________________
લધુવૃત્તિ-દ્વિતીય અધ્યાય--દ્વતીય પાદ
[૨૨૭ વિદ્યમાનતા-પુનાપિ મુકુળ સિદી દર નિર્મમ |
___ सहैव दशभिः पुत्रैः भारं वहति गर्दभी ॥
–એક પણ સારે પુત્ર વિદ્યમાન હોય તો સિંહણ સુખેથી-નિશ્ચિતપણે સૂઈ શકે છે. અને દશ બચ્ચાં–બાલકાંઓ-વિદ્યમાન હોય તો પણ ગધેડી એ દશે ય પુત્રની સાથે ભારને વહન કરે છે પણ નિરાંતે આરામ કરી શકતી નથી.
૨ ૪૫ હ્નવાહયાં || ૨ / ૨ / ૪૬ છે. મે-વિશેષતા. જે વિશેષતાઓ વડે વિશેષતાવાળાના આધારની એટલે વિશેષતાવાળા પદાર્થના આધારની પ્રસિદ્ધિ થતી હોય તો માત્ર એ વિશેષતાવાળા પદાર્થને સુચવનાર ગૌણ નામને ત્રીજી વિભક્તિ લાગે છે. વા વાળ:-આંખ વડે કાણો–અહીં કાણાપણું વિશેષતા છે એ
વિશેષતા આંખ વડે બતાવાય છે અને એ વિશેષતા દ્વારા વિશેષતા યુક્ત આંખના આધારની એટલે કાણી આંખવાળાની પ્રસિદ્ધિ થાય છે તેથી વિશેષતાવાળા પદાર્થને સુચવનાર
આંખ' નામને ત્રીજી વિભકિત લાગી. પાન કા–પગ વડે લંગડો–અહીં “લંગડાપણું એ પગની વિશેષતા છે.
પ્રયા નીચઃ-પ્રકૃતિ વડે દેખાવડો–અહીં દેખાવડા પણું પ્રકૃતિની વિશેષતા છે.
કસિ વાળ પરચ-કાણી આંખને –અહીં વિશેષતાવાળા પદાર્થના આધારરૂપ આંખવાળાની પ્રસિદ્ધિ નથી પણ માત્ર વિશેષતાવાળા પદાર્થને જ નિર્દેશ છે.
અા સીઈ – ખવડે લાંબો-કે મનુષ્યની લંબાઈ ખવડે જણાતી નથી એટલે આ જાતના આશયવાળા વામને પ્રયોગ પ્રસિદ્ધ નથી.
જે જાતની પ્રસિદ્ધિ લોકમાં ચાલુ હોય તે જાતની પ્રસિદ્ધિ અહી સમજવાની છે. ! ૨ ૨ ૪૬ છે
#તાર | ૨ / ૨ / ૪૭ . નિષેધ અર્થને સૂચવનારા વૃત આદિ શબ્દો સાથે જોડાયેલા ગૌણ નામને ત્રીજી વિભક્તિ લાગે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org