________________
લધુવૃત્તિ-પ્રથમ અધ્યાય-દ્વિતીય પાદ
ચા િવરોના ॥।રાર્૬॥
‘ચાદિ’ગણમાં ૨ વગેરે અવ્યયાના સમૂહમાં બાદ સિવાયના કેવળ જે સ્વરૂપ અવ્યયેા છે તે અવ્યયેાના સ્વરની બરાબર સામે કાઈ પણ સ્વર આવ્યે હૈાય તે તે એ સ્વરે વચ્ચે કાઈ પ્રકારની સધિ થતી નથી, ઞ + અવેદિ ત્ર દ્િ—હે
! દૂર ખસ.
ફ્+i_q4 = { _* પશ્ય! ને જો.
૩ + ઉત્તિષ્ઠ = ૩ ઉત્ત~ ઉ! ઊભા થા. (૧૫૨૧) નિયમ ન લાગ્યા.
ન
आ + एवं किल मन्यसे = મા પુછ્યું નિ મન્યસેતુ એમ માને છે. -आ + एवं नु तत् = ઞા તેં ગુ તત્——શું તે એમ છે! (રા૧૨) નિયમ ન લાગ્યા.
-
આ બંને પ્રયાગામાં જે ા છે તે તદ્દન સ્વતંત્ર છે. શ્રાદ્ તે આ નથી.
=
મા + ત્તિ = ft—આવ. (જુએ, ૧૨૬)અહિ ‘હિ’ ક્રિયાપદમાં આર્ તા ા છે. ત્તિ એ બીજા ગણુના રૂ ધાતુનું આજ્ઞા બીજા પુરુષનું એકવચન. સૂત્રકારે મૂળ સૂત્રમાં જ ૨ + માહિ: ઢિઃ એમ ૧।૨૧ નિયમ દ્વારા ૨ અને માŕà વચ્ચે સંધિ કરીને જ નિર્દેશ કરેલા છે. એથી આ સૂત્રમાં ૨ વગેરેના સમૂહમાં જે કેવળ સ્વરરૂપ અવ્યયેા છે તેના જ સ્વર’એવા અર્થ જ સમજવાને છે. જો ચ વગેરેના વ્યંજનયુક્ત સ્વર લેવામાં આવે તે સૂત્રકારે નિર્દેશેલ ૨ + જ્ઞાતિઃ સ્વા:િ એવું રૂપ જ ન બને.
[ ૩
એન્ત: ||રારૂા
જે વાઢિ અવ્યયને છેડે થ્રો આવેલો હોય અને તે ો ની બરાબર સામે કાઈપણ સ્વર આવેલા હાય તો તે એ સ્વરા વચ્ચે કાઈ પ્રકારની સધિ થતી નથી.
અદ્દો + અત્ર = અદ્દો ત્રત્ર-આય છે કે અહી. ૧૨૨૪ ના નિયમ ન લાગ્યા.
सौ नवेतौ ||१|२|३८||
પ્રથમાના એકવચન ૬ (સિ) પ્રત્યયને કારણે થયેલા મો ની ખરાખર સામે કૃતિ શબ્દ ર્ આવેલા હાય તા સંધિ વિકલ્પે થાય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
