka samRddha jJAnabhaMDAra astitvamAM AvyA che, te rAjI thavA jevuM che. paNa AmAMnA keTalAka bhaMDAronI vigatavAra sUcIo taiyAra thavI ane emanI sAmagrIno abhyAsIo sahelAIthI upayoga karI zake evI vyavasthA thavI bAkI che. AvI sUcIo ane AvI vyavasthAnA abhAvamAM, A bhaMDArono upayoga kRpaNanA dhananI jema, ati muzkela ke azakya na banI jAya, te ApaNe jevuM joIe. nahIM to chatI sAmagrIe ApaNe vidvAno ane jijJAsuo AgaLa daridra dekhAIzuM. prAcIna pustakonuM saMzodhana-prakAzana karavAno rasa paNa ApaNA zamaNasamudAyamAM sArA pramANamAM jovA maLe che; ane jUnAM-navAM pustakonA prakAzanamAM jaina saMgha dara varSe aDhaLaka dravya paNa udAratAthI kharace che. - A badhuM ja che, chatAM e badhAmAM je vyavasthA ane saLaMgasutratA hovI joIe te nahIM hovAne lIdhe, A badhA prayatno ane kharcanuM joIe tevuM sAruM pariNAma AvatuM nathI. * A badhA kathanane sAra e che ke have pachInI jJAnodvAra ane jJAnapracAranI ApaNI koI paNa pravRtti kevaLa jaina saMghane ja lakSamAM rAkhIne nahIM paNa deza-videzanA vidvAnone ane atyAranI vaijJAnika saMzodhanapaddhatine dhyAnamAM rAkhIne cAlavI joIe. A kAma jarUra kaparuM-ati kaparuM che, paNa azakya to nathI ja. munivarya zrI puNyavijayajI tathA anya vidvAna AcAryo, munivare ane gRhasthAnI kAmagIrI A bAbatamAM sArI rIte mArgadarzaka banI zake ema che. je rIte banI zake e rIte jJAnoddhAranA muzkela kAryane AgaLa vadhAravA jana saMdha sajaja bane e ja abhyarthanA. jaina" sAptAhika, bhAvanagara, tA, 26-6-71 sva0 muni zrI puNyavijayajI mahArAja ___ muni zrI nemicandajI sAdhujIvana meM jJAna-darzana-cAritra kI utkRSTa ArAdhanA nizcintatApUrvaka ho sakatI hai, kyoMki sAdhu ko parivAra ke bharaNapoSaNa kI cintA nahIM hai, vaha ratnatraya kI utkRSTa ArAdhanA ke lie hI sAdhu banA hai aura usake pAsa samaya bhI paryApta hai. jisake pAsa aneko gRhasthI ke jhaMjhaTa hoM, use samaya nahIM mila pAtA. paraMtu sAdhu ke jIvana meM na Udho kA lenA haiM, na mAdho kA denA hai. magara isa bhautika yuga kA asara sAdhusamAja para bhI hone se sAdhusamAja meM nizcintatA aura samaya kI kamI A gaI hai. sAdhuoM ke pAsa darzanArthI bhaktoM kA tAMtA lagAnA, minisTaroM se For Private And Personal Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AAAAAAN zrI AtmAnaMda prakAza milanA, jagaha-jagaha minisTaroM kI upasthiti meM sArvajanika pravacanoM kA Ayojana karanA, pratyeka saMsthAoM ke calAne Adi ke lie preraNA karanA Adi kAryakalApa aise hai, jinase sAdhu kI mastI aura niriMcatatA (samaya aura AjIvikA bhI) bhaMga ho jAtI hai. lekina Apako yaha jAna kara Azcarya hogA ki AgamaprabhAraka sva. puNyavijayajI mahArAja, itane prasiddha aura AgamajJa sAdhu hote hue bhI, ina prapaMcoM se kAphI dUra the. ve apanI jJAnasAdhanA meM rata rahate the. prasiddhi aura ADambara se kosoM dUra raha kara ve apanI jJAnasAdhanA aharniza karate rahate the. san 1956 kI bAta hai. maiM aura mere baDe gurubhrAtA pU0 muni zrI DugarasiMhajI mahArAja sarvadharmasamanvayI dharmamaya samAjaracanA ke prayogakAra muni zrI saMtabAlajI mahArAja ke darzana karane, unako pratyakSa milane gae aura unake dvArA prerita prayoga ko pratyakSa dekhane ke hetu gujarAta pahuMce the. isa silasile meM hama ahamadAbAda pahuMce the, ahamadAbAda meM hama prasiddha-prasiddha vyaktiyoM aura vicArakoM se mila rahe the. eka dina pU0 AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijaya mahArAja se bhI mile. usa samaya ve lUNasAvADA ke upAzraya meM virAjamAna the. hama donoM unake sAnnidhya meM pahuMce, unake bandana-darzana kie, unheM bandanA kI. ve baDI hI namratA aura mRdutA se mile. unhoMne, hamAre pAsa Asana hote hue, baiThane ke lie apanA Asana diyA. bar3e hI prasanna aura mRdu svabhAva dekha kara hameM Azcarya huA. phira unhoMne apanI dhIra gambhIra vANI meM hamase Agamana kA prayojana pUchA. hamane apane gujarAta Agamana kA hetu aura sAdhujIvana meM naye moDa lene kA jikra kiyA. unhoMne hamArI bAta baDI hI zAnti aura dhairya se sunI aura usa para apanI sahamati prakaTa karate hue kahA-"ApakA vicAra bahuta acchA hai. meM Apake vicAroM kA abhinaMdana karatA hU~. vAstava meM sAdhusamAja meM jo niSkriyatA chA gaI hai, use dUra karane ke lie Apane uttama mArga grahaNa karane kA vicAra kiyA hai." hamane unase kahA-"mahArAjazrI ! hama to ApakA AzIrvAda lene Ae haiM. Apa AgamoM ke dhuraMdhara vidvAna haiM, sAtha hI samayajJa bhI haiM, ataH kRpA karake hameM isa viSaya meM mArgadarzana dIjie." unhoMne apanI namratA pragaTa karate hue kahA-"dekho munijI ! maiM isa samaya jJAnayoga kI sAdhanA meM rata hU~, Apa jisa sumArga para jAnA cAhate haiM vaha eka nayA moDa hai, karmayoga kA patha hai, mujhe usakA vizeSa anubhava nahIM hai. paraMtu Apase merI eka namra vinatI hai ki Apa isa mArga para apanI sAdhumaryAdA meM rahate hue bezaka calie. parantu isameM koI bhI chUTa lenA cAheM to saMgha ke sAmane apanI bAta namratA se rakha kara le; zAstroM kI duhAI dekara kisI cIja ko khIMcatAna kara siddha karane kI koziza na kareM. isase ApakI saMgha ke prati kRtajJatA kI bhAvanA bhI banI rahegI aura saMgha bhI Apake vikAsa aura samaya kI rakSA kA pUrA dhyAna rakhegA." hamane unakI hitazikSA zirodhArya kI aura unheM Azvasta kiyA ki aisA hI karane kA vicAra he. ve apane jIvana meM baDe karmaTha the, jarA bhI pramAda nahIM karate the. AgamoM ke dohana karane aura unakA ThIka DhaMga se sampAdana karane meM Apa siddhahasta the. prAcIna bhaNDAroM kI Agama-sAhitya-nidhi kI surakSA karane meM Apane baDA puruSArtha kiyA hai. aise divaMgata puNyAtmA ke prati meM zraddhAMjali arpita karatA hu. "vijayAnanda" mAsika (zrI AtmAnanda jaina mahAsabhA, paMjAba kA mukhapatra) agasta, 1972 For Private And Personal Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ 67 utkaTa jijJAsA ane uddIpta zramasAdhanAnA avirata jalasicana vaDe peAtAnI tejasvI buddhipratibhAne ladAcinI banAvanAra zramazIla 'zeAdhaka, dRSTisapanna sapAdaka ne vinamra vidvadva Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI zrI dhIrubhAI parIkha * AjathI lagabhaga pANA seA varSa pahelAMnI vAta che. kapaDavaNaja gAmamAM tyAre bhAre Aga lAgelI. ciMtAmaNi pArzvanAthanI khaDakImAM eka makAna bhaDake baLatu' hatuM. e vakhate tyAMthI pasAra thatA, eka musalamAna vaheArA bhAIe makAnamAMthI AvatA kAI bALakanA rudananA svara sAMbhaLye--ane kSaNane paNa vilakha karyA vagara e emAM dhasI gayA! joyu. tA, cAreka mAsanA eka bALaka aganajvALAo vacce pAraNAmAM paDayo paDavo raDatA hatA. bALakane laIne e vaDerA bhAI bahAra nIkaLI gayA. hiMdunuM bALaka hatu. eTale kAI hiMdune tyAMthI pANI lAvIne ene pAyu* ane dUdha pAI eka divasa rAkhyuM, khIje divase emaNe e bALakanA vAlInI kheAja AdarI. A tarapha ndIe kapaDAM dhovA. gaelI mAtA pAchI pharI. AgamAM bharakhAyelu. peAtAnu makAna najara sAme paDayu... ane tarata ja pAraNAmAM suvADIne gaelI te potAnA nAnakaDA putra AMkha sAme taravarI rahyo. mAnuM hRdaya bhAMgI paDayuM ! eNe mAnI lIdhuM ke peAtAne putra jarUra AgamAM svAhA thaI gayA haze. tyAM tA khIje divase pelA parApakArI ane sAhasika vaheArA bhAIe e mAtAneA putra enA hAthamAM mUko ane enA jIvamAM jIva AvyA. rAmanAM rakhavALAM kharekhara akaLa hoya che! Og e bALaka te ja muni zrI puNyavijayajI. e vakhate bALakane Ama akasmAtamAMthI ugArI levA pAchaLa bhAvimAM vidva* vibhUtinA prAkacanA daivI saketa kANu kaLI zakayu haze ? AvA munijIno janma I. 1895 ne sattAvIzamI oNkaTAbara ravivAre thaele. vi. saM. pramANe e divasa kArtika suda pAMcamanA. jainadharma pramANe e jJAnapa camI. Ama, jJAnapaMcamIne divase janmelA puNyavijayajIe AjIvana tIvra jJAnApAsanA karIne janmadinane sArthaka karyA. puNyavijayajI to emanuM dIkSAnAma; emanu janmanAma tA hatu. maNilAla. pitAnuM nAma DAghAbhAI dezI. patnI tathA putrane kapaDavaNajamAM mUkI emaNe mu*bAImAM nasIba ajamAvavu zarU kareluM; tyAM ja A AganA akasmAta banyo; eTale tarata ja e vatana AvI, patnI mANekabena ane putra maNilAlane peAtAnI pAse muMbAI laI gayA. A rIte puNyavijayajInAM bALapaNa ane kizArakALa mubAImAM vItyAM. pitA DAhyAbhAI dhadhAthI chatAM ya dharmabuddhivALA. emanA jamAnAmAM jyAre kanyA-keLavaNI nAmavat hatI karelA. mAtAnu A vidyAkhIja ja putra maNilAlamAM chevaTe mAtA mANekabena tA pUrepUrAM dharmaniSTha sannArI. tyAre mANekabene gujarAtI cha dhAraNanA abhyAsa vikasIne vaTavRkSa banyu muMbAImAM pitRchAyA nIce aMgrejI cha dhAraNa sudhI abhyAsa karyAM tyAM ja pitAnuM avasAna thayu.. dharmaniSTha vidhavA mAtAne have dIkSA levA prabaLa icchA thaI. paratu putranI bALa vaya joI vicAramAM paDI gayAM. Akhare putrane paNa dIkSA levaDAvavAmAM ja emaNe zreya mAnyuM, pAlItANAmAM caturmAsa gALA, tyAMnI navvANuM dharmAMyAtrA vidhipUrvaka patAvI, mAtA mANekabena vaDAdarA pAsenA chANI gAmamAM AvI pahoMcyAM. tyAM peAtAnA putra maNilAlane zrI kAMtivijayajInA munimaMDaLane caraNe sAMpyA. guru caturavijayajIe maNilAlane For Private And Personal Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 68] zrI AtmAnaMda prakAza vi. saM. 1965nA mahA vada pAMcame, eTale ke I. 1909nA phebruArI mAsamAM dIkSA ApI. e vakhate maNilAlanI vaye tera-cauda varSanI. have bALaka maNilAla dIkSita puNyavijaya banyA. emanI sAcI keLavaNIne prArabha dIkSita jIvananA AraMbhathI ja thayo kahevAya. jo ke ekadhAre saLaMga vyavasthita abhyAsa karavAnuM te kyAre ya banyuM ja nahotuM, chatAM ya praguru kAMtivijayajI ne guru caturavijayajIe navadIkSita puNyavijayajImAM UMDo rasa laI emane keLavaNInI keDIe lAvI mUkyo. emanA abhyAsa mATe je be-cAra zikSako vidyAdAna karatA temAM prajJAcakSu paMDita sukhalAlajI mokhare hatA. pAchaLathI te A guru-ziSya saMbaMdha gADha mitrImAM pariNamelo. vaLI, guru caturavijayajI te saMzodhana ane saMpAdananA paNa jabarA zokhIna. emanA ja sahavAsathI puNyavijayajImAM saMzodhananI jijJAsA maherI UThI, jenAM mIThAM phaLa emanI sudIrdha saMzAdhanapravRttimAM joI zakAya che. praguru kAMtivijayajInI vRddhAvasthA heI praziSya puNyavijayajIne lAgalaga aDhAra varSa emanI pAse sevAthe pATaNamAM ja rahevAnuM thayuM. A vakhate paNa emanA jJAnapipAsu AtmAe maLelI takano pUrepUrI lAbha uThA. saikAothI saMdharAelI, vividha jJAnathI khacita hastalikhita pothIothI samRddha evA pATaNanA badhA ja jJAnabhaMDAronuM emaNe e daramyAna avalokana karyuM. pachI judA judA jJAnabhaMDAronI avyavasthAmAM vyavasthA lAvavAne emane vicAra Avyo, ane atyaMta parizrama uThAvI emaNe e bhaMDAronAM sudIrgha sUcipatro jAte ja taiyAra karyA. aMte emanA prayAsathI pATaNamAM "hemacaMdrAcArya jaina jJAnamaMdira nI sthApanA thaI. dIkSAnA prathama varSe ja praguru ane guru pAse emaNe badhAM prakaraNono abhyAsa karI lIdho. tyAra bAda bIje varSe kheDA jillAnA vaso gAmanA zrAvaka bhAIlAla pAse saMskRta mArgopadezikA'ne abhyAsa karyo pachI paMDita zrI nityAnaMdajI zAstrInI nizrAmAM "siddhahema ladhuvRtti, "hemaladhuprakriyA, "caMdraprabhA vyAkaraNa, hitopadeza." "dazakumAracarita' vagere zAstro ane sarva graMthonuM parizIlana karyuM. tyAra pachI te pALiyAda nivAsI paMDita zrI vIracaMdabhAI meghajI pAse emaNe "laghuvRttine adhUro rahelo abhyAsa pUro karavA uparAMta kAvyonuM paNa vAcana karyuM, te jaina tattvajJAna ane bhAratIya darzanazAstranA pAragAmI paMDita sukhalAlajI pAse vi. saM. 1971-72mAM, anukrame pATaNa ane vaDodarAmAM, "kAvyAnuzAsana," "tilakamaMjarI, "tarkasaMgraha' tema ja " chaMdanuzAsana' jevA praziSTa abhyAsagraMthanuM vigate parizIlana karyuM. A badhA abhyAse emane jJAnanI kSitijone ane daSTikoNane addabhuta vikAsa karyo. emanA A abhyAsakALamAM ApaNane eka satvaniSTha ane satyaniSTha jJAnasAdhakanAM darzana thAya che. eka sAcA vidyA-athIne chAje tevI utkaTa jijJAsA, ucca buddhimattA, uSmAyukta jJAnopAsanA, uddIpta zramasAdhanA ane udAharaNIya vinamratAnAM puNyavijayajImAM je darzana thAya che te AjanA yuganA parIkSAlakSI vidyArthI ne mATe anukaraNIya ane anusaraNIya che. emanI A vidyAbhyAsanI dhArA sAthe zAstra-saMzodhananI dhArA paNa cAlatI ja rahI. saMzodhana ane keLavaNI anya pUraka thaI paDyAM. emanI sAdhana-pravRttino AraMbha muni rAmacaMdra racita saMsakRta kaumudI-mitrAnaMda-nATaka"nuM I. 1917mAM saMpAdana karyuM tyArathI gaNI zakAya; tyAra pachInA ja varSa, 13mI sadImAM thaelA muni rAmabhadranA "prabuddha rauhiNeya nATaka'nuM saMpAdana karyuM. e ja arasAmAM AcArya medhaprabhanuM dharmAlyudaya-chAyA nATaka" saMpAdita karyuM. upAdhyAya zrI yazovijayajI kRta adrastuti caturvizatikA'nuM saMpAdana emaNe 1928mAM karyuM. A rIte emaNe abhyAsa sAthe saMpAdanamAM paNa potAnI pratibhA koLAvI. emanI sakala jJAnapratibhA traNa mAge kAryarata rahI che : (a) prAcIna sAhitya saMskRtinA saMzodhana-saMpAdanamAM, (ba) prAcIna graMthabhaMDArInA vizleSaNa ane vyavasthAkAryamAM, (ka) dezI-paradezI jJAnapipAsuo ane abhyAsIenA saMzodhanakAryamAM pratyakSa ke parokSa rIte sahAyabhUta thavAmAM. For Private And Personal Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ ka * k sa'pAdaka tarIkenI emanI khyAti mukhyatve 1933 thI '42 sudhImAM pragaTa thaela ' bRhatkalpasUtra 'nA niyukti ane TIkA sAthenA cha bhAga, * vasudeva hiMDI'nA be bhAga, tathA ' aMgavijjA,' AkhyAnakamaNikoza,'' kalpasUtra ', ditra' vagere para AdhArita che. A uparAMta emaNe pATaNa, khaMbhAta, lIbaDI, jesalamera, bikAnera, jodhapura, bhAvanagara, pAlItANA, vaDAdarA, amadAvAda AdinA jJAnabhaDArAnI cIvaTapUrvaka taiyAra karelI graMthasUci emanI athAka zramazIlanA te adbhuta dhIrajanI dyotaka che. emAMya jesalameranA graMthabhaMDAranI pravRtti tA dAda mAgI le tevI che. Azare I. 1950nA samaya. jesalameranA vizALa ane vikaTa gaNAtA graMthabhaMDAranuM saMzodhana karavAnA aDaga nirdhArathI emaNe amadAvAdathI relvenA pATe pATe padhyAtrA AraMbhI. haju paheA phATatAM pahelAMnuM aMdhAru hatuM. cAlatAM cAlatAM teozrI padara-sattara phUTa UMDA eka garanALAmAM pachaDAyA ! paraMtu daiva kRpAe AbAda rIte UgarI gayA anee UbhA thaI vaLI pAchA emaNe lagabhaga tera mAIlano pagapALA pravAsa kApyA. jesalameranI kaSTayAtrAnA A tA AraMbha ja hatA ! aMte e tyAM pahoMcyA tyAre paNa aneka muzkelIonA sAmanA karavA paDelA. marubhAmamAM verivakhera gAmaDAM, abudha prajAjano sAthe panArA paDavA, maLabaLatI retImAM khulle page pravAsa kheDavA, jJAnabhaMDAranA niyamajaDa rakSakone rIjhavavA : A badhuM ja sahIne emaNe jesalameranA jJAnabhaMDAramAM sazodhananA zrIgaNeza mAMDayA. tyAM doDheka varSa rahyA e daramyAna khAvApIvAnI paNa pratikULatA. makAInA reTalA ne jADI dALa para ja emaNe divase gujAravA mAMDayA. kayAreka te pIvAnA pANInI paNa bhAre taMgI paDe. paraMtu A saMkaTamaya sogAnAM jhApaTAM emanA akhaMDa prajvalita jJAnadIpane saheja paNa hataprabha karI zakayAM nahi. A kaTAnA kaTakoe emanI avirata kayAtrAne saheja paNa thaMbhAvI nahi. balke A musIbatee emane vadhAre mahenatu banAvyA, AkrutAe vadhu AzAvAdI banAvyA ne pratikULatAnI dhoMse emane vizeSa dhairyavAna banAvyA. AkhA bhaMDArane emaNe punavasthita karyo temaja zramasAdhya vistRta suci taiyAra karI. duprApya hastapratAnI jALavaNI kema thAya enuM emaNe suMdara udAharaNa pUru' pADayuM. tyAMnI amUlya tADapatrInI emaNe mAIkro philma levaDAvI ke jethI pachInA kALamAM sahu enA upayAga karI zake, ane tadanusAra A tADapatrIono bhAratanA temaja bhArata bahAranA aneka abhyAsIoe upayAga karyo paNa che. emanu" jesalameranu` kA` emanI tIvra nAnApAsanA, dUra dezIpaNu... ane apAra khata temaja dhIrajanI gavAhI pUre che. paNa A saumAM jaina AgamAnA adyatana Dhabe abhyAsa karI tenI punarvAcanAe taiyAra karavAne emano puruSArthaM zaramAra jevA che. pistALIza jeTalAM jaina AgamAno, enI nikti, cUrNi, bhASya ane TIkAene, prathama tA keTalAMka varSo sudhI emaNe mUka abhyAsa karyo. pachI be-traNa saniSTha lahiyAnI madadathI emaNe sapAdanA taiyAra karavA mAMDavAM, paraMtu A vakhate e lahiyAone cUkavavAnA pUrA paisAnI paNa sagavaDa nahi, chatAMya peAtAnu' ajAcaka vrata emaNe cheDayu* nahi. I 1947-48mAM zeThazrI kastUrabhAI lAlabhAIne A vAtanI khabara paDI. emaNe munizrInuM kArya nihALyu ane prasanna thaI lahiyAonu laheNuM bharapAI karI Apyu. eTaluM ja nahi paNa munijIne peAtAnuM saMzodhanakArya AgaLa dhapAvavAmAM sa` rIte sahAya karavAnuM emaNe vacana Apyu.. A AgamAnI chellI vAcanA AjathI lagabhaga paMdara sAva pUrva valabhIpuramAM zrI devagaNa kSamAbhramaNanA mArgadarzana nIce taiyAra thaelI; tyAra pachI cheka A kALe munizrI puNyavijayajIe apAra puruSArthathI je navI vAcanAe taiyAra karI te jainadharmamAM ane A sadInA sapAdanakSetramAM amUlya ane advitIya pradAna lekhAze. AmAMnA be graMthA--cUrNi sAthenuM ' nadIsUtram ' ane vividha ' For Private And Personal Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 70] zrI AtmAnaMda prakAza TIkAo sAthenuM "naMdIsUtrama-to anukrame I. 1966 ane 1968mAM chapAIne prakaTa paNa thayAM che. emanA A bhagIratha prayAsane anulakSIne emane "AgamaprabhAkara" kahevAmAM AvyA che te ucita ja che. saMpAdana uparAMta hastaprato bhegI karavI, goThavavI, tenI anvIkSA karavI, e paNa emanI priya pravRtti rahI. te aMgene I. 1935mAM pragaTa thaele "bhAratIya zramaNa saMskRti ane lekhanakaLA" nAmaka dIrdha nibaMdha A vAtanI sAkha pUre che. vividha kALanI hastaprata vAMcavAnI A pravRttine pariNAme emaNe devanAgarI pahelAMnI brAhmI lipi ukelavAnuM temaja devanAgarInA sadIe sadIe badalAelA mareDa ukelavAnuM kArya AtmasAta karyuM. sAthe sAthe vividha saikAnI devanAgarI lipi lakhavAmAM paNa emaNe nipuNatA meLavI lIdhI. prAcIna citrakaLA, lipizAstra, sikkA, mUtio vagere purAtatva viSayonA paNa e achI jJAtA hatA. lipizAstranA te e evA asAdhAraNa abhyAsI hatA ke lipi parathI kaI hastaprata kaI sadInI haze tenuM cokakasa anumAna karI zakatA. saMzodhaka tarIke sAMpradAyika ane chatAM vyaktigata mata-mAnyatAothI mukta evI aitihAsika draSTi temanI pAse hatI. tulanAtmaka abhyAsarIti ane satyAnvezI saMzodhana prIti emane saheja hatAM. AthI ja eo potAnA saMzodhana heThaLanI kRtinI khUbI-khAmInuM tAzyapUrNa darzana karI zakatA. guNagrAhaka daSTie emanAmAM komaLatA ane sahAnubhUti pragaTAvyAM hatAM, te satya pAsanAe nirbhayatA ane niSpakSapAta khIlavyAM hatAM. emanI sarvAgI anveSaNAtmaka dRSTie emanI pAse aNizuddha saMpAdana karAvyAM che. mAIke philma, pheTesTeTa temaja enlArjamenTa jevI vaijJAnika sAdhanapaddhatine paNa emaNe saMzodhaka tarIke pUra upayoga karyo che. AvA jJAnavIra sAdhupuruSanuM vyaktitva paNa AkarSaka ane adbhuta hatuM. cittanI nirvikAra avasthAmAMthI pragaTelI mudA harahameza emanA vadana para aMkti rahetI. nirbheLa jJAnasAdhanAe emanA vyaktitvane atyuca banAvyuM hatuM. pariNAme emanI virati rasahIna ke udAsa nahotI, paNa sadA prasannatAthI chalakAtI rahetI. emanI saraLatA ne samatA emanAM vANI-vartanamAM sadA nartana karyA karatI. emanI anAsaktie emane kaThora nahi paNa kamaLa banAvyA hatA. keInuM paNa duHkha joI emanuM dila dravI jatuM. emanI pAse AvanAra kaI paNa dukhiyuM prazAMta thayA vagara pAchuM pharatuM nahi. - hastapratone emane parigraha paNa udAratA ane paropakArane preryo hato. AthI ja koI paNa abhyAsI ke vidvAna emanI pAse Ave ke tarata ja potAnA saMgrahamAMthI, saheja paNa saMkoca vagara, e AvanArane ugI sAmagrI pUrI pADatA. AzaMkA ke avizvAsanuM saheja paNa nAma nahi. emanI A vRtti ja sAmenI vyaktimAM paNa vizvAsanuM vAvetara karatI, vizvAsathI ja vizvAsa keLavAya che enI pratIti emaNe potAnA vartana dvArA karAvI ApI hatI. udAratA paNa evI ja anukaraNIya. amadAvAdamAM lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiranA AraMbhamAM emaNe ja potAnI dasa hajAra hastaprata taddana nimImapaNe kADhI ApI hatI. nikhAlasatA ane namratA paNa emanA vyaktitvane dIptimaMta karatAM. ane emanI vatsalatAthI te kAI anabhijJa nathI, jena ke jainetara, nirakSara ke sAkSara, dhanika ke nirdhana saunA pratye e pUro samabhAva rAkhatA. e rUDhigrasta AcAravicAranI maryAdA jANatA, te navInanI upayogitAne paNa pichANatA. AthI ja kSIranIra-viveka eo jALavI zakatA. zramaNasaMdhanA bhinnabhinna samudAyo vacce je vADAbaMdhI jevuM hoya che tenAthI teo sarvadA alipta rahetA. kaI paNa gacchanA anuyAyIne emane chocha nahoto. A rIte For Private And Personal Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [71 emaNe eka Adarza zramaNanuM udAharaNa pUruM pADyuM che. paranidAthI para puNyavijayajIe sAmI vyaktinA nAnAmAM nAnA guNane paNa moTo gaNuM sanmAnyo hato. jJAnanI jema emaNe cAritrya para paNa khUba bhAra mUkyo hato. zIla ane prajJA ja ucca vyaktitvanAM ghaDatara baLA che ema emanA jIvana parathI kaI paNa kaLI zakatuM. emanI vidyAne ahaMkArane opa nahote dIdho, pitAnA avirata jJAnayajJa bhaMga na thavA devA mATe emaNe junavANI kakSAnA meTAmeTA ADaMbarI mahatsavo TALyA hatA, tema e ja IrAdAthI sudhArAnA bahAnA nIce upADavAmAM AvatI UhApehayukta caLavaLathI paNa eo sadA dUra rahyA hatA. padavI ke padano emaNe kadApi AkAMkSA rAkhI nahatI. zive ke nAmanA meLavavA pAchaLa paNa emaNe najara rAkhI nahotI. AthI ja AvA sAMsArika vyAmAhathI para rahI eo ekadhArI jJAnasAdhanA ane AtmasAdhanA karI zakyA hatA, "muni te jaina sUriomAM sAmAnya padavI che, jyAre "AcAryanI padavI ati mAnavaMtI che. vaDIla sUrio ane pATaNanA zrI saMghe emane AcArya padathI vibhUSita karavAnuM TharAvyuM tyAre emaNe namratApUrvaka e padane paNa asvIkAra karyo. vidvattAnA pratIkarUpa apAtI panyAsa padavIne paNa emaNe asvIkAra kare. vaDodarAnA zrIsaMghe te emane pUchyA vagara ja vi. saM. 2010mAM AgamaprabhAkara'nuM biruda ApI dIdheluM. paraMtu AnuM kazuM ya vaLagaNa emane nahetuM. dezI-paradezI aneka vidvAnoe emanI rAhabarI nIce saMzodhana karyuM che. chatAM ya gurupadane leza paNa mada kyAMya kaLI zakAze nahi. uccatama upAdhi pIeca. DI. nA parIkSaka tarIke paNa emaNe eTalI ja nilepatAthI kAmagIrI karI hatI. I. sa. 1959mAM amadAvAda khAte maLelA gujarAtI sAhitya pariSadanA vIsamA adhivezananA itihAsa-purAtatva vibhAgane eo pramukha varAelA. I. 1961mAM kAzmIra khAte maLelA "la-InDiyA oriyenTala konpharansa'nA ekavIsamA adhivezanamAM "prAkRta ane jaina dharma vibhAganA adhyakSa tarIke e pasaMda thaelA. I. 1970mAM amerikAnI "oriyenTala sosAeTIe emane mAnArDa sabhya tarIke cUMTI kADhayA hatA. AvuM mAna meLavanAra kadAca e prathama ja hiMdI haze. emanA pAMDityane A kaMI o che. purAvo nathI. AthI ja che. De. Dablyu. normana brAunanA zabda yathArtha lAge che? (He is ) a worthy representative of the best Indian tradition of learning and teaching. ( teo uttama bhAratIya adhyayana-adhyApana-praNAlInA eka AdaraNIya pratinidhi che.) emanI jJAnapravRttinAM be suphaLa te pATaNanA "zrI hemacaMdrAcArya jaina maMdiranI temaja amadAvAdanA lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiranI sthApanA. aneka vidvAna ane abhyAsIone mATe A baMne saMsthA AzIrvAda rUpa banI che. emanI sakriya pravRttinI temaja prAcIna jJAnavistaraNa vRttinI A na bhulAya tevI deNagI che. aneka vyaktio ane vidvAnothI gherAelA puNyavijayajI eka vyakti nahi paNa svayaM saMsthArUpa hatA. vidyAvyAsaMgamAM te eo vyAdhine paNa vIsarI jatA. I. 1955nI varSARtunA divase hatA. saMgrahaNanA roge emane gherI lIdhA. vyAdhi ugra svarUpa pakaDate gaye. lagabhaga doDha varSa sudhI eo pIDAyA; paraMtu te daramiyAna emane sadhiyAre A zAstravyAsaMge. kathAratnaSa'nuM saMpAdana ane nizIthacarNi"nuM adhyayana emaNe A nAdurasta tabiyate ja karyuM. emanI jJAnabhakti ane cittanI svasthatA ahIM pragaTa thayA vagara rahetAM nathI. { AvA AtmasAdhaka saMta pote anekAMtavAdanI sAkSAta pratimA hatA. pitAnI tejasvI buddhine svAzrayanA jaLasiMcanathI emaNe avirata phaLadAyinI banAvI hatI. saMskRta, prAkRta, apabhraMza ne jUnI gujarAtInA A For Private And Personal Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 72] zrI AtmAnaMda prakAza prakAMDa paMDita pAMDityadaMbhathI hamezAM dUra rahetA. kadApi vikAra na pAmI zake evI cittavRttivALA eo sAcA AdhyAtmika puruSa hatA. viparita saMjogo paNa emanA daDhotsAhane kadApi vicalita nahatA karI zakyA. bAsaTha varSanuM emanuM dIkSA jIvana eTale avirata karmayAtrA ane akhaMDa jJAnayajJa, potAnI sAdhanA sAthe sAthe emaNe ane kene adhyAtmajJAna ApyuM hatuM. e zAstrIya daSTisaMpanna saMpAdaka, zramazIla saMzodhaka, vinamra vidvAna, Adarza zramaNa ane guNagrAhI vatsala vyakti hatA. eka sAcA vidvAnane chAje e rIte e AjIvana vidyA-athI ja rahyA. puNyavijayajI eTale ja nakhazikha vidyAthI. emanI vidyAprIti ane vyavahArarIti nirAibarI ane nikhAlasa hatAM. 76 varSanI uMmare muMbaImAM "prosTeTanI zastrakriyA bAda 14mI jUna 1971nA roja rAtre sADA ATha kalAke AvA manISI saMta, prajJApuruSa ane AjIvana akSara-sAdhaka samyakarIte ja kSarane tyajI a-kSaratva pAmyA. emanI jJAnasAdhanAne strIta akhalita rIte anekone preraNAvAri pAte rahe e ja emane sAcI aMjali he! "kumAra" mAsika, amadAvAda; phebruArI, 1972 A savant among saints and a saint among savants : Muni Punyavijayji B. M. Singhi A true specimen of the Jaina monkhood and a worthy representative of the Jaina tradition and heritage of the Jaina fold, Muni Punyavijayji, who died in Bombay on June 14, 1971 was a life-long traveller in the realms of knowledge. He had an insatiable yearning for exploration of the wisdom of the past. It is absolutely true that but for his ceaseless efforts in the direction of research and scholarship, the vast treasures of knowledge would have remained locked up in the bhandaras of the Jaina temples. Initiated and inspired by Muni Chaturvijayji and taught and encouraged by Pandit Sukhlalji, he devoted his whole life to bring to light hundreds of valuable manuscripts written on palm-leaves and preserved in the Jaina bhandaras of Jaisalmer, Patan, Cambay, Baroda, Ahmedabad, Bikaner, Jodhpur, Limbdi, etc. At initiation, he was not a great scholar, but he soon developed under the inspiring leadership and guidance of his master Muni Chaturvijayji a passion for learning and threw himself heart and soul in the direction of seeking and acquiring knowledge and learning. It was here that Pandit Sukhalalji helped him. He was indeed fortunate in having an inspiring preceptor in Muni Chaturvijayji and an encouraging teacher and guide in Pandit Sukhlalji. He made the best of what he learnt and acquired from both of them and always acknowledged his gratitude and indebtedness to both. He called Muni Chaturvijayji as his teanga and Pandit For Private And Personal Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yla al youfarum agimla-faanis [73 Sukhlalji as his fa' throughout his life. He had great respect for both of them and received great affection and admiration from them. Muniji's contribution to research and learning in the field of Indology was supreme. He made concerted efforts to bring out the old manuscripts in Prakrit, Sanskrit and Apabhramsa from the traditionally closed bhandaras through the influence, ingenuity and industry of his Guru Chaturvijayji and his own. He took long and arduous journeys in places far off to discover and recover the manuscripts which were treasure-houses of knowledge and learning. He knew no obstacles in his pathway towards the goal he had set out for himself. He did all this single-handed and undeterred by opposi tion and difficulties which came in his way. He had great conviction of the importance of the scholastic work he had undertaken and a great confidence in his ability to pursue the path he had chosen. It was his great 'a' to make the hitherto hidden sources of knowledge open and available to scholars and research-workers of the world. It is indeed true that but for him, Jaino logy would have remained deprived of many important and valuable springs of knowledge in its area. Muniji was an individual but his work proved that he was an institution and what he achieved through his incessant endeavours would have been considered absolutely miraculous even for an institution. Pandit Sukhlalji had once remarked, "What several sadhus of either Sthanakvasi, Murtipujak or other sects combined could not do and achieve, was achieved by Muni Punyavijayji." Not only in quantum his work was great but also in quality and standard of perfection it was great. He was a perfectionist and would never leave his i's undotted and t's uncut. He had no parallel in this respect. He could do this because he had a real mastery over all the three languages of the oriental fa, viz, Sanskrit, Prakrit and Apabhramsa. What was really astonishing was that his passion, pursuit and perseverence did not make him flinch in any way from the disciplined life enjoined upon him by the rules and practices of monkhood He was a saint first and a saint last. His erudition of knowledge was only an additional embellishment to his sainthood. All through his life, he followed meticulously all vratas (a) of a Jaina monk which he was required to observe. Truly, he had right perception, right knowledge and right conduct. He was great in scholarship, he was greater still in his character based on religious piety and non-attachment to 10 For Private And Personal Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 68] zrI AtmAnaMda prakAza worldly possessions of any kind. Whatever came to him as a token of respect and appreciation for him and his work from his shravakas (1174) was ploughed back in his farm of knowledge to plant more and reap more. By birth and by initiation he belonged to the Svetambara Murtipujak sect of the Jainas, but he was no where secterian in his approach and views, He was a scholar with open mind in every respect, and his field was open to every one who cared to come to him for any help and guidance in the direction of his specialized study. He was generous in extending all help to all. He never had any reservation or reticence of any kind in the sphere of knowledge. Thus, by giving more and more and requiring less and less, he fulfilled the basic duties and responsibilities af a Jaina ary in the truest sense. Even among scholars, we find quite often a spirit of isolation, a sense of arrogance and envy and a habit of holding secrets of knowledge themselves, but Muni Punyavijayji believed in sharing of knowledge and keeping the realm of knowledge free from bounds. He was an embodiment of an all 21 fayah?'. This was a rare quality which Muniji had imbibed from his Gurus and handed over to his disciples and followers. His broad and catholic outlook, his perfact devotion to the true and the good and his absolutely unassuming behaviour with both equals and unequals was exemplary and en-nobling. Inspite of his interest in and attachment to the ancient works of learning, his commentaries, introductions and other writings bear the mark of his modern outlook. His findings were arranged, organised and accomodated in such a way that they could meet the requirements of the modern scholars His field of work did not confine to and end with the discovery, collection research, editing and publication of the manuscripts. As an adjunct to his involvement in this field he also developed interest in paintings, inscriptions and coins, etc. He was also a connoisseur of the Jaina paintings and numismatics and was always ready to solve the problem if and when the same arose in these fields. He was actually a versatile scholar, always keen to seek, to understand, to apply and to achieve whenever and in whatever pastures he had the chance to enter. He was in the first line of the scholars of Prakrit texts and it was on account of his knowledge and ability and devo. tion to the study of Prakrit texts that the Prakrit Text Soceiety was formed by late Dr. Rajendra Prasad when he was President of India. To have a comprehensive view and make a comparative study of Indian religion and Indian culture, he went for the study of the relevant and important texts For Private And Personal Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka (vy of the Hindu and Buddhist religions also. This equipped him for a real scholastic and intellectual treatment of the subjects he took for study. Muniji who was called Manilal before he was initiated in February 1909 was born in Kapadvanj in Gujarat on 27th October 1895, but had his primary education in Bombay, where his father Dahyabhai Doshi had gone for earning his livelihood. Unfortunately his father died when Manilak, was only ten years old. His mother, thus widowed at the young age of only 27 years, was left alone with this son of ten years. She was very religious minded from the very beginning but this calamity made her far more indifferent to and detached from the worldy affairs. She sought to take atai and become a nun. But the question was : What to do with Manilal ? However, the desired happened and Manilal also developed an attitude and temperament to be consecrated as a monk. Muni Shri Chaturvijayji initiated him into monkhood. Within three days, after the son thus took to monkhood assuming the new name of Punyavijaya, the mother also became a nun and was called Sadhvi Ratanshri. Thereafter mother and son both lived in the fold, serving the Jaina faith and liberating their lives from karma. Following the traditions of collection and research into the field of oriental learning, laid down by his Guru's Guru kantivijayji and his Guru Shri Chaturvijayji, he edited the Sanskrit play called #lgatianara, a drama of Muni Ramacandra, in 1917, just within eight years of his teat9a67. Thereafter during the last 54 years, he edited, collected and published several important works of many Acaryas of the earlier times. a8r4710 which he edited jointly with his Ja Muni Chaturvijayji with higiet and $147 was published in 6 volumes between the years 1933 and 1942. This was one of the most important works of Munishri. Among his other works which impressed the scholars in the country and abroad can be mentioed aucaferst, AGITTLE, sitilauki, jItakalpasUtra, pavitrakalpasUtra, kIrtikaumudI, yogazatakam , rAmazatakam , nighaNTuzeSa and AkhyAnakamaNikoSa etc. His two volumes of the Catalogue of palam-leaf Manuscripts and three volumes of Catalogue of Sanskrit and prakrit Manuscripts provide valuable references for scholars. The last but not the least in the series of his contributions was the editing of the Jaina Agamas. It was at his initiative that the Mahavir Jain Vidyalaya of Bombay .undertook a project to publish critical texts of the Jaina Agamas under the joint editorship of himself and Prof. Dalsukh Malvania. This scheme would epitomise the vast collection of his works. It was indeed a very comprehensive and For Private And Personal Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir of 1 zrI AtmAnaMda prakAza bold scheme to revise the text of the Jaina canonical literature in the light of the new materials now available as a result of recent research. As is well-known, the last seat of the Agamas was carried out nearly 1500 years ago under the guidance of Shri Devardhi Gani Kshamashramana. It was in recognition of this great undertaking that the Jaina community honoured him with the title of 63111749 1197', although he never cared for any title or epithet as he did not even accept the title of 'Th' and r'. Work was his worship and was the greatest reward by itself. In 1959, Muniji was elected President of the sectional conference on History and Ancient Indian Culture on the occassion of the twentieth session of the Gujarati Sahitya Parishad at Ahmedabad and two years later, he was elected President of the Prakrit and Jainism section of the twentyfirst session of the All-India Oriential Conference which had met at Shrinagar in Kashmir. In February 1969, when Muniji completed sixty years of his life after initiation as any, felicitations were extended to him in a volume ( Frisla) containing his own writings and an account of his life and works together with appreciations from scholars here and abroad. While paying respectful tributes to Muniji Prof. Klaus Bruhn of Germany had said, "Muni Punyavijayji is perhapsthe greatest living specialist in the field of Jaina literature but he is not a specialist in the sense that he devoted all his life-time to the study of one particular section of the material. He had a rare instinct for urgency which compelled him to shift his interest from one field to another, as soon as he felt that the most urgent work had been completed and that new and different tasks awaited for his attention." Similarly, Prof. W. Norman Brown of the University of Pensylvania, U. S A., had said, "He has been throughout his whole career a worthy representative of the best Indian tradition of learning and teaching." Prof. Dr. Ludwig Alsdorf, Professor of Indology in the University of Hamburg called him, "A model monk and true scholar of wide interests." I have said earlier in this article and will say again that it was in his devotion to work and dynamism of thought that the true greatness of Muniji lay. He was never swept away with either appreciation or opposition and what was most astonishingly revealing about him was that even though deeply absorbed and closely closetted with the works of the past, he was not closed in his mind and in his approach and that gave him the vision of a true any and a religiously upright man. He attached great impo For Private And Personal Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [77 rtance to education, which, to him, was the real foundation for progress. In so far as religion was concerned he was of the opinion that religion should help man in his progress. He had once written, " The time has come when every sensible person should dispassionately see and think how religion can help in the human progress and uplift. Only when religion fulfills this part it will be possible for the religion and religiosity to find a worthy place in our life; otherwise in spite of all the rites and rituals of different sects of our faith and religion, true religion is bound to decay and die." Let the above be taken as the Muni's message for us all, whether the consecrated or the laity. Religion to live and to help men to live more sublime and more purposeful and meaningful lives must have a clear and undivided vision and dynamism in order to meet the challenge of the times. Munishri Punyavijayji is dead, no doubt; his message and example are not dead, no doubt. -"Jain Journal," Quarterly; Calcutta; October, 1971. bhAratakI eka virala vibhUti agaracanda nAhaTA bhAratIya sAdhanA-praNAlImeM jJAnopAsanAkA bar3A mahatva hai / jJAnako prakAza aura prajJAnako granthakAra kahA gayA hai / jJAnake binA manuSya pazuke samAna hai / kartavya-akartavyakA bodha jJAnake binA nahIM hotA aura jisameM hitAhitakA jJAna nahIM, vaha saMsArake lie bhArabhUta hai| . samaya-samaya para aise aneka mahApuruSa utpanna hote haiM, jo jIvanabhara jJAnopAsanA karake kevala apanA hI uddhAra nahIM karate para mAnavamAtrake lie mArga-darzaka yA prakAzastambha bana jAte haiN| paramparAgata jJAnakA vistAra karate hue ve apanI anubhUtiyoMse kalyANapatha pradarzita karate hue aisA kArya kara jAte haiM, jisase bhAvI pIr3hIko bhI jJAnakA prakAza milatA rahe / jJAnakI ve aisI jyoti jagA jAte haiM, jisase bhUle bhaTake hue prANiyoMko sahI mArgakA jJAna sahaja hI ho jAtA hai| abhIabhI di. 14 jUnakI rAtako 8-30 baje eka esI hI vibhUti hamase tirohita ho cukI hai, jinhoMne apanA sArA jIvana jJAnopAsanAmeM lagAyA aura anekoM vyaktiyoMko sahayoga dekara isa kSetrameM Age bddh'aayaa| unakA zubha nAma hai :-"muni zrI punnyvijyjii|" 76 varSakI AyumeM bambaImeM unake svargavAsa honekI sUcanA milI hai| unakA yahAM saMkSipta paricaya diyA jA rahA hai : For Private And Personal Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jf zrI AtmAnaMda prakAza . gujarAtake kapaDavaMja nAmaka sthAnameM saMvat 1952 ke kArtI sudI 5 (jJAnapaMcamI) ko ApakA janma huaa| ApakA nAma maNilAla rakhA gyaa| Apake pitAkA nAma DAhyAbhAI va mAtAkA nAma mANika vahana thA, jo Age calakara jaina sAdhvI ho gaI aura apane putrako kevala 13 varSakI AyumeM saMyama -cAritra aura jJAnopAsanAke mArgameM agrasara kara diyA / 62 varSa taka munizrIne jaina sAdhukI caryA meM rahakara apanI AtmAkA kalyANa karate hue hajAroMko dharma-adhyAtmakI satpreraNA dii| kahA jAtA hai ki jaba Apa kevala do-cAra mahIneke hI the Apake pitA vyApArake lie bambaI gae hue the aura mAtA kapar3e dhone ke lie tAlAba gaI huI thI; pIchese jisa mohalle meM ApakA ghara thA, usameM Aga laga gaI aura ApakA ghara bhI usakI lapeTameM A gayA / choTAsA bAlaka ekAkI gharameM pAlanepara jhUla rahA thaa| cAroM ora tIvra gatise Aga phaila rahI thii| vAlakakA ronA sunakara eka musalamAna boharene inake gharameM praveza karake kisI tarahase inako nikAlA aura apane ghara para le jAkara unakI rakSA kii| idhara jaba mAtAko Aga laganake samAcAra mile to dauDI huI AI / apane vacceke lie kisa mA~kA dila umaDa nahIM paDatA ? Akara dekhA to ghara jala cukA thA / ataH baccekI jIte rahanekI koI AzA nahIM raha gaI thI / mArmika duHkha huA, para kyA kiyA jAe ? dUsare dina bAlakake rakSaka boharene usake mAtA-pitAkA patA lagAte hue inakI mA~ko lAkara supUrda kiyA to usake AnandakA pAra nahIM rahA / kahate hai :-'jAko rAkhe sAIyA, bAla na bA~kA ho' jisakI Ayu prabala hai use baDIse baDI vipatti bhI jIvanarodha nahIM kara sakatI / isa bAlakase dharma aura dezakA bahuta baDA kArya honevAlA thaa| isalie baDI vipatti Ane para bhI rakSA ho gii| pitAzrIko jaba yaha samAcAra milA, to ve bambaIse Ae aura bacce evaM mAtAko bambaI le gae / yogya umra hone para inakI par3hAI prArambha huii| para thor3e varSoM bAda hI inake pitAjIkA nidhana ho gyaa| mA~ko baDI cintA huI aura sAtha hI vairAgIkI bhAvanA bhI udita huI / unako jaina sAdhvIkI dIkSA lenekI bhAvanA ho gaI, para bacceke bhaviSyakA prazna sAmane thaa| puNyodayase vAlaka bhI dIkSA leneko taiyAra ho gyaa| zatrujaya mahAtIrthakI yAtrA karake ve baDaudAmeM pravartaka kAntivijayajIke pAsa pahu~ce / bAlaka dIkSita hokara kAMtivijayajIke ziSya caturavijayajIke ziSya bane aura do dina bAda hI unakI mAtAne bhI sAdhvioMke pAsa jAkara dIkSA le lI / unakA dIkSAnAma ratnazrI thaa| 57 varSa taka sAdhudharma pAlana kara saM. 2022 meM ve svarga sidhAre / bAlaka maNilAlakA dIkSA nAma rakhA gayA--puNyavijaya / dIkSAke bAda praguru kAMtivijayajI aura guru zrI caturavijayajIne Apake adhyayanakI baDI acchI vyavasthA kara dI / aneka viSayoMke adhikArI vidvAnoMse Apako zikSA dilAI gaI aura sAtha hI sAtha . municaryA aura apane guruoMkI jJAnopAsanAkI zikSA svata: milatI gii| muni zrI caturavijayajIne anekoM granthoMkA sampAdana va saMzodhana kiyA / jJAnabhaNDAroMkI hastalikhita pratiyA~ko dekhane, unakI lipiko par3hane aura viSayako samajhane meM ApakI ruci jAgrata huI / ataH thor3e hI varSoM meM Apa bhI apane guruzrIke kAryoM meM sahayoga dene lage aura yogya vidvAna bana ge| saMvat 1884 meM lImbaDIke jaina jJAnabhaNDArakI sUcI taiyAra karane meM apane guru zrI caturavijayajIko Apane vizeSa sahayoga diyA aura isakI mahatvapUrNa prastAvanA bhI Apane likhI / pATaNa Adike For Private And Personal Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [74 jJAnabhaNDAroMkI hajAroM tADapatrIya aura kAgajakI pratiyoMke avalokanase prAcIna lipiyoM, bhASAoM aura lekhanazailiyoM Adi mahatvapUrNa viSayoMkI jAnakArI bar3hI / ahamadAbAdake zrI sArAbhAI maNibhAI navAbakA jaina citrakalpadruma nAmaka mahatvapUrNa grantha saM. 19882 meM prakAzita huA / isake prArambhameM "bhAratIya jaina zramaNa saMskRti ane lekhanakalA' nAmaka eka mahatvapUrNa karIba Der3ha sau pRSThoMkA gujarAtImeM ApakA racita nibandha prakAzita huA, jo apane DhaMgakA eka hI nibandha hai| isa viSayameM utanI jAnakArI aura kisI bhI vidvAnane Aja taka nahIM dI, kyoMki isake lie vA~kA zrama aura anubhava apekSita hai| isa nivandhakA hindI va aMgrejI anuvAda honA vAMchanIya hai / samaya-samaya para Apane kaI granthoMkI prastAvanA Adike rUpameM aura bhI jJAnavardhaka aura zodhapUrNa nibandha likhe haiM, jinakA eka saMkalana Apake dIkSA-paryAyake sATha varSa pUrNa hone ke upalakSyameM baDaudAse prakAzita 'jJAnAMjali' nAmaka granthameM kiyA gayA hai| Apake sampAdita karIba cAlIsa grantha prakAzita ho cuke haiM aura anekoM grantha taiyAra paDe haiM, jinameMse kucha to chapa bhI gae, para prastAvanA Adike lie prakAzita nahIM ho pAe / ese granthoMmeM jaisalamera aura pATaNa bhaNDArakI hastalikhita granthasUcI vizeSa rUpase ullekhanIya hai| sat 1917 se lekara aba taka nirantara ApakA sampAdanakArya calatA rahA / 'bRhatkalpasUtra' niyukti-bhASya-vRtti sahita chaH bhAga, karmagrantha cha: bhAga, vasudevahiNDI, aMgavijjA, kathAratnakoSa, dharmAbhyudaya mahAkAvya, trizaSTizalAkApuruSacaritra mahAkAvya, nandI-anuyogadvAra, pannavaNA, AkhyAnakamaNikoza Adi jaina granthoMke atirikta somezvarakRta ullAgharAghava nATaka aura rAmazataka Adi jainetara nATakoM tathA kaumudIbhitrAnanda, prabuddha rAhiNeya, dharmAbhyudaya Adi jaina nATakoMkA bhI Apane sampAdana kiyA hai| khambhAtake tADapatrIya jaina bhaNDAra sUcIke do bhAga aura anya ahamadAvAdake lAlAbhAI bhAratIya saMskRti vidyAmandirake vivaraNAtmaka sUcI-patra tIna bhAga Apake sampAdita prakAzita ho cuke haiN| AcArya haribhadrake yogazataka aura usakI khopajJa TIkA nAmaka ajJAta granthakI bhI Apane khoja hI nahIM kI, balki saMpAdana karake prakAzita bhI karavA diyA / hajAroM jaina-jainetara (bauddha-vaidika) alabhya aura durlabha granthoMko Apane jaina jJAnabhaNDAroMse khoja nikAlA, jinakI kisIko jAnakArI nahIM thii| ___ apane dAdAgurukI asvasthatA evaM dIrghAyuke kAraNa Apako unakI sevAmeM aThAraha varSa pATaNameM rahanekA suyoga milA to Apane vahA~ kaI jJAnabhaNDAroMkA ekatrIkaraNa karake 'zrI hemacandrasUri jJAnamandira kI sthApanA kii| usameM saikaDoM tADapatrIya aura bIsa hajArase bhI adhika kAgaja para likhI huI mahatvapUrNa prAcIna pratiyA~ haiN| isake bAda Apa jaisalamera padhAreM to vahA~ke avyavasthita jJAnabhaNDArako bar3e parizramase vyavasthita kiyA / rAtako bAraha baje taka Apa niraMtara Agama Adi mudrita pranthoMko tADapatrIya pratiyoMse milAkara saMzodhita karate / Apane anekoM granthoMkI presakApiyA~ karavA lI evaM prAcIna aura mahatvapUrNa 214 pratiyoMko to dillI bhejakara mAikrophIlma karavA lI gaI, jisase jahA~ kahIM bhI unakA upayoga ho sake / tADapatrIya pratiyoMke sAIjake hI alamoniyamakI peTiyA~ banAI gii| darzanIya pratiyoMko zo-kesameM rakhA gayA aura eka-eka panneko dekhakara naI sUcI taiyAra kI gii| hamAre prAcIna sAhityakI surakSA aura suvyavasthA kaisI karanI cAhie, isakA udAharaNa munizrIne jaisalamerameM upasthita kiyA hai| kAza, hama usase zikSA grahaNa karake anya sthAnoMke granthabhaNDAroMko For Private And Personal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 80] zrI AtmAnaMda prakAza bhI isI taraha surakSita va suvyavasthita karanekA prayatna karate to hamAre pUrvajoMkI khyAti isa prakAra naSTa na hotI / vidvatajagatase Apako sadA sammAna milatA rahA hai| gujarAta sAhitya pariSadake itihAsa vibhAga evaM orieNTala konphrensake prAkRta vibhAgake Apa adhyakSa cune gae the| amerikAkI eka saMsthAne bhI Apako sammAnita kiyA thaa| ___ munizrIkI akhaNDa jJAnopAsanA dUsaroMke lie bhI baDI preraNAdAI rahI hai| gujarAtameM Apake anekoM vidvAna ziSya haiM, jo Apake kAryameM bhI sahayoga dete rahe haiM aura svayaM acche sampAdaka aura paNDita bana gae / AzA hai, munizrIne jo jJAnayajJa cAlU kiyA use nirantara jArI rakhA jaaegaa| __ munizrIkI aneka vizeSatAoMmeM se kuchakA ullekha yahA~ para denA Avazyaka hai| itane baDe vidvAna hone para bhI abhimAna unheM chU taka nahIM gayA thaa| baccese lekara bUDhoM sabhIse baDe premapUrvaka milate / sabhIkI bAtoMko dhyAnase sunakara unheM pathapradarzana karate aura sahayoga dete / sadA haMsamukha aura prasanna ceharA / itanI vyastatAke vAvajUda bhI ve apane kAryoMko choDakara bhI Ae hue vyakti kA kAma pahale kara dete / dinabhara unake pAsa zrAvaka-zrAvikAoM, navayuvakoM va vidvAnoMkA tAMtA lagA rhtaa| phalataH ve granthasaMpAdana-lekhanakA kArya rAtako va prAtaH karate the; Ae hue vyaktiko kisIko bhI nArAja nahIM karate / kahate the ki apanA kAma to calatA hI rahegA, inako bhI santoSa denA hI caahie| jaisalamerameM maiM unake sAtha karIba bIsa dina rahA / hara samaya unheM kAryameM saMlagna dekhakara kaI bAteM pUchanekI icchA hone para bhI mujhe saMkoca hotA thA / eka dina jaba maiMne unase apane manobhAva vyakta kie to unhoMne kahA ki Apa jaise vyaktiyoMke lie hI to maiM rAtadina, granthasaMzodhana AdikA kArya kara rahA hU~ yaha to jIvanabhara calatA hI rahegA / isalie Apa tanika bhI saMkoca na karake jisa samaya jo pUchanA ho mere pAsa A jAyA kreN| aura tabase maiMne jJAnacarcAkA lAbha uThAnA prArambha kara diyA aura bIkAnera padhAranekA bhI nimantraNa diyA, jo unhoMne saharSa svIkAra kiyaa| prAyaH vidvAna loga apane zramakA dUsaroM dvArA upayoge hote dekhakara khinna ho jAte haiN| paraMtu munizrI isake sarvathA apavAda the| bahuta parizramase saMzodhita kie hue granthoMko bhI ve dUsaroM ke upayogake lie sahaja hI de dete the| isa taraha deza-videzake anekoM vidvAnoMko sAhitya-sAdhanAmeM unhoMne apUrva yoga diyA hai| gaccha-sampradAyakI saMkucita bhAvanAse Apa U~ce uTha cuke the| jo bhI AyA, sabhI ko sahayoga diyA / saujanya, udAratA evaM premakI sAkSAt mUrti the| pahele-pahele unako saMgrahaNIkI bImArI bhI kAphI varSoM taka rahI, phira bhI ve apane kAmameM juTe hI rahate / idhara svAsthya, vRddha honepara bhI, kAphI ThIka dikhAI de rahA thA / 75 varSakI AyumeM bhI ye yuvakocita utsAha aura zrama karate rahate / kucha mahIne pahale maiM bambaI vAlakezvara jaina maMdirameM unake darzanArtha gayA to kahA ki dekhie nAhaTAjI, yaha "payannA" kA sampAdanakArya pUrA kiyA hai| usake bAda abhI mArcameM gayA to unheM jvara AyA huA thaa| phira bhI baDI prasannatAse bAtacIta kii| unakI sevAmeM rahanevAlA lakSmaNa bhojaka vahIM pAsa baiThA huA thaa| usane kahA, aba ahamadAbAda jaldI hI pUjyazrI ko pahu~canA hai| phira bhI Aparezana huA, vaha bhI saphala rhaa| para vidhiko bambaIse bihAra karanA maMjUra nahIM thaa| ataH dinAMka 14 jUnako rAtrike sADhe ATha baje samAdhipUrvaka ApakA yahIM svargavAsa ho gayA / For Private And Personal Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ vaise to Apane anekoM mahatvapUrNa granthoMkI presa-kApiyAM karavA rakhI hai aura kuchakA to saMzodhana-sampAdana bhI kara rakhA hai| para sabase mahatvapUrNa kArya ApakA jainAgamoMke susampAdita saMskAraNoMke prakAzanakA hai| mUla AgamoMkA prakAzana mahAvIra jaina vidyAlaya bambaIse prArambha ho gayA hai| para abhI taka kevala nandI, anuyogadvAra aura prajJApanA tIna AgamasUtra hI prakAzita ho sake haiN| paiMtAlIsa mUla AgamoMke sAtha-sAtha Apane unapara prApta niyukti, cUrNi, bhASya evaM TIkAoMkA bhI prAcIna pratiyoMse milAkarake saMzodhana kara rakhA hai| una sabake prakAzanameM kAphI samaya aura artha caahie| para Apa sadA yahI kahA karate ki mujhe isakI cintA nahIM hai| acche kAma ke lie paisA to milatA hI rhegaa| prAkRta sAhitya pariSadakI (prAkRta deSTa sosAyaTIkI) sthApanA bhI Apake prabhAva va preraNAse huI thI, jisameM bIsoM mahatvapUrNa grantha chapa cuke haiM / lA. da. bhAratIya saMskRti bidyAmaMdirase bhI kAphI chape haiN| ApakA dUsarA mahatvapUrNa kArya seTha kastUrabhAI lAlabhAI dvArA sthApita aura saMcAlita bhAratIya saMskRti vidyAmandira hai, jise sarvaprathama Apane apane dvArA saMgrahIta karIba dasa hajAra hastalikhita pratiyAM dekara zodhake lie mahatvapUrNa saMsthAkI sthApanA krvaaii| phira to anya kaI bhaNDAra bhI isa saMsthAko mile aura munizrIkI dekharekhameM bahuta-sI mUlyavAna sAmagrI kharIdI bhI gaI / phalataH Aja karIba cAlIsa hajAra hastalikhita pratiyoMkA yaha bar3A saMgrahAlaya haiM, jinameM bahuta-sI kalApUrNa prAcIna mUrtiyA~ evaM citrakalAkI sAmagrI bhI darzanIya haiN| varSAMse bar3e prayatnapUrvaka jina pratiyoMkA saMgraha kiyA thA, una sabako isa taraha de denA kitanI baMDI udAratA va vizAla hRdayatA hai| inake atirikta bhI Apake saMgrahameM hajAroM phuTakara patra. guTake, viziSTa pratiyA~ aura mahatvapUrNa sAmagrI hai, jisakA ThIkase upayoga kie jAnese anekoM navIna tathya prakAzameM aaeNge| AzA hai, munizrIke baDe parizrama va sUjhabUjhase ekatra kI huI samasta sAmagrI surakSita evaM suvyavasthita kI jaaegii| acchA ho, unake nAmase eka baDI saMsthA sthApita ho, jo unake adhUre kAmoMko pUrA kare, mahatvapUrNa sAmagrIko prakAzameM lAe aura sabako usakA lAbha mila sake, aisI vyavasthA kreN| bambaIke samAcAroMke anusAra Apake antima darzanake lie 40000 janatA umaDa paDI thI / aneka bAjAra tA. 14 jUnako banda rahe / ApakI zraddhAMjali-sabhAmeM Apake kAryoMko Age baDhAneke liye eka phaNDa sthApita karanekA nizciya kiyA gayA, jisameM 50000 to usI samayalikhA die gae hai| vAstavameM nAmAnurUpa Apa to baDe hI puNyazAlI the / jIvanabhara jJAnadAna dekara va sabako ucita sahayoga dekara Apane mahAna puNyakA arjana kiyaa| unakA kArya itanA ThIka evaM mahatvapUrNa hai ki yuga-yugoM taka ApakI yAda banI hI rhegii| ___ "rASTravINA" mAsika, ahamadAbAda; agasta, 1971 sva. muni zrI puNyavijyajI zrI priyA mu. zrI puNyavijayajIne saMzodhana kArya mATe anahada rasa hato. potAne saMgrahaNInuM darda hovA chatAM, ane te vakhate pATaNanuM pANI temanI tabiyatane anukULa nahatuM topaNa, saMzodhanakArya mATe lAgalAgaTa For Private And Personal Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 21 zrI AtmAnaMda prakAza soLa varSa sudhI pATaNamAM rahyA hatA. zrI jinAgamanA saMzodhanamAM temaNe Apela phALAthI AkarSAI amerikAnI orIenTala sosAyaTIe temanI mAnadasabhya tarIke nImaNuka karI temanuM sanmAna karyuM hatuM. jesalamera tathA khaMbhAtanA saMdhanA bhaMDAramAM rahela saMkhyAbaMdha graMthane vyavasthita karI tenI sUci taiyAra karavAnuM ane jIrNazIrNa pratinI mAIkro philma taiyAra karAvI tenI jALavaNuM karavAnuM kArya temaNe hamaNAM ja pUruM karyuM hatuM. amadAvAdanI lAlabhAI dalapatabhAI InsTITayuTanI sthApanA ane saMcAlanamAM teozrIne mahattvano phALo hato. mu. zrI puNyavijayajIe, keTalAka saMdee vinaMtI karavA chatAM, gaNipada, paMnyAsapada, upAdhyAyapada-evI kaI paNa padavI svIkAravA mATe pote taiyArI batAvI nahotI ane evI vinaMtIone savinaya inkAra karyo hato. jAherAtane temane bilakula meha na hato. teozrI kahetA ke mAre kaI pada ke padavI joItI nathI. meM je munipada lIdhuM che te ja sAcavI rAkhuM eTale basa. lagabhaga bAsaTha varSanI saMyamayAtrA daramyAna temaNe kaI jagAe upadhAna ke ujamaNuM karAvyAM nathI. tema saMghane kaI paNa prakAranA kharcanA khADAmAM UtaravuM paDe evI pravRtti ke preraNA karI nathI. mAtra jJAnanI ArAdhanAmAM ja teo masta rahetA. Aje sAdhuomAM je ziSyavyAha jovAmAM Ave che te paNa temanAmAM na hatuM. temanA ziSya thavA mATe svayaM AvelA paikI mAtra be ke traNane ja temaNe dIkSA ApI che. sAmAnya jJAna vadhe tyAre abhimAna vadhe ane AcAramAM khalanA Ave, paraMtu muni zrI puNyavijayajIe e kathana potAnA saMbaMdhamAM khoTuM pADayuM hatuM. sAdhudharmanA AcAronuM teo khUba AdarapUrvaka pAlana karatA ane e AcAronuM sAdhuoe zAstravihitapaNe pAlana karavuM joIe ema kahetA. e AcArasaMhitAnA niyamomAM potAnAthI kaI vakhate kAMI bhUla thaI hoya te ekarAra paNa karatA. muMbaI samAcAra" dainika, "jaya jinendra" vibhAga, muMbaI, tA. 23-6-1chA pUjya gurudevazrIne zraddhAMjali Agame e ja ApaNuM AlaMbane che. AvI AganI vANIne mahenata karI, lIMbaDI, jesalamera, pATaNa, vaDodarA, chANI, khaMbhAta, bhAvanagara vagere jJAnabhaMDAramAMthI cIvaTapUrvaka saMzodhana karanAra; A badhA jaina, hiMdu, bauddha dharmanA graMthe, jemAM dharma, sAhitya, kaLA, ItihAsa, jyotiSa viSe samRddha jJAnane bhaMDAra che, enAM coTI gayelAM pAnAMone saMbhALIne ukheDavAM, enAM tUTI gayelAM pAnAonA TukaDA plAsTIka astaramAM rAkhI sAcavavA, joDavA; emAM lakhAyelI saMskRta, prAkRta, mAgadhI, madhyayuganI gujarAtI bhASAne samajavI; tenA artha-prakAzane karavAM; enAM sUcIpatro banAvavAM; enI pheTosTeTa kepI, mAIkre philma kApI karAvavI; enAM pradarzane javAM; e graMthonA jJAnanI lahANI jJAnapipAsu deza paradezanA vidvAnane karI, aneka saMzodhakane ghaDavA; anekomAM jJAnanI saMjIvanI chAMTavI; ane A badhuM zedheluM-saMgraheluM jarUra paDatAM, game tevA dAma ApI kharIdAyeluM; A prAcIna tADapatro, citrasAmagrIo, kaLAnA benamUna namUnAone saMgrahavA; jJAnabhaMDAre, pATaNamAM zrI hemacaMdrAcArya jJAnamaMdira, amadAvAdamAM lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira sthApavA ane jJAnapipAsune game tevI kImatI prate vinA saMkoce apAvanAra; A vizvanA vidvAnenA premI; vizvamAnava; AgamonA khajAnacI; tatvazIla prabhAvika vyAkhyAtA; caMdra jevA zItala; sAgara For Private And Personal Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahArAjazrInA sadAnA sAthI paramapUjya paMnyAsajI mahArAja zrI ramaNIkavijayajI mahArAja For Private And Personal Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [8 jevA gaMbhIra; rAta-divasa satata kAmamAM rahenAra; sadA prasanna mukhavALA, nagna, AcArya padavI levAne inkAra karanAra; game te phirakA ke saMpradAyane hetathI AvakAranAra ne dukhiyAnA duHkhathI karuNAbhInA thanAra; game te samaye game tevA sakhata kAmamAM paNa khapIne bedha ApavA khAtara tatpara rahenAra; garIba-tavaMgarane samadaSTithI jenAra; nAnA bALaka ke vidvAnane hetathI AvakAranAra; mahAvIra jaina vidyAlaya dvArA AganA prakAzananI janAnA prANasvarUpa; niSkAma sevAbhAvI; tyAgamUrti; paramapUjya gurudeva AtmArAmajI mahArAjanA jJAnI ziSyaratna pravartaka zrI kAnDivijyajI dAdAnA ziSyaratna pU. caturavijayajI mahArAjanA ziSya; 76 varSanA bAlabrahmacArI; puNyapuruSa AgamaprabhAkara zrI puNyavijyajI mahArAja jeTha vadI ke samavAre muMbaImAM kALadharma pAmyA hatA. temane janma kapaDavaMjamAM saM. 1952mAM jJAnapaMcamInA pavitra dine thayuM hatuM. nAnI umaramAM dharmane raMge raMgAI 196pamAM dIkSA lIdhI hatI. teo jaina zAstronA adhikRta jJAtA hatA, ane jaina AgamonA te paramajJAnI hatA. tAjetaramAM amerikI orIenTala sosAyaTI taraphathI temane mAnada sabhya niyukta karavAmAM Avela. jJAnabhaMDAronA uddhAranI sAthe sAthe teo jIrNazIrNa thaI gayela prAcIna hastalikhita pratonI jALavaNImAM siddhahasta hatA. "jana sevaka" mAsika, muMbaI, jUna, 1971. divaMgata munizrIne zraddhAMjali zrI "raktateja" kRtaM yena mahatkArya', jJAnadIpaprakAzanam / yazca mahadupakArakaH, puNyAya tasmai namo'stu me // -bavartana prAya sAhitya saMzodhana kSetrane eka tAraka saM. 2027nA jeTha vadI 7 ne somavAranA divase vilIna thaze. vi eka Adarza-carita saMtane gumAvyA. jaina samAje ucca Adarza puruSa ane sAhityasevIne gumAvyA. Agama sAhityanA kSetrane eka virala vibhUtinI beTa paDI. AgamaprabhAkara, zIlanA upAsaka, dIrghatapasvI, mUka sAhityasevI vidvAna muniratna zrI puNyavijayajInI ciravidAyathI ApaNane keTalI khoTa paDI che tenI kalpanA karavI muzkela che. emanA javAthI jaina samAje eka mahAmUluM ratna gumAvyuM che. emanA jIvana ane kArya para daSTipAta karIe chIe tyAre ApaNane samajAya che ke ApaNane kevI virala ane parama upakAraka vibhUtinI khoTa paDI che. pUjya muni puNyavijayajInA dAdAguru pravartaka zrI kAntivijayajI tema ja temanA guru zrI caturavijayajI mahArAja A banne mahApuruSa jJAnanA sAcA upAsaka hatA. A banne vidvAna munivaroe prAcIna sAhityasaMzodhana tema ja sAhitya-prakAzamAM UDe rasa laI uttama TInuM kArya karyuM che. pUjya muni zrI puNyavijayajIe paNa A banne mahApuruSonI preraNA ane AzIrvAdathI emaNe ApelA vArasAne dIpAvyo ane vikasAvyA hatA. For Private And Personal Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa2maya, aAgamaprabhAkara munazIlavAradhi munirAja mI puNyavija0) mahArAja (amI : kaDavaMja : vi. saM. 2019) For Private And Personal Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahArAjazrInA gurujInA dAdAguru, parama, yugadivAkara, nyAyAnAnidhi AcArya mahArAja zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI (zrI AtmArAmajI) mahArAja For Private And Personal Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir manoratejazrInA dAdAguru paramapUjya pravartaka zrI kAMtivijayajI mahArAja For Private And Personal use only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Felisit Chatje zAMtamUrti te roteioje bakich GeIc Fjelent paramapUjya munirAja zrI caturavijayevajI mahArAja For Private And Personal Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramapUjye muMgaTA AcArya mahArAja zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja For Private And Personal Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra For Private And Personal Use Only www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ) ! the lines 11 llels bulk De bella Hjaltes ( parama pUjya AcArya mahArAja zrI vijayabharari00, dAdAguru, guru77 Adi vizALa samudAya sAthe parama pUjya puNyavijayajI mahArAja (chabI : pATaNU, maNiyAtI pADAmAM H vi. saM. 1990) Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mArAjazrInAM mAtA-sAdhvI paramakRtya sAdhIne mahArAja zrI 2nITa) mA', rAja For Private And Personal Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza muni zrI puNyavijyajIe guru ane dAdAgurunA pagale pagale sAhitya-saMzodhana aMge anekavidha kArya karyuM che. prAcIna sAhityanuM prakAzane aNIzuddha ane bhUla vagaranuM thAya te mATe munijIe badhA ja prakAranI cIvaTa rAkhI che. te mATe jarUrI hastaprata ekatrita karI, astavyasta ane jIrNa thayelI hastaprata vyavasthita ane surakSita karI ane jarUrI prato pharI lakhAvI taiyAra karAvI. A kArya mATe aneka jaina bhaMDAromAM kalAke sudhI besI jJAnabhaMDAro paNa vyavasthita karyA, hastapratonAM sUcipatro taiyAra karyA ane mahatvanI hastapratAnI mAIkro philama paNa levarAvI. A rIte ApaNe prAcIna sAhityane amara vAraso jALavI rAkhavAmAM emane phALo amUlya che. emaNe saMpAdita karelA granthA temanA ucca prakAranA saMpAdanakArya tema ja vidvattAnA dyotaka che. teo saMskRta, prAkRta, apabhraMza bhASAo tema je jUnI gujarAtI bhASAnA sArA abhyAsI hatA. darzanazAstro, chandazAstra, tema ja vyAkaraNa vagerenuM paNa temanuM jJAna UMDuM ane talasparzI hatuM. pUjya muni zrI puNyavijayajIe temanA guru sAthe kareluM vasudevahiDInuM saMpAdana temanAmAM rahelI ucca prakAranI saMzodhanazakti ane vidvattA tema ja khaMtanI sAkSI pUre che. temanAM anya saMpAdane jevAM ke kaumudImitrAnaMda nATaka, prabuddharauhiNeva nATaka, dharmAlyudaya nATaka vagere aneka graMthomAM temanI cIvaTa tema ja vidrattA jaNAI Ave che. emanAM mahatvanAM saMpAdanamAM bahakalpabhASya, chatakapasUtra, kethAnikeSa, dharmAlyudaya mahAkAvya vagere gaNAvI zakAya. AvA badhA granthanuM saMzodhanakArya kharekhara ghaNuM ja vidvattA, cIvaTa tema ja kuzaLatA mAMgI le che. temanuM ghaNuM ja mahattvanuM kArya AgamonA prakAzananuM che. