________________
લgવૃત્તિ-તૃતીય અધ્યાય-ચતુર્થ પાદ
પ૭૯
વિદ્ ધાતુની પાછળ તરત જ એકલા છે ધાતુનાં તુવ તામ્ મમ્ન વગેરે પ્રત્યયવાળાં રૂપે જોડી દેવાં તથા વિઃ ધાતુને લાગેલા આ ગામ્ પ્રત્યયને વિત સમજો એટલે $ નિશાનવાળા પ્રત્યયોની હયાતીમાં જે કાંઈ કામ થાય છે તે બધું જ કામ પંચમીને બદલે વપરાતા આ મામ્ પ્રત્યાયની હયાતીમાં થાય એમ સમજવું.
વ+=વિ+મા++તુ વિવાંજોતુ-જાણો વિતુ=+g=7--જાણો.
આ રીતે જ પંચમીના તામ્ સતુ વગેરે બીજા પ્રત્યય લગાડીને પણ રૂપ સમજવાં. અહી સામ્ વત્ થવાને લીધે વિદ્યાનું વેઢાં રૂપ ન થાય.
૩ ૪ ૫ર ૫ સિન્ પ્રત્યય
ધાતુઓને ભૂતકાળમાં અઘતનીના પ્રત્યે લાગે ત્યારે તે પ્રત્ય લાગતાં પહેલાં મૂળ ધાતુ પાસે – (fસન્) ઉમેરાય છે. ની+=ાની+કરું+તુ=અનૈતિ-લઈ ગયા. | ૩ ૪ ૫૩ !
પૃર-મૃરી-રુષ -દાજે વા રૂ૪ / ૧૪ .
, કૃરા, 11, j[, અને હg ધાતુઓને અદ્યતની વિભક્તિ લાગે તે પહેલાં મૂળ ધાતુ પાસે વિકલ્પ – (fસર્) ઉમેરાય છે. स्पृशू-स्पृश्+द्-अस्पृश+म+ई+त्=अस्पृक्++ई+त्-अस्प्राक्षीत्
પ્રસ્પાર્કીત્, અસ્પૃશત્- અડો. છૂટ ધાતુનો અર્થ “સ્પર્શ કરવો છે અને આ ધાતુ છઠા ગણુને છે
-મૃ–અમ્રાક્ષીનું, પ્રમાÍત, અમૃત ,, ,, મૃગ ધાતુ છઠા ગણુનો છે અને તેનો પણ અર્થ “સ્પર્શ કરવો છે
——પ્રકટુ , માત્, પ્રાતુ-ખેંચ્યું
૬ ધાતુ પ્રથમ ગણનો પરસ્ત્રપદી તથા છઠા ગણનો ઉભયપદી છે તેના અર્થ “વિલેખન' છે
T-મરા વતિ , પ્રતાર્પત, અતૃત્વ-પ્રીતિ કરી કાતિ’ અર્થ વાળો ધાતુ ચોથા ગ ગુનો છે
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
