________________
૭૭૨
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન મકારવાળા–
વસ્થઘT++–ષિ, વાર-તે પકાવ્યું–રાંધ્યું. બૂથ– રજૂ+થરવિથ-તે રાંધ્યું પ્રિ+–શિશિરૂ+થ-ફિત્રય –તે સેવા કરી.
છેલ્લા આ બે પ્રયોગોમાં વૃન્દ્ર પ્રત્યય લાગતાં વિકલ્પ છુટુ થાય એ વધુ ધાતુ છે અને તૃજૂ પ્રત્યય લાગતાં નિત્ય ટૂ થાય એ ચિ ધાતુ છે. પ્રસ્તુતમાં તે તૃન્ન પ્રત્યય લાગતાં બિલકુલ ૬ ન થાય એવો ધાતુ અપેક્ષિત છે.
5F-++=+fથ ખેંચ્યું–અહીં મૂળ ધાતુ તે નંદકારવાળો છે અને પછી અકારવાળે થયેલ છે. પોતાના મૂળ સ્વરૂપમાં ધાતુ મકારવાળા હોય એમ અહીં અપેક્ષિત છે. કે ૪ ૪ ૫ ૭૮ .
ત્રાતઃ | ૪ 8 / } pજુ પ્રત્યય લાગતાં જેને નિત્ય ટુ નથી લાગતું એટલે જે ધાતુ નિત્ય અનિદ્ર હોય એવા કારાંત ધાતુથી લાગેલા પરોક્ષાને થવું પ્રત્યાયની આદિમાં ટું ન લાગે
+=+-+–ગદર્ય-તું હરી ગયો. સ્વા+–
સાથ–સક્વરિ–તમે અવાજ કર્યો–આ ધાતુ નૃત્ર પ્રત્યયમાં નિત્ય અનિટુ નથી પણ મૌકારના નિશાનવાળો હોવાથી તેને વિકલ્પ લાગે એવો છે. (જુઓ, ૪ ૪ ૩૮)
૪ ૬ ૭૯ છે –– –ગ ફુ છે . ૪૮૦ || 25, ફૈ, યે અને મદ્ ધાતુઓને લાગેલા પરીક્ષાના પત્ની આદિમાં ફુટ લાગી જાય છે.
E+થ-ડ6–45–અરુ-મા+ સ્મારક-તું ગયે. ગ્રંથ-વૃ-વ-વવ+9–વવરિય = તેં સ્વીકાર્યું
सम्+व्ये+थ-सम्+व्येव्ये-विव्ये+इ+थ -- संविव्यय्+इ+थ =संविव्ययिथ-ते ઢાંકયું.
અર્થ-અટૂ-માફૂ=બારિય–તે ખાધું. ૪૪૮૦ - -” -શુ-: વ્યના પોલાચાર | ૪. કાઢશા
૩, , , સ્તુ, ટુ, છું, અને સુ એ સિવાયના તમામ ધાતુઓને તથા સાથેના ધાતુને એટલે છૂ ધાતુને આદિમાં વ્યંજનવાળા પક્ષાના પ્રત્યયો લાગ્યા હોય તો તે પ્રત્યયેની આદિમાં દ્ધિ લાગે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