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya tema ja dAtAonA sahakArathI temaNe 45 AgamonuM saMpAdanakArya AraMbheluM, paNa devage traNa Agama sudhI ja e kArya Aje pahecyuM che. te kArya cAlu rahe e jovAnI jaina samAjanA dAnavIre, saMsthAo, saMgha ane vidvAnanI pharaja che. e kAryamAM saue yathAzakti sahakAra Apavo jarUrI che. jaina nagarI amadAvAdamAM AvelI zrI lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdirane ane ullekha asthAne nahi gaNAya. pUjya muni zrI puNyavijayajInI preraNuM ane sahakArathI tema ja dAnavIra, vidyApremI kasturabhAInI udAratA ane sAhityAbhirucithI A saMsthAnI sthApanA karavAmAM AvI che. A saMsthA A bane vyaktiomAM rahelI dIrdhadaSTi ane vicakSaNatAnuM darzana karAve che. pUjya muni zrI puNyavijayajIe potAnA granthane Akho saMgraha A saMsthAne bheTa ApI pitAnI ananya udAratA ane vizALatA darzAvyAM che. A saMsthAne puththaLe evI ja eka bIjI vyaktine saMpUrNa sahakAra sAMpaDyo che; e che vidvaddana paDita zrI dalasukhabhAI mAlavaNIyA. paM. zrI dalasukhabhAI jevA prakhara abhyAsI ane upAsaka saMcAlaka A saMsthAne maLyA e saMsthAnuM ujajavaLa bhAvi sUcave che. AvI uttama zakti ane anekavidha kSetramAM keTaluM ananya kArya chatAM pUjya puNyavijyajInA svabhAvamAM kadI ADaMbara ke ahaMkAra pravezI zakyA nathI. teo svabhAve zAnta, saraLa ane jIvanamAM sAdA ja rahIne jIvananA aMta sudhI jJAsanI upAsanAnuM kArya karatA ja rahyA "AvI uttarma vibhU tinI ciravidAyathI kharekhara ApaNane kadI na purAya evI khoTa paDI che. jaina dhama prakAza" mAsika, bhAvanagara, julAI, 1971 For Private And Personal Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka Agama-Prabhakara Muni Punyavijayaji D. D. Malvania * Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir fev On June 14th 1971 at night 8-45, Agama-Prabhakara Muni Shri Punyavijayaji left this world at the age of 75. In his death the world of the learned has lost not only a saint-scholar but a real humanitarian soul who was ready to help in so many ways not only to scholars but all who saught his help. During his more than sixty years of saintly life he had no rest, always engaged in some type of literary work-editing and correcting the old texts or dealing with the mss or advising some one-from early morning till late night not negleting his monestic duties. In his premonestic life he was known as Manilal whose birth took place in V. S. 1952, Kartaka Shukla Panchami which is the day for the worship of knowledge. His father Dahyabhai and mother Manekben were resident of Kapadvanj in Gujarat. When he was only of three months and his mother was out of home suddenly the fire broke out in the street where they were living and their home was not spared. When the mother came back she found her home fully burnt and she though that the child Manilal also must have been burnt. But as luck have it a Muslim of Vora community during the home-burning hours took away the child Manilal and the next morning he handed over the child to Manekben whose joy knew no bound finding that her son was alive. At the age of 27 Manekben lost her husband and both the mother and son Manilal accepted the ascetic life in V. S. 1965. For Private And Personal Use Only Manilal was admitted in the Jaina ascetic life by Muni Shri Chaturavijayaji whose Guru was welknown Pravartaka Kantivijayaji. He was given new name Punyavijayaji at the time of renunciation of the worldly relations. This Trio of Jaina ascetics throughout the life was engaged in rehabilitation work of the Jaina Bhandaras having thousands of mss collected in them but utterly neglected by the community. And as a result in Patan the Hemachandra Jnanamandir is established where most of the mss of various Jaina Bhandaras of Patan are collected and restored for the use of the scholars who were previously unable even to see those mss. The Jaina Bhandara of Limbadi was also restored by this trio, and lately the famous Jaina Bhandaras of Cambay and Jesalmera were visited by Muni Shri Punyavijayaji and reformation was conducted by him alone. Not only these famous collections were properly restored but wherever Muni Punyavijayaji went during his travels in Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir wwwmv zrI AtmAnaMda prakAza Rajasthan, Gujarat, Malva and Maharashtra he made it a point to visit the mss-collection if any and to make the proper arrangement for the protection of the mss. We can say that in India he was a unique scholar in the field of manuscriptology. This trio collected for themselves many important valuable mss and printed books. This whole collection is presented to L D. Institute of Indology, Ahmedabad by Shri Punyavijayaji during his life-time and from this nucleus now the Institute has developed a vast library containing more than 35000 mss and 20000 printed books. Muniji had prepared press-copies of many works. During his life-time he presented many out of them to the deserving scholars to edit them. He himself has edited many important texts Among them most important areVasudevahindi, Brhatkalpa-Bhasya, Hemacandra's Trisasti, Angavijja, Kalpasutra, Akhyanakamanikosa, etc. For the last forty years he was engaged in preparing the critical edition of the Jaina canonical texts. Wherever he went and if he found the mss of the canonical text he will note down the variants in his printed text of the cannon. Mahavira Vidyalaya of Bombay undertook to publish all the canonical texts critically edited by Muniji. The Vidyalaya is able to publish three texts--Nandi, Anuyoga and Prajnapana. The rest will be published in due course. He was able to publish the Catalogues of mss of Limdi, Cambay and of his own collection. Catalogue of Jesalmer is already printed and that of Patan is also printed (partly), but they are not published. * The Jaina Sangha requested him many-a-times to accept the award of Acharya-ship, but he was satisfied with his own humble Muniship. On continuous request he accepted the title of Agamaprabhakara. Muniji was elected as president of Jaina section of Oriental Conference in Shrinagar in 1961 and was awarded the Honarary membership of the American Oriental Society 1970. Jnananjali' is published in 1969 A. D. in his honour on the occasion of his completion of sixty years of his ascetic life. And from that we can find out how much he was respected by and how much indeted are the Indian and foreign scholars to him. May his soul rest in peace. Vishveshvarananda Indological Journal, Vol X, 1972, Hoshiarpur. For Private And Personal Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka zrutasAdhaka muni puNyavijayajI zrI RSabhadAsajI rAMkA ___ pichalI bAra bhaDauca meM mitravara sva. paramAnandabhAI ke nidhana ke duHkhada samAcAra mile; phira vahIM dUsare pravAsa meM AgamaprabhAkara muni puNyavijayajI ke svargavAsa ke duHkhadAyI samAcAra paDhane ko mile / muni puNyavijayajI jaina samAja ke hI nahIM bhAratIya sAhitya ke bhI ujjvala tAre the, jinakI kIrti deza hI nahIM para videzoM meM bhI thI; jinhoMne sATha sAla se bhI adhika kAla satata prAcIna zAstroM ke adhyayana, saMzodhana aura sampAdana meM lagAyA / jaba jaba milanA hotA cAroM tarapha phaile hue graMthoM ke bIca adhyayana karate hI pAyA / saumya kintu prasanna mukhamudrA, vANI aisI lagatI mAno sarasvatI hI bola rahI hai| lagana aura niSThApUrvaka jJAnArjana kie isa RSi ke bolane meM kahIM Agraha yA ahaMkAra chU taka nahIM jAtA / ve satya ke zodhaka the| unameM kisI prakAra kA pakSapAta nahIM thA, para jahAM bhI jo satya hotA usake zodhana ke lie tatpara rahate the / saMpradAya kA abhiniveza na hone ke kAraNa hI apane zAstra-zodhana ke kArya meM anya saMpradAya ke vidvAnoM kA sahayoga lete / itanA hI nahIM, ve unakA ucita mUlyAMkana bhI karate / abhI abhI pannavaNA sUtra ke prakAzana kA samAroha huA thA, jisakA prakAzana digambara jaina vidvAn DA. hIrAlAlajI jena se karAyA thA / aisI udAratA bahuta kama dekhane ko milatI hai| ve jaise vyApaka dRSTikoNavAle vidvAn the vaise hI unakA vinaya bhI ucca koTi kA thaa| unhoMne dIrgha kAla taka sAhitya kI upAsanA kI, kintu usameM dikhAve yA AtmapratiSThA ko jarA bhI sthAna nahIM diyA / Aja ke isa vijJApana aura dikhAve ke yuga meM aisA nirabhimAnI dekhane ko nahIM miltaa| jahAM sattA yA baDappana kI hoDa yA pratispardhA dikhAI detI haiM, zvetAmbara samAja meM jahA~ AcArya banane kI hoDa lagI rahatI hai, vahA~ bArabAra Agraha karane para bhI ve AcArya pada na lekara apane kArya meM lage rahe / unheM saMgha aura AcArya zrI vijayasamudrasUrijI kI ora se jo abhI abhI sammAna diyA jAnevAlA thA vaha unhoMne nahIM liyaa| aise ve niHspRha santa, sAdhaka aura zodhaka the| ve nirantara sAhitya-sAdhanA meM lage rahate the| itanA zrama karate ki unake parizrama ko dekhakara yuvAoM ko bhI zaramAnA paDe / itane sarala aura guNagrAhaka the ki kabhI unake muMha se kisI ke prati anAdara kI bAta bhI nahIM sunI gaI to nindA kI to bAta dUra hI rahI / ve mAnoM vinaya aura saujanya kI mUrti ho| muni zrI puNyavijayajI kA janma kapaDavaMja grAma meM vi. sa. 1952 kI jJAnapaMcamI ko huA thaa| bacapana kA nAma maNIlAla thaa| pitA seTha zrI DAhyAbhAI kI chatrachAyA vAlyakAla meM hI, jaba ve gujarAtI pAThazAlA kI chaThI zreNI meM paDhate the, uTha gaI / mAtA mANika bahana dhArmika vRtti kI mahilA thii| unake saMskAroM ke kAraNa hI AcArya zrI vijayavallabhasUri ke samudAya meM baDodA ke nikaTa chANI grAma meM kula 13 varSakI alpa vaya meM vi. saM. 1965 meM jaina dIkSA aMgIkAra kii| dIkSA ke bAda isa choTI umra meM hI vyAkaraNa, sAhitya, saMskRta, prAkRta Adi kA gahana adhyayana prArambha kiyaa| pravartaka muni kAMtivijayajI ke ziSya muni zrI caturavijayajI se Apa dIkSita hue the, jahA~ prAcIna grantho ke saMpAdana evaM saMzodhana kI paramparA calI A rahI thii| For Private And Personal Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza adhyayana ke bAda ApakA lakSya jJAna aura usameM bhI vizeSakara prAcIna hastalikhita graMtho ke uddhAra kA banA / adhyayana ke krama meM hI unhoMne "vasudevahinDI' jaise mahatvapUrNa grantha kA saMpAdana kiyaa| prAcIna granthoM aura AgamoM kA saMzodhana evaM sampAdana ve apanI 76 varSa kI Ayu meM bhI usI utsAha aura lagana ke sAtha karate rahe / svayaM aneka granthoM kA sampAdana aura saMyojana kiyA, aura apane nirdezana meM anya vidvAnoM dvArA bhI krvaayaa| unakI sabase baDI dena jaina AgamoM ke lie vidvAnoM ko taiyAra karane kI hai| aneka videzI vidvAnoM ko bhI isa dizA meM mArgadarzana kiyaa| kalAsa bruna jaise jarmana ke prasiddha vidvAnoM ko unakA mArgadarzana aura sahayoga prApta thaa| __gujarAta meM pATaNa kA jJAna-bhaNDAra, khaMbhAta aura limbaDI ke jJAna-bhaNDAra aura anya aneka choTe choTe jJAnabhaNDAroM kA vyavasthita Akalana aura saMkalana ApazrI ne kiyA / jaisalamera jaise pradeza meM DeDha varSa taka rahakara, nirantara 16-17 ghaNToM kA parizrama karate hue, Apane vahA~ ke uddhAra kA kArya kiyaa| videzoM meM prAcya vidyA ke saMzodhanakArya meM ApakA mahAn yogadAna hai aura usIkI kRtajJatA svarUpa hAla hI meM amerikana oreyaNTala sosAyaTI ke mAnada maMtrIne munizrI ko abhinandana bhejaa| prAcIna bhAratIya sAhitya ke saMzodhana, saMpAdana aura rakSaNa ke lie munizrI ne hI preraNA dekara seTha zrI kastUrabhAI lAlabhAI dvArA "lAlAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira" kI sthApanA krvaaii| prAkRta TeksTa sosAyaTI aura zrI mahAvIra jaina vidyAlaya kI Agama-prakAzana yojanA ke to ve prANa hI the / gujarAtI sAhitya pariSada, ahamadAbAda adhivezana ke itihAsa vibhAga aura sana 1961 kI Ala iMDiyA oriyaNTala kAnpharansa ke prAkRta vibhAga ke ve adhyakSa raha cuke the| . satata sAdhanA meM saMlagna rahakara jJAna kI akhaMDa ArAdhanA karanevAle aise mahAna santa kA acAnaka dinAMka 14-6-71 ko baMbaI meM divaMgata ho jAnA eka aisI kSati hai jo na kevala jaina samAja kI hI apitu sAhitya aura saMskRtikSetra kI kSati hai| unhoMne jJAna kI jo jyoti jagAI hai use nirantara jalate rakhanA aura unake kArya ko Age baDhAnA hama sabakA kartavya hai| hama bhArata jaina mahAmaNDala aura "jaina jagata" parivAra kI ora se munizrI ko bhAvabhInI zraddhAMjali arpita karate haiN| "jaina jagata" mAsika (bhArata jaina mahAmaNDala kA mukhapatra), bambaI; julAI, 1171 AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI zrI vIndra maha, bhabhUmi' patrAnA madhya pratinidhi, mahA6. paurasya jJAnanA paMDita, prAcIna jJAnabhaMDAre ane jJAnagraMthanA uddhAraka tathA bhAratIya prAcIna bhASAonA eka prakhara vidvAna, advitIya saMzodhaka, prajJA, zraddhA, karmaniSThA tathA dharmaniSThAnA pratIka, AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI mahArAjanA game mahine thayelA dehAvasAna sAthe hemacaMdrasUrinI kakSAne eka mahAna AtmA ApaNI vaccethI cAlyo gaye che. For Private And Personal Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ 89 aDhArasA paMcANunA ekaTAbaranI sattAvIsamI tArIkhe kheDA jillAnA kapaDavaMja gAme eka madhyama vanA jaina kuTuMbamAM janmelA ane bALavaye ja, eTale ke be cAra mahinAnI uMmare ja, AganI lapaTamAMthI eka vaheArA sajjanane hAthe jIvatadAna pAmela maNilAla DAhyAbhAIe cauda varSanI bALavaye muni zrI caturavijayajI pAse vaDAdarA najIka ANI khAte dIkSA grahaNa karI, puNyavijayajI banI Arabhela jJAnayajJanI kadAca duniyAnA itihAsamAM joDa maLavI muzkela che. jJAnAdvAra jenuM jIvanakAryuM banI gayuM hatuM, tevA muni zrI puNyavijayajI, temanA dAdAguru pravaka zrI kAMtivijayajI mahArAja ane guru zrI caturavijayajI mahArAjanI tripuTIe chellAM sATha-sittera varSa daramiyAna jJAtAdvAranI je eka ekathI caDiyAtI pravRtti karI che te badala kevaLa jaina saMdha ja nahi paNa jaina vidyA ane bhAratIya vidyAnA deza-paradezanA vidrAnA ane abhyAsIe temanA sadAya RNI raheze. munizrIe saurASTra, gujarAta ane rAjasthAnanAM judAM judAM cAlIsa gAmAnA jaina bhaMDArAne vyavasthita karavAnuM tathA pacAsa jeTalA bhaDArAmAM besI saMzodhana karavAnuM kAma karyuM hatu. temaNe lagabhaga traNa hajAra tADapatrIya jJAnaprathA tathA khe lAkhathI vadhu kAgaLa para lakhelA jJAnatrathAne abhyAsa karyA hatA. sukhalAlajI zuM kahe che ? mahArAjazrIe jemane peAtAnA vidyAguru tarIke ghaTAvyA che te paDita sukhalAlajI munizrIne zAstrodvAra tathA bhaDAradvAranA karmayogI tarIke oLakhAvatAM kahe che ke, " temaNe zAstro ane bhaMDArAnA mukhya kendra gaNAtA gujarAta ane rAjasthAnanAM kevaLa prasiddha zaherAmAM ja jaI tema ja rahI te aMge vyavasthita kAma nathI karyuM, paNa najIka ke dUra, nAnAM gAmaDAMmAM ke upekSita evAM sthaLAmAM nAnAM-moTAM zAstrasaMgrahanI vAta sAMbhaLI tyAM paNa jAte paheAMcIne te zAstrasaMgraha aMge badhu ja ghaTatuM karyuM che. A badhuM kAma agata zAstrasaMgraha vadhAravA mATe nahi paNa te te bhaDArA ane zAstro vadhAre surakSita kema rahe ane vadhAre sulabha krama bane ane chatAMya temAMthI kazuM gUma na thAya te die teoe karyu che. A kAma eTalu* adhu vizALa, zramasAdhya ane kaMTALA upajAvanAruM che, chatAM temaNe e prasanna citta karyu che. sthAnakavAsI, mUrti pUjaka ke Itara paraMparAgata aneka sAdhue ke vidvAnoe maLIne paNa je, jevuM ane jeTaluM kAma nathI karyuM... te, tevu' ane teTaluM kAma ekale hAthe munizrI puNyavijayajIe karyuM che. ,, munizrIe jJAnabhaMDArA tathA prathAne vyavasthita, surakSita ane adyatana banAvavAnuM ja mAtra kAma karyu heAta tApaNu temanA phALA adritIya gaNAta; paraMtu munizrIe tA, tethI AgaLa vadhI, agAu mAtra dhAI ke vAta jevAM vinAzaka tattvA ja paheAMcI zake tevA e jJAnabhraMthe nAnApAsA mATe upalabdha karavAnuM ya kAma karyuM che. muni zrI AgamaprabhAkarae peAtAnI traNa peDhInA hastaprata-sagraha amadAvAdanA ' lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAma`dira"ne soMpI dIdheA che, mAtra hastaprato ja nahi paNa pote jiM dagIbhara cUTI cUMTIne saMgharelAM sAta-ATha hajAra mudrita pustakA paNa temaNe A saMsthAne soMpI dIdhAM che. munizrIe sasthAne sAMpelI dasa hajArathI vadhu hastapratAnA sagrahamAM khIjI pacIseka hajArathI vadhu prato temanI ja bhalAmaNathI sasthAne maLI che. vidyAma`diranA niyAmaka zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA munizrInI A udAratA yAda karatAM jaNAve che OM, "meM anubhavyu che ke, kayAreya paNa e prato mArI che' e prakAranA aham me temanAmAM joyA nathI, tema ja te sAMpI daIne pote mATeA upakAra karyA che evI bhAvanA pazu meM temanAmAM F joI nathI. '' 12 For Private And Personal Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 90 ]. zrI AtmAnaMda prakAza muni zrI puNyavijayajI temanA jIvananAM chellAM cAlIsa beMtALIsa varSa daramiyAna jaina AgamonA saMzodhanasaMpAdananA kAmamAM rata hatA. mahArAjazrIne e mane ratha hato ke jaina dharmanA A pramANabhUta graMthanI susaMpAdita AvRttio taiyAra thAya tathA tenA AdhAre amadAvAdamAM eka "agamamaMdira"nI racanA karavAmAM Ave. graMthanuM saMpAdanakArya paraMtu graMtha ane graMthabhaMDArane surakSita tathA vyavasthita karavA, jJAnapipAsuone sahAya ane mArgadarzana ApavuM, AgamanuM saMzodhana tathA saMpAdana karavuM, eTaluM ja karIne puNyavijayajI besI nathI rahyA. teoe aneka graMthonuM saMpAdana paNa karyuM che. ane temanA dvArA saMpAdita graMtha vijagatamAM vizvasanIya AvRtti gaNAya che. vaLI, temanI tIkSNa daSTi pustakanuM mahattva pArakhI zakatI hovAne kAraNe temaNe je kAMI saMpAdita kyuM che te mahatvanuM hoya che. "bRhakalpa" jevo mahAgraMtha, jaina AcAryo ane AgamadharonA virodha chatAM, teoe saMpAdita karyo ane e graMthanuM mahatva vijagatamAM aMkAyuM. tevo ja bIjo graMtha "vasudevahiraDI"; te jyArathI prakAzita thayo che tyArathI Aja sudhI satata vidvAne te vize koI ne kAMI lakhatA rahyA che. bhASAnI dRSTie ane kathAvastunI dRSTie tathA guNaDhayanI "bRhatkathA" je atyAre anupalabdha che, tenI sAmagrIne upayoga "vasudevahiDI"mAM thayo hoI tenI vizeSatA vidvAnene mana ghaNI che. aMgavijajA" nAmane graMtha Ama te nimittazAstrano graMtha che, paNa temAM je bhAratIya saMskRti vizenI sAmagrI bharI paDI che te dhyAna kheMce tevI che. "aMgavijajA bhAratIya sAhityamAM enA prakArane eka apUrva mahAkAya graMtha che. sATha adhyAya ane nava hajAra lekemAM patharAyelA A graMthamAM graha, nakSatra, tArA, vagere tathA janmakuMDaLInA badale mAnavInI sahaja pravRtti-halana-calana, rahana sahana-nA AdhAre phalAdezane nirdeza karavAmAM Avyo che. zrI puNyavijayajIe pote A graMthanI sapAdakIya dhamAM lakhyuM che ke, "kaI vaijJAnika daSTivALI vyakti, phalAdezanI apekSA sAthe, A zAstranuM adhyayana kare te A graMtha bahu ja kImatI che." A graMthane A uparAMta Ayurveda, vanaspatizAstra, samAjazAstra, mAnasazAstra, tema ja ItihAsanI dRSTie abhyAsa karAya topaNa temAMthI ghaNuM navuM jJAna lAdhI zake tema che, vyaktitvanI jhAMkhI aMtamAM muni zrI yazovijayajI mahArAjanA zabdomAM puNyavijayajInuM cAritryacitraNa karI A bhAvAMjali pUrI karIza. temaNe jaNAvyuM che ke "caMdra jevuM zItaLa ane samudra jevuM gaMbhIra jIvana jevuM hoya, namratA, saraLatA ane puruSArthanI mUrti jevI heya, jIvananA mukhya pAyA jevA "vavyA" eTale ke vinaya ane vivekanA Adarzo jovA hAya, "jJAne mauna"nI uktinAM yathArtha darzana karavAM heya, kAryanA aneka beja vacce paNa sadAya prasanna rahetI mukhamudrAnuM darzana karavuM hoya, te munizrIne juo ane tamane uparokata tema ja bIjA aneka guNanuM darzana lAdhaze." A A pavitra, karmaniSTha, dharmaniSTha, vidvAna, sarala ane udAra AtmA ApaNI vaccethI cAlyo gayo che, tyAre amadAvAdamAM temanA mAnamAM yojAyelI sabhAmAM gujarAta yunivarsiTInA kulapati umAzaMkara joSIe kahyuM hatuM tema, AvI vibhUtine pharI janma ApavAnI ApaNe samAjane zakti Ape evI jaganiyaMtA pAse prArthanA karavAthI vadhu zuM thaI zake tema che ? " janmabhUmi " dainika, muMbaI, tA. 4-7-71 For Private And Personal Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir iei muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka khaMbhAtanA zrI tADapatrIya bhaMDArane pU. zrI puNyavijayajI mahArAje karela uddhAra zrI narmadAzaMkara caMbakarAma bhaTTa prAcIna graMthonA uddhAraka, Arya saMskRtinA premI, pATaNa, jesalamIra, lImaDI, amadAvAda, kaccha vagere aneka sthaLenA jaina jJAnabhaMDAronA uddhAraka AgamaprabhAkara pU.zrI puNyavijayajI mahArAja sane 1953mAM khaMbhAta padhAryA. temanuM comAsuM aMbAlAla pAnAcaMdanI dharmazALAmAM thayuM. temaNe zrI zAMtinAtha tADapatrIya jJAnabhaMDAranAM eka eka pustake hAtha para lIdhAM. astavyasta dazAmAM, veravikhera hAlatamAM paDelA graMthanAM pApAnuM meLavyAM. dareka graMtha keTalAM pAnAMne che, darekamAM keTalI lITI che, kaI bhASAne che, kyA viSayane che, te graMthanuM mApa keTaluM che, temAM citra che ke kema, tene lekhaka keNa che, jeNe lakhAvyuM che, lakhyA mitie kaI che, te vakhate rAjA koNa hatA, tenI nakala keNe karI che vagere aneka viSayanuM sUkSma avalokana karI temaNe eka graMthasUcI taiyArI karI. pustakanuM rakSaNa thAya te mATe navAM kapaDAMthI tene bAMdhavAmAM AvyAM. temAM jatu praveza na kare tenI saMpUrNa kALajI rAkhavAmAM AvI. elyuminiyamanI peTIo-pustakanA 2 kAranI lAMbI-tathA lAkaDAnI karAvIne temAM tene mUkavAmAM AvyAM. peTImAM kayAM kyAM pustaka mUkyAM che, tenAM nAma peTI upara lakhAvyAM; tema pathI upara paNa pothInuM nAma ane naMbara lakhAvyAM, ke jethI saraLatAthI pustaka maLI zake. graMthasUcinI prasiddhi: athAga parizrama veThI taiyAra karelI jJAnasAmagrIne prasiddhimAM mUkavAne mahAvikaTa prazna hatuM. paraMtu pU. zrI puNyavijayajI mahArAjanuM A mahAna kArya vikAne, yunivarsiTIo tathA prakAzaka saMsthAothI ajANyuM na hatuM. vaDodarAnI gAyakavADa erIenTala sIrIjha-mahArAjA sayAjIrAva yunivarsiTI baraDAe kAma upADI lIdhuM ane tene pahele bhAga sane 1961mAM sIrIjhamAM naM. 135mAM chapAvyo, ane bIjo bhAga sane 1966mAM sIrIjha naM. 149mAM chapAvyo. darekanI kiMmata anukrame rU. 25 ane rU. 24 rAkhavAmAM AvI. A bhagIratha kArya mahAna samartha saMskRta, prAkRta, apabhraMza, mAgadhI vagere aneka bhASAo jANanAra paMDita vagara thaI zake ja nahi; aneka graMthonuM avalokana karanAra, lipinA maraDa jANanAra, vividha prakAranuM jJAna hoya te ja suMdara rIte karI zake. A saghaLuM kArya karanAra tapasvI ane tyAgI, satata kAryazIla, pU. zrI puNyavijayajI hatA. temanA hAthe khaMbhAtanA tADapatrIya jJAnabhaMDArane uddhAra thayo, te khaMbhAtanuM mahata sadbhAgya che. teozrI chellA vi. saM. 2025 (I. sa. 1968)nA prAraMbhamAM khaMbhAta padhArelA. jJAnabhaMDAranA makAnanuM nirIkSaNa kareluM; zALAnA vidyArthIone tA. 7-1-19nA roja ubedhana kareluM; tema ja anya sthaLe vidyAvyAsaMgIone lAbha Apelo; derAsaranA zilAlekhonuM avalokana kareluM; jJAnabhaMDAronI mulAkAta lIdhelI; jijJAsu ane jJAnapipAsuone tRpti ane zAMti ApelI. teonI samadaSTi hevAthI jaina ane jainetara temanA samAgamamAM niraMtara AvatA. A tejasvI tAralAnI jAta ne sadA jvalaMta ja raheze. . navasaMskAra" sAptAhika, khaMbhAta, 24-6-1 For Private And Personal Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2] zrI AtmAnaMda prakAza prAcya bhASAoM ke prasiddha na jaividvAna muni kA nidhana Apa jaina darzana tathA prAcya bhASAoM ke khyAtiprApta vidvAna gine jAte the| tADapatroM meM likhe sAhitya para Apane baDI zodha kii| kaI alabhya graMtha Apake hI prayAsa se prakAza meM aae| kaI prAcIna hastalikhita granthoM kA anuvAda evaM sampAdana kiyaa| ApakI hI preraNA se ahamadAbAda ke prasiddha udyogapati seTha kastUrabhAI lAlabhAI ne bhAratIya vidyAmandira kI sthApanA kI, jisameM hajAro prAcIna graMthoMkA saMgraha hai| Apane varSoM taka parizrama kara jaisalamera jJAnabhaMDAra ko suvyavasthita karane meM yogadAna diyA va sUcI tayAra kii| Apake nidhana se dezakA eka prasiddha prAcyabhASAzAstrI kho gyaa| jaina samAja ko Apake nidhana se gaharA AghAta huA hai, jisakI pUrti bhaviSya meM honA kaThina hai| hama svargastha AtmA ke prati zraddhAMjali arpita karate hue prabhu se prArthanA karate haiM ki divaMgata AtmA ko zAMti ho| "tAra jaina" sAptAhika, zAra: tA. 24-7-72 prAcyabhASAvizArada munizrI saddagata munizrIne janma I. sa. 1893mAM kapaDavaMjamAM thayo hato. teoe mAtra 14 varSanI vaye bhAgavatI dIkSA grahaNa karI hatI. guruvaryanI chAyAmAM rahIne jaina Agamo tathA aneka jaina-jainetara granthone talasparzI abhyAsa karyo hato. jaina samAjamAM prAcyabhASAvizArada tarIke khyAti pAmyA hatA. aneka alabhya pratye ane aneka hastalikhita prate teozrInA parizrame saMzodhita-anuvAdita thaI prakAzita thavA pAmela che. teoe khaMbhAta uparAMta jesalameramAM rahI tyAMnA bhaMDAramAM saMgrahAyeluM ane tADapatro para lakhAyeluM sAhitya vyavasthita karyuM hatuM. amadAvAdamAM zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAI dvArA sthApita thayela "bhAratIya vidyAmaMdira", jemAM hajAre prAcIna granthane saMgraha che te, pU. ma. zrInI preraNAne AbhArI che. jaina samAje eka prakhara vidvAna ane prAcIna bhASAvizArada jaina muni gumAvela che, tenI khoTa purAvI ati muzkela che. sadgatanA AtmAne zAsanadeva cira zAMti arpe e prArthanA. sthAnakavAsI jaina" pAkSika, amadAvAda, tA. 5-7-71 Agamane AtmA teoe nAnI uMmaramAM dharmanA raMge raMgAI 1965mAM bhAgavatI dIkSA lIdhI hatI. teo jaina zAstronA adhikRta jJAtA hatA ane jaina AgamonA bahuzruta vidvAna hatA. teo chellAM keTalAMye varSothI AgamasaMzodhananA kAryamAM otaprota rahetA hatA. potAnI mAMdagInA kAraNe Agama-saMzodhananuM kArya potAnAthI barAbara thaI zakatuM na hovAthI temanA hRdayamAM ghaNuM duHkha thayA karatuM hatuM. teo AcAryapadane yogya hovA chatAM ane aneka gAmanA saMghoe aneka vAra AgrahabharI vinaMti karatAM temaja pU. A. zrI samusUrIzvarajI mahArAja Adi aneka mahArAja sAhebae vAraMvAra samajAvavA chatAM temaNe koI paNa padane svIkAra karavAnuM bilakula pasaMda na karyuM ane teo jIvananA aMta sudhI "AgamaprabhAkara munizrInA nAme ja oLakhAtA rahyA. sva. AcArya zrImadda sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja pachI Agama saMze dhananuM kArya karanAra caturvidha saMghamAM ekamAtra teo ja hatA. temanA avasAnathI caturvidha saMdhane kadI paNa na purAya evI bahu bhAre khoTa paDI che. kharekhara, eka Agamane AtmA gayo che. For Private And Personal Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [93 | svargasthanA AtmAne ApaNI aMtaranI bhAvabharI vaMdanA che ane temanA AtmAne parama zAMti arpo evI zAsanadeva pratyenI prArthanA sAthe temanAM adhUrAM rahelAM kAryo caturvidha saMgha pUrAM karavA sadAya prayatnazIla rahe evI bhAvanApUrvaka ame amArI zraddhAMjali arpI e chIe. zrI jaina dhArmika zikSaNa saMdha, muMbaI, "jaina zikSaNa-sAhitya patrikA" mAsika, muMbaI jUna, 1971 AgamaprabhAkara zrI puNyavijayajI muni zrI puNyavijayajInI bahuzrutatA, avirata saMzodhanavRti ane svabhAvabhUta vidyAprIti sarva vidita che...... dIkSA bAda nAnI uMmaramAM ja paMDito pAse vyAkaraNa, sAhitya vagere judAM judAM zAstrone abhyAsa karyo. tyArabAda yuvAna vayathI ja emane rasa vidyAmAM, emAM paNa vizeSa saMzodhanamAM sAro hoI emanA pragaru pravartaka muni zrI kAntivijayajI tathA guruvaryazrI muni zrI caturavijayajInI preraNAthI hastapratanA udhAranA kAryamAM jhaMpalAvyuM ane anubhava tathA ekadhArI sAdhanA dvArA sAruM evuM naipuNya prApta karyuM hatuM. munizrIe 75 varSanI vaye paNa eka yuvAnane preraNA Ape e gatithI saMzodhana tathA saMpAdananuM kAma cAluM rAkhyuM hatuM. A kAmanA paripAkarUpe jana AgamonA aneka graMthonuM zAstrIya saMpAdana emanA pratyakSa mArgadarzana nIce thavA uparAMta bIjA paNa aneka graMthonuM zAstrIya saMpAdana emanA kuzaLa hAthe thayuM che. bhAratIya tema ja videzanA vidvAne hastapratone upayoga karI zake evI vyavasthA teozrIe karI che. gujarAtamAM pATaNane jJAnabhaMDAra, khaMbhAta ane lIMbaDIne jJAnabhaMDAra tathA bIjA nAnA-moTA bhaMDAronuM vyavasthita Akalana tema ja saMkalana karela che. A kSetramAM koI paNa saMzodhaka vidvAnane Azcaryamugdha karI nAkhe evuM kAma te jesalamera jevA pradezamAM daDha varSa rahI tyAMnI aneka muzkelIo vacce dararoja 16thI 17 kalAka sudhI tyAMnA jJAnabhaMDAranA uddhAranuM kAma karyuM hatuM. bhAratanA tema ja paradezanA zikhAuthI mAMDIne AMtararASTrIya khyAti dharAvatA aneka vidvAne ane saMzodhake atyaMta udAratAthI vividha prakAranI sahAya munizrI pAsethI meLavatA hatA. atyaMta nedhapAtra mahatvanI vAta te e che ke emaNe aneka vidvAnone taiyAra karI A kSetramAM jIvanabhara rahe e rIte teonI mamatAbharI mAvajata karI che. videzamAM thaI rahelA prAcca vidyAnA saMzodhanakAryamAM emane hisse ghaNo maTe che ane tethI ja tAjetaramAM amerikana riyanTala sosAyaTInA mAnada sabhyapadanuM mAnabharyuM biruda munizrIne ApavAmAM AvyuM hatuM. prAcIna bhAratIya sAhityanA saMzodhana-saMpAdanane vega maLe, apragaTa kRtio pragaTa thAya, jyAM vidvAna saMzeAdhakane eka ja sthaLe saMzodhana sAmagrI sulabha thAya e mATe munizrInI preraNAthI zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAInA prayAsathI lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiranI sthApanA karela che. prAta TekasTa sosAyaTInA teo praNetA hatA ane zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI Agama prakAzana yojanAnA teo prANa hatA. gujarAtI sAhitya pariSada (amadAvAda adhivezana)nA itihAsa vibhAganA tema ja ola-InDIyA orienTala konpharansa (1961)nA prAkRta vibhAganA adhyakSapade virAjI cUkelA munizrI ItihAsa, lipizAstra, prAkRta, saMsakRta, jUnI gujarAta, rAjasthAnI vagerenA aThaga abhyAsI vidvAna hatA. For Private And Personal Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 94] zrI AtmAnada prakAza munizrI eka UMcI kArTinA vakatA, prabhAvaka vyAkhyAtA hatA, tema ja aitihAsika ane sAMskRtika viSayAnAM pAsAMone dIpta karanAra hatA. emanI vANI RtArA, artha prAdhI ane ahaMbhAva vagaranI hatI, AvA niHspRhI jJAnIne AcA` padavI ApavAnI vAra vAra vinati thavA chatAM, temaNe vinaya ane namratAthI tenA asvIkAra karI tyAganI bhAvanA mUrtimaMta karI hatI. emanA muniyananA yama-niyama-sayamathI vIryavAna banelI buddhizakti ane dhananA aparigrahane laIne maLelI udAratAnA lAbha vidyAkSetrane je maLyA che, te aneAkhA che, " janarAkti" dainika, muMbaI, 19-6-71 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajInA svavAsa AjIvana jJAnatapasvI, AgamaprabhAkara, muni zrI puNyavijayajI mahArAja muMbaImAM,sAmavAre, tA. 14-6-71nI rAtre 8-50 kalAke samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA che. pU. munizrI yugavIra AcArya zrI vijayavallabhasU rijI mahArAjanA samudAyanA AjIvana jJAnatapasvI hatA. temanuM jIvana nirbheLa jJAnasAdhanA ane nirmaLa jIvanasAdhanAne samarpita thayeluM hatu, tee jaina zAstronA adhikRta jJAtA ane jaina AgamAnA tA pAragAmI vidvAna hatA. teozrIe khabhAta, pATaNa, jesalameranA graMthabhaMDArAnuM sarvAM'gANu saMzAdhananuM kAma karyuM`M hatuM. prAcIna citrakaLA, lipizAstra, sikkA, mUrti e vagere purAtattvanA viSayonA te niSNAta ane jANakAra hatA. teonI utkaTa jJAnabhaktinI amarakathA uparathI ema kahevuM joIe ke prAcIna zAstrIya gra MthAnA sa`zodhana ane jJAnabhaDArAnA udghAra mATe ja te janmyA ane amara banI gayA. teozrInI preraNAthI pATaNamAM hemacaMdrAcA` jJAnamadiranI, amadAvAdamAM lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAma diranI sthApanA thaI hatI. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya mAraphata cAlatI Agama prakAzana ceojanAnA mukhya saMpAdaka hatA. AvA pAragAmI vidvAna munizrIne tAjetaramAM amerikana orIenTala seAsAyaTInA mAnada sabhya tarIke niyukta karavAmAM AvyA hatA. "saMdeza" dainika, amadAvAda, tA. 16-6-71 An Inestimable Loss Ernest Bender Professor, Indo-Aryan Languages and Literatures, University of Pennsylvania; Editor, Journal of the American Oriental Society. On June 14, 1971, Jain studies, in particular, and Indological studies, in general, suffered an inestimable loss at the death of Agama Prabhakar Muni Shri Punyavijayaji. The legacy he has left testifies to this, as would also everyone who had enjoyed the privilege of meeting and working with the Muniji. (I employ the seemingly familiar appellation with no intent of disrespect, for he, himself, preferred the simpler term to the formal title bestowed on him by the Community in reverend appreciation of his works.) For Private And Personal Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ 85 His researches in Jain canonical texts and the ancillary literature composed in Apabhramsa and Old Gujarati, as well as in the classical languages, Prakrit and Sanskrit, demonstrated their value, attracting and encouraging interest in them as works hitherto unexplored. Moreover, the critical editions of texts prepared by him set models for those subsequently undertaking editorial projects. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Too much cannot be said of his scholarly activities. He organized and reorganized the contents of Jain Bhandars in Gujarat and Rajasthan. In the process of cataloguing their collections, he rescued a number of rare texts, many of them of inestimable value to students of Indian art for the quality of their illustrations. His appreciation of the merit of such illustrated manuscripts and recognition of the need for their preservation and exploration encouraged their study and made possible important contributions to the knowledge of Indian miniature painting. His own collection of thousands of manuscripts, for the maintenance and preservation of which he trained assistants and which he donated to the L.D. Institute of Indology of Ahmedabad, forms the foundation of its admirable collection. As a scholar the Muniji, never confined by sectarian bias, was everready to share with scholar and layman, alike, the riches of his learning and experience. His influence on Indian literature and art will long be felt and his memory preserved with reverence and affection. muni zrI puNyavijayajI mahArAjakA dehAvasAna pro. pRthvIrAja jaina bhAratIya bhASAoM evaM jaina dharmake prakANDa vidvAn paramapUjya AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI kA tA. 14 jUna 71 ko vAlakezvara jainamaMdira bambaI meM dehAvasAnakA samAcAra prApta hote hI sAre deza meM zoka kI lahara daur3a gaI / ApazrI AcArya vijayavallabha sUrIzvarajI mahArAjake AjJAnuvartiyoM meM se the tathA jIvana paryanta jaina Agama sAhityake saMzodhana evaM sampAdanameM lage rahe / Apane jo apUrva sAhitya - sAdhanA kI usakA udAharaNa pichale tIna-cAra sau varSameM bhI nahIM milegaa| kAphI dinoM taka saMgrahaNIse pIDita bhI rahe, phira bhI Agama-saMzodhana-sampAdanakA kArya Apa avirAma karate rahe / ApakI sAhityika sevAoMse prabhAvita hokara 1953 meM jainasaMgha baDaudAne Apako 'AgamaprabhAkara' kI upAdhi se vibhUSita kiyA / Apa svabhAvase namra mRdubhASI aura milanasAra the| aise ucca koTike vidvAn evaM jainazAsanakI prabhAvanA karane vAle ApazrIjI ke nidhanakA samAcAra pAte hI For Private And Personal Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza lAkhoM bhakta Apake antima darzana karane ke liye vAlakezvara mandirajImeM umaDa paDe, zaukavihvala bhaktoMne Apake darzanake bAda vidhipUrvaka caMdanAdise ApakA saMskAra kara diyaa| tatpazcAta devavandanAdi kArya huye, munizrIjI kI AtmAkI zAntike lie harajagaha prArthanAe kI gii| "vijayAnanda" mAsika (zrI AtmAnanda jaina mahAsabhA, paMjAbakA mukhapatra) aMbAlA siTI; aktUbara, 1972 thoDIka aMjalio "naina sA : zrI bhAratavarSIya digaMbara jainasaMghanA mathurAthI pragaTa thatA, sAptAhika hindI mukhapatra "naina sarvenA tA. 5-8-'71nA aMkamAM jANItA lekhaka zrI amaracandajI nAhaTAne "saunApUrti muni zrI pungvinayana" nAme lekha chapAya che. A lekha vaDodarAmAM UjavAyela mahArAjazrInA dIkSA paryAyaSaSTipUrti samAroha vakhate pragaTa karavAmAM Avela jJAnAMjali" nAme abhivAdana-graMthamAM chapAyela zrI nAhaTAnA lekhane maLato hovAthI A vizeSAMkamAM pragaTa karavAmAM Avyo nathI. "naina sanvesa"nA taMtrIzrIe zrI nAhaTAjInA A lekha dvArA mahArAjazrIne aMjali ApI e vAtanI ahIM noMdha levI ghaTe che. uparAMta, sthAnikavAsI jaina pharansanA dillIthI pragaTa thatA sAptAhika hiMdI mukhapatra "jaina prakAra ane tA. 1-7-71nA aMkamAM tema ja aMbAlAsiTIthI pragaTa thatA vinAna" mAsikanA oNkaTobara, 1971nA aMkamAM paNa zrI nAhaTa jIne A lekha chapAya che. dha jaina": bhAvanagarayI pragaTa thatA "jaina" sAptAhikanA tA. 19-1-71, 26-6-71 ane 3-7-71nA aMkamAM "pUjya AgamaprabhAkarachInI jIvanarekhA "nAme ratilAla dIpacaMda desAIe lakhela vistRta paricaya chapAye che. - gujarAta samAcAra: amadAvAdathI pragaTa thatA A prasiddha dainike tA. 15-6-71nA roja mahArAjazrInA svargavAsanA samAcAra sAthe emane TUMka paricaya Apyo hate. A uparAMta A patranA tA. 17-6-71 tathA tA. 24-6-71nA aMkonA "ITa ane ImArata" nAme kaeNlimamAM, e kalamanA saMpAdaka zrI kumArapALa desAIe, mahArAjazrInA jIvana ane kAryane bhAvavAhI paricaya Apyo hato. "jinasaMdeza: muMbaIthI pragaTa thatA A pAkSika patre te, ene tA. 16-7-71ne aMka, "munizrI puNyavijyajI saMsmaraNa aMka" nAme khAsa aMka tarIke pragaTa karyo hata. e aMkanA saMpAdakIya nivedanamAM mahArAjazrIne aMjali ApatAM kahevAmAM AvyuM che ke-"pUjya munirAja zrI puNyavijayajI mahArAje Agama-saMzodhanane jJAnayajJa prAraMbhe hovA chatAMya teozrI mAtra A ja pravRtti pakaDIne ekAMgI nahAtA rahyA. temanI mahAnatA ane viralatA mAtra A ja pravRttine lIdhe na hatI, paraMtu potAnA jIvananA roja-ba-rojanA vyavahAramAM ane sAmAnya prasaMgomAM tema ja sAmAnyamAM sAmAnya vyaktionA paricayamAM je nAjuka saMvedanA ane snehathI vartatA tene vadhu AbhArI che." For Private And Personal Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMgha tathA saMsthAonA TharAvo For Private And Personal Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gujarAtanI vidyAsaMsthAo gujarAtanI jANItI vidyAsaMsthAo-gujarAta yunivarsiTI, gujarAta vidyAsabhA, gujarAtI sAhitya pariSada, lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira, gujarAta sAhitya sabhA ane gujarAta ItihAsa pariSada-nA saMyukta upakrame, tA. 27-6-71nA rAja, mahArAjazrIne zokAMjali arpaNa karavAnI sabhA, eca. ke. kolejanA sabhAkhaMDamAM, jANutA vidvAna zrI rasikalAla choTAlAla parIkhanA pramukhapade maLI hatI. sabhAmAM judA judA vaktAoe mahArAjazrIne aMjali arpaNa karyA bAda teozrInA jIve ane kAryane zraddhAMjali arpaNa karatA TharAva pasAra karavAmAM AvyuM hatuM. A TharAvanI nakala meLavavA prayatna karavA chatAM amane e nathI maLI zakI. A sabhAnI kAryavAhIne Traka ahevAla, vaktAonAM vaktavyanA mukhya muddA tathA zeka-TharAvanA thoDAka lakhANa sAthe, bhAvanagarathI pragaTa thatA "jaina" sAptAhikanA tA. 10-7-71nA aMkamAM chapAyo che, te sAmAnya pheraphAra sAthe ahIM sAbhAra rajU karavAmAM Ave che. pativarya zrI becaradAsajI dezIe munizrInI tejasvitA ane satata jAgRtine biradAvatAM kahyuM ke meM emanA jevA bIjA sAdhu joyA nathI. - gujarAta vidyAsabhAnA pramukha zrI cInubhAI cImanalAle kahyuM hatuM ke, munizrIe jaina jJAna-bhaMDAramAM paDI rahelA jJAnagraMthane vyavasthita karavAnuM ane athAga mahenata, jhINavaTathI tathA ekAgra cittathI tenuM saMzodhana karavAnuM je kAma karyuM che te cirasthAyI che. | gujarAta yunivarsiTInA kulapati zrI umAzaMkara joSIe jaNAvyuM hatuM ke, munizrI puNyavijayajI jatAM gujarAtanA ja nahIM paraMtu rASTranA sAMskRtika jIvanane khoTa paDI che. temanuM jIvana candranA prakAza jevuM dilane bharI de tevuM AhalAdaka hatuM. vaDodarAnA prAcya vidyA maMdiranA DAyarekaTara Do. bhogIlAla sAMDesarAe kahyuM ke, munizrI jJAnabhaktinA mahAna pravartaka hatA. bhAratIya vidyA ane saMskRti upara temaNe navo prakAza pheMkayo che. zrI ratilAla dIpacaMda desAIe kahyuM hatuM ke, teo eka jIvaMta vidyApIThamAM beThelA jIvaMta sAdhakanI kalpanAne paNa vaTAvI jAya tevuM vyaktitva dharAvatA hatA. jJAnoddhAranI sAthosAtha temaNe mAnavarahita ane mAnavauddhArane kSetre paNa kAma karyuM hatuM. zrI rasikalAla parIkhe AgamaprabhAkarajIne eka saMta ane suspelara tarIke oLakhAvIne kahyuM hatuM ke, temanA jevI vibhUti AkhA dezamAM maLavI muzkela che. sabhAe pasAra karela TharAvavAmAM kahevAmAM AvyuM che ke chellAM keTalAMka varSothI Agama-vAcanAnuM bhagIratha kArya temaNe hAtha dharyuM hatuM ane e kArya karatAM karatAM ja teo kALadharma pAmyA. kALadharma prakRtine svabhAva che, paraMtu mahArAjazrInA javAthI bhAratIya vidyAnA kSetramAM paDelI bhAre khoTa pUravI atyAre te azakya jaNAya che. teozrInuM jIvanakArya A kSetranA sarva upAsakane lAMbA samaya sudhI preraNA Apaze e niHsaMdeha che. For Private And Personal Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka gujarAtI sAhitya pariSada, 26muM adhivezana, madrAsa AraMbhamAM huM AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijyajInA thayelA duHkhada avasAna para UMDA zokanI lAgaNI vyakta karuM chuM. temanA javAthI ApaNuM alpadhana saMzodhanakSetra vadhu daridra banyuM che. temanAmAM prakAMDa vidvattA, udAra viThaprIti ane AjIvana saMzodhananiSThAne je virala suyoga hato tenI beTa najIkanA bhaviSyamAM purAvAnI nathI. (eprila, 1972) Do. harivallabha bhAyaNa, pramukha, dhana vibhAga muMbaI zrIsaMghanI zraddhAMjali muMbaInI judI judI ekAvana saMsthAo taraphathI, tA. 20-6-71 ravivAranA roja muMbaInA vAlakezvara uparanA zrI AdIzvara jaina desAsara sAthenA upAzrayamAM, paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayapremasUrijI mahArAja AdinI nizrAmAM, caturvidha saMghanI sabhA maLI hatI. sabhAmAM judA judA vaktAoe mahArAjazrIne bhAvabharI aMjali ApatAM vaktavya raju karyA hatAM. A vaktavyanA mukhya muddA bhAvanagaranA "jaina" patranA tA. 26-6-71nA aMkamAM, sabhAnA ahevAlamAM, rajU karavAmAM AvyA che. te ahI sAbhAra uddata karavAmAM AvyA che. AcArya mahArAjanA maMgalAcaraNa bAda prAraMbhamAM AgamaprabhAkarajInA vyAkhyAnanI Tepa karela rekarDane amuka bhAga saMbhaLAvavAmAM AvatAM, munizrInA zabdothI saunAM mana lAgaNIbhInAM banI gayAM hatAM. te pachI zrI jayaMtIlAla ratanacaMda zAhe AjanI sabhAnuM Ayojana ane bhUmikA samajAvI munizrIne zraddhAMjali arpaNa karI hatI. * upAdhyAya zrI surendravijyajI mahArAjaH namra ane saujanyazIla evA jJAnI puruSanI vidAya e amArA samudAyanI bhAre khoTa banI rahe evI che. upAdhyAya zrI prakAzavijayajI mahArAja: AgamaprabhAkarajIe dAdAguru pravartaka muni zrI kAntivijayajI tathA guruvarya zrI caturavijayajI mahArAjanI preraNAthI hastapratonA uddhAranA kAryamAM nAnI uMmarathI ja jhaMpalAvyuM hatuM ane anubhava tathA ekadhArI sAdhanA dvArA teo AgaLa AvyA hatA. | muMbaInA zerIpha zrI zAdIlAla jaina vidyAkSetre jemaNe cira jIve arpaNa karyuM che, tevA A mahAna jJAnI puruSanA svargavAsathI mAtra jainene ja nahi paNa ApaNe dezane ane prAcyavidyA saMzodhanane meTI khoTa paDI che. - zeTha zrI amRtalAla kAlidAsa dezIH dehane vilaya e svAbhAvika che, paNa AvA jJAnI puruSa ke jeone vidyAne jarA paNa ahaMkAra na hato, tevA munizrIne svargavAsa e ApaNA sau mATe bhAre khoTa banI rahe che. muni zrI padmasAgarajI H vinamratA ane AdarzatAnI jIvaMta mUti samA mahApuruSa cAlyA gayA che. paMnyAsajI zrI bhAnucaMdravijyajI: rAgadveSane teone sparza paNa thayuM na hatuM. ane emanuM jIvana saritAnA vahetA nirmaLa jaLapravAha jevuM hatuM. - bAlamuni zrI aruNavijayajI : AganA saMzodhananuM kAma emanA zimeromamAM vaseluM hatuM. jijJAsuone teo Adara ApatA eTaluM ja nahi, bAlasulabha amArA jevA sAdhuo pratye mamatAbharI lAgaNI rAkhatAM. A mahApuruSanA kALadharmathI zramaNa saMsthAne bhAre kheTa paDI che. For Private And Personal Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Boo]. zrI AtmAnaMda prakAza muni zrI pUrNAnaMdavijayajI, muni zrI kAMtivijayajI, panyAsajI subodhavijayajI Adi munirAjoe zraddhAMjali arpItAM vaktA karI teozrInAM jIvanamAMthI preraNA levA anurodha karyo hate. zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA: munizrIe jJAnabhaMDAronA uddhAranuM, saMzodhananuM ane AgamaprakAzananuM je kAma karyuM che te to ajoDa che. teomAM vidyAprItine Adara ananya hatA. Aje parigraDanuM baMdhana vadhatAochA aMze sarvane sparze che, paNa munizrIe kaI paNa vastune saMgraha karyo nathI. teozrIne AcAryapallI ApavA vAraMvAra vinati karavA chatAM, temaNe vinaya ane namratAthI tene asvIkAra karI tyAganI bhAvanA mUrtimaMta banAvI che. Aje mArI je nAmanA che ane keneDA paNa javAnuM thayuM te teozrIne ja AbhArI che. AvA puruSane mATe nirvANa ja hoI zake ! zrI kezavalAla kilAcaMda: AganA adhyayana ane te aMgenA saMzodhanamAM muni zrI puNyavijyajIe je siddha karela che te, atizayokti vagara kahuM te, pAMca varSamAM anya koIe nathI karyuM. teo svabhAvabhUta vidyAprItithI svayaM prabhAkara banI gayA hatA. ane Ama teo AgamaprabhAkara banI gayA hatA. " prophesara kulakarNa : munizrI mAtra janonA ke gujarAtanA ja na hatA, paNa bhAratIya saMskRtinA ajoDa vidvAna puruSa hatA. teozrInI vidvattAne lAbha bhAratanA tema ja paradezanA zikhAuthI mAMDIne AMtararASTrIya khyAti dharAvatA aneka vidvAne ane saMzodhakone maLyo che. zrI phUlacaMdabhAI zAmajIbhAIe azrubhInA avAje kahyuM: pavitra, nikhAlasa ane niHspRhI nAnI mATe huM zuM bolI zakuM? temanuM jIvana saune mATe preraNArUpa bane. zrI jaina zvetAMbara kenpharansanA pramukha zrI hIrAlAla ela. zAhaH jesalamera jevA pradezamAM doDha varSa rahI aneka muzkelIo vacce tyAMnA jJAnabhaMDAranA uddhAranuM kAma teoe karyuM hatuM. A mATe konpharansa paNa sAro rasa lIdho hato. I zrI kAntAbena kapaDavaMjavALAe mahArAjazrInI bAlyAvasthAne paricaya ApatAM kahyuMteozrInuM janmasthaLa kapaDavaMja hatuM. temanuM saMsArI nAma maNibhAI hatuM. maNilAla cAreka mahinAnA hatA tyAre temanAM mAtA mANekabena bALakane gharamAM mUkIne nadIe kapaDAM dhovA gayAM. pAchaLathI gharane Aga lAgI. AjubAjunAM ghaNuM makAne saLagI gayAM. paNa eka vaherA gRhastha sAhasa karIne bALakane bacAvI lIdhela, te A mahApuruSa banyA. temanI mAtAe paNa dIkSA laI Adarza pUro pADe che. bAbu amIcaMda pannAlAla derAsaranA TrasTI zrI zAMtilAla kezavalAla munizrI A kaLiyugamAM vivAdAspada praznothI haMmezA para rahyA hatA. teozrInI akhaMDa jJAnasAdhanAnuM bAkI raheluM kAma karavA sAdhumunirAjo ane saMdha prayatnazIla banaze evI bhAvanA bhAvuM chuM. zrI phUlacaMdabhAI dezI: muni zrI jaMbUvijayajInI IcchA mahArAjazrIne maLIne sAhitya-saMzodhananA kAma mATe mArgadarzana meLavavAnI hatI, paNa te adhUrI rahI. zrI jayaMtIlAla ratanacaMda zAhe pU. muni zrI puNyavijayajI mahArAjanI kAyamI yAdagIrI mATe yunivasiTImAM jaina cera rahe te mATe agara sarasvatInA upAsakane chAje tevuM smAraka karavA apIla karatAM pacAseka hajAra jevo nidhi turata thaI gayo hato. A aMge jaina AgevAnonI eka kamiTI niyukta karavAmAM Avela. ane tenI kAryavAhI AgaLa calAvavAmAM Avaze tevI jAherAta karavAmAM AvI hatI. For Private And Personal Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka - upasaMhAra karatAM AcArya zrI vijapremasurIzvarajI mahArAje kahyuM ke, jemaNe sAhityanI satata sevA karI che tevA uraca koTInA munivaryanI khoTa jenone ane bhAratane paNa sAlaze. temanA smArakane mATe je prayAso thayA che te AvakAradAyI che. temanI samatA, zAMti ane tanmayatA najare nihALatAM je bhAvollAsa pragaTate te have jovA nathI maLavAne, tethI duHkha thAya che. A mahApuruSanI sevA-suzruSA karanAra ghaNA sukhI AgevAne hatA; paNa temAMye lakSmaNabhAI, mAdhAbhAI, bhUpendrabhAIe je sevA karI che te prazaMsanIya che. sAdhvIjI zrI oMkArazrIjIne ullekha karatAM AcAryazrIe jaNAvela ke, AgamanA kAmamAM A sAdhvIjIe paNa ghaNe sAtha Apyo che. zrI bhAratavarSIya digambara jaina vidvatpariSad akhila bhAratavarSAMya di0 jaina vidvatpariSadkI kAryakAriNI samiti sarvasammatise AgamoddhAraka tathA saMskRta, prAkRta, prAcya bhAratIya itihAsa, purAtattva evaM saMskRti ke mUrdhanya vidvAna padmazrI muni zrI puNyavijayajI mahArAja ke asAmayika nidhana para hArdika zoka vyakta karatI hai tathA anubhava karatI hai ki sAhitya-paramparA evaM zikSA jagat kA advitIya sUrya asta ho gayA hai| ___ munizrI sarvaprathama vidvAna the jinhoMne prAcIna hastalikhita granthoM ke sampAdana evaM pAThAlocanakI paramparA sthApita kI / isa avasara para yaha pariSad unake abhAva meM zokAbhibhUta hai tathA apanI izowAMjJattiyAM rita jatI hai (saT; tA. 28--02). rAjanagara zrIsaMgha, amadAvAda rAjanagara-amadAvAda sakaLa saMdhanA nagarazeTha, agraNIo tathA kArya karanI sahIthI, sva. munivarya zrI puNyavijayajI mahArAjanA guNAnuvAda mATe, zrI caturvidha zrIsaMghanI sabhA, paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayanaMdasUrijI mahArAjanI nizrAmAM, tA. 20-6-71, ravivAranA savAranA, zrI prakAza hAIskUlanA sabhAgRhamAM maLI hatI. sabhAmAM AcArya mahArAje, munirAjo tathA saMdhanA agraNIo tathA kAryakaroe mahArAjazrIne hArdika zraddhAMjali ApyA bAda sabhAe nIce mujaba TharAva pasAra karyo hatoH TharAva 'paramapUjya zAMtimUrti pravartaka zrI kAMtivijyajI mahArAjanA ziSya paramapUjya munirAja zrI caturavijayajI mahArAjanA ziSya paramapUjya AgamaprabhAkara zrutazIlavAridhi munirAja zrI puNyavijayajI mahArAjane muMbAImAM, vi. saM. 2027nA jeTha vadI 6, tA. 14-6-71nA roja, svargavAsa thatAM jaina saMghane eka zrutapAragAmI, samabhAvI munivaranI ane jaina vidyA tema ja bhAratIya vidyAnA deza-videzanA vidvAna ane jijJAsuone eka udAra sahAyakanI na purAya tevI beTa paDI che. svargastha munirAjazrI jaina AgamasUtronA viziSTa marmajJa jJAtA hovA uparAMta samagra jana sAhityanA paNa UMDA abhyAsI hatA ane bhAratIya vidyAnA adhyayana-saMzodhananA kSetramAM paNa teone phaLo noMdhapAtra hato. dezamAM judAM judAM sthAnamAM rahelA zrI jaina zvetAMbara mUrti pUjaka saMgha hastakanA aneka prAcIna hastalikhita jJAnabhaMDArone surakSita banAvavA mATe, jaina-jainetara prAcIna sAhityanI hajAre hastapratonI sAcavaNI mATe tema ja jaina Agama tathA anya prAcIna graMthenA saMzodhana-saMpAdana-prakAzana mATe, potAnA dAdAguruzrI tathA guruvaryAne pagale pagale, pUjaya munirAja zrI puNyavijayajI mahArAje khaMta ane dhIrajathI je avirata puruSArtha karyo hato te mATe jaina saMgha tema ja bhAratIya vidyAnA abhyAsIo sadAne mATe teone zrIne RNI raheze. For Private And Personal Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 102 ] zrI AtmAnaMda prakAza amadAvAdanA zrI caturvidha saMdhanI A sabhA AvA eka jJAnacAritranA ArAdhaka munivaranA svargavAsa aMge UMDA duHkhanI lAgaNI anubhave che, teozrInI zAsanasevAnI aMtaHkaraNapUrvaka khUba khUba anumeAdanA kare che ane teozrInA pavitra AtmAne bhAvapUrvaka vaMdanA kare che. pUjya muni zrI puNyavijayajI mahArAjanA kALadharmathI jaina sa`skRtie eka amUlya ratna gumAvI dIdhu che. jesalamera, pATaNa, khaMbhAta, amadAvAda vagere sthAnanA jaina pustaka bhaMDArAne suvyavasthita karavAnI tAkAta temanA sivAya bIjA kAInI na hatI. nAmanAthI sadA dUra rahIne teo satata kA^mAM ja gUMthAyelA rahetA hatA. AcArya padavI levA mATe tene aneka vAra vinaMtI karavAmAM AvI hatI, paNa teoe enA svIkAra karyo na hatA. teonA kAmane lIdhe paradezamAM paNa teonI nAmanA thaI hatI. pUjya puNyavijayajI mahArAje Agame.nuM saMzodhana karavAnuM ravIkAryuM ane zrI mahAvIra jaina vidyAlaye e yeAjanAne pUrI karavAnI taiyArI batAvI e bahu sAruM thayuM. pUjya puNyavijayajI mahArAja atya.ra sudhImAM sADA traNu AgamAnA saze!dhana (prakAzana) jeTalu' kAma karI zakayA hatA. Agama-saze!dhananuM kAma AgaLa dhapAvavuM ghaNuM jarUrI che. ane e mATe pUjya munizrI jamUvijayajI sivAya bIjA kAI e kAma karI zake ema mane lAgatuM nathI. (amadAvAda zrIsa'dhanI sabhAmAM karela vaktavyamAMthI) zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAI jaina saMgha, jaisalamera prAtaH smaraNIya AgamaprabhAkara munivarya zrI puNyavijayajI mahArAjake nidhana se jaisalamerIya jaina samAja atyadhika zokAbhibhUta hai / isake kAraNa huI riktatAkI pUrti nitAnta asaMbhava hai / yadyapi kA pArthiva zarIra hamAre bIca nahIM hai, para ve apane yazaH zarIrase hamAre bIca sadaiva raheMge / jaisalamerakA bhaNDAra unakA amara smAraka hai / jisa lAna, karmaThatAse unhoMne bhaNDArI vyavasthA kara use Adhunikatama rUpa pradAna kiyA, vaha jJAna va zodhake kSetrameM avismaraNIya rhegaa| jaisalamerIya jaina samAja unakA cirakAla taka RNI rahegA / yaha mahArAjazrIkI prakANDa vidvattA athaka prayAsakA hI supariNAma hai ki jJAnabhaDArakI prAzasti caturdika aisI hai aura vaha jJAna - pipAsuoM va anusaMdhitsuoMke AkarSaNakA kendra banA huA hai / jJAnakI isa amUlya dharoharako akSuNNa kara mahArAjazrI vastutaH amaratvako prApta kara gaye haiM / usa anyatama durlabha vibhUtike prati zraddhAyukta yahI vinamra bhAva hai ki unakI divaMgata aatmaae zAnti mAtra ho| (tA. 14-6-76) zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara mahArAjazrI kALadharma pAmyAnA tAra-samAcAra maLatAM sabhAe zeAkanI UMDI lAgaNI anubhavI hatI, ane teozrInA mAnamAM sabhAnI kAryavADI be divasa mATe baMdha rAkhavAmAM AvI hatI. sabhA mahArAjazrInI aneka karmabhUmimAMnI eka hatI, ane enA tarapha teone apAra mamatA hatI, teo sabhAnu` sAcu` baLa hatA. For Private And Personal Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [103 tA. 16-6-71 budhavAre sAMjanA pAMca vAgatAM sabhAnA pramukha zrIyuta khImacaMda cAMpazI zAhanA pramukhapaNa nIce, sabhAnI zraddhAMjali sabhA maLatAM pramukhazrIe satinI jJAnopAsanA ane A sabhAnA utkarSamAM teozrIe Apela apUrva sahakAra aMge prAsaMgika vivecana karyuM hatuM. ane te pachI sadgatane aMjali Apato nIcene TharAva pasAra karavAmAM Avyo hato - TharAva AgamaprabhAkara, zrutazIlavAridhi, munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja, jeTha vada chaTha, tA 14-4-1971 somavAranA roja rAtrinA 8-10 kalAke, muMbaI mukAme, lagabhaga bAsaTha varSane niraticArapaNe dIrdha cAritraparyAya pALI, samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA che tenI noMdha letAM A sabhA gherA zokanI UMDI lAgaNI anubhave che. paNa uparAMta varSanuM e jJAnatapasvI munivaryanuM jIvana jJAnopAsanAnI aneka siddhiothI sabhara che. prAcIna graMthabhaMDArone uddhAra ane tenI surakSaNa-vyavasthA tathA AgamasAhityanuM vaijJAnika saMzodhana e temanA priya viSaya hatA. jesalamera, pATaNa, lIMbaDI vagere aneka sthaLonA astavyasta thaI gayelA jJAnabhaMDArone teozrIe satata parizrama laI uddhAra karyo che ane Adhunika Dhabe tenAM sUcipatro pragaTa karAvyAM che ane temane vyApaka upayoga thaI zake te dRSTithI mAIkro philma ane pheTosTATa kopI dvArA saMkhyAbaMdha pratio sarvasulabha banAvavA mATe bhagIratha prayatna karyo che. e temathI siddhi ajoDa che. Agamone zakya teTalI badhI rIte saMzodhita karI prakAzita karavAnuM teozrInuM jIvanasvapna hatuM. A mahAna kArya siddha karavA mATe chellAM keTalAMka varSothI avizrAMtapaNe satata kAryazIla rahetA hatA ane tenA phalasvarUpe zrI mahAvIra jaina vidyAlaya dvArA Agama prakAzananA zubha kAryanI teozrI maMgaLa zarUAta karAvI zakyA hatA. A sabhA upara temanI asIma kRpA hatI, ane A sabhAnA utkarSamAM teozrIne phALe ghaNo ja mahatvanuM che. A sabhAe je je saMskRta tathA prAkRta graMtha prasiddha karyA che tenuM saMzodhana karI athavA karAvI teozrIe te graMthe pragaTa karavAnI suvidhA karI ApelI ane sabhAnA gauravamAM vadhAro karAve, te teozrInI sabhA paratve premabharI UMDI lAgaNIne ja AbhArI che. AvA eka jJAnatapasvI ane zuddha cAritrazIla munivaryanA svargavAsathI jagatanA vidravargane eka moTI kheTa paDI che, jaina samAjane varSo sudhI na purAya tevI jabara pleTa paDI che ane A sabhAne te eka AdhArastaMbha tUkI paDe che. teozrInI jJAnopAsanA te amara raheze. svargasthanA AtmAne zAsanadeva anaMta ane akhaMDa zAMti Ape tevI A sabhA prArthanA kare che. (tA. 16-6-71) Research Institute of Prakrit, Jainology and Ahimsa, Vaishali Agamaprabhakara Muni Punyavijayaji was a great Guru passionately loved and venerated by his disciples. He was a versatile scholar, and could secure access to the vast collections of manuscripts lying hidden in the Jnanabhandaras of Rajasthan and Gujarat, jealously guarded by their custodians, and was successful in devising ways and means for their proper preservation and propagation. His knowledge of the Jaina lore was vast and deep, and he discovered a large number of valuable manuscripts, some of For Private And Personal Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 104] zrI AtmAnaMda prakAza which he himself edited and published, and unhesitatingly supplied a great many of them, in original or in copies, to scholars working in the field. Our Institute was also one of the beneficiaries in this respect. He laboured indefatigably with insatiable curiosity. His contributions to the field of Jaina learning will ever remain worthy of admiration and emulation. The sudden death of the great Muni has come as a rude shock to the seholarly world which was eagerly waiting for the successful completion of the Jaina Agama Texts Series started by him in collaboration with other eminent scholars, under the auspices of Shri Mahavira Jaina Vidyalya, Bombay. He was an institution by himself and it would be in the fitness of things if a centre of advanced study in Jainology be founded in the sacred memory of the great saint and scholar. Indologists in general, and scholars of Jainism in particular, owe a deep debt of gratitude to him, which they should be able to redeem by the establishment of such centre through the munificence of his affluent devotees who are spread all over the country and abroad. (12-7-71) prAcya vidyA maMdira, vaDodarA vaDodarA yunivarsiTInA prAgya vidyA maMdira saMskRta vibhAga, gujarAtI vibhAga tathA A jI vibhAganA adhyApaka, saMzodhake, kAryakartAo ane vidyArthI onI A saMyukta sabhA tA. 14-6-71nI rAtre muMbaI mukAme AgamaprabhAkara pUjya muni zrI puNyavijayajI mahArAjanA kALadharma pAmyAnA