________________
લઘુવૃત્તિ-તૃતીય અધ્યાય-દ્વિતીય પાદ ૪૮૭ સમાસ છે– ૩ / ૧ ૩૯–જે ગ્રંથમાં છેવટે ક્લા' નામના કાલના માપનું વિવેચન આવે છે એવા જ્યોતિષના ગ્રંથને ભણે છે. આ ૩ ૨ ૪૭
ન રાશિષ –વસ-રે || રૂ૨ | ૨૪૮ |
છે, વાત અને દૃઢ આ ત્રણ સિવાયનું ઉત્તરપદ હોય અને આશિષને અર્થ જણાતો હોય તો સહુ ને બદલે સ રૂપ ન વપરાય.
સ્વસ્તિ ગુરવે સથિાપ-શિષ્ય સાથે ગુરુનું કલ્યાણ થાઓ. અહીં આશિ અર્થ છે માટે સ સ ન થાય. સપુત્ર: પુત્ર સહિત. –અહીં આશિબૂ અર્થ નથી તેથી સહનું સ થયેલ છે સ્વતિ તુચ્ચું સરે, સદા–જેની સાથે ગાય છે એવા તારા માટે
કલ્યાણ થાઓ વહિત તુષ્ય સવસાય, સદવતા –જેની સાથે વાછરડું છે એવા તારા માટે
કલ્યાણ થાઓ. સ્વરિત તુખ્ય સહાય, કા –જેની સાથે હળ છે એવા તારા માટે કલ્યાણ
થાઓ. (જુઓ, ૩ ૨ ૧૪૩ )
ઉપરના ત્રણે પ્રયોગોમાં સૂત્રમાં નિષેધ કરેલા જો, વરણ અને સુત્ર શબ્દો છે માટે આ નિયમ ન લાગે.
છે ૩ / ૨ ૧૪૮ li समानस्य धर्मादिषु ।। ३ । २ । १४९ ॥ ધર્મ વગેરે નામો ઉત્તરપદમાં હોય તો સમાનને બદલે સ રૂ૫ વપરાય છે, સનાનો ધર્મ ચર્ચ સ સધર્મા–જેનો ધર્મ સમાન છે. સમાનઃ વર્મ=સમાનધર્મ =ધર્મ-સમાન ધર્મ સમાનં નામ ચહ્ય સર=સમાન+નાસનાના–સમાન નામવાળો. ધર્મ વગેરે શબ્દો નીચે પ્રમાણે છે
ધર્મ, કાર્તા, નાન, જોત્ર, પ, થાન, વ, વચમ્, વશ્વન, થોતિ, વનપદ્, રાત્રિ, નામિ, વધુ, પક્ષ, ધ, ફ, ઢેરા, ર, ટોતિ, ક્ષિ, વેન વગેરે અનેક શબ્દો છે.
| ૩ | ૨ ૧૪ ૯ છે. સત્રહ્મવાદt | ૩ | ૨ | ૨૦ || સત્રહ્મચારી નામમાં સમાજ ને બદલે તે રૂપ થયેલું છે. તથા વ્યુત્પત્તિમાં બતાવેલ ઢંત શબ્દને લેપ પણ થયેલ છે.
समानो ब्रह्मचारी-सब्रह्मचारी-समाने ब्रह्मांण आगमे गुरुकुले वा व्रतं વરતિ તિ-સમાન+ન્નત+àHવારી=સબ્રહ્મચારી –સહાધ્યાયી–સાથે ભણનારે.
૩ ૨ ! ૧૫૦
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
-
WWW.jainelibrary.org
