________________
દ્વિતીય અધ્યાય (ચતુર્થ પાદ)
ની પ્રત્યય પ્રકરણ નામને સ્ત્રીલિંગી બનાવનારા પ્રત્યયોનું વિધાન–
ત્રિય નૃતરવસ્ત્ર . ૨ ક. ૨ નકારાંત નામને તથા ત્રાકારાંત નામને જ્યારે સ્ત્રીલિંગી કરવું હોય ત્યારે તે નામને સ્ત્રીલિંગસુચક છું () પ્રત્યય લગાડવાને છે.
રયર, ડુત્ર જના, યાતૃ, માનુ, તિર, ચક્ શબ્દોને આ નિયમ ન લાગે.
“સ્ત્રીલિંગી કરવું હોય ત્યારે નામને હું પ્રત્યય લગાડવાને છે એ હકીકત આ આખા ય પાદમાં સમજવાની છે.
રાગ-રાજ્ઞી–રાણી
તિરાગ-ટ્ટ=અતિસારો-રાણીને વટી ગયેલી સ્ત્રી-રાણીથી ચડીયાતી સ્ત્રી.
શર્રરૂં –કરનારી વસ ની પાંચ નદીઓ પંચનું નામ નકારાંત તે છે પણ સંખ્યાવાચી નકારાંત નામને પ્રયોગ કેઈ વિશેષ લિંગમાં થતો નથી પરંતુ ત્રણે લિંગમાં થાય છે. તેથી પુત્રનું શબ્દ સ્ત્રીલિંગી થઈ શકતું નથી એને કારણે તેને સ્ત્રીલિંગને સૂચક આ પ્રત્યય પણ લાગતો નથી.
સ્વર નું વર્ષ અને ટુતિ નું સુવુિં જ રહે છે, તેમનું પ્રથમાનું એકવચન સા અને ટુદિતા થાય છે પણ સ્ત્રી કે ત્રિો ન થાય.
!૨ | ૪ ૧ વધાલૂદદ્વિતઃ || ૨ | જ | ૨ | અધાતુર એવા ૩ નિશાનવાળા અને 5 નિશાનવાળા પ્રત્યય કે અપ્રત્યય જે નામને છેડે આવેલા હોય તેવા નામને સ્ત્રીલિંગી કરવું હોય ત્યારે સ્ત્રીલિંગનો સૂચક ? પ્રત્યય લગાડવો ૩-મવ=માતુર્ર–મવતી–આપ–પતે.
૨ ૦
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
