________________
૨૩૨] સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન પાછું લાવું છું. “હાજી ભણવા બેસું છું' આમ ગુરુએ કે માતાપિતા વગેરેએ કહેલું બેલીને પછી તે આજ્ઞાનું પાલન કરે છે. આ ખાસ હાર્દિક વિનયની કે આદરની ભાષા છે. આ જાતની ભાષા બોલવાની સૂચના આ વિધાનમાં છે. જે ૨ ૨ ૫૭
ચા પીલી ૨ / ૨ / ૧૮ | વીસ્ચ-ઝીણવટથી જોવું કે ઝીણવટથી જોવાની ચીજ. જેના વિશે ઝીણવટથી જોવામાં આવતું હોય અને સાધુ ધાતુ તથા હૃક્ષ ધાતુને સંબંધ હેય તે તે ગૌણ નામને ચેથી વિભકિત લગાડવી.
રા–મૈત્રાય તિ–મિત્ર માટે ઝીણવટથી જુએ છે. ન્નિ-મૈત્રાચ ઉત્તે– મૈત્રનું નસીબ જુએ છે.
ક્ષિતર્થ વરબ્રી–પરસ્ત્રી માટે ઝીણવટથી જોવાનું એટલે કામુક પુરુષ પરસ્ત્રીઓને અભિપ્રાય જેવા પ્રયત્ન કરે છે. મૈત્રમ ફેલો-મૈત્રને જુએ છે-અહીં સામાન્ય ઈક્ષણ-જોવાનું–છે, ઝીણવટનું નથી તેથી મૈત્ર શબ્દને ચોથી વિભક્તિ ન થઈ. ૨ : ૨ ૫૮ 1
ઉત્પન ફાવે . ૨ / ૨ / ૧૨ .. જે બનાવ આકસ્મિક બને તે ઉત્પાત કહેવાય. એ ઉત્પાત ભવિષ્યમાં થનારા જે બનાવને સૂચવતો હોય તે બનાવ સાચું કહેવાય, તેવા ગ્રામ્ય સૂચક ગૌણ નામને એથી વિભક્તિ લગાડવી.
"वाताय कपिला विद्युत् भातपायाऽतिलोहिनी । पीता वर्षाय विज्ञेया दुर्भिक्षाय सीता भवेत् ॥
વાતાવ વત્રા વિધુત્વ-ઉત્પાતરૂપ કાબરચિતરી વીજળી વાવાજોડાના બનાવને સૂચવે છે એટલે કાબરચિતરી વીજળી ભવિષ્યમાં થનારા વાવાજોડાના બનાવને બતાવે છે.
માતા તિજોદિની–અતિશય લાલરંગની વીજળી ભવિષ્યમાં પડનારા વિશેષ પ્રકારના આકરા તાપના બનાવને સૂચવે છે એટલે ભવિષ્યમાં પડનારી વિશેષ ગરમીને સૂચવે છે..
વતા ચ વિચા–પીળા રંગની વીજળી વરસાદની આગાહી બતાવે છે એટલે ભવિષ્યમાં થનારા વરસાદના બનાવને સૂચવે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
