________________
લઘુવૃત્તિ-તૃતીય અધ્યાય-ચતુર્થ•પાદ ૫૭૧ વરવર જોતિ તારિવ++=વવિક્ષ્યતિ–સેવા કરે છે–પરવરીશ
વિત્ર જોતિ તિ=વિત્ર+ક્યતે–વિત્ર =વિત્રીયતે–આશ્ચર્ય કરે છે.
| ૩.૪ ૩૭ w બિ પ્રત્યય—
ગદ્ નિરસને બિસ્ + રૂ. ૪. ૩૮ છે. દ્વિતીયા વિભકિતવાળા અંગવાચી નામને “નિરસન-ફેંકવા-હઠાવવાબહાર કાઢવા અર્થમાં (f) પ્રત્યય વિકલ્પ થાય છે.
દુલ્તી નિઃસ્થતિ ત નિહર્તા+રૂ+તે=સ્તિ+++તે=સ્તયતે–હાથને હઠાવે છે.
Tલી નિરર્થાત તિ ળિ– ત્તે મિતે=ારતે પગને હઠાવે છે.
નિ પ્રત્યય નિશાનવાળો છે તેથી તે દ્વારા બનેલ ક્રિયાપદ આત્મપદી જ થાય છે, પરમૈપદી નહીં.
૩ ૪ ૫ ૩૮ છે છાત-પર-રાસને છે રૂ! ૪. રૂ8 દ્વિતીયા વિભકિતવાળા પુરુ નામને “ઉદસને અર્થમાં, પર્યસન ' અર્થમાં, “વ્યસન” અર્થમાં અને “અસ” અર્થમાં પ્રત્યય વિકલ્પ થાય છે.
पुच्छम् उदस्यति इति-णि उत्+पुच्छ्इ+अ+ते-उत्पुच्छि+अते= ૩રપુચ-પૂંછડાને ઊંચે ઊલાળે છે.
પુરું વર્ચસ્થતિ હૃતિ-f=f+g દર્દૂ-મન્તઃપુજી+મતે= પુિછય-પૂછડાને ચારે બાજુએ ઉલાળે છે.
पुच्छं व्यस्यति इति-णिङ्-वि+पुच्छ्+इ+अ+ते-विपुच्छि+अते= વિપુછયતે–પૂંછડાને વિશેષ ઉલાળે છે. પુજીનું પ્રસ્થતિ કૃતિ-
ળિપુરક્રૂફ+પુષ્ઠિ+મતે પુરછત્તે–પૂછડું ઉલાળે છે–ફેકે છે.
આ બધા પ્રયોગો ૩૮, વરિ, વિ સાથે જ થાય છે. આ ઉપસર્ગો ન હોય તો આવા અર્થો ન થઈ શકે.
| ૩ ૪ ૫ ૩૯ ૫
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org