samAcAra jANIne UMDA zekanI lAgaNI anubhave che. ardhazatAbdI karatAMye vadhu samayathI pUjya munizrIe emanuM jIvana jJAnabhaktine samapyuM hatuM. emanA dAdAguru pravartaka zrI kAntivijayajI mahArAjanA samayathI cAlatI AvelI jJAnabhaMDAranA uddhAranI paraMparAne temaNe vadhu ne vadhu dIpAvI hatI. gujarAta ane rAjasthAnanA aneka prAcIna pustakabhaMDArone samuddhAra karavA uparAMta temaNe pote granthalekhana ane saMpAdananAM aneka kAryo karyA hatAM. ApaNuM dezanA tema ja paradezanA aneka vidvAnane bhAratIya vidyAnAM vividha kSetromAM maulika kArya karavA mATe temanA taraphathI udArabhAve sahAya ane mArgadarzana maLyA karatAM hatAM. chellAM keTalAMka varSo thayAM jaina AgamanI samakSita vAcanAnuM bhagIratha kArya munizrIe hAtha dharyuM hatuM. tathA te vAcanAnA keTalAka grantha atyAra sudhImAM pragaTa thaI gayA che. prAcya vidyA maMdira sAthe temane ane temanA guruone atyanta nikaTane saMbaMdha hatA. sadbhata cImanalAla dalAle pUjya pravartakajI mahArAjanI sahAyathI pATaNanA bhaMDAranI tapAsa karI ane ene pariNAme ja gAyakavADa eriyala sirIjhane AraMbha thaye. rAmAyaNanA saMzodhanakAryamAM paNa munizrI taraphathI hastapratonI sahAya maLatI rahI che. Aja dina sudhI prAcya vidyA mandiranAM saMzodhana ane prakAzananAM vividha kAryomAM temane sahakAra satata maLyAM karyo che. AvA parama sAtvika vidvAna ane saMtapuruSanA svargavAsathI bhAratIya vidyAnA kSetre kadI na purAya evI beTa paDI che. kALadharma e te prakRtine svabhAva che, paNa munizrInuM jIvanakArya A kSetranA sarva kAryakartAo ane vidyArthIone preraNArUpa thaze e nizcita che. (tA. 15-6-73) For Private And Personal Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [105 zrI jaina zvetAmbara mahAsabhA uttara pradeza, hastinApura (jilA meraTha) zrI jaina zvetAmbara mahAsabhA u. pra. kI kAryakAriNI samiti kI yaha vizeSa baiThaka paramapUjya zrI AgamaprabhAkara zrI 1008 puNyavijayajI maharAja ke nidhana para hArdika zoka va gahana duHkha vyakta karatI hai| Apa mahAna zAstrajJa, prakANDa vidvAna, jainadharmAvalambI, gurubhakta tathA dharmapreraka the| samAja Apake tyAga va tapasyA kI preraNA ke lie bahuta AbhArI hai| mahAsabhA u, pra. Apake nidhana se jaina samAja kI kAphI kSatikA anubhava karatI hai / zAsanadevajI se prArthanA karatI hai ki samAja ko isa kSati ko sahana karane kI zakti va divaMgata AtmA ko cirazAnti pradAna kre| zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI paramapUjya, prAtaHsmaraNIya, Agama, sAkara, zrutazIlavAridhi munirAja zrI puNyavijayajI mahArAjanuM sthAna ane mAna bhAratIya vidyA ane jaina vidyAnA deza-videzanA vidvAnomAM ananya hatuM. jene mRtanA teo pAragAmI vidvAna hovA uparAMta samagra jaina vADmayanA paNa marmagrAhI ane sarvaspazI vizeSajJa vidvAna hatA. uparAMta, teoe bhAratIya sAhityanuM paNa khUba Adara ane bhaktithI avagAhana karyuM hatuM. zAstrIya tema ja Itara sAhityanuM teozrInuM adhyayana tema ja saMzodhana sAMpradAyika kadAgrahathI sarvathA mukta tema ja satyagrAhI hatuM. teozrInI jJAnopAsanAnI AvI virala vizeSatA hatI, ane tethI ja teo vijagatamAM khUba Adara ane cAhanA meLavI zakyA hatA. teo sAcA ane saMpUrNa arthamAM jJAnoddhAraka hatA. prAcIna jaina jJAnabhaMDAronA samuddhAranuM, prAcIna jIrNa virala pratAne ciraMjIvI banAvavAnuM jaina AgamasUtro tema ja anya durgama prAcIna graMthonA saMzodhana-saMpAdana karavAnuM, ane deza-videzanA vidvAnane pUrI udAratA ane sahRdayatA sAthe dareka prakAranI sahAya karavAnuM mahArAjazrInuM kArya Adarza, benamUna ane zakavatI kahI zakAya evuM hatuM. mahArAjazrInuM jJAnoddhAranuM A kArya teozrIne paramapUjya dAdAguru prazAMtamUrti pravartaka zrI kAMtivijayajI mArAja tathA paramapUjA AjIvana vidyAsethI guruvarya zrI caturavijayajI mahArAje zarU karelI zrutabhaktinI paraMparAnuM khUba gaurava vadhAre evuM hatuM. pUjayapAda puNyavijayajI mahArAje jJAnoddhAranA kSetramAM kareluM kArya eTaluM virATa che ane teozrInA svargavAsathI A kSetramAM eTalI meTI khoTa UbhI thaI che ke te kyAre kevI rIte pUrI thaze tenI kalpanA karavI paNa Aje muzkela lAge che. eka satata kAryazIla saMsthA karI zake eTaluM meTuM kArya teozrIe karyuM che. teozrInA jIvana sAthe vaNAI gayelI apramattatA ane utkaTa zrutabhaktinuM ja A supariNAma che. jJAne pAsaka vidvAna hovA uparAMta mahArAjazrI zramaNadharmanA uddeza ane sArarUpa AtmasAdhanAmAM paNa evA ja magna ane satata jAgarUka hatAnirmaLa saMyamanI ArAdhanA teone jIvana sAthe sAva sahajapaNe evI otapreta banI gaI hatI ke enI madhura ane pavitra chApa tenA vicAromAM, kathanamAM ane vartanamAM jovA maLatI hatI. nirdabhapaNuM, nirdazapaNuM, nirabhimAnatA, saraLatA, nikhAlasatA, saumya nirbhayatA, samabhAva, karuNaparAyaNatA, paropakAritA, namratA, vivekazIlatA jevA anekAneka guNothI teozrInA jIvana ane vyavahAra sphaTika samAM vimaLa banyAM hatAM. teo Adarza sAdhutAnI mUrti ane zramaNajIvanane zreSTha pratIka hatA. ApaNI saMsthA zrI mahAvIra jaina vidyAlaya sAthenA teonA AtmIyatAbharyA dharma snehane ane teoe saMsthA upara karelA upakArone vicAra karIe chIe tyAre te jANe RNasvIkAra mATenA meTAmAM meTA 14 For Private And Personal Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 106] zrI AtmAnaMda prakAza zabda paNa ochA paDatA hoya ema lAge che. teozrInI preraNAthI ja saMsthAe ApaNe badhAM pavitra mULa AgamasUtrone pragaTa karavAnI yojanA zarU karavAnI hiMmata karI hatI. ane A bAbatamAM mAtra salAha ke mArgadarzana ApIne ja saMtoSa na mAnatAM e yojanAne amalI banAvavA mATe jana Agama graMthamALAnA mukhya saMpAdaka tarIkenI javAbadArI paNa teozrIe ulAsapUrvaka svIkArI hatI. AvA moTA kAryanI javAbadArI svIkArIne mahArAjazrIe na kevaLa ApaNI saMsthA upara ke jana samAja upara ja upakAra karyo che; kharI rIte ethI jaina vidyA ane bhAratIya vidyAnA deza-videzanA vidvAna ane jijJAsuo paNa upakRta banyA che. teonI A nisvArtha jJAnasevAne lAbha saune sadAne mATe maLatA raheze, emAM zaka nathI. vaLI, ApaNI saMsthAnA eka hitaciMtaka tarIke teozrI je ciMtA sevatA rahetA hatA ethI te. teo saMsthAnA eka zirachatra ja banyA hatA. AvA eka jJAnatapasvI ane jJAnagarimAthI zobhatA, saMtaprakRtinA prabhAvaka munivarane muMbaImAM vi. saM. 2027nA jeTha vadi 6, tA. 14-6-71, somavAranA roja, svargavAsa thatAM ApaNI saMsthAne, jaina saMghane ane deza-videzanA vikatsamAjane bhAgye ja pUrI zakAya evI moTI khoTa paDI che. zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI A sabhA jJAna-cAritrathI zobhatI AvI ucca koTinI vibhUtinA upakAronuM kRtajJatApUrvaka smaraNa kare che, ane teozrIne bhAvapUrvaka anekAneka vaMdanA karIne teozrInAM adhUrAM kAryo pUrAM karavAnI zakti ane bhAvanA A saMsthAmAM tema ja zrIsaMghamAM pragaTe evI prArthanA kare che. (tA. 14-3-71) - gujarAta sAhitya sabhA, amadAvAda saMskRta ane prAkRta sAhityanA asAmAnya prakAranA vidvAna, lipividyAnA ucca koTinA jJAtA, vidhurINa, AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI mahArAjanA aNadhArelA avasAnathI mAtra gujarAte nahi, samagra bhArate paurasyavidyAnA eka dhuraMdhara sArasvatanI na purAya tevI kheTa anubhavI che. A sabhA emanA avasAna mATe bhAre UMDA zokanI lAgaNI vyakta kare che. (tA. 30-6-71) zrI AtmAnanda jaina sabhA, sAmAnA (paTiyAlA) zrI zrI zrI AgamaprabhAkara zrutazIlavAridhi munirAja mahAna jyoti zrI puNyavijayajI mahArAja sAheba bambaI meM jeTha vadi chaTa rAtri ke sADhe ATha baje pratikramaNa karane ke bAda devaloka ho gaye / yaha samAcAra sunakara sAmAnA zrIsaMgha hI nahIM balki sAre jaina samAja ko bar3A bhArI AghAta pahu~cA hai| unake jAne se jaina samAja hI nahIM balki vizva ke vidvAnoM meM eka vaDA bhArI khallA paidA ho gayA hai, jisakI pUrti honI muzkila hai| AgamoM kA saMzodhana karanA va prakAzita karanA yaha mahAna kArya ina hI mahApuruSa kA kAma thaa| isa prakAra jaina samAja eka aise mahAna jyoti se vaMcita ho gayA hai| sAmAnA kI zrI AtmAnanda jena sabhA ke sabhI sadasya du:kha ke sAtha zokaprastAva pAsa karate hue aura unake caraNakamala meM zraddhAMjali aparNa karate hue zAsanadeva se prArthanA karate haiM ki vaha devaloka meM bhI baiThe hue jaina samAja para apanI karuNAdRSTi rakheMge / yahI prArthanA hai| (tA. 2-7-71) zrI jaina saMdha, panA tA. 15-6-71nA roja savAranA, mahArAjazrInA kALadharma nimitte sAmUhika devavaMdana karyA bAda, AcArya zrI vijayasamudrasUrijI mahArAjanA sAMnidhyamAM catuvidha zrIsaMghanI sabhA maLI hatI. sabhAmAM muni zrI vallabhadattavijayajI, muni zrI nyAyavijayajI tathA muni zrI jayavijayajI mahArAjazrIne gadagadda bhAve potAnI zraddhAMjali ApI hatI. For Private And Personal Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka r17 A prasaMge jANItA jena kArya kara zrI pipaTalAla rAmacaMda zAhe jaNAvela ke, jJAnabhaMDAranA uddhAra mATe munizrIe je zrama lIdhe che ane jesalameranA bhaMDAranuM je kAma karyuM che te ajoDa che. zrI kesarImalajI lalavANIe kahyuM ke, pUnAne jJAnabhaMDAra tapAsavA AvavA ame khUba vinaMtI karelI, paNa teo ahIM Ave te pahelAM ja cAlyA gayA tethI khUba duHkha thAya che. AcArya zrI vijyasamudrasUrijIe vedanA bharelA heye kahyuM : zrI puNyavijayajI mahArAjanA svargavAsathI samagra bhAratanA jaina saMghane sAhityanA satata ane UMDA abhyAsI puNyAtmAnI khoTa paDI che. jaina AgamAdi dharmazAstronuM saMzodhana-saMpAdana karavAnA pavitra kAryamAM A kALamAM teo prathama naMbaranA sAdhupuruSa hatA. AvA puNya puruSanI seMkaDo varSa bAda zAsanane maLela bheTa Ama acAnaka adazya thavAthI bhAre duHkha ane glAni thAya che. teozrInuM adhUruM kAma AgaLa calAvavA vidvAne taiyAra thAya evI AzA rAkhuM chuM. sabhAmAM baMgALanA nirAzrito mATe phALe karavAnuM tathA zrI puNyavijayajI mahArAjanA smAraka mATe muMbaI tAra karavAnuM nakakI karavAmAM AvyuM hatuM. ( "jaina", tA. 26-6-71nA aMkane AdhAre) zrI jaisalamera lodravapura pArzvanAtha jaina zvetAmbara TrasTa, jaisalamera ___ zrI jaisalamera lodravapura pArzvanAtha jaina zvetAmbara TrasTa paramapUjya zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebake svargavAsa para atyanta duHkha anubhava karatA hai aura unakI smRtimeM apanI zraddhAMjali arpita karatA hai| unake nidhanase jaina samAjakA eka mahAn pathapradarzaka, vidvAna guru isa lokase uTha gayA hai, jisakI kSati pUrti honA sambhava nahIM hai| zrI jinabhadrasUri jJAnabhaMDAra, jaisalamerako suvyavasthita karane meM unakA vizeSa yogadAna rahA hai, jisake liye yaha TrasTa unakA AbhArI rhegaa| (tA. 15-9-71) zrI paMjAba jaina brAtRsabhA, khAra (muMbaI) khAranI zrI paMjAba jaina brAtRsabhAnA upakrame, viduSI sAdhvIjI zrI mRgAvatIzrIjInA sAnidhyamAM tA. 11-7-71 ne ravivAranA roja savAranA 8 vAgatAM, ahiMsA helamAM, mahArAjazrIne zraddhAMjali arpaNa karavA mATe, guNAnuvAda sabhA rAkhavAmAM AvI hatI. A sabhAne ahevAla "jaina" sAptAhikanA tA. 17-7-71nA aMkamAM chapAyo hato, te uparathI sabhAnI kAryavAhInI vigato ahIM sobhAra rajU karavAmAM AvI che. prAraMbhamAM jANItA vidyAnurAgI zeTha zrI amRtalAla kAlidAsa dezIe jaNAvela ke, kALadharma e prakRtine svabhAva che, paraMtu prAcya sAhitya-saMzodhana kSetrane. je tAraka ApaNe gumAvyo che, te asahya che. A virala vibhUtinI khoTa pUrI zakAze ke kema e zaMkA che. emanA jIvana ane kArya para daSTipAta karIe chIe tyAre, temanAM game teTalAM guNagAna karIe topaNa te ochAM lAge che. paNa have guNagAna gAvAne badale temanAM bAkInAM kAma pUrAM karavA prayatnazIla banavuM joIe. ApaNuM prAcIna hastaprato prAyaH 30 lAkha che. temAMthI traNa lAkha pratomAM zuM lakhAyuM che te tapAsI, vyavasthita karavAnuM kAma munizrIe karela che. haju 27 lAkha prate ema ja paDI che. ApaNa sAdhusAdhvIjI mahArAjanI saMkhyA vizALa che, paNa temAM thoDA ja sAhityapravRtti tarapha prerAyA che. zramaNasaMsthA A kAryamAM rasa dAkhave te jagatane jene ghaNuM ApI zake. saMzodhanapravRttimAM Aje saunI najara pU. muni zrI jaMbuvijayajI mahArAja tarapha che. pU. puNyavijayajI mahArAje upADela 45 AgamanuM saMzodhanakArya ati mahattvanuM che. Aje A kAryane pUre nyAya keNa ApI zakaze tene vicAra karatAM meTI mUMjhavaNa anubhavAya che. For Private And Personal Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 108] zrI AtmAnaMda prakAza mahArAjazrInI saMzodhana-saMpAdananI tejasvitAne biradAvIne gujarAtanA prauDha sAhityakAra zrI rAmaprasAda bakSIe kahyuM ke-teozrInA svargavAsathI mAtra gujarAtane ja nahIM paNa sAhityaka, sAMskRtika ane dhArmika kSetre ApaNane saune na pu. ya tevI khoTa paDI che. bakSIsAhebe munizrIne "bahaspatitarIke oLakhAvyA hatA. mIThIbAI kolejanA prinsIpAla zrI amRtalAla yAjJike jaNAvyuM ke-vIsa varasathI huM munizrInI sAhitya ane saMzodhana-pravRttithI AkarSAyo chuM. teo mAtra muni, sAhityakAra ane saMzodhaka ja nahIM paNa sarvavyApI saMsthA jevA hatA. svabhAve bahu namra ane saMzodhanakSetre harahameza upayogI thavA teo jhaMkhatA. sAhitya-saMzodhanane amUlya vArase vadhu pramANamAM vistare tevI teozrInI bhAvanA hatI; ane tene puSTi ApavA teo haMmezA tatpara rahetA. teonI tIvra saMzodhanavRttithI paradezanA vidvAne paNa khUba AkarSAyA hatA. temaNe saMpAdita karelA grantha temane ucca prakAranA saMpAdanakAryanA tema ja vidvattAne ghotaka che. bRhakalpa jevo mahAgrantha teoe saMpAdita karyo che. A granthanuM mahatva viddajagatamAM aMkAyuM che. te ja bIje grantha "vasudevahinDI" kathAvastu tathA guNADhayanI daSTie anupama che. prAcIna sAhityane A vArase. jagatamAM prasare te mATe muMbaI yunivarsiTImAM jaina ceranI sthApanA karI munizrInuM smAraka racI zakAya. A kAma jaine sahelAIthI karI zakaze. - IsmAIla yusupha keleMjanA saMskRtanA prophesara DaM. vI. ema. kulakaNIe munizrIne bhAratIya saMskRtinA mahAna saMta tarIke oLakhAvI kahela ke mahAmunivaranI mahAyAtrA e bhAratanI ja nahi paNa duniyAbharanI vidvattAnA kSetramAM na pUrI zakAya tevI kheTa banI raheze. - prophesara zrI ramaNalAla sI. zAhe munizrInA saMparkamAM AvyA pachInAM saMsmaraNone ullekha karatAM kahela ke-munizrInI saMyamasAdhanA UMcI hatI. ane tene baLe teo rAtrinA be vAgyA sudhI kArya karatA ane pAchA vahelA pAMceka vAgye svastha rIte sAdhudharmanI kriyAo karatA. Ama chatAM koI divasa, divasanA ArAma letA nahi. saMdha ke samAjane kheTA kharca karAvavAthI teo alipta ja rahetA. Aje ApaNe joIe chIe ke moTI vyaktine maLavuM hoya te keTalI vidhimAMthI pasAra thavuM paDe che, jyAre jaina zramaNe ane temAMye AvA vidvAna munizrI, ATalI moTI ane jhINavaTabharI pravRttimAM paNa, pitAne samaya nAnAmeTA saune vinA saMkece ApatA. teo kharekharA dharmanI pariNativALA mahAtmA hatA. zrI jana che. kenpharansanA pramukha zrI hIrAlAla ela. zAhe jaNAvela ke jaisalameranA jJAnabhaMDArane uddhAra karavAmAM je zrama lIdhe che, tenI prazaMsA vizvanA vidvAne paNa kare che. jJAnabhaMDAronA uddhAramAM ane tene samRddha banAvavAmAM munizrIe bhAratIya sAhityanI virala sevA bajAvI che. zrI kulacaMdabhAI dozIe jaNAvela ke-AvI mahAna vibhUtinuM smAraka pAMca-pacAsa hajAranI rakama ekatra karavAthI jALavI na zakAya; AvI uttama vibhUtinuM smAraka to nAlaMdA ke takSazilA jevI puNyavidyApITha ane jJAnavihAranI sthApanA karavAthI ja jALavI zakAya. zrI paMjAba jaina bhrAtRsabhAnA pramukha ane muMbaInA zerIpha zrI zAdIlAlajI jaine jaNAvela ke paMjAbakezarI vijayavallabhasUrijI mahArAjanI bhAvanA sAMpradAyikatA dUra karI dareka jano eka thAya tevI hatI, tenA puraskartA munizrI hatA. teo sAMpradAyikatAthI para rahIne darekane samAna bhAve nihALatA. teozrIne sAcI zraddhAMjali tyAre ja ApI gaNAya jayAre ApaNe sau bhedabhAva bhUlI bhagavAna mahAvIranA jhaMDA nIce eka thaIe. chele pU. viduSI sAdhvIjI zrI mRgAvatIzrIe jaNAvela ke A mahApuruSanA guNenI tulanA huM zuM karI zakuM? teozrInA jJAna ane hRdayanI vizALatAne mane tAjetaramAM savizeSa anubhava thayo che. A mahA For Private And Personal Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir MAAAAAA MALAAAAAAAAA Ammmmmmmma muni zrI puNavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [108 jJAnIe jJAnanI upAsanA mATe apUrva kAma karyuM che. te aMge keTalo parizrama sevatA haze tene khyAla Avo kaDIna che. temanI saMzodhanazailI paNa gaMbhIra ane samadeza hatI. teozrI sAhitya-saMzodhananI vipula sAmagrI ApaNI samakSa mUkI gayA che. temanuM satvaguNI ane samadazI jIvane saune preraNA Ape tevuM che. A vibhU ti 46-47 varase muMbaImAM padhArI, be varSa jeTalI sthiratA karI; paNa teozrInI dvittAne ane jJAna, samatA ane bIjA advitIya saguNothI bharapUra evA sAcI sAdhutAnA pratikarUpa mahApuruSane pUro lAbha na laI zako eTaluM ja nahIM paNa, teozrIne samajavAne ke oLakhavAne paNa zrIsa dhe prayAsa karyo nahIM. zrI Atmavallabha jaina paMjAbI saMgha, AgarA jaina samAjako isa vibhUtike nidhanase jo kSati pahuMcI hai, akhila jaina samAja isa kSatikI pUrti nahIM kara sktaa| muni zrI puNyavijayajI mahArAjane prAcIna tADapatroM para hastalikhita zAstroMkA zodha karake zAstrabhaMDAroMko jo navInatA dI hai aura usase jaina evaM jainetara vidvAnoMne jo jJAna prApta kiyA hai, vidvAna jana evaM samAja unake isa kAryase uRNa nahIM ho sktii| hama sakala jaina samAja zAsanadevase prArthanA karate haiM ki muni zrI puNyavijayajI mahArAjakI svargastha AtmAko zAnti pradAna kreN| OM zAnti zAnti zAnti / (tA. 16-6-71) Seminar in Prakrit Studies (Undre the auspices of University of Bombay) This Seminar in Prakrit Studies expresses deep sorrow over the loss of a great scholar and savant of Prakrit studies, Munishri punyavijayaji in the month of June, 1971. This Seminar recalls his great services to the cause of Parkrit studies in particular and Indological studies in general. He had obliged many scholars by opening the Jain Bhandaras and supplying them the necessary manuscripts for their study. He himself was the editor of many important Sanskrit and Parkrit texts. Even at the last hour, he was engaged in editing critically the Jain canonical works. The death of this saint and scholar is a great loss to the scholarly world. May his soul rest in peace. ( Bombay, 27-10-1971 ) zrI AtmAnanda jaina sabhA, dillI zrI AtmAnanda jaina sabhA dillI ke sadasya AgamaprabhAkara, zrutazIlavAridhi muni zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebake kAladharma pAne para gaharA duHkha pragaTa karate haiM / ApazrIne apane jIvanakAlameM jainazAsanasevA, jainAgamoddhAra, prAcIna hastalikhita jaina zAstrabhaMDAroMko vyavasthita, surakSita karane tathA zikSaNa sambandhI vividha kSetroMmeM jo kArya kiye haiM, unakA udAharaNa pichale tIna-cAra sau varSoMse nahIM milatA / jaina zAsanameM ApakI kSati nikaTa bhaviSyameM pUrI honA kaThina hai| zAsanadevase prArthanA hai ki divaMgata AtmAko zAnti pradAna kre| (tA. 15-6-71) For Private And Personal Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 110] zrI AtmAnaMda prakAza vaDodarAne zrIsaMdha tathA jaina tema ja anya sArvajanika saMsthAo vaDodarAnA judA judA saMdhe, jaina saMsthAo tathA anya sArvajanika saMsthAo taraphathI, tA. 20-6-71ne roja savAramAM, zrI AtmAnanda jaina upAzrayamAM, AcArya zrI vijayaIdinasUrijI tathA vayovRddha patyAra zrI nemavijayajI mahArAjanA sAMnidhyamAM, sakaLa saMdhanI zokasabhA bolAvavAmAM AvI hatI. sabhAmAM catu vidha saMdhe tathA anya vidvAnoe mahArAjazrIne zraddhAMjali arpaNa karyA bAda nIce mujaba TharAva karavAmAM AvyA hatA- kAva vaDodarAnA zrI jaina sakaLa saMdhanI vividha saMsthAo, pragati maMDaLa, prAzya vidyA maMdira, premAna sAhitya sabhA, saMskRta viThasabhA vagere sattAvIsa saMsthAonA upakrame maLela saMyukta sabhA tA. 14-1-71na rAja muMbaI mukAme AgamaprabhAkara pUjya muni zrI puNyavijayajI mahArAja rAtre 8-30 kalAke samAdhipUrva kALadharma pAmyAnA samAcAra jANIne UMDA zokanI lAgaNI anubhave che. ardha zatAbdI karatAMye vadhu samaya pU. munizrIe temanuM jIvana jJAnabhaktine samaryuM hatuM. Agama saMzodhana ane Agama-prakAzananuM bhagIratha kArya temane venamaMtra banI gayAM hatAM. parama pUjya zAMtamUti prarvataka zrI kAMtivijayajI mahArAjanA samayathI cAlatI AvatI jJAnabhaMDAranA uddhAranI paraMparAne temaNe vadhu vegavaMtI banAvI pATaNa, jesalamera, vaDodarA, amadAvAda ane aneka sthaLonA pustakabhaMDArAne na opa ApI vyavasthita karavA uparAMta temaNe pote graMthalekhana ane saMpAdananAM aneka kAryo karyA hatAM. bhArata tema ja paradezanA aneka vidvAnone, bhAratIya vidyAnAM vividha kSetromAM maulika kArya karavA mATe, temanA taraphathI udAra bhAve sahAya ane mArgadarzana maLyAM karatAM hatAM. AvA parama sAtvika vidvAna munizrInA svargavAsathI jaina ane bhAratIya vidyAnA kSetre kadIya na purAya tevI khoTa paDI che. kALadharma e jIvanane krama che. paNa munizrInuM jIvanakArya A kSetramAM kArya karatA sarva munizrIo, vidvAne, kAryakartAo ane vidyArthIone preraNArUpa thaze. pUjyazrIne A sabhA bhAvabharI zraddhAMjali arpe che. zrI AtmAnanda jaina sabhA, mAlerakoTalA (paMjAba) zrI saMgha mAlerakoTalAke lie yaha atyanta zokakA viSaya hai ki bhAratIya vidyAke prakANDa vidvAn, AgamaprabhAkara, paramapUjanIya, vandanIya, muni zrI puNyavijayajI mahArAjake acAnaka svargastha honeke samAcArako tAra dvArA paDhakara, sakala zrIsaMghake hRdayako tIvra AghAta pahu~cA / paramavandanIya, munizrIjI saMskRta, prAkRta, apabhraMza va prAcIna gujarAtI Adi aneka bhASAoMke pratiSThita vidvAna the| unhoMne aneka prAcIna jaina AgamoM, zAstroMke prakAzanakA parizrama pUrvaka va vidvattApUrNa sampAdana kiyA thA / jaina bhaNDAroMke hastalikhita zAstroMke saMkalana tathA sUcIkaraNameM unakI sevAe~ atyanta mahatvapUrNa va apUrva haiM / deza va videzoMke vidvAnoMne unakI mukta kaNThase bhUri bhUri prazaMsA kI hai| lAkhoM zAstra-bhaNDArIkI khoja aura samucita vyavasthA unake jIvanakA eka aMga bana cukA thaa| aneka vidvAn aura jijJAsu unase mArga-darzana prApta karate the| mahAn sAhityika kAryameM tallIna hone para bhI ve eka kartavyaparAyaNa "jaina zramaNa" the| For Private And Personal Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [11 san 1953 I. meM zrI jaina saMgha baDaudAne unheM "AgamaprabhAkara" kI sArthaka padavI se vibhUSita kiyA / unheM apane nAma va kIrtikI bilkula icchA na thI / isI kAraNa unhoMne "AcAryapada" ko svIkAra nahIM kiyA thA / aise ucca koTike va prakANDa vidvAnake nidhanase na kevala zrIsaMgha mAlerakoTalAko, apitu akhila bhAratavIrya jaina samAjako, atyadhika gaharA AghAta pahuMcA hai| gata varSoM meM na koI aise coTI ke vidvAna hue tathA na hI nikaTa bhaviSya meM hone kI koI AzA hai / ataH una dvArA rikta hue sthAnakI pUrti hone meM bhI pUrNa sandeha hai / prAtaHsmaraNIya, zrI arihanta bhagavAnjI se karayugala joDa, nata mastaka ho, hama prArthanA karate haiM ki ve unakI AtmAko sadgati pradAna kareM tathA sakala bhAratake caturvidha saMghako isa mahAna kaSTako sahana karane kI zakti denekI kRpA kareM // OM zAnti // (tA. 17-6-71 ) zrI jaina sa Mgha, sUrata sUrata jaina sava taraphathI DaoN. nagarazeThanA pramukhapade eka guNAnuvAda sabhA, surata desAI pALa jaina peDhImAM, tA. 26-1-72nA rAna, rAmavAmI yAvI tI sabhAmA zrI nagarazeTha, surayahalAI averI, subhaassbhAI jhaverI ane chatrarAja TApIvAlAe puNyAtmAne temanA AgamantranA sa`odhana mATe, jJAnabhaMDArAne cyavasthita karavA mATe, sAhitya, itihAsa ane samAjasevAnA sukA mATe bhavya aMjali ApI hatI. temanA sazodhanakAryAMthI prabhAvita thaI zeTha kasturabhAIe rAjanagaranA AMgaNe jainadarzana, saMzAdhana-kA - kendra zarU karI, temanA kAryane prAtsAhana ApyuM hatuM. temanA janma kapaDava'jamAM jJAnapa`camInA zubha dine thayA hatA. bALapaNamAM dIkSA aMgIkAra karI (dara parasa) vanabhara tebhANe jJAnanI -" Agama "sUtranI - ArAdhanA pUrI, sAgamaddivAranI upAdhi bhejavI, jIvanane meAkSagAmI banAvyuM. teo pU. AcArya deva zrI sAgarAna'dasUrinA sAcA anugAmI hatA. ApaNe saue temanA punita mArge dAna-dhyAna-kriyAnA sumeLa sAdhI, jIvana dhanya banAvavu oIe. zrI hastinApura jaina zvetAmbara tIrtha samiti, dillI zrI hastinApura jaina zvetAmbara tIrtha samiti, AgamaprabhAkara zrutazIlavAridhi muni zrI puNyavijayajI mahArAjake bambaI meM dinAMka 14-6-71 ASADha vadi 6 vIM ke dina Akasmika samAdhi-nidhAna para gaharA zoka prakaTa karatI hai aura zAsanadeva se prArthanA karatI haiM ki unakI dibaMgata AtmAko pUrNa zAnti deM / AgamaprabhAkarajIne jIvana paryanta apane dAdAguru pUjya pravartaka kAntivijayajI mahArAja tathA guru pUjya muni zrI caturavijayajI mahArAjakI paramparAkA anukaraNa karate hue apanA samasta jIvana zAstroMke uddhAra meM hI arpaNa kara diyA / yaha esI khoTa hai, jisakI pUrti asambhava -sI pratIta hotI hai / ((tA. 30-6-71) zrI jaina saMdha, bhAvanagara zrI bhAvanagara jaina zvetAMmbara mUrtipUjaka tapAsa dhanI bekaka tA. 22-6-71nA rAja rAtrInA nava zake zrI meATA derAsaranA upAzraye paramapUjya AgamaprabhAkara zrutazIlavAridhi munirAja zrI puNyavijayajI vadhArAjazrI kALadharma pAmatAM, teozrInA guNAnuvAda karavA, zeTha zrI bhogIlAlabhAI maganalAla zAhanA pramukhapade For Private And Personal Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 112] zrI AtmAnaMda prakAza maLI hatI. sabhAmAM zrI gulAbacaMda lallubhAI zAha, zrI amaracaMda mAvajI zAha, zrI khImacaMdabhAI cAMpazI zAha zrI bhAyacaMda amaracaMda zAha, zrI vADIlAla catrabhuja gAMdhI, zrI choTAlAla giradharalAla zAha tathA sabhAne pramukha zrI bhogIlAla maganalAla zAhe mahArAjazrIne potAnI hArdika zraddhAMjali ApyA bAda nIce mujaba karAI pasAra karavAmAM Avyo : zeka-TharAva paramapUjya AgamaprabhAkara zrutazIlavAridhi, munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja sAheba jeTha vada che, tA. 14-6-1971 somavAranA roja rAtrinA 8-10 kalAke muMbaI mukAme bAsaTha varSane niraticArapaNe dIrdha cAritraparyAya pALI samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA che. ApaNA jainadharmamAM "jJAna"ne sahuthI uttama sthAna ApyuM che. prAcIna zramaNa saMskRtinAM uccAra mUlyo jaina AgamamAM saMgrahAyelAM che. tenuM zuddha prakAzana karavAmAM, judA judA jaina bhaMDArone vyavasthita banAvI tenuM saMrakSaNa karavAnA kAryane jIvananI mukhya pravRtti banAvI, jeozrIe sakaLa saMgha upara parama upakAra karyo che, te pUjya munivarya zrI puNyavijayajI mahArAja, jeozrI nirabhimAnI, niraticArI, ni:spRhattinA zAMtamUrti, samabhAvI hatA, te mahArAjazrInA svargavAsathI jana samAjane ja nahi paraMtu samasta prajAne AdhyAtmika satya ane gahana zAsananAM tattva samajAvanAra eka guruvaryanI mahAna kheTa paDI che. teozrInAM prakAzane tathA jaina sAhityasevAnI pravRtti dvArA teozrIe karela sevA cirakALa sudhI avismaNIya raheze, tema Aje zrI jaina che. mU. tapAsaMghanI maLela sabhA mAne che; ane teozrInAM upadezelAM satyo jIvanamAM utAravAnI ApaNane sahune zakti maLe tevI prabhune prArthanA kare che, ane teozrInA AtmAnI parama zAMti Icche che. (tA. 22-6-71) jaina samAja, indaura indaura nagarake jaina samAjakI yaha sabhA zrutazIlavAridhi AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajIke asAmayika nidhanakA samAcAra sunakara stabdha hai tathA apane ApameM eka mahAna zodhakakI riktatA anubhava karatI hai| pUjya mahArAja sAheba puNyavijayajIke nidhanase jo kSati huI hai usakI pUrti yugoM taka honA saMbhava nahIM hai| yaha sabhA pUjya mahArAja sAheba puNyavijayajIke nidhana para hArdika zoka prakaTa karatI hai tathA jinezvara devase prArthanA karatI hai ki pUjya mahArAja sAhebakI AtmAko pUrNa zAnti prApta ho tathA hamAre sama7o navI kSatti sahana karI zakti pradAna karI (tA. 27-6-2) ( yaha sabhA sarvadharmasamanvayI munivarya zrI janakavijayajI mahArAjakI adhyakSatAmeM milI thI) lAlabhAI dalapatarAI bhAratIya saMskRti vidhAmaMdira, amadAvAda prajJA-zIlasaMpanna pUjya munirAja zrI puNyavijayajInA kALadharma pAmyAnA samAcAre ame lA. da. vidyAmaMdiranA saMcAlaka samitinA sabhyo zokanI gherI lAgaNI anubhavIe chIe. pU. munizrIe saMskRta ane prAkRta bhASAmAM lakhAyela bhAratIya asmitAnA prANabhUta sAhityanI guNavattA ane iyattAne pragaTa karI bhArata upara anero upakAra karyo che. teozrIe aneka jJAnabhaMDArone vyavasthita karavAnuM zramasAdhya kArya karyuM che, sanniSTha saMzodhakane chAje evAM saMpAdana ApyAM che. amUlya hastapratAnI For Private And Personal Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ 113 mAIkrA philmA levaDAvIne vidvAnene te sAmagrI sulabha thaI paDe ane saMzodhanakAryane vega maLe e khAtara teoe lA. da. bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiranI sthApanA karAvI, tenA mULa praNetA banyA ane potAnA phrImatI saMgraha sa MsthAne bheTa dharyo. teozrI lA. da. vidyAmaMdiranA prANabhUta hatA. temanA javAthI vidyAmaMdirane na purAya evI khATa paDI che. teozrI, temanAM chellAM varSomAM, jaina AgamAnI susa'pAdita saMpUrNa graMthamALA taiyAra karavAmAM ekAgra hatA. temAM traNu AgamA prakAzita paNa thayAM. paraMtu te phA temanA javAthI adhUruM rahyuM. temanA e sakalpa pUrA karavAnI vidyAsthAneA ane vidvAnone zakti maLe, emaNe zarU karelA jJAnayajJa sudI kALa cAlA ane e puNyavijayajIne puchyuM AtmA uttarAttara AdhyAtmika vikAsa sAdhI uccattama zikhare virAjo e ja amArI ataranI abhilASA che. ( tA. 29-6-71 ) luNasAvADA, mATI pALa jaina saMgha, amadAvAda amadAvAda luNusAvADA, mATI pALanA jaina samasta saMdha upara zrI vijayAnaMdasUrIzvarajIne nAme dezaparadezamAM khyAti pAmelA jainAcArya' bahuzruta, cAritracUDAmaNi paramapUjya zrI AtmArAmajI mahArAjanI ane temanI paraMparAnA vidvAna ane nirmaLa cAritranA ghaNI evA aneka munimahArAjonI kRpAdRSTi rahyA karI che; temAM paramapUjya zrI prava`kajI kAntivijayajI mahArAjanI tathA paramapUjya zAntamUrti zrI ha MsavijayajI mahArAjanI A saMdha upara vizeSa amI dRSTi rahelI che, ane tene lIdhe A saMgha peAtAne mahA bhAgyavata mAne che amArA A jaina saghanA apUrva puSNeAdhyane lIdhe, jogAnujoge, pUjya zrI pravartI kajI mahArAjanA praziSya mane AtmAnada graMthamALAnA sapAdaka patipravara munirAja zrI caturavijayajInA vidvAna ziSya zrI Agama prabhAkara muni puNyavijayajI mahArAja Agame tathA zAstronA sazodhananuM ghaNuM ja gaMbhIra kAma hAtha upara laIne AjathI Azare 25-26 varSa pahelAM eTale I. sa. 1945-46mAM A hamArI mATI poLa luNasAvADAnA jaina sadhanA upAzrayamAM padhArelA ane A ja upAzrayamAM temaNe 25-26 varSa sudhI eka Asane besIne, peAtAnA zarIranI paNa paravA karyA vinA, jaina zAstronA saMzAdhana-sapAdananuM kAma kareluM. bhale teozrI vacce vacce gheADA samaya bahAra jaI Ave ane jesalamera, khaMbhAta, kapaDavaMja ane vaDedarA jevAM zaherAmAM jJAnabhaDArAnA sazodhananAM kAryo mATe cAmAsuM paNa kare, chatAM teo chevaTe potAnA mULa sthAnarUpa A upAzraye ja dhArI pAtAnuM kAma cAlu karatA. ane amArA ja saMdhanA eka sabhye munipada svIkArIne temanI sAthe mitrajAve ane sevakabhAve AjIvana rahevAnu svIkArelu. e bAbata paNa amArA saMghane gaurava Ape evI che. e krunirAja paMnyAsa ramaNikavijayajI amArA saMdhamAM vizeSa AdarapAtra banelA. paNa daivayoge te munirAjazrI te zrI AgamaprabhAkara muni puSyavijayajInI pahelAM ja, temanI sAthe vihAramAM, chANI mukAme kALadharyuM pAmI gayA, meM vAtanA nirdeza karatAM amane bhAre duHkha thAya che. Ama A muniyugalanI joDIne lIdhe ane temanI jJAnaplAnanI sAdhanAne lIdhe amArA A upAzraya sadA dharmanA dhoSathI gAjatA ane bharyAbharyA rahetA tathA amArA saMdhanA dareka sabhyane eTale dareka bhAI-bahenane ane bALakA sudhdhAMne A munirAonA sadAya lAbha maLyA karatA, ene lIdhe amArA soMdhamAM dharmasa skAra sadA jAgatA thayelA ane jAgatA rahetA. AvA uttama prakAranA muni`DitA amArA A upAzrayamAM rahetA hovAthI temanA AkaSa NuthI khIjA khIjA munie ane khIjA gucchanA munie paNa A ja upAzrayamAM peAtAnI jJAnaghyAnanI sAdhanA mATe AvIne rahetA, jethI amArA saMdhane ghaNA Anada-pramAda rahetA ane e munionI sevAnA thADA-ghaNA lAbha pazu maLyA karatA. K For Private And Personal Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 114] zrI AtmAnaMda prakAza A uparAMta munirAja zrI puNyavijayajI vagerenI vidvattA, sajjanatA ane namratAnA guNathI AkarSAI A dezane tema ja paradezanA jijJAsuo, vidvAne, saMzodhaka, lekhaka, kavio vagere jAtajAtanA pati hamArA A upAzrayamAM kheMcAI AvIne vividha prakAranI jJAnacarcAo karatA ane A badhuM joIne, jANIne ane sAMbhaLIne amArA saMghanI prajAmAM jJAnanA ane dharmanA ghaNA UMDA saMskAra paDatA, e joI amAre A saMdha haMmezA pramudita rahe. have ApaNA kamanasIbe AgamaprabhAkara muni puNyavijayajI te muMbaImAM kALadharma pAmyA ane je rIte teo upAzrayane potAnI hAjarIthI zobhAvatA te ApaNe pharI jevA pAmavAnA nathI ! ane jemane lIdhe A upAzrayane eka vizeSa mabho jAmele e TakI zakaze ke kema ? evo prazna manamAM AvatAM ja amAre A saMdha bhAre kSobha pAme che ane AghAta pAme che, ane vizeSa duHkhI duHkhI thaI jAya che. amArA A AMtarakSobhane vAcA ApavA ame A badhuM kahIe chIe ane kAMIka haLavAza anubhavIe te sAru ahIM bhegA maLyA chIe. : bhAIo ! kALanI gati gahana che. zrI tIrtha kare jevA mahAna AtmAone paNa kALe choDyA nathI; ene e jAtane ja svabhAva che, ema vicArIne ApaNe sAtvana meLavavuM joIe. AgamaprabhAkarajI ane paMnyAsajInA javAthI ApaNane te bhAre khoTa paDI che, je have kadI purAya evuM dekhAtuM nathI, eTaluM ja nahi, paNa AgamaprabhAkarajInA javAthI te samagra jaina saMghane bahu moTI khoTa paDela che. ane AgamaprabhAkarae je kAma AdareluM tene kema karIne pUruM karavuM evI vizeSa ciMtA jaina saMghane thaI AvI che. chevaTe Agamana prabhAkarajI jevA nirmaLa, pavitra ane saraLa vidvAna munirAja te potAnI karaNI ane raheNIthI zAni ja pAmelA che, paNa vahevAranI dRSTie A saMgha ema prArthanA kare che ke-nirvANa pAmelA AgamaprabhAkarajIne bhagavAna mahAvIra sadAne mATe zAti Ape ane jaina saMghane paDelI A beTane zAsanadeva pUrI karo. (tA. 21-6-7) zrI jaina tArI mUrtipUna saMdha, vahata (meTa) (. .) AgamaprabhAkara zrutazIlavAridhi munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebake akasmAta hI svargavAsa ho jAnese jaina samAjakI hI nahIM apitu pUrNa mAnava jAtikI apAra kSati huI / unake nidhanase jaina samAjakA stambha TUTa gyaa| unake dvArA jo sthAna rikta huvA usakI pUrti nitAMta asambhava hai| 'munirAja dvArA AgamoMkA saMzodhana evam prakAzana jaina samAjake lie amUlya bheMTa thii| badakismatIse jo kArya apUrNa rahA hai usakA pUrNa honA bahuta asambhava kArya hai| zrIsaMgha baDauta unake Akasmika nidhanase atyanta duHkhI huvA hai| unakI apAra sevAyeM hara dila-dimAga para sadaiva aMkita rheNgii| jaina samAja hI nahIM, pUrNa mAnavajAti hamezA unakI ciraRNI rahegI / zrIsaMgha baDauta una mahAna vizvavibhUtike prati apanI saccI zraddhAMjali arpita karatA hai aura zAsanadevase prArthanA karatA hai ki usa mahAna AtmAko zAnti mile / " bahuta gaurase suna rahA thA jamAnA, tumhIM so gaye dAsatAM kahate kahate" (tA. 2-7-71) For Private And Personal Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [115 muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka kapaDavaNaja nagarapAlikAnI borDanI sAdhAraNa sAmAnya sabhA, kapaDavaNaja kapaDavaNaja nagarapAlikAnI borDanI AjanI A sabhA tA. 14 jUna, 1971 nA roja rAtanA 8-10 miniTa muMbAI mukAme jJAnatapasvI, zrutazIlavAridhi, AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI mahArAjazrI 75 varasanI vaye kALadharma pAmyA che tethI samasta jaina saMghe ghaNo ja Do AghAta anubhavyo che, te UMDA duHkhanI lAgaNI sAthe noMdha le che. - teozrIne janma kapaDavaNaja zahera eTale ke ApaNuM ja zaheramAM vikrama saMvata 19paranA kArataka suda pa.nA roja thayo hato, teoe temanA jIvanakALa daramyAna jJAnabhaMDAronuM saMzodhanakArya karI tene vyavasthita karavAmAM samaya vyatIta karela che. teozrIe vyavasthita karela jJAnabhaMDAre paiikInA jesalamera, pATaNa, khaMbhAta vigerenA jJAnabhaMDAro che. A badhA jJAnabhaMDAre mahArAjA zrI kumArapAlanA samayamAM muni zrI hemacaMdrasurIzvarajI mahArAjane lakhelA graMthamAMthI upasthita thayelA che. ane muni zrI puNyavijayajI mahArAjazrInuM prAkRta ane saMskRta bhASAnuM jJAna advitIya hatuM. teozrInA prayAsathI amadAvAdamAM zrI lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira astitvamAM Avela che. prAcIna vidyAnAM saMzAdhano, je videzamAM ane pazcimanA dezamAM jAya che, temAM teozrIne ghaNuM ja meTa phALo che. ane teozrInA A avirata ane ujajavala kAryone prakAzapuMja amerikAnA dhyAna upara AvatAM amerikAnI orIenTala sosAyaTIe teozrIne mAnada sabhyapada sane 1970mAM ApIne teozrInI vidvattAnuM virala evuM . bahumAna karela che. AvA ane zIlasaMpanna mahAmunivaranI mahAyAtrA e bhAratanI ja nahi paNa vizvabharanI sAdhutA ane kavidvattAnA kSetramAM na purAya ane na bhulAya tevI beTa che. ane AgamaprabhAkara munizrInA jIvananAM yazagAna zAIne teozrIne hArdika zraddhAMjali arpaNa kare che. prabhu teozrIne AtmAne nirvANapada Ape evI sahRdaya prArthanA teozrInA mAnamAM UbhA thaIne be miniTa mauna pALIne karavAmAM Ave che. ( tA. 24-7-1971) pATaNanA nAgarikenI jAhera sabhA pUjyapAda muni zrI puNavijyajI mahArAja, teonA guru paramapUjya muni zrI caturavijayajI mahArAja tathA teonA guru paramapUjya pravartakajI mahArAja zrI kAMtivijayajI mahArAje varSo sudhI pATaNamAM jJAnanI tema ja saMyamanI vimaLa sAdhanA karatAM rahIne gujarAtanI gauravazALI pATaNanagarIne pitAnI karmabhUminuM gaurava ApyuM hatuM. mahArAjazrInA svargavAsa nimitta, pATaNanI saMkhyAbaMdha jaina tema ja anya saMsthAonA upakrame, tA. 22-1-71nA roja rAtanA, jAhera sabhA bolAvavAmAM ApI hatI sabhAnuM pramukhasthAna pATaNanI sAyansa ane ATarsa kelejanA prinsIpAla zrI bI. ema. upAdhyAye saMbhALyuM hatuM. judA judA vaktAoe mahArAjazrInA jIvana ane kAryane hAdika aMjali ApyA bAda nIce mujaba TharAva sabhAmAM pasAra karavAmAM Avyo hato ? TharAva prAtaH smaraNIya, AgamaprabhAkara, butazIlavAridhi munivarya zrI puNyavijayajI mahArAjazrInA, muMbaI mukAme, tA. 14-6-71 nA roja, samAdhipUrvaka thayelA kALadharmathI pATaNanA nAgarikanI A sabhA UMDA kheda ane duHkhanI lAgaNI vyakta kare che. teozrInA javAthI jaina samAja ane vidvatajagatane mahAna khoTa paDI che. A puNyazloka mahAtmAnuM kAyamI smAraka jALavavA, jJAnamaMdiranA vikAsa mATe yogya kAryavAhI hAtha dharavA pATaNanA nAgarikane A sabhA sarvAnumate vinatI kare che. (tA. 22-6-71) For Private And Personal Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11] zrI AtmAnaMda prakAza zrI hemacaMdrAcArya jaina sabhA, pATaNa . AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI mahArAjazrInA svargavAsa badala AjanI A sabhA Do kheda vyakta kare che ane teozrInA AtmAne paramakRpALu paramAtmA zAMti arpe tevI prArthanA kare che. (tA. 14-2-72) zrI jaina zvetAmbara tapAgaccha saMgha, jayapura zrI jaina zvetAmbara saMghakI yaha Ama sabhA viduSI sAdhvIjI ma. zrI nirmalAzrIjI ema. e. sAhityaratnakI nizrAmeM, AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja sA. ke Akasmika svargavAsa para hArdika duHkha prakaTa karatI hai| Apake nidhanase jaina zAsanakI hI nahIM para prAcya vidyAke kSetrameM sAre vizvakI apAra kSati huI hai| .. ApakI saujanyatA, saralatA va samanvayavAdI dRSTikoNane saba hI ko prabhAvita kiyA thaa| - AgamoMkI zodha-khoja evaM jaisalamera, pATana Adike prAcIna bhaNDAroMke saMrakSaNameM ApazrIkA yogAdAna apUrva va mahAna thaa| . zAsanadeva ApakI AtmAko zAnti pradAna kare evaM ApakI zAsanake prati apAra sevA, zramaNa saMghako Apa dvArA prArambha kiye gaye kAryoMko pUrNa karanekI kSamatA pradAna kre| isI bhAvanAke sAtha jayapurakA jaina zve. saMgha ApakI sevAmeM hArdika zraddhAMjali prastuka karatA hai / (tA. 6-7-71) prAkRta vidyA maMDaLa, amadAvAda AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajInA acAnaka avasAnathI A sabhA zekanI gherI lAgaNI anubhave che. pUjya munijI prAkRta vidyA maMDaLanA saMmAnya sabhya hatA ane prAraMbhathI ja temaNe prAkRta vidyA maMDaLane samRddha banAvavAmAM mahattvano bhAga bhajavyo che. temanA avasAnathI prAkRta vidyA maMDaLane je khoTa paDI che te purAvA saMbhava nathI. teonA javAthI jaina sAhityanI surakSAnuM kArya je adhUruM paDyuM che te koNa karaze te samAjane mUMjhavatA prazna banI gayuM che. teoe aneka graMthonuM saMpAdana karyuM che te namUnedAra hatuM ane ane kene preraNAdAyI banyu che. aneka varSothI Agama saMpAdananA kAmamAM teo rata hatA ane have temanA javAthI A kAryane bhAra upADI zake tevA vidvAne durlabha che. prabhu temanA AtmAne zAMti Apo. (tA. 11-8-71, sAmAnya samAna! 4215) zrI vardhamAna yuvaka maNDala, viralAgrAma-nAgadA zrI vardhamAna yuvaka maNDala viralAgAMma-nAgadAkI yaha vizeSa baiThaka AgamaprabhAkara munipuMgava zrI zrI 108 zrI puNyavijayajIke 14-6-71 ko bambaI meM, devaloka gamana para hArdika duHkha aura zoka prakaTa karatI hai| unake nidhanase samAja, rASTra aura sAhityaka jagatameM jo sthAna rikta huA hai, usakI pUrti nikaTa bhaviSyameM zakya nhiiN| . vandanIya munirAja jahAM sarala svabhAva, smita mukha, kaThora saMyamasAdhaka aura adhyAtma-ArAdhaka the, vahAM saMskRta, prAkRta, gujarAtI, purAtattva, jainadharma-darzana evaM Agamake adhikArI prakANDa vidvAna For Private And Personal Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [117 muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka the| prAcIna jaina bhaNDAroMke uddhAra, saMzodhana, prakAzana aura rakSaNakA unhoMne saphala bhAgIratha prayAsa kiyA / jaina zAsanakI samunnatike liye unakI sevAeM sadaiva suvarNAkSaroM meM aMkita rhegii| zAsanadevase prArthanA hai ki unakI bhavya AtmAko amara zAnti prApta ho aura samAja unakI sAhityika pravRtti chinna rahemaM satTha ho . (tA. 26--2) zrI jaina prAcya vidyA bhavana, amadAvAda paramapUjya, AgamaprabhAkara, mRtazIlavAridhi munivarya zrI puNyavijayajI mahArAja zrutaparAgamI vidvAna munivara hatA. ane teozrInI jJAnoddhArane lagatI anekavidha pravRttio teonI Adarza zrutabhaktinI kIrtigAthA banI rahe evI hatI. teoe potAnA 62 varasa jeTalA dIrgha dIkSA paryAya daramyAna, jIvanabhara jJAne pAsanA, zAstrasaMzodhana, jJAnapracAra ane jJAnanI bahumUlya sAmagrInA rakSaNanuM saMghopakAraka kArya pUrI niSThA ane ekAgratAthI karatAM rahIne, pitAnI dAdAguruzrInA tathA guruzrInA jJAnoddhAranA saMskAravArasAne vizeSa gauravazALI banAvyo hato. teonI vidvattA ane jJAnoddhAranI pravRttino lAbha deza-videzanA vidvAnone baheLA pramANamAM maLatA rahetA hatA. ane tethI teozrInI suvAsa videza sudhI prasarI hatI. . vaLI, zramaNajIvananA sArarU5 samabhAva tema ja nikhAlasatA, udAratA, saraLatA, nirabhimAnavRtti, satyapriyatA jevA sazuNothI teonuM jIvana vizeSa upakAraka ane zobhAyamAna banyuM hatuM. AvA eka jJAnacAritrasaMpanna munivarane muMbaImAM, vi. saM. 2027nA jeTha vadi 6, tA. 14-1-1971 somavAranA roja, sargavAsa thatAM jaina saMdhane tathA bhAratIya vidyAnA deza-videzanA vidvAnone bahu moTI khoTa paDI che. svargastha pUjya munivaranI salAha ane daravaNIno lAbha ApaNA zrI jaina prApya vidyA bhavanane paNa maLatuM rahetuM hatuM. zrI jaina prApya vidyA bhavananI A sabhA paramapUjya AgamaprabhAkarajI mahArAjanA svargavAsa aMge pitAnA DA duHkhanI lAgaNI darzAve che ane teozrIne bhAvapUrvaka anekAneka vaMdanA karIne teozrInI virala zAsanasevAone pitAnI hArdika zraddhAMjali Ape che. (tA. ra7-6-71) zrI AtmAnanda jaina sabhA, ludhiyAnA __ zrI AtmAnaMda jaina sabhA (rajisTarDa) ludhiyAnAkI yaha baiThaka paramopakArI, AgamaratnAkara muni zrI puNyavijayajI mahArAjake akasmAta svargavAsa ho jAne para jo asahya hAni huI hai, usa para gahare duHkhakA anubhava karatI hai| munisammelanameM ApakI AgamavidvattAkI gUMja uThI thI aura hastalikhita prAcIna graMthoMke anusaMdhAnakA jo prazaMsanIya kArya Apane kiyA hai usakI samuccaya jaina samAja aura vidvAnoMne mukta kaNThase sarAhanA kI hai| hama anubhava karate haiM ki Apake nidhanase prAcIna graMthoMko prakAzameM lAnevAlI jyoti bujha gaI aura akhila bhAratavarSa apane eka mahAna sapUta, risarca vidvAn, AgamadivAkarase sadAke liye maharUma ho gayA / ApakA viyoga usa samaya huA jaba ki samAjako ApakI parama AvazyakatA thii| Apake devalokagamanase jo kSati ho gaI hai usakI pUrti asambhava hai| zAsanadevase prArthanA hai ki svargIya AtmAko zAnti aura samAjako unake adhUre kAryakI pUrtike hice (tA. rara-72) For Private And Personal Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 118] zrI AtmAnaMda prakAza zrI yazovijaya jaina graMthamALA, bhAvanagara paramapUjya, AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja bAsaTha varSane dIkSA paryAya pALI, saMvata 2027nA jeTha vadi ne somavAranA roja, muMbaI khAte, svargastha thayA, te nimitte teozrIne zraddhAMjali arpavA zrI yazovijayajI jaina graMthamALAnI kAryavAhaka samiti tA. 1-7-71 guruvAranA roja zrI gulAbacaMda lallubhAI zAhanA pramukhasthAne maLI hatI. sabhAmAM svargasthanA AgamanuM ane jaina graMthonuM saMzodhana karavAnA tathA prAcIna pratAnA bhaMDArane vyavasthita karavAnA jiMdagIbharanA prayAso mATe zrI gulAbacaMda lallubhAI, savAIlAlabhAI rAyacaMda, DAhyAbhAI choTAlAla tathA kAntilAla ja. dozIe guNAnuvAda karI zraddhAMjali api hatI. tyArabAda traNa navakAra gaNuM nIcene TharAva pasAra karyo hata- TharAva sva. AgamaprabhAkara munirAja zrI AgamasAhityanA saMzodhaka tema ja prApya vidyAnA uddhAraka hatA. Agama sAhityanA aNizuddha prakAzana ane saMzodhananuM temaNe jiMdagInA aMta sudhI kareluM kAma advitIya ane prazaMsanIya che. teozrI eka parama vidvAna ane sAcA jJAnapracAraka hovA chatAM svabhAve zAnta, saraLa ane nirabhimAnI hatA. A saMsthAe AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI mahArAjanA sAhitya-saMzodhananA uttama kAryane biradAvavA teozrIne candraka arpaNa karavA TharAva karela hatA. te aMge temanuM bahumAna karavA mATe teo samakSa vAraMvAra vicAro rajU karyA hatA, paraMtu teozrIe namra bhAve temane asvIkAra karyo, chatAM saMsthAne e prayAsa cAlu hatuM. paraMtu duHkhanI vAta che ke te saphaLa thAya te pahelAM teozrI ApaNuM vaccethI vidAya thayA. teozrInA svargavAsathI samagra jaina samAjane na purAya tevI khoTa paDatAM A sabhA UMDA duHkhanI lAgaNI vyakta kare che ane temanA nirmaLa AtmAne parama zAMti maLe ema prAthe che. (tA. 1-7-71) zrI AtmAnanda jaina sabhA, nakodara zrI AtmAnanda jaina sabhA, nakodara-zrI AgabhaprabhAkara, zrutazIlavAridhi munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebake akAla mRtyukI khabara baDe duHkhase sunI gii| aura isa para sabhA baDA zoka va du:kha pragaTa karatI hai| isase zrI jaina saMgha nakodarako baDA bhArI AghAta pahu~cA hai| AgamoMkA saMzodhana karanA va prakAzana karanA yaha mahAna kArya inhIM samartha mahApuruSakA thA / yaha baDI bhArI khAmI samAjameM paDI hai, jisakI pUrti honI kaThina hai| magara kAlake Age cArA nhiiN| hamArI zAsanabhagavAnase vinIta prArthanA hai ki inakI AtmAko svargameM jagaha dekara zAnti pradAna kareM aura sAdhusamudAyako isa duHkhako sahana karanekI zakti deveM / yaha sabhA apanI zraddhAMjali pragaTa karatI haiN| zrI AtmAnaMda jaina sabhA, amRtasara AgamaprabhAkara zrImAna puNyavijayajI mahArAjazrI jevA AgamanA uddhAraka tema ja anya aneka graMthabhaMDArAnA nirmAtA vidvAna mahArAjazrInA svargavAsathI zrIsaMgha amRtasara bahu ja duHkhI thayela che. jene samAjane e gurudevanA javAthI mahAna khoTa paDelI che, je apUraNIya che. (tA. pa-7-71) For Private And Personal Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [118 zrI AtmAnaMda jaina gurukuLa, jagaDIA Aja roja jagaDIAnA zrI AtmAnaMda jaina gurukuLanA kAryavAhaka kamiTinA membara tathA gurukuLanA vidyArthIone paramapUjya zAsana uddhAraka mahArAja sAheba paMnyAsajI zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebanA akALa avasAnanA samAcArathI ghaNe ja kheda thayA che ane jaina zAsanane kaLikALamAM ucca koTinA jana muninI khAsa jarUra che, tyAre A banyuM che, tethI ghaNuM ja duHkha thAya che. paramakRpALu jinazAsanadeva emanA AtmAne kAyamI cirazAMti bakSe evI prArthanA (tA. 17-6-71) zrI AtmAnanda jaina sabhA, jaNDiyAlA guru (amRtasara) zrI AtmAnanda jaina sabhA jaNDiyAlA guru (paMjAba) kI 24-6-71 kI vizeSa baiThaka AgamaprabhAkara zrutazIlavAridhi 108 jaina muni zrI puNyavijayajIke acAnaka devalokagamana para hArdika zoka prakaTa karatI hai| inake devalokagamanase jaina jagata tathA saMsArake mahAn vidvAnoMko bhArI AghAta pahuMcA hai| zAsanadeva ina mahAtmAkI AtmAko zAnti pradAna kreN| pAlItANA jana saMghanI zraddhAMjali nagarazeTha zrI cunIlAla vanamALIdAsanA pramukhapade, metIzA zeThanI dharmazALAmAM maLela, guNAnuvAda sabhAmAM nIce mujaba TharAva karavAmAM AvyuM hata- pAlItANA samasta jaina saMdhanI AjanI maLelI A sabhA paMjAba kesarI yugadivAkara pa. pU. AcArya vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA samudAyanA pravartaka zrI kAMtivijayajI dAdAnA praziSya AgamaprabhAkara paramapUjaya puNyavijayajI mahArAja sAheba muMbaI mukAme kALadharma pAmatAM DI dilagIrI vyakta kare che. sadgatanA javAthI eka tejasvI hIralAnI ApaNA samAjamAM na pUrI zakAya tevI khoTa paDI che. sadgatazrIe Agama sAhitya ane prakAzanakSetre je sevA karI che te mATe jaina samAja temane RNI raheze. - zAsanadeva sadgatazrInA pavitra AtmAne cirazAMti arpe ane temanA jIvananA sadguNa kiMcita ApaNAmAM Utare evI prArthanA sAthe zraddhAMjalipUrvaka A TharAva sarvAnumate pasAra karavAmAM Ave che. (tA. 17-6-71) zrI rajanI pArekha ArTasa ane zrI kezavalAla bulAkhIdAsa kAmarsa keleja, khaMbhAta - zrI rajanI pArekha Asa ane zrI kezavalAla bulAkhIdAsa komarsa koleja khaMbhAtanA AcAryazrI, adhyApakagaNa ane vidyAthIvarganI zokasabhA prAcIna zAstranA pracaMDa vidvAna tathA agragaNya purAtatvavida muni zrI puNyavijayajI mahArAjanA ekAeka avasAnathI UMDA zokanI lAgaNI anubhave che. teozrInA avasAnathI gujarAtanA saMzodhanakSetre na purAya tevI khoTa paDI che. emanA AtmAne parama zAMti maLaze evI paramakRpALu paramezvarane prArthanA che. zrIsaMgha, zivapurI yaha khabara baDe duHkhase sunI gaI ki AgamaprabhAkara zrI puNyavijayajI mahArAjakA 14-6-71 ko bambaImeM devaloka ho gayA hai| unake nidhanase na kevala samAjako hI AghAta pahuMcA hai, balki For Private And Personal Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza AgamakI zodha karane vAle eka mahAn vidvAn mahAtmAkA isa lokase devaloka cale jAnese jo dhArmika kArya aura zodhakSetrako va samAjako AghAta pahuMcA hai usakI pUrti honA kaThina hI nahIM bahuta asambhava hai| zrI zAsanadevajIse prArthanA hai, aisI mahAn divya AtmAko zAnti pradAna kreN| aura unake kAryako calAnekI kisI mahAna vyaktiko zakti deveM, jisase samAja aura dharmake kArya calate rheN| (tA. 2-7-72) zrI jaina sosAyaTI jaina saMgha, amadAvAda paramapUjya, AgamaprabhAkara, zrutazIlavAridhi munivarya zrI puNyavijayajI mahArAja zrutapAragAmI vidvAna munivara hatA, ane teozrInI zAnaddhArane lagatI anekavidha pravRttio teonI Adarza vyutabhaktinI kIrtigAthA banI rahe evI hatI. teoe potAnAM kara varasa jeTalA dIrdha dIkSA paryAya daramyAna jIvanabhara jJAne pAsanA, zAstrasaMzodhana, jJAnapracAra ane jJAnanI bahumUlya sAmagrInA rakSaNanuM saMtoSakAraka kArya pUrI niSThA ane ekAgratAthI karatAM rahIne, potAnA dAdAguruzrI tathA guruzrInA jJAnedAranA saMsakAravArasAne vizeSa gauravazALI banAvyo hato. teonI vidvattA ane jJAnoddhAranI pravRttine lAbha deza-videzanA vidvAnene baheLA pramANamAM maLate raheto hato. ane tethI teozrInI suvAsa videza sudhI prasarI hatI. vaLI, zramaNajIvananA sArarU5 samabhAvathI tema ja nikhAlasatA, udAratA, saraLatA, nirabhimAnavRtti, satyapriyatA jevA saddaguNothI teonuM jIvana vizeSa upakAraka ane zobhAyamAna banyuM hatuM. AvA eka jJAnacAritrasaMpanna munivarane muMbaImAM vi. saM. 2027nA jeTha vadi 6, tA-14-6-71 somavAranA roja svegavAsa thatAM jaina sosAyaTI jaina saMghane tathA bhAratIya vidyAne deza-videzanA vidvAnane bahu moTI khoTa paDI che. | svargastha pUjya munivarazrIe ApaNA jaina sosAyaTI jaina saMghanI vinaMtIthI ApaNI sosAyaTImAM be cArtumAsa karyA hatAM, te daramyAna teonI vidvattA ane hRdayasparzI dharmadezanAne ghaNe lAbha maLyo hato. teone A upakAra ApaNe vIsarI zakIe ema nathI. zrI jaina saMsAyaTI jaina saMghanI A sabhA paramapUjya munirAja zrI puNyavijayajI mahArAjanA svargavAsa aMge UMDI vedanAnI lAgaNI darzAve che. ane teozrInI anekavidha zAsanasevAonI khUba khUba anumodanA karavA sAthe teozrIne bhAvapUrvaka vaMdana kare che ane prArthanA kare che ke teonA pagale cAlavAnI buddhi, zakti ane bhAvanA jana saMghamAM pragaTe. (tA. 5-7-71) zrI. AtmAnanda jaina sabhA, hoziyArapura sakala zrIsaMgha hoziyArapura apane paramapUjya mahAmuni vidyAbhUSaNa, jainaratna, mahAna sAhityakAra, AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI mahArAjake devaloka-gamanake samAcAra para mahAn hArdika saMvedanA prakaTa karatA hai / guruvarakA sArA jIvana tyAga, tapa aura mahAna sAdhanAkA jIvana rahA / ApakA sAhityaprema aura mahAna sAhityasevA advitIya hai, jisake lie jaina samAja ApakA mahAn RNI hai / jaina-janetara sabhI vidvAn ApakA hArdika mAna karate the| Apa jJAna aura guNoMke bhaMDAra the| Apake viyogase jaina samAjako aisA AghAta pahuMcA hai, jisakI kSatipUrti honI asambhava hai / ataH sakala saMgha guruvarake prati apanI hArdika zraddhAMjali arpita karatA hai aura zAsanadevase unakI AtmAko zAntikI prArthanA karatA hai| guruvara amara raheM / (tA. 17-6-71) For Private And Personal Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka A [127 zrI jaina pragati maMDaLa, pAlItANA prAcIna bhaMDAranA uddhAraka vidvAna munivarya zrI AgamaprabhAkara pUjya puNyavijayajI mahArAjazrI muMbaI mukAme kALadharma pAmatAM A saMsthA UMDA ze kanI lAgaNI anubhave che. sva. munivaryazrIe prAcIna graMthanA saMzodhana-prakAzana mATe jIvana arpaNa karyuM hatuM. zrutajJAnanA puraskartA ane punaruddhAraka sva. vidvAna munivaryazrInA nidhanathI jaina samAjane ane zAsanane na pUrI zakAya tevI khoTa paDI che. pUjyazrInA pavitra AtmAne zAsanadeva cirazAMti arpe. (tA. 16-6-71) navagujarAta keleja-parivAra, amadAvAda prajJA ane zIlasapana mahAmunivara, AgamapramAkara muni zrI puNyavijayajI mahArAjanA kALadharmanA samAcAra sAMbhaLIne navagujarAta koleja-parivAra UMDA duHkhanI lAgaNI anubhave che. teozrIe jainadharma ane saMskRtinA zAstravArasAne jagata samakSa rajU karIne bhAratIya sAhityanI apUrva sevA karI hatI. jesalamerathI mAMDIne bhAvanagara sudhInA graMthabhaMDArone vyavasthita karI, enA talasparzI avagAhana dvArA sUci banAvIne keTalAya ajJAta graMthonI deza-videzanA abhyAsIone amUlya mAhitI pUrI pADI hatI. - prAcIna jaina graMthonA uddhAraka tarIkenI temanI sevA kadIya bhulAze nahIM. temanA hAthe saMpAdita thayelA prAcIna graMtha saMpAdananI dRSTie Aje paNa Adarza gaNAya che. vizeSa te, AgamagraMthonuM khUba parizramapUrvaka saMpAdana karyuM, ne ethI ja sahue "AgamaprabhAkara" birudathI emane navAjI dIdhA hatA. jJAnanA A virala upAsaka pAse hastalikhita ane chApelAM trIsa hajAra jeTalA graMtha hatA. emanI A sevA joIne gaye varSe amerikAnI orIenTala sosAyaTIe mAnada sabhyapada ApIne emanA saMzodhanakArya prati kRtajJatA vyakta karI hatI. UMDA duHkhanI lAgaNI anubhavatA navagujarAta koleja parivArane lAge che ke emanI nivyaja sAdhutA ane prakAMDa vidvattAnI kheTa mAtra gujarAtane ja nahIM, paNa bhAratane ane vidyA premI jagatane sAlaze, e niHzaMka che. (tA. 15-6-1971), zrI kRSNanagara jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMdha, saijapura boghA (amadAvAda) AgamaprabhAkara pUjya munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebanA kALadharmanA samAcAra sAMbhaLI amAro saMgha atyaMta duHkhamaya AghAtanI lAgaNI anubhave che. kALakrame naSTaprAya thatA jatA jainadarzanane ane AgamasAhityane devaddhigaNi kSamAzramaNe karela uddhAra pachI tenA jevuM ane tethIya kadAca vikaTa kArya pUjya munirAja zrI puNyavijayajIe AvyuM hatuM. dareka AgamanI zuddha vAcanAo saMzodhana pachI taiyAra karavI, astavyasta thaI gayela pustakane vyavasthita kramamAM goThavavAM, pustakonAM pAnAM, je ekabIjAmAM mizra thaI gayAM hoya, udhaI khAI gaI hoya ke coTI gayAM hoya, zAstrAnusAra temane vyavasthita rIte goThavavAM, zuddha gAthAo ane tenA arthane barAbara goThavavA vagere kArya kaMI nAnuM sUnuM na hatuM, kAraNa ke jaina zAstro te sAgarathI vizALa che. ane teya pAchuM ekAda jJAna bhaMDArane anulakSIne nahIM, paraMtu jeTalA jeTalA prAcIna jaina bhaMDAro hatA-pATaNa, khaMbhAta, jesalamera vagere vagere-te badhAne paNa jIrNoddhAra karavo e kaparuM kArya hatuM. zakya teTale vadhumAM vadhu samaya pUjyazrIe A kArya pAchaLa kharcIne pitAnuM jIvana te jJAnayajJamAM ApIne svakalyANa karI gayA che ja, paraMtu sAthe sAthe ApaNA mATe jJAnane zuddha vAraso mUkI ApaNuM kalyANa mATe paNa raste kholatA gayA che. pUjyazrInA kAryane AgaLa dhapAvI ane pUrNa karavAmAM yathAzakti bhega ApIe e ja sAcI zraddhAMjali gaNAze. (tA. 24-6-71) 16 For Private And Personal Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 12 ] zrI AtmAnaDha prakAza Prakrit Text Society, Ahmedabad Agamaprabhakara Muni Shri Punyavijayji's death is a great loss to the Prakrit Text Society. He was not only one of the founders of the Society but was the soul of the Society. Most of the books published by the Society are edited by him. Not only the Society but the scholars of Indian culture have lost by his death, a sympathetic and profound guide in various fields of Ancient and Medieval Indian Studies He was always ready to help any of the scholars from India and abroad, especially by providing them the mss which were not available to them otherwise. The members of the Managing body of the Society pray that his soul may be in peace. (16-8-73) zrI jaina udyoga kendra, pAlItANA Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina AgamAnuM saMzAdhana karanAra ane prAcIna pustakAnA jIrNodhAra karanAra AgamaprabhAkara munivaryuM - zrI mubaI mukAme kALadharma pAmatAM jaita udyoga kendra UMDA AghAta anubhave che ane kheda vyakta kare che. vidvAna munivanA avasAnathI sAhitya ane jJAnakSetre na pUrI zakAya tevI khoTa paDI che. pUjya munivaryazrInA puNyAtmAne zAsanadeva cirazAMti bakSA (tA. 16-6-71) zrI AtmAnanda jaina hAyara saikaNDarI skUla, ludhianA hama zrI AtmAnanda jaina hAyara saikaNDarI skUlakI kAryakAriNIke samasta sadasya AgamaprabhAkara, pravaragItArtha, AgamasevI, zAsanoddIpaka munipuMgava zrI puNyavijayajI mahArAjake asAmayika nidhana para hArdika zoka prakaTa karate haiM / gurudeva jaina zAsanake eka atIva prakAzamAna nakSatra the / va unakI sAhityika sevAyeM cirasmaraNIya raheMgI / aisI karmaTha vibhUtikI kSatipUrti sarvathA asaMbhava hai / zAsanadeva divaMgata santa ziromaNikI viyukta AtmAko zAnti pradAna kareM / jaina saMdha, adherI ( muMbaI ) tA. 27-6-71, ravivAranA roja savAranA zrI adherI jaina saghanI sabhA, jaina upAzrayamAM, panyAsa zrI lavaMtavijayajInA sAMnidhyamAM maLI hatI. sabhAmAM munivarA tathA anya vaktAoe mahArAjazrIne peAtAnI zraddhAMjali ApI hatI. jaina sadha, goregAMva (muMbaI) tA. 24-6-71, guruvAranA rAja rAtanA zrI gAregAMva zrIsanI sabhA zrI zanAbhAI talakacaMdanA pramukhapade maLI hatI. zarUAtamAM saMdhanA TrasTI ane mahArAjazrInA vayAvRddha ziSya muni zrI jayabhadravijayajInA putra zrI ramaNabhAI zAha, zrI jUThAbhAI, janazaktivALI zrI cImanabhAIe mahArAjazrIne zraddhAMjali arpaNu karI hatI. zrI ramaNabhAIe mahArAjazrInI namratA ane sAdhutAnA ullekha karI jaNAveluM ke mArA pitAzrIe gurudeva pAse meATI umare dIkSA lIdhI hatI ane tee emanA ziSya hatA, chatAM mahArAjazrIne emanI sAthenA vyavahAra eka bhAInA jevA hatA. pramukhazrInA vaktavya bAda sabhA pUrI thaI hatI. ("janazakti" dainika, mubaInA tA. 26-6-71nA aMkanA AdhAre.) For Private And Personal Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMsthAo, saMgha tathA vyaktionA kAgaLo ane tAremAMthI For Private And Personal Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org American Oriental Society, Yale Station, New Haven A few days ago, this office received the sad news of the death last month of Muni Punyavijayaji, who was an honorary member of the American Oriental Society. