________________
६४८
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
સંવીતે પ્રયોગમાં “ચાનું વૃત્ થયા પછી વળી ફરીવાર “સંવર' ના વનું વૃત્ત થવાનો નિષેધ છે તેથી “વીના નું પરિવર્તન માં ન થયું અને થી જ કાયમ રહ્યો.
ટીમ અવઃ ગામ જ . ?. ૨૦ રૂ . વેનુ ધાતુ સિવાયને ધાતુઓને અંતમાં વૃત્ત કર્યા પછી તે તૃત ” ના સ્વરનો દીધ થાય છે.
કયા+ત્ત =જી+ન્ન =ઝીન –ક્ષણ થયેલો.
રે ધાતુ છે– વા+તઃ==+=ાત:-વણેલું. તે ધાતુનો આ સૂત્રમાં નિષેધ કરે છે. તેથી ત: પ્રયોગ ન થાય,
અંતમાં નથી–સ્વપૂત = મુક્ત-મુa –સૂતેલ–આ રૂપમાં અંતમૠત થયું નથી પણ વધુમાંના આદિના વ ને ૩ થયેલ છે તે અંત્ય સ્કૃત ન હોવાથી દીર્ઘ ન થાય એટલે સૂકઃ એવો ખોટો પ્રયોગ ન થાય.
- ૪ ૧ ૧૦ ૩ || ઘર દન-જમોઃ સીન પુટ ૪. ૨. ૨૦૪ ||
આદિમાં ઘુવ્યંજનવાળો સન્ લાગેલે હેય તે સ્વરાંત ધાતુના અંત્ય સ્વરને દીર્ઘ થાય છે અને નૂ તથા જમ્ ધાતુના અને માં થાય છે. તુમ્ રૂછતિ–વિ++fd=fજ્ઞોપતિ=નિર્જત-એક કરવાને
ઈચ્છે છે. તુમ્ કૃતિ =+=+f= = ++તિ = નિધી+સતિ = નિશાંતિ
હણવાને ઈરછે છે. સંતુન્ હૃતિ=સં+નુ+++તે સંનિસ+તે સંનિrieત-સંગમ કરવા માટે
ધુઆદિવાળો સન નથી–થિ વિષતિ-મિશ્ર થવાને ઈરછે છે–અહીં ધાતુમાં સન સાથે છે એટલે સની આદિમાં રુ સ્વર છે, ધુમ્ વ્યંજન નથી તેથી દીઘ ન થાય.
૪૧૧૦૪ તનો વા ૪ ૫ ૬ | ૨૦I. આદિમાં ધુવાળે સન્ લાગેલ હોય તે તન ધાતુના નો વિકલ્પ દીધ થઈ જાય છે. ત +તિ=ર્તતનમ્નતિ=તિતા++f=તતાંતિ, તિતંતિ-તાણવાને ઈચ્છે છે– વિસ્તારવાને ઈરછે છે–ખેંચવાને ઇચ્છે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
