________________
૧૦
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
पुत्रमिच्छति पुत्रीयति पुत्रीय्+स+ति = पुपुत्रीय+इ+स+तिपुपुत्री पतिપુત્રને ઇચ્છનારને ઇચ્છે છે. અહીં પહેલા અંશ પુના દ્વિર્ભાવ થા છે. ,,-અહી બન ↑ અઋના દ્રિા યે છે. ,-અવી ત્રીજા . અશા દર્શાવ
ન
પુતકીયિપ્રતિ-,,
पुत्री यियिषतिથયેા છે.
;, ','
પુીવિપત્તિ-,, થયા છે.
21
::
-અડી ચોધા જ અાતે
कण्वादेस्तृतीयः ॥ ४ । १ । ९ ॥ દ્વિર્ભાવ પામવાને યોગ્ય એવા હૂઁ આદિ ધાતુએ ત્રીજો અંશ જ દુિર્ભાવ પામે, બીજો કાઈ અરાદુર્ભાવ ન પામે
Jain Education International
कण्डू+य+ति = कण्डूथि + स + ति = कण्डूयियि + म + ति=कण्डूविनिपतिખંજવાળવાને ઇચ્છે છે. આ રૂપમાં ત્રીજો ચિ અશ દુિર્ભાવ પામેલ છે. જુઓ, ॥ ૩ : ૯૫
દેવ
!! ૪ ! ૨ | ૮ ||
-
અસૂયા
અમુ+5+તિ = ઞસૂચિ-સ+તિ=પ્રય+સે+1=ચાંચપતિ કવાન ઈચ્છે છે. અહીં પણ ત્રીજો અંશ ચ દ્વિર્ભાવ પામેલ છે. બ્લૂ વગેરે ધાતુઓના નિર્દેશ ૩૫૪ાટા સૂત્રના અનુવાદમાં કરેલ છે.
૫૪ ૧૧ ૯ ધો
પુનરેવેષામ્ ।। ૪ । ? | ?
♦
એક સ્વા
||
કેટલાક વૈયાકરણેાના મતમાં દ્વિર્ભાવ થયા પછી પણ દ્વિĒત્રનું નિમિત્ત મળે તે કરી પશુ દ્વિર્ભાવ થઈ જાય છે. આવેઃ મત આચાર્ય હેમચંદ્રને
નથી.
For Private & Personal Use Only
પુન: પુન: વિતિ અથવા માં િિત સોમુખ્યતે (વારંવાર અથવા ઘણું સૂએ છે) થયા પછી તોમુવિન્તુમ્ ઇતિ એવા અમાં સન્ પ્રય થતાં સોનુ+45+તે મુસોમુત્ત ્+F-તે=ક્રુસોપુષિતે વારવાર અથવા ઘણું વધારે સૂવા માટે ઇચ્છે છે.આ પ્રયેગમાં પહેલાં ને ચક્ક પ્રત્યય લાગેલે છે અને તેને લીધે દિર્ભાવ થયા છે. પછી પ્રયયવાળા સોનુષ્ય ધાતુને સ પ્રત્યય લાગેલ છે તેથી સત્તને લીધે નિયમ પ્રમાણે સોનુષ્યને ફરી પાછે દ્વિર્ભાવ થયેા છે. કોલુણ્+++તે લોયુપિ++1=ોવ્રુવિત્રતે-શ્રી હેમચન્દ્રે આપેલા આ
www.jainelibrary.org