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir On behalf of the Society, I would like to express condolences to you, as a leading member of his Jaina Samgha. We were greatly honored at his willingness to associate his name with ours, and we are most grieved at his passing. Hugh M. Stimson Secretary-Treasurer; 12-7-71. Oriental Institute, Baroda Notice The Oriental Institute will remain closed to-day after 2-30 p. m. as a mark of homage to the late Agamaprabhakar Munishri Punyavijayaji Maharaj, great scholar of Prakrits and Ancient Manuscripts. B. J. Sandesara Director; 15-6-71. Shri Sohanlal Jaindharma Pracharak Samiti, Amritsar I, on behalf of myself and the Samiti, offer our condolence on the passing away of the Agam Prabhakar Shree Punya Vijaya ji. He was a great scholar especially learned in Jaina Agamas. He leaves a void not to be easily filled. Harjas Rai Jain Hony. Secretary; 6-7-71. For Private And Personal Use Only The Stock Exchange, Ahmedabad We are in receipt of your telegram intimating sad demise of Munishri Punyavijayaji. The members of our Stock Exchange paid homage to Munishri Punyavijayaji by closing the Market one hour earlier than schedule time. Mahendrakumar Chandulal President; 15-6-1971. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka ... [125 saMsthAo tathA saMdhanA patromAMthI- rAjasthAna prAcyavidyA pratiSThAna, jodhapura yaha samAcAra paDhakara hameM hArdika duHkha huvA ki zrImAn pUjya muni puNyavijayajIkA nidhana ho gyaa| pratiSThAnase munijI mahArAjakA saMbaMdha isake sthApanA-kAlase hI rahA hai aura unake sahayogase aneka mahattvapUrNa kArya saMpAdita kiye gaye haiN| pratiSThAna-parivAra divaMgata AtmAko zAntike lie prArthanA karatA hai| (puruSottamalAla menArIA; 17-6-71) zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara AgamaprabhAkara zrutazIlavAridhi munirAja zrI puNyavijayajI mahArAjanA kALadharma pAmyAnA atyaMta duHkhada samAcAra tArathI maLyA. A sabhAne te eka dhArastaMbha tUTI paDyo. jagatanA vidvAnone eka mahAna saMzAdhakanI khoTa paDI che. jaina samAjane eka mahAna mArgadarzaka munivaranI lAMbA samaya sudhI na purAya tevI khoTa paDI che ane A sabhA upara te vajAghAta jevuM thayuM che. teozrInI puNya smRtimAM ekAda pustaka bahAra pADavA amArI IcchA che. ame Apa sahu guru devonA AzIrvAda ane sahakAra mAgIe chIe. (pU. mA. zrI. viyasabhusUri0 bh7|2|08 S52 saNeza patramAthI) (bhAbhaya yAMpa|I zADa, prabhuma; tA. 24-1-71) zrIsaMgha tathA zrI AtmAnanda jaina sabhA, sAmAnA zrI AgamaprabhAkara zrutazIlavAridhi munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebakA bambaimeM devaloka ho gyaa| hama jaina samAjake liye yaha ghaTanA kitanI bhArI thI jo ki hamAre diloMse dUra nahIM ho sakatI / vaha eka jaina samAjakI mahAna jyoti the, jisase jaina samAja vaMcita ho gayA hai| kyA kiyA jAye ? koI peza nahIM calatI / unhoneM eka mahAna jJAnake upalakSyameM puNya para vijaya pA lI thii| hamAre pradhAnajI lA0 sAgaracandajIne bambaImeM unase kucha zAstrake mutAlika mAmUlI bAteM kI thii| unakI madhura vANI aura unakI sIriyatase bharI huI garjanA thI vo hamAre diloM para abataka yAda haiN| aise mahApuruSa kama milate haiN| durbhAgyakI bAta hai, aise bevakta unakA calA jAnA / jaina samAja vaha jagaha pUrI nahIM kara skegaa| bahuta dinoMkI bAta hai, sAmAnAke bhaMDArako dekhaneke liye eka paMjAvI saradAra sAhiba Aye; unase bAtacIta hote samaya unhoMne jikara kiyA ki maiM zrI puNyavijaya mahArAjajIko milakara AyA huuN| vaha mahArAja puNyavijayajIkI bahuta tArIpha karate the| hama samajhate haiM, vo jaina samAja ke vidvAn nahIM the balki vizvake vidvAn the / vo devalokameM bhI jaina samAjakI apanI karuNa dRSTise meharakI najara rakheMge / vo eka mahAn puruSa the, Reformer the, vizvake vidvAnoMmeM unakA nAma thA / (tA. 1-7-71) zrI Atmavallabha jaina paMjAbI saMgha, AgarA samAcAra patroMmeM AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI mahArAjakA bambaimeM nidhana paDhakara bahuta duHkha huA / jaina samAjako bahuta baDA dhakkA lagA hai| (raghuvIrakumAra jaina, maMtrI; tA. 19-6-71) For Private And Personal Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 126] zrI AtmAnaMda prakAza zrI yazovijya jaina graMthamALA, bhAvanagara paramapUjya AgamaprabhAkara, zAMtamUrti muni mahArAja zrI puNyavijayajI mahArAjanA svargavAsathI dilane bhAre AMca lAgyo. teozrInI vidvattA, sahRdayatA, umadA vicArazreNI tathA jiMdagIbhara jaina Agama, tene lagatAM sAhityapravRttinAM kAryo ane graMthabhaMDArone vyavasthita karavAnI amUlya sevA AMkha sAme taravarI rahela che dhanya e mahApuruSane ! temaNe te jiMdagInI barAbara sArthakatA karI jANI. teo zrInI gerahAjarIthI ApanA samudAyamAM te khoTa paDI che, paNa samagra jaina samAjane teozrInI je moTI khoTa paDI che te purAze ke kema te vicAravA lAyaka prazna che. (gulAbacaMda lallubhAI zAha, pramukha, tA. 1-7-71) zrI dezAIpila jaina peDhI, sUrata pUjya AgamaprabhAkara zrI puNyavijayajI mahArAjanA kALadharmanA samAcAra zaheramAM vijaLIvege prasarI jatAM surata jaina saMgha zekasAgaramAM DUbI gayA che. emanA AtmAne zAMti prApta thAo. emanA nidhanathI jaina samAja vadhu garIba bane che, je khaTa lAMbA samaya sudhI sAlaze. (kizorabhAI vI. zAha, menejara, tA. 15-6-71) zrIsaMgha (zrI AtmAnanda jaina mahAsabhA), caNDIgaDha mahArAja zrI puNyavijayajIke jaina jagatase acAnaka alaidA ho jAnekI sakhta duHkhabharI khabara paDhI / paDhakara behada duHkha phuNcaa| isameM jarAbhara bhI zaka nahIM ki Aja jaina jagata isa anamola ratnase maharUma ho gayA hai, jisane jana itihAsako cAra cAMda lagAyeM aura itihAsake jIvanako amara banAneke lie apanA jIvanakA jIvana de diyaa| zrI mahArAja sAhibakI judAyagI para Aja to itihAsakA pannA pannA duHkhake sAgarameM DUbA huA hogA, magara kAlake Age peza nahIM calatI / hama to yakIna karate haiM ki unakI AtmA aura AtmAke pavitra nayana sadA hamAre itihAsakI sAtha-sambhAlameM raheMge aura sadA jaina jagatako apane pyAra aura mahAna vidvattAkA amRta pilAte rheNge| (nAgarava, vArUra presIDena, tA. 30- 72) zrI saMdha, rAMdera samAcAra maMgaLavAre gAmamAM vijaLIvege prasarI jatAM jaina samAjamAM gherA zokanI lAgaNI prasarI gaI che. temanA nidhanathI jaina samAjane na purAya evI kheTa paDI che, je kheTa lAMbo samaya sudhI samAjane sAlaze. (ratilAla cunilAla saMghavI, upapramukha tA. 16-6-71). zrI AtmAnanda jaina mahAsabhA paMjAba, ambAlA zahara yaha jAnakara ki hamAre pUjya muni zrI puNyavijayajI mahArAjakA svargavAsa ho gayA hai, samasta zrIsaMgha zokamagna ho gyaa| unake kAraNa paMjAba zrIsaMghako sAmAjika jAgRti evaM dharmaprabhAvanAkI apUrva preraNA milatI rahatI thii| Aja jo paMjAbameM jaina samAjakA vikAsa huA hai usake pIche mahArAjazrIjIkI preraNA aura AziSakA bala thA / Aja unake svargavAsakA samAcAra sunakara to zrIsaMgha apane mApavo nAtha-sI samakSane sTahaiA tA. 26-72). For Private And Personal Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka zrI siddhakSetra jaina moTI ToLI, pAlItANA pUjyazAsanadIpaka, AgamaprabhAkara pU puNyavijayajI ma. sA. nA kALadharmanA samAcAra jANI atyaMta AdhAta thayA che. zAsananA eka bhavya tejasvI dIvaDA bujhAI jatAM zAsana vizeSa raMka banyu che. sAhityakSetre pUjyazrIe karela kArya mATe jaina samAja hamezAM temanA RNI raheze. sadgatanA svargagamanathI ApaNane na pUrI zakAya tevI kheATa paDI che. [127 ( ratilAla vailacaMda jhaverI; vrajalAla pAnAcaMda vArA; zAMtilAla catrabhuja gAMdhI; gAradhanadAsa devacaMda dhAmI; tA. 15-6-71 ) zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMdha, dhaMdhukA teozrInA kALadharmanA du:khada samAcArathI amArA zrIsaMgha khUba UMDA duHkhanI lAgaNI anubhave che. teozrInI amArA zrIsaMdha pratye khUba lAgaNI hatI. atrenA zrI hemacaMdrAcArya jJAnamadira ane pauSadhazALAnA makAnanu' udghATana zeTha zrI kastUrabhAI lAlabhAInA zuba haste thayela te prasage teozrI atre padhArelA, tethI vizeSa paricaya thayelA. jemaNe AkhI jiMdagI zrutajJAnanI bhakti ane upAsanA karI jaina zAsana upara mahAna upakAra karyA che. teozrI jatAM jaina zAsanamAM na purAya evI kheATa paDI che. ( gAMdhI peApaTalAla pAnAcaMda; zA. laheracaMda nAgaradAsa; cImanalAla catrabhuja khelANI; tA. 16-6-71) zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, aMbAlA zahara AgamaprabhAkara zAntamUrti zrutazIlavAridhi muni zrI puNyavijayajIke devalokagamana para zrIsaMgha ambAlA zahara hArdika zoka prakaTa karatA hai / inake cale jAnese baDI bhArI kamI ho gaI hai / inake cale jAnese jaina samAjako hI nahIM balki vizvabhara ke vidvAnoMmeM baDI bhArI kamI ho gaI hai / aura Agama-saMzodhana aura prakAzanameM baDI bhArI rukAvaTa paDa jAnekA andezA hai| ye jagaha pUrana honI asambhava hai / (triyavAna lana, mantrI; tA. 26-6-76 ) zeTha zAntilAla vamAnanI peDhI, pAleja pUjya AgamaprabhAkaranA svargavAsanA samAcAra sAMbhaLI AkhA gAmamAM khUba zoka chavAI gayA che. mamanA mAnamAM kAle savAre zaeNkasabhA rAkhavAmAM AvI che. ane temanA nimitte dharmakriyA ane khIjA yogya kAryakrama rAkhavAmAM Avaze. (cImanalAla cheoTAlAla pATaNavALA, sekreTarI; tA. 15-6-71 ) zrI AtmAnanda jaina sabhA, ropaDa For Private And Personal Use Only saMskRtiyoM ke ina mArgoM para prakANDa vidvAn aura lokarakSaka mahApuruSa aura lokaraMjaka devatA aura kalAke upAsaka Aye aura aisI divya vibhUtioMke bhI ina mArgoM para darzana huve, jinake tapomaya jIvanane, jinakI saMyama sAdhanAne, jinakI prakhara pratibhAne jagajIvoMke uddhAra meM yogadAna diyA / aise hI saMyamopAsaka, tapasvI, pratibhAzAlI, AgamaprabhAkara, AcArya zrI puNyavijayajI mahArAja huye haiM, jinakA ki ASADha vada paNThIko bambaI meM devalokagamana huA / isa samAcArako sunakara ropaDameM zoka chA gayA hai / unake jAne se jaina samAjameM hIM nahIM balki vizvabhara ke vidvAnoM meM baDI bhArI kamI ho gaI hai / AgamoMkA saMzodhana karanA va prakAzita karanA, mahAn kArya inhIM samRddha mahApuruSakA thA / ( vahavandra jaina; tA. 18-7-76 ) Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 128] zrI AtmAnaMda prakAza zrI AtmAnaMda jaina gurukula, jhaghaDiyA ApazrInA taraphathI paramapUjya paramopakArI AgamaprabhAkara puNyavijayajI mahArAja sAhebanA kALadharma pAmyone samAcAra tArathI jANI zrI jaina saMgha samastane tema ja hamene aMgata tathA jhaghaDiyA zrI asmiAnaMda jaina gurukuLanI kamiTinA sabhyone ghaNe AghAta thayo che. emanA kALadharma pAmyAthI AkhA jaina samAjane ghaNI moTI khoTa paze. saMgha taraphathI AvatI kAle zokasabhA rAkhavAmAM AvI che. ApaNA paurANika pustakono, vRddhAvasthA tema ja zArIrika azakti hovA chatAM, uddhAra karavAmAM teozrIe je jahemata uThAvI che te upakAra ciraMjIva raheze. (zA. mUlacaMda lakSmIcaMda, tA. 15-6-71) __ zrI AtmAnanda jaina hAIskUla, ambAlA sITI jaina bhaNDAroM aura hastalikhita grathoMkI zodha karane vAle, jaina itihAsa va Agamake pratiSThita vidvAn, AgabhaprabhAkara munipuMgava zrI puNyavijayajIke devaloka gamana para prabandha samiti hArdika duHkha tathA zo praveTa varatI hai vaina zAsana sanIya sevA ! (tA. 28-7-72) zrI bharUca jainadharma phaMDa peDhI, bharUca paramapUjya AgamaprabhAkara, purAtatvavettA, pUjya zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebanA kALadharma pAmyAnA samAcAra jANa atrenA sakaLa saMghe khUba ja AghAta anubhavyuM che. pUjyazrI ApaNA mahAvidvAna sAdhu samudAya paikInI AgalI haroLanA vidvAna hatA, ane ApaNA AgamanA saMzodhana kSetre teozrIe Apela phALA amUlya che. taduparAMta paNa teozrIe aneka kSetramAM saMzodhana karela che. pUjyazrInI ajoDa vikatA tathA anekavidha zAsanasevAnAM kAryothI teozrInuM nAma jaina zAsananA gaganamAM sadAya camakatuM ane prakAzanuM raheze. ane teozrInI khoTa purAvI ati muzkela che. (sureza gaTubhAI nANAvaTI; tA. 16-6-71) zrI Atmavallabha prema bhavana pravandhaka kameTI, dillI zrI Atmavallabha prema bhavana (tapAgacchIya upAzraya) prabandhaka kameTI va zrI jaina zvetAmbara tapAgaccha saMgha dillIkI yaha sabhA AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayazrIjI mahArAjake devalokakA samAcAra jJAta kara hArdika duHkha prakaTa karate haiN| (akSayakumAra taina, mastrI, tA. 26-6-72) zrI AtmAnanda jaina hAyara saikaDarI skUla, ludhiyAnA AgamaprabhAkara, gItArthapravara, santaziromaNike svargArohaNakA samAcAra hamAre lie tathA samasta jaina zAsanake lie vajrapAtake samAna haiN| unakI asaMkhya sevAe cirasmaraNIya rheNgii| Aja unake cale jAnese ekavAra phira jainasamAja apane Apako anAtha-sA mahasUsa kara rahA hai| sacamuca, ve jainazAsanake puMjIbhUta gaurava the| unakI kSatipUrti asaMbhava hai| (AnavumAra jaina, maMtrI, tA. 1-7-71) For Private And Personal Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puSyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [129 zrI tapagaccha jaina saMdha, vAMkAnera pUjya AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajI samAdhipUrvaka kALadharma pAmela che te jANIne zrI saMghane duHkha thayela che. zrIsaMghamAM AvA pavitra ane AgamaprabhAkara munirAjanI beTa paDela che. (jIvarAja saubhAgacaMda mahetA; tA. 16-6-71) zrI jaisalamera laudravapura pArzvanAtha jaina zvetAmbara TasTra, jaisalamera yaha nahIM samajhA thA ki ekAeka gurudeva hamAre bIcase cale jAyeMge / balki bhAvanA thI ki eka daphA jaisalamera phira lAnA / bhavitavyatAko koI TAla nahIM sktaa| . (mAnamaDha vodiyA; tA. 6-7-72) zrI UMjhA jaina saMgha, UMjhA puNyAtmA AgamaprabhAkara, muni zrI puNyavijayajI mahArAjazrInA svargagamananA samAcAra sAMbhaLI amArA zrI sakaLa saMdhamAM gherA zokanI lAgaNI prasArita thaI che. pUjya munizrInuM AgamanuM kAma adhUruM ja rahyuM tethI vizeSa enuM kAraNa che. (zA. pUnamacaMda vADIlAla; tA. 16-6-71) tAsaMdezA [ jaina saMgha tathA saMsthAo taraphathI Avela tArasaMdezA pUnAmAM paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayasamudrasUrijI mahArAja tathA muMbaImAM zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, zrI AtmAnaMda jaina sabhA ane zrI vAlakezvara jaina saMgha upara AvyA hatA. emAMthI thoDAka tAre ane bAkInA tAra mokalanArAonI yAdI ahIM ApI che.] The Institute deeply mourns the Nirvana of the reverend Punyavijayaji Maharaj. -Dr. Vaidya, Bhandarkar Institute, Poona. We Jains in Ahmedabad are extremely shoeked to received the news of eternal Samadhi of Pujya Agamprabhakar Shri Punyavijayaji Maharajshri. We pay our homage and profound reverance to the great learned scholar of Jain Sadhu Samaj. -- Jain Sangh, Ahmedabad. Extremely grieved to hear sad demise of Pujya Shree Punyavijayji, a jewel of Jain Sangh for last 500 years and for work done of 500 years. We are specially grieved as Kapadwanj was his birth-place. May his soul rest in peace. -Jain Sangh, Kapadwanj. For Private And Personal Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 230 ] zrI AtmAnaMda prakAza Shocked to hear sudden unexpected death of Pujya Shri Punyavijayaji. Jain Community of India, Indian and foreign research scholars are highly indebted to him, Services rendered by him in research of Agamsutras and other religious Granthas are highly memorable. Jain community and entire nation has lost a world-famous research magnet May god bestow on him eternal peace. -- Jain Sangh, Atmanand Jain Upashraya, Mahavir Jain Vidyalaya, Baroda. Received wire. Whole Jain community at a loss by losing Shri Punyavijayji. His devotion to ancient scripts and literature was unique. May his soul rest in peace, -Dr. Mahasukhlal Mehta and Jain Sangh, Junagadh. Sad demise of Agamprabhakar Shri Punyavijayaji Maharaj a great loss to Jain community and students of Jainology and Indology. Void difficult to fill in. Pray eternal rest to the departed soul. ---Atmanand Jain Sabha, Delhi. Hearing about passing away of Pujya Agamprabhakar Shri Punyavijayji Maharaj we have done Devavandan. We have really lost a holy learned saint. His is an unbearable loss to Jain society and nation at large. Wish his soul may enjoy eternal peace - Jain Sangh, Limbdi. Heard news Agamaprabhakar's sad demise with profound regret. Jain Samaj has lost most learned philosopher whose gap will remain unfilled. May his soul rest in bliss, - Jain Samaj, Dr. Vallabhdas, Morvi. Received. Pujya Agamprabhakar Punyavijayji has done unforgettable deed to the Jain community. His name will remain till eternity. May the departed soul remain in peace. -- Atmanand Jain. Sabha, Amritsar. Extremely grieved for Kaldharam of Agamprabhakar Punyavijayaji Maharaj. Jain Shasan deprived of invaluable jewel. May his soul rest in peace. -Shri Chandraprabhu old temple, Mysore. For Private And Personal Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka tAronI yAdI zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, vallabhavidyAnagara zAkhAnI jaina saMgha, valasADa, - sthAnika kamITI, gRhapati ane vidyAthIo. jaina saMgha, karaceliyA. zrI staMbhatIrtha tapagaccha jaina saMgha, khaMbhAta, jaina saMgha, pAlanapura, zeTha aMbAlAla pAnAcaMda jaina dharmazALAsaMgha, khaMbhAta. jaina saMgha, navasArI. zrI AtmAnaMda jaina gurukuLa, jhagaDiyA ane enA zrI mahAjana ane cunIbhAI zeTha, pAlItANA ' maMtrI zrI cImanalAla choTAlAla, pAleja * zrI tapagaccha jaina saMgha, mahuvA, zrIsaMdha, aMbAlA sITI. zrI navApurA jaina saMgha tathA muni zrI kSamAsAgarajI zrIsaMgha, nAgora (rAjasthAna) mahArAja, sUrata. zrIsaMgha, jalaMdara. paramAra kSatriya jaina sabhA boDelI. zrI jaina saMgha, maisUra. jaina saMgha, bhAvanagara, zrIsaMgha tathA bhurAbhAI phUlacaMda, vaLAda. zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara, jaina paMjAbI zrIsaMgha, AgarA. jaina saMdha tathA AcArya zrI vijyaInjadinasUrijI, zrI AtmAnaMda jena sabhA, sAmAnA. vaDodarA. pATaNa jaina bhojaka jJAti, pATaNa zrI sAgara jaina upAzraya, pATaNa. zrI mIThAbhAI kalyANacaMda jaina saMgha, kuMpaDavaMja, jaina saMgha, mahudhA, zrI jaina tIrtha kamITI taLAjA. zrI rAjasthAna jaina saMdha, koImbatura. zrI jaina kharataragaccha saMgha tathA sAdhvIjI "zrI jaina saMgha, koImbatura vicakSaNazrIjI, dilI. zrI tapAgaccha saMgha, jyapura. zrI jaina zvetAMbara saMgha, ajamera jaina saMgha, piMDavADA. zrI vijayadevasUri saMgha, DabhoI. pUjya zramaNa samudAyanA patromAMthI pU. A. bha. zrI mANekasAgarasUrijI mahArAja: munirAja zrI puNyavijayajI mahArAjanA svargavAsa thayAnA samAcAra muMbaI samAcAramAM vAMcyA. teozrI milanasAra ane sarala AtmA hatA. teonI khoTa paDI che. (naMdarabAra; jeTha vadi 8). pU. A. bha. zrI vijyapratApasUrijI ma. pU. Ama, zrI vijayadharmasUrijI ma. tathA pU.mu.zrI yazovijyajI mahArAja: jaina zramaNusaMdhamAM ratna samAna zrImAna agamaprabhAkarajI puNyavijayajI mahArAjanA kALadharmanA samAcAra jANIne amane atyaMta duHkha thayela che. prAcIna hastalikhita bhaMDArone vyavasthita karavAnuM ane jaina AgamAdi dharmazAstronuM saMzodhana-saMpAdana karavAnA pavitra kAryamAM A kALamAM teo prathama naMbaranA ziromaNi sAdhupuruSa hatA. zrutanI kiMvA samyajJAnanI upAsanAmAM samagra jIvanane samarpita karanAra AvA puNya puruSanI seMkaDo varSo bAda zAsanane maLela bheTa adazya thavAthI jaina saMghane na purAya tevI mahAna kheTa paDela che. teozrIne namra ane saraLa svabhAva tema ja sajajanatAnI suvAsa kaI paNa vyaktithI bhulAya tema nathI. amArI sAthe teozrIne dharma sneha ghaNe vadhu pramANamAM hovAthI teozrInI bhavya mUrti amArA hRdaya samakSa vAraMvAra khaDI thAya che, ane amArI AMkho azrubhInI bane che. AvatI kAlanA guNAnuvAda sAthe zraddhAMjali samarpaNa karavAnA prasaMgamAM amArA taraphanI paNa zraddhAMjali svIkAraze. ane e For Private And Personal Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karo] zrI AtmAnaMda prakAza sva. puNyAtmAne zAsanadeva jyAM hoya tyAM apUrva zAnti arpaNa kare e amArA dilanI bhAvanA jANaze. da, dharmavi.nA dharmalAbha. yazovijayanA dharmalAbha sAthe-mAruM dila ane dimAga stabdha banI gayuM che, jethI kaMI ja sUjhatuM nathI, jethI pU. gurujIe je lakhyuM che temAM atyAre to mAro sUra purAvuM chuM. teozrIne AtmA pharIthI A saikAne aMte AgamanuM kAma pUruM kare tevA sthaLe utpanna thayA hoya tevI jhaMkhanA karuM chuM. 'mArA dharmalAbha sAthe upara lakhela zraddhAMjali amArI sahunI saMyukta gaNI leze. daH pratApavi. (pratApasUri). (vAlakezvaranI guNAnuvAda sabhA prasaMge vAlakezvara derAsaranA TrasTIo upara mekalela saMdeza. muMbaI, borIvalI pUrva; tA. 19-6-71). pU. A. bha. zrI vijyasamudrasUrijI mahArAja; A samAcArathI ApaNane te zuM paraMtu saubI sAMbhaLanArane mahAduHkha thayA vinA na rahe. eozrIjInI khoTa pUrI zakAya ema nathI. ApaNA samudAyamAM nahi paraMtu jaina samAjamAM eka mahAna vidvAna mahApuruSa hatA. eozrIjInuM adhUruM raheluM kArya kaI pUruM karI zake ema nathI, paNa kALanI AgaLa koInuM kAMI paNa cAlatuM nathI. eozrIjInA virahamAM ame saMvedanA pragaTa karIe chIe. Aje caturvidha zrIsaMgha sAthe devavaMdana karyuM ane aI mahesUva karAvavAnuM nakakI karyuM. AvatI kAle zokasabhA rAkhI che. (zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA kArya kare tathA zrI kAntilAla DAhyAbhAI kerA uparanA patramAMthI. pUnA; tA. 15-6-71) svayaM prakhara prauDha vidvAna hevA chatAM vivekazIla, namratA ane viveka Adi ghaNA guNo jovA maLyA. dIkSA paryAyamAM mArA karatAM be varSa moTA hatA ane guNenA bhaMDAra hatA, chatAM mAruM mAna barAbara sAcavatA hatA. jyAM birAjatA hatA tyAMthI huM nIkaLuM te tarata ja hAtha joDI UbhA thaI jatA hatA ane huM paNa AvI ja rIte emanuM mAna sAcavatA hatA. khAsa jarUrata paDe to teozrIjInI salAha paNa lete hato ane eozrIjI udAra dile salAha ApatA hatA. gurudevanI janmazatAbdI prasaMge sAro sahakAra Apyo hato. gurudevanA pratye te eomAM bahumAna ane bhAvabhakti hatI. eozrIjInI tabiyata nAdurasta rahevA chatAM zAstrasaMzodhananuM kAma te satata. karyA ja karatA hatA. AgamasaMzodhananA kAryamAM evA te masta rahetA hatA ke AhAra, pANI vagerene khyAla paNa na rahe. amadAvAdamAM saMvata 1990mAM vizALa munisaMmelana thayuM hatuM temAM paNa teo agragaNya bhAga letA hatA. bhAyakhalAmAM eka kacchI bahenanI dIkSA thaI hatI, tyAre teozrI padhAryA hatA ne sAdhvIonA vyAkhyAna saMbaMdhI suMdara mahattvazALI vyAkhyAna ApyuM hatuM. bhAyakhalAthI ame baMne upAzraya bahAra nIkaLyA ane huM derAsaramAM darzana karavA gayA ane eozrI mArI vATa jotA tyAM birAjI rahyA. pachI ame baMnee ekasAthe vihAra karyo. jyAM sudhI eka rasto hato tyAM sudhI ame sAthe rahyA; pachI rastA palaTAtAM ame baMnee paraspara snehabhAvathI maLI sukhazAtA pUchI. eoe vAlakezvara tarapha vihAra karyo ne meM pUnA tarapha vihAra karyo. ame baMne judA paDyA tyAre banenI AMkhomAM pANI bharAI AvyAM. paNa kene khabara hatI ke ame bane hamezane mATe judA paDI rahyA chIe ! eozrIjI vinaya, viveka, gabhIratA, vizALatA, udAratA, samayajJatA, vidvattA Adi guNothI bharapUra hatA. eozrInA viSayamAM lakhanAra hoya te moTuM pustaka thaI jAya. eonI khoTa vidvAnone khaTakI rahI che. e khoTa purAya ema nathI. jaina samAjane eka amUlya vyaktinI khoTa paDI gaI; e khoTa purAya ema nathI. (ratilAla dIpacaMda desAI uparanA patramAMthI, pUnA, tA. 4-7-71).. For Private And Personal Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjalivizeSAMka [133 pU. A. bha. zrI hemasAgarasUrijI mahArAja : jaina sAhityanA satata abhyAsa munirAja zrI puNya vijayajInA svargavAsathI samagra bhAratanA saMghamAM evA puNyAtmAnI mahAkhoTa paDelI anubhavAya che. emanA potAnA samagra lAMbA dIkSA paryAyamAM hastalikhita pustakonA bhaMDArane uddhAra, tevA aprasiddha sAhityane saMdhanAdi vidhimAM pasAra karI Adhunika rIte prasiddha karAvavA ityAdika sAhityaviSayaka jaina zAsanane ane jenA saMghane moTo vAraso Apelo che; temanI pachI te vAra saMbhALanAra tevA koI najaramAM AvatA nathI, chatAM bahurane vasuMdharA nyAye ane zAsana haju lAMbA kALa sudhI avicchinI paraMparA pramANe vartavAnuM che. AjanA ekatrita thayelA caturvidha zrIsaMghane AvA temanA jevA hastalikhita graMtho vAMcavA-lakhavA, presa kopIo taiyAra karAvI saMzodhana-mudraNAdi kAryo karI zake tevA vidvAne taiyAra thAya te mATe upasthita zramaNapradhAna zrI jaina saMghane abhyarthanA karuM chuM. vaLI, svargastha AtmAnA samagra jIvananI jaina sAhityanI karelI sevAnI anumodanA karI temane AtmA cirazAMti anubhave tevI zraddhAMjali A TUMkA patra dvArA mokalI kRtArtha thAuM chuM. (vAlakezvaranI guNAnuvAda sabhA prasaMge mekalela saMdeza. muMbaI, tA. 19-6-71.) pU A. ma zrI vijyaudayaratnasUrijI mahArAja : muMbaI AgamaprabhAkara puSyavAna, puNyavijayajI mahArAja sAheba kALadharma pAmyAnA ghaNuM ja duHkhamaya samAcAra jANI AtmAne ghaNuM ja duHkha thayuM che. Ajaroja ame bannee AcArya mahArAja zrI karatUrasUrijI mahArAja Adi ThANa 14 sahita devavaMdana karyuM che. (amadAvAda, sAbaramatI; tA. 15-6-71) pU. A. bha. zrI vijayamasUrijI mahArAja Adi : Aje nava vAge dainika patra "janazakti" tathA "muMbaI samAcAra" chApAmAM AgamaprabhAkarajI munirAja zrI puNyavijayajI mahArAjanA kAladharmanA samAcAra vAMcI atyaMta dilagIrI thaI. catuvidha zrIsaMgha sAthe devavaMdana karyuM. zAsanadeva teozrInA AtmAne parama zakti Ape tevI prArthanA karIe chIe. teozrInA kALadharma pAmavAthI jaina saMghamAM jJAnI munibhagavaMtanI na purAya tevI khoTa paDI che. ( kula; jeTha vadi 7, maMgaLavAra, vi saM. 2027). pU. mu. zrI jaMbUvijyajI mahArAja : Ajano divasa mAre mATe ghaNo AghAtajanaka ane vedanAmaya bane che. ame mAMDavI pAse rAyaNa nAme gAmaDAmAM hamaNuM chIe. eka bhAIe mAMDavIthI phena dvArA samAcAra mokalyA ke "kacchamitra nAmanA karachanA chApAmAM samAcAra che ke puNya vi. ma. ne muMbaImAM svargavAsa the che." A samAcAra sAMbhaLI mane aneka rIte AghAta-sakhata AghAta-thayo. chavvIsa chavvIsa varSone gADha saMbaMdha ane emAM thayelA emanA vyaktitvanA anubhave AMkha sAme khaDA thayA. hamaNAM te lakSmaNabhAIne mane patra hato ke hospITalamAM che ane ArAma thaI jaze. tyAM A acAnaka samAcArathI sakhata AMcako ja lAge. zuM lakhuM ? keTaluM lakhuM ? mArA aMgata jIvanamAMthI koI mahatvanuM viziSTa aMga kapAI gayuM hoya evuM mane lAge che. jJAnasAgaramAM jIvanabhara DUbI rahenAra ane agAdha jJAnanA ajoDa bhaMDAra evA A mahApurUSa pAsethI ghaNI ghaNI apekSA ane AzA saMghane hatI tyAre ja e cAlyA gayA. tamane saune ghaNuM duHkha to hoya ja. saMghamAM paNa amArA jevA anekane A meTa duHkhane vidhya che. jaina saMghane A na purAya evI mahAna khoTa paDI che. hastalikhita prAcIna graMthana-zAstrone agAdha anubhave have kayA mukhethI sAMbhaLavA maLaze? Agama sAhityanI aneka AzAo tUTI paDI. prabhu temanA AtmAne paramazAMti ane mukti Ape. (pU. puNyavijayajI mahArAjanA ziSyagaNane saMbodhIne lakhela patramAMthI, rAyaNa (kaccha), tA. 16-6-71) For Private And Personal Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 134 ] zrI AtmAnaMda prakAza pU. u. zrI surendravijayajI mahArAja : gaI kAle tA. 4-7-71nA, vAlakezvara zrI AdinAtha bhagavAnanA derAsaramAM laghu zAntisnAtra hu ja sArI rIte bhaNAva I gayuM. sAdhu-sAdhvIemAM ApaNe samudAya tathA pU. zrI misrIzvarajI ma. sA.nA samudAyanA 5, gaNI, yunirAta tema ja zrI yazovijayajI ma. taraphathI munirAja zrI vAcaspativijayajI AvyA hatA. lokonI rAkhyA sArI hatI. zAntisnAtra pUja bhaNAvatI vakhate paNa pU. mahArAjazrInA atinikaTa piricatAnAM hRdayA bhara I AvyAM hatAM. jemane emane apa paNa paricaya karavAnA prasaMga sAMpaDayo che, temanA dilamAMthI temanI yAda vIsarAtI nathI. temanI eraDAmAM besavAnI pATa hajI sudhI ema ne ema sUnI paDelI jotAM ja tyAM pUjyazrIjInI maneAhara mUrti AMkha sAme khaDI thAya che. naNe jIvanamAM vaidhavya AvI gayu hAya tema bhAse che. Aje ahIM dAdaramAM paNa guNAnuvAda thaI gayA. loko phrIka phrIka hatA. ( mu*baI, dAdara; tA. 5-7-71 ) pU. mu. zrI abhayasAgarajI mahArAja : kAle savAre 9 vAge muMbaIthI kAlathI vajrAghAta jevA samAcAra maLyA ke pU. puvi. ma. svata thayA. ghaDIbhara samAcAra sAcA na mAnyA, kema ke meM pUjyazrInA AparezananI sukhtatAnA patra lakhela, jenA javAba tA, 12-6-71 nA lakhela cAla, jemAM tabiyata sArI che, sudhArA para che. kalpanA paNa nahI, paNa kharekhara samAcAra sAcA nIkaLyA, kuke cha vAge papara hAthamAM Avyu', 'janasattA'mAM, 'gujarAta samAcAra'mAM khUba vigatathI samAcAra hatA. yu. dhI gayuM. tu sakala saMdha sAthe 8 vAge devavaMdana karyu. zAkasabhA karI zraddhAMjali arpI. pAre pUnna rAkhI. kharekhara, hastalikhita sAhityanA sazodhana kSetre tejasvI nA asta thayA. pU. puNyavijayajI ma. zrInI mArA upara khUba ja kRpAdRSTi hatI. huM eka adanA, saroodhanakAryamAM pApA pagalI mAMDatI, chatAM khUba ja lAgaNI, sahRdayatA, saujanyanAM darzana pUjyazrIe karAvela hu' jyAre jatA tyAre kalAko sudhI potAnAM mahattvanAM kAryo paDatAM mUkA mArI jijJAsA tRpta karatA, zatazaH hArdika zraddhAMjali. ( kapaDavaMja; tA. 16 ----71 ) pU. mu. zrI nemicandrajI ( sthAnakavAsI ) : pUjya AgamaprabhAkara zrI puNyavijayajI mahArAjake nidhanakA samAcAra tA. 5 julAIko "ve. jaina " meM pahale pahala paDhA / du:khada samAcAra paDhakara hRdayako vedanA huI / jJAnakI sudIrgha ArAdhanA karanevAlA aisA mahApuruSa jaina samAja meM isa yuga meM dekhane meM nahi AyA / ve saralasvabhAvI, mRdula vyavahAravAle puruSa the / unake nidhana se jaina samAja hI nahi, bhAratIya samAjakI eka mahAna kSati huI hai| prabhu divaMgata AtmAko zAnti pradAna kareM / (meTa; tA. 8-7-76) pU. pa'* zrI nemavijayajI Ni tathA pU. paM. zrI ca MdanavijayajI gaNi : A samAcAra naNIne ghaNu ja du:kha thayu. te hajI khI yAda Ave che te hardImAM cirADa paDe che. zrI AgamaprabhAkara beMke ApaNA badhAnI vacamAMthI padhArI gayA e moTu du:kha thayuM, paNa patimaraNa thayuM. taNI hu to rAjI thayA. aMta vakhate kAI khI vedanA ja nahIM. bAkI ApaNe badhAne pUchavAnuM, kAI khI nirNaya karavA salAhasucananuM sthAna cAlI gayuM ! hamane UMDe emA malavAnI emanI ne hamArI khUba ja mAvanA hatI ane maLavA mATe patro khI Avela che. paNa jJAnI bhagavate Avu banavAnuM ja dekhela haze. bhAvI bhAva AgaLa ApaNu kAInuM cAlatuM nathI. ( vaDAdarA; tA. 19-6-71 ) pU. mu. zrI padmasAgarajI mahArAja : zrImAn AdaraNIya pUjyapAda AgamaprabhAkara munipravara zrI puNyavijayajI ma. sA. kA kAladharma jaina saMghake liye eka mahAna kSati hai / unakI zrutabhakti-Agama For Private And Personal Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ 135 sevAke - kArya sadA unakI smRti kAyama rkheNge| zAsanadevase prArthanA hai ki unakI puNya AtmAko zAnti prApta ho / (vAlakezvarakI guNAnuvAda sabhA meM bhejA gayA saMdeza, bambaI, mATuMgA tA. 19-6-71 ) pU. pa, zrI prabhAvavijayajI mahArAja : AgamaprabhAkara pU. munirAja zrI purvivejayajI mahArAja jaina samAja, jaina zAsanamAM eka ajoDa jJAnI hatA ane teozrI milanasAra, saraLasvabhAvI, AtmAthI hatA. temanI khATa kharekhara samAjane tema ja lAlabhAI dalapatabhAI jJAnendvAra sasthAne khUba ja sAlaze. kALamULa AgaLa kAInuM cAlatuM nathI. zAsanadeva temanA AtmAne zAnti Ape. (vAlakezvaranI guNanuvAda sabhA prasaMge mAkalela saMdeza. muMbaI, ghATaMkApara; tA. 19-9--71) pU. mu. zrI padmazekharavijayajI tathA vardhamAna vijayajI mahArAja : hamane kalaroja 'janmabhUmi' pepara bambaIkA paDhA, usameM paramapUjya AgamaprabhAkara zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebakA svargavAsa ho gayA, aisA samAcAra jAnate hI hamane devavandana kiye / aura to una mahAna AtmA ke liye kyA likhanA, apanameM se jyotipuMja sUrya asta ho gayA / mahAprAjJacatraziromaNi, mahAna granthoM ke praNetA, ananta jJAna, ananta darzana aura ananta balase saMpanna, karmaTha karNadhAra, mahAna marmajJa manIpI, dharma, darzana chyuM saMskRtine mUrdhanya vijJAna, prA3, dita, saumya, zuLa-zrAva, citA, satyatA, zivatvamammata punita vyaktitva; Apane samasta zAstroMkA samanvaya kI dRSTise sAMgopAMga adhyayana kiyA aura sacce jijJAsuoM, samIkSakoM aura thothe tarkavAdiyoMko saTIka samajhA denekI zakti pUrvApta- aise mahAna AtmA to viralA hI hotA haiM| ( vATApura: tA. 27-6-72) pUjya sAdhvI-samudRAyanA patromAMthI pU. sA. zrI kusumazrI, ekAda, prabodhazrI, kanakaprabhAzrIjI, divyaprabhAzrIjI Adi : Ape sarve samAcAra baLyA haze paNu pUjya AgamaprabhAkara zrI puNyavijayajI mahArAjakInA ekadama svargavAsa thaI gayA tathA sarva saMghamAM hAhAkAra vatI gayA che. ApaNA sAdhusamudAya ane sAdhvIsamudAyamAM te khoTa paDI, paNa AkhA saMdhamAM dhaNI ja kheTa pI. ane Apane paNa ghaNA ja AghAta lAgyo haze. e te jJAnI puruSa ane ucca koTinA AtmA hatA ane kAMI lAMbuM AyuSya heta te! ghaNuM ja jJAnanu kAma karata, paraMtu vicArIe kAMI ane thAya kAMI. kudaratamAM lakhyuM ya tema thAya; tyAM kAInuM cAlatu nathI. e AtmA jyAM jaze tyAM jJAnanu kAma karaze, paNa ahIM ApaNane sadhamAM kharI kheATa paDI. ahIM paNa sAdhu- samudAyane ane sAdhvIsamudAyane ghaNeA ja AghAta lAgyo che, paNa kAInuM tyAM cAlatuM nathI. badhA ja raDIrAIne besavAnA che. e AtmA paraleAka sidhAvI gayA. ame chaDa semavArana! divase haoNspITAlamAM gayAM hatAM, ardhA kalAka sudhI amArI sAthe sArI rIte vAta karI ane me UThavA mAMDayu. eTale peAte kahe che ke besa, Aja te meluM dhuM eTale bese. amane kAIne AvI kalpanA paNa na hatI ke ekadama AvuM thaze. te divase Ama sAruM dekhADIne ekadama jJAnadIpaka bujhAI gayA ane e AtmAe ahIMthI vidAya laI lIdhI. ( pU. A. ma. zrI. vijayasamudra rijI uparanA patramAMthI, muMbaI; tA. 16-6-71 ) pU. sA. zrI nilakazrIjI, vidyAzrIjI, vinayazrIjI, sudhAMzrIjI, pravINazrIjI, prakAzazrIjI Adi : muMbaImAM AgapramAkara zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebane svargavAsa sAMbhaLI amAne ghaNA ja AghAta thayA che. amAre tA samudAyamAMthI ratnAnI khANu cAlI gaI. amAruM bhAgya kevuM hIna ke darzananA lAbha, pazu na maLyuM!! kALarALa AgaLa koInuM cAlatuM nathI, samajIe chIe paNa hRdaya kAma nathI karatuM. amArA uparanuM du:kha sahana karavAnI zakti zAsanadeva Ape, zAzanaratna pedA kare ke emanAM adhUrAM kAryA For Private And Personal Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 136] zrI AtmAnaMda prakAza pUrAM thAya. ahIM pUjya nItipravijayajI tathA DelAvALA pacAsa rAmavijayajI sAthe paMjAbI dharma zALAmAM devavaMdana karyuM che. jIvadayAnI TIpa tathA occhava paNa karavA vicAra che. nakakI kayAre kare te lakhIzuM. ahIM pATaNanAM tArAmatI bahena, bhoLAnAM maNIbahena, pAlejavALA DAhyA bhavAnanuM kuTuMba yAtrAe AveluM che, te badhAne samAcAra kahyA. te badhAM temanA upara ghaNI bhaktivALA hovAthI temane paNa khUba ja AghAta lAge che, kAraNa ke pATaNa temane asIma jJAnodvArane kema bhUle? (pAlItANuM tA. 15-6-71) pU sA. zrI vicakSaNAzrIjI tathA saguNAzrIjI: pUjya AgamaprabhAkara puNyavijayajI mahArAja svargavAsI thayA che te vAMcI manane ghaNuM duHkha thayuM che. AvA mahAna puruSonI khoTa jaina zAsanamAM ghaNI ja paDI che. kharekhara, ApaNuM samudAyamAM hAla bhAre khoTa paDI che zuM temane AnaMdI svabhAva, zuM te jJAnanA bhaMDAra! rAtadivasa jJAnadhyAnamAM ja magna rahenAra. Aje eka jJAnane dIpaka ja jaina zAsanamAM bujhAI gaye che. (cANasAla) pU. sA. zrI subhadrAzrIjI tathA naMdAzrIjI: pUjya AgamaprabhAkarajI mahArAja sAheba ekAeka kALadharma pAmyA te ApaNA jaina zAsanamAM bahu khoTa paDI gaI, paNa AyuSyane baMdha pUrNa thaI gaye eTale koInuM cAlatuM nathI. emanA AtmAne zAnti rahe. badhAne mATe A rasto che, paNa koInuM cAlatuM nathI. (thANa, tA. 18-6-71) pU sA. zrI caraNazrIjI tathA anaMtazrIjI : AgamaprabhAkara puNyavijayajI mahArAja svargavAsa thayAnA samAcAra jANIne ghaNo ja AghAta thayo che, na purAya tevI khoTa paDI che. jayAnaMdasUri mahArAjanA sAnidhyamAM caturvidha saMghe paMjAbI dharmazALAmAM devavaMdana karyA hatAM te jANavA lakhyuM che. paMjAbImAM occhava karavAnuM nakakI thayuM che. divasa cekasa karyo nathI, pachI jaNAvazuM. devavaMdanamAM jIvadayAne tathA pUjAne phALo karyo hato. (pAlItANA; jeTha vadi 9, vi. saM. 2027) pU. sA. zrI rAjendrazrIjI, caMdrodayazrI, hitAzrIjI, nayaprajJAzrIjI Adi jJAnajyoti bujhAI gaI tethI sAva zanya jevuM lAge che. kArazrIjI mahArAjanuM comAsuM paNa zAntinAthamAM che te jANaze. temane te ghaNo AghAta lAgyo che. A te eka svapnA jevI vAta banI gaI. badhAMne have te muMbaImAM gamatuM paNa nathI. (varalI, muMbaI; aSADa sudi 15, vi saM. 2027) pU. sA. zrI jayazrIjI, yaza-prabhAzrIjI, nirmaLAzrIjI AdiH AgamaprabhAkara gurudevanA samAcAra jANI amane bahu ja AghAta thayela che. ApaNane tathA zAsanane ghaNI khoTa paDI che. AvuM jANatAM hoya te ame nIkaLata ja nahi. pAMca divasa mATe darzanathI vaMcita rahI gayAM. te te temanA AtmAnuM kalyANa karI gayA. (malADa, muMbaI) pU. sA. zrI vallabhAzrIjI, vimaLazrIjI, jJAnazrIjI Adi : kharekhara, ApaNA AkhA samAjane Aje na purAya tevI khoTa paDI che. vizALatA, udAratA, kAma karavAnI tIvra jijJAsA, jJAnabhaMDArAnuM khUba cokasAIthI rakSaNa karavuM, tenI sAthe nirabhimAnatA, nikhAlasatA ane sarva pratye samAnatA--A badhA emanA sahaja guNone yAda karatAM hRdhya gadgada banI jAya che. paramAtmA pAse ApaNe sau prArthanA karIe, prabhu e mahApuruSane amara AtmA jyAM hoya tyAM ene aMkhaDa zAnti maLe. ane pharI pharI jaina zAsanamAM AvA dharmavIronI utpatti thAo. (pAlItANA, tA. 17-6-73) pU. sA. zrI samatAzrIjI tathA darzanazrIjI: muMbaI khAte ApaNuM zrI agamaprabhAkara zrI pa. pU. puNyavijayajI ma. sA. cha kALadharma pAmyA che te vize ApaNe samudAyamAM eka amUlya ratananI meTI khoTa paDI che, jethI ApanA AtmAne te duHkha thayuM che te to kevalI bhagavaMta jANe che, paraMtu AkhA samAjane paNa mahAna AghAta thayela che, chatAM saMjogIonA viyege che ja ema jANI mana vAravuM paDayuM che. (pATaNa, tA. 22-1-71) For Private And Personal Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [137 zramaNa-samudAyanA tAra saMdezA Received telegram Praying for eternal peace of the departed soul of Agamprabhakar Shri Punyavijayaji. Done Devvandan. -Vijayanandansuri, Yashobhadrasuri; Ahmedabad. Swarga-gaman of Agamprabhakarji Punyavijayji Maharaj hcard with deep sorrow. Bombay Shri Sangh make sound programme to his honourable memory as duty. -Samudrasuri; Poona. Regret sad demise of Pujyashri Punyavijayji Maharaj, noble-hearted scholler of sacred Jain scripture. May his soul rest in Peace, -Ghasilalji Maharaj Co Sthanakwasi Jain Upashray, Saraspur, Ahmedabad. samAcAra pAte hI stabdha ho gayA hU~ / svargastha AtmAko zAnti cAhate haiN| -muni dhuraMdharavijayajI, piNDavADA tAronI yAdI pU. mu. zrI jabravijayajI mahArAja, mAMDavI. pU. paM. zrI navijyajI mahArAja tathA zrI ramaNabhAI, vaDodarA. pU. mu. zrI abhayasAgarajI tathA pU, mu. zrI suryodaya- sAgarajI mahArAja, kapaDavaMja. pU. mu zrI malayavijayajI mahArAja, amadAvAda pU. mu. zrI cokyavijayajI mahArAja tathA zrI aMbAlAla zeTha, vaDodarA. pU. mu. zrI AnaMdavijayajI mahArAja, pAleja, pU. mu. zrI amarendrasAgarajI mahArAja, vijApura, sAdhvIjIonA tAra pU, sA. zrI nirmalAjI, jayapura pu, sa, zrI damayaMtIthIi, bIkAnera pU. sA. zrI. kapUra) tathA puNyazrIjI, vaDodarA. 5. sA. zrI padmalA zrIjI, koImbatura pU. sA. zrI jitendrIjI tathA vidyAthIjI, pAlItANA pU. sA. zrI caMpAzrIjI, tilakazrIjI tathA bhagatajI, pAlItANuM. pU. sA. zrI bhadrAzrIjI, jAmanagara, pU. sA. zrI hetaprIja, amadAvAda, pu. sA. zrI muktizrIjI, junnara. For Private And Personal Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 134 ] zrI AtmAnaMda prakAza vidyAnA tathA gRhasthAnA patromAMthI Dy. H. L. Jain: The News of expiry of Aganaprabhakara Muni Punya-Vijayaji Maharaj has come to me as a terrible lock, 14 was a torch-bearer of Jaina learning and literary renaissance in the modern age. The gap caused by his sudden departure is very difficult to be filled. I still recall the glow of spiritual light and wisdom on his face when I met him in Bombay only three months back when we assembled there to celebrate the publication of his critical edition of Pannavara Satta Vol II. The made he was giving to us, the more and more was our thurst for his literary contributions. He has now attained the light of divinity and we are plunged in the darkness of sorrow, I however hope that the literary walth lef behind by him will continue to inspire us and illuminate our path. May his soul continue to enjoy spiritual peace and glory of inner lelf. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( Balaghat, 16-6-'71 ) zrI kedAranAthajI ( nAthajI ) : muni zrI puNyavijayajI mahArAjake dehAMtakI khabara milate hI mere mana para AghAta sA lgaa| ve puNya puruSa sajjana the / merA unakA saMbaMdha sana 1938 sAla se maiM pATaNa gayA thA usa vakta AyA / ve do-tIna bAra mujhe mile / unake sAtha bAta karane se mujhe unakI sajjanatA aura vidvattA mAlUma huI ase zreSTha puruSa jAnese mana para bahuta AdhAna ho jAtA hai / paramAtmA unakI AtmAko jarUra zAMti de| (bambaI ) zrI ApAlAla ga. vaidya ! A ja muni zrI pRthiMgajana: 5'cattanA samAcAra koMgI ghaDIbhara tA rastabdha banI javAyuM. eezrI AmAra : ke na tenAM mate Ara na hatA geTave A samAcAra vajrapAta jevA lAgyA. sarasvatInA upAdhAe to sarasvatI uttama taka gRra che. gujarAte eka panAnA putra gumAvyo che. deza emanA jevAnA javAthI viddha nyo che. eka jIvatI hatI vidyApArI gaI kahIe to cAle. karAtamukha mRtyue enA jevAne kaI ne spAya karI lIdhuM che. svastha to kR zuM thaI gayA che. hu kImatI sAhitya temAM vyApI ya che. mana sA parizramI vidvAna A yugamAM bahu echA paro. vadhu zuM lakhuM! huM surata: tA. 21-9-91 ) Prof, Dr, L. Alsdorf : The sal news of nimaharaj Junyavijaya's untimely death has greatly moved me. I have met him only a very few times, but he made a deep impression on me as a man, a monk and a devoted scholar The services he rendered to his community and to Indology can never be forgotten I owe him a personal debt of gratitude, particularly for his hospitality at Jaisalmere-one of the most remarkable and impressive experiences I have had in India-, but also for subsequent help and unfailing friendship. I do hope that those numerous manuscripts he had to leave unpublished will soon be edited and made available to Jainologists and Indologists in general, (Hanburg, dep; 27-10-1971 For Private And Personal Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir buni zrI vijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka t3Ne - zrI ravizaMkara ma, rAva : A samAcAra jaNa lubdha thayo . kharekhara, jJAnanI pavitra perisamAM vi vizvadha vyaktiomAMnA mahAdazAnI hatA. temanI sevA,gamamAM kadI sAMpradAyika latAnuM jarAye bhAna thatuM . tAna ane vidyA che pAnI kaMdhamAla ? saMsArI te ja sAdhujanene daSTAMtarU5 raheze. temanI vipula kivAna, paricaya ApavA temanA saMzodhanakAryane rajeraja hevAla ane temaNe prArcane hara prayA dvAlA prathAnuM svapa-hindu ane guNAnuvAda karavA eka vidvAna sAitine kAma soMpAyu joIe. tenA ja . ma. prApta thayelI zo, paryAye vicAratramAM ane vAnasa kSetramAM bahu pharI javA pATA che. enI parama vaMtine mArAM zarI: vedana, ( ada,trAd; . 16-6-71) gha, amRta vasaMta paMDyA : bhAratanA digaja vikAna, A yunA thI che. gujarAtI vidvAna, paraMpUjya ramaNabhAkara muni cha puNavejathajI mahArAja sAhebane svarga pAsane ayAnaka samAcAra maLatAM huM atyaMy koka ane duHkhanI lAgaNI anubhavI rahe chuM. evA zakapravartaka kApaMDi! ekAeka A rIte ApaNu vagethI niMdA lo A vAna aka hatI. emA! khera kadI purAya evI nathI, ( vallabhavidyAnagara, Da. 15-1-41) che. gIlAla ja, sAMDesara : pU. vijayajI mahArAja sAne . zi. rIno saMparka je varSa pahelAM kAmamAM vaye hatA, ane te rettara niTena . cAva sAruM nahetuM paNa cAlI jaladIthA e. cAmAM cAlyA jaze te akathya hatuM. mane ane mArA sAkAryakarone ane mitrona e satAne anulAva thAya che. gaI kAle savAre duHba sA.vAra jAhone je lAgI thaI e mAre mATe zabdomAM na. zakya naryA. AvA kiMThAna pura keTakI sadImAM eka vAra thAya che. ApaNe emanA samAne ja nahIM paNa nikaTAM kArya sAthIo nA e ApaNu sAthe 3tuM. ( vaDodarA, tA. 16-ra-1 ) Professor Ernest Bender: I am deeply saddened by the news of. the Munji's sudden death. The loss to Indological scholarship is immeasurable, I cannot l'ind the words to express my personal fucling. Several years ago I had decided to ledicate and was hoping to have the privilege of presenting to him my book, The Dhanyashalibhadracarita, the work on which he had encouraged and helped me so much. Please convey. ny. sympathy to ilu: Jaina Samgha. ( Philadelphia, la, L. S. A.; 22-6-1971) Do, caMdrabhAla tripAThI : pU. muni zrI purNavijajIna: nirvANAnA samAcAra sAce ja du:khada hatA te che. e nazvara nathI paNa akSaka e ApaNane saune pada-pradarzaka banI raheze, e mAre vizvAsa che, eAnAM adhUra: kApa pUrAM tha: Ie e to amArI paNa RA. AvA sUcave. te rIte madada karavA buna tathA huM taiyAra che.e. ( niH tA. 24 t:- st}. zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAI: pUjaya AgamakAkara puSi mahArAja kALadharma pAmyAnA khabara zrI ratilAla desAIe pApyA 1:. ekAeka A khabara jANI ghaNe adhAta thayo. pUjaya hiArAjAe jainadharmanI bajAvelI sevA saikA sudhI yAdagAra raheze. ( adAvAda, tA. 16-6-71). : Dr. A. N. Upadhye : The telegram has pushed me into a mood of respectful sorrow. The find us kuswledge personited in Agania Prabhakara Muni Shri Ponyavijayaji is cugulfed by Time. He was an cobodiment of piety and Icarning; lie was a fountaino f inforniation which he gladly shared with For Private And Personal Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14] zrI AtmAnaMda prakAza others; and his methods of study were exemplary. Indian literary heritage still lies in old Mss, lying neglected here and there; and what he has done in this regard is indeed unique. His Samadhimarana is a fulllment of a great mission in life on which he had embarked. May his soul rest in Peace! I had received much help from him in my studies; and just a couple of weeks back I had received Dharmalabha from him in the Hospital. This sad demise is a big set-back for the Agama publication ! [The following are the words addressed by Dr. A. N. Upadhye to Pt. Dalsukhbhai : I never thought, that evening, that the Dharmalabha was the last. You may be required to go to Bombay, if you had not already gone there. Many thoughts are crowding my mind-the great vision of the Agama publication is much blurred: (Mysore, 16-6-71 ) zrI phUlacaMdabhAI zyAmajI: AgamaprabhAkara sAhebanI bAbatamAM na mAnI zakAya tema ja na kalpI zakAya tevI sthiti banI che | tA. 1ra ane 13 zani ane ravi bane divase amArA mATe ciMtAjanaka hatA, kAraNa ke te bane divasee agamaprabhAkara sAhebanI tabiyata barAbara na hatI. pezAbanA daranuM oparezane bahu ja sAruM thaI gayuM; tenI koI takalIpha hatI nahi, paraMtu chAtImAM jyAM pANu tathA khorAka AMtaraDAmAM jAya che tyAM temane darada thatuM hatuM ane te eTaluM badhuM ke temanI AMkhamAM pANI AvI jatAM. kaI pravAhI agara dUdha, cA, pANI kaI paNa letAM A darada thatuM hatuM. ravivAre Akho divasa rahyuM. badhA niSNAta dAktarIne lAvyA ane badhAe ekI avAje kahyuM ke ciMtAnuM koI kAraNa nathI. gerasTAIna che, ekAda divasamAM sAruM thaI jaze. te mujaba somavAre savAre sArI rIte dUdha, cA, maganuM pANI, nALiyeranuM pANI, papaiyuM tema ja kAMjI vagere lIdhuM. sAMjanA khIcaDI lIdhI. rUmamAM pote ja dazathI bAra AMTA mAryA. rUmanI bahAra gelerImAM TheTha lAyabrerI sudhI gayA. tyAM lagabhaga pacIseka miniTa beThA. khUba AnaMdathI vAta karI, ane badhAne khUba ja saMtoSa thayo. ekAda divasamAM ahIMthI rajA maLaze pachI temane gheDA nIzamenTa mATe kaI jagyAe laI javA tenI paNa vAta nakkI karI ane somavAre sAMjanA sADA chae huM jamavA gaye. jamIne DuM pharI sADA ATha vAgye pAchA gharamAM paga mUku chuM ke tarata korAne TelIphona Avyo ke sAhebajInI tabiyata bagaDavAnA khabara maLyA che te turata ja davAkhAne jAva. huM ane vasaMta turata ja davAkhAne pahoMcyA, paraMtu, amArA kahe ke samAjanA kamanasIbe, ame pahoMcyA pahelAM ja teo svarga mAM pahoMcI gayA hatA ! temanI sAravAramAM DokaTare, nase tema ja davAkhAnAnA mANase sivAya A5Nu taraphathI lamaNa, mAdhu ane bhUpendra tri-divasa tyAM ja rahetA hatA. kArazrIjI sAravI mahArAja Akhe divasa tyAM ja dekharekha rAkhatAM hatAM. A badhAM upara kudarata ja nirdaya banI ! sAMjanuM pratikramaNa pahelI vAra besIne karyuM. pratikramaNa karyA pachI turata ja beThA beThA DekuM khoLAmAM nAkhI dIdhuM. AkhI ghaTanA khUba ja camatkArika tema ja acaMbe upajAve tevI che. gaI kAle barAbara bAra vAgye geDachathI svarga yAtrA zarU thaI. lagabhaga pAMca vAgye bANagaMgA pahecyA. sADA pAMce agnidAne, rU. 20,001 vIsa hajAra ekamAM, jAmanagaranA dharamadAsabhAI te trikamadAsa dAmajIvALAe lAbha lIdhe hatuM. bIjI paracuraNa paracUraNa lagabhaga pacIseka hajAranI bolIe bolAvI hatI. rAtrinA ATheka vAgye badhA AvyA ane A mahAmAne chelA darzana, aMjali je kahIe te ApI sau saune ghera gayA. smAraka mATenI apIla temanA guNAnuvAdanI sabhA je maLaze te vakhate karavAnuM nakkI karyuM che. For Private And Personal Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ 14 smArakamAM zuM karavuM te haju sudhI koI nakakI karI zakyuM nathI. ApanuM mArgadarzana bahu ja upayogI thaze, te upara kara ne smArakamAM zuM karavuM te jaNAvavI zahera nI karo samajo ane khAsa karIne ApaNuM saMdhADAnA munibhagavaMtA, AcAryo vagerene khUba ja kheTa paDI ! samAjamAMthI sAhityane dIvo bujhAI gayA. Ama acAnaka dave bujhAI jaze tevuM te svane paNa dhAryuM na hatuM. khera, prabhunI IrachA ! manuSya taddana pAmara prANuM che. je te eka ja prArthanA ke teo je devalokamAM pahecyA che. tyAM amArI koTi koTi vadanA. (5. A. bha. zrI vijayasamudrasUrijI mahArAja uparanA patramathI, muMbaI, tA. 16-6-71) Dr. W. B. Bollee: thank yor for your letter of June 16. The message it contained of the death of Muniraja Shri Punyavijayaji is a very sad one indeed. His demise must strike you who have known him personally even more than many of us abroad whom it was not given to meet him. I for one twice experienced his kindness and readiness to help even unknown foreign scholars and I do hope that his fellow Indologists as a token of gratitude and respect will continue his work and complete what he was forced to leave undone. You may be sure of my sincere feelings of sympathy at the loss of your Guru. (Lilienthalstrasse (West-Germany): 1-7-21) DaoN. jagadIzacandajI jaina : zivAjI pArkase kala samAcAra milA muni puNyavijayajIke dehAvasAnakA / duHkha huA / jaina AgamasAhityakA eka udbhaTa vidvAna hamAre bIca meM se acAnaka hI calA gayA ! sAdhuparaMparAke niyamoMkA pAkana karate hue jaina saMskRti aura sAhityakI sevAmeM anavarata saMlagna rahanA yaha hara kisIke balabUtekA kArya nhiiN| bRhatkalpasUtra bhASya, basudevahiMDI Adi anekAneka prAkRta aura saMskRtake granthoMko prakAzameM lAnA, yaha kArya munijI jaise puruSArthI vidvAna dvArA hI saMbhava thaa| meM zraddhAvanata hUM isa mahAna divaMgata AtmAke prati / (kila (pazcima jarmanI); tA. 30-6-71) Prof. Dr. Kl. Bruhn: As I learnt from my friend Kantilal D. Kora, Muni Punyavijayaji has passed away on the 14th of June. This is a heavy loss for the Jaina community. It is also a heavy loss for all students of Jainism and of India's spiritual heritage. I trust that the great work on the Jaina Agama started by the Muniji will be continued by his co-workers, Personally I can assure you that the memory of the late Muniji will be cherished by German Indologists and that his scholarly works will inspire further research in my country. (Berlin; 11-7-'71 ) zrI vADIlAla maganalAla vaidya: pUjyazrInA dehavilayathI bhAratavarSanA zrI jaina samAja tema ja jaina sAhityanA inapAdana kSetramAM nA purAya tevI beTa paDI che. AvA prakAzananuM kArya, je zrI mahAvIra jaina vidyAlaya dvArA pUjyazrI karI rahyA hatA, te kAryamAM temanI nA purAya tevI khaTa sthAne paDI che. te kArya have paMDita mAlavaNiyA vagereno rAhAyathI paripUrNa karavuM rahyuM. jana samAje AjIvana - sAhityopAsaka jJAnadivAkara gumAvyuM che evuM mAruM aMgata maMtavya che. aneka sthAnAM jJAnamaMdira e emanA jIvananI sthAyI samRti che. (-vaDodarA, tA. 15-6-71) For Private And Personal Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14] zrI AtmAna prakAza .. zrI mAnikacandajI betAlA : yaha samAcAra paDhakara bahuta AghAta huA / jaina zAsanakA eka amUlya ratna kho gayA hai, jisakI pUrti honA bahuta kaThina hai| AgamaprabhAkara zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebake svargavAsase pUre jaina samAjako AghAta pahuMcA hai| ve eka mahAna vidvAna purupa the, jinakI pUrti Tona aMta suima haio (Ara tA. 20-6-tathA ra7-6-71) zrI umedamalajI hujarImalajI; evA rAhAna Adamane muMbaInI bhUmi laI AvyA ane sevA karI zakAya. nahIM ane jana samAjamAMthI cAlyA gayA ! evI beTa pUrI zakAya evI nathI, AvA nAnA daradamAMthI meTuM svarUpa pakaDIne ApaNuM vacamAMDyuM. cAlyA gaya. che. e kheTa purAya evI nathI. A mahAna puruSane jana samAja oLakhI zakaye. nathI. samAjanAM kissA bahu ja nabaLAM che! ( bIjApura (rAjasthAna tA. 12-6-cha.). zrI gulajArImala mudarzanakumAra jaina : navabhArata TAimsameM par3hA, paDhate hI bar3A duHgya prApta huA ki AgamaprabhAkara, prAcIna granyoMke uddhAraka, mahAna yogI zrI puNyavijayajI mahArAja bambaImeM svarga padhAra gaye haiN| aisI mahAna AtmAkI isa yugameM barDI hI jarUrata hai ki jaba dezameM UMcIse UMcI vijJAnako khoja ho rahI hai, candraloka taka pahuMca gaye hai aura Age bar3hanekA yatna ho rahA hai to pase samayameM jainake prAcInatama lekhAMse jainadharmakA nAma UMcA karane meM Apa jaisI vidvAn mahAna AtmAkI bahuta kAkAra thI gAva ta ramI Uta samAga rahuta dAni duruM kaiA (zivapura, tA. 2-7-2 ) - paMDita zrI bhagavAnadAsajI jena : jaina siddhAntanA niSNAta AgamaprabhA kara munirAja zrI puNyavija; mahArAja sA : ravargavAsathI ghaNe ja aphasa thAya che. jana zAsanana. nAni divAkara hatA. teonA nivathI jana zIrAne ghaNe ja AghAta thayela che. teonI pUti thavI saMbha jaNAtI nathI. (jayapura; ka. 29-1-71 ) zrI pipaTalAla bhIkhAcaMda : parama pUjya Aganaprabha.kare che. puNyavijayajI mahArAja acAnaka hArTaeTeka AvavAthI kALadharma pA che. A samAcAre jana AlamamAM AMcake lAgI gayo. muMbaInA jhaverIbajAra, hIrA bajAra, hArDavera bajAra tema ja bIjI ghaNI mArakaMTA temanA mAnamAM baMdha rahyA hatA, (muMbaI, tA. 21-6-71) zrI paM. lAlacandra bhagavAna gAMdhI : sva. vidU munirAje potAnA ha5 varSa jeTalA kAramAM, da2 varSa jeTala, sAdhuvanamAM, emANe je jJAnopAsanA kara, sAhitya-sevA sa. dhana, karI, tenuM yathAzva varNana thaI zake nahi, temanI parama vidvatta. hovA chaiAM namratA, gaMdaratA prazaMsanIya hatI. vidyAnAne sahAyatA, jahAnubhUti karavAmAM rANu udAra . tevA bhAvana avuca keTiMnA vidvAna saMzodhaka, saMkRta-prAkRtabhASAnA vizArada, prAcI. lipi. virodha, vidvAnanI jaina samAjane ja nahiM, bhAvane ane amerikA jevA paradezane paNa jaNa.. jemane sAhityanI anupama sevAmAM anya kAryo kSIra paNa svakAza mAtA ne to, te ucca zirinA viddha munirAja zrI pu jya ciranidrAmAM pArTI nA che, paraMtu jJAna-sevA, sAhitya sevA jevo atyaMta prasA kAryo karI gayA che, nathI thaze, de rAjA ara che | (vaDodara; tA. 15-6-71) zrI zivalAla nemacaMda zAha paMDita : parama pUjya muni zrI purUvijhavajI mahArAja sAhebe ApaNuM jaina jJAnabhaMDAronI prati vyavasthita meLavIne surakSina rahe te rIte jJAnabhaMDAromAM sthApitA For Private And Personal Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ 143 karela che. A kAryamAM tema ja AtronI prationuM suvizuddha prakAzana karavAmAM pUjya mahArAjazrIe, AjIvana, je athAga parizmana royo che, te te te viSayanA rAtAe ja jANI zake. pUje mahArAjazrI saujanyamUrti hatA. teozrIe bALa navamAM dIkSA grahaNa karIne darzana, dAna, cAritranI anupama sAdhanA karI unane dhanya banAvyuM che. pUjya mahArAjazrInA darilayathI je kaMdhane na purAya tevI meTI khATa paDI che. ( pATaNa, tA. 17-6-71) _zrI lAlA sundaralAlajI : pUjya AgamaprabhAkarajI muni zrI puNyavijayajI mahArAjake nidhanakI khoTa sAre samAjako hI nahIM varana vidvAnoMko bhI bahuta akharegI / aisA vidvAn milanA kaThina hai / samAjameM to hai hI nhiiN| kisa prakAra dinarAta sArA jIvana zAstroMke anusaMdhAnameM hI lagAyA / jo virAsita meM pUjya pravartakajI va apane guru zrI muni caturavijayajIse pAyA so pUrI taraha nibhAyA / samAjameM koI ma kacatti nA thAna jene nahIM thAtA /rana jharva sa vIvita mA || viSTI 12-7-7) zrImatIbahena gara: Aja puNyavijayajI mahArAjanA kALa. karyAnA samAcArathI mane bahu dubhAyuM. emanuM pAMDitya, bahAnuM hRdaya ane jJAnapipAsA ajaba hatAM, temanI beTa jana samAjane te purAya tevI ja nathI. ( kalakattA; tA. 16-6-71. ). - zrI navanIta mA, goghArI; pa. pU. gurudeva te jIvana-mukta hatA. ane je atyaMta umadA kAryamAM teozrIe vana vitAvyuM che, te ja teozrInuM preraka mAraka bane che. tethI jevA janamamI" ane karmadharmane samAdhimaraNa ja kaheze. Apa sau teozrInI ati ghaDI sudhI sevA bavAmAM khaDe page rahevA baDabhAgI banI zakyA ? badala dhanyava. pAtra che, ema aMta:karaNathI mAnuM chuM, ane muja jevA hatabhAgIne e senerI taka vanabhara kyAreya nahIM maLe te badala saMtApa anubhavuM chuM. eka prArthanA karuM chuM; svIkArI zake te atyaMta AbhArI thaIza. pa. pU. gurudevazrInAM je avaziSTa sAdhano ke upakaraNa hAya temAMthI eka.9 nA "puSyamaya mara, mane mokalI zakaze te jIvaMta rati jALavI zakIza. kazuM adhikAra ke avinayI lAge to na mAlAjI. bhAva"; tA. 15-7 ) pro. pRthvIrAjajI jaina : AgamaprabhAkarajIke devalokagamanakA samAcAra paDhakara maiM atIva stabdha raha gayA / duHkha aura zokake AvegakA zabdomeM varNana karanA zakya nhiiN| Aja jaina samAja hI nahIM, bhArata hI nahIM, vizva eka aisI mahAna vibhUtise vaJcita ho gayA hai, jo Adarza caritrIlatA tathA agAdha vidvattAkI sAkSAta mRti thii| prAcya vidyA-zodhamai ruci rakhanevAlA koI bhI suzikSita unakI sAhityika sevAoMko vismRta nahIM kara sktaa| bhaNDAroMkI khoja aura unake punaruddhArameM unhoMne advitIya kArya kiyA / jaina aAgamasAhityake ve sarvapratiSThita adhikArI vidvAna the / unakI saralatA, lokapriyatA, vaktRtA, lekhanazakti, udAra dRSTikoNa tathA anekAntadRSTine jainadharma, prAkRta sAhitya aura zAsanakI anupama sevA kI hai / Aja sAhityika jagat mAno anAtha ho gayA hai / vase to unake zAsanasevAke kAryoMkI gaNanA zakya nahIM, kintu jaisalamerake bhaNDArakA sAhityika jagatko paricaya nA sattA ane vaTI phena hai ( triraTAkA- nA, tA. 6-2) zrI phalacaMda haricaMda dozI: AgamaprabhAkara muniratna zrI purayavijyajI mahArAjazrInA ekAeka | svargagamanathI jaina samAja, jaina sAhitya, jena jagata, vidvAno ane Agama-prakAzanakAryane na purAya tevI beTa paDI che. A zAnavAridhi, AgamaprabhAkaranuM bhavya yAdagAra smAraka thavuM joIe. te mATe eka samiti nImavI joIe. daza lAkhanuM lakSyAMka rAkhavuM joIe. (muMbaI, tA. 17-6-71) For Private And Personal Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 144 ] zrI AtmAnaH prakAza ratilAla dIcaMdra phreMsAI : pUjyapAda puNyaviMjayajI mahArAjanA svargavAsanA AdhAna evA lAgyA che ke hajI paNa enI kaLa vaLI nathI. emanI 6 chaThThI ane bhara mana uparathI jANe dUra thatI ja nathI. vidvattA, sAdhutA ane paropakAritAnA te teozrInuM ana eka Adarza zramaNazreSDane bhe evu dhruvu... bhavya hatuM ! teekatra nA svargavAsane lIdhe pazune ane vidyAsevIone bhAgye ja purAya evI asAdhAraNa khoTa gai che. va tA teekanuM puNya smaraNa karIne ja manane AzvAsana ApavuM rahyuM. teozrInAM madhUrAM kAmo pUrAM thAya, e mATaeN aNNA taraphathI pUga prayatna ane puruSArtha karavAmAM Avaze ja. A rIte prayatna karavA e ja tene sAcI zraddAMjali che. ( pU. A. zrI vijayasamudrama 27 3para lakhelA patramAMthI. amadAvaka; l!. 2-7-71) zrI maNilAla nasIdAsa dAzI: Aja savAre amadAvAdanA dainika chApAmAMthI ghaNA du:khadAyaka samAcAra vAMcavAmAM AvyA, eTale meM Apane tAra karelA che, te muLa mArA taraphathI pAlakhImAM sukha' athavA a. sagana! ke.I paNa dAnanA kAmamAM rA. 100] ekasA vAparavA jaNAvela che, kharekhara, jaina samAjanI eka kAryarata camakatA tArA kharI paDavo che, je beTa phI na purAya ma che. ( mAtru; nA. 15-6-71 zrI zAmajIbhAI bhAyacaMdra mAstara : jaina zAsananI eka mahAna jyoti hatI. zAsanane dIka skrujhAI gayo che. AvA AtmAe: jaina zAsanamAM bahu ja e che, jemanA hAthe ghAM ja zAsanana kAryA thayAM hatAM. jaina zAsananA eka jAhaLatA tArA kharI paDavo che. zAo ne mAna! saoNdhana ane jo kSetre eka mahAna khoTa paDI che. AvI vizvari jaina samAjamAM nathI, jenAmAM vizvapremanI bhAvanA hatI. bhagavAna majhAvIza.sat anusAra te cAlelA che, sannI chatra karme sanararsa je lakhela che te pramANe temaNe badhAne petAnA ja mAnela che. mArA ne ane paricaya '' ja varasethI hatA. kAI zrAvaka Ave tene te peAtAnA ja mAnatA, jenAmAM gucchanA bheda na hatA. mahAvIra jaina vidyAlayane mahAna bAra paDI che. AvI vibhUtinI pavAre jaina samAje evu' smAraka karavu joIe ke gurudevanuM nAma amara rahe--joke temaNe to evAM jaina zAsananAM kAma karelAM che ne thayuM che, jenAthI te amara che. tAM ApaNI pharaja ApaNe bhAvavAnI che. pAlItAsA; tA. 