________________
લઘુત્તિ-ચતુર્થ અધ્યાય-તૃતીય પાદ
૭૧
ૌ કથાના સન ૨ ગવડ -જા ૩ | રk.
આદિમાં વ્યંજનવાળા અને ઉપાંત્યમાં ૨ કે ૩ વાળ ધાતુ હોય તે તેને લાગેલા સેદ્ર એવા રવા પ્રત્યયને વિતવન વિકલ્પ સમજ તથા એવા જ ધાતુઓને લાગેલા સેફ્ટ એવા સન્ પ્રત્યયને પણ રજાવત્ વિકલ્પ સમજવો. આ ધાતુઓ ચકારાંત ન હોવા જોઈએ તેમ વકારાંત ન હોવા જોઈએ.
સે–દ સહિત–એટલે જે જવાની આદિમાં હોય તે સૈ વાં– સુતિ (), જ્યોતિયા (મ )-દીપીને. નિધિરવા ( , ), વિવ ( , ) -લખીને. सेट् सन्ત્રિશુતિ(), વિયોતિન્ત ( , ) –દીપવાને ઈચ્છે છે.
ત્રિવિષતિ (C), ત્રિવિષતિ ()-લખવાને ઈચ્છે છે વર્તિવા–વતીને–અહીં કૃત ધાતુ છે તે ઉપાંત્યમાં કે ૩ વાળ ધાતુ નથી તેથી, ઓષિા–બાળીને–અહીં ૩ષ્ટ્ર ધાતુ છે તે આદિમાં વ્યંજનવાળે નથી તેથી, વિવા- રમીને–આ રૂપમાં વજેલો વકારાંત ધાતુ છે તેથી,
આ ત્રણે પ્રયોગોમાં આ નિયમ ન લાગે. ૫૪ ૩ ૨૬ !! ત શા-ગwઃ સૌ માવાર ૪ | રૂ. ૨૬ !
ઉપાંત્યમાં યુવાન અને પહેલા ગણના રાજ્ય પ્રત્યયને એગ્ય એવા ધાતુઓને લાગેલા “ભાવ” અર્થના સૂચક તથા “આરંભ' અથના સૂચક છેઃ વત્ત અને કતવતુ પ્રત્યયને વિકલ્પ તિવત્ સમજવાના છે તથા બીજા ગણરૂપ અાદ્ધિ ગુણના લગભગ પંચાશી ધાતુઓને લાગેલા ભાવસૂચક અને આરંભસૂચક સેદ્ર જી અને જીવતુ પ્રત્યયોને વિકલ્પ શિવ સમજવાના છે.
ઉપાંત્યમાં ૪– ત – ભાવસૂચક-કુચિતમ્, શેવિતમૂ અનેર–એના વડે સંકોચ કરાયે.
આરંભસૂચક–પ્રતિ:, કોજિત-વિશેષ સંકોચ કરવાને આરંભ કરનાર.
સતત
આરંભસૂચક-કુતિયાન્, પ્રણોતિયાકૂ-વિશેષ સં કાચ કરવાનો આરંભ કરનાર,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
