________________
લઘુવૃત્તિ-તૃતીય અધ્યાય–પ્રથમ પાદ ૪૧૩. લાગેલ નથી તેથી “વૃદ્ધ' અર્થના પ્રત્યયવાળાની સાથે યુવાઅર્થના પ્રત્યયવાળાની સહમતિ નથી.
–વાક્ષાયન-વૃદ્ધાપત્ય માર્ગ અને યુવાપત્ય વાસ્યાયન-આ પ્રયોગમાં શબ્દને ભેદ છે અને અર્થને પણ ભેદ છે. ૩ ૧ ૧૨૪ .
સ્ત્રી કુંવર છે રૂ. ૨ ૨૨૫ છે યુવાપત્ય નામ સાથે વૃદ્ધાપત્યરૂપ સ્ત્રીવાચી નામની સહક્તિ હોય તે એકલું લાપત્યરૂપ નામ બાકી રહે છે અને જે બાકી રહે તે પુંલિગ માં વપરાય.
જે બે નામ વચ્ચે સક્તિ છે તેમાં વૃદ્ધઅપત્ય અને યુવાઅપત્ય સિવાય બીજો કોઈ ભેદ ન હોવો જોઈએ. ના ર ાચન શ=ા–વદ્ધાપત્ય માગ્યું સ્ત્રી અને યુવા
અપત્ય ગાગ્યેયણ. ના જ યૌ =શન-વૃદ્ધ અપત્ય સ્ત્રીને અને યુવા અપત્ય બે ગાર્યાયણને.
| ૩ ૧ ૧૨૫ છે પુરષદ ત્રિા ૩ | ૯ + ૨૨૬ છે. નરજાતિને પ્રાણવાચક શબ્દ નારીજાતિના પ્રાણીવાચક શબ્દ સાથે સહેક્તિમાં હેય તો એ નરજાતિને શબ્દ બાકી રહે. એ બે વચ્ચે પણ માત્ર સ્ત્રી પુરુષ સિવાય બીજો કોઈ શબ્દભેદ ન હોવો જોઈએ.
ગ્રાહ્મશ્ર શ્રાક્ષની વ=ભિગૌ-બ્રાહ્મણ અને બ્રાહ્મણ.
મયૂર પૂરી ર=પૂરી-માર અને ઢેલ. તો ન–નહી તે –નદનું અને સમુદ્રનું તીર–અહીં નદ અને નદીપતિને
નદી એ બન્ને પ્રાણી જાતિવાચક નથી. સ્ત્રી = પુમાં શ્ર=સ્ત્રીપુલૌ–સ્ત્રી અને પુમા–પુરુષ–આ પ્રયોગમાં બન્ને શબ્દ જુદા જુદા છે.
છે ૩૧ ૧૨૬ પ્રાાશિશુ-દ્વારે સ્ત્રી પ્રાયઃ | ૩ / ૧ / ૨૨૭ છે.
ગામડામાં રહેનારા એટલે નગરમાં નહીં દેખાનારા એવા તથા અશિશુનાની ઉંમરના નહીં—એવા બે ખરીવાળા પશુઓને સંધ હોય અને તેમાં નારીજાતિ અને નરજાતિની સહમતિ હોય તો સ્ત્રીવાચી નામ પ્રાયઃ એકલું બાકી રહે. અહીં પણ નારી અને નર સિવાય બીજો કોઈ શબ્દભેદ ન હોવો જોઈએ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