15-6-71 ) Do. sarasvatI su. ze: paramapUjya, varI, nAnI gArAja zrI puliMgajInA avasAnanA samAcAra jANIne gharlR duHkha thayuM, te mahArathI eka mahAna jJAnI hatA. ApaNo lAge che ke eka taMta sitArA kharI paDyo, eka praduHkhanajane A duniyAmAMthI gAya lIdhI, eka paropakArI AtmA sAdhusamAjamAMthI adRzya thayA, zAstrasa'zodhanakAryamAM niputtu vyaktinI samAjane khATa pI. temanA vAsamAM je je vyakti Avela che, tene temanuM mAyALupaNuM haMmeza yAda raheze. temanA jevA saraLa ane nibimAnI AtmA malavA muzkela che. tenuM jIvana digdha hatu ane temanA jIjgananI suMdara suvAsa teo mULa gayA che. ( adAvAda; tA. 17-6-71 ) ho mahAsukhalAla vI. mahetA : teozrInA samagra samaya jaina hastalikhita pratA tathA prathAnA sa'dhanamAM vitAvI jaina zAsananI teee amUlya sevA vI che. teozrIne kAma karavAnI dhagaza adbhuta hatI ane 77 varSanI meTI uMmare paNu teekI sata! A zubha kAma pravRta rahetA, e kharekhara ApaNA sau mATe eka dAkhyArUpa vastu che. zarIrathI teo ApaNAthI dUra thayA haiAvA chatAM teonI pravRttiothI teo sadA amara raheze ane jaina itihAsamAM teozrInu jIvana sAnerI akSare lakhAro, teozrInI khATa ApaNA samAjane khUba cAlaze. dhansa vana ! ( junAgaDha; tA. 16-3-51), For Private And Personal Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka 141 zrI krusikalAla hIrAlAla bhAjaka : paranapUjya, paramaupakArI, parajJAnayogI, AgamaprabhAkara munimahArAja zrI pRSTi nArAja sahebanA kaLakarma pAmyAnA rAma,12nI khUba dilagIra thayA chIe, pATaNanI bhAjaka jJAtinA dareka bhAI A duHkhada samAcArathI zaeNkamama banyA che. te zrIjInA kRSakAra kapi bhukSAya ema nathI. (pATaNaH tA. 1- -7) zrI mAIlAla vIca, zAhu : AgamanuM sAdhana karanArA A sadInA virala putra asta thayA che. ceADA mahinA pahelAM jesalapIra gayA hatA. temanu ka" eI Azcarya thayu.. jena zAsananu temanA javAthI mahAna nuksAna thayu che. mAlegAMva, tA. 16---71) zrI gulAbacaMda Dhaca' zeTha, tatrI " jaina"; AnA parathI pUchyuM AprabhAkara munivarya zrI puyavijaya9 mahArAva zrI kALaphana pAmyuM nA samAcAra jANI ghaNu ja kligIra thayA chIe. jaina samAje su'dara, zAMta mi ja Tirala sApremI vyakti zumAlI che, jenI mATe pUrI zakAya tema nathI. (bhAvagara; tA. 16-6-71) zrI bhurAbhAI phUlacaMda zAhu na purAya tevI temanI khADha paDI che. paNa mila AgaLa rA' thAya ? ahIM natI mATe tathA pAMva mahAjana vAkhI pALI hatI. Ama tA AcArya mahArAja kAI paNa phALadharma pAme temanI ja pAkhI paDe che, paNa A mahAna vidya' mahArAjazrInI pAkhI pahelI vAra paDI che. (amadAvAda, tA. 1--71) zrI jaya'tIlAla mAhunalAla zAhaH sAhityakSetre pUjyazrIe je rodhane ane sevA ApI che te mATe jaina samAja tenu RNI raheze. sadgatanA javAthI jaina zAsatane pUrI zakAya tevI gaTa paDI che, (pAlIhA; nA. 15-{-71) AtmA zrI zrI zrI puNyavijayajI huM zrI lAlA niraMjanalAla jaina tathA mahimAvatI jaina: aisI mahAna mahArAjakA akasmAta judA honA hamAre liye, jaina samAja ke liye isase bar3I durbhAgyakI kyA bAta hai ? yaha aisI coTa par3I hai, aisA ghAva paDA hai, jo ki kabhI bhara nahIM sktaa| hamAre prati jo unakA sneha thA vaha hama apane AkharI zvAsa taka bhUla nahIM sakate / ( ambAlA zahara tA. 18-6-71 ) Do, bhAIlAla ema. bAvIzI: du:khkhu hakIkata jANI mAtra hane-amane x hiM, sArAye jaina samajI, bhAratabharanA jaina sAne, ane sAhityakSetre dezabharanA zAkAne bhAre AghAta thayA 1. khU. mu. zrI puvijayajI mahArAjaba. ApaNA nunabhaMDArAnA ane zAstrakthAnA eka sanniSa sodhaka ane prakhara punaruddhAraka hatA. Aje eeAtrInA bhAkasa gAdha jagRhAra kSetre eka na purAya evI mahAna khoTa paDI che 1 pUvava.nA saraLa svabhAva, nakAryuM. lA, nirapekSa kArya-paddhati, ane na-manane bhAge paNa jJAnanI acaLa mu. sevA--e badhu' ezrI eka sAcA sata hAvAnI sAkSI pUre che, (1lItANu, tA. 16-6--71) Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI sigaja ImarAhIma zrIvIka: asAra huM A jagatanA cintrAnusa:ra ApaNA vaccethI eka samasta jaina kAntu vIrarasana (zamAla-kurvya-dIna) AmaprabhAkara puNyavijayajI mahArAje vidAya lIdhI ! A pAMcamA vizvA kALamAM te mAtru haiM| te, mane khAtrI che, tene jara maLata. paraMtu sadgati tA cokkasa ja che emAM saza ta hiM, (mubaI; aa. 1--71) patronI zrI cImanalala IMTa,lAla paTavALA, paleja zrI lAla maganalAla za.ha pAlejavALA, bhAvanagara, zrI caturadAsa naisa zAha, belagAma, 1 yAdI zrI nira'janadAsa, tarazada Adi, jaina, zrImatI kanakabahena, pAlItANu.. zrI acalamalana meAdI, sigaDI, For Private And Personal Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 146] zrI AtmAnaMda prakAra zrI zanubhAI dIpacaMda, khaMbhAta. nAjharacaMda jaina, caDigaDha. zrI vilAyatIlAla, mahendrasiMha, rAjakumAra, munIlAla, zrI sehanelAlajI , ludhiyAnA kazmIrIlAla, narendrakumAra, amarA. zrI hasamukhalAla cunIlAla vAsavALA, DAI. zrI lAbhacaMdajI, AgarA. zrI cImanalAla bhojaka, anidAvAda. zrI pa. rAmakumAra jaina, dillI. bI agaracaMda na:oTA, bikAnera, tAsaMdezA Very grieved to learn the sad demise of the great sage and scholar revered Punyavijayaji -Rasiklal Chhotalal Parikh, Ahmedabad. Passing away of Punyavijayaji Maliaraj is the cod of an era of scholarly pursuets among Jain monks. A fitting memorial will be continuation of his research on Jain canon by trained scholars. -Prabodh Pandit, Delhi, Sudden heavenly abode of profound scholar, great saint Agamprabhakar Shri Punyavijayaji gravely hurts all. The void cannot be filled. - Rajvaid Jaswant Rai Jain, Calcutta Nirvan of His Holiness Maharaj Saheb Shri Punyavijayji has untimely taken away the brightest star of Jainism from this troubled world. His preachings will be guiding light for us mortals for all time to comc, -Jaisukhalal Raichand Kothari, Bombay. Kaldharma of Muni Shri Punyavijayji is great loss to Jain Samaj, Please utilise one hundred rupesces in funeral ceremony. -Manilal Doshi, Anand tAronI yAdI zrI mAnikacaMda betAla', makAsa. zrI panAlAla, hiMmatalAla gAMdhI ane . sumana zrI sapatalAlajI padamacaMdajI amadAvAdavALA, madrAsa, zAha, mahuvA. zrI bAlubhAI uttamacaMda, sUrata. zrI ari. ke. parIkha, vaDodarA. zrI dIneza, zAMtAbahena amadAvAdavALA, koImbatura. zrI vADIlAla vaidha, zrI caMpakabhAI, zrI vinodinI tathA vRndAvana bradharsa, DeImbatura. zrI hasamukhabena jhaverI, vaDodarA. zrI sUrajanala vakIla, cANasmA, zrI se.macaMda haragoviMdadAsa, chANI. zrI umedamalajI hajAramalajI, phAlanA. zrI motIlAla banArasIdAsa, dilI. zrI caMdrakAMta bakubhAI tathA zrI ramezabhAI bakubhAI, yaMta sAyakala kaMpanI tathA zrI asalA? hIrAcaMda, zrI vIracaMdabhAI mUlacaMdabhAI, amadAvAda, misara, zrI bAbubhAI bhAvanagarInAM kuTuMbIjane, amadAvAda, zrI ramaNalAla jhaverI, paTanA siTI. zrI narottamadAsa mAyAbhAI, amadAvAda, zrI zAMtilAla puMjAbhAI tathA zrI vinodacaMdra zAha, zrI sUrajakumArI sediyA, zikAnera, amadAvAda, zrI maNilAla maganalAla, dhrAMgadhrA. zrI cunIlAla je. zAha, navasArI, zrI ratanacaMdajI satI, ajamera, For Private And Personal Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir keTalAka lekha ane thoDAMka kAvyo : : For Private And Personal Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org mahAna prakAre svargastha AgamaprabhAkara paramapUtra munimahArAja zrI puNyavijayajI mahArAja ane zrI jaina zyAtmAnaMda sAnA sabaMdhanI rUparekhA lakhavA maDo. paNa A sabhA upara teozrInA eTalA aA mahAna upakAra che ke te AlekhavAne zabdo jaDatA nathI; kharekhara, e zakhyAtIta che, mA apanA sneha, zubhecchA, lAgaNI ane AzIrvAdathI bharelA lAvAnuM na karI zakAya che. tevI ja rIte amArI sabhA ane teozrI vaccenA saMbadha na vatI rAkAya evo AtmIya hatA. sabhAnA teo hRdaya hatA. aMtaranA tAkArANAdhI gUthAyelI e lANIne kevI rIte varNavI zakAya ? aH bAnA pragaTa thayelA ane atyAre la Anala! tamAgadhI bhASAmAM lagAga so jeTalAM pustakonA prakAzanamAM noTA bhAganA graMthe temanI satyalakSI ane sahudacattAbharI vidvattAnA sapAdanane apUrva la maLyA hatA. tenA aMgenA temanA avista kramanuM vivecana thaI zake tema nathI. prakopI karavI, tenI zuddhi mATe keTalAMya pustaka-pAnAM jovA-meLavavA, praphe tapAsavAM, e kevuM lAgIya kAma che te ttA vidvAnA ja samajI zake tema che. A uparAMta prakArana agenA kharcanI paNa tee sAheba pUratI kALajI rAkhI madada karAvatA hatA. teozrIe temanA dehavilayanA aMta sudhI sabhAne amUlya sadbhAya karI che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir teozrInA zAMta, samatArasabharyAM nirdoSa mukhakamaLanuM maNa-citanarUpe darzana karIne ja have to sadAya mAnavA rahyo ! A vicAra jeTale vAstavika che teTale ja cittane viSAdamaya avI mUke evA che. paNa zuM thAya ? teozrInA ane sAnA samanI TUMkI vyAkhyA karIe teA ema kahevu joIe ke amArI sabhA eTale pujyapAda pRvijayajI mahArAja ane yama pUjya puNyavijayajI mahArAja eTale amArI sannA, bhAvanagara kRpAnidhAna zrI puNyavijayajI mahArAjanuM nAma ane kAma zrI jaina amAnata sabhA sAthe sadA amara raheze, e parama udhakArI sa'tapuruSane mArI bhaktibharI vahanA. OM zani tA. 19-9-303 gulAbhacaMda ullubhAI zAha lekhamukha zrI jaina AtmAnaMda sabhA For Private And Personal Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [148 muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka pUjyapAda mahArAjazrI ane amArA sabhA lekhaka-zrI khImacaMda cAMpazI zAha pramukha, zrI jaina AtmAnaMda salA, bhAvanagara, * paramapUjya gurudeva, AgamaprabhAkara, butazIlavAdhi, munirAja zrI pravijayajI mahArAja amArI zrI jene AtmAnaMda sabhA rAze evI gADha rIte saMkaLAyelA hatA. ke teone sajAnA AtmA ja kahI zakAya. teoe saMsthAne saMbhALavAmAM ane uMce jaina sAhityanA kSetre saddha ane vikhyAta banAvavAmAM je ciMtA sevI hatI ane jahemata uThAvI hatI, enuM mUlya phI zakAya ema nathI. teonI agaNita upakAranuM smaraNa karIe chIe, ane teonI puNyatithI aMtara baddagada banI jAya che. prAcIna jaina sAhitya khUba samRddha ane vizALa che. jene pUrvAcAryo, vidyA ane sAhityakAroe dhama. darzana, ItihAsa, sAhitya, kaLa., jyotiSa vagere vividha vikeTa para viputra prANa praai o che. ni caritrakathAo ane bodhakathAo, temanI anokhI zilInA lIdhe, vAcakane kaMi gama banI che. bhAratanA kathAsAhityanA vikAsamAM jene kathAo ane rAsAone. phALo noMdhapAtra che. jenee A sAhitya pitAnA bhaMDArAmAM khUba kALajIpUrvaka sAcavI rAkhyuM che, paraMtu samayanA vaheo; sAdhu te avasthita banI gayuM che. A sAhityanuM vyavasthita saMzodhana ane prakAzana thAya che. jana samAjane, badhA abhyAsIone ane vidvAnane jainadharmane vizeSa paricaya thAya ane jemAM sAhitya tarapha vize abhirUci vadhe, e hetuthI A sAhityanuM saMzodhana ane prakAzane atyaMta jarUrI banyuM che. munirAja zrI puNyavijI mahArAje A dizAmAM dhAruM ja prazaMsanIya kArya karyuM che, prArthana jana sAhitya ane AgamAnuM sAdhana karI tenuM prakzana karavAmAM teoe khajAyelI kAmagIrI advitIya che. lIMbaDI, pATaNuM, jesalanera, khaMbhAta, vaDodarA vagere sthaLoe saMgrahAyelA prathAnuM je khaMthI, je 'DI sUjhathI ane je abhyAsapUrNa vidraSTithI temaNe saMzodhana karyuM che ane tenA saMrakSaNa mATe tathA mahatvanA nI mAikrazmi 6-rI vikAnerane sulabha karavA mATe temaNe je jahemata dAvI che tenI prazaMsA karavA pUrata, za do jaDe tema nathI. temanuM A kArya cirakALa sudhI yAda raheze. A kArya paDita zrI sukhalAlajIe kahyuM che tema "na kevaLa jaina paraMparA sAthe saMbaMdha rAge che na kevaLa bhAratIya paraMparA sAthe saMbaMdha dharAve che, paraMtu mAnava saMskRtinI daSTie pazu e upayogI che. " paramapUjya mahuDAbhAvika, mahIne motirdhara nyAyanidhi aDaca . vijyAnaMdasUrIzvarajI(AtmArAma) mahArAja eka mahAna krAMtikArI yugapu Sa hatA, te.kInA svargavAsa pachI tarata ja, vi. sa. 15ramAM, teonI smRtimAM, sabhAnI sthApanA karavAmAM AvI hatI, temanA samayamAM jaina samAjamAM ajJAna, vahema, aMdhazraddhA, kurUDhio vagere ghara karI gayAM hatAM. te badhAne dUra karavA temaNe bhagIratha puruSArtha karyo hato ane paMjAba, mAravADa, gujarAta vagere pradezomAM satta vihAra karI jaina samAjanAM netro jJAnarUpI aMjanazalAkA vaDe khelyAM hatAM. temanA bhavya upadezanI asara taLe sama,ja jJAnapUrva nI kriyA ane kriyA sahitanA jJAna vaDe raMgAvA mATe hato, ane jaina dharma, darzana, sAhitya tathA zikSA mATe kaMIka navuM bhajana karavAnI tamannA tenAmAM lAgI hatI. temanA ziSya sama/murti paramapUjaya pravartaka : kAMtivijayajI ma.rAja jainadharma ane sAhitya pratye apUrva prema dharAvatA hatA. temanI saMdhinadAre paNa anokhI hatI. temanA prabaLa puruSArthathI pATaNa ane lIMbaDInA vizALa maMthabhaMDAro uddhAra thayA hatA ane vaDodarA tathA chANImAM For Private And Personal Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 150] zrI AtmAnaMda prakAza paNa eka eka vizALa graMthabhaMDAranI sthApanA thaI hatI. temanA ziSya paramapUjya muniratna zrI caturavijayajI mahArAja paNa mahAna vidvAna ane prAcIna graMthonA niSNAta saMzodhaka ane saMpAdaka hatA. temaNe potAnA guru zrI kAMtivijayajI mahArAjane graMthabhaMDArone uddhAra karI suvyavasthita karavAmAM saMpUrNa madada karI hatI. temanA ziSya pUjyapAduM AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajI mahArAje, cauda varSanI nAnI uMmare dIkSA laI, dAdAguru pravartakajI mahArAja tathA guru deva zrI caturavijayajI mahArAja pAsethI prAcIna graMthonA saMrakSaNa, saMzodhana ane saMpAdananI uttama tAlIma lIdhI. ane te baMnenA kALadharma pAmyA pachI teoe zarU kareluM kArya teo taraphanI tema ja zAsana ane zruta pratyenI bhaktithI prerAIne ekale hAthe upADI lIdhuM, eTaluM ja nahi, paNa te kAryane vijagatamAM khyAtanAma banAvI dIdhuM, e ja temanI yazakalagI che. upara sUcavyuM tema, bhAvanagaramAM zrI jaina AtmAnaMda sabhAnI sthApanA paramapUjya AtmArAmajI mahArAjanA svargavAsa pachI pacIsamAM ja divase, eTale ke vi. saM. 19paranA bIjA jeTha sudi bIja, tA. 13-6-1896nA roja, teozrIne anuyAyIo ane prazaMsakee, bhaktibhAva nimitte, teozrInI smRti kAyama jaLavAI rahe te hetuthI karI hatI. zarUAtathI ja A sabhA pratye teozrInA samudAyanA munimahArAjonI kRpAdaSTi rahI che; ane temanA taraphathI prasaMge prasaMge kImatI sahayoga maLI rahyo che. paraMtu temAMye khAsa karIne pUjya pravartaka zrI kAMtivijayajI mahArAja, muniratna zrI caturavijayajI mahArAja ane AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijyajI mahArAjanI amIbharI daSTi te sabhA mATe saMjIvanI samI nIvaDI che. A sabhAne eka mukhya hetu pUrvAcAryoe racela jaina sAhityanA saMzodhana, prakAzana ane pracArane che. te kAryane prAraMbha karavAmAM ane tene vegavaMta karI prazasta banAvavAmAM A guru-ziSya-praziSyanI tripuTIne puruSArtha asAdhAraNa che. pUjya pravartakazrIjInI preraNAthI A sabhAe sauprathama paramapUjya AcArya zrI AtmArAmajI mahArAje hiMdImAM lakhelA graMtha "jana tattvadarza 'nA gujarAtI anuvAdathI pustaka-prakAzano AraMbha vi. saM. 1956mAM karyo, paraMtu saMsthAnA prakAzanakAryane vega te tyAre ja maLe ke jyAre temanA ziSya zrI cataravijayajI mahArAje, vi. saM. 1966mAM, saMskRta, prAkRta, ardhamAgadhI vagere bhASAomAM pUrvAcAryoe lakhelA Agama, darzana, karmavAda, anugaviSayaka graMthe mULa, bhASya, TIkA, avacUri vagere sahita saMzodhita karIne prasiddha karavAnI yojanA ghaDI ane te yojanAne "zrI jaina AtmAnaMda graMtharatnamAlA" evuM nAma ApIne tene saphaLa banAvavAne bhAra pote ja upADI lIdhe. jyAre A yojanA ghaDAIne amalamAM mukAtI hatI, tyAre zrI puNyavijayajI mahArAjanI uMmara mAtra cauda paMdara varSanI hatI ane temaNe tAjI ja dIkSA lIdhI hatI. paraMtu vaya ane abhyAsa vadhatAM teo gurudeva sAthe A kAryamAM joDAyA ane, vi. saM. 1996mAM gurudevanA kALadharma pAmyA pachI, A graMtharatnamAlAnA prakAzananI saghaLI javAbadArI temaNe svIkArI lIdhI. A saMbaMdhamAM teo kahe che ke "A sabhAnA sekreTarI zrI vallabhadAsabhAI vagere gurudeva zrI caturavijayajI mahArAja pAse AvatA ane A sAhitya-pravRtti mATe carcAvicAraNA karatA. huM bALakanI jema A badhuM sAMbhaLatA, paNa samajate nahIM. ema chatAM AchopAtaLe khyAla kharo ke kAMIka mahatvanI vastu thAya che. te samaye mane kalpanA na hatI ke mAre A sabhA sAthe saMbaMdha thaze ane mAre A javAbadArI upADI levI paDaze." A zrI jaina AtmAnaMda graMtharatnamAlAmAM nAnAmAM nAnAM ane moTAmAM moTAM ajoDa mahatvanA graMtho prakAzita thayA che. nAnAM-moTAM saMkhyAbaMdha zAstrIya prakaraNane samUha temAM prasiddha thaye che e tenI khAsa vizeSatA che. A prakaraNa dvArA jaina zramaNa-zramaNIone khUba ja lAbha thaye che. je prakaraNonAM nAma meLavavA ke sAMbhaLavAM paNa ekAeka muzkela hatAM, e prakaraNe temane mATe AthI sulabha thaI gayAM che. Agamika, dArzanika, atihAsika, kAvya-nATakaviSayaka vidhavidha sAhityanA kula 92 graMtha prasiddha thayA che. temAMnA For Private And Personal Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [151 ghaNA moTA bhAganA grenA saMpAdana ane prakAzananI saMpUrNa kAryavAhI guru-ziSyanI A belaDIne AbhArI che. bRhakalpasUtra (cha bhAgamAM), cha karmagraMtha (be bhAgamAM), triSaSTizalAkApurucaritramahAkAvya (cAra parva, be bhAgamAM), vasudevahiMDI (be bhAgamAM) ane anya evA ati kaThina graMthenuM temanuM saMzodhana-saMpAdana sarvAgavizuddha ane zAstrIya che, ane te graMthanI prastAvanA tema ja enAM pariziSTa abhyAsapUrNa ane anya saMzodhana kAryamAM ati upayogI thaI paDe tevAM che. pUrvanA tema ja pazcimanA prakhyAta vidvAnoe A saMpAdanenI muktakaMThe prazaMsA karI che e bInA zrI puNyavijayajI mahArAjanI vidvattA ane pratibhAnI kIrtigAthA banI rahe evI che. maNimahatsavamAM hAjarI vi. sa. 2022mAM sabhAne 70 varSa pUrAM thayAM hovAthI vi. saM. 2023nI sAlamAM sabhAne maNimahotsava UjavavAnuM vicAravAmAM AvyuM hatuM. maNimahotsavanI ujavaNInA A vicAranI sAthesAtha ja A mahesava pUjyapAda puNyavijayajI mahArAjazrInI pavitra nizrAmAM ja UjavA joIe e vicAra paNa amane Avyo, teone saMsthA sAthe e AtmIyatAbharyo saMbaMdha hato ane ene kAraNe amAre teozrIna upara e prema-Adarabharyo hakaka hato ke amane Avo vicAra na Avyo hota to ja navAI gaNAta. paNa teo potAnI jJAnasAdhanAmAM ane khAsa karIne zrI mahAvIra jaina vidyAlaye zarU karela Agama-saMzodhanane kAryamAM evA nimagna hatA ke emAMthI teone bhAvanagara padhAravAnI amArI vinaMtI mAnya karavA samajAvavAnuM kArya saheluM na hatuM; eka rIte kahIe te, AvI vinaMtI karatAM amane pitAne paNa kaMIka saMkoca thato hato. ane chatAM teonI gerahAjarImAM maNimahotsava UjavavAnuM paNa amane maMjUra na hatuM. chevaTe amArI bhaktibharI bhAvanA saphaLa thaI: mahArAjazrIe, pitAnAM aneka kAryomAMthI paNa samaya kADhIne, khAsa maNimahotsava mATe ja bhAvanagara AvavAnI amArI vinati mAnya rAkhI. AthI kevaLa sabhAnA kAryakaromAM ja nahIM paNa bhAvanagara saMghanA agraNIo ane kAryakaromAM paNa utsAhanI cetanA jAgI. ane ame sau pUrA umaMgathI utsavanI taiyArImAM lAgI gayA. - vi. saM. 2023mAM ja mahArAjazrIne metiyAnuM oparezana karAvavuM paDayuM hatuM. paNa oNparezana sArI rIte saphaLa thayuM ane AMkhanuM teja kaMIka sthira thayuM eTale pachI, vizeSa samaya na vitAvatAM, vi. saM. 2023nA phAgaNa sudI ekamanA roja mahArAjazrIe amadAvAdathI bhAvanagara mATe vihAra karyo. vacamAM dhaMdhukAmAM navA baMdhAyela zrI hemacaMdrAcArya jJAnamaMdiranuM, teozrInA sAMnidhyamAM, zreSThIvarya zrI kasturabhAI lAlabhAIe uddaghATana karyuM te prasaMga UjavI tema ja tIrthAdhirAja zrI zatruMjayagirinI yAtrA karI caitra sudi ne manA roja mahArAjazrI bhAvanagara padhAryA. bhAvanagara saMghe teozrInuM aMtaranA umaLakAthI svAgata karyuM. ane ame mahatsavanI ujavaNInI chellI taiyArInA kAmamAM bamaNuM utsAhathI joDAI gayA. ane chevaTe e dhanya avasara paNa AvI pahoMcyo. maNimahotsavanI ujavaNI mATe vi. saM. 2023nA citra vadi 7 tathA 8 (tA. 30-4-67 tathA tA. 1-pa-67) ravi-soma e be divasa nakakI thayA hatA. A samArohanA pramukha tarIke jaina saMdhanA mukhya agraNI zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAI ane atithivizeSa tarIke jANItA vidyApremI udyogapati zeTha zrI amRtalAla kALIdAsa dezI padhAryA hatA. tema ja pUjya vivarya munirAja zrI aMbUvijayajI mahArAje saMpAdita karela "TrArA nava" graMthanA pahelA bhAganA prakAzanavidhi mATe suprasiddha vidvAna De. AdinAtha neminAtha upAdhyane AmaMtraNa ApavAmAM AvyuM hatuM. mahotsavanI svAgata samitinA pramukha tarIkenI javAbadArI bhAvanagara saMghanA pramukha zeTha zrI bhegIlAlabhAI maganalAla zAhe svIkArI hatI. For Private And Personal Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 152 ] zrI AtmAnaMda prakAza AvA aneka viziSTa mahAnubhAvonI tema ja gAma-paragAmathI padhArela aneka vidvAne ane mahemAnonI upasthitimAM maNimahotsavanI zAnadAra ujavaNI thaI, tethI amane khUba harSa ane saMtoSa thayo. ame sau amArA mananA mane ratha saphaLa thayA ane AlAda anubhavI rahyA. - A mahatsava amArI sabhAne itihAsamAM te, sonerI akSare noMdhI zakAya e yAdagAra banI gaye che ja; paNa sAthe sAthe bhAvanagaranA zrI saMghane mATe tema ja amuka pramANamAM samagra jaina saMghanI dRSTie paNa e cirasmaraNIya banI gayo. A prasaMga AvI suMdara rIte UjavA tenuM moTA bhAganuM zreya pUjyapAda puNyavijayajI mahArAja sAhebanI upasthitine ja dhaTe che, e kahevAnI jarUra nathI. A prasaMge mahArAjazrIe sabhAnI kAryavAhIne anulakSIne koI lAMbuM pravacana karavAne badale bahu ja muddAsaranuM ane TUMkuM chatAM sAragarbhita pravacana karyuM hatuM. (teonuM pravacana A vizeSAMkamAM pariziSTamAM ApavAmAM AvyuM che.) amArA mATe te vimaLa ane pavitra jIvanane prakAza phelAvatI teozrInI upasthiti ja pUratI hatI. pUjayapAda mahArAjazrI maNimahotsava prasaMge bhAvanagara padhAryA tethI ame keTalA harSita tema ja teozrInA oziMgaNa thayA, e zabdathI varNavI zakAya ema nathI. teonI A upakAraka vRttine ame jIvananA eka amUlya ane divya nidhirUpe sadAne mATe amArA aMtaramAM saMgharI rAkhIzuM, vinamra, udAra jJAnatapasvI muni zrI puNyavijayajI mahArAja kharekhara, jJAnanI sAdhanA karanAra mahAna tapasvI hatA. 76 varSanI uMmare paNa temanI jJAnasAdhanA pUrNa utsAha, pUrNa ekAgratA, pUrNa ekaniSThAthI cAlatI hatI. zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI mULa AgamonI saMpUNa saMzodhita AvRtti taiyAra karI prasiddha karavAnI yojanAnA pAyAmAM teo pote hatA. ane aviratapaNe teo te kArya mATe je jahemata uThAvI rahyA hatA te ApaNane Azcarya cakita karI de evI hatI. ATalI badhI vidvattA hovA chatAM A jJAnatapasvImAM jarA paNa ahaMbhAva na hatA teo haMmezAM jijJAsuonI jJAnapipAsA tRpta karavA taiyAra ja rahetA, ane te mATe pitAne paDatA parizrama ke pitAnA kAmamAM paDatI khalelanI jarA paNa darakAra karatA na hatA. ghaNI vAra jijJAsuo ane mulAkAtIone pravAha satata vaheto raheto ane tethI temanA hAtha uparanA kAmamAM vikSepa thato. chatAM jarA paNa acakAyA vinA teo saune prasanna vadane maLatA, ane saune saMtoSa ApatA. temanI A saumyatA kharekhara prazaMsanIya che. nirahaMkAratAnI sAthe sAthe teo namra ane udAra hatA. potAnA moTA kAryane najIvuM gaNavAnI ane bIjAe karelA nAnA kAryane meTuM batAvavAnI umadA vRtti teo dharAvatA hatA. zrI AtmAnaMda sabhAne te teo prANa ja hatA, chatAM sabhAnA maNimahotsava prasaMge potAnA kAryane eka biMdu samAna gaNAvatAM temaNe kahyuM hatuM ke, gurudeva zrI caturavijayajI mahArAjanA svargavAsa pachI AtmAnaMda sabhA mATe sAhitya pragaTa karavA aMgenI javAbadArI amArI upara AvI che. sabhAe je sevA karI che temAM ame paNa biMdu meLavyuM che te amArA AnaMdanI vastu che." - teozrInI satyaniSThA paNa ajoDa hatI. satya vastu svIkAratAM jarA paNa acakAtA na hatA, eTaluM ja nahIM, paNa apriya hoya tevuM satya vivekapUrNa bhASAmAM kahI detAM paNa jarAye kSobha anubhavatA na hatA. A bAbatamAM baha99pasUtranA pahelA bhAganI prastAvanAmAM ApavAdika bAbatonI temaNe je vizada carcA karI che ane zAstrasaMmata AdhAre TAMkIne te vakhatanI uzRMkhalatAbharI dIkSA pravRttinI je AkarI TIkA karI che te temanI satyaniSThAnI pratIti karAve evI che. zIla-prajJAnI nirmaLa ane akhaMDa sAdhanAthI potAnA jIvanane dhanya karI jANanAra e munibhagavaMtane ApaNI keTI koTI vaMdana ho ! For Private And Personal Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [154 muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka sitAre bhI the, sahAre bhI the lekhaka-pUjya devendra muni zAstrI, sAhityaratna AgamaprabhAkara prajJAskaMdha paNDitapravara paramazraddheya zrI puNyavijayajI mahArAjake Akasmika svargavAsake samAcAroMko sunakara mujhe tathA mere sadguruvarya rAjasthAnakezarI paM. puSkara munijI mahArAjako hArdika AghAta lgaa| zrI puNyavijayajI mahArAjase merA aneka Agamika praznoMko lekara patrAcAra huA hai / unhoMne mujhe samaya-samaya para apane maulika sujhAva diye haiN| patrakI pratyeka paMktimeM unake hRdayakI virATatA bhalaka rahI hai, kahIM para bhI ahaMkArakI gaMdha nahIM hai| mere jaise choTe sAdhuko va anya sampradAyake sAdhuko patroMmeM bandanA likhane meM bhI ve saMkoca nahIM karate the| maiMne unako aneka bAra nivedana kiyA ki Apake jaise dIkSAsthavira, jJAnasthavira aura vayasthavirako isa prakAra likhanA ucita nahIM hai, para unhoMne udhara kabhI bhI dhyAna hI nahIM diyaa| bambaI meM gata do varSoM meM aneka bAra maiM unakI sevAmeM gayA, jaba bhI gayA, taba bhI ve usI sneha aura sadbhAvanAke sAtha mile / apanA Avazyaka saMzodhana va lekhanakA kArya choDakara pAMca-pAMca, chaha-chaha ghaToM taka aneka viSayoM para vArtAlApa kiyA / maiM sAdhikAra kaha sakatA hUM ki ve eka sacce mahApuruSa the| mahApuruSoMkI paribhASA karate huye kAralAilane saca hI likhA hai ki-"kisI bhI mahApuruSakI mahAnatAkA patA lagAnA hai to yaha dekhanA cAhie ki vaha apane choToMke sAtha kaisA vartAva karatA hai|" prastuta paribhASAkI kasauTI para puNyavijayajI mahArAja pUrNa rUpase khare utarate the| unake vicAra sampradAyavAdase Upara uThe huye the| ve prabhAvazAlI aura pratibhAzAlI donoM the| unase milane aura vArtAlApa karane meM apAra AnandakA anubhava hotA thaa| ve sUjha aura bUjhake dhanI the| jJAnI bhI the au anubhavI bhI the| saMzodhakoMke liye sitAre bhI the aura sahAre bhI the| ve premakI punita pratimA the| saralatA, sarasatAkI anamola nidhi the, jJAnakI saccI pyAU the, jo bhI pyAsA jAtA tRpta hokara lauTatA / jo bhI grantha cAhie use ve vinA saMkoca dete / pAsameM grantha hone para kabhI inkAra nahIM hote, cAhe kitanA bhI aprApya va anamola grantha kyoM na ho / maiMne anubhava kiyA haiM, unameM snehakA sAgara uchAle mAra rahA thaa| ve tanase vRddha the, kucha zarIrameM vyAdhiyA~ bhI thIM, para unameM apAra joza thA / manake aNuaNumeM kArya karanekI tIvra lagana thii| kArya karate samaya aisA pratIta hotA thA ki ve pUrNa naujavAna hai| varSoM taka dinabhara baiThakara, rAtri jAgaraNa kara, sardI, garmI aura varSAkI vinA cintA kiye, unhoMne jo Agama, niryakti, carNi tathA anya sAhityakA saMzodhana-sampAdana kiyA use kauna Agama va sAhityapremI vismRta ho sakegA? unakI ekaniSThApUrvaka kI gaI Agama va sAhityasevA cirasmaraNIya rhegii| kheda hai ki jaina samAja unake jIvanakAlameM unake dvArA saMzodhita-sampAdita sabhI Agama, niyukti, carNi sAhitya prakAzita nahIM karavA sakA, aura na jaisI cAhie usa prakAra unake kAryakI kadra hI kara sakA / aba vaha mahattvapUrNa kArya paM. dalasukha mAlavaNiyA, paM. amRtalAla mohanalAla bhojakake mAdhyamase zIghra hI sampanna karAyA jAya, rAhI usa mahApuruSake prati saccI zraddhAMjali hogii| 20 For Private And Personal Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 154] zrI AtmAnaMda prakAza svanAmadhanya, sajanamUrdhanya, AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajI (zraddhAMjali-gIta, racayitA-pUjya muni zrI pradyumanavijayajI (amRta bhareluM aMtara jenuM-AMdhaLI mAno kAgaLa ) puNyavijayajI nAma sobhAgI, maraNe Ave Aja; AyakhuM AkhuM vitAvyuM lekhe, mRta sevAne kAja; rakhevALa jJAnakena TALanAra bhramadone........(1) kapaDavaMjanI puNyabhUmi para, janamyAM e nararatana; kizora vayamAM dIkSA grahIne, kIdhuM Atma-jatana; sAdhI jeNe sAdhanA sArI, banyA avadhUta alagArI........(2) guNiyaNa gurunI sevA karIne, pheravyuM vIrya amApa; jJAna-dhyAnanI dhUna macAvI, avagahyAM zAstra tamAma; dIpAvya vAraso rUDe, praTA jJAnane dI........(2) mukha prasanna ne namaNAM nayaNAM, vayaNa madhurA jAsa; khaLa khaLa saritA jaLa-zuM vahetuM, jIvana pUrNa prakAza parANe prIta karAve, paLe paLe prema jagAve.... (4) jAo bhale ne game te veLA, jJAna-gaMgAnI pAsa; AsapAsa copAsa dIse tyAM, hastapratone rAza; darzanathI dilaDuM rIe, mananA savA saMzaye chIe.......(2) lAkha mUlyanI hoya bhale ne, prAcIna prati keya, nija-paranA bhedabhAva visArI, gyane Ape ya; saravANI snehanI mIThI, AMkhe AvI kyAMya na dIThI.....(6) jenI aMdhArI chaThThanI rAte, sAdhI AtmakalyANa; jIvanalIlA saMkelI jeNe, kIdhuM svarga-prayANa jIvatara jeNe jIvI jANyuM, hasate mukhe tane mANyuM........(7) For Private And Personal Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (1papa muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka mabalakha puSpa khIlyAM jenA, jIvana-upavana mAMhya, prasaraze suvAsa niraMtara, jagamAM jayajayakAra; laLI laLI vaMdanA bhAve, karI guNa Aja sau gAve..........(8) (amadAvAdamAM prakAza hAIskUlamAM, tA. 20-6-71, ravivAranA roja yojAyela guNAnuvAda sabhAmAM gavAyeluM kAvya) jIvaMta saMsthA lekhaka : paramapUjya svargastha AcAryadeva zrImad vijaya premasUrIzvarapadareNuM pUjya muni zrI kIrti caMdravijyajI dhAmadhuma ane dhamAdhamanA A yugamAM lagabhaga adha zatAbdI sudhI cAlelI emanI niSThAbharI akhaMDa jJAnopAsanA, aneka ati prAcIna hastalikhita graMthabhaMDArone emanA hAthe thayela Adarza jIrNoddhAra, jaina saMghane mATe paramazraya evAM AgamasUtronI zuddhatama vAcanA taiyAra karavAnA emanA manoratha ane e manorathone sAkAra banAvavA mATe emaNe jIvanabhara karelA vividha prayatna, prAkRta ane saMskRta bhASAnA aneka apragaTa ane mahattvanA gaNAtA mahAkAya graMthenuM emanA siddha haste thayeluM saMzodhana-saMpAdana, tathA bIjA anekAneka nAmI-anAmI vidvAnone emanA vidyApAsanAnA kAryamAM, udAra dile, udAra hAthe, AtmIyatApUrvaka emaNe karelI amUlya sahAya vagerenI vAta jana saMdhamAM ke viddajagatamAM have kAMI ajANa nathI rahI. e viSe kaMI lakhavuM e te punarukti karavA jevuM ja gaNAya. emanI uparokta vizeSatA karatAMye emanA alpa paricayamAM AvanAra vyaktine paNa dhyAnamAM AvyA vinA na rahe evI emanI je bIjI vizeSatA hatI, te emane atyaMta saujanyapUrNa vyavahAra, namratA, nikhAlasatA, udAratA, guNagrAhitA ane sahu koInA vikAsamAM niHsvArthabhAve sahAyaka thavAnI ucca bhAvanAparArthavyasanitA vagere anekAneka guNapuSpothI emanuM jIvana sadA mahekatuM rahyuM hatuM. e sugaMdhathI kheMcAIne aneka jijJAsu ane guNarasika bhramare emanI pAse AvatA ja rahetA.AvatA ja rahetA ane pitAnI zakti mujaba kaMIka ne kaMIka grahaNa karIne jatA. teo mAtra eka vyakti nahi paNa jIvaMta saMsthArUpa hatA. emanI ciravidAyathI jaina zramaNasaMghamAM ane gujarAtanA vidvajagatamAM je asAdhAraNa kheTa paDI che tene pUrI karavA mATe kaMIka asAdhAraNa prayatna karyA vinA khAlI zraddhAMjali-vizeSAMka kADhIne saMtoSa mAnI na levAya e jarUrI che. svargasthanA AtmAne atyaMta priya evuM mahAna kAryuM hatuM parama pavitra zrI jainAgamanI zuddhatama vAcanA (upalabdha sarva sAmagrInA AdhAre ) taiyAra karavAnuM. emanuM e adhUruM raheluM kArya vahelAmAM vahelI take pUrNa thAya e mATe satata jAgrata rahIne prayatna karavAnI jemanI javAbadArI che te sahu pitAnI e javAbadArIne adA karI e kAryane pUrNatAne Are pahoMcADI svargasthane sAcI zraddhAMjali samarpaNa karyAnuM saddabhAgya mANe ema huM aMtarathI IcchuM chuM. vadhu te zuM lakhuM ? For Private And Personal Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa6] zrI AtmAnaMda prakAza pUjya muni zrI puNyavijayajI mahArAja lekhaka-zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAI pUjya muni zrI puNyavijayajI mahArAja A sadInI eka alaukika vyakti hatA. kaI paNa jAtanI moTAInA mehathI dUra rahIne teoe eka sAmAnya muninI jema ja jIvavAmAM saMtoSa mAnyA hatA, ane saMyamanI nirmaLa ArAdhanA karatAM karatAM mahAna guNa meLavyA hatA. temanuM jIvana ghaNuM ja sAduM ane nirbheLa hatuM. temane ArcAyapada ApavA sAru be-traNa vakhata prayatna thayelA, paNa temane kaI paNa padavInI icchA bilakula na hatI, eTale aMtakALa sudhI teo eka muni tarIke ja rahyA. AvA aneka guNone lIdhe emanuM jIvana eka Adarza zramaNabhagavaMtanA jevuM UMcuM banyuM hatuM. emanAmAM keTalAka guNa te evA hatA ke je alaukika ja lAge. mane emane pacIsa karatAM vadhu varSothI paricaya hato, ane e vizeSa Adarabharyo ane gADha banato gayA hatA. lAlabhAI dalapatabhAI vidyAmaMdiranI sthApanA pachI mAre teonI pAse avAranavAra javAnuM thatuM. A saMsthAnI sthApanAmAM teone phALo asAdhAraNa hatA. emaNe potAne haratalikhita prate, chApelAM pusta ane vipula kaLAsAmagrIne je saMgraha A saMsthAne bheTa Ape che enI kiMmata thaI zake ema nathI. AmAM emanI sAdhu tarIkenI je anAsakti ane leke pakAranI bhAvanA jovA maLe che, ane je meLavo muzkela che. vidyAmaMdiranA vikAsa mATe teo satata ciMtA sevatA hatA. 13 emaNe je paddhatithI AgamanuM saMzodhana karyuM che tevuM bahu thoDAe ja karyuM haze. jyAre paNa tame temanI vaMdanA arthe jAo tyAre teo AgamasUtro athavA to bIjA koI graMthanA saMzodhanamAM ja rokAyelA heya. kyAreka to teo A kAryamAM evA ekAgra thaI jatA ke jethI koNa AvyuM ane koNa gayuM ene emane khyAla paNa Avato nahI', A mArA jAtaanubhavanI vAta che. jJAnanI AvI upAsanA bhAgye ja jovA maLe che. - satyane pAmavAnI tathA pamADavAnI teonI jhaMkhanA bahu tIvra hatI. ane tethI ja teoe zrutabhakti, jJAnanI prabhAvanA ane jUnA graMtho ane graMthabhaMDAronI sAcavaNI mATe jIvanabhara khUba jahemata uThAvI hatI, ane vidvAnane dareka jAtanI sahAyatA karI hatI. teonuM jJAna jIvana sAthe ekarUpa thaI gayuM hatuM. ane tethI namratA, saraLatA, samatA, udAratA, viveka, guNone grahaNa karavAnI daSTi, sahanazIlatA jevA sAdhujIvananI zobhA jevA aneka guNe emanAmAM jovA maLatA hatA. abhimAna ke ahaMkArane emanAmAM aMza paNa na hatuM eTale jayAMthI je kaMI paNa upayogI vAta jANI zakAya ema hoya te jANavA teo namratAthI hamezAM tatpara rahetA. "sAcuM te mAru' e emanuM jIvanasUtra hatuM. mAre teonI sAthe ATalo nikaTane paricaya hato, chatAM potAnA aMgata kAma mATe teoe mane bhAgye ja vAta karI hatI. teo lebha ane vArthathI mukta eka uraca koTinA sAdhu hatA. - saMsAra choDIne sAdhupaNAne svIkAra karavo athavA sAdhuvezane dhAraNa karavo e eka vAta che, ane saMyamanI zuddha ArAdhanA karIne jIvanane zuddha banAvavuM e judI vAta che. jJAna ane cAritranI samAna rIte ArAdhanA karavAthI ja A thaI zake che. AvI vyaktio bahu ochI jovA maLe che. pUjya AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI mahArAjanuM sthAna AvI uttama vyaktiomAM AgalI haroLamAM zebhe evuM hatuM. For Private And Personal Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [157 vizALa daSTi keLavIne teoe samabhAvane jIvanamAM utAryo hato; ane ema karIne rAgadveSa ane kaSAya upara kAbU meLavyo hato. jaina paraMparAmAM, keTalAM be hajAra varSamAM, aneka prabhAvaka mahApuruSe thaI gayA. emAM jJAna ane saMyama e bannenI ArAdhanAnI dRSTie be AcArya mahArAja ane eka upAdhyAyajI mahArAja ema traNa zramaNabhagavate ApaNuM vizeSa dhyAna kheMce che, je A pramANe che pahelA che, AcArya mahArAja zrI haribhadrasUrijI mahArAja. teo vikramanI AThamI navamI sadImAM thaI gayA. bIjA, vikramanI bAramI-teramI sadInA mahAna prabhAvaka puruSa kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya. ane jaina zAsananA trIjA tirdhara te upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja, teo vikramanI sattaramIaDhAramI sadImAM thaI gayA. paramapUjya puNyavijayajI mahArAja A mahAna vibhUtio najIka AvI zake evI virala vibhUti hatA. puNyamUrtinAM keTalAMka saMaraNe lekhaka-paMDita zrI amRtalAla mohanalAla bhejaka pUjyapAda AgamaprabhAkaracha vidara munivarya zrI puNyavijayajI mahArAja sAhebanAM ahIM jaNAvelAM saMsmaraNomAM teozrIne lakSIne "pU. pA. mahArAjajI' zabdano prayoga karyo che--huM sadAne mATe teozrI pratye A uccAraNa ja karate. tathA jyAM jyAM "pU. pA. gurujI" ane "gurujI' zabdano prayoga karyo che tyAM tyAM "vikara munivarya zrI caturavijayajI mahArAja' (pU. pA. mahArAjajInA guruzrIjI) samajavA-teozrI, sAthe rahelA zramaNasamudAyagata temanAthI nAnA muniomAM ane nikaTanA gRhasthavarga mAM "gurujI'nA nAme ja saMbedhAtA. - pU. pA. mahArAja sAthenA sudIrdha (vi. saM. 1989 thI 2027) sahavAsanAM smaraNanuM pramANa ghaNuM hoya te svAbhAvika che, chatAM Aje lakhavAne prasaMga Avyo che tyAre jeTalAM smaraNo yAda AvyAM che teTalAM saMkhyAnI dRSTie bahu na kahevAya. alabatta, evo ja koI prasaMge upasthita thAya tyAre tadanurUpa mahArAjajInuM je kaI smaraNa hoya te acUka thaI Ave. ahIM jaNAvelAM smaraNamAM kamabhaMga paNa thayo haze. prAraMbhanAM traNa varSa (vi. saM. 1999 thI 1992) sudhI huM pU. pA. gurujInI pAse prAcIna granthanA pAThabheda levA besato ane prAcIna graMthonI presa kepI karavAnuM kArya teozrInI nizrAmAM alaga besIne karate. A samayamAM pU. pA. mahArAja pAse javuM hoya tyAre mane manamAM khUba ja kSobha tathA saMkeca tha. temanI samakSa jeTaluM ane jema kahevuM hoya teTaluM tevI rIte kahI zakato paNa nahIM. AnuM mukhya kAraNa pU. pA. mahArAjajIne eTalA badhA otapretapaNe kAryarata joto, jethI temane belAvavA kema, e mAre mATe samasyA thaI jatI, e hatuM; eTaluM ja nahIM, huM jeTale samaya upAzrayamAM besatA te daramyAna pU. pA. mahArAjajIne temanA saMzodhanakArya sivAya anya kAryomAM niSkAraNa samaya ApatA jotA ja nahote, For Private And Personal Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 158 zrI AtmAnaMda prakAza A vi. saM. 1993mAM jyAre mane zrI nizIthasUtranI cUrNanI presakopI karavAnuM kArya soMpyuM tyAre huM mahArAjajInI pAse zaMkAonuM samAdhAna meLavavA vAraMvAra jo, ane mahArAja mane zAMtithI samajAvatA. AthI mane paNa temanI pAse besavA-besavAnI hiMmata AvI, eTaluM ja nahIM, kame krame mArI pratyeka jijJAsAne samajAvavAmAM kaI kaI vAra be-traNa kalAka jeTalo samaya paNa teo ApatA. A divase jyAre jyAre yAda Ave che tyAre dhanyatA anubhavAya che. 1. pUjyapAda gurujInA dehavilaya (vi. saM. 1996 ) pachI prAraMbhamAM te mahArAjane pitAne vyavahAra kema nabhaze enI kaMIka ciMtA ane vimAsaNa thayelI; paNa AvA jJAnayogI gurune samajanAra zrAvake paNa keTalIka anukULatA karI Ape ane temane bolatA paNa kare. te samayanA sAgara garachanA upAzraya (pATaNa)nA vahIvaTakartA zeTha zrI amRtalAlabhAI sUrajamala jhaverIe pU. pA. mahArAjajIne je kaI cIja-vastunI AvazyakatA hoya te saMbaMdhamAM nizciMta rahevA jaNAvyuM hatuM. dhIme dhIme mahArAjajI, temanI pAse AvanAra AbAlavRddha janenI sAthe yogya vArtAlApa karatA thayA. uttarottara samaya jatAM parivartana e AvyuM ke krame kame mahArAjajIne samaya anyAnya kAryomAM rokAvA lAge, tethI teo saMzodhanakArya moDI rAta sudhI karavA lAgyA. jemAsAnA divasomAM mahArAjajI vahelA sUI jatA ane rAtre be-traNa vAge UThIne kAma karatA, jethI UDatA jaMtuo mArganI battIo AgaLa kUdAkUda karIne thAkI javAthI kAma karatAM aDacaNarUpa thatA nahIM, Ama chatAM je kaMI vAra evAM pataMgiyAM vagere moDI rAtre paNa AvatAM te mahArAjajI battIne upayoga baMdha karIne mALA karatA. TUMkamAM, saMzodhanakArya Avazyaka hevA chatAM temane jIvahiMsAnA vivekamAM paNa eTale ja upayoga hato. rAtre battIthI kAma karavA saMbaMdhamAM samAjamAM kyAreka thatI TIkArUpa carcAo jANIne eka vakhata meM mahArAjajIne kahyuM ke battInA lepane divase koI joI na zake tevI rIte kapaDAthI DhAMkI rAkhIe te kema? sahArAjajIe mane atiravasthatAthI jaNAvyuM ke jevA heIe tevA dekhAvuM; chupAvavuM te te AtmavaMcanA che. battInA saMbaMdhamAM te pATaNa cheDIne mahArAjajI amadAvAda AvyA te pachInAM varSomAM amadAvAdanA keTalAka saMya upAsaka gRhasthoe mahArAjajIne kevaLa jijJAsAthI pUcheluM ke rAtre battI rAkhI zakAya kharI? mahArAjajIe paNa eTalI ja sahRdayatAthI jaNAveluM ke-"savAre vyAkhyAna ApavuM ane divasanA zeSa bhAgamAM jyAre keI muni ke gRhastha zAstrAdi saMbadhI hakIkate jijJAsAthI pUche tyAre te saMbaMdhamAM temanI sAthe ucita vArtA karavI emAM bevaDo lAbha che, tethI te anivArya banI jAya che. ame jIvanamAM je kaMI vAMcyuMjANyuM-vicAryuM che te jijJAsune jaNAvavAnI amArI dharmapharaja che. AthI mAruM saMzodhanakArya kAM te rAtre karuM athavA divasanA rokANa sadaMtara baMdha karuM-A be vikalpa hevAthI ane bemAMthI ekane paNa cheDe ucita nahIM jaNAvAthI mArA mATe rAtre kAma karavuM e anivArya thaI gayuM che. je mArI pAse divase kaI na Ave evo prabaMdha thAya te huM rAtre kAma karavAnuM tarata ja baMdha karuM." che 2. mArgamAM cAlatAM AjubAju ane UMcA mastake sAme paNa jovAnI Teva mahArAjajImAM na hatI. AthI teo nIcI daSTi rAkhIne ja mArgamAM cAlatA. eka vakhata mArgamAM mahArAjajInI sAmI bAjuthI gurujI AvatA haze. mahArAjajI to temanA kAyamI krama mujaba cAlatA hovAthI teo gurujIne joI zakyA nahIM. upAzrayamAM (sAgarane upAzraya-pATaNa) AvyA pachI khUba ja saMgha ane vAtsalyathI gurujIe mahArAjajIne vinodamAM kahyuM ke-puNyavijaya ! je mArgamAM tArA vaMdananI apekSA rAkhIe te te khoTI Thare ! - 3. mahArAjajI pATaNamAM rahyA te samayamAM IMDilabhUmi javA mATe vartamAna pATaNathI be mAIlanA aMtara sudhI jUnA pATaNanI judI judI bhUmimAM jatA. mArga mAM, jUnA avazeSo zodhavAnI daSTine lIdhe, For Private And Personal Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - kAkA kAnanA ta mA kapanA che te TaLavyA DAgAgo mAM muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [158 teozrI aneka pASANazipa ane zilAlekhonI bhALa meLavatA; ane De. paMDyA abhyAsagRhanAM mukhya niyAmaka zrI dave sAhebane jaNAvIne te te zilpa Do. paMDyA abhyAsagRhane nAnakaDA saMgrahAlayamAM mukAvatA. eka vakhata pATaNa sudharAI taraphathI vartamAna pATaNanI bahAra zrI kAlikA mAtAnA maMdira pAsenI khAImAM, jarA AgaLa, jUnA pATaNane killA AgaLanI UMcI bhUmimAMthI paththaro kADhIne, tene tyAM ne tyAM ja teDI saDaka banAvavA mATe nAnA TukaDA karAvavAmAM AvatA hatA. AvA TukaDAne saDI. daravAjAnI bahAranA bhAgamAM joyo. temAM suMdara zilpanA TukaDA jevAthI, zrI dave sAhebane jaNAvIne, temanA dvArA te vakhatanA pATaNa sudharAInA ceramena zrI vasanajIbhAI dvArA jemAM zilpakaLA hoya te paththara nahIM teDavAne amala karAvyo hato. rejanA krama mujaba mahArAjajI eka vakhata vartamAna pATaNathI Asare eka mAIla dUra sarasvatI nadInA kAMThA upara AvelA zekha pharIdanA rojAmAM gayA. A rAjamAM itihAsaprasiddha baherAmakhAnanI paNa kabara che. A rojAnA mukhya pIrasAhebanI kabaranI bilakula najIkamAM eka kALA paththaranI uparathI goLa ane nIcethI carasa evI lAMbI zilAne paNa temaNe joI. upAzraye AvIne bapore mahArAjajIe mane kahyuM ke "zekha pharIdanA rojAmAM mukhya kabaranI najIka lAMbI mUrti UMdhI pADelI hoya ema lAge che. A mATe huM prayatna karuM chuM. paNa te pahelAM tuM tyAM jaIne joI le." be cAra divasa pachI mahArAjajIe te samayane vahIvaTadAra sAheba (mAmalatadAra)ne sUcanA karI. vahIvaTadAra sAhebe jaNAvyuM ke mukhya kabarane kazuM ja nukasAna thAya tema na hoya to te zilA upADIne joI zakAze, ane te je mUrti haze te tyAMthI khaseDI paNa zakAze. tyAra bAda bIje divase mane vahIvaTadAra sAhebanI sAthe mokalyA. mahArAjajIe sUcavelI kALI zilA upADI te te khaMDita mastakavALI viSNu bhagavAnanI mUrti nIkaLI. A mUrtine te vakhate vahIvaTadAra sAhebanI kacerI pAse mukAvI hatI. 4. pATaNamAM zrI haimasArasvata satra prasaMge pU. pA. mahArAjajIe mAIka AgaLa besIne vyAkhyAna ApeluM. upAzraye AvyA pachI mahArAjajInA khAsa upAsaka pATaNanA sthAnika AgevAna vayovRddha be zreSThIoe mahArAjajIne pUchayuM ke mAIka AgaLa sAdhuthI bolI zakAya ? A samaye mahArAjajI dhArata te zAstranI paribhASAthI, apekSAbhede, prasaMgane ghaTADI zakta. paNa mahArAjajIe te uttaramAM eTaluM ja kahyuM ke "mane mArA mATe ucita lAgyuM tethI bolyo chuM. Ama chatAM AmAM zrIsaMghane huM de Sita lAgato houM te zrIsaMdha mane je kaMI daMDa pharamAvaze, te bhegavavAnI mArI AvazyakIya pharaja gaNIza." pa. eka navA yuganA vicAraka gaNAtA bhAIe mahArAjane eka sudhAraka munisvarUpe mAnIne mahArAjajIne jaNAvyuM ke "mAkubhAI zeTha-zeTha zrI mANekalAla manasukhabhAIe-saMgha kADhIne paisAne kheTe dhumADe karyo; A che ApaNA jaina samAjanI sthiti !" A sAMbhaLIne mahArAjajIe gaMbhIratAthI jaNAvyuM ke "huM ema pUchuM chuM ke mAkubhAI zeThe saMdha na kADhaye hota ane nAca-gAna ke raMga-rAgamAM lAkho rUpiyA uDAvyA heta te tame mane kahevA Avata? ane AvI vilAsI uDAugIrI meTA jaina dhaniDemAM sarvathA nathI ema tame mAne che ? je nathI mAnatA te, evA je kaI hoya temanA rUpiyAnA dhumADAnI vAta zA mATe thatI nathI ? mane te ema jaNAya che ke jyAre jyAre koI gRhastha dhArmika kAryamAM dravyavyaya kare che tyAre ja navayuganA keTalAka bhAIo temanA te dravyavyayane nirarthaka kahe che." 6. eka vakhate samAjanA sakriya hitaciMtaka zeTha zrI kAMtilAlabhAI IzvaralAla pATaNamAM pU. pA. mahArAjajI pAse AvelA. temaNe jaNAvyuM ke jaina yunivarsiTI karavA mATe ame muMbaImAM vicArIe chIe, jethI jaina vidyArthione vartamAna rAjakIya-rASTrIya vyAvahArika zikSaNa uparAMta dhArmika zikSaNa paNa For Private And Personal Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16o] zrI AtmAnaMda prakAza sArI rIte ApI zakAya; devapUjA, pratikramaNa, zakti mujaba tapasyA tema ja kaMdamULAdi bhejanane ane rAtrI bhojanane tyAga vagere niyamonuM dareka vidyArthine pharajiyAta niyamathI pAlana karAvI zakAya. A jaNAvyA pachI zrI kAMtilAlabhAIe mahArAjajIne abhiprAya pUchyuM, tyAre mahArAjajIe jaNAvyuM ke "bahu meTuM kAma che, te saMbaMdhamAM tame vicArIne yogya karazo ja. paNa tamArI keI paNa saMsthAmAM tame koI amuka ja sAdhu mahArAjane mukhya rAkhazo nahi. jo tame amane temAM lAvazo te te saMsthAnI sthiratA jokhamAze. vidyArthIonA dhArmika niyamapAlananI vAta yogya che. chatAM eTaluM cakkasa samajajo ke dhArmika AcAra pratyenA niyamone vidyArthI e kevaLa eka prakAranA bojarUpa gaNe tevuM na bane tene khyAla rAkhI te pratye temanI aMtaranI lAgaNI daDha thAya te prabaMdha khAsa karajo. ahIM eka vAta jaNAvI dauM ke AgevAna gRhastha temanA bALakone je A rIte saMskAro ApavAmAM udAsIna haze ane te vAta je samAjanI saMsthAnA vidyAthIo jANaze te vidyAthIo AgevAnone judI rIte joze, e saMbhava khare." 7. eka vakhate kAma karIne mahArAja pAse beThele tyAre temanI dIkSAnAM prAraMbhanAM varSonI eka vAta mahArAjajIe kahIH "prakaraNagraMthanI prata, dazavaikAlika sUtranI prata, ekabe caritranI prataAvA thoDA graMtho mArI pAse rahetA, tene huM lAkaDAnA DabAmAM mUkate, ane je koI chApAM AvatAM temAMthI citra judAM kADhIne huM mArA DabAmAM rAkho." meM kahyuM: "ApanI kalAsAmagrInI pArakhanuM mULa ApanI bacapaNanI citrasaMgrahanI AvI lagana heya ema lAge che." mahArAjajIe kahyuM : "e te evuM che bhAI !" 8. mahArAjajI jyAre paNa saMzodhanakArya karatA tyAre teo mana-vacana-kAyAthI kAryamAM tallIna thaI jatA, A hakIkata meM pahelAM jaNAvI ja che. A anubhava mahArAjajI pAse janAra vyaktione paNa thayo haze ja. ahIM A saMbaMdhane eka prasaMga jaNAvuM chuM. gujarAtanA prasiddha naTa padmazrI zrI jayazaMkarabhAI (suMdarI) eka vAra pATaNa AvelA. A divasomAM teo amadAvAda rahetA hatA ane pU. pA. mahArAjajI paNa amadAvAdamAM hatA. AthI meM sahajaNAve zrI jayazaMkarabhAIne pUchayuM ke koI vAra mahArAjajI pAse jAo cho ? zrI jayazaMkarabhAIe jaNAvyuM ke "mahArAjajInAM darzana karavA javA mATe ghaNI vAra mana thAya, paNa eka ja vAra huM vaMdana karavA gayA. gAnuyoge bIjA munimahArAja kyAMka gayA haze ane mahArAjajI temanA kAryamAM magna hatA. kAryarata mahArAjajIne joIne huM khUba prabhAvita thaye. pAMceka miniTa dUra Ubhe rahyo ane mane manamAM thayuM ke "jayazaMkara ! tAre kaI khAsa kAma te che ja nahIM, darzana te thayAM ja che, have mahArAjajInA mahatvanA kAryamAM aMtarAya zA mATe Apa ?" basa, ATaluM vicArIne huM tyAMthI mArA ThekANe gayela." 8. rAjanA niyama pramANe mahArAjajIne vaMdana karIne kAma karavA besato. te mujaba eka divasa (prAyaH vi. saM. 1993-94mAM) vaMdana karavA gaye tyAre mahArAjajI jApAnanI banAvaTanI daMtamaMjananI lAkaDAnI DabI toDIne tenA bhAgo tapAsI rahyA hatA. meM vaMdana karIne pUchayuM ke "mahArAjajI! Apa zuM tapAso che?" mahArAjajIe jaNAvyuM ke "A DabI pAvaDara sAthe eka AnAnI Ave che. be paisAne pAvaDara gaNIe te khAlI DabI be paisAnI gaNAya. mAre e jANavuM hatuM ke A DabInuM DhAMkaNuM UghaDavAnA badale dhakko lagAvavAthI aMdara zI rIte jAya che? have tenI rIta samajAI eTale be paisAmAM ATaluM jANyuM: A prasaMga pachI Azare 15-17 varSa pachI eka divasa mahArAjajI vinodamAM beThA hatA tyAre temaNe mane pUchyuM ke "amRta ! meM dIkSA na lIdhI hota to huM zuM thayuM hota?" A sAMbhaLI prathama te mArAthI hasI javAyuM. chatAM mArI daSTie mArA pAse javAba hato tethI meM kahyuM ke "Apa yaMtro banAvavA je For Private And Personal Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [161 muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka keIka udyoga karatA heta." tarata ja mahArAjajIe kahyuM ke "zAthI kahe che ?" meM upara jaNAvelA DabI toDavAnA prasaMganI yAda ApI. mahArAjajI paNa hasyA ane bolyA ke "bahu jUnI vAta yAda karI !" 10, sAgaranA upAzraya (pATaNa)mAM huM mahArAjajInI sAthe saMzodhanakAryamAM beThA hatA tyAre bIjA upAzrayethI padhArelA eka muni mahArAja (mane nAmanuM smaraNa nathI) AvyA ane mahArAjajIne vaMdana karavA lAgyA. AgaMtuka munizrIe eka khamAsamaNa dIdhuM, tyAM to mahArAjajIe jaNAvyuM ke "Apa mane vaMdana na karazo. huM ApanI pAse pAThazALAmAM bhaNelo chuM. Apa mArA gurusthAnIya che." ATaluM kahIne mahArAjajIe jaNAvyuM ke "Apa pUrvAvasthAmAM jasarAjabhAI mAstara kharA ne ?" (mane smaraNa che tyAM sudhI mAstara sAhebanuM nAma jasarAjabhAI kaheluM.) AvanAra munizrIe "hA" kahI ane AnaMdita thaIne jaNAvyuM ke "ApanI bAlyAvasthAnI smRti paNa kevI kaMthAvat rahI che !" ahIM vidyAdAtA pratye mahArAjajIne bahumAnabhAva spaSTa thAya che. 11. pATaNa-sAgaranA upAzrayamAM paM. zrI vijayajI mahArAja paNa hatA. page kaMIka khAmI hovAthI cAlatAM temane paga laMghAto. eka sAMje huM kAma karIne ghera jatAM pahelAM mahArAjajI pAse beThA hatA. te vakhate zrI dharmavijayajI mahArAja paNa thoDI haLavI AnaMdanI vAta karIne UThayA, cAlavA mAMDyA, tyAre paga laMdhAto hato. te joIne mahArAjajI vinodamAM bolyA ke gharmA | tiH | A sAMbhaLI zrI dharmavijayajI mahArAja khUba hasyA ane bolyA ke "nA, ne sAheba, juo izya varitA tiH che !" Ama kahIne utAvaLe cAlI batAvyuM. Avo kaI kaI vinodane prasaMga paNa banato. 12. bahaka9pasUtranA mudraNa samayamAM jyAre muMbaIthI pupha Ave tyAre tene hastalikhita pratie. sAthe meLavIne sudhAravA mATe pU. pA. gurujI ane mahArAjanI sAthe huM paNa besate. eka eka hastalikhita prati gurujI ane mArI pAse rahetI, bIjI pAMca pratienAM pAnAM paNa sAthe ja bAjumAM caTAI upara rAkhatA. eka divasa A kAma cAlatuM hatuM ane pa. pU. zrI ravivijayajI mahArAja (bApajI mahArAja) pANInI ghaDI laIne gurujInI pAse mUkavA AvyA. ghaDI kAcI mATInI haze ke game tema paNa bApajI mahArAjanA hAthamAM kAMThelo rahyo ane ghaDIne zeSa bhAga pANI sAthe nIce caTAI upara mUkelI tADapatrIya prati upara paDyo. mahArAjajIe ati svasthatAthI, jarAya AkuLatA vagara, pote ane temanI sUcanAthI meM badhAM pAnAM laIne glATIMga peparanuM paDa toDIne tarata ja tenAthI pratinAM pAnAM uparanuM pANI cusAvI lIdhuM ane prati yathAvata karI. mahArAjajIne jarAya akaLAmaNa ke aNagame na thayA. bApajI mahArAjane zAMtithI jaNAvyuM ke have ghaDI lAvo tyAre nIce pathI mUkI hoya tenA upara na Ave e rIte lAvaje. 13. pU. pA. mahArAjajI jyAre paNa upAzrayanI bahAra jatA tyAre teo dAdAguru zrI pU. pA. pravartakajI mahArAjane jaNAvI temanI anumati che te ja jatA. pravartakajI mahArAjajInA kALadharma pachI teo pU. pA. gurujIne jaNAvI temanI anumati laIne jatA. pU, pA. gurujInA kALadharma pachI potAnA vaDIla gurabhAI AcArya zrI vijeyameghasUrijI mahArAjane jaNAvIne jatA, ane temanA paNa kALadharma pachI pitAthI nAnA munione paNa jaNAvyA sivAya mahArAjajI kaI divasa upAzrayanI bahAra jatA nahIM. mahArAjajI jyAre upAzrayanI bahAra jatA tyAre nirapavAdarUpe lalpinidhAna zrI gautamasvAmIjI mahArAjanuM ekavIsa vAra nAmasmaraNa karIne ja jatA. 14. pATaNanivAsI zeTha zrI jIvaNalAla lalubhAInAM bALavidhavA bahena zrI maMgubahena mahArAja pAse lAMbA samaya sudhI bhaNelAM ane abhyAsanA pariNAme krame karIne zrI maMgubahene dIkSA levAno nirNaya karyo ane te For Private And Personal Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 162 ] zrI AtmAnaH prakAza anya samudAyanAM sAdhvIjI pAse, temaNe pU. pA. mahArAjane peAtAnI dIkSA levAnI bhAvanA ane samudAyanI ruci jaNAvI; ane vizeSamAM jaNAvyu` ke dIkSA tA ApanA haste ja levI che. tyAre mahArAjajIe potAnA zrIhaste maMgubahena temane abhISTa samudAyanAM ziSyA thAya te mujabanI ja dIkSA ApI. zrI maMgubahena bIjA samudAyanAM sAdhvI thAya te bAbata sAthenA kAIka munione gamatI na hatI, paNa te munine aNugamA vaDerIne paNa mahArAjajIe ja dIkSAvidhi karAvI hatI. A mazubahena te viduSI sAdhvIjI zrI nirmaLAzrIjInAM ziSyA sAdhvIjI zrI padmayazAzrIjI. 15. vi. saM. 1996mAM huM sattarInu saMzAdhana-saMpAdana karatA hatA. A graMthamAM AvatA upazamazreNi-kSapakazreNinA svarUpane samajavuM mArA mATe muzkela hatuM. AthI pU. pA. mahArAjajIne meM vinati karI ke sattarI imAM AvatuM upazamazreNi-kSapakazreNinuM svarUpa samajavu che, te huM ApanI pAse kayAre Avu? mahArAjajIe kahyuM ke rAja rAtanA 8aaaa vAgyA pachI Avaje. huM rAja rAtanA mahArAjajI pAse jatA ane rAtanA 12-12aa vAgyA sudhI besatA. badhu samajyA pachI mahArAjajIe jaNAvyu ke A viSaya evA che ke ApaNe samajIe, paNa tenuM dRDha parizIlana na rahe tA, te pharI durgama banI jAya che. e ja varSamAM mArA mATe paNa evu' ja banyuM, ane meM mahArAjajIne jaNAvyu` ke upazamazreNI-kSapakazreNInA saMbaMdhamAM ApazrIe kahyuM hatuM tevu ja mArA mATe thayuM. aratu. A vAcananA divase daramyAna sAgaranA upAzrayanI sAme rahetA zrI laherUbhAI nihAlacaMda nAmanA vayAvruddha upAsaka, temanA rAjanA krama mujaba, rAtre mahArAjajInI pAse besatA. mahArAjajI kAma karatAM visAmA le te samayamAM zrI laherUbhAI sAthe taddanurUpa vAtacIta karatA. huM ahI jaNAvela hakIkata samajavA besatA tyAre jyAM sudhI na samajAya tyAM sudhI huM te sabadhamAM punaH punaH pUchatA. AthI eka divasa zrI laherUkAkAe mahArAjajIne kahyu ke " sAheba! mAru mAnA to amRtane jo Apa dIkSA Ape| tA ApanI pATa dIpAvaze. " javAbamAM mahArAjajIe kahyuM ke "jo amRta tenA AMtarika vairAgyathI dIkSA levAnu* kahe teA A divase cAturmAsanA che ane rAtanA bAra vAgyA che, tApa huM tene atyAre dIkSA ApuM, ane e mATe je kaMI niyamanuM ullaMdhana thAya te mATe hu guru pAse prAyazcitta lauM." mArA upara mahArAjajInI AvI aMtaranI kRpA hatI ane te chevaTa sudhI TakI rahI e mAruM mATu. sadbhAgya mAnu. bru.. kk ,, 16. pU. pA. mahArAjajI sAthe kAma karatAM prAsagika rIte mane aneka vAra upayogI mAhitIo ane zikhAmaNeA maLatI rahetI. paNa teozrI pAsethI upadeza meLavavAnA kevaLa eka ja prasaMga banelA ane te mAre mana camatkArika prasaMga banI gayA. A prasaMga A pramANe che: vi. sa. 1998nA kAka suda 1 (besatA varSa)nI vahelI savAre hu, dara varSanA niyama mujaba, sAgaranA upAzraye (pATaNa) mahArAjajIne vaMdana karavA gayA. vaMdana karIne sAtA pUchyA pachI maDArAjajIe kahyuM: " amRta ! bhagavAne kahyuM che ke sAMsArika bhAvAne tame cheADA, jo nahI" cheADA tA evA eka divasa acUka Avaze ke je divase A sAMsArika bhAvA tamane tA acUka cheDaze. " anya' evu* ke vi. sa. 1998nA poSa suda 1 nA divase hu* vidhura thayeA. keTalAka mahinAe gayA pachI mahArAjajIne meM kahelu` ke "sAheba ! Ape mane ATalAM varSomAM eka ja vAra upadeza ApyA ane tene anubhava paNa thayA.' mahArAjajIe kahyuM: " bhAI ! gaI divALInI rAtre hu. AcArAMgasUtra vAMcatA hatA, vAMcatAM je kaI ciMtana thayelu tenA niSka, tuM vahelI savAre Avyo tyAre, meM tane sahajabhAve kahyo hatA." 17. eka vicakSaNu sapanna dIkSArthI bahena 'pAte dIkSA kAnI pAse levI ?" tenA nirNaya mATe anyAnya sAdhvIjI mahArAjanA samudAyAmAM jatAM ane tyAM lAMbA samaya rahetAM. A krama pramANe te bahena pATaNamAM paNa rahelAM, peAtAne je samudAyamAM dIkSA levI hAya te samudAyanI cakAsaNI mATe A bahena zakaya badhI ja For Private And Personal Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir suni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka (13 tapAsa karatAM. pemenanA sadbhAva sapAkti karIne te te sAdhvIjI mahArAjanI TapAla paNa letAM, eTaluM ja nahI, te TapAla kavaramAM hAya tA tene siphatathI kheAlIne vAMcI laI punaH yathAvat karIne mULa mAlikane soMpatAM, tA kAIka patra peAtAnI pAse paNa rAkhI letAM! dIkSAthA eTale pApabhIru tA heAya ja, paNa dIkSA lIdhA pachI peAtAnI saMyama-sAdhanAmAM ajapA na rahe te mATe A bahena AvI AvI cikitsA karatAM. AvuM ja kaMIka pATaNamAM paNa thayuM. sAMvatsarika pratikramaNamAM peAtAnA aparAdhAnI savinaya kSamA mAgatAM guruNIjI taraphathI A bahenanI khUba ja asahya ni``nA thaI. savAre A bahena mahArAjajI pAse AvyAM, peAtAne thayelA du:khanI vAta karIne jaNAvyuM ke " sAheba ! me... eka patra chupAvI rAkhyA che te jo huM jAhera karuM tA temanI sAdhvIjI mahArAjanI ) keTalI avahelanA thAya, te Apa A patra joIne jANI zakazeA, " sAme mahArAjajIe jaNAvyu` ke, " bahena ! tAre sayamanI ArAdhanA karavI che, te pachI A kIcaDane (patrane) laIne kAM kare? tenA nAza kara ane tane jyAM sapUrNa anukULatA lAge te samudAyamAM rahIne AtmakalyANa kara; e ja sAco mArga che." A matalabanA mahArAjajInA vaktavyanI asara A bahena upara khUba ja thaI ane te bahene peAtAne sAcI preraNA maLyA badala dhanyatA anubhavI. * 18 pR. pA. prava`kajI mahArAja sAheba, pU. pA. gurujI ane pU. pA. mahArAjajInI pAse rahenAra mANasane khIjA sthAnamAM theADI vadhAre Arthika prApti maLatI heya tApaNu, temanuM vAtsalya eTalu' rahetuM ke temane cheDIne kAI mANasa khIjA sthAnamAM jatA nahi. evA paNu prasaMge| anyA che ke jyAre kAI lahiyAnI mAMdagI vakhate teoe enI pUrI sa`bhALa lIdhI hAya ane kAI musIbata vakhate pagAranI rakamanI gaNatarI karyA vagara, lAgaNI bhInA banIne, ene jarUrI sahAya vakhatasara paheAMcADI hAya. te lahiyA tarapha putra jevI kUNI lAgaNI hamezAM dharAvatA. te pachI emanI pAsethI javAnu` kAne game ? sadAya mANasAIbhayu " vartana, e A traNe pUjyeAnI ativirala vizeSatA hatI. 19. DAInA paNa niMdaka ke TIkAkhAra mahArAjajI samakSa kaMI kahevA AvyeA haiAya tyAre prathama tA tene parina dAthI para rahevA ane zubha pravRttio karavA teozrI sUcana karatA. paNa jyAre kAI tenI parine dAnI vAta cAlu ja rAkhe te bahu ga'bhIra ane sahaja garama svarathI tene dAdara UtarI javAnu` kahyAnA paNa prasaMga banatA. TUMkamAM, mahArAjajInu` paraguNagrAhI a'tara paradeSakathana jarAya sahI zakatu' na hatuM. A sa``dhamAM mane eka vakhata jaNAveluM ke jyAre kAI mANasa ApaNI pAse pArakAnI TIkA-niMdA kare tyAre ApaNe prathama tA ema vicAravu` ke A mANasa AvI vAta kahevA kema AvyA ? ahI e ceAkkasa che ke je mANusanI teNe niMdA karI heAya te kharAba haze ke sAresa?-emAM vikalpa che ja, paNa AvanAra nikanI tA kATI U*cI nathI ja. samajadAra mANase vyavahAramAM A vAta vicAravA jevI che. 20. mahArAjajI vaDAdarAmAM birAjamAna hatA (prAyaH vi. saM. 1997 pachI). te vakhate hu" zrI jinAgama prakAzinI sauMsanA kAryaM anvaye vaDAdarA gayele. AkhA divasa mahArAjajI pAse beThA hatA. visa daramyAna aMtare aMtare mubaI vagere sthaLAnAM keTalAMka kuTu be mahArAjajIne vaMdana karavA AvyAM hatAM. AmAMnA mukhya bhAIe paikI eka bhAIe dasa hajAra rUpiyA sudhInA ane eka bhAIe cAra hajAra rUpiyA sudhInA kAma mATe ane anya bhAIoe paNu kAI paNa kArya mATe kharca karavAnI bhAvanA batAvI hatI. mahArAjajIe jaNAveluM ke kAma haze tyAre jaNAvIza; teoe tAtkAlika kharca mATe kazuM ja jaNAvyu` nahIM ! rAtre huM mahArAjajI pAse beThA tyAre me sahajabhAve jaNAveluM ke " kAI paNa preraNA vinA Aje potAnI bhAvanAthI kharca karavAnu` keTalAka bhAIoe jaNAvyuM teA ApazrIe kAIne kazuM ja kema na kahyuM ? '' mahArAjajIe kahyuM : "atyAre kazuM ja kAma nathI.'" meM... karI jaNAvyuM ke " koI yAgya gRhasthanA tyAM rakama mukAvIe teA bhaviSyamAM For Private And Personal Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 164] zrI AtmAnaMda prakAza kaI jarUrI kAma mATe tene upayoga karI zakAya, A hetue temane kaMIka sUcavyuM hota to kema?" mahArAjajI khUba ja gaMbhIra thaIne bolyA ke "amRta ! mArA kAmanuM mahatva haze to te mATenA kharcane prabaMdha je te samaye thaze ja, eTalI daDha mAnyatA che. bAkI, upAsakenI rakama agAuthI ekatrita karIne koI eka vyaktinA tyAM jamA karAvavAnAM pariNAma sArAM AvyAM nathI. A saMbaMdhamAM mArI pAse keTalAka dAkhalA paNa che. AthI ja AvI rakama ekatrita karIne mAre peDhAM (peDhI) calAvIne arthanA vamaLamAM aTavAI jJAnanA kAryane khalela pADavI nathI. AvI bAbato sAdhujIvanane te bAdhaka che ja, uparAMta bhAvika upAsakAne kramazaH azraddhAne mArge doranArI che e nizcita samajaje." kharekhara, mahArAjajIe potAnA kArya mATe paisAnI ciMtA bhAgye ja karI haze. ( 21. mahArAjajI ati mahatvanA saMzodhanakAryamAM tallIna thayA hoya te samayamAM paNa koI muni che gRhasthanI aMtima bImArInA prasaMgamAM koI ArAdhanA karAvavA mATe bolAvavA Ave to mahArAjajI, kSaNane paNa vilaMba karyA vinA, tarata ja jatA ane te te bImAra vyaktinA cittanI zAMti thAya te rIte ArAdhanA saMbhaLAvatA. A kartavyanI yAda ApatAM mahArAjajIe mane eka divasa kaheluM ke A moTA zeThiyAone tyAM, jyAre aMtima bImArI hoya tyAre, moTe bhAge te DokaTaranI sUcanA ja evI hoya che ke bImAranI pAse kaI jaI ja na zake. A rithatimAM A vastu prAyaH ApaNI paraMparAthI ane pAramArthika rIte paNa saMgata nathI. AvA prakAranI kartavyaniSThAne eka prasaMga jaNAvuM chuM. amadAvAdamAM luNasAvADA-maTI paLanA upAzraye rejanA kama mujaba eka divasa huM gayo. mahArAjane vaMdana karIne beTho ne tarata ja mahArAjajIe kahyuM ke "cAla, ApaNe cImanabhAI kaDiyAnA tyAM javuM che." (A divasomAM zrI cImanalAla kaDiyA kensaranI asAdhya bImArImAM hatA.) meM pUchayuM : "keIe kahevarAvyuM che?" mahArAjajIe jaNAvyuM: "emAM kaherAvavAnuM zuM ? je konI sAthe prasaMgavaza bolavA-lakhavAne prasaMga ba heya temanI sAthe, jJAnIoe cIdhelA mArgane anusarIne, manaHsamAdhAna ane khAmaNAM karavAM ja joIe. A hakIkata bhagavAnanA upadezanI mahattvanI mukhya bAbatomAMnI eka che." pachI ame be zekhanA pADAmAM zrI kaDiyAnA ghera gayA. upara jaIne jaNAvyuM ke puNyavijayajI mahArAja sAheba padhAryA che. zrI kaDiyA tarata ja aMdaranA oraDAmAMthI bahAranA bhAgamAM AvyA ane mahArAjajIne vaMdana karyuM. tyAra pachI mahArAjajIe kahyuM: "cImanabhAI ! ApaNe ahIM je kaMI vivAda Adi thayuM che te badhuM ahIM ja mUkavAnuM che. enI AchI-pAtaLI paNa rekhA jo rahI jAya te janmAMtaramAM paNa zIMgaDAM mAMDavAM paDe ane kAyAdhIna pIDAe ApaNe ja bhogavavI paDe." A ane A bhAvanuM sUcana karIne- sAvajjajogaviraI ukittaNa guNavao ya pddivttii| khaliyassa nidaNA vaNatigiccha guNadhAraNA ceva / / A gAthA upara mahArAjajIe lagabhaga ardhA kalAka sudhI evuM hRdayaMgama pravacana karyuM ke jethI mane paNa ema ja thayuM ke-mahArAjajI bele ja jAya ane huM sAMbhaLe ja jAuM ! "zrI kaDiyAnI AMkha paNa bhInI thaI gaI ane mahArAjanA caraNane pakaDIne bhAvabhInA svare bolyA ke-"sAheba ! mArA upara Aja khUba upakAra karyo." ahIM aMtasamayanI ArAdhanAne mahimA ane mahArAjajInuM kANuM aMtara pratibiMbita thAya che. rara. prAyaH vi. saM. 1999nI sAlamAM keTalAka saMbaMdhIo dvArA mane preraNA maLI ke bIDIone ghadhe karavAmAM sArI kamANI thaI zake tema che. eka rAtre mahArAjajI pAse jaIne meM jaNAvyuM ke mahArAjajI ! For Private And Personal Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ 165 huM dhadha karuM ? kutUhala thayuM hoya tevI daSTithI mahArAja bolyA : dhadho ? meM kahyuM : hA, bIDIonA dhaMdhAmAM prApti sArI thAya tema che. mahArAjajIe jaNAvyuM H AmAM mane kaMI khabara paDe nahIM, paNa je kare te barAbara vicArIne karaje. meM jaNAvyuM ke sAheba ! badhe vicAra karyo che ane temAM sAruM che. pachI mahArAjajIe kahyuM ke te vicAra te karyo haze, paNa pelA bharaDAjInA ziSyanA jevo vicAra na thAya tenI cokasAI rAkhavI. Ama kahIne prastuta bharaDAnuM dRSTAMta A pramANe kahyuM--eka gAmamAM guru ane ziSya bharaDAjI rahe. gurujI ziSyane prasaMge prasaMge kahe ke baccA ! jyAre koI paNa kAma karavuM hoya tyAre khUba socI-samajIne karavuM. ziSya paNa gurunA vacanane Adara karatA. eka divasa savAramAM ziSya dAtaNa karavA beTho hato tyAre sAmenA vADAmAM UbhelA baLada upara ziSyanI najara paDI, ziSyane vicAra thaye ke "A baLadanAM be zIgaDAmAM mAruM mAthe AvI zake ke kema? te nakkI karavuM joIe." ziSyane baLadanAM zIMgaDAMmAM mAthuM mUkavAne vicAra Avyo. te sAthe ja gurujInI "bahu sacI-samajIne kAma karavAnI zikhAmaNa paNa yAda AvI. eTale ziSya utAvaLa na karatAM A saMbaMdhane nirNaya karavA mATe aMgata vicAravA mAMDayuM. Ama cha mahinA sudhI vicArIne teNe nirNaya karyo ke baLadanAM be zIMgaDAM vacce mAthuM mUkavuM. ane ziSya ema karyuM paNa kharuM ! mAthuM mUkatAM ja baLade ziSyane UMcA karIne paTakyo. bUma pADIne ziSya Ubho thavA jatA hatA tyAM to tenI bUma sAMbhaLIne gurujI AvyA. gurujIe bUma pADavAnuM kAraNa pUchatAM ziSya baLade pachADyAnI vAta karI. gurujI kaheH beTA! huM tane kAyama kahuM chuM ke bahu sacI-samajIne kAma karavuM. tyAre vaLate ziSya bolyA ke gurujI! eka-be divasa nahIM, cha mahinA sudhI vicAra karIne pachI meM baLadanAM zIMgaDAMmAM mAthuM mUkavuM, toya mane pachADyo ! A sAMbhaLIne huM samajyo ke mahArAjajI mane nA nathI kahetA, paNa huM bIDIone dhaMdho karuM te mahArAjajIne rucikara te nathI. meM dhaMdhe na karyo. 23. jesalameranA jJAnabhaMDAronA samuddhAra mATe pU. pA. mahArAjajIe jayAre gujarAtamAMthI vihAra karyo tyAre vihAramAM AvatAM je gAmamAM pitAthI meTA munimahArAjo virAjamAna hatA temanI pAsethI temaNe jesalameranA bhaMDAronA samuddhArakAryanI saphaLatA mATe vinamrabhAve zubhAzIrvAda meLavyA hatA. mahArAjajInA vinamrabhAva mATe gujarAtanA suprasiddha lekhaka zrI dhUmaketubhAIe lakhelA "hemacandrAcArya' pustakanI prastAvanA lekhakanuM nivedana" mAM lakhyuM che ke huM jyAre pATaNa gayo tyAre mahAmuni zrI puNyavijayajIne maLavAne mane prasaMga maLyo. "vidyA vinayana zobhate -e sUtrane sadehe jovAthI je AnaMda mANasane thAya te AnaMda mane thayo. emanI agAdha vidvattA ane abhuta vinamratA bharelA vAtAvaraNamAMthI mane hemacaMdrAcAryanA jIvanaAlekha viSe kaMIka navIna ja vastudarzana thayuM. huM emane atyaMta RNI chuM ke emaNe potAnA amUlya samayamAMthI thoDI paLa mane ApIne mArA kAryane pretsAhana ApyuM che, ne nAjuka tabiyata chatAM prastAvanAne zrama uThAvyo che. gujarAtI vidvatsasamAjanA e nirmaLa ratnane huM namratAthI vaMdu chuM." (pR. 5-6) upara lakhelo prasaMga paNa zrI dhUmaketubhAInI hakIkatane ghAtaka che. 24. jesalamera jatAM rANuMja gAmanA mukAma pachI pATaNa AvavA mATe mahArAjajIe vahelI savAre vihAra karyo tyAre relamArganI bAjunI keDImAM teo cAlatA hatA ane manamAM pATha karatA hatA. cAlatAM cAlatAM nALuM AvyuM ane mahArAjajI sAta-ATha phUTa nIce paDI gayA. jo ke kaI mahAvyathA na thaI, paNa pagamAM pIDA jaNAI. pATaNa zrIsaMghanA keTalAya bhAIo pATaNathI lagabhaga be mAIla sudhI sAme AvelA temAM huM paNa hatA. mahArAjajIe paDI javAnI vAta koIne paNa na karI. pATaNamAM sAmaiyuM, vyAkhyAna vagere patI gayuM For Private And Personal Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza pachI mane bAjumAM bolAvIne kahyuM ke "amRta ! huM Aja roja savAre paDI gayuM chuM, vihAra lAMbe karavAne che ane pagamAM pIDA thAya che. tuM kaI kuzaLa mANasane bolAvI lAva. paNa A vAta koIne paNa jaNAvIza nahIM. tathA je bhAI ilAja karavA Ave tene paNa kaheje ke te paNa keIne vAta na kare. nAhakanA le ke deDAdoDa karaze." huM jeThimalla jJAtinA ane hADavaidanuM kAma karatA zrI pratApamalla pahelavAnane mahArAjajInI AjJA mujaba sUcana karIne belAvI lAve. puNyakAryanA pravAsI puNyapuruSanI takalIpha 36 kalAkamAM te bilakula zamI gaI. anya sAdhu-sAdhvI mahArAjonI nAnI-moTI bImArI mATe joItI davAonA saMbaMdhamAM mahArAjajI vinA vilaMbe megya upAsaka dvArA prabaMdha karAvatA. paNa pitA mATe bahu ochI davA levI paDe tevuM ja IcchatA. temanuM svAthya paNa tevuM ja rahetuM. 25. jesalameranA jJAnasatramAM huM paNa hatuM ja. yugAnuyege mahArAjajI ane ame sau kAryakara bhAIoe eka ja samaye jesalameramAM sAthe praveza karyo. prathama te dharmazALAmAM pustakanI peTIo ane anya sAmAna DhagalAnA rUpamAM mukAye. tene vargIkRta karIne ame sau goThavatA hatA. mahArAjajIe eka oraDe temanA mATe pasaMda karyo ane tenA bAraNumAM teozrI UbhA hatA. ahIM amArI sAthenA sAmAnamAM je eka nAnI peTImAM kharca mATenA rU. 3000 hatA te peTI jaDe nahIM ! meM lakSmaNabhAIne pUchayuM ke kyAMka rahI gaI ke paDI te nahIM gaI hoya ne ? Ama ame ciMtAmAM zodhAzodha karatA hatA. eTalAmAM bAraNAmAM UbhelA mahArAjajIe pUchayuM ke zuM thayuM che? meM peTInI vAta jaNAvI. mahArAjajI atisvastha ane nirAkuLa svare eTaluM ja belA ke jaDaze e te ! paNa ahIM Ava, have ApaNe ahIMnA kAma viSe vicArIe! sAmAna ghaNe hato eTale eka bIjA khaDakalAnI nIcethI peTI te maLI, paNa mahArAjajInI nirAkuLatAthI ame sau khUba ja prabhAvita thayA. 26. jesalameranA nivAsa daramyAna ratalAmathI vayovRddha zrIpUjyajI mahArAja jesalamera padhAryA hatA. mahArAjajInA kAryanI teozrIe mukta ane prazaMsA karIne jaNAvyuM ke--mahAnagI ! bApa jJAna parva zAsanakA mahattvapUrNa kArya karate ho isameM koI zaka nhiiN| phira bhI Apa agara zAsanadevI zrI padmAvatIjIkA anuSThAna kare to pApa chArya viroSa suho mahArAjajIe temanI sahaja svasthatAthI jaNAvyuM keshrii padmAvatIjI zAsanadevI hai hI, zAsanakA kArya karanekI sUjha bhI padmAvatIjIko hogI hI / maiM mAnatA hai vahAM taka merA kArya zAsanakAya hI hai, to padmAvatIjIkI bhI yaha AvazyakIya pharja hai ki vo mere zAsanakAryameM savizeSa anukUlatA kare / itane kAmameMse samaya nikAlake maiM padmAvatIjIkI ArAdhanAmeM laga jAUM so to padmAvatIjIko bhI maMjUra na honA cAhie, kyoM ki vo devI hai aura mere pariNAma rUso jJAta ho hI vApi A vAta sAMbhaLIne zrIpUjyajI mahArAje kaI dalIla karI na hatI. 27. jesalameramAM eka rAtre huM mahArAja pAse zaMkA pUchavA beThA tyAre mahArAja zaMkAsthaLa jetA hatA, te vakhate mArI najara temanA Asana upara paDelA patra upara paDI. patranI paMktimAM anuyogakArasUtranuM nAma jevAthI mane thayuM ke Agama saMbaMdhI vigatane patra lAge che. tethI je bhAga khullo hato te vAMcatAM jaNAyuM ke eka guNagrAhI munibhagavaMtanA maMgAvavAthI mahArAjajIe pote sudhArelI anuyogakArasUtranI prati mekalI haze. te prati joIne patra lakhanAra munizrIe mahArAjajI pratye khUba ja bhaktipUrvaka jaNAveluM ke "anugArasUtranuM AvuM saMzodhana vartamAnakALamAM ApanA sivAya bIjAne mATe prAyaH azakya che. patra lakhanAra munizrInuM nAma vAMcIne meM mahArAjajIne pUchayuM ke "A mahArAje ApanA mATe AvuM sarasa lakhyuM che? mahArAjajIe kahyuM ke "teM joyuM to bhale joyuM, A Akho kAgaLa vAMcI ja, paNa keIneya kahIza For Private And Personal Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [167 nahIM. kAraNa ke amAre sAdhusamudAyamAM koI vAra aneka vimAsaNa hoya che. A hakIkata jAhera thAya te lakhanAra munine kadAca temanA vaDIlane aNagame vahera paDe. 28. aneka vAra evuM baneluM ke mahArAjajI saMzodhanakArya karatA hoya ane najIkamAM ja paMnyAsajI zrI ramaNIkavijayajI mahArAja ane huM, mahArAjajI jarAya prayatna vinA paNa sAMbhaLI zake tevA avAje, vAta karatA hoIe. A vAtanI kaIka bAbata mATe mahArAjajIne ame alaga alaga pUchIe ke kema sAheba! meM kahyuM tema che ne? tyAre amArI moTA avAje thayelI vAtane eka paNa zabda mahArAjane sparzale ja nahIM tethI mahArAjajI amArI AkhI vAta sAMbhaLe tyAre ja uttara Ape. TUMkamAM, bAjumAM keNa zuM kare che? -tene jarA paNa khyAla mahArAjajIne rahete nahIM. saMzodhanakAryamAM temanI tallInatA sadAne mATe rahetI, eTaluM ja nahIM, mArA mATe te meM aneka vAra anubhavyuM che ke mahArAjajInI tallInatAnI asara mane paNa ghaNIvAra thatI ke jethI samayane ane thAkane khyAla paNa vIsarI javAtuM. Aja aneka vAra temanA abhAvamAM mana bhAre thaI jAya che! 29, pUjyapAda zrutasthavira, AcArya bhagavaMta zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajInI suratamAM gaMbhIra ane aMtima mAMdagI hatI te samaye mahArAjajI vaDodarAmAM hatA. temanI sAthe AgamonA kArya aMge keTalIka AvazyakIya carcA karavA mATe mahArAjajI vaDodarAthI surata gayA hatA. sUratathI vaDodarA padhAryA pachI keTalAka divasa pachI mAre pATaNathI vaDodarA javAnuM thayuM. eka divasa prAsaMgika rIte meM mahArAjajIne pUchyuM ke "sAheba! surata jaIne zuM karI AvyA ?" mahArAjajIe jaNAvyuM ke "amRta ! kAma karatAM ApaNane je je sthAne dhyAna kheMce tevAM lAge che te pratyeka sthAna sAgarajI mahArAjanI najaramAM che. ane teoe khUba ja gaMbhIra bAbatane yathArtha bhAve pacAvI rAkhI tethI ja emanuM zrutasthAvirya che ema kahI zakAya." - 30. vayovRddha sAdhvIjI zrI ratnazrIjI mahArAja mahArAjajInAM mAtuzrI hatAM. pote sAdhvI ane putra sAdhu hovA chatAM mAtA tarIkenI temanI lAgaNIo sAva lupta te na ja thAya e svAbhAvika che. AthI ja aneka vAra mahArAjajI, sAdhavI-mAtAnuM mana sAcavavA, AMtarika rIte alipta bhAve, paNa jarAya ubhaDaka na lAge tevI rIte, sAdhvI-mAtA pAse jatA ane temane saMtoSa thAya te rIte temanuM mana sAcavatA. mAtA pAse besIne teone sugama bane te rIte, vividha prasaMge, tAttvika vAta vinoda sAthe karatA. AvA keTalAka prasaMgomAM huM paNa mahArAjajInI sAthe jatA. 31. eka divasa sAthe rahelA munio paikI be munibhagavaMtane paraspara UMcAM mana thayAM, paNa mahArAjanI upasthitimAM kapAyanuM moTuM svarUpa thaI zake nahIM. Ama chatAM te banne munionAM mana paraspara kAyita rahetAM hatAM. A vAta mahArAjajI pAmI gayA hatA. mahArAjajI vyaktivizeSane samajAvavA mATe samaya pAkavAnI avadhi paNa vicAratA. AthI tAtkAlika te temaNe kaI munine kazuM ja kahyuM nahIM. huM bapore mahArAjajInI pAse gayo tyAre temaNe mane aMgata rIte jaNAvyuM ke "dharmanI vividha ArAdhanA ane AtmazAMtinA upAyo paikInA eka eka prakAranI A be jaNa (jemane paraspara UMcA mana hatAM te) varSothI ArAdhanA-upAsanA kare che, paNa kema jANe AtmakalyANa mATe mukhya hetu temanA lakSamAM ja AvatA nathI ! A be jaNAe zAstrAbhyAsa alpa karyo che, chatAM "kaSAyone paripAka kevo hoya che?" te te temaNe aneka vAra vAMcyuM haze. niyaM siMgAthAne artha jo sAcI rIte vicAre te temane kaSAyanimittanA 1. A gAthA A pramANe che-naM mannice rirsa TenTIC vi puDIy d f sAphacatto nA nA muLa | artha--dezana-thoDAMka Acho-pUrva koDa varSa sudhI cAritra-saMyamanI ArAdhanA karIne paNa jo te cAritrArAdhaka muddatamAtra kaSAya kare che te saMyamanA zubha phaLane nAza kare che, For Private And Personal Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 168 ] zrI AtmAnaDha prakAza prasaMgAmAM svabhAna Ave ja. AmAMya prazasta kaSAyanA ane aprazasta kAyanA satyA samajyA vinA je prazasta kaSAyane Azraya levAmAM Ave che te te prAyaH pratyeka vyaktinA bhinna sinna heAya che ane te mATe bhAge azAstrIya paNa che. amRta ! ApaNA tyAM kaSAyatyAga mATe ghaNA ghaNA upadeza che e teA kharuM', pazu anya dharmamAM paNu kaSAyajayathI AtmakalyANa mATe sArI rIte lakhAyuM che-upadezAyuM che, '' Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ATaluM. kahIne mahArAjajIe eka bAdazAhanuM dRSTAnta kahyuM, te A pramANe che-- eka bAdazAhe mATI uMmara sudhI rAjavaibhava khUba bhogavye eka divasa tene vicAra Avyo ke rAjasukha khUba bhogayuM; have khudAnI baMdagI mATe zeSa umara gALavI joie-phakIrI levI joIe. paNa jo lA jANe ke meM phakIrI lIdhI che, tA mArA vaibhavatyAgathI laoNA mane sAcA phakIra thavA deze nahi, ane mAnapUjA-Adara karyA ja karaze, mATe kAIne paNa jaNAvyA vinA mAre phakIra thavuM joIe. " A vicAra nizcita karyA pachI eka rAtre bAdazAha, kAIne paNa kahyA vinA, peAtAnI rAjadhAnI cheADIne bahAra nIkaLI gayA. jyAM pAtAne kAI paNa na oLakhe tevA pradezamAM javAnA nirdhAra karI keTaleka divase potAnA rAjyanI hadathI paNa ghaNe dUra bAdazAha phakIra nIkaLI gayA jyAM jAya tyAM gAma bahAranAM khaDerAmAM paDayA rahevuM, s ku lUkhuM, ochuM vadhatu je maLe te khAvuM ane prasanna citte khudAnI baMdagI karavI '- A kramamAM bAdazAha-phakIranAM bAra varSa vItyAM. zarIrane varNa vagere eksu tA badalAI gayu` ke pUrvanA satata paricayamAM AvanAra mANase paNa bAdazAhane oLakhI na zake. ,, AtmazAMti mATe sahelAM kaSTathI bAdazAhane AMtiraka AnaMda ja rahetA. bAra varSAM vItyA pachI bAdazAhaphakIrane vicAra Avyo ke " mane kAI paNa rIte mArAM pUrvanAM sukhacena ane vaibhava-vilAsanu smaraNu sarakhuMya spatuM nathI, chatAM mArA AtmAnI sAcI kaseATI karavA mATe mAre mArI rAjadhAnImAM javu joIe. Ama vicArIne bAdazAha-phakIra lAMbA gALe potAnI rAjadhAnImAM Ave che; nagara bahAra kha'DerAmAM paDayA rahe che. rAja nagaramAM jAya che, paNa kAi temane eLakhI zakatuM nathI; sAthe sAthe bAdazAha-kIrane paNa kAI divasa kSaNamAtra paNa peAtAnA adhikAranu` mamatva spatu nathI. Ama thADA divasa gayA pachI eka divasa nagaranA khAramAM eka cakAra mANase bAdazAha-phakIrane joIne nizcaya karyo ke A phakIra cokkasa amAre bAdazAha che. A nizcaya karyA pachI e mANasane vicAra AvyA ke ` A bAdazAhanI phakIrI sAcI che ke kAcI, tenI parIkSA tA mAre karavI ja joIe. ' Ama vicArI eka divase bAdazAha-kIra nagaramAMthI bhikSA laIne khaMDerA tarapha jatA hatA tyAre A mANasa temanI pAchaLa pAchaLa kharuM| sudhI gayA. ane teNe vinayathI hAtha joDIne kahyuM ke- mudde ! Apa mArA ghera bheAjana levA mATe AvatI kAle padhArA tA mAruM kalyANa thAya.' bAdazAha-phakIre kahyuM ke ' acchA beTA, AyeMge.' khIje divase parIkSaka yajamAna bAdazAha phakIrane levA mATe khaMDeramAM gayA, ane temane sAthe laIne peAtAnA ghara tarapha cAlavA mAMDayo. jyAre potAnuM ghara traNa sA hAtha dUra rahyuM tyAre parIkSaka yajamAne bAdazAha-phakIrane AMkha pheravIne kahyuM ke kayA tUne hamAre liye phakIrI lI hai? harAmakA khAnA hai? calA jA yahAMse !' A sAMbhaLI bAdazAha-kAre je karuNAmayI dRSTithI neAMta svIkArIne ' acchA beTA, Aye'ge' kahyuM hatuM. tevI ja dRSTithI vaLatuM jaNAvyuM ke * acchA beTA, jAtA dU.' pharI bIje divase parIkSaka yajamAna bAdazAha-phakIranI pAse gayo, ane pastAvA karIne kahevA lAgyA ke-me ApanI sAthe nAlAyakIbhayu` vaMna karyAM che tethI huM khUba ja becena chuM. Apa jo mArA ghera bhAjana levA nahi padhArA te mane cena nahIM paDe. A sAMbhaLI khAdazAha-kkIre pUrvavat prasanna daSTithI kahyuM ke acchA beTA, AyeMge. A khIje divase pahelA divasa karatAM peAtAnA ghara tarapha jarA vadhAre AgaLa sudhI AvIne parIkSaka yajamAne khAdazAha-korane ' For Private And Personal Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka kahyuM ke--kala nikAlA gayA thA, phira Aja harAmakA khAne ke liye AyA hai? mahenata-majadUrI kara, nikala yahAMse !" A sAMbhaLI bAdazAha-phakIre pUrvavata rIte jaNAvyuM ke "acchA beTA, jAtA hUM.' A pramANe parIkSaka yajamAna rAja bAdazAha-phakIranI pAse jaIne vinayathI uttarottara vadhu ne vadhu pastAvApUrvaka mAphI mAgIne temane potAnA ghera bhojana levA mATe netarI lAve, ane jema jema ghara najIka Ave tema tema uttarottara divasomAM "kuttA, harAmI, kamInA AvA halakA zabda vAparI bAdazAha-phakIrane tiraskAra kare. bAdazAha-phakIra paNa netaruM maLe te vakhate tathA tiraskAra thAya te vakhate paNa pUrvavata zAMtithI javAba ApatA. A rIte parIkSaka yajamAne potAnA gharanA pagathiyA sudhI netarI lAvIne bAdazAha-phakIrane kula vIsa divasa sudhI tiraskAra karyo. A badhA divasamAM bAdazAha-phakIra pUrvavat amIdraSTithI javAba ApatA. ekavIsamA divase parIkSaka yajamAnane AtmA kaMpI UThyo. bAdazAha-phakIrane netarI ghera lAvI jamavA besADyA. phakIra jame che, yajamAnane AtmA kakaLIne mane mane kahevA lAgyo-AvA saMtane satAvIne have tAruM zuM thaze? jheranAM pArakhAM na thAya, te te karyA ! tArI zI dazA thaze?" AvA AvA vicAravamaLamAM tenuM mana bharAI gayuM ane e moTe avAje bAdazAha-phakIranA khoLAmAM mAthuM mUkIne dhrusake dhrusake rovA lAge. bAdazAha-phakIre kahyuM ke-beTA, kayuM rotA hai? parIkSaka yajamAna bolya-Apa bAdazAha che, e meM bAvIsa divasa pahelAM nakakI jANI lIdhuM ane ApanI phakIrInI parIkSA karavA mATe meM ApanI sAthe je vartAva karyo te mAro gune kadI mApha nahIM thAya. Ama belatAM bolatAM parIkSaka yajamAna khUba khUba akaLAIne rovA lAge. phakIre tenA vAMsA upara hAtha pheravIne zAMtithI jaNAvyuM ke-"beTA ! isameM terI koI kusura nahIM hai, tereme zayatAna AyA thA isase tUne esA kiyA, ane zayatAna calA gayA che, te kisa liye retA hai? zayatAnane zayatAnI kAma kiyA IsameM terI koI kasUra nahIM hai. khaDA he jA aura gabharAmata, khudAkI baMdagI aura he sake itanI kherAta kara, aba khuza he jA ! jiMdagAnI laMbI hai, achI kAma kara, terA acchA hI hegA!" A dRSTAMta kahyA pachI mahArAjajIe jaNAvyuM ke--amRta ! kapAyanAM nimitto na maLe tyAM sudhInI judI vAta, paNa kaSAyanAM nimatte maLatAM AtmA jeTale aMze samabhAva keLave teTale aMze amArI sAdhutA che. bAkI te kaSAyanuM nimitta thanAre pahela karI ane tenA pachI jo ApaNe tene badale laIe te ApaNAmAM ane kavAyanA nimittabhUta vyaktimAM jhAjho pharaka na kahevAya, ahIM mahArAjajI mATe aneka vAra anubhavelI hakIkata jaNAvuM chuM mahArAjajI pratye ayogya rIte vartanAra mANasane koI ne koI divasa pastAvAne prasaMga Ave te rIte mahArAjajIne tenI sAthe vyavahAra thato hato. 32. eka vakhata mane prasaMgavaza eka vyakti upara repabhAva thayo. mahArAjajInI pAse jaIne badhI vAta jaNAvIne meM kahyuM ke--huM temanI sAme jAheramAM lakhavAne chuM. mahArAjajI atisvasthapaNe sAMbhaLI ja rahyA; kazuM ja na bolyA. thoDI vAra anya sAmAnya vAta karatAM prasaMga laIne teoe eka daSTAnta kahyuM, te A pramANe eka ThAkoranA tyAM nAnI azvazALA hatI. eka divasa paDozI duzmane ThAkaranA sImADA bhAMgyA tethI ThAkare tenI sAthe laDAI karavAnI taiyArI karI. laDavaiyAo azvazALAnA badhA ghoDA laIne taiyAra thayA. ThAkora azvazALAmAM AvyA tyAre tyAM eka paNa gheDo na hate. azvapAlakane pUchatAM jaNAyuM ke ddhAo badhA gheDA laIne taiyAra thaIne ubhA che. ThAkare pitAnA mATe ghaDAnI vyavasthA karavAnuM sUcavatAM azvapAle jaNAvyuM: " mahArAja A eka ghaDI ja bAkI che ane te jAtavAna che. tenA pUrvajoe ApanA pUrvajone laDAIomAM khUba For Private And Personal Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 170] zrI AtmAnaMda prakAza ja saphaLatA apAvelI che, paNa te sagarbhA che." ThAkare kahyuM: "jAtavAna che eTaluM ja basa che. sagarbhA che te te huM kALajIthI saMbhALI laIza." ghoDI upara savAra thaIne ThAkara laDAInA medAnamAM AvyA, ane kuzaLatAthI zatru upara jaya meLavyo. laDAImAM kALajIpUrvaka saMbhALavA chatAM jussAnA AvegamAM ThAkare eka vAra jarA jorathI ghaDIne eDI mArelI. thoDA divasa pachI ghoDIne suMdara lakSaNayukta vachera jame. paNa ThAkaranI eDI vAgavAnA kAraNe tenI eka AMkha phUTI gayelI. divase jatAM vacherAnI capaLatA ane hAMziyArIthI prerAIne azvapAlane tenA ucheramAM vadhAre lAgaNI rahetI. te eka AMkhe kANe hovAthI azvapAle tenuM nAma "kANekhAM' rAkhyuM. thoDA divaso jatAM eka divasa kANekhAMe potAnI mAne pUchyuM: mA ! badhA gheDAne be AMkhe che ane mAre eka ja AMkha kema mAe laDAInI vAta karatAM jaNAvyuM ke mAlika ApaNane tenA saMtAna karatAM paNa adhika lAgaNIthI poSe che, paNa laDAImAM khUba ja kALajI rAkhavA chatAM jussAne lIdhe ThAre eka ja vAra eDI mArelI tethI tArI AMkha phUTI gaI. A sAMbhaLIne kANekhAMne gusse Avyo ane e be ke-mane jarA meTa thavA de, pachI tArA ThAkeranI khabara laI batAvuM. mAe kahyuM - beTA ! ApaNe AvA mAyALu mAlika mATe AvuM vicAravuM ke belAvuM temAM ApaNa nAlAyakI kahevAya. Ama chatAM kANekhAM te manamAM DaMkha rAkhe ja gaye. keTalAka samaya gayA pachI kANekhAM moTA thaye. yogAnuyoga vaLI paDezI zatrue humalo karyo ane ThAkere laDAInI taiyArI karI, A vakhate ThAkora mATe egya ghaDA tarIke azvapAle kANekhAMnI pasaMdagI karIne ThaTheranuM kahyuM--e jANe che paNa aticapaLa ane samayasUcaka che; uparAMta, tene sArI rIte keLavela che. ThAkare kahyuM-bhale, taiyAra kare. azvazALAmAM AvIne azvapAle kANekhAne kahyuM-tArA mA-bApa, dAdA ane paDadAdAe ApaNA ThAra sAhebone aneka laDAIomAM jitADyA che. te pramANe tuM paNa kuzaLatAthI ThAkarane laDAImAM jaya apAvaje. A sAMbhaLIne kANekhAM, tenI mA pAse jaIne kahevA lAge-mAAja tArA ThAkorane mArI AMkha pheDavAnI sajA na Ape te huM kANekhAM nahi! Aja te tArA ThAkarane duzmananA hAthamAM ja soMpI dauM. A sAMbhaLIne mAnuM haiyuM valevAI gayuM ane te belI-beTA ! meM tane aneka vAra samajAvyo teya tuM samajatuM nathI te sAruM nathI. ApaNI peDhIonA poSanAranA upakArane sAro badale Apa e ApaNuM pharaja che. Ama mAM bolatI hatI tyAM te koNekhAM roSamAM ne reSamAM ja cAlavA mAMDyo. kANekhAne jatAM jatAM chevaTe mA eTaluM ja bolI ke--beTA ! bhale tuM roSamAM jAya che, paNa mane vizvAsa che ke tArI jAta tane cheTuM kAma nahIM karavA de. ThAra kANekhAM upara savAra thaIne laDAInA morace AvyA. moracA upara cAraNoe ekeka dvAne zara caDe tevI rIte biradAvyA pachI kANekhAMne paNa cAraNoe kahyuM--"tArI mAe ane tArA bApa-dAdAoe A ThAkarane ane temanA pUrvajone laDAImAM jIvasaTosaTanA prasaMgomAM AbAda rIte jitADelA. tuM paNa temanA ja vaMzane che eTale tArI bahAdurI batAvavAmAM pAchI pAnI na karato. cAraNa jema jema AvAM vacane bolatA gayA tema tema kANekhAMnAM nasakerAM kUlatAM gayAM ane teNe nizcaya karyo ke A laDAImAM te ThAkarane jIvanA jokhame paNa bacAvavA. ane khUba ja caturAIthI kANekhAMe ThArane jitADyAM. A dRSTAta kahIne upasaMhAramAM mahArAjajIe kahyuM-AvAM dRSTAMta jIvanamAM preraNA levA mATe hoya che. ATaluM sAMbhaLyA pachI meM je lakhavAne vicAra karyo hato te sadaMtara mAMDI vALe, eTaluM ja nahIM, AvA prasaMgamAM mArA mATe te mahArAjajI sadAne mATe preraka banI rahyA che. 33. mahArAjajI khUba ja makkama mananA hatA, chatAM keI karuNa prasaMga jotAM ke sAMbhaLatAM teo gadgada paNa thaI jatA. eka divasa luNasAvADAnA upAzraye huM gayo te agAu ghaDI ja vAra pahelAM eka yuvaka mahArAjajIne maLIne gayelo. mahArAjajIe mane kahyuM--"amRta ! eka bhAI muMbaIthI Avyo hato For Private And Personal Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [171 tenI mA mAMdI che, tenI sevA mATe bIju kAI nathI tethI teNe mA pAse javA tenA zeThanI rajA mAgI. javAbamAM roke jaNAvyu' ke--tamArA hisAba cUkate laIne jA,tame nekarIthI chUTA che. amRta ! zubhAzubhanA udaya pramANe jIvane vedana che e tA nizcita che ja, chatAM AvI niSThuratA e paNa..." ATaluM kahetAM tA mahArAjajInA kaTha bharAI gayA ane AMkha bhInI thaI gaI; AgaLa mahArAjajI kazuM ja khAlyA nahI.. ahI vani jhoni mUhUni munApi ojottarALAM cetAMsi jo dui trijJAnumahaMtti / / A ukti mahArAjajImAM mUrta thAya che. 34. eka divasa hu` luNasAvADA mATIpALanA upAzrayamAM mahArAjajI sAthe besIne kAma karatA hatA. vacamAM prAsa`gika vAtacItamAM mahArAjajIe jaNAvyu. ke--mahAmaheApAdhyAya zrImad yaze vijayajI mahArAje peAtAnA mATe eka sthaLe amadazAM pramAprastAnAM caraLa raLInAnAm...(AkhuM vAkaya yAda nathI rahyuM) lakhyu che. amRta ! tuM vicAra kara ke je upAdhyAyajI mahArAja jevA samartha jJAnI ane tyAgI mahApuruSane A prakAranA svAnubhava hAya tA ame zuddha sayamaArAdhanA mATe gaurava laIe te keTalu" . behadu ane satyathI vegaLu` che, eTaluM ja nahIM, te AtmavaMcanA paNa che.' 35. amadAvAda-5'cabhAInI pALanA vatanI ane mArA AdaraNIya murabbI zrI lAlabhAI seAmacadabhAIe mane eka divasa jaNAvyu. 3-- pU. zrI bhadramunijI (Aja divagata che) jainAnA badhA phirakAonu' akatha karavA mATe prayatna karavA icche che ane A kAryamAM pU. zrI puNyavijayajI mahArAjane sahakAra meLavavAnI paNa temanI bhAvanA che. A sabaMdhamAM tame mahArAjajIne pUchIne yogya prayatna kareA tA sAru* kAma thAya. " meM mahArAjajIne A vAta kahI. javAbamAM mahArAjajIe jaNuAvyuM ke--" AgraheA eTalA jaDa dhAlIne beThA che ke jethI ApaNe mAnIe teTaluM A kAma saraLa nathI. AvAM kAryAM karatAM kAI vAra suSupta AgraheA uttejita thAya tevA paNa saMbhava rahe che. amRta ! A saMbadhamAM mane te kAI vAra evA paNa vicAra AvelA ke zravaNu bhagavAna mahAvIra pAte AvIne A badhAne peAtAnI prarUpaNA samajAvIne eka thavA kahe tApaNu kAI mAne ke kema ? te eka prazna che--joke e eka vicArapUratI asat kalpanA che. A sabaMdhamAM tane eka dRSTAnta kahu chu. '' Ama kahIne mahArAjajIe A pramANe dRSTAnta kahyuM-- sAtasA daoNhAnA racanAra bihArIdAsajI eka tyAgI-vairAgI saMtapuruSa hatA. tee eka kvisa eka gAmanI dharmazALAnI paDALInA eka khUNAmAM beThA hatA. sAMjanA samaye e paDALImAM UtarelA anya khAvA potapeAtAnA ziSyA sAthe bhAjana laIne beThA hatA. tevAmAM eka guru-bAvAjIe pAtAnA ziSyanI AgaLa bihArI satasaIne eka dohA kahyo ane tenA artha samajAvyA. A sAMbhaLIne najIkamAM beThelA bIjA eka guru meTyA--bApane no vidArIvAsaLIne zaheA bartha ddA so rAhata hai, rUsavA artha to pesA hotA hai| A sAMbhaLIne pahelA khAvAjI mAlyA--mArM ! mere gurunIne mur3elo artha vatAyA hai to maiM vattA huM, aura vo artha saddI haiM| bIjA bAvAjIe paNu jaNAvyu` 3--maiMne no artha hAyomI mere gujjIne silAyA hai, mere gurunI vattuta jJAnI the| A sAMbhaLI pahelA bAvAjI mAlyA to vacA mere gurunI ajJAnI the? Aje vaDe jJAnInuvAle ! khIjA bAvAjI melyA--muhaiM samAje yojo, yA samA rahyA hai tumane mAre gurunIjo? Ama paraspara caDasAcaDasImAM e khAvAjI laDavA taiyAra thaI gayA. A vAta khUNAmAM beThelA sata bihArIdAsajI sAMbhaLatA hatA. temaNe vicAryuM ke--mArA racelA dehAnA artha mATe A be jaNu khATA laDe che; ane mAruM kahevAnuM tAtpa tA A e kahe che tethI juduM ja che, to emane samajAvu. Ama vicArIne sata bihArIdAsajI jhaghaDI rahelA e be khAvAonI pAse jaIne hAtha joDIne kheAye ke bhAI ! maiM bihArI hUM, Apa jisa doheke arthake bAremeM vivAda karate ho usakA sahI artha yaha hai / For Private And Personal Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 172] zrI AtmAnaMda prakAza ATaluM kahetAM te jhaghaDatA banne bAvAo cIpiyA laIne UbhA thayA ane belyA ke--yA vihArIdAsanI BNe hote hai? AvA vA vidAvA vana! mA kare! ATaluM kahIne e beya bAvA bihArIdAsajIne dhakake caDAvavA jAya te pahelAM saMta bihArIdAsajI potAnI godaDI laIne dharma zALAnI bahAra jatA rahyA. - "amRta ! A sthiti che samAjanI mATe AvA prayatnomAM paDIe to saphaLatA zakya nathI; ApaNAM kAma, samaya ane zakti bagaDavAno saMbhava che." ATaluM aMtamAM mahArAjajIe jaNAvyuM. mahArAjajIe ahIM jaNAvelI vAta meM zrI lAlabhAIne jaNAvI hatI. - 36, zrI mahAvIra jaina vidyAlaya saMcAlita AgamaprakAzananA kArya anvaye zrI anuyogadvArasUtranuM kArya cAlatuM hatuM. tadanvaye mane mahArAjajIe rAtre bolAvela. anugArasUtranAM sUtrone saMkhyAkrama ApavAnuM kAma karavAnuM hatuM. kAma karatAM karatAM lagabhaga rAtanA bAra vAgyA haze. mahArAjajI jyAre kAryamAM parovAyA hoya tyAre sadAne mATe temanI AkRti ane AMkhanI viziSTa pratibhA upasatI. A vakhate paNa meM mahArAjanA sAme joyuM, dADhI paNa ThIka ThIka vadhelI hatI, mArAthI sahajabhAve belAI gayuM"mahArAjajI ! Apa atyAre RSi jevA lAgo cho." mahArAjajI be miniTa sudhI te kazuM ja belA nahIM. paNa pachI temaNe kahyuM ke- amRta! tuM nizcita mAnaje ke mAre AtmA gabhUmine sparze che." A samayanI temanI AMkha ane AkRti jevI hatI tevI ja atyAre paNa mArI sAme mUrta thAya che, ane dhanyatA tathA virahaduHkha anubhavAya che. : 37saMzodhana-saMpAdana saMbaMdhI yata kicita je AvaData mane maLI che, te pUjyapAda mahArAjanI ja prasAdI che e eka hakIkata che. arthAta AvA prakAranI AvaData te mArI nahIM paNa mahArAjanI ja che. AthI huM je kaMI pramANita kArya kare che, arthApattie, mahArAjajIe karyuM che ema huM sadAne mATe mAnuM chuM. zrI anuyogaThArasUtranA saMzodhana prasaMge eka rAtre mahArAjanI sAthe beTho hato tyAre mArAthI eka sthAnane jhaDapathI nirNaya laIne belI javAyuM. mahArAjajIe sUcaka ane gaMbhIra AMkhe mArA sAme joIne kahyuM -amRta ! tuM gayA bhavamAM keNa haIza? meM kahyuM -ardhamAgadhI-prAkRta bhaNyA vinA paNa A kArya karavAmAM huM upayogI thAuM chuM temAM mukhyatayA ApazrIne anugrahapUrNa upakAra te mukhya che ja, chatAMya gata janmamAM kadAca garajI (jatI) haIza ! mahArAjajIe vAta pUrI karavAnA DhaMgathI kahyuM-tArI rItarasama uparathI eTaluM te kahI zakAya ke tuM gayA janmamAM garajI-yati to nahIM hoya paNa kaI aticArasevI sAdhu haIza. AgaLa cAlatAM temaNe jaNAvyuM ke-"ATalAM varSonA paricayathI mane lAge che ke ApaNe gata janmamAM sAthe haIzuM ane AvatA janmamAM paNa maLIzuM. amRta ! AganA kAma mATe ApaNe bIje bhava karavo paDaze, ane te vakhate A janmanAM kAryo ApaNane savizeSa baLa Apaze." A. vAta sAMbhaLI tyAre mArA manamAM thayeluM ke-zuM mahArAjajInA netRtvamAM samagra Agama prakAzita nahIM thAya ? A zaMkA meM mahArAjajIne jaNAvI na hatI. A prasaMga amadAvAdano che, 38. keIka kAma karavA amuka gRhasthane gya mAnIne te kAma mATe te gRhasthane mahArAjajIe sucanA karI hoya. paNa jo te gRhastha mahArAjajIe sUcavelA kAryane uvekhe te mahArAjajIe te bhAIne vizeSa samajAvavA kadI prayatna karyo nathI. mahArAjajIe AvI bAbatanA saMbaMdhamAM mane eka vAra jaNAveluM ke--ApaNe mAnIe ke A kAma amuka mANasa karaze ane je te na kare te temAM mukhyatayA te ApaNI khAmI mAnavI joIe. A prasaMga javalle ja banela ane temAM mahArAjajImAM eka udAsIna yogInAM darzana thayelAM. 39. je koI muni mahArAja ke sAdhvIjI mahArAjane pustaka, paMDita, davA ke anya vastunI jarUra heya tyAre teo mahArAja pAse AvIne kahetAM. mahArAja tene acUka prabaMdha karAvatA. AmAM svapara For Private And Personal Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ 133 samudAya ke achAntaranI AchI-pAtaLI rekhA paNa mahArAjajInA manamAM bheda pADI zakI na hatI. A uparAMta duHkhI gRhastha, takalIphavALA vidyAthI vagere paNa mahArAjanI pAse AvatA ane temane yogya madada paNa tevA prakAranA bhAgyavAna gRha dvArA mahArAjajI karAvatA. koI vAra mahArAjajI kahetA ke "A mANasa Thaga jevo ke dhITho lAge che." madada mATe AvanAra gRhasthavargamAM kaI kaI ajaina bhAIo paNa AvatA. AvA kAryanA saMbaMdhamAM mahArAjajIe mane eka divasa kaheluM ke-ApaNe anyane mATe zakya hoya teTalA upayogamAM AvIzuM te janmAMtaramAM e badhA jIvo ApaNI anukULatA mATe thaze. 40. samudAyAntaranA ke gAntaranA keIka sAdhuo, temanA pitAnA samudAyamAM kegarachamAM kaI paNa kAraNe manameLanA abhAve tyAMthI judA thaIne, mahArAja pAse AvIne pitAnI paristhiti jaNAvI, mahArAjajInI pAse rahevA mATe vinaMti karatA, tyAre mahArAjajI temane potAnI pAse rahevA mATe prasanna manathI anumati ApatA. AvA prasaMgo mahArAjajInA sahavata munione koIka vAra rucikara na lAgatA ane mahArAjajI samakSa potAne abhiprAya paNa jaNAvatA. tyAre mahArAjajI kahetA ke--ghara choDIne sAdhu thayuM che, jyAM che tyAM tenA AtmAne kaSAya thAya che, te svastha citte je saMyama pALe che te lAbha ja che ne! te kyAM jAya? AvanAra AvA muniomAM kaIka mukhamadhura ane aMdarathI kapaTI hoya evA paNa AvyA haze, paNa te mahArAjajInI pAse jhAjhuM rahI zakayA nathI. 41. pUjyapAda mahArAjajInI sAthe kArya karatAM karatAM, samaya jatAM, thoDI-ghaNuM samaja AvyA pachI, dhyAna kheMce tevI hakIkate tarapha mArI najara jatI. Ane lakSIne prasaMge prasaMge huM mahArAjajInI sAthe carcA karatA ane pUchato ke-sAheba! A saMbaMdhamAM leba lakhuM? mahArAjajI mane khUba ja zAMtithI sAdhakabAdhakatA samajAvatA ane bhArapUrvaka hukamanA rUpamAM AjJA karatA ke--"amRta ! je hakIkata yathAvatabhAve samAjane moTo varga samajI na zake evI hakIkatanI jANathI tevA vargamAM pAramArthika rIte hAni thavAne vadhu saMbhava che. alabatta, samajadAra eTale sAdhaka-bAdhaka kAraNene samajIne pacAvanAra vyaktivizeSa jANe te anucita nathI. ApaNe paMDitAI ane zAstravAcanathI je khAsa lakhavA-kahevA jevuM che te te e che ke jene vAMcI-sAMbhaLIne mANasanA kapAye pAtaLA-ochA thAya, te pApabhIru, paropakArI ane sadAcArI bane." AvI matalabanI preraNuM mane aneka vAra maLI che. Aja gurupUrNimAnA prabhAte A saMsmaraNo lakhAyAM che tethI manane khUba ja AnaMda thayo che. mattiyAo ahaM jAo maNuo jppsaayo| muNipuMgavANa tANaM puNNappANaM mahesINaM // 1 AgamapahAyarANaM suvihiyasAhUNa nANajogINaM / caraNakae paNaIo hoMtu mamaM puNNavijayANaM // 2 sirivikkamanivasaMvaccharassa naMda-cchi-kha-jugasaMkhassa / gurupuNNimAe eya lihiyaM 'amaeNa' bhattIe // 3 artha : jemanA prasAdathI huM mATImAMthI mANasa thayo te munipuMgava puNyAtmA maharSi AgamaprabhAkara suvihita sAdhu jJAnayogI zrI puNyavijayajI mahArAjanA caraNakamalamAM mArAM vaMdana he! zrI vikrama saMvata 2019nI gurupUrNimA (aSADa suda 15 )nA divase bhaktithI amRte A lakhyuM che. [mULa te A saMsmaraNa, pUjyapAda mahArAjajInI hayAtImAM, vi. sa. 2025nA varSamAM dIkSaparyAyaSaSTipUrti samAroha vaDodarAmAM UjavAya te nimitte pragaTa thayelA "jJAnAMjalinAme graMtha mATe, huM lakhavAne hato; paNa kaMIka evI upAdhio AvI paDI ke e te vakhate na lakhAyAM, te cheka atyAre zraddhAMjalirUpe lakhAyAM. For Private And Personal Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AgamaprabhAkara puNyavijayajI racayitA-ajJAta caraNasevikA zrImatI kusuma jaina (kaccha koTaDI), amarAvatI pUjyavara ! zrutipathase aaye| mahimA jaba jAnI sevAkI, ati hI Apa suhAye / Agama-vAdya paDA aba sUnA, tuma bina kauna bajAye ? zAsanakA tama dUra kiyA taba, jJAna-prabhAkara chAye ! zraddhA-'kusuma' haiM arpita pyAre, mama jiyarA bhara Aye / iti taka rahI abhAgina svAmI, maiMne darza na paaye| pUjyavara ! zrutipathase Aye !! puNyazloka priya puNyavijayajI racayitA-zokAtura, vinayAvanata pyArelAla mUthA (sAhitya sudhAkara, kAvyabhUSaNa), amarAvatI puNyazloka priya puNyavijayajI ! kyoMkara hamako choDa cale ? bhUla kSamA kara denA priyavara ! kyoM hamase mukha moDa cale ? jina-AgamakI aba maMjUSA, baMda huI tava jAnese; khUba pilAyA zAsanako vo, amRta pyAlA phoDa cale / chAI thI ajJAna amA taba, jJAna-prabhAkara the munirAja; yahA~kI cAha, svargane cAhI, svargase nAtA joDa cle| kitanI karu prazaMsA guruvara, jinazAsana anamola ratana; zAsanake varadAyI rahanA, aSTa karama jhaMjhoDa cale / jinavarabiMba jinAgama vallabha, puNyavijaya AnaMdasAgara; lo zraddhAMjali ! mAnasa muktA, 'pyAre' riztA toDa cale !! Agama-prabhAkara puNyavijyajIne tripuTI aMjali (DA03) racayitA-Do. bhAIlAla ema. bAvIzI, pAlItANA (2) ' Agama prabhAkare puNya-vijaya zAstronA graMtha, tana-za!! puNyaprabhAve, zAna-mabhRta pAtA, jJAna-razmi verato, uddhAra ajJAnI, zraddhA preratA! . gaNe! viyata ! For Private And Personal Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka gurudeva! AzIrvAda Apo ! kartA-zrI phUlacaMda haricaMda dozI, mahuvAkara jJAnanA tapasvI ! udAratA ! svarganI vATa kema lIdhI? tama jevI virala vibhUti te sadIo pachI janme che. hajI te kAryo adhUrAM paDyAM che, graMtharano sUnAM paDyAM che; ApanA javAthI prakAzane baMdha paDaze, keNa jAgaze, adhUrAM pUrAM karavAM? AgamanA uddhAraka, hajAranA mArgadarzaka, samadazI saMta, puruSArthanI pratimA, jIvanabhara sAdhanA sAdhI, jJAna-vijJAnanI sevAne jIvanamaMtra banAvI e puNyapuruSa kRtArtha banI gayA. tame te agnijaLamAMthI bacI tyAgamArganA yAtrika banyA; mAtAe tyAre AnaMda mAnya ane pote paNa tyAga mArgane bhekha dhAryo. dAdA zrI kAMtivijayajI ane gurudeva zrI caturavijayajInI garavI chatrachAyAmAM jIvanavikAsane mArga sAdhya. pitAnA pUjya puruSone pagale pagale zAne hAranuM bIDuM jhaDapyuM; jJAnanA dIvaDA pragaTAvyA. jesalameranA mahAmUlA graMthabhaMDAro sUnA-sUnA verAna paDyA hatA; e graMtharatnone Ape ujALyAM, jJAnanA khajAnAne sarakhe karyo jJAnanuM saMzodhana karIne; ApanI e jJAnapUjA amara banI gaI ! jJAnanA garavA tapasvI banIne Ape jJAnanI gaMgA vahevaDAvI; Thera Thera jJAnane prakAza pAtharyo, ApanI kIrti deza-videzamAM vistarI rahI. ane. ane jIvananI saMdhyAveLAe Apa muMbApurImAM padhAryA -vallabha-janmazatAbadImAM bhAga levA; utsava ajaba rIte UjavAyo, Ape ene khUba zobhAve; enA upara suvarNakaLaza caDAvyo Agama-graMthanA prakAzana samArohe; ApanuM jIvana praphulla banyuM, sarvatra jayajayakAra pravartI rahyo ! paNa evAmAM jIvananI avadhi pUrI thaI, dehamAM dardInA mALA naMkhAyA, jANe saMgha upara kudarata rUThI, mRtyunA dUte caDI AvyA; toya Apane te na du:kha hatuM, ne bhaya; samatAnI nAvaDInA sahAre Apa te jIvana-mRtyunI pAra pahoMcI gayA hatA, ane eka divasa, eka ghaDIe, kulachoDa uparathI hasatuM-khIlatuM phUlaDuM kharI paDe ema, hajAro bhAvikone raDatAM mUkI Apa mRtyanI puchapazacyAmAM poDhI gayA ! AgamanAM kAma adhUrAM rahyAM, bIjAM paNa jJAnakAryo thaMbhI gayAM, -jANe Ape jIvanalIlA saMkelatAM saMkelatAM jagatane sanAtana dhapATha Ape ? saMsAramAM konAM AdaryA pUrAM thayAM che? karyAne AnaMda mANe adhUrAMne zoca zo? For Private And Personal Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 176 ] Ape jagatane amara vAraseA ApyA --jJAnaneA, jJAnanA saMzAdhananA; deza-videzanA vidvAnone mitra banAvyA aneka abhyAsIonu ghaDatara karyu. ane saune mAgI salAha ne sahAya ApI. ApanI vidvattA, vinamratA ane udAratAe pazcimanA vidvAnane mugdha karyAM; bhAratanA vidvAnAne bhakta banAvyA ane zrIma`tAne paNa DAlAvyA. gurudeva! Apane ame samarIe chIe, ApanAM kAmAnAM guNagAna karIe chIe; ane chatAM ame kevA naguNA ku Apa jevA jJAnantyAti ranuM, vidyAtIrthaM samu, sa'skAradhAma jevuM www.kobatirth.org zrI AtmAnaDha prakAza ekAda smAraka paNa ame, amArA ane sau vidyApremIonA lAbhAthe paNa, hajI sudhI nathI sthApI zakayA? " A duHkha kAne kahIe ? kayAM jaI phariyAda karIe ? dhananI tA Aje saritA relAI rahI che, ananya vidyAprema lekhaka--pre, zrI zivalAla jesalapurA Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dAtAe jANe dAnanI hADa lagAvI beThA che ! ane chatAM-- A jJAnatI samA smArakanA vicAra, jhAMjhavAnAM nIranI jema, atyAre paNa dUra dUra ja bhAse che! guruva ! amane AzIrvAda Ape, ame naguNA maTI kRtajJa banIe; jJAnanI jayeAtane jaLahaLatI rAkhI amArAM tana-mana-dhana kRtArtha karIe. vaMta! jJAnanA avatAra ! Apane vaMdana ! I. sa. 1964mAM kiva lAvaNyasamayanA miragaratnAkara chaMda"nI hastapratAnI mAre jarUrI hatI. mArA mitra zrI ratilAla saghavIe A mATe munizrI puNyavijayajIne maLavAnuM sUcana karyuM. amadAvAdamAM lusAvADe meATIpeALa sAme AvelA upAzrayamAM jaIne munizrIne maLyo ane sadarahu hastaprato meLavI ApavAnI vijJapti karI. thADA ja divasamAM pATaNanA zrI hemacandrAcArya jaina jJAnamadiramAMthI teozrIe sadarahu hastapratA magAvI ApI. hastapratA letI vakhate meM pUchyuM : " AnI paheAMca zAmAM lakhI ApuM? khIjI saMsthAomAM sADAtraNa rUpiyAnA sTempa upara hastaprata pAchI ApavAnI bAMhedharI lakhAvI levAmAM Ave che, ane te mATe jAmIna paNa ApavA paDe che." . mahArAjazrIe javAba ApyA : paheAMcanI kazI ja jarUra nathI. hastapratonA upayoga karanArA ja kAM maLe che ? '' miraMgaratnAkara chaMda'nI vAcanA taiyAra karI che. k be-eka mahinA pachI mahArAjazrIne maLyA; pUchyuM' : Apa e joI na Ape ?" mahArAjazrIe kahyuM: "tame dararAja bapore 2 thI 4 daramyAna Ave." For Private And Personal Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [177 meM kahyuM : "paNa e te Apane ArAmane samaya rahyo. vaLI, A unALAnI sakhata garamI." teozrIe kahyuM: "huM ArAma karato nathI." ane pachI premapUrvaka umeryuM: "tame jarUra Avaje." teozrIne A vidyApreme mAre saMkeca dUra karI nAkhe. bapore zarIre parasevo vaLe te lUchatA jAya, ane vAcanA tathA tenA pAThAntare teo sAMbhaLatA jAya. sittera varSanI uMmara, paNa jarAya kaMTALe nahi, saheja paNa utAvaLa nahi. emanuM sUcana paNa sUjha utpanna kare evuM. dareka divase kAma pUruM thayuM. mAru aMtara prasanna prasanna thaI gayuM. A protsAhanathI kavi lAvaNyasamayanI anya kAvyakRtio prakAzamAM lAvavAnI mane icchA thaI. enI tamAma hastaprata vaDodarAnA zrI AtmArAma jaina jJAnamaMdiramAMthI mahArAjazrIe maMgAvI ApI. e kArya pUruM thatAM prAcIna-madhyakAlIna bAramAsAne saMgraha taiyAra karavAnI mane icchA thaI. A vakhate paNa mahArAjazrIe saMkhyAbaMdha hastaprata maMgAvI ApI. ATalI badhI hastaprata suprata karatI vakhate paNa nahi pahecanI mAgaNI, are, upakAranI lAgaNI paNa nahi ! Aje mahArAjazrI taraphathI pratyakSa sahAya maLe tema nathI, paNa teozrInA A vidyApremanuM smaraNa mArA jevA aneka vidyAvyAsaMgIone pakSa rIte sahAya karaze ane temanI pravRttimAM baLa pUraze evI mane zraddhA che. DAMka saMsmaraNe lekhaka-zrI manasukhalAla tArAcaMda mahetA [ jyAre jyAre amadAvAda javAnuM banatuM, tyAre tyAre meTAbhAge pU. paMDita zrI becaradAsabhAI sAthe AgamaprabhAkara pU. muni zrI puNyavijayajIne vaMdana karavA jate. chellAM lagabhaga be varasathI teo muMbaI padhAryA hatA. jyAre jyAre temanI pAse javAnuM banatuM tyAre tyAre moTAbhAge teo temanA saMzodhana ane lekhanakAryamAM otaprota thayelA jovAmAM AvatA. teozrI kahetA hatA ke eka zabdano artha zodhavA ane besADavAmAM ghaNIvAra ATha ATha divasa nIkaLI jAya che. Ama chatAM muMbaImAM teozrInI pAse jyAre javAnuM banatuM tyAre kaI koI vAra temanI sAthe vArtAlApanuM sadbhAgya paNa prApta thatuM. temanA dehAMsargathI bhAratIya vidyAnA kSetramAM kadI paNa na pUrI zakAya tevI khoTa paDI che. temane zraddhAMjali ApatAM gujarAta yunivarsiTInA kulapati zrI umAzaMkara joSIe sAcuM ja kahyuM che keH "muni zrI puNyavijayajI jatAM gujarAtanA ja nahIM paraMtu rASTranA sAMskRtika jIvanane khoTa paDI che. temanuM jIvana caMdranA prakAza jevuM dilane bharI de tevuM AhalAdaka hatuM." temanI sAthenA nIce AlekhelA keTalAka prasaMge mArI DAyarInI neMdha parathI lakhyAM che-lekhaka] tA. 19-7-69, zanivAra zrI prANajIvanadAsa gAMdhI, huM ane cImanalAla pAlItANakara Aje cAra vAge vAlakezvara pU. puNyavijayajI mahArAja pAse jaina dhArmika zikSaNa saMdhanI saMskAra-vyAkhyAnamALAnuM vyAkhyAna mahArAjazrInI nizrAmAM goThavavA arthe vinaMtI karavA gayA hatA. pU. mahArAjazrIe tapamAM svAbhAviktA hovI joIe e aMge zAlibhadrajInI vAta karatAM kahyuM ke, mA khamaNanA pAraNe gocarImAM temane dahIM maLyuM ane te temaNe lIdhuM paNa kharuM. Aje te eka upavAsanA pAraNAmAM paNa leke khaTAza letAM acakAya che. AnuM mULa For Private And Personal Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 178] zrI AtmAnaMda prakAza kAraNa eka ja che ke, ApaNuM vartamAna tapamAM svAbhAvikatA nathI, paNa kRtrimatA che. upavAsanA divase manamAM te pAraNAnA vicAre ja ramatA hoya che. mANase nikhAlasa ane nirdoSa banI javuM joIe. zrI gautamasvAmI eka kheDUtane upadeza ApavA arthe bhagavAnanI pAse laI AvyA, paNa bhagavAna para dRSTi paDatAM ja te bhaDakIne bhAgye. e vakhate iMdra manamAM gautamanI mazkarI karI ke gautama paNa kevA ziSyane zodhI laI AvyA che ! paraMtu tema chatAM gautamane meM para jarAya glAni ke udAsInatA na hatI. bhagavAne idrane gautamane nideza karI kahyuM : "gautama te nikhAlasa ane nirmaLa che eTale pelA kheDUtanI bAbata aMge tamane je vicAra Avyo te vicAra gautamane na Avyo. jIvanamAM AvI nirmaLatA ane nikhAlasatA keLavavI joIe. pachI mIrAMbAI ane jIvaNajI gosAI vaccenA vArtAlApanI vAta samajAvI mahArAjazrIe kahyuM: "Aje te brahmacaryanI bAdhA pALanArAo paNa keI suMdara ramaNI juve ke tenA manamAM kAMI kAMI ramakaDAM doDavA lAge. eTale Aje dharma vadhyo heya tevuM bhale lAge, paNa A badhuM kRtrima che, temAM je svAbhAviktA hovI ghaTe te nathI." mulunDavALA zrI haragoviMdadAsa rAmajI (have svargastha) mahArAjazrInA atyaMta paricayamAM hovAthI meM temanI khabara ApatAM mahArAjazrIne kahyuM ke phrekacara thavAthI temane brIca kenDIjhanI hepITalamAM rAkhavAmAM Avela che, paraMtu tyAM temane gamatuM nathI, ghare pAchA AvavA utAvaLa kare che. kRtrimatA ane svAbhAviktA para mahArAjazrIne Aje khAsa upadeza hatuM, eTale A saMbaMdhamAM teoe kahyuM : "je svasthatA ane zAMtipUrvaka Aja sudhI teo dIrdha jIvana jIvyA che, tevI ja svasthatA ane zAMti teonI A bImArInI ApattimAM teo jALavI rAkhe, te ja temanI zAMti ane svasthatAne svAbhAvika kahI zakAya. bAkI jIvanapravAha jyAre sIdhe ane saraLa hoya tyAre te sau koI zAMti ane svasthatA jALavI zake. paNa temAM zI navAI ? A zAMti ane svasthatA svAbhAvika che tyAre ja gaNAya ke jyAre pratikULa saMjogomAM paNa e zAMti ane svasthatAmAM avarodha na paDe." mahArAjazrIe AcArya haribhadrasUri ane AcArya hemacaMdrAcAryanA jIvana aMge keTalIka vAta karI kahyuM : "bhagavAna nemanAtha zrIkRSNa pAse mAMsAhAra na aTakAvI zakyA, paNa e kArya hemacaMdrAcArya kumArapALa pAse karAvI zakyA. AnuM nAma bhavitavyatA" ema kahI umeryuM "dareka kAryamAM yoga mahattvane bhAga bhajave che." pachI mahArAjazrIe mAthA para vAsakSepa nAkhatI vakhate atyaMta namratApUrvaka kahyuM: "huM te pUrvAcAryone ejanTa chuM, ane emanI jheLI (baTa)ne vAsakSepa nAkhuM chuM" 7-9-69, ravivAra, paMDita zrI becaradAsabhAI ane ajavALIbahena sAthe Aje bapore pU. puNyavijayajI pAse gaye hatA. 15mI oNgasTanA divase mahArAjazrI keTanA upAzrayamAM gayA hatA. e saMbaMdhamAM carcA nIkaLatAM 1, vAsthAvasthAmAM mahAvIra jayAre vahANumAM besI nadI pAra karatA hatA, te vakhate sudaMSTra nAgakumAre bhagavAnane upadrava karyo hato. te nAgakumAra AvIne A kheDUta thayuM hatuM. eka vakhate bhagavAna tyAM padhAryA tyAre kheDUtane baMdha karavA gautamane tenI pAse mokalyA. gautamanA upadezathI ene sadharma pratye bhAvanA te jamI, paNa jevA mahAvIrane joyA ke temanA pratye premabhAva lAvIne te pAcho cAlI gaye! hakIkata ema hatI ke tripRSTha vAsudevanA bhavamAM A kheDUtane jIva siMha hato, jene bhagavAne (bhagavAnanA aDhAramAM janmamAM) mAryo hato. tripRSThane sArathi e ja gautamane jIva hatuM. sArathie siMhane maratI vakhate AzvAsana ApyuM hatuM ane tethI ja tene gautamanA baMdhanI asara thayelI, paNa bhagavAna para dakiTa paDI ane temAM utpanna thatAM te tyAMthI cAlI gaye; tenI A vAta che. 2. A goMsAI strInuM mukha na jotAM, e bAbatamAM mIrAMbAInA TANA pachI te potAnI bhUla samajyA ane emaNe mIrAMbAI sAthe vArtAlApa karyo. A vAta mevADanI rANI mIrAMbAI viSenI che, For Private And Personal Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ nsa mahArAjazrIe kahyuM : " e divase kATanA upAzrayamAM nimaNu-pUjanamAM hAjarI ApavAnuM banyuM. Aja sudhI te A pUjananu nAma sAMbhaLavAmAM Avyu na hatuM, pUjAnA aMte matranA klAka Ave che tene a evA thatA hatA ke- sarva duzmanAnA nAza thaI jAo ane saghaLI strIe vaza thaI jAo!' e vakhate kATamAM ceAmAsu` rahelAM muni zrI citrabhAnunuM dhyAna e zlAka para dorIne pUjana samaye mahArAjazrIe kahyuM " madiramAM besI AvA maMtro khAlI zakAya ?" meM zrAvakAne bacAva karatAM kahyu. ke AvI bAbatAmAM zrAvakA tA zu samaje? te tA jema munirAje kahe tema kare. munirAjo navA navA prakAranAM pUjanA zeAdhI kADhe tA zrAvakasamAja e pUjA karAvavA haMmezAM taiyAra ja thaI jAya che. AmAM doSa hoya tApaNu dharmIgurunA ja kahevAya ne ! mahArAjazrIe kAMIka bhAre haiye kahyuM: " A tA tame ekataraphI vAta karI; zrAvakAne mAja-vaibhava joIe che ane pratiSThA tema ja nAmanA meLavavA mATe ja tee sAdhuonI pAchaLa lAgI AvI badhI kriyA karAvatA heAya che. " pachI mArmika rIte hasIne kahyuM : " zrAvakA paNa gAruDI jevA heAya che, jema temane game tema anyane nacAvI zake ! '" pachI dharma zAstra saMbadhamAM mahArAjazrIe kahyu` : " Aje tA zAstrone hathiyAra banAvI sAdhuo paNa aMdara aMdara laDI rahyAM che. dharma zAstromAM nathI ke madirAmAM pazu nathI, dharma tA mANasanA AtmAmAM rahelA che. samatA ane samabhAva jyAM sudhI jIvanamAM na Ave tyAM sudhI sAcA dhama prApta thayA na mAnI zakAya. .. (( 23 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (3) tA. 18-12-69, guruvAra. zrI khImacaMda cAMpazI zAha ane hu' Aje bapore pU. puNyavijayajI mahArAja sAheba pAse gayA hatA. ApaNA zramaNusaMdhanA sAdhuonI vartamAna paristhiti viSe carcA thatAM mahArAjazrIe viSNu haiye kahyu : << Aje tA sAdhue paNa eTalA nIce UtarI gayA che ke bhaMDArAmAMthI sArAM pustakeA teone joItAM hAya tA ApavAmAM AvatAM nathI, kAraNa ke evA sAdhuo paNa jovAmAM Ave che ke jeo prathA vecIne paisA upajAvI le che. AvA kissA banelA heAvAnA kAraNe graMthabhaDArA have sAdhuAne graMtha ApatAM pahelAM DipojhITa paisA le che. sAdhue paNa A rIte DipojhITa paisA ApI graMthai! le che. have AmAM aparigraha. paNuM kAM rahyuM ? '' . zrImad buddhisAgarasUri sAhitya sarakSaka prakAzana samiti taraphathI tAjetaramAM bahAra paDela kAlpanika adhyAtma mahAvIra'nA traNa bhAgA saMbadhamAM vAta nIkaLatAM mahArAjazrIe kahyu` ke te 'thA temaNe vAMcyAM nathI. tema chatAM e saMbadhamAM kahyu ke " ghaNAM varase pahelAM sadgata AcAyaeN zrI buddhisAgarajInA ananya bhakta sadgata zrI maNilAla mohanalAla pAdarAkara AcAIzrInA hAthe lakhelA e graMthAnI meTara laI mane amadAvAda maLavA AvyA hatA. zrI pAdarAkara pote ja e graMthAnA prakAzananI viruddhamAM hatA evu kAMIka mane yAda che. A diSTae A graMtheAnuM prakAzana keTale darajaje vAjabI gaNAya te vicAravA jevI vAta che. '' (4) zrI khImacaMda cAMpazI zAha ane huM Aje khAre pU. puNyavijayajI upAzraya gayA hatA. mubaImAM sAdhana ane lekhanakAryAM khAsa nathI thaI nArAjI ane itarAjI emanI sAthenI vAtacIta parathI spaSTa rIte jaNAI 5-1-70, seAmavAra mahArAjanI pAse vAlakezvara zakatu. e saMbaMdhamAM emanI AvatI hatI. For Private And Personal Use Only madirAmAMthI bhagavAnanI pratimAe cArAI jAya che e bAbatamAM thayelA eka kesanA aMge carcA thatAM mahArAjazrIe kahyu. ke e kesamAM zilpa ane sthApatyanA viSayamAM niSNAta evA zrI bhagIlAla sAMDesarAe Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 180] zrI AtmAnaMda prakAza kesanA AropInI viruddhamAM jAya evI jubAnI ApI hatI. je nyAyAdhIza pAse e kesa cAlato hate teNe ApIne nirdoSa choDI dIdho. e vAta kAyadAnI hatI eTale te viSe ApaNe TIkA na karI zakIe. paraMtu AropIne nirdoSa choDI mUkatAM teNe sAkSInI jubAnInI TIkA paNa karI. ene viSya nyAyane hatuM ane tene je zilpa ane sthApatya viSenuM jJAna na hoya te, sAMDesarAnI jubAnI para TIkA karavAne tene hakaka keTale? paNa Aje to AkhuMye rAjataMtra avaLe raste ja cAlI rahyuM che, tyAM zuM thAya ? 13-8-70, guruvAra Aje traNa vAge pU. puNyavijayajIne maLavA vAlakezvara gaye hato. bhAvezvarathI sAhitya kalAratna muni zrI yazovijayajI mahArAjasAhebe cImanalAla pAlItANAkaranA sanmAna samAraMbha saMbaMdhamAM AvatA ravivAranA vyAkhyAnamAM zretAone be zabdo kahevA mATe patra temanI para lakhI mokalyo hato. te saMbaMdhamAM mahArAjazrI sAthe vAta karatAM teozrIe vyAkhyAnamAM A vAtanI anumodanA karavA AnaMdapUrvaka saMmati ApatA eka zleka kahI tene artha samajAvatAM kahyuM: "gRhastha te potAnA daridra bhAInuM, duHkhI bahenanuM, vRddha puruSanuM tema ja jJAna ApanAra gurunuM atyaMta dhyAna rAkhavuM ja joIe. A te pAyAnI jarUriyAta che." paMDita zrI becaradAsabhAInAM, Aga paranAM banArasamAM ApelAM vyAkhyAnanA prakAzana saMbaMdhamAM meM vAta karI eTale mahArAjazrIe ApaNe paMDitajanonI prazaMsA karatAM kahyuM ke have ame te kAMThe AvI gayA kahevAIe. paraMtu paDita sukhalAlajI ke becaradAsajI, paMDita haragoviMdadAsa ke (eka paMDitajInuM nAma temaNe ahIM ApeluM paNa tenuM smaraNa nathI rahyuM') jevA paDita thavA muzkela che. mahArAjazrIe uNodarI tapa saMbaMdhamAM 32 keLiyAnA AhAra saMbaMdhamAM samajAvatAM kahyuM ke jenI sudhA je rIte tRpta thAya e rIte teNe A pramANamAM keLiyA laI bhojana karavuM joIe. tAtparya e che ke dehane poSaNanI jarUriyAta hoya te karatAM vadhu agara ocho kherAka ApavAnuM jarUrI nathI. bAkI te, A vastune mukhya AdhAra darekanI tAsIra, bAMdhe ane prakRti para rahe che. ' devalokana deva ane devIonA viSayasukha saMbaMdhamAM zAstramAM je varNana che te paratve ghaNA vakhatathI mane eka zaMkA rahetI hatI, paNa te vyakta karatAM eka prakAranI kSubdhatA anubhavato. devIonI utpatti jo ke bIjA devaloka sudhI ja hoya che, paraMtu tema chatAM AThamA devaloka sudhI tyAMnA devAnI icchA thAya tyAre vAsanAnI tRpti arthe devIo jaI zake agara te javuM paDe che. ucca keTinA devo te zAMta ane kAmavAsanA rahita ja hoya che, eTale vyavasthA evI jaNAya che ke devanI kakSA jeTalA pramANamAM UMcI teTalA pramANamAM kAmavAsanAnI nyUnatA. mArA manamAM ema thatuM ke mRtyulokamAM te puruSanI pradhAnatA mAnI, eTale strIonI avahelanA thatI jovAmAM Ave che, paraMtu devalokamAM paNa devIone game te devanI IcchA ane hukama thAya eTale vAsanA tRpta karavA teNe cAlI nIkaLavuM paDatuM haze? mahArAjazrI pAse mArI A zaMkA vyakta karI eTale teozrIe A bAbatamAM samajAvatAM kahyuM ke AvA vyavahAramAM paNa deva ane devInA pUrvajanmanA saMbaMdho ane arasaparasa vaccenA rAga mukhya kAma karatA hoya che. AvA saMbaMdho ane roganA kAraNe ja jyAre arasaparasa vacce AkarSaNa-kheMcANa thAya, tyAre ja deva evA prakAranI devInI IrachA kare ane tethI ja devI deva pAse jAya che. emAM devIonI avahelanAnI kaI vAta nathI. devIone deva pAse javAnI pharaja paDe che agara IcchA viruddha javuM paDe che ema mAnavuM yathArtha nathI. For Private And Personal Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [181 9-10-70, zukravAra huM ane zrI khImacaMda cAMpazI zAha Aje bapore pU. puNyavijayajI mahArAja pAse vAlakezvara upAzraye gayA hatA. vartamAnakALe jaina samAjamAM pravartI rahelI paristhiti aMge pU. mahArAjazrIe duHkhada hadaye samAlocanA karI. teozrIe kahyuM : "amadAvAdamAM huM atyaMta kAmanA bejA nIce dabAyelA rahetA hovA chatAM, jyAre mane anya sthaLe pUjA-pUjana samAraMbhamAM hAjarI ApavAnuM kahevAmAM Ave tyAre tevA prasaMge huM tyAM javA prayatna karuM chuM, kAraNa ke samAjanA moTA bhAganA lokone AvI kriyAmAM ruci hoya che ane A rIte temane saMparka thAya che. kaI paNa bAbata pratye tiraskAra ke ghaNuM karavAthI te bAbata sudharI jatI nathI." mahArAjazrIe potAnI bAlyavyane eka dAkhale ApI kahyuM: "huM aMtyata nAno hato tyAranI vAta che, paraMtu Aje paNa mane te barAbara yAda che. amArA ghare eka khUNAmAM gAdalAMnI thapI paDI rahetI. rAte te thapInAM gAdalAM pAtharI sau sUtA. eka vakhata sAMjanA thapI para caDI huM UMghI gaye. pathArI pAtharavAno samaya thaze tyAre mArI mAtAe mane uThADyo, paNa meM nIce UtaravA mATe nA pADI. meM haTha lIdhI ke mAre te thapI para ja suvuM che. mAtAe pachI navo rasto kADho; mane kaheH tAre thApa para sUvuM che ne ? cAla, huM tane bIjI sarasa thapI karI ApuM! ema kahIne pAtharavAnA be-traNa ochADAnI gaDI karI; vaLI tenI para eka-be TuvAlanI gaDI karI gAThavyA. ane pachI kahyuM ke thappI taiyAra thaI gaI, have tenI para sUI jA. mane te koI paNa hisAbe thappI ja joItI hatI ane mane te maLI gaI eTale huM tenI para suI gaye." bALakane kema samajAvavuM ane tenI sAthe kema kAma levuM te mAtA barobara samajatI hoya che. ApaNA samAjamAM paNa Aje bALamAnasanuM pramANa vadhAre che; copAniyAMmAM (A copAniyA zabda mahArAjazrIe jaina samAjanAM vividha sAmayikAne uddezI vAparyo hato.) tIkhAtamatamatAM lekha lakhIne agara bhASaNa dvArA leke para prahAra karIne tene sudhAravAnA prayatna mithyA che. (e arasAmAM muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI ApaNI sAdhusaMsthA aMge eka parisaMvAda goThavavAmAM AvyuM hatuM, ane temAM kaI kaI vaktAoe prahAra karavAnI nIti akhatyAra karI haze, tenA aMge mahArAjazrI potAnI vedanA ThAlavI rahyA hatA evuM anumAna thayuM, paNa A aMge teozrIe spaSTa nideza nahIM kare.) bhinna bhinna phirakAnA sAdhuo vacce akya sAdhavAnA baNagAM keTalAka leko phUkyA kare che, paNa AvA mANasone kazI gatAgama hatI nathI. bharelo ghaDe chalakAtA nathI paNa adhUro ghaDe ja chalakAya che, tema A bAbatamAM ochAmAM ochuM samajanArAo ja vadhumAM vadhu gheghATa kare che." jaina samAjanI keTalIka zikSita ane keLavAyelI vyaktio saMbaMdhamAM teoe kahyuM - "A lekAmAM jJAna ane samajaNazakti hevA chatAM teonAM lakhANe ane bhASaNamAM kaDavAza ane kaTutA AvI jAya che. AnA kAraNe samAjamAM sudhAro thavAne badale UlaTa bagADo thavA pAme che. kaI paNa bAbata game teTalI duHkhada hevA chatAM te viSe lakhatI ke bolatI vakhate lekhaka ke vakatAe kaDavAza zA mATe batAvavI joIe te nathI samajI zakAtuM." mahArAjazrIe pachI kahyuM: "mane lAge che ke evI nAjuka bAbata hoya te paNa te aMge saMyamapUrvaka, vinaya ane vivekathI zretAone kahevAmAM Ave, te teonI para UlaTI vadhu sArI asara thaze. ane A mArge ja samAjamAM sAcA sudhArAo zakya banI zake." tA. 6-11-70 cImanalAla pAlItANAkaranA sanmAna samAraMbhamAM padhAravA mATe pU. puNyavijayajI mahArAja sAhebane AmaMtraNa ApavA zrI kezavalAla mehanalAla zAha, huM ane cImanalAla pAlItANakara Aje vAlakezvara For Private And Personal Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 182] zrI AtmAnaMda prakAza upAzrayamAM gayA hatA. mahArAjazrIe kahyuM ke "have zarIra pahelAMnI mAphaka kAma nathI ApatuM eTale A prasaMge goDIjI upAzrayamAM AvavAnuM banI zake tema nathI; tema chatAM AvA zubha kAryamAM mArA AzIrvAda te harahaMmeza hoya ja che." te pachI mahArAjazrIe kahyuM ke "jaina samAja sAhitya ke lekautkarSa arthe vicAravA ane yojanA karavAne badale potAnI zakti mAtra utsavo ane varaDAonI pAchaLa veDaphI nAMkhe che. jaina samAjanI unnati mAtra utsavo ane varaghoDAothI nathI thavAnI. ApaNA samAjane abhyadaya na thavAnuM kAraNa ApaNe jaina samAja pote ja che, paNa ke te samajatA nathI e bhAre duHkhada vAta che." amArA gurudeva lekhikA-pUjya sAdhvIjI zrI kAzrIjI jagatanA bagIcAmAM aneka prANIo Ave che ane jAya che. emAMnA keTalAka virala AtmA pitAnA jIvananI suvAsa mUkIne jAya che. jagatanI soMdaryasRSTimAM aneka puno prAdurbhAva thAya che, paNa dareka puSpa kaMI potAnA parimala dvArA mAnavInA mAnasane praphullita banAvI zakatuM nathI. e ja rIte jagatanI sRSTimAM janma lenAra dareka vyakti anya jIvo upara upakAra karIne emane AnaMda ApI zake evuM tana-mananA samarpaNathI zebhatuM jIvana jIvI zakatI nathI. jIvanamAM anukULatAone Thokare mArI pratikULatA sAme Takakara jhIlavI, e vAta atikaparI che. sArI vANI uracAravI ane uttama vicAra karavA te mAnavIne mATe moTI vAta nathI, paraMtu tene vartanamAM mUkI tene amala karavo e ati duSkara kAma che. pUjyapAda, prAtaHsmaraNIya, parama upakArI, AgamaprabhAkara zrI puNyavijayajI mahArAja jevI eka mahAna vibhUti ApaNA badhA vaccethI, varSo jUne sabaMdha choDI, snehanI sAMkaLa toDI,eka mahinA pahelAM cAlI gaI. A mahAna vAtsalyamUrti vibhUtine janma garavI gujarAtanA pavitra kapaDavaMja gAmamAM mANeka jevA guNavALAM mANekabAI mAtA tathA pitA DAhyAbhAInA lADIlA putra maNilAla tarIke thayo hato. maNilAla putranAM lakSaNa pAraNamAM jaNAya tema, jJAnodvAraka, Agama ddhAraka thavAnA hoya tema, temane janma laukika parva tarIke "lAbhapaMcamIe " tathA lo kettaraparva tarIke "jJAnapaMcamI" nA dharmaparva dine saM. 1952 mAM thayo hatA. A mahAna vibhUtine janma lAbhapaMcamIne divase thavAthI laukika mArgavALAne (jainetara samAjane) tathA jJAnapaMcamIne divase thavAthI le kettara mArgavALAne (jaina samAjane) eTale ke jaina-jainetara dareka samAjane akathya, avarNanIya lAbha thayela che. teozrIe janatAne ghaNo ghaNe lAbha Apyo che. maNilAla 13 varSanI kumaLI vaye paramapUjya prazAMtamUti pravartakajI zrI kAMtivijayajI mahArAjanA ziSyaratna paramapUjya munipravara zrI caturavijayajI mahArAjanA ziSya puNyavijayajI mahArAja tarIke jAhera thayA. temanI mAtA mANekabahene paNa lADIlA putrane dIkSA apAvyA bAda siddhakSetranI zItaLa chAyAmAM dIkSA aMgIkAra karI hatI. teo amadAvAdamAM 93 varSanI vaye kALadharma pAmyAM hatAM. - duniyAmAM kahevata che ke "mUDI karatAM vyAja vadhAre vahAluM hoya che, tema puNyavijayajI mahArAja upara gurUjI karatAM paNa dAdAgurujI pravartaka kAMtivijayajI mahArAja akhUTa vAtsalya, sneha, saddabhAva dharAvatA hatA, snehataMtunA tANAvANA dUranA ke najIkanA snehasaMbaMdhanI khevanA rAkhatA nathI, tema pUjya puNyavijayajI For Private And Personal Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [183 mahArAjane paNa guccha karatAM dAdAgura upara atyaMta prema hato. dIkSA lIdhA bAda traNa-cAra varSamAM ja teo pUjya gurajI caturavijayajI mahArAjanI kopI laIne, gurujI gocarI jatA tyAre, chAnAmAnA kepI karIne mUkI detA hatA. temane prathamathI ja saMzodhanakAryamAM atyaMta rasa hato. - jyAre pUjya puNyavijayajI mahArAja vayamAM nAnA hatA-guNothI te teo haMmezAM mahAna hatA-tyAre paMDitajI vyAkaraNa bhaNAvavA AvatA hatA. paMDitajI rUpi gokhavA ApatA. bIje divase pATha dharAvavA vakhate paMDitajI rUpe belavAnuM kahetA, tyAre bAlamuni puNyavijayajI mahArAja kahetA, ke mane evuM gokhaNapaTTI jJAna bhaNavuM gamatuM nathI; tamAre je rUpanI sAdhanikA karAvavI hoya te karAve, huM sAdhanika barAbara karI ApIza; huM kadI paNa gokhaNapaTTI karIza nahi. paMDitajI dAdAguru AgaLa phariyAda karatA, te dAdAgura kahetA ke nAnuM bALaka che, enI IcchA pramANe bhaNA. teo hamezAM evI zikhAmaNa ApatA ke bhale thoDuM jJAna prApta kare, paNa te saceTa karaje. ane sAcA jJAnI thavuM hoya te, jIvanamAM rAgadveSanI pariNati ochI karI, kalAne tilAMjali Apo. vAdavivAdanI carcAmAM kayAre paNa UtaravuM nahi. jIvanamAM bAlakathI mAMDIne vRddha sudhI, mUkhathI mAMDIne vidvAnavarga sudhI dareka vyakti upara Adara, saddabhAva, prema rAkhajo, keInA prati tiraskArabharI daSTithI joze nahi, aNagame karaze nahi, jIvanamAM mAnavatAne sthAna Apaje. - pUjya puNyavijayajI mahArAjane vaDodarAmAM 'AgamaprabhAkaranI padavI ApI hatI. te padavIne svIkAra temaNe anicchAe karyo hato. teo padavI mATe hameMzA InakAra karatA. ApaNe kahIe chIe ke "sAThe buddhi nADI", paraMtu pUjya gurudeva kahetA, A kahevata je mAnavI pravRttihIna tathA ALasu-nirudyamI hoya tene lAgu paDe che. teonuM A kathana satya hatuM. pite traNa varSanA hatA, te samayamAM banela je je prasaMgo hatA, te prasaMgo pUjya jJAnayogI gurujI atyAre paNa savistara kahI saMbhaLAvatA hatA; te prasaMge temanA smRtipathamAMthI jarA paNa dUra thayA na hatA. temanAmAM jJAnanI sAthe nirabhimAnatA, sujanatA, vatsalatA, nirbhayatA Adi aneka apUrva guNa bharyA hatA. temanA saMparkamAM eka vAra janAra vyakti bIjI vAra javAnI IcchA rAkhatI. temanA guNonuM AkarSaNa kAI anekhuM ane alaukika hatuM. preraNAmUti pUjya gurudevane potAnAM kAryo karavA divase bahu ocho vakhata maLato. divase aneka vidvAne, deza-paradezanA kelaro, jJAnabhaMDAranA saMcAlake tathA jJAnapipAsu jijJAsuo AvatA, temanI sAthe vArtAlApa karatA, dhArmika carcA karatA, paraMtu pUjyazrI vAdavivAdamAM ke mArA-tArAmAM, vADA-pADAmAM kadI paDatA nahi. satya vastu samajAvavAmAM teo haMmezA nirbhaya rahetA hatA. teo kadI koInI niMdA karatA nahi, tema bIjAnI niMdA sAMbhaLatAM paNa nahi. teo haMmezA kahetA hatA ke A mukha suvarNa-kaceluM che. "suvarNa eTale sonuM', senAnA kolAmAM uttama vastu bharAya, paraMtu kacaro na bharAya, tema mukharUkha suvarNa kolAmAM suvarNa eTale zabhAbharI vANI bharAya, paraMtu jagatanA gaMdavADarUpI niMdA na bharAya. A mahAna puruSanA guNo jANIe, temanA jIvananA eka eka siddhAMto sAMbhaLIe, emanA nikaTanAM paricita vyaktio tathA vidvAna pAsethI emanA vize jANIe, te ApaNane kalpanA Ave ke teo kevA mahAna hatA ane temanI bhAvanA keTalI . badhI ucca tathA udAtta hatI. svastha gurudevanA aneka jIvanaprasaMgo smRtipatha upara, pavanavegI ghoDAnI jema, eka pachI eka pasAra thaI jAya che. temAMnA kayA jIvanaprasaMgo yAda karIe ane kone pakaDI rAkhIe, te kAMI samajAtuM nathI. pUjyapAda gurudeva zrI AgamaprabhAkarajI mahArAja kahetA ke navarA mAnavIne koI kAMI kArya batAve, te kahe ke mane TAIma nathI, samayano abhAva che; jyAre pragatizIla mAnavIne kyAre paNa koInuM kArya karavA mATe preraNA karavAmAM Ave che te e atyaMta AphlAdapUrvaka karI Ape che. For Private And Personal Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 184] . zrI AtmAnaMda prakAza AAAAAAAAA niHspRhagI pU. gurudeva AgamanuM saMzodhana pitAnA jIvanakAryanI jema pUrA yogathI karatA. uparAMta, temanI pAse keTalAye vidvAne prastAvanA, lekhe vagere lakhAvavA AvatA, te badhAMne paNa teo saMtoSakAraka javAba ApatA. pustaka prApta karavA mATe AvanArane pustake game tyAMthI prApta karAvI ApatA. jJAnapipAsune jJAnanuM dAna karavAmAM jarAya kaMjUsAI karatA nahi. temaNe jIvananI samagra zaktio dharmane, saMghane ane janasamudAyane samarpita karI hatI, ane jANe "AgamasaMzodhana' mATe te bhekha ja lIdho hato. AvA bhekhadhArI niHspRhAgI jagatamAM prApta thavA atidurlabha che. bhartuharie vairAgyazatakanA eka zlokamAM kahyuM che ke mAnavInuM AyuSya tam eTale so varSanuM hoya che. temAMthI aDadhAM eTale pacAsa varSa rAtrimAM jAya che. zeSa pacAsa rahyAM, temAMthI bAlyAvasthAmAM, vRddhAvasthAmAM rega-vyAdhiothI grasta thavAmAM tathA bIjAnI sevA karavAmAM divaso, mahinAo tathA varSo jatAM rahe te mAnavIne pitAnI ArAdhanA tathA sAdhanA mATe keTalo samaya maLe? pU. gurudeva te kaI alaukika, ane khI ane duniyAthI para vyakti hatA. temanI dIkSAnA tresaTha varSanA paryAyamAM soDAekatrIsa varSa rAtrinA Ave paraMtu 31 varSanI aDadhI rAtri paNa guru deve nidrA lIdhI nahi hoya. teo hamezAM rAtrinA nava vAge pratikramaNa karI kArya karavA mATe besatA hatA, te rAtrinA be-aDhI vAge tyAM sudhI kAma karatA rahetA temane samayanI khabara ja paDatI nahi! mahinAnA trIsa divasamAM AkhI rAtri kyAre paNa nidrAdevIne khALe nahi paDayA heya. be kalAka nidrA laI cArasADA cAra vAge UThI pratikramaNa karatA, bhagavAnane jApa karatA ane dareka kArya samayasara karatA. jIvanamAM kevaLa jJAnane ja vyAsaMga hatA, evuM na hatuM; dharmakriyA, prabhubhakti, bImAra hoya tene dharmazravaNa karAvavuM vagere dareka kAryamAM teone rasa hato. temanAmAM khAsa eka viziSTatA hatI, ke kyAre paNa bahAra jatA, te sauthI prathama temanAM pAnapothIne yAda karatA. chelle pUjya gurujIne harasanuM oNparezana karAvavA hospiTalamAM dAkhala thavAnuM hatuM, tyAre teozrI Avazyaka cUrNi'nuM saMzodhana karatA hatA. tenAM zeDAM pAnAM saMzodhana karavAnA bAkI hatAM, te paNa hospiTalamAM rAtrinA be-aDhI vAgyA sudhI kAma karI pUrAM karyA. A rIte temanA jIvananA aneka prasaMgo che. teozrIne aMta sudhI kArya karavAnI tamannA tathA dhagaza hatI. pUjya gurudeva pAse varSa jevI vRddhAvasthAmAM paNa aDhAra kalAka sudhI kAma karatA hatA. temanI bane AMkhonA motiyA kaDhAvyA hatA, chatAM paNa teo sumamAM sUkSma akSaro khUba sArI rIte vAMcI zakatA hatA. kAcI kAyAmAM ghaDapaNa AvyuM hatuM, paNa emanuM kArya baLa juvAnane preraNA Ape tevuM hatuM. jIvanamAM kIrtinI lAlasA kadI karI na hatI. mAna ke meTAI temane AkarSI zakatAM na hatAM. teozrI khUba saraLa ane nikhAlasa hatA. teo saMzodhana karatA hoya tyAre kAryamAM evA ekAkAra thaI gayA hoya ke amArA jevA jaIne besIe, tyAre pAMca-daza miniTa sudhI te emane khabara ja paDatI nahi! najara paDatAM potAnuM kArya eka tarapha mUkIne amane kAMI ne kAMI upadeza ApatA. AvA jJAnajyoti, AgamaprabhAkara, AganA khajAnacI jagatanI sRSTimAM zodhyA maLe tema nathI. teo nAma ane kAmathI amara banI gayA che. emane mahAna AtmA jyAM birAjamAna hoya tyAMthI amane dharmane mArge cAlavAnI buddhi ane zakti Ape, e ja aMtaranI abhyarthanA. For Private And Personal Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [185 muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka vaMdanAMjali jJAnanA e garavA govALane! AgamanA e ajoDa rakhevALane! racayitA- DobhAIlAla ema. bAvIzI, pAlItANA (agadyApadya) jJAnanA o garavA govALa ! AgamanA e ajoDa rakhevALa! zAstronI sahastraprati zodhI zodhI, nhAnI-moTI, khUNekhAMcarethI, karI saMgrahIta ane saMdhita, vaLI viziSTa rIte vyavasthita, jainadarzananA jJAnapipAsuo kAje, jainetara paNa jijJAsu je ! kAyA nicenI, hRdaya paravI, jIvananI kSaNekSaNa vAparI, dharyuM navanIta samAjacaraNe, zAsananI prabhAvanA kAraNe. evA e jJAnanA garavA gevALane, AgamanA e ajoDa rakhevALane, vaMdIe, biradAvIe ane dhanya dhanya banIe ! jinabhAkhI ananya AgamavANI, prabhu-prarUpI apUrva jJAna-lahANa, vAcake, vivecake ne vaijJAnika le lahA vAMcI-vAMcI e graMtho, vidvAne, prAdhyApake ne sau ko. deza-videzanA kaMIka jJAna-tarasyA, muni-caraNe Ave dhasyA, tIrthakara-kathita ne AcArya-saMkalita, jJAnabhaMDAro zedhatA ne thatA sthita ! ane tyAM jJAna-goSTi karatA, ane dhanya dhanya banatA ! AgamanA aneka amUlya graMtho, jANe jJAnane gahana-gUDha jaththo, rakhaDI-ravaDI kaMIka sthaLe sthaLe, jIvananI pratyeka paLe paLe, pAmavA preraNA, jIvane ujALavA, caturvidha saMghane caraNe dharavA, meLavyA mahAmahenate, ne goThavyA ajoDa jahemate! e graMthanA sadupaga mATe, jJAnagaMgAne pavitra ghATa, AmaMyA ne saMbodhyA eNe, anekAneka zAstravidene- ke pAme preraNuM, ne kare Agama-prabhAvanA ! bhakti ne bhAvanA sabhara, jinazAsana ne zAstrone rAhabara, preravAparavavA bhalene bhaktimAM, ne joDavA jIvone AtmasAdhanAmAM, AgamAnulakSI karatA pravacane, jemAM nItaratAM jinanAM vacane ! karI zravaNa jo hRdaye dharIne, deva-guru-dharmane sadA smarIne, Acare sau jIvanamAM ne vyavahAramAM, pratyeka prasaMgamAM ne prayogamAM! ne anyathA varte, kadIye kaI zarate, bhalene jAya prANa paLamAM ! 24 For Private And Personal Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI AtmAnaMda prakAza puNyanA puMja-ze, dharmanI dhvajA-zo, Agamane karate UjaLA, zAsananI preratA prabhAvanA ! vijaya varate jIvana-jaMge, caturvidha saMgha sadAya saMge! to taNe darzaka, adhyAtmayogI, jJAna-ya arthe apate jogI ! sadbhAgya samAjanA saMta e sAMpaDyA, saMgha-zAsananA jeNe satkAryo karyA, evA guruvarya zrI puNyavijayajIne, sASTAMga namIe, zirasA vaMdIe, jJAnanA e garavI gavALane ! bAhyAcAramAM kAryarata sadA, viziSTa magnatA aMtare dharatA, zIla, saMyama, tapa thakI zobhatA, vaMdatAM dhanya sau banatA -jJAnanA e garavA govALane! AgamanA e ajoDa rakhevALane! vidvavallabhanI prasAdI lekhaka-. hIrAlAla 2, kApaDiyA, ema. e. "vikvallabha"nA be artha thAya che: (1) vidvAne vallabha-priya ane (2) jene vidvAne-sAkSara vallabha che te. e bane arthasUcaka "vid vallabha' vizeSaNa huM Aje ghaNAM varSothI eka munivarane mATe vAparatA Avyo chuM. e munivara te pravartaka zrI kAntivijayajInA praziya ane caturavijayajInA ziSyaratna sva. puNyavijayajI che. prasAdI e gujarAtI zabdanA "sArtha gujarAtI joDaNIkoza"mAM traNa artha apAyA cheH (1) devane dharAvelI sAmagrI, (2) deva, gurue prasanna thaI ApelI cIja ane (3) mAra.' A paikI dvitIya artha atra sarvAze abhipreta che. puNyavijayajInAM lakhANo mane preraNAdAyaka nIvaDyAM che-amuka aMze e dvArA mArA jJAnanI vRddhi thaI che eTale e apekSAe ee "vidyAguru ' gaNAya. emanAM lakhANe vividha vibudhavane mArgadarzaka banyAM che; jaina samAjane e vizeSataH upayogI thaI paDyAM che. AvAM emanAM lakhANone huM emanA taraphathI maLelI "prasAdI' kahuM chuM. A jAtanI lagabhaga saMpUrNa prasAdI ApaNane jJAnAMjalinA prathama khaMDamAM cAkhavA maLe che. enI saMkSipta rUparekhA huM A lekha dvArA AlekhuM chuM. sane 191thI 1968 sudhInA emanA graMthanI ane graMtharUpe prasiddha thayelAM saMpAdananI sUcI pR. 23-24mAM apAI che. emAMnAM keTalAMka saMpAdane emanA guruvaryAdi sAthe karelAM che. A sUcI uparathI joI zakAya che ke emaNe bahakapatraka ( niryukti-bhAgya-tti sahita ), chakalpasUtra, kaputra ane enI niyukti ane zUrSi tema ja enAM Tippanaka tathA gujarAnuvAda, aMgavijajA, nadIsutra ane enI cUrNi, 1. A "lAkSaNika" artha che. 2. aMtamAMnAM pAMca saMpAdane chapAya che. 3. AnuM mULa nAma "kampa" che. A nAma te kAlAMtare paDAyeluM che. che. AnuM zAstrIya nAma "pajavaNAka' kiMvA "pajusaNakampa" che. For Private And Personal Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ 187 nadIsUtra ane enI vividha vRttie, na disutta ane aNuegaddAra tathA patravaNA ema vividha Agamika graMthA prazaMsanIya prayAsapUrvaka saMpAdita karyA che. bRhatkalpanA saMpAdana pAchaLa emaNe puSkaLa prayAsa karI ene aneka rIte upayogI banAvyu che. emaNe saMpAdananuM kArya Agamatara sAhityanAM aneka aMgo paikI manerajananI sAmatrI pUrI pADanArA nATakathI zarU karyuM che; ane jIvananA aMta sudhI emaNe Agamika sa'pAdanA mATe mahattvanuM kAryAM karyu che. emaNe vadeviDeDDI, kahArayaNuMkAsa, haima tripuSTizalAkApuruSacaritra (parva 2-4) ane akkhANayakiAsanAM saMpAdano dvArA kathArasikAne mATe samRddha vAnagIe pIrasI che. dArzanika sAhitya tarIke cha ka prathA ane saskRtika hAribhadrIya jogasayaga tathA brahmasiddA tasamuccayanA huM nirdeza karu chuM. hastalikhita pratinAM varNanAtmaka sUcIpatrA paNa emanI prasAdInA eka mahattvapUrNa aMza che. haima niSThuroSa vanaspati ane vaidyakanA abhyAsa mATenuM anupama sAdhana che. nyAyAcAkRta ane svApattavRttithI vibhUSita gurutattaviNiya e batane ananya grantha gaNAya to navAI nahi, stuti-stotro aMge sakalA teMtrane hu ullekha karU chu, jesalameranI citrasamRddhi e emanA citrakaLA pratyenA anurAganu` pariNAma che. puNyavijayajIe jaina sAhityane gauravAkita banAvavA pUratuM ja lakSya na rAkhatAM emaNe sAmezvarakRta kIrti'kaumudI ane ullAgharAghava nATaka jevI ajaina kRtionuM paNa sa MpAdana karyuM che. cc sapAdanonI jema emanA lekhA paNa vividhalakSI che. jJAnAMjali (pR. 17-20) mAM emanA lekhAnI teAMdha che. emanA 41 lekhA gujarAtImAM, 13 lekho hindImAM ane 3 (e saMpAdanAne aMgenA ) saskRtamAM che. gujarAtI lekhA paikI " ApaNI adazya thatI lekhanakaLA ane tenAM sAdhano'e viSayanA abhyAsIone mATe AkarSaka che. A kAlaka, 'kali'hemaca'drasUri ane layagirisUrine aMgenA lekhA noMdhapAtra che. stuti-stotronA atihAsika mUlyAMkana aMge emanA " stuti-statrAdi sAhityamAM kramika parivartana '' nAmaka leba upayogI thaI paDe tema che. hindI lekhAmAM " jaina Agamadhara aura prAkRta vADmaya " tema ja " natrike praNetA tathA cUrNikAra jaina AgamadharA ane prAkRta sAhitya upara viziSTa prakAza pADe che. AmAMnA prathama lekhamAM emaNe A rakSita rite anuyogadrAranA praNetA kalA che te vicAraNIya che. 39 kr sthAne asthAne pa'cAgI '"nA pokAra karanArane jaina sAdhu samelana ane pacAMgI AdhAre praznanA nirguya (!)" nAmano lekha " prasAdI "nA trIjA lAkSaNika artharUpa prasAdI pUrI pADe che. For Private And Personal Use Only 1. mahArAjazrIe peAte ja sUcavyA pramANe A nAma emaNe yeAnyuM che, munirAja zrI ja bhUvijayajI mahArAje karela zodha pramANe, AcAya. zrI munisudarasUrie, upadezapadanI TIkAmAM A graMthano 'brahmaprakaraNa ' tarIke nirdeza karyAM che. ra, pratigata akSA, enA vaLAMke, patranI parIkSA ityAdi bAbatane dhyAnamA laI e prati kayA samayanI che te satvara kahI zakatA hatA. emane jeTalI prati jovAnuM tapAsavAnuM sadbhAgya maLyuM te dhyAnA viSayanI garaja sAre tema che. 3. A khAkhata meM puNyavijayajI sAthe suratamAM carcA karI hatI. emanI taraphathI kAI prabaLa pramANa apAyuM hatuM nahi, pachI zrI mahAvIra jaina vidyAlaya taraphathI pragaTa thatI jaina prApta granthamAnA prathama grantha mRtipuruM zuoLArUM zanI prastAvanAmAM A viSayanI carcA karatAM teoe peAte ja jaNAvyu che ke ''prastuta prakAzanamAM ame prAraMbhamAM 'sirijhangavilayathAvayA ..evA ullekha karyAM che, te mAtra pravAdane AdhAre che." (AnI vizeSa carcA mATe juA uparyukta prastAvanA, pR. 49-50). Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 188] zrI AtmAnaMda prakAza have mane puNyavijayajI taraphathI maLelI aMgata prasAdInA sUcanarUpe eTaluM ja kahIza ke mane emaNe keTalAka graMthe bheTa ApyA che. mArA upara koI koI vAra patra paNa lakhyA che tema ja mAre hAthe taiyAra thayelAM varNanAtmaka sUcIpatronA mudraNapatro tapAsavAmAM emaNe sahakAra Apyo che. aMtamAM "jana AtmAnaMda sabhA" sva. puNyavijayajIne aMge smAraka graMtha prasiddha kare che te badala e sabhAne dhanyavAda ApatA ane mane lekha lakhavA mATe "zrI AtmAnaMda prakAza" gata AmaMtraNa nimittarUpa banatAM puNyavijayajInI prasAdI vicAravAne suga sAMpaDyAne sAnaMda ullekha karate huM A lekha pUrNa karuM chuM, madhuhaMsa, varalI, muMbaI-25 DD. tA. 17-12-71. adbhuta tArI chAyA racayitrI-pUjya sAdhvIjI zrI yaMtaprabhAzrIjI jIvana tAruM dhanya banAvI, tyAgI sahunI mAyA; addabhuta tArI chAyA. mANekanI kukhe hIrA ja pragaTayA, DAhyAbhAInA lADIlA jhaLakyA, vIrapaMthe cAlanArA....adbhuta tArI chAyA. vinayataNe tuM akhUTa minAro, samatArasane tuM che sitAre; abhimAnathI dUra ... addabhuta tArI chAyA. zraddhAne dIpa te pragaTAvI, jJAna-saragamanI vINA bajAvI; - dAdAgurunI chAyA....adbhuta tArI chAyA. jJAna-kriyAne sahayoga sAdhI, saMzodhanakAryamAM jIvana vitAvI; anubhavajJAnanI dhArA.....adbhuta tArI chAyA. saMdhyA samaye jIvanalIlA, sahune mUkI dIdhA ja vIlA; jeTha vadI char3a dinA....adbhuta tArI chAyA. garavI gujarAte gurutA pAmI, mukhapurImAM mRtyune sAdhI; jinaAgama zaNagArA abhuta tArI chAyA. vikramaMDaLane sAco ja hare, kALarAjAe chInavI ja lIdhe puNyasmRti" jhaMkhanArA...virahataNA sahanArA; addabhuta tArI chAyA. 1. AnI nedha meM "vidvavallabha sAthenA sAhityika prasaMge" nAmanA lekhamAM lIdhI che. (emAM kahAyaNakesane ullekha rahI gayuM che.) A lekha jJAnAMjali (pR. 7-80)mAM chapAyo che. 2. emane ghaNAM varSo upara mArA para lakhAyelo kAgaLa meM Aja dina sudhI sAcavI rAkhyo che. e emanA suMdara akSaronI pratIti karAve che. For Private And Personal Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 189 muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka AgamaprabhAkarajIne zraddhAMjali racayitA pUjya AcArya mahArAja zrI vijyakIticaMdrasUriziSya pUjya muni zrI nayakIrtivijyajI de che je zraddhAMjali arpatAM Aje, karuM guNagAna munivaranA puNyAtmA puNyanI Aje, paDI che beTa zAsanamAM. kapaDavaMjamAM thaye janma, mANekabena mAtanA baLe; lIdhI dIkSA laghu vayamAM, chANI gAmamAM haze. maNilAla nAma badalAvI, banyA zrI puNyavijya muni; catura" gurunA catura celA, banI citta jJAnamAM jeDI. karI abhyAsa Agamana, ane bIjA graM ke, vahAvI jJAnanI gaMgA, umaMge puNya munivaye. (4) prAcIna graMthazodhanamAM, samapI nija dIdhuM jIvana thaI AgamaprabhAkarajI, dIpAvyuM zI jinazAsana. kapaDavaMjanI subhumimAM, ratnA be mahAmUlAM pAkyAM; thayA eka jJAnI "sAgarajI', bIjA zrI 'puNya paMkAyA. janmelAnuM maraNa nakakI, cAle che kALanI cakI; rahe che nAma amara tenuM, jIvana paMkaja samuM jenuM. (7) saMvat vIza sattAvIza, jeTha vada chaThThanA divase sidhAvyA svargamAM sahasA, puNyAtmA puNya' munirAyA. (8) chavAyuM zekanuM vAdaLa, sakaLa zrIsaMghamAM Aje, kharekhara jJAnI munivaranI, paDI gaI khoTa zAsanane, (9) samarpa bhAvathI Aje, huM zraddhA kerI aMjalie; prabhAkara puSya munijane, karuM vaLI vaMdanA keDe. (10) For Private And Personal Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 180 zrI AtmAnaMda prakAza dhanya vibhUti lekhikA ---pUjya sAdhvIjI zrI mRdulatAzrIjI jhAnAcA pavitra prakAza prasaragA jJAnI sagaLyA kSetrAmadhye pUnIka Ahe. tyAcI mahattA mahAn samudrA sArakhI hotI. tyAMcyA jJAnadIpakacI maMgalamaya jyoti lokAMcyA kalyANAsAThI ca pragaTa jhAlI hotI. tyAMcyA puNya ANI pavitra prakAzAmadhye mAnava prabhumaya vanu jAta hotA. dhanya Ahe azyA vibhUtilA! dhanya Ahe azyA pavitra AtmyAlA ! dhanya Ahe tyAcyA AilA kI jyAcyA udarI kuladIpaka aze pArasamaNi prApta jhAle. tyAcI vAtsalyabharalelI vANInI sagaLyAnA maMtramugdha kele hoto. jyAcI satyazodhakatA jJAnopAsanAcI ANi jIvanazodhakatA saMyamasAdhanAcI Ahe, to kharA satpuruSa Ahe. ase he paramapUjya smaraNIya AgamaprabhAkara puNyavijayajI mahArAja dharmapuruSa houna gele. tyAca jIvana nirbheLa jhAnasAdhanA ANi nirmaLa jIvanasAdhanAnI samarpita jhAle hota. saraLatA, saumyatA, nikhAlasatA, paropakAritA, udAratA, samatA, anAsakti, vAtsalyamUrti, premAcI pratimA aze guNavibhUtice jIvana samRddha hote. tyAcyA janma puNyavaMta pavitra bhUmi kapaDavaMja madhye jhAlA hotA. tyAcyA AIce nAMca ANi vaDilAce nAva mAgekavAI ANi DAhyAbhAI hote. ANi tyAca nAMva maNibhAI hote. bAlya vaya madhye ca saMyamaprakSaNa kelA, ANi jIvana sArthaka kele. saMyama grahaNA kelyA naMtara tIsaryA varSA pAsuna ca jJAnAce saMzodhaka banale. kAya tyAcI tIvra buddhi ! AtA paryaMta tIna Agama vahAra pADale. ANi dusare kAma cAlu ca hote, paNa AtA te adhure rAhile koNa karanAra yAcI kAme ! "lahAna mUti paNa thora kIrti !" hyA mhaNI pramANe tyAnI kAma karuna sagaLayA samAjalA jAgrata kele, aMdhakAra madhUna prakAzAta ANale. duHkhitAce duHkha aikuNa tyAnA dayA, karuNA darzavuna tyAcyA AtmyAlA zAMta kele hote. hamezA te paraduHkhabhaMjaka hote. tyAnI saMyama grahaNa kelyAnaMtara AtA paryaMta ekadhAre kAma kele tarIpaNa tyAcyA sUryagamAna tejasvI mukhAvara kadI zrama disalA ca nahIM. jevhAM pahAva tevhAM tyAcI pratibhA hasata azyA padA kamAra sArIkhI dRSTilA paData hotI. tyAMnI terA bhApyAMcA abhyAsa kelA hotA. tejasvI buddhinI tyAMnI jaina zAstrAcA talasparzI abhyAsa, ANi anya darzanAcyA zAkhAcA paNa ati uMDAnAne AtaparizramAne abhyAsa karUna Aja akhila vizvAmadhye ratnAsArakhe jhagamagale hote. ___ "Agama'' mhaNaje zrI vItarAga devAcI vANI hyA kaliyugamadhye paNa vItarAga davAyA virahakALa madhye tArakasArakhI Ahe, saMsArarUpI samudralA pAra karaNyA sAThI naukA sArakhI Ahe. muMdeva, suguru, sudharma ho tatvatrayI athavA to hI ratnatrayI akhaMDa sAdhanAcI kAraNa sArakhI Ahe. jyAcyA AtmAmadhye azI samajaNa yete te ca Agama lihiNyA sAThI tayyAra hoto. AtA paryaMta kitI jJAnAcI bhaMDAre sudhAralI hotI ANi abhyAsa kelA hotA, tyAnI rAjanagara madhye lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmandira madhye puSkaLa graMtha, tADapatrI, pustake, ANi Agame ThevalI Ahe. vidyAmandiracI abhilASA zeTha kastUrabhAI lAlabhAInI pUrNa kelI hotI, ANi AtA paryaMta tyAcA saMpUrNa sahakAra miLata hotA. For Private And Personal Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [181 tyAcyA jIvana madhye kadI paNa abhimAna, akaDatA, moThAi dRSTilA paDalI nahI. paraMtu saumya, namra, saraLa ANI zAMtavRttine ca jIvana vyatIta kele hote. Aja hyA mahAna vibhUti sAThI jaina samAja madhye ca nahi paraMtu deza-paradezacyA lokAMna madhye apratima prema ANi mAna hote. tyAcyA mukharUpI jharyAmadhUna svargahUna paNa amRtamaya hIrA, motI, mANeka, pAMcurUpI hitopadeza samagra janatAlA deta hote. jyAnI tyAcA hitopadeza jIvanamadhye ANalA asela tyAce jIvana kharekhara pavitra ANi maMgalamaya banuna gele asela. mahAna vibhUtice guNa, AcAra, vicAra, cAritra, saumya prakRti, niHspRhI vRtti, nirlobhatA he guNa ApalyA AtmyAlA sAMgatA kI, yA kaLiyugAmadhye paNa azI mahAna vibhUti Ahe. tyAcyA vANIne puSkaLa lokAMcyA jIvanarUpI vRkSAlA ghaTAdAra banavale hote. dharmarUpI vIjAce ropana karUna, jIvanarUpI vRkSAlA rasayukta vANIne anna devuna sthira kele hote. Aja paryaMta janatA samakSa jJAnarUpI gaMgA vahAtI ThevalI hotI. vItarAga devAne sAMgItalelA dharma samasta kalyANa karaNAra velIcA bAgAlA vADhavaNyA sAThI amRtamaya pAusA sArakhI vANIcI vANagI roja nitanavyA rIte ApalyAlA deta hote. jevhAM lAkuDalA joDaNyA sAThI sarasa, dagaDalA joDaNyA sAThI simeMTa kAma yete tevhAM vItarAga devAce guNa ApalyA AtmyAmadhye yeNyA sAThI azyA jJAnI puruSAcI vANI kAma yete. jevhA jevhAM tyAcyA rUmamadhye namaskAra karaNyA sAThI gelo asela tevhAM tevhAM hI mahAna vibhUti jJAnAce pustakarUpI bAgAmadhye AsanarUpI vAMkaDyAvara (beMcavara) AnandAmadhye ANi utsAha madhye magna jhAlelI mUrti ca ApalyA dRSTi samakSa paData hotI. Aja divasa paryaMta tyAnI svaHtAcA suvarNamaya samayAcA upayoga athavA vyaya jJAnA sAThI ca kelA hotA. tyAcI avasthA yuvAnAlA zaramAvaNyA sArakhI hotI. eka taruNa mulA sArakhe satata rAtadivasa kAma karata hote. tyAnA kar3hI paNa khanAmadhye AThavale nAhI kI kitI vAjale. jevhAM rAta phAra jhAlI asela tevhAM tyAcA mAdhubhAI yeuna sAMgata kI gurudeva ! kitI vAjale. mAhita Ahe ? tevhAM te jhopuna jAta. ANi sakALI sADecAra-pAMca vAjatA uThu paNa jAta hote. tyAMnA sagaLyA goSTIcI AvaDa hotI. devAcI bhakti karaNyAsAThI paNa kaddI ghAI kelI nahIM. sagaLyA goSTImadhye premabhAva hotA, prabhubhakti hotI. sarvaguNasaMpanna hote. tyAcyA eka eka guNAce varNana karAyalA basu tara divasAce divasa jAtIla tarI paNa pUrNa honAra nahI, ANI zabdakoSa paNa adhUrA paDele. hyA mahAna vibhUtice jItake guNagAna karu tItake thoDe ca Ahe. marAThI madhye eka mhaNa Ahe kI "sAdI rAhaNI ANI ucca vicAra "; kharekhara hI mhaNa tyAnA lAgu paDate. tyAce jIvana agadI sAde hote. kardA paNa moThepaNAcA ADaMbara kelA nahI. videzace loka miLaNyA sAThI yeta tarI paNa tyAnI moThAi dAkhavalI nAhI. moThayA javaLa moThe hota, lahAnA javaLa lahAna banata hote. tyAcA javaLa ApaNa nAhI pAhIlelyA vastU pAhANyAta yeta hotyA. sagaLayA vastUcA saMgraha karata hote. kharekhara, tyAnI janmAlA yevuna sva ANi parace jIvana saphaLa kele Ahe. he mahAna vibhUti ! tumacA AtmA jyA sthAnI asela tethe saMpUrNa zAnti prApta hovo, azI prArthanA devA javaLa karato. je je loka hyA mahAna vibhUticyA saMyogamadhye Ale aze te te lokAMcA AtmA ujjvaLa ANi pavitra banalA asela. For Private And Personal Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org 192] zrI AtmAnaMda prakAza AgamanA uddhArakane aMjali racayitA-zrI jayaMtIlAla mohanalAla jhaverI aMdhakAra vyApela muMbaImAM, jaina prabhAkara thaI cAlyA gayA; puNyavijyajI kALadharma pAmatAM, sI zakAtura thaI gayA. Agama-uddhAraka jatAM, aMtara viheNuM karI gayA; puNyavijya vilIna thatAM, saMbhAraNuM mUkI gayA. punita bhAvanA apI, sadha daI gayA; jJAnI dhyAnI thaIne bhaktibhAvanA mUkI gayA. jainazAsananA ziremaNi thaI kIti amara karI gayA; jJAnarUpI bodha daIne, gaMgA vahAvI gayA. rezanI pragaTAvIne, ojasa dIpAvI gayA; Alama taNA cogAnamAM, parimala prasarAvI gayA. mamatALu hRdaya rAkhI, cAhanA meLavI gayA; divyAMzI thaIne nirmaLa, bhAvanA mUkI gayA. saubhAgyanA sitArA thaI, sAhitya relAvI gayA pepara vAMcatAM jayaMta' jhaverIne, azu AvI gayAM. [ tA. 20-6-7 nA roja, amadAvAdamAM maLela zokasabhAmAM vaMcAyela kAvya] yogInI vidAya racayitrI-pUjya sAdhvIjI zrI yazAzrIjI (rAga : eka megI cAlyo jAya.) eka yegI cAlyA gayA. eka yogI. AgamanuM e maMthana karatAM karatAM cAlyA gayA....eka yegI jJAnatapasvI, dhyAnatapavI, tyAgatapasvI jIvana-sAdhanA e saMtapuruSa mIThI vANImAM, jJAna-amRta chalakAvI gayA.....eka yegI. bAla, glAna ane vRddha tapasvI, sahu jana sAthe maitrIbhAvanA; e mahApuruSa nija AtmasAdhanA, jJAnadIpaka pragaTAvI gayA...eka yogI dhanya mAtA mANeka che jenI, dhanya pitA DAhyAbhAInA lAla e vIra putranuM nAma hatuM je, "lAla maNi" camakAvI gayA....eka yegI. jIvana taTastha, vANI madhyastha, sahunAM dila raDAvI gayA; bALakathI laIne vRddha jananAM, dilaDAM e DolAvI gayA...eka yegI. vAtsalyataNI ajaba e mRti, maunabhAve zaMkAne pUratI; nayanemAM amI varasAvyA karatI, mAnavatA pragaTAvI gayA eka gI For Private And Personal Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 25 www.kobatirth.org muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka gayA....eka cepI AtmaramaNatA mAMhe pUrA,tattvonI jhINavaTamAM zrA; nIDarabhAve uttara duI ne, zakAne haranArA dADhA pravaka kAntivijaya ne, guru caturanA 'puNya' zizu; e pATa-paraparA jJAna-saMzodhana, karatA karatA cAlyA gayA....eka yAgI jayAta anerI jagamAM phelAvI, sneha-saragamanI vINA bajAvI; sUri AtmArAmanA gaccha dIpAvI, prema-puSpA bichAvI gayA....eka yAgI ' amara ' aMjali Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir raciyatA--zrI amaracaMdra mAvajI zAha, taLAjA ( AzAvarI ) phelANI; AgamaprabhAkara punyavijayajI, puSpa-zayyAmAM poDhaLyA; rUma pUrvaka Agama taNA, saMzAdhana mahA karIyA. mana-vacana-kAyAnA yogA, zAztrA mahI raMgANA; prabhAva purAtana AgamanA, aMtara mAMhI vaMcANu. mAvanAzIla jIvananI saurabha, sakaLa saMghamAM paDavaMjanA vIra putranI, satya sAdhanA laMbANI. ratna khajAnA jesalamerano, jJAnabhaMDAramAM bhuriyA; munizrIe jIvana samI,ze jJAnano dariyo. nitya dina ne rAta rata rahI, jJAnadIpaka pragaTAvyA; zrIkAMti catura vijayanA ziSya, jJAnanA punyata AtmAe samAdhi, cArA rahI satya jIvanayAtrA, vijaya pAmyA vizva AMgaNiye, U~cavatA zrI jaina zAsanamAM, yaza ane kIti hi~gatamAM, vanayAtrA pUrNa prasaMge, mahAna sitArA kharI paDavo, dAhAkAra varyAM zAsanamAM, rAkhI Teka eka ja laganI, laya pAme zrI punyavijayajI, mu MbaI pANI pravAha vahAvyeA. nagare lIdhI; sIe yujhI; dhanAdhArI thayA; rUpe jhaLakayA. bharamAM phelANI; zAkanI chAyA chavANI. phaLa gayuM pherama rahI; saghamAM meTI kheATa paDI. jJAnApAsanA kIdhI; svIkAra 'amara' aMjali.(10) (tA. 22-6-71, bhAvanagara jaina saMghanI zAkasabhAmAM rajU thayela kAvya. ) ti bhArata For Private And Personal Use Only (1) (2) ja y (4) (5) (6) (0) (<) (9) [ 193 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // puNyAtmano virahaH // racayitA-paNDita zrI hariza'kara ambArAma zAstrI durge jesalamerunAmni vasatiM kRtvA''ptavidvadvaraiH uddhArAya samastahastalikhitaprAcInagranthapratIH / evaM pattanasatkanikhilaprAcInabhANDAkarAn khambhAtasthasamastagranthanivahAnuddhatya vikhyAtavAn // 1 // zrImajjainamunIndrapuNyavijayo jaine samAje'graNIH tyaktvAsmAn nijabhaktakAn vidhihatAn bhaktaM surendra gtH| zaDkeya samupasthitA kimu vayaM bhaktiprameye jaDA yenAmavaMgaNAptabhaktibharataH svAtmA hyama-kRtaH // 2 // he ! sAdho na vihAtumarhati bhavAn bAlAnanAthAMstathA kiM kurmo vayamadya dharmavisaraM kAryAnabhijJA aho / kAle'smin kalinA vidharmanihate ko mArgasandarzakaH saMsArArNavabhItirakSaNavidhau tyajyAmahe tAta ! kim // 3 // vidvaccittacakoramodajanikAM mudrAM mukhendoH katham drakSyAmastridivezasamavasateH zrIpuNyasAdhozca te / AdezAmRtatarpaNasya tu kathaM vArtA vidheyAdhunA devAnAmanuloma daivamathavA zokaM bhajemaikakam // 4 // ye ye sajanapuGgavA jagati te sarve yathAvazyakAH svarge sajjanasAmecchavibudhA vAJchanti tA~stAMstathA / yenemAM nu vihAya martyavasatiM devIgrahAtsvargataH hA dhik ! zokasamudraviplavagatAna ko'smAngrahISyatyaho // 5 // he he sadguruvarya ! nirmalamanazcAdarzasAdhUttama! ___ kAryAkAryavivekadIpakamate ! cAritryacDAmaNe ! / kRtvA saMsRtigartamagnakudhiyAmuddhArakAyeM mudA unnatyai jinazAsanasya ruciro dehazca nApekSitaH / / 6 / / saddharmapratipAdanena suguruM bandhuzca dhairyapradam satkAryAnugataM svabhAvasaralaM sarvaiH sakhAyaM kRtam / zAntaM sAraguNaiH prakAzitamatimevaM janaiH saMstutam ___ zrIpuNyaM haratA hi vAmavidhinA kiM no'smadIyaM hRtam // 7 / / vRtti vAlaya citta ! vijJavarataH zokaM mudhA mA kRthAH. ___ paJcatvaM hi gatAH kadApi punaratrAyAnti kiM zrUyate / AzAM tadviSayAM vihAya adhunA prArthyaH prabhuH zraddhayA zrIpuNyAya ciraM dadAtu vipulAM zAnti sadA kevalam // 8 // For Private And Personal Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka - kevI vasamI vidAya ! eka hRdayasparzI patra Eren N I jyanu vItarAgA: | mu. muMbaI 3; 2017, . sa. 8 The. pAyadhunI, bhIMDI bajAra, zAMtinAthane upAzraya. mu. pUnA mathe zAMta, dAMta, mahaMta, tyAgI, virAgI, paMcamahAvratadhAraka che kAya jIvanI rakSA karanAra, samatAnA sAgara, sAgara jevA gaMbhIra, prAtaHsmaraNIya 1008 zrI paramapUjya AcArya bhagavaMta, tathA anya munimaMDala, mubaIthI li. Apane hararoja yAda karanAra kusumazrIjI mahArAja, kArazrIjI, yazadAzrIjI, jayantaprabhA Adi ThANAnI 1008 vAra vaMdaNa sukhazAtA Apane pavitra caraNakamaLamAM svIkArazojI. vi. lakhavAnuM ke Apa sAhebajInA lakhAvela patro maLyA hatA. paraMtu javAba ApavAnI jarA paNa hiMmata rahI na hatI. te kAraNathI patra lakhavAmAM ghaNe vilaMba thayo che. hajI paNa patra lakhavA mATe hAtha tathA magaja kAma ApatuM nathI. jANe thaMbha tUTI paDyo ane nIce dabAI gayA hoIe tevuM lAge che ! ekadama acAnaka A prasaMga banavAthI hRdaya upara vajAghAta thaye hoya tevuM lAge che. kusumazrIjI mahArAje ApazrIne patra lakhyo hato temAM svargasthanA samagra samAcAra jaNAvyA hatA. pUjya mahArAjajInuM prosTeTanuM oparezana karAvyuM, te te khUba saphaLatApUrvaka thayuM hatuM. pezAbanI koI takalIpha na hatI. ToTI vinA sAhajika rIte pezAba thato hato. paraMtu oparezana bAda eka divasa pachI kaI paNa pravAhI padArtha letA paNa chAtImAM dukhAvo thato. meDhAmAM pANI nAkhatA te turata AMkhamAM pANI AvI jatuM. A rIte sahanazIlatAnI mUrtimAM koI divasa AMkhamAM pANI jevAM na hatAM. A rIte jyAre AMkhamAM pANI AvatAM tyAre sAme UbhA rahelA darekanI AMkhamAM pANI AvI jatAM. A dazya te vartamAnamAM paNa kapanAthI khaDuM karavAmAM Ave che, te hRdayamAM khUba kamakamATI AvI jAya che. kADiyegrAma be vakhata lIdhe, chatAM De. kahI zakayA nahi ke A dukhAvo zAne thAya che. pU. mahArAjajI DekaTarane kahetA ke tame badhA kahe che ke chAtImAM kAMI roga nathI, paraMtu mane duHkhAvo thAya che, tenuM zuM ? A rIte DokTarane kahetA hatA. traNa divasa ghaNe duHkhAvo rahyo. hArTanA spezyala DekaTarane bolAvyA. chatAM paNa DokaTara kahI zakyA nahi. kerA sAheba, kUlacaMdabhAI, pannAlAla vaherA vageree khUba mahenata karI, paraMtu te sarva niSphaLa gayuM ! somavAre savAre ame jyAre gayAM tyAre kahe che, ke je Aje te rAjI thaze ne ? Aje te huM ekadama sAjo thaI gayo chuM, tamAruM lehI caDhaze ne? A rIte badhAMnI sAthe vAta karatA hatA. te divase rUmanI bahAra meTA rUmamAM hAtha pakaDIne pharI AvyA. rUmanI bahAra aDadho kalAka beThA, chApuM vAMcyuM. badhAMne manamAM thayuM ke AjathI pUjya mahArAjajInI tabiyata sudhArA upara che, eTale ciMtAnuM vAtAvaraNa thoDuM ochuM thayuM, paraMtu ApaNane evI zI khabara ke jyota bujhAvAnI che, e paNa badhAMnI mAyA choDIne jogIavadhUta thoDA samayamAM ApaNA snehabaMdhane teDI, dage daIne jatAM rahevAnA che ! evI zI khabara? somavAre je kAMI AhAra tathA pravAhI laI gayA te zAMtipUrvaka laI lIdhuM. koI paNa jAtanI takalIpha paNa thaI na hatI. e pUjya puNyazALInuM puNya paNa tevuM hatuM ke jyAM jaIe tyAM temanA nAme alabhya varatu paNa labhya thaI jatI hatI. For Private And Personal Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI AtmAnaMda prakAza jyAre prosTeTanuM oparezana karAvavA marIna lAInsa laI javAnA hatA tyAre amane kyAM rAkhavAM, te mATe vicAra karatA hatA. tyAM zakuntalI skUlamAM rahevA mATe sthAna maLyuM. somavAre skula khUlavAnI hatI. te pUjya mahArAjane uMspiTalamAM be-traNa divasa vadhAre rAkhavAnA hatA, te zakuntalA nizALa traNa divasa mATe baMdha rAkhI. ame sAMjanA sAta-sADAsAta sudhI tyAM hatAM. jyAre ame piTalamAMthI nizALamAM AvavA mATe taiyAra thayAM tyAre amane kahe che ke besa! koI divasa TAIma thAya te besavAnuM kahe nahi, ane te divase besavA mATe kahyuM, eTale ame beThAM. paraMtu teo kAMI paNa belyAcAlyA vinA paDakhuM pheravIne sUI rahyA. pachI TAIma thatAM ame nizALamAM pAchAM AvyAM. pUjya mahArAjajIe pratikramaNa tathA pArasI bhaNAvI, koI paNa jAtanI takalIpha na hatI. be-traNa miniTamAM ja badhI ramata ramI gayA ane ApaNe badhAMne dago daI cirakALanI zAMtimAM poDhI gayA ! eka miniTa pahelAM bolatAMcAlatAM bIjI miniTa sone choDIne jatA rahyA ! pAse rahelA lamaNabhAIne to khUba ja AghAta lAgyo. vAta mAnavAmAM AvatI na hatI. teo eTalI badhI duvidhAmAM paDI gayA ke zuM karavuM ? kyAM javuM ? kone bolAvavA? chevaTe sauprathama korA sAhebane tathA phUlacaMdabhAIne phena karyo. hRdaya upara paththara mUkyo. svargavAsa pachInI je kriyA tathA hospiTalamAMthI sAmAna vagere kyAM laI javo te vyavasthA karavAnuM paNa kaMI sUjhatuM na hatuM. paraMtuM kAma karyA vinA chUTake na hato. te kAraNathI tyAMnI badhI vyavasthA karI. ame savAranA cha vAge zakuntalAmAMthI goDIjI gayAM. tyAM badhAM sAdavIjIo hatAM. baporanA devavaMdana karyA bAda ame zAMtinAthamAM gayAM. keI ThekANe cena paDatuM na hatuM. zuM karavuM, te paNa samajAtuM na hatuM. ame lagabhaga traNa-cAra divasa pAyadhunI rahyAM. badhAM kahevA lAgyAM ke tame vAlaMdhara Ave te sAruM, kAraNa ke tyAM pUjya mahArAjanI dareka vastuo che, tene saMbhALavAnI che. paraMtu amAruM zarIra kAma karatuM na hatuM. vAlakezvara jo paga U paDatA na hatA, paraMtu badhAMe kahyuM ke tamo A badhuM nahi saMbhALI te keNa karaze? mATe manane manAvIne paNa kAma karavuM paDaze. ame vAlakezvara avyiAM tathA pUjya mahArAjajInAM pustakanAM poTalAM bAMdhIne mahAvIra vidyAlayamAM laI gayAM. tyAM ame tathA lakSmaNabhAIe pustakonuM lisTa vagere karyuM. ame traNa-cAra divasa vidyAlayamAM rahyAM hatAM. varasAda khUba hovAthI pustake peka thayAM na hatAM. hamaNAM be divasathI ughADa che tethI lakSmaNabhAIe badhAM pustake peka karyA che. lakSmaNabhAI zanivAre amadAvAda javAnA che. sAthe traNa peTIomAM hastalikhita prato tathA pradarzana-vibhAga che te laI jaze. tathA bIjA kAmanAM kAgaLiyAM vagere che, te laI jaze. chApelAM pustake peka karIne rAkhyAM che te pAchI laI jaze. hamaNAM sAmAna khUba che, mATe badhuM sAthe laI javuM phAve nahi, ane TrAnsaporTamAM laI jAya che. varasAdamAM sacavAya nahi, mATe pachI laI jaze. pUjya mahArAjajInI dareka varatu khUba ja vyavasthita hatI. jyAre paNa teo kyAMya bahAra jatA tyAre dareka vastu cekasa karIne jatA hatA. jIvanamAM kyAre paNa koI kAma garabaDa garabaDa gamatuM nahi. dareka vastune jIvanI mAphaka sAcavatA. jarUra paDe tyAre koIne ApavAmAM pAchI pAnI karatA nahi. kaI paNa vastu khUba prasannatApUrvaka udAra dile sAmenI vyaktine saMtoSa thAya te rIte ApatA hatA. amArA jevI pAmara vyakti jAya tyAre paNa kema bena ! zAtA che ne ? evuM te avazya pUchatA hatA. ame jyAre pUchatAM ke ApazrIne zAtA che? te turata kahetA hatA ke vaDIlanI kRpA ane bahenonA AzIrvAdathI mane DhagalA ne DhagalA zAtA che ! For Private And Personal Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir " - - - - - - muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka A rIte temanAM eka eka vacane yAda karIe chIe tyAre magaja kAma karatuM nathI. atyAre ame vAlake gharamAM svarga sthanA echava nimitta rahyAM chIe. manamAM te ema ja thAya che ke pUjya mahArAjajI pATa upara sAkSAta birAjamAna che. vAtAvaraNamAM temanI vANIne guMjAvara thayA kare che. ahIM agiyArase zAMtisnAtra che. ame dazamane divase pAyadhunI jaI agiyAraze savAre pAcho AvIzuM. snAtra pUrNa thayA pachI sAMje pAyanI jaIzuM. amAruM cAturmAsa pAyadhunI che. Apa sAhebajI patra lakho te pAyadhunI lakhazojI. amane jJAnInI sAthe sAthe jJAnanI paNa bhakti maLatI hatI te chInavAI gaI ! Apa sAhebajInA sukhazAtAnA samAcAra jaNAvavA amadaSTi rAkhaze. pUjya jayabhadravijayajI mahArAja ane ratnAkaravijayajI mahArAja vAlakezvara che. agiyAraze sAMje malADa tarapha prayANa karaze. pUjya mahArAjajInA svargavAsa nimitte ATha divasane oracha cAle che. tyAM sarva sAdhu-munirAjane amArI vaMdaNa sukhazAtA jaNAvazejI tathA sAdhImaDala sarvene vaMdaNa sukhazAtA. amArA lAyaka kAmakAja jaNAvavA kRpAdRSTi karaze. li, jyoprabhAnI keriza: vaMdaNA svIkAraze, (paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayasamudrasUrijI mahArAja upara lakhela patra.) aMtima yAtrA lekhaka-zrI kAMtilAla DAhyAbhAI kora sagya, zItaLa prakAza vera caMdra, ghanara vAdaLAmAM aTavAI jaI, ociMto adazya thaI jatAM aMdhakAra vyApI jAya, nirmaLa, zAMta prakAza ApatA dIpa pavanajhapATe acAnaka olavAI jAya, suMdara sarovaramAM khIleluM sugaMdhita pAMkhaDIovALuM kamaLa acAnaka pANImAM adazya thaI jAya, tyAre mana je glAni, Azcarya, AghAta ane akathya vedanA anubhave, te AghAta jJAnatapasvI, cunazIlavAridhi, pavitra mULa jinAgamanA jIvatAjAgatA saMdarbha kAza samA, prAtaHsmaraNIya pUjApAda zrI puNyavijayajI mahArAjanA AciMtA dehavilaye jana ane jainetara jagata anubhavyo. somavAra, tA. 14-6-1971 nI rAte kivasa roDa para Avela De. bacAnA narsiMga homamAM teozrI zAMta, anaMta nidrAmAM sadAne mATe peDhI gayA ! kALe potAno dharma bajAvyuM, ane mahArAja smRtizeSa thaI gayA ! have te mAtra teonuM nAmasmaraNa ja thaI zakavAnuM ! temanI A ciravidAyathI sakaLa zrIsaMgha tathA bhAratIya vidyA ane saMskRtinA dezavidezanA vikAne ane vidyAthIoe bhAre AghAta anubhaLe. teozrIne harasanI takalIpha jaNAtAM me, 1971mAM Do. mukuMdabhAI parIkhe, capATI paranA be be meDIkala senTaramAM, saphaLa zastrakriyA karI hatI. tyArabAda pezAbanI takalIphane kAraNe, nidAna karatAM, prosTeTanI vyAdhi jaNAI, eTale e vyAdhinA niSNAta De. karaMjAvAlA pAse cikitsA karAvI. zastrakriyA vagara A takalIpha dUra thaI zake tema na hatI, ane game tema karIne e takalIpha dUra karyA vagara chUTake na hoya, tevuM nidAna thatAM teozrIne DaoN. bacAne narsiMga homamAM dAkhala karavAmAM AvyA. saphaLa zastrakriyA bAda tabiyatamAM ghaNo sudhAro hato. pezAbanI takalIpha dUra thaI hatI, ane azakti hovA chatAM, teo saraLatAthI dhIme dhIme haraphara karI zakatA hatA; ane narsiMga homamAMthI rajA ApavAnuM dAktara vicArI paNa rahyA hatA. dehavilayanA For Private And Personal Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 198] zrI AtmAnaMda prakAza divase savAranA pAMca vAge UThI, taMdurasta hoya te rIte, beThA beThA svasthatApUrvaka pratikramaNa karyuM hatuM. te divase baporanA be-traNa vAra narsiga hemamAM AMTA mAryA, thoDo vakhata gelerImAM UbhA rahyA, tyArabAda janarala hAlamAM besI gujarAta samAcAra' vAMcyuM; bahu ja svastha hatA. gurubhakta zrI dhIrubhAI (zrI giradharalAla trikamalAlanA putra) sAMje AvyA tyAre te hasatAM hasatAM pU. mahArAjazrIe kahyuM ke huM te tamAre ghera jaI Avyo ! marIna DrAIva uparanuM zrI dhIrubhAInuM nivAsasthAna narsiga hemamAMthI sAme ja najare paDe che. te divase sAMje pU. mahArAjazrIe, nityakrama mujaba, bahu zAMti ane svasthatAthI pratikramaNa karyuM. tyArabAda thoDo samaya amArI saunI sAthe vAtacIta karI; bahu AnaMdamAM hatA, eTale huM lagabhaga 8-15 vAge chUTo paDyo. zrI dhIrubhAI tyAM rokAyA. paNa A badhI svasthatA ane A badhe AnaMda chetarAmaNAM hatAM e kaNa pAmI zake? aDadhA kalAka pachI ja zuM thavAnuM hatuM tene koIne aNasAra sarakhe na ho. huM ghera pahoMcyo ne turata TeliphonanI ghaMTaDI vAgI. Teliphona upADatAM zrI dhIrubhAIe na kalpI zakAya, na mAnI zakAya, tevA samAcAra ApyA ke pUjya mahArAja sAhebanI tabiyata ociMtI gaMbhIra banI gaI che ! pU. zrI mahArAja sAhebanI muMbaInI sthiratA daramyAna satata saMparkamAM rahenAra gurubhakta zrI phUlacaMdabhAI zAmajI, vidyAbhyanA maMtrI zrI jayaMtIbhAI ratanacaMda zAha ane "savitA' mAsikanA taMtrI mahArAjazrInA bhakta zrI sevaMtIlAla cimanalAla zAhane phona dvArA tenI jANa karI. narsiMga homamAM pahoMcatAM liphaTa pAse zrI dhIrubhAI maLyA. bahu bhAre mane, azrubhInI AMkhe jaNAvyuM ke "dI olavAI gayo !" A rIte pUjya mahArAjazrIe zarU karela vidyAsaMvardhananuM ekaniSTha kArya ekAeka thaMbhI gayuM ! zramaNa zreSTha sAdhanAne Adarza rajU karatuM yazojivela vyaktitvanuM pratyakSa daSTAMta adazya thayuM ! paNa teoe jIvI batAvela zramaNajIvanane A Adarza, jANakAra vargane samRtipaTa uparathI kyAreya adazya thaI zakavAne nathI. teozrInA vimaLa jIvananAM ujajavaLa pAsAMomAMthI satata preraNA maLatI raheze. sTeTanuM oparezana thayuM te divase sAMje pU. mahArAja sAhebanI zAtA pUchavA muMbaInA jANItA sAmAjika kAryakara ane mahArAjazrInA parama bhakta zrI pannAlAla vorA ane bIjA pATaNanivAsI bhAIo AvyA hatA. pU. mahArAjazrI bahu prasanna hatA. teozrIe hasatAM hasatAM kahyuM ke "mAruM kAma pUruM thAya che, have tamAre tamAruM kArya karavAnuM che!" kALanA bola samA A kathana uparathI have ghaNIvAra manamAM prazna thAya che ke, zuM pUjaya mahArAjazrIne potAnI ciravidAyane aNasAra maLI gayuM haze? jJAnoddhAranuM zakavarta kArya karanAra pUjya mahArAjazrInA kALadharmanA samAcAra badhe vAyuvege phelAI jatAM muMbaInA zrI jaina saMghanA eka agraNe zeTha zrI phUlacaMdabhAI zAmajI, zrI kAntilAla maNilAla kaM.nA zrI pannAlAla maphatalAla ane temanA bhAIo, vidyAlayanA mAnadamaMtrI zrI jayaMtIlAla ratanacaMda zAha, zrI popaTalAla bhIkhAcaMda, zrI ramaNalAla nagInadAsa parIkha, vAlakezvara derAsaranA TrasTIo, zrI pATaNa jaina maMDaLanA kArya karI ane bIjA kAryakaro nasiMga homamAM tarata AvI pahoMcyA hatA. ociMtA kALadharma pAmyAnA A samAcAra muMbaI ane paromAM pahoMcatAM, dasa vAgyA sudhImAM te, pAMca hajArathI vadhu bhAIo-bahene aMtima darzana mATe hospiTalamAM AvI pahoMcyAM hatAM. pUnAmAM cArtumAsa birAjatA paramapUjya zAMtamUrti AcArya zrI vijayasamusUrIzvarajI mahArAjane A samAcAranI jANa TelIphona dvArA karavAmAM AvI. tAra, Teliphona dvArA A samAcAra amadAvAda, vaDodarA, pATaNa ane bhAratanAM judAM judAM zahera-gAmenA saMghane pahoMcADavAmAM AvyA. For Private And Personal Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [199 pUjyazrInA aMtima darzana mATe moTI saMkhyAmAM AvatA vizALa janasamUhanA dhasArAne pahoMcI vaLavA mATe narsiga hemanI jagyA bahu sAMkaDI paDI, eTale, tAtkAlika A muzkelI dUra karavA mATe, mahArAjazrInA pArthiva dehane sAmenA zrI pATaNa jaina maMDaLanA sabhAgRhamAM laI javAmAM Avyo. tyAM paNa A dharmamaya jJAnajyotinAM aMtima darzana karavA vizALa janasamUha AvI pahoMcyo hato. muMbaI jaina svayaMsevaka maMDaLa ane pATaNa jaina maMDaLanA kAryakartAoe bhAvanAzIla bhAIo-bahenone bekAbu banate samUha zAMtithI darzana karI zake tevI suMdara vyavasthA sAcavI hatI. vahelI savAre AjIvana jJAnatapasvInA dehane tyAMthI pAyadhUnI uparanA zrI goDIjInA derAsaramAM lAvI pAlakhImAM birAjamAna karavAmAM Avyo hate. tyAM che, vahelI savArathI pAMca vAgyAthI, virAra ane thANA sudhInAM parAMomAMthI mAnava maherAmaNa darzanArthe AvavA lAgyo hato. yugavIra AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA samudAyanAM sAdhu-munirAje tathA sAdhvIjI mahArAje tyAM vahelI savArathI, baporanA bAra sudhI besI jJAnacAritrathI zobhatI ucca koTinI vibhUtinA upakAronuM tattApUrvaka smaraNa karatAM, mUka aMjali arpatAM beThAM hatAM. vahelI savArathI bAra vAgyA sudhImAM cAlIsa hajArathI vadhu bhAvika bhAIo-bahenoe darzanano lAbha lIdhe hatA. pUjyapAda, puNyacarita mahArAzrInAM aMtima darzana karavA tathA teonI aMtima yAtrAmAM sAmela thavA amadAvAda, kapaDavaMja, vaDodarA, pUna tema ja anya sthAnamAMthI bhaktizIla mahAnubhAvo sArI saMkhyAmAM muMbaI AvI pahoMcyA hatA. zAta-ekAMta khUNAmAM besIne, koI paNa jAtanA ADaMbara ke mahatsava vagara, jIvanabhara pUrNa yogathI jJAnoddhAranAM anekavidha kAryo karanAra A mahAna AtmAe janasamUhanAM kevAM Adara-bhakti ane cAhanA meLavyAM hatAM tenI A prasaMga sAkSI pUrato hato. aMtima saMskAra vagerenI uchAmaNI thayA bAda baporanA savA bAra vAge smazAnayAtrA goDIjI jaina derAsarathI zarU thaI. sUtarabajAra, prinsesa sTrITa, kAlabAdevI, gulAlavADI, sI. pI. Tenka, viThThalabhAI paTela reDa, operA hAusa, copATI, vAlakezvara traNabattI thaIne vAlakezvaranA suprasiddha AdIzvara jaina derAsaramAM pAlakhI AvI pahoMcI hatI. sAravAra mATe mahArAjazrIne ahIMthI ja hospiTalamAM laI javAmAM AvyA hatA; ane vi. saM. 2017nuM teozrInuM comAsuM paNa ahIM ja nakkI thayuM hatuM, paNa e thavAnuM kyAM hatuM! chevaTe emanA pArthiva dehane ahIMthI ja chellI vidAya ApavAmAM AvI ! dariyAvadila vidyAbhUti guruvaryanAM darzana mATe derAsarajInA paTAMgaNamAM thoDA samaya pAlakhIne rAkhavAmAM AvI hatI. vi. saM 2026nI sAlanuM cAturmAsa paNa pU. mahArAjazrIe ahIM ja karela hAI vizALa janasamudAya tyAM darzanArthe UmaTayo hate. A aMtima yAtrAmAM judI judI bhajanamaMDaLIo, muMbaI ane parAMnAM jaina svayaMsevaka maMDaLa, pAThazALAnA bALake ane hajAro bhAIo-bahene sAmela thayAM hatAM; zistabaddha cAlatI e yAtrAe jainetaromAM paNa bhaktinI lAgaNI janmAvI hatI. smazAnayAtrA je je vistAromAMthI pasAra thaI tyAMnAM makAnanI aTArIo ane bArIomAM hajAre jainetara AbAlavRddha bhAIo-bahene darzanArthe UbhAM hatAM ane pAlakhI upara gulAla, cekhA ane sikakAne varasAda varasAvI potAnI aMtima aMjali ApatAM hatAM. AcArya, upAdhyAya ke pacAsa jevI koI paNa padavI nahIM dharAvatI zramaNa saMskRtinI A mahAna vibhUtine zokAMjali ApavA mATe, emanI smRtimAM, muMbaI zaheranA zerabajAra, sonAcAMdI bajAra,bIyAM bajAra, davAbajAra, dANAbajAra vagere mukhya mukhya bajAra uparAMta zaheranI nAnI-meTI tamAma kApaDabajAro baMdha rahI hatI. For Private And Personal Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir reoo] zrI AtmAnaMda prakAza smazAnayAtrAmAM muMbaInA zerIpha zrI zAdIlAlajI jaina, jaina saMghanA agraNIo, muMbaI ane parAnAM derAsara tathA saMghanA TrasTIo, tema ja bhAvika bhaktajanoe moTI saMkhyAmAM bhAga lIdhe hatA. jevuM bhavya ane divya mahArAjazrInuM jIvana hatuM evI ja bhavya, ane cirasmaraNIya emanI aMtima yAtrA hatI. e yAtrAnAM darzana karanArAM dhanya-kRtArtha banI gayAM. zaheranA judA judA lattAone pAvana karI, cAra kalAkanI lAMbI majala pachI, mahArAjazrInI pAlakhI, sAMjanA 4-40 vAgatAM, aMtima yAtrAnA chellA visAmArUpa, mahAsAgaranA kinAre, bANagaMgAnI smazAnabhUmimAM pahoMcI hatI. tyAM sAMjanA poNuM pAMca vAge sukhaDanI citAmAM, jaya jaya naMdA, jaya jaya bhaddAnA gaganacuMbI nA vacce, zrI dharmadAsa trikamadAsa kapUravALAe, pUjyazrInA AjIva sevaka zrI mAdhAbhAI sAthe, mahArAjazrIne agnisaMskAra karyo hato. zravaNa bhagavatamAM zIla ane prajJAthI zobhatA e paramapUjya guruvaryane deza bhasmIbhUta thayo! bhAratIya ane jaina vidyAnA saMzodhana ane saMpAdananA kSetre paDela beTanI kalpanA karavI kaThina che. zAstrapAragAmI A mahAna vibhUtie AraMbhela kArya koNa karaze ane kyAre thaze tene vicAra karatAM sa TA paDyA tAre saunAM aMtara eka mahAna ane Adarza saMtapuruSanI kAramI khoTanA vicArathI viSAdamaya banyAM hatAM ! AjanuM jagata je viSama paristhitimAMthI pasAra thaI rahyuM che, sarvatra hiMsA, anAcAra ane atyAcAra phelAI rahyAM che, te samaye janasamUhane sAcI dRSTi ApI satya, ahiMsA ane sadAcArane mArge dorI janAra A mahAna jJAnatapasvI saMtanI je khoTa paDI te kadI purAze nahi. kharI rIte te atyAre aviA ja puNyapuruSanI jagatane jarUra hatI. bhagavAne emane thoDuM vadhu AyuSya ApyuM hatuM ke, atyAra sudhImAM pavitra jinAgamanA saMzodhana-saMpAdananuM kArya karI, jJAnakSetre je amUlya sevA karI che ethI vizeSa sevA karIne pavitra jJAnabhaMDAramAM samAyela jJAnanA akhUTa khajAnAne savizeSa bahAra lAvI zakayA hota. jinAgamasaMzodhana ane jJAnabhaMDArAnA uddhAra mATe teonI bhAvanA, zakti ane sUjha akhUTa hatI. paNa zAsanadevanI evI IcchA nahi hoya eTale kALe bahumukhI pratibhA dharAvatA A bahuta mahAna AtmAne ApaNI saunI vaccethI UcakI lIdhA! ane ApaNI vacce je jJAnajyoti prakAzI rahI hatI te sadAne mATe vilaya pAma ! pUjya mahArAjazrInA avasAnathI teozrInI satyalakSI jJAnopAsanA sAthe teonA satvazIla ane snehazIla jIvanamAMthI satata preraNuM meLavanAra bhAratIya ane videzI vidUddavargane je moTI khoTa paDI che, e beTa kadI purAze ke nahi te koNa kahI zake ? e prAtaHsmaraNIya pUjya guruvaryane ApaNI saunI bhAvabharI vaMdanA he ! || bano tehiM vamAsamai | For Private And Personal Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir puravaNuM (1) pAchaLathI maLela svargavAsanedha vagere. (2) pUjyapAda mahArAjajInI hayAtInA samayanI keTalIka mahatvanI sAmagrI. (3) "jJAnAMjali"mAM nahIM apAyela mahArAjazrInAM lakhANe. For Private And Personal Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir munirAja zrI puNyavijayajIkA duHkhada dehAvasAna yaha jAna kara hRdayako bahuta AghAta pahu~cA ki AgamaprabhAkAra munirAja zrI puNya vijayajIkA somavAra, dinAMka 14-6-71 ko rAtake 8-50 baje baMbaImeM akasmAt nidhana ho gyaa| munirAja kevala jaina samAjameM hI nahIM, saMpUrNa bhAratIya samAjameM eka Adarza santa evaM jJAnI the| unakI cAritraniSThA evaM zrutasaMpannatAkA udAharaNa anyatra milanA durlabha hai| saujanyakI to sAkSAtmUrti the| isa dharmamaya jJAnajyotike Akasmika nirvANase eka zrutazIlasampanna munikA jo abhAva huA hai usakI pUrti honA zakya nahIM diikhtaa| vidyAzrama parivArako isa apUraNIya kSatise hArdika vedanA hai / "mA" mAsika 267, gurA. pArzvanAtha vidyAzrama, vArANasI puNyavijayajI mahArAjano kALadharma Agama dvAraka, AgamaprabhAkara, jaina sAdhu, vidvadara zrI puNyavijayajI mahArAja muMbaImAM, marIna DrAIva pAsenI eka hepITalamAM, Aje rAtre 8 vAge kALadharma pAmyA hovAnA samAcAra maLe che. temanI uMmara 76 varSanI hatI. teozrI vicakSaNa vidvAna sAdhupuruSa hatA ane jesalameranA jaina graMthabhaMDAra va.nA prAcIna graMthane temaNe jIrNoddhAra karAvyo hato. prasiddha jaina muni vidvAna, saMzodhanakAra ane bhASAvida hatA. prAcIna bhAratIya saMskRtinA prakhara abhyAsI munizrIe prAcIna tADapatronA abhyAsa mATe suMdara sevAo ApI hatI. (muMbaI, tA. 14-6-71) janasattA " dainika, amadAvAda, tA. 15-6-71 zrI muMbaI jaina svayaMsevaka maMDaLa, muMbaI-mahArAjazrInA svargavAsa-divase ja rAtanA saMsthAnI kAryavAhaka samitinI sabhA cAlu kAma mATe maLI hatI. sabhA cAlu hatI te daramyAna ja mahArAjazrInA kALadharmanA samAcAra maLatAM mahArAjazrIne aMjali ApIne sabhA mulatavI rAkhavAmAM AvI hatI. zrI jaina saMgha, mahuvA-"sughoSA" mAsikanA julAI, 1971nA aMkamAM jaNAvyA mujaba, mahuvAnA zrIsaMghe mahArAjazrIne aMjali Apato TharAva karyo hato. zekaTharAva-"janasattA"nA tA. 16-6-71nA aMkamAM jaNAvyA mujaba, amadAvAda, ratanapoLa mahAjananI sAmAnya sabhAe mahArAjazrIne aMjali Apate ze kaTharAva pasAra karyo hatA. TharAvamAM jaNAvavAmAM AvyuM hatuM ke "munizrInA svargArohaNathI jainadharma premI prajA upara mahAna phaTake paDyo che. sadgata mahArAjazrIe jainadharmanA jJAnabhaMDArone tema ja jaina sAhityane uddhAra karyo hate." For Private And Personal Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAMDaLa zrIsaMghe karela bahumAna [vi. saM. 202 mAM pUjyapAda puNavijayajI mahArAjane, pATaNanA vALa pADAnA jinamaMdiranI pratiSThA mATe, amadAvAdathI pATaNa javAnuM hatuM. paramapUjya nyAyavizArada, nyAyatIrtha munivarya zrI nyAyavijayajI mahArAja te vakhate mAMDaLamAM birAjatA hatA. A bane munivara vacce gADha dharma prIti hatI; ane, saraLatA, sahRdayatA ane jJAnasAdhanA jevA guNonI samAnatAne kAraNe, banne ekabIjA tarapha khUba AdarabhAva dharAvatA hatA. eTale pUjyapAda puNyavijayajI mahArAje, amadAvAdathI sIdhA pATaNa javAne badale, mAMDaLa thaIne javAnuM nakakI karyuM hatuM, jethI bane jJAnopAsaka saMte ekabIjAne maLI zake. jayAre mahArAjazrI mAMDaLa padhAryA tyAre mAMDaLanA zrI saMdhe, paramapUjya nyAyavijayajI mahArAjanA sAMnidhyamAM, caitrI pUnamanA pavitra divase, teozrIne nAnuM sarakhuM svAgata-patra arpaNa karIne teozrI pratyenI potAnI bhaktiA ane bahumAnanI lAgaNI darzAvI hatI. e svAgata-patra ahIM ApavAmAM Ave che.] nyAyavizArada-nyAyatIrtha-munizrInyAyavijayaviracitaH AgamaprabhAkara-medhAvimUrdhanya mahAmahanIya-muniratna zrIpuNyavijayamahodaya-svAgatodgAraH yo bhavyamAgamasamuddharaNaM karoti, sngghaagrnniignnsmcitpaadpdmH| vizvAbhirUpanivahastutavaiduSIzrIH prAcInantanadRzozca vikAsi dhAma // 1 // etAdRzo munivaro munidharmadhAmapuNyena puNyavijayo vijayena bhAsvAn / adyetya mANDalamuvaM kRpayA punAti, nanveSa naH kuzalakRt khalu puNyayogaH // 2 // puNyazrIsadmane puNyamanovAkarmaNe sate / namo'stu puNyaprajJAya zrIpuNyavijayAya naH // 3 // . caitrapaurNamAsI, // zrI saGghabhaTTArakaH, mAMDala // maMgalaM mahAzrIH ||shriiH|| vi. saM. 2020 -nyaayvijyH| sUryadinam , For Private And Personal Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 204] zrI AtmAnaMda prakAza jeo AgamenA uddhAranuM bhavya kArya karI rahyA che, jeo saMghanA agraNI mahAnubhAvathI sammAnita che, jemanI vidvattA jagatanA vidvAnamAM prazaMsAya che ane jeo prAcIna tathA navIna ema ubhayavidha vicAradhArAonuM vikAsazIla dhAma che, AvA munidharmanA teja vaDe pavitrita vijayathI dedIpyamAna puNyavijayajI mahArAja kRpA karI Aje mAMDala padhArIne mAMDalanI bhUmine pavitra karI rahyA che, e kharekhara amAre kalyANakAraka puNyAga che. puNyalamIna maMdira ane jemanAM mana-vacana-karma tathA prajJA pavitra che, evA saMta zrI puNyavijayajI mahArAjane amArA namaskAra! caitrI pUnama, ravivAra ) -mAMDala saMgha vi. saM. 2020 [traNa ke ane enA anuvAda sAthenuM svAgatavacananuM A lakhANa, pAMca pAnAMnI, raMga-beraMgI ane AchA citarAmaNavALI, hAthe lakhelI nAnI sarakhI pustikArUpe mahArAjazrIne arpaNa karavAmAM AvyuM hatuM.] AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI mahArAjazrInA aDasaThamA janmadina prasaMge racayitA : zrI ke. dhIrajalAla parIkha Aje maMgala puNya-janmadina che aDasaThamAM tIrthamAM, gandha guNagAna gAya gagane gAthA gUMthI jemanA; mantroccArathI mAMgalika bhaNatAM sAdhujane saMtanA, prajJApaMcamInI prabhA pragaTatAM karpaTavANijyamAM. bhALyA jesalamera, pATaNa ane khaMbhAtanA sau nidhi, kalpI pATha aneka nautama dIdhI saMpAdananI vidhi rahyA prAcIna graMtha hAtha dharIne saMzuddhinI sAdhanA, mudrA-lipinaviziSTa Agama taNI kIdhI navI vAcanA. nilepI rahI kItithI "caturanI dIkSA grahI AkarI, zrIne "gI" gaNI zabda-artha drayanI ArAdhanA AdarI, puNyA sAdhvIjI "ratnazrInI mamatA spazI nahIM jJAnIne, cakAye nava kaleza leza nipajyA nirmohI nirmAnIne. vidyAvAridhi vItarAga jinanI nizrA mahIM UcharyA, jatu-jIva-padArtha-maha tyajIne nirvANa paMthe saryA For Private And Personal Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 205 muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka yane AcarI jJAna-dhyAna-tapasyA, rAkhI kazI nA maNA, jIrNoddhArI, zrI jJAnamaMdira racAM, bhaMDAra graMthe taNa. zatrutA arihaMtanA arinIye jene na re' AvarI, taMtrI komaLa kaMThanI bajI rahe nitye mRdutAbharI; jItyA rAmavikAra, puNyavijayazrIne bhaya utsava, - vandI puNyada pAda pArvaprabhunAM prArtha-AtAva! manoratha pUrA thAya re racayitA : zrI zAMtilAla zAha, muMbaI (rAga : caMdanabAlAne bAraNe....) muni puNyavijayajI mahArAja re, mahArAja re, jene janma divasa che Aja re, sahu naranArI guNa gAya. kIdhAM zAsananAM anukULa kAma re, kIdhuM ujajavaLa kapaDavaMja gAma re..sahu naranArI e DAhyAbhAInA DAhyA e dIkarA, mANekabAInA lAla re; mAtapitAnA lADakavAyA, nAma hatuM maNilAla re; thayA bAlyavayamAM tyAgI re, thayA arihaMtanA anurAgI re....sahu he..yauvanavayamAM AvatAM eNe, kIdhe Agamane abhyAsa re ...ughADI dIdhAM bhaMDAre jJAnanA, sarasvatIne jyAM vAsa re; e te prAcIna zAstro zodhe re, ane jijJAsune pratibadhe re...sahu he...kItinI lAlasA kadI na karatA, nAmane meha nathI rAkhe re, he niMdA-stutinI paravA nathI, eNe amRtane rasa cAkhe re; e te dhULamAMthI rane khoLe re, ane ajJAnIne DhaDhaLe re...sahu ...kAyAne ghaDapaNa AvyuM chatAM paNa, kAryamAM hajI navayuvAna re; he..AhAra-nidrA alpa che jenAM, cUke nahi kadI dhyAna re; eNe pragaTAvI jJAnanI ti re, e te zAsananuM aNamola motI re....sahu he...dhanya mAtA jeNe udare dharIyA, dhanya che ehanA tAta re he.....amara raho gurudeva hamArA, kIti jaga phelAya re, zAsanadevanI sahAya sau vache, gurujInA manoratha pUrA thAya ....sahu (aDasaThamI janmajayaMtI kapaDavaMjamAM UjavAI tyAre muMbaInA maMDaLanI bahenee gAyeluM gIta) For Private And Personal Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 206] * zrI AtmAna prakAza aNamola motI racayitAH pUjya sAdhvIjI zrI yazodAzrIjI mahArAja (rAgaH paradeziyese akhiyAM.... ) jJAnI guru maLIyA Aje puNyanA pratApe, jena zAsanamAM jenI kIti phelAye re...jJAnI guru mAtA mANeka, jenI kukhe avatarIyA, pitA DAhyAbhAI jenAM kuLa ajavALIyA, gAma kapaDavaMja jenI janmabhUmi he re...jJAnI chAyApurI gAma che jyAM, dIkSAnuM dhAma che, vaTapuramAMhi vaDI dIkSAnuM sthAna che; AgamaprabhAkara" birada vaTapura zobhAve re...jJAnI bAlya vayamAM jene saMyama svIkArI, guru "catura" che jenA jJAnI saMdhI , dAdAgurunI jeNe pATa dIpAvI. re....jJAnI ratnonI khANamAMthI hIrA ja pragaTe, Agama saMdhI guru puNyavijaya jhaLake; jaina zAsananuM e te aNamola motI re....jJAnI (vaDodarAmAM dIkSA paryAyaSaSTipUrti utsava prasaMge gavAyela gIta) AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijyajI manuM sanmAna prasiddha purAtatvavid muni zrI puNyavijayajI mahArAjane 68me janmadina gata saptAha daramyAna kapaDavaMja mukAme prajJAcakSu paMDita zrI sukhalAlajInA pramukhapade bhAre utsAhathI UjavAyo. zrI puNyavijyajI mahArAje satata jJAne pAsanA vaDe emanuM AkhuM jIvana prAcIna Agama-sAhityanA saMzodhanamAM samapyuM che. munizrIe gujarAta-rAjasthAnanA keTalAye hastapratAnA bhaMDArone suvyavasthita karyA che, eTaluM ja nahi paraMtu, bhArata bahAranA jijJAsu jJAna-premI vidvAnone teozrIe alabhya evI hastaprata ApIne Agama sAhityanI bhAre sevA karI che. muni zrI puNyavijayajI ma.nuM nAma smRtimAM AvavAnI sAthe ja jANe ke purAtatva, AgamaprakAzana, prAcIna hastapratonA bhaMDAro ka95nAmAM UbharAvA lAge, emanuM jIvana jJAnanI satata upAsanAmAM otaprota thayeluM dekhAya, emanI abhuta kAryazakti, saraLatA ane saumyatA aMtarane bhaktibhAvathI sparzI jAya. mahArAjazrInA AyunAM saNasaTha varSa pUrAM thayAM, chatAM teo ajoDa zakti ane puruSArthathI jJAna pAsanAnuM suMdara kArya karI rahyA che e prazaMsanIya che. jaina prakAza" sAptAhika muMbaItA. 15-11-1962 (zrI sthAnakvAsI jaina kaoNnpharansanuM mukhyapatra) For Private And Personal Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [207 muni puNyavijayajI se milana lekhaka : pUjya muni zrI dulaharAjajI [samanvaya va jaina ekatA ke pAvana svara mukharita karane vAle mahAmanA AcArya zrI tulasI ke bAre meM hindI ke mUrdhanya sAhityAlocaka va cintaka A0 hajArIprasAda dvivedI ke bhakta kavi tulasIdAsa ke bAre meM kahe zabda akSarazaH satya hai : bhAratIya jIvana va saMskRti meM lokanAyaka vahI ho sakatA hai jo samanvaya kara sake / AcAryapravara kI samanvayasAdhanA kA hI eka jvalanta adhyAya vividhapaMthI dhArmika netRvarga se snehamilana ke ye anupama dRzya prastuta karate hai| -sampAdaka ] ____ ahamadAbAda jaina saMskRti kA kendra hai| yahAM aneka jaina vidvAn rahate haiM, jinhoMne jaina zAsana kI prabhAvanA ke lie rAta dina prayatna kiyA hai aura Aja bhI apanI apUrva medhA se sAre vAtAvaraNa ko prabhAvita kara rahe haiN| __ AcAryazrI ne isa varSa kA cAturmAsa ahamadAbAda meM bitAnA nizcita kiyA usake pIche yaha eka kAraNa bhI vidyamAna rahA hai ki yahAM kI jaina saMskRti se nikaTa kA paricaya prApta kiyA jAe aura Agama-anusaMdhAna-kArya meM tatrastha sAdhana-sAmagrI kA upayoga kiyA jaae| AcArya zrI 16 julAI ko ahamadAbAda padhAre / dUsare hI dina Apane santo se kahA ki-"hame yahAM trividha kArya karanA hai __ "1-jaina samanvaya kI bhAvanA ko gatizIla banAne ke lie vividha jaina sampradAyoM tathA upasampradAyoM ke adhikArI muni aura zrAvakoM se vicAra-vinimaya / "2-vibhinna vargo meM naitikatA kI pratiSThApanA ke lie vividha Ayojana / "3-Agama-anusaMdhAna-kAryakI vibhinna pravRttiyoM meM rasa lene vAle vidvAnoM se nikaTa saMparka sthApita kara vicAra-vinimaya / " ina tIna uddezyoM ko lakSya kara vividha goSThiyA~ tathA Ayojana hue| eka dina AcArya zrI ne kahA-" hameM yahAM muni puNyavijayajI se milanA caahie| ve AgoM kA kArya bahuta varSoM se kara rahe hai| unakI kAryapaddhati se tathA unake prApta anubhavoM se lAbha uThAnA cAhie / hamAre prati unakI sahRdayatA sarAhanIya hai| svargIya zrI madanacandajI goThI ( saradArazahara ) ke mAdhyama se ve apane yahAM cala rahe Agama-kArya se paricita hai, kintu pratyakSa vicAra-vinimaya kA yaha prathama avasara hai / muni nathamalajI ne bhI unase milane kI bAta mujha se kaI bAra kahI thii| kintu idhara AnA nahIM ho skaa| kaI bAra unako isa ora bhejane kI bAta socatA thaa| kintu anyAnya kArya-bahulatA se unheM yahA~ nahI bheja skaa| isa bAra salakSya yahAM AnA huA hai, to unase avazya milanA caahie|" .... eka dina nikAya-saciva muni zrI nathamalajI Adi sAta santa muni puNyavijayajI ke jJAna-mandira meM ge| hama vahAM madhyAhna ke lagabhaga do baje phuNce| usa samaya munijI anya kArya meM lage hue the| hameM dekha ve kArya ko choDa Ae aura hame andara le ge| eka choTA sA hAla thaa| kintu vaha bhI pustakoM se saMkula thA-cAroM ora pustako kA ambAra sA lagA huA thaa| yatratatra thoDA-thoDA avakAza avazya thA, jahAM vyakti sukhapUrvaka cala-phira sakatA thaa| / aupacArika bAtacIta ke pazcAt muni zrI nathamalajI ne kahA-" Aja jaba hama sthAna se cale taba AcArya zrI ne kahA-muni puNyavijayajI jana vAGamaya kI bahuta baDI sevA kara rahe haiM aura unake isa kArya se bahutoM ko preraNA milI hai| hamAre kArya meM bhI unakA yatheSTa sahayoga rahA hai|" / For Private And Personal Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 208] zrI AtmAnaMda prakAza muni natha-Aja kala Apa kyA kara rahe haiM ? muni puNya-mai vartamAna meM TIkAoM aura cUrNiyoM kI pratiyoM kA saMzodhana kara rahA hUM / Apa jAnate haiM ki jo cUrNiyA~ aura TIkAeM mudrita huI haiM ve atyanta azuddha haiN| bahata sthAnoM para to anartha sA ho gayA hai| maiM mAnato hUM, yaha kArya mahattva kA hai aura ise prAthamikatA denI cAhie / muni natha-yaha bahuta Avazyaka kArya hai| Apane yaha kArya hAtha meM liyA hai yaha prasannatA kA viSaya hai| jaba hama dazavakAlika aura uttarAdhyayana para kArya kara rahe the, taba hameM aisA lagA ki mudrita cUrNiyoM kA pATha azuddha hai| nirNaya karane meM bhI hameM bahuta kaThinAiyA~ mahasUsa hotI thii| hama pUrvApara kA anusandhAna karate, TIkAoM tathA saMvAdI sthaloM kA nirIkSaNa karate aura tatpazcAt kisI eka nirNaya para pahuMcate / phira bhI ina mudrita pratiyoM ke sahAre adhika calanA par3atA thaa| hamane kaI bAra aisA socA ki ina cUrNi-TIkAoM kA pahele saMzodhana kiyA jAe, kintu isa kArya ko, sAdhana-sAmagrI kI sulabhatA na hone ke kAraNa, vaisA kara nahIM sake / Apane yaha kArya prArambha kiyA hai| maiM mAnatA hUM ki Apa jaina vAGamaya kI bahuta baDI sevA kara rahe haiN| muni natha-Apa isa Agama-kArya meM kaba se lage hue haiM ? muni puNya-lagabhaga pacIsa varSoM se maiM isI kArya meM saMlagna huuN| muni natha-kyA Apa patra-patrikAe' bhI paDhate haiM? muni puNya-nahIM, vizeSa rUpa se maiM AgamoM meM hI racA-pacA rahatA huuN| ve hI mere lie patra-patrikAeM haiN| ho, yadA-kadA koI vizeSa nibandha A jAe to par3ha letA huuN| muni natha-Apa kitane ghanTe kArya karate haiM ? muni puNya-samaya kI koI maryAdA nhiiN| maiM sArA samaya isI kArya meM lagAtA hai| muni natha-kyA Apa vyAkhyAna bhI dete haiM ? muni puNya-nirantara nahIM, kintu Ajakala cAturmAsa ke kAraNa pratidina vyAkhyAna detA huuN| lagabhaga 5-7 vyakti tathA 20 30 bahine sunane AtI haiN| maiM kevala Agama kA vAcana hI karatA hUM, unakI lambI cauDI vyAkhyAeM nahIM karatA, atyanta saMkSipta vyAkhyA karatA hUM / ve hI loga vyAkhyAna sunane Ate haiM jinheM mUla granthoM ke svAdhyAya kI ruci hai| merI prasiddhi vaktA ke rUpa meM nahIM hai| loga mujhe anusaMdhAtA ke rUpa meM avazya jAnate haiM / ____ muni natha-Apake sAtha kitane muni kArya saMlama hai ? muni puNya-maiM akelA hI hUM / mujhe baDA Azcarya hotA hai ki bahuta sAre muniyoM kA Agama-kArya meM rasa hai hI nhiiN| unheM yaha kArya jaMjAla sA lagatA hai| isame' jo rasAnubhUti kara sake ve virale haiM / mujhe isameM bahuta Ananda milatA hai| isa kArya ke Age dUsare sabhI kArya mere lie gauNa haiN| maiM akelA jitanA kara sakatA hUM vaha maiMne kiyA hai| kucha paNDita bhI kAma karate haiN| isa prakAra jaina sAhitya kI yatkiMcita sevA ho jAtI hai| Apake pAsa to isa viSaya meM rasa lene vAle (hamArI ora saMketa karate hue) itane sAre muni haiN| ApakI eka pUrI TIma isa kArya meM saMlagna hai| dUsarI bAta yaha hai ki merA kArya to sImita hai, kintu ApakA kArya vizAla hai| Apa AgoM kA anuvAda, TippaNa Adi kA kArya karate haiM / maiM akelA itanA kara nahIM sktaa| ..muni natha- Apane akele meM jitanA kArya kiyA hai, kara rahe haiM, vaha bahuta vizAla aura mahattvapUrNa hai| AcArya zrI ne Agama-kArya ke lie eka suvyavasthita TIma taiyAra kI hai aura aneka sAdhu-sAdhviyoM ko isa kArya meM niyojita kara anyAnya sAdhu-sAdhviyoM meM AkarSaNa paidA kiyA hai| hamAre terApantha meM eka AcArya, eka netRtva kA hI yaha supariNAma hai ki hama jisa kisI kArya ke lie aneka-aneka kAryakartA juTA sakate haiN| ApakA kArya bhI hamAre Agama kArya kA hI saMpUraka hai| hameM isase apane kArya meM kAphI sugamatA milatI hai| For Private And Personal Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [ 208 muni puNya - maiMne Apake dazavaikAlika kA dUsarA bhAga dekhA hai / Apane usameM bahuta parizrama kiyA hai / muni natha -- abhI-abhI 5-6 grantha aura prakAzita hue haiN| saMbhava hai, zrIcandajI rAmapuriyA ne Apako dikhAe hoMge? muni puNya - maiM mAnatA hUM ki Aja cAroM ora se jaina sAhitya saMbaMdhI kucha na kucha kArya ho rahA hai| aneka saMsthAna isa aura kAryazIla haiN| yaha zubha bAta hai / 27 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tadanantara unhoMne hameM kaI pratiyA~ dikhAte hue kahA, prAcIna pratiyoM ke lekhana meM kitane anartha hue haiM, yaha Apa loga jAnate haiM / sAre lipikartA vidvAna nahIM hote the, ataH jaba unheM koI zabda samajha meM nahIM AtA to ve managaDhanta zabda kI racanA kara use vahAM yojita kara dete| abhI abhI jaba maiM Avazyaka cUrNi kA pATha saMzodhana kara rahA thA to vahA~ eka zabda AyA : 'cAulodaNaMta" | bahuta prayatna karane para bhI isa zabda kI pahicAna nahIM ho sakI aura arthabodha avyakta hI rahA / Age-pIche ke prasaMgoM kA anusandhAna kiyA, parantu saba vyartha | koI bhI prasaMga isa zabda kA sahI arthabodha de sake vaisA nahIM milA / khoja cAlU rahI / anta meM sthavira agastya siMha dvArA racita dazavaikAlika cUrNi meM tapa ke nirUpaNa kI samApti ke bAda 'cAlaNedANi' pATha milA / isIko Avazyaka cUrNikAra ne ' cAlaNedANaMta' ke pATha se sUcita kiyA thA aura yahI zabda lipi meM Ate Ate 'cAulodaNataM' bana gayA / isa prakAra kI kaThinAiyAM eka nahIM aneka AtI hai / unako pAra karane maiM dhairya se saMtulana Avazyaka hotA hai / hamane apane AgamakArya ke lie Avazyaka kaI grantha unase prApta kie / hameM lagA ki muni puNyavijayajI zarIra se vRddha haiM, kintu unakI kAryajA zakti taruNa hai / itane vRddha aura ekAkI hone para bhI unameM apane isa zramasAdhya, kintu mahattvapUrNa kArya ke prati apUrva utsAha aura lagana hai unakI vyavahArakuzalatA, sahaja namratA, milanasAritA aura zramazItalA hamAre mana meM AkarSaNa paidA kara rahI thI / 1 C 'jaina bhAratI' sAptAhika, kalakattA; tA. 19 -11-67 (zrI terApaMthI jaina mahAsabhA kA mukhapatra ) mAruM mana mAthu raciyatA kumArI pannAbahena zAha, kalakattAvALAM Wan zAstranuM moMgheru' jJAna, mAru mana mohyuM, gurudeva tArA jJAnamAM. dhyAna dharo bhaviyA tame sAcA gurudevanu, bhaktinI dhUna macAya....mAruM mana mAhyuM 0 jJAnanA bhaMDAra bharyAM pUjya gurudevamAM, 'jJAnAMnati' graMtha arpazu thAya.... bhAu bhana bhohyuM For Private And Personal Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 210 ] www.kobatirth.org gujarAta zrI AtmAnaMda prakAza vaDodarA saMghanI zubha preraNAthI, 'pannA'nu' prAzana thAya....bhAU mana bho* saMdhavI vaidyanI zula preraNAthI, rUDA mahAtsava UjavAya....mAruM mana meAhyuM prativarSa caiAjo AvA mahAtsava gurudevanA, AdhyAtmika vikAsa sadhAya....mAruM mana mohyu (vaDAdarAmAM dIkSAparyAyaSaSTipUti mahAtsava prasaMge gavAyela gIta ) Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * ke mUka sAhityasevI : muni puNyavijayajI lekhaka : DaoN. jagadIzacandra jaina bambaI ke bAlakezvarake jaina upAzraya ke eka kamare meM pothiyoMkI alamAriyAM rakhI huI haiN| pothI-pustakeM karIne se sajI hai / kucha choTI saMdUkaciyAM haiN| kASThakI caukI para eka thAlI meM candanakI burakI rakhI hai| eka ora pAnIkI choTI-sI ghaTikA tathA jaina sAdhuoM ke pAtra aura upakaraNa dikhAyI de rahe haiM / yahI AdIzvara bhagavAnakA suprasiddha jaina mandira hai, jahAM eka pATiye para biche hue saMthAre para munimahArAja birAjamAna haiN| pothiyoM ke baste aura pustakake prUpha rakhe hue haiN| pAsa hI * kaMpAuMDa glAsa kA cazmA hai, jisase patA lagatA hai ki mahArAjajI kisI pustakake prUpha dekha cuke haiM / bhaktagaNoMkA tAMtA lagA hai| strI aura puruSa vaMdana kara pharza para baiTha jAte haiN| kuzala-vArtA hotI hai, phira dharmasambadhI vArtAlApa | mahArAjajI zrAvaka-zrAvikAoMke sira para vAsakSepa (caMdana, kasturI aura aMbaramizrita sugandhita cUrNa) karate haiM, jise bhaktagaNa sira jhukAkara atyanta zraddhApUrvaka grahaNa karate haiM / vaMdana ke pazcAt maiM bhI unake samIpa baiTha gayA / aupacArika vArtAlApake pazcAt maiMne nivedana kiyA- Aja Apake jaisalamera ke anubhava sunaneke hetu darzanArtha upasthita huA huuN| Apane jaisalamera, limbaDI, pATaNa aura saMbhAtake jaina bhaMDAroMkA uddhAra kara sAhityakI mahAna sevA kI hai| 33 ' jaisalamera rAjasthAnakA eka suprasiddha prAcIna nagara rahA hai / yaha pAkistAnakI sarahada para basA hai / varSameM do-tIna iMcase adhika varSA nahIM hotI, pAnI ke lAle par3e rahate haiN| logoM kA jIvana kaSTamaya hai| kucha varSa pUrva yahAMke kArIgara pattharakI jAliyAM, kharala aura botaleM banA kara apanI gujara-basara karate rahe, lekina dhIre-dhIre unakA yaha dhaMdhA kama hotA gayA aura kitane hI apanA ghara-bAra choDa anyatra jAkara basa gaye / abase savAsoM varSa pahale yahAMke gharoMkI saMkhA 2700 thI, jo aba 27 raha gayI hai / ' muni mahArAja kahate haiM, aise dussaha sthAna meM granthabhaMDAra sthApita kara hamAre pUrvajoMne prAcIna sAhityakI rakSA kara mahAn puNyakA saMcaya kiyA hai| Apane to aneka durlabha granthoMkA patA lagAyA hogA ? For Private And Personal Use Only 'patA to kevala unhIM granthoMkA lagA sakA jo kIr3oM aura dImakoMse surakSita raha sake / granthoMkI rakSA karaneke hetu zraddhAlu jana unheM jamIna ke andara bane hue bhauroMmeM rakhakara bAhara se daravAjA baMda kara dete aura isa daravAje para sImeMTa kI muhara lagA dI jAtI / phira kisakI himmata jo daravAje ko khola sale ! lIjie ho gayI granthoMkI surakSA ! barasoM taka parizramapUrvaka likhe gaye ye grantharAja usI hAlata meM dabe paDe rahate aura kSudra jaMtuoM kI khurAka banate jAte / phalodIkA isI tarahakA eka granthabhaMDAra jaba 40 varSa bAda kholakara dekhA gayA to dhUla aura miTTI ke Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka 21 sivAya vahAM kucha bhI dikhAI na diyA / kIDoke khAye hue kevala pAMca-sAta panne bAkI the| isa taraha zAnake prati aMdhazraddhAke kAraNa na jAne kitane anamola grantha kAlakI vedI para caDha cuke haiN|' mahArAjajI ! kyA jaina granthabhaDAromeM kevala jaina granthoMkA hI saMgraha rahatA hai yA anya granthoMkA saMgraha bhI Apake dekhane meM AyA? ___ 'jaise Ajakala kevala sAhitya yA kevala vijJAna kI jAnakArI hI adhyayana ke lie paryApta nahIM, thoDA-thoDA jJAna saba viSayoMkA honA Avazyaka hai, usI taraha prAcIna kAlameM jaina, vaidika athavA bauddha vidvAnoMko ekadUsarekI dhArmika evaM dArzanika mAnyatAoMkA jJAna Avazyaka thaa| vizeSakara jaina vidvAn jainetara darzanoMkA khaMDana-maMDana karaneke lie vaidika evaM bauddha siddhAntokA gaMbhIra adhyayana karate the / jaisalamera, pATaNa, khaMbhAta Adike jaina bhaNDAroMmeM vaidika eva' bauddha granthoMkA upalabdha honA isakA pramANa hai| udAharaNa ke lie bhagavadgItA para zaMkarAcAryakA likhA huA zAMkarabhASya, udayanAcAryakRta tAtparyaparizuddhi TIkA tathA nyAyapraveza, hastavAla (AcArya diGnAgakRta), pramANavArtika, pramANavArtikakI svopajJa vRtti, hetubiMdu TIkA aura tattvasaMgraha Adi alabhya grantha ina bhaDAroMmeM mile haiN|' dharmakIrtike pramANavArtikakA saMpAdana eka tivvatI pratike AdhArase svargIya mahApaMDita rAhula sAMkRtyAyanane kiyA haiN| 'hA, vahI pramANavAtika yaha hai / lekina pATaNa meM upalabdha isa granthake. pAThabhedoMke AdhArase rAhulajI dvArA sampAdita granthameM aneka saMzodhana karane pdde| yaha dekhie vaha saMzodhita prati / tibbatI aura phreca Adi bhASAoMke vidvAna suprasiddha muni jambUvijayajIne isa granthakA saMpAdana kiyA aura yaha grantha romana lipimeM prakAzita huaa| tatpazcAt ahamadAbAda ke lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmandirake DAirekTara paMDita dalasukha mAlavaNIyAne isake katipaya aMzakA sampAdanakara ise kalakattAse prakAzita kiyA / ' jaisalamerake jaina bhaMDAroMke uddhAra karanekA zreya Apako rhegaa| prAkRta aura saMskRtake prAcIna sAhitya saMbaMdhI pracura sAmagrI Apake dekhane meM AyI hogii| kRpayA isa vipula sAmagrIkI vizeSatAoM ke sambandhameM kucha batAIe / ' jaisalamerameM tADapatra aura kAgaja para likhe hue lagabhaga 10 hajAra hastalikhita grantha hoNge| 500 se adhika tADapatra para likhita pratiyAM haiN| jaisalamerameM kula milAkara dasa bhaNDAra haiM, lekina tIna inameM mukhya haiN| aneka bhaNDAroMkI bahumUlya grantharAzi kIDoM aura dImakoMkI bheTa caDha cukI hai| yahAM 10vIM zatAbdIke tADapatrIya aura 13vIM zatAbdIke kAgaja para likhe hue prAcIna grantha maujUda haiN| bhAratIya prAcIna sAhityake saMzodhana saMbadhI itanI vipula sAmagrI yahAM hai ki Apake vidyArthiyoMke vidyArthiyoMko bhI barasoM taka pIeca. DI. kI upAdhiyAM milatI rahe / saMskRtake prAcIna nATaka-sAhityakA saMzodhana karanekI yahAM paryApta sAmagrI maujUda hai|' mahArAjajI ! Apane apane gata 40 varSoM ke saMzodhana-kAlameM kitane hI hastalikhita granthakA avalokana kiyA hogA ? 'gujarAtake granthabhaNDAroMmeM lagabhaga 10 lAkha hastalikhita grantha hoNge| inameMse 3 lAkha maiM dekha cukA huuN| aba to lagatA hai ki ina sabako dekhane ke lie anya janma dhAraNa karane hoNge|' Apa to AgamaprabhAkara kahe jAte haiM, jaina Agama granthoMke Apa vettA haiN| citrakalAmeM ApakI ruci kaise ho gayI ? "jaisalameranI citrasamRddhi" nAmaka Apane pustaka bhI likhI hai| madhyayugameM bhAratIya citrakalAne kAphI unnati kI / kASTha, vastra, tADapatra aura kAgaja para vividha prakArake manoraMjaka citra nirmita kiye jAne lge| jainadharmake upAsaka apane pavitra granthoMko sunahare aura rUpahare akSaroMse likhavAte aura eka ora athavA donoM ora paurANika athavA anya citra banavAte / kitane hI nartakoM, gAyakoM, bhakto aura sAdhusantoMke citra ina granthoMke pRSThokI zobhA baDhA rahe hai / kahI yoddhAgaNa kUca kara rahe haiM, kahIM ve For Private And Personal Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 212] zrI AtmAnaMda prakAza yuddha meM salagna hai, aura kahI koI zikArI pazuokA pIchA kara rahA hai / vastutaH isa kAlakI jaina citrakalA kevala hindu mandiroMkI sajAvaTake abhiprAyase hI prabhAvita nahi huI, kintu mugalakAlIna phArasI kalAne bhI ise prabhAvita kiyA / Apa dekheMge ki kASTha citrapaTTikAoM tathA sunahare aura rUpahare akSaroM meM likhita grantha, jo jaisalamerake bhaNDAromeM upalabdha hue hai, ve anyatra durlabha haiM / bhAratakI madhyakAlIna citrakalAkA adhyayana inake binA adhUrA hai / ina citrapaTTikAoMmeM jaina tIrthaMkaroMke jIvana-prasaMga, prAkRtika dRzya, jIvajantuoMkI AkRti vizeSa rUpase dhyAna AkarSita karatI hai| 13 vI sadIkI eka citrapaTTikAmeM jirAphakI sundara pratikRti banI huI hai| aura sabase AzcaryapUrNa bAta yaha hai ki kaI sau varSa bIta jAne para bhI ina citroMke raMga-rUpameM koI antara nahIM par3A hai|' prAkRta, saMskRta, apabhraMza aura purAnI gujarAtIke udbhaTa vidvAna, bhAratIya purAtattvavettA muni puNyavijayajI 75 pUrNa karane Aye haiM, lekina unakI kAryazakti evaM smaraNazaktimeM kucha bhI antara nahIM paDA / rAtrike samaya bhaktajanoMkI bhIDase avakAza milane para granthoMke sampAdana aura saMzodhanakA kAma calatA hai / muzkilase do-cAra ghaMTe sonekA samaya nikAla pAte hai| 10 varSa taka munijIne dhI- dUdhakA sevana nahIM kiyaa| phira bhI isa vRddhAvasthAmeM 8-10 mIla paidala calanA (jaina sAdhuoMko vAhanakA upayoga karanA niSiddha hai ) Apake lie koI kaThina kAma nahIM ; bambaI jaise bhIDabhaDakkekI nagarImeM Apa borIbalIse dAdara yA pAyadhunIse vAlakezvara Ane ke lie padayAtrA hI karate haiM / 2 varSa pahale Apake motiyAbiMdakA Aparezana huA thA, isase calanemeM kaSTa jarUra hotA hogA, lekina Apa use kaSTa na samajha jaina niyamoMkA vidhivat pAlana karate haiN| 1895 meM gujarAtake kapaDavaMja nAmaka sthAnameM ApakA janma huA / 13 varSakI avasthAmeM jaina dIkSA svIkAra kii| agale hI dina mAtezvarI ratnazrIjI ne apane putrake padacihnoMkA anugamana kiyA / gata varSa ApakI dIkSA paryAyakI SaSThipUrtikA samAroha baDaudAmeM manAyA gayA thaa| isa punIta avasara para bhAratIya evaM videzI vidvAnoMne isa mahAmanA mUka tapasvIke caraNomeM 'jJAnAJjali' (abhivAdana grantha) samarpita kI / ___ muni puNyavijayajI mahArAja jaise nirmAhI-aparigrahI vidvAnakA milanA baDe saubhAgyakI bAta hai / kitane hI bahumlya alabhya granthoMko svayaM parizramapUrvaka saMzodhita aura saMpAdita kara, Ara dUsaroMko unake apane nAmase prakAzita karanekI anumati pradAna karane meM jarA bhI nahIM hicakicAte / kitane hI videzI vidvAnoMne ApakI hasta. likhita saMzodhita pratiyoMkA upayoga kara bhAratIya tattvavidyA kSetrameM yazopArjana kiyA hai| ahamadAbAda ke lAlabhAI dalapatabhAI vidyAmandirako apane saMgrahAlayakI 10 hajAra hastalikhita pratiyAM tathA samaya-samaya para saMgrahIta 8 hajAra bahumUlya pustake' meM Takara apane udAra saujanyakA pradarzana kiyA hai / .: munijIkA kahanA hai ki saMzodhanakI sAmagrI Ajakala jitanI upalabdha hai utanI pahale nahIM thI, lekina durbhAgya yaha hai ki lagana ke sAtha kAma karane vAlokA abhAva hai| svargIya vADIlAla motIlAla zAhake zabda uddhRta karate hue Apane batAyA ki saMsArake jitanebhara bhI kaSTa aura ApadAe' jaba taka samAja para TUTa kara na gira paDe taba taka samAja unnatike patha para agrasara nahIM ho sktaa| :- muni puNyavijayajIne bhAratameM hI nahIM, apanI agAdha vidvattAke kAraNa videzoM meM bhI khyAti prApta kI hai| amerikAke suprasiddha DabalyU nArmana brAuna aura jarmanIke purAtattvavettA AlsaDA Adi vidvAna, saMzodhana sambadhI jijJAsAoMkI pUrti ke lie, Apake pAsa Ate rahate hai / 1959 meM gujarAtI sAhitya pariSad ahamadAbAda adhivezanameM itihAsa evaM bhAratIya saMskRti vibhAgake tathA 1961 meM akhila bhAratIya prAcyavidyA pariSad, zrInagara adhivezanameM prAkRta evaM janadharma vibhAgake Apa adhyakSa raha cuke hai / abhI hAlameM Apako amerikI prAcyavidyA sabhAke mAnanIya sadasya cune jAnekA saubhAgya prApta huA hai| For Private And Personal Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali vizeSAMka [ rAke aMta meM maiMne unase kahA ki ApakA bahuta samaya maiMne le liyA hai| eka prazna aura hai : isa vRddhAvasthAme' sthAnAMtara vihAra karanemeM Apake samayakA apavyaya hotA hogaa| kyoM na kisI sthAna para Thahara kara jaina AgamoMke uddhArakI yojanAko sArthaka kiyA jAya ! aura jo choTe choTe kAma Apa karate hai unheM kyoM na kisI suyogya ziSyake supurda kara diyA jAya ? ... ___ 'mujhe bhI lagatA hai ki vRddhAvasthAme bhramaNa karane kI AvazyakatA nahIM, lekina Apa hI kahie, bhaktoMkI bhUkha kaise zAnta kI jAya ? phira haMsa kara ve kahane lage ki jaba Apake hI yogya ziSya taiyAra nahIM haiM, to hamAre kaise ho saMte hai ?' "navamArata rASTrasa saini, varU, tA. rU-10-17 0 dIrdhAyu dejo ! racayitAH pUjya sAdhvIjI zrI eMkArazrIjI mahArAja (sAkhI). he...janma che kArtika sudI paMcamIne, muniratna puNyavijayajI taNe punita pAvana pagalAM emanAM, puNya taNI pamarATa bhare... hejI (2) he...parva A jJAnapaMcamI dinanuM, AnaMda ene ura dhare, AgamabhAve thanaganatuM mana enuM, coga-dhyAnamAM lIna rahe. hejI (2) .....ziSya thayA tame "catura" gurunA, "kAnti sama tema teja tape; evI maMgala bhAvanA karIe manathI, navuM varSa dIrdhAyu vare. hejI (2) (rAga keI gotI deze). zodhuM jJAna amRtanuM motI (2) keI batAvaze (2) gatI. AgamanuM ke jinazAsananuM mahAmUluM e motI; juga jugathI e AMkhaDI mArI, avirata rahI jetI...zodhuM. zraddhAbhaktine sitAre jhaLake, mahatimirane haratI; ke jJAnarasikane mAraga cIMdhe, jenI jJAnamAM pragaTI tizodhuM zivakALe mAyA choDI, saMyama svIkAryuM" "chANI; jJAna-dhyAnamAM magna banIne, AgamaprabhAkara vaTapure zezI...zodhuM nadI' anuga" "pannavaNA"nuM, prathama prakAzana kIdhuM; evA yogIne dIrdhAyu deja, zAsana devane prArtha zodhuM. (muMbaI, goDIjI upAzrayamAM 75mAM varSanI pUrNAhuti prasaMge, amRtautsavamAM gavAyela gIta) For Private And Personal Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra FERRIS J. STEPHENS SECRETARY-TREASURER www.kobatirth.org American Oriental Society FOUNDED 1842 39 Nft April 27, 1970 The Venerable Sri Muni Punyavijayaji c/o Professor Ernest Bender 5014 Woodbine Street Philadelphia, Pennsylvania 19131 Dear Sir: Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 329 STERLING MEMORIAL LIBRARY YALE STATION. NEW HAVEN, CONN. 06520 I have the honor to inform you that at the Business Session of the 180th Annual Meeting of the American Oriental Society, the Members assembled voted to elect you Honorary Member. As provided in the Constitution and By-Laws of the Society, Honorary Members pay no dues, and as corporate members they have the right to attend the Annual Meeting and vote at the annual Business Session, to receive one copy of all issues of the Society's Journal as they are published, to purchase from the Society back numbers of the Society's Journal and other publications of the Society at a member's discount so long as such publications are available in the Society's stock, and to use the books of the Society's library, which is located at 329 Sterling Memorial Library, Yale University, New Haven, Connecticut. May I take this opportunity on behalf of the Society to welcome you to its membership. We look forward to your taking part in the Society's affairs in whatever form you think appropriate. With best wishes, I remain For Private And Personal Use Only Sincerely yours, Agliiavii Hugh M. Stimson Secretary-Treasurer paramapUjya puNyavijayajI mahArAjane amerikana oriyenTala seAsAyaTInuM sabhyapada maLyuM tenA dastAvejI patra Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjali-vizeSAMka [21pa mahArAjazrInI eka pustikA A zraddhAMjali vizeSAMkamAM ( pR. 43-44) pUjyapAda puNyavijayajI mahArAje saMpAdita karela ke racela graMthanI yAdI ApI che, temAM eka pustikAnuM nAma ApavuM rahI gayuM che. A pustikAnuM nAma "syAdvAda eTale? zrImAna vijayalabdhisUrijI pratye munizrI puNyavijayajInuM nivedana' e pramANe che. A pustikA vi. saM. 1990nI kArtika pUrNimAe, pATaNanA jana yuvaka saMgha taraphathI, pragaTa karavAmAM AvI hatI. A puritakAnA nAma uparathI ja samajI zakAya che ke e keIka carcAnA javAbarUpe pragaTa karavAmAM AvI hatI. mahAvIra-vANInuM nivedana paM. zrIyuta becarabhAIe taiyAra karela "mahAvIravANI" pustakanuM gujarAtI saMskaraNa zrImAna svAmI AnaMdanI vidvatAbharI prastAvanA sAthe prasiddha thAya che, ethI ApaNane khAtrI thAya che ke AjanI prajAnI jijJAsA kevI vyApaka dizAmAM jaI rahI che! yugabaLa e eka ajaba vastu che. eka yugamAM ApaNI jijJAsA svadeza ane sva-saMpradAyapUratI sImita-maryAdita hatI, paNa Aje e jijJAsA daradUranA deza ane vizva saMpradAya sudhI pahoMcavA sajaja banI che. A sthitimAM samagra prajAne tene lagatAM sAdhane prApta thAya te ja e jijJAsA saMtoSAya ane prajAnuM jIvana vyApaka bhAvanAmaya bane. A hakIkatane lakSamAM rAkhIne paM. zrI becarabhAIe "mahAvIravANI" pustakanuM nirmANa karyuM che. A pustakanI racanA mATe temaNe sUtrakRtAMga sUtra, dazavaikAlika, uttarAdhyayana sUtra ane Avazyaka sUtrane ja mukhya rIte pasaMda karyA che, ane temAMthI, lekacine preraNA maLe te rIte, zrI mahAvIra paramAtmAe upadezela AMtarajIvanane sparzatAM gaMbhIra taravAne lagatI gAthAo ane chaMde cUMTI kADhayAM che. sAthe sAthe A gAthAo ane chaMdone artha ane vivecana ApavA uparAMta bauddha vaidika sAhitya sAthe te te viSayanI tulanA ane samanvaya karela che. tethI sAmAnya vAcakane rUcikara thavA uparAMta viziSTa abhyAsIne abhyAsanI dizAnI khAsa sUjha paNa AmAMthI maLI zake tema che. prasaMge prasaMge keTalAka viSenI amuka rIte chaNAvaTa karavAmAM AvI che e A pustakanI mahattAmAM umero kare che. pustakanI AdimAM bhagavAna zrI mahAvIranuM saMkSipta jIvana AlekhavAmAM AvyuM che. emAM paNa TrakamAM bhagavAnanI jIvanarekhA ThIka ThIka rIte AlekhAI che, jene lIdhe pustaka savizeSa AvakAralAyaka banyuM che ane che ja. aMtamAM mane sahajabhAve eka vicAra kure che ke zrI becarabhAIe ghaNAM varSo agAu "bhagavAna zrI vIraparamAtmAnuM jIvanacaritra kaI paddhatie lakhAvuM joIe" e viSe eka lekha lakhyo hato. e lekhane, te pachInA varSomAM thaelA anubhavane AdhAre, punaH vizada rIte AlekhavAmAM Ave te pita-patAnI paddhatie bhagavAna mahAvIranA jIvanane AlekhanAra koI paNa lekhakane emAMnA vicAro savizeSa mArgadarzaka thaI paDaze. jaina saMsAyaTI, amadAvAda. saM. 2011, mAgha zukla , somavAra bhAvanagaranI zrI jaina AtmAnaMda sabhAnA maNimahotsavamAM karela pravacana bhAvanagaramAM A sabhA che tene mane 13 varSanI uMmare DabhoInA prathama cAturmAsa samaye khyAla thayA. A sabhAnA sekreTarI zrI vallabhadAsabhAI vagere gurudeva pAse AvatA ane sabhAnI sAhitya-prakAzana-pravRtti mATe carcA-vicAraNA karatA. te samaye mane kalpanA na hatI ke mAre A sabhA sAthe saMbaMdha thaze. suratamAM pUjya zrI sAgarAnaMdasUrijInA graMthaprakAzana samaye pravartaka zrI kAntivijayajI guruvaryazrIne saMkalpa thaye ane nAnA nAnA graMthonuM prakAzana zarU karyuM. huM bALakanI jema A badhuM sAMbhaLato, paNa For Private And Personal Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 216] zrI AtmAnaDha prakAza samajatA nahi. ema chatAM AchApAtaLA khyAla khare! ke tyAM kaMIka mahattvanI vastu thAya che. meM aneka gurunI nizrAmAM jJAna meLavyu che. pAlItANAmAM pUjya sAgarAna darijInA sahavAsathI Agama pratyenI rasavRtti jAgI ane jIvananI pravRttinA prAraMbha thaye. ghaNuA DAkaTarA (pIeca. DI. e) pAtAnA mahAnibadhA (thisisa) sAthe mane maLavA Ave, te mane mUrti zAstra, lipizAstra vagere viSayAmAM pU; chuM. paNa temane pUchuM. Ama paraspara vidyAvinimaya thatAM hUM tenA guru paNa banyA ane ziSya paNa banyo. pati sukhalAlajI ane paMDita zrI nityAnaMdajI mArA vidyAguru che, muni zrI ja bhUvijayajInA paricaya ghaNAM varSa pahelAM mane paDita sukhalAlajI uparanA temanA patra parathI thayA. paMDitazrIe te ApaNI sAthe sazodhanakA mAM joDAya tema kahyuM eTale nAcakranA saMzodhananuM mahAna kArya teozrIne sAMpavAmAM AvyuM ane te kAryo mATe dareka prakAranI sAmagrI judA judA sthaLethI tathA munirAjo vagere pAsethI meLavI te badhI muni zrI jakhUvijayajIne soMpavAmAM AvI. temaNe dezaparadezanA vidvAnAnA saparka sAdhyA ane jarUra jaNAtAM tibeTana, phreMca vagere bhASAonA abhyAsa karI temAM lakhAyelA prathAmAMthI sadarbho meLavyA ane athAka prayAsane aMte A mahAna graMthanu` saMzAdhana-sapAdanakAryAM uttama prakAre paripUrNa karyAM che. AvA uttama kArya mATe munizrIne ame abhinaMdana arpaNa karIe chIe. graMthaprakAzanamAM keTalA kharca thAya che tenA ApaNune leza mAtra khyAla nathI. gujarAta purAtattva maMdire paMDita sukhalAlajI tathA paDita becaradAsajIne rAkhI sammatitanuM prakAzana zarU karyuM. tenA pagArane keTalA kharca thayA haze te teA tenAM nANAM cUkavanAra ja jANI zake. gurumahArAja zrI caturavijayajI mahArAjanA svavAsa pachI AtmAnada sabhA mATe sAhitya pragaTa karavA aMgenI te javAbadArI amArI upara AvI che. sakSAe je sevA karI che temAM ame paNa biMdu bheLavyu te amArA, tamArA saunA AnaMdanI vastu che, bhAvanagara; tA. 30 -4-1967, ravivAra (' zrI AtmAnaMda prakAza'' mAsikanA maNimahAtsava aMkamAMthI uddhRta) eka vicArapreraka pravacana [tA. 22-2-1971, seAmavAranA savAranA savAnava vAgatAM, muMbaImAM, bhAyakhalAmAM zrI meAtIzA jaina madira sAthenA sabhAgRhamAM, pU. A. zrI vijayasamudrasUrijI mahArAja, pU. AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja tathA pU. mu, zrI vallabhadattavijayajI mahArAjanAM pravacaneA rAkhavAmAM AvyAM hatAM; je vakhate caturvidha zrIsa'dha hAjara hatA. A pratracanA daramyAna pU. A. zrI vijayasamudrasUrijI mahArAja eka nivedanarUpe caturvidha zrIsa'dha samakSa peAtAnI bhAvanA rajU karavAnA hatA; ane emAM tee pannA paheAMcavAnI peAtAnI jhaMkhanA tema ja zrIsaMghanI AcArazuddhi aMge ciMtA vyakta karavAnI sAthe sAthe sAdhvIsadhanA vyAkhyAnavAcana ane khAsa karIne kalpasUtravAcananI chUTa age kaTaleAka jarUrI khulAse! paNa karavAnA hatA. A prasaMge pU. AcArya mahArAjanA nivedananI pUrvabhUmikA samajAvatAM tema ja zrotAo samakSa nivedana rajU thayA bAda enu hrA samajAvatAM pU. AgamaprabhAkara munivarya zrI puNyavijayajI mahArAje eka mAhitIpUrNa, vicArapreraka, muddAsaranuM ane abhyAsapUrNa pravacana karyu hatuM, tenA sAra pustikArUpe pragaTa karavAmAM AvyA hatA te ahIM ApavAmAM Ave che. For Private And Personal Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijyajI zraddhAMjalivizeSAMka [17 jainadharmanI anekAMtadaSTi AcArya mahArAjanA nivedananI pUrvabhUmikA samajAvatAM pUjya muni zrI puNyavijayajI mahArAje e matalabanuM kahyuM ke--jainadharmanI daSTi hamezAM anekAMtavAdI rahI che. eTale tAtvika ke AcArane lagatI koI paNa bAbatamAM ekAMta Agraha dharAvo e jainadharmanI dRSTithI viruddha che. A ja vAta sAdhujIvananA AcAra mATe nakakI karavAmAM Avela vidhi-nidhinI upabitA ke anupAgitAne ke enA rAArAsArapaNAne viveka karatI vakhate paNa khayAlamAM rAkhavAnI hoya che, kAraNa ke ema thAya to ja enAthI saMyamayAtrAne nirAkulapaNe AgaLa vadhAravAmAM, dhamanI zAvanA karavAmAM ane zrIsaMghanA abhyadaya sAdhavAmAM sAco lAbha meLavI zakAya. Aje je vidhi-niSA kArya sAdhaka ane lAhAkAraka lAgatA hoya, te palaTAyelA deza-kALamAM lAbhakAraka banatAM aTakI jAya evuM paNa bane; ane tethI emAM vivekapUrvaka pheraphAra karavAnuM paNa jarUrI thaI paDe. jaina darzananI anekAMtadaSTine A ja sAra ane upaga che. ane eTalA mATe jaina saMghane A rIte mArgadarzana karAvavuM te AcArya bhagavaMte Adi saMghanAyaDenuM kArya che. AcArya bhagavAna zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAje, zAsananA lAbhAlAbhane vicAra karIne, ApaNuM sAdhavasaMdhanA vikAsa mATe zAstrAbhyAsa vagerenI je anujJA ApI hatI te A dRSTie ja ApI hatI; ane e rIte teoe potAnA saMghanAyakapadane zrIsaMghanA abhyadaya mATe upayoga karyo hato. Aje AcArya mahArAja zrI vijayasamudrasurijI mahArAja potAnI bhAvanAne vyakta karatA nivedanamAM je khulAso karavAnA che, tene A daSTie samajavAne Apa sau prayatna karaje. A pachI AcArya mahArAjanuM nivedana vaMcAyA bAda e nivedanamAMnA muddAonuM hArda samajAvatAM pUjya muni zrI puNyavijayajI mahArAje e matalabanuM kahyuM - vidhi-nidhine eka dAkhala zAstromAM kahevAmAM AvelA vividha vidhine deza-ka nA anusaMdhAnamAM vicAra karavAmAM Ave e jarUrI che. ane je e rIte vicAra karavAmAM Ave to Aje je bAbata karavA jevI lAgatI hoya temAM badalAyelA deza-kALamAM pheraphAra karavAnuM jarUrI lAge; ane kyAreka evI paNa paristhiti UbhI thAya ke eka kALe je bAbatamAM pheraphAra karavAmAM Avyo hoya, te pheraphArane jato karIne pharI pAchA mULa niyamane apanAvavAnuM jarUrI thaI jAya. A aMge eka dAkhI dhyAnamAM laIne te e vAta vadhu spaSTapaNe samajI zakAze. soLamAM saikAmAM jyAre zrI AnaMdavirALa gaNie e joyuM ke mogalonAM jAtajAtanA AkramaNanA kAraNe atyAre nAnI eTale ke yuvAna uMmaranI bahenanI AbarUnI salAmatI jokhamamAM AvI paDI che, tyAre teoe, te vakhatanI paristhitinI gaMbhIratA pArakhIne, zrIsaMghane evo Adeza Apyo ke pAMtrIsa varSathI nAnI uMmaranI bahenane bhAgavatI dIkSA na ApavI. ane jyAre teone lAgyuM ke have A bhaya dUra thayuM che, tyAre A Adezane pAcho kheMcI lIdhela hato. AnuM nAma ja zAstronA vidhiniSedhane vivekapUrvaka upayoga gaNAya, je jainadarzananI syAdvAdazailI ke anekAMtadaSTi sAthe susaMgata che. ziyALAmAM je garama ane jADAM kapaDAM jarUrI thaI paDe che, e ja kapaDAMne badale unALAmAM jhINAM ane sutarAu kapaDAMno upayoga karavAmAM Ave che, evI ja saheje samajAya evI A bAbata che. sAdhvIone vyAkhyAnanI anumati saMbaMdhamAM AcArya bhagavAne (AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAje) eka kALa, zAstranA eka Adezane dhyAnamAM laIne, sAdhIone vyAkhyAna ane kalpasUtranA vAcanane niSedha karyo hato, ane pachI, badalAyelI For Private And Personal Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18] zrI AtmAnaMda prakAza paristhitine ane lAbhAlAbhanA tema ja sAdhvIsamudAyanA vikAsane vicAra karIne, teoe peAte ja enI peAtAnA AjJAvartI sAdhvIsamudAyane anumati ApI hatI. A vAtanu mahatva saukAIe A STie vadhAravuM ghaTe. AcArya mahArAjanI samayajJatA evI vivekabharI ane jAgRta hatI !, je emane ema lAgyuM hota ke sAdhvIvane AvI chUTa ApavAthI zAsanane nukasAna thavAnA sa bhava che, te! A chUTane pAchI khe cI letAM teo khamacAta nahI. paNa teoe AvuM kAI pagalu bharyu na hatu.. eTale ApaNA sAdhvI. saMghane zrAvakasa*ghanI samakSa paNa vyAkhyAna ApavAnI tema ja ane kalpasUtranuM vAcana karavAnI je anumati teoe ApI hatI tethI ekaMdare jaina saMdhane lAbha ja thayA che. * 9 atyAre AcAryaM zrI vijayasamudrasurijI mahArAje Apa saunI samakSa je vAta mUkI che, tenuM hAI A ja che; ane zrIsaMdha ene A diSTae ja samajaze ane apanAvaze tA tethI ghaNA lAbha thaze. AnI sAthe zrAvakasa dha samakSa vyAkhyAna vAMcanAra sAdhvIne naTInI upamA ApavAmAM AvI che, ' enA bhAva paNa samajavAnI jarUra che, jethI kheATI vAtane paNuM ApyAnA doSathI kheMcI zakAya. A vAtane khulAse e ke je sAdhvI peAtAnA gurunI AjJA meLavyA vagara ja, peAtAnI meLe ja, zrAvakasadha samakSa vyAkhyAna Ape che, tene AvI upamA ApavAmAM AvI che. amArA samudAyanAM sAdhvIjIe zrAvakasaMdha samakSa vyAkhyAtA ApavAnI tema ja kalpasUtra AdinuM vAcana karavAnI je pravRtti kare che, te peAtAnA AcArya devanI anumatithI ja kare che, tethI emane A doSa lAgatA nathI, eTalu ja nahI, ethI emanI buddhizakti ane vidvattAmAM eka dara vadhArA ja thayA che. eTale AyA bhagavAnanA ekAda jUnA kathanane AgaLa karIne Aveza vidha karavA UMcata nathI. svapnAMnI elInI Avakano prazna svapnAMnI kheAlInI Avaka kevaLa devadravyamAM ja DaeN sAdhAraNa AdimAM ja laI javI joIe evA ekAMta Agraha AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI dharAvatA na hatA, enI pAchaLa peAtAnA guruA ane vaDIlAnA matavya ane Adezanu baLa rahelu hatuM. teee vi. sa'. 1943mAM, rAdhanapuramAM, AcArya bhagavAna zrI vijayAna darlR rijI (AtmArAmajI) mahArAja pAse dIkSA lIdhI te vamAM, AcArya zrI AtmArAmajI mahArAjanA mArgadarzana mujaba, rAdhanapuranA zrIsa ghe svapnAMnI balInI Avaka sAdhAraNa khAte laI javA TharAva karyA hatA, je zrIsadhanA cekapaDAmAM nAMdhI levAmAM AvyA hatA. jemA svapnAMnI kheAlInI Avaka devadravyamAM ja laI javAnA Agraha dharAve che, teoe A cApaDI guma karAvI dIdheA che ! cApaDA bhale guma karyo, paNa tethI e cepaDAmAM lakhelI vAta ja guma thAya, e banavA joga nathI. vaLI, copaDAnA A TharAvanA utArA AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAje " navayuganirmAtA" nAme hiMdImAM lakhela AcArya deva zrI AtmArAmajI mahArAjanA ciratramAM (pR. 332-333) sacavAI rahelA che. pAtAnA mamatathI dAravAIne mULa dastAvejane ja A rIte guma karI devA chatAM khIjA mahAvrata(satyavrata)nu pAlana DevI rIte thaI zakatuM haze bhalA ? zrI AtmArAmajI mahArAjanA mArgadarzana mujaba pajALamAM svapnAMnI bAlInI AvakanA upayega jaina pAThazALAo calAvavAnA kharcamAM karavAmAM AvatA hatA. e ja rIte vaLAnA zrIsaMdhe paNa, zrI vRddhicaMdrajI mahArAjanI salAha mujaba, svapnAMnI kheAlInI Avaka sAdhAraNa khAte laI javAnuM nakkI karyu hatuM. ahI e vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che ke svapnAMnI khelI bAlavAnI prathA cArasAsADAcAraso varSa jeTalI ja jUnI che. For Private And Personal Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka [219 munisamelananA rAva aMge khulAse vi. saM. 1990mAM amadAvAdamAM munisamelane svapnAnI bolInI Avaka devadravya khAte laI javAne TharAva karyo hato; ane munisamenane taiyAra karela paTTakamAM AcArya bhagavAna zrI vijayavallabhasUrijI mahArAje) paNa sahI karI hatI. A hakIkatane AgaLa karIne ema pUchavAmAM Ave che ke AcArya mahArAje munisamelananA paTTakamAM sahI karelI hovA chatAM teo. ethI judI rIte vartana, svapanAMnI bolInI Avakane devadravya sivAyanA khAtAmAM laI javAnuM kevI rIte kahI zake ? ane eka khula se e che ke zrIsaMdhamAM pravartatA anicchanIya vAtAvaraNane dUra karavA mATe munisamelane aneka nirNA je paTTaka taiyAra karyo hatA, tene amala karavAnI javAbadArI keIe nibhAvI nathI. ane eno bIje pAyAno khulAso e che ke samelanamAM svapnanI belInI badhI Avaka devadravya khAte laI javAne Agraha karavAmAM Avyo tyAre zrI vijayavalabhasUrijI mahArAje e vAta spaSTatApUrvaka karelI ke paMjAbamAM Thera Thera jana pAThazALAo cAle che, tenA kharcane svapnanI belInI AvakathI ja pahoMcI zakAya che. have je svapnanI belInI Avaka paMjAbamAM devadravya khAte ja laI javAmAM Ave che. e pAThazALAonA kharcane kevI rIte pUruM karavuM e savAla che. A mATe kAM to evuM moTuM bhaMDoLa ApasaunI preraNAthI ekatra thavuM joIe ke jenA vyAjanI AvakamAMthI A kharcane pahoMcI vaLAya. athavA te jarUrI kharcanI kAyamI jogavAInA abhAve A pAThazALAo baMdha karI devAmAM Ave. A bemAMthI zuM karavuM ene Adeza ahIM birAjela maNasamudAya Ape. huM paNa A saMmelanamAM hAjara hatAane mArI jAtamAhitInI A vAta che, ke munisamudAye Ane kaze khulAse na Ape. pariNAme eka bAju munisamelane svapnanI belInI Avaka devadravya khAte laI javAno nirNaya karyo, ane bIjI bAju paMjAbamAM e Avakane upayoga pAThazALAo calAvavAmAM karavAnI prathA paNa cAlu rahI ane enI sAme koIe virodha na darzAvyo. vastusthiti AvI hovA chatAM ame kyAreya vAdavivAda ke vitaMDAvAdamAM UtaratA nathI, ane UbhA karavAmAM Avela praznanI bAbatamAM jarUrI khulAsA karone ja saMtoSa mAnIe chIe. AcArya zrI vijayasamudrasUrijI mahArAje Aje emanA nivedanamAM je khulAso karyo che, te A daSTie ja karyo che. e mAna, na mAne e saunI marajInI vAta che. muMbaInI zrI AtmAnaMda jaina samA taraphathI pragaTa karavAmAM Avela "e mahattvanAM pravacano" nAme pustikAmAMthI udbhUta.] jainadharmanAM be ciraMjIva to jaina darzanane mukhya AdhAra anekAMtavAda ane ahiMsAnA siddhAMta upara che. anekAMtavAdanA pratApe jainadharma jagatabharanA dharma ane saMpradAyanI mAnyatAone pitAmAM samAvI saunI sAthe aikya sAdhavA prayatna karyo che ane ahiMsAnI bhAvanAne pariNAme jagata sAthe teNe bhrAtRbhAva sAdhyo che. A ja kAraNane laI nAnI saMkhyAmAM rahelA jainadhame pitAne prabhAve dareka dharma upara pADyo che ane pitAnA astitvane ciraMjIva banAvyuM che. - jainadharmanA anekAMtavAda ane ahiMsAnA siddhAMtane, tenA vAstavika svarUpane, dhyAnamAM nahi lenArA bhale parasparavirodhI tema ja nirmAlyatApaka mAne-manAve ane tenA viSe game tevAM citraNe kADhe; te chatAM jagatane tattvajJAna ane bhrAtRbhAvanA vizALa Adarza pUrA pADanAra jainadharmanAM A be viziSTa to sadAya jainadharmanI jema ciraMjIva ja raheze. "jJAnAMjali," pR. 221 -pUjyapAda puNyavijayajI mahArAja For Private And Personal Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aitihAsika yuga samaya-parivartana sAthe prajAnI dharma, samAja, tattvajJAna, sAhitya, kaLA Adi dareka viSayane lagatI jijJAsA ane abhirucinA mArgo ane prakArA paNa badalAyA sivAya nathI rahI zakatA. eka jamAnA zradghAyuganeA hatA ke jyAre jagatanA sanAtana satyanA, AtmasvarUpane ke koI paNa padArthanA nirNaya karavA mATe prajAne tarka ke lIlAne Azraya zeAdhavA paDatA na hatA. tema ja e sanAtana satya vagerene pAtAnA vanamAM sAkSAtkAra karanAra ApaNA pUrva puruSone--temanAM jIvana tyAga ane tapa dvArA ativizuddha ane pariNata hAI--pAte anubhavelA sanAtana satya AdinA upadezanA samana mATe tarka ke yuktinI AvazyakatA nAtI paDatI. para`tu kALanI kSINatAne pariNAme AtmadharmajJAnI puruSonu Atmika jJAna ane temanAM tyAga-tapa pAtaLAM paDI jatAM temane peAtAnA vaktavyanA samarthana mATe ta ane yuktionA Azraya levA paDayo ane e rIte prA paNa temanA upadeza vagerene tarka, yukti Adi dvArA kasavA lAgI, jene pariNAme zradghAyuganuM sthAna ta yuge lIdhuM. tarka yugamAM pratyakSa, parAkSa Adi pramANeAnu sthAna hatuM, paraMtu AjanA ApaNA cAlu vaijJAnika yugamAM pratyakSa pramANane ja mukhya sthAna ApavAmAM Avyu che. A paristhitimAM, khIjI bAbatanI jema, dharma, tattvajJAna, Agama Adine paNa pratyakSa pramANunI zarANa upara caDavu' paDyu che, jemAMthI AjanA aitihAsika yuganA janma thayA che. AjanA aitihAsika yugamAM dharmanA praNetA, temanA astitvanI sAbitI ane sattAsamaya, temaNe upadezelAM dharmatattva, temanA anuyAyIvarga ane evanuM vijJAna-kalA-kauzalya, enA rItarivAja vagere dareka nAnI-me!TI vastune pratyakSa maLatI aitihAsika sAbitIo sAthe kasyA pachI ja tenI satyatA, yogyatA ane prAvatA upara bhAra mUkI zakAya che. "jJAnAMjali," pR. 219 --pUjyapAda puNyavijayajI mahArAja For Private And Personal Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org graMtha-prakAzanano sAda ane suMdara samAroha bhAvanagaranI zrI jaina AtmAnaMda sabhAnA mAsika mukhapatra "zrI AtmAnaMda prakAzane "muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka" tema ja zrI zAkaTAyanAcArye racela ane parama pUjya virya munirAja zrI jaMbavijayajI mahArAje saMpAdita karela "strInivA-jaivacikiraje' nAme graMtha, e banne graMthonA prakAzanane samAroha, sabhAnI vatI, vi. saM. 203nA poSa sudi 13, tA. 6-19 14, ravivAranA roja savAranA 8-30 vAgatAM amadAvAdamAM zrI ujamaphaInI dharmazALAmAM, paramapUjya zAMtamUrti AcArya mahArAja zrI vijayasamudrasUrijI mahArAjanA sAMnidhyamAM yojavAmAM Avyo hato. samArohamAM caturvidha saMghe sArA pramANamAM hAjarI ApI hatI; ane muMbaI, vaDodarA, kapaDavaMja, rAdhanapura, pATaNa, bhAvanagara vagere sthAnamAMthI paNa bhAvike AvyAM hatAM. A prasaMge rAdhanapura tathA pATaNanA AgevAne pUjaya AcArya zrIne vinati karavA Avela hovAthI samAroha vizeSa gauravazALI banyA hatA. muni zrI puNyavijayajI zraddhAMjali-vizeSAMka'nA prakAzana mATe amadAvAda jaina saMdhanA eka agraNI zeTha zrI AtmArAmabhAI bhogIlAla sutarIAne ane "strInirvajavaMcimutti ' graMthanA prakAzana mATe jANItA sAkSara . bhogIlAlabhAI ja. sAMDesarAne AmaMtrita karavAmAM AvyA hatA. amArI zrI jaina AtmAnaMda sabhAnA upakrame amadAvAdamAM ujavAyela A samArohane Take ahevAla ahIM ApavAmAM Ave che. - pUjya AcArya mahArAjazrIe maMgalAcaraNa karyA pachI bahene tathA kanyAoe madhura svare dhRtadevatAnI tathA sarasvatI mAtAnI stuti karI hatI ane jJAnapadanI pUjAnuM gAna karyuM hatuM. - bhAvanagara saMghanA eka agraNI ane zrI jaina AtmAnaMda sabhAnA upapramukha zrI gulAbacaMda lallubhAI zAhe saune AvakAra ApatAM kahyuM ke pUjya munirAja zrI puNyavijayajI mahArAjanuM smaraNa karatAM emanA aneka guNo ane emanI aneka prakAranI sevAonuM smaraNa thAya che. amArI sabhAnA to teo prANa ja hatA. AtmAnaMda sabhA eTale puNyavijayajI mahArAja ane puNyavijayajI mahArAja eTale AtmAnaMda sabhA ema kahevuM paDe evI emanI AtmAnaMda sabhAnI sevAo hatI. AtmAnaMda sabhAe seMkaDo graMtha prakAzita karyA che, emAM pUjya mahArAja sAhebane phALe ananya che. divaso sAthe emanI smRti tAjI thAya che. amArI pragatine e AdhAra hatA. emane smaraNa-aMka chapAya e vicAra amane Avyo; zrI ratibhAI ane bhAI korAne sahakAra mAge. emaNe e vAta svIkArI. eka varSamAM ja bahAra pADavAnI IcchA hatI, paNa aneka kAraNone lIdhe vilaMba thatA rahyA. paNa chevaTe e kArya pUruM thayuM ane Aje enuM prakAzana thaI rahyuM che, tethI AnaMda thAya che. A vizeSAMkanuM badhuM ja kAma ratibhAIe karyuM che. saMpAdaka-maMDaLanA vidvAnone paNa ame AbhAra mAnIe chIe. A prasaMge ahIMthI tathA bahAra gAmathI takalIpha laIne padhArelA ApasaunuM huM hAdika svAgata karuM chuM ane Apa saune aMtaHkaraNathI AbhAra mAnuM chuM. amArI sabhAnA pramukha zrIyuta che. khImacaMdabhAI cAMpazI zAha amArA khUba utsAhI kAryakara ane sAthI che. paNa nAdurasta tabiyatane kAraNe teo A prasaMge hAjara rahI zakyA nathI enuM amane duHkha che. bhAvanagara saMghanA pramukha zeTha bhogIlAlabhAI vagere amArI badhAnI irachA A meLAvaDo bhAvanagaramAM ja karavAnI hatI. paNa pU. AcArya mahArAjanI nizrAmAM karavA mATe amadAvAdamAM karyo che. prakAzana-vidhi karavAnuM amAruM AmaMtraNa svIkAravA mATe ame zrI AtmArAmabhAI sutarIAne ane Do. zrI bhogIlAlabhAI sAMDesarAne tema ja A kAryamAM mahenata karanAra darekane AbhAra mAnIe chIe, ane Apa saunuM pharI svAgata karIe chIe. " lAla ratanacaMdajI vagere dillI-paMjAbanA mahAnubhAvoe "puNya-smRti" nAme bhaktivAhI gIta bulaMda -madhura svare gAIne saunAM aMtara gavada banAvI dIdhAM hatAM. For Private And Personal Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayabhasarijI: samyagrajJAnanI ArAdhanA ane enuM uddaghATana atyaMta jarUrI che. niHrAyo trI-trata dhAraNa karanAra zalya rahita haya, puNyavijayajI mahArAja saraLa hatA, niSkapaTa hatA. mahAvIre keTaluM cAritrya pALyuM ? jIvanabharanuM. pU. haribhadrasUrijI, pU. hemacaMdrasUrijI, pu. yazovijayajI Adi AvA aneka mahAtmA thaI gayA. ahIM birAjelA AcArya (AcArya zrI vijayasamusUrijI) mahArAja to cothA ArAnA jIva jevA saraLa, bhadrika ane nama che. puNyavijayajIe jJAnane prakAza karyo. ApaNe paNa AtmAne nirmaLa banAvIe, jJAnane jIvanamAM utArIe, e ja puNyavijayajI mahArAjane sAcI zraddhAMjali gaNAya, zrI bAbubhAI maNilAla zeTha kapaDavaMjavALA : pUjya puNyavijayajI mahArAja kapaDavaMjanAgau ravarUpa hatA. kapaDavaMjamAM pUjya AgoddhAraka zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja jevAM mahAna rane pAyAM hatAM. puNyavijayajI paNa temAMnA eka hatA. emane kharI aMjali emanuM rIsarcanuM kAma AgaLa dhapAvIe te che. mane kahetAM duHkha thAya che ke muMbaImAM A kArya je rIte goThavAvuM joIe te rIte goThavAyuM nathI. - zrImatI kAMtAbahena bAbubhAI zeTha kapaDavaMjavALAM: A meLAvaDA kharI rIte amArA kapaDavaMjamAM ja zebhe, paNa rananI parIkSA dAbaDAmAM nathI thatI. A rAjanagara zatruMjayagiri jevuM siddhasthAna che. emane zraddhAMjali amAre ApavAnI hoya nahIM. e dIkarA ane mAe amArA gAmane ujALyuM che. jyAre ame emane muMbaImAM maLyAM tyAre temaNe kaheluM : "huM ahIM kayAM Avyo " kamanasIbe teo muMbaIthI pAchA AvyA ja nahIM ! ApaNe ujavaNI karIne AnaMda mANavAne nathI; emanuM adhUruM kArya pUruM karIe. pUjya sAdhvIjI zrI nirmaLAzrIjI : mahApuNyane udaya che ke rAjanagarane AMgaNe eka mahAna vibhUtinI ujavaNI prasaMga maLe che. mahArAjazrIe jIvanabhara jJAnopAsanA karI. e mahApuruSa pAMca varSa vadhu svI gayA hota te emanuM kArya pUruM thAta. pUjya AgamaprabhAkarajI mahArAja jeTalo jJAnIne ane jJAnane Adara karatA eTalA ja saraLa paNa hatA. daza varSanA bALakathI sATha varSanA vRddha koI paNa emane maLe te, potAnuM kAma cheDIne paNa, emane potAne amUlya samaya ApatA. pUjya sAdhvIjI zrI yazodAjIzrIe bhAvavAhI bhaktigIta saMbhaLAvyuM hatuM. pUjya sAdhvIjI zrI priyadarzInAzrIjI: bhAga 2 nA Trina hai. mu mI saMgati ne mavasara prApta huA yaha merA sadbhAgya hai| mahArAjazrI (puNyavijayajI )ne jIvanaparyata jJAnakA kArya kiyaa| unake bAkI kAmakI pUrti honI caahie| mahArAjajIne unake guru aura dAdAguruke sAtha aneka sthAnoM ke jJAnabhaDArAMkI surakSA kii| jJAnakA aMtima phala AcAra hai| vo hI jJAna saccA hai, jo AcAra banake hamAre sAmane aaye| zrI muktilAla vIravADiyA : zrI rAdhanapura jaina saMghane puNyodaya che ke amane A prasaMge bhAge levAne mATe maLyo che. pU. A. vijayavallabhasUrijInI janmazatAbdI prasaMge muMbaInA chatrIsa jeTalA saMghanA AgevAnoe mahArAja sAhebane AcAryapadavI svIkAravA atyaMta Agraha kare, chatAM mahArAja sAhebe hA na bhaNI. AvI te aneka smRtio che. ( A bAda AcArya mahArAja zrI vijayasamudrasUrijI mahArAjane rAdhanapura padhAravA bIjA bhAIo sAthe maLI, temaNe vinaMti karI hatI.), ratilAla dIpacaMda desAIe A prasaMge je thoDAka saMdezA AvyA hatA tenI rajUAta karI hatI. te pachI bane che taiyAra thayA tenI pUrvabhUmikA samajAvatAM teoe kahyuM ke strInirvANaprakaraNa mATe sva. pUjya paMnyAsa zrI nemavijayajI gaNie pitAnAM sva. bhaginI-sAdhvIjI pravatinI zrI dAnazrIjI mahArAjanI puNya smRti nimite sabhAne sahAya apAvI hatI. tethI ja A graMtha prakAzita karavAnuM zakya banyuM che. A graMtha pitAnI hayAtImAM ja prakAzita thAya evI teozrInI jhaMkhanA hatI, paNa traNeka mahinA pahelAM teo 92 varSanI uMmare kALadharma pAmyA tethI teo A graMthane joI na zakyA enuM duHkha che. A pachI emaNe " zraddhAMjali-vizeSAMka" aMgenI savistara mAhitI rajU karI hatI ane mahArAjazrIne aMjali ApI hatI. For Private And Personal Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI mizrImalajI: mAre ghaNuM kahevAnuM che. khuzInI hada nathI. AcAryazrI padhAryA tyArathI ATalI ja bhIDa ja thAya che. badhA saMghane emanuM darzana thaI jAya to paNa basa, zeTha AtubhAI-AtmArAmabhAI khUba jANItA che. teozrI dhArmika kAryomAM paNa khUba rasa dharAve che. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA teo vahIvaTadAra pratinidha che. A vizeSAMkanuM prakAzana karavA mATe teone huM vinaMti karuM chuM. , zrI AtmArAmabhAIe zraddhAMjali vizeSAMkanuM prakAzana karIne te pUjya AcArya mahArAjane arpaNa karyo hato. pachI potAnuM vaktavya rajU karatAM teoe kahyuM ke Aje ApaNe je prasaMga javI rahyA chIe te mahAna vibhUtinA saMparkamAM AvavAne thoDe lahAvo mane maLela che. emanI saraLatA eTalI badhI hatI ke evI saraLatA ApaNAmAM na hoya to paNa emane yAda karatAM ene aMza AvI jAya. A vizeSAMka nathI, paNa puNyavijayajInI smRtimAM eka sAro graMtha thaye che. enA uddaghATananI taka mATe AbhAra mAnuM te sAmAnya vAta che, paNa mane emanuM RNa adA karavAnI AvI taka ApavA badala huM zrI jaina AtmAnaMda sabhAnA kAryavAhakane aMtaHkaraNathI AbhAra mAnuM chuM. mArA jIvananI A dhanya paLa che. pUjya puNyavijayajI mahArAja, mArI daSTie, cIlAcAlu sAdhu mahArAja na hatA. teo vidyAnA mahAna upAsaka hatA, kAmamAM khUba ekAgra rahetA, chatAM bALaka jevA nirdoSa, saraLa hatA. emanA vicAro uddAma hovA chatAM emanuM sAdhupaNuM sAcavIne tao vartatA. rAte meDe sudhI vAMcatA eTale lAITa rAkhatA. ghaNAne te na rucatuM, paNa teo adhikArI hatA. kaMI mojazokha mATe nahI, jJAnopAsanA mATe vIjaLI rAte vAparatA. dharma-adharma zuM te adhikArI jANI zake, zrI rikhavacaMdajI laherI (jAlora): rAgane ra za rana ve vadhAryuM : 1. mukhyavijJAnI mahArAjJa, jinakI smRtimeM yaha graMtha prasiddha hotA hai, unako mahAvIra stutise maiM apanI zraddhAMjali arpita karatA huuN| - zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA : jemane maLatAM, maLIe eTalI vAra, emanA pratye Adara vadhatA jAya e emanI mahattAnI nizAnI che. pUjya mahArAja sAhebane mAro evo anubhava che. jenuM prakAzana Aje thaI rahyuM che te strI mukti-kevalibhakti graMtha ghaNAM varSo pahelAM AcArya jinavijayajIe "jaina sAhitya saMzodhaka"mAM chapAvela, paNa te mULamAtra. pU. mahArAjazrIne khaMbhAtanA bhaMDAranuM sUcipatra banAvatAM A mULa graMtha ane enI TIkAnI prati maLI hatI. graMtha be bhAgamAM cheH 1. strImukti ane 2. mevalibhakti eTale kevalIne AhAra viSayaka, digaMbaranA jUnA graMtha-pakhaMDAgama-mAM strImuktinuM samarthana maLe che. AjanA digabara samAjane strImekSa mAnya nathI. AthI jUnA graMthanI kepI karanAra paMDite strImuktinuM samarthana karanAra "na' zabda kADhI nAkhelo. chapAyuM tyAre TIkA vagere uparathI jaNAyuM ke tyAM e zabda hovo ja joIe. sva. Do. hIrAlAlajI jaina ane De. e. ena. upAdhe jevA vidvAnoe e zabda kAyama rAkhIne e graMtha cho. digaMbara samAje potAnA A graMtha tAmrapatro para kotarAvavAnuM nakakI karyuM tyAre digambara saMghanA AcArya zrI zAMtisAgarajIe e zabda rada karavAno nirNaya Ape. tArAbara AgamomAM AvI kaI vadhaghaTa kadI karavAmAM AvI nathI. zraddhAMjali vizeSAMkamAM ame badhA saMpAdaka-maMDaLamAM chIe, paNa enuM badhuM kAma ratibhAIe saMbhALyuM che e mAre ahIM kahevuM joIe. bhagavAna mahAvIranA pacIsamA nirvANa mahotsavanI ujavaNuM karanArAo bhagavAna mahAvIrane mahAmAnava kahe che te sAme keTalAkane virodha che. paNa jUnAM caritromAM paNa tIrthakarone mahApuruSa kahyA ja che. dA. ta., 435nnamahApurisAri. tIrthakara paNa sAmAnya mANasanI jema ja janme, rame, bhaNe che; ane pachI pitAnI sAdhanAthI mahAna thAya che. kevalinA jIvanamAM alaukikatA batAvavA kevali AhAra paNa na kare.' evI mAnyatA dAkhala thaI. Ane virodha yApanIya saMghe prathama karyo. A graMthanA lakhanAra zAkaTAyanAcArya yApanIya hatA. mahArAjazrIe pUjya muni zrI jaMbuvijayajIne A graMthanuM saMpAdanakArya bhaLAvyuM hatuM. teo Ane mATe yogya vidvAna che. De. sAMDesarA bahu jANItA vidvAna che ane jaina sAhityanA saMzodhananI emanI kAmagIrI ghaNuM ane suvidita che. A graMthanuM prakAzana karavAnI huM The. sAMDesarAne vinaMti karuM chuM, For Private And Personal Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DaoN, bhegIlAla ja, sAMDesarAe graMthanuM prakAzana karIne te AcAryazrIne arpaNa karyA bAda kahyuM keAtmAnaMda sabhAnI sAhityasevA apratima che. saMskRta, prAkRta, gujarAtI aneka graMtho eNe prakAzita karyA che. strImukti graMtha Avo ja eka agatyane graMtha che. enA saMpAdaka pUjaya aMbUvijayajI mahArAja pratibhAzALI vyutpamati vidvAna che. emane nayacakra graMtha emanI dArzanika tarIkenI zaktine purAve che. teo mahArAja sAhebanAM adhUrAM kAryo pUrAM karaze evI AzA che. pU. puNyavijayajI mahArAja sAthe, ha cauda varSane hate tyArathI, mAro paricaya che. jema jema paricaya vadhato gayo tema tema ahobhAva vadhato gayo. huM je kaMI A kSetramAM karI zako tene yaza puNyavijayajI mahArAjane che. vidyAnuM RNa che te cUkavI zakAya nahIM. mAtra vidyAnuM vitaraNa karavAthI kiMcit traNa cUkavyuM mAnIe. emanI upasthiti sAtvika AMdolana prasarAvatI. teo samakAlIna hevAthI emanuM mUlya kadAca ochuM aMkAya, paNa teo prAcIna mRtadharonI ja mahAna paraMparAmAM hatA; emanAthI kadAca AgaLa gayA hatA. kAraNa, A vaijJAnika jamAnAmAM paNa emanuM jJAna pratItikara hatuM. dezavidezanuM emanuM vartuLa hatuM. evA mahAna RSinuM paNa ApaNe kadI pUrepUruM cUkavI zakIzuM nahIM. - pU. AcArya zrI vijayasamudrasUrijI mahArAja : munirA bAnAmAmAkara puSpavinayanI mahArAga vase vidvAna hete hue bhI khUba vinamra, sarala va nirabhinAnI the / hama sabakA kartavya hai, jo sAhitya hai, use paMDa, amalameM laave'| mahAvIra nirvANa mahotsava meM hame' kucha yojanA banAnI caahie| sAhitya vahata prakAzita hotA hai, use pddh'o| paMDita zrI goviMdarAmajI vyAsa : dUca puSpavinAnI prathama vALAvinayalI mahAna ve sAtha milaa| unameM tIna guNa the : ve vivekI, vinodI ora vidvAna the| vidvAna hone ke sAtha ve rasika the, dUsaroMkA priya the / zeTha zrI kezavalAla lalubhAI jhaverIe AcArya mahArAjane, emanI tabiyata barAbara nahIM hovAthI, saMkrAMti amadAvAdamAM karavAnI vinaMti karI hatI. AcArya mahArAje e vinaMtIne tathA rAdhanapura ane pATaNanA saMghanI vinaMtIno svIkAra karyo AthI sau khUba harSita thayA hatA. zrI gulAbacaMda lallubhAI zAhe tathA ratilAla desAIe AbhAranivedana karyuM hatuM. pUjaya AcArya mahArAje sarva maMgala saMbhaLAvyA bAda bAreka vAge ullAsanA vAtAvaraNamAM samAroha pUrI thaye hatA. zraddhAMjali-vizeSAMka mATe maLela vadhu sahAya 1000 zeTha zrI amRtalAla kALIdAsa dozI, muMbaI. 251 zrI kapaDavaMja jaina saMgha, zrI pAnAcaMda vrajalAlanI peDhI, kapaDavaMja, (251 zrI kapaDavaMja jaina saMgha, zrI mIThAbhAI gulAbacaMdanI peDhI, kapaDavaMja, 250 zrI manubhAI gulAbacaMda kApaDIA bhAvanagaravALA, muMbaI. 151 zrI ramaNalAla maMgaLacaMda zAha, goregAMva, muMbaI. 101 zrI kaMcanalAla popaTalAla zAha , , 51 zrI mahAsukhalAla popaTalAla zAha , , 101 zrI giradharalAla trikamalAla koThArI ha. zrI dhIrubhAI, muMbaI. 101 zrI ramaNIkalAla mohanalAla phajadAra, amadAvAda, 51 eka sadagRhastha, vaDodarA. 51 zrImatI jAsudabahena cImanalAla, amadAvAda. sabhAnA navA lAIpha membara zrI kaMcanalAla popaTalAla zAha, goregAMva, muMbaI. For Private And Personal Use Only